1.

Elementarne funkcije ( kvadratna)

Kvadratna funkcija polinom je drugog stupnja, a graf je parabola.
Opsti oblik: f (x)= ax2 + bx + c
a – vodeći koeficijent
b – linearni koeficijent
c – slobodni koeficijent, odsječak na osi ordinata
Odsječke na osi apscisa računamo pomoću formule: X 1,2 = -b±√ b2 -4ac/2a
gdje je D=b2 -4ac diskriminanta.

2.Elementarne funkcije ( eksponencijalna)

Opsti oblik: y= ax za uvjet a > 0 a ≠ 0
a– baza
x– eksponent (potencija)
Domena eksponencijalne funkcije je skup svih realnih brojeva ( D € R ). Eksponencijalna funkcija je uvijek
pozitivna, tj. iznad apscise. Baza a mora biti pozitivna (a > 0 ) i različita od jedan (a ≠1).
Kod grafičkog prikazivanja za a > 1 eksponencijalna funkcija je rastuća, dok je za a < 1
eksponencijalna funkcija padajuća. Karakterističnost svake eksponencijalne funkcije je da siječe
ordinatu u tački 1. Razlog tome je što svaki broj s potencijom nula daje rezultat 1.

3.Elementarne funkcije ( logaritamska)

Opsti oblik: f (x) = log a x, a > 0 a ≠ 0
Logaritamska funkcija je funkcija inverzna eksponencijalnoj funkciji što znači da se te funkcije
međusobno poništavaju. Zbog inverznosti funkcija vrijedi: log a a x = x , za svaki x .
Domena logaritamske funkcije je interval , dakle, ona se u koordinatnom sustavu nalazi
desno od ordinate. To znači da mora biti veći od nule ( X > 0). Baza kao i kod eksponencijalne mora
biti pozitivna i različita od 1 (a > 0 a ≠ 0)

4.Trigonometrijski identiteti
Identitet je jednakost koja je tačna za bilo koju vrednost promenljive.
Jednačina je jednakost koja ima tačnu vrednost samo za određenu vrijednost promjenljive.

sin(θ) = y/r cos(θ) = x/r

csc(θ) = r/y, ( Kosekans ugla je recipročna vrijednost od sinus ugla)
možemo zaključiti da je 
sin(θ) = 1/csc(θ)
Identiteti tangensa i kotangensa
tan(θ) = sin (θ) / cos (θ) ctg(θ)= cos (θ) / sin(θ)

5.Trigonometrijske funkcije

Trigonometrijske funkcije su: sinus (sin), kosinus (cos), tangens (tg), kotangens (ctg), sekans (sec) i
kosekans (csc).
Odnosno:
Sin A=a/c Sinus ugla uz vrh A jednak je odnosu suprotne katete i hipotenuze pravouglog trougla.
Csc A=c/a Kosekans ugla je recipročna vrijednost od sinus ugla.
cosA=b/c Kosinus ugla uz vrh A jednak je odnosu bliže katete i hipotenuze pravouglog trougla.
secA=c/b Sekans ugla je recipročna vrijednost od kosinus ugla.
tanA=tgA=a/b Tangens ugla uz vrh A jednak je odnosu suprotne i bliže katete pravouglog trougla.
cotA=ctgA=b/a Kotangens ugla uz vrh A jednak je odnosu bliže i suprotne katete pravouglog trougla. 
Kotangens ugla je recipročna vrijednost od tangens ugla.

6.Binarne relacije
Svaki podskup direktnog proizvoda skupova A i B predstavlja jednu binarnu relaciju iz skupa A u skup B. Relacije
najcesce oznacavamo malim slovima grckog alfabeta.
7.Relacije ekvivalencije
Relacija koja ima osobine refleksivnosti, simetricnosti i tranzitivnosti naziva se relacija ekvivalencije. Primjeri
relacije ekvivalencije su: slicnost trouglova, kolinearnost veltora u ravni ili u prostoru, jednakost brojeva, itd

