Mesleki-sosyal iletişim

İletişimi kolaylaştıran teknikler

Prof.Dr.Gülsüm Ançel
Hemşirelikte mesleki ilişki nedir?
 Hemşire- yardım gereksinimi olan birey
arasındaki insan insana ilişkidir
 Amaç ve ilkeleri vardır
 İlişkiyi başlatma, sürdürme ve sonlandırma
sorumluluğu hemşirededir
 Mesleki ilişki, yardım edici ilişki aynı
anlamdadır
 İlişkinin içeriğini yardım gereksinimi olan
bireyin duyguları, düşünceleri, sorunları ve
gereksinimleri oluşturur
 HEMŞİRE HASTA İLİŞKİSİNDE
İLETİŞİMİN AMACI
 Hasta bireyi tanımak, anlamak:Hemşirenin
karşılaştığı her birey, kendine özgü yönleri olan,
bir benzeri daha olmayan bir bireydir

 Hasta bireyin bakım gereksinmelerini belirlemek

 Hemşirelik bakımının amacına ulaşmak

Hemşirelik bakımının amacı
Hasta bireye hastalığıyla ve hastalığının
yarattığı diğer yaşam sorunlarıyla baş
edebilecek güce gelmesi için:
 Gereksindiği yardımı sağlamak
 Bireyin hastalık yaşantısından bir anlam
çıkarmasına yardımcı olmaktır
Travelbee 1971
Hemşire, bakımı amaca
ulaştırmak için terapotik
iletişim tekniklerinden
yararlanır
Hastanın davranışının anlamı
 Hasta neden böyle (davrandığı biçimde )
davranmaktadır?

 Bu davranış bireyin ne işine yaramaktadır?

(kişi böyle davranarak ne elde ediyor? veya
nelerden kaçmış, kurtulmuş oluyor? Bu
davranış birey açısından ne anlam taşıyor?)
 Bireyin davranışı büyük ölçüde kendisinden yani
algılarından ve algılarını yorumlayışından
kaynaklanmaktadır yani bireyin davranışı
bireyle ilgilidir, bizimle değil.

 Bu yüzden bizimle ilgiliymişiz gibi düşünmemiz,

üstümüze alınmamız, öfkelenmemiz ve suçlanıp
savunmaya geçmemiz doğru olmayacaktır.
  Bizim ne demek istediğimizi kişiler doğru
anlıyor mu?
 Karşımızdaki kişinin bize ne anlatmak
istediğini biz doğru yorumluyor muyuz?

Anlam sözcükte değil, söyleyenin ve dinleyenin

zihnindedir
Sözel mesajlar ve anlamları

Duyduğuma göre kanserin tedavisi yokmuş Kesin öleceğim!

Kendini nasıl hissediyorsun Sanki görmüyor

O kadarda söylemiştim sana sigara içme diye Sanki ben aptalım

Üzülme kimin ne olacağı belli olmaz Ama ben biliyorum

Güçlü olmalısın, Sen annesin kendini bırakma Yeter…

Ağrın var mı? Olması mı gerek?

(Üstün, 2005), Çünkü İletişim Çok şeyi

Değiştirir!
Ne zaman öğrendin. Tetkikler yapıldı mı? Başka bir Ne kadarda meraklıymış
doktora gittin mi? Hastalık hangi evredeymiş.
Hastalığını duydum.Üzüldüm ama kanserin ne çeşidi ki bu. Nasıl?.. Nasıl ?..
Benim tanıdığım meme kanserli hastalar var. Moralini yüksek
tut.
Çocukları ne yapacaksın, konuştun mu, Hemen öleceğim galiba?..

Geçen hafta bir film gördüm. Yine gidebilirim. İstersen gidelim Ben can derdindeyim o ne derdinde!

Allah’tan ümit kesilmez Başına gelince görürsün...

Diğer hastalıklar gibi görmelisin .Savaş açacaksın. Çeşitli Bütün bunlardan sonra mı?
araştırmalar yapılacak.Belki de organını kaybedeceksin.Moral
önemli.
Geçmiş olsun. Rahatsız olmuşsun. Ama biliyorsun ki kanser Nasıl?
tedavi edilebilen, yenilebilir bir hastalık. Moralini yüksek tut bu
şekilde yenebilirsin.

İyi gördüm seni. Bir şeyler duydum emin olamadım. Senden Savaşta yenilmek de var…
duyayım dedim.Korkulacak hastalık değil.Savaşarak her şey
başarılır. Kendine iyi bak.
 Mesleki iletişimde terapötik
teknikler
 Kullandığımız iletişim tekniği, bireyin duygu ve
düşüncelerinden söz etmesini kolaylaştırıyorsa
buna iletişimi açık tutan veya terapötik) teknikler

 Kullandığımız teknik, hastanın kendini,

duygularını ve gereksinmelerini anlatmasını
kolaylaştırmıyor aksine zorlaştırıyorsa bu
tekniklere iletişimi tıkayan veya terapötik
olmayan teknikler denir.
Kabullenici Davranma
Bireyin hissettiği gibi hissetmeye ve davrandığı
gibi davranmaya hakkı olduğunu kabul
etmemiz demektir.
Kabullenme karşıdakinin düşüncelerine katılma
anlamına gelmez
Kişi yargılanmayacağından emin olursa
olumsuz davranışını değiştirip düzeltme gücü
bulabilir
Uygun olmayan davranış varsa sınır konulur
Gözlemleri/farkında olduklarını
İletme
• Konuşmayı başlatmada yararlıdır.
Hemşire hasta ile ilgili gözlemlerini paylaşır

