Professional Documents
Culture Documents
Ks;h
5 fY%a‚h
i
m<uqjk uqøKh 2019
ISBN 978-955-25-0249-1
ii
Y%S ,xld cd;sl .Sh
Y%S ,xld ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
iqkaor isßnßkS" iq/¢ w;s fidanudk ,xld
OdkH Okh fkl u,a m,;=re msß ch N+ñh ruHd
wmyg iem isß fi; iokd Ôjkfha ud;d
ms<s.kq uek wm Nla;s mQcd
kfuda kfuda ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
Tn fõ wm úoHd - Tn u h wm i;Hd
Tn fõ wm Yla;s - wm yo ;=< Nla;s
Tn wm wdf,dafla - wmf.a wkqm%dfKa
Tn wm Ôjk fõ - wm uqla;sh Tn fõ
kj Ôjk foñfka ks;sk wm mqnqÿ lrka ud;d
{dk ù¾h jvjñk /f.k hkq uek ch N+ñ lrd
tl ujlf. ore le, neúkd
huq huq ù fkdmud
fm%au jvd ieu fNao ÿ/r Þ kfuda kfuda ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
iii
wms fjuq tl ujlf. orefjda
tl ksjfiys fjfikd
tl mdge;s tl reêrh fõ
wm lh ;=< ÿjkd
- wdkkao iurfldaka -
iv
—w¨;a fjñka" fjkia fjñka" ksje/È oekqfuka
rgg jf. u uq¿ f,djg u fjkak keK myka˜
vi
kshdukh yd wëlaIKh
ví,sõ' tï' chka; úl%ukdhl ¡ wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
fufyhùu
ví,sõ' tA' ks¾u,d mshiS,s ¡ wOHdmk m%ldYk flduidßia ^ixj¾Ok&
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
iïnkaëlrKh
à' ã' iS' l,aydß .=Kfialr ¡ iyldr flduidßia
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
ixialdrl uKav,h
wdpd¾h Ô' tï' jvkïì ¡ fcHIaG lÓldpd¾h"
ks,aj,d cd;sl wOHdmk úoHdmSGh
f,aLl uKav,h
fla' ta' iS' iS' uqksodi ¡ úÿy,am;s"
nm/fyda mqjlamsáh u'ú' mqjlamsáh
vii
ví,sõ' ta' tï' fyar;a wfíisxy ¡ .=re WmfoaYl"
fldÜGdY wOHdmk ld¾hd,h" l=reKE.,
NdId ixialrKh
rxð;a b¨mamsáh ¡ wOHlaI"
Y%S ,xld cd;sl .%ka: ixj¾Ok uKav,h
wOHdmk wud;HdxYh
viii
iïmdol uKav, igyk
iïmdol uKav,h
ix
x
mgqkk
msgq wxlh
1' ixLHd - - 1 1
2' ixLHd - 2 6
3' tl;= lsÍu 8
4' ixLHd rgd - 1 14
5' wvq lsÍu 16
6'
Nd. 22
7' .=K lsÍu - 1 31
8' ld,h - 1 34
9' fn§u - 1 40
10' È. yd ÿr - 1 43
11' uqo,a - 1 47
12' mqkÍlaIKh - 1 52
13' mßudj yd Odß;dj - 1 62
14' nr uekSu - 1 65
15' .eg¨ úi`§u - 1 70
16'
yev yd >k jia;= 73
17' o;a; yeisrùu - 1 79
18'
oYu 83
xi
19' È. yd ÿr - 2 86
20' uqo,a - 2 91
21' .=K lsÍu - 2 96
22' ld,h - 2 102
23' fn§u - 2 106
24' mqkÍlaIKh - 2 109
25' ÈYd 117
26' .=K lsÍu - 3 121
27' mßudj yd Odß;dj - 2 129
28' fn§u - 3 133
29' frdau ixLHdxl 136
30' nr uekSu - 2 138
31' ixLHd rgd - 2 141
32' fldaK" ie,iqï yd mßudK rEm 144
33' o;a; yeisrùu - 2 148
34' .eg¨ úi`§u - 2 152
35' mqkÍlaIKh - 3 155
36' mqkÍlaIKh - 4 162
weuqKqï 179
xii
1 ixLHd - 1
1 8 5 0 3
2
4 9 7 6
WodyrKh : 3058
2 j.=j iïmQ¾K lrkak'
ixLHdj ixLHd kduh
6528 ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''' fooyia ydrish ;sy
'''''''''''''''''' ;=ka oyia tlishh
5060 ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''' tla oyia wg
9015 ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
WodyrKh
od is o t
2311
fooyia ;=kaish tfld<y
od is o t od is o t od is o t
od is o t od is o t od is o t
2
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
5 úysÿjd ,shkak'
igyk
9999g 1la jeä ixLHdj
9999 + 1 = 1--0 000 ¡ oi oyi
8 ms<s;=re ,shkak'
WodyrKh
oi oyiia:dkh 2" oyiia:dkh 7" ishhia:dkh 3" oyhia:dkh 9
yd tlia:dkh 4 f,i jk ixLHdj l=ula o@
27 394
4
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
9 ysia;eka mqrjkak'
ia:dkSh b,lalfuka
ixLHdj b,lalu ia:dkh
w.h ksrEms; w.h
38 237 3 oi oyiia:dkh 10 000 30 000
24 150 5 '''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''' ''''''''''''''''''''
40 856 0 '''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''' ''''''''''''''''''''
67 400 4 '''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''' ''''''''''''''''''''
79 008 ''''''''''' ishhia:dkh ''''''''''''''' ''''''''''''''''''''
97 541 ''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''' 7000
1
7 1 5 6 2 6
4 8 3 9 1 4
A B C
6
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
3 ue;sjrKhl § wfmalaIlhka ;sfofkl= ,nd .;a Pkao m%udKh
fufia h'
wfmalaIlhd Pkao ixLHdj
A 28 546
B 19 370
C 32 095
(i) jeä u Pkao m%udKhla ,nd .;a wfmalaIlhd ljqo@
(ii) wvq u Pkao m%udKhla ,nd .;a wfmalaIlhd ljqo@
(iii) wfmalaIlhska ;sfokd u ,nd .;a Pkao ixLHd l=vd u ixLHdfõ
isg úYd, u ixLHdj f;la wkqms<sfj<ska ^wdfrdayK mámdáhg&
,shd olajkak'
4
7
9 0
1
5
WodyrKh
od is o t
1
3 1 3 8
+ 4 6 2 4
7 7 6 2
4 2 7 8 4 3 5 4 3 6 3 5
+ 1 3 5 1 + 2 4 2 9 + 5 1 2 5
2 2 4 1 1 9 0 4 3 0 7 8
+ 6 3 6 7 + 7 3 6 4 + 3 3 3 1
8
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 mdi,a myl bf.kqu ,nk YsIH ixLHd ms<n
s `o f;dr;=re my; oelafõ'
WodyrKh
.dñKS úÿy, iy úch úÿy,
645
+ 4046
4691
.dñKS úÿyf,a yd úch úÿyf,a uq¿ isiqka ixLHdj = 4691
4675
3583
3508
10
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
ms<s;=re imhkak'
WodyrKh
rdcd yd iqmk
q a hk ksIm
a dok wdh;k u.ska ksmojk ,o uq¿
fhda.Ü .Kk lSh o@
4675
+ 3583
8258
5 ms<s;=re imhkak'
WodyrKh
od is o t
1 1 1
3 7 4 9
+ 2 6 8 5
6 4 3 4
6 ms<s;=re imhkak'
WodyrKh
od is o t
1 2 1
4 2 6 7
1 7 9 1
+ 2 8 7 4
8 9 3 2
12
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
7 j.ka;s ,shd úi`okak'
WodyrKh
;siai" .cnd iy uyfika hk úÿy,aj, isák isiqka .Kk
ms<sfj<ska 3156" 2220 iy 1458la fõ' fuu úÿy,a ;=fka isák uq¿
isiqka .Kk lSh o@
WodyrKh
21ka mgka .kakd" yfhka yh jeäjk ixLHd rgdj my; oelafõ'
45 '''''''"
21" 27" 33" 39" '''''''" 57
51 '''''''
WodyrKh
19ka mgka .kakd" yf;ka y; jeäjk ixLHd rgdj my; oelafõ'
19" 26" 33" 40" '''''''" 54 '''''''
47 '''''''" 61
WodyrKh
85 ka mgka .kakd" kjfhka kjh jeäjk ixLHd rgdj my; oelafõ'
121 '''''''"
85" 94" 103" 112" '''''''" 139
130 '''''''
WodyrKh
iqux., úÿyf,a isák uq¿ isiqka .Kk 573ls' thska 357fofkla
msßñ <uhs fj;s' tys isák .eyekq <uhska .Kk lSh o@
^1& lïy,l Èkla ;=< ksmojk ,o úÿ,s nqnq¿ .Kk 758ls' thska
úÿ,s nqnq¿ 375la úl=Kk ,È' b;=re úÿ,s nqnq¿ ixLHdj fidhkak'
^2& fmÜáhl wU f.ä 765la oeñh yels h' fmÜáfha wU f.ä 380la
we;' ;j fldmuK wU f.ä m%udKhla thg oeñh yels o@
^3& fmd;l msgq 850la we;' iqrdÊ oekg fmdf;a msgq 315la lshjd
we;' fmd; iïmQ¾Kfhka lshjd wjika lsÍug ;j msgq lShla
lshúh hq;= o@
^4& /iaùï Yd,djl 958 fofkl=g wiqka.; yels h' /iaùu wdrïN
jk úg wdik 273la ysiaj ;snqKs' /iaùfï wiqka f.k isá
ixLHdj fldmuK o@
^5& l`ÿ uqÿkl msysá mQckSh ia:dkhla oel .ekSug hdfï § ksmqka
mä 277la k`.sk úg isß,a mä 138la ke`. ;snqKs' isß,ag jvd
ksmqka jeämqr mä lShla ke`. ;snqfKa o@
16
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 ms<s;=re imhkak'
WodyrKh
od is o t
17
8 56 7 3
− 2 3 8 1
6 2 9 2
WodyrKh
*d;sud úÿy,g jvd ;siai úÿyf,a fldmuK isiqyq isá;a o@
;siai úÿyf,a isiqka .Kk = 2350
*d;sud úÿyf,a isiqka .Kk = 1080
*d;sud úÿy,g jvd ;siai úÿyf,a
jeämqr isák isiqka .Kk = 1270
18
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
4 ms<s;=re imhkak'
WodyrKh
od is o t
5 15 14
6 5 89 4
− 3 7 3 6
2 8 5 8
^1& —j,ia mjq,˜ i`oyd wf,ú jQ m%fõY m;% .Kk" —isxyndyq˜ i`oyd
wf,ú jQ m%fõY m;% .Kkg jvd fldmuK jeä o@
^2& —yqkq jgfha l;dj˜ i`oyd wf,ú jQ m%fõY m;% .Kkg jvd"
—ysu l=ußh˜ i`oyd wf,ú jQ m%fõY m;% .Kk fldmuK wvq o@
^3& —j,ia mjq,˜ i`oyd wf,ú jQ m%fõY m;% .Kkg iudk ùug
—yqkq jgfha l;dj˜ i`oyd ;j fldmuK m%fõY m;% .Kkla
wf,ú l< hq;= o@
^4& —rdc lmqre˜ i`oyd wf,ú jQ m%fõY m;% .Kk" —ysu l=ußh˜
i`oyd wf,ú jQ m%fõY m;% .Kkg iudk ùug ;j fldmuK
m%fõY m;% .Kkla wf,ú l< hq;= o@
6 úi`okak'
^1& tla;rd i;shl § furgg meñKs úfoaYSh ixpdrlhska ixLHdj
5762la jQ w;r tu i;sh ;=< furáka msg jQ úfoaYSh ixpdrlhska
ixLHdj 3830ls' ráka msg jQ úfoaYSh ixpdrlhska ixLHdj"
furgg meñKs úfoaYSh ixpdrlhska ixLHdjg jvd fldmuK
wvq o@
^2& úch úÿyf,a mqia;ld,hg fmd;a 4835la o" .euqKq úÿyf,aa
mqia;ld,hg fmd;a 9760la o f.k tk ,È' úch úÿy,g
jvd .euqKq úÿy,g jeämqr f.k tk ,o fmd;a ixLHdj
fldmuK o@
20
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
^3& fílßhl ckjdß udifha idok ,o nksia m%udKh 4875ls'
fmnrjdß udifha idok ,o nksia m%udKh 2598ls' ckjdß
udifha § fmnrjdß udihg jvd jeäfhka idod we;s nksia
m%udKh fldmuK o@
^4& fjf<kafola tla fmd,a j;a;lska fmd,a f.ä 1530la o ;j;a
fmd,a j;a;lska fmd,a f.ä 1476la o ñ, § .;af;a h' Tyq fmd,a
j;= foflka ñ, § .;a fmd,a f.ä ixLHd w;r fjki lSh o@
WodyrKh
od is o t
5 7 4 5
− 1 2 6 2
4 4 8 3
1
2 § we;s tla tla rEmfha" ld,la tkï" 4 la mdg lrkak'
WodyrKh
22
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
3 olajd we;s Nd.h" § we;s rEmfha mdg lr olajkak'
WodyrKh 1 WodyrKh 2
2 3
4 4
(i) (ii)
2 3
4 4
(iii) (iv)
1 3
4 4
(v) (vi)
3 2
4 4
WodyrKh
1 , 1, 2
2 4 4
3 , 1, 1 2 , 3, 1
4 4 2 4 4 4
1 , 3, 2
4 4 4
^iv& ^v&
1, 2, 3 3 , 1, 2
4 4 4 4 4 4
24
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
øjH iuQyhlska foflka mx.= y`ÿkd .ksuq'
WodyrKh
fldä 5hs'
tkï" 10 ÷ 2 = 5
fnd;a;ï 32 ''''''''''''''''''''''''''''
^1& iEu f.dvl u fjr¿ f.ä iudk .Kkla jk fia tajd f.dvj,a
4lg fjka lrkak'
1
10
² fldgia 2la mdg l< úg th tu lvodis ;Srefjka oyfhka folla
2 f,i ,súh yels h'
fõ' fuh 10
28
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
10 my; tla tla rEmj, mdg l< fldgia .Kk" uq¿ rEmfhka Nd.hla
f,i ,shkak'
WodyrKh
oyfhka ;=k
..........................
