2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

HARREMANA (/EUSKALTZAINDIA/ERAKUNDEA/HARREMANAK?VIEW=FORM)

option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&

 (https://www.facebook.com/prentsazerb.euskaltzaindia)
 (https://twitter.com/plazaberri?lang=eu)
 (https://www.youtube.com/channel/UCHxsqx-kYOjyIjWUmrIkkFw)
 (https://www.instagram.com/euskaltzaindia_/)

(/mendeurrena)

(/)
Webgune osoan Idatzi hemen  
Euskaltzaindiaren Hiztegia
 /  Hizkuntza-baliabideak (/hizkuntza-baliabideak)
/  Online hiztegiak (/hizkuntza-baliabideak/online-hiztegiak) /  Euskaltzaindiaren Hiztegia

Euskaltzaindiaren Hiztegia


Zer:

Idatzi hemen zer bilatu nahi duzun

Non:

sarreretan

Bilatu

Bilaketa konbinatuak


EUSKALTZAINDIAREN HIZTEGIA
Ikus halaber
0

predikari
iz. Predikatzen duen pertsona; egiteko nagusitzat eliz hitzaldiak ematea duen
elizgizona. Ik. sermolari (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Euskal elizetako predikariak. Erregeren predikari entzutetsua.

Estekak 

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sarr… 1/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

predikatibo
adj. Hizkl. Osagarriez mintzatuz, gehienetan loturazko aditz baten bidez perpausaren
subjektuari lotua ageri dena, izen, adjektibo edo adberbio sintagma izan daitekeena.
Ik. predikatu osagarri (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
osagarri#azp_predikatu osagarri). Esan dezakegu adjektiboa bi lekutan ager daitekeela
perpausean: izen sintagma baten barnean izen bati lagunduz, nahiz predikatuaren barnean,
osagarri predikatiboa osatuz.

Estekak 

predikatu1, predika, predikatzen

1 du ad. (Jainkozko egia) erakutsi. Ebanjelioa predikatu. Jainkoaren hitza predikatzeko.
2 du ad. (nor osagarririk gabe). Predikua egin. Hiriko eliza nagusian predikatu zuen. Paulo
apostoluarekin ibili zen predikatzen.
3 du ad. Hizkl., Log. Subjektuaz zerbait esan predikatuaren bidez.

Estekak 

predikatu2
1 iz. Hizkl. Subjektuaz zerbait esaten duen perpausaren zatia, ardatz gisa aditza
duena. Euskal perpausaren predikatuaz. Perpausaren barnean bi osagai nagusi bereiziko
ditugu: subjektua eta predikatua.
2 iz. Hizkl. Predikatu osagarria. Partizipioa, izenondo den aldetik, predikatu gisa ere agertzen
ahal da, dagokion izen sintagmarekin komunztadura eginez.
3 iz. Log. Perpausaren bigarren zatia, hitz egiten denaz adierazten dena daukana.
predikatu osagarri, predikatu-osagarri Hizkl. Gehienetan loturazko aditz baten bidez
perpausaren subjektuari lotua ageri den izen, adjektibo edo adberbio sintagma. Ik.
predikatibo (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Izenlagunez osatutako predikatu-osagarrietan beharrezkoa da artikulua: Liburu hori
plastikozkoa da.

Estekak 

predikatzaile
iz. Predikaria.

Estekak 

predikatze
iz. predikatu aditzari dagokion ekintza. Misio eta predikatze lanetan jardun izan dute
bereziki kaputxinoek.

Estekak 

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sarr… 2/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

prediku
iz. Eliz hitzaldia. Ik. sermoi (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Jesusen predikuak. Prediku denboran. Prediku ederra egin du.
prediku aulki, prediku-aulki Elizetan, predikua egiteko mintzaleku garaia. Ik. pulpitu
(/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
irakastegi (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
2. Prediku aulkitik orroaz entzuten ziren manuak eta mehatxuak.

Estekak 

prefabrikatu, prefabrika, prefabrikatzen

1 du ad. Eraikin baten edo egitura baten atalak aurrez fabrikatu, eraiki behar den
lekuan muntatzeko. Prefabrikatutako egiturek itxura berriko arkitektura sortu dute.
2 (Partizipio burutua izenondo gisa). Milaka herritar etxe prefabrikatuetan bizi dira
oraindik. || Amets prefabrikatuak.
3 (Partizipio burutua izen gisa). Eraikin prefabrikatua. Gaur egungo prefabrikatuak txiki
geldituko dira.

