‫‪Wikimedia Incubator‬‬

‫ﺗﯿﺮﮬﻮاں ﺳﯿﭙﺎرہ‪Wb/skr/‬‬
‫ﺗﯿﺮﮬﻮاں ﺳﯿﭙﺎرہ > ‪< Wb | skrWb > skr‬‬

‫ﺳﻮرۃ ﯾﻮﺳﻒ ﻣﮑﯿﮧ‬

‫َاﺗﮯ َﻣﯿﮟ َاﭘ ﯿﮟ ﻧﻔﺲ ﮐُﻮں َﺑﺮی ﻧﮭﯿﮟ َﺳﻤﺠﮭﺪا‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ‬
‫ﻧﻔﺲ َﺑﺪّ ی ِﮐﯿﺘﮯ ُاﺑﮭﺎری َرﮐﮭﺪے‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ُاوﻧﺪے ﺟﯿﻨﺪے‬
‫ُاﺗﮯ ﻣﯿ ا َر ّب رﺣﻢ َﭼﺎ ﮐﺮے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ا َر ّب ﺑﺨﺸ ﮨﺎر‬
‫ﺗﮯ ﮨﻤﯿﺸﮧ َرﺣﻢ ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﮯ )‪(٥٣‬۔ َاﺗﮯ ﺑﺎدﺷﺎہ آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫ُاوﮐﻮں ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ ِﮔﮭﻦ آؤ‪َ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ُاوﮐﻮں آﭘ ﺎں‬
‫ﺎﻟﮭﯿﮟ‬
‫ِ‬ ‫ﺧﺎص ﺑﻨﺪہ ﺑ ﺎ ِﮔﮭﻨّﺎں‪َ ،‬ول َﭴ اں ُاوں ُاوﻧﺪے ﻧﺎل‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺑﯿﺸﮏ ُﺗﻮں َاڄ ﮐﻨُﻮں ﻣﯿ ے ﻧﺰدﯾﮏ‬ ‫ُ‬ ‫ِﮐﯿﺘﯿﺎں ﺗﺎں‬
‫َوݙے َﻗﺪر واﻻ ﺗﮯ َاﻣﺎﻧﺖ واﻻ ﮨﯿﮟ )‪(٥٤‬۔ ﯾُ ﻮﺳﻒ آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
 ‫ﻣﯿﮑﻮں ُﻣﻠﮏ دے ﺧﺰاﻧﯿﺎں ُاﺗﮯ ﻻ ݙے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َﻣﯿﮟ ﭘُ ﻮری‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﺮݨ واﻻ ﺗﮯ ِاﯾﮧ ﮐَﻢ ﭴﺎ واﻻ َﮨﺎں )‪(٥٥‬۔ َاﺗﮯ ِاﯾﮟ‬
‫ﻃﺮح َاﺳﺎں ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُﻮں ﻣﻠﮏ ِوچ َﺑﺎ ِاﺧﺘﯿﺎر ﺑ ﺎ ِݙﺗﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ِﺟﺘّ ﮭﺎں او َﭼﮩﻨﺪا ُا ّﺗ ُﮭﻮں دا ِاﺧﺘﯿﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﮐﺮﺗﮯ َرﮨﻨﺪا‪،‬‬
‫َاﺳﺎں ﺟﯿﮑﻮں َﭼﮩﻨﺪُ وں ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ َاﭘ ﯿﮟ رﺣﻤﺖ‬
‫ﺑﮭﯿﭵﯿﻨﺪے َﮨﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﯿﮏ ﮐَﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں دے َاﺟﺮ ﮐُﻮں‬
‫ﺿﺎﺋﻊ ِﻧﺴﮯ ﮐﺮﯾﻨﺪے )‪(٥٦‬۔ َاﺗﮯ آﺧﺮت دا َاﺟﺮ َﭔ ُﮩﻮں زﯾﺎدہ‬
‫َﭼ ٘ﻨ ﺎ ﮨﮯ‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ِﺟﮩﮍے ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎر َﺑ ﺗﮯ ِرﯾﮩﮯ )‪(٥٧‬۔ َاﺗﮯ ﯾُ ﻮﺳﻒ دے ِﺑﮭﺮا )ﻣﺼﺮ( آ‬
‫آوڑﺋﯿﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ُاوں ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬‫ﭘُ ﻨﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﮐﻮﻟﮫ َ‬
‫ُﺳ ٘ﻨﭵﺎݨ ِﮔﮭﺪّ ا ﭘﺮ او ُاوﮐﻮں ﻧﮧ ُﺳ ٘ﻨﭵﺎݨ َﺳ ﺌﯿﮯ )‪(٥٨‬۔ َاﺗﮯ‬
‫َﭴ اں ُاوں اﻧﮭﺎں دا ﺳﺎﻣﺎن ﺗﯿﺎر ﮐﺮ ِݙﺗﺎ‪ ،‬ﺗﺎں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ‪ ،‬ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں آﭘ ﺎں‪َ ،‬ﻣﺘﺮﯾّ ﺎ ِﺑﮭﺮا ِ‬
‫)ﭘﯿﻮ دا ﭘُ ﺘﺮ( ﻣﯿ ے‬ ‫ُ‬
‫ﮐﻮﻟﮫ ِﮔﮭﻦ آو ﺎں‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﺗﺴﺎں ﻧﮭﯿﮟ َﭘﮯ ݙﯾﮑﮭﺪے ﺟﻮ َﻣﯿﮟ‬
‫ﭘُ ﻮرا ﭘُ ﻮرا )ﺗﻮل َﺑﮭﺮ ﺗﮯ( ݙﯾﻨﺪاں‪َ ،‬اﺗﮯ َﻣﯿﮟ َﭼ ٘ﻨ ﯽ ﻣﮩﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ِو ُﭼﻮں ِوی زﯾﺎدہ َﭼ ٘ﻨ ﺎ ﻣﮩﻤﺎن ﻧﻮاز َﮨﺎں )‪(٥٩‬۔‬
‫َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ُاوﮐﻮں ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ ﻧﮧ ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ‪ ،‬ﺗﺎں َول‬
‫ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ﺗﻮل ﺗﮯ ݙﯾﻮݨ ِدی ﮐﻮﺋﯽ َﺷﺌﮯ‬
‫ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮧ ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ آو ﺎں )‪(٦٠‬۔ اﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻮ َاﺳﺎں ِﭘﯿﻮ ﮐُﻮں ُاوﻧﺪے ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺟﻠﺪی َﻣﻨﺎ ِﮔ ُ‬
‫ﮭﻨﺴﻮں‬
‫ﮨﺴﻮں )‪(٦١‬۔ َاﺗﮯ ُاوں‬
‫َاﺗﮯ َاﺳﺎں ﺿﺮور ِاﯾﻮﯾﮟ ﮐﺮ ﺗﮯ َر ُ‬
‫آﭘ ﯿﺎں ﭔﯿﻠﯿﺎں ﮐُﻮں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ُاﻧﮭﺎں دا اﭘ ﯿﺎں ﻋﻮﺿﺎ ﮯ‬
‫)ﻣﺒﺎدﻟﮯ( واﻻ ﻣﺎل ِوی اﻧﮭﺎں دے ﭔﻮرﯾﺎں وچ ِاﯾﮟ ﻃﺮح‬ ‫ُ‬
‫َرﮐﮫ ﺗﮯ َوﻻ ﭼﮭﻮڑو‪ ،‬ﺟﻮ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِاﯾﻨﺪا َﭘﺘﮧ ِوی ﻟ‬
‫َو ٘ﻧﭵﮯ ﭴ اں ﺟﻮ او َاﭘ ﯿﮟ ﮔﮭﺮ واﻟﯿﺎں ﮐﻮﻟﮫ َو ٘ﻧﭳ ﭘُ ﭵﻦ‪،‬‬
‫ﺷﺎﯾﺪ او َول ِوی َاﺳﺎݙے ﮐﻮﻟﮫ آوݨ )‪(٦٢‬۔ ﭔﺲ ﺟﮩﮍے‬
‫ﮐﮭﯿﻮﻧﮯ ﺟﻮ َاﺑّﺎ َﺳﺌﯿﮟ!‬
‫وﯾﻠﮯ او آﭘ ﯿﮟ ِﭘﯿﻮ ﮐﻮﻟﮫ آﺋﮯ‪ ،‬ﺗﺎں َا ُ‬
‫آﺋﻨﺪہ ِﮐﯿﺘﮯ َاﺳﺎﮐﻮں دا ﯿﮟ ݙﯾﻮݨ ﮐﻨُﻮں ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮ ِݙﺗﺎ ﺌﮯ‪،‬‬
‫َﭔﺲ ُﺗﻮں َاﺳﺎݙے ِﺑﮭﺮا ﮐُﻮں َاﺳﺎݙے ﻧﺎل ﺑﮭﯿﭳ ݙے‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫ﺟﻮ دا ﯿﮟ ُﺗﻠﻮا ﺗﮯ ِﮔﮭﻦ آؤں‪َ ،‬اﺗﮯ ﺑﯿﺸﮏ َاﺳﺎں ُاوﻧﺪی‬
‫ﮐﮭﺴﻮں )‪(٦٣‬۔ ِﭘﯿﻮ آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﮐﯿﺎ‬
‫ݙاڈﮬﯽ ﺣﻔﺎﻇﺖ ِﮐﯿﺘﯽ َر ُ‬
‫َﻣﯿﮟ ِاﯾﻨﺪے ِﮐﯿﺘﮯ ِوی ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ اﻋﺘﺒﺎر ﮐﺮ ِﮔﮭﻨّﺎں ﺟﯿﻮﯾﮟ‬
 ‫ﺟﻮ ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ِاﯾﻨﺪے ِﺑﮭﺮا ِﮐﯿﺘﮯ اﻋﺘﺒﺎر ﮐﺮ ِﮔﮭﺪّ ا َﮨﺎ‪،‬‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں ﮐﻨُﻮں َﭼ ٘ﻨ ﺎ ﻧﮕﮩﺒﺎن ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ او‬
‫ْ‬ ‫َﭼ ُﻠﻮ‪ ،‬ﻣﯿ ا َاﻟﻠﮧ ِای‬
‫واﻟﯿﺎں ﮐﻨُﻮں زﯾﺎدہ رﺣﻢ ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﮯ‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں رﺣﻢ ﮐﺮݨ ْ‬ ‫ْ‬
‫)‪(٦٤‬۔ َاﺗﮯ َﭴ اں ُاﻧﮭﺎں آﭘ ﺎں ﺳﺎﻣﺎن ﮐﮭﻮﻟﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ِﻋﻮﺿﺎ ﮯ‬
‫واﻻ ﻣﺎل آﭘ ِ ﯿﮟ ﻣ ی ِوچ ﻣﻮﺟﻮد ﭘﺎﺗﺎ‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ ُاﻧﮭﺎں‬
‫َوﻻ ِݙﺗﺎ ﮨﺎ‪ ،‬اﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اﺑّﺎ َﺳﺌﯿﮟ! َاﺳﺎﮐﻮں ِﭔﯿﺎ ﮐﯿﺎ ﭼﺎﮨﯿﺪا‬
‫ﮨﮯ‪ِ ،‬ﻋﻮﺿﺎ ﮯ واﻻ ﻣﺎل ِوی َاﺳﺎﮐﻮں َوﻻ ِݙﺗﺎ ﺌﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ُﮨ‬
‫َاﺳﺎں آﭘ ﯿﮟ ﮔﮭﺮ واﻟﯿﺎں ِﮐﯿﺘﮯ َوﻻ دا ﯿﮟ ﺿﺮور ِﮔﮭﻦ‬
‫آﻧﺪوں‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﺎں آﭘ ﯿﮟ ِﺑﮭﺮا ِدی ﺣﻔﺎﻇﺖ ِوی ﮐﺮﯾﺴﻮں‬
‫َاﺗﮯ ِﮨﮏ ُاﭨﮫ دے ﺑﺎر ِﺟﺘّ ﯽ زﯾﺎدہ دا ﯿﮟ ِﮔﮭﻦ آﺳﻮں ‪ِ ،‬اﺗ ﮯ‬
‫ﺗﺎں آﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎل ِﻣﻞ وﯾﺴﻦ )‪(٦٥‬۔ ِﭘﯿﻮ آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ِاﯾﮑﻮں‬
‫ﺻﻠﻮں ﻧﮧ ﺑﮭﯿﭵﯿﺴﺎں ﺟﮯ ﺗﻮڑﯾﮟ ُﺗﺴﺎں‬ ‫ُﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل َا ُ‬
‫ﻣﯿﮑﻮں َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎں ﺗﮯ ِاﯾﮧ ﻗﻮل ﻧﮧ ݙﯾﺴﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں‬
‫ِاﯾﮑﻮں ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ )ﺧﯿﺮ ﻧﺎل( ِﮔﮭﻦ آﺳﻮ‪ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ِاﯾﮟ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ دے ﺟﻮ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﭘﮑﮍ ِﮔﮭﺪّ ا َو ٘ﻧﭵﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ َﭴ اں ُاﻧﮭﺎں‬
‫آﮐﮭﯿﺲ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ‬
‫ُ‬ ‫ُاوﮐﻮں آﭘ ﺎں آﭘ ﺎں ﻗﻮل ݙے ِݙﺗﺎ‪ ،‬ﺗﺎں‬
 ‫َاﺳﺎں ﻗﻮل ﻗﺮار ِﮐﯿﺘﮯ‪ِ ،‬اﯾﻨﺪا َاﻟﻠﮧ ِای ﻧﮕﮩﺒﺎن ﮨﮯ )‪(٦٦‬۔ َاﺗﮯ‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺟﻮ ﻣﯿ ے َﭔﭽﮍے! ُﺗﺴﺎں ﺳﺎرے ِﮨﮑّﮯ دروازے‬ ‫ُ‬
‫ِو ُﭼﻮں ﻧﮧ َوڑاﮨﮯ‪ ،‬ﺑﻠﮑﮧ ﭔﺌﮯ ﭔﺌﮯ دروازﯾﺎں ﮐﻨُﻮں )ﺷﮩﺮ ِوچ(‬
‫َوڑاﮨﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎﮐﻮں َاﻟﻠﮧ ِدی ﻣﺮﺿﯽ )ﻣﺸﯿﺌﺖ( ﮐﻨُﻮں‬
‫ذری ِوی ﻧﮭﯿﮟ ﺑﭽﺎ َﺳ ﺪا‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ُﺣﮑﻢ َﭔﺲ َاﻟﻠﮧ دا ِای‬
‫َﭼﻠﺪے‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ ﺗﻮﮐّﻞ ِﮐﯿﺘﮯ َاﺗﮯ ﺗﻮﮐّﻞ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں‬
‫ﭼﺎﮨﯿﺪا ﮨﮯ )‪(٦٧‬۔ َاﺗﮯ‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫ﺎں‬ ‫ﮐﺮ‬ ‫ﻞ‬‫ّ‬ ‫ﮐ‬ ‫ﺗﻮ‬ ‫ﺗﮯ‬‫ا‬‫ﮐُﻮں ُاوﻧﺪے ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َﭴ اں ﺟﯿﻮﯾﮟ ﺟﻮ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِﭘﯿﻮ آﮐﮭﯿﺎ َﮨﺎ‪ ،‬او ِﭔﺌﮯ ِﭔﺌﮯ‬
‫دروازﯾﺎں ِو ُﭼﻮں ﻟَﻨﮕﮭﮯ‪ ،‬ﺗﺎں ُاوں ِوی ﮐﻮﺋﯽ )اﺣﺘﯿﺎﻃﯽ(‬
‫ﺗﺪﺑﯿﺮ َاﻟﻠﮧ دے ُﺣﮑﻢ ﮐُﻮں ﭨﺎﻟ ِوچ اﻧﮭﺎں دے ﮐﮩﯿﮟ ﮐَﻢ ﻧﮧ‬
‫آﺳ ﯽ‪ِ ،‬اﯾﮧ )ﺗﺪﺑﯿﺮ( ﺗﺎں َﭔﺲ ﯾﻌﻘﻮب دے ِدل ِدی ِﮨﮏ‬ ‫َ‬
‫ﺧﻮاﮨﺶ َﮨﺌﯽ‪ ،‬ﺟﯿﮑﻮں ُاوں ﭘُ ﻮرا ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﺎ ﮨﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺑﯿﺸﮏ‬
‫او ِﻋﻠﻢ واﻻ َﮨﺎ ِﺟﺘّ ﯽ ﮐُﺠﮫ َاﺳﺎں ُاوﮐﻮں ِﺳﮑﮭﺎﯾﺎ ﮨﻮﯾﺎ َﮨﺎ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ڈﮬﯿﺮ ﻟﻮک )ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐُﻮں( ﻧﮭﯿﮟ ﭴﺎ ﺪے )‪(٦٨‬۔ َاﺗﮯ‬
‫َﭴ اں او ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐﻮﻟﮫ ﭘُ ﮩﻨﺘﮯ‪ ،‬ﺗﺎں ُاوں آﭘ ِ ﯿﮟ َﺳﮑّﮯ ِﺑﮭﺮا‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ِﺑﻼ‬
‫ُ‬ ‫ﮐُﻮں َاﭘ ﯿﮟ ﻧﺎل َرﻻ ِﮔﮭﺪّ ا ُ‬
‫)ﻟﮏ ﺗﮯ(‬
 ‫)ﺳﮑّﺎ( ِﺑﮭﺮا ﮨﺎں‪َ ،‬ﭔﺲ ُﮨ ُﺗﻮں اوں ﺳﻠﻮک ﺗﮯ‬
‫َﺷﮏ ﺗﯿ ا َ‬
‫ُﻣﻮﻧﺠﮭﺎ ﻧﮧ ِﺗﮭﯽ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ِاﯾﮧ ﺗﯿ ے ﻧﺎل ﮐﺮﯾﻨﺪے ِرﯾﮩﮯ ِﮨﻦ‬
‫)‪(٦٩‬۔ َﭔﺲ َﭴ اں ُاﻧﮭﺎں دا ﺳﺎﻣﺎن ﺗﯿﺎر ﮐﺮاﯾﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ُاوں‬
