Δ

ΔΘΝΗΚΖ ΢ΥΟΛΖ ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢

Σειηθή εξγαζία κε ζέκα:

Ο ΘΔ΢ΜΗΚΟ΢ ΡΟΛΟ΢ ΣΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΣΩΝ ΟΣΑ Α’ ΒΑΘΜΟΤ ΑΠΟ ΣΖΝ

ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ (ΠΑΛΑΗΟ ΚΑΗ ΝΔΟ ΚΑΘΔ΢ΣΩ΢) – Ζ ΠΔΡΗΠΣΩ΢Ζ
΢ΤΓΚΔΚΡΗΜΔΝΖ΢ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ (ΠΥ. ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΑΣΣΗΚΖ΢).

Δπηβιέπσλ Καζεγεηήο : θ.Γξφζνο ΢έξγηνο

΢πνπδάζηξηα: ΢ηψηα Φσηεηλή
Β΄ Δθπαηδεπηηθή ζεηξά Δ΢ΣΑ
ΑΘΗΝΑ, 2008
 «αλάγθε λα νκνινγήζσκελ φηη ελ θνηλνβνπιεπηηθή πνιηηεία ζσθξφλσο νξγαλσκέλε νη
ππέξηαηνη άξρνληεο θαη νη ππέξηαηνη ζεζκνί δελ ελεξγνχζηλ εηκή φπσο ην έζλνο ζέιεη λα
ελεξγήζσζηλ. Οίθνζελ νχηε απνιχησο αγαζνί είλαη, νχηε πνλεξνί απνιχησο. Αιι’ ψζπεξ ηα
θάηνπηξα, απεηθνλίδνπζη ηα δξψληα πξφζσπα θαη ηα ζπκβαίλνληα πξάγκαηα. Δάλ ηα
πξάγκαηα θαη ηα πξφζσπα ρσιαίλσζη, δελ πηαίνπζη ηα θάηνπηξα΄κάηελ δε εζέισκελ
εμαθνινζεί λα ζξαχσκελ απηά πξνκεζεπφκελνη λέα, δηφηη θαη ηα λέα ηαο απηάο ζέινπζη
παξαζηήζεη εηθφλαο»

Κσλζηαληίλνο Παπαξξεγφπνπινο

2
Ο ΘΔ΢ΜΗΚΟ΢ ΡΟΛΟ΢ ΣΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΣΧΝ ΟΣΑ Α’ ΒΑΘΜΟΤ ΑΠΟ ΣΖΝ
ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ (ΠΑΛΑΗΟ ΚΑΗ ΝΔΟ ΚΑΘΔ΢ΣΧ΢) – ΔΗΓΗΚΟΣΔΡΑ Ζ ΠΔΡΗΠΣΧ΢Ζ
΢ΤΓΚΔΚΡΗΜΔΝΖ΢ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ (ΠΥ.ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΑΣΣΗΚΖ΢).

ΠΔΡΗΛΖΦΖ

΢ηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε αλαηίζεηαη ε άζθεζε ηεο δηνίθεζεο ησλ ηνπηθψλ

ππνζέζεσλ θαη ηεο δηαηίζεηαη γη απηφ πεξηβάιινλ δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο ην νπνίν
νξηνζεηείηαη κάιηζηα επξχηαηα κε ηελ επηηαγή ηνπ Αξ.102 παξ.5 ΢. Απν ηελ άιιε πιεπξά, ν
έιεγρνο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο είλαη πνιχ ζεκαληηθφο θαζψο κεζσ απηνχ εληζρχεηαη ν
δεκνθξαηηθφο ραξαθηήξαο ηνπ ζεζκνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Σαπηφρξνλα ν έιεγρνο
εμαζθαιίδεη ηελ ηήξεζε ηεο λνκηκφηεηαο θαζψο θαη ηελ δηαθάλεηα ζηελ δξάζε ηεο δεκφζηαο
δηνίθεζεο.
Ζ ηδηαηηεξφηεηα ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο έγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη
δηνηθνχληαη απφ φξγαλα αηξεηά, πνπ δηαζέηνπλ άκεζε δεκνθξαηηθή λνκηκνπνίεζε. Ζ
λνκηκνπνίεζε απηή έρεη φκσο λφεκα κφλν ζε έλα πιαίζην ζεβαζκνχ ησλ θαλφλσλ πνπ
πξνδηαγξάθνπλ ηηο αξκνδηφηεηέο ηεο θαη ηνπο ηξφπνπο ειέγρνπ ηνπο.
΢κοπόρ ινηπφλ ηεο παξνχζαο κειέηεο είλαη ε απνηχπσζε ηεο δηαιεθηηθήο ζρέζεο πνπ
ελππάξρεη αλάκεζα ζηελ ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλε απηνηέιεηα ησλ ΟΣΑ α’ βαζκνπ θαη
ηελ επνπηεία πνπ αζθείηαη επ’απηψλ απν ηηο Πεξηθέξεηεο.
Δίλαη θξίζηκε ε εμέηαζε ηνπ δηιήκκαηνο εμνξζνινγηζκνχ απν ηελ κηα ησλ ππαξρφλησλ
ειέγρσλ θαη ηεο εηζαγσγήο λέσλ ή αλ είλαη νξζφηεξν ηειηθά λα δνζεί έκθαζε ζηελ πξφιεςε,
δειαδή ν έιεγρνο ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο λα είλαη παξάιιεινο κε ηελ θαηαπνιέκεζε
ησλ γελεζηνπξγψλ αηηηψλ ηεο δηαθζνξάο θαη ηεο θαθνδηνίθεζεο.
Δλ ζπλερεία, ε εξγαζία επηθεληξψλεηαη ζηελ θαηαγξαθή ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ Σκήκαηνο
Απηνδηνίθεζεο Α’ βαζκνχ ηεο Πεξηθέξεαο Αηηηθήο. Μέζα απν ηελ κειέηε πεξηπηψζεσλ
δηνηθεηηθήο επνπηείαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ Σκήκαηνο ζηνπο Γήκνπο θαη ηηο Κνηλφηεηεο ηεο
αξκνδηφηεηάο ηνπ, δηαθξίλνληαη δηάθνξεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνπο
ΟΣΑ, θαη ηαπηφρξνλα γίλνληαη εκθαλή ηα ακέηξεηα πξνβιήκαηα κε ηα νπνία έξρεηαη
αληηκέησπε ε Πεξηθέξεηα αζθψληαο έιεγρν επ’απηψλ.
3
THE INSTITUTIONAL ROLE OF THE REGION’S SUPERVISION TO THE FIRST
DEGREE OF LOCAL GOVERNMENT (OLD AND NEW LEGISLATIVE FRAMEWORK)
– THE ATTICA REGION’S CASE STUDY

SUMMARY

On the one hand, according to the Article 102 par.5 of the Constitution the local issues
administration is appointed to the Local Government and administrative independence is
therefore provided to it. On the other hand, the administration’s control is vital, as the Public
Administration’s democratic face is reinforced through it. At the same time, control itself
safeguards the legitimacy and also the transparency in the field of Public Administration.
The particularity of Local Government is that it is directed by electives who are
democratically legitimized through the elections. Only by abiding by the rules that assign the
competences and means of controlling Local Government, is legitimization meaningful.
The aim of this dissertation is to imprint the dialectic relation among the constitutionally
consolidated first degree of Local Government’s independence and its supervision from the
Region.
The crucial dilemma is: Rationalization of the existing control system and the
introduction of new means of control, or giving emphasis on precaution measures, namely
the control of Local Government to be parallel to the fighting of the generating causes of
corruption and maladministration?
Furthermore, the dissertation is focused on the registration of the first degree of Local
Government Department’s function of the Attica’s Region. Through case studies that refer to
the administrative supervision of the above mentioned Department to Municipalities and
Communities of its competence, the reader can detect various aspects of maladministration
that Local Government meets and at the same time the numerous problems the Region of
Attica faces while supervising it.

4
 ΠΗΝΑΚΑ΢ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΩΝ
΢ει.
ΔΗ΢ΑΓΩΓΖ 9
ΜΔΡΟ΢ Α΄
ΟΣΑ – Ηζηνξηθή εμέιημε ηεο επνπηείαο επ’απηψλ θαη ε λνκηθή θχζε ηνπο
13
ΚΔΦ.1 - Ζ Η΢ΣΟΡΗΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΖ΢ ΚΡΑΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΣΩΝ ΟΣΑ 13
1.1. - ΟΗ Η΢ΣΟΡΗΚΔ΢ ΚΑΣΑΒΟΛΔ΢ ΣΖ΢ ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΢ΣΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΚΡΑΣΟ΢ 13
1.2 - ΑΠΟ ΣΖΝ ΑΝΑΓΔΝΝΖ΢Ζ ΣΧΝ ΚΟΗΝΟΣΖΣΧΝ ΢ΣΟΝ ΜΑΡΑ΢ΜΟ ΣΖ΢ ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ 14
1.3 - Ζ ΣΟΠΗΚΖ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ ΢ΣΖΝ ΣΡΗΣΖ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΓΖΜΟΚΡΑΣΗΑ΢ 16
ΚΔΦ.2 - Ζ ΝΟΜΗΚΖ ΦΤ΢Ζ ΣΩΝ ΟΣΑ Α ΒΑΘΜΟΤ /Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ΢ ΑΤΣΟΣΔΛΔΗΑ΢ 20
2.1 - ΟΗ ΣΟΠΗΚΟΗ ΟΡΓΑΝΗ΢ΜΟΗ Χ΢ ΔΓΑΦΗΚΑ ΝΟΜΗΚΑ ΠΡΟ΢ΧΠΑ ΓΖΜΟ΢ΗΟΤ ΓΗΚΑΗΟΤ 20
2.2 - Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ΢ ΑΤΣΟΣΔΛΔΗΑ΢ ΣΧΝ ΟΡΓΑΝΗ΢ΜΧΝ ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΚΑΗ ΣΑ ΟΡΗΑ ΣΖ΢
΢Δ ΢ΥΔ΢Ζ ΜΔ ΣΖΝ ΑΤΣΟΝΟΜΗΑ
20
Πεξηνξηζκνί ηεο δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο ησλ Σνπηθψλ Οξγαληζκψλ 22
2.3 - Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΧΝ ΣΟΠΗΚΧΝ ΤΠΟΘΔ΢ΔΧΝ 23
Άιιεο δηαθξίζεηο ησλ ππνζέζεσλ ησλ ΟΣΑ 24
Απηνηειείο-κε απηνηειείο 24
Τπνρξεσηηθέο θαη πξναηξεηηθέο 25
ΜΔΡΟ΢ Β΄
Μνξθέο Διέγρνπ ηεο Γηνηθεηηθήο Γξάζεο – Ζ Γηνηθεηηθή Δπνπηεία
28

ΚΔΦ.3 – ΔΛΔΓΥΟ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΓΡΑ΢Ζ΢ 28

3.1 – ΜΟΡΦΔ΢ ΔΛΔΓΥΟΤ 28
3.1.1 - Ο ΚΟΗΝΟΒΟΤΛΔΤΣΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢ 28
3.1.2 - ΠΟΛΗΣΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢ 29
3.1.3 - Ο ΓΗΚΑ΢ΣΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢ 30
3.1.4 - Ο ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢ 32
Γηνηθεηηθέο πξνζθπγέο 32
3.1.5 - Ο ΔΝΓΗΑΜΔ΢Ο΢ ΔΛΔΓΥΟ΢ 33
Ο ΢πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε 33
3.2 – ΔΛΔΓΥΟ΢ ΑΠΟ ΑΛΛΑ ΔΛΔΓΚΣΗΚΑ ΢ΧΜΑΣΑ 36
3.2.1 - Ο ΓΔΝΗΚΟ΢ ΔΠΗΘΔΧΡΖΣΖ΢ ΓΖΜΟ΢ΗΑ΢ ΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ 36
3.2.2 - ΣΟ ΢ΧΜΑ ΔΠΗΘΔΧΡΖΣΧΝ ΔΛΔΓΚΣΧΝ ΓΖΜΟ΢ΗΑ΢ ΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ 37
3.3 - ΗΔΡΑΡΥΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢ ΚΑΗ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ ΔΠΟΠΣΔΗΑ 38
3.3.1 – ΘΔΧΡΗΑ ΗΔΡΑΡΥΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ 38
Μνξθέο ηεξαξρηθνχ ειέγρνπ 39
3.3.2 – ΘΔΧΡΗΑ ΣΖ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ 40
Μνξθέο ηεο δηνηθεηηθήο επνπηείαο 41
3.3.3 - ΓΗΑΦΟΡΔ΢ ΜΔΣΑΞΤ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΚΑΗ ΗΔΡΑΡΥΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ 42
ΚΔΦ.4 – ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ ΔΠΟΠΣΔΗΑ 44
4.1 - Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΚΑΣΑ ΣΟ ΢ΤΝΣΑΓΜΑ 44

5
ΠΑΛΑΗΟ ΚΑΘΔ΢ΣΧ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ – ΣΟ Π.Γ 410/95
4.2 - Ζ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΖ ΔΞΔΗΓΗΚΔΤ΢Ζ ΣΖ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΢ΣΟ Π.Γ 410/95
45
4.2.1 - Ζ ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΔΠΗ ΣΧΝ ΠΡΟ΢ΧΠΧΝ 45
4.2.2 - Ζ ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΔΠΗ ΣΧΝ ΠΡΑΞΔΧΝ 48
ΣΟ ΝΔΟ ΚΑΘΔ΢ΣΧ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΣΟΤ ΓΖΜΟΣΗΚΟΤ ΚΑΗ ΚΟΗΝΟΣΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ
(Ν.3463/06) 50
4.3 - Ζ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΖ ΔΞΔΗΓΗΚΔΤ΢Ζ ΣΖ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΉ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΢ΣΟΝ Ν.3463/06
4.3.1 - ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΔΠΗ ΣΧΝ ΠΡΟ΢ΧΠΧΝ 50
4.3.2 - ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΔΠΗ ΣΧΝ ΠΡΑΞΔΧΝ 53
4.4 - ΢ΤΓΚΡΗΣΗΚΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖ΢Ζ ΠΑΛΑΗΟΤ ΚΑΘΔ΢ΣΧΣΟ΢ (Π.Γ 410/95) ΚΑΗ ΝΔΟΤ ΓΖΜΟΣΗΚΟΤ ΚΑΗ
ΚΟΗΝΟΣΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ (Ν.3463/06)
55
ΜΔΡΟ΢ Γ’
Θεζκηθφ θαη λνκηθφ πιαίζην ηεο Πεξηθέξεηαο – ε πξαγκαηηθή εηθφλα πνπ παξνπζηάδεη ε Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο 61
θαη ηα πξνβιήκαηα πνπ θαιείηαη λα αληηκεησπίζεη θαηα ηελ άζθεζε επνπηείαο.
ΚΔΦ.5 - ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΑΣΣΗΚΖ΢ – Γ/Ν΢Ζ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΚΑΗ ΑΠΟΚΔΝΣΡΩ΢Ζ΢ - Ζ
ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΖ ΔΗΚΟΝΑ
61
5.1 - ΘΔ΢ΜΗΚΟ ΠΛΑΗ΢ΗΟ 61
5.2 - ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ ΟΡΓΑΝΧ΢Ζ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ ΑΣΣΗΚΖ΢ 61
Γεληθή Γηεχζπλζε Πεξηθέξεηαο 62
5.3 – ΑΡΜΟΓΗΟΣΖΣΔ΢ ΣΖ΢ Γ/Ν΢Ζ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΚΑΗ ΑΠΟΚΔΝΣΡΧ΢Ζ΢ 62
5.4 - ΢ΣΑΣΗ΢ΣΗΚΑ ΢ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΣΜΖΜΑΣΟ΢ ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ Α΄ ΒΑΘΜΟΤ ΣΖ΢
ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ ΑΣΣΗΚΖ΢
63
ΚΔΦ.6 - Ζ ΔΗΚΟΝΑ ΣΖ΢ ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΢ΖΜΔΡΑ 65
6.1 - ΢ΣΑΣΗ΢ΣΗΚΑ ΢ΣΟΗΥΔΗΑ 65
6.2 - ΜΟΡΦΔ΢ ΚΑΚΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΠΟΤ ΠΑΡΟΤ΢ΗΑΕΟΝΣΑΗ ΢ΣΟΤ΢ ΟΣΑ 65
ΚΔΦ.7 - ΔΗΓΗΚΑ ΘΔΜΑΣΗΚΑ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΑ 68
7.1 - Ο ΔΛΔΓΥΟ΢ ΝΟΜΗΜΟΣΖΣΑ΢ ΢Δ ΟΛΔ΢ ΣΗ΢ ΠΡΑΞΔΗ΢ ΣΧΝ ΢ΤΛΛΟΓΗΚΧΝ ΟΡΓΑΝΧΝ ΣΧΝ ΓΖΜΧΝ
ΚΑΗ ΚΟΗΝΟΣΖΣΧΝ ΚΑΗ ΣΧΝ ΝΟΜΗΚΧΝ ΣΟΤ΢ ΠΡΟ΢ΧΠΧΝ – ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΔΦΑΡΜΟΓΖ΢
68
7.2 - Ο ΔΛΔΓΥΟ΢ ΢ΣΑ ΑΗΡΔΣΑ ΟΡΓΑΝΑ ΣΧΝ ΟΣΑ ΠΡΧΣΟΤ ΒΑΘΜΟΤ ΑΠΟ ΑΠΟΦΖ Α΢ΣΗΚΖ΢ ΚΑΗ
ΠΔΗΘΑΡΥΗΚΖ΢ ΔΤΘΤΝΖ΢ ΚΑΗ Ζ ΛΖΦΖ ΣΧΝ ΑΝΑΓΚΑΗΧΝ ΜΔΣΡΧΝ ΢ΣΗ΢ ΠΔΡΗΠΣΧ΢ΔΗ΢ ΚΑΣΑΓΗΚΖ΢ – 71
ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΔΦΑΡΜΟΓΖ΢.
7.3 - ΒΔΛΣΗΧΣΗΚΔ΢ ΠΡΟΣΑ΢ΔΗ΢ ΚΑΗ ΤΠΟΓΔΗΞΔΗ΢ 73
ΜΔΛΔΣΔ΢ ΠΔΡΗΠΣΩ΢ΔΩΝ 78
1. ΤΠΟΘΔ΢Ζ ΚΑΣΑΥΡΖ΢ΣΗΚΖ΢ ΔΠΗΒΟΛΖ΢ ΣΔΛΧΝ ΑΠΟ ΣΟΝ ΓΖΜΟ ΑΓ.ΓΖΜΖΣΡΗΟΤ 78
ΔΗ΢ΑΓΧΓΗΚΑ 78
Η΢ΣΟΡΗΚΟ ΤΠΟΘΔ΢Ζ΢ 78
ΠΡΟ΢ΦΤΓΖ ΣΟΤ ΓΖΜΟΣΖ ΔΝΧΠΗΟΝ ΣΖ΢ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ ΑΣΣΗΚΖ΢ 79
ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗ΢ΗΟ 81
΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ 83
2. ΠΔΗΘΑΡΥΗΚΖ ΔΤΘΤΝΖ ΜΔΛΧΝ ΓΖΜΟΣΗΚΟΤ ΢ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ ΣΟΤ ΓΖΜΟΤ ΑΜΑΡΟΤ΢ΗΟΤ ΓΗΑ
ΠΑΡΑΝΟΜΖ ΥΟΡΖΓΖ΢Ζ ΑΓΔΗΧΝ ΓΗΑΦΖΜΗ΢ΣΗΚΧΝ ΠΗΝΑΚΗΓΧΝ
84
ΔΗ΢ΑΓΧΓΗΚΑ 84
Η΢ΣΟΡΗΚΟ ΤΠΟΘΔ΢Ζ΢ 84
ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗ΢ΗΟ 85
ΠΟΡΗ΢ΜΑΣΑ ΠΟΤ ΠΡΟΚΤΠΣΟΤΝ ΑΠΟ ΣΖΝ ΔΚΘΔ΢Ζ ΣΟΤ ΢ΧΜΑΣΟ΢ ΔΠΗΘΔΧΡΖΣΧΝ ΔΛΔΓΚΣΧΝ
ΓΖΜΟ΢ΗΑ΢ ΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢
87
ΑΝΑΕΖΣΖ΢Ζ ΔΤΘΤΝΧΝ 88
΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ 89
ΣΔΛΗΚΑ ΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ 90
ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 95
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑΣΑ 99

6
 ΠΗΝΑΚΑ΢ ΢ΤΝΣΜΖ΢ΔΩΝ ΚΑΗ ΢ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΩΝ
ΑΔΠ Ακαθάριστο Δθνικό Προϊόν
Α΢ΔΠ Ανώτατο ΢σμβούλιο Δπιλογής Προσωπικού
β.δ Βαζηιηθφ Γηάηαγκα
ΓΓΠ Γενικός Γραμματέας Περιυέρειας
ΓΔΓΓ Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο
ΓΚΚ Γεκνηηθφο θαη Κνηλνηηθφο Κψδηθαο
ΔΔ Δσρωπαϊκή Ένωση
Δ΢ Διεγθηηθφ ΢πλέδξην
ΗΓΑΥ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ Ανξίζηνπ Υξφλνπ
ΗΣΑ Ηλζηηηνχην Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο
ΚΔΓΚΔ Κεληξηθή Έλσζε Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ Διιάδνο
ΚΤΑ Κνηλή Τπνπξγηθή Απφθαζε
ΝΠΓΓ Ννκηθφ Πξφζσπν Γεκνζίνπ Γηθαίνπ
Ν΢Κ Ννκηθφ ΢πκβνχιην ηνπ Κξάηνπο
π.δ Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα
ΠΔ Παλεπηζηεκηαθήο Δθπαίδεπζεο
΢ΔΔΓΓ ΢ψκα Δπνηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο
΢ηΔ ΢πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο
ΣΔΓΚ Σνπηθή Έλσζε Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ
Τπνπξγειην Δζσηεξηθψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη
ΤΔΓΓΑ Απνθέληξσζεο
ΤΠΔΠΘ Τπνπξγείν Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ
ΤΠΔ΢ Τπνπξγφο Δζσηεξηθψλ

7
ΔΙ΢ΑΓΩΓΗ

Απν ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 θαη κεηά ε Σνπηθή Απηνδηνίθεζε βξίζθεηαη
θπξηνιεθηηθά ζε πνξεία κεηαξξχζκηζεο. ΢ην παξειζφλ ε γξαθεηνθξαηία θαη ε νηθνλνκηθή
θαρεμία ηεο Σ.Α. είρε απνδνζεί ζηα εκπφδηα πνπ έζεηε ην αλειαζηηθφ λνκνζεηηθφ πιαίζην.
Με ζηφρν λα αξζνχλ απηά ηα εκπφδηα θαη κε δεδνκέλε ηελ εληππσζηαθή επέθηαζε ησλ
αξκνδηνηήησλ ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ηα ηειεπηαία ρξφληα, αλακνξθψζεθαλ βαζηθνί
ζεζκνί ηεο κε ζεκαληηθά λνκνζεηήκαηα, πηνζεηήζεθαλ λένη ζεζκνί θαη δηαπιάζζεθαλ λέεο
πξαθηηθέο θαηά ηελ ιεηηνπξγία ηνπο. Βαζηθφ εγρείξεκα απνηειεί ε κεηαξξπζκηζηηθή
πξνζπάζεηα ηνπ Νένπ Γεκνηηθνχ θαη Κνηλνηηθνχ Κψδηθα (Ν.3463/06) θαζψο θαη ηνπ
΢ρεδίνπ «Καπνδίζηξηαο II». Αθφκα, παξαηεξείηαη κία ηάζε δηεχξπλζεο ησλ αξκνδηνηήησλ
ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο απν ηελ πιεπξά ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο
Με δεδνκέλα ινηπφλ ην δηαξθψο απμαλφκελν ελδηαθέξνλ ηεο πνιηηείαο γηα ηελ
βειηίσζε ηεο πεξηθεξεηαθήο νξγάλσζεο ηεο δηνίθεζεο, αιιά θαη ηελ κε χπαξμε εληαίνπ
θεηκέλνπ πνπ λα ζπγθεληξψλεη ην ηζρχνλ ζεζκηθφ πιαίζην πνπ αθνξά ηελ επνπηεία ζηα
φξγαλα ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θαη ζηηο πξάμεηο ηνπο, μεθίλεζε ε ζχιιεςε ηεο ηδέαο γηα
ηελ ζπγγξαθή απηήο ηεο εξγαζίαο.
΢ηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε αλαηίζεηαη ε άζθεζε ηεο δηνίθεζεο ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ θαη ηεο δηαηίζεηαη γη απηφ πεξηβάιινλ δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο ην νπνίν
νξηνζεηείηαη κάιηζηα επξχηαηα κε ηελ επηηαγή ηνπ Αξ.102 παξ.5 ΢. Απν ηελ άιιε πιεπξά, ν
έιεγρνο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο είλαη πνιχ ζεκαληηθφο θαζψο κεζσ απηνχ εληζρχεηαη ν
δεκνθξαηηθφο ραξαθηήξαο ηνπ ζεζκνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Σαπηφρξνλα ν έιεγρνο
εμαζθαιίδεη ηελ ηήξεζε ηεο λνκηκφηεηαο θαζψο θαη ηελ δηαθάλεηα ζηελ δξάζε ηεο δεκφζηαο
δηνίθεζεο. Ζ ηδηαηηεξφηεηα ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο έγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη
δηνηθνχληαη απφ φξγαλα αηξεηά, πνπ δηαζέηνπλ άκεζε δεκνθξαηηθή λνκηκνπνίεζε. Ζ
λνκηκνπνίεζε απηή έρεη φκσο λφεκα κφλν ζε έλα πιαίζην ζεβαζκνχ ησλ θαλφλσλ πνπ
πξνδηαγξάθνπλ ηηο αξκνδηφηεηέο ηεο θαη ηνπο ηξφπνπο ειέγρνπ ηνπο.
΢κοπόρ ινηπφλ ηεο παξνχζαο κειέηεο είλαη ε απνηχπσζε ηεο δηαιεθηηθήο ζρέζεο πνπ
ελππάξρεη αλάκεζα ζηελ ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλε απηνηέιεηα ησλ ΟΣΑ α’ βαζκνπ θαη
ηελ επνπηεία πνπ αζθείηαη επ’απηψλ απν ηηο Πεξηθέξεηεο.
΢ηόσορ είλαη λα επηρεηξεζεί κηα πξψηε πξνζέγγηζε ζε θξίζηκα δεηήκαηα πνπ
αλαθχπηνπλ φπσο:
Πξψηνλ, ην δήηεκα ηεο ζπληαγκαηηθήο θαηνρχξσζεο ηεο δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο ησλ
ηνπηθψλ νξγαληζκψλ ε νπνία ηειηθά ππφθεηηαη ζε ξεηνχο θαη εκθαλείο πεξηνξηζκνχο κε πην

8
ακθηιεγφκελε ηελ δηάηαμε ηνπ Αξ.102 παξ.4 ΢ πνπ αλαθέξεηαη ζηελ θξαηηθή επνπηεία ησλ
ΟΣΑ, θαζψο επίζεο θαη ζηνλ πεηζαξρηθφ έιεγρν πνπ αζθείηαη επί ησλ νξγάλσλ ηνπο.
Γεχηεξνλ, ην δήηεκα ηεο αλαγθαηφηεηαο ησλ ειέγρσλ σο δηαζθάιηζε ηεο ηήξεζεο ηεο
λνκηκφηεηαο θαζψο θαη ηεο δηαθάλεηαο ζηελ δξάζε ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο , θαζψο θαη ηνπ
θξίζηκνπ ξφινπ πνπ ε Πεξηθέξεηα θαιείηαη λα δηαδξακαηίζεη φζνλ αθνξά ζηελ έθηαζε θαη
ζηελ κνξθή ηνπ ειέγρνπ πνπ ε ίδηα αζθεί ζηνπο ΟΣΑ, ιακβάλνληαο ππφςηλ ηελ
ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλε απηνηέιεηα πνπ νη ηειεπηαίνη απνιαχνπλ.
Σξίηνλ, δήηεκα πξνθχπηεη ζρεηηθά κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ειέγρσλ. Πψο
γίλεηαη θαη κε φιν απηφ ην πιέγκα ησλ ειέγρσλ δελ θαηαθέξλνπκε λα δηαζθαιίζνπκε
επαξθψο νχηε ηελ λνκηκφηεηα, νχηε ηελ ιεηηνπξγηθφηεηα, νχηε ελ ηέιεη ηελ αμηνπηζηία ηεο
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο. Δίλαη θξίζηκε ε εμέηαζε ηνπ δηιήκκαηνο εμνξζνινγηζκνχ απν ηελ
κηα ησλ ππαξρφλησλ ειέγρσλ θαη ηεο εηζαγσγήο λέσλ ή αλ είλαη νξζφηεξν ηειηθά λα δνζεί
έκθαζε ζηελ πξφιεςε, δειαδή ν έιεγρνο ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο λα είλαη παξάιιεινο
κε ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ γελεζηνπξγψλ αηηηψλ ηεο δηαθζνξάο θαη ηεο θαθνδηνίθεζεο.

Σα μέζα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ παξνχζα εξγαζία αθνξνχλ πνηθίιεο θχζεο
πιηθφ. Πξσηνγελέο, φπσο Σν ΢χληαγκα ηεο Διιάδνο, λνκνζεηηθφ πιαίζην θαη λνκνινγία ηνπ
΢ηΔ θαζψο θαη δεπηεξνγελέο πνπ πξνέξρεηαη απν ηελ πινχζηα βηβιηνγξαθία, άξζξα απν
επηζηεκνληθά πεξηνδηθά, Μειέηεο θαη Δθζέζεηο απν Ηλζηηηνχηα, Αλεμάξηεηεο Αξρέο φπσο ν
΢ηΠ θαη άιια Διεγθηηθά ΢ψκαηα.

Όζνλ αθνξά ζηελ μεθοδολογία κε ηελ νπνία αμηνπνηήζεθε ην πιηθφ,

ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη πξσηνγελείο θαη δεπηεξνγελείο πεγέο σο ην θπξηφηεξν εξγαιείν
αλάπηπμεο ηνπ θεηκέλνπ αιιά θαη σο δνκή ηνπ ζπλνιηθνχ θεηκέλνπ. Καηφπηλ, έγηλε ρξήζε
ηνπ εξγαιείνπ ηεο ζπλέληεπμεο, απνηεινχκελε απν εξσηήζεηο αλνηθηνχ ηχπνπ θαη ησλ
κειεηψλ πεξηπηψζεσλ απν πιηθφ πνπ παξαζρέζηεθε απν ηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο, γηα λα
δηαπηζησζνχλ νη κνξθέο θαθνδηνίθεζεο πνπ εκθαλίδνληαη ζνπο ΟΣΑ α΄ βαζκνχ θαη ηα
πξνβιήκαηα κε ηα νπνία έξρεηαη αληηκέησπε ε Πεξηθέξεηα αζθψληαο επνπηεία επ’ απηψλ.

Πξνθεηκέλνπ λα αλαπηπρζεί ην θείκελν ζηελ βάζε ησλ δεηεκάησλ πνπ ηέζεθαλ

παξαπάλσ, ε εξγαζία διαπθπώνεηαι ζε ηξία θχξηα κέξε.
Δπηρεηξψληαο κηα πξψηε επαθή ηνπ αλαγλψζηε κε ηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο επη ησλ νπνίσλ ην θξάηνο αζθεί επνπηεία παξαηίζεηαη ζην Μέξνο Α ηεο
παξνχζαο εξγαζίαο ε ηζηνξηθή εμέιημε ηεο δηνηθεηηθήο επνπηείαο πνπ αζθείηαη επ’απηψλ
θαζψο θαη ε λνκηθή θχζε ηνπο.

9
 Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην πξψην θεθάιαην πξνβάιιεηαη ζπγθεληξσηηθά ε ηζηνξηθή
δηαδξνκή ηνπ ζεζκνχ ηεο δηνηθεηηθήο επνπηείαο ζην ειιεληθφ θξάηνο. Θεσξήζεθε ζθφπηκε ε
εθθίλεζε ηεο ηζηνξηθήο δηαδξνκήο απν ηελ ζχζηαζε αθφκα ηνπ λενειιεληθνχ θξάηνπο
θαζφηη είλαη πξάγκαηη εληππσζηαθή ε ηζηνξηθή παιηλδξφκεζε πνπ έρεη ππνζηεί ν ζεζκφο ηεο
δηνηθεηηθήο επνπηείαο ζην πέξαζκα ησλ ρξφλσλ θαη κέρξη ηελ Σξίηε Διιεληθή Γεκνθξαηία.
Σν δεχηεξν θεθάιαην πεξηνξίδεηαη ζηελ εμέηαζε ηεο λνκηθήο θχζεο ησλ ΟΣΑ α΄
βαζκνχ, εμεηάδνληάο ηνπο σο ηνπηθνχο νξγαληζκνχο κε λνκηθή πξνζσπηθφηεηα μέρσξε απν
απηήλ ηνπ θξάηνπο, επηζεκαίλνληαη ηα φξηα ηεο απηνηέιεηαο ζε αληηπαξάζεζε κε ηα φξηα ηεο
απηνλνκίαο θαη αλαθέξνληαη ζπληαγκαηηθνί πεξηνξηζκνί σο πξφο ηελ απηνηέιεηα ησλ ΟΣΑ.
Σνλίδεηαη ε ζεκαζία ηεο απηνηέιεηαο ησλ ΟΣΑ πξνθεηκέλνπ γηα ηελ απξφζθνπηε δηνίθεζε
ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ ηνπο θαη ρξεζηκνπνηείηαη σο αληίβαξν ζε νπνηνδήπνηε ειεγθηηθφ
κεραληζκφ επηρεηξεί λα παξαβηάζεη ηα φξηά ηεο.
Γεδνκέλνπ φκσο ηνπ γεγνλφηνο νηη θακηά εμνπζία δελ λνείηαη σο αλέιεγθηε ζε κηα
δεκνθξαηία, επηρεηξείηαη ζην Μέξνο Β΄ κηα γξήγνξε επηζθφπεζε ησλ κνξθψλ ειέγρνπ ηεο
δηνηθεηηθήο δξάζεο θαηαιήγνληαο ζηελ δηνηθεηηθή επνπηεία.
Πην ζπγθεθξηκέλα, ην ηξίην θεθάιαην αθηεξψλεηαη ζηηο κνξθέο ειέγρνπ ηεο δηνηθεηηθήο
δξάζεο, δίλνληαο έκθαζε ζηνλ δηνηθεηηθφ έιεγρν θαη πην ζπγθεθξηκέλα ηνλ ηεξαξρηθφ έιεγρν
θαη ηελ δηνηθεηηθή επνπηεία, εμεηάδνληαο θαη ηηο δηαθνξέο πνπ ππάξρνπλ κεηαμχ ηνπο.
Σν ηέηαξην θεθάιαην αθηεξψλεηαη εμ’νινθιήξνπ ζηελ δηνηθεηηθή επνπηεία, φπσο απηή
εθαξκφζηεθε ζχκθσλα κε ην παιαηφ θαζεζηψο ηνπ π.δ 410/95 θαη φπσο εμειίρζεθε κε ηελ
εθαξκνγή ηνπ Νένπ Γεκνηηθνχ θαη Κνηλνηηθνχ Κψδηθα, δηαθξηλφκελε ζε επνπηεία επη ησλ
πξάμεσλ θαη επη ησλ πξνζψπσλ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο. Απνηειεί κηα
πξνζπάζεηα απνζαθήληζεο ηνπ ζεζκνχ ηεο επνπηείαο αθελνο, αθεηέξνπ εμεηάδεηαη ζηελ
ηζηνξηθφηεηά ηνπ πξνθεηκέλνπ λα γίλεη επνηθνδνκεηηθή ζχγθξηζε κεηαμχ παιηνχ θαη λένπ
θαζεζηψηνο θαη λα αλαδεηρζνχλ νη φπνηεο αλεπάξθεηεο ηνπ πξνεγνχκελνπ λνκνζεηηθνχ
πιαηζίνπ ζε αληίζεζε κε ηηο θαηλνηνκίεο πνπ εηζάγεη ν λένο ΓΚΚ νη νπνίεο ζπκβάιινπλ ζηνλ
εμνξζνινγηζκφ ηνπ ζεζκνχ.
Σν Μέξνο Γ΄ θέξεη ηνλ ηίηιν Θεζκηθφ θαη λνκηθφ πιαίζην ηεο Πεξηθέξεηαο – ε
πξαγκαηηθή εηθφλα πνπ παξνπζηάδεη ε Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο θαη ηα πξνβιήκαηα πνπ θαιείηαη
λα αληηκεησπίζεη θαηα ηελ άζθεζε επνπηείαο. Γεδνκέλνπ ηνπ δηθπνχο ραξαθηήξα ηνπ
ζεζκνχ ηεο δηνηθεηηθήο επνπηείαο, ζεσξήζεθε ζθφπηκν λα εμεηαζηεί ηφζν ππν ην πξίζκα ηνπ
ειέγρνληνο φζν θαη ηνπ ειεγρφκελνπ, δίλνληαο ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ αλαγλψζηε λα
απνθηήζεη φζν ην δπλαηφλ ζθαηξηθή άπνςε γηα ηα πξνβιήκαηα πνπ ε εθαξκνγή ηνπ ζεζκνχ
αληηκεησπίδεη.

10
 Έηζη, ην πέκπην θεθάιαην αθηεξψλεηαη ζηελ κειέηε ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο θαη πην
ζπγθεθξηκέλα ζην Σκήκα Απηνδηνίθεζεο πξψηνπ βαζκνχ πνπ είλαη ππεχζπλν γηα ηελ άζθεζε
δηνηθεηηθήο επνπηείαο ζηνπο Γήκνπο θαη ηηο Κνηλφηεηεο ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπ. Δλ ζπλερεία,
θαηαγξάθνληαη ηα πξνβιήκαηα πνπ ην ηκήκα απηφ αληηκεησπίδεη θαηά ηνλ έιεγρν ησλ
πξάμεσλ θαη θαηά ηνλ έιεγρν ησλ πξνζψπσλ ησλ ΟΣΑ α΄βαζκνχ.
Ζ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε ζήκεξα βάιιεηαη παληαρφζελ σο πξνλνκηαθφο ρψξνο γηα ηελ
αλάπηπμε θαηλνκέλσλ δηαθζνξάο θαη θαθνδηνίθεζεο κε απνηέιεζκα λα έρεη ηξσζεί ε
αμηνπηζηία θαη ην θχξνο ηεο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ ζεσξήζεθε ζθφπηκε ζην έθην θεθάιαην ε
πεξηγξαθή ησλ κνξθψλ θαθνδηνίθεζεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνπο ΟΣΑ ζηελ βάζε
ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ ζχκθσλα θαη κε ηηο Δηήζηεο Δθζέζεηο ηνπ ΢ηΠ. Αθνινπζνχλ
βειηησηηθέο πξνηάζεηο θαη ππνδείμεηο ηφζν γηα ηελ Πεξηθέξεηα φζν θαη γηα ηνπο ΟΣΑ α΄
βαζκνχ.
Με ηελ βνήζεηα ηνπ θεθαιαίνπ επηά, κε ηίηιν εηδηθά ζεκαηηθά αληηθείκελα,
επηρεηξείηαη ε θαηαγξαθή θαη αλάδεημε ησλ βαζηθφηεξσλ πξνβιεκάησλ πνπ ηφζν ειεγθηέο
φζν θαη ειεγρφκελνη αληηκεησπίδνπλ θαηα ηελ εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο δηνηθεηηθήο
επνπηείαο. Ζ αλάδεημε ησλ γελλεζηνπξγψλ αηηηψλ ηνπ πξνβιήκαηνο ίζσο νδεγήζεη θαη ζηελ
ηαρχηεξε αληηκεηψπηζή ηνπ.
Σέινο, κε βάζε πιηθφ πνπ παξαζρέζεθε απν ηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο, θαηαγξάθνληαη
δχν κειέηεο πεξηπηψζεσλ. Ζ πξψηε (ππφζεζε θαηαρξεζηηθήο επηβνιήο ηειψλ) ζπκππθλψλεη
κε ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν ην κείδνλ δήηεκα ηεο απζαίξεηεο επηβνιήο ηειψλ απν ηνπο
Γήκνπο. Ζ δεχηεξε (Πεηζαξρηθή επζχλε κειψλ δεκνηηθνχ ζπκβνπιίνπ γηα παξάλνκε
ρνξήγεζε αδεηψλ δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ) είλαη κηα ππφζεζε πνπ εθηφο απν ηηο θνηλσληθέο
πηπρέο πνπ παξνπζηάδεη, είλαη αμηνζεκείσηε θαη ε ζηάζε ησλ Γήκσλ πάλσ ζην αθαλζψδεο
απηφ δήηεκα, θαζψο φρη κφλν δελ πξνρσξνχλ ζηελ απνθαζήισζή ηνπο, αιιά αληίζεηα,
παξαβηάδνπλ ηελ λνκνζεζία, ρνξεγψληαο άδεηεο γηα ηελ ηνπνζέηεζε δηαθεκηζηηθψλ
πηλαθίδσλ θαηά παξάβαζε αξκνδηφηεηαο, θαη ρψξηο απηέο λα πιεξνχλ ηηο απαηηνχκελεο
πξνδηαγξαθέο.
Μέζα απν ηελ κειέηε πεξηπηψζεσλ δηνηθεηηθήο επνπηείαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ
Σκήκαηνο ζηνπο Γήκνπο θαη ηηο Κνηλφηεηεο ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπ, δηαθξίλνληαη δηάθνξεο
κνξθέο θαθνδηνίθεζεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνπο ΟΣΑ, θαη ηαπηφρξνλα γίλνληαη εκθαλή ηα
ακέηξεηα πξνβιήκαηα κε ηα νπνία έξρεηαη αληηκέησπε ε Πεξηθέξεηα αζθψληαο έιεγρν
επ’απηψλ.
Ζ εξγαζία θιείλεη κε ηα ζπκπεξάζκαηα, φπνπ γίλεηαη κηα ζχλνςε ησλ θεθαιαίσλ πνπ
αλαιχζεθαλ, θαζψο θαη κε ηελ παξάζεζε βειηησηηθψλ πξνηάζεσλ πνπ αθνξνχληνλ ζεζκφ
ηεο επνπηείαο θαη ην ειεγθηηθφ ζχζηεκα ελ γέλεη.
11
ΜΔΡΟ΢ Α΄

ΟΣΑ – Ιζηνξηθή εμέιημε ηεο επνπηείαο επ’απηώλ θαη ε λνκηθή θύζε ηνπο

ΚΔΦ.1 - Ζ Η΢ΣΟΡΗΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΖ΢ ΚΡΑΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΣΩΝ ΟΣΑ

1.1. - ΟΗ Η΢ΣΟΡΗΚΔ΢ ΚΑΣΑΒΟΛΔ΢ ΣΖ΢ ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΢ΣΟ

ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΚΡΑΣΟ΢

Ζ Βαπαξηθή Αληηβαζηιεία κε ην β.δ. ηεο 27εο Γεθεκβξίνπ 1833 «Πεξί ζπζηάζεσο

ησλ Γήκσλ» πξνζπάζεζε λα νξγαλψζεη εμαξρήο ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε ζχκθσλα κε ην
ηφηε γαιιηθφ ζχζηεκα ηνπηθήο δηνίθεζεο, κε κηθξέο απνθιίζεηο, εγθαηαιείπνληαο ην
αληίζηνηρν ησλ ρξφλσλ ηεο Σνπξθνθξαηίαο ην νπνίν εμειίζζνληαλ πξνο ζηελ δεκηνπξγία
ζηεγαλψλ θέληξσλ ηνπηθήο εμνπζίαο πνπ αληηζηέθνληαλ ζζελαξά ζηηο πξνζπάζεηεο γηα ηελ
εδξαίσζε ελφο θξάηνπο κε εληαίν δηνηθεηηθφ ζχζηεκα.
Οη βαζηθέο θαηλνηνκίεο πνπ εηζήγαγε ν ζπγθεθξηκέλνο λφκνο αθνξνχζαλ ηνλ
ζρεκαηηζκφ ησλ Γήκσλ, ηελ ζεζκηθή ηνπο νξγάλσζε, ηελ δηάθξηζε ησλ δεκνηψλ ζε
ελεξγνχο θαη κε θαη ην ζχζηεκα εθινγήο ησλ δεκνηηθψλ αξρψλ. Ζ άζθεζε ηεο θξαηηθήο
επνπηείαο ζηηο πξάμεηο ησλ δεκνηηθψλ ζπκβνπιίσλ είρε αλαηεζεί ζηνπο Ννκάξρεο. Ο
Ννκάξρεο αζθνχζε φρη κφλν έιεγρν λνκηκφηεηαο αιιά θαη νπζηαζηηθφ έιεγρν. ΢ε νξηζκέλεο
κάιηζηα πεξηπηψζεηο, ζχκθσλα κε ξεηή δηάηαμε λφκνπ, κπνξνχζε λα αζθήζεη θαη
πξνιεπηηθφ έιεγρν. Καηά ησλ αθπξσηηθψλ ή κε εγθξηηηθψλ απνθάζεσλ ηνπ Ννκάξρε
επηηξεπφηαλ ζην δεκνηηθφ ζπκβνχιην πξνζθπγή ελψπηνλ ηνπ Τπνπξγνχ ησλ Δζσηεξηθψλ.
Σν ΢χληαγκα ηνπ 1864 ππήξμε ην πξψην ειιεληθφ ΢χληαγκα πνπ αλαγλψξηζε ζηνπο
Γήκνπο ηνλ ζεζκφ ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη πεξηέιαβε εγγπήζεηο νξζφηεξεο
ιεηηνπξγίαο ηεο δηαδηθαζίαο εθινγήο ησλ νξγάλσλ απηψλ. Με κία άθξσο θηιειέπζεξε
δηάηαμή ηνπ θαζηεξψλεηαη ε άκεζε εθινγή ησλ δεκνηηθψλ αξρψλ, θαζψο θαη ηνπ Γεκάξρνπ
(Μπέζηια, 2004 Α΄ ).
Ο Νφκνο ΑΦΝC´ ηνπ 1887 αλέζεζε ζηα λνκαξρηαθά ζπκβνχιηα θπξίσο επνπηηθέο θαη
ειεγθηηθέο αξκνδηφηεηεο. Σν λνκαξρηαθφ ζπκβνχιην επέβιεπε ηελ δηνίθεζε ησλ δήκσλ, ησλ
αγαζνεξγψλ θαηαζηεκάησλ, ηελ εθπαίδεπζε θαη ηελ εθηέιεζε ιηκεληθψλ θαη
ζπγθνηλσληαθψλ έξγσλ, ήιεγρε ηελ νηθνλνκηθή δηαρείξηζε ησλ δήκσλ, ησλ αγαζνεξγψλ θαη
εθπαηδεπηηθψλ θαηαζηεκάησλ, ησλ ιηκεληθψλ ηακείσλ, αθφκε θαη ησλ ηεξψλ λαψλ. Γηφξηδε
ηνπο δεκνηηθνχο εηζπξάθηνξεο, ηηο εθνξεπηηθέο επηηξνπέο ησλ ζρνιείσλ θαη κπνξνχζε λα
ζπζηήζεη επηηξνπέο απν ηα κέιε ηνπ πνπ εμέηαδαλ ή επηζεσξνχζαλ ζρνιεία, ιηκεληθά ηακεία,
δεκφζηα έξγα θ.α. Αμηνκλεκφλεπηεο είλαη θαη νη ειεγθηηθέο αξκνδηφηεηεο ησλ λνκαξρηαθψλ

12
ζπκβνπιίσλ, δειαδή ε έγθξηζε ησλ δεκνηηθψλ απνινγηζκψλ, ε επηηήξεζε ησλ Γήκσλ θαη
ησλ δεκνζπληήξεησλ ζρνιείσλ θαη ηδξπκάησλ, ν έιεγρνο ησλ ιηκεληθψλ ηακείσλ θαη ησλ
αγαζνεξγψλ θαηαζηεκάησλ θαζψο θαη ησλ ραξηζηηθψλ πξάμεσλ ησλ δεκνηηθψλ ζπκβνπιίσλ
ή ησλ λνκαξρψλ (Μπέζηια, 2004 Α΄ ).

1.2 - ΑΠΟ ΣΖΝ ΑΝΑΓΔΝΝΖ΢Ζ ΣΧΝ ΚΟΗΝΟΣΖΣΧΝ ΢ΣΟΝ ΜΑΡΑ΢ΜΟ ΣΖ΢

ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢

Ζ αλαδηνξγάλσζε ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο πξαγκαηνπνηήζεθε επη επνρήο

Δι.Βεληδέινπ, ζηα πιαίζηα εμπγίαλζεο ηνπ θνηλνβνπιεπηηθνχ ζπζηήκαηνο θαη ηεο
δηεπθφιπλζεο γηα ηελ επηθξάηεζε λέσλ πνιηηηθψλ δπλάκεσλ ζε φια ηα επίπεδα ζπγθξφηεζεο
ηνπ αληηπξνζσπεπηηθνχ ζπζηήκαηνο. Έηζη, ζε κία θίλεζε ηαθηηθήο, ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε
θαηαθεξκαηίζηεθε δηνηθεηηθά (κε ηελ θαηάξγεζε ησλ επάξηζκσλ «βαπαξηθψλ Γήκσλ» θαη
ηελ αληηθαηάζηαζή ηνπο ζηελ χπαηζξν απν ρηιηάδεο κηθξέο θνηλφηεηεο) θαη επλνπρίζηεθε
θνξνινγηθά. Με ηνλ λφκν ΓΝΕ’ ηνπ 1912 «πεξί ζπζηάζεσο Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ»
ζεζπίζηεθε γηα πξψηε θνξά ε δηάθξηζε ζε δήκνπο θαη θνηλφηεηεο (Σζαληίιαο et al) θαη
δηαηεξήζεθε ν αηξεηφο ραξαθηήξαο ησλ ηνπηθψλ αξρψλ (άκεζε εθινγή γηα ηνπο Γεκάξρνπο
γηα ζεηεία ηεζζάξσλ εηψλ θαη έκκεζε εθινγή γηα ηνπο Πξνέδξνπο Κνηλνηήησλ γηα ζεηεία
ελφο έηνπο. Δπίζεο θαηαξγήζεθε ν κέρξη ηφηε ηζρχσλ πξνιεπηηθφο έιεγρνο ηεο δηνίθεζεο ζηηο
πξάμεηο ησλ ΟΣΑ. Έηζη νη απνθάζεηο ηνπ θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ θαζίζηαλην εθηειεζηέο,
εθηφο απν νξηζκέλεο εμαηξέζεηο πνπ φξηδε ν ίδηνο ν λφκνο1, κφιηο πεξλνχζαλ 30 κέξεο απν
ηελ απνζηνιή ηνπο ζηνλ Ννκάξρε (Αξ.43). ΢χκθσλα κε ην Αξ.44 ηνπ ίδηνπ λφκνπ, ν
λνκάξρεο κπνξνχζε λα απαγγείιεη ζε πξνζεζκία 30 εκεξψλ απν ηελ παξαιαβή ηεο
απφθαζεο ηνπ θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ ηελ αθπξφηεηά ηεο εάλ ε απφθαζε απηή αλαθέξνληαλ
ζε αληηθείκελα εθηφο ηεο αξκνδηφηεηαο ηνπ θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ θαη εάλ είρε ιεθζεί θαηά
παξάβαζε λφκνπ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί εδψ νηη κεηά ηνλ Ν.1416/1984 νη πξάμεηο ησλ
δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ ζπκβνπιίσλ θαζίζηαλην άκεζα δει. κε ηελ έθδνζή ηνπο
εθηειεζηέο θαη κπνξνχζαλ λα παξάγνπλ έλλνκεο ζπλέπεηεο (Γαλφπνπινο, 2000).
΢ηηο πεξηπηψζεηο πνπ πθίζηαλην επνπηεία ζθνπηκφηεηαο, ε επνπηηθή αξρή είρε κελ
δηαθξηηηθή επρέξεηα σο πξφο ηελ παξνρή ηεο έγθξηζεο, αιιά ηνχην, ππν ηελ πξνππφζεζε νηη
ε εγθξηλφκελε πξάμε ήηαλ λφκηκε. ΢ηελ αληίζεηε πεξίπησζε έπξεπε λα ππάξρεη ξεηή θαη

1
Βιέπε Αξ.127 ηνπ λφκνπ ΓΝΕ’ ηνπ 1912
13
έγθαηξε άξλεζε ηεο έγθξηζεο2, θαζψο θαη αθχξσζεο ηεο πξάμεο γηα ιφγνπο λνκηκφηεηαο
(Γαλφπνπινο, 2000).
Ο λφκνο ΓΝΕ’ ηνπ 1912 δελ πεξηιάκβαλε γεληθέο πεηζαξρηθέο δηαηάμεηο, νχηε γεληθή
πεηζαξρηθή δηθαηνδνζία ησλ Ννκαξρψλ επη ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ αξρψλ. Παξ’φια
απηά ε πεηζαξρηθή ηηκσξία ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ αξρψλ πξνβιέπνληαλ απν
δηάθνξεο δηαηάμεηο πνπ ε θάζε κηα απν απηέο αλαθέξνληαλ ζε έλα νξηζκέλν αληηθείκελν
(Μπέζηια, 2004 Α΄ ).
΢ην ΢χληαγκα ηνπ 1925/27 εκθαλίδεηαη γηα πξψηε θνξά ε έλλνηα ηνπ απνθεληξσηηθνχ
ζπζηήκαηνο θαη γίλεηαη επίζεο δηάθξηζε κεηαμχ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ πνπ ζπληζηνχλ
αξκνδηφηεηεο ησλ ΟΣΑ θαη γεληθψλ ππνζέζεσλ πνπ δηεθπεξαηψλνληαη απν απνθεληξσκέλα
πεξηθεξεηαθά θξαηηθά φξγαλα.. Σελ πξψηε βαζκίδα ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ζα απνηεινχζε ν
δήκνο ή ε θνηλφηεηα. Σν ΢χληαγκα πξνέβιεπε ηνπηθή απηνδηνίθεζε δχν βαζκσλ (Αξ.107,
παξ.2).
Δπη ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, αλεμάξηεηα βαζκίδαο ε θεληξηθή εμνπζία ζα
αζθνχζε αλσηάηε επνπηεία (Αξ.107 παξ.4) , ε νπνία πεξηιάκβαλε έιεγρν λνκηκφηεηαο, ηνλ
νπνίν ζα αζθνχζε ζχκθσλα κε ηνλ λφκν θαη ν νπνίνο δελ ζα εκπφδηδε ηελ ειεχζεξε δξάζε
θαη πξσηνβνπιία ησλ ηνπηθψλ νξγαληζκψλ. Ο έιεγρνο ζθνπηκφηεηαο ήηαλ επηηξεπηφο,
εθφζνλ πξνβιέπνληαλ ξεηά απν ηνλ λφκν (Μπέζηια, 2004 Α΄ ).
To ΢χληαγκα ηνπ 1952 απνηειεί νπηζζνδξφκεζε ζε ζρέζε κε ην ΢χληαγκα ηνπ 1927,
θαζφηη ζε απηφ είλαη έθδειε ε επηθπιαθηηθφηεηα ηνπ λνκνζέηε έλαληη ηνπ ζεζκνχ ηεο
Σνπηθήο απηνδηνίθεζεο, δεδνκέλνπ νηη ζεσξνχληαλ σο πεδίν πνπ επέηξεπε ηελ πνιηηηθή
έθθξαζε ησλ εηηεκέλσλ δπλάκεσλ ηεο αξηζηεξάο κεηά ηνλ εκθχιην πφιεκν (Κνθθίδνπ,
2008). Ζ ζπληαγκαηηθή πξφβιεςε πεξηνξίδεηαη ζην Αξ.99 φπνπ νξίδεηαη φηη «Ζ δηνηθεηηθή
νξγάλσζε ηνπ Κξάηνπο βαζίδεηαη εηο ηελ απνθέληξσζηλ θαη ηελ ηνπηθήλ απηνδηνίθεζελ»3
θαη νηη «ε εθινγή ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ αξρψλ γίλεηαη δηα θαζνιηθήο ςεθνθνξίαο».
Ο Γεκνηηθφο θαη Κνηλνηηθφο Κψδηθαο (λ.δ. 2888/54) ζπκπεξηέιαβε ηειηθά κηα
εμνπζηνδφηεζε γηα ηελ αλαγθαζηηθή θαηάξγεζε ή πξνζάξηεζε θνηλφηεηαο βάζεη
πξνυπνζέζεσλ ηνπ Νφκνπ γηα ηελ αλαγλψξηζε ηεο Κνηλφηεηαο, αιιά ηα ηνπηθηζηηθά πάζε
ήηαλ ηδηαίηεξα νμπκέλα κεηά ηνλ εκθχιην πφιεκν ελψ ην γεληθφηεξν πνιηηηθφ θφζηνο ησλ
αλαγθαζηηθψλ ζπγρσλεχζεσλ θαηλφηαλ απαγνξεπηηθφ θαη νη νηθνγέλεηεο νξηζκέλσλ
βνπιεπηψλ δηαηεξνχζαλ αθφκα κλήκεο απν ηελ επνρή ηεο «δεκαξρνθξαηίαο» ηνπ

2
Ζ ζρεηηθή δηάηαμε ηνπ λφκνπ ΓΝΕ’ ηνπ 1912 (Αξ.127) δελ έηαζζε πξνζεζκία εληφο ηεο νπνίαο ν Ννκάξρεο
έπξεπε λα πξαγκαηνπνηήζεη ηνλ νπζηαζηηθφ έιεγρν.
3
Ο θαηα ζπληαγκαηηθή πξφβιεςε Ν.3200/1955 «Πεξη Γηνηθεηηθήο Απνθεληξψζεσο, φπσο ηξνπνπνηήζεθε θαη
ζπκπιεξψζεθε κέρξη ζήκεξα θαζηεξψλε ππέξ ηνπ ΓΓΠ ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο ηεο άζθεζεο επνπηείαο επη ησλ
Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θαη ησλ ινηπψλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ.
14
παξειζφληνο. Έηζη, νη δεκνγξαθηθά παξαθκάδνπζεο Κνηλφηεηεο ζπλέρηδαλ λα ιεηηνπξγνχλ
σο ηνπηθά παξαξηήκαηα ηεο θξαηηθήο δηνίθεζεο (Υιέπαο, 1999).
Δπίζεο, γίλεηαη κηα πξψηε πξνζπάζεηα ελδεηθηηθήο απαξίζκηζεο ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ ζην Αξ.21, πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζεί ε ζχγρπζε πνπ είρε δεκηνπξγεζεί κεηαμχ
απνθεληξσκέλσλ ππεξεζηψλ ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο θαη ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο
(Κνθθίδνπ, 2008).

