You are on page 1of 35

"STRATEJİK BÜYÜK VERİNİN

YATIRIMLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ"

TEZ SUNUMU

Ümit DÜLGER İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü


2601120551 Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı
Büyük Veri Nedir?
2

Teknolojik ilerlemelerin
neticesi olarak ortaya çıkan,
geleneksel veri tabanı sistemlerinin işlem
kapasitesini aşan, yapısal olmayan/akışkan
yüksek hacim, hız ve çeşitlilikteki verilerin
saklanması, içindeki bilgilere erişimi, işlenmesi,
analizi ve anlamlandırılması:
Toplanan veriden gerekli bilgiyi çıkarma süreci.

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri Nedir?
3

Yapılandırılmamış/
Yarı-Yapılandırılmış
Veri

Büyük Veri 
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
İnternette 1 Dakika
4

İnternet ‘te
1 dakika da
639.800 GB
Veri Trafiği
(2013)
(Kaynak:
http://scoop.intel.com/wh
at-happens-in-an-internet-
minute/, 2012)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri Kaynakları
5

1. Kamusal Veri (Devlet


kurumları tarafından
tutulan veriler)
2. Özel Veri (Kuruluşlar ve
şirketler tarafından
işlemsel veriler)
3. Çevresel Veri (Mobil,
alışveriş, sağlık verileri)
4. Topluluk Verisi (Sosyal : Kurumların
ağlardan gelen veriler) Yerel Verisi

5. Kişisel Veri (Kişi


davranış verileri)

Bir Büyük Veri senaryosu.


(Kaynak:http://wwwen.zte.com.cn/endata/magazine/ztecommunications/2013/2/articles/201307/t20130724_402922.html, 2013)
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri Analizi Teknolojisi
6

Büyük Veri Mimarisi.


(Kaynak:http://wwwen.zte.com.cn/endata/magazine/ztecommunications/2013/2/articles/201307/t20130724_402922.html, 2013)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri Genel Analiz Süreci
7

Büyük Veri Projesinin Üç İçeriği;

1. İnsan: Mühendislik + İşletme


2. Süreç: Kaliteli analiz süreci
3. Teknoloji: Yeterli imkanlar

Bilgi keşif süreci.


(Kaynak: http://www.sciencedirect.com/science /article/pii/S0020025514000346)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Analiz Araçları
8

 Hadoop Core
 HDFS (Hadoop
Distributed File Büyük Veri;
System) bunlar ve benzeri
 Hive (Data Warehouse) araçlarla analiz
 HBase edilerek,
 ZooKeeper kullanılabilir
 Oozie
sonuçlar elde
 Mahout
edilmeye çalışılır.
 Sqoop
 Cloudera Manager
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Hadoop
9

Apache Hadoop,
dağınık paralel işleme ile,
e-postalardan sensör okumaya, sunucu günlüklerinden Twitter
feed'lerine ve GPS sinyallerine kadar aklınıza gelebilecek neredeyse her
şeyle ilgili;
terabaytlarca veya daha büyük miktardaki
yapılandırılmış ve yapılandırılmamış
verileri
depolamak ve analiz etmek için kullanılan açık
kaynaklı bir yazılım.
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Hadoop: Kısaca
10

 Hadoop Distributed File System (HDFS) olarak


adlandırılan bir dağıtık dosya sistemi ile Hadoop
MapReduce olarak adlandırılan dağıtık mimari
üzerinde çok büyük verilerin kolay bir şekilde analiz
edilebilmesini sağlayan bir sistemi bir araya getiren,
Java ile geliştirilmiş açık kaynaklı bir kütüphanedir.

 HDFS sayesinde sıradan sunucuların diskleri bir


araya gelerek büyük, tek bir sanal disk oluştururlar.
Bu sayede çok büyük boyutta birçok dosya bu dosya
sisteminde saklanabilir.
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri Analizindeki Zorluklar
11

 Kapsamlı Veri Kaynakları ve Kötü Veri Kalitesi


 Büyük Verinin Oldukça Verimli Depolanması

 Veriyi Verimli Bir Şekilde İşleme

 Yığın Veri Madenciliği

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri Analizi Yapan Firmalar
12

Tam Liste : http://wiki.apache.org/hadoop/PoweredBy

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
5V: Büyük Veri Bileşenleri
13

Büyük Verinin 5 Bileşeni.


