HEKİM HASTA İLİŞKİSİ

MODELLERİ
HEKİM VE HASTA İLİŞKİSİ MODELLERİ

 Paternalistik (Babacıl) Model

 Bilgilendirici Model
 Yorumlayıcı Model
 Müzakereci Model
Paternalistik (Babacıl) Model

 Doktor hasta iletişimi, hastanın sağlık ve iyiliğini en iyi

sağlayacak müdahalenin yapılmasını garanti eder.
 Doktorlar hastaya gerekli olan tedaviyi belirlemede
kendi becerilerini kullanır.
 Uygun buldukları yönteme razı etmek için hastayı seçici
bilgilendirmeyle karşı karşıya bırakır.
 Hastanın özerkliği doktorun belirlediği en iyiyi
onaylamakla sınırlı kalmaktadır.
Bilgilendirici Model

 Doktor-hasta etkileşiminin amacı, doktorun bütün

bilgileri hastaya sunması, hastanın istediği tıbbi yöntemi
seçmesi ve seçilen yöntemi doktorun uygulamasıdır.
 Doktor hastayı rahatsızlığı, tedavi yöntemlerinin yapısı,
yöntemin faydaları ve risk ihtimalleri konusunda
bilgilendirmektedir.
 Bu modelde doktor hastaya uygulama kontrolü sağlayan
bir teknik uzman gibi görülmektedir.
Yorumlayıcı Model
 Bu modelde doktor hasta etkileşiminin amacı, hastanın
değerlerini ve gerçekten ne istediğini açıklamak,
hastanın bu değerleri realize edecek tıbbi yöntemi
seçmesini sağlamaktır.
 Doktor, hastanın değerlerini açıklamasında ve buna
uygun yöntemi belirlemesinde yardımcı olmakta,
hastanın değerlerini hasta için yorumlamaktadır.
 Hastanın amaçlarını, kararlarını ve karakterini yeniden
inşa etmek için hastayla birlikte çalışmaktadır.
Yorumlayıcı Model

 Doktor hastaya davranış biçimini zorla kabul ettirmek

istememekte, en iyiye sonuçta hasta karar vermektedir.

 Yorumlayıcı modelde doktor bilgileri sağlayan, değerleri

açıklamaya yardımcı olan ve bu değerlere en uygun
yöntemin ne olduğunu öneren bir role sahiptir.
Müzakereci Model
 Doktor hasta etkileşiminin amacı, sağlıkla ilgili en iyi
değerleri hastanın belirleme ve seçmesine yardımcı
olmaktır.
 Bunun için doktor, hastanın klinik durumu hakkındaki
bilgiyi betimlemeli, uygun seçenekleri kapsayan değer
tiplerini açıklamasına yardımcı olmalıdır.
 Bu modelde doktorun amacı, sağlıkla ilgili değerlerin
niçin önemli olduğunu ve istendiğini önermeyi içerir.
 Hasta ve doktor, sonuçta hastanın izleyeceği sağlık
değer çeşitlerinin ne olduğuyla ilgili müzakereyle
ilgilenmektedir.
Müzakereci Model

 Müzakereci modelde doktorun rolü, en iyi davranış

biçiminin ne olduğu konusunda hastayla diyalogda
bulunur.
 Doktor, hastanın ne yapabileceğini göstermekle
kalmayıp, aynı zamanda hastanın istediği en iyiyi de
bilmektedir.
 Paternalistik (Babacıl) Model: Hasta yeterince
bilgilendirilmeden onun adına doktor karar
vermektedir.
 Bilgilendirici Model: Doktor hastaya gerekli bilgileri
aktarmakta ve kararı hastadan beklemektedir.
 Yorumlayıcı Model: Hastaya gerekli bilgiler
verildikten sonra, hastanın isteğinin ne olduğu doktor
tarafından yorumlanmaktadır.
 Müzakereci Model: Karşılıklı görüşme ve tartışma
sonucunda doktor, hastaya en iyiyi önermekte ve bu
doğrultuda ikna etmeye çalışmaktadır.
Kaynakça
 Ahmet Kalender, Ayhan Uludağ (2004). Sağlık
hizmetlerinin yürütülmesinde doktor-hasta ilişkisinin
rolü, Amme İdaresi Dergisi, 37 (4), 117-132.