παιχνίδια για ζέσταμα και ενεργοποίηση

Τεχνικές Θεάτρου-Εκπαιδευτικού Δράματος (*)

Νίκος Γκόβας
govas@gmail.com

 Το «ζέσταμα» είναι απαραίτητο στο ξεκίνημα κάθε διαδικασίας, θεατρικού μαθήματος,

πρόβας ή παράστασης. Βοηθάει στη προετοιμασία του σώματος και της φωνής, στη
συγκέντρωση της προσοχής και στην ενεργοποίηση της φαντασίας,, της μνήμης και των
αισθήσεων. Τα παιχνίδια αυτά φέρνουν κέφι, ανεβάζουν την ενέργεια της ομάδας και μπορεί να
αποτελέσουν σημαντικά εργαλεία παραγωγής ιδεών, να κινητοποιήσουν τη δημιουργική
φαντασία ή να γίνουν αφετηρία για έναν αυτοσχεδιασμό. Έτσι, συμβατικά μόνο τα λέμε
«ζέσταμα» αφού μπορεί να εξελιχθούν σε ασκήσεις μεγαλύτερης δραστηριότητας και τελικά να
οδηγήσουν σε μια ολόκληρη σκηνή. Πολλές φορές τέτοιες απλές ασκήσεις ή σύντομα παιχνίδια
χρησιμοποιούνται και μέσα στην κύρια διαδικασία, με στόχο τη χαλάρωση ή την εκτόνωση μιας
έντασης.
 Αρκετές από τις ασκήσεις που συνήθως παρουσιάζονται ως «ζέσταμα» είναι κατάλληλες
και για το κλείσιμο και την αποφόρτιση ενός θεατρικού μαθήματος, κάτι που συνήθως
αμελείται.

Κίνηση
Περπατάμε!
Ι) Περπάτημα χωρίς στόχο: Ο εμψυχωτής ενθαρρύνει τα μέλη της ομάδας να
περπατούν χαλαρά στο χώρο αλλάζοντας συνεχώς κατευθύνσεις. Δεν σχηματίζουν
κύκλο! Δεν ακουμπούν κανέναν. Αν ακουμπήσουν κάποιον, θα συνεχίσουν να
περπατούν κολλημένοι. Αυξάνουν λίγο την ταχύτητα του βαδίσματος
προσπαθώντας πάντα να αποφύγουν τις συγκρούσεις. Δεν μιλούν! Αλλάζουν τρόπο
βαδίσματος -μεγάλα βήματα, κουτσά βήματα, βήματα προς τα πίσω, βήματα σε
λάσπη, σε νερό, παράξενα βαδίσματα. Ενώ εξακολουθούν να βαδίζουν, κάποιος να
προτείνει ένα παράξενο βάδισμα και οι υπόλοιποι να το υιοθετήσουν για λίγο. Με
το ΣΤΟΠ του εμψυχωτή όλοι παγώνουν και με το ΠΑΜΕ, ξεκινούν πάλι. Η άσκηση
γίνεται πιο διασκεδαστική αν με το ΣΤΟΠ η ομάδα τρέχει και με το ΠΑΜΕ
παγώνει!
Εναλλακτικά, με το ΣΤΟΠ του εμψυχωτή (που προφανώς βρίσκει τα σώματα σε
διάφορα σχήματα και ασταθείς ισσοροπίες ή σημεία δυναμικής ισσοροπίας)
καθένας κυττάει γύρω του τους άλλους, διαλέγει έναν και με το ΚΛΑΠ
(παλαμάκια) πρέπει να τρέξει και να πάρει τη στάση του. «Μπαίνει» στο σώμα του
άλλου.
ΙΙ) Περπάτημα με στόχο (ένα αντικείμενο ή μια κατάσταση): Όλοι περπατούν
εξερευνώντας το χώρο που βρίσκονται. Κοιτάζουν κάποιο αντικείμενο που τραβάει
την προσοχή τους, προχωρούν προς αυτό και το επεξεργάζονται από κοντά.
Συνεχίζουν με άλλο αντικείμενο. Εναλλακτικά, μπορεί ο εμψυχωτής να
χρησιμοποιήσει 1ο κλαπ για στοπ, 2ο κλαπ για τη στροφή του κεφαλιού και
εστίαση του βλέματος σε κάποιο αντικείμενο και 3ο κλαπ για την κίνηση προς αυτό
(η άσκηση αυτή είναι γνωστή κι ως «τα φανάρια της τροχαίας»). Μπορούν επίσης
τα μέλη της ομάδας να ονομάζουν (δυνατά) το αντικείμενο προς το οποίο
κατευθύνονται. Αυτός είναι ένας καλός τρόπος για να μπει και η φωνή στο
ζέσταμα. Όλοι περπατούν προς κάποιο αντικείμενο που βρίσκεται στο χώρο με
πρόθεση να ρωτήσουν κάτι, να πουν ένα ευχάριστο νέο, ένα δυσάρεστο νέο, σαν

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 μέσα από λάσπες, στον πάγο, σε άμμο, στη θάλασσα, με κλειστά μάτια, με την
όσφρηση κ.λ.π.. Εναλλακτικά, καθένας περπατά στο χώρο μόνος του, αλλά με
πρόθεση να επηρεάσει το περπάτημα κάποιου άλλου. Όταν δηλαδή δύο μέλη της
ομάδας συναντηθούν, μπορούν να περπατήσουν μαζί, να φράξουν το δρόμο, να
φτιάξουν σχήμα με τα σώματά τους ή να προχωρήσουν σε αυτοσχεδιασμούς.
Παρόμοια παιχνίδια με περπατήματα μπορούν να γίνουν και κατά την είσοδο σ’
ένα χώρο π.χ. καθένας μπαίνει στο δωμάτιο ή κάποιο άλλο χώρο έχοντας στο μυαλό
του κάτι που η υπόλοιπη ομάδα θα μαντέψει. Τούτο μπορεί να είναι το είδος του
χώρου (π.χ. σε μπαρ ή σε εκκλησία) ή μια κατάσταση (π.χ. μετά το φόνο ή μετά το
γάμο) κ.ο.κ.
ΙΙΙ. Με οδηγό ένα μέλος του σώματος: Για παράδειγμα, σαν να σε τραβούν από τη
μύτη, από τους ώμους, από τις φτέρνες κ.λ.π. Μερικοί μπορεί να παρατηρούν τους
υπόλοιπους προσπαθώντας να μαντέψουν από ποιο μέλος του σώματος τους
«τραβάει το νήμα». (Εξέλιξη στο παιχνίδι αυτό θα βρούμε στις ασκήσεις Commedia
στην ενότητα σωματική έκφραση.)
 Ο εμψυχωτής με αφορμή τις παραπάνω ασκήσεις εξηγεί ότι κινούμαστε από
φυσική ανάγκη ή από μια ξαφνική ιδέα ή επειδή έχει αλλάξει ένα συναίσθημα ή μια
κατάσταση
Κλείστε τις τρύπες
Όλοι περπατούν φροντίζοντας να μην αφήνουν κανένα σημείο του χώρου (σκηνή,
δωμάτιο κ.λ.π.) άδειο. Ο εμψυχωτής σταματάει τη δράση με το ΣΤΟΠ και κάνει
διορθώσεις ώστε όλος ο χώρος να είναι πάντα καλυμμένος. Η οδηγία που μπορεί να
δίνεται είναι: «Κλείστε τις τρύπες». Εναλλακτικά, μπορεί ανάλογα με την οδηγία να
καλύπτεται ένα μόνο μέρος του χώρου, π.χ δεξιά, ή πίσω.
 Καλή άσκηση για την αντίληψη του χώρου. Βοηθάει επίσης και στις ασκήσεις
συνεργασίας και «συνενοχής» που περιγράφονται παρακάτω.
Σε ομάδες των 2, των 3ων, των 4ων …
Ξεκινάμε όπως με μια άσκηση τρεξίματος π.χ. την άσκηση «κλείστε τις τρύπες» και
με το ΣΤΟΠ του εμψυχωτή πρέπει να δημιουργούνται, ανάλογα με την οδηγία που
έχει δώσει ο εμψυχωτής. ομάδες των 2, ή των 3ων ή των 4ων ή όλη η ομάδα γίνεται
μια αγκαλιά.
Ίσες αποστάσεις
Καθένας περπατά στο χώρο φροντίζοντας να διατηρεί πάντα ίση απόσταση από δυο
άλλους συμπαίκτες του χωρίς εκείνοι να το ξέρουν. Η προσοχή του μπορεί να
εστιαστεί σε ένα μέλος του σώματος των άλλων, π.χ. να κρατάει ίσες αποστάσεις
από τη μύτη, τον αγκώνα, τις φτέρνες κ.λ.π των δύο άλλων.
Φύγε & Προστάτεψε (ή Μπόμπες & Ασπίδες)
Το παιχνίδι αυτό (γνωστό και σαν Μπόμπες & Ασπίδες) είναι παρόμοιο με το
παιχνίδι «ίσες αποστάσεις». ¨Όλοι απλώνονται στο χώρο και καθένας διαλέγει
μυστικά κάποιον από τον οποίο πρέπει να φεύγει γιατί είναι «βόμβα». Ταυτόχρονα,
και επίσης μυστικά, επιλέγει κάποιον ως «ασπίδα» που προφανώς πρέπει να είναι
πάντα ανάμεσα σε αυτόν και στη βόμβα για να τον προστατεύει. Αφού όλοι κάνουν
τις επιλογές τους το παιχνίδι ξεκινάει. Ο εμψυχωτής μπορεί να «ελέγχει» το
παιχνίδι (π.χ. μετρώντας 5, 4,...1, 0, οπότε όλοι παγώνουν) και να ρωτάει καθένα
από ποιόν έφευγε και ποιος τον προστάτευε.
Το ποντικάκι
Η ομάδα κάνει κύκλο. Ο πρώτος δίνει στον διπλανό του ένα φανταστικό ποντίκι.
Αυτός ομοίως στον επόμενο κ.ο.κ. Την πρώτη φορά το ποντίκι κυκλοφορεί από χέρι

