1

ររឿងព្ពះនាងសាមាវតី
លោក ប៊ ៊ូ - ប៉ ៊ូ លរៀបលរៀង

ា អារដ័យនគរលកាដមីព គង់លៅកុ ងលោដ

កាលរពះសាសាា លដច ន ិ តារាម រទង់រពះរារពធលដចកី ា

សាលប់ និងលដចកីវា នាដននរដ

ិ ាំ
ីរារយនាក់ មានរពះនាងសាមាវតជារបធាន
ី ាំ
រពមទងញាតិរបដ់រពះ

នាងមាគនិ យា
ទ រពះនាងមាគនិ យាជារបធាន
ទ រតាដ់រពះធមលម ទដនាលនះដដលមានពាកយលផើម
ា ថា

"លដចកីម
ា នរបមាទជាផ
ិ ូ វម
ល នសា
ិ ល ប់" ដូលចះ
ន ជាលដម
ើ ។

នឹងពណ៌នាលដចកីក
ា ុ ងលរឿងលនាះតាមល
ន ាំ ប់ដូចតលៅលនះ :
ដា

កុ ងអត
ន តកាល
ី មានរពះរាជាពីររពះអងគ គឺរពះាទអលក
ល បបៈ លសាយរាជយកុ ងអល
ន ក
ល បបរដឋ

មួយរពះអងគ រពះាទលវដទ
ឋ ីបកៈ លសាយរាជយកុ ងលវដ
ន ទឋ ីបករដម ាំ ី ររពះអងលគ នះជា
ឋ ួ យរពះអងគ ទងព

ាំ ី កុមារមក រទង់ដិកាដិលបៈកុ ងរតក

ដមាលញ់នឹងគ្ននតាងព ន ូ លអាចារយជាមួយគ្នន លដាយការកនង
ល លៅនន

រពះជនករបដ់រពះអងគ ៗ ានជារពះរាជារទប់រគងលដត
វ ឆ័រតកុ ងដដនរបមាណដប
ន ល់ យាជន៍ ៗ ។

លដច ាំ ី ររពះអងលគ នាះដតងលដច

ា ទងព ា លៅមកជួមគ្ននជាលរឿយ ៗ លដច ់ ជា
ា ឈរគងផ ទាំ មួយគ្នន ល ើញ

មហាជនលកតន
ើ ិ ងសាលប់ ល ើ យរបកាគ្ន
ឹ ន ថា ល្មះថារបដ់ដដលជាប់តាមអក ់ រលោកមន
ន លៅកានប ិ

មានលទ លដាយលហាចលៅដូមបដតរាងកាយរបដ
ី ់ ខ្ួ នក
ល ៏រតូវលះបង់លចាលទងអដ
ាំ ់ របលយាជន៍អីលដាយ
វ

រាវារបដ់ពួកលយើង ៗ នឹងបួដ ល ់
ើ យរទងរបគល់ រជដ
ជ មបតិដល
ត ់ រពះឱរដនឹងរពះជាយា រទង់រពះ

ផួ ដជាឫដ
ន ីលៅកុ ងរបលទដនរព
ន ិ មពានរត បកាគ្ន
ឹ ន លទៀតថា លយងទ
ើ ងព ់
ាំ ី រនាក់លះបងលចាលរាជដមបតិត

លចញមកបួដ មនដមនម
ិ នអាចន
ិ ឹ ងចញ្
ិ ឹច មជវី ត
ិ ានល ើ យលទើបលចញមកបួដលទ កាលលបលយ
ើ ងលៅ
ើ

កុ ងទ
ន ីកដនង
ល ជាមួយគ្នន ក៏មនដប
ិ កល អីអ ាំ ី រគ
វ ព ដដថ ដរ លរពាះដូលចានះលយងន
ើ ឹ ងលៅមួយចដាំ ណកមានក់

លោកលៅលលើភលនាំ នាះ ខ្ុ ន

ាំ្ ឹ ងលៅលលើភលនាំ នះ បុ ដ៉ នដ
ត ល់កនះ
ល ដខ្កុ ងនថ
ន ឧ
ង លាដថនឹងលៅរួមគ្នន ។ ខាង

ាំ ី ររូបនឹងវតក
លរកាយមក លោកទងព ិ ថា ី ៉ ងលនះ លដចកីរចឡ
ក ដូមបយា ា ូ ករចឡាំ លដាយពួករបដ់លយើង ក៏
គង់ដតលៅមានជារាកដ លទើបមូលចត
ិ គ្ន
ត ន ជាថីថា
ម លោកគបបអ ល ុ កលលើភរនាំ បដ់លោក ខ្ុ ន
ី ុ ជលភើងទ ាំ ្ ឹ ងអុជ

ើល ុកលលើភរនាំ បដ់ខ្ុ ាំ ្ នឹងដង

លភងទ គ ល់លនាះ ។ លោកលធើរគប
ឹ អាការដដលមានជវី តលដាយលរគឿងដមា
ិ វ ់គ្ននតាម

កតកាលនាះល
ិត ើយ ។

ចលាំ ណរមកខាងលរកាយ លវដទ

ឋ ីបកតាបដលធើកាលៈល
វ ើ យលៅលកើតជាលទវតាជារពះរាជាមាន

ត ាំ ។ លដា
ដកិធ ាំ ប់លនាះ លុះដល់កនះ
ល ដខ្ អលក
ល បបតាបដមិនល ល ក៏ានដឹងចាដ់ថា
ើ ញ (ពនឺ )ល លភើង

ដមាលញ់របដ់អញលធកាលៈលៅល
ើវ ើយ ។ ដូមបលទវតាជារពះរាជាដ
ី ាំ ឹងលមលដ
ឡ ើ ិ រគ
ី ឺភាពជាលទវតា
 2

របដ់ខ្ួ នល
ល ើ យ លទើបពិចារណាលមលកម
ើ ម (របដ់ដដលលធទ
ើវ ុ ក) ល ើ ញករិ យាដដលខ្
ិ ួ នលធ
ល ចាប
ើវ ់លដើមអព
ាំ ី

លពញបួដល ើ យគិតថា អញនឹងលៅដួរដមាលញ់របដ់អញឥឡូវលនះ ល ើ យលះបង់អតភា

ត ពលនាះ

លចញ (លធ)ើវ ជាមនុដសវលងង

វ ផូ វលៅកាន
ល ់ដណា
ាំ ក់រពះអលក
ល បបតាបដលនាះ ាំ ះល
ដព ើ យឈរលៅ

ចដាំ ណកមាាង ។

ាំ បល់ នាះ រពះអលក

លដា ល បបតាបដដួរថា អក ាំ ី ណា ?
ន មកអព

ាំ្ មនុដសវលងង
លទវរាជ- ខ្ុ ជា វ ផូ វមកអ
ល ពាំ ី ឆ្ងងយណាដ់លោកមាចដ់ ចុះលោកដតមានក់ឯងលទឬ ដដល

លៅកុ ងទ ល ដដរលោកមាចដ់ ?
ន ីលនះ ឬ មានមនុដសឯលទៀតខ្ះ

រពះតាបដ- មានដមាលញ់របដ់អាតាមមានក់ (ផង) ។

លទវរាជ- ចុះលគលៅទីណា ?

រពះតាបដ- លៅលលើភលនាំ នាះ បុ ដ៉ នត កាលនថឧ

ង លាដថមនានអ
ិ ុ ជលភង
ើល របដ លជាសាលបល់ ើយ

លមើលលៅ ។

លទវរាជ- យា៉ងលនាះឬ លោកមាចដ់ ។

រពះតាបដ- យា៉ងលនាះល ើ យ អក
ន មានអាយុ ។

ាំ ្ លគលនាះឯងល
លទវរាជ- ខ្ុ គ ឺ ើ យ លោកមាចដ់ ។

រពះតាបដ- អក
ន លៅលកតទ
ើ ីណា ?

លទវរាជ- ខ្ុ លាំ ្ ៅលកើតជាលទវរាជមានដកិធ ាំ ុ ងលទវលោក

ត ក ន ាំ ្ កលដាយតាងច
ខ្ុ ម ាំ ិតថា
ត នឹងដួរ (ល ើ ញ)

លោកមាចដ់ កាលលោកមាចដ់លៅកុ ងទ
ន ី លនះ មានអនរា
ត យអីវ ៗ ខ្ះ
ល ដដរឬលទ ?

រពះតាបដ- លតើអក ាំ កលរពាះអារដ័យដរាំ ី ។

ន មានអាយុ អាតាមរតូវលា

លទវរាជ- ចុះដរាំ វាលធ

ី ើអ
វ ដល
ីវ ់ លោកមាចដ់ ?

ាំ ចម៍កងឋានជាទ
រពះតាបដ- វាជុអា ី លាដ យកលជើងឈូដល ៍ ីលឡើង កាល
ើ យកាយអាចមដ
ុន
អាតាមជញ្ូ ជ នអាចម័លៅលចាល លកៀរដឲ្ ម ៏លា
ី យលដើក ាំ ក ។

លទវរាជ- ចុះលោករាថានមិនឲ្យពួកវាមក ឬ លទ ?

រពះតាបដ- លអើ ! អាវុលសា ។

លទវរាជ- លបដ ាំ្ ឹ ងលធម

ើ ូ លចានះ ខ្ុ ន ើ វ នឲ្យព
ិ ួ កវាមក លទវរាជលពាលដូលចះ
ន ល ើ យ ានឲ្យពិណនិងមនត

ដដលដរាំ ច
ី ូ លចត ត ល់រពះតាបដ
ិ ដ កាលឲ្យានបង្ហាញដខ្សពិណបដខ្សឲ្យរពះតាបដលរៀនមន
ី បត បទ
ី

ល ើ យពនយល់វធ
ិ ីថា កាលលោកលដញដខ្សលនះរាយ (អាន) មនប
ត ទលនះ ូ ងដ
វ រាំ ម
ី ិនអាចលដើមបន
ី ឹង
រតឡប់ង្ហកលមល
ើ លាលលៅ កាលលោកលដញដខ្សលនះ រាយមនប
ត ទលនះ ូ ងដ
វ រាំ ន
ី ឹ ងរតឡប់ង្ហកលមល
ើ
 3

ត ទលនះ ដរាំ ជាលមលខា

ខាងលរកាយ លាលលៅ កាលលោកលដញដខ្សលនះ រាយមនប ី ល ងនឹងបលង្ហោនខ្ង
ន ចូល

មករកដូលចះ
ន ល ើ យ លពាលថា លោកលពញចិតដត បបណា គបបលធ
ី ដបបលនាះច
ើវ ាំ ះោរពះតាបដ
ុ ះ ដព

ល ើ យលចៀដលចញលៅល ើយ ។

ត ទដរមាប់បលណាញ
រពះតាបដរាយមនប លដញដខ្សពិណដរមាប់បលណាញឲ្យរត់លៅ ញា ាំ
ុ ង

ូ ងដ
វ រាំ ឲ្យរត
ី ់លចញលៅល ើយ ។

ដម័យលនាះ រពះមាចដ់ដផនដម ត ៈ រគប់រគងនគរលកាដមីព ។ នថម

ី ួ យអងរគ ពះនាមថា បរនប ង ួយ

រពះអងរគ ពមលដាយរពះលទវមានរពះគភ
ី ៌គង់លៅលលើនផក ា លវាល រទង់អាងក
ទ ណា ាំ លាំ ៅនថង ។ រពះលទវរទង
ី ់

ដណាប់រពះភូសាកមល
ព ពណ៌រក ល ួ យដដន ដដលលៅភូសាដរមាបរ់ ទង់របដ់រពះមាចដ់
៏ នតនមម
មដមា

ដផនដីល ើ យគង់រតាដ់ដននា
ទ នឹងរពះរាជា ូ តរពះទរាំ ង់មានតនមម
ល ួ យដដនលចញពីរពះអងុ ល
គ ី រពះ

រាជាល ់
ើ យរទងពាក់កុ ងអង គ ីរបដ់ខ្ួ ន
ន ុល ល ។

ដម័យលនាះ ដតវ តីល

ថ ិ ងលគ ើ រមកតាមអាកាដល ើ ញរពះលទវលដាយលដចក
ី ា ម នដមាគល់ថាដុ ាំ
ីសា

សាច់ លទើបដឡ
ាំ បសាលបទងព ់ ត
ាំ ី រលាះពួយចុះមក (ឆ្ងប) ។ រពះរាជារទងដ ័ ) លរពាះដូរ
ុ ល (រពះ ឫទយ

លាះពួយរបដ់វា រទង់លរកាកចូលកុ ងរពះរាជន

ន ិ លវដន៍ (ទីកា
ាំ ង)
ាំ ។ រពះលទវម
ី នអាចន
ិ ឹ ងលដច
ា លៅ

លដាយរ ់ ល ចខាលង
័ ដានលរពាះគភ៌ចាដ់ដខ្នឹងរទងខា ាំ ។ លុះដតលវ នាះឆ្ងបានរពះនាងកាាបា
់ នទុក

កុ ងរង
ន ងវ ់រកចក ល ើ យល វ ួ កលនាះរទរទង់ (លដើ )ម កមាលងដ
ើ រលៅកាន់អាកាដ ។ ន័យថា ដតព ាំ រាំ រា ាំ
ី កាល

ល ាំ
តុលនាះ វានាដត អ
វ ីវ ៗ លៅតាមអាកាដល ាំ ុ ងទ
ើ យ (លរចើនដត) ទក ត ឹកសាច់ដុី ។ ឯ
ន ី ដដលចូលចិតច

រពះលទវលនាះ
ី ាំ
រតូវវានាលៅ ខាលចអព ់
ាំ ី មរណភ័យរទងរពះចិនាតថា លបើអញដរដកលឡើង ធមតា
ម ដលមង
ល

ាំ
មនុដសរដមងជាទីតាងននលដចកញាប
ីា ់ញ័ររបដ់ដតត
វ រចា
ិ ឆ ន វាានឮដលមង
ល (អញ) ល ើ យនឹងទមាលក់
៏ ឹ ងដល់ជវី តកស
អញលចាល កាលលបើដូលចានះ អញកន ិ ាំ ុ រតកុ ងគភ
័យ រពមទងប ន ៌ បុ ដ៉ នវា ាំ ុ ង
ត (បនាទបចុះ) ទក ន

ទីណា លរៀបនឹងចកអញដ
ឹ ុ ី អញនឹងបនឺ ដ ន ី លនាះ រពះនាងរទង់អត់ដងត
ល លាំ ឡងលដញវាឲ្យរត់លៅកុ ងទ ក ់

រពះ ័ ទុកាន លរពាះរពះនាងមានបញ្ញា្លដនវ ។ កុ ងរគ្នលនាះ

ឫទយ ន កុ ងរបលទដនរព
ន ិ មពានត
ាំ ួ យលដើមដុះលឡើងបនិ ចល
មាននរជធម ត ាំ ឹគ
ើ យរបតិសាឋនលៅលដាយអាការននមណឌប ។ ដតលវ នាះវានារម

ជាលដម ់ ម
ើ លៅដុីរតងលដ ាំ
ើ នរជលនាះ ជានិចច ដូលចានះវាលទើបនារពះលទវលនាះលៅទ
ី ីលនាះលទៀត ដាក់ទុកកុ ង
ន

ចលនាលះរបគ្នបល ើ យ ង្ហកលមលផ
ើ ូ វដដលល
ល ើ រមក ។ ន័យថាជាធមតា
ម របដ់ពួកវា ខ្ណៈលនាះ រពះលទវ ី
់
រទងរពះចិ ត ថា គួរលដញអាដតលវ នះឲ្យវារត់ឥឡូវលនះ ល
នា ើ យរទង់លលើករពះ ដទ ាំ ី រលឡើង លធើ វ
ា ងព

ដលមង
ល ាទរពះ ដន
ា ឹ ងដលមង
ល តាមរពះឱដ ឋ (ទះរពះ ដផ ាំ រផង) ឲ្យវារត់លៅល
ា ង ដរដកកទ ើយ

លុះលវោរពះអាទិតយអដង
ា ត
គ ខ្យល់កមជ
ម វាត (ខ្យល់លកតអ
ើ ពាំ ី កម)ម កុ ងរពះគភ
ន ៌របដ់រពះនាងកលាំ រប
ើ
 4

ល ើ យ មហាលម ាំ
តាងលឡ ល ផរគ ោន់រគបទ
ើង ដលមង ់ ិ ដ ។ រាជមល ដីអក ាំ
ន តាងលៅកុ ងលដចក
ន ដ
ី ា ុ ខ្

(ដល់រគ្ន) មិនានរតឹមដតពាកយលួងលោមថា កុខា

ាំ ល ចលឡើយរពះលមមាចដ់ មានទុកជា
ា ខាងមុខ្ មិនាន
់ ល
រទងផ ទាំ ក់លសាះលឡើយ រ ូ តដល់រពឹកលឡើង កាលរារតភ
ី ឺល ពោ ាំ
ករាងលៅរពមទ ាំ
ងអរ ុណរះលឡើង

រពះឱរដកុ ងរពះគភ
ន ៌របដ់រពះនាងរបដូតិ ានមានកុ ងខ្ណៈដតម
ន ួ យជាមួយគ្នន ។ រពះនាងលទើប
់
រទងឲ្យរពះនាមរពះឱរដថា ឧលទន លរពាះរបដូរតជាប់ទក់ទងនឹងរដូវលម និងលវោអរុណរះលឡើង

ទីលលាំ ៅរបដ់រពះអលក ាំ ី ទីលនាះលទ

ល បបតាបដមិនឆ្ងងយអព ។ តាមរបរកតីកុ ងនថ
ន លង ភៀល ងធាលក់

លោកមនានច
ិ ូ លលៅកាន់នរព លដម ី វការដល់ផោផលលទ លរពាះខាលចរតជាក់ លៅកាន់គល់លឈើ
ើ បរតូ

លនាះ លរដឆ
ើ ងដត
ឹោ វ ុ ីសាចល់
ដវ ដលដតដ ើ យ យកមកដលាំ សាងរ ី លង នាះ លោកក៏
ុ តរដដូលចានះ ដូមបនថ

ានលៅកុ ងទ
ន ី លនាះ លដាយរាថាននឹងលរដឆ
ើ ងយកមក
ឹោ ាំ ុ ងដតរកឆងលៅគល
កព ឹោ ់ លឈើ ានឮដឡ
ាំ ឹ ងទរក

(ដរដក) ខាងលលើ លទើបលងើយលឡើងលមើលល ើ ញរពះលទវលី ើ យដួរថា អក

ន ជាអី វ កាលរពះលទវរតាដ
ី ់ តប

ាំ្ មនុដសលទើបដួរតលៅលទៀតថា មកយា៉ងណាាន កាលរពះលទវរទង

ថា ខ្ុ ជា ់ចងលល តុថា ដតវ
ី ុោ
តល
ីថ ិងនា ាំ ុ ម
គ ខ្ ាំ្ ក លទើបលពាលដក ាំ
ឹ នាថាអលញ្ើជ ញចុះមក ។

រពះលទវ-ី លោកមាចដ់ ខ្ុ ខា

ាំ្ ល ចអព
ាំ ី ជាតរចឡ
ិ ាំ ន ។
ូ ករចឡគ្ន
រពះតាបល- ជាជាតិអីវ ?

ាំ្ កសរត ។
រពះលទវ-ី ខ្ុ ជា

រពះតាបដ- ដូមបអាតា
ី ៏ កសរតដូចគ្នន ។
ម កជា

រពះលទវ-ី លបើដូលចានះ ដូមអលញ្ើ ជ ញលពាលមាយាននកសរត ។

លោកានលពាលល ី ើ បរតាដ់ថា លបើដូលចានះ ដូមលោកលឡើងមកទទួលឱរដ

ើ យ ។ រពះលទវលទ

តូចរបដ់ខ្ុ ច
ាំ្ ុ ះលៅផង ។ លោកលធផ
ើ វ ូ វដរមាប
ល ល់ ឡើងលៅលដាយខាងមាាង ទទួលរពះរាជឱរដ កាលរពះ

លទវរតាដ
ី ់ថា កុយ
ាំ កនដពាល់រតូវខ្ុ ាំ្ មិនពាល់រតូវរពះនាងលឡើយ នារពះរាជឱរដច
ាំ ុ ះមកល ើ យ ដូមប ី

ី ល៏ ដច
រពះលទវក ា ចុះមកល ើ យដដរ ។ លទើបរពះអលក ាំ
ល បបតាបដនារពះនាងលៅកាន់ រដមបទល
អា ើយ

មនលធ
ិ ដ ាំ
ើវ ីលលភទ (ទោ យដីល) ចញ្ ីា ុ លរគ្នះ រកទឹក ុ ដមាំ ដលរាដចាកកូន ុ ម
ិ ឹច មលដាយលដចកអន មាំ ក

លបះរដូវសាលីដដលលកតឯងយកមកដា
ើ ាំ
បបរឲ្យ ិ ឹ ច មលដាយអាការយា៉ងលនះ ខាង
។ កាលលោកចញ្

់
លរកាយរពះនាងរទងរពះចនា
ិ ត ថា : ផូ វដដលមកន
ល ឹ ងផូ វលៅអញម
ល នដ
ិ ាំ
ឹងលសាះលឡើយ ទងអញមនមាន
ិ
ាំ
ទងលដចកដ
ីា ិទ
ន សា
ធ ន លនឹងរពះតាបដលនះផង ក៏លោកលនះនឹងលាះបង់លចាលអញលៅណាាត់

ល ើយ អញនិងរតូវដតសាលប់កុ ងទ ាំ ី រនាក់
ន ី លនះទងព គួរដតអញនឹងលធក
ើវ រិ យាយា
ិ ៉ ងណាមួយល ើយ
 5

ាំ
ទោ យដីលលោកលនះលចញ លធឲ្យលាះបង
ើវ ់លចាលអញមនរ ់
ិ ួច ។ តមកានរទងរបលោមលួ ងលោម

ា រពះរពះភូសាលដៀល កដណាប់ផុត ៗ របូត ៗ ញា

លោកលដាយដដមង ាំ
ុ ងរពះតាបដឲ្យដល់ ដីលវនាដ
ិ

ល ាំ ព
ើ យ ។ តាងអ ាំ ី លនាះមក ទងព
ាំ ី រនាក់ានលៅដមគដ
គ ង្ហវដនឹងគ្ននល ើយ ។

ខាងលរកាយនថម
ង ួ យ រពះតាបដពិចារណាលមលផ
ើ ូ វចរផ្ក
ល ក យនកសរត ល ើញដួងផ្កកយនកសរតរក

របដ់រពះាទបរនប
ត ៈលៅ មងល ើ យលពាលថា នាងចលរមន
ើ រពះាទបរនប
ត ៈកុ ងនគរលកាដម
ន ីទ
ព ិវងត
គ

ល ើយ ។

រពះលទវ-ី លរពាះល ច ដ់និយាយយា៉ងលនះ លោកមានលដចកីគ

តុអានជាលោកមា
ីវ ាំ ុ ាំនឹងរពះ
ា ន

អងឬ
គ ?

រពះតាបដ- មនមានលទនាង
ិ លយងល
ើ ើ ញផ្កកយនកសរតរបដ់រពះអងលគ ៅ មងានជាលយង
ើ

និយាយយា៉ងលនះ ។

់
រពះនាងរទងរពះកដនសងល ើ យ ។ ទីលនាះ រពះតាបដដួរថា លម៉ចក៏យ ាំ កាលរពះនាងរាប់

អាការដដលរពះរាជាលនាះជារពះសាវមរបដ
ី ់ ខ្ួ នល
ល ើ យលួងលោមថា ាំ ថ
កុយ ាំ ីលវ ឡើយនាង ធមតា
ម អក
ន

ដដលលកតមកល
ើ ី ា ល ប់លទៀងទត់ណាដ់ ។
ើ យមានលដចកសា

រពះលទវ-ី ដង
ឹ ល ើ យ លោកមាចដ់ ។

រពះតាបដ- លបើដឹងល ើយ ល តុអីក ៏ ាំ ?

វ យ

រពះលទវ-ី ឱរដរបដ់ខ្ុ ដ
ាំ្ មគួរដល់រជដ
ជ មបតិរបដ
ត ់ រតកូល លបើកូនលៅកុ ងនគរលនាះ
ន នឹងាន

តរមងលដត
វ ចរឆ ត (ដង
ន រពះបិតា) ឥឡូវលនះមានលដចកវីា នាដធ
ិ លាំ ើយ ៎ ន ខ្ុ យ
ាំ ្ លាំ រពាះលដចកីលសាក
ា

ដូលចះ ច ដ់ ។
ន លទលតលោកមា
ើ

រពះតាបដ- ឈប់ចុះបុ នក ាំ តលឡ

ោ ុគ ិ ើយ លបើរាថានរជដ
ជ មបតដល
ិត ់ កូនល ើ យ លយងន
ើ ឹ ងលធអាការ
ើវ

ដដលានដល់កូន ។

រពះលទវ-ី លបើយា៉ង ឹង
ន រពនពល ើ យ លោកមាចដ់ ។

រពះតាបដ- លតើយា៉ង ឹ ងល
ន ាំ ប់លនាះ រពះតាបដានឲ្យពិណនិងមនត ដដលដរាំ ី
ើ យនាង ។ លដា

ិ ត ដល់រពះរាជកុមារល
ចូលចត ើ យ ។ រគ្នលនាះ ដរាំ ជាលរច
ី នដដនមករបជ
ើ ុ គ្ន ់
ាំ ន រតងគល់ នរជមួយ ។ លទើប

រពះតាបដរាបរ់ ពះរាជកុមារថា កាលលបើដរាំ វាម

ី នទន
ិ ់មក លៅចូរលឡើងលដម
ើ នរជ កាលលបើ ូ ងវាមក
វ

ល ើ យ ចូររាយមនប
ត ទលនះ លដញដខ្សពិណលនាះ ូ ងវាទ
វ ាំ
ងអដ ់ មនអាច
ិ ដូមបន
ី ឹ ងដបរង្ហកលមើល នឹង
លាលរត់លៅ កាលលបើដូលចានះ លៅគបបច ់ វ ៉ ងលនាះល
ី ុ ះមក ។ រពះរាជកុមារលនាះរទងលធើតាមយា ើ យ លដច
ា

រតឡប់មករាបរ់ បរពឹតលត តុលនាះ ។ លុះដល់នថទ

ង ី ពីរ រពះតាបដរាប់រពះរាជកុមារថា នថលង នះ លៅ
 6

ត ទលនះ លដញដខ្សពិណលនះ ដរាំ ទ

ចូររាយមនប ាំ
ី ងឡាយនឹ ងដបរង្ហកលមលខាងលរកាយលាលរត
ើ ់លៅ ។ ក៏

រគ្នលនាះ រពះរាជកុមារានរទង់លធើតាមបង្ហ
វ គ ប់ ល ា រតឡប់មករាបរ់ បរពឹតលត
ើ យលដច តុលនាះ ។

ាំ ប់លនាះ រពះតាបដ ានលៅរពះមាតារបដ់រពះរាជកុមារមកល

លដា ់
ើ យរាបថា ា ាំ
នាងចូរឲ្យបណា

ដល់រពះឱរដរបដ់នាង រពះឱរដលៅអព
ាំ ី លនះល ើ យ នឹងានជារពះរាជា ។ រពះនាងរតាដ់លៅរពះ

ឱរដ (មក) ល ើ យរតាដ់រាបថា

់ ដនកូន ឯងជារពះឱរដរពះាទបរនប
ត ៈកុ ងនគរលកាដម
ន ី ព ដតវ

តល
ីថ ិងនា ាំ
គ មាតាមករពមទ ាំ
ងឯងលៅកុ ងគភ
ន ៌ល ើ យរតាដ់រាប់នាមលដនាបតជាលដ
ី ើម រតាដ់ផ្កាតលៅ
ាំ

ាំ ត់កមល
លទៀតថា កាលលបើលគមិនលជឿ ឯងគួរបង្ហាញដព ់ ឹ ងរពះទរមង់លរគឿងពាក់របដ់
ព ដរមាបរ់ ទងន

រពះបតាលនះ
ិ ល ើ យរទង់បញ្ូ ជ នលៅ ។ រពះរាជកុមាររទងរតាដ
់ ់នឹងរពះតាបដថា ឥឡូវលនះ ខ្ុ ន
ាំ ្ ឹ ងរតូវ

វ ៉ ងណា ។
លធើយា

រពះតាបដ- អក
ន ចូរអងុ យលល
គ ើដមកលឈើទប ៗ ល ត ទលនះ លដញដខ្សពិណលនះ ដរាំ ី
ើ យរាយមនប

លមលខាលងនឹងបលង្ហោនខ្ង
ន ចូលមករកអក
ន អងុ យលល
គ ើ ខ្ង
ន វា លៅយករជដ
ជ មបតិត ។

គាំ
រគ្នលនាះរពះរាជកុមារលនាះ ថាវយបងរពះមាតានិ ងរពះបិតាល ើ យ រទង់លធើយា
វ ៉ ងន កាលដរាំ មក
ី

ល ើ យ គង់លលើខ្ង
ន រតាដ់របកាន
ឹ ់
ឹ ងវារតងរតលចៀកថា លយងជាឱរដរពះាទបរន
ើ បត ៈកុ ងនគរលកាដម
ន ីព

ឯងជួយចាត់ការ យករជដ
ជ មបតរបដ
ិត ់ រពះបតាឲ្យដល
ិ ់ លយងផង
ើ ។ វាានឮលរឿងលនាះល ើ យ លរាទ៍ ជា

ល ដរាំ ថា
ដលមង ី ដរាំ លរច
ី នពាន
ើ ាំ ន ចុះ ។ ដរាំ ទ
់របជុគ្ន ាំ
ី ងឡាយានរបជ ាំ ន ជាលរចនពាន
ុ គ្ន ើ ់ ។ វាដរដកលរាទរ៍ ាប់

មង ា ដរាំ ចាដ
ា លទៀតថា បណា ី ់ ៗ រតឡប់លៅវញាន
ិ ។ ដរាំ ចាដ
ី ់ ទងឡាយរតឡប
ាំ ល់ ៅល ើ យ ។ ដរាំ លម
ី

លខាលងដរដកលរាទរ៍ ាប់មង ា ដរាំ លៅលក

ា លទៀតថា បណា ី ងម លពលរតឡប់វញាន
ិ ។ ដរាំ ទ ាំ
ី ងលនាះនា ាំ ន
គ្ន

រតឡប់ល ើ យ ។ រពះរាជកុមារដដលមានដរាំ ជាលរច

ី នពាន
ើ ់លចាមលរាមជាលយាធា លដច
ា ដល់រដុកក៏តាង
ាំ

លៅជាយដខ្រតដដន (រពះនគរ) ល ើ យ រទង់របកាដបបួលថា លយើងជាឱរដរពះរាជា អក

ន រាថាន

ដមបតិច
ត ូ រមកជាមួយនឹងលយងច
ើ ុះ រទង់លធលដចក
ើវ ីលកៀរគរមន
ា ាំ ព
ុ ដសតាងអ ាំ ី រដុកលនាះមក ា ដល់
លដច

ើ យលទើបលឡាមព័ទន ់
ល ធ គរល ើ យ រទងបញ្ូ ជ នសាដន៍លៅ លដចកីជាខ្ដាច
ា ់ខាតថា រតូវឲ្យការចាាំង ឬ

រជដ
ជ មបតិដល
ត ់ ខ្ុ ាំ្ (យា៉ងណាមួយ) ។ អក ាំ
ន នគរទងឡាយលឆើយថា
ល ពួកលយើងខ្ុ លាំ្ ៅមិនទន់ឲ្យានទង
ាំ

ពីររបការ លរពាះរពះលទវរទង
ី ់រពះគភ៌ចាដ់ដខ្របដ់លយងខ្
ើ ុទាំ្ ងឡាយ
ាំ រតូវដតវ តល
ីថ ិងឆ្ង ់ ក
គ បឆកយ

លៅ អងរគ ពះនាងលៅមានរពះជនជ ី ឬ អដ់រពះជនម ក៏មនទប

ម ព ិ ់ នដង
ា ឹ ពួកលយងខ្
ើ ុនាំ ្ ឹ ងឲ្យការចាាំង

ឬ រជដ
ជ មបតិម
ត នទន
ិ ់ានលទ រ ូ តលវោដដលមនទន
ិ ់ នដឹងរពរពឹតលត
ា តុរបដ់រពះនាង ។ ន័យថា

ការជារពះរាជាតាមដខ្សរពះវងសានមានលឡើងកុ ងរគ្នលនាះ
ន ាំ ប់លនាះ រពះរាជកុមារលទើបរទង់
។ លដា

រា៉យរា៉បរ់ ាបថា
់ ាំ្ ងជាឱរដរបដ់រពះនាង ល
ខ្ុ ឯ ់
ើ យរទងលៅនាមននលដនាបតជាលដ
ី ម
ើ កាលលបើលគ
 7

មនលជឿលដាយវ
ិ ធ ី ៉ ងលនាះ រទង់បង្ហាញដមត
ិ យា ព ់រតក
ត មល
ព និងរពះទរមង់ ។ អក ាំ
ន នគរទងឡាយចា ាំ

ព ់រតក
ដមត ព និងរពះទរមង់ាន អដ់លដចកីដងស
ត មល ា ័យ ល ាំ អភិលដករពះរាជកុមារ
ើ យលបើកទវរវាង

កុ ងភាពជារពះរាជាល
ន ើយ ។

លនះលដចកីលក
ា តលឡ
ើ ើងននរពះាទឧលទនមុន ។

ក៏កាលទុពិភកភ
ា ័យលកតលឡ
ើ ើងកុ ងអល
ន ល បបរដឋ មនុដសរបុដមានក់ល្មះលកាតុ
ក លិកៈ មនអាច
ិ

លដើមបន
ី ឹ ងចញ្
ិ ឹច មជីវត
ិ ាំ យាល្
លទើបនាភរ ិ ម ះកាលីមានកូនខ្ី ច ាំ ត
តាងច ិ ថា
ត នឹងលៅរកដុីចញ្
ិ ឹ ច មជីវតក
ិ ុង
ន

នគរលកាដមដាក
ីព ់លដបៀងលចញដលាំ ណើរលៅ ។ លោកខ្ះ ាំ ុ ងដតសាលប់ លរពាះ
ល លពាលថា កាលមហាជនកព

អ ាំ ន លចញរត់លៅក៏មាន ។ លគនាគ្ន
ិ វាទកលរាគ លគលទើបនាគ្ន ាំ ន លដរើ លៅ លុះអដ់លដបៀងល ើ យ គឺលដចកី ា

លរដកោលនលបៀតលបៀនល ើ យ មនអាចន
ិ ាំ
ឹ ងនាទរកលៅាន ។

ាំ បល់ នាះ សាវមីនិងភរយាថា

លដា ិ បូ នរដ
ោ ី ចលាំ រន
ើ កាលលយងលៅមានជ
ើ ិ គង់ដតនឹងានបុរត
ីវត

លទៀត លយើងលចាលវាលៅចុះ ។

ធមតា
ម ័ របដ់មាតាទន់ លរពាះដូលចានះ នាងលទើបលឆើយតបថា
ឫទយ ល ាំ ្ ិនអាចនឹងលចាលបុរត
ខ្ុ ម

ាំ
ដដលលៅទងរដ់ ានលទ ។

សាវម-ី លបដ ើ វ ៉ ងណា ?