3
10
........
(i) (ii)
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
(iii) (iv)
........................................... ...........................................
........................................... ...........................................
(i) 1 , 2 , 3
10 10 10
(ii) 6 , 7 , 5
10 10 10
(iii) 8 , 7 , 9
10 10 10
(iv)
2 , 5 , 4
10 10 10
(v)
8 , 9 , 6
10 10 10
30
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
7 .=K lsÍu - 1
1 .=K lrñka j.=j iïmQ¾K lrkak'
u;l o@
× 2 3 4 5
1 fyd`og u;lhs
2 10 j.=j mqrjuq'
3
4 12
5
6
7 14
8
9 36
10
2 .=K lrkak'
3 .=K lrkak'
4 .eg¨ úi`okak'
^1& l+vhl kdrx f.ä 254la we;' tjeks l+v foll we;s uq¿ kdrx
f.ä .Kk lSh o@
^2& tla fmÜáhl mekai,a 142la ;sfí' tjeks fmÜá ;=kl we;s
uq¿ mekai,a .Kk fldmuK o@
^3& wOHdmk pdßldjlg iyNd.S jQ isiqka 439lg nksia fol ne.ska
,nd §ug wjYH fõ' wjYH uq¿ nksia .Kk lSh o@
^4& tla n`ÿklg fk¨ï u,a 182la oud we;' tjeks n`ÿka ;=kla
we;' tu n`ÿka ;=fkys we;s uq¿ fk¨ï u,a ixLHdj lSh o@
^5& fmd;a f;d.hla mdi,a folla w;r iudkj fn¥ úg tla
mdi,lg fmd;a 480la ,enqK's fnod ÿka uq¿ fmd;a ixLHdj lSh o@
32
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
4ka iy 5ka .=K lruq'
WodyrKh
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
2 3 2 is o t
× 4 32 3 2 200 + 30 + 2
9 2 8 4
1 ×
8 m<uqj 2" 4ka .=K lr we;'
1 2 0 fojkqj 30" 4ka .=K lr we;'
8 0 0 f;jkqj 200" 4ka .=K lr we;'
9 2 8 B<`.g 8" 120 yd 800 tl;= lr we;'
5 .=K lrkak'
^1& ^2& ^3&
1 2 4 1 0 5 2 3 1
× 4 × 5 × 4
6 .eg¨ úi`okak'
^1& nia r:hl u.Ska 58 fofkl=g .uka l< yels h' tjeks nia
r: myl .uka l< yels uq¿ u.Ska ixLHdj fldmuK o@
^2& tla <ufhl=g mEka y;r ne.ska <uhs 123 fofkl=g §ug
wjYH mEka m%udKh fldmuK o@
^3& tl n`ÿkl me< y;r ne.ska n`ÿka 215l isgqúh yels uq¿ me<
ixLHdj fldmuK o@
^4& tla fm<lg mqgq myla ;nd we;' tjeks fma<s 116l we;s uq¿
mqgq .Kk lSh o@
h
ÿïßh ia:dk 13 : 15 ÿïßh ld,igyk
-
uykqjr
msg;aùu
fm'j'
3'30 - n
ÿ,
5'00 - u a,
d;r
7'15 - u
d;
8'47 - n f,a
ÿ,a,
m'j'
11'10 - n
ÿ,
2'00 - u a,
d;f,a
5'00 - y
egka
fõ,dj lshjuqq'
WodyrKh
1'20
34
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
^1& ^2& ^3&
(2)
² '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
² myg ñks;a;= oyhhs'
(3)
² '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
² wgg ñks;a;= myhs'
(4)
² '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
² oyhg ñks;a;= oyhhs'
(5)
² my miqù ñks;a;= mkia myhs'
² '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
36
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
uOHu rd;%s 12 uOHdyak 12
fmrjrej,ska m%ldY jkafka uOHu rd;%s 12 isg uOHdyak 12
olajd ld,hhs' th fm'j' f,i fláfhka oelaúh yels h'
WodyrKh
mdi, WoEik 7'30g wdrïN fõ' ¡ fm'j' 7'30
mdi, oyj,a 1'30g wjika fõ' ¡ m'j' 1'30
1123 12
24 131
1022 14 2
9 21 15 3
20
8 19 18 17 16 4
7 6 5
1123 12
24 131
10 22 14
2
9 21 15 3
8 20 19 18 1716 4
7 6 5
38
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
5 meh 12 Trf,daiqfjka oelafjk fõ,dj" meh 24 Trf,daiqfõ
fõ,dfjka ,shkak'
16:45 ''''''''''''''''''''''''
23:05 ''''''''''''''''''''''''
WodyrKh 1
(i) tla <ufhl=g 3 ne.ska mekai,a 48la <uhs lS fofkl=g ,nd Èh
yels o@
(ii) tla <ufhl=g 4 ne.ska mekai,a 50la <uhs lS fofkl=g ,nd Èh
yels o@ mekai,a lShla b;=re fõ o@
(i) 16 (ii) 12
3 48 4 50
3 4
18 10
18 8
0 2
48 ÷ 3 = 16 50 ÷ 4 = 12 b;=re 2
,nd Èh yels <uqka .Kk = 16 ,nd Èh yels <uqka .Kk = 12
b;=re mekai,a .Kk = 2
WodyrKh 2
fmd;a 570la iudkj mka;s y;rlg fn¥ úg tla mka;shlg
fmd;a lShla ,efí o@ fmd;a lShla b;=re fõ o@
142
4 570
4
17
16
10
8
2
570 ÷ 4 = 142 b;=re 2
tla mka;shlg ,efnk fmd;a ixLHdj = 142
b;=re fmd;a ixLHdj = 2
40
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
1 .eg¨ úi`okak'
(1) wU f.ä 89la iudkj fmÜá follg oeuQ úg tla fmÜáhl
wU f.ä lShla ;sfí o@ wU f.ä lShla b;=re fõ o@
(2) (i) fmd;a 92la tla whl=g y;r ne.ska lS fofkl=g ,nd Èh yels o@
(ii) tu fmd;a m%udKh u ;=k ne.ska lS fofkl=g ,nd Èh
yels o@ fmd;a lShla b;=re fõ o@
(3) W;aij Yd,djl we;s mqgq 95la tl fïihlg y;r ne.ska fïi
lShl ;eìh yels o@ b;=re jk mqgq .Kk lSh o@
2 .eg¨ úi`okak'
(1) .=re;=ñh tla <ufhl=g mEka 3 ne.ska ,efnk fia mEka 425la fnod
ÿkakd h'
(i) mEka ,nd .;a <uhska ixLHdj lSh o@
(ii) b;=re mEka .Kk lSh o@
(2) Yd,djla ieriSug ne¨ï fnda, 417la ,nd § we;'
(i) ne¨ï fnda, fol ne.ska fmdl=re lShla iEÈh yels o@
ne¨ï fnda, lShla b;=re fõ o@
(ii) ne¨ï fnda, ;=k ne.ska fmdl=re lShla iEÈh yels o@
(iii) ne¨ï fnda, y;r ne.ska fmdl=re lShla iEÈh yels o@
ne¨ï fnda, lShla b;=re fõ o@
5ka fnouq
WodyrKh 1 WodyrKh 2
19 53
5 95 5 265
5 25
45 15
45 15
0 0
95 ÷ 5 = 19 265 ÷ 5 = 53
È. ukskq ,nkafka 5 km
ógr yd fikaáógrj,ska
4 km
muKla o@
3 km
2 km
WodyrKh
² uyje,s .fÕa È. lsf,daógr 335ls'
² l=reKE., yd uykqjr k.r w;r ÿr 42 kmls'
1 lsf,daógrj,ska ,shkak'
WodyrKh 3000 m = 3 km
^1& 2000 m ^2& 4000 m ^3& 5000 m
^4& 7000 m ^5& 12 000 m
2 ógrj,ska ,shkak'
WodyrKh 4 km = 4000 m
5 tl;= lrkak'
WodyrKh 1 km m WodyrKh 2 km m
4 210 16 35
+ 3 190 + 3 80
7 400 19 115
44
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
6 j.ka;s ,shd úi`okak'
WodyrKh
mdmeÈ ;r.lrefjla m<uqjk Èk 32 km 400 ml ÿrla o fojk Èk
27 km 600 ml ÿrla o .uka lf<a h' Èk fol wjidkfha § .uka
l< uq¿ ÿr fldmuK o@
km m
m<uqjk Èk .uka l< ÿr = 32 400
fojk Èk .uka l< ÿr = 27 600
Èk fol wjidkfha .uka l< uq¿ ÿr = 60 000
WodyrKh
c, k< t<Su i`oyd lemsh hq;= ldKqfõ uq¿ È. 21 km 410 mls' j¾Idj
fya;=fjka lmd ksu l< yels jQfha 8 km 500 ml È.la muKs'
ldKqfõ ;j fldmuK È.la lemSug ;sfí o@
km m
ldKqfõ uq¿ È. = 21 410
lmk ,o fldgfia È. = 8 500
lemSug we;s È. = 12 910
ldKqfõ lemSug we;s È. 12 km 910 m fõ'
^1& fld<U isg l;r.ug .uka lrk nihla f;a îu i`oyd kj;ajk
úg 80 km 500 ml ÿrla .uka lr ;snqKs' fld<U isg l;r.ug
we;s uq¿ ÿr 219 kmla fõ' .uk ksud lsÍug ;j fldmuK ÿrla hd
hq;=j ;sfí o@
^4& iykag 12 kml ÿrla hd hq;= úh' Tyq thska 10 km 200 ml ÿrla
nifhka .uka lf<a h' b;=re ÿr ;s%frdao r:hlska .uka lf<a kï
Tyq ;s%frdao r:fhka .uka l< ÿr fldmuK o@
46
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
11 uqo,a - 1
1 w.h fidhkak'
WodyrKh 1 WodyrKh 2
remsh,a i; remsh,a i;
4220 75 418 25
+ 5145 75 − 150 75
9366 50 267 50
^1& ^2&
remsh,a i; remsh,a i;
750 25 6105 50
+ 120 75 + 3400 50