• Kişi ile ilgili

• «Tıraş olmuşsunuz/Makyaj yapmışsınız «
• Durum ile ilgili
«Bu öneriyi uygulamaya istekli görünmediniz/Yürürken
daha dik durabiliyorsunuz»
Algıları kontrol etme ve
karşılaştırma
 Hemşire algıladığı durumun doğruluğunu
kontrol edebilir ve birey için de doğru olup
olmadığını bilerek, yanlış algılamayı önlemiş
olur

 (Karşılaştırma çok sık yapılmamalı yoksa

rahatsız edici olur)

 Üzüldüğünüzü söylüyorsunuz ama sanki

öfkelenmiş gibisiniz
Algıları kontrol etme ve
karşılaştırma
 Hemşire algıladıklarını sözelleştirmesi için
bireyi cesaretlendirmelidir

 İntihar, saldırganlık, cinsellik vb konulardaki

algılarda bireyin kendini ifade etmesi o
konudaki yardım gereksinimini ortaya
koymasını sağlar
Anlamı ortaklaştırma
 Sözcüklerin anlamında ortaklık, uygunluk
sağlamadır

 Benim anladığım ile sizin anlatmak istediğiniz

aynı mı?

 Halsizlik derken …..

 Mutluyum derken…
Birlikte çalışma, işbirliği önerme
Bireyin kendini geliştirebileceği bir ilişkiyi sağlar

 Birlikte bunu keşfetmeye çalışalım mı*

 Kaygıyla baş etme yollarına birlikte bakalım
mı?
 Kilonuzu kontrol konusunda birlikte plan
yapalım mı?
İmaları sözelleştirme
 Bireyin söylediğini tekrarlama tekniğinden bir
adım daha öte bir iletişimdir.
 Örn:
 Birey: Size ya da birilerine bunu söylesem ne
olacak ki
 Hemşire: Seni kimsenin anlayamayacağını mı
düşünüyorsun?
 Hemşire: Sana kimsenin yardım
edemeyeceğini mi düşünüyorsun?
Sessizliğin kullanılması
Bireyin duygu ve düşüncelerini ifade edebilmesi için
amaçlı olarak çok kısa süre sözel olmayan ifadelerle
iletişimin sürdürülmesidir

Hemşire ilgili biçimde bireyin kendini ifade etmesini

inisiyatifi ele almasını bekleyebilir

Sessizce beklemek hiçbir şey yapmamak anlamına

gelmez

Sessizliğin uzaması genel olarak kişilere rahatsızlık

verir.Oysa dikkatle bakıldığında mutlaka bir mesaj ve
anlam vardır
 KENDİNİ İFADE ETMESİNİ
CESARETLENDİRME
“Devam edin sizi, dinliyorum” anlamına gelen kısa
sözcüklerle kişinin konuşmayı sürdürmesi
sağlanır
Devam edin,
Evet
Öyle mi
Hı hı
Sözsüz mesajlarla da aynı şeyler ifade edilebilir:
Baş sallama, kişiye yönelme ve ona doğru
eğilme
Bilgi Verme
Hasta servise özellikle yeni yattığında yeni
ortam ve kendisine yapılacaklarla ilgili bilgi
alma gereksinmesi vardır.

Hastanın bilgi isteyen sorularına "Bu konuda siz

ne düşünüyorsunuz?" gibi yanıtlar vermek
anlamsızdır
Bilgi verme
 Bireye yardımcı olacak bilimsel bilgilerin
verilmesi, önerilmesidir ancak öğüt verme
değildir
 Bilgi verme belirsizliği önler dolayısıyla endişe
ve anksiyeteyi azaltır
 Örn:
 Doğru: Hareketli olmanız enfeksiyonu
engeller, çünkü hareket kan dolaşımını
artırır….
 Yanlış :Daha fazla yürüseniz iyi olur
 Bilgi verme
 Bilginin doğru anlaşılıp anlaşılmadığı kontrol
edilmeli
 Eğitim verme ile bilgi verme birbirinden farklıdır
 Her bireyin bilgi alma hakkı vardır
 Bilgi vermede ne kadar ve kim/kimler tarafından
verileceği konusu önemlidir
 Hemşire uzmanlık konularında bilgilerini
sunmalıdır.Örn. Kovidten korunma konusunda
eğitim aldım isterseniz paylaşabilirim
Yoğunlaşma(içerik ve duygulara)
Konudan konuya geçen bireyle iletişimde
açıklığa kavuşturmak amacıyla yapılır

 «Kaygı duyduğunuz konuları netleştirmek için

biraz zaman ayıralım mı?»

 Çok çeşitli sorunlardan bahsettiniz, bunlardan

hangisi sizi en çok etkiledi?

 Üzüntü duygunuza yola çan olay tam olarak

neydi?
 Açıklığa Kavuşturma

Bireyin söylediklerinin net olarak anlaşılmadığında

kulanılır.

• "Ne demek istediğinizi anlayamadım

.........................mı demek istiyorsunuz?"

• "Söylemek istediğinizi doğru anlamışmıyım

diyorsunuz ki ......................... Öyle mi?"