You are on page 1of 21

/fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0f

k'glg{df{0f / k'g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rfng ;DaGwL sfo{ljlw, @)&@


lgb]{zs ;ldltaf6 @)&@.!@.!* df :jLs[t .
sfo{sf/L ;ldltaf6 ldlt @)&#.!).!* df klxnf] ;+zf]wg :jLs[t .
sfo{sf/L ;ldltaf6 ldlt @)&#.!@.@% df bf];|f] ;+zf]wg :jLs[t .

k|:tfjgf
@)&@ a}zfv !@ ut]sf] e"sDk tyf To;kl5sf k/fsDksf sf/0faf6 Ifltu|:t ;+/rgfx?sf] k'glg{df{0fsf
nflu /fli6«o÷cGt/f{l{i6«o u}/;/sf/L ;+:yfx?sf] ;dGjonfO{ k|efjsf/L agfpg Pj+ tL ;+:yfx? dfkm{t k|fKt
x'g] ;xof]unfO{ ;/n, ;xh, kf/bzL{, PsLs[t Pj+ k|efjsf/L 9+un] kl/rfngsf lgldQ e"sDkaf6 k|efljt
;+/rgfx?sf] k'glg{df{0f ug]{ ;DaGwdf ag]sf] P]g, @)&@ sf] dd{ / efjgf cg'¿k sfo{qmdsf] th{'df,
:jLs[lt, sfo{fGjog, cg'udg / d"NofÍg ug]{ sfo{df ;xof]u k'¥ofpg ;f]xL P]gsf] bkmf #! n] lbPsf]
clwsf/sf] k|of]u u/L /fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0fn] k'glg{df{0f / k'g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf
kl/rfng ;DaGwL sfo{ljlw, @)&@ agfPsf] 5 .

kl/R5]b – !
k|f/lDes
!=;+lIfKt gfd / k|f/DeM
-!_ o; sfo{ljlwsf] gfd k'glg{df{0f / k'g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rfng ;DaGwL
-bf]>f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&@ /x]sf] 5 .

-@_ of] sfo{ljlw /fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0fsf] lgb]{zs ;ldltaf6 kfl/t ePkl5 tTsfn nfu' x'g]5 .

@=kl/efiffM ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ gnfu]df o; sfo{ljlwdf,–


-s_ æP]gÆ eGgfn] e"sDkaf6 k|efljt ;+/rgfx?sf] k'glg{df{0f ug]{ ;DaGwdf Joj:yf ug{ ag]sf] P]g,
@)&@ ;Demg' kb{5 .
-v_ æk|flws/0fÆ eGgfn] P]gåf/f ul7t /fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0f ;Demg' kb{5 .
-u_ æsfo{ljlwÆ eGgfn] k'glg{df{0f / k'g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rfng ;DaGwL sfo{ljlw,
@)&@ ;Demg' kb{5 .

1
-3_ =====================

-3!_ ælhNnf ;dGjo ;ldltsf] ;lrjfnoÆ eGgfn] /fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0f cGtu{t e"sDk
k|efljt lhNnfdf :yflkt lhNnf ;dGjo ;ldltsf] ;lrjfno jf ;f] k|of]hgsf] nflu tf]lsPsf]
sfof{no ;Demg' kb{5 .
-ª_ æ:yfgLo ;|f]t s]Gb|Æ eGgfn] /fli6«o k'glg{df{0f tyf k'g:yf{kgf gLlt, @)&@ sf] cg';"rL % jdf]lhd
ul7t OsfO{ ;Demg' kb{5 .
-r_ æs]Gb|Lo cfof]hgf sfof{Gjog OsfO{Æ eGgfn] /fli6«o k'glg{df{0f tyf k'g:yf{kgf gLlt, @)&@
jdf]lhdsf ;+/rgfTds OsfO{x? ;Demg' kb{5 .
-5_ æcg'bfgÆ eGgfn] k|flws/0fsf cltl/Qm /fli6«o /cGt/f{li6«o u}/;/sf/L ;+3 ;+:yfx?n]
nfeu|fxLx?nfO{ pknAw u/fpg] ;xof]unfO{ ;Demg' kb{5 .
-h_ ænfeu|fxLÆ eGgfn] e"sDk k|efljt lhNnfx?df k'glg{df{0f / k'g:yf{kgf sfo{af6 k|ToIf ck|ToIf nfe
k|fKt ug]{ AolSt, kl/jf/ tyf ;d'bfonfO{ ;Demg' k5{ .
-em_ æu}/;/sf/L ;+:yfÆ eGgfn] k|rlnt g]kfn sfg"g adf]lhd tf]lsPsf] ;/sf/L sfof{nodf btf{ ePsf
d'gfkmf/lxt ;+3 ;+:yf ;Demg' kb{5 .
-`_ æcGt/f{li6«o u}/;/sf/L ;+:yfÆ eGgfn] ;dfh sNof0f P]g, @)$( sf] bkmf !@ jdf]lhd sfo{ ug{
cg'dlt k|fKt ;+:yf ;Demg' kb{5 .
-6_ æsf]ifÆ eGgfn] /fli6«o k'glg{df{0f sf]if ;Demg' kb{5 .
-7_ æcGo ;xof]ubftfÆ eGgfn] k'glg{df{0f tyf k'g:yf{kgf sfo{df ;xof]u ug]{ :jb]zL jf ljb]zL AolSt,
kl/jf/, ;fd'bflos ;+:yf jf ;+:yfut ;fd'bflos pTt/bfloTj cGtu{t ;xof]u ug]{ lghL If]q
;d]tnfO{ hgfpF5 .
-8_ æ;fem]bf/ ;+:yfÆ eGgfn] /fli6«o cGt/f{li6«o u}/ ;/sf/L ;+:yf jf cGo ;xof]u bftf jf tL ;+:yfx?
dWo] Ps jf Ps eGbf a9L ;+:yfx?sf] ;d"xnfO{ hgfpF5 .
#=sfo{ljlwsf] p2]ZoM o; sfo{ljlwsf] p2]Zo b]xfojdf]lhd /x]sf] 5 M
s_ k'glg{df{0f tyf k'g:Yf{fkgf ;DaGwL sfo{ ug{ rfxg] ljleGg /fli6«o jf cGt/f{li6«o u}/;/sf/L
;+:yfaf6 ;+rfng ul/g] ls|ofsnfk tyf cGo ;xof]unfO{ PsLs[t, ;dGjofTds Pj+ Gofof]lrt 9+un]
kl/rfng ug{ lbzflgb]{z ug]{ .


k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f x6fOPsf]

k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f yk
2
v_ k'glg{df{0f tyf k'g:Yf{fkgf sfo{sf nflu k|fKt x'g] ;xof]unfO{ kf/bzL{ Pj+ k|efjsf/L 9+un] kl/rfng
ug]{, u/fpg] .
u_ /fli6«o Pj+ cGt/fli6«o 1fg, ;Lk tyf ;|f]t;fwgnfO{ e"sDk k|efljtIf]qsf] k'glg{df{0f, k'g:Yf{fkgf tyf
hLljsf]kfh{gsf sfo{x?df clwstd ?kdf pkof]u ug]{ jftfj/0f l;h{gf ug]{ .
£f_ k'glg{df{0f tyf k'g:Yf{fkgf ;DaGwL sfo{df ;+nUg x'g] ;/sf/L lgsfo, cGt/fli6«o bft[ lgsfo,
u}/;/sf/L ;+:yf, :yfgLo ;d'bfo Pj+ cGo ;/f]sf/jfnf lgsfox?aLr ljZjf;sf] jftfj/0f l;h{gf
u/L sfo{;Dkfbgdf Ps?ktf sfod ug]{ .

