You are on page 1of 25

Answer ALL questions.

1 The diagram shows an animal cell called a neurone.

DO NOT WRITE IN THIS AREA


direction of impulse

(a) Name the three structures found in a plant cell that are not found in a neurone.
(3)

1 .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2 .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3 .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

DO NOT WRITE IN THIS AREA


(b) Neurones are involved in the reflex arc that helps humans respond to stimuli.
The diagram shows a reflex arc with parts labelled A, B, C, D and E.
The arrows show the direction of the nerve impulse.
C

D
DO NOT WRITE IN THIS AREA

A
E

2
*P45628A0228*
(i) Complete the table by naming each part of the reflex arc.
One has been done for you.
(4)
DO NOT WRITE IN THIS AREA

Part Name

B sensory neurone

(ii) There is a small gap between neurone B and neurone C.


DO NOT WRITE IN THIS AREA

What is the name of the small gaps between neurones?


(1)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(c) Nerve impulses can travel along neurones at 120 m/s.


The distance between the spinal cord and the foot of a human is 90 cm.
Calculate the time, in seconds, that it would take a nerve impulse to travel from
the spinal cord to the foot of this human.
Show your working.
(2)
DO NOT WRITE IN THIS AREA

time = .................................................................. ............. seconds

(Total for Question 1 = 10 marks)


3
*P45628A0328* Turn over
2 A student takes two strips from the epidermis of an onion and places one in distilled
water and the other in concentrated salt solution.
She then uses a camera to photograph a sample of these cells under a microscope.

cells in distilled water cells in salt solution

(a) Suggest why a red onion is often used when carrying out this investigation.
(1)

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) (i) The differences in the appearance of the plant cells are due to osmosis.
Explain what is meant by the term osmosis.
(2)

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4
*P44248A0428*
(ii) Explain why the cells in distilled water look different when compared to the
cells in salt solution.
(4)

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(c) If red blood cells are placed in distilled water and examined under a microscope
no cells are seen.
Explain why no red blood cells would be seen.
(2)

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question 2 = 9 marks)

5
*P44248A0528* Turn over
3 Galactosaemia is an inherited condition. It is caused by a mutation to a gene on
chromosome 9. This gene codes for an enzyme that removes the sugar galactose
from the body.

DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA


The normal allele, G, can produce the enzyme and is dominant to the recessive allele, g.
The pedigree shows the inheritance of galactosaemia in a family.

Key

unaffected male
1 2
unaffected female

male with galactosaemia


3 4 5 6 7
female with galactosaemia

DO NOT WRITE IN THIS AREA


DO NOT WRITE IN THIS AREA
8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18

(a) (i) How many individuals in the family pedigree have an X and a Y chromosome
in each of their body cells?
(1)

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) How many individuals in the family pedigree are homozygous recessive?
(1) DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA


................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(iii) Give the genotype of individual 1.


(1)

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(iv) Individuals 8 and 9 are going to have another child.


Give the probability of this child having galactosaemia.
(1)

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8
*P48219A0832*
(b) (i) What is meant by the term mutation?
(2)
DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) The mutation for galactosaemia is harmful but some mutations can be beneficial.
Describe one example of a beneficial mutation.
(1)

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DO NOT WRITE IN THIS AREA
DO NOT WRITE IN THIS AREA

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(c) Some inherited conditions can be fatal but medical treatment is often available.
Explain what would happen to the frequency of alleles for these inherited
conditions if medical treatment was not available.
(3)

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question 3 = 10 marks)

9
*P48219A0932* Turn over
4 (a) A student reads the following statement.

“the father determines the sex of a baby”

DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA


Explain why this statement is true.
(2)

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) The diagram shows sperm cells, viewed using a microscope, from two different men.

DO NOT WRITE IN THIS AREA


DO NOT WRITE IN THIS AREA
Man A Man B

Use the information in the diagram to give two reasons why man A is more fertile
than man B.
(2)
DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA


1 ............................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 ............................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10
*P48219A01032*
(c) The graph shows how smoking may affect the movement of sperm.

