‫‪Wikimedia Incubator‬‬

‫ﻧﺎ ٘ﻧﻮاں ﺳﯿﭙﺎرہ‪Wb/skr/‬‬

‫ﻧﺎ ٘ﻧﻮاں ﺳﯿﭙﺎرہ > ‪< Wb | skrWb > skr‬‬

‫ﺳﻮرۃ اﻻﻋﺮاف ﻣﮑﯿﮧ‬

‫ُاﻧﮭﺎں ِدی ﻗﻮم دے ُﻣﺘﮑ ّﺒﺮ َ‬

‫)ﻣﻐﺮﯾﮯ ﮨﻮﺋﮯ( ﺳﺮدار آﮐﮭ‬
‫ﻟ ﮯ‪َ ،‬اے ُﺷﻌﯿﺐ‪ ! ‬ﯾﺎ ﺗﺎں َاﺳﺎں ﺗﯿﮑﻮں ﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﺗﯿ ے‬
‫ﻧﺎل ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آ ِﺋﻦ‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں آﭘ ِ ﯿﮟ َوﺳﺘﯽ ِوﭼﻮں‬
‫ﮐﮉھ ﭼﮭﻮڑﯾﺴﻮں‪ ،‬ﯾﺎ ُﺗﺴﺎں َاﺳﺎݙے ِدﯾﻦ ِاﯾﻤﺎن دو َول آؤ‪،‬‬
‫ُاوں آﮐﮭﯿﺎ ﺗﻮڑے ﺟﻮ َاﺳﺎں ) ُﺗﮩﺎݙے ِدﯾﻦ ﮐﻨُﻮں( ﮐﺮﯾﮩﺖ‬
‫ﮨﻮووں ﺗﺎں ِوی؟ )‪(٨٨‬۔ ِاﯾﮧ ﺗﺎں‬
‫ِای ﮐﯿﻮں ﻧﮧ ﮐﺮﯾﻨﺪے ُ‬
‫َﺳﻤﺠﮭﻮ ﺟﻮ َاﺳﺎں َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ ﺑُﮩﺘﺎں َﭔﺪﮬﯿﻨﺪوں‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے‬
‫وﯾﻠﮯ ﺟﻮ َاﺳﺎں ُﺗﮩﺎݙے ﻣﺬﮨﺐ دو َول آؤوں‪ ،‬او ِوی‪ُ ،‬اوں‬
‫وﯾﻠﮯ ﭴ اں ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ َاﺳﺎﮐﻮں ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ﻧﺠﺎت ݙﯾﻮاﺋﯽ ﮨﮯ‪،‬‬
‫ُﮨ َاﺳﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ ﺟﻮ ِاﯾﮟ دو َول‬
‫آؤوں‪ ،‬ﺟﯿﺘﻮڑﯾﮟ ﺟﻮ َاﺳﺎݙا ﭘﺎﻟ ﮨﺎر َاﻟﻠﮧ ِاﯾﻮﯾﮟ ﻧﮧ َﭼﮩﻮے‪،‬‬ ‫ُ‬
‫َاﺳﺎݙے َر ّب ﺗﺎں ﮨﺮ َﺷﺌﮯ ﮐُﻮں َاﭘ ِ ﯿﮟ ِﻋﻠﻢ ِوچ َرﮐﮭﯿﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪،‬‬
‫َاﺳﺎں ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ ﺗﻮﮐّﻞ ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪َ ،‬اﺳﺎݙے َر ّب آ َاﺳﺎݙے‬
‫ِوچ ﺗﮯ َاﺳﺎݙی ﻗﻮم ِوچ ﺣﻖ دے ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﯿﺼﻠﮧ ﭼﺎ ﮐﺮ!‬
‫ُﺗﻮں ﺗﺎں ﺳﺎرﯾﺎں ﮐﻨُﻮں َﭼ ٘ﻨ ﺎ ﻓﯿﺼﻠﮧ ﮐﺮݨ واﻻ ِﮨﯿﮟ )‪(٨٩‬۔‬
‫اﻧﮭﺎں ِدی ﻗﻮم دے ُاﻧﮭﺎں َﺳﺮداراں ِﺟﻨﮭﺎں ﺟﻮ ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﺎ ﮨﺎ‪ِ ،‬ﮨﮏ َﭔﺌﮯ ﮐُﻮں آﮐﮭﯿﺎ ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ﺷﻌﯿﺐ ِدی‬
‫ﭘﯿﺮوی ِﮐﯿﺘﯽ ‪ ،‬ﺗﺎں ُﺗﺴﺎں ﮔﮭﺎﭨﺎ ﭼﺎ ﮐﮭﮍﺳﻮ )‪(٩٠‬۔ ﻧﺘﯿﺠﮧ‬
‫) ِاﯾﮧ ِﺗﮭﯿﺎ( ﺟﻮ ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﺑﮭﻮﯾﮟ َﮨ ٘ﻨﺐ )ﺑﮭﻮﻧﭽﺎل( آ‬
‫ﻮݙﯾﺎں دے ﺑﮭﺮ‬ ‫چ‬ ‫و‬ ‫ﮔﮭﺮاں‬ ‫ﯿﮟ‬ ‫ﭘ‬‫ا‬‫ﭘﮑﮍﯾﺎ ﺗﮯ ﻓﺠﺮ وﯾﻠﮯ او َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫)ﭘُ ﭩﮭﮯ( ڈﭨﮭﮯ َﭘﮯ َﮨﻦ )‪(٩١‬۔ ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﺷﻌﯿﺐ ﮐُﻮں‬
‫ﮐُﻮڑا آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬اﻧﮭﺎں ﻧﺎل ِاﯾﻮﯾﮟ ِﺗﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﯿﻮﯾﮟ ﺟﻮ او ِاﯾﮟ‬
‫دُ ﻧﯿﺎ ﺗﮯ َوﺳﺪے ِوی ﻧﮧ َﮨﻦ‪َ ،‬ﭔﺲ ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں )ﺷﻌﯿﺐ(‬
‫ﮐُﻮں ﮐُﻮڑا آﮐﮭﯿﺎ او ِﻧﺮے ﮔﮭﺎﭨﮯ ِوچ ِای َرہ ﺌﮯ )‪(٩٢‬۔‬
 ‫آﮐﮭﯿﺲ ﺟﻮ‬
‫ُ‬ ‫)ﺷﻌﯿﺐ( ُاﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ُﻣ ٘ﻨﮧ ﭘﮭﯿﺮ ِﮔﮭﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫َاے ﻣﯿ ی ﻗﻮم ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯿﮟ آﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب دے ﭘﯿﻐﺎﻣﺎت‬
‫)اﺣﮑﺎﻣﺎت( ُﺗﺴﺎں ﺗﻮڑﯾﮟ ﭘُ ﭽﺎ ِݙﺗﮯ ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل‬
‫َ‬
‫ﺧﯿﺮ ﺧﻮاﮨﯽ ِوی ﮐﯿﺘﯽ ﮨﮯ‪َ ،‬ﺑﮭﻼ َول َﻣﯿﮟ ﮐﺎﻓﺮاں ِدی ﻗﻮم‬
‫ُاﺗﮯ َارﻣﺎن ِﮐﮩﮍی ﺎﻟﮫ ِدی ﮐﺮاں )‪(٩٣‬۔ ﮐ اﺋﯿﮟ ِاﯾﮟ ﻧﮭﯿﮟ‬
‫ِﺗﮭﯿﺎ ﺟﻮ َاﺳﺎں ﮐﮩﯿﮟ َوﺳﺘﯽ ِوچ ﮐﻮﺋﯽ َﻧﺒﯽ ﺑﮭﯿﭵﺎ ﮨﻮوے‪،‬‬
‫َﭘﺮ ﭘﮩﻠﮯ ُاوﻧﺪے ِوچ َرﮨ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں ُݙﮐﮭﺎں دَ رداں ِوچ ﻧﮧ‬
‫)ﻣﻨّﺖ زاری( ﮐﺮݨ ِﺳﮑّﮭﻦ‬
‫َﭘﮑﮍﯾﺎ ﮨﻮوے ﺗﺎں ﺟﻮ او ﻋﺎﺟﺰی ِ‬
‫)‪(٩٤‬۔ َول َاﺳﺎں )اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ( ﺧﺮاﺑﯿﺎں ﺧﻮارﯾﺎں ﮐُﻮں‬
‫ُﺳﮑﮫ ﺗﮯ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ ِوچ َﭔﺪل ِݙﺗﺎ‪ِ ،‬اﯾﮧ ﺗﻮڑﯾﮟ ﺟﻮ ُﺧﻮب‬
‫َودﮬﺌﮯ َﭘﮭﻠﺌﮯ ﺗﺎں آﮐﮭ ﻟ ﮯ‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﻮﯾﮟ ﺗﺎں َاﺳﺎݙے ِﭘﯿﺆ‬
‫ݙاݙﯾﺎں ﮐُﻮں ِوی ُݙﮐﮫ ُﺳﮑﮫ ﻧﺼﯿﺐ ِﺗﮭﯿﻨﺪے ِرﯾﮩﮯ ِﮨﻦ‪،‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﮧ َاﺳﺎں ِاﮨﺠﮯ ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں َاﭼﺎﭼﯿﺖ ﭘﮑﮍ ِﮔﮭﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ِدی او َﺳﻤﺠﮫ ِوی ﻧﮧ َرﮐﮭﯿﻨﺪے ﮨﻦ )‪(٩٥‬۔ ﺟﯿﮑﺮ‬
‫اﻧﮭﺎں َوﺳﺘﯿﺎں )آﺑﺎدﯾﺎں( دے ﻟﻮک ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﻧﺪے ﺗﮯ‬
‫ﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎر َﺑ وﯾﻨﺪے‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ َاﺳﻤﺎن ﮐﻨُﻮں‬
 ‫َاﺗﮯ زﻣﯿﻦ ِوﭼﻮں ﺑﺮﮐﺘﺎں دے دروازے ﮐﮭﻮل ݙﯾﻨﺪے‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ُاﻧﮭﺎں ﺗﺎں )ﮨﺮ ﺎﻟﮫ ﮐُﻮں( ﮐُﻮڑ ِای آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ‬
‫او ﮐﺮﯾﻨﺪے ﮐﻤﺎﻧﺪے ِﮨﻦ ُاوﻧﺪی َوﺟﮧ ﮐﻨُﻮں َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں‬
‫ﮐُﻮں آﭘ ِ ﯿﮟ َﭘﮑﮍ ِوچ ِﮔﮭﻦ َاﯾﻮﺳﮯ )‪(٩٦‬۔ ﮐﯿﺎ آﺑﺎدﯾﺎں دے‬
‫َرﮨ واﻟﮯ ﻟﻮک ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐﻨُﻮں َاﻣﺎن ِوچ آ ِﺌﻦ ﺟﻮ َاﺳﺎݙا‬
‫ﻋﺬاب ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ رات ﮐﻮں ِوی ﻧﮧ آ َﺳ ِﺴﯽ‪ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ او‬
‫ﮨﻮﻧﺪن )‪(٩٧‬۔ ﮐﯿﺎ َوﺳﺘﯿﺎں )آﺑﺎدﯾﺎں( دے َرﮨ‬
‫ِ‬ ‫ُﺳﺘّ ﮯ َﭘﮯ‬
‫واﻟﮯ ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐﻨُﻮں َاﻣﺎن ِوچ آ ِﺌﻦ‪ ،‬ﺟﻮ ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ َاﺳﺎݙا‬
‫ﻋﺬاب ݙﯾ ٘ﻨﮧ ﭼﮍﮬﯿﮯ ﮐُﻮں ِوی ﻧﮧ آ َﺳ ِﺴﯽ‪ ،‬ﺟ اں ﺟﻮ او‬
‫ﮨﻮﯨﺪن )‪(٩٨‬۔ ﮐﯿﺎ او َاﻟﻠﮧ دے‬
‫ِ‬ ‫ﮐﮭﯿ ݨ ﮐُ ݨ ِوچ ﻟ ﺌﮯ ﮨﻮﺋﮯ‬
‫)ﺳﻤﺠﮫ ِﮔﮭﻨﻮ(‬ ‫داء )ﻣﻨﺼﻮﺑﮯ( ﮐﻨُﻮں ِوی َاﻣﺎن ِوچ آ ِﺌﻦ‪َ ،‬‬
‫ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ دے داء ﮐﻨُﻮں ُاوﮨﮯ ﻟﻮک ﺑﮯ ﺧﻮف ِﺗﮭﯽ َﺳ ِﺪن‪،‬‬
‫ﮨﻮﻧﺪن )‪(٩٩‬۔ ﮐﯿﺎ ِاﯾﮧ ﺎﻟﮫ‬
‫ِ‬ ‫ِﺟﮩﮍے ﺟﻮ ﮔﮭﺎﭨﺎ ﭼﺎوݨ واﻟﮯ‬
‫ُاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِدی ﮨﺪاﯾﺖ ﭴﻮﮔﯽ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے ﺟﻮ‬
‫ﭘﮩﻠﮯ ِاﺗﮭﺎں َرﮨ واﻟﯿﺎں دے ﺑﻌﺪ زﻣﯿﻦ دے وارث ﺑ ﺎﺋﮯ‬
‫وﯾﻨﺪن‪ ،‬ﺟﻮ ﺟﯿﮑﺮ َاﺳﺎں ﭼﺎﮨﻮں ﺗﺎں ُاﻧﮭﺎں دے ﮔُﻨﺎﮨﺎں دے‬
‫ِ‬
 ‫َﺳ ّﺒ ُﺒﻮں ﻣﺼﯿﺒﺘﺎں ِوچ َﭼﺎ ﮔﮭﺘُ ﻮں ﺗﮯ ُاﻧﮭﺎں دے ِدﻻں ُاﺗﮯ‬
‫ُﻣﮩﺮاں ﭼﺎ ﻻؤں ﺗﺎں ﺟﻮ او )ﮨﺪاﯾﺖ ِدی ﺎﻟﮫ( ُﺳ ِوی ﻧﮧ‬
‫)وﺳﺘﯿﺎں( َﮨﻦ ﺟﻨﮭﺎں دے‬ ‫َﺳ ِ ﻦ )‪(١٠٠‬۔ ِاﯾﮩﮯ او آﺑﺎدﯾﺎں َ‬
‫ﮐُﺠﮫ ﺣﺎل ﺗﯿﮑﻮں ُﺳ ﯿﻨﺪے َﭘﮯ َﮨﯿﮟ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻖ ُاﻧﮭﺎں ﮐﻮﻟﮫ‬
‫ُاﻧﮭﺎں دے رﺳﻮل ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں )دَ ﻟﯿﻼں( ِﮔﮭﻦ ﺗﮯ آﺋﮯ َﮨﻦ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫آون ﮨﺎ‪،‬‬ ‫ُ‬
‫او ِاﮨﺠﮯ ﻧﮧ َﮨﻦ ﺟﻮ او اﻧﮭﺎں ﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ ِ‬
‫ﺟﯿﮑﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﮐُﻮڑا آﮐﮫ ُﭼﮑﯿﺌﮯ َﮨﻦ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﻃﺮح َاﻟﻠﮧ ﮐﺎﻓﺮاں‬
‫دے ِد ّﻻں ُاﺗﮯ ُﻣﮩﺮ َﻻ ݙﯾﻨﺪے )‪(١٠١‬۔ َاﺗﮯ َاﺳﺎں ِاﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں‬
‫اﮐﺜﺮ ﺑﻨﺪﯾﺎں ﮐُﻮں َوﻋﺪہ ﭘُ ﻮرا ﮐﺮﯾﻨﺪا ﻧﮭﯿﮟ ِݙﭨﮭﺎ‪ ،‬ﺑﻠﮑﮧ‬
‫ِاﻧﮭﺎں دے َاﮐﺜﺮ ﺑﻨﺪﯾﺎں ﮐُﻮں ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﺎں )ﺑﺪﮐﺎراں( ِوﭼﻮں‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﮐُﻮں‬ ‫ﺑﻌﺪ‬ ‫دے‬ ‫ﻗﻮﻣﺎں‬ ‫اﻧﮭﺎں‬ ‫ﺳﺎں‬‫ا‬‫ﭘﺎﺗﮯ )‪(١٠٢‬۔ َول َ‬
‫ٰ‬
‫آﭘ ﯿﺎں ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ݙے ﺗﮯ ﻓﺮﻋﻮن ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﻣﺸﯿﺮاں دو‬
‫ﺑﮭﯿﭵﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ُاﻧﮭﺎں ِوی ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ﮐﻨُﻮں ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﮧ ﻃﻮر ﺗﮯ‬
‫ِاﻧﮑﺎر ِﮐﯿﺘﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭﻦ‪ ،‬ﺟﻮ ﻓﺴﺎدی ﻟﻮﮐﺎں دا َاﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﻧﮯ آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے‬
‫ٰ‬ ‫ﺗﮯ‬‫ا‬‫ِﮐﯿﮟ ﻃﺮح ِﺗﮭﯿﻨﺪے؟ )‪(١٠٣‬۔ َ‬
‫ﻓﺮﻋﻮن! َﻣﯿﮟ ﺳﺎرے ﺟﮩﺎﻧﺎں دے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں رﺳﻮل‬
‫ﺑ ﺎ ﺗﮯ ﺑﮭﯿﭵﺎ ِ ﯿﺎں )‪(١٠٤‬۔ ﻣﯿ ے ُاﺗﮯ واﺟﺐ ﮨﮯ ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ دا‬
‫ﻧﺎں ِﮔﮭﻦ ﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ِوی آﮐﮭﺎں َﺳﭻ َﺳﭻ آﮐﮭﺎں‪ٰ ،‬ﻟﮩﺬا‬
‫َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎݙے ﮐﻮﻟﮫ ُﺗﮩﺎݙے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ﮐُﮭﻠﯽ )واﺿﺢ(‬
‫ﻧﺸﺎﻧﯽ ِﮔﮭﻦ ﺗﮯ آﯾﺎں‪ُ ،‬ﮨ اﺳﺮاﺋﯿﻞ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں ﻣﯿ ے ﻧﺎل‬
‫َو ٘ﻧﭵ ݙے )‪(١٠٥‬۔ ﻓﺮﻋﻮن آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﻮں ﮐﻮﺋﯽ ﻧﺸﺎﻧﯽ‬
‫)ﻣﻮﺳﯽ ﻧﮯ(‬
‫ٰ‬ ‫ِﮔﮭﻦ آﺋﯿﮟ ﺗﺎں او ﺳﺎﻣ ﯿﮟ ِﮔﮭﻦ آ )‪(١٠٦‬۔ َﭔﺲ‬
‫آﭘ ِ ﯿﮟ ﺳﻮﭨﯽ َا ﻮں َﺳﭧ ﮔﮭﺘﯽ‪ ،‬ﺗﺎں او ﮨُﻮں وﯾﻠﮯ ِﮨﮏ‬
‫ﺟﯿﻨﺪا ﺟﺎﮔﺪا َوݙا ﺳﺎرا ﻧﺎ ٘ﻧﮓ َﭔ ﯿﺎ )‪(١٠٧‬۔ َوت ُاوں آﭘ ﺎں‬
‫َﮨﺘﮫ ﻇﺎﮨﺮ ِﮐﯿﺘﺎ‪ ،‬ﺗﺎں او ﮨُﻮں وﯾﻠﮯ ݙﯾﮑﮭ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں‬
‫ﻋﺎﻧﮯ وا ٘ﻧﮕﻮں ِﭼ ّﭩﺎ ﻧﻈﺮ آﯾﺎ )‪(١٠٨‬۔ ﻓﺮﻋﻮن ِدی ﻗﻮم دے‬
‫ﺳﺮداراں آﭘﺲ ِوچ آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﮧ ﺗﺎں ﮐﻮﺋﯽ َوݙا ﻣﺎﮨﺮ‬
‫ﺟﺎدوﮔﺮ ﮨﮯ )‪(١٠٩‬۔ ِاﯾﻨﺪا ِارادہ ﮨﮯ ﺟﻮ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ُﺗﮩﺎݙے ُﻣﻠﮏ‬
‫ِوﭼﻮں ﮐﮉھ ﭼﮭﻮڑے‪ُ ،‬ﮨ َݙ ُﺳﻮ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ﺻﻼح ݙﯾﻨﺪے وے‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﺗﮯ ُاوﻧﺪے‬
‫ٰ‬ ‫)‪(١١٠‬۔ اﻧﮭﺎں ﺟﻮاب ِݙﺗﺎ‪ ،‬ﺟﻮ )ﺣﺎﻟﯽ(‬
‫ِﺑﮭﺮا دے ﻣﻌﺎﻣﻠﮯ ﮐُﻮں َرﮨ ݙﯾﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺑﻨﺪے ﮐَﭩﮭﮯ ﮐﺮ َ‬
‫آوݨ‬
‫واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں ﺷﮩﺮاں ِوچ ﺑﮭﯿﭳ ݙﯾﻮ )‪(١١١‬۔ ﺗﺎں ﺟﻮ ﺳﺎرے‬