ª_ ;fem]bf/ ;+:yfaf6 ;+rfng ul/g] ;a} ls|ofsnfkx? ljkb\ kZrftsf] Iflt / k'g:yf{kgf ;DaGwL
cfjZostfsf] cfFsng -lkl8PgP_ / ljkb\ kZrftsf] k'g:yf{kgf ;DaGwL sfo{9fFrf -
lkl8cf/Pkm_sf] sfo{of]hgf adf]lhd x'g] u/L d"nk|jfxLs/0f ug]{ .
kl/R5]b –@
u}/;/sf/L ;+:yf kl/rfng ;DaGwL dfu{bz{s l;4fGt tyf sfo{If]q

$= u}/;/sf/L ;+:yf kl/rfng ;DaGwL dfu{bz{s l;4fGt M b]xfosf dfu{bz{s l;4fGtx?sf] cwLgdf /xL
;fem]bf/ ;+:yfx?af6 k|fKt x'g] ;xof]u kl/rfng ul/g]5 M
-s_ ;fem]bf/ ;+:yfx?af6 k'glg{df{0f tyf k'g:yf{kgf sfo{df ;xof]u kl/rfng ubf{ k|flws/0fsf] p2]Zo
xfl;n ug]{ s'/faf6 lgb]{lzt x'g]5 .
-v_ ;fem]bf/ ;+:yfx?af6 k'glg{df{0f, k'g:yf{kgf tyf hLljsf]kfh{g ;DaGwL sfo{qmdx? ;+rfng ubf{
Psåf/ k|0ffnL cjnDag ul/g]5 .
-u_ ;fem]bf/ ;+:yfx? kl/rfng ubf{ ef}uf]lns If]q Pj+ ljifout ?kdf lglZrt Ifltu|:t If]q tyf
nfeu|fxLx?nfO{ ;d]6\g] u/L ul/g]5 . o;sf nflu l56f] 5l/tf] k|s[of4f/f gfd ;"lrs[t u/L ug]{
Joj:yf cjnDag ul/g]5 .
-3_ kl/of]hgf ;~rfng ubf{ s'g} klg ef}uf]lns If]q jf ljifout ?kdf bf]xf]/f] gkg]{ Joj:yf ul/g]5 .
-ª_ s'g} ef}uf]lns :yfg jf lglZrt ljifout If]qdf sfo{ ug{ k|d'v ;fem]bf/ ;+:yf tf]sL ;f] ;+:yf
cGtu{t cGo ;fem]bf/ ;+:yfx?sf] ;d"xLs/0f u/L sfo{ ug{ ;lsg]5 . o; k|of]hgsf nflu k|d'v
;fem]bf/ ;+:yf tf]Sg] cfwf/x? k|flws/0fn] lgwf{/0f ug]{5 .
%= sfo{If]q M e"sDk k|efljt If]qdf s'g} sfo{qmd ;~rfng ug{ rfxg] ;fem]bf/ ;+:yfx?n] b]xfo jdf]lhdsf
s'g} Ps jf Ps eGbf a9L If]qdf sfo{ ug{ ;Sg]5g\ M


k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f yk
3
-s_ u|fdL0f cfjf; tyf j:tL ljsf;M o; cGtu{t :yfgLo txdf Jojl:yt ljsf; ug]{ u/L
k'g:yf{kgf, a:tL :yfgfGt/0f, PsLs[t j:tL ljsf;, lghL cfjf;sf] k'glg{df{0f, dd{t,
k|anLs/0f Pj+ vfg]kfgL tyf ;/;kmfO{ nufotsf :yfgLo k"jf{wf/ .
-v_ zx/L cfjf; tyf ;Dkbf ;+/If0fM P]ltxfl;s ;Dkbf tyf :df/s, lghL cfjf; k'glg{df{0f tyf cGo
zx/L k"jf{wf/ .
-u_ ;fdflhs kl/rfng tyf cfly{s k'g:yf{kgfM dfgjLo ;+;fwg ljsf;, cfo cfh{g, hLljsf]kfh{g,
;Lk ljsf; tflnd tyf :j/f]huf/ nufot cfly{s tyf ;fdflhs k'g:yf{kgf ;DaGwL cGo sfo{x?.
-3_ ;fj{hlgs ejg M ;/sf/L ejg tyf cGo ;+/rgf, ljBfno, :jf:Yo ;+:yf tyf ;fd'bflos ejg,
;|f]t s]Gb| cflbsf] l8hfOg tyf lgdf{0f ;DaGwL sfo{x? .
-ª_ cGo cGt/ ;DalGwt If]qx?M k|fljlws ;xof]u, k|sf]k hf]lvd Go"gLs/0f, k/fdz{ ;]jf, k|rf/ k|;f/,
hgr]tgf, lgdf{0f ;fdu|L tyf pks/0f ljt/0f, cfk"lt{ >[+vnf Joj:yfkg, lgdf{0f ;fdu|Lsf] 9'jfgL
cg'bfg, e"k|ljlw ;DaGwL cWoog, cg';Gwfg tyf ljsf; ;DaGwL sfo{x? .
-r_ k|flws/0fn] tf]s]sf cGo sfo{If]qx? .
^= ;fem]bf/ ;+:yfx?sf] e"ldsf Mk'glg{df{0f tyf k'g:yf{kgfsf] ;Gbe{df ;fem]bf/ ;+:yfx?nfO{ bkmf -%_ df
pNn]lvt sfo{If]qx?df b]xfo jdf]lhdsf e"ldsf lgjf{x ug]{ u/L kl/rfng ul/g]5 M
-s_ ljkGg ju{sf nfeu|fxLx?nfO{ d"nk|jfxLs/0f ug{ k|fljlws tyf cGo k|s[ltsf Ifdtf a9fpg] tflnd
sfo{qmdx? ;+rfng ug]{ .
-v_ :yfgfGt/0f ul/Psf j:tLx?df k"jf{wf/ tyf hLjg lgjf{xsf sfo{s|dx? ;+rfng ug]{ .
-u_ Ifltu|:t lghL cfjf;sf cltl/Qm ;DalGwt lgsfon] tf]s]sf] dfkb08 cg'¿k ef}lts tyf ;fdflhs
k"jf{wf/x?sf] k'glg{df{0f ug]{ .
-3_ k'glg{df{0f sfo{df gjLgtd k|ljlwsf ;fy} df}lns 1fg tyf xl/t k|ljlwsf] ljsf;nfO{ k|f]T;fxg
ug]{.
ª_ @)&@ a}zfv !@ sf] e"sDk / ;f] kl5sf k/fsDkn] Iflt u/]sf ;+/rgfx?sf] k'glg{df{0f ubf{
:jLs[t dfkb08, l8hfOg, lgdf{0f ljlw / u'0f:t/Lo lgdf{0f ;fdfu|Lsf] pkof]u ug{] u/fpg] .
r_ ;fj{hlgs If]qsf ;+/rgf lgdf{0f tyf dd{t ;DjGwL sfo{x? ug]{ .
&= ;fem]bf/ ;+:yfx?n] kfngf ug'{kg]{ zt{x? M -!_ k'glg{df{0f, k'g:yf{kgf tyf hLljsf]kfh{gsf ljleGg
sfo{qmdx¿ ;~rfng ubf{ ;fem]bf/ ;+:yfx?n] b]xfo adf]lhdsf zt{x¿sf] cwLgdf /xL ug{' kg]{5 M


k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f ;+zf]wg
4
-s_ k|flws/0fn] ef}uf]lns If]q ;'xfFpbf] k'glg{df{0f ;DaGwL cfjZostfnfO{ b[i6ut u/L sfo{If]q tf]Sbf
;|f]tsf] gS;f+sg u/L kl/of]hgf k|:tfj dfu ug]{5 . u}/;/sf/L ;+:yfn] ;+nUg cg';"rL –!
adf]lhdsf] kl/of]hgf k|:tfj k]z ug'{ kg]{5 . kl/of]hgf k|:tfjdf cfjZos kg]{ ;|f]t, ;fwg /
hgzlQm cfkm\g} jf k|ltj4 cGo ;|f]taf6 Joj:yf u/]sf] x'g'kg]{5 . g]kfn ;/sf/;Fu ePsf
låkIfLo tyf ax"kIfLo ;Demf}tf adf]lhdsf] /sd bkmf &-@_-s_ adf]lhdsf] lghL cfjf; cg'bfgdf
pkof]u ug{ kfOg]5}g . ;fy} ;|f]t pknAwtfsf] k|df0f k]z ug'{kg]{5 .

