‫‪Wikimedia Incubator‬‬

‫ﭔﺎرﮬﻮاں ﺳﯿﭙﺎرہ‪Wb/skr/‬‬
‫ﭔﺎرﮬﻮاں ﺳﯿﭙﺎرہ > ‪< Wb | skrWb > skr‬‬

‫ﺳﻮرۃ ُﮨﻮد ﻣﮑﯿﮧ‬

‫َاﺗﮯ زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ َﭼﻠ ِﭘﮭﺮݨ واﻻ ﮐﻮﺋﯽ ِوی ِاﮨﺠﺎ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪،‬‬
‫ﺟﯿﻨﺪا ِرزق َاﻟﻠﮧ دے ِذ ّﻣﮯ ﻧﮧ ﮨﻮوے‪ُ ،‬اوﻧﺪا َﭘﮑّﺎ ِﭨﮑﺎ ﺎں ِوی‬
‫ﭴﺎ ﺪے‪ ،‬ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﻋﺎرﺿﯽ ﻃﻮر ﺗﮯ َرﮨ ِدی ﺟﺎء ﮐُﻮں‬
‫ِوی ﭴﺎ ﺪے‪ ،‬ﮨﺮ ﺎﻟﮫ روﺷﻦ ﮐﺘﺎب ِوچ ِﻟﮑﮭﯽ ﮨﻮﺋﯽ ﮨﮯ‬
‫)‪(٦‬۔ َاﺗﮯ ُاوﮨُﻮ ِای ﮨﮯ ﺟﯿﮟ اﺳﻤﺎﻧﺎں ﮐُﻮں ﺗﮯ زﻣﯿﻦ ﮐُﻮں‬
‫ِﭼﮭﯽ ݙﯾ ٘ﻨﮩﺎں ِوچ ﺗﯿﺎر ﮐﺮ ِﮔﮭﺪے‪) ،‬ﭘﮩﻠﮯ( ُاوﻧﺪا ﺗﺨﺖ‬
‫ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭘﺎ ِ ﯿﮟ ُاﺗﮯ ﮨﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ او ݙﯾﮑﮭﮯ ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙے‬
‫و ّﭼﻮں ِﮐﮩﮍا زﯾﺎدہ َﭼ ٘ﻨ ﮯ َﻋﻤﻞ ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ َ‬
‫)اے‬ ‫ِ‬
 ‫رﺳﻮل( ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﻮں آﮐﮭﯿﮟ ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں َﻣﺮݨ دے ﺑﻌﺪ‬
‫ﺟﯿﻮاﺋﮯ وﯾﺴﻮ‪ ،‬ﺗﺎں ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻔﺮ ِاﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ‬
‫ﺻﻠﻮں ﮐُﮭﻼ ُݙﻻ َﺟﺎدو ﮨﮯ‬ ‫ﮐﮭﯿﺴﻦ ﺟﻮ ِاﯾﮧ ﺗﺎں َا ُ‬
‫ِ‬ ‫ﺿﺮور َا‬
‫)‪(٧‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں اﻧﮭﺎں دا َﻋﺬاب ِ ﯽ ُﻣﻨﺠﯽ‬
‫ﭽﮭﺪن ﺟﻮ ِﮐﮩﮍی َﺷﺌﮯ‬
‫ِ‬ ‫ݙﯾﻮوں‪ ،‬ﺗﺎں ﭘُ‬
‫ُﻣﺪت ِﮐﯿﺘﮯ ﭨﺎل ُ‬
‫ُاوﮐﻮں )ﺧﻮاہ ﻣﺨﻮاہ( روﮐﯽ ﮐﮭﮍی ﮨﮯ ُﺳ ِﮔﮭﻨّﻮ‪َ ،‬ﭴ اں‬
‫او ݙﯾ ٘ﻨﮧ آﺳﯽ‪ ،‬ﺗﺎں َول ُاﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ُاوﮐُﻮں ﭨﺎﻟﯿﺎ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮧ‬
‫وﯾﺴﯽ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َوﻟﮭﯿﭧ ِﮔ ِ‬
‫ﮭﻨﺴﯽ ِﺟﮩﮍی َﺷﺌﮯ ِدﯾﺎں‬
‫ﻣﺬاﻗﺎں ﮐﺮﯾﻨﺪے ِﮨﻦ )‪(٨‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ َاﺳﺎں اﻧﺴﺎن ﮐُﻮں‬
‫َاﭘ ِ ﯿﮟ َرﺣﻤﺖ دَ ا َﻣﺰہ َﭼﮑﮭﺎؤں ﺗﮯ َول َاﺳﺎں ُاوں ﮐﻨُﻮں‬
‫ُاوﮐُﻮں ﮐَﮭﺲ ِﮔﮭﻨﻮں ﺗﺎں ﺑﯿﺸﮏ او ﻧﺎ ُاﻣﯿﺪ ﺗﮯ َﻧﺎ ُﺷﮑﺮا‬
‫ِﺗﮭﯽ وﯾﻨﺪے )‪(٩‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ َاﺳﺎں ُاوﮐﻮں ُݙﮐﮫ دے‬
‫ﭘﮩﯩﭽ دے ﺑﻌﺪ َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻧﻌﻤﺖ دا ﻣﺰہ َﭼﮑﮭﺎؤں ﺗﺎں َول‬
‫َاﮐﮭﯿﺴﮯ ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ﮐﻨُﻮں ﺗﺎں ﺳﺎرﯾﺎں ﺳﺨﺘﯿﺎں َﭨﻞ ِﺌﻦ‪،‬‬
‫ﺑﯿﺸﮏ او ﭘُ ﮭ ٘ﻨﮉﯾﺎ َودّ ا ﮨﻮﻧﺪے‪ ،‬ﺗﮯ ﻣﻐﺮﯾﺎ َودا ﮨﻮﻧﺪے )‪(١٠‬۔‬
‫َاﻟﺒﺘﮧ ِﺟﻨﮭﺎں َﺻﺒﺮ ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﯿﺎ ﮨﮯ َاﺗﮯ ﻧﯿﮏ َﻋﻤﻞ ِﮐﯿﺘﯽ‬
 ‫َرﮐﮭ ِﺌﻦ ِاﯾﮩﮯ ِﮨﻦ ﺟﻨﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﺑﺨﺸﺶ ﮨﮯ ﺗﮯ َوݙا َاﺟﺮ ﮨﮯ‬
‫)‪(١١‬۔ ﺷﺎﯾﺪ ُﺗﻮں ِﺟﮩﮍی ﮐﺠﮫ ِوی وﺣﯽ ﺑﮭﯿﭵﯽ وﯾﻨﺪی ﮨﮯ‬
‫ﺣﺼﮧ ﭼﮭﻮڑݨ ﻟ ِﺌﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺗﯿ ا ﮨﺎں‬ ‫ُاوﻧﺪے ِوﭼﻮں ﮐُﺠﮫ ّ‬
‫ﮐﮭﯿﻨﺪن ﺟﻮ ﺗﯿ ے‬
‫ِ‬ ‫ﮭﯿﻮݨ ﻟ َﭘﮯ‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ ﮐﺎﻓﺮ َا‬
‫َﺳﻮڑا ِﺗ َ‬
‫ُاﺗﮯ ﮐﻮﺋﯽ ﺧﺰاﻧﮧ ﮐﯿﻮں ﻧﮭﯿﮟ ﻟَﺘﮭﺎ‪ ،‬ﯾﺎ ﺗﯿ ے ﻧﺎل ﮐﻮﺋﯽ‬
‫)اے رﺳﻮل( ُﺗﻮں ﺗﺎں ﻣﺤﺾ‬ ‫ﻓﺮﺷﺘﮧ ﮐﯿﻮں ﻧﮭﯿﮟ آﯾﺎ َ‬
‫)ﺑُﺮے ﻋﻤﻼں ﮐﻨُﻮں( ﺧﺒﺮدار ﮐﺮݨ آﺋﯿﮟ‪َ ،‬ا ﻮں َﮨﺮ َﺷﺌﮯ دا‬
‫)ذ ٌﻣﮯ دار( َاﻟﻠﮧ ﮨﮯ )‪(١٢‬۔ ﮐﯿﺎ ِاﯾﮧ ﻟﻮک ِاﯾﮩﻮ َا ِ‬
‫ﮨﺪن‪،‬‬ ‫ﮐﺎرﺳﺎز ِ‬
‫ﺟﻮ ِاﯾﮑﻮں آﭘﻮں ﮔﮭﮍ ِﮔﮭﺪا ﺌﮯ‪ُ ،‬ﺗﻮں آﮐﮫ ݙے‪ُ ،‬ﺗﺴﺎں ﺗﺎں‬
‫ِاﯾﮟ ﻃﺮح ِدﯾﺎں ݙاہ ُﺳﻮرﺗﺎں ﺑ ﺎ ﺗﮯ ِﮔﮭﻦ آؤ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﻟﻠﮧ دے‬
‫ِﺳﻮا ﺟﯿﮑﻮں َﻣﺪد ِﮐﯿﺘﮯ َﺳ َﺳ ﺪو َﺳ ِﮔﮭﻦ آؤ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ‬
‫ُﺗﺴﺎں َ‬
‫)اﭘ ِ ﯿﮟ دﻋﻮے دے( َﺳ ّﭽﮯ ِﮨﯿﻮے ﺗﺎں )‪(١٣‬۔ َﭔﺲ‬
‫آون‪ ،‬ﺗﺎں َول ﺳﻤﺠﮫ‬‫ﺟﯿﮑﺮ ِاﯾﮧ ﻣﻌﺒﻮد ُﺗﮩﺎݙی َﻣﺪد ﮐُﻮں ﻧﮧ ِ‬
‫ﻧﺎزل ﺗﮭﺌﮯ َاﺗﮯ‬
‫ِ‬ ‫ﻧﺎل‬ ‫ﻋﻠﻢ‬ ‫دے‬ ‫ﻟﻠﮧ‬‫ا‬‫ِﮔﮭﻨﻮ ﺟﻮ ِاﯾﮧ )ﻗﺮآن( َ‬
‫ُاوﻧﺪے ِﺳﻮا ِﭔﯿﺎ ﮐﻮﺋﯽ ﻣﻌ ُﺒﻮد ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪َ ،‬وت ﮐﯿﺎ ُﺗﺴﺎں‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداری ﮐﺮݨ واﻟﮯ ﺑ ﺪو؟ )‪(١٤‬۔ َوت ِﺟﮩﮍا ﺷﺨﺺ‬
‫ِاﯾﮟ دُ ﻧﯿﺎوی ِزﻧﺪﮔﯽ ﺗﮯ ِاﯾﻨﺪی َﺳﭳ دَ ﮬﭳ َﭼﮩﻨﺪے‪ ،‬ﺗﺎں ِاﯾﮟ‬
‫دُ ﻧﯿﺎ ِوچ ِای َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں دے َﻋﻤﻼں ِدی ﺟﺰا ݙﯾﺴﻮں‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُاﻧﮭﺎں ﻧﺎل ﮐﻮﺋﯽ ﮐَﻤﯽ ﭔﯿﺸﯽ ﻧﮧ ِﮐﯿﺘﯽ ِوﯾﺴﯽ )‪(١٥‬۔ ِاﯾﮩﮯ‬
‫او ﻟﻮک ِﮨﻦ ‪ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ آﺧﺮت ِوچ ﮐُﺠﮫ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪،‬‬
‫ﺳﻮاﺋﮯ )دوزخ ِدی( َﺑﮭﺎ دے‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں دُ ﻧﯿﺎ ِوچ ِﺟﮩﮍا‬
‫ﮐَﻤﺎﺋﮯ ﺑ ﺎﺋﮯ ﻞ ِﭘﮭﻞ ِ ﯿﺎ ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﮐُﺠﮫ ﻋﻤﻞ ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫ِﮨﯿﻨﯿﮟ‪ ،‬ﺑﯿﮑﺎر ﺌﮯ )‪(١٦‬۔ ﮐﯿﺎ ِاﻧﮭﺎں وا ٘ﻧﮕُﻮں ِﮨﻦ او َﺷﺨﺺ‬
‫ِﺟﮩﮍے آﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ِﮨﮏ روﺷﻦ دَ ﻟﯿﻞ ُاﺗﮯ ﻗﺎﺋﻢ‬
‫ﮨﻮون‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے ِﭘﭽﮭﻮں ِﮨﮏ ﻮاہ ِوی ُاوﻧﺪی ﻃﺮﻓﻮں‬ ‫ِ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﮐﻮﻟﮫ ِوی ﮐﺘﺎب آ‬
‫ٰ‬ ‫ﮨﻮوے ﺑﻠﮑﮧ ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ‬
‫ُﭼﮑﯽ ﮨﻮوے‪ِ ،‬ﺟﮩﮍی ﺟﻮ ِﮨﮏ رﮨﻨﻤﺎ ﺗﮯ رﺣﻤﺖ ِوی ﮨﻮوے‪،‬‬
‫آوݨ واﻟﮯ‪ ،‬اﻟﺒﺘﮧ‬ ‫ِاﯾﮩﮯ ﻟﻮک ﺗﺎں ِﮨﻦ ِاﯾﻨﺪے ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ َ‬
‫ِﺟﮩﮍے ﮐﻮﺋﯽ ِﭔﻨﮭﺎں اﻧﺴﺎﻧﯽ ﭨﻮﻟﯿﺎں ِوﭼﻮں ِاﯾﻨﺪا ِاﻧﮑﺎر‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﺗﺎں دوزخ ِدی َﺑﮭﺎ دا َوﻋﺪہ ِﮐﯿﺘﺎ ﯿﺎ‬
‫ِ‬
‫ﮨﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ُﺗﻮں ِاﯾﻨﺪے ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺷﮏ ِوچ ﻧﮧ ﭘﻮ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ِاﯾﮧ‬
‫ﺗﯿ ے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ﺣﻖ ﮨﮯ‪ ،‬ﭘﺮ ڈﮬﯿﺮ ﺳﺎرے ِاﯾﻨﺪے ُاﺗﮯ‬
 ‫ِاﯾﻤﺎن ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻦ آﻧﺪے )‪(١٧‬۔ َاﺗﮯ ُاوں ﺷﺨﺺ ﮐﻨُﻮں‬
‫زﯾﺎدہ ﻇﺎﻟﻢ ﮐﻮݨ ِﺗﮭﯽ َﺳ ﺪے‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ ﮐُﻮڑے ﺑُﮩﺘﺎں‬
‫َﭔﺪﮬﮯ‪ِ ،‬اﯾﮩﮯ ﺗﺎں او ﻟﻮک ِﮨﻦ ِﺟﮩﮍے آﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب دے‬
‫ﮐﮭﯿﺴﻦ‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﮩﮯ‬
‫ِ‬ ‫ﯾﺴﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻮاہ َا‬‫ﺳﺎﻣ ﯿﮟ ﭘﯿﺶ ِﮐﯿﺘﮯ ِو ِ‬
‫او ﻟﻮک ِﮨﻦ ِﺟﮩﮍے آﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب ُاﺗﮯ ﮐُﻮڑﯾﺎں ﺎﻟﮭﯿﮟ ﮐﺮﯾﻨﺪے‬
‫َﮨﻦ‪ُ ،‬ﺳ ِﮔﮭﻨّﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ﻇﺎﻟﻢ ﻟﻮﮐﺎں ُاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ِدی ﻟﻌﻨﺖ ﮨﻮﻧﺪی‬
‫ﮨﮯ )‪(١٨‬۔ ِﺟﮩﮍے ﺷﺨﺺ ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں َاﻟﻠﮧ دے َراہ ﮐﻨُﻮں‬
‫ﮩﻨﺪن‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫روﮐﯿﻨﺪن‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﯾﻨﺪے ِوچ ِوی َول ﭘﮭﯿﺮ ﮔَﺘﮭ َﭼ ِ‬
‫ِ‬
‫ِاﯾﮩﮯ آﺧﺮت ﮐﻨُﻮں ِوی ِاﻧﮑﺎری ِﮨﻦ )‪(١٩‬۔ ِاﯾﮧ ﻟﻮک زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ‬
‫)اﻟﻠﮧ ﮐُﻮں( ﺑﮯ َو ّﺳﺎ )ﻋﺎﺟﺰ( ﮐﺮݨ واﻟﮯ ﻧﮭﯿﮟ ِﺗﮭﯽ ﺳ ﺪے‪،‬‬ ‫َ‬
‫َاﺗﮯ ﻧﮧ َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا ِاﻧﮭﺎں دا ﮐﻮﺋﯽ ﯾﺎر ﻣﺪدﮔﺎر ﮨﮯ‪،‬‬
‫اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﺗﺎں ݙوڑا ﻋﺬاب ﮨﻮﺳﯽ‪ ،‬او )ﮐُﻔﺮ ِدی َوﺟﮧ‬
‫َﺳﻤﺠﮭ ِدی ﻟﯿﺎﻗﺖ َرﮐﮭﯿﻨﺪے ِﮨﻦ َاﺗﮯ‬ ‫ﮐﻨُﻮں( ﻧﮧ ﺗﺎں ُﺳ‬
‫ﻧﮧ او ﮐُﺠﮫ ݙﯾﮑﮫ َﺑﮭﺎل َﺳ ﺪے ِﮨﻦ )‪(٢٠‬۔ ِاﯾﮩﮯ او ﻟﻮک ِﮨﻦ‪،‬‬
‫ِﺟﻨﮭﺎں اﭘ ﯿﮟ آپ ﮐُﻮں ﺧﻮد ﻧﻘﺼﺎن ﭘُ ﭽﺎﺋﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍے‬
‫)ﮐُﻮڑ ﺑﮭﺘُ ﻮڑ( اﻧﮭﺎں ﮔﮭﮍ ﺑ ﺎ ِﮔﮭﺪے ِﮨﻦ‪ ،‬او اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں‬
 ‫ݙاں ﮐﮭﯿ دے ﺌﮯ )‪(٢١‬۔ ِاﯾﮧ ﻻزﻣﯽ ﻧﻈﺮدے ﺟﻮ ِاﮨﺠﮯ‬
‫ﻟﻮک ﺑﯿﺸﮏ آﺧﺮت ﮐُﻮں ﺳﺎرﯾﺎں ُﺗﻮں زﯾﺎدہ ﮔﮭﺎﭨﺎ َ‬
‫ﭼﺎوݨ‬
‫واﻟﮯ ِﮨﻦ )‪(٢٢‬۔ َاﻟﺒﺘﮧ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آ ِﺋﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﯿﮏ‬
‫َﻋﻤﻞ ِﮐﯿﺘﮯ ِﮨﯿﻨﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ آﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب دے َا ﻮں ﻋﺎﺟﺰی ِﮐﯿﺘﯽ‬
‫َرﮐﮭﯽ ﮨﮯ‪ِ ،‬اﯾﮩﮯ ﺑﮩﺸﺖ واﻟﮯ ِﮨﻦ‪ ،‬او ِاﯾﻨﺪے ِوچ ﮨﻤﯿﺸﮧ‬
‫ﮨﺴﻦ )‪(٢٣‬۔ ِاﻧﮭﺎں ݙوﮨﺎﺋﯿﮟ )ﮐﺎﻓﺮ ﺗﮯ ﻣﻮﻣﻦ( ﭨﻮﻟﯿﺎں‬‫ِﮐﯿﺘﮯ َر ِ‬
‫ِدی ﻣﺜﺎل ِاﮨﺠﯿﺎں ُݙوں َﺑﻨﺪﯾﺎں واﻟﯽ ﮨﮯ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ِوﭼﻮں‬
‫ِﮨﮏ ﺗﺎں َاﻧﺪﮬﺎ ﺗﮯ ﭔﻮڑا ﮨﻮوے ﺗﮯ ُݙوﺟﮭﺎ ِدﯾﺪ واﻻ ﮨﻮوے‪،‬‬
‫ﮐﯿﺎ ِاﯾﮧ ݙوﮨﺎﺋﯿﮟ آﭘﺲ ِوچ ِﮨﮑّﻮ ﺟﯿﮩﮯ ِﮨﻦ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﺗﺴﺎں ) ِاﯾﮟ‬
‫ﻣﺜﺎل ﮐﻨُﻮں( ﺳﺒﻖ ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻦ َﺳ ﺪے )‪(٢٤‬۔ ﺗﺤﻘﯿﻖ َوت‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺑﯿﺸﮏ‬
‫ُ‬ ‫َاﺳﺎں ﻧﻮح ﮐُﻮں ُاوﻧﺪی ﻗﻮم دو ﺑﮭﯿﭵﺎ‪،‬‬
‫َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎﮐُﻮں ﺻﺎف ﻃﻮر ﺗﮯ ﺧﺒﺮدار ﮐﺮݨ آﯾﺎں )‪(٢٥‬۔ ﺟﻮ‬