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 σε χέρι. Κατόπιν το ποντίκι κάνει πρώτα μια διαδρομή πάνω στο σώμα πριν περάσει
στον επόμενο. Τα σώματα αντιδρούν σαν ένα ποντίκι να περπατάει πάνω τους!
 Το αποτέλεσμα είναι διασκεδαστικό και βοηθάει να σπάσει ο πάγος.
Το τρέμουλο
Πρόκειται για έναν διασκεδαστικό τρόπο για να ζεσταθούν τα διάφορα μέλη του
σώματος. Η ομάδα στέκεται σε κύκλο και ο πρώτος αρχίζει με ένα τρέμουλο σε
κάποιο σημείο του σώματος π.χ. τρέμει το πέλμα του. Θα ψάξει με τα μάτια να βρεί
κάποον άλλο και θα του μεταφέρει την κίνηση. Αυτός θα την υιοθετήσει για λίγο
και θα μεταφέρει το τρέμουλο σε άλλο μέλος του σώματος μέχρι που θα το κάνει
πάσα σε κάποιον τρίτο κ.ο.κ.
Κάνε ότι κάνω...παρά μια!
Η ομάδα στέκεται σε κύκλο ή μετωπικά με τον εμψυχωτή ώστε να τον βλέπουν
όλοι. Αυτός κάνει μια απλή κίνηση, π.χ. χτυπάει το πόδι του στο πάτωμα, οι
υπόλοιποι πρέπει αμέσως να μιμηθούν την κίνηση. Συνεχίζει με άλλη κίνηση και η
ομάδα αμέσως την μιμείται κ.ο.κ. Αφού αυτό κρατήσει λίγη ώρα, ο εμψυχωτής λέει
ότι θα κάνει μια σειρά απλών κινήσεων αλλά η ομάδα θα πρέπει να επαναλαμβάνει
την δεύτερη, δηλαδή θα αφήνει μία, π. χ. ο εμψυχωτής χτυπάει το πόδι, η ομάδα δεν
κάνει τίποτα, ο εμψυχωτής σηκώνει το χέρι, η ομάδα χτυπάει το πόδι, ο εμψυχωτής
χτυπάει παλαμάκια η ομάδα σηκώνει το χέρι κ.ο.κ. Αργότερα μπορεί να τους
ζητήσει να αφήνουν δύο κινήσεις, δηλαδή όταν κάνει την πρώτη κίνηση η ομάδα
δεν κάνει τίποτα, το ίδιο όταν κάνει και την δεύτερη κίνηση, όταν κάνει την τρίτη
κίνηση η ομάδα κάνει την πρώτη, όταν κάνει την τέταρτη η ομάδα κάνει την
δεύτερη κ.ο.κ. Μπορεί να δυσκολέψει ακόμα περισσότερο η άσκηση αν προστεθεί
και μια λέξη που η ομάδα θα πρέπει να επαναλαμβάνει μαζί με τις κινήσεις!
 Άσκηση τόσο για ζέσταμα όσο και για συγκέντρωση προσοχής. Μπορεί να
φαίνεται δύσκολη αλλά είναι διασκεδαστική, δοκιμάστε με υπομονή.
Παλεύεις;
Η ομάδα χωρίζεται σε ζεύγη. Οι δύο παλεύουν χωρίς να αγγίζονται. Το ζευγάρι
μπορεί να παλεύει με ήχους και φωνές. Ο ένας δηλαδή «χτυπάει» με έναν ήχο ή μια
φωνή και ο άλλος αντιδρά σαν να δέχτηκε το χτύπημα.
Ο εξωγήινος
Η ομάδα χωρίζεται σε ζεύγη. Ο Α προσπαθεί να εκπαιδεύσει τον Β, που είναι
«εξωγήινος» και βρέθηκε στη Γη μετά από τη συντριβή του σκάφους του, να
αναπνέει, να περπατά, να τρώει με τα δικά μας σκεύη και άλλες «παράξενες» και
«δύσκολες» γι αυτόν συνήθειες. Είναι φανερό ότι ο «εξωγήινος» δεν ξέρει ούτε τη
γλώσσα ούτε τα αντικείμενα και τη χρήση τους. Είναι όμως πρόθυμος, περίεργος,
δεκτικός και νοήμων! Δεν αντιμετωπίζεται δηλαδή σαν ηλίθιος!
Υπόγραψε με το σώμα σου
Καθένας σχηματίζει στον αέρα με το δάχτυλό του το όνομά του. Το ίδιο
επαναλαμβάνεται με κάποιο άλλο μέλος του σώματος, π.χ. με όλο το χέρι, με τον
ώμο, μόνο με τα δάχτυλα των ποδιών, κ.ά. Μετά τα γράμματα του ονόματός του
σχηματίζονται με όλο του το σώμα.
Εξέλιξη: Καθένας περπατά σχηματίζοντας τα σχήματα των γραμμάτων του
ονόματος του. Διαφορετική κίνηση για κάθε γράμμα, π.χ. πηδηματάκια για το Λ,
γλίστρημα για το Σ, κ.ά., που οδηγούν σε μια μικρή χορογραφία –παρουσίαση του
κάθε ονόματος! Στην παρουσίαση μπορεί να προστεθεί και ήχος.
Παραλλαγή: Η ομάδα χωρίζεται σε μικρότερες ομάδες των 6-7 ατόμων. Κάθε
ομάδα τώρα διαλέγει ένα όνομα ή μια λέξη με τόσα γράμματα όσα και τα μέλη της.

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 Κατόπιν καθένας διαλέγει να παρουσιάσει με το σώμα του ένα γράμμα. Τα σώματα
μπαίνουν στη σειρά και παρουσιάζονται στους υπόλοιπους, οι οποίοι προσπαθούν
να μαντέψουν το όνομα ή τη λέξη.
 Πρέπει να γίνονται καθαρές και μεγάλες κινήσεις.
Περιστροφές - Τεντώματα - Πτώσεις - Επαφές
Ι) Όλοι όρθιοι και σε χαλαρή στάση περιστρέφουν το κεφάλι με σταθερούς, αργούς
ρυθμούς (σε 4 ή 8 χρόνους). Με τον ίδιο τρόπο περιστρέφουν ώμους, αγκώνες,
παλάμες, μέση, γοφούς, γόνατα, πέλματα. Για να είναι πιο διασκεδαστικό, ο
εμψυχωτής μπορεί να ζητάει τα διάφορα μέλη του σώματος να κάνουν κάτι
συγκεκριμένο, π.χ τα χέρια καθώς περιστρέφονται να γίνονται βροχή ή κύματα, τα
πόδια να χειροκροτούν ή να βάζουν γκολ, τα δόντια να κολλάνε από μια τσίχλα, η
μύτη να χαίρεται μπροστά σε ένα ωραίο φαγητό κ.λ.π.
ΙΙ) Τα μέλη της ομάδας βαδίζουν επιτόπου, σηκώνοντας τις φτέρνες και τα χέρια
ψηλά. Τεντώνουν τα άκρα, ισορροπούν και κάνουν επιλεγμένες απλές ασκήσεις
της Hatha Yoga όπως «το ξύπνημα της γάτας», «ο χαιρετισμός του ήλιου» κ.ά.
ΙΙΙ) Ο εμψυχωτής ζητάει από την ομάδα να ανακαλύψει διάφορους τρόπους για να
πέσει κανείς στο έδαφος χωρίς να χτυπήσει. Δοκιμάζονται εύκολα καθίσματα,
σηκώματα π.χ.από όρθια στάση ακουμπάμε το δεξί μας χέρι στο πάτωμα και
περιστρεφόμενοι, καθόμαστε. Μετά το ίδιο με το αριστερό χέρι. Κατόπιν
σταυρώνουμε τα πόδια στη θέση του καθίσματος για να ολοκληρώσουμε την
κυκλική κίνηση. Δοκιμάζονται πτώσεις από καρέκλα, τραπέζι κ.ά.
ΙV) Απλές ασκήσεις «επαφής»
α) Με αντικείμενα: π.χ. καθένας κινείται γύρω από μια καρέκλα ή ένα μπαλόνι,
προσπαθώντας να έχει πάντα τη μεγαλύτερη δυνατή επαφή με αυτά. Το ίδιο
μπορεί να γίνει και με την επιφάνεια ενός τοίχου.
β) Με κάποιον άλλο: Το ζευγάρι έχει ένα σημείο επαφής, π.χ. τις δεξιές παλάμες
τους, και αρχίζουν να κινούνται γύρω από αυτό το ακίνητο, σταθερό σημείο.
Κατόπιν το σημείο επαφής αλλάζει, π.χ. οι ώμοι, τα μέτωπα κ.λ.π. Παραλλαγες:
Το ζευγάρι ξεκινάει με κολλημένα κεφάλια και συνεχίζει με άλλα μέλη του
σώματος. Ή ο Α προβάλλει το γόνατό του και ο Β κυλάει το σώμα του γύρω από
το πόδι του Α. Ή Ο Α στηρίζεται στα «τέσσερα» με τον Β να κάνει ακριβώς το
ίδιο κολλημένος δίπλα του. Στη συνέχεια ο Β πρέπει να κυλήσει το σώμα του
πάνω και γύρω από το σώμα του Α.
γ) Βαρελάκια: Όλοι ξαπλώνουν ανάσκελα, με τα σώματα παράλληλα. Ο
τελευταίος στη σειρά αρχίζει να κυλιέται πάνω στα σώματα των άλλων μέχρι να
φτάσει στην αρχή. Ακολουθεί ο επόμενος
 Χαλαρά, μαλακά και κανένας δεν παθαίνει τίποτα. Χαρείτε το!
V) Σλάλομ κινήσεων: Γίνονται συνδυασμοί των παραπάνω περιστροφών,
τεντωμάτων, πτώσεων, επαφών κ.λ.π. Ο εμψυχωτής ζητάει από όλους να
συνδυάσουν τα παραπάνω δημιουργώντας μια μικρή προσωπική ‘χορογραφία’.
Καθένας επιλέγει και δοκιμάζει μια σειρά κινήσεων (πτώσεις, περιστροφές κ.ά.). Σε
πρώτη φάση μετά από καθεμιά τέτοια κίνηση και πριν από την επόμενη, σταματάει,
διορθώνει, προσαρμόζει και συγκεκριμενοποιεί. Έχουμε δηλαδή μια εναλλαγή:
κίνηση /στοπ/ προσαρμογή/ κίνηση/ στοπ/ προσαρμογή/ κίνηση κ.ο.κ. Όταν
αποφασιστεί η αρχή, το τέλος και η καθαρότητα της κάθε επιμέρους κίνησης, τότε
μπορεί το πέρασμα από τη μία στην άλλη να γίνεται (μαλακά ή απότομα) χωρίς το
ΣΤΟΠ.
 Τα παραπάνω είναι καλό να συνοδεύονται από μουσική. Μετά από αρκετή
εξάσκηση στο σλάλομ, τα μέλη της ομάδας αποκτούν ένα ρεπερτόριο κινήσεων που
μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ομαδικούς κινησιολογικούς αυτοσχεδιασμούς και