-v_ of] sfo{ljlw nfu" x'g' cufj} g]kfn ;/sf/sf ;Da4 lgsfox?;+u k'glg{df{0f tyf hLljsf]kfh{gsf]
nflu u/]sf ;Demf}tf tyf ;xdtLsf xsdf To:tf ;Demf}tf tyf ;xdltx?nfO{ cfjZos
kl/dfh{g u/L k'glg{df{0f ;DaGwL gLlt, P]g, lgodfjnL, lgb]{lzsf, sfo{ljlw / dfkb08x?sf]
cfwf/df k|flws/0f, sfof{Gjog ug]{ lgsfo jf ;Da4 lh=स=स= sf] sfof{no, k|flws/0fsf] lhNnf
;dGjo ;ldltsf] ;lrjfno / ;Da4 ;+:yfsf aLrdf ;+nUg cg';"rL @ adf]lhdsf] lqkIfLo
;Demf}tf u/L sfo{;~rfng ul/g]5 . t/ cGo ;xof]ubftfsf] xsdf lhNnf ;dGjo ;ldltsf]
;lrjfnoaf6 sfof{b]z k|fKt ul/ sfo{qmd ;+rfng ug{ afwf k'Ug] 5}g . lhNnf ;dGjo ;ldltsf]
;lrjfnon] To;sf] lj:t[t ljj/0f ;ft lbg leq k|flws/0fsf] s]lGb|o sfof{nodf k]z ug'{
kg]{5 .
-u_ ;fem]bf/ ;+:yfn] :yfgLo :t/df /sd ;+sng gug]{ tyf k|flws/0fdf ;"rLs[t ePkl5 ;Demf}tfdf
pNn]lvt sfo{qmdsf nflu ;|f]tsf] vf]hL gul/g] k|ltj4tf kl/of]hgf k|:tfjdfg} :jo+3f]if0ff
ug'{kg]{5 .
-3_ k|flws/0fn] bkmf &-v_ adf]lhdsf] kl/of]hgf k|:tfjsf] cWoog u/L :jLs[t dfkb08 leq /x]df
k|:tfj :jLs[t u/L sfo{s|d ;~rfng ug{ cg'dlt lbg]5 / k|flws/0f, sfof{Gjog ug{] lgsfo jf
;Da4 lh=;=; sf] sfof{no ;Da4 ;fem]bf/ ;+:yfx?sf] aLrdf cg';"rL @ adf]lhd lqkIfLo ;Demf}tf
x'g]5 .

-ª_ ;fem]bf/ ;+:yfx? jf cGo ;xof]uL ;+:yfn] sfo{qmd ;+rfng ubf{ प्राधधकरण,k|flws/0fsf] जजल्ऱा
;dGjo ;ldltsf] ;lrjfno jf k|flws/0fn] tf]s]sf] lgsfosf] k|ToIf cg'udg / lgb]{zgdf /xL
ug'{ kg]{5 . o; bkmf adf]lhd cg'udg ubf{ ;dodf sfd gu/]sf] jf :jLs[t sfo{qmd eGbf
km/s sfo{qmd u/]sf] kfO{Pdf To:tf ;+:yfnfO{ o; sfo{ljlw adf]lhd sf/jfxL ul/g] 5 .
-r_ s'g} j8fdf sfo{s|d ;~rfng ubf{{ j8f gful/s d~r jf :yfgLo ljkb\ Joj:yfkg ;ldltsf]
;Dks{df /xL sfo{ k"/f ug'{ kg]{5 .o;l/ ;~rflnt sfo{qmdx?sf] lhNnf ;dGjo ;ldltn] cg'udg
u/L cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 .

-r!_ =======================


k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f ;+zf]wg

k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f x6fOPsf]
5
-r@_ =======================
-r#_ =======================
-@_ Ifltu|:t lghL cfjf;sf] k'glg{df{0f ug]{ Joj:yf b]xfo adf]lhd x'g]5 M

-s_♠ lghL cfjf; k'glg{df{0fsf nflu nfeu|fxL 3/w'/L 5gf}6 ubf{ k|flws/0fn] lglZrt ef}uf]lns If]q
;d]6\g] u/L Sni6/sf] cfwf/df l;kmfl/; ug{]5 . o;/L l;kmfl/; ul/Pkl5 sfof{Gjogsf nflu
k|flws/0fsf] lhNnf ;dGjo ;ldltsf] ;lrjfno / sfof{Gjog lgsfox?nfO{ hfgsf/L u/fOg]5 .

-v_ lghL cfjf;df sfd ug{ rfxg] ;+3;+:yfn] la:t[t ljj/0f ;lxtsf] kl/of]hgf k|:tfj ;lxtsf]
kl/of]hgf k|:tfj k|flws/0faf6 :jLs[t u/fpg' kg]{5 .
-u_ lghL cfjf; k'glg{df{0fsf nflu ;xof]u ug]{ ;fem]bf/ ;+:yfx?nfO{ ;Dej eP;Dd k|flws/0fsf]
k'glg{df{0f sf]ifdf jf k|flws/0fsf] ;xdltdf ;DalGwt lhNnf ;dGjo ;ldltsf] e"sDkaf6 Ifltu|:t
ePsf lghL cfjf; k'glg{df{0f cg'bfgsf] clVtof/L hfg] vftfdf /sd hDdf ug{ k|f]T;flxt ul/g]5 .
t/ s'g} ;fem]bf/ ;+:yfn] k'glg{df{0f sf]ifdf /sd hDdf gu/L l;w} cfjf; k'glg{df{0f cg'bfg ljt/0f
ug{ rfx]df ……e"sDkaf6 k|efljt lghL cfjf; k'glg{df{0f cg'bfg ljt/0f sfo{ljlw, @)&#Æ df
pNn]lvt ljlw tyf k|s[of adf]lhd a}+lͪ k|0ffnL dfkm{t ls:tfaGbL ?kdf pknAw u/fpg' kg]{5 .
-3_ lghL cfjf;df sfd ug{ rfxg] ;+3;+:yfnfO{ lgDg If]qx?df lghL cfjf; lgdf{0fdf sfd ug{sf nflu
k|f]T;flxt ul/g]5 M

-!_ k'gjf{;, PsLs[t j:tL ljsf; tyf j:tL :yfgfGt/0f


-@_ स्थानीय तहको ससपाररसमा विऩन्न kl/jf/, ljkGg blnt, gfjfns ;Gtfg dfq ePsf ljwjf, Psn
dlxnfsf] kl/jf/, &% jif{ gf3]sf h]i7 gful/sdfq ;b:o ePsf] kl/jf/, ckfËtf ePsf Psn JolQmsf]
nflu JolQmut cfjf; .

-#_ tf]lsPsf] b'u{d If]qdf lghL cfjf; k'glg{df{0fsf nflu cfjZos kg]{ 9'jfgL Aoj:yfkg .

-#_ pkbkmf -@_ sf] v08 -s_ adf]lhd l;kmfl/; ePsf nfeu|fxLx?nfO{ e"sDk k|efljt lghL cfjf;
k'glg{df{0f cg'bfg ljt/0f sfo{ljlw, @)&# adf]lhd tLg nfv cg'bfg pknAw u/fOg] 5 . t/
pkbkmf -@_ v08 -£f_ sf] -!_, -@_ / -#_ df plNnlvt sfo{If]qsf nflu cfjf; k'glg{df{0f cg'bfg
pknAw u/fpFbf k|lt nfeu|fxL a9Ldf ?k}ofF krf; xhf/;Ddsf] yk cfjf; cg'bfg pknAw u/fpg
;lsg]5 . o;/L pknAw u/fOPsf] yk cg'bfg /sdaf6 cfjf; k'glg{df{0fdf ckfËtf ePsf JolQm


k'glg{df{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f yk

6
/x]sf] cfjf; ePdf ckfËd}qL agfpg'sf] ;fy} cfwf/e"t ;fd'bflos k"jf{wf/ tyf cfly{s pkfhg{sf
sfo{qmdx? ;+rfng ug{ ;+3;+:yfx?nfO{ k|f]T;fxg ul/g]5 .