Estekak 

prefazio
iz. Erl. Sagara aurrea.

Estekak 

prefektu
1 iz. Antzinako Erroman, goi mailako funtzionarioa.
2 iz. Apaizgaitegi edo eliz ikastetxe batean, diziplinaz eta ikasketez arduratzen den
apaiza. Kolegioko prefektuak, Hipo edo Hipopotamo deitzen genion fraideak, ematen zigun
sarrera.
3 iz. Parisko poliziaren burua. Prefektuak ohiz kanpoko lana egin zuen; eta, esan gabe doa,
Parisko poliziaren indar guzti-guztiak jarri ziren kasu hau argitzera.
4 iz. Estatuaren ordezkaria probintzia edo eskualde batean. Manfred Reyes, Villa
Cochabambako prefektu izandakoa, du alderdikide.

Estekak 

prefektura
1 iz. Hist. Antzinako Erroman, prefektuaren kargua; prefektuaren agindupeko
lurraldea. Gregorioren prefekturaren urtean.
2 iz. Hainbat herrialdetan, probintzia edo kidekoa. Kontserbadoreek hiru prefektura lortu
dituzte Bolivian.

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sarr… 3/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

Estekak 

preferente
iz. Heg. Kirol. Espainiako futbol mailen banaketan, zenbait eskualdetako maila gorena.
Hiru puntu hauekin, hirugarren postua berreskuratu du Preferenteko taldeak.

Estekak 

prefet
iz. Ipar. Frantzian, estatuaren ordezkaria departamenduan. Jaun prefeta. Ministroak
Bretainiako prefetei helarazi dien manua.

Estekak 

prefetura
iz. Ipar. Prefetaren lanbidea edo kargua; prefetaren ardurapeko zerbitzua; zerbitzu
hori eskaintzen den bulegoa. Baionako prefeturak Lapurdiko eta Nafarroa Behereko
kantonamenduak jasotzen ditu. Bordeleko prefeturaren idazkaritzan.

Estekak 

prefosta
adb. Zub. Dudarik gabe. Prefosta ezagutu zuen.

Estekak 

pregoi
iz. Aldarrikapena, iragarpen ageria; udal deia. Ik. bando (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
2. Pregoia jo. Gero, danbor hotsa eta pregoi oihua. Festen pregoia: jaien aldarrikapena.

Estekak 

pregoilari
iz. Pregoia jotzen duen pertsona.

Estekak 

pregonatu, pregona, pregonatzen

du ad. Aldarri egin, aldarrikatu.

Estekak 

prehistoria
iz. Historiaurrea.
https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sarr… 4/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

Estekak 

prehistoriko
adj. Historiaurrekoa.

Estekak 

prejitu
ad. [Oharra: Euskaltzaindiak, prejitu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan
harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. frijitu (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua

Estekak 

prekario
adj. Lanaz edo enpleguaz mintzatuz, ezegonkorra dena eta lan baldintza kaskarrak
dituena. Gobernuak gizartearen eskaerei erantzun beharrean, zerbitzu publikoen pribatizazioa
eta lan prekarioa bultzatu ditu.

Estekak 

prekaritate
iz. Lanaz edo enpleguaz mintzatuz, prekarioa denaren nolakotasuna. Krisiak
prekaritate handia ekarri du.

Estekak 

prekarizazio
iz. Lanaz edo enpleguaz mintzatuz, prekario bihurtzea. Ekimen horrek sektore horretan
lan egiten dutenen lan baldintzen prekarizazioa besterik ez du ekarriko.

Estekak 

prelatu
iz. Elizako goi karguduna. Abadeak, artzapezpikuak eta gainerako prelatuak.

Estekak 

prelatutza
iz. Prelatuaren lanbidea edo kargua.

Estekak 

preludio

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sarr… 5/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

iz. Musika-lana, beste musika-lan luzeago baten sarrera gisa jotzen dena. Richard
Wagnerren Tristan eta Isolda-ren preludioa.

