играј и yчи 1 PDF

Играј
и
учи
1
Edition: Balàgium Editors, SL info@educachess.org
info@balagium.com www.educachess.org
www.balagium.com
Едиција: јануари 2014

ISBN: 978-84-15184-34-8
Дизајн на корицата: Pere Fradera Barceló

Дизајн: Jordi Prió Burgués
Илустрации: Ramon Mayals Marbà
Превод: Александар Чоловиќ,

велемајстор
© Jordi Prió Burgués

Imma Farré Vilalta
Ramon Torra Bernat
Balàgium Editors, SL
Ramon Mayals Marbà
Сите права се задржани.

Ниту еден дел од ова издание не смее да биде препечатуван,
копиран или објавуван во било која форма или на било кој начин
во електронските или печатените медиуми, без претходна писмена
согласност од издавачот.
Содржина
Вовед ............................................................................... 5
Шах: интересен спорт ........................................................... 6
Лекција 1. Таблата .............................................................. 9

Полиња............................................................. 11
Линии ................................................................ 13
Фигури .............................................................. 15
Лекција 2. Пешак ............................................................... 21

Како се движи .................................................. 23
Ограничување на движењето ......................... 25
Како зема ......................................................... 27
Лекција 3. Топ .................................................................... 33

Како се движи .................................................. 35
Како зема ......................................................... 39
Лекција 4. Ловец ............................................................... 45

Како се движи .................................................. 47
Како зема ......................................................... 51
Лекција 5. Дама ................................................................. 57

Како се движи .................................................. 59
Како зема ......................................................... 63
3
Лекција 6. Крал ................................................................. 69
Како се движи .................................................. 71
Како зема ......................................................... 77
Лекција 7. Коњ .................................................................. 83

Како се движи .................................................. 85
Како зема ......................................................... 89
Лекција 8. Мат ................................................................... 95

