You are on page 1of 82

กวา จะพูดออกมาได ว า....

3
4
นั บ ตั ้ งแต รั ฐประหาร 19 กันยายน 2549 เป นต นมา คำ
ว า ‘รั ก ในหลวง’ ได โ ถมกระหน่ ำ เข า มาปะทะสายตา
ข า พเจา อยู ต ลอดเวลา ในทุกดาน ทั้งสายรัด ขอ มือ เสื ้ อ ยึ ด
สติ ก เกอร ร ถยนต โปสเตอร ใบธงและป า ยผ า จากวิ ท ยุ
โทรทั ศ น และอิ น เตอร เ นต รวมทั ้ ง บิ ล บอร ด ไปจนถึ ง หน า
โรงงาน เกื อบทุ กสะพานลอย ตลอดจนสี ่แยกไฟแดง รั ฐ บาล
ใช ง บประมาณจากภาษี จ ำนวนมากเพื ่ อ โหมประชาสั ม พั น ธ
คำนี ้จ นมันมาละเลงเละตุ ม เปะบนใบหนาของเรา

คนที่ ต  างประเทศถามข าพเจา “จะเกิดอะไรขึ้น ถ า คุ ณ ไม


รั ก ในหลวง?” ทั ้ ง คนไทยและคนต า งชาติ ท ี ่ แ สดงอาการรั บ
ไม ไ ด แ ละโกรธกริ ้ ว ต อ การกระทำของรั ฐ บาลที ่ ล ะลายเงิ น
ภาษี ไ ปกั บ การพยายามคุ ม ความคิ ด ของคนไม ใ ห ม ี ค วามคิ ด
เห็ น ที ่ แ ตกต า งในเรื ่ อ งนี ้ ต า งก็ ต  อ งเผชิ ญ กั บ การถู ก คุ ก คาม
ข ม ขู  จับกุมและถูกทรมาน

ชื ่ อ ของบทความครั ้ ง นี ้ จ ึ ง ตั ้ ง ขึ ้ น มาเพื ่ อ เตื อ นความจำคนใน


ประเทศไทย และจากทั่ ว โลกวา มันไมมี ก ฎหมาย และไม ม ี
ทางที ่ จ ะมี ก ฎหมายใดสามารถระบุ ว  า ประชาชนจะต อ งรั ก
ในหลวง

ประชาชนทุ ก คนมี ส ิ ท ธิ อ ั น ชอบธรรมที ่ จ ะพู ด ได อ ย า ง


เป ดเผยว า เรารัก หรือไม รัก ในหลวง

5
การกระทำใดๆ อั น เป น การริ ด ดรอน หรื อ คุ ก คามซึ ่ ง
สิ ท ธิ เสรี ภาพ ชีวิ ตและทรัพยสิน ของบุ ค คลที ่พ ูด ว า ไม
รัก ในหลวง ถือวาเปนอาชญากรรม
ทำไมคนไทย จึ ง ออกใบสั ่ ง ให ท หารในพระบาทสมเด็ จ
พระเจ า อยู  ห ั ว และทหารของสมเด็ จ พระบรมราชิ น ี น าถสั ง หาร
คนไทย?

ทำไมทหารรักษาพระองค จึงเขามายุงเกี่ย วและป ดกั้ น ไม ใ ห


คนไทยใช ส ิ ท ธิ ิ อ ั น ชอบธรรม เพื ่ อ ที ่ จ ะบอกเล า ถึ ง ความคั บ
ขอ งใจของพวกเขาบนทอ งถนนกลางเมืองหลวง - เมือ งของ
เทพและเทวดา - ที่เรียกวา ‘กรุงเทพมหานคร’?

รากเหง า แห ง ความบ า คลั ่ ง ที ่ ค รอบงำประเทศไทยอยู  ใ นขณะ


นี้ แม ว าจะอยู  ใ นชว งต นศตวรรษที่ 21 แลวก็ ตาม มัน คื อ อะไร
และมั น อยู  ต รงไหนกั น ? สำหรั บ คนไทยที ่ ม ี จ ิ ต สำนึ ก แห ง
เหตุ ผ ล และสำหรั บ ผู  ท ี ่ ไ ม ใ ช ค นไทย การออกใบสั ่ ง ของคน
ไทยเพื ่ อ ให ไ ทยฆ า ไทย เป น อี ก หนึ ่ ง ในหลั ก ฐานอั น น า
ตระหนกของประสิท ธิผ ลแหงการโหมโฆษณา 'เรารั ก ในหลวง'
ที่ ม ีม าตอ เนื ่ องตลอด 64 ป

หลั ง จากทหารใช ก องกำลั ง ปราบปรามคนเสื ้ อ แดงเมื ่ อ เดื อ น


เมษายน (2553) และตามมาดวยสงครามบนท อ งถนน สื ่ อ

6
กระแสหลั ก เช น สถานี โ ทรทั ศ น ข องไทย เลื อ กที ่ จ ะนำเสนอ
ภาพและเสี ย งของคนกรุ ง ที ่ ร  อ งไห ค ร่ ำ ครวญอาลั ย ห า งร า นที ่
ถู ก เผา โดยมิ นำพาที ่จ ะถ ายทอดภาพชี วิ ตที ่ถ ูก พรากและทิ ้ ง
รา งไว ก ลางท องถนนรวมกั น ถึง 88 ศพ

ไร ซ ึ ่ ง ถอยแถลงแห ง คำว า เสี ย ใจจากนายกรั ฐ มตรี รั ฐ บาล


และแนวรวมของรั ฐบาล เปนที่ประจักษแจ ง ต อ ประชาคมโลก
ว า รั ฐ บาลไทยให ค ุ ณ ค า กั บ สิ ่ ง ปลู ก สร า งมากกว า ชี ว ิ ต ของ
ปุ ถุ ช นคนไทย ความรุ นแรงที่กระทำโดยรัฐเมื่ อ เดือ นเมษายน
และพฤษภาคมที ่ ไ ด ส ั ง หารประชาชนไป 88 ชี ว ิ ต คื อ การ
เป ด โปงให เ ห็ น ถึ ง การแบ ง ชนชั ้ น ในสั ง คมไทยอย า งน า สะพรึ ง
กลั ว

มีค นไทยถึง สามลา นสี่แ สนคนที่ใชเฟสบุ ค โดยสว นใหญ เ ป น


ผู ค นที ่ม ีการศึ กษา แมว  ารัฐบาลจะปดกั ้ นการเข าถึง เวบไซด
ที ่ ม ี ก ารวิ พ ากษ ว ิ จ ารณ ส ถาบั น พระมหากษั ต ริ ย  น ั บ พั น นั บ
หมื ่ นแหง แต เฟสบุ คไมถ ูกปดกั้น และถูก ใช เป นเวที จ ั ด ตั ้ ง
แนวร วมของแตล ะฝา ย ยกตัวอยางคำกล าวอ างอัน คลาสสิ ก
แห ง ค าย 'ปกปองสถาบัน'

“เรารู ด ี ว าเราเป น ใคร เรายึดมั่นในสถาบั นพระมหากษั ต ริ ย 


เราไม ต  อ งพึ ่ ง พิ ง ใครเหมื อ นประเทศอื ่ น ในเอเชี ย (อาจหมาย
ถึ ง ไม ได ต กเป นเมื องขึ้ นของใคร - ผูเขีย น) เพราะว าเรามี
ในหลวง เราภูม ิใ จที ่ม ี ใ นหลวงที่ซื่อสัตย ในหลวงใช พระราช

7
ทรั พ ย ข องพระองค เ พื ่ อ พสกนิ ก รของพระองค ทรงเป น แบบ
อย างของผูที ่ ไม ใ ช จ ายฟุ ม เฟอย และ เปนอาทิ ฉัน เลือ กที ่ จ ะ
เคารพในหลวงมากกว า เคารพนั ก การเมื อ งที ่ ล ะโมภ ฉั น ควร
จะถามคุ ณ ว า ทำไมจึ ง เข า มาวุ  น วายในหั ว ข อ ที ่ เ กี ่ ย วกั บ
ประเทศไทย ซึ่งนำเสนอโดยคนไทย???”

นั บ ตั ้ ง แต ป  2551 เป น ต น มา พระบาทสมเด็ จ


พระเจ า อยู  ห ั ว ของประเทศไทยได ร ั บ การยกย อ งจาก
องคก รจัดลำดับ ที ่ มี ชื ่ อเสียงของโลก Forbes วา ทรง
เป น ราชวงค ท ี ่ ม ั ่ ง คั ่ ง ที ่ ส ุ ด ในโลกด ว ยพระราชทรั พ ย ท ั ้ ง
สิ ้ น กว า สามหมื ่ น ห า พั น ล า นดอลลาร หรื อ หนึ ่ ง ล า น
หนึ่ งแสนสองหมื ่ นล านลานบาท( 1,120,000,000,000
บาท)
นั ก แสดงชายที ่ ไ ด ร ั บ รางวั ล นาฏราช ได ก ล า วกั บ ผู  ร  ว มงาน
และผู  ช มที ่ อ ยู  ท างบ า นในคื น วั น ที ่ 16 พฤษภาคม 2553
ค่ ำ คื น ที ่ ท หารทำการปราบปรามประชาชน นั ก แสดงผู  ม ี ช ื ่ อ
เสี ยงของประเทศไทยท านนี้กลาววา “ถา เกลีย ดพอ ไมร ั ก พ อ
แล ว จงออกไปจากที่ นี ่ ซะ เพราะที่นี่คือบานของพอ เพราะที ่
นี ่ ค ื อแผนดิ นของพอ ผมรั กในหลวงครับ และผมเชื ่ อ ว าทุ ก คน
ที ่ อ ยู  ใ นที ่ น ี ้ รั ก ในหลวงเหมื อ นกั น พวกเราสี เ ดี ย วกั น ครั บ
ศี รษะนี ้ มอบให พ ระเจ าแผนดิน ..” คำกลาวที ่จับขั ้ วหัวใจของ
ผู  ช มในงานและที ่ ช มอยู  ท างบ า น ส ง ผลทั น ที ต  อ ความรู  ส ึ ก

8
ร วมของสาธารณะชน มี การโจมตีทางอิ นเตอร เนตตอ ดาราผู 
หนึ ่ง ที ่ถู กกล าวหาวา เดิน ออกจากงาน ในขณะที่ส ุน ทรพจน น ี ้
ถู ก เปล ง ออกมา และในงานนี้อีกเชนกัน บุต รสาวที ่ โชคร า ย
ของเขาถู ก จั บ ภาพว า ไม ร  ว มขั บ ขานบทเพลงพระราชนิ พ นธ ใ น
ขณะที ่ อ ยู  บ นเวที เธอจึ ง ถู ก โจมตี ไ ปด ว ย เพี ย งชั ่ ว ข า มคื น
ดาราผู  พ  อ และดาราผู  ล ู ก ถู ก กระหน่ ำ โจมตี อ ย า งหนั ก จนนำ
มาซึ่ ง การถู กยกเลิก สั ญญาหลายรายการ ภายใต ความกดดั น
จากสั ง คม ทั ้ ง สองคนพ อ ลู ก ได แ ถลงข า วยื น ยั น หนั ก แน น ว า
จงรัก ภั ก ดี ต อสถาบั น

สุ น ทรพจน น ี ้ ถ ู ก นำขึ ้ น ไปอ า งต อ โดยทั น ที ใ นเวบไซด ข องศู น ย


อำนวยการแกไขสถานการณฉุกเฉิน (ศอฉ.) ทั้ง นี ้ ศอฉ. คื อ
หน ว ยงานที ่ ร ั ฐ บาลตั ้ ง ขึ ้ น มาและได ร ั บ อนุ ญ าติ อ อกใบสั ่ ง ให
ใช กระสุ นจริงกับ ประชาชน

เมื ่ อเร็ว ๆนี ้ นัก เรี ยนวั น 18 ป ถูกปฏิเสธจากสองมหาวิท ยาลั ย


ของรั ฐ ที ่ มี ชื ่ อเสี ยง เพี ยงเพราะวาเธอเข ารวมในการประท ว ง
ของคนเสื ้ อแดง และวิ จารณสถาบันพระมากษั ตริ ย  ได ม ี ก าร
ประกาศทางอิ น เตอร เ นตว า จะล า ตั ว เธอมากราบรู ป ในหลวง
ให จ งได เพื่ อ ใหเ ธอรอดพ นจากอันตรายที ่คุ ก คาม มีผู บ ริ จ าค
ทุ น ใหเ ธอไปเรี ยนต อที ่เ มื องนอก

เมื ่ อ นั ก เรี ย นที ่ ส ามารถสอบผ า นเข า เรี ย นมหาวิ ท ยาลั ย ถู ก ป ด


กั ้ น โอกาส ถู ก ตามล า และทำให ต กเป น เหยื ่ อ อั น โอชะของ

9
สั ง คม เพี ย งเพราะเธอกล า ที ่ จ ะวิ จ ารณ ใ นหลวง มั น จำเป น
อย า งยิ ่ ง ที ่ จ ะสั ง คมจะต อ งลุ ก ขึ ้ น มาพู ด เรื ่ อ งนี ้ ก ั น อย า งจริ ง จั ง
มากขึ ้ น

ทั ้ ง หลายทั ้ ง ปวงที ่ ย กมากล า วถึ ง นี ้ เ ป น เพี ย งตั ว อย า งอั น เล็ ก


นอ ย เพื่อ ที ่จ ะฉายให เห็ นภาพแหงความบา คลั่ง อัน สุด โต ง ที ่
กำลั ง กลืน กินปกติ ส ุข ของปวงชนชาวไทยในตน ศตวรรษที ่ 21

มนุษ ย ท ุก คนมี ขี ดจำกั ด และขาพเจาเขีย นบทความนี ้


เพื ่ อ เป ด เผยให ส ั ง คมได ร ั บ ทราบว า ทำไมมั น จึ ง เป น
เรื ่อ งที่ย ากมากขึ้นเรื ่อยๆ ที่จะรักในหลวง

เกิดมาเพื่อ ภาพถ ายของในหลวงและราชิ น ี ใน


วั ย หนุ  ม สาวที ่ ด ู ส ง า งามท า มกลาง
รักในหลวง บานดานหนึ่งของครอบครัวเรา
ฟ  า ชายและฟ า หญิ ง คงอยู  ค ู  ฝ า

มาตลอดหลายสิ บ ป ไม ว  า เราจะ


และราชินี รืภาพเหล
้ อ และปลู ก บ า นใหม ก ี ่ ค รั ้ ง ก็ ต าม
า นั ้ น จะถู ก นำกลั บ ไป
แขวนไว ใ นจุ ด ที ่ ส ู ง ที ่ ส ุ ด ของฝาบ า นอี ก ครั ้ ง และคงอยู  ค ู 
บ านเรามาโดยตลอด ครั ้งสุดทายที่ขาพเจ าเดิน ทางไปเยี ่ ย ม
บ า นเกิ ด ภาพเหล า นั ้ น ก็ ย ั ง คงอยู  แ ขวนอยู  ท ี ่ ฝ าบ า นอั น ว า ง

10
และทรุ ดโทรมดา นนั้ น ภาพซีดจางลงไปมาก พรอ มกั บ ร อ ง
รอยแหง รอยเป อ นจากน้ ำฝนที่ไหลซึม เขา ไปในภาพ

เมื ่ อลื มตาขึ ้ นมาดูโ ลกไม นานขาพเจาก็เห็ นภาพในหลวง และ


เมื ่ อเริ่ มพูด ไดเพีย งไม กี ่ คำ ขาพเจาก็ไดร ั บการอบรมสั่ ง สอน
ว าเราต อ งรักในหลวงและราชินี เพราะว าทั้ง สองพระองค ค ื อ
พระบาทสมเด็ จ พระเจ า อยู  ห ั ว และพระบาทสมเด็ จ พระบรม
ราชิ นี น าถ

พวกเราได ร ั บ การกล อ มเกลาให เ ชื ่ อ ว า ทั ้ ง สองพระองค ค ื อ พระ


มหากษั ต ริย และมหาราชิ นี ที่ยิ่งใหญที่สุดในโลก ในสมั ย นั ้ น
สถานี โ ทรทั ศ น ท ุ ก ช อ งต า งอั ด แน น ไปด ว ยรายการเกี ่ ย วกั บ
โครงการพระราชดำริ และงานในเสด็ จ พระราชกุ ศ ล เพื ่ อ
ตอกย้ ำใหพ สกนิ กรเห็น ถึ งความยิ่งใหญข องพระองค ยามนั ้ น
ไม ม ี ใ ครในครอบครั ว เราได ม ี โ อกาสเข า เฝ า ในหลวง แต พ วก
เราก็ รั ก ในหลวง เพราะว าทุกคนบอกวาพระองคเป น กษั ต ริ ย 
ที ่ ด ี

ในวั ย เด็ ก พวกเราต อ งเดิ น ย้ ำ น้ ำ ย่ ำ โคลนไปดู ท ี ว ี ข องเพื ่ อ น


บ า น เมื ่ อ เรามี ท ี ว ี เ อง ทั ้ ง แม แ ละยายต า งก็ ถ ื อ เป น กิ จ วั ต ร
ประจำวันที่ จะต องดู ข า วในพระราชสำนัก ตอนสองทุ ม การดู
ข า วในพระราชสำนั ก ทุ ก วั น เป น ดั ง เช น หลั ก ปฏิ บ ั ต ิ แ ห ง การ
เป นผสกนิกรที่แ ทจ ริง เมื ่อ รัฐบาลประกาศเชิญ ชวนใหร  วมจุ ด

11
เที ย นถวายพระพร แม ก ั บ ยายก็ จ ะทำตามโดยไม ม ี ค ำถาม
แม แ ต น  อ ย และทั ้ ง สองท า นก็ ร ั ก ในหลวงรู ป งามและราชิ น ี ผ ู 
ศิร ิ โฉม รวมทั ้ ง ฟ า ชายและฟาหญิงพระองคน อ ยอยา งแท จ ริ ง
และไม เ คยหยุ ด ที ่ จ ะเอ ย ชื ่ น ชมในความสง า งามของทุ ก
พระองค แตส ำหรับ พวกเราเด็กๆ เราแทบจะอดทนรอไม ไ หว
ที ่ จ ะให ร ายการพระราชกรณี ย กิ จ ผ า นไปเร็ ว ๆ เพราะใจของ
พวกเราจดจ ออยู  กับ ละครที่ถ ูกเลื่อนเวลาออกไป

หมู  บ  า นของเราเป น หมู  บ  า นชาวนาที ่ ม ี ค วามสั ม พั น ธ ท างเครื อ


ญาติ ท ี่ เ หนียวแนน โดยมี บานเรือนประมาณ 200 หลั ง คา
เรื อ น ในชวงระหวา งป 2500 – 2520 มันเปน หมู  บานที ่ม ี ช ี ว ิ ต
ชี วามาก ทุกคนรู จ ัก กั นเปนอยางดี ครึ่งหนึ่ ง ของหมู บ านเป น
ญาติ พ ี ่นอ งของเรา เกื อบทุกคนในหมูบานจะเข าร วมงานของ
แต ละบ าน ตั้งแตงานฉลองการเกิดจนถึงงานณาปนกิจศพ