‫ُﺗﺴﺎں َاﻟﻠﮧ دے ِﺳﻮا ﮐﮩﯿﮟ َﭔﮯ ِدی ﻋﺒﺎدت ﻧﮧ ﮐﺮو‪ ،‬ﻧﮧ ﺗﺎں‬
‫ﻣﯿﮑﻮں ﺧﺪﺷﮧ ﮨﮯ ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ دَ ردﻧﺎک ݙﯾ ٘ﻨﮧ واﻻ ﻋﺬاب‬
‫آوﯾﺴﯽ )‪(٢٦‬۔ َﭔﺲ اﻧﮭﺎں ِدی ﻗﻮم دے ﺳﺮداراں ِﺟﻨﮭﺎں‬
‫ﮐُﻔﺮ ِاﺧﺘﯿﺎر ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﯾﺎ ﮨﺎ‪ ،‬آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ َاﺳﺎں ﺗﺎں ﺗﯿﮑﻮں ﮐُﺠﮫ‬
 ‫ِﻧﺴﮯ ݙﯾﮑﮭﺪے‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ِاﯾﻨﺪے ﺟﻮ ُﺗﻮں َاﺳﺎں وا ٘ﻧﮕﻮں‬
‫ﺑﻨﺪہ )ﺑﺸﺮ( ِﮨﯿﮟ ِﭔﯿﺎ ِاﯾﮧ ِوی ِﻧ ّﺴﮯ ݙﯾﮑﮭﺪے ﺟﻮ ﺗﯿ ی‬
‫َﭘﯿﺮوی اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا ِﺟﮩﮍے َاﺳﺎݙے ِو ُﭼﻮں رذﯾﻞ ﻟﻮک‬
‫ِﮨﻦ‪ِ ،‬ﭔﯿﺎ ﮐﻮﺋﯽ ﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮﯾﻨﺪا ِاﯾﮧ َﭘﯿﺮوی ﺑﻐﯿﺮ ﺳﻮﭼﮯ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن َاﺗﮯ َاﺳﺎں ُﺗﮩﺎﮐﻮں َاﭘ ِ ﯿﮟ ﮐﻨﻮں‬
‫ِ‬ ‫َﺳﻤﺠﮭﮯ دے‬
‫ﻓﻀﯿﻠﺖ )ﺑﺮﺗﺮی( واﻻ ِﻧﺴﮯ ݙﯾﮑﮭﺪے ﺑﻠﮑﮧ َاﺳﺎں ُﺗﮩﺎﮐﻮں‬
‫ﮐُﻮڑا َﺳﻤﺠﮭﺪے َﮨﯿﮟ )‪(٢٧‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‬
‫ُﺗﺴﺎں ِﻧﮩﻮے ݙﯾﮑﮭﺪے ﺟﻮ َﻣﯿﮟ َاﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب ﮐﻨُﻮں روﺷﻦ‬
‫دﻟﯿﻞ )رﺳﺘﮯ( ﺗﮯ ﮨﺎں َاﺗﮯ ُاوں ﻣﯿﮑﻮں َاﭘ ِ ﯿﮟ ﻃﺮﻓﻮں‬
‫)ﻧﺒﻮت( ِوی ﺑﺨﺸﯽ ﮨﮯ ِﺟﮩﮍی ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﻧﻈﺮدی ِوی‬
‫رﺣﻤﺖ ّ‬
‫ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬ﮐﯿﺎ َاﺳﺎں ُاوﮐﻮں ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ﻣﮍھ ُ‬
‫ݙﯾﻮوں‪ ،‬ﭴ اں‬
‫ﺟﻮ او ُﺗﮩﺎﮐﻮں َﺑﮭﺎوے ِوی ﻧﮧ )‪(٢٨‬۔ َاﺗﮯ َاے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪،‬‬
‫َﻣﯿﮟ ُﺗﺴﺎں ﮐﻨُﻮں ﮐﻮﺋﯽ ﻣﺎل ﻣﺘﺎل ِوی ﻧﮭﯿﮟ ﻣﻨﮕﺪا‪ ،‬ﻣﯿ ا‬
‫َاﺟﺮ ﺗﺎں َﭔﺲ َاﻟﻠﮧ ﮐﻮﻟﮫ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ َﻣﯿﮟ اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں‬
‫ِﺟﮩﮍے ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آ ِﺋﻦ دﮬﮑﮯ ݙے ﺗﮯ ﺑﮭﭵﺎ ﭼﮭﻮڑݨ واﻻ‬
‫ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ او َاﭘ ﯿﮟ َاﻟﻠﮧ دے َا ﻮں )ﻋﺰﺗﺎں‬
 ‫ﮭﯿﻮݨ واﻟﮯ ِﮨﻦ‪َ ،‬اﻟﺒﺘﮧ َﻣﯿﮟ ﺗﺎں‬
‫ﻋﻈﻤﺘﺎں ﻧﺎل( ﭘﯿﺶ ِﺗ َ‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں ݙﯾﮑﮭﺪا ِﭘﯿﺎں ُﺟﻮ ُﺗﺴﺎں ﺟﺎﮨﻞ )ﺑﮯ ﺳﻤﺠﮫ( ﻗﻮم‬
‫ِﮨﯿﻮے )‪(٢٩‬۔ َاﺗﮯ َاے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ َﻣﯿﮟ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ِدﮬﮑّﮯ ݙے ﺗﮯ ﺑﮭﭵﺎ ﭼﮭﻮڑاں ﺗﺎں ﻣﯿﮑﻮں َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں‬
‫ﭼﮭﮍاوݨ واﻻ ﮐﻮݨ ﮨﻮﺳﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ُﺗﺴﺎں اﺗﻨﯽ ﺎﻟﮫ ﻧﮭﯿﮟ‬
‫َﺳﻤﺠﮭﺪے )‪(٣٠‬۔ َاﺗﮯ َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِاﯾﮧ ﻧﮭﯿﮟ َاﮨﺪا‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ َاﻟﻠﮧ دے ﺧﺰاﻧﮯ ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮧ َﻣﯿﮟ ﻏﯿﺐ ِدﯾﺎں‬
‫ﺎﻟﮭﯿﮟ ﭴﺎ ﺪاں‪َ ،‬اﺗﮯ َﻣﯿﮟ ِاﯾﮧ ِوی ﻧﮭﯿﮟ آﮐﮭﯿﻨﺪا‪ ،‬ﺟﻮ َﻣﯿﮟ‬
‫ﻓﺮﺷﺘﮧ ﮨﺎں‪َ ،‬اﺗﮯ َﻣﯿﮟ ِاﯾﮧ ِوی ﻧﮭﯿﮟ آﮐﮫ َﺳ ﺪا ﺟﻮ ِﺟﮩﮍے‬
‫ﻟﻮک ُﺗﮩﺎݙﯾﺎں َاﮐّﮭﯿﮟ ِوچ ﮔﮭﭩﯿﺎ ِﮨﻦ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ اﻧﮭﺎں ﻧﺎل ﮐﻮﺋﯽ‬
‫َﭼ ٘ﻨ ﺎﺋﯽ ﻧﮧ ﮐﺮﯾﺴﮯ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ﭼ ٘ﻨ ﯽ ﻃﺮح ﭴﺎ ﺪے ﺟﻮ ﮐُﺠﮫ‬
‫اﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں ِدﻟﯿﮟ ِوچ ﮨﮯ‪ِ ) ،‬اﯾﻮﯾﮟ آﮐﮭﺎں ﺗﺎں( ﺑﯿﺸﮏ َﻣﯿﮟ‬
‫ِوی ﻇﺎﻟﻤﺎں ِوﭼﻮں ِﺗﮭﯽ وﯾﺴﺎں )‪(٣١‬۔ آﺧﺮ ُاﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻮ َاے ُﻧﻮح َﺗﯿﮟ َاﺳﺎݙے ﻧﺎل ِﺟﮭﯿﮍا ﮔﮭﺘّ ﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ڈﮬﯿﺮ‬
‫ﮐُﺠﮫ ﺟﮭﯿﮍا ﮔﮭﺖ ِﮔﮭﺪّ ی ‪ُ ،‬ﮨ َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ ِﮔﮭﻦ آ ِﺟﮩﮍی‬
‫َﺷﺌﮯ )ﻋﺬاب( ﮐﻨُﻮں َاﺳﺎﮐﻮں ݙراﺋﯽ َرﮐﮭﺌﯽ ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﻮں‬
 ‫واﻗﻌﯽ َﺳﭻ آﮐﮭ واﻟﯿﺎں ِوﭼﻮں ِﮨﯿﮟ ﺗﺎں )‪(٣٢‬۔ ُاوں‬
‫راﺻﻞ َاﻟﻠﮧ ِای ُاوﮐﻮں ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ِﮔﮭﻦ آﺳﮯ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬دَ َ‬
‫او ﭼﮩﺴﮯ ﺗﺎں‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﺴﺎں ُ‬
‫)اوﮐﻮں( ﺑﮯ َو ّﺳﺎ )ﻋﺎﺟﺰ( ﻧﮧ ﮐﺮ‬
‫َﺳ ﺴﻮ )‪(٣٣‬۔ َاﺗﮯ ﻣﯿ ی ﺧﯿﺮ ﺧﻮاﮨﯽ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﮐﻮﺋﯽ ﻓﺎﺋﺪہ‬
‫ﻧﮧ ݙے َﺳ ﺴﯽ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ َﻣﯿﮟ ﭼﮩﻮاں ِوی ﺳﮩﯽ ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙے‬
‫ﻧﺎل َﺧﯿﺮ ﺧﻮاﮨﯽ ﮐﺮاں‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ َﭼﮩﻨﺪے ﺟﻮ‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﮔُﻤﺮاہ ﮐﺮ ݙﯾﻮے‪ ،‬او ُﺗﮩﺎݙا َر ّب ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﺴﺎں ُاوں‬
‫ﮐﻮﻟﮫ َول َو ٘ﻧﭵ ﯿﮟ )‪(٣٤‬۔ َ‬
‫)اے رﺳﻮل( ﮐﯿﺎ ِاﯾﮧ ِاﯾﮩﻮ ﮐُﺠﮫ‬
‫ﮨﺪن‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﮟ ِاﯾﮧ ﺳﺐ ﮐُﺠﮫ ﮔﮭﮍ ِﮔﮭﺪّ ے‪ ،‬آﮐﮫ ݙے ﺟﻮ‬ ‫َا ِ‬
‫ﮔﮭﺪے ﺗﺎں ﻣﯿ ے ُﺟﺮم‬ ‫ﺟﯿﮑﺮ ﮐﮩﯿﮟ ِاﯾﮑﻮں آﭘﻮں ﮔﮭﮍ ِوی ِ‬
‫ُاﺗﮯ ِﮨﻦ ﺗﮯ َﻣﯿﮟ اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں َﺑﺮی )ﻻﺗﻌﻠﻖ( ﮨﺎں ِﺟﮩﮍے‬
‫ُﺟﺮم ُﺗﺴﺎں ﮐﺮﯾﻨﺪے َودّ و )‪(٣٥‬۔ َاﺗﮯ ﻧﻮح ﮐﻮﻟﮫ َوﺣﯽ‬
‫ﺑﮭﯿﭵﯽ ﺌﯽ‪ ،‬ﺟﻮ ﺑﯿﺸﮏ ﺗﯿ ی ﻗﻮم ِوﭼﻮں ُﮨ ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ِاﯾﻤﺎن ﻧﮧ ِﮔﮭﻦ آﺳﯽ‪ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ اﻧﮭﺎں دے ِﺟﮩﮍے ﺟﻮ ﭘﮩﻠﮯ‬
‫ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آ ُﭼﮑ ِﺌﻦ‪َ ،‬ﭔﺲ اﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ُﻣﻮﻧﺠﮭﺎ ﻧﮧ ِﺗﮭﯽ‪،‬‬
‫ِﺟﮩﮍے ﮐﺮ ُﺗﻮت او ﮐﺮﯾﻨﺪے َودّ ے ِﮨﻦ )‪(٣٦‬۔ َاﺗﮯ َاﺳﺎݙﯾﺎں‬
 ‫َاﮐﮭﯿﮟ دے ﺳﺎﻣ ﯿﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ اﺳﺎݙی وﺣﯽ دے ﻣﻄﺎﺑﻖ ِﮨﮏ‬
‫ﭔﯿﮍی ﺗﯿﺎر ﮐﺮ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں دے )ﺑﭽﺎوݨ( ِﮐﯿﺘﮯ ﻣﯿﮑﻮں ﮐُﺠﮫ‬
‫ً‬
‫ﯾﻘﯿﻨﺎ او ﺳﺎرے ﻏﺮق ﮐﺮ ِݙﺗﮯ‬ ‫ﯿﺘﻦ‪،‬‬
‫ﻧﮧ آﮐﮭﯿﮟ ِﺟﻨﮭﺎں ﻇﻠﻢ ِﮐ ِ‬
‫وﯾﺴﻦ )‪(٣٧‬۔ َاﺗﮯ او ﭔﯿﮍی ﺑ ﯿﻨﺪا ﺑﯿﭩﮭﺎ ﮨﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ِﺟﮩﮍے‬
‫ِ‬
‫وﯾﻠﮯ ُاوﻧﺪی ﻗﻮم دے ﺳﺮدار ﻧﺎﻟﻮں ﻟﻨﮕﮭﺪے ﮨﻦ‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫آﮐﮭﯿﺲ‬
‫ُ‬ ‫ُاوﻧﺪﯾﺎں ِﮐﮭﻼں ﮐﺮﯾﻨﺪے ِﮨﻦ‪ ،‬ﺗﺎں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ﮭﻼں ﮐﺮﯾﻨﺪے وے‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں ِوی‬ ‫ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں َاﺳﺎݙﯾﺎں ِﮐ ّ‬
‫ووﯾﮟ ﮐﺮﯾﺴﻮں ﺟﯿﮟ ﻃﺮح ُﺗﺴﺎں‬ ‫ﮭﻼں ُ‬
‫ا‬ ‫ﺑﯿﺸﮏ ُﺗﮩﺎݙﯾﺎں ِﮐ ّ‬
‫ِ‬
‫َاﺳﺎݙے ﻧﺎل ﮐﺮﯾﻨﺪو )‪(٣٨‬۔ َﭔﺲ ﺟﻠﺪی ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﭘﺘﮧ ﻟ‬
‫وﯾﺴﯽ‪ ،‬ﺟﻮ ﮐﯿﻨﺪے ُاﺗﮯ آﻧﺪے او ﻋﺬاب ِﺟﮩﮍا ُاوﮐﻮں ذﻟﯿﻞ‬
‫ﻧﺎزل‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫ﻋﺬاب‬ ‫او‬ ‫ﺗﮯ‬‫ا‬‫ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ِﺗﮭﯿﺴﯽ ِﺟﮩﮍا ﮨﻤﯿﺸﮧ ﻗﺎﺋﻢ َرﮨ واﻻ ﮨﮯ )‪(٣٩‬۔ ِاﯾﮧ ﺗﻮڑﯾﮟ‬
‫ﺟﻮ َاﺳﺎݙا ُﺣﮑﻢ آ ﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺎں ِﮨﮏ ﺧﺎص ﺗﻨُﻮر ِوﭼﻮں ﭘﺎ ِ ﯽ زور‬
‫دا ُاﭼﮭﻞ ِﭘﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں ﻧﻮح ﮐُﻮں آﮐﮭﯿﺎ‪،‬آﭘ ِ ﯿﮟ ﭔﯿﮍی ِوچ‬
‫)ﮨﮏ َﻧﺮ ﺗﮯ‬‫ﮨﺮ ﻗﺴﻢ دے ﺟﺎﻧﺪاراں ِوﭼﻮں ِﮨﮏ ِﮨﮏ ﺟﻮڑا ِ‬
‫ِﮨﮏ ﻣﺎدی( ﭼﮍﮬﺎ ِﮔﮭﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ آﭘ ﯿﺎں ﮔﮭﺮ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں ِوی‬
 ‫ِﺳﻮاﺋﮯ ُاﻧﮭﺎں دے ِﺟﻨﮭﺎں دے ﻣﺘﻌﻠﻖ ﭘﮩﻠﮯ ﻓﯿﺼﻠﮧ ِﺗﮭﯽ‬
‫ُﭼﮑﺌﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺟﮩﮍے ﻟﻮک ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ ِﮨﻦ )اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ِوی( ﭘﺮ ِﺟﮩﮍے ﺑﻨﺪے ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ ِﮨﻦ‪ ،‬او ﺗﮭﻮڑے‬
‫ﺟﯿﮩﮯ ِﮨﻦ )‪(٤٠‬۔ َاﺗﮯ )ﻧﻮح( آﮐﮭﯿﺎ‪ِ ،‬اﯾﻨﺪے ِوچ ﺳﻮار ِﺗﮭﯽ‬
‫َو ٘ﻧﭵﻮ‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎں ﻧﺎل ِاﯾﻨﺪا ِﭨ ّ‬
‫ﮭﻠ ﺎں ﮨﮯ َاﺗﮯ‬
‫ِاﯾﻨﺪا ﭘُ ﮩﻨﭽ ﺎں ﮨﮯ ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ا َر ّب ﺗﺎں ﺑﺨﺸ ﮨﺎر ﺗﮯ‬
‫ﭔﮩﻮں رﺣﻢ ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﮯ )‪(٤١‬۔ َاﺗﮯ او ﭔﯿﮍی اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ِﮔﮭﻦ ﺗﮯ ِاﯾﮩﻮ ﺟﯿﮩﺎں ﺳﯿﮍﮬﺎں )ﻟﮩﺮاں( ِوچ ُﭨﺮ َﭘﺌﯽ‪،‬‬
‫ِﺟﮩﮍﯾﺎں ﭘﮩﺎڑ ِﺟﺘّ ﯽ َﭼ ّﻮ وﯾﻨﺪﯾﺎں ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ُﻧﻮح َاﭘ ﯿﮟ ﭘُ ﺘﺮ‬
‫ﮐُﻮں ِوی َﺳ ﯾﺎ ِﺟﮩﮍا )ﭔﯿﮍی ﮐﻨُﻮں( َﭘﺮے َﮨﭩﯿﺎ ﮐﮭﮍا ﮨﺎ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫آ ﻣﯿ ا ﭔﭽﮍا‪َ ،‬اﺳﺎݙے ﻧﺎل َﭼﮍھ آ‪َ ،‬اﺗﮯ ﮐﺎﻓﺮاں دا ﻧﮧ َﺑ‬
‫َو ٘ﻧﭳ )‪(٤٢‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ َﻣﯿﮟ َاﺟﮭﻮ ﭘﮩﺎڑ ُاﺗﮯ ﭘﻨﺎہ َو ٘ﻧﭳ‬
‫ِﮔﮭﻨﺪاں او ﻣﯿﮑﻮں )ﻃﻮﻓﺎن دے( ﭘﺎ ِ ﯿﮟ ﮐﻨُﻮں ﺑﭽﺎ‬
‫ﺑﭽﺎوݨ‬
‫َ‬ ‫آﮐﮭﯿﺲ َاڄ َاﻟﻠﮧ دے ﻏﻀﺐ ﮐﻨُﻮں‬
‫ُ‬ ‫ِﮔﮭﻨﺴﯽ‪ُ ،‬ﻧﻮح‬
‫واﻻ ﮐﻮﺋﯽ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ُاوﻧﺪے ِﺟﯿﻨﺪے ُاﺗﮯ او َرﺣﻢ‬
‫ﭼﺎ ﮐﺮے‪َ ،‬ﭔﺲ اﻧﮭﺎں ݙوﮨﺎﮨﯿﮟ دے َادھ ِوچ ِﮨﮏ ﺳﯿﮍھ‬