^3& ^4&
remsh,a i; remsh,a i;
1350 25 2112 75
+ 1700 25 + 1156 25
^7& ^8&
remsh,a i; remsh,a i;
1525 25 3750 50
− 1500 75 − 2520 75
my; tla tla rjqu ;=< we;s NdKAv ñ, § .;a úg f.úh hq;= uqo,
fidhkak'
WodyrKh
remsh,a i;
450 00
375 00
+ 100 00
925 00
48
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
^1& ^2&
^3& ^4&
WodyrKh
iqmqka lEu fmÜáhla yd nE.hla ñ, § .;af;a h' ta i`oyd Tyq
f.úh hq;= uq¿ uqo, lSh o@
remsh,a i;
lEu fmÜáhl ñ, = 490 00
nE.hl ñ, = 895 00
f.úh hq;= uq¿ uqo, = 1385 00
remsh,a 2200 remsh,a 2500 remsh,a 1650 remsh,a 1700 remsh,a 950
WodyrKh
remsh,a 5000
50
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
ÿka uqo, ñ, § .;a NdKav
5 .eg¨ úi`okak'
^1& ksïkd lvhg .sfha .jqula ñ, § .ekSug h' .jqfï ñ,
remsh,a 1300ls' tfy;a wE <`. ;snf
q Ka remsh,a 925ls' th ñ, §
.ekSu i`oyd wehg ;j fldmuK uqo,la wjYH fõ o@
^2& rfïIag l=vhla ñ, § .ekSug kï ;j remsh,a 150la wjYH fõ'
l=vfha ñ, remsh,a 450la kï Tyq lvhg hk úg /f.k .sh uqo,
fldmuK o@
^3& flúka remsh,a 1500la w;e;sj lvhg .sfha h' Tyqg remsh,a 1800l
l,siula ñ, § .ekSu i`oyd ;j fldmuK uqo,la wjYH fõ o@
52
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
4 ms<s;=re ,shkak'
(i) oyiia:dkh 6" ishhia:dkh 2" oyhia:dkh 8 yd tlia:dkh 7
f,i jk ixLHdj l=ula o@
(ii) oi oyiia:dkh 5" oyiia:dkh 0" ishhia:dkh 1" oyhia:dkh 3
yd tlia:dkh 4 f,i jk ixLHdj ,shkak'
(iii) tlia:dkh 7" oyhia:dkh 9" ishhia:dkh 0" oyiia:dkh 6 yd
oi oyiia:dkh 6 f,i jk ixLHdj ,shkak'
(iv) 89 199g 1la jeä ixLHdj l=ula o@
(v) 54 036g 2la wvq ixLHdj l=ula o@
(vi) 29 999g 2la jeä ixLHdj l=ula o@
6 1 9
5
7 3
7 ms<s;=re imhkak'
^1& reyqKq l=udß iy hd,afoaú ÿïßh fofla meñKs uq¿ u.Ska .Kk
fidhkak'
^2& Wvrg ueKsfla ÿïßfhka iy iuqøfoaú ÿïßfhka meñKs uq¿
u.Ska .Kk lSh o@
^3& reyqKq l=udß ÿïßfhka iy Wvrg ueKsfla ÿïßfhka meñKs
uq¿ u.Ska .Kk lSh o@
^4& Wvrg ueKsfla iy fmdä ueKsfla hk ÿïßh foflka u meñKs
uq¿ u.Ska .Kk fidhkak'
^5& fmdä ueKsfla iy iuqøfoaú hk ÿïßh foflka meñKs uq¿
u.Ska .Kk lSh o@
11 úi`okak'
^1& fmd,a f.dvl fmd,a f.ä 3275la ;snqKs' thska fmd,a f.ä
1468la úlsKS we;' b;=re fmd,a f.ä .Kk lSh o@
^2& lS%vd uKavmhl krUkakka 1400lg wiqka .; yels h' tys 875
fofkla wiqka f.k isá;s' ;j krUkakka lS fofkl=g tys
wiqka .ekSug yels fõ o@
12 tla tla rEmfha mdg l< fldgi uq¿ rEmfhka ljr Nd.hla o
hkak ,shkak'
(i) (iii)
(ii)
(v) (vi)
(iv)
1
4
1 3
2 (v) 4
(iv)
(vi)
1
2 1 4
4 2
56
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
15 .=K lrkak'
^1& ^2& ^3& ^4&
4 0 7 2 8 0 3 4 2 9 1 8
× 2 × 3 × 4 × 5
16 § we;s ms<s;=r ,eîug .=K l< hq;= b,lalu ysia fldgqfjys ,shkak'
^1& ^2& ^3&
1 2 2 0 2 4 6
× × ×
3 6 1 0 0 4 9 2
^4& ^5&
1 8 2 4 9 3
× ×
7 2 8 1 4 7 9
17 .eg¨ úi`okak'
^1& W;aij Yd,djl msúiqï ud¾.fha fome;af;a u iudk m%udKj,ska
fldä isgqjd we;' tla me;a;l isgqjd we;s fldä .Kk 543ls'
msúiqï ud¾.fha fome;af;a u isgqjd we;s uq¿ fldä .Kk lSh o@
^2& l=udr ;dmamhla ne`§ug f.kd .fvd,a leg iudkj f.dvj,a
;=klg fjka lf<a h' tla f.dvl .fvd,a leg 493la ;sfí kï
f.fkk ,o uq¿ .fvd,a m%udKh fldmuK o@
^3& iquqÿf.a oeka jhi wjqreÿ 9ls' wef.a wlaldf.a oeka jhi iquqÿf.a
oeka jhi fuka fo.=Khls' iquqÿf.a wdÉÑf.a oeka jhi iquqÿf.a
wlaldf.a oeka jhi fuka y;r .=Khls'
(i) iquqÿf.a wlaldf.a oeka jhi lSh o@
(ii) iquqÿf.a wdÉÑf.a oeka jhi lSh o@
^4& mdi,l wdÈYsIHfhda m%d:ñl wxYfha isiqka 610lg wNHdi
fmd;a my ne.ska m%odkh lf<da h' Tjqka úiska m%odkh lrk ,o
uq¿ wNHdi fmd;a .Kk lSh o@ 57
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
18 my; i`oyka fõ,djka tla tla Trf,daiq uqyqKf;ys olajkak'
^1& fod<y miqù ñks;a;= ;syhs'
^2& oyhg ñks;a;= úiaihs'
^3& kjh miqù ñks;a;= úismyhs'
^4& y;g ñks;a;= myhs'
^5& ;=k miqù ñks;a;= mkia myhs'
^4& ^5&
19 ysia;eka mqrjkak'
58
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
20 §¾> fn§fï l%uhg ms<s;=re ,nd .kak'
22 iq¿ lrkak'
110 km 700 m
A B
m<uqjk wÈhr
fojk wÈhr
^1& m<uqjk wÈhf¾ § ;r.lrejka .uka l< hq;= ÿr fldmuK o@
^2& fojk wÈhf¾ § ;r.lrejka .uka l< hq;= ÿr fldmuK o@
^3& ;r.h wjika lsÍug .uka l< hq;= uq¿ ÿr fldmuK o@
^4& m<uqjk wÈhfrys ÿr yd fojk wÈhfrys ÿr w;r fjki fldmuK o@
^5& tla ;r.lrefjla A k.rfhka ;r.h wdrïN lr D k.rhg meñK
;r.fhka bj;a úh' túg Tyq .uka l< ÿr fldmuK o@
24 úi`okak'
^1& uyje,s .f`.a È. 335 kmls' u,aj;= Tfha È. 164 kmls'
uyje,s .`." u,aj;= Thg jvd lsf,daógr lShla È.ska jeä o@
(i) Tjqka nifhka .uka l< ÿrg jvd fldmuK ÿrla ÿïßfhka
.uka lr ;sfí o@
(ii) .uka l< uq¿ ÿr fldmuK o@
60
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
25 ñ, o¾Ykh n,d ms<s;=re imhkak'
ñ,
øjHh
remsh,a i;
mEk 12 75
ulkh 7 50
wNHdi fmd; 85 00
mekai, 8 50
uu ys;kafka fï fnda;f,a
lsß ,Sgr 1la ;sfhkjd yßhg u uek,d
n,uq o@
1l
is;+ øj m%udKh
f;dard .;a Ndckh ienE øj m%udKh
^ksudkh l< øj m%udKh&
62
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 tl;= lrkak'
^1& lu,a r;= mdg ;Ska; 4 l 400 mlla we;s Ndckhlg iqÿ mdg ;Ska;
2 l 200 mlla o tl;= lf<a h' oeka Ndckfha we;s uq¿ ;Ska;
m%udKh fldmuK o@
^2& bkaOk msrjqïy,lska m<uq Èkfha § r:hlg bkaOk
4 l 500 mlla o fojk Èkfha § 5 l 750 mlla o mqrjk ,È' Èk
fol ;=< § r:hg mqrjk ,o uq¿ bkaOk m%udKh fldmuK o@
^3& tla Ndckhl lsß 6 l 250 mlla o ;j;a Ndckhl lsß
4 l 900 mlla o we;' Ndck foflys we;s uq¿ lsß m%udKh
fldmuK o@
^4& fjf<kafola m<uq Èkfha § fmd,a f;,a 10 l 600 mlla o fojk
Èkfha § fmd,a f;,a 11 l 750 mlla o úl=Kqfõ h' Èk fofla
§ u úl=Kk ,o uq¿ fmd,a f;,a m%udKh fldmuK o@
WodyrKh
gexlshl ;snQ c,h 15 l 800 mllska c,h 8 l 750 mlla bj;a lrk
,È' gexlsfha b;=re jQ c, m%udKh fldmuK o@
l ml
gexlsfha ;snQ c, m%udKh = 15 800
bj;a l< c, m%udKh = 8 750
b;=re c, m%udKh = 7 050
gexlsfha b;=re jQ c, m%udKh 7 l 50 ml fõ'
^1& Ndckhl lsß 17 l 650 mlla ;snqKs' thska 12 l 750 mlla úlsKQ
miq b;=re jk lsß m%udKh fldmuK o@
64
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
14 nr uekSu - 1
uq¿;eka f.ys
;eá ;rdÈh ÿkq ;rdÈh Ndú; jk ;rdÈh
bf,lafg%dksl ;rdÈh
ìï ;rdÈh
is;+ nr
md¾i,h ienE nr
^ksudkh l< nr&
'''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''
A
'''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''
B
'''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''
C
'''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''
D
^1&
w¾;dm,aj, nr = ..................................