เป น เวลาร ว มครึ ่ ง ป ใ นฤดู น ้ ำ ท ว ม ที ่ ห มู  บ  า นใต ถ ุ น สู ง ของเรา


จะตั ้ ง อยู  บ นน้ ำ บ า นของพวกเราจึ ง มี ท างเดิ น ไม ท อดต อ จาก
บ านหนึ่ ง ไปอี ก บ า นหนึ ่ ง จากบานเราไปยังบ านป า บ า นป า
ตอ ไปยง บ านน า สำหรับ พวกเราเด็กๆ มัน สะดวกและก็ ส นุ ก
ด ว ย ที ่ จ ะเดิ น ไปบ า นโน น บ า นนี ้ โ ดยไม ต  อ งเสี ย เวลาเดิ น ขึ ้ น
เดิน ลงบันได เราเดิ นเขา ครัวของบานนา บา นป า เพื่อ ดู ว  า มี
อะไรกิ นไดบ า ง หรื อไมก ็ช วนกันทำอาหารกิน รว มกัน ก็ ไ ม ม ี
อะไรมากไปกว าหมี ่น ้ำ ข า วสวย น้ำพริก ผัก สดและก็ พ วก
ปลาต างๆ เพราะวา บ า นของพวกเราจะตั้งอยู ในน้ ำร วมครึ ่ ง ป

12
จึ ง มีบ  านไม กี ่ห ลั งที ่ สามารถเลี้ยงไกได แต ละครอบครั วมั ก จะ
ซื ้ อทุก อย างดว ยการจดเชื ่อ กันไวกอน และข าพเจ าก็ จำไม ไ ด
แล วว าเคยไดท านไข ไกท ั้ งฟองเพียงคนเดีย วก อ นเข า เรี ย นใน
ระดั บ มัธ ยมศึกษาหรื อไม

การที ่เ ราอยู ใ นเขตน้ ำ ทว ม เราเรียกวา 'หน าน้ำ' เราจึง ทำนา


'หน านา' ไดเพี ยงป ล ะครั ้ ง การสัญจรไปมาจึง ตอ งพึ ง พาทาง
น้ ำ เป น ส ว นใหญ หมู  บ  า นของเราจั ด งานเทศกาลทั ้ ง งานวั ด
งานบ านเกื อบตลอดทั ้ งป ในชวงเทศกาลงานวั ดหรือ งานบ า น
ชาวบ า นจะใช เ วลาหลายวั น ช ว ยกั น เตรี ย มและจั ด ทำอาหาร
คาวหวานไว เลี ้ย งพระ เลี ้ย งแขก และให หอบหิ้ว กัน เอากลั บ
ไปฝากคนที ่ อยูท างบ า นอี กดวย ทั้งคนหนุ มคนสาว หรื อ คน
ไม ห นุ  ม คนไม ส าว จะเล น ดนตรี แ ละร อ งเพลงกั น อย า ง
ครึก ครื้ นตลอดงาน แตป จ จุบันเทศกาลงานรื ่น เริง หลายอย า ง
ได ห ายไป สำหรั บ เทศกาลที ่ ย ั ง คงดำรงอยู  ม าถึ ง ป จ จุ บ ั น
ความเรียบงาย วั ฒนธรรมประเพณี และความลุมลึก ทางจิ ต
วิ ญ ญาณได ข าดหายไปเยอะที เ ดี ย ว ชาวบ า นต า งก็ จ ั ด งาน
ด ว ยการจ า งผู  ร ั บ เหมาจั ด เลี ้ ย งที ่ บ ริ ก ารทั ้ ง อาหารและวง
ดนตรี ที่ มี สาวๆ นุงบิกินีมาเตนโชวตลอดงาน

ในช ว งต น ทศวรรษ 2520 การพั ฒ นาต า งๆ เริ ่ ม เข า มาถึ ง


หมู  บ  า น ถนนลู ก รั ง ถู ก ตั ด เชื ่ อ มไปสู  ต ั ว อำเภอ ตามมาด ว ย
ไฟฟ า และฝุ  น คลองชลประทานและประตู ก ั ้ น น้ ำ เข า มา
พร อ มๆ กั น เพื ่ อ ช ว ยป อ งกั น น้ ำ ท ว มและส ง น้ ำ ให ช าวบ า น

13
สามารถทำนาปรังและปลูกขาวไดมากกวาปละหนึ่งครั้ง ปจจุบันพี่
ชาย นองชาย และพี่สาวของขาพเจาสามารถปลูกขาวไดปละสอง
ครั้ง บางปก็สามครั้ง

ปลายทศวรรษ 2530 ถนนลู ก รั ง ฝุ  น คลุ  ง ได แ ปรเปลี ่ ย นเป น


ถนนลาดยาง ฝุ น ที ่เ คยพัดปลิวเขาบานเราเบาบางลงไปมาก
แต ก็จ นกระทั ่ง ชว งกลางทศวรรษที่ 2530 นี่ เองที ่ห มู บ  า นได
จั ด ทำระบบน้ำ ประปาหมูบ า น และเมื่อสายโทรศั พท เดิ น ทาง
มาถึ ง บางบ า นในช ว งปลายทศวรรษ 2540 เกื อ บทุ ก คนใน
หมู  บ านก็ม ีโ ทรศั ทพ ม ือ ถือ ใชกันแลว

นี ่ ค ื อ หมู  บ  า นที ่ อ ยู  ห  า งจากกรุ ง เทพเพี ย ง 100 กิ โ ลเมตร


สำหรับ หมู บ  านที ่อ ยู ห า งจากกรุงเทพหลายรอ ย กิ โลเมตรเช น
ที่ อี ส าน การพัฒนาต างๆ เหลานี้เดินทางมาถึ ง หมู บา นของ
พวกเขาล าชา กวา หมู  บ านของขา พเจา อีก

เมื ่ อขายขา วได ชาวบา นจะมีเงินกันขึ้นมาบ าง พอ คาแม ค  า เร


จะทะยอยเดิ น ท า งเข า มายั ง หมู  บ  า นของเราอย า งไม ข าดสาย
พ อ ค า แม ค  า เหล า นี ้ จ ะเดิ น เร ข ายของจากหมู  บ  า นหนึ ่ ง ไปยั ง
อี ก หมู บ า นหนึ ่ ง แบกหิ้ ว ของพะรุงพะรัง มีท ั้ ง มุ ง หมอ กะทะ
ผา ห ม และรวมทั้งรูปภาพของพระพระบรมวงศานุวงศ

ข า พเจ า ยั ง จำได ถ ึ ง เมื ่ อ ครั ้ ง ที ่ ย ายซื ้ อ รู ป ภาพของในหลวงและ


ราชิ นี ที ่ใ ส กรอบทองสวยหรู แลวนำรูปไปแขวนไว บนฝาบ า น

14
สู ง กว า สิ ่ ง อื ่ น ใด ข า พเจ า จำได ด ี ถ ึ ง ความรู  ส ึ ก น อ ยเนื ้ อ ต่ ำ ใจ
ของแม ท ี ่ ไ ม ส ามารถซื ้ อ รู ป เหล า นั ้ น ได นี ่ ค ื อ ความรั ก ของ
ข า พเจ า ที ่ ม ี ต  อ บ า นเกิ ด และความรั ก ที ่ ม ี ต  อ ในหลวงและ
ราชิ นี เนิ นนานก อนหนา ที ่ ขาพเจาจะรูจั ก ถึง ความหมายที ่ แ ท
จริง ของคำว า “รัก”

ความรั ก ในพระพระบรมวงศานุ ว งศ ข องพวกเราเป น


ความรั กที ่ ปราศจากซึ่ งคำถาม ความรัก ที ่ ดู น อ ยนิ ด ใน
ต น ทุ น แห ง ความรั ก อั น ยิ ่ ง ใหญ ม หาศาลที ่ ใ นหลวงและ
ราชิ น ี ข องประเทศไทยทรงโชคดี ย ิ ่ ง นั ก ที ่ ไ ด ร ั บ ความรั ก
เช น นี ้ จ ากผสกนิ ก รชาวไทย จนอาจจะเคยชิ น กั น มั น
และก็ ท รงเกษมพระสำราญจากความรั ก นี ้ ราวกั บ ว า
มัน เปน โองการสวรรค
นอกเหนื อ จากช ว งเวลาแห ง ความสนุ น สนานของวั ย เด็ ก ที ่ ม ี
พื ้ น ที ่ โ ล ง กว า งให ว ิ ่ ง และผื น น้ ำ อั น กว า งใหญ ใ ห ว  า ยเล น ไปมา
แต การมี ลู กถึ ง 9 คน ในช วงตนทศวรรษ 2500 พ อ กั บแม ต  อ ง
ต อ สู  ก ั น อย า งหนั ก เพื ่ อ ให ค รอบครั ว อยู  ร อดให ไ ด จ ากราคา
ข า วที ่ ต กต่ ำ

พ อ กั บ แม จ ึ ง ตั ด สิ น ใจเดิ น ทางขึ ้ น เหนื อ ไปแผ ว ถางป า ในเขต


เชิ ง เขาที่ อ ยูหา งจากหมู บ า นประมาณ 100 กิโลเมตร ที ่ น ี ่
ครอบครั ว เราทำงานอย า งหนั ก เพื ่ อ แผ ว ถางป า จนกระทั ่ ง มี

15
ที่ ด ิ นประมาณ 50 ไร และลงมือเพาะปลูกพื ชเศรษฐกิจ เกื อ บ
ทุ ก ชนิ ด ตามแต ร ั ฐ บาลจะส ง เสริ ม แต ค รอบครั ว ของเราเป น
ครอบครั ว อั บ โชค ไม ว  า เราจะปลู ก อะไรตามคำแนะนำของ
รัฐ บาล มันสำปะหลัง ขา วโพด ถั่วเหลือ ง ถั่ วลิ สง ดอก
ทานตะวั น ฝา ย และอ อย ฯลฯ แตพอเราเก็ บเกี่ย วเสร็จ ราคา
ผลิ ต ผลก็ มั ก จะตกต่ำ จนเราไมเหลือกำไร

เมื ่ อเดิ นและวิ ่ ง ไดค ล องแคลว ขาพเจาก็เขาไปช วยครอบครั ว


ในไร ในนาแลว ถา พวกเราอยูในยุคสมัยนี้ พวกเราพี่น  อ งคง
ถูก จั ดเขา กลุ  มแรงงานเด็ก เปนแนแท พออายุ 9 ขวบขา พเจ า
ก็ร ับ หนา ที่เ ปน แมค รั ว และพนักงานทำความสะอาดของบ า น
เป นที่ เ รี ย บร อย

เช นเดี ยวกั บ ครอบครั วชาวนายากจนทั้งหลาย ราคาของเมล็ ด


พัน ธุ ปุ  ย ยาฆ าแมลงและยาฆาหญา รวมทั้ง อุปกรณ ท างการ
เกษตรและค า ใช จ  า ยในครอบครั ว หมายความว า พวกเราไม
เคยมี เ งิ น สดติ ด มื อ และครอบครั ว ของเราก็ ไ ม เ คยปลอดหนี ้
พวกเราอาศั ย อยู  ใ นวั ฎ จั ก รแห ง หนี ้ ส ิ ้ น ที ่ ไ ม ม ี ว ั น จบสิ ้ น มี แ ต
จะเพิ ่ ม พู นขึ ้ นทุ ก ป เราจึ งตองพึ่งพิงอาหารเทา ที ่ จะหาได จ าก
ป า และลำน้ ำ นอกเหนื อ จากนี ้ ถ  า จำเป น จะต อ งซื ้ อ เราก็
จำเป น ตอ งซื้ อ ดว ยการจดเชื่อไวกับพอคาหรือ แม คา พอมี เ งิ น
ก็ จ  า ยคื น กั น ที ห นึ ่ ง นั บ ตั ้ ง แต แ นวคิ ด เรื ่ อ งปฏิ ว ั ต ิ เ ขี ย วได แ ผ
ขยายไปทั ่ วประเทศไทย หนี้เพื่อการเกษตรของเกษตรกรไทย

16
ไมเ คยหยุ ดเจริ ญเติบ โต ในปจจุบันนี้ หนี ้ สิ น ของครอบครั ว
เกษตรกรจะอยูที ่ ประมาณ 245,000 บาทตอครอบครัว

ด วยเป นเด็ กที่ เจ็บ ออดๆ แอดๆ อยูตลอดเวลา บอ ยที เดี ย วที ่
แม แ ละครอบครั ว ต อ งวิ ่ ง วุ  น พาข า พเจ า เข า โรงหมอคนโน น
หาหมอคนนี ้ จริ งๆ แลว คนที่พวกเราเรี ย กว าหมอในสมั ย นั ้ น
ไม ใ ช ห มอที ่ ม ี ใ บประกาศนี ย บั ต รแพทยศาสตร แต ค ื อ แพทย
ทหารและพยายาล แตพ วกเราเรียกพวกเขาว าหมอ และแล ว
ในที ่ ส ุ ด พี ่ ส าวสองคนก็ เ ป น ผู  ท ี ่ พ าพ อ แม แ ละข า พเจ า ไปตรวจ
ที ่ โ รงพยาบาลศิ ร ิ ร าช ที ่ ก รุ ง เทพฯ ที ่ พ ี ่ ท ั ้ ง สองทำงานเป น
พนั กงานทำความสะอาดและชวยงานทั่วไป คิ ดว าคงราวๆ ป
พ.ศ. 2520 เมื่อ ข าพเจ า อายุ 11 ขวบ นั ่น นับวาเป นครั ้ ง แรก
ในชี ว ิ ต ที ่ ข  า พเจ า ได ร ั บ การตรวจจากแพทย ท ี ่ แ ท จ ริ ง แพทย
ตรวจพบว า ข า พเจ า เป น โรคทางกรรมพั น ธุ  ท ี ่ เ รี ย กว า ธาลั ส ซี
เมี ย โรคที่คนไทยจำนวนมากเปนกัน ครอบครัวของเราไมเคย
ไดยินเรื่องโรคนี้มากอน และก็ยิ่งไมตองคาดหวังวาคนอื่นใน
หมูบานรวมทั้ง ‘หมอ’ ของหมูบานจะรูเกี่ยวกับโรคนี้ เมื่อมาถึงจุดนี้
ของชีวิต ขาพเจาก็ไดแตมานั่งประหลาดใจวาตัวเองรอดชีวิตจาก
การรักษาตามมีตามเกิดของแพทยทหารมาถึงบัดนี้ไดอยางไร

ในยุคสมัยนั้นยังไมมีการใหบริการดานการรักษาพยาบาลฟรีตอ
ประชาชน ถามีคนในครอบครัวคนจนเจ็บปวยรายแรง คารักษา
พยายามในคลินิกและโรงพยาบาลมักจะหมายถึงการตองขายที่ไร

17
ที่นาเพื่อนำเงินมาจายคารักษา หลายครอบครัวตองลมละลายดวย
คารักษาพยาบาลราคาแพงลิบเชนนี้ และก็ยังมีหลายครอบครัวที่
ต อ งล ม ละลายได เ พราะค า รั ก ษาพยาบาลเหล า นี ้ ใ นป จ จุ บ ั น
เพราะว า ไม ม ี ค รอบครั ว ไหนที ่ ย อมเสี ่ ย งชี ว ิ ต ของผู  เ ป น ที ่ ร ั ก ใน
มื อ ของระบบการรั ก ษาพยาบาลที ่ ช าวบ า นเรี ย กว า ‘ฟรี ตาย
ทุ ก โรค’ ไม ใ ช  ‘ ฟรี รั ก ษาทุ ก โรค’ ที ่ ร ั ฐ บาลพากั น
ประชาสัม พันธ

ในยามที ่ข าพเจ ายังเปน เด็ กนั้น ครอบครัวคนไทย ไม ว  า จะ


รวยหรื อจน ต อ งพึ่ งเสน สายและเขาหาขาราชการ หรื อ นั ก การ
เมื อ ง โดยเฉพาะสำหรั บคนจนการมีเสนมีสายเป น เรื ่อ งจำเป น
มาก เพี ย งแค ม ี ส มาชิ ก คนหนึ ่ ง ในครอบครั ว คนทำงานใน
หน วยงานของรั ฐ นั ่ นก็ หมายถึงหลักประกันคารัก ษาพยาบาล
ของพอ และแม

พี ่ ส าวทั ้ ง สองคนของข า พเจ า ที ่ พ าเข า พเจ า ไปตรวจรั ก ษาโรค


ที ่ โ รงพยาบาลนั ้ น เป น นางฟ า ที ่ แ ท จ ริ ง พี ่ ท ั ้ ง สองทำงานที ่ โ รง
พยาบาลตามเข ม นา ก าโดยไม ม ี เ วลาพั ก ผ อ น ตั ้ ง แต ท ี ่ พ ี ่ ๆ
มี อ ายุ ป ระมาณยี ่ ส ิ บ ป เพื ่ อ จ า ยค า เล า เรี ย นให ก ั บ ข า พเจ า
และน อ งสาวและเพื ่ อ เป น หลั ก ประกั น ด า นสุ ข ภาพให ก ั บ พ อ
กับ แม

บ อยๆ ที่ เ ดียวที่พ วกเราบน เกี่ยวกับแมวาเปน คนไม มีร ะเบี ย บ


ที่ สุ ด ในโลก และก็ เป นจริงเชนนั้นเสียดวยซิ แม ไ ม รู  จั ก การ

18
ทำความสะอาด ซัก ผ าไมเ ปน และทำอาหารไมค อ ยเก ง อี ก
ด วย แต แมเ ป นคนที่ท ำงานเปนหลายดา นมาก โดยเฉพาะที ่
เกี ่ ยวกั บการเย็บ ป กถั กรอ ย งานจักสาน ทอเสื่อ ทอแห และ
อุป กรณ หาปลา แมย ังเก งเรื่องการเพาะปลูก สำหรับงานใน
ไร ในนา และการหาปลากลางแม้ำ แมดู เกง กวา พ อ แต พ  อ นี ้
ตรงข า มกั บ แม ใ นเรื ่ อ งงานบ า นงานเรื อ นและพ อ ยั ง ทำอาหาร
อร อยกว าแม

แม ใ จดี และชอบชว ยเหลื อผูอื่น แมวาเราจะไมใช คนมั ่ง มี แ ต


แม ก็ ยั ง อาทรกั บคนที ่ย ังจนกวาเรา และถามี หมาแมวหลงมา
ที ่ บ  านแม ก็ จะให อาหารพวกมัน นอกเหนื อ จากการติดหมาก
อย างถอนตัว ไม ขึ ้ นแลว แมยังเปนคนที ่ คุ ย กั บคนแปลกหน า
โดยไม ร ูส ึกแปลกแยก พอนั่งลงบนรถเมลเท านั้น ล ะ แม ก ็ จ ะ
เริ ่ มทั กทายพูด คุย กั บคนรอบขาง สวนใหญ ก ็ เปน การคุ ย ด ว ย
ความภาคภู ม ิ ใ จถึ ง ความเก ง กาจของลู ก ๆ และก็ พ ู ด ไป
หั วเราะไปถึ ง สามี ข ี้ เมาของแม กระนั้นก็ตาม เมื่อ ลูก ของแม
โดยเฉพาะข าพเจ าและน องสาว ลูกคนที ่เกา ของแม ป ว ยไข
ขึ ้ นมา แม จะอยู  ข า งๆ ที่นอนที่เรานอนรั ก ษาตั วตลอดเวลา
แม ไ ม เ คยทิ ้ ง ข า พเจ า ให เ ผชิ ญ กั บ ความเจ็ บ ป ว ยตามลำพั ง
ยามต อ งนอนรั ก ษาตั ว อยู  ท ี ่ ค ลี น ิ ก ซึ ่ ง บางครั ้ ง ต อ งเราต อ ง
นอนค างคืนที่นั ่นดว ย

ในขณะที ่ ค นในยุ ค ป จ จุ บ ั น เริ ่ ม เย็ น ชาและเฉยเมยต อ กั น มาก


ขึ ้ นเรื ่ อ ยๆ เมื่ อมองย อนไปในอดีต ขาพเจา ประจัก ษ ถ ึง ความ

19
เป น ผู  ห ญิ ง ที ่ ง ดงามของแม ในความเป น คนเป ด เผย มี
พลั ง งานงานบวกที ่ พ ร อ มจะปฏิ ส ั ม พั น ธ ก ั บ มนุ ษ ย ผ ู  อ ื ่ น อยู 
เสมอ