‫آون )‪(١١٢‬۔‬‫داﻧﺎ ﺗﮯ ﻣﺎﮨﺮ ﺟﺎدوﮔﺮاں ﮐُﻮں ﺗﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ ِﮔﮭﻦ ِ‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﮧ ﺟﺎدوﮔﺮ ﻓﺮﻋﻮن دے ﮐﻮﻟﮫ آ ﺌﮯ‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں ﭘُ ﭽﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫َاﺳﺎﮐﻮں ِاﯾﻨﺪا َاﺟﺮ ﺗﺎں ﺿﺮور ِݙﺗﺎ وﯾﺴﯽ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ َاﺳﺎں‬
‫)ﻣﻮﺳﯽ ُاﺗﮯ( ﻏﺎﻟﺐ ِﺗﮭﯽ ﯿﻮﺳﮯ ﺗﺎں؟ )‪(١١٣‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫ٰ‬
‫َﮨﺎ )ﺿﺮور ݙﯾﺴﺎں( ِﭔﯿﺎ ِاﯾﮧ ﭴﻮ ُﺗﺴﺎں ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ے ﻧﯿﮍے‬
‫َرﮨ واﻟﯿﺎں ِوﭼﻮں ِﺗﮭﯽ وﯾﺴﻮ )‪(١١٤‬۔ َول ﺟﺎدوﮔﺮاں‬
‫ﻣﻮﺳﯽ! ﯾﺎ ﺗﺎں ُﺗﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﺟﺎدو ِدی ﮐﻮﺋﯽ َﺷﺌﮯ‬ ‫ے‬ ‫آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬‬
‫ا‬
‫ٰ‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں دے ﺳﺎﻣ ﯿﮟ َﺳﭧ َﯾﺎ َول َاﺳﺎں )ﭘﮩﻠﮯ( َﺳﭩ واﻟﮯ‬
‫ْ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﭼﻠﻮ ُﺗﺴﺎں َﺳﭩﻮ‪َ ،‬ﭔﺲ‬
‫ٰ‬ ‫ﺑ ﺪے َﮨﯿﮟ )‪(١١٥‬۔‬
‫َﭴ اں ُاﻧﮭﺎں آﭘ ﯿﺎں ﺟﺎدوﺋﯽ ﺳﻮﭨﯿﺎں َرﺳﯿﺎں َوﻏﯿﺮہ‬
‫ﺳﭩﯿﺎں ﺗﺎں ُاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِدﯾﺎں َاﮐﮭﯿﺎں ُﻣﻨﺪر ِﮔﮭﺪﯾﺎں‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ݙرا ِݙﺗﺎ َاﺗﮯ ِﮨﮏ َوݙے ﺟﺎدو دا ﺳﺎﻣﺎن ﮐﺮ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﮐﻮل َوﺣﯽ ﺑﮭﯿﭵﯽ‪ ،‬ﺟﻮ‬ ‫ﺳﺎں‬ ‫ݙﮐﮭﺎﯾﺎ )‪(١١٦‬۔ َاﺗﮯ َ‬
‫ا‬
‫ٰ‬ ‫ِ‬
‫ُﺗﻮں ِوی آﭘ ِ ﯿﮟ ﺳﻮﭨﯽ َﺳﭧ ݙے )اﻧﮭﺎں َﺳﭩﯽ ( ﺗﺎں او‬
‫ﻓﻮرا ُاﻧﮭﺎں َﺷﺌﯿﮟ ﮐُﻮں ِﺟﮩﮍﯾﺎں اﻧﮭﺎں َﺳﭩﯿﺎں ﮨﻮﺋﯿﺎں ﮨﻦ‪،‬‬
‫ً‬
‫ِﻧ ﻞ ﭼﮭﻮڑﯾﺎ )‪(١١٧‬۔ ِاﯾﮟ )ﻃﺮح( ﺣﻖ ﺣﻖ ﺛﺎﺑﺖ ِﺗﮭﯽ ﯿﺎ‪،‬‬
 ‫َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ َﻋﻤﻞ )ﻓﺮﻋﻮﻧﯽ( ﮐﺮﯾﻨﺪے َﮨﻦ‪ ،‬ﺳﺐ ﮐُﻮڑے‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ِﺗﮭﯽ ﺌﮯ )‪(١١٨‬۔ )ﻓﺮﻋﻮن ﺗﮯ ﺟﺎدوﮔﺮ( ﮨُﻮں وﯾﻠﮯ ﮨﺎر‬
‫ﺌﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ذﻟﯿﻞ ﺗﮯ ﺧﻮار ِﺗﮭﯽ ﺌﮯ )‪(١١٩‬۔ َاﺗﮯ ﺟﺎدوﮔﺮ‬
‫ِﺳﺠﺪے ِوچ ڈﮬﯿﮧ َﭘﮯ )‪(١٢٠‬۔ آﮐﮭ ﻟ ﯿﺌﮯ‪ ،‬ﺟﻮ َاﺳﺎں َﻣﻦ‬
‫ِﮔﮭﺪے ﺳﺎرے ﺟﮩﺎﻧﺎں دے ﭘﺎﻟ ﮨﺎر ﮐُﻮں )‪(١٢١‬۔ ِﺟﮩﮍا ﺟﻮ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﺗﮯ ﮨﺎرون دا َر ّب ِوی ﮨﮯ )‪(١٢٢‬۔ )ﻓﺮﻋﻮن( آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫ٰ‬
‫ُﺗﺴﺎں ﺗﺎں ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ِوی ﭘﮩﻠﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ وے ﺟﻮ‬
‫َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِاﯾﻨﺪی ِاﺟﺎزت ݙﯾﻮاں ﮨﺎ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ِاﯾﮧ ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ﻣﮑﺮ )دﮬﻮﮐﺎ( ﮨﮯ ِﺟﮩﮍا ُﺗﺴﺎں ِﻣﻞ ﺗﮯ ﺷﮩﺮ ْ‬
‫واﻟﯿﺎں ﻧﺎل ﮐﺮ‬
‫ݙﯾﮑﮭﺎﺋﮯ ﺗﺎں ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں ﺷﮩﺮ ْ‬
‫واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں ِاﯾﻨﺪے ِوﭼﻮں‬
‫ﮐﮉھ ﭼﮭﻮڑو‪ُ ،‬ﺗﮩﺎﮐﻮں ُﮨ ﯿﮟ ﺟﻠﺪی ِاﯾﻨﺪے اﻧﺠﺎم دا َﭘﺘﮧ‬
‫ﻟ وﯾﻨﺪے )‪(١٢٣‬۔ َﻣﯿﮟ ﭘﮩﻠﮯ ﺗﺎں ُﺗﮩﺎݙے ِﮨﮏ ﭘﺎﺳﮯ دا َﮨﺘﮫ‬
‫ﺗﮯ َﭔﮯ ﭘﺎﺳﮯ دا ﭘﯿﺮ ﮐَﭗ ݙﯾﺴﺎں َول ُﺗﺴﺎں ﺳﺎرﯾﺎں ﮐُﻮں‬
‫ُﺳﻮﻟﯽ ﺗﮯ َﭼﮍﮬﺎ ݙﯾﺴﺎں )‪(١٢٤‬۔ ُاﻧﮭﺎں )ﻓﺮﻋﻮن ﮐُﻮں(‬
‫آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ َاﺳﺎں َﺗﺎں آﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب دو ﺑﺎﻟﮑﻞ َوﻟﯿﮯ وﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ‬
‫)اﺳﺎݙی ِﮐﮩﮍی ﺎﻟﮫ( اﻧﺘﻘﺎم ِﮔﮭ ّﻨ ﺗﮯ‬ ‫)‪(١٢٥‬۔ َﺑﮭﻼ ﺗﯿﮑﻮں َ‬
 ‫ُاﺑﮭﺎرﺋﯿﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ِاﯾﮩﺎ ﺟﻮ َاﺳﺎں آﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب ِدﯾﺎں آﯾﺎﺗﺎں ُاﺗﮯ‬
‫ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ َﮨﯿﮟ ﺟﻮ او َاﺳﺎݙے ﮐﻮﻟﮫ آ ﺌﯿﻦ‪َ ،‬اﺳﺎݙے‬
‫َر ّب آ! َاﺳﺎﮐﻮں ڈﮬﯿﺮ ﺳﺎرا َﺻﺒﺮ ﭼﺎ ݙے‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﺎﮐﻮں‬
‫ﻣﺎرﯾﮟ ﺗﺎں ِاﯾﻤﺎن ُاﺗﮯ ﻣﺎرﯾﮟ )‪(١٢٦‬۔ َاﺗﮯ ﻓﺮﻋﻮن ِدی ﻗﻮم‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﺗﮯ ُاوﻧﺪی ﻗﻮم‬
‫ٰ‬ ‫دے ﺳﺮداراں ﭘُ ﭽﮭﯿﺎ ﺟﻮ ﮐﯿﺎ ُﺗﻮں‬
‫ﮐُﻮں آزاد ﭼﮭﻮڑ ݙﯾﺴﯿﮟ ﺗﺎں ﺟﻮ او زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ ﻓﺴﺎد‬
‫ﭽﺎون َودّ ے‪َ ،‬اﺗﮯ ﺗﯿﮑﻮں ﺗﮯ ﺗﯿ ے ﻣﻌﺒﻮداں ﮐُﻮں ﭼﮭﻮڑ‬‫َﻣ ِ‬
‫َو ٘ﻧﭵﻦ‪) ،‬ﻓﺮﻋﻮن( آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َاﺳﺎں ُﮨ ﯿﮟ ُاﻧﮭﺎں دے ﭘُ ﺘﺮاں‬
‫ﮐُﻮں ﺗﺎں ﺿﺮور ﻗﺘﻞ ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ‪ ،‬ﺗﮯ اﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں‬
‫زﻧﺎﻧﯿﺎں ﮐُﻮں ﺟﯿﻨﺪا َرﮨ ݙﯾﻨﺪوں َاﺳﺎں ﺗﺎں اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﻗﮩﺮ‬
‫ﻮﺳﯽ َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻗﻮم ﮐُﻮں آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫ﺳﺎوݨ واﻟﮯ َﮨﯿﮟ )‪(١٢٧‬۔ ُﻣ ٰ‬
‫َو َ‬
‫ً‬
‫ﯾﻘﯿﻨﺎ ِاﯾﮧ‬ ‫َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں َﻣﺪد ﻣ ٘ﻨﮕﻮ‪ ،‬ﺗﮯ ﺗﮑﮍے ﺗﮭﯿﺌﮯ َرﮨﻮ‪،‬‬
‫زﻣﯿﻦ َاﻟﻠﮧ ِدی ﮨﮯ‪ ،‬او آﭘ ﯿﺎں ﺑﻨﺪﯾﺎں ِوﭼﻮں ِﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫وارث ﺑ ﺎ ݙﯾﻨﺪے آﺧﺮ ﺗﮯ ِوی ﺑﮭﻼﺋﯽ‬‫َﭼﮩﻨﺪے ِاﯾﻨﺪا ِ‬
‫)ﮐﺎﻣﯿﺎﺑﯽ( ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ݙرݨ واﻟﯿﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﮯ )‪(١٢٨‬۔‬
‫ُاﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺗﯿ ے َ‬
‫آوݨ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ َاﺳﺎﮐﻮں َاذﯾّ ﺘﺎں ِݙﺗﯿﺎں‬
 ‫وﯾﻨﺪﯾﺎں ﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺗﯿ ے آو ٘ﻧﭵ دے ﺑﻌﺪ ِوی ݙﺗﯿﺎں‬
‫وﯾﻨﺪﯾﺎں ﭘﯿﺌﻦ‪ُ ،‬اوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﭔ ُﮩﻮں َﺟﻠﺪی ﺗﮩﺎݙا ﭘﺎﻟ ﮨﺎر‬
‫ُﺗﮩﺎݙے دُ ﺷﻤﻨﺎں ﮐُﻮں ﺑﺮﺑﺎد ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﮩﺎﮐﻮں‬
‫زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ ﺧﻠﯿﻔﮧ ﭔ ﺎ ݙﯾﺴﯽ ﺗﺎں ﺟﻮ ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭﻨﮯ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ُﺗﺴﺎں ِﮐﮩﺠﮯ ﻋﻤﻞ ﮐﺮﯾﻨﺪو )‪(١٢٩‬۔ َول َاﺳﺎں َﭘﮭﺴﺎ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﺎ‪ ،‬ﻓﺮﻋﻮن ِدی ﻗﻮم ﮐُﻮں ﮐﺌﯽ ﺳﺎﻻں دے ﻗﺤﻂ‬
‫ِوچ‪ ،‬ﺗﮯ ﻣﯿﻮﯾﺎں ِدی ﮐَﻤﯽ ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵ ِوچ! ﺟﻮ ﺷﺎﯾﺪ ) ِاﯾﮟ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﮐﺮن )‪(١٣٠‬۔ َﭔﺲ‬‫ِ‬ ‫ﻃﺮح( ﻧﺼﯿﺤﺖ )ﻋﺒﺮت( ِوی‬
‫َﭴ اں ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ ﻧﺼﯿﺐ ِﺗﮭﯿﻨﺪی ﺗﺎں َاﮨﺪے‬
‫ﺟﻮ َاﺳﺎں ﺗﺎں ِاﯾﻨﺪے ﺣﻘﺪار ﮨﺎﺳﮯ َاﺗﮯ ﺑﺪﺣﺎﻟﯽ دا دَ ور‬
‫ﻮﺳﯽ ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﻧﺎل واﻟﯿﺎں ِدی‬
‫ٰ‬ ‫ﻣ‬
‫ُ‬ ‫وﮐﻮں‬ ‫آوﯾﻨﺪا ﺗﺎں ُ‬
‫ا‬
‫ﻧﺤﻮﺳﺖ َݙﺳﯿﻨﺪے ُﺳ ِﮔﮭﻨﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ُاﻧﮭﺎں ِدی ﻧﺤﻮﺳﺖ ﺗﺎں‬
‫َاﻟﻠﮧ دے َﮨﺘﮫ ِوچ ﮨﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ ُاﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں ڈﮬﯿﺮ ﻟﻮک ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ‬
‫ﮐُﻮں ﭴﺎ ﺪے ِوی ﻧﮧ َﮨﻦ )‪(١٣١‬۔ َاﺗﮯ َاﮐﮭﯿﻨﺪے َﮨﻦ ﺟﻮ‪:‬‬
‫ﺗﻮڑﯾﮟ ﺟﻮ ﺗﻮں َاﺳﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ﮐﻮﺋﯽ ﻧﺸﺎﻧﯽ ِوی ِﮔﮭﻦ‬
‫آوﯾﮟ‪ ،‬ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﻧﺎل َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ ﺟﺎدُ و ِوی ﮐﺮ ِﮔﮭﻨﯿﮟ‪،‬‬
 ‫ﺗﺎں ِوی َاﺳﺎں ﺗﯿ ے ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آوݨ واﻟﮯ ﮐﺎﺋﮯ ِﻧﺴﮯ‬
‫)‪(١٣٢‬۔ آﺧﺮ َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﻃﻮﻓﺎن ﺑﮭﯿﭵﺎ ﺗﮯ ﻣﮑﮍﯾﺎں‪،‬‬
‫ﺗﮯ ُﺟﻮأں ﺗﮯ ِݙݙاں ﺗﮯ َرت دا ِﻣﯿﻨﮧ َوﺳﺎﯾﺎ‪ِ ،‬اﯾﮧ َا ٘ﻧﺞ َا ٘ﻧﺞ‬
‫)ﮐُﮭﻠﯿﺎں( ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں َﮨﻦ‪ ،‬ﭘﺮ او ﻣﻐﺮﯾﻨﺪے ﺌﮯ ﺗﮯ ﮔُﻨﮩﮕﺎر‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ِدی ﻗﻮم َﺑ ﺌﮯ )‪(١٣٣‬۔ َاﺗﮯ ﭴ اں ﭴ اں اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ! َاﺳﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫ٰ‬ ‫ﻋﺬاب آﻧﺪا‪ ،‬ﺗﺎں َاﮐﮭﯿﻨﺪے َﮨﻦ‪َ ،‬اے‬
‫اﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب ﮐﻨُﻮں دُ ﻋﺎ ﻣﻨﮓ ﺟﯿﻨﺪے ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺮ ِﮔﮭﻨ دا‬
‫وﻋﺪہ ﺗﯿ ے ﻧﺎل ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﺲ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﻮں َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ‬
‫ﻋﺬاب ﮐﻮں َﭨﻠﻮا ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪﯾﮟ‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں ﺗﯿ ی ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﺿﺮور ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺳﻮں‪َ ،‬اﺗﮯ اﺳﺮاﺋﯿﻞ دے ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں‬
‫ِوی ﺗﯿ ے ﻧﺎل ﺑﮭﯿﭳ ݙﯾﺴﻮں )‪(١٣٤‬۔ َﭔﺲ ﭴ اں ِوی َاﺳﺎں‬
‫ُاﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ِﮨﮏ ﺧﺎص ﻣﺪّ ت ﺗﻮڑﯾﮟ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍی ُاﻧﮭﺎں ﭘﻮری‬
‫ﮐﺮ ِ ﯿﮟ ﮨﻮﻧﺪی َﮨﺌﯽ ‪ ،‬ﻋﺬاب ﮐُﻮں ﭨﺎل ݙﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ ﺗﺎں او‬
‫وﻋﺪے ﮐﻨُﻮں ِﭘﮭﺮݨ ﻟ ﭘﻮﻧﺪے )‪(١٣٥‬۔ َﭔﺲ َاﺳﺎں اﻧﮭﺎں‬
‫ﮐﻨُﻮں ﺑﺪﻟﮧ ِﮔﮭﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﺳﻤﻨﺪر ِوچ ﻏﺮق ﮐﺮ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﺎ‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ او َاﺳﺎݙﯾﺎں آﯾﺎﺗﺎں ﮐُﻮں ﮐُﻮڑا‬
 ‫َاﮐﮭﯿﻨﺪے َﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ﺑﮯ ﭘﺮواﺋﯽ ﮐﺮݨ واﻟﮯ َﭔ‬
