BOSANSKOHERCEGOVAČKI

STANDARD BAS EN 1729-1

Prvo izdanje
Decembar 2009
ICS 97.140 Ukupno strana: 27

BAS EN 1729-1

Stolice i stolovi za odgojno obrazovne ustanove - Dio 1: Funkcionalne

dimenzije
(EN 1729-1:2006, IDT)

Furniture - Chairs and tables for educational institutions - Part 1: Functional dimensions

(EN 1729-1:2006, IDT)

Na osnovu dana 11. Zakona o standardizaciji BiH ("Službeni glasnik BiH"19/01 od 03.08.2001 ), lnstitut za
standardizaciju BiH (BAS), na prijedlog tehnickog komiteta' TC 42-Drvo i proizvodi od drveta' i provedene
javne rasprave, prihvatio je standardizacijski dokument 'EN 12520' na 'en' jeziku kao bosanskohercegovacki
standardizacijski dokument. Ovaj standardizacijski dokument BAS EN 12520:2011 (en) prihvacen je
odlukomlnstituta za standardizaciju BiH 'OS-112/11' a prihvatanje je objavljeno u BAS Glasniku '2011/4'

Referentni broj:
lnstitut za standardizaciju BiH BAS EN 1729-1:2009 (en)

© Zabranjeno je kopiranje bosanskohecegovackih standardizacijskih dokumenata iii njihovih dijelova

 lntelektualno vlasništvo
Bosanskohercegovački standardizacijski dokumenti izdaju se kao posebne publikacije i zaštićeni su u skladu
sa zakonom, nacionalnim, evropskim i međunarodnim propisima o intelektualnom vlasništvu. Sva prava
intelektualnog valsništva i prava upotrebe bosanskohercegovačkih standardizacijskih dokumenata pripadaju
lnstitutu za standardizaciju BiH. Zabranjeno je kopiranje dijelova iii cijeline (besplatno davanje iii prodaja) bilo
kog bosanskohercegovačkog standardizacijskog dokumenta bez saglasnosti lnstituta za standardizaciju BiH.
Zabrana kopiranja se odnosi na bilo koji oblik (elektronički, papirni, CD-ROM i dr.) i bilo koje sredstvo
elektroničko iii mehaničko).

Ovaj dokument je štampan uz saglasnost odgovarajuće međunarodne/evropske organizacije za standaradizaciju

EUROPEAN STANDARD EN 1729-1
NORME EUROPEENNE
EUROPAISCHE NORM July 2006

ICS 97.140 Nasljeđuje ENV 1729-1:2001

Engleska verzija

Stolice i stolovi za odgojno obrazovne ustanove - Dio 1: Funkcionalne dimenzije

Meubles - Chaises et tables pour les etablissements Mabel - Stühle und Tische fur Biidungseinrichtungen -
d'enseignement - Partie 1: Dimensions fonctionneiles Teil 1: Funktionsmaβe

Ovaj Evropski standard odobrio je CEN 12 juna 2006. Članovi CEN-a su obavezni da su u skladu sa
CEN/CENELEC internom regulativom koja utvrđuje uslove za davanje ovom standardu status
nacionalnog standarda bez ikakvih odstupanja. Ažururirane liste i bibliografske reference koje se tiču
ovakvih nacionalnih standarda se mogu dobiti aplikacijom prema Centralnom sekreterijatu ili prema
bilo kojoj članici CENa.

Ovaj Evropski standard postoji u tri oficijelne verzije (engleska, francuska i njemačka). Verzija u bilo
kojem drugom jeziku prevedena pod odgovornošću članice CENa u lokalni jezik i prijavljena
Centralnom sekreterijatu ima isti status kao i oficijelne verzije.

Članice CENa su tijela koja se bave nacionalnim standardima u : Austriji, Belgiji, Kipru, Češkoj
Republici, Danskoj, Estoniji, Finskoj, Francuskoj, Njemačkoj, Mađarskoj, Islandu, Irskoj, Italiji, Latviji,
Litvaniji, Luksemburgu, Malti, Holandiji, Norveškoj, Poljskoj, Portugalu, Rumuniji, Slovačkoj, Sloveniji,
Španiji, Švedskoj i Velikoj Britaniji.

© 2006 CEN Sva prava korištenja u bilo kojoj formi i na bilo koji Ref. No. EN 1729-1:2006:E
način rezervisani su širom svijeta za nacionalne članice CENa
1
Sadržaj

Predgovor ................................................................................................................................................ 3
Uvod ........................................................................................................................................................ 4
1 Oblast primjene .................................................................................................................................... 5
2 Pojmovi i definicije ............................................................................................................................... 5
3 Funkcionalne dimenzije za stolice i stolove.......................................................................................... 7
4 Označavanje ......................................................................................................................................... 8
5 Uputstva ............................................................................................................................................... 8
Annex A (normativan) Funkcionalne dimenzije za stolice sa nagibom od -5˚ do +5˚te sa povezanim
tabelama.................................................................................................................................................. 9
A.1 Funkcionalne dimenzije i oznake veličina za stolice ......................................................................... 9
A.2 Funkcionalne dimenzije i veličine oznake za stolove ...................................................................... 14
A.3 Prostor za noge ............................................................................................................................... 14
A.4 Zahtijevi za podesive stolice i stolove ............................................................................................. 15
Annex B(normativan) Funkcionalne dimenzije za visoke stolice sa sjedištom sa duplim nagibom i
povezanim tabelama ............................................................................................................................. 17
B.1 Funkcionalne dimenzije i oznake veličina ....................................................................................... 17
B.2 Funkcionalne dimenzije i oznake veličina za stolove ...................................................................... 20
B.3 - Prostor za noge ............................................................................................................................. 21
B.4 Zahtijevi za podesive stolice i stolove ............................................................................................. 22
Annex C (normativan) Funkcionalne dimenzije za stojeće visoke stolove ............................................ 23
Annex D (informativan) Uputa za izračun visine podesivih stolica i stolova u Annexu A ..................... 24
Annex E (informativan) Upute za kalkulaciju visine stolica i stolova u Annexu B ................................. 26