Estekak 

premia
iz. Beharra, bereziki behar handia, larria edo hertsia. Premia gorria. Erdal-euskal hiztegi
baten premia handia dago? Egunean eguneango premiei aurre emateko. Meza entzun eta lanik
premia gabe ez egitea. Aski nahasiak daude gure arazoak nahasketa berrien premia sumatzeko.
Premiarik ez denean. Argi berritze baten premia bazegoen linguistikan. Herritarren oinarrizko
premiak asetzeko erabiliko dituzte sosak.
premiadun Premia duen pertsona, behartsua. Zorionekoak bihotzetik premiadunak, zeren
haiena baita zeruko erreinua.
premia izan 1 du ad. Ea noiz eskainiko digun premia duguna. Liburuak ez du nire laudorioen
premiarik.
2 da ad. Beharrezko izan. (Hirugarren pertsonan erabiltzen da). Premia dira obra onak.
Ikusten duzunean ez zaituztela sinetsi nahi, eta premia dela sinets zaitzaten, egizu zin.
premian adb. Beharrean, zerbaiten premia izanik. Beharrean edo premian aurkitzen bada
norbait. Jarri afaltzen, premian egongo haiz eta. Hizkuntza bizia hitz berrien premian da beti.
Haur zorionekoa ez zen aurkitzen otoitzen premian. Badakit zerrenda hau gehitua eta osatua
izateko premian dela. || Premia gorrian aurkitzen denak berekin du nahigabea.

Estekak 

premialdi
iz. Beharraldia. Gure premialdietan behar ditugun laguntzak.

Estekak 

premiatsu
1 adj. Premia handikoa. Egiteko premiatsua. Hori da gauzarik premiatsuena bertsoa
egiterakoan.
2 adj. Gorabehera handikoa. Ik. garrantzitsu (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Giristinoak jakin behar dituen egia premiatsuenak. Lege guztietarik premiatsuena hori zen
Jainkoaren begietan.

Estekak 

premiatu, premia/premiatu, premiatzen

du ad. Behartu, hertsatu. Bekatu egin badut, beharturik eta premiaturik nago penitentzia
egitera. Jainkoak alde batetik eta haragiak bestetik premiatzen naute.

Estekak 

premiazko

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sarr… 6/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

adj. Beharrezkoa, ezinbestekoa. Ez da aski batasuna euskarak iraun dezan; ez da aski, baina
premiazkoa da, batasunik gabe ez baitu iraungo.
premiazko izan da/du ad. Premiazko ez diren huskerietan denbora ematea. Premiazko dute
hiztegigileek hitzen berri jakitea. || Errazago delako, eta premiazkoago gainera.

Estekak 

premio
iz. Heg. g.g.er. Beh. Saria.

Estekak 

premisa
iz. Argudioen abiapuntutzat hartzen den perpausa edo perpaus multzoa. Logikaren
oinarria silogismoa da: premisa nagusiaz, bigarren premisaz eta ondorio batez osatzen da.

Estekak 

premu
iz. Ipar. Seme nagusia; oinordekoa. Ik. prima (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
1. Loiolako premu jaunak. Graziak egiten gaitu Jainkoaren premu. Etxejaunaren ametsa
baserria osorik uztea izaten da, seme edo alaba zaharrenarentzat, premuarentzat.

Estekak 

premugo
iz. Ipar. Premutasuna.

Estekak 

premutasun
iz. Ipar. Oinordekotza, premuaren eskubidea. Zure premutasuna saltzen badidazu.

Estekak 

prenda
1 iz. Heg. Beh. Bahia. Jesus bera geratzen da betiko bizitzaren prendatzat.
2 iz. (Artikulurik eta kasu markarik gabe). Eta egia honen prenda nire lepoa jarriko nuke.
Aitzurra eta mantala ardoaren prenda, ez da aberastuko horiekin denda. Irina utzi dute
ostatuan prenda. Honako galtza hauek prenda har itzazu.
3 iz. Pertsonez mintzatuz, balio handikoa. (Batez ere, ironiaz erabiltzen da). Etxean ez
da prenda ederra holako bizilaguna. Ez genuen guk prenda txarra Azkarragara bidali! Emazte
hori zer prenda!
4 iz. Heg. Zah. Dohaina. Printzesa batek behar dituen prenda guztiez hornitua. Laugarren
prenda, isiltasuna.
https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sarr… 7/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

Estekak 

prenestetar
1 adj. Prenestekoa, Prenesteri dagokiona.
2 iz. Prenesteko herritarra.