‫)ﯾﻮﺳﻒ( ِﮨﮏ ِﭘﯿﺎﻟﮧ َاﭘ ﯿﮟ َﺳﮑّﮯ ِﺑﮭﺮا دے ﭔﻮرے ِوچ ﮔﮭﺘﻮا‬
‫ِݙﺗﺎ‪َ ،‬ﭘﺮ اﻧﮭﺎں )ﮔﮭﺮ وﯾﻨﺪﯾﺎں ﮨﻮﺋﯿﺎں( ﮐُﻮں ﮨﺮﮐﺎرے ﺳ‬
‫ﻣﺎرﯾﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َاے ﻗﺎﻓﻠﮯ واﻟﻮ ِﺑﻼ َﺷﮏ ُﺗﺴﺎں ﭼﻮری ِﮐﯿﺘﯽ‬
‫وﯾﻨﺪے وے )‪(٧٠‬۔ او اﻧﮭﺎں دے ﺳﺎﻣ ﯿﮟ َول آﺋﮯ‪ ،‬ﺗﮯ‬
‫ﭘُ ﭽﮭﯿﺎ ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙی ِﮐﮩﮍی َﺷﺌﮯ و ٘ﻧﭵﯿﺞ ﺌﯽ ﮨﮯ )‪(٧١‬۔ ُاﻧﮭﺎں‬
‫)ﻣ ﺖ( َاﺳﺎﮐﻮں ﻧﮭﯿﮟ‬
‫ﮍوﭘﯽ َ‬
‫آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ ﺑﺎدﺷﺎہ ِدی ِﮨﮏ َﭘ ِ‬
‫َﭘﺌﯽ ﻟَﺒﮭﺪی َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ُاوﮐﻮں ﻮﻟﮫ ݙﯾﺴﯽ ُاوﻧﺪے ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫ِﮨﮏ ُاﭨﮫ دا ﺑﺎر ) ِاﻧﻌﺎم( ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ َﻣﯿﮟ ِاﯾﻨﺪے ݙﯾﻮاوݨ دا ِذﻣﮯ‬
‫دار َﮨﺎں )‪(٧٢‬۔ )ﯾُ ﻮﺳﻒ دے ِﺑﮭﺮا ٘ﻧﻮاں( آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ِدی‬
‫ﻗﺴﻢ! ُﺗﺴﺎں ﺗﺎں ﭴﺎ ﺪے وے ﺟﻮ َاﺳﺎں ِاﯾﮟ ﻣﻠﮏ ِوچ ِاﯾﮟ‬
‫ﺎﻟﮭﻮں ِﻧﺴﮯ آﻧﺪے‪ ،‬ﺟﻮ ﮐﻮﺋﯽ ﻓﺴﺎد َﻣﭽﺎؤں َاﺗﮯ ﻧﮧ َاﺳﺎں‬
‫ﭼﻮر ِﮨﯿﺴﮯ )‪(٧٣‬۔ ﻧﻮﮐﺮاں آﮐﮭﯿﺎ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﺎﻟﮫ ِدی ﮐﯿﺎ َﺳﺰا‬
‫ﻮوو )‪(٧٤‬۔ ُاﻧﮭﺎں‬
‫ﮨﻮوے‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ﮐُﻮڑے ﺛﺎﺑﺖ ِﺗﮭﯽ ﭘُ ُ‬
 ‫آﮐﮭﯿﺎ ُاوﻧﺪی َﺳﺰا ِاﯾﮧ ﮨﮯ‪ ،‬ﺟﻮ ﺟﯿﻨﺪے ﭔﻮرے ِو ُﭼﻮں او‬
‫ِﻧﮑﻠﮯ‪ُ ،‬ﺧﻮد ُاوﮐﻮں ُاوﻧﺪے ﺑﺪﻟﮯ ِوچ َرﮐﮫ ِﮔﮭﺪا َو ٘ﻧﭵﮯ ِاﯾﮟ‬
‫ﻃﺮح ِدی وی ِﺗﮭﯽ َﺳ ﺪی ﮨﮯ ﻇﺎﻟﻢ ﻟﻮﮐﺎں ِدی َﺳﺰا )‪(٧٥‬۔‬
‫)ﺳﮑّﮯ( ِﺑﮭﺮا دے ﭔﻮرے ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ‬‫َول ﯾُ ﻮﺳﻒ َاﭘ ﯿﮟ َ‬
‫ِﭔﻨﮭﺎں دے ﭔﻮرﯾﺎں ِدی ِﺗﻼﺷﯽ ِﮔﮭ ّﻨ ﺷﺮوع ﮐﺮ ِݙﺗﯽ‪َ ،‬ول‬
‫َاﭘ ﯿﮟ َ‬
‫)ﺳﮑّﮯ( ِﺑﮭﺮا دے ﭔﻮرے ِو ُﭼﻮں ﭘﯿﺎﻟﮧ ﮐﮉھ ِݙﮐﮭﺎﯾُ ﺲ‬
‫ِاﯾﮟ ﻃﺮح َاﺳﺎں ﯾُ ﻮﺳﻒ ِدی ﺗﺪﺑﯿﺮ ﮐُﻮں ﮐﺎﻣﯿﺎب َﭼﺎ ِﮐﯿﺘﺎ‪،‬‬
‫ﻧﮧ ﺗﺎں ﺑﺎدﺷﺎہ دے ﻗﺎﻧﻮن دے ﻣﻄﺎﺑﻖ ُاوﻧﺪے ِﺑﮭﺮا ﮐُﻮں‬
‫ﺟﮭﻞ ِﮔﮭ ّﻨ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﮧ َﮨﺎ‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ِاﯾﻨﺪے ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ َﭼﮩﻨﺪا‬
‫ﺗﺎں! َاﺳﺎں ﺟﯿﮑﻮں ﺟﯿﮑﻮں َﭼﮩﻨﺪوں ُاوﻧﺪے دَ رﺟﮯ ﺑُﻠﻨﺪ‬
‫ﮐﺮ ݙﯾﻨﺪُ وں‪َ ،‬اﺗﮯ ﮨﺮ ِﻋﻠﻢ َرﮐﮭ واﻟﮯ ﮐﻨُﻮں َودّ ھ ﺗﮯ ِوی ِﮨﮏ‬
‫ِﭔﯿﺎ ِﻋﻠﻢ َرﮐﮭ واﻻ ﮨﻮﻧﺪے )‪(٧٦‬۔ او آﮐﮭ ﻟ ﮯ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ ِاﯾﮟ‬
‫ﭼﻮری ِﮐﯿﺘﯽ ﮨﮯ )ﺗﺎں ِﭨﮭﯿﮏ آﮨﺪو( ِاﯾﻨﺪے ِﺑﮭﺮا ِوی ِاﯾﮟ‬
‫ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﭼﻮری ِﮐﯿﺘﯽ َﮨﺌﯽ‪َ ،‬ﭘﺮ ﯾُ ﻮﺳﻒ ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐُﻮں‬
‫آﭘ ﯿﮟ ِدل ِوچ ُﻟﮑﺎﺋﯽ َرﮐﮭﺎ َاﺗﮯ ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﮐُﺠﮫ ﻇﺎﮨﺮ ﻧﮧ‬
‫)دل ِوچ( آﮐﮭﯿﺎ ُﺗﺴﺎں ﮔﮭﭩﯿﺎ دَ رﺟﮯ دے‬ ‫ﮭﯿﻮݨ ِݙﺗﺎ‪ُ ،‬اوں ِ‬
‫ِﺗ َ‬
 ‫ﻟﻮک ِﮨﯿﻮے‪َ ،‬اﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ُﺧﻮب ﭴﺎ ﺪا ﮐﮭﮍے‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ‬
‫ُﺗﺴﺎں ݙﺳﯿﺎ ِﮨﯿﻮے )‪(٧٧‬۔ او آﮐﮭ ﻟ ﮯ َاے ﻋﺰﯾﺰ )ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﺳﻼﻣﺖ( ﯾﻘﯿﻦ ﮐﺮو‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﻨﺪا ِﭘﯿﻮ َﭔ ُﮩﻮں ﭔُﮉﮬﺎ ﮨﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ‬
‫ُﺗﻮں ُاوﻧﺪی ﺑﺠﺎﺋﮯ َاﺳﺎݙے ِوﭼﻮں ﮐﮩﯿﮟ ِﮨﮏ ﮐﻮں ُاوﻧﺪے‬
‫ﺑﺪﻟﮯ َرﮐﮫ ِﮔﮭﻦ َاﺳﺎں ݙﯾﮑﮭﺪے ﮐَﮭﮍے َﮨﯿﮟ‪ ،‬ﺟﻮ ُﺗﻮں‬
‫َﭔ ُﮩﻮں اﺣﺴﺎن ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ِو ُﭼﻮں ﮨﯿﮟ )‪(٧٨‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫َاﻟﻠﮧ ﺑﭽﺎوے ) ِاﯾﮟ ﻧﮭﯿﮟ ِﺗﮭﯽ َﺳ ﺪا( ﺟﻮ َاﺳﺎں ﮔﺮﻓﺘﺎر ﮐﺮ‬
‫ِﮔﮭﻨُﻮں ﮐﮩﯿﮟ َﭔﮯ ﮐُﻮں ُاوں ﺷﺨﺺ دے ﺑﺪﻟﮯ ﺟﯿﻨﺪے‬
‫ﮐﻮﻟﮭﻮں َاﺳﺎݙی َﺷﺌﮯ ﺑﺮآﻣﺪ َﺗﮭﺌﯽ ﮨﮯ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﻃﺮح ﺗﺎں َاﺳﺎں‬
‫وﯾﺴﻮں )‪(٧٩‬۔ َﭔﺲ َﭴ اں ُاوں ﮐﻨُﻮں ﺑﮯ‬
‫ُ‬ ‫ﺑﮯ ِاﻧﺼﺎف َﭔ‬
‫آس ِﺗﮭﯽ ﺌﮯ ﺗﺎں َاﻧﺞ ِﺗﮭﯽ ﺗﮯ َﺻﻼح ِﮐﯿﺘﯽ ﺳﺎرﯾﺎں ُﺗﻮں‬
‫َوݙے آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﺗﺴﺎں ِﻧﮩﻮے ﭴﺎ ﺪے ﺟﻮ َاﺳﺎݙے ِﭘﯿﻮ‬
‫َاﺳﺎں ﮐﻨُﻮں َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎں ﺗﮯ ﺎﻟﮫ َﭘﮑّﯽ ﮐﺮ ِﮔﮭﺪی َﮨﺌﯽ َاﺗﮯ‬
‫ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ِوی ُﺗﺴﺎں ﯾُ ﻮﺳﻒ دے ﻣﻌﺎﻣﻠﮯ ِوچ زﯾﺎدﺗﯽ‬
‫ﮐﺮ ُﭼﮑﺌﮯ ِﮨﯿﻮے‪َ ،‬ﭔﺲ َﻣﯿﮟ ﺗﺎں ِاﯾﮟ َﺟﺎء ﮐﻨُﻮں َﮨﻠﺪا ِوی‬
‫ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬ﺟﮯ ﺗﻮڑﯾﮟ ﻣﯿ ا ِﭘﯿﻮ ﻣﯿﮑﻮں ) ِا ّﺗﮭﻮں َول َو ٘ﻧﭵ‬
‫ِدی( ِاﺟﺎزت ﻧﮧ ݙﯾﻮے ﯾﺎ َاﻟﻠﮧ ﻣﯿ ا ﻓﯿﺼﻠﮧ ﻧﮧ ﮐﺮ ݙﯾﻮے‪ ،‬او‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں ﮐﻨُﻮں َودّ ھ ﻓﯿﺼﻠﮧ ﮐﺮݨ‬
‫ْ‬ ‫واﻟﯿﺎں‬
‫ﺗﺎں ﻓﯿﺼﻠﮯ ﮐﺮݨ ْ‬
‫واﻻ ﮨﮯ )‪(٨٠‬۔ ُﺗﺴﺎں َاﭘ ِ ﯿﮟ ِﭘﯿﻮ دو َول َو ٘ﻧﭵﻮ‪َ ،‬ﭔﺲ آﮐﮭﻮ‪،‬‬
‫ﺟﻮ ﺳﺎݙے َاﺑّﺎ َﺳﺎﺋﯿﮟ آں‪ ! ‬ﺑﯿﺸﮏ ﺗﯿ ے ﭘُ ﺘﺮ ﭼﻮری ِﮐﯿﺘﯽ‬
‫ﮨﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ َاﺳﺎں ﻮاﮨﯽ ﻧﮭﯿﮟ ݙے َﺳ ﮯ ِﺳﻮاﺋﮯ ُاوﻧﺪے ﺟﻮ‬
‫ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ َاﺳﺎں ﭴﺎ ﺪے ﮨﺎﺳﮯ‪ِ ،‬ﭔﯿﺎ ِاﯾﮧ ﺟﻮ َاﺳﺎں ﻏﯿﺐ‬
‫ِدﯾﺎں ﺎﻟﮭﯿﮟ دا ﭨﮭﯿﮑﮧ ﻧﮭﯿﮟ ﭼﺎ َﺳ ﺪے )‪(٨١‬۔ ُاﻧﮭﺎں‬
‫واﻟﯿﺎں ﮐﻨُﻮں ﭘُ ّﭽﮫ ِﮔﮭﻨّﻮ ﺟﯿﻨﺪے ِوچ َاﺳﺎں َو ٘ﻧﭳ‬
‫َوﺳﺘﯽ ْ‬
‫ِرﯾﮩﮯ ِﮨﯿﺴﮯ‪ ،‬ﯾﺎ ُاوں ﻗﺎﻓﻠﮯ ﮐﻨُﻮں ِوی ﺟﯿﻨﺪے ﻧﺎل َاﺳﺎں‬
‫آﺋﮯ َﮨﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ ﯾﻘﯿﻦ ﮐﺮ ﺟﻮ َاﺳﺎں ﺑﺎﻟﮑﻞ َﺳ ّﭽﮯ َﮨﯿﮟ )‪(٨٢‬۔‬
‫ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ ُﺗﮩﺎݙے ﻧﻔﺲ ﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ِاﮨﺠﯽ ﺎﻟﮫ‬
‫ﮔﮭﮍ ِﮔﮭ ّﻨ َﺳﻮﮐﮭﺎ ﮐﺮ ِݙﺗﮯ‪ُ ،‬ﮨ ﻣﯿ ے ِﮐﯿﺘﮯ ﺗﺎں ﺻﺒﺮ‬
‫َﭼ ٘ﻨ ﯽ َﺷﺌﮯ ﮨﮯ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ َاﻟﻠﮧ اﻧﮭﺎں ﺳﺎرﯾﺎں ﮐُﻮں ﮐﭩﮭﺎ‬
‫واﻻ‬ ‫ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ ِﮔﮭﻦ آوے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ َﺳﺐ ﮐُﺠﮫ ﭴﺎ‬
‫ﮨﮯ ﺗﮯ َو ِݙی ِﺣﮑﻤﺖ واﻻ ﮨﮯ )‪(٨٣‬۔ َوت ُاوں ُاﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں‬
‫آﮐﮭﯿﺲ َﭔ ُﮩﻮں َارﻣﺎن ﮨﮯ ﯾُ ﻮﺳﻒ ِ‬
‫)دی‬ ‫ُ‬ ‫ُﻣ ٘ﻨﮧ ﭘﮭﯿﺮ ِﮔﮭﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ‬
 ‫ُﺟﺪاﺋﯽ( دا! َاﺗﮯ ُݙﮐﮭﺎں َﻏ ّﻤﺎں ﮐﻨُﻮں ُاوﻧﺪﯾﺎں َاﮐّﮭﯿﮟ‬
‫)اﻧﺪﮬﯿﺎں( ِﺗﮭﯽ ﯿﺎں َاﺗﮯ او ُݙﮐﮭﺎں َﻏ ّﻤﺎں ﻧﺎل‬ ‫ﭼﭩﯿﺎں َ‬
‫ِ‬
‫َﺑﮭﺮﯾﺞ ﯿﺎ )‪(٨٤‬۔ ُاﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ِدی َﻗﺴﻢ‪ُ ! ‬ﺗﻮں ﺗﺎں ﮨﺮ‬
‫وﯾﻠﮯ ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُﻮں ِای ﯾﺎد ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﯿﻨﺪﯾﮟ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﻃﺮح َﺗﺎں‬
‫ُﺗﻮں َﭔ ُﮩﻮں ﮐﻤﺰور )ﺑﮯ ُﻗﻮﺗﺎ( ِﺗﮭﯽ وﯾﺴﯿﮟ‪ ،‬ﯾﺎ َوت ﮔُﮭﻞ‬
‫ﮔ ُﮭﻞ ﺗﮯ َﻣﺮ وﯾﺴﯿﮟ )‪(٨٥‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ َاﺻﻞ ِوچ َاﻟﻠﮧ‬
‫دے َا ﻮں آﭘ ِ ﯿﮟ ﺑﮯ ﭼﯿﻨﯽ ﺗﮯ آﭘ ﺎں ُݙﮐﮫ دَ رد ﭘﯿﺶ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪا َرﮨﻨﺪاں‪َ ،‬اﺗﮯ َﻣﯿﮟ َاﻟﻠﮧ ِدی ﻃﺮﻓﻮں او ﺎﻟﮭﯿﮟ‬
‫ﭴﺎ ﺪاں ِﺟﮩﮍﯾﺎں ُﺗﺴﺎں ِﻧﮭﯿﻮے ﭴﺎ ﺪے )‪(٨٦‬۔ ﻣﯿ ے‬
‫َﭔﭽﮍے! َو ٘ﻧﭵﻮ ﺗﮯ ﯾُ ﻮﺳﻒ ‪ ،‬ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ِﺑﮭﺮا ﮐُﻮں َو ٘ﻧﭳ ِﻣﻠﻮ‪،‬‬
‫َاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ِدی رﺣﻤﺖ ﮐﻨُﻮں ﺑﮯ آس ﻧﮧ ِﺗﮭﯿﻮاﮨﮯ دَ ر َاﺻﻞ َاﻟﻠﮧ‬
‫ِدی رﺣﻤﺖ ﮐﻨُﻮں ﮐﻮﺋﯽ ِوی ﺑﮯ آس ﻧﮭﯿﮟ ِﺗﮭﯿﻨﺪا‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ‬
‫ﮐﺎﻓﺮاں ِدی ﻗﻮم دے )‪(٨٧‬۔ َول ِاﯾﮧ ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐﻮﻟﮫ َو ٘ﻧﭳ‬‫ِ‬
‫)ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻼﻣﺖ( َاﺳﺎں ﺗﮯ‬‫ِ‬ ‫ﻋﺰﯾﺰ‬ ‫ے‬ ‫َ‬
‫ا‬ ‫ﻮﻧﮯ‬‫ﮐﮭﯿ‬
‫ُ‬ ‫ا‬‫َ‬ ‫ﭘُ ﻨّﮯ‪ ،‬ﺗﮯ‬
‫َاﺳﺎݙے ﮔﮭﺮ واﻟﮯ َﭔ ُﮩﻮں َاوﮐﮭﺎ ﮔﺰارہ َﭘﮯ ﮐﺮﯾﻨﺪوں‪َ ،‬اﺳﺎں‬
‫)ﻣﺒﺎدﻟﮧ( ﭼﺎ آﺋﮯ َﮨﯿﮟ َﭘﺮ ُﺗﻮں‬
‫ﺗﮭﻮڑا ﺟﯿﮩﺎ ِﻋﻮﺿﺎ ﺎں ُ‬
 ‫َاﺳﺎﮐﻮں دا ﯿﮟ ﭘُ ﻮری ﻣﻘﺪار ِوچ ݙے ﭼﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﺎﮐﻮں‬
‫ﺧﯿﺮات ِوی ݙے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ ﺧﯿﺮات ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں َاﺟﺮ‬
‫)ﭘﺘﮧ( ﮨﮯ ﺟﻮ‬‫ݙﯾﻨﺪے )‪(٨٨‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﯾﺎد َ‬
‫ُﺗﺴﺎں ﯾُ ﻮﺳﻒ ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ِﺑﮭﺮا ﻧﺎل ﮐﯿﺎ ﺳﻠﻮک ِﮐﯿﺘﯽ‬
‫َرﮐﮭﺌﮯ‪َ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ ُﺗﮩﺎﮐﻮں َﺳﻤﺠﮫ ﻧﮧ َﮨﺌﯽ )‪(٨٩‬۔ اﻧﮭﺎں‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﮨﺎﺋﯿﮟ ُﺗﻮں َﺳ ّﭽﯽ ُﻣ ّﭽﯽ ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮨﯿﮟ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫َﻣﯿﮟ ِای ﯾُ ﻮﺳﻒ َﮨﺎں ﺗﮯ ِاﯾﮧ ﻣﯿ ا َﺳﮑّﺎ ِﺑﮭﺮا ﮨﮯ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ‬
‫َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ َﭔ ُﮩﻮں اﺣﺴﺎن ِﮐﯿﺘﮯ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ِﺟﮩﮍا ﮐﻮﺋﯽ َاﻟﻠﮧ‬
‫ﮐﻨُﻮں ݙردے‪ ،‬ﺗﮯ ﺻﺒﺮ اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺮﯾﻨﺪے ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ِاﮨﺠﯿﺎں‬