 ‫ﯿﺎ‬ ‫واﻟﯿﺎں ﻧﺎل ِای ُﭔ‬
‫ْ‬ ‫ﭵ‬ ‫٘‬
‫ﻧ‬ ‫و‬
‫َ‬ ‫ﭔ‬
‫ُ‬ ‫ﺘﺮ(‬ ‫ﭘُ‬ ‫)او‬ ‫ﺗﮯ‬ ‫ی‬ ‫ﻮ‬
‫ّ‬ ‫ﭼ‬
‫َ‬ ‫ﯽ‬‫ﭼ‬‫ّ‬ ‫ُ‬
‫ا‬
‫)‪(٤٣‬۔ َوت ﺣﮑﻢ ِﺗﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َاے زﻣﯿﻦ ُﺗﻮں ﺳﺎرا ﭘﺎ ﯽ ِﭘﯽ‬
‫ﭼﮭﻮڑ‪َ ،‬اے َاﺳﻤﺎں ُﺗﻮں َوﺳ ُرک َو ٘ﻧﭳ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﮧ ﭘﺎ ِ ﯽ ُﺳﮑﺎ‬
‫ِݙﺗﺎ ﯿﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﯾﮧ ﻣﻌﺎﻣﻠﮧ ﺧﺘﻢ ﮐﺮ ِݙﺗﺎ ﯿﺎ‪ ،‬او ﭔﯿﮍی ُﺟﻮدی‬
‫)ﭘﮩﺎڑ( ﻧﺎل َو ٘ﻧﭳ ﻟ ﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ آﮐﮫ ِݙﺗﺎ ﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ﻇﺎﻟﻤﺎں ِدی‬
‫ﻗﻮم ﮐﻨُﻮں َﭘﺮے ِﺗﮭﯽ ﺗﮯ َرﮨﻮ )‪(٤٤‬۔ َاﺗﮯ ُﻧﻮح ﻧﮯ َاﭘ ﯿﮟ َر ّب‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﻣﯿ ے َر ّب آ! ﮐﯿﻮں ﺟﻮ‬‫ُ‬ ‫ﮐﻨُﻮں دُ ﻋﺎ َﻣ ٘ﻨﮕﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﻣﯿ ا ﭘُ ﺘﺮ ِﺑﻼ ُﺷﺒﮧ ﻣﯿ ی َﭨﭕﺮی )ﮐُﻨﺒﮯ( ِوﭼﻮں ﮨﮯ ) ِاﯾﮑﻮں‬
‫َﺑﭽﺎ ِﮔﮭﻦ( َاﺗﮯ ﺑﯿﺸﮏ ﺗﯿ ا َوﻋﺪہ ِوی َﺳ ّﭽﺎ ﮨﻮﻧﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُﺗﻮں ﺗﺎں ﺣﺎﮐﻤﺎں ﮐﻨُﻮں ِوی َودھ ﺣﺎﮐﻢ ﮨﯿﮟ )‪(٤٥‬۔ َاﻟﻠﮧ‬
‫راﺻﻞ او ﺗﯿ ی َﭨﭕﺮی ِوﭼﻮں ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪،‬‬ ‫آﮐﮭﯿﺎ‪ُ ،‬ﻧﻮح آ ‪ ،‬دَ َ‬
‫ِﺑﻼ ُﺷﺒﮧ ُاوﻧﺪے ﻋﻤﻞ ﻧﯿﮑﯽ واﻟﮯ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪َ ،‬ﭔﺲ َﻣﯿﮟ‬
‫ﮐﻨُﻮں ُاوں ﺎﻟﮫ دا ﺳﻮال ﻧﮧ ﮐﺮ ﺟﯿﻨﺪا ﺗﯿﮑﻮں ﭘُ ﻮرا ِﻋﻠﻢ‬
‫ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ﺗﯿﮑﻮں ﻧﺼﯿﺤﺖ ﮐﺮﯾﻨﺪاں‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ﺟﺎﮨﻼں ِوﭼﻮں ﻧﮧ َﺑ )‪(٤٦‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﻣﯿ ے َر ّب آ! ﻣﯿﮟ‬
‫ﺗﯿ ی َﭘﻨﺎہ َﭼﮩﻨﺪاں ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ِدی ﺟﻮ َﻣﯿﮟ َاﺻﻠﻮں ﻧﮧ‬
‫َﻣ ٘ﻨﮕﺎں ِﺟﮩﮍی َﺷﺌﮯ دا ﻣﯿﮑﻮں َﭘﺘﮧ ِای ﻧﮧ ﮨﻮوے‪َ ،‬اﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ‬
‫ُﺗﻮں ﻣﯿﮑﻮں ﻧﮧ ﺑﺨﺸﯿﮟ َاﺗﮯ ﻣﯿ ے ُاﺗﮯ َرﺣﻢ ﻧﮧ ﮐﺮﯾﺴﯿﮟ‪،‬‬
‫ﭼﺎوݨ واﻟﯿﺎں ِوﭼﻮں ِﺗﮭﯽ وﯾﺴﺎں )‪(٤٧‬۔‬‫ﺗﺎں ﻣﯿﮟ ﮔﮭﺎﭨﺎ َ‬
‫)اﻟﻠﮧ( آﮐﮭﯿﺎ ُﻧﻮح آ! ﻟَﮧ آ ﭔﯿﮍی ُﺗﻮں‪َ ،‬اﺳﺎݙی ﻃﺮﻓﻮں ﺗﯿ ے‬
‫َ‬
‫ُاﺗﮯ ﺳﻼﻣﺘﯽ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺗﯿ ے ُاﺗﮯ ﺑﺮﮐﺘﺎں ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاﻧﮭﺎں‬
‫ُاﻣﺘﺎں ُاﺗﮯ ِوی ﺟﮩﮍﯾﺎں ﺗﯿ ے ﻧﺎل ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ او ﺟﻤﺎﻋﺘﺎں‬
‫ِﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻮں َاﺳﺎں َاﺟﮭﻮ دُ ﻧﯿﺎوی ﻓﺎﺋﺪﯾﺎں ﻧﺎل َرﭴﺎ‬
‫ݙﯾﺴﻮں‪َ ،‬ﭘﺮ )ﮐﻞ ﮐُﻮں( َاﺳﺎݙی ﻃﺮﻓﻮں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں درد‬
‫ﻧﺎک ﻋﺬاب آ ﭼﻤﺒﮍﺳﯽ )‪(٤٨‬۔ َ‬
‫)اے رﺳﻮل( اﯾﮧ ﻏﯿﺐ ِدﯾﺎں‬ ‫ِ‬
‫ﺎﻟﮭﯿﮟ ِﮨﻦ‪ ،‬ﺟﮩﮍﯾﺎں َﺗﯿﮟ دُ و َوﺣﯽ ﮐﯿﺘﯿﺎں ِو ِ‬
‫ﯾﻨﺪن ﭘﮩﻠﮯ‬
‫ﺗﺎں ُﺗﻮں ِوی اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﻧﮧ ﭴﺎ ﺪا ﮨﺎوﯾﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮧ ﺗﯿ ی‬
‫ﻗﻮم ﭴﺎ ﺪی َﮨﺌﯽ‪ُ ،‬ﮨ ﺻﺒﺮ ﮐﺮ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ُﻣﺘّ ﻘﯽ ﭘﺮﮨﯿﺰﮔﺎر‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ َﭼ ٘ﻨ ﯽ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﮨﮯ )‪(٤٩‬۔ َاﺗﮯ ﻋﺎد ِدی ﻗﻮم دو‬
‫ُاﻧﮭﺎں دے ِﮨﮏ ِﺑﮭﺮا ﮨُﻮد ﮐُﻮں ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ ﯿﺎ‪ُ ،‬اوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے‬
‫ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ِدی ﻋﺒﺎدت ﮐﺮو‪ُ ،‬اوں ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا ِﭔﯿﺎ‬
‫ﮐﻮﺋﯽ ﻣﻌﺒﻮد ُﺗﮩﺎݙے ﻻﺋﻖ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ُ ،‬ﺗﺴﺎں ﺗﺎں َﭔﺲ‬
‫ﯿﯩﮧ ِﮨﯿﻮے )‪(٥٠‬۔ َاے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪! ‬‬ ‫ﮐُﻮڑے ﺑُﮩﺘﺎن َ‬
‫ﻻوݨ دے ِﺷ ٘‬
‫َﻣﯿﮟ ﺗﺎں ُﺗﺴﺎں ﮐﻨُﻮں ﮐﻮﺋﯽ َاﺟﺮ )ﺑﺪﻟﮧ( ِوی ِﻧﮭﯿﮟ َﻣ ٘ﻨﮕﺪا‪،‬‬
‫ﻣﯿ ا َاﺟﺮ ﺗﺎں ُاوں ذات ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا ﮐﮩﯿﮟ ﮐﻮﻟﮫ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‬
‫ﺟﺌﯿﮟ ﻣﯿﮑﻮں َﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﮯ‪َ ،‬ﺑﮭﻼ ُﺗﺴﺎں ﻋﻘﻞ ﮐﻨُﻮں ﮐَﻢ ِﮐﯿﻮں‬
‫ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻨﺪے )‪(٥١‬۔ َاﺗﮯ َاے ﻣﯿ ی ﻗﻮم َاﭘ ﯿﮟ َر ّب ﮐﻨُﻮں‬
‫ﺑﺨﺸﺶ َﻣ ٘ﻨﮕﻮ‪َ ،‬ول ُاوﻧﺪے َا ﻮں ﺗﻮﺑﮧ ﺗﺎﺋﺐ ِﺗﮭﯽ َوﯨﭵﻮ‪،‬‬
‫ِ‬
‫ﯿﯩﮧ َوﺳﯿﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ‬ ‫ُ‬
‫او ُﺗﮩﺎݙے اﺗﮯ َاﺳﻤﺎن ﮐﻨُﻮں زور دا ِﻣ ٘‬
‫ُﺗﮩﺎݙی ﻃﺎﻗﺖ ِوچ ِﭔﯿﺎ ِوی زور َﭘﯿﺪا ﮐﺮݙﯾﺴﯽ‪ُ ،‬ﺗﺴﺎں ﺟﺮم‬
‫ﮐﺮݨ واﻟﮯ َﺑ ﺗﮯ ُﻣ ٘ﻨﮧ ﻧﮧ ﭘﮭﯿﺮ َو ٘ﻧﭵﻮ )‪(٥٢‬۔ اﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‬
‫ﮨُﻮد آ! ُﺗﻮں َاﺳﺎݙے ﮐﻮﻟﮫ ﮐﻮﺋﯽ ﻇﺎﮨﺮ ﺛﺒﻮت ِوی ﺗﺎں ﻧﮭﯿﮟ‬
‫ِﮔﮭﻦ آﯾﺎ‪َ ،‬ول ِاﯾﮧ ﺟﻮ َاﺳﺎں ﺗﯿ ے آﮐﮭﯿﺌﮯ ﺗﮯ َاﭘ ﯿﺎں‬
‫ﻣﻌﺒﻮداں ﮐُﻮں ﭼﮭﻮڑݨ واﻟﮯ ﮐﺎﺋﮯ ِﻧﺴﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﮧ َاﺳﺎں‬
‫آوݨ واﻟﮯ ِﮨﯿﺴﮯ )‪(٥٣‬۔ َاﺳﺎں ﺗﺎں‬ ‫ﺗﯿ ے ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ َ‬
‫ِاﯾﮩﻮ ﮐُﺠﮫ َﺳﻤﺠﮭﺪے ِﮨﯿﺴﮯ‪ ،‬ﺟﻮ َاﺳﺎݙے ِای ﮐﮩﯿﮟ ﻣﻌﺒﻮد‬
‫)ﭘﮭﭩﮑﺎر( ﺗﯿ ے ُاﺗﮯ َﭘﺌﯽ ﮨﮯ‪ُ ،‬اوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ َاﻟﻠﮧ‬ ‫ِدی ﻣﺎر ِ‬
‫ﮐُﻮں ﮔﻮاہ ﭔ ﯿﻨﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﺴﺎں ِوی ﮔﻮاہ َرﮨﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ﺑﯿﺸﮏ َﻣﯿﮟ‬
 ‫اﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں َﺑﺮی )ﻻﺗﻌﻠﻖ( ﮨﺎں‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻮں ُﺗﺴﺎں َ‬
‫)اﻟﻠﮧ‬
‫دا( ﺷﺮﯾﮏ ﺑ ﺎﯾﺎ ﮨﻮﺋﮯ )‪(٥٤‬۔ ِﺟﮩﮍے ﺟﻮ ُاوں ﮐﻨُﻮں َﭔﮯ ِﮨﻦ‪،‬‬
‫ُﺗﺴﺎں ﺳﺎرے ِﻣﻞ ﺗﮯ ﻣﯿ ے ﺧﻼف ﮐﻮﺋﯽ ُﺧﻔﯿﮧ ﺗﺪﺑﯿﺮ ﮐﺮ‬
‫ݙﯾﮑﮭﻮ َول ﻣﯿﮑﻮں ﮐﻮﺋﯽ ُﻣﮩﻠﺖ ِوی ﻧﮧ ݙﯾﻮاﮨﮯ )‪(٥٥‬۔‬
‫ﺑﯿﺸﮏ َﻣﯿﮟ َاﻟﻠﮧ ﺗﮯ ﺗﻮﮐﻞ ﮐﺮﯾﻨﺪاں‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﺟﻮ ﻣﯿ ا ِوی‬
‫َر ّب ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙا ِوی‪ ،‬ﮐﻮﺋﯽ ُﭨﺮݨ ِﭘﮭﺮݨ واﻻ ﺟﺎﻧﺪار ِاﮨﺠﺎ‬
‫ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ ﺟﯿﻨﺪی ِﺳﺮڑی )ﭼﻮﭨﯽ( ُاوں ﻧﮧ ﭘﮑﮍ َرﮐﮭﯽ‬
‫ﮨﻮوے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ا َر ّب ﺗﺎں ِﺳﺪّ ﮬﮯ راہ ﺗﮯ )ﻣﻠﺪا( ﮨﮯ‬
‫)‪(٥٦‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ِﭘﮭﺮ ﯿﻮﮨﮯ‪ ،‬ﺗﺎں ﺗﺤﻘﯿﻖ َﻣﯿﮟ‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں ﭘُ ﭽﺎ ِݙﺗﮯ او ﭘﯿﻐﺎم ِﺟﮩﮍا ﻣﯿﮑﻮں ݙے ﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے‬
‫ﮐﻮﻟﮫ ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ ﯿﺎ ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿ ا َر ّب ُﺗﮩﺎݙی َﺑﺠﺎﺋﮯ ﮐﮩﯿﮟ‬
‫ﻏﯿﺮ ﮐُﻮں َاﭘ ﺎں ﺧﻠﯿﻔﮧ ﺑ ﺎ ِﮔﮭﻨﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﺴﺎں ُاوﻧﺪا ﮐُﺠﮫ‬
‫ِوی ﻧﮭﯿﮟ ِو ﺎڑ َﺳ ﺪے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ے َر ّب ﮨﺮ َﺷﺌﮯ ﮐُﻮں‬
‫ﻧﻈﺮ ِوچ َرﮐﮭﯿﺎ ﮨﻮﺋﮯ )‪(٥٧‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ َاﺳﺎݙا ﻏﻀﺐ‬
‫ِﺗﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں َاﭘ ِ ﯿﮟ َرﺣﻤﺖ ﻧﺎل ﮨُﻮد ﮐُﻮں َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے‬
‫ﻟﻮک ُاوﻧﺪے ﻧﺎل ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ َﮨﻦ‪ِ ،‬ﻧﺠﺎت ݙے ِݙﺗﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِﮨﮏ ﮔﻨﺪے ﻋﺬاب ﮐﻨُﻮں ﺑﭽﺎ ﭼﮭﻮڑﯾﺎ )‪(٥٨‬۔ َاﺗﮯ‬
‫ِاﯾﮧ ُاوﮨﮯ ِﮨﻦ ﻋﺎد دے ﻟﻮک‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں َاﭘ ﯿﮟ َر ّب ِدﯾﺎں‬
‫رﺳﻮﻻں ِدی ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں دا ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ُ‬
‫ِﮐﯿﺘﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ﮨﺮ زور واﻟﮯ ﺳﺮﮐﺶ ﻓﺴﺎدی دے آﮐﮭﯿﺌﮯ ِوچ‬
‫ﻟ ﯿﺌﮯ ِرﯾﮩﮯ )‪(٥٩‬۔ آﺧﺮ اﻧﮭﺎں ِﭘﭽﮭﻮں ِاﯾﮟ دُ ﻧﯿﺎ ﺗﮯ ﻟﻌﻨﺖ‬
‫ﻟ ﯽ‪ ،‬ﺗﮯ ﻗﯿﺎﻣﺖ دے ݙﯾ ٘ﻨﮧ ِوی ﻟ ﯽ َرﮨﺴﯽ‪ ،‬ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭﻨّﻮ‪،‬‬
‫ﻋﺎد واﻟﯿﺎں آﭘ ﯿﮟ َر ّب دا ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮ ِݙﺗﺎ‪ُ ،‬ﺳ ِﮔﮭﻨّﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ﮨُﻮد‬
‫ِدی ﻗﻮم ﻋﺎد ُاﺗﮯ ﻟﻌﻨﺖ َوﺳﺪی َرﮨﺴﯽ )‪(٦٠‬۔ َاﺗﮯ ﺛﻤﻮد‬
‫واﻟﯿﺎں ﮐﻮﻟﮫ ِاﻧﮭﺎں دے ِﮨﮏ ِﺑﮭﺮا ﺻﺎﻟﺢ ﮐُﻮں ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ ﯿﺎ‪،‬‬
‫ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪َ ! ‬اﻟﻠﮧ ِدی ﻋﺒﺎدت ﮐﺮو‪ُ ،‬اوں‬
‫ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ِﭔﯿﺎ ﮐﻮﺋﯽ ﻣﻌﺒﻮد ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ُ ،‬اوں‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں زﻣﯿﻦ ﮐﻨُﻮں ﭘﯿﺪا ِﮐﯿﺘﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ آﺑﺎد ِﮐﯿﺘﮯ‪،‬‬
‫َﭔﺲ ُاوں ﮐﻨُﻮں آﭘ ِ ﯿﮟ ﺑﺨﺸﺶ ﻣﻨﮕﻮ‪َ ،‬ول ُاوﻧﺪے َا ﻮں‬
‫ﺗﻮﺑﮧ ﺗﺎﺋﺐ ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵﻮ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ا َر ّب َاﺳﺎݙے َﭔ ُﮩﻮں‬