2 kg 500 g
^2&
^3& kg
1
2
3
4
5
6 m;a;r ñáfha nr = .....................................
7
8
9
10
66
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
3 ms<;
s r
= e imhkak'
WodyrKh 1 WodyrKh 2
kg g kg g
5 500 8 75
+ 3 750 + 2 51
9 250 10 126
5 úi`okak'
WodyrKh
kg g
4 350
− 1 750
2 600
^1& ^2&
kg g kg g
12 840 6 320
− 4 510 − 2 150
^3& ^4&
kg g kg g
15 400 39 67-0
− 9 500 − 23 765
68
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
6 j.ka;s ,shd úi`okak'
WodyrKh
jÜglald f.ähl nr 4 kg 200 gls' bka fldgila lmd úl=KQ miq
b;=re fldgfia nr 2 kg 90 gls' úl=KQ fldgfia nr fldmuK o@
kg g
jÜglald f.äfha nr = 4 200
b;=re fldgfia nr = 2 090
úl=KQ fldgfia nr = 2 110
^1& fjf<kafola n;, 65 kg 700 glska n;, 31 kg 800 gla úl=Kqfõ h'
b;=re n;, m%udKfha nr fldmuK o@
^3& úlsKuS i`oyd 50 kgla ne.ska m;a;r ñá n`Èkq ,efí' m;a;r f.dvl
nr 42 kg 750 gls' m;a;r ñáhla iE§u i`oyd ;j fld;rï nr
m%udKhl m;a;r wjYH fõ o@
WodyrKh
m;a;r fjf<kafola tl u j¾.fha m;a;r fikiqrdod Èkfha
785la o" bßod Èkfha 516la o úl=Kqfõ h' fjf<kaod Èk
fofla § u úl=KQ uq¿ m;a;r .Kk lSh o@
785
+ 516
1301
Èk fofla § u úl=KQ uq¿ m;a;r .Kk = 1301
^4& iïmQ¾Kfhka msÍ ;snQ c, gexlshlska c,h 2725 lla fnod yer
we;' gexlsfha b;=reù we;s c,h m%udKh 3075 lls' gexlsfha
uq,ska ;snQ c,h m%udKh fldmuK o@
70
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 úi`okak'
WodyrKh
jy,hla iïmQ¾Kfhka fiú,s lsÍug W¿ leg 3465la wjYH fõ'
W¿ leg 2500la f.keú;a we;' jy,h iïmQ¾Kfhka fiú,s lsÍug
;j W¿ leg fldmuK m%udKhla wjYH o@
3465
− 2500 wjYH W¿ leg m%udKh = 965
965
^1& l=Uqrlg c,h f.khdug 1250 mla È. fõ,a,la ne`Èh hq;= fõ'
fõ,a, iïmQ¾Kfhka ne`o ksu lsÍug ;j 645 ml m%udKhla
b;=rej we;' fõ,af,a jev ksu lr we;s fldgfia È. fldmuK o@
^2& f,dßhlg .fvd,a leg 2750la mgjd we;' Ü/lagrhlg .fvd,a
leg 1275la mgjd we;' Ü/lagrhg jvd f,dßhg mgjd we;s
.fvd,a leg m%udKh fldmuK o@
^3& kdgH o¾Ykhla mj;ajk Yd,djl mqgq 1750la ;nd we;' kdgH
o¾Ykh keröug wiqka f.k isák msßi 987la fõ' ;j lS
fofkl=g wiqka .ekSug mqgq b;=rej ;sfí o@
^4& mdmeÈhl ñ, remsh,a 5750ls' ksu,a <`. we;s uqo, remsh,a 3825ls'
mdmeÈh ñ, § .ekSug Tyqg ;j fldmuK uqo,la wjYH o@
^5& weia lKaKdä 3985lska weia lKaKdä 2394la fnod fok ,È'
b;=re jQ weia lKaKdä .Kk lSh o@
3 úi`okak'
WodyrKh
fmd;a fjf<`oi,l m<uq Èkfha § wNHdi fmd;a 290 la o" fojk
Èkfha § 460 la o" ;=kajk Èkfha § 570 la o úl=Kd we;' uq,a Èk
fofla úl=Kk ,o fmd;a .Kk ;=kajk Èkfha úl=Kk ,o fmd;a
.Kkg jvd fldmuK jeä o@
mshjr 1 290 mshjr 2 750
+ 460 − 570
750 180
ms<s;=r ¡ wNHdi fmd;a 180la jeäfhka úl=Kd we;'
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
71
^1& liqka wU f.ä 400la o ud,kS wU f.ä 350la o l=udr wU f.ä
560la o ñ,g .;ay' liqka yd ud,kS ñ, § .;a uq¿ wU f.ä
.Kkg iudk ùug l=udr ;j wU f.ä fldmuK ixLHdjla ñ,
§ .; hq;= o@
^2& ÿïßhl u.Syq 750la isáhy' m<uq kej;=fï § u.Ska 125la nei.sh
w;r" ;j;a u.Syq 290la ÿïßhg f.dv jQy' oeka ÿïßfha isák uq¿
u.Ska .Kk fldmuK o@
^3& c,h 350 lla oeñh yels gexlshlg jdr foll § c,h 50 lla
yd 95 lla ne.ska oud we;' gexlshg ;j c,h fldmuK oeñh
yels o@
^4& l%Svd ;r.hl § ksjdi ;=kla ,nd .;a ,l=Kq j.=fõ oelafõ'
uhqr yd fldals, ksjdi ,nd .;a ,l=Kqj, uq¿ tl;=j mfrú
ksjdih ,nd .;a ,l=Kqj,g jvd fldmuK jeä o@
72
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
16 yev yd >k jia;=
^10&
^8& ^9&
>kldNhlg"
uqyqK;a 6ls'
odr 12ls'
uqyqK; YS¾I 8ls'
odrh
is,skavrh
is,skavrhlg"
uqyqK;a 2ls'
jl% odr 2ls'
74
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
>k jia;=j, wdlD;s idouq'
>klh
¾¾ weuqKqu 1 rEmh lmd >k lvodishl w,jd .kak'
¾¾ lvbß Èf.a >klhla iEfok fia kukak'
¾¾ mdg l< fldgia we;=<g kud w,jd .kak'
>kldNh
¾¾ weuqKqu 2 rEmh lmd >k lvodishl w,jd .kak'
¾¾ lvbß Èf.a >kldNhla iEfok fia kukak'
¾¾ mdg l< fldgia we;=<g kud w,jd .kak'
p;=ia;,h
¾¾ weuqKqu 3 rEmh lmd >k lvodishl w,jd .kak'
¾¾ lvbß Èf.a p;=ia;,hla iEfok fia kukak'
¾¾ mdg l< fldgia we;=<g kud w,jd .kak'
is,skavrh
¾¾ weuqKqu 4 rEmh lmd >k lvodishl w,jd .kak'
¾¾ A, B, C fldgia ;=k fjk fjk u lmd .kak'
¾¾ tajd Ndú; lr is,skavrh ilid .kak'
4 >kldNhla iEÈh yels mf;drï fudkjd oehs f;dard tajdfha wxlh ,shkak'
^1& ^2&
76
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
5 j.-=j iïmQ¾K lrkak'
p;=ia;,h
>kldNh
>klh
is,skavrh
f.ìu
8
7
6
leú,s .Kk
5
4
3
2
1
0
fldlsia
w.a.,d
;,.=<s
meKsj<¨
lejqï
leú,s j¾.h
16
14
12
f.ä .Kk
10
8
6
4
2
0
wkakdis
mefmd,a
m,;=re j¾.h
flduvq
fodvï
wU
Èjq,a
wU
^1& tÈk jeä u wf,úhla ù we;s m,;=re j¾.h l=ula o@ ''''''''''''''''''
mefmd,a
^2& wvq u wf,úhla ù we;s m,;=re j¾.h l=ula o@ ''''''''''''''''''
20
tla fldgqjlska
15 isiqka 5 fofkl=
10 ksrEmKh fõ'
5
0
b`È wdmam
f;dafia
lv,
frdá
n;a
^1& wNHdi fmdf;a tl fldgqjlska me< 5la oelafjk fia by;
f;dr;=re ;Sr m%ia;drhl olajkak'
^2& ;Sr m%ia;drfha ksrEms; f;dr;=re úia;r jk j.ka;s 5la ,shkak'
fnda,fha
fnda, .Kk
j¾Kh
ly 30
r;= 10
ks,a 20
82
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
18 oYu
oYu ixLHd y`ÿkd .ksuq'
•• my; lvodis ;Srej iudk fldgia 10lg fnod thska tl fldgila
mdg lr ;sfí' mdg l< fldgiska oelafjkafka lvodis ;Srefjka
1 f,i ,shkq ,efí'
oyfhka mx.= tlls' th 10
1
10 ;j;a wdldrhlg oelaúh yels h' tkï" oYu ixLHdjla f,i 0'1
wdldrhg h' th ìkaÿjhs oYu tl f,i lshjkq ,efí'
1
10 = 0'1
WodyrKh
rEmfha mdg l< m%udKh oYu ixLHdjla f,i ,shuq'
^1& ^2&
WodyrKh
0'6
^1& ^2&
^3& ^4&
^5& ^6&
84
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
3 tla tla Nd.h" oYu ixLHdjla f,i ,shkak'
4 = 0'4
WodyrKh : - 10
5 ^2& 2 ^3& 8
^1& 10 10 10
4 tla tla oYu ixLHdj" Nd.hla f,i ,shkak'
WodyrKh : 6
0'6 = 10
^1& 0'7 ^2& 0'9 ^3& 0'3
0'5 ................................................
.................... ................................................
0'6 ................................................