-$_ Ifltu|:t lghL cfjf; k'glg{df{0f ;DaGwL k|:tfj k]z ubf{ ;DalGwt 3/wgL4f/f g} k'glg{df{0f ug]{
u/L :jlgdf{0fsf] cjwf/0ffnfO{ cjnDag u/L lglZrt ef}uf]lns If]qleq /x]sf lghL cfjf;x?sf]
k'glg{df{0f ug{ cGt/f{li6«o u}/;sf/L ;+:yfx?sf xsdf sDtLdf klg !)) j6f / /fli6«o u}/;/sf/L
;+:yf Pj+ cGo ;xof]u bftfsf xsdf slDtdf @% j6f lghL cfjf; ;lxt tf]lsPsf cfwf/e"t
:yfgLo k"jf{wf/sf of]hgfx?sf] lgdf{0fdf ;d]t of]ubfg k'Ug] u/L sfo{qmd k|:tfj ug{'kg]{5 . t/
bkmf -&_-@_-£f_ sf] !_, @_ / #_ cg';f/sf If]qx?df eg] k|flws/0fn] pSt ;+Vofdf cfjZostf
cg';f/ kl/dfh{g ug{ ;Sg]5 .
t/ sfo{sf/L ;ldltn] sfd÷:yfg ljz]ifsf cfwf/df s'g} ;+:yfnfO{ ljz]if Joj:yf ug{ o; bkmfn]
afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g .

-%_ ;fem]bf/ ;+:yfx?n] sfo{qmd ;+rfng ubf{ k|rlnt g]kfn sfg'g tyf /fli6«o k'glg{df{0f tyf k'g:yf{kgf
gLlt, @)&@ nufotsf /fli6«o gLlt tyf sfo{qmdx?df pNn]lvt /fli6«o k|fyldstfsf] cfwf/df kfngf
ug'{kg]{5 .
-^_ ;fem]bf/ ;+:yfx?n] cfjf;, ejg tyf cGo ef}lts ;+/rgfx?sf] k'glg{df{0f ;DaGwL sfo{qmd ;~rfng
ubf{ Ifltsf] cf+sngsf] kl/lwdf /xL k|flws/0f Pj+ ;DaWb sfof{Gojg lgsfox?n] to u/]sf] sfo{ljlw,
9fFrf, gD;{, :6f088{ Pj+ l8hfOg cg'?k ef}uf]lns If]q ;'xfp+bf] ;+/rgfsf] k'glg{df{0f ug]{ u/L ;+rfng
ug'{kg]{5 . hLljsf]kfh{g ;DaGwL sfo{qmd ;+rfng ubf{ dfgjLo ;xfotfsf] cGt/f{li6«o l;4fGt
;d]tnfO{ Wofgdf /fvL ug{'kg]{5 .

-&_ ;fem]bf/ ;+:yfx?n] k|flws/0f jf dftxt lgsfoaf6 kl/of]hgf k|:tfjsf] :jLs[lt lnPkl5 zx/L
If]qsf] xsdf & lbgleq tyf u|fdL0f If]qsf] xsdf !% lbgleq k|flws/0fsf] ;DalGwt lhNnf
;dGjo ;ldltsf]] ;lrjfno jf k|flws/0fn] tf]s]sf] lgsfoaf6 sfof{b]z k|fKt u/L sfo{ k|f/De
ug'{kg]{5 . lt lgsfon] ;DaGwLt ;fem]bf/ ;+:yfn] sfof{b]z k|fKt u/]sf] lj:t[t ljj/0f v'nfO{
k|flws/0fsf] s]Gb|Lo sfof{nodf k7fpg' kg]{5 . To:tf] sfof{b]zsf] af]wfy{ lhNnf k|zf;g sfof{no /
tf]lsPsf sfof{Gjog ug]{ lgsfonfO{ lbg'kg]{5 . sfof{b]zsf] 9fFrf cg';'rL–$ df pNn]v eP
adf]lhd x'g]5 .
-*_ ;fem]bf/ ;+:yfx?n] u/]sf] ;Dk"0f{ vr{sf] lx;fj lstfj u}/;/sf/L ;+:yfsf] n]vfsf] dfGo l;4fGt
adf]lhd tof/ u/L clgjfo{ ¿kdf /lhi68{ n]vfk/LIfsaf6 n]vfk/LIf0f u/fpg' kg]{5 . ;fy} ;~rfng
ePsf cfof]hgf;Fu ;DalGwt nfeflGjt ;d"x tyf ;/f]sf/jfnfx?sf aLrdf cfjlws ¿kdf ;fj{hlgs
;'g'jfO{ / ;fdflhs k/LIf0f u/fO{ ;f] sf] hfgsf/L k|flws/0fnfO{ ;d]t u/fpg' kg]{5 .


k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f yk

7
-(_ e"sDk k|efljt If]qdf sfo{qmdx¿ ;~rfng ubf{ k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf d'n'ssf] /fli6«o cv08tf,
;fj{ef}ldstf, hfthflt, ;d'bfo, wfld{s / ;fdflhs ;b\efjdf vnn k'¥ofpg] jf /fli6«o ;'/Iff gLltsf
;fy} :yfgLo ;+:s[ltsf] k|lts"n x'g] u/L s'g} klg sfo{qmd ;~rfng ug{ kfOg] 5}g. lglZrt wd{,
;Dk|bfo, If]qLotf tyf /fhgLlts cf:yfsf cfwf/df sfo{qmd ;~rfng ug{ kfOg] 5}g. To:t} ;~rfng
ul/Psf] sfo{qmdaf6 s'g} k|sf/sf]] Jofkfl/s nfe, lj1fkg, k|rf/ k|;f/ cflb ;d]t ug{ kfOg] 5}g .
-!)_ k'glg{df{0f, k'g:yf{kgf tyf hLljsf]kfh{gsf sfo{qmdx? ;~rfng ubf{ k|flws/0faf6 tf]lsPsf] k|of]hg,
:yfg jf ;d"xsf] nflu afx]s cGo k|of]hg, :yfg jf ;d"xsf nflu ;|f]t kl/rfng ug{ kfOg] 5}g .
-!!_ cGt/f{li6«o u}/;/sf/L ;+:yfx?n] :jb]zdf pknJw x'g g;Sg] ljz]if1 hgzlQm / ;fdu|L afx]s cGo
;a} hgzlQm / ;fdu|Lx? :jb]zaf6} kl/rfng ug'{kg]{5 . k'glg{df{0fsf nflu cfjZos kg]{ ljb]zL
hgzlQmnfO{ leiff k|of]hgsfnflu k|flws/0fn] cfjZostf / cf}lrTo x]/L l;kmfl/; ug{ ;Sg]5 .
o;sf nflu lgodfg';f/ cfjZos kg]{ sfo{ cg'dlt kq ;DalGwt lgsfoaf6 k|fKt ug'{kg]{5 .
-!@_ k'glg{df{0f tyf k'g:yf{kgf sfo{qmd ;~rfng ug]{ ;fem]bf/ ;+:yfx?n] ;Da4 sd{rf/Lx?sf] kfl/>lds
tyf ;]jf ;'ljwf tf]Sbf lgwf{l/t dfkb08 leq /xL Ps csf{] ;+:yf;Fu ;dfg ;]jf ;'ljwf x'g] u/L
tf]Sg'kg]{5 .
-!#_ /fli6«o« tyf cGt/f{li6«o u}/ ;/sf/L ;+:yfx?sf] cf]e/x]8 vr{, hgzlQm Joj:yfkg tyf ;+rfng vr{
s"n kl/of]hgf nfutsf] @) k|ltzt eGbf a9L x'g] 5}g .
-!$_ k'glg{df0f tyf k'g:yf{kgf sfo{qmddf ;+nUg ;fe]mbf/ ;+:yfx?sf] sfo{;~rfngdf ;/nLs/0fsf nflu
k|flws/0fn] ;dfh sNof0f kl/ifb\ nufotsf lgsfox?;Fu cfjZos ;dGjo Pj+ ;xhLs/0f ug]{5 .
o; k|of]hgsf nflu k|flws/0fsf] g]t[Tjdf ;dfh sNof0f kl/ifb\, dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh
sNof0f dGqfno, cy{ dGqfno, sfo{qmd;Fu ;Da4 dGqfno, ljefu Pj+ cfof]hgf sfof{Gjog OsfO{x?
tyf ;fem]bf/ ;+:yfx?sf] k|ltlglwd"ns k|ltlglwTj x'g] u/L ;fem]bf/ ;+:yf ;xhLs/0f ;ldlt u7g
ul/g]5 . pQm ;ldltn] cfkm\gf] sfo{ljlw cfkm} to ug]{5 .
-!%_ cGt/f{li6«o u}/;/sf/L ;+:yfn] sfo{ ubf{ clgjfo{ ?kdf slDtdf Ps /fli6«o u}/;/sf/L ;+:yf;+usf]
;fem]bf/Ldf sfo{ ug'{ kg{]5 .
kl/R5]b #
kl/of]hgf k|:tfj tyf :jLs[ltsf] k|lqmof
*= kl/of]hgf k|:tfj M
-!_ e"sDk k|efljt If]qdf sfo{qmd ;~rfng ug{ rfxg] ;fem]bf/ ;+:yfx?n] cg';"rL ! sf] 9fFrfdf
lgj]bg tyf cfkm"n] ;~rfng ug{ rfx]sf] sfo{qmdsf] lj:t[t vfsf ;lxtsf] kl/of]hgf k|:tfj
k|flws/0fdf k]z ug'{kg]{5 .
-@_ pkbkmf -s_ adf]lhd kl/of]hgf k|:tfj ubf{ lgDgfg';f/sf] /Lt k'u]sf] x'g'kg]{5 M
8
s_ bkmf &=-5_-!_ adf]lhd k|flws/0fn] l;kmfl/; u/]sf] nfeu|fxLx? a;f]af; u/]sf] lhNnfdf
ls|ofsnfkx? ;~rfng ug'{kg]{5 .
v_ k|flws/0faf6 tTsfn :jLs[t eO{ sfof{Gjogdf /x]sf ;a} k|sf/sf gLlt, lgb]{lzsf, sfo{ljlw cflb
cg's"n x'g] u/L k|:tfj ug'{kg]{5 .
u_ kl/of]hgf k|:tfj k]z ug]{ ;+:yf g]kfn sfg"g adf]lhd btf{ ePsf] x'g'kg]{5 .
3_ cGt/f{li6«o u}/;/sf/L ;+:yfsf] xsdf ;dfh sNof0f kl/ifbdf ;"rLs[t eO{ cfof]hgf cjlwe/
lgoldt ?kdf gjLs/0f ;d]t ePsf] x'g'kg]{5 .