‫ﮐﻮﻟﮭﻮں ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﮯ دُ ﻋﺎﺋﯿﮟ ﻗﺒﻮل ﮐﺮ ِﮔﮭﻨﺪے )‪(٦١‬۔ اﻧﮭﺎں‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے ﺻﺎﻟﺢ! ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﺗﺎں َاﺳﺎں ﺗﯿ ے ﻧﺎل‬
 ‫ﮐﺌﯽ ُاﻣﯿﺪاں رﮐﮭﯿﺎں ﮨﻮﺋﯿﺎں َﮨﻦ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﮨ ُﺗﻮں َاﺳﺎﮐﻮں‬
‫اﻧﮭﺎں ِدی ﺑﻨﺪﮔﯽ ﮐﻨُﻮں َﮨﭩﮑﯿﻨﺪﯾﮟ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ِدی ﺑﻨﺪﮔﯽ‬
‫َاﺳﺎݙے ِﭘﯿﺆ ݙاݙے ﮐﺮﯾﻨﺪے ِرﯾﮩﮯ ِﮨﻦ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ِاﯾﻨﺪے ِوچ‬
‫َاﺳﺎﮐﻮں َﺷﮏ ﮨﮯ ِﺟﮩﮍے ِدﯾﻦ )ﻃﺮﯾﻘﮯ( دو َاﺳﺎﮐﻮں‬
‫ﺳ ﯾﻨﺪﯾﮟ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﺗﺎں َاﺳﺎﮐﻮں ﻣﺨﻤﺼﮯ ِوچ ﮔَﮭﺖ ِݙﺗﮯ )‪(٦٢‬۔‬
‫ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے ﻣﯿ ی ﻗﻮم! ذرا ﺳﻮﭼﻮ ﺗﺎں ﺳﮩﯽ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ‬
‫َﻣﯿﮟ َاﭘ ﯿﮟ َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں َﭘﮑّﯽ ﻧﺸﺎﻧﯽ ُاﺗﮯ ﻗﺎﺋﻢ ﮨﺎں‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُاوں ﻣﯿﮑﻮں َاﭘ ِ ﯿﮟ َرﺣﻤﺖ ) ُﻧ ّ‬
‫ﺒﻮت( ﻧﺎل ﻧﻮازﯾﮯ‪َ ،‬ول ِوی‬
‫َاﻟﻠﮧ ِدی َﭘﮑﮍ ﮐﻨُﻮں ﻣﯿﮑﻮں ﮐﻮݨ ﺑﭽﻮﯾﺴﯽ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ َﻣﯿﮟ‬
‫ُاوﻧﺪی ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﮐﺮاں ﺗﺎں‪ُ ،‬ﺗﺴﺎں ﺗﺎں َﭔﺲ ﻣﯿ ے ﮔﮭﺎﭨﮯ‬
‫ِوچ َودﮬﺎرا َﭘﮯ ﮐﺮﯾﻨﺪو )‪(٦٣‬۔ َاﺗﮯ َاے ﻗﻮم‪ِ ! ‬اﯾﮧ َاﻟﻠﮧ ِدی‬
‫ݙاﭼﯽ ِﮨﯿﻮے‪ُ ،‬ﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ِﮨﮏ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﮨﮯ‪ِ ،‬اﯾﮑﻮں ﮐُﮭﻼ‬
‫ﭼﮭﻮڑی َرﮐﮭﻮ ﺗﺎں ﺟﻮ ِاﯾﮧ َاﻟﻠﮧ ِدی زﻣﯿﻦ ﺗﮯ َﭼﺮدی‬
‫ِﭘﮭﺮدی َرﮨﻮے َاﺗﮯ ِاﯾﮑﻮں ﮐﻮﺋﯽ ﺗﮑﻠﯿﻒ ﻧﮧ ݙﯾﻮاﮨﮯ‪ ،‬ﻧﮧ ﺗﺎں‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں َﭔ ُﮩﻮں َﺟﻠﺪی ﻋﺬاب آ ﭘﮑﮍﯾﺴﯽ )‪(٦٤‬۔ ﭘﺮ اﻧﮭﺎں‬
‫ِاﯾﻨﺪﯾﺎں ُﺧﭽﺎں ﭴﻨﮕﮭﺎں ﮐَﭗ ﭼﮭﻮڑﯾﺎں‪ ،‬ﺻﺎﻟﺢ آﮐﮭﯿﺎ َﭔﺲ‬
 ‫ُﺗﺴﺎں )آﭘ ﯿﺎں ﮔﮭﺮاں ِوچ( ﺗﺮاﺋﮯ ݙﯾ ٘ﻨﮧ ِﭔﯿﺎ ﮐﮭﺎ ﭘﯽ ِﮔﮭﻨﻮ‬
‫) ُﺗﮩﺎݙی َﺑﺮﺑﺎدی دا( َوﻋﺪہ ﮨﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﻮڑا ﻧﮧ ِﺗﮭﯿﺴﯽ )‪(٦٥‬۔‬
‫َﭔﺲ ِﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ َاﺳﺎں )ﻋﺬاب دا( ﺣﮑﻢ ِݙﺗﻮﺳﮯ‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫َاﺳﺎں َاﭘ ِ ﯿﮟ َرﺣﻤﺖ ﻧﺎل ﺻﺎﻟﺢ ﮐُﻮں ﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک‬
‫ُاوﻧﺪے ﻧﺎل ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ َﮨﻦ‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﺑﭽﺎ ِﮔﮭﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُاوں ݙﯾ ٘ﻨﮧ ِدی َﺑﮭ ٘ﻨﮉﮐﯽ ) َﺑﺪﻧﺎﻣﯽ( ﮐﻨُﻮں ِوی )ﺑﭽﺎ ِﮔﮭﺪا(‬
‫ﺑﯿﺸﮏ ﺗﯿ ا َر ّب َﭔ ُﮩﻮں زور آور ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ﺳﺎرﯾﺎں ُﺗﻮں َݙاڈﮬﺎ‬
‫ﮨﮯ )‪(٦٦‬۔ َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮﮐﺎں )آﭘ ﯿﮟ ُاﺗﮯ( ُﻇﻠﻢ ِﮐﯿﺘﺎ َﮨﺎ‪،‬‬
‫ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِﮨﮏ دَ ﮬﻤﺎﮐﮯ ِدی زور دی آواز آ ﭘﮑﮍﯾﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ‬
‫َوݙے وﯾﻠﮯ آﭘ ﯿﺎں ﮔﮭﺮاں ِوچ ُﻣ ٘ﻨﮧ دے َﺑﮭﺮ َݙﭨﮭﮯ َﻣﺮﯾﮯ َﭘﮯ‬
‫َﮨﻦ )‪(٦٧‬۔ ) ِاﯾﻮﯾﮟ ﻟ ﯿﺎ( ﺟﯿﻮﯾﮟ او ﻟﻮک ُاﻧﮭﺎں ﮔﮭﺮاں ِوچ‬
‫َوﺳﺪے ِوی ﻧﮧ َﮨﻦ‪ ،‬ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭﻨّﻮ ﺛﻤﻮد واﻟﯿﺎں آﭘ ﯿﮟ َر ّب دا‬
‫ِاﻧﮑﺎر ﭼﺎ ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﺎ‪ُ ،‬ﺳ ِﮔﮭﻨّﻮ ‪ ،‬ﺟﻮ ﺛﻤﻮد واﻟﮯ َ‬
‫)اﻟﻠﮧ ِدی‬
‫رﺣﻤﺖ ﮐﻨُﻮں( َﭘﺮے َﺳﭧ ِݙﺗﮯ ﺌﮯ )‪(٦٨‬۔ َاﺗﮯ ﺗﺤﻘﯿﻖ‬
‫َاﺳﺎݙے ﻓﺮﺷﺘﮯ ِاﺑﺮاﮨﯿﻢ ﮐﻮﻟﮫ ﺧﻮﺷﺨﺒﺮی ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ َاﺗﮯ‬
‫َاﮐﮭﯿﻮﻧﮯ ﺟﻮ ﺗﯿ ے ُاﺗﮯ َﺳﻼﻣﺘﯽ ﮨﻮوے‪ِ ،‬اﺑﺮاﮨﯿﻢ ِوی آﮐﮭﯿﺎ‬
 ‫ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ِوی ﺳﻼﻣﺘﯽ ﮨﻮوے َﺟﮭﭧ َﭘﭧ او ِﮨﮏ ﺑ ُﮭﻨّﺎں‬
‫ﮨﻮﯾﺎ َو ّﭼﮭﺎ )اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ( ِﮔﮭﻦ آﯾﺎ )‪(٦٩‬۔ َﭘﺮ َﭴ اں ُاوں‬
‫ِݙﭨﮭﺎ ﺟﻮ ُاﻧﮭﺎں دے َﮨﺘﮫ ُاوں دو ﻧﮭﯿﮟ َﭘﮯ َودّ ﮬﺪے‪ ،‬ﺗﺎں‬
‫ُاوﮐﻮں ﻋﺠﺐ ﺟﯿﮩﺎ ﻟ ﯿﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ او ُاﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ِدل ِوچ ݙرﯾﺎ‪،‬‬
‫ُاﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ ݙر ﻧﮧ ِﭘﯿﺎ‪َ ،‬اﺳﺎں ﺗﺎں ُﻟﻮط ِدی ﻗﻮم دو ﺑﮭﯿﭵﮯ‬
‫ﺌﮯ َﮨﯿﮟ )‪(٧٠‬۔ ُاوﻧﺪی ذال ِﺟﮩﮍی ﻧﺎل ﮐﮭﮍی َﮨﺌﯽ‪ِ ،‬اﯾﮟ‬
‫ﺎﻟﮫ ﺗﮯ ِﮐﮭﻞ َﭘﺌﯽ‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں ُاوﮐﻮں ِاﺳﺤﺎق ِدی )ﭘﯿﭧ‬
‫ﭘﻮوݨ ِدی( ﺧﻮﺷﺨﺒﺮی ِݙﺗﯽ َاﺗﮯ ِاﺳﺤﺎق دے ﺑﻌﺪ‬ ‫ِوچ َ‬
‫ﯾﻌﻘﻮب ِدی ِوی )‪(٧١‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﻣ ّﺮاں ﺷﺎﻻ ﮐﯿﺎ َﻣﯿﮟ ُﮨ‬
‫َﭔﺎل ﭴ ﯿﺴﺎں‪َ ،‬ﻣﯿﮟ َﺗﺎں ﭔُﮉﮬﯽ ﮐُﻮزا َﮨﺎں‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿ ا ِاﯾﮧ َﭘﮯ‬
‫ً‬
‫ﯾﻘﯿﻨﺎ ِاﯾﮧ َاﺳﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ِﮨﮏ َاﻧﻮﮐﮭﯽ ﺎﻟﮫ ﮨﮯ‬ ‫ِوی ﭔُﮉﮬﺎ ﮨﮯ‬
‫)‪(٧٢‬۔ اﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ ﮐﯿﺎ ُﺗﻮں َاﻟﻠﮧ ِدی ﻗﺪرت ُاﺗﮯ ﺣﯿﺮان‬
‫َﭘﺌﯽ ِﺗﮭﯿﻨﺪﯾﮟ؟ اﺑﺮاﮨﯿﻢ دے ﮔﮭﺮ واﻟﻮ! ِاﯾﮧ ﺗﺎں ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ‬
‫َاﻟﻠﮧ ِدی َرﺣﻤﺖ ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ُاوﻧﺪﯾﺎں ﺑﺮﮐﺘﺎں ِﮨﻦ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ او‬
‫َﭔ ُﮩﻮں ﺗﻌﺮﯾﻒ واﻻ ﺗﮯ َوݙﯾﺎں ﺷﺎﻧﺎں واﻻ ﮨﮯ )‪(٧٣‬۔ َﭔﺲ‬
‫َﭴ اں اﺑﺮاﮨﯿﻢ دَ ا ݙر ﻟَﺘّ ﮭﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوں ﺧﻮﺷﺨﺒﺮی ِوی ُﺳ ﯽ‪،‬‬
 ‫ﺗﺎں او َاﺳﺎﮐﻮں ﻟﻮط ِدی ﻗﻮم دے ﻣﺘﻌﻠﻖ ﮐُﺠﮫ آﮐﮭ‬
‫َﭼﺎﮐﮭ ﻟ ﯿﺎ )‪(٧٤‬۔ َ‬
‫دراﺻﻞ ِاﺑﺮاﮨﯿﻢ َﭔ ُﮩﻮں ﺗﺤﻤﻞ واﻻ‪ ،‬ﻧﺮم‬
‫ِدل‪ ،‬ﺗﮯ َاﻟﻠﮧ دو رﺟﻮع ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﺎ )‪(٧٥‬۔ )ﻓﺮﺷﺘﯿﺎں آﮐﮭﯿﺎ(‬
‫ِاﺑﺮاﮨﯿﻢ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐُﻮں وﯾﻨﺪا ﮐﺮ‪ ،‬ﺑﮯ َﺷﮏ ﺗﯿ ے َر ّب دا‬
‫ُﺣﮑﻢ ِﺗﮭﯽ ُﭼﮑﯿﺌﮯ‪ ،‬ﺑﮯ َﺷﮏ ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ِاﮨﺠﺎ ﻋﺬاب آﺳﯽ‬
‫ِﺟﮩﮍا َاﺻﻠﻮں ّ‬
‫ﭨﻠ واﻻ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٧٦‬۔ َاﺗﮯ َﭴ اں َاﺳﺎݙے‬
‫آوݨ ﺗﮯ ﺧﻮش ﻧﮧ‬ ‫ﻓﺮﺷﺘﮯ ﻟﻮط ﮐﻮﻟﮫ آﺋﮯ ﺗﺎں اﻧﮭﺎں دے َ‬
‫ﺑﭽﺎوݨ ِﮐﯿﺘﮯ( ُﺧﻮد ﮐﻮں َﭔﮯ‬
‫َ‬ ‫ِﺗﮭﯿﺎ‪ُ ،‬اوں)آﭘ ِ ﯿﮟ ﻗﻮم ﮐُﻮں‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺟﻮ َاڄ دا ݙﯾ ٘ﻨﮧ َوݙا‬
‫ُ‬ ‫َو ّﺳﺎ ﻣﺤﺴﻮس ِﮐﯿﺘﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُاوﮐﮭﺎ ﮨﮯ )‪(٧٧‬۔ َاﺗﮯ ُاوﻧﺪی ﻗﻮم دے ﻟﻮک ) َﺑﺪﮐﺎری ِﮐﯿﺘﮯ (‬
‫ﺑ َﮭﭳ ﺗﮯ آ ﺌﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ او ﺗﺎں ﭘﮩﻠﮯ ﮐﻨُﻮں َﺑﺪﮐﺎرﯾﺎں ِوچ ُﺟﺘّ ﮯ‬
‫ﮨﻮﺋﮯ ِﮨﻦ‪) ،‬ﻟﻮط( آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪ِ ! ‬اﯾﮧ ﻣﯿ ﯾﺎں‬
‫ِدﮬﯿﺎں ﻣﻮﺟﻮد ِﮨﻦ‪ِ ،‬اﯾﮧ ُﺗﮩﺎݙے )ﭘﺮﻧﯿﭵ ِﮐﯿﺘﮯ( زﯾﺎدہ ﭘﺎک‬
‫ﺻﺎف ِﮨﻦ‪َ ،‬ﭔﺲ َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ݙرو‪َ ،‬اﺗﮯ ﻣﯿ ے ﻣﮩﻤﺎﻧﺎں ﮐُﻮں‬
‫ﻋﺰت ﭼﺎ رﮐﮭﻮ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﺗﮩﺎݙے ِوچ ﮐﻮﺋﯽ ِوی‬
‫ﭼﮭﻮڑ ﺗﮯ ﻣﯿ ی ّ‬
‫َﺑﮭﻠﮯ ﻣﺎﻧﺲ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٧٨‬۔ ُاﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﯿﮑﻮں‬
‫ﺗﺎں َﭘﺘﮧ ﮨﮯ ﺟﻮ َاﺳﺎﮐﻮں ﺗﯿ ﯾﺎں ِدﮬﯿﺎں ِدی ِوی ﮐﻮﺋﯽ ﻟﻮڑ‬
‫ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬ﺗﮯ ُﺗﻮں ﭴﺎ ﺪا ِوی ِﮨﯿﮟ ﺟﻮ َاﺳﺎں ﮐﯿﺎ َﻣ ٘ﻨﮕﺪے‬
‫َﮨﯿﮟ )‪(٧٩‬۔ ُﻟﻮط آﮐﮭﯿﺎ َاﻟﻠﮧ ﮐﺮﯾﻨﺪا ﺟﻮ ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ ُﺗﮩﺎݙے‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﮯ ِدی ﻃﺎﻗﺖ ﮨﻮﻧﺪی ﯾﺎ َﻣﯿﮟ ﮐﮩﯿﮟ ﺗﮑﮍے ﻗﻠﻌﮯ‬
‫)ﺳﮩﺎرے( ِدی ﭘﻨﺎہ ِﮔﮭﻦ َﺳ ﺪا )‪(٨٠‬۔ ﻓﺮﺷﺘﯿﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے‬
‫ﻟﻮط َاﺳﺎں ﺗﯿ ے َر ّب دے ﺑﮭﯿﭵﮯ ﮨﻮﺋﮯ )ﻓﺮﺷﺘﮯ( َﮨﯿﮟ ِاﯾﮧ‬
‫ﻟﻮک ﺗﯿ ا ﮐُﺠﮫ ﻧﮧ ِو ﺎڑ َﺳ ِﺴﻦ‪َ ،‬ﭔﺲ ُﺗﻮں رات دا ﮐﻮﺋﯽ‬
‫ﮔﮭﻦ ﺗﮯ َاﭘ ﯿﺎں ﭔﺎﻻں ﭔﭽﯿﺎں َﺳﻤﯿﺖ ِﻧﮑﻞ َو ٘ﻧﭳ‪،‬‬
‫َوﻗﺖ ِ‬
‫ﺳﻮاﺋﮯ ﺗﯿ ی ذال دے‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے ِوﭼﻮں ﮐﻮﺋﯽ ِوی‬
‫ِﭘﭽﮭﻮں ﺗﮯ ﻧﮧ ݙﯾﮑﮭﮯ‪ ،‬ﮐﯿﻮں ﺟﻮ ﺑﯿﺸﮏ ِاﯾﻨﺪے ُاﺗﮯ ُاوﮨﺎ‬
‫آوݨ واﻟﯽ ﮨﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍی ِاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ُاﺗﮯ آﻧﺪی َﭘﺌﯽ‬ ‫ﻣﺼﯿﺒﺖ َ‬
‫ﮨﮯ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ُاﻧﮭﺎں ِدی ﺗﺒﺎﮨﯽ دا وﻋﺪہ َﺳﻮﯾﻞ ُ‬
‫)ﺻﺒﺢ( ﺗﻮ ِ ﯿﮟ‬
‫ﮭﯿﻮݨ واﻟﯽ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٨١‬۔ ِﺟﮩﮍے‬‫دا ﮨﮯ‪ ،‬ﮐﯿﺎ ُﮨ َﺳﻮﯾﻞ ِﺗ َ‬
‫وﯾﻠﮯ َاﺳﺎݙا ُﺣﮑﻢ آ ﭘُ ﮩﻨﭽﺎ‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں ِاﯾﮟ َوﺳﺘﯽ ﮐُﻮں‬
‫ُﻣﻮﻧﺪﮬﺎ ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑﯾﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ ﮐﮭﻨﮕﺮی دے‬
‫ﭼﮭﻮﭨﯿﺎں روڑﯾﺎں دا ِﻣﯿﯩﮧ دَ ب ﺗﮯ َوﺳﺎ ﭼﮭﻮڑﯾﺎ )‪(٨٢‬۔‬
 ‫ِاﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں َﮨﺮ روڑے ﺗﮯ ﺗﯿ ے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ِﻧﺸﺎن‬
‫ﻟ ﯿﺎ ﮨﻮﯾﺎ ﮨﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻇﻠﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ﮐﻨُﻮں ِاﮨﺠﯽ َﺳﺰا ﭘﺮے‬
‫ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٨٣‬۔ َاﺗﮯ َﻣﺪﯾﻦ واﻟﯿﺎں دو اﻧﮭﺎں دے ِﮨﮏ ِﺑﮭﺮا‬