2
Predgovor
Ovaj dokument (EN 1729-1:2006) pripremio je Tehnički komiteta CEN/TC 207 „Namještaj“,
sekreterijat koji je pod nadležnošću UNI.

Ovom europskom standardumora se dati status nacionalnog standarda, bilo publiciranjem identičnog
teksta ili proglašavanjem, najkasnije do januara 2007, a nacionalni standardi koji su u suprotnosti
moraju se povući najkasnije do januara 2007.

Ovaj dokument zamjenjuje ENV 1729-1:2001.

U skladu sa CEN/CENELEC Internim pravilima, ovaj evropski standard obavezne su implementirati

nacionalne organizacije za standarde slijedećih zemalja: Austrija, Belgija, Kipar, Češka republika,
Danska, Estonija, Finska, Francuska, Njemačka, Grčka, Mađarska, Island, Irska, Italija, Latvia, Litvanija,
Luksemburg, Malta, Nizozemska, Norveška, Poljska, Portugal, Rumunija, Slovačka, Slovenija, Španija,
Švedska, Švicarska i Velika Britanija.

3
Uvod
Ovaj dio Evropskog standard je baziran na principu da stolice i stolovi koji su namijenjeni za upotrebu
u obrazovno odgojnim institucijama a koji za cilj imaju opće obrazovanje, trebale da budu dizajnirane
da potiču dobro držanje (dobar položaj tijela).

Ovaj dio standarda uzima u obzir odabrane nacionalne standarde.

On ne specificira dizajn, nego samo one dimenzije, koje promovišu dobre položaje bilo za fiksne
visine ili podesivi namještaj. Dimenzionalni zahtijevi ovog standarda dozvoljavaju različitu
interpretaciju dizajna; time običaji, edukativne prakse, tehnički i finansijski uslovi pojedinih zemalja
mogu biti zadovoljeni.

Minimalne propisane dimenzije se smatraju apsolutnim minimumom. Dakle, preporučuje se da se

iste premašuju.

On ne pruža dimenzionalne zahtijeve za rukohvat, ali to ne isključuje upotrebu rukohvata.

Drugi dio ovog standarda propisuje sigurnosne zahtijeve i testne metode.

4
1 Oblast primjene
Ovaj dio Evropskog standarda EN 1729 propisuje funkcionalne dimenzije i označavanje stolica i
stolova za opće edukativne svrhe u obrazovnim institucijama. To uključuje kako fiksnu visinu i
podesivi namještaj tako i stojeće visoke radne stolove koji se koriste bez stolica.

Primjenjuje se na namještaj koji se koriste za laptop kompjutere ili prenosive uređaje, ali ne i za
radne stanice sa specijalnom namjenom, npr. laboratorije, povezana sjedišta i radionice.

Standard se ne primjenjuje na namještaj koji koriste učitelji/nastavnici.

2 Pojmovi i definicije
Za svrhu ovog Evropskog standarda primjenjuju se slijedeći pojmovi i definicije.

2.1
Srednja ravan
Vertikalna ravan koja prolazi kroz geometrijski centar sjedišta i dijeli sjedište na dva jednaka dijela
(vidjeti sliku 1)

2.2
Poprečna ravan
Vertikalna ravan okomita na srednju ravan koja prolazi kroz geometrijski centar sjedišta i djeli sjedište
sprijeda prema nazad (vidjeti sliku 1)

Legenda

1 Porečna ravan
2 Središnja ravan

Slika 1 - Prikaz srednje i poprečne ravni

5
2.3
Najdalja tačka od naslonjača (Tačka S)
najdalja tačka naslonjača na središnjoj ravni (vidjeti slike A.2 i B.2). Za podesivi, naginjajući ili okretni
naslonjač, tačka S bi trebala biti određena kada je naslonjač vertikalno ili što je više moguće
vertikalno (Vidjeti slike A.3, A.4 i B.3).

2.4
Podesivi namještaj
namještaj koji se može podesiti iz sjedećeg položaja od strane korisnika (učenika), bez korištenja
alata ili pretjerane sile.

2.5
Namještaj sa više veličina
namještaj, koji je podesiv pri instalaciji (ne od strane korisnika) radi promjene dimenzija od jedne
veličine oznake do druge.

2.6
sjedište sa duplom kosinom
sjedište namjenjeno sjedenju koristeći bilo prednji dio sjedišta (naginjujući se naprijed) bilo zadnji
(naginjući se nazad), sa nogam na dodatku za noge ili na podu (vidjeti slike 5 i B.3).

