You are on page 1of 160

.

Ks;h
4 fY%aKsh

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

i
m<uqjk uqøKh - 2018
fojk uqøKh - 2019

ish¨ ysñlï weúß‚

ISBN 978-955-25-0243-9

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j úiska


msgfldaÜfÜ" mdf.dv mdr" fkd' 110"
isidrd m%skaÜfõ m%hsjÜ ,sñgâys
uqøKh lrjd m%ldYhg m;a lrk ,§'
ii
Y%S ,xld cd;sl .Sh

Y%S ,xld ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
iqkaor isßnßkS" iq/`os w;s fidanudk ,xld
OdkH Okh fkl u,a m,;=re msß ch N+ñh ruHd
wmyg iem isß fi; iokd Ôjkfha ud;d
ms<s.kq uek wm Nla;s mQcd
kfuda kfuda ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
Tn fõ wm úoHd
Tn u h wm i;Hd
Tn fõ wm Yla;s
wm yo ;=< Nla;s
Tn wm wdf,dafla
wmf.a wkqm%dfKa
Tn wm Ôjk fõ
wm uqla;sh Tn fõ
kj Ôjk foñfka ks;sk wm mqnqÿ lrka ud;d
{dk ù¾h jvjñk /f.k hkq uek ch N+ñ lrd
tl ujlf. ore le, neúkd
huq huq ù fkdmud
fm%au jvd ieu fNao ÿ/r Þ kfuda kfuda ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d

iii
wms fjuq tl ujlf. orefjda
tl ksjfiys fjfikd
tl mdge;s tl reêrh fõ
wm lh ;=< ÿjkd

tneúks wms fjuq fidhqre fidhqßfhda


tl f,i tys jefvkd
Ôj;a jk wm fuu ksjfia
fid¢k isáh hq;= fõ

ieug u fu;a lreKd .=fKkS


fj<S iu.s oñkS
rka ñKs uq;= fkd j th u h iem;d
lsis l, fkdu Èrkd

- wdkkao iurfldaka -

iv
v
vi
fmrjok

Tn ckau,dNh ,nd we;af;a bka§h id.rfha uq;= wegh hehs úreodj,S


,;a rglh' Tfí rg wka rgj,a yd iei`¥ l, l=vd rgla f,i fmkqKo tys
w.h wñ, h' tjka w.kd mqKHN+ñhl Wmka Tn ieu ienúkau jdikdjka;
msßils' isiq ore±ßhka jk Tn ieu" fyd¢ka wOHdmkh ,nd .=K keK
fnf,ka hq;= mqrjeishka f,i wkd.; f,dalh t<sh lrkq ±lSu wmf.a
taldhk wfmalaIdjhs' tu wfmalaIdj uqÿkam;a lr,kq ms‚i wOHdmkh i|yd
wjYH ish¨ myiqlï fkdñf,a iemhSug rch lghq;= lrhs' fuu fmd; Tng
;s<sK flfrkafka o tys tla mshjrla jYfhks'

kj m%d:ñl úIh ud,djg wkqj fï jk úg 1" 2" 3 iy 4 fY%aKs i`oyd


kj fm<fmd;a y`ÿkajd § we;' 2020 j¾Ifha § 5 jeks fY%aKshg kj fm<
fmd;a y`ÿkajd §fuka wk;=rej fuu woshf¾ m%d:ñl úIhud,d ixfYdaOkh
ksudjg m;afõ' 1 fY%aKsfha isg 5 fY%aKsh olajd m%d:ñl fY%aKsj, isma i;r
yodrk YsIH m%cdj fjkqfjka rch ;s<sK lrk fm<fmd;a ixLHdj 30 la
muK fõ' fï jákd iïm;ska Ôú;h wdf,dalj;a lr .ekSug lghq;= lsÍu
Tn ieuf.a j.lSu úh hq;=h'

fuu fm<fmd; Tn w;g m;a lsÍu i`oyd lemùfuka lghq;= l<


f,aLl yd ixialdrl uKav, idudðl uy;au uy;aókag iy wOHdmk
m%ldYk fomd¾;fïka;=fõ ld¾h uKav,hg udf.a ia;=;sh mqo lrñ'


ví,sõ' tï' chka; úl%ukdhl"
wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a"
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j"
biqremdh"
n;a;ruq,a,'
2019'04'10

vii
kshdukh yd wëlaIKh - ví,sõ' tï' chka; úl%ukdhl uhd
wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

fufyhùu
- ví' ta' ks¾u,d mshiS,s ñh
wOHdmk m%ldYk flduidßia ^ixj¾Ok&
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

iïnkaëlrKh - fla' fla' ysud,s m%sho¾YskS ñh


iyldr flduidßia
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

ixialdrl uKav,h

wd¾' tï' l=uqÿu,S o is,ajd ñh - wOHlaI ^je'n'&


m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=j
cd;sl wOHdmk wdh;kh" uyr.u

- WmmSGdêm;s
tÉ' tï' lreKdr;ak fyar;a uhd
idßmq;a; cd;sl wOHdmk úµdmSGh
ksÜgUqj

wdpd¾h .hka;s ud,sld jvkïì - fcHIaG lÓldpd¾h


ks,aj,d cd;sl wOHdmk úµdmSGh
ú,amsg" wl=/iai

jhs' udfk,a .=Kisxy ñh - ksfhdacH wOHdmk wOHlaI


m%d:ñl wOHdmk YdLdj
wOHdmk wud;HdxYh

- iyldr flduidßia
fla' fla' ysud,s m%sho¾YskS ñh
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

viii
f,aLl uKav,h

fla' ta' Ñka;d pdreu;S uqksodi ñh - úÿy,am;s fiajh


nm$fyda mqjlamsáh W;=r uyd úµd,h
mqjlamsáh

wrkaorf.a fodak m%shdks mqIamsld ñh - iyldr úÿy,am;s


nm$ch$fldÜgdj W;=r O¾umd, úµd,h
fydalkaor mdr" mkaksmsáh

ã' wkacdks o fldia;d oikdhl ñh - .=re fiajh


úYdLd úoHd,h
jðr mdr" fld<U 05

ã' fla' ta' fikr;a hdmd ñh -


.=re fiajh
wkq,d úoHd,h
kqf.af.dv

ud;rf.a {dk,;d ñh -
.=re fiajh
wdkkao úoHd,h
fld<U 10

msgljrh yd Ñ;% ks¾udKh

fla' ta' iuka l¿fndaú, uhd -


lÓldpd¾h
ydmsá.ï cd;sl wOHdmk úµdmSGh
óß.u
isxy, NdId ixialrKh

rxð;a b¨mamsáh uhd -


ksfhdacH flduidßia
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

mß.Kl wlaIr ixfhdackh

fÊ' tÉ' ufkdaßld m%shx.kS ñh -


ksIamdok wxYh
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

ix
iïmdol uKav, igyk

mdi,a m%d:ñl úIh ud,dj hdj;ald,Sk lrñka ilik ,o kj


úIh ud,dj 2016 j¾Ifha § m<uqjk fY%aKsfhka wdrïN úh' ta wkqj
2017 j¾Ifha § fojk fYa%Kshg o 2018 j¾Ifha § ;=kajk fY%aKshg o
kj úIh ud,dj wkqj fm<fmd;a ilia úh' 2019 j¾Ihg y;rjk
fY%aKsh i`oyd kj .Ks;h fm<fmd;la ilia lr we;'

.=re ud¾f.damfoaYfhys i`oyka l%shdldrlïj, isiqka ksr;


lr ùug i,iajd fm<fmdf;ys wNHdij,g fhduq úh yels mßÈ
fm<fmd; ilia lsÍu iïmdol uKav,fha wruqK úh'

YsIH flakaøSh bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sh ;=<ska ,nk w;a±lSï


jvd;a ;yjqre lr .ekSug;a" isiqka we.hSug;a fuys we;=<;a wNHdi
fhdod .; yels h' .=re ud¾f.damfoaYh u.ska bÈßm;a lr we;s bf.kqï
b.ekaùï wkqms<sfj< wkqj fuys wNHdi we;=<;a lr we;' fuu
wNHdij,ska fldgilg fmdf;ys u ms<s;=re ,súh yels w;r fldgila
wNHdi fmdf;ys ,shd ms<s;=re iemhsh hq;= h' fuys § m%Yakh msgm;a
fkdlr wod< wNHdi wxlhg ms<s;=r muKla ,sùu m%udKj;a fõ'

4 fY%aKsh kj .Ks;h fm<fmd;" jev fmd;la f,i o Ndú; l<


hq;= neúka iEu jirl § u isiqkag w¨;ska fuu fmd; ,nd Èh hq;= fõ'

fm<fmd; mßYS,kh lsÍfuka isiqka ;=< ks¾udKYS,S;ajh" .eg¨


úi`§fï yelshdj" ikaksfõok yelshdj" l%uj;a nj hkdÈ l=i,;d
j¾Okh wfmalaId flf¾' tlsfkld iu. iqyoj lghq;= lrñka"
mßirhg yd jev f,dalhg wkq.; fjñka" úfõlh úfkdaofhka .;
lrñka iunr fm!reIhlska hqla; Wodr mqrjeishl= ùug wjYH ksmqK;d
<`.d lr .ekSug 4 fYa%Ksh .Ks;h fm<fmd; isiq orejkag WmldÍ jkq
±lSu iïmdol uKav,fha n,dfmdfrd;a;=jhs'

iïmdol uKav,h
x
mgqk

mßÉfþoh mdvu msgq wxlh

1 ixLHd - 1 1
2 tl;= lsÍu - 1 6
3 È. uekSu - 1 9
4 wvq lsÍu - 1 13
5 ixLHd rgd 15
6 .=K lsÍu - 1 16
7 Nd. 20
8 >k jia;= yd yev;, 24
9 ixLHd - 2 27
10 m%ia;dr - 1 30
11 fn§u - 1 33
12 mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 36
13 mßudj yd Odß;dj - 1 44
14 nr uekSu - 1 47
15 ÈYd 51
16 tl;= lsÍu - 2 54
17 ld,h - 1 57
18 wvq lsÍu - 2 59
19 uqo,a - 1 61
xi
20 .=K lsÍu - 2 67
21 È. uekSu - 2 71
22 ld,h - 2 73
23 fn§u - 2 76
24 mqkÍlaIKh - fojk jdrh 81
25 ixLHd - 3 90
26 tl;= lsÍu - 3 92
27 nr uekSu - 2 95
28 wvq lsÍu - 3 99
29 mßudj yd Odß;dj - 2 101
30 .=K lsÍu - 3 103
31 fn§u - 3 105
32 frdau ixLHdxl 108
33 m%ia;dr - 2 109
34 uqo,a - 2 111
35 yev yd wjldYh 115
36 mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 118
37 mqkÍlaIKh - jir wjidk 127
weuqKqï

xii
ixLHd - 1 1
1 ysia;eka iïmQ¾K lrkak' ixLHd lshjkak'
(1) 99 100 103 106
(2) 234 236 240
(3) 372 376 379
(4) 499 503 507
(5) 601 604 607

728
...... 968
...... ......
(6) 729 (7) (8) ...... (9) (10) 994
......
...... ...... ......
...... ...... 983 995
......
...... ......
...... ...... ...... ......
......
...... ...... ......
...... 973 ......
...... ...... ......
...... ...... ......
...... ......
851
...... 979
......
850
...... ......

2 j.=j iïmQ¾K lrkak'


ixLHdj ixLHd kduh
99 wkQ kjh
foishh
307
444
mkaish ;sy
kjish kjh
3 my; oelafjk ixLHdj, ixLHd kduh ,shkak'
(1) 500 - ............................. (4) 800 - .............................
(2) 600 - ............................. (5) 900 - .............................
(3) 700 - .............................
1
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd - 1 1
4 háka bß we`È ixLHdfõ ixLHd kduh ,shkak'
(1) úch úoHd,fha m%d:ñl wxYfha uq¿ isiqka .Kk 856ls'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
(2) úlsKSug f.kd ì;a;rj,ska" ì;a;r 150la ì`§ ;snqKs'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
(3) lïy,l i`ÿod Èk ksmojQ uq¿ mdjyka .Kk 249ls'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
(4) 4 fY%aKsfha isiqkag fnod §u i`oyd f.fkk ,o .Ks;h fm<fmd;a
.Kk 509ls'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
(5) jy,h fiú,s lsÍug f.kd W¿ leg .Kk 375ls'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''

5 j.=fõ ysia;eka mqrjkak'


ixLHdj b,lalu b,lalu msysá b,lalfuka
ia:dkh ±lafjk w.h
236 6 tlia:dkh 6
743 4 40
370 oyhia:dkh
505 0 0
837 ishhia:dkh
900 9

6 ms<s;=re ,shkak'
(1) ishhia:dkh 4" oyhia:dkh 7 iy tlia:dkh 5 jk f,i b,lalï
msysgk ixLHdj l=ula o@
(2) tlia:dkh 0" ishhia:dkh 3 iy oyhia:dkh 6 jk f,i b,lalï
msysgk ixLHdj l=ula o@
(3) oyhia:dkh 0" tlia:dkh 0 iy ishhia:dkh 7 jk f,i b,lalï
msysgk ixLHdj l=ula o@
(4) ishhia:dkh 9" tlia:dkh 9 iy oyhia:dkh 0 jk f,i b,lalï
msysgk ixLHdj l=ula o@
2
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd - 1 1
7 .Kl rduqfõ ksrEms; ixLHdj ,shkak'
WodyrKh (- (1)

is o t is o t
2 3 4
................. .................

(2) (3)

is o t is o t

................. .................

3
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd - 1 1
(4) (5)

is o t is o t

................. .................

8 ixLHd ySm;a u.ska ksrEms; ixLHdj ,shkak'


WodyrKh (-

(1) 1 0 0 (2) 8 0 0
3 0 0
5 0 6 0
7 0
2
2
372
.......................... .......................... ..........................

(3) 7 0 0 (4) 9 0 0 (5) 9 0 0


3 8 9 0
9
.......................... .......................... ..........................

4
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd - 1 1
i;shla ;=< § fjf<`oi,l wf,ú jQ mqj;am;a ms<sn`o
9
f;dr;=re my; ±lafõ'
udOHh mqj;am;a
.Kk
isxy, 987
fou< 789
bx.%Sis 798

(1) jeäfhka u wf,ú ù we;af;a l=uk udOH mqj;am;a o@ tu ixLHdj


lSh o@
(2) wvqfjka u wf,ú ù we;af;a l=uk udOH mqj;am;a o@ tu ixLHdj
lSh o@
(3) udOH ;=fkka u úlsKS we;s mqj;am;a jeä u ixLHdfõ isg wvq u
ixLHdj f;la mámdáhg ,shkak'

5 1 9 4 8 3
10
7 0 6

(1) tla tla fldgqfõ we;s b,lalï ;=ku Ndú;fhka iEÈh yels úYd,
u ixLHd fjk fjk u ,shkak'

(2) ,shk ,o ixLHd ;=k l=vd u ixLHdfõ isg úYd, u ixLHdj f;la
mámdáhg ,shkak'

(3) tla tla fldgqfõ we;s b,lalï ;=ku Ndú;fhka iEÈh yels
l=vd u ixLHd fjk fjk u ,shkak'

(4) ,shk ,o ixLHd ;=k úYd, u ixLHdfõ isg l=vd u ixLHdj f;la
mámdáhg ,shkak'

5
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
tl;= lsÍu - 1 2
1 tlia:dkfha isg oyhia:dkhg f.k hñka tl;= lrkak'
ishfha tajd oyfha tajd tflaa tajd

WodyrKh (-
is o t
1
1 3 7
+ 2 1 8
3 5 5

(1) (2) (3) (4) (5)


1 3 3 4 1 8 2 2 5 1 0 4 3 4 8
+2 4 8 +3 1 8 +4 4 6 +5 3 9 +3 0 2

(6) (7) (8) (9) (10)


6 5 7 6 0 5 5 2 6 4 5 8 8 2 9
+1 3 5 +3 0 8 +2 4 4 +2 2 3 + 3 5

fldä foflka jrlg tla ixLHdj ne.ska f.k tajd


2
tl;= lrkak' tjeks .Kka 8la idokak'
WodyrKh (-

147 409 is o t
509 317 3 8
356 38 + 3 5 6
3 9 4

6
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
tl;= lsÍu - 1 2
01
3 oyhia:dkfha isg ishhia:dkhg f.k hñka tl;=
lrkak'
ishfha tajd oyfha tajd tflaa tajd

WodyrKh (-
is o t
1
2 5 3
+1 7 5
4 2 8

(1) (2) (3) (4)


4 5 3 5 7 9 3 7 8 5 9 3
+2 9 5 +1 5 0 +4 3 1 +3 2 2

(5) (6) (7) (8)


5 6 0 2 7 3 4 4 0 5 7 4
+3 7 0 +3 8 6 +3 8 5 +2 7 2

fnda;,a mylg oud we;s mn¿ ms<sn`o f;dr;=re my;


4
±lafõ'
r;= ks,a fld< ly oï
84 281 333 590 325

(1) r;= iy ks,a mn¿j, tl;=j lSh o@


(2) ly mn¿ fnda;,hg oï mn¿ ±uQ úg ly mn¿ fnda;,fha we;s
uq¿ mn¿ .Kk lSh o@
(3) fld< iy ks,a mn¿j, tl;=j r;= iy ly mn¿j, tl;=jg
jvd jeä o@ wvq o@
7
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
tl;= lsÍu - 1 2
5 tl;= lrkak'
(1) (2) (3) (4)
1 1 3 4 5 8 4 0 4 6 0 3
+2 4 7 +2 6 0 +2 5 8 +3 0 9

(5) (6) (7) (8)


5 2 3 5 1 6 2 5 6 6 3 3
+2 9 4 +3 6 6 +3 7 1 +2 8 6

(9) (10) (11) (12)


7 4 6 4 2 5 9 8 7 3 4
+ 2 5 +1 9 7 + 7 0 +1 9 0

6 j.ka;s ,shd .eg¨ úi`okak'

(1) tla .ilska mqjla f.ä 475la o ;j;a .ilska mqjla f.ä 341la
o lvk ,È' lvk ,o uq¿ mqjla f.ä .Kk lSh o@
(2) 3 fY%aKsfha isiqyq 278la o 4 fY%aKsfha isiqyq 281la o isá;s' fY%aKs
fofla u isák uq¿ isiqka .Kk lSh o@
(3) mqia;ld,hl fmd;a rdlalhl fmd;aa 605la ;snqKs' tys ;j fmd;a
185la ;nk ,È' ±ka rdlalfha we;s uq¿ fmd;a .Kk lSh o@
(4) tla fldaÉÑ fmÜáhl u.Ska 178la o ;j;a fldaÉÑ fmÜáhl
u.Ska 118la o isá;a kï fmÜá fofla u isák u.Ska .Kk
lSh o@
(5) wU f.dvl wuq wU f.ä 480la o bÿKq wU f.ä 168la o we;'
tys we;s uq¿ wU f.ä .Kk lSh o@
8
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
È. uekSu - 1 3
fïjdfha È.
ukskafka fldfydu o@

ógrhg jvd wvq È.la uekSug fikaáógrh fhdod .ksuq'

fikaáógrh i`oyd jk iïu; ixfla;h cm fõ'

1 È. fldmuK ±hs is;uq' is;+ È. ksjerÈ ±hs uek n,uq'


is;+ È. ienE È.
ukskq ,nk È. ^wdikak ^wdikak
fikaáógrhg& fikaáógrhg&
.Ks;h fm<fmdf;a È. ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''
mekaif,a È. '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''
.=re fïifha m<, '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''

9
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
È. uekSu - 1 3
2 .=re fïih u; øjH lsysmhla ;nd we;s wdldrh
rEmfha ±lafõ' øjH w;r ÿr ;s;a bß Èf.a fldaÿj ;nd
fikaáógrj,ska uek ,shkak'
6 cm

1m

100 cm

ógrhg fikaáógr 100ls'


1 m = 100 cm

10
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
È. uekSu - 1 3
3 fikaáógrj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 3 m = 300 cm

(1) 3 m = .............. (4) 10 m = ..............