‫ﻧﯿﮏ ﮐَﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں دے َاﺟﺮ ﺿﺎﺋﻊ ﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮﯾﻨﺪا )‪(٩٠‬۔‬
‫اﯨﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ِدی ﻗﺴﻢ! ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﯿﮑﻮں َاﻟﻠﮧ َاﺳﺎݙے‬
‫ُاﺗﮯ ﻓﻀﯿﻠﺖ )وݙاﺋﯽ( ﺑﺨﺸﯽ ﮨﮯ َاﺗﮯ َاﺳﺎں واﻗﻌﯽ ﻗﺼﻮر‬
‫وار َﮨﯿﮟ )‪(٩١‬۔ ﯾُ ﻮﺳﻒ آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اڄ ﮐﻨُﻮں ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ݙوہ )ﮔﺮﻓﺖ( ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ َاﻟﻠﮧ ِوی ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﻣﻌﺎف ﭼﺎ ﮐﺮے‬
‫او ﺗﺎں رﺣﻤﺖ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ﺳﺎرﯾﺎں ﮐﻨُﻮں َودّ ھ ﺗﮯ رﺣﻤﺖ‬
‫ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﮯ )‪(٩٢‬۔ ﻣﯿ ی ِاﯾﮧ ﻗﻤﯿﺾ ِﮔﮭﻦ َو ٘ﻧﭵﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
 ‫)ﻣ ّﻠﻮ( ُاوﻧﺪا ﻧﻮر‬
‫ﻣﯿ ے ِﭘﯿﻮ دے ُﻣ ٘ﻨﮧ ﺗﮯ ِاﯾﮑﻮں َو ٘ﻧﭳ َ‬
‫ﭼﺎﻧﺪ ﺎں َول آﺳﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﺴﺎں ﺳﺎرے ﮔﮭﺮ واﻟﯿﺎں ﺳﻤﯿﺖ‬
‫آو ٘ﻧﭵﻮ )‪(٩٣‬۔ َاﺗﮯ َﭴ اں ﻗﺎﻓﻠﮧ ُﭨﺮ ِﭘﯿﺎ ‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ َ‬
‫اﻧﮭﺎں دے ِﭘﯿﻮ آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﺳ ّﭽﯽ ﺎﻟﮫ ﮨﮯ ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ﯾُ ﻮﺳﻒ ِدی‬
‫ﺧﻮﺷﺒﻮ ِﭘﯿﺎ ﺳﻨﮕﮭﺪاں ِاﯾﮧ ﻧﮧ َﺳﻤﺠﮭﺎﺋﮯ ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ِو َﭘﮭﻠﺪا‬
‫ِﭘﯿﺎں )‪(٩٤‬۔ ُاﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ َاﻟﻠﮧ ِدی ﻗﺴﻢ! ﺑﯿﺸﮏ ُﺗﻮں ﭘُ ﺮا ﯿﮟ‬
‫ﺿﻠﻞ )وﮨﻢ( ِوچ ِﭘﯿﺎ ﮨﻮﺋﯿﺎ ﮨﯿﮟ )‪(٩٥‬۔ َاﺗﮯ َﭴ اں‬
‫آوݨ واﻻ آ ﭘُ ﮩﻨﺘﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ُاوں ُاوﻧﺪے ُﻣ ٘ﻨﮧ ﺗﮯ‬
‫ﺧﻮﺷﺨﺒﺮی ِﮔﮭﻦ َ‬
‫ﻗﻤﯿﺺ ﮔﮭﺘﯽ ﺗﺎں َﭔﺲ ُاوﻧﺪا ُﻧﻮر ﭼﺎﻧﺪ ﺎں َول آﯾﺎ‪ُ ،‬اوں‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﮐﯿﺎ َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎﮐﻮں آﮨﺪا ﻧﮧ َﮨﻢ ﺟﻮ ﺑﯿﺸﮏ َﻣﯿﮟ َاﻟﻠﮧ ِدی‬
‫ﻃﺮﻓﻮں او ﮐُﺠﮫ ﭴﺎ ﺪاں‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ُﺗﺴﺎں ﻧﮭﯿﮟ ﭴﺎ ﺪے‬
‫ﺳﯿﮟ آں! اﺳﺎݙے ﮔﻨﺎﮨﺎں دی‬ ‫ّﺎ‬
‫ﺑ‬ ‫)‪(٩٦‬۔ ُاﻧﮩﺎں آﮐﮭﯿﺎ َ‬
‫ا‬
‫ٔ‬
‫ﺑﺨﺸﺶ دی دﻋﺎ وی َﻣ ٘ﻨ ﭼﺎ‪ ،‬ﺑﮯ ﺷﮏ اﺳﺎں ﻗﺼﻮر وار‬
‫ﮨﯿﮟ )‪(٩٧‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﮨﺎ! َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ آﭘ ﯿﮟ َر ّب‬
‫ﮐﻨُﻮں ﺑﺨﺸﺶ ِدی دُ ﻋﺎ َﻣ ٘ﻨﮕﺪاں‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ او ﺑﺨﺸ ﮨﺎر‪ ،‬ﺗﮯ‬
‫َﭔ ُﮩﻮں رﺣﻤﺖ واﻻ ﮨﮯ )‪(٩٧‬۔ َﭴ اں او ﺳﺎرے ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐﻮﻟﮫ‬
 ‫ﭘﮩﻨﺘﮯ‪ ،‬ﺗﺎں ُاوں آﭘ ﯿﮟ ِﭘﯿﻮ ﻣﺎء ﮐُﻮں َاﭘ ﯿﮟ ﮐﻮﻟﮫ َﺟﺎء‬
‫ﭼﻠﻮں‪ ،‬اﻧﺸﺎء اﻟﻠﮧ‪ُ ،‬‬
‫)اﺗﮭﺎں(‬ ‫آﮐﮭﯿﺲ ُﭴﻠﻮ ُﮨ ﺷﮩﺮ ّ‬ ‫ُ‬ ‫ِݙﺗﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُﺗﺴﺎں َاﻣﻦ َﭼﯿﻦ ﻧﺎل َرﮨﺴﻮ )‪(٩٩‬۔ َاﺗﮯ ُاوں َاﭘ ﯿﮟ ِﭘﯿﻮ ﻣﺎء‬
‫ﮐُﻮں ﺗﺨﺖ ُاﺗﮯ ﭔﮩﻼﯾﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺳﺎرے ﯾُ ﻮﺳﻒ دے َا ﻮں‬
‫َﺳﺠﺪے ِوچ ڈﮬﮯ َﭘﺌﮯ‪ ،‬ﺗﺎں ﯾُ ﻮﺳﻒ آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اﺑّﺎ َﺳﺌﯿﮟ ِاﯾﮧ‬
‫ﺗﻌﺒﯿﺮ ﮨﮯ ﻣﯿ ے ُاوں ﺧﻮاب ِدی ِﺟﮩﮍا َﻣﯿﮟ ﭘﮩﻠﮯ ِݙﭨﮭﺎ َﮨﺎ‪،‬‬
‫ﻣﯿ ے َر ّب ِاﯾﮑﻮں َﺳ ّﭽﺎ ﮐﺮ ِݙﯾﮑﮭﺎﺋﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿ ے ُاﺗﮯ َوݙے‬
‫اﺣﺴﺎن ِﮐﯿﺘﯿﻨﺲ‪َ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ ﻣﯿﮑﻮں ﺟﯿﻞ ِو ُﭼﻮں‬
‫ﮐﮉﮬﯿﺌﺲ َاﺗﮯ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ُﺳ ٘ﻨﭳ َﺑﺮ ِو ُﭼﻮں ﮐﮉھ ﺗﮯ ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ!‬
‫ِاﯾﮧ َﺳﺐ ﮐُﺠﮫ ُاوﻧﺪے ﺑﻌﺪ َﺗﮭﺌﮯ َﭴ اں ﺟﻮ ﺷﯿﻄﺎن ﻧﮯ‬
‫ﻣﯿ ے ﺗﮯ ﻣﯿ ے ِﺑﮭﺮاواں ِوچ َﻓﺴﺎد ﮔَﮭﺘﻮا ِݙﺗﺎ َﮨﺎ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ‬
‫ﻣﯿ ا َر ّب ﺟﻮ َﭼﮩﻨﺪے ﺳﻮﮨ ﯿﮟ ﺗﺪﺑﯿﺮ ﻧﺎل ﮐﺮ ِﮔﮭﻨﺪے‪،‬‬
‫ﺑﯿﺸﮏ او َﺳﺐ ﮐُﺠﮫ ﭴﺎ واﻻ ﺗﮯ َوݙی داﻧﺎﺋﯽ واﻻ ﮨﮯ‬
‫)‪(١٠٠‬۔ ﻣﯿ ے َر ّب آ ‪َ ،‬ﺗﯿﮟ ﻣﯿﮑﻮں ﺣﮑﻮﻣﺖ ِݙﺗﯽ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫)اﻧﺖ( َݙﺳ ِﺳﯿﮑﮭﺎﺋﮯ‪َ ،‬اﺳﻤﺎﻧﺎں‬
‫ﻣﯿﮑﻮں ﺧﻮاﺑﺎں ِدی ﺗﻌﺒﯿﺮ َ‬
‫ﺗﮯ زﻣﯿﻦ ﮐُﻮں َﭘﯿﺪا ﮐﺮݨ واﻟﮯ آ! ُﺗﻮں ِای ِاﯾﮟ دُ ﻧﯿﺎ ِوچ ﺗﮯ‬
 ‫َا ﻠﮯ ﺟﮩﺎن ِوی ﻣﯿ ا ﮐﺎرﺳﺎز ِﮨﯿﮟ‪ُ ،‬ﺗﻮں ﻣﯿﮑﻮں ﻣﺴﻠﻤﺎن‬
‫ِدی ﺣﯿﺜﯿﺖ ِوچ ﻣﺎرﯾﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿﮑﻮں ﻧﯿﮏ ﻟﻮﮐﺎں ِوچ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫)ﻗ ّﺼﮧ( ﻏﯿﺐ ِدﯾﺎں ﺧﺒﺮاں‬ ‫)اے رﺳﻮل( ِاﯾﮧ ِ‬‫ﮐﺮ ﭼﺎ )‪(١٠١‬۔ َ‬
‫ِو ُﭼﻮں ﮨﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍﯾﺎں َاﺳﺎں َﺗﯿﮟ دو َوﺣﯽ ﮐﺮﯾﻨﺪے َﭘﮯ َﮨﯿﮟ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ ُﺗﻮں ُاوں وﯾﻠﮯ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﮧ ﮨﺎوﯾﮟ‪ ،‬ﭴ اں )ﯾُ ﻮﺳﻒ‬
‫دے ِﺑﮭﺮا( َاﭘ ِ ﯿﮟ ﺗﺠﻮﯾﺰ ُاﺗﮯ ِﮨﮏ ُﻣﭩﮫ ِﺗﮭﯽ ﺌﮯ َﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ او‬
‫)ﻟﮏ ﺗﮯ( ﺗﺠﻮﯾﺰاں ﮐﺮﯾﻨﺪے َﭘﮯ َﮨﻦ )‪(١٠٢‬۔ َاﺗﮯ ڈﮬﯿﺮ ﻟﻮک‪،‬‬ ‫ُ‬
‫آوݨ‬‫ﺗﻮڑے ﺟﻮ ُﺗﻮں ﺣﺮص ِوی ﮐﺮﯾﮟ‪ِ ،‬اﯾﻤﺎن ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻦ َ‬
‫واﻟﮯ )‪(١٠٣‬۔ َاﺗﮯ ُﺗﻮں ُاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐﻨُﻮں )ﺧﺪﻣﺖ دا(‬
‫ﮐﻮﺋﯽ َاﺟﺮ ِوی ﻧﮭﯿﮟ َﻣ ٘ﻨﮕﺪا ِاﯾﮧ )ﻗﺮآن( ﺗﺎں َﭔﺲ ﮐُﻞ‬
‫ﺟﮩﺎﻧﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﻧﺼﯿﺤﺖ ﮨﮯ )‪(١٠٤‬۔ َاﺗﮯ َاﺳﻤﺎﻧﺎں ﺗﮯ زﻣﯿﻦ‬
‫وﯾﻨﺪن‪َ ،‬ﭘﺮ‬
‫ِ‬ ‫ِوچ ِﮐﺘﻨﯿﺎں ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ِﮨﻦ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ُاﺗﻮں ِاﯾﮧ ﻟَﻨﮕﮫ‬
‫وﻟﯿﻨﺪن )‪(١٠٥‬۔ اﻧﮭﺎں ِو ُﭼﻮں ڈﮬﯿﺮ‬
‫ِ‬ ‫اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ُﻣ ٘ﻨﮧ ﭼﺎ‬
‫ﻟﻮک َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ اﯾﻤﺎن ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻦ آﻧﺪے‪َ ،‬اﻟﺒﺘﮧ ُاوﻧﺪے ﻧﺎل‬
‫ݙوﺟﮭﯿﺎں ﮐُﻮں ﺷﺮﯾﮏ ﺿﺮور ﮐﺮ ِﮔ ِ‬
‫ﮭﻨﺪن )‪(١٠٦‬۔ ﮐﯿﺎ او‬
‫ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐﻨُﻮں ﺑﮯ ﺧﻮﻓﮯ ِﺗﮭﯽ ِﺌﻦ‪ ،‬ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ دے ﻋﺬاب‬
 ‫ﺟﮩﯽ ﮐُﻮﺋﯽ َﺑﻼ ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﻧﮧ آ وﯾﮍﮬﯿﺴﮯ ﯾﺎ َاﭼﺎﭼﯿﺖ‬
‫)ﻗﯿﺎﻣﺖ ِدی( ﮔﮭﮍی ﻧﮧ آوﯾﺴﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َﺗﺎں َﭘﺘﮧ‬
‫)اے رﺳﻮل( آﮐﮫ ݙے ﺟﻮ ِاﯾﮧ ﮨﮯ‬‫وی ﻧﮧ ﻟَ ﺴﮯ )‪(١٠٧‬۔ َ‬
‫ِ‬
‫ﻣﯿ ا َرﺳﺘﮧ! َﻣﯿﮟ َﭔ ُﮩﻮں ﮐُﺠﮫ ﺳﻮچ َﺳﻤﺠﮫ ﺗﮯ َاﻟﻠﮧ واﻟﮯ‬
‫ﭘﺎﺳﮯ ُﺗﮩﺎﮐﻮں َﺳ ﯾﻨﺪاں‪ ،‬ﺗﮯ ﻣﯿ ی َﭘﯿﺮوی ﮐﺮݨ واﻟﮯ ِوی‬
‫ﯾﻨﺪن‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ِدی ذات َﮨﺮ ﺎﻟﮭﻮں ﭘﺎک ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ َﻣﯿﮟ ِﺷﺮک‬
‫ﺳ ِ‬
‫ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ِو ُﭼﻮں ﮐﺎﺋﮯ ﻧﻤﮭﯿﮟ )‪(١٠٨‬۔ َاﺗﮯ َاﺳﺎں َﺗﯿﮟ‬
‫واﻟﯿﺎں ِو ُﭼﻮں‬
‫ْ‬ ‫)وﺳﺘﯽ( دے َرﮨ‬
‫ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ِوی‪ ،‬آﺑﺎدی َ‬
‫ﮐﮩﯿﮟ ﻧﮧ ﮐﮩﯿﮟ َﭴ ﯿﮟ ﮐُﻮں َرﺳﻮل ﭔ ﺎ ﺗﮯ ﺑﮭﯿﭵﯿﻨﺪے ِرﯾﮩﮯ‬
‫َﮨﯿﮟ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں دو َوﺣﯽ ِوی ﮐﺮﯾﻨﺪے ﮨﺎﺳﮯ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ِاﯾﮧ ﻟﻮک‬
‫زﻣﯿﻦ ﺗﮯ ُﭨﺮدے ِﭘﮭﺮدے ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ ِرﯾﮩﮯ‪ ،‬ﺟﻮ ݙﯾﮑﮫ‬
‫ﮐﯿﮩﻮ َﺟﮩﯽ َﺗﮭﺌﯽ‬ ‫ﻋﺎﻗﺒﺖ‬ ‫ی‬ ‫د‬
‫ِ‬ ‫ﻟﻮﮐﺎں‬ ‫ﻧﮭﺎں‬ ‫ِﮔﮭﻨﺪے ﺟﻮ ُ‬
‫ا‬
‫ُ‬
‫ِﺟﮩﮍے اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ دے ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ آﺧﺮت دا ﮔﮭﺮ ُاﻧﮭﺎں‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ َﭔ ُﮩﻮں َﭼ ٘ﻨ ﺎ ﮨﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے ﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎری‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں َول ِوی َﺳﻤﺠﮫ ﻧﮭﯿﮟ آﻧﺪی )‪(١٠٩‬۔ آﺧﺮ رﺳﻮل‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ﮐﻨُﻮں ﺑﮯ آس ِﺗﮭﯽ ﺌﮯ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں َﺳﻤﺠﮫ ِﮔﮭﺪا ﺟﻮ‬
 ‫او َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻓﺘﺢ دے ﺑﺎرے ﮐُﻮڑے ِﺗﮭﯽ ِﺌﻦ‪ ،‬ﺗﺎں ُاﻧﮭﺎں‬
‫ﮐﻮﻟﮫ َاﺳﺎݙی َﻣﺪد آ ﭘُ ﮩﻨﺘﯽ‪َ ،‬ﭔﺲ ﻧﺠﺎت ݙے ِݙﺗﯽ َاﺳﺎں‬
‫ﺟﯿﮑﻮں ﭼﺎﮨﯿﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺳﺎݙا ﻋﺬاب ُاوں ﻗﻮم ﮐﻨُﻮں ﻧﮭﯿﮟ َﭨﻠﺪا‪،‬‬
‫)دی ﻗﻮم( ﮨﮯ )‪(١١٠‬۔ َاﻟﺒﺘﮧ اﻧﮭﺎں‬
‫ِﺟﮩﮍی ﺟﻮ ُﻣﺠﺮﻣﺎں ِ‬
‫ﻟﻮﮐﺎں دے ِﻗ ّﺼﯿﺎں ِوچ ﻋﻘﻞ ﺳﻤﺠﮫ َرﮐﮭ واﻟﯿﺎں ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫ِﻋﺒﺮت ِدی ﺟﺎء ﮨﮯ‪ِ ،‬اﯾﮧ )ﻗﺮآن( ﮐﻮﺋﯽ ِاﮨﺠﯽ ﺎﻟﮫ ﻧﮭﯿﮟ‪،‬‬
‫ِﺟﮩﮍی ﮔﮭﮍ ِﮔﮭﺪّ ی ﮨﻮوے‪ ،‬ﺑﻠﮑﮧ ِاﯾﮧ ﺗﺎں ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ِاﯾﮟ‬
‫ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ دا ﮨﮯ ُاوﻧﺪی ِوی ﺗﺼﺪﯾﻖ ﮐﺮﯾﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ ﮨﺮ َﺷﺌﮯ‬
‫ِدی ِاﯾﻨﺪے ِوچ ﺗﻔﺼﯿﻞ ِݙﺗﯽ ﺌﯽ ﮨﮯ َاﺗﮯ ِاﯾﮧ ِاﯾﻤﺎن واﻟﯽ‬
‫ﻗﻮم ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﺪاﯾﺖ ﺗﮯ رﺣﻤﺖ دا ﺑﺎﻋﺚ ﮨﮯ )‪(١١١‬۔‬