8.Relacija poretka
Relacija koja ima osobine refleksivnosti, antisimetricnosti i tranzitivnosti naziva se relacija poretka, primjeri relacije
poretka su: relacije ≤ ili ≥ u skupu brojeva, relacija podskupa kod skupova itd,

9.Funkcije
Funkcija ili preslikavanje je jedan od najvažnijih matematičkih pojmova koji predstavlja preslikavanje elemenata iz
jednog skupa (domena) u drugi (kodomena).
Pri tome preslikavanje mora biti jedinstveno, tj. svaki član domene se preslikava u tačno jedan član kodomene

10.Binarne operacije
Binarna operacija je račun koji uključuje dvije ulazne vrijednosti, odnosno operacija čija je arnost dva. Binarne se
operacije ostvaruju korištenjem ili binarne funkcije ili binarnog operatora. Primjeri uključuju
poznate aritmetičke operacije kao što su zbrajanje,oduzimanje, množenje i dijeljenje.
Za binarnu operaciju su karaktersticne sljkedece osobine:
1)zatvorenost- bin.op. je zatvorena za bilo koja dva elementa (a,b) eE i reuzltat binomne operacije ceE tj. Operacija
je zatvorena ako vrijedi (¥ a,b , eE) a*b eE
2)Asocijativnost-bin op je asocijativna ako vrijedi (¥ b,c eE) (a*b) *c= a* (b*c)
3)Komutativnost-Bin op je komutativna ako vrijedi (¥ b, eE) a*b=b*a
4) Jedinicni element . ako postoji eeE tada a*e=c*a=a i e oznacava jedinicni ili neutralni element
5)Inverzni element – ako bin. Op. Ima jedinicni element i ¥ aeE postoji a -1 tada vrijedi a*a-1=a-1=e
Pa je a-1 inverzni element..

11.Skup realnih brojeva

Skup realnih brojeva R ili linearni kontinuum cine svi racionalni i svi iracionalni brojevi R = Q ∪ I Realni brojevi
pojavljuju se prilikom mjerenja na pravcu, ima ih jednako mnogo koliko i tacaka na pravcu. Realnih brojeva ima
kontinuum mnogo.
R={ x,y,z..}
x,y,z €R
1.(x+y)+z=x+(y+z)
2.(¥ x€R)(ɟ0 €R) x+0=x
3.( ¥ x€R) (ɟ - x€R) x+(-x)=0
4.x+y=y+x
5.(x*y)z=x(y*z) – asocijativna
6.x(y+z) = xy+xz – distribucija za mnoz. U osdnosu na sabiranje.

12.Cijeli-Racionalni-Iracionalni brojevi
-Skup cijelih brojeva Z mozemo definisati kao skup
Z= N ∪ {0} ∪ (-N) gdje je –N= {-n: n Є N}
Skup cijelih brojeva sa operacijama sabiranja i monzenja ima algebarsku strukturu prstena.
-Skup racionalnih brojeva je skup Q={a/b: a Є Z ^ b Є N }
Racionalan broj mozemo shvatiti i kao uredjeni par (a,b) gdje je a Є Z, i b Є N, tada je:
(a,b)=(c,d) =» ad=bc
Skup racionalnih brojeva je skup Q={a/b: a Є Z ^ b Є N }
Racionalan broj mozemo shvatiti i kao uredjeni par (a,b) gdje je a Є Z, i b Є N, tada je: (a,b)=(c,d) =» ad=bc
Skup Q je gust skup, sto znaci da se izmedju bilo koja dva racionalna broja nalazi barem jedan racionalan broj, ima
broja koji nisu racionalni, √2 nije racionalan broj, (√3,√5,√7..)
-Postoji beskonacno mnogo brojeva koji nisu racionalni, takve brojeve nazivamo iracionalnim, a skup iracionalnih
brojeva oznacava se sa I.Pri racunanju iracionalne brojeve zamjenjujemo sa njima pribliznim racionalnim
brojevima, √3≈1,73 √2≈1,41.

