Sebastien Lulashi & Spencer Arrey 6VL

Alluminium hardening

Oplosgloeien wordt meestal uitgevoerd tussen 450 tot 575°C in luchtovens,

gevolgd door snelle afschrikken in koud water, heet water, kokend water (-
T61 harding), water-polymeer (glycol)-oplossing, waternevel of ingeblazen
lucht. Natuurlijke veroudering naar de T4 toestand vindt plaats op
omgevingstemperatuur voor de legeringen 2XXX, 6XXX, 2XX en 3XX, waarbij de
meeste na 96 uur een stabiele harding bereiken. Kunstmatige veroudering
tussen 93 en 245°C wordt gebruikt om tot de T6 en T7X toestanden te
voldoen.

Onmiddellijk na het afschrikken vanuit de oplosgloei

behandeling zijn alle legeringen relatief zacht en kunnen deze redelijke

gemakkelijk gevormd of gericht gemaakt worden wanneer dit binnen een paar
uur wordt uitgevoerd. Deze legeringen harden op een natuurlijke manier op
omgevingstemperatuur waarbij de hardheid geleidelijk toeneemt vanaf het
afschrikken. Dit kan worden onderdrukt door afkoelen onder ongeveer 0°C
wanneer het materiaal meer dan een paar uur na het afschrikken gevormd of
gericht moet worden. Om de As-Quenched (AQ) ofwel afschriktoestand voor
een opslagtijd van langer dan een paar dagen te behouden is afkoelen tot
onder minus 23°C nodig.
F: als gefabriceerd
Hierbij worden zowel wat eindvormtoestand als wat warmtebehandeling
betreft geen eisen gesteld aan het materiaal.

0: spanningsarm gegloeid
Voor producten welke volledig spanings arm gegloeid zijn waardoor de
minimale treksterkte en maximale vervormbaarheid van de legering bereikt
zijn.

H: verstevigd
Voor producten waarvan de treksterkte verhoogd is door ze koud plastisch
te vervormen (zoals b.v. legeringen uit de 1xxx-serie). De meest
voorkomende vervormingstechnieken voor dit doel zijn walsen, smeden en
extruderen. De 'H' wordt altijd gevolgd door enkele cijfers waarbij het
eerste cijfer een eventuele warmtebehandeling aangeeft en de
daaropvolgende cijfers de vervormingsgraad, welke de mate van versteviging
aangeeft.
B.v. AA 1090-H221 betekent dat de AA 1090 legering verstevigd (H) en
gedeeltelijk gegloeid (2) dient te zijn. De laatste twee cijfers geven de
mate van versteviging aan.

W: oplossend gegloeid
Gloeibehandeling voor legeringen welke op kamertemperatuur al uitharden,
waardoor het soms nodig is de legeringselementen voor een bepaalde
bewerking weer in oplossing te brengen

T: warmtebehandeling, meestal verband houdend met precipitatieharding.

Deze letter wordt altijd door een of meer cijfers gevolgd, waarbij deze
cijfers nadere informatie over de behandeling geven, b.v.:

T1: vanuit de bewerking op hogere temperatuur (extruderen, walsen, etc.)

snel afkoelen, waarna natuurlijke uitharding (precipitatieharding op
kamertemperatuur) volgt.

T2: (alleen voor gietwerk) warmtebehandeling voor een betere

vervormbaarheid en maatvastheid.

T3: oplossend gloeien, daarna koud vervormen.

T4: oplossend gloeien, waarna natuurlijke uitharding volgt. Onder

natuurlijke uitharding wordt uitharding op kamertemperatuur verstaan, wat
bij sommige legeringen als b.v. de Dural-legering (AA 2024-legering)
voorkomt.

T5: vanuit een vormgevingsproces op hogere temperatuur (gieten, walsen,

extruderen etc.) afgekoeld, waarna kunstmatige precipitatieharding volgt.
Kunstmatig houdt in dat de legering op hogere temperatuur dan
kamertemperatuur uithardt.

T6: oplossend gloeien, gevolgd door kunstmatige precipitatieharding. Voor

precipitatie hardende legeringen welke niet in oplossend gegloeide of
precipitatie geharde toestand worden geleverd.

T7: oplossend gloeien, daarna stabiliseren. Stabiliseren houdt in, dat de

legering langer wordt uitgehard dan normaal, waardoor de treksterkte
afneemt (zie afb. 4). Deze behandeling is b.v. nodig als de legering op
hogere temperatuur wordt gebruikt.

T8: oplossend gloeien, koud vervormen, kunstmatig uitharden. Voor nog

betere sterkte-eigenschappen. Bij uitharden op hogere temperatuur wordt
een deel van de versteviging teniet gedaan.

T9 : oplossend gloeien, kunstmatig harden, koud vervormen. Voor optimale

sterkte-eigenschappen.

T10 : vanuit de bewerking op hoge temperatuur afkoelen, kunstmatig

uitharden, koud plastisch vervormen. Soms wordt de legeringstoestand
m.b.v. een of meerdere cijfers nog nader aangeduid. Hiermee wordt b.v. een
vereiste spanningsrelaxatie door b.v. oprekken aangegeven.