Estekak 

prentsa
1 iz. Tresna zapaltzailea, bere bi zatiren artean hainbat gauza sakatzeko prestatua
dagoena. Ik. dolare (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Prentsaren ardatza. Zehatzen da intxaurren mamia eta gero ezartzen da prentsan zurdazko
oihalean bildurik. Prentsan ipini. Prentsan bezala alde bietatik estuturik.
2 iz. Inprimatzeko erabiltzen den prentsa. Etxepare izan genuen orotarik lehena, ehun urtez
lehenago asmatuak ziren prentsetara euskara eraman zuenean.
3 iz. Inprimatzen den edukia, egunkari eta aldizkarietan jasotzen dena. Prentsa
askatasuna.
4 iz. Egunkari eta aldizkarien inguruko erakundeen multzoa. Euskal prentsa. Prentsa
zerbitzua. Prentsa-banatzailea. Prentsa ordezkariak.

Estekak 

prentsatu, prentsa/prentsatu, prentsatzen

1 du ad. Prentsan zapaldu. Zertako prentsatzen da idien bazka?
2 (Partizipio burutua izenondo gisa). Ardo prentsatua hobea da lakoko ardoa baino.

Estekak 

prentsaurreko
iz. Pertsona edo talde batek kazetariekin egiten duen bilera, zerbaiten berri emateko
edo haien galderei erantzuteko. Prentsaurreko bat egin.

Estekak 

preparatu, prepara, preparatzen

da/du ad. Zah. Prestatu, apailatu. Ik. paratu (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua

Estekak 

prepositibo
1 adj. Hizkl. Preposizioarena, preposizioari dagokiona.

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sarr… 8/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

2 adj. Hizkl. Hizkuntzez mintzatuz, batez ere preposizioak erabiltzen dituena.

Gaztelania hizkuntza prepositiboa da.

Estekak 

preposizio
iz. Hizkl. Dagokion osagarriaren aurre-aurrean doan hitza, perpausaren barnean hitz
batzuk beste batzuen mende ipintzen dituena eta lotzen dituen osagaien arteko
erlazioa adierazten duena. Frantses preposizioak. Euskaraz ez dago preposiziorik.

Estekak 

prerrafaelista
adj./iz. XIX. mendearen erdialdeko margolari ingelesez mintzatuz, Urbinoko Rafaelen
aurreko estiloa imitatuz margolaritza berritu nahi izan zuen pintura-mugimendukoa.
Rossettik lerro lausoak erabili zituen; ametsezko giroa nagusitzen da bere obretan, gainerako
prerrafaelistenetan ez bezala.

Estekak 

presa1
iz. Zerbait azkar eta astirik galdu gabe egiteko premia. Azken orduko presak direla eta.
Hortik datozkigu presak, berehala egiten ez den gauza franko ez baita sekula egiteko biderik
izango. Patxadan, itobeharrezko presarik gabe, aurrera darama hasieran hartu zuen asmoa.
presa izan du ad. Presa dut eta banoa. Zapaltzen ari den oinak ez du ez presarik, ez eta
errukirik ere, oharkabean ari baita. || Jaits dadila laster, hura ikusteko presa handia dudala
eta.
presako adj. Presazkoa. Baina ez dugu hori lanik presakoena.
presazko adj. Gauzez mintzatuz, presa duena. Ik. presako (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Presazko bilera egin zuten Donostian atzo. Badira beste zeregin presazkoago batzuk.

Estekak 

presa2
1 iz. Ibai edo kideko baten ibilbidean egiten den horma modukoa, ura pilatzeko edo
desbideratzeko erabiltzen dena. Presa ondoan amuarrainak harrapatzen. Presa egiteak ez
du balio urak joaten direnean. Ura joanda presa egin (esr. zah.).
2 iz. Urtegia. Sargori dago gaur eta etxeko txikiak irrikan daude osaba Serdalek presara
eraman ditzan bainua hartzera.

Estekak 

presaka

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sarr… 9/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

adb. Presaz. Presaka egin behar izan zuen, eskatu zitzaiona. Irakurle zuhurrak gogoan eduki
beza, presaka eta muturka, itobeharrez jaioak direla hemen agertzen diren zenbait izkribu. ||
Presakaegi irakurri. Nahi genuen baino presakago hasi da ibiltzen jendea.
presakako adj. Presakako kritika batean. Biltze lana da gure artean presakakoena.

Estekak 

presarazi, presaraz, presarazten

du ad. Presatzera behartu.

Estekak 

presati
adj. Presa duena, presakakoa. Amsterdamgo bizitza presatia.