‫ﺳﻮرۃ رﻋﺪ ﻣﮑﯿﮧ‬

‫ﺷﺮوع ﮨﮯ َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎں ﻧﺎل ِﺟﮩﮍا َﭔ ُﮩﻮں ﻣﮩﺮﺑﺎن ﺗﮯ َوݙی‬

‫رﺣﻤﺖ واﻻ ﮨﮯ‬
 ‫)اے رﺳﻮل( ِاﯾﮧ َاﻟﻠﮧ ِدی ﮐﺘﺎب ِدﯾﺎں‬
‫اﻟﻒ‪ ،‬ﻻم‪ ،‬ﻣﯿﻢ‪ ،‬را۔ َ‬

‫آﯾﺎﺗﺎں ِﮨﻦ ِﺟﮩﮍی ﺟﻮ ﺗﯿ ے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں َﺗﯿﮟ دو ِ‬

‫ﻧﺎزل‬
‫ِﮐﯿﺘﯽ ﺌﯽ ﮨﮯ ِاﯾﮧ ﺑﺎﻟﮑﻞ ّ‬
‫ﺣﻘﯽ ﮨﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ ڈﮬﯿﺮ ﻟﻮک ِاﯾﻨﺪے‬
‫ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻦ آﻧﺪے )‪(١‬۔ َاﻟﻠﮧ ﺗﺎں ُاوﮨﻮ ﮨﮯ‪ ،‬ﺟﯿﮟ‬
‫اﺳﻤﺎﻧﺎں ﮐُﻮں ﺑﻐﯿﺮ ﺗﮭﻤﺒﯿﺎں دے ُا ّﭼﺎ ﮐﮭﮍا ﮐﺮ ﮐﮭﮍاﺋﮯ‬
‫ُﺗﺴﺎں ﺧﻮد ﺟﯿﻮﯾﮟ ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ݙﯾﮑﮭﺪے وے‪َ ،‬ول او‬
‫اﻋﻠﯽ دے ﺗﺨﺖ( ﺗﮯ ﻗﺎﺋﻢ ﺗﮯ داﺋﻢ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ٰ‬ ‫)اﻗﺘﺪار‬
‫ِ‬ ‫ﻋﺮش‬
‫ُاوں ِﺳﺠﮫ ﺗﮯ َﭼﻨﺪر ﮐُﻮں ﭘﺎﺑﻨﺪ ﮐﺮ َرﮐﮭﺌﮯ ﺟﻮ َﮨﺮ ﮐﻮﺋﯽ‬
‫َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻣﻘﺮرہ ُﻣﺪّ ت دے اﻧﺪر ُﭨﺮدا رﮨﮯ‪ ،‬او َﮨﺮ ﮐَﻢ ِدی َﭼ ٘ﻨ ﯽ‬
‫ﺗﺪﺑﯿﺮ ﮐﺮﯾﻨﺪے‪َ ،‬اﭘ ِ ﯿﺎں ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ﮐُﻮں ﮐﮭﻮل ﺗﮯ ﺑﯿﺎن‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪے ﺗﺎں ﺟﻮ ُﺗﮩﺎﮐﻮں َاﭘ ﯿﮟ َر ّب ِدی ﻣﻼﻗﺎت دا ﯾﻘﯿﻦ‬
‫ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵﮯ )‪(٢‬۔ َاﺗﮯ او ُاوﮨﻮ ﮨﮯ ﺟﯿﮟ زﻣﯿﻦ ﮐُﻮں‬
‫دَ ﮔﮭﯿﺮے‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے ِوچ ﭘﮩﺎڑ ﺗﮯ درﯾﺎ ﭔ ﺎ ِﺋﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ َﮨﺮ ﻗﺴﻢ‬
‫دے َﭘﮭﻼں ِوچ ُاﻧﮭﺎں دے ݙوں ݙوں ﺟﻮڑے َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫ِﮨﻦ‪ ،‬او رات )دے َاﻧﺪﮬﺎرے( ِوچ ݙﯾ ٘ﻨﮧ ﮐُﻮں ُﻟﮑﺎ‬
‫ُﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ِاﯾﻨﺪے ِوچ ﻏﻮر ﺗﮯ ِﻓﮑﺮ ﮐﺮݨ واﻟﯽ‬
‫َﻗﻮم ِﮐﯿﺘﮯ ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ِﮨﻦ )‪(٣‬۔ َاﺗﮯ زﻣﯿﻦ دے ﮐﺌﯽ ﮐﺌﯽ ﻃﺮح‬
‫دے ﻃﺒﻘﮯ ِﮨﻦ ِﺟﮩﮍے ِﮨﮏ َﭔﺌﮯ ﻧﺎل ُﺟﮍے ﮨﻮ ِﺋﻦ َاﺗﮯ اﻧﮕﻮراں‬
‫دے ﺑﺎغ ِﮨﻦ‪َ ،‬ر ّڑﮬﯿﮟ واﻟﯿﺎں زﻣﯿﻨﺎں ِﮨﻦ‪ ،‬ﮐﮭﺠﯿﺎں ِﮨﻦ‪،‬‬
‫ﺗﮭ ّ ے واﻟﯿﺎں ﺗﮯ ﺑﻐﯿﺮ ﺗﮭ ّ ے واﻟﯿﺎں! ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ﮐﮭﺎوݨ دے ﺳﻮاد ِوچ َاﺳﺎں‬
‫َ‬ ‫ِﮨﮑّﻮ ﭘﺎ ِ ﯿﮟ ِݙﺗﺎ وﯾﻨﺪے َاﺗﮯ‬
‫اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِﮨﮏ َﭔﺌﯽ ُاﺗﮯ ﻓﻮﻗﯿﺖ ﺑﺨﺸﯽ ﮨﮯ ﺑﯿﺸﮏ ِاﯾﻨﺪے‬
‫ِوچ ﻋﻘﻞ ﮐﻨُﻮں ﮐَﻢ ِﮔﮭ ّﻨ واﻟﯿﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ِﮨﻦ )‪(٤‬۔‬
‫َاﺗﮯ ﺗﻌﺠﺐ آﻟﯽ‪ ،‬ﻋﺠﺐ ﺎﻟﮫ ﺗﺎں اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِدی ِاﯾﮩﺎ ﮨﮯ‪،‬‬
‫ﺟﻮ َﭴ اں َاﺳﺎں ﻣﭩﯽ ِﺗﮭﯽ ُ‬
‫وﯾﺴﻮں ﺗﺎں ﮐﯿﺎ ﺿﺮور ﻧﻮﯾﮟ‬
‫وﯾﺴﻮں؟ ِاﯾﮩﮯ ﻟﻮک ِﮨﻦ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے آﭘ ﯿﮟ‬ ‫ِﺳﺮوں َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﮯ ُ‬
‫َر ّب دا ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮﯾﻨﺪے ِﮨﻦ َاﺗﮯ ِاﯾﮩﮯ ِای ِﮨﻦ ِﺟﻨﮭﺎں ِدﯾﺎں‬
‫ِ ّﭽﯿﺎں ِوچ ﻼ ٘ﻧﻮے )ﻣﺼﯿﺒﺘﺎں دے ﻃﻮق( ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﯾﮩﮯ‬
‫ِای ﻟﻮک دوزﺧﯽ ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ دوزخ ِوچ‪ ،‬ﮨﻤﯿﺸﮧ ِﮐﯿﺘﮯ َر ِ‬
‫ﮨﺴﻦ‬
‫)‪(٥‬۔ َاﺗﮯ َﻣﯿﮟ ﮐﻨُﻮں َﺑﮭﻼﺋﯽ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﺑُﺮاﺋﯽ ﻣﻨﮕ دی‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‪ ،‬ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﻋﺒﺮﺗﻨﺎک‬ ‫ِ‬ ‫ﺟﻠﺪی َﭘﮯ‬
‫ﻣﺜﺎﻻں ﮔﺰر ُﭼﮑﯿﺎں ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺗﯿ ا َر ّب ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ُاﻧﮭﺎں‬
‫ِدﯾﺎں زﯾﺎدﺗﯿﺎں دے ﺑﺎوﺟﻮد ﺑﺨﺶ ݙﯾﻮݨ واﻻ ﮨﮯ ﺗﺎﮨﻢ ﺗﯿ ا‬
‫َر ّب ﻋﺬاب ݙﯾﻮݨ ِوچ َﭔ ُﮩﻮں ﺳﺨﺖ ﮨﮯ )‪(٦‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں‬
‫ﮐﮭﯿﻨﺪن ﺟﻮ ُاوﻧﺪے َر ّب‬
‫ِ‬ ‫ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻔﺮ ِاﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪َ ،‬ا‬
‫ﻧﺎزل‬ ‫ُ‬
‫ِدی ﻃﺮﻓﻮں ) ِاﯾﮟ رﺳﻮل اﺗﮯ( ﮐﻮﺋﯽ آﯾﺖ ﮐﯿﻮں ِ‬
‫)اے رﺳﻮل( در َاﺻﻞ ُﺗﻮں )ﻋﺬاب‬ ‫ﻧﮭﯿﮟ َﭘﺌﯽ ِﺗﮭﯿﻨﺪی‪َ ،‬‬
‫)اووﯾﮟ ِوی( ﮨﺮ ﻗﻮم ِﮐﯿﺘﮯ ﮐﻮﺋﯽ‬ ‫ﮐﻨُﻮں( ݙراوݨ واﻻ ﮨﯿﮟ ُ‬
‫ﻧﮧ ﮐﻮﺋﯽ ﮨﺪاﯾﺖ ﮐﺮݨ واﻻ ﺿﺮور ﮨﻮﻧﺪے )‪(٧‬۔ َاﻟﻠﮧ ﭴﺎ ﺪا‬
‫ﮐﮭﮍے‪ ،‬ﺟﻮ ﮐُﺠﮫ ﮐﻮﺋﯽ ذال اﭘ ﯿﮟ ﭘﯿﭧ ِوچ ﮔَﮭﺘّ ﯽ َودّ ی‬
‫ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ﭘﯿﭧ ِوچ ُﺳﻨﮕﮍدا َرﮨﻨﺪا ﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ‬
‫ُاوﻧﺪے ِوچ َودﮬﺪا َرﮨﻨﺪا ﮨﮯ‪َ ،‬ﮨﺮ َﺷﺌﮯ دا ِﮨﮏ َاﻧﺪازہ ﻣﻘﺮر‬
‫ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ )‪(٨‬۔ او ُﻟﮑّﯽ ﮨﻮﺋﯽ َﺷﺌﮯ ِﺗﮯ ﻇﺎﮨﺮ َﺷﺌﮯ ﮐُﻮں ِوی‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں ﮐﻨُﻮں َوݙا ﮨﮯ ُا ّﭼﮯ ُرﺗﺒﮯ واﻻ ﮨﮯ )‪(٩‬۔‬
‫ْ‬ ‫ﭴﺎ ﺪا ﮨﮯ ‪ ،‬او‬
‫َاﺗﮯ ُاوﻧﺪے ِﮐﯿﺘﮯ ﺑﺮاﺑﺮ ﮨﮯ ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﮩﺎݙے ِو ُﭼﻮں ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ﺎﻟﮫ ُﻟﮑﺎ ﺗﮯ َاﮨﺪے ﯾﺎ ُا ّﭼﺎ ﭔﻮل ﺗﮯ ُﺳ ﻮﯾﻨﺪے َاﺗﮯ ﯾﺎ ﮐﻮﺋﯽ‬
‫رات ﮐُﻮں ُﻟﮏ ُﭼﮭﭗ وﯾﻨﺪے َاﺗﮯ ݙﯾ ٘ﻨﮧ ﮐُﻮں ُﭨﺮدا ِﭘﮭﺮدا‬
‫َرﮨﻨﺪے )‪(١٠‬۔ َﮨﺮ ﺷﺨﺺ ِﮐﯿﺘﮯ ُاوﻧﺪے َا ﻮں ﺗﮯ ُاوﻧﺪے‬
 ‫ِﭘﭽﮭﻮں ُﺟﭧ دے ُﺟﭧ ﭼﻮﮐﯿﺪار ﻟ ﮯ ﮨﻮ ِﺋﻦ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے َاﻟﻠﮧ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ‬
‫ِ‬ ‫دے ُﺣﮑﻢ دے ﻣﻄﺎﺑﻖ ُاوﻧﺪی ﺣﻔﺎﻇﺖ‬
‫ﮐﮩﯿﮟ ﻗﻮم ِدی ﺣﺎﻟﺖ ﮐُﻮں ﻧﮭﯿﮟ ﺑﺪﻟﯿﻨﺪا‪ ،‬ﺟﮯ ﺗﻮڑﯾﮟ او‬
‫ﺧﻮد آﭘ ﯿﮟ آپ ِوچ ﺗﺒﺪﯾﻠﯽ ﻧﮧ ِﮔﮭﻦ آوے‪َ ،‬اﺗﮯ َﭴ اں َاﻟﻠﮧ‬
‫ﮐﮩﯿﮟ ﻗﻮم ﮐُﻮں ﻣﺼﯿﺒﺖ ِوچ ﮔﮭﺘّ دا ِارادہ ﮐﺮﯾﻨﺪے ﺗﺎں‬
‫َول ﭨﻞ ﻧﮭﯿﮟ َﺳ ﺪی‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوں ﻗﻮم ِﮐﯿﺘﮯ ُاوں ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا‬
‫ﮐﻮﺋﯽ ِﭔﯿﺎ ﭨﻮرݨ واﻻ )ﮐﺎرﺳﺎز( ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(١١‬۔ ُاوﮨﻮ ﺗﺎں‬
‫ﮭﻤ ݙﯾﮑﮭﯿﻨﺪے ﺟﯿﻨﺪے‬ ‫ﮨﮯ ِﺟﮩﮍا ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﺑﺠﻠﯽ دے ِﮐ ّ‬
‫ﯿﯩﮧ ِوی( آس ُاﻣﯿﺪ ِوی َﭘﯿﺪا‬
‫)ﻣ ٘‬
‫ﻧﺎل ݙر ِوی ﻟ ﺪے ﺗﮯ ِ‬
‫ِﺗﮭﯿﻨﺪی ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﮨﻮ )آﺑﯽ ﺑﺨﺎرات ﻧﺎل( ﻟ ﯾﮯ ﮨﻮﺋﮯ َﺟﮭﮍ‬
‫ﺑﮭﯿﭵﯽ َرﮐﮭﺪے )‪(١٢‬۔ َاﺗﮯ َﺑﺪﻻں ِدی ﺎج ُاوﻧﺪی ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ﺳﻤﯿﺖ ُاوﻧﺪی ﭘﺎﮐﯽ ﺑﯿﺎن ﮐﺮﯾﻨﺪی ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ﻓﺮﺷﺘﮯ ُاوﻧﺪی‬
‫ﮨﯿﺒﺖ ﮐﻨُﻮں ُاوﮐﻮں َﮨﺮ َﺷﺌﮯ ﮐﻨُﻮں ﭘﺎک ݙﺳﯿﻨﺪن‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﮐﮍﮐﺪﯾﺎں ﺑﺠﻠﯿﺎں ﺑﮭﯿﭵﯿﻨﺪے ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺟﯿﮑﻮں َﭼﮩﻨﺪے‬
‫ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َﺳﭧ ﮔﮭﺘﯿﻨﺪے‪ ،‬ﻟﻮک ﺗﺎں َﭔﺲ َاﻟﻠﮧ‬
‫ﮨﻨﺪن‪َ ،‬ﭘﺮ او َﭔ ُﮩﻮں زﯾﺎدہ‬
‫دے ﻣﺘﻌﻠﻖ ﻟﮍدے ﺟﮭﮕﮍدے َر ِ‬
‫ﻃﺎﻗﺖ واﻻ ﮨﮯ )‪(١٣‬۔ ُاوں ﮐﻨُﻮں َﻣ ٘ﻨﮕﯽ ﮨﻮﺋﯽ دُ ﻋﺎ َاﺻﻠﯽ ﺗﮯ‬
‫ﺑﺮﺣﻖ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوں ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا ِﭔﻨﮭﺎں ﺟﻨﮭﺎں َا ﻮں ِوی‬
‫ﻣﻨﮕﺪن او ُاﻧﮭﺎں ِدی دُ ﻋﺎ َذری ﻗﺒﻮل ﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮ ﺳ ﺪے‬ ‫ِ‬
‫ُاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِدی ﻣﺜﺎل ِاﯾﻮﯾﮟ ﮨﮯ ‪ ،‬ﺟﯿﻮﯾﮟ ﺟﻮ ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ﭘﺎ ِ ﯿﮟ دو َﭘﺮے ﮐﻨُﻮں ﭔُﮏ َاݙے ﺟﻮ او ُاوﻧﺪے َﮨﺘﮫ َ‬
‫آو ٘ﻧﭵﮯ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ او ُاوﻧﺪے َﺗﺌﯿﮟ آﭘﻮں ﻧﮭﯿﮟ ﭘُ ﭳ َﺳ ﺪا‪ِ ،‬اﯾﮟ ﻃﺮح‬
‫ﮐﺎﻓﺮاں ِدی دُ ﻋﺎ ﮔُﻤﺮاﮨﯽ دے ِﺳﻮا ﮐُﺠﮫ ِوی ﻧﮭﯿﮟ )‪(١٤‬۔‬
‫َاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ﮐُﻮں ِای َﺳﺠﺪا ﮐﺮﯾﻨﺪے‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ َاﺳﻤﺎﻧﺎں ِوچ‬
‫ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ زﻣﯿﻦ ِوچ ﮨﮯ‪ ،‬ﭼﺎﮨﮯ ﺧﻮﺷﯽ ﻧﺎل‬
‫ﺑﮭﺎوﯾﮟ َﻣﺠﺒﻮر ِﺗﮭﯽ ﺗﮯ! َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں دے ِﭘﭽﮭﺎﻧﻮﯾﮟ ِوی‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن(‬
‫ِ‬ ‫)ﺳﺠﺪے‬ ‫ﺳﻮﯾﻞ ﮐُﻮں ِوی‪ ،‬ﺗﮯ ﺷﺎم ﮐُﻮں ِوی َ‬
‫)اے رﺳﻮل( ﭘُ ّﭽﮫ ﺟﻮ َاﺳﻤﺎﻧﺎں ﺗﮯ زﻣﯿﻦ ﮐُﻮں ﺑ َ‬
‫ﺎوݨ‬ ‫)‪(١٥‬۔ َ‬
‫ﺎوݨ واﻻ ﮐُﻮݨ ﮨﮯ آﮐﮫ ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ ِای ﮨﮯ‪ ،‬ﭘُ ﭽﮫ ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں‬ ‫َﭨ َ‬
‫ﮭﮩ َ‬