(Kaynak: http://andressilvaa.tumblr.com/post/87206443764/big-data-refers-to-5vs-volume)
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
1.V - Variety: Çeşitlilik
14

 Metin
 Ses Bu veriler
 Resim  Yapılandırılmış (Ort. %20)
 Video  Yapılandırılmamış,
 Sensör
 Yarı-Yapılandırılmış
 Sosyal Medya
 Crm
 Dökümanlar tipte bulunmaktadır.
 Vb. Her tür veri.
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
2.V – Velocity: Hız
15

Üretim hızı çok yüksek olduğundan;

 Gerçek zamanlı ya da

 Yarı-Gerçek zamanlı olmalıdır.

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
3.V – Volume: Veri Büyüklüğü
16

 Bilimsel
uygulamalar x44
 Video gözetimleri
 Tıbbi kayıtlar
 Operasyonel
ticari veri Küresel Verinin hacminin tahmini.
E-ticaret verileri
(Kaynak: Uluslararası Veri Kurumu, IDC, 2011)

 Sensörler
 Filmler, Videolar Çok büyük hacimli ve gittikçe
 Vb. Büyük artan veri ancak Büyük Veri
boyutta veri ile işlenebilmektedir.
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
4.V – Verification: Doğrulama
17

 Güvenilirlik Akış sırasında,


 Gerçeklik doğru katmadan, olması
gerektiği güvenlik seviyesinde
 Orijin
izlenmesi, doğru kişiler
 Saygınlık tarafından
 Kullanılabilirlik görünebilir veya gizli kalması
 Sorumluluk gerekmektedir.

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
5.V – Value: Değer
18

 Güncellik
 Doğruluk
 Anında ulaşım Verinin bu özellikleri
 Gerekli detaylar sağlaması değerinin
 Gereksizlerden artmasını sağlayacaktır.
arınmışlık
 Tarihsellik
Ve asıl olan "değerli" veridir.
 İstatistikler
 Olaylar, ilişkiler
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Verinin Avantajları
19

 Daha şeffaf ve kullanılabilir bilgi elde edilmesi


 İşlemsel veri ile istatistiki bilgiye ulaşım

 Kişiselleştirilmiş ürün ya da hizmetler

oluşturulabilmesi
 Karar verme sürecini kolaylaştırma

 Stratejik kararlar alabilmeye destek

 Ürün ve hizmetlerde geri bildirim alabilme ile


satış-sonrası kaliteli hizmet sunma (proaktif)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Verinin Avantajları
20

560 işletmenin %50’den fazlası büyük verinin operasyonel verimliliği


arttırmada faydalı olabileceğini düşünür.
(Kaynak: McKinsey Global Institute Report, http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0020025514000346, 2011)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Verinin Zorlukları
21

Hız 

 Yeni teknolojilere ayak uydurabilme


 Uzman IT personeli eksikliği

 Etik (Gizlilik, Şeffaflık, Kimlik)

 Güvenlik

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri Uygulama Alanları
22

 Finansal Servisler
 Pazarlama ve
Perakendecilik
 Kamu ve Hükümetler
Bu ana başlıklar dışında
 Eğitim
artık Büyük Veri her
 Sağlık yerde denilebilir.
 Tarım
 Enerji
 Haberleşme ve Ulaşım
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Metodoloji
23

