Professional Documents
Culture Documents
17'1]
[SL Vol Lok-d ] [\z Lok-d /] [\w I /]
[SL Page 001] [\x 1/]
Lokappad�pas�ro.
"Ekoloko? Sabbesatt� �h�ra��hitik�, dve lok�? N�ma�ca r�pa�ca, tayo lok�? Tisso
vedan�, catt�ro lok�? �h�r�, pa�ca lok�? Pa�cup�d�nakkhandh�,
Eva� puttaka� sa���petv� ta� divasemeva sot�patti phala� patt�. Uttaram�t� pana
bhagavato dhamma� sutv� sot�pann� j�t�. Evamime'pi k�yassa ceva pa�isandhisa���ya
ca n�natt� n�nattak�y� n�nattasa��ino tveva sa�kha� gacchanti. Brahmap�risajja
brahmapurohitamah�brahmasa�kh�t� pana h�namajjhimapa��tabhedabhinnena
pa�hamajjh�nena nibbatt� brahmak�yik� ceva catusu ap�yesu satt� ca n�nattak�y�
ekattasa��inoti vuccanti. Etesu hi brahmak�yikesu brahmapurohit�na� k�yo
brahmap�risajjehi pam��ato vipulataro hoti. Mah�brahm��a� k�yo pana
brahmapurohitepi pam��ato vipulataro hoti. K�ma�ca tesa� pabh�vasena'pi k�yo
he��himehi u��rataro hoti. Tampana idha appam��a� tath�hi paritt�bh�d�na�
parittasubh�d�na�ca k�ye sati'pi pabh�vematte ekattak�y�tveva vuccanti. Evamime
brahmak�yik� k�yassan�natt�, pa�hamajjh�navip�kavasena pa�isandhisa���ya ekatt�,
n�nattak�y� ekattasa��ino. Yath�ca te eva� catusu ap�yesu satt� nirayesu hi kesa�ci
g�vuta� kesa�ci a��hayojana� kesa�ci yojana� attabh�vo hoti. Devadattassa pana
yojanasatiko j�to. Tiracch�nesu'pi keci buddak� keci mahant� pettivisaye'pi keci
sa��hihatth� keci as�ti hatth� honti, keci suva��� keci dubba���. Tath� k�laka�j�
asur�. Apica d�ghapi��hika[b] peta sa��hiyojanik�'pi honti. Pa�isandhisa��� pana
sabbesa� akusalavip�k� hetuk�'ca hoti iti �p�yik�'pi n�n�ttak�y� ekattasa��ino
tveva sa�kha� gacchanti.
---------------------------------------------------------
[A] sat�pi devat� veditabbasampatti abh�vato. A��attha,
[B] asur� a��attha.
Pa�hamo paricchedo.
-------------
1
Ath�para� pavakkh�mi sattalokassa sambhava�
Munivutt�nus�rena yath�sambhavato katha�. 2
Sattavisattat�yeva r�pad�lamba�epana
Satto lokiyat� ettha kusal�kusalampi ca.
3
Tamp�ka� c�tilokoti sattalokoti sammato
So loko duvidho hoti bhabb�bhabb�dibhedato.
4
K�mar�p�r�palokabhedena tividho mato
A��aj� ca jal�buj� sa�sedajopap�tik�.
5
Yonibhedena loko ya� hoti sabbo catubbidho
Niraye hotideve ca ye nek� opap�tik�.
6
Petaloke tiracch�ne bhummadeve ca m�nave
Asure ca catasso'pi bhavant�'ti pak�sit�.
7
Tatiyo niraya� pet� tiracch�n� ca m�nav�
Sabbe dev�ti pa�c�ha padvanimmalalocano.
8
T�vati�sesu devesu vepacitt�sur�gat�
K�laka�j�sur�n�ma gat� petesu sabbath�.
9
Eva�tatiyavasen�'pi loko pa�cavidho bhave
Nirayo vuccate tattha yath�sambhavato katha�.
10
Saj�vo k��asutto ca sa�gh�to dveva roruv�
T�panocapat�po ca mah�v�ci ath�paro.[A]
-----------------------------------------------
[A] sa�j�vo k�lasutto ca sa�gh�to roruvo tath�
Mah�roruva t�p�ca pat�poca av�cica-a��attha
42
C�tummah�r�jik� devat�yu ya� sajivan�me niraye karattika�
Ratti�div�ti�sa�ca m�samekaka� tene'va m�sena ca dv�das�pana.
43
Sa�vacchara� tena'ca padvaka� sata� �y�ni saj�vaka n�make tahi�
Devindapuramhi yam�yukadva ta� ratti�divo k��aka suttan�make.
44
Ratti�div�ti�sa�ca m�samekaka� tene'va m�sena ca dv�das�pana
Sa�vacchara� tena sahassaka� pana �yuppam��a� ahu k��asuttake.
45
Y�mavhaye devapure yam�yuka� sa�gh��an�me niraye'ka rattika�
Ratti�div� ti�sadva m�samekaka� tene'va m�sena ca dv�das�pana
46
Sa�vacchara� tena sahassaka�dve sa�gh��an�me ahu�yumatta�
�yuppam��a� tusite puramhi ratti�divo roruvan�ma keta�
47
Ratti�div�ti� sa�cam�samekaka� tenevam�se na cadv�das�pana
Sa�vacchara�tena catussahassaka� �yuppam��a� ahuroruvamhica
48
Ya��yumatta�nimm��aratimhi ratti�divo je��hakaroruceta�
Ratti�div�ti�sa�cam�samemaka� tenevam�senacadv�das�pana.
49
Sa�vacchara� a��hasahassakanta� �yumah�roruvan�makamhi
Ya��yumatta� vasavattikamhi ratti�divo t�pana n�makamhi.
50
Ratti�div�ti�sadvam�samekaka� teneva m�sena ca dv�das�pana
Sa�vacchara� so�asasahassakampana �yuppam��a� ahut�panamhi.
51
Ghore mah�t�panan�makamhi �yu upa��hantarakappameva
Tass� tighor�ya av�ciy�'pi �yuppam��antarakappameva.
52
Catasso m�gadheyy�hi n�liyo kosale pure
Ekan�li til�nantu pam��a� kittakanti ce.
53
A��halakkhatil� n�l� n�liy� catur� �haka�
��hak� caturo do�o catudo�� ca m��ik�.
54
Catasso m��ik� kh�r� k�r� v�sati v�hako
Ekav�ho til�na�tu pam��a� kittakantice.
55
Ko��na� catusata��eva adhik� navako�iyo
Tato sa��hica lakkh�ni bhavant�ti vij�niya�.
56
Tato satassa vass�na� [a] satassa accayenatu
Ekeke h�rite sabba� kh�ye natveva abbudo.
57
Tato v�sagu�a� katv� �yu �eyya� nirabbude
Tato v�sagu�a� katv� ahahe �yu j�niya�.
58
Tato v�sagu�a� katv� ababe niraye'pica
Tato v�sagu�a� katv� a�a�e niraye pica.
59
�yuppam��a� vi��eyya� pa��itena naya��un�
Tato v�sagu�a� katv� �yu sogandhike pica.
60
Tato v�sagu�a� katv� uppale niraye'pica
�yuppam��a� vi��eyya� pa��itena naya��un�.
61
Tato v�sagu�a� katv� padume niraye'pica
�yuppam��a� vi��eyya� pa��itena naya��un�.
62
Padume niraye tasmi� bhikkhu kok�li n�mako
Aggas�vake parajjhitv� paccat�ti jino brav�.
63
Dosamoh�bhibh�tena p��agh�ta� karonti ye
Te nar� parus� p�p� sa�j�ve upapajjare.
64
Sajotibh�te te tattha hantv� hantv� vichindayu�
Sa�j�vanti hat� hat� tasm� sa�j�va n�mako.
65
Vijjhant� ye a��ama��a� gh��ent� corak�pica
Parap��a� vihe�hent� sa�j�ve te v�paccayu�.
66
M�t�pitusu mittesu gu�avantesu d�sak�
Nar� asaccav�d� te k��as�ttamhi j�yare.
67
K��asutta� pas�retv� tacchanti d�ruka� viya
Kakacehica te tattha chindanti yamarakkhas�.
---------------------------------------------------------
[A] vassasata sahassassa-potthakesu
Vassa satassa vassasahassassa-suttanip�te
Vassa satassa vassa satassa-netti: a��hakath�ya�
68
Yato tato so nirayo k��asuttanti sammato
Ajelaka mah�s�di sasam�sika s�kare.
69
Hananti p��ino ca��e sa�gh�ta� yanti te nar�
N�n� nan�[a] mahis�di n�n�k�y� vir�pak�.
70
Hatthip�l�dik� ceva s�rathica bhavanti te
Sa�hat� tattha gh�tenti samm� v� ha�ana� yato
71
Tato sa�gh�tan�mena sammato nirayo aya�
Yesa� manassa sant�pa� satt�na� ye karonti hi
72
K��ak� ye ca m�y�v� te yanti roruva� nar�
Ghoraggin�'va �ayhant� jalam�n� nirantara�
73
Ghora� rava� vimu�canti tasm� so roruvo mato
Buddhasa�ghaguruddabba� hata� yehi pi lu�cita� [b]
74
Te mah�roruva� yanti ye ca nikkhittah�rino
Ghoratt� aggit�passa ravass�'pi mahantat�
75
Mah�roruvapa��att� hotitass�'ti d�paye
D�v�did�haned�h� p���ni adahittha yo
76
So j�luddalane jantu t�pane paccate rava�
Tibba�v� pana sant�pa� gat�na� ca nirantara�
77
Dukkha� nirantara� tasmi� tasm� no t�pano mato
Kusan�kusal� dhamm� natth�'ti ye pak�sak�
78
Ucchedadi��hi� ga�hant� satt� tappanti te tahi�
Vipall�sagat� niraye pat�pane vipaccare
79
Pat�p�yanti satt�'pi tattha��h� tikkhaaggin�
Santatt� tisayen�'pi tasm�vuttopat�pano
80
Adhimatt�ni p�p�ni avisa�k� caranti ye
Niraye te mah�ghore uppajjanti asa�saya�
81
M�tuna� pituna�c�pi arahant�na�ca gh�tak�
Sa�ghassabhedak�'ceva lohitupp�dak�'pica
82
Pa�c�nantarik� ete bodhisattassagh�tak�
Gu��dhik�na� m�rent� th�pa�bodhi�ca bhedak�
-----------------------------------------------------
[A] n�n�n�m�-katthaci.
[B] dukkhina�-potthakesu.
83
Buddhasa�gh�nam�yatta vatth�na� h�rak�'pi ca
Mittadd�h� ca sabbe te uppajjanti av�ciya�
84
Averesu ca mittesu gu��tirekajantusu
J�y�su aparajjhant� mus�v�d� ca jantuyo
85
Sura�pivant� g�ma� v� gh�tent� pi'ca ye nar�
Sassatucchedav�d� ca duss�l� pi ca ye nar�
86
Te sabbe pi nar� tattha vipaccanti av�ciy�
Tatra uppannasatt�na� k�yo tig�vuto pi ca
87
Ekayojaniko ceva hoti dviyojano pi ca
Devadattassa k�yo tu satayojanikoccate
88
S�sa� ayokapalle tu pavi��ha� bhamukopari
P�d� y�vagoppak�pi pavi��h� ayabh�miya�
89
Tatt�yabh�miy� sa�ku y�vas�s� bhinikkhami
Puratthim�ya bh�ttiy� nikkhamma ayasa�ku ca
90
Vijjhitv�na ura� tassa bhitthiya� pacchime'hani
Dakkhi��ya ca bhittiy� nikkhamma ayasa�ku ca
91
Vijjhitv� dakkhi�a� passa� bhittiya� uttarehani
Dvepihatthatal�viddh� dakkhi�uttara bhittisu
92
Eva� so niccale buddhe parajjhitv�na dummati.
Niccaloyeva hutv�na paccati niraye bhusa�
93
Tipucu��a�va pakkhitta� sampu��a�n�liya� tahi�
Paccam�nakasatt�na� hoti pu��a� nirantara�
94
Eva� vipaccam�n�na� satt�na� kammapaccay�
Gacchant� �hitak�v�'pi dh�vant� pica te nar�
95
A��ama��a� nagha��esu� a��ama��a� napassisu�.
Mah�sadda� karont�na� saddampi nasu�i�su te
96
Eva� dukkh�nubhott�na� satt�na� kammapaccay�
Puratthim�ya bhittiy� accimanto samu��hito
97
Dahanto p�pakammante pacchim�y� bhiha��ati,
Pacchim�ya ca bhittiy� accimanto samu��hito
98 Dahanto p�pakammante puratth�y� bhiha��ati, dakkhi��ya ca bhittiy� accimanto
samu��hito
99
Dahanto p�pakammante uttar�y� bhiha��ati
Uttar�ya ca bhittiy� accimanto samu��hito
100
Dahanto p�pakammante dakkhi��y�bhiha��ati
He��him�ya samu��h�ya accimanto bhay�nako
101
Dahanto p�pakammante uparim�y�bhiha��ati.