สำหรั บ ข า พเจ า แล ว แม ข องข า พเจ า คื อ แม ท ี ่ ย ิ ่ ง ใหญ


ที่ สุด ในโลก เมื่อรั ฐบาลโหมประชาสัมพัน ธและยกย อ ง
ราชิ นี ใ หเ ปน ‘แมข องแผนดิน’ ในชวงก อนการสั ง หาร
หมู  น ั ก ศึ ก ษาอย า งเหี ้ ย มโหดในป 2519 ข า พเจ า ไม
สามารถจะคิ ด ถึ ง พระองค ใ นฐานะแม ข องข า พเจ า ได
สมเด็ จพระบรมราชี นี นาถคือราชินี แต แมค ื อผูห ญิ ง ที ่
ยิ่ งใหญ ท ี ่สุ ดในขีวิ ตของขาพเจา
แต น ี ่ ไ ม ไ ด ห มายความว า ข า พเจ า ไม ช ื ่ น ชมในความสวยสง า
ของอาภรณ แ ละเครื ่ อ งประดั บ ที ่ ท รงสวมใส สื ่ อ พากั น โหม
ประชาสัม พั นธ ว  าพระองคคือราชีนีที่งดงามที่ สุด ในโลก และ
ในเมื ่ อ เราก็ ไ ม เ คยเห็ น ราชิ น ี พ ระองค อ ี ่ น พวกเราก็ เ ชื ่ อ ว า
พระองค ค ือ ราชินี ที ่ม ี พระสิ ริโ ฉมงดงามที่ส ุดในโลก

แน น อนว า คงไม ใ ช ม ี แ ต ข  า พเจ า เท า นั ้ น ที ่ ค ิ ด ว า แม ข อง


ตั ว เองคือ แม ที่ ย ิ่ง ใหญ ที ่ส ุดในโลก

20
ระวัง คอมมิวนิสต ในชว งที ่อยู  ชั ้น ประ
ถมหนึ ่ ง และประถม
จะกินตับ สองพวกเราเรี ย น
พร อ มกั น สี ่ ค นเลย
ที เ ดียว ทั้ ง พี ่ ส าว พี ่
และเผาเราทั้งเปน ชาย ข า พเจ า และ
น อ งชาย เราสี ่ พ ี ่
น อ งจะเดิ น เท า เปล า ไปกลั บ โรงเรี ย นวั น ละสี ่ ก ิ โ ลเมตร
โรงเรี ย นวั ด ที ่ ต ั ้ ง อยู  ก ลางหมู  บ  า นป า พวกเราเดิ น เท า
เปล า ไปโน น ไปนี ่ ไปในทุ ก ที ่ ในยุ ค สมั ย นั ้ น การเดิ น เท า
เปล าไม  ใ ช เรื ่องแปลกประหลาดประการใด คนไทยส วนใหญ
ก็ เ ดิ น ด ว ยเท า เปล า กั น ทั ้ ง นั ้ น และก็ จ ะเรี ย กได ว  า เป น เรื ่ อ ง
ปกติ ข องประชากรส ว นใหญ ใ นเอเชี ย ตะวั น ออกเฉี ย งใต ก ็ ว  า
ได

ป 2519 ครอบครัว เราตั ดสินใจขายที่ไ ร แ ละยายกลับ มายั ง


บ านนา ยามนั้ นขา พเจ าอยูชั้นประถมสาม ที ่โรงเรี ย นใหม น ี ้
ข า พเจ าตองเรีย นร องเพลงพระราชนิพนธ พวกเราตางก็ ร ู  ส ึ ก
ภาคภู มิ ใจที ่ ม ีใ นหลวงที ่ ทรงพระปรีช าสามารถในการพระราช
นิ ิ พ นธ ทำนองเพลงอันไพเราะเพราะพริ้ง

ในการแข ง ขันกิจ กรรมนั กเรียนประถม ในป 2520 หรือ 2521


ข า พเจ าก็ จำไดไ ม แ น ชั ด แตจำไดวาพวกเรานัก เรีย นต อ งฝ ก
ร อ งและแสดงรี วิ ว ประกอบเพลงอยูหลายสัปดาห และเมื ่ อ วั น

21
แข ง ขั น มาถึ ง ข า พเจ า และน อ งชายต า งก็ ถ ู ก จั บ แต ง ตั ว ด ว ย
ชุ ด ม อ ฮ อ มและผา ถุ งแบบไทยๆ และพวกเราต อ งเดิ นพร อ มรำ
กลองยาวบนไปบนถนนลู ก รั ง ตลอดสองกิ โ ลเมตร เพื ่ อ ไปยั ง
โรงเรี ย นที ่ เ ป น สถานที ่ จ ั ด ประกวด ซึ ่ ง ตั ้ ง อยู  ใ นชุ ม ชนที ่ ใ หญ
กวา หมู บ า นของเรา

มัน ก็ ผ า นมานานมากแลว แตความรูสึกในวัน นั ้ นยั ง คงวั บ วาว


อยู ใ นความทรงจำ ครอบครัวเราตื่นเตนไปดวย แต ท ั ้ ง บ า น
ไมม ี เ งินเลย และก็ไ ม ม ีน ้ำ มันพืชอีกดวย พี ่สาวทั้ ง หลายของ
ข า พเจ า ต อ งลุ ก ขึ ้ น มาทำครั ว แต เ ช า มื ด ปลอกมะพร า ว ขู ด
และคั ้นน้ ำ แลว เอาไปเคี ่ยวในเตาฟนจนมัน กลายเป นน้ ำ มั น
เพื ่ อ เอามาผั ด ข า วผั ด ไข ใ ห เ ราทั ้ ง สองเอาติ ด ตั ว ไปทานเป น
อาหารกลางวัน ขา วผัด หอมฉุยถูกหออยางดีด วยใบบัว แต
พวกเรากลั บ รู  ส ึ ก อายที ่ เ ราไม ม ี ก ล อ งข า วสวยๆ ในยุ ค นี ้ ข  า ว
ผั ด ห อ ในใบบั ว คงดู เ ป น เรื ่ อ งที ่ โ ก เ ก แ ละเท ห  ไ ม ห ยอก แต ใ น
ยามนั้ น สำหรับ เด็ก ๆ เช นเรา มันทำใหเรารูส ึก อับอายเพื ่ อ นๆ
มากทีเ ดีย ว

เราภาคภู ม ิ ใ จที ่ ไ ด ร  ว มแสดงในกิ จ กรรมนั ก เรี ย นและก็ ส นุ ก ไป


กั บ การแสดงรี ว ิ ว ประกอบเพลง 'เราสู  ' พวกเราไม เ ข า ใจ
เนื ้ อ หาของเพลงดี น ั ก ก็ เ พิ ่ ง จะเมื ่ อ ไม น านมานี ้ เ องที ่ ข  า พเจ า
ได ท ราบว า เพลงเราสู  ไ ด ไ ด ร ั บ การนิ พ นธ ข ึ ้ น เพื ่ อ ปลุ ก ปลอบใจ
ให ท หารและตำรวจตระเวณชายแดนมี ค วามฮึ ก เหิ ม และต อ สู 

22
กั บ ข า ศึ ก จนแม แ ต ต ั ว ตายก็ ไ ม เ สี ย ดายชี ว ิ ต ในยามนั ้ น ศั ต รู
ของชาติ คื อ ใครก็ ตามที ่ถูกกลา วหาวา เป น ‘คอมมิวนิสต’

เท าที่ จ ำได นับ ตั้งแตอ ายุ เจ็ดหรือแปดขวบข าพเจ าก็ ถ ู ก พร่ ำ
สอนให ‘ระวังคอมมิว นิ ส ต’ เพราะวา “มัน เปน ป ศาจร ายที ่ จ ะ
กิ น ตั บ แกและเผาพวกเราทั้ง เปน” และยัง มี อ ีก “ถาเองเกเร
ละ ก็ค อมมิ วนิส ตจ ะมาลั กตั วไปนะ” ขา พเจ าจำไดด ีถ ึง ความ
กลั ว ‘คอมมิว นิ สต’ ความกลัวที่ครอบงำขา พเจ าแม ก ระทั ่ ง ใน
ความฝ น

เมื ่ อ เติ บ ใหญ แ ละได เ รี ย นรู  ว  า มี ห ลายประเทศที ่ ม ี พ รรค


การเมื อ ง ภายใต ช ื ่ อ พรรคคอมมิ ว นิ ส ต ก ั น อย า งเป ด เผย
ข า พเจ า ก็ ไ ด แ ต ม านั ่ ง คิ ด ว า โอ! ทำไมรั ฐ บาลถึ ง ได ท ำให
ข า พเจ าเขา ใจผิด ไปได ขนาดนั้น?

ในห อ งเรี ย นในระดั บ มั ธ ยมศึ ก ษา อาจารย ว ิ ช า


สั งคมศึก ษาสอนพวกเราวา รัฐบุรุษปรี ดี พนมยงค ที ่
อาจเรี ย กได ว  า เป น บิ ด าแห ง ประชาธิ ป ไตยของ
ประเทศไทย เป นคอมมิวนิสต และเรื่อ งราวชีว ิ ต ของ
ท า นก็น ำมาพู ดถึง เพียงไมก ี่ป ระโยคเท า นั ้น
และก็ เ ป น อี ก ครั ้ ง หนึ ่ ง ที ่ ห ลายป ต  อ มา ข า พเจ า ถึ ง ได เ รี ย นรู 
เกี ่ ยวกั บปรีดี ว า ทา นรัฐ บรุ ษปรีดีไมใชค อมมิวนิส ต แต จ ริ ง ๆ

23
แล ว คื อ ผู  น ำแนวคิ ด เรื ่ อ งระบบรั ฐ สวั ส ดิ ก ารและการสร า งหลั ก
ประกั นทางสัง คมใหก ับ ประชาชนทั้งประเทศเปน คนแรก และ
รัฐ ธรรมนูญ ฉบั บ ของทา นปรีดีในป 2489 เปน รัฐธรรมนู ญ ที ่
ถือ ว าเป นประชาธิป ไตยมากที่สุดที่ประเทศไทยเคยมีมา และ
ตอ มาอีกไม น านขา พเจา ตระหนักวา

นับ ตั้ งแตขบวนการฝ ายกษัตริยนิยม ได ปฏิว ัต ิ โค น ล ม


รั ฐ บาลปรี ด ี ไ ด ส ำเร็ จ ในป 2490 พั ฒ นาการด า น
ประชาธิ ป ไตยของประเทศไทยถ า ไม ก  า วถอยหลั ง ก็
แทบจะเรี ยกได วาย่ ำอยูก ับ ที่นับ ตั้งแต น ั้ น เปน ตน มา

เลข 7 พี่ๆ นองๆ ของขาพเจา เป นคนเรีย นเก ง


ได ท ี ่ ห นึ ่ ง กั น เกื อ บทุ ก คน แต ค รอบครั ว
นำโชค ของเราก็ จ นเกิ น กว า จะส ง ลู ก ทั ้ ง เก า คน
เข า เรี ย นในโรงเรี ย นระดั บ มั ธ ยมได ยิ ่ ง
กวา นั ้ น ลู กๆ ที่ยังเล็กก็ไม สามารถถู ก ทิ ้ ง ให
อยู  ต ามลำพั ง โดยไม ม ี ค นดู แ ลยามที ่ พ วกผู  ใ หญ ห รื อ คนที ่
ทำงานได ต  อ งออกไปอยู  ก ลางไร ก ลางนา ภาระในการดู แ ล
นอ งจึ ง ตกอยู  กั บพี่ ที ่อ ายุ มากกวา

โชคเลยมาตกที ่ ข  า พเจ า ลู ก คนที ่ เ จ็ ด ของครอบครั ว ที ่ ถ ู ก ขี ด


เส น ชะตาไว แ ล ว ว า จะเป น ผู  ห ญิ ง คนแรกใน ครอบครั ว และ

24
จากหมู  บ าน ที ่จ ะไดใ บปริ ญญาจากมหาวิ ท ยาลัย ที่มี ชื ่อ เสี ย ง
แต ในยามนั้นขา พเจา หาทราบไดไม

เมื ่ อ สอบภาคการเรี ย นป ส ุ ด ท า ยของชั ้ น มั ธ ยมปลายเสร็ จ สิ ้ น


ข า พเจ า ก็ เ ข า สอบชิ ง ทุ น พระราชทานระดั บ มั ธ ยมศึ ก ษาตอน
ปลายของเขตการศึ ก ษา และได ร ั บ รางวั ล ทั ้ ง โรงเรี ย นและ
ครอบครั วของข าพเจ า ตื่น เตนดีใจกันยกใหญ ชื ่ อ ของข า พเจ า
ถู ก เขี ย นเติ ม ในบอร ด รายชื ่ อ นั ก เรี ย นที ่ ไ ด ค ะแนนสู ง สุ ด
ประจำป มั น เป น เรื ่ อ งที ่ เ กิ น ความคาดฝ น เป น เรื ่ อ งที ่ เ หลื อ
เชื ่อ จริง ๆ ขาพเจ า ไม เคยคิ ดวาตัวเองเปนเด็ก ฉลาด เป น เพี ย ง
เด็ก ธรรมดาคนหนึ ่ งที ่ท ั้งเปน ทั้งเชย ทั้ ง เรี ย บง าย และไม ม ี
อะไรโดดเดน มัน เป นไปไดอยางไรที่ขา พเจ าจะชนะการสอบ
ชิ ง ทุ น พระราชทานนี้?

พร อ มกั น นั ้ น ข า พเจ า ก็ ส ามารถสอบผ า นเข า เรี ย นที ่ ม หาลั ย


ศิ ล ปากรอั น โด ง ดั ง หลั ง จากหนึ ่ ง หรื อ สองเดื อ นในภาคการ
ศึ กษาแรก ขา พเจ าตอ งเดิ นทางเขากรุงเทพเพื่อ ไปรวมในพิ ธ ี
รั บ ประกาศนีย บั ตรและรั บรางวัลพระราชทาน อาจารย ผู  ใ หญ
ท านหนึ่ง จากโรงเรี ยน และแมไดรับอนุญ าตใหเขา ร วมในพิ ธ ี
มอบรางวัล ครั้งนี้ ที ่ จั ดขึ้ นที่ ศาลาดุสิตดาลัย พระตำหนั ก สวน
จิ ต รลดารโหฐาร โดยสมเด็จ พระเทพรัตนราชสุด า สยามบรม
ราชกุ ม ารี จ ะเป น ผู  ป ระทานรางวั ล แม แ ละอาจารย ต  า งก็ ต ื ่ น
เตน กันมาก

25
อาจารย แม และพี ่ส าวเดิน ทางมากรุงเทพฯ และพวกเราต อ ง
ไปที ่ ก ระทรวงศึ ก ษาธิ ก ารเพื ่ อ ฝ ก ซ อ มธรรมเนี ย ม ปฏิ บ ั ต ิ ก าร
เข าเฝ าตอหนาพระพักตร ถึงหนึ่งวัน

พิ ธ ี พ ระราชทานใบประกาศนี ย บั ต รผ า นไปอย า งงดงาม


โรงเรี ย นนำใบประกาศนี ย บั ต รกลั บ ไปติ ด ที ่ ผ นั ง ห อ งของผู 
อำนวยการโรงเรี ย น ซึ ่ ง เป น ใบประกาศนี ย บั ต รเพี ย งใบเดี ย ว
ในรางวั ล ประเภทนี ้ ท ี ่ น ั ก เรี ย นของโรงเรี ย นเราเคยได ร ั บ
ขา พเจ าไดกล อ งหอ ผ า ดิ้น ทองอันสวยงามที่ มี เงิ น 2,000 บาท
บรรจุ อยู  ในกล อง และแม ไดภาพในขณะที่ข าพเจ าย อ ตั ว ถอน
สายบั ว พรอมกั บยื่ นมือ ไปรับรางวัลจากพระเทพ รู ปถ า ยถู ก
ใส ก รอบและแขวนไว บ นฝาบ า น แม ม ั ก เชิ ญ ชวนเพื ่ อ นบ า น
และแขกที ่ ม าเยี ่ ย มให ด ู ร ู ป นั ้ น ด ว ยความภาคภู ม ิ ใ จในตั ว
ลู ก สาว สำหรั บ กล อ งสี ท องใบนั ้ น ยั ง คงนอนสงบนิ ่ ง อยู  ใ นตู 
เก็ บ ของที่บ า น

ค า ใช จ  า ยในการเดิ น ทางมารั บ รางวั ล อาจจะพอๆ กั บ


เงิ น รางวั ล ที ่ ข  า พเจ า ได ร ั บ แต ค ุ ณ ค า ของรางวั ล ต อ
โรงเรี ย นและครอบครั ว ของเรานั ้ น ยิ ่ ง ใหญ เ กิ น กว า เงิ น
มากมายนัก และเงิน 2,000 บาท (จากกระทรวง
ศึ กษาธิก าร) ก็ชวยคาเลาเรียนของขาพเจาที่มหา
วิทยาลั ยได กว าสองเดื อน

26
มหา หลั ง จากเข า มหาวิ ท ยาลั ย ได ไ ม น าน
ข า พเจ า ก็ ไ ด ต ระหนั ก ถึ ง จำนวนงบ
วิทยาลั ย ประมาณจากภาษี อ ากรที ่ ถ ู ก นำมา
ใช ส นั บ สนุ น การศึ ก ษาในระดั บ
มหาวิทยาลัย และได ร ับ ทราบว า มี
ลู ก หลานคนจนเช น เดี ย วกั บ ข า พเจ า เพี ย งประมาณ 5%
เท า นั ้ น ที ่ ส ามารถสอบผ า นและได เ ข า มาเรี ย นใน
มหาวิ ท ยาลั ยที ่ม ีช ื ่อเสียงเชนนี้

ที ่ ภาควิ ช าสั ง คมศาสตร แ ละการพัฒนา คณะอั ก ษรศาสตร นี ้


เองที ่ ข  า พเจ า ได เ รี ย นรู  ว  า อะไรคื อ ความเป น ธรรมในสั ง คม
และเมื ่ อ เรี ย นไปได ไ ม น านข า พเจ า ก็ ต ระหนั ก ว า จำเป น ที ่ เ รา
จะต องมีค นที่ทำงานเพื่ อคนจน และเพื่อเกษตรกรที่ยากจน

ที ่ ส ถานศึ ก ษาแห ง นี ้ ท ี ่ ข  า พเจ า ได ใ ห ส ั ญ ญากั บ หั ว ใจว า


ในชี ว ิ ต นี ้ ข  า พเจ า จะมุ  ง มั ่ น ทำงานเพื ่ อ ลดช อ งว  า ง
ระหวา งคนจนและคนรวยใหจงได
ข า พเจ าชอบเขา ร วมกิ จกรรมคายอาสา และในทุ ก ชวงโอกาส
ที ่ ท ำได ข  า พเจ า จะเดิ น ทางไปหมู  บ  า นต า งๆ ไปทุ ก ภู ม ิ ภ าค
ของไทย พร อมกับ เพื่ อนหรื ออาจารยที่มหาวิ ทยาลั ย ข า พเจ า
เดิ น ทางเพื ่ อ เรี ย นรู  เ กี ่ ย วกั บ ภู ม ิ ป  ญ ญาพื ้ น บ า นด า น
การเกษตรเพื ่ อ การพึ ่ ง ตั ว เอง พร อ มกั บ วิ ต กกั ง วลถึ ง วิ ถ ี ช ี ว ิ ต

27
แห ง การพึ ่ ง ตั ว เองที ่ ท ำให เ ป น ไปได ย ากมากขึ ้ น เรื ่ อ ยๆ และ
เรี ยนรู เ กี ่ ยวกับ ป ญหาความยากจนในประเทศ