Шах ............................................................... 97
Мат ................................................................... 99
Пат .................................................................. 101
4
Вовед
Серијата Играј и Учи е наменета за комплетно образование на учениците
во основните училишта преку моделот на многустрани способности.
Во шест книги дел од материјалите се презентирани во групи преку кои се
зголемуваат интелектуалните способности (резонирање, лингвистички
способности, пресметување, перцепција, меморија и просторна
интелигенција). Шахот е во центар на овие материјали како средство
за развој на многустраните способности. На забавен и едноставен
начин учениците учат да играат шах кој потоа можат да го практикуваат
секојдневно.
Овие материјали ќе ги подобрат постигнувањата на учениците, посебно
на оние кои имаат потешкотии во учењето. Целта на почетокот е да
се подобри вниманието, концентрацијата, логичното расудување и
задржувањето на тишина, како и стекнување на навики кои придонесуваат
за усвојување на знаењата од останатите предмети на наставниот план
и програма.
Визуелен и привлечен распоред на материјалот се користи од
методолошки причини, концептите се претставени на прогресивен начин
и вежбите се со постепена сложеност со цел да се стимулира учењето и
мотивацијата кај ученикот.
Содржината на секоја лекција е групирана во 2 блока: шаховски блок
и блок на интелектуални способности. Во првиот блок се претставени
основни шаховски концепти кои можат да бидат предавани и од учители
кои немаат претходно шаховско знаење. Во вториот блок се претставени
вежби кои се поврзани со интелектуалните способности кои беа
претходно спомнати.
Содржината на книгата може да биде предавана во текот на целата учебна
година преку 1 до 2 часа неделно (преку работилници, дополнителни
часови, изборен предмет итн.)
Овие книги се дел од проектот EDUCACHESS кој се стреми да развие
кај учениците корисни способности, добри навики и да придонесе за
квалитетот на нивните животи.
Повеќе информации можат да се најдат на www.educachess.org
5
Шах: интересен спорт
Шахот е игра која се игра на затворено и е признаена како спорт од страна
на Меѓународниот олимписки комитет. Шахот содржи многустрани и
интересни аспекти за играчите од секое доба: возраста не е важна за да
може да се игра шах; мажите и жените се натпреваруваат заедно, нема
расни разлики, а покрај сето тоа шахот е популарна активност за која не
се потребни многу средства. Шахот е активност која во себе содржи како
забавен така и едукативен елемент.
Психолозите и образовните работници многукратно ги истакнуваат
бројните придобивки од бавењето со оваа игра-спорт.
• На интелектуално ниво шахот е алатка за развој на логично-
математичко расудување, типично за деловите од наставните
програми кои се базираат на математика. Шахот придонесува за
развој на способностите за решавање на проблеми и конфликти
во секојдневниот живот; тој ги зголемува менталните способности
како внимание и концентрација што од своја страна го прави
идеална активност за хиперактивните ученици. Шахот ги стимулира
способностите за анализа и синтеза, играчот мора да осмисли
одредена информација како би можел да дојде до заклучок кој води
кон одигрување на потег. Фантазијата и креативноста на играчот
стапуваат во ментална размена со тие на противникот заради
потребата од осознавање на противничката стратегија и создавање
на своја.
• На планот на личен развој, шахот придонесува за поголема
емоционална контрола, капацитет за организација, вербално
изразување, одговорност за постапките и, кога играчот достигнал
одредено ниво, зголемена самодоверба.
• Како и останатите спортови, шахот учи да се почитуваат и прифаќаат
правилата и резултатите, што понатаму води до образување на
толерантни индивидуи со слободен дух кои се спремни и отворени за
разни мислења.
• Од здравствен аспект, играњето шах константно го стимулира мозокот.
Оваа ментална гимнастика ја подобрува меморијата и е одлична
превенција на дегенеративни болести од било каков вид.
6
Лекција 1
Таблата
• Полиња
• Линии
• Фигури
9
Размисли
Обои ги полињата на таблата.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Таблата има 32 бели и 32 црни полиња.
10
Научи
Полиња
Секое поле има свое име кое се состои од
една буква и еден број.
Букви
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
Броеви
5 5
4 4
3 d3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Таблата е правилно поставена ако ова поле е

бело.
11
Научи
Гледај ги координатите и заокружи ги полињата.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
a b c d e f g h a b c d e f g h
c5 h2 b8 g1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
a6 e4 d3 f7
12
Научи
Линии
Полињата може да формираат редови, линии
и дијагонали.
a b c d e f g h
8 ред 8
7 7
6 6
линија
5 5
4 4
а
ал
3 3
н
го
2 2
ја
ди
1 1
a b c d e f g h
Хоризонталните линии се редови.

Вертикалните линии се линии.
Косите линии се дијагонали.
13
Научи
Напиши што формираат зелените полиња.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
ред
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
14
Научи
Фигури
Пешак Топ
Коњ Дама
2 2
Ловец Крал
Фигурите се бели или црни.

И двата играчи имаат исти фигури.
15
Научи
Позиција на фигурите на почеток на партијата.
Црни фигури
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Бели фигури
Полето на кое стои дамата е исто како и

нејзината боја. Полето на кое стои кралот е
различно од неговата боја.
16
Размисли
Напиши на кои полиња се наоѓаат формите.
a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1
b 8
17
Размисли
Пронајди ги следните зборови на таблата.

