BEDRIJFSADMINISTRATIE

BTW VAN A - Z

Deze cursus is eigendom van VDAB Competentiecentra ©

Versie 20/06/2019
 INHOUDSOPGAVE

1 INLEIDING ....................................................................................................... 1
1.1 Opbouw van de cursus ......................................................................................................... 1

1.2 Algemene werking van de btw .............................................................................................. 2

2 DE BTW-BELASTINGPLICHTIGE .................................................................. 3
2.1 Definitie ................................................................................................................................. 3
2.1.1 Essentiële kenmerken ............................................................................................................................... 3
2.1.2 Niet-essentiële kenmerken ........................................................................................................................ 3

2.2 Soorten belastingplichtigen ................................................................................................... 4

2.2.1 Btw-belastingplichtigen die periodieke btw-aangiften indienen .................................................................. 4
2.2.2 Btw-belastingplichtigen die geen aangiften indienen (groep van 4) ........................................................... 6
2.2.3 Buitenlandse btw-belastingplichtigen......................................................................................................... 9
2.2.4 De toevallige belastingplichtige (Art.8) .................................................................................................... 11

2.3 Voorbeelden ........................................................................................................................ 12

3 DE BELASTBARE HANDELINGEN ............................................................. 13

3.1 De levering van goederen ................................................................................................... 13
3.1.1 Definitie................................................................................................................................................... 13
3.1.2 Met leveringen gelijkgestelde handelingen .............................................................................................. 13

3.2 Het verrichten van diensten ................................................................................................ 15

3.2.1 Definitie................................................................................................................................................... 15
3.2.2 De met diensten gelijkgestelde handelingen ........................................................................................... 16

3.3 De invoer ............................................................................................................................. 19

3.4 De intracommunautaire verwerving .................................................................................... 21

3.4.1 Belastbare intracommunautaire verwervingen ......................................................................................... 21
3.4.2 Niet aan de btw onderworpen intracommunautaire verwervingen ............................................................ 21
3.4.3 Voldoening van de btw ............................................................................................................................ 22

3.5 Voorbeelden ........................................................................................................................ 23

4 PLAATS EN TIJDSTIP BELASTBARE HANDELING .................................. 25

4.1 Definities ............................................................................................................................. 25

4.2 Levering van goederen ....................................................................................................... 26

4.2.1 De plaats van levering............................................................................................................................. 26
4.2.2 Tijdstip belastbare feit en opeisbaarheid: artikel 16 ................................................................................. 27
4.2.3 Tijdstip opeisbaarheid: artikel 17 ............................................................................................................. 29

4.3 Het verrichten van diensten ................................................................................................ 31

4.3.1 Plaats van de dienst ................................................................................................................................ 31
4.3.2 Tijdstip belastbare feit en opeisbaarheid: art. 22 ..................................................................................... 36
4.3.3 Tijdstip opeisbaarheid art. 22 bis (nieuw 2016)........................................................................................ 37

BTW VAN A -Z
 4.4 Invoer .................................................................................................................................. 39
4.4.1 Plaats van de invoer................................................................................................................................ 39
4.4.2 Tijdstip van het belastbaar feit en opeisbaarheid van de btw ................................................................... 40

4.5 De intracommunautaire verwerving van goederen ............................................................. 41

4.5.1 Plaats van de intracommunautaire verwerving ........................................................................................ 41
4.5.2 Tijdstip van het belastbaar feit ................................................................................................................. 42
4.5.3 Tijdstip van opeisbaarheid van de belasting ............................................................................................ 42

5 VRIJSTELLINGEN ........................................................................................ 45
5.1 Principe ............................................................................................................................... 45

5.2 Vrijstellingen met recht op aftrek (Art.39 t/m 42) ................................................................ 45

5.2.1 Uitvoer .................................................................................................................................................... 45
5.2.2 Intracommunautaire levering ................................................................................................................... 46
5.2.3 Enkele gevallen van invoer en intracommunautaire verwervingen ........................................................... 47
5.2.4 Internationaal vervoer en bijkomende diensten ....................................................................................... 49
5.2.5 Zeeschepen, vliegtuigen, internationale instellingen ................................................................................ 50
5.2.6 Samenvatting .......................................................................................................................................... 51

5.3 Vrijstellingen zonder recht op aftrek (Art.44)....................................................................... 53

5.3.1 De vrijstellingen van Art.44 §1 ................................................................................................................. 53
5.3.2 De vrijstellingen van Art.44 §2 ................................................................................................................. 54
5.3.3 De vrijstellingen van Art.44 §3 ................................................................................................................. 55

5.4 Samenvatting ...................................................................................................................... 64

6 RECHT OP AFTREK ..................................................................................... 65

6.1 Bestemmingsprincipe .......................................................................................................... 65

6.2 Wie heeft recht op belastingaftrek? .................................................................................... 65

6.2.1 De gewone belastingplichtigen ................................................................................................................ 65
6.2.2 Incidentele (toevallige) belastingplichtigen .............................................................................................. 65
6.2.3 De gemengde belastingplichtige ............................................................................................................. 66

6.3 Uitoefening van het recht op aftrek ..................................................................................... 68

6.3.1 Ontstaan van het recht op aftrek ............................................................................................................. 68
6.3.2 Voorwaarden om het recht van aftrek uit te oefenen ............................................................................... 68

6.4 Omvang en beperkingen op aftrek ...................................................................................... 71

6.4.1 Bestemmingsprincipe: directe aftrekbeperking Art.45 §1 ......................................................................... 71
6.4.2 Aftrekbeperking op autovoertuigen art. 45 §2 .......................................................................................... 73
6.4.3 Overige aftrekbeperkingen Art.45, §3, §4 en §5 ...................................................................................... 75
6.4.4 Personenwagens: btw-aftrekbeperking beroepsmatig/privé gebruik ........................................................ 82
6.4.5 Roerende goederen: btw-aftrekbeperking beroepsmatig/privé gebruik .................................................... 93

6.5 Overzichtstabellen van de aftrekbeperkingen btw .............................................................. 95

6.5.1 Autokosten .............................................................................................................................................. 95
6.5.2 Restaurantkosten .................................................................................................................................... 96
6.5.3 Onthaal en receptiekosten/representatie ................................................................................................. 97
6.5.4 Relatiegeschenken ................................................................................................................................. 98
6.5.5 Sociale voordelen ................................................................................................................................... 99

BTW VAN A -Z
 6.5.6 overige .................................................................................................................................................. 100

6.6 Voorbeelden ...................................................................................................................... 101

7 BTW-TARIEVEN .......................................................................................... 103

7.1 Belgische btw-tarieven ...................................................................................................... 103
7.1.1 Goederen en diensten aan 0 % ............................................................................................................. 103
7.1.2 Goederen en diensten aan 6 % (KB 20 Tabel A) ................................................................................... 103
7.1.3 Goederen en diensten aan 12 % (KB 20 Tabel B) ................................................................................. 104
7.1.4 Goederen en diensten onderworpen aan het tarief van 21 % ................................................................ 105
7.1.5 Horeca: btw-tarief 12 %......................................................................................................................... 106
7.1.6 Verkoop gebouwen met bijhorende grond ............................................................................................. 107
7.1.7 Verpakkingsmaterialen.......................................................................................................................... 108
7.1.8 Werken aan onroerend goed: verlaagd tarief ........................................................................................ 108
7.1.9 Levering van bloemen en planten bij tuinaanleg .................................................................................... 108

7.2 Btw-tarieven binnen de EU per 1 oktober 2018 ................................................................ 109

8 DOCUMENTEN ........................................................................................... 111

8.1 De factuur .......................................................................................................................... 111
8.1.1 Facturatieverplichting: art. 53 §2 W.BTW .............................................................................................. 111
8.1.2 Verplichte vermeldingen (KB 1, art. 5) ................................................................................................... 112
8.1.3 De vereenvoudigde factuur ................................................................................................................... 115
8.1.4 Facturatietermijn ................................................................................................................................... 115
8.1.5 Bewaartermijn ....................................................................................................................................... 116
8.1.6 Belang van een regelmatig opgestelde factuur ...................................................................................... 116
8.1.7 Voorschotfactuur: facturatierichtlijn ....................................................................................................... 117
8.1.8 Maatstaf van heffing .............................................................................................................................. 118

8.2 Periodieke btw-aangifte..................................................................................................... 123

8.2.1 Welke aangifte? .................................................................................................................................... 123
8.2.2 Hoe invullen? ........................................................................................................................................ 124
8.2.3 Indieningstermijn ................................................................................................................................... 127
8.2.4 Betalingstermijn .................................................................................................................................... 127
8.2.5 Voorschotten......................................................................................................................................... 127
8.2.6 Structuur van de btw-aangifte ............................................................................................................... 128
8.2.7 Validatieregels/logische controles van de periodieke btw-aangifte ........................................................ 157
8.2.8 Btw scenario’s ....................................................................................................................................... 159

8.3 Btw-opgave van de intracommunautaire handelingen ...................................................... 161

8.3.1 Voorbeelddocument (723-N-2010) ........................................................................................................ 161
8.3.2 Door wie op te stellen?.......................................................................................................................... 163
8.3.3 Periodiciteit IC-handelingen .................................................................................................................. 163
8.3.4 Op te nemen handelingen ..................................................................................................................... 165
8.3.5 Wijze van indiening ............................................................................................................................... 165
8.3.6 Indieningsdatum.................................................................................................................................... 166
8.3.7 Invullen van de opgave ......................................................................................................................... 166
8.3.8 Sancties ................................................................................................................................................ 168
8.3.9 Nihil opgave .......................................................................................................................................... 168