‫ُﺷﻌﯿﺐ ﮐُﻮں ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ ﯿﺎ‪ُ ،‬اوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪َ ! ‬اﻟﻠﮧ‬
‫ِدی ﻋﺒﺎدت ﮐﯿﺘﯽ ﮐﺮو‪ُ ،‬ﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ُاوں ﮐﻨُﻮں ِﺳﻮا ِﭔﯿﺎ‬
‫ﻧﺎﭘ ِوچ ﮐﻮﺋﯽ ﮐَﻤﺘﯽ‬ ‫َ‬ ‫ﮐﻮﺋﯽ ﻣﻌﺒﻮد ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ َاﺗﮯ ﮐَﭽﮭ‬
‫)ﮐﺎݨ( ﻧﮧ ﮔَﮭﺘّ ﯽ ﮐﺮو‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎﮐﻮں َﺳﻮﮐﮭﺎ َﺳ ّﻮﻻ‬
‫ݙﯾﮑﮭﺪاں َودّ اں‪َ ،‬ﭘﺮ َﻣﯿﮟ ݙرداں ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ِوی ِاﮨﺠﮯ‬
‫ݙﯾ ٘ﻨﮧ دا َﻋﺬاب ﻧﮧ آ َو ٘ﻧﭵﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ُﺗﺴﺎں ﺳﺎرﯾﺎں ﮐُﻮں‬
‫َوﻟﮭﯿﭧ ِﮔﮭﻨ واﻻ ﮨﻮوے )‪(٨٤‬۔ َاﺗﮯ َاے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪! ‬‬
‫ﻧﺎﭘ ِاﻧﺼﺎﻓﯽ ﻃﻮر ﺗﮯ ﭘُ ﻮرا ِﮐﯿﺘﺎ ﮐﺮو َاﺗﮯ‬ ‫َ‬ ‫ُﺗﺴﺎن ﮐَﭽﮭ‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ِاﻧﮭﺎں ِدﯾﺎں َﺷﺌﯿﮟ ﮔَﮭﭧ ﮐﺮ ﺗﮯ ﻧﮧ ِݙﺗﯿﺎں ﮐﺮو‪،‬‬
‫ﮨﻮو )‪(٨٥‬۔‬ ‫َاﺗﮯ زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ ﻓﺴﺎد ﮐﺮݨ واﻟﮯ ﻧﮧ ﺑ ﯿﮯ َودّ ے َر ُ‬
‫َاﻟﻠﮧ دا ِݙﺗﺎ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ﺑﭻ َرﮨﻮے‪ ،‬او ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ َﭔ ُﮩﻮں‬
‫َﭼ ٘ﻨ ﺎ ﮨﮯ ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ﻣﻮﻣﻦ ﺳ وﯾﻨﺪے ِﮨﯿﻮے ﺗﺎں‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫َﻣﯿﮟ ُﺗﮩﺎݙا ﮐﻮﺋﯽ ّ‬
‫ذﻣﮧ دار ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٨٦‬۔ اﻧﮭﺎں‬
 ‫آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ ﺷﻌﯿﺐ آ! ﮐﯿﺎ ﺗﯿ ی ﻧﻤﺎز ﺗﯿﮑﻮں ِاﯾﮩﺎ ﺎﻟﮫ‬
‫ِﺳﮑﮭﯿﻨﺪی ﮨﮯ ﺟﻮ َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں )ﻣﻌﺒﻮداں( ﮐُﻮں ﭼﮭﻮڑ‬
‫ݙﯾﻮوں‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ِدی ﻋﺒﺎدت َاﺳﺎݙے ِﭘﯿﺆ ݙاݙے ﮐﺮﯾﻨﺪے‬ ‫ُ‬
‫ِرﯾﮩﮯ ِﮨﻦ ﯾﺎ َاﺳﺎں َاﭘ ِ ﯿﮟ َﻣﻨﺸﺎء دے ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮐﻮﺋﯽ ﮐَﻤﯽ‬
‫ﭘﯿﺸﯽ ﻧﮧ ﮐﺮ َﺳ ﻮں ) ِاﯾﮟ ﺎﻟﮭﻮں ﺗﺎں( َﭔﺲ ُﺗﻮں ِای‬
‫ﺤﻤﻞ واﻻ ﺗﮯ دﯾﻦ ﺗﮯ َﭼ ّﻠ واﻻ )راﺳﺘﺒﺎز( َرہ ﺌﯿﮟ )‪(٨٧‬۔‬ ‫َﺗ ّ‬
‫ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪ُ ! ‬ﺗﺴﺎں ﮐ اﮨﯿﮟ ِاﯾﮧ ِوی‬
‫ﺳﻮﭼﯿﮯ‪ ،‬ﺟﻮ ﺟﯿﮑﺮ َﻣﯿﮟ َاﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ِﮨﮏ‬
‫روﺷﻦ دَ ﻟﯿﻞ ﺗﮯ ﻗﺎﺋﻢ ﮨﺎں‪َ ،‬اﺗﮯ او ﻣﯿﮑﻮں ﺳﻮﮨ ﺎں ِرزق ِوی‬
‫ݙﯾﻨﺪا ﮨﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ َﻣﯿﮟ ِﻧﮭﯿﮟ َﭼﮩﻨﺪا ﺟﻮ ِﺟﮩﮍے ﮐَﻢ ﮐﻨُﻮں‬
‫ُﺗﮩﺎﮐﻮں َﻣﻨﻊ ﮐﺮﯾﻨﺪاں‪ُ ،‬اوﮨُﻮ ﮐَﻢ ﺧﻮد ﮐَﺮاں! َﻣﯿﮟ َﭼﮩﻨﺪاں‬
‫ﺟﻮ ِﺟﺘﯽ َﻣﯿﮟ ﮐﻨُﻮں ِﺗﮭﯽ ﺳ ﮯ ُﺗﮩﺎݙی ِاﺻﻼح ﮐﺮاں ﺗﮯ‬
‫ﻣﯿﮑﻮں ِاﯾﻨﺪی ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺗﺎں ِﺻﺮف َاﻟﻠﮧ ݙﯾﻨﺪے‪َ ،‬ﻣﯿﮟ ُاوﻧﺪے‬
‫ُاﺗﮯ ﺗﻮﮐﻞ ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ ‪َ ،‬اﺗﮯ )ﮨﺮ ﮐَﻢ ِﮐﯿﺘﮯ( ُاوں دو رﺟﻮع‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪاں )‪(٨٨‬۔ َاﺗﮯ َاے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪ِ ! ‬ﮐﺘﮭﺎﺋﯿﮟ ﻣﯿ ے ﻧﺎل‬
‫ِدی ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ُﺗﺴﺎں ﮐﻨُﻮں ﮐﻮﺋﯽ ِاﮨﺠﺎ ُﺟﺮم ﻧﮧ ﮐﺮا ﮐﮭﮍے‪،‬‬
 ‫آو ٘ﻧﭵﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍا ﻧﻮح ِدی‬‫ﺟﻮ ﺗﮩﺎݙے ُاﺗﮯ ِوی ُاوﮨُﻮ ﻋﺬاب َ‬
‫ﻗﻮم‪ ،‬ﮨُﻮد ِدی ﻗﻮم‪ ،‬ﺗﮯ ﺻﺎﻟﺢ ِدی ﻗﻮم ُاﺗﮯ آ ﯿﺎ ﮨﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُﻟﻮط ِدی ﻗﻮم ﺗﺎں ُﺗﺴﺎں ﮐﻨُﻮں ﮐﻮﺋﯽ ڈﮬﯿﺮ ﭘﮩﻠﮯ ِدی ِوی‬
‫ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٨٩‬۔ َاﺗﮯ ُﺗﺴﺎں َاﭘ ِ ﯿﮟ َر ّب ﮐﻨُﻮں )ﮔُﻨﺎﮨﺎں ِدی(‬
‫ﺑﺨﺸﺶ َﻣ ٘ﻨﮕﻮ‪َ ،‬ول َﭔﺲ ﮨﻮﻧﺪے ِﺗﮭﯽ ﺗﮯ َرﮨُﻮ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ا‬
‫َر ّب َﭔ ُﮩﻮں رﺣﻤﺖ واﻻ ﺗﮯ ﻣﺤﺒﺖ ﮐﺮݨ واﻻ ﮨﮯ )‪(٩٠‬۔ ُاﻧﮭﺎں‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺷﻌﯿﺐ آ! َاﺳﺎﮐﻮں ﺗﯿ ﯾﺎں ُاﻧﮭﺎں ﺎﻟﮭﯿﮟ ِوﭼﻮں‬
‫ڈﮬﯿﺮ ﺳﺎرﯾﺎں دا ﺗﺎں َﭘﺘﮧ ِای ﻧﮭﯿﮟ ﻟ ﺪا‪ِ ،‬ﺟﮩﮍﯾﺎں ُﺗﻮں‬
‫َاﮐﮭﯿﻨﺪﯾﮟ‪َ ،‬اﺗﮯ َاﺳﺎں ݙﯾﮑﮭﺪے َﮨﯿﮟ‪ ،‬ﺟﻮ ُﺗﻮں َاﺳﺎݙے‬
‫ِوﭼﻮں ِﮨﮏ ِﮨﯿ ﺎں )ﮐﻤﺰور( َﺑﻨﺪہ َﮨﯿﮟ ﺟﯿﮑﺮ ﺗﯿ ی ﺑﺮادری‬
‫ﻧﮧ ﮨﻮﻧﺪی‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں ﺗﺎں ﺗﯿﮑﻮں َﭘﺘﮭﺮ ﻣﺎر ﻣﺎر ﺗﮯ ﻣﺎر‬
‫ﮔَﮭﺘﯿﻨﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﻮں َاﺳﺎں ﮐﻨُﻮں ݙاڈﮬﺎ ِوی ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‬
‫)‪(٩١‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪ ! ‬ﮐﯿﺎ ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ﻣﯿ ی‬
‫ﺑﺮادری َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ِوی زﯾﺎدہ زور واﻟﯽ )ﺗﮑﮍی( ﮨﮯ ُﺗﺴﺎں‬
‫ﺻﻠﻮں ﮐ ٘ﻨﮉ ِﭘﭽﮭﻮں َﭼﺎ َﺳﭩﯿﮯ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ے‬ ‫َاﻟﻠﮧ ﮐُﻮں َا ُ‬
‫َر ّب ﺗﺎں ُاوﮐﻮں َاﭘ ِ ﯿﮟ َﭘﮑﮍ ِوچ َرﮐﮭﯿﺎ ﮨﻮﺋﮯ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ‬
‫ُﺗﺴﺎں ﮐﺮﯾﻨﺪے َودّ ے وے )‪(٩٢‬۔ َاﺗﮯ َاے ﻣﯿ ی ﻗﻮم‪ُ ! ‬ﺗﺴﺎں‬
‫َاﭘ ﯿﮟ ﻃﺮﯾﻘﮯ ﺗﮯ َﻋﻤﻞ ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐّﮭﻮ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َﻣﯿﮟ َاﭘ ﯿﮟ‬
‫ﻃﺮﯾﻘﮯ ﺗﮯ َﻋﻤﻞ ﮐﺮﯾﻨﺪاں‪َ ،‬اﺟﮭﻮ ُﺗﮩﺎﮐﻮں َﭘﺘﮧ ﻟ وﯾﺴﯽ‪،‬‬
‫ﺟﻮ ﮐﯿﻨﺪے ُاﺗﮯ ذﻟﯿﻞ ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑݨ واﻻ َﻋﺬاب آﻧﺪے‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﮐُﻮݨ ﮐُﻮڑا ﮨﮯ‪َ ،‬ﭔﺲ ُﺗﺴﺎں ِوی ِاﻧﺘﻈﺎر ﮐﺮو ﺗﮯ َﻣﯿﮟ ِوی‬
‫ُﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل ِاﻧﺘﻈﺎر ﮐﺮﯾﻨﺪاں )‪(٩٣‬۔ َاﺗﮯ ﺟ اں َاﺳﺎݙے‬
‫)ﻋﺬاب دا( ُﺣﮑﻢ ِﺗﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺎں َاﺳﺎں ُﺷﻌﯿﺐ ﮐُﻮں َاﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ِاﯾﻤﺎن ِﮔﮭﻦ آﻧﺪا ﮨﺎ‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َاﭘ ِ ﯿﮟ َرﺣﻤﺖ ﻧﺎل‬
‫ﺑﭽﺎ ِﮔﮭﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک ﻇﻠﻢ ﮐﺮﯾﻨﺪے ِﮨﻦ‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ِﮨﮏ َﺳﺨﺖ ﮐﮍﮐﺎٹ ِاﮨﺠﺎ آ ﭘﮑﮍﯾﺎ ﺟﻮ َﺳﻮﯾﻠﮯ آﭘ ﯿﺎں ﮔﮭﺮاں‬
‫ِوچ ُﻣ ٘ﻨﮧ دے ﺑ َﮭﺮﻧﮯ َݙﭨﮭﮯ ﻣﺮﯾﮯ َﭘﮯ َﮨﻦ )‪(٩٤‬۔ ِاﯾﻮﯾﮟ ﻟ ﺪا‬
‫َﮨﺎ ﺟﻮ او ِاﻧﮭﺎں ِوچ َوﺳﺪے ِوی ﻧﮧ َﮨﻦ‪ُ ،‬ﺳ ِﮔﮭﻨّﻮ ﺟﻮ‬
‫ﺪﯾﻦ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں ِوی ُاوﮨُﻮ ﺟﮩﯽ ﻟﻌﻨﺖ ُوﭨﮭﯽ‪ ،‬ﺟﯿﻮﯾﮟ‬
‫َﻣ َ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ﺳﺎں‬ ‫ﺛﻤﻮد واﻟﯿﺎں ﺗﮯ َو ّﺳﯽ َﮨﺌﯽ )‪(٩٥‬۔ َاﺗﮯ ﺗﺤﻘﯿﻖ َ‬
‫ا‬
‫ٰ‬
‫ﮐُﻮں آﭘ ﯿﺎں ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں َاﺗﮯ واﺿﺢ دﻟﯿﻞ ݙے ﺗﮯ َﭘﭩﮭﯿﺎ )‪(٩٦‬۔‬
‫)ﯾﻌﻨﯽ( ﻓﺮﻋﻮن ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﺳﺮداراں دے ﮐﻮﻟﮫ‪َ ،‬ﭘﺮ اﻧﮭﺎں‬
 ‫ﻟﻮﮐﺎں ﻓﺮﻋﻮن دا ُﺣﮑﻢ َﻣﻨﯿﺎ‪ ،‬ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ ﻓﺮﻋﻮن دا ُﺣﮑﻢ‬
‫َا ُ‬
‫ﺻﻠﻮں ِﭨﮭﯿﮏ ﻧﮧ َﮨﺎ )‪(٩٧‬۔ او ﻗﯿﺎﻣﺖ دے ݙﯾ ٘ﻨﮧ آﭘ ِ ﯿﮟ ﻗﻮم‬
‫دے َا ﻮں َا ﻮں ُﭨﺮﺳﮯ‪ ،‬ﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں دوزخ ِدی ﺑﮭﺎ ِوچ‬
‫ﮐﮭﮍاوݨ ِدی َﭔ ُﮩﻮں ﮔﻨﺪی ﺟﺎء ﮨﮯ‬ ‫َ‬ ‫َو ٘ﻧﭳ ﮐﮭﮍﯾﺴﮯ‪ ،‬او َو ٘ﻧﭳ‬
‫)‪(٩٨‬۔ ِاﯾﮟ ﺟﮩﺎں ِوی ُاﻧﮭﺎں ِﭘﭽﮭﻮں ﻟﻌﻨﺖ ﻟ ﯽ َرﮨﯽ‪ ،‬ﺗﮯ‬
‫ﻗﯿﺎﻣﺖ دے ݙﯾﯩﮧ ِوی ﻟ ﯽ َرﮨﺴﯽ‪ِ ! ‬اﯾﮧ َﭔ ُﮩﻮں ﮔَﻨﺪا َﺑﺪﻟﮧ ﮨﮯ‬
‫ِﺟﮩﮍا ﮐﮩﯿﮟ ﮐُﻮں ِݙﺗﺎ َو ٘ﻧﭵﮯ )‪(٩٩‬۔ ِاﯾﮧ ُﮨ ﮐُﺠﮫ َوﺳﺘﯿﺎں‬
‫دے ﺣﺎﻻت ِﺟﮩﮍے ﺗﯿﮑﻮں ﺑﯿﺎن ِﮐﯿﺘﮯ وﯾﻨﺪے ِﮨﻦ اﻧﮭﺎں‬
‫ِوﭼﻮں ﮐُﺠﮫ ﻣﻮﺟﻮد ﮐﮭﮍ ِﺋﻦ َاﺗﮯ ﮐُﺠﮫ ِدی ﭴﮍھ َﭘﭩﯿﭳ‬
‫ﺌﯽ ﮨﮯ )‪(١٠٠‬۔ َاﺗﮯ َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﻇﻠﻢ ﻧﮭﯿﮟ ِﮐﯿﺘﺎ ﺑﻠﮑﮧ‬
‫ُاﻧﮭﺎں آﭘ ﯿﮟ آپ ُاﺗﮯ ﻇﻠﻢ ﭼﺎ ِﮐﯿﺘﺎ َﭔﺲ اﻧﮭﺎں دے ﮐُﺠﮫ‬
‫ِوی ﮐَﻢ ﻧﮧ آ َﺳ ﯿﺌﮯ اﻧﮭﺎں دے ﻣﻌﺒﻮد ِﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻮں َاﻟﻠﮧ‬
‫دے ِﺳﻮا َﺳ ﯾﻨﺪے َﮨﻦ‪ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ ﺗﯿ ے َر ّب دا ُﺣﮑﻢ‬
‫ِﺗﮭﯿﺎ‪،‬او ُاﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﮐُﺠﮫ ِوی ﻧﮧ ﮐﺮ َﺳ ﯿﺌﮯ ِﺳﻮاﺋﮯ ﮨﻼﮐﺖ‬
‫ﺗﮯ ﺗﺒﺎﮨﯽ دے )‪(١٠١‬۔ َاﺗﮯ ِاﯾﮟ ﻃﺮح ﺗﯿ ے َر ّب ِدی ﺳﺨﺖ‬
‫ﭘﮑﮍ ﮨﻮﻧﺪی ﮨﮯ‪َ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ او ُاﻧﮭﺎں َوﺳﺘﯿﺎں ﮐُﻮں َﭘﮑﮍ ِوچ‬
‫ِﮔﮭﻦ آﻧﺪے ِﺟﮩﮍﯾﺎں ﺟﻮ ﻇﺎﻟﻢ )ﻧﺎﻓﺮﻣﺎن( َﭔ وﯾﻨﺪﯾﺎں ِﮨﻦ‪،‬‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ ُاوﻧﺪی َﭘﮑﮍ َﭔ ُﮩﻮں دَ رد ﻧﺎک ﺗﮯ َݙاڈﮬﯽ ﺗﮑﮍی ﮨﻮﻧﺪی‬
‫ﮨﮯ )‪(١٠٢‬۔ ﺑﯿﺸﮏ ِاﯾﻨﺪے ِوچ ِﻋﺒﺮت ﮨﮯ ُاوﻧﺪے ِﮐﯿﺘﮯ ِﺟﮩﮍا‬
‫ﮐﻮﺋﯽ آﺧﺮت دے ﻋﺬاب ﮐﻨُﻮں ݙردے‪ِ ،‬اﯾﮩﻮ ﺗﺎں ݙﯾ ٘ﻨﮧ ﮨﮯ‬
‫َﭴ اں ﺳﺎرے ﻟﻮک ﮐﭩﮭﮯ ِﮐﯿﺘﮯ وﯾﺴﻦ َاﺗﮯ ِاﯾﮩﻮ او ݙﯾ ٘ﻨﮧ ﮨﮯ‬
‫َﭴ اں َﺳﺐ ﮐُﺠﮫ َا ﻮں آوﯾﺴﯽ )‪(١٠٣‬۔ ِاﯾﻨﺪے َ‬
‫)آوݨ( ِوچ‬
‫ﮐﻮﺋﯽ ڈﮬﻞ ﮔ ُﮭﺲ ﻧﮧ ِﮐﯿﺘﯽ وﯾﺴﯽ‪ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ِﮨﮏ ﻣﻘﺮر‬
‫ِﮐﯿﺘﯽ ﮨﻮﺋﯽ ُﻣﺪت دے )‪(١٠٤‬۔ ِاﯾﮧ ݙﯾ ٘ﻨﮧ آﺳﯽ ﺗﺎں ﮐﻮﺋﯽ‬
‫َﺑﻨﺪہ َاﻟﻠﮧ ِدی ِاﺟﺎزت دے ﺑﻐﯿﺮ ﺎﻟﮫ ِوی ﻧﮧ ﮐﺮ َﺳ ﺴﯽ‪،‬‬
‫ﮨﻮﺳﻦ ﺗﮯ ﻧﯿﮏ ﺑﺨﺖ‬
‫اﻧﮭﺎں )ﻟﻮﮐﺎں( ِوﭼﻮں َﺑﺪ ﺑﺨﺖ ِوی ِ‬
‫ﮨﻮﺳﻦ او )دوزخ ِدی( ﺑﮭﺎ‬ ‫ِوی )‪(١٠٥‬۔ َﭔﺲ ِﺟﮩﮍے َﺑﺪ ﺑﺨﺖ ِ‬
‫ﮭﺮݨ ﺗﮯ‬ ‫ﮨﻮﺳﻦ ُاوﻧﺪے ِوچ ُاﻧﮭﺎں دا ﮐَﻢ َﮨﻮﮐﮯ َﺑ ّ‬
‫ِوچ ِ‬