ើ ូ លចានះ នឹងលធយា

ភរយា-
ិ ើ ល ដ់បូ រគ្ន
លយងផ្ក ាំ
ា ន នាវាលៅ ។

ល លលើកបុរតលនាះលឡើងហាក់ដូចជាផួងផ្កកបីឲ្យលដក (ឱបទុម) រតង់រទូង

មាតា ដល់វារៈរបដ់ខ្ួ ន

ល ក ឲ្យដល់បិតា
ើ យពលៅលដាយចលងះ ។ ដូមបលរពាះលដចក
ី ោ ន ី ដដលលគទទួលបុរតដាក់ទុក
ីា ល នកុ ងទ

ល ើ យ ៗ លវទនាលកតលឡ
ើ ើងដល់លគជាខាលង
ាំ លគលទើបនិយាយនឹងភរយាលនាះល
ិ ើ យ ៗ ញយ ៗ ថា នាង

ចលាំ រន
ើ កាលលបលយ
ើ ងលៅមានជ
ើ ិ គង់ដតនឹងានបុរតលទៀត ។ លយងលចាលវាលៅច
វី ត ើ ុ ះ ។ ឯភរយាលនាះក
ិ ៏

់ លរចនដងលរច
ានហាមោតជា ើ នរគ្ន
ើ (តមក) នាងលទើបលៅលដៀង ម ។ ទរករតូវលគផ្កលដ់បូ រគ្ន
ា ន លៅមក

អដ់កមាលងល
ាំ ើ យលដកលក់លៅនដបិតា ។ លគដឹងអាការដដលទរកលនាះលដកលកល់ ើ យ ឲ្យមាតាលដើរ

លៅខាងមុខ្ ដាក់បុរតលនាះឲ្យលដកលលើករមាលដឹ កលឈ

ល ើ ខាងលរកាមគល់លឈើមួយគុមព លដើរតលៅ

ល ើ យ ។ មាតាង្ហកមកលមលម
ើ នល
ិ ើញបុរតល ើ យ ដួរថា អក ី ា ុ រតខ្ុ លាំ្ ៅណា ?
ន បប

បតា-
ិ អញដាក់ឲ្យលដកលរកាមគុមលព ឈម
ើ ួ យគុមព ។

ភរយា-
ិ អក
ន បក ាំ ុ ងខ្
ីា ុ ញា ាំ ុ ឲ្
ាំ ្ យវនាដលឡ
ិ ើ យ លបើខ្ុ លាំ្ វៀរ (រាដពី) បុរតល ើ យ មនអាចន
ិ ឹ ងរដ់លៅ
ាំ ុ រតមកឲ្យខ្ុ ាំ្ នាងលពាលដូលចះ
ានលទ ចូរលៅនាប ន ល ើ យគក់រទូងទួញយ ាំ ។
ាំ បល់ នាះ សាវមីរតឡប់លៅនាយកប
លដា ាំ ុ តលត នាះមក ។ ឯបុរតកា ់ ត់បង់កុ ងចលនា
៏ នសាលបា ន ល ះផូ វល
 8

ល ើ យ ។ នាយលកាតុ លិកបតាលចាលប
ិ ន ី មានរបមាណបុ ល៉ ណណះឯង កុ ងភពជាល
ុ រតកុ ងទ ន ាំ ប់រតូវលគ
ដា

លចាលដល់ ៧ ដង លរពាះផលននកមលម នាះ ។ ល្មះថាកមដ

ម ៏ោមកលនះ មិនគួរលមើលង្ហយថាមាន

របមាណតចលទ
ិ ។ លគទងព វ លាំ ណើរលៅដល់រតកូលនាយលគ្នាល (អក
ាំ ី រនាក់លនាះ លធើដ ន រកាលគ្ន) មួយ

កដនង
ល ។

កុ ងនថ
ន លង នាះ នាយលគ្នាលមានបុណយលឆនុមងល
គ (ការមងល
គ ដដលលគលធលរពាះលមលគ្នរកម
ើវ ាំ
ុ ជា

ល តុ) ។ រពះបលចក
ច ពុទម គ ន់កុ ងផ
ធ ួ យអងឆ្ង ន ះទ នាយលគ្នាលជានិចច (ដមាគល់លដចកថា
ីា បដិគ្ន ក

ាំ
របចារតកូ លទទួលអាហារបិណឌារតទីលនាះរាល់នថលង ៅ) ។ លគនិមនលត ោកឲ្យឆ្ងន់ល ើ យ ានលធើការ
វ

មងល
គ ។ លគតាក់ដតងាយាយាដទុកជាលរចន
ើ ។ នាយលគ្នាលល ើ ញអក ាំ ី រលដរើ មក លទើបដួរ
ន ទងព

ាំ ី ណា ដង
ថា មកអព ឹ លដចកីរបរព
ា ាំ ួ ងល
ឹ តលត ៅទងព ើ យ ជាមនុដសមានចត
ិ អា
ត ណិតអាដូរ លធើលដចក
វ ីា

អនុលរគ្នះកុ ងលគល
ន ើ យ លរបើបលរមឲ្យ
ើ ៗ ាយាយាដរពមលដាយដបបល ម រគ្នន់ ។ ភរយាលទ
ិ ម ិ ើប

និយាយនឹងសាវមីថា អក ន លៅរដ់ ខ្ុ ក

ន បី ា កាលលបើអក ាំ ្ ៏ានល្មះថាលៅរដ់ដដរ អក
ន មានចលាំ ពាះដាច់ខាត

៏៏ចាកអាហារ) មកយូរ អលញ្ើជ ញពិសាតាមរតូវការចុះ ល ់ កាយាយាដ រពមលដាយដបប ិ

ើ យចាបយ

ដាក់ទុកចលាំ ពាះមុខ្លគ ខ្ួ នឯងបរ

ល លភាគដបប
ិ សាប
ិ ៗ ដតបនិ ចបន
ត ត ុ ល៉ ណាណះ ។ សាវមីបរលភាគលរច
ួ ចប ិ ន
ើ

ល ើ យ លៅដតមនអាចកាត
ិ ់ចណ
ាំ ង់កុ ងអាហារាន
ន ា ល ចមកអដ់ ៧, ៨ នថង ។ នាយ
លរពាះលដចកីខា

លគ្នាលលរបបលរម
ើ ឲ្យយកាយាយាដឲ្យលគព
ើ ី រនាក់ល ើយ ចាប់លផើម
ា បរលភាគខ្
ិ ួ នឯង
ល ។ នាយ

លកាតុ លិកអងុ យលម

គ ើលលគ ល ាំ យាយាដឲ្យលមដុនខ្ដដលលដកលៅ
ើ ញនាយលគ្នាលពូតដុា
ាំ នឹងកុ ងច
លរកាមលជើងតាង ន ិតថា
ត ដុនកលនះមានបុណយានលភាជនដបបលនះជានិចច ។ កុ ងច
ន ដាំ ណករារតី

លគមនអាចញា
ិ ាំ
ុ ងាយាយាដលនាះឲ្យរលួ យលៅានលធកាលៈល
ើវ ើយ លកតក
ើ ុ ងនផ
ន លទ មដុនខ្លនាះ ។

លុះភរយាលគលធ
ិ ការបញ្
ើវ ុ ច ះដពរួចល ើ យ លធើការឈ
វ ួ លលៅក
ន ុ ងនផ
ន ាំ
លទ នាះឯង ានអងរក មួយនាឡិដាាយ

ល ើ យ ដាក់កុ ងារតរពះបលច
ន កច ពុទលធ ពាលឧទិ ដថា
ទ លោកមាចដ់ ដូលផលបុណយចដាំ ណកលនះ នឹង

ដល់លៅទដៈរបដ់លោកមាចដ់ ល ើ យនឹកថា អញគួរដតលៅកុ ងផ

ន ះទ លនះឯង លោកមាចដ់ លោកមកទី

លនះជាប់ជានិចច លទយយធមវម តុ មានឬម

ថ គាំ ើលវយាវច
ិនមានក៏លដាយ កាលអញថាវយបងលធ វ កច រ ញា ាំ ិតឲ្
ុ ងច ត យ

រជះថាលរាល់នថង គង់ដតនឹងានទទួលបុណយលរចនដ
ើ ូ លចះ
ន ល ើ យនាងលៅលធការឈ
ើវ ួ លក
ន ុ ងផ
ន ះទ ជារាកដ។

លមដុនខ្លនាះឯងដរមាលកូនដុនខ្ល្មះដតមួយគត់ កុ ងនថ
ន ដង ខ្ទី ៦ ឬទី ៧ ។ នាយលគ្នាល

ឲ្យបលរមឲ្យទ
ើ ឹកលដាះរដដ់លមលគ្នរកមុម
ាំ ួ យដល់វា ។ វាចលរមនធ
ើ លាំ ើ យអដ់កាលមនយ
ិ ូ រលពក ។ ខាង

លរកាយ រពះបលចក
ច ពុទឆ្ង ាំ តដ
ធ ន់ឲ្យជុភ ាំ និចច ។ វាអារដ័យជុភ
ត ល់វាមួយជុជា ាំ តា
ត នលដចកីលដ
ា ហា
ន កុ ងរពះ
ន

បលចក
ច ពុទ ធ (មួយនថព
ង ី រដងជាដរាប) ។ ដូមបកាលលគលដ
ី ាំ ងវាយរតង់គុមលព ឈន
រើ លៅ ានយកដប ើ ឹង
 9

ដផនដីកុ ងសា
ន ថ នដដលមានរមគសាហាវ
ឹ (ដតសា ល ះផូ វល បលញ្ចញដលាំ ឡងលដញថា
វ ហាវដូចខាល) កុ ងចលនា
ន

ដុដុ ដូលចះ ាំ
ន បីដង ឲ្យលពាលរមឹគទងឡាយលគចលចញលៅល ី ុ នខ្ ក៏ានលៅជាមួយផង
ើ យ ។ ដូមបដ

ដដរ ។ នថម ាំ
ង ួ យ លគផ្ការពះបលចកច ពុទថា
ធ លោកមាចដ់ រគ្នណាខ្ុ រាំ ្ កឱកាដ (លៅ) មនាន
ិ រគ្នលនាះនឹង

គ ល់ដដលបញ្ូ ជ នវាលនះលៅ ។ ចាប់លដម

បញ្ូ ជ នដុនខ្លនះលៅ លោកគបបមកតាមលរគឿងដមា
ី ាំ ី លនាះ
ើ អព

មក កុ ងនថ
ន រង កឱកាដមនាន
ិ ានបញ្ូ ជ នដុនខ្លៅ រាប់ថាកូនលៅនារពះបលច
ាំ កច ពុទម
ធ កចុះ ។ លដាយ

ឮដតពាកយមួយមា៉ត់បុ ល៉ ណាណះ វាដុ ះលាលលៅ

ទ (មនឈប
ិ ់ សា
ចា ាំ ា ប់លទៀតលទ) លុះដល់ទីដដលមាចដ់

(ធាលប់) វាយគុមលព ឈើនិងដផនដីរពុះបីដង ដឹងអាការដដលខ្ួ នលដញពាលរម

ល ឹគឲ្យលចៀដលចញលៅ

លដាយដលាំ ឡងលនាះល ើ យ លដរើ (លដើរតលៅ) ដល់លលាំ ៅរពះបលចក

ច ពុទ ធ អក
ន ដដលលធការរបត
ើវ បត
ិ ិ ត ជរមះ
ាំ ី រពឹកល
រាងកាយអព ើ យ ចូលលៅកាន់បណណសាោអងុ យល
គ ើ យ រពុះបដងលទៀតរតង
ី ់ វ របណណសាោ
ទ

ឲ្យលោកដឹងថាខ្ួ នមកល
ល ាំ ដាំ ណកមាាង ។ កាលរពះបលចក
ើ យ លដកចាច ច ពុទក ាំ
ធ ណ តល់ វោដ៏គួរល ើយ
ាំ
លដើរលចញលរៅបណណសាោវារពុះលដើរ នាលៅខាងមុ ខ្ ៗ ។ រពះបលចក
ច ពុទកា
ធ លលបងលមើលវាកុ ងចលនា
ន លះ

ៗ ានលដើរដបកលៅផូ វដនទ
ល (ដដលមិនដមនផូ វលៅផ
ល ះ ាំ
ទ នាយលគ្នាល) ។ ទីលនាះវាលទើបឈរទទឹងរាងខាង

មុខ្លោក រពុះ ជាទីរាប់ថាមនដមនផ ាំ ់លៅកាន់ផូ វដដលរតង់លៅ ផះ

ិ ូ វលនាះលទ
ល ល ើ យនាលោករតឡប ល ទ

របដ់ខ្ួ ន
ល ។ ខាងលរកាយ នថម
ង ួ យលោក លបងលមលវាលទៀត
ើ លធើជាលដ
វ រើ លៅកាន់ផូ វដនទ
ល ដល់វានឹងឈរ

ទទឹងមុខ្ហាមោត់ ក៏មនរតឡប
ិ ់យកលជើងទត់វា ឲ្យលចៀដលចញ ល ើ យលដើរតលៅ ។ ដុនខ្ដឹងអាការ

ដដលលោកមិនរតឡប់ល ់ ូ វរតូ
ើ យ ទញលោកលៅកានផ ល វទល់ដតាន ។ វាញា ាំ
ុ ងលដចកីលដ
ា ហា
ន មាន

ាំ
កមាលងឲ្យលកើតលឡើងកុ ងរពះបលច
ន កច ពុទលធ នាះលដាយរបការដូលចានះ ។ ាំ ី លនាះមក
អព កាលដនទលទៀត

ដម័យរពះបលចក
ច ពុទមា
ធ នចវរចាដ
ី ់ ដាច់ដាចល ាំ ត់ លដម
ើ យ លទើបនាយលគ្នាលថាវយដព ើ បលធ
ី ច
ើវ វរដល
ី ់

លោក ។

រពះបលចក ធ នយល់លគថា
ច ពុទព អាវុលសា ធមតា
ម ចវរលធ
ី ើវ ុ ដសដតមានក់ឯងលធានលដាយល
មន ើវ ាំ ក
ា

អាតាមនឹងលៅកាន់ដបាយល ាំ ក
ើ យ ពឹងកមាលងអ ន ដនទជួយលធើវ ។

នាយលគ្នាល- និមនលត ោកមាចដ់លធើក

វ ុ ងទ
ន ី លនះចុះ ។

រពះបលចក
ច ពុទ-ធ មនអាច
ិ នឹងលធើានលទ
វ អាវុលសា ។

នាយលគ្នាល- លបើដូលចានះ ដូមលោកមាចដ់កុលាំ ៅខាងលរកាយយូរលពករពះករុណា ។

ដុនខ្ានឈរសាាប់ចរចាគ្នននិងគ្នន ។

ច ពុទលធ ពាលថា លៅចុះ ឧាដក នាយលគ្នាលរតឡបល់

រពះបលចក ើ យ អដណារលឡើងកាន់

លវហាដ៍ អាកាដជាទីរករាយននដត
ី វ ល បដបរមុខ្ចលាំ ពាះលៅរកភគ
សា នាំ នមា
ទ ទន៍លៅល ើ យ ។ ដុនខ្ល ើញ
 10

លោកលៅតាមអាកាដឈររពុះ ទល់ដតលោកកា
ាំ ងរង
ាំ ងវ ់ចកុ ខ្
ា ួន
ល ័ លបកល
ទយ ើ ើយ ។

ធមតា វ ិរចាឆនលនះ មានអធារដ័យរតង់ឥតលវៀចលវរលទ ចដាំ ណកមនុដសទងឡាយ

ម ដតត ាំ ចិតគ
ត ត
ិ
់ ិ យាយលៅយា៉ងដនទ (មិនរតង់គ្ននលសាះ) ។
លៅយា៉ងដនទ មាតន

ល តុលនាះឯង នាយលនដស តាថលរា បុរត (បុរតនាយជាង.....) លទើបទូលដលមច

ា រពះមានរពះ

គ ៏ចលរមន
ភាគថា បពិរតរពះអងដ ាំ
ើ រាងគឺមនុដសលនាះសាញា ាំ បពិរតរពះអងដ
គ ៏ចលរមន
ើ រាងគឺបណា
ា ដតវ

ចញ្
ិ ឹច មង្ហយ ។

លរពាះទិដលិឋ ទៀងរតង់មិនលវៀចលវរលនាះឯង វា (ដុនខ្) លធើកាលៈល

វ ើ យលកើតកុ ងភពតាវត
ន ឹងស
ត មាន

នាងអបសរមួយពាន់លចាមលរាម លសាយមហាដមបតិលត ើ យ ។ លទវបុរត (កលាំ ណើតដុនខ្) លនាះ កាលលបើ

ខ្សបជ
ិ ត
ិ គុមរព តលចៀកអក ល ឮខ្រទ លៅដល់ដប់ពីរលយាជន៍ ឯដលមង
ន ណា ១៦ ដលមង ល និយាយជាធមតា
ម

ដូចជារគបលទពនគរមានរបមាណមួយមុនលយាជន
ឺ ៍ទងអដ
ាំ ់ ល តុលនាះឯង លោកលទើបមាននាមថា

លោដកលទវបុរត ។

ដួរថា ចុះលនាះជាផលរបដ់អីវ ?

លឆយថា
ើល ផលរបដ់ការរពុះលរពាះលដចកីរដឡាញ
ា ់ កុ ងរពះបលច
ន កច ពុទ ធ ។

លោកឋិតលៅកុ ងតាវត
ន ិងសព
ត ិ ភពលនាះមនយ
ិ ូ របុ ៉នាមនក៏ចយុត ។

រលទវប
ី ាំ
ុ រតទងឡាយរដមងចយុ តចាកលទវលោកលដាយល តុបួនរបការ គឺ ១ អដ់អាយុ ២ អដ់

បុណយ ៣ អដ់អាហារ ៤ លរកាធខ្ឹងដូលចះ ន ួ នយា៉ងលនាះ អក

ន ។ កុ ងប ន លធើប
វ ុ ញ្ាកមទ
ម ុ កលរចើន លកើតកុ ង
ន

លទវលោកល ើ យដិ តលៅរ

ថ ូ តដល់អដ់អាយុ (លុះចយុតល ើ យ) លកើតកុ ងជាន
ន ់លលើ ៗ លឡើងលៅយា៉ង

លនះ ល្មះថាចយុតលដាយអដ់អាយុ ។ អក
ន លធើប
វ ុ ណយទុកបនិ ចបន
ត ត មានបុណយដូនយអដ់កុ ងចលនា
ួច ន លះ

ដូចដាក់រដូវរតមប
ឹ ាំ
ួ នរាលៅទុ កកុ ងលកាដដា
ន ឋ គ្នរ (ជរថុកលួង) លធើកាលៈក
វ ល ះ (សាលប់កុ ងអាយ
ុ ងចលនា
ន ន ុ

លៅមនគ
ិ ួ រសាលប)់ យា៉ងលនះ ល្មះថាចយុតលដាយអដ់បុណយ ។ មួយពួកលទៀតបរលភាគកាមគ
ិ ុណ

(រជុលលពកលៅ) មិនានបរលភាគអាហារលដាយលភ
ិ ចល សាមរតីនឹក (អដ់កមាលង)
ាំ ាំ កកាយល
លា ើ យលធើ វ

កាលៈ យា៉ងលនះ ល្មះថាចយុតលដាយអដ់អាហារ ។ មួយពួកលទៀត ចង់ាន ដមបតិរបដ

ត ់ អក
ន ដនទ

កាលលបម
ើ នអាចន
ិ ឹ ងានយកជាកមដ
ម ិទិរបដ
ធ ់ ខ្ួ ន
ល ក៏លរកាធខ្ឹងល ើ យលធកាលៈ
ើវ យា៉ងលនះ ល្មះថា

ចយុតលដាយលរកាធខ្ឹង ។

ឯលោដកលទវបុរតលនះ បរលភាគកាមគ
ិ ុ ណរជុលលពកលៅលភច ី ឹ ក ចយុតលដាយអត់អាហារ
ល សាមរតន

។ ក៏លុះចយុតល ើ យចាប់បដិដនិ ក
ធ ុ ងនផ
ន នា
ទ ងនគរលសាភិនីលនាះ ដួររដីបលរមើថា វារបុដ ឬ រដី កាល

រដីបលរមរាប
ើ ់
ថា ន លមមាចដ់ បង្ហគប់ឲ្យលាះលចាលថា យកចុះលមឯង ចូរលលើកលកង
របុដអក ម លនះដាក់
 11

ដរចងលាះលចាលរតង់គន
ាំ រដរមាម ។ ដមនពិត នាងនគរលសាភម ាំ
ិ ីទងឡាយចញ្
ិ ឹ ច មដតកូនរដី កូន

របុដមិនចិញ្ឹច មលទ លរពាះរបនពណីរបដ់ពួកវា កូនរដីលទើបបនលត ៅាន ។ ដលក

ោ ខ្ះ
ល ដុនខ្ខ្ះ
ល ឈរ

លចាមលរាមទរក លរពាះផលននការរពុះ មានលដចកីលដ

ា ហា
ន កុ ងរពះបលច
ន កច ពុទជា
ធ ល តុ ដូមបដក
ី កោ ឬ ដឆក

ដតមួយ ក៏មនអាចច
ិ ូ លជត
ិ ាន ។

ខ្ណៈលនាះ ដុភាពបុរដមានក់លចញលៅលរៅភូមិ ល ើ ញដកក ាំ ន ជាពួក នឹកថា

ោ និងដុនខ្របជុគ្ន

៎ អី វ
នុះ ៎ ន លៅទីលនាះល ើញទរកល ើ យមានលដចកីលដ
ា ហា
ន ដូចបុរត គតថា
ិ អញានបុរតល ាំ
ើ យនាលៅ

កាន់ផះ
ទ ។

រគ្នលនាះ លដដីន
ឋ គរលកាដមីក ាំ ុ ងលដរើ លៅកានរា
ព ព ់ ជរតកូល ជួបបុលរា ់ កអព
ិ តលដរើ រតឡបម ាំ ី រពះ

រាជនិលវដន៍ លទើបដួរថា លោកអាចារយ នថលង នះលោកពិនិតយលមលត

ើ ត
ិ ករណ
ីថ ៍ ផូ វចរផ្ក
ល ក យនកសរតល ើយ

ឬ?

បុលរា ាំ ្ នកិចអ
ិ ត - ាទ លោកមហាលដដីឋ ពួកខ្ុ មា វ ៉ ងដនទលទៀត (មានដតកិចច
ច ីយា ឹ ងល
ន ើ យ) ។

លដដីឋ - ចុះរដុកនគរនឹងជាយា៉ងណាខ្ះ
ល លោកអាចារយ ?

បុលរា ិត – ល តុយា៉ងដនទមនមានលទ
ិ ដតលកង
ម ដដលលកតក
ើ ុ ងនថ
ន លង នះ នឹងានជាលដដរី ឋ បលដើរ

ាំ ុ តកុ ងនគរលនះ
បផ ន ។

រគ្នលនាះ ភរយាលដដ
ិ ីមា ៌ ដ់ដខ្ ល
ឋ នភគចា តុលនាះ លទើបលោកបញ្ូ ជ នបុរដជារបញាប់លៅកាន់

ទ រាប់ថា ឯងចូរលៅ ភរយាអញដរមាលក

ផះ ិ ូ នល ើ យឬលៅ កាលានឮថាលៅមិនទន់ដរមាលលទ

គ្នល់រពះរាជារួចល ើ យ ក៏រតឡប់លៅផះ ាំ
ទ ជារបញាប់ លៅរដីបលរមើមានក់ល្មះ កាលីមកល ើ យ ឲ្យ

រាក់មួយពានល់ រៀលល ើ យរាប់ថា ឯងចូរលៅរតួតរតាលមលក

ើ ុ ងនគរលនះ
ន លបើជួបលកង
ម លកតក
ើ ុ ងនថ
ន លង នះ

ល ើ យ ចូរឲ្យរាកល់ គមួយពាន់លរៀលទិញយកមក ។ នាងកាលីលដរើ រតួតរតាលមលលៅផ

ើ ះទ លនាះ ល ើញ

លកង
ម ល ើ យដួរគ បតានី (រដីលមផះ
ទ ថា) លកង
ម លនះលកតព
ើ ់
ី កាលណា ? កាលលគរាបថា លកតនថ
ើ លង នះ

លទើបនិយាយដូមថា លកង ាំ្ ុ ះ ថាទិញតាងព

ម លនះឲ្យខ្ុ ច ាំ ី តនមល មួយលរៀលលៅដល់មួយពាន់លរៀល (លទើប

ដាច់លរដច) ឲ្យរាកម
់ ួ យពាន់លរៀលល ាំ ង
ើ យនាលក ម មកឲ្យដល់លដដី ឋ ។ លដដីន
ឋ ឹ កកុ ងច
ន ិតថា
ត លបើកូនអញ

ច ដ់ដដាំ ណងលដដី ឋ លបើកូនរបដ់

ដរមាលមកជារដី នឹងឲ្យវាលៅរគប់រគងជាមួយកូនអញ លធើវាឲ្យជាមា
វ

អញដរមាលមកជារបុដ នឹងដមាលបល់ ចាល ល ើ យឲ្យមនុដសចញ្

ិ ឹ ច មទុកកុ ងផ
ន ះទ ។ លុះកនង
ល លៅាន

ពីរបីនថង ភរយាដរមាលប
ិ ុ រតរបុដល ើយ ។

ម លនះ កូនអញនឹងានដដាំ ណងលដដី ឋ គួរដតដមាលប់វា

លដដលីឋ ទើបគិតថា កាលលបើមិនមានលកង

លចាលឥឡូវលនះលៅ ល ់
ើ យលៅនាងកាលីមករាបថា លៅចុះ លមឯងចូរញា ាំ
ុ ងលកងម លនះឲ្យលដកទទឹង
 12

កណា
ា លទវរលរកាក កុ ងលវោ
ន ូ ងលគ្នលចញព
វ ាំ
ី លរកាល លមលគ្នទងឡាយនឹ ងជាន់វាឲ្យសាលប់ មួយលទៀត

ឯងរតូវដឹងភាវៈននការជាន់ឬលទ រួចចាមក
ាំ ។ នាងកាលីលនាះ លៅដល់លម
ម នាយលគ្នាលលបើកទវរ

លរកាល ញា ាំ
ុ ងលកងម លនាះឲ្យលដកតាមបង្ហគប់ល ើ យ ។ លគ្នល្មលជាលម ូង
វ កុ ងលវោដនទលចញលរកាយ
ន

ាំ
លគទងអដ់ កុ ងនថ
ន ាំ
លង នាះលចញមុនលគទងអដ់ ានឈររកុងលកង
ម ទុកលកង
ម ចលនាលះលជង ាំ ួ ន ។ លម
ើ ទងប

លគ្នជាលរចនរយ
ើ ាំ ី រននលគ្នល្មលលចញលៅ ។ ចដាំ ណកនាយលគ្នាលនឹកថា កាលមុន
ដដុដខាងទងព

ាំ
លគ្នល្មលលនះលចញលរកាយលគទងអដ់ ដតនថលង នះដបរជាលចញមុនលគទងអដ
ាំ ់ លៅវញ
ិ លៅឈរដរជង

រតង់ទវរ លនះយា៉ងលម៉ច ៎ន ល ើ យលដើរលៅលមើលល ើ ញលកង

ម លដកលៅខាងលរកាមលគ្នលនាះ ានលដចកី ា

រដឡាញ់ដូចជាបុរត ដបាយចត
ិ ថា
ត អញានបុរត ល ាំ
ើ យនាលៅកាន់ផះ
ទ ។ នាងកាលី (រតឡប់) លៅ

វញ
ិ ឋ ួ រ រាបល់ ដចកីលនាះ
លដដីដ ា លដដីលឋ របលៅ
ើ ឲ្យរាកល់ គមួយពាន់លរៀលយកមកវញ
ិ នាងឲ្យរាក់

មួយពានល់ រៀលល ាំ
ើ យ ាននាមកឲ្យលទៀត ។

ាំ បល់ នាះ លដដីប

លដា ឋ ង្ហគប់នាងថា លមកាលី រលទះរារយក
ាំ ុ ងនគរលនះ
ន លរកាកលឡើងលពលជិតភឺ ល

នឹងបរលៅលដើមបលក់ដូរ ឯងចូរនាលក
ាំ ង
ម លនះលៅឲ្យលដកកុ ងផ
ន ូ វកង
ល ់ លគ្នទងឡាយន
ាំ ឹ ងានជាន់ ឬកង់
ី
នឹងានកនវា
ិ ឯងដង
ឹ លដចកីរបរព
ា ឹ តលត ៅរបដ់វា រួចល ាំ
ើ យចាមករាប់ ។ នាងកាលីនាលក
ាំ ង
ម លនាះលៅឲ្យ

លដកកុ ងផ
ន ូ វកង
ល ល់ ើ យ រគ្នលនាះ របធាននាយរលទះានបរលៅខាងមុខ្ ។ លុះលគ្នរបដ់លគដល់ទីលនាះ

ល ើ យ រោដ់នឹមទមាលក់លចាល ដូមបលគលល
ី ើ កនឹមលឡើងទឹមបលណាញលៅល ើ យ ញយ ៗ វាក៏មនលដ
ិ ើរ

លៅមុខ្ ។ កាលលគពាយាម ចាប់ទឹមនឹងវាយា៉ងលនះ អរុណរះលឡើងល ើ យ ។ លគនឹកថា អាលគ្នលធើលនះ

វ

លតើជាយា៉ងលម៉ច ល ើ យពិនិតយលមើលផូ វល
ល ើញទរកល ើ យគិតថា កមរម បដ់អញធន
ង ់ណាដ់ ៎ន ល ើយ

លរតកអរថា អញានបុរតល ាំ ង
ើ យ នាលក ម លនាះលៅផះ
ទ ល ើ យ ។ នាងកាលីរតឡប់លៅ (ផះ
ទ វញ)
ិ លដដី ឋ

ដួរ រាប់លដចកីរបរព
ា ឹ តទ
ត ី លនាះ លោកលរបលៅឲ្យរាក
ើ ល់ គពាន់លរៀលនាយកមកវ
ាំ ញិ (នាង) ានលធើ វ