BTW VAN A -Z
 8.4 Jaarlijkse btw-listing .......................................................................................................... 169
8.4.1 Wetgeving ............................................................................................................................................. 169
8.4.2 Wie moet op de listing voorkomen?....................................................................................................... 169
8.4.3 Invullen van de listing ............................................................................................................................ 169
8.4.4 Hoe indienen? ....................................................................................................................................... 171
8.4.5 Sancties ................................................................................................................................................ 171
8.4.6 NIHIL-listing .......................................................................................................................................... 171
8.4.7 Voorbeeld jaarlijkse btw-listing (725 - N - 2015) .................................................................................... 173

8.5 Bijzondere btw-aangifte..................................................................................................... 175

9 TOPICS ........................................................................................................ 177

9.1 Inleiding ............................................................................................................................. 177
9.1.1 Werkwijze ............................................................................................................................................. 177
9.1.2 Analyse van een btw handeling: de 5 vragen ........................................................................................ 178
9.1.3 De praktische verwerking naar de btw-aangifte ..................................................................................... 180
9.1.4 De verplichte vermeldingen op de factuur ............................................................................................. 180
9.1.5 Eventuele aftrekbeperkingen ................................................................................................................. 180

9.2 Topics binnenland ............................................................................................................. 181

9.2.1 Verkoop goederen ................................................................................................................................ 181
9.2.2 Creditnota’s op verkopen ...................................................................................................................... 183
9.2.3 Aankoopfacturen ................................................................................................................................... 185
9.2.4 Creditnota’s op aankoopfacturen........................................................................................................... 198
9.2.5 Verkopen en creditnota’s op verkopen, stelsel medecontractant (MC) .................................................. 200
9.2.6 Aankopen onder stelsel medecontractant (MC) ..................................................................................... 211

9.3 Topics EU .......................................................................................................................... 221

9.3.1 Intracommunautaire verrichtingen: inleiding .......................................................................................... 221
9.3.2 Intracommunautaire verrichtingen: begrip ............................................................................................. 222
9.3.3 Intracommunautaire leveringen van goederen....................................................................................... 223
9.3.4 Intracommunautaire verwerving van handelsgoederen ......................................................................... 230
9.3.5 IC- Verwerving van diverse goederen ................................................................................................... 237
9.3.6 IC-leveringen met installatie en montage............................................................................................... 239
9.3.7 Overbrenging van goederen .................................................................................................................. 242
9.3.8 Niet overbrenging .................................................................................................................................. 245
9.3.9 Driehoeksverkeer (ABC) ....................................................................................................................... 249
9.3.10 IC-diensten: algemeen .......................................................................................................................... 256
9.3.11 IC-diensten: Verkoop ............................................................................................................................ 263
9.3.12 IC-diensten Aankoop............................................................................................................................. 269
9.3.13 Maakloonwerk of een “niet-overbrenging” ............................................................................................. 277
9.3.14 Teruggaafprocedure btw uit andere lidstaten ........................................................................................ 280
9.3.15 Elektronische webdiensten - MOSS ...................................................................................................... 282

9.4 Topics derde landen .......................................................................................................... 293

9.4.1 Uitvoer .................................................................................................................................................. 293
9.4.2 Invoer.................................................................................................................................................... 303
9.4.3 Actieve veredeling ................................................................................................................................. 319
9.4.4 Passieve veredeling .............................................................................................................................. 321

9.5 Topics: Bijzondere regelingen ........................................................................................... 329

BTW VAN A -Z
9.5.1 Groep van 4: bijzondere btw-aangifte .................................................................................................... 329
9.5.2 ICL - Verkopen op afstand .................................................................................................................... 351
9.5.3 Margeregeling ....................................................................................................................................... 357
9.5.4 Forfaitaire btw-belastingplichtigen (art. 56 §1 W BTW) .......................................................................... 371
9.5.5 Onttrekkingen ....................................................................................................................................... 381
9.5.6 Herzieningen ......................................................................................................................................... 390
9.5.7 De Btw-eenheid .................................................................................................................................... 417
9.5.8 Bijzondere regelingen: samenvatting..................................................................................................... 423

BTW VAN A -Z
 1

1 INLEIDING

1.1 Opbouw van de cursus

De wetgeving betreffende btw is een complexe materie waarvoor en waardoor de
bedrijfswereld in vele gevallen specialisten raadpleegt, zoals accountants, juristen en
fiscalisten. Nochtans kadert elk btw probleem meestal binnen een aantal domeinen,
want courante vragen rond btw hebben meestal betrekking op belastingsplicht,
aftrekbaarheid, vrijstellingen, voldoen van de belasting … .
Dit lijstje geeft een overzicht van de meest gestelde vragen:
 wie is btw belastingplichtig?
 welke handelingen zijn onderworpen aan btw?
 waar vindt de belastbare handeling plaats?
 wat is de maatstaf van heffing?
 in welke gevallen is er recht op vrijstelling?
 wie moet de btw voldoen?
 wanneer is er recht op aftrek van de btw?
 wat zijn de btw-tarieven?
 welke zijn de administratieve procedures?
 wanneer is er teruggave van btw?
Deze cursus wil zo praktijkgericht mogelijk de boekhoudkundige verwerking, de
implicaties op en de invulling van de btw-aangifte bekijken. Bij de presentatie en de
bespreking van de items “Topics” en “Speciale topics”, gaan we dit doen aan de hand
van concrete situaties met betrekking tot binnenlandse verrichtingen en transacties met
landen binnen en buiten de Europese Unie.
Bij het analyseren van een handeling vanuit oogpunt van de btw, komen in eerste
instantie steeds 5 vragen aan bod, namelijk:
 wie verricht de handeling, een btw-belastingplichtige of niet?
 is het een belastbare handeling?
 waar vindt de handeling plaats?
 is er een vrijstelling mogelijk?
 wie moet de btw voldoen?
Eens deze vragen beantwoord zijn, besteed je ook aandacht aan andere aspecten
zoals maatstaf van heffing, toepasselijke btw-tarieven, aftrek (terugvorderbaarheid) van
btw, formaliteiten … .
Na het doornemen van de eerste hoofdstukken uit deze cursus, moet je in staat zijn een
antwoord te formuleren voor bovengenoemde 5 vragen voor een belastingplichtige in
België.
Aangezien de btw-wetgeving in de Europese Unie geharmoniseerd is door de Zesde
Richtlijn, vertonen de verschillende btw-wetgevingen van de 28 Europese lidstaten
grote gelijkenissen. Deze 5 vragen zijn bijgevolg ook bruikbaar bij het analyseren en
oplossen van btw problemen in de andere lidstaten van de Europese Unie.

BTW VAN A - Z
 2

1.2 Algemene werking van de btw

Verschuldigde btw - Terugvorderbare btw = Te betalen btw

Btw op verkopen aangerekend Btw op aankopen aangerekend Te betalen btw aan de

aan klanten door leveranciers Schatkist

Het begrip belastingplichtige is wellicht het belangrijkste begrip uit de hele btw-
reglementering.
De belastingplichtige is immers degene die aan zijn klanten btw aanrekent, en dus
verantwoordelijk is voor de inning van deze belasting. Van die geïnde en aan de
Schatkist door te storten belasting, mag hij echter de btw die hij zelf aan zijn
leveranciers of dienstverrichters (binnenlandse en buitenlandse) heeft betaald,
aftrekken, zodat uiteindelijk alleen het verschil aan de Staat wordt gestort.
In een handelstransactie zijn de betrokken handelaars de belastingbetalers en niet de
belastingdragers. Dit komt omdat de handelaars (belastingplichtigen) van de btw, die zij
van hun klanten ontvangen, de btw die zij zelf aan hun leveranciers hebben betaald (de
voorbelasting genoemd) mogen aftrekken, om zo alleen het saldo door te storten. Voor
hen zal de btw dus een neutraal gegeven zijn.
De belastingdrager is in het btw-systeem uiteindelijk de eindverbruiker, gezien hij geen
gebruik kan maken van de aftrekregeling.

BTW VAN A - Z
 3

2 DE BTW-BELASTINGPLICHTIGE

2.1 Definitie
Art.4, §1
Belastingplichtige is eenieder die in de uitoefening van een economische activiteit geregeld en
zelfstandig, met of zonder winstoogmerk, hoofdzakelijk of aanvullend, leveringen van goederen
of diensten verricht die in dit wetboek zijn omschreven, ongeacht op welke plaats die
economische activiteit wordt uitgeoefend.

2.1.1 Essentiële kenmerken

 De btw-belastingplichtige is iedereen (natuurlijke persoon, rechtspersoon, groepering
of vereniging zonder rechtspersoonlijkheid …) die een bepaalde werkzaamheid
uitoefent d.w.z. het verrichten van een economische activiteit die bestaat uit het
leveren van goederen of het verrichten van diensten.
Als economische activiteit wordt beschouwd, het verrichten van handelingen als
fabrikant, handelaar of dienstverrichter, met inbegrip van de winning van delfstoffen,
de landbouw en de uitoefening van vrije of daarmee gelijkgestelde beroepen.
Een economische activiteit omvat inkomende en uitgaande handelingen;
 De werkzaamheid moet geregeld worden uitgeoefend. Dit veronderstelt een
opeenvolging van handelingen. De intentie om belastbare handelingen te verrichten
is voldoende.
Eén handeling die iedere keer plaatsvindt na een lange tussenperiode is geregeld.
Eén handeling die uit meerdere opeenvolgende prestaties bestaat, voldoet aan het
begrip geregeld;
 de werkzaamheid moet zelfstandig worden uitgeoefend. Dit veronderstelt dat er
geen band van ondergeschiktheid bestaat.

