Ang Morpolohiya at ang Morpema

MORPOLOHIYA

            Ang morpolohiya ay ang pag-aaral ng mga morpema ng isang wika at ng pagsasama-sama
ng mga ito upang makabuo ng salita. Anupa’t kung ang ponolohiya ay tungkol sa pag-aaral ng set
ng mga tunog na bumubuo ng mga salita sa isang wika, ang morpolohiya ay ang pag-aaral sa
pagbuo ng mga salita sa pamamagitan ng iba’t ibang morpema.

Katuturan ng Morpema

            Galing ang salitang morpema sa katagang morpheme sa Ingles na kinuha naman sa salitang
Griyego – morph (anyo o yunit) + eme (kahulugan). Sa payak na kahulugan, ay ang pinakamaliit na
yunit ng isang salita na nagtataglay ng kahulugan. Ang ibig sabihin ng pinakamaliit na yunit ay yunit
na hindi na maaari pang mahati nang hindi masisira ang kahulugan nito. Ang morpema ay maaaring
isang salitang-ugat o isang panlapi. Ang lahat ng mga morpemang mababanggit ay dapat na ikulong
sa {   }.
            Ang salitang makahoy, halimbawa ay may dalawang morpema: (1) ang unlaping {ma-} at
ang salitang-ugat na {kahoy}. Taglay ng unlaping {ma-} ang kahulugang “marami ng isinasaad ng
salitang-ugat”. Sa halimbawang salitang makahoy, maaaring masabing ang ibig sabihin nito’y
“maraming kahoy”. Ang salitang ugat na kahoy ay nagtataglay rin ng sariling kahulugan. Ito ay hindi
na mahahati pa sa lalong maliliit na yunit namay kahulugan. Ang ka at hoy, ay mga pantig lamang
na walang kahulugan. May pantig na panghalip na ka sa Filipino, gayundin naman ng pantawag na
hoy, ngunit malayo na ang kahulugan ng mga ito sa salitang kahoy.
            Samantala, pansinin ang salitang babae, bagamat may tatlo ring pantig na tulad ng mabait,
ay binubuo lamang ng iisang morpema. Hindi na ito mahahati pa sa maliit na yunit o bahagi nang
hindi masisira ang kahulugan. Hindi morpema ang mga sumusunod na maaaring makuha sa babae:
be, e, baba, bae, bab, aba, abab, at ab. Maaaring maibigay tayong kahulugan sa baba at aba ngunit
gaya ng naipaliwanag na, malayo na ang kahulugan ng mga ito sa babae.