13.Matematička indukcija
Matematička (potpuna) indukcija je metoda matematičkog dokazivanja.
Matematičku indukciju dokazivanja ispravnosti tvrdnje provodimo kroz 3 koraka:
1. Prvi korak ili baza indukcije - dokazujemo da zadana tvrdnja vrijedi za n=1
2. Drugi korak je pretpostavka indukcije - pretpostavljamo da tvrdnja vrijedi za neki proizvoljni
prirodni broj k, pa je n=k
3. Treći korak je korak indukcije - dokazujemo da tvrdnja vrijedi i za sljedbenika prirodnog broja
k , uvrštavamo n=k+1 . Iz svega toga zaključujemo da tvrdnja vrijedi za svaki prirodni broj n.
14.Binomna formula
Izraz r! Se cita „r faktorijel“ ima vrijednost r!=1*2*3...r .. Izraz (n/r)= se cita „n nad r“ i definise se:
(n/r)=n(n-1)(n-2)...n-r+1/ 1*2*3...r = n(n-1)(n-2)...n-r+1/r!
npr. (4/2)=4*3/1*2 =6
Po konvenkciji slijedi:
(0/0)=0 (n/0)=1 0!=1
Dokaz bin. Formule:
(n/k+1) + (n/k) =(n+1/k+1)
n(n-1)...n-(k-1)-1 / (k+1)! + n(n-1)(n-2)....(n-k+1)/K! =
n(n-1)...(n-k+1)(n-2) / (k+1)! + n(n-1)..... (n-k+1) / K! =
n(n-1)(n-2) .... (n-k+1) / K! * n-k / K+1 +1 =
n(n-1)(n-2)...(n-k+1) /k! * n-k+1 / K+1 =
n(n-1)(n-2)...(n-k+1) / (k+1)! = (n+1/k+1) –f

15.Apsolutna vrijednost realnog brojaApsolutna vrijednost realnog broja x u oznaci |x| je negativan realan broj
definisan sa
|x| = x, ako je x ≥ 0 npr.│3│=3 │-3│=-(-3)=3 │0│=0
-x, ako je x< 0
Geometrijsko znacenje apsolutne vrijednosti realnog broja x na realnoj osi je udaljenost tacke koja odgovara broju x
od tacke koja odgovara broju 0. Za a ≥ 0 vrijedi:|x| ≤ a ↔ -a ≤ x ≤ a, i
|x| ≥ a ↔ [(x ≤ -a) v (x≥a)].
Teorema- apsulutna vrijednost zbira realnih brojeva je manja ili jednaka zbiru apsulutnih vrijednosti sabiraka
│a+b│≤│a│+│b│
dokaz. -│a│≤x≤│a│
-│b│≤x≤│b│
-│a+b│≤a+b≤│a│+│b│

16.Skup kompleksnih brojeva-definicija i osobine

Skup kompleksnih brojeva C definisemo kao skup uredjenih parova (x,y) Є RxR gdje prava komponenta x
oznacava realni dio, a druga komponenta y oznacava imaginarni dio kompleksnog broja. Skup kompleksnih brojeva
prikazujemo u kompleksnoj ravni tako da svakom kompleksnom broju (x,y) pridruzimo tacno jednu tacku
kompleksne ravni.K
Kompleksan broj je broj oblika x+yi

17.Skup kompleksnih brojeva-trigonometrijski oblik kompleksnog broja

Neka je z Є C / {0 } broju z = a + bi pripada u kompleksnoj ravnini točka  T≠0  Toj tački pripada u polarnom
koordinatnom sustavu uređen par brojeva (r,φ)  Pri tome je a = r cosφ, b = r sinφ
r = √a2+b2
z = a + bi =‌‌r cosφ + i ‌‌r sinφ = ‌‌r (cosφ + i sinφ)
dobijeni oblik ‌z = r (cosφ + i sinφ) se zove trigonometrijski oblik kompleksnog broja.