‫دﮬﺎڑﯾﮟ ﮐﮉﮬ ﮨﻮﺳﯽ )‪(١٠٦‬۔ او ِاﯾﻨﺪے ِوچ ﮨﻤﯿﺸﮧ ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫ﮨﺴﻦ‪ ،‬ﺟﮯ ﺗﻮڑﯾﮟ ﺟﻮ َاﺳﻤﺎن ﺗﮯ زﻣﯿﻦ ﻗﺎﺋﻢ ِﮨﻦ َاﻟﻠﮧ‬ ‫َر ِ‬
‫ا ُﺗﮭﻮں ﮐﮉﮬ ﭼﺎﮨﮯ ﺗﺎں ِاﯾﮧ َﭔﺌﯽ ﺎﻟﮫ ﮨﮯ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﺗﯿ ا َر ّب‬
‫ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑݨ واﻻ ﮨﮯ ِﺟﮩﮍے ﮐَﻢ دا ِارادہ ﮐﺮے )‪(١٠٧‬۔ َاﺗﮯ‬
 ‫ﮨﻮﺳﻦ ﺗﺎں او ﺑﮩﺸﺖ ِوچ وﯾﺴﻦ‬ ‫ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک ﻧﯿﮏ ﺑﺨﺖ ِ‬
‫ﮨﺴﻦ‪ ،‬ﺟﮯ ﺗﻮڑﯾﮟ ﺟﻮ َاﺳﻤﺎن‬ ‫ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ِوچ ﮨﻤﯿﺸﮧ ِﮐﯿﺘﮯ َر ِ‬
‫ﺗﮯ زﻣﯿﻦ ﻗﺎﺋﻢ ِﮨﻦ ِﺳﻮاﺋﮯ ِاﯾﻨﺪے ﺟﻮ ﺗﯿ ا َر ّب ﮐﮩﯿﮟ َﭔﺌﯽ‬
‫ﻃﺮح َﭼﮩﻮے‪َ ،‬اے ﺑﺨﺸﺶ ﮐ اﺋﯿﮟ ِوی ﺧﺘﻢ ﻧﮧ ِﮐﯿﺘﯽ‬
‫)اے رﺳﻮل( ُﺗﻮں ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ دے ﻣﺨﻤﺼﮯ‬ ‫وﯾﺴﯽ )‪(١٠٨‬۔ َ‬
‫ِوچ ﻧﮧ َﭘﮯ‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﮧ َاﻟﻠﮧ دے ِﺳﻮا ِﮐﻨﮭﺎں دی ﺑﻨﺪﮔﯽ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن‪ِ ،‬اﯾﮧ ﮐﮩﯿﮟ ﭔﺌﯽ ﻃﺮح ِﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮﯾﻨﺪے‪َ ،‬ﭔﺲ ِﺟﯿﻮﯾﮟ‬ ‫ِ‬
‫ِاﻧﮭﺎں دے ِﭘﯿﺆ ݙاݙے ِاﻧﮭﺎں ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﮐﺮﯾﻨﺪے ِرﯾﮩﻦ َاﺗﮯ‬
‫َاﺳﺎں اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں اﻧﮭﺎں دا ﭘُ ﻮرا ﭘُ ﻮرا ﻧﺼﯿﺒﮧ ݙﯾﺴﻮں‬
‫ً‬
‫ﯾﻘﯿﻨﺎ‬ ‫ُاوﻧﺪے ِوچ ﮐﻮﺋﯽ ﮐﺎݨ ﻗﺼﻮر ﻧﮧ ﮨﻮﺳﯽ )‪(١٠٩‬۔ َاﺗﮯ‬
‫ﻣﻮﺳﯽ ﮐُﻮں ﮐﺘﺎب ِݙﺗﯽ‪َ ،‬ﭔﺲ ُاوﻧﺪے ِوچ ِوی‬‫ٰ‬ ‫ﺳﺎں‬‫ا‬‫َ‬
‫ِاﺧﺘﻼف ِﮐﯿﺘﺎ ﯿﺎ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ ﺗﯿ ے َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ِﮨﮏ ﺎﻟﮫ‬
‫ﭘﮩﻠﮯ ﮐﻨُﻮں ﻃﮯ ﻧﮧ ﮨﻮﻧﺪی ﺗﺎں ُاﻧﮭﺎں دا ﻓﯿﺼﻠﮧ ) ِاﯾﮟ دُ ﻧﯿﺎ‬
‫ِوچ( ِﺗﮭﯽ ُﭼﮑﯿﺎ ﮨﻮﻧﺪا‪َ ،‬اﺗﮯ ﺑﯿﺸﮏ او ﻟﻮک ِاﮨﺠﮯ َﺷﮏ ِوچ‬
‫ﮨﻦ ِﺟﮩﮍا ِوﭘﺮﯾﺎں ِدی ﺑُﻨﯿﺎد ُاﺗﮯ ﮨﮯ )‪(١١٠‬۔ َاﺗﮯ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﯿ ا‬
‫َر ّب ُاﻧﮭﺎں دے ﻋﻤﻼں دا ﭘُ ﻮرا ﭘُ ﻮرا َﺑﺪﻟﮧ اﻧﮭﺎں ﻧﺎل‬
‫ُﭼﮑﯿﺴﯽ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ او ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ﮐﺮﯾﻨﺪے َودّ ے ِﮨﻦ‪ُ ،‬اوﮐُﻮں‬
‫او َﭼ ٘ﻨ ﯽ ﻃﺮح ﭴﺎ ﺪے )‪(١١١‬۔ َﭔﺲ ﺗﯿﮑﻮں ِﺟﮩﮍی ﺎﻟﮫ دا‬
‫ُﺣﮑﻢ ِݙﺗﺎ ﺌﮯ ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ ُﺗﻮں َاﺗﮯ ِﺟﮩﮍے ﺗﯿ ے ﻧﺎل ﺗﻮﺑﮧ‬
‫ﺗﺎﺋﺐ َﺗﮭﺌﮯ ﮨﻮﺋﮯ ِﮨﻦ‪َ ،‬ﭘﮑّﮯ ِﺗﮭﯽ ﺗﮯ َرﮨﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﻧﮧ‬
‫ﮐﺮاﮨﮯ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ او ݙﯾﮑﮭﺪا ﮐﮭﮍے ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ُﺗﺴﺎں‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪے َودّ ے وے )‪(١١٢‬۔ َاﺗﮯ ُاﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں دو ﻧﮧ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪن ﻧﮧ ﺗﺎں ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِوی )دوزخ‬
‫ِ‬ ‫ُﺟﮭﮑﺎﮨﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے ﻇﻠﻢ‬
‫ِدی( ﺑﮭﺎ ِﭼﻤﺒﮍ وﯾﺴﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ َاﻟﻠﮧ دے ِﺳﻮا‬
‫ﮐﻮﺋﯽ ﯾﺎر َﻣﺪدﮔﺎر ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪َ ،‬ول ُﺗﮩﺎﮐﻮں )ﮐﺘﮭﺎؤں ِوی(‬
‫َﻣﺪد ﻧﮧ ِﮐﯿﺘﯽ وﯾﺴﮯ )‪(١١٣‬۔ َاﺗﮯ ݙﯾ ٘ﻨﮧ دے ݙوﮨﺎﺋﯿﮟ ﺳﺮﯾﺎں‬
‫ﺣﺼﮯ ِوچ ﻧﻤﺎز‬ ‫)ﺻﺒﺢ ﺷﺎم( وﯾﻠﮯ َاﺗﮯ رات دے ﮐُﺠﮫ ّ‬
‫ً‬
‫ﯾﻘﯿﻨﺎ ﻧﯿﮑﯿﺎں ﺑُﺮاﺋﯿﺎں ﮐُﻮں َﮨﭩﺎ َﻣﭩﺎ‬ ‫ﻗﺎﺋﻢ ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﻮ‪،‬‬
‫ݙﯾﻨﺪﯾﺎں ِﮨﻦ‪ِ ،‬اﯾﮧ ﻧﺼﯿﺤﺖ ﮨﮯ‪ ،‬اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ِﺟﮩﮍے‬
‫َاﻟﻠﮧ ﮐُﻮں ﯾﺎد ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭ واﻟﮯ ِﮨﻦ )‪(١١٤‬۔ َاﺗﮯ ﺻﺒﺮ اﺧﺘﯿﺎر‬
‫ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐّﮭﻮ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ ﻧﯿﮏ ﮐَﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں دا َاﺟﺮ‬
‫ﺻﻠﻮں ﺿﺎﺋﻊ ﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮﯾﻨﺪا )‪(١١٥‬۔ َﭔﺲ ُﺗﺴﺎں ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ‬ ‫َا ُ‬
 ‫)اﮨﻞ ِﺧﺮد(‬ ‫واﻟﮯ‬ ‫ﻓﻀﯿﻠﺖ‬ ‫ﮨﺠﮯ‬ ‫ا‬
‫ِ‬ ‫ﮐﯿﻮں‬ ‫چ‬ ‫و‬ ‫ﻣﺘﺎں‬‫ا‬‫َواﻟﯿﺎں ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َﭘﯿﺪا ﻧﮭﯿﮟ َﺗﮭﺌﮯ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے زﻣﯿﻦ ُاﺗﮯ ﻓﺴﺎد ﮐُﻮں روﮐﯿﻨﺪے‪،‬‬
‫ِﺳﻮاﺋﮯ ﺗﮭﻮڑے ﺟﯿﮩﺎں دے‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻮں َاﺳﺎں ُاﻧﮭﺎں‬
‫ِو ّﭼﻮں ﮐﮉھ ِﮔﮭﺪا َﮨﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ِﺟﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﻇﻠﻢ ِﮐﯿﺘﮯ او‬
‫ِاﮨﺠﯿﺎں ﺎﻟﮭﯿﮟ ِﭘﭽﮭﻮں ﻟ ﮯ ﮨﻮﺋﮯ ِﮨﻦ‪ِ ،‬ﺟﻨﮭﺎں ِدی َوﺟﮧ‬
‫ﮐﻨُﻮں او َﻣ ّﺰے َودّ ے ﮐﺮﯾﻨﺪے ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﮨﺠﮯ ﻟﻮک ُﺟﺮم‬
‫ﮐﺮݨ واﻟﮯ ِﮨﻦ )‪(١١٦‬۔ َاﺗﮯ ﺗﯿ ا َر ّب ِاﯾﮩﻮ ﺟﯿﮩﺎ ﮐﺎﺋﮯ ِﻧﮭﯿﮟ‬
‫ﺟﻮ ﮐﮩﯿﮟ زﯾﺎدﺗﯽ ِدی َوﺟﮧ ﮐﻨُﻮں َوﺳﺘﯿﺎں ﮐُﻮں َﺗﺒﺎہ ﮐﺮ‬
‫ݙﯾﻮے‪َ ،‬ﭴ اں ﺟﻮ اﻧﮭﺎں دے َرﮨ واﻟﮯ ِاﺻﻼح ِوچ ﻟ ﮯ‬
‫ﮨﻮون )‪(١١٧‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ ﺗﯿ ا َر ّب َﭼﮩﻨﺪا ﺗﺎں ﺳﺎرﯾﺎں‬
‫ﮨﻮﺋﮯ ِ‬
‫ﻟﻮﮐﺎں ِدی ِﮨﮑّﺎ ﺟﻤﺎﻋﺖ َﭔ ﺎ ݙﯾﻨﺪا‪َ ،‬ﭘﺮ ِاﯾﮧ ﺗﺎں ِاﺧﺘﻼف ﮐﺮݨ‬
‫ﮐﻨُﻮں ُﭼﮑّ واﻟﮯ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(١١٨‬۔ ِﺳﻮاﺋﮯ اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں‬
‫دے! ِﺟﻨﮭﺎں ُاﺗﮯ ﺗﯿ ا َر ّب َرﺣﻢ ﭼﺎ ﮐﺮے‪ ،‬اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﺗﺎں‬
‫)اﺧﺘﯿﺎر ﺗﮯ آزادی ِﮐﯿﺘﮯ( ﭘﯿﺪا ﮐﯿﺘﺎ ِﮨﺲ‪ ،‬آﺧﺮ ﺗﯿ ے َر ّب‬
‫ِدی ﺎﻟﮫ ﭘُ ﻮری ِﺗﮭﯽ ﮐﮭﮍی ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ﺳﺎرے ِﺟﻨّﺎں ﺗﮯ‬
‫ِاﻧﺴﺎﻧﺎں ﻧﺎل دوزخ ﮐُﻮں َﺑﮭﺮ ݙﯾﺴﺎں )‪(١١٩‬۔ ﺗﮯ َ‬
‫)اے‬
‫رﺳﻮﻻں ِدﯾﺎں ِﺟﮩﮍﯾﺎں ﺎﻟﮭﯿﮟ ﺑﯿﺎن‬ ‫رﺳﻮل( َاﺳﺎں ﺗﯿﮑﻮں ُ‬
‫ﮐﺮﯾﻨﺪے َﭘﮯ َﮨﯿﮟ اﻧﮭﺎں ﻧﺎل ﺗﯿ ا ِدل ﺗﮑﮍا َﭘﮯ ﮐﺮﯾﻨﺪے َﮨﯿﮟ‬
‫َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں ﺗﯿﮑﻮں ﺣﻘﯿﻘﺖ دا َﭘﺘﮧ ﻟ ﺴﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ﻣﻮﻣﻨﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ِاﯾﮧ ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺗﮯ ِﻋﺒﺮت ِﮨﻦ )‪(١٢٠‬۔ َاﺗﮯ‬
‫ِﺟﮩﮍے ﻟﻮک ِاﯾﻤﺎن ﻧﮭﯿﮟ ِﮔﮭﻦ آﻧﺪے‪ ،‬اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں آﮐﮫ ݙے‬
‫ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں آﭘ ﯿﮟ ﻃﺮﯾﻘﮯ ﺗﮯ ﻋﻤﻞ ﮐﺮو‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َاﺳﺎں ِوی‬
‫آﭘ ﺎں َﻋﻤﻞ ﮐﺮﯾﻨﺪے َﭘﮯ َﮨﯿﮟ )‪(١٢١‬۔ َاﺗﮯ )ﻧﺘﯿﺠﮯ ِﮐﯿﺘﮯ(‬
‫ُﺗﺴﺎں ِوی ِاﻧﺘﻈﺎر ﮐﺮو ﺑﯿﺸﮏ َاﺳﺎں ِاﻧﺘﻈﺎر ِوچ َﮨﯿﮟ )‪(١٢٢‬۔‬
‫َاﺗﮯ َاﺳﻤﺎﻧﺎں ﺗﮯ زﻣﯿﻦ ِوچ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ُﻟﮑﯿﺎ ﮨﻮﺋﯿﺎ ِوی ﮨﮯ‬
‫ﺗﺎں ِوی او َاﻟﻠﮧ دے َﻗﺒﻀ ﻗﺪرت ِوچ ﮨﮯ َاﺗﮯ ﮨﺮ ﻗﺴﻢ دا‬
‫ﮑﺴﯽ‪َ ،‬ﭔﺲ ُاوﻧﺪی ِﻋﺒﺎدت ِﮐﯿﺘﯽ‬ ‫ُﻣﻌﺎﻣﻠﮧ ُاوں دو َو ٘ﻧﭳ ُﻣ ِ‬
‫َرﮐﮭﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے ُاﺗﮯ ﺗﻮﮐﻞ ِﮐﯿﺘﯽ َرﮐﮭﻮ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺗﯿ ا َر ّب ﺟﻮ‬
‫ﮐُﺠﮫ ُﺗﺴﺎں ﮐﺮﯾﻨﺪے َودّ ے ِﮨﯿﻮے‪ُ ،‬اوں ﮐﻨُﻮں ﺑﮯ ﺧﺒﺮ ﮐﺎﺋﮯ‬
‫ﻧﮭﯿﮟ )‪(١٢٣‬۔‬

‫ﺳﻮرۃ ﯾﻮﺳﻒ ﻣﮑﯿﮧ‬

 ‫ﺷﺮوع ﮐﺮﯾﻨﺪاں َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎں ﻧﺎل ِﺟﮩﮍا َﭔ ُﮩﻮں ﻣﮩﺮﺑﺎن ﺗﮯ‬
‫َوݙے َرﺣﻢ واﻻ ﮨﮯ‬

‫اﻟﻒ‪ ،‬ﻻم‪ ،‬رآ ! ِاﯾﮧ آﯾﺎﺗﺎں ِﮨﻦ ِﮨﮏ ِاﮨﺠﯽ ﮐﺘﺎب ِدﯾﺎں ﺟﻮ‬
‫ﮐُﮭﻞ ﺗﮯ ﺎﻟﮫ ݙﺳﯿﻨﺪی ﮨﮯ )‪(١‬۔ ﺑﯿﺸﮏ َاﺳﺎں ِاﯾﮑﻮں ﻗﺮآن‬
‫ﻧﺎزل ِﮐﯿﺘﮯ ﺗﺎں ﺟﻮ ُﺗﮩﺎݙی ﻋﻘﻞ‬
‫دے ﻃﻮر ﺗﮯ َﻋﺮﺑﯽ ِوچ ِ‬
‫)اے رﺳﻮل( َاﺳﺎں ﺗﯿﮑﻮں‬ ‫آو ٘ﻧﭵﮯ )‪(٢‬۔ َ‬
‫َﺳﻤﺠﮫ ِوچ َ‬
‫َﭼ ٘ﻨ ﯿﺎں ﮐﻨُﻮں َﭼ ٘ﻨ ﯿﺎں ﺣﻘﯿﻘﺘﺎں ﺗﮯ واﻗﻌﺎت واﻻ ِﻗﺼﮧ‬
‫ﺑﯿﺎن ﮐﺮﯾﻨﺪے َﭘﮯ َﮨﯿﮟ ِﺟﮩﮍا ﺟﻮ َاﺳﺎں ِاﯾﮟ ﻗﺮآن ِدی ﺷﮑﻞ‬
‫ِوچ َﺗﯿﮟ دو َوﺣﯽ ﮐﺮ ﺗﮯ ﺑﮭﯿﭵﯿﻨﺪے َﭘﮯ َﮨﯿﮟ‪ِ ،‬اﯾﮟ ﮐﻨُﻮں‬
‫ﺻﻠﻮں ﺑﮯ ﺧﺒﺮ ﮨﺎوﯾﮟ )‪(٣‬۔ َاﺗﮯ َﭴ اں ﯾﻮﺳﻒ‬‫ﭘﮩﻠﮯ ُﺗﻮں َا ُ‬
‫َاﭘ ﯿﮟ ِﭘﯿﻮ ﮐُﻮں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اﺑّﺎ ﺳﺎﺋﯿﮟ آں! َﺳﭻ ِﭘﯿﺎ َاﮨﺪاں ﺟﻮ‬
‫َﻣﯿﮟ ﺧﻮاب ِوچ ﯾﺎرﮬﺎں ﺗﺎرﯾﺎں ﮐُﻮں َاﺗﮯ ِﺳﺠﮫ ﺗﮯ َﭼﻨﺪر‬
‫ﮐُﻮں ِݙﭨﮭﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ﻣﯿ ے َا ﻮں َﺳﺠﺪہ ﮐﺮﯾﻨﺪا‬
‫ِوی ِݙﭨﮭﮯ )‪(٤‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﻣﯿ ا َﭔﭽﮍا! آﭘ ﺎں ِاﯾﮧ ﺧﻮاب‬
‫َاﭘ ِ ﯿﮟ ِﺑ َ‬
‫ﮭﺮاواں ﮐُﻮں ﻧﮧ َݙﺳﯿﮟ ﻧﮧ ﺗﺎں او َوﯾﺮی َﺑ ﺗﮯ‬
 ‫ﺗﯿ ے ﻧﺎل ﮐﻮﺋﯽ ﻓﺮﯾﺐ ﮐﮭﯿ ِﺳﻦ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﺷﯿﻄﺎن اﻧﺴﺎن‬
‫دا ﮐُﮭﻼ ُݙﻻ دُ ﺷﻤﻦ ﮨﮯ )‪(٥‬۔ َاﺗﮯ ِاﯾﻮﯾﮟ ﺗﯿ ا َر ّب ﺗﯿﮑﻮں‬
‫)آﭘ ﯿﮟ ﮐَﻢ ِﮐﯿﺘﮯ( ُﭼ ِﮔﮭﻨﺴﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺗﯿﮑﻮں ﺎﻟﮭﯿﮟ ِدی َﺗﮩﮧ‬
‫ﺗﻮڑﯾﮟ ﭘُ ﭵ دا ِﻋﻠﻢ ِوی ﺳﯿﮑﮭﯿﺴﮯ! َاﺗﮯ ﺗﯿ ے َاﺗﮯ‬
‫ِ‬
‫ﯾﻌﻘﻮب ِدی َاوﻻد ُاﺗﮯ آﭘ ﯿﺎں ﻧﻌﻤﺘﺎں ُاوں ﻃﺮح ﭘُ ﻮرﯾﺎں‬
‫ﮐﺮﯾﺴﯽ‪ ،‬ﺟﯿﮟ ﻃﺮح ُاوں ِاﯾﮟ ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ﺗﯿ ے ݙاݙا‬
‫ﭘﮍݙاݙا‪ِ ،‬اﺑﺮاﮨﯿﻢ ﺗﮯ ِاﺳﺤﺎق ُاﺗﮯ ﭘُ ﻮرﯾﺎں ِﮐﯿﺘﯿﺎں ِﮨﻦ‪ ،‬ﺑﮯ‬
‫ﺷﮏ ﺗﯿ ا َر ّب َﺳﺐ ﮐُﺠﮫ ﭴﺎ واﻻ ﺗﮯ َوݙی ِﺣﮑﻤﺖ واﻻ‬
‫راﺻﻞ ﯾﻮﺳﻒ ﺗﮯ ُاوﻧﺪے ِﺑ َ‬
‫ﮭﺮاواں )دے ِﻗ ّﺼﮯ(‬ ‫ﮨﮯ )‪(٦‬۔ دَ َ‬
‫ِوچ ﭘُ ﭽ ُﮭ واﻟﯿﺎں ِﮐﯿﺘﮯ َﭔ ُﮩﻮں ﺳﺎرﯾﺎں ﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ِﮨﻦ )‪(٧‬۔‬