ដូលចានះ ។

ឋ ង្ហគប់នាងថា រគ្នលនះ ឯងនាវាលៅនរពលខា

តមកលទៀត លដដីប ាំ ម ចរដដ់ ដាក់ឲ្យលដកកុ ងចលនា
ន លះ

ាំ ុ ី អដ់ ឬអមនុដសរបហារសាលបល់ ៅកុ ងទ

គុមលព ឈើ វានឹងរតូវដុនខ្ជាលដើមខាដ ន ី លនាះ មួយលទៀត ឯងដឹង

ភាវៈដដលវាសាលប់ ឬ មនសា
ិ ល ប់ រួចល ើ យមករាប់លយង ាំ ង
ើ ។ នាងនាលក ម លនាះលៅឲ្យលដកលៅកុ ងទ
ន ី លនាះ

ល ើ យ ានពួនលៅចដាំ ណកមាាង ។ ដុនខ្ ឬ ដកក

ោ ឬ អមនុដសក៏លដាយ មនអាចច
ិ ូ លជត
ិ លកង
ម លនាះ

ានលឡើយ ។

ដួរថា ក៏មាតាបិតា (ឬ) អក

ន ណា ៗ មានបងរបុដជាលដើម នឹងានល្មះជាអក
ន រកាលកង
ម លនាះ

ឥតអងឺមា
គ ន មនដមនឬ
ិ ចុះអីលសាតរកាវា
វ ?
 13

លឆយថា
ើល ផលបុណយមារតាថា រពះដ៏របរពឹតលត ៅលដាយលដចកីរដឡាញ
ា ់ កុ ងរពះបលច
ន កច ពុទ ធ កុ ង
ន

រគ្នជាដុនខ្ រកាលកង
ម លនាះ ។

រគ្នលនាះ អក ិ ឹ ច មពដពមានក់លកៀង
ន ចញ្ ូ ងពដពលរច
វ នដដនលៅកាន
ើ ់ ី រកដុី លដញលៅផូ វខាងនរព
ទ ល

លខាមច ។ លមពដពមួយដុីដឹកលឈ
ល ជាលដ
ើ ម
ើ ់ លនាលះគុមលព ឈើ ល
លដរើ ចូលលៅកានច ើញលកង
ម ល ើ យាន

គ ់ចុះឲ្យលដាះដល់ទរក (លៅ) ។ ដូមបអ

លុតជងង ី ក
ន គង្ហវលពដពលធដលម
ើវ ងល (វធ
ិ ីលកៀង) ថាល ៗ ឺយ ៗ

វាក៏មនលចញ
ិ ។ លគលដើរចូលលៅកាន់ចលនាលះគុមលព ឈើតាងច
ាំ ត
ិ ថា
ត នឹងរបហារវាលដាយជនួ ញលដញលចញ
ល

លៅ ល គ ់ឲ្យលកង
ើ ញលមពដពលុតជងង ម លៅទឹកលដាះ ក៏ានលដចករដឡាញ
ីា ់ ទរកបីដូចជាបុរត នឹងថា

អញានបុរតល ើ យក៏នា ាំ យកទរកលនាះលៅផះ

ទ ។ នាងកាលីល ើ ញដូលចានះល ើ យវលលៅផ
ិ ះទ វញ
ិ លដដីឋ

ដួរ រាប់លដចករបរព
ីា ឹ តលត ៅលនាះ គ្នត់រាប់នាងកាលីថា ឯងចូរយករាកម
់ ួ យពានល់ រៀលលៅឲ្យលគ

លោះយកលកង
ម លនាះមកផះ
ទ វញ គ ប់ដូលចានះដពវរគប់ ។
ិ នាងកាលីានលធតាមបង្ហ
ើវ
ាំ បល់ នាះ លដដីប
លដា ឋ ង្ហគប់រដីបលរមើថា ដនកាលីចូរឯងយកលកង នាំ ទីកដនង
ម លនះលឡើងលៅលលើភជា ល

ទមាលក់លចារ ល ើ យលាះវាលចាលលៅកុ ងលរជាះជាទ

ន ី ទមាលកល់ ចារ វារតូវខាទងខ្
ាំ ប ់ ដុ ាំ
់ ឹ ងាតភនាំ ក៏នឹងដាចជា
ទ ន

ធដ ាំ ូ ច ល
ាំ ុ ត ើ យធាលក់លលើដផនដីមួយលទៀត ឯងរតូវលៅចាលបលម
ាំ លឲ្យដ
ើ ឹ ថា វាសាលប់ ឬ មនសា
ង ិ ល ប់លទ រួច

រតឡប់មកវញច
ិ ុ ះ ។ នាងកាលីយកទរកលៅដល់ទីលនាះ ឈររតង់កព
ាំ ូ លភលនាំ ើ យលាះទរកលៅ ។

គុមឫ
ព ដសធ ាំ រដ័យាតភលនាំ នាះឯងដុះតាមលដា
ី អា ាំ ប់ភនាំ ។ មានគុមទ ាំ ងាយជ
ព ពា ាំ ូ រដុះដណនលឡើងរគប

ព ដស ី ។ ទរកលនាះកាលលបើធាលក់លៅ ានធាលកច
គុមឫ ់ ុ ះលៅលលើគុមទ ាំ ងាយជ
ព ពា ាំ ូ រលនាះហាក់ដូចជាលដក

កុ ងអរងឹ
ន ព ់ ។ នថលង នាះលមជាងដផងរតូវការឫដស ី លគលៅជាមួយកូនរបុដ របុងលរបៀបនឹងកាប់គុមព
ងដមត

ឫដសលនាះ
ី ។ កាលលបើគុមឫ
ព ដសកលរម
ី ក ម ភ័យក៏ដរដកឮខាលង
ើ លកង ាំ ។ លគនិយាយថា ដូចជាដលមង
ល កូន

ម យ ាំ ក៏លឡើងលៅតាមផូ វមា
លកង ល ា ងានល ើញលកង
ម លនាះល ើ យ មានចត
ិ លត រតកអរថា អញានបុរតល ើយ

ក៏យកលកង ទ ។ នាងកាលីលៅដល់ផះ
ម នុះលៅផះ ទ លដដី ឋ ៗ ដួរក៏រាប់លរឿងលនាះដពវរគប់ លទើបលដដីឲ្
ឋ យ

រាក់មួយពានល់ រៀលលៅលោះយកទរកពីលគមកវញ
ិ ។ ៏ ័យយករាកល់ ៅលោះាន
នាងកាលីកភ

ទរកមកឲ្យលដដី ឋ ។

ើវ ល ប់ដូលចះ
កាលលដដលីឋ ធការដមា ន ៗ រ ូ តដល់ទរកលនាះចលរមនវ ័
ើ យធ លាំ ឡើង មានល្មះថា

លោដកៈ ដូចជាតលក
ិ តជាលទវប
ើ ុ រត រាកដដល់លដដប ី ូ ចជាបនាលចាក់កុ ងដភ
ីឋ ដ ន កន ។ លដដីម
ឋ នអាចលម
ិ ល
ើ

ទរករតង់ ៗ ានលទ (លរពាះដប

ោ ់លខ្ើមខា
ព ាំ
ល ងណាដ់ ) លទើបគតរកមលធាាយដមា
ិ ល ប់ លៅឯដណា
ាំ ក់ជាង

កម ាំ ញ់របដ់ខ្ួ ន
ោ ជាដឡា ល ល ើ យដួរថា កាលណាអក
ន នឹងដុតឡ កាលជាងកម ់
ោ រាបថា នឹងដុតកុ ងនថ
ន ង

ោ និយាយថា លបើដូលចានះ ចូរយករាក់មួយពាន់លរៀលលនះទុកឲ្យលរដចលៅ ល

ដដក ើ យជួយលធការម
ើវ ួយ
 14

យា៉ងឲ្យខ្ុ ាំ្ ។

ជាងកម
ោ – ការអីលោក
វ ?

ាំ្ នកូនមានក់ ជាកូនចនរងលថាកទបជាតិ ខ្ុ ន

លដដីឋ - ខ្ុ មា ាំ ្ ឹ ងបញ្ូ ជ នវាមកកាន់ដណា
ាំ ក់អក
ន កាលវា

មកដល់ល ើ យអក
ន គបបឲ្យវាច
ី ់ នប
ូ លលៅកានប ទ ់ យកកាប
ាំ តម
ិ ុ ត ៗ កាប់ចញ្ចញ្ញ ាំ
ិ ច វាជាដ ាំ ូ ច ៗ ល
ុត ើ យដាក់

ចូលលៅកុ ងពាងដ
ន ុ តកុ ងឡ
ន រាក់មួយពានល់ រៀលលនះទុកជានថឈ
ល ួ លអ
ន ក ាំ ្ ឹ ងលធបដ
ន ខាងលរកាយខ្ុ ន ើវ ិការ

កមដម ដលគួរលធដល
ើវ ់ អក
ន ឲ្យនរកដលងលឡើងលៅលទៀត។

ជាងកម ាំ្ ឹ ងដលរមចជូនាន ។

ោ ទទួលពាកយថា សាធុខ្ុ ន

ដល់រពឹកលឡើង លដដីលឋ របមន

ើ ុ ដសឲ្យលៅនាយ លោដកៈ មកល ើ យនិយាយលួងលោមថា ដន

កូន នថម
ង សលម
ិ ញអាព
ិ ុ កបង្ហគប់ការង្ហរមួយយា៉ងទុកនឹងជាងកម
ោ ឯងចូរមកលៅដល់ដណា
ាំ ក់លគ

ល ់ ៉ ងលនះ ានឮថាលោកចូរចាត់ការង្ហរដដលបតាខ្
ើ យ ចូររាបយា ិ ាំ ្ ា លផ
ុ ផ្ក ាំ ទ
ើ្ ុ កពីមសលម
ិ ញឲ្យដលរមច
ិ

ចុះ រាប់រួចលរបើឲ្យលៅ ។ លោដកៈ ទទួលពាកយ លដាយមិនដឹងលរឿងរា៉វអលសាះ

ីវ ថា ាទ ល ើ យក៏លចញ

លៅ ។

ីឋ ន កល់ ទៀត បុរតបលងើត

បុរតលដដមា គ ់ ជាមួយពួកលកង
ក លលងអងញ ម ល ើញ លោដកៈ លដរើ លៅដល់

ទីលនាះល ាំ ឹ ងរបដ់បតាលៅឯ
ើ យលៅមកដួរថា នឹងលៅណា បង ។ លោដកៈ រាប់ថា បងយកដណ ិ
ាំ
ដណា ក់ជាងកម ាំ ្ ឹ ងលៅកុ ងទ
ោ និយាយទទួលធានាថា ខ្ុ ន ន ី លនាះខ្ួ នឯង
ល លកង ាំ
ម ទងលនះវាឈះ គ ់ ខ្ុ ាំ ្
ន អងញ

លរចើនណាដ់ បងលលងឲ្យឈះ គ ់ លនាះមកឲ្យវញ

ន យកអងញ ិ ។

លោដកៈ - បងខាលចបិតា ។

បូ នរបុ
ោ ាំ ល ចអីបង ខ្ុ ន
ដ – កុខា ាំ ្ ឹ ងនាយកដ
ាំ ណាំ ឹ ងលនាះលៅ លគឈះ
ន ខ្ុ លាំ ្ រចនណាដ
ើ ់ បងចូរលលងឲ្យ

ឈះ ាំ ុ រាំ្ តឡប់មកវញ
ន លៅ ទរមាខ្ ិ ។

ានឮថា លោដកៈ្លដនវកុ ងការលលងអង

ន ញគ ់ល តុលនាះ បុរតលដដលី ឋ ទើបទទូចអងរវ យា៉ង

ាំ ឹ ងថា លបើដូលចានះឯងចូរលៅរាប់ជាងកម
លនះ លទើបលោដកៈរាប់ដណ ោ ដូលចះ
ន ានឮថា ពីនថម
ង សល
ិ
ាំ្ ា លផ
មិញបិតាខ្ុ ផ្ក ាំ ើកា
្ រង្ហរទុកមួយយា៉ង ដូមលោកលធើការលនាះឲ្យានដលរមចច
វ ុ ះ រាបរ់ ួចបញ្ូ ជ នលៅ

។ លគលៅដល់ដណា
ាំ ក់ជាងកម
ោ លនាះល ើ យ ានរាប់យា៉ងលនាះ ។ លដា
ាំ ប់លនាះ ជាងកម
ោ លទើបដមាលប់

បុរតលដដីតា ាំ ងដដលលដដផ្ក
ឋ មទន ាំ ុ កល
ីឋ ា ទ ើ យលាះចូលលៅកុ ងឡ
ន ។ ចដាំ ណកនាយលោដកៈលលង

ង ល់លពលរលដៀលលៅឯផះ
លពញមួយនថដ ទ ។ លដដីលឋ ើ ញដួរថា មនានលៅលទឬអ
ិ ី ូ ន ក៏រាប់ល
ក តុ

ដដលខ្ួ នម
ល ិនានលៅនិងល តុដដលបូ នទទ
ោ ួលខ្ួ នលៅ
ល ។ លដដីា ់ ូ លចានះល
ឋ នសាាបដ ើ យ ដរដកដដរមក
ាំ
ឮខាលងថា អក ាំ មាលប់ ហាក់ដូចជាមាន្មកុ ងដរ
ន កុដ ន រៈទ
ី ាំ
ងអដ ់ ពុះលពារលឡើង ឆង
គ លដម ាំ
ើ នដទួញយថា
 15

ដនជាងកម
ោ លអយ
ើ អក ាំ យខ្ុ វាំ ្ នាដលឡ
ន កុឲ្ ិ ើយ អក ាំ យខ្ុ វាំ ្ នាដលឡ
ន ឯងកុឲ្ ិ ើ យ ក៏រត់លៅឯដណា
ាំ ក់ជាងកម
ោ ។

ជាងកម
ោ ល ីឋ កលដាយអាការយា៉ងលនាះ លទើបលពាលថា លោកមាចដ់កុយ
ើញលដដម ាំ អ
ាំ ី កមរម បដ់លោក

ានដលរមចល ើ យ ។ លដដីា
ឋ នឮដូលចានះ គឺលដចកលសាកធ
ីា ាំ ក់ដូចភរនាំ លដ
ហា ាំ ងត
ក ់ លសាយលដចកី ា

លទមនដសមនគ
ិ តម
ិ ូ លល តុលដាយមានចត ត លាំ ពាះអក
ិ រត បទូដច ន មនានរបទ
ិ ូដ ត ។ ល តុលនាះ ដលមច
ា

រពះដ៏មានរពះភាគ លទើបរទង់រតាដ់ទុកថា :

អក
ន ណារបទូដក
ត ុ ងអ
ន កន មនមានអាជា
ិ ្ មនានរបទ
ិ ន លនាះនឹងឆ្ងប់ដល់ឋានៈ
ូ ដលត ដាយអាជា្ អក

១០ របការ យា៉ងណាមួយមិនខាន គឺ :

១- លវទនាអារកក់ (ខាលងកា
ាំ ល ) ២- លដចកីវា នាដ
ិ (រទពយដមបតិ)ត ៣- រាងកាយដបកធាលយ ៤-

អាពាធយា៉ងធន
ង ់ ៥- ចត
ិ រា
ត យមាយ (លៅជាឆួ ត)
ក ៦- មានឧបដ័គអ ាំ ី រពះរាជា ៧- រតូវលគនិយាយ
គ ព

មួលបង្ហកច់យា៉ងអារកក់ ៨- វនាដអដ
ិ ់ ពួកញាតិ ៩- លភាគៈដបកដខ្ក
្ អដ់លៅ ១០- លភងជារបរកត
ើល ន
ី ឹង

លឆះផះ
ទ លគ ដបកធាលយកាយល ើ យ លគអក ា អារកក់នឹងចូលដល់នរក ។
ន មានបណា
់
ី ៉ ងលនះ ក៏លៅដតមិនអាចនឹងរកលឡកលមើលនាយលោដកលនាះរតង ៗ (ឲ្យលពញដភក
ដូមបយា ន

ាន រតះរ
ិ ះជាន
ិ ិ ចថា
ច ី ល ប់លដាយឧាយអី វ (លទើបរដួល) គតល
គបបដមា ិ ើ ញឧាយថា នឹងបញ្ូ ជ នវាលៅ

កាន់ដណា
ាំ ់ ក
កអ ន ទរដួយកុ ងរដ
ន ុ ករយរបដ់អញ ល ើ យបង្ហគប់ឲ្យដមាលប់លចាល លទើបដរលដរដប
ាំ ុ រត

ជាលដចកថា
ីា ន កាន់ដប
អក ាំ ុ រតលនះ ជាកូនជាតិលថាកទបរបដ់ខ្ុ ាំ ្ លោកចូរដមាលប់វាលនះល ើ យលចាល

លៅកុ ងរលដ
ន គ ់លៅ
ា បងន កាលលធើានយា
វ ៉ ងលនះល ើយ ាំ្ ឹ ងដឹងបដិការកមដ
ខ្ុ ន ម ៏គួរលធដល
ើវ ់ លោកខាង

លរកាយ (ដរលដរដូលចះ
ន ល ់
ើ យ លៅនាយលោដកៈមក) រាបថា កូនលោដកៈ នាយដួយកុ ងរដ
ន ុក

រយរបដ់មាន ាំ ប
ឯងចូរនាដ ាំ ុ រតលនះលៅឲ្យដល់លគ ល ាំ ុ រតទុករតង់ជាយដព
ើ យលវចដប ាំ ត់នាយ

លោដកៈលនាះ លរពាះលគមនលចះអក
ិ រា ដម័យ ។ លរពាះចាបល់ ដម ាំ ី លវោលៅលកង
ើ តាងព ម មក លដដីលឋ ចះ ដត

លរបើឲ្យមនុដសដមាលបល់ គ បុ ដ៉ នម ល ប់ាន លធើលម

ត នអាចឲ្យដមា
ិ វ ចា នឹងឲ្យដិកាអករា ដម័យលកត
ើ ។ លគលវច
ាំ ុ រតដរមាបដ
ដប ់ មាលប់ខ្ួ នទ ាំ ត់
ល ុ កលៅជាយដព កាលលចញលដើរលទើបនិយាយថា បពិរតបិតា លរគឿង

លដបៀងរបដ់ខ្ុ ម
ាំ្ ិនទន់មានលទ ។

ិ លច ដាយលដបៀងរបដ់ឯងមនាច
លដដីឋ - កច ិ ់ នលទ លដដីជា
មា ឋ ដមាលញ់របដ់អញមានលៅកុ ង
ន

រដុកឯលណាះ ឯងបរលភាគអាហាររព
ិ ឹ កលៅផះ
ទ លគ ល ើ យលទើបលដរើ តលៅលទៀត ។

លគទទួលពាកយថា រដួលល ាំ ះោបតារ

ើ យ ដព ិ ួចលចញលដើរលៅដល់រដុកលនាះល ើ យ ដួររកផះ
ទ

លដដីលឋ ដើរលៅជួបនឹងភរយាលដដ
ិ ីឋ កាលលគដួរថា មកពីណា និយាយលឆើយថា
ល មកពីកុ ងនគរ
ន ។

ភរយាលដដ
ិ ីឋ - ជាបុរតអក
ន ណា ។
 16

ឋ ដមាលញ់របដ់លោកនិងលោករដី ។
នាយលោដកៈ - បុរតលដដីជា

ភរយាលដដ
ិ ីឋ - ឯងល្មះលោដកៈដមនឬលទ ។

នាយលោដកៈ - ាទដមនល ើ យលោករដី ។

លដចករដឡាញ
ីា ់ កុ ងលគ
ន ដូចកូនលកតលឡ
ើ ើ ងដល់នាងល ើ យ រពមគ្នននឹងការល ើ ញភាលម ។

ឯលដដមា
ីឋ នបុរតរកម
ី ាំ ន ក់ អាយុកព
ុ មា ាំ ុ ងដបកសាច់ ១៥-១៦ ឆ្ងន ាំ មានរូបលឆ្ងមលរោ ដដ់នាមកន
ាំ ូវ

លដចកីរជះថា
ា ល លដើមបការពាររកានាង
ី ឲ្យរដីបលរមើមានក់លៅកុ ងបន
ន ទ ់ដមា
ប ៏ នដិរលល ទ ន់ខ្ដ
ី ើ នផជា ព ់នន

រាសាទ ៧ ជាន់ ។ កុ ងខ្ណៈលនាះ

ន បុរតីរកមុលាំ ោកលដដីលឋ របរដ
ើ ីបលរមើលនាះលៅឯផារ ។ លុះភរយា
ិ

លដដីលឋ ់
ើញនាង (លដរើ លៅ) ដួរថា នឹងលៅណា កាលនាងរាបថា ន នាងរកមុលាំ របើ និយាយថា ឯង
អក

ោ ់ដិន ឯងចូររកាលតាងដល
មកខាងលនះដិន ការបលរមើបងង ាំ ់ បុរតអញ ោងលជង
ើ ោបលរបង រកាលទី

ដលាំ ណកឲ្យល ាំ
ើ យចាលៅលធការទទ
ើវ ួ លបលរមជាលរកាយ
ើ ។ នាងរដីបលរមើានតាមដូចបង្ហគប់លនាះ ។ លុះ

់ ក (ពីផារ) លដាយកាលយូរ ធីតាលដដីគ

នាងរតឡបម ឋ ាំ កកដាំ ងនាង ។ រគ្នលនាះនាងរាយរាប់រាប់

ាំ ឹងនឹងខ្ុ លាំ ្ ឡើយ លដាយលោដកៈបុរតលោកលដដី ឋ (កុ ងរពះនគរ)

ថា លោករដីកុខ្ ន មក ខ្ុ លាំ ្ ធើការលនះន
វ ឹង

ការលនះរួច លទើបានលៅកុ ងទ
ន ី លនាះមកវញ"
ិ ។

រគ្ននដ់ តឮនាមថា "លោដកៈលដដប

ី ឋ ុ រត" បុ ល៉ ណណះ លដចកីរដឡាញ
ា ់ ានកាត់ដមបុរដដបកជា

លដើម (លរចៀតដរជកចូលលៅ) ចុចខ្ួរឆង ាំ

ឹ ោ តាងលៅដល់ កូនរកមុលាំ ដដី ឋ ៗ លដាយនាង (ធាលប)់ ជាគូរលរពង

ាំ
ដណា ងរបដ់លគកុ ងជាត
ន ិមួយ រោកុ មាលិកៈ ាំ រក មួយនាឡិដល់រពះ
ានថាវយាយនាអង

បលចក
ច ពុទ ធ លដាយអានុភាពននផលទនលនាះ នាងលទើបានលកើតកុ ងរតក
ន ូ លលដដលី ឋ នះ លដចកី ា

រដឡាញ់កុ ងជាត
ន ក ់នាង លដាយរបការដូលចះ
ិមុនលនាះ ចូលរគបដងត ន ។ ល តុលនាះ ដលមច ៏ ន
ា រពះដមា
់
រពះមានភាគរទងរតាដ់ទុកថា ៖

បុ រពេវ សនធរា
ិ រសា បច្ចុបបនន ហិរតន តំ

សវនតំ នាយរត រមមំ ឧបបលំ វ យរោទរក ។

លដចករដឡាញ
ីា ់ . . . . . . . រលុបអកសរ ។ (***)

ាំ បល់ នាះ ធតាលោកលដដ

លដា ី លីឋ ទើបដួររដីបលរមលនាះថា
ើ លគលៅឯណានាង ។

ញ្ចដីបលរម
ត ើ - លគលដកលក់លៅលលើទីដលាំ ណក ។

ធីតាលដដីឋ - ចុះរបដ់អីក
វ ុ ងនដលគមានខ្
ន ះល ដដរឬលទ ។

ព ់មានដប
រដីបលរមើ - លៅជាយដមត ាំ ុ រតលវចមួយចាប់នាងជាមាចដ់ ។
 17

៎ ជាដប
នាងនឹកថា នុះ ាំ ុ រតអី វ ៎ ន កាលនាយលោដកៈលដកលក់ មាតាបតាម
ិ នល
ិ ើ ញ លរពាះដុ ង
ល

ចិតលត ៅកុ ងទ
ន ីដនទ លដើរចុះលៅទីជិតលគល ាំ ុ រតលនាះលៅចូលកានប
ើ យរសាយយកដប ់ នប
ទ ់របដ់ខ្ួ ន
ល

ល ើ យបទទ
ិ វ រ លបកបង
ើ ួច
ោ លរពាះនាងចូលចត ត ឺលចះអករា ដម័យ អានដប
ិ គ ាំ ុ រតចប់ល ើ យនឹកដុ តច
ល ត
ិ ថា
ត

ង ់ លវចដប
ឱមនុដសលង ាំ ុ រតជាលរគឿងសាលបន់ នខ្ួ នរតាច
ល ់លៅាន លបើអញមនល
ិ ើ ញលទ លគមុខ្ជាមនមាន
ិ

ជីវតលឡ
ិ ើយ ល ើ យដ ាំ ុ រតលនាះលចាលលៅ ដរលដរដប
កដប ាំ ុ រតថីម
ម ួ យលទៀតលដាយជាពាកយដមរបដ
ីា ់

លដដីថា
ឋ បុរតរបដ់ខ្ុ លាំ្ នះល្មះលោដកៈ ាំ
លោកចូរឲ្យមនុដសនាលរគឿងបណា ាំ ី រដុករយ
ណ ការមកអព

ល ើ យលធើការមង
វ លគ ជាមួយកូនរកមុលាំ ោកលដដីក
ឋ ុ ងជនបទ
ន (រដុកលរៅ) លនះរួចល ើ យ ដង់ផះ
ទ ពីរជាន់

(ឲ្យមួយខ្ង
ន ) កុ ងកណា
ន ា លរដុកដដលខ្ួ នលៅ
ល លធការរកាយា
ើវ ៉ ងម៉ត់ចត់លដាយមានកដាំ ពងជាលរគឿងព័ទ ធ

ាំ ាំ ឹ ងដល់ខ្ផ
និងមនុដសចាយាមលាត ចូរលផើដ
្ ណ ុ ាំ្ ងថា របដ់លនះនិងរបដ់លនះខ្ុ លាំ ្ ធើលវ ើ យ កាលលធាន
ើវ

យា៉ងលនះ ខ្ុ ន
ាំ្ ឹ ងដឹងបដិការដដលគបបលធ
ី ើដល
វ ់ លោកឪពុកធជា
ាំ ខាងលរកាយ លុះដរលដរដូលចះ
ន ល ើយ

លទើបបត់ លដើរចុះយកលៅចងទុករតង់ជាយដព
ាំ ត់របដ់លគដដដល ។

នាយលោដកៈលនាះលដកលក់រ ូ តដល់នថង លរកាកលឡើងបរលភាគអាហាររ

ិ ួ ចល ើ យលដើរតលៅ

លទៀត ។ នថរង ពឹកលឡើង ដល់រដុកលនាះអព

ាំ ី រពហាម ជួបនឹងនាយដួយកព
ាំ ុ ងលធើក
វ ច
ិ ក
ច ុ ងរដ
ន ុ កតាមការគួរ

។ នាយដួយលនាះល ើញលគល ើ យ ដួរថា មកមានលរឿងអក

ីវ ូ ន ។

នាយលោដកៈ - បតាខ្
ិ ុ លាំ្ ផើដ ាំ ុ រតមកឲ្យដល់លោក ។
្ ប

នាយដួយ – ាំ ុ រតលដើមបអ
ដប ី ីក
វ ូន ាំ
នាយកមកលមើលនិយាយដូលចះ ាំ ុ រតអាន
ន ទទួលដប (ដឹង

លដចកីដព
ា វរគបល់ ើ យ) មានចិតលត រតកអរ រាប់របកាដថា លមើលចុះ ពួកលយើង នាយរបដ់លយើងមាន

លដចកីរដឡាញ
ា ់ លយង
ើ ចូរជួយលធការមង
ើវ លគ ដល់បុរតអក
ន ធរាំ បដ់ខ្ុ ាំ្ អក ាំ
ន ទងឡាយច ាំ
ូ រនាយកឧដជា

ើ មកឲ្យឆ្ងប់ ៗ ល
លដម ់ ួ កអក
ើ យរាបព ទ (តលៅលទៀត) លទើបឲ្យជាងដង់ផះ
ន មាចដ់ផះ ទ មានរបការដូច

លពាលល ់ ា លរដុក ឲ្យមនុដសចាត់ដចងនាលរគឿងបណា

ើ យរតងកណា ាំ ាំ ី រដុករយ នាប
ណ ការមកអព ាំ ុ រតរកម
ី ុ ាំ

លោកលដដក
ីឋ ុ ងជនបទមកលធ
ន ើការមង
វ លគ ល ើ យលផើដ ាំ ឹ ងលៅដល់លដដី ឋ (បិតានាយលោដកៈ) របដ់
្ ណ

លនះនិងរបដ់លនះខ្ុ លាំ ្ ធើលរដចល

វ ើយ ។

លដដា
ីឋ នសាាបដ ាំ ឹ ងលនាះល
់ ណ ើ យ មានលដចកីលទមនដសលក
ា តលឡ
ើ ើ ងធនាំ រកដលងថា អញឲ្យលធើ វ

របដ់ណា របដ់លនាះមនានដលរមចផលលសាះ
ិ របដ់ណាមនានឲ្យលធ
ិ ើវ របដ់លនាះរតឡប់ជា

ដលរមចលៅវញ
ិ ។ លដចកីលសាកលនាះរពមលដាយលសាកដល
ា ់ បុរត (ដដលសាលប់លៅ) រួមចូលជាមួយគ្នន

លធើលដចក
វ ីលៅ
ា ា រកហាយកុ ងនផ
ន ឲ្
ទ យលកើតល ើ យ ញា ាំ
ុ ងលរាគអតិសារៈ (លរាគកួ ត្ម)
ោ ឲ្យលកើតល ើយ ។

ចដាំ ណកធតាលដដ
ី ីឋ (ភរយានាយលោដកៈ)
ិ បង្ហគប់ពួកជនទូកថា លបើអក ាំ ី ដណា
ន ណាមួយមកអព ាំ ក់
 18

លដដីឋ (បតាសា
ិ ី ុ លាំ្
វ មខ្ ើ យ) អក ាំ
ន ទងឡាយមនទន
ិ ់ នរាបល់ ដចកីដល
ា ា ់ ខ្ុ លាំ្ ទ កុរាំ ាបដ
់ ល់លដដីប
ឋ ុ រត

មុន ។ ឯលដដន
ីឋ ឹ កថា ឥឡូវលនះ អញមិនលធើប ាំ
វ ុ រតកណា ចលនាះ ឲ្យជាមាចដ់ននរទពយដមបតិអញលទ
ត

ល ើ យរាបល់ ដៀម នមានក់ជាកួ យ

ម ខ្ុ រាំ ្ តូវការល ើ ញបុរតខ្ុ ាំ ្ អក
ន ចូរលរបមន
ើ ាំ ិ តមានក់ឲ្យលៅលៅបុរតខ្ាំ ្
ុ ដសជន ុ
មក ។ នាយលដៀម នទទួលថា ានល ាំ ុ រតមួយចាបល់ របើឲ្យបុរដមានក់យកលៅ ។ ចដាំ ណក
ើ យដរលដរដប

ធតាលដដ
ី ីឋ ានសាាប់អាការដដលបុរដលនាះមកឈរលៅទវរល ើ យ លរបើមនុដសឲ្យលៅលគមកដួរថា អី វ

កូន ។

ាំ
លគដណា លអាការថា លដដីឈ ាំ ្ យមកលៅបុរតលដើមបលី
ឋ ឺ លរបើខ្ុ ឲ្ ើ ញ លោករដី ។

ភរយានាយលោដកៈ
ិ ាំ ឬ អដ់កមាលងល
- លដដលីឋ ៅមនកមាលង ាំ ើ យកូន ។

បុរដលនាះលឆយ ាំ លៅពិសាអាហារានលៅលឡើយនាងមាចដ់ ។
ើ ល – លៅមានកមាលង

នាងមនឲ្យលដដ
ិ ប
ីឋ ុ រតដឹងលរឿងលនាះលឡើយ លរបើមនុដសឲ្យចាត់ដចងទីកដនង
ល និងលដបៀងឲ្យបុរដ

លនាះល ់ អក
ើ យ រាបថា ន នឹងលៅានកុ ងលវោដដលខ្
ន ាំ្ ញ្ូ ជ នលៅ ចូរលៅដិនចុះ ។
ុប
មហាលដដា
ីឋ ននិយាយនឹងនាយលដៀម នលទៀតថា កួ យអ
ម កន មិនានបញ្ូ ជ នមនុដសលៅកាន់

