SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK

oddział Kielce

TAKTYKA WYKONYWANIA ZADAŃ OCHRONY I MIENIA

Temat pracy: Taktyka i technika w ochronie osób

Mateusz Plech
Nr albumu: 90795
Bezpieczeństwo wewnętrzne
VI semestr
Dobór odpowiednich taktyk i technik w ochronie osób zależy od osoby, która będzie
ochraniana oraz okoliczności, w jakich ta ochrona będzie stosowana. Nie ulega wątpliwości,
że najbardziej zagrożeni są politycy i inne ważne osoby, które mają wpływ na ludzkie losy,
kariery. Osoby te gromadzą wokół siebie nie tylko przyjaciół ale i wielu wrogów 1. Również
zagrożone są osoby znane, budzące powszechny szacunek i cieszące się dużym uznaniem,
jak, np. gwiazdy muzyki, filmu czy sławni sportowcy. Nie można też zapomnieć o świadkach
koronnych, czyli przestępcach, którzy w wyniku określonych okoliczności rozpoczęli
współpracę z organami ścigania. Osoby te w zamian za otrzymanie specjalnego immunitetu
godzą się na złożenie zeznań dotyczących danej sprawy2. Dla każdego typu z
przedstawionych osób stosuje się odmienne metody ochrony, gdyż skala zagrożenia dla
każdej z nich jest inna – zarówno znana persona polityczna jak i gwiazda muzyki będzie
otoczona przez swoich zwolenników, fanów, itd., jednak istnieją dość spore różnice w
potencjalnym ataku między tymi dwoma typami. Będą to przede wszystkim różnice w
motywie ataku oraz jego potencjalnych skutkach. Również należy wziąć pod uwagę, czy
ochranianej osobie może zaszkodzić amator, czyli przykładowo osoba z tłumu, która pod
wpływem nagłych emocji będzie usiłowała tylko dotknąć swojego idola na jego koncercie,
czy też będzie to profesjonalista, który precyzyjnie, punkt po punkcie realizuje wcześniej
przygotowaną akcję. Skuteczna ochrona jest przygotowana na działania zarówno amatorów
jak i zawodowców oraz potrafi dostosować swoje działania do konkretnego typu ochranianej
osoby i okoliczności w jakich ona się znajdzie. Dlatego pierwszym etapem, który służy do
wyboru odpowiedniej taktyki i techniki jest planowanie działań.
Celem planowania działań ochrony jest wypracowanie optymalnego sposobu zastosowania
taktyki ochronnej oraz udaremnienie ewentualnego zamachu w jego wstępnej fazie.
Planowanie działań przebiega w następujących etapach:
1. Gromadzenie informacji – polega na uzyskaniu jak największej wiedzy o
osobie ochranianej, jej otoczeniu, zwyczajach i tym podobnych.
2. Analiza zebranych informacji – polega na wyodrębnieniu elementów
niezbędnych do ustalenia koncepcji ochrony.
3. Ustalenie koncepcji ochrony – ogólne zaplanowanie zabezpieczenia
ochronnego osoby chronionej oraz jego wstępne opracowanie.
4. Wybór sił i środków – określenie zasobów ludzkich i sprzętu, niezbędnych do
zabezpieczenia ochronnego.
5. Przedstawienie planu zabezpieczenia ochronnego – graficzne przedstawienie
wypracowanej koncepcji ochrony3.
Po przedstawieniu planu ochrony następuje przejście do jego realizacji. Jest wiele obszarów,
które należy zabezpieczyć – miejsca pobytu vipa, trasy jego przejazdów, zarówno ważne jest
zabezpieczenie techniczne anty podsłuchowe i anty obserwacyjne.
Rozpoczynając od miejsc pobytu osoby ochranianej, a najczęściej będzie to dom oraz miejsce
pracy, należy zastosować odpowiednie środki w celu zabezpieczenia ich. Stosuje się zasadę
„zabezpieczenia proporcjonalne do zagrożenia4” a więc nie należy też przesadzać ze środkami
ochrony, by nie utrudniać życia osobie ochranianej. Osoba ta, będąca otoczona pierścieniami
bezpieczeństwa składającymi się agentów ochrony, którzy bronią do niej dostępu przez całą
dobę jest względnie zabezpieczona przed atakami o ile wcześniej wszystko zostało dokładnie
zaplanowane. Planując zabezpieczenie obiektu należy go dokładnie opisać uwzględniając w