Estekak 

presatu, presa/presatu, presatzen

1 da/du ad. Presa hartu edo eman. Sobera presatzen zara. Bukatzera presatu. Bere anaia
presatu zuen, paga zezan. Batere presatu gabe, denbora guztia hartuz.
2 (Partizipio burutua izenondo gisa). Egungo bizimodu presatuak, gidatzen ari direla
telefonoz hitz egitera eraman ohi ditu gidari asko.

Estekak 

presbiterianismo
iz. Kalbinismotik sorturiko doktrina protestantea, apezpikuen aginpidea ezagutzen ez
duena.

Estekak 

presbiteriano
1 adj. Presbiterianismoarena, presbiterianismoari dagokiona. Mundu osoko eliza
presbiterianoak.
2 iz. Presbiterianismoaren jarraitzailea. Katolikoei jazartzen segitu zuen, eta
presbiterianoak ongi tratatuz.

Estekak 

presbiterio
iz. Elizetan, aldare nagusiaren aldea. Presbiterioko eskaileretara iritsi zenean, belauniko
jarri zen. Hernanin, elizako presbiterioaren azpian, lurperatu zuten.

Estekak 

presbitero
https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 10/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

iz. Erl. Eliza kristauetan, ordenak hartu dituen pertsona. Ik. apaiz (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
artzain (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
2. 1918ko abenduaren 21ean egin zen presbitero.

Estekak 

presbizia
iz. Med. Begiaren akatsa, gertuko gauzak garbi ikustea galarazten duena, kristalinoak
malgutasuna galtzen duenean sortzen dena. Presbizia zuzentzeko erabili ziren leiar
ganbileko lehenengo betaurrekoak XIII. mende amaierakoak dira.

Estekak 

presentatu, presenta, presentatzen

du ad. Batez ere Ipar. Aurkeztu. Zein egunez izan zen presentatua tenpluan?

Estekak 

presente
1 pred. Aurrean dena edo dagoena. Epaiketan presente izan. Ni ez nintzen presente egon.
2 adj. Oraingoa; orainaldikoa. Denbora presentea: oraingo denbora. Libra gaitzazu
presenteko tristeziaz, eta sekulako poztasunaz gozaraz.

Estekak 

presentzia
iz. Aurrean izatea. Jainkoaren presentzian: Jainkoaren aurrean, aitzinean. Jainkoaren
presentzia nonahi nabaritzen da: Jainkoa han dagoela nonahi nabaritzen da.

Estekak 

preserbatibo
1 iz. Estalki babesgarria, sexu harremanetan haurdunaldia edo eritasunak
transmititzea saihesteko, zakilean jartzen dena. Preserbatiboak erabiltzea bultzatzea da
hiesa ez hedatzeko ezagutzen dugun modu bakarra.
2 iz. Umetokiaren lepoan jartzen den babesgarria, gizonezkoen preserbatiboaren
baliokidea dena.

Estekak 

preseski
adb. Hain zuzen. Hori da preseski bertsolari bakoitzaren helburu nagusia.

Estekak 

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sar… 11/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

presidente
1 iz. Lehendakaria, gobernuburua; Errepublika bateko estatuburua. Frantses
presidentearen hiltzea. Gure errepublikako presidente ohia.
2 iz. Erakunde, biltzar edo elkarte baten burua. Ferry, senatarien presidente berria.
Kontseiluaren presidente edo buruzagiak.

Estekak 

presidenteorde
iz. Lehendakariordea.

Estekak 

presidenteordetza
iz. Lehendakariordetza. Sarah Palin presidenteordetzarako hautagai ohiak Gobernuari bidea
erakusteko eskatu die gobernadoreei.

Estekak 

presidentetza
iz. Lehendakaritza.

Estekak 

presidium
iz. Zenbait herrialde komunistatan, gobernu erakunde nagusi bateko batzorde
iraunkorra.

Estekak 

presio
1 iz. Fis. Gainalde jakin bat sakatzen duen indarra, azalera-unitateko. Presioa neurtu.
Atmosferaren presioa.
2 iz. Norbaiten ekintzetan edo jokaeran eragina duen indarra. Ik. hertsatze
(/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Nazioarteko presioaren eraginez, presidenteak uko egin dio ordu batzuk lehenago ozen iragarri
duenari. Presio handia izaten da boxetako geldialdietan. Presio neurriak gogortu.