ាំ
ដណា ក់បុរតខ្ុ ឬ
ាំ្ លទ ។

នាយលដៀម ន – បញ្ូ ជ នលៅល ើ យ លោកមាចដ់ បុ ដ៉ នអ

ត ក
ន ដដលលៅមនទន
ិ ់វលមកវ
ិ ញិ ៕

ើ ូ លចានះ ចូរបញ្ូ ជ នមានក់ថលីម ៅលទៀត ។

លដដីឋ - លបដ

លគបញ្ូ ជ នលៅល ើ យ ។ លដដីធ

ឋ ីតារបតិបតិក ន ុ រដលនាះយា៉ងលនាះដូចគ្នន ។ ខាងលរកាយ លរាគ
ត ុ ងប

លកើតដល់លដដមា ាំ ភាជនៈមួយចូល ភាជនៈមួយលចញ ។ លដដីលឋ ទើបដួរនាយលដៀម នលទៀតថា

ីឋ នកមាលង

កួ យម
ម នានបញ្
ិ ូ ជ នមនុដសលៅកាន់ដណា
ាំ ់ ុ រតខ្ុ លាំ ្ ទឬ ។
កប

នាយលដៀម ន – បញ្ូ ជ នលៅល ើ យ លោកមាចដ់ បុ ដ៉ នអ

ត ក
ន ដដលលៅមនទន
ិ ់វលមកវ
ិ ញិ ។

ើ ូ លចានះ បញ្ូ ជ នមានក់ថីលម ៅលទៀត ។

លដដីឋ - លបដ

លគបញ្ូ ជ នលៅល ើ យ ។ លដដីធ

ឋ ីតាដួរលដចកីរបរព
ា ឹ តលត ៅនឹងអក
ន លនាះដដលមកកុ ងវារៈទ
ន ី បីល ើយ
់ ការថា លោករដី លដដីឈ
។ លគរាបអា ឋ ធ ង ់ ដាច់អាហារមានលដចកីសា
ឺ ន ់ ខាងមុខ្ល
ា ល បជា ើ យ ភាជនៈ

មួយលចញ ភាជនៈមួយចូល ។ លដដីធ

ឋ តាគ
ី តថា
ិ ឥឡូវលនះជាលវោគួរនឹងលៅ លទើបរាប់ដល់លដដី ឋ

ាំ ឹ ងបតាលោកឈ
បុរតថាានដណ ិ ោ ិ យាយអី វ រាប់ថា សាវមី បិតាលោក
ឺ កាលលគនិយាយដួរថា បូ នន

មនលដចក
ិ ីដបាយលទ
ា ។

នាយលោដកៈ - ឥឡូវលនះ គួរលធើដ

វ ូ ចលមច
ា ។

ភរយា
ិ - លោកសាវមី លយងន
ើ ឹ ងយកលរគឿងបណាណការដដលលកតលឡ
ើ ាំ ី រដុករយលៅលមល
ើ ងអព ើ
 19

លោក ។

លគទទួលថា លលោ ាំ
ើ យ ឲ្យមនុដសនាលរគឿងបណាណ ការមកលទើបនិយាយនឹងលគថា បិតាលោកអដ់

ាំ
កមាលងល ើ យកាលលបលយ
ើ ងយកលរគឿងបណា
ើ ណ ការលៅដល់បុ ល៉ ណណះនឹងជាការយតយ
ឺ ូរ ឲ្យបណាណការ

រតឡប់លៅវញច
ិ ុះ ល ើ យបញ្ូ ជ នរបដ់លនាះទងអដ
ាំ ់ លៅកាន់ផះ
ទ រតកូលរបដ់ខ្ួ នល
ល ើ យរាបល់ គលទៀត

ថាសាវមី លោកគបបឈររតង់ចុងលជើងបតារបដ
ិ ាំ ្ ឹ ងឈរខាងកាលដលាំ ណក កាលកព
់ លោក ខ្ុ ន ាំ ុ ងលដើរ
ី
ចូលផះ ់ នុដសរបដ់ខ្ួ នថា
ទ ានរាបម ល ាំ
ឯងទងឡាយចូ រកាន់យកអារកាារកាការពារទងម
ាំ ុ ខ្ផះ
ទ និង

ទ ។ ក៏កុ ងលវោច
ខាងលរកាយផះ ន ូ លលៅដល់ល ឋ ុ រតានឈររតង់ចុងលជើងបិតា លដដីធ
ើ យ លដដីប ឋ ីតាឈរ

ខាងកាលដលាំ ណក ។ ខ្ណៈលនាះ លដដីលឋ ដកផ្កង ។ ឯនាយលដៀម នលូករចាច់លជង

ើ របដ់លដដី ឋ ៗ

(ល ាំ ី រនាក់ល
ើញទងព ់ បុរតរបដ់លោកមកល
ើ យ) លទើបរាបថា ើ យ មាចដ់ ។

លដដដ
ីឋ ួ រថា លគលៅ ឯណា ។

នាយលដៀម ន – ឈរលៅជិតលជើង ។

កាលលដដលីឋ ើញលគល ាំ ) មកដួរថា កុ ងផ

ើ យ លទើបលរបើឲ្យមនុដសលៅលដៀម ន (នាយោលង ន ះទ ខ្ុ ាំ ្

៉ ម ន រទពយមាង
មានរទពយបុ នា ៉ មាន ៤០ លកាដិ លោកមាចដ់ ចដាំ ណករបដ់ជាលរគឿងឧបលភាគនឹងលរគឿង

បរលភាគ
ិ ាំ
រពមទងរដុ កដរដ ដតលវ ជង
ើ ពីរ ដតលវ ជង
ើ បួន យានពា ាំ
នៈមានកណ ត់មាង
៉ បុ ល៉ ណណះ ៗ

់ ូ លចះ
លុះលគលរៀបរាបដ ន ល ើយ លដដីរឋ តូវការនឹងនិយាយថា ាំ ្ នឲ្យរទពយច
ខ្ុ ម ិ នាំ ួ នបុ ល៉ ណណះ ដល់នាយ

លោដកៈបុរតខ្ុ លាំ្ ទ (បុ ដ៉ នរត តឡប់ជា) និយាយថា ខ្ុ ឲ្

ាំ ្ យ (លៅវញ)
ិ លដដីធ
ឋ ីតាានឮដូលចានះល ើ យ គិតថា

ី ិ យាយអី វ ៗ យា៉ងដនទខ្ុដលៅ លទើបលធើដ

កាលលដដីលឋ នះលៅនិយាយានលទៀត គបបន វ ូ ចជាលរាលរាល

លរពាះលដចកលសាក
ីា ាំ
រសាយដក់ទួញយភា
ាំ ល មលពាលថា បពិរតបតា
ិ លោកលពាលពាកយដូចលមច
ា ពាកយ

របដ់លោកលនះ ពួកខ្ុ ា
ាំ្ នឮ ពួកខ្ុ ម
ាំ្ នមានប
ិ ុ ណយលទ ៎ន ល ើ យយកកាលលាករតង់កណា
ា លរទូង

លដដីឋ លដាយមនឲ្យអាចន
ិ ិ យាយតលៅលទៀតាន ា អាការទួញយ ាំ
ដដមង ។ ឋ ៏ានលធើ វ
ឯលដដីក

មរណកាលកុ ងខ្ណៈលនាះឯង
ន ។

លគលៅរកាបទូលដល់រពះាទឧលទនថា លដដីដ
ឋ ល់អនិចក
ច មលម ើ យ រពះរាជាបង្ហគប់ឲ្យចាត់ការ

បញ្ុ ច ះដពលដដរីឋ ួចល ើ យរតាដ់ដួរថា ចុះលដដីមា

ឋ នបុរតឬធតាខ្
ី ះល ដដរ ។

លដវកាមាតយ – ដមរពះលតជះ លោកមានបុរតាមានក់ដដរ ល្មះនាយលោដកៈ រពមទង

ាំ

លោកានរបគល់រទពយដមបតទ ាំ
ិត ងអដ់ ដល់លគល ើ យលទើបសាលប់ រពះអងគ ។

កុ ងកាលតមក
ន រពះរាជាបង្ហគប់ឲ្យលហាលដដីប
ឋ ុ រតចូលលៅគ្នល់ ។ ក៏កុ ងនថ
ន លង នាះ លភៀល ងធាលក់ ទឹក

ដក់លៅកុ ងរពះោនកដន
ន ងល លនាះ ។ លដដីប ាំ ត
ឋ ុ រតលៅលដាយតាងច ត ឹ ងគ្នល់រពះរាជា ។ រពះរាជារទង់
ិ ន
 20

លបករពះលៅវតារទតលគលដ
ើ ើរមក រទង់ល ាំ
ើ ញលដើរលោតរលងទឹ កមកកុ ងរពះោន
ន កាលលគមកដល់

ថាវយបងលគាំ ើ យ រតាដ់ដួរថា ឯងល្មះលោដកៈដមនឬកូន កាលលគទូលទទួលរពះរាជឱង្ហករល ើយ

រតាដ់លួងលោមលគថា ឯងកុយ
ាំ លាំ សាកលឡើយ ថាបតាអញសា
ិ ល ប់លៅល ើ យ លយងន
ើ ឹ ងឲ្យតដាំ ណងលដដី ឋ

របដ់បតាដល
ិ ់ ឯង ល ើ យរតាដ់ថា លៅវញច
ិ ់
ុ ះ កូន ។ ឯរពះអងរគ ទងឈរចា ាំ
ទតលមលលគលដ
ើ រើ លៅវញ
ិ ។

ទឹករតង់កដនង ាំ
ល លោតរលងល ើ យកុ ងលវោមក
ន លគមនលោតរ
ិ ាំ
លងលឡើ យ លដើរលុយទឹកលៅដនសម
ឹ ៗ។
ាំ ប់លនាះ រពះអងា
លដា ាំ
គ នឈរចាទតលមលលគលដ
ើ ើរលៅវញ
ិ ។ លគមនលោតលផ្ក
ិ ាំ
ល ះរលងទឹ កដដលាន
ាំ
លោតរលងល ើ យកុ ងរគ្នមកលទ
ន ។ ានចុះលុយទឹកលតាដនសម ាំ ប់លនាះ រពះរាជាបង្ហគបឲ្
ឹ ៗ ។ លដា ់ យ

ាំ ី ទីលនាះវញ
លៅលគមកអព ិ រតាដ់ដួរថា ដូចលមច
ា ៎ ន កូន កាលឯងលដរើ មកដណា
ាំ ក់លយង
ើ ានជា

លោតលផ្កលះមក កាលលដរើ លៅវញឥឡ

ិ ូ វលនះ ានជាចុះលុយតកលៅដនស
ឹ ម
ឹ ៗ។
លគរកាបទូលថា បពិរតរពះអងគ ដូមរពះលតជះ កុ ងខ្ណៈលនាះរពះបង
ន គាំ
ជាខ្ ុ លាំ្ ៅជាលកង
ម តូច នុ៎ះ

ធមតា គាំ
ម ជាលវោលលង បុ ៉ដនត ឥឡូវលនះ ទូលរពះបងជាខ្ុ ាំ្ គរពះអង
ឺ ឲ្ ់ រតាងជាអ
គ យសាាបកា ាំ កន ធ ាំ លរពាះ

ដូលចានះរតាចល់ ៅដូចមុនមិនានលទ ដនសម

ឹ ៗ រតាច់លៅលទើបដមគួរកុ ងលវោលនះ
ន ។

រពះរាជារទង់រពះដណា
ា ប់ពាកយរកាបទូលលនាះល ើយ រទង់រពះតរមះថាប
ិ ុ រដលនះមានបញ្ញា

អញនឹងឲ្យឋាននរត ដល់លគឥឡូវលនះដតមង
ា ដូលចះ
ន ល ើ យរពះរាជទនលភាគៈដដលបតាលគបរ
ិ លភាគ
ិ

ល ើ យានរពះរាជទនតដាំ ណងលដដីឋ រពមលដាយរបដ់រគប់មុខ្មួយរយ ។ លគានឈរលលើរថលធើ វ

របទកសណរពះនគរ
ិ ។ ទីដដលលគរកលឡកលមើល ៗ ញាប់ញ័រ ។ ចដាំ ណកលដដីធ
ឋ ីតា (ភរយា)
ិ អងុ យ
គ

ដននា
ទ ជាមួយនាងកាលីរដីបលរមើនិយាយថា នាងកាលីដមបតិដល
ត ់ បុ ៉លណាណះដលរមចដល់បុរតអក
ន ក៏

លរពាះដតអារដ័យខ្ុ ាំ្ ។

នាងកាលី - លរពាះល តុអីវ នាង ។

ាំ
នាងដណា លលរឿង – ក៏លោកលនះលវចដប
ាំ ុ រតជាលរគឿងដមាលប់ខ្ួ ន ាំ ត់មកដល់ផះ
ល លៅជាយដព ទ

ពួកខ្ុ លាំ្ ើ យ កាលលបើដូលចានះ ខ្ុ ដាំ ្ ាំ ុ រតលនាះលចាលដរលដរដប

កដប ាំ ុ រតថី ម លដើមបរតូ គ ជាមួយខ្ុ ាំ ្
ី វការមងល
ល ើ យលធើអារកា
វ ន ី លនាះអដ់បុ ៉លណណះ ។
ា ការរកាកុ ងទ

ាំ
នាងកាលីដណា លដថមលទៀត នាងមាចដ់ល ើ ញដតរតមប
ឹ ុ ល៉ ណណះ ក៏លដដរី ឋ ាថាននឹងដមាលប់លគ

ាំ ព
លនះ មកតាងអ ាំ ី លវោលៅជាលកង
ម តូច បុ ដ៉ នម
ត នអាចន
ិ ឹ ងដមាលប់ាន លរពាះអារដ័យលគលនះឯង រទពយ

អដ់លៅជាយ៉ងលរចនណាដ
ើ ់។

ភរយា
ិ - នាង លដដីលឋ ធើអារកក
វ ់ណាដ់ ៎ន ។
 21

កាលលដដីប
ឋ ុ រតលធរបទកស
ើវ ណរពះនគររ
ិ ួចល ើ យចូលលៅកាន់ផះ
ទ នាងល ើ ញល ើយ ានញញឹម

លដាយលដចកីលពញច
ា ិតថា
ត ដមបតិដល
ត ់ បុ ៉លណណះលនះដលរមចលរពាះអារដ័យអញ ។ កាលលដដីប
ឋ ុ រត

ល ើញអាការរបដ់នាងលនាះល ើ យលទើបដួរថា ញញឹមលដាយល តុអីវ ។

ភរយា
ិ - អារដ័យល តុមួយ ។

លោដកលដដី ឋ - ចូលរាបល់ តុលនាះ ។

នាងមនរពមរាប
ិ ់ ។ លទើបលគ ូ តដាវលចញកដាំ ងថា លបើមនរាប
ិ ់លទអញកាប់ឯងលចាល

លដាយចដាំ ណកពីរ គឺកាប់ឲ្យដាច់ជាពីរកណា

ាំ ត់ ។ នាងរាបល់ ាំ្
តុ -ខ្ុ ថា ត ុ ៉លណណះ
លោកានដមបតិប

លរពាះដតអារដ័យខ្ុ ា
ាំ្ នជាញញឹមល ើយ ។

លោដកលដដី ឋ - លបើបិតាលយងរបគល
ើ ់ ដមបតិរបដ
ត ់លោកឲ្យដល់លយងល
ើ ើ យ ឯងមានចដាំ ណក

អក
ីវ ុ ងលរឿងលនះ
ន ។

ន័យថាលគមិនដឹងលរឿងអីរវ ូ តអដ់កាលរបមាណបុ ល៉ ណណះ ល តុដូលចានះលទើបមិនលជឿពាកយរបដ់

នាង ។

ាំ
ទីលនាះ នាងលទើបដណា លលរឿងរា៉វទងព
ាំ ួ ងថាបតារបដ
ិ ់លោកឲ្យដប
ាំ ុ រតជាលរគឿងដមាលប់លោក

ល ើ យបញ្ូ ជ នលៅ ខ្ុ លាំ ្ ធើរបដ

វ ់ លនះ នឹងរបដ់លនះរកាលោកទុក ។

លគមនលជឿ
ិ ាំ ដ់ថា ឯងនិយាយមនព
លពាលជទ ិ ាំ
ិ តលទ គឺថាចាអញដួ រដម៉កាលី ល ើ យនិយាយ

(នឹងនាងកាលី) ថា ានឮថា ថាយា៉ងលនាះដមនឬលទ ដម៉ ។

នាងកាលី - លអើកូន លោកលដដីរឋ ាថាននឹងដមាលប់លោក បុ ៉ដនម

ត ិនអាចដមាលប់ាន អារដ័យ

លោកអដ់រទពយលៅល ើ យជាលរចន ីា ល ប់កុ ងសា

ើ លោកផុតចាកលដចកសា ន ថន ៧ ល ើ យ ឥឡូវលនះមកពី

រដុកដួយដល់តដាំ ណងលដដីរឋ ពមលដាយរបដ់រគប់មុខ្ មួយមុខ្រយល ើយ ។ លគានសាាប់ដូលចានះ

ល ើ យ គតថា
ិ កមរម បដ់អញអារកក់ណាដ់ ៎ ន ក៏កាលលបអញផ
ើ ីា ល ប់ដូលចះ
ុ តចាកលដចកសា ន ល ើ យ នឹង

រគប់រគងជីវតលៅលដាយលដចក
ិ ីរបមាទម
ា ិនគួរលទ គួរដតអញមិនរបមាទ ល ់
ើ យលះបងរទពយមួ យពាន់

ចាប់លផើម ន ដលាំ ណើរ

ា ឲ្យទនដល់អក ន ករាំ ពាជាលដើមរាល់នថង
និងអក ។ ព ៍ល្មះអមិតៈត
កុដុមីក នន

លោដកៈលដដីដ
ឋ ូ លចះ
ន ។

លវោលនាះ កុ ងភទ
ន វទ តីនគរ ឋ ន ក់ល្មះភទវទ តយ
មានលដដីមា ិ ឋ ុ លពវដហាយរបដ់
លៅអទិដប

លោដកលដដីឋ ។ លោដកលដដីា ាំ ឹ ងដមបតិ ត

ឋ នឮដណ ័
និងវយរបលទដរបដ់ភទវទ តយលដដ
ី ីឋ កុ ង
ន

ាំ
ដណា ក់ពួកពាណិជ ាំ ី ភទវទ តីនគរជ័យរាថានជាដឡា
ដដលមកអព ាំ ញ់ និងភទវទ តីលដដីលឋ នាះ លទើប

បញ្ូ ជ នលរគឿងបណាណការលៅ ។ ដូមបវទ

ី វទ តយលដដ
ិ ីា ាំ ឹ ងដមបតិ ត
ឋ នឮដណ ័
និងវយរបលទដរបដ់
 22

លោដកលដដីក
ឋ ុ ងដ
ន ាំ
ណា ក់ពួកពាណិជដដលមកអព
ាំ ី នគរលកាដមលីព ើយ ាំ ញ់នឹង
រាថានជាដឡា

ាំ ឹ ងលរគឿងបណាណការលៅល
លោដកលដដីលឋ នាះានបញ្ូ ជ នដណ ើ យ ។ លគានអទិដប
ឋ ុ ពវដហាយននគ្នន

នឹងគ្ននលដាយអាការយា៉ងលនះ ។ ខាងលរកាយ លរាគអ ិ វាតធាលក់ចុះកុ ងផ

ន ះទ ននភទវទ តយលដដ
ិ ី ឋ ។ នាកាល

វាធាលក់ចុះល ើ យរុយសាលប់មុន បនាទប់ពីលនាះ កណូ ា ប កណុ ា រ មាន់ រជូក ដឆក ឆ្ងម លគ្ន ខ្ុ រាំ្ ដី ខ្ុ រាំ ្ បុដ សាលប់
បនគ្ន ាំ ប់ពិត មនុដសកុ ងផ
ត ន លដាយលដា ន ះ ់ ងលរកាយបផ
ទ សាលបខា ាំ ុ ត ។ បណា
ា មនុដសដដលលៅកុ ងផ
ន ះទ ពួក

ាំ
ណាទោ យជញ្ញ ាំ ះ
ជ ងផ ទ រត់លៅ ពួកលនាះរដមងានជីវត
ិ ។ ដូមបក
ី ុ ងរគ្នលនាះ
ន លដដីន
ឋ ិ ងភរយារពមទ
ិ ងាំ

ាំ នរត់លៅយា៉ងលនាះ រាថានល
បុរតរកមុា ើញលោដកលដដីឋ លទើបលដើរលៅកាន់រពះនគរលកាដមី ព ។ លគ
ាំ
ទងឡាយអដ់លដបៀងកណា ាំ កល
ា លផូ វល មានរាងកាយលា ើ យលដាយខ្យល់នឹងកលាំ ៅនថង នឹងលដចកី ា

លរដកោលន ដល់រពះនគរលកាដមានលដាយល
ីព ាំ ក ងូតទឹកកុ ងទ
ា ន ី មានលដចកដបាយ
ីា លដាយទឹក

ល ន រតង់ទវរពះនគរ
ើ យចូលលៅកាន់សាោមួយខ្ង ។ លដដីន
ឋ ិ យាយនឹងភរយាក
ិ ុ ងសាោលនាះថា
ន

ាំ ងលនះ
នាងលអើយមនុដសដដលមកលដាយទន មិនជាទីលពញចិតដ
ត ូ មបននមាតាអ
ី កន ដរមាល (មាាយ

បលងើត ាំ ញ់លយើងចណា
ក ) ានដឹងថា ដឡា ាំ ន ដលាំ ណើរ នឹងអក
យរទពយមួយពាន់ឲ្យមនុដសឲ្យទនដល់អក ន

ករាំ ពាជាលដម
ើ រាល់នថង លយងបញ្
ើ ូ ជ នធតាលៅក
ី ុ ងទ
ន ី លនាះ ល ាំ
ើ យឲ្យនាអាហារមកទ ាំ ុ កបរមុងរាងកាយកុ ង
ន ន

ទីលនះដិន រតមម
ឹ ួ យនថឬ
ង ពីរនថលង ាំ
ើ យចាលៅល ាំ ញ់ ។
ើ ញដឡា

ភរយា
ិ - របនពល ើ យ សាវមី ។
ាំ ន លៅកុ ងសាោលនាះឯង
លគនាគ្ន ន ។ នថរង ពឹកលឡើង កាលលគរបកាដលវោ (ទទួលអាហារ) ល ើយ

ពួកអក ន ដលាំ ណើរជាលដើមនាគ្ន

ន ករាំ ពានិងអក ាំ ន លដើរលៅលដើមបរតូ
ី វការអាហារ មាតាបិតាលទើបបញ្ូ ជ នបុរតរកម
ី ុ ាំ

ាំ នាងចូរលៅនាអាហារមកលដ
លៅផ្កាថា ាំ ម
ើ បលយ
ី ងទ
ើ ាំ
ងឡាយ ។ ធតាននរតក
ី ើ អដ់
ូ លដដលមានលភាគលរចន

លដចកីលអៀនខា
ា ម ដពិតលរពាះការវបត
ិ ិកាត
ត ់លដចកីលអៀនខា
ា ម ដលចញាន ល ើ យកាន់ថាដលដរើ លៅជា

ន ករាំ ពាលដើមបអាហារ
មួយអក ី មត
ិ ក ីព ៍កដ
ត ុ ដុមក ៏ ួ រនាងថា នឹងទទួលបុ នា
៉ ម នចដាំ ណក លឆយថា
ើល បីចដាំ ណក ។

ី ដាំ ណកដល់នាង ។ កាលនាងនាភត

លទើបលគឲ្យបច ាំ លត ៅល ាំ នាក
ើ យ លគទងប ី ់លទើបអងុ យលដ
គ ើមបបរ
ី លភាគ
ិ
ាំ ប់លនាះមាតានិងបុរតរកមុលាំ ពាលនឹងលដដថា
ជាមួយគ្នន ។ លដា ីឋ បពិរតមាចដ់ធមតា
ម លដចកីវា បត
ិ ិរដមង
ត

លកតលឡ
ើ ើងាន ដូមបដល
ី ់ មហារតកូលទងឡាយ
ាំ អលញ្ើ ជ ញពិសាចុះមិនរតូវរមលលម
ិ លព
ើ ួ កខ្ុ លាំ្ ទ ដូម

ាំ តលឡ
លោកកុគ ិ ាំ ន អងរវ លដដលីឋ ដាយរបការលផសង ៗ ដូលចះ
ើយ ។ នាគ្ន ន ឲ្យបរលភាគល
ិ ើ យ ។ លដដីប
ឋ រលភាគ
ិ

រួចមនអាចញា
ិ ាំ
ុ ងអាហារឲ្យរលួ យលៅាន កាលអរុណរះលឡើង ានលធមរណកាលល
ើវ ើ យ ។ មាតានិង

បុរតីទួញយលាំ រៀបរាប់លដាយរបការលផសង ៗ ាំ ប
នថរង ពឹកលឡើងកូនរកមុយ ាំ លណើ ា រលដើរលៅលដើមបរតូ
ី វការ
អាហារ មត
ិ ក ព ៍ល
ត ុ មីក ើញនាងល ៉ ម នចដាំ ណក លឆយថា
ើ យដួរថា នាងនឹងទទួលយកបុ នា ើល ពីរចដាំ ណក ។
 23

លគានឲ្យពីរចដាំ ណកល ាំ
ើ យ ។ នាងនាមកអងរវ មាតាឲ្យបរលភាគមាតារតូ
ិ ាំ ងរវ បរលភាគរ
វកូនរកមុអ ិ ួច

ល ើ យមិនអាចញា ាំ
ុ ងអាហារឲ្យរលួ យលៅាន ានលធើមរណកាលក
វ ុ ងនថ
ន លង នាះ ។ នាងកុមារកាលៅ
ិ

ដល់ដតមានកឯ
់ ងគត់ ទួញយលាំ រៀបរាប់ មានលដចកីទ
ា ុ កន
ា ិ ងលដចកីោ
ា ល នលកតលឡ
ើ ើង ួ ដរបមាណ លរពាះ

ដល់ទុកលា នាះ នថរង ពឹកលឡើង ាំ លណើ ា រលដរើ លៅជាមួយពួកយាចកលដម

ទួញយប ើ បរតូ
ី វការអាហារកាល
មត
ិ ក ីព ៍ដួរថា នាងនឹងទទួលយកបុ នា
ត ុ ដុមក ៉ ម នចដាំ ណក លឆយតបថា
ើល មួយចដាំ ណក ។

មត
ិ ក ីព ៍ចានាងដដលទទ
ត ុ ដុមក ាំ ត ដ់បនថ
ួ លយកភតអ ី ាង ន ល តុដូលចានះ លគលទើបលជរនាងថា វនាដ
ិ

លៅចុះ រដីចនរង ឯងដឹងរបមាណលពាះរបដ់ឯងកុ ងនថ

ន លង នះពិត ។

កុលធតាអ
ី កន ដមបូណ៌លដាយ ិ រន
ិ ិ ងឱតប ់ រុដវាចាលនាះល
ត បៈ (ានសាាបផ ើ យ) ហាក់ដូចជារតូវ

លគចាក់លដាយលដាំ ពងរតង់រទូង ់ លាំ ៅ

និងដូចជារតូវលគលរសាចលដាយទឹកផាររតងដ លទើបលពាលថា

ា លោកមាចដ់ ។
ដូចលមច

មិតក ព ៍ - នថម
ត ុ ដុមីក ង ុ នឯងទទួលយកដល់បីចដាំ ណក នថម
ង សលម
ិ ិញពីរចដាំ ណក នថលង នះទទួលមួយ

ចដាំ ណក ឯងគបបដ
ី ឹងរបមាណលពាះរបដ់ខ្ួ នក
ល ុ ងនថ
ន លង នះ ។

ិ - លោកមាចដ់ កុដ
កុមារកា ាំ គ្ន
ាំ ល់ខ្ុ ថា
ាំ្ ទទួលលដើមបខ្ ន ក់បុ ល៉ ណាណះ ។
ី ួ នដតមា
ល

មត
ិ ក
ត ុ ដុមីព - កាលលបដ
ើ ូ លចានះ ល ី វ ៏ទទួលដល់បច
តុអក ី ដាំ ណកនាង ។

កុមារកា ង ុ នមានលៅជាមួយគ្ននដល់បនាក
ិ - នថម ី ់ នថម
ង សលម
ិ ញព
ិ ី រនាក់ នថលង នះលៅដល់ដតខ្ុ មា
ាំ ្ ន ក់

បុ ល៉ ណាណះ ។

លគដួរថា លដាយល ាំ
តុអី វ ានសាាប់របរពឹតលត ៅរគប់របការ ដដលនាងដណា ់ ប់តាងព
លរាបចា ាំ ី

លដម
ើ មកល ើយ មនអាចន
ិ ឹ ងអត់ដងត
ក ់ទឹកដភក
ន ាន មានពលវៈលទមនដសលកតលឡ
ើ ើ ងរពមល ើយ

លពាលថា នាងលអយ
ើ កាលលបដ ាំ តលឡ
ើ ូ លចានះ កុគ ិ ើ យ ឯងជាធតាលោកភទ
ី វទ តយលដដ
ិ ី ឋ ចាប់លដើមពីលវោ

លនះលៅ ចូរាននាមថា ជាធតារបដ

ី ់ ខ្ុ ដាំ្ តមង
ា ល ់
ើ យជនរតងកាល ាំ
នាលៅផះទ ល ាំ ុ កកុ ងឋាន
ើ យតាងទ ន

ាំ ក
ននបុរតីរកមុអ ន ធរាំ បដ់ខ្ួ ន
ល ។

នាងានឮដលាំ ឡងលហា៊កលញ្ចញ្ជៀវកុ ងលរាងទន

ន លទើបនិយាយថា បពិរតបិតា ល តុអីានជាម
វ ិន

លធើជនន
វ ុ ៎ះឲ្យាត់ដលមង
ល ល ើ យឲ្យទន ។

មត
ិ ក
ត ុ ដុមីព - មនអាចន
ិ ឹ ងលធានលទ
ើវ នាង ។

កុមារកា
ិ - អាចលធើាន
វ បតា
ិ ។

មិតក
ត ុ ដុមីព - លធើដ
វ ូ ចលមច
ា នាង ។

បុរតច
ី ញ្
ិ ឹច ម – បពិរតបតា
ិ ចូរព័នព
ធ ័ទឲ្
ធ យលរាងទនឲ្យជត
ិ ល ើ យលធទ
ើវ វ រទុកពីរខាង លដាយ
 24

របមាណរតមច
ឹ ូ លលៅានដតមានក់បុ ល៉ ណាណះល ់
ើ យរាបថា អក ាំ
ន ទងឡាយចូ រមកតាមទវរមួយ លចញ

លៅវញតាមទ
ិ វ ៉ ងលនះនឹងាតដ
វ រមួយលធើយា ់ លមង
ល ទទួលាន ។

លគានសាាប់ដូលចានះល ាំ ិ ត) ថា ឧាយលដោ មននាង ល

ើ យ និយាយដរលដើរ (គន ើ យានបង្ហគប់

វ ូ លចានះ ។ ក៏កាលពីមុន នាងល្មះសាមា បុ ដ៉ នត លរពាះឲ្យលធើរបង

ឲ្យលធើដ វ (បទា
ិ ាំ
ងលរាងទនឲ្យទនឲ្យ

ជិត) លទើបមាននាម (ដថមលឡើងលទៀត) ថា សាមាវតី ។ ចាប់លដើមអព

ាំ ី លនាះមក លដចកីលកាោ
ា លកុ ង
ន

់ ូ នយល
លរាងទនដាចដ ើ យ ។ កាលពីមុនលោដកលដដីា
ឋ នឮដលមង
ល លនាះ លរតកអររករាយថា
ី ដលមង
ល

កុ ងលរាងទនរបដ
ន ់ អញ កាលលបើមិនានឮដលមង
ល ពីរបីនថលង ទើបដួរមិតក
ត ុ ដុមីដដលមកកាន
ព ់ទីបលាំ រខ្
ើ ួ នថា
ល

ន លៅឲ្យទនដល់អក
អក ន ដលាំ ណើរជាលដម
ន ករាំ ពានឹងអក ើ ដដរឬលទ ។

មត ត ុ ដុមីព - ាទ លោកមាចដ់ ។
ិ ក

លោដកលដដី ឋ - លបើដូលចានះ ល តុអព

ីវ ី របីនថង ល ើ យ លទើបមនានឮដលម
ិ ងល ។

មិតក ាំ ន ទទួលលដៀង មសាងត់ដលមង

ត ុ ដុមីព - លគនឹងនាគ្ន ល ានយា៉ងណា ខ្ុ ា
ាំ ្ នលធើឧាយយា
វ ៉ ងលនាះ

ល ើយ ។

លោដកលដដី ឋ - លបើដូលចានះ ល តុអានជាលធ

ីវ ព
ើវ ី កាលមុន ។

មត
ិ ក
ត ុ ដុមីព - លរពាះលដចកម
ី ា នដ
ិ ឹ លោកមាចដ់ ។
ង

លោដកលដដី ឋ - ឥឡូវលនះ ដូចលមច

ា ានជាអក
ន ដឹង ។

ត ុ ដុមីព - បុរតីរកមុរាំ បដ់ខ្ុ រាំ្ ាប់ លោកមាចដ់ ។

មិតក

លោដកលដដី ឋ - ល្មះបុរតរកម
ី ុ រាំ បដ់អក ាំ្ ិនសាគល់ មានដដរឬ ?
ន ដដលខ្ុ ម

ាំ
លគដណា លលដចកីរបរព
ា ឹ តលត ៅរបដ់ភវទវទ តយលដដ
ិ ីរឋ គប់របការ ចាប់លដម ាំ ី លកត
ើ តាងព ើ