2.7
nagib sjedišta sa jednom kosinom i prednjeg dijela sjedišta sa duplom kosinom (α)
ugao formiran prednjim i horizontalnim dijelom sjedišta. Mjeri se na središnjoj ravni, na uglu između
horizontalne linije i linije koja prolazi kroz gornji dio prednje ivice i odgovarajuće tačke na zadnjem
dijelu sjedišta (za sjedišta sa jednom kosinom) ili na gornjoj tačci sjedišta (za sjedišta sa duplim
nagibom) (vidjeti slike 2, 3, 4 i 5).

(α) - je negativna za unatrag spuštena sjedišta

(α) - je pozitivna za naprijed spuštena sjedišta

2.8
nagib zadnjeg dijela sjedišta sa duplom kosinom (δ)
ugao formiran zadnjim i horizontalnim dijelom sjedišta, određenim u središnjoj ravni (vidjeti sliku 5).

2.9
nagib naslonjača (β)
ugao na središnjoj ravni između horizontalne i sveukupne prednje površine naslonjača iznad tačke S.

Legenda
1 Prednja strana
2 α = 0˚ do - 5

Slika 2 - Primjer mjerenja ugla sjedišta sa jednom kosinom sa negativnim uglom sjedišta

6
 Slika 3 - Primjer mjerenja ugla sjedišta sa jednom kosinom sa pozitivnim uglom

Legenda

1 Prednja strana
2 α = 0˚ do + 5

Slika 4 - Primjeri mjerenja ugla sjedišta ko je može naginjati sa jednom kosinom

Legenda

1 Prednja strana
2 α = 0˚ do + 5
3 α = 0˚ do - 5

Slika 5 - Primjer mjerenja ugla sjedišta sa dvostrukom kosinom (pogledati annex B)

Legenda

1 Prednja strana
2 α = 0˚ do + 15
3 δ = 0˚ do - 5

3 Funkcionalne dimenzije za stolice i stolove

Funkcionalne dimenzije i odgovarajuće veličine oznaka i kodove boja za stolice i stolove moraju biti
kao one propisane u normativnim Annexima A ili B. Funkcionalne dimenzije visokih stojećih stolova
moraju biti kao što je propisano u Annexu C. Podesivi i namještaj sa više veličina mora ispunjavati
zahtijeve u Annexima A, B ili C .

7
Figura i raspon visina potkoljenice u tabelama A.1, A.2, B.1, B.2 i C.1 ne uključuju bilo kakvu
toleranciju za cipele. Sve visine stolica i stolova uključuju toleranciju za cipele.

4 Označavanje
Označavanje fiksiranih i podesivih stolica i stolova treba biti čitljivo i neobrisivo te mora sadržavati
najmanje slijedeće informacije:

a) oznaku veličine ili kod boja ili oboje, kao što je propisano u Annexima A, B ili C;
b) označavanje na podesivom namještaju obuhvaćenom oznakama veličina;
c) ime i/ili trgovački naziv i/ili oznaku i adresu proizvođača ili njegovog ili njenog ovlaštenog
predstavnika u punom ili skraćenom obliku, uzimajući u obzir da skraćenica omogućava da
proizvođač i/ili njegov ili njen ovlašten predstavnik budu identificirani;
d) datum proizvodnje pokazujući najmanje godinu i mjesec proizvodnje.

5 Uputstva
Uputstva moraju biti dostavljena sa namještajem na oficijelnim jeziku(cima) zemlje gdje se namještaj
prodaje. Može biti ili pričvršćeno za namještaj, na traci, na letku ili u priručniku za upotrebu. Uključiće
namjanje slijedeće:

a) Napomenu o oznaci veličine: identifikacija oznake veličine mora se pozivati na ovaj Evropski
standard
b) Instrukcije za održavanje: uključujući i informacije o osobinama površinske obrade,
održavanju i čišćenju;
c) Uputstva za instalaciju namještaja sa više veličina: uputstva kako podesiti namještaj kako bi
odgovaralo specifičnoj grupi učenika;
d) Informacije o podesivosti: uputstva za korisnike (učenike) podesivog namještaja moraju
sadržavati informacije o tome kako podešavati i informacije kako prepoznati ispravne
postavke a sa tim i dobro držanje.

NAPOMENA Upotreba odgovarajućih crteža ili slika mora pojačati informacije u letcima sa uputstvom.