1
K. Chmielarz Bodyguard, Toruń 1999, s. 47
2
J. Kaczyński Taktyka działań ochronnych. Ochrona osób, Gdańsk 2009, s. 16
3
Op. Cit. J. Kaczyński, s. 33 - 34
4
P. Consterdine Poradnik współczesnego bodyguarda. Nowoczesna Ochrona, Warszawa 2009, s. 73
tym położenie topograficzne obiektu, otoczenie zewnętrzne, wnętrze budynku oraz teren
przyległy. Sprowadza się to do informacji o lokalizacji głównych tras, ulic, dróg dojazdu,
dróg komunikacyjnych, terenów należących do obiektu ochranianego, paki, parkingi,
przystanki, oraz przeznaczenie tego terenu. Równie szczegółowo opisuje się wnętrze
budynku, miejsca pracy, oraz inne miejsca i lokale, w których vip często przebywa, oraz
wszelkie inne budynki, place, sklepy i inne obiekty, które znajdują się w pobliżu. Następnie,
aby zapewnić w takim obiekcie ochronę, należy przede wszystkim:
1. Zabezpieczyć drogi dojścia i wstępu przez utworzenie odpowiednich blokad,
2. Wyznaczyć miejsce bezpieczne i trasy ewakuacji,
3. Sprawdzić obiekt pod względem obecności urządzeń wybuchowych oraz możliwości
dokonania inwigilacji,
4. Ustalić zasady kontroli dostępu gości, personelu, obsługi i innych osób5.
W każdym z obiektów należy wyznaczyć tzw. „safe zone” (ang. strefa bezpieczeństwa), do
której, w razie ataku, można przenieść osobę ochranianą. W tej strefie powinny znajdować się
urządzenia do łączności z jednostkami policji, grupą wsparcia taktycznego oraz znajdować się
w tu powinny apteczka, zapasy wody i żywności na wypadek potrzeby dłuższego pobytu w
pomieszczeniu. Dodatkowo pomieszczenie to powinno być przystosowane do prowadzenia
walki defensywnej, oraz zapewniać szybki i łatwy dostęp do dróg ewakuacyjnych.
Oczywiście powinno być też ono łatwo dostępne ale vipa i agentów ochrony by móc szybko
do niego dotrzeć w razie potrzeby.
W czasie pobytu osoby ochranianej w miejscach publicznych stosuje się odpowiednie szyki
taktyczne do zapewnienia odpowiedniej ochrony. Ilość ochroniarzy w formacji zależy od
poziomu zagrożenia dla osoby chronionej – im ważniejsza osoba i realniejsze zagrożenie tym
większa ochrona. Formacje składają się z jednego do nawet kilku agentów ochrony, jednak
najczęściej nie jest to więcej niż sześciu ludzi. Poniżej przedstawione są ilustracje
przykładami formacji.

Rys. 1 Formacja jednoosobowa Rys. 2 Formacja dwuosobowa

Źródło własne Źródło własne

5
Op. Cit. J. Kaczyński, s. 85 - 86
 Rys. 3 Formacja trzyosobowa Rys. 4 Formacja czteroosobowa
Źródło własne Źródło własne

Rys. 5 Formacja pięcioosobowa

Źródło własne Rys. 6 Formacja sześcioosobowa
Źródło własne

Wyjaśnienie symboli:
V – vip, czyli osoba ochraniana
D – dowódca zespołu
O – agent ochrony
A – adiutant, czyli osoba, która jest bezpośrednio za osobą chronioną
↓ – kierunek poruszania się vipa

Ustawienie ochroniarzy w formacji nie jest „sztywne”, tzn. agenci ochrony nie pozostają
sztywno w tych samych pozycjach i odległościach od siebie. Kiedy zmienia się kierunek
poruszania vipa, zmienia się również ustawienie agentów, np. jeżeli vip zawróci, wtedy agent
będący z tyłu staje się strażą przednią (rozpoznaniem), natomiast agenci, którzy wcześniej
byli na przedzie formacji teraz rozstawiają się zgodnie z przedstawionymi powyżej
rysunkami. Ważne jest by robili to płynnie i szybko. Jedynymi, którzy zawsze maja swoje
miejsce w szyku są adiutant i dowódca. Adiutant, zwykle to najbardziej doświadczony agent
ochrony, jest zawsze przy osobie, którą chroni i jest on odpowiedzialny za jej zabezpieczenie
(natychmiastową ewakuację, lub zasłonięcie własnym ciałem – stąd nazwa „łapacze kul”6).