Uparim�ya bhittiy� accimanto samu��hito
102
Dahanto p�pakammante he��him�y� bhiha��ati
Satt� nantarit�yeva dukkh� nantarit�ya ca
103
J�l�nantarit�y�'pi nirayo so av�cito
Tasmi� niraye mah�dukkha� devadattonubhoti hi
104
Ta� yeva k�ra�a� katv� r�j� milindan�mako
N�gasenavhaya� thera� pucchi pa�hesu kovido
105
Bhagav� bhante k�ru�iko sabba���ti pavuccati
Tath� ce devadattamhi kasm� day� na vijjati
106
Yasm� pabb�jito eso sa�ghabheda� karissati
Lohitupp�daka�c�'pi devadatto karissati
107
Tato av�ciniraye mah�dukkh�nu bhossati
Iti �atv� day�panno ta� n�pabbajay� yadi
108
�disa� bahuka� dukkha� kasm� so anubhossati
Tasm� bhante k�disoti tato thero tamabrav�
109
Saccameva mah�r�ja! Sabba��� so day�luko
Apabbajitako eso devadatto bahu� pana
110
Akusala� caritv�na nirayasmi� av�ciya�
Bahuv�ra� pacitv�na mah�dukkh�nubhossati
111
May� pabb�jito c�pi sa�ghabheda� karissati
Lohitupp�daka� c�pi karissati asa�saya�
112
Tato rog�turo ante vandanattha� mamantika�
Ma�cen�n�yam�no'pi appatv� dv�rasantika�
113
Jetavanavih�rassa sam�pe bhumig�lane
Mamagu�a� saritv�na sara�a� so gamissati
114
Imehi a��hehi tamagga puggala� dev�ti deva� naradammas�rathi�
Samantacakkhu� satapu��alakkha�a� p��ehi buddha� sara�a� gatosm�'ti
115
Ima� tu sara�a� g�tha� vatv� tassa anantara�
Pa�havi� pavisitv�na paccissati av�ciya�
116
Paccitv� avas�namhi tasm� dukkh� pamuccaye
Tassa kammassa tejena addh�nen�gate pana
117
Paccekabuddhabh�va� so a��hissarotin�maka�
Labhitv� sabbadukkhamh� muccissat�ti addasa
118
Disv�neta� sakalampidukkh� muttassa k�ra�a�
Pabbajj�pesi sambuddho devadatta� day�luko'ti.
119
Eva� vissajjite pa�he r�j� �ha pun�'para�
Tenahi bhante upama� karohi s�dhuka� mama
120
Tato thero'pi upama� sam�harati ta�kha�e
Yath� pana mah�r�ja puriso rogap��ito
121
Bhojana�ca assap�ya� bhu�jitumpana icchati
Jir�petu� nasakkoti rogo'pi adhiko ahu
122
Ta� purisantu k�ru��� vejj� ca ��tak�dayo
Bhojana�ca asapp�ya� ad�petv�na rakkhisu�
123
Tad� so puriso te sa�y�cate ca punappuna�
Tath�'pi te ad�petv� y�vadosakkhay� pana
124
Tato dese khaya� patte bhojana� tassa d�payu�
Tato so bhojana� bhutv� sukh� bhavati sabbad�
125
Tasm�hi te mah�r�ja vejj� ca ��tak�dayo
Hitak�m�'ti v� sabbe noca hit�vah�'ti v�
126
Vattabb�ti ca vutte so r�j� thera� idabravi
Hitak�m�va sabbe te neva ahitak�mak�
127
Evameva mah�r�ja sabba��� so day�luko
Karu��yeva ta� buddho pabb�jes�ti j�niya�
128
Tad� ca r�j�milindo bhante kallosi tabrav�
Sukha� ayo'ti sa�kh�ta� yamhi so noca labbhati
129
Niggat�yo'ti nirayo itivuttotada���hi
Katap�po hi ya� dukkha� sataj�lanirantara�
130
Jalam�na�gapacca�go anubhoti av�ciya�
Vissara� v�ravanto ca vidh�vanto itocito
147
Ka��akenavivaddhassa ghatabinduvil�yana�
Y�vat�aggit�popi patik�ropi dukka�o.
148
Nekavassasahassesu nirayetikhinaggin�
Ekaj�likat�na� ko dukkhassakkhamana�vade.
149
Ekaggikkhandhabh�t�'pi kammena parirundhit�
Niraye yadi j�vanti aho kamma� sud�ru�a�.
150
Atimandasukhassattha� ya� muhuttena kibbisa�
Kata� tass�tula� k�la� phala� yadipi �disa�.
151
Kohi m�nusadukkhena mahanten�'pi addito
Muhuttampi anummatto kare p�p�dara� naro.
152
Aho moh�nubh�voya� yen�ya� parimohito
Eva� dukkh�vaha� kamma� karotica sukhatthiko.
153
Bh�yitabba� hi p�p�to eva� dukkhaphala� yato
Kusale �daro nicca� kattabbo dukkhabh�run�'ti
154
Iti ca amitadukkh� dukkhite sabbasatte
Akusalabalabh�te bh�tato sa�viditv�
Vividhakusalamagga� maggayant� susanto
Paramaamatamagga� maggayant� bhavantu
21
Kinnasossanti te pet� natthisadda� sud�ru�a�
Yehi santesu deyyesu khitt� natth�ti y�cak�.
22
Tevis�daparissant� sabh�ven�pi dubbal�
Patanti t�lacchinn�va vicchinn�s� visa��ino.
23
Ya�jighacch�dukha� loke ek�hacchinnabhattato
Dussahanta�ca pet�na� ko dukkha� cintayissati.
24
Kesa�ci romak�pehi j�l�m�l�samu��hit�
Dahanti sakala� deha� aggij�l� vas�saya�
25
Kucchijighacch�d�hena b�hirantena aggin�
Citta� pacch�nut�pena pet�na� dayhatesad�.
26
Vicchaddita�nu��hubhita� vij�t�na� ca ya� mala� yada��c�pi asuci�
loken�tijigucchiya�.
27
Tadattha�c�pite pet� dh�vant� nekayojana�
Acchinditv�na a��o��a� labhanti nalabhantica
28
Ch�y��tapata� yanti rittata�ca mah�sar�
U�h�ca honti pet�na� v�t� pakatis�lat�.
29
Phussanti aggij�l�va sisir�candara�siyo
Sabba� viparita� hoti ya� loke s�dhusammata�.
30
Petaloke bhava� dukkha� ananta� sattaj�vak�
Kathann� va��iyant�ca bindumatta�ca va��ita�. =========================
S�ma��adukkhava��an� ni��hit�.
-------------------
31
Eva�s�ma��atovatv� petadukkha� sam�sato
Ath�para� pavakkh�mi petadukkha� savatthuka�.
32
Itodv�navut�kappe phussotin�man�yako
�sik�s�tinagare r�j�tujaya senako.
33
Mah�r�j� pit� tassa m�t�tu sirim�vhay�
Mahes� �si phussassa sambuddhassa sir�mato.
34
Tad� ca so mah�r�j� buddh�diratanattaye
Upp�dayitv� mamatta� catuhi paccayehi'pi.
35
Sayameva upa��h�si sabbak�la� sas�daro
Upa��h�petu ma��esa� nadad�ti kad�cipi.
36
Tad�ssa r�jino putt� tayo r�jakum�rak�
Up�yene va tem�sa� upa��h�tu� labhi�sute.
37
Tad� tesa� janapade niyuttapurisassatu
Pesayitv�na sandesa� sabbakicca� vidh�payu�.
38
Tad� so puriso c�p� vih�ra�ca mah�raha�
Sabbe d�tabbavatth�ni sa�vidh�ya visesato.
39
Pun�pi d�ta� p�hesi ni��hita� k�riya� iti
Ta� sutv�na kum�r� te tu��haha��h� pamodit�.
40
A��hateyyasahassehi posehi pariv�rit�
Pabbajitv�na sambuddha� upa��hant� va s�dara�.
41
Saka� g�ma� nayitv�na sabbad�na� ad�payu�
Tad� tasmi� ca g�mamhi niyutto puriso pica.
42
Bha���g�rika poso ca saddho sabhariyo ahu
Te jan� buddhapamukha� sa�gha� samm� upa��hahu�.
43
Ekacco c�pi puris� d�na� samm� pavattayu�
A��e asaddh� bahuk� ta� d�na� nappavattayu�.
44
Ekacce puttad�r�na� bhoj�petv� sayampica
Bhu�jitv�na yath�k�ma� d�naggampi ca jh�payu�.
45
Tato vasse atikkante sambuddhe ca pav�rite
R�japutt� bhagavato katv� sakk�ra muttama�.
46
Bhagavanta� purakkhatv� gami�su pitu santika�
Bhagav� tatra nagare sambuddho parinibbuto.
47
R�j� ca r�japutt� ca pariv�r� ca s�dhuka�
Jan� sabbe'pi dh�vant� sagga� te upapajjare.
48
Pa�ihat� duhaday� cavant� niraya� gat�
Dv�su etesu pakkhesu tidiv� tidiva� tath�
49
Nirayato ca niraya� sa�sarant� punappuna�
Kapp� dv�navut� t�t� bhaddakappe ime pana.
50
Petesu yeva uppann� tad� buddho anuttaro
Kakusandhoti n�mena tuppajjati vin�yako.
51
Tad� sabbe manuss�pi datv� d�na� anappaka�
Pet�na� uddis�pesu� te ca pet� sam�gat�.
52
Ta� d�na� anumodant� mucci�su petabh�vato
Ta� disv� pana te pet� sambuddha� ta� supucchisu�.
53
Kad� pana maya� bhante imamh� attabh�vato
Mucciss�m�ti sambuddho olokento mah�dayo.
54
An�gata�sa���ena d�ghaddh�na� vipassiya
Parinibb��ato mayha� bh�miy�yojanuggate [a]
55
Kon�gamana n�meko sambuddho dipaduttamo
Uppajjissati ta� eva� pucchissath�ti abravi.
56
Tate kantarakappamhi at�te so jino ahu
Tad� sabbe manuss�'pi d�na� datv� jinassatu.
57
D�na� ��tipet�na� uddis�pesu s�dar�
Ta� pet� anumodant� mucci�su petabh�vato.
58
Te disv� pana te pet� pucchi�su ta� jinampi ca
So kon�gamano buddho olokento pureviya.
59
An�gatasmi� uppanna� kassapa� n�ma n�yaka�
Pucchath�ti pavutte te gat� pot� sam�lay�.
60
Tato antarakappamhi at�te kassapo jino
Loke p�turah� satth� lokas�mi tath�gato.
61
Tad� sabbe manuss�,pi sam�gantv� kut�hal�
Mah�d�na� daditv�na pet�na� uddis�payu�.
62
Tato tesa� ��tipet� anumodiya s�dara�
Petattabh�v� muccitv� sukha� dibba� labhi�sute.
63
Te disv�na ime pet� patihatamat� jan�
Upasa�kamma sambuddha� ida� vacana� mabravu�.
64
Bhante sabbe ime pet� labhi�su dibbasampada�
Kad�maya� labhiss�ma �cikkha cakkhum� iti.
65
Tad� so kassapo buddho passanto sabbadassiko
An�gata� sa���ena passitv� imam�haca.
66
Pacch� antarakappamhi atikkante mah�dayo
Gotamo n�ma sambuddho bhavissati tad� pana.
---------------------------------------------
[A] bh�miyojana muggate-potthakesu,
81
Tato ca so mah�r�j� laddh� p�ti manuttara�
Sv�tan�yaca sambuddha� nimantetv� nivattiya.
82
Gantv� sake niketamhi mah�d�na� vidh�payi
Tad� sabbe'pi te pet� somanass� idabravu�.
83
Amhe suve mah�r�j� mah�d�na� dadissati
Amh�ka� uddisitv�'va udaka� p�tayissat�.
84
Maya� sabbe'pi gantv�na anumodiss�ma ta�iti
Vatv� sabbe sam�gantv� ra��o gehe �hit� ahu�.
85
Atha punadivase so bhikkhusa�ghena saddhi�
Narapati varageha� p�vis� buddhase��ho
Atha narapati se��ho se��had�na� varehi
Parivisiya jinanta� khajjabhojj�dikehi.
86
Jinavaravarad�na� cintayanto narindo
Naudisi varad�na� ��tipet�dik�na�
Atha ca parama dukkh� dukkhit� rattibh�ge
Narapati varagehe vissara� te aka�su.
87
Atha narapati se��ho bherava� ta� dusadda�
Su�iya ativa bh�to dukkhito dummano'hu
Athava sugata buddha� pucchitu� so pabh�te
Upagamiya pavatti� bh�sitabba� kathesi.
88
Tato ta� bhagav� �ha natthi tena upaddavo
It� dv�navutikappe tuyha� ��ti bah�jan�
89
Petaloke samuppann� eka�buddhantarampana
Tameva patthayant� te vicari�suca s�lay�.
90
D�na� buddhassa datv�na amh�ka� uddisissat�
Iti tesa� ta� d�na� na uddissituva� pana.
91
Tena te v�cchinn�s� aka�su vissara� rava� iti vuttetu te ra���[a] bhante dinne
id�ni'pi.
92
Labhissant�ti vutto[b] so labhissant�ti abrav�
Tad� ajjatan� yeva r�j� buddha� nimattiya.
93
Nivattitv� saka� geha� mah�d�na� vidh�piya
�roc�pesi sambuddha� k�la� d�na� vis�rado
--------------------------------------------------------
[A] sor�j�-potthakesu, [b] vutte-potthakesu.
94
Atha buddhopi gantv�na sasa�gho lokan�yako
Mah�rahampi pa��atte nis�di varam�sane
95
Tad� pet� sam�gantv� labheyy�ma maya� iti
Tiroku���di �h�nesu a��ha�su anumoditu�
96
Yad� sabbe'pi te pet� p�ka�� honti r�jino.
