ΠΟΙΗΣΗ- ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ

ΠΟΙΗΣΗΣ
Παραδοσιακή Ποίηση Μοντέρνα Ποίηση
Έμμετρος στίχος- ο στίχος υποτάσσεται Ελεύθερος στίχος-ο στίχος δεν
στις ανάγκες της παραδοσιακής ακολουθεί παραδοσιακή μετρική και
μετρικής έχει έντονα πεζολογικά στοιχεία
Ομοιοκαταληξία- μουσικός τόνος και Απουσία ομοιοκαταληξίας-
ρυθμός εγκαταλείπεται η μουσικότητα και ο
ρυθμός ομοιοκαταληξίας
Ομοιόμορφες στροφές-στροφές με ίσο Άνισες στροφές-οι στροφές δεν έχουν
αριθμό στίχων ίσο αριθμό στίχων
Κοινή χρήση σημείων στίξης- Στίξη χαλαρή ή μπορεί η στίξη και να
ακολουθούνται αυστηρά τα σημεία παραλείπεται
στίξης
Ποιητικό λεξιλόγιο- ποιητικές λέξεις, Χρησιμοποιείται καθημερινό λεξιλόγιο
αποφέυγονται οι καθημερινές,
αντιποιητικές λέξεις
Σαφήνεια-λέξεις με κοινή σημασία Λέξεις που χρησιμοποιούνται με τρόπο
χωρίς αμφισημίες υπαινικτικό και ασαφή
Λογική ακολουθία-επιμέρους εικόνες οι επιμέρους ιδέες και εικόνες
και ιδέες του ποιήματος, που συνδέονται συνδέονται μεταξύ τους συνειρμικά
μεταξύ τους με λογική ακολουθία
Ο τίτλος προϊδεάζει για το περιεχόμενο Ο τίτλος υπαινίσσεται ή υποκρύπτει το
του ποιήματος. θεματικό κέντρο του ποιήματος.

Το ποιητικό υποκείμενο
Ο δημιουργός ενός ποιήματος δεν ταυτίζεται με αυτόν που μιλάει στο ποίημα
(ποιητικό υποκείμενο/ποιητική φωνή). Πολύ συχνά ο ποιητής υποδύεται ρόλους
χρησιμοποιώντας τη φωνή άλλου προσώπου.
Βασικές προϋποθέσεις για την κατανόηση του ποιητικού υποκειμένου είναι οι εξής:
 Περιεχόμενο του ποιήματος που αποκαλύπτει ιδιότητες του προσώπου
 Μορφικές γλωσσικές επιλογές (λ.χ στίξη, ρηματικό πρόσωπο)
 Τίτλος του κειμένου
Σύμβολα στην ποίηση
Πρόκειται για λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν ένα αντικείμενο ή ένα γεγονός, το
οποίο με τη σειρά του σημαίνει κάτι άλλο, παραπέμπει δηλαδή με βάση συνειρμούς
και τη λειτουργία της μεταφοράς σε καταστάσεις ή έννοιες πέραν του ίδιου.
 Ασκήσεις
1. Το ποίημα ανήκει στη μοντέρνα ποίηση. Να επισημάνετε πέντε
χαρακτηριστικά που επιβεβαιώνουν την παραπάνω θέση

Φρενήρης μα ευσταθής
O πώλος της ημέρας εισελαύνει
Στο στόμα της ανοίξεως και μέλπουν τα πουλιά
Mε την αιθρία μέσα στη φωνή τους
Kαθώς αυλοί που αντιλαλούνε σε χλωρίδα
Δρακός αγγέλων εν εκστάσει διατελούντων
Σαν ανεμώνες που προέρχονται
Aπό τα πέταλα της ηδονής.

Όρθρος, Εμπειρίκος Ανδρέας, 1980

2. Στο παρακάτω απόσπασμα να εντοπίσετε το ποιητικό υποκείμενο.

Καλημέρα λοιπόν ακροατή κι ακροάτρια
είμ’ ο άλλος σταθμός μια φωνή με επάρκεια
δεν υπάρχω στην τύχη μα σου μοιάζω εγώ
σου χαιδεύω τ’ αυτιά κι είμαι πάντα εδώ.
Διονύσης Τσακνής, Mass Media
3. Στο παρακάτω απόσπασμα να εντοπίσετε τι συμβολίζει το δίχτυ.

Κάθε φορά που ανοίγεις δρόμο στη ζωή

μην περιμένεις να σε βρει το μεσονύχτι
έχε τα μάτια σου ανοιχτά βράδυ πρωί
γιατί μπροστά σου πάντα απλώνεται ένα δίχτυ
έχε τα μάτια σου ανοιχτά βράδυ πρωί
γιατί μπροστά σου πάντα απλώνεται ένα δίχτυ

Αν κάποτε στα βρόχια του πιαστείς

κανείς δε θα μπορέσει να σε βγάλει
μονάχος βρες την άκρη της κλωστής
κι αν είσαι τυχερός ξεκινά πάλι
μονάχος βρες την άκρη της κλωστής
κι αν είσαι τυχερός ξεκινά πάλι

Αυτό το δίχτυ έχει ονόματα βαριά

που είναι γραμμένα σ’ επτασφράγιστο κιτάπι
άλλοι το λεν του κάτω κόσμου πονηριά
κι άλλοι το λεν της πρώτης άνοιξης αγάπη

Νίκος Γκάτσος, Το δίχτυ