‫ِﮨﮏ َواری َﻣﺘﺮاﺋﮯ ِﺑﮭﺮاواں َﺻﻼح ِﮐﯿﺘﯽ‪ ،‬ﺟﻮ ﯾﻮﺳﻒ ﺗﮯ‬
‫)ﺑﻦ ﯾﺎﻣﯿﻦ( َاﭔّﮯ ﮐُﻮں َاﺳﺎں ﮐﻨُﻮں زﯾﺎدہ ﭘﯿﺎرے‬ ‫ُاوﻧﺪا ِﺑﮭﺮا ِ‬
‫ﻟ ِﺪن ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ َاﺳﺎں ُاوﻧﺪا ِﮨﮏ ﺗﮑﮍا َﺟﺘّ ﮭﺎ ِﮨﯿﺴﮯ! َﺳ ّﭽﯽ‬
‫ﺻﻠﻮں ﻏﻠﻂ ﮐَﻢ ِﮐﯿﺘﺎ ﮨﻮﺋﮯ )‪(٨‬۔‬ ‫ﺎﻟﮫ ﮨﮯ ﺟﻮ َاﺳﺎݙا ﭘﯿﺆ َا ُ‬
‫ِ‬
‫َﭔﺲ ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُﻮں ﯾﺎ ﺗﺎں ﻗﺘﻞ ﮐﺮ ﭼﮭﻮڑو‪ ،‬ﯾﺎ ُاوﮐُﻮں ﮐﮩﯿﮟ‬
‫ﭔﮯ ِﻋﻼﻗﮯ ِوچ َﺳﭧ آؤ ِاﯾﮟ ﻃﺮح ُﺗﮩﺎݙے ِﭘﯿﻮ ِدی ّ‬
‫ﺗﻮﺟﮧ‬
 ‫ﻧﻮﯾﮑﻠﯽ ُﺗﮩﺎݙے ﻧﺎل ِﺗﮭﯽ وﯾﺴﮯ‪ِ ،‬اﯾﻨﺪے ﺑﻌﺪ ُﺗﺴﺎں َﭼ ٘ﻨ ﮯ‬
‫ﻟﻮک َﺑ َو ٘ﻧﭵﺎﮨﮯ )‪(٩‬۔ ِاﻧﮭﺎں ِوﭼﻮں ِﮨﮏ آﮐﮭ واﻟﮯ آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُﻮں ﻗﺘﻞ ﻧﮧ ﮐﺮو ﺑﻠﮑﮧ ِاﯾﮑﻮں ﮐﮩﯿﮟ ِ‬
‫ﺟﮭﮑﮯ ﮐ ُﮭﻮہ‬
‫ِوچ َﺳﭧ ﮔَﮭﺘّ ﻮ ‪ ،‬ﺗﺎں ﺟﻮ ﮐﻮﺋﯽ َراہ ﻟﻨﮕﮭﺪا ﺑﻨﺪہ ِاﯾﮑﻮں‬
‫ﮐَﮉھ ﺗﮯ ِﮔﮭﻦ َو ٘ﻧﭵﮯ ) ِاﯾﻮﯾﮟ ﮐﺮو( ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ﮐُﺠﮫ ﮐﺮݨ‬
‫)ﭘﯿﻮ ﮐُﻮں َو ٘ﻧﭳ( آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬اﺑّﺎ َﺳﺌﯿﮟ‬
‫واﻟﮯ ﺑ ﺪو )‪(١٠‬۔ اﻧﮭﺎں ِ‬
‫آں! ﺗﯿﮑﻮں ﮐﯿﺎ ِﺗﮭﯽ ﺌﮯ ﺟﻮ ُﺗﻮں ﯾُ ﻮﺳﻒ دے ﻣﻌﺎﻣﻠﮯ ِوچ‬
‫َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ ذری ِوی اﻋﺘﺒﺎر ﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮﯾﻨﺪا ﺣﺎﻻﻧﮑﮧ َاﺳﺎں‬
‫َﺗﺎں ُاوﻧﺪے ﺧﯿﺮ ﺧﻮاہ ﮨﯿﮟ )‪(١١‬۔ ﮐﻞ َاﺳﺎݙے ﻧﺎل ُاوﮐﻮں‬
‫)ﭘﮭﻞ َوﻏﯿﺮہ( ﮐَﮭﺎ ِﭘﯽ آوے َاﺗﮯ‬
‫ﺑﮭﯿﭳ ݙے ﺗﺎں ﺟﻮ ﮐُﺠﮫ َ‬
‫ﮐﮭﯿ ﮐُﮭﻮݙ آوے ﺑﯿﺸﮏ َاﺳﺎں ِاﯾﻨﺪی ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﺮݨ واﻟﮯ‬
‫َﮨﯿﮟ )‪(١٢‬۔ ُاوں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﻣﯿ ا ِدل َاوﮐﮭﺎ )ﻣﻮ ٘ﻧﺠﮭﺎ( ِﺗﮭﯽ‬
‫وﯾﺴﮯ ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ِاﯾﮑﻮں ﻧﺎل ِﮔﮭﻦ ﯿﻮﮨﮯ ﺗﺎں‪ِ ،‬ﭔﯿﺎ ِاﯾﮧ‬
‫ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ݙرداں ﺟﻮ ِاﯾﮑﻮں ﮐﻮﺋﯽ َﻧﮩﺮ ﻧﮧ ﮐﮭﺎوے‪ُ ،‬ﺗﺴﺎں‬
‫ﻏﺎﻓﻞ ِﺗﮭﯽ َو ٘ﻧﭵ ﯿﮟ )‪(١٣‬۔‬
‫ﺗﺎں ) ِاﯾﻨﺪی ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﻨُﻮں( ِ‬
‫ُاﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﺑﮭﻼ َﻧﮩﺮ ِاﯾﮑﻮں ﮐَﮭﺎ وﯾﺴﮯ‪َ ،‬اﺳﺎں ) ِاﯾﻨﺪے‬
 ‫ﻧﺎل( ِﮨﮏ َﺗﮑﮍا َﺟﺘّ ﮭﺎ ِﮨﯿﺴﮯ ) ِاﯾﻮﯾﮟ ِﺗﮭﯿﺎ ﺗﺎں( َاﺳﺎں َﭔ ُﮩﻮں‬
‫ﮨﻮﺳﻮں )‪(١٤‬۔ َﭔﺲ او ُاوﮐﻮں‬ ‫ﭼﺎوݨ واﻟﮯ( ُ‬ ‫ﮑﻤﮯ )ﮔﮭﺎﭨﺎ َ‬ ‫ِﻧ ّ‬
‫ﻧﺎل ِﮔﮭﻦ ﺌﮯ‪ ،‬ﺗﮯ ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﺗﮯ آ ﺌﮯ ﺟﻮ ِاﯾﮑﻮں ﮐﮩﯿﮟ‬
‫ﺟﮭﮑﮯ ﮐُﮭﻮہ وچ َﺳﭧ ﮔﮭﺘّ ﻮں ﺗﺎں َاﺳﺎں ُ‬
‫)اوﻧﺪے ِدل ِوچ‬ ‫ِ‬
‫ِاﯾﮧ ﺎﻟﮫ( َوﺣﯽ ِﮐﯿﺘﯽ‪ ،‬ﺟﻮ ُﺗﻮں ِ‬
‫)ﮨﮏ ݙﯾ ٘ﻨﮧ( اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫اﻧﮭﺎں دا ِاﯾﮧ ﺳﻠﻮک ﯾﺎد ݙﯾﻮﯾﺴﯿﮟ ِاﯾﮧ اﻧﮭﺎں ﺎﻟﮭﯿﮟ دا‬
‫ﺷﻌُ ﻮر ﻧﮭﯿﮟ َرﮐﮭﯿﻨﺪے )‪(١٥‬۔ َاﺗﮯ ﻋﺸﺎء وﯾﻠﮯ او َاﭘ ﯿﮟ ِﭘﯿﻮ‬
‫ﮐﻮﻟﮫ روﻧﺪے ِﭘﭩﯿﻨﺪے آﺋﮯ )‪(١٦‬۔ اﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ‬
‫َاﺳﺎں ِﮨ ّﮏ َﭔﮯ ﮐﻨُﻮں َا ﻮں ِﻧﮑﻞ َو ٘ﻧﭵ دے ﻣﻘﺎﺑﻠﮯ ِﮐﯿﺘﮯ‬
‫دﮬﺮوﮐﮍی ﻣﺎر ُﯿﻮﺳﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُﻮں َاﭘ ﯿﮟ ﺳﺎﻣﺎن‬
‫ﮐﻮﻟﮫ ﭼﮭﻮڑ ِݙﺗﺎ‪) ،‬ﻣﻮﻗﻊ ﭘﺎ ﺗﮯ( ِﮨﮏ َﻧﮩﺮ ُاوﮐﻮں ﮐَﮭﺎ ﺌﮯ َﭘﺮ‬
‫ﺻﻠﻮں ﯾﻘﯿﻦ ﻧﮧ ﮐﺮﯾﺴﯿﮟ ﺑﮭﺎوﯾﮟ ﺟﻮ‬ ‫ُﺗﻮں َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ َا ُ‬
‫ُﻮووں )‪(١٧‬۔ َاﺗﮯ او ُاوﻧﺪی‬‫َاﺳﺎں َﺳ ّﭽﮯ ِای ﮐﯿﻮں ﻧﮧ ﮨ ُ‬
‫ﻗﻤﯿﺾ ﮐُﻮں ﮐُﻮڑی َﻣ ّﭽﯽ دا ُﻟﮩﻮ َﻻ ﺗﮯ ِﮔﮭﻦ آﺋﮯ‪ِ ،‬ﭘﯿﻮ‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪ُ ،‬ﺗﮩﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ َاﭘ ِ ﯿﮟ ِد ّﻟﻮں ِاﯾﮧ ﺎﻟﮫ ﮔﮭﮍ ﮔﮭﻨ‬
‫َﺳﻮﮐﮭﺎ ِﺗﮭﯽ ﺌﮯ ) ُﮨ ﺗﺎں( َﺻﺒﺮ ﮐﺮݨ ِای َﭼ ٘ﻨ ﯽ ﺎﻟﮫ ﮨﮯ‬
‫َاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں ِای َﻣﺪد َﻣ ٘ﻨﮕﯽ َو ٘ﻧﭳ َﺳ ِﺪی ﮨﮯ ) ِاﯾﮟ ﻣﻌﺎﻣﻠﮯ‬
‫ِوچ( ِﺟﮩﮍا ُﺗﺴﺎں ݙﺳﯿﻨﺪے َﭘﮯ وے )‪(١٨‬۔ َاﺗﮯ )ﮐﮭﻮہ‬
‫ﮐﻨُﻮں( ِﮨﮏ ﻗﺎﻓﻠﮧ ﻟﻨﮕﮭﯿﺎ اﻧﮭﺎں آﭘ ﯿﮟ ﻣﺎﺷﮑﯽ ﮐﻮں )ﭘﺎ ِ ﯿﮟ‬
‫ِﮐﯿﺘﮯ( ﺑﮭﯿﭵﯿﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ ُاوں ﭔﻮﮐﺎ ﮐُﮭﻮہ ِوچ ﮔَﮭﺘﯿﺎ ﺗﮯ‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺧﻮﺷﺨﺒﺮی )ﮐُﮭﻮہ ِوچ( ﺗﺎں ِاﯾﮧ ُﭼﮭﻮﮨﺮ ﮨﺎ‪ُ ،‬اﻧﮭﺎں‬ ‫ُ‬
‫ِاﯾﮑﻮں ِوی ِﮨﮏ َﻣ ی ُﻣﻮڑی َﺳﻤﺠﮫ ﺗﮯ ُﻟﮑﺎ ِﮔﮭﺪّ ا‪َ ،‬ﭘﺮ َاﻟﻠﮧ‬
‫ﺗﺎں ﭴﺎ ﺪا ﮐﮭﮍا َﮨﺎ ِﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ او ﮐﺮﯾﻨﺪے َﭘﮯ ﮨﻦ )‪(١٩‬۔‬
‫َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ُاوﮐﻮں ﺗﮭﻮڑے ﺟﯿﮩﮯ ُﻣﻞ ﯾﻌﻨﯽ ِﮔ ﮯ ُﻣﻨﺠﮯ ﭘ ٘ﻨﭳ‬
‫ݙاہ ِدرﮨﻤﺎں ِوچ وﯾﭻ ِݙﺗﺎ‪ ،‬او ِاﯾﻨﺪے ِوچ ﮐﻮﺋﯽ َرﻏﺒﺖ‬
‫)ﻻﻟﭻ( ِوی ﺗﺎں ﻧﮧ َرﮐﮭﯿﻨﺪے َﮨﻦ )‪(٢٠‬۔ َاﺗﮯ ِﻣﺼﺮ دے ﺟﯿﮟ‬
‫ﺷﺨﺺ ُاوﮐﻮں ُﻣﻞ ِﮔﮭﻦ ِﮔﮭﺪا َﮨﺎ‪ُ ،‬اوں آﭘ ِ ﯿﮟ ذال ﮐُﻮں‬
‫)وݙے‬ ‫آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ ِاﯾﮑﻮں َﭔ ُﮩﻮں ِﻋ ّﺰت آﺑﺮو ﻧﺎل َرﮐﮫ ﺷﺎﯾﺪ َ‬
‫ﻻ( َاﺳﺎݙے ﮐﮩﯿﮟ ﮐَﻢ آ َو ٘ﻧﭵﮯ ﯾﺎ َاﺳﺎں ِاﯾﮑُﻮں آﭘ ﺎں ﭘُ ﺘﺮﯾﻼ‬
‫َﺑ ﺎ ِﮔﮭﻨﻮں‪ِ ،‬اﯾﮟ ﻃﺮح ﯾﻮﺳﻒ ﮐﻮں ِاﯾﮟ ُﻣﻠﮏ ِوچ ﭘﯿﺮ‬
‫ﮑﺎوݨ ِدی ﺟﺎء ِݙﺗﯽ )ﻏﺮض ِاﯾﮧ َﮨﺌﯽ( ﺟﻮ َاﺳﺎں ُاوﮐُﻮں‬
‫ِﭨ َ‬
‫ﺎﻟﮭﯿﮟ ِدی َﺗﮧ ﺗﻮ ِ ﯿﮟ ﭘُ ﭵ )ﯾﻌﻨﯽ ِﻋﻠﻢ ﺗﺎوﯾﻞ( ِﺳﮑﮭﺎ‬
‫ݙﯾﻮوں‪َ ،‬اﺗﮯ َاﻟﻠﮧ آﭘ ِ ﯿﮟ ﮐَﻢ ُاﺗﮯ ﭘُ ﻮری ُﻗﺪرت َرﮐﮭﯿﻨﺪے‪َ ،‬ﭘﺮ‬
‫ُ‬
‫ڈﮬﯿﺮ ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں َﭘﺘﮧ ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ )‪(٢١‬۔ َاﺗﮯ َﭴ اں او‬
‫َاﭘ ِ ﯿﮟ ﭘُ ﻮری ُﺟﻮاﻧﯽ ﭼﮍﮬﯿﺎ َاﺳﺎں ُاوﮐﻮں َﭼ ٘ﻨ ﯿﺎں‬
‫ﻓﯿﺼﻠﯿﺎں ِدی َﺳﻤﺠﮫ َاﺗﮯ )ﺣﻘﯿﻘﺖ دا( ِﻋﻠﻢ َﺑﺨﺸﯿﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫َاﺳﺎں ِاﯾﮟ ﻃﺮح ﻧﯿﮏ ﮐَﻢ ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ﮐُﻮں َﺑﺪﻟﮧ ݙﯾﻨﺪے‬
‫َﮨﯿﮟ )‪(٢٢‬۔ َاﺗﮯ ُاوں ذال ﺟﯿﻨﺪے ﮔﮭﺮ او َرﮨﻨﺪا َﮨﺎ‪ُ ،‬اوﻧﺪے‬
‫رﻏﻼوݨ ﭼﺎﮨﺎ‪ ،‬دروازے َﺑﻨﺪ‬
‫َ‬ ‫َﻧﻔﺲ ﮐُﻮں آپ دو َوﻧﺪ َ‬
‫ﻻوݨ َو‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﻣﯿ ے ﻧﺎل ِﺗﮭﯽ آ! َﻣﯿﮟ ﺗﯿ ی َﮨﺎں ۔‬
‫ُ‬ ‫ﮐﺮ ݙﺗﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ‬
‫ُاوں آﮐﮭﯿﺎ َﻣﯿﮟ َاﻟﻠﮧ ِدی َﭘﻨﺎہ َﻣ ٘ﻨﮕﺪاں‪ُ ،‬اوﮨُﻮ ﻣﯿ ا ﭘﺎﻟ ﮨﺎر‬
‫ﮨﮯ ُاوں ﻣﯿﮑﻮں ِا ّﺗﮭﺎں َﭔ ُﮩﻮں َﺳﻮﮐﮭﺎ َﺳ ّﻮﻻ رﮐﮭﯿﺎ ﮨﻮﺋﮯ‬
‫ﺑﯿﺸﮏ او زﯾﺎدﺗﯽ ﮐﺮݨ واﻟﮯ ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں ﮐﺎﻣﯿﺎﺑﯽ ﻧﮭﯿﮟ‬
‫ﺑﺨﺸﯿﻨﺪا )‪(٢٣‬۔ َﭘﺮ ُاوں ذال ﮐﻮﺋﯽ ِﻧ ّﯿﺖ ِﮐﯿﺘﯽ ﺗﮯ ُاوﻧﺪے‬
‫ﻧﺎل ُﺳﺮ آﺋﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ﯾُ ﻮﺳﻒ ِوی ُاوں َر ّﻟﮯ ِﺗﮭﯽ وﯾﻨﺪا‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ‬
‫)اوﻧﺪی ﺳﺠﮭﺎﺋﯽ ﮨﻮﺋﯽ( ِﭘﮑّﯽ‬ ‫او آﭘ ﯿﮟ َر ّب ِدی ﻃﺮﻓﻮں ُ‬
‫دَ ﻟﯿﻞ ﻧﮧ ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭﻨﺪا‪ ،‬ﺗﮯ ِاﯾﮟ ﻃﺮح َاﺳﺎں ُاوں ﮐﻨُﻮں َﺑﺪی‬
‫ﺗﮯ ﺑﮯ ﺣﯿﺎﺋﯽ ﭘﺮے ﮐﺮ ِﮔﮭﺪّ ی‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ او َاﺳﺎݙے ﻣﺨﻠﺺ‬
 ‫ﺑﻨﺪﯾﺎں وﭼﻮں َﮨﺎ )‪(٢٤‬۔ او ݙوﮨﯿﮟ َ‬
‫)ا ﻮں ِﭘﭽﮭﻮں(‬ ‫ِ‬
‫دَ روازے دو َﺑﮭﻨّﮯ‪ ،‬ﯾُ ﻮﺳﻒ ِدی ﻗﻤﯿﺾ ُ‬
‫)اوں ذال دے‬
‫َﮨﺘﮭﻮں( ِﭘﭽﮭﻮں ﮐﻨُﻮں َﭘﮍﯾﭳ ﺌﯽ‪ ،‬اﻧﮭﺎں ݙوﮨﺎﺋﯿﮟ َاﭘ ﯿﮟ‬
‫)ﺟﮭﭧ( آﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻟﮏ ﮐُﻮں دروازے ﺗﮯ ﮐﮭﮍا ِݙﭨﮭﺎ‪ ،‬ذال َ‬
‫ُاوں َﺷﺨﺺ ِدی ﮐﯿﺎ َﺳﺰا ﮨﮯ ِﺟﮩﮍا ﺗﯿ ی َﭨﭕﺮی )ذال( ﻧﺎل‬
‫َﺑﺪﮐﺎری دَ ا ِارادہ ﮐﺮے ِﺳﻮاﺋﮯ ِاﯾﻨﺪے ِﭔﯿﺎ ﮐﯿﺎ ﮨﮯ ﺟﻮ‬
‫ُاوﮐُﻮں ڈﮬﮏ ِݙﺗﺎ َو ٘ﻧﭵﮯ ﯾﺎ ُاوﮐُﻮں ﮐﮩﯿﮟ درد ﻧﺎک ﻋﺬاب‬
‫ِوچ َﺳﭩﯿﺎ َو ٘ﻧﭵﮯ )‪(٢٥‬۔ )ﯾُ ﻮﺳﻒ( آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ ِاﯾﮧ ذال ﻣﯿ ے‬
‫رﻏﻼوݨ َﭼﮩﻨﺪی َﮨﺌﯽ‪ ،‬ﮔﮭﺮ واﻟﯿﺎں‬
‫َ‬ ‫ﻧﻔﺲ ﮐُﻮں آپ دو َو‬
‫ِو ُﭼﻮں ِﮨﮏ ﻧﮯ ﮔﻮاﮨﯽ ݙﯾﻨﺪﯾﮟ آﮐﮭﯿﺎ ﺟﻮ ﺟﯿﮑﺮ ﯾُ ﻮﺳﻒ ِدی‬
‫ﻗﻤﯿﺾ َا ﻮں ﮐﻨُﻮں ﭘﮍﯾﺠﯽ ﮨﮯ ﺗﺎں َﭔﺲ ِاﯾﮟ ذال َﺳ ّﭻ‬
‫ﻮڑﯾﺎں ِو ُﭼﻮں ﮨﮯ )‪(٢٦‬۔ َاﺗﮯ ﺟﯿﮑﺮ‬
‫آﮐﮭﯿﺌﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُ ْ‬
‫ُاوﻧﺪی ﻗﻤﯿﺾ ِﭘﭽﮭﻮں ﭘﮍﯾﺠﯽ ﮨﮯ ‪ ،‬ﺗﺎں ِاﯾﮟ ذال ﮐُﻮڑ‬
‫واﻟﯿﺎں ِوﭼﻮں ﮨﮯ )‪(٢٧‬۔ َﭔﺲ‬
‫ْ‬ ‫ﻣﺎرﯾﮯ َاﺗﮯ او َﺳﭻ ﭔﻮﻟ‬
‫ِﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ ُاوں ُاوﻧﺪی ﻗﻤﯿﺾ ِݙﭨﮭﯽ ﺗﺎں او ِﭘﭽﮭﻮں‬
‫ً‬
‫ﯾﻘﯿﻨﺎ ِاﯾﮧ ُﺗﮩﺎݙے َﻣﮑﺮ ِﮨﻦ‬ ‫آﮐﮭﯿﺲ ﺟﻮ‬
‫ُ‬ ‫ﭘﺎڑی ﮨﻮﺋﯽ َﮨﺌﯽ ﺗﺎں‬
‫ِ‬
 ‫ﮨﻮﻧﺪن )‪(٢٨‬۔‬
‫ِ‬ ‫ﺑﮯ َﺷﮏ ُﺗﮩﺎݙے َﻣﮑّﺮ َﭔ ُﮩﻮں ﻏﻀﺐ دے‬
‫ﯾُ ﻮﺳﻒ آ! ِاﯾﮟ ﺎﻟﮫ ﮐُﻮں وﯾﻨﺪا ﮐﺮ‪َ ،‬اﺗﮯ َر ّن‪ُ ،‬ﺗﻮں آﭘ ﯿﮟ‬
‫ﮔُﻨﺎہ ِدی ﻣﻌﺎﻓﯽ َﻣ ٘ﻨﮓ‪َ ،‬اﺻﻞ ِوچ ُﺗﻮں ِای ﻗﺼﻮر ﮐﺮݨ‬
‫واﻟﯿﺎں ِو ُﭼﻮں ِﮨﯿﮟ )‪(٢٩‬۔ َاﺗﮯ ﺷﮩﺮ ِدﯾﺎں ذاﻟﯿﮟ آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ﺑﯿﺸﮏ ﻋﺰﯾﺰ ِدی ذال َاﭘ ﯿﮟ ﻧﻮﮐﺮ دے ﻧﻔﺲ ﮐُﻮں آپ دو‬
‫رﻏﻼوݨ َﭼﮩﻨﺪی ﮨﮯ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻖ او ُاوﻧﺪی ﻣﺤﺒﺖ ِوچ َﭘﮯ‬ ‫َ‬ ‫َو‬
‫ﺌﯽ ﮨﮯ ‪َ ،‬اﺳﺎں ُاوﮐﻮں ﮐُﮭﻠﯽ ﮔُﻤﺮاﮨﯽ ِوچ ݙﯾﮑﮭﺪﯾﺎں َﮨﯿﮟ‬
‫)‪(٣٠‬۔ َﭔﺲ َﭴ اں ُاوں اﻧﮭﺎں ذاﻟﯿﮟ ِدﯾﺎں )ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُﻮں‬
‫ݙﯾﮑﮭ ِدﯾﺎں( ﭼﺎﻻں ُﺳ ﯿﺎں‪ ،‬ﺗﺎں ُاوں ُﺧﻮد ُاﻧﮭﺎں ﮐُﻮں‬
‫ﮐﺎﻧﮉﮬﺎ ِݙﺗﺎ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ﺗﮑﯿﮯ ﻻ ﺗﮯ َﭔﮩ دا ِاﻧﺘﻈﺎم‬
‫)ﭘﮭﻞ ﮐَﭙ‬‫ِﮐﯿﺘﺎ‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﻧﮭﺎں ِو ُﭼﻮں َﮨﺮ ﮐﮩﯿﮟ دے َا ﻮں َ‬
‫ِﮐﯿﺘﮯ( ِﮨﮏ ﮐﺎﺗﯽ ِوی َرﮐﮭﻮا ِݙﺗﯽ‪َ ،‬وت ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُﻮں‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺟﻮ ُﺗﻮں اﻧﮭﺎں دے ﺳﺎﻣ ﮯ آ ﮐﮭﮍ‪َ ،‬ﭔﺲ َﭴ اں‬ ‫ُ‬
‫ذاﻟﯿﮟ ُاوﮐﻮں ِݙﭨﮭﺎ ﺗﺎں ِوﭔﻞ ِ ﯿﺎں ﺗﮯ َﭘﮭﻞ )ﮐﭙﯿﻨﺪﯾﮟ‬