ศิ ล ปากรสอนข า พเจ า ว า ถ า จะนำความยุ ต ิ ธ รรม


ศานติ สุ ข และการพัฒ นามาสูสังคม ชนชั้น ที ่ ได เปรี ย บ
ในสั ง คมจะต อ งหยุ ด แสวงประโยชน จ ากความได
เปรี ย บของตั ว เอง และต อ งลดทอนการใช ช ี ว ิ ต ที ่ ฟ ู  ฟ  า
หรู ห ราลงมาบ าง

ณ มหาลั ยแห งนี้ ข าพเจาประจักษแจง กั บตั ว เองว า จะ


ต อ งทำงานเพื ่ อ คนที ่ ถ ู ก กดขี ่ ข ู ด รี ด และคนที ่ ถ ู ก ผลั ก ให
อยู  ช ายขอบของสั ง คม ทำงานเพื ่ อ นำความยุ ต ิ ธ รรม
และความเท า เที ย มมาสู  ส ั ง คม และที ่ ม หาวิ ท ยาลั ย
แห ง นี ้ ท ี ่ ข  า พเจ า ได ร ู  เ รี ย นรู  แ ละสั ม ผั ส ถึ ง คำว า เสรี ภ าพ
และประชาธิ ป ไตย และความปรารถนาที ่ จ ะทำงาน
เพื ่อ คนที ่ถ ูก เอาเปรี ยบของขาพเจาไดก อ รา งขึ้ น ที ่ น ี ่
ข า พเจ า รู  ส ึ ก ขอบคุ ณ ทุ ก สิ ่ ง ขอบคุ ณ ทุ ก ความรู  ท ี ่ ไ ด  จ าก
ศิ ล ปากร เมื ่ อ ได ร ั บ ทราบเรื ่ อ งที ่ ม หาวิ ท ยาลั ย ของข า พเจ า นี ้
ปฏิ เ สธที่จ ะรั บ นัก เรี ยนหญิ งอายุ 18 ปเขาเรี ย น มหาวิท ยาลั ย
ที ่ ไ ด ส อนข า พเจ า ไห ร ู  เ ท า ทั น ถึ ง การแบ ง แยกทางชนชั ้ น ใน
สั ง คม ข า พเจ า ช อ คกั บ ข า วนี ้ เ ป น อย า งมาก คณะอั ก ษร

28
ศาสตร ท ี ่ ร ั ก ของข า พเจ า ปฏิ เ สธรั บ นั ก เรี ย นหญิ ง ที ่ ฉ ลาด
เฉลีย ว เพียงเพราะเธอกล าที่จะใชเสรีภาพแห ง การแสดงออก
ซึ ่ ง ความคิด เห็ น เหตุ การณ ครั้งนี้โหมกระหน่ำ ตี มโนสำนึ ก ของ
ข า พเจ า และเป น ดั ง เสี ย งปลุ ก เรี ย กให ข  า พเจ า ตื ่ น มาเผชิ ญ
หน ากับ ความจริ งอั นโหดร ายอีกครั้งหนึ่ง

รางวั ล ที ่ ย ิ ่ ง ใหญ ท ี ่ ส ุ ด ในชี ว ิ ต ของข า พเจ า คื อ การศึ ก ษา


ข า พเจ าขอบคุ ณครอบครั วจากกนบึ้งแหง หัว ใจ ที ่ตั ดสิน ใจส ง
ข า พเจ า เรี ย นหนั ง สื อ ขอบคุ ณ และไม ส ามารถจะเอ ย คำว า
ขอบคุ ณได มากพอกั บความเสียสละของพอ แม พี ่ชาย น อ ง
ชายและพี ่ ส าวที ่ ต  อ งใช ช ี ว ิ ต อยู  ก ั น อย า งจำกั ด จำขี ่ เ พื ่ อ ให
ข า พเจ าและนอ งสาวคนเล็กไดเรียนมหาวิ ทยาลั ย ขาพเจ า ไม
ต องการสิ่ ง ใดอีกแลว จากครอบครัว

เครื่ อง เพี ย งยางกาวเขามหาวิท ยาลัย ขา พเจ า ก็


รู  ส ึ ก ว า ระบบการรั บ น อ ง (โซตั ส )เป น
แบบ เรื ่ อ งที ่ ไ ม จ ำเป น ระบบโซตั ส อาวุ โ ส
(Seniority) ระเบี ย บ (Order) ประเพณี
(Tradition) สามั ค คี (Unity) และน้ ำ ใจ
(Spirit) เริ ่ มกลายเป นธรรมเนียมปฏิบัติข องสถาบั น การศึ ก ษา
ชั ้ น สู ง ในประเทศไทย ที ่ บ  อ ยครั ้ ง มั น กระทำอย า งน า รั ง เกี ย จ
และป า เถื ่ อ น มั น ถู ก ออกแบบมาเพื ่ อ สร า งความอั บ อายให

29
นั ก ศึ ก ษาและทำให น ั ก ศึ ก ษายอมจำนนต อ การบงการและ
ยอมรั บ ความไมเ ทา เที ยมระหวา งมนุษ ยใ นสัง คม

ข า พเจ า ไม ช อบสวมชุ ด นั ก ศึ ก ษาและก็ จ ะใส เ ฉพาะในชั ้ น


เรี ย นที ่ ถ ู ก บั ง คั บ ให ใ ส เ ท า นั ้ น ข า พเจ า รั บ ไม ไ ด ท ี ่ ว  า แม ว  า
นั ก ศึ ก ษาจะอายุเ กิน 18 ปแลว และมีสิท ธิ ลงคะแนนเสี ย ง
เลื อ กตั ้ ง แต ผ ู  บ ริ ห ารที ่ อ อกกฎระเบี ย บของมหาวิ ท ยาลั ย ทั ้ ง
หลาย ยัง คิ ด ยั งเชื่อ กัน อยู  ว า พวกเราไมรูจั ก การเลือ กเสื ้ อ ผ า
ด ว ยตั ว เอง และพวกผู  ใ หญ พ ากั น ทำตั ว เป น ผู  ห ยั ่ ง รู  และ
กำหนดว าพวกเราควรจะต องสวมใสเสื้อผา อะไร

มหาวิ ท ยาลั ย จำนวนมาก (เกื อ บจะทุ ก มหาวิ ท ยาลั ย ใน


ประเทศไทย) ต า งพากัน กำหนดกฎระเบียบเกี ่ ย วกั บเสื้ อ ผ า ที ่
นั ก ศึ ก ษาควรหรื อ ไม ค วรสวมใส และหลายมหาวิ ท ยาลั ย ก็ ม ี
การบั ง คั บ ให น ั ก ศึ ก ษาต อ งสวมขุ ด นั ก ศึ ก ษา ซึ ่ ง มั น ยิ ่ ง สร า ง
ความแบ ง แยกและเสริ ม สร า งความเข ม แข็ ง ให ก ั บ ระบบ
ชนชั ้ น ในสั ง คมไทยมากยิ ่ ง ขึ ้ น มี ป ระเทศไหนบ า งในโลกนี ้ ท ี ่
ออกกฎระเบี ย บให น ั ก ศึ ก ษามหาวิ ท ยาลั ย ต อ งสวมใส ช ุ ด
นั ก ศึ ก ษา? ประเทศส ว นใหญ แ ม แ ต น ั ก เรี ย นในระดั บ ประถม
ศึ ก ษาก็ ไ ม ต  อ งถู ก บั ง คั บ ให ใ ส ช ุ ด นั ก เรี ย น ก็ ค งมี แ ต ป ระเทศ
หน าไหวหลัง หลอกเชน ประเทศไทยนี้เทานั้น ล ะมั ง ที่ ผู บ ริ ห าร
มหาวิ ท ยาลั ย แกล ง ทำตั ว เป น ผู  ท ี ่ ร ู  ด ี ย ิ ่ ง กว า ตั ว นั ก ศึ ก ษาเอง
อีก ว า พวกเขาควรจะสวมใสเสื้อผาอะไรถึ งจะดู ดี ดู เหมาะ
สม

30
การออกกฎระเบี ย บบั ง คั บ ให น ั ก ศึ ก ษาต อ งสวมใส ช ุ ด
นั ก ศึ ก ษาเคร ง ครั ด มากขึ ้ น เรื ่ อ ยๆ และเข า กั น ได ด ี เ ป น ป  เ ป น
ขลุ  ย กั บ กลไกของรั ฐ ในการควบคุ ม เสรี ภ าพในการแสดงความ
คิ ด เห็ น และเสรี ภ าพในการแสดงออก เสรี ภ าพในการคิ ด
เสรี ภ าพแห ง จิ ต วิ ญ ญาณที ่ จ ะวิ เ คราะห แ ละสร า งสรรค ค วาม
คิ ด ใหม ๆ

นั ก ศึ ก ษาและเยาวชนที ่ จ ะเป น อนาคตของชาติ ไม ไ ด ร ั บ


อนุ ญ าตให ม ี ค วามคิ ด ได อ ย า งอิ ส ระแม แ ต เ รื ่ อ งเสื ้ อ ผ า ที ่ ค วร
จะสวมใส

มั น จึ ง ไม น  า แปลกใจที ่ ช นชั ้ น ที ่ ไ ด ร ั บ ปริ ญ ญาบั ต รคื อ กลุ  ม คน


ที ่ จ งรักภักดี ตอสถาบัน และจนกลายเปนคนปา เถือ น เป น กลุ  ม
คนที ่ ไ ด เ ปรี ย บในสั ง คมที ่ ไ ม ส ามารถโต เ ถี ย งกั บ คนอื ่ น ได
อย างมี เ หตุม ีผ ล และแยกแยะวาอะไรถูกอะไรผิด และไม น  า
ประหลาดใจที ่ พ วกเขาพากั น ยื น อยู  เ บื ้ อ งหลั ง ทหารที ่ ต  อ สู  ก ั บ
ประชาชนเช น เดี ย วกั บ ตั ว เอง และยุ ย งให น ายกรั ฐ มนตรี ข อง
พวกเขาใช ก ระสุ น จริ ง ยิ ง ใส ฝ ู ง ชนที ่ เ ป น คนที ่ ม าจากชนชั ้ น ล า ง
ในสัง คม คนจนที ่ บั งอาจย่ ำเทาเขามายังศูน ย ก ลางการค า อั น
ทรงคุ ณ เกี ย รติ ของพวกเขา

มีค นบอกกั บข าพเจ า ว าขา พเจาไมรักประเทศชาติ ไมม ี ค วาม


ศรัท ธาต อทุกสถาบัน และไมสมควรจะเรี ย กตั วเองวา คนไทย
ฯลฯ

31
ชนชั ้ น ผู  ม ี ก ารศึ ก ษาในประเทศไทยกำลั ง ทำผิ ด อย า ง
มหั น ต ที ่ โ ยงประเด็ น การต อ สู  ข องคนจนเพื ่ อ
ประชาธิ ป ไตยและเรี ย กร อ งความเป น ธรรมในสั ง คม
กั บความเป น คน ‘ไม ร ัก ในหลวง’ และ ‘เปน ขบวนการ
ล ม เจา ’ นี่เปนความผิดพลาดอยางแทจริง
เป นโศกนาฎกรรมและอัน ตรายอยางยิ่ง ทั ้ง นี้ มั นเป น ผลพวง
มาจากระบบการศึ ก ษาที ่ ไ ม ไ ด ส  ง เสริ ม เรื ่ อ งการทำความ
เข า ใจถึ ง ความเป น เหตุ เ ป น ผลแห ง การดำรงชี ว ิ ต และอยู  ร  ว ม
กัน อย างเทา เที ยม ของมวลมนุษยชาติ

เสื ้ อ ผ า ส ว นใหญ ท ี ่ ข  า พเจ า สวมใส ต ลอดสี ่ ป  ใ นมหาลั ย เป น


เสื ้ อ ผ า ที ่ พ ี ่ ส าวทั ้ ง สองยกให ห รื อ ซื ้ อ ให ผมก็ ใ ห เ พื ่ อ นที ่ เ รี ย น
ตั ด ผมเป น งานอดิ เ รกเป น คนตั ด ให ถ า จำไม ผ ิ ด ข า พเจ า เดิ น
เข าไปดูหนั ง ในโรงหนังแคค รั้งเดียวเทานั้น ตลอดสี ่ปใ นชี ว ิ ต
มหาวิ ท ยาลั ย เงิ น ค า ใช จ  า ยที ่ ไ ด จ ากพี ่ ส าวมี เ พี ย งพอให
ข า พเจ า ใช ไ ปกั บ ข า วแกงวั น ละสามมื ้ อ และค า รถกลั บ บ า น
ซึ ่ ง มั น ก็เปนเงิ น ถึง 40% ของเงินเดือนที่พี่ไดร ั บที เดีย ว ไหนพี ่
ยั ง จะต อ งส ง เงิ น ให ก ั บ ทางบ า นอี ก ประมาณ 40% ของเงิ น
เดือ นพี ่ส าวจึ ง ต องทำงานรับจางทำงานนอกเวลางาน เพื ่ อ ให
มี ร ายได เ พิ ่ ม สำหรั บ ค า ใช จ  า ยและค า กิ น อยู  ข องตั ว พี ่ ส าว พี ่

32
สาวคนนี ้ เ ป น คนเรี ย นเก ง มาก แต ด  ว ยความที ่ พ ี ่ เ กิ ด มาก อ น
ข า พเจ า พี่จึงไมมีโอกาสไดเขาเรียนมหาวิทยาลัย

มัน ก็ จ นมาถึงข าพเจ า ลูก คนที่เจ็ด ในยามที่ พี่ ชายและพี ่ ส าว


ต า งทำงานหาเงิ น ได แ ล ว จึ ง ได ก ลายเป น ลู ก คนแรกที ่ ไ ด ร ั บ
โอกาสนี ้ ข า พเจ า คงอยู  ก ั บ ความรู  ส ึ ก ผิ ด ไปตลอดชี ว ิ ต กั บ
ความโชคดีนี ้

บ อ ยที เ ดี ย วที ่ ค ิ ด ว า ตั ว เองคงไม ส ามารถเรี ย นจนจบและต อ ง


ลาออกกลางคั น ยังจำไดด ีถึงเหตุการณวั นนั้น ได ดี วั นที ่ ท ั ้ ง พี ่
ชายที ่ บ  า นและข า พเจ า เดิ น ทางมาขอเงิ น จากพี ่ ส าวพร อ มกั น
พี ่ ส าวถึ ง กั บ ร่ ำ ไห ว  า “พี ่ จ ะไปเอาเงิ น มาจากไหนมาให พ วก
เอง” เราทั้งสามพากันร่ำไห

ข า พเจ า ต อ งหารายได เ สริ ม ทุ ก ช ว งป ด เทอม ทั ้ ง รั บ จ า งถั ก


หมอนหรื อ กระเป า ขายก ว ยจั ๊ บ และน้ ำ แข็ ง ใส และรั บ จ า ง
อาจารย เ ก็ บ ข อ มู ล ในหมู  บ  า น และก็ ส มั ค รขอรั บ ทุ น จาก
มหาวิ ท ยาลั ย ตั ้ ง แต ป  ห นึ ่ ง ถึ ง ป ส าม ได ท ุ น ครั ้ ง ละ 2-3,000
บาท ด วยประการนี้ ข า พเจาจึงสามารถเรีย นมหาลั ย จนจบใน
ป 2531

ใครเป น คนจ ายคาเลาเรี ย นของขาพเจ า กัน ล ะหรือ ?

33
ครอบครั ว ที ่ น  า สงสารของข า พเจ า และเงิ น ภาษี จ าก
ประชาชน

ชี ว ิ ต จากนั ก ศึ ก ษาที ่ จ ริ ง จั ง กั บ ชี ว ิ ต
และไม ม ี ป ระสบการณ เ ซ็ ก ส
นักกิจกรรม งานแรกที ่ ข  า พเจ า ทำเป น งาน
ที ่ ท  า ทายเป น อย า งยิ ่ ง งานผู 
ช ว ยนั ก ศึ ก ษาปริ ญ ญาเอกเก็ บ
เพื ่อ สัง คม ข อ มู ล เกี ่ ย วกั บ ผลกระทบจาก
การทองเที่ย วที ่ เกาะสมุย

เกาะสมุย เป น เกาะที ่ม ี พื ้ นที่มากเปนอันดับสามของประเทศ


ไทย เปนเกาะที ่เ ลื ่ องลือ ไปทั่วโลกในหมูนัก ทอ งเที ่ ย ว โดย
เฉพาะจากเยอรมั น สวิส เซอแลนด และกลุมประเทศสแกน
ดิ เนเวี ย วา เป น สรวงสวรรคแหงเซ็กส ไมใช เฉพาะในยุ ค นั ้ น
แต จนกระทั่ง ถึ งป จจุบ ันนี ้

ในป 2531 เกาะสมุ ย อยู  ใ นช ว งวิ ก ฤติ ข องการเปลี ่ ย นผ า น


กลุ ม โรงแรมใหญๆ จากกรุ งเทพฯ เริ่มเขามากว านซื้อ ที่ด ิ น ริ ม
ทะเลเพื ่ อ สร า งรี ส อร ท และโรงแรมหรู เกษตรกรและชาว
ประมงที ่ เ ป น คนท อ งถ่ ิ น ไม ส ามารถหากิ น ได ใ นเกาะที ่ ต ั ว เอง

34
เกิ ด มา จำต อ งอพยพโยกย า ยไปหาที ่ ด ิ น บนเขาในแผ น ดิ น
ใหญ และก็เริ่มสรางครอบครัวใหมดวยการปลูกกาแฟ

ยามนั้ น เกาะสมุย มี รี ส อร ทและบังกาโลประมาณ 250 แห ง


และงานที ่ เ ราทั ้ ง คู  ต  อ งทำคื อ การตระเวณไปทั ่ ว เกาะเพื ่ อ พู ด
คุ ยกั บ เจาของกิ จการ พนั กงาน และชาวบ านในพื้น ที ่ ( ที ่ ถ ู ก
ทำให กลายเปนผู อ าศั ยมากขึ้นเรื่อยๆ)

ดาเป นเพื ่อนคนแรกที ่เ กาะสมุย ผูหญิงที ่ มาจากจัง หวั ดเดี ย ว


กั บ ข า พเจ า ที ่ เ ดิ น ทางมาขายพรมจารี ย  ข องเธอใน ราคา
10,000 บาท เมื ่ อขา พเจา ถามวาเพราะเหตุใด เธอตอบกลั บ
อย างรวดเร็ว ว า “ความจนและก็ภาระที่บ าน” ความยากจนที ่
ข า พเจ ารูจ ักเป นอย างดี

จั นทำงานเป น แมค รัว ให กั บฝรั่ง ผูหญิง วั ย กลางคนที่ร ูจ ั ก กั บ


เจ า ของบาร ห ลายแห ง เช น เดี ย วกั บ ผู  ห ญิ ง จำนวนมากที ่
เกาะสมุ ย จั น ก็ แ สวงหาชาวต า งชาติ ท ี ่ จ ะมาพาเธอบิ น หนี ไ ป
จากชีว ิตที ่ ขมขื ่น จัน เป นผู หญิงที่สวยและใจดีท ี่ส ุดคนหนึ ่ ง ที ่
ข า พเจ าไดพ บเจอในชี วิ ต ขาพเจาคงไมสามารถลื มความโอบ
อ อ มอารี ย  ข องเธอและความช ว ยเหลื อ ให ข  า พเจ า รอดพ น จาก
พวกนั ก ท อ งเที ่ ย วที ่ ไ ร ม ารยาท เวลาพวกเราถู ก ตราหน า โดย
นั ก ท องเที่ยวชาวต างชาติ เหลานี้วา “ผูห ญิ ง ไทยนะ เหรอ มี
เงิ นก็ ซ ื ้ อไดห มดทุกคน” “ไมจริง” ขาพเจาจะโตกลับทันที