18.Skup kompleksnih brojeva-stepenovanje i korjenovanje kompleksnih brojeva

Korjenovanje – kompleksnog br. Ako datom kompleksnom broju u algebartskom obliku treba izbaditi n-ti korijen
gdje n€N, predhodno je potrebno prevesti ga u trigonometrijski oblik pa tek onda korjenovati.Trigonometrijski oblik
kompleksnog broja glasi Z=r(Cosφ +isinφ) gdje n€N a φ je glavna vrijednost kompl.br Z, znaci naci:
n
√Z= n√r(cos φ+2kπ/n + isinφ+2kπ/n)
(K=0,1,2... n-1) pri tome n-ti korijen k.br.Z ima n-razlicitih vrijednosti za svaki dio broja K≠1,2,3...n-1, dobija iste
vrijednosti korijena
Stepenovanje:
Z=x+iy je oblik algebarskog kompleksnog broja.Ugao koji obrazuje modul (r) sa pozitivnim smjerom ose x naziva
se argument kompleksnog broja i oznacava se (fi)
Stepenovanje i korenovanje kompleksnih brojeva u trigonometrijskom obliku
dato je formulama:
zn= rn (cos nφ + i sin nφ)
n
√z = n√r(cos φ + 2kπ/n + isin φ + 2kπ/n ), k = 0, 1, 2, ..., n − 1
Formule za zn i n√z nazivaju se prvom i drugom Moavrovom formulom.
Iz druge Moavrove formule vidi se da je broj razlicitih n-tih korena svakog komplesnog broja tacno n.
19.Vektorski prostor
Vektorski ili linearni prostor je algebarski pojam u matematici koji nalazi primjenu u svim glavnim granama
matematike, među kojima su linearna algebra, analiza i analitička geometrija.
Definiše se na sljedeći način:
Neka skup Ѵ ima strukturu Abelove grupe u odnosu na sabiranje.
Elemente skupa Ѵ zovemo vektori. Neutralni element označujemo sa 0 i zovemo nulti vektor.
Neka skup F ima strukturu polja. Elemente skupa F zovemo skalari, a neutralne elemente u odnosu na dvije binarne
operacije označujemo sa 0 i 1.
Za skup (Ѵ) kazemo da je vektorski prostor nad poljem K ako su ispunjeni uslovi:
1.{¥αeKi aek}=>αaeV-proizvod vektora i broja je vektor koji ima intenzitet
2.{ ¥α(α,β €K) ˄ ¥ α,b€˅} => (α+β)= αa+ βa = α(a+b) = αa+αb
3.{ ¥α, β €K ˄ ¥ α€˅} => α(βa)=( α β)*a
4.1*a=a; ¥ α€˅,1€K(pri cemu je 1-jedinicni element, polje K)

20.Linearna kombinacija vektora

Elemente a1,a2,a... an zovemo vektorima a elemente £1, £2, £3 ... £n zovemo skalarima.Neko £1 eK i
a1eV za i=1,2,3 ... n izraz £1a1+£2a2+....+£nan naziva se linearna kombinacija vektora a1,a2,a3...an sa
koeficjentom £1, £2, £3... £n eK.Konacan skup vektora a1,a2,a...an eV razlicitih od nule vektora je linearno zavisan
ako i samo ako postoji £1, £2... £n eK tada je £1a1+£2a2+...£nan=0 iz ovog slijedi £1=£2=....£n=0 pa su vektori
a1,a2,a...an eV linearno nezavisni.

21.Baza vektorskog prostora Baza nekog vektorskog prostora V nad poljem K je

uređeni skup međusobno linearno nezavisnih i ne-nul vektora e = {e1, e2, ... , en}, kojima se, uz množenje skalarima,
jednoznačno može predstaviti svaki drugi vektor a iz V:
a = a1e1+ a2e2+.... anen, ai eK
Za skup vektrora {a1,a2,.. ak} vektorskog prostora v kazemo da generisu vektorski prostor V i ¥ aeV moze se
izraziti kao linearna konbinacija tih vektor. Skup vektora a1,a2..an nazivamo generator vektorskog
prostora.Definicija: za podskupove linearno nezavisnih vektora( L1,L2,L3...Ln) koji generisu vektorski prostor i
cine bazu vektorskog prostora, u tom slucaju vektorski V je n-dimenzionalni vektorski prostor.Teorema1 : ako
vektori (a1,a2...an) cine n-dimenzionalni vektorski V onda ¥ aeV moze se jednostavno prikazati linearna
konbinacija vektora baze.
Teorema2: ako je skup vektora{a1,a2,...ak} eV linearno zavisan tada a1≠0 za( i=1,2,3...n) pa je vektor ak za
K=2,3...n jednak linearnoj konbinaciji vektora (a1,a2,a3....ak-1)