(2) 5 m = .............. (5) 15 m = ..............
(3) 7 m = .............. (6) 17 m = ..............

4 ógrj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 500 cm = 5 m

(1) 300 cm = .............. (4) 1000 cm = ..............


(2) 600 cm = .............. (5) 1200 cm = ..............
(3) 800 cm = .............. (6) 1600 cm = ..............

5 j.=fõ ysia;eka mqrjkak'


ógr (m) fikaáógr (cm)

1m ................

.......... 500 cm

9m ................

.......... 1100 cm

13 m ................

.......... 1800 cm

11
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
È. uekSu - 1 3
mdif,a we;s ia:dk$øjH lsysmhla f;dard f.k tajdfha
6
È. ógrj,ska yd fikaáógrj,ska uek j.=j mqrjkak'
ukskq ,nk È. ógr yd fikaáógr
fikaáógr
^1& .=re fïifha È. 1 m 22 cm 122 cm

^2& mdi,a f.dvke.s,af,a m<,

^3& .=re fïifha Wi

^4&

^5&

^6&

7 fikaáógrj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 3 m 20 cm = 320 cm

(1) 1 m 60 cm = .............. (4) 8 m 7 cm = ..............


(2) 4 m 75 cm = .............. (5) 9 m 50 cm = ..............
(3) 5 m 50 cm = .............. (6) 12 m 5 cm = ..............

8 ógr yd fikaáógrj,ska ,shkak'


WodyrKh (- 370 cm = 3 m 70 cm

(1) 450 cm = .................... (4) 625 cm = ....................


(2) 308 cm = .................... (5) 1070 cm = ....................
(3) 270 cm = .................... (6) 775 cm = ....................

12
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
wvq lsÍu - 1 4
01
1 wvq lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5)


2 4 3 9 2 8 4 5 7 6
−1 2 −1 5 −2 0 −2 5 −5 0

(6) (7) (8) (9) (10)


8 0 5 8 9 4 9 7 8 9
−3 0 −2 8 −4 2 −7 2 − 3


fldgqfõ we;s ´kE u ixLHdjlska rjqfï we;s ´kE u

2
ixLHdjla wvq lr ms<s;=r ,nd .kak' ^tjeks .Kka 5la
idokak'&
WodyrKh (-
o t
57 30 5 6 8
99 −2 3
76 23 12
68 51 4 5

3 yryg yd my<g wvq lr ms<s;=r ,nd .kak'

WodyrKh (-
94 − 20 = ^1& 79 − 27 =
7 4

−5 2 − 3 0
2 2

13
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
wvq lsÍu - 1 4
^2& 48 − 24 = ^3& 84 − = 4 3

−1 1 − 2 1

^4& ^5& 89 − 42 =
93 − = 3 3

− 2 1 −2 0

4 j.ka;s ,shd .eg¨ úi`okak'

(1) mka;shl isá isiqka 45 fokdf.ka 12 fofkla l%Svd msáhg .shy'


mka;sfha ±ka isák isiqka .Kk lSh o@
(2) w;a;l msms u,a .Kk 34ls' thska u,a 24la lvd .kq ,eìKs kï
w;af;a b;=re u,a .Kk lSh o@
(3) bvul isgqúh yels fmd,a me< ixLHdj 98ls' ±kg me< 53la
isgqjd we;' ;j me< lShla isgqúh yels o@
(4) fnda;,hl fgd*s 89la ;snqKs' <uhskag fnod ÿka miq tys 37la
b;=re úh' fnod ÿka fgd*s .Kk lSh o@
(5) tl u,a,l mqjla f.ä 96ls' ;j;a u,a,l mqjla f.ä 72ls' u¨
foflys we;s mqjla f.ä .Kk w;r fjki lSh o@
(6) Yd,djl ;nd we;s mqgq .Kk 45ls' tys ;eìh yels uq¿ mqgq .Kk
96ls' ;j mqgq lShla ;eìh yels o@

14
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd rgd 5
01
1 rgdj y`ÿkd f.k ysia;ekaj,g .e<fmk ixLHd ,shkak'
(1) 20, 22, 24, ........., ........., .........

(2) 1, 6, 11, 16, ........., ........., ........., .........

(3) 33, 43, 53, 63, ........., ........., ........., .........

(4) ........., ........., ........., 79, 81, 83, .........

(5) ........., ........., ........., ........., ........., 45, 50, 55

(6) ........., ........., ........., ........., 46, 56, 66, .........

2 rgdj wkqj ysia;ekaj,g .e<fmk ixLHd ,shkak'


(1) 2, 5, 8, ........., ........., .........

(2) 83, 86, 89, ........., ........., .........

(3) ........., ........., ........., 25, 28, 31

(4) ........., ........., 51, 54, 57, .........


(5) ........., ........., 94, 97, 100, ........., .........

3 rgdj y`ÿkd f.k ysia;eka iïmQ¾K lrkak'


(1) 2, 6, 10, ........., ........., .........

(2) 43, 47, 51, ........., ........., .........

(3) ........., ........., 27, 31, 35, .........

(4) ........., 67, 71, 75, ........., .........

(5) ........., ........., ........., 99, 103, 107

15
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 1 6
foflka .=K lruq'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
1 4 1 4
« 2
« 2 8 m<uqj 4, 2ka .=K lr we;'
2 8 2 0 fojkqj 10, 2ka .=K lr we;'
2 8 B<`.g 8 yd 20 tl;= lr we;'

1 foflka .=K lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5)


2 4 3 2 2 0 4 3 5 1
« 2 « 2 « 2 « 2 « 2

WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
3 8 3 8
« 2
« 2 1 6 m<uqj 8, 2ka .=K lr we;'
7 6 6 0 fojkqj 30, 2ka .=K lr we;'
1 7 6 B<`.g 16 yd 60 tl;= lr we;'

2 foflka .=K lrkak'


(1) (2) (3) (4) (5)
2 9 3 5 3 7 4 6 4 8
« 2 « 2 « 2 « 2 « 2

16
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 1 6
01
(6) (7) (8) (9) (10)
6 8 7 5 8 8 9 7 9 9
« 2 « 2 « 2 « 2 « 2

3 .eg¨ úi`okak'
(1) ;E.s md¾i,hlg fmd;a folla ne.ska oukq ,efí' tjeks ;E.s
md¾i,a 42la i`oyd wjYH fmd;a ixLHdj lSh o@
(2) tl lKqjl ne¨ka fol ne.ska lKq 18l ne¨ka lShla t,a,sh
yels o@
(3) <uhska 49la i`oyd mekai,a fol ne.ska §ug wjYH mekai,a
.Kk lSh o@
(4) l%Svd W;aijhl § tla lKqjlg fldä fol ne.ska .eg .eish
hq;=j we;' lKq 30la i`oyd wjYH fldä .Kk lSh o@

4 .=Ks;hg .e<fmk ms<s;=r hd lrkak'

(1) 5«5 40 (6) 2« 5 45

(2) 1« 5 15 (7) 7« 5 35

(3) 8« 5 25 (8) 4« 5 50

(4) 3« 5 30 (9) 9«5 10

(5) 6« 5 5 (10) 10 « 5 20

17
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 1 6
mfyka .=K lruq'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
3 6 3 6
« 5 « 5
3 0 m<uqj 6, 5ka .=K lr we;'
1 8 0 1 5 0 fojkqj 30, 5ka .=K lr we;'
3 1 8 0 B<`.g 30 yd 150 tl;= lr we;'

5 mfyka .=K lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5)


2 8 6 7 4 3 1 6 2 4
« 5 « 5 « 5 « 5 « 5

(6) (7) (8) (9) (10)


2 2 7 0 3 5 2 0 8 9
« 5 « 5 « 5 « 5 « 5

6 .eg¨ úi`okak'

(1) mka;shl <uhska 25 ne.ska jQ mka;s myla we;' mka;s mfya isák
uq¿ <uhska ixLHdj lSh o@
(2) fmÜáhl mekai,a 36la we;' tjeks fmÜá myl we;s mekai,a
.Kk lSh o@
(3) tla fmÜáhl ìialÜ melÜ my ne.ska fmÜá 29l we;s ìialÜ
melÜ .Kk lSh o@
(4) mn¿ ud,hla iE§ug mn¿ 50la wjYH fõ' tjeks ud, myla
iE§ug wjYH uq¿ mn¿ .Kk lSh o@

18
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 1 6
01
oyfhka .=K lruq'

WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
2 3 2 3
1 « 0
«1 0 3 0 m<uqj 3, 10ka .=K lr we;'
2 3 0 2 0 0 fojkqj 20, 10ka .=K lr we;'
3 2 3 0 B<`.g 30 yd 200 tl;= lr we;'

7 .=K lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5) (6)
6 4 8 7 4 0 3 9 2 0 2 4
«1 0 «1 0 «1 0 «1 0 «1 0 «1 0

8 .eg¨ úi`okak'
(1) mdi,a nia r:hl <uhska 48lg .uka l< yels h' tjeks nia r:
foll .uka l< yels uq¿ <uhska m%udKh fldmuK o@
(2) fmÜáhlg fmd;a 12la ±ñh yels h' tjeks fmÜá mylg ±ñh
yels fmd;a .Kk lSh o@
(3) tla melÜgqjl fgd*s 15la we;' tjeks melÜ oyhl we;s fgd*s
.Kk lSh o@
(4) frda.sfhl= i`oyd Èklg fnfy;a .=,s myla fokq ,efí' Èk 60la
.; jk úg frda.shdg fok ,o fnfy;a .=,s .Kk lSh o@
(5) tla fmÜáhl nksia oyhls' tjeks fmÜá 75la mdi,g ,enqKs
kï ,enqKq nksia m%udKh fldmuK o@
19
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
Nd. 7
1
1 § we;s rEmj, nd.hla ^ 2 & mdg lrkak'

(1) (2) (3)

(4) (5)

2 nd.hla mdg lr we;s rEm háka bß w`Èkak'

(1) (2) (3) (4)

(5) (6) (7) (8)

3 § we;s yevj, nd.hla ^ 12 & mdg lrkak'

(1) (2) (3) (4)

20
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
Nd. 7
01
1
4 § we;s rEmj, ld,la ^ 4 & mdg lrkak'

(1) (2) (3) (4)

(5) (6) (7)

5 ld,la mdg lr we;s rEmhg háka brla w`Èkak'

(1) (2) (3) (4)

(5) (6) (7)

6 rEmfha mdg l< fldgfika ±lafjk Nd.h ,shkak'

(1) (2) (3) (4)

(5) (6) (7) (8)

21
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
Nd. 7
7 øjH iuQyhlska nd.h y`ÿkd .ksuq'

my; rEmfha wU f.ä 10la we;' wU f.dfvka nd.hla ^ 1


2 & bÿKq
wU fõ' bÿKq wU f.ä .Kk 5ls'

(1) fnda, 8ka 1


2 l fnda, lSh o@

1
(2) u,a 18ka 2 l u,a lSh o@

8 øjH iuQyhlska ld, y`ÿkd .ksuq'


1
fnd;a;ï 12ka ld,la ^ 4 & r;= mdg fnd;a;ï fõ' r;= mdg fnd;a;ï
.Kk 3ls'

22
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
Nd. 7
01
1
(1) fnda, 8ka 4 l fnda, lSh o@

1
(2) weK 16ka 4 l weK lSh o@

(3) r;= mdg mn¿ .Kk uq¿ mn¿ .Kkska


fldmuK Nd.hla o@

(4) fld< mdg mn¿ .Kk uq¿ mn¿ .Kkska


fldmuK Nd.hla o@

23
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
>k jia;= yd yev;, 8

;s;a fol" fldaÿj ;nd


hd lruq o@ tfyu wekafod;a
th ir, f¾Ldjla

1 ;s;a hd lrñka ir, f¾Ld w`Èkak'


B

(1) A yd B

(2) B yd C
A C
(3) C yd D

(4) D yd A

(5) A yd C

(6) B yd D

24
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
>k jia;= yd yev;, 8
01
2 fldgq .Kka lr yev w`Èkak'
(1) fldgq 4la È. fldgq 4la m<, fldgq .Kka lr,d
iup;=ri%hla w`Èkak' yev w`Èuq'
(2) fldgq 8la È. fldgq 5la m<,
RcqfldaKdi%hla w`Èkak'

>k jia;=j, bÈß fmkqu" me;s fmkqu iy ie,eiau y`ÿkd


.ksuq'
by<ska ^ie,eiau& by<ska ^ie,eiau&

me;s fmkqu me;s fmkqu

bÈß fmkqu bÈß fmkqu


bÈß fmkqu
bÈß fmkqu
me;s fmkqu
me;s fmkqu

ie,eiau
ie,eiau

my; >k jia;=j, bÈß fmkqu" me;s fmkqu iy ie,eiau


3
B;,j,g wod< ysia;ekaj, ksjerÈj ,shkak'

(1)

25
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
>k jia;= yd yev;, 8

(2)

rEm n,d bÈß fmkqu" me;s fmkqu yd ie,eiau ±laùug


4
wod< bx.%Sis wl=re j.=fõ ,shkak'

Z
A
P R Y
B
C X

(1) (2) (3)

rEmh ie,eiau me;s fmkqu bÈß fmkqu


(1) A
(2)
(3)

26
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd - 2 9
01
999g 1la jeä ixLHdj
999 + 1 = 1000 - oyi ^ody&
1000 - oyi
2000 - fooyi
3000 - ;=kaoyi
4000 - ydroyi

1 ixLHd kduh ,shkak'


(1) 5000 = ............................ (4) 8000 = ............................
(2) 6000 = ............................ (5) 9000 = ............................
(3) 7000 = ............................

ysia;eka iïmQ¾K lrkak'
2
ixLHdj ixLHd kduh

3248 .............................................................

4120 .............................................................

................ y;aoyia ;=kaish ;sia tl

6050 .............................................................

................ wgoyia ydrish ye;a;E y;

9990 .............................................................

3 háka brla we`È ixLHdfõ ixLHd kduh ,shkak'


(1) mD;=.SiSka ,xldjg meñKsfha l%s'j' 1505 § h'
(2) msÿre;,d., lkafoa Wi óg¾ 2524ls'
(3) mdi,a isiqkag fnod §u i`oyd wNHdi fmd;a 2810la f.fkk ,È'
(4) kdgHhla keröu i`oyd Èk folla ;=< úlsKS we;s álÜ m;a
ixLHdj 3100ls'
(5) .fvd,a lïy,l i;shla ;=< ksmojk ,o .fvd,a m%udKh
6842ls'
27
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd - 2 9
.Kl rduqfjka ksrEmKh jk ixLHdfõ ixLHdxlh yd
4
ixLHd kduh ,shkak'

(1) (2) (3)

od is o t od is o t od is o t

(4) (5) (6)

od is o t od is o t od is o t

5 ysia;eka mqrjkak'
ixLHdj b,lalu b,lalu msysá ia:dkh b,lalu
olajk w.h

1273 2 ishhia:dkh 200

2640 2 ................................. ....................

5462 .................... oyhia:dkh ....................

7023 3 ................................. ....................

9991 .................... tlia:dkh ....................

5016 0 ................................. ....................

9999 .................... oyiia:dkh ....................


28
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd - 2 9
01
6 rjqu ;=< we;s b,lalï ish,a, Ndú;fhka b,lalï
y;f¾ ixLHd myla j.=j ;=< ,shd j.=j iïmQ¾K lrkak'


5
7
0 2

ixLHdj ia:dkh wkqj b,lalu b,lalfuka


±lafjk w.h

5207 ishhia:dkfha b,lalu 2 200

.................... tlia:dkfha b,lalu ........ ....................

.................... oyhia:dkfha b,lalu ........ ....................

.................... oyiia:dkfha b,lalu ........ ....................

.................... oyhia:dkfha b,lalu ........ ....................

7 úysÿjd ,shkak'
WodyrKh (- 1675 = 1000 + 600 + 70 + 5

(1) 3426 = ......................................................................

(2) 5059 = ......................................................................


(3) 7824 = ......................................................................

(4) 8203 = ......................................................................

(5) 9470 = ......................................................................

(6) 9090 = ......................................................................



