You are on page 1of 21

*,m,*,~,*,-****WFnofmm*

Sm*$@llfmmm,-
lTi%$Sltrntk*Fcit7mt*, .
l¶f@&d
%
& WEi'R
* -@v
(habitat ecobgy) W
(autecology), dWtlWW3 (synecology)
&I m,
l* m t m m & ~ m m ~ m * ~ - 2 1 ~ m ,
fid&M (~ippocrates)?W$l h
* ~ m ~ ~ ~ $
"*d,
k ~ % ~
iqmf rpS &T" (on airs, waters and places)
* ~ m ~ ~ n w s a ; %
& TW a;rv% artes & h97 K& d M 9 7W
l h % 1 3KRJ (Aristotle) ? 3RJd
4srrn&m&)iem97m-h%1

(Theophrastus) fh'@
370-250) W I *&, d
t & FWl qo~~a;l
(light exposure)%
TiPf*-M&m&mm;~hl
***f;tt***G*?-hemr***
fe41 I Fk%dF)8l %kd W.W. (Georges M.L. Buffon) ? ?QJ
f&$
3 (Natural
~ i s t o r ~ ) ~ d ~ 3 * * % d * ~ * * 3 m d ~ d m . ~ m
Bi41 I

*Frnmtf%hih ( ~ a n s ~ e i t e r ) T E l l d %p? ni k d 1 8 6 8 3 3 7 b i 4 d ? p k ?(W)


&*
*
(Wm) * * - w m * h l * * m - * m
kd
(Ernst Haeckel) (1866-1870) %
m d - '"*mFSmmm*Bd*d~**$-*m&
pn $d#jfl d kgTf
(¶l?h&&) W
*&-**mol**d**t&d*Tt&$m
~d*dteif*wrnwm**3m$*m*w1ww3~m~~
$%& ( ~ a r w i n ) ? ~ ~ ~ * ~ ~ * h # * F P 3 * b &
wRf&RM&mfil$1
@Rl*
A
d Td
F$?i &ilk6 d * * m"Jfi maft WIT&& W5'8
hF! (St. George Jackson Mivart) ? SmVI: ?Pkd%
*f@Tk
((Iodore Geoffroy s t . ~ i l a r e )

(ethology) & %Wdd%(hexicology)?'kf mIRF! @ VlVl ?ti9t


Uj37 (Charles Elton) T V E W M
$I
*
(Animal Ecology) &@WJ 9@?F6 -$?R!Fi
? WT8 ! p 6 @Wl
TW 3 Q@lfSigl%
lfh I *
4- (~arl~obius)?-*md***~m~fSigl,~~
(Forbes) 1887, fi (Warming) 1909, (Cowles) 1899, %$kT (Clements) 1916,
*?*&*3?i*~lf~lg*fil*&3JCCTIS1114mfGsr1
~ ~ - & + ~ m m k a ~ m b m ~ - t - ~ 3 g m l
~ ~
d% WTiSlI
* m % h
(dynamics) * 6& rn3
~ ~ w f i l
FllP 3 7$ % I
~ W l m * . i r ~ * ~

w MWd?l%l%6 -tn W& % (Sir Arthur Tansley)? 1935 3 rllfi?i4 VI

**
- ~ d * ~ d l I % b * m 3 ~ ~ ~ ~ n ; r r P f t l M
(~indeman)WJ fmdki ~ l f ~ 1 %--be
4 & ( ~ u k a c h e v ) md-
(~iogeocoenoses)&lh?i m - m ~m r d? ~ F W? WlWihTl (holocoenotic) @?h
***-~m**afiiTfSiglAd~~m3m*m~lm
$**a. ( ~ u g e n e ~ : ~ d u m ) - wW&6l-h%li*-a
"*47m-tim;n*dmm1**TW3~h$l
h % * M 3 z W , d 3 - m m m t * 3 * F P *
z W I TI
dt@h&~
m r
mVG
(1875-1929) WJ dW WbllFM &il-dW hWl I TEll
tia.39;jih (Prof. P. Dudgeon) m 1921
E ~ = & ~ K4iw
*
fi-sr~l13=$3qwiltm3+d+m&h1 ,
1 9 4 0 * ~ ~ - * & 3 & ~ & * ~ d ~ * k ~ ~
T&wimd**3* ( r n - ~ V I @ 3 ) *-&-%ti**m
5Mmd pnI$7Thqeiifsfti?d (herbs)*~WWd*qihrlliggi~

