RZECZPOSPOLITA

POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)221669

(13) B1

(51) Int.Cl.
(21) Numer zgłoszenia: 404512 C07C 251/02 (2006.01)
C07C 251/16 (2006.01)
C07C 249/02 (2006.01)
Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 01.07.2013
Rzeczypospolitej Polskiej

(54) Zasada Schiffa i sposób jej wytwarzania

(73) Uprawniony z patentu:

ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET
TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE,
Szczecin, PL
(43) Zgłoszenie ogłoszono:
05.01.2015 BUP 01/15
(72) Twórca(y) wynalazku:
AGATA WRZEŚNIEWSKA, Police, PL
HALINA KWIECIEŃ, Szczecin, PL
(45) O udzieleniu patentu ogłoszono: MAŁGORZATA DZIĘCIOŁ, Szczecin, PL
31.05.2016 WUP 05/16 KAROL FIJAŁKOWSKI, Szczecin, PL

(74) Pełnomocnik:
rzecz. pat. Renata Zawadzka
PL 221669 B1
2 PL 221 669 B1

Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku jest zasada Schiffa oraz sposób jej wytwarzania. Stanowi ona nowym
związek o aktywności antybakteryjnej i grzybobójczej oraz jest półproduktem do syntezy aminoestru.
Znane są tylko metody wytwarzania zasad Schiffa kwasu 2-(2-formylofenoksy)octowego pole-
gające na reakcji kwasu 2-(2-formylofenoksy)octowego (1 mol) z aminami tj. aniliną, p-toluidyną,
p-anizydyną, p-aminofenolem, p-chloroaniliną, oraz 2,3-dimetyloaniliną (1–1,5 mola) w etanolu, meta-
nolu, benzenie lub dichlorometanie w czasie od 15 minut do jednego tygodnia, w temperaturach od
pokojowej do temperatury wrzenia rozpuszczalnika, często z dodatkiem sit molekularnych jako środka
odciągającego wodę. Wydzielanie produktu w tych metodach polega na oddestylowaniu rozpuszczal-
nika, bądź odfiltrowaniu osadu. Surowy produkt oczyszcza się przez krystalizację z etanolu. [Rosca,
S. I.; Ungureanu, E.-M.; Alexandru, M.-G. U.P.B. Sci. Bull., 2007, 69, 3 oraz Iqbal, A.; Siddiqui,
H.L.; Ashraf, C. M.; Ahmad, M.; Weaver, G. W. Molecules, 2007, 12, 245].
1
Zasada Schiffa, według wynalazku, o wzorze 2, gdzie R oznacza wodór lub grupę nitrową,
2 5 3 4
R i R oznacza wodór lub metoksyl, R oznacza wodór lub alkil o 1–4 atomach węgla, R alkil o 1–2
atomach węgla.
Sposób wytwarzania zasady Schiffa, według wynalazku, charakteryzuje się tym, że estry alkilo-
we kwasów 2-(2-formylofenoksy)alkanowych o wzorze 1 poddaje się reakcji z aniliną i/lub
p-metoksyaniliną w stosunku molowym formyloestru do aniliny lub/i p-metoksyaniliny 1 : 1–2 w obec-
ności rozpuszczalnika organicznego w stosunku wagowym rozpuszczalnika do formyloestru 33–87 : 1
oraz kwasu w katalitycznej ilości, otrzymując zasadę Schiffa o wzorze 2. Otrzymaną zasadę Schiffa
1
oddziela się z mieszaniny poreakcyjnej znanymi metodami. We wzorze 1 i 2 R oznacza wodór lub
2 5 3
grupę nitrową, R i R oznacza wodór lub metoksyl, R oznacza wodór lub alkil o 1–4 atomach węgla,
4
R alkil o 1–2 atomach węgla. Formyloestry o wzorze ogólnym 1 uzyskuje się poprzez reakcję kon-