2.1.2 Niet-essentiële kenmerken

 Het is niet van belang dat de activiteit wordt uitgeoefend met of zonder
winstoogmerk. Het maken van winst, wat kenmerkend is voor de handelaar,
is geen absoluut criterium om de btw-belastingplichtige te definiëren.
Niet alle btw-belastingplichtigen verrichten overigens daden van koophandel.
Inderdaad, apothekers, accountants, artsen enz. zijn btw-belastingplichtigen terwijl
ze geen handelaar zijn.
 Deze werkzaamheid mag als hoofd- of als bijberoep worden uitgeoefend.

BTW VAN A - Z
 4

2.2 Soorten belastingplichtigen

De persoon die door ondubbelzinnige daden de wil uit geregeld de in de Wet bedoelde
handelingen te verrichten, in het bijzonder door het in werking stellen van een
organisatie waarbinnen geregeld leveringen of diensten zullen worden verricht, verkrijgt
de hoedanigheid van belastingplichtige van zodra hij die daden heeft gesteld.
De hoedanigheid van belastingplichtige gaat verloren op het tijdstip waarop de
belastbare werkzaamheid definitief wordt stopgezet. Een tijdelijke stopzetting, bv.
wegens sociale moeilijkheden doet de hoedanigheid van belastingplichtige niet verloren
gaan.

2.2.1 Btw-belastingplichtigen die periodieke btw-aangiften indienen

2.2.1.1 De gewone belastingplichtige

Met gewone btw-belastingplichtigen bedoelt men de indieners van maand- of
kwartaalaangiften. Het gaat hier dus om de btw-belastingplichtigen die niet ambtshalve
onder een bijzondere btw-regeling vallen en die ook niet geopteerd hebben om onder
een regeling te vallen die hen ontheft van de indiening van periodieke btw-aangiften.
Typerend voor de gewone belastingplichtige is dat hij de btw op zijn aankopen in aftrek
brengt van de btw op zijn verkopen en via een periodieke aangifte (maand- of
kwartaalaangifte) het saldo aan/van de fiscus overdraagt/terugvordert.

2.2.1.2 De forfaitaire btw-belastingplichtige: art.56 §1

Forfaitaire btw-belastingplichtigen zijn kwartaalaangevers die buiten de specifieke
kenmerken die eigen zijn aan deze regeling dezelfde verplichtingen hebben als de
gewone btw-belastingplichtigen.
Zoals de naam van de regeling aangeeft, wordt de aan de Schatkist te storten btw
forfaitair berekend. Het bedrag van de te betalen btw stemt niet overeen met het bedrag
van de aan de klant aangerekende btw (zoals bij de normale regeling) maar wordt
vastgesteld op basis van de aankopen of van bepaalde andere criteria.
Voor wie
De forfaitaire regelingen zijn van toepassing voor
 natuurlijke personen
 en bepaalde rechtsvormen*
o Verenigingen Onder Firma (V.O.F)
o Gewone Commanditaire Vennootschappen (GCV) en
o Besloten Vennootschappen met Beperkte Aansprakelijkheid (BVBA).
*Vanaf 01/01/2020 kunnen deze vennootschappen de forfaitaire regeling niet langer
gebruiken.

Voorwaarden
 hun omzet mag maximaal € 750.000,00 bedragen, exclusief btw
 in principe voor 75 % van die omzet ontheven zijn van factureringsplicht
geen leveringen van goederen en diensten verrichten waarvoor zij verplicht zijn een
kasticket uit te reiken van een geregistreerd kassasysteem (GKS)

BTW VAN A - Z
 5

Sectoren
De forfaitaire regeling is van toepassing voor volgende sectoren:
Kleinhandelaars in levensmiddelen
Slagers en spekslagers*
Bakkers, brood- en banketbakkers*
Caféhouders*
Kappers
Kleinhandelaars in zuivelproducten en melkventers
Apothekers
Consumptie ijsbereiders*
Schoenherstellers
Frituurexploitanten*
Kleinhandelaars in diverse textiel- en lederwaren
Foornijveraars
Kleinhandelaars in kranten en tijdschriften

*GKS
Deze belastingplichtigen kunnen eventueel verplicht zijn om een GKS-ticket uit te
reiken. De forfaitaire regeling is vervolgens voor hen uitgesloten.

Een belastingplichtige die voor de forfaitaire regeling heeft gekozen, behoudt zijn recht
op aftrek van de btw en blijft onderworpen aan de voornaamste verplichtingen
(aangifteplicht) waartoe de belastingplichtigen zijn gehouden.

De forfaitaire regeling wordt verder toegelicht in het hoofdstuk van de “Topics:

Bijzondere regelingen/Forfaitaire btw-belastingplichtigen”.
2.2.1.3 De gemengde btw-belastingplichtige
Een gemengde belastingplichtige verricht uitsluitend handelingen die in het btw-
wetboek aangeduid worden, waarvan sommige echter op basis van art. 44 W.BTW
vrijgesteld worden.
Hij heeft dus twee soorten geregelde werkzaamheden, voor de ene werkzaamheid bezit
hij aftrekrecht, voor de andere werkzaamheid niet.
Iemand die dus zowel handelingen verricht die belastbaar zijn als handelingen die
vrijgesteld zijn door art. 44 is een gemengde btw-belastingplichtige.
Voorbeelden
 een tandarts (vrijgesteld art.44 W.BTW) die ook tandprotheses maakt (belastbare
dienst);
 een kinesist (vrijgesteld art.44 W.BTW) die ook een zonnebank(belastbare dienst)
uitbaat;
Dit begrip mag niet verward worden met de gedeeltelijke btw-belastingplichtige. Dat is
een btw-belastingplichtige die zowel handelingen verricht binnen de werkingssfeer van
de btw als handelingen buiten de werkingssfeer van de btw. De handelingen binnen de
werkingssfeer mogen trouwens eventueel vrijgestelde handelingen zijn.
Voorbeeld: een loontrekkende met een zelfstandige bijverdienste

BTW VAN A - Z
 6

2.2.1.4 De gedeeltelijke btw-belastingplichtige

Hiermee bedoelen we personen met twee soorten van werkzaamheden.
Zij verrichten zowel handelingen binnen de werkingssfeer van de btw als handelingen
buiten de werkingssfeer van de btw.
De handelingen binnen de werkingssfeer mogen trouwens eventueel vrijgestelde
handelingen zijn.

Voorbeelden
 een loontrekkende (buiten werkingssfeer btw) met een zelfstandige bijverdienste
als boekhouder (belastbare handeling);
 een loontrekkende (buiten werkingssfeer btw) met een zelfstandige bijverdienste
als verzekeringsagent (vrijgestelde handeling).

2.2.2 Btw-belastingplichtigen die geen aangiften indienen (groep van 4)

De personen, groeperingen of verenigingen die voldoen aan de hiervoor genoemde
voorwaarden zijn van rechtswege btw-belastingplichtigen. In principe moeten zij
periodieke btw-aangiften indienen.
Er zijn echter belastingplichtigen die geen periodieke aangiften moeten indienen omdat
zij aan een bijzondere regeling zijn onderworpen (de kleine ondernemingen en de
landbouwers) of omdat ze handelingen verrichten die vrijgesteld (zie hoofdstuk 5) zijn
van btw (belastingplichtigen zonder recht op aftrek).
Daarnaast zijn er de niet-belastingplichtige rechtspersonen die soms btw-verplichtingen
hebben.
Deze vier bovengenoemde categorieën worden ook “de groep van vier” genoemd.

2.2.2.1 De vrijgestelde kleine ondernemingen met een omzet < € 25.000,00

Art.56 bis §1 W.BTW

De belastingplichtigen van wie de in België gerealiseerde jaaromzet niet meer bedraagt dan
25.000 euro, kunnen belastingvrijstelling genieten voor de leveringen van goederen en diensten
die ze verrichten.

De vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen houdt in dat ze hun omzet buiten de

btw kunnen realiseren en de btw, die ze op hun aankopen betalen, niet in aftrek kunnen
brengen. Als logisch gevolg daarvan zullen ze uiteraard dan ook geen periodieke
aangifte moeten indienen of de btw periodiek moeten vereffenen.

Kleine ondernemingen mogen op hun facturen de btw niet vermelden. Anderzijds moet
de vermelding “Kleine onderneming onderworpen aan de vrijstellingsregeling van
belasting btw niet toepasselijk” op de factuur worden aangebracht.

Opmerkingen
 Kleine ondernemingen die opteren voor de vrijstellingsregeling hebben toch een
btw nummer nodig ten behoeve van de btw-listing waarin ze jaarlijks hun omzet
moeten aangeven.
 De vrijstellingsregeling is een keuze. De kleine onderneming mag er ook voor
opteren om btw aan te rekenen op hun facturen. Als logisch gevolg kunnen ze
dan ook de btw op hun aankopen recupereren.