‫ُاوﮐﻮں ﭼﮭﻮڑ ﺗﮯ ِاﮨﺠﯿﺎں ﮐُﻮں ﮐﯿﻮں آﭘ ﺎں ﮐﺎرﺳﺎز ﺑ ﺎ‬
‫ِﮔﮭﺪّ ے ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے ﺟﻮ ﺧﻮد آﭘ ﯿﮟ آپ ﮐُﻮں ﻧﮧ ﮐﻮﺋﯽ ﻧﻔﻊ‬
‫رﮐﮭﯿﻨﺪن َاﺗﮯ ﻧﮧ ُﻧﻘﺼﺎن ﭘُ َ‬
‫ﭽﺎوݨ دا‪ ،‬ﭘُ ّﭽﮫ‬ ‫ِ‬ ‫ݙﯾﻮݨ دا اﺧﺘﯿﺎر‬
 ‫ﺟﻮ ﮐﯿﺎ َاﻧﺪﮬﺎ ﺗﮯ ُﺳﭵﺎﮐﺎ ِﮨﮑّﻮ ﺟﯿﮩﮯ ِﮨﻦ‪ ،‬ﮐﯿﺎ َاﻧﺪﮬﺎرا ﺗﮯ‬
‫ﺳﻮﺟﮭﻼ ِﮨﮏ ﺑﺮاﺑﺮ ﮨﻮﻧﺪے‪ ،‬ﮐﯿﺎ اﻧﮭﺎں َاﻟﻠﮧ ِﮐﯿﺘﮯ ِاﮨﺠﮯ ِای‬
‫ﺷﺮﯾﮏ ﺑ ﺎ ِﺋﻦ ِﺟﻨﮭﺎں َاﻟﻠﮧ ِدی ﻣﺨﻠﻮق واﻧﮕﻮں ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ﻣﺨﻠﻮق َﭘﯿﺪا ﮐﺮ ِﮔﮭﺪّ ی ﮨﻮوے‪ ،‬ﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں او َاﻟﻠﮧ ِدی‬
‫ﻣﺨﻠﻮق واﻧﮕﻮں ﻧﻈﺮدی ِوی ﮨﻮوے ُﺗﻮں آﮐﮫ ݙے ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ‬
‫ِای ﮨﺮ َﺷﺌﮯ َﭘﯿﺪا ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﮯ َاﺗﮯ او ِﮨﮏ دا ِﮨﮏ ﮨﮯ وݙے‬
‫ُ‬
‫َﻗﮩﺮ ﺗﮯ ﻏﻀﺐ واﻻ ﮨﮯ )‪(١٦‬۔ اوں َاﺳﻤﺎن ﮐﻨُﻮں ِﻣ ٘‬
‫ﯿﯩﮧ‬
‫َوﺳﺎﯾﺎ َﭔﺲ آﭘ ﯿﮟ آﭘ ﯿﮟ ﺣﺴﺎب دے ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﺎﻟﮯ َوہ َﭘﮯ‬
‫َﭼﮭﻞ آﺋﯽ ﺗﺎں ُاﺗﮯ ﺟﮭ ﭼﺎ ﺗﮯ وﮨﯿﻨﺪی َﭼﻠﯽ ﺌﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ِﺟﮩﮍی َﺷﺌﮯ ﮩ ﯿﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﯾﺎ ﮐﻮﺋﯽ َﭔﺌﯽ َﺷﺌﮯ ﭔ َ‬
‫ﺎوݨ ِﮐﯿﺘﮯ‪،‬‬
‫ﺑﮭﺎ ُاﺗﮯ َﭘﮕﮭﺮﯾﻨﺪی ﮨﮯ‪ُ ،‬اوﻧﺪے ُاﺗﮯ ِوی ُاوں َواﻧﮕﻮں َﺟﮭ‬
‫ِﺗﮭﯽ آﻧﺪی ﮨﮯ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﻃﺮح َاﻟﻠﮧ ﺣﻖ )ﺳﭻ( ﺗﮯ ﺑﺎﻃﻞ )ﮐُﻮڑ(‬
‫ﻧﮑﻤﯽ َﺷﺌﮯ ﮨﭩﺎ‬
‫ِدﯾﺎں ِﻣﺜﺎﻻں ݙﯾﻨﺪے َﭔﺲ ﺟﮭ ﺟﮩﯽ ّ‬
‫ِﮔﮭﺪّ ی وﯾﻨﺪی ﮨﮯ َاﺗﮯ ﭘﺎ ِ ﯿﮟ ِﺟﮩﮍا اﻧﺴﺎن ﮐُﻮں ﻓﺎﺋﺪہ‬
‫ﭘُ ﭽﯿﻨﺪے او زﻣﯿﻦ ﺗﮯ رہ وﯾﻨﺪے‪ِ ،‬اﯾﮟ ﻃﺮح َاﻟﻠﮧ‬
‫)ﺳﻤﺠﮭﺎوݨ ِﮐﯿﺘﮯ( ﻣﺜﺎﻻں ﺑﯿﺎن ﮐﺮﯾﻨﺪے )‪(١٧‬۔ اﻧﮭﺎں‬
‫َ‬
 ‫ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ِﺟﻨﮭﺎں َاﭘ ﯿﮟ َر ّب ِدی ﺎﻟﮫ َﻣﻦ ِﮔﮭﺪّ ی‪،‬‬
‫َﺑﮭﻼﺋﯽ ِای َﺑﮭﻼﺋﯽ ﮨﮯ َاﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں ُاوﻧﺪی ﺎﻟﮫ ﻧﮧ َﻣﻨّﯽ‬
‫ﺗﺎں ﺑﯿﺸﮏ زﻣﯿﻦ ِوچ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ﮨﮯ ﺟﯿﮑﺮ ﺳﺎرے دا ﺳﺎرا‬
‫ُاﻧﮭﺎں ﮐﻮﻟﮫ آ َو ٘ﻧﭵﮯ‪ ،‬ﺑﻠﮑﮧ ِاﯾﮩﻮ ِﺟﺘّ ﯽ ِﭔﯿﺎ ِوی ِﻣﻞ َو ٘ﻧﭵﮯ‪،‬‬
‫)اﻟﻠﮧ ِدی َﭘﮑﮍ دا( ﺑﺪﻟﮧ ﻧﮭﯿﮟ ِﺗﮭﯽ‬ ‫ﺗﺎں وی اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ َ‬
‫ِ‬
‫َﺳ ﺪا‪ ،‬اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﺳﺨﺘﯽ ﻧﺎل ﺣﺴﺎب ِﮔﮭﺪّ ا‬
‫وﯾﺴﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں دا ِﭨﮑﺎ ﺎں دوزخ ﮨﮯ َاﺗﮯ او َرﮨ ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫َﭔ ُﮩﻮں ﮔَﻨﺪی َﺟﺎء ﮨﮯ )‪(١٨‬۔ َﺑﮭﻼ ِﺟﮩﮍا َﺷﺨﺺ ﭴﺎ ﺪے ﺟﻮ‬
‫ﺟﻮ ﮐُﺠﮫ ﺗﯿ ے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ﺗﯿﮟ دو ِ‬
‫ﻧﺎزل ِﮐﯿﺘﺎ ﺌﮯ‬
‫او ﺑﺎﻟﮑﻞ َﺳﭻ ﮨﮯ‪َ ،‬ﺑﮭﻼ او ُاوں ﺷﺨﺺ وا ٘ﻧﮕُﻮں ِﺗﮭﯽ‬
‫َﺳ ﺪے ِﺟﮩﮍا ) ِاﯾﮟ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﻨُﻮں( َاﻧﺪﮬﺎ ﮨﻮوے؟ ﺑﯿﺸﮏ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن )‪(١٩‬۔‬
‫ِ‬ ‫ﻋﻘﻞ َﺳﻤﺠﮫ واﻟﮯ ﻟﻮک ِای ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ِاﯾﮩﮯ )ﻧﯿﮏ( ﻟﻮک َاﻟﻠﮧ ﻧﺎل ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﻮﺋﮯ ﻗﻮل ﻗﺮار ﮐُﻮں ﭘُ ﻮرا‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن َاﺗﮯ ُاوﮐﻮں ﻧﮭﯿﮟ ُﺗﺮڑﯾﻨﺪے )‪(٢٠‬۔ َاﺗﮯ ِاﯾﮧ ﻟﻮک‬
‫ِ‬
‫ﮐﮭﺪن ﺟﯿﻨﺪے ِﮐﯿﺘﮯ َاﻟﻠﮧ‬ ‫ﺳﮑﻮت )راﺑﻄﯿﺎں( ﮐﻮں ِﻣﻼﺋﯽ َر ِ‬
‫ِﻣﻼﺋﯽ َرﮐﮭ دا ُﺣﮑﻢ ِݙﺗﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﭘ ﯿﮟ َر ّب ﮐﻨُﻮں‬
 ‫ﮨﻨﺪن‪َ ،‬اﺗﮯ ﮔﻨﺪے ﻋﺬاب ﮐﻨُﻮں ﮐ َ ٘ﻨﺒﺪے ﺗﮭﮍﮐﺪے‬
‫ݙردے َر ِ‬
‫ﮨﻨﺪن )‪(٢١‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک )ﻣﺼﯿﺒﺖ وﯾﻠﮯ( َاﻟﻠﮧ ِدی‬
‫َر ِ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﺧﻮﺷﻨﻮدی ﺣﺎﺻﻞ ﮐﺮݨ ِدی ﺧﺎﻃﺮ َﺻﺒﺮ اﺧﺘﯿﺎر‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن ِﺟﮩﮍا‬
‫ِ‬ ‫ﮐﮭﯿﻨﺪن َاﺗﮯ ﺧﺮچ‬
‫ِ‬ ‫َاﺗﮯ ﻧﻤﺎز ﮐُﻮں ﻗﺎﺋﻢ َر‬
‫ﮐُﺠﮫ َاﺳﺎں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِرزق دے ﻃﻮر ﺗﮯ ُﻟﮑﺎ ﺗﮯ ݙﯾﻨﺪے‬
‫َﮨﯿﮟ ﯾﺎ ﺳﺎرﯾﺎں دے ﺳﺎﻣ ﯿﮟ ݙﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﯿﮑﯽ ﻧﺎل‬
‫َﺑﺪی ﮐُﻮں دَ ﻓﻊ ﮐﺮﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ‪ِ ،‬اﯾﮩﮯ او ﻟﻮک ِﮨﻦ ِﺟﻨﮭﺎں‬
‫ِﮐﯿﺘﮯ آﺧﺮت دا ﺳﻮﮨ ﺎں ﮔﮭﺮ ﮨﮯ )‪(٢٢‬۔ ُاﺗﮭﺎں ﮨﻤﯿﺸﮧ ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫وﯾﺴﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫)ﺧﻮﺷﯿﺎں دے( ﺑﺎغ ِﮨﻦ ِﺟﻨﮭﺎں ِوچ او َوڑ ِ‬
‫ﮨﻮﺳﻦ ُاﻧﮭﺎں دے ِﭘﯿﻮ ݙاݙﯾﺎں ِو ُﭼﻮں‪،‬‬
‫ِﺟﮩﮍے ﮐﻮﺋﯽ ﻧﯿﮏ ِ‬
‫اﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں ذاﻟﯿﮟ )ﭨﭕﺮﯾﺎں( ِو ُﭼﻮں‪ ،‬ﺗﮯ اﻧﮭﺎں ِدی َاوﻻد‬
‫)دﮬﯿﺎں ﭘُ ﺘﺮاں( ِو ُﭼﻮں او ِوی ُاݙاﺋﯿﮟ وﯾﺴﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻓﺮﺷﺘﮯ‬
‫ِ‬
‫ﮭﯿﺴﻦ )‪(٢٣‬۔‬
‫)اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ( ﮨﺮ دروازے ﮐﻨُﻮں داﺧﻞ آ ِﺗ ِ‬ ‫ُ‬
‫)اﮐﮭﯿﺴﻦ ﺟﻮ( ﺳﻼﻣﺘﯽ ﮨﮯ ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ﮐﯿﻮں ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں‬ ‫َ‬
‫)ﮨﺮ ﻣﺼﯿﺒﺖ ُاﺗﮯ( ﺻﺒﺮ ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﯿﺎ َﮨﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ ) ِاﯾﻨﺪے ﺑﺪﻟﮯ‬
‫ِوچ( آﺧﺮت دا ﮔﮭﺮ ﺗﺎں َﭔ ُﮩﻮں َﭼ ٘ﻨ ﺎ ﮨﮯ )‪(٢٤‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے‬
‫ﻟﻮک َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎل دے ﻗﻮل اﻗﺮار ﮐُﻮں َﭘﮑﺎ ﮐﺮ ﺗﮯ ِوی َﺗﺮوڑ‬
‫ݙﯾﻨﺪن‪َ ،‬اﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ِﺟﮩﮍی )ﺳﮑﻮت( ﮐُﻮں ﺟﻮڑی َرﮐﮭ دا‬ ‫ِ‬
‫ُﺣﮑﻢ ِݙﺗﺎ ﮨﻮﺋﮯ ُاوﮐﻮں ِوی ﻗﺎﺋﻢ ﻧﮭﯿﮟ َرﮐﮭﯿﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ ﻓﺴﺎد ﻣﭽﺎﺋﯽ َر ِ‬
‫ﮐﮭﺪن‪ِ ،‬اﯾﮩﮯ ﻟﻮک ِﮨﻦ ِﺟﻨﮭﺎں‬
‫ِﮐﯿﺘﮯ ﻟﻌﻨﺖ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﮔَﻨﺪہ ِﭨﮑﺎ ﺎں ﮨﮯ )‪(٢٥‬۔ َاﻟﻠﮧ‬
‫ﺟﯿﻨﺪے ِﮐﯿﺘﮯ َﭼﮩﻨﺪے ِرزق ﮐُﮭﻼ ﮐﺮ ݙﯾﻨﺪے‪ ،‬ﺑﮭﺎﻧﻮﯾﮟ ﻗﺪر‬
‫دے ﻣﻄﺎﺑﻖ ݙﯾﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ او دُ ﻧﯿﺎوی زﻧﺪﮔﯽ ِوچ ِای ﺧﻮش‬
‫َودّ ے ِﮨﻦ‪ ،‬ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ دُ ﻧﯿﺎوی زﻧﺪﮔﯽ آﺧﺮت دے ﻣﻘﺎﺑﻠﮯ ِوچ‬
‫ﺗﮭﻮڑے ﺟﯿﮩﮯ ﻓﺎﺋﺪے دے ِﺳﻮا ﮐُﺠﮫ ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‬
‫)‪(٢٦‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻔﺮ اﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﮯ‪ ،‬او َا ِ‬
‫ﮨﺪن ﺟﻮ‬
‫َاﻟﻠﮧ ِدی ﻃﺮﻓﻮں ِاﯾﻨﺪے ُاﺗﮯ ﮐﻮﺋﯽ ِﻧﺸﺎﻧﯽ ﮐﯿﻮں ﻧﮭﯿﮟ‬
‫)اے رﺳﻮل( آﮐﮫ ݙے ﺟﻮ ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ ﺟﯿﮑﻮں‬ ‫ﻧﺎزل ﺗﮭﺌﯽ‪َ ،‬‬
‫ِ‬
‫َﭼﮩﻨﺪے ﮔُﻤﺮاہ ﮐﺮ ݙﯾﻨﺪے َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ُاوں دو رﺟﻮع ﮐﺮے‬
‫ُاوﮐﻮں آﭘ ﺎں ِﺳﺪّ ﮬﺎ َراہ ݙﯾﮑﮭﯿﻨﺪے )‪(٢٧‬۔ ِاﮨﺠﮯ ﻟﻮک‬
‫آﻧﺪن َاﺗﮯ ُاﻧﮭﺎں دے ِدل ِوی َاﻟﻠﮧ دے ذﮐﺮ ﻧﺎل‬
‫ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ ِ‬
‫ﮭﻨﺪن َﭘﺘﮧ ﮨﻮوے ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ دے ذﮐﺮ‬
‫ِاﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮐﺮ ِﮔ ِ‬
 ‫ﻧﺎل ِد ّﻻں ﮐُﻮں ِاﻃﻤﯿﻨﺎن ﺿﺮور ﺣﺎﺻﻞ ِﺗﮭﯿﻨﺪے )‪(٢٨‬۔‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‪ ،‬او‬
‫ِ‬ ‫آﻧﺪن َاﺗﮯ ﻧﯿﮏ َﻋﻤﻞ‬
‫ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ ِ‬
‫ﺧﻮش ﻧﺼﯿﺐ ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ َﭼ ٘ﻨ ﯽ َﺟﺎء ﮨﮯ َول‬
‫)اے رﺳﻮل( ِاﯾﮟ ﻃﺮح َاﺳﺎں ﺗﯿﮑﻮں‬ ‫َو ٘ﻧﭵ ِﮐﯿﺘﮯ )‪(٢٩‬۔ َ‬
‫ِﮨﮏ ِاﮨﺠﯽ ُا ّﻣﺖ ِوچ ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ ﮨﮯ‪َ ،‬ﺟﯿﮟ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﮐَﺌﯽ‬
‫ُاﻣﺘّ ﺎں ﮔﺰر ُﭼﮑ ِﺌﻦ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ ُﺗﻮں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں او )ﮐﻼم َﭘﮍھ(‬
‫ﺳ ﺎوﯾﮟ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﺟﻮ َاﺳﺎں َﺗﯿﮟ دو وﺣﯽ ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﮯ‪َ ،‬ﭴ اں‬
‫ﺟﻮ اﻧﮭﺎں َاﭘ ﯿﮟ ُاﺗﮯ واﻟﮯ َﭔ ُﮩﻮں ﻣﮩﺮﺑﺎن دا ِاﻧﮑﺎر ِﮐﯿﺘﺎ‬
‫ﮨﻮﺋﮯ آﮐﮫ ݙے ﺟﻮ ُاوﮨﻮ ﺗﺎں ﮨﮯ ﻣﯿ ا َر ّب‪ُ ،‬اوں ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا‬
‫ِﭔﯿﺎ ﮐﻮﺋﯽ ﻣﻌﺒﻮد ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ ﺗﻮﮐّﻞ ِﮐﯿﺘﺎ‬
‫ﮨﻮﺋﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوں دو ِای رﺟﻮع ﮐﺮﯾﻨﺪاں )‪(٣٠‬۔ َاﺗﮯ ﮐﯿﺎ ِﺗﮭﯽ‬