35
นุ  ย เจาของบั ง กาโล เปนผูหญิงดี ที่ดำรงชี วิต ที ่ ย ึดมั ่ น ใน
ศั ก ดิ ์ ศ รี แ ละความซื ่ อ ตรง ร า นอาหารของนุ  ย อยู  ห  า งจากจุ ด
พลุ ก พล า นของหาดละไมไปทางเหนื อ เป น สถานที ่ พ วกเรา
ชอบไปสุม หัวอยูก ัน ศูน ยก ลางเขตบารเบียร ของหาดละไมอยู 
ห า งจากบั ง กาโลของนุ  ย เพี ย งแค ส ิ บ นาที แต ก ็ ม ี เ พี ย งครั ้ ง
เดีย วที ่ข า พเจ าประสบความสำเร็จ ในการลากจูง นุ  ย ให เดิ น มา
เที ่ ยวเขตบาร เ บียรใ นยามค่ำ คืน

ข า พเจ า จะเดิ น คุ ย กั บ สาวชาวบาร ไ ปทั ่ ว จากบาร ห นึ ่ ง ไปอี ก


บาร ห นึ ่ ง บางครั ้ ง ก็ ช  ว ยพวกเธอแปลจดหมาย หรื อ เขี ย น
จดหมายภาษาอังกฤษ ภาษาอังกฤษของขา พเจ าในตอนนั ้ น ก็
ใช ว  า จะดี น ั ก แต ก ็ ย ั ง ดี ก ว า พวกเธอ ถ า จั น กั บ ดาไม พ บคน
ถูก ใจ พวกเราก็ จะสุ มหัว อยูดวยกัน บางวัน ก็ สองคน บางวั น
ก็ ส ามคน บางคื น ข า พเจ า ก็ ไ ปอยู  เ ป น เพื ่ อ นพวกเธอจนถึ ง ตี
สามตี ส ี่ ขา พเจ า ไม เคยลื ม ภาพที่เราสามคนนอนคุ ย เลน กั น ที ่
ชายหาดละไม หลั ง เสี ย งอึ ก ทึ ก ครึ ก โครมของค่ ำ คื น ได เ งี ย บ
หายไป พวกเรานอนฟ ง เสี ย งคลื ่ น และพู ด คุ ย กั น ตามประสา
ถึง เรื ่ อ งชีวิ ตและความฝ นของแตละคน พรอ มกับรอชมความ
งามยามพระอาทิต ยค อ ยๆ ขยับโผลขึ้นจากขอบฟา

ด ว ยต อ งการมี ป ระสบการณ ท ำงานในบาร จั น จึ ง ช ว ยฝาก


ข า พเจ า ให  เ ข า ไปทำงานเป น พนั ก งานเสริ ฟ ในบาร แ ห ง หนึ ่ ง ท่ ี
คราคร่ ำไปดวยลู กค า ตา งชาติ เพราะเปนบาร ท ี่ มี เวทีชกมวย

36
หลั ง จากทำงานได ส องวั น ข า พเจ า ก็ ไ ม ไ ปที ่ บ าร น ั ้ น อี ก
เลย เพราะทนเห็ น สภาพของผู  ห ญิ ง อายุ ม ากที ่ ไ ม
สามารถหาลู ก ค า ได ต  อ งยอมขึ ้ น ชกมวยหญิ ง แลกกั บ
ค า จ า งเพี ยง 100 บาท ผูหญิงสองคนสูก ัน ราวกับ เป น
ศั ต รูกั น มาแต ชาติ ป างไหนเพื่อเงิน 100 บาท นี ่ ม ั น
ชี ว ิต บั ดซบชั ดๆ?
ในช  วงต นทศวรรษ 2530 องคกรพัฒนาเอกชนที ่ ทำงานด า นนี ้
ระบุ ว  า มี ค นงานขายบริ ก ารทางเพศกว า หนึ ่ ง ล า นคนใน
ประเทศไทย ครอบครั ว ของหญิ ง สาวเหล า นี ้ ใ ช เ งิ น ที ่ พ วกเธอ
ส ง ไปให ห มดไปกั บ การสร า งบ า นหลั ง โต และ/หรื อ สมทบทุ น
สร างศาลาวัด หลังงาม ตราบใดที่ลูกสาวยัง สง เงิ น ไปให พวก
เธอก็ เป นที่ต  อนรั บกลับ บ าน แตถาเมื่อไรพวกเธอหาเงิน ส ง ไป
ให ไ ม ไ ด ห รื อ หาฝรั ่ ง ที ่ จ ะส ง เงิ น ไปเลี ้ ย งครอบครั ว เธอไม ไ ด
แล วล ะกอ การถูก ตราหน า วาเปนหญิงเลวก็ จะรุ นแรงมากขึ ้ น
เรื ่ อ ยๆ จนยากจะทนแบกรั บ ได ข า พเจ า ได ป ระจั ก ษ ด  ว ย
ตนเองว า ผู  ห ญิ ง จำนวนไม น  อ ยต อ งใช ย าและเครื ่ อ งดื ่ ม ให
มึ น เมาก อ นที ่ จ ะสามารถก า วขึ ้ น เวที ไ ปยื น เกาะเสาเต น อะโก
โก ยั ่ว ยวนนั กท องเที่ ยว ผู  หญิงที่นั่นบางคนจะมีร อยกรีด ที ่ ข  อ
มื อ ซ อ นกั น เป น ป  น ยาว รอยกรี ด แต ล ะรอยคื อ รอยจารึ ก แห ง
ความผิ ด หวังและความรังเกียจตัว เองที่เพิ่ม มากขึ้น เรื ่ อ ยๆ

37
ผู  ท ี ่ ข  า พเจ า ช ว ยเก็ บ ข อ มู ล ได ร ั บ ปริ ญ ญาเอกตามที ่
หวั ง และไม ท ราบว า ด ว ยประการใดข า พเจ า รอดพ น
จากแปดเดือ นที่ เกาะสมุย โดยที่พรมจรรย ไม ฉี ก ขาด
ในป จ จุ บ ั น ประเทศไทยมี ร ายได จ ากอุ ต สาหกรรมขาย
บริ การทางเพศปล ะกว า 200,000 ลานบาท และมี ค น
ทำงานบริ การทางเพศกวา 2.5 ลานคน นี ่มั น ประเทศ
อะไรกั น นี ่ ที ่ ด ำรงเศรษฐกิ จ ของประเทศบนจิ ต
วิ ญ ญาณและร า งกายของผู  ห ญิ ง และการท อ งเที ่ ย ว
ทางเพศ?
หลั ง จากสองเดื อ นในการเดิ น ทางไปสั ม ผั ส กั บ ความหมาย
ที ่ แ ท จ ริ ง แห ง คำว า เสรี ภ าพที ่ อ อสเตรเลี ย โดยทุ น จาก
นั ก ศึ ก ษามหาวิ ท ยาลั ย ซิ ด นี ย  ข า พเจ า ก็ ต ั ด สิ น ใจเดิ น ทางไป
ทำงานกับ ศูนย แรงงานเอเชียที่ฮองกง ซึ่งเป น องคก รแรงงาน
ในเอเชี ย งานที ่ ต  อ งทำคื อ การให ค ำแนะนำและช ว ยเหลื อ
แรงงานไทยที่ ฮ  องกง สว นใหญทำงานเปน แมบา น บางครั ้ ง
ต องไปรับ ตั วพวกเธอจากบา นนายจา งมหาโหดแล วพาไปแจ ง
ความ ยื ่ น เรื ่ อ งเรี ย กร อ งค า เสี ย หายกั บ สำนั ก งานคุ  ม ครอง
แรงงานที ่ ฮ  อ งกง และถ า พวกเธอได น ายจ า งใหม ก ็ พ าไปยื ่ น
เอกสารเพื ่ อ ทำใบอนุ ญ าตทำงานกั บ กองตรวจคนเข า เมื อ ง

38
บางวั น ข า พเจ า ต อ งอยู  ท ี ่ โ รงพั ก ถึ ง สี ่ ท ุ  ม ห า ทุ  ม เพื ่ อ ช ว ยพวก
เธอในการให ปากคำกับ ตำรวจ

มั น เป น งานที ่ ห นั ก มาก แต ก ็ เ ป น อี ก งานหนึ ่ ง ที ่ ท ำให ข  า พเจ า


ได พ บเจอผู  หญิงที่ งดงาม ผูหญิงที่ทำงานหนัก แทบจะไม เ คย
ได พ ั ก ผ อ น ผู  ห ญิ ง ที ่ เ สี ย สละชี ว ิ ต และความสุ ข ส ว นตั ว เพื ่ อ
ทำงานเป น แม บ  า นที ่ ฮ  อ งกงมานานหลายป เ พื ่ อ หารายได ส  ง
กลั บ ไปตอบสนองความต อ งการของครอบครั ว ที ่ เ มื อ งไทย
ความตองการที่ไมม ี วั นสิ้น สุด ทั้งคาเรีย นหรือ คามอเตอไซด
ของน อ งชาย ค ารัก ษาพอ หรือแมกระทั ่ง คา เรี ย นของหลานๆ
ผู  ห ญิ ง หลายคนที ่ น ี ่ ไ ม ม ี แ ม แ ต โ อกาสที ่ จ ะสร า งครอบครั ว ของ
ตั วเอง และในชว งชี วิ ตวัย กลางคนเชนนี้ พวกเธอก็ ไ ด แ ต ห วั ง
ว า เมื ่ อ กลั บ บ า นแล ว น อ งชายและครอบครั ว จะดู แ ลพวกเธอ
เป นการตอบแทนบา ง

มัน แทบไมน าเชื ่อเลยว าเพียงปกวาๆ หลังจากเรีย นจบ


จากมหาวิ ท ยาลั ย ข า พเจ า ได ท ำงานและพบเจอกั บ ผู 
หญิ ง ไทยหลายพั น คนที ่ ไ ด เ สี ย สละชี ว ิ ต และความสุ ข
ส ว นตั ว ผู  ห ญิ ่ ง ที ่ ย อมแบกรั บ ภาระอั น หนั ก อึ ้ ง ในการ
สร า งหลั ก ประกั น ทางสั ง คม และการอยู  ด ี ม ี ส ุ ข ของ
ครอบครั ว ของพวกเธอ หลั ก ประกั น ทางสั ง คมที ่ ถ ู ก ตี
ตราว า ‘คอมมิ วนิ สต’ โดยราชอาณาจั กรไทยนั บตั ้ ง แต
ทศวรรษที่ 2490

39
สั น ธะนา เรื่อ งราวของสันธะนา หญิ ง สาววั ย
สามสิบป จากภาคอีสานของ
ประเทศไทย เปน เรื ่ องที ่สมควรหยิบยกมากล า วถึง เธอ
ถู ก ทหารยิ ง เสี ย ชี ว ิ ต ราวกั บ สั ต ว ป  า และแฟนของเธอ
บาดเจ็ บ สาหั ส เมื ่ อ ทั ้ ง คู  ข ั บ รถมอเตอร ไ ซค ผ  า นในเขต
กระชั บพื ้น ที่ ข องทหารในวันที่ 14 พฤษภาคม 2553 เพื ่ อ
กลับ ที ่พ ั ก ที่อ ยู ใ นซอยหมอเหล็ง

จากข า ว สั น ธะนาได เ ดิ น ทางไปทำงานที ่ โ รงงานตั ด เย็ บ


เสื ้ อผา ที่ ไ ตหวั น เปน เวลา 3 ป แลวไปทำงานประเภทเดีย วกั น
ที ่ ญ ี ่ ปุ  นอี ก 3 ป ซึ ่ งทำใหเธอไดเรียนรูภาษาญี่ปุ  นพอที ่ จ ะ
กลั บ มาทำงานเป นไกดใ นบริษัททัวรญี่ปุน กอ นจะลาออกมา
ทำงานเป นผู  จ ั ด การบริ ษั ทสงออกและนำเขา เธอเป นผู  ห ญิ ง
ที ่ ส ู  ช ี ว ิ ต จนประสบความสำเร็ จ แต ก ็ ม าถู ก พรากชี ว ิ ต ไปใน
ช วงวั ย ที่ กำลัง รุ  งโรจน ครอบครัวของเธอไดส ูญ เสี ย กำลั ง หลั ก
ที ่ หาเลี้ยงครอบครัว พวกเขาไดรับเงินพระราชทานความช ว ย
เหลื อ 50,000 บาท จากสำนักพระราชวัง และก็ อ ี ก เช น เคย
ครอบครั ว นี ้ ไ ม ม ี ท างเลื อ กอื ่ น ใดนอกจากต อ งก ม หน า ยอมรั บ
การการสูญ เสี ยครั้ งนี ้ว า มั นเรื่องของเวรของกรรม

เรื ่อ งราวชี ว ิต ของสันธะนา เปนเรื่องราวที ่พ วกเราอาจ


จะได ย ิ น จนชิ น หู แ ละพบเห็ น จนชิ น ตา ข า พเจ า รู  ส ึ ก
โกรธแค น ยิ ่ ง นั ก เมื ่ อ รั ฐ บาลพยายามตี ต รา 88 ศพที ่

40
พวกเขาสั ง หารบนท อ งถนนกรุ ง เทพฯ เมื ่ อ เดื อ น
เมษายนและพฤษภาคมที่ ผานมาวา เป นกองกำลั ง ติ ด
อาวุธ และเปนผูกอการรายของ ‘ขบวนการลมเจา’
ตลอดชี ว ิ ต ยี ่ ส ิ บ ป ข องการทำงานเพื ่ อ สั ง คม ข า พเจ า ได พ บผู 
หญิ ง เช นเดี ยวกั บสัน ธะนา นับหมื่นนับแสนคน ไม ใ ชเ ฉพาะ
ในประเทศไทยเทา นั ้น แต ใ นหลายสิบประเทศทั ่ วโลก ผู  ห ญิ ง
ที ่ ง ดงาม ผูหญิ งที ่ แ บกรับ ภาระดูแลทุกชี วิ ตในครอบครัว และ
แบกรั บ ภาระทางเศรษฐกิ จ ของประเทศอั น หน ก อึ ้ ง ไว บ นบ า ทั ้ ง
สองขา งของพวกเธอ

หลั ง จากการลุ ก ขึ ้ น สู  แ ละการถู ก ปราบปรามมาหลายครั ้ ง ใน


ประเทศไทย เหตุ ก ารณ ก ารลุ ก ขึ ้ น สู  แ ละถู ก ปราบปราม
ในชว งเดือ นเมษายนและพฤษภาคม ทำให พวกเราได
เห็ น โฉมหน า อี ก ครั ้ ง หนึ ่ ง ของความโหดเหี ้ ย มของผู  ม ี
อำนาจในสั ง คมไทยที ่ ส ามารถสั ง ฆ า ประชาชนคนไทย
จนมี ผ ู  เ สี ย ชี ว ิ ต กว า 88 คน ประจั ก ษ พ ยานที ่ น  า
ประหวั ่ น พรั ่ น พรึ ง ว า พวกเราปล อ ยให ก ารแบ ง แยก
ชนชั ้ น ในสั ง คมไทย เติ บ โตมาจนถึ ง ขั ้ น นี ้ โ ดยไม ม ี ก าร
ตรวจสอบและยั บยั ้ง ไดอยางไรกัน

41
ความ ข า พเจ า เข า ร ว มประท ว งในเหตุ ก ารณ
พฤษภาเลือดในป 2535 เสีย งกึก ก อ ง
คั บแคน ของขวดน้ ำ พลาสติ ก นั บ หมื ่ น นั บ แสน
ใบที ่ ต ี ก ระทบพื ้ น ถนนราชดำเนิ น ยั ง
คงดั ง ก อ งสะท อ นอยู  ใ นโสตประสาท
ของข า พเจา เสีย งกึ กก องกัม ปนาทที่แม แตส รวงสวรรค
ยั ง ต อ งรู  ส ึ ก เย็ น ยะเยื อ กด ว ยสำเนี ย กถึ ง ความมุ  ง มั ่ น ของ
คลื ่ น มหาชนที ่ ต  อ งการขั บ ไล เ ผด็ จ การทหารให อ อกไปจา
การเมื อ งไทย

หลั ง จากมี ผ ู  ถ ู ก ยิ ง เสี ย ชี ว ิ ต 48 คนโดยทหารจากกองกำลั ง


รัก ษาพระนคร การลุก ขึ ้ นสูครั้งนี้ไดยุติลงโดยการที ่ ในหลวง
เข า มาเป น ผู  น ำเจรจาใกล เ กลี ่ ย ระหว า งผู  น ำคณะปฏิ ว ั ต ิ แ ละ
ผู  น ำการประท ว ง ซึ ่ ง ผลจากการเจรจาครั ้ ง นี ้ ท ำให พ ระบาท
สมเด็ จ พระเจ า อยู  ห ั ว ได ร ั บ การแซ ซ ร อ งสรรเสริ ญ ในพระ
เกี ยรติค ุณ เพิ ่ มขึ ้นเป นอย างมาก

ทั ้ ง ผู  เ กี ่ ย วข อ งทุ ก คนในคณะปฏิ ว ั ต ิ แ ละผู  ป ระท ว งต า งได ร ั บ


นิ ร โทษกรรม

นี ่ เ ป น ธรรมเนี ย บปฏิ บ ั ต ิ ใ นประเทศไทย ในการแก


ป ญ หาความขั ด แย ง ทางการเมื อ ง คื อ การถวายฎี ก า
และการขอพระราชทานอภั ย โทษจากพระบาทสมเด็ จ

42
พระเจ า อยู  ห ั ว หลั ง จากมี ก ารสั ง เวยชี ว ิ ต สั ก สามสิ บ หรื อ
สี ่ ส ิ บ ศพ พระราชดำรั ส ของในหลวงคื อ ความยุ ต ิ ธ รรม
และก็ ต  อ งยุ ต ิ แ ค น ั ้ น ไม ส ามารถพู ด เรื ่ อ งความยุ ต ิ ธ รรม
อื่ น ใดไดอ ีก
นายพลที ่ ส ั ่ ง การให ท หารสั ง หารประชาชน 48 คน ได ร ั บ
พระราชทานอภั ย โทษและยั ง คงใช ช ี ว ิ ต อย า งหรู ห ราในสั ง คม
ชั ้ นสู ง เช นเดีย วกับ ทรราชคนอื่นๆ ทั้งในอดี ตและหลั ง จากนั ้ น
ไมเ คยมีใ ครถูก นำตั วขึ้ นศาลเพื่อดำเนินคดี

ข า พเจ า เริ ่ ม รู  ส ึ ก คั บ ข อ งใจมากขึ ้ น เรื ่ อ ยๆ มั น ต อ เนื ่ อ งมา


ยาวนานเกิ น พอแล ว ที ่ ใ นทุ ก ครั ้ ง ที ่ ป ระชาชนคนไทยลุ ก ขึ ้ น มา
ต อ สู  เ พื ่ อ ให ไ ด ม าซึ ่ ง ประชาธิ ป ไตยที ่ ป ระชาชนมี ส  ว นร ว ม
พวกเขาได อะไรเปน การตอบแทน? ชนชั ้ นกรรมาชีพ 48 คน
ถู ก สั ง หาร และนายกรั ฐ มนตรี พ ระราชทาน (ไม ใ ช แ ค ค รั ้ ง
เดีย วแต ถึ ง สองครั้ง) นายกพระราชทานที่ เป นผูบริห ารบริ ษ ั ท
เครื ่ อ งนุ  ง ห ม ยั ก ษ ใ หญ ข องไทยที ่ ม ี ป ระวั ต ิ ศ าสตร ก ารต อ ต า น
สหภาพแรงงานอยา งหนัก เหลาชนชั้นสูง นัก วิชาการฝา ยขวา
และองค ก รพั ฒ นาเอกชนหั ว อนุ ร ั ก ษ น ิ ย มต า งก็ แ สดงความ
ชื ่ นชมยินดี กับ นายกพระราชทาน ป 2535 จึง เปน ป ท ี ่ ก าร
คอรั ป ชั ่ น ทางการเมื อ งอย า งแยบคายได พ ั ฒ นากลายเป น
สถาบั น การเมื องที ่ ฉ อฉล

43
การปราบปราบประชาชนที ่ ล ุ ก ขึ ้ น มาต อ สู  เ พื ่ อ เรี ย กร อ ง
ความเปน ธรรมและประชาธิปไตย หรือ ผู ท ี่ ม ีค วามคิ ด
เห็ น ทางการเมื อ งที ่ แ ตกต า ง ไม เ คยจางหายไปจาก
สั ง คมไทย หลั ง จากยี ่ ส ิ บ ป ข องการทุ  ม ทำงานอย า ง
หนั ก เพื ่ อ ลดช อ งว า งระหว า งคนรวยและคนจน สิ ่ ง ที ่
ข า พเจ า พบเห็ น กลั บ เป น ช อ งว า งที ่ ถ อยห า งออกจาก
กั น มากขึ้น เรื ่ อยๆ

โกลาหล และก็ เ ป น อี ก ครั ้ ง หนึ ่ ง ที ่ ค น


กรุ ง เทพได เ ห็ น รถถั ง ขั บ เคลื ่ อ น
และพิ น าศ เข า สู  ก ลางกรุ ง โดยทหารแห ง
กองทั พ ไทยในพระบาทสมเด็ จ
พระเจาอยูหัว เพื่อปลนประชา
ธิป ไตยอัน น อ ยนิ ดที่ ประชาชนคนไทยตอ สู ใ ห ไ ดมา

การทำรั ฐ ประหารครั ้ ง นี ้ ก ระทำในช ว งที ่ น ายกรั ฐ มนตรี ท ั ก ษิ ณ


อยู  ท ี ่ น ิ ว ยอร ค ซึ ่ ง เขาก็ ย ั ง ไม ไ ด ก ลั บ บ า นเกิ ด จนถึ ง ป จ จุ บ ั น
เราไม อ าจทราบได ว  า นายกทั ก ษิ ณ มี ค วามใส ใ จอย า งแท จ ริ ง
ที ่ จ ะสนั บ สนุ น ให เ กิ ด ระบบประชาธิ ป ไตยโดยประชาชนมี ส  ว น
ร ว มอยา งแทจ ริ งหรื อไม?