BTW VAN A - Z
 7

 Volgende belastingplichtigen zijn uitgesloten van de kleine

ondernemingsregeling, voor het geheel van hun economische activiteit
o belastingplichtigen die geregeld werk in onroerende staat verrichten evenals
de er mee gelijkgestelde handelingen;
o belastingplichtigen in de horecasector die gebruik maken van het
geregistreerd kassasysteem
2.2.2.2 De forfaitaire landbouwer
Art.1, KB nr. 22
voor de toepassing van artikel 57 van het wetboek wordt als landbouwondernemer aangemerkt
de belastingplichtige wiens bedrijvigheid bestaat in:

 algemene landbouw, groenteteelt, fruitteelt, bloementeelt, sierplantenteelt,

champignonteelt, teelt van zaai en pootgoed, druiventeelt;
 veeteelt, pluimveeteelt, konijnenteelt, bijenteelt;
 boomkweek;
 bosbouw.

Art.57, §1 W.BTW
Landbouwondernemers die producten van hun bedrijf leveren of landbouwdiensten verrichten,
zijn ten aanzien van de uitoefening van die werkzaamheid niet gehouden de verplichtingen na te
leven die op het stuk van facturering, aangifte en voldoening van de belasting, aan
belastingplichtigen zijn opgelegd, met uitzondering van de verplichtingen die voortvloeien uit de
intracommunautaire handelingen die ze verrichten.

Landbouwondernemingen die een landbouwactiviteit uitoefenen kunnen opteren voor

de bijzondere landbouwregeling. Zij blijven btw-belastingplichtigen, maar moeten geen
periodieke aangiften indienen.
Boven op de prijs van de geleverde goederen of verrichte diensten rekent de forfaitaire
landbouwer aan zijn btw-plichtige klant een forfaitair bedrag aan van 6 % (2 % voor ruw
hout).
Dit bedrag moet de landbouwer niet doorstorten aan de Staat. Het vertegenwoordigt
een compensatie voor de aftrekbare btw die de forfaitaire landbouwer niet kan
uitoefenen op zijn aankopen, omdat hij geen btw-aangiften indient.
Voor zover immers de forfaitaire landbouwers hun activiteit beperken tot die van een
landbouwproducent of de verrichter van landbouwdiensten, factureren ze niet, rekenen
ze geen btw aan en zijn ze vrijgesteld om op geregelde tijdstippen btw-aangiften in te
dienen en btw-schulden te vereffenen.
Net zoals de kleine ondernemingen heeft de forfaitaire landbouwer wel degelijk een
btw-nummer nodig ten behoeve van de btw-listing en eventuele IC-opgave voor
intracommunautaire leveringen die hij tijdens het jaar heeft verricht.

BTW VAN A - Z
 8

2.2.2.3 De vrijgestelde belastingplichtigen

Art.44, §1, §2, §3 W.BTW
Art.44 §1
Diensten van artsen, tandartsen, kinesitherapeuten, vroedvrouwen, beoefenaars van een erkend
en gereglementeerd paramedisch beroep met betrekking tot hun diensten van paramedische
aard die zijn opgenomen in de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen inzake
verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering.
Art.44 §2
Ziekenhuizen, psychiatrische instellingen, klinieken en dispensaria, diensten voor gezinshulp,
vervoer van zieken en gewonden met ziekenwagens.
Het verstrekken van onderwijs, beroepsopleiding en herscholing, de diensten betreffende
onderwijskeuze en gezinsvoorlichting. de verhuur van boeken en tijdschriften, van
muziekpartituren, grammofoonplaten, magneetbanden.
Art.44 §3
Levering, verhuur van onroerende goederen, (her)verzekeringen, bepaalde financiële
verrichtingen

Een aantal handelingen zijn vrijgesteld van btw wegens de hoedanigheid van de
verrichter. Het gaat om een aantal beroepen die aanleiding geven tot het statuut van
btw-belastingplichtige zonder recht op aftrek.
Het is belangrijk dat er in principe geen optiemogelijkheid is voorzien om van de
normale btw-regeling te genieten. Bovendien moet Art.44 W.BTW beperkend gelezen
worden.
Een tweede categorie vrijstellingen bevindt zich in de sociale en culturele sector.
Daarnaast zijn een aantal handelingen in de onroerende sector vrijgesteld van btw.
Ten slotte zijn er een aantal diverse vrijstellingen in het W.BTW opgenomen. Een
volledig overzicht van die btw-belastingplichtigen vindt men in Art.44 W.BTW.

BTW VAN A - Z
 9

2.2.2.4 De niet-belastingplichtige rechtspersonen

Art.6
de Staat, de gemeenschappen en de gewesten van de Belgische staat, de provincies, de
agglomeraties, de gemeenten en de openbare instellingen worden niet als belastingplichtige
aangemerkt voor de werkzaamheden of handelingen die zij als overheid verrichten, ook niet
indien zij voor die werkzaamheden of handelingen rechten, heffingen, bijdragen of retributies
innen.

Iemand die geen economische activiteit heeft of niet geregeld of niet zelfstandig
handelingen verricht, voldoet niet aan de voorwaarden van Art.4 en is dus een niet-
belastingplichtige.
De overheid en overheidsinstellingen worden uitdrukkelijk beschouwd als niet-
belastingplichtige rechtspersonen.

Als zij echter handelingen uitoefenen die tot concurrentieverstoring zouden leiden zijn
ze hiervoor wel btw-belastingplichtigen.
Zij worden in elk geval als belastingplichtige voor de belasting over de toegevoegde
waarde beschouwd voor de volgende werkzaamheden of handelingen, voor zover deze
niet van onbeduidende omvang zijn:
1. de telecommunicatiediensten (Belgacom…);
2. de levering en de voorziening van water, gas, elektriciteit en stoom (Pidpa…);
3. het goederen- en personenvervoer (NMBS…);
4. de levering van goederen en het verrichten van diensten in het kader van de
exploitatie van havens, bevaarbare waterlopen en vlieghavens;
5. de levering van nieuwe goederen geproduceerd voor de verkoop;
6. de handelingen van de landbouwinterventiebureaus met betrekking tot
landbouwproducten (VLAM);
7. de exploitatie van commerciële beurzen en tentoonstellingen;
8. de exploitatie en het verlenen van rechten op de exploitatie van een
parkeergelegenheid, een opslagplaats en/of een kampeerterrein;
9. de werkzaamheden betreffende reclame;
10. de diensten van reisbureaus bedoeld in artikel 1, § 7;
11. de leveringen van goederen en de diensten verricht door bedrijfskantines,
bedrijfswinkels, coöperaties en soortgelijke inrichtingen;
12. de leveringen van goederen en de diensten verricht door radio- en
televisieomroepdiensten (VRT…).

2.2.3 Buitenlandse btw-belastingplichtigen

Uit de definitie van de btw-belastingplichtige volgens Art.4 van het W.BTW blijkt dat de
toekenning van de hoedanigheid van btw-belastingplichtige aan een natuurlijke of
rechtspersoon niet afhankelijk is van het bestaan in België van een woonplaats of
maatschappelijke of statutaire zetel van deze persoon of zelfs van om het even welke
andere uitbatingzetel.
Een niet in België gevestigde persoon die buiten België een activiteit uitoefent als btw-
belastingplichtige in de zin van het wetboek wordt, voor de handelingen (leveringen en
diensten) die hij hier te lande verricht voor de toepassing van de Belgische btw-
wetgeving, beschouwd als een btw-belastingplichtige.

BTW VAN A - Z
 10

2.2.3.1 Heeft een vaste inrichting in België

Een vaste inrichting kan allerlei vormen aannemen: een filiaal, een werkplaats,
agentschap, magazijn, kantoor, … en heeft als activiteit het leveren van goederen of het
verrichten van diensten, zoals bedoeld in onze btw-wetgeving.
Een vaste inrichting heeft geen eigen rechtspersoonlijkheid en hangt juridisch volledig
af van de buitenlandse belastingplichtige.
De vestiging in België moet beheerd worden door een persoon die in België verblijft.
Ongeacht de vaste inrichting al dan niet is tussengekomen in een verrichting, is deze de
schuldenaar van de btw.
Voorbeeld
Een Nederlandse belastingplichtige verkoopt goederen aan Belgische belastingplichtige
klanten. Ze huurt hiervoor een magazijn (vaste inrichting) in België van waaruit ze de
distributie voor haar Belgische klanten verzorgt. De vaste inrichting heeft geen eigen
rechtspersoonlijkheid maar bezit wel een Belgisch btw-nummer waarop de
overbrenging van de goederen van Nederland naar België en vervolgens de verkopen
aan haar Belgische klanten worden verricht (zie verder cursus “Btw - Special Topics:
Overbrengingen”).

2.2.3.2 Heeft geen vaste inrichting in België

Een buitenlandse btw-belastingplichtige moet men opsplitsen in 2 categorieën:
 in de EU gevestigde buitenlandse btw-belastingplichtige;
 buiten de EU gevestigde btw-belastingplichtige.
Alvorens een buitenlandse btw-belastingplichtige van buiten de EU in België goederen
levert of diensten presteert, wordt aan hem gevraagd hier een aansprakelijke
vertegenwoordiger aan te stellen. Het betreft hier een in België gevestigd persoon, die
betrouwbaar en solvabel is en die de verplichtingen in naam van de buitenlandse
belastingplichtige zal nakomen (boekhouding voeren, aangiften doen, btw-nota’s
uitreiken, btw-schulden vereffenen: ter zake is hij samen met de buitenlandse
opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk) en diens rechten (aftrek van de voorbelasting)
zal uitoefenen. Een dergelijk aansprakelijke vertegenwoordiger heeft voor elke
buitenlander die hij in België vertegenwoordigt een apart btw-nummer.
Voor de eerste categorie is er geen verplichting om in België een aansprakelijk
vertegenwoordiger aan te stellen. Een directe registratie is voldoende. Dat houdt in dat
deze buitenlandse btw-belastingplichtigen een BE-identificatienummer krijgen en vanuit
het buitenland btw-aangiften indienen bij het Centraal Kantoor voor Buitenlandse btw-
belastingplichtigen.
Voorbeeld
Een Nederlandse belastingplichtige verkoopt én levert goederen aan Belgische
particuliere klanten.
Zodra de Nederlandse belastingplichtige een bepaalde verkoopdrempel overschreden
heeft (€ 35.000,00) aan Belgische particuliere klanten, is deze verplicht een Belgisch
btw-nummer. aan te vragen en hierop te factureren met toepassing van Belgische btw.
Vervolgens dient ze hiervoor - in België - een periodieke aangifte in om de btw te
voldoen (zie verder cursus “Btw - Special Topics: Verkopen op afstand”).