អ ិ វាតលរាគមកល ើ យរាប់អាការ ាំ ុ រតរកម

ដដលានតាងប ី ាំ ទវទ តយលដដ
ុភ ិ ីទ
ឋ ុ កកុ ងឋានននធ
ន តាជាធ
ី ាំ

របដ់ខ្ួ ន ាំ ប់លនាះលោកលដដីលឋ ទើបនិយាយនឹងលគថា កាលលបដ

ល ។ លដា ើ ូ លចានះ ល តុអានជាអ
ីវ កន មន
ិ

រាប់ខ្ុ ាំ្ ធីតារបដ់ដឡា

ាំ ញ់ខ្ុ ាំ ្ កា
៏ នល្មះថាជាធីតារបដ់ខ្ុ ដាំ្ ដរ ល ើ យលរបមន
ើ ុ ដសឲ្យលៅនាងមកដួរ

ថា នាងជាធីតាននលដដដីឋ មនឬ ។

សាមាវតី - ចា៎ បពិរតបតា

ិ ។
ាំ តលឡ
លោដកលដដី ឋ - លបើដូលចានះ កុគ ិ ើ យ នាងជាធតារបដ
ី ់ ខ្ុ ច
ាំ ្ ុ ះ ។ ល ើ យជននាងរតង់កាល ឲ្យ
ាំ
រដីរារយនាក់ ល់នាងលដើមបជាបរ
ដ ី វារ
ិ ល ាំ
ើ យតាងនាងទុ កកុ ងឋានៈជាប
ន ុ រតរកម
ី ាំ ច
ុធ ាំ បងរបដ់ខ្ួ ន
ល ។

ខាងលរកាយនថម
ង ួ យ កុ ងរពះនគរលនាះ
ន លគា៉វគងរបកាដរាប់ (ការលលង) នកត
ា ឫ
ត កស ។ ដូមប ី

បុរតីរកមុរាំ តកូលដដលមិនានលចញលៅខាងលរៅ លរពាះនកត

ា ឫ
ត កសលនាះានរពមលដាយបរវាររបដ
ិ ់
 25

ខ្ួ ននា
ល ាំ ន លដើរលៅកាតដ
គ្ន ់ ឹងល
ទ ើ យងូតជរមះកាយ លរពាះដូលចានះ កុ ងនថ
ន លង នាះដូមបនាងសាមាវត
ី ី
ាំ
លចាមលរាមលដាយរដីរារយនាក់ ានលៅលដើមបអ
ី ុ តទឹកជរមះកាយតាមផូ វម
ល ុ ខ្រពះោន ួ ងដ
ល ូ ចគ្នន ។

ឯរពះាទឧលទនរទង់ឈររតង់ដី បញ្ជរទតលៅល ើ ញនាងល ើ យរតាដ់ដួរថា ពួកលនះជារដីរា ាំ

(លោាន) របដ់អក
ន ណា ។

លដវកាមាតយ – ដូមរពះលតជះ មនដមនរដ

ិ ាំ
ីរារបដ់ អក
ន ឯណាលទរពះអងគ ។

រពះាទឧលទន – លបដ
ើ ូ លចានះ ជាធតារបដ
ី ់ អក
ន ណា ។

លដវកាមាតយ – ដូមរពះលតជះ ធីតាលោកលោដកលដដី ឋ នាងលនះល្មះសាមាវតី ។

រពះអងរគ គ្នន់ដតរទងល់ ើញភញ្ចកភា

ត លម ល ័ លដហា
ើ យមានរពះទយ ន លកតលឡ
ើ ើង រទង់បញ្ូ ជ នរពះ

រាជសាដនល៍ ៅដល់លដដីឋ លដចកីថា

ា ចូលលោកលដដប
ី ឋ ញ្ូ ជ នបុរតរកម
ី ាំ កដល់លយង
ុម ើ ។

លដដីឋ - បញ្ូ ជ នលៅថាវយមនានលទ

ិ រពះអងគ ។

រពះរាជា - លោកកុលាំ ធើដ ាំ ន ។

វ ូ លចានះលឡើយ អលញ្ើ ជ ញបញ្ូ ជ នមកចុះកុខា

លដដីឋ - ខ្ុ រាំ្ ពះអងទ ាំ

គ ងឡាយល្ម ះថា ជាគ ាំ ី ការចុះរពះ
បតីថាវយមិនានលទ លរពាះខាលចអព

រាជទណឌវាយដលាំ បៀតលបៀននាងកុមារកា
ិ រពះអងគ ។

រពះរាជារទង់រពះពិលរាធ បង្ហគប់ឲ្យរបថាប់រតាបទផ
ិ ះទ ល ើ យបង្ហគប់ឲ្យចាបល់ ដដី ឋ និងភរយា
ិ
់
របដ់លគ រតងនដទញលចញលៅលរៅភូ មិល ើ យ ។ នាងសាមាវតជរមះរាងកាយរ
ី ួចល ើ យរតឡប់មក

វញ ទ របញាប់ដួរលរឿងរា៉វថា លនះជាលរឿងអី វ បិតា ។

ិ មិនានឱកាដនឹងចូលផះ

លដដីឋ - ដនកូន រពះរាជារទង់រពះបញ្ូ ជ នរពះរាជសាដនម

៍ កដល់លរពាះល តុដតកូនឯង កាល

ពួកលយងទ
ើ ាំ ដ់រពះរាជឱង្ហករ លទើបបង្ហគប់ឲ្យរបថាប់រតាបទផ
ូលជទ ិ ះទ ល ើ យឲ្យទញនដពួកលយងលចញ
ើ

មកខាងលរៅ ។

នាងសាមាវតី - បពិរតបតា បតាលធកម ធ ង ់ណាដ់ ធមតា

ម ន ម កាលលបរពះរាជាបញ្ ាំ
ិ ិ ើវ ើ ូ ជ នដណឹងមក
ាំ ដ់រពះរាជឱង្ហករលទ គួរទូលថា លបើរពះអងរគ ទង់ទទួលធីតារបដ់ខ្រាំ្ ពះអងរគ ពម
ដល់ មិនគួរទូលជទ ុ
ាំ
ទងបរវារល
ិ ើ យ ខ្ុ រាំ ្ ពះងដ
គ ូ មទូលថាវយដូលចះ ៎ បិតា ។
ន ណា

លដដីឋ - របនពល ើ យនាង កាលលបឯងមានលដចក

ើ លពញច
ីា ត
ិ ត បតាន
ិ ើវ ៉ ងលនាះ ។ លពាល
ឹ ងលធយា

ដូលចះ
ន ល ់ ួ លរពះនាមថា
ើ យ បញ្ូ ជ នសាដន៍លៅទូលដល់រពះរាជាដូចយា៉ងលនាះ ។ រពះរាជារទងទទ

ានល ើយ ់ នាងមករពមលដាយបរ
រទងនា ាំ វារ
ិ រទង់អភលដកល
ិ ើយ រទង់តាងទ
ាំ ុ កកុ ងដ
ន ដាំ ណងរពះ

អគម
គ ល ដី ។ រដីពួកលនាះានជាបរវាររបដ
ិ ់ រពះនាងតាមលដើម ។ លនះលរឿងរពះនាងសាមាវតី ។

ក៏រពះាទឧលទនលៅរពះរាជលទវម
ី ួ យរពះអងលគ ទៀតរពះនាមថា វាដុលទតាត ជារពះរាជធតា
ី
 26

រពះាទចណឌបបលជាជត ។

នឹងលពាលលដាយពិសាារថា កុ ងរពះនគរឧលជ
ន ន ់
ជ ី មានរពះរាជារទងរពះនាមថា ចណឌបបលជាជត ។

នថម
ង ួ យ រពះអងលគ ដច ាំ ី រពះរាជឧទាន ទតលមលដមបត
ា មកអព ើ របដ
ិត ់ រពះអងលគ ើ យរតាដ់ដួរថា អក
ន

ណាដូមបមន
ី ុ ដសដនទមានដមបតដល
ិត ់ បុ ល៉ ណណះ មានដដរឬលទ កាលលដវកាមាតយទូលថា លនះនឹងាន

ល្មះថាជា ដមបតិអ
ត ី វ ដមបតិរបដ
ត ់រពះាទឧលទនកុ ងរពះនគរលកាដម
ន ីលរច
ព ននរកដលងជាងលនះលៅ
ើ

លទៀត រតាដ់ថា លបើដូលចានះ លយងន

ើ ឹ ងយកដមបតិរបដ
ត ់ លោកលនាះ ។

លដវកាមាតយ – មិនអាចយកានលទរពះអងគ ។

រពះរាជា - លរពាះល តុអីវ ៎ន ។

់
លដវកាមាតយ – លរពាះរពះាទឧលទនលនាះរទងលចះដិ លបៈល្មះ តកន
ីថ ៈត រពះអងរគ ទង់រាយ

មនលត ដញពិណ តកន

ីថ ៈត បលណាញដរាំ ឲ្យរត
ី ់លៅក៏ាន ចាប់យកក៏ាន អក
ន ដដលដមបូណ៌លដាយ តី ថ

ពា នៈនឹងលដើ ដ
ម ូ ចជារពះអងម
គ ិនមានលទ ។

៏ ដ់លដចកីអាចលដ
រពះរាជា - លបើដូលចានះ លយើងកអ ា ី ឹ ងចាបល់ គាន ។
ើមបន

លដវកាមាតយ – ដូមរពះលតជៈ លបើរពះអងមា

គ នលដចកដលរមចរពះ
ីា ័ លនះលដាយចដាំ ណក
ឫទយ

មួយល ើ យ យា៉ងលនាះ ដូមរពះអងប ើវ រាំ ដលរមចលដាយលឈ

គ ង្ហគប់ឲ្យលធដ ី ើ បញ្ូ ជ នលៅកាន់របលទដជាទី
់
លៅរបដ់លោកចុះ លរពាះលោកានរទងរពះដណា ាំ ឹ ង
ា ប់ដណ តីពា
ថ នៈ ឬ អដសពា នៈល ើយ
់ ច
រទងលដ ី ង យ ៗ អាចនឹងចាប់លោកដដលលដច
ា លៅដូមបឆ្ង ា មកទីលនាះាន ។

រពះរាជារតាដ់ដួរថា ឧាយលនះគួរានការដមន ល ើ យរទង់បង្ហគប់ឲ្យលធើដ

វ រាំ យន
ី ត យក

ាំ
កណា ត់ពាដបទខាងលរៅ
ិ ល ើ យគូរគន ល រតង់លឆរន រដះមួយទីជត
ាំ ូ របង្ហគប់ឲ្យពដនង ិ ដដនននរពះាទ

ឧលទនលនាះ ។ កុ ងលពាះដ
ន រាំ មានប
ី ុ រដ ៦០ នាកល់ ដរើ លៅមក លគរកអាចម៍ដរាំ មកលាះលចាលទ
ី ុ កកុ ង
ន

ទីលនាះ ៗ ។ នាយពលនចរមានកល់ ើញដរាំ លី ើ យនឹកថា ដមគួរដល់រពះរាជាននលយងទ

ើ ាំ
ងឡាយ ល ើយ

រកាបទូលដល់រពះាទឧលទនថា ដូមរពះលតជៈ ខ្ុ រាំ្ ពះអងលគ ើ ញដរាំ របលដ

ី ើ រលទលមួយដដុទ ធ មាន

ចដាំ ណកលរបៀបលដាយកព
ាំ ូ លភននាំ កោដដមគួរដល់រពះអងណា
គ ដ់ ។ រពះាទឧលទន រទង់ចាត់ឲ្យលគ

លធើជាមគ
វ ុ លទ
គ ដ ា លឡើងកាន់ដរាំ រពមលដាយរាជបរ
ទ ក៍ លដច ី ពារលដ
ិ ច
ា លចញលៅល ើ យ ។ ចារបុរដដង
ឹ ការ

ល ើ យក៏លៅរកាបទូលដល់រពះាទចណឌបបលជាជត ។ លដច ់ គ ប់ពលនិកាយទុកដងខាងផូ វល

ា រទងបង្ហ
់
ទុលឲ្យវាលរតងកណា
ា ល ។ រពះាទឧលទនមនរទង
ិ ់
រជាបការលដ ច
ា មកននរពះាទចណឌបបលជាជតលនាះ

លដច ់ មដរាំ លៅល

ា លដញជាបតា ី ើ យ ។ មនុដសដដលលៅខាងកុ ងលពាះដ
ន រាំ ី របញាប់នាដ
ាំ រាំ រត
ី ់លៅលដាយ

រ ័ ដ ។ ដរាំ លឈ
ី ើ កាលរពះរាជារាយមនលត ដញពិណ លគចរត់លៅមួយចដាំ ណក ដូចជាមនានឮ
ិ
 27

ដលមង
ល ពិណ ។ រពះរាជាមនអាចន
ិ ់ រាំ ាន
ឹ ងទនដ ី លទើងរទង់លឡើងលដះជាប់តាមលៅ ។ កាលរពះអងគ

ា ជាប់តាមលដាយរ
លដច ័ ដ ពលនិកាយលៅខាងលរកាយ (តាមលដច
ា មិនទន់) ដល់ដតរពះរាជាមួយ

គ ុ ល៉ ណាណះ ។ រគ្នលនាះ ពួកបុរដរបដ់រពះាទចណឌបបលជាជតដដលបងប

រពះអងប ក ់ទុកកុ ងដងខាងផ
ន ូ វល
លទើបចាបរ់ ពះអងថា
គ វ យដល់រពះរាជារបដ់ខ្ួ ន
ល ។ កាលពួកពលរបដ់លដច
ា ឧលទន ដង ាំ ឹ ងថារពះ
ឹ ដណ

រាជារបដ់ខ្ួ នធា
ល ល កល់ ៅកាន់អណា
ាំ ចដរតូវល ាំ
ើ យ តាងបនា
ទ យលៅខាងលរៅ ។

ក៏រពះាទចណឌបបលជាជតបង្ហគប់ឲ្យចាប់រពះាទឧលទនានទងរដ
ាំ ់ រទង់ដាក់រពះាទឧលទន

កុ ងផ
ន ះទ ុ លាំ ចារមួយខ្ង
ន ល ើ យបង្ហគប់ឲ្យបិទទវរ រទង់លសាយទឹកជ័យជមះ
ន អដ់បីនថង ។ កុ ងនថ
ន ទ
ង ី ៣ រពះ

ាទឧលទនរតាដ់ដួរអក
ន រកា (អក
ន ាំ ង
ុោ ាំ ) ថា រពះរាជារបដ់ពួកឯងលៅណា ។

អក
ន ាំ ង
ុោ ាំ ទូលថា រពះអងលគ សាយទឹកជ័យជមះ
ន លដាយដមាគល់រពះ ័ ថា
ឫទយ លយងចាប
ើ ់

បចាចមរតទ
ិ ុក ។

រពះាទឧលទន – ច ដ់ដផនដីរបដ់ពួកឯងលធើអ
កិរយាមា
ិ វ ហាក
ីវ ់ដូចជារដីដដលចាបរ់ ពះរាជា

ដរតូវានល ល លៅឬដមាលប់លចាល លទើបនឹងគួរមិនដមនឬឲ្យលយើងអងុ យជាទ

ើ យពដនង គ ុ កា ខ្ួ នផ
ល ឹកទឹក

ជ័យជមះ
ន ។

អក ាំ
ន ទងលនាះលៅរកាបទូលលដចកលនាះដល
ីា ់ រពះរាជ ។ រពះអងលគ ដច
ា លៅរតាដ់ដួរថា លគថា

រពះអងលគ ពាលយា៉ងលនះដមនឬលទ ។

ឧ. - លអើមហារាជ ។

ច. - លលោ ាំ្ ឹ ងពដនង

ើ យ ខ្ុ ន ល រពះអងគ ានដឹងថា រពះអងមា
គ នមនដ
ត ូ លចះ
ន រពះអងន
គ ឹ ងឲ្យមនលត នាះ

ដល់ខ្ុ ា
ាំ្ នឬលទ ។

ាំ្ ឹ ងឲ្យាន បុ ដ៉ នត លវោលរៀនរតូវដព

ឧ. - ខ្ុ ន ាំ ះខ្ុ លាំ្ ើ យលទើបលរៀនមនលត នាះាន ក៏រពះអងន
គ ឹង

ាំ ះខ្ុ ឬ
ដព ាំ្ លទ ។

ាំ ះរពះអងលគ ធើអ
ច. - នឹងដព វ ីវ ។

ឧ. - រពះអងន ាំ ះឬ ។
គ ឹ ងមិនដព

ច. - មនដ
ិ ាំ ះលទ ។
ព

ឧ. - ចដាំ ណកខ្ុ ក
ាំ ្ ៏នឹងមនឲ្យដដរ
ិ ។

ច. - កាលលបើដូលចានះ លយងន
ើ ឹ ងចុះរាជអាជា្ដល់រពះអងគ ។

ឧ. - អលញ្ើជ ញលធើច
វ ុ ះ រពះអងជា ាំ ល់រាងកាយខ្ុ ាំ ្ បុ ដ៉ នម
គ ធដ ាំ ល់ចិតលត ទ ។ រពះរាជារទង់
ត ិនានជាធដ

ា បល់
រពះដណា ើ យរទង់រពះតរមះថា
ិ អញនឹងលរៀនមនា
ត នដូចលមច
ា ន ល ើ យរទង់គតតលៅលទៀតថា
ិ
 28

អញមនអាចន
ិ ឹ ងឲ្យអក
ន ដនទលចះមនលត នះានលទ អញនឹងឲ្យរពះធតារបដ
ី ់ អញលរៀនកុ ងដមា
ន ន ករ់ បដ់

លនះអក
ន លនះល ើ យ (អញ) លរៀនបនក ន ក់របដ់នាង ។ រគ្នលនាះ រពះអងលគ ទើបរតាដ់នឹងរពះាទ
ត ុ ងដមា
ន

ឧលទនថា កាលលបើអក ាំ ះល
ន ដនទដព ើ យលរៀន រពះអងន
គ ឹ ងឲ្យឬលទ ។

ាំ ្ ឹ ងឲ្យ ។
ឧ. - លអើ មហារាជខ្ុ ន

ច.- លបើដូលចានះ កុ ងផ
ន ះទ របដ់លយងមាននាងគមមា
ើ ន ក់ កាលនាងអងុ យខាងក
គ ុ ងវា
ន ាំ
ងនន រពះអងគ

ាំ ី ខាងលរៅវាងនន
លៅអព ាំ រាប់មនច
ត ុះ ។

ឧ. - របនពល ើ យ មហារាជ នាងគមកល៏ ដាយ ខ្ិ នក

វ ល៏ ដាយ កាលលបើដព
ាំ ះ ខ្ុ ន
ាំ ្ ឹ ងឲ្យ ។

ាំ បល់ នាះ រពះរាជាលដច

លដា ា លៅរតាដ់រាបរ់ ពះរាជធតា
ី ់
រទងរពះនាមថា វាដុទតាតថា មានល

នាង បុរដលកត
ើ លង់មានក់លចះមនកា
ត ត់នថម
ល នាន
ិ នាងចូរអងុ យខាងក
គ ុ ងវា
ន ាំ
ងននដ ាំ ះលគល
ព ើ យលទើប
ាំ
លរៀនមនត លគលៅខាងលរៅវាងននន ់ ង បតាន
ឹ ងរាបឯ ិ ឹ ងលរៀនបនអ ាំ ី ដមានក់ឯង ។ លដច
ត ព ា រតាដ់រាប់

ដល់លគទងព
ាំ ី រនាក់រាប់ដកង
ល យករពះរាជធីតា ជារដីគម យករពះាទឧលទនជាអក
ន លកើត លង់ លរពាះ
់ ល ចលធន
រទងខា ើវ ូ វការជិតដិទ
ន ន
ធ ូ វគ្នននឹងគ្នន ។ កាលរពះរាជធីតាវាដុទតាតលនាះអងុ យដ
គ ាំ ះខាងកុ ង
ព ន

ាំ
វាងនន ់
រពះាទឧលទនគងលៅអពាំ ី ខាងលរៅវាងននរតាដ
ាំ ់ មនលត ើយ ។

ខាងលរកាយមក នថម
ង ួ យ ដូមបរពះាទឧលទនរតាដ
ី ់ រាបរ់ ពះនាងល ើ យញយៗ រពះនាងក៏លៅ

ដតមនអាចន
ិ ឹ ងថាបទននមនា ា លទើបលជរថា មីគមចនរង មាត់ដងងមានបបូររងន
ត ន លដច ឹ ឹ ងរកាដ់ណាដ់

ល ់ចនរង ឯងថាអីវ មនុដសរដីដូចអញឬល្មះថាជារដី

ចូរថាលៅជាយា៉ងលនះ ។ នាងខ្ឹងលជរថា អាគមង

គម ល ាំ
ើ យលដើយជាយវាងននលឡើង កាលរពះាទឧលទនរតាដ់ដួរថា នាងជាអី វ រាប់ថា ខ្ុ ជា
ាំ ្ ធីតា

របដ់រពះរាជាល្មះថា វាដុលទតាត ។

ឧ. - រពះបតារបដ
ិ ់ នាង កាលរាបនា
់ ងដល់ខ្ុ ាំ ្ រាប់ថាជារដីគម ។

វាដុទតាត - ដូមបកាលរាប
ី ់ដល់ខ្ុ ាំ ្ (ក៏ដូចគ្ននដដរ) រាប់ថារពះអងជា
គ បុរដមានលរាគ លង់ ។

ាំ ី រនាកល់ នាះ យល់ល

ទងព ើញឧាយរតូវថា ដដលរពះរាជារតាដ់ដូលចានះ លរពាះខាលចលធើដន
វ វថ ៈ

ាំ ី រនាក់ល
ននលយើងទងព ើ យានលធើដន
វ វថ ៈគ្ននខាងកុ ងវា
ន ាំ
ងននលនាះឯង ។ ចាប់លដើមអព
ាំ ី លនាះមក ការ

លរៀនដិលបៈក៏ជាការចប់ ។ ចដាំ ណក រពះរាជាលចះដតរតាដ់ដួររពះរាជធតាជាន

ី ិ ចថា
ច លៅលរៀនដិលបៈ

លៅលឡើយឬ ។ នាងរកាបទូលថា បពិរតរពះបតា ត ុ លាំ ្ ៅលរៀន ។

ិ មនខ្

លុះដល់នថម
ង ួ យ រពះាទឧលទនរតាដ់នឹងនាងថា ដនបូ នដ
ោ ៏ លរមនរបដ
ច ើ ់ សាវមម
ី នគបប
ិ លធ
ី ើ វ មាតា
បិតាបងរបុដបូ នរបុ
ោ ដបងរដីបូ នរដ
ោ ី មិនអាចនឹងលធើានលទ
វ ាំ ី ភរយាជាទ
(លរៅអព ិ ីរដឡាញ់) លបើបូ នឲ្យ
ោ

ជវី តដល
ិ ់ បង បងនឹងឲ្យរដីរារយនាក
ាំ ់ ជាបរវារដល
ិ ់ បូ នល
ោ ើ យឲ្យតដាំ ណងអគម
គ ល ដីផង ។
 29

វាដុ. - លបរពះអង
ើ អា ាំ
គ ចនឹងតាងលៅកុ ងពាកយលនះាន
ន ាំ ្ ច ដ់នឹងថាវយជីវតដល
ខ្ុ មា ិ ់ រពះអងគ ។

ឧ. - អាចថាវយដមនឬ បូ ន
ោ ។

នាងទូលលបជា
ា ្ ថា របនពល ើ យ រពះរាជសាវមី ល ិ វ យបងលគាំ
ើ យលៅកាន់ដមានករ់ ពះបតាថា ើយ

ានឈរលៅចដាំ ណកមាាង ។ លដា

ាំ ប់លនាះ លដច
ា លទើបរតាដ់ដួរនាងថា លរៀនដិលបៈដលរមចល ើ យឬ

លៅលឡើយ នាង ។

វា. - បពិរតរពះបតា
ិ មនានដលរមចលទ
ិ ។

រពះបិតា - ដូចលមច
ា នាង ។

វា - បពិរតរពះបតា ាំ ្ ច ដ់ានទវរនិងពា
ិ ខ្ុ មា ់ ះ
នៈដរមាបជ ិ មួយលទើបគួរ ។

រពះបតា
ិ - លនះដូចលមច
ា នាង ។

រពះរាជធតា
ី - បពិរតរពះបតា
ិ លគថា ឱដថមួយមុខ្ដដលនឹងគបបកាន
ី ់យកលដើមបរបលយាជន
ី ៍

ឧបចារដល់មនលត ដាយដញ្ញាផ្កកយ កុ ងលវោយប

ន ់មាន លរពាះដូលចានះ ពួកខ្ុ មា
ាំ្ ច ដ់លចញលៅកុ ងលវោក
ន ីា

មិនដមនលវោកីានទ
ា វ រនិងពា ់ ិះមួយលទើបគួរ ។
នៈដរមាបជ

រពះរាជារទង់យល់រពមតាមលដចករាថា
ីា នល ើយ ។

រពះាទឧលទននឹងរពះរាជា (ដមាងត)់ របដ់រពះអងរគ បកានយ

់ កទវរមួយ ដដលលពញចត
ិ ទ
ត ុក

ន ា បន់ ដខ្ួ នល
កុ ងកណា ល ើយ ។

ក៏រាជពា នៈរបដ់រពះរាជា (ដដលរាប់ជាចមបងឬជាឯក) មានរាគ

ាំ លមដ
ឺ រាំ ម
ី ួ យល្មះភទវទ តី

ន ួ យនថលង ដើរានចមាងយ ៦០ លយាជន៍ អដសមហាឡិកជាអក

កុ ងម ន បលរមើមានក់ល្មះនាយកៈ លដើរាន

ចមាងយ ៦០ លយាជន៍ អដសពា នៈពីរល្មះលវលងស ី ១ មុញ្ជលកដី ១ លដរើ ានចមាងយ ១០០ លយាជន៍

ដរាំ ល្
ី ម លមួយល្មះនាឡាគរិ ី លដរើ ានចមាងយ ១២០ លយាជន៍ ។

ដូចានឮមក រពះរាជាលនាះ កាលរពះពុទលធ ៅមនទន

ិ ់លកតលឡ
ើ ើ ង ានលកតជាអ
ើ កន ឧបដាឋក

របដ់ឥដសរជនមានក់ ។ រគ្ននថម
ង ួ យ កាលលោកឥដសរជនលនាះលៅខាងលរៅរពះនគរងូតទឹករួច ល ើយ
់ កវញ
លដើររតឡបម ិ រពះបលចក ធ ួ យរពះអងគ ចូលលៅកាន់រពះនគរលដើមបដ
ច ពុទម ាំ យមិនានដូមបដត
ី ុា ី
ភកា
ិ ា មួយដវក លរពាះមារចូលបងិល
វ អក
ន នគរ មានារតទលទនិមនលត ចញលៅ ។ រគ្នកុ ងលវោលោកដល
ន ់

ទវររពះនគរ មារដកង
ល លភទជាមនុដសដដលអក
ន ណាមនសា
ិ គ ល់ ចូលលៅរកលោកល ើ យដួរថា លោក

មាចដ់ លោកានអី វ ៗ ខ្ះ

ល ដដរឬលទ ។

រពះបលចក ៏ ងលធើអាការម
ច ពុទ ធ – កឯ វ ិនានដល់លយើងឬ ។

មារ – លបដ ់ ូ លលៅវញរគ្នលនាះ

ើ ូ លចានះ និមនលត ោករតឡបច ិ ាំ ្ ឹ ងមនលធ
ខ្ុ ន ិ លទ
ើវ ។
 30

រពះបលចក
ច ពុទ ធ – លយងន
ើ ឹ ងមនរតឡប
ិ ល់ ៅវញលទ
ិ ។

ក៏លបលោករតឡប
ើ ់ (ចូលវញ)
ិ វាចូលកុ ងរាងកាយរបដ
ន ់ អក
ន នគរដនទលទៀត ល ើ យគបបលធ
ី ើការ
វ

ាំ ក កាលរពះបលចក
ទះនដលដើចចអ ច ពុទម
ធ នរតឡប
ិ ់ (ចូលលៅវញ)
ិ មារក៏ាតល់ ៅកុ ងទ
ន ី លនាះឯង ។ លោក

ឥដសរជនលនាះល ើញរពះបលចក ធ ិ មនរត តឡប់មកវញារតទលទម

ច ពុទន ិ ា ន់ លទើបដួរថា លោក
នមានចង្ហ
ិ

មាចដ់ លោកានអី វ

ៗខ្ះ
ល ដដរឬលទ ។

ច ពុទ ធ – អាតាមរតាច់លៅល
រពះបលចក ើ យ រតឡប់លចញមកល ើ យលោក ។ លគនឹកថា លោកមាចដ់

មនរាប
ិ រ់ បដ់ដដលអញដួររាបល់ ៅយា៉ងដនទវញ
ិ របដ លជាមិនានអីៗលទ
វ លទើបពិនិតយលមល
ើ

ារតរបដ់លោកល ើញារតទលទ ល ិ ៊ ននឹងទទួលារតាន លរពាះមនដ

ើ យមនហា ិ ង
ឹ នូវអាការននភតត

(ដដលលគចាត់ដចងទុកាន) លដើមបខ្
ី ួ នក
ល ុ ងផ
ន ះទ ដលរមចល ត ប់
ើ យឬលៅលឡើយ ។ លទើបលពាលថា និមនឈ
ាំ ិ ចដ
ចាបន ត ី ើ (ចាត់ដចង)លរដចល
ិនចុះ ភតលត ដើមបលយ ់ ដលរមចល
ើ យឬលៅលឡើយ កាលលគរាបថា ើយ

លទើបនិយាយនឹងឧបដាឋកលនាះថា កូន អក ាំ
ន ដនទដដលនឹងមានកមាលងរ ័ ដរ ួ នដមបូរជាងឯង គ្នមនលទ

ឯងចូររបញាបរ់ បញាល់លៅដល់លោកលនាះល ើ យ រាប់ថា ដូមលោកឲ្យារតចុះ ល ើ យទទួលយក

ារតមកលដាយរ ័ ដ ។ លគរត់លៅលដាយពាកយដតមួយមា៉ត់បុ ល៉ ណាណះ ទទួលារតនាមកល

ាំ ើយ ។ ឯ

លោកឥដសរជនលយាលភាជនរបដ់ខ្ួ នដាក
ល ់ារតលពញ ល ់
ើ យរាបថា ឯងលៅថាវយារតមានលភាជន

លនះដល់លោកមាចដ់ឲ្យឆ្ងប់ ។ អញឲ្យចដាំ ណកបុណយអព

ាំ ី ទនលនះដល់ឯង ។ លគទទួលារតលនាះលៅ

ាំ ល ងកា
លដាយកមាលងខា ាំ ល ថាវយារតដល់រពះបលចក
ច ពុទលធ ាំ ះលដាយបញ្ចងរគ បតិសាឋន លពាលលដចកី ា
ើ យ ដព

រាថានថា លោកមាចដ់ លវោចួនដល់ល ើយ ខ្ុ លាំ ្ ដរើ លៅនឹងមកលដាយកមាលងរ

ាំ ័ ដនរកដលងណាដ់

លដាយផលននដនុ ះរបដ
ទ ់ ខ្ុ លាំ្ នះ ដូមពា ាំ
នៈរាដដលអាចលៅាន ៥០, ៦០, ១០០, ១២០ លយាជន៍

ក ដល់ខ្ុ ម
ចូលបលងើត ាំ ្ ួ យលទៀត កាលខ្ុ លាំ ្ ដើរលៅនឹងលដើរលៅរាងកាយលៅាលរាលរាលលដាយដដងរពះដុរយា
ិ

លដាយផលននកមរម បដ់ខ្ុ ាំ ្ ដូមអាជា្ដូចលតជៈននរពះអាទិតយ ចូលមានដល់ខ្ុ ក

ាំ្ ុ ងទ
ន ីដដលលកើតល ើយ

លកើតល ើយ ឯមាចដ់ទនឲ្យចដាំ ណកបុណយកុ ងប

ន ិណឌារតលនះដល់ខ្ុ លាំ្ ើយ លដាយវាកននច
ិ ដាំ ណក

ាំ្ នចដាំ ណកននធម៌ដដលលោកជាមាចដ់ល

បុណយលនាះ ដូមខ្ុ មា ើ ញល ើយ ។

រពះបលចក
ច ពុទលធ ពាលរបដិទី ថា
ធ ចូរលកតមានដដលអ
ើ កន រាថានយា៉ងលនាះ ល ើ យានលធើ វ

អនុលមាទនាដូលចះ
ន

ឥច្ឆិតំ បដ្ឋិតំ តុ យហំ ខិបបរមវ សមិជ្ជតុ

សរពេ ប៊ូររនតិ សង កបា ច្រនាោ បណ្ណររសា យថា

 31

ឥច្ឆិតំ បដ្ឋិតំ តុ យហំ ខិបបរមវ សមិជ្ឈតុ

សរពេ ប៊ូររនតុ សង ករបា មណ្ិរោ តិររសា យថា ។

របដ់ដដលអក
ន រាថានល ាំ ុ កល
ើ យ តាងទ ើ យ ចូរដលរមច ដល់អក
ន ឆ្ងប់ជារាកដចុះ ដូមលដចកី ា