~7 W d *
(1940-1965) *

1960 3 WlW &-


~ W V
H ~ ~ I % ~ ,
ti 3m. f 4 (Prof.
3wW
~ R . Misra)
W l - p JkWT (school) Wlkl hI
* W ~
3 WJIW
W
Tpll,
F ~ ~ *
-*%Mu-
~ ? ~
(InternatioRPI Biological
P ~ ~ $ , ~

programme)*
&9~4mtJrrgrn*w
fhwmm3*twJtmfqflp
*PftQt (International
-
& * Wl'tf$h * f%dh
Wk4 (International Biological programme) hrlgl
1csu, t
t@h-mmft*tl*
*
coundl of Scientific Unions
m
fbim, ?

*--am
W ~ & r n ~ * * f a m ; i t q S n t r n * ~ ~ s m r n l W & *
jrnh ww
~
,-a
~ ~
*
(conservation) & dki d h
& ~ ~
* * d ~ ~ ~ ~
--
d4m47adrvar

** *** * '
lin*a9r*w
-unernnn'w
qtdw&Jm*bifentM
n(
m@$gmfipma$~@*w~~mH*~@~&m,firZr&
~
&m
3
~

m
~ ~ W
*i @ ~ ~ $ i j
(Man and ~ i o s ~ h e programme)

*mil*~*&m&~*d~pmtS*fFmmnfd(9hdihld
re
q m (UNESCO)*-
q i
d7w VhPl T 1972 a
pi VhFJI TdFFT (United Nations Environment Conference)

~ - ~ h t m - * ~ m b ~ m q w i m( au N E P ) G + R * ~ * ~
~ ~ ~

*
Wd@l3mdp4~g~il
~ T i
6

wwldkw~*fta~ &WJl W
Resources -IUCN)
= ~ ~
-?& **
T h (International Union for Conservation of Nature and Natural

~ ~
(Worldwide Fund for Nature) ? h-
~ ~ 3 n s n ~ q a
~ b i ~ ~ f i k m l m
mhd*aimm d-~*h%l
-*

--
lwf'WlT?m~~
l
e*-
me*-
*fbnr;ifs~w~
Jfh*
(fresh water)

w 'd?f%% * (i) (autecology), (ii)


(habitat ecology), 3 % f$ Tl% I
(synecology),
(iii)

(autecology) (synecology) (habitet ecology)

(i) :T =&?!TI (individuals) w W h n % ?k$$ sfmwdI


~1-3ieqq;r**ti~~l((zii) fad^
r n ~ ~ I W r s r (a)
m ~ l~ f 3 ? 4 4 3 T i t * % f i ~
*4
m ~ + ~ h I t * & + & + d @ m ~ * ~ * " ~ n ~ "

¶f@$#d
% I WEf#d (Morphology), (Physiology), (Genetics),
i%4ilTl (Evolution), 3 T b R dh i%iR (Molecular Biology) V@Rh Z h @Fi
(Developmental Biology)$37@ I 3 &d w W* 3Rl'wi "me' (taxonomic
slices)3I%d%4?ff I M V W I F ~ * *& ~ h * ? f $ ~ r h f t - ; i j t i g
mt&~+mz~&mm,a;remm,~m*tW3*
8 I Y?id
( P ~
*
h (Phycology), $@f
O ~
m
(Ornithology), fBm
O Z O O I G ~ ~ ) * W ~ ~ ~ W ~ + ~ ~
qmm"?fi"9*9@m*t3daafm**m~hm
81wM**m,M*m1m,-**%d.flm
wmkitBf$iqf&wil.3Tew-T~*~~;in81w~~w
~ , w r e ; f a ~ i t ~ 9 t m ~ ~ ~ w 3 * ~ m ~ m ~ ~ w ~ & 8 1
u ; i j t i g ~ w t ~ * ~ ~ m a ~ ~ ~ f $ ; - + m ~ ~
m81
(radiation) ~ i m ih$*
a
arnSn&mm SiWi3fi (decomposers)