1.3 - Ζ ΣΟΠΗΚΖ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ ΢ΣΖΝ ΣΡΗΣΖ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΓΖΜΟΚΡΑΣΗΑ

Ζ αλαζεσξεηηθή βνπιή πνπ πξνήιζε απν ηελ πηψζε κηαο επηάρξνλεο δηθηαηνξίαο ήηαλ
επφκελν λα ππνγξακίζεη ηελ αμία ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, ράξε ζηελ νπνία
πξαγκαηψλεηαη ζε ηνπηθφ επίπεδν ε δεκνθξαηηθή αξρή. Όιεο νη ζρεηηθέο εηζεγήζεηο ησλ
παξαηάμεσλ ηεο Βνπιήο είραλ σο θνηλφ παξνλνκαζηή ηελ αλάγθε αλαβάζκηζεο ηνπ ζεζκνχ
ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, ηνλ θαζνξηζκφ ηεο λνκηθήο ηεο ζέζεο κέζα ζην ΢χληαγκα θαη
ηελ εμαζθάιηζε, ζην κέηξν ηνπ δπλαηνχ ηεο νηθνλνκηθήο αλεμαξηεζίαο ηεο. Έηζη, ζην
΢χληαγκα ηνπ 1975 (Αξ.102) απνζαθελίδεηαη πιήξσο ε δνκή ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο
πνπ δηαξζξψλεηαη ζε βαζκίδεο θαη πνπ ηελ πξψηε βαζκίδα απνηεινχλ νη δήκνη θαη νη
θνηλφηεηεο, ελψ νη ππφινηπεο βαζκίδεο θαζνξίδνληαη απν ηνλ θνηλφ λνκνζέηε.
Με ηελ δηαθνξνπνίεζε εμάιινπ αλάκεζα ζε γεληθέο θαη ηνπηθέο ππνζέζεηο ζε
ζπλδηαζκφ κε ηελ πξφβιεςε γηα ηελ ιεηηνπξγία πνιπβάζκηαο απηνδηνίθεζεο, ηέζεθαλ νη
πξνυπνζέζεηο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θαζ’χιελ αξκνδηφηεηαο ηεο stricto sensu θξαηηθήο
δηνηθήζεσο, άξα θαη ηνπ κεξηδίνπ ηεο εθηειεζηηθήο εμνπζίαο πνπ απηή δηαζέηεη (Υιέπαο,
1999).
Ζ ζπληαγκαηηθή θαηνρχξσζε ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο μεπεξλά εθείλε ηνπ 1927,
ηδηαίηεξα ζε ζέκαηα νηθνλνκηθήο ελίζρπζεο. Με ηελ δεχηεξε παξάγξαθν ηνπ ίδηνπ άξζξνπ
απνλέκεηαη ζηνπο νξγαληζκνχο ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο δηνηθεηηθή απηνηέιεηα. Οξίδεηαη
επίζεο νηη νη δεκνηηθέο αξρέο ηνπο εθιέγνληαη δηα θαζνιηθήο θαη κπζηηθήο ςεθνθνξίαο. ΢ηελ
ηξίηε παξάγξαθν γηα πξψηε θνξά νξίδεηαη νηη κε λφκν είλαη δπλαηφλ λα πξνβιεθζνχλ
αλαγθαζηηθνί ή εθνχζηνη ΢χλδεζκνη Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνηθήζεσο γηα ηελ εθηέιεζε
έξγσλ ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ. ΢ηελ παξάγξαθν πέληε νξίδεηαη φηη «Σν Κξάηνο αζθεί
επνπηεία4 επη ησλ Οξγαληζκψλ ηεο Σνπηθήο Απηνδηνηθήζεσο, κε εκπνδίδνπζαλ ηελ

4
Ζ νπζηαζηηθή επνπηεία, ήδε ππν ην βάξνο ηεο δηάηαμεο ηνπ Αξ.102 ΢ 1975/86, έπξεπε ζχκθσλα κε πάγηα
λνκνζεηηθή ξχζκηζε λα αζθείηαη «κε ηξφπν πνπ λα εμαζθαιίδεη ηελ ζπλεξγαζία ηνπ Κξάηνπο θαη ησλ Γήκσλ
θαη θνηλνηήησλ θαη δελ παξεκπνδίδεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπο». Παξάιιεια δε, απν ηελ δεθαεηία ηνπ 80 ε κνξθή
απηή επνπηείαο θαη θάησ απν ηελ πίεζε κηαο νινέλα δηνγθνχκελεο θξηηηθήο άξρηζε λα αθνξά φιν θαη ιηγινηεξεο
θαηεγνξίεο πεξηπηψζεσλ απνθάζεσλ ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ΟΣΑ.
15
πξσηνβνπιίαλ θαη ηελ ειεπζέξαλ δξάζηλ απηψλ. Οη πεηζαξρηθέο πνηλέο ηεο αξγίαο θαη
απνιχζεσο εθ ηνπ αμηψκαηνο ησλ αηξεηψλ νξγάλσλ ηεο Σνπηθήο Απηνδηνηθήζεσο, εμαηξέζεη
ησλ πεξηπηψζεσλ ησλ ζπλεπαγφκελσλ απηνδηθαίαλ έθπησζηλ, απαγγέινληαη κφλνλ κεηά
ζχκθσλνλ γλψκελ ΢πκβνπιίνπ απνηεινχκελνπ θαηά πιεηνςεθίαλ εθ ηαθηηθψλ δηθαζηψλ. Σν
θξάηνο κεξηκλά γηα ηελ εμαζθάιηζε ησλ αλαγθαίσλ πφξσλ πξφο εθπιήξσζε ηεο απνζηνιήο
ησλ Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνηθήζεσο. Νφκνο νξίδεη ηα ηεο απνδφζεσο θαη θαηαλνκήο
κεηαμχ ησλ σο άλσ νξγαληζκψλ ησλ ππεξ απηψλ θαζνξηδφκελσλ θαη ππν ηνπ θξάηνπο
εηζπξαηηνκέλσλ θφξσλ ή ηειψλ».
Μεγάιεο θαηλνηνκίεο εηζήγαγε ν λένο ΓΚΚ (Ν.1065/1980), ν νπνίνο θαζηέξσζε ζην
Αξ.22 ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο γηα φιεο πιένλ ηηο ηνπηθέο ππνζέζεηο. Με ην Αξ.23
πξνζηέζεθαλ πιένλ λέεο απνθιεηζηηθέο αξκνδηφηεηεο γηα ηηο αζηηθέο ζπγθνηλσλίεο, ηα
θέληξα λεφηεηαο, ηηο δεκνηηθέο/θνηλνηηθέο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, ηελ ηνπνζέηεζε θαη
ιεηηνπξγία εγθαηαζηάζεσλ γηα ηελ ξχζκηζε ηεο ζηάζκεπζεο ζε θνηλφρξεζηνπο ρψξνπο θαη
ηέινο ηελ θαηαζθεπή θηηξίσλ ΟΣΑ. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ήηαλ ε θαηλνηνκία ηνπ Αξ.24 ην
νπνίν πξνρψξεζε ζε ελδεηθηηθή απαξίζκεζε ζπληξερνπζψλ αξκνδηνηήησλ – κεηαμχ άιισλ-
γηα ηνπο παηδηθνχο, βξεθηθνχο θαη πγεηνλνκηθνχο ζηαζκνχο, ηα θέληξα θνηλσληθψλ θαη
πνιηηηζηηθψλ ππεξεζηψλ, ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε, ηηο ιατθέο θαηνηθίεο θαη ηελ πξνζηαζία
ηνπ πεξηβάιινληνο (Υιέπαο, 1999).
Ο Ν.2218/1994, φπσο κεηαγελέζηεξα ζπκπιεξψζεθε απν ηνλ Ν.2240/94, θαηήξγεζε
ζπλνιηθά ηνλ έιεγρν ζθνπηκφηεηαο ησλ ΟΣΑ θαη πξνέβιεςε ηελ ζχζηαζε αλεμάξηεηεο
δεκφζηαο αξρήο γηα ηελ άζθεζε ηνπ ειέγρνπ λνκηκφηεηαο ησλ πξάμεσλ ησλ ζπιινγηθψλ
νξγάλσλ απηψλ. Παξάιιεια, δηεηήξεζε ζην πιαίζην ηεο δηαδηθαζίαο απηήο επνπηηθέο
αξκνδηφηεηεο γηα ηεο κελ πξάμεηο ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ησλ πξσηνβάζκησλ ΟΣΑ ππέξ
ηνπ Πεξηθεξεηαθνχ Γηεπζπληή, γηα ηηο δε πξάμεηο ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ησλ
Ννκαξρηαθψλ Απηνδηνηθήζεσλ ππέξ ηνπ ΓΓΠ. Μεηά ηελ θαηάξγεζε ησλ Πεξηθεξεηαθψλ
Γηεπζπληψλ ε αξκνδηφηεηα απηή πεξηήιζε ζηνλ ΓΓΠ.
Ζ λνκνζεηηθή απηή εμέιημε ήηαλ πεξίπνπ πξνζδνθψκελε ή αθφκε θαη επηβεβιεκέλε,
αθνχ ε δηαηήξεζή ηνπ- έζησ ζεκαηηθά πεξηνξηζκέλνπ- νπζηαζηηθνχ ειέγρνπ ειάρηζηα πιένλ
ζπκβηβαδφηαλ κε ηηο εθζπγρξνληζηηθέο λνκνζεηηθέο πξσηνβνπιίεο ηεο επνρήο εθείλεο πνπ
ζηφρεπαλ θαηά θχξην ιφγν ζηελ απνθέληξσζε ιεηηνπξγηψλ θαη αξκνδηνηήησλ πξνο ηνπο ΟΣΑ
θαη ηελ νπζηαζηηθφηεξε έληαμή ηνπο ζην θνηλσληθννηθνλνκηθφ γίγλεζζαη. Ζ πξνεγνχκελε
ρνξήγεζε έγθξηζεο ηεο επνπηεχνπζαο αξρήο θαη ε κέρξη ην ζεκείν απηφ ηνπιάρηζηνλ
δηαηήξεζε ηεο αβεβαηφηεηαο σο πξνο ην θχξνο ησλ απνθάζεσλ ησλ ΟΣΑ, ζπρλά κε
ζεκαληηθφ πεξηερφκελν, φπσο πρ νη θαλνληζηηθέο απνθάζεηο απηψλ, αζθαιψο δελ
ζπκβηβάδνληαλ κε ην πεξηερφκελν ηεο ζπληαγκαηηθήο επηηαγήο γηα πξσηνβνπιία θαη
16
ειεχζεξε δξάζε απηψλ. Πνιχ πεξηζζφηεξν, φηαλ ζπρλά ην θξηλφκελν επσθειέο ησλ
απνθάζεσλ ησλ ΟΣΑ, ππέθεηην νπζηαζηηθά ζηνπο πεξηνξηζκνχο θαη ηηο δεζκεχζεηο ηνπ
πνιηηηθνχ-θνκκαηηθνχ ζπζηήκαηνο. (Γαλφπνπινο, 2000)
Σν ΢χληαγκα ηνπ 2001 πεξηιακβάλεη κηα ζεηξα απν θαηλνηνκίεο πνπ αθνξνχλ ηελ
αζθνχκελε επη ησλ ΟΣΑ επνπηεηα. Καη’αξρήλ δελ γίλεηαη ζε θάλελα άξζξν ξεηή κλεία ζηνπο
δήκνπο θαη ηηο θνηλφηεηεο. Ο ζπληαθηηθφο λνκνζέηεο πξνβιέπεη νηη ε δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ αλήθεη ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο πξψηνπ θαη δεπηέξνπ βαζκνχ.
Δπίζεο εηζάγεηαη γηα πξψηε θνξά ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο γηα ηηο ηνπηθέο ππνζέζεηο ππέξ ησλ
Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο. Απηφ δηαζθαιίδεη ζπληαγκαηηθά ηελ έλλνηα ηεο
ηνπηθήο ππφζεζεο θαη δέλ επηηξέπεη ζηνλ θνηλφ λνκνζέηε λα νξίδεη ηελ ηνπηθή ππφζεζε θαηα
ην δνθνχλ, φπσο έρεη δερηεί θαη ε πξφζθαηε λνκνινγία ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο 5.
Μία επίζεο κεγάιε θαηλνηνκία είλαη ε ελίζρπζε ηεο δηνηθεηηθήο θαη νηθνλνκηθήο απηνηέιεηαο
ησλ ΟΣΑ. Ζ ηνπηθή απηνδηνίθεζε ρεηξαθεηείηαη ζε ζρέζε κε ηελ θξαηηθή εμνπζία θαη ε
ηειεπηαία πεξηνξίδεηαη ζηνλ θαηαζηαιηηθφ έιεγρν λνκηκφηεηαο ησλ πξάμεσλ πνπ εθδίδνπλ νη
ΟΣΑ. Αθφκα,δίδεηαη ε εμνπζηνδφηεζε ζηνλ θνηλφ λνκνζέηε λα αλαζέηεη ζηα φξγαλα ηεο
απηνδηνίθεζεο θαη ηελ άζθεζε αξκνδηνηήησλ πνπ ζπληζηνχλ θξαηηθή απνζηνιή. Σέινο,
παξέρεηαη εθ ηνπ ΢πληάγκαηνο ζηνπο ΟΣΑ κηα δεκνζηνλνκηθνχ ραξαθηήξα εμνπζία λα
επηβάινπλ νη ίδηνη κε πξάμε ηνπο θαη λα εηζπξάηηνπλ ηνπηθά έζνδα.
Έηζη, ην Αξ.102 ηνπ ΢πληάγκαηνο, έηζη φπσο αλαζεσξήζεθε, πξνβιέπεη, κεηαμχ
άιισλ6, ηα εμήο:

5
Ννκνινγία ηνπ 1998 (Βαζηθέο απνθάζεηο 3442 εσο 3444 ΢ηε)
6
Βι.Αξ.102 ΢ 2001 : «Ζ δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ αλήθεη ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο
πξψηνπ θαη δεπηέξνπ βαζκνχ.Τπέξ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ζπληξέρεη ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο
γηα ηελ δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ. Νφκνο θαζνξίδεη ην εχξνο θαη ηηο θαηεγνξίεο ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ, θαζψο θαη ηελ θαηαλνκή ηνπο ζηνπο επηκέξνπο βαζκνχο. Με λφκν κπνξεί λα αλαηίζεηαη ζηνπο
νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ε άζθεζε αξκνδηνηήησλ πνπ ζπληζηνχλ απνζηνιή ηνπ Κξάηνπο»
»Οη νξγαληζκνί ηνπηθήο απηνδηνηήθεζεο έρνπλ δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή απηνηέιεηα. Οη αξρέο ηνπο εθιέγνληαη
κε θαζνιηθή θαη κπζηηθή ςεθνθνξία, φπσο λφκνο νξίδεη
» Με λφκν κπνξεί λα πξνβιέπνληαη γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ή ηελ άζθεζε
αξκνδηνηήησλ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο αλαγθαζηηθνί ή εθνχζηνη ζχλδεζκνη νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο πνπ δηνηθνχληαη απν αηξεηά φξγαλα.
» Σν θξάηνο αζθεί ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο επνπηεία πνπ ζπλίζηαηαη απνθιεηζηηθά ζε έιεγρν
λνκηκφηεηαο θαη δελ επηηξέπεηαη λα εκπνδίδεη ηελ πξσηνβνπιία θαη ηελ ειεχζεξε δξάζε ηνπο. Ο έιεγρνο
λνκηκφηεηαο αζθείηαη φπσο λφκνο νξίδεη. Πεηζαξρηθέο πνηλέο ζηα αηξεηά φξγαλα ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο,
εθηφο απν ηηο πεξηπηψζεηο πνπ ζπλεπάγνληαη απηνδηθαίσο έθπησζε ή αξγία, επηβάιινληαη κφλν χζηεξα απν
ζχκθσλε γλψκε ΢πκβνπιίνπ πνπ απνηειείηαη θαηά πιεηνςεθία απν ηαθηηθνχο δηθαζηέο, φπσο λφκνο νξίδεη.
» Σν θξάηνο ιακβάλεη ηα λνκνζεηηθά, θαλνληζηηθά θαη δεκνζηνλνκηθά κέηξα πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ
εμαζθάιηζε ηεο νηθνλνκηθήο απηνηέιεηαο θαη ησλ πφξσλ πνπ είλαη αλαγθαίνη γηα ηελ εθπιήξσζε ηεο απνζηνιήο
θαη ηελ άζθεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο κε ηαπηφρξνλε δηαζθάιηζε ηεο
δηαθάλεηαο θαηά ηελ δηαρείξηζε ησλ πφξσλ απηψλ. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ απφδνζε θαη θαηαλνκή,
κεηαμχ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, ησλ θφξσλ ή ηειψλ πνπ θαζνξίδνληαη ππέξ απηψλ θαη
εηζπξάηηνληαη απν ην θξάηνο. Κάζε κεηαβίβαζε αξκνδηνηήησλ απν θεληξηθά ή πεξηθεξεηαθά φξγαλα ηνπ
Κξάηνπο πξφο ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε ζπλεπάγεηαη θαη ηελ κεηαθνξά ησλ αληίζηνηρσλ πφξσλ. Νφκνο νξίδεη
ηα ζρεηηθά κε ηνλ θαζνξηζκφ θαη ηελ είζπξαμε ηνπηθψλ εζφδσλ απεπζείαο απν ηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο.
17
 »Οη νξγαληζκνί ηνπηθήο απηνδηνηήθεζεο έρνπλ δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή απηνηέιεηα.
Οη αξρέο ηνπο εθιέγνληαη κε θαζνιηθή θαη κπζηηθή ςεθνθνξία, φπσο λφκνο νξίδεη
» Σν θξάηνο αζθεί ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο επνπηεία πνπ ζπλίζηαηαη
απνθιεηζηηθά ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο θαη δελ επηηξέπεηαη λα εκπνδίδεη ηελ πξσηνβνπιία θαη
ηελ ειεχζεξε δξάζε ηνπο. Ο έιεγρνο λνκηκφηεηαο αζθείηαη φπσο λφκνο νξίδεη. Πεηζαξρηθέο
πνηλέο ζηα αηξεηά φξγαλα ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, εθηφο απν ηηο πεξηπηψζεηο πνπ
ζπλεπάγνληαη απηνδηθαίσο έθπησζε ή αξγία, επηβάιινληαη κφλν χζηεξα απν ζχκθσλε γλψκε
΢πκβνπιίνπ πνπ απνηειείηαη θαηά πιεηνςεθία απν ηαθηηθνχο δηθαζηέο, φπσο λφκνο νξίδεη.

18
ΚΔΦ.2 - Ζ ΝΟΜΗΚΖ ΦΤ΢Ζ ΣΩΝ ΟΣΑ Α ΒΑΘΜΟΤ /Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ΢ ΑΤΣΟΣΔΛΔΗΑ΢

2.1 - ΟΗ ΣΟΠΗΚΟΗ ΟΡΓΑΝΗ΢ΜΟΗ Χ΢ ΔΓΑΦΗΚΑ ΝΟΜΗΚΑ ΠΡΟ΢ΧΠΑ ΓΖΜΟ΢ΗΟΤ

ΓΗΚΑΗΟΤ

Σν Αξ.102 ηνπ ΢πληάγκαηνο εγγπάηαη, αλ θαη δελ ην αλαθέξεη ξεηά, φηη νη νξγαληζκνί
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο απνηεινχλ λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ δηαθεθξηκέλα απν ην
λνκηθφ πξφζσπν ηνπ θξάηνπο κε ηελ ζηελή ηνπ έλλνηα. Απηφ ζεκαίλεη νηη νη νξγαληζκνί
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο δελ έρνπλ κφλν αξκνδηφηεηα, αιιά θαη δηθαηψκαηα θαη ππνρξεψζεηο,
δηθφ ηνπο πξνζσπηθφ, δηθή ηνπο πεξηνπζία θαη δηθφ ηνπο πξνυπνινγηζκφ, φρη φκσο θαη
απηφλνκε θαλνληζηηθή αξκνδηφηεηα, άλ θαη κπνξνχλ λα είλαη απνδέθηεο εηδηθήο λνκνζεηηθήο
εμνπζηνδφηεζεο θαηά ηελ έλλνηα ηνπ Αξ.43 παξ.2 ηνπ ΢πληάγκαηνο. Σν θξάηνο δειαδή
εθρσξεί ζε απηνχο ηελ άζθεζε ελφο ηκήκαηνο ηεο δεκφζηαο εμνπζίαο, φζε είλαη αλαγθαία γηα
ηελ εθπιήξσζε ηνπ πξννξηζκνχ ηνπο ε νπνία είλαη δνηή ή δεπηεξνγελήο ζε αληίζεζε κε ηελ
πξσηνγελή ή εμ ηδίνπ δηθαίνπ δεκφζηα εμνπζία πνπ αζθεί ην Κξάηνο (Μπέζηια ,2004 Α΄ ).
Φνξείο ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο είλαη εδαθηθά λνκηθά πξφζσπα. Κάζε έλα ηέηνην
λνκηθφ πξφζσπν πεξηιακβάλεη ηξία ζηνηρεία, φπσο αθξηβψο θαη ην θξάηνο, ήηνη ην εδαθηθφ
ζηνηρείν, ηελ ζχκπξαμε ηνπ ιανχ θαη ηελ άζθεζε εμνπζίαο. Καζε Γήκνο ή Κνηλφηεηα
αληηζηνηρεί ζε νξηζκέλε εδαθηθή πεξηθέξεηα πνπ απνηειεί ηελ αλαγθαία πξνυπφζεζε γηα ηελ
άζθεζε νξγαλσκέλεο εμνπζίαο. Αθφκα, ηα δηνηθνχληα φξγαλα ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο
εθιέγνληαη απν ηνλ ιαφ. Δπίζεο ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα είλαη ε απηνηέιεηα ηνπ εδαθηθνχ
λνκηθνχ πξνζψπνπ απέλαληη ζην θξάηνο θαη ζηνπο ινηπνχο θνξείο δεκφζηαο εμνπζίαο σο
ζπλέπεηα θαη απνθιεηζηηθφο ζθνπφο ηεο λνκηθήο ηνπ πξνζσπηθφηεηαο. Απηνηέιεηα εδψ
ζεκαίλεη φηη νη νξγαληζκνί έρνπλ ηελ αξκνδηφηεηα άζθεζεο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο κε δηθή
ηνπο επζχλε ρσξίο ηελ παξέκβαζε ηνπ Κξάηνπο, ελεξγψληαο ειεχζεξα κέζα ζηα πιαίζηα ηνπ
λφκνπ (Μπέζηια ,2004 Α΄ ).

2.2 - Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ΢ ΑΤΣΟΣΔΛΔΗΑ΢ ΣΧΝ ΟΡΓΑΝΗ΢ΜΧΝ ΣΟΠΗΚΖ΢

ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΚΑΗ ΣΑ ΟΡΗΑ ΣΖ΢ ΢Δ ΢ΥΔ΢Ζ ΜΔ ΣΖΝ ΑΤΣΟΝΟΜΗΑ

΢ηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε αλαηίζεηαη ε άζθεζε ηεο δηνίθεζεο ησλ ηνπηθψλ

ππνζέζεσλ θαη ηεο δηαηίζεηαη γη απηφ πεξηβάιινλ δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο ην νπνίν
νξηνζεηείηαη κάιηζπα επξχηαηα κε ηελ επηηαγή ηνπ Αξ.102 παξ.5 ΢.
Ζ έλλνηα ηεο απηνηέιεηαο είλαη απφξξνηα ηεο λνκηθήο πξνζσπηθφηεηαο ησλ νξγαληζκψλ
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη δηαθξίλεηαη ζε δηνηθεηηθή θαη νηθνκνκηθή απηνηέιεηα:

19
 Γηνηθεηηθή απηνηέιεηα νξίδεηαη ε ηθαλφηεηα ησλ ΟΣΑ λα παίξλνπλ κέζσ ησλ
νξγάλσλ ηνπο θαη κε δηθή ηνπο επζχλε πνιηηηθέο απνθάζεηο γηα ηελ δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ ηηο νπνίεο εθαξκφδνπλ κε δηθά ηνπο κέζα θαη κε δηθφ ηνπο πξνζσπηθφ. Πηπρέο
ηεο δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο είλαη ε ζεζκηθή απηνηέιεηα πνπ εθδειψλεηαη κε ηελ χπαξμε
ηδηαίηεξσλ νξγάλσλ ησλ ΟΣΑ πνπ αζθνχλ δεκφζηα εμνπζία ζην πεδίν ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπο
κε θξηηήξην ηα γεσγξαθηθά φξηα ηεο πεξηθέξεηαο ησλ ΟΣΑ θαη ηνλ βαζκφ ηνπηθφηεηαο ησλ
ππν ξχζκηζε ζεκάησλ, ε νξγαλσηηθή απηνηέιεηα πνπ ζπλίζηαηαη ζηελ δπλαηφηεηα ησλ ΟΣΑ
λα νξγαλψλνπλ νη ίδηνη ηηο ππεξεζίεο ηνπο θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπο, θαη λα ςεθίδνπλ
ηνλ εζσηεξηθφ θαλνληζκφ ιεηηνπξγίαο ησλ νξγάλσλ ηνπο, θαη ε ππεξεζηαθή απηνηέιεηα
ζχκθσλα κε ηελ νπνία αλαγλσξίδνληαη σο αλήθνληα ζηελ δηαθξηηηθή επρέξεηα ησλ ΟΣΑ
αιια πάληα κέζα ζηα πιαίζηα πνπ πξνδηαγξάθνπλ νη λφκνη, ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ην
πξνζσπηθφ ηνπο φπσο δηνξηζκνί, πξναγσγέο θιπ.
Ζ νηθνλνκηθή απηνηέιεηα ζπλίζηαηαη ζηελ δπλαηφηεηα ησλ ΟΣΑ λα έρνπλ ίδηα
πεξηνπζία θαη ίδηα έζνδα, ε δπλαηφηεηα λα ηα δηαρεηξίδνληαη θαη λα ηα δηαζέηνπλ θαηα
βνχιεζε, λα επηβάινπλ δεκφζηα βάξε θαη ηέινο λα ζπληάζζνπλ δηθφ ηνπο πξνυπνινγηζκφ
θαη απνινγηζκφ ( ΢πειησηφπνπινο, 2001). Δμεηδηθεχεηαη ζπληαγκαηηθά αθελφο κε ηελ
δηαζθάιηζε πφξσλ απν ηνλ θξαηηθφ πξνυπνινγηζκφ (Αξ.102 παξ.5 εδ.α΄ ΢) θαη αθεηέξνπ κε
ηελ θαζηέξσζε ηδίσλ πφξσλ (Αξ.102 παξ.5 εδ.δ΄ ΢)7
Ζ απηνηέιεηα ηελ νπνία δηαζέηνπλ νη νξγαληζκνί ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο
αληηδηαζηέιιεηαη ηνπ φξνπ απηνλνκία, θαζφζνλ νη νξγαληζκνί ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο δελ
κπνξνχλ λα αζθνχλ απηνηειψο ζε ζρέζε κε ην θξάηνο λνκνζεηηθή εμνπζία. Σα αηξεηά
φξγαλα ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο αζθφπλ πνιηηηθή εμνπζία εληφο ησλ νξίσλ
πνπ πξνβιέπνληαη απν ην ΢χληαγκα.
΢ηα νκνζπνλδηαθά ζπζηήκαηα γηα παξάδεηγκα, θάζε νκφζπνλδν θξαηίδην έρεη νξγαληθή
απηνλνκία κε δηαθνξεηηθή έλλνηα, δηφηη δηαζέηεη ζχζηεκα νξγάλσλ λνκνζεηηθψλ,
θπβεξλεηηθψλ θαη δηθαζηηθψλ, ελψ νη νξγαληζκνί ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο είλαη φξγαλα ηνπ
εληαίνπ θξάηνπο πνπ δηαζέηνπλ κφλν δηνηθεηηθή απηνηέιεηα. Καη ελψ θάζε νκφζπνλδν
θξαηίδην έρεη πξσηνγελή λνκνζεηηθή, θπβεξλεηηθή θαη δηθαζηηθή εμνπζία, νη νξγαληζκνί
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο αζθνχλ κφλν δνηή δεπηεξνγελή, θαηφπηλ λνκνζεηηθήο
εμνπζηνδνηήζεσο ηνπ εληαίνπ θξάηνπο, θαλνληζηηθή εμνπζία (Κνθθίδνπ,2008).
Δπηπιένλ, ζε έλα ζχζηεκα ηνπηθήο απηνλνκίαο, ν έιεγρνο λνκηκφηεηαο ησλ πξάμεσλ
κπνξεί λα είλαη απεπζείαο δηθαζηηθφο θαη ν έιεγρνο ζθνπηκφηεηαο κπνξεί λα αλαηίζεηαη ζε

7
Ζ ξχζκηζε απηή ππεξβαίλεη θαηά πνιχ ηελ ινγηθή ησλ αληαπνδνηηθψλ ηειψλ, πνπ απνηεινχζαλ κέρξη ηψξα
ηνλ θχξην κεραληζκφ είζπξαμεο ηδίσο πφξσλ απν ηνπο ΟΣΑ, ρσξίο φκσο λα θηάλεη θαη κέρξη ηελ ξεηή
θαζηέξσζε κηαο παξάιιειεο – ζπκπιεξσκαηηθήο έζησ απηνδηνηθεηηθήο θνξνινγίαο, φπσο είρε πξνηαζεί απν
ηελ ζεσξία αιιά θαη ηηο απηνδηνηθεηηθέο ελψζεηο πξψηνπ θαη δεπηέξνπ βαζκνχ (Μειέηε ΚΔΓΚΔ – ΗΣΑ, 2005).
20
απηφλνκνπο ηνπηθφπο νξγαληζκνχο αλψηεξεο βαζκίδαο ή θαη ζπιινγηθά φξγαλα αλεμάξηεηα
απν ηελ θξαηηθή δηνίθεζε. Δπίζεο ν έιεγρνο ησλ πξνζψπσλ κπνξεί λα είλαη δηθαζηηθφο κε
ηελ πνηληθνπνίεζε ησλ παξαβάζεσλ ησλ θαζεθφλησλ ηνπο (Μπέζηια, 2004 Α΄ ).

Πεξηνξηζκνί ηεο δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο ησλ Σνπηθψλ Οξγαληζκψλ

Όπσο πξνθχπηεη απν ηελ δηάηαμε ηνπ Αξ.102 ηνπ ΢πληάγκαηνο, ε θαηνρχξσζε ηεο
δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο ησλ ηνπηθψλ νξγαληζκψλ είλαη αλεπηθχιαθηε, δει.εθφζνλ δελ
πεξηιακβάλεηαη ζε απηήλ επηθχιαμε λφκνπ, νη ηνπηθνί νξγαληζκνί αλαιακβάλνπλ
πξσηνβνπιίεο θαη δξνχλ ειεχζεξα ρσξίο ε λνκνζεηηθή εμνπζία λα κπνξεί λα πεξηνξίζεη ηελ
ειεπζεξία απηή θαζηεξψλνληαο πρ έλαλ έιεγρν ζθνπηκφηεηαο ζρεηηθά κε ηελ δηαρείξηζε ησλ
ηνπηθψλ ππνζέζεσλ. Ζ θαζηέξσζε ελφο ηέηνηνπ ειέγρνπ απν ηνλ λφκν ζα ήηαλ
αληηζπληαγκαηηθή, εθφζνλ ζα εκπφδηδε ηελ πξσηνβνπιία θαη ειεχζεξε δξάζε ησλ ηνπηθψλ
νξγαληζκψλ (Μπέζηια, 2004 Α΄ ).
Παξά ηελ παλεγπξηθή φκσο δηαθχξεμε ηνπ ΢πληάγκαηνο ηεο δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο
ησλ ησλ ηνπηθψλ νξγαληζκψλ, απηνί ππφθεηληαη ζε ξεηνχο θαη εκθαλείο πεξηνξηζκνχο. Γηα
παξάδεηγκα, ην Αξ.103 παξ6 ηνπ ΢πληάγκαηνο8 πεξηνξίδεη ηελ δηνηθεηηθή απηνηέιεηα ησλ
ΟΣΑ θαζψο ξπζκίδεη ηελ ππεξεζηαθή θαηάζηαζε ησλ ππαιιήισλ ηνπο. Οκνίσο θαη ε
απφθαζε ηνπ ΢ηΔ 2266/1964 έρεη θξίλεη νηη παξαβηάδεηαη ε ζπληαγκαηηθψο θαηνρπξσκέλε
απηνδηνίθεζε ησλ Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ φηαλ αλαηίζεηαη ππν ηνπ λφκνπ ε επηινγή νξγάλνπ
ηεο ηνπηθήο απηνδηνηθήζεσο ζε φξγαλν ηεο θξαηηθήο εμνπζίαο.(΢αξκάο, 2000) Δπίζεο, ζηελ
ηξίηε παξάγξαθν ηνπ Αξ.102 πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα ζχζηαζεο κε λφκν αλαγθαζηηθψλ ή
εθνχζησλ ζπλδέζκσλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο πνπ δηνηθνχληαη απν αηξεηά
φξγαλα, πεξηνξίδνληαο κε απηφλ ηνλ ηξφπν ηελ νξγαλσηηθή απηνηέιεηα ησλ ΟΣΑ. Απφ ην
Αξ.102 παξ.5 ζπλάγεηαη αλακθίβνια ίδηα θνξνινγηθή εμνπζία ησλ ΟΣΑ, ε άζθεζε φκσο
απηήο είλαη αλεπίηξεπηε ρσξίο ηελ πξνεγνχκελε έθδνζε ζρεηηθνχ λφκνπ, πεξηνξίδνληαο ηελ
νηθνλνκηθή απηνηέιεηα ησλ ΟΣΑ. Δίλαη ζεκαληηθφ νη θξαηηθέο επηρνξεγήζεηο πνπ αζθνχληαη
σο κέζν γεληθήο νηθνλνκηθήο ζηήξημεο ησλ ηνπηθψλ νξγαληζκψλ, λα κελ ειαηηψλνπλ ηελ
ππάξρνπζα κνξθή αλεμαξηεζίαο ηνπο. Ζ πηφ ακθηιεγφκελε νκσο δηάηαμε ηνπ ΢πληάγκαηνο
πνπ πεξηνξίδεη ηελ ζεζκηθε απηνηέιεηα ησλ ΟΣΑ, είλαη απηή ηνπ Αξ.102 παξ.4 πνπ
αλαθέξεηαη ζηελ θξαηηθή επνπηεία επ’ απηψλ, θαζψο επίζεο θαη ν πεηζαξρηθφο έιεγρνο πνπ
αζθείηαη επί ησλ νξγάλσλ ηνπο.

8
΢χκθσλα κε ην Αξ.103 παξ.6 ΢ «νη δηαηάμεηο ησλ πξνεγνχκελσλ παξαγξάθσλ έρνπλ εθαξκνγή θαη ζηνπο
ππαιιήινπο ηεο Βνπιήο, νη νπνίνη θαηα ηα ινηπά δηέπνληαη εμνινθιήξνπ απν ηνλ θαλνληζκφ ηεο θαζψο θαη
ζηνπο ππαιιήινπο ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη ησλ ινηπψλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ
δηθαίνπ»
21
2.3 - Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΧΝ ΣΟΠΗΚΧΝ ΤΠΟΘΔ΢ΔΧΝ

΢ηελ δηνηθεηηθή αξκνδηφηεηα ησλ ΟΣΑ ππάγεηαη ε δηεθπεξαίσζε ησλ ηνπηθψλ

ππνζέζεσλ. Χζηφζν, ν θαζνξηζκφο ηεο έλλνηαο ηεο ηνπηθήο ππφζεζεο δελ είλαη επρεξήο.
Απηή, δελ πξνζδηνξίδεηαη ζην ΢χληαγκα αιιά ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο
απνηειεί εξγν ηεο επηζηήκεο θαη ηνπ θνηλνχ λνκνζέηε, φζν θαη ηεο λνκνινγίαο ησλ
δηνηθεηηθψλ – θπξίσο δηθαζηεξίσλ (Μπαπαιηνπηαο, 2007).
Καη αξρήλ ππάξρεη έληνλε δηαπινθή θαη αιιειεμάξηεζε κεηαμχ ηνπηθψλ θαη εζληθψλ
ππνζέζεσλ. Οη επηπηψζεηο απν ηελ άζθεζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο δελ είλαη
δπλαηφλ λα πεξηνξηζζνχλ ζηα ζηελά ηνπηθά φξηα θαη αληίζηνηρα πνιιέο ιεηηνπξγίεο πνπ
απνηεινχλ ππνζέζεηο ηνπηθνχ ραξαθηήξα έρνπλ θαη ηνπηθή εθαξκνγή, ε νπνία αθελφο δελ
είλκαη δπλαηφλ λα είλαη παλνκνηφηππε αλά ηελ επηθξάηεηα, παξά ηνλ εληαίν θαη νκνηφκνξθν
ραξαθηήξα ηεο θαη αθεηέξνπ πνιιέο θνξέο επηδξά θαζνξηζηηθά ζην ηνπηθφ γίγλεζζαη.
Κιαζζηθά παξαδείγκαηα απνηεινχλ ε αλψηαηε παηδεία (νη επηδξάζεηο απν ηελ ίδξπζε
παλεπηζηεκηαθήο ζρνιήο ζηελ νηθνλνκηθή, πνιηηηθή θαη θνηλσληθή δσή επαξρηαθήο πφιεο), ν
πνιενδνκηθφο ζρεδηαζκφο, ή ε πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία.
Ζ αιιειεμάξηεζε ηνπ ηνπηθνχ κε ην εζληθφ αιιά θαη κε ην δηεζλέο είλαη ζήκεξα
εληνλφηεξε ιφγσ ηεο ξαγδαίαο ηερλνινγηθήο εμέιημεο ε νπνία επηηξέπεη ηελ ηαρχηαηε
δηάδνζε ηεο θπθινθνξίαο αιιά θαη ηελ εμ’απνζηάζεσο εξγαζία, ηεο παγθνζκηνπνίεζεο ηεο
νηθνλνκίαο θαη ηεο θαζηέξσζεο θαη ελδπλάκσζεο ηνπ ξφινπ ππεξεζληθψλ ζεζκψλ φπσο ε
Δπξσπατθή Έλσζε ζηηο εζληθέο αιιά θαη ζηηο ηνπηθέο ππνζέζεηο (Υιέπαο, 1998).
Οη δεκφζηεο ππνζέζεηο ινηπφλ γεληθά δελ είλαη απνθιεηζηηθά ηνπηθέο αιια νχηε θαη
απνθιεηζηηθά γεληθέο, πξνθεηκέλνπ λα κελ ελδηαθέξνπλ θαζφινπ ηνπο ΟΣΑ. Χζηφζν ζα
πξέπεη λα ζεσξεζεί δεδνκέλν νηη ζηνλ ππξήλα ηεο έλλνηαο ηνπηθή ππφζεζε θηλνχληαη φιεο νη
εθθάλζεηο δξαζηεξηνηήησλ ησλ θαηνίθσλ κηάο πεξηνρήο (θνηλσληθέο, πνιηηηζηηθέο,
πλεπκαηηθέο, νηθνλνκηθέο, νηθνινγηθέο) νη νπνίεο έρνπλ απψηεξν ζηφρν ηελ πξναγσγή ησλ
ζπκθεξφλησλ ηνπο. Δμ αληηδηαζηνιήο πξνθχπηεη νηη δελ πεξηιακβάλνληαη ζηνλ θχθιν ησλ
ηνπηθψλ ππνζέζεσλ ππνζέζεηο νη νπνίεο δηελεξγνχληαη νξζνινγηζηηθφηεξα ζε ππεξηνπηθφ
επίπεδν φπσο ιφγνπ ράξε νη αξκνδηφηεηεο ηνπ ζθιεξνχ ππξήλα ηεο θπξηαξρίαο ελφο θξάηνπο
φπσο είλαη ε εμσηεξηθή πνιηηηθή θαη ε εζληθή άκπλα (Μπαπαιηνχηαο, 2007).
Με απηήλ ηελ έλλνηα, ε νξζνινγηζηηθφηεξε πξνζέγγηζε κηαο ππφζεζεο ζε ηνπηθφ ή
ππεξηνπηθφ επίπεδν, απνηειεί αθξηβψο ην θξηηήξην ή φξην πνπ πεξηνξίδεη ηελ έλλνηα ηεο
ηνπηθήο ππφζεζεο ζε κία ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή. Καη επεηδή ηα φξηα ηεο ηνπηθήο ή
ππεξηνπηθήο ππφζεζεο είλαη πνιιέο θνξέο δπζδηάθξηηα, ζα ιέγακε νηη ην θξηηήξην
εληνπηζκνχ ηνπηθήο ππφζεζεο εηλαη νηη νη ελ ιφγσ ππνζέζεηο είλαη ξηδσκέλεο ζε έλαλ
22
ζπγθεθξηκέλν ηφπν, αλαθέξνληαη εηδηθά ζε απηφλ θαη γη απηφ κπνξνχλ θαη πξέπεη λα
δηνηθεζνχλ απηνηειψο θαη κε ίδηα επζχλε απν ηελ ηνπηθή θνηλσλία.Σν ηνπηθφ ζπκθέξνλ
ινηπφλ είλαη κηα κνξθή δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο, πνπ ν εηδηθφο ηνπ ραξαθηήξαο νξηνζεηείηαη
κε βάζε ηνπηθά θξηηήξηα (΢πειησηφπνπινο, 2005).
Απηφ σζηφζν δελ ζηεξεί απν ηνλ λνκνζέηε ηελ δπλαηφηεηα λα ηξνπνπνηεί ην πεδίν
δξάζεο ηνπο είηε γηα γεσκνξθνινγηθνχο ή γεσγξαθηθνχο ιφγνπο (νξεηλέο, λεζησηηθέο
πεξηνρέο), είηε αλάινγα κε ηελ εθηαζε θαη ηνλ πιεζπζκφ ηεο πεξηνρήο ή θαη γηα ιφγνπο πνπ
ζρεηίδνληαη κε ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ φπσο πρ εξήκσζε κηαο πεξηνρήο ιφγσ αζηπθηιίαο.
Όκσο ζε θάζε πεξίπησζε ν λνκνζέηεο επηβάιιεηαη λα θηλεζεί ζε φξηα ηα νπνία αθελφο δελ
ζα ππνλνκεχνπλ ην ηνπηθφ ζπκθέξνλ, αθεηέξνπ δελ ζα αλαηξνχλ ην γεληθφ ζπκθέξνλ. Καη
νπνηνηδήπνηε πεξηνξηζκνί ζε βάξνο ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο πξέπεη λα δηθαηνινγνχληαη
απν ζνβαξνχο ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο (Αλαζηαζίνπ et al, 2007).
΢εκαληηθφ ξφιν ζηελ δηαθξηζε ησλ ππνζέζεσλ ζε ηνπηθέο ή γεληθέο, ζηελ εμεχξεζε
ελφο νπζηαζηηθνχ πεδίνπ δηάθξηζεο θαζψο θαη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ πεδίνπ δξάζεο ησλ
ΟΣΑ έρεη ε γεληθή νξγαλσηηθή αξρή ηεο επηθνπξηθφηεηαο9, κε ηελ έλλνηα ηεο
δηεθπεξαίσζεο κηαο δεκφζηαο ππφζεζεο απν εθείλνπο ηνπο θνξείο πνπ βξίζθνληαη εγγχηεξα
ζηνπο πνιίηεο, έρνπλ ηδία γλψζε ησλ ππνζέζεσλ θαη κπνξνχλ λα δψζνπλ εμίζνπ θαιή, ή θαη
θαιχηεξε ιχζε (Μπέζηια, 2004 Α΄ ) θαζψο θαη ε αξρή ηεο εγγχηεηαο φπσο πξνζδηνξίδεηαη
απν ηνλ Δπξσπατθφ Υάξηε Σνπηθήο Απηνλνκίαο.
΢ηελ πεξίπησζε βέβαηα πνπ κηα ππφζεζε δελ κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί σο ηνπηθή ή
γεληθή ηζρχεη ην ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο ππέξ ηνπ θξάηνπο θαη ζε βάξνο ησλ ΟΣΑ γηαηί ην
πεδίν ελέξγεηάο ηνπο πεξηβάιιεηαη απν ηελ αξρή ηεο εηδηθφηεηαο ζχκθσλα κε ηελ νπνία
ζηνπο ΟΣΑ κεηαβηβάδνληαη ανκνδηφηεηεο απφ ην Κξάηνο είηε βάζε ξεηήο δηάηαμεο ηνπ
΢πληάγκαηνο, είηε βάζε λφκνπ. Σν ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο ππέξ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο πνπ θαζηεξψλεηαη ζην Αξ.102 παξ.1 ΢ ηζρχεη κφλν ζηελ πεξίπησζε πνπ ε
θχζε κηαο δεκφζηαο ππφζεζεο σο ηνπηθή είλαη αλακθίβνιε (Μπαπαιηνχηαο, 2007).

Άιιεο δηαθξίζεηο ησλ ππνζέζεσλ ησλ ΟΣΑ

Απηνηειείο-κε απηνηειείο
Οη ππνζέζεηο ησλ ΟΣΑ δηαθξίλνληαη ζε ίδηεο θαη δνηέο, κε ηελ έλλνηα νηη ψο «ίδηεο
ππνζέζεηο» ινγίδνληαη νη ηνπηθέο ππνζέζεηο, δειαδή ην ζχλνιν ησλ ππνζέζεσλ πνπ αλήθνπλ
ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη δεθπεξαηψλνληαη απν απηνχο απηνηειψο (ίδηνο
θχθινο ελέξγεηαο), ελψ ψο «δνηέο ππνζέζεηο» ινγίδνληαη εθείλεο νη γεληθέο - θξαηηθέο

9
Ζ Αξρή απηή αλαθέξεηαη ξεηά ζηελ ΢πλζήθε γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε αιιά θαη ζηνλ Δπξσπατθφ Υάξηε
Σνπηθήο Απηνλνκίαο (1989)
23
ππνζέζεηο, ησλ νπνίσλ ε δηεθπεξαίσζε αλαηίζεηαη θπξίσο απν ην θξάηνο ζηνπο ΟΣΑ γηα
ιφγνπο ζθνπηκφηεηαο. ΢ηελ πξψηε πεξίπησζε πξφθεηηαη γηα αξκνδηφηεηεο νη νπνίεο
αζθνχληαη απηνηειψο απν ηνπο ΟΣΑ ν νπνίνο απιψο ππφθεηηαη ζηελ θξαηηθή επνπηεία
λνκηκφηεηαο (Αξ.102 παξ.5 ΢) ελψ ζηελ δεχηεξε πεξίπησζε πξφθεηηαη ζπλήζσο γηα
αξκνδηφηεηεο ηνπ θξάηνπο10 ή άιινπ δεκφζηνπ θνξέα ζηηο νπνίεο ππνρξεψλεηαη ν ΟΣΑ δηα
λφκνπ λα δηεθπεξαηψλεη ζηελ πεξηθέξεηά ηνπ γηα ινγαξηαζκφ ηνπο. ΢ε απηήλ ηελ πεξίπησζε
ε κεηαβίβαζε αξκνδηνηήησλ απν ηελ θεληξηθή δηνίθεζε ζηνπο ΟΣΑ ζα πξέπεη λα
ζπλνδεχεηαη θαη απν ηελ αληίζηνηρε κεηαθνξά πφξσλ (Υιέπαο, 1998).
Όηαλ πξφθεηηαη γηα αλάζεζε θξαηηθψλ αξκνδηνηήησλ πξνο ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε, ν
έιεγρνο ζα κπνξνχζε λα είρε πξνβιεθζεί ζπληαγκαηηθά θαη σο έιεγρνο ζθνπηκφηεηαο απν
ηελ θεληξηθή ή ηελ απνθεληξσκέλε δηνίθεζε. Δλ πάζε πεξηπηψζεη, φκσο, αθνχ ν
αλαζεσξεηηθφο λνκνζέηεο δελ πξνέβε, σο πξνο ηνλ έιεγρν, ζε θακία δηάθξηζε κε θξηηήξην
ηελ θχζε ησλ αζθνχκελσλ αξκνδηνηήησλ, ζα ήηαλ δχζθνιν πιένλ λα ζπλαρζεί νπνηαδήπνηε
άιιε κνξθή απηνχ ηνπ ειέγρνπ, πιήλ ηνπ λνκηθνχ είηε ππν ηελ εθδνρή ηεο ελ γέλεη επνπηείαο
είηε ππν ηελ εηδηθφηεξε εθδνρή ηεο δηαζθάιηζεο ηεο νηθνλνκηθήο δηαθάλεηαο11 (΢σηεξέιεο,
2006).
Μία απν ηηο βαζηθέο παξακέηξνπο πνπ έρνπλ νδεγήζεη σο ηψξα ζηελ πεξηζσξηνπνίεζε
ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο είλαη ε εμαηξεηηθά ζηελή νξηνζέηεζε ηεο έλλνηαο «ηνπηθή
ππφζεζε» πνπ απνηειεί ηελ βάζε γηα ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ησλ ΟΣΑ.Σν πξφβιεκα
δελ εληνπίδεηαη ηφζν ζηνλ ζπγθεθξηκέλν θαζνξηζκφ ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ, αθνχ ν
ζρεηηθφο θαηάινγνο πνπ έρεη επεμεξγαζζεί ν λνκνζέηεο είλαη εμαηξεηηθά επξχο, αιιά ζε έλαλ
απξφζθνξν θαη αλαρξπληζηηθφ δηαρσξηζκφ ηνπο απν ηηο «θξαηηθέο ππνζέζεηο», νη νπνίεο
κφλν θαη’αλάζεζε λνείηαη λα αζθνχληαη απν ηελ απηνδηνίθεζε.Απηή άιισζηε ε πξνζέγγηζε
βξίζθεηαη ζηε βάζε θαη ηεο ζρεηηθήο λνκνινγίαο ηνπ ΢ηΔ, ε νπνία θαηά ηα αλσηέξσ
θηλήζεθε ζηελ θαηεχζπλζε πεξηνξηζκνχ ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο λνκαξρηαθήο
απηνδηνίθεζεο.(΢σηεξέιεο, 2006)

10
Ο λφκνο κπνξεί λα αλαζέηεη ζηνπο ηνπηθνχο νξγαληζκνχο ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θξαηηθψλ ππνζέζεσλ θαη
εληνιή κφλν φπσο πρ. ηελ επηκέιεηα ιεμηαξρηθψλ ή ζηξαηνινγηθψλ ππνζέζεσλ.Βι. θαη Αξ. 75 ηνπ Ν.3463/06.
Γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ αξκνδηνηήησλ απηψλ πξέπεη νη ηνπηθνί νξγαληζκνί λα εθνδηάδνληαη κε ηα
απαξαίηεηα νηθνλνκηθά κέζα θαη ην απαηηνχκελν πξνζσπηθφ, ζχκθσλα θαη κε ην Αξ.102 παξ.5 ΢.
11
Πνιχ πεξηζζφηεξν κάιηζηα φηαλ αθφκε θαη γηα ηα πεξηθεξεηαθά φξγαλα ηεο δηνίθεζεο ν πξνβιεπφκελνο
έιεγρνο ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο έρεη πξνζδηνξηζηεί ξεηά κεηά ηελ αλαζεψξεζε σο έιεγρνο λνκηκφηεηαο κε
απνηέιεζκα λα εμνβειίδεηαη πιένλ ζπλνιηθά ν έιεγρνο ζθνπηκφηεηαο απν θάζε κνξθή απνθεληξσκέλεο
δηνηθεηηθήο δξάζεο.(΢σηεξέιεο, 2006)
24
Τπνρξεσηηθέο θαη πξναηξεηηθέο
Μηα πξνζεθηηθφηεξε θαη βαζχηεξε αλάιπζε νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα νηη ε «δηνίθεζε
ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ» δελ αθήλεηαη απιψο ζηελ επρέξεηα ησλ ΟΣΑ, αιιά απνηειεί ζε
έλαλ βαζκφ θαη ππνρξέσζή ηνπο. Πξάγκαηη, ην ηνπηθφ ζπκθέξνλ ην νπνίν πξνάγνπλ νη ΟΣΑ
έγθεηηαη θαη ζηελ επηηφπηα θάιπςε νξηζκέλσλ δσηηθψλ αλαγθψλ ησλ θαηνίθσλ φπσο γηα
παξάδεηγκα ε χδξεπζε θαη ε απνρέηεπζε, ε θαζαξηφηεηα, ε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκάησλ, ηα
θνηκεηήξηα, ε θαηαζθεπή θαη ζπληήξεζε ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ νδψλ θιπ. ΢ε φιεο
απηέο ηηο πεξηπηψζεηο νη ΟΣΑ πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο ζηνπο θαηνίθνπο, νη νπνίεο είλαη
απαξαίηεηεο γηα ηελ αμηνπξεπή, πγηεηλή θαη αζθαιή δηαβίσζε ησλ αλζξψπσλ ζηελ ζχγρξνλε
επνρή.
Έηζη, νη ζπληαγκαηηθέο επηηαγέο γηα ηελ πξνζηαζία ηεο δσήο (Αξ.5 παξ.2 ΢), ηεο πγείαο
(Αξ.21 παξ.3 ΢), ηεο ηδηνθηεζίαο (Αξ.17 παξ.1 ΢) θαη ηεο αμίαο ηνπ αλζξψπνπ(Αξ.2 παξ.1 ΢)
απεπζχλνληαη θαη ζηελ απηνδηνίθεζε, ελψ ην ίδην ηζρχεη θαη γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ
θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο (Αξ.24 παξ.1 ΢). Σν θαζήθνλ γηα απνηειεζκαηηθή άζθεζε
ησλ ππνρξεσηηθψλ αξκνδηνηήησλ , δελ κπνξεί άιισζηε παξά λα επεξεάδεη θαη ηηο
πξνηεξαηφηεηεο ησλ ΟΣΑ. Έηζη, δαπάλεο γηα ςπραγσγηθέο εθδειψζεηο πρ. δχζθνια κπνξεί
λα δηθαηνινγεζνχλ θαη λα ζεσξεζνχλ λφκηκεο, φηαλ ν ΟΣΑ δελ θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ησλ
δεκνηψλ ηνπ ζε ειεθηξνθσηηζκφ πρ. ΢ε απηήλ ηελ πεξίπησζε, ν έιεγρνο ησλ δαπαλψλ ζε
θακία πεξίπησζε δελ ζα ζπληζηνχζε έιεγρν ζθνπηκφηεηαο θαη ζπληαγκαηηθά αλεπίηξεπηε
πξνζβνιή ηεο απηνηέιεηαο ησλ ΟΣΑ (Υιέπαο, 1998).
Όηαλ νη ΟΣΑ δελ είλαη ζε ζέζε λα παξάζρνπλ νη ίδηνη απηέο ηηο απαξαίηεηεο γηα ηελ
νκαιή δσή θαη ηελ θνηλσληθή ζπκβίσζε ππεξεζίεο, ηφηε ππνρξενχληαη λα θξνληίζνπλ γηα
ηελ εμαζθάιηζε ηεο ζπλερνχο θαη απνηειεζκαηηθήο θάιπςεο ησλ ηνπηθψλ αλαγθψλ απν
άιινπο είηε δειαδή απν ΢πλδέζκνπο ΟΣΑ είηε απν άιινπο ΟΣΑ ή άιιν δεκφζην θνξέα, ή
απν ηδηψηεο. Όηαλ φκσο νη ΟΣΑ δελ αληαπνθξίλνληαη κε θαλέλαλ απν ηνπο παξαπάλσ
ηξφπνπο ζηηο ππνρξεψζεηο ηνπο έλαληη ησλ θαηνίθσλ ηνπο, ηφηε λνκηκνπνηείηαη ην θξάηνο λα
παξέκβεη, ελδερνκέλσο αθφκε θαη κε ηελ θαηάξγεζε ηνπ ΟΣΑ πνπ αδπλαηεί λα παξάζρεη ηελ
απαηηνχκελε ζήκεξα «βηνηηθή πξφλνηα» ζηνπο θαηνίθνπο ηνπ. Άιισζηε ε θξαηηθή αδηαθνξία
γηα ηελ κε ηθαλνπνίεζε ζεκειησδψλ αλαγθψλ ησλ θαηνίθσλ ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο ηεο
ρψξαο ζα ζπληζηνχζε βάλαπζε πξνζβνιή ηεο αξρήο ηεο ηζφηεηαο ε νπνία αζθαιψο επηβάιεη
ηελ ηθαλνπνίεζε ελφο minimum standard απαηηήζεσλ ησλ θαηνίθσλ γηα ππεξεζίεο βηνηηθήο
πξφλνηαο ζε φινπο ηνπο λφκηκνχο νηθηζκνχο ηεο ρψξαο (Υιέπαο, 1998).
Χζηφζν πέξα απν ηηο ππνρξεσηηθέο, είλαη αλακθηζβήηεην νηη ππάξρνπλ θαη
πξναηξεηηθέο αξκνδηφηεηεο ησλ ΟΣΑ, πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ δπλαηφηεηά ηνπο λα ζπζηήζνπλ

25
«εηδηθή ππεξεζία», ήηνη δεκνηηθή αζηπλνκία, ή λα δεηήζνπλ ηελ κεηαβίβαζε παηδηθνχ
ζηαζκνχ.

Ο νξηζκφο ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ έρεη λφεκα ζηελ πεξίπησζε πνπ εμεηάδεηαη ε
δπλαηφηεηα ησλ ΟΣΑ λα αζθνχλ αξκνδηφηεηεο γηα ηνπηθέο πάληνηε ππνζέζεηο ρσξίο ξεηή θαη
εηδηθή λνκνζεηηθή πξφβιεςε. Ζ δπλαηφηεηα απηή ινηπφλ αλαγλσξίδεηαη έκεζα απν ηνλ θνηλφ
λνκνζέηε θαη άκεζα απν ην ίδην ην ΢χληαγκα πνπ απνλέκεη επζέσο ζηνπο ΟΣΑ ηδηαίηεξε
ιεηηνπξγία γηα ηελ ζεξαπεία ηνπ ηνπηθνχ ζπκθέξνληνο κέζσ ηεο δηνίθεζεο ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ. Σέηνηεο πξσηνβνπιίεο ησλ ΟΣΑ λαη κελ πξνζηαηεχνληαη απν ην ΢χληαγκα, αιιά
είλαη πξνθαλέο νηη έρνπλ εμαηξεηηθφ ραξαθηήξα, πξέπεη δε λα εληάζζνληαη ζηελ παξνρηθή
δηνίθεζε θαη λα ηεξνχλ ηα φξηα πνπ ηίζεληαη απν ην ΢χληαγκα θαη ηνπο λφκνπο ζηηο
δξαζηεξηφηεηεο ηεο δηνηθήζεσο ελ γέλεη (Υιέπαο, 1998).

26
ΜΔΡΟ΢ Β΄

Μνξθέο Διέγρνπ ηεο Γηνηθεηηθήο Γξάζεο – Η Γηνηθεηηθή Δπνπηεία

ΚΔΦ.3 – ΔΛΔΓΥΟ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΓΡΑ΢Ζ΢

3.1 – ΜΟΡΦΔ΢ ΔΛΔΓΥΟΤ

Ο έιεγρνο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο είλαη πνιχ ζεκαληηθφο θαζψο κεζσ απηνχ εληζρχεηαη ν
δεκνθξαηηθφο ραξαθηήξαο ηνπ ζεζκνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Σαπηφρξνλα ν έιεγρνο
εμαζθαιίδεη ηελ ηήξεζε ηεο λνκηκφηεηαο θαζψο θαη ηελ δηαθάλεηα ζηελ δξάζε ηεο δεκφζηαο
δηνίθεζεο. Ζ πεκπηνπζία ηεο λνκηκφηεηαο έγθεηηαη ζηελ πξαγκάησζε ηνπ ξφινπ ηεο
εθηειέζηηθήο ιεηηνπξγίαο – θπξίσο ππν ηελ ιεηηνπξγηθή έλλνηά ηεο – κέζσ ησλ αξρψλ ηνπ
θνηλνβνπιεπηηθνχ θξάηνπο δηθαίνπ, ηεο ιατθήο θπξηαξρίαο θαη ηνπ αληηπξνζσπεπηηθνχ
ζπζηήκαηνο κηαο αληηπξνζσπεπηηθήο ζχγρξνλεο δεκνθξαηίαο.

Ζ ηδηαηηεξφηεηα ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο έγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη

δηνηθνχληαη απφ φξγαλα αηξεηά, πνπ δηαζέηνπλ άκεζε δεκνθξαηηθή λνκηκνπνίεζε. Ζ
λνκηκνπνίεζε απηή έρεη φκσο λφεκα κφλν ζε έλα πιαίζην ζεβαζκνχ ησλ θαλφλσλ πνπ
πξνδηαγξάθνπλ ηηο αξκνδηφηεηέο ηεο θαη ηνπο ηξφπνπο ειέγρνπ ηνπο. Κακηά εμνπζία δελ
λνείηαη σο αλέιεγθηε ζε κηα δεκνθξαηία.(Οκηιία ΢παλνχ, 2006)

Σα κέζα κε ηα νπνία επηηπγράλεηαη ν έιεγρνο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο, ζην πιαίζην ηεο
ειιεληθήο έλλνκεο ηάμεο είλαη:

3.1.1 - Ο ΚΟΗΝΟΒΟΤΛΔΤΣΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢

Σν Αξ.70 παξ.6 ΢ αλαθέξεη νηη «Ο θνηλνβνπιεπηηθφο έιεγρνο αζθείηαη απν ηελ Βνπιή
ζε Οινκέιεηα, φπσο νξίδεη ν Καλνληζκφο. Ο Καλνληζκφο κπνξεί λα πξνβιέπεη ηελ άζθεζε
θνηλνβνπιεπηηθνχ ειέγρνπ θαη απν ην θαηά ην Αξ.71 Σκήκα (Σκήκα Γηαθνπψλ) θαζψο θαη
απν ηηο Γηαξθείο Κνηλνβνπιεπηηθέο Δπηηξνπέο πνπ ζπγθξνηνχληαη θαη ιεηηνπξγνχλ θαηά ηελ
δηάξθεηα ηεο ΢πλφδνπ». Ο θνηλνβνπιεπηηθφο έιεγρνο δηαθξίλεηαη ζε ζπλήζε θαη επίθαηξν.
Ο ζπλήζεο θνηλνβνπιεπηηθφο έιεγρνο αζθείηαη δηα ηεο θιεηεχζεσο Τπνπξγνχ ζηελ
Βνπιή ζχκθσλα θαη κε ην Αξ.66 παξ.3 ΢, δηα ησλ αηηήζεσλ θαηάζεζεο εγγξάθσλ ησλ

27
Βνπιεπηψλ ζηνπο Τπνπξγνχο, κέζσ ησλ αλαθνξψλ πνπ θαηαζέηνπλ νη πνιίηεο ζηελ Βνπιή
θαη ηέινο κέζσ ησλ εξσηήζεσλ θαη επεξσηήζεσλ.
Ο επίθαηξνο θνηλνβνπιεπηηθφο έιεγρνο πεξηιακβάλεη ηελ Ώξα ηνπ πξσζππνπξγνχ, ηηο
επίθαηξεο εξσηήζεηο θαη επεξσηήζεηο, ηελ ζπδήηεζε ζηελ Βνπιή πξν εκεξεζίαο δηαηάμεσο
γηα εζληθά ζέκαηα, ηελ δπλαηφηεηα ζχζηαζεο εμεηαζηηθψλ επηηξνπψλ, ζχκθσλα θαη κε ην
Αξ.68 παξ.2 ΢, θαη θπζηθά ηελ δπλαηφηεηα θαηάζεζεο πξφηαζεο κνκθήο θαηά ην Αξ.86 ΢.
Παξά ηελ αδηακθηζβήηεηε ζεκαζία ηνπ θνηλνβνπιεπηηθνχ ειέγρνπ, ζηα πιαίζηα ηεο
ιεηηνπξγίαο ηνπ θνηλνβνπιεπηηθνχ θξάηνπο δηθαίνπ, απηφο παξνπζηάδεη θάπνηα
κεηνλεθηήκαηα ηα νπνία βιαπηνπλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπ, φζνλ αθνξά ζηνλ
πεξηνξηζκφ θαη ηνλ έιεγρν ηεο θαθνδηνίθεζεο.
Σα θπξηφηεξα πξνβιήκαηα είλαη νηη ζηελ πιεηνλφηεηα ησλ πεξηπηψζεσλ επηθξαηεί ε
θπβεξλεηηθή πιεηνςεθία πνπ ζηεξίδεη ηελ θπβεξλεηηθή πξαθηηθή ιφγσ ηεο δηακφξθσζεο ηνπ
ζπκπαγνχο θνκκαηηθνχ θαηλνκέλνπ θαη ηεο απζηεξήο πεηζαξρίαο πνπ απηά ζπλήζσο
επηβάιινπλ ζηα κέιε ηνπο θαη ηνπο βνπιεπηέο πνπ ηνπο εθπξνζσπνχλ. Απηφ ζηηο
πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ζεκαίλεη νηη ζεσξείηαη ζρεδφλ βέβαηνο ν θαηα θνηλνβνπιεπηηθή
πιεηνςεθία κε θαηαινγηζκφο ησλ επζπλψλ ηεο θπβεξλεηηθήο ή δηνηθεηηθήο πξαθηηθήο.
Αθφκε, νη Βνπιεπηέο ζηεξνχληαη έγθαηξεο θαη ζπζηεκαηηθήο πιεξνθφξεζεο ζρεηηθά κε
ηηο πξάμεηο θαη παξαιείςεηο ηεο δηνίθεζεο, ελψ δελ δηαζέηνπλ ηελ επρέξεηα ηεο δηείζδπζεο
θαη απνηειεζκαηηθήο εμέηαζεο ησλ πεξηπηψζεσλ ηεο θαθνδηνίθεζεο ζηνπο θφιπνπο ηεο
γξαθεηνθξαηίαο (Μαθξπδεκήηξεο, 1996).
Άλ ζηα παξαπάλσ πξνζηεζεί θαη ε ζπλήζεο έιιεηςε φρη κφλν ησλ απαξαίηεησλ πφξσλ
αιιά θαη δηάζεζεο, ελδηαθέξνληνο, αιιά θαη ζπζηεκαηηθήο πξνεηνηκαζίαο θαη εμεηδίθεπζεο
ησλ Βνπιεπηψλ γηα ηελ αλάιεςε ελφο ηέηνηνπ ξφινπ, πνπ ζπλήζσο δελ επνηθέξεη ζεακαηηθά
ζηα ΜΜΔ απνηειέζκαηα, ηφηε ίζσο εμεγείηαη επαξθέζηεξα ν κηθξφο βαζκφο αμηνπνίεζεο
θαη ε πεξηνξηζκέλε απνηειεζκαηηθφηεηα απηήο ηεο κνξθήο ειέγρνπ ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο
(Μαθξπδεκήηξεο, 1996).

3.1.2 - ΠΟΛΗΣΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢

Ο ζεζκφο ηνπ πνιηηηθνχ ειέγρνπ ζην κέηξν πνπ ε εθαξκνγή ηνπ εθδειψλεηαη σο
ζηνηρείν εκβάζπλζεο ηεο δεκνθξαηηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ πνιηηεχκαηνο θαη ζπληειεί ζεηηθά
ζηνλ εθδεκνθξαηηζκφ ηεο θνηλσλίαο απνηειεί έλα αθφκε κέζν γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ
θαηλνκέλσλ ηεο θαθνδηνίθεζεο θαη δηαθζνξάο γεληθφηεξα, αιιά θαη εηδηθφηεξα ζηνλ ρψξν
ηεο απηνδηνίθεζεο.

28
 Δηδηθφηεξα γηα ηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε, ε Δηδηθή Δπηηξνπή ηνπ ΗΣΑ έρεη πξνηείλεη
ηελ ελδπλάκσζε ησλ ζρέζεσλ ηνπ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηεο Απηνδηνίθεζεο σο κέζν ειέγρνπ
θαη πξνζδηνξηζκνχ ηεο λνκηκφηεηαο ηεο δξάζεο ηεο ηειεπηαίαο. ΢ην κέηξν πάλησο πνπ ε
ηνπηθή απηνδηνίθεζε απνηειεί αλαπφζπαζην ηκήκα ηνπ πνιηηηθνχ θαη δηνηθεηηθνχ καο
ζπζηήκαηνο, ε άκεζε δηαζχλδεζή ηεο κε ηελ Βνπιή κπνξεί λα ζεσξεζεί έθθξαζε ηνπ
θνηλνβνπιεπηηθνχ ειέγρνπ ηεο Βνπιήο πξφο ηελ ελ γέλεη λνκνζεηηθή εμνπζία.
΢ην πιαίζην απηφ κπνξεί λα πξνβιεθζεί πρ ππνβνιή εηήζηαο έθζεζεο ελδερνκέλσο ηεο
ΚΔΓΚΔ αθξηβψο θαηά ην πξφηππν ησλ εηήζησλ εθζέζεσλ πνπ ππνβάινπλ ζηνλ
Πξσζππνπξγφ θαη ηνλ Πξφεδξν ηεο Βνπιήο άιια ειεγθηηθά ζψκαηα φπσο ν ΢πλήγνξνο ηνπ
Πνιίηε πρ φπνπ αλαθέξνπλ πξνβιήκαηα θαη πξνηείλνπλ κέηξα ή ε ζχζηαζε κφληκεο
επηηξνπήο ηεο Βνπιήο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ ζεκάησλ ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, κε
ζπκκεηνρή ησλ ελδηαθεξφκελσλ θνξέσλ, ελψπηνλ ηεο νπνίαο ζα κπνξεη λα αζθνχληαη θαη
ζρεηηθέο αλαθνξέο (ΗΣΑ, 2006).
Ζ άιιε θαηεχζπλζε ζπλδέεηαη κε ηελ ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο δεκνθξαηίαο, κέζσ ηνπ
ξφινπ ηνπ δεκφηε, ηεο αληηπνιίηεπζεο, ησλ ηνπηθψλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ, ησλ ηνπηθψλ
ΜΜΔ, ησλ ηνπηθψλ νκάδσλ ζπκθεξφλησλ, ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ θαη ησλ Με
Κπβεξλεηηθψλ Οξγαλψζεσλ. Ο λένο Γεκνηηθφο θαη Kνηλνηηθφο Κψδηθαο θάλεη ζεκαληηθά
βήκαηα ζηελ θαηεχζπλζε απηή, ζε εηδηθφ κέξνο κε ηίηιν «Σνπηθή Γεκνθξαηία»12

3.1.3 - Ο ΓΗΚΑ΢ΣΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢

Ο δηθαζηηθφο έιεγρνο ηεο λνκηκφηεηαο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο αζθείηαη ζην πιαίζην ηεο
ειιεληθήο έλλνκεο ηάμεο απν ην νξγαλσκέλν ζχζηεκα ηεο δηνηθεηηθήο δηθαηνζχλεο, ζηελ
θνξπθή ηνπ νπνίνπ βξίζθνληαη ην ΢πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο θαη ην Διεγθηηθφ ζπλέδξην.
Σελ αξκνδηφηεηα ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο θαζνξίδεη απεπζείαο ην ΢χληαγκα,
ην νπνίν ζην Αξ.95 παξ.1 νξίδεη νηη ζηελ δηθαζηηθή αξκνδηφηεηα ηνπ ΢ηΔ αλήθνπλ ηδίσο:
α ) ε αθχξσζε, κεηά απν αίηεζε , ησλ εθηειεζηψλ πξάμεσλ ησλ δηνηθεηηθψλ αξρψλ γηα
ππεξβαζε εμνπζίαο ή γηα παξάβαζε λφκνπ.
β ) ε αλαίξεζε, κεηά απν αίηεζε , ηειεζίδηθσλ απνθάζεσλ ησλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ
(δει. απνθάζεσλ πνπ είηε εθδφζεθαλ ζε δεχηεξν βαζκφ δηθαηνδνζίαο, είηε είλαη αλέθθιεηεο,
φηαλ ε δπλαηφηεηα δεχηεξνπ βαζκνχ θξίζεο απνθιείεηαη απν ηνλ λφκν)
γ ) ε εθδίθαζε δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ νπζίαο πνπ ππνβάιινληαη ζε απηφ ζχκθσλα κε ην
΢χληαγκα θαη ηνπο λφκνπο

12
Αξ.214-218 ηνπ Ν.3463/06
29
δ ) ε επεμεξγαζία φισλ ησλ δηαηαγκάησλ πνπ έρνπλ θαλνληζηηθφ ραξαθηήξα
Σν Διεγθηηθφ ΢πλέδξην είλαη αλψηαην δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην, κε εηδηθή δηθαηνδνζία ε
νπνία θαζνξίδεηαη απεπζείαο απν ην ΢χληαγκα, ζην Αξ.98, θαη νη αξκνδηφηεηέο ηνπ είλαη νη
εμήο :
α ) ν έιεγρνο ησλ δαπαλψλ ηνπ θξάηνπο θαζψο θαη ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ή
άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ πνπ ππάγνληαη κε εηδηθή δηάηαμε λφκνπ ζην θαζεζηψο απηφ
(πξνιεπηηθφο έιεγρνο δαπαλψλ)13
β) ν έιεγρνο ζπκβάζεσλ κεγάιεο νηθνλνκηθήο αμίαο ζηηο νπνίεο αληηζπκβαιιφκελνο είλαη ην
δεκφζην ή άιιν λνκηθφ πξφζσπν πνπ εμνκνηψλεηαη κε ην δεκφζην (πξνζπκβαηηθφο
πξνιεπηηθφο έιεγρνο)
γ) ν έιεγρνο ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ δεκφζησλ ππνιφγσλ θαη ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο ή άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ πνπ ππάγνληαη ζηνλ πξνβιεπφκελν θ ζχκθσλα
κε ην α’ εδάθην έιεγρν (θαηαζηαιηηθφο έιεγρνο ινγαξηαζκσλ)14
δ ) ε γλσκνδφηεζε γηα ηα λνκνζρέδηα πνπ αθνξνχλ ζπληάμεηο
ε ) ε ζχληαμε θαη απνλνκή έθζεζεο ζηελ Βνπιή γηα ηνλ απνινγηζκφ θαη ηνλ ηζνινγηζκφ ηνπ
Κξάηνπο
ζη ) ε εθδίθαζε δηαθνξψλ ζρεηηθά κε ηελ απνλνκή ζπληάμεσλ θαη ηνλ έιεγρν ησλ
ινγαξηαζκψλ ησλ δεκφζησλ ππνιφγσλ
δ ) ε εθδίθαζε ησλ ππνζέζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ζηελ επζχλε ησλ πνιηηηθσλ ή ζηξαηησηηθψλ
δεκφζησλ ππαιιήισλ θαζψο θαη ησλ ππαιιήισλ ησλ ΟΣΑ γηα δεκία πνπ επέθεξαλ ζην
θξάηνο απν δφιν ή βαξηα ακέιεηα.
Σα δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα (δηνηθεηηθά πξσηνδηθεία θαη δηνηθεηηθά εθεηεία) έρνπλ
γεληθή δηθαηνδνζία γηα ηελ εθδίθαζε δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ πνπ έρνπλ ραξαθηήξα δηαθνξψλ
νπζίαο, εθηφο απν εθείλεο πνπ ππάγνληαη ζηελ αξκνδηφηεηα ηνπ ΢ηΔ βάζεη ζπληαγκαηηθψλ ε
λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ θαη ζηελ δηθαηνδνζία ηνπ Δ΢. Με βαζηθή ζρεηηθή εμνπζηνδφηεζε ηνπ
Αξ.95 παξ.3 ΢ , έρεη κεηαθεξζεί ζηελ αξκνδηφηεηα ησλ δηνηθεηηθψλ εθεηείσλ ε εθδίθαζε ζε
πξψην βαζκφ ησλ αηηήζεσλ αθπξψζεσο πνπ ζηξέθνληαη θαηά νξηζκέλσλ αηνκηθψλ
δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ (΢πειησηφπνπινο, 2001).
Παξά ηελ γεληθά παξαδεθηή ππεξνρή ηεο δηθαζηηθήο πξνζηαζίαο δελ ιείπνπλ θαη
νξηζκέλα κεηνλεθηήκαηα ηα νπνία είλαη νη ρξνλνβφξεο δηαδηθαζίεο απνλνκήο ηεο
δηθαηνζχλεο, ην ζεκαληηθφ νηθνλνκηθφ θφζηνο, ε εζηθή ηαιαηπσξία δηεμαγσγήο κηαο
δηθαζηηθήο δηακάρεο. Αθφκα, πξφβιεκα απνηειεί ε ζπρλή άξλεζε ηεο δηνίθεζεο λα

13
Πξφθεηηαη γηα έιεγρν λνκηκφηεηαο θαη θαλνληθφηεηαο ηεο δηαδηθαζίαο πνπ γέλλεζε ηελ δαπάλε πξίλ ηελ
εθηακίεπζή ηεο.Όζνλ αθνξά ζηνπο ΟΣΑ α’ βαζκνχ βι. Αξ169 Ν.3463/06
14
Με ηνλ Ν.3202/03 ζεζπίδεηαη απν ην νηθνλνκηθφ έηνο 2004 ν ηαθηηθφο, δεηγκαηνιεπηηθφο θαη επηηφπηνο
έιεγρνο ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ ΟΣΑ. Βι. θαη Αξ.169 Ν.3463/06
30
ζπκκνξθσζεί κε ηηο δπζάξεζηεο πξφο απηή δηθαζηηθέο απνθάζεηο παξά ηελ ΢πληαγκαηηθή
επηηαγή ηνπ Αξ.95 παξ.5 ΢ (Λνπθίζζαο, 2008).