BTW VAN A - Z
 11

2.2.4 De toevallige belastingplichtige (Art.8)

Dit zijn personen die slechts voor een toevallige handeling btw-belastingplichtige
worden. Zij krijgen voor die handelingen nooit een btw-nummer.
Hoewel de handeling voor hen geen geregelde economische activiteit uitmaakt, zal die
toch onder btw ressorteren:
 door keuze - verkoop van nieuwe gebouwen (Art.8 §1)
Een niet-beroepsoprichter die, onder bezwarende titel, een “nieuw” gebouw
verkoopt, kan dat doen met toepassing van btw of van registratierechten.
Indien de verkoper er voor kiest om het nieuwe gebouw te verkopen onder
toepassing van btw, moet hij dat melden aan het plaatselijke btw-controlekantoor en
wordt hij - enkel voor deze specifieke transactie - als een “toevallige”
belastingplichtige beschouwd. Hij verkrijgt hiervoor ook recht op aftrek van de
voordien verschuldigde btw op zijn oorspronkelijke aankoop.
Voor de btw is een gebouw “nieuw” tot het eind van het 2de jaar volgend op 1ste
ingebruikname.
 van rechtswege - occasionele verkoper nieuwe vervoermiddelen (Art.8bis §1)
Een particuliere verkoper die occasioneel een nieuw voertuig verkoopt aan een
koper in een andere lidstaat van de EU, wordt hierdoor automatisch een toevallige
belastingplichtige (zonder keuze). Er is btw verschuldigd op deze transactie in de
lidstaat van de koper. Om te vermijden dat op deze manier voor een 2 de maal btw
wordt verrekend over eenzelfde goed, kan de particuliere verkoper de btw op zijn
oorspronkelijke aankoop vervolgens aftrekken.
Voor de btw is een voertuig “nieuw” binnen een termijn tot 6 maanden te rekenen
vanaf 1ste ingebruikneming, of als het geen 6000 km heeft gereden.

BTW VAN A - Z
 12

2.3 Voorbeelden
 Vermits de geregelde diensten van artsen, ziekenhuizen en verzekeringsinstellingen
als gevolg van Art.44 W.BTW vrijgesteld zijn van btw, kunnen vermelde
belastingplichtigen de btw op hun aankopen niet aftrekken: vrijgesteld.
 Een persoon heeft twee activiteiten op zelfstandige basis: hij is tandarts (vrijgesteld
als gevolg van Art.44 W.BTW) en maakt tandprothesen (belastbare dienst) =
gemengde belastingplichtige;
 Een Duits bedrijf met vaste inrichting in België geeft advies aan een Belgische btw-
belastingplichtige. Ongeacht het filiaal op één of andere wijze tussenkomt, moet men
ervan uitgaan dat de vaste inrichting de prestaties leverde. Zij maakt facturen met
Belgische btw;
 Een gemeente - niet-belastingplichtige rechtspersoon - wordt voor bepaalde
werkzaamheden, opgesomd in art.6, btw-belastingplichtig:
o een gemeente die in het gemeentepark een cafetaria uitbaat;
o een gemeente die een camping uitbaat.
De gemeente wordt daardoor een gemengde belastingplichtige met btw-nummer.
 Een kinesist die ook een sauna en zonnebank uitbaat is een gemengde btw-
belastingplichtige.
 Een loontrekkende boekhouder voert als bijverdienste de boekhouding van enkele
zelfstandigen uit zijn omgeving. Deze persoon is een gedeeltelijke btw-
belastingplichtige.

BTW VAN A - Z
 13

3 DE BELASTBARE HANDELINGEN
De belastbare handelingen omvatten de volgende vier grote categorieën:
 de levering van goederen (Art.9 tot/met 17);
 het verrichten van diensten (art.18 tot/met 22);
 de invoer (Art.23 tot/met 25);
 de intracommunautaire verwerving van goederen (Art.25bis tot/met 25septies)

3.1 De levering van goederen

3.1.1 Definitie
Art.10, §1 W.BTW
Als een levering van een goed wordt beschouwd de overdracht of de overgang van de macht om
als eigenaar over een goed te beschikken.

Onder goederen wordt verstaan de lichamelijke goederen, zowel de roerende als de

onroerende goederen, met inbegrip van elektriciteit, gas, warmte en koude en de
zakelijke rechten (andere dan het eigendomsrecht) die de rechthebbende de
bevoegdheid verschaffen een onroerend goed te gebruiken, met uitzondering van
bepaalde rechten van erfpacht.

3.1.2 Met leveringen gelijkgestelde handelingen

3.1.2.1 Onttrekkingen
Art.12, §1 W.BTW
Met een levering onder bezwarende titel (aan- verkooptransactie) wordt gelijkgesteld:
1° de onttrekking aan het bedrijf van roerende goederen voor privédoeleinden, voor
privédoeleinden van het personeel of voor andere doeleinden dan de economische activiteit,
wanneer voor dat goed recht op volledige of gedeeltelijke aftrek van de belasting is ontstaan.
2° de onttrekking aan het bedrijf van een roerend of onroerend goed om het om niet te
verstrekken, uitgezonderd handelsmonsters of handelsgeschenken van geringe waarde
(€ 50.00 exclusief btw);
3° de ingebruikneming van een roerend of onroerend goed als bedrijfsmiddel;
4° de ingebruikneming niet als bedrijfsmiddel van een zelf vervaardigd roerend goed,
waarop de btw werd afgetrokken en waarvoor bij de ingebruikneming geen volledige recht op
aftrek meer bestaat;
5° het behouden van een roerend of onroerend goed bij stopzetting van een economische
activiteit

Principe
De btw op de aankoop of productie van de goederen werd in eerste instantie geheel of
gedeeltelijk in aftrek gebracht met de bedoeling om deze vervolgens, met toepassing
van btw te verkopen (verrichten van belastbare handeling).
Als de goederen echter aan het bedrijf worden onttrokken om ze gratis te verstrekken
voor privédoeleinden, komen ze in de verbruiksfase terecht. Om te vermijden dat de
begunstigde daardoor een onrechtmatig voordeel zou genieten, wordt de btw daarop
alsnog verschuldigd.
Eenzelfde redenering doet zich voor wanneer goederen gratis worden weggeschonken
aan derden. Tenzij het over handelsmonsters of geschenken gaat met een geringe
waarde (€ 50,00 exclusief btw) wordt ook hierop de btw verschuldigd.

BTW VAN A - Z
 14

Voorbeelden
1. Een electrohandelaar neemt een TV uit de voorraad voor privégebruik
(Art.12 §1 1°W.BTW)
2. Bij de pensionering van de zaakvoerder schenkt de vennootschap hem de wagen
die hij voordien gebruikte in de uitoefening van zijn functie
(Art.12 §1 2°W.BTW)
3. Een groothandelaar in kantoormeubilair neemt bureaustoelen uit de voorraad ten
behoeve van zijn secretariaat (Art.12 §1 3°W.BTW)
4. Een petroleumraffinaderij gebruikt zelf vervaardigde brandstoffen voor het eigen
wagenpark/personenwagens (Art.12 §1 4°W.BTW)
5. Naar aanleiding van de stopzetting van zijn handelszaak, behoudt de handelaar een
deel van de niet verkochte voorraden (Art.12 §1 5°W.BTW).

Art.12, §2 W.BTW
Met een levering onder bezwarende titel (aan- verkooptransactie) wordt gelijkgesteld:
de onttrekking bij het verstrijken van de termijn voor “nieuwe” gebouwen , uitgezonderd als er al
een ingebruikneming plaatsvond op basis van art.12,§1, 3°.

Dit artikel handelt over beroepsoprichters van gebouwen (onroerend goed)

Een gebouw is nieuw tot het eind van het 2de jaar volgend op 1ste ingebruikname. Als er
op het einde van deze termijn nog geen vervreemding onder bezwarende titel (verkoop
met toepassing van btw) plaatsgevonden heeft, bestaat er een onweerlegbaar
vermoeden dat de beroepsoprichter het gebouw voor eigen behoeften onttrokken heeft,
waardoor de btw op dat ogenblik opeisbaar wordt.