a (parasites)
W&d (symbionts)

WJl

F(gravity)
e(topography)
$iVh W (geologic substratum)

9 (m)
& ~ ~ h ~ f $ ; d W X ( &s t a t i c ) M ~ 1 4 4 h 4 h ~ (flux)
~ 1 ~ ~ i t
~ ; ~ % , F K w T ~ TI& ~
% ~ T & w6 J % ~T ~ ~ &
(range)*
rn;fii&%M'*mIrfim"*%1
1.3.1 3fh 3fidhWlkRUl
~ ~ ~ W X ~ ~ + ~ ~ ~
r n r n 3 r n d M t h + r n & t ?
mvsfiri.rm,m,w&-dm*w*,*,@**-
~d @ p $ I 3 a~ (plankton) % qel-me~w &W (plants) &
5W SwT36 (decomposers) fi % I ¶Ti hf%qim % &8,If%fSil ¶Ti WV5
(phytoplankton), ~ W * @ ~ ~ $ & ~ & ~ % ~ 3 r [ ~ $ - d t ~ l ~ ~
3 (zooplankton), &, @ (worms), (*-* m),m,k,
q$ &
~ m * ~ ~ % l k % ~ m 3 ~ + r p ~ ~ i i t $ l

m m ; I ~ ~ - ~ * * l m T n * m ~ R ~ , r i t n ~ &
~~d*~mjl%m+mf19[;it4~;Tftdi+~mm
d& (water treatment plant) 3 &TT~%I ~
d % ER $! a
3 f@nm 4 *
f I m ~ ~ (metabolic wastes) & $-&TJ F;IRTI% m 3 T$T
f;mrWd%6$!% ( s e w e r ) & ~ ~ % ~ - ~ n ~ * ~ . Y F r n W ~ ~ R
mff%f+i~Awrm
1 fm 3 m ; l F ? f m m ~ m 3 n $ r d % f % q ~ $ $
* ~ W * l

m3&@,bwil&-**dd3*$Inmmm~&m&*
~-~t&*~k~*.nmede*&m4~m*l
*m,*d*e%md,M,m,*mm***m
~ f ~ m * f ; t M $ l ~ ~ T n - m ~ m * W * ~ m * l
mia (density) :fi d 6kTTH W f f d & FRiGT
~4 m (natality) :% G! f3&i (reproduction)XTt'l f%$ Zf M &d fT I
qig m (mortality) : G! f3&i rn %idEm Zf TI%! W $ & 8 I
d?$W (dispersal) : 6 R ~ ~ % $ ~ ~ ~ & * W 7 ~ i i m d $ & V f b h J ' l G !
-81
(ii) r~m
$&
GW#WI (population growth form) : $% P &FV B 6 I
Jlsf TRIWTI
~Pb~l~g~4~"~"J;itT"~"~*&XTt'l~~8l~P~fS-jr1.s~1

~ M * * ~ M W $ i P ~ ~ q ~ ~ ~ (contrasting)&
& ~ ~ f h f d l
4 m ~ * ~ 9 1 ~ , 9 1 ~ & ~ , * h 3 n i ~ a ; m * 1 i ~ -m7 4
r . m :
$ ~ % ~ ; T T F P ~ P ~ (+ tVy?pW i~c a l ) % ~ ~ M * h 6 & h ~ . r f t T m t ~
&-*m,mcmr;r,d*~dmfi[-wm~$~wmP%Zf*
(m
T @ fi W
progression 8, 16, 32, 64, 128
m-*-m9[mh%1
(exponential) &
m) * - geometric
3 M 3 3pl I $"& w ThJ$l91 ST;7 4 k

