Professional Documents
Culture Documents
Συνέντευξη Peter Mackridge
Συνέντευξη Peter Mackridge
[....]
Οι Ελληνες δεν έχουν να φοβούνται τίποτε σχετικά με τη γλώσσα τους, που είναι
ευέλικτη, πλούσια και δυναμική, λέει ο Πίτερ Μάκριτζ, ομότιμος καθηγητής της
Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Στο τελευταίο του
βιβλίο με τίτλο Γλώσσα και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα 1766-1976 (εκδ. Πατάκης)
εξηγεί γιατί η γλωσσική διαμάχη απέκτησε τέτοια πολιτική βαρύτητα στην Ελλάδα
και ποιες αλλαγές επέφεραν οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις στη σημερινή γλώσσα
μας. Το θέμα του βιβλίου είναι ιδιαίτερα επίκαιρο σήμερα που η ανάδυση μιας
πολυπολιτισμικής Ελλάδας θέτει αναπόφευκτα το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας σε
μια νέα βάση.
Αυτό που φοβούνται οι εθνικιστές στην Ελλάδα είναι ότι οι μετανάστες και η
πολυπολιτισμική κοινωνία θα αλλοιώσουν και θα διαβρώσουν τη γλώσσα μας.
«Αυτή η πρόσμειξη της ελληνικής κοινωνίας με τους μετανάστες έγινε πολύ γρήγορα.
Οι μετανάστες μαθαίνουν τα ελληνικά με διάφορους ρυθμούς, αλλά τα παιδιά των
μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα μαθαίνουν τα ελληνικά σωστά και έχουμε
περιπτώσεις παιδιών μεταναστών που αριστεύουν. Οταν μιλάς μια γλώσσα, παίρνεις
ταυτόχρονα και τα στοιχεία του πολιτισμού που αυτή κουβαλάει. Περνώντας τα
χρόνια, τα παιδιά των παιδιών των μεταναστών θα είναι ολοκληρωτικά Ελληνες. Η
εκμάθηση της γλώσσας είναι ο ασφαλέστερος τρόπος ένταξης των μεταναστών στον
πολιτισμό και στην κοινωνία μιας χώρας. Το κράτος πρέπει να ενθαρρύνει τους
μετανάστες να μαθαίνουν τη γλώσσα».
Ενα τμήμα των διανοουμένων και των μικρών εκδοτικών οίκων γοητεύεται ακόμη
από το πολυτονικό. Μήπως ήταν λάθος που το εγκαταλείψαμε;
«Δεν νομίζω. Πιστεύω ότι ο καθένας θα πρέπει να είναι ελεύθερος να γράφει με
όποιο σύστημα θέλει. Το κράτος δεν μπορεί να επιβάλει κάτι τέτοιο. Το μονοτονικό
είναι το πιο βολικό σε σχέση με τους πολύπλοκους κανόνες του πολυτονικού. Και
παλαιότερα λίγα παιδιά μάθαιναν σωστά το πολυτονικό. Για λόγους εκπαίδευσης και
συνεννόησης είναι επιβεβλημένο το μονοτονικό. Σας θυμίζω ότι το πολυτονικό δεν
χρησιμοποιούνταν στην αρχαία εποχή. Είναι γέννημα της βυζαντινής εποχής».
«Η νέα ελληνική πιο πλούσια από την αρχαία»
Ο καθηγητής Ρόντρικ Μπίτον έχει γράψει ότι μερικές φορές «η προσοχή μας
μετατίθεται από τη σημασία των λέξεων στην υπόστασή τους». Ο Πίτερ Μάκριτζ
συμφωνεί με αυτή την άποψη.
«Αν δείτε στο Διαδίκτυο, σε πολλούς ιστότοπους κάποιοι αντιγράφουν ή
επαναλαμβάνουν ορισμένους μύθους για την ελληνική γλώσσα» λέει.
«Οπως ότι “η ελληνική γλώσσα έχει έξι εκατομμύρια λέξεις”, κάτι που είναι
φαντασίωση. Υπάρχουν πολλές ανακρίβειες για τη γλώσσα. Σε αυτό φταίνε οι παλιοί
δάσκαλοι που δίδασκαν στα παιδιά ότι η ελληνική γλώσσα είναι η πιο πλούσια, η
πρώτη στον κόσμο και άλλες υπερβολές. Η ελληνική γλώσσα είναι οπωσδήποτε
πλούσια, αλλά δεν είναι μοναδική. Κάποιος γλωσσολόγος έχει μετρήσει και βρει ότι
η νέα ελληνική γλώσσα περιέχει πολύ περισσότερες λέξεις από την αρχαία ελληνική,
δηλαδή είναι πιο πλούσια. Οι Ελληνες μερικές φορές μιλούν για τους αρχαίους και
την αρχαία ελληνική γλώσσα και δεν βλέπουν πέρα από τη μύτη τους, δεν βλέπουν
τον κόσμο μέσα στον οποίον ζουν, τη νέα ελληνική γλώσσα. Η νέα ελληνική γλώσσα
έχει ενσωματώσει τις αρχαίες λέξεις και έχει δημιουργήσει εκατοντάδες καινούργιες
λέξεις. Μη φτάνουμε στο ανέκδοτο από την ταινία “Γάμος α λα ελληνικά” με τον
έλληνα πατέρα που πίστευε ότι όλες οι λέξεις του κόσμου έχουν ελληνική ρίζα και
έλεγε ως παράδειγμα ότι το “κιμονό” προέρχεται από τον χειμώνα. Αλλά και στην
Τουρκία παρατηρείται η ίδια αρρώστια: υπάρχουν κάποιοι που θέλουν να αποδείξουν
ότι όλες οι λέξεις του κόσμου προέρχονται από την τουρκική. Αυτό εξυπηρετεί μια
πολιτική, δεν έχει σχέση όμως με τη γλωσσολογία».
Πηγή: https://www.tovima.gr/2013/03/23/books-ideas/piter-makritz-koitate-pros-ta-
pisw-xanete-to-mellon/