‫وﯾﻨﺪا ﺟﯿﮑﺮ ﮐﻮﺋﯽ ِﭔﯿﺎ ﻗﺮآن ﮨﻮﻧﺪا‪ِ ،‬ﺟﯿﻨﺪے َاﺛﺮ ﻧﺎل ﭘﮩﺎڑ‬
‫ُﭨﺮݨ َﭘﮯ وﯾﻨﺪے‪ ،‬ﯾﺎ ُاوﻧﺪے ﻧﺎل زﻣﯿﻦ ﭨﻮﭨﮯ ﭨﻮﭨﮯ ِﺗﮭﯽ‬
‫وﯾﻨﺪی‪ ،‬ﯾﺎ ُاوﻧﺪی َوﺟﮧ ﮐﻨُﻮں ُﻣﺮدے ﭔﻮﻟ َﭘﮯ وﯾﻨﺪے ) ِاﯾﮧ‬
‫ِﮐﮩﮍی ﺎﻟﮫ ﮨﮯ( ﺑﻠﮑﮧ ﺳﺎرے ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ دے َﮨﺘّ ﮫ‬
‫ِوچ ِﮨﻦ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ِﺟﮩﮍے ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آ ِﺋﻦ ِاﯾﮟ‬
 ‫ﺴﻼ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ ِﺗﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ﺟﯿﮑﺮ َاﻟﻠﮧ َﭼﮩﻨﺪا ﺗﺎں‬‫ﺎﻟﮭﻮں َﺗ ّ‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں ِاﻧﺴﺎﻧﺎں ﮐُﻮں ﮨﺪاﯾﺖ ݙے ݙﯾﻨﺪا‪َ ،‬اﻟﺒﺘﮧ ِﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻔﺮ‬
‫اﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﮯ اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﺗﺎں ﮨﻤﯿﺸﮧ اﻧﮭﺎں دے ﮐﺮ ُﺗﻮﺗﺎں‬
‫دے َﺳ ٌﺒ ُﺒﻮں ﮐﻮﺋﯽ ﻧﮧ ﮐﻮﺋﯽ ﻣﺼﯿﺒﺖ آﻧﺪی َرﮨﺴﯽ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫ُاﻧﮭﺎں دے ﮔﮭﺮاں دے ﮐﻮﻟﮭﻮں ﮐﻮﻟﮭﻮں ﻟﮩﻨﺪی َرﮨﺴﯽ‪ِ ،‬اﯾﮧ‬
‫ﺗﻮڑﯾﮟ ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ دا وﻋﺪہ آوﯾﺴﮯ ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ وﻋﺪہ ﺧﻼﻓﯽ‬
‫)اے رﺳﻮل( ﺗﯿ ے ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ِوی‬ ‫ﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮﯾﻨﺪا )‪(٣١‬۔ َ‬
‫ﮭﻼں ِﮐﯿﺘﯿﺎں ﯿﺎں َﮨﻦ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ُاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں‬
‫رﺳﻮﻻں ﻧﺎل ِﮐ ّ‬
‫ﮐُﻮں ﻣﮩﻠﺖ ِݙﺗﯽ َرﮐﮭﯽ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ِاﻧﮑﺎر ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﯿﺎ ﮨﺎ‪َ ،‬ول‬
‫َﻣﯿﮟ ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﭘﮑﮍ ِﮔﮭﺪا‪َ ) ،‬ﭔﺲ ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭﻦ( ﻣﯿ ی ﺳﺰا‬
‫ِﮐﯿﮩﻮ ﺟﮩﯽ َﮨﺌﯽ )‪(٣٢‬۔ ﮐﯿﺎ ﺟﯿﮟ َﮨﺮ ِﺟﯽ ُاﺗﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ‬
‫او ﮐﻤﺎﻧﺪے َاﭘ ﯿﮟ ﭘﻮری ﻧﻈﺮ َرﮐﮭﯽ ﮨﻮﺋﯽ ﮨﮯ او ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬ﺟﻮ اﻧﮭﺎں َاﻟﻠﮧ دے ﺷﺮﯾﮏ ِوی ﭔ ﺎ ِﮔﮭﺪّ ن‪ُ ،‬ﺗﻮں‬
‫آﮐﮫ ذری اﻧﮭﺎں دے ﻧﺎں ﺗﺎں ݙﺳﺎؤ! ﮐﯿﺎ ُﺗﺴﺎں ُاوﮐﻮں‬
‫ِاﮨﺠﯽ ﺎﻟﮫ ِدی ﺧﺒﺮ ݙﯾﻨﺪے وے‪ِ ،‬ﺟﮩﮍی ﺟﻮ او آﭘ ِ ﯿﮟ‬
‫زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ ﭴﺎ ﺪا ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ! ﯾﺎ ِاﯾﮧ ﻣﺤﺾ ِاﯾﻮﯾﮟ آﮐﮫ‬
 ‫ݙﯾﻨﺪو‪ ،‬ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺗﺎں ِاﯾﮧ ﮨﮯ ﺟﻮ ﮐﺎﻓﺮاں ﮐُﻮں ُاﻧﮭﺎں ِدی‬
‫ﻣﮑّﺎری ﺳﻮﮨ ِ ﯿﮟ ﻧﻈﺮ آﻧﺪی ﮨﮯ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﻃﺮح اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ِﺳﺪّ ﮬﮯ َراہ ﮐﻨُﻮں روک ِݙﺗﺎ ﺌﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ﺟﯿﮑﻮں ﮔُﻤﺮاہ ﮐﺮ‬
‫ݙﯾﻮے‪َ ،‬ﭔﺲ ُاوﻧﺪے ِﮐﯿﺘﮯ ﮐﻮﺋﯽ َرﮨﻨﻤﺎ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٣٣‬۔‬
‫ِاﮨﺠﮯ ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ِاﯾﮟ دُ ﻧﯿﺎوی ِزﻧﺪﮔﯽ ِوچ ِوی ﻋﺬاب ﮨﮯ‬
‫َاﺗﮯ آﺧﺮت ﮐُﻮں ﺗﺎں َﭔ ُﮩﻮں ﺳﺨﺖ ﻋﺬاب ﮨﻮﺳﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاﻧﮭﺎں‬
‫ﺑﭽﺎوݨ واﻻ ﮐﻮﺋﯽ ﮨﮯ ِوی ﮐﺎﺋﮯ‬
‫َ‬ ‫ﮐُﻮں َاﻟﻠﮧ ِ‬
‫)دی َﭘﮑﮍ( ﮐﻨُﻮں‬
‫ﻧﮧ )‪(٣٤‬۔ ﻣﺘّ ﻘﯽ ﻟﻮﮐﺎں ﻧﺎل ِﺟﮩﮍے ﺑﮩﺸﺖ دا وﻋﺪہ ِﮐﯿﺘﺎ‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ اے ﮨﮯ ﺟﻮ ُاوﻧﺪے َﺗﻠﮯ ﻧﮩﺮاں َوﮨﻨﺪﯾﺎں‬
‫ّ‬ ‫ﺌﮯ‪ُ ،‬اوﻧﺪی‬
‫ﯿﻮݨ ﮨﻤﯿﺸﮧ ِﮐﯿﺘﮯ َرﮨﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ‬ ‫ﮐﮭﺎوݨ ِﭘ َ‬
‫َ‬ ‫َﭘﺌﯿﻦ‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں دا‬
‫ُاوﻧﺪی َﭼﮭﺎں ِوی! ِاﯾﮧ َاﻧﺠﺎم ﮨﮯ ُاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں دا ِﺟﻨﮭﺎں‬
‫ﻧﮯ ﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎری ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﯽ ﮨﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں دا‬
‫َاﻧﺠﺎم دوزخ ِدی ﺑﮭﺎ ﮨﮯ )‪(٣٥‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں‬
‫َاﺳﺎں ﭘﮩﻠﮯ ِﮐﺘﺎب ِݙﺗﯽ ﮨﻮﺋﯽ َﮨﺌﯽ او ﺧﻮش ِﺗﮭﯿﻨﺪے‬
‫ﻧﺎزل ِﮐﯿﺘﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ ﺟﻤﺎﻋﺘﺎں‬ ‫دو‬ ‫ﯿﮟ‬‫ﺗ‬‫َ‬ ‫ﺠﮫ‬‫ُ‬ ‫ﮐ‬ ‫ﮩﮍا‬‫ﺟ‬‫ِ‬ ‫ﻧﺎل‬ ‫وﻧﺪے‬‫ا‬‫ُ‬
‫ِ‬
‫ِو ُﭼﻮں ﺑﻌﻀﮯ ِاﮨﺠﮯ ِوی ِﮨﻦ ِﺟﮩﮍے )ﻗﺮآن دے( ﺑﻌﺾ‬
 ‫)اے رﺳﻮل( آﮐﮫ ݙے‪،‬‬ ‫ﮐﺮﯾﻨﺪن َ‬
‫ِ‬ ‫ِﺣ ّﺼﯿﺎں ﮐﻨُﻮں ِاﻧﮑﺎر‬
‫دراﺻﻞ ﻣﯿﮑﻮں ﺣﮑﻢ ِݙﺗﺎ ﺌﮯ ﺟﻮ َﻣﯿﮟ َاﻟﻠﮧ ِدی ﻋﺒﺎدت‬ ‫َ‬
‫ﮐﺮاں‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪا ﮐﻮﺋﯽ ﺷﺮﯾﮏ ﻧﮧ ﭔ ﺎواں‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ﺗﺎں ُاوں دو‬
‫َﺳ ﯾﻨﺪاں َاﺗﮯ ﻣﯿﮑﻮں ُاوں دو َول َو ٘ﻧﭵ ﯿﮟ )‪(٣٦‬۔ َاﺗﮯ ِاﯾﮟ‬
‫ﻧﺎزل‬ ‫َ‬
‫ﻃﺮح اﺳﺎں ِاﯾﮑﻮں ﻋﺮﺑﯽ ِوچ ﻓﺮﻣﺎن دے ﻃﻮر ﺗﮯ ِ‬
‫ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﮯ َ‬
‫)اے رﺳﻮل( ﺟﯿﮑﺮ َﺗﯿﮟ اﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں ﺧﻮاﮨﺸﺎں ِدی‬
‫َﭘﯿﺮوی ِﮐﯿﺘﯽ‪ ،‬او ِوی ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ دے ﺑﻌﺪ ﺟﻮ ﺗﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ‬
‫ﺣﻘﯿﻘﺖ دا ِﻋﻠﻢ ِوی آ ﺌﮯ‪ ،‬ﺗﺎں َول َاﻟﻠﮧ دے ﺳﺎﻣ ﯿﮟ ﻧﮧ‬
‫)اوﻧﺪی ﭘﮑﮍ‬ ‫ﮐﻮﺋﯽ ﺗﯿ ا ﯾﺎر َﻣﺪدﮔﺎر ﮨﻮﺳﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ﻧﮧ ﺗﯿﮑﻮں ُ‬
‫ً‬
‫ﯾﻘﯿﻨﺎ َﺗﯿﮟ ﮐﻨُﻮں‬ ‫ﺑﭽﺎوݨ واﻻ ﮨﮯ )‪(٣٧‬۔ َاﺗﮯ‬
‫َ‬ ‫ﮐﻨُﻮں( ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ﭘﮩﻠﮯ ِوی َاﺳﺎں رﺳﻮل ﺑﮭﯿﭵﮯ ِﮨﻦ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ذاﻟﯿﮟ‬
‫ﺗﮯ َاوﻻد ِوی ِݙﺗﯽ َﮨﺌﯽ‪َ ،‬ﭘﺮ ﮐﮩﯿﮟ رﺳﻮل ِﮐﯿﺘﮯ ِاﯾﮧ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﮧ‬
‫َﮨﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ دے ُﺣﮑﻢ دے ﺑﻐﯿﺮ ﮐﻮﺋﯽ آﯾﺖ ِوی )ﻧﺸﺎﻧﯽ‬
‫دے ﻃﻮر ﺗﮯ( آ ݙﯾﮑﮭﯿﻨﺪا‪َ ،‬ﮨﺮ دَ ور )زﻣﺎﻧﮯ( ِﮐﯿﺘﮯ ِﮨﮏ ﮐﺘﺎب‬
‫)ﺑﻄﻮر ﺿﺎﺑﻄ ﺣﯿﺎت( ُاﺗﺎری ﺌﯽ ﮨﮯ )‪(٣٨‬۔ َاﻟﻠﮧ ِﻣﭩﺎ َﮨﭩﺎ‬
‫ِ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪے ﺟﯿﮑﻮں ﻧﮭﯿﮟ َﭼﮩﻨﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ ﺟﯿﮑﻮں َﭼﮩﻨﺪے‬
 ‫ﻗﺎﺋﻢ َرﮐﮭﯿﻨﺪے َاﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﮐﻮﻟﮫ او ﮐﺘﺎب ﮨﮯ ِﺟﮩﮍی‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں ِاﻟﮩﺎﻣﯽ ﮐﺘﺎﺑﺎں دی َﻣﺎء ﮨﮯ )‪(٣٩‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ َاﺳﺎں‬
‫ﺗﯿﮑﻮں )ﺗﯿ ی ﺣﯿﺎﺗﯽ ِوچ( ﮐﻮﺋﯽ ِاﮨﺠﮯ ﻋﺬاب دا ﮐُﺠﮫ‬
‫ﻧﺎزل ﮐﺮݨ دا وﻋﺪہ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ﺣﺼﮧ ݙﯾﮑﮭﺎؤں‪ ،‬ﺟﯿﻨﺪا اﻧﮭﺎں اﺗﮯ ِ‬
‫ّ‬
‫ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ ﯾﺎ ﺗﯿﮑﻮں َوﻓﺎت ݙے ݙﯾﺆں‪ ،‬ﺑﮩﺮ ﺣﺎل ﺗﯿ ے ُاﺗﮯ‬
‫ﺗﺎں َاﺳﺎݙے ُﺣﮑﻢ ﮐُﻮں ِﭨﮭﯿﮏ ﻃﺮح ﭘُ ﭽﺎ َ‬
‫ݙﯾﻮݨ ﮨﮯ َول‬
‫َاﺳﺎݙا ﮐَﻢ ﺣﺴﺎب ِﮔﮭﻨ ﮨﮯ )‪(٤٠‬۔ ﮐﯿﺎ ِاﻧﮭﺎں ﻧﮭﯿﮟ ِݙﭨﮭﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻮ َاﺳﺎں زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ َودﮬﺪے آﻧﺪے َﮨﯿﮟ‪ُ ،‬اوﻧﺪے ﭘﺎﺳﯿﺎں‬
‫ﮐُﻮں َﺳﻮڑا ﮐﺮﯾﻨﺪے آﻧﺪے َﮨﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ِای ُﺣﮑﻢ ݙﯾﻨﺪے‪،‬‬
‫ﮐﻮﺋﯽ ُاوﻧﺪے ُﺣﮑﻢ ﮐُﻮں ﮐَﻨﮉ ِﭘﭽﮭﻮں ﻧﮭﯿﮟ َﺳﭧ َﺳ ﺪا‪،‬‬
‫َاﺗﮯ او َﺟﻠﺪی ِﺣﺴﺎب ِﮔﮭ ّﻨ واﻻ ﮨﮯ )‪(٤١‬۔ َاﺗﮯ ﺗﺤﻘﯿﻖ‬
‫اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ واﻟﯿﺎں ِوی َﻣﮑّﺮ ِﮐﯿﺘﺎ َﮨﺎ‪َ ،‬ﭘﺮ ﺳﺎری‬
‫ِدی ﺳﺎری َاﺻﻞ ﭼﺎل ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ واﻟﯽ ﮨﮯ‪ ،‬او ﭴﺎ ﺪا ﮐﮭﮍے‬
‫ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ﮨﺮ ِﺟﯽ )ﻧﻔﺲ( ﮐﺮﯾﻨﺪا ﮐﻤﺎﻧﺪا َودّ ے‪ ،‬ﮐُ ّﻔﺎر ﮐُﻮں‬
‫ﺗﺎں َﭔ ُﮩﻮں َﺟﻠﺪی َﭘﺘﮧ ﻟ وﯾﺴﮯ‪ ،‬ﺟﻮ ﻋﺎﻗﺒﺖ دا َﭼ ٘ﻨ ﺎ ﮔﮭﺮ‬
‫ِﮐﯿﻨﺪے ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﮯ )‪(٤٢‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻔﺮ اﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﮯ او‬
 ‫)اے رﺳﻮل( ُﺗﻮں َاﻟﻠﮧ دا ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ ﮨﻮﺋﯿﺎ ﮐﺎﺋﮯ‬
‫ﮨﺪن ﺟﻮ َ‬
‫َا ِ‬
‫ﻧﮭﯿﮟ آﮐﮫ ݙے ﻣﯿﮑﻮں ﻣﯿ ے ﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے درﻣﯿﺎن ﮔﻮاہ دے‬
‫ﻃﻮر ﺗﮯ ﮐﺎﻓﯽ ِﮨﻦ َاﻟﻠﮧ ِوی ﺗﮯ او ﺷﺨﺺ ِوی‪ِ ،‬ﺟﯿﻨﺪے‬
‫ﮐﻮﻟﮫ ِاﯾﮟ ِاﻟﮩﺎﻣﯽ ﮐﺘﺎب دا )ﭘُ ﻮرا ﭘُ ﻮرا( ِﻋﻠﻢ ﮨﮯ )‪(٤٣‬۔‬