44
ทั น ที ่ ท ี ่ ข  า วทหารเคลื ่ อ นพลเข า ยึ ด กรุ ง เทพฯ ข า พเจ า ได ส  ง
แถลงการณ ป ระณามการทำรั ฐ ประหาร และได ร  ว มในการ
ประท ว งรั ฐ ประหารหลายครั ้ ง ข า พเจ า ไม ไ ด ป ระท ว ง
รั ฐ ประหารเพราะทั ก ษิ ณ แต เ พราะว า ข า พเจ า ตระหนั ก ได ด ี
ว า การรั ฐ ประหารคื อ การตบหน า การต อ สู  เ พื ่ อ ประชาธิ ป ไตย
ของพวกเรา และก็ ม ั น ก็ เ ป น เช น นั ้ น จริ ง ๆ ตั ้ ง แต ป  2549
พั ฒ นาการด า นประชาธิ ป ไตยของไทยเป น ศู น ย และ
ประเทศไทยต อ งเผชิ ญ กั บ ความวุ  น วายทางการเมื อ งอย า ง
ไมม ี ที ท าวา จะยุ ติ
(See:http://timeupthailand.blogspot.com/2010/05/blog-
post.html)

ถายังมีสิ่งที่ถือเปนดานบวกอยูบางของสี่ปแหงความโกลาหล
และวุ  นวายทางการเมื อง มันคือการทำใหก ารวิ พากษ วิจ ารณ
ถึ ง ระบบสองมาตรฐานในสั ง คมไทยที ่ ไ ม ม ี ท างที ่ จ ะถู ก กดทั บ
ให อ ยู  ภายใตการควบคุม ของผูม ีอำนาจไดอ ี ก ตอ ไป

แม ว  า จะมี ก ารประกาศใช พ ระราชบั ญ ญั ต ิ ฉ ุ ก เฉิ น และการ


เซ็ นเซอรอย างมโหฬารของรัฐบาล กระแสการวิ พากษว ิจ ารณ
เกี ่ ย วกั บ บทบาทของสถาบั น พระมหากษั ต ริ ย  แ ละการเข า มา
เกี ่ ย วข อ งทางการเมื อ งของในหลวง ราชิ น ี และสำนั ก
พระราชวั ง ทั ้งจากคนจนเมืองและคนจนชนบทไดดั งมากขึ ้ น
เรื ่ อ ยๆ ซึ ่ ง มั น เป น ไปตามครรลองแห ง พั ฒ นาการทางสั ง คม

45
ซึ ่ ง จำต อ งมี ก ารถกเถี ย งระหว า งกั น เพื ่ อ ที ่ ป ระชาชนจะได
พั ฒ นาเติ บ โต สู  ก ารเป น ประชากรที ่ ม ี ส ามั ญ สำนึ ก ด า น
การเมื อ งอยา งแท จริง และแมวารัฐบาลจะไดบลอ คเวบไซด
หลายหมื ่ น เวบ แต เ วบเหล า นั ้ น ก็ ส ามารถหาทางเป ด ใหม อ ี ก
จนได เพีย งไม กี ่ว ัน

ภายใต ก ฎหมายที ่ เ ขี ย นด ว ยเลื อ ดเช น กฎหมายหมิ ่ น


พระบรมเดชานุ ภ าพ (มาตรา 112 แห ง ประมวล
กฎหมายอาญา) ระบุว า “ผูใดหมิ่นประมาท ดู ห มิ ่ น
หรือ แสดงความอาฆาตมาดรายพระมหากษั ตริ ย พระ
ราชิ น ี รั ช ทายาท หรื อ ผู  ส ำเร็ จ ราชการแทนพระองค
ต อ งระวางโทษจำคุก ตั้ งแตสามปถึงสิบหา ป” ขณะนี ้ ม ี
หลายคนถูก ตั ด สิ นจำคุก 6 ป 10 ป หรือ 18 ป เพราะ
การแสดงความคิ ด เห็ น ทั ้ ง ทางอิ น เตอร เ นตและการพู ด
ในที ่ สาธารณะ
ด ว ยกฎหมายมาตรานี ้ ผู  จ ั ด การเวบไซด ป ระชาไทออนไลน
(www.prachatai3.info) ถู ก จั บ กุ ม และได ร ั บ อนุ ญ าตให
ประกั นตัว พร อมกั บขอ กล าวหากวา 50 คดี ไดมี ก ารจั ด ทำ
เวบไซดเ พื ่ อติ ดตามผู ต องหาคดีการเมือง
http://thaipoliticalprisoners.wordpress.com/

46
ประชาชนหลายล า นคน เริ ่ ม สงสั ย ว า ความรั ก ที ่ พ วกเขาได
มอบให กับ ในหลวง มั นคุ  มคากันหรือไมก ับแผลเป น และข อ
กล าวหาต างๆ ที ่พ วกเขาไดรับเปนการตอบแทน แม ว  า จะมี
ความเข ม ข น มากขึ ้ น เรื ่ อ ยๆ ของขบวนการที ่ ท ำให ผ ู  ท ี ่ ก ล า
วิ พ ากษ ว ิ จ ารณ ส ถาบั น กลายเป น ผู  ก  อ การร า ยที ่ เ ป น ภั ย
คุ ก คามต อ ความมั ่ น คงของชาติ และมี ผ ู  ค นจำนวนมากขึ ้ น
เรื ่ อ ยๆ ตกเป น เหยื ่ อ ของวาทะกรรม ‘รั ก ในหลวง’ และ
‘ปกปองสถาบัน’

แม จะมีบ ทลงโทษร ายแรง แตกระนั ้น ก็ ต าม มัน ก็ ไ ม


สามารถหยุ ด ยั ้ ง กระแสการวิ พ ากษ ว ิ จ ารณ ส ถาบั น พระ
มหากษั ต ริ ย  ท ี ่ แ ผ ข ยายมากขึ ้ น เรื ่ อ ยๆ ให เ งี ย บสงบลง
ได

47
บทบาทของ แทนที่ จะฟ ง เสี ย งของ
ประชาชน รั ฐ บาล
สถาบั น ของพระบาทสมเด็ จ
พระเจ า อยู  ห ั ว และ
ของวั ง หลวง กลั บ
พระมหากษัต ริ ย พยายามป ด ปากเสี ย ง
ของประชาชนที ่ ล ุ ก
ในประเทศไทย ขึ้นมาวิพ ากษ วิ จารณ

ควรเปน เช น ไร? เมื ่ อ ข า พเจ า มองย อ น


กลั บ ไปดู ป ระเทศไทย
ในฐานะคนไทยที ่ เ ดิ น
ทางประชุ ม และดู ง านในหลายประเทศ รวมทั ้ ง ประเทศที ่ ม ี
พระมหากษัต ริ ย เ ป นประมุ ขและเมื่อไดเรียนรู เกี ่ย วกั บปรากฎ
การณ ท ี ่ น ำมาสู  ก ารล ม สลายของราชวงค เ นปาล ข า พเจ า ไม
อาจคิ ด เป นอื่ น ใดได นอกจากรูสึกประหลาดใจยิ่ง นั ก ที ่
ราชวงค ของไทยไม ศึ กษาเกี่ ยวกับความเสื่อม และพั ฒนาการ
ของสถาบั น พระมหากษั ตริย ที่ยังดำรงอยูได ใ นสั งคมศิว ิ ไ ลซ

ยั ง จำได ถ ึ ง วั น หนึ ่ ง ที ่ เ พื ่ อ นชาวนอรเวย ไ ด พ าข า พเจ า ไปทาน


อาหารที ่ รา นอาหารเล็ก ๆ อันเงียบสงบ ที่ช านกรุ ง ออสโลว
เมื อ งหลวงของนรเวย เราเห็ น ผู  ห ญิ ง ท า นหนึ ่ ง เพิ ่ ง ทานเสร็ จ
เดิ น ออกจากร า นอาหาร และเธอก็ ข ั บ รถออกไปตามลำพั ง

48
หลั ง จากเธอออกไปแล ว เพื ่ อ นบอกข า พเจ า ว า “เธอเป น ฟ า
หญิ ง ” พระองคข ั บรถดว ยตัวเอง และไมมีขบวนรถตามเสด็ จ
แต อย างใด อี กวั นหนึ ่งแกนนำนักศึกษาไดพ าข าพเจา เดิ น ชม
เมื อ งออสโลว เราเดิ นเขา ไปยังสวนอันงดงาม ทั้ ง สองคนบอก
กั บ ข า พเจ า ว า นี ่ เ ป น สวนของวั ง หลวง และองค พ ระมหา
กษั ต ริ ย  แ ละสมเด็ จ พระบรมราชิ น ี น าถก็ ท รงพำนั ก อยู  ท ี ่ พ ระ
ราชวั ง แห ง นี ้ โอ! ช า งน า ประหลาดใจยิ ่ ง นั ก ที ่ พ ระมหา
กษั ต ริ ย  แ ละพระบรมวงศานุ ว งค ท รงให ป ระชาชนเข า มาพั ก
ผอ นในสวนหลวง โดยที่เ ราไมเห็นทหารแมแตคนเดี ย วในสวน
แห ง นี้

ณ กรุ ง โคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารก เจาภาพไดพ าข า พเจ า


เดิน ชมเมืองหลังจากจบการประชุม เราไปหยุ ดยืน อยูท ี ่ ป ระตู
หน า พระราชวั ง พอดี ก ั บ ช ว งที ่ ฟ  า ชายทรงขั บ รถออกจากประตู
วั ง ไมม ีการปด กั ้น ถนน และมีรถตามเสด็จพระองค เพี ย งคั น
เดีย วเทา นั้ น

ในประเทศไทยขบวนเสด็ จ ของพระบรมวงศานุ ว งศ ใ น


กรุง เทพฯ หรื อในทุ ก สถานที่โดยเฉพาะเมือ งเชีย งใหม
จะมี ก ารเคลี ย ร ถ นนและสะพานลอยก อ นขบวนเสด็ จ
จะมาถึ ง อย า งน อ ยสิ บ นาที หรื อ สามสิ บ นาที ก อ นที ่
ขบวนรถของพระบรมวงศานุ ว งศ จ ะขั บ ผ า นด ว ย
ความเร็ ว เกิน พิก ั ดที ่ ก ฎหมายกำหนด กฎหมายถูก ผ อ น

49
ผั น ใหก ับ พระบรมวงศานุวงศ ขาพเจาและเพื ่ อนๆ เคย
นั ่ ง นั บ รถขบวนเสด็ จ โดยเฉพาะขบวนของพระบรม
วงศานุว งศ ช ั ้ นผู ใหญ เรานับไดถึง 30 คั น เปน รถยนต
ราคาแพงลิบ สีเดียวกันทั้งขบวน
เรื ่ อ งราวของบู  เก ถู กนำมาเลาขาน เมื่อ เดื อ นกรกฎาคมป
2552 เรื่ อ งของเด็ก หญิงอายุ 6 ขวบที่เสียชีวิต เพราะรถยนต ท ี ่
พาเธอไปโรงพยาบาลติ ด ขบวนเสด็ จ กว า หนึ ่ ง ชั ่ ว โมง เพราะ
ว าสมาชิ กของพระบรมวงศานุวงศจะทรงเสด็ จไปสปา พ อ ของ
เด็ ก น อ ยได แ จ ง ให ท หารที ่ ป  ด ถนนให ร ายงานให ท รงทราบ
ทหารกลับ มาบอกวา คำขอรองถูกปฏิเสธ เขาจึ ง ขับรถอ อ มไป
อี ก ทางเพื ่ อ จะพบว า ถนนก็ ถ ู ก ป ด เพื ่ อ ขบวนเสด็ จ อี ก เช น กั น
ด ว ยความอั ด อั ้ น ตั น ใจพ อ ของบู  เ ก ไ ด เ ขี ย นเล า เรื ่ อ งราวมายั ง
เวบไซดแ หง หนึ่ง พวกเราที ่ ไดอานเรื่องราวของเด็ ก นอ ยต า งก็
ภาวนาให เธอปลอดภั ย แตดังที่พอของเธอไดเขีย นไว วา “ลู ก
ผมตายเพื่ อ ให นั กร องไปสปา”

ในวั นที ่ 13 ตุ ล าคม 2551 หญิงสาวผูหนึ่ง ที ่ ร วมประท ว งกั บ


ขบวนการเสื ้ อ เหลื อ งได เ สี ย ชี ว ิ ต ในระหว า งที ่ ม ี ก ารปะทะกั บ
ตำรวจที่ทำหน าที่ ปกปอ งรั ฐสภา เธอไดรับพระราชทานเพลิ ง
ศพ ทั ้ ง นี้ส มเด็จ พระบรมราชินีนาถ พรอมดว ยพระเจ าลู ก ยา
เธอเจ า ฟ า จุ ฬ าภรณ ว ลั ย ลั ก ษณ เ สด็ จ มาในงานด ว ยพระองค

50
เอง ติ ดตามด ว ยเหลา องคมนตรี ผูนำเหลาทัพ อภิสิ ท ธิ ์ แ ละ
แกนนำพรรคประชาธิ ป ตย

เดือ นเมษายน 2553 พ.อ.(พิเศษ)รมเกล า ธุวธรรม รอง


เสธ.พล.ร.2 รอ. ค า ยจั กรพงษ อ.เมือง จ.ปราจีน บุ รี นาย
ทหารที ่ ค ุ ม กำลั ง ในการปราบปรามคนเสื ้ อ แดงเสี ย ชี ว ิ ต ในวั น
ที ่ ม ีก ารปราบปราบ เสื้อ แดงเมื่อวันที่ 10 เมษายน 2553 เขา
ได ร ั บ พระราชทานเพลิ ง ศพอย า งสมเกี ย รติ โดยสมเด็ จ
พระบรมราชิ น ี นาถ พรอ มด วยสมเด็จพระบรมโอรสาธิร าช เจ า
ฟา มหาวชิ ราลงกรณ ได เสด็จพระราชดำเนิน มาพระราชทาน
น้ ำ อาบศพด ว ยพระองค เ อง ภรรยาของพั น เอกพิ เ ศษร ม เกล า
ได ร ั บ การแต ง ตั ้ ง ให เ ป น ที ่ ป รึ ก ษานายกรั ฐ มนตรี ฝ  า ย
ข า ราชการพลเรื อ น ครอบครั ว ชาวบ า นที ่ เ สี ย ชี ว ิ ต จากการ
กระชั บพื้ นที ่ 88 ครอบครัวไดรับพระทานเงิน ช วยเหลื อ จาก
สำนั กพระราชวั งครอบครัว ละ 50,000 บาท

ความยุ ต ิ ธ รรมอยู  ท ี ่ ไ หนกั น หรื อ จริ ง ๆ แล ว ทั ้ ง หมดนี ้ ม ั น ไม


ยุ ต ิ ธ รรมเอาเสี ยเลย

มั น จำเป น จะต อ งมี อ งค ก รอิ ส ระจากนานาชาติ เข า มาตรวจ


สอบการปราบปราบประชาชนครั ้ ง ที ่ ผ  า นมาของรั ฐ บาลไทย
และการตรวจสอบก็ ไ ม ส มควรจะหยุ ด แค ร ั ฐ บาลอภิ ส ิ ท ธิ ์
เท านั้ น แมกระทั ่ งบทบาทของสถาบันพระมหากษั ตริย ต  อ การ

51
ปราบปราบประชาชน และความไม ส งบทางการเมื อ งของ
ประเทศไทย ตลอดสี ่ ป  ท ี ่ ผ  า นมาก็ จ ำเป น ต อ งได ร ั บ การตรวจ
สอบด วยเช นกั น

ด วย ‘ความรั ก’ อัน มหาศาลที่ปวงชนชาวไทยได มอบให ก ั บ


สถาบั นดัง ที่ ม ี การกลา วอา งกัน ทำไมสถาบั น พระมหากษั ต ริ ย 
จึ ง ยั ง ทรงมี พ ฤติ ก รรมที ่ ป ระหนึ ่ ง ว า หวาดระแวงประชาชน
แม ว าเราจะอยู  ในยุ คสมั ยแหงศตวรรษที่ 21 เชนนี้?

ทำไมสำนั ก พระราชวั ง ไม ป ล อ ยให พ สกนิ ก รสามารถ


พู ด คุ ย กั น ได อ ย า งเป ด เผยเกี ่ ย วกั บ บทบาทของสถาบั น
พระมหากษั ต ริ ย  ? หรื อ ว า สำนั ก พระราชวั ง จมอยู  ใ น
วัง วนของขา วลืออันหนาหู จนไมกลาที่จ ะเป ดพื้ น ที ่ ใ ห
สาธารณชนไดร วมแสดงความคิดเห็น?