50 –
DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA

40–

30–
percentage of sperm
seen moving (%)
20–

10–

0–


smokers non-smokers

(i) The average (mean) sperm count in the semen from non-smokers is
55 million in 1 cm3.
Calculate the number of moving sperm in 1 cm3 of semen from the non-smokers.
(2)
DO NOT WRITE IN THIS AREA
DO NOT WRITE IN THIS AREA

number of moving sperm = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Use the information from the graph to explain why smoking could affect
male fertility.
(2)
DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question 4 = 8 marks)

11
*P48219A01132* Turn over
5 Explain how the rate of transpiration is affected by changes in the environment.
(5)

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question 5 = 5 marks)

12
*P44248A01228*
6 Stomata are pores found mainly on the underside of leaves.

guard cells
DO NOT WRITE IN THIS AREA

stomatal pore

(a) Explain the role of the stomata in


(i) transport in plants
(2)
DO NOT WRITE IN THIS AREA

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) gas exchange in plants


(2)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


DO NOT WRITE IN THIS AREA

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


15
*P45628A01528* Turn over

(b) An experiment is carried out to examine the effect of the size of stomatal pores on
the rate of transpiration.

DO NOT WRITE IN THIS AREA


The data were collected in still air and in moving air.

rate of transpiration in mg / m2 / s
Size of stomatal
pore in µm
still air moving air

 0  0   0

 4 22  38

 8 46 140

12 48 165

16 50 210

20 50 248

DO NOT WRITE IN THIS AREA


24 50 264

DO NOT WRITE IN THIS AREA

16
*P45628A01628*
(i) Plot a graph to show the effect of stomatal pore size on transpiration rate in
still and moving air.
Use a ruler to join your points with straight lines.
DO NOT WRITE IN THIS AREA

(6)
DO NOT WRITE IN THIS AREA
DO NOT WRITE IN THIS AREA

(ii) Use the graph to compare the effect of increasing stomatal pore size on
transpiration rate in still and moving air.
(2)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


17
*P45628A01728* Turn over

(iii) Explain the effect that moving air has on transpiration rate.
(3)

DO NOT WRITE IN THIS AREA


. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question 6 = 15 marks)

DO NOT WRITE IN THIS AREA


DO NOT WRITE IN THIS AREA

18
*P45628A01828*
7 The passage describes tissue culture in plants.
Complete the passage by writing a suitable word or words in each of the spaces.
DO NOT WRITE IN THIS AREA

(10)

Plant scientists use the technique of micropropagation to produce large numbers of genetically

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... plants.

A small fragment of plant, called an . . . ................ ..................................................................................... , is cut using a scalpel.

The scalpel needs to be . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... ..................................................... to reduce the risk of contamination by

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... .

The fragment is then placed in a vessel containing a ........................................................................................................ medium.

This medium needs to contain . . . . . . . . . . . . . . . ................ ......................................................................... , to provide the growing plants

with energy. It also contains mineral ions such as magnesium for


DO NOT WRITE IN THIS AREA

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... production and ........................................................................................... .............

for amino acids. The advantages of micropropagation include the ability to produce

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... numbers of plants and it can be done

at . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......... time of year.

(Total for Question 7 = 10 marks)


DO NOT WRITE IN THIS AREA

19
*P45628A01928* Turn over

8 (a) An experiment was carried out to look at the effect of exercise on heart rate.
The experimental results were collected from a group of children, both boys and girls.

DO NOT WRITE IN THIS AREA


The children’s heart rate was measured three times.
● at rest
● just before exercise (in anticipation of exercise)
● immediately after carrying out one minute of exercise

Heart rate in beats per minute

at rest just before exercise after exercise

Henry 72 76 87

Megan 116 120 175

Laura 79 84 96

David 97 99 100

DO NOT WRITE IN THIS AREA


John 90 93 176

Michael 67 75 132

Sarah 115 116 176

Claire 82 83 141

Rosanna 95 98 113

Rachel 82 87 136

Hattie 77 82 96

Rosie 105 110 153

Alex 79 82 90

Katheryn 99 102 152


DO NOT WRITE IN THIS AREA

Rebecca 82 89 156

Siobhan 87 94 170

Mark 82 94 128

Thomas 98 76 172

Lougie 80 92 132

Richard 95 115 141

Average (mean) 89 93

20
*P45628A02028*
(i) Calculate the average (mean) for the student data after exercise.
Show your working.
DO NOT WRITE IN THIS AREA

(2)

average (mean) = ............................................................................... beats per minute

(ii) Name the child with an anomalous result in the data for heart rate just before
exercise.
(1)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


DO NOT WRITE IN THIS AREA

(iii) Suggest why the mean value of heart rate just before exercise is different to
the mean value at rest.
(2)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(iv) Name two variables that should be controlled in this experiment.


(2)

1. . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DO NOT WRITE IN THIS AREA

. . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ .......................................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ .......................................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

21
*P45628A02128* Turn over

(b) Long distance runners and cyclists usually have a lower than average resting heart rate.
Suggest why a low heart rate has developed in these people.