3.1.4 - Ο ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢

Ο δηνηθεηηθφο έιεγρνο πξαγκαηνπνηείηαη εληφο ηνπ πιαηζίνπ ηνπ δηνηθεηηθνχ

ζπζηήκαηνο είηε απηεπάγγειηα δει.κε πξσηνβνπιία ηνπ ηεξαξρηθά αλψηεξνπ νξγάλνπ, είηε
θαηφπηλ αζθήζεσο ησλ δηνηθεηηθψλ πξνζθπγψλ ή δηαηππψζεσο παξαπφλσλ ή αλαθνξψλ
(Αξ.10 ΢) απν κέξνπο ησλ ζηγφκελσλ πνιηηψλ. Δηδηθφηεξα, ν εζσηεξηθφο δηνηθεηηθφο
έιεγρνο ησλ πεξηπηψζεσλ ηεο θαθνδηνίθεζεο πεξηιακβάλεη:
Σελ δηνηθεηηθή επνπηεία θαη ηνλ ηεξαξρηθφ έιεγρν, ν νπνίνο πξνθχπηεη απν ηελ
ηεξαξρηθή ζρέζε ζηελ νπνία είλαη εληαγκέλα ηα φξγαλα ηεο δηνίθεζεο θαη ν νπνίνο
δηαθξίλεηαη ζε πξνιεπηηθφ ή θαηαζηαιηηθφ, πνπ αλαθέξεηαη ζηνλ έιεγρν λνκηκφηεηαο ή θαη
ζθνπηκφηεηαο ζηελ δξάζε ηεο δηνίθεζεο. ΢χκθσλα κε ην Αξ.10 ηνπ ΢πληάγκαηνο, ζην νπνίν
θαηνρπξψλεηαη ην δηθαίσκα ησλ δηνηθνχκελσλ λα αλαθέξνληαη ζηηο αξρέο, ζεκαληηθφ κέζν
δηνηθεηηθνχ ειέγρνπ απνηεινχλ νη δηνηθεηηθέο πξνζθπγέο (Μαθξπδεκήηξεο, 1996).

Γηνηθεηηθέο πξνζθπγέο
Γηαθξίλνληαη ζε ηξείο θαηεγνξίεο, ζε απιέο, ζε εηδηθέο θαη ζε ελδηθνθαλείο. Πέξαλ ησλ
δηαθνξψλ κεηαμχ ηνπο έρνπλ ηηο εμήο νκνηφηεηεο:
α ) ε άζθεζή ηνπο δελ επηηξέπεηαη λα έρεη ψο ζπλέπεηα ηελ ρεηξνηέξεπζε ηεο ζέζεο ηνπ
δηνηθνχκελνπ
β ) κεηά ηελ άζθεζή ηνπο ε αξκφδηα λα ηηο θξίλεη αξρή κπνξεί, θαηφπηλ αίηεζεο ηνπ
πξνζθεχγνληα ή θαη απηεπάγγειηα, λα αλαζηείιεη ηελ εθηέιεζε ηεο δηνηθεηηθήο πξάμεο
σζφηνπ απνθαλζεί γηα ηελ πξνζθπγε, φρη φκσο πέξα απν ηελ πξνζεζκία πνπ νξίδεηαη θάζε
θνξά γηα ηελ έθδνζε ηεο απφθαζήο ηεο θαη
γ ) γηα ηνλ έιεγρν ησλ πξάμεσλ πνπ εθδίδνληαη κεηά ηελ αζθεζή ηεο, ιακβάλεηαη ππφςε ην
λνκηθφ θαζεζηψο πνπ ηζρχεη θαηά ηνλ ρξφλν έθδνζεο θαη φρη θαηά ηνλ ρξφλν έθδνζεο ησλ
αξρηθψλ πξάμεσλ θαηά ησλ νπνίσλ αζθήζεθαλ νη πξνζθπγεο (Υξηζηνλάθεο et. al., 2007).
Οη απιέο δηνηθεηηθέο πξνζθπγέο έρνπλ σο αληηθείκελν ηελ απνθαηάζηαζε πιηθήο ή
εζηθήο βιάβεο πνπ πξνθιήζεθε απν ξεηή αηνκηθή δηνηθεηηθή πξάμε. Γηαθξίλνληαη
πεξαηηέξσ ζε αηηήζεηο ζεξαπείαο αλ αζθνχληαη ελψπηνλ ηνπ νξγάλνπ πνπ εμέδσζε ηελ πξάμε
θαη ζε ηεξαξρηθέο αλ αζθνχληαη ελψπηνλ ηνπ ηεξαξρηθά πξντζηάκελνπ νξγάλνπ απν απηφ πνπ
εμέδσζε ηελ πξάμε. Με ηελ αίηεζε ζεξαπείαο επηδηψθεηαη ε αλάθιεζε ή ηξνπνπνίεζε ηεο
πξάμεο ελψ κε ηελ ηεξαξρηθή πξνζθπγή επηδηψθεηαη ε αθχξσζή ηεο.
31
 Οη εηδηθέο δηνηθεηηθέο πξνζθπγέο πξνβιέπνληαη απν εηδηθέο δηαηάμεηο, νη νπνίεο
θαζνξίδνπλ ξεηά ην φξγαλν ζην νπνίν αζθνχληαη θαζψο θαη ε πξνζεζκία, αληηθεηκελφ ηνπο
είλαη ε αθχξσζε ξεηήο αηνκηθήο ή θαη θαλνληζηηθήο πξάμεο θαη επηηξέπνπλ κφλν έιεγρν
λνκηκφηεηαο θαη νρη ζθνπηκφηεηαο ηεο πξάμεο.
Οη ελδηθνθαλείο δηνηθεηηθέο πξνζθπγέο πξνβιέπνληαη επίζεο απν εηδηθέο δηαηάμεηο ,
αιιά αληηθείκελφ ηνπο είλαη θαη ε αθχξσζε θαη ε ηξνπνπνίεζε ηεο πξάμεο (έιεγρνο
λνκηκφηεηαο θαη ζθνπηκφηεηαο)15(N.2690/99 – Κψδηθαο Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο)

Οη κνξθέο απηέο ηνπ δηνηθεηηθνχ ειέγρνπ, παξά ηελ ρξεζηκφηεηά ηνπο, δέλ κπνξνχλ λα
ζεσξεζνχλ νηη απνηεινχλ ηελ πιένλ πξφζθνξε κέζνδν ειέγρνπ ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο
θαζψο έρνπλ πεξηνξηζκέλα πξαθηηθά απνηειέζκαηα. Καη’αξρήλ πνιιέο θνξέο, ειέγρσλ θαη
ειεγρφκελνο ζπκπίπηνπλ (είλαη ην ίδην φξγαλν), γεγνλφο πνπ θινλίδεη ηελ ακεξνιεςία ησλ
θξίζεσλ, αλ δελ νδεγεί θηφιαο ηελ γξαθεηνθξαηία ζηελ ππεξάζπηζε θαη ηελ ζπγθάιπςε ηεο
ππν ακθηζβήηεζε απφθαζεο. θαη ηέινο δηφηη ε εκπινθή ηεξαξρηθά αλψηεξσλ θαη
επνπηεχνλησλ νξγάλσλ δελ επηθέξεη απνηέιεζκα, κηα θαη θαηφπηλ δηθήο ηνπο ππφδεημεο ή
εληνιήο ιακβάλνληαη ζπλήζσο απνθάζεηο θαη πηνζεηνχληαη πξαθηηθέο πνπ νδεγνχλ ζηελ
θαθνδηνίθεζε (Μαθξπδεκήηξεο, 1996).

3.1.5 - Ο ΔΝΓΗΑΜΔ΢Ο΢ ΔΛΔΓΥΟ΢

Ο ΢πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε

Ο ελδηάκεζνο έιεγρνο αζθείηαη απν αλεμάξηεηεο αξρέο , φπσο γηα παξάδεηγκα ν
΢πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε πνπ ζπζηήζεθε κε ηνλ Ν.2477/97 θαη ηνλ Ν.3094/03 θαη
θαηνρπξψλεηαη ζπληαγκαηηθά ζην Αξ.103 παξ.9.
Ώο αλεμάξηεηε Αξρή, ν ΢ηΠ πξνθεηκέλνπ γηα ηελ απξφζθνπηε θαη απνηειεζκαηηθή
άζθεζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ πεξηβάιιεηαη κε εηδηθέο εγγπήζεηο πνπ ηίζεληαη ζην Αξ.101 Α ΢
(Βεληδέινο, 2002). Καη’αξρήλ επηιέγεηαη κε απφθαζε ηεο Γηάζθεςεο ησλ Πξνέδξσλ ηεο
Βνπιήο θαηφπηλ εηζήγεζεο ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Βνπιήο θαη κε επηδίσμε νκνθσλίαο, ή πάλησο
κε ηελ απμεκέλε πιεηνςεθία ησλ ηεζζάξσλ πέκπησλ ησλ κειψλ ηεο. Ο ΢ηΠ δηνξίδεηαη κε
απφθαζε ηνπ θαηά πεξίπησζε αξκφδηνπ Τπνπξγνχ εληφο πξνζεζκίαο 15 εκεξψλ απφ ηελ
θνηλνπνίεζε ζε απηφλ ηεο απφθαζεο ηεο Γηάζθεςεο ησλ Πξνέδξσλ ηεο Βνπιήο (Μπέζηια,
2004 Β΄ ).

15
Αξ.24-25 Ν.2690/99 – «Κχξσζε ηνπ Κψδηθα Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο θαη άιιεο δηαηάμεηο»
32
 ΢ηφρνο ηνπ είλαη ε άζθεζε ηεο επνπηείαο ζε κεγάινπο ηνκείο ή θαη ζην ζχλνιν ηεο
δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ε εκπέδσζε ηεο αξρήο ηεο λνκηκφηεηαο (Βεληδέινο, 2002).
Απνηειείηαη απν 7 κέιε, ηνλ ΢πλήγνξν ηνπ Πνιίηε θαη έμη Βνεζνχο ΢πλεγφξνπο16
(www.synigoros.gr – ηειεπηαία επίζθεςε 14/11/08). Σφζν ν ΢ηΠ φζν θαη νη Βνεζνί
΢πλήγνξνη δηέπνληαη απν πξνζσπηθή θαη ιεηηνπξγηθή αλεμαξηεζία17. Σνλ ΢ηΠ αλαπιεξψλεη,
εθφζνλ απνπζηάδεη, ή γηα νπνηνλδήπνηε ιφγν θσιχεηαη πξφζθαηξα λα αζθήζεη ηα θαζήθνληά
ηνπ, έλαο απν ηνπο Βνεζνχο ΢πλεγφξνπο, ηνλ νπνίν νξίδεη ν ίδηνο. Ο ΢ηΠ κπνξεί λα παπζεί
γηα ζσκαηηθή ή πλεπκαηηθή αληθαλφηεηα εθηέιεζεο ησλ θαζεθφλησλ ηνπ θαζψο θαη γηα ηνπο
ιφγνπο πνπ πξνβιέπνληαη ζηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ Ν.3051/02 θαη ηζρχνπλ γηα φιεο ηηο
ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλεο αξρέο.
Αξκνδηφηεηα18 ηνπ ΢ηΠ είλαη ε έξεπλα ησλ αηνκηθψλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ ε
παξαιείςεσλ, ή πιηθψλ ελεξγεηψλ νξγάλσλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, ησλ ΟΣΑ α’ θαη β’
βαζκνχ, ησλ ινηπψλ θξαηηθψλ λπδδ θαη λπηδ, ησλ δεκνζίσλ επηρεηξήζεσλ, ησλ επηρεηξήζεσλ
ησλ ΟΣΑ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ ησλ νπνίσλ ηελ δηνίθεζε νξίδεη άκεζα ή έκκεζα ην δεκφζην
κε δηνηθεηηθή πξάμε σο κέηνρνο, πνπ παξαβηάδνπλ δηθαηψκαηα ή πξνζβάιινπλ λφκηκα
ζπκθέξνληα θπζηθψλ ή λνκηθψλ πξνζψπσλ. Ηδίσο, εξεπλά ηηο πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο
φξγαλν δεκφζηαο ππεξεζίαο, αηνκηθφ ή ζπιινγηθν είηε πξνζβάιιεη κε πξάμε ή παξάιεηςε
δηθαίσκα ή ζπκθέξνλ πξνζηαηεπφκελν απν ην ΢χληαγκα θαη ηελ λνκνζεζία, είηε αξλείηαη λα
εθπιεξψζεη ζπγθεθξηκέλε ππνρξέσζε πνπ επηβάιιεηαη απν ηειεζίδηθε δηθαζηηθή απφθαζε,
είηε αξλείηαη λα εθπιεξψζεη ζπγθεθξηκέλε ππνρξέσζε πνπ επηβάιιεηαη απν ηζρχνπζεο
δηαηάμεηο ή απν αηνκηθή δηνηθεηηθή πξάμε, είηε ελεξγεί ή παξαιείπεη λφκηκε νθεηιφκελε
ελέξγεηα θαηά παξάβαζε ησλ αξρψλ ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο θαη ηεο δηαθάλεηαο, ή θαηά
παξάβαζε εμνπζίαο (΢πειησηφπνπινο, 2001).

16
Οη βνεζνί ΢πλήγνξνη δηνξίδνληαη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Δζσηεξηθψλ, Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη
Απνθέληξσζεο κεηά απν πξφηαζε ηνπ ΢ηΠ θαη έρνπλ ηεο επζχλε ιεηηνπξγίαο θαζελφο απν ηνπο έμη θχθινπο,
ήηνη : Κχθινο Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ, Κχθινο θνηλσληθήο Πξνζηαζίαο, Κχθινο Πνηφηεηαο Εσήο, Κχθινο
΢ρέζεσλ Κξάηνπο-Πνιίηε, Κχθινο Γηθαησκάησλ ηνπ Παηδηνχ, Κχθινο εθαξκνγήο ηεο αξρήο ηεο ίζεο
κεηαρείξηζεο
17
Ζ ιεηηνπξγηθή αλεμαξηεζία έρεη ηελ έλλνηα φηη ηα κέιε ηεο αξρήο αζθνχλ ηα θαζήθνληά ηνπο θαηά
ζπλείδεζε, ππνθείκελα κφλν ζην ΢χληαγκα θαη ηνπο Νφκνπο, ρσξίο λα δεζκεχνληαη απν νπνηεζδήπνηε ηπρφλ
νδεγίεο, δηαηαγέο θιπ νξγάλσλ ηεο εθηειεζηηθήο εμνπζίαο.
Ζ πξνζσπηθή αλεμαξηεζία έρεη ηελ έλλνηα νηη δελ επζχλνληαη, δελ δηψθνληαη θαη δελ εμεηάδνληαη γηα γλψκε
πνπ δηαηχπσζαλ ή πξάμε πνπ δηελήξγεζαλ θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο.
18
Γελ ππάγνληαη ζηελ δηακεζνιαβεηηθή θαη ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα ηεο αξρήο α) νη ππνπξγνί θαη πθππνπξγνί
σο πξφο ηηο πξάμεηο πνπ αλάγνληαη ζηελ δηαρείξηζε ηεο πνιηηηθήο ιεηηνπξγίαο β) ηα ζξεζθεπηηθά λνκηθά
πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ γ) νη δηθάζηηθέο αξρέο δ)νη ζηξαηησηηθέο ππεξεζίεο σο πξφο ηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ
ηελ εζληθή άκπλα θαη αζθάιεηα ε) ε Δζληθή Τπεξεζία Πιεξνθνξηψλ, δ) νη ππεξεζίεο ηνπ Τπνπξγείνπ
Δμσηεξηθψλ γηα δξαζηεξηφηεηεο πνπ αλάγνληαη ζηελ εμσηεξηθή πνιηηηθή ή ζηηο δηεζλείο ζρέζεηο ηεο ρψξαο ζη)
ην Ννκηθφ ΢πκβνχιην ηνπ θξάηνπο θαη ε) νη Αλεμάξηεηεο Αξρέο σο πξφο ηελ θχξηα ιεηηνπξγία ηνπο, ζ)
ππνζέζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ θξαηηθή αζθάιεηα η) ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ ππεξεζηαθή θαηάζηαζε ηνπ
πξνζσπηθνχ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, αθνχ απηά πξνβιέπνληαη απν ηα Αξ103 θαη 104 ΢ θ) ππνζέζεηο πνπ
εθθξεκνχλ ελψπηνλ δηθαζηεξίνπ ή άιιεο δηθαζηηθήο αξρήο. (Μπέζηια, 2004 Β’)

33
 Αζθεί ηηο αξκνδηφηεηέο ηνπ χζηεξα απν ελππφγξαθε αλαθνξά θάζε άκεζα
ελδηαθεξφκελνπ θπζηθνχ ή λνκηθνχ πξνζψπνπ ή ελψζεσο πξνζψπσλ. Δπίζεο δχλαηαη λα
επηιεθζεί απηεπαγγέιησο ππνζέζεσλ πνπ έρνπλ πξνθαιέζεη ην ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ ηεο
θνηλήο γλψκεο (΢πειησηφπνπινο, 2001).
Ο ΢ηΠ ππάγεηαη ζε θνηλνβνπιεπηηθφ έιεγρν δηα ηνπ αξκφδηνπ ππνπξγνχ ή κε απεπζείαο
αθξνάζεηο, ζχκθσλα κε ηα φζα νξίδνληαη ζηα Αξ66 ΢ θαη ζηνλ Καλνληζκφ ηεο Βνπιήο.
Δπίζεο, ζπληάζζεη θαη ππνβάιεη θάζε Μάξηην εηήζηα έθζεζε ζηνλ Πξφεδξν ηεο Βνπιήο,
ζηελ νπνία εθζέηεη ην έξγν ηεο αξρήο, παξνπζηάδεη ηηο ζεκαληηθφηεξεο ππνζέζεηο θαη
δηαηππψλεη πξνηάζεηο γηα ηελ βειηίσζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Παξ’φια απηά, ε έθηαζε
ηνπ θνηλνβνπιεπηηθνχ ειέγρνπ παξακέλεη πεξηνξηζκέλε θαζψο ζεκαληηθνί ηνκείο, φπσο ε
νξζή άζθεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ παξακέλνπλ εθηφο πεδίνπ ειέγρνπ απν ην θνηλνβνχιην.
Ο ΢ηΠ παξακέλεη έηζη, εληφο ηνπ πιαηζίνπ ηεο αλεμαξηεζίαο ηνπ, πνιηηηθά αλεχζπλνο,
δπλάκελνο λα ειεγρζεί ελ κέξεη θνηλνβνπιεπηηθά θαη ελ κέξεη δηθαζηηθά.
Λφγσ ηεο έιιεηςεο ηεο δπλαηφηεηαο θπξψζεσλ ζε πεξηπηψζεηο κε ζπκκφξθσζεο ζηηο
ππνδείμεηο ηεο, ε Αλεμάξηεηε απηή Αξρή πξνζπαζεί λα πείζεη, λα πεηζζαλαγθάζεη.
Πξνζπαζεί λα πείζεη ηνπο θνξείο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο λα απαληνχλ ζηνπο πνιίηεο, λα
εμεγνχλ ηε ζηάζε ηνπο, λα δηθαηνινγνχλ ηηο απνθάζεηο ηνπο, λα ιεηηνπξγνχλ κε δηαθάλεηα.
Χο κέζνλ πεηζζαλαγθαζκνχ, ν ΢πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε έρεη κφλν ηελ δεκνζηφηεηα. Έηζη,
δεκνζηνπνηεί θάζε ρξφλν ηελ εηήζηα έθζεζε πεπξαγκέλσλ ηεο Αξρήο, δεκνζηνπνηεί ηηο
εηδηθέο εθζέζεηο θαη ηα πνξίζκαηα πνπ εθπνλεί θαζψο θαη φιεο ηηο ελ γέλεη δξαζηεξηφηεηέο
ηνπ. Σν κέζνλ απηφ ηεο δεκνζηνπνίεζεο ην ρεηξίδεηαη κε πνιχ θεηδψ, κε πνιχ πεξίζθεςε κε
ζηφρν λα απνθεχγνληαη νη ππεξβνιέο πνπ αξθεηέο θνξέο παξαηεξνχληαη απφ εθπξνζψπνπο
ησλ Μέζσλ Μαδηθήο Δλεκέξσζεο (Οκηιία Γ.Κακίλε, 2006)
Χο Αλεμάξηεηε Αξρή δελ ππφθεηηαη νχηε ζε ηεξαξρηθφ έιεγρν νχηε ζε δηνηθεηηθή
επνπηεία απν ηνλ θαζ’χιελ αξκφδην ππνπξγφ ή απν νπνηδήπνηε άιιν φξγαλν ηεο
εθηειεζηηθήο εμνπζίαο. Δπίζεο, δελ δηαζέηεη αξκνδηφηεηα ζέζπηζεο πξσηεπφλησο θαλφλσλ
δηθαίνπ κε δεζκεπηηθή ηζρχ erga omnes, δει.ρσξίο ηελ παξνρή λνκνζεηηθήο εμνπζηνδφηεζεο.
Αληίζεηα, δηαζέηεη κε βάζε ην Αξ.43 παξ.2 εδ.β΄ ΢ «πεξηνξηζκέλε αιιά φρη επθαηαθξφλεηε
θαλνληζηηθή αξκνδηφηεηα» (Κνληηάδεο, 2000).
Χζηφζν, ν ραξαθηήξαο ηνπ ζεζκνχ είλαη δηακεζνιαβεηηθφο αλάκεζα ζηνλ πνιίηε θαη
ηελ δηνίθεζε θαη ππεξαζπηζηηθφο ηνπ πνιίηε απέλαληη ζηελ δηνίθεζε, ηεο νπνίαο ην κέγεζνο
θαη ε πνιππινθφηεηα έρνπλ ιάβεη ζηα ζχγρξνλα θξάηε δηαζηάζεηο ηέηνηεο ψζηε ν
κεκνλσκέλνο πνιίηεο λα αδπλαηεί λα ηελ πξνζπειάζεη. ΢χκθσλα κε ηελ δηεζλή εκπεηξία
είλαη αλακελφκελν ν ζεζκφο ηνπ «Ombudsman» λα εκπεξηέρεη ηφζν δηακεζνιαβεηηθά θαη
ππεξαζπηζηηθά φζν θαη αλαθξηηηθά ζηνηρεία. ΢ηελ ειιεληθή εθδνρή ηνπ ζεζκνχ θαίλεηαη νηη
34
ζηηο ππνζέζεηο πνπ ν ΢πλήγνξνο αλέιαβε κέρξη ζήκεξα δελ πξπηάλεπζε ην αλαθξηηηθφ
ζηνηρείν έλαληη ησλ άιισλ δχν (΢σηεξφπνπινο, 2000).
Οη αλαθνξέο πνπ δέρεηαη ν ΢ηΠ αθνξνχλ ζε έλα κεγάιν κέξνο ηνπο ΟΣΑ α’ θαη β’
βαζκνχ θαη κάιηζηα, ζηηο εηήζηεο εθζέζεηο ηνπ ΢ηΠ ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε θαηέρεη ηα δχν
ηειεπηαία ρξφληα ηελ πξψηε ζέζε σο πξφο ηελ θαηαλνκή ησλ ππνζέζεσλ θαθνδηνίθεζεο αλα
θνξέα (Γξφζνο, 2008).

3.2 – ΔΛΔΓΥΟ΢ ΑΠΟ ΑΛΛΑ ΔΛΔΓΚΣΗΚΑ ΢ΧΜΑΣΑ

Απηήλ ηελ ζηηγκή πθίζηαληαη πεξηζζφηεξα ειεγθηηθά ζψκαηα19 κε γεληθή ή εηδηθή
αξκνδηφηεηα ειέγρνπ ησλ ΟΣΑ θαη ζπλαθφινπζα θίλεζεο ηεο πεηζαξρηθήο ή πνηληθήο
δηαδηθαζίαο: ΢ψκα Δπηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο δηνίθεζεο, Γεληθή Γηεχζπλζε
Οηθνλνκηθψλ Δπηζεσξεηψλ, ΢ψκα Δπηζεσξεηψλ Γεκνζίσλ Έξγσλ, Δηδηθή Τπεξεζία
Δπηζεσξεηψλ Πεξηβάιινληνο, Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ππφ ηνλ
ζπληνληζκφ, ηελ αξκνδηφηεηα θαη ηνλ έιεγρν ηνπ νπνίνπ ηίζεληαη ηα παξαπάλσ ζψκαηα.

3.2.1 - Ο ΓΔΝΗΚΟ΢ ΔΠΗΘΔΧΡΖΣΖ΢ ΓΖΜΟ΢ΗΑ΢ ΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢

Ο Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ζπζηήζεθε κε ηνλ Ν.3074/02. Ο ξφινο

ηνπ είλαη ε δηαζθάιηζε ηεο απνηειεζκαηηθήο θαη εχξπζκεο ιεηηνπξγίαο ηεο Γεκφζηαο
Γηνίθεζεο, ε παξαθνινχζεζε, ν ζπληνληζκφο θαη ε αμηνιφγεζε ησλ ειεγθηηθψλ ΢σκάησλ
απηήο θαη ν εληνπηζκφο θαηλνκέλσλ δηαθζνξάο θαη θαθνδηνίθεζεο. Ο ΓΔΓΓ είλαη αξκφδηνο
λα δηαηάζζεη ειέγρνπο, έξεπλεο θαη επηζεσξήζεηο απν ηα άιια ζψκαηα ειέγρνπ θαη ηηο
ππεξεζίεο επηζεψξεζεο ηνπ Γεκφζηνπ ηνκέα, λα ελεκεξψλεηαη γηα ηα πνξίζκαηά ηνπο, λα
αμηνινγεί ην έξγν ηνπο θαη λα δηεμάγεη έιεγρν ηεο πεξηνπζηαθήο θαηάζηαζεο ησλ ππαιιήισλ

19
Δίλαη πνιιέο νη πεξηπηψζεηο φπνπ νη έιεγρνη απν ηα ζψκαηα απηά αιιειεπηθαιχπηνληαη, κε απνηέιεζκα λα
δεκηνπξγείηαη θαζεζηψο αβεβαηφηεηαο, λα δπζραηξέλεηαη ε εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο δηνίθεζεο θαη ζε ηειηθή
αλάιπζε λα παξαβηάδεηαη θαη ε ίδηα ε αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο.( Έθζεζε ΗΣΑ, 2006)
΢ην πιαίζην ηνπ εμνξζνινγηζκνχ ηνπ ζπζηήκαηνο ειέγρνπ, ε Δπηηξνπή ηνπ ΗΣΑ πξνηείλεη ηα ζψκαηα απηά λα
ελνπνηεζνχλ ζε έλα πνιπεπίπεδν ζψκα, κε πξνζσπηθφ δηππνπξγηθήο πξνέιεπζεο, ππν ηνλ θεληξηθφ ζπληνληζκφ
ηνπ ΓΔΓΓ. Έλαο ηέηνηνο κεραληζκφο ζα κπνξνχζε λα εμαζθαιίδεη αλζξψπηλνπο πφξνπο, κείσζε ηνπ ειεγθηηθνχ
ρξφλνπ θαη βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ειέγρνπ. Παξάιιεια ε Δπηηξνπή ηνπ ΗΣΑ εμέηαζε ηελ δπλαηφηεηα
αλαγλψξηζεο αξκνδηνηήησλ απηνηεινχο πεηζαξρηθνχ ραξαθηήξα ζηα ζψκαηα απηά. Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ
πξνβιήκαηνο ησλ πνιιαπιψλ ειεγθηηθψλ κεραληζκψλ ην ΤΔΓΓΑ, ην Διεγθηηθφ ΢πλέδξην, ν ΢ηΠ, ν ΓΔΓΓ θαη
ε ΚΔΓΚΔ ζα κπνξνχζαλ λα ζπγθξνηήζνπλ έλα είδνο ζπκβνπιίνπ γλσκνδνηηθνχ ραξαθηήξα, πνπ ζα είρε σο
αξκνδηφηεηα ηελ κειέηε θαη παξαθνινχζεζε ησλ ζσκάησλ ειέγρνπ ψζηε λα ειαρηζηνπνηνχληαη νη
αιιειεπηθαιχςεηο.( Έθζεζε ΗΣΑ, 2006)

35
ηνπο. Δπίζεο έρεη αξκνδηφηεηα λα επηιακβάλεηαη ειέγρσλ θαηφπηλ θαηαγγειηψλ πεξί
θαθνδηνίθεζεο ή λα δηεμάγεη επαλέιεγρν ησλ ειεγθηηθψλ πνηξηζκάησλ ησλ δηαθφξσλ
ειεγθηηθψλ ζσκάησλ πνπ θξίλεη νηη παξνπζηάδνπλ θελά ή ειιηπή ηεθκεξίσζε (Λνπθηζζαο,
2008).
΢ην έξγν ηνπ ζπλεπηθνπξείηαη απν ηέζζεξηο βνεζνχο γεληθνχο επηζεσξεηέο Γεκφζηαο
Γηνίθεζεο θαη νθηψ εηδηθνχο επηζεσξεηέο. Ο ΓΔΓΓ φπσο επίζεο θαη νη βνεζνί ηνπ
απνιακβάλνπλ πξνζσπηθήο θαη ιεηηνπξγηθήο αλεμαξηεζίαο. Ο ΓΔΓΓ έρεη απμεκέλε
πεηζαξρηθή εμνπζία αθνχ κπνξεί λα αζθεί ή λα δηαηάζζεη ηελ άζθεζε πεηζαξρηθήο δίσμεο ή
ηελ ιήςε άιισλ δηνηθεηηθψλ κέηξσλ20. Μπνξεί επίζεο λα παξαπέκπεη ππνζέζεηο γηα ηηο
νπνίεο έρεη εθδνζεί απφθαζε πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ ζην ακέζσο αλψηεξν πεηζαξρηθφ φξγαλν,
αζθψληαο ηα πξνβιεπφκελα απν ηνλ λφκν έλδηθά κέζα.
Ζ Έθζεζε ηνπ ΓΔΓΓ γηα ην 2005 ζρνιηάδνληαο ηελ θαηαλνκή ησλ ππνζέζεσλ αλα
θνξέα αλαθέξεη γηα ηνπο ΟΣΑ: «Ζ θαηαλνκή απηή είλαη θπζηνινγηθή απφξξνηα αθελφο ησλ
δπζιεηηνπξγηψλ πνπ νθείινληαη ζηελ αλεπαξθή νξγάλσζε ησλ ΟΣΑ θαη ησλ δχν βαζκίδσλ,
αθεηέξνπ ζην ζχλεζεο θαηλφκελν ηεο νπζηαζηηθήο άξλεζεο ησλ ηνπηθψλ αξρφλησλ λα
ζπκκνξθψλνληαη κε ηηο πξνβιεπφκελεο δηαδηθαζίεο νηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο θαη ηνπο
θαλφλεο δηνηθεηηθήο πξαθηηθήο».

3.2.2 - ΣΟ ΢ΧΜΑ ΔΠΗΘΔΧΡΖΣΧΝ ΔΛΔΓΚΣΧΝ ΓΖΜΟ΢ΗΑ΢ ΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢

Σν ΢ψκα Δπηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ηδξχζεθε κε ηνλ Ν.2477/97 θαη

ε ιεηηνπξγία ηνπ άξρηζε ην 1998. Δίλαη ζψκα εζσηεξηθνχ ειέγρνπ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο,
ππαγφκελν απεπζείαο ζηνλ Τπνπξγφ Δζσηεξηθψλ, Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο
θαη αζθεί ηελ γεληθή αξκνδηφηεηα ηεο δηαζθάιηζεο ηεο εχξπζκεο θαη απνηειεζκαηηθήο
ιεηηνπξγίαο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο εληνπίδνληαο κεηαμχ άιισλ θαηλφκελα δηαθζνξάο θαη
αδηαθαλψλ δηαδηθαζηψλ. Οη επηζεσξεηέο θαη νη βνεζνί επηζεσξεηέο θαηά ηελ άζθεζε ησλ
θαζεθφλησλ ηνπο κπνξεί λα πξνβαίλνπλ ζηελ δηελέξγεηα επηζεσξήζεσλ, έθηαθησλ ειέγρσλ
θαη εξεπλψλ, ζηελ ζπγθέληξσζε ηνπ απαηηνχκελνπ πιηθνχ γηα ηελ άζθεζε πνηληθψλ θαη
πεηζαξρηθψλ δηψμεσλ, ζηελ άζθεζε πεηζαξρηθψλ δηψμεσλ θαη ζηελ παξαπνκπή ησλ
ππεπζχλσλ γηα θαηαινγηζκφ επζπλψλ ζηα πεηζαξρηθά θαη εηζαγγειηθά φξγαλα, ζηνλ έιεγρν
ηεο πεξηνπζηαθήο θαηάζηαζεο πησλ ππαιιήισλ ησλ ειεγρφκελσλ θνξέσλ θαη ζε
πξνθαηαξθηηθή εμέηαζε ή πξναλάθξηζε έπεηηα απν παξαγγειία εηζαγγειέα.

20
Αξ.26 ηνπ Ν.3200/03
36
 ΢ε ζρέζε κε ηνπο ΟΣΑ, αλάινγε είλαη θαη ε εηθφλα πνπ παξνπζηάδεηαη ζηηο Δηήζηεο
Δθζέζεηο ηνπ ΢ΔΔΓΓ, νπνπ σζηφζν ηελ πξψηε ζέζε ζηνπο ειεγρφκελνπο θνξείο θαηέρεη ε
λνκαξρηαθή απηνδηνίθεζε θαη φρη ε πξσηνβάζκηα απηνδηνίθεζε.

Άιια ειεγθηηθά ζψκαηα κε γεληθή ε εηδηθή αξκνδηφηεηα ειέγρνπ ησλ ΟΣΑ είλαη ε
Γεληθή Γηεχζπλζε Οηθνλνκηθψλ Δπηζεσξεηψλ, ην ΢ψκα Δπηζεσξεηψλ Γεκνζίσλ Έξγσλ,
Δηδηθή Τπεξεζία Δπηζεσξεηψλ Πεξηβάιινληνο θιπ. Σν πξφβιεκα πνπ πθίζηαηαη είλαη νηη ζε
πνιιέο πεξηπηψζεηο νη έιεγρνη απν ηα ζψκαηα απηά αιιειεπηθαιχπηνληαη κε απνηέιεζκα λα
δεκηνπξγείηαη θαζεζηψο αβεβαηφηεηαο, θαη λα δπζρεξαίλεηαη ε εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο
Γηνίθεζεο. ΢ηα πιαίζηα εμνξζνινγηζκνχ ηνπ ζπζηήκαηνο ειέγρσλ, κηα ζθέςε είλαη ηα
ζψκαηα απηά λα ελνπνηεζνχλ ζε έλα πνιπεπίπεδν ζψκα, κε πξνζσπηθφ δηππνπξγηθήο
πξνέιεπζεο, ππν ηνλ θεληξηθφ ζπληνληζκφ ηνπ ΓΔΓΓ. Έλαο ηέηνηνο κεραληζκφο ζα κπνξνχζε
λα εμαζθαιίζεη αλζξψπηλνπο πφξνπο, κείσζε ηνπ ειεγθηηθνχ ρξφλνπ θαη βειηίσζε ηεο
πνηφηεηαο ηνπ ειέγρνπ. Παξάιιεια ηα ζψκαηα απηά ζα κπνξνχζαλ λα έρνπλ αξκνδηφηεηεο
απηνηεινχο πεηζαξρηθνχ ραξαθηήξα. Μία άιιε πξφηαζε είλαη ε ζπγθξφηεζε ελφο είδνπο
ζπκβνπιίνπ γλσκνδνηηθνχ ραξαθηήξα απν ην ΤΔΓΓΑ , ην Δ΢ , ηνλ ΢ηΠ ηνλ ΓΔΓΓ θαη ηελ
ΚΔΓΚΔ ην νπνίν ζα έρεη σο αξκνδηφηεηα ηελ κειέηε θαη παξαθνινχζεζε ησλ ζσκάησλ
ειέγρνπ ψζηε λα ειαρηζηνπνηνχληαη νη αιιεινεπηθαιχςεηο (Μειέηε ΗΣΑ, 2006).

3.3 - ΗΔΡΑΡΥΗΚΟ΢ ΔΛΔΓΥΟ΢ ΚΑΗ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ ΔΠΟΠΣΔΗΑ

3.3.1 – ΘΔΧΡΗΑ ΗΔΡΑΡΥΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ
Ο ηεξαξρηθφο έιεγρνο αζθείηαη απν ηα ηεξαξρηθά αλψηεξα ζηα ηεξαξρηθά θαηψηεξα
δηνηθεηηθά φξγαλα θαη δελ έρεη αλάγθε ξεηήο πξφβιεςεο, αιιά ηεθκαίξεηαη αθξηβψο απν ηελ
ηεξαξρηθή νξγάλσζε ηεο δηνίθεζεο21 (Λχηξαο, 1993).
΢πλίζηαηαη : α) ζηελ αξκνδηφηεηα ηνπ αλψηεξνπ νξγάλνπ (ηεξαξρηθά πξντζηάκελνπ) λα
δίλεη νδεγίεο θαη δηαηαγέο πξφο ην θαηψηεξν (ηεξαξρηθά πθηζηάκελν), ζρεηηθέο κε ηελ
άζθεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ θαη ζηελ αληίζηνηρε ππνρξέσζε ηνπ θαηψηεξνπ νξγάλνπ λα
εθηειεί ηηο δηαηαγέο θαη β) ζηελ αξκνδηφηεηα ηνπ αλψηεξνπ νξγάλνπ λα αζθεί έιεγρν ζηηο
πξάμεηο ηνπ θαησηέξνπ. ΢θνπφο είλαη λα εμαζθαιηζζεί ε ελφηεηα ηεο δξάζεο ησλ νξγάλσλ
ηνπ δεκφζηνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ (΢πειησηφπνπινο, 2001).

21
΢χκθσλα κε ηελ απφθαζε 1678/55 ΢ηΔ, ν έιεγρνο επάλσ ζηηο πξάμεηο απνξξέεη απν ηηο γεληθέο αξρέο, ρσξίο
λα ππάξρεη αλάγθε λφκνπ πνπ λα ηνλ ζεζπίδεη. Αληηκεησπίδνληαο κάιηζηα ην αλαπφθεπθην θελφ- ζηελ
πεξίπησζε απηή- ην ΢ηΔ δέρεηαη ζηελ ίδηα απφθαζε φηη ηα φξγαλα πνπ αζθνχλ ηνλ ηεξαξρηθφ έιεγρν, είλαη εθεί
λα πνπ θαηέρνπλ ζηελ ηεξαξρία ηεο δηνίθεζεο βαζκίδα αλψηεξε απν ηα φξγαλα πνπ έρνπλ εθδψζεη ηελ
ειεγρφκελε πξάμε.΢χκθσλε ζην ζεκείν απηφ απφιπηα θαη ε ζεσξία.
37
 Αλ σζηφζν απηή θαζεαπηή ε χπαξμε ηνπ ηεξαξρηθνχ ειέγρνπ δελ έρεη αλάγθε ξεηήο
πξφβιεςεο - αξθεί λα έρεη πξνβιεθζεί ηεξαξρηθή δηαβάζκηζε ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ-, δελ
ζπκβαίλεη ην ίδην κε ηελ έθηαζή ηνπ, ηηο κνξθέο , δειαδή πνπ ν έιεγρνο απηφο κπνξεί λα
πάξεη θαη πνπ είλαη ζπλάξηεζε ζπγθεθξηκέλσλ δηαηάμεσλ ηνπ ζεηηθνχ δηθαίνπ (Λχηξαο et
al.,2004).

Μνξθέο ηεξαξρηθνχ ειέγρνπ

Ο ηεξαξρηθφο έιεγρνο δηαθξίλεηαη παξαδνζηαθά ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο θαη
ζθνπηκφηεηαο θαη ζε έιεγρν πξνιεπηηθφ θαη θαηαζηαιηηθφ. Ηδηαίηεξε κνξθή ειέγρνπ
απνηειεί ε ιεγφκελε ηεξαξρηθή ππνθαηάζηαζε. Κξηηήξηα δηάθξηζεο είλαη ην λφκηκν ή ην
ζθφπηκν ηεο απφθαζεο ζηελ πξψηε πεξίπησζε θαη ε επέκβαζε ηνπ ηεξαξρηθά αλψηεξνπ
νξγάλνπ πξίλ ή κεηά ηελ έθδνζε ηεο πξάμεο ζηελ δεχηεξε. Ηδηαίηεξε κνξθή ειέγρνπ
απνηειεί ε ιεγφκελε ηεξαξρηθή ππνθαηάζηαζε.(Λχηξαο et al.,2004)
Ο έιεγρνο λνκηκφηεηαο απνβιέπεη ζηελ νξζή εξκελεία θαη εθαξκνγή ηεο λνκνζεζίαο, ε
νπνία ξπζκίδεη ηελ νξγάλσζε θαη δξαζηεξηφηεηα ηνππ λνκηθνχ πξνζψπνπ. Αζθψληαο έιεγρν
λνκηκφηεηαο,ην ηεξαξρηθά πξντζηάκελν φξγαλν, πξνιεπηηθά αξλείηαη λα εγθξίλεη ηελ έθδνζε
ηεο πξάμεο, φηαλ ε ηειεπηαία δελ είλαη λφκηκε θαη θαηαζηαιηηθά αθπξψλεη νιηθά ε κεξηθά
ηελ πξάμε ηνπ ηεξαξρηθά πθηζηάκελνπ νξγάλνπ γηα ηνλ ίδην ιφγν (Λχηξαο, 1993).
Όιεο νη πξάμεηο ησλ ηεξαξρηθά πθηζηάκελσλ νξγάλσλ ππφθεηληαη ζε έιεγρν
λνκηκφηεηαο, εθηφο εαλ ην αληίζεην νξίδεηαη ξεηά ή πξνθχπηεη ζαθψο απν ηηο ζρεηηθέο
δηαηάμεηο (΢πειησηνπνπινο 2001).

Με ηνλ έιεγρν ζθνπηκφηεηαο, ή νπζηαζηηθφ εμεηάδεηαη ην ζθφπηκν ή κε ηεο ξχζκηζεο,

πνπ ζεζπίδεηαη κε ηηο πξάμεηο ησλ νξγάλσλ. Αζθψληαο έιεγρν ζθνπηκφηεηαο ην ηεξαξρηθά
πξντζηάκελν φξγαλν, πξνιεπηηθά αξλείηαη λα εγθξίλεη κηα πξάμε πνπ δελ ηελ βξίζθεη
νπζηαζηηθά ζσζηή, ελψ θαηαζηαιηηθά αθπξψλεη ή ηξνπνπνηεί κηα πξάμε γηα ηνπο ίδηνπο
ιφγνπο (Λχηξαο, 1993).
Ο πξνιεπηηθφο έιεγρνο, αζθείηαη πξίλ ηελ έθδνζε ηεο πξάμεο είηε κε ηελ κνξθή
νδεγηψλ ζπγθεθξηκέλσλ ή γεληθψλ (πρ εγθχθιηνη) κε ηηο νπνίεο θαζνξίδεηαη ν ηξφπνο
ελέξγεηαο ησλ πθηζηάκελσλ νξγάλσλ είηε απνδίδεηαη νξηζκέλε εξκελεία ζηηο ηζρχνπζεο
δηαηάμεηο (΢πειησηνπνπινο 2001). Αζθψληαο πξνιεπηηθά –θαηά δεχηεξν ιφγν- ηελ εμνπζία
ηνπ ην ηεξαξρηθά αλψηεξν φξγαλν εγθξίλεη ηηο πξάμεηο ηνπ ηεξαξρηθά πθηζηάκελνχ ηνπ
νξγάλνπ πνπ ρσξίο ηελ έγθξηζε απηή δελ απνθηνχλ λνκηθή ηζρχ (Λχηξαο, 1993).
Ο θαηαζηαιηηθφο έιεγρνο αζθείηαη απφ ην ηεξαξρηθά πξντζηάκελν φξγαλν κεηά ηελ
έθδνζε ηεο πξάμεο ηνπ πθηζηακέλνπ. Αζθψληαο θαηαζηαιηηθφ έιεγρν, ην ηεξαξρηθά
38
πξντζηάκελν φξγαλν κπνξεί λα ηξνπνπνηήζεη ή λα αθπξψζεη ηηο πξάμεηο ηνπ πθηζηάκελνχ ηνπ
(Λχηξαο,1993). Ο θαηαζηαιηηθφο ηεξαξρηθφο έιεγρνο αζθείηαη είηε απηεπαγγέιησο είηε
θαηφπηλ ζρεηηθήο δηνηθεηηθήο πξνζθπγήο. Δίλαη θαηαξρήλ έιεγρνο λνκηκφηεηαο, θαη φηαλ
απηφ πξνθχπηεη ζαθψο απν ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο θαη ζθνπηκφηεηαο (΢πειησηνπνπινο 2001).
Με ηνλ φξν ηεξαξρηθή ππνθαηάζηαζε λννχκε ηελ εμνπζία πνπ έρεη ην ηεξαξρηθά
αλψηεξν φξγαλν λα εθδίδεη πξάμεηο ζηελ ζέζε ηνπ ηεξαξρηθά θαηψηεξνπ.΢ηελ πεξίπησζε
απηή ην ηεξαξρηθά αλψηεξν φξγαλν πξαγκαηψλεη ηελ βνχιεζή ηνπ, φρη αθπξψλνληαο ή
ηξνπνπνηψληαο πξάμεηο ζηηο νπνίεο έρεη ήδε εθθξαζηεί ε βνχιεζε ηνπ ηεξαξρηθά θαηψηεξνπ
νξγάλνπ, αιιά εθδίδνληαο ζηελ ζέζε ηνπ ηηο πξάμεηο πνπ ην ηειεπηαίν αξλείηαη ή απιά
αδξαλεί λα εθδψζεη (Λχηξαο et al.,2004).

3.3.2 – ΘΔΧΡΗΑ ΣΖ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢

Ζ ελφηεηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο επηηπγράλεηαη κε ηελ παξνρή αξκνδηνηήησλ ζηα

φξγαλα ηνπ Κξάηνπο ή άιισλ δεκνζίσλ λνκηθψλ πξνζψπσλ λα επεκβαίλνπλ ζηελ ιεηηνπξγία
ησλ δεκφζησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ, κε ζθνπφ λα εμαζθαιίζνπλ ηελ ζπλνρή ηεο έλλνκεο
ηάμεο ( ε νπνία ζα κπνξνχζε λα δηαηαξαρζεί ζνβαξά εάλ νη απηνδηνηθνχκελνη νξγαληζκνί
δξνχζαλ εληειψο αλεμέιεγθηα), ηελ εθαξκνγή ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο, ηελ
παξαθνινχζεζε ηεο πξαγκαηνπνίεζεο ησλ ζθνπψλ πνπ έρνπλ αλαηεζεί ζε απηα, ηελ ηήξεζε
ησλ ηζρπνπζψλ δηαηάμεσλ θαζψο θαη ηελ πξφιεςε θαη θαηαζηνιή θαηαζηάζεσλ αληίζεησλ
πξνο ην δεκφζην ζπκθέξνλ. Ζ αλάγθε γηα ηελ ελφηεηα απηή ηεο δηνίθεζεο είλαη αλαγθαία
ζπλέπεηα ηεο αξρήο ηεο ιατθήο θπξηαξρίαο θαη ηεο εληαίαο νξγαλσηηθήο κνξθήο ηνπ Κξάηνπο
κε ηελ επξεία έλλνηα. Όηαλ ζε ε επέκβαζε απηή ξπζκίδεηαη απν ηνπο εηδηθνχο θαλφλεο ηνπ
δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ νλνκάδεηαη δηνηθεηηθή επνπηεία (΢πειησηφπνπινο, 2001).
΢ε αληίζεζε κε ηνλ ηεξαξρηθφ έιεγρν, ε δηνηθεηηθή επνπηεία δελ ηεθκαίξεηαη γεληθα
αιιά πξνβιέπεηαη εηδηθά θαη νη ζρεηηθέο δηαηάμεηο θαζνξίδνπλ ηα κέζα θαη ηα φξηα άζθεζήο
ηεο. Σν θχξην πεδίν εκθάληζεο ηεο δηνηθεηηθήο επνπηείαο είλαη ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο δειαδή ε δηνηθεηηθή επνπηεία ραξαθηεξίδεη ζρέζεηο κεηαμχ λνκηθψλ
πξνζψπσλ - απνηειεί δεδνκέλν πνπ εθδειψλεηαη θχξηα θαη πξσηαξρηθά ζην πεδίν ησλ
ζρέζεσλ θξάηνπο θαη απηνδηνηθνχκελσλ νξγαληζκψλ22 - θαη αζθείηαη επη ησλ νξγάλσλ

22
΢πκβαίλεη σζηφζν ζπρλά λα πξνβιέπεηαη απν ηελ έλλνκε ηάμε νηη ην Κξάηνο αζθεί επνπηεία θαη ζε
ηδησηηθνχο νξγαληζκνχο..Πρ.ζχκθσλα κε ηνλ Ν.2071/92, ην Τπνπξγειην Τγείαο Πξφλνηαο θαη Κνηλσληθψλ
Αζθαιίζεσλ αζθεί επνπηεία ζε φια ηα λνζειεπηηθά ηδξχκαηα, άξα θαη ζε φζα αλήθνπλ ζε ηδηψηεο.(επνπηεία
πνπ αλαθέξεηαη ηδηαίηεξα ζηνλ ηξφπν άζθεζεο ηνπ ηαηξηθνχ, λνζειεπηηθνχ θαη επηζηεκνληθνχ έξγνπ). Ζ
δηνηθεηηθή επνπηεία βέβαηα νπδεκία ζρέζε έρεη κε ηνλ θηαηηθφ έιεγρν πνπ αζθείηαη κε βάζε ζπγθεθξηκέλεο
δηαηάμεηο ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ ηδησηψλ, αθφκε θαη φηαλ ν ηειεθηαίνο ξεηά ραξαθηεξίδεηαη σο επνπηεία
(Λχηξαο, 1993)
39
(θπζηθψλ πξνζψπσλ) ηνπ επνπηεπφκελνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ θαη επη ησλ πξάμεσλ ησλ
νξγάλσλ απηψλ.
Μνξθέο ηεο δηνηθεηηθήο επνπηείαο
Ο έιεγρνο πνπ αζθέηηαη ζηα επνπηεπφκελα λνκηθά πξφζσπα θαη απνηειεί ηελ νπζία ηεο
δηνηθεηηθήο επνπηείαο είλαη θαηά πεξίπησζε έιεγρνο λνκηκφηεηαο, ή ζθνπηκφηεηαο,
πξνιεπηηθφο ή θαηαζηαιηηθφο. Αληίζηνηρα, ε δηνηθεηηθή επνπηεία δηαθξίλεηαη ζε επνπηεία
λνκηκφηεηαο θαη ζθνπηκφηεηαο, θαζψο επίζεο ζε επνπηεία πξνιεπηηθή θαη θαηαζηαιηηθή.
Ηδηαίηεξε κνξθή επνπηείαο απνηειεί ε ππνθαηάζηαζε ηνπ επνπηεχνληνο νξγάλνπ ζηελ ζέζε
ηνπ επνπηεπφκελνπ (Λχηξαο et al.,2004).
Ώο πξφο ηα πξφζσπα, ε επνπηεία αλάγεηαη ζε επέκβαζε ηνπ επνπηεχνληνο νξγάλνπ ζε
ζέκαηα ππεξεζηαθήο θαηάζηαζεο ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ πνπ αζθνχλ νξγαληθέο ιεηηνπξγίεο
ζην πιαίζην ηνπ επνπηεπφκελνπ νξγαληζκνχ θαη εθηείλεηαη απν ηελ επηινγε (δηνξηζκφο) θαη
ηελ ππεξεζηαθή εμέιημε, θαη θζάλεη σο ηελ επηβνιή πεηζαξρηθψλ θπξψζεσλ (γηα πιεκκειή
άζθεζε θαζεθφλησλ) θαη ηελ απνκάθξπλζε (έθπησζε) απν ηελ ππεξεζία.
Λνγηθά, ζην πιαίζην ηεο απηνδηνίθεζεο ε ππεξεζηαθή εμέιημε ησλ νξγάλσλ ησλ
επνπηεπφκελσλ νξγαληζκψλ ζα έπξεπε λα αλήθεη ζηελ επζχλε ηεο ίδηαο ηεο απηνδηνίθεζεο.
΢ην ειιεληθφ δίθαην σζηφζν δελ είλαη ε ιχζε απηή πνπ πηνζεηείηαη πάληνηε. Έρνληαο έηζη λα
απνθαλζεί πάλσ ζην δήηεκα, αλ είλαη ζχκθσλε κε ηελ έλλνηα ηεο απηνδηνίθεζεο ε
δηελέξγεηα πξναγσγψλ ππαιιήισλ ΟΣΑ απν ππεξεζηαθφ ζπκβνχιην πνπ ζχκθσλα κε ην
Αξ.103 ΢ απνηειείηαη θαηά πιεηνςεθία απν κφληκνπο δεκνζίνπο ππαιιήινπο θαη φρη
κφληκνπο ππαιιήινπο ΟΣΑ – ην ΢ηΔ έθξηλε κε ηελ απφθαζή 371/1985 ηεο νινκέιεηάο ηνπ
νηη ε παξέκβαζε απηή δελ αληίθεηηαη ζην ΢χληαγκα. Έζησ θαη αλ ζηεξίρζεθε ζηελ
γξακκαηηθή δηαηχπσζε ηνπ Αξ.103 ΢ είλαη θαλεξφ πσο δελ ελνριήζεθε απν ην γεγνλφο νηη νη
ππάιιεινη ησλ ΟΣΑ θξίλνληαη απν φξγαλα ηεο θξαηηθήο Γηνίθεζεο, ελέξγεηα ε νπνία
θαίλεηαη θπζηνινγηθή ζηα κάηηα ηνπ.
Ώο πξφο ηηο πξάμεηο, δηαθξίλεηαη ζε πξνιεπηηθή επνπηεία , θαηαζηαιηηθή επνπηεία θαη
ηελ επνπηεία ππνθαηάζηαζεο.
Ζ πξνιεπηηθή επνπηεία (λνκηκφηεηαο θαη ζθνπηκφηεηαο) πεξηιακβάλεη -θχξηα- ηελ
εμνπζία ηνπ επνπηεχνληνο νξγάλνπ λα εγθξίλεη ηηο πξάμεηο ηνπ επνπηεπφκελνπ, πξίλ απν ηελ
ζέζε ηνπο ζε ηζρχ. Αθνξά ηελ έγθξηζε πξάμεσλ, ξεηή ή ζησπεξή θαηφπηλ ειέγρνπ
λνκηκφηεηαο θαη ζθνπηκφηεηαο. Ζ πξνιεπηηθή επνππηεία κε ηελ έλλνηα ηνπ ειέγρνπ
ζθνπηκφηεηαο δελ έρεη εθαξκνγή ζηελ επνπηεία ησλ ΟΣΑ απν ην Κξάηνο, ε νπνία ζπλίζηαηαη
απνθιεηζηηθά ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο, ιφγσ ηεο δηνηθεηηθήο θαη νηθνλνκηθήο απηνηέιεηαο πνπ
απνιακβάλνπλ απν ην ίδην ην ΢χληαγκα.

40
 Ζ θαηαζηαιηηθή επνπηεία (λνκηκφηεηαο θαη ζθνπηκφηεηαο) ζπλίζηαηαη ζηελ εμνπζία ηνπ
επνπηεχνληνο νξγάλνπ λα αθπξψλεη ηηο πξάμεηο ηνπ επνπηεπφκελνπ κεηά ηελ έθδνζή ηνπο. Ζ
αθχξσζε είλαη δπλαηή είηε φηαλ δελ έρνπλ ηεξεζεί νη πξνυπνζέζεηο πνπ απαηηεί ν λφκνο γηα
ηελ εγθπξφηεηα ηεο πξάμεο (θαηαζηαιηηθή επνπηεία λνκηκφηεηαο)23 είηε θαηά ηελ ειεχζεξε-
ζρεηηθά ή απφιπηα-θξίζε ηνπ επνπηεχνληνο νξγάλνπ (θαηαζηαιηηθή επνπηεία ζθνπηκφηεηαο).
Αζθείηαη απηεπάγγειηα, ή θαη θαηφπηλ πξνζθπγήο ηνπ δηνηθνχκελνπ ν νπνίνο έρεη έλλνκν
ζπκθέξνλ θαη κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ αθχξσζε, ή ηελ αλαζηνιή εθηέιεζεο ηεο πξάμεο
(Λχηξαο et al.,2004).
Ζ θαηαζηαιηηθή επνπηεία λνκηκφηεηαο πνπ είλαη απφιπηα ζπκβηβαζηή κε ηελ έλλνηα ηεο
απηνδηνίθεζεο, δελ ζπλεπάγεηαη ipso facto ηελ ππαγσγή φισλ ησλ πξάμεσλ ηνπ
επνπηεπφκελνπ νξγάλνπ ζηνλ έιεγρν ηνπ επνπηεχνληνο φπσο ζπκβαίλεη –εθηφο εμαηξέζεσλ-
κε ηνλ ηεξαξρηθφ έιεγρν. Όζν ζηνλ λφκν δελ πξνβιέπεηαη ξεηά παξφκνηα ππαγσγή, ε
δξαζηεξηφηεηα ηνπ απηνδηνηθνχκελνπ νξγαληζκνχ παξακέλεη δηνηθεηηθά αλέιεγθηε θαη
ππφθεηηαη κφλν ζηνλ δηθαζηηθφ έιεγρν (Λχηξαο, 1993).
Ζ επνπηεία ππνθαηάζηαζεο ζπλίζηαηαη ζηελ εμνπζία ηνπ επνπηεχνληνο νξγάλνπ λα
απνθαζίζεη ζηελ ζέζε ηνπ επνπηεπφκελνπ θαη λα δηελεξγεί πξάμεηο, φηαλ απηέο επηβάιινληαη
ζε πεξίπησζε ξεηήο ή ζησπεξήο άξλεζεο ή αδξάλεηαο ηνπ επνπηεπφκελνπ νξγάλνπ.
Τπνθαηάζηαζε ησλ ΟΣΑ απν ην θξάηνο αζθαιψο θαη δελ λνείηαη ιφγσ ηνπ ζπληαγκαηηθά
θαηνρπξσκέλνπ απηνδηνίθεηνπ ραξαθηήξα ηνπο (Υξηζηνλάθεο et. al., 2007).