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 χορογραφίες. Βλέπε και παρακάτω στη ενότητα της ‘σωματικής έκφρασης’ στα
επίπεδα και στους χώρους κίνησης.
 Διασκεδάστε το!
Τα πιάτα!
Τα πόδια είναι λυγισμένα και ανοικτά σε μεγάλη βάση στήριξης. Τα χέρια ανοιχτά
στην έκταση με τις παλάμες σαν να κρατάνε από ένα ... πιάτο. Θα ακολουθήσουν
κινήσεις, περπατήματα, περιστροφές, πτώσεις κ.λ.π χωρίς τα πιάτα να πέσουν! Ο
εμψυχωτής μπορεί να δώσει το ρόλο του υπηρέτη ή του αρλεκίνου που σερβίρει
ταυτόχρονα τους δυο «αφέντες».
Το ξύπνημα του Πινόκιο
Όλοι είναι ξαπλωμένοι στο πάτωμα. Ο εμψυχωτής τους λέει ότι είναι η άψυχη
κούκλα του Πινόκιο (ή κάτι άλλο). Με αργή αφήγηση θα τους «ζωντανεύει» ένα
ένα τα μέλη του σώματος ξεκινώντας από τα δάκτυλα των ποδιών μέχρι να τους
σηκώσει όρθιους σαν το Πινόκιο που ξυπνά.
Τέντωσε την κλωστή
α) Όλοι φαντάζονται μια κλωστή να διαπερνά τη σπονδυλική στήλη τους και να
βγαίνει πάνω από το κεφάλι. Το σώμα χαλαρό τεντώνεται προς τα πάνω. Ο
εμψυχωτής κάνει μια μικρή επίδειξη ενός σώματος με τεντωμένη την κλωστή και
ενός όπου η κλωστή είναι «κομμένη».
β) Κατόπιν, η ομάδα χωρίζεται σε ζεύγη και ο Α τεντώνει την «κλωστή» του
σώματός του, καθώς ο Β παρατηρεί και διορθώνει. Στη συνέχεια, ο Α κινείται στο
χώρο (περπατάει, κάθεται, τρέχει κ.λ.π.). Άλλοτε με τεντωμένη την κλωστή και
άλλοτε όχι. Ο Β ακολουθεί και διορθώνει. Εναλλάσσεται δηλαδή το «καθημερινό
σώμα», συνήθως παραιτημένο, με το «ζωντανό –σκηνικό σώμα».
γ) Ένας άλλος τρόπος για να φανεί η διαφορά των δύο σωμάτων είναι να
περπατήσει ή να τρέξει η ομάδα πάνω σε ένα ξύλινο πάτωμα πότε με τεντωμένη την
κλωστή και πότε με κομμένη την κλωστή του σώματος. Στη δεύτερη περίπτωση ο
ήχος των βημάτων είναι βαρύς και μάλλον ενοχλητικός

Βγές μπροστά να φαίνεσαι!

Ο εμψυχωτής δίνει σε όλους ένα αριθμό (αύξοντα) και τους ζητάει να σταθούν
κοντά ο ένας στον άλλο, σαν μια «σφιχτή» ομάδα, με μέτωπο προς το κοινό. Στην
πρώτη φάση της άσκησης ο αριθμός θα είναι το «κείμενό» τους. Κατόπιν, ζητάει
ένας –ένας με τη σειρά των αριθμών τους να αρχίσει να βγαίνει μπροστά προς το
κοινό και να λέει το «κείμενό» του, δηλαδή τον αριθμό του, φροντίζοντας να
βρίσκεται την κατάλληλη στιγμή μπροστά ώστε το κοινό να τον βλέπει και τον
ακούει καθαρά. Για το σκοπό αυτό κάποιος θα μπορούσε να δοκιμάσει να ανέβει σε
καράκλα, στην πλάτη κάποιου άλλου κ.ά.
Η ίδια άσκηση κατόπι, μπορεί να γίνει με ένα κείμενο όπου καθένας λέει την ατάκα
του φροντίζοντας πάντα να είναι σε σημείο που να «φαίνεται» δηλσδή σε «δυνατό
σημείο» της σκηνής.

 Είναι μια καλή και απλή άσκηση για να «εκτείθονται» τα μέλη της ομάδας
μπροστά σε κοινό, να συνηθίσουν στο σωστό “timing” καθώς και για να
μάθουν να αναγνωρίζουν τα «δυνατά» σημεία της σκηνής.
Με μια καρέκλα λιγότερη
Μήλα – Αχλάδια – Μπανάνες – Φρουτοσαλάτα
Όλοι κάθονται σε καρέκλες που σχηματίζουν κύκλο. Στη μέση όρθιος ο εμψυχωτής
δίνει εναλλάξ σε κάθε μέλος της ομάδας το όνομα μήλο ή αχλάδι ή μπανάνα.

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 Κατόπιν φωνάζει ένα από τα φρούτα. Όσοι ακούσουν το «όνομά» τους οφείλουν να
σηκωθούν και να αναζητήσουν μια άλλη καρέκλα. Όποιος μείνει στη μέση
συνεχίζει καλώντας ένα άλλο φρούτο. Φωνάζοντας ‘Φρουτοσαλάτα’, όλοι
αλλάζουν.»

«Όλοι όσοι…»
Προχωρώντας το παιχνίδι της «φρουτoσαλάτας», αυτός που είναι στη μέση μπορεί
να λέει «όλοι όσοι…» προσθέτοντας ένα χαρακτηριστικό που να σχετίζεται με τον
ίδιο, πχ. «ολοι όσοι ήρθαν με λεωφορείο» ή «όλοι όσοι λατρεύουν τη Rock
μουσική», ή «όλοι όσοι είναι ερωτευμένοι» κ.λ.π.
 Σημαντικός όρος του παιχνιδιού: Αυτός που από το κέντρο του κύκλου θα πει το
“όλοι όσοι…” οφείλει να αναφέρει κάτι που να είναι αλήθεια και για τον ίδιο.
Προφανώς τα καλέσματα μπορεί να γίνουν πολύ προσωπικά και με χιούμορ, ώστε να
αποκαλυφθούν λεπτομέρειες που δεν ξέραμε για ανθρώπους που ζουν δίπλα μας.
Οι μουσικές καρέκλες
Με τη συνοδεία μουσικής ή ενός τραγουδιού όλοι τρέχουν γύρω από ένα κύκλο με
καρέκλες. Οι καρέκλες είναι κατά μία λιγότερες σε αριθμό από τους συμμετέχοντες.
Μόλις η μουσική σταματήσει, όλοι προσπαθούν να βρουν κάθισμα. Όποιος μείνει
όρθιος βάζει πάλι τη μουσική και το παιχνίδι ξαναρχίζει.
Αγαπάς τους γείτονες σου;
Η ομάδα κάθεται σε καρέκλες σε κύκλο. Ένας στέκεται όρθιος στο κέντρο και
ρωτάει κάποιον: «αγαπάς τους γείτονές σου;». Αυτός μπορεί να απαντήσει α) «Όχι
δεν τους αγαπάω» οπότε οι δύο που κάθονται δεξιά κι αριστερά του προσπαθούν να
αλλάξουν καρέκλες ενώ αυτός που είναι στο κέντρο προσπαθεί να βρει καρέκλα να
καθίσει. Όποιος μείνει όρθιος ξαναρχίζει το παιχνίδι, ή β) «αγαπάω τους γείτονές
μου αλλά δεν αγαπάω όσους ....» και προσθέτει κάτι που αφορά κάποια άλλα μέλη
της ομάδας π.χ. «... όσους φοράνε άσπρη μπλούζα» Όσοι φοράνε άσπρη μπλούζα
σηκώνονται για να αλλάξουν καρέκλα κ.λ.π.
Παραλλαγές: Όλα σχεδόν τα παραπάνω παιχνίδια μπορούν να παιχτούν και με
όρους ως προς το τρόπο βαδίσματος-τρεξίματος που πρέπει όλοι να υιοθετήσουν
στη προσπάθειά τους να βρουν μια καρέλα για να κάτσουν π.χ. να πάνε
μπουσουλώντας ή στα γόνατα ή δυο-δυο πιασμένοι από το χέρι, τους ώμους, τα
πόδια ή δύο-δύο τραγουδώντας ένα τραγούδι ή απαγγέλλοντας ένα γνωστό
μονόλογο, σε αργή κίνηση κ.ά. Είναι φανερό ότι έτσι τα παιχνίδια αυτά
προεκτείνονται σε ασκήσεις φωνής, σωματικής έκφρασης, συγκέντρωσης
προσοχής, στοχοθεσίας και άλλων θεατρικών στοιχείων που συναντάμε στη
ενότητα «χαρακτήρες».
 Περισσότερα παιχνίδια με μια καρέκλα λιγότερη υπάρχουν και στην ενότητα
παιχνίδια επικοινωνίας.
Κυνηγητό-Αντιμέτωποι στη γραμμή
Παρακάτω ακολουθούν παραλλαγές μερικών γνωστών παιχνιδιών «κυνηγητού».
Παίζονται στο χώρο, ένας εναντίον όλων ή σε δύο υποομάδες, αντιμέτωπες στο
κέντρο του δωματίου.
Η ελευθερία είναι κάτω από τα πόδια σου!
Ένα μέλος της ομάδας κυνηγάει όλους τους υπόλοιπους. Όποιον ακουμπάει
μαρμαρώνει μέχρι κάποιος άλλος να περάσει κάτω από τα πόδια του για να τον
«ελευθερώσει» ξανά. Το παιχνίδι τελειώνει όταν όλοι έχουν «παγώσει».
Παραλλαγή Ι: Μόλις αυτός που κυνηγά ακουμπήσει κάποιον, οι δυο τους
«κολλάνε» και κυνηγάνε μαζί τους υπόλοιπους μέχρι να «κολλήσουν» όλοι.