densacji handlowych 2-hydroksybenzaldehydu, 2-hydroksy-5-nitrobenzaldehydu oraz o-waniliny
z chlorooctanem etylu lub 2-bromoestrami metylu zgodnie ze sposobem ujawnionym w publikacji
Kwiecień, H.; Szychowska, M. Synth. Commun., 2007, 37, 3599.
Korzystnie jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się alkohol alifatycznyh o 1–2 atomach wę-
gla, zwłaszcza metanol i/lub tetrahydrofuran i/lub 1,2-dichloroetan.
Korzystnie reakcję prowadzi się w czasie od 3,5 do 24 godzin i w temperaturze 25–80°C,
zwłaszcza w temperaturze pokojowej. Reakcję można prowadzić w podwyższonej temperaturze, ale
wpływa to na zmniejszenie wydajności reakcji.
Korzystnie jako kwas stosuje się kwas octowy.
Korzystnie z mieszaniny poreakcyjnej zasady Schiffa oddziela się poprzez oddestylowanie roz-
puszczalnika pod zmniejszonym ciśnieniem lub wytrąca się rozcieńczając mieszaninę poreakcyjną
przez dodanie wody w proporcji 1 : 0,5–0,8.
Korzystnie surowe zasady Schiffa oczyszcza się przez krystalizację z alkoholu alifatycznego,
zwłaszcza z alkoholu etylowego lub metylowego.
Sposobem według wynalazku wytwarza się zasady Schiffa o wzorze 2 o wysokiej czystości
i z wysoką wydajnością (70–94%). Zaletą metody według wynalazku jest prostota jej wykonania, ła-
godne warunki reakcji oraz nieskomplikowany sposób wydzielania produktu. Otrzymywane według
wynalazku zasady Schiffa są nowymi, aktywnymi biologicznie związkami, które mogą znaleźć zasto-
sowanie jako środki przeciwbakteryjne i/lub przeciwgrzybiczne. W laboratoryjnych testach związki te
wykazały inhibicję rozwoju najczęściej występujących patogenów roślin uprawnych, takich jak: Botrytis
cinerea, Phytophtora cactorum, Rhizoctonia solani, Phoma betae, Alternaria altenata. W testach mi-
krobiologicznych wykazały działanie przeciwbakteryjne na takie bakterie jak: Staphylococcus aureus,
Micrococcus luteu.
Wynalazek jest bliżej przedstawiony w poniższych przykładach wykonania.
Przykład I
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{4-nitro-2-[(fenyloimino)metylo]fenoksy}butanianu metylu.
Do roztworu 2-(2-formylo-4-nitrofenoksy)butanianu metylu (0,50 g, 1,87 mmol) w metanolu
(50 ml) wprowadzono anilinę (0,18 g, 1,87 mmol), kwas octowy (0,2 ml), po czym zawartość kolby
mieszano w temperaturze pokojowej przez 3,5 godziny. Następnie w celu wydzielenia produktu do
roztworu dodano wodę destylowaną (25 ml) i roztwór pozostawiono na noc w lodówce. Kolejno pro-
dukt odsączono i krystalizowano na gorąco z metanolu. Uzyskano zasadę Schiffa (0,61 g) w postaci
bezbarwnego ciała stałego o temp. topnienia 111–117°C, H NMR (400 MHz, CDCI3)  9.09 (d, J = 2.9
1
 PL 221 669 B1 3

Hz, 1H, N=CH), 8.95 (s, 1H, Ar), 8.27 (dd, J = 9.1, 2.8 Hz, 1H, Ar), 7.49–7.38 (m, 2H, Ar), 7.30–7.24
(m, 3H, Ar), 6.86 (d, J = 9.2 Hz, 1H, Ar), 4.83 (t, J = 6.0 Hz, 1H, CH), 3.78 (s, 3H, OCH3), 2.18–2.05
(m, 2H, CH2), 1.12 (t, J = 7.4 Hz, 3H, CH3); C NMR (101 MHz, CDCI3)  170.47, 161.69, 153.44,
13