រតះរ
ិ ះរគប
ិ ់ ពវរបការ ចូរលពារលពញ ដូចរពះចនមា
ដ ទ នកុ ងថ
ន ើ របដ់អក
ង ១៥ លកត ន រាថានល ាំ ុ ក
ើ យ តាងទ

ល ើ យដូចដលរមច ដល់អក
ន ឆ្ងប់ជារាកដចុះ ដូមលដចកីរត
ា ះរ
ិ ះដព
ិ វរគប់របការ ចូរលពញលពារដូច

ដកវមណី ដដលមានលដចកីរា ុងលរឿងជារដ ។

ដូចានឮមក ណីគ្នថាអមាលលនះឯង ល្មះថាជាគ្នថា អនុលមាទនារបដ់រពះបលចក

ច ពុទ ធ

ាំ
ទងឡាយ ។

ដកវមណីដដលឲ្យកាមវតុ រគប
ថ ់មុខ្ កុ ងគ្នថាលនាះ
ន លោកលៅមណីលជាតរដ
ិ ។ លនះជាបុពវចត
ិ ត

របដ់លគ ។

ខាងលរកាយមក កុ ងកាលឥឡ
ន ូ វលនះ ានជារពះាទចណឌបបលជាជត ។ លដាយវាកននកម
ិ លម នាះ

ពា ាំ ងលនះលទ
នៈរាទ ាំ ើ បបលងើត
ក ល ើយ ។

ខាងលរកាយមក នថម
ង ួ យ រពះរាជាលដច
ា លចញចាកនគរ លដម
ើ បរទង់
រកសាលរពះរាជឧទាន ។
ី
រពះាទឧលទនរតាដ់នឹងរពះជាយាថា គួរដតរត់លៅកុ ងនថ
ន លង នះ ល ើ យរទង់យករាកន
់ ិ ងមាដរចក

កុ ងដ
ន ាំ តដដបកធ ាំ ៗ លពញល
ពា ន លមដរាំ ី រទង់នារពះជាយាវាដ
ើ យដាក់ទុកលលើខ្ង ាំ ា រត់លៅ
ុ ទតាត លដច

ល ើ យ ។ អក
ន រការពះបុរជាន
ី ់កុ ង
ន ល ា រត់លចញលៅល
ើញរពះាទឧលទនលដច ាំ ន លៅរកាបទូល
ើ យ នាគ្ន

ដល់រពះរាជាល ើ យ ។ រពះរាជារទង់បញ្ូ ជ នពលលៅតាម រាប់ថា ឯងទងឡាយលៅឲ្យឆ្ងប

ាំ ់ ។ រពះ

់
ាទឧលទនរទងរជាបលដចកីដដលពល
ា (លដនា) តាមលៅល ាំ តមាដចាក់ចុះ កាលពួក
ើ យ រសាយដពា
ាំ
លដនាទងលនាះមកយតយ
ឺ ូ រ លដាយលដចកលោភក
ីា ុ ងរទពយ
ន ា ដល់បនាទយរបដ់រពះអងគ ដដលតាង
លដច ាំ

លៅខាងលរៅល ើ យ កាលពួកពលនិកាយរបដ់រពះអងគ ល ា មក ក៏នាគ្ន

ើ ញរពះអងលគ ដច ាំ ន លចាមលរាមឲ្យ

ា ចូលកានរ់ ពះនគរ ។ រពះអងលគ ដច

លដច ា ដល់ល ើ យអភិលដករពះជាយាវាដុទតាត ល ើ យរទង់តមល
ក ់

ទុកកុ ងត
ន ដាំ ណងរពះអគម
គ ល ដី ។ លរឿងរពះនាងវាដុទតាតដូលចះ
ន ។

ក៏នាងមានក់លទៀតល្មះមាគនិ យា
ទ ានតដាំ ណងអគម
គ ល ាំ ី ដមានករ់ ពះរាជា (ឧលទន) ។
ដី អព

ដូចានឮមក នាងជាកូនរកមុរាំ ពា មណ៍មាគនិ យៈក

ទ ុ ងក
ន ុ រុរដឋ ដូមបមាតារបដ
ី ់ នាងកល៏ ្មះថា

មាគនិ យាដ
ទ ូ ចគ្ននដដរ ។ លទះបីឪពុកមារបដ់នាងក៏ល្មះមាគនិ យៈដ
ទ ូ ចគ្នន នាងមានរូបរាងលរោ ដដ់

លរបៀបដូចនាងលទពអបសរ ។ ក៏បិតារបដ់នាងកាលដដង
វ រកសាវមដដលគ
ី ួ រឲ្យដមនឹងគ្ននមិនាន ដូមប ី

ាំ
មហារតកូលទងឡាយ ដូមដីដណ
ា ឹា ងក៏បលញ្ចញដលមង
ល គរមាមបញ្ូ ជ នរតឡបល់ ៅវញថា
ិ អក ាំ
ន ទង
 32

ឡាយមនដមគ
ិ ួ រនឹងកូនរកមុលាំ យងលទ
ើ ។

ខាងលរកាយមក នថម
ង ួយ ់ ិ ចារណាលមើលពួកដតក
រពះសាសាារទងព វ ុ ងដម
ន ័យជិតភឺល ល ើញ

ឧបនិដស ័យននរពះអនាគ្នមិផលរបដ់មាគនិ យរពា

ទ ម ៍ រពមលដាយរបជាបតី
ណ ល ើ យានរទង់កាន់

ារតនិងចវររបដ
ី ់ រពះអងលគ ដច
ា លៅកាន់សាថនទីបូជាលភងរបដ
ើល ់ លគល ើយ ។ លគរកលឡកល ើ ញរពះ

ត ពរបដ់រពះតថាគត
អតភា ដដលមានចដាំ ណកលរោ ដដ់លដាយរពះរូបល ើ យនឹកថា ល្មះថាបុរដ

ដនទ លដើ លដាយរបុ

ម ដលនះរាកដជាមនមានលទក
ិ ុ ងលោកលនះ
ន បុរដលនះគួរដមនឹងកូនរកមុរាំ បដ់អញ

អញនឹងឲ្យកូនរកមុរាំ បដ់អញដល់បុរដលនះ លដើមបានច

ី ិញ្ឹ ច មគ្នន ល ើ យលពាលថា ដមណៈ កូនរកមុ ាំ

របដ់ខ្ុ មា
ាំ្ នមានក់ ខ្ុ ម
ាំ ្ នដដលល
ិ ើញរបុដគួរដមនឹងនាងលសាះអដ់កាលបុ ល៉ ណណះ (លទើបដតនថលង នះមក

ល ើញ) លោកល ើ យលមលល

ើ ៏ ួ រដមនឹងលោកដដរ លោកានភរយា
ើញដមគួរនឹងនាង ឯនាងកគ ិ ឯ

ធតាខ្
ី ាំ្ នសាវមី
ុា គួរដមល ើយ ាំ ្ ឹ ងឲ្យធតាដល
ខ្ុ ន ី ់ លោក ដូមលោកឈប់ចាទរមា
ាំ ាំ ុ ន
ខ្ ាំ ្ ឹ ងលៅ (រួច

រតឡប់មកវញ)
ិ ់ ុ ណី ា ភាព ។ រពា
។ រពះសាសាាមិនរតាដ់ថាអីវ ៗលសាះ រទងត មណ៍លៅផះ
ទ លដាយរ ័ដ

រាប់រពា មណ៍ជាភរយាឲ្យតាក
ិ ់ដតងកាយកូនរកមុលាំ ដាយរបញាប់របញាល់ថា នាងលអើយ នាងលអើយ

របុដដដលជាគូគួរនឹងកូនរកមុលាំ យង
ើ អញល ើ ញល ើ យ ដតងកាយកូនឲ្យឆ្ងប់ ៗលឡើង (លុះដតងលរដច

លរៀបរយល ាំ ូ នរកមុរាំ ពមលដាយនាងរពា

ើ យ) នាក មណីលដរើ លៅកាន់ដមានក់រពះសាសាា ។ អក ាំ
ន នគរទង

អដ់គ្ននភា្ក់លផើល
ោ ថា រពា មណ៍លនះមនឲ្យក
ិ ាំ ល់អក
ូ នរកមុដ ន ណា ៗលទអាងល តុថា មនជាគ
ិ ូ គួរដម

ដល់ធីតាអញអដ់កាលរតឹមបុ ណ ាំ ឹ ងថា គ្នត់និយាយថា នថង លនះជួបអក

៉ ឹ ណង ដណ ន ដដលជាគូគួរដមនិង

ធីតាអញអក
ន លនាះនឹងដូចលមច
ា លៅ ៎ ន លយើងនឹងលៅលមើលលគ ។ កាលលគកព
ាំ ុ ងនាធ
ាំ ីតាមករពះសាសាា

មនគង់លៅកងទ ាំ ់ ា លៅគង់
ិ ុ ន ីដដលលគផ្កាលនាះលទ រទងដដមងា សានមរពះាទទុកកុ ងទ
ន ី លនាះល ើ យានលដច

លៅកុ ងទ
ន ីដនទ ។

ដមនពិត សានមរពះាទរបដ់រពះពុទទ ាំ
ធ ងឡាយ រដមងរាកដកុ ងទ ់
ន ី ដដលរទងអធិ ឋ នជាន់ទុក
ដា

បុ ល៉ ណាណះ មិនរាកដកុ ងទ
ន ី ដនទលទ មាង ់
៉ លទៀតរទងអធិដាឋនទុកលដើមបរបលយាជន៍ដល់ពួកជនណា ពួក
ី
ជនលនាះដតមួយពួកានល ើញសានមរពះាទលនាះ លទះបី លបើដរាំ ជាលដ
ី ើមជាន់ឈីឬលភ
ល ាំ ល ក់លរសាច
ៀល ងធធា

ខ្យល់ពយុះបកផ្ក
់ ត់អី វ ៗ ក៏មនអាចលប
ិ ់សានមរពះាទលនាះលដម
ើ បលធ
ី ើម
វ នឲ្យជនច
ិ ពាំ ូ កលនាះល ើ ញាន

លឡើយ ។

ាំ បល់ នាះ រពា

លដា មណ៍និយាយនឹងរពា មណីថា លៅឯណារបុដលនាះ ។

រពា មណ៍ - អញរាប់លគថា ចូរលៅទីលនះ លគលៅឯណាលៅ លពាលដូលចានះល ើ យ គន់រកលមើល

ល ើញសានមរពះាទ ល ើ យចងុ លរាប

ោ ់ លនះសានមលជង
ថា ើ របដ់លគ ។
 33

នាងរពា ត រមាប់ទយលកណ
មណី រាយមនដ ា ាំ ី រពមទងមន
ៈ លរពាះលវទទងប ាំ ទ
ត យលកណ
ា ៈ

នាងលចះចាសា ាំ ញពិនិតយលមើលលកណ
ាំ ់ ទ ជនា ា ៈរពះាទរួចនិយាយថា រពា មណ៍លអើយ លនះមិនដមន

ើ របដ់អក
សានមលជង ន នីលដពបញ្ចកាមគុណលទ ល ើ យលពាលគ្នថាលនះថា

រតតសស ហិ ឧកកុដ្ក
ិ ំ បទំ ភរវ

ទុ ដ្ឋសស
ឋ ស រោតិ សហសា នុ បី ឡត
ិ ំ

ម៊ូឡសស
ហ រោតិ អវក ឌ្បត
ិ ំ បទំ

វវជ្ច្ឆ
ិ ទសស ឥទមីទិសំ បទំ ។

លដចកថា
ីា ើ របដ់អក
សានមលជង ន មានរាគចរត
ិ ខ្ូងឬរបលហាងកណា
ា ល គដ
ឺ ត
ិ រមាមលជង ាំ 1
ើ ខាលង

ើ របដ់អក
សានមលជង ន មានលទដចរត ក ់ចុះតាមគ្នន គដ
ិ ដកងដងត ឺ ត ាំ
ិ ដកងខាលងជាងរមាម សានមលជើងរបដ់
2

អក
ន មានលមា ចរត ក ់ចុះរាបលដើ គ្ន
ិ ដងត ន លនះ ជារបដ់អក
ម ន សានមលជើងដូលចះ ន អដ់កលលដល ើយ ។
3 4
ិ

ទីលនាះ រពា មណ៍និយាយនឹងភរយាថា

ិ នាងលអើយ ឯងល ើ ញមនដ
ត ូ ចរកលពើកុ ងពាងទ
ន ឹ ក ដូចលចារលៅ

កណា
ា លផះ
ទ លដៀង មលៅចុះ ។

នាងរពា ណ
ម ី លឆយថា
ើល រពា ម ៍ អក
ណ ់ ិ យាយដូចលមច
ន ចងន ា ក៏និយាយដូលចានះលៅចុះ លនះ

មនដមនជាសា
ិ ើ របដ់អក
ន មលជង ន លដពបញ្ចកាមគុណលទ ។

រពា មណ៍គន់រកខាងលនះខ្ះ
ល ខាងលនាះខ្ះ
ល ល ើ ញរពះសាសាាល ើ យរាប់ភរយាថា
ិ លនះគប
ឺ ុ រដ

លនាះ ល ាំ ្ យធីតា ដល់លោកលដើមបឲ្យច

ើ យលៅលពាលថា ដមណៈ ខ្ុ ឲ្ ី ិញ្ឹ ច មរកាគ្នន ។

រពះសាសាាមិនានរតាដ់ថា តថាគតមានលដចកីរតូ
ា វការលដាយធីតារបដ់អក
ន ឬថាមិនរតូវការ

លឡើយ រតាដ់ថា រពា មណ៍ តថាគតនឹងរាបល់ តុមួយដល់អក

ន កាលលគទូលថា រាប់ចុះ ដមណៈ

ក៏រតាដ់រាបអា
់ ការៈ ដដលមារជាប់តាមរពះអងចា
គ ប់លដម ាំ ី លចញរទង់រពះផួ ដ
ើ អព ន លដម
ើ បមហាទ
ី ិ គុណ

រ ូ តដល់គល់លដើមនរជដ៏ជាទីដមានក់អារដ័យ ននអក
ន គង្ហវលពដព និងពិធការដដលព
ី ួ កមារធតាមក
ី

ី ង ប់លដចកលសាករបដ
លដើមបរមា ីា ់ មារលនាះ អក
ន លរាលរាលលដាយលដចកីថា
ា ឥឡូវលនះ ដិធាថ៌នឹងកនង
ល

ិ ័យអញលៅល
វដ ាំ
ើ យ លួងលោមរពះអងលគ ដាយអណា ចននលភទនាងកុមារត
ី ូ ចៗជាលដើម ល ើ យរតាដ់

រពះគ្នថាលនះ មានលដចកីថា
ា :

1
អាការដ ើរចុចដរកាម មិនឲ្យបាតដ ើងប៉ះ ល់ ី ដ ើមបីដ្វើខ្ួនឲ្យខ្ព
ល ស់ដ ើងឬឲ្យស្រាល គឺដ ើរចំដ ើត ាាម ិតខាងរាមខាលំង

ជាងកែងដៅាាមដ ើង្ងន់មុខ្ឬចុចមុខ្ ។
2
អាការដ ើរសងកត់កែងឲ្យ្ងន់ជាងរាម ាាមកែង ិតខាលំងជាងរាម ដៅថា្ងន់កែង ។
3
អាការដ ើរដាែ់ បាតដ ើងរាបដសមើ មិន្ងន់មុខ្ឬដរកាយ ាាម ិតដសមើគ្នា ។
4
ដន៉ះជាាាមររ៉ះបាទរបស់ររ៉ះសាមសមពុទធ ។
 34

លរពាះល ើញនាងតណា
ា នាងអរតី និងនាងរាគ្ន លដចកីលពញច
ា ត
ិ ក
ត ុ ងលមថ
ន ុ ន លៅដតមនាន
ិ

មានដល់តថាគតបនិ ចលសាះ
ត លធើលម
វ ចា នឹងមានលរពាះល ាំ ក
ើ ញកូនរកមុអ ន លនះ ដដលលពញលៅលដាយមូរត

និងករដនាងលនះ
ី ដូមបដតលជង ៏ នចង
ើ តថាគតកម ិ ់យកលៅប៉ះពាល់ផង ។
ី
កុ ងលវោចប
ន ់គ្នថា រពា មណ៍នឹងរពា ាំ
មណីតាងលៅកុ ងអនាគ្នម
ន ផល
ិ ល ើយ ។

ចដាំ ណកនាងមាគនិ យាក

ទ ូ នរកមុ ាំ នឹកចង់អាោត (របទូដរា
ត ៉ យ ) កុ ងរពះសាសា
ន ា ថា លបើរពះ

ដមណៈលនះមនមានលដចក
ិ ា វការលដាយអញ ក៏គួរដតរាបល់ ដចកីម
ីរតូ ា នរតូ
ិ វការ បុ ដ៉ នត លនះលោកមក

ថាអញដល់ឲ្យលៅជាមនុដសលពញលៅលដាយមូរតនិងករដ
ី (ដូចសាកដព ) លណើា យចុះមិនអលទចា
ី ាំ

អញអារដ័យលដចកបរ ិ ូ ណ៌លដាយជាតិ រតកូល របលទដលភាគដមបតិយដន

ីា ប ត ័ ានភសាាដូលចានះ
ិ ងវយ

ល ឹ របដ់ដដលនឹងគបបលធ
ើ យ និងដង ី ើដល
វ ់ ដមណៈលគ្នតម (ទល់ដតាន មនឈប
ិ ់លទ ) ។

ាំ ួ រថា ចុះរពះសាសាារទង់រជាបការលកតលឡ
មានដណ ើ ើ ងននលដចកីអាោតរបដ
ា ់ នាងកុ ងរពះអង
ន គ

ដដរឬលទ ។

មានចលមើយថា
ល រទង់រជាបពិតរាកដណាដ់ ។

ដន ់
ាំ ួ រ – កាលលបើរទងរជាបល ើយ ល តុអីានជារតាដ
វ ់រពះគ្នថាលនាះ ។

ចលមយ
ើល – រពះអងរគ តាដ់លដាយអណា
ាំ ចពីរនាក់បរបពន
ីា ៉
ធ (ដតមាង ) ។ ធមតា
ម រពះពុទ ធ

ាំ
ទងឡាយមនរទង
ិ ់រវល់លអលព ាំ ុ លាំ ទ រដមងរទង់ដដមង
ើ ើ និងការអាោតពាាទជាធដ ា ធម៌ លដាយអណា
ាំ ច

ននអក
ន គួរដលរមចមគន ៉ បុ ល៉ ណាណះ ។
គ ិ ងផល ដតមាង

ាំ
មាតាបិតានានាងមាគនិ យាលនាះលៅរបគល
ទ ់ ឲ្យបូ នរបុ
ោ ដល្មះ មាគនិ យ
ទ : ជាឪពុកមាររបដ់

នាង រួចលៅកាន់ដមានក់រពះសាសាាបួដទងព
ាំ ី រនាក់ានដលរមចរពះអរ តលត ើ យ ។ ចដាំ ណកនាយ

មាគនិ យ
ទ ាំ ឹ ងគតថាប
: រព ិ ុ រតរកម
ី ាំ ញមនគ
ុអ ិ ួ រដមដល់អក
ន លថាកទបលទ ជាគូគួរដមដតដល់រពះរាជា

គ ុ ល៉ ណាណះ
មួយអងប ល ាំ
ើ យនានាងលៅកាន់នគរលកាដមីព តាក់ដតងលដាយលរគឿងអាភរណៈទងព
ាំ ួ ងរួច

ល ើ យ ានថាវយដល់រពះាទឧលទន រកាបទូលថា ដូមរពះលតជៈ រពះអងគ ដកវគឺរដីដមគួរដល់លង

ោ

ធូលីរពះាទ (ខ្ុ រាំ ្ ពះអងដ

គ ូ មថាវយចលាំ ពាះរពះអងគ ) ។ រពះរាជាទតល ើ ញនាងមានរពះពលវលដហា
ន

លកតល
ើ ើ យ រពះរាជទនអភលដករទង
ិ ់
ចាត់រដីរារយឲ្យជាបរ
ាំ វាររបដ
ិ ់ នាងល ើ យ រទង់តមល
ក ់ ទុកកុ ង
ន

តដាំ ណងរពះអគម
គ ល ដី ។ លនះលរឿងរា៉វរពះនាងមាគនិ យា
ទ ។

រពះាទឧលទនលនាះ មានរពះអគម
គ ល ដីបអង
ី គ ាំ ួ យពាន់រារយនាក
មាននាងរាម ាំ ់ជាបរវារ
ិ

ថ ិ ទនដូចពណ៌នាមកលនះ ។
មានវតុ ន

ក៏កុ ងដម
ន ័យលនាះឯង កុ ងរពះនគរលកាដម
ន ីមានលដដ
ព ី ឋ ៣ នាក់ គឺ លោដកលដដីម
ឋ ួ យ កុកុ ដ
ក
 35

លដដីម
ឋ ួ យ ាវារកលដដ
ិ ីម
ឋ ួ យ ។ លោកលដដីទ ាំ
ឋ ងលនាះល ាំ
ើ ញរពះតាបដរារយមកអពាំ ី នរព ិ មវនត កុ ង
ន

ង ិតដល់វដសូបនាយិកា រតាច់លៅលដើមបភ
កាលនថជ ី ិកាាកុ ងរពះនគររជះថា
ន ត យគង៉ ឲ្យបរលភាគល
ល និមនឲ្ ិ ើយ

កាន់យកលបជា ត យឈប់លៅកុ ងដមា

ា ្ និមនឲ្ ន ់ ដ់បួនដខ្ល
ន កអ ើ យ ឲ្យពួកលោកលបជា
ា ្ លដម
ើ បមកលទៀត
ី កុ ង
ន

រគ្នរដូវលភៀល ងបញ្ូ ជ នលៅល ាំ ព

ើ យ ។ តាងអ ាំ ី លនាះមក ដូមបព
ី ួ ករពះតាបដលៅកុ ងនរព
ន ត ដ់ ៨ ដខ្
ិ មវនអ

ល ន ក់លដដទ
ើ យ ានលៅកុ ងដមា
ន ាំ
ីឋ ងលនាះបួ នដខ្ ។ កុ ងដម
ន ័យជាចដាំ ណកដនទលទៀត រពះតាបដ

ាំ
ទងលនាះមកអពាំ ី នរព ិ មវនលត ាំ ួ យលដើមកុ ងដងនរព
ើញលដើមនរជធម ន ល ាំ ន អងុ យឈប
ើ យនាគ្ន គ ់ដរមាក

រតង់គល់លឈលនាះ
ើ ។ រពះតាបដដដលជារបធានកុ ងព
ន ួ កលនាះ នឹកកុ ងច
ន ិតថា
ត លទវតាដដលដិ តក
ថ ុង
ន

លដម
ើ លឈើលនះ គបបជាការល
ី ណា
ោ ដ់ ន លបលទវតាលនះឲ្យទ
ើ ឹ កឆ្ងន់ល ើយ ។ រពះតាបដនឹករកទឹក

ដរមាប់ងូត ។ ដូមបទ ់
ី ឹ កដរមាប់ងូត លទវតាក៏ានថាវយល ាំ ី លនាះលោកនឹកចងានលភាជន
ើ យ ។ អព ។

លទវតាក៏យកមកថាវយ ។ លទើបរពះតាបដនឹករព
ាំ ឹ ងថា លទវតាលនះឲ្យរបដ់ដដលពួកលយងន
ើ ឹ ក ៗ រគប់

យា៉ង លធើលម
វ ចា ាំ
លន យើងទងឡាយគបប លី ើញលទវតា ។ លទវតាលនាះទមាលយលដើមលឈើលចញមកដដមង
ា

បង្ហាញខ្ួ នល
ល ើ យ ទីលនាះពួកតាបដលទើបានដួរលទវតាថា លទវរាជដមបតិរបដ
ត ់ អក ាំ នង
ន ធក ល លធើអ
វ ីទ
វ ុក

មក ន លទើបានដមបតលនះ
ិត ។

លទវតាលឆយ ាំ ួ រលឡើយ លោកមាចដ់ ។

ើល – កុដ

ពួកតាបដអងរវ – រាប់ផងចុះ លទវរាជ ។ លទវតាលអៀនខាមដលរពាះកមដម ដលខ្ួ នលធ

ល ើទ
វ ុ កដតបនិ ច
ត

បនួ ចលសាះម
ត ិនអាចរាប់ាន បុ ដ៉ នកា ់
ត លលបើរតូវពួកតាបដជជីកដួរញយៗលពក លទើបរាបថា លបើ

ាំ ា បច
ដូលចានះចាសា ់ ុះ ល ើ យកដ ាំ
៏ ណា លលរឿងរបដ់ខ្ួ នរាប
ល ់។

់ ុ គ៌តមានក់ដដង
ដូចានឮមក លទវតាលនាះ (ជាតិមុន ) ជាមនុដសកមសតទ វ រកការឈួ លក
ន ន ក់
ុ ងដមា
ន

លោកអនាថបណ
ិ ិឌ កលដដីឋ ល ើ យអារដ័យការង្ហរលនាះចញ្ ិ ។ តមក កាលដល់នថឧ
ិ ឹ ច មជវី ត ង លាដថ

មួយ អនាថបណ ាំ ី វហារល

ិ ិឌ កមកអព ិ ើ យ ដួរថា នថលង នះជានថឧ
ង លាដថ អក ់ ល់អក
ន ណារាបដ ន ដុីឈួ ល
ន

ល ើ យឬលៅ ។

មនុដសកុ ងផ
ន ះទ មិនានរាប់លទ លោកមាចដ់ ។

លដដីឋ - លបដ ាំ
ើ ូ លចានះចូរដាាយោង ចទុកលដម
ើ បលគផង
ី ។

ាំ បល់ នាះ ពួកអក

លដា ាំ
ន រគួលទើបដាាយរបមាណអង ាំ ងនដ ) ទុកលដម
រក មួយបតៈថ (មួយកប ើ បលគ
ី ។នថង
លនាះ លគ (លៅ ) លធើការក
វ ុ ងនរព
ន រតឡប់មកដល់លវោោងច កាលលគដួដាយឲ្យល ើ យ មនទន
ិ ់

បរលភាគលដាយដ
ិ ាំ ល់ថាអញមិនទន់ោលនលទនឹកថា
គ្ន កុ ងនថ
ន ដង នទៗ កុ ងផ
ន ះទ មានលដចកីលកា
ា លធ ាំ

ល រារដ័យគ្ននថា ចូរឲ្យាយ ចូរឲ្យដមរល ចូរឲ្យអនក

លដាយដូរដលមង ល ់ (បុ ដ៉ នលត តុអី វ ) នថលង នះសាងត់
 36

ដលមង
ល លដករគប់គ្នន ដួដអាហារទុក លដើមបអញមា
ី ន ក់ឯងបុ ល៉ ណាណះ លនះដូលមច
ា លអះ ល ើ យដួរថា

មនុដសលរៅពីលនាះបរលភាគរ
ិ ួចល ើ យឬលៅ ។

មនុដសកុ ងផ
ន ះទ - លគមនបរ
ិ លភាគរគប
ិ ់ ន អក
គ្ន ន ។

កូនឈួ ល
ន – លដាយល តុអីណាះ
វ ។

មនុដសកុ ងផ
ន ះទ - កុ ងច
ន នាំ ួ ននថឧ
ង លាដថ កុ ងផ
ន ះទ លនះ លគមនដា
ិ ាំ
ាយោង ចលទ លគរកាឧលាដថ

រគប់គ្នន ាំ ុ តដូមបដតក
លដាយទីបផ ី ូ នលកង
ម លៅលៅលាះ លោកមហាលដដីក ៏ ត់ឲ្យខ្ុ រមាត
ឋ ចា ព ់លចញដដរ

ល ើ យឲ្យលគដាក់ចតុមធុរដចូលកុ ងមាត
ន ់ ឲ្យលធើឧលាដថល
វ ើ យ កាលរបទីបលរបងរកអូបលឆះភឺលឡ
ល ើង

លកង
ម តូចលកង ាំ ូ លទីដលាំ ណកសាវធាយទត
ម ធច វ សាការៈ
ឹត (អាការៈ ៣២ ) ពួកលយងលភ
ើ ច ់ ល់អក
ល រាបដ ន នូវ

ភាវៈនននថលង នះ ជានថឧ
ង លាដថលរពាះល ាំ
តុលនាះ ានជាដាាយទុ កលដម
ើ បអ ន ដតមានក់ឯង អលញ្ើ ជ ញ
ី ក
បរលភាគច
ិ ុះ ។

ន – លបើខ្ុ រាំ ្ កាឧលាដថកុ ងលពលលនះាន

កូនឈួ ល ន ាំ ្ ៏គបបរកាដដរ
ខ្ុ ក ី ។

អក
ន កុ ងផ
ន ះទ - ការរកាានឬមិនានលនះ លោកលដដីដ
ឋ ឹង ។

កូនឈួ ល
ន – លបដ
ើ ូ លចានះ អក ាំ
ន ទងឡាយអាណិ តដួរលោកលមល
ើ ។
ាំ ន ដួរលោកលដដលីឋ
លគនាគ្ន ើយ ។ លោករាបល់ ដចកយា
ីា ៉ ងលនះឥឡូវលនះ លគមនទន
ិ ់ា ន

បរលភាគលទ
ិ ឲ្យខ្ុ រមាត
ព ់លចញល ើ យអធដា
ិ ឋ នអងឧ
គ លាដថ នឹងានឧលាដថកមពា ់ ណា
ម កក ា ល។

កូនឈួ លានសា
ន ា ប់ល តុផលលនាះល ើ យ ានលធតាមលនាះ
ើវ ។ កាលលគលធើការលពញម
វ ួ យនថលង ៅ

ោលន (ល ើ យរកាឧលាដថអត់អាហារដូលចានះ លទើបខ្យល់កុ ងរាងកាយកលរម

ន ើក ។ លគយកដខ្សចងរត
ឹ

លពាះ កាត់ចុងដខ្សទុកបរមះនលនៀល ។ លោកលដដីរឋ ជាបល តុលនាះល ន កាន់គបល់ ភងលរប

ើ យ មានអក ើល ើ

ឲ្យមនុដសយកចតុមធុរដមកកាន់ដមានក់លគល ើ យ ដួរថា ឈអ
ឺ ីក
វ ូន ។

ន – ខ្យល់កលរមកដល
កូនឈួ ល ើ ់ ខ្ុ ាំ្ លោកមាចដ់ ។

ាំ រដុីថានលនះ
លដដីឋ - លបើដូលចានះ ឯងចូរលរកាកលឡើងទពា ាំ ។

ន – លោកមាចដ់ ចុះលោកពីសាល
កូនឈួ ល ើ យឬលទ ។

លដដីឋ - លដចកម
ីា នដបាយម
ិ នានមានដល
ិ ់ ខ្ុ លាំ្ ទ ឯងចូរទពា
ាំ រដុីចុះ ។

កូនឈួ ល
ន – លោកមាចដ់ កាលខ្ុ លាំ ្ ធើឧលាដថ
វ លៅមនអាចន
ិ ឹ ងលធឲ្យលពញទ
ើវ ីាន ដូមបដត
ី
ឧលាដកមពា ់ ណា
ម កក ា លរបដ់ខ្ុ ាំ ្ កុា
ាំ នវកលខ្
ិ ះវ ខាតលឡើយ និយាយដូលចះ
ន មនរាថា
ិ ន (លដើមបទ ាំ រដុី
ី ពា
ាំ
ថានលសាះ )។

លបទ
ើ ុកជាលោកលដដីន
ឋ ិ យាយអងរវ ថា ន ឯងកុលាំ ធយា
អក ើវ ៉ ង ឹង
ន លគកល៏ ៅដតមនរាថា
ិ ន កាល
 37

អរុណរះលឡើងលធើមរណកាលល
វ ើយ បដ
ី ូ ចផ្កកដដលដិ តរដលពានលៅដ
វ ូ លចានះ លកតជាលទវតាក
ើ ុ ងលដ
ន ើម