 Çok sayıda konunun içeriğinden uzak kişilerle anketler yapmak


yerine;
 Kavramlar üzerinde derinlemesine bilgi edinimini ve
tartışılmasını mümkün kılan uzman kişilerin olgusal
yaklaşımlarını tespit amacıyla;
 Nitel, yorumsalcı, olgusal araştırma yöntemi kullanılarak
konudaki uzmanlar ile derinlemesine görüşmeler kullanılmıştır.
Katılımcıların düşüncelerine erişim yoluyla olgular anlaşılmaya
çalışılmıştır.
Zengin veri toplama potansiyeline sahip olası cevaplayıcıların küçük bir popülasyon olduğu zamanda, röportajların uygun
olacağını işaret etmiştir (Daniels and Cannice 2004).
Derinlemesine görüşme yöntemi “algılar, tutumlar ve inançlar hakkında bilgi edinmek için en uygun yöntem olarak kabul
edilmektedir.” (Frankfort-Nachmias and Nachmias, 1996; Finn, Elliot- White and Walton, 2000; Denzin and Lincoln, 1994 cited
in Buhalis and Deimezi, 2004).

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Görüşmeler
24

Görüşmeler, her bir görüşmeci ile yapılan


yarı-yapılandırılmış derinlemesine röportaj
esnasında sorulan 16 sorudan oluşmaktadır.
Konu ile ilgili 8 uzman kişi ile görüşülmüş, 128
cevap alınmış, görüşmelerin Word düzenlemeleri
36 sayfadan oluşmuştur.
Nitel veri analizi için NVivo ver.10 programına
aktarılmıştır.
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Nvivo Modellemesi
25

(Kaynak: NVivo çıktısı, 2015)


Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Görüşmelerin Analizi Süreci
26

Wolcott (1994) veri analizinde üç yol önermektedir.


Birinci yol, toplanan verinin özgün (orijinal) formuna
mümkün olduğu kadar sadık kalarak ve gerektiğinde
araştırmaya katılan bireylerin söylediklerinden
doğrudan alıntı yaparak betimsel bir yaklaşımla
verileri okuyucuya sunmaktır. İkinci yol ise, birinci
yaklaşımı da içeren bir biçimde, bazı neden-sonuç ve
açıklayıcı sonuçlara ulaşmak amacıyla “sistematik
analiz” yapmaktır. Üçüncü yaklaşım ise araştırmacı,
birinci ve ikinci yaklaşımı temel alır ve buna ek
olarak, veri analizi sürecine kendi yorumlarını da
dâhil eder. Bu çalışmada genel olarak üçüncü
yaklaşımın ağırlıklı olarak etkisi hissedilecektir.
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Sonuçlar
27

Yapılan görüşmelerden elde edilen sonuçların


grafikler halinde sunulması:

Büyük Veri rekabet etmek isteyen tüm firmalar ve


derinlemesine analiz yaparak olabildiğince
doğru stratejik kararlar almak isteyen tüm
kurumlar için kaçınılmaz bir araç olarak
görünmektedir.
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri: Yeni Bir Olgu mu?
28

Hayır,
Verinin Hiçbir katılımcı (Büyük Veriyi
genişleyen özellikle farklı bir olgu olarak
devamı
görmeyen birisi bile) “geçici”
38%
bir gelişme olarak nitelemedi
ve genel olarak hepsi şunu kabul
etmektedirler; Büyük Veri
“kalmak için burada” idi ve
Evet, Yeni bundan dolayı kurumların uzun
bir dönemli odağını ve
paradigma
veya olgu konsantrasyonunu gerektirdiğini
62% düşünmektedirler.

İş dünyasında Büyük Veri Yönetimi yeni bir gelişme ya da yeni bir paradigma
olması ile ilgili sizin düşünceniz nedir?
(Kaynak: Analiz çıktısı, 2015)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri Yönetiminin Sınırı
29

Evet
12%
Katılımcıların çoğu Büyük Veri için
“gelecek sınırın” ne olabileceğini
kesin olarak öngöremedi.

Başka bir katılımcı ise, ….. Kanımca


tek sınır kişisel hak, hürriyet ve
kanunla belirlenmiş kurallar
olabilir” şeklinde bir yaklaşımda
Hayır
88%
bulundu.

Büyük Veri ve Veri Yönetiminin sınırının olacağını tahmin edebiliyor musunuz?