M$Wl (dispersal) Tpm if P fBifioT m fiiI


3TQ famm (age distribution) :%G$ Zf dk rn I
(Immigration)

m-n
+
+wm(
1 + -
a-n
(natality)

1-
3mm
(Emigration)
(mortality)

m~~+&h~id*~~mmf$;dt$tisfti4a-m~
*~mm~wf~~d*%mfsifitwsllfd%~@sllfd%~m
%ifMm3&=tia-Mi*ut?m~r9*vcmf++i~&f1 f i ~ b & & % ~ w 3
:&m* (nuts)q~~n9~4%m&?i4-mfg;mdtf
I&&M$m
ym;rrmw*awdl*sfi*&m (pollination)%md~Sti4
f flw a&
(microorganism) 4 T@I f f (decomposition)
rn*M$d*fl 1

(i) TQWi (major community) :3 3wm % & dm + $1 3


m*h&mfmf-P.fif &~ug-d%fi&3mn*w$kf1mid%
3il~**m-&uZmma;immm~+mmfl

1.5.2

d * (range),
?N3ih -
(ii) FQ FQW (minor community) :3 m f-pfi f & m:~
w ? F i e l i f 1 3 ~ ~ % . - f t m&-*mmfflw**m
@qf3$m*am%km*f1m
mf l
8h~f
(mmf;[)

~ ~ 3 m 4 ~ & d m m r n ~ r n m + m f l w ~ 3
- ~ n & = t i 4 * ~ f l * ~ ~ m f ; [ m & ~ 3 ~ % ~
m ~ % l ~ m ; r m w m ~ f ~ m ' ~ m f i * * * s t i ,
T& % f ; % m,m 3 4 i3hm & t&%
pm%qwmwm
m (societies)

+
n

M%m (spectrum)3&f3ki&f ~~fsifitm*m~~a&itf


(i) (Dominance)
$S m 3 h dWT (over topping) M fi 3 &it f I f IW 91
d k 4 (~ b i o r n a s s ) % ~ , m M m ~ @ a % ~ 4 ~ 3
Hf & d * d m m i f l I m * 3 h w s l l f d r n w * -
* % m ~ * f & * ~ ; t ~ m f ; [ ; 1 ~ 9 s l l f d . ~ T G T m f l * k ~
% m ~ m 1 ~ ~ ~ 3 w * s r f ' W ~ * * d
f@Tw3*-~~;1a;i1
(ii) &
4 q K T 4 m f ; [ ~ y T + t d ? d 4 m m + 1 m m m v f t W W(richne\\)
,~+~
(iii) % % mrPrfim
m ~ q @ r n d a r w q ~ m e ~ w d $ i t w ~ M 3 .~ 8 1 ~ h
?h*%da*$ (q) m,(8)W, & (T) ah1
( 5 )i
i)(Competition)