De handelingen in Art.12, §1 en §2 zijn een uitbreiding op het begrip “levering”. Deze

gelijkstelling heeft verschillende doelstellingen:
 door een belastbare onttrekking (privédoeleinden) een eerder gedane aftrek
rechtzetten;
 door een belastbare ingebruikneming een goed dat geen bedrijfsmiddel was,
overhevelen naar deze categorie;
 door een belastbare ingebruikneming van een zelf vervaardigd goed, waarvoor geen
volledige recht op aftrek bestaat, de voorheen gedane aftrek op aankopen en
productiekosten rechtzetten en alleen de juiste aftrek opnieuw toestaan;
 door het belasten van het behouden van een goed bij beëindiging van economische
activiteit, zonder dat er enige onttrekking of wat dan ook heeft plaatsgevonden;
 door de invoering van een bijzondere regeling voor beroepsoprichters, wanneer een
nieuw gebouw niet is vervreemd bij het verstrijken van de termijn, aangezien ook hier
de btw volledig werd afgetrokken.
De problematiek van “onttrekkingen” komt verder aan bod in de cursus “Special Topics:
Onttrekkingen”

3.1.2.2 Overbrengingen (Art.12bis)

Een belastingplichtige brengt goederen over van zijn vestiging in België naar zijn vaste
inrichting in een andere lidstaat. Overbrengingen worden gelijkgesteld met een levering
onder bezwarende titel.
De problematiek van “Overbrengingen” komt verder aan bod in de cursus “Special
Topics: Overbrengingen”.

BTW VAN A - Z
 15

3.2 Het verrichten van diensten

3.2.1 Definitie
Art.18, §1 W.BTW
Als dienst wordt beschouwd elke handeling die geen levering van een goed is in de zin van het
W. BTW.

Het begrip “dienst” wordt op een negatieve wijze gedefinieerd.

Alle handelingen die door een belastingplichtige in het kader van diens economische
activiteit onder bezwarende titel (tegen een prijs) gesteld worden en niet als een
levering van een goed aangemerkt worden, zijn dus belastbare diensten.
Let wel: bepaalde diensten, opgenomen onder Art.44 W.BTW zijn vrijgesteld!

Als een dienst onder bezwarende titel wordt onder meer beschouwd, de uitvoering van
een contract dat tot voorwerp heeft:
 werk in onroerende staat;
 het herstellen, onderhoud of reinigen van roerende goederen en meer algemeen
ieder werk dat aan een roerend goed wordt verricht;
 maakloonwerk
 intellectuele werkzaamheden zoals beheer, organisatie, studie, controle,
expertise, schatting, ontleding, inontvangstneming, daaronder begrepen
prestaties van personen die het vrij beroep van o.a. bedrijfsrevisor, ingenieur,
scheikundige, octrooigemachtigde, landmeter, schatter onroerende goederen
uitvoeren;
 werkzaamheden van reclame door het plaatsen van advertenties in dagbladen,
tijdschriften, …door het projecteren van films of door enig ander procedé;
 het vervoer van goederen en personen, slepen, laden lossen, stouwen,
verstouwen, behandelen, opbergen en bewaken van roerende goederen;
 diensten van begrafenisondernemers;
 diensten van persoonsverzorging (o.a. kappers, manicuren, pedicuren);
 opruimen van vuilnis, afval;
 verzorging van dieren;
 diensten verstrekt door een veearts, zaakbezorgers (detectives, adviesbureaus,
persbureaus), psychologen;
 diensten van organisatoren van handelsbeurzen;
 de terbeschikkingstelling van personeel (interimkantoren);
 de lastgeving
mandatarissen die werken voor rekening van de lastgever bijvoorbeeld verdelers
van biljetten van de Nationale Loterij, immobiliënkantoor dat tussenkomt bij het
verhuren van gebouwen;
 de terbeschikkingstelling van stalling voor rijtuigen;
 bank- en de financiële verrichtingen;
 de terbeschikkingstelling van bergruimte voor het opslaan van goederen;
 het verschaffen van gemeubeld logies mét dienstverlening (hotels)
 terbeschikkingstelling kampeerplaatsen;
 het verschaffen van spijs en drank in restaurants en cafés en, meer algemeen,
voor het verbruik ten plaatse;
 de langs elektronische weg verrichte diensten;

BTW VAN A - Z
 16

 de overdracht van cliënteel;

 de overdracht van een octrooi, een fabriek- of handelsmerk, auteursrechten;
 de toekenning van het recht op toegang tot inrichtingen voor cultuur, sport of
vermaak;
 diensten betreffende radio- en teledistributie en inzake communicatie;
 de toekenning van het recht op toegang tot verkeerswegen en tot de erbij
horende kunstwerken.
Sommige handelingen berusten niet op een contract maar worden door de wetgever op
een uitdrukkelijke wijze als een belastbare dienst aangeduid:
 een gerechtelijke expertise;
 autokeuring door de automobielinspectie;
 diensten van bedrijfsrevisoren;
 diensten van beëdigde tolken met een gerechtelijke opdracht.

3.2.2 De met diensten gelijkgestelde handelingen

Art.19, §1 W.BTW
Met een dienst verricht onder bezwarende titel wordt gelijkgesteld het gebruiken van een tot
het bedrijf behorend goed, voor privédoeleinden van de belastingplichtige of van zijn
personeel of, meer algemeen, voor andere doeleinden dan deze van de economische
activiteit van de belastingplichtige, wanneer voor dat goed recht op volledige of
gedeeltelijke aftrek van de belasting is ontstaan.

De btw op inkomende facturen is maar aftrekbaar, indien en in de mate dat de

verworven goederen en diensten nadien aangewend worden in het kader van aan de
btw onderworpen economische activiteiten (beroepsmatig, niet vrijgesteld Art.44).
Als de belastingplichtige bij voorbaat weet dat hij de goederen of diensten buiten zijn
economische werkzaamheid zal aanwenden (voor privédoeleinden), mag hij de btw
daarop niet aftrekken (directe aftrekbeperking van bij de aanvang, Art.45 §1quinquies).
Er kan zich echter een probleem voordoen als de oorspronkelijke beroepsmatige
aanwending van de goederen nadien wijzigt, de goederen worden op een later tijdstip
(gedeeltelijk) verder privé gebruikt of voor andere doeleinden dan die van de
economische activiteit.
Voorbeelden
 Een belastingplichtige heeft een nieuw gebouw gekocht (met toepassing van btw)
en de btw volledig afgetrokken want volledig beroepsmatige bestemming. Nadien
komt er een bestemmingswijziging: het gebouw wordt voor 1/3 de privé gebruikt.
 Een werknemer gebruikt de vrachtwagen van het bedrijf tijdens het weekend voor
persoonlijk gebruik (verhuis).
In de mate dat de btw voordien afgetrokken is, moet men deze nu opnieuw verschuldigd
stellen.
Dat gebeurt via een herziening. De problematiek van “Herzieningen” komt verder aan
bod in de cursus “Special Topics: Herzieningen”

BTW VAN A - Z
 17

Art.19, §2 W.BTW
Met een dienst onder bezwarende titel wordt eveneens gelijkgesteld de uitvoering door een
belastingplichtige van een werk in onroerende staat:

Voor de doeleinden van zijn economische activiteit (Art.19, §2 1°)

 een elektricien voert electriciteitswerken uit in zijn magazijn
 een bakker verbouwt zelf zijn winkel
 een boekhouder verbouwt zelf zijn kantoor
De belasting hierop is steeds verschuldigd én aftrekbaar. De uitgevoerde werken
vormen een bedrijfsmiddel in hoofde van de belastingplichtige
Voor zijn privédoeleinden of deze van zijn personeel en meer algemeen, “om niet” of
voor andere doeleinden dan deze van zijn economische activiteit
(Art.19, §2 2°).
Er is belasting verschuldigd als de belastingplichtige werken in onroerende staat
verricht in functie van zijn economische activiteit
 een elektricien voert elektriciteitswerken uit in zijn privéwoning
 een elektricien voert elektriciteitswerken uit bij een werknemer

Er is echter geen belasting verschuldigd (geen belastbare dienst) als de werken in

onroerende staat niets te maken hebben met de economische activiteit van de
belastingplichtige bijvoorbeeld een bakker plaatst een nieuwe douche in zijn
privéwoning. Anderzijds is de btw hierop niet aftrekbaar.

Toepassing
Een schrijnwerker voert volgende werken uit:
1. Plaatst nieuwe ramen in zijn werkplaats
 Art.19 §2 1°: btw verschuldigd én aftrekbaar
 maatstaf van heffing = normale waarde van de dienst
2. Plaatst ramen en deuren in zijn privéwoning
 Art.19 §2 2°: btw verschuldigd maar niet aftrekbaar.
De werkzaamheden maken deel uit van zijn economische activiteit.
 maatstaf van heffing = de gemaakte uitgaven van het gebruikte materiaal
3. Vloert zijn werkplaats
 Art.19 §2 1°: btw verschuldigd én aftrekbaar
 Keuken in privéwoning is geen belastbare handeling.

BTW VAN A - Z
 19

3.3 De invoer
Art.23, §1 W.BTW
onder invoer van een goed moet worden verstaan:
 1° het binnenkomen in de gemeenschap van een goed dat niet voldoet aan de
voorwaarden van de artikelen 9 en 10 van het verdrag tot oprichting van de Europese
economische gemeenschap of dat, als het onder het verdrag tot oprichting van de
Europese gemeenschap voor kolen en staal valt, zich niet in het vrije verkeer bevindt;
 2° het binnenkomen in de gemeenschap van een ander dan onder 1° bedoeld goed uit
een derde land of een derdelandsgebied

De invoer van goederen, door wie ook, is aan de btw onderworpen wanneer die invoer
in België plaatsvindt. Om belastbaar te zijn is het dus niet vereist dat de invoer gebeurt
door een btw-belastingplichtige.

Het gaat hier over het binnenkomen in België van goederen die afkomstig zijn uit derde
landen of derdelandsgebieden.