(Kaynak: Analiz çıktısı, 2015)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri: Fırsat mı Zorluk mu?
30

Kişi ve kurumların Büyük Veri kullanımı


eğiliminde olduğu, fakat altyapısal ve
Her ikisi yönetimsel yetersizlikler nedeniyle tam
38%
olarak faydalanamadığı, kökten bir
değişiklik yerine “etkili ilave bir
Fırsat- kaynak” olarak düşünüldüğü ve sınırları
Zorluk- Şans
Engel 62% şu anda öngörülemeyen ve daha çok
0%
fırsat-şans olarak görülen bir
paradigma olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Sizce Büyük Veri bir kurum için fırsat/şans olmak yerine daha çok zorluk/engel
mi olacaktır?
(Kaynak: Analiz çıktısı, 2015)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Verinin Değişime Etkisi
31

Evet
Emin değil 12%
25%

Büyük Veri “her derde deva bir kurtarıcı”


değildir, fakat o rekabet dünyasında, elde
edilmek istenen sonuçlara ulaşmada
kullanılması gereken yeni bir olgudur.

Hayır
63%

Büyük Verinin kurumunuzdaki operasyonları kökten değiştireceğine inanıyor


musunuz?
(Kaynak: Analiz çıktısı, 2015)
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Verinin Sonuçlara Etkisi
32

Emin değil Katılımcıların yatırımlara olan


25%
etkisine bakışı ise Büyük Veri
literatür araştırmasındaki
Evet
50% uluslararası çaptaki veri
uzmanlarının düşüncelerinden
Hayır
25% çok uzak düşmeyecek şekilde
gerçekçi çıkmıştır.

Büyük Verinin kurumunuzda elde edilmek istenen sonuçlara gerçekten etkisi


olduğuna inanıyor musunuz?
(Kaynak: Analiz çıktısı, 2015)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Stratejik Büyük Verinin Yatırımlar
33
Üzerindeki Etkisi
Etkisiz Çok Etkili
12,50% 12,50%
Büyük Veri yatırımlar için
çok güçlü bir araç olarak
karşımızda durmaktadır.
Etkili
Fakat, bu araçtan nasıl 25,00%
yararlanılacağını bilmek
gerçek insan sezgileri
Kısmen
gerektirmektedir. Etkili
50,00%
Bu aracı ve bu sezgileri
birleştirebilen kurumlar
Büyük Veriden üst seviyede
faydalanabileceklerdir. Büyük Veri yatırımlarınız üzerinde ne kadar etkili
olacaktır?
(Kaynak: Analiz çıktısı, 2015)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Büyük Veri: Neler Katacak?
34

Kurumların/Şirketlerin;
1. Dahili ve harici tüm veriyi bir arada görebilmesine,
2. Şeffaf ve kullanılabilir bilgiler elde etmesine,
3. Bu doğrultuda doğru zamanda, hızlı ve doğru stratejik kararlar
alabilmesine imkan verecektir. Dolayısıyla da;
i. Hizmet verdiği kitleye kişiselleştirilmiş ürünler sunabilmesini,
ii. Verdiği hizmet kalitesi dahil tüm unsurlar ile ilgili doğru ve hızlı geri
bildirim alarak proaktif bir yapı oluşturabilmesini,
iii. Rekabet gücünü arttırabilmesini,
iv. Kar amacı güden bir şirket için kar marjının ve müşteri sadakatinin
artmasını,
v. Kar amacı gütmeyen kurumlar içinde daha iyi hizmet ile daha
memnun bir hizmet alan kitlesi elde edilmesini sağlayacaktır.
Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit
Teşekkürler
35

‘Bilgi, 21. yüzyılın petrolü olacaktır!’


(Peter Sondergaard, Gartner, 2011)

Mühendislik Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisansı "Stratejik Büyük Ümit DÜLGER
Verinin Yatırımlar Üzerindeki Etkileri" Tez Sunumu https://tr.linkedin.com/in/dulgerumit

You might also like