3.3.3 - ΓΗΑΦΟΡΔ΢ ΜΔΣΑΞΤ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΚΑΗ ΗΔΡΑΡΥΗΚΟΤ

ΔΛΔΓΥΟΤ

Δμεηάδνληαο ηηο δηαθνξέο κεηαμχ δηνηθεηηθήο επνπηείαο (κε ηελ έλλνηα πνπ απηή
αζθείηαη ζήκεξα ζηνπο ΟΣΑ θαη θαηνρπξψλεηαη θαη ζπληαγκαηηθα) θαη ηεξαξρηθνχ ειέγρνπ
παξαηεξνχκε πσο ελψ ν έιεγρνο ηεξαξρηθήο εμνπζίαο ηεθκαίξεηαη γεληθά, ε δηνηθεηηθή
επνπηεία πξέπεη λα πξνβιέπεηαη απν εηδηθή λνκνζεηηθή δηάηαμε, πξάγκα πνπ εμ’
αληηδηαζηνιήο ζπλεγνξεί ππέξ ηεο ειεχζεξεο δξάζεο ησλ θνξέσλ ζηνπο νπνίνπο
εθαξκφδεηαη. Δλψ ν ηεξαξρηθφο έιεγρνο ινηπφλ απνηειεί ηνλ θαλφλα θαη αζθείηαη πάληα
απηεπαγγέιησο ρσξίο ηελ έθδνζε ζρεηηθνχ λφκνπ, ε δηνηθεηηθή επνπηεία αζθείηαη κφλν θαη

23
Ζ θαηαζηαιηηθή επνπηεία λνκηκφηεηαο, αλ θαη απφιπηα ζπκβαηή κε ηελ έλλνηα ηεο απηνδηνίθεζεο,δελ
ζπλεπάγεηαη ipso facto ηελ ππαγσγή φισλ ησλ πξάμεσλ ηνπ επνπηεπφκελνπ νξγάλνπ ζηνλ έιεγρν ηνπ
επνπηεχνληνο, φπσο ζπκβαίλεη-εθηφο εμαηξέζεσλ-ζηνλ ηεξαξρηθφ έιεγρν. Όζν ζηνλ λφκν δελ πξνβιέπεηαη ξεηά
παξφκνηα ππαγσγε, ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ απηνδηνηθνχκελνπ νξγαληζκνχ παξακέλεη δηνηθεηηθά αλέιεγθηε θαη
ππφθεηηαη κφλν ζηνλ δηθαζηηθφ έιεγρν.
41
εθφζνλ ην νξίδεη ν λφκνο, θαη εθηφο απν απηεπάγγειηα κπνξεί λα αζθεζεί θαη θαηφπηλ
πξνζθπγήο ηνπ δηνηθνπκέλνπ πνπ έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ (΢πειησηφπνπινο, 2001).
Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο, ππάξρεη ηεξαξρηθή δηαθνξνπνίεζε κεηαμχ επνπηεχνληνο θαη
επνπηεπφκελνπ νξγάλνπ. Ζ δηαθνξά ινηπφλ κεηαμχ ηνπο δελ έγθεηηαη ζηελ απνπζία ή κε
ηεξαξρηθήο ζρέζεο αιιά ζην γεγνλφο φηη ζηελ δηνηθεηηθή επνπηεία ππεηζέξρνληαη
δηαθεθξηκέλεο λνκηθήο πξνζσπηθφηεηαο λνκηθά πξφζσπα ελψ ζηελ ηεξαξρηθή εμνπζία
ειέγρνλ θαη ειεγρφκελν φξγαλν εκπίπηνπλ ζην ίδην λνκηθφ πξφζσπν24.
Άιιν ζεκέην πνπ δηαθνξνπνηεί ηηο δχν έλλνηεο είλαη ην γεγνλφο νηη ζηνλ ηεξαξρηθφ
έιεγρν – θαηά θαλφλα ηνπιάρηζηνλ- ππφθεηηαη ην ζχλνιν ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηνπ ηεξαξρηθά
θαηψηεξνπ νξγάλνπ, πξάγκα πνπ δελ ζπκβαίλεη κε ηελ δηνηθεηηθή επνπηεία, φπνπ παξφκνηνο
έιεγρνο απνηειεί ηελ εμαίξεζε, θαζψο ε ηειεπηαία αζθείηαη ηειηθά ζηηο πεξηπηψζεηο θαη γηα
ηηο δξαζηεξηφηεηεο εθείλεο πνπ ξεηά πξνβιέπεη ν λφκνο (Λχηξαο, 1993).
΢εκείν δηάθξηζεο απνηειεί θαηά πνιινχο θαη ε έθηαζε ηνπ ειέγρνπ. Ζ δηνηθεηηθή
επνπηεία εμαληιείηαη ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο ελψ ν ηεξαξρηθφο έιεγρνο πεξηιακβάλεη θαη
έιεγρν ζθνπηκφηεηαο. Ζ θξαηνχζα ζεσξία βέβαηα δελ δέρεηαη σο νπζηαζηηθή δηάθξηζε
κεηαμχ ησλ δχν απηψλ ζεζκψλ ηελ έθηαζε ηνπ αζθνχκελνπ ειέγρνπ, δεδνκέλεο ηεο
ηζηνξηθήο αλαδξνκήο θαηνρχξσζεο ηεο δηνηθεηηθήο επνπηείαο πνπ δηήιζε θαη απν ην ζηάδην
ηνπ ειέγρνπ ζθνπηκφηεηαο, αιιά θαη κεηά ηελ ηειεπηαία αλαζεψξεζε ηνπ ΢πληάγκαηνο φπνπ
νη ελέξγεηεο ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο (ν νπνίνο δηνξίδεηαη απν ηελ
θπβέξλεζε θαη ζηνλ νπνην αζθείηαη ηεξαξρηθφο έιεγρνο) ειέγρνληαί κφλν ππφ ην πξίζκα ηεο
λνκηκφηεηαο ηνπο ελψ κέρξη πξφηηλνο ειέγρνληαλ θαη σο πξφο ηελ ζθνπηκφηεηά ηνπο
(Υιέπαο,1999).
Μία άιιε δηαθνξά, ηέινο, έρεη λα θάλεη κε ην παξαδεθηφ ή κε ηεο αίηεζεο αθπξψζεσο.
Έηζη, νη αξρέο ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο λνκηκνπνηνχληαη λα αζθνχλ αίηεζε
αθπξψζεσο θαηά ησλ πξάμεσλ ησλ επνπηηθψλ αξρψλ, ελψ νη αξρέο ηεο άκεζεο θξαηηθήο
δηνίθεζεο δελ λνκηκνπνηνχληαη ζηελ άζθεζε ελφο ηέηνηνπ έλδηθνπ κέζνπ ιφγσ έιιεηςεο
έλλνκα πξνζηαηεπφκελνπ ίδηνπ ζπκθέξνληνο.

24
Σν ζεκείν απηφ δηαθνξνπνηεί ηνλ έιεγρν ηεο θαζ’χιελ απηνδηνίθεζεο απν ηνλ έιεγρν ηεο ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο. Έηζη ε δηνηθεηηθή επνπηεία ππν ηελ νπνία ηεινχλ λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ ή ηδησηηθνχ
δηθαίνπ θαζ’χιελ απηνδηνίθεζεο, είλαη πεξίπησζε ηεξαξρηθνχ ειέγρνπ.
42
ΚΔΦ.4 – ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ ΔΠΟΠΣΔΗΑ

4.1 - Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΚΑΣΑ ΣΟ ΢ΤΝΣΑΓΜΑ

Ζ επνπηεία ηνπ Κξάηνπο επί ησλ πξάμεσλ ησλ ΟΣΑ θαηνρπξψλεηαη θαη νξηνζεηείηαη
ζην Αξ.102 παξ.4 εδ.α θαη β ΢ φπνπ νξίδεηαη πσο «ην θξάηνο αζθεί ζηνπο νξγαληζκνχο
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο επνπηεία πνπ ζπλίζηαηαη απνθιεηζηηθά ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο θαη δελ
επηηξέπεηαη λα εκπνδίδεη ηελ πξσηνβνπιία θαη ηελ ειεχζεξε δξάζε ηνπο. Ο έιεγρνο
λνκηκφηεηαο αζθείηαη φπσο ν λφκνο νξίδεη».
Απφ ηελ άιιε πιεπξά ζην Αξ.102 παξ.1 ΢ νξίδεηαη φηη «Ζ δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ αλήθεη ζηνπο ΟΣΑ πξψηνπ θαη δεπηέξνπ βαζκνχ. Τπέξ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο ζπληξέρεη ην ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο γηα ηελ δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ. Νφκνο θαζνξίδεη ην εχξνο θαη ηηο θαηεγνξίεο ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ θαζψο θαη
ηελ θαηαλνκή ηνπο ζηνπο επηκέξνπο βαζκνχο. Με λφκν κπνξεί λα αλαηίζεηαη ζηνπο
νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ε άζθεζε ησλ αξκνδηνηήησλ πνπ ζπληζηνχλ απνζηνιή
ηνπ θξάηνπο».
Απν απηέο ηηο δχν παξαγξάθνπο πξνθχπηεη ε βνχιεζε ηνπ ζπληαθηηθνχ λνκνζέηε γηα
ηελ θαζηέξσζε ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο σο βαζκίδαο νξγάλσζεο ηνπ Κξάηνπο, κε ηελ
πξφβιεςε νηη νη ΟΣΑ λα δηθαηνχληαη ηδηαίηεξνπ εχξνπο πξσηνβνπιία θαη δξάζε αιιά κε ηνλ
έιεγρν ηεο λνκηκφηεηαο ησλ πξάμεψλ ηνπο λα επηθπιάζζεηαη ξεηά ζην θξάηνο (Μειέηε ΗΣΑ,
2006).
Ζ ηνπηθή απηνδηνίθεζε θαηά ην ηζρχνλ ΢χληαγκα απνηειεί ηκήκα ηεο δηνηθεηηθήο
νξγάλσζεο ηνπ θξάηνπο αιιά θαη πξαγκάησζε ηεο δεκνθξαηηθήο αξρήο ζε ηνπηθφ επίπεδν. Ζ
επνπηεία ηνπ θξάηνπο επη ησλ ΟΣΑ πξνθχπηεη απν ην γεγνλφο νηη ε εμνπζία ησλ ΟΣΑ είλαη
ηκήκα ηεο δεκφζηαο θξαηηθήο εμνπζίαο πνπ παξαρσξείηαη ζηνπο ΟΣΑ. ΢πλεπψο απνζθνπεί
ζηελ δηαθχιαμε ηνπ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο25 , αιιά θαη ζηελ δηαθχιαμε ηνπ ζπκθέξνληνο
ησλ ΟΣΑ, πνπ απνηειεί ηκήκα ηνπ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο (Μειέηε ΗΣΑ, 2006).
Ζ επνπηεία νθείιεη λαη ζηνρεχεη ζηελ ζπλεξγαζία θξάηνπο-ΟΣΑ ζην πιαίζην ηνπ
εληαίνπ ζπληνληζκνχ ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο. Με άιια ιφγηα, νη ζρέζεηο θξάηνπο-ΟΣΑ
δελ πξεπεη λα αληηκεησπίδνληαη σο αληηδηθία, αληηζεηηθέο θαη ζπγθξνπζηαθέο, αιιά σο
ζρέζεηο ζπλεξγαζίαο, ζπκπιεξσκαηηθέο πνπ πξέπεη λα ππφθεηληαη ζηνλ εληαίν ζπληνληζκφ
ηεο Κπβέξλεζεο, ζην πιαίζην ηνπ θνηλνβνπιεπηηθνχ πνιηηεχκαηνο.
Έηζη, ε δηνηθεηηθή επνπηεία έρεη έλαλ δηηηφ ξφιν, αθελφο κελ λα δηαθπιάμεη ηελ
θαλνληθή θαη απνδνηηθή ιεηηνπξγία ησλ ηνπηθψλ νξγαληζκψλ θαη αθεηέξνπ λα δηαηεξήζεη

25
Σν δεκφζην ζπκθέξνλ είλαη λνκηθή έλλνηα θαη ζπκπίπηεη ακέζσο κε ην ζπκθέξνλ φισλ ησλ κειψλ ηεο
θξαηηθήο θνηλσλίαο, δηφηη αθνξά ηελ ηθαλνπνίεζε βαζηθψλ αλαγθψλ πνπ κπνξνχλ λα έρνπλ φια ηα κέιε απηά
(πρ.εζληθή άκπλα, ηάμε, αζθάιεηα θιπ)
43
ηελ ελφηεηα ηνπ θξάηνπο. ΢θνπφο ινηπφλ ηεο επνπηείαο είλαη ε εκπέδσζε ηνπ εληαίνπ θαη ηνπ
αδηάζπαζηνπ ηνπ Διιεληθνχ θξάηνπο παξά ηελ εθρψξεζε εμνπζίαο απν απηφ ρσξίο
παξάιιεια λα παξεκπνδίδεηαη ε πξσηνβνπιία θαη ε ειεχζεξε δξάζε ησλ ηνπηθψλ
νξγαληζκψλ πνπ δηαζθαιίδεηαη απν ην πξψην εδάθην ηεο παξ.4 ηνπ Αξ.102 ΢.
Σν ΢χληαγκα πεξηνξίδεη ηελ δηνηθεηηθή επνπηεία ζηνλ έιεγρν λνκηκφηεηαο
απνθιείνληαο ηνλ έιεγρν ζθνπηκφηεηαο. Ο έιεγρνο ηεο λνκηκφηεηαο ζην πιαίζην ηεο
θξαηηθήο επνπηείαο επη ησλ ΟΣΑ έρεη σο ζηφρν ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε λα κελ ππεξβαίλεη ην
λνκνζεηηθφ πιαίζην πνπ ηεο έρεη αλαγλσξηζηεί. ΢ηνρεχεη κε άιια ιφγηα ζην λα κήλ
ππεξβαίλεη ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε ηα φξηα ησλ αξκνδηνηήησλ πνπ ηεο αλαγλσξίδνληαη θαζψο
θαη λα ηηο αζθεί ζχκθσλα κε ηνλ λφκν (Μειέηε ΗΣΑ, 2006). Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ν έιεγρνο
λνκηκφηεηαο δελ ζα κπνξνχζε λα είλαη πνηέ έιεγρνο ζθνπηκφηεηαο, γηαηί ζηελ πεξίπησζε
απηή ζα απνηεινχζε παξέκβαζε ζηνλ ππξήλα ηεο απηνδηνίθεζεο θαη ακθηζβήηεζε ηνπ
ηεθκεξίνπ αξκνδηφηεηαο ησλ ΟΣΑ (Γξφζνο, 2008).
Όπσο νξίδεη ε λνκνινγία, ν έιεγρνο ηεο λνκηκφηεηαο ζην πιαίζην ηεο επνπηείαο δελ
ζπλίζηαηαη απιψο ζηελ εθηίκεζε απν πιεπξάο ηεο θξαηηθήο δηνίθεζεο ηεο λνκηκφηεηαο ηεο
δηαδηθαζίαο θαη ηεο ζπλδξνκήο ησλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ έθδνζε ηεο ζρεηηθήο απφθαζεο,
αιιά πεξηιακβάλεη ηελ έιιεηςε αηηηνινγίαο, ηελ επζεία παξάβαζε λφκνπ, ηελ παξάβαζε
δεδηθαζκέλνπ πνπ απνξξέεη απν δηθαζηηθή απφθαζε, ηελ αλάθιεζε πξάμεσλ θαηά παξάβαζε
ησλ θαλφλσλ πεξη αλαθιήζεσλ, ηελ πιάλε πεξί ηα πξάγκαηα, ηελ θαηάρξεζε εμνπζίαο θαη
ηελ θαθή ρξήζε δηαθξηηηθήο επρέξεηαο (βι.Παξάξηεκα 1).
Σέινο, ε επνπηεία δελ κπνξεί λα αζθείηαη δηα ηεο ζησπήο θαη ν έιεγρνο ζα πξέπεη λα
είλαη πξαγκαηηθφο θαη φρη πιαζκαηηθφο ( Μειέηε ΗΣΑ, 2006).

ΠΑΛΑΙΟ ΚΑΘΔ΢ΣΩ΢ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ΢ ΔΠΟΠΣΔΙΑ΢ – ΣΟ Π.Γ 410/95

4.2 - Ζ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΖ ΔΞΔΗΓΗΚΔΤ΢Ζ ΣΖ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΢ΣΟ Π.Γ

410/95

4.2.1 - Ζ ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΔΠΗ ΣΧΝ ΠΡΟ΢ΧΠΧΝ

Σν ζχζηεκα δηνηθεηηθήο επνπηείαο επη ησλ πξνζψπσλ ησλ πξσηνβάζκησλ ΟΣΑ,
νξγαλψλεηαη απν ηα Αξ.183-189 ηνπ π.δ 410/95
΢ην Αξ.183 πξνβιέπεηαη ε αζηηθή επζχλε ησλ Γεκάξρσλ, αληηδεκάξρσλ, ησλ κειψλ
ηνπ δεκνηηθνχ ζπκβνπιίνπ θαη ηεο δεκαξρηαθήο επηηξνπήο θαζψο θαη ησλ πξνέδξσλ
θνηλνηήησλ θαη ησλ κειψλ ηνπ θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ νη νπνίνη νθείινπλ λα απνδεκηψζνπλ

44
ηνλ Γήκν ή ηελ θνηλφηεηα γηα θάζε ζεηηθή δεκία26 πνπ πξνμέλεζαλ εηο βάξνο ηεο πεξηνπζίαο
ηνπο απν δφιν27 ή βαξεηά ακέιεηα28. Ζ δεκία θαηαινγίδεηαη ζηα πξφζσπα απηά κε
αηηηνινγεκέλε πξάμε ηξηκεινχο επηηξνπήο πνπ ζπγθξνηείηαη ζηελ έδξα θάζε λνκνχ ή
λνκαξρίαο κε απφθαζε ηνπ ΓΓΠ θαη απνηειείηαη απν α) ηνλ πξφεδξν ησλ πξσηνδηθψλ ηεο
έδξαο ηνπ λνκνχ ή ηεο λνκαξρίαο ή ηνλ αλαπιεξσηή ηνπ πνπ νξίδεη ν ίδηνο β) ηνλ επίηξνπν
ηνπ Διεγθηηθνχ ΢πλεδξίνπ ή φπνπ δελ ππεξεηεη επίηξνπνο απν έλαλ αλψηεξν ππάιιειν ηνπ
Δ΢ πνπ νξίδεηαη καδί κε ηνλ αλαπιεξσηή ηνπ απν ηνλ πξφεδξν ηνπ Δ΢ θαη γ) ηνλ πξφεδξν
ηεο δηνηθνχζαο επηηξνπήο ηεο ΣΔΓΚ ηνπ λνκνχ αλαπιεξνχκελν ζε πεξίπησζε θσιχκαηνο
απν ηνλ αληηπξφεδξν απηήο.
Ζ Δπηηξνπή εμεηάδεη29 ηηο ππνζέζεηο θαηφπηλ αηηήζεσο ηνπ Γήκνπ ή ηεο Κνηλφηεηαο, ή
κε εληνιή ηνπ ΓΓΠ πνπ ελεξγεί είηε απηεπαγγέιησο, είηε θαηφπηλ αηηήζεσο νπνηνπδήπνηε
δεκφηε θαη απνθαζίδεη αθνχ θάλεη έξεπλα θαη θαιέζεη ηα πξφζσπα πνπ θαηεγνξνχληαη γηα
δεκία λα δψζνπλ εμεγήζεηο κέζα ζε εχινγν δηάζηεκα.
Καηά ησλ απνθάζεσλ ηεο επηηξνπήο επηηξέπεηαη πξνζθπγή ζην πνιπκειέο δηνηθεηηθφ
πξσηνδηθείν ζηελ πεξηθέξεηα ηνπ νπνίνπ βξίζθεηαη ν Γήκνο ή ε Κνηλφηεηα θαη θαηά ησλ
απνθάζεσλ ηνπ δηθαζηεξίνπ επηηξέπεηαη λα αζθεζεί έθεζε ζην ηξηκειέο δηνηθεηηθφ εθεηείν.
Ο Γήκνο ή ε Κνηλφηεηα πξέπεη λα ππνβάιινπλ αίηεζε θαη ν ΓΓΠ πξέπεη λα δψζεη ηελ εληνιή
ζε απνθιεηζηηθή πξνζεζκία 3 εηψλ πνπ αξρίδεη αθφηνπ έιεμε ε δεκνηηθή πεξίνδνο.. Καηά
ζπλέπεηα θαηά ηελ δηάξθεηα δεκνηηθήο ή θνηλνηηθήο πεξηφδνπ δελ κπνξεί λα αλαδεηεζεί
αζηηθή επζχλε αηξεηψλ ηεο πεξηφδνπ απηήο.
΢ην Αξ.184 αλαθέξεηαη νηη ν ΓΓΠ κπνξεί λα επηβάιιεη ζηνπο Γεκάξρνπο,
Αληηδεκάξρνπο, Πξνέδξνπο θνηλνηήησλ θαη ζηα κέιε ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ
΢πκβνπιίσλ ηελ πεηζαξρηθή πνηλή ηεο έθπησζεο θαη ηεο αξγίαο εψο 3 κελψλ, αλ έρνπλ
δηαπξάμεη ζνβαξή παξάβαζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο ή ππέξβαζε ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπο απν
δφιν ή βαξηά ακέιεηα.

26
Θεηηθή δεκία είλαη ε κείσζε ηεο θηλεηήο ή αθίλεηεο πεξηνπζίαο ηνπ Γήκνπ ή ηεο Κνηλφηεηαο θαη ε εθηίκεζή
ηεο πξέπεη λα γίλεηαη ππνθεηκέληθά, λα ιακβάλεηαη δειαδή ππφςε ε αμία πνπ είρε ην πξάγκα γη απηφλ πνπ
δεκηψζεθε θαη φρη ε αληηθεηκεληθή ηνπ αμία.(Παιηφο δθθ)
27
Γφινο είλαη ε βνχιεζε γηα ηελ παξαγσγή παξάλνκνπ απνηειέζκαηνο κε ζθνπφ ηελ ηδία σθέιεηα ή βιάβε
άιινπ
28
Βαξεηά ακέιεηα είλαη ε παξάιεηςε ηνπ νξγάλνπ λα θαηαβάιεη ηελ επηκέιεηα θνηλνχ αλζξψπνπ.
29
Οη αηηήζεηο θαηαινγηζκνχ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ αξρφλησλ πνπ πξνθάιεζαλ δεκία ζηνπο ΟΣΑ
δηαβηβάδνληαη ζηελ ηξηκειή Δπηηξνπή κε έγγξαθε εληνιή ηνπ ΓΓΠ πνπ ζπλνδεχεηαη απαξαίηεηα απν ηνλ
ζρεηηθφ θάθειν πνπ έρεη φια ηα απαξαίηεηα ηεο ππφζεζεο ζηνηρεία φπσο ηελ εθθαζαξηζκέλε ζεηηθή δεκηά πνπ
ππέζηε ν Γήκνο/Κνηλνηεηα, ηα ζπγθεθξηκέλα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά απν ηα νπνία λα πξνθχπηνπλ κε επίζεκα
έγγξαθα ή κε άιια ζηνηρεία ν ηπρφλ δφινο ή βαξεηά ακέιεηα θαη ν ρξφλνο πνπ πξνθιήζεθε ε δεκηά απν ηελ
πξάμε ή παξάιεηςε ησλ ππεπζχλσλ. Ζ επηηξνπή δχλαηαη λα δεηάεη κέζσ ηνπ ΓΓΠ θαη ηελ δηελέξγεηα έλνξθεο
δηνηθεηηθήο εμέηαζεο γηα ηελ αληηθεηκεληθή δηαπίζησζε ηεο αιήζεηαο ή ηεο εμαθξίβσζεο ηεο πηζηφηεηαο
νξηζκέλσλ ζηνηρείσλ πνπ δεκηνπξγνχλ ηπρφλ ακθηβνιίεο γχξσ απν ηελ ελνρή ζε δφιν ή βαξεηά ακέιεηα.
45
 Σν Αξ.185 πεξηγξάθεη ηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία, επηζεκαίλνληαο νηη φιεο νη
πεηζαξρηθέο πνηλέο επηβάινληαη κε αηηηνινγεκέλε απφθαζε , αθνχ πξνεγεζεί απνινγία ηνπ
εγθαινχκελνπ ή πεξάζεη απξαθηε ε πξνζεζκία (ε νπνία δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξε απν
10 εκέξεο) πνπ έρεη ηάμεη ν ΓΓΠ κε γξαπηή θιήζε ζηνλ εγθαινχκελν. Γηα ηελ επηβνιή ησλ
πνηλψλ ηεο αξγίαο θαη ηεο έθπησζεο (εθηφο απν απηήλ πνπ επέξρεηαη απηνδηθαίσο) απαηηείηαη
ζχκθσλε γλψκε ζπκβνπιίνπ πνπ απνηειείηαη απν ηνλ πξφεδξν ηνπ πξσηνδηθείνπ ή ηνλ
λφκηκν αλαπιεξσηή ηνπ ψο πξφεδξν, δχν πξσηνδίθεο, έλαλ ππάιιειν ηνπ Τπνπξγείνπ
Δζσηεξηθψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο θιάδνπ ΠΔ Γηνηθεηηθνχ ή ηνλ λφκηκν
αλαπιεξσηή ηνπ θαη έλαλ αηξεηφ εθπξφζσπν ηεο ΣΔΓΚ, πνπ νξίδεηαη καδί κε ηνλ
αλαπιεξσηή ηνπ απν ηελ δηνηθνχζα επηηξνπή ηεο.
Δπίζεο πξνβιέπεηαη ην δηθαίσλα πξνζθπγήο θαηά ηεο απφθαζεο επηβνιήο ηεο
πεηζαξρηθήο πνηλήο ηεο αξγίαο ή ηεο έθπησζεο ζηνλ Τπνπξγφ Δζσηεξηθψλ κέζα ζε δηάζηεκα
10 εκεξψλ αθφηνπ ε απφθαζε ηνπ θνηλνπνηήζεθε30. Ο ππνπξγφο ησλ Δζσηεξηθψλ δελ έρεη ην
δηθαίσκα λα επαπμήζεη ηελ πνηλή, αιιά κφλν λα ηελ κεηψζεη ή λα ηελ εμαθαλίζεη, ή λα ηελ
κεηαβάιιεη επηεηθέζηεξα.
Καηά ηεο απνθαζεο ηνπ Τπνπξγνχ Δζσηεξηθψλ κπνξεί ν ελδηαθεξφκελνο θαη κέζα ζε
δηάζηεκα 20 εκεξψλ απν ηελ θνηλνπνηεζε ηεο απφθαζεο λα πξνζθχγεη ζην ΢πκβνχιην ηεο
Δπηθξαηείαο ην νπνίν θξίλεη ηελ ππφζεζε θαη θαη νπζίαλ. Ζ πξνζεζκία γηα ηελ άζθεζε ηεο
πξνζθπγήο αλαζηέιιεη ηελ εθηέιεζε ηεο απνθάζεσο πνπ επηβάιιεη ηελ πνηλή.
Σν Αξ.186 δίλεη κηα εγγχεζε ππέξ ηνπ πεηζαξρηθά δησθφκελνπ αηξεηνχ νξγάλνπ
νξίδνληαο ην δηθαίσκα ηεο απνθιεηζηηθήο άζθεζεο πεηζαξρηθήο δηθαηνδνζίαο απν ηνλ ΓΓΠ
ηεο πεξηθέξεηαο ζηελ νπνία ππάγεηαη ν Γήκνο ή ε Κνηλφηεηα..
Σν Αξ.187 αλαθέξεηαη ζηελ απηνδίθαηε έθπησζε ησλ Γεκάξρσλ, Αληηδεκάξρσλ
Πξνέδξσλ θνηλνηήησλ θαη δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ ζπκβνχισλ α) αλ ζηεξεζνχλ ηελ
δηαρείξηζε ηεο πεξηνπζίαο ηνπο κε ηειεζίδηθε δηθαζηηθή απφθαζε β) αλ ζηεξεζνχλ ηα
πνιηηηθά ηνπο δηθαηψκαηα κε ηειεζίδηθε δηθαζηηθή απφθαζε γ) αλ θαηαδηθαζηνχλ κε
ακεηάθιεηε δηθαζηηθή απφθαζε ψο απηνπξγνί ή ζπκκέηνρνη ζε θάπνην θαθνχξγεκα ή ζηα
πιεκκειήκαηα ηεο παξαραξάμεσο, ηεο θηβδειείαο, ηεο πιαζηνγξαθίαο, ηεο ςεπδνχο
βεβαηψζεσο, ηεο δσξνδνθίαο, ηεο εθβηάζεσο, ηεο θινπήο , ηεο ππεμαηξέζεσο, ηεο απηζηίαο,
ηεο απάηεο, ηεο θαηαπηέζεσο, ηεο αηκνκημίαο, ηεο καζηξσπείαο, ηεο ζσκαηεκπνξίαο, ηεο
παξαβάζεσο ηεο λνκνζεζίαο γηα ηα λαξθσηηθά ή γηα ην ιαζξεκπφξην, θαζψο θαη ηεο
παξαβάζεσο θαζήθνληνο, εθφζνλ ην ηειεπηαίν ζηξέθεηαη θαηά Γήκσλ, Κνηλνηήησλ ή
λνκηθψλ πξνζψπσλ ηνπο. Γηα ηελ έθδνζε εθδίδεηαη δηαπηζησηηθή πξάμε ηνπ ΓΓΠ.

30
Ζ πξνζθπγή απηή είλαη ελδηθνθαλήο ηεξαξρηθή πξνζθπγή θαη ε πξνζεοκία ησλ 10 εκεξψλ γηα ηελ άζθεζή ηεο
είλαη απνθιεηζηηθή.
46
 Γηα ζνβαξνχο ιφγνπο Γεκνζίνπ ΢πκθέξνληνο επηηξέπεηαη θαηά ην Αξ189 λα
απνιπζνχλ νη Γήκαξρνη, Πξφεδξνη θνηλνηήησλ θαζψο θαη δεκνηηθνί θαη θνηλνηηθνί
ζχκβνπινη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Δζσηεξηθψλ χζηεξα απν εκπεξηζηαησκέλε έθζεζε
ηνπ ΓΓΠ θαη ζχκθσλε γλψκε ζπκβνπιίνπ πνπ απνηειείηαη απν έλαλ πξφεδξν Δθεηψλ
Αζελψλ σο πξφεδξν, δπν εθέηεο κε ηξηεηή ηνπιάρηζηνλ ππεξεζία, ηνλ Γηεπζπληή ηεο Γ/λζεο
Οξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ΟΣΑ ηνπ ΤΠΔ΢ΓΓΑ, θαη ηνλ πξφεδξν ηεο ΚΔΓΚΔ.
Καηά ηεο ππνπξγηθήο απνθάζεσο επηηξέπεηαη πξνζθπγή ζην Τπνπξγηθφ ΢πκβνχιην
κέζα ζε πξνζεζκία 15 εκεξψλ απν ηελ θνηλνπνίεζε ηεο απνθάζεσο (ΚΔΓΚΔ, 2000).

4.2.2 - Ζ ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΔΠΗ ΣΧΝ ΠΡΑΞΔΧΝ

Σν ζχζηεκα δηνηθεηηθήο επνπηείαο επί ησλ πξάμεσλ ησλ πξσηνβάζκησλ ΟΣΑ
νξγαλψλεηαη απν ηα Άξζξα 176-178 ηνπ π.δ.410/95
΢ην Αξ.176 νξίδεηαη ε εθηειεζηφηεηα ησλ πξάμεσλ πνπ εθδίδνληαη απν ην δεκνηηθφ
θαη θνηλνηηθφ ζπκβνχιην – θαη’αθνινπζία θαη ηεο δεκαξρηαθήο επηηξνπήο - απν ηελ έθδνζή
ηνπο.
΢ην Αξ.177 θαηαγξάθεηαη ν έιεγρνο ησλ πξάμεσλ ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ησλ ΟΣΑ
σο εμήο:
- Ζ επνπηεία ζηνπο ΟΣΑ α΄ βαζκνχ αζθείηαη απν ηνλ Γεληθφ Γξακκαηέα ηεο
Πεξηθέξεηαο
- Όιεο νη πξάμεηο ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ ζπκβνπιίσλ θαη ινηπψλ
ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ησλ ΟΣΑ α’ βαζκνχ θαη ησλ λνκηθψλ ηνπο πξνζψπσλ
δεκνζίνπ δηθαίνπ απνζηέιινληαη ζηνλ Γεληθφ Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο,
καδί κε αληίγξαθν ηνπ απνδεηθηηθνχ δεκνζίεπζεο θαη κε ηα έγγξαθα ζηνηρεία
πνπ είλαη αλαγθαία γηα ηελ λφκηκε έθδνζή ηνπο, κέζα ζε πξνζεζκία 10 εκεξψλ
απν ηελ ζπλεδξίαζε.
- Όζεο πξάμεηο ν ΓΓΠ ζεσξεί «αθπξψζηκεο», δειαδή ζεσξεί αηηηνινγεκέλα νηη
δελ είλαη λφκηκεο, ηηο παξαπέκπεη ζηελ Δπηηξνπή ηεο επφκελεο παξαγξάθνπ.31
΢ηελ Δπηηξνπή απηή πξνζβάιινληαη θαη νη πξάμεηο ησλ κνλνκειψλ νξγάλσλ
(δήκαξρνο, πξφεδξνο θνηλφηεηαο, κνλνκειή φξγαλα ΝΠΓΓ) ζε 10 κέξεο απν ηελ
δεκνζίεπζε, ή θνηλνπνίεζε ή άιιε γλψζε ηεο πξάμεο. Ζ Δπηηξνπή ζπληζηάηαη ζε θάζε
πεξηθέξεηα θαη απνηειείηαη απν 3 κέιε: Έλα κέινο ηνπ Ννκηθνχ ΢πκβνπιίνπ ηνπ Κξάηνπο
σο πξφεδξν, πνπ νξίδεηαη κε ηνλ αλαπιεξσηή ηνπ απν ηνλ πξφεδξν ηνπ Ν΢Κ θαη δχν

31
Ζ ζχζηαζε ηεο Δπηηξνπήο απηήο πξνβιέπνληαλ ήδε ζην Αξ.18 ηνπ Ν.2218/94, σο νξγάλνπ πνπ ζα ιεηηνπξγεί
ελείδεη αλεμάξηεηεο αξρήο θαη ζα είλαη επηθνξηηζκέλε κε ηνλ αθπξσηηθφ έιεγρν λνκηκφηεηαο ησλ ζπιινγηθψλ
νξγάλσλ ηεο λνκαξρηαθήο Απηνδηνίθεζεο.
47
κφληκνπο ππαιιήινπο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Πεξηθέξεηαο, θαηεγνξίαο ΠΔ, κε βαζκφ
ηνπιάρηζηνλ Α΄ πνπ νξίδνληαη κε ηνπο αλαπιεξσηέο ηνπο απν ηνλ ΓΓΠ32 (ΚΔΓΚΔ, 2000).
Ζ Δπηηξνπή ειέγρεη ηελ λνκηκφηεηα ησλ πξάμεσλ πνπ παξαπέκπνληαη ζε απηήλ απν ηνλ
ΓΓΠ θαη εθδηθάδεη ηηο πξνζθπγέο θαηά ησλ πξάμεσλ απηψλ. Καηά ηελ άζθεζε ηνπ ειέγρνπ
λνκηκφηεηαο ε επηηξνπή νθείιεη λα εξεπλά αλ νη πξάμεηο ησλ ζπκβνπιίσλ είλαη άςνγεο
λνκηθά απν θάζε άπνςε, δειαδή ηήξεζε ηεο αξκνδηφηεηαο, ησλ νπζησδψλ ηχπσλ θαη ηνπ
πεξηερνκέλνπ. Δπίζεο θαηά ηνλ έιεγρν, ζα πξέπεη λα εξεπλάηαη αλ ην ζέκα ηεο πξάμεσο ηνπ
΢πκβνπιίνπ πεξηιακβάλεηαη ζηηο ηνπηθέο ππνζέζεηο ησλ νπνίσλ ε δηνίθεζε αλαηέζεθε ζηνπο
Γήκνπο θαη ηηο Κνηλφηεηεο θαη εηδηθφηεξα ζην ζπκβνχιην θαη φρη ζε άιιν φξγαλν ηνπ Γήκνπ
ή ηεο Κνηλφηεηαο. Καηά ηελ έξεπλα γηα ηελ ηήξεζε ησλ νπζησδψλ ηχπσλ, ζα εξεπλάηαη αλ
ηεξήζεθαλ νη ππν ηνπ λφκνπ θαζνξηδφκελνη ηχπνη, δειαδή ε πξφζθιεζε, ε απαξηία, ε
αηηηνινγία ε ζχκθσλε γλψκε θιπ. Καηά ηνλ έιεγρν ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο πξάμεο, ε
επηηξνπή νθείιεη λα έρεη θαηά λνχ φηη α) νη πξάμεηο ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ
ζπκβνπιίσλ δελ πξέπεη λα ζίγνπλ θεθηεκέλα δηθαηψκαηα ηνπ δεκνζίνπ, ή ηνπ Γήκνπ, ή ηεο
Κνηλφηεηαο ή ησλ δηνηθνπκέλσλ, ρσξίο εηδηθφ ζηήξηγκα ζηνλ λφκν β) νηη νη πξάμεηο απηέο δελ
κπνξνχλ λα έρνπλ αλαδξνκηθή ηζρχ παξά κφλν φηαλ απηφ νξίδεηαη ξεηά απν ηνλ λφκν γ) νηη
δελ επηηξέπεηαη ε αλάθιεζε λφκηκσλ πξάμεσλ ησλ ζπκβνπιίσλ απν λέεο, απν ηηο νπνίεο
απνθηήζεθαλ θεθηεκέλα δηθαηψκαηα ηδησηψλ, ή αλ νη πξάμεηο απηέο είλαη ακεηάθιεηεο εθ ηνπ
λφκνπ δ) νηη νη παξάλνκεο πξάμεηο αλαθαινχληαη ππνρξεσηηθά κέζα ζε εχινγν ρξνληθφ
δηάζηεκα αλ ζπληξέρνπλ ιφγνη δεκφζηαο ηάμεο ή ζπκθέξνληνο ή απαηειή ελέξγεηα ππέξ
απηνχ πνπ εθδφζεθε ε πξάμε, νπφηε ε αλάθιεζε ελεξγείηαη νπνηεδήπνηε θαη ε) νηη νη πξάμεηο
θαηαξγνχληαη ή ηξνπνπνηνχληαη θαηά ηνλ ίδην ηξφπν πνπ εθδφζεθαλ, πιήλ ηεο πεξίπησζεο
αλάθιεζεο παξάλνκεο πξάμεο γηα ηελ νπνία δελ απαηηείηαη λα ηεξεζεί ε ίδηα
δηαδηθαζία.(π.δ.410/95)
Ζ Δπηηξνπή απνθαζίδεη αηηηνινγεκέλα κέζα ζε απνθιεηζηηθή33 πξνζεζκία 20 εκεξψλ
απν ηελ ιήςε ηνπ παξαπεκπηηθνχ εγγξάθνπ θαη ηα απαηηνχκελα δηθαηνινγεηηθά, θαη ή

32
Ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε θιηκάθσζε ησλ κεηαβνιψλ ζηελ ζχλζεζε ηεο Δπηηξνπήο, φπσο
ζηνηρεηνζεηείηαη απφ ηηο ηξείο σο ηψξα ηξνπνπνηήζεηο ηνπ ζρεηηθνχ λφκνπ.΢πγθεθξηκέλα, κε ηνλ Ν.2218/94 ηα
ηξία κέιε είλαη έλαο πξσηνδίθεο σο πξφεδξνο, έλαο ππάιιεινο ηνπ ΤΠΔ΢ θαη έλαο αηξεηφο εθπξφζσπνο ηεο
ΣΔΓΚ ηνπ λνκνχ.Με ην Αξ.7 ηνπ Ν.2839/2000 ε ζχλζεζε ηεο Δπηηξνπήο δηαθνξνπνηείηαη σο εμήο: έλα κέινο
ηνπ Ν΢Κ σο πξφεδξνο θαη δχν κφληκνη ππάιιεινη ηεο ΓΓ ηεο Πεξηθέξεηαο. Με ηνλ ηειεπηαίν Ν.3051/02 ε
Δπηηξνπή ζπλίζηαηαη ζηελ έδξα θάζε Πεξηθέξεηαο θαη πεξηιακβάλεη έλαλ λνκηθφ ζχκβνπιν ηνπ θξάηνπο σο
πξφεδξν, έλαλ κφληκν ππάιιειν ηεο πεξηθέξεηαο (ΠΔ κε βαζκφ ηνπιάρηζηνλ Α) θαη έλαλ αηξεηφ εθπξφζσπν ηεο
ΣΔΓΚ ή ηεο ΝΑ ηνπ λνκνχ πνπ ππάγεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα. (Μειέηε ΗΣΑ, 2006)
33
Ζ δηάηαμε απηή ζπκβάιιεη ζηελ γξήγνξε αληηκεηψπηζε ηνπ ειέγρνπ λνκηκφηεηαο ησλ πξάμεσλ ησλ ΟΣΑ
ψζηε απεξίζπαζηνη λα πξνβαίλνπλ θαη απηνί κε ηελ ζεηξά ηνπο ζηελ άκεζε εθηέιεζε ησλ απνθάζεσλ ησλ
ζπκβνπιίσλ ηνπο, γηα ηελ αληηκεηψπηζε θαη επίιπζε ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ θαη βειηίσζε ηνπ βηνηηθνχ
επηπέδνπ ησλ θαηνίθσλ ηνπο.
48
αθπξψλεη ηελ πξάμε, είηε απνθαίλεηαη νηη εμεδφζεη λνκίκσο. Άλ σζηφζν δέλ απνθαλζεί ζηελ
πξνζεζκία απηή, ε πξάμε ζεσξείηαη λφκηκε.
Με ηελ έλαξμε ζε ηζρχ ηνπ Ν.2839/00, θαηαξγήζεθε ε δπλαηφηεηα πξνζθπγήο θαηά
ησλ απνθάζεσλ ηεο Δπηηξνπήο ηνπ Αξ.18 ηνπ Ν.2218/94 ελψπηνλ ηνπ Τπνπξγνχ
Δζσηεξηθψλ δειαδή κε ηνλ λφκν πξνβιέθζεθε νπζηαζηηθά έλαο βαζκφο ειέγρνπ ηεο
λνκηκφηεηαο ησλ πξάμεσλ ησλ ΟΣΑ, πξίλ απν ηελ πξνζθπγή ζηα δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα.
΢ην Αξ.178 θαζνξίδεηαη ε λνκηκνπνίεζε ηνπ πξνζγεχγνληνο (δεκφηεο ή νπνηνζδήπνηε
έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ) θαηά, ηφζν ησλ πξάμεσλ ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ φζν θαη ησλ
κνλνκειψλ νξγάλσλ ησλ ΟΣΑ.Ζ πξνζθπγή πξέπεη λα γίλεη κέζα ζε 10 εκέξεο απν ηελ
δεκνζίεπζε ησλ πξάμεσλ ή ηελ θνηλνπνίεζή ηνπο (Μειέηε ΗΣΑ, 2006)

ΣΟ ΝΔΟ ΚΑΘΔ΢ΣΩ΢ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ΢ ΔΠΟΠΣΔΙΑ΢ ΣΟΤ ΓΗΜΟΣΙΚΟΤ ΚΑΙ

ΚΟΙΝΟΣΙΚΟΤ ΚΩΓΙΚΑ (Ν.3463/06)

4.3 - Ζ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΖ ΔΞΔΗΓΗΚΔΤ΢Ζ ΣΖ΢ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΉ΢ ΔΠΟΠΣΔΗΑ΢ ΢ΣΟΝ

Ν.3463/06
4.3.1 - ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΔΠΗ ΣΧΝ ΠΡΟ΢ΧΠΧΝ
Σν ζχζηεκα δηνηθεηηθήο επνπηείαο επη ησλ πξνζψπσλ ησλ πξσηνβάζκησλ ΟΣΑ,
νξγαλψλεηαη απν ηα Αξ.141-147 ηνπ Ν.3463/06
Σν Αξ.141 αλαθέξεηαη ζηελ αζηηθή επζχλε ησλ δεκάξρσλ, αληηδεκάξρσλ, κειψλ ηνπ
δεκνηηθνχ ζπκβνπιίνπ θαη ηεο δεκαξρηαθήο επηηξνπήο, ησλ Πξνέδξσλ θνηλνηήησλ , ησλ
κειψλ ηνπ θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ θαζψο θαη ησλ ζπκβνχισλ δεκνηηθνχ δηακεξίζκαηνο θαη
ησλ ηνπηθψλ ζπκβνχισλ θαη παξέδξσλ νη νπνίνη νθείινπλ λα απνδεκηψζνπλ ηνλ Γήκν ή ηελ
Κνηλφηεηα γηα θάζε ζεηηθή δεκία πνπ πξνμέλεζαλ εηο βάξνο ηεο πεξηνπζίαο ηνπο απν δφιν ή
βαξηά ακέιεηα.
Ζ δεκία θαηαινγίδεηαη ζηα πξφζσπα απηά κε αηηηνινγεκέλε πξάμε ηξηκεινχο
επηηξνπήο πνπ ζπγθξνηείηαη ζηελ έδξα θάζε λνκνχ ή λνκαξρίαο κε απφθαζε ηνπ ΓΓΠ θαη ε
ζχλζεζή ηεο είλαη θαζφια ίδηα κε εθείλε πνπ πξνβιεπφηαλ ζην Αξ.183 ηνπ π.δ.410/95. Καηά
ησλ πξάμεσλ ηεο επηηξνπήο επηηξέπεηαη πξνζθπγή ζην ηξηκειέο δηνηθεηηθφ πξσηνδηθείν ζηελ
πεξηθέξεηα ηνπ νπνίνπ βξίζθεηαη ν Γήκνο ή ε Κνηλφηεηα θαη θαηά ησλ απνθάζεσλ ηνπ
δηθαζηεξίνπ επηηξέπεηαη λα αζθεζεί έθεζε ζην δηνηθεηηθφ εθεηείν. Ζ πξνζεζκία γηα ηελ
άζθεζε ηεο πξνζθπγήο θαη ε άζθεζή ηεο αλαζηέιινπλ ηελ εθηέιεζε ηεο πξάμεσο ηεο
επηηξνπήο.

49
 Σν Αξ.142 αλαθέξεη νηη ν ΓΓΠ κπνξεί λα επηβάιιεη ζηνπο Γεκάξρνπο, αληηδεκάξρνπο,
πξνέδξνπο θνηλνηήησλ θαη παξέδξνπο, ζηα κέιε ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ ζπκβνπιίσλ
θαζψο θαη ζηα κέιε ησλ δεκνηηθψλ θαη ηνπηθψλ δηακεξηζκάησλ ηελ πεηζαξρηθή πνηλή ηεο
αξγίαο34 εψο 6 κελψλ35 άλ έρνπλ δηαπξάμεη ζνβαξή παξάβαζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο ή
ππέξβαζε ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπο απν δφιν ή βαξηά ακέιεηα. ΢χκθσλα θαη κε λνκνινγία ηνπ
΢ηΔ, νη πεηζαξρηθέο πνηλέο γηα ζνβαξή παξάβαζε θαζήθνληνο θαη γηα ππέξβαζε
αξκνδηφηεηαο απν δφιν ή βαξηά ακέιεηα εηο βάξνο ησλ αηξεηψλ νξγάλσλ ηεο απηνδηνίθεζεο
ζπλδένληαη κε ηελ άζθεζε θαη ηελ εθπιήξσζε ησλ ππεξεζηαθψλ ηνπο θαζεθφλησλ θαη δελ
ζρεηίδνληαη κε πξάμεηο εθηφο θαη πέξαλ ηεο αζθήζεσο ηνπ δεκνηηθνχ ή θνηλνηηθνχ
ιεηηνπξγήκαηνο (΢ηΔ, 3188/1968 θαη 1829/1960).
Αθφκα, ζχκθσλα κε ηελ λνκνινγία ηνπ ΢ηΔ (3116/2002), ην πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην
γλσκνδνηεί ζρεηηθά κε ηελ ππνβνιή ή κε πεηζαξρηθήο πνηλήο ζε δεκνηηθνχο θαη θνηλνηηθνχο
άξρνληεο έπεηηα απν γξαπηή θιήζε ηνπο ζε απνινγία. ΢ηελ θιήζε πξέπεη λα πεξηγξάθνληαη
ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά πνπ ζπληζηνχλ ηελ απνδηδφκελε ζηα αλσηέξσ πξφζσπα ζνβαξή
παξάβαζε θαζεθφλησλ, ή ππέξβαζε ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπο, έηζη ψζηε λα ηνπο δίλεηαη ε
δπλαηφηεηα λα απνινγεζνχλ ελφςεη ζπγθεθξηκέλεο θαηεγνξίαο θαη λα πξνζδηνξίδεηαη εθ ησλ
πξνηέξσλ ην αληηθείκελν ησλ δεηεκάησλ πνπ εηζάγνληαη πξφο εμέηαζε ελψπηνλ ηνπ
΢πκβνπιίνπ. Απφ ηηο ίδηεο δηαηάμεηο ζπλάγεηαη φηη ην ελ ιφγσ ζπκβνχιην δελ επηηξέπεηαη λα
γλσκνδνηήζεη ππέξ ηεο επηβνιήο πεηζαξρηθήο πνηλήο γηα παξάβαζε γηα ηελ νπνία ηα
αλσηέξσ πξφζσπα δελ έρνπλ θιεζεί ζε απνινγία, ή γηα παξάβαζε, ηα πξαγκαηηθά
πεξηζηαηηθά ηεο νπνίαο δελ πεξηγξάθνληαη ζηελ θιήζε ηνπο ζε απνινγία. Ζ δε παξάιεηςε
πεξηγξαθήο ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ ηεο παξάβαζεο, θαζηζηά κή λφκηκε ηελ απφθαζε
ηνπ ΢πκβνπιίνπ, κε ηελ νπνία πξνηείλεηαη ζηελ ζπλέρεηα ε επηβνιή πεηζαξρηθήο πνηλήο γηα
ηελ παξάβαζε απηή, θαζψο θαη ηελ πεξαηηέξσ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία ε νπνία ζηεξίδεηαη
ζηελ απφθαζε ηνπ ΢πκβνπιίνπ.
Ζ θαηλνηνκία πνπ έγθεηηαη εδψ, είλαη νηη ηα πεηζαξρηθά παξαπηψκαηα ησλ αηξεηψλ
ππφθεηληαη ζε 3εηή παξαγξαθή36, ε νπνία αξρίδεη απν ηελ επφκελε ηεο εκέξαο πνπ
δηαπξάρζεθαλ. Πάλησο, ζχκθσλα θαη κε ηελ λνκνινγία ηνπ ΢ηΔ, επηηξέπεηαη θαηά ηελ
έλλνηα ησλ δηαηάμεσλ ηνπ ΓΚΚ λα αζθεζεί πεηζαξρηθή δίσμε θαηά δεκνηηθνχ ή θνηλνηηθνχ

34
Πξφθεηηαη γηα κία ξεμηθέιεπζε ξχζκηζε κε ηελ νπνία εηζάγεηαη ν πεξηνξηζκφο ηεο πεηζαξρηθήο δηθαηνδνζίαο
ηεο θξαηηθήο εμνπζίαο επη ησλ αηξεηψλ ηεο πξσηνβάζκηαο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο αθνχ απνθιείεηαη ε επηβνιή
ηεο πνηλήο ηεο έθπησζεο.
35
Ο ρξφλνο απηφο ζεσξείηαη επαξθήο, ψζηε αθελφο λα απνμελσζεί ν αηξεηφο πνπ ππνπίπηεη ζε παξάπησκα απν
θάζε δξαζηεξηφηεηα πνπ ζπλδέεηαη κε ηελ δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ θαη αθεηέξνπ ε επηιήςεκε
ζπκπεξηθνξά ηνπ λα κπνξέζεη λα αμηνινγεζεί απν ην θνηλσληθφ ζχλνιν.
36
Με ηελ πξφβιεςε απηή επηδηψθεηαη ε θαηά ην δπλαηφλ ζπληνκφηεξε, εθθαζάξηζε ηεο θαηάζηαζεο, ψζηε λα
πεξηνξηζηεί ην ρξνληθφ δηάζηεκα θαηά ην νπνίν ν αηξεηφο βαξχλεηαη κε ηελ ζρεηηθή θαηεγνξία, ηδίσο κάιηζηα
λα κελ νδεγείηαη ζε εθινγέο ππφ ην βάξνο ηεο ζρεηηθήο κνκθήο.
50
άξρνληα θαη λα επηβιεζεί ζε απηφλ πεηζαξρηθή πνηλή γηα αδηθήκαηα πνπ δηαπξάρζεθαλ ζε
πξνεγνχκελε ή ζε πξνεγνχκελεο ζεηείεο ηνπ εθφζνλ, πάλησο θαηά ηνλ ρξφλν επηβνιήο ηεο
πεηζαξρηθήο πνηλήο ν ηηκσξεζείο έρεη επαλεθιεγεί (΢ηΔ, 2964/2002).
Σν Αξ.143 αλαθέξεη φηη ε πεηζαξρηθή πνηλή ηεο αξγίαο επηβάιιεηαη κε αηηηνινγεκέλε
απφθαζε, αθνχ πξνεγεζεί απνινγία ηνπ εγθαινχκελνπ, ή πεξάζεη ε πξνζεζκία πνπ έρεη
ηάμεη ν ΓΓΠ κε γξαπηή θιήζε ζηνλ εγθαινχκελν, ρσξίο απηφο λα έρεη απνινγεζεί. Ζ
πξνζεζκία απηή δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξε απν 10 κέξεο. Γηα ηελ επηβνιή ηεο
πεηζαξρηθήο πνηλήο ηεο αξγίαο επηβάιιεηαη θαηφπηλ ζχκθσλεο γλψκεο πεηζαξρηθνχ
ζπκβνπιίνπ ηα κέιε ηνπ νπνίνπ είλαη αθξηβψο ηα ίδηα κε εθείλα πνπ πξνβιέπνληαλ ζην
Αξ.185 ηνπ Π.Γ. 410/95 πέξαλ απν κία δηαθνξνπνίεζε. Ο ππάιιεινο ηνπ Τπνπξγείνπ
Δζσηεξηθψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο θιάδνπ ΠΔ Γηνηθεηηθνχ πνπ
πξνέβιεπε ν παιηφο ΓΚΚ αληηθαζίζηαηαη κε έλαλ ππάιιειν ηεο Γηεχζπλζεο Απηνδηνίθεζεο
θαη απνθέληξσζεο ηεο Πεξηθέξεηαο. Ζ απφθαζε εθδίδεηαη χζηεξα απν κπζηηθή δηάζθεςε,
δχν κήλεο ην αξγφηεξν αθφηνπ ην ζπκβνχιην έιαβε ην ζρεηηθφ παξαπεκπηηθφ έγγξαθν ηνπ
ΓΓΠ.37
Δθείλνο πνπ ηηκσξείηαη έρεη δηθαίσκα λα αζθήζεη πξνζθπγή ζηνλ Τπνπξγφ
Δζσηεξηθψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο κέζα ζε 15 εκέξεο αθφηνπ ε απφθαζε
ηνπ θνηλνπνηήζεθε. Ο Τπνπξγφο κπνξεη είηε λα απνξξίςεη ηελ πξνζθπγή, είηε λα ηελ δερηεί
θαη λα εμαθαλίζεη ή λα κεηψζεη ηελ πνηλή ή λα ηελ κεηαβάιιεη επηεηθέζηεξα.
Ο ελδηαθεξφκελνο κπνξεί κέζα ζε 30 εκέξεο αθφηνπ ε απφθαζε ηνπ ΤΠΔ΢ ηνπ
θνηλνπνηήζεθε λα πξνζθχγεη θαηά ηεο απνθάζεσο απηήο ζην ΢πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο ην
νπνίν θξίλεη ηελ ππφζεζε θαη θαη’νπζίαλ (Καξαλαζηάζεο, 2006).
Σν Αξ.144 δίλεη κηα εγγχεζε ππέξ ηνπ πεηζαξρηθά δησθφκελνπ αηξεηνχ νξγάλνπ
νξίδνληαο ην δηθαίσκα ηεο απνθιεηζηηθήο άζθεζεο πεηζαξρηθήο δηθαηνδνζίαο απν ηνλ ΓΓΠ
ηεο πεξηθέξεηαο ζηελ νπνία ππάγεηαη ν Γήκνο ή ε Κνηλφηεηα..
Με ην Αξ.145 θαζηεξψλεηαη γηα πξψηε θνξά ηδηάδνπζα δσζηδηθία ησλ Γεκάξρσλ θαη
Πξνέδξσλ Κνηλφηεηαο θαζψο θαη ησλ Πξνέδξσλ ησλ ΢πλδέζκσλ. Έηζη, ε ζπγθεθξηκέλε
θαηεγνξία αηξεηψλ δηθάδεηαη πιένλ ζε πξψην βαζκφ ελψπηνλ ηνπ ηξηκεινχο εθεηείνπ ην
νπνίν θξίλεη απνζηαζηνπνηεκέλα απν ηνλ ηνπηθφ ραξαθηήξα ηνπ ζέκαηνο θαη παξέρεη
εγγπήζεηο δηθαηφηεξεο αιιά θαη ηαρχηεξεο θξίζεο. Γηαηεξείηαη πάλησο θαη ην δηθαίσκά ηνπο
λα πξνζβάιινπλ πεξεηαίξσ ζε δεχηεξν βαζκφ ηελ δηθαζηηθή απηή απφθαζε ελψπηνλ θαη πάιη
ηνπ εθεηείνπ, κε δηαθνξεηηθή φκσο ζχλζεζε δηθαζηψλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ πξνζηαηεχνληαη
πεξαηηέξσ νη αηξεηνί, αθνχ ε πξαθηηθή θαηέδεημε νηη ε κεγάιε πιεηνςεθία ησλ ζε πξψην

37
Ζ πξνζεζκία είλαη ελδεηθηηθή.
51
βαζκφ εθδηδφκελσλ θαηαδηθαζηηθψλ απνθάζεσλ αλαηξέπεηαη θαηά ηελ εθδίθαζή ηνπο απν ην
Δθεηείν (Αηηηνιηγηθή Δθζεζε Ν.3463/06).
Με ηα Αξ.146 θαη 147 ηνπ λένπ ΓΚΚ ξπζκίδεηαη ε έθπησζε αηξεηψλ εμαηηίαο
δηθαζηηθήο θαηαδίθεο ηνπο θαζψο θαη ε παχζε απηψλ γηα ζνβαξνχο ιφγνπο δεκνζίνπ
ζπκθέξνληνο.38

4.3.2 - ΔΠΟΠΣΔΗΑ ΔΠΗ ΣΧΝ ΠΡΑΞΔΧΝ

Σν ζχζηεκα δηνηθεηηθήο επνπηείαο επί ησλ πξάμεσλ ησλ πξσηνβάζκησλ ΟΣΑ

νξγαλψλεηαη απν ηα Άξζξα 148-154 ηνπ Ν.3463/06.
΢πγθεθξηκέλα, ζην Αξ.148 παξ.1 επηβεβαηψλεηαη ε άζθεζε επνπηείαο απν ηνλ ΓΓΠ θαη
επαλαιακβάλεηαη ε δηάηαμε ηνπ ΢πληάγκαηνο θαηά ηελ νπνία ε επνπηεία ζπλίζηαηαη
απνθιεηζηηθά ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο θαη δελ επηηξέπεηαη λα εκπνδίδεη ηελ πξσηνβνπιία θαη
ηελ ειεχζεξε δξάζε ησλ ΟΣΑ. ΢ην Αξ.148 παξ.2 επηβεβαηψλεηαη ε εθηειεζηφηεηα ησλ
πξάμεσλ39 ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ απν ηελ έθδνζή ηνπο.
΢ην Αξ.149 παξ.1 απαξηζκνχληαη νη πξάμεηο ησλ ΟΣΑ πνπ ππφθεηληαη ππνρξεσηηθά
ζηνλ έιεγρν ηνπ ΓΓΠ θαη απνζηέιινληαη ζε απηφλ καδί κε αληίγξαθν ηνπ απνδεηθηηθνχ
δεκνζίεπζεο θαη κε ηα έγγξαθα ζηνηρεία πνπ είλαη αλαγθαία γηα ηελ λφκηκε έθδνζή ηνπο
κέζα ζε πξνζεζκία 10 εκεξψλ απν ηελ ζπλεδξίαζε. Πξφθεηηαη γηα ηηο απνθάζεηο ησλ
δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ ζπκβνπιίσλ ηεο δεκαξρηαθήο επηηξνπήο θαη ησλ νξγάλσλ
δηνίθεζεο ησλ ηδξπκάησλ, ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ
δηθαίνπ θαη ησλ ζπλδέζκσλ πνπ αθνξνχλ: α) ξπζκίζεηο θαλνληζηηθνχ πεξηερνκέλνπ40 β)
αλάζεζε έξγσλ, ππεξεζηψλ, κειεηψλ θαη πξνκεζεηψλ41 γ) αγνξά θαη εθπνίεζε αθηλήησλ δ)

38
Λφγνη δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο κπνξνχλ επίζεο λα ζεσξεζνχλ νη ελέξγεηεο ή παξαιείςεηο ησλ δεκνηηθψλ ή
θνηλνηηθψλ αξρφλησλ πνπ είλαη δπλαηφλ λα επηθέξνπλ βιάβε ζηα ζπκθέξνληα ηεο πνιηηείαο ή ησλ ΟΣΑ.
39
Οη πξάμεηο ησλ δεκνηηθψλ θαη Κνηλνηηθψλ ΢πκβνπιίσλ πξέπεη θαηά ηα λνκνινγεζέληα απν ην ΢ηΔ θαη θαηά
ηελ αθνινπζνχκελε πάγηα ηαθηηθή, λα απνηεινχληαη απν ηα εμήο ηέζζεξα κέξε: α) ην ηππηθφ κέξνο, είλαη ε
αξρή ηεο πξάμεο ζηελ νπνία αλαθέξεηαη ν ηφπνο ζπλεδξίαζεο ηνπ ζπκβνπιίνπ, ε εκέξα θαη ψξα ηεο
πξφζθιεζεο γηα ζπλεδξίαζε, ηα παξφληα θαη απφληα κέιε ηνπ ζπκβνπιίνπ θιπ. β) ην ηζηνξηθφ κέξνο, ζην
νπνίν πεξηγξάθεηαη ιεπηνκεξψο πψο πξνήιζε ην ζπδεηνχκελν ζέκα, πνηέο ελέξγεηεο έγηλαλ γη απηφ απν ηνλ
δήκαξρνθιπ γ) ην αηηηνινγηθφ κέξνο δηφηη νη πξάμεηο ηεο δηνηθήζεσο θαη γεληθά φισλ ησλ ζπιινγηθψλ
νξγάλσλ πνπ ζεσξνχληαη εθηειεζηέο θαη δεκηνπξγνχληαη ή πιήηηνληαη δηθαηψκαηα ηξίησλ, πξέπεη πάληνηε θαηα
θαλφλα λα δηθαηνινγνχληαη θαη δ) ην δηαηαθηηθφ κέξνο ηεο πξάμεσο. Δίλαη ην ζεκείν ζην νπνίν δηαηππψλεηαη ε
βνχιεζε ηνπ δεκνηηθνχ ή θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ, δειαδή ε γλψκε ηεο πιεηνςεθίαο ησλ παξφλησλ κειψλ ηνπ
ζπκβνπιίνπ ππέξ κηαο ιχζεο.(Καξαλαζηάζεο, 2006)
40
Καλνληζηηθέο πξάμεηο είλαη εθείλεο πνπ ζεζπίδνπλ απξφζσπνπο θαλφλεο γεληθνχ ή εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ,
φπσο ελδεηθηηθά, νη απνθάζεηο πνπ ιακβάλνληαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Αξ.79ΓΚΚ πνπ αθνξνχλ ηελ
ςήθηζε ηνπηθψλ θαλνληζηηθψλ απνθάζεσλ ή ηνπ Αξ.82 ΓΚΚ πνπ αθνξνχλ ηελ ξχζκηζε ηεο θπθινθνξίαο, ηνλ
θαζνξηζκφ ησλ πεδνδξνκίσλ, κνλνδξνκήζεσλ θαη θαηεπζχλζεσλ ηεο θπθινθνξίαο.
41
΢ε απηήλ ηελ θαηεγνξία εληάζζνληαη νη θαηαθπξσηηθέο απνθάζεηο ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ. Ο ΓΓΠ ζην
πιαίζην ηνπ ειέγρνπ απηνχ κπνξεί λα αζθήζεη παξεπηπηφλησο έιεγρν θαη ζε θάζε άιιε πξάμε (δηαθεξχμεηο,
δεκνπξαζίεο θιπ)ζηελ νπνία ζηεξίρζεθε ε έθδνζε ηεο θαηαθπξσηηθήο πξάμεο.
52
θήξπμε αλαγθαζηηθψλ απαιινηξηψζεσλ ε) επηβνιή θφξσλ, ηειψλ, δηθαησκάησλ42 ζη) ηελ
ζχλαςε θάζε κνξθήο ζπκβάζεσλ πεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ πξνγξακκαηηθψλ43, δ) ηελ
ζχλαςε ζπκβάζεσλ θαηά ηηο δηαηάμεηο ησλ Αξ.222 θαη 22344, ε) ηελ ζχλαςε δαλείσλ45 θαη ζ)
ηελ δηελέξγεηα ηνπηθνχ δεκνςεθίζκαηνο46. Ζ απαξίζκηζε απηή ζηνρεχεη ζηελ ειάθξπλζε
ησλ ππεξεζηψλ ηεο πεξηθέξεηαο θαη ζηελ επηηάρπλζε ηεο δηαδηθαζίαο, πεξηνξίδνληαο, νξζά
ηνλ ππνρξεσηηθφ έιεγρν ζηηο ζεκαληηθέο πξάμεηο ησλ ΟΣΑ (Μειέηε ΗΣΑ, 2001).
Ο ΓΓΠ ειέγρεη ηελ λνκηκφηεηά ηνπο, εληφο απνθιεηζηηθήο πξνζεζκίαο 20 εκεξψλ απν
ηελ πεξηέιεπζή ηνπο θαη εθδίδεη ζρεηηθή πξάμε. ΢ε πεξίπησζε πνπ δηαπηζηψζεη νηη ε
απφθαζε είλαη παξάλνκε ηελ αθπξψλεη (βι.Παξάξηεκα 1).
΢χκθσλα κε ην Αξ.149 παξ.2, ν ΓΓΠ κπνξεί επίζεο λα ειέγμεη απηεπάγγειηα θαη λα
αθπξψζεη νπνηαδήπνηε άιιε απφθαζε ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ή νπνηαδήπνηε απφθαζε
κνλνκειψλ νξγάλσλ (πνπ δελ ππφθεηηαη ζε ππνρξέσζε απνζηνιήο ζηνλ ΓΓΠ) ησλ Γήκσλ,
θνηλνηήησλ, ηνπηθψλ δηακεξηζκάησλ ησλ ΝΠΓΓ ηνπο θαη ησλ ΢πλδέζκσλ, κέζα ζε 1 κήλα
απν ηελ δεκνζίεπζε ή ηελ έθδνζε ηεο απφθαζεο.
Παξάιιεια, κε ην Αξ.150, νπνηνζδήπνηε έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ47 κπνξεί λα πξνζθχγεη
ζηνλ ΓΓΠ θαη λα πξνζβάιιεη ηελ λνκηκφηεηα ησλ απνθάζεσλ ή παξαιείςεσλ ησλ
ζπιινγηθψλ ή κνλνκειψλ νξγάλσλ ησλ δήκσλ ,θνηλνηήησλ, ηνπηθψλ δηακεξηζκάησλ, ησλ
ΝΠΓΓ ηνπο θαη ησλ ΢πλδέζκσλ, κέζα ζε 10 κέξεο απν ηελ δεκνζίεπζε ή θνηλνπνίεζε ηεο
απφθαζεο ή αθ’φηνπ έιαβε γλψζε. Ο ΓΓΠ απνθαίλεηαη εληφο απνθιεηζηηθήο πξνζεζκίαο
ελφο κήλα. Αλ ε πξνζεζκία παξέιζεη άπξαθηε ρσξίο λα εθδνζεί απφθαζε ζεσξείηαη νηη ε
πξνζθπγή έρεη απνξξηθζεί48 (βι.Παξάξηεκα 2).
Ζ πξνζθπγή ελψπηνλ ηνπ ΓΓΠ, δέλ έρεη ελδηθνθαλή ραξαθηήξα θαη επνκέλσο δελ
απαηηείηαη ε πξνεγνχκελε άζθεζή ηεο επί πνηλή απαξαδέθηνπ ηεο αηηήζεσο αθπξψζεσο πνπ
ζηξέθεηαη θαηά ηεο απνθάζεσο δεκνηηθνχ ΢πκβνπιίνπ (΢ηΔ 503/2006).