1 msgm;a lrf.k ms<s;=re imhkak'
WodyrKh 1 WodyrKh 2
m cm m cm
38 50 16 25
+ 13 70 − 7 50
52 20 8 75
86
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 j.ka;s ,shd úi`okak'
WodyrKh 1
a la i`oyd lymdg ßnka 8 m 50 cmla o r;=mdg ßnka
ì;a;s ieris,,
5 m 80 cm m%udKhla o wjYH fõ' ieris,,a g wjYH ßnkaj, uq¿ È.
fldmuK o@ m cm
ly ßnkaj, È. = 8 50
r;= ßnkaj, È. = 5 80
ßnkaj, uq¿ È. = 14 30
WodyrKh 2
Yd,djl È. 12 m 25 cmla o m<, 8 m 50 cmla o fõ' Yd,dfõ È. yd
m<, w;r fjki fldmuK o@
m cm
Yd,dfõ È. = 12 25
Yd,dfõ m<, = 8 50
Yd,dfõ È. yd m<, w;r fjki = 3 75
WodyrKh
m cm
40 75
× 4
163 00
^1& m cm ^2& m cm ^3& m cm
2 10 13 41 24 20
× 2 × 3 × 4
^4& m cm ^5& m cm ^6& m cm
132 22 103 10 191 25
× 3 × 5 × 4
4 úi`okak'
WodyrKh
jy,hla w¨;ajeähd lsÍug 1 m 50 cmla È. ,S o`vq y;rla wjYH ù
we;' ta i`oyd wjYH ,S o`vqj, uq¿ È. fldmuK o@
m cm
1 50
× 4
6 00 ,S o`vqj, uq¿ È. = 6 m
88
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
lS%vdjl § u,a,s 1 m 30 cml ÿrla mekafka h' wlald
^1&
tfuka fo.=Khla ÿr mekafka kï weh úiska mksk ,o ÿr
fldmuK o@
^2&
mg q lg ljr oeóu i`oyd 2 m 25 cml È. frÈ m%udKhla
q j
wjYH fõ' tjeks mqgq y;rlg ljr oeóug wjYH frÈj, uq¿
È. fldmuK o@
^3& tl úÿ,s nqnq¿ je,l È. 5 m 50 cmls' tjeks úÿ,s nqnq¿ je,a
;=kl uq¿ È. fldmuK o@
^4& iudk È.ska hq;= lïì fmdgj,a myla iys; jegla we;' tla
lïì fmdgl È. 250 m 20 cmla fõ' lïì fmdgj,a mfya u
uq¿ È. fldmuK o@
5 fnokak'
WodyrKh
4 0m 2 1 cm
3 1 2 0m 6 3 cm
1 2
0 0
0
0 6
6
0 3
3
0
ms<s;=r 40 m 21 cm
WodyrKh
wïud 8 m 80 cmla È. froaola f.k wdjd h' fodr frÈ ueiSu i`oyd
weh th iudk È.ska hq;= len,s y;rlg lemqjd h' tla lene,a,l
È. fldmuK o@
2 m 20 cm
4 8 m 80 cm
8
0 8
8
00
0
tla frÈ lene,a,l È. = 2 m 20 cm 0
90
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
20 uqo,a - 2
1 ms<s;=re ,shkak'
P k.rfha isg fjk;a k.r lsysmhlg hdug jeäysá m%fõYm;%hla
i`oyd f.úh hq;= uqo, my; oelafõ'
jeäysá m%fõYm;%hl
k.rh ñ,
remsh,a i;
A 14 00
B 24 00
C 38 00
D 66 00
WodyrKh
P k.rfha isg B k.rhg hdug jeäysá 5 fofkla o <uhs 3 fofkla
o nia r:hg f.dv jQy'
(i) jeäysá m%fõYm;% 5 i`oyd f.úh hq;= uqo, fldmuK o@
(ii) <ud m%fõYm;% 3 i`oyd f.úh hq;= uqo, fldmuK o@
(iii) Tjqka ish¨ fokd f.úh hq;= uq¿ uqo, fldmuK o@
(i) remsh,ai;
24 00
× 5
120 00
(iii) remsh,a i;
120 00
+ 36 00
156 00
92
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 fjf<`oi,l ;snQ ñ, o¾Ykhla my; oelafõ'
ñ, o¾Ykh
(i) jákdlu
ñ, § .;a
NdKavh
m%udKh remsh,a i;
mdg mekai,a fmÜáh 3 ''''''''''' ''''''
.ï fnda;,h 2 ''''''''''' ''''''
(i)
NdKavh ñ, § .;a tll ñ, jákdlu
m%udKh remsh,a i; remsh,a i;
(ii)
ñ, § .;a tll ñ, jákdlu
NdKavh
m%udKh remsh,a i; remsh,a i;
uq¿ uqo,
''''''''' '''''''''
94
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
3 fjf<`oi,l ;snQ ñ, o¾Ykhla my; oelafõ' th weiqfrka my;
m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
1 kgl ñ,
øjHh
remsh,a i;
yd,aueiaika 900 00
iy,a 85 00
uqxweg 220 00
w¾;dm,a 300 00
lv, 260 00
f;a fld< 920 00
^2& wïud" uqxweg 2 kg la o yd,aueiaika 200 gla o f;a fld< 250 gla o
ñ, § .;a;d h' ta i`oyd ì,am; idokak' fuu øjH ñ, § .ekSfï §
remsh,a 1000la ÿka úg ,efnk b;=re uqo, fidhkak'
1×6=6
tla jrla yh yhhs'
6 + 6 = 12
2 × 6 = 12
fojrla yh fod<yhs'
6 + 6 + 6 = 18
3 × 6 = 18
;=ka jrla yh oywghs'
6 + 6 + 6 + 6 = 24
4 × 6 = 24
y;r jrla yh úis y;rhs'
6 + 6 + 6 + 6 + 6 = 30
5 × 6 = 30
mia jrla yh ;syhs'
6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 = 36
6 × 6 = 36
yh jrla yh ;sia yhhs'
6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 = 42
7× 6 = 42
y;a jrla yh y;<sia folhs'
6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 = 48
8 × 6 = 48
wg jrla yh y;<sia wghs'
6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 = 54
9 × 6 = 54
kj jrla yh mkia y;rhs'
6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 = 60
10 × 6 = 60
oy jrla yh yeghs'
96
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
1 yfhys .=Kk j.=j weiqfrka ysia;eka mqrjkak'
6 ka .=K lruq'
WodyrKh
3 .eg¨ úi`okak'
98
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
yf;ys .=Kk j.=j f.dvk`.uq'
1×7=7
tla jrla y; y;hs'
7 + 7 = 14
2 × 7 = 14
fojrla y; ody;rhs'
7 + 7 + 7 = 21
3 × 7 = 21
;=ka jrla y; úis tlhs'
7 + 7 + 7 + 7 = 28
4 × 7 = 28
y;r jrla y; úis wghs'
7 + 7 + 7 + 7 + 7 = 35
5 × 7 = 35
mia jrla y; ;sia myhs'
7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 = 42
6 × 7 = 42
yh jrla y; y;<sia folhs'
7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 = 49
7× 7 = 49
y;a jrla y; y;<sia kjhhs'
7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 = 56
8 × 7 = 56
wg jrla y; mkia yhhs'
7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 = 63
9 × 7 = 63
kj jrla y; yeg ;=khs'
7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 = 70
10 × 7 = 70
oy jrla y; ye;a;Ejhs'
7 ka .=K lruq'
WodyrKh ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
od is o t
2 5 3 2 5 3 200 + 50 + 3
× 7
1 7 7 1 × 7
2 1 m<uqj 3" 7ka .=K lr we;'
3 5 0 fojkqj 50" 7ka .=K lr we;'
1 4 0 0 f;jkqj 200" 7ka .=K lr we;'
1 7 7 1 B<`.g 21" 350 yd 1400 tl;= lr we;'
5 .=K lrkak'
^1& ^2& ^3& ^4&
2 1 1 0 3 4 6 5
× 7 × 7 × 7 × 7
100
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
6 m%fya<sldj iïmQ¾K lrkak'
yryg
A B
A ;%sfrdao r: 7l we;s frdao .Kk
C D C 204" 7ka .=K l< úg ,efnk ms<s;=r
E 9" 7ka .=K l< úg ,efnk ms<s;=r
my<g
A 31" 7ka .=K l< úg ,efnk ms<s;=r
7 .eg¨ úi`okak'
1 .eg¨ úi`okak'
^1& ;d;a;d fm'j' 6'45g ksjiska msg;a ù fm'j' 8'15g ld¾hd,hg
.sfha h' ;d;a;dg ld¾hd,hg hdug .; jQ ld,h fidhkak'
^2& wlald m'j' 2'45g .jqula ueiSug mgka f.k m'j' 5'30g th
uid wjika l<d h' .jqu uid wjika lsÍug .; jQ ld,h
fldmuK o@
^3& ld¾hd, ÿïßh fm'j' 4'50g uyj ÿïßh ia:dkfhka .uka wrUd
fm'j' 8'35g fld<U fldgqfjka .uk wjika lrhs' .uk i`oyd
.; jQ ld,h fldmuK o@
102
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
WodyrKh 2
wïud fm'j' 11'30g wdydr msiu
S wdrïN l<d h' weh m'j' 1'10g wdydr
msiSu wjika l<d h' wïudg wdydr msiSug .; jQ ld,h fldmuK o@
fuys wdrïNl fõ,dj fmrjre iy wjika l< fõ,dj miajre fõ'
tneúka tu fõ,dj,a fol w;r fjki fiùug m<uqj tajd meh 24
Trf,daiqjg wkqj ,shd .ksuq'
2 .eg¨ úi`okak'
^1& fm'j' 7'30g mdi, wdrïN ù m'j' 1'30g wjika jQfha kï" mdi,
meje;ajQ ld,h fldmuK o@
^2& lS%vd lKavdhula fm'j' 8'35g ;u mqyqKqùï lghq;= wdrïN lr;s'
Tjqyq m'j' 2'15g mqyqKqùï wjika lr;s' mqyqKqùï lghq;= i`oyd
.; l< ld,h fidhkak'
^3& l=Uqrl f.dhï lemSu fm'j' 8'45g wdrïN ù m'j' 4'30 g wjika
úh' f.dhï lemSug .; jQ ld,h fidhkak'
^4& wd.ñl jevigykla fm'j' 9'30g wdrïN lr m'j' 2'10g wjika
úh' th meje;ajQ ld,h fldmuK o@
WodyrKh 1
fm'j' 4'20g mdvï lsÍug wdrïN l< whshd meh 2hs ñks;;
a = 50lg miq
mdvï lsÍu wjika lf<a h' mdvï lsÍu wjika l< fõ,dj lSh o@
3 .eg¨ úi`okak'
104
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
WodyrKh 2
r;au,dk .=jkaf;dgqfmd<ska .uka wdrïN l< .=jka hdkhla
ñks;a;= 26lska miq m,d,s .=jka f;dgqfmd<g fm'j' 9'16g <`.d úh'
.=jka hdkh .uk wdrïN l< fõ,dj lSh o@
meh ñks;a;= ñks;a;= ;Srfha 16ka 26la wvq l< fkdyels h' meh
9 16 ;Srfhka 1la ñks;a;= ;Srhg f.k tk ,È' túg"
−0 26 ñks;a;= ;Srfha ñks;a;= 76la ,efí' ^ñks;a;= 60+16&
8 50 ñks;a;= 76ka 26la wvq l< úg ñks;a;= 50la ,efí'
meh ;Srfha meh 8la b;=re fõ'
4 .eg¨ úi`okak'
^1& khkd fmd;la lshùug meh 2hs ñks;; a = 30la .; lrhs' weh
m'j' 3'45g tu fmd; lshjd wjika l<d h' khkd fmd; lshùu
wdrïN l< fõ,dj lSh o@
^2&
mdmeÈ ;r.lrefjla meh 4hs ñks;a;= 15l mqyqKqùulska miq
fm'j' 10'30g mqyqKq ùu wjika lf<a h' Tyq mqyqKqùï wdrïN
l< fõ,dj lSh o@
^3& m%d:ñl wxYfha lS%vd Wf,< m'j' 1'30g wjika úh' th meh 5l
ld,hla mej;=Ks' l%Svd Wf,< wdrïN l< fõ,dj lSh o@
6 ka fnouq'
WodyrKh 1 WodyrKh 2
84, 6 ka fnouq' 608, 6 ka fnouq'
14 101
6 84 6 608
6 6
24 00
24 0
0 08
6
84 ÷ 6 = 14 2
608 ÷ 6 = 101 b;=re 2
^1& 60 ÷ 6 ^2& 99 ÷ 6
^3& 186 ÷ 6 ^4& 516 ÷ 6
^5& 615 ÷ 6 ^6& 840 ÷ 6
^7& 953 ÷ 6 ^8& 634 ÷ 6
^9& 800 ÷ 6 ^10& 904 ÷ 6
106
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 §¾> fn§fï l%uhg .eg¨ úi`okak'
WodyrKh
mdg mekai,a fmÜá 180la mdi,lg ,eî we;' tla mka;shlg
fmÜá 6 ne.ska mka;s lShlg tajd ,nd Èh yels o@
30
6 180
18
00
0
0
180 ÷ 6 = 30
mdg mekai,a fmÜá 6 ne.ska fnod osh yels mka;s .Kk = 30
WodyrKh
.=re;=ud <uhska 49 fofkl= y;afokd ne.ska lKavdhï lf<a h'
<uhska lKavdhï .Kk lSh o@
7
7 49
49
0
49 ÷ 7 = 7
lKavdhï .Kk = 7
108
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
24 mqkÍlaIKh - 2
1 iq¿ lrkak'
3 fnda;,a foll fodvï hqI 180 mlla yd 150 mlla ne.ska we;'
^1& fnda;,a foflys we;s uq¿ fodvï hqI m%udKh fldmuK o@
^2& fodvï hqI mdkh 1 lla iE§ug by; fodvï hqI m%udKhg c,h
fldmuK m%udKhla tl;= l< hq;= o@
(2)
(1) (3) (4)
110
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
7 m%d:ñl mdi,a ;=kl isák uq¿ YsIH ixLHdj j.=fõ oelafõ'
^1& tla tla fYa%Ksfhka iyNd.s jQ isiqka .Kk ms<sn`o f;dr;=re ;Sr
m%ia;drhl olajkak' ^wNHdi fmdf;a tla fldgqjlska ksrEmKh
lrk isiqka .Kk iqÿiq mßÈ f;dard .kak'&
^2& ;Sr m%ia;drfhka ksrEmKh jk f;dr;=re úia;r jk j.ka;s
5la ,shkak'
4
^1& (i) by; rEmfhka 10 mdg lrkak'
(ii) mdg l< m%udKh oYu ixLHdjla f,i ,shkak'
^2& (i) rEmfha mdg fkdl< m%udKh uq¿ rEmfhka Nd.hla f,i
,shkak'
(ii) th oYu ixLHdjla f,i ,shkak'
.................... ................................................