Tath� yeva adhi��h�si sabbadassi jino tad�.
97
Tasm� sabbe'pi te pet� p�ka�� tassa r�jino
Tato r�j� somanasso hutv� samm�va �daro.
98
Ida� me ��tina� hotu sukhit� hontu ��tayo
Itivatv�na �si�ci satthuno dakkhi�odaka�.
99
Ka�kha�e yeva pet�na� s�todaka sup�rit�
Pa�capaduma sa�chann� j�yi�su udak�lay�.
100
Tattha nah�tv� pivitv� �su� suva��ava��ak�
Pa�ippassaddhadarath� v�pasannapip�sit�
101
Tato ca y�gu bhatta� ca datv� khajj�di nappaka�
Uddisi ta�kha�a ��eva dibbannapana khajjak�.
102
Nibbatti�suca te t�ni bhutv�na p�nitindriy�
Ahesu� atha vatth�ni sen�san�ni d�piya.
103
Uddisi ta�kha�e yeva dibba�ca vatthay�naka�
Ahesu� dibbap�s�d� sabb� ra��o sup�ka��.
104
Attamano tato r�j� ahosi bhagav� pana
Ra��ova anumodattha� im� g�th� abh�say�.
105
Tiro ku��esu ti��hanti sandhi si�gh��akesu ca
Dv�rab�h�su ti��hanti �gantv�na saka� ghara�.
106
Pah�te annap�namhi khajjabhojje upa��hite
Natesa� koci sarati satt�na� kammapaccay�.
107
Eva� dadanti ��t�na� ye honti anukampak�
Suci� pa��ta� k�lena kappiya� p�na bhojana�.
108
Ida� vo ��t�na� hotu sukhit�hontu ��tayo
Teca tattha sam�gantv� ��tipet� sam�gat�
109
Pah�te annap�namhi sakkacca� anumodare
Cira� j�vantu no��ti yesa�hetu labh�mase.
110
Amh�ka�ca kat� p�j� d�yak�ca anipphal�
Nahi tattha kas�atthi gorakkhettha navijjati.
111
Vanijj�t�dis� natthi hira��ena khay� khaya�
Ito dinnena y�penti pet� k�lakat� tahi�.
112
Unname udaka� va��ha� yath�ninna� pavattati
Ema meva ito dinna� pet�na� upakappati.
113
Yath� v�rivah� p�r� parip�renti s�gara�
Eva meva ito dinna� pet�na� upakappati.
114
Ad�si me ak�si me ��timitt� sakh�came
Pet�na� dakkhi�a� dajj� pubbe kata manussara�.
115
Nahiru��a� v� sokov� y�ca��� paridevan�
Nata� pet�namatth�ya eva� ti��hanti ��tayo
116
Aya�kho dakkhi�� dinn� sa�ghamhi suppati��hit�
D�gharatta� hit�yassa �h�naso upakappati. 117
So ��tidhammo ca aya� nidassito
Pet�na� p�j� ca kat� u��r�
Bala�ca bhikkh�namanuppadinna�
Tumhehi pu��a� pas�ta� anappaka�'ti.
118
Desan� pariyos�ne catur�s�ti sahassak�
P��� dhamm�bhisamay� �su� sa�viggam�nas�.
119
Tath� dutiye divase tatiye'pi catutthake
Y�vasattamadivas� dhamm�bhisamay� ahu�.
Tiroku��asutta�.
----------
120
La�k�d�pe vatthug�me mah�devo up�sako
Saddhopasanno dhammaj�vi sassak�le ara��ako
121
Khettass�sannaku�iy� nipanno hoti rakkhitu�
Tatoca a��harattiy� peto a��ataropana.
122
Annap�n�ni y�canto roditv�na mah�pathe
Gacchati tassa ta� sadda� sutv� devo up�sako.
123
U��hahitv�na d�rato pa�ipucchittha ta� pana
Konu kho �si tva� samma ratti� nimm�nuse vane.
124
Annap�na�hi y�canto vilapantoca gacchasi.
Eva� vutte ca so poto ida� vacana mabravi.
125
Aha� hi samma petosmi maccheravasam�gato.
P�pakamma� karitv�na petaloka� up�gato.
126
A���tako an�thoha� natthi me koci d�yako
Etama��e panicchanti bhutv� p�tv� yath� sukha�.
127
Hatthiassarath�d�hi y�yanti ca disodisa�
Ala�k�rehi ma��etv� san�th� k�mak�mino.
128
Ta� sutv�na mah�devo ta� peta� etadabravi.
Kuhi�labhi�su eteti kissa tva� mata nalabbhasi.
129
Itivutte tu so peto mah� deva� idabrav�
Bodhipi��h�janapade bah�jan� sam�hit�.
130
Annap�p�ni datv�na ��tipet�na muddisu�
Te ��tipet� �gantv� anumodi�su s�dar�.
131
Tena te vijahitv�na petabh�va� jigucchiya�
At�vaparama� sobha� dibbar�pa� labhi�su te
132
Te disv� paridev�mi vilap�mi mah�pathe
Gaccham�nova socanto y�cam�no punappuna�.
133
Itivutte mah�devo ta� peta� idamabravi
Jahitv�na manussatta� petaloka� gat� ca ye.
134
Tesa� uddissa dent� te ��tak�v� a���tak�
Itivuttetu so poto mah�deva� idabravi.
135
A���tak� ��tak� v� tesa� uddissa denti ye
Yadipet� numodanti ta� tesa� upakappati.
136
Itivutte mah�devo ta� peta� idamabravi
S�dhuka� tva� anumoda suved�na� dad�miha�.
137
S�lavantesu ta� d�na� anna p�n�dikampica
Tatheva uddisiss�mi anumodatuva� pana.
138
Itivatv� mah�devo rattiy� accayenatu
Sajjetv� annap�na�ca a��ha bhikkhu nimantiya
139
Te bhikkhu saghara� netv� nis�d� petva �sane
P�n�ya� y�gu bhatta�ca datv� petassa uddisi.
140
Ta� peto anumoditv� devatta� alabh� tad�
So peto dibbar�pena �gantv� avid�rato.
141
�hitoyeva mah�deva� ima� g�tha� abh�satha
U��hehi samma ki� sesi passa sandi��hika� phala�.
142
Sumitta� purisa� laddh� pattosmi parama� sukha�
Tato up�sakoc�pi sadda� sutv�na tassata�
143
Nikkhamitv�na ku�iy� ta� peta� etadabravi
Kissad�re �hito samma �gaccha mama santika�.
144
Ala�kata� ta� pass�mi kissa lajjasi ma� tuva�
Lajj�mi samma naggosmi s��aka� natthi me pana.
145
Sabb�ni paripu���ni tasm� ti��h�mi �rak�
Eka� me s��aka� atthi ga�h�hi tva� dad�mite.
146
S��aka� tva� niv�setv� �gaccha mama santika�
Eva� vuttetu sopeto mah�deva� edabravi.
147
Eva� dinn� na mehonti s��ak�ni sat�nipi
S�lavantesu ya� dinna� ta� pet� paribhu�jare
148
Tad�ca so mah�devo tassacca yena rattiy�
A��habhikkh� nimantetv� bhoj�petv�na sabbaso.
149
Ekekassaca bhikkhuno datv�na yugas��aka� udaka� p�tayitv�na tassapetassa uddisi.
150
Tato peto rattibh�ge obh� setv�na sabbadh�
Devatta r�po �gantv� sabb�la�k�ra bh�sito
Mah�devassa purato �hatv�na idamabravi.
151
M�t�pit�hi na� k�tu� ��tis�lohi tehiv�
K�tu� sudukkara� kamma� ak�sitva� sah�yaka.
152
Ten�hampi upak�ra� kariss�mi tav� iti
Ta� b�h�ya gahetv�na netv�na va�am�laka�
153
Tisso n�dhi padassesi suva���d�hi p�rit�
Gahetv�na ima� sabba� paribhu�ja yath�sukha�.
154
Pu��a kamma� karitv�na mayha� ca dehi pattika�
Iti vatv� ghara� netv� an�diya� parehica.
Mah�devavatthu.
----------
158
La�k�d�pe roha�amhi bhikk� tesa��himattak�
Vandanattha� mah�bodhi� gantv�na jambud�paka�.
159
Tato kame�a gacchant� mah�ra��a� pavesayu�
Tattha maggavim��h� te hatth�na� maggam�diya.
160
Maggoti ma��am�n� ta� pa�ipann�ca bhikkhavo
Divasehi ca t�heva gantv�na te mah�vane.
161
Mah�p�s��a sadisa� eka kosappam��aka�
Peta� nipannaka� disv� p�s��otica ma��asu�.
162
�rohitv� tatosabbe nipann� bhikkhavo ahu�
Mah�thero panu��h�ya� ca�ka� manto vipassiya.
163
Sa��h�na� hatthap�d�na� disv� peto aya� pana
Nap�s��oti ��tv�na bhikkhu pakkosi t�vade.
164
Eh�vuso otaratha na p�s��o aya� iti
Iti vutt�ca te sabbe otaranti ca s�ghaso.
165
S�sa� ukkhipi peto'pi mah�thero apucchita�
Ekakosappam��o te k�yo p�s��a sannibho.
166
�h�na� ca�kama�a� natthi ki� kamma� pakata� tay�
Peto ahamasmi bhante manusseko pure ahu�.
167
Kassapa buddhak�lamhi sa�gha santaka n�sako
�r�ma khetta vatth�n� n�setv� sa�gha santake
168
Evar�p�ni dukkh�ni anubhutv�na sabbaso
Petabh�v� cavitv�na av�ci� hi bhavissahanti
169
Mah�thero pi tampucchi ki�tva� samm� bhika�khasi
Peto pip�sito mayha� mukhe si�catha p�niya�.
170
Sa��himatt�'pi te bhikkh� otaritv� nadimpana
Pattehi p�niya� netv� tassa mukhe asecayu�.
171
Pa�hamay�mato y�va aru�uggaman� pana
Si�cante pica petassa jivh� api na temati.
172
Thero ta� apucchi amho ki�ciss�da� labhe iti
Peto yadihi me bhante sahass� pica bhikkhavo.
173
Si�cantu sattarattampi jivhaggampi na temaye
Kuto ka��ha� paviseyya kimatth�ya sukha� labhe.
174
Sace tumhehi si�cita� udaka� yadi megala�
Atikkameyya petatt� bhaveyy� ha� amuttako.
175
Edisa� ka�uka� kamma� sa�ghasantakan�sane
Mah�dukkh� vahantanti �atv� ta� parivajjaye.
176
May� saha sa�ghadabba� bhu�jisu ��tak� api
May� saheva petatta� upagacchi�su te pica.
177
Iti vatv�na so peto bhikkhu pucchittha s�daro
Tumhe bhante kassa siss� tuyha� �cariyopi ko.
178
Itivutte mah�thero ta� peta� idamabravi.
Sakyar�jakule j�to jino gottena gotamo.
179
So amha� bhagav� satth� tassa sissaga��maya�
Vandanattha� mah�bodhi� la�k�d�p� idh�gamunti.
180
Aho gotama sambuddho uppanno lokan�yako
Satt�h� ha� atikkante bhaviss�m� av�ciya�.
181
Kassapassaca buddhassa gotamassa ca satthuno
Antaramhi aya� bh�mi va��hit� sattag�vuta�.
182
Vass�na�ca asa�kheyy� atikkant� bah�pana
Petaloke bah� dukkha� p�paka� anubhomaha�.
183
Id�nipi av�ciya� bhotabba� tassa sesaka�
Sam�d� lobhaja� p�pa� eva� tu vipula� gata�.
184
Eva� dos�vaha� hoti sa�ghasantaka n�sana�
Gu��vahampi v� tesa� ye ta� rakkhanti sabbad�.
185
Tumhe tu gacchathed�ni j�l� j�lenti me tanu�
Ma� disv� appam�dena yu�jatha buddhas�sane.
186
Iti vutte tu te bhikkhu tato ki�ci apakkamu�
Tad� tassa sar�ramhi aggikkhandho samu��hahi
187
Te ca bhikkh� rattibh�ge gantv� g�vutamattaka�
Sa�viggahaday� hesu� sabbe visesa l�bhino
P�s��apetavatthu.
-----------
188
La�k�d�pe sambahul� bhikkh� saddh� pasannak�
Vandanattha� mah�bodhi� jambud�pa� gat� ahu�
189
Tato kamena gantv�na mah�ra��a� sup�visu�
Tattha te maggasammu�h� paribbhant� diso disa�
190
Hatthiy�thagata� magga� disv� ta� pa�ipannak�
Hutv� a��atara� peta� sil�pabbatamuddhan�
191
A��ha sar�ra� nimugga� disv� posoti cintayu�
Yena so puriso peto tena te upasa�kamu�
192
Upasa�kamma ta� thero magga� pucchitu mabravi
Sattaratti�diva� amho maggam��h� maya� pana
193
Sil�majjhe �hitoyeva magga� dassehi bhikkhuna�'ti
Tassa ta� vacana� sutv� poto ta� idamabrav�
194
Sattarattindiva� sabbe maggam��h� gamittha vo
Catubuddhantareyeva maggam��ho �hito aha�.
195
Eva� vutte tu ta� peta� mah�thero idabrav�
Eva� sud�ghamaddh�na� kissatva� maggamohito.
196
Kov� panattha sammatva� ki�v� kamma� kata� pur�
Iti therena pu��hotu peto thera� idabrav�
197
Kakusandhajino loke uppajji lokan�yako
Manussoha� tad� �si� p�pakammaratonaro.