22.Linearne transformacije-Matrice-definicija
matrica je pravokutna tablica brojeva, ili općenito, tablica koja se sastoji od apstraktnih objekata koji se mogu
zbrajati i množiti.
Matrice mogu prestaviti linearne transformacije jer množenje matrica odgovara slaganju preslikavanja

23.Matrice-operacije sa matricama
Primjeri zbrajanja i oduzimanja:
• matrica1 + matrica2: Zbraja odgovarajuće elemente dviju usklađenih matrica.
• matrica1 - matrica2: Oduzima odgovarajuće elemente dviju usklađenih matrica.
Primjeri množenja:
• matrica * broj: Množi svaki element matrice danim brojem.
• matrica1 * matrica2: Koristi matrično množenje za izračunavanje matrice koja je rezultat
množenja.
24.Kvadratna matrica i njena determinanta
Matrica kod koje je broj vrsta jednak broju kolona i jednak n naziva se kvadratna matrica
a11 a12 ....an
a21 a22....a2n
an1 a12....ann
aij i=j elementi a11 a12 obrazuju glavnu dijagunalu matrice, elementi an1,an2...a1n obrazuju sporedne dijagonale
matrice.Matrica kod koje je aij=0 za i≠j je dijagonalna matrica
d1 0 0 ...... 0
0 d1 0 ...... 0
.......................
0 0 0 dn
dijagonalna matr.. kod koje su svi elementi na dijagonali jednika i razliciti od nule nazivamo skalarna matrica d1-
d2=dn=d ≠0.Skalarna matr.. na kojoj su svi elementi na dijagonali 1 je jednacina matrica
reda n.
1 0 0 ....... 0
0 1 0....... 0
............................
0 0 0 1

25.Minori i kofaktori determinante

a11 a12 a13
a22 a23
a1 a32 a33
5 6
8 9 => miror Z=1
Ako u determinanti tipa n*n izbacimo i-tu vrstu i j-tu kolonu dobicemo odg.. minor Mij:
Mij(n-1)x(n-1)
Aij=(-1)i+j * Mij

26.Adjungovana matrica-Inverzna matrica

def: xi A dvije kvadratne matrice „reda n“ za matricu x kazemo da je inverzna za matricu A ako je A*x=x*A=E
gdje je E-jednacina matrica.Matrica A ima inverziju ako je njena determinanta regularna det A≠0 -> jer se nalazi u
kolicniku
Teorema: Ako je matrica a Regularna tada je A -1=1/detA * adjA

27.Rang Matrice
Broj linearno nezavisnih vektora matrice A se naziva rang
Rang matrice jednak je redu najveće moguće kvadratne submatrice te matrice čija determinanta je različita od nule.
Rang matrice se određuje pomoću elementarnih transformacija nad matricom koje matricu transformišu u njoj
ekvivalentnu matricu, tj. matricu koja ima isti rang.

29.Rješavanje sistema n-jednačina sa n nepoznatih

Sistem od n linearnih jednačina sa n nepoznatih se može napisati u obliku
a11x1 + a12x2 + ... + a1nxn = b1
a21x1 + a22x2 + ...+ a2nxn = b2
.....
an1x1 + an2x2 + : : : + annxn = bn
gdje xi (i = 1; 2; : : : ; n) predstavljaju nepoznate promjenljive, a ij (i; j =1; 2; : : : ; n) konstantne koeficijente, a bi (i =
1; 2; : : : ; n) nehomogene članove