6
Op. Cit. P. Consterdine, s. 33
Dowódca również wraca na swoje miejsce ponieważ jest on odpowiedzialny za kierowanie
zespołem i musi mieć dobry wgląd na cały zespół oraz na to, co dzieje się wokół. W
przypadkach przedstawionych na rys. 1 – 5 dowódca pełni również rolę straży tylnej, jednak
jeśli liczba bodyguardów jest wystarczająca, inny agent ochrony czuwa nad zabezpieczeniem
godziny 6 (kierunek poruszania się vipa bierze się za godzinę 12 – w ten sposób łatwiej
ochronie rozeznać się w sytuacji kiedy, np. padnie hasło „kontakt na 3!”). Formacja ochronna
musi być elastyczna by móc szybko dostosować się do sytuacji, wymaga to jednak wielu
godzin ćwiczeń i zgrania całej drużyny. Również vip musi być przeszkolony w tym zakresie i
odpowiednio się zachować w razie ataku, by możliwie ułatwić ochronie możliwość odparcia
niebezpieczeństwa. Im więcej agentów ochrony tym lepsza obserwacja otoczenia i lepsza
ochrona vipa.
Formacja ochronna jest częścią wewnętrznego pierścienia ochronnego. W jego skład wchodzą
również osoby z najbliższego otoczenia ochranianego (rodzina), jaki i inne rozpoznane osoby,
które zostały w jego pobliże dopuszczone.
Środkowa część pierścienia ochronnego jest oddaloną od vipa sferą, w której działają
pracownicy ochrony jednak nie są ustawieni w określonym szyku. Współdziałają oni z
pozostałymi służbami ochrony, jak np. policją, strażą miejską, ale również z pracownikami
osoby ochranianej, kierowcami samochodów, agentami rozpoznania itd.7
Pierwsza linia obrony vipa, czyli pierścień zewnętrzny, najbardziej od niego oddalony. W
jego skład wchodzą wszyscy współpracujący z bezpośrednią ochroną oraz wszelkiego rodzaju
przeszkody mechaniczne i elektroniczne, np. system monitoringu, bramki magnetyczne,
wszelkiego rodzaju zamki, barierki i ogrodzenia8.
Ważną rolę taktyce działań ochronnych pełni rola grupy wsparcia taktycznego. Jest to zespół
wyszkolonych agentów ochrony, uzbrojonych w broń maszynową, której celem jest odparcie
ataku na życie osoby ochranianej. Grupa ta powinna trzymać się w odległości około 50m od
strefy chronionej, jednak odległość ta zależy warunków ruchu i terenu. Jednocześnie musi być
na tyle daleko, by znajdować się poza zasięgiem ognia zespołu ochrony bezpośredniej i nie
przeszkadzać w jego działaniach, ale musi być też na tyle blisko by natychmiastowo
zareagować. Grupa wsparcia taktycznego niezwłocznie musi odpowiedzieć ogniem w
kierunku atakujących, by uniemożliwić agresorom zdolność skutecznego ostrzału vipa, a
jedocześnie dać czas na jego ewakuację. Gdy osoba chroniona zostanie ewakuowana grupa ta
powinna pozostać na miejscu w celu zabezpieczenia terenu, ewakuacji rannych, lub, jeśli jest
bezpiecznie, dołączyć do kolumny samochodowej. W razie uszkodzenia pojazdu głównego i
ochronnego, najważniejszym celem staje się ewakuacja osoby chronionej9.
Istotnym elementem taktyki ochrony osób jest odpowiednie zabezpieczenie tras przejazdu
osoby ochranianej. Już na etapie przygotowywania planu ochrony zbierane są niezbędne do
tego informacje i w oparciu o nie prowadzone są odpowiednie działania a więc analiza
rozkładu dróg, intensywności ruchu drogowego, wskazania miejsc wrażliwych i potencjalnie
niebezpiecznych i w końcu wybór optymalnych tras, wyznaczenie punktów kontrolnych, stref
bezpieczeństwa i dróg ewakuacji.
Ważne jest by znaleźć odpowiednią strefę bezpieczeństwa. Może to być posterunek policji,
straży pożarnej lub urząd administracji rządowej. Jeżeli na trasie poruszania się kolumny