‫ﺌﮯ َﮨﻦ )‪(١٣٦‬۔ َاﺗﮯ َاﺳﺎں ُاوں ﻗﻮم ﮐُﻮں ِﺟﮩﮍی ﺟﻮ ﮐﻤﺰور‬
‫ﮐﺮ ِݙﺗﯽ ﺌﯽ َﮨﺌﯽ وارث ﭔ ﺎ ِݙﺗﺎ ﻣﺸﺮق ﺗﮯ ﻣﻐﺮب واﻟﮯ‬
‫ﻋﻼﻗﯿﺎں دا‪ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ِوچ َاﺳﺎں ﺑﺮﮐﺖ َوﺳﺎ ِݙﺗﯽ َﮨﺌﯽ‪ِ ،‬اﯾﮟ‬
‫ﻃﺮح ﺑﻨﯽ ِاﺳﺮاﺋﯿﻞ ُاﺗﮯ ﺗﯿ ے َر ّب دا ﺳﻮﮨ ﺎ وﻋﺪہ ﭘُ ﻮرا‬
‫ِﺗﮭﯽ ﯿﺎ‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ اﻧﮭﺎں ﺻﺒﺮ ﭼﺎ ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﺎں‬
‫ﺑﺮﺑﺎد ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﺎں ِﺟﮩﮍﯾﺎں )ﻣﺤﻞ ﻣﺎڑﯾﺎں( ﻓﺮﻋﻮن ﺗﮯ‬
‫ُاوﻧﺪی ﻗﻮم ﻧﮯ ﺑ ﺎﺋﯿﺎں َﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍﯾﺎں َﺷﺌﯿﮟ ﮐُﻮں ُاﭼﺎ‬
‫ﭼﮍﮬﺎﯾﺎ ﮨﺎﻧﯿﮟ )‪(١٣٧‬۔ َاﺗﮯ َاﺳﺎں اﺳﺮاﺋﯿﻞ دے ﺑﻨﺪﯾﺎں ﮐُﻮں‬
‫ﺳﻤﻨﺪروں ﭘﺎر ﻟَﻨﮕﮭﺎ ﭼﮭﻮڑﯾﺎ‪ ،‬ﺗﺎں َول او ِﮨﮏ ِاﮨﺠﯽ ﻗﻮم‬
‫ﮐﻨُﻮں ﻟﻨﮕﮭﮯ ِﺟﮩﮍے َﭔﺲ َاﭘ ِ ﯿﺎں ﺑُﺘﺎں )رﺑﻮﭔ ﯿﺎں( ﮐﻮﻟﮫ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ے‬ ‫ﭔﯿﭩﮭﮯ َرﮨﻨﺪے َﮨﻦ‪ِ ) ،‬اﺳﺮاﺋﯿﻞ واﻟﯿﺎں( آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬‬
‫ا‬
‫ٰ‬
‫َاﺳﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ِوی ﮐﻮﺋﯽ ِاﮨﺠﺎ ﻣﻌﺒﻮد ﺑ ﺎ ݙے ﺟﯿﻮﯾﮟ اﻧﮭﺎں‬
‫ﺻﻠﻮں ﺟﺎﮨﻞ‬‫دے ﻣﻌﺒﻮد ﮨﻦ‪ ،‬ﻣﻮﺳﯽ آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں ﺗﺎں َا ُ‬
‫ٰ‬ ‫ِ‬
‫ﻗﻮم ِﮨﯿﻮے )‪(١٣٨‬۔ ِاﯾﮧ ﻟﻮک ِﺟﮩﮍے ُﺷﻐﻞ ِوچ ﻟ ﯿﺌﮯ ﮨﻮﺋﮯ‬
‫ِﮨﻦ‪ُ ،‬اوﮐﻮں ﺗﺎں ﺧﺘﻢ ﮐﺮ ِݙﺗﺎ وﯾﺴﯽ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﻋﻤﻞ ِاﯾﮧ‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﮐﯿﺎ‬
‫ُ‬ ‫ﮐﺮﯾﻨﺪے َﭘﯿﺌﻦ‪ ،‬ﺑﯿﮩﻮدہ ِﮨﻦ ﺗﮯ ﻏﻠﻂ ِﮨﻦ )‪(١٣٩‬۔‬
‫َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا ﮐﻮﺋﯽ ِﭔﯿﺎ ﻣﻌﺒﻮد ﻮﻟﮫ‬
‫)اﻟﻠﮧ( ﺗﺎں ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﺳﺎرﯾﺎں ﺟﮩﺎﻧﺎں ُاﺗﮯ‬
‫آواں‪ ،‬ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ ُاوں َ‬
‫ﻓﻮﻗﯿﺖ ﺑﺨﺸﯽ ﮨﮯ )‪(١٤٠‬۔ )ﯾﺎد ﮐﺮو( َﭴ اں ﺟﻮ َاﺳﺎں‬
‫واﻟﯿﺎں ﮐﻨُﻮں ﻧﺠﺎت ِݙﯾﻮاﺋﯽ ‪ ،‬او ُﺗﮩﺎﮐﻮں‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﻓﺮﻋﻮن ْ‬
‫َﭔ ُﮩﻮں ﮔﻨﺪے ﻋﺬاب ݙﯾﻨﺪے ِﮨﻦ‪ُ ،‬ﺗﮩﺎݙے ﭘُ ﺘﺮاں ﮐُﻮں ﻗﺘﻞ ﮐﺮ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪے َﮨﻦ‪ ،‬ﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙﯾﺎں ذاﻟﯿﮟ ﮐُﻮں ِﺟﯿﻨﺪا َرﮐﮭﯿﻨﺪے‬
‫َﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﯾﻨﺪے ِوچ ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ُﺗﮩﺎݙے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں‬
‫ﺗﺮﯾﮧ‬ ‫ﻮں‬ ‫ُ‬ ‫ﮐ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ﺳﺎں‬ ‫ﮨﮏ َوݙی آزﻣﺎﺋﺶ َﮨﺌﯽ )‪(١٤١‬۔ َاﺗﮯ َ‬
‫ا‬
‫ِ‬ ‫ٰ‬ ‫ِ‬
‫راﺗﯿﮟ )ﭘﮩﺎڑ ﺳﯿﻨﺎ ﺗﮯ َرﮨ ( ِدی ﻣﯿﻌﺎد ِݙﺗﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﻧﺎل‬
‫)دی ﻣﻼﻗﺎت( ِدی‬ ‫ݙاہ ِﭔﯿﺎں راﺗﯿﮟ ِﻣﻼ ﺗﮯ ُاوﻧﺪے َر ّب ِ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﻧﮯ آﭘ ِ ﯿﮟ‬
‫ٰ‬ ‫ﻣﯿﻌﺎد ِدﯾﺎں ﭼﺎ ِﻟﯿﮧ راﺗﯿﮟ ﻣﻘﺮر ﮐﺮ ِݙﺗﯿﺎں‪،‬‬
‫ِﺑﮭﺮا ﮨﺎرون ﮐُﻮں آﮐﮭﯿﺎ‪ُ ،‬ﺗﻮں )ﻣﯿ ے ﭘﮩﺎڑ ﺗﮯ َو ٘ﻧﭵ دے‬
‫ﺑﻌﺪ( ﻣﯿ ی ﻗﻮم دا ﻣﺨﺘﺎر ﮐﺎر ﺧﻠﯿﻔﮧ َﺑ و ٘ﻧﭵﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ِاﯾﻨﺪی ِاﺻﻼح َرﮐﮭﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻓﺴﺎدﯾﺎں دے راہ ﺗﮯ ﻧﮧ ُﭨﺮݨ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﻣﻘﺮر ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﻮﺋﮯ‬
‫ٰ‬ ‫ﭘﻮوﯾﮟ )‪(١٤٢‬۔ َاﺗﮯ ﭴ اں‬ ‫ﻟ‬
 ‫وﻗﻮﻋﮧ ُاﺗﮯ آ ﯿﺎ ﺗﺎں ُاوﻧﺪے َر ّب ُاوﻧﺪے ﻧﺎل ﮐﻼم ِﮐﯿﺘﺎ‪،‬‬
‫)ﻣﻮﺳﯽ( آﮐﮭﯿﺎ ﻣﯿ ے َر ّب آ! ﻣﯿﮑﻮں آﭘ ﺎں ﺟﻠﻮہ ݙﯾﮑﮭﺎ‪،‬‬
‫ٰ‬
‫ﺗﺎں ﺟﻮ ﺗﯿﮑﻮں آﭘ ﯿﺎں َاﮐﮭﯿﮟ ﻧﺎل ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭﻨّﺎں! َاﻟﻠﮧ‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺗﻮ ﻣﯿﮑﻮں ِاﯾﮟ ﻧﮧ ݙﯾﮑﮫ َﺳ ﺴﯿﮟ‪َ ،‬اﻟﺒﺘﮧ ﭘﮩﺎڑ‬
‫)ﺳﯿﻨﺎ( دو ݙﯾﮑﮭﺪا َرہ ﺟﯿﮑﺮ ِاﯾﮧ َاﭘ ِ ﯿﮟ ﺟﺎء ﺗﮯ ﻗﺎﺋﻢ ِرﯾﮩﺎ‬
‫ﺗﺎں ُﺗﻮں ﺿﺮور ﻣﯿﮑﻮں ݙﯾﮑﮫ َﺳ ﺴﯿﮟ‪َ ،‬ﭔﺲ ﭴ اں‬
‫ُاوﻧﺪے َر ّب ﻧﮯ ﭘﮩﺎڑ ُاﺗﮯ آﭘ ﺎں ﺟﻠﻮہ ݙﯾﮑﮭﺎﯾﺎ‪ ،‬ﺗﺎں او ﭨﻮﭨﮯ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﺑﮯ ﮨﻮش ِﺗﮭﯽ ﺗﮯ ڈﮬﯿﮧ ِﭘﯿﺎ‪َ ،‬ول‬
‫ٰ‬ ‫ﭨﻮﭨﮯ ِﺗﮭﯽ ﯿﺎ‪ ،‬ﺗﮯ‬
‫ﭴ اں ُاوﮐﻮں ﮐُﺠﮫ ﮨﻮش آﯾﺎ ﺗﺎں آﮐﮭ ﻟ ﯿﺎ‪ ،‬ﭘﺎک ﮨﮯ‬
‫ﺗﯿ ی ذات ﮨﺮ ﺎﻟﮭﻮں! َﻣﯿﮟ ﺗﯿ ے َا ﻮں )آﭘ ِ ﯿﮟ ﺑﮯ‬
‫ﻋﻘﻼﺋﯽ ﮐﻨُﻮں( ﺗﻮﺑﮧ ﮐﺮﯾﻨﺪاں‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿﮟ اﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ َ‬
‫آوݨ‬
‫واﻟﯿﺎں ِوﭼﻮں ﭘﮩﻼ َﺑﻨﺪہ ﮨﺎں )‪(١٤٣‬۔ َاﻟﻠﮧ آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے‬
‫ﻣﻮﺳﯽ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ﺗﯿﮑﻮں ﻟﻮﮐﺎں ِوﭼﻮں آﭘ ِ ﯿﮟ ﭘﯿﻐﺎم ﺗﮯ ﮐﻼم‬
‫ٰ‬
‫ِﮐﯿﺘﮯ ُﭼ ِﮔﮭﺪے‪ِ ،‬اﯾﮟ ﺎﻟﮭﻮں ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ َﻣﯿﮟ ﺗﯿﮑﻮں‬
‫ِݙﺗﮯ‪ُ ،‬اوﮐﻮں ﻗﺎﺑﻮ َرﮐﮫ ِﮔﮭﻦ َاﺗﮯ ُﺷﮑﺮ ﮔﺰار ﻟﻮﮐﺎں ِوﭼﻮں‬
‫ﺑ ﯿﺎ رہ )‪(١٤٤‬۔ َاﺳﺎں ُاوﻧﺪے ِﮐﯿﺘﮯ )ﺗﻮرات ِدﯾﺎں( ﺗﺨﺘﯿﺎں‬
 ‫ُاﺗﮯ ﮨﺮ ﻗﺴﻢ ِدی ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺗﮯ ﮨﺮ َﺷﺌﮯ ِدی ﺗﻔﺼﯿﻞ ِﻟﮑﮫ‬
‫ِݙﺗﯽ‪َ ،‬ﭔﺲ ِاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َﭘ ّﻠﮯ َﭔﺪھ ِﮔﮭﻦ َاﺗﮯ آﭘ ِ ﯿﮟ ﻗﻮم ﮐُﻮں‬
‫ُﺣﮑﻢ ݙے‪ ،‬ﺟﻮ اﻧﮭﺎں ﺳﻮﮨ ﯿﺎں ﺎﻟﮭﯿﮟ ﺗﮯ َﻋﻤﻞ ﮐﺮن‪َ ،‬ﻣﯿﮟ‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﻓﺴﺎدی ﻟﻮﮐﺎں دا ﮔَﮭﺮ ) ِﭨﮑﺎ ﺎں( ِوی ݙﯾﮑﮭﺎ ݙﯾﺴﺎں‬
‫)‪(١٤٥‬۔ َﻣﯿﮟ آﭘ ﯿﺎں آﯾﺎﺗﺎں ﮐﻨُﻮں ِاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﭘﮭﯿﺮ‬
‫ِﮔﮭﻨﺴﺎں‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ ﻧﺎ ﺣﻖ ﻣﻐﺮﯾﻨﺪے َودّ ے ِﮨﻦ‪،‬‬
‫ﺟﯿﮑﺮ او َاﺳﺎݙﯾﺎں ﺳﺎرﯾﺎں ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ݙﯾﮑﮫ ِوی ِﮔﮭﻨّﻦ ﺗﺎں‬
‫آﺳﻦ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ ﺻﺤﯿﺢ‬ ‫ِوی اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮧ ِﮔﮭﻦ ِ‬
‫راہ ِوی ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭﻨّﻦ ﺗﺎں ِوی ُاوﮐﻮں آﭘ ﺎں َراہ ﻧﮧ ﺑ ﯿﺴﻦ‪،‬‬
‫َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ ﮐﻮﺋﯽ ﮔُﻤﺮاﮨﯽ دا َراہ ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭﻨّﻦ ﺗﺎں َﺟﮭﭧ‬
‫ﭘﻮﺳﻦ‪ِ ،‬اﯾﮧ ﺎﻟﮫ ِاﯾﮟ َوﺟﮧ ﮐﻨُﻮں ﮨﮯ ﺟﻮ‬‫ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ ُﭨﺮ ِ‬
‫اﻧﮭﺎں َاﺳﺎݙﯾﺎں آﯾﺎﺗﺎں ﮐُﻮں ﮐُﻮڑا آﮐﮭﯿﺌﮯ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں‬
‫ﺑﮯ َﭘﺮواﺋﯽ ﮐﺮݨ واﻟﮯ ِﺗﮭﯽ ِﺌﻦ )‪(١٤٦‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک‬
‫ﮐﮭﯿﻨﺪن‪َ ،‬اﺗﮯ ﻗﯿﺎﻣﺖ )دے‬
‫ِ‬ ‫َاﺳﺎݙﯾﺎں ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ﮐُﻮں ﮐُﻮڑا َا‬
‫ﮐﮭﯿﻨﺪن ‪ ،‬اﻧﮭﺎں دے‬
‫ِ‬ ‫ݙﯾ ٘ﻨﮧ ﮐﭩﮭﺎ ﺗﮭﯿﻮݨ( ﮐُﻮں ِوی ﮐُﻮڑا َا‬
‫ﺻﻠﻮں ﺿﺎﺋﻊ ِﺗﮭﯽ ِﺌﻦ ‪ ،‬ﮐﯿﺎ او ُاﻧﮭﺎں ﻋﻤﻼں دا‬ ‫ﻋﻤﻞ ﺗﺎں َا ُ‬
 ‫ﭘﯿﺴﻦ ِﺟﮩﮍے اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(١٤٧‬۔ َاﺗﮯ‬
‫َاﺟﺮ ِ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ِدی ﻗﻮم ﻧﮯ ُاوﻧﺪے )ﭘﮩﺎڑ ِﺳﯿﻨﺎ ﺗﮯ َو ٘ﻧﭵ دے( ﺑﻌﺪ‬
‫ٰ‬
‫آﭘ ﯿﺎں ﮩ ﯿﺎں ﮐُﻮں ﭘﮕﮭﺎر ﺗﮯ َوﭼﮭﺎ ﺑ ﺎ ِﮔﮭﺪا‪ ،‬او ﻣﺤﺾ‬
‫ِﮨﮏ ُﺟﺜﮧ َﮨﺎ‪ ،‬ﺟﯿﻨﺪے ِوﭼﻮں ݙاﻧﺪ ِدی آواز ﺟﮩﯽ ِﻧﮑﻠﺪی‬
‫َﮨﺌﯽ ﺗﮯ ﮐﯿﺎ اﻧﮭﺎں ِاﯾﮧ ﻧﮧ ِݙﭨﮭﺎ ﮨﺎ‪ ،‬ﺟﻮ او ﻧﮧ ﺗﺎں اﻧﮭﺎں ﻧﺎل‬
‫ﺎﻟﮫ ﮐﺮ َﺳ ﺪے َاﺗﮯ ﻧﮧ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں )ﮨﺪاﯾﺖ دا( َراہ ِݙﯾﮑﮭﺎ‬
‫َﺳ ﺪے‪َ ،‬ول ِوی اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں آﭘ ﺎں )ﻣﻌﺒﻮد( ﺑ ﺎ ِﮔﮭﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫)اﭘ ﯿﮟ ُاﺗﮯ( ﻇﻠﻢ ﮐﺮݨ واﻟﮯ َﭔ ﺌﮯ )‪(١٤٨‬۔‬ ‫او ِاﯾﮟ ﻃﺮح َ‬
‫َاﺗﮯ ﭴ اں ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں آﭘ ِ ﯿﮟ َﮨﺘﮭﯿﮟ ﻧﺎل ِﮐﯿﺘﮯ ﺗﮯ َارﻣﺎن‬
‫ﻟ ﯿﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں ِݙﭨﮭﺎ ﺟﻮ او ﺗﺎں ﮔُﻤﺮاہ ِﺗﮭﯽ َ ِﺌﻦ‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫آﮐﮭ ﻟ ﺌﮯ ﺟﯿﮑﺮ َاﺳﺎݙا َر ّب َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ رﺣﻢ ﻧﮧ ﮐﺮے ‪،‬‬
‫َاﺗﮯ اﺳﺎﮐﻮں ﺑﺨﺶ ﻧﮧ ݙﯾﻮے‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں ﺗﺎں ﮔﮭﺎﭨﺎ َ‬
‫ﭼﺎوݨ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫اں‬ ‫ﭴ‬ ‫ﺗﮯ‬‫ا‬‫واﻟﯿﺎں وﭼﻮں ِﺗﮭﯽ وﯾﺴﻮں )‪(١٤٩‬۔ َ‬
‫ٰ‬ ‫ِ‬
‫ﮐﺎوڑ ﺗﮯ َارﻣﺎن ﮐﺮﯾﻨﺪا ﮨﻮﯾﺎ َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻗﻮم دو َوﻟﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫ِ‬
‫آﮐﮭﯿﺲ َﺗﯿﮟ ﻣﯿ ے ِﭘﭽﮭﻮں ﻣﯿ ی ِﺟﮩﮍی ﺧﻼﻓﺖ )ﮐﺎر‬ ‫ُ‬
‫ﻣﺨﺘﺎری( ِﮐﯿﺘﯽ ﮨﮯ‪َ ،‬ﭔ ُﮩﻮں َﻨﺪی ِﮐﯿﺘﯽ ﮨﮯ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﺗﺴﺎں‬
 ‫آوݨ ِوچ ُا َﭔﮩﻞ ﻧﮭﯿﮟ ِﮐﯿﺘﯽ‪ُ ،‬اوں‬
‫َاﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب دے ﺣﮑﻢ دے َ‬
‫)ﺗﻮرات ِدﯾﺎں( ﺗﺨﺘﯿﺎں َﺳﭧ ﮔﮭﺘﯿﺎں َاﺗﮯ َاﭘ ﯿﮟ ِﺑﮭﺮا دے‬
‫ﺳﺮ دے واﻻں ﮐُﻮں ﭘﮑﮍ ِﮔﮭﺪا‪ ،‬ﺗﮯ آپ دو ِﭼﮭﮑﯿﺎ‪ُ ،‬اوں‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﻣﯿ ا ﻣﺎء ﭴﺎﯾﺎ ِﺑﮭﺮا! ﺗﯿ ی ﻗﻮم ﻣﯿﮑﻮں ِﮨﯿ ﺎں‬
‫ﭼﮭﻮڑن‬
‫ِ‬ ‫َﺳﻤﺠﮫ ِﮔﮭﺪا ﮨﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ َﺑﮭﺎوﯾﮟ ﻣﯿﮑﻮں ﻗﺘﻞ ِای ﮐﺮ‬
‫ﮨﺎ‪ ،‬دﺷﻤﻨﺎں ﮐُﻮں ﻣﯿ ے ُاﺗﮯ ﻧﮧ ِﮐﮭﻠﻮا‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿﮑﻮں ﻇﺎﻟﻤﺎں‬
‫ﻣﻮﺳﯽ دُ ﻋﺎ ِﮐﯿﺘﯽ‪ ،‬ﺟﻮ ﻣﯿ ے‬
‫ٰ‬ ‫ِدی ﻗﻮم ِوچ ﻧﮧ َرﻻ )‪(١٥٠‬۔‬
‫َر ّب آ! ﻣﯿﮑﻮں َاﺗﮯ ﻣﯿ ے ِﺑﮭﺮا ﮐُﻮں ﺑﺨﺶ ﭼﺎ َاﺗﮯ َاﭘ ِ ﯿﮟ‬
‫َرﺣﻤﺖ ِوچ داﺧﻞ ﮐﺮ ِﮔﮭﻦ‪ُ ،‬ﺗﻮں ﺗﺎں َرﺣﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں‬
‫)اﻟﻠﮧ‬‫ﺳﻨﺒﮭ ﺎں ﮐﻨُﻮں وی زﯾﺎدہ َرﺣﻢ ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﯿﮟ )‪(١٥١‬۔ َ‬
‫ِ‬
‫آﮐﮭﯿﺎ( ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں َو ّﭼﮭﮯ ﮐُﻮں ﻣﻌﺒﻮد ﺑ ﺎ ِﮔﮭﺪے‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫ُاﻧﮭﺎں دے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﻏﻀﺐ ڈﮬﺎﺳﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ِاﯾﮟ دُ ﻧﯿﺎ دے ِﺟﯿﻮݨ ُاﺗﮯ ﻟﻌﻨﺖ َوﺳﺪی َرﮨﺴﯽ ُﺗﮩﻤﺖ )ﮐُﻮڑ(‬