Може да бидат во редови, линии или
дијагонали.
ТАБЛА РЕД
ПОЛЕ ЛИНИЈА
БУКВА КPAЛ
БРОЈ ПЕШАК
Л C T A Б Л A O
A И З П X Г Ф Л
Ш Ц H Л O Ш У E
Б З A И Ф Л Ц К
У P O П J H E A
К Б E T B A P Ш
В Г Л Д Ц З У E
A П J O P Б C П
18
Размисли
Изброј колку пати ги има следниве фигури на

таблата на страна 16.
19
Размисли
Заокружи и напиши какви грешки има на секоја

табла.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
кралот и дамата се
погрешно поставени
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
20
Лекција 2
Пешак
• Како се движи
• Ограничување на
движењето
• Како зема
21
Размисли
Обој ја фигурата.
22
Научи
Како се движи
Пешакот се движи само напред по едно поле.
Само првиот потег на пешакот може да биде
за две полиња.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Зелените кругови покажуваат каде

пешакот може да оди.
Пешакот никогаш не може да оди наназад.
23
Научи
Заокружи ги полињата каде пешакот може да

оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
24
Научи
Ограничување на
движењето
Пешакот не може да се движи ако на полето
пред него има друга фигура. Не е важно дали
таа фигура е наша или на противникот.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

пешакот може да оди.
Ако пешакот стигне до последниот ред, тој

добива награда (може да биде заменет за
дама, топ, ловец или коњ). Обично се избира
дама.
25
Научи

оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
26
Научи
Како зема
Пешакот зема со придвижување на едно поле
дијагонално.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Пешакот може да земе на полињата

кои се заокружени. Ако на тие
полиња има противнички фигури,
пешакот може да ги земе.
Со еден потег може да се земе само една

фигура.
27
Научи

земе.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
28
Размисли
Покажи ја формата што недостасува со

стрелка.
29
Размисли
Спои ги двата дела од реченицата.
Пешакот се движи 1 1 8 пешаци.
Пешакот не 2 2 по линии.
Секој играч има 3 3 оди напред.
Пешакот секогаш 4 4 оди назад.
На таблата има 5 5 16 пешаци.
30
Размисли
Заокружи го пешакот кој прв ќе стигне до

овошјето, движејќи се по едно поле нанапред.
31
Размисли
Заокружи ги пешаците со иста боја и направи

множества од по 3 пешаци.
32
Лекција 3
Топ
движењето
33
Размисли
Заврши го цртежот на фигурата и потоа обој ја.
34
Научи
Топот се движи по полињата на својата линија
или ред.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Зелените кругови ги покажуваат

полињата каде топот може да оди.
Топот се движи хоризонтално или вертикално.
35
Научи
Заокружи ги полињата каде топот може да оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
36
Научи
движењето
Топот не може да продолжи да оди ако има
друга фигура на патот.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Црвените кругови покажуваат каде

топот не може да оди.
Топот не може да ги прескокнува фигурите.
37
Научи
Заокружи ги полињата каде топот може да оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
38
Научи
Како зема
Топот може да ги зема противничките фигури
кои се наоѓаат на иста линија или ред со него.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Зелените кругови покажуваат кои

фигури топот може да ги земе.

фигура.
39
Научи
Заокружи ги фигурите кои топот може да ги

земе.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
40
Размисли
Напиши ги имињата на објектите околу топот.
Табла
Топка Книга
Молив
Десно Топка
Лево
Горе
Долу
41
Размисли
Доврши го крстозборот.
P
T П
Д
Л К
42
Размисли
Спој ги фигурите со броевите.
43
Размисли
Покажи му го патот на топот низ лавиринтот за

да стигне до замокот.
44
Лекција 4
Ловец
движењето
45
Размисли
Заврши го цртежот на фигурата и потоа обој ја.
46
Научи
Ловецот се движи дијагонално, во сите
правци.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

полињата каде ловецот може да
оди.
Ловецот секогаш се движи по полиња од иста

боја.
47
Научи
Заокружи ги полињата каде ловецот може да

оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
48
Научи
движењето
Ловецот не може да продолжи да оди ако има
фигура на патот.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

ловецот не може да оди.
Ловецот не може да ги прескокнува фигурите.
49
Научи
Заокружи ги полињата каде ловецот може да

оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
50
Научи
Како зема
Ловецот може да зема противнички фигури
кои му стојат на патот.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

ловецот може да зема.