ความกลั ว ลั ท ธิ ค อมมิ ว นิ ส ต ท ี ่ ไ ด ผ ลั ก ให พ ระบรมวงศา


นุ ว งศ ข องไทยเลื อ กที ่ จ ะผู ก สั ม พั น ธ อ ย า งแนบแน น กั บ
เหลา นายพลที ่ฉ  อฉล เป นเรื่องที่เขาใจได เพระเหตุ ใ ด
ประเทศไทยจึ ง ร ว มเป น พั น ธมิ ต รกั บ สหรั ฐ อเมริ ก าใน
สงครามต อ ต า นคอมมิ ว นิ ส ต ก ็ เ ป น เรื ่ อ งที ่ ร ั บ รู  ก ั น อย า ง
แพร ห ลาย

52
เพราะเหตุ ใ ดพระบรมวงศานุ ว งศ จ ึ ง เป น เพื ่ อ นกั บ
ทรราชเช น จอมพลถนอม และยื ่ น มื อ เข า ไปช ว ยเหลื อ
ไม ใ ห เ ขาถู ก ดำเนิ น คดี แ ละเตรี ย มฝู ก ให เ ขาล ม โดยไม
เจ็ บตั ว มากนั ก พร อมทั ้ งพระราชทานเพลิงศพเมื ่ อ เสี ย
ชี ว ิต ก็เปนเรื่องที่เขาใจได
แต ท ำไมพระบรมวงศานุ ว งศ ไ ม ส นั บ สนุ น รั ฐ บุ ร ุ ษ ปรี ด ี พนม
ยงค บิ ด าแหงประชาธิ ปไตยของไทย ทำไมในป 2490 จึ ง
สนั บ สนุ น นายพลที ่ ป ฏิ ว ั ต ิ ร ั ฐ บาลปรี ด ี ทำไมไม ท รง
พระราชทานอภั ย โทษให ท  า นปรี ด ี และทำไมไม อ นุ ญ าตให
ท านไดกลับ เมือ งไทยในยามที่ทานอยูในวั ย ชราภาพ ทั ้ ง ไม ม ี
งานพระราชทานเพลิ ง ศพ เพื ่ อ ปลอบขวั ญ กำลั ง ใจให
ครอบครั วของทา นรั ฐบุ รุ ษ เปนเรื่องที่ขาพเจาไมอาจเขาใจได

ถ า แผนเค า โครงเศรษฐกิ จ ของท า นปรี ด ี ไ ด ม ี ก ารนำมา


ใชจ ริง ๆ นับ ตั ้ง แตป  2476 และไม ถู กโคน ลงดว ยข อ
กล า วหา ‘เป นคอมมิ วนิ สต’ ประชาชนชาวไทยก็ อ าจจะ
ไม ตอ งอยู  กั บ 78 ปแ หง ปรากฎการการไล ล า และปราบ
ปรามประชาชนอย า งโหดร า ยราวกั บ ว า เราอยู  ใ นสมั ย
ศั กดิ น าในยุคกลางของยุโรป

53
ยุ ค แห ง การปะทะระหว า งผู  ถ ู ก กดขี ่ แ ละประชาชนที ่ อ ั ด แน น
ไปด ว ยความคั บ แค น ที ่ ม ี ต  อ ความหรู ห ราฟู  ฟ  า และความ
เคร ง ครั ด แห ง พิ ธ ี ร ี ต องของสถาบั น พระมหากษั ต ริ ย  (สำหรับ
ยุค สมั ยกลางของยุ โรป กรุณาอานเพิ่มเติมท่ ีท  ายบทความนี ้ )
เคา โครงเศรษฐกิ จของท า นปรีดี มุงสรางหลั ก ประกั นความสุ ข
แห ง ราษฎร โดยมุ  ง เน น การพั ฒ นาความเข ม แข็ ง ทาง
เศรษฐกิ จด วยระบบสหกรณ สวัสดิการสังคม การลงทุ น โดย
รัฐ และส ง เสริม ระบบรั ฐวิส าหกิจ ระบบเศรษกิจเพื่อ สั ง คม
การแลกเปลี ่ ยนทางการค า สงเสริมใหประชากรทุก คนเข า ถึ ง
การศึ ก ษา และให เ กษตรกรได ใ ช ก ำลั ง แรงงานอย า งมี
ประสิทธิ ภาพสู งสุ ด รวมทั ้ งการจัดเก็บภาษีอ ยา งเป น ธรรม มี
มากจ า ยมาก และยั ง ระบุ ถ ึ ง ระบบเงิ น เดื อ นประชากรทั ้ ง
ประเทศอี กด วย

ถ า แผนพั ฒ นาของท า นปรี ด ี ไ ด ม ี ก ารนำมาปฏิ บ ั ต ิ ใ ช จ ริ ง


ประเทศไทยอาจจะเป น ประเทศนำร อ งด า นการพั ฒ นาที ่
ยั ่ ง ยื น ในภู ม ิ ภ าคเอเชี ย ตะวั น ออกเฉี ย งใต ไ ปแล ว ก็ ไ ด ใ นตอน
นี ้ เราอาจจะกลา วได ว า อุตสาหกรรมการท อ งเที ่ย วทางเพศที ่
นำรายได ป  ล ะสองแสนล า นบาทมาหล อ เลี ้ ย งรั ฐ บาลใน
ป จ จุ บ ั น อาจจะถู ก แทนที ่ ด  ว ยระบบเกษตรกรรมที ่ เ ข ม แข็ ง
และประชาชนทั ้ ง ประเทศอาจจะมี ร ะบบประกั น สุ ข ภาพที ่ ม ี
ประสิ ทธิภ าพแล วก็ ได ใ น ชวง 78 ปที่ผานมา

54
ซึ ่ ง นั ่ น หมายความว า ประเทศไทยอาจจะไม อ ยู  ใ นวั ง วน
ของการล ม ละลายทางความเชื ่ อ ถื อ ต อ กระบวนการ
ตุ ล าการเช น ในป จ จุ บ ั น ปวงชนชาวไทยในทุ ก วั น นี ้ ก ็
อาจจะกำลั ง ตั ้ ง หน า ตั ้ ง ตาทำงานเพื ่ อ นำพาประเทศไป
สู ก ารพั ฒนาที่ ย ั่ง ยืนไดอยางแทจริง ๆ
เมื ่ อ ไม น านมานี ้ เ วบชุ ม ชนคนเหมื อ นกั น ได ม ี ก ารอ า งถึ ง
จดหมายสองฉบั บ ที ่ เ ขี ย นโดยพระบาทสมเด็ จ พระเจ า อยู  ห ั ว
ฉบั บ แรกทรงเขี ยนถึงจอมพล ป. พิบูลยส งคราม หลัง จากที ่
ประสบความสำเร็ จ ในการปฏิ ว ั ต ิ โ ค น รั ฐ บาลปรี ด ี ไ ด ส ำเร็ จ ใน
ป 2490 และฉบับ ที่ส องทรงเขียนถึงจอมพลถนอมหลั ง จากที ่
จอมพลถนอมทำการปฏิ ว ั ต ิ ต ั ว เองเพื ่ อ อยู  ใ นอำนาจต อ ในป
2514

รั ฐ ประหารป 2490 ได ช ื ่ อ ว า เป น การทำรั ฐ ประหารที ่ ไ ด


ทำลายรั ฐ ธรรมนู ญ ที ่ ไ ด ร ั บ การกล า วขานว า เป น รั ฐ ธรรมนู ญ ที ่
เป นประชาธิป ไตยมากที่ ส ุด ของประเทศไทย

รั ฐ ประหาร ป 2490 ไดถ วายพระราชอำนาจคื น ใหอ งค พ ระ


มหากษั ต ริ ย  ห ลายด า น ร ว มทั ้ ง ถวายคื น สำนั ก งานทรั พ ย ส ิ น
ส ว นพระมหากษั ต ริ ย  และเพระเหตุ ใ ดนั บ ตั ้ ง แต ป  2490
เป นต นมา ประเทศไทยจึ งยังคงอยูในอุมมือ อุ  งตีน ของทหารที ่

55
อ า งตัว ว าเปน ‘ข าในพระบาทสมเด็จพระเจ าอยู  หั ว’ และข อ
อ า งที ่ วา 'จำตองทำรัฐประหารเพื่อปกปองราชบัลลังก'?

ในการเปลี ่ ย นผ า นจากระบบเผด็ จ การ มาสู  ร ะบบ


ประชาธิ ปไตยในช วงปลายทศวรรษ 2510 ของประเทศสเปน
(หลั ง จากประเทศถู ก ปกครองภายใต น ายพลฟรั ง โกตั ้ ง แต ป 
พ.ศ. 2482 จนกระทั ่งนายพลฟรังโกเสียชีวิตในป 2518) เป น
ไปด ว ยบรรยากาศแห ง การแก ง แย ง ชิ ง อำนาจระหว า งกองทั พ
ตา งๆ จนเมื ่อ ความขัด แยงรุนแรงถึงที่สุด ทหารกลุ  มหนึ ่ ง ได
ทำการรั ฐ ประหารในวั นที่ 23 กุมภาพันธ 2524 แตก ารทำ
รัฐ ประหารก็ ถู ก ขั ดขวางจากกษัตริยฮวน คาร ลอส ที ่ สวมใส
ชุ ด ผู  บ ั ญ ชาการทหารสู ง สุ ด และทรงมี ก ระแสพระราชดำรั ส
ผา นทางรายการโทรทัศ น เรียกรองใหสาธารณชนออกมาปก
ป องรั ฐบาลที่ไ ดร ับ การเลื อกตั้งเขามาอยางชอบธรรม หั ว หน า
คณะรั ฐ ประหารถูก ตัด สิ นจำคุก 30 ป และการกระทำของพระ
มหากษั ต ริ ย  ข องสเปนครั ้ ง นี ้ ไ ด น ำไปสู  ก ารสร า งความเข็ ม แข็ ง
ให ท ั ้ ง กั บ ระบอบประชาธิ ป ไตยของสเปนและการนั บ ถื อ ใน
สถาบั นพระมหากษั ตริ ย ไดเ พิ่มสูงขึ้นเปนอยางมาก และก็ ไ ม
เกิ ด รั ฐ ประหารขึ้นอีกเลยในสเปนหลังจากนั้ น

ในทางกลั บ กั น นั บ ตั ้ ง แต ป  2490 พระบาทสมเด็ จ


พระเจ า อยู  ห ั ว ของประเทศไทยได ล งพระปรมาภิ ไ ธยให

56
กั บ คณะรั ฐ ประหารที ่ ป ระสบความสำเร็ จ ในการปล น
ประชาธิ ปไตยของประเทศไทยถึง 7 คณะดวยกัน
ตลอดระยะเวลา 60 ปท ี่ผ านมาพระบรมวงศานุวงศ ของไทย
ควรจะยื นหยัด เคี ยงขา งพสกนิกรของพระองค เพื ่อ ต อ สู  ใ ห ไ ด
มาซึ ่ ง ประชาธิ ป ไตย และทำให ท หารที ่ พ ร อ มจะทำการ
รั ฐ ประหารและปราบปรามประชาชนได ต ลอดเวลาไม ส ามารถ
ขยับ ตั วและลุกขึ ้ นมาทำการรัฐ ประหารไดอ ี ก ตลอดกาล

การปราบปรามประชาชนของกองกำลั ง ทหารรั ก ษาพระองค


ในเดื อ นเมษายน 2553 ได ผ ลั ก ประเทศไทยให ล  ม ลุ ก คลุ ก
คลานไปบนท อ งถนนที ่ ล ื ่ น แฉะพร อ มกั บ สถานภาพอั น ไร
เกี ยรติยศแห งการเป น ‘ประเทศที่ลมเหลว’ เวลาที่ค นไทยจะ
ได เ ป ด เวที ส าธารณะเพื ่ อ พู ด คุ ย กั น ถึ ง บทบาทของสถาบั น พระ
มหากษั ต ริ ย  สถาบั น ของพระราชวั ง และกองกำลั ง ทหาร
รั ก ษาพระองค จ ำนวนมหึ ม าที ่ อ ยู  ภ ายใต บ ั ง คั บ บั ญ ชาของ
พระบรมวงศานุว งศ ไดถูกปลอยใหผานมานานเกินไปแลว

และทั ้ ง อำนาจอั น บริ บ ู ร ณ แ ละเอกสิ ท ธิ ์ พ ิ เ ศษมากมายอั น มี


ราคาแพงลิ บ ลิ ่ ว ที ่ ม อบให ส ถาบั น พระมหากษั ต ริ ย  เป น
เอกสิ ทธิ ์ที่ ถู กใช อย า งสวนกระแสพระราชดำรั ส ‘เศรษฐกิ จ พอ
เพี ย ง’ ที ่ อ งค พ ระบาทสมเด็ จ พระเจ า อยู  ห ั ว ทรงเป น ผู  ท ี ่ ต รั ส
แนวนโยบายนี้ด ว ยพระองค เอง

57
ด ว ยการเป ด พื ้ น ที ่ ใ ห ส าธารณชนได ว ิ พ ากษ ว ิ จ ารณ ไ ด
อย า งอิ ส ระเท า นั ้ น ที ่ จ ะทำให ส ถาบั น พระมหากษั ต ริ ย 
จะยั ง คงสามารถที ่ จ ะฟ  น ความศรั ท ธาและยั ง คงเป น
องค ก รที ่ ม ี บ ทบาทสำคั ญ ในการป อ งกั น ไม ใ ห เ กิ ด การ
เข น ฆ า ประชาชนในประเทศเกิดขึ้นอีก ในอนาคต และ
นำความยุติ ธ รรมกลั บ คืนสูประเทศไทย โดยไม ต อ งพึ ่ ง
พิ ง ทหารหรื อ กองกำลั ง ติ ด อาวุ ธ ที ่ ไ ม ม ี ค วามจำเป น
เลยแมแ ตน อ ยต อประเทศไทยในศตวรรษที ่ 21
พระราชวั ง จะต อ งเป ด พื ้ น ที ่ ใ ห พ สกนิ ก รชาวไทยเป ด เผยความ
รู  ส ึ ก ที ่ พ วกเขามี ต  อ สถาบั น พระมหากษั ต ริ ย  ไ ด อ ย า งอิ ส ระ
และพระราชวั ง จะต อ งสั ่ ง ให ม ี ก ารยุ ต ิ ก ระบวนการสร า ง
กระแส ‘เรารักในหลวง’ และ ‘ปกปองสถาบัน’ โดยทันที

นับตั้งแตวันที่ขาพเจาไดกอกำเนิด พระบรมวงศานุวงศได
รับความรักจากขาพเจา แตอยางชาๆ ความรักนี้นี้ไดคอยๆ
เลือนหายไป ถาพระราชวังทำใหขาพเจาตองเลือกระหวาง
รักพระบรมวงศานุวงศกับรักประชาชนคนไทย ขาพเจาคง
ตองเลือกประการหลัง ไมมีสิ่งใดหรือคนใดสามารถมา
ทำใหขาพเจาเปลี่ยนใจในความรักที่มีตอพี่นองชาวไทยได

58
เมื ่ อ กล า วถึ ง สถาบั น พระมหากษั ต ริ ย  มี ห ลายประเด็ น ที ่
สาธารณชนจำต อ งถกเถี ย งกั น ด ว ยเหตุ ผ ลได โ ดยปราศจากซึ ่ ง
ความกลั วว าจะถูก จับ โยนเขาคุก โดยเฉพาะประเด็น ดั ง ต อ ไป
นี้

k •k ทรั พ ย ส ิ น ของสถาบั น พระมหากษั ต ริ ย  ไ ทย


เพิ่ม พู นขึ ้ นอยางตอเนื่องตลอดระยะเวลา 60 ป
ด ว ยพระราชทรั พ ย ร วมกั น ทั ้ ง สิ ้ น กว า หนึ ่ ง ล า น
หนึ ่ ง แสนสองหมื ่ น ล า นล า นบาท ในป 2551
องค ก รจั ด ลำดั บ Forbes ได ป ระกาศพระ
เกี ย รติ ค ุ ณ ของพระบาทสมเด็ จ พระเจ า อยู  ห ั ว ว า
ทรงเป น กษั ต ริ ย  ท ี ่ ม ั ่ ง คั ่ ง มากที ่ ส ุ ด ในโลกเหนื อ
กษัตริย ทั ้ งปวง สาธารณชนไทยควรจะได ร ั บ อนุ
ญาติ ใ ห ส ามารถร ว มชื ่ น ชมพระราชทรั พ ย ข อง
สถาบั น พระมหากษั ต ริ ย  แ ละขณะเดี ย วกั น ก็
จำเป น ต อ งมองย อ นมาศึ ก ษาเปรี ย บเที ย บระยะ
ห า งที ่ ก ว า งขึ ้ น เรื ่ อ ยๆ ของช อ งว า งระหว า ง
คนรวยและคนจนในสัง คมไทย

k •k ไม ม ี ท างที ่ ก ารแต ง งานระหว า งความคิ ด ของ


ฝ า ยกษั ตริ ย นิย มที่เรียกวา ‘ความเป นไทย’ กั บ

59
ผลประโยชน ท ี ่ เ กิ ด จากอุ ต สาหกรรมเทคโนโลโยี
ขั ้ น สู ง จะอยู  ก ั น ได อ ย า งยั ่ ง ยื น โดยปราศจากซึ ่ ง
ระบบตุ ลาการที ่ เปนอิส ระ

k •k ฝ า ยกษั ต ริ ย  น ิ ย มเริ ่ ม มี จ ำนวนน อ งลงเรื ่ อ ยๆ


และไม ส ามารถพึ ่ ง พึ ง ทหารชั ้ น ผู  น  อ ยและ
ตำรวจไดอี ก ต อไป เพราะพวกทหารและตำรวจ
ชั้ น ผู น  อยตางก็ มี พอ มีแม มีลุง ปา นา อา อยู 
ในกลุ  ม ของคนที ่ ถ ู ก เอารั ด เอาเปรี ย บที ่ เ ริ ่ ม
ตระหนั ก ถึ ง จิ ต สำนึ ก ร ว มแห ง ความเป น ชนชั ้ น
กรรมาชี พ ทั ้ ง ในเมื อ งและในชนบทมากขึ ้ น
เรื ่ อ ยๆ ฝ า ยกษั ต ริ ย  น ิ ย มจึ ง ต อ งหั น ไปพึ ่ ง พิ ง
และพยายามควบคุ ม อำนาจตุ ล าการไว ใ ห ไ ด
โดยเฉพาะผู  พ ิ พ ากษาสู ง สุ ด ทั ้ ง หลาย โดยใส
ความคิ ดเรื ่องใครคือ 'คนดี' และ 'คนไม ด ี' และ
'จิตวิ ญ ญาณประชาชาติ' ไวในแนวปฏิ บัต ิ ข อง
ศาลด วย
ถ า จะทำใหร ะบบ ‘กฎหมายเปนกฎหมาย’ กลับคื น มา
สู ป ระเทศไทย เพื ่ อที่ป ระเทศไทยและคนไทยจะได พ บ
กั บ ถนนสายการพั ฒ นาที ่ ย ั ่ ง ยื น ได อ ย า งแท จ ริ ง และ

60
สามารถนำพาประเทศและสั น ติ ภ าพมาสู  ท ั ้ ง ภู ม ิ ภ าค
จำต อ งมี ข  อ กฎหมายที ่ ร ะบุ ช ั ด เจนว า ห า มสถาบั น พระ
มหากษั ต ริ ย  เ ข า มาก า วก า ยการตั ด สิ น ใจของศาลไม ว  า
จะดว ยวิธ ีก ารใด
k •k ระบบตุ ล าการที ่ บ ิ ด เบี ้ ย วมากขึ ้ น เรื ่ อ ยๆ เกิ ด
จากการใหทายของรัฐธรรมนูญฉบั บป 2550 ที ่
ไม ไ ด ร  า งมาตามครรลองแห ง รั ฐ ธรรมนู ญ และ
เขีย นขึ ้ นมาภายใตก ฎของคณะรัฐ ประหาร
มาตรา 112 ของประมวลกฎหมายอาญาที่ ค รอบคลุ ม
ถึ ง การหมิ่ น พระบรมเดชานุภาพจะต องเอาออกไป เพื ่ อ
ประโยชน ส ุ ข ของประเทศชาติ การเข า มาแทรกแซง
ทางการเมื อ งอย า งทรงศั ก ยภาพของคณะองคมนตรี ม า
โดยตลอด จะต องมีก ารระบุไวอยางชัด เจนว าเปน การ
กระทำที ่ผิ ดกฎหมาย
k •k ปวงชนชาวไทยไม ต  อ งการหน ว ยทหารรั ก ษา
พระองค ร  ว ม 60 กองพั น ที ่ ม ี ท หารรั ก ษา
พระองคก วา 30,000 นายเพื่อมาพิท ั กษ สถาบั น