Men maakt een onderscheid tussen niet-communautaire goederen en communautaire

goederen. De meeste invoeren hebben betrekking op niet-communautaire goederen
Het onderscheid tussen beide soorten goederen steunt vooral op het feit dat het btw-
grondgebied van de Gemeenschap niet volledig overeenstemt met het douanegebied
van de Gemeenschap.

Lidstaten EU
België, Bulgarije, Nederland, Groothertogdom Luxemburg, Frankrijk, Spanje, Portugal,
Duitsland, Oostenrijk, Italië, Griekenland, Verenigd Koninkrijk*, Ierland, Denemarken,
Zweden, Finland, Estland, Letland, Litouwen, Hongarije, Polen, Roemenië, Tsjechië,
Slowakije, Slovenië, Malta, Cyprus en Kroatië.
*Op 29 maart 2017 heeft het Verenigd Koninkrijk artikel 50 ingeroepen waarmee de
onderhandelingsperiode wordt opgestart om uit de EU te treden. Tot zolang deze niet afgerond zijn, blijft
het Verenigd Koninkrijk inzake btw deel uitmaken van de EU met behoud van de huidige regelgeving.
Het btw-gebied (ook fiscaal gebied genoemd) omvat:
 het grondgebied van de lidstaten van de Gemeenschap;
 met inbegrip van het vorstendom Monaco en het eiland Man;
 maar met uitsluiting van:
- Faeröereilanden en Groenland (Denemarken);
- Helgoland en Büsingen (Duitsland);
- Aland-eilanden (Finland);
- Guyana en de eilanden Guadeloupe, Martinique en Réunion (Frankrijk)
- Athos (Griekenland);
- Jersey, Guernsey, Alderney, Sark en Gibraltar (Gr.-Brittannië en Noord-
Ierland);
- Livogno, Campione d’Italia en meer van Lugano (Italië);
- Ceuta, Melilla en Canarische eilanden (Spanje).

BTW VAN A - Z
 20

Het douanegebied omvat:

Het btw-gebied plus + 5 van de hiervan uitgesloten gebieden (zie hoger):
 de Helleense berg Athos;
 de Franse overzeese departementen (DOM);
 de Canarische eilanden;
 de Kanaaleilanden;
 de Äland-eilanden (Finland).
Dit noemen we de zogenaamde derdelandsgebieden.
We kunnen dus stellen dat het douanegebied gelijk is aan het btw-gebied plus de 5
uitgesloten gebieden.
Communautaire goederen:
 zijn verkregen in het douanegebied van de Gemeenschap,
 zijn ingevoerd uit landen of gebieden die geen deel uitmaken van het
douanegebied van de Gemeenschap maar ondertussen wel in het vrije verkeer
zijn gebracht, wat betekent dat de invoerformaliteiten bij de Administratie van de
douane en accijnzen werden vervuld.

Niet communautaire goederen

 Alle andere dan communautaire goederen
Als niet-communautaire goederen in het vrije verkeer worden gebracht,
verkrijgen ze de status van communautair goed; d.w.z. dat de douanerechten
betaald werden maar niet de btw. Op het gebied van douane kunnen de
goederen vrij bewegen in het douanegebied van de Gemeenschap.

Belangrijk bij het vervullen van de formaliteiten bij invoer is het onderscheid tussen:
 in het vrije verkeer brengen (douane: invoerrechten) van de goederen
Met het in het vrije verkeer brengen van de goederen bedoelt men in essentie
dat de douanerechten werden voldaan.
 en het aangeven van de goederen ten verbruik (voldoening van de btw).
Met het aangeven ten verbruik bedoelt men dat ook de btw op de maatstaf van
heffing bij invoer wordt voldaan.

BTW VAN A - Z
 21

3.4 De intracommunautaire verwerving

Art.25bis, §1 W.BTW
Onder intracommunautaire verwerving van een goed wordt verstaan het verkrijgen van de macht
om als eigenaar te beschikken over een lichamelijk roerend goed dat door de verkoper of de
afnemer, of voor hun rekening, met als bestemming de afnemer is verzonden of vervoerd naar
een andere lidstaat dan die waaruit het goed is verzonden of vervoerd.
Art.25bis, §2 W.BTW
Als intracommunautaire verwerving wordt tevens beschouwd, wanneer de goederen door de
leverancier of afnemer, of voor hun rekening, met als bestemming de afnemer in het binnenland,
worden vervoerd uit een andere lidstaat:
- het verkrijgen van een lichamelijk roerend goed ingevolge een vordering door of namens de
overheid en, meer algemeen, ingevolge een wet, een decreet, een ordonnantie, een besluit
of een administratieve verordening;
- de ontvangst van een goed ingevolge een verbruiklening.
Het gaat hier over de aankopen vanuit België van goederen die afkomstig zijn uit de
andere lidstaten. Een intracommunautaire verwerving is niet altijd aan btw
onderworpen. Alles hangt af van de aard van de verhandelde goederen, de
hoedanigheid van de partijen, het bedrag van de aankopen in de andere lidstaten, de
vervoersmodaliteiten en/of het al dan bestaan van een vrijstelling.

Art.25ter, §1 W.BTW
Aan de belasting zijn onderworpen, wanneer ze in België plaatsvinden, de intracommunautaire
verwervingen van goederen onder bezwarende titel door een belastingplichtige die als zodanig
optreedt, of door een niet-belastingplichtige rechtspersoon, wanneer de verkoper een
belastingplichtige is die als zodanig optreedt, op wie de vrijstelling van de belasting ten aanzien
van de door hem verrichte leveringen van goederen niet toepasselijk is en die niet onder het
bepaalde van artikel 15, §2, tweede lid, 2° of §4 valt.

3.4.1 Belastbare intracommunautaire verwervingen

De voorwaarden voor een belastbare intracommunautaire verwerving kunnen als volgt

worden samengevat:
 het moet gaan om een intracommunautaire verwerving;
 onder bezwarende titel;
 in België;
 door een btw-belastingplichtige die als zodanig optreedt of door een niet-
belastingplichtige rechtspersoon;
 de verkoper (andere dan een kleine onderneming) is een btw-belastingplichtige die
als zodanig optreedt;
 het mag niet gaan om een levering met installatie of montage en het stelsel van
verkopen op afstand mag niet van toepassing zijn.

3.4.2 Niet aan de btw onderworpen intracommunautaire verwervingen

Intracommunautaire verwervingen van goederen waarvan de levering in België, volgens
artikel 42, § 1, § 2 en § 3, 1ste lid, 1° tot 8° van het Btw-wetboek zou worden vrijgesteld,
zijn niet onderworpen aan de btw.

BTW VAN A - Z
 22

Het gaat hier onder meer om een vrijstelling voor de levering van:
 zeeschepen bestemd voor passagiers- of goederenvervoer tegen betaling, voor
de visserij of, meer algemeen, voor de uitoefening van enigerlei industriële of
handelsactiviteit;
 reddingsboten en -schepen voor hulpverlening op zee;
 oorlogsschepen;
 binnenschepen bestemd voor de binnenlandse commerciële vaart;
 vliegtuigen, watervliegtuigen, hefschroefvliegtuigen en dergelijke toestellen,
bestemd voor gebruik door de Staat of door luchtvaartmaatschappijen die zich
hoofdzakelijk toeleggen op het internationale vervoer van personen en van
goederen tegen betaling;
 voor de leveringen, invoeren van goederen en diensten in het kader van
diplomatieke en consulaire betrekkingen;
 voor de leveringen, invoeren van goederen en de diensten verricht voor de
Europese Gemeenschap, de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, de
Europese Centrale Bank of de Europese Investeringsbank;
 de leveringen, invoeren van goederen en de diensten bestemd voor de andere
dan in het vorig punt bedoelde internationale instellingen en daaraan verbonden
ambtenaren, voor zover in zulke vrijstelling is voorzien door een overeenkomst
waarbij België toegetreden is;
 de leveringen van goederen en diensten die naar een andere lidstaat werden
verricht en bestemd zijn voor de strijdkrachten van een andere Staat toegetreden
tot het Noord-Atlantisch Verdrag dan de lidstaat van bestemming zelf, voor het
gebruik van die strijdkrachten of van het hen begeleidende burgerpersoneel, of
voor de bevoorrading van de messes en kantines van die strijdkrachten, voor
zover deze strijdkrachten deelnemen aan de gemeenschappelijke defensie-
inspanning.
Bovenstaande handelingen worden beschouwd als niet onderworpen aan de btw en
moeten bijgevolg niet opgenomen worden in de btw-aangifte.

3.4.3 Voldoening van de btw

Particulieren betalen in principe altijd de btw in de lidstaat van aankoop.
De leden van de groep van 4 (zie 2.2.2) kunnen vallen onder het stelsel dat geldt voor
particulieren en ook onder het stelsel dat geldt tussen gewone btw-belastingplichtigen.
Alles hangt ervan af of zij een aankoopdrempel tijdens het lopende of het vorige
kalenderjaar al dan niet hebben overschreden. Meer hierover in de cursus “BTW
Speciale Topics - Groep van 4 - Bijzondere btw-aangifte”.
Gewone btw-belastingplichtigen betalen de btw niet in de lidstaat van aankoop, maar
zijn gehouden tot verwerven in de lidstaat van aankomst van het vervoer of de
verzending (plaatsbepalingsregels: zie volgend hoofdstuk).
Voor “nieuwe” vervoermiddelen en voor accijnsgoederen zijn specifieke regels van
toepassing. De gedachte hierachter is dat die goederen fiscaal gevoelig liggen wat de
inkomsten ervan betreft en dat die lidstaten die inkomsten zoveel mogelijk in eigen land
willen incasseren.