ª_ lghL cfjf; k'glg{df{0f ug{sf nflu k|fflws/0faf6 klxnf] ls:tf cg'bfg lnPsf nfeu|fxLx?nfO{
s'g} साझेदार संस्थाऱे प्राधधकरणको माऩदण्ड र प्रक्रिया ऩरु ा गरी afFls क्रकस्ता ददई ननजी
आिास ऩन
ु ननिमािण गने प्रस्ताि ऩेश गनि चाहे मा सोको विस्तत
ृ वििरण उल्ऱेख गरी स्िीकृनतका
ऱाधग प्राधधकरण समऺ प्रस्ताि ऩेश गनऩ
ुि नेछ t/ k|flws/0faf6 k|lta4tf k|fKt eO{;s]sf bft[
lgsfosf] xsdf ;f]xL adf]lhd x'g]5 .
(= k|:tfjsf] 5gf}6M -!_ bkmf * adf]lhd k|fKt x'g cfPsf k|:tfj pk/ ;DalGwt dxfzfvf tyf cfjZostf
cg';f/ ljifolj1af6 ;d]t /fo k/fdz{ lnO{ o; sfo{ljlwsf] bkmf @ df pNn]v ePsf] p2]Zo cg'?ksf]
k|:tfj dfq :jLs[t ul/g]5 .
-@_ Pp6} ljifo / Pp6} ef}ulns If]qdf sfo{qmd ;~rfng ug{ b'O{ jf b'O{eGbf a9L k|:tfj ;lxt kl/of]hgf
k|:tfj k|fKt ePdf lgDg cfwf/df 5gf}6 ul/g]5M
-s_ vr{ ug{ sa'n ul/Psf] /sd,
-v_ ;DalGwt If]qdf sfd u/]sf] ;+:yfut sfof{g'ej,
-u_ ;DalGwt If]qdf sfd u/]sf] hgzlQmsf] sfof{g'ej,
-3_ klxn] sfo{ u/]sf] xsdf sfo{ ;Dkfbg d"Nof+sgsf] cj:yf .
-#_ k|:tfj 5gf}6 ;DaGwdf k|flws/0fn] u/]sf] lg0f{o clGtd x'g]5 .
-$_ sfo{qmd ;~rfng ubf{ k|fyldsLs/0fsf] cfwf/ e"sDkaf6 k|efljt ;+/rgfsf] k'glg{df{0f ;DaGwL
P]g tyf lgodfjnL, @)&@ adf]lhd x'g]5 .
-%_ 5gf}6df gk/]sf k|:tfjbftfx?nfO{ k|flws/0fn] ;DalGwt ;+:yf;Fu 5nkmn u/L cGo ef}uf]lns If]q
tyf sfo{If]qdf sfo{qmd ;~rfng ug{ cg'dlt lbg ;Sg]5 .


k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f yk
9
-^_ k|:tfljt kl/of]hgf 5gf}6sf nlu l;kmfl/z ug{ b]xfo adf]lhdsf] Ps l;kmfl/; ;ldlt /xg]5 M
k|flws/0fsf] gLlt, of]hgf, cg'udg tyf a}b]lzs ;xfotf ;dGjo dxfzfvfsf] ;x;lrj –
;+of]hs
pk ;lrj, k|ltlgwL, cy{ dGqfno – ;b:o
;dfh sNof0f kl/ifb\sf] sDtLdf /f=k= l4tLo >]0fLsf] k|ltlglw –;b:o
;DalGwt dGqfno, ljefu Pj+ sfof{Gjog OsfO{sf] slDtdf pk;lrj :t/sf] k|ltlglw – ;b:o
k|flws/0fsf] sfg'g clws[t – ;b:o
k|flws/0fsf] u}/ ;/sf/L ;+:yf x]g]{ zfvf k|d'v – ;b:o ;lrj
&_ o; ;ldltdf cfjZostf cg';f/ k|:tfj;+u ;DalGwt cGo If]qut dGqfno, cfof]hgf sfof{Gjog
OsfO{ Pj+ cfof]hgf k|:tfj;Fu ;DalGwt ljifo lj1nfO{ ;d]t cfdGq0f ug{ ;lsg] 5 .

*_ cfjZos sfuhft ;lxt dfkb08 k'/f u/L k|:tfj k]z ePsf] ldltn] ;ft lbgleq l;kmfl/;
;ldltn] k|:tfj pk/ d'NofÍg u/L sfo{sf/L ;ldltdf l;kmfl/; ul/;Sg' kg]{5 .
(_ sfo{sf/L ;ldltn] k|fKt l;kmfl/z :jLs[t ug{ jf :jLs[ltsf nflu clwsf/ k|Tofof]hg ug{
;Sg]5 .
!)= u}/;/sf/L ;+:yfx?;+u ;Demf}tf ug]{ M kl/of]hgf k|:tfj :jLs[t ePkl5 e"sDkaf6 k|efljt
;+/rgfsf] k'glg{df{0f ;DaGwL lgodfjnL, @)&@ sf] lgod % sf] pklgod -*_ dfJoj:yf eP
cg';f/ cg';"rL @ jdf]lhdsf] 9fFrfdf k|flws/0fn] qLkIfLo ;Demf}tf ug{]5 . pSt cg';"rL tyf o;
sfo{ljlwdf ;dfj]z cGo cg';"rLx? o; sfo{ljlwsf] cleGg c+usf ?kdf /xg]5g\.
!!= cg'udg, d"Nof+sg tyf k|ltj]bg M -!_ ;fem]bf/ ;+:yfn] cfkm"n] ;~rfng u/]sf] sfo{qmdsf] dfl;s
k|ltj]bg k|flws/0fsf] pkIf]qLo sfof{no jf k|flws/0fåf/f tf]lsPsf] lgsfo Pj+ ;Da4 sfof{Gjo
lgsfo ;dIf cg';"rL # sf] 9fFrfdf k]z ug'{kg]{ 5 .