фигура.
51
Научи
Заокружи ги фигурите кои ловецот може да ги

земе.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
52
Размисли
Дали сликите се симетрични?
1 2
Да Не Да Не
3 4
Да Не Да Не
5 6
Да Не Да Не
53
Размисли
Одговори ја загатката.
Кралеви и коњи
луто се борат,
но сепак чесно
сакаат да победат.
Одговор:
54
Размисли
Допиши ги броевите во белите квадрати.
10
1 4 7
55
Размисли
Заокружи ги 6-те разлики помеѓу цртежите.
56
Лекција 5
Дама
движењето
57
Размисли
Спои ги точките по ред и доврши ја сликата.
42
44
43 40
46 45 41
38
49 36 35 39
37 34
50 48
61 62
81 83 33
51 60 82 84
57 56 80
59 58 81
52 79
55
54 63 32
53 85
64 31
65 30
87 29
66 77
67 78
28
76 26
19 27 25
68 20 21 24
75 23
22
69 18
1 74
70
71 73 17
72
2 16
15
3
14
4 13
12
5 11
6 8 9 10
7
58
Научи
Дамата се движи во сите насоки.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

дамата може да оди.
Дамата може да оди на повеќе полиња од

било која друга фигура.
59
Научи
Заокружи ги полињата каде дамата може да оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
60
Научи
движењето
Дамата не може да продолжи да оди ако има
фигура на патот.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Црвените кругови ги покажуваат

полињата каде дамата не може да
оди.
Дамата не може да ги прескокнува фигурите.
61
Научи
Заокружи ги полињата каде дамата може да

оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
62
Научи
Како зема
Дамата може да ги земе противничките
фигури кои се наоѓаат на ист ред, линија или
дијагонала со неа.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

фигури дамата може да ги земе.
Се еден потег може да се земе само една

фигура.
63
Научи
Заокружи ги фигурите кои дамата може да ги

земе.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
64
Размисли
Нареди ги дамите од најмала до најголема.
3 1
Одговор:
65
Размисли
Направи реченица.
се движи
1 Дамата
правци
во сите
Напиши ја реченицата правилно.
66
Размисли
Собери ги броевите по линија, ред и

дијагонала по кои може да се движи дамата.
1 2
5 4 7 5 4 7
3 8 3 8
1 6 2 1 6 2
8 11
3 4
5 4 8 2 6 7
6 7 3 5
3 1 2 1 4 9
7 10
67
Размисли
Пронајди три дами кои се наредени една до

друга во ред, линија или дијагонала (дамите
може да бидат во различна боја).
68
Лекција 6
Крал
движењето
69
Размисли
Обој го кралот користејќи ги боите на левата

страна.
Круна
Глава и раце
Пантолони
Наметка
Копчиња
Коса
Жезол
70
Научи
Кралот може да се движи на било кое поле
што се наоѓа околу него.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

кралот може да оди.
Кралот може да се движи само по едно поле.
71
Научи
Заокружи ги полињата каде кралот може да оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
72
Научи
Ограничивање на
движењето
Кралот не може да оди на поле кое е
зафатено од фигура со иста боја.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

кралот може да оди.
Кралот не може да ги прескокнува фигурите.
73
Научи
Заокружи ги полињата каде кралот може да оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
74
Научи
Кралот не може да оди на поле кое може да

биде заземено од противничка фигура во
еден потег.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

кралот не може да оди. Зелените
кругови покажуваат каде кралот
може да оди.
Кралот не може да биде земен од

противничка фигура.
75
Научи
Заокружи ги со зелено полињата каде кралот

може да оди и со црвено каде не може да оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
76
Научи
Како зема
Кралот може да ги зема противничките
фигури кои се до него.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

фигурите кои кралот може да ги
земе. Фигурата е нападната кога
таа може да биде земена.

