ერთიანი ეროვნული გამოცდა მათემატიკაში 2020

ვარიანტი 1
პასუხები

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

დ გ გ ბ ა ა ა დ ბ ა გ ბ ბ დ გ

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

ა ბ ა ა გ დ ბ ბ გ დ დ ა გ დ გ

ამოცანა 31 2 ქულა

ამოხსენით განტოლებათა სისტემა

2 x + 3 y =
7

5 x − 4 y =
11

ამოხსნა

 −3 y + 7
 −3 y + 7 x=  −3 y + 7
2 x + 3 y =
7 x =  2 x
 ⇔  2 ⇔  ⇔  2 ⇔
5 x − 4 y 11
= 5 x − 4 y 11 5 ⋅ −3 y + 7
= −= 11 −15 y + 35 − 8 y 22
4y =
 2
 −3 y + 7
 x = 2

 y = 13
 23

61 13
საბოლოოდ მივიღებთ x = , y= .
23 23

61 13
პასუხი: x = , y= .
23 23

1
 ამოცანა 32 2 ქულა

ღვინის მწარმოებელი ფირმა ღვინოს ყიდის პარტიებად შემდეგი წესით: x ბოთლისგან

შედგენილი პარტიის ყიდვის შემთხვევაში, სადაც x ≤ 4900 , თითოეული ბოთლი ღვინის
ფასი იქნება 500 − 0,1x ლარი. სულ მცირე, რამდენი ბოთლი ღვინო იყიდა მყიდველმა, თუ მან
თითოეულ ბოთლ ღვინოში 15 ლარზე ნაკლები გადაიხადა?

ამოხსნა

ვთქვათ მყიდველმა იყიდა x ბოთლი ღვინო, ამასთან თითოეულ ბოთლ ღვინოში 15 ლარზე
ნაკლები გადაიხადა, მაშინ

500 − 0,1x < 15 ⇒ x > 4850 .

პასუხი: 4851.

ამოცანა 33 2 ქულა

იპოვეთ ABC მართკუთხა სამკუთხედის უმცირესი კუთხის ტანგენსი, თუ ∠ACB =90° ,

AB = 2 5 და BC = 4 .

ამოხსნა

პითაგორას თეორემის საშუალებით გამოვთვალოთ ABC მართკუთხა სამკუთხედის AC

კათეტის სიგრძე AC = 20 − 16 = 2 . რადგან AC < BC ამიტომ სამკუთხედის უმცირესი
AC 1
კუთხეა ∠B . საბოლოოდ ვიღებთ tg(∠B )= = .
BC 2

1
პასუხი: .
2

ამოცანა 34 2 ქულა

იპოვეთ x -ის ყველა შესაძლო მნიშვნელობა, თუ 1; − 3; 10; x; 5; 4 რიცხვითი მონაცემების

გაბნევის დიაპაზონი 17-ის ტოლია.

ამოხსნა

თუ −3 ≤ x ≤ 10 მაშინ მონაცემების გაბნევის დიაპაზონი 10 − (−3) =13 -ის ტოლია, რაც

პირობას არ აკმაყოფილებს.

2
თუ x < −3 მაშინ პირობის თანახმად გვექნება 10 − x =17 ⇔ x =−7 .

თუ x > 10 მაშინ პირობის თანახმად გვექნება x + 3 = 17 ⇔ x = 14 .

პასუხი: -7 და 14.

ამოცანა 35 3 ქულა

მოცემულია (an ) არითმეტიკული პროგრესია, რომლის სხვაობა განსხვავებულია ნულისაგან.

იპოვეთ ისეთი k და m ნომრები, რომ k + m =
13 და 2ak + a3 = am + 2a7 .

ამოხსნა

გვაქვს, 2(a1 + (k − 1)d ) + a1 + 2d =a1 + (m − 1)d + 2(a1 + 6d ) ⇔ 3a1 + 2kd =3a1 + (m + 11)d ⇔
2k = m + 11 ⇔ 2k − m = 11 .
13 ტოლობა. მივიღებთ
მიღებულ ტოლობას მივუმატოთ პირობაში მოცემული k + m =
3k = 24 ⇔ k = 8 . მაშინ m = 5 .
პასუხი: k = 8 და m = 5 .

ამოცანა 36 3 ქულა

f ( x)= a ⋅ 3b x ფუნქციის გრაფიკი გადის (1; 9 ) და ( 2; 16 ) წერტილებზე. იპოვეთ a და b

პარამეტრების მნიშვნელობები.

