SIGN IN

0:00 / 15:45

5,897,342
Views Add Recommend Like Share
Anne Lamott · TED2017
12 truths I learned from life and writing
Up Next Details Transcript Comments (203)

Tiếng Việt
Translated by Minh Chau Tran
Reviewed by Khoa-Cac Nguyen
00 04
Phòng của đứa cháu trai bảy tuổi của tôi chỉ cách phòng tôi một cái hành lang, và rất nhiều
buổi sáng bé thức dậy và nói, "Bà ơi, hôm nay có thể là ngày tuyệt vời nhất." Và những lần
khác, vào nửa đêm, thằng bé cất tiếng gọi run rẩy, "Bà ơi, liệu bà có thể bị ốm rồi chết
không ạ?" 

00 22
Tôi nghĩ điều này khá đúng đối với tôi và gần như mọi người tôi biết, rằng chúng ta có những
cảm xúc lẫn lộn lúc hạnh phúc lúc lo sợ Vài ngày trước sinh nhật thứ 61 của mình tôi đã
cảm xúc lẫn lộn, lúc hạnh phúc lúc lo sợ. Vài ngày trước sinh nhật thứ 61 của mình tôi đã
ngồi xuống và suy ngẫm, và quyết định lập một danh sách về tất cả những điều mà tôi biết
chắc chắn. Có quá ít sự thật trong xã hội ngày nay, và sẽ thật tốt khi ta biết chắc chắn một
vài thứ. 

00 48
Ví dụ như, tôi không còn ở tuổi 47 nữa, dù tôi cảm thấy như đang ở tuổi đó và luôn muốn
sống ở tuổi đó. Ở tuổi 70 ông bạn Paul của tôi nói rằng ông như một chàng trai trẻ mang
trong mình cái gì đó sai sai. 

01 04
(Cười) 

01 08
Con người thật của chúng ta vượt ngoài cả không gian và thời gian, nhưng khi nhìn vào giấy
tờ, tôi có thể thấy, trên thực tế rằng tôi sinh năm 1954. Tâm hồn tôi vượt ra khỏi không gian
và thời gian. Nó không có tuổi. Tuổi của tôi là bất kỳ năm tháng nào tôi đã sống, và bạn
cũng thế, dù tôi không thể không nhắc về chuyện bên lề rằng chắc có lẽ sẽ hữu ích hơn nếu
tôi không thực hiện những chu trình chăm sóc da của tuổi 60, bao gồm tắm nắng càng
nhiều càng tốt trong khi bôi dầu trẻ em đầy người và đắm mình trong ánh sáng chói chang
của tấm phản quang bằng thiếc. 

01 43
(Cười) 

01 45
Tuy nhiên, thật tự do khi đối mặt với sự thật là tôi không còn ở độ tuổi trung niên vào thời
điểm tôi quyết định viết lại mọi sự thật mà tôi biết. Ngày nay mọi người cảm thấy khủng
hoảng và quá tải, và họ không ngừng hỏi tôi điều gì là đúng đắn. Nên tôi hy vọng danh sách
này về những điều tôi khá chắc chắn có thể đưa ra một vài hướng dẫn cơ bản cho những ai
đang cảm thấy quá tải hay bất lực. 

02 15
i u u tiên: điều đầu tiên và chính xác nhất là mọi sự thật đều là nghịch lý. Cuộc sống là
Đ ề đầ
ó àấ á ý ấ ó ể ú ô ể ể ế
một món quà rất đáng quý nhưng cũng rất khó hiểu chúng ta không thể hiểu hết được mọi
mặt của sự vật. Quả thật bất công cho những những người sinh ra đã quá nhạy cảm. Nó kì
lạ đến mức khiến ta đôi khi tự hỏi liệu ta có đang bị trêu ngươi. Nó đồng thời chứa đầy
những vẻ đẹp và sự ngọt ngào, nghèo đói, lũ lụt và trẻ nhỏ và mụn và Mozart, tất cả trộn lẫn
lại với nhau. Tôi không cho rằng nó lý tưởng. 