30.Rješavanje sistema m-jednačina sa n nepoznatih

m jednacina sa n nepoznatih
a11x1 + a12x2 + . . . + a1nxn = b1
a21x1 + a22x2 + . . . + a2nxn = b2
....
am1x1 + am2x2 + . . . + amnxn = bm
U sistemu su x1, x2, . . . , xn nepoznate veliˇcine, dok su a ij, 1 ≤ i ≤ m,
1 ≤ j ≤ n zadati koeficijenti, a bi, 1 ≤ i ≤ m zadati slobodni ˇclanovi.
Pri tome broj jednaˇcina m i broj nepoznatih n mogu biti u bilo kom od odnosa m < n, m = n ili m > n
31.Gausov metod
Ideja ovog metoda je svodenje sistema na trougaoni ili trapezni oblik koji je ekvivalentan
polaznom sistemu linearnih jednacina, a koji je laksi za rjesavanje. Prednost ove metode je sto
koristimo samo osnovne algebarske operacije.

32.Vektorski račun-operacije sa vektorima

Sabiranje vektora(pisati strelice iznad vektora) Za 2 vektora a i b kazemo da su nadovezani i to kazemo da je vektor
b nadovezan na vektor a i to ako je pocetna tacka vektora b krajnja tacka vektora a. ...tj.. AB+BC=AC - ( pisi
vektore iznad)
Zbir 2 nadovezana vektora ab i bc je vektor ac: Ovo pravilo sabiranja 2 nadovezana vektora je pravilo trougla. Na
osnovu def.slobodnih vektora , vektor BC je jednak vetoru AD
AB+BC=AB+AD=AC
zbir vektora AB i AD = AC gdje je AC dijagonala paralelograma konstruisanog nad vektorima AB I AD. Jednakost:
1)a=a ,2) a=bb=a,3)(a-b)(b-c)a=c (pisati sve vektore iznad..)
za sabiranje vektora vrijede osobine:
1.a+b=b+a , ¥a,b eV
2.a+(b+c)=(a+b)+c
3.¥aeV ɟa,eV a+a1=0 a1=-a (potamnjeno ne trebaju vektori)
4.a+b=0+a=a

33.Projekcija vektora na pravu i osu

Orjentisana pravo ili osa je prava cije su dvije tacke uredjene.Orjentisana prava je odredjena svojim jednacinama
vektorom koga cemo oznacavati sa c1.Posmatrajmo pravu p i tacko A koja ne pripada pravoj p i posmatrajmo pravu
koja pripada tacki A .Ortogonalna projekcija tacke A na pravu p je A 1

36.Skalarni proizvod dva vektora

Skalarni produkt vektora a i vektora b jednak je produktu apsolutnih vrijednosti vektora i kosinusa ugla
između njih. Simbolički:
gdje je φ kut između vektora. a ⋅ b | a | ⋅ | b | cos φ (vektori)
Ugao koji obrazuju 2 vektora x i y sa zajednickom pocetnom tackom 0 je ugao za koji treba rotirati vektor x1 da bi
presao u vektor ya.Ako se rotacija vrsi suprotno satu kazaljke onda je ugao pozitivan ako se vrsi u pravcu kazaljke
na sat.onda je negativno orjentisan

37.Vektorski proizvod dva vektora

Ako su a i b (vektori) dva vektora u prostoru, tada je njihov vektorski
produkt a x b (vektori) novi vektor sa svojstvima:
a) l a × b l= l a l ⋅ l b l sin φ , 0 ≤ φ ≤ π gdje je φ ugao izmedju vektora
b) vektor a x b je okomit na vektore a i b (vektori)
Za ravunu pov.kaze se da je orjentisana ako je utvrdjen pozitivan smjer obilazenja oko jedne zatvorene linije kola
lezi u toj ravni.Za pozitivan smjer najcesce se uzima smjer suprotan kretanju kazaljke na satu.Ako se za pozitivan
smjer obilazenja usmjeri smjer suporotan smjeru kazaljke na satu tada se pozitivnom orijentisanom stranom ravne
povrsine smatra ona strana kod koje je obilazenje po zatvorenoj liniji.