Estekak 

preskribatu, preskriba, preskribatzen

du ad. (nor osagarririk gabe). Zuz. Eskubide, erantzukizun eta betebeharrez mintzatuz,
legeak ezarritako epea bukatu delako, baliogabe gertatu. Bosgarren artikuluak horrela
dio: "Herri guztiek dute autodeterminazio eskubidea, eta eskubide horrek ez du preskribatzen".

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 12/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

Zigor Kode berria onartu ondoren eginiko terrorismo delitu larrienek ez dute preskribatuko;
horrek aukera emango die epaileei delitua ikertzeko eta epaitzeko epea nahi adina luzatzeko.
Delitu haietatik asko preskribatuta daude dagoeneko.

Estekak 

presku
iz. Bizk. Mertxika.

Estekak 

preso
1 adb. Pertsonez mintzatuz, espetxean edo ezin alde egin dezakeela lotua. Ik. atxilo
(/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
gatibu (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Hoben gabe atxiki naute preso. Preso eramateko aginduz. Jauna, preso eraman zintuztenek ez
zekiten zer ari ziren. Badaude han hogeita bost ohoin preso. Hiru hilabete preso egon ondoan.
Lapur txikiak preso sartuta bera milioiak osten. Hura preso eta lapurrak libre. || Ura sartzen
digute upeletan preso, lehenago oker egina delako akaso.
2 iz. Preso dagoen pertsona. Presoak garrazki edukiak dira. Presondegi bat, zenbait preso
barrenean giltzatuak gelditu zirela, erre zena. Presoak kalera. Presoen eskubideak.
preso altxatu Preso hartu. Euskaldun gazte andana bat preso altxatu zuten.
preso hartu Preso atxiki. Ik. atxilotu (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Preso hartzeko puntuan zeuden. Guduan zauritu eta hartu zutela preso.

Estekak 

presokratiko
1 adj./iz. Greziar losofoez mintzatuz, Sokrates K.a. V. mendeko losofoaren aurrekoa
dena. Filoso iak presokratikoekin egiten du sarrera historian.
2 adj. Filosofo presokratikoena, losofo presokratikoei dagokiena. Filoso ia
presokratikoa.

Estekak 

presondegi
iz. Espetxea. Ik. kartzela (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Presondegian sartu zuten. Emakumeen presondegia. || Infernuko presondegian.

Estekak 

presoner

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 13/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

iz. (-r- bakunarekin). Ipar. Presoa. Ez dira preso arruntak; enetzat gerlako presonerak dira.
Presonerak bisitatzea.

Estekak 

presozain
iz. Espetxean presoak zaintzen dituen enplegatua.

Estekak 

prest
1 adb. Prestaturik. Ik. gertu (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Prest dago edozertarako. Nire lan hau bukatua eta agertzeko prest dago. Begien aurrean
daukatena ukatzeko prest daude. Prest aurkitzen dira Jaunagatik edozein gauza egiteko. Zuk
nahi duzunean gu prest gara berriz. Erdian harrapatuko gaituzten indarrak prest baitaude
dagoeneko, zizpaz armaturik. Orduan, belarriak erne dituzte, irria prest. || Prestago hartzera
ematera baino.
2 (Izenondo gisa). Otoitz egile handia, langile presta. Dantzara joateko borondate presta.
prest-presta Ipar. Guztiz prest. Hona paperak, prest-presta. Prest-presta gaituzu.

Estekak 

prestaera
iz. Prestatzea; prestatzeko era edo modua. Ik. prestakuntza (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Edertasun hori gaurko zahar-gazteek, prestaera berezirik gabe, dasta eta goza dezaketela
badakit. Sakramentuak ongi hartzeko prestaera. Zer prestaerarekin etorri behar da Jaunaren
hitz santua entzutera? Bekatu arina, bekatu hilgarrirako prestaera bat da. || Hau da kristau
askoren bihotzeko prestaera, lagun hurkoa maitatzeko.

Estekak 

prestaketa
iz. Prestaera; prestamena. Zuei harrera ona egiteko prestaketak egiten hasi da dagoeneko.

Estekak 

prestakin
iz. Erabiltzeko edo kontsumitzeko prestatzen den gauza, bereziki sendagintzakoa,
hainbat gaiez osatua dena. Ik. sendagai (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Substantzia eraginkorrik ez duen prestakina da plazeboa, eta botika baten ordez ematen da.
Prestakin hormonalak.

Estekak 

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 14/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

prestakizun
iz. Prestamena.