02 55
(Cười) 

02 58
Đề i u thứ hai: hầu hết mọi thứ sẽ hoạt động trở lại nếu bạn cho nó nghỉ vài phút -- 

03 04
(Cười) 

03 07
(Vỗ tay) 

03 10
kể cả các bạn. 

03 14
Thứ ba: hầu như chẳng có ai ngoài chính bản thân bạn có thể giúp đỡ bạn lâu dài, trừ khi
bạn đang chờ ghép tạng. Bạn không thể mua, giành giật hay đạt được thanh thản và bình
yên. Đây là sự thật tồi tệ nhất, và tôi phẫn nộ vì nó. Nhưng đây là việc của tâm hồn, và
chúng ta không thể tạo ra bình yên và thành quả lâu dài cho những người mà ta yêu nhất
trần đời. Họ phải tự tìm ra cách, tự tìm thấy đáp án. Bạn không thể chạy theo những đứa
con đã trưởng thành của mình mang theo kem chống nắng và son nẻ trong như cuộc phiêu
lưu của bọn nó. Bạn phải để chúng tự do bay nhảy. Không làm thế nghĩa là không tôn trọng
chúng. Và nếu đó là một vấn đề của người khác có lẽ bạn cũng không có câu trả lời đâu. 

04 02
( )
(Cười) 

04 04
Sự giúp đỡ của chúng ta thường không hữu ích cho lắm. Đôi khi còn phản tác dụng
nữa. Giúp đỡ là cách nói hoa mĩ của sự kiểm soát. Đừng giúp đỡ quá nhiều nữa. Đừng ban
phát sự giúp đỡ và lòng tốt lung tung cho mọi người nữa. 

04 20
(Cười) 

04 21
(Vỗ tay) 

04 24
Việc này đưa chúng ta đến với điều thứ tư ai cũng đều là một mớ hỗn độn, bị tổn thương, bi
lụy và sợ hãi kể cả đối với người mà dường như họ có thể kiểm soát mọi thứ. Họ giống bạn
hơn bạn tưởng, nên đừng cố so sánh bản thân với vẻ bề ngoài của người khác Điều đó chỉ
khiến bạn tệ hơn bây giờ thôi. 

04 43
(Cười) 

04 47
Còn nữa, bạn không thể giúp đỡ, sửa chữa hay cứu giúp ai cả kể cả giúp họ tỉnh ngộ. Điều
khiến tôi tỉnh ngộ là vào 30 năm trước là sự thảm họa trong suy nghĩ và hành vi của tôi. Tôi
đã nhờ vài người bạn tình táo giúp đỡ và nhờ cậy đấng toàn năng. Chúa chính là "Món quà
của sự tuyệt vọng,'  G-O-D (gift of desperation), một người bạn ngoan đạo của tôi đã nói
thế, cuối cùng tôi còn trở nên hư hỏng hơn tôi có thể tưởng tượng, 

05 16
(Cười) 
05 22
Nên trong trường hợp này Chúa có vẻ xấu tính, "Ta đã hết cách rồi." 

05 29
Khi sửa chữa, cứu giúp và cố giải thoát không đem lại kết quả, việc chăm sóc bản thân là
quan trọng nhất năng lượng sẽ phát ra từ bạn và tỏa ra môi trường như một chút không khí
trong lành. Nó là món quà quý giá cho cuộc sống. Khi có người phản ứng lại, "Trông cô ấy
tự phụ quá," chỉ cần cười nhẹ như Mona Lisa và pha cho bạn và người ấy một cốc trà. Biết
yêu thương con người đầy ngờ nghệch, kiêu ngạo, lập dị, phiền phức của bản thân chính là
bình an. Đó là nơi hòa bình thế giới được thiết lập 

06 08
Thứ năm: sô-cô-la với 75% cacao không thực sự là thức ăn. 