151.59, 142.37, 129.26, 127.40, 126.59, 126.15, 124.00, 121.10, 112.51, 78.39, 52.65, 26.00, 9.66.
P r z y k ł a d II
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{4-nitro-2-[(fenyloimino)metylo]fenoksy}pentanianu metylu.
Do roztworu 2-(2-formylo-4-nitrofenoksy)pentanian metylu (0,21 g, 0,75 mmol) w tetrahydrofu-
ranie (10 ml) wprowadzono anilinę (0,07 g, 0,75 mmol) i zawartość kolby mieszano w temperaturze
pokojowej przez 24 godziny. Następnie w celu wydzielenia produktu odparowano rozpuszczalnik na
wyparce próżniowej. Surowy produkt krystalizowano na gorąco z metanolu. Otrzymano zasadę Schiffa
1
w postaci bezbarwnego ciała stałego (0,24 g) o temp. topnienia 84–87°C, H NMR (400 MHz, CDCI3)
 9.10 (d, J = 2.9 Hz, 1H, Ar), 8.94 (s, 1H, N=CH), 8.28 (dd, J = 9.1, 2.9 Hz, 1H, Ar), 7.48–7.40 (m, 2H, Ar),
7.33–7.23 (m, 3H, Ar), 6.87 (d, J = 9.2 Hz, 1H, Ar), 4.88 (dd, J = 7.6, 4.9 Hz, 1H, CH), 3.79
(s, 3H, OCH3), 2.14–1.98 (m, 2H, CH2), 1.65–1.50 (m, 2H, CH2), 1.01 (t, J = 7.4 Hz, 3H, CH3);
C NMR (101 MHz, CDCl3)  170.69, 161.71, 153.46, 151.58, 142.32, 129.25, 127.41, 126.58,
13

126.09, 123.95, 121.10, 112.50, 77.19, 52.65, 34.47, 18.57, 13.66.

P r z y k ł a d III
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{4-nitro-2-[(fenyloimino)metylo]fenoksy}heksanianu metylu.
Do roztworu 2-(2-formylo-4-nitrofenoksy)heksanian metylu (0,56 g, 1,90 mmol) w 1,2-
-dichloroetanie (15 ml) wprowadzono anilinę (0,18 g, 1,90 mmol) i postępowano w sposób opisany
w przykładzie II. Otrzymano zasadę Schiffa w postaci bezbarwnego ciała stałego (0,56 g) o temp.
topnienia 68–71°C, H NMR (400 MHz, CDCl3)  9.09 (d, J = 2.9 Hz, 1H, Ar), 8.94 (s, 1H, N=CH), 8.27
1

(dd, J = 9.1, 2.9 Hz, 1H, Ar), 7.47–7.40 (m, 2H, Ar), 7.31–7.23 (m, 3H, Ar), 6.86 (d, J = 9.2 Hz, 1H, Ar),
4.88–4.84 (m, 1H, CH), 3.78 (s, 3H, OCH3), 2.14–2.00 (m, 2H, CH2), 1.57–1.46 (m, 2H, CH2), 1.46–
1.35 (m, 2H, CH2), 0.94 (t, J = 7.2 Hz, 3H, CH3); C NMR (101 MHz, CDCl3)  170.68, 161.73, 153.51,
13

151.59, 142.34, 129.26, 127.41, 126.60, 126.12, 123.95, 121.11, 112.54, 77.45, 52.66, 32.19, 27.30,
22.24, 13.86.
P r z y k ł a d IV
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{2-metoksy-4-nitro-6-[(fenyloimino)metylo]fenoksy}butanianu
metylu.
Do roztworu 2-(2-formylo-6-metoksy-4-nitrofenoksy)butanian metylu (0,50 g, 1,68 mmol) w me-
tanolu (50 ml) wprowadzono anilinę (0,16 g, 1,68 mmol), kwas octowy (0,2 ml), po czym zawartość
kolby mieszano w temperaturze wrzenia rozpuszczalnika przez 3,5 godziny. Następnie w celu wydzie-
lenia produktu do roztworu dodano wodę destylowaną (25 ml) i roztwór pozostawiono na noc w lo-
dówce. Surowy produkt krystalizowano na gorąco z metanolu. Otrzymano zasadę Schiffa (0,41 g)
w postaci jasnego kremowego ciała stałego temp. topnienia 124–129°C, H NMR (400 MHz, CDCl3) 
1