លឈើលនាះ ។

ល ាំ
តុដូលចានះ លទវតាលនាះដណា លលដចកីលនះចប
ា ់ល ើ យ និយាយតលៅលទៀតថា លោកលដដី ឋ

លនះរាប់អានរពះពុទថា
ធ ជារបដ់អញ រាប់អានរពះធមថា
៌ ជារបដ់អញ រាប់អានរពះដងឃថាជារបដ់

ាំ្ នដមបតលនាះ
អញ ខ្ុ ា ិត ម ក់កណា
លដាយផលននឧលាដថកមពា ា ល ដដលានអារដ័យលោកលដដី ឋ

លនាះលធលើ វ ើ យជារាកដ ។
ាំ
រពះតាបដរារយសា ់ កយថា
ា បពា ធ ុ ៉លណាណះ
រពះពុទប លរកាកលឡើងរបណមយអញ្ជលីដល់លទវតា

លពាលអងរវ ថា ដូមអក
ន លពាលថា រពះពុទអ ា ្ ថា ខ្ុ លាំ ្ ពាលថា រពះពុទ ធ ដូលចះ
ធ លញ្ើជ ញឲ្យលទវតាលបជា ន បដង
ី

ល ើ យ បនឺ ឧទនថា
ល ដូមបដលម
ី ងល របកាដលនះឯងរកានរកកុ ងលោក
ន ល ើ យលពាលថា បពិរតលទវតា

អក ាំ្ ា បដ
ន ឲ្យពួកខ្ុ សា ់ លមង ិ ល ប់សាាបក
ល ដដលមនធា ់ ុ ងដដន
ន ននកបបមនត
ិ ចលឡ
ិ ើយ ។
ាំ បល់ នាះ អលនវា
លដា ត ដិកតាបដានលពាលពាកយលនះ នឹងអាចារយថា លបើដូលចានះបួកលយើងលៅ

កាន់ដមានករ់ ពះសាសាាចុះ ។

ាំ
តាបដអាចារយ – កូនទងឡាយ លដដប ់ នឧបការដល់ពួកលយងជាលរច
ី ឋ ីនាកមា ើ ន
ើ នថដង ដក
ោ លយង
ើ

ទទួលភកា
ិ ា លៅផះ ាំ ឹ ងដល់លគរួចចាលៅ
ទ លគ រាប់ដណ ាំ ោ ់ដិនចុះកូនទងឡាយ
បងង ាំ ។

ពួកតាបដឈប់លៅល ឋ ត់ដចងបបរនិងភតទ
ើ យ ។ នថរង ពឹកលឡើង ពួកលដដីចា ត ុក ឲ្យមនុដស

រកាលអាដនៈទុកដឹងថា នថលង នះ ង ួ កលោកជាមាចដ់ននលយើងទងឡាយមកដល

ជានថព ាំ ់ ល ើ យការ

ទទួលនាព ទ ឲ្យគង់ ល
ាំ ួ កលោកលៅកាន់ផះ ើ យានរបលគនភិកាាល ើ យ ពួកតាបដលធើភត
វ កត ិចរច ួច ល ើយ

លពាលថា លោកមហាលដដីឋ ពួកអាតាមនឹងលៅ ។

៏ លរមនទ
លដដីឋ - បពិរតលោកដច ើ ាំ
ងឡាយ ា ្ របដ់ពួកខ្ុ ទ
លោកទទួលលបជា ាំ ្ ុ កកុ ងប
ន ួ នដខ្ មានកុ ង
ន

រដូវលភៀល ងដមនឬលទ នឹងលៅឯណាកុ ងឥឡ

ន ូ វលនះ ។
ាំ ឹ ងថា រពះពុទ ធ រពះធម៌ រពះដងឃ លកើតលឡើងល
តាបដ – ានឮដណ ើ យកុ ងលោក
ន លរពាះ

ដូលចានះ ពួកអាតាមនឹងលៅកាន់ដមានក់រពះសាសាា ។

់ មានក់រពះសាសាាអងលគ នាះ គួរដល់លោកទងឡាយដតប

លដដីឋ - ចុះការលៅកានដ ាំ ុ ល៉ ណាណះលទឬ។

ី ុ ដសពួកដនទក៏លៅាន មនហាមោត
តាបដ – ដូមបមន ិ ល់ ទ លោក ។

លដដីឋ - លបើដូលចានះ ដូមបងង ់ បន

ោ ចា ាំ ិ ចដ
ត ិ ន រពះករុណាពួកខ្ុ លាំ្ ធការលរៀបច
ើវ លាំ រដចល ើ យ នឹងលៅ

ដដរ ។

តាបដ – កាលពួកលោកលធការលរៀបច
ើវ ាំ ដលាំ ណើរយតយ
ឺ ូ រនឹងមានដល់អាតាមទងឡាយ
ាំ ពួក
 38

អាតាមនឹងលៅមុន ាំ
លោកទងឡាយតាមមកខាងលរកាយ លពាលដូលចានះល ើយ ពួកតាបដលៅមុន
ាំ
ល ើញរពះដមាមដមុ ទ
ព លធ ើ យលពាលដរលដើរ ថាវយបងលគ ើ យគង់កុ ងច
ន ដាំ ណកមាាង ។

់
លទើបរពះសាសាារទងរតាដ់អនុបុពីវកថា ដដមង ៌ ល់ពួកតាបដល
ា ធមដ ើ យ ។ កុ ងទ ាំ ុ តរពះ
ន ីបផ

ាំ
លទដនា តាបដទងអដ់ ានដលរមចរពះអរ តត រពមលដាយបដដ
ិ មទទ
ិភ ់
ូ លដូមបពវជាជ រទរទងារត

និងចវរដ
ី ៏ដលរមចលដាយឫទីប
ធ ដ
ី ូ ចជារពះលថរៈមានវដាមួយរយ កុ ងល
ន ាំ ប់ននរពះតរមាដ់ថា
ដា ឯថ

ភក
ិ លា វា អក ាំ
ន ទងឡាយជាភក
ិ ុ មកច
ា ុ ះ ដូលចះ
ន ដតមង
ា ។

លដដទ ាំ ីនាក់លនាះឯង
ីឋ ងប ាំ
យករលទះរារយៗ មានក់ផុ កទន
ទ ុ បករណ៍មានដព
ាំ ត់លរគឿងលដៀល ក

ដណាប់ ដបប ិ ទឹក ុ មាំ និងទឹកអលាំ ៅជាលដម

ើ លៅដល់រពះនគរសាវតី ថ ល ើ យចូលលៅកាន់រពះលជតពន់

គាំ
ថាវយបងរពះសាសាាល ើ យ សាាប់រពះធមក
ម ថា កុ ងលវោចប
ន ់កថា តាអលៅក
ាំ ុ ងរពះលសាតាបត
ន ផល
ិត

ល ើ យឲ្យទនរបមាណរតមកន
ឹ ះ ន ក់រពះសាសាា ល
ល ដខ្លៅកុ ងដមា
ន ើ យចូលអារាធនារពះសាសាា លដើមប ី

លដច ់
ា លៅកានរ់ ពះនគរលកាដមី ព កាលរពះសាសាារទងរបទនលប ា ្ រតាដ់ថា មានលគ
ជា ាំ
បតីទងឡាយ

បណា
ា រពះតថាគត លរតកអរដរកដលងកុ ងផ
ន ះទ វាលទលទរកាបទូលថា ពួកខ្ុ រាំ ្ ពះអងគ ដូមរពះអងលគ ដច
ា

ាំ ឹ ងដដលពួកខ្រាំ្ ពះអងប
លៅតាមដណ គ ញ្ូ ជ នមកថាវយគួរ ល ើ យលៅឯរពះនគរលកាដមីព សាងមហាវហារ
ិ
ុ
បកដន
ី ងល គឺ លោដកលដដីសា
ឋ ងលោដិតារាម កុកដ
ក លដដី ឋ សាងកុកដា
ក រាម ាវារកលដដ
ិ ីសា
ឋ ង

ាវារការាម
ិ ល ាំ ឹ ងលៅរកាបទូល លដើមបរបលយាជន
ើ យបញ្ូ ជ នដណ ី ៍ ល់រពះសាសាា លដច
ដ ា មក ។ រពះ
់ ាំ ឹ ងរបដ់លគល
ា ប់ដណ
សាសាារទងរពះដណា ើយ ានលដច
ា លៅកុ ងរពះនគរលនាះ
ន ។ ាំ
លគទងឡាយ

ទទួលអលញ្ើ ជ ញលដច
ា រពះសាសាា ឲ្យចូលកុ ងវ
ន ហារល
ិ ើ យរបគល់ថាវយលដាយពាកយថា លយើងខ្ុ រាំ ្ ពះអងគ

ដូមថាវយវហារលនះដល
ិ ់ ភក
ិ ុ ដងឃមកអ
ា ពាំ ី ទិដបួន មានរពះពុទជា
ធ របធាន ដូលចះ
ន បដងល
ី ើ យ ផ្កលដ់លវន

គ្ននរបតបត
ិ ិត ។ រពះសាសាារាល់នថង គង់លៅកុ ងវ
ន ហារម
ិ ួ យៗ មួយនថង លដច ់ ងវ
ា គងក ុ ន ហាររបដ
ិ ់ អក
ន ណា

ា រតាចល់ ៅលដើមបប
រដមងលដច ិ ឌ ាតរតង់ទវរផះ
ី ណ ទ ននអក
ន លនាះឯង ។

ក៏លដដប
ីឋ ីនាក់លនាះ មាននាយមាោការ គឺជាងអក
ន រកងករមងផ្កកល្មះ ដុមានៈជាអក
ន បលរមើ

។ លគនឹងលោកលដដីទ ាំ
ឋ ងលនាះយា៉ ងលនះ ខ្ុ លាំ ្ ធើឧបការដល
វ ាំ ្ ង់នឹងញា
់ លោកអដ់កាលដ៏យូរ ខ្ុ ច ាំ
ុ ងរពះ
់
សាសាាឲ្យរទងលសាយ លោកចូរឲ្យរពះសាសាាដល់ខ្ុ ម
ាំ ្ ួ យនថច
ង ុះ ។

ើ ូ លចានះ មានលនាយ ចូរឲ្យរទង់លសាយមួយនថច

លដដីឋ - លបដ ង ុះ ។

ដុមនៈ របនពល ើ យ លោក លគលពាលដូលចានះល ើ យ និមនរត ពះសាសាាល ើ យ ចាត់ដចងការ

ដកាករៈ ។

ល រមងផ្កកដល់រពះនាងសាមាវតី មួយនថរង ាប
រគ្នលនាះ រពះរាជា (ឧលទន ) រពះរាជទនតនមក ាំ ី
 39

កហាបណៈ ។

រដីអក
ន បលរមរបដ
ើ ់ រពះនាងល្មះ ខ្ុជុ ត ត លៅកាន់ដមានកនា
ជ រា ់ យដុមនមាោការ (ទិញ ) យក

ករមងផ្កកជានិចច ។ កាលនថលង នាះ នាងមកដល់ល ើយ ជាងករមងផ្កកលទើបនិយាយថា ាំ ្ ិ មនត

ខ្ុ ន

រពះសាសាាទុកនថលង នះ នឹងបូជារពះសាសាាលដាយករមងផ្កកដ៏របលដើរ ោ ់បនិ ចដ

នាងចូរបងង ត ិន ជា

ដមាលញ់គ្ននកុ ងការអង្ហ
ន គ ដ សាាប់ធម៌ល ើ យយកករមងផ្កលដដលលៅដល់លៅចុះ នាងទទួលពាកយ

អលញ្ើជ ញថា របនពល ើ យ ។ នាយដុមនៈអង្ហគដភក

ិ ុ ដងឃមានរពះព
ា ុ ទជា
ធ របធានរួចល ើ យ ានទទួល
់
ី វការដល់ការលធើអន
ារតលដើមបរតូ វ ុ លមាទនា ។ រពះសាសាារទងរារពធរពះធម៌លទដនា អនុលមាទនា

ល ើ យ ។ ឯនាង ខ្ុជុ ត ត សាាប់ធមក

ជ រា ម ថារបដ់រពះសាសាាដមនពិត តាងលៅក
ាំ ុ ងរពះលសាតាបត
ន ផល
ិត

ល ើ យ ។ កុ ងនថ
ន ដង នទៗ នាងយកកហាបណៈទុកលដម
ើ បខ្
ី ួ នប
ល ួ នកហាបណៈ (ទិញ ) យកករមងផ្កក

លដាយកហាបណៈបួនលៅ កុ ងនថ
ន ់ ងរា
លង នាះ (ទិញ ) យកករមងផ្កកលដាយកហាបណៈរគបទ ាំ បាំ លៅ
ី ។

រគ្នលនាះនាងសាមាវតីថា :

់
មានលនាង រពះរាជារទងរពះរាជទន ល រមងផ្កក ដល់លយើងលទគ
តនមក វ ុ ណឬអី វ ។

ខ្ុជុ ត
ជ រា
ត - មនដមនលទ
ិ រពះនាងមាចដ់ ។

រពះនាង – លបើដូលចានះ លធើលម

វ ចា ករមងផ្កកលទើបលរចន
ើ ។

ខ្ុជុ ត
ជ រា
ត កុ ងនថ
ន ដង នទៗ ាំ្ ច ដ់យកទុកលដើមបខ្
ខ្ុ មា ី ួ នប
ល ួ នកហាបណៈ យកបួនកហាបណៈលទៀត

(ទិញ ) ករមងផ្កកមក ។

រពះនាង – នថលង នះល តុអីានជាម

វ ិនយកទុកលទៀត ។

ខ្ុជុ ត
ជ រា ាំ្ ច ដ់សាាប់ធមក
ត - លរពាះខ្ុ មា ម ថារបដ់រពះដមាមដមុ ទ
ព លធ ើ យ ដលរមចធម៌ល ើយ ។
ាំ បល់ នាះរពះនាង មិនានគ ាំ
លដា កកដាំ ងនាងថា មីទដីចនរង មងច
ឹ ូ រឲ្យកហាបណៈ ដដល

មងយកទ
ឹ ុក អដ់កាលរតមលនះដល
ឹ ់ អញវញលទ
ិ ដបរជារាប់ថា មានលនាងឯង ចូរឲ្យខ្ុ ផ
ាំ្ ឹកអរមត
ឹ

ដដលឯងផឹកល ើ យខ្ះ ជ ត ទូលថា លបើដូលចានះ ដូមរពះនាងជាមាចដ់លមតាតលរាដឲ្យខ្ុ ាំ ្

ល ផង កាលនាងខ្ជុ ត

មាចដ់ងូតទឹក (ជាមុនដិន ) រទង់យកកម

ោ ទឹករកអូប ៦០ កម
ោ ឲ្យនាងងូតរួចល ើ យ បង្ហគប់ឲ្យរបទន
ាំ ត់សាដកសាចលិតម
ដព ោ ៉ត់ពីរ នាងខ្ុជត
ជ រា
ត លនាះ លដៀល កមួយដណាប់មួយ ល ់ យរកាល
ើ យរាបឲ្

អាដនៈ ឲ្យយកផត
ិល មួយមកអងុ យលល
គ ើអាដនៈ កាន់ផត
ិល ដ៏វច
ិ រត
ិ ាំ
លៅរដីរារយនាក់មកល ើយ

ា ធម៌ដល់ញ្ចដី មានរពះនាង
ដដមង ត សាមាវតីជារបមុខ្ លដាយលអា ់
ាំ នដដលរពះសាសាារទងដដមងា ល ើយ

ពិតរាកដ ។

នាងរគប់គ្ននរពមទងរពះនាងសាមាវត
ាំ ី សាាប់ធមក
ម ថារបដ់នាងល ើយ ាំ
តាងលៅកុង
ន
 40

រពះលសាតាបតផលល
ិត ើ យ ។ បណា ាំ
ា នាងទងលនាះដ ាំ ះនាងខ្ុជុ ត
ព ជ រា
ត ល ើ យលពាលថា នាងចាប់លដើម
ាំ ី នថលង នះលៅ កុលាំ ធើការង្ហរដ
អព វ ល៏ ៅ ាំ
មងលឡើយ នាងចូរតាងលៅកុ ងឋានៈ
ន ននមាតានិងអាចារយរបដ់ពួក

ខ្ុ លាំ្ ៅកានដ

់ មានក់ រពះសាសាាសាាបធ ់
់ ម៌ដដលរពះសាសាារទងដដមងា ល ើយ ចូរលពាលដល់ខ្ុ ាំ ្

ាំ
ទងឡាយ ។ នាងលធើដ ់
វ ូ លចានះ ខាងលរកាយមករទរទងរពះនរតបដកល
ិ ើ យ ។ រគ្នលនាះ រពះសាសាារទង់

លលើកនាងកុ ងឯតទគ
ន គ ឋ នលដាយរពះតរមាដ់ថា
ដា ភក
ិ ុទ ាំ
ា ងឡាយ រូបលនះគឺខ្ុជុ ត
ជ រា
ត ាំ ូ លនន
ជាកព

ឧាដិកាសាវកាននតថាគតអ
ិ ក ម ថិកា ។ ចដាំ ណករដីទងរា
ន ធមក ាំ ាំ
រយនាក់ទងលនាះឯង
ាំ ានលពាល

ាំ ្ ង់ល
នឹងនាងយា៉ងលនះថា នាងពួកខ្ុ ច ា រពះសាសាាដល់ពួកខ្ុ ាំ ្ ខ្ុ ន
ើញរពះសាសាា ដូមនាងដដមង ាំ ្ ឹ ង

បូជារពះអងលគ ដាយលរគឿងរកអូបនិងករមងផ្កកជាលដម
ើ ។

នាងខ្ុជុ ត ត - នាងមាចដ់ ធមតា

ជ រា ម រាជរតកូលជាការរក មនអាចន
ិ ាំ ច ដ់ទងឡាយលៅ
ឹ ងនានាងមា ាំ

ខាងលរៅានលទ ។

ាំ យពួកខ្ុ វាំ្ នាដលឡ

ពួកនាង – នាងកុឲ្ ិ ា រពះសាសាាដល់ពួកខ្ុ ឲ្
ើ យ លមតាតដដមង ាំ្ យខាងដតាន ។

នាងខ្ុជុ ត
ជ រា
ត - លបើដូលចានះ ចូរលធើរបលហាងរតង
វ ់
ជញ្ញ ាំ
ជ ងកដនងល លៅ របដ់នាងមាចដ់ទងឡាយ
ាំ

របមាណរគ្ននដ់ តអាចលមលល
ើ ើញរពះសាសាាានល ាំ
ើ យ ឲ្យមនុដសនាយកលរគឿងរកអូ ប នឹងករមងផ្កក

ជាលដម
ើ មក កាលដដលរពះសាសាា លដច ់ វ រផះ
ា យាងលៅកានទ ទ លដដីទ ាំ នាក
ឋ ងប ី ់ ឈរលៅកុ ងទ
ន ី លនាះ ៗ

លមល គាំ ិ ងបូជាចុះ ។

ើ លលើកនដ ថាវយបងន

វ ៉ ងលនាះល
ពួកនាងលធើយា ាំ ឹ ងលមើលរពះសាសាា ដដលកព
ើ យ ដឡ ាំ ុ ងលដច
ា យាងលៅនឹងមក ថាវយ

គាំ ិ ងបូជាល
បងន ើយ ។

តមកនថម
ង ួ យ រពះនាងមាគនិ យាលដ
ទ ា ចាកលចញនផរទ ាសាទរបដ់ខ្ួ ន
ច ល លៅកានដ ាំ
់ ណា ក់របដ់

រពះនាងសាមាវតី និងពួកបរពាររបដ
ិ ់ រពះនាងល ើ ញរបលហាងកុ ងបន
ន បទ ់ទងឡាយល
ាំ ើ យដួរថា

លនះជាអីវ ពួកបរពារមានរពះនាងសាមាវត
ិ ជារបធាន
ី មនដ
ិ ឹងលដចកីរបទ
ា ូ ដរា
ត យ ដដលរពះនាងលនាះ

ចងទុកកុ ងរពះសាសា
ន ា លពាលតបថា រពះសាសាាលដច
ា យាងមកនគរលនះ ពួកខ្ុ លាំ ្ ៅកុ ងបន
ន បទ ល់ នះ

គាំ ិ ងបូជារពះសាសាា
ថាវយបងន នាងគិតថារពះដមណលគ្នតមមកដល់នគរលនះល ើយ អញនឹងដឹង

របដ់ដដលគបបលធ
ី ដល
ើវ ់ រពះអងក
គ ុ ងឥឡ
ន ូ វលនះ ដូមបរដ ាំ
ី ី ទងលនះក៏ ឧបដាឋការរបដ់រពះអងគ នឹងរតូវ
ជា

ឹ របដ់ដដលនឹងគបបលធ
ដង ី ើដ
វ ូ មបដល
ី ់ រដីពួកលនះផង ល ើ យលៅរកាបទូលលដចកដល
ីា ់ រពះរាជាជា

បពិរតរពះមហារាជ ាំ
រដីរារយនាក់រួមទងរពះនាងសាមាវត
ាំ ីផង មានលដចករាថា
ីា ន កុ ង
ន ខាងលរៅ

(កបត់ ) រពះជនជ
ម ីពរបដ់រពះអងន
គ ឹ ងមិនមាន លដាយពីរបីនថដង មនពិត ។

រពះរាជាមនរទង
ិ ់
លជឿលដាយទុ ករពះ ័ ថា
ឫទយ ពួកនាងនឹងមនលធ
ិ ដបបលនះលទ
ើវ ទុកជាកាល
 41

គ ៏មនរទង
នាងទូលលទៀត រពះអងក ិ ់
លជឿដដរ ។

ខាងលរកាយមក កាលរពះនាងរកាបទូលយា៉ងលនះដល់បីដងល ើ យ រពះអងម ់

គ ិនរទងលជឿ លទើប

់លជឿខ្មា ា យាងលៅទីលលាំ ៅរបដ់នាង រទង់ពិនិតយ

រកាបទូលថា លបើរពះអងម
គ នរទង
ិ ុ ាំ ្ ច ដ់លទ អលញ្ើ ជ ញលដច
លមលច
ើ ុ ះមហារាជ ។

រពះរាជាលដច
ា យាងលៅទតល ើញរបលហាង កុ ងបន
ន បទ ់ទងឡាយល
ាំ ើ យ រតាដ់ដួរថា លនះជាអី វ

កាលពួកនាងរកាបទូលលដចកីលនាះល
ា ិ ្ ល់ដល់ពួកនាងលទ មនរតាដ
ើ យ មនានខា ិ ់អៗលសាះលឡ
ីវ ើយ

បង្ហគប់ឲ្យបិទរបលហាងល ើ យ ឲ្យលធើបង
វ ួ ចរបលហាងត
ោ ាំ
ូ ចៗទងអដ់រគប់បនប
ទ ់ ។ ន័យថាបងួ ចរបលហាង
ោ

តូចៗលកតលឡ
ើ ើងកុ ងរគ្នលនាះ
ន ។

រពះនាងមាគនិ យាម
ទ នអាចន
ិ ឹ ងលធអ ីវ ដល់រពះនាងសាមាវតីនឹងពួកបរពារានល
ើវ ៗ ិ ើ យ គតថា
ិ

អញ នឹងលធរបដ
ើវ ់ ដដលគួរលធើដល
វ ់ រពះដមណលគ្នតមឲ្យាន ល ើ យឲ្យនថឈ
ល ួ លដល
ន ់ ពួកអក
ន នគរ

រាប់ថា កាលដដលរពះដមណលគ្នតម
ា ចូលលៅខាងកុ ងនគររតាច
ន ់លៅ អក ាំ
ន ទងឡាយរពមទ ាំ ួ កខ្ុ ាំ ្
ងព

ម រចូរលជររបលទចឲ្យរត់លៅ ។ ពួកអក
របុដ នឹងកមក ន មិចាឆទិដម
ិ ឋ ិនរជះថាលកុ ងរពះរតនរត
ន ័យ ជាប់តាម

រពះសាសាាលដច
ា ចូលខាងកុ ងរពះនគរ
ន លជររបលទចលដាយអលកាកដ ១
វតុ ដប
ថ ់របការ ដូលចះ
ន អាលចារ

អាពាល អាវលងង
វ អាឱដឋ អាលតា អាោ អាដតន
វ រក អាដតត ិ ឆ ន ដុគតិរបដ់មងគ្ន
វ រចា ឹ ម នលទ មង
ឹ

រាថានទុគត
គ ដតមា
ិ ៉ បុ ល៉ ណាណះ ។
ង

រពះអាននដ ៏ នអាយុឮពាកយ លជររបលទចលនាះល

ទ មា ើ យ ានទូលពាកយលនះនឹងរពះសាសាាថា

បពិរតរពះអងគ អក ាំ
ន នគរទងលនះលជររបលទចពួ កលយើងៗ លៅទីដនទចាកនគរលនះចុះ ។

រពះសាសាា - លៅទីណា អាននទ ។

រពះអាននទ – លៅនគរដនទ រពះអងគ ។

រពះសាសាា - លបើពួកមនុដសកុ ងនគរលនាះលជរលទៀត

ន ពួកលយងន
ើ ឹ ងលៅទីណាលទៀត អាននទ ។
ាំ ី នគរលនះរពះអងគ ។
រពះអាននទ – លៅនគរដនទ អព

រពះសាសាា - កាលពួកមនុដសកុ ងនគរលនាះលជរ

ន ពួកលយើងនឹងលៅទីណា ។

ាំ ី នគរលនាះរពះអងគ ។
រពះអាននទ – លៅនគរដនទ អព

វ ៉ ងលនះ មនគ
រពះសាសាា - លធើយា ិ ួ រលទអាននទ អធិករណ៍លកតលឡ
ើ ន ី ណា កាលលបើវារមាងប់លៅ
ើ ងកុ ងទ

ល ើ យកុ ងទ ន ី ដនទលទើបគួរ ក៏អក

ន ីលនាះ នឹងលៅកុ ងទ ាំ
ន ទងលនាះ ពួកណាលជរ អាននទ ។

ពាកយតមៈតះលដៀល, របមាទលមលង្ហយ បនាទបបលនាថក ។

១
ិ ើ
 42

ាំ
រពះអាននទ – រពះអងគ វាលជរទងអដ់ ជាន់ទដៈ និង កមក
ម រ។

រពះសាសាា - អាននទ តថាគតដូចជាដរាំ ច

ី ូ លកាន់ដញ្ចង្ហគម ក៏ការអត់ធន់ចលាំ ពាះកូនដរដដលមក

អព ាំ ួ ន ជាភារៈ (នាទី ) របដ់ដរាំ អ

ាំ ី ទិដទងប ី ក ម ការអត់ធន់ ចលាំ ពាះពាកយដមដដល
ន ចូលដញ្ចង្ហគម ធមតា ីា

មនុដសរទុដដ
ត ីលលពាល ជាភារៈរបដ់តថាគតដូចគ្ននពិត រតាដ់ដូលចះ
ន ល ើយ កាលរទង់រារពធ

រពះអងដ ា ធម៌ ានរតាដ់បរពះគ្នថាលនះ

គ ដមង ី កុ ងនាគវគ
ន ថា
គ :

អហំ នារោវ សង្គគរម ោោរោ បតិតំ សរ ំ

អតិវាកយ ំ តិតិកិ ខ សស ំ ទុ សសរី ោ ហិ ពហុ ជ្ជរនា ។

ទនតំ នយនតិ សមត

ិ ឹ ទនតំ រាោភរិ ហ
៊ូ តិ

ទរនាត រសរឋឋ មនុ រសសសុ រោតវា

ិ កយ ំ តត
ិ ក
ិ ខ តិ ។

វរមសសតរា ទនាត អាោរនយា ច្ សន

ិ ុ វា
ធ

កុ ញ្ជរា ច្ មោនាោ អតតទនាត តរោ វរ ំ ។

លដចកថា
ីា តថាគតនឹងអត់ធន់ពាកយលលើ ដ
ម ដូចជាដរាំ អត ាំ ង់កុ ង
ី ់ធន់កូនដរ ដដលធាលក់ចាកបព ន

ដញ្ចង្ហគម លរពាះជនដល៏ រចនជាអ

ើ កន រទុដដ ាំ
ត ីល ជនទងឡាយរដមងនា ាំ
យកពា នៈ ដដលបង្ហាត់ល ើយ
់
លៅកាន់ទីរបជុ ាំ រពះរាជាដតងរទងរាជពា នៈ ដដលបង្ហាត់ល ើយ កុ ងព ន ានបង្ហាត់
ន ួ កមនុដសអក

ល ើ យ អត់ធន់ពាកយលលើដាន
ម ជាអក
ន របលដើរ លដះអដសតរ លដះអាជាលនយយ លដះដិនព
ធ និងដរាំ ធ
ី ាំ

កុញ្ជរជាតិដដលបង្ហាត់ (ានបទ ) ល ើ យជាដតល

វ ោ មនុដសមានខ្ួ នទ
ល ូ នាមនល ើ យ លជា
ោ ងដតលវ នាះលៅ

លទៀត ។

ម ថាានមានរបលយាជន៍ ដល់មហាជនអក
ធមក ាំ ន ល
ន របជុគ្ន ើ យ ។ រពះសាសាារទង់ដដមង
ា ធម៌

យា៉ងលនះ ចប់ល ើ យរតាដ់ថា អាននទ កុគ

ាំ តលឡ
ិ ើ យ អក ាំ
ន ទងលនាះនឹ ងលជររតមដត
ឹ ៧ នថង បុ ល៉ ណាណះលទ

កុ ងនថ
ន ទង ី ៨ នឹងលដៀង មសាងត់ល ើ យ លរពាះអធិករណ៍ដ៏លកតលឡ
ើ ើ ងដល់រពះពុទទ ាំ
ធ ងឡាយ មនយ
ិ ូរ ួដ

៧ នថលង ឡើយ ។

រពះនាងមាគនិ យា
ទ ជួលមនុដសឲ្យលជររពះសាសាា ល ើ យមិនអាចនឹងឲ្យរពះអងរគ តល់ ៅាន

គតថា
ិ ើ វ ៉ ងណាលទៀត ល
អញនឹងលធយា ើ យគតតលៅថា
ិ នាងសាមាវតីជាលដម ាំ
ើ ទងលនះ ជាអក
ន ឧបតម ភ ៏
ថ ក

រពះដមណលគ្នតមលនាះ នឹងលធលដចក
ើវ ីវា នាដដល
ិ ់ ពួកវា នថម
ង ួ យ លធើការបលរម
វ លៅក
ើ ុ ងសា
ន ថ នទីលសាយ

ទឹកច័ណឌ (រសា ) របដ់រពះរាជា បញ្ូ ជ នសាដន៍លៅដល់មា (នាយមាគនិ យៈ

ទ ) លដចកីថា
ា ខ្ុ រាំ ្ តូវការ

មាន់ មាចូរយកមានសា
់ ល ប់ ៨ មាន់រដ់ ៨ មក កាលមកដល់ល ើ យ ចូរឈររតង់លជើងជលណើ ា រ រាប់

មនុដសឲ្យរកាបទូលអាការ ដដលខ្ួ នមកដល

ល ់ រពះរាជា ដូមបកាលរពះអង
ី គ បង្ហគប់ថាចូរចូលលៅ ក៏កុ ាំ
 43

ចូលលៅ បញ្ូ ជ នមាន់រដ់ ៨ លៅមុខ្ ខាងលរកាយចាបញ្

ាំ ូ ជ នមាន់សាលបល់ ៅ ក៏រពះនាងានរបទន
ាំ ូ កដល់រាជងរគ កស រាប់ថា អក
ដណ ន គបបលធ
ី ើតាមពាកយរបដ
វ ់ខ្ុ ាំ្ ។

នាយមាគនិ យៈមកដល
ទ ់ល ើយ រាប់ឲ្យមនុដសរកាបទូលដល់រពះរាជា កាលរពះអងរគ តាដ់

រាប់ថា ចូរចូលលៅនិយាយ (នឹងអក

ន ទទួលរពះតរមាដ់លៅ ) ថា ខ្ុ ន
ាំ ្ ឹ ងមនច
ិ ូ លលៅកាន់អាានភូមិ

(ទីលសាយទឹកច័ណឌ ) របដ់រពះរាជាលទ ។ រពះនាងមាគនិ យាលរប

ទ រាជង
ើ ់ អក
រគ កសលៅរាបថា ន ចូរលៅកាន់

ដមានក់មាររបដ់ខ្ុ ាំ ្ ។ លគលៅនាយកមាន
ាំ ់រដ់ ៨ ដដលនាយមាគនិ យៈឲ្យមក
ទ ទូលរពះរាជាថា ដូម

