Η ανατίναξη της γέφυρας του Ισθμού από το ΒΕΣ.

Στις 23 Απρ. 1941, ο Στργος Ουίλσον φοβούμενος την εκδήλωση κάποιας ενέργειας των
Γερμανών για την κατάληψη της περιοχής του Ισθμού και προπαντώς της γέφυρας θα στείλει το
4ο Σύνταγμα Ουσσάρων- 4th Hussars με αποστολή την προστασία της νότιας όχθης του
καναλιού και την εκτέλεση περιπολιών στις γύρω ακτές. Η πετσοκομένη δύναμη με τους
περισσότερους άνδρες της πλέον πεζικάριους και διαθέτοντας μόνο έξι κάριερς και ένα
τεθωρακισμένο όχημα (άλλες αναφορές κάνουν λόγο για 12 άρματα μάχης )θα πρέπει να
καλύψει μέτωπο 70 χιλιομέτρων. Συνολικά στην περιοχή του Ισθμού, θα μαζευτεί ένα
ετερόκλητο πλήθος Ελλήνων, Νεοζηλανδών, Μαορί και Βρετανών οπλιτών και αξκων με μία
πληθώρα ανομοιογενούς οπλισμού και ουσιαστικά ασύνδετων μεταξύ τους.
Συνειδητοποιώντας οι Βρετανοί ότι πιθανότατα το σύμφυρμα αυτό δεν θα προλάβαινε να
αντιδράσει αποτελεσματικά σε μία γερμανική κρούση, θα αποφασίσει για σιγουριά να
προετοιμάσει την ανατίναξη της σιδ. γέφυρας.

Έτσι στις 24 Απρ. πρωί-πρωί, ο 27χρονος Υπλγος Γουήλερ- Lieutenant C. M. Wheeler,

επικεφαλής της 2ης Ομάδας στάλθηκε στην γέφυρα για αρχίσει την παγίδευσή της. Το γενικό
σχέδιο ήταν να ανατιναχθεί η γέφυρα και τα κομμάτια της να αποκλείσουν το κανάλι. Το
δοκάρια παγιδεύτηκαν με κομμάτια βαμβακοπυρίτιδας και επιπλέον εκρηκτικά τοποθετήθηκαν
στα ακρόβαθρά της. Στο κέντρο της γέφυρας τοποθετήθηκαν γεμίσματα ΤΝΤ και όλα μαζί
συνδέθηκαν με καλώδιο και θρυαλίδες ασφαλείας που τοποθετήθηκαν στο νότιο άκρο. Όπως
θα γράψει αργότερα ο σκαπανέας Μάμφορντ-Sapper L. D. Mumford της 6ης Διμοιρίας
«…«Ήταν η πρώτη γέφυρα αυτού του τύπου που είχαμε δει μέχρι τότε και κάναμε καλή
δουλειά, έχοντας αφθονία εκρηκτικών. Το γενικό σχέδιο ήταν να ανατιναχθεί και πέφτοντας να
μπλοκάρει το κανάλι..»

Παρ’όλο που δεν διασώθηκε μεταπολεμικά το γερμανικό σχέδιο κατάληψης του Ισθμού το
σίγουρο είναι ότι η γενική ιδέα είχε σχηματιστεί αμέσως μετά την διάσπαση των Οχυρών. Το
ενισχυμένο 2ο Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών υπο την δκση του Σχη Στούρμ-Oberst Alfred Sturm
αποτελούμενο από 2000-2500 αλεξιπτωτιστές ( 2ο ενισχυμένο Σύνταγμα Αλςξιπτωτιστών-2
FJR ) θα χωριστεί σε 5 ομάδες και με την βοήθεια Ju52 θα επιχειρήσουν το μπλοκάρουν την
διαφυγή των ανδρών του ΒΕΣ στην Κρήτη ή την Αίγυπτο εμποδίζοντάς τους να περάσουν στην
Πελοπόννησο από τον Ισθμό. Από την άλλη μεριά, οι άνδρες του 1ου Μηχανοκίνητου
Συντάγματος Πεζικού SS μετά την διάπλευση του Αντιρίου και αφήνοντας στην Ναύπακτο τα
βαρέα όπλα τους και τα περισσότερα μηχανοκίνητά τους θα φτάσουν στην Πάτρα. Εκεί θα
επιβιβαστούν σε σιδ.συρμό με κατεύθυνση την Κόρινθο και συγκεκριμένα την σιδ. γέφυρα του
Ισθμού. Τα ανεμόπτερα που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν στην επιχείρηση του Ισθμού θα
συγκεντρωθούν στην Λάρισσα από το Πλόβντιβ της Βουλγαρίας ώστε να επιχειρήσουν το πρωί
της 26ης. Τρικινητήρια Ju52, ανεμοπλάνα DFS- 230 και μεταφορικά θα συγκεντρωθούν στο
μόλις εγκατελειμένο από τους Βρετανούς αεροδρόμιο της Λάρισας. Η Λουφτβάφε που μέχρι
τότε βομβάρδιζε το Άργος και την Κόρινθο κατά μήκος του δρόμου που τις συνέδεε, από τις
επτά το πρωί της 26ης θα αλλάξει στόχο και η περιοχή στο κανάλι θα βρεθεί κάτω από συνεχή
βομβαρδισμό και πολυβολισμούς. Οι άνδρες της 122ας Ελαφράς Αντιαεροπορικής
Πυροβολαρχίας-122 Light Anti-Aircraft Battery θα προσπαθήσουν να σταθούν στο ύψος των
περιστάσεων αλλά σε λίγο οι περισσότεροι υπηρέτες των όπλων ή θα σκοτωθούν ή θα βγουν
εκτός μάχης ενώ τα Α/Α πυροβόλα τους θα αχρηστευθούν.