7
Op. Cit. K. Chmielarz, s. 89
8
Op. Cit. K. Chmielarz, s. 89
9
Op. Cit. J. Kaczyński, s. 62 – 63
pojazdów lub w jej pobliżu brakuje obiektów pod stałą ochroną należy zorganizować doraźne
bezpieczne miejsce i to więcej niż jedno. W razie ataku na poruszając się pojazdy kierunek
ewakuacji powinien być przeciwny do ruchu poruszania się, gdyż może to narazić kolumnę
na dodatkowe straty a vipa na obrażenia. Strefa bezpieczeństwa powinna być stale
nadzorowana przez zespoły uzbrojone w broń maszynową, mieć na swoim wyposażeniu
środki łączności, broń i kamizelki kuloodporne, środki pierwszej pomocy medycznej i
dodatkowe pojazdy ochronne. Ponadto każdy kierowca kolumny pojazdów musi być z nim
zaznajomiony10.
Podczas jazdy samochodem nie ma możliwości zorganizowania klasycznych pierścieni
ochronnych. Teoretycznie można zabezpieczyć chroniony pojazd z przodu i tyłu kolumny,
wyznaczając strefy odpowiedzialności poszczególnych pracowników ochrony pracujących w
tym zabezpieczeniu11.
Jeszcze zanim zespół ochrony i osoba chroniona wsiądą do pojazdu należy go sprawdzić pod
kątem bezpieczeństwa. Taką kontrolę rozpoczyna się do strefy wokół pojazdu, ponieważ
zagrożenie, np. ładunek wybuchowy, może znajdować się w niewielkiej odległości od
pojazdu. Następnie należy sprawdzić karoserię zwracając uwagę na lakier, chromowania,
lusterka, zderzaki, kołpaki, okna, kratki filtrów oraz obudowę świateł. Nie wolno na tym
etapie dotykać pojazdu ponieważ poszukiwane są odciski palców, plamy oleju, smugi brudu,
zarysowania, itd. W skrócie – wszelkie próby sabotażu auta. Po kontroli karoserii sprawdza
się koła i błotniki szukając w szczególności przecięć na kołach, ostrych elementów, sprawdza
się śruby kół oraz wewnętrzną część błotników. Należy również sprawdzić spód pojazdu,
poszukując tam niebezpiecznych i niezidentyfikowanych przedmiotów. Bardzo pomocne na
tym etapie są lusterka. Następnie sprawdza się bagażnik a w tym również stan koła
zapasowego oraz przestrzeń wokół zbiornika z paliwem. Po tym wszystkim przechodzi się do
wnętrza pojazdu szukając podejrzanych przedmiotów. Drzwi należy otwierać bardzo powoli
szukając podłączonych do nich kabli. Całe wnętrze należy sprawdzić bardzo dokładnie
sprawdzając miejsca pod fotelami, pasy, schowki, kierownicę itd. Kończąc kontrolę wnętrza
można otworzyć maskę i również bardzo powoli ją otwierać szukając podłączonych kabli. Na
tym etapie należy odłączyć akumulator i go sprawdzić, jak i sprawdzić stan płynów w
samochodzie. Po tym kroku można rozpocząć kompletną inspekcję silnika. Na samym końcu
kontroli pojazdu, można go odpalić i sprawdzić całe wyposarzenie elektryczne, by finalnie
zakończyć kontrolę krótką jazdą próbną12.
W przypadku zagrożenia podczas przejazdu należy przestrzegać kilku zasad:
1. Kierowca maksymalnie zwiększa prędkość,
2. Działania ochrony zmierzają do jak najszybszego ewakuowania vipa ze strefy
zagrożenia do strefy bezpieczeństwa,
3. Dowódca ochrony odpina pasy bezpieczeństwa vipa, kładzie go na siedzeniu i
przykrywa materiałem kuloodpornym a w razie konieczności zasłania własnym
ciałem,
4. Blokady, z wyjątkiem blokad policyjnych, należy taranować,
5. Gdy samochód kawalkady zostanie zmuszony do zatrzymania się i nie ma możliwości
dalszej jazdy, vip pozostaje w samochodzie do chwili kiedy powstaną warunki do
ewakuacji,