38.Mješoviti proizvod tri vektora

vrijednost mješovitog proizvoda tri vektora jednak je zapremini paralelepipeda kojeg oni oblikuju.
Za vektore a i b ( vektori) skalarni proizvod a*b ( vektori) def samo vektor proizvoda a i b (v)
za 3 vektora a,b,c (v) mozemo napisati sljedece konbinacije
(a*b)*c (v), (axb)*c (v) , (axb)xc (v)
1.slucaj.: po def.skalarnog proizvoda a*b je skalar i onda je operacija a*b*c mnozenje vektora skalarom.
2.rezultat axb (v) je vektor i ima smisla mnoziti skalarno sa vektorom c i ovaj proizvod se zove mjesoviti
proizvod vekrora.
3.(axb)xc je takodje vektor i vekt. C(v) i ova operacija je def. I ovoj proizvod se zove dvostruki vektorski
proizvod.
osnovna svojstva mješovitog produkta:
[x,y,z] = − [y,x,z]
[x,y,z] = [z,x,y] = [y,z,x]
[αx,y,z] = α[x,y,z]
[x + t,y,z] = [x,y,z] + [t,y,z]
39.Ravan u prostoru-opšti oblik
Opsti oblik jednacine ravni α u prostoru R3 glasi
α: Ax + By + Cz + D = 0
A, B, C i D su odgovarajuce konstante, (vektor) n = { A, B, C} je vektor normale ravni α.
Brojevi x, y, z su koordinate bilo koje tacke (x, y, z) ravni α.

40.Jednačina ravni kroz datu tačku

Ravan α koja prolazi kroz poznatu tacku T0(x0, y0, z0) ima i vektor normale n ={A,B,C} ima jednacinu
α: A (x-x0) + B (y-y0) + C (z-z0)
slika.
Neka je data ravan ¶ u euklidovom prostoru.Neka je mo- jedinicni vektor sa pocetetnom tackom u kord.pocetku
ortogonalnom na ravan ¶ i neka je Mo zajednicka tacka nosaca vektora Vo i ravni ¶.
mo=n¶={Mo}. Neka je M proizvoljna tacka ravni ¶ i neka je r- vektor polozaja tacke M.

41.Jednačina ravni kroz tri date tačke

Ravan je odredjena sa 3 nekolinearne tacke sa vektorima polozaja M1 M2 i Ms. Neka je M proizvoljna tacka te
ravni to znaci da su vektori M1M(v) M1M2(v) i M1M3 komplanarni i njihov mjesovit proizvod je jednak nuli
Slika.
Jednacina ravni α koja prolazi kroz tri poznate tacke T 1, T2, T3 glasi:
| x-x1 y-y1 z-z1 |
|x2-x1 y2-y1 z2-z1 | = 0
| x3-x1 y3-y1 z3-z1 |

42.Uslov paralelnosi dvije ravni

Ako su vektori n1 i n2 paralelni tada su ravni paralelne ili identicne . Ako vektori n1 i n2 nisu paralelni onda se
ravni sijeku i njihov presjek je prava.Neka je u skalarnom obliku:

43.Prava u prostoru-opšti oblik-parametarski oblik

Pravu p mozemo predstaviti kao presjek dvije razlicite ravni α i β koje sadrze pravu p, pri tome svaku od ravni α i β
prikazujemo analiticki u nekom obliku jednacine ravni. Ako obje ravni prikazemo preko opsteg oblika jednacine
ravni, tada pravu p prikazujemo u obliku sistema linearnih jenacina:
α: A1x + B1y + C1z +D1=0
β: A2x + B2y + C2z +D2=0
Tacka (x,y,z) pripada pravoj p ako zadovoljava sistem jednacina.
p: x-x1/r = y-y1/q = z-z1/s (kanonski oblik)
ako razlomke koji se pojavljuju u kanonskom obliku prave, izjednacimo sa realnim parametrom t, tada iz kanonskog
oblika prave dobijamo parametarski oblik jednacine prave p ili parametarke jednacine prave:
x= x1+rt
p: y= y1+qt ( t € R – parametar ).
z= z1+st