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 Παραλλαγή ΙΙ:. Μερικοί άλλοι τρόποι για να ξεκολλήσει ο «μαρμαρωμένος» είναι
α) «Σωτηρία στην αγκάλη σου» (βλέπε στα Παιχνίδια Εμπιστοσύνης), β) αν
κάποιος άλλος ελεύθερος συμπαίχτης τον ακουμπήσει στο κεφάλι, τον κοιτάξει στα
μάτια και του πει τ’ όνομά του ή κάτι άλλο που θα έχει συμφωνηθεί (βάλτε τη
φαντασία σας και διασκεδάστε το!), γ) αν ο μαρμαρωμένος απαντήσει σ’ ένα
ερώτημα ενός ελεύθερου συμπαίχτη του ή να μιμηθεί, επιτυχώς(!), κάτι που θα του
ζητηθεί.
Κυνηγητό και έκρηξη!
Ένας κυνηγάει τους υπόλοιπους. Όποίον ακουμπάει αυτός πρέπει να εκραγεί και να
σωριαστεί στο έδαφος καθώς το κυνηγητό συνεχίζεται!
Πάρ’ του το μαντίλι
Όλοι έχουν από ένα μαντίλι κρεμασμένο πίσω στη ζώνη τους. Μάχη για το ποιος θα
πάρει τα περισσότερα μαντίλια! Προσοχή στους τραυματισμούς, καθώς το παιχνίδι
μπορεί να γίνει αρκετά βίαιο.
Παραλύοντας!
Όλοι παίζουν κυνηγητό εναντίων όλων. Μόλις κάποιος ακουμπήσει έναν άλλο σε
ένα μέρος του σώματος του, το μέλος αυτό, π.χ. το δεξί χέρι ή το αριστερό πόδι,
παραλύει. Οπότε ώρα ο κάτοχός του πρέπει να συνεχίσει τον αγώνα με το μέλος
αυτό να σέρνεται αχρηστεμένο! Συνεχίζει να κυνηγά με τα υπόλοιπα!
Το κυνήγι της γάτας και του ποντικού!
Ένα μέλος της ομάδας είναι το «ποντίκι» και ένα άλλο η «γάτα». Τα υπόλοιπα μέλη
της ομάδας πιάνονται χέρι-χέρι (αγκαζέ) σε τριάδες. Η «γάτα» κυνηγάει το
«ποντίκι» και άμα το πιάσει αλλάζουν οι ρόλοι τους. Το ποντίκι για να γλυτώσει
από το κυνήγι της γάτας προσπαθεί να πιαστεί -κολλήσει πάνω σε μια από τις
τριάδες που έχουν φτιάξει οι υπόλοιποι παίχτες. Μόλις πιαστεί (ακουμπίσει) σε
κάποιον της τριάδας (προφανώς σε έναν από τους δύο «εξωτερικούς»), αυτός που
είναι από την άλλη εξωτερική μεριά της τριάδας γίνεται τώρα ποντίκι, αποκολλείται
και τρέχει να γλυτώσει από τη γάτα.
Κυνηγητό «τυφλών»!
Η ομάδα χωρίζεται σε ζεύγη και ένας από κάθε ζεύγος δένει τα μάτια του. Όσοι
έχουν δεμένα μάτια βρίσκονται στο κέντρο του δωματίου ενώ το ταίρι τους (με τα
ανοιχτά μάτια) στέκεται στην άκρη και γύρω στο δωμάτιο. Ένας από τους
«τυφλούς» θα είναι ο κυνηγός που θα πρέπει να πιάσει τους άλλους τυφλούς. Οι
απέξω καθοδηγούν ανάλογα το ταίρι τους με φωνές ή ψιθύρους!
 Προσοχή να μην τραυματισθεί κανείς!
Φίδια – Φύκια
Η ομάδα χωρίζεται σε δύο υποομάδες που στέκονται αντιμέτωπες σε δύο γραμμές
σε απόσταση 2 μέτρων η μια από την άλλη. Η μία γραμμή είναι τα «φίδια» και η
άλλη τα «φύκια». Μόλις ο εμψυχωτής φωνάξει «φίδια», αυτοί – τα φίδια- θα
κυνηγήσουν τα «φύκια». Όσους πιάσουν τους παίρνουν μαζί τους ως «φίδια» και
το παιγνίδι επαναλαμβάνεται. Προφανώς ο εμψυχωτής φωνάζει «φίδια» ή «φύκια»
με όποια σειρά θέλει.
Ποντίκια – Γάτοι – Ελέφαντες
α) Στην αρχή ο εμψυχωτής ζητάει από καθένα να παραστήσει με το σώμα του έναν
ελέφαντα, ένα ποντίκι και μία γάτα. Αφού αυτό γίνει 2-3 φορές στη συνέχεια η
ομάδα χωρίζεται σε δύο μέρη. Τα μέλη καθεμιάς αποσύρονται στα δύο άκρα του
δωματίου και αποφασίζουν γρήγορα ποιο από τα τρία ζώα θα παραστήσει η ομάδα
τους (όλη η ομάδα θα παραστήσει το ίδιο ζώο).

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 β) Με εντολή του εμψυχωτή οι δύο ομάδες στέκονται αντιμέτωπες στη μέση του
χώρου και με ένα σύνθημα, π.χ. 5,4,3,2,1, ΠΑΜΕ, η κάθε ομάδα παριστάνει
απότομα το ζώο που είχε αποφασίσει. Ο κανόνας είναι ότι τα «ποντίκια» κυνηγάνε
τους «ελέφαντες», οι οποίοι κυνηγάνε τις «γάτες», οι οποίες με τη σειρά τους
κυνηγάνε τα «ποντίκια». Όποιος συλλαμβάνεται πριν γυρίσει στη «γωνιά» του
περνάει στην άλλη ομάδα και το παιχνίδι ξαναρχίζει.
 Πρόκειται για σωματοποιημένη παραλλαγή του παλιού παιχνιδιού ‘Πέτρα-
Ψαλλίδι-Χαρτί’.
Επάγγελμα; - Μάντεψε!
α) Η ομάδα χωρίζεται σε δύο μέρη, Α και Β. Η κάθε υποομάδα συμφωνεί –κρυφά
από την άλλη- σε ένα επάγγελμα και μια χώρα/μέρος, π.χ. σοβατζής / Αίγυπτος
β) Οι δύο ομάδες είναι αντιμέτωπες σε δύο γραμμές και σε απόσταση 3 μέτρων η
μια από την άλλη. Ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος, κάνοντας ένα βήμα προς το
κέντρο σε κάθε φράση:
Α: Ήρθαμε πάλι!
Β: Από πού είστε και τι δουλειά κάνετε;
Α: Μαντέψτε!
Αμέσως οι Α μιμούνται το επάγγελμα και τη χώρα που διάλεξαν. Οι Β προσπαθούν
να μαντέψουν. Όταν το πετύχουν, κυνηγούν τους Α. Όσους πιάνουν τους παίρνουν
στην ομάδα τους και το παιγνίδι αρχίζει πάλι ανάποδα με τους Β να λένε ‘Ήρθαμε
πάλι’ κ.ο.κ..
 Η ομάδα μπορεί να φτιάξει δικά της παρόμοια παιχνίδια με το «κυνηγητό» ή το
«αντιμέτωποι στη γραμμή».
 Μεγάλη ένταση, γλέντι για τα λάθη, ενεργοποίηση
Μίμηση - Στερεότυπα - Υπερβολή
Οι χαρακτηριστικοί τύποι
Ο εμψυχωτής διαθέτει μια μεγάλη λίστα από χαρακτηριστικούς τύπους και
επαγγέλματα, π.χ. γεωργός, ζητιάνος, χειρούργος, βουλευτής, πιλότος, κλέφτης,
σερβιτόρος, μπάρμαν, ιερέας κ.ά. Κάθε φορά που θα φωνάζει έναν τύπο ή ένα
επάγγελμα, όλοι στην ομάδα πρέπει αμέσως να κινηθούν και να μιμηθούν αυτό τον
τύπο με μεγάλες, χαρακτηριστικές, υπερβολικές, σχεδόν σουρεαλιστικές κινήσεις.
Οι αλλαγές από τον εμψυχωτή θα γίνονται γρήγορα.
Στο εστιατόριο
Τα μισά μέλη της ομάδας είναι πελάτες σε ακριβό εστιατόριο και τα άλλα μισά
σερβιτόροι. Καθένας από τους πελάτες ζητάει έντονα και απαιτητικά να σερβιριστεί
το αγαπημένο του φαγητό. Οι αγχωμένοι σερβιτόροι κουβαλούν (φανταστικούς)
τεράστιους δίσκους, υπερβολικά φορτωμένους και είναι συνέχεια βιαστικοί και
απασχολημένοι!
Η όλη σκηνή παίζεται με φωνές, γρήγορες κινήσεις και υπερβολικές εκφράσεις που
κλιμακώνονται.
Τα αταίριαστα
Η ομάδα χωρίζεται σε ζεύγη. Δίνονται δυο φαινομενικά ασύνδετα αντικείμενα, π.χ.
κουτάλι & πρόκα, βιβλίο & σαπούνι, μπανάνα & παπούτσι κ.λ.π. Το ζευγάρι έχει
ένα λεπτό για να αποφασίσει τι θα κάνει με αυτά.