42
Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη ε επηβνιή ηέινπο θαζαξηφηεηαο & θσηηζκνχ, ηέινπο ρξήζεο θνηλφρξεζησλ ρψξσλ,
ηέινπο δηαθήκηζεο, ηέινπο θαη δηθαηψκαηνο χδξεπζεο θαη απνρέηεπζεο, ηέινπο ρξήζεο αθίλεηεο πεξηνπζίαο,
αληαπνδνηηθά ηέιε γηα ππεξεζίεο ή ηνπηθά έξγα πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο θαη ζηελ
αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο, ηέιε πξνο θάιπςε ησλ δαπαλψλ ζπληήξεζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ θνηκεηηξίσλ θιπ.
43
Πρ. ΢χλαςε ζχκβαζεο δηαδεκνηηθήο ζπλεξγαζίαο γηα ηελ ζχζηαζε θνηλήο ηακεηαθήο ππεξεζίαο (Αξ166
ΓΚΚ)
44
΢ηελ θαηεγνξία απηή ππάγνληαη νη απνθάζεηο ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ ζπκβνπιίσλ ηνπ Αξ.222ΓΚΚ
πνπ αθνξνχλ ζπκβάζεηο δηαδεκνηηθήο ζπλεξγαζίαο θαη ηνπ Αξ.223 ΓΚΚ πνπ αθνξνχλ ζπκβάζεηο θνξέσλ ηεο
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο.
45
Οη απνθάζεηο πνπ ιακβάλνληαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ Αξ.176 ΓΚΚ
46
Αθνξνχλ απνθάζεηο δεκνηηθνχ ή θνηλνηηθνχ ζπκβνπιίνπ ηνπ Αξ.216 ΓΚΚ κε ηηο νπνίεο δηαπηζηψλεηαη ε
αλαγθαηφηεηα δηεμαγσγήο δεκνςεθίζκαηνο.
47
Σν ζπκθέξνλ πξέπεη λα είλαη πξνζσπηθφ, δει. λα έρεη ζρέζε πξνζσπηθή κε ηνλ αηηνχληα, λα είλαη άκεζν,
δει. λα ζπλδέεηαη άκεζα κε ην πξφζσπν απηνχ, λα είλαη ελεζηψο,δει. ε πξφο ηελ πξάμε ζρέζε ηνπ αηηνχληνο
απφ ηελ νπνία πεγάδεη ην έλλνκν ζπκθέξνλ ηνπ πξέπεη λα ππάξρεη ήδε θαηά ηνλ ρξφλν ηεο πξνζβνιήο ηεο, ε δε
βιάβε απηνχ πξέπεη λα έρεη ήδε επέιζεη ή λα εκθαλίδεηαη ινγηθά σο αλαπφθεπθηε.
48
Καηά ηεο απφθαζεο απηήο ηνπ ΓΓΠ δελ ρσξεί αίηεζε ζεξαπείαο, αθνχ πξνβιέπεηαη ε άζθεζε εηδηθήο
δηνηθεηηθήο πξνζθπγήο ζην Αξ.151 ΓΚΚ
53
 Σν Αξ.151 αλαθέξεη φηη νπνηνζδήπνηε έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ κπνξεί λα πξνζβάιεη ηηο
απνθάζεηο49 ηνπ ΓΓΠ πνπ εθδίδνληαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ Αξ.149 θαη 150 ελψπηνλ
ηεο Δηδηθήο Δπηηξνπήο εληφο πξνζεζκίαο ελφο κελφο50 απν ηελ έθδνζε ηεο απφθαζεο ή ηελ
θνηλνπνίεζή ηεο ή αθ’φηνπ έιαβε γλσζε απηήο.
΢ην Αξ.152 πξνβιέπεηαη φηη ζηελ έδξα θάζε Πεξηθέξεηαο ζπληζηάηαη ηνπιάρηζηνλ κία
ηξηκειήο Δηδηθή Δπηηξνπή, πνπ απνηειείηαη απν έλαλ δηθαζηηθφ ιεηηνπξγφ ησλ δηνηθεηηθψλ ή
πνιηηηθψλ εθεηείσλ σο Πξφεδξν, πνπ νξίδεηαη απν ηνλ πξφεδξν ηνπ νηθείνπ εθεηείνπ, απν
έλα κέινο ηνπ Ν΢Κ πνπ νξίδεηαη απν ηνλ πξφεδξφ ηνπ θαη έλαλ αηξεηφ εθπξφζσπν ηεο ΣΔΓΚ
ηνπ πνιππιεζέζηεξνπ λνκνχ, πνπ νξίδεηαη κε απφθαζε ηνπ νηθείνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ.
Ζ Δηδηθή Δπηηξνπή αζθεί έιεγρν λνκηκφηεηαο θαη εθδίδεη απφθαζε επη ηεο πξνζθπγήο κέζα
ζε απνθιεηζηηθή πξνζεζκία 30 εκεξψλ απν ηελ ππνβνιή ηεο. ΢πλεδξηάδεη ηνπιάρηζηνλ δχν
θνξέο ηνλ κήλα θαη έρεη απαξηία κε ηελ παξνπζία δχν εθ ησλ κειψλ ηεο.
Με ην Αξ.154 εηζάγεηαη ξεηά ε ππνρξέσζε ζπκκφξθσζεο ησλ αξκφδησλ νξγάλσλ ησλ
ΟΣΑ , ρσξίο θαζπζηέξεζε, πξφο ηηο απνθάζεηο ηνπ ΓΓΠ θαη ηεο Δηδηθήο Δπηηξνπήο, αιιηψο
δηαπξάηηνπλ ζνβαξή παξάβαζε θαζήθνληνο πνπ ειέγρεηαη πεηζαξρηθά. Οη αθπξσζείζεο
απνθάζεηο παχνπλ λα παξάγνπλ έλλνκα απνηειέζκαηα.

4.4 - ΢ΤΓΚΡΗΣΗΚΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖ΢Ζ ΠΑΛΑΗΟΤ ΚΑΘΔ΢ΣΧΣΟ΢ (Π.Γ 410/95) ΚΑΗ ΝΔΟΤ

ΓΖΜΟΣΗΚΟΤ ΚΑΗ ΚΟΗΝΟΣΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ (Ν.3463/06)

Σν ζχζηεκα επνπηείαο πνπ πξνσζήζεθε κε ηελ λνκνζεηηθή πξφβιεςε ηνπ π.δ 410/95,
αλαδείρηεθε πξνβιεκαηηθφ ζε πνιιέο θαηεπζχλζεηο.
Πξψηνλ, πξνβιήκαηα παξνπζηάζηεθαλ ζε ζρέζε κε ηνπο ΟΣΑ νη νπνίνη είηε δελ
απνζηέιινπλ εγθαίξσο, είηε απνζηέιινπλ ζπιιήβδελ ή ελδερνκέλσο δελ απνζηέιινπλ
θαζφινπ ηηο πξάμεηο ησλ ζπιινγηθψλ ηνπο νξγάλσλ ζηνλ ΓΓΠ. Άιισζηε ζην Αξ.177 παξ.2
δελ ππάξρεη ξεηή πξφβιεςε απνζηνιήο ζηνλ ΓΓΠ ησλ πξάμεσλ ησλ κνλνκειψλ νξγάλσλ,
πνπ πξνζβάιινληαη θαηά ζπλέπεηα κφλν απν ηνπο Γεκφηεο ελψπηνλ ηεο Δπηηξνπήο (Μειέηε
ΗΣΑ,2006).
Γεχηεξνλ, ε Πεξηθέξεηα αξθείηαη ζηνλ έιεγρν ησλ ηππηθψλ κφλν πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ
ιήςε ηεο απφθαζεο ή δελ νινθιεξψλεη ηνλ έιεγρν κέζα ζηηο πξνβιεπφκελεο πξνζεζκίεο, κε
απνηέιεζκα ν έιεγρνο λνκηκφηεηαο λα αζθείηαη δηα ηεο ζησπήο. Όκσο, είλαη αλεπίηξεπην ε
επνπηεία λα αζθείηαη δηα ηεο ζησπήο θαη θαηά κία άπνςε κάιηζηα, ε δηάηαμε λφκνπ πνπ
νξίδεη νηη ε πξνζβαιφκελε πξάμε ζεσξείηαη λφκηκε αλ δελ απνθαλζεί εκπξφζεζκα ε

49
Θεζκνζεηείηαη ε άζθεζε ηεξαξρηθήο πξνζθπγήο ελψπηνλ ηεο Δηδηθήο Δπηηξνπήο.
50
Ζ πξνζεζκία ηνπ ελφο κελφο είλαη απνθιεηζηηθή.
54
Δπηηξνπή πξέπεη λα ζεσξεζξί αληηζπληαγκαηηθή. Ο έιεγρνο πξέπεη λα εηλαη πξαγκαηηθφο θαη
νρη πιαζκαηηθνο. Ζ πάξνδνο ηεο πξνζεζκίαο άπξαθηεο δελ κπνξεί λα απνηειεί ή λα είλαη
χπνπηε λνκηθν-πνιηηηθήο ππεθθπγήο.
Πνιιέο θνξέο επίζεο παξαηεξείηαη ην θαηλφκελν νη ΟΣΑ απιά λα κελ
ζπκκνξθψλνληαη πξφο ηηο απνθάζεηο ηεο Πεξηθέξεηαο δηφηη ην ζχζηεκα ηνπ π.δ 410/95 δελ
απνζαθελίδεη ην θαζεζηψο ησλ ήδε παξαρζέλησλ έλλνκσλ απνηειεζκάησλ ηεο αθπξσζείζαο
πξάμεο. Ζ ππνρξέσζε πξφο αλάθιεζε ηνπ νξγάλνπ πνπ εμέδσζε ηελ πξάμε πξνθχπηεη
πάλησο απν ηηο γεληθέο αξρέο ηνπ δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ, άζρεηα απν ην γεγνλφο πσο ζα
κπνξνχζε ε ππνρξέσζε απηή λα νξίδεηαη θαη ξεηά. Ζ φιε δηαδηθαζία ζα έπξεπε πάλησο λα
ηίζεηαη ππν ηελ κέξηκλα ηεο επνπηεχνπζαο θξαηηθήο αξρήο (Μειέηε ΗΣΑ, 2006).
Απν ηελ άιιε πιεπξά, ε νξγάλσζε θαηάξράο ηνπ έξγνπ ησλ Δπηηξνπψλ επνπηείαο
πξνζέθξνπζε ζε αδπλακίεο πνπ έρνπλ ζρέζε κε ειιείςεηο ηεο αλαγθαίαο δηνηθεηηθήο
ππνδνκήο θαη ππνζηήξημεο απηνχ. Παξά ηηο γελαηφδσξεο λνκνζεηηθέο δηαηππψζεηο γηα ηελ
νξγάλσζε ησλ επηηξνπψλ σο αλεμάξηεησλ δηνηθεηηθψλ ππεξεζηψλ, απηέο δελ απέθηεζαλ
θαηά βάζε εθείλν ην ζεζκηθφ θχξνο θαη ηηο αληίζηνηρεο νξγαλσηηθέο δπλαηφηεηεο πνπ ζα
ηνπο επέηξεπαλ κηα απξφζθνπηε δηεθπεξαίσζε ηνπ έξγνπ ηνπο. Πξνβιήκαηα ζηέγαζεο,
εμππεξεηήζεηο δηνηθεηηθέο απν άιιεο δεκφζηεο ππεξεζίεο, αζζκάλνπζα γξακκαηεηαθή
ππνζηήξημε θιπ, νδήγεζαλ πξννδεπηηθά ζε κία θφπσζε ηνπ ζεζκνχ, κπξνζηά ζε έλα
ζπλερψο δηνγθνχκελν θαη απαηηεηηθφ έξγν δεδνκέλνπ νηη ε Δπηηξνπή ήηαλ επηθνξηηζκέλε κε
ηνλ έιεγρν ησλ πξάμεσλ θαη ησλ δχν βαζκίδσλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο. Δλ φςεη απηψλ, νη
δπζκελείο επηπηψζεηο θαη ζηελ πνηφηεηα ηνπ ειεγθηηθνχ ηεο έξγνπ ήηαλ αλακελφκελεο.
Αθφκα, ε δηαθνξεηηθή επαγγεικαηηθή πξνέιεπζε ησλ κειψλ ηεο Δπηηξνπήο θαη νη
ζπρλά αληίζεηεο απφςεηο πνπ είραλ δελ επλφεζε ηελ δεκηνπξγία κηαο εζσηεξηθήο
νκνηνγέλεηαο θαη ζπλέρεηαο ηεο δξάζεο ηνπο. Παξάιιεια, ε ζηαζεξή ζρεηηθά ζχλζεζε ηεο
γηα καθξφ ρξφλν νδήγεζε ζηελ δηακφξθσζε ελφο θαζνξηζκέλνπ χθνπο θαη κεζφδνπ
πξνζέγγηζεο ησλ ζεκάησλ θαη ζπλεπψο ιίγν πνιχ πάγηνπο εξκελεπηηθνχο πξνζαλαηνιηζκνχο,
πνπ ελδερνκέλσο δελ επηηξέπνπλ ηνλ δφθηκν έιεγρν ηδηαηηεξνηήησλ ή νξηαθψλ δεηεκάησλ
επνπηείαο (Γαλφπνπινο, 2000).

Με ηνλ λέν Γεκνηηθφ θαη Κνηλνηηθφ Κψδηθα ινηπφλ γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα λα
πεξηνξηζηεί ν έιεγρνο λνκηκφηεηαο πνπ αζθείηαη ζηηο πξάμεηο ησλ Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ
απν ηνλ ΓΓΠ ζηνλ απνιχησο απαξαίηεην, πξνθεηκέλνπ λα γίλεη πξάμε ε ζπληαγκαηηθή
επηηαγή ηνπ Αξ.102 ΢ γηα ηελ δηαζθάιηζε ηεο δηνηθεηηθήο θαη νηθνλνκηθήο απηνηέιεηαο ησλ
ΟΣΑ θαη λα απαιαγεί ε Πεξηθέξεηα απν ηνλ ππεξβνιηθφ θφξην εξγαζίαο. Ο έιεγρνο απηφο

55
εμαθνινπζεί λα είλαη θαηαζηαιηηθφο, φκσο γηα πξψηε θνξά κε ηνλ λέν ΓΚΚ πεξηνξίδεηαη επη
νξηζκέλσλ απνθάζεψλ , πνπ απν ηελ θχζε ηνπο ρξήδνπλ ηδηαίηεξεο πξνζνρήο.
Παξάιιεια, ξπζκίδεηαη ζε εληειψο δηαθνξεηηθή βάζε θαη ην ζχζηεκα πξνζηαζίαο ησλ
πνιηηψλ απέλαληη ζηηο ηπρφλ παξάλνκεο ελέξγεηεο ησλ ηνπηθψλ νξγάλσλ. Καη απηφ γηαηί ε
κέρξη ζήκεξα εκπεηξία ηφζν απν ηελ ιεηηνπξγία ηεο επηηξνπήο ηνπ Αξ.18 ηνπ Ν.2218/94, φζν
θαη απν ηελ θαηάξγεζε ηεο δηνηθεηηθήο πξνζθπγήο θαηά ησλ πξάμεσλ ηεο επηηξνπήο απηήο
ελψπηνλ ηνπ θαζ’χιελ αξκφδηνπ Τπνπξγνχ θαηαδεηθλχεη φηη ην ηζρχνλ ζχζηεκα ειέγρνπ
ρσιαίλεη ζεκαληηθά ζε βάξνο ησλ πνιηηψλ. Απνηέιεζκα φισλ απηψλ είλαη ε ρσξίο άιιε
ελαιιαθηηθή ιχζε πξνζθπγή ηνπ δηνηθνχκελνπ ζηελ δηθαηνζχλε, γεγνλφο πνπ ηηο
πεξηζζφηεξεο θνξέο ζεκαίλεη εθθξεκφηεηα πνπ δηαξθεί επη κάθξνλ, αιιά θαη δηφινπ
επθαηαθξφλεηε νηθνλνκηθή επηβάξπλζε (Αηηηνινγηθή Δθζεζε Δπηηξνπεο Ν.3463/2006).
Γηα φινπο απηνχο ηνπο ιφγνπο θξίζεθε ζθφπηκε ε επαλεμέηαζε ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο
θξαηηθήο επνπηείαο επί ησλ πξάμεσλ ησλ Γήκσλ θαη ησλ Κνηλνηήησλ ζην ζχλνιφ ηνπ. Πην
ζπγθεθξηκέλα:
 Καζνξίδνληαη επαθξηβψο, πνηέο απν ηηο απνθάζεηο ησλ Γεκνηηθψλ θαη
θνηλνηηθψλ αξρψλ ππφθεηληαη ζηνλ θαηαζηαιηηθφ έιεγρν λνκηκφηεηαο ηνπ ΓΓΠ.
 Καηαξγείηαη ε Δπηηξνπή ηνπ Αξ.18 ηνπ Ν.2218/94 (κεηέπεηηα ηνπ Αξ.177 ηνπ
π.δ.410/95) θαη επαλαθέξεηαη , ζε πξψην ζηάδην, ε δηνηθεηηθή πξνζθπγή θαηά
πξάμεσλ Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ ελψπηνλ ηνπ ΓΓΠ.
 Γηα πξψηε θνξά ζεζκνζεηείηαη ξεηά δηνηθεηηθή πξνζθπγή φρη κφλν θαηά ησλ
εθηειεζηψλ πξάμεσλ ησλ πξσηνβάζκησλ ΟΣΑ, αιιά θαη θαηά ηεο παξάιεηςεο
νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηάο ησλ νξγάλσλ ηνπο.
 Δπαλαθέξεηαη ην δεχηεξν ζηάδην θξίζεο, πνπ είρε ζην παξειζφλ θαηαξγεζεί,
ππφ δηαθνξεηηθή φκσο κνξθε. Γηα ηνλ ιφγν απηφλ ζπζηήλεηαη, γηα πξψηε θνξά
ζηελ έδξα θάζε Πεξηθέξεηαο ηνπιάρηζηνλ κία Δηδηθή Δπηηξνπή, ηεο νπνίαο
πξνεδξεχεη εθέηεο θαη απν ηελ νπνία απνπζηάδεη παληειψο εθπξφζσπνο ηεο
θξαηηθήο δηνίθεζεο, σο ερέγγπν ακεξφιεπηεο θξίζεο.
 Θεζκνζεηείηαη γηα πξψηε θνξά, ξεηά ε ππνρξέσζε ησλ δεκνηηθψλ θαη
θνηλνηηθψλ νξγάλσλ λα ζπκκνξθψλνληαη πξφο ηηο απνθάζεηο ηνπ ΓΓΠ θαη ηεο
Δηδηθήο Δπηηξνπήο, κε ζνβαξέο πεηζαξρηθέο επηπηψζεηο ζε αληίζεηε πεξίπησζε.

Παξαηεξνχκε νηη ζχκθσλα κε ηνλ λέν ΓΚΚ, ν έιεγρνο λνκηκφηεηαο πεξηνξίδεηαη ζε

νξηζκέλεο θαηεγνξίεο πξάμεσλ θαη κφλν ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ησλ ΟΣΑ (εθηφο απν ηελ
πεξίπησζε ηεο δπλαηφηεηαο απηεπάγγειηνπ ειέγρνπ ηνπ ΓΓΠ πνπ θαιχπηεη φιεο ηηο πξάμεηο

56
ησλ ζπιινγηθψλ θαη κνλνκειψλ νξγάλσλ ησλ ΟΣΑ. Ο πεξηνξηζκφο απηφο ζηνρεχεη ζηελ
ειάθξπλζε ησλ ππεξεζηψλ ηεο Πεξηθέξεηαο θαη ζηελ επηηάρπλζε ηεο δηαδηθαζίαο,
πεξηνξίδνληαο νξζά ηνλ ππνρξεσηηθφ έιεγρν ζηηο ζεκαληηθέο πξάμεηο ησλ ΟΣΑ
(Γλσκνδφηεζε ΚΔΓΚΔ-ΗΣΑ, 2005). Ζ απαξίζκεζε απηή σζηφζν αθήλεη εθηφο ππνρξεσηηθήο
απνζηνιήο πξάμεηο κε ηδηαίηεξε βαξχηεηα φπσο πρ ε αδεηνδφηεζε θαηαζηεκάησλ
πγεηνλνκηθνχ ελδηαθέξνληνο, θαζψο θαη νη επηρνξεγήζεηο θαη ηα βνεζήκαηα. ΢ε απηήλ ηελ
θαηεχζπλζε ινηπνλ ζα πξέπεη λα επαλεμεηαζζεί. (Μειέηε ΗΣΑ, 2006)
Θεηηθά ζηνηρεία είλαη ην νηη γηα πξψηε θνξά θαζηεξψλεηαη ξεηά ην δηθαίσκα άζθεζεο
πξνζθπγήο φρη κφλν θαηά ησλ εθηειεζηψλ πξάμεσλ, αιιά θαη θαηά παξαιέηςεσλ
νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο, ηφζν ησλ ζπιινγηθψλ φζν θαη ησλ κνλνκειψλ νξγάλσλ ησλ
Γήκσλ θαη ησλ Κνηλνηήησλ.
Δπίζεο, ζεηηθή θξίλεηαη θαη ε ζπκκεηνρή γηα πξψηε θνξά ησλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηψλ ζε
φξγαλα άζθεζεο ειέγρνπ λνκηκφηεηαο, θαζψο ιφγσ ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπο,
ε ζπκκεηνρή ηνπο ζηελ άζθεζε ηνπ ειέγρνπ ζεσξείηαη νξζφηεξε ζε ζρέζε κε ηνπο δηθαζηέο
ησλ πνιηηηθψλ δηθαζηεξίσλ.
Αθφκα, πεξηνξίδεηαη ε πεηζαξρηθή δηθαηνδνζία ηεο θξαηηθήο εμνπζίαο επη ησλ αηξεηψλ
κε ηελ θαηάξθεζε ηεο πεηζαξρηθήο πνηλήο ηεο έθπησζεο, αθνχ θξίλεηαη σο επαξθεο
πεηζαξρηθφ κέηξν ε πνηλή ηεο αξγίαο , ε νπνία ζε θάζε πεξίπησζε δελ κπνξεί λα ππεξβεί ην
εμάκελν.
Με ην Αξ.154 ηνπ λένπ ΓΚΚ εηζάγεηαη πιένλ ξεηά ε ππνρξέσζε ζπκκφξθσζεο ησλ
αξκνδίσλ νξγάλσλ ησλ ΟΣΑ, ρσξίο θαζπζηέξεζε πξφο ηηο απνθάζεηο ηνπ ΓΓΠ θαη ηεο
Δηδηθήο Δπηηξνπήο, αιιηψο δηαπξάηηνπλ ζνβαξή παξάβαζε θαζήθνληνο πνπ ειέγρεηαη
πεηζαξρηθά. Οη αθπξσζείζεο απνθάζεηο παχνπλ λα παξάγνπλ έλλνκα απνηειέζκαηα, αιιά θαη
πάιη δελ απνζαθελίδεηαη ην θαζεζηψο ησλ ήδε παξαρζέλησλ απνηειεζκάησλ ησλ πξάμεσλ
πνπ αθπξψλσληαη, νχηε ε φπνηα ππνρξέσζε αλάθιεζεο.Ζ ηειεπηαία ζα πξέπεη λα ηεζεί ππν
ηελ θξνληίδα ηεο επνπηεχνπζαο αξρήο.
Σέινο, νξίδεηαη ηδηάδνπζα δσζηδηθία γηα ηνπο Γεκάξρνπο, ηνπο Πξνέδξνπο Κνηλνηήησλ
θαη ηνπο Πξνέδξνπο ησλ ΢πλδέζκσλ. Έηζη δηθάδνληαη πιένλ ζε πξψην βαζκφ απν ηξηκειέο
πνηληθν εθεηείν ην νπνίν θξίλεη απνζηαζηνπνηεκέλα απν ηνλ ηνπηθφ ραξαθηήξα ηνπ ζέκαηνο
θαη παξέρεη εγγπήζεηο δηθαηφηεξεο θαη ηαρχηεξεο θξίζεο.

Απν ηελ άιιε πιεπξά, νχηε εδψ νξίδεηαη ξεηά ε ππνρξέσζε απνζηνιήο ησλ
απνθάζεσλ ησλ κνλνκειψλ νξγάλσλ ησλ ΟΣΑ. Θα έπξεπε σζηφζν λα ζεζπηζηεί ηέηνηα
ππνρξέσζε γηα νξηζκέλεο ζεκαληηθέο πξάμεηο φπσο πρ νη πξνζιήςεηο.

57
 Αιιά αθφκε θαη ε ππνρξέσζε απνζηνιήο ησλ πξάμεσλ ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ησλ
ΟΣΑ ζηνλ ΓΓΠ δελ ζπλνδεχεηαη απν θπξψζεηο, επνκέλσο κπνξεί λα κελ ηεξείηαη. Καηά ηελ
δηαδηθαζία θαηάξηηζεο ηνπ λένπ ΓΚΚ είρε ηεζεί ην δήηεκα ηεο άξζεο ηεο άκεζεο
εθηειεζηφηεηαο ησλ πξάμεσλ πνπ ππφθεηληαη ζηνλ ππνρξεσηηθφ έιεγρν, ε άπνςε φκσο απηή
δελ επηθξάηεζε γηαηί ζεσξήζεθε απν νξηζκέλνπο νηη αληηβαίλεη ζην ΢χληαγκα.
Μεγάιν πξφβιεκα δεκηνπξγείηαη θαη κε ηελ πξνζεζκία ησλ 20 εκεξψλ πνπ έρεη ζηελ
δηάζεζή ηνπ ν ΓΓΠ πξνθεηκέλνπ λα ειέγμεη ηελ λνκηκφηεηα ησλ απνθάζεσλ απηψλ. Ζ
πξνζεζκία απηή έρεη ζεσξεζεί απν νξηζκέλνπο νηη είλαη κεγάιε, κε απνηέιεζκα λα
επηηείλεηαη ε εθθξεκφηεηα. Γειαδή κπνξεί δηακέζνπ ηεο δηαδηθαζίαο ειέγρνπ λα
παξαηείλεηαη ε κε εθηέιεζε κηάο πξάμεο γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα θαη νπζηαζηηθά λα
αθπξψλεηαη ε άκεζε εθηειεζηφηεηά ηεο (Γλσκνδφηεζε ΚΔΓΚΔ-ΗΣΑ, 2005). Απν ηελ άιιε
πιεπξά φκσο, ε αλάγθε δηεξεχλεζεο ηνπ θαζεζηψηνο λνκηκφηεηαο κηαο πξάμεο επηβάιιεη
θάπνην ρξφλν.
Όζνλ αθνξά ηνλ απηεπάγγειην έιεγρν πνπ κπνξεί λα αζθήζεη ν ΓΓΠ, απηφο δελ κπνξεί
λα ιεηηνπξγήζεη σο αζθαιηζηηθή δηθιείδα παξά κφλν εθφζνλ κπνξεί πξάγκαηη λα ιάβεη
γλψζε ησλ πξάμεσλ απηψλ. Ζ δηάηαμε ηνπ λένπ ΓΚΚ φκσο δελ δηεπθξηλίδεη κε πνηφλ ηξφπν
νη απνθάζεηο απηέο ζα πεξηέρνληαη ζηε γλψζε ησλ αξκνδίσλ ππεξεζηψλ. Ζ Δπηηξνπή ηνπ
ΗΣΑ έρεη πξνηείλεη ηελ πξννδεπηηθή εηζαγσγή ησλ απνθάζεσλ ησλ ΟΣΑ ζην δηαδχθηην, κε
ηελ απαξαίηεηε θαηεγνξηνπνίεζε σζηε λα είλαη επθνιφηεξε ε πξφζβαζε. Σέηνηα πξνζπάζεηα
ειεθηξνληθήο θαηαγξαθήο ησλ απνθάζεσλ έρεη ήδε μεθηλήζεη ζε θάπνηνπο Γήκνπο51 (
Μειέηε ΗΣΑ, 2006).
Όζνλ αθνξά ηηο πξνζθπγέο, ζε θάζε πεξίπησζε ζα πξέπεη λα εθδίδεηαη ξεηή,
αηηηνινγεκέλε απφθαζε απφ ηνλ ΓΓΠ. Ζ ππνρξέσζε απηή, ελψ πξνβιέπεηαη ξεηά γηα ηηο
απνθάζεηο πνπ απνζηέιινληαη ππνρξεσηηθά ζηνλ ΓΓΠ, δελ πξνβιέπεηαη γηα ηνλ
απηεπάγγειην έιεγρν, ή γηα ηνλ έιεγρν θαηφπηλ πξνζθπγήο δεκφηε.
Μηα πξφηαζε πνπ έρεη γίλεη απν ηελ Δπηηξνπή ηνπ ΗΣΑ, αθνξά ηελ ππνθαηάζηαζε ηνπ
ηζρχνληνο ζπζηήκαηνο ειέγρνπ ηεο λνκηκφηεηαο ησλ πξάμεσλ ησλ ΟΣΑ κε κία αλεμάξηεηε
αξρή, ελδερνκέλσο κε απνθεληξσκέλεο ππεξεζίεο αλα πεξηθέξεηα πνπ ζα ηεξεί ίζεο
απνζηάζεηο κεηαμχ θξάηνπο θαη ΟΣΑ θαη ζα απνζπλδέεη ηνπο ειέγρνπο απν θνκκαηηθέο
ζπκκαρίεο κεηαμχ πεξηθέξεηαο θαη ΟΣΑ. Ζ ιχζε απηή, πέξα απν ηα γεληθφηεξα
πιενλεθηήκαηα ησλ αλεμάξηεησλ δεκνζίσλ αξρψλ, παξνπζηάδεη θαη έλα πξφζζεην ζεηηθφ
ζηνηρείν, ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ γηα ηα απηνδηνηθεηηθά καο δεδνκέλα: αθαηξεί απν ηα

51
Σν Αξ.97 παξ.8 ηνπ Ν.3463/06 πξνβιέπεη: Με θξνληίδα ηνπ Πξνέδξνπ ηνπ Γεκνηηθνχ ΢πκβνπιίνπ κπνξεί λα
θαηαρσξνχληαη ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Γήκνπ φιεο νη απνθάζεηο ηνπ Γεκνηηθνχ ΢πκβνπιίνπ. Ζ κή δεκνζίεπζε
ησλ απνθάζεσλ ζηελ ηζηνζειίδα δελ ζπληζηά ιφγν αθπξφηεηαο ηεο απφθαζεο.
58
παξεθηξεπφκελα φξγαλα ησλ ΟΣΑ θαη ην ηειεπηαίν επηρείξεκα πεξί δνιίσλ παξεκβάζεσλ
ηεο θπβεξλεηηθήο εμνπζίαο πίζσ απν ηελ νπνία νρπξψλσληαη, γηα λα απνθχγνπλ ή λα
ππνβαζκίζνπλ ηνπο αζθνχκελνπο ζήκεξα – πιεκκειείο έζησ ειέγρνπο. Ζ ελ ιφγσ αξρή ζα
κπνξνχζε λα παξέρεη νδεγίεο θαη δηεπθνιχλζεηο θαη λα δηελεξγεί ηαθηηθνχο θαη έθηαθηνπο
ειέγρνπο ζηνπο ΟΣΑ δεηγκαηνιεπηηθά είηε θαηφπηλ θαηαγγειίαο (΢σηεξέιεο, 2006).
Απν ηελ άιιε, ππάξρεη ήδε ε Δηδηθή Δπηηξνπή ηνπ Αξ.152 ηνπ λένπ ΓΚΚ πνπ
ιεηηνπξγεί σο νηνλεί δεχηεξνο βαζκφο θαη πνπ πεξηβάιιεηαη κε αληίζηνηρεο εγγπήζεηο
αλεμαξηεζίαο θαη ακεξνιεςίαο. Ση πξαγκαηηθά ζα πξνζέζεηε απηή ε λέα αξρή, αλ
θαζηεξσλφηαλ, έζησ κε ζπληαγκαηηθή κεηαξξχζκηζε; Άιισζηε γεληθφηεξα, ε πιεζψξα ησλ
Αλεμάξηεησλ αξρψλ ζέηεη δεηήκαηα γηα ηελ δεκνθξαηηθή ιεηηνπξγία ηνπ πνιηηεχκαηνο.

59
ΜΔΡΟ΢ Γ’
Θεζκηθό θαη λνκηθό πιαίζην ηεο Πεξηθέξεηαο – ε πξαγκαηηθή εηθόλα πνπ παξνπζηάδεη ε
Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο θαη ηα πξνβιήκαηα πνπ θαιείηαη λα αληηκεησπίζεη θαηα ηελ άζθεζε
επνπηείαο.

ΚΔΦ.5 - ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΑΣΣΗΚΖ΢ – Γ/Ν΢Ζ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΚΑΗ

ΑΠΟΚΔΝΣΡΩ΢Ζ΢ - Ζ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΖ ΔΗΚΟΝΑ

5.1 - ΘΔ΢ΜΗΚΟ ΠΛΑΗ΢ΗΟ

΢χκθσλα θαη κε ηνλ Ν.2503/97 (δηνίθεζε, νξγάλσζε, ζηειέρσζε ηεο Πεξηθέξεηαο,
ξχζκηζε ζεκάησλ γηα ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε θαη άιιεο δηαηάμεηο) «ε Πεξηθέξεηα ζπκβάιεη
ζηνλ εζληθφ ζρεδηαζκφ θαη ζην πιαίζηφ ηνπ ζρεδηάδεη, πξνγξακκαηίδεη θαη εθαξκφδεη ηηο
πνιηηηθέο γηα ηελ νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη πνιηηηζηηθή ηεο αλάπηπμε. Ζ θάζε Πεξηθέξεηα,
σο εληαία απνθεληξσκέλε κνλάδα δηνίθεζεο έρεη ηηο αξκνδηφηεηεο πνπ αζθνχλ νη ππεξεζίεο
ηεο ζηελ ζπλνιηθή ρσξηθή έθηαζή ηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ ππεξεζηψλ ηεο
Πεξηθέξεηαο ζηνλ λνκφ ή λνκαξρία, θαζψο θαη ηηο αξκνδηφηεηεο πνπ αλήθνπλ ζηνλ Γεληθφ
Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο.»

5.2 - ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ ΟΡΓΑΝΧ΢Ζ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ ΑΣΣΗΚΖ΢

Παξά ηελ απνπζία κέρξη ηψξα νξγαλνγξάκκαηνο γηα ηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο , ε δηνηθεηηθή
ηεο νξγάλσζε δηακνξθψλεηαη βάζεη ηνπ Ν.2503/97 σο εμήο:

ΓΔΝΗΚΟ΢ ΓΡΑΜΜΑΣΔΑ΢ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢

ΔΙΚΑ΢ΣΙΚΟ Δ/Ν΢Η ΓΔΝΗΚΖ ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΟΛΙΣΙΚΗ΢ ΓΗΔΤΘΤΝ΢Ζ ΓΕΝΙΚΟΤ ΕΚΛΟΓΩΝ
ΠΡΟ΢ΣΑ΢ΙΑ΢ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ ΓΡΑΜΜΑΣΕΑ

ΤΠΖΡΔ΢ΗΔ΢ ΜΔ ΓΡΑΦΔΗΟ ΤΠΖΡΔ΢ΗΔ΢ ΤΠΖΡΔ΢ΗΔ΢ ΜΔ ΤΠΖΡΔ΢ΗΔ΢ ΜΔ ΤΠΖΡΔ΢ΗΔ΢ ΜΔ

ΔΓΡΑ ΣΖΝ ΔΓΡΑ ΚΛΖΡΟΓΟΣΖΜ ΜΔ ΣΟΠΗΚΖ ΣΟΠΗΚΖ ΣΟΠΗΚΖ ΣΟΠΗΚΖ
ΣΖ΢ ΑΣΧΝ ΑΡΜ/ΣΑ ΣΖΝ ΑΡΜ/ΣΑ ΣΖΝ ΑΡΜ/ΣΑ ΣΖΝ ΑΡΜ/ΣΑ ΣΖΝ
ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ ΝΟΜΑΡΥΗΑ ΝΟΜΑΡΥΗΑ ΝΟΜΑΡΥΗΑ ΝΟΜΑΡΥΗΑ
ΠΔΗΡΑΗΑ ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ΢ ΓΤΣΗΚΖ΢ ΑΘΖΝΧΝ
ΑΣΣΗΚΖ΢ ΑΣΣΗΚΖ΢

60
Γεληθή Γηεύζπλζε Πεξηθέξεηαο

Ζ Γεληθή Γηεπζπλζε Πεξηθέξεηαο ζπγθξνηείηαη απν Γηεπζχλζεηο πνπ έρνπλ ηνπηθή

αξκνδηφηεηα νιφθιεξε ηελ Πεξηθέξεηα θαη έδξα ηνπο ηελ έδξα ηεο Πεξηθέξεηαο, θαζψο θαη
Γηεπζχλζεηο κε ηνπηθή αξκνδηφηεηα ηνλ Ννκφ/Ννκαξρία ζηνλ νπνίν εδξεχνπλ.
Οη Γηεπζχλζεηο κε ηνπηθή αξκνδηφηεηα νιφθιεξε ηελ Πεξηθέξεηα52, είλαη νη εμήο:
 Γηεχζπλζε ΢ρεδηαζκνχ θαη Αλάπηπμεο
 Γηεχζπλζε Αλαδαζψζεσλ
 Γηεχζπλζε Τγείαο θαη Πξφλνηαο
 Γηεχζπλζε Γεκνζίσλ Έξγσλ
 Γηεχζπλζε Διέγρνπ Καηαζθεπήο Έξγσλ
 Γηεχζπλζε Διέγρνπ ΢πληήξεζεο Έξγσλ
 Γηεχζπλζε Πεξηβάιινληνο θαη Υσξνηαμίαο
 Γηεχζπλζε Γαζψλ Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο
 Γηεχζπλζε Γεσξγηθήο Αλάπηπμεο
 Γηεχζπλζε Απηνδηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο
 Γηεχζπλζε Γηνίθεζεο
 Δπηζεψξεζε Γαζψλ
 Γ/λζε Αιινδαπψλ θαη Μεηαλάζηεπζεο Αζελψλ
 Γηεχζπλζε Αλαδαζψζεσλ
 Γηεχζπλζε Αζηηθήο ΚαηάζηαζεοΔπηζεψξεζε Γαζψλ
 Γηεχζπλζε Αλαδαζψζεσλ
 Γηεχζπλζε Αζηηθήο Καηάζηαζεο
 Γηεχζπλζε Τδάησλ

5.3 – ΑΡΜΟΓΗΟΣΖΣΔ΢ ΣΖ΢ Γ/Ν΢Ζ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΚΑΗ ΑΠΟΚΔΝΣΡΧ΢Ζ΢

Ζ Γ/λζε Απηνδηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο είλαη αξκφδηα γηα ηελ άζθεζε επνπηείαο
θαη ηελ ιήςε ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ γηα ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
Απηνδηνίθεζεο, ησλ ΝΠΓΓ θαη ηελ εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο δηνηθεηηθήο απνθέληξσζεο.
΢πγθξνηείηαη απν ηα παξαθάησ πέληε ηκήκαηα: α) Σκήκα ηνπηθήο Απηνδηνίθεζεο α΄ βαζκνχ,
β) Σκήκα ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο β΄ βαζκνχ, γ) Σκήκα Σερληθήο Τπεξεζίαο Γήκσλ θαη
Κνηλνηήησλ δ) Σκήκα Απνθέληξσζεο, ε) Σκήκα Γξακκαηείαο.

52
Γηα θάζε Πεξηθέξεηα πξνβιέπεηαη θαη ε ζχζηαζε Πεξηθεξεηαθνχ Σακείνπ Αλάπηπμεο ην νπνίν ιεηηνπξγεί σο
ΝΠΗΓ
61
 Οη αξκνδηφηεηεο ηνπ Σκήκαηνο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο πξψηνπ βαζκνχ φπσο
πεξηγξάθνληαη ζηνλ Ν.2503/97 ζπλίζηαληαη ζηελ άζθεζε επνπηείαο ζηνπο νξγαληζκνχο
Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θαη ηδίσο: α) ΢ηα ζέκαηα αλαγλψξηζεο δήκσλ θαη Κνηλνηήησλ θαη
ησλ κεηαβνιψλ απηψλ β) Σα ζέκαηα θαζνξηζκνχ θαη κεηαβνιψλ ζηα φξηα Γήκσλ θαη
Κνηλνηήησλ γ) ηελ θξνληίδα γηα ηε ζπγθξφηεζε, αλαπιήξσζε θαη ιεηηνπξγία ησλ νξγάλσλ
ησλ δήκσλ, θνηλνηήησλ θαη ινηπψλ δηακεξηζκάησλ δ) ηελ θξνληίδα γηα ηελ εθινγή,
ζπγθξφηεζε θαη ιεηηνπξγία ησλ νξγάλσλ ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ ηδξπκάησλ, ινηπσλ
ΝΠΓΓ, επηρεηξήζεσλ, ζπλδέζκσλ θαη ζπκβνπιίσλ πεξηνρήο, θαζψο θαη ησλ Σνπηθψλ
Δλψζεσλ Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ θαη ησλ Σνπηθψλ ΢πκβνπιίσλ ε) ν έιεγρνο λνκηκφηεηαο ζε
φιεο ηηο πξάμεηο ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ησλ δήκσλ θαη θνηλνηήησλ θαη ησλ λνκηθψλ ηνπο
πξνζψπσλ θαη ε παξαπνκπή ζηελ Δπηηξνπή ηνπ Αξ.177 ηνπ π.δ 410/95 ζη) ε εθδίθαζε ησλ
πξνζθπγψλ πνπ δελ είλαη ηεο αξκνδηφηεηαο ηεο αλσηέξσ επηηξνπήο δ) ν έιεγρνο ζηα αηξεηά
φξγαλα ησλ ΟΣΑ πξψηνπ βαζκνχ απν άπνςε αζηηθήο θαη πεηζαξρηθήο επζχλεο θαη ε ιήςε
ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ ζηηο πεξηπηψζεηο θαηαδίθεο ε) ν έιεγρνο ησλ πξνυπνινγηζκψλ ησλ
Γήκσλ, θνηλνηήησλ θαη ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ ηδξπκάησλ, ινηπψλ ΝΠΓΓ,
ζπλδέζκσλ θαη ζπκβνπιίσλ πεξηνρήο ζ) ε εληνιή γηα ηελ δηελέξγεηα ειέγρνπ ηεο ηακηαθήο
δηαρείξηζεο ησλ δήκσλ θαη θνηλνηήησλ η) ηα ζέκαηα ππεξεζηαθήο θαηάζηαζεο ειεγθηψλ
εζφδσλ-εμφδσλ ησλ ΟΣΑ θαη Γεκνηηθψλ θαη Κνηλνηηθψλ εηζπξαθηφξσλ η) ε κέξηκλα γηα ηελ
ζπγθξφηεζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ Τπεξεζηαθνχ ΢πκβνπιίνπ ππαιιήισλ δήκσλ θαη
θνηλνηήησλ θ) ε άζθεζε επνπηείαο ησλ ΝΠΓΓ ηνπ λνκνχ ή λνκαξρίαο ι) ε εηζήγεζε γηα ηελ
εθδνζε απνθάζεσλ γηα επηρνξήγεζε ηεο λνκαξρηαθήο απηνδηνίθεζεο ζε βάξνο ησλ
πηζηψζεσλ ησλ νηθείσλ εηδηθψλ θνξέσλ ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηεο Πεξηθέξεηαο κ) ε κέξηκλα
γηα ηελ δηελέξγεηα δηαρεηξηζηηθνχ ειέγρνπ ζηηο επηρεηξήζεηο ησλ δήκσλ θαη θνηλνηήησλ.

5.4 - ΢ΣΑΣΗ΢ΣΗΚΑ ΢ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΣΜΖΜΑΣΟ΢ ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ Α΄

ΒΑΘΜΟΤ ΣΖ΢ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ ΑΣΣΗΚΖ΢

Σν Σκήκα απαζρνιεί ζπλνιηθά 13 εηζεγεηέο. Όινη γλσξίδνπλ 2-3 επηκέξνπο

αληηθείκελα. δχν άηνκα αζρνινχληαη θαηά βάζε κε ηα νηθνλνκηθά ησλ ΟΣΑ, έλα άηνκν κε
ηελ θίλεζε ησλ απηνθηλήησλ θαη ηε δηαβίβαζε εγθπθιίσλ, νδεγηψλ θαη νκαδηθψλ επηζηνιψλ,
έλα άηνκν κε ηηο Πξνγξακκαηηθέο ΢πκβάζεηο, ηηο Γεκνηηθέο Δπηρεηξήζεηο θαη ηα
Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα, έλα άηνκν κε ηα δεηήκαηα πξνζσπηθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ
(επνρηαθφ, ζπκβάζεηο, ΗΓΑΥ), έλα κε ην κφληκν πξνζσπηθφ (πεηζαξρηθά, αλαθνξέο,
ηνπνζεηήζεηο, θξίζεηο), δχν κε ηηο ζπκβάζεηο θαη ηηο πξνκήζεηεο, δχν κε ηα δεκφζηα έξγα, έλα
άηνκν κε ηα ΝΠΓΓ θαη ηηο Λατθέο Αγνξέο, έλα άηνκν κε ηηο ππεξεζηαθέο κεηαβνιέο
62
(απνζπάζεηο, κεηαηάμεηο, ζπληάμεηο, δηνξηζκνχο) θαη έλα κε ηα Καηαζηήκαηα Τγεηνλνκηθνχ
ελδηαθέξνληνο, ηα πεηζαξρηθά ησλ αηξεηψλ θαη ηνλ Κνηλνβνπιεπηηθφ Έιεγρν. ΢ε φια ηα
παξαπάλσ αληηθείκελα νη εηζεηέο αζρνινχληαη κε ηνλ έιεγρν λνκηκφηεηαο ησλ απνθάζεσλ,
ηνλ παξεκπίπηνληα έιεγρν, ηνλ απηεπάγγειην έιεγρν θαη ηελ εμέηαζε πξνζθπγψλ.
Δπηθνξηίδνληαη κε ηελ απάληεζε εξσηεκάησλ θαη ηελ παξνρή νδεγηψλ ( Βι.Παξάξηεκα 9 ).
Οη ππάιιεινη ηνπ Σκήκαηνο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο Α΄ βαζκνχ είλαη επηθνξηηζκέλνη
κε ηελ επνπηεία ζπλνιηθά 48 Γήκσλ (Βι.Παξάξηεκα 10).

ΑΠΑ΢ΥΟΛΟΤΜΕΝΟΙ ΑΝΑ ΘΕΜΑΣΙΚΗ ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ

5
4
3
2
΢

1
ΟΡΔ

0
ΔΡΓΑ

΢ ΑΓ
ΟΣΑ

Ο ΣΑ

ΑΡΙΘΜΟ΢ ΤΠΑΛΛΗΛΩΝ
Α.. .
ΑΣ.. .
...

.
. ..

..
ΤΣΟ

΢
ΜΑΣ
ΑΙΚΔ
Α

ΔΙ΢ /
ΨΔΙ΢

ΙΑΚΔ
Ο΢Ι Α
Μ
ΟΜΙΚ

ΓΡΑΜ
΢Η Α

΢ ΣΗ
ΒΑ΢

Γ &Λ
΢ΛΗ

ΡΔ΢
ΓΗΜ
Ν

ΚΑΣΑ
ΚΙΝΗ
ΟΙ ΚΟ

΢ΤΜ
ΠΡΟ

ΤΠΗ
ΠΡΟ

ΝΠΓ

63
ΚΔΦ.6 - Ζ ΔΗΚΟΝΑ ΣΖ΢ ΣΟΠΗΚΖ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΢ΖΜΔΡΑ

6.1 - ΢ΣΑΣΗ΢ΣΗΚΑ ΢ΣΟΗΥΔΗΑ

΢χκθσλα κε ηηο Δηήζηεο Δθζέζεηο ηνπ ΢πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε, ε Σνπηθή Απηνδηνίθεζε
θαηέρεη ηα ηειεπηαία ρξφληα ηελ πξψηε ζέζε σο πξνο ηελ θαηαλνκή ησλ ππνζέζεσλ
θαθνδηνίθεζεο αλα θνξέα.Σν 2007, ην 16,94 % ησλ ππνζέζεσλ θαθνδηνίθεζεο αθνξνχζαλ
ηνπο Γήκνπο θαη ηηο Κνηλφηεηεο, ην 8,53% ηηο Ννκαξρηαθέο Απηνδηνηθήζεηο, ην 12,08% ηεο
Γηεχζπλζε Αιινδαπψλ θαη Μεηαλάζηεπζεο ηεο Πεξηθέξεηαο θαη ην 6,63% άιια Τπνπξγεία
(βι. Παξάξηεκα 3). Σν έηνο 2006, ε θαηαλνκή έρεη σο εμήο: Σν 20,66% αθνξνχλ ππνζέζεηο
θαθνδηνίθεζεο ζηνπο ΟΣΑ α΄ βαζκνχ, ην 12,08% ζηηο Πεξηθέξεηεο, ην 8,98% ζηηο
Ννκαξρηαθέο Απηνδηνηθήζεηο θαη ην 6,63% ζε άιια Τπνπξγεία. Αιιά αθφκε θαη ηα
πξνεγνχκελα ρξφληα ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε έξρεηαη πξψηε σο πξνο ηελ θαηαλνκή ησλ
ππνζέζεσλ θαθνδηνίθεζεο αλά θνξέα (Βι.Παξάξηεκα 4). Σν 2005, ην 18,7% ησλ ππνζέζεσλ
θαθνδηνίθεζεο αθνξνχλ ηνπο Γήκνπο θαη ηηο Κνηλφηεηεο, ην 16,2% ην ΤΠΔ΢ΓΓΑ θαη ην
9,0% ηηο Ννκαξρίεο, ελψ ην 2004 ην 20,8% αθνξνχλ ηνπο Γήκνπο θαη Κνηλφηεηεο ην 11,4%
ηηο Ννκαξρίεο θαη ην 9,2% ην ΤΠΔΠΘ (βι.Παξάξηεκα 5).
Αλάινγε είλαη θαη ε εηθφλα πνπ παξνπζηάδεηαη ζηηο Δηήζηεο Δθζέζεηο ηνπ Γεληθνχ
Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο. Γηα ην 2007, απν ηηο ππνζέζεηο πνπ ειέγρζεθαλ πξψηεο
έξρνληαη νη Ννκαξρηαθέο Απηνδηνηθήζεηο κε πνζνζηφ 18,2%, θαηφπηλ νη Γήκνη κε πνζνζηφ
17,9% θαη θαηφπηλ ηα Τπνπξγεία κε πνζνζηφ 3,4% (Βι.Παξάξηεκα 6). Σν 2006, νη
ππνζέζεηο πνπ ειέγζεθαλ απν ηνλ ΓΔΓΓ αθνξνχλ θαηά 21,1% ηνπο Γήκνπο, θαηά 21% ηηο
Ννκαξρηαθέο Απηνδηνηθήζεηο θαη θαηά 3% ηα Τπνπξγεία (Βι.Παξάξηεκα 7). Γηα ην 2005,
απν ηηο ππνζέζεηο πνπ ειέγρζεθαλ πξψηνη έξρνληαη νη δήκνη θαη θνηλφηεηεο κε πνζνζηφ
23,6%, έπνληαη νη Ννκαξρηαθέο απηνδηνηθήζεηο κε 22,3% θαη ζηελ ηξίηε ζέζε έξρνληαη νη
Γεκφζηεο Τπεξεζίεο κε 21,9% ( βι.Παξάξηεκα 8).

6.2 - ΜΟΡΦΔ΢ ΚΑΚΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΠΟΤ ΠΑΡΟΤ΢ΗΑΕΟΝΣΑΗ ΢ΣΟΤ΢ ΟΣΑ

Ζ ηδηαηηεξφηεηα ησλ Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο έγθεηηαη ζην γεγνλφο νηη

δηνηθνχληαη απν αηξεηά φξγαλα πνπ δηαζέηνπλ άκεζε δεκνθξαηηθή λνκηκνπνίεζε. Οη
δεκνηηθφη άξρνληεο πνιχ ζπρλά επηθαινχληαη απηήλ ηελ αηξεηή ηνπο ηδηφηεηα γηα λα
απνθχγνπλ ηνπο πεξηνξηζκνχο ζηελ δξάζε ηνπο, πνπ επηβάιινληαη θαη απν ην γεγνλφο νηη
ιεηηνπξγνχλ θαη σο φξγαλα ηεο δηνίθεζεο κε δέζκηα αξκνδηφηεηα. ΢πρλά ζπγρένπλ ηελ

64
δηαθξηηηθή επρέξεηα απφθαζεο πνπ απνιαχνπλ γηα νξηζκέλα ζέκαηα σο αηξεηνί αληηπξφζσπνη
κε ηηο ππνρξεψζεηο πνπ απνξξένπλ απν ην γεγνλφο νηη αζθνχλ θαηά παξαρψξεζε
ζπγθεθξηκέλεο αξκνδηφηεηεο, νη νπνίεο αλήθνπλ ζηελ απνζηνιή ηνπ θξάηνπο (Δηήζηα
Έθζεζε ΢ηΠ 2003).
Χζηφζν, κε αθνξκή έλα δηφινπ επθαηαθξφλεην αξηζκφ αλαθνξψλ πνπ ππνβιήζεθαλ
ζηνλ ΢ηΠ παξαηεξνχκε φηη νη πην ζπρλέο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο πνπ παξαηεξνχληαη ζηνπο
ΟΣΑ είλαη ε κε ζπκκφξθσζε ηνπο ζε δηθαζηηθέο απνθάζεηο ή ζε απνθάζεηο ζπιινγηθψλ
νξγάλσλ θαη επηηξνπψλ πνπ αζθνχλ έιεγρν λνκηκφηεηαο ζηηο απνθάζεηο ηνπο, ε κε ηήξεζε
ηεο αξρήο ηεο λνκηκφηεηαο, ε κε θαηαβνιή νθεηιψλ ηνπο πξνο ηξίηνπο, ε κε απάληεζε ζε
αηηήκαηα πνιηηψλ θαη ε πιεκκειήο αηηηνιφγεζε, ε απνπζία νπνηαζδήπνηε αηηηνινγίαο ησλ
δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ πνπ εθδίδνπλ ζην πιαίζην ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπο, ε κε αλαγλψξηζε
ηεο επζχλεο απν πξάμεηο ή παξαιείςεηο ησλ νξγάλσλ ηνπο, ε κε ηήξεζε ηεο αξρήο ηεο
δηαθάλεηαο, ε κε νξζή θαη εμππεξεηηθή ζπκπεξηθνξά πξφο ηνλ πνιίηε, ε θαηαρξεζηηθή
άζθεζε δηαθξηηηθήο επρέξεηαο θαη ε δηαθξηηηθή κεηαρείξηζε ησλ πνιηηψλ, ε θαηαρξεζηηθή
άζθεζε εμνπζίαο, ε αδπλακία άζθεζεο ή ε απξνζπκία άζθεζεο ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπο,
θαζψο θαη ε απξνζπκία ζπλεξγαζίαο κε ηνλ ΢ηΠ .
Υαξαθηεξηζηηθέο πεξηπηψζεηο θαθνδηνίθεζεο ΟΣΑ αλα ζεκαηηθφ αληηθείκελν, φπσο
πξνθχπηνπλ απν ηηο αλαθνξέο ζηνλ ΢ηΠ, αθνξνχλ ηελ ρνξήγεζε θαη αλάθιεζε αδεηψλ
ιεηηνπξγίαο θαηαζηεκάησλ πγεηνλνκηθνχ ελδηαθέξνληνο, ηελ εθηέιεζε έξγσλ θαη
πξνκεζεηψλ «ελ αλακνλή εζφδσλ» ρσξίο λα έρνπλ εμαζθαιηζηεί νη απαξαίηεηεο πηζηψζεηο,
ζπκβάζεηο έξγνπ ή άιιεο παξνρήο κε ηνπο θαλφλεο ηεο ηδησηηθήο νηθνλνκίαο νπνπ
παξαβηάδνληαη ζπζηεκαηηθά νη ζπκβαηηθέο ηνπο ππνρξεψζεηο, ηελ κε θαηαβνιή
απνδεκηψζεσλ απφ απαιινηξηψζεηο, ηελ παξάλνκε επηβνιή δεκνηηθψλ θαη αληαπνδνηηθψλ
ηειψλ, ηελ απνδεκίσζε απν βιάβεο ζην νδφζηξσκα, ηηο δηαθεκηζηηθέο πηλαθίδεο θιπ.
Όπσο έρεη επηζεκαλζεί θαη απν ηελ Δηήζηα Έθζεζε 2003, ηελ Δηήζηα Έθζεζε ηνπ 1999
θαη ηελ Δηδηθή Έθζεζε γηα ηνπο ΟΣΑ 2000 ηνπ ΢ηΠ νη ΟΣΑ θαηέρνπλ ζεκαληηθφ πνζνζηφ
ππνζέζεσλ πνπ αθνξνχλ ηηο ζπγθεθξηκέλεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο θαη ζηα ζπγθεθξηκέλα
ζεκαηηθά πεδία.
Ο κεγάινο φγθνο ησλ αλαθνξψλ απηψλ δηθαηνινγείηαη κελ απν ηελ ζρεηηθά πξφζθαηε
κεηαθνξά αξκνδηνηήησλ πξφο ηνπο ΟΣΑ, νη νπνίνη δελ δηέζεηαλ θαη ελ πνιινίο
εμαθνινπζνχλ λα κελ δηαζέηνπλ ηελ απαξαίηεηε ππνδνκή ππνδνρήο ησλ αξκνδηνηήησλ
απηψλ, ζπρλά δε νχηε ηηο απαξαίηεηεο πηζηψζεηο θαη άιινπο πφξνπο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή
νξγάλσζε ηεο άζθεζήο ηνπο. Άιινη ιφγνη είλαη ε εγεκνληθή ζπκπεξηθνξά πνιιψλ αηξεηψλ
εθπξνζψπσλ ησλ ΟΣΑ, ην ππεξεζηαθφ νξγαλσηηθφ έιιεηκκα πνπ παξαδνζηαθά ραξαθηήξηδε
ηελ δηνηθεηηθή ιεηηνπξγία ησλ απηνδηνηθεηηθψλ ππεξεζηψλ, ε έιιεηςε βαζηθήο ππνδνκήο
65
(ρψξνη, εμνπιηζκφο) αιιά θπξίσο ε πελία ησλ ππεξεζηψλ απηψλ ζε ζηειέρε κε ηηο
απαηηνχκελεο εηδηθέο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο, ηθαλά λα πινπνηήζνπλ ηελ ηνπηθή ππεξεζηαθή
ιεηηνπξγία ζε αξκνλία κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ απαξαίηεηνπ γεληθφηεξνπ ζρεδηαζκνχ.
Ώο κνλάδεο άζθεζεο ηνπηθήο πνιηηηθήο νη ΟΣΑ κεηαθέξνπλ ζην επίπεδν ηεο ηνπηθήο
θνηλσλίαο ηηο αζζέλεηεο ηεο ειιεληθήο πνιηηηθήο δσήο κε ηελ θαιιηέξγεηα πειαηεηαθψλ
ζρέζεσλ. Δθδήισζε ησλ ζρέζεσλ απηψλ απνηειεί ν ζπρλά παξαηεξνχκελνο δηάθνξνο
ρεηξηζκφο νκνεηδψλ πεξηπηψζεσλ, ε θαηά πεξίπησζε επίθιεζε ηεο έιιεηςεο νκνεηδψλ
πεξηπηψζεσλ, ε θαηά πεξίπησζε επίθιεζε ηεο έιιεηςεο νηθνλνκηθψλ πφξσλ, ε επηιεθηηθή
επίδεημε θνηλσληθήο επαηζζεζίαο αιιά θαη ε ζχγρηζε ηνπ πξνζψπνπ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ
αηξεηνχ ηνπηθνχ άξρνληα κε ηνλ ΟΣΑ ηνλ νπνίν θαηά ην ΢χληαγκα εθπξνζσπεί (Δηδηθή
Έθζεζε ΢ηΔ γηα ΟΣΑ, 2000).
Οη θνξείο ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ζίγνπξα δελ θέξνπλ ηελ απνθιεηζηηθή επζχλε
γηα ηα θαηλφκελα δπζιεηηνπξγίαο πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. Ζ επζχλε γηα ηα
πξνβιήκαηα πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηελ ιεηηνπξγία ησλ ΟΣΑ ηειεί ζε άκεζε ζπλάξηεζε κε ηηο
επξχηεξεο δπζιεηηνπξγίεο πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηελ ζρέζε ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο, ησλ
απνθεληξσκέλσλ κνξθψλ ηεο (πεξηθέξεηεο) θαη ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο.

66
ΚΔΦ.7 - ΔΗΓΗΚΑ ΘΔΜΑΣΗΚΑ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΑ

7.1 - Ο ΔΛΔΓΥΟ΢ ΝΟΜΗΜΟΣΖΣΑ΢ ΢Δ ΟΛΔ΢ ΣΗ΢ ΠΡΑΞΔΗ΢ ΣΧΝ ΢ΤΛΛΟΓΗΚΧΝ

ΟΡΓΑΝΧΝ ΣΧΝ ΓΖΜΧΝ ΚΑΗ ΚΟΗΝΟΣΖΣΧΝ ΚΑΗ ΣΧΝ ΝΟΜΗΚΧΝ ΣΟΤ΢
ΠΡΟ΢ΧΠΧΝ – ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΔΦΑΡΜΟΓΖ΢

Όπσο πξνεηπψζεθε, κία εθ ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ Σκήκαηνο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο α΄

βαζκνχ είλαη ν έιεγρνο λνκηκφηεηαο ζε φιεο ηηο πξάμεηο ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ησλ δήκσλ
θαη θνηλνηήησλ θαη ησλ λνκηθψλ ηνπο πξνζψπσλ. Καηά ηνλ έιεγρν απηψλ ησλ πξάμεσλ, θαη
ζχκθσλα θαη κε ηα πνξίζκαηα ηεο Δηήζηαο Έθζεζεο ηνπ ΢πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε έηνπο 2004,
παξαηεξνχληαη πξνβιήκαηα θαη αδπλακίεο ζηελ άζθεζε απηνχ ηνπ ειέγρνπ. Πηφ
ζπγθεθξηκέλα:

Α) Αδύλακία ησλ Πεξηθεξεηώλ λα ειέγμνπλ ηηο πξάμεηο ησλ ΟΣΑ κέζα ζηηο λόκηκεο
πξνζεζκίεο

Ο έιεγρνο απν ηελ Πεξηθέξεηα αζθείηαη κέζα ζε απνθιεηζηηθέο πξνζεζκίεο53 πνπ είλαη
20 εκέξεο γηα ηηο πξάμεηο πνπ απνζηέιιεη ππνρξεσηηθά ν ΟΣΑ ή έλαο κήλαο φηαλ ε πξάμε
πξνζβάιιεηαη θαηφπηλ πξνζθπγήο πνιίηε.54Απν ηηο ππνζέζεηο πνπ ρεηξίζηεθε ν Κχθινο
΢ρέζεσλ Κξάηνπο-Πνιίηε, σο θπξηφηεξνο ιφγνο ηεο ελ ιφγσ αδπλακίαο εκθαλίδεηαη ε
απξνζπκία ησλ νξγάλσλ ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο πνπ έρνπλ εθδψζεη ηελ πξάμε λα
απνζηείινπλ κέζα ζηελ πξνζεζκία φια ηα απαξαίηεηα γηα ηνλ έιεγρφ ηεο έγγξαθα.
(Δπηζηνιή ΢ηΠ, 2005)
Μνινλφηη νη ζρεηηθέο δηαηάμεηο νξίδνπλ νηη «ν ΓΓΠ ειέγρεη ηελ λνκηκφηεηα ηνπο (ησλ
πξάμεσλ) εληφο απνθιεηζηηθήο πξνζεζκίαο 20 εκεξψλ απν ηελ πεξηέιεπζή ηνπο» θαη «εληφο
ελφο κελφο απν ηελ ππνβνιή ηνπο» πξνθεηκέλνπ πεξί πξνζθπγψλ, έρεη παξαηεξεζεί ην
θαηλφκελν ε Πεξηθέξεηα λα εθιακβάλεη σο πξψηε εκέξα πξνζεζκίαο ηελ εκέξα έθδνζεο ηεο
πξάμεο θαη φρη ηελ εκέξα ηεο θνηλνπνίεζεο ζε απηήλ φισλ ησλ ζρεηηθψλ κε ηελ πξάμε
εγγξάθσλ, θαη ηνχην ελψ ππαίηηα γηα ηελ θαζπζηέξεζε είλαη ε ππεξεζία πνπ έρεη εθδψζεη
ηελ πξνζβαιφκελε πξάμε.