29
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
m%ia;dr - 1 10
1 mqj;am;a wf,ú i,l Èkl § úl=Kk ,o mqj;am;a
ms<sn`o f;dr;=re my; j.=fõ ±lafõ'
mqj;am; úl=Kk ,o mqj;am;a .Kk
ñysß 10
iqr; 8
Èh; 7
Èuq;= 2
kqjK 8

• by; f;dr;=re ;Sr m%ia;drhlska ksrEmKh lruq'


12 úl=KQ mqj;am;a
11
10
úl=KQ mqj;am;a .Kk

9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
ñysß iqr; Èh; Èuq;= kqjK
mqj;am;

• ;Sr m%ia;drh weiqfrka my; m%Yakj,g ms<s;=re ,shkak'


(1) jeä u m%udKhla úl=Kk ,o mqj;am; l=ula o@
(2) wvq u m%udKhla úl=Kk ,o mqj;am; l=ula o@
(3) iudk m%udKj,ska úl=Kd we;s mqj;am;a fudkjd o@
(4) Èuq;= mqj;am;g jvd iqr; mqj;am;a lShla jeäfhka úlsKS ;sfí o@
(5) ñysß mqj;am;g jvd iqr; mqj;am;a lShla wvqfjka úlsKS ;sfí o@

30
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
m%ia;dr - 1 10
01

mka;shl ckjdß" fmnrjdß" ud¾;= iy wfm%a,a udij,
2
bmÿKq <uhska ms<sn`o f;dr;=re my; rEmfhka ±lafõ'
th weiqfrka my; j.=j mqrjkak'
uu ud¾;=
uu wfma%,a
uu ud¾;=
uu ckjdß

uu fmnrjdß uu ckjdß

uu ckjdß uu ud¾;=

uu ud¾;= uu wfma%,a

uu fmnrjdß uu fmnrjdß

uu ud¾;=

uu ud¾;= uu ckjdß uu wfma%,a


uu wfma%,a

uu fmnrjdß
uu fmnrjdß uu ud¾;=
uu wfma%,a

uu ud¾;=
uu wfma%,a bmÿKq jd¾;d <uhska
udih l< whqre .Kk
ckjdß 5
uu ckjdß
uu ud¾;= fmnrjdß
ud¾;=
wfma%,a
31
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
m%ia;dr - 1 10
• j.=j weiqfrka my; ±lafjk ;Sr m%ia;drh iïmQ¾K lrkak'

tla tla udij, bmÿKq <uhs

10
9
8
<uhska .Kk

7
6
5
4
3
2
1
0
fmnrjdß

wfm%a,a
ud¾;=
ckjdß

udih

• ;Sr m%ia;drh weiqfrka my; m%Yakj,g ms<s;=re ,shkak'

(1) jeä u <uhska .Kkla bm§ we;s udih l=ula o@


(2) wfma%,a udifha bm§ we;s <uhska .Kk lSh o@
(3) iudk <uhska .Kkla bm§ we;s udi fudkjd o@
(4) wfm%a,a udihg jvd ud¾;= udifha bm§ we;s <uhska .Kk lSh o@

32
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 1 11
01
foflka fnouq'
WodyrKh (- 26" foflka fnouq' tkï 26 ÷ 2

u;lhs fka o@ Tõ" fyd`og


u;lhs'

2 26 13
2 26
2
06
6
0
26 ÷ 2 =13 hs

1 2ka fnokak'
(1) 2 12 (2) 2 28 (3) 2 60 (4) 2 80
WodyrKh (- 29" foflka fnouq' tkï 29 ÷ 2

2 29 14
2 29
2
09
8
1
29 ÷ 2 =14 b;=re 1hs


2 2ka fnokak'
(1) 2 25 (2) 2 43 (3) 2 89 (4) 2 67

33
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 1 11
WodyrKh (- 38" foflka fnouq' tkï 38 ÷ 2

2 38 19
2 38
2
18
18
0
38 ÷ 2 =19 hs

3 2ka fnokak'
(1) 2 17 (3) 46 ÷ 2 (5) 86 ÷ 2
(2) 2 30 (4) 50 ÷ 2 (6) 95 ÷ 2

WodyrKh
(- 249" foflka fnouq' tkï 249 ÷ 2
ixLHdj f,dl= jqKdg
fnokak yß myiqhs'
Thd lshk foa
yßhg u yß

124
2 249
2
04
4
09
8
1
249 ÷ 2 = 124 b;=re 1 hs

4 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'



(1) 328 ÷ 2 (3) 649 ÷ 2
(2) 540 ÷ 2 (4) 725 ÷ 2
34
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 1 11
01
(- 706" foflka fnouq' tkï 706 ÷ 2
WodyrKh
353
2 706
6
10
10
06
6
0
706 ÷ 2 = 353 hs

5 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'


(1) 102 ÷ 2
(2) 304 ÷ 2 (3) 508 ÷ 2
WodyrKh (- 804" foflka fnouq' tkï 804 ÷ 2
402
2 804
8
00
0
04
4
0
804 ÷ 2 = 402 hs

6 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=re imhkak'


(1) 204 ÷ 2
(2) 602 ÷ 2 (3) 408 ÷ 2
7 .eg¨ úi`okak'
(1) iykdOdr ,nd §u i`oyd iSks melÜ 300la ,enqKs' tla iykdOdr
u,a,lg iSks melÜ 2 ne.ska u¨ lShlg ±ñh yels o@
(2) fmd,a f.ä 608la iudkj f.dvj,a follg fjka lf<a kï tla
f.dvl we;s fmd,a f.ä .Kk lSh o@
(3) mdi,l iEu isiqfjl=g u fol ne.ska ,nd §ug l;kaor fmd;a
970la mß;Hd. lrkq ,eìKs kï mdif,a isák isiqka ixLHdj
lSh o@
35
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
1 (1) rjqu ;=< we;s b,lalï ish,a, u Ndú; lr b,lalï ;=fka
ixLHd 3la ,shkak'

9 7
6
(2) Tn ,shQ ixLHd l=vd u ixLHdfõ isg úYd, u ixLHdj
f;la wkqms<sfj<ska ,shkak'
(3) tajdfha ixLHd kdu ,shkak'
(4) b,lalï ;=k Ndú; lr 700;a 800;a w;r ixLHdjla ,shkak'

2 .Kl rduqfõ ksrEms; ixLHdj ,shd" th úysÿjd ,shkak'


WodyrKh (-
(1)

is o t is o t
142
........... ........... 40 + ......
100 + ........ 2 ........... ........... + ........ + ......

(2) (3)

is o t is o t
........... ........... + ........ + ...... ........... ........... + ........ + ......

36
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
01
(4) (5)

is o t is o t

........... ........... + ........ + ...... ........... ........... + ........ + ......

3 ysia;eka mqrjkak'
ixLHdj b,lalu b,lalfuka ksrEms;
w.h
154 4
843 4
467 4
908 9
692 9
519 9
mdi,l isiqkaf.ka ;uka jvd;a u leu;s l%Svdj ms<sn`o
4
úuik ,ÿj my; f;dr;=re ,enqKs'
leu;s l%Svdj isiqka ixLHdj
fpia 275
l%slÜ 725
t,af,a 572
(1) jeä u isiqka ixLHdjla leu;s l%Svdj l=ula o@ tu isiqka ixLHdj
lSh o@
(2) wvq u isiqka ixLHdjla leu;s l%Svdj l=ula o@ tu isiqka ixLHdj
lSh o@
(3) isiqka ixLHd" wvq u ixLHdfõ isg jeä u ixLHdj f;la mámdáhg
,shkak'
37
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
5 tl;= lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
1 1 2 5 1 6 5 2 3 4 0 4 6 0 3
+2 4 7 +3 6 6 +2 9 4 +2 5 8 +3 0 9

6 .eg¨ úi`okak'
(1) fld<U isg uykqjr yryd nÿ,a, n,d hk úfYAI YS>%.dó ÿïßhl
uykqjrg hk u.Syq 216la o nÿ,a,g hk u.Syq 415la o isá;s'
ÿïßfha .uka lrk uq¿ u.Ska .Kk lSh o@

(2) ud <`. uqoaor 450la ;snqKs' ;d;a;d ug ;j uqoaor 365la ÿkafka h'
±ka ud <`. we;s uq¿ uqoaor .Kk fldmuK o@

7 fikaáógrj,ska ,shkak'
(1) 1 m (2) 4 m (3) 6 m (4) 8 m 60 cm (5) 9 m 50 cm

8 ógr yd fikaáógrj,ska ,shkak'


(1) 200 cm (2) 334 cm (3) 550 cm (4) 795 cm (5) 902 cm

9 wvq lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
5 4 9 8 7 6 9 9 8 7
−2 0 −5 5 −3 4 −7 9 −5 4

38
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
01
10 .eg¨ úi`okak'
(1) ud <`. fjr¿ f.ä 78la ;snqKs' bka fjr¿ f.ä 35la hy¿jdg
ÿkafka kï ud <`. b;=re jk fjr¿ f.ä .Kk lSh o@
(2) ksmqks <`. fnd;a;ï 68la we;' .hks <`. fnd;a;ï 45la we;'
.hksg jvd ksmqks <`. we;s fnd;a;ï .Kk lSh o@
(3) mdg fmÜáhl ñ, remsh,a 95ls' ud <`. remsh,a 54la we;' mdg
fmÜáhla ñ, § .ekSu i`oyd ;j fldmuK uqo,la ug wjYH o@

11 rgdj y`ÿkdf.k ysia;ekg .e<fmk ixLHd ,shkak'

(1) 19 21 23 ....... ....... ....... ....... ....... ....... .......

(2) 64 74 84 ....... ....... ....... ....... ....... ....... .......

(3) ....... ....... .......


11 14 17 ....... ....... ....... .......

(4) ....... ....... .......


48 53 58 ....... ....... ....... .......

(5) ....... ....... ....... ....... ....... ....... .......


34 38 42

12 .=K lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5) (6)
6 4 8 7 4 1 3 9 2 0 7 5
« 2 « 2 « 5 « 5 «1 0 «1 0

39
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
13 .eg¨ úi`okak'
(1) jÜáhl u,a 35la we;' tjeks u,a jÜá foll we;s uq¿ u,a m%udKh
fldmuK o@

(2) ;E.s md¾i,hl fmd;a 5 ne.ska wiqrd we;' tjeks md¾i,a 24l we;s
fmd;a .Kk lSh o@

(3) fgd*s 48 ne.ska weiqrE fnda;,a 10l we;s fgd*s m%udKh


fldmuK o@

(4) tla wfhl=g mdka nd.h ne.ska mdka f.ä 26la lS fofkl=g
m%udKj;a fõ o@

1
14 my; tla tla rEmfha 2 la mdg lrkak'

(1) (2) (3)

(4) (5)

40
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
01
1
15 my; tla tla rEmfha 4
la mdg lrkak'

(1) (2) (3)

(4) (5)

me;a;l È. fldgq 10la jQ iup;=ri%hla we`o ly mdáka


16 mdg lrkak'

fldgq 8la È." fldgq 5la m<, RcqfldaKdi%hla we`o ks,a


17
mdáka mdg lrkak'
fmkajd we;s rEmfha bÈß fmkqu ly mdáka o" me;s fmkqu
18
r;= mdáka o" ie,eiau ks,a mdáka o mdg lrkak'


19 ixLHd kduh ,shkak'
(1) 1570 .....................................................................

(2) 2039 .....................................................................

(3) 5001 .....................................................................


41
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
20 háka bß we`È ixLHd kduhg wod< ixLHdxlh ,shkak'
(1) wfma rgg ksoyi ,enqfKa l%s'j' tlaoyia kjish y;<sia wg j¾Ifha
§ h'
(2) fmd,a j;a;lska tla Èkla ;=< fmd,a f.ä fooyia ;=kaish wgla
lvk ,È'
(3) wm mdif,a bf.kqu ,nk uq¿ YsIH ixLHdj ydroyia mkaish
úiaila fõ'

21 tla tla .Kl rduqfjka ksrEmKh jk ixLHdj ,shd tys


ixLHd kduh o ,shkak'
(1) (2) (3)

od is o t od is o t od is o t

(4) (5) (6)

od is o t od is o t od is o t

22 úysÿjd ,shkak'
(1) 1934 = .........................................................................
(2) 4023 = .........................................................................
(3) 6562 = .........................................................................
(4) 8105 = .........................................................................

42
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - m<uqjk jdrh 12
01
irU ixo¾Ykhl § isiqka me,`o isá f;dmams my; rEmfha
23
±lafõ'

(1) by; f;dr;=re weiqßka j.=j iïmQ¾K lrkak'


f;dmamsj, mdg f;dmams .Kk

(2) tu f;dr;=re ;Sr m%ia;drhlska olajkak'


(3) m%ia;drfha ±lafjk f;dr;=re úia;r flfrk j.ka;s 2la ,shkak'

24 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=re ,nd .kak'


(1) 482 ÷ 2 (2) 565 ÷ 2 (3) 685 ÷ 2 (4) 609 ÷ 2

25 .eg¨ úi`okak'
(1) tla lKqjlg fldä fol ne.ska fldä 296la .eg .eiSug wjYH
lKq .Kk lSh o@
(2) fgd*s 408la fnda;,a follg iudkj ouk ,È' tla fnda;,hlg
±uQ fgd*s .Kk lSh o@
43
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mßudj yd Odß;dj - 1 13
A Ndckfha ;sfnk
øj m%udKh fldmuK o@

,Sgr 1hs'
A 1l

B
B Ndckfha ;sfnk øj
? m%udKh ,Sgrhg jvd wvqhs'
tu øj m%udKh
ukskafka fldfydu o@

• l=vd øj m%udK ukskq ,nkafka ñ,s,Sgrj,sks'


• ñ,s,Sgr i`oyd ixfla;h ml fõ'

1l
500 ml 250 ml 100 ml

f;a yekaog w,a,k mSßis fldamamhg w,a,k isis,a îu fnda;,hg w,a,k øj


øj m%udKh 5 ml ls' øj m%udKh 200 ml ls' m%udKh 350 ml ls'

44
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mßudj yd Odß;dj - 1 13
01
1 my; olajd we;s øj m%udK weiqfrka § we;s j.=j iïmQ¾K
lrkak'
fmd,a f;,a
;Ska; c,h
f;a lsß .ï

200 ml ñ,s,Sgr 250 ml ñ,s,Sgr


800 975 ml 125 500 ml

øjh øj m%udKh
f;a ñ,s,Sgr 200 200 ml
;Ska;
lsß
fmd,a f;,a

c,h

my; ±lafjk Ndckj,g w,a,k c, m%udKh ñkqï


2
irdjlska uek ñ,s,Sgrj,ska ,shkak'
Ndckh c, m%udKh
mSßis fldamamh ñ,s,Sgr 200 200 ml
cEï fnda;,h ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''
fhda.Ü fldamamh ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''
j;=r fnda;,h ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''
ùÿrej ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''
.=re Wmfoia #- Èhr uekSu i`oyd ñkqï irdjla imhd .kak'

45
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mßudj yd Odß;dj - 1 13
3 (1) j.=fjys i`oyka n`ÿka imhd .kak' tu n`ÿkaj,g w,a,k øj
m%udK fldmuK ±hs is;d ,shkak'
(2) tla tla n`ÿkaj,g ±ñh yels c, m%udK fldmuK ±hs uek
j.=j iïmQ¾K lrkak'

is;+ øj mßudj ienE øj mßudj


n`ÿk
ñ,s,Sgr ml ñ,s,Sgr ml
^1& fldamamh
^2& l=vd îu fnda;,h
^3& lsß áka tl
^4& fmd,a lgqj
^5& .ï fnda;,h

,Sgr 1g ñ,s,Sgr 1000 hs'


1 l = 1000ml

4 ñ,s,Sgrj,ska ,shkak'
(1) 2 l = .................................. (3) 7 l = ..................................

(2) 5 l = .................................. (4) 9 l = ..................................

5 ,Sgrj,ska ,shkak'
(1) 1000 ml = ..................... (3) 6000 ml = .....................
(2) 3000 ml = ..................... (4) 8000 ml = .....................

6 ñ,s,Sgrj,ska ,shkak'
(1) 2 l 300 ml = .......................... (4) 6 l 900 ml = ..........................

(2) 5 l 100 ml = .......................... (5)7 l 95 ml = ..........................
(3) 5 l 5 ml = .......................... (6) 8 l 70 ml = ..........................
46
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
nr uekSu - 1 14
01
nr uekSu i`oyd fhdod .kakd ñkqï mä y`ÿkd .ksuq'

5g 10 g 20 g 50 g 100 g 200 g

500 g 1 kg 2 kg 5 kg

1 tla tla øjHfha nr iïu; ixfla;h fhdod ,shkak'

WodyrKh (- (1)

.a?ï 100
100 g .a?ï 250
..............
..............
(2) (3)

.a?ï 80 .a?ï 120


.............. ..............
47
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
nr uekSu - 1 14
tla tla ;rdÈfha we;s øjHj, nr m%udK wkqj j.=j
2
iïmQ¾K lrkak'
(1) (2)

(3) (4)

øjHh nr

^1& f;a fld< .a?ï 150 150 g

^2& tkid,a ............................. ............................

^3& mdka msá ............................. .............................

^4& mßmamq ............................. .............................

48
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
nr uekSu - 1 14
01
;rdÈj,ska ksrEmKh jk nr m%udK wkqj j.=j mqrjkak'
3
m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
(1) (2)

(3) (4)

øjHh nr

iy,a 2 kg 500 g

lrj,
...............................
w,
...............................
lv,
...............................

(1) jeä u nrla we;s øjHh l=ula o@ tys nr fldmuK o@


(2) lrj, melÜgqjg jvd lv, melÜgqfõ nr fldmuKlska jeä o@
(3) wvq u nrla we;s øjHh l=ula o@ tys nr fldmuK o@
49
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
nr uekSu - 1 14
lsf,da.a?ï tllg .a?ï odyla we;'
1 kg = 1000 g

4 .a?ïj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 3 kg = 3000 g (3) 5 kg = ...............................
(1) 6 kg = ............................... (4) 4 kg = ...............................
(2) 1 kg = ............................... (5) 7 kg = ...............................

5 lsf,da.a?ï yd .a?ïj,ska ,shkak'


WodyrKh (- 1100 g = 1 kg 100 g (3) 1500 g =.............................
(1) 1250 g = ............................... (4) 4750 g =.............................
(2) 3000 g = ............................... (5) 5200 g =.............................

6 .a?ïj,ska ,shkak'
WodyrKh (- 2 kg 50 g = 2050 g
2 kg la hkq 2000 g fõ' thg 50 g la tl;= l< úg ms<s;=r 2050 g fõ'
(1) 1 kg 400 g = ........................ (3) 4 kg 200 g = ......................
(2) 3 kg 75 g = ........................ (4) 1 kg 750 g = ......................