06 15
(Cười) 

06 19
Tốt nhất dùng nó làm mồi bẫy rắn hoặc để sửa mấy cái chân ghế bị lung lay. Không bao giờ
được coi nó như là món ăn. 

06 33
Thứ sáu -- 

06 34
(Cười) 

06 38
Viết. Tất cả những nhà văn bạn biết đều viết những bản nháp dở tệ, nhưng họ không rời
mông khỏi ghế. Đó là bí mật của cuộc sống. Đó có thể là điểm khác biệt chính giữa bạn và
họ Họ chỉ làm thôi Họ làm điều đó vì những thỏa thuận với bản thân Họ làm điều đó như
họ. Họ chỉ làm thôi. Họ làm điều đó vì những thỏa thuận với bản thân. Họ làm điều đó như
một món nợ danh dự. Họ kể những câu chuyện lướt qua óc họ từng ngày một, từng chút
một. Khi anh trai tôi học lớp bốn, anh ấy có một bài luận về chim, phải nộp vào hôm sau, và
anh ấy còn chưa bắt đầu. Bố tôi ngồi xuống cùng anh ấy với một cuốn sách của
Audubon, giấy, bút chì và đinh ghim - cho những ai không còn trẻ và vẫn nhớ những chiếc
đinh ghim - và nói với anh tôi, "Hãy bắt đầu với từng chú chim một, anh bạn. Đọc về bồ
nông rồi viết về bồ nông theo cách của con. Rồi tìm hiểu về chim bạc má, kể về chúng theo
cách của con. Rồi ngỗng." 

07 43
Vì thế, hai điều quan trọng nhất khi viết là: từng con chim một và những bản nháp kinh
khủng. Nếu bạn không biết bắt đầu từ đâu, nhớ rằng từng việc đã xảy đến với bạn nằm
trong đầu bạn bạn, và bạn chỉ cần kể nó. Nếu mọi người muốn bạn viết về họ tốt hơn, họ
nên cư xử tốt hơn. 

08 03
(Cười) 

08 06
(Vỗ tay) 

08 10
Bạn sẽ cảm thấy thật tệ nếu một ngày bạn thức dậy và nhận ra mình chưa bao giờ viết về
những điều luôn nằm trong tim: những câu chuyện, ký ức, ảo ảnh và những bài hát-- những
sự thật về bạn, cách bạn nhìn nhận mọi thứ -- bằng tiếng nói của chính bạn. Đó là tất cả
những gì bạn có thể làm cho chúng tôi, và cũng là lý do bạn được sinh ra. 

08 33
Bảy: sách được xuất bản và những thành công tạm thời của sự sáng tạo là những thứ bạn
đừng nên mơ tới. Chúng có thể giết người. Chúng khiến bạn đau khổ, làm tổn thương và
thay đổi bạn bằng những cách bạn không thể tưởng tượng nổi. Những con người xuống dốc
và tồi tệ nhất mà tôi biết là những nhà văn nam có những tác phẩm bán chạy nhất. Và, trở
lại điều số một, tất cả sự thật đều là nghịch lý, tác phẩm được xuất bản cũng là một điều kỳ
diệu, để câu chuyện của bạn được đọc và lắng nghe 
09 06
Cố nhẹ nhàng bứt khỏi ảo tưởng rằng có sách được xuất bản sẽ chữa lành bạn rằng nó có
thể lấp đầy những lỗ hổng trong bạn. Nó không thể. Nó sẽ không giúp bạn. Nhưng viết lách
có thể. Hát trong dàn hợp xướng hay ban nhạc Bluegrass cũng có thể. Vẽ tranh hoặc nuôi
chim hoặc nhận nuôi một chú chó già cũng có thể. Điều thứ tám: gia đình. 

09 36
Gia đình là giá trị rất, rất, rất vững bền dù cho họ có dịu dàng hay kì lạ đến mức nào. Lại một
lần nữa, xem lại điều một. 