Στις 07:25, θα καταφθάσουν Ju52 και DFS- 230 πετώντας χαμηλά σε ομάδες των τριών για να
ρίξουν το πολύχρωμα αλεξίπτωτα με οπλισμό και εφόδια. Την ίδια στιγμή ανεμόπτερα θα
προσγειωθούν κοντά στη γέφυρα και οι άνδρες του ενός απ’άυτά που θα βρεθεί κοντά στο
νότιο βάθρο θα τρέξουν για να αχρηστεύσουν τις υπονομευτικές καλωδιώσεις. Την στιγμή που
οι αλεξιπτωτιστές έκοβαν τις ασφάλειες, τα εκρηκτικά εξερράγησαν σκοτώνοντας τους όλους
και καταστρέφοντας την γέφυρα.

Μέχρι τώρα η αιτία της έκρηξης παραμένει μυστήριο. Οι μοναδικοί που θα μπορούσαν να
πυροδοτήσουν τα γεμίσματα, ο 29χρονος σκαπανέας Ήστγκέητ- Sapper F. T. Eastgate που
φρουρούσε το βόρειο άκρο της γέφυρας και ο 28χρονος σκαπανέας Μάμφορντ που
φρουρούσε το νότιο, είχαν περικυκλωθεί και δεν μπορούσαν να αντιδράσουν. Καθώς μάλιστα
την στιγμή εκείνη δεν υπήρχε Α/Α πυρ στην περιοχή είναι εξαιρετικά απίθανο να
πυροδοτήθηκαν τα γεμίσματα από κάποιο θραύσμα. Η φήμη υποστηρίζει ότι δύο Νεοζηλανδοί
σκαπανείς του 6ης ΝΖ Διμοιρίας- New Zealand Field Company επιχείρησαν και τελικά
κατάφεραν να πυροδοτήσουν τα γεμίσματα.

Η άλλη φήμη υποστηρίζει ότι αυτό το κατάφεραν δύο Βρετανοί αξκοι, ο Υπλγος ( ΜΧ ) Τάισον-
Lieutenant J. T. Tyson, που βοήθησε τους Νεοζηλανδούς μηχανικάριους να τοποθετήσουν τα
εκρηκτικά και ο Λγος Φίλιπς-Captain J. P. Phillips του Συντάγματος του Ντέβονσάιρ-Devonshire
Regiment. Οι λεβέντες αυτοί είχαν περάσει την βραδιά τους νοτίως της γέφυρας και όταν το
πρωί οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές αποβιβάστηκαν, ο Τάισον επιχείρησε να πυροδοτήσει τα
εκρηκτικά. Πράγμα μάλλον ακατόρθωτο καθώς βρισκόταν «….όχι περισσότερο από 5 μέτρα
από το μέρος που είχε προσγειωθεί το ανεμοπλάνο…». Μπουσουλώντας και οι δυο τους θα
καταφύγουν σε ένα σχετικά προστατευόμενο πρανές απ’όπου ο Φίλιπς θα πυροβολήσει κατά
των εκρηκτικών . Με τον δεύτερο πυροβολισμό τα γεμίσματα θα εκραγούν στέλνοντας την
γέφυρα και οκτώ από τους μηχανικάριους Γερμαναράδες αλεξιπτωτιστές στον πάτο του
Ισθμού. Θα γλυτώσει παρα τρίχα ο επικεφαλής τους Ανθλγος Χέφνερ-Leutnant Häffner μόνο
και μόνο για να πνιγεί έναν μήνα αργότερα κατα την επιχείρηση της Κρήτης.