7 iudk nr m%udK hd lrkak'
3 kg 200 g
3 kg
1 kg 500 g
1600 g
3000 g
2000 g
1 kg 600 g
3200 g
2 kg
1500 g
50
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ÈYd 15
01
m%Odk ÈYd y`ÿkd .ksuq'
W;=r

niakdysr kef.kysr

ol=K

1 my; rEmh foi n,d m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'

(1) ksjig W;=re ÈYdfjka msysgd we;af;a l=ula o@


(2) ksjig ol=Kq foiska msysgd we;af;a l=ula o@
(3) ksjig kef.kysr ÈYdfjka msysgd we;af;a l=ula o@
(4) u,a md;a;shg kef.kysr ÈYdfjka msysgd we;af;a fudkjd o@
(5) f.aÜgqjg W;=re ÈYdfjka msysgd we;af;a fudkjd o@
(6) <s`og niakdysr ÈYdfjka msysgd we;af;a fudkjd o@

51
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ÈYd 15
my; ±lafjkafka l+ôfhl=f.a .uka ud¾.h ms<sn`o
2
úia;rhls' wod< .uka ud¾.h w`Èkak'
(1) P ia:dkfha isg fldgq 3la kef.kysrg .uka lrhs'
(2) t;eka isg W;=re ÈYdjg fldgq 5la .uka lrhs'
(3) t;eka isg niakdysr ÈYdjg fldgq 3la .uka lrhs' l+ôhd ±ka
isákafka wdrïNl ia:dkhg l=uk ÈYdfjka o@
(4) t;eka isg l+ôhd fldgq 5la ol=Kq ÈYdjg meñfKa' ±ka l+ôhd
isákafka fld;ek o@

3 rEmfha ±lafjkafka k.r lsysmhl msysàu ±lafjk


ie,eiauls' ta weiqfrka wid we;s m%Yakj,g ms<s;=re
imhkak'
G W
(1) C k.rhg W;=ßka msysgd
A we;s k.rh l=ula o@

(2) E k.rhg kef.kysfrka


B E C F msysgd we;s k.r
fudkjd o@

(3) B k.rhg ol=Kska msysá


k.rh l=ula o@
D
H (4) C k.rhg ngysßka msysá
k.r fudkjd o@

52
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ÈYd 15
01
my; § we;s Wmfoiaj,g wkqj .e<fmk rEmh fldgqj
4
;=< w`Èkak'
W

(1) .ig W;=frka l=re,af,l= w`Èkak'

(2) .ig kef.kysßka iuk<fhl= w`Èkak'

(3) l=re,a,dg ol=fKka <ufhl= w`Èkak'

(4) iuk<hdg niakdysfrka ydfjl= w`Èkak'

53
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
tl;= lsÍu - 2 16
1 tl;= lrkak'
(1) (2) (3) (4)
1 2 3 4 3 0 1 5 4 1 6 8 5 8 0 3
+1 5 4 7 +3 7 7 9 +3 2 1 2 +2 1 8 9

(5) (6) (7) (8)


1 2 4 5 3 0 2 8 6 7 3 2 1 2 0 5
+3 6 0 7 +4 2 4 6 +2 0 4 9 +3 6 0 6


2 WodyrKfha ±lafjk wdldrhg tl;= lrkak'
WodyrKh (-
(1) 2756 + 1235 (3) 5129 + 2045 od is o t
(2) 4038 + 938 (4) 534 + 9108 8 3 5 5
+ 5 2 7
8 8 8 2

3 úoHd, y;rl bf.kqu ,nk YsIH ixLHd my; ±lafõ'

.euqKq úoHd,h úch úoHd,h merl=ï úoHd,h wfYdal úoHd,h

4114 2109
2258 3429

(1) .euqKq yd úch úoHd, foflys bf.kqu ,nk uq¿ isiqka .Kk
lSh o@
(2) úch úoHd,fha;a wfYdAl úoHd,fha;a isák isiqka .Kfkys tl;=j
lSh o@
(3) ms<s;=r f,i 7543 ,efnkafka l=uk úoHd, foflys YsIH ixLHd
tl;=fjka o@
54
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
tl;= lsÍu - 2 16
01
4 tl;= lrkak'
(1) (2) (3) (4)
1 3 4 3 6 4 3 9 6 4 6 0 2 0 5 6
+3 5 6 6 +1 4 9 0 +1 2 8 4 +5 0 6 1

A fldgqfõ we;s ´kE u ixLHdjlg B fldgqfõ we;s


5
´kE u ixLHdjla tl;= lrkak'^tjeks .Kka 8la
idokak'&
WodyrKh (-
od is o t
4152 2160
6090 3095 4 1 5 2
3271 2356 +2 3 5 6
A B 6 5 0 8

i;sfha Èk 5la ;=< mej;s wOHdmksl m%o¾Ykfha § wf,ú


6
jQ álÜ m;a ms<sn`o f;dr;=re my; j.=fõ ±lafõ'
wf,ú jQ álÜ
oji
m;a ixLHdj
i`ÿod 3375
w`.yrejdod 4280
nodod 5192
n%yiam;skaod 2090
isl=rdod 1565
(1) i`ÿod iy w`.yrejdod ojiaj, wf,ú jQ uq¿ álÜ m;a .Kk
lSh o@
(2) nodod iy isl=rdod ojiaj, wf,ú jQ álÜm;a .Kfkys tl;=j
fldmuK o@
(3) wf,ú jQ uq¿ álÜ m;a .Kk 6370la jkafka ljr ojia foflys
wf,ú jQ álÜ m;aj,ska o@
55
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
tl;= lsÍu - 2 16
7 tl;= lrkak'
(1) (2) (3) (4)
2 3 4 4 5 7 9 2 3 5 2 0 4 2 1 8
+1 8 4 2 +2 7 0 5 +4 6 3 4 +2 9 6 1

(5) (6) (7) (8)


6 3 0 7 4 4 3 4 1 7 9 4 7 4 2 5
+2 8 9 0 +3 9 3 3 +5 5 0 4 +1 6 4 4

mqj;am;a uqøK wdh;khl wjqreoafoa m<uq udi fofla §


8
uqøKh lrk ,o mqj;am;a ixLHd my; ±lafõ'
mqj;am;a j¾.h ckjdß fmnrjdß
<ud 2925 3501
ldka;d 3632 3543
i;s wka; 4464 4930

(1) udi fofla § u uqøKh lrk ,o uq¿ <ud mqj;am;a ixLHdj lSh o@

(2) ckjdß udifha § uqøKh lrk ,o <ud yd ldka;d mqj;am;a


ixLHdfõ tl;=j lSh o@
(3) udi fofla § u uqøKh lrk ,o i;s wka; mqj;am;a ixLHdj
lSh o@
(4) fmnrjdß udifha § uqøKh lrk ,o <ud yd ldka;d mqj;am;a
ixLHdfõ tl;=j lSh o@
(5) tl;=j 8473la jkafka fmnrjdß udifha uqøKh lrk ,o l=uk
mqj;am;a j¾. fol o@

56
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ld,h - 1 17
01
tfykï uu lshkakï
uu lshkakï i;sfha ojia
wjqreoafoa udi yßhg u"
yßhg u" ms<sfj<ska
ms<sfj<ska

i;sfha ojia ,shkak' wjqreoafoa udi ,shkak'


1
(1) i`ÿod (1) ckjdß
(2) ................................
(2) ...................................
(3) ................................
(3) ...................................
(4) ................................
(5) ................................ (4) ...................................

(6) ................................ (5) ...................................


(7) ................................ (6) ...................................

(7) ...................................
Èk" i;s iy udi w;r
2 (8) ...................................
iïnkaOh ±lafjk fia
ysia;eka mqrjkak' (9) ...................................

• Èk 7la i;s ''''''''''''''''''''' hs' (10) ...................................

(11) ...................................
• i;s ''''''''''''''''''''' udi 1hs'
(12) ...................................
• udi '''''''''''''''''''''la wjqreÿ 1hs'
57
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ld,h - 1 17
3 j.=j iïmQ¾K lrkak'
udih Èk .Kk
(1) ckjdß 31
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
(12)

2019 j¾Ifha fmnrjdß udifha Èk o¾Ykh my; ±lafõ'


4
th weiqfrka m%Yakj,g ms<s;=re ,shkak'
(1)
fuu udihg Èk lSh o@ 2019 fmnrjdß
(2) fuu udifha m<uqjk oji i`ÿod w`.y nodod n%yia isl=rd fik bßod
ljod o@ 1 2 3
(3) fuu udihg i`ÿod ojia 4 5 6 7 8 9 10
lShla ;sfí o@ 11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
(4) udifha wka;su Èkh lS 25 26 27 28
fjksod o@
(5) fuu udifha 22 oji ljod o@
(6) fmnrjdß 4 jk i`ÿod ojiska wdrïN jk i;sfha wjidk Èkh
yd oji l=ula o@

58
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
wvq lsÍu - 2 18
01

1 wvq lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
2 8 4 6 7 0 8 1 9 5
− 9 −2 9 −4 5 −3 7 −7 6

(6) (7) (8) (9) (10)


3 5 6 4 5 2 3 7 7 6
- 8 - 5 8 -3 9 - 1 9 - 3 8

2 wvq lrkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
6 7 8 3 8 0 8 4 7 6 9 2 9 7 7
-2 3 9 -1 7 4 -3 2 8 -4 5 7 -4 2 8

(6) (7) (8) (9) (10)


6 9 6 5 1 7 8 9 1 4 2 5 8 5 7
-5 3 8 - 4 0 9 - 6 9 - 1 7 - 9

3 ysia fldgq mqrjkak'


(1) (2) (3) (4) (5)
7 6 9 6 8 4 4 7 7 7 9 5
-2 6 - 2 - -1 - 2
1 2 3 6 5 3 2 4 7 4 3 4 2

59
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
wvq lsÍu - 2 18
fldgqfõ ±lafjk tla tla ixLHdfjka 136la wvq lr
4
ms<s;=r ,nd .kak'
278 643
590
840 765
5 .eg¨ úi`okak'
(1) l+vhl we;s iqÿ yd r;= ì;a;r .Kk 66ls' thska 38la iqÿ ì;a;r
kï tys we;s r;= ì;a;r .Kk lSh o@

(2) fjf<`oi,l l¿ l=v 70la o mdg l=v 42la o ;snqKs' tys mdg
l=vj,g jvd l¿ l=v fldmuK ;snqKs o@

(3) rUqgka 255lska 39la krla ù bj;a lrk ,È' b;=re jQ rUqgka
.Kk lSh o@

(4) rdlalhl ;snQ fmd;a 970lska 246la b;=re jk fia wfkla tajd
bj;a lrk ,È' bj;a lrk ,o fmd;a .Kk fldmuK o@

(5) mdi,l isák uq¿ <uhska .Kk 398ls' thska 189la msßñ <uhs
fj;s' tu mdif,a isák .eyekq <uhska .Kk lSh o@

(6) fmd,a f.ä 887lska 709l f,,s bj;a lrk ,È' ;j fldmuK
f.ä m%udKhl f,,s bj;a lsÍug ;sfí o@

(7) ;r. úNd.hlg fmkS isá isiqka .Kk 886ls' isiqka 639la úNd.h
iu;a jQfha kï wiu;a jQ isiqka .Kk lSh o@

(8) lvhl úlsKSug ;snQ fmd;a .Kk 892ls' m<uqjk Èk úl=KQ miq
b;=re jQ fmd;a .Kk 436ls' thska fojk Èk úl=KQ miq b;=re jQ
fmd;a .Kk 228ls'

(i) m<uqjk Èkh ;=< úl=Kk ,o fmd;a .Kk lSh o@


(ii) fojk Èkh ;=< úl=Kk ,o fmd;a .Kk lSh o@

60
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 1 19
01
fï ldis yd fkdaÜgq
y`ÿkkjd o''''@

Y%S ,xld uy nexl=fõ wjirh we;sj uqøKh lrk ,È'


1 by; ±lafjk ldis yd fkdaÜgq j.=j ;=< fjka lr ,shkak'
ldis fkdaÜgq
i; úis my remsh,a úiai

............................................ ............................................

............................................ ............................................

............................................ ............................................

............................................ ............................................

............................................ ............................................

............................................ ............................................

61
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 1 19
2 ms<s;=re ,shkak'
(1) remsh,g i; lSh o@
(2) remsh,g i; 25 ldis lShla ;sfí o@
(3) remsh,g i; 50 ldis lShla ;sfí o@
(4) i; 50g i; 25 ldis lShla ;sfí o@
(5) remsh,a folg i; 50 ldis lSh o@

3 my; ±lafjk m,;=re ñ, § .ekSug" ldis Èh yels


wdldrhla ksrEmKh lrkak'
WodyrKh (-
i; i;
remsh,
25 25
remsh,a 1'50

(1)

remsh,a 3'25

(2)

remsh,a 4'50

(3)

remsh,a 5'75

(4)

remsh,a 6'50

62
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 1 19
01
4 my; tla tla uqo, f.ùug ldis fhdod .; yels wdldrhla
,shkak'
WodyrKh (-
remsh,a remsh,a i;
remsh,a 15'25 10 5 25

(1) remsh,a 17'50


(2) remsh,a 19'25
miqïìj, ±lafjk uqo, we;af;a fkdaÜgqj,ska muKs'
5
fkdaÜgq ;sìh yels wdldrhla bÈßfhka olajkak'
WodyrKh (-
remsh,a 70
remsh,a 50 remsh,a 20

remsh,a 190
(1)

(2) remsh,a 350

(3) remsh,a 850

63
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 1 19
6 øjHfha jákdlug .e<fmk uqo, fidhd hd lrkak'

(1)
remsh,a 51'50

Y%S ,xld uy nexl=fõ wjirh we;sj uqøKh lrk ,È'


(2)
remsh,a 12'00

(3)

remsh,a 325'00

(4)

remsh,a 62'00

(5)

remsh,a 600'00

64
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 1 19
01
fï n,kak ;j;a fkdaÜgq
folla ;sfhkjd'

Y%S ,xld uy nexl=fõ wjirh we;sj uqøKh lrk ,È'


remsh,a oyi remsh,a mkaoyi

7 uqo,a fkdaÜgqj y`ÿkdf.k ,shkak'

(1) (4)

remsh,a úiai
........................................... ...........................................

(2) (5)

........................................... ...........................................

(3) (6)

........................................... ...........................................

65
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 1 19
8 my; ±lafjk ñ, .Kka f.úh yels wdldr WodyrKfha
±lafjk mßÈ ,shkak'
WodyrKh (-

remsh,a 30'00 (1) fkdaÜgqjlska yd ldishlska'


remsh,a 20 + remsh,a 10
(2) ldis ;=klska'
remsh,a 10 + remsh,a 10 + remsh,a 10

remsh,a 150'00 (1) fkdaÜgq ;=klska'


(1) ........................................................
(2) fkdaÜgq ;=klska yd ldishlska'
........................................................

(1) fkdaÜgq follska yd ldishlska'


remsh,a 525'00
(2) ........................................................
(2) fkdaÜgqjlska yd ldis ;=klska'
........................................................

remsh,a 2500'00 (1) fkdaÜgq ;=klska'


(3) ........................................................
(2) fkdaÜgq y;rlska'
........................................................

remsh,a 7200'00 (1) fkdaÜgq mylska'


(4) ........................................................
(2) fkdaÜgq yhlska'
........................................................
........................................................

66
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 2 20
01
;=fkys .=Kk j.=j f.dvk`.uq'

1« 3=3
tla jrla ;=k ;=khs'
3 +3 = 6
2 « 3 = 6
fojrla ;=k yhhs'
3+3+3 = 9
3«3=9
;=ka jrla ;=k kjhhs'
3+3+3+3 = 12
4 « 3 = 12
y;r jrla ;=k fod<yhs'
3+3+3+3+3= 15
5 « 3 = 15
mia jrla ;=k myf<djhs'
3+3+3+3+3+3 = 18
6 « 3 = 18
yh jrla ;=k oywghs'
3+3+3+3+3+3+3 = 21
7 « 3 = 21
y;a jrla ;=k úis tlhs'
3+3+3+3+3+3+3+3 = 24
8 « 3 = 24
wg jrla ;=k úis y;rhs'
3+3+3+3+3+3+3+3+3 = 27
9 « 3 = 27
kj jrla ;=k úis y;hs'
3+3+3+3+3+3+3+3+3+3 = 30
10 « 3 = 30
oy jrla ;=k ;syhs'

67
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 2 20
1 ysia;eka mqrjkak'
(1) 1 « 3 = ............ (6) ...... « 3 = 18

(2) 2 « 3 = ............ (7) 7 « ......


= 21

(3) ...... « 3 = 9 (8) ...... « 3 = ............

(4) 4 « ......
= 12 (9) 9 « 3 = ............

(5) 5 « 3 = ............ (10) ......



« ...... = 30

;=fkys .=Kk j.=j weiqfrka ysia fldgqjg .e<fmk


2
ixLHdj ,shkak'
(1) « 3 = 12 (6) « 3 = 18
(2) 7 « = 21 (7) 8 « 3 =
(3) « = 3 (8) « = 30
(4) « 3 = 15 (9) « 3 = 27
(5) 2 « = 6 (10) « = 9

3 ysia fldgq mqrjkak'

 2 6 4 1 3

3 12

 5 7 10 8 9

3 15

68
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 2 20
01
y;frys .=Kk j.=j f.dvk`.uq'

1« 4=4
tla jrla y;r y;rhs'
4 + 4 = 8
2 « 4 = 8
fojrla y;r wghs'
4 + 4 + 4 = 12
3 « 4 = 12
;=ka jrla y;r fod<yhs'
4 + 4 + 4 + 4 = 16
4 « 4 = 16
y;r jrla y;r oyihhs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4= 20
5 « 4 = 20
mia jrla y;r úiaihs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 24
6 « 4 = 24
yh jrla y;r úis y;rhs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 28
7 « 4 = 28
y;a jrla y;r úis wghs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 32
8 « 4 = 32
wg jrla y;r ;sia folhs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 36
9 « 4 = 36
kj jrla y;r ;sia yhhs'
4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = 40
10 « 4 = 40
oy jrla y;r y;<syhs'

69
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 2 20
4 y;frys .=Kk j.=j weiqfrka ysia;eka mqrjkak'

(1) 1 « ......
= 4 (6) 6 « 4 = ............

(2) 2 « 4 = ............ (7) 7 « ...... = 28

(3) ...... « 4 = 12 (8) ...... « 4 = 32

(4) ...... « ......


= 16 (9) 9 « 4 = ............

(5) ...... « 4 = 20 (10) ......


« ...... = 40

5 y;frys .=Kk j.=j weiqfrka ysia ;eka mqrjkak'

 3 6 4 5 2 10 9 7 1 8

4 ....... ....... 16 ....... ....... ....... ....... 28 ....... .......