(interspecific) & V 8 TI% *


m * m ~ m 4 m g i r [ 4 s y ; q M s m l m * t * ~ ~
k * i% &:& (intraspecffic)
d8I
(W)?5Wl (Stratification)
~ ~ * m * ~ t m ~ ~ m m a 8 m ~ ~ ~ ~ i 1 t m
&*mirm*w1&mt4Q&jr3m,m&a~3*mt
rhetr &%Jif*b*P I m--& ( t r o p i c a l ) ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ $ % , h
f s i ~ 1 . 6 * ~ ~ 8 l ~ m $ $ & ~ d $ & & %, m ~ ~ ~ t
mm&*%~*M-pMm#tl*$;?mstrzitsrft;r*
m ~ m ~ ~ ~ P ~ ~ ~ ; T * ~ - q l m * ~ e & ~ ~ ~ *
mmsmtmmde~
~3dw**SiRmm8*~%lmmM,m,m&.y;4
hd*~w~Gd~+*1*wt49&~#wt4eif&q$3
s7~~i~,m*m&a~3?w#*l-M+~*&mmW
-*813iajrfiifs~elfq~;1dmmt%m$*+1mtm~;mi
& M - M M m q - m v M $ & ~ m w % ~ , m 3 $ m ~ h
3idt&*Maenm*q$f&R (qyqmqa)&rn;rM13whih4
m ~ @ m * M 3 w - * v i ~ m m ~ & ~ *
(functional) 3 3s-d(layers)* M I k f3yw a4 3'1 6l% aS m,
& ~ ~ * m 3 J T ~ m d & - ~ ~ * m 3 i m m $ & r n m w
% I-RTR (canopy)dT1$l% &i4qa#i$&maendtvMZemdi+m#m
~ 8 r - i 9 ; 1 ~ * a 4 $ ~ 9 [ & m + ~ d 3 1 I 4 h d
M ~ ~ m * * ~ * m m 4 * ~ ~ m 1m
w m w
m - d ~ m m * * * T i t ~ * ~ m ~ ~ l k m
%t fM?i *
@ *
XPJ TMFId it 8 I IRK (lesser strata) 3
~ ; ? m s i m q y ~ * m ~ - i m 8 w ~ * l * ~ ~ w * -
( r e g e n e r a t i o n ) & M * * ~ ~ * P n i t ~ * M % ~ ~ ~ * ~ ~ f i k m
4~miSt%Ym?t***m**~wm*msm+&lm
(%
~
44
f%% 3T@d *m
999 (seedling)
~
**
qelfMm W 8
~
@
~
(V) f%h (Dependence)
~ ~ ? j B d h i ~ % d * d * ~1 WhTv ~ ~(bryophytes)
T ~ * %
%hT'$Z (thallophytes) & !JS d (vascular$& 49 @Zd$I f 8 I $7 W fi*
*+*-,*f$;m&dt,4;t.*%$*~*i;mm
b ~ m ~ ~ ~ I i t $ a t f ;- P f C M ~ ~ ~

(iv) * T b T I (Trophic structure)


~*it&o~ial*~*mglegg*q***m4m7m**l
- - - - -- -- - - - -
1.6 mfiih (Ecosystem)

W j k h W 3 S (Abiotic components)
t 1) d : r p r w t @ t w = r f * + q r a d f fRn.3nfmdtlbrXt~3* pf*****
*iitmM-iTFnf-6im81Q&dwiladmarsffw*;afw&~M srpRdtp-ysQ.dMb~
vr~3iT~nM+mmamihhd$rm3~%1
2) Vpd : (i)&l%%-&h (proteins), (carbohydrates), (lipids),
(humus)*-~4 (organlc)3f8;d~pirtdi%mk~
f i R i r & . ~ M @ ~ * & (ii)-~pf-*%-,*, dl
w,*, e,* 4t$ a (survival)
*fRn.-81 ( i : ' \ q m : m , ?m r ? f ,, mh~ (,d t ) , M f m s m
1 (i - : ( q i ; r ~ - f i m ; n & d G R m v $ ~ * r n ) **,m
W F q J f r n d % l

- -
ddh asFi (Bio components) : @, 3k WNZ5 (decomposers) vlfha 4 dk
~ ~ t ~ ~ ~ 3 i t i ~ * 3 ~ f s ; s r r n 8 1
(a) - WM,(hutotrophs) sm;TI h ~4 di & $t % I 3 d 3k m e
~*@3ti-dt)im-*1**mg3*wm&m;Tt*
*
n r a ~ p n d l * ~ * & ~ l & m * 3 ~ ~ d i - ~ ~ *