53
Ο ΓΓΠ ειέγρεη ηελ λνκηκφηεηά ηνπο εληφο απνθιεηζηηθήο πξνζεζκίαο 20 εκεξψλ απν ηελ πεξηέιεπζή ηνπο
θαη εθδίδεη ζρεηηθή πξάμε. ΢ε πεξίπησζε πνπ δηαπηζηψζεη νηη ε απφθαζε είλαη παξάλνκε ηελ αθπξψλεη
(Ν.3463/06 Αξ.149)
54
Βι.Αξ.150 ηνπ Ν.3463/06
67
 Έρνπλ επίζεο ππάξμεη πεξηπηψζεηο φπνπ ν εθπξφζσπνο ησλ αηξεηψλ δελ πεγαίλεη ζηελ
νηθεία ζπλεδξίαζε ηεο Δπηηξνπήο κε απνηέιεζκα λα κελ ππάξρεη απαξηία θαη ε Δπηηξνπή λα
κελ κπνξεί λα απνθαλζεί εκπξφζεζκα.
Απν ηελ άιιε παξαηεξείηαη θαη ην θαηλφκελν νη ΟΣΑ, φληαο ζπληζηζκέλνη λα πξάηηνπλ
ζχκθσλα κε ην παιαην θαζεζηψο, ε αθφκα θαη ιφγσ αλελεκέξσηνπ ε αλεηδίθεπηνπ
πξνζσπηθνχ, πνιιέο θνξέο λα απνζηέιινπλ φιεο ηηο πξάμεηο ηνπο ζηελ Πεξηθέξεηα γηα
έιεγρν, κε απνηέιεζκα ην έξγν ηεο λα επηθνξηίδεηαη ππέξκεηξα. Λακβάλνληαο ππφςε θαη ην
πξφβιεκα ηεο ππνζηειέρσζεο πνπ απηή αληηκεησπίδεη, πνιιέο θνξέο εκπνδίδεηαη απν ην λα
ηηο ειέγμεη κέζα ζηηο λφκηκεο πξνζεζκίεο ή θαη λα αζρνιεζεί κε ηελ άζθεζε
νπζηαζηηθφηεξνπ ειέγρνπ ζε εγρεηξήκαηα πνιχ ζπνπδαηφηεξα (νηθνλνκηθά ΟΣΑ, δεηήκαηα
απαιινηξηψζεσλ, δεκφζηα έξγα θιπ)

Β) Αδύλακία ηεο Πεξηθέξεηαο λα επηβάιιεη ηελ εθαξκνγή ησλ απνθάζεώλ ηεο επη ησλ
πξνζθπγώλ

Παξά ην γεγνλφο νηη νη απνθάζεηο ησλ νξγάλσλ ηεο Πεξηθέξεηαο επί ησλ πξνζθπγψλ
είλαη εθηειεζηέο δηνηθεηηθέο πξάμεηο, νη νπνίεο κπνξεί λα πξνζβιεζνχλ ζηα δηνηθεηηθά
δηθαζηήξηα, παξνπζηάδεηαη ην θαηλφκελν νη ειεγρφκελνη ΟΣΑ λα κελ ζπκκνξθψλνληαη κε ηηο
απνθάζεηο ηεο Πεξηθέξεηαο ρσξίο λα ηηο πξνζβάιινπλ δηθαζηηθά, αθφκε θ εάλ ε απφθαζε
ηεο Πεξηθέξεηαο βαζίδεηαη ζε δηάηαμε λφκνπ πνπ δελ αθήλεη πεξηζψξην ακθηζβήηεζεο σο
πξνο ην πεξηερφκελφ ηεο.
Ζ Πεξηθέξεηα ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε αδπλαηεί λα παξέκβεη δηφηη δελ δηαζέηεη
κεραληζκνχο πνπ επηβάιινπλ ηελ εθαξκνγή ησλ απνθάζεσλ ηεο, νχηε πξνζσπηθφ γηα λα
ζπζηήζεη θιηκάθηα ειέγρνπ πνπ ζα θάλνπλ απηνςίεο ζηνπο ΟΣΑ (βι.Παξαξηεκα 9 -
΢πλέληεπμε)

Γ) Απξνζπκία ηεο Πεξηθέξεηαο λα πξνβεί ζε έιεγρν λνκηκόηεηαο

΢ε θάπνηεο πεξηπηψζεηο ν ΓΓΠ απνθεχγεη ηνλ έιεγρν ησλ πξάμεσλ κε ην επηρείξεκα νηη
δελ έρνπλ ραξαθηήξα δηνηθεηηθήο πξάμεο αηνκηθήο ή θαλνληζηηθήο. Χζηφζν, ζχκθσλα κε ηηο
δηαηάμεηο, ε δπλαηφηεηα πξνζθπγήο αθνξά ζε φιεο ηηο πξάμεηο ησλ νξγάλσλ ηεο ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο.
Έρνπλ παξνπζηαζηεί θαη πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ν ΓΓΠ έθξηλε σο λφκηκεο πξάμεηο πνπ
εθδφζεθαλ θαηα πξνθαλή παξέθθιηζε απν ηα νξηδφκελα ζηελ δηάηαμε ε νπνία απνηεινχζε
ηελ λνκηθή βάζε ηεο απφθαζεο.

68
 Οη πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο φκσο αθνξνχλ απνθάζεηο πνπ θηλνχληαη «ζηα φξηα ηεο
λνκηκφηεηαο». Σν πεξηζψξην λνκηκνπνίεζεο ησλ πξάμεσλ απηψλ είλαη νηη παξνπζηάδνπλ
θάπνην βαζκφ θαηλνηππίαο ή ιακβάλνληαη ππν ζπλζήθεο πίεζεο θαη εθηάθησλ ζπλζεθψλ (πρ.
ζε πεξηπηψζεηο θπζηθψλ θαηαζηξνθψλ) φπνπ εθεί ε Πεξηθέξεηα ζα πξέπεη λα «δπγίζεη» ηελ
παξάβαζε ηεο λνκηκφηεηαο απν ηελ κία θαη ηελ άκεζε σθέιεηα γηα ην θνηλσληθφ ζχλνιν απν
ηελ άιιε (βι.Παξαξηεκα 9 - ΢πλέληεπμε).

Γ) Αθύξσζε ησλ απνθάζεσλ ηνπ ΓΓΠ ελώπηνλ ηεο Δηδηθήο Δπηηξνπήο ηνπ Αξ.152

Οη πεξηπηψζεηο πνπ "αθπξψλνληαη" νη απνθάζεηο ηνπ ΓΓΠ απν ηελ Δηδηθή Δπηηξνπή
είλαη ζπλήζσο νη ιεγφκελεο ζησπεξέο απνξξίςεηο, δει. νη πεξηπηψζεηο πνπ ν Γ.Γ. δελ
απνθαίλεηαη εληφο πξνζεζκίαο. Κη απηέο είλαη ζπλήζσο νη πεξηπινθφηεξεο ππνζέζεηο νη
νπνίεο αλ δελ ειχλνλην ελψπηνλ ηεο Δηδηθήο Δπηηξνπήο ζα έπξεπε λα ιπζνχλ δηθαζηηθά
(αλάδνρνη δεκφζησλ έξγσλ, ζηνηρεία νηθνλνκηθά ή πνιενδνκηθά θιπ).

Όζνλ αθνξά ηηο πξάμεηο ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ΟΣΑ πνπ ππνρξεσηηθά
απνζηέιινληαη ζηνλ ΓΓΠ γηα έιεγρν λνκηκφηεηαο, παξαηεξνχληαη θαη ζε απηήλ ηελ
πεξίπησζε θάπνηεο παξαηππίεο. Δμεηάδνληαο ηηο πεξηπηψζεηο αλα ζεκαηηθφ αληηθείκελν
παξαηεξνχκε νηη:

Α) Απνθάζεηο πνπ αθνξνύλ δηαδηθαζίεο πξόζιεςεο πξνζσπηθνύ απν ηνπο ΟΣΑ θαη ηα
ΝΠΓΓ ησλ ΟΣΑ.

Δηδηθφηεξα δηαπηζηψζεθε νηη ν ηα αξκφδηα φξγαλα ηεο Πεξηθέξεηαο δελ πξνβαίλνπλ

πάληνηε ζηνλ επηβαιφκελν έιεγρν ζρεηηθά κε ηελ θχζε ηεο ζχκβαζεο, εάλ δειαδή πξφθεηηαη
γηα ζχκβαζε έξγνπ ή ππνθξχπηεηαη ζχκβαζε εξγαζίαο. ΢ε θάπνηα άιιε πεξίπησζε
εληνπίζηεθε απξνζπκία ησλ αξκνδίσλ νξγάλσλ λα ειέγμνπλ ηηο πξνζιήςεηο πνπ είραλ ήδε
γίλεη θαηά παξέθθιηζε ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ. Αθφκα, ζε κία ππφζεζε, ε αξκφδηα
Πεξηθέξεηα δελ εμέηαζε ηελ λνκηκφηεηα ησλ πξνζιήςεσλ πνπ έγηλαλ κε ηελ εθ ησλ πζηέξσλ
πξνζζήθε θξηηεξίσλ επηινγήο παξά ηελ ζαθή αληίζεζε ηνπ Α΢ΔΠ πνπ ήηαλ θαη ν αξκφδηνο
θνξέαο γηα ηνλ έιεγρν ησλ ελ ιφγσ πξνζιήςεσλ.

69
Β) Απνθάζεηο πνπ αθνξνύλ ηελ επηβνιή αληαπνδνηηθώλ ηειώλ απν ηνπο ΟΣΑ α βαζκνύ

Με βάζε ηα ζηνηρεία πνπ δηαζέηεη ν ΢πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε δηεπηζηψζεθε νηη ν έιεγρνο
πνπ αζθείηαη απν ηελ πεξηθέξεηα επη ησλ απνθάζεσλ επηβνιήο ηειψλ είλαη ζπρλά ειιηπήο, κε
απνηέιεζκα λα εθηεινχληαη απνθάζεηο ηνπ δεκνηηθνχ ζπκβνπιίνπ ακθηζβεηνχκελεο
λνκηκφηεηαο.
Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα απνηειεί ν Γήκνο Παπάγνπ, ν νπνίνο ζέζπηζε εηδηθφ
αληαπνδνηηθφ ηέινο γηα ηελ ηέιεζε γάκνπ, ην νπνίν θαηέβαιαλ κφλν φζνη πνιίηεο, κε
δεκφηεο ηνπ, ηεινχζαλ γάκν ή βάπηηζε ζε λανχο πνπ αλήθνπλ ζηελ δηνηθεηηθή πεξηθέξεηά
ηνπ. Σν ηέινο απηφ δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί λφκηκν δηφηη ε αληαπνδνηηθφηεηά ηνπ δελ είλαη
πξνθαλήο νχηε επαξθψο αηηηνινγεκέλε, δεδνκέλνπ νηη νη επηπιένλ ππεξεζίεο θαζαξηφηεηαο
θαη θσηηζκνχ ησλ λαψλ θαιχπηνληαη απν ηα ηέιε θαζαξηφηεηαο θαη θσηηζκνχ πνπ
θαηαβάινπλ νη δεκφηεο. Παξ’φια απηα ε Πεξηθέξεηα έθξηλε νηη ε απφθαζε ηνπ Γεκνηηθνχ
΢πκβνπιίνπ πνπ ζέζπηζε ην ζπγθεθξηκέλν ηέινο ήηαλ ζχλλνκε, θαη παξά ηελ αληίζεηε γλψκε
ηνπ ΢ηΠ.
Έλα αθφκα παξάδεηγκα απνηειεί ν Γήκνο Βχξσλα, ν νπνίνο επέβαιε εηδηθφ
αληαπνδνηηθφ ηέινο αλα κεηξεηή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο. Ζ απφθαζε απηή ηνπ δεκνηηθνχ
ζπκβνπιίνπ είλαη παξάλνκε, δηφηη ζηελ νπζία ζπληζηά πξάμε επηβνιήο θφξνπ,
παξαβηάδνληαο ηνλ ζπληαγκαηηθφ πεξηνξηζκφ ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Αξ.78, θαη εθηφο απηφ δελ
είλαη επαξθψο αηηηνινγεκέλε.(δελ ζπγθεθξηκελνπνηνχληαη ηα έξγα, ή νη ππεξεζίεο, δελ
πξνζδηνξίδεηαη ζαθψο θαη ξεηά ν θχθινο ησλ πξνζψπσλ πνπ ζα απνιαχζνπλ ηελ εηδηθή
σθέιεηα θιπ). Παξ’φια απηά, θξίζεθε ζχλλνκε θαη επαξθψο αηηηνινγεκέλε απν ηελ
Δπηηξνπή ηνπ Αξ.7 ηνπ Ν.2839/2000 (παιαηφ θαζεζηψο επνπηείαο), παξά ηελ ζεψξεζή ηεο
σο κε λφκηκε απν ηνλ ΓΓΠ ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο.

7.2 - Ο ΔΛΔΓΥΟ΢ ΢ΣΑ ΑΗΡΔΣΑ ΟΡΓΑΝΑ ΣΧΝ ΟΣΑ ΠΡΧΣΟΤ ΒΑΘΜΟΤ ΑΠΟ
ΑΠΟΦΖ Α΢ΣΗΚΖ΢ ΚΑΗ ΠΔΗΘΑΡΥΗΚΖ΢ ΔΤΘΤΝΖ΢ ΚΑΗ Ζ ΛΖΦΖ ΣΧΝ ΑΝΑΓΚΑΗΧΝ
ΜΔΣΡΧΝ ΢ΣΗ΢ ΠΔΡΗΠΣΧ΢ΔΗ΢ ΚΑΣΑΓΗΚΖ΢ – ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΔΦΑΡΜΟΓΖ΢.

Μηα αθφκα εθ ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ Σκήκαηνο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο α΄ βαζκνχ

είλαη ν έιεγρνο ζηα αηξεηά φξγαλα ησλ ΟΣΑ πξψηνπ βαζκνχ απν άπνςε αζηηθήο θαη
πεηζαξρηθήο επζχλεο θαη ε ιήςε ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ ζηηο πεξηπηψζεηο θαηαδίθεο. Καηά
ηνλ έιεγρν απηψλ ησλ πξάμεσλ, θαη ζχκθσλα θαη κε ηα πνξίζκαηα ηεο Δηδηθήο Έθζεζεο γηα
ηνπο ΟΣΑ ηνπ ΢πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε έηνπο 2000, παξαηεξνχληαη πξνβιήκαηα θαη
αδπλακίεο. Πην ζπγθεθξηκέλα:

70
Α) ΢πζηεκαηηθή παξάιεηςε άζθεζεο ειέγρνπ ησλ αηξεηώλ δεκάξρσλ απν ηνλ αξκόδην
πξνο ηνύην ΓΓΠ

Δπηζεκαίλεηαη ε ζπζηεκαηηθή παξάιεηςε άζθεζεο ειέγρνπ, ε αθφκα θαη ε

απξνθάιππηε άξλεζε άζθεζεο ηνπ ειέγρνπ ησλ αηξεηψλ δεκάξρσλ απν ηνλ αξκφδην πξνο
ηνχην ΓΓΠ, παξά ην γεγνλφο νηη νη πεηζαξρηθψο πξντζηάκελνη έηπραλ πιήξνπο ελεκέξσζεο
ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ, ελψ αληρλεχεηαη ζπρλά απξνζπκία ζηελ απνδνρή ηεο
δηακεζνιαβεηηθήο πξνζπάζεηαο ηνπ ΢ηΠ. Ζ ππέξκεηξε θεηδψ θαηά ηεο άζθεζεο πεηζαξρηθψλ
ειέγρσλ νθείιεηαη ζηελ βνχιεζε γηα κε δηαηάξαμε ησλ εζσηεξηθψλ ηζνξξνπηψλ, φζν θαη ηνπ
ελ γέλεη πνιηηηθνχ θιίκαηνο (Δηδηθή Έθζεζε ΢ηΠ γηα ΟΣΑ, 2000).
Σν ηζρχνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην παξέρεη ζηνλ ΓΓΠ επαξθή κέζα ελάζθεζεο ηνπ
πεηζαξρηθνχ ειέγρνπ ησλ αηξεηψλ εθπξνζψπσλ ησλ ΟΣΑ. Ζ παξαηεξνχκελε φκσο αδξάλεηα
ησλ εληεηαικέλσλ ειεγθηηθψλ θξαηηθψλ νξγάλσλ επηηξέπεη – αλ φρη ελζαξξχλεη- ηελ
δεκηνπξγία θαη ηελ παγίσζε θαηαζηάζεσλ παξαλνκίαο, απζαηξεζίαο θαη δηαθζνξάο, κε
ηειηθή θαηάιεμε ηελ ζπζηεκαηηθή θαηαζηξαηήγεζε ηεο έλλνηαο ηνπ θξάηνπο δηθαίνπ αιιά
θαη ηελ αιινηξίσζε ηεο ζπλείδεζεο ησλ πνιηηψλ κε ηελ ζεκειίσζε ηεο θνηλήο πεπνίζεζεο
νηη ε παξαλνκία επηβξαβεχεηαη (πεξηπηψζεηο απζαίξεηεο δφκεζεο, θαηαπαηήζεσλ δεκνζίσλ
εθηάζεσλ, θαηαζηξνθήο ηνπ πεξηβάιινληνο).
Απν ηελ άιιε, γηα λα αζθεζεί πεηζαξρηθφο έιεγρνο πξνυπνηίζεηαη φηη έρνπλ
νινθιεξσζεί νη δηαδηθαζίεο δηεξεχλεζεο ησλ ππνζέζεσλ απφ ηα θαηά πεξίπησζε αξκφδηα
φξγαλα (΢ψκα Δπηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, Οηθνλνκηθνχο Δπηζεσξεηέο,
Α΢ΔΠ) θαη ην πφξηζκα θαηαινγίδεη επζχλεο ζε αηξεηνχο. Απφ θεη θαη πέξα επζχλε ηνπ Γ.Γ.
Πεξηθέξεηαο είλαη λα δηεξεπλήζεη ηπρφλ δφιν, βαξηά ακέιεηα ή παξάβαζε θαζήθνληνο απφ
ηνπο αηξεηνχο. Γηα λα θηλεζεί ε δηαδηθαζία φκσο ζα πξέπεη ηα πξφζσπα λα εμαθνινπζνχλ λα
έρνπλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ αηξεηνχ θαη ην ελδερφκελν αδίθεκα λα κελ έρεη παξαγξαθεί. Οη
δηαδηθαζηεο ηεο δηεξεχλεζεο φκσο ζπλήζσο ρξνλίδνπλ θαη άιιεο θνξέο φηαλ ε πξάμε είλαη
θαηάθνξα παξάλνκε θαη ην πφξηζκα νινθιεξψλεηαη εγθαίξσο ν αηξεηφο έρεη ήδε
απνρσξήζεη απφ ηε δξάζε (είηε κεηά απφ εθινγέο, είηε έρεη παξαηηεζεί). ΢πλήζσο φκσο ν
Γ.Γ.Π γλσξίδεη ηα πξαγκαηηθα πεξηζηαηηθα. Έηζη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ε δηαπίζησζε φηη
ε πξάμε έρεη παξαγξαθεί γίλεηαη κε θάπνηα αλαθνχθηζε γηαηί είλαη γεληθά απνδεθηφ φηη
πνιιέο "αηαζζαιίεο" ζηνπο ΟΣΑ γίλνληαη ππφ ηελ πίεζε ησλ πξαγκαηηθψλ αληίμνσλ
ζπλζεθψλ. (βι.Παξάξηεκα 9 - ΢πλέληεπμε)

71
 Β) Πιήξεο απνπζία θπξώζεσλ

Παξαηεξείηαη επίζεο ζε πνιιέο ππνζέζεηο νηη ην Πεηζαξρηθφ ΢πκβνχιην δελ ζπλαηλεί

πάληα ζηελ επηβνιή θπξψζεσλ, παξά ηελ ζαθή δηαπίζησζε απν ηνλ ΢ηΠ ή ησλ άιισλ
Διεγθηηθψλ ΢σκάησλ νηη ηα πξφζσπα απηά ππέρνπλ επζχλε ιφγσ ζνβαξήο παξάβαζεο ησλ
θαζεθφλησλ ηνπο ή ππέξβαζεο ηεο αξκνδηφηεηαο ηνπο απν δφιν ή βαξηά ακέιεηα.
΢ε απηφ ίζσο λα θηαίεη ην γεγνλφο νηη ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο (εθηφο ειαρίζησλ
εμαηξέζεσλ) γηα ηα φξγαλα απηά (Δπηηξνπέο, θαη ζπιινγηθά φξγαλα ηα νπνία νθείιεη λα
ζπγθξνηήζεη ε Πεξηθέξεηα βάζεη λνκνζεηεκάησλ) ζηα νπνία είηε ζπκκεηέρνπλ ππάιιεινη
ηεο Πεξηθέξεηαο είηε πξνεδξεχνπλ δηθαζηηθνί ιεηηνπξγνί θαη εηδηθνί επηζηήκνλεο δελ
πξνβιέπεηαη απνδεκίσζε ή δελ έρεη εθηηκεζεί ζσζηά ν θφξηνο εξγαζίαο πνπ επσκίδνληαη.
Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα ηα φξγαλα είηε λα κελ ζπλεδξηάδνπλ/ιεηηνπξγνχλ, είηε λα αζθνχλ
ηα θαζήθνληά ηνπο πεξηζζφηεξν ππφ ζπλζήθεο πίεζεο παξά ιεηηνπξγηθά θαη πξνο φθεινο ηεο
Απηνδηνίθεζεο (π.ρ. Πεηζαξρηθά ΢πκβνχιηα πξνζσπηθνχ ΟΣΑ).

Βαζηθή επνκέλσο δηαπίζησζε ηνπ ΢ηΠ ζε φηη αθνξά ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ζεζκνχ ηεο
Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο απνηέιεη αθελφο κελ ε κεγάιε ζπρλφηεηα ησλ θαηλνκέλσλ
θαθνδηνίθεζεο θαη αθ’εηέξνπ, ε άκεζε ή έκκεζε επζχλε ησλ αηξεηψλ εθπξνζψπσλ θαη ησλ
ππεξεζηψλ ηεο. Παξάιιεια φκσο ε επζχλε απηή επεθηείλεηαη ζε κεγάιν βαζκφ θαη ζηελ
θεληξηθή δηνίθεζε – αιιά θαη ζηνλ πνιηηεηαθά παξεκβαίλνληα πνιηηηθφ θφζκν γεληθφηεξα
πνπ ζπλήζσο απέρεη απν ηελ άζθεζε ηνπ εθ λφκνπ νθεηιφκελνπ ειέγρνπ ή ηελ νινθιήξσζε
ησλ πξνβιεπφκελσλ πεηζαξρηθψλ ελεξγεηψλ ζην φλνκα ηεο δηαηήξεζεο ηζνξξνπηψλ ή ηεο
επείδεημεο κηαο αζαθψο λννχκελεο θνηλσληθήο επαηζζεζίαο.

7.3 - ΒΔΛΣΗΧΣΗΚΔ΢ ΠΡΟΣΑ΢ΔΗ΢ ΚΑΗ ΤΠΟΓΔΗΞΔΗ΢

Πεξηθέξεηα

Πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζηνχλ φια ηα πξνβιήκαηα πνπ αλαθεξζεθαλ παξαπάλσ,

θξίλεηαη απαξαίηεηε ε δξαζηεξηνπνίεζε ηεο ειέγθηηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο θξαηηθήο κεραλήο
πξφο ηελ θαηεχζπλζε ηεο εκπέδσζεο ηεο λνκηκφηεηαο.
Αμηνπνηψληαο ηηο πινχζηεο εκπεηξίεο πνπ πξνθχπηνπλ απν ηελ ζεζκηθή ηνπ ζέζε, ν ΢ηΠ
ίζσο λα είρε ηελ δπλαηφηεηα λα ζπκβάιεη ζηελ ελεκέξσζε ησλ ΓΓΠ, γηα ηνλ λέν ξφιν πνπ
θαινχληαη λα δηαδξακαηίζνπλ ζην πιαίζην ηεο απνθέληξσζεο, φπσο απηή πξνσζείηαη απν
ηελ Διιεληθή πνιηηεία θαη ηελ Δπξσπατθή Έλσζε.
72
 Ηδηαίηεξε κέξηκλα ζα πξέπεη λα ιεθζεί απν ην θξάηνο γηα ηελ ζηειέρσζε ησλ αξκφδησλ
ππεξεζηψλ ηεο πεξηθέξεηαο. Καζίζηαηαη επηηαθηηθή ε αλάγθε ιεπηνκεξέζηεξνπ θαζνξηζκνχ
ησλ πξνζφλησλ ηνπ πξνζσπηθνχ πνπ ζα ζηειερψλνπλ ηηο ππεξεζίεο απηέο.
Αθφκα, ζα πξνηείλνληαλ ε επηκήθπλζε ησλ απνθιεηζηηθψλ πξνζεζκηψλ γηα ηνλ έιεγρν
λνκηκφηεηαο, θαη ν ππνινγηζκφο ηεο έλαξμεο ησλ πξνζεζκηψλ λα ππνινγίδεηαη απν ηελ
ζηηγκή πνπ θαηαρσξήζεθαλ σο εηζεξρφκελα ζηα αξκφδηα φξγαλα ηεο Πεξηθέξεηαο ηφζν ε
πξφο έιεγρν πξάμε, φζν θαη ηα ζρεηηθά κε ηελ έθδνζή ηεο έγγξαθα (Δπηζηνιή ΢ηΠ, 2005).
Άιιν έλα πξφβιεκα πνπ ζα πξέπεη λα αληηκεησπηζηεί είλαηε θφξησζε ησλ ππεξεζηψλ
ηεο Πεξηθέξεηαο κε πξάμεηο δεπηεξεπνχζεο ζεκαζίαο ησλ δήκσλ ε ησλ ΝΠΓΓ πνπ ζα πξέπεη
λα ειεγρζνχλ. Οξηζκέλεο δξάζεηο (φπσο γηα παξάδεηγκα δηαθνξεηηθνί δεκφζηνη δηαγσληζκνί
γηα θάζε δηαθνξεηηθφ είδνο ηξνθίκσλ πνπ αθνξνχλ ηελ πξνκήζεηα κηαο θαηαζθήλσζεο, ή
κηθξνδαπάλεο γηα ηηο ζρνιηθέο γηνξηέο ή ηελ αλαθαίληζε ηεο δεκνηηθήο βηβιηνζήθεο, ή
πξάμεηο πνπ αθνξνχλ ιεηηνπξγηθά έμνδα ησλ Γήκσλ) ίζσο δελ ζα έπξεπε λα ππφθεηληαη ζε
έιεγρν λνκηκφηεηαο, δηφηη θνξηψλνπλ ηελ ππεξεζία κε ραξηηά ζηεξψληαο ηεο πνιχηηκν ρξφλν
λα αζρνιεζεί κε άζθεζε νπζηαζηηθφηεξνπ ειέγρνπ ζε εγρεηξήκαηα πνιχ ζπνπδαηφηεξα. Απφ
ηε ζηηγκή πνπ κπνξεί λα θαιπθζεί ε δαπάλε θαη ππάξρεη κεραληζκφο ειέγρνπ ησλ
νηθνλνκηθψλ, είλαη κάιινλ πεξηηηή ηελ πξνέγθξηζή ηνπο αλ ηα πνζά απηά αθνξνχλ
ιεηηνπξγηθά θαη απνιχησο απαξαίηεηα έμνδα (Βι.Παξάξηεκα 9 - ΢πλέληεπμε)
Θα κπνξνχζε επίζεο λα δεκηνπξγεζεί απν ηελ Πεξηθέξεηα κεραληζκφο
παξαθνινχζεζεο ησλ απνθάζεσλ πνπ ιακβάλνπλ νη αξκφδηεο επηηξνπέο θαηφπηλ ειέγρνπ
λνκηκφηεηαο δηφηη ε έιιεηςε κεραληζκνχ παξαθνινχζεζεο έρεη σο απνηέιεζκα λα
δηαηεξνχληαη ζε ηζρχ απνθάζεηο πνπ έρνπλ αθπξσζεί γηα ιφγνπο λνκηκφηεηαο. Δπίζεο, ε
ππνρξέσζε ησλ ΟΣΑ ζε ζπκκφξθσζε θαζψο θαη γην ρξνληθφ πιαίζην ηεο ππνρξέσζεο απηήο
πξέπεη λα αλαθέξεηαη ξεηά ζηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ ΓΚΚ, φπσο επίζεο θαη νη πεηζαξρηθέο
επζχλεο πνπ πξνθχπηνπλ απν ηελ κε ζπκκφξθσζε ησλ αξκνδίσλ νξγάλσλ ΟΣΑ.
Σέινο ν ΓΓΠ ζα κπνξνχζε λα δηελεξγεί ηαθηηθνχο δεηγκαηνιεπηηθνχο ειέγρνπο ζε
εηήζηα βάζε ζηνπο ΟΣΑ πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζηψλεηαη ε ηήξεζε ηεο ππνρξέσζεο
απνζηνιήο ησλ πξάμεσλ ηνπο ζηελ Πεξηθέξεηα (Δπηζηνιή ΢ηΠ, 2005).

ΟΣΑ

Οη αλσηέξσ εθηεζείζεο κνξθέο ιεηηνπξγηθήο αλεπάξθεηαο ησλ ππεξεζηψλ ησλ ΟΣΑ δελ
πξνέξρνληαη θπξίσο απν αδπλακίεο ηεο ηζρχνπζαο λνκνζεζίαο αιιά αλαθχπηνπλ απν ηελ
πιεκκειή εθαξκνγή ή ηελ θαζ’νινθιεξίαλ κε εθαξκνγή ηεο λνκνζεζίαο απηήο θαζψο θαη
73
κεγάινπ κέξνπο ηεο λνκνινγίαο πνπ ηελ ζπκπιεξψλεη. Απαξαίηεηε θξίλεηαη ινηπφλ ε
δξαζηεξηνπνίεζε ηεο ειεγθηηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο θξαηηθήο κεραλήο πξφο ηελ θαηεχζπλζε ηεο
εκπέδσζεο ηεο λνκηκφηεηαο κε ηαπηφρξνλε επηδίσμε δηαθνκκαηηθήο ζηήξημεο ζην εγρείξεκα
απην (Δηδηθή Έθζεζε ΢ηΠ γηα ΟΣΑ, 2000).
Δπηηαθηηθή θξίλεηαη επίζεο ε επηκφξθσζε ησλ αηξεηψλ εθπξνζψπσλ ησλ ΟΣΑ πξφο
ηελ θαηεχζπλζε ηεο εκπέδσζεο ηεο λνκηκφηεηαο, θαζψο επίζεο θαη ησλ πεηζαξρηθψλ ηνπο
πξντζηακέλσλ, δειαδή ησλ ΓΓΠ, γηα ηνλ λέν ξφιν πνπ θαινχληαη λα δηαδξακαηίζνπλ ζην
πιαίζην ηεο απνθέληξσζεο φπσο απηή πξνσζείηαη απν ηελ ειιεληθή πνιηηεία θαη ηελ
Δπξσπατθή Έλσζε. Ο ΢ηΠ δηαζέηεη εθηφο ηεο ήδε απνζεζαπξηζκέλεο κεγάιεο εκπεηξίαο ηνπ,
ην θαηάιιειν ζηειερηαθφ δπλακηθφ, ηθαλφ λα ιεηηνπξγήζεη σο πξφζθνξνο δίαπινο
επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ δηνηθεηηθψλ απηψλ επηπέδσλ. Δίλαη ζεκαληηθή ε δηακφξθσζε
ζπιινγηθήο ζπλείδεζεο κε ηελ δηεμαγσγή εμεηδηθεπκέλσλ επηκνξθσηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη
ζεκηλαξίσλ ηφζν γηα ηνπο αηξεηνχο εθπξνζψπνπο, φζν θαη γηα ηα ζηειέρε θαη θαη ην ινηπφ
δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ ησλ ΟΣΑ, φπνπ ζα γίλεηαη ελεκέξσζε ζρεηηθά κε ην ηζρχνλ
λνκνζεηηθφ πιαίζην θαη ην πιέγκα ησλ δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ.
Κξίλεηαη ζθφπηκε επίζεο ε βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ απν ηνπο ΟΣΑ, ε
γεληθφηεξε δηνηθεηηθή αλαδηνξγάλσζή ηνπο θαη ε αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηνπο
πνπ έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη ηελ πνηνηηθή βειηίσζε φρη
κφλν ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ αιιά θαη ηεο επηθνηλσλίαο κε ηνλ πνιίηε. Δπίζεο ζα
πξέπεη λα ππάξρεη ζηελφηεξε ζπλεξγαζία κε ηελ νηθεία ππεξεζία ηεο Πεξηθέξεηαο (Μειέηε
ΗΣΑ, 2008).
Απν ηελ άιιε πιεπξά ε ππνβνιή άθπξσλ απνθάζεσλ απν ηνπο ΟΣΑ δελ ζα έπξεπε λα
είλαη ρσξίο ζπλέπεηεο. Θα κπνξνχζε πρ λα πξνβιέπεηαη πσο αλ νη άθπξεο απνθάζεηο
ππεξβαίλνπλ έλα θαζνξηζκέλν πνζνζηφ ζα ππάξμνπλ δηνηθεηηθέο θπξψζεηο ζηα νηθνλνκηθά
ησλ ΟΣΑ, πρ πεξηθνπή ελφο κεηξήζηκνπ πφξνπ (Μειέηε ΗΣΑ,2006).
Οη αξρέο ηνπ «Νew Public Management», φπσο ε εηζαγσγή ζηε Γεκφζηα Γηνίθεζε ηεο
εκπνξηθήο ζθέςεο θαη ηεο έλλνηαο ηνπ αληαγσληζκνχ, ε ζπλεξγαζία ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα κε
ηνλ ηδησηηθφ, ν πξνζδηνξηζκφο πνηνηηθψλ δεηθηψλ κέηξεζεο απνηειεζκάησλ κε βάζε ηελ
ηθαλνπνίεζε ηνπ πειάηε, ε αξρή ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θιπ ζα
κπνξνχζαλ λα εθαξκνζηνχλ θαη ζε ηνπηθφ επίπεδν θαη λα βνεζήζνπλ ζηνλ εθζπγρξνληζκφ
ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο (Μειέηε ΗΣΑ,2006).
΢ην πιαίζην ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο πηνζεηήζεθε ην 2004 ην «Δγρεηξίδην Καιψλ
Πξαθηηθψλ» πνπ απνηειεί ην πξψην κέξνο ηνπ θαθέινπ «Γεκφζηα Ζζηθή ζε Σνπηθφ
Δπίπεδν». Σν θείκελν απηφ, παξφηη δελ έρεη λνκηθή δεζκεπηηθφηεηα, απνηειεί έλα ζχλνιν

74
πξσηνβνπιηψλ θαη πξνηχπσλ πνπ πξνεηνίκαζαλ εκπεηξνγλψκνλεο γηα ηελ αλαβάζκηζε ηεο
δεκφζηαο εζηθήο θαη ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο ζε ηνπηθφ επίπεδν.
΢ην εγρεηξίδην πξνηείλνληαη, κεηαμχ άιισλ, ε ζέζπηζε θσδίθσλ ζπκπεξηθνξάο, ε
πξνζηαζία ηεο εξγαζίαο θαη ζηαδηνδξνκίαο ησλ αηξεηψλ, πξνγξάκκαηα επηκφξθσζεο ησλ
αηξεηψλ, ν έιεγρνο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ, ε επνπηεία, ν έιεγρνο ησλ
αηξεηψλ απν ηα αληηπξνζσπεπηηθά ζπκβνχιηα, ν δεκνθξαηηθφο έιεγρνο κε ηελ κνξθή
δεκφζηαο πξφζβαζεο ζηελ πιεξνθφξεζε, ν αλεμάξηεηνο εμσηεξηθφο έιεγρνο, ν
απνηειεζκαηηθφο εζσηεξηθφο έιεγρνο, ε πξνζαξκνγή ηνπ ειέγρνπ ζην κέγεζνο θαη ζηα
θαζήθνληα ηνπ δήκνπ.
Θεκηηή είλαη θαη ε εηζαγσγή ηνπ εζσηεξηθνχ ειέγρνπ θαη ηερληθήο-λνκηθήο
ππνζηήξημεο ζηνπο ΟΣΑ. Ζ ΚΔΓΚΔ έρεη εμεηάζεη ηελ δπλαηφηεηα ζέζπηζεο ελφο ΢ψκαηνο
Δπηζεσξεηψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο πνπ λα απαξηίδεηαη απν (πξψελ) Γεκάξρνπο θαη
ζηειέρε ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο πνπ ζα εληέιινληαη απν ηελ ΚΔΓΚΔ, θαη πνπ ζα
παξέρνπλ επη ηφπνπ ζπκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο, ζα δηεπθνιχλνπλ ηελ εθαξκνγή λέσλ κέηξσλ
θαη πνιηηηθψλ, θαη ζα ππνβνεζνχλ ηνπο ΟΣΑ. Ζ ζθέςε εκπλέεηαη απν ην κνληέιν ηνπ
εζσηεξηθνχ ειέγρνπ πνπ πξνηείλεη άιισζηε θαη ην «Δγρεηξίδην Καιψλ Πξαθηηθψλ» ηνπ
΢πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο (Γλσκνδφηεζε ΚΔΓΚΔ-ΗΣΑ, 2005).
Ζ εηζαγσγή κεραληζκψλ ειέγρνπ δελ απνηειεί αζθαιψο απηνζθνπφ. Ο έιεγρνο ηεο
Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ζα πξέπεη λα είλαη παξάιιεινο κε ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ
γελεζηνπξγψλ αηηηψλ ηεο δηαθζνξάο θαη ηεο θαθνδηνίθεζεο. Ζ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο
θαη ηεο θαθνδηνίθεζεο δελ ζηεξίδεηαη αζθαιψο κφλν ζηελ θαηαζηνιή αιιά θαη ζηελ
πξφιεςε, ηδίσο κάιηζηα ζε απηήλ. Ο ζηφρνο είλαη άιισζηε φρη πεξηζζφηεξνη έιεγρνη, αιιά
βειηίσζε θαη εμνξζνινγηζκφο ησλ ππαξρφλησλ σζηε λα είλαη θαηαιιειφηεξνη θ επνκέλσο
απνηειεζκαηηθφηεξνη (Μειέηε ΗΣΑ, 2006)
Σν απνηειεζκαηηθφηεξν κέζνλ ινηπφλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ θαηλνκέλσλ
θαθνδηνίθεζεο θαη δηαθζνξάο είλαη ν εθζπγρξνληζκφο θαη ν εθδεκνθξαηηζκφο ηεο ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο, άξα θαη ηνπ θξάηνπο θαη ηνπ πνιηηηθνχ καο ζπζηήκαηνο. Μεηαμχ κηαο
κεηαξξχζκηζεο «εθ ησλ άλσ» θαη ηνπ βαζχηεξνπ εθδεκνθξαηηζκνχ ηεο θνηλσλίαο, ην
δεχηεξν είλαη αζθαιψο απνηειεζκαηηθφηεξν. Ζ θαηαπνιέκεζε ησλ θαηλνκέλσλ
θαθνδηνίθεζεο θαη δηαθζνξάο είλαη ζηελ νπζία δήηεκα λνκηθνχ θαη πνιηηηθνχ πνιηηηζκνχ.
Μία θαηεχζπλζε είλαη ε άκεζε δηαζχλδεζε ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο κε ηελ Βνπιή.
Απηφ κπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ εμνηθείσζε ηεο Βνπιήο κε ηα ζέκαηα ηεο ΣΑ, γηα ηα νπνία
θαιείηαη λα λνκνζεηήζεη. Μπνξεί επίζεο λα βνεζήζεη ζηε «κίμε» βνπιεπηψλ θαη αηξεηψλ ηεο
ΣΑ ζε εληαίν forum αλάδεημεο ηνπ πνιηηηθνχ πξνζσπηθνχ ηεο ρψξαο. Δκείο πξνηείλνπκε ηε
ζχζηαζε κφληκεο επηηξνπήο ηεο Βνπιήο γηα ηα ζέκαηα ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο.
75
 Ζ άιιε θαηεχζπλζε ζπλδέεηαη κε ηελ έκπξαθηε ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο δεκνθξαηίαο,
κέζσ ηνπ ξφινπ ηνπ δεκφηε, ηεο αληηπνιίηεπζεο, ησλ ηνπηθψλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ, ησλ
ηνπηθψλ ΜΜΔ, ησλ ηνπηθψλ νκάδσλ ζπκθεξφλησλ, θαη ηέινο ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ55.
(Οκηιία Καλειινπνχινπ, 2006)

55
Ο λένο Κψδηθαο θάλεη ζεκαληηθά βήκαηα ζηελ θαηεχζπλζε απηή, φπσο π.ρ. ην ηνπηθφ δεκνςήθηζκα
76
ΜΔΛΔΣΔ΢ ΠΔΡΙΠΣΩ΢ΔΩΝ

1. ΤΠΟΘΔ΢Ζ ΚΑΣΑΥΡΖ΢ΣΗΚΖ΢ ΔΠΗΒΟΛΖ΢ ΣΔΛΩΝ ΑΠΟ ΣΟΝ ΓΖΜΟ

ΑΓ.ΓΖΜΖΣΡΗΟΤ

ΔΗ΢ΑΓΧΓΗΚΑ
Ο ΢ηΠ απν ηα πξψηα ρξφληα ιεηηνπξγίαο ηνπ δερφηαλ θαη εμαθνινπζεί λα δέρεηαη
αμηνζεκείσην αξηζκφ αλαθνξψλ, κε ηηο νπνίεο νη πνιίηεο δηακαξηχξνληαη γηα ην χςνο ησλ
ηειψλ πνπ επηβάιινληαη απφ ηνπο Οξγαληζκνχο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο Α΄ βαζκνχ, δειαδή
απφ ηνπο Γήκνπο θαη ηηο Κνηλφηεηεο θαη γηα ηνλ ηξφπν θαζνξηζκνχ ηνπο. ΢ηηο πεξηζζφηεξεο
απν απηέο ηηο αλαθνξέο, νη πνιίηεο δηακαξηχξνληαη γηα ην χςνο ησλ ηειψλ, ζεσξψληαο νηη
θαζνξίδνληαη απζαίξεηα.
Ζ κειέηε πεξίπησζεο απηή ζπκππθλψλεη κε ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν ην κείδσλ απηφ
δήηεκα. Σν ζπγθεθξηκέλν πξφβιεκα αθνξά κεγάιν αξηζκφ δεκνηψλ, νη νπνίνη αλαγθάδνληαη
λα θαηαθχγνπλ ζηελ δηθαηνζχλε, κε δεδνκέλν ην νηθνλνκηθφ θαη ςπρνινγηθφ θφζηνο θαη ηελ
ρξνλνβφξα δηαδηθαζία πνπ απηφ ζπλεπάγεηαη, επεηδή πνιχ ζπρλά ε Πεξηθέξεηα δελ δηαζέηεη
επαξθέο θαη εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ γηα λα απνθαλζεί επη ησλ πξνζθπγψλ ηνπο θαη λα
επηιχζεη ην δήηεκα εμσδηθαζηηθψο.
Δπίζεο, αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο νηη ππάξρεη κία παξάλνκε θαλνληζηηθή ξχζκηζε
(πεξί πεξηνξηζκνχ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία ζηαζκψλ βάζεο
θηλεηήο ηειεθσλίαο θαη πεξη επηβνιήο θπξψζεσλ θαη ηειψλ ζρεηηθά κε απηέο) ηνπ
ζπγθεθξηκέλνπ Γήκνπ, ηεο νπνίαο ε πξνζεζκία γηα έιεγρν λνκηκφηεηαο απν ηνλ ΓΓΠ πέξαζε
άπξαθηε, θαη σο εθ ηνχηνπ ζεσξήζεθε εθηειεζηή, δεκηνπξγψληαο ελ ζπλερεία πνιιά
πξνβιήκαηα ζηνπο θαηνίθνπο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ Γήκνπ.

Η΢ΣΟΡΗΚΟ ΤΠΟΘΔ΢Ζ΢
Ο Γήκνο Αγ.Γεκεηξίνπ κε ηελ ππ’ αξηζκ.201/4-6-2008 πνπ αληηθαηέζηεζε ηελ
ππ’αξηζκ. 386/21-09-2005 απφθαζε ηνπ Γεκνηηθνχ ΢πκβνπιίνπ, απνθάζηζε ηελ επηβνιή
«εηδηθνχ αληαπνδνηηθνχ ηέινπο 200 € εκεξεζίσο» ζηνλ Κ......, θάηνηθν ηνπ Γήκνπ
Αγ.Γεκεηξίνπ ιφγσ εγθαηάζηαζεο θεξαηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο ζε θηίξην πνπ εθκίζζσζε ν
ίδηνο ζε εηαηξεία θηλεηήο ηειεθσλίαο γηα απηφλ ηνλ ζθνπφ.
΢χκθσλα κε ην ζθεπηηθφ ησλ ελ ιφγσ απνθάζεσλ, ην ηέινο επηβιήζεθε δηφηη ε
απζαίξεηε θαη παξάλνκε εγθαηάζηαζε ζηαζκψλ βάζεο θαη θηλεηήο ηειεθσλίαο ζηελ
πεξηθέξεηα ηνπ ελ ιφγσ Γήκνπ απμάλεηαη ζπλερψο θαη νη ηδηνθηήηεο αθηλήησλ, αδηαθνξψληαο
γηα ηελ λνκηκφηεηα θαη ηελ επηθηλδπλφηεηα ηεο ιεηηνπξγίαο θεξαηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο,
απνβιέπνληεο κφλν ζην θέξδνο, παξαρσξνχλ ηα αθίλεηά ηνπο ζηηο εηαηξείεο θηλεηήο

77
ηειεθσλίαο. Οη εηαηξείεο απηέο, ειπίδνληαο ζηελ κε αληίδξαζε ησλ θαηνίθσλ θαη ησλ
ππεξεζηψλ, αιιά θαη ζηελ ζπρλή αδηθαηνιφγεηε επηείθεηα ησλ Γηθαζηεξίσλ, πξνβαίλνπλ
ζηελ εγθαηάζηαζε θαη ηελ ιεηηνπξγία ησλ θεξαηψλ, αλαιακβάλνληαο ηνλ θίλδπλν ηεο
ελδερφκελεο απαγφξεπζεο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο. Δπηπιένλ ην ηέινο επηβιήζεθε ζηελ βάζε
ηεο πξνζηαζίαο ηεο πγείαο ησλ θαηνίθσλ απν ηελ βιαβεξή αθηηλνβνιία πνπ εθπέκπνπλ νη ελ
ιφγσ θεξαίεο.
Ζ θαλνληζηηθή απφθαζε 386/05 πνπ είρε εθδψζεη ζην παξειζφλ ην Γεκνηηθφ
΢πκβνχιην, (ζηελ νπνία κεηαγελέζηεξα ζηεξίρζεθε ε έθδνζε ηεο ππ’ αξηζκ.201/4-6-2008
απφθαζεο απν ην Γεκνηηθφ ΢πκβνχιην) δελ ειέγζεθε σο πξφο ηελ λνκηκφηεηά ηεο απν ηνλ
ΓΓΠ κέζα ζηηο λφκηκεο πξνζεζκίεο πνπ φξηδε ην Αξ.177 ηνπ π.δ 410/95 νπφηε ζεσξήζεθε
λφκηκε.
Ο δεκφηεο Υ ηνπ Γήκνπ Αγ.Γεκεηξίνπ πξνζέθπγε ελψπηνλ ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο
γηα θαηαρξεζηηθή επηβνιή ηειψλ ηνπ Γήκνπ εηο βάξνο ηνπ.
Ζ Γ/λζε Απηνδηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο δέρζεθε ηελ
πξνζθπγή ηνπ επηβαξπλφκελνπ κε ην εηδηθφ απηφ ηέινο δεκφηε, γηα ηελ νπνία επίζεο δελ
απνθάλζεθε εληφο ηεο πξνβιεπφκελεο απνθιεηζηηθήο πξνζεζκίαο ηνπ ελφο κελφο πνπ
πξνβιέπεη πιένλ ην Αξ.150 ηνπ Ν.3463/06.
Παξ’φια απηά γλσζηνπνηήζεθε ζηνλ δεκφηε ε δπλαηφηεηα πξνζθπγήο ελψπηνλ ηεο
Δηδηθήο Δπηηξνπήο ηνπ Αξ.152 ηνπ Ν.3463/06. Ζ ππφζεζε εθθξεκεί.

ΠΡΟ΢ΦΤΓΖ ΣΟΤ ΓΖΜΟΣΖ ΔΝΧΠΗΟΝ ΣΖ΢ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ ΑΣΣΗΚΖ΢

΢χκθσλα κε ηελ πξνζθπγή πνπ θαηέζεζε ν ηδηψηεο ελψπηνλ ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο
θαηά ηεο ππ’αξηζκ.386/05 απφθαζεο θαλνληζηηθνχ ραξαθηήξα θαη ηεο ππ’αξηζκ.201/08
απφθαζεο εθηειεζηηθνχ ραξαθηήξα ηνπ Γεκνηηθνχ ΢πκβνπιίνπ, νη ελ ιφγσ πξάμεηο έρνπλ
εθδνζεη:
Α) Καηά παξάβαζε ηεο λνκνζεζίαο, επεηδή ε απαξίζκεζε ζην π.δ.410/95 ησλ
αξκνδηνηήησλ ησλ δεκνηηθψλ ζπκβνπιίσλ γηα ηελ έθδνζε ηνπηθνχ ραξαθηήξα θαλνληζηηθψλ
πξάμεσλ είλαη πεξηνξηζηηθή θαη ζε θακία πεξίπησζε δελ ζρεηίδνληαη κε δεηήκαηα
εγθαηάζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο θεξαηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο .
Β) Καηά παξάβαζε αξκνδηφηεηαο, επεηδή ν Ν.2801/00 πξνβιέπεη ζην Αξ.5 φηη ε
επηβνιή δηνηθεηηθψλ θπξψζεσλ θαη ε απνκάθξπλζε ζηαζκψλ βάζεο θηλεηήο ηειεθσλίαο
απνηεινχλ αξκνδηφηεηα ηεο Ννκαξρηαθήο Απηνδηνίθεζεο θαη δελ εμνπζηνδνηεί θαλέλα άιιν
φξγαλν λα πξνζζέηεη πξνυπνζέζεηο δηαθνξεηηθέο απν ηηο πξνβιεπφκελεο εθ ηνπ λφκνπ γηα

78
ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία θεξαηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο ή λα επηβάιιεη θπξψζεηο θαη
εηδηθά ηέιε θαη νπσζδήπνηε δελ πξνβιέπεη ηέηνηα εμνπζηνδφηεζε γηα ηνπο Γήκνπο.
γ) Υσξίο λφκηκε, εηδηθή θαη εκπεξηζηαησκέλε αηηηνινγία, επεηδή νη πξνζβαιφκελεο
απνθάζεηο ηνπ Γεκνηηθνχ ΢πκβνπιίνπ νπδφισο αηηηνινγνχλ ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά επί
ηε βάζεη ησλ νπνίσλ, επηρεηξνχλ λα ζεζπίζνπλ δηαθνξεηηθέο απν ηηο ηζρχνπζεο εθ ηνπ Νφκνπ
πξνυπνζέζεηο γηα ηελ εγθαηάζηαζε θεξαηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο θαη δελ εθζέηνπλ κε
ζαθήλεηα θαλέλα απν ηνπο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο επηρεηξνχλ λα επηβάινπλ ηέιε ζηνπο
δεκφηεο ηνπ θαζνχ Γήκνπ.
δ) Υσξίο δεκνζίεπζε, επεηδή ζχκθσλα κε ην π.δ.410/95, νη ηνπηθέο θαλνληζηηθέο
απνθάζεηο δεκνζηεχνληαη ππνρξεσηηθά θαηά ην πιήξεο θείκελφ ηνπο, ζην δεκνηηθφ ή
θνηλνηηθφ θαηάζηεκα θαηά ηελ δηαδηθαζία πνπ πξνβιέπεηαη απφ ην Αξ.284 ηνπ π.δ.410/95
θαη πεξίιεςε απηψλ δεκνζηεχεηαη ζε κία εκεξήζηα ή εβδνκαδηαία ηνπηθή εθεκεξίδα, θαη
ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε δελ πξνθχπηεη νηη ππάξρεη απνδεηθηηθφ δεκνζίεπζεο ησλ
πξνζβαιφκελσλ θαθνληζηηθψλ πξάμεσλ. Δηδηθφηεξα δελ απνδεηθλχεηαη λφκηκε αλάξηεζε
νιφθιεξνπ ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο.
ε) Υσξίο πξνεγνχκελε αθξφαζε ηνπ δηνηθνπκέλνπ
ζη) Καηά παξάβαζε ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο θαη ηεο ρξεζηήο δηνηθήζεσο, επεηδή
επηβάινπλ ππέξνγθα ηέιε, ηα νπνία είλαη εμνλησηηθά γηα ηνπο δεκφηεο ηνπ θαζνχ Γήκνπ, ζε
ζεκείν ηέηνην νπνπ γίλεηαη θαλεξφ νηη εθθεχγνπλ ηεο έλλνηαο ηνπ ηέινπο θαη ηνπ ζθνπνχ γηα
ηνλ νπνίν απηφ επηβάιιεηαη θαη θαζίζηαληαη δπζβάζηαρηεο θαη παληειψο απζαίξεηεο
θπξψζεηο.
Ε) ΢ε αληίζεζε κε ζρεηηθή δηθαζηηθή απφθαζε πνπ έθξηλε νηη είλαη θαζφια λφκηκε ε
εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία ηεο επίκαρεο θεξαίαο θαη δελ ζπληξέρεη θαλέλαο λφκηκνο ιφγνο
γηα ηελ δηαθνπή ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο.
Ζ) Καηά παξάβαζε ηεο αξρήο ηεο ηζνλνκίαο θαη ηεο ίζεο κεηαρείξηζεο ησλ πνιηηψλ
έλαληη ηεο δηνίθεζεο θαζψο, ζηελ απεπθηαία πεξίπησζε πνπ ζα εθαξκφδνληαλ νη
πξνζβαιιφκελεο πξάμεηο, ζα δεκηνπξγνχληαλ κηα αλεπίηξεπηε θαη εμαηξεηηθά δπζκελήο
δηάθξηζε εηο βάξνο ησλ Γεκνηψλ ηνπ θαζνχ Γήκνπ πνπ ηπγράλνπλ ηδηνθηήηεο αθηλήησλ επη
ησλ νπνίσλ έρνπλ εγθαηαζηαζεί θεξαίεο θηλεηήο ηειεθσλίαο.
Θ) Καηά θαθή ρξήζε δηαθξηηηθήο επρέξεηαο δηφηη ε δηνίθεζε ζα κπνξνχζε λα επηιέμεη
ηελ κε εθαξκνγε ηεο νχησο ε άιισο παξάλνκεο απφθαζεο θαη θαηά ζπλέπεηα ηελ κε έθδνζε
ηεο πξάμεο πεξη επηβνιήο ηειψλ ζηνλ θάηνηθν ηνπ ελ ιφγσ Γήκνπ.

79
ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗ΢ΗΟ

Πξνθεηκέλνπ νη ΟΣΑ λα πξνάγνπλ ηα ηνπηθά ζπκθέξνληα θαη λα ηθαλνπνηνχλ ηηο

αλάγθεο ησλ θαηνίθσλ ηνπο (Αξ.102΢) έρνπλ θαη θνξνινγηθή αξκνδηφηεηα.
Ζ θνξνινγηθή αξκνδηφηεηα ησλ ΟΣΑ δελ είλαη απεξηφξηζηε, θαζψο πξνβιέπνληαη
πεξηνξηζκνί ζην Αξ.78 παξ.1 θαη 4 ΢, ζχκθσλα κε ην νπνίν είλαη αλεπίηξεπηε ε επηβνιή ή ε
είζπξαμε θφξσλ ρσξίο ηππηθφ λφκν, πνπ λα θαζνξίδεη ην ππνθείκελν θνξνινγίαο θαη ην
εηζφδεκα, ην είδνο ηεο πεξηνπζίαο, ηηο δαπάλεο θαη ηηο ζπλαιιαγέο ή ηηο θαηεγνξίεο ηνπο, ζηηο
νπνίεο αλαθέξεηαη ν λφκνο. Δπίζεο, ην αληηθείκελν θνξνινγίαο, ν θνξνινγηθφο ζπληειεζηήο,
νη απαιαγέο ή εμαηξέζεηο απν ηελ θνξνινγία, δελ κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ αληηθείκελν
θνξνινγηθήο εμνπζηνδφηεζεο.
΢χκθσλα κε ην Αξ.25 παξ.14 λ.1828/1989 είλαη δπλαηή ε εθ κέξνπο ησλ ΟΣΑ επηβνιή
αληαπνδνηηθψλ ηειψλ ή εηζθνξψλ, γηα ηελ αληηκεηψπηζε δαπαλψλ γηα ππεξεζίεο ή έξγα ζηελ
πεξηνρή ηνπο, πνπ ζπκβάινπλ ζηελ βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο, ζηελ αλάπηπμε ηεο
πεξηνρήο θαη ζηελ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ. Σα ηέιε απηά έρνπλ αληαπνδνηηθφ
ραξαθηήξα θαη ην χςνο ηνπο, νη ππφρξενη θαηαβνιήο ηνπο θαζψο θαη θάζε αλαγθαία
ιεπηνκέξεηα νξίδνληαη κε απφθαζε ηνπ δεκνηηθνχ ζπκβνπιίνπ.
΢χκθσλα κε ην Αξ.37 παξ.1 ηνπ π.δ.410/95, «ην Γεκνηηθφ ή Κνηλνηηθφ ζπκβνχιην
κπνξεί λα εθδίδεη ηνπηθέο θαλνληζηηθέο απνθάζεηο κε ηηο νπνίεο: α) θαζνξίδνληαη νη φξνη γηα
ηελ ρξήζε θαi ηελ ιεηηνπξγία ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ αγνξψλ θαη ησλ ηφπσλ αγνξψλ
ησλ εκπνξνπαλπγεξέσλ, ησλ ζπζηεκάησλ χδξεπζεο, άξδεπζεο θαη απνρεηεχζεσο, ησλ
αιζψλ, ησλ θήπσλ ησλ θνηκεηεξίσλ, ησλ αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, ησλ θέληξσλ λεφηεηαο,
ησλ παηδηθψλ ραξψλ, ησλ παηδηθψλ ή βξεθηθψλ ζηαζκψλ, ησλ πγεηνλνκηθψλ ζηαζκψλ θαη
ησλ θέληξσλ παξνρήο θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ, ησλ πνιηηηζηηθψλ θαη πλεπκαηηθψλ θέληξσλ,
ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ ιατθψλ θαηνηθηψλ ζεξέηξσλ θαη ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ,
ησλ πεδνδξνκίσλ, ησλ πιαηεηψλ θαη ησλ ινηπψλ θνηλνρξήζησλ ρψξσλ β) Ρπζκίδνληαη ζέκαηα
θπθινθνξίαο θαη ζηάζκεπζεο νρεκάησλ, εηδηθψλ φξσλ δφκεζεο, θαζαξηφηεηαο, πξνζηαζίαο
ησλ θαηνίθσλ απν ερνξχπαλζε, πξνζηαζίαο ησλ ζαιαζζψλ απν πεγέο μεξάο, ησλ ππνγείσλ
θαη επηγείσλ πδάηηλσλ απνζεκάησλ απν ηελ ξχπαλζε γ) Οξίδνληαη νη φξνη ιεηηνπξγίαο ησλ
ςπραγσγηθψλ παηδηψλ, ησλ ζεάηξσλ, ησλ θηλεκαηνγξάθσλ θαη παξεκθεξψλ επηρεηξήζεσλ,
ησλ λπθηεξηλψλ θέληξσλ, ησλ κπάξ θαη ησλ ζπλαθψλ θαηαζηεκάησλ.»
Ο Ν.2801/2000 επηηξέπεη ξεηά ηελ εγθαηάζηαζε θεξαηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο ζηελ
Διιάδα, κε ηηο απνθιεηζηηθέο πξνυπνζέζεηο, ήηνη ηελ έθδνζε άδεηαο απν ηελ Διιεληθή
Δπηηξνπή Σειεπηθνηλσληψλ θαη ηελ έγθξηζε ηεο αξκφδηαο πνιενδνκίαο. Σσλ αδεηψλ απηψλ
πξνεγείηαη έγθξηζε κειέηεο ξαδηνεθπνκπψλ απν ηελ Δζληθή Δπηηξνπή Αηνκηθήο Δλέξγεηαο.
80
΢χκθσλα κε ηνπ άξζξνπ 2 ηνπ Ν. 2801/2000, δελ απαηηείηαη έθδνζε νηθνδνκηθήο άδεηαο γηα
ηελ ηνπνζέηεζε ησλ ζρεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ γηα ηελ θαηαζθεπή θεξαίαο θηλεηήο
ηειεθσλίαο, αιιά κφλνλ έγθξηζε δνκηθψλ θαηαζθεπψλ. Ζ έγθξηζε δνκηθψλ θαηαζθεπψλ
ρνξεγείηαη απφ ηελ αξκφδηα πνιενδνκηθή ππεξεζία, χζηεξα απφ έιεγρν ησλ δηθαηνινγεηηθψλ
πνπ απαηηνχληαη, ζχκθσλα κε ην άξζξν 24α παξ. 5 εδ. ε΄ ηνπ Ν. 2075/1992.
Πεξαηηέξσ, κε πιήζνο απνθάζεσλ ηνπ ΢ηΔ πνπ έρνπλ εμεηάζεη ηελ λνκηκφηεηα
επηβνιήο δηαθφξσλ αληαπνδνηηθψλ ηειψλ απν ΟΣΑ α΄ θαη β΄ βαζκνχ έρεη θξηζεί νηη ε
λνκηκφηεηα ησλ ηειψλ απηψλ εμαξηάηαη απν ηελ επαξθή αηηηνινγία ησλ απνθάζεσλ πνπ ηα
επηβάιινπλ, ε νπνία πξέπεη λα πεξηιακβάλεηαη είηε ζην ζψκα ηεο απφθαζεο, είηε ζηνλ νηθείν
θάθειν. ΢πγθεθξηκέλα, απαηηείηαη λα πξνβιέπνληαη ζσξξεπηηθά: α) ν θχθινο ησλ
σθεινχκελσλ πξνζψπσλ, β) ην ζπγθεθξηκέλν έξγν ή ππεξεζία, γ) ε εηδηθή σθέιεηα γηα ηνπο
ππφρξενπο θαηαβνιήο θαη δ) ε αλαινγηθή ζρέζε κεηαμχ θφζηνπο γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε
έξγσλ θαη ππεξεζηψλ θαη ησλ πξνζδσθφκελσλ εζφδσλ πνπ ζα πξνθχςνπλ απν ηα ηέιε. Ζ
αλαινγία απηή εθθξάδεηαη φρη θαη’ αλάγθε κε ηελ απφιπηε ηζνζθέιηζε ησλ δχν θνλδπιίσλ
(εζφδσλ-εμφδσλ), αιιά κε κία θαηά πξνζέγγηζε αλαινγηθή κεηαμχ ηνπο ζρέζε, ε νπνία
αλαγθαίσο ππφθεηηαη θαη ζηηο δηαθνξνπνηήζεηο απν ηελ επαιήζεπζε ή κε ησλ πξνβιέςεσλ.
Δπίζεο, ε εηδηθφηεηα ησλ ηειψλ δελ επηηξέπεη ηελ επηβνιή ηνπο γηα έξγα πνπ απνηεινχλ
λνκνζεηεκέλν αληηθείκελν ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ ΟΣΑ, ε ρξεκαηνδφηεζε ησλ νπνίσλ
γίλεηαη απν άιια ηαθηηθά έζνδά ηνπο. Σέινο, ηα έζνδα απν ηα αληαπνδνηηθά ηέιε ηεο παξ.14
ηνπ Αξ.25 ηνπ Ν.1828/1989, πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη κφλν γηα ηελ θάιπςε ησλ δαπαλψλ
πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηηο ππεξεζίεο ή ηα έξγα γηα ηα νπνία επηβάιινληαη, θαη φρη γηα άιιεο
δαπάλεο ησλ ΟΣΑ.
Αθφκα, ζχκθσλα κε λνκνινγία ηνπ ΢ηΔ, ηα έξγα γηα ηα νπνία επηβάινληαη δπλεηηθά
ηέιε ζα πξέπεη λα σθεινχλ απν ηελ θχζε ηνπο ηηο εηδηθψο βαξπλφκελεο θαηεγνξίεο
ππνρξέσλ θαη φρη αφξηζην θχθιν πξνζψπσλ δηφηη ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε δελ κπνξεί λα
ζεσξεζεί νηη ην ηέινο έρεη αληαπνδνηηθφ γη απηνχο ραξαθηήξα.
Άιισζηε είλαη πάγηα ζέζε ηεο λνκνινγίαο ηνπ ΢ηΔ φηη ε ηπρφλ εθδηδφκελε απν ην
δεκνηηθφ ζπκβνχιην θαλνληζηηθή απφθαζε, πεξί απαγφξεπζεο εγθαηάζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο
θεξαηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο ή πεξί νξηζκνχ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη
ιεηηνπξγία ζηαζκψλ βάζεο θαη θεξαηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο δηαθνξεηηθσλ απν ησλ
πξνβιεπφκελσλ απν ηελ θείκελε λνκνζεζία, θαζψο θαη ε επηβνιή θπξψζεσλ θαη ηειψλ
ζρεηηθά κε απηέο, δελ απνηειεί εθηειεζηή δηνηθεηηθή πξάμε αθνχ δελ έρεη θακία έλλνκε
ζπλέπεηα θαη σο εθ ηνχηνπ δελ δεζκεχεη ηα αξκφδηα δηνηθεηηθά φξγαλα γηα ηελ έθδνζε
αδεηψλ εγθαηάζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο θηλεηήο ηειεθσλίαο.

