KAEDAH DAN PROSEDUR

PEMANGKASAN POKOK AMENITI

Perancangan, Perlaksanaan dan Pengurusan

KURSUS MASTER GARDENER MODUL 5

Institut Kementerian Perumahan dan
Kerajaan Tempatan
11 – 15 Mei 2015

Disediakan
MOHD ZAILANI JAMIL
Definisi :

1. PERANCANGAN
– proses penetapan / merencana atau mempersiapkan
sesuatu kerja atau perkara untuk mencapai tujuan
(mental dan fizikal)
2. PELAKSANAAN
– proses atau perbuatan dilakukan untuk mendapatkan
keputusan
3. PENGURUSAN
– proses mencapai matlamat yang telah di rancang
sebelum perlaksanaan sesuatu kerja. Pengurusan
melibatkan semua peringkat termasuk aset dan
peralatan.
 PENGENALAN
1. Pokok sumber kehidupan
 Penghasilan O2
 Memerangkap C dlm bentuk jisim
 Mengurangkan gas toksid dalam udara
2. Kelebihan dan Kebaikan
 Sosial – bersifat individu / yang tersayang
 Komuniti – sebahagian dari kejiranan
 Persekitaran – iklim makro & mikro
 Ekonomi – Penggunaan tenaga dapat
dikurangkan (money)
 ISU DAN SENARIO PADA KINI
1. TIADA KEFAHAMAN TUJUAN
PEMANGKASAN
2. PEMANGKASAN MENYEBABKAN
BANYAK KEROSAKAN PADA POKOK
3. HASIL KERJA TIDAK MENEPATI
KEHENDAK PENYELENGGARAAN
4. POKOK HILANG BENTUK ASAL
 PEMANGKASAN POKOK AMENITI

KURSUS MASTER GARDENER MODUL 5

11 – 15 Mei 2015

Disediakan
MOHD ZAILANI JAMIL
PEMANGKASAN

DEFINISI:
Pemangkasan bermaksud membuang
bahagian pokok yang mati,
berpenyakit atau bahagian yang tidak
dikehendaki dengan tujuan tertentu.
 OBJEKTIF PEMANGKASAN
1. Mengurangkan risiko kegagalan pokok;
2. Memberi laluan atau ruang;
3. Mengurangkan rintangan angin;
4. Mempertingkatkan visual;
5. Mengawal jangkitan penyakit;
6. Mempertingkatkan nilai estetik;
7. Mengekalkan kesuburan;
8. Meningkatkan penerimaan cahaya matahari di
bahagian bawah pokok.
 JENIS PEMANGKASAN
1. Pemangkasan Struktur (STRUCTURE)
2. Pemangkasan Pembersihan (CLEANING)
3. Pemangkasan Menyingkap (RAISING)
4. Pemangkasan Penjarangan (THINNING)
5. Pemangkasan Pengurangan Ketinggian
(REDUCE)
6. Pemangkasan Pemulihan (RESTORE)
7. Pemangkasan Palma
8. Pemangkasan Utiliti
 1. Pemangkasan Struktur
KAEDAH :
1. pada pokok muda atau separa matang
2. pemilihan untuk mendapatkan dahan dan
batang yang kukuh
3. mengelakkan saingan (kodominan)
4. Membuang dahan yang bergesel

SUMBER DARI MANUAL PEMANGKASAN POKOK AMENITI -JLN

 2/3 BAHAGIAN
SILARA

1/3 BAHAGIAN
SILARA

pokok yang mempunyai nisbah silara 2:3 selepas pemangkasan.

SUMBER DARI MANUAL PEMANGKASAN POKOK AMENITI -JLN

KODOMINAN PERLU DIBUANG SEMASA POKOK
MASIH MUDA
2. Pemangkasan pembersihan

KAEDAH membuang:
 dahan/ranting mati dan berpenyakit
 dahan tidak subur dan lemah
 tunas air pada pokok atau sulur tunas di bahagian akar
 dahan atau ranting yang tumbuh arah ke dalam silara
atau tergantung
 dahan atau ranting yang bersilang dan bergesel di antara
satu sama lain
 dahan yang bersaing dengan batang utama
 Dahan yang terlalu rapat dengan batang
 2. Pemangkasan pembersihan

RANTING
MATI
DAHAN
BERGESEL &
TUMBUH KE
DALAM DAHAN MATI

TUNAS AIR TUNAS AIR

DAHAN
TERGANTUNG TUNAS AIR

DAHAN
PATAH

Dahan-dahan yang perlu dibuang dalam pemangkasan

pembersihan.
SUMBER DARI MANUAL PEMANGKASAN POKOK AMENITI -JLN
2. Pemangkasan pembersihan
Tunas air , sulur tunas
dan dahan bergesel
TERDAPAT KODOMINAN
3. Pemangkasan Penjarangan

KAEDAH:
 pemangkasan terpilih dahan
dahan kecil yang tumbuh di arah
dalam atau di bahagian tepi
sebelah luar silara
 pembersihan silara termasuklah
pembuangan dahan mati,
berpenyakit, bersilang, sesak dan
mempunyai lekatan yang lemah
3. Pemangkasan Penjarangan

Dahan-dahan yang perlu dibuang dalam pemangkasan penjarangan.