-@_♠ ;fem]bf/ ;+:yfx?n] u/]sf] sfo{sf] cg'udg tyf d"Nof+sg k|flws/0fsf] lhNnf ;dGjo ;ldltsf]
;lrjfno Pj+ ;DalGwt lhNnf:t/Lo cfof]hgf sfof{Gjog OsfO{ jf tf]lsPsf] sfof{Gjog
lgsfon] cfjlws ?kdf ug]{5g\ .
-#_ cfjZostfg';f/ k|flws/0fsf] s]Gb|Lo sfof{non] cfjlws ?kdf cg'udg ug{÷u/fpg ;Sg]5 .

-$_♠ cfk\mgf] sfo{If]qdf bkmf ( adf]lhd :jLs[lt k|fKt u/L ePsf sfo{ ;Dkfbgsf] k|flws/0fsf
;DalGwt lhNnf ;dGjo ;ldltsf] ;lrjfnox? / lhNnf:t/Lo cfof]hgf sfof{Gjog OsfO{x?ऱे

k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f ;+zf]wg

10
clgjfo{ ?kdf cg'udg गरी सो को cfjlws k|ltj]bg k|flws/0fsf] s]Gb|Lo sfof{no tyf
;DjGwLt s]Gb|Lo cfof]hgf sfof{Gjog OsfO{df k]z ug]{5g .

-$s_ ;fem]bf/ ;+:yfx?n] :jLs[t kl/of]hgf k|:tfj adf]lhd sfo{qmd ;~rfng u/] gu/]sf] ;DaGwdf
cg'udg u/L cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 . o;/L lbOPsf] lgb]{zg k|d'v lhNnf clws/Ln]
/fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0fdf k7fpg' kg]{5 .
kl/R5]b –$
ljljw
!@= hfgsf/L glbg] ;+:yfnfO{ sfd /f]Sg cfb]z lbg;Sg] M -!_ k|flws/0f / dftxt lgsfox?n] cfk\mgf]
sfo{If]qdf lqmofzLn ;fem]bf/ ;+:yfaf6 kl/of]hgf;Fu ;DalGwt ljleGg ljifosf] hfgsf/L dfu ug{ ;Sg]5g\
.
-@_ tf]lsPsf] ;doleq pkbkmf -!_ adf]lhd dfu ePsf] hfgsf/L pknJw gu/fpg],:jLs[lt adf]lhdsf]
sfo{qmd ;~rfng gug]{ / k|ult ljj/0f ;dodf pknAw gu/fpg] ;fem]bf/ ;+:yfnfO{ k|flws/0fn] lglZrt
cjlwsf] nflu sfd /f]Sg] cfb]z lbg ;Sg]5 . o:tf] ;+:yfsf] k|j]zf1f /f]Sg], gjLs/0f ug{ /f]s nufpg],
;+:yf / ;DalGwt JolQmnfO{ sfnf] ;"lrdf /fvL ;fj{hlgs ;d]t ul/g]5 .
-#_ k|flws/0fn] o;/L sfd /f]Sg] cfb]z u/]sf] hfgsf/L ;DalGwt s]Gb|Lo cfof]hgf sfof{Gjog OsfO{ /
;dfh sNof0f kl/ifb\df cfb]z u/]sf] & -;ft_ lbgleq k7fpg' kg]{5 .
!#= ;Demf}tf vf/]h ug]{M s'g} ;fem]bf/ ;+:yfn] o; sfo{ljlwdf ePsf] Joj:yf k|lts"n x'g] s'g} sfo{ u/]sf]
kfOPdf ;kmfO{ k]z ug]{ df}sf lbO{ k|flws/0fn] To:tf] ;+:yf;+u u/]sf] ;Demf}tf vf/]h u/L ;f]sf]
;fj{hlgsLs/0f ;d]t u/L ;f]] sf] hfgsf/L ;dfh sNof0f kl/ifb\ / ;DalGwt ;fem]bf/ ;+:yfnfO{ lbg]5 .
!$= sfo{ljlwdf kl/dfh{g tyf ;+zf]wgM o; sfo{ljlwsf] sfof{Gjogdf s'g} ;d:of b]lvPdf sfo{sf/L
;ldltn] cfjZostf cg';f/ kl/dfh{g tyf ;+zf]wg ug{ ;Sg]5 .
!%= lgb]{zg lbg ;Sg]M cfof]hgf sfof{Gjogsf] ;Gbe{df k|flws/0fn] ;fem]bf/ ;+:yfnfO{ lgb]{zg lbg
;Sg]5 . To;/L lbPsf] lgb]{zgsf] kfngf ug'{ ;DalGwt ;+:yfsf] st{Jo x'g]5 .
!^= ;fem]bf/ ;+:yf ;dGjo ;ldlt M -!_ k'glg{df{0f, k'g:yf{kgf, hLljsf]kfh{gsf sfo{qmdx? ;~rfngsf
nflu ;fem]bf/ ;+:yf tyf :yfgLo u}/ ;/sf/L ;+:yfx?;Fu ;dGjo ug{ / sfo{s|d sfof{Gjogsf] k|efjsfl/tf
clej[l4 ug{ b]xfo adf]lhdsf] Ps ;fem]bf/ ;+:yf ;dGjo ;ldlt u7g ul/g]5 M
k|d'v sfo{sf/L clws[t ;+of]hs
sfo{sf/L ;ldltsf lj1x? ;b:o

k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -klxnf] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f ;+zf]wg

k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f ;+zf]wg
11
/fli6«o tyf cGt/f{li6«o u}/ ;/sf/L ;+3÷;+:yf Pj+ ;xof]u bftfsf k|ltlglwx? tLg hgf ;b:o
;DalGwt dGqfno, cfof]u tyf lgsfosf ;lrjx? ;b:o
k|flws/0fsf ;lrj ;b:o ;lrj
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;ldltsf ;b:ox?sf] dgf]gog k|flws/0fn] ug]{5 / pQm ;ldltn] cfkm\gf]
sfo{ljlw cfkm} lgwf{/0f ug]{5 .
!&= ;xhLs/0f ug{ ;lsg] M -!_ o; sfo{ljlwsf] bkmf !) adf]lhd cg';"rL @ sf] 9fFrfdf qLkIfLo
;Demf}tf u/L k'glg{df{0fsf] sfo{df lqmofzLn /x]sf cGt/f{li6«o u}/;/sf/L ;+:yfx?nfO{ k|flws/0fn]
tf]s]sf] If]qdf k'glg{df{0fdf sfd u/]sf] cj:yfdf k|flws/0fn] gljs/0fsf nflu ;dfh sNof0f
kl/ifb\df l;kmfl/; ug{]5 .