198
P�pakamma� karitv�na petalokagato ahu�
Catuyojana�y�me selapabbata muddhani
199
P�pakammena j�toha� catubuddhantara� gata�
Kammakkhaya� napass�mi kad� kammakkhayo mama.
200
Iti vuttetu mah�thero ta� peta� idamabrav�
Kena samma vij�n�si buddhabh�tassa k�ra�a�.
201
Iti vuttetu so peto ta� thera� idamabravi
Gabbhokkante vij�teva bujjhante dhamma desane.
202
�yussanteva nibb��e bahuk� honti vimhay�
Itivuttetu ta� thero ke te samma�suvimbhay�.
203
Iti vuttetu so peto ta� thera� etadabravi
�k�se sela sikhare sil�ya� dhara��tale.
204
Jaleva padum� honti disv� j�n�maha� tad�
Tassa ta� vacana� sutv� mah�thero idabravi.
205
Eva� accantaka�uka� mah�dukkha� anappaka�
Bahuvass�ni labbhosi kissa kammassida� phala�.
206
Therassa vacana� sutv� peto ta� etadabrav�
Bhante at�tak�lamhi kakusandho vin�yako.
207
Loke uppajjisambuddho tad�ha� kassako bhavi�
Sa�ghakhettasam�pamhi mama khetta� �hita� ahu
208
Khetta dvayamariy�de ussita� sela thambhaka�
Uddharitv�na sa�ghassa khette nikhanita� may�.
209
Sa�gha khette parajjhitv� j�toha� selamuddhan�
J�ta��h�n� nai�j�mi [a] passa kammassida� phala�.
210
Itivatv�na so peto bhikkhu pucchittha s�dara�
Tumhe sabbepi bhaddant� kassa sissaga�� iti.
211
Ta�sutv�na mah�thero ta� peta� etadabravi
P�retv� p�ram� sabb� patto sambodhi muttama�.
212
Gottena gotamo buddho tassa sissaga��maya�
Iti vuttetu so peto ida� vacana mabravi.
213
Sacca� gotama sambuddho uppanno loka n�yako
Aha� satt�hatikkante bhaviss�mi av�ciya�.
214
Tattha asayha mat�la� mah� dukkh�nu bhossaha�
Jinassa kakusandhassa gotamassa ca satthuno.
215
Etthantare'ya� vasudh� va��hit� catuyojana�
Ekag�vuta ��a�ca vass�na� ga�an� bahu
Asa�kheyy� atikkant� kad� mucc�mi dukkhato.
---------------------------------------------
[A] icch�mi=potthakesu.
216
Eva� dos�vaha� hoti sa�ghasantaka n�sana�
Gu��vahampi ta� tesa� yeta� rakkhanti sabbad�
217
Eva� ananta dukkh�ni j�yanti kammapaccay�
Iti �atv�na p�p�ni samm�va parivajjaye.
231
Dayham�nassa k�yassa petalok�gatassame
Aya� ca mahat� bh�mi va��hit� satta g�vuta�.
232
Eva� bah�ni vass�ni dukkh� k�yika m�nasa�
Abhibh�to va dayh�mi passa kammassida� phala�.
233
Tassa ta� vacana� sutv� thero ta� etadabravi
K�disa� ka�uka� kamma� ki� mukhena kata� tay�.
234
Ta� sabba� sotu micch�mi kathehi pucchito mama
Therassa vacana� sutv� peto ta� etadabravi.
235
S�dhu sabbe sam�gantv� su��tha mama bh�sato
Ta� kamma� by�kariss�mi ya� kamma� pakata� may�
236
Addh�namhi at�tamhi nagare k�s�n�make
Kik�n�ma mah�r�j� rajj� k�resi bh�pati
237
Tassa ra��o ta� nagara� niss�ya kassapo jino
Vassa� vasitv� c�rika� caram�no mah�dayo.
238
Satt�na� anukamp�ya amha� g�ma� up�gami
Tasmi� g�me jan� sabbe sam�gantv� kut�hal�
239
Kassapa� ta� mah�v�ra� nimantesu� sas�vaka�
Aha�ca tasmi� samaye pa�suna�gala t�laka�.
240
Ga�hitv� tena gacch�mi kasi kammassa k�ra��
Mama disv� a��ataro atthak�mo hitesiko.
241
Mameva anukamp�ya ida� vacana mabravi
Aya�ca kassapo buddho sampanno lokan�yako.
242
Ta� sabbe s�dhu p�jenti ki� tva� samma na p�jasi
Iti vutte aha� tassa kodha� katv�na s�ghaso.
243
Avattabba� kata�voca� kodhena parimohito
Yadikassapa sambuddho mayha� khetta� kasissati
244
Ev�ha� p�jayiss�mi noce p�je katha�iti
Eva� v�ca� udaditv� tato k�la kato aha�.
245
Petattabh�va� patv�na vedemi dukkhavedana�
Mah� dukkh�nu bhonta�ma� disv� sa�viggam�nas�
246
Sabbe pa��it� tumhe yu�jatha dukkha muttiy�
Iti vatv�na sopeto bhikkhu pucchi tato para�
Kasi petavatthu.
--------
255
Tamba pa��iya d�pamhicetiya pabbate kira
Vasata��ataro bhikkhu sambahulehi bhikkhuhi
256
Saddhi� gantv�na so g�ma� �gantv� pitun� saha
Cetiyagiri vih�ramhi �r�mikassa hatthato.
257
Attano pitu atth�ya a��han�lika ta��ula�
Sve dass�m�ti cintetv� sa�ghasantakam�diya.
258
So tass� yeva rattiy� ta� adatv� matoahu
Tato g�madvayass�pi cetiya pabbatassaca
259
Antare petako hutv� mah�dukkh�nubhosica
Tad�hi pi��ac�riko bhikkhu ta� maggam�diya.
260
Gacchanto pacchime y�me jalam�na� tamaddasa
Disv�na ta� pa�ipucchi bhikkhu so karu��paro.
261
D�ghak�yo suduggandho iggikkhandhova dissati
A��hicamm�vanaddhova konutva� idha ti��has�ti.
262
Peto hamasmi� bhaddante dukkhito buppip�sito.
Appaka� p�paka� katv� petaloka� idh� gato.
263
Tassa ta� vacana� sutv� thero ta� etadabravi
Kinnu k�yena v�c�ya manas� dukka�a� kata�
264
Kissa kammavip�kena petaloka� idh�gato
Iti vutte tu ta� thero peto so etadabrav�.
265
Bhikkhu aha� pure hutv� vasi� cetiyapabbate.
Pituno bhojanatth�ya ta��ula� pariyesaya�
266
N�laddha� pariyesitv� tato r�mikahatthato
Sa�ghasantaka sambhuta� a��han�lika ta��ula�.
267
Sven�li� parip�retv� dass�m�ti paga�hiya
Adatv� rattibh�gamhi k�la� katv� idh� gato'ti.
268
Tassa ta� vacana� sutv� thero ta� etadabrav�
Eta� bhikkhu� paj�n�mi s�lav� so bahussuto.
269
Ediso silasampanno kena gaccheyya duggati�
Therassa vacana� sutv� peto thera� idabrav�
270
Eva� so s�lasampanno sutav� s�sane rato.
Sa�ghasantakahara�a� acc�sanne cipaccati.
271
Ya� ki�cisa�ghika� bha��a� appanti n�bhima��atha
Vip�kak�le ta� kamma� vipulena vipaccati.
272
Iti vutte mah�tero ta� peta� etadabrav�
Ki� n�ma kusala� katv� tuyha� dukkho itosiy�ti.
273
Therassa vacana� sutv� peto ta� etadabravi
Girito y�va ta� g�ma� g�vuta ttayamantare.
274
Saka�a� sampayojetv� �hapetv�na nirantara�
Ta��ula� parip�retv� yadisa�ghassa dassatha.
275
Ev�ha� parimucc�mi im�ya petayoniy�
Eva� vepullata� patta� a��han�lika ta��ula�.
276
Yadipana nalabh�petha mayha� mutti sudullabh�ti
Tato thero pabh�tamhi atikkant�ya rattiy�.
277
Anur�dhapura� gantv� saddh�tissassa r�jino
Purato��h�si pattena sa r�j�patta maggah�
278
Gahetv� c�pi ta� thera� pucchi �gata k�ra�a�
Tatothero ta� pavatti� vitth�rena paveday�
279
Tassa ta� vacana� sutv� saddh�tisso mahipati
Tig�vutantare �h�ne saka�e pa�ip��iy�.
280
Ta��ule heva p�retv� uddisitv�na petaka�
Tassa petassa bhot�t� si�citv� dakkhi�odaka�.
281
Bhikkhu sa�ghassa d�pesi pu��ak�mo nar�dhipo
Petopi anumoditv� petatt� muttako ahu
282
Tato ca rattibh�ge �gantv� therasantika�
Therassa vandana� katv� obh�sento �hito ah�
283
Ta� disv�na tato thero pucchati karu��karo
Paramamaku�a dh�ro sabb�la�k�ra bhusito
284
Sugandha gandhavilitto ko nu tva� idha m�gato
Therassa vacana� sutv� devo ta� etadabravi
285
Bhante aha� pure �s�� peto dukkhena p��ito
Mah�dukkh�nubhonta� ma� disv�na karu��karo.
286
Mah�ra��o nivedetv� mahanta� d�na muttama�
D�payitv�na sa�ghassa uddis�pesi ma�pana
287
Mah�r�j� mah�d�na� datv� ma� uddis� tad�
Anumoditv�na ta� d�na� mutto petatta bh�vato
Alabhi� devasampatti� ananta karu��kara.
288
Yath� aha� sukhappatto mod�mi k�ma k�miko
Tatheva tva� mah�v�ra mod�hi k�mak�miko
293
Sajoti bhut� hi��anto gantv� majjhima y�make
A��atarassa bhikkhuno santike �hu sotthiko.
294
Disv� peta� �hita� thero pucchitu� etadabravi
Sabbo k�yo pa�icchanno lopa���va gu��hito.
295
Aggij�l�hi santatto konutva� idha ti��has�ti
Therassavacana� sutv� peto ta� etada bravi.
296
Peto hamasmi bhaddante ayopa���va gu��hito.
Sahassa pa�aleneva sa�tattena car�maha�.
297
Petassa vacana� sutv� thero ta� etadabravi
Kinnu k�yena v�c�ya manas� dukka�a� kata�
298
Kena kamma vip�kena ayo pa��ena dayhas�ti
Therassa vacana� sutv� peto ta� etadabravi.
299
Manussoha� tad�hutv� bah�dhana ku�umbiko
Bahu khett�ni pekkhanto viharanto itogato
300
Mah�d�gh�vu th�pamh� pat�k� pavan� bhat�
Aneka g�vuta� gantv� mama khette pati��hit�.
301
Ta� disv� pica hatthena ga�hanto ta� vipassiya
Akkhar�ni piv�cetv� lobhena ta� samaggahi�
302
Gahetv� ta� p�rupitv� agacchi� saghara� yato
Tato k�la� karitv�na petalok� gato aha�
303
Sahassapa�aleneva ayopa���va gu��hito
T�ni pa���ni me k�ya� santhat�ni dahantica
304
Ass�da� natthi me ki�ci dukkhameva nirantara�
�sana� sayana� natthi annap�na� kuto mama
305
Accanta� dukkhito santo mara�a� me navijjati
Tassa ta� vacana� sutv� thero ta� etadabrav�.
306
Ki� kamma� te kariss�mi mu�c�mi kena hetun�
Buddhe dhammeca sa�gheca dhaja� dass�miha� tava
307
Iti vutte tu so peto ta� thera� etadabravi
Yadi vatthasahass�na� pa��k� �bhat� idha
308
D�gh�vuth�pe p�jetha eva� muttibhavissati.
Iti vatv�na so peto tatthevantaradh�yiti.
309
Tato thero pabh�t�ya rattiy� s�ghaso pana
Pa��k� pariyesitv� laddh� pa���samattak�.
310
D�gh�vuth�pe p�jetv� thero petassa uddisi
Rattibh�ge pun�gantv� peto thera� idabrav�.
311
A��ha�gulappam��amme viva�a� matthaka� iti
Thero punapi maggitv� pa���s� p�jit� tato.
312
Tad�pi a��haggulaka� viva�a� hoti tassatu
Sahassamhi paripu��e sakala� viva�a� ahu
313
Tato puna divase so sabb�la�k�ra bh�sito
�gantv� a��harattiy� vanditv� purato �hito.
314
Ta� disv�na ca so thero pucchitu� etadabravi
Va��av� abhir�posi sabb�bhara�a bh�sito.
315
Suddhavattho sugandhosi konutvamasi m�risa
Therassa vacana� sutv� devaputto idabrav�
316
Bhi�sar�po pure �si� ayo pa��ehih�riko
Santattehi sahassehi mah�dukkh�nu bhosaha�.
317
Eva� dukkh�nu bhutta� ma� uddh�resi bhava� pana
Mayha� m�t� pit�na�ca ��tak�na�ca sabbaso
318
Kattabbakiccaka� yeva katv�d�si sukha� mama
Tava mett�nubh�vena muccitv� peta bh�vato.