8
 Annex A
(normativan)

Funkcionalne dimenzije za stolice sa nagibom od -5˚ do +5˚te sa povezanim

tabelama

A.1 Funkcionalne dimenzije i oznake veličina za stolice

Dimenzije, uglovi, oznake veličina i kodovi boja za stolice moraju odgovarati datim u Tabeli A1.
Prednja ivica sjedišta mora biti dobro zaobljena u središnjoj ravni. Prednji dio sjedišta mora biti
zakrivljen u središnjoj ravni.
Gornja i donja ivica naslonjača mora biti zaobljena.
Mora se osigurati prostor za slobodno kretanje zadnjice. Ako se naslonjač produžuje ispod tačke S,
onda mora biti nagnut prema nazad tako da se održi prazan prostor za zadnjicu kao što je prikazano u
slici A.2.
Strana stolice ili sjedišta ne smije biti podignuta tako da formira greben veći od 15 mm od bilo koje
niže tačke površine sjedišta u poprečnom smjeru sjedišta.
Utvrđivanje funkcionalnih dimenzija stolica je propisano ispod. Vidjeti također Slike A.1 do A.5. Ako je
sjedište i/ili naslon za leđa podesiv ili se može naginjati, sjedište se mora podesiti horizontalno ili što
je više moguće horizontalno a naslonjač se mora podesiti vertikalno ili što je više moguće vertiklano.
(h 8 ) Visina sjedišta je određena na središnjoj ravni. To je vertikalna udaljenost od prednjeg dijela
sjedišta do poda. Vidjeti slike A.3 i A.4.
(t 4 ) Efektivna dubina sjedišta je određena na središnjoj ravni kao horizontalna udaljenost od prednje
ivice sjedišta i vertikalne projekcije iz tačke S. Vidjeti slike od A.1 do A.4.
(b 3 ) Širina sjedišta je određena kao horizontalna udaljenost od vertikalne linije kroz bočne ivice
površine sjedišta na dužini jednakoj polovini t 4 . Vidjeti slike A.1 do A.4.
(h 6 ) Visina najudaljenije tačke naslonjača (Tačka S) je određena na središnjoj ravni. To je vertikalna
udaljenost od najudaljenije tačke naslonjača i površine sjedišta. Vidjeti slike A.3 i A.4.
(h 7 ) Visina naslonjača je vertikalna udaljenost utvrđena na središnjoj ravni. Tačka S mora biti unutar
ove veličine. Vidjeti slike A.3 i A.4.
(b 3 ) Širina naslonjača je najveća horizontalna udaljenost između bočnih ivica.Vidjeti sliku A.1.
(r 2 ) Horizontalni radijus naslonjača je određen na horizontalnoj ravni, na istoj visini kao i tačka S.
Vidjeti sliku A.1.
(t 5 ) Dubina prednjeg dijela sjedišta je određena na središnjoj ravni. To je horizontalna udaljenost od
prednje ivice sjedišta i najviše tačke sjedišta. Vidjeti sliku B.3.
(t 6 ) Dubina zadnjeg dijela sjedišta je određena na središnjoj ravni. To je horizontalna udaljenost od
najdalje tačke naslonjača i najviše tačke sjedišta. Vidjeti sliku B.3.
(t 7 ) Dubina površine sjedišta je određena na središnjoj ravni. To je minimalna udaljenost prednjih i
zadnjih ivica površine sjedišta. Vidjeti slike A.3 i A.4. Određuje se oduzimanjem 20 mm (za oznake

9
veličina od 0 do 2) te 30 mm (za oznake veličina od 3 do 7) od trenutnog t 4 mjerenja izvršenog na
stolici.

Slika A.1 - Ključne dimenzije stolice (tlocrt)

Legenda
1 Tačka S
2 Zona zadnjice (20 mm)

Slika A.2 - Ključne dimenzije stolica (podgled dijela) te zona za zadnjicu (posjenćena oblast)

10
Legenda

1 0˚ do + 20˚

2 Tačka S

Slika A.3 - Legenda dimenzija stolice sa negativnim uglom sjedišta i povezanom tabelom

11
Legenda

1 0˚ do 20˚

2 Tačka S

Slika A.4 - Legenda dimenzija stolice sa pozitivnim uglom sjedišta i povezanom tabelom

12
 Tabela A.1 - Dimenzije i veličione oznake za stolice sa nagibom sjedišta između -5˚ i +5˚

Oznaka veličine 0 1 2 3 4 5 6 7

Kod boja Bijela Narandžasta Ljubičasta Žuta Crvena Zelena Plava Smeđa

Raspon potkoljenice 200-250 250-280 280-315 315-355 355-405 405-435 435-485 485+

(bez cipela)
1330-
Raspon figure 800-950 930-1160 1080-1210 1190-1420 1460-1765 1590-1880 1740-2070
1590
(bez cipela)
h8 - Visina sjedišta
210 260 310 350 380 430 460 510
±10

t 4 - Efektivna dubina
225 250 270 300 340 380 420 460
sjedišta

± 10 mm (0-2)

± 20 mm (3-7)

b 3 - Min. širina
210 240 280 320 340 360 380 400
sjedišta
Stvarna
Stvarna t 4 Stvarna t 4 Stvarna t 4 Stvarna t 4 Stvarna t 4 Stvarna t 4
t 7 - Dubina površine t4 Stvarna t 4
minus 20 minus 30 minus 30 minus 30 minus 30 minus 30
sjedište (min) minus minus 20 mm
mm mm mm mm mm mm
20 mm
h 6 - Visina tačke S 140 150 160 180 190 200 210 220
-10 do +20 mm
h 7 Minimalna visina
100 100 100 100 100 100 100 100
naslonjača

b4 - Minimalna širina
- 210 250 270 270 300 330 360
naslonjača

r2 - Minimalni
horizontalni radijus - 300 300 300 300 300 300 300
naslonjača
P - Nagib naslonjača, 95° do
- 95° do 110° 95° do 110° 95° do 110° 95° do 110° 95° do 110° 95° do 110°
stepeni 110°

13
 A.2 Funkcionalne dimenzije i veličine oznake za stolove
Vrhovi stola mogu biti horizontalni sa fiksiranim nagibom ili podesivim nagibom od strane korisnika.
Ako se radi o vrhu stola koji je podesiv od strane korisnika onda mora biti moguće podesiti ga u
horizontalnu poziciju.