-@_ ;xhLs/0f pk;ldlt M o; sfo{ljlw cg'?k cGt/f{li6«o ;+:yfx?sf] btf{, gjLs/0f tyf bkmf &-
!!_ cg';f/ kl/of]hgfdf ;+nUg ljb]zL gful/sx?sf] k|j]iff1f l;kmfl/;sf nflu ;xhLs/0f ug{
lgDgfg';f/sf] ;xhLs/0f l;kmfl/; pk;ldlt /xg]5 M
k|flws/0fsf] gLlt, of]hgf, cg'udg tyf a}b]lzs ;xfotf ;dGjo dxfzfvfsf] ;x;lrj — ;+of]hs
u[xdGqfno, pk;lrj – ;b:o
k|flws/0fsf] u}/ ;/sf/L ;+:yf x]g]{ zfvf k|d'v —;b:o ;lrj
-@_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] pk;ldltn] cfkm\gf] sfo{ljlw cfkm} to u/L ;xhLs/0fsf] sfo{ ug{]5 .
o;/L ;xhLs/0f ul/Psf ;+:yfx?sf] btf{ tyf gjLs/0fdf ;dfh sNof0f kl/ifb\n] 5f]6f] k|s[of
cjnDag u/L btf{ tyf gjLs/0f ul/lbg'kg{]5 . pSt pk;ldltn] u/]sf] l;kmfl/;sf] cfwf/df u[x
dGqfno Pj+ cGo ;DaWb lgsfon] k|j]zf1fsf] sf/jfxL ul/lbg' kg]{5 .


k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f ;+zf]wg
12
cg';"rL !
k'g:yf{kgf,k'glg{df{0f tyf hLljsf]kfh{gsf nflu ;fem]bf/ ;+:yfn] k|:t't ug]{ kl/of]hgf k|:tfjsf] gd"gf
-bkmf & sf] pkbkmf -s_ ;+u ;DalGwt_

>L /fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0f,


l;+xb/jf/, sf7df8f},+ g]kfn .

ljifo M kl/of]hgf k|:tfj .

dxf]bo,
/fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0f4f/f ;+rfng ul/g] k'g{:yfkgf tyf k'glg{df{0fsf] cleofgdf ;xof]u ug]{
clek|fon] lgDg ljj/0f;lxtsf] kl/of]hgf k|:tfj :jLs[ltsf] nflu cg'/f]w ub{5'÷5f}+ .

x:tfIf/M
gfd y/M
bhf{M
;fem]bf/ ;+:yfM

13
v08 -s_ M kl/of]hgf k|:tfj

!= kl/of]hgfsf] gfd M
@= sfo{s|d ;~rfng ug{] JolQm/;+:yfsf] gfd / 7]ufgf M
#= kl/of]hgfsf] k[i7e"ld M
$= kl/of]hgfaf6 nfeflGjt x'g] JolQm tyf ;d'bfosf] ljj/0f M
%= kl/of]hgfsf] p2]Zo M
^= kl/of]hgf sfof{Gjog ug{] :yfg M
&= kl/of]hgfsf] d'Vo lqmofsnfkx? M
*= kl/of]hgfaf6 ck]lIft k|ltkmn / sfo{ ;Dkfbg ;"rsx?M
(= kl/of]hgf cjlw M ==================== b]lv ===================== ;Dd
!)= kl/of]hgf nfut M -;~rfng vr{ / sfo{qmd vr{sf] cg'kft cf]e/x]8 ;d]t v'Ng]u/L_
!!= ;xfotfsf] ;|f]tM
!@= vr{ ug{] tl/sfM
!#= :yfgLo ljsf; ;fe]mbf/x? M
!$= ;xfotfsf] k|sf/ M-gub, lhG;L / cGo_
!%= kl/of]hgf;Fu ;DalGwt dGqfno÷ cfof]hgf sfof{Gjog OsfO{ M
!^= kl/of]hgf sfof{Gjog ;DjGwL cGo ljj/0f -o; cGtu{t ;Demf}tfsf kIfx?sf] bfloTj / sfo{ljlwdf
pNn]v ul/Psf ljifo sfof{Gjog ubf{ Wofg lbg'kg]{ d'Vo s'/fx? pNn]v ug'{kg]{5 _
!&= jlxu{dg gLlt M
!(= cGo ;fGble{s ljj/0f M -s'g} eP_

14
v08 -v_ M :jod\ 3f]if0ff
/fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0f4f/f ul/g] k'glg{df{0f tyf k'g:yf{kgf Pj+ hLljsf]kfh{g sfo{df ;xof]u ug]{ OR5f
ePsf]n] ;xof]u;DjGwL ;Demf}tfsf] cleGg c+usf] ?kdf ;dfj]z x'g] u/L kl/of]hgf k|:tfjs ;fem]bf/ ;+:yf
==========================================sf] tkm{af6 b]xfosf s'/fx?sf] :jod\ 3f]if0ff
ub{5' ÷5f+} M
!= k|:t't ;xfotfsf] nflu cfjZos kg]{ /sd cfkm\g} ;|f]taf6 kl/rfng ug]{ 5'÷5f} . :yfgLo :t/af6 /sd
;+sng ul/g] 5}g .
@= ;xof]u /sd k|rlnt sfg"g adf]lhdsf] j}w ;|f]taf6 k|fKt ePsf] xf] . d'b|f lgd{nLs/0f ;DjGwL sfg"g
ljk/Lt ;xof]u kl/rfng ePsf] 5}g .
#= ;Demf}tf cg'?k sfo{ ;Dkfbg ug{ ;|f]t pknJw 5 . ;Demf}tf kl5 o;sf nflu ;|f]tsf] 5'§} vf]hL ug{' kg{]
5}g .
$= kl/of]hgf sfof{Gjog ubf{ :yfgLo ;fem]bf/ ;+:yf jf ;fd'bflos ;+:yf kl/rfngsf] dfWodaf6 ;se/
:yfgLo ;Lk, ;|f]t, ;fwg, k|ljlw tyf hgzlQmsf] pkof]u ul/g]5 .
%= kl/of]hgf sfof{Gjog ubf{ k'glg{df{0f / k'g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rfng ;DaGwL sfo{ljlw,
@)&@ df ePsf Joj:yfx?sf] k"0f{ kfngf ug]{ 5'÷5f} .
^= kl/of]hgf sfof{Gjog k|s[of tyf ck]lIft k|ltkmn Pj+ sfo{ ;Dkfbg d"Nof+sgsf cfwf/df k|fljlws4f/f
x'g] sfo{ ;Dkfbgsf] k/LIf0f sfo{df k"0f{ ;xof]u ug]{ 5'÷ug]{5f}+ .
&= pko'{Qm 3f]if0ff ljk/Lt eP u/]sf] k|dfl0ft ePdf k|rlnt sfg"g jdf]lhd ;hfo ef]Ug tof/ 5' ÷5f+} .

15
kl/of]hgfk|:tfjs ;+:yfsf] gfd M =================================================================
;Dks{ 7]ufgf M =========================================================================
;+:yfsf] cflwsfl/s JolQmsf] gfd y/M ==============================================,
kbM ===================================
x:tfIf/ M ======================================================================
k|:tfjssf] :yfgLo clws[t k|ltlglw ;+:yfM =========================================
k|ltlglw ;+:yfsf] cflwsfl/s JolQmsf] gfd, y/ M ============================, kbM =====
;Dks{ 6]lnkmf]g÷ df]jfOn g+= ===============================================================
O{d]n======================================================================================================
x:tfIf/M===============================================
ldltM =====================================
kl/of]hgf k|:tfjs / ;xof]ubftf ;+:yf eP 5fkM

16
cg';"rL @
k'g:yf{kgf Pj+ k'glg{df0fsf nflu u}/;/sf/L ;+:yf;+u ul/g] ;Demf}tfsf]gd"gf
-bkmf !);+u ;DalGwt_

=== === === === === === === === === kl/of]hgf sfof{Gjogsf] nflu
=== === === === === === === -k|yd kIf_, === === === === === === -låtLo kIf_
tyf === === === === === === -t[tLo kIf_ aLr ePsf]

lqkIfLo ;Demf}tf kq

cfh ldlt @)== .=== . === sf lbg === === === === === -;Demf}tf ePsf] :yfg_ df lgDg ;fIfLx?sf] /f]xj/df
=== === === === === === -kl/of]hgfsf] gfd_ kl/of]hgf ;~rfng ug{sf nflu /fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0f -
o;kl5 k|yd kIf elgPsf]_, === ==== === === === == :yfgdf sfof{no ePsf] = === === === === === ===
dGqfno÷ljefu÷sfof{no -o;kl5 låtLo kIf elgPsf]_ tyf === === === === === === === === === === :yfoL
7]ufgf ePsf] ;fem]bf/ ;+:yf= === === === === === ====== === === -o;kl5 t[tLo kIf elgPsf]_ aLr b]xfodf
plNnlvt zt{x?sf] cwLgdf /xL k|flws/0fåf/f ut ldlt ================df :jLs[t ePsf] kl/of]hgf k|:tfj
adf]lhd sfo{qmd ;~rfng ug{sf] nflu ;xsfo{ ug{ ;xdlt sfod u/L of] lqkIfLo ;Demf}tf ul/Psf] 5 .