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
  Κινητοποίηση της φαντασίας και του υποσυνείδητου, απομάκρυνση από τους
τηλεοπτικούς ρεαλισμούς.
Το ωτοστόπ!
Τέσσερεις καρέκλες σε σχήμα θέσεων αυτοκινήτου. Μπαίνουν τρείς αφήνοντας την
μια πίσω θέση άδεια. Μιμούνται και αυτοσχεδιάζουν μια μικρή σκηνή ταξιδιού. Σε
λίγο θα σταματήσουν, ευγενικά, να πάρουν έναν ταξιδιώτη που κάνει ωτοστόπ.
Αυτός μπαίνει στο αυτοκίνητο αφού πρώτα έχει έπιλέξει ένα ξεκάθαρο τύπο ή
χαρακτήρα π.χ. να μιλάει ασταμάτητα, ή να έχει ένα τικ στον ώμο, ή να είναι υπερ-
ενθουσιώδης κ.ά. Αρχίζει το ταξίδι με συνομιλία και των τεσσάρων όπου σε λίγο οι
πρώτοι τρεις θα υιοθετήσουν το χαρακτηριστικό στοιχείο του νεοφερμένου. Αυτό
θα πρέπει να γίνεται σταδιακά. Όταν και οι τέσερεις έχουν γίνει πια π.χ. υπερ-
ενθουσιώδεις ο οδηγός φεύγει, οι άλλοι επιβάτες μετακινούνται κατά μια θέση και
συνεχίζουν το ταξίδι, διατηρώντας πάντα το χαρακτηριστικό του τελευταίου μέχρι
να μπεί ο επόμενος με το ωτοστόπ κ.ο.κ..
Ο ταλαιπωρημένος ταξιδιώτης στο ξενοδοχείο
Ο εμψυχωτής προετοιμάζει σε χαρτιά 10 – 12 φράσεις με τα έντονα παράπονα ή τις
απαιτήσεις ενός μουγκού ταξιδιώτη προς τη ρεσεψιόν ενός ξενοδοχείου. Τη
ρεσεψιόν αποτελούν 10 άτομα. Ο ταξιδιώτης προσπαθεί να δώσει το μήνυμά του. Η
(10μελής) ρεσεψιόν κάνει ερωτήσεις με τη σειρά, μέχρι να εντοπίσει τη φράση που
έχει δοθεί στον Ταξιδιώτη. Όταν συμβεί αυτό, κάποιος άλλος γίνεται ταξιδιώτης.
 Πρωταρχική άσκηση για την ανάπτυξη της «γλώσσας του σώματος».
Μνήμη και αισθήσεις
Παρατηρώ και θυμούμαι
Η ομάδα χωρίζεται σε ζεύγη. Κοιτάζονται για τριάντα δευτερόλεπτα,
προσπαθώντας να συγκρατήσουν όσο περισσότερες λεπτομέρειες γίνεται από τα
χαρακτηριστικά, τα ρούχα, τα χρώματα του άλλου κ.λ.π. Κατόπιν, γυρίζοντας τις
πλάτες, καλούνται να περιγράψουν με λεπτομέρειες τον συμπαίκτη τους. Η
υπόλοιπη ομάδα παρακολουθεί.
Παραλλαγή: Μετά την αλληλο-παρατήρηση του ζευγαριού και όταν γυρίσουν τις
πλάτες τους ο εμψυχωτής κάνει μερικές μικρές αλλαγές στην εμφάνιση των
παιχτών. Κατόπιν αυτοί καλούνται να διαπιστώσουν αυτές τις αλλαγές.
Θυμήσου…-Συγκέντρωση της σκέψης
Όλοι κάθονται αναπαυτικά με τα μάτια κλειστά. Ο εμψυχωτής ζητάει να
συγκεντρώσουν όλοι την προσοχή τους σε διάφορα αντικείμενα ή διάφορες
ενέργειες, π.χ. τα αντικείμενα της τσέπης τους, να χαϊδέψουν τα μαλλιά τους, να
φέρουν στη μνήμη τους ένα δωμάτιο, να συγκεντρωθούν σε έναν μόνο ήχο του
χώρου, να φανταστούν ότι ταξιδεύουν μια γνωστή διαδρομή, να ακούσουν ήχους
από μια εκκλησία, από έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, από ένα ζώο, ένα ζητιάνο κ.ά.
Με τον ίδιο τρόπο και με τις κατάλληλες οδηγίες του εμψυχωτή, μπορούν να
ανακληθούν στη μνήμη αισθήσεις, ήχοι, γεύσεις, αφή, π.χ, θυμήσου πώς είναι όταν
τρως μια σοκολάτα, όταν πιάνεις βελούδο, όταν μυρίζεις ένα ροδάκινο κ.λ.π.
 Ένας διάλογος είναι πρώτα μια ανταλλαγή αισθήσεων. Αυτές χρειάζονται
εξάσκηση και πρέπει να ανακαλούνται τακτικά στη μνήμη.
Το ρολόι της ημέρας
Όλοι κάθονται ή ξαπλώνουν αναπαυτικά και με τα μάτια κλειστά οδηγούνται από
τον εμψυχωτή σε μια λεπτομερή, σιωπηρή, εσωτερική ανασκόπηση της χτεσινής
ημέρας. Ο εμψυχωτής ξεκινάει π.χ. «Είναι πρωί, ξυπνάς, σηκώνεσαι και…» Αφήνει
λίγο χρόνο και συνεχίζει: «H ώρα είναι 10 το πρωί και απέναντί σου…». Περνάει
Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 δηλαδή αργά από διάφορες ώρες της ημέρας, ζητώντας από τον καθένα να θυμηθεί
τι ακριβώς έκανε ή ένιωσε τις στιγμές αυτές. Το «ταξίδι» τελειώνει το βράδυ. Σε
επόμενο στάδιο μπορεί το ταξίδι αυτό να «σωματοποιηθεί», δηλαδή καθώς ο
εμψυχωτής οδηγεί την ομάδα στις διάφορες ώρες της ημέρας, καθένας κινείται και
αναβιώνει όσα έγιναν εκείνη τη στιγμή της ημέρας.
Το παραπάνω «ταξίδι» μπορεί να αφορά και μια άλλη ημέρα π.χ. σκεφτείτε την
πρώτη ημέρα στο γυμνάσιο, ή την ημέρα που κέρδισε η ομάδα το Ευρωπαϊκό
Κύπελλο κ.λ.π.
Κοίταξε να δεις!
Ο εμψυχωτής ζητάει από τα μέλη της ομάδας να γυμνάσουν τα μάτια τους κάνοντας
μικρές περιστροφές, κοιτάγματα από διάφορες γωνίες κ.ά. Κατόπιν μπορεί να τους
οδηγήσει με εντολές όπως: α) θυμήσου τι είδες σήμερα στο δρόμο ή κλείστε τα
μάτια και περιγράψτε το δωμάτιο ή κλείστε τα μάτια και περπατήστε στο χώρο, πώς
νιώθετε, ή περπατήστε σε δυνατό φως. β) πώς κοιτάει μια πλούσια γυναίκα ή ένα
φτωχό παιδί ένα γλυκό, κ.ά. γ) σχολιάστε σωματικά εκφράσεις όπως «του έβαλε τα
γυαλιά», «να το δω και να μην το πιστέψω», «Κοίτα και μάθαινε» κ.λ.π.
Άκουγε να μάθεις!
Ι. Όλοι κλείνουν τα μάτια τους και ακούν τους ήχους του χώρου. Καταγράφονται
όλοι οι διαφορετικοί ήχοι. Ο εμψυχωτής μπορεί να φέρει ηχογραφημένους κάποιους
ήχους και να ζητήσει από την ομάδα να ξεχωρίσει τους δυνατούς, τους απαλούς,
τους χαμηλούς, τους υψηλούς κ.λ.π. Μπορεί επίσης να φέρει ήχους από νερά,
καμπάνες, ήχους δρόμου και η ομάδα να προσπαθήσει να τους αναγνωρίσει. Τα ίδιο
μπορεί να γίνει και με μια βιντεοταινία. Η συσκευή της τηλεόρασης να είναι
καλυμμένη και η ομάδα να ακούει μόνο τη φωνή των ηθοποιών και να προσπαθεί
να αναγνωρίσει χαρακτήρες, τοποθεσίες, καταστάσεις κ.ά.
ΙΙ. Ο Α εξηγεί στον Β πώς να πάει σε κάποιο μέρος. Κατόπιν ο Β μεταφέρει τις
οδηγίες σε έναν τρίτο.
Εναλλακτικά, ο εμψυχωτής διηγείται μια ιστορία και ζητάει μια περίληψη.
ΙΙΙ. Η ομάδα χωρίζεται σε ζεύγη. Οι Α θα διηγηθούν στους Β δύο φορές μια
σύντομη προσωπική ιστορία ή ένα περιστατικό που τους συνέβη. Την πρώτη φορά
ο εμψυχωτής έχει δώσει οδηγία στους Β να προσέχουν αυτόν που μιλάει, ενώ τη
δεύτερη να είναι ευγενικά απρόσεκτοι. Ακολουθεί συζήτηση για το πώς νιώθει
αυτός που μιλά κάθε φορά.
Εναλλακτικά, θα πρέπει οι Β να δηγηθούν στην ομάδα την ιστορία που άκουσαν
και οι Α θα σχολιάσουν για τις πιθανές ελλείψεις, υπερβολές κ.α.
IV) Η ομάδα σε κύκλο. Ο πρώτος δίνει ένα αντικείμενο στον διπλανό του. Αυτός
το παίρνει και πολύ σοβαρά (απαγορεύονται τα γέλια) λέει π.χ.: «Α! αυτό είναι
το ..... μου». Συμπληρώνει το κενό με ένα αντικείμενο που δεν είναι αυτό το
οποίο παίρνει. Μετά το δίνει στον διπλανό του ο οποίος οφείλει να πει πάλι την
ίδια φράση προσθέτοντας ένα άλλο αντικείμενο που να μην έχει ακουστεί πιο
πριν.
 Πρέπει όλοι να είναι συγκεντρωμένοι και να ακούνε προσεκτικά.
Κυνηγός και θήραμα -στα τυφλά
Η ομάδα κάθεται σε κύκλο. Δύο άτομα μπαίνουν μέσα και δένουν τα μάτια τους. Ο
εμψυχωτής αφήνει κάτω μια εφημερίδα ή κάτι άλλο μαλακό. Ο πρώτος από τους
δύο που θα βρει την εφημερίδα θα είναι ο «κυνηγός». Χτυπάει την εφημερίδα στο
πάτωμα για να σηματοδοτήσει την ιδιότητά του αυτή και το παιχνίδι αρχίζει σε
απόλυτη ησυχία. Σκοπός βέβαια του «κυνηγού» είναι να πιάσει το «θήραμα».