‫ﮐﭙﯿﻨﺪﯾﮟ( آﭘ ﯿﺎں َﮨﺘﮭﺎں ﮐُﻮں ُﭨﮑّﮯ ݙے ﭔﯿﭩﮭﯿﺎں َاﺗﮯ‬
‫ﮐﮭﯿﻮﻧﮯ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ َﺑﭽﺎوے‪ِ ،‬اﯾﮧ َﺑﺸﺮ ﺗﺎں ﻧﮭﯿﮟ ﻟ ﺪا! ِاﯾﮧ ﺗﺎں‬
‫َا ُ‬
‫ﻋﺰﺗﺎں واﻻ ﻓﺮﺷﺘﮧ ﮨﮯ )‪(٣١‬۔ ُاوں )ذال(‬
‫َﭔﺲ ﮐﻮﺋﯽ وݙﯾﺎں ّ‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻖ‪ِ ،‬اﯾﮧ ُاوﮨُﻮ ﺷﺨﺺ ﺗﺎں ﮨﮯ ﺟﯿﻨﺪے ﻣﺘﻌﻠﻖ‬
‫ُﺗﺴﺎں ﻣﯿ ے ُاﺗﮯ ﻣﻼﻣﺘﺎں ﻟﯿﻨﺪﯾﺎں ﮨﺎوے‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َﻣﯿﮟ‬
‫ِاﯾﻨﺪے ﻧﻔﺲ ﮐُﻮں آپ دو َورﻏﻼﯾﺎ َﮨﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ِاﯾﮧ َﺑﭽﯿﺎ ِرﯾﮩﮯ‬
‫)ﭘﺮ ُﮨ ( ﺟﯿﮑﺮ ِاﯾﮧ ﻣﯿ ا ُﺣﮑﻢ َﻣﻦ ﺗﮯ )ﻣﯿ ے ﻧﺎل( ﻓﻌﻞ‬ ‫َ‬
‫ﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮﯾﻨﺪا‪ ،‬ﺗﺎں ِاﯾﮑﻮں ڈﮬﮏ ِݙﺗﺎ وﯾﺴﮯ‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﯾﮑﻮں‬
‫ذﻟﯿﻞ ﺗﮯ ﺧﻮار ِﮐﯿﺘﺎ وﯾﺴﯽ )‪(٣٢‬۔ ﯾُ ﻮﺳﻒ آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﻣﯿ ے‬
‫َر ّب آ! َﻣﯿﮟ ُاوں ﮐَﻢ ﮐﻨُﻮں ڈﮬﮑﯿﭵ زﯾﺎدہ َﭘﺴﻨﺪ ﮐﺮﯾﻨﺪاں‪،‬‬
‫ِﺟﮩﮍے ﮐَﻢ ِﮐﯿﺘﮯ ﻣﯿﮑﻮں آﮐﮭﯿﺎ َوﯾﻨﺪا َﭘﮯ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ َﺗﯿﮟ‬
‫ﻣﯿﮑﻮں ِاﻧﮭﺎں َر ّﻧﺎں دے ﻣﮑﺮاں ﮐﻨُﻮں ﺑﭽﺎﺋﯽ ﻧﮧ َرﮐﮭﯿﺎ‪،‬‬
‫ﺗﺎں ﻣﯿﮟ ِاﻧﮭﺎں ُاﺗﮯ ﮔﮭﻮﻟﯿﭵ َﭘﮯ وﯾﺴﺎں َوت ﺟﺎﮨﻠﯿﺎں‬
‫ِو ُﭼﻮں ِ ﯿﭵ ﻟ ﭘﻮﺳﺎں )‪(٣٣‬۔ َﭔﺲ ُاوﻧﺪے َر ّب ُاوﻧﺪی‬
‫دُ ﻋﺎ ُﺳ ِﮔﮭﺪی‪َ ،‬اﺗﮯ ِاﯾﮑُﻮں اﻧﮭﺎں دے ﻣﮑﺮاں ﮐﻨﻮں‬
‫ﺑﭽﺎﺋﯽ َرﮐﮭﯿﺎ ﺑﯿﺸﮏ او َﺳﺐ ﮐُﺠﮫ ُﺳ واﻻ ﺗﮯ ﭴﺎ‬
‫واﻻ ﮨﮯ )‪(٣٤‬۔ َول ﮐُﮭﻠﯿﺎں ِﻧﺸﺎﻧﯿﺎں ݙﯾﮑﮫ ِﮔﮭ ّﻨ دے ﺑﻌﺪ‬
‫ﯾﮩﻮ َﺳﻤﺠﮭﯿﺎ ﯿﺎ ﺟﻮ ﮐُﺠﮫ ﻋﺮﺻﮯ ِﮐﯿﺘﮯ‬ ‫ِوی ﻣﻨﺎﺳﺐ ِا ُ‬
 ‫ﻗﯿﺪ ِوچ َرﮐﮭﯿﺎ َو ٘ﻧﭵﮯ )‪(٣٥‬۔ َاﺗﮯ ُاوﻧﺪے ﻧﺎل ُݙوں َﭔﺌﮯ‬
‫ﺟﻮان ِوی ﺟﯿﻞ ﺧﺎﻧﮯ ِوچ آ دَ اﺧﻞ َﺗﮭﺌﮯ ِﮨﮏ آﮐﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ‬
‫)اﻧﮕﻮراں ﮐﻨُﻮں(‬‫ﺧﻮاب وچ آﭘ ِ ﯿﮟ آپ ﮐُﻮں ݙﭨﮭﮯ ﺟﻮ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺷﺮاب ِﻧﭙﮍﯾﻨﺪا ﮐﮭﮍاں‪ ،‬ݙوﺟﮭﮯ آﮐﮭﯿﺎ َﻣﯿﮟ ﺧﻮاب ِوچ‬
‫آﭘ ِ ﯿﮟ آپ ﮐُﻮں ِݙﭨﮭﮯ ﺟﻮ َاﭘ ﯿﮟ ِﺳﺮ ﺗﮯ روﭨﯿﺎں ﭼﺎﺗﯽ‬
‫َودّ اں ﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں َﭘﮑّﮭﯽ ﭘﮑﮭﯿﺮو ﮐﮭﺎﻧﺪے َودّ ن‬
‫َاﺳﺎﮐﻮں ِاﯾﻨﺪی ﺗﻌﺒﯿﺮ ݙﺳﺎ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ َاﺳﺎں ݙﯾﮑﮭﺪے َودّ ے‬
‫َﮨﯿﮟ ﺟﻮ ُﺗﻮں اﺣﺴﺎن ﮐﺮݨ واﻟﯿﺎں ِو ُﭼﻮں ﮨﯿﮟ )‪(٣٦‬۔‬
‫ﯾُ ﻮﺳﻒ آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َاﭴ او ﮐﮭﺎ ﺎں ﺟﻮ ُﺗﮩﺎﮐﻮں ِݙﺗﺎ‬
‫وﯾﻨﺪے‪ُ ،‬ﺗﮩﺎݙے ﮐُﻮﻟﮫ ﻧﮧ آﯾﺎ ﮨﻮﺳﯽ‪ ! ‬ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ُاوﻧﺪے َ‬
‫آوݨ‬
‫ﮐﻨُﻮں ﭘﮩﻠﮯ ِاﻧﮭﺎں ِدی ﺗﻌﺒﯿﺮ ݙﺳﺎ ݙﯾﺴﺎں ِاﯾﮧ ﺗﺎں ِﮨﮏ ِﻋﻠﻢ‬
‫راﺻﻞ ﻣﯿﮟ‬ ‫ﮨﮯ ِﺟﮩﮍا ﻣﯿ ے َر ّب ﻣﯿﮑﻮں ِﺳﮑﮭﺎﯾﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪ ،‬دَ َ‬
‫ِاﮨﺠﮯ ﻟﻮﮐﺎں دے دﯾﻦ )ﻃﻮر ﻃﺮﯾﻖ( ﮐُﻮں ﭼﮭﻮڑﯾﺎ ﮨﻮﺋﮯ‬
‫ِﺟﮩﮍے َاﻟﻠﮧ ُاﺗﮯ ِاﯾﻤﺎن ﻧﮭﯿﮟ َرﮐﮭﯿﻨﺪے َاﺗﮯ آﺧﺮت ﮐﻨُﻮں‬
‫ِوی ِاﻧﮑﺎر ﮐﺮﯾﻨﺪے ِﮨﻦ )‪(٣٧‬۔ َاﺗﮯ َﻣﯿﮟ َاﭘ ﯿﮟ ِﭘﯿﻮ ݙاݙے‬
‫ِاﺑﺮاﮨﯿﻢ‪ِ ،‬اﺳﺤﺎق ﺗﮯ ﯾﻌﻘﻮب دے ﻣﺬﮨﺐ ِدی ﭘﯿﺮوی ﮐﺮﯾﻨﺪا‬
 ‫َودّ اں‪َ ،‬اﺳﺎݙے ِﮐﯿﺘﮯ ِاﯾﮧ ﺎﻟﮫ ﻣﻨﺎﺳﺐ ِای ﮐﺎﺋﮯ ﻧﮭﯿﮟ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫َاﺳﺎں َاﻟﻠﮧ دے ﻧﺎل ﮐﮩﯿﮟ َﭔﺌﯽ َﺷﺌﮯ ﮐُﻮں ﺷﺮﯾﮏ ﭔ ﺎؤں‪ِ ،‬اﯾﮧ‬
‫َاﺳﺎݙے ُاﺗﮯ َاﺗﮯ ِﭔﻨﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ُاﺗﮯ َاﻟﻠﮧ دا ِﮨﮏ ﻓﻀﻞ ﮨﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ‬
‫ڈﮬﯿﺮ ﻟﻮک ِاﯾﮟ )ﻧﻌﻤﺖ( دا ُﺷﮑﺮ َادا ﻧﮭﯿﮟ ﮐﺮﯾﻨﺪے )‪(٣٨‬۔‬
‫َاﺗﮯ ﻣﯿ ے ﻗﯿﺪی َﺳ ٘ﻨﮕﺘﯿﻮ! ﮐﯿﺎ ڈﮬﯿﺮ ﺳﺎرے َا ٘ﻧﺞ َا ٘ﻧﺞ‬
‫َرﺑُﻮﺑ ﮯ ِﮨﮑّﮯ َاﻟﻠﮧ ﮐﻨُﻮں َﭼ ٘ﻨ ﮯ ِﮨﻦ ِﺟﮩﮍا ِﮨﮏ دا ِﮨﮏ ﮨﮯ ﺗﮯ‬
‫ﺳﺎرﯾﺎں ُاﺗﮯ ﻏﺎﻟﺐ )زﺑﺮدﺳﺖ( ﮨﮯ )‪(٣٩‬۔ ُﺗﺴﺎں ُاوﻧﺪے ِﺳﻮا‬ ‫ْ‬
‫ِﺟﻨﮭﺎں ِدی ﺑﻨﺪﮔﯽ ﮐﺮﯾﻨﺪو‪ ،‬او ِاﯾﻨﺪے ِﺳﻮا ﮐُﺠﮫ ﻧﮭﯿﮟ‬
‫ﺟﻮ ُﺗﺴﺎں ﺗﮯ ُﺗﮩﺎݙے ِﭘﯿﺆ ݙاݙﯾﺎں ﻣﺤﺾ ُاﻧﮭﺎں دے ﻧﺎں‬
‫َرﮐﮫ ﭼﮭﻮڑے ِﮨﻦ‪َ ،‬اﻟﻠﮧ ﻧﮯ ُاﻧﮭﺎں دے ﻣﺘﻌﻠﻖ ﮐﻮﺋﯽ َﺳﻨﺪ‬
‫ﭼﮭﮍا َاﻟﻠﮧ‬
‫ّ‬ ‫ﭼﻼوݨ‬
‫َ‬ ‫)ﻧﺸﺎﻧﯽ( ﻧﮭﯿﮟ ﺑﮭﯿﭵﯽ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ُﺣﮑﻢ‬
‫دے ِاﺧﺘﯿﺎر ِوچ ﮨﮯ‪ُ ،‬اوں ُﺣﮑﻢ ِݙﺗﺎ ﮨﻮﺋﮯ‪ ،‬ﺟﻮ ﺳﻮاﺋﮯ‬
‫ُاوﻧﺪے ﮐﮩﯿﮟ َﭔﺌﮯ ِدی ﻋﺒﺎدت ﻧﮧ ﮐﺮو‪ِ ،‬اﯾﮩﻮ ِﺳﺪّ ﮬﺎ ﺗﮯ ِﭘﮑّﺎ‬
‫ِدﯾﻦ ﮨﮯ‪َ ،‬ﭘﺮ ڈﮬﯿﺮ ﻟﻮک ِاﯾﮑﻮں ﻧﮭﯿﮟ ﭴﺎ ﺪے )‪(٤٠‬۔ َاے‬
‫ﻣﯿ ے ﻗﯿﺪی َﺳ ٘ﻨﮕﺘﯿﻮ‪ُ ،‬ﺗﮩﺎݙے ِوﭼﻮں ِﮨﮏ ِدی ﺎﻟﮫ ) ِاﯾﮧ‬
‫)ﺣﺴﺐ دﺳﺘﻮر( ﺷﺮاب‬
‫ِ‬ ‫ﮨﮯ( ﺟﻮ او َاﭘ ﯿﮟ ﻣﺎﻟﮏ ﮐُﻮں‬
 ‫ِﭘﻠﯿﻨﺪا َرﮨﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ݙوﺟﮭﮯ ِدی ﺎﻟﮫ ) ِاﯾﮧ ﮨﮯ( ﺟﻮ او‬
‫َﭘﮭﺎﺳﯽ ﭼﮍﮬﺎ ِݙﺗﺎ وﯾﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ ُاوﻧﺪے ِﺳﺮ ﮐُﻮں َﭘﮑّﮭﯽ‬
‫ﯾﮩﻮ ﻓﯿﺼﻠﮧ ﮨﮯ ﺟﯿﻨﺪے ﻣﺘﻌﻠﻖ‬ ‫ﮐﮭﺎﺳﻦ ِا ُ‬
‫ِ‬ ‫َﭘﮑﮭﯿﺮو َﭘﭧ‬
‫ُﺗﺴﺎں ﭘُ ﭽﮭﺪے َﭘﮯ ﮨﺎوے )‪(٤١‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ِو ُﭼﻮں ﺟﯿﻨﺪے‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺟﻮ‬‫ُ‬ ‫ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺧﯿﺎل َﮨﺎ ﺟﻮ او ُﭼﮭﭧ وﯾﺴﯽ‪ُ ،‬اوﮐﻮں‬
‫ُﺗﻮں آﭘ ﯿﮟ ﻣﺎﻟﮏ دے َا ﻮں ﻣﯿ ا ذﮐﺮ ﺿﺮور ﮐﺮﯾﮟ‪َ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﺷﯿﻄﺎن ُاوﮐﻮں آﭘ ﯿﮟ ﻣﺎﻟﮏ دے َا ﻮں ُاوﻧﺪا ذﮐﺮ ﮐﺮݨ ﺑُﮭﻼ‬
‫ِݙﺗﺎ‪َ ،‬ﭔﺲ او ﮐﺌﯽ ﺳﺎل ﺟﯿﻞ ﺧﺎﻧﮯ ِوچ ِرﯾﮩﺎ )‪(٤٢‬۔ َوت‬
‫ﺑﺎدﺷﺎہ آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ﺧﻮاب ِݙﭨﮭﮯ ﺟﻮ َﺳﺖ ﻣﻮﭨﯿﺎں‬
‫ﺗﮑﮍﯾﺎں ﺎﺋﯿﮟ ِﮨﻦ ﺟﻨﮭﺎں ﮐُﻮں َﺳﺖ ُﺳﮑﯿﺎں َﭘﺘﻠﯿﺎں ﺎﺋﯿﮟ‬
‫)ﺳﺖ ِﺳ ّﭩﮯ(‬ ‫ﮐﮭﺎﻧﺪﯾﺎں َﭘﺌﯿﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ ﺳﺎوے ِﺳ ّﭩﮯ ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ َﭔﺌﮯ َ‬
‫ُﺳﮑﯿﮯ ﮨﻮﺋﮯ ِﮨﻦ‪َ ،‬اے ﺳﺮدارو! ﻣﯿ ے ﺧﻮاب ِدی ﺗﻌﺒﯿﺮ‬
‫ﻣﯿﮑﻮں َݙﺳﺎؤ‪ ،‬ﺟﯿﮑﺮ ُﺗﺴﺎں ﺧﻮاﺑﺎں ِدی ﺗﻌﺒﯿﺮ َݙﺳﺎ ﺳ ﺪے‬
‫ِﮨﯿﻮے ﺗﺎں )‪(٤٣‬۔ اﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ِاﯾﮧ ﺗﺎں ُاوٹ َﭘﭩﺎ ٘ﻧﮓ‬
‫ﺧﻮاب ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺳﺎں ِاﮨﺠﮯ ُاوٹ َﭘﭩﺎ ٘ﻧﮓ ﺧﻮاﺑﺎں ِدی ﺗﻌﺒﯿﺮ‬
‫ﺻﻠﻮں ِﻧ ّﺴﮯ ﭴﺎ ﺪے )‪(٤٤‬۔ َاﺗﮯ اﻧﮭﺎں ݙوں ِوﭼﻮں‬ ‫َا ُ‬
 ‫ﺟﯿﮑﻮں ِﻧﺠﺎت ِﻣﻞ ﺌﯽ َﮨﺌﯽ‪ُ ،‬اوﮐﻮں ِﮨﮏ ُﻣﺪّ ت ﺑﻌﺪ‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺟﻮ َﻣﯿﮟ ِاﯾﻨﺪی‬
‫ُ‬ ‫)ﯾُ ﻮﺳﻒ ِدی ﺎﻟﮫ( ﯾﺎد آ ﺌﯽ ﺗﮯ‬
‫ݙﯾﻮو‬
‫ﺗﻌﺒﯿﺮ ِﮔﮭﻦ آ ݙﯾﻨﺪاں َﭔﺲ ﻣﯿﮑﻮں ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐﻮﻟﮫ ﭘُ ﭽﺎ ُ‬
‫)‪(٤٥‬۔ َاے ﯾﻮﺳﻒ! َاے َﺳ ّﭽﮯ َﺑﻨﺪے‪َ ! ‬اﺳﺎﮐﻮں ُاوں ﺧﻮاب‬
‫ِدی ﺗﻌﺒﯿﺮ ݙﺳﺎ ﺟﯿﻨﺪے ِوچ َﺳﺖ ﻣﻮﭨﯿﺎں ﺗﮑﮍﯾﺎں ﺎﺋﯿﮟ‬
‫ﮐُﻮں َﺳﺖ ﭘﺘﻠﯿﺎں ُﺳﮑّﯿﺎں ﺎﺋﯿﮟ ﮐﮭﺎﻧﺪﯾﺎں ِﭘﯿﺎں ِﮨﻦ َاﺗﮯ‬
‫)ﺳﺖ( ُﺳﮏ َﺳﮍ ﯿﺌﻦ‪َ ،‬ﻣﯿﮟ‬ ‫َﺳﺖ ِﺳﭩﮯ ﺳﺎوے ِﮨﻦ‪َ ،‬اﺗﮯ َﭔﺌﮯ َ‬
‫ِاﯾﮧ اﻧﮭﺎں ﻟﻮﮐﺎں ﮐُﻮں َو ٘ﻧﭳ ݙﺳﺎواں‪َ ،‬اﺗﮯ اﻧﮭﺎں ﮐُﻮں ِوی‬
‫َﭘﺘﮧ ﻟ َو ٘ﻧﭵﮯ )‪(٤٦‬۔ ﯾُ ﻮﺳﻒ آﮐﮭﯿﺎ‪ُ ،‬ﺗﺴﺎں َﺳﺖ ﺳﺎﻻں‬
‫َﺗﺌﯿﮟ ﻣﺤﻨﺖ ﮐﺮ ﺗﮯ َﻓﺼﻼں َوﮨﯿﻨﺪے َر ُ‬
‫ﮨﺴﻮ‪َ ،‬ول ِﺟﮩﮍا‬
‫ﮐُﺠﮫ ) ِاﯾﮟ ﻋﺮﺻﮯ ِوچ( ﮐَﭙﻮ‪ُ ،‬اوﻧﺪے َﻏ ّﻠﮯ ﮐُﻮں ُاﻧﮭﺎں دے‬
‫ﺳﭩﯿﺎں ِوچ َرﮨ ِݙﯾﻮاﮨﮯ‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ُاوں ﺗﮭﻮڑے ﺟﯿﮩﮯ دے‬
‫ﮐﮭﺎوݨ دے ﮐَﻢ ﻟﯿﺴﻮ )‪(٤٧‬۔ َول ِاﯾﻨﺪے ﺑﻌﺪ‬ ‫َ‬ ‫ﺟﯿﮑﻮں ُﺗﺴﺎں‬
‫آﺳﻦ‪ ،‬اﻧﮭﺎں ِوچ‬
‫َﺳﺖ ﺳﺎل ﺳﺨﺖ ﺗﻨﮕﯽ )ﻗﺤﻂ( دے ِ‬
‫ُاوﻧﺪے ِوﭼﻮں ِای ﮐﮭﺎدا وﯾﺴﯽ‪ ،‬ﺟﮩﮍا ﮐُﺠﮫ ُﺗﺴﺎں ﭘﮩﻠﮯ‬
‫ﮐﻨُﻮں ) ِاﻧﮭﺎں ﺳﺎﻻں ِﮐﯿﺘﮯ( ﺑﭽﺎ َرﮐﮭﯿﺎ ﮨﻮﺳﯽ‪ِ ،‬ﺳﻮاﺋﮯ ُاوں‬
 ‫ﺗﮭﻮڑے ﺟﯿﮩﮯ دے ﺟﮩﮍا ُﺗﺴﺎں اﺣﺘﯿﺎط دے ﻃﻮر ﺗﮯ ِ‬
‫)ﺑﺞ‬
‫ﮐﮭﯿﺴﻮ )‪(٤٨‬۔ َول ِاﯾﻨﺪے ﺑﻌﺪ ِﮨﮏ‬
‫ُ‬ ‫وﻏﯿﺮہ ِﮐﯿﺘﮯ( ﺑﭽﺎ َر‬
‫ﺳﺎل ِاﯾﮩﻮ ﺟﯿﮩﺎ آﺳﯽ ﺟﯿﻨﺪے ِوچ ﻟﻮﮐﺎں ِﮐﯿﺘﮯ ُﺧﻮب‬
‫ﺳﺴﯽ‪َ ،‬اﺗﮯ او ) ِاﯾﮟ ﺳﺎل َاﻧﮕﻮراں دا َرس ﺗﮯ‬
‫ِﻣﯿﯩﮧ َو ِ‬
‫ﮐﺮﯾﺴﻦ )‪(٤٩‬۔ ﺑﺎدﺷﺎہ ) ِاﯾﮧ ُﺳ ﺗﮯ (‬
‫ِ‬ ‫زﯾﺘﻮن( ﺣﺎﺻﻞ‬
‫آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُﻮں ﻣﯿ ے ﮐﻮﻟﮫ ِﮔﮭﻦ آؤ‪َ ،‬ﭔﺲ َﭴ اں او‬
‫آﮐﮭﯿﺲ ﺟﻮ ُﺗﻮں آﭘ ﯿﮟ‬
‫ُ‬ ‫آدﻣﯽ ُاوﻧﺪے ﮐﻮﻟﮫ ﭘُ ﻨﺎں ﺗﺎں‬
‫ﻣﺎﻟﮏ ﮐﻮﻟﮫ َول ُﭴﻞ‪َ ،‬ﭔﺲ ُاوں ﮐﻨُﻮں ِاﯾﮧ ﭘُ ﭽﮭﯿﮟ‪ ،‬ﺟﻮ ﮐﯿﺎ‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻠﮧ َﮨﺎ اﻧﮭﺎں ذاﻟﯿﮟ دا‪ِ ،‬ﺟﮩﮍﯾﺎں آﭘ ﯿﮟ َﮨﺘّ ﮭﺎں ﮐُﻮں ُﭨﮑﮯ‬
‫ݙے ﭔﯿﭩﮭﯿﺎں َﮨﻦ‪ ،‬ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿ ا َر ّب ﺗﺎں اﻧﮭﺎں دے ﻣﮑﺮاں‬
‫ﮐُﻮں َﭼ ٘ﻨ ﯽ ﻃﺮح ﭴﺎ ﺪا ﮐﮭﮍے )‪(٥٠‬۔ ُاوں ذاﻟﯿﮟ ﮐﻨُﻮں‬
‫ﭘُ ﭽﮭﯿﺎ‪َ ،‬ﺑﮭﻼ ُﺗﮩﺎݙی ﮐﯿﺎ ﺎﻟﮫ َﮨﺌﯽ‪ِ ،‬ﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ ُﺗﺴﺎں‬
‫ﯾُ ﻮﺳﻒ ﮐُﻮں ُاوﻧﺪے َﻧﻔﺲ دے ﺧﻼف آپ دو َورﻏﻼﯾﺎ َﮨﺎ‪،‬‬
‫ُاﻧﮭﺎں آﮐﮭﯿﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻟﮏ َﺗﺎں َاﻟﻠﮧ ِدی ذات ﮨﮯ َﺑﮩﺮ ﺣﺎل َاﺳﺎں‬
‫ﯾُ ﻮﺳﻒ ِوچ ِوی ﮐﻮﺋﯽ ﺑُﺮاﺋﯽ ِﻧﺴﮯ ﭴﺎ ﺪے‪ ،‬ﻋﺰﯾﺰ ِدی ذال‬
‫ﺣﻘﯽ ﺎﻟﮫ ﺳﺎﻣ ﯿﮟ آ ﺌﯽ ﮨﮯ‬ ‫َݙﺳﯿﺎ ﺟﻮ ُﮨ ِﺟﮩﮍے وﯾﻠﮯ ّ‬
 ‫رﻏﻼوݨ‬
‫َ‬ ‫)واﻗﻌﯽ( َﻣﯿﮟ ُاوﮐﻮں ُاوﻧﺪے ﻧﻔﺲ دے ِﺧﻼف َو‬
‫ِدی ِﮐﯿﺘﯽ َﮨﺌﯽ‪ ،‬ﺑﮯ َﺷﮏ او َﺳ ّﭻ ﭔﻮﻟ واﻟﯿﺎں ِو ُﭼﻮں ﮨﮯ‬
‫)‪(٥١‬۔ ﯾُ ﻮﺳﻒ آﮐﮭﯿﺎ‪ِ ،‬اﯾﮧ ِاﯾﮟ ﺎﻟﮭﻮں ﭘُ ﭽﮭﻢ ﺟﻮ )ﻋﺰﯾﺰ(‬
‫ﭴﺎݨ ِﮔﮭﻨّﮯ ﺟﻮ ﺑﯿﺸﮏ ﻣﯿﮟ ُاوﻧﺪی ﮐ ٘ﻨﮉ ِﭘﭽﮭﻮں ُاوﻧﺪی‬
‫ﮐﻮﺋﯽ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﻧﮭﯿﮟ ِﮐﯿﺘﯽ َاﺗﮯ ﺑﯿﺸﮏ َاﻟﻠﮧ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﮐﺮݨ‬
‫واﻟﯿﺎں دے َﻣﮑﺮ ﻧﮭﯿﮟ َﭼﻠ ݙﯾﻨﺪا )‪(٥٢‬۔‬

‫‪Retrieved from‬‬
‫?‪"https://incubator.wikimedia.org/w/index.php‬‬
‫"‪&oldid=4226950‬ﭔﺎرﮬﻮاں_ﺳﯿﭙﺎرہ‪title=Wb/skr/‬‬

‫‪Last edited 2 years ago by Sraiki‬‬

‫‪Content is available under CC BY-SA 3.0 unless‬‬

‫‪otherwise noted.‬‬