6 ysia ;ekg .e<fmk ixLHdj ,shkak'


28
.... ....
....
10 4

20 5
.... «4 .... 36

8 6
....
.... ....
12

70
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
È. uekSu - 2 21
01
1 tl;= lrkak'
(1) (2) (3)
m cm m cm m cm
5 25 3 00 4 25
+ 3 70 + 7 80 + 2 65

2 .eg¨ úi`okak'
(1) u,a fmdl=rla iE§ug r;= mdg ßnka 50 cmla o ly mdg ßnka 20 cmla
o wjYH fõ' u,a iE§ug wjYH ßnkaj, uq¿ È. fldmuK o@
(2) fodr frÈ i`oyd 11 mla o cfk,a frÈ i`oyd 15 mla o jk fia ñ,
§ .; hq;= uq¿ ;sr frÈ m%udKh fldmuK o@
(3) mqoa.,fhla m<uqjk Èkfha § 50m 25 cmla È.g o fojk Èkfha
§ 40 m 50cmla È.g o ,Kqjla weUrefõh' Èk fol wjidkfha §
Tyq úiska wUrk ,o ,Kqfõ uq¿ È. fldmuK o@

3 wvq lrkak'
(1) (2) (3)
m cm m cm m cm
8 50 6 40 12 80
− 3 30 − 3 40 − 2 20

4 .eg¨ úi`okak'
(1) 5 mla È. ,Kqjlska 2 mla lmd bj;a lrk ,È' b;=re jQ ,Kq
lene,af,a È. fldmuK o@
(2) rdOd" 3 m 15 cmla ÿrlg fnda,h úis l<d h' khkd 5 m 25 cmla
ÿrlg fnda,h úis l<d h' rdOdg jvd khkd fnda,h fldmuK
ÿrla úis lr ;sfí o@
71
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
È. uekSu - 2 21
5 tl;= lrkak'
(1) (2) (3)
m cm m cm m cm
9 80 14 75 17 41
+ 4 40 + 12 30 + 2 94

6 .eg¨ úi`okak'
(1) fïihl È. 2 m 50 cmla fõ' tys fl<jrg 1 m 50 cmla È. ;j;a
fïihla ;nk ,È' fïi fofla uq¿ È. fldmuK o@
(2) <ysre úiska idok ,o lvodis oïjef,a È. 5 m 25 cmls' wñ`ÿ
úiska idok ,o lvodis oïjef,a È. 3 m 80 cmls' oïje,a
fofla u uq¿ È. lSh o@

7 wvq lrkak'
(1) (2) (3)
m cm m cm m cm
10 27 38 30 53 23
− 4 56 − 13 40 − 32 71

8 .eg¨ úi`okak'
(1) 6 m 50 cmla È. j;=r nghlska m¿ÿ ùu ksid 3 ml È. m%udKhla
lmd bj;a lrk ,È' b;=re jQ j;=r ngfha È. fldmuK o@
(2) ndOl Èùfï ;r.hl Èùug we;s uq¿ ÿr 100 mls' m<uq ndOlh
30 m 60 cm ÿrlska msysgd we;' m<uq ndOlfha isg ;r. wjidk
;ekg we;s ÿr fldmuK o@
(3) ;d;a;d f.kd úÿ,s lïì frdaf,a È. 50 m 75 cmls' thska
32 m 80 cml È. m%udKhla ksjfia úÿ,s moaO;shg fhdod .kakd
,È' b;=re jQ úÿ,s lïì frdaf,aa È. fldmuK o@

72
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ld,h - 2 22
01
meh iy ñks;a;= y`ÿkd .ksuq'

ñks;a;= 60la meh 1 hs'

meh 24la Èk 1 hs'

ta lshkafka'''''''''
Èklg meh 24 hs'
mehlg ñks;a;= 60 hs'

1 Trf,daiq uqyqKf;a ±lafjk fõ,dj lshjkak' ,shkak'

(1)

my hs'
fõ,dj Wfoa '''''''''''''''
• ±ka ke`.sákakg fõ,djhs'

(2)

fõ,dj Wfoa ''''''''''''''' miq ù


ñks;a;= '''''''''''''''''''''''''''''' hs'
• ±ka mdi,a hkakg fõ,djhs'

73
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ld,h - 2 22

(3)
fõ,dj oyj,a ''''''''''''''' hs'
• ±ka uOHdyak fõ,djhs'

(4)

fõ,dj iji ''''''''''''''''''''''''''''''''


'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' hs'
• ±ka fi,a,ï lrk fõ,djhs'

(5)

fõ,dj rd;%s ''''''''''''''' miq ù
ñks;a;= '''''''''''''''''''''''''''''''''''''' hs'
• ±ka ksod.kak fõ,djhs'

74
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ld,h - 2 22
01
2 i`oyka lr we;s fõ,dj Trf,daiq uqyqK;aj, olajkak'
(1) (2) (3)

fõ,dj 11 miq fõ,dj 3 miq ù fõ,dj 10 miq


ù ñks;a;= 30 hs' ñks;a;= 45 hs' ù ñks;a;= 15 hs'
(4) (5) (6)

4.30 9.45 11.15

3 m%Yakj,g ms<s;=re ,shkak'


(1) mehlg ñks;a;= lSh o@
(2) meh nd.hlg ñks;a;= lSh o@
(3) Èklg meh lSh o@
(4) meh 48lg Èk lSh o@
(5) ñks;a;= lgqj tla ixLHdxlhl isg B<`. ixLHdxlhg hdug .;jk
ld,h ñks;a;= lSh o@
(6) meh lgqj tla ixLHdxlhl isg B<`. ixLHdxlhg hdug .;jk
ld,h ñks;a;= lSh o@

75
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 2 23
3ka fnouq'
fodvï f.ä 6la jÜá 3lg iudkj
fjka l< úg tl jÜáhlg lSh o@

tla jÜáhl fodvï f.ä folhs'


yh iudkj f.dvj,a ;=klg fn¥ úg tl f.dvl folhs'
6÷3=2
fodvï f.ä 6la ;=k ne.ska jÜá
lShlg ±ñh yels o@

jÜá follg ±ñh yelshs'


yfhys ;=fka f.dvj,a folhs'
6÷3=2
2
WodyrKh (- 6 ÷ 3 = .........
1 3ka fnokak'
(1) 9 ÷ 3 = ............ (5) 21 ÷ 3 = ............
(2) 15 ÷ 3 = ............ (6) 24 ÷ 3 = ............
(3) 18 ÷ 3 = ............ (7) 27 ÷ 3 = ............
(4) 3 ÷ 3 = ............ (8) 30 ÷ 3 = ............

2 3ka fnokak' b;=re fidhkak'
WodyrKh (- 5 ÷ 3 = 1......................
b;=re 2 hs'
(1) 4 ÷ 3 = ........................ (4)11 ÷ 3 = ........................
(2) 7 ÷ 3 = ........................ (5)17 ÷ 3 = ........................
(3) 10 ÷ 3 = ........................ (6)28 ÷ 3 = ........................
76
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 2 23
01
39 ÷ 3 ys ms<s;=r fufyu ,nd .kak mq¿jka'
oyfha tajd tfla tajd 39 fufia
ksrEmKh lruq'

th iudk f.dvj,a ;=klg fnouq'

oyfha tfla oyfha tfla oyfha tfla


tajd tajd tajd tajd tajd tajd

tl f.dvl oyfha tajd 1la iy tfla tajd 3la ;sfí'


tkï" 39 ÷ 3 = 13 ls'

§¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .ksuq'


WodyrKh (- 13
3 39
3
09
9
0
39 ÷ 3 = 13 hs

77
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 2 23
3 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'
(1) 33 ÷ 3 (4) 67 ÷ 3 (7) 90 ÷ 3
(2) 69 ÷ 3 (5) 45 ÷ 3 (8) 84 ÷ 3
(3) 60 ÷ 3 (6) 75 ÷ 3 (9) 76 ÷ 3

4ka fnouq'
wU f.ä 8la jÜá 4lg iudkj
fn¥ úg tl jÜáhlg wU lSh o@

tla jÜáhl wU f.ä folhs'


wg iudkj f.dvj,a 4lg fn¥ úg tl f.dvl folhs'
8÷4=2

wU f.ä 8la y;r ne.ska jÜá


lShlg ±ñh yels o@

jÜá follg ±ñh yelshs'


wfgys" y;f¾ f.dvj,a folhs'
8÷4=2

4 4ka fnokak'
2
WodyrKh (- 8 ÷ 4 = .........
(1) 4 ÷ 4 = ............ (5) 24 ÷ 4 = ............
(2) 12 ÷ 4 = ............ (6) 28 ÷ 4 = ............
(3) 16 ÷ 4 = ............ (7) 32 ÷ 4 = ............
(4) 20 ÷ 4 = ............ (8) 40 ÷ 4 = ............
78
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 2 23
01
5 4ka fnokak' b;=re fidhkak'
1 b;=re 1hs'
WodyrKh (-5 ÷ 4 = .....................

(1) 6 ÷ 4 = ........................ (4) 11 ÷ 4 = ........................


(2) 7 ÷ 4 = ........................ (5) 13 ÷ 4 = ........................
(3)10 ÷ 4 = ........................ (6) 30 ÷ 4 = ........................

48 ÷ 4 ys ms<s;=r fufyu ,nd .kak mq¿jka'


oyfha tajd tfla tajd
48 fufia
ksrEmKh lruq'

48 iudkj f.dvj,a y;rlg fnouq'

oyfha tfla oyfha tfla oyfha tfla oyfha tfla


tajd tajd tajd tajd tajd tajd tajd tajd

tl f.dvl oyfha tajd 1la iy tfla tajd 2la ;sfí'

tkï" 48 ÷ 4 = 12 ls'

79
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 2 23
§¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .ksuq'
WodyrKh (- 18
4 75
4
35
32
3
75 ÷ 4 = 18 b;=re 3hs'

6 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'

(1) 44 ÷ 4 (3) 52 ÷ 4 (5) 80 ÷ 4


(2) 60 ÷ 4 (4) 68 ÷ 4 (6) 72 ÷ 4

7 §¾> fn§fï l%uhg .eg¨ úi`okak'
(1) wEka" *d;sud iy ñysß hk ;sfokd fjr¿ f.ä 36la iudkj fnod
.;af;a kï tla wfhl=g ,enqKq fjr¿ f.ä .Kk lSh o@

(2) fmd;a 75la" isiqjl=g 3 ne.ska ,nd fokafka kï fmd;a ,nd Èh


yels isiqka .Kk fldmuK o@

(3) mqgq 84la tla fma<shlg 4 ne.ska ;enQ úg fma<s lShla ielish
yels o@

(4) iEu rdlalhl u iudk fmd;a .Kkla ;sfnk mßÈ fmd;a 96la
rdlal y;rl wiqrd we;' tla rdlalhl we;s fmd;a .Kk lSh o@

(5) tla fld<hlska fmd;a 3lg ljr ±ñh yels h' fmd;a 54lg ljr
±óug fld< lShla wjYH fõ o@

(6) tla irfkarejla iú lsÍug weK 4la wjYH fõ' weK 95lska
irfkare lShla iú l< yels o@ b;=re jk weK .Kk lSh o@

80
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
1 ñ,s,Sgrj,ska ,shkak'
(1) 2 l = .......................... (4) 8 l 50 ml = ..........................
(2) 4 l = .......................... (5) 8 l 255 ml = ..........................
(3) 5 l 500 ml = .......................... (6) 3 l 75 ml = ..........................

2 ,Sgrj,ska ,shkak'

(1) 3000 ml = .......................... (4) 4000 ml = ..........................


(2) 6000 ml = .......................... (5) 8000 ml = ..........................
(3) 7000 ml = .......................... (6) 1000 ml = ..........................

3 ,Sgr iy ñ,s,Sgrj,ska ,shkak'

(1) 2150 ml = .......................... (4) 4205 ml = ..........................


(2) 5755 ml = .......................... (5) 1005 ml = ..........................
(3) 3025 ml = .......................... (6) 8075 ml = ..........................

4 iïu; ixfla; fhdod ,shkak'


(1) .a?ï 750 = ..........................
(2) lsf,da.a?ï 1 .a?ï 100 = ..........................
(3) lsf,da.a?ï 5 .a?ï 250 = ..........................
(4) lsf,da.a?ï 9 .a?ï 600 = ..........................
(5) lsf,da.a?ï 7 .a?ï 125 = ..........................
(6) lsf,da.a?ï 8 .a?ï 50 = ..........................

81
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 24
5 lsf,da.a?ï yd .a?ïj,ska ,shkak'
(1) 1200 g = .......................... (4) 7050 g = ..........................
(2) 3510 g = .......................... (5) 9120 g = ..........................
(3) 4475 g = .......................... (6) 9075 g = ..........................

6 .a?ïj,ska ,shkak'
(1) 4 kg 400 g = .......................... (4) 2 kg 900 g = ..........................
(2) 6 kg 320 g = .......................... (5) 3 kg 822 g = ..........................
(3) 7 kg 110 g = .......................... (6) 5 kg 70 g = ..........................

7 l%Svdjla i`oyd <uhs miafofkl= ia:dk.; ù isá wdldrh


my; rEm igyfka ±lafõ' th weiqfrka my; m%Yakj,g
ms<s;=re imhkak'

W
;drlS

*d;sud ñfI,a
l=ud¾

wud

(1) *d;sudg W;=re ÈYdfjka isákafka ljqo@


(2) ñfI,a isákafka *d;sudg l=uk ÈYdfjka o@
(3) *d;sudg niakdysr ÈYdfjka isákafka ljqo@
(4) ;drlSg ol=Kq ÈYdfjka isákafka ljqreka o@
(5) wudg W;=re ÈYdfjka isákafka ljqreka o@

82
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
8 tl;= lrkak'

(1) (2) (3) (4)


2 1 5 4 3 0 2 7 5 6 0 2 4 2 9 0
+3 2 2 8 +6 2 0 8 +3 1 0 8 +3 5 8 0

(5) (6) (7) (8)


1 0 8 5 3 6 5 3 2 2 8 5 6 0 2 6
+6 8 5 3 +4 8 0 4 + 8 1 4 + 9 2

ojia y;rl § j;a;lska lvk ,o fmd,a f.ä .Kk


9
ms<sn`o f;dr;=re my; ±lafõ' j.=j weiqfrka ms<s;=re
imhkak'

oji fmd,a f.ä .Kk


i`ÿod 3259
w`.yrejdod 2417
nodod 2104
n%yiam;skaod 1913

(1) i`ÿod iy w`.yrejdod Èk foflays § u lvk ,o uq¿ fmd,a f.ä


.Kk lSh o@

(2) nodod iy n%yiam;skaod Èk foflays § u lvk ,o uq¿ fmd,a f.ä


.Kk lSh o@

83
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 24
A ys i`oyka tla tla m%ldYhg .e<fmk jpkh B
10
fldgiska fidhd hd lrkak'
A B
w`.yrejdodg Èk follg miq oji foieïn¾
i;sfha m<uqjk oji fmnrjdß
nodod Èkg fmr oji fikiqrdod
wvqu Èk .Kkla we;s udih i`ÿod
wjqreoafoa wjidk udih cQ,s
Tlaf;dan¾ udihg fmr udih isl=rdod
wjqreoafoa y;ajk udih w`.yrejdod
isl=rdodg miqj fhfok ksjdvq oji iema;eïn¾

2019 j¾Ifha fkdjeïn¾ udifha Èk o¾Ykh my;


11
rEmfha ±lafõ' th weiqfrka wid we;s m%Yakj,g ms<s;=re
imhkak'

(1) fuu udihg we;s uq¿ Èk .Kk lSh o@

(2) fkdjeïn¾ y;afjksodg miqj 2019 fkdjeïn¾


fhfok n%yiam;skaod Èkh l=ula o@ i`ÿod w`.y nodod n%yia isl=rd fik bßod

1 2 3
(3) 18 fjksodhska wdrïNjk i;sfha 4 5 6 7 8 9 10
miajk Èkh yd oji l=ula o@ 11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
(4) fkdjeïn¾ m<uqfjksodg fmr Èkh" 25 26 27 28 29 30
oji iy udih ,shkak'

84
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
12 ms<s;=re imhkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
7 2 8 0 9 4 2 5 6 7 3 5
-2 6 -3 2 -4 9 - 3 9 -2 2 8

(6) (7) (8) (9) (10)


6 4 0 1 5 2 9 9 0 6 8 9 8
-3 1 8 - 8 -5 8 2 -5 -
2 5 6

13 .eg¨ úi`okak'

(1) fj<`oi,l ckjdß udifha wNHdi fmd;a 426la o fmnrjdß


udifha wNHdi fmd;a 219la o úl=Kk ,È' fmnrjdß udihg jvd
ckjdß udifha úl=Kk ,o wNHdi fmd;a .Kk lSh o@

(2) tl f.dvl wU f.ä 580la o wfkla f.dfâ wU f.ä 336la o


we;' f.dvj,a fofla we;s wU f.ä m%udK w;r fjki lSh o@

14 ms<s;=re imhkak'
(1) remsh,a 30l uqo,la fkdaÜgqjlska yd ldishlska f.úh yels wdldrh
,shkak'

(2) remsh,a 100l uqo,la fkdaÜgq ;=klska yd ldishlska f.úh yels


wdldrh ,shkak'

(3) remsh,a 2l uqo,la i; 50 iy i; 25 ldis foj¾.h u Ndú; lr


f.úh yels wdldrhla ,shkak'

85
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 24
my; ±lafjk uqo, ldis iy fkdaÜgq Ndú;fhka f.úh
15 yels wdldrhla ,shkak'
(1) remsh,a 12.75 (3) remsh,a 90.50
(2) remsh,a 27.25 (4) remsh,a 210.75

16 ysia fldgq mqrjkak'


« 3 5 0 2 9 1 7 10 4 8 6
3 6
4 16

ms<s;=r iys; fvdñfkda m; fidhd wod< ysia fldgqfõ


17
,shkak'
12 9 « 3 21 4«4 18 8 « 4 40 3«4 16 4«5

27 6 « 4 20 9«4 24 6 « 3 36 8«4 32 7«3

32 8 « 3 28 10 « 4 24 3 « 4 12 7«4 40 8«4

40 27 6«4 18 8«4
3«4

21 4«4

32 8«3 12 7«4

86
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
18 ms<s;=re imhkak'

(1) (2) (3)
m cm m cm m cm
2 40 3 80 6 40
+ 1 20 + 1 50 + 3 60

(4) (5) (6)


m cm m cm m cm
8 50 4 52 5 5
− 2 50 − 3 61 − 2 8

19 .eg¨ úi`okak'

(1) mdrl 5 mla È.g ;dr oud we;' ;dr fkd±uQ fldgfia È. 6 mls'
mdf¾ uq¿ È. lSh o@

(2) ldKqjla lmk ñksfil= m<uqjk Èkfha § ldKqjl 3 m 20 cml


È.la o fojk Èkfha § t;eka isg 1 m 80 cml È.la o lmk ,È'
Èk fol wjidkfha § lmk ,o ldKqfõ uq¿ È. fldmuK o@

(3) 5 m 50 cmla È. ,Kqjlska 2 m 80 cml È. lene,a,la lmd bj;a


lrk ,È' b;=re jQ ,Kq lene,af,a È. lSh o@

(4) frÈ je,la ne`§ug 10 mla È. ,Kqjla wjYH fõ' ±kg


7 m 20 cmla È. ,Kq lene,a,la we;' ;j fldmuK È. ,Kq
lene,a,la wjYH fõ o@

87
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 24
20 Trf,daiq uqyqK;aj, oelafjk fõ,dj ,shkak'

...................................... ...................................... ......................................