9.09 (s, 1H, N=CH), 8.74 (d, J = 2.9 Hz, 1H, Ar), 7.83 (d, J = 3.0 Hz, 1H, Ar), 7.49–7.36 (m, 2H, Ar),
7.35–7.23 (m, 3H, Ar), 5.13 (dd, J = 6.9 Hz, 5.4, 1H, CH), 3.96 (s, 3H, OCH3), 3.69 (s, 3H, OCH3),
2.16–1.89 (m, 2H, CH2), 1.11 (t, J = 7.6 Hz, 3H, CH3); C NMR (101 MHz, CDCl3)  171.40, 155.04,
13

151.97, 151.66, 151.55, 143.68, 130.15, 129.24, 126.54, 121.23, 115.56, 108.87, 81.35, 56.39, 52.07,
26.49, 9.43.
Przykład V
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{2-metoksy-4-nitro-6-[(fenyloimino)metylo]fenoksy}pentania-
nu metylu.
Do roztworu 2-(2-formylo-6-metoksy-4-nitrofenoksy)pentanian metylu (0,50 g, 1,61 mmol) w me-
tanol (50 ml) wprowadzono anilinę (0,15 g, 1,61 mmol), kwas octowy (0,2 ml) i zawartość kolby mie-
szano w temperaturze pokojowej przez 5 godziny. Następnie w celu wydzielenia produktu odparowa-
no rozpuszczalnik na wyparce próżniowej. Surowy produkt krystalizowano na gorąco z metanolu.
Otrzymano zasadę Schiffa (0,50 g) w postaci bezbarwnego ciała stałego o temp. topnienia
126–128°C, H NMR (400 MHz, CDCl3)  9.08 (s, 1H, N=CH), 8.74 (d, J = 2.7 Hz, 1H, Ar), 7.83 (d,
1

J = 2.6 Hz, 1H, Ar), 7.46-7.38 (m, 2H, Ar), 7.34–7.20 (m, 3H, Ar), 5.19 (dd, J = 6.7, 5.6 Hz, 1H, CH),
3.96 (s, 3H, OCH3), 3.67 (s, 3H, OCH3), 2.07–1.89 (m, 2H, CH2), 1.66–1.49 (m, 2H, CH2), 1.00 (t, J =
7.4 Hz, 3H, CH3); C NMR (101 MHz, CDCl3)  171.61, 155.13, 151.95, 151.68, 151.56, 143.70,
13

130.21, 129.23, 126.53, 121.23, 115.55, 108.84, 80.06, 56.38, 52.07, 35.22, 18.32, 13.74.
4 PL 221 669 B1

P r z y k ł a d VI
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{2-metoksy-4-nitro-6-[(fenyloimino)metylo]fenoksy}heksania-
nu metylu.
Do reakcji użyto 2-(2-formylo-6-metoksy-4-nitrofenoksy)heksanian metylu (0,50 g, 1,54 mmol),
anilinę (0,14 g, 1,54 mmol), metanol (50 ml), kwas octowy (0,2 ml) i postępowano w sposób opisany
w przykładzie I. Otrzymano zasadę Schiffa (0,48 g) w postaci bezbarwnego ciała stałego o temp. top-
nienia 82–91°C, H NMR (400 MHz, CDCl3)  9.08 (s, 1H, N=CH), 8.74 (d, J = 2.8 Hz, 1H, Ar), 7.83
1

(d, J = 2.7 Hz, 1H, Ar), 7.47–7.38 (m, 2H, Ar), 7.33–7.24 (m, 3H, Ar), 5.17 (t, J = 6.1 Hz, 1H, CH), 3.96
(s, 3H, OCH3), 3.68 (s, 3H, OCH3), 2.10–1.85 (m, 2H, CH2), 1.63–1.46 (m, 2H, CH2), 1.46–1.27 (m,
2H, CH2), 0.93 (t, J = 7.3 Hz, 3H, CH3); C NMR (101 MHz, CDCl3)  171.59, 155.15, 151.97, 151.67,
13