319
Devattabh�va� laddh�na vanditu� idha �gato
Yath� ahampi dukkhamh� muccitv�na sukhe �hito
320
Tath� tuva� mah�v�ra hohi aggasukhe �hito'ti
Eva� vatv�na sodetv� puna thera� ida brav�
321
Bhante buddhe ca dhamme ca sa�ghe c�pi anuttare
Appakampikata� p�pa� anantadukkha m�vaha�.
322
Tatheva t�su vatthusu p�jampi katamappaka�
Anantaphalada� hoti sampattittaya s�dhaka�
323
Tasm� t�supi vatthusu nakattabba� parajjhana�
P�j�dika�va kattabba� sabbasampattik�min�.
324
Eda� vatv�na so peto thera� katv� padakkhi�a�
S�daren�bhivanditv� tatthevantara dh�yiti
Pat�k�petavatthu.
325
Yakkhapeta� pa�icceva r�j�milinda n�mako
N�gasenavhaya� thera� pucchi pa�hesu kovido
326
Bhante atthi ca pet�na� yakkh�na� mara�a� iti
Atth�ti vutto so r�j� ku�apesa� navijjati
327
Tesa� ku�apagandho v� navijjat�ti abrav�
Vijjat�tica vuttetu katha� bhante ti abrav�.
328
Tato tamabrav� thero vijjati ku�apampi ca
Migas�karar�p�di pa�a�g�di pirupaka�
329
Iti vuttetu so r�j� ta� thera� etadabrav�
Kallosi bhante pa�hesu na a��e hi ca abrav�.
330
Pet� bahuvidh� honti ahetuk�dik� pica
Yebhuyyena ahet�ti vuccant�ti vij�niya�.
331
Piya�karassa m�t�ca m�t�ca uttarassa'pi
Etesa� vinip�t�na� dhamm�bhisamayo ahu.
332
T�su piya�kara m�t� therassa nuruddhassatu
Sutv� sajjh�yana sadda� su�ant� s�dar� ahu
333
Pacc�se ch�tabh�vena rodanta� sakaputtaka�
Sa���petu�ca s� pet� ida� vacana mabrav�
334
M�sadda� kari piya�kara=pe=pis�ca yoniy�.
335
Eva� putta� sa��apetv� su�ant� dhammamuttama�
Ta� divasa�hi sampatt� sot�patti phaluttama�
336
Uttarassaca m�t�pi satthuno dhammadesana�
Su�ant� s�dar�yeva sot� pattiphale �hit�.
337
Yeca��e vinip�t�pi santi visesal�bhino
Tasm� tesu sahet�pi sa�vijjant�ti abrav�
338
Pet� bahuvidh� honti paradatt�paj�vino
Nijjh�mata�hik� ceva pet�ca khuppip�sak�
339
Pa�su pis�ca k�ceva k�laka�j�sur�pica
Etesu pana petesu paradatt�paj�vino
340
Satt�habbhantare d�na� anumoditv�va muccare
Nijjh�mata�hik� pet� khuppip�s� tath�pica
357
Itivutte tu therena r�j� ta� etadabrav�
Bhante yadi ca te ��ti ta� �h�na� nopapajjare.
358
Ke v� bhu�janti ta�d�na� vadeth�'tica abravi.
Tato thero mah�r�ja a��e ��t� hi bhu�jare.
359
Te ca��e c�pi natth� ce bhante ke ta�ca bhu�jare
Ta�d�na�hi mah�r�ja d�yak�yeva bhu�jare.
360
Iti vuttetu ta� r�j� bhante katv� sak�ra�a�
Vadeth�'tica vutto so tassa �hari k�ra�a�
361
Mah�r�ja idhe kacce s�lohit� ca ��tak�
Sajjetv�na sur�bhatta� ��tigeha� gat� ahu.
362
Te tattha ��take disv� tesa� sabba� ad�payu�
Yadi natthi para� tattha sur�bhatta� katha� kare.
363
Cha��enti v�pi te nov� itivutte nar�dhipo
Kuto cha��enti te bhante teyeva paribhu�jare.
364
Evameva mah�r�ja natthi ce ��tak� tahi�
D�yak�yeva bhu�janti tassa d�nassa ta� phala�.
365
Eva� vuttetu so r�j� ta�thera� etadabravi.
Kallosi bhante pa�hesu nattha��o tavas�diso.
366
Petavatthuppakara�e bahuk� vatthu sesak�
Oloketv�na te tasmi� gahetabb� va vi��un�
367
Itica sakala pete tibbadukkh�nu bhonte
Akusala bala bh�te bh�tato sa�viditv�.
Tividhakusala� kamma� sa�cayanto ananta�.
Tividhasukha mahanta� v�yame se��ha magganti.
Tatiyo paricchedo.
-------------
1.
Ath�para� pavakkh�mi tiracch�nassa sambhava�
Jinavutt�nu s�rena yath�sambhavato kath�
2
Pa�isandhi vaseneva sabbo ekavidho bhave
Ahetuk�va etesa� pa�isandhiti j�niya�
3
Di��h� di��ha vasenete tiracch�n� dvidh�siyu�
Pakati cakkhun�yeva di��h�di��h� vi��yare
4
D�ghamajjhima rass�na� vasena tividha� mat�
Anumajjha mahant�na� vasen�pi tidh� siyu�.
5
A��aj�ca jal�buj� sa�sedajopap�tik�
Iti bhedena sabboya� tiracch�no catubbidho.
6
Apad� dipad� ceva catuppada bahuppad�
Iti bhedena sabboya� tiracch�no catubbidho.
7
Apad� ahimacch�di dipad� pakkhi j�tik�
Catuppad�ca s�h�di vicchik�di bahuppad�.
8
Sabbepime tiracch�n� a��ama��a vihesak�
Tenetesamara��epi sukha� natthi kad�cipi.
9
Vyagghotu s�kara�kh�de sapp�dimpana s�karo
Sappotu ma��uka� bhakkhe ma��uko khudda p�nake.
10
Yath�pi thalaj� eva� jalaj�pica p�nak�
Mahante khuddaka� kh�de khuddako atikhuddaka�.
11
Kh�dati tena te nicca� sasok� dukkhap��it�
Sayanti ceva ti��hanti v�carantica sabbad�.
12
Manuss�sannakedese tiracch�ne anekadh�
Tacama�s�nama��h�na� dantasi�g�di k�ra��.
13
Manuss� ha��are tetu p�pakamm�nu bhontihi
Tiracch�ne bhava� dukkha� evam�ha�su pubbak�.
14
"Dunniggame mah�dukkhe tibbar�ge mah� bhaye
Vidhammasa��e j�yanti tiracch�ne pi p�pake [a]
15
Tiriyato eva cintenti gacchantica sayantica
Tiro gaticch� dhammesu tiracch�n� tatomat�.
16
Tiracchaj�ti sa�kh�hi tatatthehipi [b] dukkar�
T�sudukkha� mahanta�ko sakala� va��ayissati.
17
P�timacche va�e v�pi tath� candanik�ya v�
Tuthit�suciduggandhe phe�ile samale piv�
----------------------------------------------------------
[A] p�pato, saddhammop�yane. [B] katatthehipi, sa:p�yane.
18
Kecisatt� vij�yanti j�yanti vicarantica
Kh�danti k�ma� sevanti sayantica miyantica.
19
Atho imasmi� dehepi sakal�suci �kare.
As�ti kulamatt�ni kim��a� niyat�nahu�.
20
Tesa� saputtad�r�na� yato sutigharo aya�
Pavuddhikalaha��h�na� ca�kamo sayan�gharo.
21
Kh�daniyammala��h�na� rogabhog�di bh�mica
Dehaviccha��ha na��h�na� sus�na�ca ida�yato.
Tato dehe virajjanti narajjanti vipassino.
22
Accant� sucij�t�na� amejjh�h�ra bh�jina�
Cint� viccha��hanakari kimutaj�ti dassana�
23
J�t� khalu tiracch�ne thalaj� jalaj�piv�
A��o��ama pi bh�t�va sayanti vicarantica.
24
V�laloma nakhanah�ru ma�sasi�ga��hi k�dina�
K�ra�� keci niddos� m�rayanti anekadh�.
25
Cammupp��ana dukkhena phandant� g�vi�dayo
Ya� dukkha madhigacchanti k�nu tassopam� siy�.
26
Vijjhitv� akkhi yugala� vilambitv� ava�sir�
N�yant� m�ra�atth�ya dukkha� papponti a��aj�.
27
Sajiv�ca jale u�he khipit� paccam�nak�
Ya� dukkhamadhigacchanti ta� ko khalu minissati.
28
Adi��ha pubba thalak� avicchinnodakerat�
Niddayehi manussehi sajiv�va samuddha��.
29
Nihit� l�kha pa�sumhi p�s��ena samuttha��
Samuddit�p�turit� khuppip�s� bal�hat�.
30
Karu�a� parik�jant� sam�t�pitu bandhav�
Aladdha parivattant� anantarita vedan�.
31
Ya�dukkhamadhi gacchanti niddos� sa�kha sippik�
Tesa� dukkha� sabh�vampi n�ha� sakkomi dipitu�.
32
Vahanti avas� keci da��a�kusa kas�hat�
Patodapa��i p���hi bahuso paritajjit�.
49
Ta�katha� iti cevi��� vade visada matthato
Asahant� viyo gantu� muhutta�pica m�tuy�.
50
Pillak� atimandatt� an�th� sayit� tahi�.
Katha� nadissate amm� tad� p�toca niggat�.
51
Kinnu me pillak� atthi iticint� pi natthiv�
Iti cint� par�hutv� k�jant� d�na locan�.
52
Udikkhant� gatadisa� ussi�ghant� disodisa�
Disv�na m�tara� s�ya� gocar�to sam�gata�.
53
Paha��h� pa�idh�vanti p�mojjubbilla bh�vato
Vissatthe m�tupemena vila�ghante samantato.
54
L�lante ka��apucchepi sal�lopagate vate
Ch�te y�te thanamp�tu� m�t� noti sinehato.
55
Taru�o karu�akkh�hi ca�calehi udikkhi t�
Ja��hetv� puttapema�ca adi��h�ya paruddata�.
56
Ta�kha�eneva a���va j�t� m�t�pi puttake
Viravante cakaru�a� endante yadi kh�dati.
57
Ito para� ki�vattabba� bhaya� tiriya sambhava�
Yattha gacchati putt�na� m�tuto pima h�bhaya�.
58
Yatthanatthihi vissambho lajj�dhammo sat�piv�
Akattabbanti v�tamh� katha�niggamana�siy�.
59
Aya�hi dunniggamano niccubbiggo mah�dukho
A��o��abhakkho asivo mohaj�l�va gu��hito.
60
Sabb�nattha samav�yo tiracch�no tisa��ito
Sa�s�re sa�sarant�na� sakkiles�na nicchay�.
61
Siy�adi��ha sacc�na� itisa�vigga m�naso
Sacc�hi samayatth�ya parakkamati pa��itoti"
S�ma��adukkhava��an�.
62
Eva� s�ma��ato dukkha� tiracch�nesu sambhava�
Vatv� d�ni pavakkh�mi savatthu� sukha missaka�.
63
Apad� ahimacch�di dv�pad� pakkhij�tik�
Catuppad�ca s�h�di vicchik�di bahuppad�.
64
Apadesu hin�gatto dipadesu supa��ako
�j�neyyo catupp�de hasthi assoca uttamo.
65
Tattha n�go mah�tejo �sivisesu uttamo mah�ghoraviso ceva sukhasampatti sa�yuto.
66
Tatth�sivi saj�t�pi bhedena caturo siyu�
Ka��hamukho satthamukho aggimukho tatoparo.
67
Putimukhopi iccete caturo �sivis�pana
Da��ha di��ha phu��hav�ta vis�na� pana bhedato.
68
Katv� catugu�o keka� solase te bhavantihi
�gataviso na ghoro ghoro n�gata v�sako.
69
�gata visoca ghoroca naghoro n� gatoviso
Itibhed� catugu�a� katv� te catu sa��hik�.
70
A��aj�ca jal�buj� sa�sedajopap�tik�
Iti bhed� catugu�a� katv� te pana sabbath�.
71
Chapa�ca dvi sata�ceva bhavant�ti vij�niya�
Jale thale suj�t�na� vasena dvigu�a� kata�.
72
Dv�das�dhikapa�casata� bhavant�ti vij�niya�
Te sabbe k�mar�p�ca ak�mar�p�ca bhedato.
73
Dvigu�a� katv� sahassa�ca adhika� catu v�sati
�sivis� bhavant�ti j�nitabba� ca vi��un�.
74
�sitta�va visa� yassa asitamassa visantiv�
Asiviya visa� yassa tato �siviso mato
75
N�gesu n�gar�j�no sukhappatt� mahiddhik�
Sattaratana p�k�re p�s�de rata n�maye.
76
Dibbasukha�nu bhont�pi saccabodh�ya �rak�
Sabbe ahetuk� honti tasm� dukkh� ime ahu.
77
Tatoyevaca sabbepi bodhisatt� mah�yas�
Campeyya bhuridatt�ca sa�khap�l�dayo pica.
78
N�gattabh�v� mokkh�ya da�ha� katv�na m�nasa�
Manussapatham�gantv� kari�sute uposatha�.
79
Samuddodaka pi��heva bahun�g� vasanti ya�
Saputtad�r� vasanti n�giyo gabbhin� ahu�.
95
Ti�sayojanik� g�v� s�santu nava yojana�
Dv�dasayojan� p�d� supa��ass�ti j�niya�.
96
Supa��oso pakkhir�j� dutiy�linde sineruno
Atthi simbal� daho so pa���sayo jan�yato.