81
΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ

Παξαηεξνχκε φηη ε κε νινθιήξσζε ηνπ ειέγρνπ ηεο πξάμεο ηνπ Γεκνηηθνχ

΢πκβνπιίνπ απν ηελ Πεξηθέξεηα κέζα ζηηο λφκηκεο πξνζεζκίεο γελλά πξνβιήκαηα, θαζφζνλ
πξνθχπηεη ζσξεία παξάλνκσλ πξάμεσλ ησλ νπνίσλ ε έθδνζε ζηεξίδεηαη ζηελ αξρηθή κε
ειεγρζείζα πξάμε ηνπ δεκνηηθνχ ζπκβνπιίνπ. Όκσο, είλαη αλεπίηξεπην ε επνπηεία λα
αζθείηαη δηα ηεο ζησπήο θαη θαηά κία άπνςε κάιηζηα, ε δηάηαμε λφκνπ πνπ νξίδεη νηη ε
πξνζβαιφκελε πξάμε ζεσξείηαη λφκηκε αλ δελ απνθαλζεί εκπξφζεζκα ε Δπηηξνπή πξέπεη λα
ζεσξεζεί αληηζπληαγκαηηθή. Ο έιεγρνο πξέπεη λα εηλαη πξαγκαηηθφο θαη νρη πιαζκαηηθνο.
Σν πξφβιεκα είλαη νηη παξακέλεη ελ δπλάκεη εθηειεζηή κία πξάμε θαζφια παξάλνκε, ε
νπνία κπνξεί λα βιάςεη ηα ζπκθέξνληα πνιιψλ πνιηηψλ θαζψο θαη λα πξνθαιέζεη ζσξεία
πξνζθπγψλ ζην κέιινλ. Ο πνιίηεο ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε δελ έρεη άιιε ιχζε απν ην λα
πξνζθχγεη δηθαζηηθψο. Σα κεηνλεθηήκαηα ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε είλαη νη ρξνλνβφξεο
δηαδηθαζίεο απνλνκήο ηεο δηθαηνζχλεο, ην ζεκαληηθφ νηθνλνκηθφ θφζηνο θαη ε εζηθή
ηαιαηπσξία δηεμαγσγήο κηαο δίθεο.
Δίλαη ζεκαληηθφ ινηπφλ ε Πεξηθέξεηα λα δηαζέηεη ηελ θαηάιιειε ππνδνκή ( αλζξψπηλν
δπλακηθφ θαη εμεηδίθεπζή ) πξνθεηκέλνπ λα είλαη ζε ζέζε λα ειέγμεη ηηο πξάμεηο ησλ ΟΣΑ
κέζα ζηηο λφκηκεο πξνζεζκίεο. Καη νη ΟΣΑ βέβαηα απν ηελ πιεπξά ηνπο ζα πξέπεη λα είλαη ζε
ζέζε λα απνζηέιινπλ ηα απαξαίηεηα δηθαηνινγεηηθά κέζα ζηηο λφκηκεο πξνζεζκίεο. Καη
απηφλ ηνλ ηξφπν εμαζθαιίδεηαη ε νξζή εθαξκνγή ηεο επνπηείαο πνπ αζθεί ην θξάηνο επη ησλ
ΟΣΑ θαη απμάλεηαη ε εκπηζηνζχλε ησλ πνιηηψλ έλαληη ησλ ζεζκψλ.

82
2. ΠΔΗΘΑΡΥΗΚΖ ΔΤΘΤΝΖ ΜΔΛΩΝ ΓΖΜΟΣΗΚΟΤ ΢ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ ΣΟΤ ΓΖΜΟΤ
ΑΜΑΡΟΤ΢ΗΟΤ ΓΗΑ ΠΑΡΑΝΟΜΖ ΥΟΡΖΓΖ΢Ζ ΑΓΔΗΩΝ ΓΗΑΦΖΜΗ΢ΣΗΚΩΝ
ΠΗΝΑΚΗΓΩΝ

ΔΗ΢ΑΓΧΓΗΚΑ
Ζ επηινγή ηνπ ζέκαηνο ηεο παξάλνκεο ηνπνζέηεζεο δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ έγηλε γηα
πνιινχο ιφγνπο.
Πξψηα απ’φια, νη θνηλσληθέο πηπρέο πνπ παξνπζηάδεη ην ζέκα απην: Δλα αξθεηά
κεγάιν πνζνζηφ ησλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ πνπ ζπκβαίλνπλ ζηελ ρψξα καο νθείινληαη ζηελ
ηνπνζέηεζε δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ θαζψο απνζπάηαη ε πξνζνρή ησλ νδεγψλ. Δπίζεο,
είλαη πνιιέο νη επηρεηξήζεηο ππαίζξηαο δηαθήκεζεο νη νπνίεο, ζηνλ βσκφ ηεο αηζρξνθέξδεηαο,
«λαξθνζεηνχλ» ην νδηθφ δίθηπν ηεο ρψξαο θαη παξαβηάδνπλ ηελ ειιεληθή θαη επξσπατθή
λνκνζεζία, θαζψο θαη ηηο δηεζλείο ζπλζήθεο.
Αμηνζεκείσηε είλαη θαη ε ζηάζε ησλ Γήκσλ πάλσ ζην αθαλζψδεο απηφ δήηεκα, θαζψο
φρη κφλν δελ πξνρσξνχλ ζηελ απνθαζήισζή ηνπο, αιιά αληίζεηα, παξαβηάδνπλ ηελ
λνκνζεζία, ρνξεγψληαο άδεηεο γηα ηελ ηνπνζέηεζε δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ θαηά παξάβαζε
αξκνδηφηεηαο, θαη ρψξηο απηέο λα πιεξνχλ ηηο απαηηνχκελεο πξνδηαγξαθέο.
Θεσξψληαο ηελ ζπκπεξηθνξά απηή ησλ Γήκσλ απαξάδεθηε, θαη ιακβάλνληαο ππ’νςηλ
ηε ζεκαζία πνπ εκθαλίδεη απηφ ην ζέκα γηα ηελ αζθάιεηα ησλ πνιηηψλ ζηελ θαζεκεξηλφηεηά
ηνπο, επηιέρζεθε ε αλάιπζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο κειέηεο πεξίπησζεο, δηφηη απνηππψλεη κε ηνλ
θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν θαη ζπκππθλψλεη ηφζν ηηο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο πνπ
παξνπζηάδνληαη ζηνπο ΟΣΑ, φζν θαη ηελ απξνζπκία ηεο Πεξηθέξεηαο λα επηβάιιεη ηηο
αλάινγεο θπξψζεηο.

Η΢ΣΟΡΗΚΟ ΤΠΟΘΔ΢Ζ΢
Ο Γήκνο Ακαξνπζίνπ, κε ηηο ππ’αξηζκφλ 20851, 20852, 14492, 21044 θαη
20852/17.05.2005 απνθάζεηο ηνπ Γεκνηηθνχ ΢πκβνπιίνπ, απνθάζηζε ηελ ρνξήγεζε αδεηψλ
ηνπνζέηεζεο δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ ζε εηαηξείεο πνπ είραλ θαηαβάιεη ζρεηηθή αίηεζε.
Ο Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο , θαηφπηλ δεκνζηεχκαηνο εκεξήζηαο
εθεκεξίδαο πνπ αθνξά ζηηο δηαδηθαζίεο ρνξήγεζεο αδεηψλ δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ δεηά
γηα ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο ηελ άκεζε θαη θαηά πξνηεξαηφηεηα δηελέξγεηα ειέγρνπ
απν ην ΢ψκα Δπηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί ε
λνκηκφηεηα ρνξήγεζεο ησλ πην πάλσ αδεηψλ θαη ν έιεγρνο ηεο λφκηκεο ή κε ηνπνζέηεζεο
φισλ ησλ δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ ζηνλ Γήκν Ακαξνπζίνπ.

83
 Καηφπηλ ειέγρνπ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ ππεξεζία ηνπ Γήκνπ, πξνέθπςαλ ηα
εμήο: ΢ηηο 10.07.2005 ππάιιεινο δηαθεκηζηηθήο εηαηξείαο πξνζήιζε ζην Σκήκα Δζφδσλ ηνπ
Γήκνπ Ακαξνπζίνπ πξνθεηκέλνπ λα εμνθιήζεη ηέιε δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ ζχκθσλα κε
ηηο αηηήζεηο θαηαβνιήο δεκνηηθνχ ηέινπο δηαθήκηζεο. Ζ ππάιιεινο ηνπ Γήκνπ ελεκέξσζε
ηνλ ππάιιειν ηεο δηαθεκηζηηθήο εηαηξείαο νηη ν Γήκνο δελ κπνξεί λα εηζπξάμεη ηα ηέιε
δηαθήκηζεο, δεδνκέλνπ νηη νη αλαθεξφκελεο δηαθεκηζηηθέο πηλαθίδεο δελ δηέζεηαλ άδεηα
ηνπνζέηεζεο απν ηνλ Γήκν θαη θαηά ζπλέπεηα ήηαλ παξάλνκα ηνπνζεηεκέλεο. Μάιηζηα ε
ππεξεζία, δχν κήλεο κεηά ηελ ππνβνιή ησλ αηηήζεσλ, είρε ελεκεξψζεη κε απαληεηηθέο
επηζηνιέο πνπ θέξνπλ ηελ ππνγξαθή ηνπ αξκφδηνπ Αληηδεκάξρνπ A ηηο ελδηαθεξφκελεο
εηαηξείεο νηη ηα αηηήκαηα ηνπνζέηεζεο δελ κπνξνχζαλ λα ηθαλνπνηεζνχλ «..ελ φςεη
ηξνπνπνίεζεο ηεο λνκνζεζίαο».
΢ηελ ζπλέρεηα ε ππάιιεινο ηνπ Γήκνπ δηεπίζησζε νηη νη εηαηξείεο δηέζεηαλ άδεηεο
ηνπνζέηεζεο ππνγεγξακέλεο θαλνληθά απν ηνλ Αληηδήκαξρν Β (αλαξκφδην γηα ζέκαηα
ρνξήγεζεο αδεηψλ δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ) , πνπ είραλ εθδνζεί ηελ ίδηα εκέξα κε ηελ
θαηάζεζε ησλ αηηήζεσλ.

ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗ΢ΗΟ

΢χκθσλα κε ην Αξ 102 ΢ « Ζ δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ αλήθεη ζηνπο ΟΣΑ

πξψηνπ θαη δεπηέξνπ βαζκνχ. Τπέξ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ζπληξέρεη
ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο γηα ηελ δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ».
Ο Ν.3463/06 πξνβιέπεη ζην Αξ.75 ελνηεηα γ, εδ.6 νηη ζηηο αξκνδηφηεηεο ησλ ΟΣΑ
πεξηιακβάλνληαη κεηαμχ άιισλ θαη « ν θαζνξηζκφο ρψξσλ γηα ηελ ηνπνζέηεζε πιαηζίσλ
πξνβνιήο ππαίζξηαο δηαθήκεζεο, θαζψο θαη ν πξνζδηνξηζκφο εηδηθφηεξσλ πξνδηαγξαθψλ
θαηαζθεπήο θαη πξνυπνζέζεσλ ηνπνζέηεζεο δηαθεκηζηηθψλ πιαηζίσλ, ζχκθσλα κε ηηο
ηνπηθέο ηδηαηηεξφηεηεο, ζην πιαίζην ηεο θείκελεο λνκνζεζίαο».
Ο Ν.2946/0156, νξίδεη ηελ έλλνηα ηεο ππαίζξηαο δηαθήκηζεο θαζψο θαη φηη «ε πξνβνιή
έληππσλ, ρεηξφγξαθσλ, θσηεηλψλ ή θσηηδφκελσλ θαη ειεθηξνληθψλ ή άιισλ δηαθεκίζεσλ ζε
ηδησηηθά θηίξηα ή νηθφπεδα, επηηξέπεηαη κεηά απν ηελ εθδνζε άδεηαο απν ηηο Γεκνηηθέο ή
Κνηλνηηθέο αξρέο ζχκθσλα κε ηηο πξνυπνζέζεηο θαη δηαδηθαζίεο πνπ νξίδεη ν λφκνο. Άδεηα, ε
νπνία ρνξεγείηαη κε απφθαζε ηνπ Γεκάξρνπ ή Πξνέδξνπ ηεο θνηλφηεηαο απαηηείηαη επίζεο
γηα ηελ ηνπνζέηεζε πιαηζίσλ απν ηνλ δηαθεκηζηή ή ηνλ δηαθεκηδφκελν».

56
΢χκθσλα λε ην Αξ.2 ηνπ Ν.2946/01 «Οη δηαηάμεηο ηνπ Αξ.11 ηνπ Ν.2696/1999 (ΚΟΚ-ΦΔΚ 57 Α), ηνπ Αξ.2
ηνπ Ν.2833/2000 (ΦΔΚ 150 Α), φπσο ηξνπνπνηήζεθε θαη ηζρχεη, θαη άιιεο εηδηθέο απαγνξεπηηθέο δηαηάμεηο,
ζπλερίδνπλ λα ηζρχνπλ.»
84
 Πξίλ απν ηελ έθδνζε ηεο άδεηαο πξνβνιήο ππαίζξηαο δηαθήκηζεο ή ηνπνζέηεζεο
πιαηζίσλ δηαθεκίζεσλ ζε ηδησηηθφ θηίξην ή νηθφπεδν πξαγκαηνπνηείηαη έιεγρνο απν ηα
αξκφδηα φξγαλα ηνπ Γήκνπ ή ηεο Κνηλφηεηαο, ηα νπνία εμεηάδνπλ αλ ηα δηαθεκηζηηθά
πιαίζηα πιεξνχλ ηηο πξνδηαγξαθέο, νη νπνίεο νξίδνληαη ζηελ ΚΤΑ 52138/25.11.2003.
Γηα ηελ έθδνζε ηεο άδεηαο απαηηείηαη θαη ε γλψκε ηνπ Σνπηθνχ ΢πκβνπιίνπ Μλεκείσλ
ηνπ Τπνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ, θαζψο θαη ε γλψκε ηεο Πξσηνβάζκηαο Δπηηξνπήο
Πνιενδνκηθνχ θαη Αξρηηεθηνληθνχ Διέγρνπ. Δθφζνλ πιεξνχληαη νη πξναλαθεξφκελεο
πξνυπνζέζεηο, κε απφθαζε ηνπ Γεκάξρνπ ή ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Κνηλφηεηαο ρνξεγείηαη ε
αηηνχκελε άδεηα, ε νπνία ηζρχεη γηα ηξία έηε θαη δχλαηαη λα αλαλεσζεί κία ή πεξηζζφηεξεο
θνξέο, γηα ίζν ρξνληθφ δηάζηεκα, κε ηελ ίδηα δηαδηθαζία.
΢ε πεξηπηψζεηο παξαβίαζεο ησλ δηαηάμεσλ πνπ δηέπνπλ ηελ ππαίζξηα δηαθήκηζε, κε
απφθαζε ηνπ αξκφδηνπ νξγάλνπ επηβάιιεηαη πξφζηηκν ζε βάξνο ηνπ ηδηνθηήηε ηνπ ρψξνπ, ζε
βάξνο ηνπ δηαθεκηζηή θαη ζε βάξνο ηνπ δηαθεκηδφκελνπ. Αθφκε πξνβιέπνληαη θαη πνηληθέο
θπξψζεηο ζηηο πεξηπηψζεηο πξνβνιήο ππαίζξηαο δηαθήκηζεο ζε ρψξνπο πνπ απαγνξεχεηαη ή
δελ έρνπλ θαζνξηζηεί εηδηθά γηα ηνλ ζθνπφ απηφ απν ηνπο ΟΣΑ.
Οη πξφεδξνη δηνηθεηηθψλ ζπκβνπιίσλ, θαζψο θαη ηα πξφζσπα πνπ αζθνχλ ηελ δηνίθεζε
ή ηελ δηαρείξηζε άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ ή ηδησηηθνχ δηθαίνπ, δεκνηηθψλ ή
θνηλνηηθψλ λνκηθψλ πξνζψπσλ, θαζψο θαη δεκνηηθψλ επηρεηξήζεσλ πνπ αλαζέηνπλ
δηαθεκηζηηθέο πξάμεηο θαηά παξάβαζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ παξφληνο λφκνπ, ηηκσξνχληαη ψο
απηνπξγνί, αλεμάξηεηα απν ηελ ηπρφλ πνηληθή επζχλε άιινπ θπζηθνχ πξνζψπνπ. Αθφκα, ηα
παξάλνκα δηαθεκηζηηθά πιαίζηα, δηαθεκίζεηο θαη επηγξαθέο αθαηξνχληαη κε απφθαζε ηνπ
αξκνδίνπ νξγάλνπ57 κεηά απν δηαπίζησζε ηεο παξάβαζεο, ζχληαμε ζρεηηθήο πξάμεο
απηνςίαο απν ηα αξκφδηα φξγαλα θαη θιήζεο ηνπ δηαθεκηζηή ή ηνπ δηαθεκηδφκελνπ, ή
εθείλνπ πνπ παξαρψξεζε ηελ ρξήζε ηνπ ρψξνπ ζηνλ νπνίν έιαβε ρψξα ε παξάβαζε. Μεηά
ηελ θνηλνπνίεζε ηεο αλσηέξσ απφθαζεο ν Γήκνο, ε Κνηλφηεηα ή ε Πεξηθέξεηα θαηά
πεξίπησζε ππνρξενχληαη λα αθαηξέζνπλ κε ζπλεξγεία ηνπο ηηο παξάλνκεο ππαίζξηεο
δηαθεκίζεηο ή θαη ηα παξάλνκα πιαίζηα θαη ππνζηεξίγκαηα ησλ δηαθεκίζεσλ, αλεμάξηεηα
απν ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο ηνπ ρψξνπ, ζην νπνίν ζπληειέζζεθε ε παξαβίαζε θαη ηελ
επηβνιή πξνζηίκνπ. Οη πάζεο θχζεσο δαπάλεο αθαίξεζεο ησλ παξάλνκσλ δηαθεκίζεσλ θαη
απνθαηάζηαζεο ηνπ ρψξνπ θαηαινγίδνληαη εηο βάξνο ησλ ππαηηίσλ κε απφθαζε ηνπ
αξκφδηνπ θαηά πεξίπησζε νξγάλνπ.

57
Σνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο γηα παξάλνκα πιαίζηα, δηαθεκίζεηο θαη επηγξαθέο θαηά κήθνο ησλ
εζληθψλ θαη επαξρηαθψλ νδψλ (ή απηνθηλεηνδξφκσλ), θαηά κήθνο ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ, ησλ
απηνθηλεηνδξφκσλ, ησλ νδψλ ηαρείαο θπθινθνξίαο θαζψο θαη ζηνπο ρψξνπο ησλ ζηαζκψλ εμππεξέηεζεο
απηνθηλήησλ (΢.Δ.Α.), ή κε απφθαζε ηνπ Γεκάξρνπ ή ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Κνηλφηεηαο ζε θάζε άιιε πεξίπησζε
(Ν.2946/01, Αξ.9, παξ.1)
85
 Ο Ν.3212/200358 νξίδεη φηη ζε πεξίπησζε «..επαλαηνπνζέηεζεο ησλ αθαηξνχκελσλ
ππαίζξησλ δηαθεκίζεσλ ή επηγξαθψλ ή θαη ησλ πιαηζίσλ ηνπο, είηε κε ηελ ίδηα είηε κε άιιε
κνξθή, ε αθαίξεζή ηνπο γίλεηαη κε βάζε ηελ αξρηθή πξάμε θαη δελ απαηηείηαη ε έθδνζε
λέαο.»

ΠΟΡΗ΢ΜΑΣΑ ΠΟΤ ΠΡΟΚΤΠΣΟΤΝ ΑΠΟ ΣΖΝ ΔΚΘΔ΢Ζ ΣΟΤ ΢ΧΜΑΣΟ΢

ΔΠΗΘΔΧΡΖΣΧΝ ΔΛΔΓΚΣΧΝ ΓΖΜΟ΢ΗΑ΢ ΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢

΢χκθσλα κε ηελ Έθζεζε ηνπ ΢ψκαηνο Δπηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο,

πξνθχπηνπλ κία ζεηξά απν παξαλνκίεο φζνλ αθνξά ηελ ζπγθεθξηκέλε ππφζεζε.
Α) Οη απνθάζεηο πνπ έρνπλ εθδνζεί κε ππνγξαθή ηνπ αξκφδηνπ Αληηδεκάξρνπ Α επη
ησλ Οηθνλνκηθψλ, παξφηη απαληνχλ αξλεηηθά ζηα ηαπηάξηζκα αηηήκαηα, πνπ είραλ ππνβιεζεί
απν ηηο ελδηαθεξφκελεο εηαηξείεο επηθαινχληαη εζθαικέλε αηηηνινγία, δηφηη σο αηηηνινγία γηα
ηελ κε ρνξήγεζε άδεηαο ππαίζξηαο δηαθήκεζεο αλαθέξεηαη ε επηθείκελε ηξνπνπνίεζε ηεο
ζρεηηθήο κε ηελ δηαθήκηζε λνκνζεζίαο, θαη φρη νηη νη ζπγθεθξηκέλεο εηαηξείεο δελ πιεξνχλ
ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ νξίδνληαη απν ηνλ λφκν. (απαγφξεπζε ηνπνζέηεζεο θσηεηλψλ ή
θσηηδφκελσλ δηαθεκηζηηθψλ πιαηζίσλ ζηηο πεξηθξάμεηο νηθνπέδσλ).
Β) Ζ έθδνζε αδεηψλ ηνπνζέηεζεο δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ απν ηνλ Αληηδήκαξρν Β
έρνπλ εθδνζεί θαηά παξάβαζε λνκνζεζίαο, δηφηη δελ πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ νξίδεη ε
ηζρχνπζα λνκνζεζία (Αξ.5 ηνπ Ν.2946/01), πξνθαιψληαο νηθνλνκηθή δεκηά ζηνλ Γήκν
(δηαθπγφληα έζνδα απν δηαθεκηζηηθά ηέιε), πξνζβάιινληαο ηελ αηζζεηηθή ηνπ αζηηθνχ
ηνπίνπ θαη ζπληζηψληαο θίλδπλν γηα ηελ νδηθή αζθάιεηα.
γ) Γηαπηζηψλεηαη παξάιεηςε νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο απν ηνπο αξκφδηνπο
ππεξεζηαθνχο παξάγνληεο ηνπ Σκήκαηνο Δζφδσλ ηεο Γ/λζεο Οηθνλνκηθψλ ηνπ Γήκνπ θαη
ησλ εκπιεθνκέλσλ ζηελ ππφζεζε αηξεηψλ κειψλ ηνπ Γεκνηηθνχ ΢πκβνπιίνπ δηφηη δελ
πξνέβεζαλ ζε φιεο ηηο απαηηνχκελεο ελέξγεηεο δηεξεχλεζεο ηνπ ελ ιφγσ ζέκαηνο, ήηνη ηελ
δηελέξγεηα Έλνξθεο Γηνηθεηηθήο Δμέηαζεο γηα ηελ ρνξήγεζε αδεηψλ απν ηνλ Αληηδήκαξρν Β,
απηνςία ζηνπο ρψξνπο ηνπνζέηεζεο, θιήζεο κεηά ηελ δηαπίζησζε ησλ παξαβάζεσλ ησλ
δηαθεκηζηηθψλ εηαηηεηψλ ή/θαη ησλ ηδηνθηεηψλ ησλ αθηλήησλ, επηβνιή πξνζηίκνπ θαη άκεζε
απνμήισζε ησλ παξάλνκσλ ππαίζξησλ δηαθεκίζεσλ.
δ) Οη άδεηεο πνπ θέξνπλ ηελ ππνγξαθή ηνπ Αληηδεκάξρνπ Β , έρνπλ ππνγξαθεί θαηά
παξάβαζε αξκνδηφηεηαο δηφηη κε ηελ ππ αξηζκ. 3/ 4.01.2005 απφθαζε ηνπ Γεκάξρνπ, ε

58
Νφκνο 3212/2003 «Άδεηα δφκεζεο, πνιενδνκηθέο θαη άιιεο δηαηάμεηο ζεκάησλ αξκνδηφηεηαο Τπνπξγείνπ
Πεξηβάιινληνο, Υσξνηαμίαο θαη Γεκφζησλ Έξγσλ». (ΦΔΚ Α΄ 308/31.12.2003)
86
αξκνδηφηεηα απηή είρε κεηαβηβαζηεί απν ηνλ Γήκαξρν ζηνλ Αληηδήκαξρν Α θαζψο θαη
παξάηππα, δηφηη ηα έληππα αδεηψλ πνπ θέξνπλ ηελ ππνγξαθή ηνπ Αληηδεκάξρνπ Β,
δηαθέξνπλ ζεκαληηθά απν ηα ζπλήζε έληππα πνπ εθδίδεη ε αξκφδηα ππεξεζία ηνπ Γήκνπ.
Γέλ εθδφζεθαλ απν ην Σκήκα Δζφδσλ ηνπ Γήκνπ θαη δελ θαηαβιήζεθε ην πξνβιεπφκελν
ηέινο δηαθήκηζεο.
Δ) Σν δήηεκα ηεο αλαξκνδίσο θαη παξαηχπσο, ρνξήγεζεο απν ηνλ Αληηδήκαξρν Β ησλ
αδεηψλ ηνπνζέηεζεο δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ, ην νπνίν απνδεδεηγκέλα γλψξηδαλ, απν ηελ
παξαιαβή ηεο αλαθνξάο πνπ θαηέζεζε ε ππάιιεινο, νη Πξντζηακέλνη ηνπ Σκήκαηνο
Δζφδσλ, ηεο Γ/λζεο Οηθνλνκηθψλ, ν αληηδήκαξρνο Α θαη ε Γεληθή Γξακκαηέαο ηνπ Γήκνπ
άπηεηαη ηεο ρξεζηήο θαη ζχλλνκεο δηνίθεζεο ηνπ Γήκνπ.

ΑΝΑΕΖΣΖ΢Ζ ΔΤΘΤΝΧΝ

Ο Γεληθφο Γξακκαηέαο ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο, έρνληαο ππφςε ηηο δηαηάμεηο ηνπ
Αξ.142 θαη 143 ηνπ Ν.3463/06 πεξη πεηζαξρηθήο επζχλεο θαη πεξη πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο
αληίζηνηρα, ηηο δηαηάμεηο ηνπ Αξ.144 ηνπ Ν.3463/06 πεξί απνθιεηζηηθήο άζθεζεο πεηζαξρηθήο
δηθαηνδνζίαο απν ηνλ ΓΓΠ, ην έγγξαθν ηνπ ΢ψκαηνο Δπηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο
Γηνίθεζεο κε ην νπνίν δηαβηβάζηεθε ζηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο ε Έθζεζε επηζεψξεζεο-
ειέγρνπ ζηνλ Γήκν Ακαξνπζίνπ, θαιείηαη λα αζθήζεη πεηζαξρηθφ έιεγρν θαηά:
Σνπ Αληηδεκάξρνπ Α, επεηδή ν ηειεπηαίνο, σο αξκφδηνο γηα ηελ νηθνλνκηθή δηαρείξηζε
ηνπ Γήκνπ, αλ θαη έιαβε γλψζε γηα ηελ αλαξκνδίσο θαη παξαηχπσο ρνξήγεζε ησλ αδεηψλ
ηνπνζέηεζεο δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ απν ηνλ Αληηδήκαξρν Β, δελ πξνέβε ζε θακία
ελέξγεηα, πξνθαιψληαο πιηθή θαη εζηθή δεκηά ζηα ζπκθέξνληα ηνπ Γήκνπ, ζχκθσλα θ κε ηηο
δηαπηζηψζεηο ηεο Έθζεζεο ΢ΔΔΓΓ θαη
΢ηνλ Αληηδήκαξρν Β επεηδή θαζ’ππέξβαζε ησλ αξκνδηνηήησλ ελέθξηλε ηελ ρνξήγεζε
ησλ αδεηψλ ηνπνζέηεζεο δηαθεκηζηηθψλ πιαηζίσλ, ππέγξαςε ηηο αλσηέξσ άδεηεο, ελ αγλνία
ηεο αξκφδηαο ππεξεζίαο ηνπ Γήκνπ, θαη θαηά παξάβαζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Αξ.5 ηνπ
Ν.2946/01 (ρσξίο πξνεγνχκελε δηελέξγεηα ειέγρνπ ησλ αξκνδίσλ νξγάλσλ ηνπ Γήκνπ θαη
θαηαβνιή ηνπ ηέινπο δηαθήκηζεο) θαη ρνξήγεζε ηηο άδεηεο θάλνληαο ρξήζε εηθνληθψλ
αξηζκψλ πξσηνθφιινπ.
Αθνχ ινηπφλ δηεπηζηψζεη φηη νη σο άλσ πξάμεηο ζπληζηνχλ πεηζαξρηθφ παξάπησκα, νη
δχν σο άλσ αληηδήκαξρνη θιήζεθαλ ζε απνινγία ελψπηνλ ηνπ Πεηζαξρηθνχ ΢πκβνπιίνπ ηνπ
Αξ.143 παξ.2 ηνπ Ν.3463/06, ην νπνίν, ιακβάλνληαο ππφςε ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά,
εμέθξαζε νκφθσλα ηελ γλψκε νηη πξέπεη λα επηβιεζεί ε πεηζαξρηθή πνηλή ηεο ηξίκελεο
αξγίαο ζε βάξνο ηνπ Αληηδεκάξρνπ Β. Ώο πξφο ηνλ αληηδήκαξρν Α, γην ζπκβνχιην εμέθξαζε
87
νκφθσλα ηελ γλψκε φηη δελ πξέπεη λα ηνπ επηβιεζεί ε πεηζαξρηθή πνηλή ηεο αξγίαο, ιφγσ ηεο
παξάβαζεο θαζήθνληνο πνπ ηνπ απνδίδεηαη θαη ηνχην δηφηη ε πξνεγνχκελε απφξξηςε απν
ηνλ ίδην ησλ αηηήζεσλ παξνρήο αδείαο γηα ηελ ηνπνζέηεζε δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ
αθπξψλεη ην ελδερφκελν ηεο εθ δφινπ παξαιείςεσο εθ κέξνπο ηνπ ησλ νθεηιφκελσλ
ελεξγεηψλ ζε βάξνο ησλ δηαθεκηζηηθψλ εηαηξεηψλ, ζηηο νπνίεο παξάλνκα θαη θαηά παξάβαζε
ηεο λφκηκεο δηαδηθαζίαο είραλ ρνξεγεζεί νη επίκαρεο άδεηεο απν ηνλ Αληηδήκαξρν Β.
Δπηπιένλ, νχηε βαξεηά ακέιεηα βαξχλεη απηφλ δεδνκέλνπ φηη, ππήξρε ππεξεζηαθά
δηαπηζησκέλε δπζθνιία εληνπηζκνχ ησλ δηαθεκηζηηθψλ εηαηξεηψλ, ησλ νπνίσλ ηα ηεξνχκελα
ζηελ ππεξεζία ζηνηρεία δελ αληαπνθξίλνληαλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα.

΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ
Παξαηεξνχκε νηη, ζε έλα ηφζν κείδνλ ζέκα φζν νη δηαθεκηζηηθέο πηλαθίδεο, νη
ππάιιεινη ηνπ Γήκνπ ιεηηνχξγεζαλ κε θξηηήξην ην πξνζσπηθφ φθεινο, θαη ππέγξαςαλ ηελ
ρνξήγεζε άδεηαο δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ παξάλνκα, γεγνλφο πνπ κεηψλεη ην
επαγγεικαηηθφ ηνπο θχξνο, θαζψο θαη ηελ αμηνπηζηία ηνπο σο δεκνζίσλ ππαιιήισλ ελ γέλεη.
Παξάιιεια, βιάπηεηαη ζπλνιηθά ε εηθφλα ηνπ Γήκνπ θαη κεηψλεηαη ε εκπηζηνζχλε ησλ
πνιηηψλ έλαληη ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ γεληθφηεξα.
Απν ηελ άιιε πιεπξά, , κπνξεί ε Πεξηθέξεηα λα παξέπεκςε ζην Πεηζαξρηθφ ΢πκβνχιην
ηνπο εκπιεθφκελνπο ππαιιήινπο, αιιά θξίλνληαο εθ ηνπ απνηειέζκαηνο, είλαη απνξίαο άμην
ην γεγνλφο νηη δελ επηβιήζεθαλ πνηλέο ζηνλ Αληηδήκαξρν Α, ν νπνίνο ελψ γλψξηδε ηα
πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά ηεο ππφζεζεο απείρε απν νπνηαδήπνηε ελέξγεηα.
Αο ζεκεησζεί ηέινο νηη ν Αληηδήκαξρνο Β, πξνζέθπγε θαηά ηεο απφθαζεο ηνπ Γεληθνπ
Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο πνπ αθνξνχζε ηελ ζέζε ηνπ ζε αξγία γηα δηάζηεκα
ηξηψλ κελψλ, ελψπηνλ ηνπ Τπνπξγνχ Δζσηεξηθψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο, ν
νπνίνο θαη απέξξηςε ηειηθά ηελ πξνζθπγή.

88
ΣΔΛΙΚΑ ΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ

Ζ πξνβιεκαηηθή ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη ηεο θξαηηθήο επνπηείαο, βξηζθφηαλ ζην
πξνζθήλην ησλ πνιηηηθνδηνηθεηηθψλ αλαδεηήζεσλ απν ηα πξψηα επαλαζηαηηθά ρξφληα. Καηά
ηελ δηάξθεηα ηνπ 19νπ αηψλα, νη ζεκαληηθφηεξεο πξσηνβνπιίεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ
ηνπηθψλ πξνβιεκάησλ αλαιακβάλνληαλ απν ηνπο Γήκνπο πνπ ζπγθέληξσλαλ έλα αμηφινγν
κέξνο ησλ δηνηθεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, ελψ δηέζεηαλ αηξεηνχο ιεηηνπξγνχο κε ηζρπξή
επηξξνή πνπ έθζαλε – ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο- αθφκα θαη ζην εζληθφ θέληξν. Οη επνπηηθέο
θαη ειεγθηηθέο αξκνδηφηεηεο επί ησλ Γήκσλ αλαηέζεθαλ ζηα λνκαξρηαθά ζπκβνχιηα.
Ζ άλνδνο ηνπ Βεληδειηθνχ θηλήκαηνο θαη ηδίσο νη αλάγθεο ελζσκάησζεο λέσλ ρσξψλ
θαη πιεζπζκψλ κεηά ηνπο βαιθαληθνχο πνιέκνπο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πνιηηηθή αζηάζεηα
πνπ επηθξάηεζε γηα δεθαεηίεο, επλφεζαλ ηελ επηθξάηεζε ηζρπξφηαησλ ζπγθεληξσηηθψλ
ηάζεσλ, νη νπνίεο αλέρνληαλ κφλν ηελ αλάπηπμε απνθεληξσκέλσλ δνκψλ ζηελ πεξηθέξεηα
πνπ ειέγρνληαλ πιήξσο απν ηελ θεληξηθή πνιηηηθή εμνπζία. Έηζη ινηπφλ ε ηνπηθή
απηνδηνίθεζε θαηαθεξκαηίζηεθε δηνηθεηηθά θαη επλνπρίζηεθε θνξνινγηθά, ελσ παξάιιεια
αλαιακβάλνληαλ αιεπάιιειεο πξνζπάζεηεο γηα ηελ ελίζρζπζε ηεο πεξηθεξεηαθήο θξαηηθήο
δηνίθεζεο. Ο κέρξη ηφηε ηζρχσλ πξνιεπηηθφο έιεγρνο ηεο δηνίθεζεο ζηηο πξάμεηο ησλ ΟΣΑ
θαηαξγήζεθε θαη ε πεηζαξρηθή ηηκσξία ησλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ αξρψλ πξνβιέπνληαλ
απν δηάθνξεο δηαηάμεηο πνπ ε θάζε κηα απν απηέο αλαθέξνληαλ ζε έλα νξηζκέλν αληηθείκελν.
Σν ΢χληαγκα ηνπ 75΄ πηνζέηεζε ηνλ δηαρσξηζκφ ησλ δεκφζησλ ππνζέζεσλ ζε
«ηνπηθέο» αθελφο θαη «γεληθέο» αθεηέξνπ, ζε ζπλδηαζκφ κε αληίζηνηρε θαηαλνκή ησλ
αξκνδηνηήησλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο κεηαμχ ησλ νξγάλσλ ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο απν
ηελ κία πιεπξά θαη εθείλσλ πνπ ειέγρνληαη απν ηελ θπβέξλεζε απν ηελ άιιε.
Καηνρπξψλεηαη ζπληαγκαηηθά ε απηνηέιεηα ησλ ΟΣΑ θαη αλαθέξεηαη φηη ε θξαηηθή επνπηεία
δελ ζα πξέπεη λα εκπνδίδεη ηελ πξσηνβνπιία θαη ηελ ειεχζεξε δξάζε ηνπο. Οξίδεηαη επίζεο
πεηζαξρηθή επζχλε αηξεηψλ θαηφπηλ ζχκθσλεο γλψκεο Πεηζαξρηθνχ ΢πκβνπιίνπ πνπ ζα
απνηειείηαη απν ηαθηηθνχο δηθαζηέο.
Οη κεγάιεο θαηλνηνκίεο ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε εηζάγνληαη απν ηελ δεθαεηία ηνπ
80΄ θαη κεηα, φπνπ νη ΟΣΑ ηζρπξνπνηνχληαη ιφγσ ηεο δηαρείξηζεο πνιχ κεγαιχηεξσλ
θνλδπιίσλ απν ηα Κνηλνηηθά Πιαίζηα ΢ηήξημεο θαη ππν ηνλ έιεγρν ηεο ΔΔ. Απνθηνχλ λέεο,
πην ζχλζεηεο αξκνδηφηεηεο θαη ιεηηνπξγίεο ελψ κε ην ΢χληαγκα ηνπ 2001 εηζάγεηαη γηα
πξψηε θνξά ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο γηα ηηο ηνπηθέο ππνζέζεηο. Σέινο εληζρχεηαη ε δηνηθεηηθή
θαη νηθνλνκηθή απηνηέιεηα ησλ ΟΣΑ, ελψ πξνβιέπεηαη θαηαζηαιηηθφο έιεγρνο λνκηκφηεηαο
ησλ πξάμεσλ ηνπο.

89
 Ζ απηνηειήο δηαρείξηζε ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ, απν εληνινδφρνπο πνιηηηθά
ππέπζπλνπο αηξεηνχο, απνηειεί θαη ηελ πεκπηνπζία ηνπ ζεζκνχ ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο.
Όπσο πξνθχπηεη απν ηελ δηάηαμε ηνπ Αξ.102 ηνπ ΢πληάγκαηνο, ε θαηνρχξσζε ηεο
δηνηθεηηθήο απηνηέιεηαο ησλ ηνπηθψλ νξγαληζκψλ είλαη αλεπηθχιαθηε, παξ’φια απηά φκσο
πθίζηαληαη ζπληαγκαηηθνί πεξηνξηζκνί. Ζ πην ακθηιεγφκελε δηάηαμε ηνπ ΢πληάγκαηνο πνπ
πεξηνξίδεη ηελ ζεζκηθε απηνηέιεηα ησλ ΟΣΑ, είλαη απηή ηνπ Αξ.102 παξ.4 πνπ αλαθέξεηαη
ζηελ θξαηηθή επνπηεία επ’ απηψλ, θαζψο επίζεο θαη ν πεηζαξρηθφο έιεγρνο πνπ αζθείηαη επί
ησλ νξγάλσλ ηνπο.
Παξ’φια απηά ν έιεγρνο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο είλαη πνιχ ζεκαληηθφο θαζψο κεζσ
απηνχ εληζρχεηαη ν δεκνθξαηηθφο ραξαθηήξαο ηνπ ζεζκνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο.
Σαπηφρξνλα ν έιεγρνο εμαζθαιίδεη ηελ ηήξεζε ηεο λνκηκφηεηαο θαζψο θαη ηελ δηαθάλεηα
ζηελ δξάζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Ζ πεκπηνπζία ηεο λνκηκφηεηαο έγθεηηαη ζηελ
πξαγκάησζε ηνπ ξφινπ ηεο εθηειέζηηθήο ιεηηνπξγίαο – θπξίσο ππν ηελ ιεηηνπξγηθή έλλνηά
ηεο – κέζσ ησλ αξρψλ ηνπ θνηλνβνπιεπηηθνχ θξάηνπο δηθαίνπ, ηεο ιατθήο θπξηαξρίαο θαη ηνπ
αληηπξνζσπεπηηθνχ ζπζηήκαηνο κηαο αληηπξνζσπεπηηθήο ζχγρξνλεο δεκνθξαηίαο.
Ζ ελφηεηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο επηηπγράλεηαη κε ηελ παξνρή αξκνδηνηήησλ ζηα
φξγαλα ηνπ Κξάηνπο ή άιισλ δεκνζίσλ λνκηθψλ πξνζψπσλ λα επεκβαίλνπλ ζηελ ιεηηνπξγία
ησλ δεκφζησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ, κε ζθνπφ λα εμαζθαιίζνπλ ηελ ζπλνρή ηεο έλλνκεο
ηάμεο (ε νπνία ζα κπνξνχζε λα δηαηαξαρζεί ζνβαξά εάλ νη απηνδηνηθνχκελνη νξγαληζκνί
δξνχζαλ εληειψο αλεμέιεγθηα), ηελ εθαξκνγή ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο, ηελ
παξαθνινχζεζε ηεο πξαγκαηνπνίεζεο ησλ ζθνπψλ πνπ έρνπλ αλαηεζεί ζε απηα, ηελ ηήξεζε
ησλ ηζρπνπζψλ δηαηάμεσλ θαζψο θαη ηελ πξφιεςε θαη θαηαζηνιή θαηαζηάζεσλ αληίζεησλ
πξνο ην δεκφζην ζπκθέξνλ. Σν ΢χληαγκα λνκηκνπνηεί ηνλ θξαηηθφ έιεγρν ζηνπο ΟΣΑ. Ο
έιεγρνο απηφο απνζθνπεί, πξψηνλ, ζηε δηαθχιαμε ηνπ ζπκθέξνληνο ησλ ΟΣΑ, σο ηκήκα ηνπ
δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο, δεχηεξνλ ζηελ αξρή ηεο ελφηεηαο ηνπ θξάηνπο θαη ηνπ δηθαίνπ, θαη,
ηξίηνλ, ζηε ζπλεξγαζία θξάηνπο θαη ΟΣΑ ζην πιαίζην ηνπ εληαίνπ ζπληνληζκνχ ηεο
θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο. Δπνκέλσο, ε ζπδήηεζε γηα ηελ θαηάξγεζε θάζε δεκφζηνπ -
θξαηηθνχ ειέγρνπ είλαη de lege ferenda θαη φρη de lege lata
Σν ζχζηεκα δηνηθεηηθήο επνπηείαο, φπσο απηφ εθαξκφζηεθε βάζεη ηνπ π.δ 410/95,
εμνξζνινγίζηεθε σο έλα βαζκφ απν ηνλ Νέν Γεκνηηθφ θαη Κνηλνηηθφ Κψδηθα (Ν.3463/06) ν
νπνίνο, κεηαμχ άιισλ, εηζήγαγε θαηλνηνκίεο ζην ζχζηεκα δηνηθεηηθήο επνπηείαο επη ησλ
ΟΣΑ. Με ηνλ λέν Γεκνηηθφ θαη Κνηλνηηθφ Κψδηθα ινηπφλ γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα λα
πεξηνξηζηεί ν έιεγρνο λνκηκφηεηαο πνπ αζθείηαη ζηηο πξάμεηο ησλ Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ
απν ηνλ ΓΓΠ ζηνλ απνιχησο απαξαίηεην, πξνθεηκέλνπ λα γίλεη πξάμε ε ζπληαγκαηηθή
επηηαγή ηνπ Αξ.102 ΢ γηα ηελ δηαζθάιηζε ηεο δηνηθεηηθήο θαη νηθνλνκηθήο απηνηέιεηαο ησλ
90
ΟΣΑ θαη λα απαιαγεί ε Πεξηθέξεηα απν ηνλ ππεξβνιηθφ θφξην εξγαζίαο. Παξ’φια απηά
φκσο ην ζχζηεκα αθφκε ρσιαίλεη, δηφηη ζεζπίδνπκε έλα ξπζκηζηηθφ πιαίζην, ην νπνίν φκσο
αθήλεη θελά. Καη επηπιένλ, αληί λα δηνξζψζνπκε ηα θελά απηά, πξνζζέηνπκε λένπο ειέγρνπο.
Σα πξνβιήκαηα απηά έρνπλ δηθπή ραξαθηήξα θαη πεγάδνπλ απν ηελ πιεκειιή
εθαξκνγή ηεο λνκνζεζίαο αιιά θαη ηελ ιεηηνπξγηθή αλεπάξθεηα πνπ ραξαθηεξίδεη ηφζν ηνπο
ειεγρφκελνπο ΟΣΑ φζν θαη ηνπο ειέγρνληεο, δειαδή ηηο Πεξηθέξεηεο. Σν παξαπάλσ
ζπκπέξαζκα γίλεηαη εκθαλέο ηφζν απν ηα θαηλφκελα θαθνδηνίθεζεο πνπ παξνπζηάδνληαη
ζηνπο ΟΣΑ, ζηε βάζε ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ πνπ πξνέξρνληαη απν πεγέο φπσο νη εηήζηεο
εθζέζεηο δηαθφξσλ ειεγθηηθψλ ζσκάησλ θαη άιισλ αλεμάξηεησλ αξρψλ, αιιά θαη κέζα απν
ηηο αλεπάξθεηεο πνπ παξνπζηάδνπλ νη ππεξεζίεο ηεο Πεξηθέξεηαο πνπ αζθνχλ ηνλ έιεγρν,
θαηφπηλ ζηελήο παξαθνινχζεζεο θαη θαηαγξαθήο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο.
Σα πξνβιήκαηα απηά παξνπζηάδνληαη θαηά ηνλ έιεγρν ησλ πξάμεσλ πνπ εθδίδνπλ νη
Γήκνη θαη νη Κνηλφηεηεο, θαη αλαθέξνληαη είηε ζηελ αδχλακία ησλ Πεξηθεξεηψλ λα ειέγμνπλ
ηηο πξάμεηο ησλ ΟΣΑ κέζα ζηηο λφκηκεο πξνζεζκίεο είηε ζηελ αδχλακία ηνπο λα επηβάιινπλ
ηελ εθαξκνγή ησλ απνθάζεψλ ηνπο επη ησλ πξνζθπγψλ είηε αθφκα θαη ζηελ απξνζπκία ηνπο
λα πξνβνχλ ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο. Αθφκε, ζε δεχηεξν βαζκφ είλαη αξθεηέο νη πεξηπηψζεηο
αθχξσζεο ησλ απνθάζεσλ ηνπ ΓΓΠ απν ηελ Δηδηθήο Δπηηξνπήο ηνπ Αξ.152.
Όζνλ αθνξά ηνλ έιεγρν ησλ νξγάλσλ ηνπο, ηα πξνβιήκαηα εζηηαδνληαη ζηελ
ζπζηεκαηηθή παξάιεηςε άζθεζεο ειέγρνπ ησλ αηξεηψλ δεκάξρσλ απν ηνλ αξκφδην πξνο
ηνχην ΓΓΠ αιιά θάπνηεο θνξέο, αθφκα θαη φηαλ πξαγκαηνπνηείηαη ν έιεγρνο, κπνξεί λα κήλ
επηβάιινληαη θπξψζεηο.
Οη παξαπάλσ δηαπηζηψζεηο ιακβάλνπλ ζάξθα θαη νζηά κέζα απν ηηο κειέηεο
πεξηπηψζεσλ πνπ απνηεινχλ ην ηειεπηαίν κέξνο ηεο παξνχζεο εξγαζίαο.
΢πγθεθξηκέλα ε πξψηε ππφζεζε αθνξά ηελ θαηαρξεζηηθή επηβνιή ηειψλ απν
ζπγθεθξηκέλν Γήκν ηεο Αζήλαο. Σν θπξίσο ζπκπέξαζκα πνπ πξνθχπηεη, κεηαμχ άιισλ, είλαη
νηη ε κε νινθιήξσζε ηνπ ειέγρνπ ηεο πξάμεο απν ηελ Πεξηθέξεηα κέζα ζηηο λφκηκεο
πξνζεζκίεο γελλά πξνβιήκαηα, θαζφζνλ πξνθχπηεη ζσξεία παξάλνκσλ πξάμεσλ απν
πιεπξάο Γήκσλ, ησλ νπνίσλ ε έθδνζε ζηεξίδεηαη ζηελ αξρηθή κε ειεγρζείζα πξάμε ε νπνία
κπνξεί λα είλαη θαη παξάλνκε. Όκσο, είλαη αλεπίηξεπην ε επνπηεία λα αζθείηαη δηα ηεο
ζησπήο. Δίλαη ζεκαληηθφ ινηπφλ ε Πεξηθέξεηα λα δηαζέηεη ηελ θαηάιιειε ππνδνκή (
αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη εμεηδίθεπζή ) πξνθεηκέλνπ λα είλαη ζε ζέζε λα ειέγμεη ηηο πξάμεηο
ησλ ΟΣΑ κέζα ζηηο λφκηκεο πξνζεζκίεο. Καη νη ΟΣΑ βέβαηα απν ηελ πιεπξά ηνπο ζα πξέπεη
λα είλαη ζε ζέζε λα απνζηέιινπλ ηα απαξαίηεηα δηθαηνινγεηηθά κέζα ζηηο λφκηκεο
πξνζεζκίεο. Καη απηφλ ηνλ ηξφπν εμαζθαιίδεηαη ε νξζή εθαξκνγή ηεο επνπηείαο πνπ αζθεί
ην θξάηνο επη ησλ ΟΣΑ θαη απμάλεηαη ε εκπηζηνζχλε ησλ πνιηηψλ έλαληη ησλ ζεζκψλ.
91
 Ζ δεχηεξε ππφζεζε αλαθέξεηαη ζηελ πεηζαξρηθή επζχλε κειψλ ηνπ Γεκνηηθνχ
΢πκβνπιίνπ ζπγθεθξηκέλνπ Γήκνπ ηεο Αζήλαο, γηα παξάλνκε ρνξήγεζε αδεηψλ
δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ. Σα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ, κεηαμχ άιισλ, είλαη νηη ζε
έλα ηφζν κείδνλ ζέκα φζν νη δηαθεκηζηηθέο πηλαθίδεο, νη ππάιιεινη ηνπ Γήκνπ
ιεηηνχξγεζαλ κε θξηηήξην ην πξνζσπηθφ φθεινο, θαη ππέγξαςαλ ηελ ρνξήγεζε άδεηαο
δηαθεκηζηηθψλ πηλαθίδσλ παξάλνκα, γεγνλφο πνπ κεηψλεη ην επαγγεικαηηθφ ηνπο θχξνο,
θαζψο θαη ηελ αμηνπηζηία ηνπο σο δεκνζίσλ ππαιιήισλ ελ γέλεη. Παξάιιεια, βιάπηεηαη
ζπλνιηθά ε εηθφλα ηνπ Γήκνπ θαη κεηψλεηαη ε εκπηζηνζχλε ησλ πνιηηψλ έλαληη ησλ
δεκνζίσλ ππεξεζηψλ γεληθφηεξα.
Οη αλσηέξσ εθηεζείζεο κνξθέο ιεηηνπξγηθήο αλεπάξθεηαο ησλ ππεξεζηψλ ηφζν ησλ
ΟΣΑ, φζν θαη ηεο Πεξηθέξεηαο δελ πξνέξρνληαη θπξίσο απν αδπλακίεο ηεο ηζρχνπζαο
λνκνζεζίαο αιιά αλαθχπηνπλ απν ηελ πιεκκειή εθαξκνγή ή ηελ θαζ’νινθιεξίαλ κε
εθαξκνγή ηεο λνκνζεζίαο απηήο θαζψο θαη κεγάινπ κέξνπο ηεο λνκνινγίαο πνπ ηελ
ζπκπιεξψλεη. Χζηφζν, φζν θαη αλ ηα θαηλφκελα απηά είλαη πεξηνξηζκέλα θαη δελ
δηθαηνινγνχλ ππεξβνιηθέο θαη αθνξηζηηθέο επηθξίζεηο δελ παχνπλ λα είλαη ππαξθηά. Καηά
ζπλέπεηα, ν ρεηξφηεξνο ηξφπνο αληηκεηψπηζήο ηνπο είλαη ν ζηξνπζνθακειηζκφο θαη ε
πεξηραξάθσζε ζε έλαλ ηδηφηππν απηνδηνηθεηηθφ παηξησηηζκφ.
Απαξαίηεηε θξίλεηαη ινηπφλ ε δξαζηεξηνπνίεζε ηεο ειεγθηηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο
θξαηηθήο κεραλήο πξφο ηελ θαηεχζπλζε ηεο εκπέδσζεο ηεο λνκηκφηεηαο κε ηαπηφρξνλε
επηδίσμε δηαθνκκαηηθήο ζηήξημεο ζην εγρείξεκα απην. Δπηηαθηηθή θξίλεηαη επίζεο ε
επηκφξθσζε ησλ αηξεηψλ εθπξνζψπσλ ησλ ΟΣΑ πξφο ηελ θαηεχζπλζε ηεο εκπέδσζεο ηεο
λνκηκφηεηαο, θαζψο επίζεο θαη ησλ πεηζαξρηθψλ ηνπο πξντζηακέλσλ, δειαδή ησλ ΓΓΠ, γηα
ηνλ λέν ξφιν πνπ θαινχληαη λα δηαδξακαηίζνπλ ζην πιαίζην ηεο απνθέληξσζεο φπσο απηή
πξνσζείηαη απν ηελ ειιεληθή πνιηηεία θαη ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Κξίλεηαη ζθφπηκε επίζεο
ε βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ απν ηνπο ΟΣΑ θαη απν ηηο Πεξηθέξεηεο, ε
γεληθφηεξε δηνηθεηηθή αλαδηνξγάλσζή ηνπο θαη ε αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηνπο
πνπ έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη ηελ πνηνηηθή βειηίσζε φρη
κφλν ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ αιιά θαη ηεο επηθνηλσλίαο κε ηνλ πνιίηε. Ζ Σνπηθή
Απηνδηνίθεζε πξέπεη λα πξσηνζηαηήζεη ζηελ ιήςε κέηξσλ απηνθάζαξζεο θαη παξάιιεια,
ίζσο ζα έπξεπε λα πξνηείλεη ε ίδηα έλαλ απνηειεζκαηηθφ κεραληζκφ επνπηείαο πνπ ζα
ππνθαηαζηήζεη ηνλ ζεκεξηλφ, ν νπνίνο θαηα θνηλή νκνινγία έρεη απνδεηρζεί παληειψο
απξφζθνξνο.
Ζ εηζαγσγή κεραληζκψλ ειέγρνπ δελ απνηειεί αζθαιψο απηνζθνπφ. Ο έιεγρνο ηεο
Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ζα πξέπεη λα είλαη παξάιιεινο κε ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ
γελεζηνπξγψλ αηηηψλ ηεο δηαθζνξάο θαη ηεο θαθνδηνίθεζεο. Ζ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο
92
θαη ηεο θαθνδηνίθεζεο δελ ζηεξίδεηαη αζθαιψο κφλν ζηελ θαηαζηνιή αιιά θαη ζηελ
πξφιεςε, ηδίσο κάιηζηα ζε απηήλ. Ο ζηφρνο είλαη άιισζηε φρη πεξηζζφηεξνη έιεγρνη, αιιά
βειηίσζε θαη εμνξζνινγηζκφο ησλ ππαξρφλησλ σζηε λα είλαη θαηαιιειφηεξνη θ επνκέλσο
απνηειεζκαηηθφηεξνη.
Σν απνηειεζκαηηθφηεξν κέζνλ ινηπφλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ θαηλνκέλσλ
θαθνδηνίθεζεο θαη δηαθζνξάο είλαη ν εθζπγρξνληζκφο θαη ν εθδεκνθξαηηζκφο ηεο ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο, άξα θαη ηνπ θξάηνπο θαη ηνπ πνιηηηθνχ καο ζπζηήκαηνο. Μεηαμχ κηαο
κεηαξξχζκηζεο «εθ ησλ άλσ» θαη ηνπ βαζχηεξνπ εθδεκνθξαηηζκνχ ηεο θνηλσλίαο, ην
δεχηεξν είλαη αζθαιψο απνηειεζκαηηθφηεξν. Ζ θαηαπνιέκεζε ησλ θαηλνκέλσλ
θαθνδηνίθεζεο θαη δηαθζνξάο είλαη ζηελ νπζία δήηεκα λνκηθνχ θαη πνιηηηθνχ πνιηηηζκνχ.
Μία θαηεχζπλζε είλαη ε άκεζε δηαζχλδεζε ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο κε ηελ Βνπιή.
Απηφ κπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ εμνηθείσζε ηεο Βνπιήο κε ηα ζέκαηα ηεο ΣΑ, γηα ηα νπνία
θαιείηαη λα λνκνζεηήζεη. Μπνξεί επίζεο λα βνεζήζεη ζηε «κίμε» βνπιεπηψλ θαη αηξεηψλ ηεο
ΣΑ ζε εληαίν forum αλάδεημεο ηνπ πνιηηηθνχ πξνζσπηθνχ ηεο ρψξαο. Δκείο πξνηείλνπκε ηε
ζχζηαζε κφληκεο επηηξνπήο ηεο Βνπιήο γηα ηα ζέκαηα ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο.
Ζ άιιε θαηεχζπλζε ζπλδέεηαη κε ηελ έκπξαθηε ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο δεκνθξαηίαο,
κέζσ ηνπ ξφινπ ηνπ δεκφηε, ηεο αληηπνιίηεπζεο, ησλ ηνπηθψλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ, ησλ
ηνπηθψλ ΜΜΔ, ησλ ηνπηθψλ νκάδσλ ζπκθεξφλησλ, θαη ηέινο ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ.

93
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΡΩΣΟΓΔΝΔΙ΢ ΠΗΓΔ΢

΢χληαγκα ηεο Διιάδνο (1975/ 1986/ 2001)

Ν.3463/06 «Κώδικαρ Δήμων και Κοινοηήηων»
N.2690/99 «Κώδικαρ Διοικηηικήρ Διαδικαζίαρ»
Ν.2503/97 «Διοίκηζη, Οπγάνωζη, ΢ηελέσωζη ηηρ Πεπιθέπειαρ, Ρύθμιζη Θεμάηων για ηην
Σοπική Αςηοδιοίκηζη και άλλερ Διαηάξειρ».
N.3094/03. «΢ςνήγοπορ ηος Πολίηη και άλλερ διαηάξειρ»
Ν.2477/97 «΢ςνήγοπορ ηος Πολίηη και ΢ώμα Επιθεωπηηών Ελεγκηών Δημόζιαρ Διοίκηζηρ»
Ν.3074/02 «ΓΕΔΔ – Αναβάθμιζη ηος ΢ΕΕΔΔ και ηος ΢ςνηονιζηικού Οπγάνος επιθεώπηζηρ
και ελέγσος και άλλερ διαηάξειρ»
Ν.1828/89 «Πεπί αναμόπθωζηρ θοπολογικού Ειζοδήμαηορ και άλλερ διαηάξειρ»
Ν.2801/00 «Ρςθμίζειρ θεμάηων απμοδιόηηηαρ ηος Τποςπγείος Μεηαθοπών και Επικοινωνιών
και άλλερ διαηάξειρ».
Ν.2946/01 «Τπαίθπια Διαθήμιζη, ΢ςμπολιηείερ Δήμων και Κοινοηήηων και άλλερ διαηάξειρ».
Ν.3212/03 «Άδεια δόμηζηρ, πολεοδομικέρ και άλλερ διαηάξειρ θεμάηων απμοδιόηηηαρ
Τποςπγείος Πεπιβάλλονηορ, Υωποηαξίαρ και Δημοζίων Έπγων».
Ν.2696/99 « Κώδικαρ Οδικήρ Κςκλοθοπίαρ»
Π.Γ. 410/95 «Κώδικαρ Δήμων και Κοινοηήηων»
Δγθχθιηνο 11 - ΤΠΔ΢ (Γ/λζε Οξγάλσζεο θαη Λεηηνπξγίαο ΟΣΑ – Σκήκα Οξγάλσζεο θαη
Λεηηνπξγίαο ΟΣΑ) «Εποπηεία ηων ππάξεων ηων ζςλλογικών και μονομελών οπγάνων ηων
ππωηοβάθμιων ΟΣΑ».