...................................... ...................................... ......................................

21 my; oelafjk fõ,dj,a Trf,daiq uqyqK;aj, olajkak'

5.00 8.00 2.00

6.30 2.15 11.30

88
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - fojk jdrh 01
24
22 my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
(1) meh nd.hlg ñks;a;= lSh o@

(2) .S;dksg .ukla hdu i`oyd meh 1hs ñks;a;= 30la .; úh' tu
ld,h ñks;a;=j,ska fldmuK o@

(3) mdrl ;dr ±óu i`oyd ñksiqka lKavdhulg Èk 3la .; úh' tu


ld,h mehj,ska fldmuK o@

23 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=re imhkak'



(1) 48 ÷ 3 (3) 48 ÷ 4 (5) 72 ÷ 4 (7) 94 ÷ 3
(2) 32 ÷ 3 (4) 75 ÷ 4 (6) 65 ÷ 4 (8) 70 ÷ 3

24 .eg¨ úi`okak'
(1) tla wfhl=g 3 ne.ska wU f.ä 42la lS fofkl=g Èh yels o@
(2) 52 m la È. ,Kqjla 4 m len,s lShlg fjka l< yels o@
(3) mEka 65la tla wfhl=g 3 ne.ska fnod ÿka úg
(i) lS fofkl=g fnod Èh yels o@
(ii) lShla b;=re fõ o@
(4) (i) isiqka 80 fofkl= ;sfokd ne.ska lKavdhï lShlg fjka
l< yels o@
(ii) lS fofkl= b;=re fõ o@
(5) (i) fjr¿ f.ä 85la 4 ne.ska lS fofkl=g ,nd Èh yels o@
(ii) f.ä lShla b;=re fõ o@
(iii) ;j;a wfhl=g f.ä 4la ,nd §ug kï ;j fjr¿ f.ä lShla
wjYH fõ o@

89
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd - 3 25
• ixLHdjl b,lalï msysá ia:dk udre l< úg ,efnk ixLHd
tlsfklg fjkia fõ'
2 5 0 6

by; b,lalï y;r Ndú;fhka iEÈh yels"


úYd, u ixLHdj 6520
l=vd u ixLHdj 2056
;j;a ixLHdjla 5602
by; ixLHd mámdá.; lruq'
wdfrdayK l%uhg (- 2056, 5602, 6520
wjfrdayK l%uhg (- 6520, 5602, 2056

1 1 4
9 8

(1) (i) fldgqj ;=< we;s b,lalïj,ska b,lalï y;f¾ ixLHd 3la
,shkak'
(ii) tu ixLHd ;=k wjfrdayK l%uhg ,shkak'

(2) (i) by; fldgqj ;=< we;s b,lalï Ndú;fhka b,lalï y;f¾
fjk;a ixLHd ;=kla ,shkak'
(ii) tu ixLHd wdfrdayK l%uhg ,shkak'

2 § we;s ixLHd wdfrdayK l%uhg ,shkak'

(1) 4683, 3468, 3026, 4173

(2) 8510, 9500, 8490, 9490

(3) 3850, 3058, 3508, 3805


90
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
ixLHd - 3 01
25
3 § we;s ixLHd wjfrdayK l%uhg ,shkak'

(1) 2192, 3561, 2092, 3056

(2) 6001, 6101, 6010, 6100

(3) 5834, 5843, 5865, 5874

4 ysia;eka mqrjkak'

b,lalfuka
ixLHdj b,lalu b,lalu msysá ia:dkh
ksrEms; w.h
2325 2 oyhia:dkh 20

4492 4 400
........................................

1501 ................... ........................................


0

7008 ...................
oyiia:dkh ...................

3486 ...................
tlia:dkh ...................

5700 5 ........................................ ...................

9097 ................... ........................................


7

8645 ...................
ishhia:dkh ...................

91
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
tl;= lsÍu - 3 26
1 tl;= lrkak'

(1) (2) (3) (4)


1 5 2 7 2 0 5 9 2 6 2 4 3 0 6 2
+2 4 3 9 +7 7 6 0 +3 5 4 3 +5 0 9 3

(5) (6) (7) (8)


4 2 2 2 2 4 7 4 1 5 2 4 5 0 4 2
+3 8 4 6 +3 2 4 5 +2 3 0 6 +1 8 9 5


tl;= lrkak'
2
(1) 1546 + 2823 (3) 1289 + 3509
(2) 3426 + 3268 (4) 5382 + 3295

3 .eg¨ úi`okak'
(1) .ul msßñ 3439la o .eyekq 3548la o isá;s' .fï isák uq¿ msßi
fldmuK o@

(2) u,a j;a;l frdai me< 3722la isgqjd ;snqKs' tys ;j;a frdai me<
1194la isgqjk ,È' ±ka u,a j;af;a we;s uq¿ frdai me< .Kk
lSh o@

(3) m%o¾Ykhla keröug Wfoa jrefõ 3825la o ijia jrefõ 3093la o


meñKshy' tu Èkh ;=< m%o¾Ykh kerUQ uq¿ msßi fldmuK o@

92
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
tl;= lsÍu - 3 26
01
4 ms<s;=re imhkak'
(1) (2) (3) (4)
1 5 3 1 1 3 4 9 4 3 6 8 1 7 6 5
2 8 3 4 7 1 1 9 1 2 2 1 3 0 2
+ 1 2 0 +1 1 2 4 +3 1 9 0 +3 0 1 2

(5) (6) (7) (8)


1 8 1 5 5 0 2 3 0 0 1 4 3 2
1 3 5 1 1 0 7 0 1 4 2 8 0 4
+2 4 2 2 + 8 1 6 +5 0 4 9 +3 0
7 2 5 7

5 tl;= lrkak'
(1) 1032 + 1637 + 1214 (3) 1562 + 2011 + 1075
(2) 2324 + 1401 + 320 (4) 2036 + 52 + 808

6 leg lsysmhl we;s uqo,a m%udK my; ±lafõ'


A B C D E

remsh,a 1312 remsh,a 595 remsh,a 2020 remsh,a 1200 remsh,a 4380
(1) A yd B leg fofla we;s uqo,a m%udKj, tl;=j fidhkak'
(2) C, D yd E leg ;=fkys u we;s uqo,a m%udKj, tl;=j fidhkak'
(3) by; (1) yd (2) ms<s;=re weiqfrka leg ish,af,a u we;s uqo,a
m%udKj, tl;=j fidhkak'
93
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
tl;= lsÍu - 3 26

A, B, C, D yd E wdh;k my tla Èkhl § ksIamdokh


7
lrk ,o fgd*s ms<sn`o f;dr;=re my; j.=fõ ±lafõ'

fgd*s ksIamdok wdh;k


^ri j¾.h& A B C D E

fldams 1387 3426 1271 1141 1244

ishU,d 2081 2058 2916 2196 3080

fodvï 3250 1209 3902 3591 4292

uq¿ fgd*s .Kk

(1) tla tla ksIamdok wdh;kh" Èkh ;=< ksmojk ,o uq¿ fgd*s
.Kk ysia fldgqj ;=< ,shkak'

(2) tu Èkh ;=< jeä u fgd*s m%udKhla ksIamdokh lr we;s ksIamdok


wdh;kh l=ula o@

(3) tÈk fgd*s 6928la ksIamdokh lr we;af;a l=uk wdh;kh o@

94
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
nr uekSu - 2 27
01
1 øjH foflys nr tl;= lr ,shkak'

WodyrKh :-

450 g + 200 g = 650 g

(1)
350 g + 250 g = .............

(2)
5 kg + 5 kg = .............

(3)
2 kg + 1 kg = .............

(4)
700 g + 550 g = .............

(5)
2 kg 300 g + 1 kg 500 g= .............

95
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
nr uekSu - 2 27
2 tl;= lrkak'
(1) (2) (3)
kg g kg g kg g
1 200 1 650 1 575
+ 3 400 + 3 275 + 408

(4) (5) (6)


kg g kg g kg g
3 815 4 395 2 50
+ 2 510 + 2 900 + 1 75

3 j.ka;s ,shd ms<s;=re imhkak'


WodyrKh :-
wïud fmd<g f.dia n;, 2 kgla iy w¾;dm,a 2 kg 500 gla ñ,
§ .;a;d h' wïud ñ, § .;a w, j¾. foflys uq¿ nr fldmuK o@
kg g
n;,j, nr = 2 000
w¾;dm,aj, nr = 2 500
uq¿ nr = 4 500

(1) f.dúfhla m<uq Èkfha § uElr,a 5 kg 250 gla o fojk Èkfha §


8 kg 700 gla o levqfõ h' Èk fofla § u levQ uElr,aj, uq¿ nr
fldmuK o@
(2) WmkaÈkhg wurf.a ;d;a;d fpdla,Ü flala 1 kg 500 glaa o ng¾
flala 2 kg 700 gla o f.kdfõh' Tyq f.kd flalaj, uq¿ nr
fldmuK o @
(3) m;a;r fjf<kafola l=ud¾f.a ksjiska 7 kg 850 gla o rdOdf.a
ksjiska 3 kg 400 gla o mrK m;a;r ñ, § .;af;ah' fjf<kaod ñ,
§ .;a mrK m;a;rj, uq¿ nr fldmuK o @

96
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
nr uekSu - 2 27
01
wuq;a;ka msßilg lsß f;a ms<sfh, lsÍu i`oyd f.or ;snQ
4
iSks" f;a fld< yd lsß msá fhdod.;a miq b;=re jQ m%udK
my; ±lafõ' tla tla øjHfhka fhdod .;a m%udKh fidhkak'
;snQ m%udKh b;=re m%udKh f;a iE§ug
fhdod .;a m%udKh

1 kg 250 g 1 kg = .......................

400 g 300 g = .......................

1 kg 500 g = .......................

5 wvq lrkak'
(1) (2) (3)
kg g kg g kg g
5 475 6 250 7 400
− 2 350 − 4 150 − 3 400

(4) (5) (6)


kg g kg g kg g
3 350 5 485 8 278
− 1 500 − 2 675 − 3 454

97
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
nr uekSu - 2 27
6

1 kg 2 kg 5 kg

øjHj, nr m%udK uekSug by; mäj,ska wjYHjk mä i`oyka


lrkak'
WodyrKh :-
6kg
3kg 8kg

7kg

1 kg, 2 kg
....................... ......................... ......................... .........................

7 j.ka;s ,shd ms<s;=re imhkak'



WodyrKh :-
W;aijhlg leú,s iE§u i`oyd f.fkk ,o iSks 5 kg 500 gka iSks
2 kg 250 g la b;=re úh' leú,s ms<sfh, lsÍu i`oyd fhdod .;a iSks
m%udKh fldmuK o@ kg g
f.fkk ,o iSks m%udKh = 5 500
b;sß jQ iSks m%udKh = 2 250
leú,s iE§ug fhdod.;a m%udKh = 3 250

(1) fjf<`oi,l i`ÿod mßmamq 3 kg 800 gla o w`.yrejdod mßmamq


2 kg 500 gla o úl=KqfKa h' Èk fofla § úl=KQ mßmamq m%udKj,
fjki fldmuK o@
(2) fílßhl mdka iE§ug msá 20 kgla wjYH fõ' fílßfha ±kg msá
10 kg 250 gla we;' mdka iE§u i`oyd ;j fldmuK msá m%udKhla
wjYH o@
98
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
wvq lsÍu - 3 28
01
1 wvq lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5)


4 2 6 8 1 8 7 2 2 2 6 7 5 0 9
−1 5 3 −5 3 7 −4 8 0 − 8 2 −2 7 6

(6) (7) (8) (9) (10)


7 3 0 6 7 4 5 4 2 8 5 2 9 0 7
−3 9 0 − 9 0 −4 5 1 −5 7 2 − 7 5 6

A fldgqfõ we;s ixLHdjlska B fldgqfõ we;s ´kEu


2
ixLHdjla wvq lrkak' ^tjeks .Kka 5la ,shd ms<s;=re
imhkak'&
WodyrKh (-
is o t
5 3 9
539 470 −1 8 3
956 92 3 5 6
708 183
A B

3 .eg¨ úi`okak'
(1) fjf<kafol= <`. flduvq f.ä 256la ;snqKs' thska f.ä 182la
úl=Kqfõ kï b;=re jQ f.ä .Kk lSh o@
(2) ÿïßhl u.SyQ 868la jQy' tla;rd kej;=ul § 439la nei .sfha kï
ÿïßfha b;=re jQ u.Ska .Kk lSh o@

99
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
wvq lsÍu - 3 28
(3) wdmk Yd,djlg Èkl § úlsKSu i`oyd f.fkk ,o nksia .Kk
325ls' Èkh wjidkfha § b;=re jQ nksia .Kk 72ls' úl=Kk ,o
nksia .Kk lSh o@

(4) uyj,;ekak uy úÿyf,a isiqyq 595la isák w;r tys lksgq úÿyf,a
isiqyq 947la isá;ss' uy úÿy,g jvd lksgq úÿyf,a isák isiqka
.Kk lSh o@

(5) .nvdjl ù f.daks 875la ±ñh yels h' ±kg we;af;a 580ls' ;j ù
f.daks lShla .nvdjg ±ñh yels o@

(6) 400 gla nr ¨Kq l=vq melÜgqjlska" mdúÉÑ l< miq 130 gla b;=re
ù ;snqKs' mdúÉÑ l< ¨Kq l=vq m%udKh fldmuK o@

(7) ls%lÜ mkaÿjl ñ, remsh,a 380ls' th ñ, § .ekSu i`oyd remsh,a


500l fkdaÜgqjla ÿkafka kï ,efnk b;=re uqo, lSh o@

(8) nUrlkao Èh we,a, 263 mla yd Èh¨u Èh we,a, 171 mla Wi h'
Èh¨u Èh we,a,g jvd nUrlkao Èh we,a, fldmuK Wi o@

100
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mßudj yd Odß;dj - 2 29
01
1 tl;=j ,Sgrj,ska ,shkak'

(1) 2500 ml + 500 ml = 3000 ml = 3 l


(2) 750 ml + 250 ml = ............. = .............

(3) 1500 ml + 3500 ml = ............. = .............
(4) 3250 ml + 750 ml = ............. = .............
(5) 1300 ml + 2700 ml = ............. = .............

2 tl;= lrkak'
(1) (2) (3)
l ml l ml l ml
1 400 3 600 2 700
+
1 100 +
1 200 +
1 500

(4) (5) (6)


l ml l ml l ml
2 515 2 625 2 800
+
3 750 +
1 730 +
1 275

3 wvq lrkak'
(1) (2) (3)
l ml l ml l ml
5 500 2 300 3 750

3 250 −
1 100 −
1 500

101
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mßudj yd Odß;dj - 2 29
(4) (5) (6)
l ml l ml l ml
5 125 3 475 4 750

2 225 −
1 750 −
1 900

4 j.ka;s ,shd .eg¨ úi`okak'


WodyrKh (-
Ndckhl ;snQ lsß m%udKh 2 l 250 mlls' thg ;j lsß 1 l 500 mlla
tl;= lrk ,È' ±ka Ndckfha we;s uq¿ lsß m%udKh fldmuK o@
l ml
Ndckfha ;snQ lsß m%udKh = 2 250
tl;= l< lsß m%udKh = 1 500
uq¿ lsß m%udKh = 3 750

(1) wïud m,;=re hqI 2 l lg c,h 3 lla ñY% lr m,;=re îu iEÿjd h'
weh iEÿ îu m%udKh ñ,s,Sgr lSh o@

(2) wïud rileú,s iE§ug meKs 2 lla f.k wdjd h' thska wjYH
jQfha 1l 500 mlls' b;=re jQ meKs m%udKh ñ,s,Sgr lSh o@

(3) l=vd ud¿ gexlshla msrùug c,h ,Sgr 3 l 500 mlla wjYH fõ'
±kg tys we;af;a c,h ,Sgr 2 l 250 mlla muKs' gexlsh msrùug
;j fldmuK c, m%udKhla wjYH o@

(4) ks,a mdg ;Ska; 2 llg iqÿ mdg ;Ska; 1 l 700 mlla tl;= lr
ì;a;sfha wdf,am lsÍug ;Ska; ñY%Khla ilia lr we;' ñY%Kfha
we;s ;Ska; m%udKh fldmuK o@

102
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 3 30
01
3ka .=K lruq'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
2 4 2 4
« 3 « 3
1 2 m<uqj 4, 3 ka .=K lr we;'
7 2 6 0 fojkqj 20, 3 ka .=K lr we;'
1 7 2 B<`.g 12 yd 60 tl;= lr we;'

1 ;=fkka .=K lrkak'


(1) (2) (3) (4) (5)
2 3 3 1 4 0 5 2 4 4
« 3 « 3 « 3 « 3 « 3

(6) (7) (8) (9) (10)


5 6 8 7 9 0 7 8 9 5
« 3 « 3 « 3 « 3 « 3

2 .eg¨ úi`okak'
(1) frÈ ógrhlska mqgq ljr 3la ueish yels h' frÈ ógr 12lska mqgq
ljr lShla ueish yels o@

(2) fmdl=rlg ne¨ka 3 ne.ska ia:dk 25l ne¨ka t,a,d m%Odk Yd,dj
irid we;' t,a,d we;s uq¿ ne¨ka .Kk lSh o@

(3) pdßldjla i`oyd tla nia r:hlg isiqka 56fokd ne.ska nia r:
;=kla fhdod .kakd ,È' pdßldjg iyNd.s jQ uq¿ isiqka .Kk
lSh o@
103
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
.=K lsÍu - 3 30
4ka .=K lruq'
WodyrKh (-
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
o t
6 5 6 5
« 4 « 4
2 0 m<uqj 5, 4ka .=K lr we;'
2 6 0 2 4 0 fojkqj 60, 4ka .=K lr we;'
2 2 6 0 B<`.g 20 yd 240 tl;= lr we;'

3 y;frka .=K lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5)


2 1 4 4 6 7 3 9 8 5
« 4 « 4 « 4 « 4 « 4

4 .eg¨ úi`okak'
(1) tla we`ÿulg we,a,Sug fnd;a;ï 12la wjYH fõ' tjeks we`ÿï
y;rlg we,a,Su i`oyd wjYHjk fnd;a;ï .Kk lSh o@