‫ﺳﻮرۃ اﺑﺮاﮨﯿﻢ ﻣﮑﯿﮧ‬

‫ﺷﺮوع ﮨﮯ َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎں ﻧﺎل ِﺟﮩﮍا َﭔ ُﮩﻮں ﻣﮩﺮﺑﺎن ﺗﮯ ﮨﻤﯿﺸﮧ‬

‫َرﺣﻢ ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﮯ‬

‫)اے رﺳﻮل( ِاﯾﮧ او ِﮐﺘﺎب ﮨﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍی ﺗﯿ ے‬ ‫َاﻟﻒ‪ ،‬ﻻم‪ ،‬را‪َ :‬‬
‫ﻧﺎزل ِﮐﯿﺘﯽ ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ ُﺗﻮں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں َاﻧﺪﮬﺎرﯾﺎں‬ ‫ﺗﮯ‬‫ا‬ ‫ُ‬
‫ِ‬
‫ِو ُﭼﻮں ﺳﻮﺟﮭﻠﮯ واﻟﮯ ﭘﺎﺳﮯ ﮐﮉھ آوﯾﮟ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺧﻮد اﻧﮭﺎں‬
‫دے َر ّب ِدی ﺗﻮﻓﯿﻖ ﻧﺎل ُاوﻧﺪے َراہ دو! او ﺗﺎں َوݙا زور‬
‫آور ﺗﮯ ﺳﺎرﯾﺎں ﺗﻌﺮﯾﻔﺎں دا ﻣﺎﻟﮏ ﮨﮯ )‪(١‬۔ َاﻟﻠﮧ او ﮨﮯ‬
‫ﺟﯿﻨﺪے ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﮯ ﺟﻮ ﮐُﺠﮫ َاﺳﻤﺎﻧﺎں ِوچ ﮨﮯ َاﺗﮯ ﺟﻮ ﮐُﺠﮫ‬
‫زﻣﯿﻦ ِوچ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﮐﺎﻓﺮاں ِﮐﯿﺘﮯ ِﮨﮏ ﺳﺨﺖ ﻋﺬاب ِدی‬
‫َوﺟﮧ ﮐﻨُﻮں َوݙی َﮨﻼﮐﺖ ﺗﮯ ﺗﺒﺎﮨﯽ ﮨﮯ )‪(٢‬۔ ِاﯾﮧ ﺗﺎں دُ ﻧﯿﺎوی‬
‫ﮐﮭﯿﻨﺪن َاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ‬
‫ِ‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ ﮐُﻮں آﺧﺮت ﮐﻨُﻮں زﯾﺎدہ ﭘﯿﺎرا َر‬
‫وﮐﯿﻨﺪن‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﯾﮟ َراہ ِوچ ِݙ ٘ﻧﮓ ِﭘﮭ ٘ﻨﮓ‬
‫ِ‬ ‫دے َراہ ﮐﻨُﻮں ُر‬
‫ﮩﻨﺪن‪ِ ،‬اﯾﮩﮯ )ﺑﻨﺪے( ﮔُﻤﺮاﮨﯽ ِوچ َﭘ ّﺮے ﺗﻮڑﯾﮟ ﭘُ ﭳ‬ ‫ﮔﮭﺘ َﭼ ِ‬
‫ِﺌﻦ )‪(٣‬۔ َاﺗﮯ َاﺳﺎں ﮐﻮﺋﯽ ِاﮨﺠﺎ رﺳﻮل ﻧﮭﯿﮟ ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ‪،‬‬
‫ﺟﯿﻨﺪی ﭔﻮﻟﯽ ُاوں ﻗﻮم واﻟﯽ ﻧﮧ ﮨﻮوے‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ ُاﻧﮭﺎں‬
‫ﮐُﻮں َﭼ ٘ﻨ ﯽ ﻃﺮح َݙﺳﺎ َﺳﻤﺠﮭﺎ َﺳ ﮯ ُاووﯾﮟ ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ‬
‫ﮔُﻤﺮاہ ﮐﺮﯾﻨﺪے ﺟﯿﮑﻮں َﭼﮩﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ ﮨﺪاﯾﺖ ݙﯾﻨﺪے‬
‫ﺟﯿﮑﻮں َﭼﮩﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ او َﭔ ُﮩﻮں ﻃﺎﻗﺖ واﻻ ﺗﮯ َوݙی داﻧﺎﺋﯽ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﮐُﻮں آﭘ ِ ﯿﺎں‬ ‫ﺳﺎں‬ ‫واﻻ ﮨﮯ )‪(٤‬۔ َاﺗﮯ ﺗﺤﻘﯿﻖ َ‬
‫ا‬
‫ٰ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ݙے ﺗﮯ ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻗﻮم ﮐُﻮں )ﮐُﻔﺮ دے(‬
‫َاﻧﺪﮬﺎرﯾﺎں ِو ُﭼﻮں ﮐﮉھ ﺗﮯ ) ِاﯾﻤﺎن دے( ﺳﻮﺟﮭﻠﮯ دو ِﮔﮭﻦ‬
‫ݙﯾﻮاوݨ واﻟﮯ( ݙﯾ ٘ﻨﮩﺎں‬
‫َ‬ ‫)ﻋﺒﺮت‬ ‫آ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َاﻟﻠﮧ دے ِ‬
‫ﮐُﻮں ﯾﺎد ݙﯾﻮا‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ اﻧﮭﺎں ِوچ ﮨﺮ ﺻﺎﺑﺮ ﺗﮯ ُﺷﮑﺮ ﮔﺰار‬
‫ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫اں‬ ‫ﭴ‬‫َ‬ ‫ﮐﺮو(‬ ‫)ﯾﺎد‬ ‫ﺗﮯ‬ ‫ﺑﻨﺪے ِﮐﯿﺘﮯ ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ﮨﻦ )‪(٥‬۔ َ‬
‫ا‬
‫ٰ‬ ‫ِ‬
‫آﭘ ِ ﯿﮟ ﻗﻮم ﮐُﻮں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َاﭘ ﯿﮟ ﮐﻮﻟﮫ آﺋﯿﺎں ﮨﻮﺋﯿﺎں‬
‫ﻧﻌﻤﺘﺎں ﮐُﻮں ﯾﺎد ﮐﺮو‪َ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ ُاوں ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﻓﺮﻋﻮن ِدی‬
‫ﻗﻮم ﮐﻨُﻮں ﻧﺠﺎت ِݙﯾﻮاﺋﯽ‪ ،‬او ﻟﻮک ُﺗﮩﺎﮐﻮں َوݙے َﻋﺬاب‬
‫ݙﯾﻨﺪے َﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے ﭘُ ﺘﺮاں ﮐُﻮں ﮐُﻮہ ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪے َﮨﻦ‪،‬‬
‫َاﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙﯾﺎں ذاﻟﯿﮟ ﮐُﻮں ِﺟﯿﻨﺪا ﭼﮭﻮڑ ݙﯾﻨﺪے َﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ِاﯾﻨﺪے ِوچ ُﺗﮩﺎݙے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں َوݙی آزﻣﺎﺋﺶ َﮨﺌﯽ‬
‫)‪(٦‬۔ َاﺗﮯ )ﯾﺎد ﮐﺮو( َﭴ اں ُﺗﮩﺎݙے َر ّب ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِﭼﺘﺎﯾﺎ ﺟﻮ‬
‫ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ُﺷﮑﺮ ﮐﺮﯾﺴﻮ‪ ،‬ﺗﺎں َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِﭔﯿﺎ ِوی ڈﮬﯿﺮ‬
‫ﻔﺮان ﻧﻌﻤﺖ( ِاﺧﺘﯿﺎر‬ ‫ُ‬ ‫ﮐ‬‫)‬ ‫ﻔﺮ‬‫ُ‬ ‫ﮐ‬ ‫ﺴﺎں‬‫ﺗ‬‫ُ‬ ‫ﺟﯿﮑﺮ‬ ‫ﺗﮯ‬‫ا‬‫ﮐُﺠﮫ ݙﯾﺴﺎں‪َ ،‬‬
‫ِ‬
‫ِﮐﯿﺘﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ا ﻋﺬاب َﭔ ُﮩﻮں َﺳﺨﺖ ﮨﮯ )‪(٧‬۔ َاﺗﮯ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ آﮐﮫ ِݙﺗﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ﺟﯿﮑﺮ ﮐُﻔﺮ اﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﺎ ُﺗﺴﺎں ﺳﺎرﯾﺎں‬
‫ٰ‬
‫زﻣﯿﻦ ﺗﮯ َرﮨ واﻟﯿﺎں َﺳﻤﯿﺖ‪ ،‬ﺗﺎں َول َاﻟﻠﮧ ﺑﯿﺸﮏ ﺑﮯ ﻧﯿﺎز‬
‫ﺗﮯ ﺳﺐ ﺗﻌﺮﯾﻔﺎں دا ﻣﺎﻟﮏ ﮨﮯ )‪(٨‬۔ ﮐﯿﺎ ُﺗﮩﺎﮐﻮں اﻧﮭﺎں‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ِدی ﺧﺒﺮ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ ﭘُ ﮩﻨﺘﯽ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے ُﺗﺴﺎں ﮐﻨُﻮں‬
‫ﮔﺰرن‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻮح ِدی ﻗﻮم‪ ،‬ﻋﺎد ِدی ﻗﻮم‪ ،‬ﺛﻤﻮد‬ ‫ﭘﮩﻠﮯ ِﺗﮭﯽ ِ‬
‫ِدی ﻗﻮم‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍے اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ﺑﻌﺪ ِوچ آ ِﺋﻦ )اﻧﮭﺎں ِدی(‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں دا ِﻋﻠﻢ َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا ﮐﮩﯿﮟ َﭔﮯ ﮐﻮﻟﮫ ﮐﺎﺋﮯ‬
‫ْ‬ ‫اﻧﮭﺎں‬
 ‫ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬اﻧﮭﺎں ﮐﻮﻟﮫ اﻧﮭﺎں دے رﺳﻮل آﺋﮯ َﮨﻦ روﺷﻦ‬
‫)ﭘﮑّﯿﺎں( دﻟﯿﻼں ِﮔﮭﻦ ﺗﮯ! َﭔﺲ اﻧﮭﺎں َاﭘ ﯿﮟ َﮨﺘّ ﮫ اﻧﮭﺎں دے‬
‫ﮐﮭﯿﻮﻧﮯ ﺟﻮ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ُﺗﮩﺎݙے‬ ‫ُﻣ ٘ﻨﮧ ﺗﮯ ﭼﺎ َرﮐﮭﮯ‪ ،‬ﺗﮯ َا ُ‬
‫ﮐﻮﻟﮫ ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ ﺌﮯ َاﺳﺎں ُاوﮐُﻮں ِﻧﺴﮯ َﻣﻨﯿﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﺎں‬
‫ﺑﯿﺸﮏ ُاوﻧﺪے ِوچ َوݙا َﺷﮏ ﮐﺮﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍی َﺷﺌﮯ دو‬
‫َاﺳﺎﮐﻮں ﺳ ﯾﻨﺪے وے )‪(٩‬۔ اﻧﮭﺎں دے رﺳﻮﻻں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﮐﯿﺎ‬
‫َاﺳﻤﺎﻧﺎں ﺗﮯ زﻣﯿﻦ دے َﭘﯿﺪا ﮐﺮݨ واﻟﮯ َاﻟﻠﮧ دے ُاﺗﮯ ِوی‬
‫َﺷﮏ ﮐﺮﯾﻨﺪو‪ ،‬او ﺗﺎں ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِاﯾﮟ واﺳﻄﮯ ﺳ ﯾﻨﺪے ﺟﻮ‬
‫ُﺗﮩﺎݙے ﺑﻌﻀﮯ ﮔُﻨﺎہ ﺑﺨﺶ ݙﯾﻮے‪َ ،‬اﺗﮯ ُﻣﻘﺮر ُﺷﺪہ ُﻣﺪّ ت‬
‫ِﮐﯿﺘﮯ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ُﻣﮩﻠﺖ ِوی ݙﯾﻮے‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں‬
‫ِوی ﺗﺎں َاﺳﺎں وا ٘ﻧﮕﻮں ﺑﻨﯽ ﺑﺸﺮ ِﮨﯿﻮے‪ِ ،‬ﭔﯿﺎ ﮐُﺠﮫ ِﻧﮩﻮے‬
‫َﭼﮩﻨﺪے ِﺳﻮاﺋﮯ ِاﯾﻨﺪے ﺟﻮ َاﺳﺎﮐﻮں اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں َﮨﭩﮏ‬
‫ِﮔﮭﻨّﻮ ِﺟﻨﮭﺎں ِدی ﺑﻨﺪﮔﯽ َاﺳﺎݙے ِﭘﯿﻮ ݙاݙے ﮐﺮﯾﻨﺪے‬
‫ِرﯾﮩﻦ‪َ ،‬اﭼﮭﺎ َﺑﮭﻼ َاﺳﺎݙے ﮐﻮﻟﮫ ﮐﻮﺋﯽ َﭘﮑّﯽ دﻟﯿﻞ ِﮔﮭﻦ آؤ‬
‫رﺳﻮﻻں آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ َاﺳﺎں َﺗﺎں ﮐُﺠﮫ ِﻧﺴﮯ‬ ‫)‪(١٠‬۔ اﻧﮭﺎں دے ُ‬
‫واﻗﻌﯽ ُﺗﺴﺎں ﺟﯿﮩﮯ ﺑﻨﯽ ﺑﺸﺮ ِﮨﯿﺴﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ َاﻟﻠﮧ َاﭘ ﯿﺎں ﺑﻨﺪﯾﺎں‬
 ‫ِو ُﭼﻮں ﺟﯿﮑﻮں َﭼﮩﻨﺪے ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ )ﻧﺒﻮت دا( اﺣﺴﺎن‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪے‪ِ ،‬ﭔﯿﺎ ِاﯾﮧ ﺟﻮ َاﺳﺎݙے ِاﺧﺘﯿﺎر ِوچ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ ﺟﻮ‬
‫آؤوں‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ِاﯾﻨﺪے‬ ‫ُﺗﮩﺎݙے ﮐﻮﻟﮫ ﮐﻮﺋﯽ َﭘﮑّﯽ دﻟﯿﻞ ِﮔﮭﻦ ُ‬
‫ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ ِاﯾﻨﺪی ِاﺟﺎزت ݙﯾﻮے‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﻮﻣﻦ ﮐُﻮں ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ‬
‫ﭼﺎﮨﯿﺪا ﮨﮯ )‪(١١‬۔ َاﺳﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ َﭔﺌﯽ ﮐﻮﺋﯽ‬‫ِای ﺗﻮﮐّﻞ ﮐﺮ ﺎں ِ‬
‫َراہ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ ِﺳﻮاﺋﮯ ِاﯾﻨﺪے ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ َﺗﻮﮐّﻞ ﮐﺮوں‪،‬‬
‫َاﺗﮯ ﺗﺤﻘﯿﻖ ُاوں َاﺳﺎﮐﻮں َاﺳﺎݙے ِدﯾﻦ ِدﯾﺎں ِﺳﺪّ ﮬﯿﺎں‬
‫ﮐﮭﯿﺴﻮں ِاﻧﮭﺎں‬‫ُ‬ ‫ﮐﮭﺎﺋﯿﻦ َاﺗﮯ َاﺳﺎں ﺻﺒﺮ ِﮐﯿﺘﯽ َر‬
‫ِ‬ ‫َر ِاﮨﯿﮟ ِݙ‬
‫اذﯾﺘّ ﺎں ُاﺗﮯ ِﺟﮩﮍﯾﺎں ُﺗﺴﺎں َاﺳﺎﮐﻮں ݙﯾﻨﺪے َرﮨﻨﺪو‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﺗﻮﮐّﻞ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ ِای ﺗﻮﮐّﻞ ﮐﺮﻧﺎ َﭼ ِﺎﮨﯿﺪا ﮨﮯ‬
‫)‪(١٢‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﺗﮯ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻔﺮ ِاﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﯿﺎ ﮨﻮﯾﺎ‬
‫َﮨﺎ آﭘ ﯿﺎں َر ُﺳﻮﻻں ﮐُﻮں آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ َاﺳﺎں ُﺗﮩﺎﮐﻮں َاﭘ ﯿﮟ‬
‫ﻣﻠﮏ ِو ُﭼﻮں ﮐﮉھ ﭼﮭﻮڑﯾﺴﻮں‪ ،‬ﯾﺎ َوت َاﺳﺎݙے ِدﯾﻦ )ﻃﻮر‬
‫آوو‪َ ،‬ﭔﺲ ُاﻧﮭﺎں )رﺳﻮﻻں( دو َوﺣﯽ‬
‫ﻃﺮﯾﻘﮯ( دو َول ُ‬
‫ﺑﮭﯿﭵﯽ ﺌﯽ ﺟﻮ َاﺳﺎں ﻇﻠﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں ﺑﺮﺑﺎد ﮐﺮ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﺴﻮں )‪(١٣‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں دے ﺑﻌﺪ َاﺳﺎں ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِاﯾﮟ‬
‫ُ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﺴﻮں! ِاﯾﮧ ُاوﻧﺪے ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﮯ ِﺟﮩﮍا‬
‫ُ‬ ‫ﻣﻠﮏ ِوچ َوﻻ َوﺳﺎ‬
‫)ﻗﯿﺎﻣﺖ دے ݙﯾ ٘ﻨﮧ( ﻣﯿ ے ﺳﺎﻣ ﯿﮟ آﮐﮭﮍن ﮐﻨُﻮں ݙردے‬
‫َاﺗﮯ ﻣﯿ ے ﻋﺬاب ﮐﻨُﻮں ﺧﻮف ﮐﮭﺎﻧﺪے )‪(١٤‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں‬
‫رﺳﻮﻻں َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻓﺘﺢ َﻣ ٘ﻨﮕﯽ َﮨﺌﯽ‪َ ،‬ﭔﺲ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﺗﮯ ﻓﺴﺎد‬
‫ﻧﺎﻣﺮاد ِای ِرﯾﮩﺎ )‪(١٥‬۔ ِاﯾﻨﺪے ﺑﻌﺪ َا ﻮں‬
‫ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﺮ ﮐﻮﺋﯽ ُ‬
‫دوزخ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ )اﺗﮭﺎں( او ﭘﺎ ِ ﯿﮟ ِﭘﻼﯾﺎ ِوﯾﺴﮯ ِﺟﮩﮍا َرت‬
‫ﭘُ ﻮں وا ٘ﻧﮕُﻮں ﮨﻮﺳﮯ )‪(١٦‬۔ او ُاوﻧﺪے ِو ُﭼﻮں ﮔُﮭﭧ ﺗﺎں‬
‫ﺑﮭﺮﯾﺴﯽ‪َ ،‬ﭘﺮ َﺳﻨﮕﮫ ﮐﻨُﻮں ﺗﻠﮯ ﻧﮧ ﻟَﮩﺎ َﺳ ﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﻮت ﮨﺮ‬
‫ﭘﺎﺳﻮں آﺋﯽ ﮐﮭﮍی ﮨﻮﺳﯽ‪َ ،‬ﭘﺮ او ﻣﺮ ﻧﮧ َﺳ ِﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ‬‫ُ‬
‫ُاوﻧﺪے ﺑﻌﺪ ُاوﻧﺪے ِﮐﯿﺘﮯ َﭔ ُﮩﻮں ﺳﺨﺖ ﻋﺬاب ﮨﻮﺳﯽ )‪(١٧‬۔‬
‫ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں َاﭘ ﯿﮟ َر ّب دا ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮ ِݙﺗﮯ‪ ،‬اﻧﮭﺎں دے‬
‫ﻋﻤﻼں ِدی ﻣﺜﺎل ِﮨﮏ ِاﮨﺠﯽ ُﺳﻮأ وا ٘ﻧﮕﻮں ﮨﮯ ‪ ،‬ﺟﯿﮑﻮں‬
‫َاﻧﺪﮬﺎری دے ݙﯾ ٘ﻨﮧ َﭔ ُﮩﻮں ِﺗﮑّﮭﯽ َﮨﻮا ُاݙا ِﮔﮭﻦ َو ٘ﻧﭵﮯ‪ِ ،‬اﯾﮟ‬
‫ﻃﺮح ِاﻧﮭﺎں ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ﮐﻤﺘّ ﮯ ذری ِوی ُاوﻧﺪا ﻓﺎﺋﺪہ ﻧﮧ َﭼﺎ‬
‫َﺳ ِﺴﻦ‪ِ ،‬اﯾﮩﺎ ﺗﺎں َﭔ ُﮩﻮں َوݙی ﮔُﻤﺮاﮨﯽ ﮨﮯ )‪(١٨‬۔ ﮐﯿﺎ ُﺗﺴﺎں‬
‫ﻧﮭﯿﮟ ِݙﭨﮭﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ َاﺳﻤﺎﻧﺎں ﺗﮯ زﻣﯿﻦ ﮐُﻮں َوݙی ﺗﺪﺑﯿﺮ‬
 ‫ﻧﺎل َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﮯ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ َاﻟﻠﮧ ﭼﺎﮨﮯ‪ ،‬ﺗﺎں او ُﺗﮩﺎﮐﻮں َﭘ ّﺮے ﮐﺮ‬
‫ﻧﻮﯾﮟ ﻣﺨﻠﻮق ِﮔﮭﻦ آوے )‪(١٩‬۔ َاﺗﮯ ِاﯾﮧ‬ ‫ﭼﮭﻮڑے‪ ،‬ﺗﮯ ﮐﻮﺋﯽ ِ‬
‫ﮐَﻢ َاﻟﻠﮧ ِﮐﯿﺘﮯ ﮐﻮﺋﯽ َاوﮐﮭﺎ ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٢٠‬۔ َﭴ اں او‬
‫آﮐﮭﮍﺳﻦ‪ ،‬ﺗﺎں ﮨﯿ ﯿﮟ )ﮐﻤﺰور ﻋﻘﻞ‬ ‫ِ‬ ‫ﺳﺎرے َاﻟﻠﮧ دے ُر ُ‬
‫وﺑﺮو‬
‫واﻟﮯ( ﻓﺨﺮ َوݙاﺋﯽ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں َاﮐﮭﯿﺴﻦ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ‬
‫َاﺳﺎں ﺗﺎں ُﺗﮩﺎݙے ﺗﺎﺑﻊ ِرﯾﮩﮯ ﮨﺎﺳﮯ ﮐﯿﺎ َاﺳﺎﮐﻮں َاﻟﻠﮧ دے‬
‫آﮐﮭﯿﺴﻦ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ‬
‫ِ‬ ‫ﻋﺬاب ﮐﻨُﻮں ﮐُﺠﮫ ﺑﭽﺎ ِوی َﺳ ﺪﯾﻮے‪ ،‬او‬
‫َاﻟﻠﮧ َاﺳﺎﮐﻮں ﮨﺪاﯾﺖ ِݙﺗﯽ ﮨﻮﻧﺪی‪ ،‬ﺗﺎں ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِوی ﮨﺪاﯾﺖ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪے َﭔﺲ َاﺳﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ِﮨﮑّﻮ ِﺟﺘّ ﯽ ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﻮڑے ﺟﻮ‬
‫روؤں ِﭘ ّﭩﻮں ﯾﺎ َاﺳﺎں ﺻﺒﺮ َﭼﺎ ﮐﺮوں‪َ ،‬اﺳﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ﺑ َﮭﭳ‬
‫َو ٘ﻧﭵ ِدی ﮐﻮﺋﯽ َﺟﺎء ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٢١‬۔ ِﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ‬
‫ِﺣﺴﺎب ِﮐﺘﺎب ِﺗﮭﯽ وﯾﺴﮯ‪ ،‬ﺗﺎں ﺷﯿﻄﺎن َاﮐﮭﯿﺴﮯ ﺑﯿﺸﮏ‬
‫َاﻟﻠﮧ ُﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل ِﺟﮩﮍا َوﻋﺪہ ِﮐﯿﺘﺎ َﮨﺎ‪ ،‬او َﺳ ّﭽﺎ َوﻋﺪہ َﮨﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫َﻣﯿﮟ ِﺟﮩﮍا َوﻋﺪہ ُﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل ِﮐﯿﺘﺎ َﮨﻢ‪ُ ،‬اوﻧﺪی ﺧﻼف َورزی‬
‫ِﮐﯿﺘﯽ ﮨﻢ‪َ ،‬ﭘﺮ ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ﻣﯿ ا ﮐﻮﺋﯽ زور ﻧﮧ َﮨﺎ‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ‬
‫ِاﯾﻨﺪے ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎﮐﻮں آپ دو َﺳ ﯾُ ﻢ‪ ،‬ﺗﮯ ُﺗﺴﺎں ﻣﯿ ی‬