Απνθάζεηο ΢ηΔ ππ’αξηζκ.1829/1960, 3188/1968, 371/1985, 2964/2002, 3116/2002, 14/2005,

380/2005, 503/2006, 2266/1964

ΒΙΒΛΙΑ

Αλαζηαζίνπ Αλ., ΢ηνχζνπξαο Π., Μαηζαίνπ Π. (2007). «Δομή και Λειηοςπγία ηηρ Σοπικήρ
Αςηοδιοίκηζηρ». ΢χγγξακκα ηεο γεληθήο θάζεο ηεο Δζληθήο ΢ρνιήο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο,
Αζήλα

94
Βεληδέινο Δπαγ.(2002). « Σο Αναθεωπηηικό Κεκηημένο.Σο ζςνηαγμαηικό θαινόμενο ζηον 21ο
αιώνα και η ειζθοπά ηηρ αναθεώπηζηρ ηος 2001». Αζήλα, Δθδ.΢άθθνπια
Γξφζνο ΢. (2008). «΢ςζηήμαηα ελέγσος ΟΣΑ». ΢χγγξακκα ηεο Δηδηθήο θάζεο ηκήκαηνο
Οξγάλσζεο θαη Γηνίθεζεο ηεο Δζληθήο ΢ρνιήο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, Αζήλα
Καξαλαζηάζεο Μ. (2006). «Ο Νέορ Δημοηικόρ και Κοινοηικόρ Κώδικαρ – Επμηνεία
καη΄άπθπο, Νομολόγία». Αζήλα, Δθδ.Καξαλαζηάζε
Καηζνχιεο (1993) – ΢εηξά Γηνίθεζε θαη Πνιηηεία, Μειέηεο 3 – «Η ανεκπλήπωηη
αςηοδιοίκηζη». Αζήλα-Κνκνηελή, Δθδ.΢άθθνπια
ΚΔΓΚΔ (2000). «Ο Δημοηικόρ και Κοινοηικόρ Κώδικαρ με ηιρ ηποποποιήζειρ και
ζςμπληπώζειρ ηων διαηάξεων μέσπι ηην εθαπμογή ηος Ν.2753/1999». Αζήλα, Δθδ.Δ.Δ.Σ.Α.Α.
Κνθθίδνπ Αι. (2008). «Διοικηηική Εποπηεία και Δημοζιονομικόρ Έλεγσορ ζηοςρ
ππωηοβάθμιοςρ Οπγανιζμούρ Σοπικήρ Αςηοδιοίκηζηρ». Αζήλα-Θεζ/ληθε, Δθδ.΢άθθνπια
Κνληηάδεο Ξ. (2000) – Η Αναθεώπηζη ηος ΢ςνηάγμαηορ. Μεθοδολογικά θεμέλια: ΢ςμβολή
ζηη ζςνηαγμαηική θεωπία ηηρ πλοςπαλιζηικήρ δημοκπαηίαρ. Αζήλα, Δθδ.΢άθθνπια
Λνπθίζζαο Υ., Θσκφπνπινο Δπαγ. (2008). «Έλεγσορ Διοικηηικήρ Δπάζηρ». ΢χγγξακα ηεο
Δηδηθήο θάζεο ηκήκαηνο Οξγάλσζεο θαη Γηνίθεζεο ηεο Δζληθήο ΢ρνιήο Σνπηθήο
Απηνδηνίθεζεο, Αζήλα
Λχηξαο ΢. (1993). «Η Οπγάνωζη ηηρ Δημόζιαρ Διοίκηζηρ». Αζήλα-Κνκνηελή,
Δθδ.΢άθθνπια
Λχηξαο ΢., Γέξνληαο Απ., Παπιφπνπινο Πξ., ΢ηνχηε Γι., Φινγατηεο ΢. (2004).
«Διοικηηικό Δίκαιο». Αζήλα-Κνκνηελή, Δθδ.΢άθθνπια
Μαθξπδεκήηξεο Αλη., Υξπζαλζάθεο Υ., Κνπινχξεο Ν.Γ., Οηθνλφκνπ Αι.Κ. (1996).
΢εηξά Γηνίθεζε θαη Πνιηηεία, Μειέηεο 15 – «Ombudsman» Ο έλεγσορ ηηρ κακοδιοίκηζηρ
ζηην Ελλάδα και ηην Εςπώπη. Αζήλα-Κνκνηελή, Δθδ.΢άθθνπια
Μπαπαιηνχηαο (2007). «Σο ζύγσπονο θεζμικό πλαίζιο ηηρ Ελληνικήρ Δημόζιαρ Διοίκηζηρ».
Αζήλα-Θεζ/ληθε, Δθδ.΢άθθνπια
Μπέζηια Δπξ. (2004). «Σοπική Αςηοδιοίκηζη» (Σφκνη Η θαη ΗΗ). Αζήλα-Θεζ/ληθε,
Δθδ.΢άθθνπια
Μπέζηια-Μαθξίδε Δι. (2004). «Έλεγσορ Διοίκηζηρ» (Σφκνη Η θαη ΗΗ). Αζήλα-Θεζ/ληθε,
Δθδ.΢άθθνπια
΢πειησηφπνπινο Δπ. (2001). «Εγσειπίδιο Διοικηηικού Δικαίος» (Σφκνη Η, ΗΗ). Αζήλα-
Κνκνηελή, Δθδ.΢άθθνπια
΢πειησηφπνπινο Δπ. (2005). «Εγσειπίδιο Διοικηηικού Δικαίος» (Σφκνη Η, ΗΗ). Αζήλα-
Κνκνηελή, Δθδ.΢άθθνπια

95
΢σηεξέιεο Γ. (2006). «Η Μεηαππύθμιζη ηηρ Σοπικήρ Αςηοδιοίκηζηρ, πποκλήζειρ και
πποοπηικέρ». Αζήλα, Δθδ.Παπαδήζε
Σζαληίιαο Π.,Παπαδνπνχινπ Δπγ., Θενδσξάηνο Ζι.,Γξφζνο ΢. (2007). «Θεζμικό
Πλαίζιο Πεπιθεπειακήρ Διοίκηζηρ». ΢χγγξακκα ηεο Γεληθήο θάζεο ηεο Δζληθήο ΢ρνιήο
Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, Αζήλα
Υιέπαο Ν. (1999). ΢εηξά Γηνίθεζε θαη Πνιηηεία, Μειέηεο 23 – «Η ηοπική Διοίκηζη ζηην
Ελλάδα - Ο διαλεκηικόρ ανηαγωνιζμόρ ηηρ αποκένηπωζηρ με ηην αςηοδιοίκηζη». Αζήλα-
Κνκνηελή, Δθδ.΢άθθνπια
Υιέπαο Ν. (1998). ΢εηξά Γηνίθεζε θαη Πνιηηεία, Μειέηεο 19 – «Πποοπηικέρ ηηρ Σοπικήρ
Δημοκπαηίαρ - Έναρ Ελληνογεπμανικόρ Διάλογορ για ηην ηοπική Αςηοδιοίκηζη». Αζήλα-
Κνκνηελή, Δθδ.΢άθθνπια
Υξηζηνλάθεο Γ., Γαξακάξαο Κ., Παπαδνπνχινπ Δπγ. (2007). «Θεμελιώδειρ Απσέρ
Δικαίος». ΢χγγξακκα ηεο γεληθήο θάζεο ηεο Δζληθήο ΢ρνιήο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, Αζήλα

ΑΡΘΡΑ – ΟΜΙΛΙΔ΢

Γαλφπνπινο Γ.(2000 Ννεκ.-Γεθ.). «Ζ δηνηθεηηθή Δπνπηεία επη ησλ πξάμεσλ ησλ

ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ηεο Ννκαξρηαθήο Απηνδηνίθεζεο» Πεπιοδικό Δήμορ, Σεύσορ 1
Κακίλεο Γ. (2005). «Δπηζηνιή ηνπ ΢ηΠ πξφο ηνλ Τπνπξγφ Δζσηεξηθψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο
θαη Απνθέληξσζεο ζρεηηθά κε ηελ ελ εμειίμεη δηαδηθαζία αλακφξθσζεο ηνπ Κψδηθα Γήκσλ
θαη Κνηλνηήησλ»
Κακίλεο Γ. (2006). «Γηαθάλεηα θαη Απηνδηνίθεζε.Γηαδηθαζίεο Διέγρνπ θαη
Απνηειεζκαηηθφηεηα». Ομιλίερ ζηην εκδήλωζη ΚΕΔΚΕ – ΙΣΑ – ΢ηΠ
Καλειινπνχπνπ Ν. (2006). «Γηαθάλεηα θαη Απηνδηνίθεζε.Γηαδηθαζίεο Διέγρνπ θαη
Απνηειεζκαηηθφηεηα». Ομιλίερ ζηην εκδήλωζη ΚΕΔΚΕ – ΙΣΑ – ΢ηΠ
΢αξκάο Ησαλ. (2000 Ννεκ.-Γεθ.). «Ζ ζπληαγκαηηθή θαηνρχξσζε ηεο ηνπηθήο
απηνδηνηθήζεσο». Πεπιοδικό Δήμορ, Σεύσορ 1
΢παλνχ Κ. (2006). «Γηαθάλεηα θαη Απηνδηνίθεζε.Γηαδηθαζίεο Διέγρνπ θαη
Απνηειεζκαηηθφηεηα». Ομιλίερ ζηην εκδήλωζη ΚΕΔΚΕ – ΙΣΑ – ΢ηΠ
΢σηεξφπνπινο Γ. (2000). «Ο ΢πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε ζηελ Διιεληθή πξαγκαηηθφηεηα».
Πεπιοδικό Κοινωνία Πολιηών, Σεύσορ 5
Tάθεο Η.Α (2005 Ηνχι.-΢επη.). «Ννκνινγία». Πεπιοδικό Δήμορ, Σπιμηνιαία Επιθεώπηζη
Σοπικήρ Αςηοδιοίκηζηρ, Σεύσορ 3

96
ΔΚΘΔ΢ΔΙ΢ ΚΑΙ ΜΔΛΔΣΔ΢

Αηηηνινγηθή Έθζεζε (2006) ζην ΢ρέδην ηνπ λφκνπ Κχξσζε ηνπ Κψδηθα Γήκσλ θαη
Κνηλνηήησλ ηεο Δπηηξνπήο ηνπ Αξ.14 παξ.2 ηνπ Ν.3242/04
Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (2005, 2006, 2007) Δηήζηεο Δθζέζεηο
Ηλζηηηνχην Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (2006) Μειέηε Δπηηξνπήο. «Οι Έλεγσοι ζηοςρ ΟΣΑ.
Πποηάζειρ για ηον εξοπθολογιζμό και ηην αποηελεζμαηικόηηηα ηος ζςζηήμαηορ». Αζήλα
Ηλζηηηνχην Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (2008). Μειέηε Δπηηξνπήο. «Η ππόκληζη μιαρ νέαρ
Μεηαππύθμιζηρ ηηρ ππωηοβάθμιαρ Σοπικήρ Αςηοδιοίκηζηρ». Αζήλα
ΚΔΓΚΔ – ΗΣΑ (2005). Μειέηε «Πεπιθεπειακή Αςηοδιοίκηζη»
ΚΔΓΚΔ-ΗΣΑ (2005). Γλσκνδφηεζε ΢ρεηηθά κε ην λέν ΢ρέδην ηνπ Γεκνηηθνχ θαη
Κνηλνηηθνχ Κψδηθα
΢πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε (1999, 2004, 2005, 2006, 2007). Δηήζηεο Δθζέζεηο
΢πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε (2000). Δηδηθή Έθζεζε γηα ΟΣΑ

ΤΛΙΚΟ ΠΟΤ ΠΑΡΑ΢ΥΔΘΗΚΔ ΑΠΟ ΣΗΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΑΣΣΙΚΗ΢

΢πλέληεπμε Πξντζηακέλεο Σκήκαηνο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο α΄ βαζκνχ

(θ.Καλδεαλλνπνχινπ Υ.)
Απνθάζεηο Σκήκαηνο
Πξνζθπγέο Γεκνηψλ
Απνθάζεηο Γήκσλ
Απνθάζεηο Πεηζαξρηθψλ ΢πκβνπιίσλ
Έθζεζε Δπηζεψξεζεο – Διέγρνπ απν ΢ΔΔΓΓ

Ι΢ΣΟ΢ΔΛΙΓΔ΢

Γεληθή Γξακκαηεία Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο : www.gspa.gr

Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο : www.gedd.gr
Ηλζηηηνχην Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο : www.ita.org.gr
Κεληξηθή Έλσζε Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ Διιάδνοwww.kedke.gr
Πεξηθέξεηα Αηηηθήο : www.attiki.gov.gr
΢πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε : www.synigoros.gr
΢ψκα Δπηζεσξεηψλ Διέγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο : www.seedd.gr

97
Παξάξηεκα 1

ΔΛΔΓΥΟ΢ ΝΟΜΗΜΟΣΖΣΑ΢ ΑΠΟ ΣΟΝ ΓΔΝΗΚΟ ΓΡΑΜΜΑΣΔΑ ΣΖ΢

ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢

Ο Γεληθφο Γξαµµαηέαο ηεο Πεξηθέξεηαο µέζα ζε απνθιεηζηηθή πξνζεζµία είθνζη (20)

εµεξψλ απφ ηελ πεξηέιεπζε ζε απηφλ ηνπ πιήξνπο θαθέιινπ ηεο ζρεηηθήο πξνο έιεγρν
πξάμεο, εθδίδεη απφθαζε γηα ηελ λνµηµφηεηα ή ηελ αθχξσζε απηήο. ΢ε πεξίπησζε πνπ
ιείπνπλ θάπνηα απφ ηα ζηνηρεία πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηνλ έιεγρν θαη δεηεζεί ε απνζηνιή
ή ζπµπιήξσζή ηνπο, ε απνθιεηζηηθή εηθνζαήµεξε πξνζεζµία άξρεηαη απφ ηελ πεξηέιεπζε
απηψλ59, εθφζνλ έθηνηε είλαη δπλαηφλ λα δηαµνξθσζεί νινθιεξσµέλε θξίζε γηα ηε
λνµηµφηεηα ή µε ηεο πξάμεο
΢ε θάζε πεξίπησζε, φµσο, είηε θξίλεηαη ε ειεγρφµελε πξάμε λφµηµε, είηε αθπξψλεηαη,
πξέπεη λα εθδίδεηαη αληηζηνίρνπ πεξηερνµέλνπ απφθαζε απφ ην Γεληθφ Γξαµµαηέα ηεο
Πεξηθέξεηαο, αθνχ ε δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 149, παξ. 1 ∆ΚΚ απαηηεί αδηαθξίησο ζε θάζε
πεξίπησζε ηελ έθδνζε ζρεηηθήο απφθαζεο. ΢πλεπψο, δελ αξθεί απιή επηζεµείσζε (π.ρ µε
ζθξαγίδα) ζην ζψµα ηεο ειεγρφµελεο πξάμεο.
Καηά ηελ άζθεζε ηνπ ειέγρνπ λνµηµφηεηαο ησλ πξάμεσλ ησλ δεµνηηθψλ, θνηλνηηθψλ
θαη ησλ άιισλ ζπµβνπιίσλ, ν Γεληθφο Γξαµµαηέαο ηεο Πεξηθέξεηαο νθείιεη λα εξεπλά εάλ νη
πξάμεηο είλαη λφµηµεο απφ θάζε άπνςε. Δπνµέλσο, θαηά ηνλ έιεγρν λνµηµφηεηαο εξεπλά φρη
µφλν ηα ηππηθά ζηνηρεία ησλ πξάμεσλ, αιιά θαη ην πεξηερφµελν απηψλ.
Καηά ηεο απφθαζεο απηήο ηνπ Γεληθνχ Γξαµµαηέα δελ ρσξεί αίηεζε ζεξαπείαο, αθνχ
πξνβιέπεηαη ε άζθεζε εηδηθήο δηνηθεηηθήο πξνζθπγήο ζην άξζξν 151 ∆ΚΚ.

Σξφπνο ειέγρνπ
Καηά ηνλ έιεγρν λνµηµφηεηαο πνπ αζθείηαη απφ ην Γεληθφ Γξαµµαηέα είηε βάζεη ηνπ
άξζξνπ 149 ∆ΚΚ, είηε απηεπαγγέιησο, εξεπλάηαη αλ ε ξχζµηζε πνπ επηβάιιεηαη µε ηελ
απφθαζε απηή έξρεηαη ζε αληίζεζε µε ηζρχνληα θαλφλα δηθαίνπ, δει. λφµν, πξνεδξηθφ
δηάηαγµα, θαλνληζηηθή απφθαζε ηεο δηνίθεζεο, αιιά θαη θαλνληζηηθέο απνθάζεηο πνπ
ζεζπίδνπλ νη ίδηνη νη πξσηνβάζµηνη ΟΣΑ ζχµθσλα µε ην άξζξν 79 ∆ΚΚ Λφγνη πνπ
επηθέξνπλ ηελ αθχξσζε ηεο πξάμεο είλαη νη εμήο :
i. αλαξµνδηφηεηα ηνπ εθδφληνο ηελ πξάμε νξγάλνπ
ii. παξάβαζε ηχπσλ ηεο δηαδηθαζίαο

59
΢ηΔ 1530/2006, 2482/2001
98
iii. παξάβαζε λφµνπ
iv. θαηάρξεζε εμνπζίαο.

i. Αλαξµνδηφηεηα
Αλαξµνδηφηεηα ζπληξέρεη ζηελ πεξίπησζε πνπ άιιν φξγαλν είλαη αξµφδην (θαζ΄χιε ή
θαηά ηφπν) γηα ηελ έθδνζε ηεο πξάμεο, ή φηαλ θαλέλα δηνηθεηηθφ φξγαλν δελ είλαη αξµφδην
λα ηελ εθδψζεη. Π.ρ γηα ηε ρνξήγεζε άδεηαο πιαλνδίνπ ππαίζξηνπ εµπνξίνπ αξµφδηα είλαη ε
λνµαξρηαθή απηνδηνίθεζε θαη φρη ν δήµαξρνο, ή γηα ηελ θήξπμε αλαγθαζηηθήο
απαιινηξίσζεο αξµφδην είλαη ην δεµνηηθφ ζπµβνχιην θαη φρη ε δεµαξρηαθή επηηξνπή.

ii. Παξάβαζε ηχπσλ ηεο δηαδηθαζίαο

Δδψ εξεπλάηαη αλ ε πξάμε έρεη ηα ηππηθά γλσξίζµαηα πνπ απαηηνχληαη απφ ηηο νηθείεο
δηαηάμεηο πξνθεηµέλνπ λα παξάγεη έλλνµα απνηειέζµαηα. Δηζη, θαηά ην ζηάδην απηφ πξέπεη
νπσζδήπνηε λα ειεγρζνχλ ηα αθφινπζα:
• Αλ έρεη ην ζπµβνχιην ηε λφµηµε απαξηία
• Αλ έρνπλ πξνζθιεζεί λφµηµα ηα απφληα µέιε ηνπ ζπµβνπιίνπ
• Αλ ζηε ζπλεδξίαζε ηνπ ∆εµνηηθνχ ΢πµβνπιίνπ έρεη πξνζθιεζεί ν ∆ήµαξρνο, εθφζνλ απφ
ην νηθείν πξαθηηθφ δελ πξνθχπηεη ε παξνπζία ηνπ.
• Αλ έρνπλ πξνζθιεζεί νη Πξφεδξνη ησλ ΢πµβνπιίσλ ησλ ∆εµνηηθψλ ∆ηαµεξηζµάησλ, φηαλ
θαινχληαη ππνρξεσηηθά
. • Αλ έρνπλ πξνζθιεζεί νη Πξφεδξνη ησλ Σνπηθψλ ΢πµβνπιίσλ, φηαλ θαινχληαη
ππνρξεσηηθά
• Αλ ε ζπλεδξίαζε ηνπ ∆εµνηηθνχ ή ηνπ Κνηλνηηθνχ ΢πµβνπιίνπ έρεη γίλεη ζην ρψξν πνπ
νξίδεηαη απφ ην ∆ΚΚ
• Αλ ε ζπλεδξίαζε ηνπ ζπµβνπιίνπ έρεη γίλεη δεµφζηα, φπσο επηβάιιεηαη, θαηά θαλφλα
• Αλ ε απφθαζε πεξηιαµβαλφηαλ σο ζέµα ζηελ εµεξήζηα δηάηαμε (πξφζθιεζε)
• Αλ ζέµα εθηφο εµεξήζηαο δηάηαμεο έρεη εηζαρζεί γηα ζπδήηεζε ζχµθσλα µε ην λφµν σο
θαηεπείγνλ
• Αλ ε απφθαζε γηα θάζε ζέµα έρεη ιεθζεί µε ηελ απαηηνχµελε απφ ην λφµν πιεηνςεθία.
• Αλ έρεη δεµνζηεπζεί λφµηµα ε πξάμε ηνπ ζπµβνπιίνπ θαη αλ ζπλνδεχεηαη απφ ην θαηά ην
Νφµν απνδεηθηηθφ δεµνζίεπζεο
• Αλ έρεη παξαζρεζεί ε γλψµε άιινπ νξγάλνπ, φπνπ απηή απαηηείηαη
• Αλ πθίζηαληαη ζηνηρεία απφ ηα νπνία πξνθχπηεη φηη έρεη πάξεη µέξνο ζηε ζπδήηεζε θάπνηνπ
ζέµαηνο ή ζηελ θαηάξηηζε θάπνηαο απφθαζεο ζχµβνπινο πνπ έρεη θψιπµα απφ πιηθφ
ζπµθέξνλ ν ίδηνο ή ζπγγελήο ηνπ µέρξη δεπηέξνπ βαζµνχ.

99
 Σνλίδεηαη φηη γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ ησλ δεµνηηθψλ ή θνηλνηηθψλ ζπµβνπιίσλ ε
απαξηία θαη νη απαξαίηεηεο πιεηνςεθίεο ππνινγίδνληαη µε βάζε ηνλ αξηζµφ ησλ δεµνηηθψλ ή
θνηλνηηθψλ ζπµβνχισλ πνπ έρνπλ νξθηζζεί θαη εγθαηαζηαζεί, ζχµθσλα µε ηηο δηαηάμεηο ησλ
άξζξσλ 70 θαη 23, παξ. 4 ∆ΚΚ.
΢εµαληηθή αιιαγή, ζε ζρέζε µε ην πξνηζρχζαλ θαζεζηψο ηνπ πδ 410/1995, επέξρεηαη
µε ηε ξεηή αλαθνξά φηη ζε πεξίπησζε άξλεζεο µέινπο ηνπ ∆εµνηηθνχ ή Κνηλνηηθνχ
΢πµβνπιίνπ λα δψζεη ςήθν ή δψζεη ιεπθή ςήθν, ηφηε ινγίδεηαη σο παξφλ θαηά ηε
ζπλεδξίαζε. ΢ηελ πεξίπησζε απηή ηφζν ε άξλεζε ςήθνπ, φζν θαη ε ιεπθή ςήθνο
ζεσξνχληαη, σο αξλεηηθέο ςήθνη.

iii. Παξάβαζε λφµνπ

Δδψ εξεπλάηαη ε ηήξεζε απφ ηνλ νηθείν ΟΣΑ ηεο αξρήο ηεο λνµηµφηεηαο, δει. εάλ έρεη
παξαβηαζζεί θαλφλαο δηθαίνπ πνπ ζρεηίδεηαη µε ηελ ειεγρφµελε απφθαζε, απφ νπνηαδήπνηε
πεγή θαη αλ πξνέξρεηαη (΢χληαγµα, λφµνο, δηάηαγµα, απφθαζε, γεληθή αξρή ηνπ δηθαίνπ,
λνµνινγία). ΢χµθσλα µε γεληθή αξρή ηνπ δηθαίνπ ε λνµηµφηεηα ηεο ειεγρφµελεο πξάμεο
θξίλεηαη βάζεη ηνπ λνµηθνχ θαζεζηψηνο πνπ ηζρχεη θαηά ην ρξφλν ηεο έθδνζήο ηεο.
Καηά ηνλ έιεγρν απηφ εξεπλψληαη, πέξαλ ηεο παξάβαζεο θαλφλα δηθαίνπ φπσο
πξνειέρζε, θαη:
 Ζ πιάλε πεξί ηα πξάγµαηα, δειαδή, εθφζνλ απνδεηθλχεηαη φηη ν ΟΣΑ πεπιαλεµέλα
εμέιαβε φηη πθίζηαληαη νη λφµηµεο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ έθδνζε ηεο πξάμεο.
Παξάδεηγµα: Δρεη ρνξεγεζεί απφ ην ∆ήµαξρν άδεηα ίδξπζεο θαη ιεηηνπξγίαο
θαθεηέξηαο ζε ηζφγεην πνιπθαηνηθίαο, ρξήζε φµσο πνπ απαγνξεχεηαη απφ ηνλ
θαλνληζµφ ηεο πνιπθαηνηθίαο. Ο ∆ήµνο αγλννχζε ην γεγνλφο απηφ, αθνχ είρε
πξνζθνµηζηεί ςεπδήο δήισζε ηνπ δηαρεηξηζηή ηεο πνιπθαηνηθίαο. Ζ απφθαζε απηή
πξέπεη λα αθπξσζεί απφ ην Γεληθφ Γξαµµαηέα.
 Ζ θαθή ρξήζε ηεο δηαθξηηηθήο επρέξεηαο ή ππέξβαζε ησλ άθξσλ νξίσλ ηεο. Απηφ
ζπµβαίλεη ζηηο αηνµηθέο δηνηθεηηθέο πξάμεηο, νζάθηο ε ξχζµηζε πνπ επηβάιιεηαη µε
απηέο δελ βξίζθεηαη ζε αξµνλία µε ηνλ θαλφλα δηθαίνπ πνπ ηελ πξνβιέπεη. Δηζη
έρνπµε ηα αθφινπζα ζηνηρεία πνπ ζπλήζσο ζπληζηνχλ θαθή ρξήζε ή ππέξβαζε ησλ
άθξσλ νξίσλ ηεο δηαθξηηηθήο επρέξεηαο:
- ε ηήξεζε ηεο αξρήο ηεο ηζφηεηαο
- ε αξρή ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο (πξφθεηηαη γηα ηελ αγαζή θξίζε πνπ πξέπεη λα δηέπεη
γεληθά ηα δηνηθεηηθά φξγαλα θαηά ηελ άζθεζε ησλ αξµνδηνηήησλ ηνπο.
- ε αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο

100
 - ηα ειαηηψµαηα ηεο αηηηνινγίαο ή ε έιιεηςε απηήο. ΢ηνηρεία ηεο αηηηνινγίαο είλαη ε
αλαθνξά ησλ θαλφλσλ δηθαίνπ ζηνπο νπνίνπο ζηεξίδεηαη ε έθδνζε ηεο πξάμεο, ε ηπρφλ
εξµελεία ηνπο, ε νπζηαζηηθή εθηίµεζε ησλ πξαγµαηηθψλ θαηαζηάζεσλ, θαζψο θαη ηα
θξηηήξηα θαη νη ζθέςεηο ηνπ νξγάλνπ ζρεηηθά µε ηελ άζθεζε ηεο δηαθξηηηθήο επρέξεηαο. ΢ηελ
ηειεπηαία πεξίπησζε ε αηηηνινγία µπνξεί λα πξνθχπηεη θαη απφ ηα ζηνηρεία ηνπ θαθέιινπ. Ζ
αηηηνινγία πξέπεη νπσζδήπνηε λα έρεη ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά:
 λα είλαη εηδηθή ( φρη γεληθή θαη αφξηζηε), δει. ζρεηηθή µε ηελ ειεγρφµελε πξάμε
 λα είλαη πιήξεο ή επαξθήο, δει. λα πεξηέρεη µε ζαθήλεηα ηα ζπγθεθξηµέλα
πξαγµαηηθά πεξηζηαηηθά, ψζηε λα µελ ππάξρεη αµθηβνιία γηα ηελ νξζφηεηα ηεο
απφθαζεο ηνπ ∆ήµνπ ή ηεο Κνηλφηεηαο
 λα αληαπνθξίλεηαη ζηα ζηνηρεία ηνπ θαθέιινπ.
Παξάδεηγµα 1: ν ∆ήµνο αξλείηαη λα ρνξεγήζεη άδεηα ρξήζεο θνηλνρξήζηνπ ρψξνπ ζε
δαραξνπιαζηείν, ελψ έρεη ρνξεγήζεη ηέηνηα άδεηα ζε δηπιαλφ δαραξνπιαζηείν (µε ηήξεζε
ηεο αξρήο ηεο ηζφηεηαο).
Παξάδεηγµα 2: ν ∆ήµνο θαηαβάιεη ηελ απνδεµίσζε γηα απαιινηξίσζε ζε ρξφλν πνιχ
µεηαγελέζηεξν απφ ην ρξφλν πνπ επηδηθάζηεθε ε απνδεµίσζε, νπφηε ε απνδεµίσζε
νπζηαζηηθά δελ αληαπνθξίλεηαη ζηελ ζεµεξηλή αμία ηνπ πνζνχ απηνχ (παξαβίαζε αξρήο
ρξεζηήο δηνίθεζεο).
Παξάδεηγµα 3: ν ∆ήµνο ζπζηήλεη δνπιεία δηφδνπ ζε βάξνο ηδησηηθνχ αθηλήηνπ, ελψ ζα
µπνξνχζε λα επεθηείλεη δηεξρφµελε νδφ, µε ειάρηζην θφζηνο, ρσξίο λα ζηγνχλ ηδηνθηεζίεο
(παξαβίαζε αξρήο αλαινγηθφηεηαο).
Παξάδεηγµα 4:ν ∆ήµνο αξλείηαη ηε ρνξήγεζε άδεηαο εγθαηάζηαζεο πηελνθηελνηξνθηθήο
µνλάδαο, επηθαινχµελνο γεληθά ηελ επηβάξπλζε ηνπ πεξηβάιινληνο, ελψ γηα ηε µνλάδα απηή
ππάξρεη έγθξηζε ρσξνζέηεζεο, έγθξηζε µειέηεο πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ θαη ζεηηθή
γλσµνδφηεζε ηεο επηηξνπήο ζηαβιηζµνχ (αηηηνινγία γεληθή θαη αφξηζηε, αιιά θαη θαθή
ρξήζε ηεο δηαθξηηηθήο επρέξεηαο).
Παξάδεηγµα 5: ν ∆ήµαξρνο απνξξίπηεη αίηεζε δηνηθεηηθνχ ππαιιήινπ γηα απφζπαζε απφ
άιιν ∆ήµν ιφγσ ζπλππεξέηεζεο µε ζχδπγν δεµφζην ππάιιειν, θαίηνη δελ αληηµεησπίδεη
δήηεµα εμαζθάιηζεο πίζησζεο γηα ηε δαπάλε µηζζνδνζίαο, επηθαινχµελνο µε έιιεηςε
πξνζσπηθνχ, ελψ παξάιιεια δεηά ηε ζχλαςε ζπµβάζεσλ έξγνπ γηα δηνηθεηηθέο εηδηθφηεηεο
(αηηηνινγία αλεπαξθήο).

iv. Καηάρξεζε εμνπζίαο

Απηή ππάξρεη µφλν ζηηο αηνµηθέο πξάμεηο δηαθξηηηθήο επρέξεηαο. Έρεη φια ηα ραξα-
θηεξηζηηθά ηεο λφµηµεο πξάμεο, αιιά φµσο µε απηή επηδηψθεηαη άιινο ζθνπφο θαη φρη ν
101
ζθνπφο πνπ ηάζζεηαη µε ηνλ θαλφλα δηθαίνπ. Γηα ηηο θαλνληζηηθέο πξάμεηο δελ ππάξρεη
θαηάρξεζε εμνπζίαο, γηαηί απηή ππάξρεη µφλν φηαλ εθαξµφδνληαη νη θαλφλεο δηθαίνπ θαη φρη
φηαλ ηίζεληαη θαλφλεο δηθαίνπ, φπσο ζπµβαίλεη µε ηηο θαλνληζηηθέο πξάμεηο. Π.ρ. ν ∆ήµνο
απνθάζηζε ηελ αλαγθαζηηθή απαιινηξίσζε αθηλήηνπ γηα ζηέγαζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ, θαίηνη
δελ αληηµεησπίδεη πξφβιεµα ηέηνην, µε ζθνπφ ηελ εμφλησζε ηνπ ηδηνθηήηε γηα πξνζσπηθνχο
ιφγνπο.
Ζ θαηάρξεζε εμνπζίαο πξνυπνζέηεη πξάμε λφµηµε απφ θάζε άιιε άπνςε, δει.
αξµνδηφηεηαο, ηχπσλ θαη παξάβαζε λφµνπ θαη' νπζίαλ, γηαηί αλ ε πξάμε πάζρεη απφ έλα απφ
ηα δχν απηά ειαηηψµαηα, αθπξψλεηαη γη' απηφ ην ειάηησµα θαη δελ ππάξρεη ιφγνο λα
εμεηαζζεί ε πεξίπησζε ηεο θαηάρξεζεο εμνπζίαο.
Ζ θαηάρξεζε εμνπζίαο πξέπεη λα πξνηαζεί απφ ηνλ βιαπηφµελν πνιίηε, ν νπνίνο θαη
νθείιεη λα απνδείμεη πιήξσο ηνλ μέλν ζθνπφ ζηνλ νπνίν απέβιεπε ην φξγαλν πνπ εθάξµνζε
ην λφµν.

Πεγή: Δγθχθιηνο 11 , ΤΠΔ΢, Γ/λζε Οξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ΟΣΑ, Σκήκα νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο
ΟΣΑ. Θέκα: Δπνπηεία ησλ πξάμεσλ ησλ ζπιινγηθψλ θαη κνλνκειψλ νξγάλσλ ησλ πξσηνβάζκησλ ΟΣΑ

102
Παξαξηεκα 2

ΠΡΟ΢ΦΤΓΖ ΚΑΣΑ ΣΩΝ ΑΠΟΦΑ΢ΔΩΝ ΣΩΝ ∆ΖΜΩΝ ΚΑΗ ΚΟΗΝΟΣΖΣΩΝ

΢ην πιαίζην ηνπ θαηαζηαιηηθνχ ειέγρνπ λνµηµφηεηαο, νπνηνζδήπνηε έρεη έλλνµν

ζπµθέξνλ µπνξεί λα πξνζθχγεη ζην Γεληθφ Γξαµµαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο θαη λα πξνζβάιεη ηηο
απνθάζεηο ησλ ζπιινγηθψλ ή µνλνµειψλ νξγάλσλ ησλ δήµσλ θαη θνηλνηήησλ, ησλ
δεµνηηθψλ θαη ηνπηθψλ δηαµεξηζµάησλ, ησλ λπδδ απηψλ θαη ησλ ζπλδέζµσλ, γηα ιφγνπο
λνµηµφηεηαο, µέζα ζε πξνζεζµία δέθα (10) εµεξψλ απφ ηε δεµνζίεπζε ηεο απφθαζεο ή απφ
ηελ θνηλνπνίεζή ηεο ή αθφηνπ έιαβε γλψζε απηήο.
Ζ πξνζεζµία γηα ηελ άζθεζε ηεο πξνζθπγήο, φπσο θαη ε άζθεζή ηεο, δελ αλαζηέιινπλ
ηελ εθηέιεζε ηεο πξνζβαιιφµελεο πξάμεο. Οχηε απφ ηηο δηαηάμεηο πξνθχπηεη ε δπλαηφηεηα
ρνξήγεζεο απφ ηνλ Γεληθφ Γξαµαµηέα ηεο Πεξηθέξεηαο αλαζηνιή εθηέιεζεο πξάμεηο
ζπιινγηθνχ ή µνλνµεινχο νξγάλνπ ηεο πξσηνβάζµηαο απηνδηνίθεζεο, αθνχ δελ πξνβιέπεηαη
ζρεηηθή δηαδηθαζία.
Ο Γεληθφο Γξαµµαηέαο εμεηάδεη µφλν ηνπο ιφγνπο πνπ πξνβάιινληαη µε ηελ πξνζθπγή
θαη δελ εξεπλά θαη άιινπο ιφγνπο αθπξφηεηαο ηεο πξάμεο, νη νπνίνη δελ πξνβάιινληαη απφ
ηνλ πξνζθεχγνληα.
΢ηελ πεξίπησζε ππνβνιήο πξνζθπγήο ν έιεγρνο αθνξά θαηαξρήλ ην παξαδεθηφ απηήο
θαη ζηελ ζπλέρεηα ην βάζηµν. Δθφζνλ θξηζεί φηη ε πξνζθπγή είλαη παξαδεθηή, ηφηε ειέγρεηαη
ην βάζηµν απηήο, δηαθνξεηηθά απνξξίπηεηαη σο απαξάδεθηε.

2.1 Πξνυπνζέζεηο παξαδεθηνχ ηεο πξνζθπγήο

Σηο εηδηθέο πξνυπνζέζεηο παξαδεθηνχ ηεο πξνζθπγήο θαζνξίδνπλ νη δηαηάμεηο πνπ
ηζρχνπλ θαηά ην ρξφλν έθδνζεο ηεο πξάμεο. Οη πξνυπνζέζεηο απηέο είλαη:
i. ην έλλνµν ζπµθέξνλ
΢χµθσλα µε ηελ πάγηα λνµνινγία ηνπ ΢πµβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο, ην έλλνµν ζπµθέξνλ
πξέπεη λα είλαη:
 πξνζσπηθφ, δει. λα ππάξρεη εηδηθφο δεζµφο ηνπ πξνζθεχγνληνο µε ηελ
πξνζβαιιφµελε πξάμε, ε νπνία ζίγεη ζπγθεθξηµέλε λνµηθή ή πξαγµαηηθή θαηάζηαζε
πνπ ηνλ αθνξά,
 άµεζν, δει. ηελ βιάβε λα πθίζηαηαη ν ίδηνο ν πξνζθεχγσλ θαη φρη άιιν πξφζσπν, µε
ην νπνίν απηφο ζπλδέεηαη µε νξηζµέλε ζρέζε (π.ρ ζχδπγνο),

103
  ελεζηψο, δει. λα πθίζηαηαη ζπγρξφλσο θαηά ην ρξφλν ιήςεο ηεο απφθαζεο απφ ηνλ
ΟΣΑ, θαηά ην ρξφλν άζθεζεο ηεο πξνζθπγήο θαη θαηά ην ρξφλν εμέηαζεο ηεο
πξνζθπγήο.
Σέινο, ηνλίδεηαη φηη ε πξνζθπγή είλαη απαξάδεθηε, εάλ ην ζπµθέξνλ είλαη µειινληηθφ
θαη αβέβαην, ή παξσρεµέλν ή αφξηζην, ή απιψο πξνζδνθψµελν. Ζ βιάβε πνπ απνδίδεηαη
ζηελ πξάμε, πξέπεη λα έρεη επέιζεη ή λα είλαη ινγηθά αλαπφθεπθηε.
ii. πξνζεζµία
Ζ πξνζεζµία ησλ δέθα (10) εµεξψλ πνπ ηίζεηαη ζην δηνηθνχµελν γηα ηελ άζθεζε
πξνζθπγήο θαηά απφθαζεο ζπιινγηθνχ ή µνλνµεινχο νξγάλνπ ησλ πξσηνβαζµίσλ ΟΣΑ
είλαη απνθιεηζηηθή, δει. µεηά ηελ πάξνδφ ηεο ν πνιίηεο ράλεη ην δηθαίσµα γηα ηελ άζθεζή
ηεο.
Δάλ ε πξνζθπγή απνζηέιιεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα ηαρπδξνµηθά µε ζπζηεµέλε επηζηνιή,
ηφηε σο εµεξνµελία πεξηέιεπζεο ζην Γεληθφ Γξαµµαηέα ζεσξείηαη απηή πνπ αλαγξάθεηαη
ζηελ απφδεημε ηνπ Σαρπδξνµηθνχ θαηαζηήµαηνο, φπνπ θαηαηέζεθε ε απφθαζε σο
ζπζηεµέλε επηζηνιή.60
Ζ πξνζεζµία απηή µπνξεί λα αλαζηαιεί µφλν γηα ιφγνπο αλσηέξαο βίαο, πνπ
ζπληξέρνπλ θαηά ην ρξφλν ηεο εθπλνήο ηεο θαη δηαξθνχλ µέρξη ηελ άζθεζε ηεο πξνζθπγήο.
Αλσηέξα βία απνηεινχλ πεξηζηαηηθά απξφβιεπηα πνπ εµπνδίδνπλ ηελ θαηάζεζε ηεο
πξνζθπγήο. Σέηνηα πεξηζηαηηθά µπνξεί λα πξνθαινχλ θαη πιήξε αδπλαµία ηνπ
πξνζθεχγνληνο λα επηµειεζεί ησλ ππνζέζεψλ ηνπ, έζησ θαη δηα πιεξεμνπζίνπ. Π.ρ
πεξηζηαηηθά αλσηέξαο βίαο ζπληζηνχλ ε δηαθνπή ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο Πεξηθέξεηαο ιφγσ
ζεηζµνχ, ή ε βαξηά αζζέλεηα ηνπ πξνζθεχγνληνο, ε νπνία ηνπ απαγνξεχεη λα αζθήζεη έζησ
θαη µε πιεξεμνχζην ηελ πξνζθπγή.
Ζ έλαξμε ηεο πξνζεζµίαο ππνινγίδεηαη απφ ην ρξφλν:

δεµνζίεπζεο ηεο πξάμεο: Γηα ηηο θαλνληζηηθέο πξάμεηο ε πξνζεζµία αξρίδεη, αθνχ
ζπµπιεξσζνχλ νη δηαηππψζεηο ηεο δεµνζίεπζεο, ζχµθσλα µε ην άξζξν 79, παξ. 2 θαη 284
παξ. 2 ∆ΚΚ. ΢ε πεξίπησζε δεµνζίεπζεο µε πνιινχο ηξφπνπο ή µέζα, θαηά ηπρφλ πξφβιεςε
εηδηθήο ξχζµηζεο, ε πξνζεζµία αξρίδεη απφ ηελ ηειεπηαία δεµνζίεπζε. Γηα λα αξρίζεη ν
ππνινγηζµφο ηεο πξνζεζµίαο, ζηηο θαλνληζηηθέο απνθάζεηο, ζα πξέπεη ε δεµνζίεπζή ηνπο λα
είλαη πιήξεο, ζχµθσλα µε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 284 παξ. 2 ∆ΚΚ, θαηά ηξφπν, ψζηε λα
πξνθχπηεη ζαθψο ην πεξηερφµελφ ηνπο. Αθφµε θαη ε δεµνζηεπηέα πεξίιεςε ζε µία εµεξήζηα

60
΢ηΔ 2569/2004
104
ή εβδνµαδηαία εθεµεξίδα, ζχµθσλα µε ην άξζξν 79, παξ. 4 ∆ΚΚ, πξέπεη, έζησ θαη θαηά
ηξφπν ζπλνπηηθφ, λα εµπεξηέρεη ην θχξην ξπζµηζηηθφ πεδίν ηεο πξάμεο.
Γηα ηηο αηνµηθέο πξάμεηο πνπ πξνβιέπεηαη ξεηψο ε δεµνζίεπζή ηνπο, ε πξνζεζµία
αξρίδεη απφ ηε δεµνζίεπζε µφλν γηα ηνπο ηξίηνπο θαη φρη γηα εθείλνπο ηνπο νπνίνπο
αθνξνχλ.61 Γηα ηνλ ελδηαθεξφµελν, ε έλαξμε ηεο πξνζεζµίαο άξρεηαη απφ ηελ θνηλνπνίεζε
ηεο ζε απηφλ ή ηε γλψζε ηεο (βι. επφµελε παξάγξαθν).
θνηλνπνίεζεο ηεο πξάμεο: ΢ηελ πεξίπησζε αηνµηθψλ πξάμεσλ, ε πξνζεζµία γηα ηελ άζθεζε
πξνζθπγήο απφ εθείλνλ ηνλ νπνίν αθνξά ε πξάμε, αξρίδεη απφ ηελ θνηλνπνίεζε ηεο
απφθαζεο ηνπ ΟΣΑ ζε απηφλ, αλεμαξηήησο εάλ ε πξάμε έρεη δεµνζηεπηεί (δηφηη είλαη εθ ηνπ
λφµνπ δεµνζηεπηέα). Ζ θνηλνπνίεζε πξέπεη λα είλαη πιήξεο, δει. λα πεξηιαµβάλεη φια ηα
ζηνηρεία ηεο πξάμεο θαηά ην νπζηψδεο µέξνο θαη εηδηθφηεξα ηελ αηηηνινγία θαη ην δηαηαθηηθφ
ηεο. Δπηζεµαίλνπµε φηη, θαηά ξεηή πξφβιεςε ηνπ άξζξνπ 284, παξ. 1 ηνπ ∆ΚΚ, ε
θνηλνπνίεζε γίλεηαη απφ φξγαλα ηεο δεµνηηθήο αζηπλνµίαο ή ηεο αξµφδηαο δεµνηηθήο ή
θνηλνηηθήο ππεξεζίαο µε επίδνζε, γηα ηελ νπνία πξέπεη λα ζπληάζζεηαη ζρεηηθφ πξαθηηθφ.
Δπίζεο, ε θνηλνπνίεζε γίλεηαη µέζσ ηαρπδξνµείνπ µε απφδεημε. ΢ε θάζε πεξίπησζε πξέπεη
λα πξνθχπηεη ε εµεξνµελία θνηλνπνίεζεο. Δπίδνζε µφλν απνζπάζµαηνο ηεο πξάμεο ή
πεξίιεςε ηεο δελ θηλεί ηελ πξνζεζµία.
γλώζεο ηεο πξάμεο: Ζ γλψζε ηεο πξάμεο, σο γεγνλφο έλαξμεο ηεο πξνζεζµίαο ηζνδπλαµεί
µε ηελ θνηλνπνίεζε. Καη’ αθνινπζία, επνµέλσο, ζηηο αηνµηθέο δηνηθεηηθέο πξάμεηο,
αλεμάξηεηα απφ ην εάλ επηβάιιεηαη ε θνηλνπνίεζε ηνπο απφ ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο, ε
πξνζεζµία γηα εθείλνλ πνπ ηνλ αθνξά αξρίδεη, φηαλ ε πξάμε πεξηέιζεη ζε πιήξε γλψζε ηνπ.
Δρεη θξηζεί λνµνινγηαθά φηη θνηλνπνίεζε µεηαγελέζηεξε ηεο γλψζεο δελ επηδξά ζηελ
πξνζεζµία πνπ έρεη ήδε αξρίζεη. Δπίζεο, θαηά πάγηα λνµνινγία ηνπ ΢ηΔ ε πιήξεο γλψζε ηεο
πξάμεο ζα πξέπεη λα πξνθχπηεη απφ ζπγθεθξηµέλα ζηνηρεία ηνπ θαθέινπ ηεο ππφζεζεο, φπσο
ε ππνβνιή αηηήζεσο ζεξαπείαο πξνο ην ∆ήµν, ή αλαθνξάο παξαπφλσλ πξνο ην ∆ήµν,
δηαθνξεηηθά ε πξνζθπγή ελψπηνλ ηνπ Γεληθνχ Γξαµµαηέα ζεσξείηαη σο εµπξνζέζµσο
αζθεζείζα.
Σέινο, ζχµθσλα µε ην άξζξν 10, παξ. 7 ηνπ Κψδηθα ∆ηνηθεηηθήο ∆ηθνλνµίαο (λ. 2690/
1999, Α΄45), ν ππνινγηζµφο ησλ πξνζεζµηψλ, εάλ δελ νξίδεηαη εηδηθψο, γίλεηαη θαηά ηηο
δηαηάμεηο ησλ άξζξσλ 241 – 246 ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα

iii. θχζε ηεο πξνζβαιιφµελεο ηεο πξάμεο

61
΢ηΔ 969/ 1998
105
 Γηα λα είλαη παξαδεθηή ε πξνζθπγή, πξέπεη ε πξνζβαιιφµελε πξάμε λα έρεη εθηειεζηφ
ραξαθηήξα. Απηφ ζεµαίλεη φηη ε ξχζµηζε πνπ ζεζπίδεηαη µε απηή είλαη ππνρξεσηηθή, εθηφο
αλ ξεηά πξνθχπηεη φηη είλαη δπλεηηθή. ∆ελ έρνπλ εθηειεζηφ ραξαθηήξα, θαη άξα
πξνζβάιινληαη απαξάδεθηα, νη αλαθνηλψζεηο, νη γλψµεο, ηα πξαθηηθά νξθσµνζίαο,
εγθχθιηνη ηνπ ΟΣΑ θιπ.

2.2 Πξνυπνζέζεηο βαζίµνπ ηεο πξνζθπγήο

Δθφζνλ ε πξνζθπγή έρεη αζθεζεί παξαδεθηψο, ηφηε εμεηάδεηαη ε βαζηµφηεηά ηεο, δει.
εάλ πξνβάιινληαη ιφγνη πνπ επηθέξνπλ ηελ αθχξσζε ηεο πξάμεο φπσο αλαξκνδηφηεηα ηνπ
νξγάλνπ πνπ εμέδσζε ηελ πξάμε, παξάβαζε ηχπσλ ηεο δηαδηθαζίαο, παξάβαζε λφκνπ ,ε
θαηάρξεζε εμνπζίαο,. Δπηπιένλ ηνλίδεηαη φηη ξεηά πηα µε ην λέν ∆ΚΚ, νξίδεηαη σο ιφγνο
πξνζθπγήο θαη ε παξάιεηςε νθεηιφµελεο λφµηµεο ελέξγεηαο.

2.2.1 Παξάιεηςε νθεηιφµελεο λφµηµεο ελέξγεηαο

Γηα πξψηε θνξά ζεζµνζεηείηαη ε δπλαηφηεηα ησλ πνιηηψλ λα πξνζθεχγνπλ θαηά
παξάιεηςεο νθεηιφµελεο λφµηµεο ελέξγεηαο ηεο δηνίθεζεο, γεγνλφο πνπ δελ γηλφηαλ
απνδεθηφ απφ ην ΢πµβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο ζην πιαίζην ηνπ πξντζρχζαληνο Κψδηθα 62. Ζ
ζρεηηθή απνθιεηζηηθή πξνζεζµία είλαη δεθαήµεξε (10) θαη αξρίδεη, µεηά ηελ παξέιεπζε
άπξαθηεο ηεο πξνζεζµίαο πνπ ηπρφλ ηάζζεη ν λφµνο πξνο έθδνζε ηεο νηθείαο πξάμεο.
Ζ παξάιεηςε νθεηιφµελεο λφµηµεο ελέξγεηαο ηνπ ΟΣΑ ζεµειηψλεηαη, φηαλ ζπληξέρνπλ
νη εμήο πεξηπηψζεηο:
• ην αξµφδην φξγαλν ηνπ ΟΣΑ έρεη ππνρξέσζε λα εθδψζεη ηε δηνηθεηηθή πξάμε εληφο
ζπγθεθξηµέλεο πξνζεζµίαο πνπ ηάζζεηαη ξεηά απφ θαλφλα δηθαίνπ
• ππνβιήζεθε ε αίηεζε απφ ηνλ δηνηθνχµελν ζην αξµφδην φξγαλν θαη
εµεξνµελία ηνπ ηειεπηαίνπ ρξφλνπ.
• πέξαζε άπξαθηε ε πξνζεζµία πνπ θαζνξίδεηαη γηα ηελ έθδνζε ηεο πξάμεο, ή εάλ δελ
θαζνξίδεηαη ηέηνηα πξνζεζµία παξήιζε άπξαθην δηάζηεµα ηξηψλ (3) µελψλ απφ ηελ
ππνβνιή ηεο αίηεζεο.

Πεγή: Δγθχθιηνο 11 , ΤΠΔ΢, Γ/λζε Οξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ΟΣΑ, Σκήκα νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο
ΟΣΑ. Θέκα: Δπνπηεία ησλ πξάμεσλ ησλ ζπιινγηθψλ θαη κνλνκειψλ νξγάλσλ ησλ πξσηνβάζκησλ ΟΣΑ

62
΢ηΔ 490/02
106
Παξαξηεκα 3

Πεγή: Δηήζηα Έθζεζε ΢πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε 2007

107
Παξάξηεκα 4

Πεγή: Δηήζηα Έθζεζε ΢πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε 2006

108
Παξάξηεκα 5

Πεγή: Δηήζηα Έθζεζε ΢πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε 2005

109
Παξάξηεκα 6

Πεγή: Δηήζηα Έθζεζε ΓΔΓΓ 2007

110
Παξάξηεκα 7

Πεγή: Δηήζηα Έθζεζε ΓΔΓΓ 2006

111
Παξάξηεκα 8

Πεγή: Δηήζηα Έθζεζε ΓΔΓΓ 2005

112
Παξάξηεκα 9

΢πλέληεπμε απν ηελ θ.Καλδεαλλνπνχινπ Άλλα,

Πξντζηακέλε ηκήκαηνο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο Α’ βαζκνχ ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο

1.Πνηέο αξκνδηόηεηεο αλαιακβάλεη λα δηεθπεξαηώζεη ην Τκήκα Τνπθήο Απηνδηνίθεζεο Α’

βαζκνύ ηεο Πεξηθέξεηαο; (πέξαλ απν απηέο πνπ αλαγξάθνληαη ζηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν.2503/97)

Οη αξκνδηφηεηεο ησλ Πεξηθεξεηψλ κεηαβάιινληαη δηαξθψο. Κάησ απφ ηελ νκπξέιια ηεο έλλνηαο "άζθεζε
επνπηείαο" κπνξνχλ λα ρσξέζνπλ φιεο νη εθρσξεκέλεο αξκνδηφηεηεο απφ ηα Υπνπξγεία (φρη κφλν ηνπ
ΥΠ.ΔΣ.) είηε πξνο ηηο Πεξηθέξεηεο, είηε πξνο ηνπο ΟΤΑ Α' θαη Β΄ βαζκνχ. Κάζε λέα αξκνδηφηεηα πνπ
πξνθχπηεη απφ ηελ δεκηνζίεπζε λφκνπ (ηνπ ΚΓΚ ή κεκνλσκέλσλ λνκνζεηεκάησλ) εκπιέθεη απεπζείαο ηελ
Πεξηθέξεηα ή εκκέζσο αθνχ ε άζθεζε αξκνδηφηεηαο απφ ηνπο ΟΤΑ ζπλεπάγεηαη ζε θάπνην βαζκφ εκπινθή
θαη ησλ ππεξεζηψλ ηεο Πεξηθέξεηαο.

Σσξεία αιιεινγξαθίαο εμάιινπ δηαθηλείηαη κέζσ Πεξηθεξεηψλ απφ ηα Υπνπξγεία πξνο ηνπο ΟΤΑ θαη απφ
ηνπο ΟΤΑ πξνο Υπνπξγεία, θνξείο ηνπ Γεκφζηνπ ηνκέα ή θαη άιινπο ΟΤΑ. Γηα παξάδεηγκα, ε ζπιινγή
ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ απφ ην Υπ. Αλάπηπμεο πνπ αθνξά π.ρ. ιεηηνπξγία ζπγθεθξηκέλσλ θνξέσλ ηεο
Απηνδηνίθεζεο, ε ζπγθέληξσζε ζηνηρείσλ γηα ην πξνζσπηθφ ή ηα νηθνλνκηθά ησλ ΟΤΑ γίλεηαη κέζσ ηεο
Πεξηθέξεηαο θη φρη απ' επζείαο. Απηφ ζα είρε λφεκα αλ ε Πεξηθέξεηα ηεξνχζε θάπνην κεηξψν ή είρε
αλαιάβεη ηελ πεξηνδηθή ελεκέξσζε θάπνηαο βάζεο δεδνκέλσλ αιιά κε ηελ άηαθηε θαη επθαηξηαθή
πξαθηηθή πνπ αθνινπζείηαη κφλν ζπγθπξηαθά αμηνπνηνχληαη (ρσξίο λα γίλεηαη πάληα αληηιεπηφ ην πψο),
δελ απνθηάηαη θάπνηα ηερλνγλσζία γηα θάηη θαη απιά αληηκεησπίδεηαη σο επηπιένλ αιιεινγξαθία. Οη δε
Γήκνη απαληνχλ απζαίξεηα ή θαηά ηελ θξίζε ηνπο θαη ζπάληα έρνπλ ηππνπνηήζεη δηαδηθαζίεο
ζπιινγήο/εμαγσγήο αλάινγσλ ζηνηρείσλ ψζηε λα ηα δηαζέηνπλ εκπξφζεζκα φηαλ ηνπο δεηνχληαη.

Απφ ηα λνκνζεηήκαηα πνπ ηίζεληαη ζε ηζρχ πξνθχπηεη πάληα ππνρξέσζε ηεο Πεξηθέξεηαο λα ζπζηήζεη
Δπηηξνπέο, λα ζπθξνηήζεη ζπιινγηθά φξγαλα θιπ ζηα νπνία είηε ζπκκεηέρνπλ ππάιιεινί ηεο είηε
πξνεδξεχνπλ δηθαζηηθνί ιεηηνπξγνί θαη εηδηθνί επηζηήκνλεο. Σε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο (εθηφο ειαρίζησλ
εμαηξέζεσλ) γηα ηα φξγαλα απηά δελ πξνβιέπεηαη απνδεκίσζε ή δελ έρεη εθηηκεζεί ζσζηά ν θφξηνο
εξγαζίαο πνπ επσκίδνληαη. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα ηα φξγαλα είηε λα κελ ζπλεδξηάδνπλ/ιεηηνπξγνχλ,
είηε λα αζθνχλ ηα θαζήθνληά ηνπο πεξηζζφηεξν ππφ ζπλζήθεο πίεζεο παξά ιεηηνπξγηθά θαη πξνο φθεινο
ηεο Απηνδηνίθεζεο (π.ρ. Πεηζαξρηθά Σπκβνχιηα πξνζσπηθνχ ΟΤΑ).

2.Σηαηηζηηθά ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηνπο ππαιιήινπο πνπ απαζρνιεί ην ζπγθεθξηκέλν Τκήκα, θαη
πνηά ε θπζε ησλ ππνζέζεσλ κε ηηο νπνίεο επηθνξηίδνληαη νη ππάιιεινη ηνπ.

Τν Τκήκα απαζρνιεί ζπλνιηθά 13 εηζεγεηέο. Όινη γλσξίδνπλ 2-3 επηκέξνπο αληηθείκελα. 2 άηνκα
αζρνινχληαη θαηά βάζε κε ηα νηθνλνκηθά ησλ ΟΤΑ, 1 άηνκν κε ηελ θίλεζε ησλ απηνθηλήησλ θαη ηε
δηαβίβαζε εγθπθιίσλ, νδεγηψλ θαη νκαδηθψλ επηζηνιψλ, 1 άηνκν κε ηηο Πξνγξακκαηηθέο Σπκβάζεηο, ηηο
Γεκνηηθέο Δπηρεηξήζεηο θαη ηα Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα, 1 άηνκν κε ηα δεηήκαηα πξνζσπηθνχ ηδησηηθνχ
δηθαίνπ (επνρηαθφ, ζπκβάζεηο, ΙΓΑΦ), 1 κε ην κφληκν πξνζσπηθφ (πεηζαξρηθά, αλαθνξέο, ηνπνζεηήζεηο,
θξίζεηο), 2 κε ηηο ζπκβάζεηο θαη ηηο πξνκήζεηεο, 2 κε ηα δεκφζηα έξγα, 1 άηνκν κε ηα ΝΠΓΓ θαη ηηο Λατθέο
Αγνξέο, 1 άηνκν κε ηηο ππεξεζηαθέο κεηαβνιέο (απνζπάζεηο, κεηαηάμεηο, ζπληάμεηο, δηνξηζκνχο) θαη 1 κε
ηα Καηαζηήκαηα Υγεηνλνκηθνχ ελδηαθέξνληνο, ηα πεηζαξρηθά ησλ αηξεηψλ θαη ηνλ Κνηλνβνπιεπηηθφ
Έιεγρν.

Σε φια ηα παξαπάλσ αληηθείκελα νη εηζεηέο αζρνινχληαη κε ηνλ έιεγρν λνκηκφηεηαο ησλ απνθάζεσλ, ηνλ
παξεκπίπηνληα έιεγρν, ηνλ απηαπάγγειην έιεγρν θαη ηελ εμέηαζε πξνζθπγψλ. Δπηθνξηίδνληαη κε ηελ
απάληεζε εξσηεκάησλ θαη ηελ παξνρή νδεγηψλ.

113
3.Εθζέζεηο ηνπ Σπλεγόξνπ ηνπ Πνιίηε ππνζηεξίδνπλ νηη θάπνηεο θνξέο ππάξρεη αδξάλεηα ησλ
εληεηαικέλσλ ειεγθηηθώλ θξαηηθώλ νξγάλσλ θαζώο θαη ζπζηεκαηηθή παξάιεηςε άζθεζεο
ειέγρνπ ησλ αηξεηώλ απν ηνλ Γεληθό Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο.Πνηα ε γλώκε ζαο πάλσ ζε
απηό;
Γλσξίδεηε έζησ κία πεξίπησζε άξλεζεο αζθεζεο πεηζαξρηθνύ ειέγρνπ απν ηνλ Γεληθό
Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο κνινλόηη ν ίδηνο κπνξεί λα ηπγράλεη πιήξνπο ελεκέξσζεο ησλ
πξαγκαηηθώλ πεξηζηαηηθώλ;

Γηα λα αζθεζεί πεηζαξρηθφο έιεγρνο πξνυπνηίζεηαη φηη έρνπλ νινθιεξσζεί νη δηαδηθαζίεο δηεξεχλεζεο ησλ
ππνζέζεσλ απφ ηα θαηά πεξίπησζε αξκφδηα φξγαλα (Σψκα Δπηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο,
Οηθνλνκηθνχο Δπηζεσξεηέο, ΑΣΔΠ) θαη ην πφξηζκα θαηαινγίδεη επζχλεο ζε αηξεηνχο. Απφ θεη θαη πέξα
επζχλε ηνπ Γ.Γ. Πεξηθέξεηαο είλαη λα δηεξεπλήζεη ηπρφλ δφιν, βαξηά ακέιεηα ή παξάβαζε θαζήθνληνο απφ
ηνπο αηξεηνχο. Γηα λα θηλεζεί ε δηαδηθαζία φκσο ζα πξέπεη ηα πξφζσπα λα εμαθνινπζνχλ λα έρνπλ ηελ
ηδηφηεηα ηνπ αηξεηνχ θαη ην ελδερφκελν αδίθεκα λα κελ έρεη παξαγξαθεί. Απφ ηελ εκπεηξία κνπ έρσ
δηαπηζηψζεη φηη νη δηαδηθαζηεο ηεο δηεξεχλεζεο ζπλήζσο ρξνλίδνπλ θαη άιιεο θνξέο φηαλ ε πξάμε είλαη
θαηάθνξα παξάλνκε θαη ην πφξηζκα νινθιεξψλεηαη εγθαίξνο ν αηξεηφο έρεη ήδε απνρσξήζεη απφ ηε
δξάζε (είηε κεηά απφ εθινγέο, είηε έρεη παξαηηεζεί).

Όπσο αθξηβψο εηπψζεθε φκσο ν Γ.Γ. γλσξίδεη ηα πξαγκαηηθα πεξηζηαηηθα. Έηζη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ε
δηαπίζησζε φηη ε πξάμε έρεη παξαγξαθεί γίλεηαη κε θάπνηα αλαθνχθηζε γηαηί είλαη γεληθά απνδεθηφ φηη
πνιιέο "αηαζζαιίεο" ζηνπο ΟΤΑ γίλνληαη ππφ ηελ πίεζε ησλ πξαγκαηηθψλ αληίμνσλ ζπλζεθψλ. Οξηζκέλεο
αξκνδηφηεηεο δελ έρνπλ αζθεζεί γηαηί ηα θνλδχιηα θαη νη πφξνη (αλζξψπηλν δπλακηθφ, εμνπιηζκφο) δελ
έθηαζαλ εγθαίξσο ή πνηέ ζηνπο ΟΤΑ ή έρνπλ αζθεζεί κε ηελ πηνζέηεζε παξάηππσλ δηαδηθαζηψλ ειιείςεη
ησλ πφξσλ αιιά θαη ησλ ειεγθηηθψλ κεραληζκψλ (βι. ππξνπξνζηαζία, πξνζσπηθφ θαζαξηφηεηαο,
δεκνηηθή αζηπλνκία, δηαθεκηζηηθέο πηλαθίδεο).

4.Υπάξρεη ζε γεληθέο γξακκέο πξνζπκία ηεο Πεξηθέξεηαο λα πξνβεί ζε έιεγρν λνκηκόηεηαο ησλ
πξάμεσλ ησλ Δήκσλ; Καη αλ λαη, ππήξμε πεξίπησζε θαηά ηελ νπνία ε επηηξνπή λα έθξηλε σο
λόκηκεο πξάμεηο πνπ εθδόζεθαλ θαηά πξνθαλή παξέθθιηζε απν ηα νξηδόκελα ζηελ δηάηαμε, ε
νπνία απνηεινύζε ηε λνκηθή βάζε ηεο απόθαζεο; Γηαηί κπνξεη λα ζπκβαίλεη απην;

Γελ ηίζεηαη δήηεκα πξνζπκίαο ή κε γηα ηελ άζθεζε ηνπ ειέγρνπ. Σνβαξά ειιαηψκαηα ηεο απφθαζεο
(δεηήκαηα απαξηίαο, νηθνλνκηθήο ζπλέπεηαο, επίθιεζε δηαηάμεσλ) ηεξνχληαη απαξέθιεηα. Τν πεξηζψξην
λνκηκνπνίεζεο πξάμεσλ πνπ κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ φηη θηλνχληαη ζηα φξηα ηεο λνκηκφηεηαο είλαη γηα
πξάμεηο πνπ παξνπζηάδνπλ θάπνην βαζκφ θαηλνηππίαο ή αλαιακβάλνληαη ππφ ζπλζήθεο πίεζεο θαη
έθηαθησλ ζπλζεθψλ (ζθνππίδηα θαη παξαηεηακέλεο απεξγηαθέο θηλεηνπνηήζεηο, ζπλεξγαζίεο κε ηνλ
ηδησηηθφ ηνκέα, ελαιιαθηηθέο κνξθέο ελέξγεηαο). Η εθηίκεζή κνπ είλαη φηη ην έξγν ηεο Πεξηθέξεηαο είλαη
λα δηεπθνιχλεη ηελ ιεηηνπξγία ησλ ΟΤΑ θαη λα κελ πνηληθνπνηεί ηηο φπνηεο πξσηνβνπιίεο ζηε δξάζε ηεο.
Αλ κπνξεί λα πξνεηδνπνηήζεη θαη λα απνηξέςεη ή λα δηνξζψζεη κηα απφθαζε πνπ μεπεξλά ηα φξηα ηεο
λφκηκεο δξάζεο είλαη πξνηηκφηεξν παξά λα "ζηήλεη παγίδεο", λα αθπξψλεη θαη λα εμαλαγθάδεη ηνπο ΟΤΑ λα
πξνζθεχγνπλ ελψπηνλ ηεο Δηδηθήο Δπηηξνπήο.

Οξηζκέλεο εμάιινπ δξάζεηο είλαη αζηείν λα ππφθεηληαη ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο. Φνξηψλνπλ ηελ ππεξεζία
κε ραξηηά ζηεξψληαο ηεο πνιχηηκν ρξφλν λα αζρνιεζεί κε άζθεζε νπζηαζηηθφηεξνπ ειέγρνπ ζε
εγρεηξήκαηα πνιχ ζπνπδαηφηεξα απφ ηηο κηθξνδαπάλεο γηα ηηο ζρνιηθέο γηνξηέο ή ηελ αλαθαίληζε ηεο
δεκνηηθήο βηβιηνζήθεο. Απφ ηε ζηηγκή πνπ κπνξεί λα θαιπθζεί ε δαπάλε θαη ππάξρεη κεραληζκφο ειέγρνπ
ησλ νηθνλνκηθψλ, ζεσξψ πεξηηηή ηελ πξνέγθξηζή ηνπο αλ ηα πνζά απηά αθνξνχλ ιεηηνπξγηθά θαη
απνιχησο απαξαίηεηα έμνδα. Τα δεκφζηα έξγα, νη απαιινηξηψζεηο, νη εθκηζζψζεηο αθηλήησλ είλαη
ζνβαξφηεξα θη εθεί κπνξεί πξαγκαηηθά λα ππάξρεη παξαπιάλεζε ησλ Γεκφζησλ Αξρψλ.

Η Δηδηθή Δπηηξνπή ζπλήζσο ζπληάζζεηαη κε ηηο απνθάζεηο ηνπ Τκήκαηνο. Οη πεξηπηψζεηο πνπ
"αθπξψλνληαη" νη απνθάζεηο ηνπ είλαη ζπλήζσο νη ιεγφκελεο ζησπεξέο απνξξίςεηο, δει. νη πεξηπηψζεηο
πνπ ν Γ.Γ. δελ απνθαίλεηαη εληφο πξνζεζκίαο. Κη απηέο είλαη ζπλήζσο νη πεξηπινθφηεξεο ππνζέζεηο νη
νπνίεο αλ δελ ειχλνλην ελψπηνλ ηεο Δηδηθήο Δπηηξνπήο ζα έπξεπε λα ιπζνχλ δηθαζηηθά (αλάδνρνη
δεκφζησλ έξγσλ, ζηνηρεία νηθνλνκηθά ή πνιενδνκηθά θιπ).

114
5.Σύκθσλα κε έθζεζε ηνπ ΣηΠ, παξνπζηάδεηαη πνιιέο θνξέο ην θαηλόκελν νη ειεγρόκελνη ΟΤΑ
λα κήλ ζπκκνξθώλνληαη κε ηηο απνθάζεηο ηεο Πεξηθέξεηαο, αθόκε θαη αλ ε απόθαζε ηεο
Πεξηθέξεηαο βαζίδεηαη ζε δηάηαμε λόκνπ πνπ δελ αθήλεη πεξηζώξην ακθηζβήηεζεο σο πξνο ην
πεξηερόκελό ηεο. Πώο ζα κπνξνύζε λα δηνξζσζεί απην;Φξεηάδεηαη λα ππάξρνπλ κεραληζκνί
ειέγρνπ εθ ησλ πζηέξσλ ηεο ζπκκόξθσζεο ησλ Δήκσλ κε ηηο απνθάζεηο ηεο Πεξηθέξεηαο ή όρη;

Απηφ είλαη βέβαην. Γελ ιείπνπλ νη κεραληζκνί ειέγρνπ, ιείπεη απφ ηελ Πεξηθέξεηα ην εηδηθφ εθείλν βαξνο
πνπ απαηηείηαη γηα λα γίλεη ζεβαζηή ε απφθαζή ηεο. Γελ ππάξρεη κεραληζκφο πνπ λα επηβάιιεη ηελ
εθαξκνγή, νχηε θιηκάθηα ειέγρνπ πνπ λα κπνξνχλ λα θάλνπλ απηνςίεο (πξνζσπηθφ). Τν παξάπνλν ησλ
πνιηηψλ εζηηάδεηαη ζε απηφ αθξηβψο ην φηη δελ πεγαίλνπκε λα δνχκε, δελ κπνξνχκε θαη' νπζία λα
παξέκβνπκε, είκαζηε αλαγθαζκέλνη λα πηζηέςνπκε φ,ηη απαληάλε νη Γήκνη ζηα έγγξαθά ηνπο.

6.Γηαηί θακηα θνξά ε Πεξηθέξεηα αδπλαηεί λα ειέγμεη ηηο πξάμεηο ησλ ΟΤΑ κέζα ζηηο λόκηκεο
πξνζεζκίεο; Τη ζα πξνηείλαηε γηα ηελ ιύζε απηνύ ηνπ πξνβιήκαηνο;

Δθηηκψ φηη ην ΥΠΔΣ, ζε 2-3 ρξνληα κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ θψδηθα ζα πξέπεη λα δεηήζεη απφ ηηο Υπεξεζίεο
(ΟΤΑ θαη Πεξηθέξεηεο) ηελ άπνςή ηνπο ζρεηηθά κε ηελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ηελ κείσζε ησλ
απνθάζεσλ θαη ησλ δξάζεσλ ησλ ΟΤΑ πνπ ππφθεηληαη ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο. Θα κπνξνχζε επίζεο λα ην
εθαξκφζεη πηινηηθά ζε θάπνηνπο Γήκνπο.

115
Παξάξηεκα 10
ΓΖΜΟΗ ΠΟΤ ΔΠΟΠΣΔΤΟΝΣΑΗ ΑΠΟ ΣΟ ΣΜΖΜΑ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ Α΄ ΒΑΘΜΟΤ
ΣΖ΢ Γ/Ν΢Ζ΢ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖ΢Ζ΢ ΚΑΗ ΑΠΟΚΔΝΣΡΧ΢Ζ΢ ΣΖ΢ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢ ΑΣΣΗΚΖ΢

Πεγή: Τιηθφ πνπ παξαζρέζεθε απν ην Σκήκα Απηνδηνίθεζεο ΟΣΑ Α΄ βαζκνχ ηεο
Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο

116