151.57, 143.69, 130.17, 129.22, 126.54, 121.23, 115.52, 108.85, 80.32, 56.38, 52.07, 32.91, 27.07,
22.39, 13.90.
P r z y k ł a d VII
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{2-metoksy-4-nitro-6-[(fenyloimino)metylo]fenoksy}octanu
etylu.
Do roztworu wprowadzono 2-(2-formylo-6-metoksy-4-nitrofenoksy)octan etylu (0,50 g, 1,89 mmol),
anilinę (0,26 g, 2,83 mmol), metanol (50 ml), kwas octowy (0,2 ml), po czym zawartość kolby miesza-
no w temperaturze pokojowej przez 3,5 godziny. Następnie w celu wydzielenia produktu do roztworu
dodano wodę destylowaną (40 ml) i roztwór pozostawiono na noc w lodówce. Kolejno produkt odsą-
czono i krystalizowano na gorąco z metanolu. Otrzymano zasadę Schiffa (0,57 g) w postaci bezbarw-
nego ciała stałego o temp. topnienia 98–101°C, H NMR (400 MHz, CDCl3)  9.10 (s, 1H, N=CH), 8.74
1

(d, J = 2.6 Hz, 1H, Ar), 7.85 (d, J = 2.6 Hz, 1H, Ar), 7.45–7.38 (m, 2H, Ar), 7.34–7.23
(m, 3H, Ar), 4.91 (s, 2H, CH2), 4.22 (q, J = 7.2 Hz, 2H, OCH2), 3.99 (s, J = 16.1 Hz, 3H, OCH3), 1.24
(t, J = 7.1 Hz, 3H, CH3); C NMR (101 MHz, CDCI3)  168.81, 154.75, 152.22, 151.80, 151.41,
13

143.95, 130.13, 129.19, 126.64, 121.28, 115.37, 108.86, 69.48, 61.42, 56.49, 14.13.
P r z y k ł a d VIII
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{2-[(4-metoksyfenyloimino)metylo]4-nitrofenoksy}-butanianu-
metylu.
Do reakcji użyto 2-(2-formylo-4-nitrofenoksy)butanian metylu (0,45 g, 1,69 mmol),
p-metoksyanilinę (0,16 g, 1,69 mmol), metanol (45 ml), kwas octowy (0,24 ml) i postępowano w spo-
sób opisany w przykładzie I. Otrzymano zasadę Schiffa (0,52 g) w postaci seledynowego ciała stałego
o temp. topnienia 108,5–110,5°C, H NMR (400 MHz, CDCI3)  9.08 (d, J = 2.9 Hz, 1H, Ar), 8.96
1

(s, 1H, N=CH), 8.24 (dd, J = 9.1, 2.9 Hz, 1H, Ar), 7.35–7.28 (m, 2H, Ar), 6.99–6.93 (m, 2H, Ar), 6.84
(d, J = 9.2 Hz, 1H, Ar), 4.82 (t, J = 6.0 Hz, 1H, CH), 3.85 (s, 3H, OCH3), 3.78 (s, 3H, OCH3), 2.12
(p, J = 7.3 Hz, 2H, CH2), 1.13 (t, J = 7.4 Hz, 3H, CH3); C NMR (101 MHz, CDCl3)  170.52, 161.50,
13

158.82, 151.00, 144.30, 142.32, 126.97, 126.43, 123.61, 122.60, 114.45, 112.49, 78.32, 55.50, 52.61,
26.00, 9.63.
P r z y k ł a d IX
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{2-[(4-metoksyfenyloimino)metylo]-4-nitrofenoksy}heksa-
nianu metylu.
Do reakcji użyto 2-(2-formylo-4-nitrofenoksy)heksanian metylu (0,50 g, 1,69 mmol),
p-metoksyanilinę (0,16 g, 1,69 mmol), metanol (55 ml), kwas octowy (0,2 ml) i postępowano w sposób
opisany w przykładzie I. Otrzymano zasadę Schiffa (0,49 g) w postaci jasno żółtego ciała stałego
o temp. topnienia 102–104°C, H NMR (400 MHz, CDCl3)  9.08 (d, 7 = 2.9 Hz, 1H, Ar), 8.95 (s, 1H,
1