NAPOMENA Vrhovi stola, koji su ili mogu biti nagnuti, se preporućuju

Tabela A.2 - Dimenzije i oznake veličina za stolove za korištenje sa stolicama sa nagibom od -5˚ i +5˚

Veličina oznake 0 1 2 3 4 5 6 7

Kod boja Bijela Narandžasta Ljubičasta Žuta Crvena Zelena Plava Smeđa

Raspon potkoljenice
200-250 250-280 280-315 315-355 355-405 405-435 435-485 485+
(bez cipela)

Raspon figure 1330-

800-950 930-1160 1080-1210 1190-1420 1460-1765 1590-1880 1740-2070
(bez cipela) 1590

h 1 - Visina, vrh ± 10
400 460 530 590 640 710 760 820
mm
t 1 - Minimalna dubina (1) (1) (1)
- 500 500 500 500 500 500 500
vrha
Minimalna dužina (2) (2) (2) (2)
- 600 600 eoo eoo 600 600 600
vrha, po osobi
Minimalna
horizontalna
udaljenost između (3) (3) (3) (3)
500 500 500 500 500 500 500
prednjih
nogu/strukture
(po osobi)
(1)
Može se smanjiti na 400 mm (samo kada se zahtijeva edukacionim uslovima).
(2)
Može se smanjiti na 550 mm (samo kada se zahtijeva edukacionim uslovima).
(3)
Može se smanjiti na 450 mm (samo kada se zahtijeva edukacionim uslovima).

A.3 Prostor za noge

Prostor za noge ispod radnih površina (stolovi i pultovi) moraju se obezbjediti za svaku oznaku
veličine u skladu sa minimalnim dimenzijama kao što je prikazano u Tabeli A.3 i Slici A.5.

Prostor za noge mora se izmjeriti postavljanjem uzorka na pod sa najvećom tačkom u liniji sa
prednjom ivicom stola.

14
Legenda

1 Prednji dio vrha stola

Slika A.5 - Uzorak prostora za noge

Tabela A.3 - Minimalni uzorak prostora za noge sa dimenzijama u mm - Za stolove za korištenje sa

stolicama sa nagibom od -5˚ do +5˚

Oznake veličine
0 1 2 3 4 5 6 7
h2 325 380 440 495 545 610 665 725
h4 275 325 375 420 465 520 565 620
t2 300 300 300 300 400 400 400 400
t3 400 400 400 400 500 500 500 500

Minimalna širina prostora za noge je dat u Tabeli A.2, posljednji red (minimalna horizontalna
udaljenost od prednjeg dijela nogu/figure (po osobi)).

A.4 Zahtijevi za podesive stolice i stolove

Kontrole za podešavanje moraju:

a) biti lako dostupne korisniku

b) biti lake za korištenje bez upotrebe pretjerane sile ili specijalizovanih alata.

15
Podesivi namještaj mora pokriti dvije ili više oznaka veličina. Mora biti moguće identificirati oznake
veličina ili kod boja podešenog namještaja.

Podesivi namještaj (stolice i stolovi) dizajnirane da pokriju raspon oznaka veličina mora odgovarati
dimenzionalnim zahtijevima svake pokrivene oznake veličine (vidjeti tabele A.1 i A.2).

Podešavanje može biti kontinuirano ili u fiksnim koracima.

NAPOMENA Kada sto koriste dva korisnika, dupli sto će možda trebati različitu visinu, podesivi stolovi su više pogodni
za samo jednog korisnika.

Primjeri dimenzija podesivih stolica i stolova su date u Annexu D.

16
 Annex B
(normativan)

Funkcionalne dimenzije za visoke stolice sa sjedištom sa duplim nagibom i

povezanim tabelama

B.1 Funkcionalne dimenzije i oznake veličina

Dubina zadnjeg dijela sjedišta (t 6 ) neće biti manji od 50% dubine sejdišta (t 4 ).

Prednja ivica sjedišta mora biti dobro zaokružena u središnjoj ravni. Prednji dio sjedišta mora biti
zakrivljen u središnjoj ravni.

Gornja i donja ivica naslonjača mora biti zaokružena.

Mora biti osiguran prostor za slobodno kretanje zadnjice. Ako se naslonjač prosduži ispod Tačke S,
onda mora biti naget prema nazad kako bi se očuvao prazni prostor kao što je prikazano u slici B.2.

Strana stolice ili sjedišta ne smije biti izdignuta tako da se formira greben veći od 15 mm od bilo koje
niže tačke površine sjedišta u poprečnom smjeru sjedišta.
Utvrđivanje funkcionalnih dimenzija stolica je propisano ispod. Vidjeti također Slike B.1 do B.4. Ako je
sjedište i/ili naslon za leđa podesiv ili se može naginjati, sjedište se mora podesiti horizontalno ili što
je više moguće horizontalno, a naslonjač se mora postaviti vertikalno ili što je više moguće vertiklano.
Upute za izračun visine stolica i stolova se može pronaći u Annexu E (informativni).