(2) fmdaÉÑhl ñßia me< y;r ne.ska fmdaÉÑ 75l isgqùug wjYH
ñßia me< .Kk lSh o@

(3) tla isiqfjl=g ìialÜ y;r ne.ska pdßldjlg iyNd.s jk isiqka


94 fofkl= w;r fnod §ug ìialÜ lShla wjYH fõ o@

104
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 3 31
01
3ka fnouq'
WodyrKh (- 42
3 126
12
06
6
0

126 ÷ 3 = 42 hs

1 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'


(1) 180 ÷ 3 (2) 154 ÷ 3 (3) 249 ÷ 3 (4) 295 ÷ 3

WodyrKh (-
135
3 405
3
10
9
15
15
0
405 ÷ 3 = 135 hs

2 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'


(1) 206 ÷ 3 (3) 348 ÷ 3 (5) 654 ÷ 3
(2) 801 ÷ 3 (4) 501 ÷ 3 (6) 482 ÷ 3

105
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 3 31
4ka fnouq'
WodyrKh (- 40
4 160
16
00
0
0

160 ÷ 4 = 40 hs

3 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'


(1) 128 ÷ 4 (3) 248 ÷ 4 (5) 165 ÷ 4
(2) 484 ÷ 4 (4) 404 ÷ 4 (6) 329 ÷ 4

WodyrKh (-
136
4 547
4
14
12
27
24
3
549 ÷ 4 = 136 b;=re 3hs

4 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'


(1) 526 ÷ 4 (2) 652 ÷ 4 (3) 941 ÷ 4 (4) 723 ÷ 4

106
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
fn§u - 3 31
01
5 §¾> fn§fï l%uhg .eg¨ úi`okak'

(1) tla <ufhl=g u,a 3 ne.ska u,a 132la <uhska lS fofkl=g fnod
Èh yels o@

(2) pdßldjla wjidkfha § b;=re jQ remsh,a 168la iEu <ufhl=gu


remsh,a 4 ne.ska fnod ÿkafka kï pdßldjg iyNd.s jQ uq¿ <uhska
.Kk lSh o@

(3) nxl=jl <uhska ;sfofkl=g jdä úh yels h' <uhska 420lg jdä
ùu i`oyd tjeks nxl= lShla wjYH o@

(4) ;, ler,s 640la we;' tla melÜgqjl y;r ne.ska melÜ lShla
iEÈh yels o@

(5) f.dú iñ;shl idudðlhka w;r fnod §ug f.fkk ,o fmd,a


me< .Kk 584ls'
(i) tla wfhl=g fmd,a me< 3 ne.ska fnod ÿkafka kï
idudðlhka lS fofkl=g fmd,a me< fnod Èh yels o@
(ii) b;=rejk fmd,a me< .Kk lSh o@

(6) mdi,g mß;Hd. f,i fmd;a 680la ,enqKs'


(i) tla wfhl=g fmd;a 3 ne.ska ,nd fokafka kï fmd;a ,nd Èh
yels isiqka .Kk lSh o@
(ii) b;=re fmd;a .Kk lSh o@
(iii) tla wfhl=g fmd;a 4 ne.ska ,nd fokafka kï fmd;a ,nd Èh
yels isiqka .Kk lSh o@

107
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
frdau ixLHdxl 32
1 isg 10 f;la frdau ixLHdxl y`ÿkd .ksuq'
yskaÿ wrdì
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ixLHdxlh
frdau
i ii iii iv v vi vii viii ix x
ixLHdxlh

1
ixLHd kduhg wod< frdau ixLHdxlh hd lrkak'
my iv
y;r v
kjh viii
;=k vi
yh ix
wg iii

2 ysia;eka mqrjkak'
frdau
ixLHdxlh viii ii iv ix vii
........ ........ ........ ........ ........
yskaÿ wrdì
ixLHdxlh 8 ........ ........ 10 1 6
........ ........
3 5

3 § we;s frdau ixLHdxlhg fmr yd miqj tk frdau


ixLHdxl ,shkak'
fmr frdau ixLHdxlh miq
ii iii iv

..................
vi ..................

..................
ii ..................

..................
viii ..................

..................
iv ..................

..................
ix ..................
108
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
m%ia;dr - 2 33
01
fjf<`oi,l Èkl § úl=Kk ,o m,;=re ms<sn`o
1
f;dr;=re my; j.=fõ ±lafõ'
m,;=re úl=KQ f.ä
.Kk
wU 9
fmar 12
Èjq,a 10
flduvq 14
wem,a 8

• by; f;dr;=re ;Sr m%ia;drhlska ksrEmKh lrkak'

• m%ia;drh weiqfrka ysia;eka iïmQ¾K lrkak'

(1) wU f.ä '''''''''''''''''''''''''' la úlsKS we;'

(2) fmar f.ä .Kkg jvd jeäfhka flduvq


f.ä '''''''''''''''''''''''''' la úlsKS we;'

(3) jeä u m%udKhla úl=Kd we;s m,;=re j¾.h


'''''''''''''''''''''''''' fõ'

(4) wvq u m%udKhla úl=Kd we;af;a


'''''''''''''''''''''''''' h'

(5) Èkh ;=< § úlsKS we;s uq¿ m,;=re f.ä .Kk '''''''''''''''''''''' fõ'

109
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
m%ia;dr - 2 33
2 j;af;a isák i;=ka .Kka lr j.=j iïmQ¾K lrkak'

i;df.a ku isák
.Kk
f,akd
.srjd
uhskd

iuk<hd

f.d¿ fn,a,d

• j.=j weiqfrka ;Sr m%ia;drhla w`Èkak'


• ;Sr m%ia;drh weiqfrka my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
(1) j;af;a isák f.d¿ fn,a,ka .Kk lSh o@
(2) wvqfjka u isákafka l=uk j¾.fha i;=ka o@
(3) jeäfhka u isákafka l=uk j¾.fha i;=ka o@
(4) oekg j;af;a isák uq¿ i;=ka .Kk lSh o@

110
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 2 34
01
.kq fokq lruq'

remsh,a 350.00 remsh,a 455.00

remsh,a 128.50 remsh,a 105.00

remsh,a 240.50 remsh,a 125.00

1 my; tla tla wjia:dj i`oyd f.úh hq;= uqo, fidhkak'


WodyrKh (-
remsh,a i; (1)
350 00 remsh,a i;
+ 128 50 ........ .......
478 50 + ........ .......

(2) (3)
remsh,a i; remsh,a i;
........ ....... ........ .......
+ ........ ....... + ........ .......

111
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 2 34

(4) remsh,a i; (5)


........ ....... remsh,a i;
........ ....... ........ .......
+ ........ ....... + ........ .......

b;=re fidhuq' yß o n,uq'

2 my; øjH ñ, § .;a úg b;=rejk uqo, fidhkak'

remsh,a 300.00 remsh,a 35.00 remsh,a 280.00 remsh,a 270.00

WodyrKh (- remsh,a 500 fkdaÜgqjla § wkakdis f.ähla ñ, § .ekSu


remsh,a i;
500 00
− 280 00
220 00

(1) remsh,a 500la § ñÈ fmdl=rla ñ,g .ekSu


(2) remsh,a 100la § wem,a f.ä 2la ñ,g .ekSu

(3) remsh,a 500 fkdaÜgqjla yd remsh,a 100 fkdaÜgqjla § wkakdis f.ä


2la ñ,g .ekSu
(4) remsh,a 1000 fkdaÜgqjla § ¥ßhka f.ä folla ñ,g .ekSu
112
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 2 34
01
3 b;=re uqo, fidhkak'

NdKavh ñ, ÿka uqo, b;=re uqo,


remsh,a i; remsh,a i; remsh,a i;
mekai, 10 50 20 00
lEu fmÜáh 28 00 30 00
nE.h 110 00 200 00
fnda;,h 257 00 300 00
fmd; 12 75 20 00

4 ñ, o¾Ykh n,d ì,am; iïmQ¾K lrkak'
t<j¿ j¾.h m%udKh ñ,
remsh,a i;
lerÜ 1 kg 90 00
îÜ 1 kg 60 00
f.dajd 1 kg 70 00
rdnq 1 kg 80 00
w¿ flfi,a 1 kg 110 00

t<j¿ j¾.h m%udKh 1 kg l ñ, jákdlu


remsh,a i; remsh,a i;
lerÜ 500 g 90 00 45 00
îÜ 500 g
f.dajd 250 g
uq¿ uqo,

113
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
uqo,a - 2 34
5 § we;s ñ, yd m%udK wkqj ì,am;a iïmQ¾K lrkak'

ñ,
øjHh m%udKh
remsh,a i;
iSks 1 kg 100 00
lsß msá 200 g 200 00
f;a fld< 100 g 75 00
w, 1 kg 80 00
iy,a 1 kg 98 00
ud¿ 250 g 110 00

(1) ñ,
øjHh m%udKh
remsh,a i;
iSks 500 g
lsß msá 1 kg
f;a fld< 200 g
f.úh hq;= uq¿ uqo,

(2) ñ,
øjHh m%udKh
remsh,a i;

iy,a 5 kg
w, 500 g
ud¿ 500 g
f.úh hq;= uq¿ uqo,

114
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
yev yd wjldYh 35
01

by; olajd we;s gex.%uh Ndú; lr rEm ks¾udKh lruq'

weuqKqu 1 iy 2ys olajd we;s gex.%u Ndú;fhka fujeks


1 ;j;a rEm ks¾udKh lr wNHdi fmdf;ys w,jkak'
115
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
yev yd wjldYh 35

(5 cm « 5cm) m%udKfha mdg lvodis len,s imhd .kak'
2
folg kjd my; ±lafjk wdldrfha rEm lmd .kak' tajd
È. yer ,efnk iuñ;sl rEm wNHdi fmdf;ys w,jkak'

3 my; rEm foi n,d j.=j mqrjkak'


B E
F

A
D
C G
iuñ;sl rEm iuñ;sl
fkdjk rEm
A C
J H

I
116
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
yev yd wjldYh 35
01
my; olajd we;s rEmj, tla iuñ;s wlaIhla we`o we;'
4 tajdfha ;j;a iuñ;s wlaIhla w`oskak'

(1) (6)

(2) (7)

(3)
(8)

(4) (9)

(5)
(10)

117
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 36
1 ms<s;=re ,shkak'
(1) 410, 3409, 5499, 1907 hk ixLHd wjfrdayK l%uhg ,shkak'

(2) 6708, 8706, 8076, 6807 hk ixLHd wdfrdayK l%uhg ,shkak'

2 rjqu ;=< we;s ish¨u b,lalïj,ska

(1) iEÈh yels úYd, u ixLHdj ,shkak' 2 6


(2) iEÈh yels l=vd u ixLHdj ,shkak' 5 7
(3) iEÈh yels fjk;a ixLHd 2la ,shkak'
(4) by; ,shk ,o ixLHd y;r wdfrdayK l%uhg ,shkak'

3 f.dvke.s,a,la bÈlsÍu i`oyd Èk 4la ;=< f.fkk ,o


.fvd,a m%udK my; ±lafõ' th weiqfrka wikq ,nk
m%Yakj,g ms<s;=re ,shkak'

oji .fvd,a m%udKh


i`ÿod 2124
w`.yrejdod 2412
nodod 4122
n%yiam;skaod 2214

(1) wvq u .fvd,a m%udKhla f.k wdfõ ljod o@


th fldmuK o@
(2) jeä u .fvd,a m%udKhla f.k wdfõ ljod o@
th fldmuK o@
(3) Èk y;r ;=< § f.fkk ,o .fvd,a m%udK wjfrdayK l%uhg
,shkak'
118
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 01
36
4 ms<s;=re imhkak'

(1) (2) (3) (4)


2 3 2 4 2 8 4 1 2 3 2 4 1 1 5 0
+1 2 9 2 +1 6 2 3 +1 4 1 8 +2 2 7 1

(5) (6) (7) (8)


1 2 4 8 4 0 4 2 3 2 6 5 1 3 3 4
+1 0 2 5 +1 5 9 5 +1 7 2 5 +2 0 4 7

(9) (10) (11) (12)


2 0 3 0 3 2 0 2 2 1 0 6 3 1 3 4
1 2 6 4 2 1 2 4 6 3 7 1 6 4 3
+3 1 9 2 + 2 4 3 4 + 4 3 +4 5
7 8

5 .eg¨ úi`okak'
(1) hy¿jka ;sfofkl= úiska tl;= lrk ,o uqoaor ixLHd ms<sfj<ska
302" 76 yd 1508la fõ' ;sfokd úiska tl;= lrk ,o uq¿ uqoaor
.Kk lSh o@

(2) l¾udka; Yd,djl Èk ;=kla ;=< ksmojk ,o W¿ leg .Kka


ms<sfj<ska 1208" 1654 yd 1020la fõ' Èk ;=fka § ksmojd we;s uq¿
W¿ leg .Kk lSh o@

(3) isiqka ;sfofkl= mdi,g /f.k tk ,o j;=r fnda;,a ;=kl j;=r


1050 ml, 750 ml yd 1150 ml ne.ska úh' fnda;,a ;=fka u we;s uq¿
j;=r m%udKh fldmuK o@
119
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 36
6 § we;s NdKavj, nr m%udK weiqfrka wid we;s m%Yakj,g
ms<s;=re ,shkak'

250 g 750 g 500 g 450 g 100 g

(1) f;a fld< yd iSksj, uq¿ nr lsf,da.a?ï yd .a?ï lSh o@


(2) inka l=vq melÜgqjg jvd lsß melÜgqj fldmuK nßka jeä o@
(3) iSks melÜgqfõ nrg iudk ùug ìialÜ melÜ lShla .; hq;= o@

7 ms<s;=re imhkak'
(1) (2) (3)
kg g kg g kg g
1 300 5 125 1 500
+ 2 700 + 3 900 + 750

(4) (5) (6)


kg g kg g kg g
3 915 6 100 9 50
− 1 405 − 4 500 − 7 400

120
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 01
36
8 j.ka;s ,shd úi`okak'

(1) wïud iqÿ lel=¿ iy,a 2 kgla o r;= lel=¿ iy,a 2 kg 500 gla o
f.kdjd h' wïud f.kd iy,aj, uq¿ nr fldmuK o@
(2) 50 kgla nr iSks f.dakshlska 17 kg 500 gla úl=KQ miq f.daksfha
b;=re jQ iSks m%udKh fldmuK o@
(3) m<uqjk msá f.daksfha nr 40 kg 400 gls' fojk msá f.daksfha
nr 35 kg 250 gls' m<uqjk msá f.daksfha nr fojk msá f.daksfha
nrg jvd fldmuK jeä o@
(4) lejqï iE§u i`oyd iy,a 2 kg 400 g wjYH fõ' ksjfia we;af;a
iy,a 1 kg 600 gla muKs' lejqï iE§u i`oyd ;j fldmuK iy,a
/f.k wd hq;= o@

9 wvq lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5)


5 7 4 6 0 5 7 4 8 5 2 7 8 4 6
-3 9 2 -2 3 0 -4 8 8 - 9 4 -5 3 9

(6) (7) (8) (9) (10)


8 7 0 9 6 5 7 5 2 7 9 6 6 3 3
-6 4 6 -8 5 9 -3 9 1 - 6 8 -3 6 3

121
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 36
10 .eg¨ úi`okak'

(1) ud¿ áka 125lska áka 94la bj;a lf<a kï b;=rejk ud¿ áka
.Kk lSh o@

(2) y;rjk fY%aKsfha isák isiqka 270lska 237la jd¾Isl pdßldj


i`oyd iyNd.s jQfha kï pdßldjg iyNd.s fkdjQ isiqka .Kk
lSh o@

11 .eg¨ úi`okak'

(1) ud¿ gexlshlg c,h 10 l la ±ñh yels h' tys c,h 5 l 500 ml la
we;' gexlsh msrùug ;j fldmuK c, m%udKhla wjYH o@

(2) fnda;,hl m,;=re hqI 700 ml la ;snqKs' thg c,h 3 l 500 ml ñY%
lr m,;=re îu ilia lrk ,È' ilia lrk ,o uq¿ îu m%udKh
fldmuK o@

12 .=K lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5)


3 3 8 5 4 2 8 0 4 6
« 3 « 3 « 4 « 4 « 2

(6) (7) (8) (9) (10)


9 8 5 8 6 7 8 7 9 5
« 2 « 5 « 5 «1 0 «1 0

122
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 01
36
13 .eg¨ úi`okak'
(1) tla <ufhl=g mekai,a fol ne.ska <uhska 49fofkl=g §u i`oyd
wjYH mekai,a .Kk lSh o@
(2) tla nxl=jl ;sfofkl= ne.ska nxl= 75l lS fofkl=g jdä úh
yels o@
(3) kegqï lKavdhul 64 fofkla isá;s' tla wfhl=g j<¨ 4 ne.ska
ish¨ fokdg u §ug j<¨ lShla wjYH o@
(4) uf.a whshdf.a ±ka jhi wjqreÿ 15ls' iShdf.a ±ka jhi whshdf.a
jhi fuka mia .=Khls' iShdf.a ±ka jhi wjqreÿ lSh o@

14 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'


(1) 372 ÷ 3 (3) 905 ÷ 4 (5) 731 ÷ 2
(2) 708 ÷ 2 (4) 248 ÷ 4 (6) 150 ÷ 3

15 .eg¨ úi`okak'
(1) mdi,l 4 fY%aKsfha <uhska tla wfhl=g mEka fol ne.ska §ug
mEka 620la fnod fok ,È' 4 fY%aKsfha isák <uhska .Kk lSh o@
(2) irU ixo¾Ykhlg iyNd.s jQ tla isiqfjl=g y;r ne.ska ne¨ka
872la fnod fok ,È' irU ixo¾Ykh i`oyd iyNd.s jQ isiqka
.Kk lSh o@
(3) w;amkaÿ 215la tla mdi,lg fol ne.ska mdi,a lShlg ,nd Èh
yels o@
(4) wU f.ä 560la iudkj f.dvj,a ;=klg fjka lrk ,È' tla
f.dvl we;s wU f.ä .Kk lSh o@ wU f.ä lShla b;=refõ o@

123
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 36
§ we;s frdau ixLHdxlhg fmr yd miq frdau ixLHdxl
16 ysia;efkys ,shkak'

fmr miq
(1) ................ ii ................

(2) ................ v ................

(3) ................ ix ................

(4) ................ viii ................

(5) ................ vii ................