‫ﻻوݨ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں َاﺳﺎں ِاﯾﮟ ﻃﺮح َﺳﺰا ݙﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ )‪(١٥٢‬۔‬
‫َ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن َﭘﺮ ُاﻧﮭﺎں دے ﺑﻌﺪ‬
‫ِ‬ ‫َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک َﺑﮭﯿﮍے ﮐَﻢ‬
‫َﺗﻮﺑﮧ ﭼﺎ ﮐﺮن‪ ،‬ﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ ِ‬
‫آون‪ ،‬ﺗﺎں ﺑﯿﺸﮏ ﺗﯿ ا َر ّب‬
‫ﺗﺎں ُاوﻧﺪے ﺑﻌﺪ َﭔ ُﮩﻮں ﺑﺨﺸ ﮨﺎر ﺗﮯ َوݙا ﻣﮩﺮﺑﺎن ﮨﮯ )‪(١٥٣‬۔‬
‫ﮐﺎوڑ ﻟَﺘّ ﮭﯽ‪ ،‬ﺗﺎں ُاوں ﺗﺨﺘﯿﺎں ﭼﺎ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ِدی ِ‬
‫ٰ‬ ‫َاﺗﮯ ﭴ اں‬
‫ِﮔﮭﺪﯾﺎں ِﺟﻨﮭﺎں ِوچ ﮨﺪاﯾﺖ ﺗﮯ َرﺣﻤﺖ ِﻟﮑﮭﯽ ﮨﻮﺋﯽ َﮨﺌﯽ‬
‫اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ِﺟﮩﮍے ﺟﻮ َاﭘ ﯿﮟ َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ݙردے ِﮨﻦ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻗﻮم ِوﭼﻮں َﺳﺘّ ﺮ ﺑﻨﺪے ُﭼ ﺗﮯ‬
‫ٰ‬ ‫)‪(١٥٤‬۔ َاﺗﮯ‬
‫َاﺳﺎݙے َوﻋﺪے واﻟﯽ ﺟﺎء ﺗﮯ ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ‪َ ،‬ول ِﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ‬
‫)ﻣﻮﺳﯽ(‬
‫ٰ‬ ‫اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﺑﮭﻮﺋﯿﮟ َﮨﻨﺐ )زﻟﺰﻟﮯ( آﭘﮑﮍﯾﺎ ﺗﺎں‬
‫آﮐﮭﯿﺎ ﻣﯿ ے َر ّب آ! ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﻮں َﭼﮩﻨﺪا ﮨﺎوﯾﮟ ﺗﺎں اﻧﮭﺎں‬
‫ﮐُﻮں ﺗﮯ ﻧﺎل ﻣﯿﮑﻮں ِوی ِاﯾﮟ َﺑﮭﻮﺋﯿﮟ َﮨﻨﺐ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﻣﺎر‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪا‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﺗﻮں ) ُﮨ ( ُاوں ﻓﻌﻞ ِدی َﺳﺰا ِوچ ِﺟﮩﮍا ﺟﻮ‬
‫َاﺳﺎݙے ِوﭼﻮں َﭔ ُﮩﻮں ﻗﻮﻣﺎں ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺳﺎﮐﻮں ﺧﺘﻢ ﮐﺮ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﺴﯿﮟ؟ ِاﯾﮧ ﺗﺎں ﻣﺤﺾ ﺗﯿ ی ِﮨﮏ َازﻣﺎﺋﺶ ﮨﮯ ُﺗﻮں‬
‫ﺟﯿﮑﻮں َﭼﮩﻨﺪے ِاﯾﻨﺪے ذرﯾﻌﮯ ﮔُﻤﺮاہ ﮐﺮ ݙﯾﻨﺪﯾﮟ ﺗﮯ‬
‫ﺟﯿﮑﻮں ﭼﮩﻨﺪﯾﮟ ﮨﺪاﯾﺖ ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪﯾﮟ‪ُ ،‬ﺗﻮں ﺗﺎں َاﺳﺎݙا‬
‫ﻮاوݨ واﻻ( ﮨﯿﮟ َﭔﺲ َاﺳﺎﮐﻮں ﺑﺨﺶ ﭼﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﮐﺎرﺳﺎز )ﮐَﻢ ﺑ َ‬
‫َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ رﺣﻢ ﭼﺎ ﻓﺮﻣﺎ ﮐﯿﻮں ﺟﻮ ُﺗﻮں ﺳﺒﮭ ﺎں ﮐﻨُﻮں‬
 ‫َودھ ﺗﮯ َﺑﺨﺸ واﻻ ﮨﯿﮟ )‪(١٥٥‬۔ َاﺗﮯ اﺳﺎݙے واﺳﻄﮯ ِاﯾﮟ‬
‫دُ ﻧﯿﺎ ِﮐﯿﺘﮯ ِوی َﺑﮭﻼﺋﯽ ِﻟﮑﮫ ﭼﮭﻮڑ‪ ،‬ﺗﮯ آﺧﺮت ِﮐﯿﺘﮯ ِوی‬
‫ﺑﯿﺸﮏ َاﺳﺎں َﺗﯿﮟ دو ُﭨﺮ آﺋﮯ َﮨﯿﮟ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﻣﯿ ا ﻋﺬاب‬
‫ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ آﻧﺪے‪َ ،‬ﺟﯿﮟ ُاﺗﮯ َﻣﯿﮟ َﭼﮩﻨﺪاں‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿ ی‬
‫َرﺣﻤﺖ َﮨﺮ َﺷﺌﮯ ُاﺗﮯ ِ‬
‫ﮐﮭ ٘ﻨﮉی ﮨﻮﺋﯽ ﮨﮯ‪ِ ،‬اﯾﮑﻮں ﻣﯿﮟ اﻧﮭﺎں‬
‫ﮐﺮﯾﺴﻦ‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ِﻟﮑﮫ ﭼﮭﻮڑﯾﺴﺎں ِﺟﮩﮍے ﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎری‬
‫ﮨﺴﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﺎݙﯾﺎں آﯾﺎﺗﺎں )ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں(‬ ‫َاﺗﮯ ٰ‬
‫زﮐﻮۃ ﮐﮉﮬﯿﻨﺪے َر ِ‬
‫ﮨﻮﺳﻦ )‪(١٥٦‬۔ ِﺟﮩﮍے ُاوں رﺳﻮل ِدی‬
‫ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن َرﮐﮭﯿﻨﺪے ِ‬
‫ﮐﺮﯾﺴﻦ‪َ ،‬ﺟﯿﮟ ﮐﮩﯿﮟ ﮐﻨُﻮں ِوی ِﻋﻠﻢ ﻧﮭﯿﮟ ِﺳﮑﮭﯿﺎ‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫َﭘﯿﺮوی‬
‫ﺟﯿﻨﺪا ذﮐﺮ او َاﭘ ِ ﯿﮟ ﮐﻮﻟﮫ ﺗﻮرات ﺗﮯ ِاﻧﺠﯿﻞ ِوچ ﻟﮑﮭﯿﺎ‬
‫ﮨﻮﯾﺎ ݙﯾﮑﮫ َﺳ ِﺪن او اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﻧﯿﮏ ﮐَﻢ ﮐﺮݨ دا ﺣﮑﻢ‬
‫ݙﯾﻨﺪے ﺗﮯ َﺑﮭﯿﮍے ﮐ َ ّﻤﺎں ﮐﻨُﻮں َﻣﻨﻊ ﮐﺮﯾﻨﺪے َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں‬
‫ِﮐﯿﺘﮯ ﭘﺎک ﺻﺎف َﺷﺌﯿﮟ ﮐﻮں َﺣﻼل ﻗﺮار ݙﯾﻨﺪے‪ ،‬ﺗﮯ‬
‫ﺧﺒﯿﺚ )ﮔﻨﺪﯾﺎں( َﺷﺌﯿﮟ ﮐُﻮں ﺣﺮام ﻗﺮار ݙﯾﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﻮں او ﺑﺎر ﺗﮯ ﻼوﯾﮟ )ﻃﻮق( ﻟَﮩﯿﻨﺪے‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے‬
‫ُاﻧﮭﺎں دے ِﺳﺮاں ﺗﮯ ‪ ،‬ﺗﮯ ﻞ ِوچ ﮔﮭﺘﯿﺌﮯ ﮨﻮ ِﺋﻦ‪َ ،‬ﭔﺲ‬
 ‫ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آ ِﺋﻦ‪ُ ،‬اوﻧﺪے ﻧﺎل‬
‫ِﺗﮭﯿﺌﻦ‪ ،‬ﺗﮯ ﻣﺪد ِݙﺗﯽ ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ُاوں ﻧﻮر ِدی ﭘﯿﺮوی ِﮐﺘﯿﯽ ﮨﮯ‬
‫ﻧﺎزل ِﮐﯿﺘﺎ ﺌﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ِاﯾﮩﮯ ِای ﻟﻮک ِﮨﻦ‪،‬‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ِﺟﮩﮍا اوﻧﺪے اﺗﮯ ِ‬
‫)اے رﺳﻮل( آﮐﮫ ݙے‪ ،‬ﺟﻮ َاے‬ ‫ﭘﺎوݨ واﻟﮯ )‪(١٥٧‬۔ َ‬ ‫ُﻣﺮاداں َ‬
‫ﻟﻮﮐﻮ‪َ ! ‬ﻣﯿﮟ ُﺗﺴﺎں ﺳﺎرﯾﺎں دو ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ ﮨﻮﯾﺎ َاﻟﻠﮧ دا َر ُﺳﻮل‬
‫َﮨﺎں‪ُ ،‬اوں َاﻟﻠﮧ دا ِﺟﮩﮍا َاﺳﻤﺎﻧﺎں دا ﺑﺎدﺷﺎہ )ﻣﺎﻟﮏ ﮨﮯ( ﺗﮯ‬
‫زﻣﯿﻦ دا ِوی‪ ،‬ﮐﻮﺋﯽ ِوی ﻧﮭﯿﮟ ﻋﺒﺎدت دے ﻻﺋﻖ ِﺳﻮاﺋﮯ‬
‫ُاوﻧﺪے ِﺟﮩﮍا ﺟﻮ ﺟﯿﻮﯾﻨﺪا ِوی ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﮯ َﻣﺮوﯾﻨﺪا ِوی ﮨﮯ ِاﯾﮟ‬
‫واﺳﻄﮯ ُﺗﺴﺎں َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ َاﺗﮯ ُاوں رﺳﻮل ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آؤ‬
‫َﺟﯿﮟ ﮐﮩﯿﮟ ﮐﻨُﻮں ِوی ِﻋﻠﻢ ﻧﮭﯿﮟ ﭘﮍﮬﯿﺎ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﺟﻮ ﺧﻮد‬
‫َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ َاﺗﮯ ُاوﻧﺪے اﺣﮑﺎﻣﺎت ُاﺗﮯ ) ِاﯾﻤﺎن َرﮐﮭﯿﻨﺪے(‬
‫ُﺗﺴﺎں ُاوﻧﺪی َﭘﯿﺮوی ﮐﺮو ﺗﺎں ﺟﻮ ﮨﺪاﯾﺖ ﭘﺎ َﺳ ﻮ )‪(١٥٨‬۔‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ِدی ﻗﻮم ِوﭼﻮں ِﮨﮏ ﺟﻤﺎﻋﺖ ِاﮨﺠﯽ ِوی َﮨﺌﯽ‪،‬‬ ‫ﺗﮯ‬‫ا‬‫َ‬
‫ٰ‬
‫ِﺟﮩﮍی ﺣﻖ دا َراہ ݙﯾﮑﮭﯿﻨﺪی َﮨﺌﯽ‪ ،‬ﺗﮯ ﺣﻖ دے ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ِاﻧﺼﺎف ﮐﺮﯾﻨﺪی َﮨﺌﯽ )‪(١٥٩‬۔ َاﺗﮯ َاﺳﺎں اﻧﮭﺎں دے َا ٘ﻧﺞ َا ٘ﻧﺞ‬
‫ﻗﺒﯿﻠﯿﺎں ِدﯾﺎں ﭔﺎرﮬﺎں ﺟﻤﺎﻋﺘﺎں ﭔ ﺎ ِݙﺗﯿﺎں َاﺗﮯ ﭴ اں‬
 ‫ﻣﻮﺳﯽ دُ و َاﺳﺎں‬ ‫ﺗﺎں‬ ‫ﮕﯿﺎ‬‫ﻨ‬‫٘‬ ‫ﻣ‬ ‫ﯿﮟ‬ ‫ِ‬ ‫ﭘﺎ‬ ‫ُﻮں‬
‫ﻨ‬ ‫ﮐ‬ ‫وں‬‫ا‬‫ُاوﻧﺪی ﻗﻮم ُ‬
‫ٰ‬
‫َوﺣﯽ ﺑﮭﯿﭵﯽ ﺟﻮ آﭘ ِ ﯿﮟ ﺳﻮﭨﯽ َﭘﺘﮭﺮ ﺗﮯ ﻣﺎر ݙے‬
‫)ﻣﺎرﯾُ ﺲ( ﺗﺎں ُاوﻧﺪے ِوﭼﻮں ﭔﺎرﮬﺎں ﭼﺸﻤﮯ َوﮨ ﻟ َﭘﺌﮯ‪،‬‬
‫ﯿﻮݨ دا ِﺗﮍ ﭔ ﺎ ِﮔﮭﺪا َاﺗﮯ َاﺳﺎں‬
‫َاﺗﮯ ﮨﺮ ﮐﮩﯿﮟ آﭘ ﺎں آﭘ ﺎں ِﭘ َ‬
‫اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﺑﺪﻻں ِدی َﭼﮭﺎں ﮐﺮ ِݙﺗﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫)ﮨﮏ َﺳ ُﻠﻮ ِ ﯿﮟ َﺷﺌﮯ( ﮐُﻮں‬ ‫)ﮨﮏ ِﻣﭩﮭﯽ َﺷﺌﮯ( ﺗﮯ َﺳ ٰ‬
‫ﻠﻮی ِ‬ ‫َﻣﻦ ِ‬
‫ُاﺗﻮں ﻟَﮩﺎﺋﯽ َرﮐﮭﯿﺎ )ﺗﮯ آﮐﮭﯿﺎ( ﮐﮭﺎؤ ِﭘﯿﺆ‪ ،‬ﭘﺎک َﺷﺌﯿﮟ‬
‫ِوﭼﻮں ِﺟﮩﮍﯾﺎں َاﺳﺎں ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ِرزق ﭔ ﺎ ِﺋﻦ‪َ ،‬ول اﻧﮭﺎں‬
‫) ِاﻧﮭﮟ َﺷﺌﯿﮟ ﮐﻨُﻮں ُﻣ ٘ﻨﮧ ﭘﮭﯿﺮ ﺗﮯ( َاﺳﺎݙا ﮐُﺠﮫ ِوی ﻧﮧ‬
‫ِو ﺎڑﯾﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ اﻧﮭﺎں آﭘ ﯿﮟ آپ ُاﺗﮯ ﻇﻠﻢ ِﮐﯿﺘﺎ )‪(١٦٠‬۔ َاﺗﮯ‬
‫)ﯾﺎد ﮐﺮو( ﺟﻮ ﭴ اں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں آﮐﮭﯿﺎ ﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﮟ‬
‫َوﺳﺘﯽ ِوچ ِﭨﮑّﻮ ﺗﮯ َرﮨﻮ َﭔ ُﮩﻮ َاﺗﮯ ِا ُﺗﮭﻮں ِوی ِﺟﮩﮍی َﺷﺌﮯ‬
‫ُﺗﮩﺎݙا ِدل َﻣ ٘ﻨﮕﮯ‪ ،‬ﮐﮭﺎؤ ِﭘﯿﺆ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺣ ّﻄ ٌ )ﺗﻮﺑﮧ َاﺳﺎݙی(‬
‫)ﺟﮭﮑﺎ‬
‫ِ‬ ‫َاﮐﮭﯿﻨﺪﯾﮟ ﮨﻮﺋﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ دروازے ِوﭼﻮں ِﺳﺮ ِﻧﻮا ﺗﮯ‬
‫ﮐﺮ ﺗﮯ( ﻟَﻨﮕﮫ َو ٘ﻧ ُﭵﻮ ﺗﺎں ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙﯾﺎں ﺧﻄﺎواں ﺑﺨﺶ‬
‫ِݙﺗﯿﺎں َو ٘ﻧﭵﻦ َاﺗﮯ ﻧﯿﮏ ﮐَﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں ِﭔﯿﺎ ِوی ڈﮬﯿﺮ‬
 ‫ﮐُﺠﮫ ݙﯾﺴﻮں )‪(١٦١‬۔ ﭘﺮ ِاﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں ِﺟﮩﮍے ﻇﺎﻟﻢ َﮨﻦ‪،‬‬
‫ُاﻧﮭﺎں ِاﯾﮟ ﻟﻔﻆ ﮐُﻮں ﺟﯿﻨﺪے آﮐﮭ ِﮐﯿﺘﮯ ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫آﮐﮭﯿﺎ ﯿﺎ ﮨﺎ َﺑﺪل ﭼﮭﻮڑﯾﺎ‪َ ،‬اﺳﺎں اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ َاﺳﻤﺎن ﮐﻨُﻮں‬
‫َﭘﮯ ِﮨﻦ‬ ‫ِﮨﮏ ﻋﺬاب ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ ﮐﯿﻮں ﺟﻮ او زﯾﺎدﺗﯿﺎں ﮐﺮݨ ﻟ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ( اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ُاوں َوﺳﺘﯽ دا ﺣﺎل‬
‫ؐ‬ ‫)‪(١٦٢‬۔ َاﺗﮯ َ‬
‫)اے‬
‫ﭘُ ﭽﮫ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍی ﺟﻮ ﺳﻤﻨﺪر ِدی َﻣ ﺗﮯ َﮨﺌﯽ‪َ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ ِاﯾﮧ‬
‫ﻟﻮک َﭼﮭ َﭼﮭ دے ݙﯾ ٘ﻨﮧ دے ﻣﺘﻌﻠﻖ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯿﺎں ﮐﺮݨ ﻟ‬
‫َﭘﮯ ِﮨﻦ‪ ،‬ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ َﭼﮭ َﭼﮭ دے ݙﯾ ٘ﻨﮧ )اﻧﮭﺎں دے ِﺣ ّﺼﮯ‬
‫ِدﯾﺎں( ﻣﭽﮭﻠﯿﺎں ﭘﺎ ِ ﯿﮟ دے ُاﺗﮯ َﺗﺮ آﻧﺪﯾﺎں َﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ َﭼﮭ‬
‫َﭼﮭ ﻧﮧ ﮨﻮﻧﺪا ﮨﺎ ﺗﺎں اﻧﮭﺎں دو ﻧﮧ آﻧﺪﯾﺎں َﮨﻦ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﻃﺮح‬
‫اﺳﺎں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں آزﻣﺎﺋﺶ ِوچ َﺳﭧ ِݙﺗﺎ‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ او‬
‫ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﮐﺮݨ ﻟ َﭘﮯ َﮨﻦ )‪(١٦٣‬۔ َاﺗﮯ ﭴ اں اﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں‬
‫ِدی ِﮨﮏ ﺟﻤﺎﻋﺖ ُاﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ﭘُ ﭽﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں ِاﮨﺠﯽ‬
‫ﻗﻮم ﮐُﻮں ﻧﺼﯿﺤﺖ ﮐﯿﻮں ﮐﺮﯾﻨﺪو ﺟﯿﮑﻮں َاﻟﻠﮧ ﺧﺘﻢ ﮐﺮ‬
‫ﭼﮭﻮڑن واﻻ ﮨﮯ ﯾﺎ ُاوﮐﻮں ﺳﺨﺖ ﻋﺬاب ݙﯾﻮݨ واﻻ ﮨﮯ‪،‬‬
‫ﺗﺎں ُاﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ ) ِاﯾﮧ ِاﯾﮟ ﺎﻟﮭﻮں ﮨﮯ( ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙے َر ّب ِدی‬
 ‫ﭘﻮون‬
‫ِ‬ ‫ﻃﺮﻓﻮں ﻋُ ﺬر ﻧﮧ َرﮨﮯ َاﺗﮯ ﺷﺎﯾﺪ ﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎری ﮐﺮݨ ﻟ‬
‫)‪(١٦٤‬۔ َﭔﺲ ﭴ اں اﻧﮭﺎں ُاوں ﺎﻟﮫ ﮐُﻮں ﺑُﮭﻼ ِݙﺗﺎ ﺟﯿﻨﺪی‬
‫اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﻧﺼﯿﺤﺖ ِﮐﯿﺘﯽ ﺌﯽ َﮨﺌﯽ‪ ،‬ﺗﺎں اﺳﺎں اﻧﮭﺎں‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ﺗﺎں ﺑﭽﺎ ِﮔﮭﺪا ِﺟﮩﮍے ﺑُﺮاﺋﯽ ﮐﻨُﻮں َﮨﭩﮑﯿﻨﺪے‬