17
;Demf}tfsf zt{x?
!_ kl/of]hgf ;~rfngsf] qmddf ;a} kIfn] k'glg{df{0f / k'g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rfng
;DaGwL sfo{ljlw, @)&@ df ePsf Joj:yfx?sf] k"0f{ kfngf ug'{ u/fpg' kg]{5 .
@_ t]>f] kIf4f/f k|:tfljt Pj+ k|yd kIf4f/f :jLs[t ul/Psf] o;} ;fy ;+nUg cg';"lr adf]lhdsf]
kl/of]hgf k|:tfj cg'?ksf of]hgf tyf sfo{qmdx?sf] sfof{Gjog ug'{ t]>f] kIfsf] st{Jo x'g]5 .
#_ kl/of]hgf ;~rfng ug]{ ;Gbe{df bf]]>f] kIfn] t]>f] kIfnfO{ cfkm\gf] ljifout lj1tfsf If]qdf /fli6«o
gLlt, lgod, ;+lxtf, lgb]{lzsf cflbsf] kfngf ug{ u/fpgsfnflu ;do ;dodf lg/LIf0f, cjnf]sg,
;/;Nnfx, ;'emfj tyf lgb]{zg lbg ;Sg]5 . bf]>f] kIfn] lbPsf] lgb]{zgsf] kfngf ug'{÷u/fpg' t]>f]
kIfsf] st{Jo x'g]5 .
$_ kl/of]hgf ;~rfng ug]{ ;Gbe{df t]>f] kIfn] k|yd kIf;+u gLltut ljifox?df tyf bf]>f] kIf;+u
sfo{qmd ;+rfngsf] ;DaGwdf ;'emfj dfu ug{ ;Sg]5 . o;/L dfu ePsf] ;'emfj pko'Qm ;doleq
b'a} kIfn] t]>f] kIfnfO{ pknJw u/fpg' kg]{5 . o; k|of]hgsf] nflu cfjZos kg]{ ;|f]t;fwg
h'6fOlbg] sfo{ t]>f] kIfn] ug'{kg]{5 .
%_ k|yd kIfn] o; ;Demf}tfsf] sfof{Gjogsf] ;du| cg'udg tyf d"Nof+sg u/L t]>f] kIfnfO{ cfjZos
lgb]{zg lbg ;Sg]5 . o; sfo{df k|yd kIfn] låtLo kIfaf6 cfjZos laifout /fo tyf ;'emfj
lng ;Sg]5 .
^_ kl/of]hgfsf] nflu k|fKt x'g] ;xof]u /sd tyf lhG;L ;/;fdfgsf] b'?kof]u x''g glbgsf] nflu tLg}
kIfn] ;xsfo{ tyf ;dGjo ug]{5g\ .
&_ kl/of]hgf sfof{Gjogsf] ;Gbe{df s'g} ljifodf ;d:of b]vf k/]df tLg} kIfaLr ;xdlt sfod u/L
o; lqkIfLo ;Demf}tfdf ;+zf]wg tyf kl/dfh{g ug{ ;lsg]5 .
*_ o; ;Demf}tf sfof{Gjogsf] qmddf s'g} ljjfb pTkGg ePdf tLg} kIfaLr cfk;L ;dembf/Laf6
ljjfbsf] ;dfwfg ul/g]5 . t/ o;/L cfk;L ;dembf/L sfod x'g g;s]df k|flws/0fsf] sfo{sf/L
;ldltaf6 ul/g] lg0f{o clGtd x'g]5 .
(_ e"sDkaf6 k|efljt ;+/rgfsf] k'glg{df{0f ug{] ;DaGwdf Joj:yf ug{ ag]sf] P]g @)&@ n] /fli6«o
k'glg{df{0f k|flws/0fnfO{ lbPsf] clwsf/ k|of]u ug{af6 o; ;Demf}tfn] k|yd kIfnfO{ s'g} afwf kfg{]
5}g.

18
/fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0fsf]tkm{af6 -låtLo kIf_sf] tkm{af6 -t[tLo kIf_sf] tkm{af6
k"/f gfd, y/ M k"/f gfd, y/ M k"/f gfd, y/ M
====================== ======================= =====================
kb M ================ kb M ===================== kb M =====================
sfof{nosf] 5fk M sfof{nosf] 5fk sfof{nosf] 5fk
;fIfL ;fIfL ;fIfL
======================= ======================= =========================
k"/f gfd, y/ M k"/f gfd, y/ M k"/f gfd, y/ M
======================== ======================= ==========================
kb M ================= kb M ================ kb M ===================

19
cg';"rL #
dfl;s k|ult k|ltj]bgsf] 9fFrf
-bkmf !!sf] pkbkmf -s_ ;+u ;DalGwt_

=== === === === === === === kl/of]hgf


=== === === dlxgfsf] dfl;s k|ult k|ltj]bg
cf=j= === === === === === === ===

kl/of]hgf k|d'v M
kl/of]hgfsf] If]q M -s_ ef}uf]lns M === === === === === -v_ ljifout === === === === ===
qm= sfo{
k|d'v
;+= cfof]hgf ;Dkfbg kl/of]hgfsf] nIo cBfjlws
ultljlw
;"rs k|ult
;du| kl/of]hgf jflif{s rf}dfl;s
ef}lts ljlQo ef}lts ljlQo ef}lts ljlQo ef}lts ljlQo

tof/ ug]{ M
?h' ug]{ M
k|dfl0ft ug]{ M

20
cg';"rL – $
g]kfn ;/sf/

/fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0f


kq ;+Vof M)&#÷)&$ ldltM ================================
r=g+= M

ljifoM– sfof{b]z lbO{Psf] .

>L ========================

tkfO{n] k]z ug'{ePsf] kl/of]hgf k|:tfj ldlt @)&# =================== df :jLs[t ePsf]n] kl/of]hgf
k|:tfjdf pNn]v ul/Psf] ah]6 sfo{qmdsf] kl/lwleq /xL ;dod} kl/of]hgf cg';f/sf] sfo{qmd
;DkGg u/L b]xfo cg';f/sf] ljj/0f k7fpg' x'g of] sfof{b]z lbOPsf]] 5 . kl/of]hgf k|:tfjdf
pNn]v ePsf] sfo{If]qeGbf aflx/ uO{ sfd gug'{ gu/fpg' x'g cg';f/ lgb]{z ul/Psf] 5 .
!= cfof]hgfsf] gfd, 7]ufgfM–
@= cfof]hgfsf] If]qM–
#= cfof]hgfsf] k|s[lt M–
$= cfof]hgfsf] p2]ZoM–
%= cfof]hgfsf d'Vo lqmofsnfkx?M–
^= cfof]hgfsf] ah]6M–
&= cfof]hgfsf] ah]6sf] >f]tM–
*= cfof]hgfsf] ah]6 vr{ ug]{ tl/sfM–
(= cfof]hgfsf] z'? ldlt / ;DkGg x'g] ldltM–
!)=cfof]hgfaf6 k|fKtx'g] k|ltkmnM–
!!= cfof]hgf ;fem]bf/ ;+:yfM–
!@= k|uflt k|ltj]bg k]z ug]{ sfof{no / ;doM–
!#= cfof]hgf ;Da4 cGo s'/fx?M–

/fli6«o k'glg{df{0f k|flws/0f ;DjGwLt ;+:yfsf] tkm{af6


lhNnf ;dGjo ;ldltsf] ;lrjfnosf] tkm{af6 ===============================
af]wfy{M–
lhNnf k|zf;g sfof{no ============================ .


k'glgdf{0f / k"g:yf{kgfsf] nflu u}/;/sf/L ;+:yf kl/rng ;DaGwL -bf];|f] ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&# åf/f yk
21

You might also like