97
Parikkhi pitv� ta� daha� mahanta� simbal�vana�
Atthi tasmi� vaneyeva mah�simbali p�dape
98
Vasati sabbak�la� so r�j� supa��a n�mako
Tasmi� supa��a kav�ta� k�tu� �raddhakepana.
99
Satta��hayojanasata ��h�na� na ppahotihi
Tato caleke par�ya uppatitv� sak�lay�
100
Samuddapi��he �sina� n�gar�ja� vipassiya
Ga�hitu�patate s�gha� jala�sa� khubbhate tad�.
101
Tath�sogaru�oga�ha� pannaga� bhakkha mattano
Samant�yojanasata� vikkhobhet� ca s�gara�.
102
Pa��aga� solabhitv�na adhos�sa� vihe��hasa�
�d�ya so pakkamati yath�k�ma� dijuttamo.
103
Garu�o sabbapannage ga�hitu� sakkuneyyav�
Nov�ti ce nasakkoti sabbaso yeva ga�hitu�.
104
Dhatara��ho mah�r�j� kambalassatar�pica
Sattantara samuddesu n�gar�j� mahiddhik�.
105
Bhumma��h� pabbata��h�ca vim�nesu �hit�pica
Te sabbe n�gar�j�no nasakkonti ca ga�hitu�
106
Datara��h� dayo ceva kambalassa tar�dayo
Ete sen�pat� yuddhe supa���pi cam�pati.
107
Tasm�ca te a��ama��a� passant�pi vivajjayu�
Sattantara samuddesu pa�hav� pabbate suca
108
N�g�hi garu�e disv� nil�yanti ito tato
Tasm�va te supa���pi nevasakkonti ga�hitu�.
109
Catupp�deda �j�niyo uttamoti pak�sito
Hatthivev�pi ass�pi �j�n�yy� catuppad�.
110
K�l�vaka�ca ga�geyya� pa��ara� tamba pi�gala�
Gandhama�gala hema�ca uposatha chaddanti medasa.
111
Dasanna� puris�na�ya� bala� k�l�ca kassata�
Ya�purisa sat�nantu bala�ga�geyya hatthino.
112
Imin� cakkama� katv� dasadaseva va��hita�
Ko�isata puris�na� ya� bala� ta� uposathe.
113
Ko�isahassa pos�na� ya�bala� ta� chaddantake
Dasachaddanta n�g�na� ya�bala� ta� jinassatu.
114
Bala� purisa ga�an� ko�isata sahassaka�
Bhavat�tica vi��ye� pa��itena naya��un�.
115
Chaddanto so n�gar�j� uccatos�ti hatthako
V�suttara sat�y�mo dant�tu ti�sa hatthak�.
116
Pa��arasa ratan� vatt� chahira�sihi sobhit�
Chaddanto n�ma son�go chaddanta n�make dahe.
117
Suppati��hita nigrodho tedasayoja nuggato
A��hasahassa p�roha ma��ito ati rocati.
118
Tassa m�lamhi gimhesu nivasati so gajuttamo
Tassaj�y�duve agg� ahesu� seta hatthin�.
119
Mah�subhaddan� mek� ek� c�lasubhaddak�
V�sesu� so��a guh�ya dv�dasayojan�yatu
Nis�di sapariv�ro sabbak�la� gajuttamo.
120
Rakkhanti ta� a��hasahassan�g�
�s�dant� v�ta jav�pah�rino
Ti��hanti tehim�la� passant�
Kuppanti v�tassa �ritassa.
121
Santi a��e mah�n�g� hatthi hatthin� yopica
K�l� n�l� sit� ratt� santi lohita k�pica.
122
Te sabbe n�gar�jassa atth�ya bhisam�laka�
Phalapupph� dika�ceva pariyesanti sabbad�.
123
Yad�ca so n�gar�j� k�tu� udaka k��aka�
Otarato dake tassa sar�ra�seta hatthin�.
124
Parimajjant�nah� petv� dvebhadd�pica nah�payi
Udakatopi oti��a� n�gar�ja� chaddantaka�.
125
Ala�kari�su pupphehi uppal�d�hi sabbaso
T�pisabbe na h�yitv� oti��� pariv�rayu�.
126
Tatoca so n�gar�j� sapariv�ro vijambhaya�
Nigrodham�la m�gantv� a��h�si nija�laye.
127
Tatovadanti vattabba� sakalanta� asesato
Chaddanta j�takeyeva gahetabba� vibh�vin�
128
Val�hakula sa�j�to assar�j� val�hako
Sabbeseto mu�jakeso k�kas�so mahiddhiko.
129
Surattamukha p�doca bh�t�na� khema k�rako
V�taveg� k�sago se��ho aj�neyyo mahabbalo.
130
Cakkav�la parikkhitta p�k�re paridh�viya
Purebhatta� saka��h�na� p�pu��tihi s�ghaso
131
Tato a��e catuppad� santi se��h�ti sammat�.
S�hoca asabhoceva usabho nisabho pica.
132
Tesu s�ho pa��us�ho k�las�ho catubbidho
Ti�as�hoca kesaro munindena pak�sito.
133
Catubbidhesu s�hesu kesaro yeva uttamo
Gavasahassa je��hako usabhoti vij�niya�.
134
Gavasahassa je��hako nisabhotica sammato
Gavasatasahassassa je��hako asabhomato.
135
Mah� bh�ravaho eso sabba seto pas�rito
Asanip�tasaddena akampan�ya j�tiko.
136
A�ehica asa�h�ro �diso �sa bhuttamo
Ete sabbe tiracch�n� ahetu pa�isandhik�.
137
Saddhamma sa���rahit� sad�ubbigga j�vit�
Satth�r�desite dhamme neva sakkonti bujjhitu�.
Abhabbak�va tesabbe dukkham�la sad� ahu�.
138
Eva� tiracch�na gat� sudukkh� dukkhena dukkh� vigat� bhavanti
Eva�hi �atv�na tiracchabh�v� samm� vimokkh�ya careyya dhamma�
1
Ath�para� pavakkh�mi manuss�na� gatimpica
Munivutt�nu s�rena yath�sambhavato katha�.
2
�dikappamhi sambhut� manut� n�mak� nar�
Tesa� apaccambh�tatt� manuss� tica vuccare.
3
Ath�p� satis�ratt� brahmacariya yogato
Mano ussanna metasa� tasm� manussa n�mak�.
4
Manussaj�ti s�ma��� sabbo eka vidho bhave
Bhabb� bhabba vasenete manuss� duvidh� siyu�.
5
Ahetuka duhetuka tihetuka pabhedato
Sabbe manuss� tividh� bhavant�ti vij�niya�
6
Khattiya br�hma�avessa suddava��appa bhedato
Manuss� catudh�honti tatr�do khattiyo varo.
7
�dikappe mah�r�j� pu��avanto mahiddhiko
Mah�jana sammatatt� mah�sammata n�mako.
8
Khett�dhipati bhutatt� khattiyo ti ca n�mako
Tassa puttotu rojo ca tassa tu vararojako.
9
Tath� kaly��ak�dveca upoghat� duvetath�
Mandh�t� varamandh�t� tato cetiya n�mako
10
Mucala k�mak� ceva mah�mucala n�mako
Mucalindo sagaro ceva samuddo devaka n�mako.
11
Bharato bhag�ratho ceva ruc�ca suruc� pica
Pat�po mah�pat�po pan�d�ca tath�duve.
12
Sudassano ca meru ca tath� eva duveduve
Acchim� c� pir�j�no tassaputtappa puttak�.
13
Asa�kheyy� yuk� ete a��hav�sati bh�mip�
Kus�vati� rajagaha� mithila�c�pi �vasu�.
14
Tato sata�ca r�j�no chappa���sa�ca sa��hica
Catur�s�ti sahass�ni chatti�s�ca tatopare.
15
Dvatti�sa� a��ha v�sa�ca dv�v�sati tato pare a��h�rasa sattarasa pa�cadasa
catuddasa
16
Navasatta dv�dasa�ca pa�cav�sa tato pare
Pa�ca visa�ca dv�v�sa dv� dasaca nav� pica.
32
Bimbis�ro ca siddhattha kum�roca sah�yak�
Ubhinna� pitaro c�pi sah�y� eva te ahu�
33
Bodhisatto bimbis�r� pa�ca vass�dhiko ahu.
Ek�nati�so vayas� bodhisatto bhinikkhami.
34
Padahitv�na chabbassa� bodhi� patv� kame�a ca
Pa�cati�sotha vayas� bimbis�ra mup�gami.
35
Bimbis�ro pa��arasa vasse sa pitar�saya�
Abhisitto mah�pu��o patto r�jassa tassatu.
36
Patte so�asame vasse satth� dhamma madesay�
Dvepa���seva vass�ni rajja� k�resi so pana
37
Rajje sam�pa��arasa pubbe jinasam�gam�
Sattati�sa sam�tassa dharam�ne tath�gate.
38
Bimbis�ra suto j�ta sattu ta� ghatiy� mari
Rajja� dvatti�sa vass�ni mah�mittadu k�rayi.
39
Aj�tasattuno vasse a��hame muni nibbuto
Pacch� so k�ray� rajja� vass�ni catu v�sati.
40
Pa�canetto jino pa�ca catt���sa sam�samo
�hatv� sabb�ni kicc�ni katv� lokassa sabbath�.
41
Kusin�r�ya mall�na� yamas�l�na mantare.
Uttaras�saka� katv� supa��atte mah�rahe.
42
Nipanno dakkhi�� pass� s�haseyya� mah�muni
Dh�tubheda mabheda�ca dh�tuy� p��ih�riya�
43
K�retu� so adhi��h�ya vis�khapu��am�siya�
Parinibb�yi sambuddho bhumic�lo mah� ah�.
44
P��ih�r� bah� honti accher�ca bah� tad�
Tad� te mallar�j�no sam�gantv� kut�hal�.
45
Rodant� paridevant� katv� p�ja� anappaka�
Satt�ha� s�dhuk��ana� k�r�petv�na sabba so.
46
Ahatehi ca vatthehi kapp�sa picun� saha
Jina� pa�ca satakkhattu ve�hayitv�na s�dhuka�.
47 Sattaratana citt�ya sova��a ma�jus�yatu
Pakkhipitv�na p�jent� maku�abandhana cetiye.
[SL Page 056] [\x 56/]
48
Visuttarasatucchamhi citake candan�maye
�ropayitv� jh�pesu� sar�ra� satthuno pana
49
Samm� anavasesa�ca jh�y� dh�t�ca sissay�
Sabbantovatthaka� ceka� sabba b�hiramekaka�.
50
Dve najjh�yi�su vatth�ni ses� jh�yi�su sabbaso
Ch�detv� sakala� dh�tu sobhant� yeva ti��hare.
51
U�h�sa� catud��h� ca akkhak� dve ca satthuno
Asambhinn� vim�satta ses� bhinn�ca dh�tuyo.
52
Bhinnamuggappam���ca bhinnata��ula sannibh�
Mahant� majjhim� ceti khuddak� s�sas�pam�.
53
Mahant� suva��a va��� ca majjhim� muttik�ppabh�
Khuddak� makul�va��� tidh� bhijjhi�su dh�tuyo. 54
A��ha s�r�rik�th�p� navamo tumbacetiyo
Dasama�g�rath�po ca ete se��hasukhappad�.
55
A��hado�� cakkhumato sar�r�
Sattado�a� jambud�pe mahenti
Eka�cado�a� purisuttamassa
R�mag�me n�gar�j� mahenti.
56
Ek�d��h� tidasapure ek�n�gapure ahu
Ek�gandh�ravisaye ek�si puna s�hale.
57
Kes� lom�dik� dh�tu ada��h� honti te pica
Dev� hari�su ekeka� cakkav�la� parampar�.
58
Mah�kassapa n�mo so dighadass� mah�muni
An�gate chandavat� k�tu� dh�tu� nidh�pay�.
59
Aj�tasattur�j� pi therassa vacanampati
Dh�tunidh�na matula� ak�si kusalatthiko.
60
Tassa putto dayabhaddo gh�titv� ta� nar�dhipa�
Rajja� so�asavass�ni k�resi mittaduhiko.
61
Udayabhaddaputto ta� gh�tetv� anuruddhako
Anuruddhassa puttota� gh�tetv� mu��a n�mako.
62
Mittadduno dummatino te pirajjamak�rayu�
Tesa� ubhinna� rajjesu a��havass�natikkamu�.
----------------------------------------------------------
[A] kumbha-a��attha.
63
Mu��assa putto pitara� gh�tetv� n�gad�sako
Catuv�sati vass�ni rajja� k�resi p�pako.
64
Pitugh�takava�soya miti kuddh�tha n�gar�
N�gad�sakar�j�na� apanetv� sam�gat�.
65
Susun�goti pa���ta� amacca� s�dhusammata�
Rajje samabhi si�ci�su sabbesa� hitam�nas�.
66
So a��h�rasavass�ni r�j� rajjamak�rayi
K���soko tassa putto a��hav�sati k�rayi.
67
At�te dasame vasse k���sokassa r�jino
Sambuddhaparinibb��� eva� vassa sata� ahu.
68
Tad� ves�liy� bhikkh� dasasahass� sam�gat�
Dasavatth�ni d�pent� 'aka�su dhammasa�gaha�.
69
Te sabbe pica maddetv� yasaser� dayo puna
Satt� sat� arahant� aka�su dhammasa�gaha�
70
K���sokassa putt�tu ahesu� dasabh�tuk�
Dv�v�sati te vass�ni rajja� samanus�sayu�.