ამოხსნა

რადგან f ( x)= a ⋅ 3b x ფუნქციის გრაფიკი გადის (1; 9 ) და ( 2; 16 ) წერტილებზე გვექნება:

 9
9= a ⋅ 3b a
 3b =
9= a ⋅ 3 b

 ⇔  b 16 ⇔  . აქედან მივიღებთ:
3 = b = log 16
2b
16= a ⋅ 3
 9  3
9

3
 81 16
a= , b = log 3 .
16 9

81 16
პასუხი: a = ; b = log 3 .
16 9

ამოცანა 37 3 ქულა

სამკუთხა პირამიდის ფუძე წარმოადგენს მართკუთხა სამკუთხედს, რომლის კათეტები

ტოლია 3 სმ-ის და 3 სმ-ის. იპოვეთ პირამიდის გვერდითი წიბოების მიერ ფუძის
სიბრტყესთან შედგენილი კუთხეები, თუ ცნობილია, რომ ამ პირამიდის ყველა გვერდითი
წიბოს სიგრძე 2 სმ-ის ტოლია.
ამოხსნა
შევნიშნოთ, რომ რადგან სამივე გვერდითი წიბო ერთმანეთის
ტოლია, ამიტომ ისინი ფუძესთან ტოლ კუთხეებს ქმნის.
პირამიდის ფუძე აღვნიშნოთ ABC -თი, სადაც AC = 3 სმ
BC = 3 სმ და ∠C = 90°. 9 + 3 = 2 3 სმ.
აქედან AB =
პირამიდის D წვეროდან ფუძეზე დავუშვათ DO მართობი.
AB
DA
= DB = DC= 2 სმ, ამიტომ AO
= BO
= CO = = 3 სმ. და
2
წიბოების მიერ ფუძის სიბრტყესთან შედგენილი კუთხეების
AO 3
კოსინუსი ტოლია cos ∠DAO = = , ხოლო კუთხეები
AD 2
უდრის 30° .
პასუხი: პირამიდის გვერდითი წიბოების მიერ ფუძის სიბრტყესთან შედგენილი კუთხეები
ტოლია 30° .

ამოცანა 38 4 ქულა

ABC ტოლფერდა სამკუთხედის AC ფუძეზე აღებულია F წერტილი ისე, რომ მანძილი F

წერტილიდან AB და BC წრფეებამდე შესაბამისად 1 სმ-ის და 5 სმ-ის ტოლია. იპოვეთ AF
მონაკვეთის სიგრძე, თუ ABC სამკუთხედის ფართობი 12 3 სმ2-ის ტოლია, ხოლო FC > 6
სმ-ზე.

4
 ამოხსნა 1
1 1
რადგან S ABC
= S ABF + S FBC
= AB ⋅1 + BC =
⋅ 5 3 AB
= 12 3 საიდანაც AB = 4 3 .
2 2
1 3
მეორეს მხრივ S = AB 2 sin(∠B ) =8 ⋅ 3sin(∠B ) =12 3 საიდანაც მივიღებთ sin(∠B ) = ,
2 2
1 2 5 10
ანუ B= 60° ან =
B 120° . შესაბამისად,=
AF = FC =
და= ან
sin 60° 3 sin 60° 3
1 5
AF
= = 2 და FC = 10 .
=
sin 30° sin 30°
პასუხი: 2 სმ
ამოხსნა 2
ამოცანის პირობიდან და  AMF და  FNC სამკუთხედების მსგავსებიდან მივიღებთ, რომ
12 3 4 3
, BE
AF = x , FC = 5 x , და AE = 3 x = = .
3x x
BE MF
რადგან = ამიტომ AB = 4 3 .
AB AF
 ABE -ში პითაგორას თეორემის თანახმად
2
4 3
( )
2
( 3x ) + 
2
4 3
 =
 x 
3 x 4 − 16 x 2 + 16 =
0
4
x 2 = ან x 2 = 4 .
3
2 10
შესაბამისად AF = და FC = ან AF = 2 და FC = 10 .
3 3
პასუხი: 2 სმ

ამოცანა 39 4 ქულა

A პუნქტიდან B პუნქტებს შორის მანძილი 240 კილომეტრია. A პუნქტიდან B

პუნქტის მიმართულებით მუდმივი სიჩქარით გაემართა ავტობუსი. 1 საათის შემდეგ B
პუნქტიდან A პუნქტის მიმართულებით მუდმივი სიჩქარით გაემართა მსუბუქი
ავტომობილი. ავტობუსი და მსუბუქი ავტომობილი ერთმანეთს A და B პუნქტების
შემაერთებელი გზის შუაში შეხვდნენ. ამის შემდეგ, მათ შეუჩერებლად იმავე სიჩქარეებით
გააგრძელეს გზა და როდესაც მათ შორის მანძილი 180 კმ გახდა, ავტობუსის გამოსვლიდან
ზუსტად 3 საათი იყო გასული. იპოვეთ მსუბუქი ავტომობილის სიჩქარე.