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
  Οι παραπάνω ασκήσεις είναι σημαντικές για να καταλάβουν τα μέλη της ομάδας
πόσο μεγάλη σημασία έχει το να ακούμε προσεκτικά. Ο εμψυχωτής πρέπει να
ετοιμάσει διάφορες ασκήσεις για εξάσκηση στην προσεκτική ακρόαση.
Γεύσεις και οσμές
Ι. Ο εμψυχωτής ζητάει από τα μέλη της ομάδας να περιγράψουν την τελευταία
φορά που έφαγαν ένα ωραίο παγωτό. Ποιο είναι το αγαπημένο τους φαγητό. Να
προσποιηθούν ότι τρώνε πατάτες, σούπα, καρπούζι κ.ά.
ΙΙ. Ο εμψυχωτής φέρνει μυρωδιές και ζητάει να συσχετισθούν με μνήμες. Η ομάδα
με κλειστά μάτια προσπαθεί να αναγνωρίσει μυρωδιές. Μετά ο εμψυχωτής ζητάει
από την ομάδα να φανταστεί ότι μυρίζει κάρβουνο, γάλα κ.ά.
ΙΙΙ. Ο εμψυχωτής φωνάζει λέξεις όπως πορτοκάλι, τριαντάφυλλο, κρεοπωλείο,
κάρβουνο κ.λ.π και η ομάδα αντιδρά λέγοντας την πρώτη λέξη ή φράση που έρχεται
στο μυαλό.
Η αφή
Ι. Τα μέλη της ομάδας προσποιούνται ότι πιάνουν πάγο, πλαστελίνη, μετάξι,
μέταλλο κ.ά.
ΙΙ. Προσποιούνται ότι νιώθουν σαν να τους γαργαλάνε, σαν να βουρτσίζουν τα
δόντια τους, σαν να κάνουν ένα ζεστό μπάνιο κ.ά.
Με δεμένα μάτια
Ο εμψυχωτής ζητάει από όλους να δέσουν τα μάτια τους με μαντήλια ή με ειδικές
μαλακές μάσκες που θα φέρει. Κατόπιν τους αφήνει να περιεργαστούν με τη αφή
και την ακοή όλα τα αντικείμενα ή ήχους του χώρου. Η άσκηση αυτή μπορεί να
γίνει σε ανοιχτό χώρο, σε πάρκο, δάσος κ.ά.
Ο εμψυχωτής μπορεί να έχει ορίσει έναν ήχο, π.χ. σφύριγμα, προς το οποίο όλοι να
πλησιάζουν όποτε ακούγεται.
 Η άσκηση αυτή θέλει χρόνο και υπομονή μέχρι να αποβάλουν όλοι τη αρχική
ανασφάλειά τους και αρχίσουν να κινούνται άνετα με τα μάτια κλειστά.
Προφανώς ο εμψυχωτής έχει φροντίσει για τη ασφάλεια των συμμετεχόντων
Φαντασία!
Μεταμορφώσεις
Ο εμψυχωτής οδηγεί την ομάδα σε μια σειρά μεταμορφώσεων π. χ. «Είστε
άνθρωποι και … τώρα σκιάχτρα», ή «είστε πέτρες και γίνεστε πουλιά» κ.ά. Η
ομάδα αντιδρά χωρίς σκέψη.
 Οι μεταμορφώσεις αυτές χωρίς να αποκλείουν το λόγο, χρησιμοποιούν κυρίως το
σώμα, ασκούν τη φαντασία και αποτελούν ένα καλό βήμα προς πιο πολύπλοκους
σωματικούς αυτοσχεδιασμούς.
Ταξίδι με τη φαντασία- «σαν μύγα στο τοίχο»
Όλοι είναι ξαπλωμένοι ή κάθονται αναπαυτικά με τα μάτια κλειστά. Ο εμψυχωτής
με αργή, ήρεμη φωνή «ταξιδεύει» την ομάδα μέσα από μια αφήγηση σε διαδρομές
δρόμων, εσωτερικού σπιτιών, δωματίων κ.ά. Π.χ. «Περπατάτε στην εξοχή.
Παρατηρείτε τη βλάστηση… Ο δρόμος σας φέρνει μπροστά στη πόρτα ενός
σπιτιού...Μπαίνεις και ανεβαίνεις τη σκάλα...Ανοίγεις μια πόρτα...κ.λ.π» Ή «...Πώς
μυρίζει η σπηλιά;... Τι βλέπεις;... Ακουμπάτε το ξύλο και το νοιώθετε άγριο…»
κ.λ.π. Τους προτρέπει δηλαδή να «δουν» με τη φαντασία τους μικρές λεπτομέρειες
σε αντικείμενα ή ανθρώπους που συναντούν, να «ακούσουν», να «μυρίσουν».