N=CH), 8.24 (dd, 7 = 9.2, 2.9 Hz, 1H, Ar), 7.38–7.28 (m, 2H, Ar), 7.05–6.93 (m, 2H, Ar), 6.84
(d, J = 9.2 Hz, 1H, Ar), 4.88–4.83 (m, 1H, CH), 3.85 (s, 3H, OCH3), 3.78 (s, 3H, OCH3), 2.19–1.97 (m,
13
2H, CH2), 1.58–1.47 (m, 2H, CH2), 1.47–1.32 (m, 2H, CH2), 0.94 (t, J = 7.2 Hz, 3H, CH3); C NMR
(101 MHz, CDCI3)  170.75, 161.51, 158.82, 151.06, 144.31, 142.34, 126.99, 126.43, 123.67, 122.61,
114.44, 112.44, 77.39, 55.51, 52.65, 32.20, 27.30, 22.25, 13.88.
Przykład X
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{2-[(4-metoksyfenyloimino)metylo]-6-metoksy-4-nitrofenoksy}-
butanianu metylu.
Do reakcji użyto 2-(2-formylo-6-metoksy-4-nitrofenoksy)butanian metylu (1,00 g, 3,37 mmol),
p-metoksyanilinę (0,41 g, 3,37 mmol), metanol (60 ml), kwas octowy (0,24 ml) i postępowano w spo-
sób opisany w przykładzie I. Otrzymano zasadę Schiffa (1,21 g) w postaci beżowego ciała stałego
o temp. topnienia 116–117°C, H NMR (400 MHz, CDCI3)  9.10 (s, 1H, N=CH), 8.73 (d, J = 2.6 Hz,
1
 PL 221 669 B1 5

1H, Ar), 7.80 (d, J = 2.6 Hz, 1H, Ar), 7.37–7.31 (m, 2H, Ar), 7.00–6.93 (m, 2H, Ar), 5.10 (t, J = 5.9 Hz,
1H, CH), 3.95 (s, 3H, OCH3), 3.85 (s, 3H, OCH3), 3.69 (s, 3H, OCH3), 2.17–1.96 (m, 2H, CH2), 1.11
(t, J = 7.5 Hz, 3H, CH2); C NMR (101 MHz, CDCI3)  171.43, 158.79, 152.61, 151.74, 151.66,
13

144.31, 143.72, 130.47, 122.72, 115.38, 114.45, 108.50, 81.43, 56.36, 55.50, 52.05, 26.49, 9.41.
P r z y k ł a d XI
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{2-[(4-metoksyfenyloimino)metylo]-6-metoksy-4-nitrofenoksy}-
pentanianu metylu.
Do reakcji użyto 2-(2-formylo-6-metoksy-4-nitrofenoksy)pentanian metylu (1,00 g, 3,22 mmol),
p-metoksyanilinę (0,40 g, 3,22 mmol), metanol (60 ml), kwas octowy (0,24 ml) i postępowano w spo-
sób opisany w przykładzie I. Otrzymano zasadę Schiffa (1,21 g) w postaci jasno żółtego ciała stałego
o temp. topnienia 105–106°C, H NMR (400 MHz, CDCI3)  9.10 (s, 1H, N=CH), 8.73 (d, J = 2.5 Hz,
1

1H, Ar), 7.80 (d, J = 2.6 Hz, 1H, Ar), 7.40–7.31 (m, 2H, Ar), 7.00–6.92 (m, 2H, Ar), 5.19–5.13 (m, 1H,
CH), 3.95 (s, 3H, OCH3), 3.85 (s, 3H, OCH3), 3.67 (s, 3H, OCH3), 2.09–1.90 (m, 2H, CH2), 1.71–1.46
(m, 2H, CH2), 1.00 (t, J = 7.4 Hz, 3H, CH3); C NMR (101 MHz, CDCl3)  171.67, 158.76, 152.71,
13