61
พระมหากษั ต ริ ย  ท ี ่ ย ื น ยั น ว า เป น ที ่ ร ั ก ยิ ่ ง ของพสก
นิก รชาวไทย
นายมงคล สุร ะสั จจะ อธิ บดีกรมการปกครองกลาวว า จาก
การที ่ ก ระทรวงมหาดไทยได ด ำเนิ น โครงการอาสาสมั ค ร
ปกป อ งสถาบั น ขณะนี ้ พ บว า ประชาชนสนใจสมั ค รเป น
สมาชิ ก อาสาสมั ค รปกป อ งสถาบั น ทั ่ ว ประเทศ จำนวนมาก
โดยเริ ่ มตนใหม ี อ ำเภอละไมนอยกวา 1,000 คน ขณะนี ้ เ กิ น
1,000 คนแลว และจะขยายไปจนถึง 1 แสนคน

เมื ่ อตนเดือนมิ ถ ุน ายน 2553 กระทรวงมหาดไทยได ดำเนิ น


โครงการ ‘อาสาสมั ครปกปองสถาบัน’ โดยจะระดมเยาวชน
จากทุ กอำเภอทั่ว ประเทศ อำเภอละ 1,000 คน ทั้ ง นี ้ร ะบุ ว  า
ประชาชนทุ ก คนต า งมี ศ ู น ย ร วมจิ ต ใจคื อ พระบาทสมเด็ จ
พระเจ า อยู  ห ั ว อุ ด มการณ ข องอาสาสมั ค รปกป อ งสถาบั น คื อ
“ที ่ จ ะปกปองสถาบัน ดว ยชีว ิต การรักษาความสามัค คี รั ก ษา
ความสมานฉั น ท รั กษาความสงบเรียบรอยในบ านเมือ ง และ
นอ มนำหลั กปรั ชญาเศรษฐกิจ พอเพียงมาปฏิ บั ติ ” ทั่วประเทศ

ในวั นที ่ 8 มิถ ุ นายน อธิบ ดีกรมการปกครองได ก ลา วเป ด งาน


ที ่ จ ั ง หวั ด ชายแดนภาคใต ให ก ั บ อาสาสมั ค รกลุ  ม แรกที ่ ม ี ท ั ้ ง
กำนั น ผู  ใ หญ บ  า น ชาวบ า นและข า ราชการท อ งถิ ่ น จำนวน
2,000 คน และได มี การมอบบัตรอาสาสมัค รปกป อ งสถาบั น
(อสป.จชต.) ใหแ กต ัว แทนอาสาสมัครปกป อ งสถาบัน จั ง หวั ด

62
ชายแดนภาคใตจ ำนวน ๓๓ อำเภอ และการกลาวถวายราช
สดุ ด ี ถวายสั ต ย ป ฏิ ญ าณต อ หน า พระบรมฉายาลั ก ษณ
พระบาทสมเด็จ พระเจ าอยู หัว

คงไม จ ำเป น ต อ งกล า วถึ ง ว า ขณะนี ้ ก ารสั ง หารแกนนำคนเสื ้ อ


แดงระดั บท องถิ่ นได เริ่ ม ขึ้นแลว

k •k มั น เป น ความป ว ยไข ท ี ่ ย ากจะเยี ย วยา ที ่ ใ นทุ ก


ครั ้ ง ของการรวมตั ว ของชาวบ า นและคนงาน
เพื ่ อ นำเสนอทางออกต อ ป ญ หาของพวกเขาต อ
ข า ราชการที ่ รับ ผิ ดชอบ ปากของพวกเขาจะถู ก
ป ด ด ว ยคำพู ด ของข า ราชการทั ้ ง หลายว า
“ขาพเจาเปนขาในพระบาทสมเด็จพระเจ า อยู  ห ั ว
เราทำงานเพื ่ อ พระบาทสมเด็ จ พระเจ า อยู  ห ั ว ”
คำพู ด เหล า นี ้ จ ากปากข า ราชการถู ก ใช เ ป น
เครื ่ อ งมื อ ในการกดหั ว ชาวบ า นไม ใ ห ส ามารถ
พั ฒนาและเติบ โต ขาราชการกิ น เงิน เดื อนภาษี
ของประชาชน ควรจะทำหนาที่บริ การประชาชน
ไม ใ ชเปนขาในพระบาทสมเด็จ พระเจา อยู ห ั ว ที ่
มีข  ารับ ใชมากจนเพีย งพอแลว

63
การใช ค ำพู ด เหล า นี ้ ข องข า ราชการทั ้ ง ในระดั บ ท อ งถิ ่ น และใน
ระดั บ ชาติ ค ื อ การป อ งกั น ไม ใ ห เ กิ ด การอภิ ป ราย ถกเถี ย งกั น
อย า งแท จ ริ ง และจริ ง จั ง ในการแก ป  ญ หาเร ง ด ว นของชาติ
และคำพูด เหล านี ้ค วรจะถูกออกคำสั่งหา มใชอ ีก ตอ ไป

องค ก รพั ฒ นาชุ ม ชนและอนุ ร ั ก ษ ท รั พ ยากรธรรมชาติ ม ั ก จะบ น


ให ฟ  ง ว า ถ า จะทำโครงการอนุ ร ั ก ษ ห รื อ โครงการพั ฒ นาถ า ไม ม ี
ป าย 'โครงการเฉลิม พระเกี ยรติ' หรือภายใต ก ารอุปภัม ภ ข อง
พระบรมวงศานุว งศ พระองคใดพระองคหนึ่ง โอกาสจะได ร ั บ
ความรวมมือ จากข า ราชการนั้นยากมาก ไม ตอ งพู ดถึง การเข า
ถึ ง เงิ น ทุ น พั ฒ นาของรั ฐ การทำงานพั ฒ นาที ่ ไ ม ไ ด อ ยู  ภ ายใต
การอุ ปถั มภของสถาบัน ใด ไมวาจะเพื่อการพั ฒนาชุ มชนหรื อ
เพื ่ อ การพิ ท ั ก ษ ท รั พ ยากรธรรมชาติ จะถู ก มองข า มหรื อ ไม ไ ด
รัค วามร วมมื อจากเจ าหนา ที่รัฐ หรือพยายามผลั ก ให ก ิจ กรรม
นั้ นๆ ของชาวบา นเปน การกระทำที่ผิดกฎหมาย ไม ว าจะเป น
งานที ่ เปนประโยชน ต อสังคม หรือไมว า ชาวบานจะได จั ดการ
โครงการกัน ดีแ ค ไหนก็ ตาม

k •k สำนั ก งานที ่ ด ู แ ลกิ จ การในพระบรมวงศานุ ว งศ


ได พ ั ฒ นากลไกที ่ ล ะเอี ย ดอ อ นและประสบความ
สำเร็จ อยางสูง ยิ่ง ในการรับเงินบริ จ าคเงิน ‘โดย
เสต็ จ พระราชกุ ศ ล’ ทั ้ ง จากบรรษั ท ห า งร า น
ต า งๆ และจากสาธารณชน การบริจ าคเงิ น ทุ ก

64
ชนิ ด ให ก ั บ พระบรมวงศานุ ว งศ แ ละการใช เ งิ น
เหล า นั ้ น ควรจะต อ งทำให เ กิ ด ความโปร ง ใสและ
ให ส าธารณชนตรวจสอบที ่ ม าที ่ ไ ปของการใช
เงิ น บริ จาคเหลานั้นได

k •k ขนบธรรมเนี ย มของพระราชสำนั ก ที ่ ล ะเมิ ด


ศั ก ดิ ์ ศ รี แ ห ง ป จ เจกบุ ค คลและศั ก ดิ ์ ศ รี แ ห ง
สั ง คมจำเป น จะต อ ง มี ก ารทบทวนเพื ่ อ แก ไ ข
ปรั บปรุง และอาจจะตองยกเลิ กขนบธรรมเนี ย ม
ส ว นใหญที่ ล าสมั ยออกไป อาทิ การที ่พ ระบรม
วงศานุ ว งศ ค าดหวั ง ว า เงิ น ภาษี จ ากประชาชน
ควรจะถู ก นำมาใช ป  ด กั ้ น ถนนเพื ่ อ ให ข บวน
รถยนต พ ระที ่ น ั ่ ง สุ ด หรู ห ลายสิ บ คั น ขั บ ผ า นไป
ไหนมาไหนโดยไมติดขัด หรือ วา ก อนที ่ ผู  ช มจะ
ไดดู หนัง ‘Sex and the City 2’ จะตอ งยื นเคารพ
เพลงสรรเสริ ญพระบารมีกอนหนั งฉาย หรื อ ไม ก ็
จะต อ งยอมถู ก กระทื บ ก อ น และเงิ น นั บ ล า น
บาทที ่ จ ะต อ งใช ส ร า งพระตำหนั ก ชั ่ ว คราวใน
ชว งที ่ทรงเสด็จ เยี่ยมเยียนราษฎร หรือ แม แ ต
การจะเข า พบในหลวงและราชิ น ี จ ะต อ งมอบ
คลานใต เ บื ้ อ งพระยุ ค ลบาท และเปล ง ภาษา

65
แห ง ยุ ค บุ ร าณกาล ‘ใต ฝ  า ละอองธุ ล ี พ ระบาท
ปกเกลาปกกระหมอม’

ในโลกยุ ค สมั ย นี ้ ไม ม ี ใ ครเป น ฝุ  น ใต ธ ุ ล ี พ ระบาท


ของใคร แม แตอ งค สมเด็จพระสัมมาสั มพุ ทธเจ า ก็
ทรงละทิ ้ ง ซึ ่ ง ยศฐาบรรดาศั ก ดิ ์ แ ละพระราชวั ง เพื ่ อ
ใช ช ีว ิต สามั ญชนที่ เทาเทียมกับ มนุษ ยผ ู อ ื ่น

ทั ้ ง หลายทั ้ ง ปวงที ่ เ ขี ย นมานี ้ ค ื อ เหตุ ผ ลที ่ ว  า ทำไม


มัน จึง ยากมากขึ ้น เรื ่ อยๆ สำหรับขา พเจา ที่ จ ะ ‘รั ก
ในหลวง’
กระแส ‘ปกป องสถาบัน’ อันเชี่ยวกรากในปจ จุ บั น ด ว ย
ข อ อ า งความชอบธรรมในการจั ด ตั ้ ง ว า ‘ตามปรั ช ญา
เศรษฐกิ จ พอเพี ย ง’ จะนำเราเข า สู  ส งครามกลางเมื อ ง
ไม ใช สัน ติ ภาพ จะตองรออีกนานแคไหนที่ สถาบั น พระ
มหากษั ต ริ ย  แ ละสถาบั น ที ่ แ วดล อ มทั ้ ง หลาย จะ
ตระหนั ก ว า จะต อ งทำใจยอมรั บ และสนั บ สนุ น ข อ เรี ย ก
ร อ งของปวงชนชาวไทย เพ่ ื อ ให ป ระชาชนทุ ก คนใน
สั ง คมได อ ยู  ร  ว มกั น อย า งเท า เที ย ม ได ร ั บ ความเป น
ธรรมภายใต ร ะบบประชาธิ ป ไตย และจั ด ระบบการ
เลือ กตั้ง ที่ บริ ส ุ ทธิ์แ ละยุ ติธรรม พรอมทั้งเคารพในสิ ท ธิ
66
ขั้ น พื้ น ฐานแหง การแสดงออกซึ่งความคิ ดเห็ น และสิ ท ธิ
ใน การเจรจาตอรองรวม
จรรยา ยิ้มประเสริฐ
24 มิถุนายน 2553

67
68
อธิ บ ายเพิ่ม เติม

“ยุคสมัย กลาง”
คำนี ้ เป น คำที่ เ ป นอีกคำหนึ่งที่ใ ชบรรยายถึง “ยุคกลาง”
ยุ ค กลางมั ก จะเป น การอ า งถึ ง เหตุ ก ารณ ใ นประวั ต ิ ศ าสตร
ยุ โ รปนั บ ตั ้ ง แต คริ ส ตวรรษที ่ 5 – 15 กลาวอย างรวบรั ดคื อ อยู 
ช วงปลายยุ คโบราณกั บภาคแรกของการรวมตั วเปน ชาติ

ยุ ค กลางของยุ โ รปถ า เปรี ย บเที ย บกั บ ภู ม ิ ภ าคเอเชี ย ตะวั น ออก


เฉี ย งใต ก ็ ค งจะอยู  ใ นช ว งที ่ ร าชวงค ม องโกลถอนกำลั ง ออก
จากภู มิภ าคนี ้ โดยเฉพาะออกจากพมา และเขมร สูช ว งการ
เริ ่ ม แนวคิ ด การรวมตั ว เป น ชนชาติ ไ ท ซึ ่ ง อาจกล า วได ว  า ยุ ุ ค
กลางของภู ม ิ ภ าคนี ้ อ าจจะอยู  ใ นช ว งปลายคริ ส ตวรรษที ่ 13
จนถึ ง คริส ตวรรษที่ 18

ไมว า จะเป นตะวั นออกหรื อตะวันตก ยุคกลางเปน ยุคของการ


แข ง ขั นและสู รบระหวา งกั นเพื่อแยงชิงความเป น ใหญ ซึ ่ ง ใน
ช ว งนั ้ น คื อ การแย ง ชิ ง กำลั ง แรงงาน ผู  น ำที ่ ห ลั ก แหลมได
ตระหนั ก ในไม ช  า ว า อำนาจที ่ ย ิ ่ ง ใหญ จ ะต อ งมาพร อ มกั บ
ศั ก ยภาพในการควบคุ ม กำลั ง แรงงานจำนวนมหาศาล (รวม
ทั ้ ง การสะสมกำลังทหาร) ใหได ซึ่งจะตอ งสร างให เกิด ศู น ย
รวมของความรู  ส ึ ก ร ว มแห ง ความเป น สถาบั น หมายถึ ง การ

69
ตอ งจั ดโครงสร างลำดับ ชั้น การปกครอง ‘ไพร- นาย’ ในสั ง คม
(หรือที่เรียกวาไพร-อำมาตย)

นี่ จ ึ ง เกิ ดยุ คทองแห งกรุ งศรี อยุธยาในคริส ตวรรษที่ 14

ทั้ ง ตะวั นตกและตะวัน ออก มีความสอดคลอ งกั น ของยุ คกลาง


ในเรื ่ อ งการทำสงครามตี เ มื อ งขึ ้ น กั น ไปมา อย า งไม ร ู  จ ั ก หยุ ด
รู  จ ั ก หย อ น จนไปถึ ง การเริ ่ ม ป ก หมุ ด แห ง การสร า งความเป น
ชาติ นั ่ น ก็ ห มายความว า ชาวบ า นที ่ ไ ม ต  อ งการตายใน
สนามรบภายใต ธ งรบของกษั ต ริ ย  พ ระองค น ี ้ ห รื อ กษั ต ริ ย 
พระองค นั ้น จำตอ งหลีก หนีเขาปา และผู  ที ่ ขยายอำนาจได
กว า งใหญ ไ พศาลก็ จ ะได ร ั บ สมญานามว า ‘มหาราชหรื อ
มหาจั ก รพรรดิ ์ ’

ในคริส ตวรรษที่ 13 นี ้ ใ นยุ โรป นักเทววิทยาชื ่ อ ว าเซนต โ ทมั ส


อควี น าส ได พ ยายามที ่ จ ะชี ้ ใ ห เ ห็ น ว า ความมั ่ ง คั ่ ง ตามวิ ถ ี
ธรรมชาติ ไ ม ใ ช ว  า ไม ม ี ค ำว า ‘จุ ด อิ ่ ม ตั ว ’ เพราะว า เมื ่ อ
พั ฒ นาการมาถึ ง จุ ด หนึ ่ ง แล ว ธรรมชาติ ก ็ จ ะรู  ส ึ ก ยิ น ดี ก ั บ สิ ่ ง ที ่
มี แ ละก็ ไ ม ต  อ งการอะไรอี ก แต ก ารกระหายในความมั ่ ง คั ่ ง ที ่
ไม เ ป น ไปตามวิ ถ ี ธ รรมชาติ จ ะทำให ผ ู  ค นตกเป น ทาสแห ง แรง
ปรารถนา และมีความตองการอยางไมมีที่สิ้นสุด

จากตรรกะแห ง การรู  จั กประมาณตนนี้ มันไม ย ากจนเกิ น กว า


จะทำความเข าใจว า การดิ้นรนไขวควาเพื่ อ จะไดครอบครอง

70
และความปราถนาซึ ่ ง ตั ว เลขของผลกำไรอยางไมรูจักพอ ไม
สามารถนำไปสูการพัฒนาที่ยั่งยืนได มีแตจะนำไปสู  ค วามยาก
แค นมากขึ้นเรื่ อยๆ และในไมชาไมนาน อำนาจนั ้ นก็ จ ะต อ ง
ถู ก โค น

และอะไรคือ ความพอเพี ยง? การตายของไพร 88 ศพ


พอเพีย งที ่จะใหชาวไพรย อมจำนน?
อควี น าสบอกว า มั น ไม ม ี ว ิ ถ ี ธ รรมชาติ ท ี ่ จ ะทำให ม นุ ษ ย ร ู  จ ั ก กั บ
คำวา ‘กำไรพอเพีย ง’ นี่ค ือ สาสนของเขาเมื ่อ 700 ปท ี ่ผ า นมา
ที ่ ฝ ากมาให พ วกเราได ต ระหนั ก ถึ ง คำว า การพั ฒ นาที ่ ย ั ่ ง ยื น
ยั ง มี ป รั ช ญาคำสอนอั น ชาญฉลาดมากมายที ่ น ั ก คิ ด นั ก
ปรั ช ญาในอดี ต ได ฝ ากไว ใ ห พ วกเราคนรุ  น หลั ง แต ก ระนั ้ น
ก็ ต ามความกระหายที ่ จ ะครอบครองความมั ่ ง คั ่ ง อย า งไม ร ู  จ ั ก
อิ ่ ม ทำให ม นุ ษ ย ต กเป น ทาสแห ง แรงปรารถนาอย า งไม ย ิ ่ ง
หย อนไปกวา กั น แมกระทั่งคนในกรุงเทพมหานคร

เรามีเ พี ยงประวั ติ ศาสตร เทานั้นที่จะสอนเรา

เรามี โ รงละครในแต ล ะชุ ม ชนที ่ จ ะช ว ยสะท อ นให เ รา


เรี ย นรู  จ ากความผิ ด พลาด แต ม ั น ก็ ท ำไม ไ ด เ พราะว า
ชาวบ า นปราศจากซึ ่ ง เสรี ภ าพในการรวมตั ว และไร ซ ึ ่ ง
เสรีภ าพที ่ จะพู ดความรู ส ึก ที่แทจริง

71
องค ค วามรู  จ ากประวั ต ิ ศ าสตร จ ำเป น อย า งยิ ่ ง ในขณะ
นี้ สำหรับ ประเทศไทย ทำไม? เพราะวา มัน จะชว ยให
สามัญสำนึก ของเราแหลมคม เพื่อที่เราจะได ต ระหนั ก
ได ท ั น ท ว งที ต  อ สถานการณ ท ี ่ ก ำลั ง ผลั ก พวกเราให เ ดิ น
ถอยหลั ง ในยามที ่ พ วกเรารู  ก ั น ดี ว  า จำเป น จะต อ งเดิ น
ไปข า งหน า มิ ฉะนั ้ นก็ต องยอมถูกจองจำไว กั บอดี ต ไป
จนตาย.

72
73
เรื ่ อ ง
จรรยา ยิ้มประเสิรฐ

ปก / รูปเลม
psh

74
75
76
77
78
79
80
81
82

You might also like