Estekak 

prestakuntza
iz. Egiteko edo lanbide baterako norbait prestatzea; prestatze horren ondorioa. Euskal
inkestagileen prestakuntza etxean egin daiteke. Irakasleen prestakuntzarako. Langileen
prestakuntza faltagatik. Azterlanak egiteko eta argitaratzeko behar den prestakuntza eta
ohitura.

Estekak 

prestalan
iz. Zerbait prestatzeko egiten den lana. Ik. prestamen (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Datorren urrian-edo bukatuko ditut hiztegiaren prestalan guztiak eta ondoren hasiko dut
idazlana. Izango omen ditugu geroxeago bai irakats-saioak eta bai bestelako bilerak,
prestalanak taxutu eta langileak prestatzeko beharrezko ditugunak.

Estekak 

prestamen
iz. Zerbait prestatzeko egiten diren gauzak. Ik. prestalan (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Biderako prestamenak berehala eginik. Lapurreta baten prestamenak. Abiatzen da prestamenak
egiten bilera hartarako. || Josuek ere egiteko handi honetan ongi irteteko prestamenak hartu
zituen.

Estekak 

prestarazi, prestaraz, prestarazten

du ad. Prestatzera behartu. Prestarazi zuen behin eltze bat jaki. Prestarazi zitzala gizonen
bihotzak bekatuen damuarekin.

Estekak 

prestasun
iz. Prest dagoenaren egoera edo nolakotasuna. Nagitasunaren kontra, prestasuna.
Agindua egiteko haren prestasuna ikusirik. Prestasun eta prestutasunik handienaz abiatu zen
liburu hau argitara emateko neurriak hartzera.

Estekak 

prestatu, presta/prestatu, prestatzen

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 15/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

1 da/du ad. Zerbaitetarako gai gertatu; zerbait edo norbait zerbaitetarako gai egin;
zerbait erabilia izateko eran, edo bere egitekoa betetzeko moduan, jarri. Ik. gertatu
(/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
4; apailatu (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
paratu (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Bazkaria prestatzen ari dira. Aretoa dantzaldirako prestatu zuten. Ondo hiltzeko presta
gaitezen. Heriotza on batera prestatu nahi duenak. Bihur gaitezen gure Aita onagana, honela
iristeko prestatu digun betiko bizitza. Azterketak prestatzen. Bergarako Mintegian, ikerketarako
premiazko ziren langileak prestatu nahi zituzten. Eskoletarako prestatu diren liburuak. Zuretzat
prestaturik daukan koroa hartzera.
2 (Partizipio burutua izenondo gisa). Ez dugu lan mota honetarako jende prestaturik.
3 du ad. g.er. Maileguz eman.

Estekak 

prestatzaile
iz. Zerbait edo norbait prestatzen duen pertsona. Bigarren argitaraldiaren prestatzailea.
Kirolariaren prestatzaile isikoa.

Estekak 

prestatze
iz. prestatu aditzari dagokion ekintza. Azken orduko prestatze batzuk gorabehera.

Estekak 

prestidigitadore
iz. Gauzak agerraraziz, desagerraraziz edo itxuraldatuz, eskuekin trikimailu eta joko
miragarri edo harrigarriak egiten dituen pertsona. Ik. mago (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua
Mirakulu horietan sinestea Jainkoa prestidigitadorea dela sinestea da. Gauzak era batera
ikusten ditugu, atzematen ditugu, eta prestidigitadoreak guk gauza horiek beste era batekoak
direla sinestea nahi du.

Estekak 

prestidigitazio
iz. Prestidigitadorearen antzea; prestidigitadoreak egiten dituen joko miragarrien
multzoa. Eskurik erabili gabe, bularretakoa askatu zuen trebetasun handiz, prestidigitazio saio
batean ariko balitz bezala.

Estekak 

prestigio

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 16/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

iz. Pertsona edo gauza batek gizartean duen izen ona, garrantzia edo eragina. Prestigio
handiko gizona. Prestigioa galdu.

Estekak 

prestigiotsu
adj. Prestigio handikoa, prestigioduna, izen handikoa. Ik. ospetsu (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&layout=aurreratua

Estekak 

prestik
adb. Zub. Zah. Prest. Zaudete prestik eta iratzarririk, zeren ez dakizue eguna eta ez orena.