Slika B.1 - Ključne dimenzije stolice (tlocrt)

17
Legenda

1 Tačka S
2 Zona zadnjice (20 mm)

Slika B.2 - Ključne dimenzije stolice (pogled na dio) i zonu zadnjice (posjenćeni prostor)

Legenda

1 Od 0˚ do +20˚
2 Tačka S
3 Oslonac za noge (sto)
4 Oslonac za noge (stolica)
Slika B.3 - Ključne dimenzije za sjedište sa duplim nagibom i povezanom tabelom

18
 Tabela B.1 - Dimenzije i oznake veličina za visoke stolice sa sjedištom sa duplim nagibom sve dimenzije su u milimetrima
Oznaka veličine 0 1 2 3 4 5 6 7
Kod boje Bijela Narandžasta Ljubičasta Žuta Crvena Zelena Plava Smeđa
Raspon potkoljenice (bez cipele) 200-250 250-280 280-315 315-355 355-405 405-435 435-485 485+
Raspon figure 800-950 930-1160 1080-1210 1190-1420 1330-1590 1460-1765 1590-1880 1740-2070
α - Maksimalni nagib prednjeg dijela
+15 +15 +15 +15 +15 +15 +15 +15
sjedišta (stepeni)
δ - Nagib zadnjeg dijela sjedišta 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Od -5 do + 5 Od -5 do + 5 Od -5 do + 5 Od -5 do + 5 Od -5 do + 5 Od -5 do + 5 Od -5 do + 5 Od -5 do + 5
(stepeni)
210+ 220 (Tan 260 + 240 (Tan 310 + 270 (Tan 350 + 300 (Tan 380 + 340 (Tan 430 + 380 (Tan 460 + 420 (Tan 510 + 460 (Tan
h8 - Visina sjedišta ± 10
2α) 2α) 2α) 2α) 2α) 2α) 2α) 2α)
t4 -Efektivna dubina sjedišta ± 10 (0-
225 250 270 300 340 380 420 460
2) ± 20 (3-7)
b3 - Minimalna širina sjedišta 210 240 280 320 340 360 380 400
Stvarni t4 minus Stvarni t4 minus 20 Stvarni t4 minus Stvarni t4 minus Stvarni t4 minus Stvarni t4 minus Stvarni t4 minus Stvarni t4 minus
t7 - Dubina sjedišta (min)
20 mm mm 20 mm 20 mm 20 mm 20 mm 20 mm 20 mm
h6 - Visina Tačke S - 10 mm do +20
140 150 160 180 190 200 210 220
mm
h7 Minimalna visina naslonjača 100 100 100 100 100 100 100 100
b4 - Minimalna širina naslonjača - 210 250 270 270 300 330 360
r2 - Minimalni horizontalni radijus
- 300 300 300 300 300 300 300
naslonjača
β - Nagib naslonjača, stepeni - Od 95° do 110° Od 95° do 110° Od 95° do 110° Od 95° do 110° Od 95° do 110° Od 95° do 110° Od 95° do 110°
(1)
h9 Visina oslonca za noge - h8 - 260 h8 -310 h8 -350 h8 -380 h8 -430 h8 -460 h8 -510
Minimalna dužina oslonca za noge - 240 280 300 300 300 300 300
(2)
Minimalna dubina oslonca za noge - 50 50 50 50 50 50 50
(1)
Oslonac za noge može biti nagnut. Visina je mjerena u središnjoj tačci dubine bez obzira da li je nagnut ili ne.
(2)
Akoi je oslonac za noge nagnut, dubina će se utvrditi u nagnutoj ravni.

19
 B.2 Funkcionalne dimenzije i oznake veličina za stolove
Vrhovi stolova mogu biti horizontalni, sa fiksiranim nagibom ili nagibom podešenim od strane
korisnika. Ako se radi o nagibu podešenom od strane korisnika, onda mora biti moguće podesiti ih u
horizontalnu poziciju.

NAPOMENA Vrhovi stolova, koji su ili mogu biti nagnuti se preporučuju

Tabela B.2 - Dimenzije i veličine oznake za stolove za korištenje sa visokim stolicama sa duplim
nagibom na sjedištu

Sve dimenzije su u milimetrima

Oznaka veličine 0 1 2 3 4 5 6 7

Kod boje Bijela Narandžasta Ljubičasta Žuta Crvena Zelena Plava Smeđa
Raspon
potkoljenice
200-250 250-280 280-315 315-355 355-405 405-435 435-485 485+

(bez cipela)
Raspon figure
800-950 930-1160 1080-1210 1190-1420 1330-1590 1460-1765 1590-1880 1740-2070
(bez cipela)
h 1 - Visina, vrh
h 8 +190 h 8 + 200 h 8 + 220 h 8 + 240 h 8 + 260 h 8 + 280 h 8 + 300 h 8 + 310
± 10 mm
t 1 - Min. dubina
(1) (1) (1)
- 500 500 500 500 500 500 500
vrha
Min. dužina vrha, (2) (2) (2)
- 600 600 600 600 600 600 600
po osobi
Min. horizontalna
udaljenost između
(3) (3) (3) (3)
prednjih nogu 500 500 500 500 500 500 500
/figure
(po osobi)
h 9 Visina oslonca
(4)(5) - h 8 - 260 h 8 - 310 h 8 - 350 h 8 -380 h 8 -430 h 8 -460 h 8 -510
za noge
Minimum dužina
- 240 280 300 300 300 300 300
oslonca za noge
Minimum dubina
(6) - 100 100 100 200 200 200 200
oslonca za noge
(1)
Može se smanjiti na 400 mm (samo kada se zahtijeva edukacionim uslovima).
(2)
Može se smanjiti na 550 mm (samo kada se zahtijeva edukacionim uslovima).
(3)
Može se smanjiti na 450 mm (samo kada se zahtijeva edukacionim uslovima).
(4)
Oslonac za noge se može postaviti u donjoj zoni za noge.
(5)
Oslonac za noge može biti nagnut. Visina se može izmjeriti na srednjoj tačci dubine bilo da nagnut ili ne.