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 Ο εμψυχωτής μπορεί να «ταξιδέψει» την ομάδα σε ένα θέατρο για μια παράσταση,
σε μια παλιά σοφίτα, στο τσίρκο, σε ένα αρχαίο ναό, στη ζούγκλα, κ.ά. . Η
φαντασία καθενός προσαρμόζεται στις οδηγίες.
Παραλλαγή «σαν μύγα στο τοίχο»: Στη παραλλαγή αυτή τα μέλη της ομάδας
μπορούν να κινούνται. Ο εμψυχωτής τους ταξιδεύει σε χώρο όπου διαδραματίζεται
μια σκηνή ενός έργου π.χ. το εσωτερικό του σπιτιού των «τριών αδελφών» του
Τσέχωφ. Οι ηθοποιοί εξερευνούν το φανταστικό χώρο -δηλαδή το δωμάτιο- όπως
περπατάει μια «μύγα στο τοίχο». Στο τέλος, σε ζεύγη ή ομαδικά, μπορούν να
συζητήσουν τι «ανακάλυψαν», τι λεπτομέρειες «παρατήρησαν», από ποια μέρη
«πέρασαν»κ.α.
 Η περιγραφή του εμψυχωτή πρέπει να είναι τέτοια ώστε να αφήνει περιθώριο στα
μέλη της ομάδας να φτιάξουν τις δικές τους λεπτομέρειες στην διαδρομή που
«ταξιδεύουν». Κατάλληλη μουσική βοηθάει στη δημιουργία ατμόσφαιρας. Σημασία
δεν έχει τόσο η λογική σειρά και η ιστορία, όσο η πυκνότητα και η ένταση της στιγμής
και της λεπτομέρειας.
Φαντασία και τυφλή εμπιστοσύνη
Στη παραλλαγή αυτή ο εμψυχωτής καθορίζει ένα φανταστικό χώρο, π.χ. στη σπηλιά
του Κύκλωπα ή σ’ ένα εγκαταλειμμένο νερόμυλο, στον οποίο θα κινηθεί ένα
ζευγάρι. Ο Α έχει τα μάτια κλειστά και ο Β τον οδηγεί. Καθώς προχωρούν χέρι-
χέρι, ο Β περιγράφει τι βλέπει και ο Α συμπληρώνει με όσα ακούει, μυρίζει κ.λ.π.
Όλα αυτά από τη φαντασία τους.
 Η άσκηση αυτή ανήκει σε μια σειρά ασκήσεων γνωστές σαν «ασκήσεις
τυφλών». Εκτός από άσκηση εμπιστοσύνης -βλέπε σε πιο κάτω ενότητα- η άσκηση
αυτή οξύνει τη φαντασία και βοηθά στη καλύτερη αντίληψη της ατμόσφαιρας μιας
σκηνής.
Φαντασία και αντικείμενα
Ι) Το φανταστικό αντικείμενο: Η άσκηση αυτή παίζεται σε ζεύγη ή σε κύκλο. Ο Α
«εμφανίζει» ένα φανταστικό αντικείμενο και το χρησιμοποιεί για λίγο, ώστε να
μπορέσει ο επόμενος να καταλάβει τι είναι. Ο Β παίρνει το αντικείμενο και πρέπει
να το χρησιμοποιήσει. Μετά βγάζει ένα άλλο φανταστικό αντικείμενο και με τον
ίδιο τρόπο το δίνει στον Γ κ.ο.κ.
 Καθαρή κίνηση και μιμική
ΙΙ) Η μεταμόρφωση του αντικειμένου: Η ομάδα σχηματίζει κύκλο. Ο Α «εμφανίζει»
ένα αόρατο αντικείμενο, π.χ μια ομπρέλα, και τη δίνει στον διπλανό, που πρέπει να
μεταμορφώσει το αντικείμενο σε ένα διαφορετικό, π.χ. ξίφος, κ.ο.κ.
 Η άσκηση πρέπει να γίνεται γρήγορα! Η «πάσα» να συνοδεύεται και με μια
κίνηση μιμικής.
Από το πραγματικό στο φανταστικό
Η ομάδα χωρίζεται σε ζεύγη. Ο Α αφηγείται μια προσωπική ιστορία ή κάποιο
περιστατικό που του συνέβη. Ο Β ακούει με προσοχή. Ο Α επαναλαμβάνει την
ιστορία δεύτερη φορά, αλλά τώρα, κατά τη διάρκεια της αφήγησης, ο Β
παρεμβαίνει και με απλές ερωτήσεις ξεκαθαρίζει ερωτήματα σχετικά με την ιστορία
που ακούει. Σιγά σιγά οι ερωτήσεις του Β φωτίζουν τους δευτερεύοντες χαρακτήρες
και τα στοιχεία της αφήγησης π.χ. αν ο Α διηγείται ένα περιστατικό που του συνέβη
στο λεωφορείο, ο Β κάνει ερωτήσεις για λεπτομέρειες του οχήματος, για την ηλικία
του οδηγού, για τις διαφημίσεις, για τη γυναίκα που καθόταν λυπημένη στο
τελευταίο κάθισμα κ.λ.π. Προφανώς ο Α πρέπει να είναι ανοιχτός να δημιουργήσει,
να ξεφύγει από την προσωπική του ιστορία και με τη βοήθεια του Β να φτιαχτεί μια
νέα φανταστική ιστορία.
Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
  Η άσκηση αυτή αποτελεί εξέλιξη της άσκησης «Άκουγε να μάθεις ΙΙΙ» μόνο που
εδώ ο εμψυχωτής στοχεύει στην δημιουργική φαντασία παρά σε «ένα καλό ακροατή».
 Είναι ένας καλός τρόπος για την ανάπτυξη της δημιουργικής φαντασίας και την
ομαδική συγγραφή μιας ιστορίας.
Μισοτελειωμένη ιστορία
Ο εμψυχωτής ξεκινά να αφηγείται μια ιστορία π.χ., «ακούστηκε ένα χτύπημα στην
πόρτα. Ανοίγοντάς την, βρίσκεσαι μπροστά σε ένα όμορφο δέμα. Τι είναι; Με τι
μοιάζει; κ.λ.π.». Κατόπιν καθένας μόνος του μπορεί να δώσει μια συνέχεια.
 Αυτή η άσκηση υπάρχει και σαν άσκηση «λόγου» στην ενότητα «παίζοντας με
τις λέξεις». Εδώ όμως ο εμψυχωτής εστιάζει περισσότερο στη δημιουργική
φαντασία.
Το αναπάντεχο γεγονός
Καθένας φτιάχνει, με μιμική, μια μικρή σκηνή, όπου συμβαίνει κάτι εντελώς
απροσδόκητο π.χ., τρως σε εστιατόριο και το κοτόπουλο αρχίζει να πετάει, ή
μπαίνεις στο σπίτι σου και όλα είναι διαφορετικά, ή προχωράς στο δρόμο και
κανείς δεν σε βλέπει, ή μπαίνεις στο λουτρό και διαπιστώνεις ότι κάποιος άλλος
είναι εκεί, κ.λ.π. Η ομάδα προσπαθεί να μαντέψει το γεγονός.
Ο αόρατος συνεργάτης και ο φανταστικός χώρος
Η άσκηση «το αναπάντεχο γεγονός» προεκτείνεται με τον «αόρατο συνεργάτη».
Κάποιος δηλαδή αναπτύσσει έναν αυτοσχεδιασμό με κάποιον αόρατο σύντροφο,
π.χ. υποδοχή καλεσμένων (όπως στο έργο οι καρέκλες του Ιονέσκο) ή κάποιος
περιμένει τον σύντροφό του στο ραντεβού, κ.λ.π. Το ίδιο γίνεται και με τον
«φανταστικό χώρο», π.χ. κάποιος ανεβαίνει μια φανταστική σκάλα ή κάποιος
νιώθει τους τοίχους του δωματίου να πλησιάζουν κ.λ.π.
Το μαγικό κουτί
Ι) Η άσκηση αυτή γίνεται σε ζεύγη και πρέπει να παίζεται με μεγάλη ταχύτητα. Ο Α
προσποιείται ότι βγάζει συνεχώς νέα αντικείμενα από ένα «μαγικό κουτί» -αόρατο
προφανώς. Ο Β στέκεται δίπλα του και πρέπει να τα σχολιάζει με μια φράση π.χ.
Α: ένα μαντήλι, ένα σταφύλι, μια τηλεόραση, ένα καράβι κ.λ.π. Ενδιαμέσως ο Β
μπορεί να αντιδρά λέγοντας αντίστοιχα: να σκουπιστώ, ελπίζω να είναι δροσερό για
να το φάω, γύρνα στο ποδόσφαιρο, πάμε Μύκονο κ.λ.π
ΙΙ) Εναλλακτικά η άσκηση αυτή μπορεί να γίνει με τον ένα παίχτη να προσπαθεί να
«βγάλει» από το κουτί όσο το δυνατόν περισσότερα αντικείμενα σε ένα δεδομένο
χρόνο π.χ. 3 λεπτά.
 Ο παίχτης πρέπει να τα «βλέπει» τα αντικείμενα και να φτιάχνει συνειρμούς
αλλιώς θα «στερέψει» σύντομα!
Σχεδίασε τη φωτογραφία!
Η άσκηση αυτή γίνεται και σε ομάδες των 4. Ο εμψυχωτής δείχνει μια φωτογραφία,
π.χ. ενός ανθρώπου. Την φωτογραφία την βλέπουν όλοι εκτός από έναν. Αυτός που
δεν έχει δει τη φωτογραφία θα προσπαθήσει να την σχεδιάσει από τη περιγραφή
που θα του κάνουν οι υπόλοιποι. Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει να γίνει
αναφορά και στο «μάτι της φαντασίας» και στο τρόπο που διαφορετικοί άνθρωποι
προσλαμβάνουν και ερμηνεύουν περιγραφές καθώς και στο πόσο επικίνδυνο είναι
να καταλήγει κάποιος σε συμπεράσματα μόνο με την εικόνα που έχει στη φαντασία
του.
Η φωνή
Αναπνοές - ήχοι

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 α) Όλα τα μέλη της ομάδας ξαπλώνουν ανάσκελα με τα γόνατα ελαφρά μαζεμένα
και αναπνέουν με το διάφραγμα. Εισπνοή σε 4 χρόνους - εκπνοή σε 4 χρόνους.
Ομοίως μετά σε 8 ή 16 χρόνους. Ο εμψυχωτής μπορεί σταδιακά να ζητήσει έναν
ήχο, π.χ. ένα «χμμμ» κατά την εκπνοή. Η ένταση του ήχου πρέπει σταδιακά να
μεγαλώνει. Μετά τα πρώτα λεπτά, η ομάδα συντονίζεται.
 Αυτή η άσκηση δεν πρέπει να διαρκεί πολλή ώρα γιατί η «μετρημένη»
αναπνοή μπορεί να προκαλέσει ζάλη ή δυσφορία.
 Το διάφραγμα ανάλογα με πόσο αέρα στέλνεις μέσα κάθε φορά ενεργοποιεί
και διαφορετικά «ηχεία».
β) Η παραπάνω άσκηση συνεχίζεται με τα φωνήεντα α, ε, ι, ο, ου. Τα μέλη της
ομάδας αυτοσχεδιάζουν εναλλάσσοντας τους παραπάνω ήχους και τις συχνότητές
τους, αυξάνοντας σταδιακά τη διάρκεια και την ένταση. Μπορούν να κάνουν ένα
«σλάλομ» από τις χαμηλές μέχρι τις υψηλές νότες, δοκιμάζοντας τα όριά τους. Η
προσοχή είναι πάντα στραμμένη στο διάφραγμα.
Παραλλαγή – εξέλιξη Ι: Αρχίζουν όλοι έναν ήχο, π.χ. ‘σσσ….’, και με τις οδηγίες
του εμψυχωτή, ο ήχος βγαίνει δυνατά, σιγά, σαν φίδι, σαν κάποιο άλλο ζώο,
παρακαλώντας, ψελλίζοντας, ουρλιάζοντας από φόβο, από ενθουσιασμό, με χαρά
κ.λ.π..
Παραλλαγή – εξέλιξηΙΙ: Όλοι είναι ξαπλωμένοι και συγκεντρώνουν την αναπνοή
τους κάθε φορά σε ένα σημείο του σώματός τους. Προσπαθούν να διώξουν την
ένταση από τους μυες. Ο εμψυχωτής μπορεί σιγά σιγά με οδηγίες να κατευθύνει τη
φαντασία από τα δάχτυλα των ποδιών στα πέλματα, στις γάμπες, στους μηρούς, στα
δάχτυλα των χεριών, στις παλάμες, στα μπράτσα, στους ώμους, στο λαιμό, στο
κεφάλι, στην πλάτη, στην κοιλιά.
 Στην πρώτη άσκηση καθένας, μέσα στη σιγουριά της ομαδικής προσπάθειας,
κάνει το δικό του μικρό σλάλομ με ήχους. Τα μέλη της ομάδας ενθαρρύνονται να
φτάσουν τα όριά τους τόσο σε υψηλούς όσο και σε χαμηλούς τόνους. Το ηχητικό
αποτέλεσμα που παράγεται είναι συνήθως υποβλητικό και μπορεί να αποτελέσει
τη βάση για μια ομαδική μουσική σύνθεση. Στην εξέλιξή της η άσκηση
ενθαρρύνει την ελευθερία της φωνής και την ομαδική δουλειά.
 Στη δεύτερη παραλλαγή πετυχαίνουμε χαλάρωση, έλεγχο πόνων, κ.ά.