WoEik wdydrh i`oyd leu;s u wdydr j¾.h ms<sn`o


17 l< úuiSul § mka;shl isiqkaf.ka ,o f;dr;=re my;
j.=fõ ±lafõ'
wdydr j¾.h leu;s isiqka
.Kk
wdmam 5
frdà 8
msÜgq 5
b`È wdmam 10
n;a 7

• by; f;dr;=re ;Sr m%ia;drhlska ksrEmKh lrkak'


• ;Sr m%ia;drh weiqfrka my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'

(1) isiqka iudk m%udKhla leu;s ù we;s wdydr j¾. fol fudkjd o@
(2) jeä fofkl= leu;s wdydr j¾.h l=ula o@ fldmuK isiqka .Kkla
thg leu;s o@
124
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 01
36
18 my; ñ, o¾Ykh n,d m%Yakj,g ms<s;=re ,shkak'

ñ, o¾Ykh

remsh,a 11.00

remsh,a 12.25

remsh,a 90.00

remsh,a 504.00

(1) fmd;la iy mEkla .ekSug wjYH uqo, lSh o@


(2) mdg fmÜáhla iy mEkla .ekSug wjYH uqo, lSh o@
(3) fmd;a folla iy mEkla .ekSug wjYH uqo, lSh o@
(4) nE.hla ñ, § .ekSug remsh,a 500 fkdaÜgqjla iy remsh,a 20
fkdaÜgqjla ÿka úg ,efnk b;=re uqo, lSh o@

19 ysia;eka mqrjkak'
NdKAvh 1 kgl ñ, ñ, § .;a f.úh hq;= uqo,
remsh,a i; m%udKh remsh,a i;
mßmamq 120 00 2 kg
ñßia 110 00 1 kg
lrj, 600 00 500 g
w, 80 00 500 g

125
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - f;jk jdrh 36
my; oelafjk rEm iuñ;sh ksrEmKh jk mßÈ iïmQ¾K
20
lrkak'

(1) (2) (3)

(4) (5) (6)

(7) (8)

126
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
1 j.=j msgm;a lr f.k ysia;eka mqrjkak'
ixLHdj b,lalu b,lalu msysá b,lalfuka oelafjk
ia:dkh w.h
42 4

368 3

2150 2

3806 8

6990 0

7000 7

9076 0

my; ±lafjk ixLHd .Kl rduqj, we`o fmkajkak' tu


2
ixLHd úysÿjd ,shkak'
(1) 159 (2) 3041 (3) 5000 (4) 8444

3 ms<s;=re ,shkak'
(1) 7, 2, 4 hk b,lalï ish,a, Ndú; lr ,súh yels 400g jeä
ixLHdjla ,shkak'
(2) 7, 2, 4 hk b,lalï ish,a, Ndú; lr ,súh yels 300g wvq
ixLHdjla ,shkak'
(3) 3, 6, 9 hk b,lalï ish,a, Ndú; lr ,súh yels 600;a 700;a
w;r we;s ixLHd fol ,shkak'
(4) 1, 5, 9, 6 hk b,lalï ish,a, Ndú; lr ,súh yels 5000g
jeä ixLHd folla ,shkak'
127
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
4 rgdj y`ÿkdf.k ysia;ekaj,g .e<fmk ixLHd ,shkak'
(1) 7, 9, 11, ..........., ..........., ..........., ..........., ...........
(2) ..........., ..........., 161, 164, 167, ..........., ..........., ...........
(3) 31, 36, 41, ..........., ..........., ..........., ...........
(4) ..........., ..........., ..........., ..........., 44, 54, 64
(5) 200, 204, 208, ..........., ..........., ..........., ...........

5 ms<s;=re ,shkak'
(1) wdrïNl ixLHdj 7 f,i f.k fofla" ;=fka" y;f¾" mfya iy
oyfha ixLHd rgdjla ne.ska f.dvk.kak' ^bÈßhg ixLHd wgla
f;la&
(2) wdrïNl ixLHdj 25 f,i f.k fofla" ;=fka" y;f¾" mfya iy
oyfha ixLHd rgdjla ne.ska f.dvk.kak' ^bÈßhg ixLHd oyhla
f;la&

ysia fldgq iïmQ¾K lrkak'
6
ixLHd kduh yskaÿ wrdì frdau ixLHdxlh
ixLHdxlh
my v
yh
1
4
x
;=k
ii
y;
viii
kjh
128
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 3701

7 iudk nr m%udK hd lrkak'

5 kg 9 kg 400 g

4 kg 925 g 1111 g

5060 g 4925 g

1 kg 111 g 5000 g

9400 g 5 kg 60 g

10 g 20 g 50 g 100 g 5 kg

by; ±lafjk mä muKla Ndú; lr § we;s nr m%udKh uekssh


yels wdldrh ,shkak' Wod (- 5 kg 150 g = 5 kg + 100 g + 50 g

(1) 180 g = .................................................................

(2) 5 kg 30 g = .................................................................

(3) 5 kg 70 g = .................................................................

(4) 5 kg 110 g = .................................................................

(5) 5 kg 120 g = .................................................................

129
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
9 .Kkh lrkak'
(1) (2) (3)
kg g kg g kg g
4 250 7 425 9 100
+ 1 125 + 1 650 + 1 975

(4) (5) (6)


kg g kg g kg g
5 700 6 425 9 675
− 2 400 − 4 250 − 5 750

10 j.ka;s ,shd úi`okak'


(1) j;a;lska m<uq Èkfha § f;a o¨ 43 kg 400 g la o fojk Èkfha §
33 kg 850 g la o lvk ,È' Èk fofla § u lvk ,o f;a o¨j,
uq¿ nr fldmuK o@

(2) Wrhl isfuka;s 48 kg 500 g ;snqKs' ldKqjla ne`§ug isfuka;s


f.k b;=re jQ m%udKh 14 kg 600 g la úh' ldKqj ne`§ug f.k
;snQ isfuka;sj, nr fldmuK o@

(3) 50 kg iy,a f.dakshlska 25 kg 500 g la úl=Kk ,È' f.daksfha


b;=re jQ iy,aj, nr fldmuK o@

130
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
11 tl;= lrkak'

(1) (2) (3) (4)


1 5 6 3 2 4 5 0 7 8 4 3
+ 2 8 +3 0 8 +1 4 9 + 9

(5) (6) (7) (8)


2 5 0 1 9 2 7 2 5 8 1 9
+2 9 1 +6 3 0 +1 8 4 + 9 0

(9) (10) (11) (12)


1 7 9 1 7 5 1 3 4 8 4 2 3 5
+4 1 7 +7 7 4 +3 2 4 9 +2 0 9 2

(13) (14) (15) (16)


5 6 2 4 8 3 2 7 5 8 8 4 6 9 0 1
+2 9 3 0 + 4 0 8 +2 4 1 4 +1 0 7 9

(17) (18) (19) (20)


2 0 2 5 1 5 0 0 3 2 4 2 3 3 0 3
1 3 4 3 2 0 9 3 3 5 2 0 2 2 2 2
+4 5 0 4 +3 2 1 4 +1 9 2 7 +1 1 2 5

131
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37

12 ysia fldgq mqrjkak'
(1) (2) (3) (4) (5)
2 6 4
3 3 5 8 6 53 4 2 3 5 3 2
+ 1 + + 4 4 6 + 5 8 + 1 3
9 9 8 9 8 7 6 3 8 6 3 7 7 2 8

my; fldgqfõ we;s ixLHd Ndú;fhka m%Yakj,g ms<s;=re


13
,shkak'
156 224
1027
3206 517

(1) tl;=j f,i 673 ,efnk ixLHd fol ,shkak'


(2) tl;=j f,i 1251 ,efnk ixLHd fol ,shkak'
(3) tl;=j f,i 3586 ,efnk ixLHd ;=k ,shkak'

14 wvq lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5)


4 0 2 8 8 0 7 9 9 6
−2 0 −1 6 −4 6 −2 9 −5 9

(6) (7) (8) (9) (10)


5 9 7 6 8 0 9 5 3 7 4 8 5 1 4
- 3 4 8 - 2 6 4 -3 9 0 -2 9 0 -3 0 7

132
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
15 .eg¨ úi`okak'
(1) ks¾ud,a" msgq 655la we;s fmd;lska msgq 390la lshjQfha kï ;j
lshùug ;sfnk msgq .Kk lSh o@

(2) u,s;a <`. we;s fgdksla mshka .Kk 842ls' k,skao <`. we;s fgdksla
mshka .Kk 560ls' k,skao <`. we;s fgdksla mshka .Kk u,s;a
<`. we;s fgdksla mshka .Kkg jvd fldmuK wvq o@

16 ysia fldgq iïmQ¾K lrkak'


(1) (2) (3) (4) (5)
6 5 9 2 7 4 2 4
− − 4 8 − 5 2 − 4 5 − 9 2
4 1 2 4 3 5 5 3 0 7 2 4 6

17 ms<s;=re imhkak'

(1) (2) (3) (4) (5)


7 9 6 8 4 8 9
« 2 « 3 « 4 « 5 «1 0
5 6 4 3 0 9 2 0

133
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
18 .eg¨ úi`okak'
(1) (i) tla fm<lg mqgq ;=k ne.ska fma<s 84la ieliSug wjYH mqgq
.Kk lSh o@
(ii) tla fm<lg mqgq y;r ne.ska fma<s 84la ieliSug wjYH mqgq
.Kk lSh o@
(2) tla flduvq f.ähla 5 fofkl=g fnod §ug m%udKj;a fõ kï
tjeks flduvq f.ä 75la lS fofkl=g m%udKj;a fõ o@
(3) tla melÜgqjl ìialÜ 10 ne.ska wiqrd we;' tjeks ìialÜ melÜ
85l we;s ìialÜ .Kk lSh o@

19 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=r ,nd .kak'

(1) 904 ÷ 2 (3) 903 ÷ 3 (5) 800 ÷ 4

(2) 809 ÷ 2 (4) 804 ÷ 3 (6) 502 ÷ 4

20 .eg¨ úi`okak'

(1) fo,a f.ä 645la f.dvj,a ;=klg iudkj fjka lf<a kï tla
f.dvl we;s fo,a f.ä .Kk lSh o@

(2) ;d;a;d remsh,a 916lg úÿ,s n,an y;rla ñ, § .;af;ah' tla úÿ,s
n,anhl ñ, lSh o@

(3) ixLHdjla foflka .=K l< úg ms<s;=r 206 fõ' tu ixLHdj


l=ula o@

134
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
§ we;s tla tla rEmfha iuñ;s wlaIhla ne.ska we`o nd.hla
21
mdg lrkak'

(1) (2) (3)

(4) (5) (6)

1 la mdg lr we;s rEmj, wxl rjqï lrkak'


22
4

(1) (2) (3) (4)

(5) (6) (7) (8)

135
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
23 .eg¨ úi`okak'
(1) <s`ola lemSug Èk folla .; úh' m<uq Èkfha § 4 m 75 cmla
.eUqrg o fojk Èkfha § 2 m 80 cmla .eUqrg o lmk ,È' Èk
fol wjika jk úg <s`o fldmuK .eUqrlg lmd ;sfí o@
(2) mdf¾ isg ksjig 12 ml ÿrla ;snqKs' mdf¾ isg ksjig c,h
,nd .ekSu i`oyd 3 m 55 cmla iy 5 m 75 cmla È. k< folla
iïnkaO lr we;'
(i) tu k< foflys uq¿ È. fldmuK o@
(ii) mdf¾ isg c,h ,nd .ekSug ;j fldmuK È.lska hq;a
k<hla wjYH fõ o@

lsishï m%foaYhl k.r lsysmhla msysgd we;s wdldrh my;


24 ie,eiafuka ±lafõ'

W
C

F B H

D
A E J

I G
(1) A k.rhg W;=re ÈYdfjka msysá k.r fudkjd o@

(2) D k.rhg ol=Kq ÈYdfjka msysá k.rh l=ula o@

(3) D k.rhg kef.kysr ÈYdfjka msysá k.r fudkjd o@

(4) F k.rh msysgd we;af;a B k.rhg l=uk ÈYdfjka o@


(5) A, D iy E k.r msysgd we;af;a J k.rhg l=uk ÈYdfjka o@

136
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
4 fY%K
a f
s ha isik
q f
a .a mka;s mqi;
a ld,h i`oyd f.fkk ,o
25
fmd;a ms<n
s `o f;dr;=re my; ±lafõ'

fmdf;a ku jd¾;d l< fmd;a


(1) by; f;dr;=re weiqfrka j.=j whqre .Kk
iïmQ¾K lrkak' ySkaierh 5
(2) j.=fõ ±lafjk f;dr;=re ufvd,a¥j
;Sr m%ia;drhlska ksrEmKh u.=,a lEu
lrkak' wfma .u
(3) ;Sr m%ia;drh weiqfrka my; y;a mK
m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
(i) jeä u msgm;a .Kkla f.kú;a we;af;a l=uk fmd; o@
(ii) wvq u msgm;a .Kkla f.kú;a we;af;a l=uk fmd; o@
(iii) ufvd,a¥j fmd;a .Kkg jvd y;a mK fmd;a .Kk lShlska
jeä o@
(iv) ySkaierh fmd;a .Kkg jvd u`.=,a lEu fmd;a .Kk lShlska
wvq o@
(v) mka;s mqia;ld,hg f.fkk ,o uq¿ fmd;a .Kk lSh o@

137
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
my; oelafjk >k jia;=j, bÈß fmkqu A wl=frka o
26
me;s fmkqu B wl=frka o ie,eiau C wl=ßka o rEmh u;
i,l=Kq lrkak'

(1) (2) (3) (4) (5)

§ we;s uqo, ldisj,ska muKla f.úh yels wdldrhla


27
,shkak'

(1) .....................................................................................
remsh,a tlhs i; úis myhs

(2)
.....................................................................................
remsh,a wghss i; mkyhs

(3)
.....................................................................................
remsh,a fod<yhs

(4)
.....................................................................................
remsh,a oyy;hs i; úis myhs

138
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
NdKavj, olajd we;s ñ, .Kka wkqj wid we;s m%Yakj,g
28
ms<s;=re ,shkak'

remsh,a 500.00 remsh,a 320.00 remsh,a 230.00 remsh,a 175.00

(1) fifrmamq l=Ügula yd f;dmamshla ñ, § .ekSug wjYH uqo, lSh o@

(2) ud,hla yd f;dmamshla ñ, § .ekSug f.úh hq;= uqo, lSh o@

(3) remsh,a 200la § fifrmamq l=Ügula ñ, § .;a úg b;=re uqo,


lSh o@

(4) (i) nE.hla" ud,hla iy f;dmamshla ñ, § .ekSug f.úh hq;=


uqo, lSh o@
(ii) by; NdKav ;=k u ñ, § .ekSug remsh,a oyila wf;a we;s
wfhl=g ;j fldmuK uqo,la wjYH fõ o@

b;=re uqo, fidhkak'


29

øjHh øjHfha ñ, ÿka uqo, b;=re uqo,


remsh,a i; remsh,a i; remsh,a i;
inka legh 55 00 100 00 .........................
mßmamq melÜgqj 215 00 500 00 .........................
oka;df,am melÜgqj 85 00 100 00 .........................
fiaÿï l=vq melÜgqj 200 00 500 00 .........................
kQâ,aia melÜgqj 118 00 200 00 .........................

139
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
ñ, o¾Ykh wkqj ì,am; iïmQ¾K lrkak'
30

øjHh m%udKh ñ,
remsh,a i;
w, 1 kg 100 00
lrj, 250 g 300 00
fndaxÑ 500 g 80 00
;sß`.= msá 1 kg 110 00

(1)
øjHh m%udKh jákdlu
remsh,a i;
w, 500 g .........................
lrj, 1 kg .........................
;sß`.= msá 2 kg .........................
tl;=j .........................

(2)
øjHh m%udKh jákdlu
remsh,a i;
w, 250 g .........................
lrj, 500 g .........................
fndaxÑ 250 g .........................
tl;=j .........................

140
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
my; Ndckj, Èhr m%udK weiqfrka wik m%Yakj,g
31
ms<s;=re ,shkak'

A C
B
D E
F
G

2l 1l 1 l 500 ml 500 ml 225 ml 425 ml 200 ml


(1) B Ndckhg jvd C Ndckfha fldmuK Èhr m%udKhla ;sfí o@
(2) F iy G Ndck fofla Èhr m%udK tl;= l< úg B Ndckhg jvd
fldmuK m%udKhla wvq o@
(3) E iy G Ndckj, Èhr m%udK tl;= l< úg iudk jkafka l=uk
Ndckfha Èhr m%udKhg o@
(4) C Ndckfha Èhr m%udKhg iu ùug D Ndckfhka lS jdrhla Èhr
±ñh hq;= o@
(5) Èhr m%udKh 3 l 500 mlla jkafka l=uk Ndck foflys Èhr tl;=
l< úg o@

32 j.=fõ ysia;eka iïmQ¾K lrkak'


ñ,s,Sgr ,Sgr yd ñ,s,Sgr
1321 ml ...............................
.................. 6l 70 ml
7010 ml ...............................
2050 ml ...............................
.................. 3l 125 ml
.................. 4l 500 ml

141
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
33 j.ka;s ,shd úi`okak'

(1) gexlshl ;snQ c, m%udKh 200 l 800 mlls' th iïmQ¾Kfhka


msrùug ;j;a c,h 145 l 200 mlla ±ñh hq;= h' gexlshg w,a,k
uq¿ c, m%udKh fldmuK o@

(2) ner,hl fmd,af;,a 50 lla ;snqKs' i;shla ;=< fmd,af;,a


úlsKSfuka miq b;=re jQ m%udKh 7 l 500 ml fõ' i;sh ;=< §
úlsKS we;s fmd,af;,a m%udKh fldmuK o@

(3) .e¨ul c,h 2 l 500 mlla ;snqKs' thska c,h îug .;a miq b;=re
jQ m%udKh 1 l 700 ml fõ' îug .;a c, m%udKh fldmuK o@

§ we;s Èk o¾Ykh weiqfrka my; m%Yakj,g ms<s;=re


34
,shkak'
ckjdß 2019
i`ÿod w`.y nodod n%yia isl=rd fik bßod
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31

(1) Èk o¾Ykfhka ±lafjkafka l=uk udih o@



(2) wg jeks od oji l=ula o@
(3) fuu udihg i`ÿod Èk lShla ;sfí o@
(4) 25 jeks odg Èk follg fmr oji l=ula o@
(5) fuu udihg Èk lShla ;sfí o@

142
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
mqkÍlaIKh - jir wjidk 37
01
35 tla tla Trf,daiq uqyqKf;ys ±lafjk fõ,dj ysia;efkys
,shkak'

(1) (2) (3)

................................. ................................. .................................

36 § we;s fõ,dj Trf,daiq uqyqKf;ys ksrEmKh lrkak'

(1) (2) (3)

12.20 4.10 7.50

143
fkdñf,a fnod yeÍu i`oyd h'
weuqKqu - 1
weuqKqu - 2

You might also like