រពះលតជៈ លោកបុលរា ិ តលផើប

្ ណាណការមក (ថាវយ ) ។

រពះរាជា - របនពល ើយ ន ដមលល ្មះឧតរត ភង

ិ ៈគ (គឺដមកា
ល រ ី ឬ កកូរ ) លកតលឡ
ើ ើ ងដល់លយង
ើ

ល ើ យ លតើអក
ន ណាគបបដ
ី ា
ល ន។

មាគនិ យា
ទ ាំ
- រពះមហារាជ រដីរារយមានរពះនាង សាមាវតីជារបធាន មនមានការង្ហរ
ិ (អីលទ
វ

) លដើរលលង ដូមរពះអងប
គ ញ្ូ ជ នលៅឲ្យពួកលគចុះ ពួកលគដលល រដចល ាំ
ើ យ នឹងនាមកថា
វ យ។

រពះរាជារទង់បញ្ូ ជ នលៅលដាយរពះរាជបញ្ញ
ជ ថា ន័យថា ឯងលៅឲ្យដល់ពួករដីទងលនាះ
ាំ ាំ យ
កុឲ្

កុ ងនដរបដ
ន ់ អក
ន ដនទ រតូវដមាលប់ដខ្
ល ួ នឯងដតម
ល ងា ។

រាជងរគ កសទូលដង
ន រពះរាជបញ្ញ
ជ ថា របនពល ើ យ រពះដមត
ម លទពល
ិ ើ យ (យកមាន់ ) លៅរាប់
ាំ ្ នលធ
តាមរពះរាជឱង្ហករលនាះ ឯរដីមានរពះនាងសាមាវតីជារបធានរបដកកថា ពួកខ្ុ ម ិ ាណាត
ើវ ាត
ិ

លទ រតឡប់មកទូលលដចកីលនាះដល
ា ់ រពះរាជា ។ រពះនាងមាគនិ យា
ទ លទើបរកាបទូលថា រពះអងលគ ើញ

ល ើ យឬ នាងពួកលនាះលធើាណាត
វ ិាតឬលទ រពះអងច ់ គ ប់ថា
គ ូ ររទងបង្ហ ដលល ៅថាវយដល់

រពះដមណលគ្នតម ចុះរពះអងគ ។

រពះរាជារទង់បង្ហគប់ដូលចានះបញ្ូ ជ នលៅល ើ យ ។ រាជងរគ កសទទួលរពះរាជឱង្ហករល ើ យ យួរមាន់

ាំ
ទងលនាះលធហាក
ើវ ាំ
់ដូចជាលៅឯដណា ក់រពះនាងសាមាវតី កុ ងខ្ណៈលនាះ
ន ល ើ យលដើរ ួ ដលៅផូ វដដល
ល

បុលរា ិ តដមានកល់ ៅ ឲ្យមាន់ទងលនាះដល

ាំ ់ បុលរា ិ តល ើយ យកមាន់សាលប់នាលៅកាន
ាំ ់ដណា
ាំ ក់ញ្ចដី ត

មានរពះនាងសាមាវតជារបធាន
ី ់ មរកដដតរមាដ់ថា នាងមាចដ់ ចូរដមា
រាបតា ល ន់ទងលនះបញ្
ាំ ូ ជ នលៅ
កាន់ដមានករ់ ពះសាសាា ។ នាងទងឡាយលរកាកលៅទទ
ាំ ួ លភាលម លពាលថា យកមកចុះអក
ន លនះជាកច
ិ ច

របដ់ពួកលយង
ើ ។ ់ មានក់រពះរាជាល
លគមកកានដ ើយ រពះអងរគ តាដ់ដួរថា ដូចលមច
ា លៅ កូន

រកាបទូលថា ដូមរពះលតជៈរគ្នន់ដតខ្ុ រាំ្ ពះអងរគ ាបថា

់ (បង្ហគប់ថា ) នាងមាចដ់ចូរដប
ល ញ្ូ ជ នលៅដល់

រពះដមណលគ្នតម
ា ក៏ដុ ះមកទទ
ទ ួ លយកមាន់លៅភាលម រពះអងគ ។ រពះនាងមាគនិ យាលទ
ទ ើបទូល
់
ញុះញងថា លមលច
ើ ាំ
ុ ះ រពះមហារាជនាងទងលនាះមនលធ
ិ វ វ យដល់រពះអងក
ើថា ៏ ន កាលខ្ុ មា
គ ា ាំ ្ ច ដ់ទូល
 44

ន ខាងលរៅ (កបត់ ) រពះអងក

ថា លគមានលដចករាថា
ីា ៏ នរទង
គ ម ិ ់លជឿ ។ រពះរាជាដូមបរទងរពះដណា
់ ា ប់
ី
់
ដូលចានះ ក៏រទងអត់ដងត
ក ់រពះ ័ លដៀង មឈឹង ។ រពះនាងមាគនិ យាគ
ឫទយ ទ ិតថា អញនឹងលធដ
ើវ ូ ចលមច
ា

រដួលលអះ លទើបនឹងានដលរមចផល ។

ក៏កុ ងរគ្នលនាះ
ន ់ ល ដ់បរគង
រពះរាជារទងផ្ក ់លៅយូរលដាយលវនអដ់មួយដាា ៍ ៗ កុ ងនផរទ ាសាទ
ូា ន

របដ់រពះនាងទង
ាំ ៣ លនះ គឺរពះនាងសាមាវតី រពះនាងវាដុលទតាត រពះនាងមាគនិ យា
ទ តមក

រពះនាងមាគនិ យារទង
ទ ់រជាបថា ដដក
ោ ឬខានដដក ា យាងលៅកានរ់ ាសាទរពះនាងសាមាវតី
ោ នឹងលដច

ាំ ឹ ងលៅដល់មា (នាយមាគនិ យៈ
លទើបបញ្ូ ជ នដណ ទ ) ថា ខ្ុ រាំ ្ តូវការលដាយពដ់ ដដលមានពិដដ៏កាច (បុ ៉ដនត

) ចូរដកចងូ មលចញលផ
ក លើ ្ ៅឲ្យមួយ ។

លគលធដ
ើ វ ូ លចានះល ើ យលផើល្ ៅ ។ រពះរាជារទង់យកពិណ តកន
ីថ ់ ីរពះអងគ លដច
លត ៅកានទ ា លៅផង

ដូចគ្នន ។ កុ ងដ
ន ូ កព
ន ិ ណលនាះមានរបលហាងមួយ ។ រពះនាងមាគនិ យាដលងពដ
ទ ់ ឲ្យចូលលៅលដាយ

របលហាងលនាះ ល ់ ក ។ ពដ់លៅខាងកុ ងព
ើ យបិទរបលហាងលដាយាចផ្ក ន ិ ណអដ់ពីរបីនថង ។ កុ ងនថ
ន ង

រពះរាជាលដច
ា លៅរពះនាងមាគនិ យាទ
ទ គ ៏របលដើរ នថលង នះ រពះអងន
ូ លដួរថា បពិរតរពះអងដ គ ឹ ងលដច
ា

យាងលៅកានរ់ ាសាទរពះនាងអងណា
គ កាលរពះអងរគ តាដ់រាប់ថា រាសាទនាងសាមាវតី ទូលជា

ាំ ័យលដាយមុសាវាទថា បពិរតរពះមហារាជ នថលង នះខ្ុ មា

ទីបភ ាំ្ ច ដ់ល ើ ញដុបន
ិ និមត
ិ ម
ត នជាទ
ិ ី លពញចត
ិ ត

លសាះ រពះអងម
គ នអាចលដ
ិ ច
ា លៅកុ ងទ
ន ី លនាះានលទ រពះអងគ ។

លោកមានលមា ឹ រាកដ (ចាដ់ ) ដូចជារូបគួរមនុដសពាលមានឧបធិជា

ៈ ជាលរគឿងចងរត

លរគឿងចង គលដចក
ឺ ីងងឹ
ា តលចាមលរាមល ើ យរាកដដូចជាលៅជាប់មិនដាច់ លដចកីកង
ា លវ ់ មិនមានដល់

អក
ន ល ើញ ។

ក៏លុះរពះអងរគ តាដ់យា៉ងលនះល ើ យ រទង់ដដមង ៌ ូ លចះ

ា ធមដ ន ថា ភក
ិ ុទ ាំ
ា ងឡាយ ! ធមតា
ម ពួកដតវ

លៅរតាច់លៅកុ ងវដ
ន ា : ដដលមនរបមាទអដ
ិ ់ កាលជានិចច រដមងលធាបកម
ើវ ដម ដរ លរពាះល តុលនាះ កាល

រតាច់លៅកុ ងវដ
ន ា លទើបលសាយដុខ្ខ្ះ
ល ទុកខ្
ា ះល ។
់
រពះរាជាកាលរទងរពះដណា ាំ ឹ ងថា << លភើងលឆះដ
ា ប់ដណ ល ាំ
ណា ក់រពះនាងសាមាវតី >> លទះបី

លដច
ា យាងមកលដាយរ ័ ដ ក៏លៅដតមនទន
ិ ់ ល, លុះលដច
កា ា ដល់ល ើ យរតាដ់លរបឲ្យរលត
ើ ់លភងដដល
ើល

លឆះផះ
ទ រទង់រពះលទមនដសយា៉ងខាលង
ាំ រទង់មានពួកអាមាតយលចាមលរាម គង់រព
ាំ ឹ ងគតដល
ិ ់ គុណ

រពះនាងសាមាវតី រទង់រពះតរមះថា
ិ << កមលម នះរបដ់អក
ន ណាលអះ ?>> ់ ៏រជាបលដាយ
រទងក

រពះវចារណបញ្ញ
ិ ា ថា << របដ លជានាងមាគនិ យាឲ្យអ
ទ កន ណាលធើវ រាកដ >> ល ើ យរទង់រពះចិនាាថា

<< លបអញដម
ើ ុ តឲ្យខា
ល ល ចល ើ យសាកដួរ នាងមុខ្ជាមនរាប
ិ ល់ ដចកីព
ា ិ តលទ អញនឹងសាកដួរលដាយ
 45

ឧាយថានក់ថម
ន ចុះ >>, ល ់
ើ យរទងរតាដ់នឹងពួកអាមាតយថា << លោកទងឡាយម
ាំ ាំ ី លពលលនះ ខ្ុ ាំ្
ុ នអព

ឲ្យដតលរកាកលឡើងកល៏ ចះដតរលងៀក ដលៅជុវាំ ញ

ិ ាំ
លរពាះសាមាវតីចាដតដដ ង
វ រកឱកាដលធើរបទ
វ ូ ដរា៉យដល់ខ្ុ ាំ ្

៉ នាងលធមរណៈលៅ
ជានិចច ដតមាង ើវ ាំ្ នលដចកីដបាយច
ខ្ុ មា ា ត
ិ ត នឹងានលៅលដាយលដចកដ
ីា ុ ខ្ ។

ពួកអាមាតយ – ដូមរពះលតជៈ កមលម នះ អក

ន ណាលធើវ ន ?។

រពះរាជា - របដ លជាអក

ន ណា ដដលមានលដចករដឡាញ
ីា ់ លរពាះលយើងលធើវ ។

រពះនាងមាគនិ យាលៅគ្នល
ទ ់ កុ ងទ
ន ីជិត ានឮដូលចានះល ើ យ (ភ័នគ ាំ ិ តកុ ងរពះរាលជាាយ
ត ន ន ) ក៏

រកាបទូលថា អក
ន ណាដនទមុខ្ជាមិនអាចលធើានលទ
វ ាំ ្ ច ដ់លធើណារពះអង
ខ្ុ មា វ គ ! ាំ្ ច ដ់លរបើលោក
ខ្ុ មា

អាមាតយឲ្យលធើ វ ។

រពះរាជា - លលើកដតនាងលចញ អក
ន ដនទដដលមានលដចករដឡាញ
ីា ់ កុ ងលយ
ន ងម
ើ នមានលទ,
ិ លយង
ើ

រជះថាល, លទវ ី ! លយងឲ្យពរដល

ើ ់ នាងៗ លរបឲ្យមន
ើ ់ ួ កញាតរបដ
ុ ដសរាបព ិ ់ ខ្ួ នមកច
ល ុះ ។

រពះនាងលផើដ ាំ ឹ ងលៅដល់ពួកញាតិថា រពះរាជារទង់រជះថាលឲ្យពរដល់ខ្ាំ ្ ចូរមកជារបញាប់ចុះ

្ ណ ុ
។

រពះរាជារទង់បង្ហគប់ឲ្យលធដកា
ើវ ក រៈដល់ពួកអក
ន ដដលមកដល់ល ើ យ ។ ដូមបអ
ី ក
ន ដដលមន
ិ ដមនជា

ញាតិរបដ់រពះនាងលសាះ ល ើ ញដូលចានះឧដា ៍ ឲ្យដណ

ាំ ូ កមកជាមួយនឹងលគ រាប់ថា <<ពួកខ្ុ ជា
ាំ ្

ញាតិរពះនាងមាគនិ យា
ទ >> ។ រពះរាជារទង់បង្ហគប់ឲ្យចាបព
់ ួ កលនាះរទង់អដ់ល ើ យ បង្ហគប់ឲ្យជីក

រលដា កុ ងរពះោនល
ន ួង ជលរៅរបមាណរតឹមផិត
ច ឲ្យយកអក ាំ
ន លទដទងលនាះ លៅឲ្យអងុ យក
គ ុ ងទ
ន ី

រលដត ល ើ យ បង្ហគប់ឲ្យយកអាចម៍ដីលុប ខាងលលើឲ្យលរាយរាយចលាំ បើង ល ើ យបង្ហគប់ឲ្យដុតលភើង

ល កុ ង
ន

លវោលភងលឆះរ
ើល ាំ
ោត ់ដដបកល ើយ បង្ហគប់ឲ្យយកនង័លដដកភ
គ ួ រឲ្យជាដ
ជ ាំ ដ
ុធ ាំ ូ ចចលរមៀកធច
ាំ ុ ត ាំ លរមៀកតូច

បង្ហគប់ឲ្យយកកាប
ាំ តយា
ិ ៉ ងមុត អារពនះ ់ ព
ល សាចអ ាំ ី រាងកាយនាងមាគនិ យា
ទ ាំ ល
ជាដុៗ ើ យបង្ហគប់ឲ្យយក

សាច់ទងលនាះលឡ
ាំ ើងកាន់លជើងរកាន ចមនលដាយលរបងប
ិោ ី ូ ចជានាំ រួចឲ្យនាងលនាះឯងដុី ។
ដ

កាលនថម
ង ួយ ពួកភិកុ ដន
ា នា
ទ គ្ននកុ ងធម
ន ដម ភាថា << ា ល ប់ដបបរបដ់ឧាដិកាអក
លដចកីសា ន

ដមបូណ៌លដាយដទធដូលចះ
ន មិនដមគួរលសាះ ។ រពះសាសាា លដច
ា មកល ើ យរតាដ់ដួរថា << មានលភិកុ ា
ាំ
ទងឡាយ ពួកអក
ន អងុ យរបជ
គ ាំ ន លដាយដមិអ
ុ គ្ន ា ីវ ន ? >>កាលពួកភក
ិ ុ រកាបទ
ា ូ លឲ្យរទង់រជាបល ើយ

រតាដ់ថា << ភក
ិ ុទ ាំ
ា ងឡាយ នុះមនគ
ិ ួ រដល់ពួករដីមានរពះនាងសាមាវតីជារបធានពិតល ើ យ បុ ដ៉ នគ
ត ួរ

ណាដ់ដល់កមដម ដលខ្ួ នលធ

ល ទ
ើ វ ុ កមកកុ ងលពលម
ន ុន លទើបពួកនាងានល ើយ >> ភក
ិ ុទ ាំ
ា ងលនាះទូល

អារាធនាថា បពិរតរពះអងដ ៏ លរមើនពួករពះនាងលធើទ

គ ច វ ុ កមកដូចលមច
ា ដូមរពះអងរគ តាដ់រាប់ដល់ខ្ុ ាំ ្

ាំ
រពះទងឡាយ លទើបរទង់នាអត
ាំ តន
ី ិ ទនមកដូចតលៅលនះ
 46

កុ ងអត
ន តកាល
ី រពះាទ រព មទតលត សាយរាជយលៅកុ ងនគរពារាណដ
ន ី រពះបលចក
ច ពុទ ធ ៨ អងគ

ដតងលៅឆ្ងន់ (អាហារភតត ) កុ ងរពះដ

ន ាំ
ណា ក់លួងជានិចច ។ រដីរារយនាក
ាំ ់បលរមើលោក ។ កុ ង
ន

រពះបលចក
ច ពុទ ធ ៨ អងលគ នាះ ៧ អងលគ ៅនរព ិ មពានម គ ង់ចូល្ន លៅកុ ងនរពដាតម
ត ួ យអងគ ន ួយ

កដនង
ល ជត
ិ លឆរន ដឹង
ទ ។ រគ្ននថម
ង ួ យ រពះរាជា កាលរពះបលចក
ច ពុទទ ាំ
ធ ងឡាយលៅល ើ យ លទើបរទង់នាញ្ចដ
ាំ ី ត

ាំ
ទងលនាះលៅរកសាលទឹ កកុ ងដ
ន ឹង
ទ ។ ញ្ចដីទ ាំ
ត ងលនាះលលងទឹ កកុ ងដ
ន ឹ ងលនាះលពញម
ទ ួ យនថង លឡើងមកវញ
ិ

ាំ ឹ កចង់អាងលភ
រតូវរង្ហលបៀតលបៀនខាលងន ាំ ង
ើល ក៏លដើរលៅមកៗលដាយលពាលថា អក ាំ
ន ទងឡាយគបបលម
ី លទ
ើ ី

ដរមាប់បង្ហកតល់ ភើង
ល ាំ
(អាង ) របដ់ពួកលយើង ល ើ ញនរពដាតលនាះល ើ យ ឈរលចាមលរាមលដាយ

ដមាគល់ថា គន
ាំ រលៅម ល ើ យដុតលភងលឡ
ើល ើង ។ កាលលបលៅ
ើ ម លឆះដុះអដ់លៅល ើ ញរពះបលចក
ច ពុទ ធ លទើប

ចរចាគ្ននថា ពួកលយងវ
ើ នាដល
ិ ច ពុទរធ បដ់រពះរាជាលភងលឆះ
ើ យៗ រពះបលចក ើល រពះរាជារទង់រជាបមុខ្ជា

ឲ្យពួកលយងវ
ើ នាដព
ិ ុ ាំខាន លយងរតូ
ើ វលធើលោកឲ្យលឆះល
វ ោ គឺឲ្យលឆះដុះអដ់លៅលជា
ោ ង រគប់គ្ននក៏ជួយ

លរដឧដមកព
ើ ី ខាងលនះពីខាងលនាះ ល ាំ រលលើរពះបលចក
ើ យគរជាគន ាំ រឧដធ ាំ
ច ពុទលធ នាះដថមលទៀត ។ គន

ណាដ់ ។ លុះពួកនាងដុតលោកល ៏ លចញគ្ន

ើ យកនា ាំ ន លៅលដាយដមាគល់ថា លោកនឹងលឆះដុះកុ ង
ន

ឥឡូវលនះ ។ ពីមុនពួកនាងគ្នមនលចតនាដកង ម មាលប់ ។ ដតលបទ

ល ដុតលទ លរកាយមកលទើបមានលចតនាកមដ ើ ុក
ាំ
ជាជនទងឡាយ ជញ្ូ ជ នយកឧដមួយពាន់រលទះមកដុតរពះបលចក
ច ពុទ ធ ខាងកុ ងដមាបត
ន ិដ
ត ូ លចះ
ន ដូមប ី

រតមដតអាការគ
ឹ ាំ យកលៅាក៏មនអាចលធ
ីចហា ិ ាន
ើវ លរពាះល តុលនាះកុ ងនថ
ន ទង ី ៧ រពះបលចក
ច ពុទលធ នាះ លទើប

លរកាកលៅតាមលដចកីដបាយ
ា ។ ញ្ចដី ទ ាំ
ត ងលនាះ លឆះកុ ងនរកអដ
ន ់ ដដនឆ្ងនជាលរច
ាំ ើនលរពាះលធើកម
វ លម នាះ,

កាលលភើងលឆះផ
ល ះ ាំ ងលនះអដ់រយអតភា
ទ លឆះលៅជាមួយដដរ ដូចទន ត ព លដាយវាកនដលដដដល
ិ ់ នកមម

លនាះឯង ។ លនះជាបុពវកមរម បដ់រដីមាននាងសាមាវតីជារបធាន ។

កាលរពះសាសាា រតាដ់អតតន
ី ិ ទនយា៉ងលនះល ើយ ភក
ិ ុទ ាំ
ា ងឡាយទូ លដួររពះសាសាាតលៅ

គ ៏ចលរមន
លទៀតថា បពិរតរពះអងដ ើ នាងខ្ុជត
ជ រា
ត គមលដាយកមអ
ម ីវ មានបញ្ញាលរចនលដាយកម
ើ អ
ម ីវ ដលរមច

រពះលសាតាបតផលលដាយកម
ិត អ ន បលរមើរបដ់អក
ម ីវ ? ជាអក ន ដនទលដាយកមអ
ម ីវ ? ។

រពះសាសាា - ភិកុ ទ ាំ
ា ងឡាយ កុ ងរជ
ន កា
ជ ល រពះរាជាអងលគ នាះឯង (រពះាទរព មទតត )

រពះបលចក
ច ពុទម
ធ ួ យអងគ (អងដគ ដលរតូវលភងលឆះក
ើល ុ ងលរឿងម
ន ុ ខ្ ) ដូចគ្នន លលៀោ ងខាងគមរបន
ីព ិច
ត ។ លទើបរដី

ិ ន ក់ដណាប់ដព
ឧបដាឋយកាមា ាំ ត់កមល
ព ល ើ យកាន់ផល
ឹត មាដ (លធដ
ើវ ូ ចលោកបារត
ី ) ខ្ង
ន គមដដមង
ា

អាការរតាចល់ ៅននរពះបលចក
ច ពុទលធ នាះ (លធើរតាប
វ ់ ) លពាលថា រពះបលចក
ច ពុទរធ បដ់លយងទ
ើ ាំ
ងឡាយ

រតាច់លៅយា៉ងលនះនិងយា៉ងលនាះ ។ នាងគមលដាយផលននកមលម នាះ ។

ក៏កុ ងនថ
ន ជា ាំ ូ ង រពះរាជា និមនឲ្
ង ដប ត យរពះបលចក
ច ពុទទ ាំ
ធ ងលនាះគង់កងរពះដ ាំ
ណា ក់ ល ើ យបង្ហគប់
ុន
 47

ឲ្យរាប់ារត ឲ្យដាក់ាយាយាដលពញារតល ើ យថាវយ ។ កាលារតលពញលដាយាយាយាដ

លៅា រពះបលចក
ច ពុទទ ាំ
ធ ងឡាយ លចះដតផ្កលដ់បូ រា (នដ ) កាន់ ។ រដីលនាះល ើ ញលោកលធើដ
វ ូ លចានះ លទើប

ថាវយរលងល ល ៨ របដ់ខ្ួ ន
វ ភុ ក ល ល ើ យលពាលថា និមនលត ោកមាចដ់ទងឡាយ
ាំ ដាក់ារតលលើរលងល
វ លនះ

ល ើ យកាន់លៅចុះ ។ រពះបលចក
ច ពុទទ ាំ
ធ ងលនាះ លធើដ
វ ូ លចានះល ើ យដមងលម
ឹល លនាង
ើ ។ នាងដង
ឹ លដចកី ា

រាថានរបដ់ពួកលោកល ើ យ ក៏លពាលថា លដចកីរតូ

ា វការលដាយរលងល ាំ
វ ទងលនះមនមានដល
ិ ់ ពួកខ្ុ លាំ ្ ទ,

រពះករុណា ! រលងល ាំ
វ ទងលនះខ្ ាំ្ ះបង់ដល់រពះករុណាមាចដ់ទងឡាយដតម
ុល ាំ ងា និមនយ
ត កលៅចុះ ។

រពះបលចក
ច ពុទទ ាំ
ធ ងលនាះានទទួ លយកនិមនត ល ើ យលៅកាន់ញកភន
នាំ នម
ទ ូ លកៈ ។ ដូមបដព
ី វនថលង នះ

រលងល ាំ
វ ទងលនាះកល៏ ៅមានដដដល (ឥតាត់បង់ឬខ្ូចលទ ) ។ នាងមានបញ្ញាលរចនរទរទង
ើ ់
រពះនរតបដក
ិ

ទុកាន លដាយផលននកមលម នាះ ។

នាងានដលរមចលសាតាបតផល
ិត លដាយវាកនន
ិ ការឧបដាឋកដដលខ្ួ នលធ
ល ដល
ើវ ់ រពះបលចក
ច ពុទ ធ

ាំ
ទងឡាយ ។ លនះជាបុពវកមរម បដ់នាង កុ ងចលនា
ន ល ះរពះពុទ ធ (មិនមានរពះពុទលធ កើតលឡើង ) ។ ក៏កុ ងកាល
ន

ននរពះដមាមដមុ ទ ់
ព ធ រទងរពះនាមថា កដសប ធីតាលដដី ឋ នគរពារាណដីមានក់ កុ ងលវោមានរដលមាល
ន

ដ៏ចលរមន
ើ ក៏កាន់កញ្ចកអ
់ ងុ យដតងខ្
គ ួន ាំ ប់លនាះ ភក
ល ។ លដា ិ ុន
ា ី ខ្ីណារដពមួយរូប ដដលដិ ទ
ន សា
ធ នល

របដ់នាង ានលៅលដើមបលី ើញនាង ។ ដមនពិត ភក

ិ ុន ាំ
ា ី ទងឡាយដូ មបអដ
ី ់ អាដវៈល ើ យ ក៏រាថាន

លដើមបលី ើញរតកូលឧបដាឋកកុ ងលវោរលដៀល

ន ។ កុ ងខ្ណៈលនាះ
ន ន ក់
រដីបលរមណាមា
ើ កុ ងទ
ន ី ជិត

លដដីធ ៏ ិនមាន ។ លទើបនាងនិយាយនឹងភិកុ ន

ឋ ីតាកម ាំ ្ ព
ា ី លនាះថា ខ្ុ ដ ាំ ះរពះនាងមាចដ់ ដូម ុ ចដរចង

់ ុ ះឲ្យដល់ខ្ុ ម
លរគឿងរបដាបន ាំ ្ ួ យរលពច
ាំ ។ រពះលថរន
ី ឹ កកុ ងច
ន ត លបើអញមិនយកដរចងលនះឲ្យដល់នាងៗ
ិតថា

ក៏នឹកចងអាោតកុ ងអញល
ន ើ យ នឹងលៅលកតក
ើ ុ ងនរក
ន លបើយកឲ្យនាង, នឹងរតូវលៅលកតជាអ
ើ កន បលរមើ

របដ់អក
ន ដនទ បុ ដ៉ នកា
ត រជាអក
ន បលរមរបដ
ើ ់ អក
ន ដនទ លជា
ោ ងការលឆះលៅាកុ ងនរក
ន ។ រពះលថរលនាះ
ី

អារដ័យលដចកអាណ
ីា ិ តអាដូរ ក៏ានយកដរចងលនាះឲ្យដល់នាង ។ នាងខ្ុជត
ជ រា ន បលាំ ររបដ
ត ជាអក ើ ់ អក
ន

ដនទ លដាយផលននកមលម នាះ ។

នថម
ង ួ យលទៀត ភិកុ ទ ាំ
ា ងឡាយ ដននា
ទ គ្ននកុ ងលរាងធម
ន ៌
ថា ញ្ចដី រា ាំ
ត រយមានរពះនាងសាមាវតីជា

របធាន រតូវលភងដ
ើល ុ តលឆះកុ ងដ
ន ាំ
ណា ក់ ពួកញាតនាងមាគន
ិ ិ យារតូ
ទ វងណា
ា តលភងច
ើល លាំ បងលឆះព
ើ ី លលើ

ល ើ យរតូវភួ រលដាយនង
ជ ័លដដក,
គ ាំ ច់នាងមាគនិ យា
ដុសា ទ ិ ោ ឹ ងលរបងដ៏ពុះលខាជល ពួកណា
រតូវចមនន ន

ល្មះថារដ់លៅកុ ងលោកលនះ
ន ពួកណាល្មះថាសាលប់ល ើយ ។

ា មកដល់ល
រពះសាសាាលដច ើ យដួរថា ភិកុ ទ ាំ
ា ងឡាយ ពួកអក
ន អងុ យរបជ
គ ាំ ន លដាយដមីអ
ុ គ្ន ា ីវ ន

កាលពួកភក
ិ ុ រកាបទ
ា ូ លថា លដាយដមល្
ីា ម ះលនះល ើ យរតាដ់ថា ភក
ិ ុទ ាំ
ា ងឡាយ មនុដសពួកណាមួយ
 48

របលភទ ល ើ យមនុដសពួកលនាះ ដូមបលៅរដ

ី ់ អដ់រយឆ្ងន ាំ ក៏ល្មះថាសាលបល់ ាំ
ើ យទងអដ់ មនុដសពួក

ី ល ប់ល
ណាមិនរបមាទ មនុដសពួកលនាះដូមបសា ើ យកល៏ ្មះថាលៅរដ់ពិត លរពាះដូលចានះ នាងមាគនិ យា
ទ

លៅរដ់កីា សាលបល់ ើ យកី ា ក៏ល្មះថាសាលប់ល ាំ

ើ យទងអដ់ ាំ
រដីរារយនាក់ ននាងសាមាវតី ជា
មា

ី ល បល់
របធានដូមបសា ើ យ ក៏ល្មះថាលៅរដ់ពិត លរពាះថាអក
ន មនរបមាទល្
ិ ម ះថាមនសា
ិ ល ប់ ល ើយ

ានរតាដ់គ្នថាទងលនះថា
ាំ :

អបបមារោ អមតំ បទំ បមារោ មច្ចុរនា បទំ

អបបមោត ន មីយនតិ រយ បមោត យថា មោ ។

ឯតំ វរសសរោ
ិ ញោេ អបបមាទមហិ បណ្ឌិោ

អបបមារទ បរមាទនតិ អរោនំ

ិ រោច្ររ រោ

រត ឈាយិរនា សាតតោ
ិ នច្
ិ ចំ ទឡបរកក
ហ មា

ផុ សនតិ ធីរា និព្វេនំ រោករកខ មំ អនុ តតរ ំ។

លដចកម
ីា ិនរបមាទ ជាផូ វននលដចក ា ិនសាលប់
ីម លដចកីរបមាទ ជាផូ វននលដចក ា ល ប់, ជន
ីសា
១ ២
ល ា ល

ាំ
ទងឡាយ ដដលមនរបមាទល
ិ ើ យល្មះថាមនសា
ិ ល ប់ ជនទងឡាយដដលរបមាទល
ាំ ើ យ (១) ទុកដូច

ជាមនុដសសាលបល់ ៅល ើ យ ។ ពួកបណិឌ ត ានរជាបនូវដលាំ ណើរលនះលដាយបដនក

ល គ្នន (លទើបឋិតលៅ ) កុ ង
ន

លដចកីម
ា នរបមាទ
ិ រករាយក
ី ុ ងលដចក
ន ីម
ា នរបមាទ,
ិ ាំ
បណិ ឌ តទងលនាះ ជាអក
ន លរតកអរកុ ងធម
ន ៌ជាលគ្នចរ

(២) ននអរយ
ិ បុគល ាំ
គ ទងឡាយ មានការពិនិតយជារបរកតី មានពាយាមជាប់តគ្នន មានលដចកី ា

ាំ ួ នជានិចច
របឹងដរបងមាម ជាអក
ន មានរាជា្ ដតងពាល់រតូវនូវរពះនិពាវនជាទីលកសមកានចា
ត កលយាគ

ដដលជាគុណជាតដរ៏ បលដើរបផ
ាំ ុ ត ។

(លៅមានត)

របដ ន ង់
ដាត់ របយ័តគ

គឺថា

របដ ាំ
ដនាឲ្យាត់រទពយធន

ាត់ជព ់ នរម បលទដជាតិ

ី ាតជ
់ នបង
របយ័តលន ទើបគងម ិ ់ខាត

ានដល់ ការរបុងរបយ័ តន ពាកយលនះជាល្មះសាមរតីដដលានតា ាំងរបុងជានិចច ។

១

ពាកយថាមនសាល ប់ លនះជាល្មះរពះនិពាវនលរពាះមនមានចាដ់ មនមានសាល ប់ ។

២
ិ ិ ិ
 49

ន មានមារយាទរតូវរបយ័តន
អក

ផល – ទិត

*******************

ដក ក Open Institute: www.open.org.kh

**********************************

ច ប ម
(***) ង ១៦

ក ក ២ ក ១
ក ១ ដ កដ ដ ក កដ ។
( ដក ២ ៤១)

ង ង វ វ យ វ ៗ ង វ ១

៤៣ ៤ . ២៥១៥ . ១៩៧១ ៣ ៤៣ ១២ . ២៥១៥ .

១៩៧១ យ យវ យ ង យវ

យ។ ង ង វ ៩ វ ង ៩វ ។

យ ង យ យ វ ង៩ ងៗ

ង ង វ យ យ ។ ង

វ ង ង វ ៗ ។

ង ង ង វ

ង ង វ ង

ង វ ង ។

ង ង ! វ

យ ង វ ង ង ង ៗ ង!

ម
www.saloeurm.com