09 45
Tại buổi họp gia đình khi bạn đột nhiên muốn giết người hay tự tử, 

09 50
hãy nhớ rằng trong mọi trường hợp, 

09 53
sự hoài thai và ra đời của chúng ta là một điều kỳ diệu. Trái đất là ngôi trường dạy thứ
tha. Bắt đầu từ việc tha thứ cho bản thân, và sau đó bạn có thế bắt đầu điều đó tại bàn
ăn. Bằng cách đó, bạn có thể chịu đựng việc này một cách thoái mái nhất. 

10 13
Khi William Blake nói rằng chúng ta sống 

10 15
h c cách ch u ng tình yêu, ông ấy biết gia đình bạn đã được bao gồm trong đó, kể cả
để ọ ị đự
khi b n mu n ch y tr n và gào thét cho mạng sống đáng yêu bé nhỏ của mình. Nhưng tôi
ạ ố ạ ố
có th h a r ng b n s n sàng để làm điều đó. Bạn có thể làm được, Lọ Lem, bạn có thể, và
ể ứ ằ ạ ẵ
khi đó bạn sẽ ngạc nhiên. Chín: đồ ăn. 

10 38
Cố ắ là ó tốt h ộ t hút Tôi hĩ á b hiể ý tôi à (C ời)
Cố gắng làm nó tốt hơn một chút. Tôi nghĩ các bạn hiểu ý tôi mà. (Cười) 

10 55
i u thứ mười -- 
Đề

10 58
Hồng ân. 

10 59
Hồng ân là công dụng thần kỳ của dầu WD-40 hay là áo phao. Sự bí ẩn của hồng ân là cách
Chúa yêu Henry Kissinger và Vladimir Putin và tôi giống như cách mà Ngài yêu đứa cháu
mới ra đời của bạn. Ngạc nhiên không. 

11 19
Tác động của hồng ân có thể thay đổi, chữa lành chúng ta 

11 22
hàn gắn thế giới của chúng ta. Để có thể tìm được hồng ân, hãy kêu cứu và chuẩn bị sẵn
sàng Hồng ân Chúa sẽ tìm thấy bạn dù ở đâu, nhưng sẽ không bỏ rơi bạn ở nơi ấy. Và hồng
ân sẽ trông không giống với Casper chú ma thân thiện, thật đáng tiếc. Nhưng điện thoại sẽ
kêu và thư sẽ tới và bất chấp mọi khó khăn, bạn sẽ có lại khiếu hài hước của mình. Tiếng
cười là liều thuốc bổ. Nó giúp ta có thể sống lại và đưa chúng ta trở lại với bản thân mình và
điều này tạo cho ta niềm tin vào cuộc sống và lẫn nhau. Và hãy nhớ rằng -- hồng ân rồi sẽ
đến. Mười một: Chúa chỉ là những điều tốt lành. 

12 08
Chúa không đáng sợ đến vậy đâu. Chúa có nghĩa là điều tuyệt diệu hay tình yêu
thương, hay như chúng ta đã được học từ "Deteriorata" vĩ đại, "chiếc bánh vũ trụ". Một tên
hay khác cho Chúa là "Không phải tôi". Emerson đã nói rằng người hạnh phúc nhất trên Trái
Đất là người học được từ thiên nhiên bài học về sự tôn kính. Nên hãy thường xuyên ra ngoài
và tìm kiếm. Mục sư của tôi đã nói con có thể nhốt một con ong vào đáy lọ mà không cần
nắp vì chúng không nhìn lên, chúng chỉ cay đắng bay xung quanh và va vào thành thủy
tinh. Hãy đi ra ngoài. Tìm kiếm xung quanh. Bí mật của sự sống. Và điều cuối cùng: cái chết. 
12 53
i u thứ 12. Chao ôi. Thật khó để chấp nhận khi những người quan trọng với bạn ra đi. Bạn
Đề
sẽ không thể vượt qua được mất mát đó, và dù xã hội có nói gì, bạn cũng không thể. Những
con chiên như ta thích nghĩ về cái chết như là sự thay đổi nơi sống. Nhưng dù sao đi nữa,
người ấy sẽ vẫn sống trọn vẹn trong tim bạn nếu bạn không khép kín trái tim lại. Leonard
Cohen đã nói, "Mọi vật luôn có những vết nứt, đó là cách để ánh sáng chiếu vào." Và đó là
cách để chúng ta có thể sống trọn vẹn lần nữa. Còn nữa, sẽ có người làm bạn cười 