‫َﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ݙاڈﮬﮯ ﮔﻨﺪے ﻋﺬاب ِوچ ﮔﮭﺖ‬
‫ِݙﺗﺎ ِﺟﮩﮍے ﺟﻮ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﮐﺮﯾﻨﺪے ِﮨﻦ )‪(١٦٥‬۔ َﭔﺲ ُاﻧﮭﺎں‬
‫ﮐُﻮں ِﺟﮩﮍی ﺎﻟﮫ ﮐﻨُﻮں ﻣﻨﻊ ﮐﯿﺘﺎ ﯿﺎ ﮨﺎ‪ُ ،‬اوﮨﺎ ﮐﺮݨ ﻟ َﭘﮯ‬
‫َﭔﺲ َاﺳﺎں اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ُﺣﮑﻢ ِﮐﯿﺘﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ذﻟﯿﻞ ﻗﺴﻢ دے‬
‫ﺑﺎﻧﺪر ﺑ ُﮭﻮﻟﻮں ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵﻮ )‪(١٦٦‬۔ َاﺗﮯ ﯾﺎد ﮐﺮو‪ ،‬ﭴ اں‬
‫ﻣﯿ ے َر ّب )ﯾﮩﻮدﯾﺎں ﮐُﻮں( ِﭼﺘﺎ ِݙﺗﺎ ﮨﺎ‪ ،‬ﺟﻮ او اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ‬
‫ﻗﯿﺎﻣﺖ دے ݙﯾ ٘ﻨﮧ َﺗﺌﯿﮟ ِاﮨﺠﺎ ﺷﺨﺺ ﺑﮭﯿﭵﯿﻨﺪا َرﮨﺴﯽ‪،‬‬
‫ِﺟﮩﮍا اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َﺳﺨﺖ ﻋﺬاب ِوچ ﮔَﮭﺘّ ﯽ رﮐﮭﺴﯽ‪،‬‬
‫ﺑﯿﺸﮏ ﺗﯿ ا َر ّب َﻋﺬاب ݙﯾﻮݨ ِوچ ﺟﻠﺪی ﮐﺮﯾﻨﺪے َاﺗﮯ او‬
‫ﺑﯿﺸﮏ َوݙا ﺑﺨﺸ ﮨﺎر َاﺗﮯ َﭔ ُﮩﻮں ﻣﮩﺮﺑﺎن ِوی ﮨﮯ )‪(١٦٧‬۔ َاﺗﮯ‬
‫َاﺳﺎں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں دُ ﻧﯿﺎ ِوچ ﭨﻮﻟﯿﺎں ﭨﻮﻟﯿﺎں ﭔ ﺎ ﭼﮭﻮڑﯾﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻌﺾ ِاﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں ﻧﯿﮏ َﮨﻦ‪ ،‬ﺗﮯ ﺑﻌﺾ اﻧﮭﺎں دے ُاﻟﭧ‬
‫)ﺑﺪﮐﺎر( ﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ اﺳﺎں اﻧﮭﺎں ِدی ازﻣﺎﺋﺶ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ ِوچ‬
‫ِوی ﺗﮯ ُݙﮐﮭﺎں ﺗﮑﻠﯿﻔﺎں ِوچ ﮐﺮﯾﻨﺪے ِرﯾﮩﮯ ِﮨﯿﺴﮯ! ﺗﺎں ﺟﻮ‬
‫آون )‪(١٦٨‬۔ ُاﻧﮭﺎں دے ﺑﻌﺪ ِاﮨﺠﮯ ﮔﻨﺪے‬ ‫َ‬
‫اﺳﺎں دو ِﭘﮭﺮ ِ‬
‫ﻟﻮک ﺧﻠﯿﻔﮧ ﺑ ﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے ﮐﺘﺎب دے وارث ِوی ﮨﻦ‪َ ،‬ﭘﺮ او‬
‫ِاﯾﮟ دُ ﻧﯿﺎ ِدی ﮔﻨﺪی ﻣﺎل َﻣ ی ﮐُﻮں ﭘﺴﻨﺪ ﮐﺮ ِﮔﮭﻨﺪے ِﮨﻦ‪،‬‬
‫َاﺗﮯ َاﮨﺪے ِﮨﻦ‪ ،‬ﺟﻮ َاﺳﺎں ﺗﺎں ﺑﺨﺶ ِݙﺗﮯ وﯾﺴﻮں‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﺟﯿﮑﺮ اﻧﮭﺎں دے َا ﻮں َوت ِوی ُاوﮨُﻮ ﺟﮩﯽ ﻣﺎل َﻣ ی آ‬
‫َو ٘ﻧﭵﮯ ﮨﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ِوی ُاوﮐﻮں َﮨﺘﮫ ِوچ ﮐﺮ ِﮔﮭﻨﺪے َﮨﻦ‪ ،‬ﮐﯿﺎ‬
‫اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ﮐﺘﺎب دا ِاﯾﮧ وﻋﺪہ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮧ ِﮔﮭﺪا ﯿﺎ ﮨﺎ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ﺣﻖ ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا َاﻟﻠﮧ دے ﺑﺎرے ﮐُﺠﮫ ﻧﮧ َاﮐﮭﯿﺴﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُاﻧﮭﺎں ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ِاﯾﻨﺪے ِوچ ﮨﺎ‪ ،‬ﭘﮍھ ِوی ِﮔﮭﺪا ﮨﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫آﺧﺮت دا ِﭨﮑﺎ ﺎں ُاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ َﭔ ُﮩﻮں ﺳﻮﮨ ﺎں ﮨﮯ‪،‬‬
‫ِﺟﮩﮍے ﺟﻮ ﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎری ﮐﺮﯾﻨﺪے ِﮨﻦ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ) ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ‬
‫ِدی( ﺳﻤﺠﮫ ﻧﮭﯿﮟ آﻧﺪی؟ )‪(١٦٩‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐﺘﺎب‬
‫ﮐُﻮں َﮨﺘﮫ ِوچ ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﻤﺎز ﮐُﻮں ﻗﺎﺋﻢ َرﮐﮭﯿﻨﺪے‬
‫ِﮨﻦ‪ ،‬ﺗﺎں ﺑﯿﺸﮏ َاﺳﺎں ِاﮨﺠﮯ ﻧﯿﮏ ﮐَﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں دا َاﺟﺮ‬
 ‫ﺿﺎﺋﻊ ِﻧﺴﮯ ﮐﺮﯾﻨﺪے )‪(١٧٠‬۔ َاﺗﮯ ﭴ اں َاﺳﺎں ِاﻧﮭﺎں دے‬
‫ِﺳﺮاں ﺗﮯ ﭘﮩﺎڑ ﮐﮭﮍا ﮐﺮ ﮐﮭﮍاﯾﺎ‪ ،‬ﺟﯿﻮﯾﮟ ﺟﻮ ﮐﻮﺋﯽ ﭼﮭﺘﺮی‬
‫)ﭼﮭﺎں( ﮨﻮوے‪ ،‬ﭘﺮ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﮔُﻤﺎن ِﭘﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﮧ ﺗﺎں‬
‫َ‬
‫)اﺳﺎں آﮐﮭﯿﺎ( َاﺳﺎں ﺟﻮ ﮐُﺠﮫ‬ ‫ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ڈﮬﮩ واﻻ ﮨﮯ َ‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِݙﺗﮯ ُاوﮐﻮں ﻗﺎﺑﻮ ﮐﺮﺗﮯ ﭘﮑﮍی َرﮐّﮭﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺟﻮ ﮐُﺠﮫ‬
‫ِاﯾﻨﺪے ِوچ ِﻟﮑﮭﯿﺎ ﮨﻮﺋﮯ ُاوﮐﻮں ﯾﺎد َرﮐﮭﯽ َرﮐﮭﻮ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ‬
‫ﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎر ﺑ َو ٘ﻧﭵﻮ )‪(١٧١‬۔ َاﺗﮯ ﭴ اں ﺗﯿ ے َر ّب آدم ِدی‬
‫اوﻻد ِدی ﮐ ٘ﻨﮉ ِوﭼﻮں ُاﻧﮭﺎں ِدی ﻧﺴﻞ َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﯽ‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫اﻧﮭﺎں ﺧﻮد آﭘ ِ ﯿﮟ آپ دا ِاﻗﺮار ِﮐﯿﺘﺎ‪) ،‬ﭴ اں ﺟﻮ ﭘُ ﭽﮭﯿﺎ‬
‫)اﮐﮭﯿﻮﻧﮯ(‬
‫ُ‬ ‫ﯿﺎ( ﺟﻮ ﮐﯿﺎ ﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎݙا ﭘﺎﻟ ﮨﺎر ﮐﺎﺋﮯ ﻧﻤﮩﯿﮟ؟‬
‫ﮐﯿﻮں ﻧﮭﯿﮟ! َاﺳﺎں ﺗﺎں ﮔﻮاﮨﯽ ِوی ݙﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ ) ِاﯾﮧ روﻻ‬
‫ِاﯾﮟ ﺎﻟﮭﻮں ﮨﺎ( ﺗﺎں ﺟﻮ ﻗﯿﺎﻣﺖ دے ݙﯾ ٘ﻨﮧ ِاﯾﮟ ﻧﮧ آﮐﮭﻦ‬
‫ﺻﻠﻮں ﺑﮯ ﺧﺒﺮ ﮨﺎﺳﮯ‬ ‫َﭘﮯ‪ ،‬ﺟﻮ َاﺳﺎں ﺗﺎں ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐﻨُﻮں َا ُ‬
‫)‪(١٧٢‬۔ ﯾﺎ ِاﯾﮧ ﻧﮧ آﮐﮭ ﻟ ﭘﻮو‪ ،‬ﺟﻮ ِﺷﺮک ﺗﺎں َاﺳﺎں ﮐﻨُﻮں‬
‫ﭘﮩﻠﮯ َاﺳﺎݙے ِﭘﯿﺆ ݙاݙﯾﺎں ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﺎ‪َ ،‬اﺳﺎں ﺗﺎں ِاﻧﮭﺎں دے ﺑﻌﺪ‬
‫ِدﯾﺎں ﻧﺴﻼں ِوﭼﻮں ِﮨﯿﺴﮯ! ﮐﯿﺎ ُﺗﻮں اﺳﺎﮐﻮں ﺧﺘﻢ ﮐﺮ‬
 ‫ﭼﮭﻮڑݨ ﭼﮩﻨﺪﯾﮟ‪ُ ،‬اوں ﮐﻢ دے ﺑﺪﻟﮯ ِﺟﮩﮍا ﻏﻠﻂ ﮐﺎر‬
‫)ﮐُﻮڑے( ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ )‪(١٧٣‬۔ َاﺳﺎں ﺗﺎں ِاﯾﮟ ﻃﺮح َاﭘ ﯿﺎں‬
‫آﯾﺎﺗﺎں )ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں( ﮐﮭﻮل ﺗﮯ ﺑﯿﺎن ﮐﺮﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ او‬
‫ﻣﺤﻤﺪ( ِاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ُاوں‬
‫ؐ‬ ‫َوﻟﺪے َول آون )‪(١٧٤‬۔ َ‬
‫)اے‬
‫ﺷﺨﺺ دا ﺣﺎل ﭘﮍھ ُﺳ ﺎ ﺟﯿﮑﻮں َاﺳﺎں آﭘ ﯿﺎں آﯾﺎﺗﺎں‬
‫)ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں( ِݙﺗﯿﺎں‪َ ،‬ﭘﺮ ﭴ اں او اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ﭘﺴﯿﻼ ِﺗﮭﯽ‬
‫ﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ﺷﯿﻄﺎن ُاوﻧﺪے ِﭘﭽﮭﻮں ﻟ ِﭘﯿﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ او ِوی‬
‫ﮔُﻤﺮاﮨﺎں ِوﭼﻮں ِﺗﮭﯽ ﯿﺎ )‪(١٧٥‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ َاﺳﺎں َﭼﮩﻨﺪے‬
‫ﺗﺎں َاﺳﺎں ُاوﮐﻮں ُاﻧﮭﺎں آﯾﺎﺗﺎں دے ذرﯾﻌﮯ ُا ّﭼﮯ َﻣﺮﺗﺒﮯ ﺗﮯ‬
‫ﭘُ ﭽﺎ ݙﯾﻨﺪے‪َ ،‬ﭘﺮ او ﺧﻮد دُ ﻧﯿﺎ ﮐُﻮں ﭼﻤﺒﮍ ﯿﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ آﭘ ﯿﮟ‬
‫ﺧﻮاﮨﺶ ﻧﻔﺲ دے ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮐَﻢ ِﮐﯿﺘﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ُاوﻧﺪی ﻣﺜﺎل ﺗﺎں‬ ‫ِ‬
‫ُاوں ﮐُﺘّ ﮯ وا ٘ﻧﮕﻮں ﮨﮯ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﻮں ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ َﺳﺨﺘﯽ ﮐﺮﯾﮟ‬
‫ﺗﺎں ِوی آﭘ ِ ﯿﮟ زﺑﺎن ﭼﺎ ﻟﭩﮑﯿﻨﺪے‪ ،‬ﯾﺎ ُﺗﻮں ﮐُﺠﮫ ﻧﮧ آﮐﮭﯿﮟ‬
‫ﺗﺎں ِوی زﺑﺎن ﻟﮍﮐﺎﺋﯽ رﮨﻨﺪے‪ِ ،‬اﯾﮩﺎ ﻣﺜﺎل ُاوں ﻗﻮم ِدی ﮨﮯ‬
‫َﺟﯿﮟ َاﺳﺎݙﯾﺎں ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ﮐُﻮں ﮐُﻮڑا آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ ُﺗﻮں اﻧﮭﺎں‬
‫ﮐُﻮں ِاﯾﮧ ﺣﺎل ُﺳ ﺎ ݙے َﻣﺘﺎں او ﻏﻮر ﺗﮯ ِﻓﮑﺮ ﮐﺮݨ ﻟ‬
 ‫ﺻﻠﻮں ﮔﻨﺪی ﮨﮯ‪،‬‬ ‫ﭘﻮون )‪(١٧٦‬۔ ُاوں ﻗﻮم ِدی ﻣﺜﺎل ﺗﺎں َا ُ‬
‫ِ‬
‫ِﺟﯿﻨﺪے ﻟﻮﮐﺎں َاﺳﺎݙﯾﺎں آﯾﺎﺗﺎں ﮐُﻮں ﮐُﻮڑا ﭼﺎ آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ او‬
‫آﭘ ﯿﮟ آپ ُاﺗﮯ ﻇﻠﻢ ﮐﺮﯾﻨﺪے ِرﯾﮩﮯ )‪(١٧٧‬۔ َاﻟﻠﮧ ﺟﯿﮑﻮں‬
‫ﮨﺪاﯾﺖ ݙﯾﻮے ُاوﮨﻮ ﮨﺪاﯾﺖ ﭘﺎ َﺳ ﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ ﺟﯿﮑﻮں ﮔُﻤﺮاہ‬
‫ﮐﺮے َﭔﺲ ُاوﮨﮯ ﻟﻮک ﮔﮭﺎﭨﺎ ﭼﺎوݨ واﻟﮯ ِﮨﻦ )‪(١٧٨‬۔ ﺑﯿﺸﮏ‬
‫َاﺳﺎں َﭔ ُﮩﻮں ﺳﺎرﯾﺎں ِﺟﻨّﺎں ﺗﮯ اﻧﺴﺎﻧﺎں ﮐُﻮں دوزخ ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫ِای َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﮯ‪ِ ،‬اﻧﮭﺎں دا ِدل )ﺿﻤﯿﺮ( ﺗﺎں ﮨﮯ‪ ،‬ﭘﺮ ُاوﻧﺪے‬
‫ﻧﺎل َﺳﻤﺠﮭﺪے ﺳﻮﭼﯿﻨﺪے ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ِ ،‬اﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں‬
‫َاﮐﮭﯿﮟ ﺗﺎں ِﮨﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ُاﻧﮭﺎں ﻧﺎل )ﻏﻮر ﻧﺎل( ݙﯾﮑﮭﺪے ﮐﺎﺋﮯ‬
‫ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬اﻧﮭﺎں دے ﮐَﻦ ﺗﺎں ِﮨﻦ‪ ،‬ﭘﺮ اﻧﮭﺎں ﻧﺎل ُﺳ ﺪے ﮐﺎﺋﮯ‬
‫ﺻﻠﻮں ﺟﺎﻧﻮراں وا ٘ﻧﮕﯿﮟ ِﮨﻦ‪ ،‬ﺑﻠﮑﮧ‬ ‫ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬اﮨﺠﮯ ﻟﻮک ﺗﺎں َا ُ‬
‫اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ِوی َاﺑﺘﺮ ِﮨﻦ‪َ ،‬ﭔﺲ ِاﯾﮩﮯ ﻟﻮک ﺗﺎں ِﮨﻦ ِﺟﮩﮍے‬
‫ﻏﻔﻠﺖ ِوچ َودّ ے ِﮨﻦ )‪(١٧٩‬۔ َاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ِﮐﯿﺘﮯ ِای ِﮨﻦ ﺳﻮﮨ ﯿﮟ‬
‫ﺳﻮﮨ ﯿﮟ ﻧﺎں! َﭔﺲ ُاوﮐﻮں ُاﻧﮭﺎﺋﯿﮟ ﻧﺎ ٘ﻧﻮاں ﻧﺎل َﺳ و‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں َﭘﺮے ﮐﺮو‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے ُاو ٘ﻧﺪے ﻧﺎ ٘ﻧﻮاں ِوچ‬
‫ﮔﮭﺘﯿﻨﺪن‪َ ،‬ﭔ ُﮩﻮں ﺳﺎری ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ُاﻧﮭﺎں دے‬
‫ِ‬ ‫َول ﭘﮭﯿﺮ‬
 ‫ِﮐﯿﺘﮯ دی َﺳﺰا ِݙﺗﯽ وﯾﺴﯽ )‪(١٨٠‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں‬
‫ِﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻮں َاﺳﺎں َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﮯ ِﮨﮏ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺣﻖ ِدی‬
‫ﮨﺪاﯾﺖ ﮐﺮﯾﻨﺪی ﮨﮯ ﺗﮯ ﺣﻘﯽ ﻃﻮر ﺗﮯ ﻋﺪل ﺗﮯ ِاﻧﺼﺎف‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪی ﮨﮯ )‪(١٨١‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک َاﺳﺎݙﯾﺎں آﯾﺎﺗﺎں ﮐُﻮں‬
‫ﮐﮭﯿﻨﺪن‪َ ،‬اﺳﺎں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِاﯾﮟ ﻃﺮح )ﮨﻮﻟﮯ ﮨﻮﻟﮯ(‬
‫ِ‬ ‫ﮐُﻮڑا َا‬
‫ﺗﺒﺎﮨﯽ دو ِﮔﮭﻦ وﯾﺴﻮں ﺟﯿﻨﺪا ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َﭘﺘﮧ ِای ﻧﮧ‬
‫ﻟ ﺴﯽ )‪(١٨٢‬۔ َاﺗﮯ ﻣﯿﮟ ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ڈﮬﻞ ِݙﺗﯽ آﻧﺪاں ﺑﯿﺸﮏ‬
‫ﻣﯿ ی ﺗﺪﺑﯿﺮ )ﭼﺎل( َﭔ ُﮩﻮں ﺗﮑﮍی )ﮐﺎرﮔﺮ( ﮨﮯ )‪(١٨٣‬۔ ﮐﯿﺎ‬
‫ُاﻧﮭﺎں ﮐ اﺋﯿﮟ ﻧﮭﯿﮟ ﺳﻮﭼﯿﺎ ﺟﻮ ُاﻧﮭﺎں دے ﺳ ٘ﻨﮕﺘﯽ ﮐُﻮں‬
‫ﺗﺎں ﮐﮩﯿﮟ ﻃﺮح ِدی ﺟﻨﻮﻧﯽ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬او ﺗﺎں ﻣﺤﺾ َوڄ‬