Μία έκρηξη τέτοιου είδους είναι πολύ πιθανό να είχε συμβεί καθώβς οι Νεοζηλανδοί είχαν
πειραματιστεί πυροβολώντας γεμίσματα ΤΝΤ με τυφέκια και είχαν προκαλέσει όντως
εντυπωσιακές εκρήξεις. Το κακό είναι ότι οι άνδρες του Μηχανικού που είχαν δουλέψει στην
υπονόμευση της γέφυρας βεβαίωναν ότι μόνο βαμβακοπυρίτιδα υπήρχε στα παραπέτα της
γέφυρας και η βαμβακοπυρίτιδα δεν εκρήγνυται με ένα απλό πυροβολισμό. Άλλοι πάλι
βεβαίωναν ότι υπήρχαν συσκευασίες ΤΝΤ στο κατάστρωμα της γέφυρας που πιθανότατα
χτυπήθηκαν από τους πυροβολισμούς.

Όπως και να’χει οι Γερμανοί δεν έκαναν αναφορά για κάποια εντυπωσιακή επιχείρηση για την
πυροδότηση των γεμισμάτων. Μία αναφορά μάλιστα κάνει λόγο για την βρετανική αντίσταση η
οποία κατέρρευσε έως σημείου εξαφάνισης και μια άλλη κάνει λόγο για τον μυθικό πλέον
πολεμικό ανταποκριτή που την στιγμή της έκρηξης κινηματογραφούσε τα γεγονότα και
εξαερώθηκε. Υπάρχει όντως μια φωτογραφία που δείχνει δύο Γερμανούς αλεξιπτωτιστές την
στιγμή που δρασκελίζουν το κατάστρωμα της γέφυρας.

Όπως και να έχει το αίνιγμα παραμένει γιατί και οι ίδιοι οι Γερμανοί, γνωστοί για την ακρίβειά
τους, δίνουν τρεις διαφορετικές ώρες για την καταστροφή της γέφυρας. Το πρώτο μήνυμα με
ώρα αποστολής 09:45 αναφέρει ότι η γέφυρα ανατινάχθηκε. Ένα άλλο αναφέρει ότι η γέφυρα
ανατινάχθηκε με δυναμοεκρηκτήρα ή μέσω γεμίσματος καθυστέρησης και στο τέλος στις 11:20
το τελευταίο τηλεγράφημα αναφέρει «…γέφυρα πάνω από κανάλι καταστράφηκε όχι από
ανατίναξη αλλά από πυρά πυροβολικού…»

Λίγες ώρες αργότερα στις 17:30 το απόγευμα της 27ης θα φτάσουν με το τρένο και οι άνδρες
των SS του 1ου Συντάγματος, όπου θα διαπιστώσουν την κατάληψη του Ισθμού από τους
αλεξιπτωτιστές αλλά και την καταστροφή της γέφυρας. Από εκεί οι SS θα επιστρέψουν πάλι
σιδηροδρομικώς στην Πάτρα με εντολή να κινηθούν προς τον Πύργο για να αποκόψουν εκεί
τους άνδρες του ΒΕΣ. Την επόμενη ημέρα αργά το απόγευμα το τρένο θα μπει στον Πύργο
όπου θα τους υποδεχτεί ο Δήμαρχος.

Το θέμα της ανατίναξης θα απασχολήσει πολύ τους Γερμανούς ώστε μετά την κατάληψη του
Ισθμού να περάσουν πολλές ώρες ανακρίνοντας τους συμμάχους αιχμαλώτους προσπαθώντας
να βγάλουν κάποια άκρη. Τελικώς, μεταπολεμικά πλέον, η άποψη του Γερμανικού Επιτελείου
θα είναι η ακόλουθη «… Η γέφυρα η ίδια ανατινάχθηκε, όχι όμως από τους Βρετανούς
σύμφωνα με το σχέδιο, αλλά από ένα απλό ατύχημα. Ο υπεύθυνος αλεξίπτωτιστής που του
είχε ανατεθεί η αποσύνδεση των εκρηκτικών τα συγκέντρωσε λόγω παρερμηνείας της διαταγής
και τότε μία τυχαία βολή προερχόμενη από μακριά χτύπησε τον σωρό των εκρηκτικών
προκαλώντας την πυροδότησή τους και συνεπακόλουθα την κατάρρευση της γέφυρας..»

Έως το πρωί της 28ης το γερμανικό Μηχανικό θα καταφέρει να ζεύξει τον Ισθμό με μία
πρόχειρη κατασκευή στην ανατολική έξοδο της διώρυγας, στα Ίσθμια, αρκετά γερή όμως για
διαπεραιωθούν μέσω αυτής άνδρες και οχήματα της της 5ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας, που
προπορεύονταν, ως δύναμη κάλυψης της 12ης Γερμανικής Στρατιάς συνεχίζοντας την
καταδίωξη των ανδρών του ΒΕΣ στην Πελοπόννησο.