.................... 0.2
3
10 ................................................
.................... ................................................
.................... 0'8
112
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
11 iq¿ lrkak'
(1) (2) (3)
m cm m cm m cm
47 36 33 34 37 81
+ 11 44 + 20 71 + 45 26
4 8 m 72 cm 2 36 m 24 cm 3 81 m 9 cm
12 úi`okak'
^1& jegla .eiSug f.kd lïì frda,a foll È. ms<sfj<ska
25 m 75 cmla iy 50 m 50 cmla úh' frda,a foflys we;s
lïìj, uq¿ È. fldmuK o@ lïì frda,a fofla È. w;r
fjki fldmuK o@
^2& 16 m 35 cmla È.lg ldKqjla lemsh hq;= fõ' iuka
ldKqfõ 7 m 15 cml È.la lemqfõ h' l=ud¾ úiska ldKqfõ
b;=re fldgi lmkq ,enqfõ kï Tyq lemQ È. fldmuK o@
^3& .jqula ueiSug 2 m 70 cml frÈ m%udKhla wjYH fõ' tjeks
.jqï myla ueiSug wjYH frÈ m%udKh fldmuK o@
^4& ;dmamhl È. 16 m 20 cmls' is;=jï we`§u i`oyd th iudk È.ska
hq;= fldgia y;rlg fnok ,È' túg ,efnk tla fldgil È.
fldmuK o@
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
113
13 .=K lrkak'
14 .eg¨ úi`okak'
^1& fílß ysñfhla Èklg mdka f.ä 625la idohs' Tyq iEu
Èkl u mdka f.ä tl u .Kkla idohs kï Èk yhl § idokq
,nk mdka f.ä .Kk fldmuK o@
^2& tla fmd;a ñáhl fmd;a y;la we;' tjeks fmd;a ñá 750l we;s
fmd;a .Kk fldmuK o@
16 .eg¨ úi`okak'
^1& tla fldä je,lg fldä yhla jk fia fldä 846lska tjeks
fldä je,a lShla ielish yels o@
^2& wU f.ä 350lska" wU f.ä y; ne.ska we;s fmÜá lShla ielish
yels o@
^3& rUqgka f.ä 742la b;=re fkdjk f,i iudkj f.dvj,a 6lg
fjka lrk ,È' túg tla f.dvl we;s rUqgka f.ä .Kk
lSh o@ b;=re rUqgka f.ä .Kk lSh o@
114
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
17 ñ, o¾Ykh n,d ms<s;=re ,shkak'
1 kgl ñ,
øjHh
remsh,a i;
iSks 100 00
mßmamq 130 00
w¾;dm,a 300 00
;sß`.= msá 120 00
iy,a 110 00
rg Ækq 156 00
ñßia 600 00
lrj, 950 00
lõms 470 00
^2& w¾;dm,a 500 g, ;sß`.= msá 750g iy iSks 1 kg i`oyd f.úh hq;=
uqo, lSh o@
^3& rg Ækq 2 kg , ñßia 3 kg iy lrj, 500 g i`oyd f.úh hq;=
uqo, lSh o@
116
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
25 ÈYd
--
W;=r
niakdysr kef`.kysr
niakdysr kef`.kysr
ksß; .sksfldk
ol=K
mqia;ld,h ld¾hd,h
m%Odk f.aÜgqj
118
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 my; igyk n,d ysia;eka iïmQ¾K lrkak'
W
mdi, bkaOk msrjqïy,
fmd,sish
HOSPITAL
frday,
nexl=j
lu,a
;eme,a ld¾hd,h
nia kej;=ïm< fjf<`oi,
W
fldia .i
fmar .i
<s`o ksji
f.aÜgqj
120
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
26 .=K lsÍu - 3
wfgys .=Kk j.=j f.dvk`.uq'
1×8=8
tla jrla wg wghs'
8 + 8 = 16
2 × 8 = 16
fojrla wg oyihhs'
8 + 8 + 8 = 24
3 × 8 = 24
;=ka jrla wg úis y;rhs'
8 + 8 + 8 + 8 = 32
4 × 8 = 32
y;r jrla wg ;sia folhs'
8 + 8 + 8 + 8 + 8 = 40
5 × 8 = 40
mia jrla wg y;<syhs'
8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 = 48
6 × 8 = 48
yh jrla wg y;<sia wghs'
8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 = 56
7× 8 = 56
y;a jrla wg mkia yhhs'
8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 = 64
8 × 8 = 64
wg jrla wg yeg y;rhs'
8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 = 72
9 × 8 = 72
kj jrla wg ye;a;E folhs'
8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 = 80
10 × 8 = 80
oy jrla wg wiQjhs'
5 × 8 64 2 × 8 72
1 × 8 24 7 × 8 56
8 × 8 40 4 × 8 80
3 × 8 48 9 × 8 16
6 × 8 8 10 × 8 32
122
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
3 .=K lrkak'
^1& ^2& ^3& ^4&
3 1 5 0 6 2 4 7
× 8 × 8 × 8 × 8
4 .eg¨ úi`okak'
^1& ud,hla iE§ug mn¿ 79la wjYH fõ' tjeks ud, wgla iE§ug
wjYH mn¿ ixLHdj fldmuK o@
^2& j;a;l rn¾ .ia tla fm<lg wg ne.ska fma<s 160la we;' j;af;a
;sfnk uq¿ rn¾ .ia .Kk fldmuK o@
^3& we`ÿulg fnd;a;ï wgla ne.ska w,a,d we`ÿï 425la uid we;'
we`ÿïj,g w,a,k ,o uq¿ fnd;a;ï .Kk lSh o@
1×9=9
tla jrla kjh kjhhs'
9 + 9 = 18
2 × 9 = 18
fojrla kjh oywghs'
9 + 9 + 9 = 27
3 × 9 = 27
;=ka jrla kjh úis y;hs'
9 + 9 + 9 + 9 = 36
4 × 9 = 36
y;r jrla kjh ;sia yhhs'
9 + 9 + 9 + 9 + 9 = 45
5 × 9 = 45
mia jrla kjh y;<sia myhs'
9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 = 54
6 × 9 = 54
yh jrla kjh mkia y;rhs'
9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 = 63
7× 9 = 63
y;a jrla kjh yeg ;=khs'
9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 = 72
8 × 9 = 72
wg jrla kjh ye;a;E folhs'
9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 = 81
9 × 9 = 81
kj jrla kjh wiQ tlhs'
9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 = 90
10 × 9 = 90
oy jrla kjh wkQjhs'
124
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
5 9 ys .=Kk j.=j weiqßka ysia;eka mqrjkak'
× 3 6 4 2 5 9 7 10 8 1
9 18 9
WodyrKh
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
2 5 3 od is o t
× 9
2 2 7 7 2 5 3 200 + 50 + 3
4 2 × 9
2 7 m<uqj 3" 9ka .=K lr we;'
4 5 0 fojkqj 50" 9 ka .=Klr we;'
1 8 0 0 f;jkqj 200" 9ka .=K lr we;'
2 2 7 7 B<`.g 27" 450 yd 1800 tl;= lr we;'
8 .eg¨ úi`okak'
^3& tla weiqreul fgksia fnda, kjhla we;' tjeks weiqreï 340l
we;s fgksia fnda, .Kk lSh o@
^4& tl jÜáhl fk¨ï u,a kjhla we;' tjeks jÜá 500l we;s
fk¨ï u,a .Kk fldmuK o@
126
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
oyfhka .=K lruq'
10 .=K lrkak'
WodyrKh
ms<s;=r ,efnkafka fufyuhs'
1 2 is o t
× 1 0
1 2 0 1 2 10 + 2
× 1 0
2 0 m<uqj 2" 10ka .=K lr we;'
1 0 0 fojkqj 10" 10 ka .=Klr we;'
1 2 0 B<`.g 20 yd 100 tl;= lr we;'
12 .eg¨ úi`okak'
^1& fmÜáhl kQ,a mkaÿ oyhla we;' tjeks fmÜá 25l we;s kQ,a