13 34
vào những thời điểm khó khăn nhất, đó là một tin tuyệt vời. Nhưng sự biến mất của họ sẽ trở
thành nỗi nhớ dai dẳng cho bạn. Nỗi buồn và bè bạn, thời gian và nước mắt sẽ chữa lành
bạn đến một mức nào đó. Nước mắt sẽ làm sạch và thanh tẩy, tưới mát và nuôi dưỡng
bạn. và con đường bạn đang đi. Các bạn có biết điều đầu tiên Chúa nói với Moses là gì
không? 

13 59
Ngài nói "Cởi giày của con ra." Vì đây là đất thánh, nơi chứa đựng mọi dấu chỉ của nghịch
lý. Nó thật khó tin, nhưng đó là điều thật nhất tôi từng biết. Khi bạn già hơn một chút, như
con người bé nhỏ của tôi đây, bạn sẽ nhận ra rằng cái chết cũng thiêng liêng như sự ra đời
vậy. Và đừng lo lắng -- cứ tiếp tục cuộc sống của mình đi. Gần như mọi cái chết đều đơn
giản và nhẹ nhàng với những người tuyệt vời nhất bên cạnh bạn có mặt mỗi khi bạn
cần. Bạn sẽ không cô đơn. Họ sẽ giúp bạn vượt qua tất cả những gì chờ đợi trước mắt. Như
Ram Dass đã nói, "Khi mọi chuyện đã đi đến hồi kết, tất cả chúng ta chỉ trở về nơi thuộc về
mình." Tôi nghĩ rằng chỉ có thế thôi, 

14 47
nhưng nếu tôi nghĩ ra điều gì khác, tôi sẽ để các bạn biết. Cảm ơn. 

14 53
(Vỗ tay) 

14 57
Tôi đã rất ngạc nhiên khi được mời, 
 14 59
vì đây không phải là lĩnh vực của tôi, công nghệ hay thiết kế hay giải trí. Ý tôi là, tôi thiên về
đức tin và viết lách chúng thường không đi đôi với nhau. Và tôi đã bất ngờ, nhưng họ nói tôi
có thể tới thuyết trình, và tôi đã trả lời tôi rất vinh dự. (Video) Nếu bạn không biết bắt đầu từ
đâu, 

15 18
hãy nhớ rằng mọi thứ đã xảy ra nằm trong đầu bạn và bạn cần phải kể nó. Anne Lamott: Mọi
người cảm thấy cực kỳ hoảng loạng và tệ hại 

15 26
trên nước Mỹ dạo gần đây, và tôi chỉ muốn giúp mọi người có thể lấy việc đó ra làm chuyện
cười và nhận ra rằng nó không phải là một vấn đề. Nếu bạn hành động, làm một việc có ích
hay yêu thương hay hướng thiện, bạn sẽ có những tình cảm yêu thương. 

Programs & initiatives

TEDx
TED Fellows
TED Ed
TED Translators
TED Books
TED Institute
The Audacious Project
Ways to get TED
Podcasts
More ways to get TED
Follow TED
Facebook
Twitter
Pinterest
Instagram
YouTube
TED Blog
Our community
TED Speakers
TED Fellows
TED Translators
TEDx Organizers
TED Community
Want personalized recommendations?
Join TED Recommends and get the perfect ideas selected just for you.

Get started

TED Talks Usage Policy

Privacy Policy
Advertising / Partnership
TED.com Terms of Use
Jobs
Press
Help
© TED Conferences, LLC. All rights reserved.