Gambarajah 5 sebelum dan 6 selepas pemangkasan.

SUMBER DARI MANUAL PEMANGKASAN POKOK AMENITI-JLN

3. Pemangkasan Penjarangan
The rule of thumb
Tidak melebihi 1/3 daripada silara
4. Pemangkasan Menyingkap
TUJUAN
 mewujudkan bahagian
bawah pada batang
bersih dari dahan yang
menganggu bangunan,
pejalan kaki,kenderaan
atau menghalang
pandangan
SINGKAPAN MELAMPAU

50% BAHAGIAN SILARA

50% BAHAGIAN TIADA SILARA

4. Pemangkasan Menyingkap
KAEDAH:
 pembuangan dahan di bahagian
bawah pokok ketinggian tertentu dari
permukaan tanah
 tidak melebihi ¼ - 1/3 dari ketinggian
pokok.
 Dahan yang melebihi 1/3 dari saiz
batang tidak digalakkan dibuang
 4. Pemangkasan Menyingkap
 Pemangkasan pada pokok
muda:
1. Kekal dahan sementara untuk
kurangkan vandalisma dan elak kesan
lecur cahaya matahari
2. Beberapa pucuk atau dahan yang tidak
subur, dipilih sebagai dahan sementara
dan berkedudukan di antara 10 hingga
15sm di antara satu sama lain. Dahan
sementara ini dipangkas setiap tahun
dan akhirnya dibuang
4. Pemangkasan Menyingkap

2/3 BAHAGIAN
SILARA

1/3 BAHAGIAN
SILARA

Pemangkasan menyingkap hanya membuang dahan yang menghalang pergerakkan

dan pandangan sahaja. Gambarajah 7 sebelum dan 8 selepas pemangkasan.

SUMBER DARI MANUAL PEMANGKASAN POKOK AMENITI-JLN

4. Pemangkasan Menyingkap

Pemangkasan menyingkap bagi pokok teduhan di pinggiran jalan untuk

memberikan laluan bersesuaian bagi kenderaan dan pejalan kaki.

SUMBER DARI MANUAL PEMANGKASAN POKOK AMENITI-JLN

Temporary vs.
permanent branch
management
Kaedah pemangkasan yang betul
Kaedah pemangkasan yang melampau
5. Pengurangan Ketinggian Pokok
KAEDAH:
Pemotongan dahan atau pucuk batang pada
ketinggian yang dikehendaki
Pemotongan dibuat pada dahan atau pucuk
batang berhampiran dengan dahan sisi yang
hendak di kekalkan.
Dahan yang di kekal di tempat pemotongan
hendaklah bersaiz tidak kurang dari 1/3 diameter
batang atau dahan yang dipotong
5. Pengurangan Ketinggian Pokok

A B
A menunjukkan bahagian pokok yang perlu dipangkas untuk merendahkanya. B
menunjukkan pokok selepas pemangkasan.

SUMBER DARI MANUAL PEMANGKASAN POKOK AMENITI-JLN

6. Pemangkasan Pemulihan
KAEDAH:
 mendapatkan bahagian pokok yang kukuh selepas
kerosakan teruk oleh kelakuan/praktik yang tidak
baik atau disebabkan bencana seperti ribut
 Membentuk keadaan semulajadi pokok
 Memperbaiki struktur, bentuk dan rupabentuk
pokok
7. Pemangkasan Palma
KAEDAH:
 Membuang pelepah, bunga, mayang yang
berpotensi menyebabkan penyakit
 Mendapatkan nilai estatik
Pelepah yang >45 darjah bolehlah dibuang

SEBELUM SELEPAS MELAMPAU

MENENTUKAN SUDUT PADA PELEPAH POKOK
PALMA

45°
KENAL DAN TAHU
4 4

3
3
2 1
2

2
2
KECACATAN STRUKTUR

DAHAN TUMBUR ARAH

DALAM SILARA

KULIT TERANGKUM KULIT TERANGKUM

IKATAN PADA BATANG MENYEBABKAN KECACATAN STRUKTUR
KEADAAN DIMANA TEMPAT LEMAH DAN
MUDAH GAGAL
DAHAN TIDAK DAPAT MENAMPUNG BEBAN
SELALU INGAT - PASTI JAYA
PEMANGKASAN (kesan daripada tiada
objektif yang jelas)
KESIMPULAN
 Pengetahuan perlu sebelum melakukan
sebarang kerja.
 Latihan yang berterusan memastikan
kecekapan dan kemahiran
 Kemahiran melakukan kerja dan kemahiran
menyatakan sebab melakukan kerja.
TERIMA KASIH