20
B.3 - Prostor za noge
Prostor za noge između radnih površina i prostora za noge mora biti obezbjeđen za svaku oznaku
veličina u skladu sa minimalnim dimenzijama prikazanim u Tabeli B.3 i slici B.4

Prostor za noge mora se izmjeriti postavljanjem uzorka na oslonac za noge sa njenom visokom ivicom
u liniji sa prednjom ivicom stola.

Legenda
1 Prednji dio stola

Slika B.4 -Uzorak prostora za noge

Tabela B.3 - Dimenzije uzorka minimalnog prostora za noge u mm za stolove za korištenje sa

stolicama sa duplim nagibom

Oznaka veličina
0 1 2 3 4 5 6 7
h2 h 1 -75 h 1 -80 h 1 -90 h 1 -95 h 1 -95 h 1 -100 h 1 -95 h 1 -95
h4 h 1 -125 h 1 -135 hi-155 h 1 -170 h 1 -175 h 1 -190 h 1 -195 h 1 -200
t2 300 300 300 300 400 400 400 400
t3 400 400 400 400 500 500 500 500

21
Minimalna širina prostora za noge je dat u Tabeli A.2, posljednji red (minimalna horizontalna
udaljenost između prednjih nogu/figura (po osobi)).

B.4 Zahtijevi za podesive stolice i stolove

Kontrola podešavanja moraju:

a) biti lako dostupna korisniku

b) biti lake za korištenje bez upotrebe pretjerane sile ili specijalizovanih alata.

Podesivi namještaj mora pokriti dvije ili više oznake veličina. Mora biti moguće identificirati oznake
veličina ili kod boja podešenog namještaja.

Podesivi namještaj (stolice i stolovi) dizajnirane da pokriju raspon oznaka veličina mora odgovarati
dimenzionalnim zahtijevima svake pokrivene oznake veličine (vidjeti tabele B.1 i B.2).

Podešavanje može biti kontinuirano ili u fiksnim koracima.

NAPOMENA Kada sto koriste dva korisnika, dupli sto će možda trebati različitu visinu, podesivi stolovi su više pogodni
za samo jednog korisnika.

Primjeri dimenzija podesivih stolica i stolova su date u Annexu D.

22
 Annex C
(normativan)

Funkcionalne dimenzije za stojeće visoke stolove

Dimenzije za stojeće visoke stolove su date u Tabeli C.1.

NAPOMENA 1 Preporućuju se stolovi podesivi po visini

NAPOMENA 2 Ergonomski kriterij za visinu stojećih visokih stolova je visina lakta u stojećem položaju plus tolerancija
za cipelu. Kako bi se izvršavale opći učionički poslovi, na fiksnoj visini, na visokim stojećim stolovima niži učenici moraju
podizati ruke i laktove dok se viši učenici moraju pognuti, što može rezultirati bolom u leđima. Stoga dimenzije date u tabeli
C.1 su kompromisne minimalnoj pognutosti a da pri tome niže učenici ne moraju pretjerano podizati laktove.

Tabela C.1 - Dimenzije i oznake veličine za stojeće visoke stolove

Sve dimenzije su u milimetrima

Oznaka veličine
0 1 2 3 4 5 6 7

Kod boje Bijela Narandžasta Ljubičasta Žuta Crvena Zelena Plava Smeđa
Raspon potkoljenice
200-250 250-280 280-315 315-355 355-405 405-435 435-485 485+

(bez cipela)
Raspon figure
800-950 930-1160 1080-1210 1190-1420 1330-1590 1460-1765 1590-1880 1740-2070

(bez cipela)

h 1 - Visina, vrh
530 590 670 760 880 1000 1060 1200
± 10 mm
t 1 - Min. dubina
(1) (1) (1)
- 500 500 500 500 500 500 500
vrha
Min. dužina (2) (2) (2) (2)
- 600 600 600 600 600 600 600
vrha, po osobi
(1)
Može se smanjiti na 400 mm (samo kada se zahtijeva edukacionim uslovima).
(2)
Može se smanjiti na 550 mm (samo kada se zahtijeva edukacionim uslovima).

23
 Annex D
(informativan)

Uputa za izračun visine podesivih stolica i stolova u Annexu A

Tabela D.1 pokazuje primjer dimenzija podesivih stolica koje pokrivaju oznake veličina od 3 do 5 i od
5 do 7.