5
 ამოხსნა 1
დავუშვათ, მსუბუქი ავტომობილი საათში გადის u კილომეტრს, ხოლო ავტობუსი v
120
კილომეტრს. შეხვედრის მომენტისთვის მსუბუქი ავტომობილი საათის განმავლობაში
u
120 120 120
მოძრაობდა, ხოლო ავტობუსი მოძრაობდა საათის განმავლობაში, ამიტომ − =1.
v v u
ავტობუსმა გამოსვლიდან 3 საათში გაიარა 3v კილომეტრი. ამ მომენტისათვის მსუბუქმა
ავტომობილმა გაიარა 2u კილომეტრი. ამიტომ 2u + 3v = 420 . ვღებულობთ განტოლებათა
სისტემას
 1 1
120  −  = 1
 v u
2u + 3v =
420

3
u 210 − v , 3v 2 − 1020v + 240 ⋅ 210 =
= 0 , u 120,
=
0 , v 2 − 340v + 16800 = = v 60 . (ფესვი
2
v = 280 ამოცანის პირობას არ აკმაყოფილებს, რადგან ამ შემთხვევაში 2u + 3v > 420 ).
პასუხი: 120კმ/სთ.

ამოხსნა 2

ვთქვათ, ავტობუსი და მსუბუქი ავტომობილი ერთმანეთს ავტობუსის გამოსვლიდან t საათის

120
შემდეგ შეხვდნენ. მაშინ ავტობუსის სიჩქარეა კმ/სთ, ხოლო მსუბუქი ავტომობილის
t
120
სიჩქარეა კმ/სთ. ავტობუსის გამოსვლიდან 3 საათის შემდეგ ავტობუსს გავლილი ჰქონდა
t −1
3 ⋅120 2 ⋅120
კმ, ხოლო მსუბუქი ავტომობილს კმ. ვღებულობთ განტოლებას
t t −1
3 ⋅120 2 ⋅120
+ = 420 . განტოლების გამარტივება გვაძლევს 7t 2 − 17t + 6 = 0 , საიდანაც
t t −1
3 3
=t1 2,= t2 . ამონახსნი t = ამოცანის პირობას არ აკმაყოფილებს (ამ შემთხვევაში მსუბუქი
7 7
120
ავტომობილის სიჩქარეა = −210 კმ/სთ). ამიტომ t = 2 . ვღებულობთ, რომ ავტობუსის
t −1
120
სიჩქარეა = 60 კმ/სთ, ხოლო მსუბუქი ავტომობილის სიჩქარეა 120 კმ/სთ.
t

პასუხი: 120კმ/სთ.

6
 ამოცანა 40 4 ქულა

სიბრტყეზე განვიხილოთ ყველა ტოლფერდა ტრაპეცია, რომელთა მახვილი კუთხეა α და

1
ფართობია 10 სმ2. ამ ტრაპეციების პერიმეტრებს შორის იპოვეთ უმცირესი, თუ sin α = .
5
ამოხსნა
განვიხილოთ ერთ-ერთი ტრაპეცია, რომლის მახვილი კუთხეა α და ფართობი არის 10 სმ2.
ვთქვათ, ამ ტრაპეციის ფუძეებია a სმ და b სმ ( b < a ), ხოლო სიმაღლე h სმ. მაშინ,

a+b 20
10
= h ⇒ a=
+b .
2 h
h
ტრაპეციის ფერდი ტოლია = 5h სმ. ამიტომ, ტრაპეციის პერიმეტრია
sin α
2h 20 20
P ( h) = + = 10h + სმ.
sin α h h
თუ გამოვიყენებთ არაუარყოფითი რიცხვებისათვის ცნობილ უტოლობას x + y ≥ 2 xy ,
რომელშიც ტოლობა მიიღწევა, როდესაც x = y , მივიღებთ:

2h 20 2h 20 10
P(h)= + ≥2 ⋅ = 4 = 20 2 სმ.
sin α h sin α h sin α

2h 20
ამ უტოლობაში ტოლობა მიიღწევა, როდესაც = = , ანუ h 10 sin α
= 2.
sin α h
შევამოწმოთ, რომ ამ მონაცემების მქონე ტრაპეცია მართლაც არსებობს. მართლაც, ავიღოთ
h
h = 2 , მაშინ ფერდის სიგრძე იქნება = 5 2 და ვღებულობთ:
sin α
a + b =10 2
 ⇒ a= 5 2 + 4 3, b= 5 2 − 4 3 .
a − b =8 3
ადვილი შესამოწმებელია, რომ ტოლფერდა ტრაპეცია ფუძეებით=a 5 2 + 4 3 სმ,
=b 5 2 − 4 3 სმ და სიმაღლით h = 2 სმ აკმაყოფილებს ამოცანის ყველა პირობას და მისი
პერიმეტრია 20 2 სმ.
მაშასადამე, პერიმეტრის უმცირესი მნიშვნელობაა 20 2 სმ.
პასუხი: 20 2 სმ.