‫ݙراوݨ واﻻ ﮨﮯ )‪(١٨٤‬۔ ﮐﯿﺎ‬
‫َ‬ ‫َوﭴﺎﺗﮯ َ‬
‫)اﻟﻠﮧ دے ﻋﺬاب ﮐﻨُﻮں(‬
‫ُاﻧﮭﺎں َاﺳﻤﺎﻧﺎں ﺗﮯ زﻣﯿﻦ ِدی ُﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ ِوچ ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍی‬
‫ﮐﻮﺋﯽ َﺷﺌﮯ َاﻟﻠﮧ َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﯽ ﮨﮯ‪ُ ،‬اوﻧﺪے ِوچ‪ ،‬ﻏﻮر ﻧﺎل ﻧﮭﯿﮟ‬
‫ِݙﭨﮭﺎ ) ِاﯾﮧ ِوی ﻧﮭﯿﮟ ﺳﻮﭼﺎ ﺟﻮ( ﺷﺎﯾﺪ اﻧﮭﺎں ِدی َاﺟﻞ‬
‫ﻗﺮﯾﺐ آ ﺌﯽ ﮨﻮوے‪ُ ،‬اوﻧﺪے ﺑﻌﺪ َوت او َﭔﺌﯽ ِﮐﮩﮍی ﺎﻟﮫ‬
‫آﺳﻦ )‪(١٨٥‬۔ َاﻟﻠﮧ ﺟﯿﮑﻮں ﮔُﻤﺮاہ ﭼﺎ ﮐﺮے‬
‫ﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ ِ‬
 ‫ݙﯾﮑﮭﺎوݨ واﻻ ﮐﻮﺋﯽ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ )او‬
‫َ‬ ‫ﺗﺎں ِﺳﺪّ ﮬﺎ َراہ‬
‫َاﻟﻠﮧ( ِاﻧﮭﺎں ﮔُﻤﺮاﮨﺎں ﮐُﻮں اﻧﮭﺎں ِدی ﮔُﻤﺮاﮨﯽ دے ﺳﻤﻨﺪر‬
‫وچ ﻏﻮﻃﮯ ﮐﮭﺎﻧﺪا ﮨﻮﯾﺎ ﭼﮭﻮڑی َرﮐﮭﺪے )‪(١٨٦‬۔ َ‬
‫)اے‬ ‫ِ‬
‫رﺳﻮل( َﺗﯿﮟ ﮐﻨُﻮں ﻗﯿﺎﻣﺖ ِدی ﮔﮭﮍی دے ﻣﺘﻌﻠﻖ ﭘُ ﭽﮭﺪن‬
‫ﺟﻮ او ﮐ اں آﺳﯽ‪ ،‬آﮐﮫ ݙے ﺟﻮ ﺑﮯ ﺷﮏ اﯾﻨﺪا ﻋﻠﻢ ﺗﺎں‬
‫ﻣﯿ ے َرب ﮐﻮں ﮨﮯ‪ ،‬اوﮨﻮ اوں ﮐﻮں ُاوﻧﺪے ﻣﻘﺮرہ وﻗﺖ‬
‫ﺗﮯ ﻇﺎﮨﺮ آ ﮐﺮﯾﺴﯽ‪ ! ‬او ﮔﮭﮍی َاﺳﻤﺎﻧﺎں ﺗﮯ زﻣﯿﻦ ﺗﮯ َﭔ ُﮩﻮں‬
‫َاوﮐﮭﯽ ﮨﻮﺳﯽ! او ُﺗﮩﺎݙے ﮐﻮﻟﮫ َاﭼﺎ ﭼﯿﺖ آوﯾﺴﯽ‪ ،‬ﻟﻮک‬
‫ﭽﮭﺪن‪ ،‬ﺟﯿﻮﯾﮟ ﺟﻮ ﺗﯿﮑﻮں َﭼ ٘ﻨ ﯽ‬
‫ِ‬ ‫َﺗﯿﮟ ﮐﻨُﻮں ِاﯾﮟ ﻃﺮح ﭘُ‬
‫ﻃﺮح ِاﯾﻨﺪا َﭘﺘﮧ ﮨﻮوے‪ ،‬آﮐﮫ ݙے ﺟﻮ ِاﯾﻨﺪا َﭘﺘﮧ ِوی ﻣﺤﺾ‬
‫َاﻟﻠﮧ ﮐُﻮں ﮨﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ ڈﮬﯿﺮ ﺳﺎرے ﻟﻮک ) ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐُﻮں(‬
‫ﭴﺎ ﺪے وی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(١٨٧‬۔ َ‬
‫)اے رﺳﻮل( آﮐﮫ ݙے‪ ،‬ﺟﻮ‬ ‫ِ‬
‫َﻣﯿﮟ ﺧﻮد آﭘ ﯿﮟ ِﮐﯿﺘﮯ ِوی ﮐﮩﯿﮟ ﻗﺴﻢ دے ﻧﻔﻊ ﯾﺎ ﻧﻘﺼﺎن‬
‫دا اﺧﺘﯿﺎر ﻧﮭﯿﮟ َرﮐﮭﯿﻨﺪا‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ُاوﻧﺪے ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ َاﻟﻠﮧ‬
‫َﭼﮩﻨﺪے َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ َﻣﯿﮟ ﻏﯿﺐ دا ِﻋﻠﻢ ﭴﺎ ﺪا ﺗﺎں َﻣﯿﮟ‬
‫ڈﮬﯿﺮ ﺳﺎرے ﻓﺎﺋﺪے ﭼﺎ ِﮔﮭﻨﺪا َاﺗﮯ ﻣﯿﮑﻮں ﮐﻮﺋﯽ ِوی ُݙﮐﮫ‬
 ‫ݙراوݨ واﻻ ﺗﮯ‬
‫َ‬ ‫ﻧﮧ ﮨﻮﻧﺪا‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ﺗﺎں ﻣﺤﺾ )ﻋﺬاب ﮐﻨُﻮں(‬
‫ﺎوݨ واﻻ َﮨﺎں‪ُ ،‬اوں ﻗﻮم ﮐُﻮں‬
‫)ﺛﻮاب ِدی( ﺧﻮﺷﺨﺒﺮی ُﺳ َ‬
‫ِﺟﮩﮍی ﺟﻮ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﻧﺪی ﮨﮯ )‪(١٨٨‬۔ ِاﯾﮧ ﺗﺎں او َ‬
‫)اﻟﻠﮧ (‬
‫ﮨﮯ َﺟﯿﮟ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِﮨﮑّﯽ ﺟﺎن )آدم( ِوﭼﻮں َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫)ﺣﻮا( ﺑ ﺎﺋﯽ ِﮨﺲ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ او‬
‫ّ‬ ‫ُاوﻧﺪے ﻧﺎﻟﻮں ُاوﻧﺪی ذال‬
‫ُاوں ﮐﻨُﻮں ﺳﮑﻮن )ﭘﯿﺎر( ﺣﺎﺻﻞ ﮐﺮ َﺳ ﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ﭴ اں او‬
‫ُاوﮐﻮں ُاﺗﻮں ﮐَﭳ ِﮔﮭﻨﺪے‪ ،‬ﺗﺎں ُاوﻧﺪی ذال ﮐُﻮں َﮨﻠﮑﺎ ﺟﯿﮩﺎ‬
‫ﭘﯿﭧ ِﺗﮭﯽ وﯾﻨﺪے ﺗﮯ او ﭘﯿﭧ ﻧﺎل ِوی ُﭨﺮدی ِﭘﮭﺮدی‬
‫َﭘﮯ وﯾﻨﺪے‪ ،‬ﺗﺎں او‬ ‫َرﮨﻨﺪی ﮨﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ ﭴ اں زﯾﺎدہ ﻟ‬
‫ﻣﻨﮕﺪن ﺟﻮ ﺟﯿﮑﺮ َﺗﯿﮟ‬
‫ِ‬ ‫ݙوﮨﺎﺋﯿﮟ َاﭘ ﯿﮟ َر ّب ﮐﻨُﻮں دُ ﻋﺎ‬
‫َاﺳﺎﮐﻮں َﺻﺒﺮﮐﺘّ ﺎ )ﻣﻮﭨﺎ ﺗﺎزہ( ﭔﺎل ِݙﺗﺎ ﺗﺎں َاﺳﺎں ﺿﺮور‬
‫ُﺷﮑﺮ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ِوچ ﺷﺎﻣﻞ ِﺗﮭﯽ وﯾﺴﻮں )‪(١٨٩‬۔ َﭘﺮ‬
‫ﭴ اں ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َﺻﺒﺮﮐَﺘّ ﺎ ﭔﺎل ِﻣﻞ وﯾﻨﺪے ﺗﺎں او ِاﯾﻨﺪے‬
‫ﭘﻮﻧﺪن‪ ،‬ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ‪) ،‬او‬
‫ِ‬ ‫ݙﯾﻮݨ ِوچ َاﻟﻠﮧ دے ﺷﺮﯾﮏ ﭔ ﺎوݨ ﻟ‬
‫ﭔﺎل( ﺗﺎں ﻣﺤﺾ َاﻟﻠﮧ ِݙﺗﺎ َﮨﺎ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ﺗﺎں ﺟﯿﻨﺪے ﻧﺎل ِاﯾﮧ ﻟﻮک‬
‫ﯿﻨﺪن اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں َﭔ ُﮩﻮں ُا ّﭼﺎ ﮨﮯ )‪(١٩٠‬۔ ﮐﯿﺎ ِاﯾﮧ‬
‫ﺷﺮﯾﮏ ﭔ ِ‬
 ‫ﻟﻮک ُاوﻧﺪے ﻧﺎل ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﺷﺮﯾﮏ ﺑ ِ‬
‫ﯿﻨﺪن ِﺟﮩﮍے ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ِوی َﺷﺌﮯ َﭘﯿﺪا ﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮ َﺳ ﺪے‪ ،‬ﺑﻠﮑﮧ او ﺗﺎں ﺧﻮد َﭘﯿﺪا‬
‫ِﮐﯿﺘﮯ وﯾﻨﺪے ِﮨﻦ )‪(١٩١‬۔ َاﺗﮯ ﻧﮧ او ُاﻧﮭﺎں ﮐﻮں ﮐﻮﺋﯽ َﻣﺪد‬
‫ﮐﮭﯿﻨﺪن‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮧ او ﺧﻮد َاﭘ ﯿﮟ آپ دی‬
‫ِ‬ ‫ݙﯾﻮݨ ِدی ﻃﺎﻗﺖ َر‬
‫َﻣﺪد ﮐﺮ َﺳ ِﺪن )‪(١٩٢‬۔ َوت ﺟﯿﮑﺮ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﮐﮩﯿﮟ ﮨﺪاﯾﺖ‬
‫واﻟﮯ ﭘﺎﺳﮯ دو َﺳ و‪ ،‬ﺗﺎں او ُﺗﮩﺎݙی َﭘﯿﺮوی َا ُ‬
‫ﺻﻠﻮں ﻧﮧ‬
‫ﮐﺮﯾﺴﻦ‪ُ ،‬ﺗﮩﺎݙے واﺳﻄﮯ ﺗﺎں ِﮨﮑّﻮ ﮐُﺠﮫ ﮨﮯ‪َ ،‬ﺑﮭﺎوﯾﮟ ُﺗﺴﺎں‬
‫ِ‬
‫ݙﯾﻮو‪َ ،‬ﺑﮭﺎوﯾﮟ ُﺗﺴﺎں ُﭼﭗ ﮐﺮ‬
‫)اﻟﻠﮧ دو( دﻋﻮت ُ‬ ‫ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َ‬
‫َو ٘ﻧﭵﻮ )‪(١٩٣‬۔ ﺑﯿﺸﮏ ِﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻮں ُﺗﺴﺎں َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا‬
‫)ﻣﺪد ِﮐﯿﺘﮯ( ﺳ ﯾﻨﺪے وے‪ ،‬او ﺧﻮد ِوی ُﺗﺴﺎں ﺟﯿﮩﮯ‬ ‫َ‬
‫َﺑﻨﺪے ِای ِﮨﻦ‪َ ،‬ﭔﺲ ُاﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں دُ ﻋﺎ َﻣ ٘ﻨﮓ ݙﯾﮑﮭﻮ ﺗﮯ او‬
‫ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں َﺳ ّﭽﮯ ِﮨﯿﻮے ﺗﺎں ُﺗﮩﺎݙی دُ ﻋﺎ دا ﺟﻮاب ݙﯾﻮن‬
‫ﭘﯿﺮ ِﮨﻦ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ﻧﺎل او ُﭨﺮن‪ ،‬ﮐﯿﺎ‬
‫)‪(١٩٤‬۔ ﮐﯿﺎ اﻧﮭﺎں دے ْ‬
‫ُاﻧﮭﺎں دے َﮨﺘﮫ ِﮨﻦ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ﻧﺎل او ﭘﮑﮍ ݙﯾﮑﮭﺎﻟﻦ‪ ،‬ﮐﯿﺎ‬
‫ُاﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں َاﮐّﮭﯿﮟ ِﮨﻦ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ﻧﺎل او ݙﯾﮑﮭﻦ ﮐﯿﺎ ُاﻧﮭﺎں‬
‫دے ﮐ َ ّﻦ ِﮨﻦ ِﺟﻨﮭﺎں ﻧﺎل او ُﺳ ِ ﻦ؟ َوت آﮐﮫ ݙے‪ ،‬ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں‬
‫)ﺧﺪا ﻧﺎل دے( ﺷﺮﯾﮑﺎں ﮐُﻮں َﺳ ِﮔﮭﻨﻮ‪َ ،‬ول ُﺗﺴﺎں‬
‫آﭘ ﯿﺎں ُ‬
‫ﻣﯿ ے ﺧﻼف ﮐﻮﺋﯽ ﺗﺪﺑﯿﺮ )ﮔﮍ ﺑﮍ( ﮐﺮ ݙﯾﮑﮭﺎﻟﻮ‪ ،‬ﺑﻠﮑﮧ‬
‫ݙﯾﻮو )‪(١٩٥‬۔ ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ا‬
‫ﻣﯿﮑﻮں ﮐﻮﺋﯽ ﻣﮩﻠﺖ ِای ﻧﮧ ُ‬
‫ﻧﺎزل ِﮐﯿﺘﯽ ﮨﮯ‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫َﻣﺪدﮔﺎر ﺗﺎں اوﮨُﻮ اﻟﻠﮧ ﮨﮯ‪َ ،‬ﺟﯿﮟ ِاﯾﮧ ﮐﺘﺎب ِ‬
‫َاﺗﮯ او ﻧﯿﮏ ﮐَﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ﻧﺎل ﯾﺎری َﻻ ِﮔﮭﻨﺪے )‪(١٩٦‬۔‬
‫َاﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻮں ُاﻧﺪے ِﺳﻮا ﺳ ﯾﻨﺪے وے‪ ،‬او ﻧﮧ ُﺗﮩﺎݙی‬
‫ﮐﮭﯿﻨﺪن ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮧ ﺧﻮد َاﭘ ِ ﯿﮟ آپ ِدی‬
‫ِ‬ ‫َﻣﺪد ﮐﺮݨ ِدی ﻃﺎﻗﺖ َر‬
‫َﻣﺪد ﮐﺮݨ ﺟﻮﮔﮯ ِﮨﻦ )‪(١٩٧‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﻮں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ﮨﺪاﯾﺖ واﻟﮯ ﭘﺎﺳﮯ ﺳ ﯾﮟ‪ ،‬ﺗﺎں او ُﺳ ﺪے ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪،‬‬
‫ﺟﯿﮑﺮ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ݙﯾﮑﮭﺪﯾﮟ‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﮧ َﺗﯿﮟ دو ݙﯾﮑﮭﺪے‬
‫َﭘﺌﮯ ﮨﻦ‪ ،‬ﺗﺎں وی او ﮐُﺠﮫ ﻧﮭﯿﮟ ݙﯾﮑﮫ َﺳ ﺪے )‪(١٩٨‬۔ َ‬
‫)اے‬ ‫ِ‬
‫رﺳﻮل( ُﺗﻮ ﻣﻌﺎﻓﯽ واﻻ وﻃﯿﺮہ اﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮫ َاﺗﮯ‬
‫ﻧﯿﮏ ﮐَﻢ ﮐﺮݨ دا ُﺣﮑﻢ ِݙﺗﯽ َرﮐﮫ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺟﺎﮨﻼں ﮐﻨُﻮں ُﻣ ٘ﻨﮧ‬
‫ﭘﮭﯿﺮ ِﮔﮭﻦ )‪(١٩٩‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ ﺷﯿﻄﺎن ِدی ﻃﺮﻓﻮں )ﺗﯿ ے‬
‫ِدل ِوچ( ﮐﻮﺋﯽ ِوﺳﻮاس َﭘﯿﺪا ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵﮯ ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں‬
‫َﭘﻨﺎہ َﻣ ٘ﻨﮓ ِﮔﮭﺪی‪ ،‬او َﺳﺐ ﮐُﺠﮫ ُﺳ واﻻ‪َ ،‬اﺗﮯ ﭴﺎ واﻻ‬
 ‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﮨﮯ )‪(٢٠٠‬۔ ﺑﯿﺸﮏ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک َﺗ ٰ‬
‫ﻘﻮی اﺧﺘﯿﺎر‬
‫ﭴ اں ِوی ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﺷﯿﻄﺎن ِدی ﻃﺮﻓﻮں ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‬
‫ِ‬ ‫وﺳﻮاس )ﺧﻄﺮہ( ﭘﻮﻧﺪے ﺗﺎں او َ‬
‫)اﻟﻠﮧ ﮐُﻮں( ﯾﺎد‬ ‫ِ‬
‫ﭘﻮﻧﺪن )‪(٢٠١‬۔ َاﺗﮯ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﮯ ُاوں وﯾﻠﮯ )ﺻﺎف ﺻﺎف( ݙﯾﮑﮭ ﻟ‬
‫اﻧﮭﺎں )ﮐﺎﻓﺮاں( دے ﺷﯿﻄﺎن ِﺑﮭﺮا اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﮔُﻤﺮاﮨﯽ‬
‫ﮭﮑﯿﻨﺪن‪ ،‬ﺗﺎں او ُاݙے َو ٘ﻧﭵﻦ ِدی ﮐﻮﺋﯽ ﮐَﺴﺮ‬
‫ِ‬ ‫واﻟﮯ ﭘﺎﺳﮯ ِﭼ‬
‫ﻧﮭﯿﮟ ﭼﮭﻮڑﯾﻨﺪے )‪(٢٠٢‬۔ َاﺗﮯ ﭴ اں ُﺗﻮں ُاﻧﮭﺎں دو ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ﭽﮭﺪن ﺟﻮ ُﺗﻮں ﮐﻮﺋﯽ آﯾﺖ‬ ‫ِ‬ ‫آﯾﺖ ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻦ آﻧﺪا‪ ،‬ﺗﺎں ﭘُ‬
‫ُﺧﻮد ﭔ ﺎ ﺗﮯ ﮐﯿﻮں ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻦ آﯾﺎ‪ُ ،‬ﺗﻮں آﮐﮫ ݙے ﺟﻮ َﻣﯿﮟ‬
‫ﺗﺎں َﭔﺲ ُاوں ُﺣﮑﻢ ِدی َﭘﯿﺮوی ﮐﺮﯾﻨﺪاں‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ‬
‫ﻣﯿ ے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ﻣﯿ ے ُاﺗﮯ وﺣﯽ ِﺗﮭﯿﻨﺪا ﮨﮯ‪ِ ،‬اﯾﮧ‬
‫ُﺗﮩﺎݙے َرب ِدی ﻃﺮﻓﻮں َﺳﻤﺠﮫ ِدﯾﺎں ﺎﻟﮭﯿﮟ ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ِاﯾﻤﺎن واﻟﮯ ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺗﮯ ﮨﺪاﯾﺖ ﮨﮯ )‪(٢٠٣‬۔ َاﺗﮯ‬
‫ِﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ ﻗﺮآن ﭘﮍﮬﯿﺎ وﯾﻨﺪا ِﭘﯿﺎ ﮨﻮوے‪ ،‬ﺗﺎں ُاوﮐﻮں‬
‫)ﻏﻮر ﻧﺎل( ُﺳ ﯿﺎ ﮐﺮو‪َ ،‬اﺗﮯ ُﭼﭗ ﮐَﺮ ﺌﮯ ﮐﺮو‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ‬
‫ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ رﺣﻤﺖ ﺑﮭﯿﭵﯽ َو ٘ﻧﭵﮯ )‪(٢٠٤‬۔ ُﺗﻮں آﭘ ﯿﮟ َر ّب‬
‫دا ذﮐﺮ ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮫ‪َ ،‬اﭘ ِ ﯿﮟ ِدل ِوچ ﻋﺎﺟﺰی ﺗﮯ زاری ﮐﺮ ﮐﺮ‬
‫ﺗﮯ وی‪ ،‬ݙر ݙر ﺗﮯ ِوی‪َ ،‬اﺗﮯ ﺑﻐﯿﺮ ُا ّﭼﮯ َاﻻ ﮐﮉﮬﻦ دے ِوی!‬
‫ﺻﺒﺢ ﺳﻮﯾﺮے ِوی ‪ ،‬ﺗﮯ ﺷﺎم ﮐُﻮں ِوی‪َ ،‬اﺗﮯ ﻏﻔﻠﺖ ﮐﺮݨ‬
‫واﻟﯿﺎں ِوﭼﻮں ﻧﮧ ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵﯿﮟ )‪(٢٠٥‬۔ ﺑﯿﺸﮏ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک‬
‫ﺗﯿ ے َر ّب دے ﻧﯿﮍے ِﺗﮭﯽ ِﺌﻦ او ُاوﻧﺪی ﻋﺒﺎدت ﮐﻨُﻮں‬
‫ﺻﻠﻮں ُﻣ ٘ﻨﮧ ﻧﮭﯿﮟ ِﭘﮭﺮﯾﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﮨﺮ َﺷﺌﮯ ﮐﻨُﻮں‬
‫َا ُ‬