Tabela D.1 - Primjer dimenzija podesivih stolica

Sve dimenzije su u milimetrima

Oznaka veličine 3 4 5 5 6 7

PODESIVA STOLICA A PODESIVA STOLICA A

Raspon potkoljenice
315-435 405 - 485+
(bez cipela)

Raspon figure
1190-1765 1460 - 2070
(bez cipela)
h 8 - Visina sjedišta
350 - 430 430-510
±10

t 4 -Efektivna dubina
sjedišta

± 10 mm (0-2) 300 - 380 380-460

± 20 mm (3-7)

h 6 - Visina Tačke S
180-200 200 - 220
Od -10 do +20 mm

24
Tabela D.2 pokazuje primjere dimenzija podesivih stolova koji pokrivaju oznake veličina od 3 do 5 i od
5 do 7.

Tabela D.2 - Primjeri dimenzija podesivih stolova

Sve dimenzije su u milimetrima
Oznaka veličine 3 4 5 5 6 7

PODESIVI STO A PODESIVI STO A

Raspon
potkoljenice
315-435 405-485 +
(bez cipela)
Raspon figure
1190 -1765 1460 - 2070
(bez cipela)
h 1 - Visina stola
top 590-710 710-820
±10

25
 Annex E
(informativan)

Upute za kalkulaciju visine stolica i stolova u Annexu B

E.1 Uvod
Ovaj standard je baziran na principu da kada je ugao prednjeg dijela sjedišta, prednjeg nagnutog
dijela sjedišta povećan, većina stolice će se također povećati. Za utvrđivanje visine najviše tačke
sjedišta, h 8 , formula se pokazala ispravnom.

Ovaj annex daje primjere obračuna visine stolica i stolova, tako što se u formulu unese vrijednost
ugla prednjeg dijela sjedišta. Ugao prednjeg dijela sjedišta stolice može varirati između vrijednosti
koje su date u Tabeli B.1 u Annexu B. Slijedeći primjeri ilustriraju tri odabrana ugla prednjeg dijela
sjedišta reprezentativnog namještaja koji se može naći na tržištu. Svi primjeri se baziraju na oznaci
veličine 4. Izračun odgovarajuće visine sjedišta i stola su dati u Tabeli D.1.

Primjer 1 - Ugao prednjeg dijela sjedišta: od -5˚ do +5˚

Visina sjedišta, h 8, je dat u Tabeli A.1 u Annexu A u iznosu od 380 mm.

Visina vrha stola, h 1 , je dat u Tabeli A.2 u Annexu A u iznosu od 640 mm.

Primjer 2 - Ugao prednjeg dijela sjedišta: + 10˚

Visina sjedišta, h 8 , se računa pomoću formule (vidjeti Tabelu B.1 u Annexu B):

h 8 = 380 mm + (340mm x Tan 2α)

= 380 mm + (340 mm x Tan 2(+10˚))

= 380 mm + (340 mm x Tan 20˚)

= 380 mm + (340 mm x 0.364)

= 504 mm

Visina Vrha stola, h 1 , se računa pomoću formule (vidjeti Tabelu B.2 u Annexu B):

h 1 = h 8 + 260

= 540 mm + 260 mm

= 764 mm

Primjer 3 - Ugao prednjeg dijela sjedišta: + 12˚

Visina sjedišta, h 8 , se računa pomoću formule (vidjeti Tabelu B.1 u Annexu B):

h 8 = 380 mm +(340 mm x Tan 2α)

= 380 mm +(340 mm x Tan 2(+12˚)

26
 = 380 mm + (340 mm x Tan 24˚)

= 380 mm + (340 mm x 0.445)

= 531

Primjer 4

Visina vrha stola, h 1 , se računa pomoću formule (vidjeti Tabelu B.2 u Annexu B):

h 1 = h 8 + 260 mm (E.4)

= 531 mm + 260 mm

= 791

Tabela E.1 prikazuje izračunate visine sjedišta i visine odgovarajućih stolova za tipove namještaja
pokazanom u Annexu B.

Tabela E.1 - Izračunate visine odgovarajućih stolica i stolova izraženi u mm

Oznaka veličine Oznaka veličine Oznaka veličine Oznaka veličine Oznaka veličine Oznaka veličine Oznaka veličine Oznaka veličine
Sjedište
0 1 2 3 4 5 6 7

Ugao Sjedište Sto Sjedište Sto Sjedište Sto Sjedište Sto Sjedište Sto Sjedište Sto Sjedište Sto Sjedište Sto

Od -5° do
210 400 260 460 310 530 350 590 380 640 430 710 460 760 510 820
+5°

6° 257 447 311 511 367 587 414 654 452 712 511 791 549 849 608 918

7° 265 455 320 520 377 597 425 665 465 725 525 805 565 865 625 935

8° 273 463 329 529 387 607 436 676 477 737 539 819 580 880 642 952

9° 281 471 338 538 398 618 447 687 490 750 553 833 596 896 659 969

10° 290 480 347 547 408 628 459 699 504 764 568 848 613 913 677 987

11° 299 489 357 557 419 639 471 711 517 777 584 864 630 930 696 1 006

12° 308 498 367 567 430 650 484 724 531 791 599 879 647 947 715 1 025

13° 317 507 377 577 442 662 496 736 546 806 615 895 665 965 734 1 044

14° 327 517 388 588 454 674 510 750 561 821 632 912 683 983 755 1 065

15° 337 527 399 599 466 686 523 763 576 836 649 929 702 1002 776 1 086

27