10
Op. Cit. J. Kaczyński, s. 94 – 95
11
W. Bejger, B. G. Stajenko Ochrona osób i mienia, Warszawa 2010, s. 255
12
Op. Cit. P. Consterdine, s. 142 - 148
 6. Podczas manewrowania samochodem nie należy zwracać uwagi na przypadkowe
uszkodzenie karoserii, gdyż stawką jest życie vipa13.
Agent ochrony musi być zaznajomiony z technikami walki i kontroli tłumu. W czasie
zagrożenia należy szybko i odpowiednio zareagować, wiedzieć kiedy można użyć broni a
kiedy nie. Należy zwrócić uwagę, że nie każde zagrożenie jest śmiertelnie niebezpieczne dla
osoby ochranianej i nie każdy kto się do niej zbliży ma złe zamiary. Przykładowo, w gęsto
zatłoczonych miejscach, gdzie ludzie przechodzą obok siebie niemal się ocierając ochroniarz
powinien odpowiednio zareagować stosując tzw. Techniki miękkie lub twarde. Techniki
miękkie to takie, które pozwalają przekierować osobę na inny tor, kiedy to zbliża w stronę
vipa, bez robienia jej krzywdy. Również wskazany jest przy tym odpowiedni poziom kultury
osobistej. Technik miękkich często stosuje się w miejscach takich jak galerie handlowe, gdzie
trzeba kogoś delikatnie przekierować, lub na chwilę zatrzymać, np. kiedy osoba ochraniana
korzysta ze schodów ruchomych, dobrym posunięciem jest poproszenie innych osób o chwilę
cierpliwości i poczekanie, aż vip zakończy podróż. Z kolei techniki twarde są już nastawione
na obezwładnienie, kontrolę i jak najszybsze rozwiązanie problemu. Stosuje się tu wszelkiego
rodzaju ciosy, dźwignie, rzuty itd. w zależności od sytuacji taktycznej. Ważną zasadą jest to,
że ochroniarz nie może angażować się w walkę. Jego zadaniem jest ochrona vipa,
ewakuowanie go i jak najszybsze rozwiązanie problemu, jakim jest atak napastnika.
Bezpośrednia walka tylko w ostateczności, kiedy już naprawdę nie ma innego wyjścia.
W technicznym zabezpieczeniu obiektów przebywania osoby ochranianej stosuje się systemy
zabezpieczeń elektronicznych, mechanicznych i fizycznych. Wszelkie bramki, bariery, słupki
odpowiednio rozstawione blokują osobom nieupoważnionym dostęp do obszarów
przebywania ochranianego. Również ważne są systemy monitorujące, szczególnie drogi
dostępu do obiektu jak wrażliwe obszary na zewnątrz. Zastosowanie systemów
identyfikacyjnych przy furkach i bramach zmniejsza ryzyko dostania się osób niepowołanych
w pobliże vipa. Wszelkie czujniki ruchu, temperatury również ułatwiają prowadzenie działań
ochronnych, ale równie dobrze mogą być połączone z alarmem. Ważnym elementem
zabezpieczenia jest sprawdzenie pomieszczeń oraz zabezpieczenie ich przed podglądem i
podsłuchem. Należy więc sprawdzić możliwe opcje podglądu, np. okna, drzwi, korytarze i w
miarę możliwości dostosować wnętrze pomieszczenia z osobą chronioną by była w nim
niewidoczna (oczywiście nie zawsze jest to możliwe, dlatego stosuje się prostsze techniki, jak
ustawienie biurek, czy aparatów telefonicznych z dala od okien)14.
W czasie przeszukiwania pomieszczeń ważna jest systematyczność. Stosuję się zasadę: od
poziomu gruntu, do pasa, od pasa do oczu, o oczu po sufit. W ten sposób należy przeszukać
pomieszczenie wykorzystując techniki pozwalające na wykrycie ładunków wybuchowych,
urządzeń do rejestrowania dźwięku i obrazu, czy tez innych podejrzanych przedmiotów.
Szczególnie kontrolowane są panele, futryny drzwi, okna, tapety na ścianach, obrazy,
dywany. Dodatkowo ściany oraz podłogi i sufit wraz z instalacją elektryczną oraz
wyposażenie i cały osprzęt elektryczny.

13
Op. Cit. W. Bejgar, B. G. Stajenko, s. 264
14
Op. Cit. P. Consterdine, s. 73 – 92
Bibliografia:
W. Bejger, B. G. Stajenko Ochrona osób i mienia, Warszawa 2010
P. Consterdine Poradnik współczesnego bodyguarda. Nowoczesna Ochrona, Warszawa 2009
J. Kaczyński Taktyka działań ochronnych. Ochrona osób, Gdańsk 2009
K. Chmielarz Bodyguard, Toruń 1999
Strona internetowa Zabezpieczenia. com.pl - https://www.zabezpieczenia.com.pl/ochrona-
osobista/ochrona-osobista-cz-4-taktyka-i-technika-ochrony-osob-cz-2 [dostęp 8.04.20]
Strona internetowa Private Investigator NYC - https://www.investigations.com/security-
trends-analysis/who-needs-executive-protection [dostęp 8.04.20]