44.Jednačina prave kroz dvije date tačke

Ako tacke T1(x1,y1,z1) i T2(x2,y2,z2) pripadaju pravoj p tada vektor T1T2= {x2-x1,y2-y1,z2-z1} lezi na pravoj p.
tako iz kanonkog oblika ( p: x-x1/r = y-y1/q = z-z1/s) jednacine prave dobijamo jednacinu prave kroz dvije poznate
tacke T1(x1,y1,z1) i T2(x2,y2,z2):
p: x-x1/x2-x1=y-y1/y2-y1=z-z1/z2-z1

45.Uslov paralelnosi dvije prave,ugao između pravih

Prave y = k1 x + n1 i y = k2 x + n2 su paralelne ako i samo
ako je k1 = k2

46.Odnosi prave i ravni

Prava p moze da bude paralelna ravni α, da lezi u ravni α, ili da ima jednu
zajednicku tacku P sa ravni α. U prva dva slucaja je < ( p, α)=0. U trecem slucaju kazemo da prava p prodire ravan
α u tacki P.
Tacku P zovemo tackom prodora prave p u ravan α.
47.Krive drugog reda
Jednačina sa dvije nepoznate Ax2 +By2 + C xy + Dx + Ey +F =0 ( za A2 + B 2 +C 2 ≠ 0 )
je jednačina krive drugog reda u ravni x0y. uslov A2 + B  2 +C2 ≠ 0 označava da je lijeva strana polinom drugog
stepana s varijantama x , y.

48.Polinomi
Funkcija oblika Pn(x)=anxn+an-1Cn-1+...+a1x+ao pri cemu je n-prirodni broj naziva se cijela racionalna funkciji li
polinom.Za polinom kazemo da je reda n; clanom an,an-1 ...a1,ao su koef.polinoma.Ako je an=1,za polinom se kaze
da je normiran..npr. P3(x)=x3+2x2-1 x+2 je polinom treceg reda .Neka su Pn(x) i fn(x) polinomi reda n odnosno K.
Polinomi reda , ako je n≥K kaze se da je f-ja neprava, a ako je n<k kaze se da je prava.
Polinomi su funkcije oblika
Pn(x)= anxn + an-1 xn-1 +...+ a1x + a0
ai – koeficijenti članova polinoma
an ≠ 0 polinom n – tog stupnja
Pn(x)= a0, a0 ≠0 polinom nultog stupnja, tj. Konstanta
Dva polinoma po varijabli x identično su jednaka ako i samo ako su koeficijenti jednako
visokih potencija međusobno jednaki.
Svaki se polinom n-tog stupnja može rastaviti u produkt od n linearnih faktora:
pn( x ) = an( x-x1)( x-x2 ) ,,,( x-xn )
gdje su x1, x2,…, xn nultočke tog polinoma koje mogu biti realni i kompleksni brojevi.

49.Racionalne funkcije
Racionalne funkcije su funkcije oblika
f(x)= Pn(x)/ Qm(x) gdje su Pn(x) i Qm(x) polinomi stupnja n, odnosno m, koji nemaju zajedničkih nultočaka.
n < m ⇒ prava racionalna funkcija,
n ≥ m ⇒ dijeljenjem brojnika s nazivnikom funkciju možemo napisati u obliku polinoma i prave racionalne
funkcije.

50.Rastavljanje racionalnih funkcija na proste racionalne funkcije

A/x-a a/(x-a)k pri cemu su A,a eR( realni brojevi)
Mx+N/x2+px+q , Mx+x/(x2+px+q)K pri cemu je M,N,pqeR , KeN
p2-4q<0 –nazivamo elementarnim razlomcima
neka je P(x)/a(x) prava razlomljena racionalna f-ja i neka je a(x)=(x-a) K*Q1(x), Q1(a)≠0
tada postoji polinom p1(x) takav da je P(x)/q(x)=A/(x-a) K+P1(x)/(x-a)k-1q1x
uslov a eR tj. Da je X=a nula mnogostrukosti k