фигура.
77
Научи
Заокружи ги фигурите кои кралот може да ги

земе.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
78
Размисли
Покажи го најкраткиот пат за кралот да стигне

до зелениот квадрат.
Кралот не може да оди на полиња кои се

контролирани од црните фигури.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
79
Размисли
Декодирај ја пораката.
Код
Д Р H Л E Т
A И П O З К
80
Размисли
Покажи по кој пат треба да оди кралот,

собирајќи по еден.
55 54 53 52 51 45 35 34
56 59 60 50 46 36 44 33
57 58 61 47 49 37 43 32
7 6 5 62 48 38 42 31
8 64 63 4 39 40 41 30
9 10 3 18 19 20 21 29
11 2 17 16 23 22 26 28
1 12 13 14 15 24 25 27
81
Размисли
Нумерирај ги сликите и нареди ги по правилен

редослед.
82
Лекција 7
Коњ
движењето
83
Размисли
Обој го секој број со соодветната боја.
7 7 7 7
7 7
7 7
6
6 7
6 6
2
2 6
2
1
6 1
1 6
2
1
6 1
2
6 6
1
1
1
5 1
11 4
4
5 2
4 2 2 3
5
4 3 3
1 2 3 4
5 6 7
84
Научи
Коњот оди по две полиња по ред или линија и
потоа едно поле лево или десно.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

коњот може да оди.
Почетното и крајното поле се секогаш со

различна боја.
85
Научи
Заокружи ги полињата каде коњот може да оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
86
Научи
движењето
Коњот не може да оди на поле кое е
завземено од фигура со иста боја.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

коњот може да оди.
Коњот е единствената фигура која може да ги

прескокнува останатите фигури.
87
Научи
Заокружи ги полињата каде коњот може да оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
88
Научи
Како зема
Коњот може да ги зема противничките фигури
кои се наоѓаат на полето на кое тој треба да
стигне на крајот од својот скок.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

фигури коњот може да ги земе.

фигура.
89
Научи
Заокружи ги фигурите кои коњот може да ги

земе.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
90
Размисли
Нареди го доминото за да си одговара.
Серија 1
2
5
1
4
3 6
Серија 2
2
5
1
4
3 6
91
Размисли
Откриј ја реченицата користејќи коњски

скокови. Каква форма има движењето на
коњот?
бук- фор- дви- Ко-
жи њот на Г.
ма вата вo сe
Напиши ја реченицата тука.
92
Размисли
Изброј ги фигурите и заокружи ги тие што се

појавуваат повеќе од еднаш.
= = =
= = =
93
Размисли
Погледни ги фигурите и кажи со какви линии

се нацртани.
Прави
Прави и заоблени
Заоблени
94
Лекција 8
Мат
• Шах
• Мат
• Пат
95
Размисли
Нацртај ја буквата со боење на квадратите.
Т И
Н E
96
Научи
Шах
Шах е кога кралот е нападнат од противничка
фигура.
Фигурата напаѓа друга фигура ако може да ја земе во еден
потег.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Кралот, кој е во шах, мора да избега

на поле кое не е нападнато (било
кое поле со зелен круг).
Кралот никогаш не може да го нападне

противничкиот крал затоа што не може да му
се приближи.
97
Научи
Заокружи ја фигурата која дава шах на кралот

и покажи го шахот со стрелка. Заокружи ги со
зелено полињата каде кралот може да избега.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
98
Научи
Мат
Мат е кога кралот не може да избега од шахот
на било кој начин.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Црвените кругови покажуваат дека

таму кралот би бил во шах.
Играчот кој ќе го матира противникот ја

добива партијата.
99
Научи
Дали е мат? Заокружи го точниот одговор.

Ако не е, заокружи ги полињата каде кралот
може да избега.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
Да Не Да Не
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
Да Не Да Не
100
Научи
Пат
Играчот нема потег затоа што ако мрдне ќе
го стави кралот на поле кое е нападнато од
противничките фигури.
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h

кралот не може да оди затоа што
тие полиња се нападнати.
Кога е пат партијата е реми: нема победник и

нема поразен.
101
Научи
Дали е пат? Заокружи го точниот одговор.