 ‫دﻋﻮت َﻣﻦ ِﮔﮭﺪّ ی‪ِ ،‬اﯾﮟ ﺎﻟﮭﻮں ) ُﮨ ( ُﺗﺴﺎں ﻣﯿﮑﻮں‬
‫ﻣﻼﻣﺖ ﻧﮧ ﮐﺮو‪ ،‬ﺑﻠﮑﮧ آﭘ ﯿﮟ آپ ﮐُﻮں ﻟﻌﻨﺖ ﻣﻼﻣﺖ ﮐﺮو ﻧﮧ‬
‫ﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎݙی ﻓﺮﯾﺎد ُﺳ َﺳ ﺪاں‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮧ ُﺗﺴﺎں ﻣﯿ ی ﻓﺮﯾﺎد‬
‫ُﺳ َﺳ ﺪو‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ﺑﯿﺸﮏ ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ دا ذﻣﮯ دار ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪،‬‬
‫ﺟﻮ َاڄ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ُﺗﺴﺎں ﻣﯿﮑﻮں َاﻟﻠﮧ دا ﺷﺮﯾﮏ ﮐﯿﻮں ﭔ ﺎ‬
‫ِﮔﮭﺪا ﮨﺎ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻇﺎﻟﻢ ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ َﭔ ُﮩﻮں دردﻧﺎک ﻋﺬاب ﮨﮯ‬
‫)‪(٢٢‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِﺟﮩﮍے ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ َاﺗﮯ ﻧﯿﮏ‬
‫ﻋﻤﻞ ِﮐﯿﺘﮯ ﺑﮩﺸﺘﯽ ﺑﺎﻏﺎں ِوچ داﺧﻞ ِﮐﯿﺘﺎ وﯾﺴﮯ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں‬
‫دے َﺗ ّﻠﮯ ﻧﮩﺮاں َوﮨﻨﺪﯾﺎں َو ِﺪﯾﺎں ِﭘﯿﺎں ِ‬
‫ﮨﻮﺳﻦ‪ ،‬او َاﻟﻠﮧ دے‬
‫ﮨﺴﻦ‪ ،‬اﺗﮭﺎں ُاﻧﮭﺎں ﻧﺎل َﺳﻼم‬
‫ُﺣﮑﻢ ﻧﺎل اﻧﮭﺎں ِوچ ﮨﻤﯿﺶ َر ِ‬
‫دُ ﻋﺎ‪َ ،‬ﺳﻼم آﮐﮫ ﺗﮯ ِﮐﯿﺘﯽ وﯾﺴﯽ )‪(٢٣‬۔ ﮐﯿﺎ ُﺗﺴﺎں ﻧﮭﯿﮟ‬
‫ِݙ ّﭨﮭﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ ﮐﻠﻤﮧ ﻃﯿ ّﺒﮧ ﮐُﻮں ﮐَﯿﮟ ﻃﺮح ِﮨﮏ ﭘﺎک دَ رﺧﺖ‬
‫ﻧﺎل ﻣﺜﺎل ِݙﺗﯽ ﮨﮯ‪ِ ،‬ﺟﯿﻨﺪی َﭴﮍھ )زﻣﯿﻦ ِوچ( ﺗﮑﮍی ﻟ ﯽ‬
‫ﺗﻮڑﯾﮟ‬ ‫ﺳﻤﺎﻧﺎں‬‫ا‬‫ﮐﮭﮍی ﮨﻮوے ﺗﮯ ُاوﻧﺪﯾﺎں ﻟَﻐﺮاں )ﺷﺎﺧﺎں( َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﮨﻮون )‪(٢٤‬۔ ِﺟﮩﮍا َاﭘ ﯿﮟ َر ّب دے ُﺣﮑﻢ ﻧﺎل‬
‫وﯾﻨﺪﯾﺎں ِﭘﯿﺎں ِ‬
‫َﮨﺮ وﯾﻠﮯ َﭘﮭﻞ ݙﯾﻮے َاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ِاﯾﮧ ﻣﺜﺎﻻں ِاﯾﮟ واﺳﻄﮯ‬
 ‫ﭘﮑﮍن )‪(٢٥‬۔ َاﺗﮯ ﺧﺒﯿﺚ ﮐﻠﻤﮧ‬
‫ݙﯾﻨﺪے ﺟﻮ ﻟﻮک ﻧﺼﯿﺤﺖ ِ‬
‫ِدی ﻣﺜﺎل ﺧﺒﯿﺚ َوݨ وا ٘ﻧﮕﻮں ﮨﮯ ﺟﯿﮑﻮں زﻣﯿﻦ ﮐﻨُﻮں َﭘﭧ‬
‫َﺳﭩﯿﺎ وﯾﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ او َا ُ‬
‫ﺻﻠﻮں ﺗﮑﮍا ﻧﮭﯿﮟ ﮨﻮﻧﺪا )‪(٢٦‬۔‬
‫ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آ ِﺋﻦ َاﻟﻠﮧ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں دُ ﻧﯿﺎوی‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ِوچ ِوی ﺗﮯ آﺧﺮت ﮐُﻮں ِوی ُاوں َﭘﮑّﮯ ﮐﻠﻤﮧ ِ‬
‫)دی‬
‫ﺑﺮﮐﺖ( ﻧﺎل ﺗﮑﮍا ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ﻇﺎﻟﻤﺎں ﮐُﻮں‬
‫َ ُ‬
‫ووﯾﮟ ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪے‬ ‫ﮔُﻤﺮاہ ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪے ﺑﻠﮑﮧ اﻟﻠﮧ ا ِ‬
‫ِﺟﯿﻮﯾﮟ َﭼﮩﻨﺪے )‪(٢٧‬۔ ﮐﯿﺎ ِﻧﮭﯿﻮے ِݙﭨﮭﺎ‪ ،‬ﻇﺎﻟﻢ ﻟﻮﮐﺎں‬
‫ﮐُﻮں‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں َاﻟﻠﮧ ِدی ﻧﻌﻤﺖ ﮐُﻮں ﮐُﻔﺮ ﻧﺎل َﺑﺪل ﭼﮭﻮڑے‪،‬‬
‫َاﺗﮯ َاﭘ ﯿﮟ ﻗﻮم ﮐُﻮں ﮨﻼﮐﺖ )ﺗﺒﺎﮨﯽ( دے ﮔﮭﺮ ِوچ َﺳﭧ‬
‫ﮔَﮭﺘﯿﮯ )‪(٢٨‬۔ ) ِاﮨﺠﺎ ﮔﮭﺮ( دوزخ ﮨﮯ‪ ،‬ﺟﯿﻨﺪے ِوچ َﺳﮍدے‬
‫ﮨﺴﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ او َو ٘ﻧﭳ َرﮨ ِﮐﯿﺘﮯ َﭔ ُﮩﻮں ﮔَﻨﺪی َﺟﺎء ﮨﮯ‬
‫ﺑ ُﮭﭵﺪے َر ِ‬
‫)‪(٢٩‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں َاﻟﻠﮧ دے ﺑﺮاﺑﺮ دے ﺷﺮﯾﮏ ﺑ ﺎ‬
‫ِﮔﮭﺪّ ے‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ ِﭔﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں اﻧﮭﺎں دے َراہ ﮐﻨُﻮں َﺑﺪ‬
‫)اے رﺳﻮل( آﮐﮫ ݙے َاﭼﮭﺎ َﻣ ّﺰے ﮐﺮ ِﮔﮭﻨّﻮ‪َ ،‬اﺧﯿﺮ‬
‫َراہ ﮐﺮن‪َ ،‬‬
‫ِ‬
‫وچ ُﺗﺴﺎں )دوزخ ِدی( ﺑﮭﺎ وچ َو ٘ﻧﭵ ﯿﮟ )‪(٣٠‬۔ َ‬
‫)اے‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
 ‫آوݨ واﻟﮯ ﭔﺎﻧﮭﯿﺎں ﮐُﻮں‬ ‫رﺳﻮل( ﻣﯿ ے ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ َ‬
‫آﮐﮫ ݙے‪ ،‬ﺟﻮ ﻧﻤﺎز ﮐُﻮں ﻗﺎﺋﻢ ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ‬
‫َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِݙﺗﮯ‪ُ ،‬اوﻧﺪے ِو ُﭼﻮں ُﻟﮑﺎ ﺗﮯ ِوی‪ ،‬ﺗﮯ‬
‫)اﻟﻠﮧ ِدی َراہ ﺗﮯ( ﺧﺮچ ِﮐﯿﺘﯽ‬‫ﻟﻮﮐﺎں دے ﺳﺎﻣ ﯿﮟ وی َ‬
‫ِ‬
‫آو ٘ﻧﭵﮯ َﭴ اں ﺟﻮ‬
‫َرﮐﮭﻮ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﭘﮩﻠﮯ ﺟﻮ او ݙﯾ ٘ﻨﮧ َ‬
‫ﻧﮧ ﮐﻮﺋﯽ ﻟﯿﻦ دﯾﻦ ِﺗﮭﯽ َﺳ ِﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮧ ﯾﺎری ﺑﺎﺷﯽ ﮐَﻢ‬
‫آﺳ ِﺴﯽ )‪(٣١‬۔ َاﻟﻠﮧ ُاوﮨﻮں ﺗﺎں ﮨﮯ‪ ،‬ﺟﯿﮟ َاﺳﻤﺎﻧﺎں ﺗﮯ زﻣﯿﻦ‬
‫َ‬
‫ﮐُﻮں َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﻤﺎن ﮐﻨُﻮں ِﻣﯿﯩﮧ َوﺳﺎﺋﮯ ِﺟﯿﻨﺪے‬
‫ﯿﻮݨ ِﮐﯿﺘﮯ َﮨﺮ ﻃﺮح دے ﻣﯿﻮے َﭘﯿﺪا‬‫ﮐﮭﺎوݨ ِﭘ َ‬
‫َ‬ ‫ﻧﺎل ُﺗﮩﺎݙے‬
‫ﯿﺘﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ﭔﯿﮍی ُاﺗﮯ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِاﺧﺘﯿﺎر ݙﺗﮯ ِﺟﮩﮍی ﺟﻮ‬
‫ِﮐ ِ‬
‫ُاوﻧﺪے ُﺣﮑﻢ ﻧﺎل َﭼﻠﺪی ِﭨﮭﻠﺪی َرﮨﻮے‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮩﺮاں ﮐُﻮں ِوی‬
‫ُﺗﮩﺎݙے اﺧﺘﯿﺎر وچ ﮐﺮ ِݙﺗﮯ )‪(٣٢‬۔ َاﺗﮯ ِﺳﺠﮫ ﮐُﻮں ﺗﮯ َﭼﻨﺪر‬
‫آوݨ ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﻤﯿﺶ اﻧﮭﺎں دے َراہ ُاﺗﮯ‬ ‫ﮐُﻮں ِوی ُﺗﮩﺎݙے ﮐَﻢ َ‬
‫َﭼﻼﯾﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ رات ﺗﮯ ݙﯾﯩﮧ ﮐُﻮں ِوی ُﺗﮩﺎݙے اﺧﺘﯿﺎر ِوچ‬
‫ِݙﺗﺎ ﮨﻮﺋﮯ )‪(٣٣‬۔ َاﺗﮯ ُﺗﮩﺎﮐُﻮں ُاوں َﮨﺮ َﺷﺌﮯ ِو ُﭼﻮں ِݙﺗﮯ‪،‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ِﺟﮩﮍی ُﺗﺴﺎں َﻣ ٘ﻨﮕﯽ ﮨﮯ‪ ،‬اﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ اﻟﻠﮧ ِدﯾﺎں ﻧﻌﻤﺘﺎں ِ‬
 ‫ﻟ ﻮ ﺗﺎں ﻧﮧ ِ َﺳ ﺴﻮ‪ِ ،‬اﯾﻨﺪے ِوچ َﺷﮏ ﻧﮭﯿﮟ ﺟﻮ اﻧﺴﺎن‬
‫َوݙا ﺑﮯ اﻧﺼﺎف ﺗﮯ ﻧﺎ ُﺷﮑﺮا ﮨﮯ )‪(٣٤‬۔ َاﺗﮯ )ﯾﺎد ﮐﺮ‪ ،‬او وﯾﻼ(‬
‫َﭴ اں ِاﺑﺮاﮨﯿﻢ دُ ﻋﺎ ِﮐﯿﺘﯽ‪ ،‬ﺟﻮ َاے ﻣﯿ ے َر ّب آ‪ِ ! ‬اﯾﮟ ﺷﮩﺮ‬
‫)ﻣﮑّﮧ( ﮐُﻮں ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ َاﻣﻦ ِدی َﺟﺎء ﺑ ﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿﮑﻮں ﺗﮯ‬
‫ﻣﯿ ی َاوﻻد ﮐُﻮں ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐﻨُﻮں ﺑﭽﺎﺋﯽ َرﮐﮫ ﺟﻮ ﺑُﺘﺎں‬
‫ِدی ﭘُ ﻮﺟﺎ ﮐﺮوں )‪(٣٥‬۔ َاﺗﮯ ﻣﯿ ے َر ّب آ ! ِاﻧﮭﺎں )ﺑُﺘﺎں(‬
‫ﺗﺎں َﭔ ُﮩﻮں ﺳﺎرے ِاﻧﺴﺎﻧﺎں ﮐُﻮں ﮔُﻤﺮاہ ِﮐﯿﺘﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ﺟﯿﮟ‬
‫ﻣﯿ ا آﮐﮭﯿﺎ َﻣﻨﯿﺎ‪ ،‬او ﻣﯿ ا ﮨﮯ‪ ،‬ﺟﯿﮟ ﻣﯿ ی ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ِﮐﯿﺘﯽ‪،‬‬
‫ﺗﺎں َوت ُﺗﻮں َﭔ ُﮩﻮں ﺑﺨﺸ ﮨﺎر ﺗﮯ َﭔ ُﮩﻮں ﻣﮩﺮﺑﺎن ﮨﯿﮟ )‪(٣٦‬۔‬
‫َاے ﻣﯿ ے َر ّب آ‪َ ! ‬ﻣﯿﮟ ﺑﯿﺸﮏ آﭘ ِ ﯿﮟ َاوﻻد ِو ُﭼﻮں ﮐُﺠﮫ‬
‫)ﻣﮑّﮯ دے( ُاوں ﻣﯿﺪان ِوچ آ َوﺳﺎﺋﮯ‪ِ ،‬ﺟﺘﮭﺎں ﮐﻮﺋﯽ‬ ‫ﻟﻮک َ‬
‫رڑھ ر ٘ﻧﮕﮍ ﻧﮭﯿﮟ ِﺗﮭﯿﻨﺪی َﭔﺲ ﺗﯿ ا ِﻋ ّﺰﺗﺎں ﺗﮯ ُﺣﺮﻣﺘﺎں واﻻ‬
‫ﮔﮭﺮ ﻧﺎل ﺿﺮور ﮨﮯ‪َ ،‬اے َاﺳﺎݙے َر ّب آ ‪ِ ،‬اﯾﮧ ) ِاﯾﮟ َوﺟﮧ‬
‫ﮐﻨُﻮں ﮨﮯ( ﺟﻮ اﺗﮭﺎں ﻧﻤﺎز ﻗﺎﺋﻢ َرﮐﮫ َﺳ ﻮں‪َ ،‬ﭔﺲ ﻟﻮﮐﺎں‬
‫دے ِد ّﻻں ﮐُﻮں ِاﮨﺠﺎ ﻧﺮم ﮐﺮݙے‪ ،‬ﺟﻮ او اﻧﮭﺎں ﻧﺎل ِدل ﻻﺋﯽ‬
‫َرﮐﮭﻦ ﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﻣﯿﻮﯾﺎں َﭘﮭﻼں ِو ُﭼﻮں ِرزق ِݙﺗﯽ‬
‫َرﮐﮫ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ ﺗﯿ ا ُﺷﮑﺮ َادا ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﻦ )‪(٣٧‬۔ َاے َاﺳﺎݙے‬
‫َر ّب آ! ُﺗﻮ َﭼ ٘ﻨ ﯽ ﻃﺮح ﭴﺎ ﺪﯾﮟ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ َاﺳﺎں ُﻟﮑﯿﻨﺪے‬
‫َﮨﯿﮟ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ﻇﺎﮨﺮ ﮐﺮﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ ﮐﻮﺋﯽ َﺷﺌﮯ‬
‫َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ُﻟﮑّﯽ ﮨﻮﺋﯽ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬زﻣﯿﻦ ِو ُﭼﻮں ﮨﻮوے ﺗﮯ‬
‫ﺑﮭﺎوﯾﮟ َاﺳﻤﺎن ِو ُﭼﻮں )‪(٣٨‬۔ ﺳﺎرﯾﺎں ﺗﻌﺮﯾﻔﺎں َاﻟﻠﮧ ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫ﺳﻤﻌﯿﻞ ﺗﮯ‬
‫ِﮨﻦ‪ ،‬ﺟﯿﮟ ﻣﯿﮑﻮں ِﭘﭽﮭﻠﮯ َﭘﮩﺮے )ﭔُﮉﮬﯿﭙﮯ ِوچ( ِا ٰ‬
‫واﻻ ﮨﮯ‬ ‫ِاﺳﺤﺎق ﺟﯿﮩﮯ ﭘُ ﺘﺮ ِݙ ِﺗﻦ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ا َر ّب دُ ﻋﺎ ُﺳ‬
‫)‪(٣٩‬۔ َاے ﻣﯿ ے َر ّب آ! ﻣﯿﮑﻮں ﻧﻤﺎز ﭘﮍﮬ ِدی ﺗﻮﻓﯿﻖ‬
‫ِݙﺗﯽ َرﮐﮫ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿ ی َاوﻻد ﮐُﻮں ِوی ‪َ ،‬اے ﻣﯿ ے َر ّب آ!‬
‫ُﺗﻮں ﻣﯿ ی ِاﯾﮧ دُ ﻋﺎ ﻗﺒﻮل ﭼﺎ ﮐﺮ )‪(٤٠‬۔ َاے َاﺳﺎݙے َر ّب آ!‬
‫ُاوں ݙﯾ ٘ﻨﮧ َﭴ اں ﺟﻮ ِﺣﺴﺎب ِﮐﺘﺎب ِﺗﮭﯿﻮ ﯿﮟ‪ ،‬ﻣﯿﮑﻮں ﺗﮯ‬
‫ﻣﯿ ے ِﭘﯿﻮ َﻣﺎء ﮐُﻮں ﺗﮯ ﺳﺎرے ﻣﻮﻣﻨﺎں ﮐُﻮں ﺑﺨﺶ‬
‫)اے رﺳﻮل( ِاﯾﮧ ﺧﯿﺎل ﻧﮧ ﮐﺮ‪ ،‬ﺟﻮ ِﺟﮩﮍا‬ ‫ݙﯾﻮﯾﮟ )‪(٤١‬۔ َاﺗﮯ َ‬
‫ﮐُﺠﮫ ﻇﺎﻟﻢ ﻟﻮک ﮐﺮﯾﻨﺪے َودن ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ُاوں ﮐﻨُﻮں ﺑﮯ ﺧﺒﺮ‬
‫ﺗﻮڑﯾﮟ ُﻣﮩﻠﺖ ݙﯾﻨﺪا‬ ‫ﮧ‬ ‫ﻨ‬
‫٘‬ ‫ݙﯾ‬ ‫وں‬ ‫ﮨﮯ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ او اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ُ‬
‫ا‬
‫ِ‬
‫آﻧﺪے‪َ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ )دﮨﺸﺖ ﮐﻨُﻮں( ﺑﻨﺪﯾﺎں ِدﯾﺎں َاﮐّﮭﯿﮟ‬
 ‫ﮨﻮﺳﻦ )‪(٤٢‬۔ ﻟﻮک َاﭘ ﯿﮟ ِﺳﺮ‬
‫ﮐُﮭﻠﯿﺎں ِدﯾﺎں ﮐُﮭﻠﯿﺎں َودﯾﺎں ِ‬
‫ُاﺗﺎں ﮐﺮ ﺗﮯ ﺑﮭﭵﺪے َودّ ے ِ‬
‫ﮨﻮﺳﻦ‪ ،‬اﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں ِدﯾﺪاں‬
‫ُاﻧﮭﺎں دو ﻧﮧ َﺑﮭﻮں َﺳ ِﺴﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں دے ِدل )ݙر ﮐﻨُﻮں(‬
‫)اے رﺳﻮل(‬ ‫ﮨﻮﺳﻦ )‪(٤٣‬۔ َاﺗﮯ َ‬
‫َﺑﺪ ﺣﻮاس َﺗﮭﺌﮯ َودّ ے ِ‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ُاوں ݙﯾ ٘ﻨﮧ ﮐﻨُﻮں ݙرا‪َ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‪َ ،‬اﮐﮭﯿﺴﻦ‬
‫ِ‬ ‫ﻋﺬاب آ ﭘﮑﮍﯾﺴﮯ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک ﻇﻠﻢ‬
‫ﺟﻮ َاے َاﺳﺎݙے َر ّب آ! َاﺳﺎﮐﻮں ﺗﮭﻮڑی ﺟﮩﯽ ُﻣﺪت ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫َﭔﺌﯽ ُﻣﮩﻠﺖ َﭼﺎ ݙے‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ َاﺳﺎں ﺗﯿ ے آﮐﮭﮯ ﺗﮯ ُﭨﺮ‬
‫ﻮووں َاﺗﮯ ﺗﯿ ے ُ‬
‫رﺳﻮﻻں ِدی َﭘﯿﺮوی ﮐﺮ ِﮔﮭﻨّﻮں‪) ،‬ﺟﻮاب‬ ‫ﭘُ ُ‬
‫ِﻣﻠﺴﯽ( ﮐﯿﺎ ُﺗﺴﺎں ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ َﻗﺴﻤﺎں ﻧﮧ ﭼﯿﻨﺪے‬
‫ﮨﺎوے ﺟﻮ َاﺳﺎﮐُﻮں ﺗﺎں ﮐﻮﺋﯽ زوال ﻧﮧ آﺳﯽ )‪(٤٤‬۔ َاﺗﮯ‬
‫ُﺗﺴﺎں اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِدﯾﺎں َوﺳﺘﯿﺎں ِوچ َرﮨﻨﺪے ﮨﺎوے‬
‫ِﺟﮩﮍے ﻇﻠﻢ ﮐﺮﯾﻨﺪے َﮨﻦ َاﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ﻇﺎﮨﺮ ِﺗﮭﯽ ُﭼﮑﯿﺎ‬
‫َﮨﺎ ﺟﻮ اﺳﺎں اﻧﮭﺎں ﻧﺎل ِﮐﮩﺠﺎ ﮐَﻢ )ﺳﻠﻮک( ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﺎﺳﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎوݨ ِﮐﯿﺘﮯ ﻣﺜﺎﻻں ﺑﯿﺎن ِﮐﯿﺘﯿﺎں ِ ﯿﺎں ﮨﻦ‬
‫َ‬ ‫ُﺗﮩﺎݙے‬
‫)‪(٤٥‬۔ َاﺗﮯ ِاﻧﮭﺎں َوݙﯾﺎں َوݙﯾﺎں ﭼﺎﻻں َﭼﻞ ِݙﭨﮭﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
 ‫اﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں ﭼﺎﻻں )دا ﺟﻮاب( َاﻟﻠﮧ ﮐﻮﻟﮫ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں‬
‫ِدﯾﺎں ﭼﺎﻻں ِاﮨﺠﯿﺎں )ﻏﻀﺐ ِدﯾﺎں( ِﺟﮩﮍﯾﺎں ﺟﻮ ﭘﮩﺎڑاں‬
‫)اے رﺳﻮل( ِاﯾﮧ ﺧﯿﺎل‬‫ﮐُﻮں ﮨﻼ ݙﯾﻮݨ واﻟﯿﺎں ﮨﻦ )‪(٤٦‬۔ َﭘﺮ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻧﮧ ﮐﺮ ﺎں ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ آﭘ ﯿﮟ ُاوں َوﻋﺪے دی ﺧﻼف َورزی ﮐﺮ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﺴﯽ ِﺟﮩﮍا ﺟﻮ َاﭘ ﯿﮟ َرﺳﻮﻻں ﻧﺎل ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪،‬‬
‫ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ ﺑﮯ ﺣﺪ ﻃﺎﻗﺘﻮر ﺗﮯ ﺳﺨﺖ ِاﻧﺘﻘﺎم ِﮔﮭﻨ واﻻ ﮨﮯ‬
‫)‪(٤٧‬۔ )ݙراؤ( ُاوں ݙﯾ ٘ﻨﮧ ﮐﻨُﻮں َﭴ اں ِاﯾﮧ زﻣﯿﻦ ﮐﮩﯿﮟ َﭔﺌﯽ‬
‫زﻣﯿﻦ ﻧﺎل َوﭨﺎ ِﮔﮭﺪّ ی وﯾﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﻤﺎن ِوی ) َﺑﺪل ِݙﺗﮯ‬
‫وﯾﺴﻦ( َاﺗﮯ ﺳﺎرے ﻟﻮک َاﻟﻠﮧ دے ﺳﺎﻣ ﯿﮟ آﮐﮭﮍے ِﺗ ِ‬
‫ﮭﯿﺴﻦ‪،‬‬
‫ِﺟﮩﮍا ﺟﻮ ِﮨﮏ دا ِﮨﮏ ﮨﮯ ﺗﮯ ﺳﺨﺖ ﻗﮩﺮ ﺗﮯ ﻏﻀﺐ واﻻ ﮨﮯ‬
‫)‪(٤٨‬۔ َاﺗﮯ ُاوں ݙﯾﯩﮧ ﮔُﻨﮩﮕﺎراں ﮐُﻮں ݙﯾﮑﮭﺴﯿﮟ ﺟﻮ‬
‫ﮨﻮﺳﻦ )‪(٤٩‬۔ اﻧﮭﺎں دے ﭼﻮﻟﮯ‬
‫زﻧﺠﯿﺮاں ﻧﺎل َﭔﺪﮬﮯ ﮨﻮﺋﮯ ِ‬
‫ﮨﻮﺳﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں دے‬
‫ﺷﻮﻟﮯ ﮔﻨﺪﮬﮏ ﺗﮯ ﺗﺎرﮐﻮل دے ِ‬
‫ُﻣﻮﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َﺑﮭﺎ وﯾﮍﮬﯿﺎ ﮨﻮﺳﯽ )‪(٥٠‬۔ ُ‬
‫)اوں ݙﯾ ٘ﻨﮧ( َاﻟﻠﮧ ﮨﺮ‬
‫ِﺟﯽ ﮐُﻮں ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ُاوں ﮐَﻤﺘّ ﺎ ﮨﻮﺳﮯ ُاوﻧﺪا ﺑﺪﻟﮧ ݙﯾﺴﮯ‪،‬‬
‫ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ ﮐُﻮں ﺣﺴﺎب ِﮔﮭﻨﺪﯾﮟ ﮐﻮﺋﯽ دﯾﺮ ﻧﮭﯿﮟ ﻟ ﺪی‬
‫)‪(٥١‬۔ ِاﯾﮧ )ﻗﺮآن( ﺳﺎرے ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﺳﻨﯿﮩﺎ ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ او‬
‫ݙرن ﺳﻤﺠﮭ ‪َ ،‬اﺗﮯ ﭴﺎݨ ِﮔﮭﻨ ﺟﻮ ﺣﻘﯿﻘﺖ ِوچ‬ ‫ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ّ‬
‫ُاوﮨﻮ ِﮨﮏ دا ِﮨﮏ ﻣﻌﺒﻮد ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﯾﮧ ﺟﻮ َﻋﻘﻞ واﻟﮯ ﻟﻮک‬
‫ﮐﺮن )‪(٥٢‬۔‬
‫ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺣﺎﺻﻞ ِ‬

‫ﺳﻮرۃ ﺣﺠﺮ ﻣﮑﯿﮧ‬

‫ﺷﺮوع ﮨﮯ َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎں ﻧﺎل ِﺟﮩﮍا ﺟﻮ َﭔ ُﮩﻮں ﻣﮩﺮﺑﺎن ﺗﮯ‬

‫َوݙی رﺣﻤﺖ واﻻ ﮨﮯ‬

‫َاﻟﻒ‪ ،‬ﻻم‪ ،‬را‪ِ ،‬اﯾﮧ آﯾﺎﺗﺎں ِﮨﻦ ِﮨﮏ ﺧﺎص ﮐﺘﺎب ِدﯾﺎں‪ ،‬ﺻﺎف‬
‫ﺻﺎف ﺑﯿﺎن ﮐﺮݨ واﻟﮯ ُﻗﺮآن ِدﯾﺎں )‪(١‬۔‬

‫‪Retrieved from‬‬
‫?‪"https://incubator.wikimedia.org/w/index.php‬‬
‫"‪&oldid=4226949‬ﺗﯿﺮﮬﻮاں_ﺳﯿﭙﺎرہ‪title=Wb/skr/‬‬