mkaÿ .Kk fldmuK o@
^2& Èjq,a f.ä oyh ne.ska jQ f.dvj,a 80la úlsKSug ;nd we;'
úlsKSug ;nd we;s uq¿ Èjq,a f.ä .Kk lSh o@
^3& tla weiqreul fhda.Ü oyhla we;' tjeks weiqreï 95l we;s
fhda.Ü .Kk lSh o@
128
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
27 mßudj yd Odß;dj - 2
WodyrKh
300 ml
fodvï
× 3
300 ml 300 ml 300 ml 900 ml
(1)
800 ml
× 4
wU
(2)
l ml
1 250
Èjq,a
× 4
1l 250 ml 1l 250 ml 1l 250 ml 1l 250 ml
(3)
l ml
wkakdis
5 250
× 5
5l 250 ml 5l 250 ml 5l 250 ml 5l 250 ml 5l 250 ml
3 úi|kak'
WodyrKh
lsß f.dúfhla iEu Èkl u lsß 5 l 100 mll m%udKhla lsß tl;=
lsÍfï uOHia:dkhlg ,nd fohs' Èk myl § uOHia:dkhg
Tyq ,nd ÿka uq¿ lsß m%udKh fldmuK o@
l ml
5 100
× 5
25 500
Èk 5l § fok lsß m%udKh = 25 l 500 ml
^1& mka;s ldurhl wdf,am lsÍug ;Ska; 4 l 400 mlla wjYH fõ'
tjeks mka;s ldur ;=kl wdf,am lsÍug wjYH ;Ska; m%udKh
fldmuK o@
130
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
^2& ner,hlg f;,a 10 l 450 mlla msrúh yels h' tjeks ner,a
follg msrúh yels uq¿ f;,a m%udKh fldmuK o@
^3& gexlshla iïmQ¾Kfhka msrùug c,h 300 lla wjYH fõ'
tjeks gexls myla iïmQ¾Kfhka msrùug wjYH c,h m%udKh
fldmuK o@
^4& rileú,s ksIamdok wdh;khlg Èklg fmd,a meKs 45 l 250 mlla
wjYH fõ' Èk mylg wjYH uq¿ fmd,a meKs m%udKh fldmuK o@
4 fnokak'
WodyrKh
3 l 231 ml
2 6 l 462 ml
6
0 4
4
06
6
02
2
0
WodyrKh
iqmqka lsß 4 l 960 mlla fnda;,a y;rlg iudk m%udKj,ska ouhs' tla
fnda;,hlg oeuQ lsß m%udKh fldmuK o@
1 l 240 ml
4 4 l 960 ml
4
0 9
8
16
16
00
0
0
tla fnda;,hlg oeuQ lsß m%udKh = 1 l 240 ml
132
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
28 fn§u -- 3
8 ka fnouq'
WodyrKh 1 WodyrKh 2
96" 8 ka fnouq' 826" 8 ka fnouq'
12 103
8 96 8 826
8 8
16 02
16 0
0 26
24
96 ÷ 8 = 12 2
826 ÷ 8 = 103 b;=re 2
2 .eg¨ úi`okak'
WodyrKh 1 WodyrKh 2
189, 9 ka fnouq' 956, 9 ka fnouq'
21 106
9 189 9 956
18
9
09 05
09
00
0 56
189 ÷ 9 = 21 54
2
956 ÷ 9 = 106 b;=re 2
4 .eg¨ úi`okak'
134
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
10 ka fnouq'
5 10 ka fn§u weiqßka ysia;eka mqrjkak'
^1& 10 ÷ 10 = ....... ^2& 40 ÷ ....... = 4
^3& ....... ÷ 10 = 7 ^4& 20 ÷ ....... = 2
^5& ....... ÷ 10 = 6 ^6& 30 ÷ 10 = .......
^7& ....... ÷ 10 = 10 ^8& 80 ÷ ....... = 8
^9& ....... ÷ ....... = 5 ^10& ....... ÷ ....... = 9
6 ms<s;=re ,nd .kak'
WodyrKh
150 ÷ 10 = 15
154 ÷ 10 = 15 b;=re 4
^1& 46 ÷ 10 ^2& 95 ÷ 10
^3& 357 ÷ 10 ^4& 580 ÷ 10
^5& 634 ÷ 10 ^6& 572 ÷ 10
^7& 700 ÷ 10 ^8& 905 ÷ 10
^9& 841 ÷ 10 ^10& 999 ÷ 10
7 .eg¨ úi`okak'
^1& wu,a" brgq len,s 800la 10 ne.ska ñá n`Èhs' iEÈh yels ñá .Kk
lSh o@
^2& mdkSh c, fnda;,a 450la" tla fmÜáhlg 10 ne.ska weisÍug
wjYH fmÜá .Kk fldmuK o@
^3& ì;a;r 657la we;s l+vhlska ì;a;r 10 ne.ska jQ weiqreï lShla
ielish yels o@ ì;a;r lShla b;=re fõ o@
^4& ;, fnda, 804la tla fnda;,hlg iudk ;, fnda, .Kkla jk
fia fnda;,a 10lg ouk ,È' tla fnda;,hlg oeuQ ;, fnda,
.Kk lSh o@ ;, fnda, lShla b;=re fõ o@
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
135
29 frdau ixLHdxl
frdau ixLHdxl y`ÿkd .ksuq'
i = 1 v=5 x = 10
i ii iii iv v
1 2 3 4 5
vi vii viii ix x
6 7 8 9 10
xi
............. xii
............. xiii
.............
............. v .............
............. x .............
............. xiv .............
............. xix .............
............. xviii .............
1 ms<s;=re imhkak'
WodyrKh
kg g
6 350
× 5
31 750
1 2
138
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 .eg¨ úi`okak'
WodyrKh
s l nr 25 kg 200 gls' tjeks f;a o¨ f.daks 3l nr
f;a o¨ f.dakh
fldmuK o@
kg g
25 200
× 3
75 600
f;a o¨ f.daks 3l nr = 75 kg 600 g
^1& b`Èwdmam iE§ug Èklg iy,a msá 1 kg 250 gla wjYH fõ' Èk 3la i`oyd
b`Èwdmam iE§ug wjYH iy,a msáj, nr fldmuK o@
^2& tll nr 30 kg 500 g ne.ska jQ iy,a f.daks 5la f,dßhlg mgjk ,È'
f,dßhg mgjk ,o iy,a f.dakj s , nr fldmuK o@
^3& fldams f;d.hla 15 kg 700 gla ne.ska f.daks 3lg oud we;' fldams
f;d.fha nr fldmuK o@
^4& fmÜáhl w¾;dm,a 52 kg 300gla wiqrd we;' w¾;dm,a weiqrE tjeks
fmÜá 4l nr fldmuK o@
3 ms<s;=re imhkak'
WodyrKh 6 kg 125 g
2 12 kg 250 g
12
0 2
2
05
4
10
10
0
4 .eg¨ úi`okak'
WodyrKh
flala 8 kg 360 gl m%udKhla mka;s 4lg iudkj fnod ÿka úg tla
mka;shlg ,enqKq flala m%udKh fldmuK o@ 2 kg 090 g
4 8 kg 360 g
8
0 3
0
36
36
00
0
0
tla mka;shlg ,enqK flala m%udKh = 2 kg 90 g
^1& iudk nßka hq;= ìialÜ fmÜá 2l nr 6 kg 500 gls' tla ìialÜ
fmÜáhl nr fldmuK o@
^2& mshdf.a nr mq;df.a nr fuka mia .=Khls' mshdf.a nr 75 kg 500gls'
mq;df.a nr fldmuK o@
^3& lerÜ 9 kg 450 glsk"a iudk nßka hq;= u¨ 3la ilik ,È' tla u,a,l
we;s lerÜj, nr fldmuK o@
140
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
31 ixLHd rgd - 2
-
my; oelafjk ixLHd rgdj i,luq'
1" 2" 4" 8" '''''''''''
m<uqjk ixLHdj y;rjk ixLHdj
;=kajk ixLHdj
fojk ixLHdj
l%shdldrlu
RcqfldaK uq,a,
oeka ,eî we;af;a
RcqfldaK uq,a,la iys;
lvodishls'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
144
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 my; oelafjk fldaK u; ilia lr .;a RcqfldaK uq,a, ;nd
n,kak' tajd w;ßka RcqfldaK f;dard wod< wlaIrh háka brla
w`Èkak'
(a) (b)
RcqfldaKhls'
............................................. .............................................
(c) (d)
................................................... ............................................
(e) (f)
................................................... ..............................................