Χρωματισμοί - Τόνοι - Ηχεία

α) Επιλέγεται μια γνωστή φράση από κάποιο έργο π.χ. «να ζει κανείς ή να μη ζει»
και ενώ η ομάδα είναι σε κύκλο, την επαναλαμβάνουν ταυτόχρονα όλοι για 4 –5
φορές. Κατόπιν η φράση επαναλαμβάνεται με καθένα να προσθέτει μία μόνο λέξη.
β) Κατόπιν αυτό το μικρό κείμενο λέγεται, ενώ η ομάδα περπατάει, κάθεται,
στέκεται ακίνητη, βρίσκεται σε θέση ασταθούς ισορροπίας, σαν ψαλμωδία,
σαν σε όπερα κ.λ.π. Κάθε φορά ο εμψυχωτής κατευθύνει την ομάδα να
χρησιμοποιεί τα διάφορα ηχεία του σώματος, το στήθος, το λάρυγγα, κ.λ.π.
Π.χ. για την ενίσχυση του ηχείου του εγκεφάλου (που είναι το σκληρότερο
ηχείο της φωνής, άρα και το δυνατότερο) ο εμψυχωτής ζητάει από τα μέλη της
ομάδας να κατευθύνουν τη φωνή τους προς το κρανίο. Βάζουν τον δείκτη στα
δόντια και λένε δυνατά κάποια φωνήεντα στέλνοντας τη φωνή προς τα πάνω, στο
κεφάλι. Η φωνή ανοίγει προς ένα πολύ λαμπερό και μεταλλικό ηχόχρωμα. Αυτό το
νέο ηχόχρωμα μπορεί να δοκιμαστεί σε ένα χορικό.
γ) Με τον ίδιο τρόπο η φράση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δοκιμαστούν οι
χρωματισμοί, οι τόνοι, η ένταση της φωνής ανάλογα με τη διάθεση και τα
αισθήματα.
Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 Μπούκ-τσίκα-ρόκα
Ο εμψυχωτής ξεκινάει ένα μικρό ήχο στον οποίο θα προσθέτει κάθε φορά έναν
ακόμα. Οι υπόλοιποι θα επαναλαμβάνουν ως εξής:
Εμψυχωτής: Μπούμ!
Όλοι: Μπούμ!
Εμψυχωτής: μπούμ - τσίκα
Όλοι: μπούμ - τσίκα
Εμψυχωτής: μπούμ - τσίκα—μπουμ
Όλοι: μπούμ - τσίκα—μπουμ
Εμψυχωτής: μπουμ-τσικα-ρόκα-τσίκα-ρόκα-τσίκα-μπουμ
Όλοι: μπουμ-τσικα-ρόκα-τσίκα-ρόκα-τσίκα-μπουμ
Εμψυχωτής: Ναι!
Όλοι: Ναι!
Εμψυχωτής: και ξανά
Όλοι: και ξανά
Ο εμψυχωτής ξαναρχίζει σε διαφορετικό στυλ κάθε φορά π.χ. σαν όπερα, σαν
ψίθυρο, σαν δημώδες κ.λ.π

Η κολόνα της φωνής

Ι. Η ομάδα μαζεύεται στη μια άκρη του δωματίου και όλοι στέλνουν έναν ήχο (μια
κραυγή ή ένα φωνήεν) που να φτάνει στο μέσο της αίθουσας. Αυτό, για λόγους
ασφάλειας, πρώτα γίνεται ομαδικά και μετά ατομικά. Μετά ο εμψυχωτής ζητάει να
στείλουν όλοι την «κολόνα της φωνής» τους μερικά μέτρα πιο μακριά και αργότερα
μέχρι την απέναντι άκρη. Η παραπάνω άσκηση μπορεί να γίνει και με μια μικρή
φράση από κάποιο κείμενο.
ΙΙ. Εναλλακτικά η ομάδα μπορεί να χωριστεί σε δύο παράλληλες γραμμές, με
απόσταση ενός μέτρου μεταξύ τους πρόσωπο με πρόσωπο. Εκεί καθένας αρχίζει με
τον απέναντί του ένα μικρό διάλογο, π.χ. τηλεφώνημα. Σε λίγο ο εμψυχωτής ζητάει
όλοι να οπισθοχωρήσουν λίγο, ώστε η απόσταση ανάμεσα στους συνομιλητές να
γίνει δύο μέτρα, μετά τέσσερα μέτρα κ.ο.κ.
Εναλλακτικά, η οδηγία μπορεί να είναι η φωνή να φτάνει στην κορυφή ενός βουνού
ή να είναι η κραυγή από έναν εφιάλτη ή να μιμείται ήχους, όπως τη θάλασσα, ένα
τρένο, ένα παζάρι της Ανατολής ή διάφορα μουσικά όργανα.
 Τονίζουμε την ανάγκη καθαρότητας για να «φτάνει» η φωνή.
 Ο εμψυχωτής πρέπει να γνωρίζει καλά αυτές τις φωνητικές ασκήσεις οιο οποίες
πρέπει να γίνονται με προσοχή για να μη «κλείσει» η φωνή.

Συνομιλία με το ... «α»

Ο εμψυχωτής προτείνει μερικούς απλούς αυτοσχεδιασμούς όπου οι χαρακτήρες που
παίρνουν μέρος μπορούν να επικοινωνούν μόνο με το ... «α», π.χ. σε ένα
εστιατόριο, στο supermarket, κ.λ.π..
Χαλάρωμα-εκτόνωση
Αμηχανία!
Η ομάδα χωρίζεται στα δύο. Οι μισοί κάθονται σαν κοινό ενώ οι άλλοι μισοί
στέκονται όρθιοι σαν ηθοποιοί σε μια γραμμή μπροστά τους. Η οδηγία είναι:
«σταθείτε χαλαροί χωρίς να κάνετε τίποτα». Στην αρχή είναι φανερό ότι θα
υπάρχουν γελάκια, αμηχανία, κουνήματα χεριών, γκριμάτσες και άλλες
μικροκινήσεις. Σε όποιον συμβαίνει αυτό ο εμψυχωτής μπορεί να δίνει μια
«τιμωρία» (με χιούμορ!). Με υπομονή θα καταφέρουν όλοι να σταθούν χαλαροί
μπροστά στο «κοινό»!
Ομαδικό μασάζ

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο
 Όλοι στέκονται σε κύκλο με τους ώμους να είναι κολλημένοι. Όλοι κάνουν στροφή
προς τα δεξιά και αρχίζουν ένα ελαφρύ μασάζ στους ώμους του μπροστινού τους.
Εναλλακτικά, μπορεί ο εμψυχωτής να ζητήσει να κάνει ο καθένας ακριβώς ό,τι του
κάνουν. Έτσι όλη η ομάδα κάνει ακριβώς το ίδιο μασάζ. Εναλλακτικά, μπορεί το
μασάζ να γίνεται με ένα ρυθμό ο οποίος σταδιακά θα μεταδοθεί ολόγυρα στον
κύκλο. Θα συνεχιστεί με έναν άλλο ρυθμό όταν συμπληρωθεί ο γύρος κ.λ.π.

Η μαριονέτα
Η ομάδα χωριζεται σε ζεύγη. Ο Α πλάθει και κινεί τον Β σαν να είναι μαριονέτα
(εντελώς χαλαρή, δεν φέρνει αντίσταση στις κινήσεις π.χ. τραβάει το χέρι, κουνάει
το πόδι, στρίβει το κεφάλι κ.ά)
 Αυτή η άσκηση μπορεί να συνδιαστεί με το «ξύπνημα του Πινόκιο».
Το παιχνίδι του γέλιου!
Ι) Το φίδι που γελά: Όλοι ξαπλώνουν στο πάτωμα με το κεφάλι του ενός στο
στομάχι του επόμενου. Σίγουρα όταν όλοι πάρουν θέση, κάποιος θα αρχίσει να
γελά. Ο εμψυχωτής ενισχύει ώστε το γέλιο να ξεδιπλώνεται σε ένταση και ρυθμό
κατά μήκος του «σώματος του φιδιού».
ΙΙ) Στείλε ένα γέλιο στον διπλανό σου: Η άσκηση αυτή δοκιμάζεται σε ομάδες των 4
που κάθονται σε καρέκλες δίπλα δίπλα, με τα πρόσωπα προς το κοινό. Ο Α θα
γυρίσει το κεφάλι του και θα δώσει στον Β ένα μικρό χαμόγελο, αυτός θα το πάρει
και γυρίζοντας θα το δώσει στον Γ και αυτός ομοίως στον Δ. Όταν το χαμόγελο
φτάσει στον Δ, αυτός θα μεγαλώσει λίγο το χαμόγελο και αντίστροφα θα το δώσει
στον Γ, αυτός στον Β και μετά στον Α. Συνεχίζεται η «πάσα» αυτή, αυξάνοντας
κάθε φορά από λίγο την ένταση του γέλιου, μέχρι να γίνει παραληρηματικό.
Προφανώς το ζητούμενο είναι η σταδιακή, πολύ μικρή αύξηση της έντασης. Όσο
μεγαλύτερη είναι η «κλίμακα» τόσο καλύτερα.
ΙΙΙ ) Αν μ’ αγαπάς... χαμογέλα μου γλυκέ μου!: Η ομάδα σε κύκλο. Ο Α λέει στο
διπλανό του «αν μ’ αγαπάς... χαμογέλασέ μου γλυκέ/γλυκιά μου» προσπαθώντας
ταυτόχρονα με διάφορους τρόπους (υπό όρους ασφαλώς!) να τον κάνει να γελάσει.
Ο Β πρέπει να απαντήσει τρεις φορές «σ’ αγαπώ αλλά δεν σου χαμογελάω»
προσπαθώντας να συγκρατηθεί και να μη γελάσει. Αν συγκρατηθεί τότε ο Α
επαναλαμβάνει τη ερώτησή του σε άλλον κ.ο.κ. Αν ο Β γελάσει τότε συνεχίζει
αυτός ο παιχνίδι με κάποιον άλλο.
 Πολύ καλή άσκηση για εκτόνωση εντάσεων και για κλείσιμο ενός μαθήματος.

Να πούμε ένα τραγούδι

Το τραγούδι είναι πάντα ένας ωραίος και απλός τρόπος να αρχίζει ή και να
τελειώνει μια ενότητα. Ο εμψυχωτής προτείνει απλά, χαρούμενα, γνωστά
τραγούδια.

Περισσότερα στο Γκόβας, Ν. (2001). Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές. Αθήνα:
Μεταίχμιο