TWFI (chemosynthetic) git 37WT f ! ir W T Fd *


e ~ % ~ ~ & m w u r f i a j r * ~ m ~ 4 * r n z s ? m r r ? l
~ Wd ;r??T &
* k 9 ; * 8 % k f ~ i ~ 8 l I ~ * ~ * d 3 w & u * * ~
*8&3w-ma&3rfm7&-mir-mmm;s;;afm
& 8.1
& qdl, ?$$ a 8 (ominvores) 3, 39 % & I (ii) q W sl;m*-
+h
& r& %F %
(fungl) f d i
*&3?RdlB;Fmdf
a *
(saprotrophs), Jmqm; (decomposers)91*
.sma;it
(osmotrophs), ?W
~3 (organic matter-detritus)
l m k * m , * f $ ; ~ $ * ~ h ~
m y : m ; r * ~ & f & ~ m g ; r : ~ 3 d f l ~ & p ~ * *
(nematodes)&-zrf@R (arthropods)WlW ( d e t r i t u s ) & M 8 &*r~~eCk
3m*%1

p d $ , * h m m , m * * M f l d , & & ~ * * $
m m M F $ 3 l 1 - 4 m 9 l qmm$qm*
: (transition z o n e ) ' 4 l m
(diffused)?h&m -f$;g[mi!4#* (ecotone)*$ I--%&
~ ~ 3 g i ; r F i F l & f 1 ~ ~ * ~ $ Y r b w m $
Mtl

~ * ~ ' 3 m * & f : ~ & m 1 m s n u ~ h $ W


* m * * y - ~ 3 ~ M m l - , mma,4k&,=FI3?Rm
(glacier) WW Pkh ¶f&d W WW ?idf I TAGIT (estuaries), %, &h
(coastal marshes) m,?lEiR & (s~jamps)& ¶fGh * $I

(&(Tundra), %WTRFi)
l,

(*,
-
3lFwmam
I
m)
rn
(%, Te'm'l7)
1
nfia ():tic) (dW) d (lentic) (mm)
($la,m,d, -1
*er m
1 a m ; & q q * ~ ~ * $ + ~ % $ m & & 9 f s ; m m t F h ? i 4
*&m~wirm?mlI&q~~*m*a~*rn*
Jma (habit) d7 m,
(habitat) % sllem T a$l @ ;3il T b J F l 4
&~ks;rrem'mfSiqlm31~.fprr5h'td4$qf;r3f;rm91+
4-
mmmqdffs;Iwmwfs;~@,m&~*%m
mft~1-4bih@%d&wrn~meq%m~f1
2 3) FTmkRR3
a) +M%d
rl) ¶fm
3 TlfWT~~f$;Fit*-hW&**,~d,asndr&a;rr$%~
*%~9~it*b1*%rnw*mw*3&*mmtrn
h~s;ll***%l
6 ~ @ ~ ~ & W W % W ~ ~ W ~ ~
&~Tmm;rra3~%m&ircirwm;ft,m&rn*m;St*
d-gmit&tm-~4-%+fasr*lq$
. m J h i ~ % ~ r r ~ ~ ~ d ~ ~ f $ ; s r ~ f e l ~ $ ~ ( a t t i t u d e ) , * &
rnqm ( e x p o s u r e ) % d 3 d t $ t&~F ; d i q w p s s ; r f 3 ~I I ~ w *
%q~~*enm*?mii;**~*-*4d41 . .*
7 a;) & e ~ 3 ~ * m * * ~ * m e ~ m & w ~ 4 ~ - ~
wm*&**%mel~&4&*%&*a&
~+rn~.3tiJhi+eift~~~-~n~ram~~9
* ~ - ~ ~ 3 ~ ; m ~ ~ % % f d F i $ & r n m ~ $
tmM4~m*-=J;riT$t9wwmfl
Gf> ~ ~ 3 ~ ~ ~ * ~
n ma.;ls?.$-4Adt-t~3-m$1
wmwfadtb~m
1
A lMtkaha arrsrrir&fMM
(nutecology) (sYnee0logy) (hnbltat ecology)

You might also like