‫ﮨﻨﺪن ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے َا ﻮں‬
‫ﭘﺎک ﮨﻮوݨ ﮐُﻮں ﺑﯿﺎن ﮐﺮﯾﻨﺪے َر ِ‬
‫ﮨﻨﺪن )‪(٢٠٦‬۔‬
‫َﺳﺠﺪے ﮐﺮﯾﻨﺪے َر ِ‬

‫ﺳﻮرۃ اﻻﻧﻔﺎل ﻣﺪﻧﯿﮧ‬

‫ﺷﺮوع ﮨﮯ َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎں ﻧﺎل ِﺟﮩﮍا ﺟﻮ َﭔ ُﮩﻮں ﻣﮩﺮﺑﺎن ﺗﮯ‬

‫َوݙی رﺣﻤﺖ واﻻ ﮨﮯ‬

‫)ﻣﺎل ﻏﻨﯿﻤﺖ( دے ﻣﺘﻌﻠﻖ‬ ‫َ‬

‫)اے رﺳﻮل( َﺗﯿﮟ ﮐﻨُﻮں اﻧﻔﺎل‬
‫ِ‬
‫ﻣﺎل ﻏﻨﯿﻤﺖ ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ﺗﮯ ُاوﻧﺪے‬
‫ﭽﮭﺪن؟ ُﺗﻮں آﮐﮫ ‪ ،‬ﺟﻮ ِ‬‫ِ‬ ‫ﭘُ‬
‫رﺳﻮل دے اﺧﺘﯿﺎر ِوچ ﮨﮯ‪ُ ،‬ﺗﺴﺎں ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ݙردے‬
 ‫َرﮨﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ آﭘﺲ ِوچ ﺻﻠﺢ ﺻﻔﺎﺋﯽ ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ﺗﮯ‬
‫ُاوﻧﺪے رﺳﻮل ِدی ﭘﯿﺮوی ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﻮ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ِاﯾﻤﺎن‬
‫)ﺳ ّﭽﮯ( ِاﯾﻤﺎن واﻟﮯ ﺗﺎں ُاوﮨﮯ‬ ‫ِﮔﮭﻦ آﺋﯿﻮے ﺗﺎں )‪(١‬۔ ﺑﯿﺸﮏ َ‬
‫ﻟﻮک ِﮨﻦ‪ ،‬ﺟﻮ ﭴ اں َاﻟﻠﮧ دا ِذﮐﺮ ِﮐﯿﺘﺎ َو ٘ﻧﭵﮯ‪ ،‬ﺗﺎں اﻧﮭﺎں دے‬
‫ﭘﻮﻧﺪن‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ ِاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ُاوﻧﺪﯾﺎں‬ ‫ِ‬ ‫ِدل ﮐَﻨﺒ ﻟ‬
‫وﯾﻨﺪن ﺗﺎں ُاﻧﮭﺎں دا ِاﯾﻤﺎن ِﭔﯿﺎ ِوی‬
‫ِ‬ ‫آﯾﺎﺗﺎں ﭘﮍھ ﺗﮯ ُﺳ ﺎﺋﯿﺎں‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن )‪(٢‬۔‬
‫ِ‬ ‫َودّ ھ وﯾﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ او آﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب ﺗﮯ ﺗﻮﮐّﻞ‬
‫ﮐﮭﺪن َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ‬
‫ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک ﻧﻤﺎزاں ﻗﺎ ِﺋﻢ ِﮐﯿﺘﯽ َر ِ‬
‫َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِرزق دے ﻃﻮر ﺗﮯ ِݙﺗﮯ ُاوﮐُﻮں )ﻧﯿﮏ‬
‫ﮐﮭﺪن )‪(٣‬۔ ِاﯾﮩﮯ ِای ِﮨﻦ ِﺟﮩﮍے‬ ‫ﮐ َ ّﻤﺎں ِوچ( ﺧﺮچ ِﮐﯿﺘﯽ َر ِ‬
‫َﺳ ّﭽﮯ ﻣﻮﻣﻦ ِﮨﻦ‪ ،‬اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ُاﻧﮭﺎں دے َر ّب دے ﻧﺰدﯾﮏ‬
‫ﻋﺰت‬‫َوݙے درﺟﮯ ﻣﻘﺮر ِﮨﻦ‪ ،‬اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﺑﺨﺸﺶ ﮨﮯ ﺗﮯ ّ‬
‫ِدی روزی ﮨﮯ )‪(٤‬۔ َﺟﯿﮟ ﻃﺮح ﺗﯿ ے َر ّب ﺗﯿﮑﻮں ﺣﻖ ِدی‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺗﯿ ے ﮔﮭﺮوں ﮐﮉﮬﯿﺎ ﮨﺎ‪ ،‬ﯾﻘﯿﻦ ﻃﻮر ﺗﮯ ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ‬
‫ﮐﻨُﻮں ﻣﻮﻣﻨﺎں ِدی ِﮨﮏ ﭨﻮﻟﯽ ﺧﻮش ﻧﮧ َﮨﺌﯽ )‪(٥‬۔ ﺗﯿ ے ﻧﺎل‬
‫)اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں( ﺣﻖ دے ﻣﻌﺎﻣﻠﮯ ِوچ‪ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ او ﭘُ ﻮری‬
 ‫ﻃﺮح ﻇﺎﮨﺮ ِوی ﮐﺮ ِݙﺗﺎ ﯿﺎ ﮨﺎ‪ ،‬ﺟﮭﯿﮍا ﮔﮭﺖ ِݙﺗﺎ‪ ،‬ﺟﯿﻮﯾﮟ‬
‫ﮨﻮون ﺗﮯ او‬
‫ﺟﻮ او ﻣﻮت واﻟﮯ ﭘﺎﺳﮯ َﮨﮑﻠﯿﺌﮯ وﯾﻨﺪے َﭘﮯ ِ‬
‫ﮨﻮون )‪(٦‬۔ َاﺗﮯ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫اوﮐﻮں آﭘ ﯿﮟ اﮐّﮭﯿﮟ ﻧﺎل ݙﯾﮑﮭﺪے ِوی َﭘﮯ ِ‬
‫)ﯾﺎد ﮐﺮ( ﭴ اں َاﻟﻠﮧ ُﺗﮩﺎݙﯾﺎں ݙوں ﭨﻮﻟﯿﺎں ِوﭼﻮں ِﮨﮏ ﭨﻮﻟﯽ‬
‫دا َوﻋﺪہ ِﮐﯿﺘﺎ َﮨﺎ ﺟﻮ او ُﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل ِﻣﻞ وﯾﺴﮯ‪ ،‬ﭘُ ﺮ ُﺗﺴﺎں‬
‫َﭼﮩﻨﺪے ﮨﺎوے ﺟﻮ او ﭨﻮﻟﯽ ﺟﯿﻨﺪے ﮐﻮﻟﮫ ﮨﺘﮭﯿﺎر ِوی ﻧﮧ‬
‫ِﮨﻦ‪ُ ،‬ﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ َاﻟﻠﮧ َﭼﮩﻨﺪا ﮨﺎ ﺟﻮ او َاﭘ ﯿﺎں‬
‫اﺻﻮﻻں )ﮐﻠﻤﺎت( ﻧﺎل ﺣﻖ ﮐُﻮں ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮ ݙﯾﻮے‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﮐﺎﻓﺮاں ِدی َﭴﮍھ ﮐَﭗ ﭼﮭﻮڑے )‪(٧‬۔ ﺗﺎں ﺟﻮ ﺣﻖ ﮐُﻮں‬
‫ﺣﻖ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮ ݙﯾﻮے‪ ،‬ﺗﮯ ﮐُﻮڑ ﮐُﻮں ﮐُﻮڑا ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑے ﺗﻮڑے‬
‫ﺟﻮ ﻣﺠﺮم ﻟﻮک ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐﻨُﻮں ﺧﻮش ﻧﮧ َﮨﻦ )‪(٨‬۔ )ﯾﺎد‬
‫ﮐﺮ( ﭴ اں ﺟﻮ َﺗﯿﮟ آﭘ ﯿﮟ َر ّب ﮐُﻮں ﻓﺮﯾﺎد ِﮐﺘﯽ ﮨﺎوی‪ُ ،‬اوں‬
‫ﺗﯿ ی ﻓﺮﯾﺎد ﮐُﻮں ﻗﺒﻮل ﮐﺮ ِﮔﮭﺪا‪ ،‬ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ِﮨﮏ ﮨﺰار‬
‫ﻓﺮﺷﺘﮯ ِﮨﮏ َﭔﮯ دے َا ﻮں ِﭘﭽﮭﻮں ﺑﮭﯿﭳ ﺗﮯ ﺗﯿ ی ﻣﺪد‬
‫ﮐﺮﯾﺴﺎں )‪(٩‬۔ َاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ِاﯾﮧ ﺎﻟﮫ ﻣﺤﺾ ﺧﻮﺷﺨﺒﺮی دے‬
‫ﻃﻮر ﺗﮯ ِﮐﯿﺘﯽ َﮨﺌﯽ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙے ِد ّﻻں ﮐُﻮں ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں‬
 ‫ِاﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ِﺗﮭﯿﻮے‪َ ،‬ﭘﺮ َاﺻﻞ َﻣﺪد ﺗﺎں ُاوﮨﺎ ِای ﮨﮯ‬
‫ِﺟﮩﮍی َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ِای آوے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ َﭔ ُﮩﻮں زور آور ﺗﮯ‬
‫َوݙی ﺣﮑﻤﺖ واﻻ ﮨﮯ )‪(١٠‬۔ )ﯾﺎد ﮐﺮو( ﭴ اں ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﻏﺶ‬
‫آ ﺌﯽ َﮨﺌﯽ‪ ،‬ﺗﺎں ُﺗﺴﺎں ِاﯾﮟ ﻃﺮح َاﻣﻦ و ﺳﮑﻮن ﻣﺤﺴﻮس‬
‫ِﮐﯿﺘﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﻤﺎن ﮐﻨُﻮں ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ﭘﺎ ِ ﯿﮟ َوﺳﺎ ِݙﺗﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ‬
‫ُاوﻧﺪے ﻧﺎل ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﭘﺎک ﺻﺎف ﮐﺮ ݙﯾﻮے‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے‬
‫ِوﭼﻮں ﺷﯿﻄﺎﻧﯽ ِوﺳﻮاس ﮐﮉھ ﭼﮭﻮڑے‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے ِدل‬
‫ﺗﮑﮍے ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵﻦ ﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے ﻗﺪم ﺗﮑﮍے َﭴﻢ َو ٘ﻧﭵﻦ )‪(١١‬۔‬
‫)ﯾﺎد ﮐﺮ( ﭴ اں ﺗﯿ ا َر ّب ﻓﺮﺷﺘﯿﺎں ﮐُﻮں َوﺣﯽ ِﮐﯿﺘﯽ ﺟﻮ‬
‫َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل َﮨﺎں‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ َ‬
‫آوݨ‬
‫واﻟﯿﺎں ِدی ِﮨ ّﻤﺖ َﭔﺪﮬﺎؤ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ِوی ﮐُﻔﺮ اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں‬
‫دے ِد ّﻻں ِوچ ُرﻋﺐ ﮔﮭﺖ ݙﯾﻨﺪاں َﭔﺲ ُﺗﺴﺎں ِاﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں‬
‫ﮔﺮدﻧﯿﮟ َﺑﮭﻦ ﭼﮭﻮڑو ﺗﮯ اﻧﮭﺎں دے ِﮨﮏ ِﮨﮏ ﺟﻮڑ ﮐُﻮں َﮨﻼ‬
‫ݙﯾﻮو )‪(١٢‬۔ ِاﯾﮧ ِاﯾﮟ واﺳﻄﮯ َﮨﺎ ﺟﻮ اﻧﮭﺎں َاﻟﻠﮧ ﺗﮯ ُاوﻧﺪے‬
‫ُ‬
‫رﺳﻮل ِدی ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﯿﺘﯽ َﮨﺌﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐﻮﺋﯽ َاﻟﻠﮧ ﺗﮯ‬
‫ؐ‬
‫ُاوﻧﺪے رﺳﻮل ِدی ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﺮﯾﻨﺪے‪ ،‬ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ِوی ُاوﮐﻮں‬
 ‫َﺳﺨﺖ ﻋﺬاب ݙﯾﻮݨ واﻻ ﮨﻮﻧﺪے )‪(١٣‬۔ ِاﯾﮧ ِاﯾﮟ ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﮯ‬
‫ﻣﺰہ ِوی َﭼﮑﮭﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ ﮐﺎﻓﺮاں ِﮐﯿﺘﮯ ﺑﯿﺸﮏ دوزخ‬‫ﺟﻮ ِاﯾﻨﺪا ّ‬
‫ِدی ﺑﮭﺎ ِدی ﺳﺰا ﮨﮯ )‪(١٤‬۔ َاے ﻟﻮﮐﻮ ِﺟﮩﮍے ﺟﻮ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ‬
‫آﺋﯿﻮے‪ ،‬ﭴ اں ُﺗﺴﺎں اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﻧﺎل ِﺟﻨﮭﺎں ﺟﻮ ﮐُﻔﺮ‬
‫آو ٘ﻧﭵﻮ‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫اﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪ ،‬ﻟﺸﮑﺮ ِﮔﮭﻦ ﺗﮯ ﻣﻘﺎﺑﻠﮯ ِوچ َ‬
‫َول اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َا ُ‬
‫ﺻﻠﻮں ﮐ ٘ﻨﮉ ﻧﮧ ِݙﯾﻮاﮨﮯ )‪(١٥‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍا‬
‫َﺷﺨﺺ ُاوں ݙﯾ ٘ﻨﮧ َاﭘ ِ ﯿﮟ ﮐ ٘ﻨﮉ ݙے ﺗﮯ ﺑﮭﭵﺴﯽ‪ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ‬
‫ُاوﻧﺪے ِﺟﮩﮍا ﺟﻮ ﺣﻤﻠﮧ ﮐﺮݨ ِﮐﯿﺘﮯ ﭘﺎﺳﺎ َﺑﺪﻟ ﻟ ﺎ ﮨﻮوے‪،‬‬
‫ﯾﺎ َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻓﻮج ِوچ َو ٘ﻧﭳ ﺗﮯ َر ّﻟ واﻻ ﮨﻮوے‪َ ،‬ﺳﻤﺠﮭﻮ او‬
‫َاﻟﻠﮧ دے ﻏﻀﺐ ِوچ آوﯾﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪا ِﭨﮑﺎ ﺎں دوزخ ِوچ‬
‫ﮨﻮﺳﯽ ﺗﮯ او َو ٘ﻧﭳ َرﮨ ِﮐﯿﺘﮯ َݙاڈﮬﯽ ﮔﻨﺪی ﺟﺎء ﮨﮯ )‪(١٦‬۔‬
‫)ﺣﻘﯿﻘﺖ ِاﯾﮧ ﮨﮯ ﺟﻮ( ُﺗﺴﺎں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﻗﺘﻞ ﻧﮭﯿﮟ ِﮐﯿﺘﺎ‬
‫ﺑﻠﮑﮧ َاﻟﻠﮧ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﻗﺘﻞ ِﮐﯿﺘﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ َﺗﯿﮟ‬
‫ﮐﻨﮑﺮﯾﺎں ِدی ُﻣ ّﭩﮫ َﺑﮭﺮ ﺗﮯ َﺳ ّﭩﯽ َﮨﺌﯽ‪ ،‬او َﺗﯿﮟ ﻧﮧ َﺳﭩﯽ َﮨﺌﯽ‪،‬‬
‫َاﻟﻠﮧ َﺳﭩﯽ َﮨﺌﯽ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ او ِاﯾﻤﺎن واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں ِﮨﮏ ﺳﻮﮨ ﯿﮟ‬
‫َﺟﮩﯽ َازﻣﺎﺋﺶ ِوﭼﻮں ﻟﻨﮕﮭﺎوے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ ُﺧﻮب ُﺳ‬
 ‫واﻻ ﺗﮯ َﭔ ُﮩﻮں ﮐُﺠﮫ ﭴﺎ واﻻ ﮨﮯ )‪(١٧‬۔ ِاﯾﮧ ُﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل دا‬
‫)ﻣﻌﺎﻣﻠﮧ( ﮨﮯ َاﺗﮯ ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ ﮐﺎﻓﺮاں ِدی ﮨﺮ ﭼﺎل ﮐُﻮں‬
‫ﻧﺎﮐﺎم ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﮯ )‪(١٨‬۔ ﺟﯿﮑﺮ )ﮐﺎﻓﺮو( ﻓﺘﺢ )ﻓﯿﺼﻠﮧ(‬
‫َﭼﮩﻨﺪے ﮨﺎوے‪ ،‬ﺗﺎں او ﻓﯿﺼﻠﮧ ﺗﺎں ُﺗﮩﺎݙے َا ﻮں ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ﺑﺎز آ َو ٘ﻧﭵﻮ‪ ،‬ﺗﺎں ِاﯾﮧ ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ َﭼ ٘ﻨ ﺎﺋﯽ ِدی‬
‫ﺎﻟﮫ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں َوت ِوی ِاﯾﻮﯾﮟ ِﮐﯿﺘﺎ‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں‬
‫ِوی ﮐُﺠﮫ ﮐﺮ ݙﯾﮑﮭﯿﺴﻮں َاﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙی ﺟﻤﺎﻋﺖ )ﻓﻮج(‬
‫ُﺗﮩﺎݙے ﮐﮩﯿﮟ ِوی ﮐَﻢ ﻧﮧ آﺳ ِﺴﯽ‪ ،‬ﭼﺎﮨﮯ او ﮐﺘﻨﯽ زﯾﺎدہ‬
‫ﮐﯿﻮں ﻧﮧ ﮨﻮوے! َاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ﺑﯿﺸﮏ ﻣﻮﻣﻨﺎں دے ﻧﺎل ﮨﮯ )‪(١٩‬۔‬
‫َاے او ﻟﻮﮐﻮ ِﺟﮩﮍے ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺋﯿﻮے ُﺗﺴﺎں َاﻟﻠﮧ ِدی‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫َاﻟﻠﮧ دے رﺳﻮل ِدی اﻃﺎﻋﺖ )ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداری( ﮐﺮو‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوں‬
‫)اوﻧﺪا ُﺣﮑﻢ( ِوی‬‫ﮐﻨُﻮں ُﻣ ٘ﻨﮧ ﻧﮧ ﭘﮭﺮاﮨﮯ‪ ،‬ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ ُﺗﺴﺎں ُ‬
‫ِ‬
‫ُﺳ ﯿﺎ ﮨﻮﯾﺎ ﮨﮯ )‪(٢٠‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں وا ٘ﻧﮕﻮں ﻧﮧ ِﺗﮭﯽ‬