151.71, 151.67, 144.30, 143.69, 130.47, 122.72, 115.28, 114.41, 108.44, 80.11, 56.33, 55.47, 52.06,
35.23, 18.30, 13.78.
P r z y k ł a d XII
Przykład ilustruje otrzymywanie 2-{2-[(4-metoksyfenyloimino)metylo]-6-metoksy-4-nitrofenoksy}-
heksanianu metylu.
Do reakcji użyto 2-(2-formylo-6-metoksy-4-nitrofenoksy)heksanian metylu (1,00 g, 3,08 mmol),
p-metoksyanilinę (0,38 g, 3,08 mmol), metanol (50 ml), kwas octowy (0,24 ml) i postępowano w spo-
sób opisany w przykładzie I. Otrzymano zasadę Schiffa (1,01 g) w postaci seledynowego ciała stałego
o temp. topnienia 116–119°C, H NMR (400 MHz, CDCl3)  9.10 (s, 1H, N = CH), 8.72 (d, J = 2.2 Hz,
1

1H, Ar), 7.80 (d, J = 2.3 Hz, 1H, Ar), 7.38–7.31 (m, 2H, Ar), 7.00–6.90 (m, 2H, Ar), 5.13 (t, J = 6.0 Hz,
1H, CH), 3.95 (s, 3H, OCH3), 3.85 (s, 3H, OCH3), 3.68 (s, 3H, OCH3), 2.00 (dd, J = 14.4 Hz, 7.3, 2H,
13
CH2), 1.59–1.46 (m, 2H, CH2), 1.45–1.34 (m, 2H, CH2), 0.93 (t, J = 7.2 Hz, 3H, CH3); C NMR
(101 MHz, CDCl3)  171.62, 158.77, 152.70, 151.72, 151.65, 144.31, 143.70, 130.46, 122.72, 115.32,
114.41, 108.47, 80.38, 56.34, 55.48, 52.06, 32.92, 27.06, 22.41, 13.91.

Zastrzeżenia patentowe
1 2 5
1. Zasada Schiffa o wzorze 2, gdzie R oznacza wodór lub grupę nitrową, R i R oznacza wo-
3 4
dór lub metoksyl, R oznacza wodór lub alkil o 1–4 atomach węgla, R alkil o 1–2 atomach węgla.
2. Sposób wytwarzania zasady Schiffa, znamienny tym, że ester alkilowy kwasu 2-(2-
-formylofenoksy)alkanowego o wzorze 1 poddaje się reakcji z aniliną i/lub p-metoksyaniliną w stosun-
ku molowym formyloestru do aniliny lub/i p-metoksyaniliny 1 : 1–2 w obecności rozpuszczalnika orga-
nicznego w stosunku wagowym rozpuszczalnika do formyloestru 33–87 : 1 oraz kwasu w katalitycznej
ilości, otrzymując zasadę Schiffa o wzorze 2, które oddziela się z mieszaniny poreakcyjnej znanymi
1 2 5
metodami, przy czym we wzorze 1 i 2 R oznacza wodór lub grupę nitrową, R i R oznacza wodór lub
3 4
metoksyl, R oznacza wodór lub alkil o 1–4 atomach węgla, R alkil o 1–2 atomach węgla.
3. Sposób wytwarzania zasady Schiffa według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczal-
nik organiczny stosuje się alkohol alifatycznych o 1–2 atomach węgla, zwłaszcza metanol, i/lub tetra-
hydrofuran i/lub 1,2-dichloroetan.
4. Sposób wytwarzania zasady Schiffa według zastrz. 1, znamienny tym, że reakcję prowadzi
się w czasie 3,5 do 24 godzin i w temperaturze 25–80°C, zwłaszcza w temperaturze pokojowej.
5. Sposób wytwarzania zasady Schiffa według zastrz. 1, znamienny tym, że jako kwas stosuje
się kwas octowy.
6. Sposób wytwarzania zasady Schiffa według zastrz. 1, znamienny tym, że z mieszaniny po-
reakcyjnej zasady Schiffa oddziela się poprzez oddestylowanie rozpuszczalnika pod zmniejszonym
ciśnieniem lub wytrąca się rozcieńczając mieszaninę poreakcyjną przez dodanie wody w proporcji
1 : 0,5–0,8.
7. Sposób wytwarzania zasady Schiffa według zastrz. 6, znamienny tym, że surowe zasady
Schiffa oczyszcza się przez krystalizację z alkoholu alifatycznego, zwłaszcza z alkoholu etylowego
lub metylowego.
6 PL 221 669 B1

Rysunki

Departament Wydawnictw UPRP

Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)