Ако не е, заокружи ги полињата каде кралот
може да оди.
1 a b c d e f g h
2 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
Да Не Да Не
3 a b c d e f g h
4 a b c d e f g h
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
1 1 1 1
Да Не Да Не
102
Размисли
Прочитај го упатството и обој ги фигурите.
1. Малиот ловец е црвен.

2. Коњот е жолт.
3. Двете еднакви фигури се сини.
4. Дамата и коњот се со иста боја.
5. Една фигура е зелена.
103
Размисли
Нареди ги буквите за да формираат зборови

што одговараат на сликите.
P П
E
Д Д
O T O П
П
A
A
T
E
M
К
Ш
A
104
Размисли
Обој ги квадратите според упатството.
17 18 3 6 5
4 6 4 6 4
6 5 6 3 18
18
17
105
Размисли
Најди три слики кои се исти.
1 2 3
4 5 6
7 8 9
10 11 12
Одговор:
106

играј и yчи 1 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

играј и yчи 1 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Играј

Едиција: јануари 2014

Дизајн на корицата: Pere Fradera Barceló

Превод: Александар Чоловиќ,

© Jordi Prió Burgués

Сите права се задржани.

Лекција 1. Таблата .............................................................. 9

Лекција 2. Пешак ............................................................... 21

Лекција 3. Топ .................................................................... 33

Лекција 4. Ловец ............................................................... 45

Лекција 5. Дама ................................................................. 57

Лекција 7. Коњ .................................................................. 83

Лекција 8. Мат ................................................................... 95

Обои ги полињата на таблата.

Таблата има 32 бели и 32 црни полиња.

Таблата е правилно поставена ако ова поле е

Гледај ги координатите и заокружи ги полињата.

Хоризонталните линии се редови.

Напиши што формираат зелените полиња.

Фигурите се бели или црни.

Позиција на фигурите на почеток на партијата.

Полето на кое стои дамата е исто како и

Напиши на кои полиња се наоѓаат формите.

Пронајди ги следните зборови на таблата.

Изброј колку пати ги има следниве фигури на

Заокружи и напиши какви грешки има на секоја

Зелените кругови покажуваат каде

Пешакот никогаш не може да оди наназад.

Заокружи ги полињата каде пешакот може да

Зелените кругови покажуваат каде

Ако пешакот стигне до последниот ред, тој

Заокружи ги полињата каде пешакот може да

Пешакот може да земе на полињата

Со еден потег може да се земе само една

Заокружи ги полињата каде пешакот може да

Покажи ја формата што недостасува со

Спои ги двата дела од реченицата.

Пешакот се движи 1 1 8 пешаци.

Секој играч има 3 3 оди напред.

Пешакот секогаш 4 4 оди назад.

На таблата има 5 5 16 пешаци.

Заокружи го пешакот кој прв ќе стигне до

Заокружи ги пешаците со иста боја и направи

Заврши го цртежот на фигурата и потоа обој ја.

Зелените кругови ги покажуваат

Топот се движи хоризонтално или вертикално.

Заокружи ги полињата каде топот може да оди.

Црвените кругови покажуваат каде

Топот не може да ги прескокнува фигурите.

Заокружи ги полињата каде топот може да оди.

Зелените кругови покажуваат кои

Со еден потег може да се земе само една

Заокружи ги фигурите кои топот може да ги

Напиши ги имињата на објектите околу топот.

Спој ги фигурите со броевите.

Покажи му го патот на топот низ лавиринтот за

Заврши го цртежот на фигурата и потоа обој ја.

Зелените кругови ги покажуваат

Ловецот секогаш се движи по полиња од иста

Заокружи ги полињата каде ловецот може да

Црвените кругови покажуваат каде

Ловецот не може да ги прескокнува фигурите.

Заокружи ги полињата каде ловецот може да