71
Navanand� tato �su� kameneva nar�dhip�
Te pi dv�v�savass�ni rajja� samanus�sayu�.
72
Moriy�na� khattiy�na� va�saj�ta� sir�dhara�
Candaguttoti pa���ta� bha�aka [a] br�hma�o tato.
73
Navama� dhanananda� ta� gh�tetv� ca��akodhas�
Sakala jambud�pamhi rajje samabhi si�ci so.
74
So catuv�sati [b] vass�ni r�j� rajjamak�ray�
Tassa putto bindus�ro a��hav�sati k�ray�.
75
Bindus�ra sut� �su� sata� ekoca vissut�
Asoko �si sabbesu uggatejo mahiddhiko.
76
Vem�tika bh�tareso hantv� ek�naka� sata�
Sakale jambud�pamhi ekarajjamap�pu�i
77
Jinanibb��ato pacch� pure tass�bhisekaho
A��h�rasavassa satadvaya meva� vij�niya�.
----------------------------------------------
[A] c��akko-a��attha. [B] catutti�sa-mah�va�se.
78
Patv� cat�hi vassehi ekarajja� mah�yaso
Pure p��aliputtasmi� att�na� abhisi�cay�.
79
Abhisek�nu bh�vena �k�se bh�miya� pica
Yojane yojane nicca� ��� pavattit� ahu.
80
Anotatt� dakak�je a��h�nesu� dine dine.
Tato a��ha gha�e nicca� bhikkhusa�ghassa d�pay�
81
Dve gha�e sa��himatt�na� tepi�aka bhikkhuna� dade
Dve asandhimitt�ya deviy� d�pay� sad�
82
Catt�roca gha�e nicca� attan� paribhu�jati
N�galat�dantaka��ha� �nesu� himavantato.
83
So�asitthisahass�na� sa��hisahassa bhikkhuno
Yena devasika� danta po�a kicca� nipaccati.
84
Agad�malaka�ceva tath�gada har�tak�
Tatova ambapakka�ca va��agandharasuttama�.
85
Tath� chaddantadahato pa�cava��a� niv�sana�
P�v�ra�ampi �nesu� p�taka hatthacolaka�.
86
Dibbannap�naka� nicca� �hari�suca devat�
Sumana� pupphath�laka� [a] asutta� dibbagandhaka�
87
Vilepana� ca a�jana�ca n�gabhavanato haru�
Chaddantadahano navuti v�ha sahassata��ul�.
88
Divase divase s�k� �harantica sabbad�
Te sabbe m�sik� ceva karonti nitthusa� tato.
89
Te sabbe ta��ul� suddh� akha��� aka�a�pica
Ta��ulehica teheva bhatta� r�jakule ahu.
90
Aka�su satata� tassa madh�ni madhumakkhik�
Tath� kamm�ras�l�su acch� k��� pah�rayu�.
91
Karav�k� saku�ik� manu��� madhurassar�
Aka�su tassa gantv�na ra��o madhura vassita�.
92
R�j�bhisitto so'soko ka�i��ha� tissan�maka�
Bh�tika� sodariyaka� uparajje bhisi�cihi.
93
Eva� aneka iddh�hi sampanno so mah�pati
Ekasmi� divase so��a sa�khalika� vipesiya
94
Catunna� t�tabuddh�na� adhigata sudassana�
Kapp�yuka� k�lan�ma� n�gar�j�na m�niya
95
Setacchattassa he��h�va palla�ke ratan�maye.
Nis�d�piya samm�va pupphagandhehi p�jito.
96
So�asitthi sahassehi samant� la�katehi so
Parikkhipitv� samm�va evam�ha mah�yaso.
97
N�gar�jatuva� d�ni sambuddhassa sir�mato
R�pa� imesa� akkh�na� samm� p�tukarohi'ti.
98
Vatv� k�lena nimmita� sabbalakkha�a ma��ita�
Vy�mappabh�parikkhitta� anekasata vimhaya�.
99
Ta�buddhar�pa� satt�ha� akkhip�j�ya p�jay�
Dassita� n�gar�jena satthu r�pa� suvimbhaya�
100
J�vam�naka buddhassa r�pa� k�disa� bhave
Iti vatv�na so r�j� saddho �si pasannako
101
Tato nigrodha therassa ov�de ca pati��hiya
Asok�r�maka� n�ma katv� se��ha� vih�raka�.
102
Sa��hisahassa bhikkh�na� bhoj�pesi ca sabbad�
Sakale jambud�pamhi catur�s�ti sahassake
103
Nagare catur�s�ti sahass�ni vih�rake
Catur�s�ti sahass�ni cetiy�nica k�rayi
104
Dhammakkhandha� p�janattha� dhammeneva mah�pati
Chanavutiko�idhana� ekadine visajjiya.
105 ���petv� amacce so ekeka nagare pana
Ekeka�ca vih�rantu k�r�peth�ti pesiya,
106
Saya�ca asok�r�me vih�ratth�ya �rabhi
Indagutta� mahiddhika� kamm�dhi��h�ya kammani.
107
Sa�gho ad�si theropi ya� ya� kamma� na ni��hati.
Attano �nubh�vena ta� ta� ni��h�pay� sad�.
108
Eva�hi t�hi cassehi kamma� ni��h�pay� tad�
Sabbehi nagareheva ekadivasa mevaca
109
Pa���ni samp�pu�i�su ta� ra��o pa�ivedayu�
Ta� sutv�na mah�r�j� hutv� pasanna m�naso.
110
Mahabheri� [a] car�pesi satthu s�sana m�mako
Ito sattadivas�na� accayena bhavissati.
111
Vih�rassa maho sabbe a��has�la� sam�diya
Anto bahica nagare p�ja� sam�rabhantuti.
112
Tato satta divas�na� accayena mah�pati
Catura�ginisen�ya samant� pariv�rito.
113
Agam�si sak�r�ma� bhindanto viya medini�
Sa�ghamajjhamhi a��h�si vanditv� sa�ghamuttama�.
114
Tasmi� sam�game �su� as�ti bhikkhu ko�iyo
Ahesu� satasahass� tesa� kh���sav�yat�
115
Navuti satasahass�ni �su� bhikkhuniyo tahi�
Kh��� sav� bhikkhuniyo sahassa� �si t� sutu.
116
Lokavivara�a� n�ma p��ih�ra maka�su te
Kh���sav� pas�dattha� dhamm�sokassa r�jino
117
Ca���sokoti ��yittha pure p�pena kammun�
Dhamm�sokoti ��yittha pacch� pu��ena kammun�.
118
Samuddapariyanta� so jambud�pa� samantato
Pass� sabbavih�reca n�n�p�j� vibh�site.
119
At�va tu��ho te disv� sa�gha� pucchi nis�diya
Kassa bhante paricc�go mah� sugatas�sane.
120
Thero moggali putto so ra��o pa�ha� viy�kari
Dharam�ne pi sugate natthi v�g� tay� samo.
121
Ta� sutv� vacana� bhiyyo tu��ho r�j� apucchita�
Buddhas�sanad�y�do hoti kho m�diso iti
122
Thero ca r�japuttassa mahindasso panissaya�
Tatheva r�jadhit�ya sa�ghamitt�ya pekkhiya 123
S�sanass�bhi vuddhi� ca ta� hetuka mavekkhiya
Pacc�bh�satha r�j�na� so s�sana dhura�dharo.
124
T�diso pi mah�c�g� d�y�do s�sanassa na
Paccayad�yako yeva uccate manuj�dhipa.
----------------------------------------------------
[A] mah�bheri�-potthakesu.
125
Yotu putta� dh�tara�v� pabbajj�peti s�sane
So s�sanassa d�y�do hoteva d�yako pica.
126
S�sanass�tha d�y�da bh�vamiccha� mah�pati
Mahinda� sa�ghamitta�ca �hite tattha apucchatha.
127
Pabbajissatha ki� t�t� pabbajj� mahat� mat�
Pituno vacana� sutv� pitara� te abh�sisu�.
128
Ajjeva pabbajiss�ma sace tva� deva icchasi
Amha�ca l�bho tayha�ca pabbajj�ya bhavissati.
129
Upar�jassa pabbajj� k�lato pabh�tihi so
Pabhuti aggibrahmassa pabbajj�kata nicchay�.
130
Uparajja� mahindassa d�tuk�mo pi bh�pati
Tato pi adhik� s�ti pabbajj�yeva roca yi.
131
Piya� putta� mahinda�ca buddhar�balerito [a]
Pabbajj�pesi sumati sa�ghamitta�ca dh�tara�.
132
Tad� v�sati vasso so mahindo r�janandano
Sa�ghamitt� r�jadh�t� a��h�rasa sam�tad�.
133
Tadaheva ah�tassa pabbajj� upasampad�
Pabbajj� sikkh�d�na�ca tass� ca tadahe ahu.
134
Upajjh�yo kum�rassa ahu moggaliy�trajo
Pabb�jesi mah�deva tthero majjhantiko pana.
135
Kammav�ca� ak� tasmi� yo pasampadama��ale
Aharatta� susampatto pabhinna pa�isambhido
136
Sa�ghamitt� yupajjh�y� dhamm�p�l�ti vissut�
�cariy� �yup�l�ti k�le s�pi an�sav�.
137
Ubho s�sana pajjot� la�k�d�popa k�rino
Cha��he vasse pabbaji�su dhamm�sokassa r�jino.
138
Mah�mahindo vassehi t�hi d�pappas�dako.
Pi�akattaya mugga�h� upajjh�yassa santike.
139
S�bhikkhun� candalekh� mahindabhikkhu s�riyo
Sambuddha s�san�k�sa� tosad� sobhayu� tad�[a]
--------------------------------------------------
Buddhar�pa� balerita�-potthakesu.
140
Dev�nampiya tisso ca la�k�d�pamhi issaro.
Asoko dhammar�j�ca et� di��hasah�yak�
141
Bhavanti tasm� hi yeva asoko so mah�pati
Attano pu��atejena uppanna� vividha� dhana�.
142
Duss�dika�ca vividha� bhesajja� a�jan�dika�
Lohitacandana�c� pi pesesi tassa r�jino.
143
Pesetv� sara�atta�ca buddh�di ratanattaye
K�r�pesi mah�r�j� attan� samaka� piyo.
144
Pubbe kira tayo �su� bh�taro madhuv��ij�
Eko madhu� vikki��ti �haranti madhu� duve.
145
Paccekabuddhe bhikkhante madhuttha� kumbhad�sik�
Madhu��h�na� padassesi sakahattha� pas�riya.
146
Va�ijjo so madhu� datv� patthesi ekarajjaka�
D�si savattaka� datv� mahesittamapanthayi.
147
Dve bh�taropi �gantv� sutv� ta� k�ra�a� tad�
Abh�sitabba� bh�sitv� pacch� te anumodisu�.
148
Asoko madhudo tesu mitt� dev�tu ce�ik�
Ca���lav�d� nigrodho tisso so p�rav�diko.
149
Jambud�pe r�java�so d�pito pa�ip��iy�
Eva�ca jambud�pamhi kathetv� r�java�saka�.
150
La�k�d�pe r�java�sa� kathess�mi sam�sato
Va�gesu va�ganagare va�gar�j� ahu pure.
151
K�li�gara��o dh�t�'si mahes� tassa r�jino
So r�j� deviy� tass� eka� alabhi dh�tara�.
152
Nemitt� by�karu� tass� sa�v�sa� migar�jino
At�va r�pin� �s� at�va k�magiddhin�
153
Teneva deviy� c�pi lajj�y�si jigucchit�
Ek�kin� s� nikkhamma seric�ri sukhatthin�.
154
Satthena saha a���t� ag� magadhag�min�
L��ara��he a�aviy� s�ho satthamabhiddhavi.
----------------------------------------------
[A] te sad�-potthakesu.
Th�pakara�a kath�.
--------
1020
Dh�tugabbhamhi kamm�ni ni��h�petva� arindamo
Sannip�ta� k�rayitv� sa�ghassa idamabrav�,
1021
Dh�tugabbhamhi kamm�ni may� ni��h�pit�ni ti
Suve dh�tu nidhess�mi bhante j�n�tha dh�tuyo
1022
Ida� vatv� mah�r�j� nagara� p�vis� tato
Dh�tu �haraka� bhikkhu� bhikkhusa�gho vicintay�,
1023
Sonuttara� n�mayati� p�j� parive�a v�sika�
Dh�t�bhih�ra kammamh� cha�abhi��a� niyojay�,
1024
C�rika� caram�namhi n�the lokahit�ya hi
Nanduttaroti n�mena ga�g�t�ramhi m�navo,
1025
Nimantetv� bhisambuddha� sasa�gha� so abhojay�
Satth� pay�gapa��h�ne sasa�gho n�vam�ruhi,
1026
Tattha bhaddaji therotu cha�abhi��o mahiddhiko
Jalapakkhalita��h�na� disv� bhikkhu ida� vadi,
1027
Mah�pan�da bh�tena may� vuttho suva��ayo
P�s�de patito ettha pa�cav�sati yojano.
S�lir�jassa uppattikath�.
----------------
1321
Du��hag�ma�ibh�t� so saddh�tisso tadaccaye
Rajja� k�res�bhisitto a��h�rasasam�samo
1322
Chattakamma� sudh�kamma� hatthip�k�rameva ca.
Mah�th�passa k�resi so saddh�tissa n�mako.