Estekak 

prestu
adj. Eskatzen zaizkion bertuteen eta tasunen jabe dena. Pertsona prestua. Jende prestua.
Emazte zuhur eta prestu bat. Zeruan gerta dadila gizon prestu, irakasle argi eta adiskide
eskuzabal hau. Itxuraz prestu dena gerta daiteke bekatari handia. Zorrak dituenak, baldin
prestu bada, atsegin hartzen du haiek pagatzeaz. Zure bizitza prestuagatik. Ez dut uste
gazteagoen iritziak oro, noraezean makur direnik, gure zenbait aberkide prestuk oihuka
adierazi nahi digun bezala.

Estekak 

prestuez
adj. g.g.er. Prestutasunik gabea. Bera datzan ohearekin batera su eman prestuezari.

Estekak 

prestuezkeria
iz. g.g.er. Prestuezaren egite gaitzesgarria. Eskergabetasunik handiena eta prestuezkeriarik
ikaragarriena.

Estekak 

prestuki
adb. Prestutasunez. Prestuki bizitzeak ondore ona du. Alargunaren egoera prestuki eramatea.

Estekak 

prestutasun
iz. Prestua denaren nolakotasuna. Ez du etxerik galtzen holako prestutasunak. Baina
azpijanak ez du ez ausardiarik ez prestutasunik. Izuak eten ditu gizonengan lotsaren eta
prestutasunaren lokarriak. Antzezleak prestutasun berezia eman dio jantzi duen pertsonari.

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 17/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

Estekak 

prestutu, prestu/prestutu, prestutzen

da/du ad. g.er. Prestu edo prestuago bihurtu. Batzuk zahartzean hasten dira prestutzen
eta bertuteari jarraikitzen.

Estekak 

presuna
iz. Ipar. Pertsona.

Estekak 

 leh (/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang

 aurr (/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lan
321 (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera
322 (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera
323 324 (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera
325 (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera
... 333 (/index.php?
option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera
hurr (/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=

azk (/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&

Oharra: azken eguneraketa 2020-07-08

Nabarmenduak
https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 18/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

E
o
EBE (/index.php? Hiztegia (/index.php? E
option=com_ebe&view=bila option=com_hiztegianbilatu
.php? &It
iew=bilaketa&task=sarrera&Itemid=1161) u&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu) ena

HARREMANETARAKO

 

 (https://twitter.com/plazaberri?
(https://www.youtube.com/channel/U


(https://www.facebook.com/prentsazerb.euskaltzain
lang=eu)
kYOjyIjWUmrIkkFw)
(https://www.instagram.com/e

EUSKALTZAINDIA HIZKUNTZA BALIABIDEAK

Plazaberri Euskaltzaindiaren hiztegia (/index.php?
(/euskaltzaindia/komunikazioa/plazaberri) option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Ite

Agenda Orotariko Euskal Hiztegia (/index.php?

(/euskaltzaindia/komunikazioa/agenda) option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=413&la
Harremanak Lexikoaren Behatokiaren Corpusa
(/euskaltzaindia/erakundea/harremanak) (http://lexikoarenbehatokia.euskaltzaindia.eus)

Bulegoak Pertsona izenak (/index.php?

(/euskaltzaindia/erakundea/bulegoak)
option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=iz
Leku-izenak (/index.php?
option=com_eoda&Itemid=471&lang=eu&view=to
Arauak (/hizkuntza-baliabideak/baliabide-
orokorrak/arauak)

Jagonet (/index.php?
option=com_jagonet&lang=eu&view=faq&Itemid=

AZKUE BIBLIOTEKA ETA OROKORRAK

ARGITALPENAK
Harremanak
Bilatu Bibliotekaren katalogoan (/euskaltzaindia/erakundea/harremanak)
(http://gorbeia.euskaltzaindia.eus/cgi-
bin/abnetop) Lege oharra (/lege-oharra)

Bilatu Artxiboaren katalogoan Gunearen mapa (/gunearen-mapa?

(http://aba.euskaltzaindia.eus) view=html&id=1)

Argitalpenak (/index.php?
option=com_argitalpenak&Itemid=1217&view=katalogoa&lang=eu-
ES&edukia=bilatzailea)

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 19/20
2/12/2020 Euskaltzaindiaren Hiztegia

Erakusketa birtualak
(https://azkuebiblioteka.euskaltzaindia.eus/)

Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque

Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
 +34 944 158 155
 +34 944 158 144
 info@euskaltzaindia.eus

https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&layout=aurreratua&lang=eu&sarrera=&sa… 20/20