146
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
;, iys; jia;=jl ie,eiau mrsudKhg w`osuq'
ie,eiau
me;s fmkqu
bÈß fmkqu
cm
5
3 cm
fuys ie,eiau mßudKhg w`Èuq'
4 my; oelafjk tla tla >k jia;=fõ ie,eiau mßudKhg w`Èkak'
(1) (2) (3)
cm
4
3 cm m
m
6c
8c
8 cm 10 cm
148
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 my; oelafjkafka .euqKq úÿyf,a l%Svd W;aijfha jevigyka
úia;rhhs'
fõ,dj wx.h
ms<s;=re ,shkak'
^1& l%Svd W;aijfha wdrïNl fõ,dj lSh o@
^2& l%Svd W;aijfha fm'j' 10'30g fh§ we;s wx.h l=ula o@
^3& irU ixo¾Ykh meje;afjkafka lShg o@
^4& m%Odk wuq;a;df.a l:dj meje;afjkafka lShg o@
^5& l%Svd W;aijh fldmuK fõ,djla meje;afjhs o@
150
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
my; oelafjkafka k.r w;r ÿr oelafjk igyklska fldgils'
k.r w;r ÿr m%udK olajd we;af;a kmj,sks'
;s%l-=Kdu,h
nKavdrfj, 183
nÿ,a, 32 167
1 úi`okak'
WodyrKh
u,a md;a;sj,g oeóug nr 2 kg 750 gla ne.ska jQ fmdfydr
u¨ 5la isiqkag fnod fok ,È' fnod ÿka fmdfydrj, uq¿ nr
fidhkak'
kg g
2 750
× 5
13 750
fmdfydrj, uq¿ nr = 13 kg 750 g
^1& fma<shlg fmd,a me< 8 ne.ska fma<s 50l isgqùug fmd,a me<
lShla wjYH o@
^3& fmÜáhl úÿ,s nqnq¿ 120la wiqrd we;' tjeks fmÜá yhl we;s
uq¿ úÿ,s nqnq¿ .Kk lSh o@
^4& fiajlfhl=f.a Èkl jegqm remsh,a 975la fõ' Tyq Èk myla ;=<
bmhQ uq¿ uqo, fidhkak'
^5& <ufhl= Èkl § mdkh l< hq;= c,h m%udKh 1 l 500 mlla fõ'
ta wkqj <ufhl= Èk ;=kl § mdkh l< hq;= c, m%udKh
fidhkak'
152
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
2 úi`okak'
WodyrKh
úYd, n`ÿkl c,h 20 lla we;' tu c, m%udKh fnda;,a 4lg iudk
m%udKj,ska ouk ,È' tu fnda;,hl wvx.= jk c,h m%udKh
fldmuK o@
5l
4 20 l
20
0
fnda;,hl wvx.= jk c,h m%udKh = 5 l
WodyrKh
fma<shl mqgq 28 ne.ska mqgq fma<s 9la Yd,djl we;' tu mqgq
m%udKh iudk fma<s 7lg kej; ilia lrkq ,efí' kej;
ilia l< miq tl fma<shlg mqgq lShla ;sfí o@
28
× 9
252
36
7 252
21
42
42
0
^1& fmÜáhl wiqrd we;s fhda.Ü .Kk 50ls' tjeks fmÜá kjhl
wiqrd ;snQ fhda.Ü" /f.k hdfï myiqj i`oyd kej; fmÜá ;=kl
wiqrk ,È' w¨;ska weiqrE fmÜáhl fhda.Ü fldmuK ;sfí o@
^2& tla nia r:hl isiqyq 48 fofkla isá;s' tjeks nia r: myl isák
isiqyq" lKavdhï y;rlg fjka jQy' tla lKavdhul isák isiqka
.Kk fldmuK o@
^3& tla Wrhl fjr¿ f.ä 45la we;' tjeks Wr wgl we;s fjr¿ f.ä
hy¿jka yhfofkl= w;f¾ iuj fnod fok ,È' tla hy¿fjl=g
,enqKq fjr¿ f.ä .Kk lSh o@
154
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
35 mqkÍlaIKh - 3
1 hy¿jka lsysm fofkl=f.a ksjdi msysgd we;s wdldrh my;
ie,eiafuka oela fõ'
W
ks¾ud,af.a ksji ;drlSf.a ksji
ñysßf.a ksji
ls%IaKdf.a ksji
<ysref.a ksji
81
^1& 4 × 8 54 ^6& 8 × 8
^2& 6 × 9 27 ^7& 5 × 8
90
^3& 9 × 8 32 ^8& 9 × 9
64
^4& 3 × 9 18 ^9& 7 × 8
56
^5& 2 × 9 72 ^10& 10 × 9 40
4 úi`okak'
^1& fmÜáhl wU f.ä 245la we;' tjeks fmÜá wgl we;s wU f.ä
.Kk lSh o@
^2& tla <ufhl=g ne¨ï fnda, kjh ne.ska" <uhs 309 fofkl=g
§ug wjYH ne¨ï fnda, .Kk fldmuK o@
^3& tla meleÜgqjl lsß fgd*s lE,s oyhla we;' tjeks lsß fgd*s
melÜ 85l ;sfnk uq¿ lsß fgd*s lE,s .Kk lSh o@
6 iq¿ lrkak'
^1& ^2& ^3& ^4&
l ml l ml l ml l ml
1 134 3 115 6 125 16 321
× 2 × 3 × 4 × 5
156
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
^5& 2 6 l 462 ml ^6& 2 4 l 604 ml
A B C
20 l 640 ml
12 .eg¨ úi`okak'
^1& tla fm<lg we,a,Sug ms`.ka .fvd,a oyh ne.ska wjYH fõ'
ms`.ka .fvd,a 960la fma<s lShlg we,a,sh yels o@
^2&
mdi,l msßisÿ lsÍfï Y%uodkhg foujqmshka lKavdhï
lsÍug ;SrKh lr we;' meñK isá foudmshka ixLHdj 864ls'
Tjqkaf.ka oyfokd ne.ska lKavdhï lShla ielish yels o@
b;=re msßi o fhdod f.k oyfofkl=f.a lKavdhula ieliSug
;j lSfofkla wjYH o@
13 ms<s;=re imhkak'
^1& kg g ^2& kg g ^3& kg g
14 125 34 63 44 57
+ 32 911 + 26 86 − 21 63
11 ...............
8 ...............
............... xiii
10 ...............
............... xvii
12 ...............
(1) (2)
............................................................. .............................................................
(3) (4)
............................................................. .............................................................
(5) (6)
............................................................. .............................................................
(7) (8)
............................................................. .............................................................
160
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
18 my; oelafjkafka isiqka miafofkl=f.a mdi,g meñKSu ms<sn`o
f;dr;=re we;=<;a j.=jls'
19 ms<s;=re imhkak'
^1& isiqka yhfokd ne.ska lKavdhï 18ls' tu isiqka y;rfokd
ne.ska kej; lKavdhï lf<a kï túg ,efnk lKavdhï
.Kk lSh o@
^2& fmd,af.ä 210la f.daks y;lg iudkj ouk ,È' bka f.daks
y;rla úl=Kk ,È' úl=Kk ,o fmd,af.ä .Kk fldmuK o@
3 úysÿjd ,shkak'
^i& 3055 ^ii& 24 382 ^iii& 4230 ^iv& 20 003
162
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
5 § we;s ixLHd ish,a, u Ndú; lrñka" 4
2 6
0
5
(i) iEÈh yels úYd, u ixLHdj ,shkak'
(ii) iEÈh yels l=vd u ixLHdj ,shkak'
(iii) 25 000;a 50 000;a w;r msysgk ixLHd ;=kla ,shd tu ixLHd ;=k
wdfrdayK mámdáhg ,shkak'
(iv) 45 000;a 55 000;a w;r msysgk ixLHd ;=kla ,shd tu ixLHd ;=k
wjfrdayK mámdáhg ,shkak'
6 háka bß we`È ixLHdfõ ixLHd kduh ,shkak'
^i& ksjfia ì;a;s ne`§ug ;d;a;d .fvd,a leg 32 250la f.kdfõ h'
^ii& cd;sl ksoyia W;aijh keröug 10 000lg wêl msßila
meñKshy'
^iii& iuia; ,xld <ud mdi,a lS%vd ;r.hg iyNd.sùug mdi,a isiqyq
11 600la fnda.ïnr lS%vd msáhg meñKshy'
^iv& tla;rd k.rhl ñksiaiq 18 050la fjfi;s'
7 ms<s;=re imhkak'
^1& ^2& ^3&
5 7 6 7 1 3 8 8 2 3 5 2
+ 1 3 2 0 + 4 7 3 4 1 7 2 0
+ 3 1 0 8
D E
3425 873
164
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
10 tla tla rEmfha mdg lr we;s fldgi" uq¿ rEmfhka ljr
Nd.hla oehs ;s;a br u; ,shkak'
^i& ^ii&
.................................
.................................
^iii& ^iv&
................................. .................................
^v&
.................................
13 ms<s;=re imhkak'
^1& 234 ÷ 6 ^2& 315 ÷ 7 ^3& 820 ÷ 6
^4& 771 ÷ 4 ^5& 402 ÷ 3 ^6& 952 ÷ 8
^7& 828 ÷ 10 ^8& 923 ÷ 9
14 .eg¨ úi`okak'
^1& tla fmÜáhl inka leg yhla we;' tjeks fmÜá 512l we;s
inka leg .Kk fldmuK o@ tajdhska inka leg ;=k ne.ska
jQ weiqreï ilia lrk ,È' uq¿ weiqreï .Kk fldmuK o@
^2& fjf<kafola tl fmdl=rl weka;+ßhï u,a y; ne.ska jQ fmdl=re
308la ñ,g .;af;a h' Tyq ñ, § .;a weka;+ßhï u,a .Kk
fldmuK o@ Tyq tajdhska u,a y;r ne.ska jQ fmdl=re ilia
lf<a h' Tyq ilia l< u,a fmdl=re .Kk lSh o@
^3& f;d. fjf<`oi,l fmd,a f.ä wg ne.ska jQ f.dvj,a
312la we;' f;d. fjf<`oif,a we;s uq¿ fmd,a f.ä .Kk
fldmuK o@ tu uq¿ fmd,a f.ä m%udKh fhdodf.k tla
f.dvl fmd,a f.ä yh ne.ska jQ f.dvj,a lShla ielish yels o@
^4& wNHdi fmd;a kjh ne.ska isiqka 126lg ,nd§ug wjYH uq¿
wNHdi fmd;a .Kk fldmuK o@ tajd isiqfjl=g y; ne.ska
isiqka lS fofkl=g ,nd Èh yels o@
166
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
15 ms<s;=re imhkak'
^1& fm'j' 6'55g mdi, fj; meñKs rdOd mdif,ka m'j' 2'20g ksji
n,d hdug msg;a fõ'
(i) weh mdif,ka msg;a jQ fõ,dj meh 24 Trf,daiq fõ,dfjka
,shkak'
(ii) rdOd mdif,a .; l< ld,h fldmuK o@
^2& liqka ñ;=rka iu`. ñks;a;= 40la lS%vd lr m'j' 5'30g lS%vd lsÍu
wjika lf<a h' Tyq lS%vd lsÍu wdrïN l< fõ,dj lSh o@
^3& fm'j' 10'20g msg;a jQ nihla meh 4 ñks;a;= 45lska miq .ukdka;hg
<`.d úh' nih .ukdka;hg <`.d jQ fõ,dj lSh o@
D
40 km
m
55
m
320
400
km
km
40
km
500
E
110
m
18 ms<s;=re imhkak'
168
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
19 ksñ we`ÿï wf,úy,l úlsKSug ;snQ ksñ we`ÿïj, ñ, .Kka my;
oelafõ'
ñ,
ksñ we`ÿï j¾.h
remsh,a i;
<ud nekshu 260 00
fldg l,siu 420 00
È. l,siu 740 00
w;a fldg lñih 525 00
w;a È. lñih 825 00
ñ, o¾Ykh
^7& ^8&
3 27 l 195 ml 4 28 l 480 ml
170
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
22 úi`okak'
^1& ;Ska; 4 l 380 mlla Ndck y;rlg iudkj oeuQ úg tla Ndckhl
wvx.= jk ;Ska; m%udKh fldmuK o@
^2& Ndckhl lsß 12 l 250 mll m%udKhla we;' tjeks Ndck ;=kl
we;s uq¿ lsß m%udKh fldmuK o@
^3& gexlshl c,h 35 l 500 mlla ;sìKs' Ndú; l< miq tys b;sßj
;snQ c, m%udKh 4 l 700 mlls' Ndú; lrk ,o c, m%udKh
fldmuK o@
^4& Ndckhl ;snQ N+ñf;,aj,ska 17 l 850 mlla m%fhdackhg .;a miq
7 l 150 mlla b;=re úh' wdrïNfha § Ndckfha ;snQ N+ñf;,a m%udKh
fldmuK o @
23 úi`okak'
^1& ^2& ^3&
kg g kg g kg g
14 125 34 04 44 857
+ 32 911 + 26 86 − 21 763
^7& ^8&
4 48 kg 324 g 3 27 kg 225 g
35
30
25
isiqka .Kk
20
15
10
5
0
w`.yrejdod
n%yiam;skaod
isl=rdod
i`ÿod
nodod
oji
174
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
30 k.r lsym
s hla w;r ÿr oelafjk igykla my; oelafõ' fuys
k.r w;r ÿr lsf,daógrj,ska olajd we;' ms<s;=re imhkak'
uvl,mqj
nÿ,aa, 166
fo,a lcq
fmd,a
ksji wU
rUqgka
wr,sh
fmar
WK
176
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
33 my; j.=j iïmQ¾K lrkak'
34 úi`okak'
^1& weiqreul we;s mekai,a ixLHdj yhls' tjeks weiqreï 48l we;s
mekai,a" mka;s y;rla w;f¾ iuj fnod fok ,È' tla mka;shlg
,enqKq mekai,a .Kk lSh o@
(1) (2)
(3)
178
fkdñf,a fnodyeÍu i|yd
weuqKqu 1
A fldgi
B fldgi C fldgi