DO NOT WRITE IN THIS AREA


(4)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

DO NOT WRITE IN THIS AREA


. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question 8 = 11 marks)

DO NOT WRITE IN THIS AREA

22
*P45628A02228*
9 (a) The table shows features found in three groups of living organisms.
Complete the table using a tick ( ) to show that the group of living organisms
DO NOT WRITE IN THIS AREA

shows the feature and a cross () if the feature is absent.


(4)

Feature
Group
Cell wall Plasmid Cytoplasm Nucleus

bacteria 

fungi 

protoctists  

(b) Some bacteria, fungi and protoctists are pathogens.


(i) Name another type of pathogen.
DO NOT WRITE IN THIS AREA

(1)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(ii) Give an example of a disease caused by a protoctist.


(1)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question 9 = 6 marks)


DO NOT WRITE IN THIS AREA

23
*P45628A02328* Turn over

10 The diagram shows the structure of the female reproductive organs.

DO NOT WRITE IN THIS AREA


P

(a) Name the structures labelled in the diagram.

DO NOT WRITE IN THIS AREA


(4)

P. . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Q. . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

R. . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

S. . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

DO NOT WRITE IN THIS AREA

24
*P45628A02428*
(b) The graph shows changes in the hormones oestrogen and progesterone during a
woman’s menstrual cycle.
DO NOT WRITE IN THIS AREA

15

hormone level 10
in blood in
arbitrary units
5 oestrogen

progesterone
0
days

On the graph indicate using


(i) a letter O, the day when ovulation is most likely to occur.
(1)
DO NOT WRITE IN THIS AREA

(ii) a letter M, the day when menstruation is likely to start.


(1)

(iii) Describe the changes that take place in structure R during the menstrual cycle.
(3)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


DO NOT WRITE IN THIS AREA

25
*P45628A02528* Turn over

(c) Some women only have sexual intercourse at certain times of their menstrual cycle
in order to avoid pregnancy.

DO NOT WRITE IN THIS AREA


Explain why this may not be a reliable method of birth control.
(2)

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(d) Describe the role of oestrogen at puberty.


(3)

DO NOT WRITE IN THIS AREA


. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ............................................................................................................................ ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


DO NOT WRITE IN THIS AREA

(Total for Question 10 = 14 marks)

26
*P45628A02628*
11 The photograph shows the logs left behind after an area of forest has been cut down.

DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA


© Calibas
These logs are decomposed by fungi.
(a) Describe how fungi decompose tree logs.
(4)

DO NOT WRITE IN THIS AREA


DO NOT WRITE IN THIS AREA
................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) Some of the logs removed from the forest are used to make garden benches.
DO NOT WRITE IN THIS AREA

The photograph shows a garden bench. DO NOT WRITE IN THIS AREA

© James F. Perry

28
*P48219A02832*
The garden bench is painted with a fungicide solution.
This prevents the wood being decomposed because fungicide kills fungi.
DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA

There are different fungicides that can be used.


Design an investigation to find out which fungicide is best at preventing the
decomposition of wooden logs.
Your answer should include experimental details and be written in full sentences.
(6)

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DO NOT WRITE IN THIS AREA
DO NOT WRITE IN THIS AREA

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DO NOT WRITE IN THIS AREA

DO NOT WRITE IN THIS AREA

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question 11 = 10 marks)

29
*P48219A02932*
12 The passage describes the study of organisms and their ecosystems.
Complete the passage by writing a suitable word in each of the spaces.
(8)

Ecology is the study of the interaction of the organisms in an ecosystem with

their .................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . This is made up of biotic or living factors and

abiotic or non-living factors.

In an ecosystem a group of organisms of the same species living in one place is a

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Different groups of species living in the same place or

habitat is called a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... .

To study the number and distribution of plants in an area, a wooden or metal frame is used. This

is called a ................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . To compare numbers of organisms in two areas

several frames need to be placed at . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................. places in each area.

The numbers in each frame are combined and then divided by the total number of frames.

This is done to calculate the . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................ for each area. By using several

frames we improve the . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................ of the data and make it easier to

detect any ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . results.

(Total for Question 12 = 8 marks)

26
*P44248A02628*
13 (a) Describe how the process of micropropagation (tissue culture) can be used to
produce plants with desirable characteristics.
(5)

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) Plants can also be produced from seeds.


Give two advantages of using micropropagation rather than using seeds to
produce plants with desirable characteristics.
(2)

1 . . . . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... ............................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 . . . . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... ............................................................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ............................................................................................................................... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Total for Question 13 = 7 marks)

27
*P44248A02728* Turn over

You might also like