‫ﮐﮭﯿﻨﺪن ﺟﻮ َاﺳﺎں ُﺳ ِﮔﮭﺪے ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ‬ ‫ِ‬ ‫َو ٘ﻧﭵﺎﮨﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے َا‬
‫او ُﺳ ﺪے ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٢١‬۔ ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺰدﯾﮏ‬
‫ﺟﺎﻧﺪاراں ِوﭼﻮں ِوی ﺑﺪ ﺗﺮ ُاوﮨﮯ ﻟﻮک ِﮨﻦ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے ﭔﻮڑے‬
‫ﺗﮯ ﮔﻮﻧﮕﮯ ِﮨﻦ‪َ ،‬ول َﻋﻘﻞ ﮐﻨُﻮں ﮐَﻢ ِوی ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻨﺪے )‪(٢٢‬۔‬
‫َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ َاﻟﻠﮧ ݙﯾﮑﮭﺪا ﺟﻮ اﻧﮭﺎں ِوچ ﮐﻮﺋﯽ ﻧﯿﮑﯽ ِوی ﮨﮯ‪،‬‬
‫ﺗﺎں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﺿﺮور ُﺳ ِدی ﺗﻮﻓﯿﻖ ݙﯾﻨﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ‬
‫ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ) ُﮨ ( ُﺳ ﺎ ِوی ݙﯾﻨﺪا‪ ،‬ﺗﺎں او ُاوں ﮐﻨُﻮں ُﻣﯩﮧ‬
‫ِﭘﮭﯿﺮ ِﮔﮭﻨﺪے ‪َ ،‬اﺗﮯ ﮐ ٘ﻨﮉ َوﻻ ﺗﮯ ُﭨﺮ وﯾﻨﺪے )‪(٢٣‬۔ َاے ِاﯾﻤﺎن‬
‫آوݨ واﻟﮯ ﻟﻮﮐﻮ! ُﺗﺴﺎں َاﻟﻠﮧ ﺗﮯ ُاوﻧﺪے رﺳﻮل دے‬ ‫ِﮔﮭﻦ َ‬
‫َﺳ ے ﺗﮯ ﻟ ّﺒﯿﮏ آﮐﮭﯽ ﮐﺮو‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ ﺟﻮ او ُﺗﮩﺎﮐﻮں‬
‫ُاوں َﺷﺌﮯ دو َﺳ ﯾﻨﺪے ِﺟﮩﮍی ُﺗﮩﺎﮐﻮں )ﮨﻤﯿﺸﮧ دی(‬
‫زﻧﺪﮔﯽ َﻋﻄﺎ ﮐﺮﯾﻨﺪی ﮨﮯ ‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﯾﮧ ِوی ﭴﺎݨ ِﮔﮭﻨّﻮ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ ﮨﺮ آدﻣﯽ دے ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ِدل دے ِوﭼﮑﺎر‬
‫ﮨﻮﻧﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ ﺑﯿﺸﮏ ُﺗﺴﺎں ُاوں دو ﮐَﭩﮭﮯ ِﮐﯿﺘﮯ وﯾﺴﻮ )‪(٢٤‬۔‬
‫ُﺗﺴﺎں ُاوں ِﻓﺘﻨﮯ ﮐﻨُﻮں ِوی َﺑ ُﭽﻮ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﺧﺎص ﮐﺮ ﻣﺤﺾ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن )ﺑﻠﮑﮧ‬
‫ِ‬ ‫اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ ِﺟﮩﮍے ﻇﻠﻢ‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﻮﺳﯽ( ﺗﮯ ِاﯾﮧ ِوی ﭴﺎݨ ِﮔﮭﻨّﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ﺑﯿﺸﮏ‬
‫ْ‬
‫َاﻟﻠﮧ ﺳﺨﺖ ﻋﺬاب ݙﯾﻮݨ واﻻ ﮨﮯ )‪(٢٥‬۔ َاﺗﮯ )ﯾﺎد ﮐﺮو( ﺟﻮ‬
‫ﭴ اں ُﺗﺴﺎں زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ ﺗﮭﻮڑے ﺟﯿﮩﮯ ﮨﺎوے‪ ،‬ﺗﮯ ﮨ ﯿﮟ‬
 ‫)ﮐﻤﺰور( ﮨﺎوے‪َ ،‬اﺗﮯ ݙردے ﮨﺎوے ﺟﻮ ﻟﻮک ِﮐﺘﮭﺎ ِﺋﯿﮟ‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں ُﻟﭧ ﭘُ ﭧ ﺗﮯ ﮐﮭﺎ ﻧﮧ َو ٘ﻧﭵﻦ‪َ ،‬ﭔﺲ ُاوں ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﺟﺎء‬
‫ِﭨﮑﺎ ﺎں ِݙﺗﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﭘ ِ ﯿﮟ َﻣﺪد )ﻓﺘﺢ( ݙے ﺗﮯ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﺗﮑﮍا ﮐﺮ‬
‫ﭼﮭﻮڑﯾﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ﭘﺎک ﺻﺎف َﺷﺌﯿﮟ ِو ُﭼﻮں ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِرزق ِݙﺗﺎ‪،‬‬
‫ﺗﺎں ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں ُاوﻧﺪا ُﺷﮑﺮ َادا ﮐﺮﯾﻨﺪے َر ُ‬
‫ﮨﻮو )‪(٢٦‬۔ َاے‬
‫آوݨ واﻟﻮ! ُﺗﺴﺎں ﻧﮧ ﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ﺗﮯ رﺳﻮل ﻧﺎل ﺑﺪ‬‫ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ َ‬
‫دﯾﺎﻧﺘﯽ َورﺗﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮧ ُﺗﺴﺎں آﭘﺲ ِدﯾﺎں َاﻣﺎﻧﺘﺎں ِوچ ﺧﯿﺎﻧﺖ‬
‫ﮐﺮو‪ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِاﻧﮭﺎں ﺎﻟﮭﯿﮟ دا َﭘﺘﮧ ِوی ﮨﮯ‬
‫)‪(٢٧‬۔ َاﺗﮯ ﭴﺎݨ ِﮔﮭﻨّﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙا ﻣﺎل ﻣﺘﺎل ﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙی َاوﻻد‬
‫ِﮨﮏ ِﻓﺘﻨﮧ )آزﻣﺎﺋﺶ( ﮨﮯ َاﺗﮯ ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ دے ﮐﻮﻟﮫ )ﻧﯿﮑﯿﺎں‬
‫آوݨ واﻟﮯ ﻟﻮﮐﻮ!‬‫دا( ِﮨﮏ وݙا َاﺟﺮ ﮨﮯ )‪(٢٨‬۔ َاے ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ َ‬
‫ُﺗﺴﺎں َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ݙردے ِرﯾﮩﮯ ﺗﺎں ُﺗﮩﺎݙی ﺧﺎﻃﺮ ﮐﮭﺮے‬
‫ﮐﮭﻮﭨﮯ دے ﭘﺮﮐﮭ ِﮐﯿﺘﮯ ِﮨﮏ ﮐﺴﻮﭨﯽ ﭔ ﺎ ݙﯾﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُﺗﺴﺎں ﮐﻨُﻮں ُﺗﮩﺎݙﯾﺎں ﺑُﺮاﺋﯿﺎں ﮨﭩﺎ ِﮔﮭﻨﺴﯽ َاﺗﮯ ُﺗﮩﺎﮐﻮں‬
‫ﺑﺨﺶ ݙﯾﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﻟﻠﮧ َوݙے ﻓﻀﻞ ﺗﮯ ﮐﺮم واﻻ ﮨﮯ )‪(٢٩‬۔‬
‫)اے رﺳﻮل ﯾﺎد ﮐﺮ( ﭴ اں ﮐُﻔﺮ ﮐﺮݨ واﻟﮯ ﻟﻮک ﺗﯿ ے‬ ‫َاﺗﮯ َ‬
 ‫ِﺧﻼف ُﺧﻔﯿﮧ ﭼﺎﻻں َﭼﻠﺪے َﭘﮯ ﮨﻦ ﺟﻮ ﺗﯿﮑﻮں ﻗﯿﺪ ﮐﺮ‬
‫ِﮔﮭﻨّﻦ ﯾﺎ ﻗﺘﻞ ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑن ﯾﺎ )ﮔﮭﺮوں( ﮐﮉھ ﭼﮭﻮڑن‪َ ،‬ﭔﺲ‬
‫او آﭘ ﯿﺎں ﭼﺎﻻں َﭼﻠﺪے ِﮨﻦ ِاݙوں َاﻟﻠﮧ ِوی آﭘ ِ ﯿﮟ ُﺧﻔﯿﮧ‬
‫ﺗﺪﺑﯿﺮ َﭼﺎ ﮐﺮﯾﻨﺪا َﮨﺎ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ﺗﺎں ﺳﺎرﯾﺎں ﮐﻨُﻮں َودّ ھ ﭼﺎل ﭼﻠ‬
‫واﻻ ﮨﮯ )‪(٣٠‬۔ َاﺗﮯ ﭴ اں ِاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں َاﺳﺎݙﯾﺎں آﯾﺎﺗﺎں‬
‫)ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں( ﭘﮍھ ﺗﮯ ُﺳ ﺎﺋﯿﺎں وﯾﻨﺪﯾﺎں َﮨﻦ‪ ،‬ﺗﺎں َاﮨﺪے َﮨﻦ‪،‬‬
‫َﭔﺲ َاﺳﺎں ُﺳ ِﮔﮭﺪﯾﺎں ِﮨﻦ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ َﭼ ُﮩﻮں ﺗﺎں َاﺳﺎں ِوی‬
‫ﺎﻟﮭﯿﮟ ﭔ ﺎ َﺳ ﺪے َﮨﯿﮟ‪ِ ،‬اﯾﮧ ﺗﺎں َﭔﺲ َا ﻠﮯ‬
‫ِ‬ ‫ِاﯾﮟ ﻃﺮح ِدﯾﺎں‬
‫َوﻗﺘﺎں ِدﯾﺎں ﮐَﮩﺎ ﯿﺎں ﮨﻦ )‪(٣١‬۔ َاﺗﮯ ﭴ اں اﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫َاے َاﻟﻠﮧ! ﺟﯿﮑﺮ ﺗﯿ ی ﻃﺮﻓﻮں ) ِاﯾﮧ ﻗﺮآن( ﺑﺮﺣﻖ ﮨﮯ ﺗﺎں‬
‫َوت َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ َﭘﺘﮭﺮاں دا ِﻣﯿﯩﮧ َﭼﺎ وﺳﺎ‪ ،‬ﯾﺎ َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ‬
‫ﮐﻮﺋﯽ ِﭔﯿﺎ دَ رد ﻧﺎک ﻋﺬاب َﭼﺎ ﺑﮭﯿﭳ )‪(٣٢‬۔ َاﻟﻠﮧ ِاﯾﮩﻮ ﺟﯿﮩﺎ‬
‫ﻧﮧ َﮨﺎ‪ ،‬ﺟﻮ اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﻋﺬاب ﺑﮭﯿﭳ ݙﯾﻨﺪا‪ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ ُﺗﻮں‬
‫ُاﻧﮭﺎں ِوچ ﻣﻮﺟﻮد ﮨﺎوﯾﮟ َاﺗﮯ ﻧﮧ َاﻟﻠﮧ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِاﮨﺠﯽ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ِوچ ﻋﺬاب ݙﯾﻮݨ واﻻ ﮨﺎ‪ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ او ﺑﺨﺸﺶ ِوی‬
‫ﻣ ٘ﻨﮕﺪے َﭘﮯ ﮨﻦ )‪(٣٣‬۔ ُﮨ ﺗﺎں ُاﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﮐُﺠﮫ ِوی ﻧﮭﯿﮟ‬
‫ِﺗﮭﯽ ﺳ ﺪا‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ِاﯾﻨﺪے ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﻋﺬاب ﺑﮭﯿﭳ‬
‫ݙﯾﻮے‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ او ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ﺣﺮﻣﺖ واﻟﯽ َﻣﺴﯿﺖ ِوچ‬
‫)ﻧﻤﺎز ِﮐﯿﺘﮯ( َو ٘ﻧﭵ ﮐﻨُﻮں ِوی َﮨﭩﮑﯿﻨﺪے ﮨﻦ‪ ،‬ﺗﻮڑے ﺟﻮ او‬
‫ّ‬
‫ﻣﺘﻮﻟﯽ‬ ‫ﻣﺘﻮﻟﯽ )رﮐﮭﻮاﻟﮯ( ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ُ ،‬اوﻧﺪے‬
‫ّ‬ ‫ِاﯾﻨﺪے‬
‫ﺗﺎں َﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎر ﻟﻮک ِای ِﺗﮭﯽ ﺳ ِﺪن‪ ،‬ﭘﺮ اﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں َاﮐﺜﺮ‬
‫ﻟﻮک ) ِاﯾﮟ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐُﻮں( ﻧﮭﯿﮟ ﭴﺎ ﺪے )‪(٣٤‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں‬
‫ﺗﺎڑﯾﺎں ﻣﺎرݨ دے ِﭔﯿﺎ‬
‫ِدی ﻧﻤﺎز ﺗﺎں ِﺳﻮاﺋﮯ ِﺳﯿﭩﯿﺎں ﻣﺎرݨ ﺗﮯ ِ‬
‫ﮐُﺠﮫ ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪َ ،‬ﭔﺲ ُﮨ ﺗﺎں ﻋﺬاب ﺑﮭﻮ ﻮ‪ ،‬ﮐﯿﻮں‬
‫ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں )ﺣﻖ دا( ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮﯾﻨﺪے ِﮨﯿﻮے )‪(٣٥‬۔ َاﺗﮯ‬
‫)دﯾﻦ ﺣﻖ ﮐُﻮں( َﻣ ّﻨ ﮐﻨُﻮں ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮ ِݙﺗﮯ او‬
‫ِ‬ ‫ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں‬
‫َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻣﺎل )ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں( َاﻟﻠﮧ دے َراہ ﮐﻨُﻮں روﮐ ِوچ‬
‫ﺧﺮچ ﮐﺮﯾﻨﺪے َﭘﮯ ِﮨﻦ‪َ ،‬ﭔﺲ او ُاوﮐُﻮں ِاﯾﻮﯾﮟ ﺧﺮچ‬
‫ﮨﺴﻦ‪ ،‬آﺧﺮ ﮐﺎر اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِاﮨﺠﮯ ﺧﺮچ دا‬ ‫ﮐﺮﯾﻨﺪے ِای َر ِ‬
‫َارﻣﺎن ﻟ ﺴﮯ‪َ ،‬ول او ﮨﺎری ﻣﻦ وﯾﺴﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں‬
‫ﮐُﻔﺮ ِاﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﮯ‪ ،‬او دوزخ واﻟﮯ ﭘﺎﺳﮯ ﮐﭩﮭﮯ ِﮐﯿﺘﮯ وﯾﺴﻦ‬
‫)‪(٣٦‬۔ ﺗﺎں ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ ﻧﯿﮏ ﭘﺎک )ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں( ﺧﺒﯿﺚ )ﻧﺎﭘﺎک(‬
 ‫ﻟﻮﮐﺎں ﮐﻨُﻮں ﻧﮑﮭﯿﮍ ݙﯾﻮے َاﺗﮯ ﺧﺒﯿﺚ ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ِﮨﮏ َﭔﮯ‬
‫ﻧﺎل َرﻻ ِﮔﮭﺪا َو ٘ﻧﭵﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ﮨﺠﻮم ﭔ ﺎ ﺗﮯ دوزخ ِوچ َﺳﭧ‬
‫ﮔﮭﺘﯿﺎ َو ٘ﻧﭵﮯ‪ِ ،‬اﯾﮩﮯ ﻟﻮک ِای ِﮨﻦ ﮔﮭﺎﭨﺎ َ‬
‫ﭼﺎوݨ واﻟﮯ )‪(٣٧‬۔‬
‫)اے رﺳﻮل( اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ِﺟﻨﮭﺎں ﺟﻮ ﮐُﻔﺮ ِاﺧﺘﯿﺎر‬ ‫َ‬
‫آو ٘ﻧ ِﭵﻦ‪ ،‬ﺗﺎں اﻧﮭﺎں دے او‬‫ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ آﮐﮫ ݙے ﺟﻮ او ﺑﺎز َ‬
‫ﮔُﻨﺎہ ﻣﻌﺎف ﮐﺮ ِݙﺗﮯ وﯾﺴﻦ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے ﺟﻮ ﭘﮩﻠﮯ ﮐﺮ ُﭼﮑﺌﮯ ِﮨﻦ‪،‬‬
‫َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ اﻧﮭﺎں َوﻻ ِاﯾﮩﮯ ﺎﻟﮭﯿﮟ ِﮐﯿﺘﯿﺎں ‪ ،‬ﺗﺎں ﭘﮩﻠﮯ‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ِوی ِاﯾﻮﯾﮟ َر ّوﯾﮧ اﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﺎ‪ ،‬اﻧﮭﺎں ﻧﺎل ِوی ُاوﮨُﻮ‬
‫ﮐُﺠﮫ ِﮐﯿﺘﺎ وﯾﺴﯽ )‪(٣٨‬۔ َاﺗﮯ ُﺗﺴﺎں ُاﻧﮭﺎں ﻧﺎل ﺟﻨﮓ ِﮐﯿﺘﯽ‬
‫َرﮐّﮭﻮ ﺗﺎں ﺟﻮ َوﻻ ِاﯾﮧ ِﻓﺘﻨﮧ )ﮐُﻔﺮ ﺗﮯ ِﺷﺮک( َﭘﯿﺪا ﻧﮧ‬
‫ِﺗﮭﯿﻮے‪َ ،‬اﺗﮯ دﯾﻦ ﺳﺎرے دا ﺳﺎرا َاﻟﻠﮧ دا ِای ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵﮯ او‬
‫آو ٘ﻧﭵﻦ‪ ،‬ﺗﺎں ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ‬‫َاﭘ ﯿﮟ روش )وﻃﯿﺮے( ﮐﻨُﻮں ﺑﺎز َ‬
‫اﻧﮭﺎں دے ِﮐﯿﺘﮯ ﮨﻮﺋﮯ )ﻋﻤﻼں( ﮐُﻮں َﭼ ٘ﻨ ﯽ ﻃﺮح ݙﯾﮑﮭﺪا‬
‫ﮐﮭﮍے )‪(٣٩‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ او ِﭘﮭﺮ َو ٘ﻧﭵﻦ‪ ،‬ﺗﺎں َﭘﺘﮧ ﮨﻮوﯾﮩﮯ‪،‬‬
‫ﺟﻮ ﺑﯿﺸﮏ ُﺗﮩﺎݙا َاﻟﻠﮧ ُﺗﮩﺎݙا ﺣﻤﺎﺋﺘﯽ ﮨﮯ‪ ،‬او َﺳﺐ ُﺗﻮں‬
‫َودﮬﺎﯾﺎ ﺣﻤﺎﺋﯿﺘﯽ ﺗﮯ ﺳﺎرﯾﺎں ﮐﻨُﻮں َﭼ ٘ﻨ ﺎ َﻣﺪدﮔﺎر ﮨﮯ )‪(٤٠‬۔‬