Ov�day�cana kath�
1428
Tato pa��h�ya so r�j� saddh�tisso ti n�mako
Bhikkhusa�ghe atirato saddho �si pasannako.
1429
Bhikkhusa�ghe mah�d�na� datv�na so mah�pati
A��h�raseva vass�ni rajja� k�resi sotad�.
1430
Eva� pu���ni katv�na mahant�ni mah�pati
K�yassa bhed� devesu tusites� papajjatha.
67
Eva� a��hakkha�amutta� buddh�dicc�di ma��ita�
Laddh� kha�antu navama� sutv� saddhammadesana�.
68
Saddho pasanno hutv�na buddh�diratanattaye
Sabbad� pu��akamma� ca kare se��hasukhatthiko.
69
Anna� p�na� vattha�y�na� m�l�gandhavilepana�
Seyy�vasatha pad�peyya yutta� satto dade sad�.
70
Eva� d�namaya� pu��a� nipph�detv�na s�dhuka�
Tato para� pa�cas�la� nicca� rakkheyya s�dhuka�
71
C�tuddasi� pa��arasi� y�va pakkhassa a��hami�
P��ih�riya pakkha�ca a��ha�ga susam�hita�.
[SL Page 151] [\x 151/]
72
Uposatha� upavasetha sad� s�lesu sa�vuto
Eva� sabba�tu kusala� karont� y�vaj�vaka�.
73
Ito cut� manussatt� sagga� gacchanti netare
Teca saggagat� tattha modanti k�mak�mino.
74
Vip�ka� sa�vibh�gassa anubhonti amacchar�
Ye ca��epi nar� honti pu��ak�ma sukhatthik�.
75
�r�marop� vanarop� ye jan� setuk�rak�
Papa�ca udap�na�ca ye dadanti upassaya�
76
Tesa� div� ca ratto ca sad� pu��a� pava��hati
Dhamma��h� s�lasampann� te jan� saggag�mino
77
Te ca saggahat� tattha modanti k�mak�mino
Vip�ka� sa�vibh�gassa anubhonti amacchar�.
78
Ye bodhirukkha� ropenti jala� si�canti ye jan�
Cetiya� buddhar�pa�ca karonti k�rayanti ca.
79
Pabbajanti saya� ceva pabb�jenti parampi ca
Baddhas�mampi yeca�e bandh�penti tato para�.
80
Uposath�dik�retu� bhikkh�na� s�mama��ala�
Vih�rampica sakkacca� karonti kusalatthik�.
81
Ye ca��e ka�hina� denti bhikkhusa�ghassa s�dar� d�pasahassap�ja�ca
pupphasahassap�jana�.
82
Chatta� dhaja� pat�ka�ca p�ja� karonti ye nar�
Te sabbe kusala� katv� sagga� gacchanti d�yak�.
83
Te ca saggat� tattha modanti k�mak�mino
Vip�ka� sakad�nassa anubhonti amacchar�.
84
Sal�kabhattaka�ceva pakkhika�ca uposatha�
Bhatta�ca s�tak�lamhi aggid�na� dadanti ye.
85
Osadha ghata bhesajja� y�gup�na�ca sakkara�
Sabba� paccayad�na�ca ye dadanti punappuna�.
86
Te jan� saggasampatti� labhanti vipula� subha�
Ye jan� pa�ipathe disv� bhikkhusa�gha�ca s�dar�.
87
A�jalimpaggahetv�na mett�yanti ca te tath�
Pas�dasommanettena oloketv�bhivandayu�.
192
Ath�para� pavakkh�mi uppatti� brahma�o pica
Munivutt�nur�pena yath�sambhavato katha� 193
Brahm��a p�risajj� ca tath� brahmapurohit�.
Mah�brahm� c�pi ime pa�hamajjh�na bh�mik�
194
Paritt�bha ppam���bh� �bhassar�ti me tayo
Dutiy� dutiyajjh�na bh�mik� iti sammat�.
195
Parittasubhak�ceva appam��a subh�pica
Subhaki��� ca iccete tatiyajjh�na bh�mik�.
196
Vehapphal� sa��asatt� avih�tappak�pica
Sudass� sudass�ceva akani��h� ca sattime.
Tass�yeva sandh�raka�.
6
Catt�ri satasahass�ni sa��heva [a] nahut�ni ca
Ettaka� bahalattena jala� v�te pati��hita�.
Tass�pi sandh�rako.
7
Nava satasahass�ni m�luto nabhamuggato
Sa��hi�ceva sahass�ni es� lokassa sa��hiti.
�diccakulasambh�to suvisuddhagu��karo
Mah�nubh�vo r�j�si mah�sammata n�mako
Eva� ya� loke acchiya��h�na� bodhisattova tattha �di puriso'ti. Eva� bodhisatta�
�di� katv� khattiyama��ale sa��hite ekacc�na� satt�na� etadahosi, p�pak� vatabho
dhamm� sattesu p�tubh�t� adinn�d�na�ca pa��ayati garah�'pi pa���yati mus�v�do'pi
pa���yati da���d�nampi pa���yati, yann�na maya� te p�pake asaddhamme male
pav�heyy�m�ti, ara���yatane pa��aku�iyo katv� tattha vasant� g�manigama r�jadh�nisu
bhikkh�ya caritv� j�vika� kappayi�su. Eva� te akusaladhame pav�henti b�hira�
karont�ti br�hma��ti vuccanti. Ye pana tasmi� samaye methunadhamma� sam�diyitv�
gorakkhakamma
Atha ki� k�ra�� eva� loko vinassat� yadipihi sa�kh�r�na� ahetuko sa�kh�rasarasa
nirodho vin�sak�bh�vato sant�nanirodho pana hetu virahito natthi, yath� ta�
sattak�yesuhi bh�jana� lokass�ti sahetukena vin�sena bhavitabba� tasm� kimeva�
lokavin�sa k�ra�anti? Akusalam�la k�ra�a� yath�hi tattha nibbattanaka satt�na�
pu��abalena pa�hama� loko viva��ati, eva� tesa� p�pabalena sa�va��ati. Tasm�
akusalam�lesu ussannesu eva� loko vinassati. Yath�hi r�gadosa
Parikkhepato
Tass�yeva sandh�raka�
Tass�pi sandh�rako
Tato he��h� udakapa�havi tato he��h� v�tapa�havi tesa� he��h� aja��k�so tesu
pa�supa�haviya� sakalacakkav��a� paricchinditv� samantato cakkav��a pabbato �hito.
Tassa orato lo�as�garo tasmi� catt�ro mah�d�p� dvisahassa parittad�p� ahesu�. Tato
sattakulapabbat�. Tesa� antar� sattas�dantas�gar� majjhe sineru pabbatar�j� �hito.
Sopana,
Jamburukkhassa pam��ato,
Etadeva pam��ena,
Api cettha aya� viseso veditabbo. Aya� himav�n�ma pabbato samantato sandam�na
pa�casatanad� vicitto �y�ma vitth�renaceva gambh�rat�ya ca
pa���sapa���sayojanodiye��hayojanasataparima��alo. Anotattadaho ka��amu��adaho
rathak�radaho chaddantadaho mand�kini ku��ladaho s�happap�takoti sattamah�sar�
pati��hit�. Tesu anotatatte sudassanak��a� cittak��a� k�lak��a� gandham�danak��a�
kel�sak��anti imehi pa�cahi pabbatehi parikkhito tattha sudassanak��a� sova��amaya�
dviyojanasatubbedha� antova�ka� k�kamukhasa��h�na�. Tamevasara paricch�detv� �hita�
cittak��a� sabbaratanamaya� k�lak��a� a�janamaya�. Gandham�danak��a� s�numaya�,
abbhantare muggava��a, k���nus�riy�di m�lagandho candan�di s�ragandho
saral�dipheggugandho lava�g�ditavagandho kapitth�di papa�ik�gandho sajj�di
r�sagandho tam�l�di pattagandho punn�gaku�kum�di pupphagandho
j�tiphal�diphalagandho sabbath� gandhabh�vato gandhagandhoti imehi dasahi gandhehi
ussanna� n�nappak�ra osadhasa�channa�. K��apakkhauposathadivase �dittamiva a�g�ra�
Pa���samek�nujuka� ahosi
Candassa geha� parima��alena
Tiyojanen�na sata� diya��ha�
Ta� yojan�na� tica m�han�tho
Eva� mahiddhike mah�nubh�ve candimasuriye ki� r�hu gilat�ti? �ma gilati r�hussa hi
attabh�vo mah� uccatarena a��hayojanasat�ni catt�ri ca yojana sahass�ni,
b�hantaramassadv�dasayojanasat�ni, bahalattena cha yojanasat�ni, s�sa�
navayojanasata�, lal��a� tiyojana sata�, bhamukantara�pa���sayojana� sata�
tiyojana� sata� mukha� tiyojana sata� gambh�ra� hatthatala p�datal�na� puthulat�
dviyojanasat�ni, a�gulipabb�ni pa���sayojan�ni, so candimasuriye virocam�ne disv�
iss�pakato tesa� gamanav�thi� otaritv� mukha� vivaritv� ti��hati. Candavim�na� v�
suriya vim�na� v� tiyojana satike mah�niraye pakkhitta� viya hoti. Vim�ne
adhivatth� devat� mara�abhaya tajjit� ekappah�reneva viracanti. So pana vim�na�
kad�ci hatthena ch�deti. Kad�ci hanukassahe��h� pakkhipati. Kad�ci jivh�ya ca
parimajjati. Kad�ci avaga��ak�raka� bhu�janto viya kapolantare �hapeti. Vega� pana
v�retu� na sakkoti. Sace v�ress�m�ti ga��e katv� ti��heyya matthaka� tassa
bhinditv� nikkhameyya �ka��hetv� v� na� onameyya tasm� vim�nena saheva gacchati.
Pubbe t�disa� karoti. Id�ni parittatejena t�disa� k�tu�, nasakkoti- ta� dassentena
ida� vutta�.
Eva� sakko attano khantibala� va��etv� "sapatha� karohi vepacitti adubhay�"ti �ha.
Tato sapatha� karonto asurindo ima� g�tham�ha.
S�l�nisa�sa kath�.
----------
318
Kusal� kusala� kamma� katv� kamm�nu r�pato
Sugati� duggati�c�pi satt� gacchanti sabbaso
319
Tesa� kamma vibh�gampi sutta magg�nu s�rato
Kathiss�mi sam�sena pubb�cariya vuttaka�
320
Kamma paccaya kammanti cetan�va samirit�
Tath�pi n�n� kha�ik� pu��� pu��� ca cetan�
321
Kiles�nusaya sant�ne p�kadhamm�bhi j�yare
Pah�n�nusay� nantu kiray� matta� pavattati
322
Janaka�ce vupattham�a m�pap��o pa gh�taka�
Catudh� kiccabhedena kammameva pavuccati
323
Janeti janaka� p�ka� ta� chindato (pa)pi�aka�
Ta� pavattetu patthamha� ta� gh�tetyu pa gh�taka�
324
Karoti attano p�pa� s�vak�nanti bh�sita�
P�kad�yaka kammantu ya� ki�ci janaka� bhave
325
B�dham�naka kammantu tapp�kamupap��aka� upagh�taka midanti gar�paccheda kampana
Catur�rakkh�
------- [SL Page 230] [\x 230/]
383
Tattha asubha bh�vana� arati rati �dina�
Ani��h� ramma�e c�pi i��he �ramma�e pi ca
384
Sahitu� pi ca sakkoti attadosampi passati
Tasm� asubha bh�vana� dvatti�s�k�ra lakkha�a�
385
Sabbad�yeva bh�veyya attanotu hitatthiko
Mara�adhamma� vij�nant� attanoca parassaca
386
Abh�to mara�e hoti aniccata�ca passati
Tasm� mara�a satimpi bh�veyyasabbad� pi ca
387
Buddhe dhamme ca sa�ghe ca kato eko pi a�jali
Pahoti bhava dukkhaggi� nibb�petu� asesato
388
Ath�pi buddha� dhamma�ca sa�gha�c�pi anuttara�
Sara�a�gata satt�na� bhay� ddupaddavampi ca
Nassa teva sad� tasm� buddh�nussati bh�vaye
389 Ye sattasa��a� pa�havi� vijetv�
R�jasayo yajam�n�nu parihag� [b]
Assamedha� purisamedha�
Samm�p�sa� v�japeyya� niraggala�,
Mettassa cittassa subh�vitassa,
Kalampi te n�nubhavanti so�asi�.
390
Ekampice p�namadu��hacitto,
Mett�yati kusal�tena hoti,
Sabbeca p��e mara�as�nukampi,
Pah�ta mariyo pakaroti pu��a�,
391
Ema� mahinisa�santi �atv�na pa��ito naro,
Sabba satte sad�yeva metta� bh�veyya s�dhuka�.
392
Eva� d�na�ca s�la�ca bh�vana�c�pi sabbaso p�rayanto mah�pa��o sukhena p�pu�e siva�.
393
Eva� anekehi nayehi ki��a�,
Paki��aka�s�ra mima� viditv�,
S�rena h�ne pana sabbaloke,
S�ra� siva� p�pu�itu� yateyya,
394
S�re gandhamhi eta� tividha sukhadada� se��hav�ca� sus�ra�,
S�ra��u cintayitv� satata manalaso �diya� s�rameva
S�ra� etanti s�dhu� dhuvasukha subhato s�rah�ne sar�re,
S�ra� ad�tuk�mo satata manalaso santameseyyas�ra�.