BTW VAN A - Z
 23

3.5 Voorbeelden
Levering van een goed

Beantwoordt wel aan het criterium van "levering van een goed" als belastbare
handeling: elke levering van een goed die beantwoordt aan de definitie en die onder
bezwarende titel (d.w.z. dat er een rechtstreekse tegenprestatie verondersteld wordt)
wordt verricht:
 verkoop van een pc, tweedehands wagens, bureaukast, elektriciteit, radiator
 wijnproducent die 2 champagneflessen uit het rek haalt voor privédoeleinden
(onttrekking: gelijkgestelde levering)
 verkoop van een machine op afbetaling, huurkoop van een wagen
(Niettegenstaande de eigendomsoverdracht bij de 2 laatste voorbeelden wordt
uitgesteld tot de laatste afbetaling of vergoeding is de handeling toch
onderworpen aan de btw vanaf de levering.).
Beantwoorden niet aan het criterium van "levering van een goed" als belastbare
handeling:
Product Reden
gratis gps bij verkoop nieuwe wegens het ontbreken van de noodzakelijke
wagen voorwaarde "onder bezwarende titel" en de
uitdrukkelijke vermelding van het woord
“gratis”
levering op proef van bv. een zolang er niet tot de definitieve verkoop wordt
productiemachine overgegaan is er geen sprake van een
levering van een goed
wijnverkoper geeft aan elke klant wegens het ontbreken van de noodzakelijke
kalender als nieuwjaarsgeschenk voorwaarde “onder bezwarende titel”
reclame in dagblad geen levering van een goed, wel een dienst
obligatie geen levering van een goed, ook geen dienst;
geen belastbare handeling

Levering van een dienst

Ondanks het feit dat er volgens het btw-wetboek een negatieve definitie wordt gegeven
aan het begrip “dienst” (als een dienst wordt beschouwd elke handeling die geen
levering van een goed is in de zin van dit Wetboek), wordt in artikel 18 toch een lange
lijst van voorbeelden gegeven die hieraan beantwoorden.
Beantwoordt pas aan het criterium van "levering van een dienst" als belastbare
handeling als volgende vier voorwaarden vervuld zijn:
1. Het moet gaan over een dienst bedoeld in artikel 18 W.BTW of ermee
gelijkgesteld door artikel 19.
2. De handeling, bedoeld in voornoemde artikelen, gebeurt onder bezwarende titel
of wordt hiermee gelijkgesteld.
3. De levering vindt plaats in België (zie volgend hoofdstuk: plaatsbepaling).
4. De handeling wordt gesteld door een belastingplichtige, in de uitoefening van zijn
economische activiteit.

BTW VAN A - Z
 25

4 PLAATS EN TIJDSTIP BELASTBARE HANDELING

4.1 Definities
Plaats
Een levering van goederen vindt in beginsel plaats waar de goederen materiëel ter
beschikking van de afnemer worden gesteld
Diensten, verricht voor een belastingplichtige afnemer, vinden in principe plaats waar
deze belastingplichtige afnemer de zetel van zijn economische activiteit heeft gevestigd.
Op beide regels zijn echter tal van afwijkingen.
De plaatsbepaling is belangrijk voor het bepalen van het toepasselijke btw-tarief.

Belastbaar feit
Is het feit waardoor de wettelijke voorwaarden worden vervuld die vereist zijn voor het
opeisbaar worden van de belasting.

Opeisbaarheid van de belasting

Het recht dat de Schatkist heeft om krachtens de wet de belasting vanaf een bepaald
tijdstip te vorderen van de persoon die de belasting moet voldoen, ook al kan de
betaling (voldoening) daarvan uitgesteld worden.

Het tijdstip waarop de btw opeisbaar of verschuldigd wordt, hoeft dus niet noodzakelijk
samen te vallen met het tijdstip waarop de btw ook effectief moet worden betaald. Het
tijdstip van betaling kan immers om praktische redenen worden uitgesteld. Het tijdstip
waarop de btw opeisbaar of verschuldigd wordt, mag dan ook niet worden verward met
het tijdstip waarop de btw effectief moet worden voldaan

De bepaling van de plaats en het tijdstip waarop de btw opeisbaar wordt, is van belang
voor:
 de factureringstermijn
 het ontstaan van het recht op aftrek
 de bepaling van het tijdstip van voldoening van de btw
 de bepaling van het toepasselijke btw-tarief
 de bepaling van het aangiftetijdvak

BTW VAN A - Z
 26

4.2 Levering van goederen

4.2.1 De plaats van levering
Art.14 §1 W.BTW
De plaats van levering van een goed is in beginsel de plaats waar het goed ter beschikking van
de verkrijger of de overnemer wordt gesteld

Als algemene regel geldt dus dat de plaats van een levering degene is waar de
verkrijger kan beschikken over het goed. Op deze regel bestaan er heel wat
afwijkingen:
 voor het vervoer van goederen, ongeacht wie het vervoer verzorgt, is de plaats
van levering de plaats waar de verzending of het vervoer aanvangt;
 voor goederen die gemonteerd of geïnstalleerd worden door of voor rekening van
de leverancier, is de plaats van levering de plaats van montage of installatie;
 voor leveringen aan boord van een schip, vliegtuig of trein voor (deels) binnen EU
verricht passagiersvervoer, is de plaats van levering de plaats van vertrek van
vervoer van de passagiers (= eerste punt in de EU waar passagiers kunnen
inschepen);
 voor intracommunautaire verkopen op afstand is de plaats van levering de
lidstaat van bestemming van de goederen indien aan bepaalde voorwaarden
wordt voldaan (zie Topics - Bijzondere regelingen - Verkopen op afstand).

Schematisch:
Omschrijving Plaatsbepaling
Algemene regel Art.14 §1: plaats waar de goederen materieel ter beschikking
van de afnemer worden gesteld.
Afwijkingen
Met vervoer Art.14 §2: Plaats van vertrek van de goederen
Met installatie of montage Art.14 §3: Plaats waar de installatie of montage plaatsvindt
Gas, elektriciteit Art.14 bis:
- Afnemer is een belastingplichtige wederverkoper: plaats is
vestiging wederverkoper
- Afnemer is iemand anders: plaats is waar het effectieve
verbruik plaatsvindt
Verkoop op afstand Plaats aankomst van het vervoer

Voorbeelden
 Bedrijf A uit Gent verkoopt goederen aan bedrijf B uit Doornik. Bedrijf A stelt de
goederen ter beschikking in hun magazijn.
Plaats van de levering is Gent (plaats terbeschikkingstelling).
 Bedrijf A uit Gent verkoopt goederen aan bedrijf B uit Doornik. Bedrijf A brengt de
goederen ter plaatse in Doornik.
Plaats van de levering is Gent (aanvang van het vervoer).
 Bedrijf A uit Gent verkoopt een machine aan bedrijf B in Doornik, met installatie
en montage door A.
Plaats van de levering is Doornik (plaats waar de installatie of montage
plaatsvindt).

BTW VAN A - Z
 27

4.2.2 Tijdstip belastbare feit en opeisbaarheid: artikel 16

Art.16 W.BTW §1
Voor leveringen van goederen vindt het belastbare feit plaats en wordt de belasting opeisbaar op
het tijdstip waarop de levering van het goed wordt verricht. De levering wordt verricht op het
tijdstip waarop het goed ter beschikking van de verkrijger of de overnemer wordt gesteld.

Het tijdstip waarop het belastbare feit zich voordoet en dat van de opeisbaarheid van de
btw vallen in principe dus samen.

Wanneer het goed in verband met de afgifte door of voor rekening van de leverancier
wordt verzonden of vervoerd, vindt de levering plaats op het tijdstip van de aankomst
van verzending of van het vervoer naar de afnemer of de overnemer.
Wordt het goed echter door of voor rekening van de leverancier gemonteerd of
geïnstalleerd, vindt de levering plaats op het tijdstip waarop de montage of de installatie
wordt beëindigd.
De levering wordt echter geacht plaats te vinden:
 in geval van doorlopende leveringen van goederen die aanleiding geven tot
opeenvolgende afrekeningen of betalingen: bij het verstrijken van elke periode
waarop een afrekening of betaling betrekking heeft;
 Doorlopende vrijgestelde intracommunautaire leveringen, gedurende een periode
langer dan een kalendermaand, worden geacht te zijn verricht bij het verstrijken
van elke kalendermaand totdat de levering van de goederen wordt beëindigd.
 wanneer het goed ter beschikking van de verkrijger of de overnemer is voor het
sluiten van het contract of wanneer de verkoper of overdrager het bezit van het
goed behoudt na het sluiten van het contract, wordt de levering geacht plaats te
vinden op het tijdstip waarop het contract uitwerking heeft;
 behoudens tegenbewijs wordt de levering van een goed geacht plaats te vinden
op het tijdstip waarop het goed niet meer aanwezig is in het magazijn, de
werkplaats, het depot of enige andere inrichting waarover de leverancier in
België beschikt.

BTW VAN A - Z

Schematisch:
Artikel 16
Omschrijving
Algemeen
(nationaal en ICV)
Afwijkingen
Bij vervoer door of voor rekening van
de leverancier (nationaal en ICV)
Bij vervoer door of voor rekening van
de afnemer (nationaal en ICV)
Het goed bevindt zich al bij de
verkrijger voor sluiting van het contract
(koper is al vooraf in bezit)
Het goed bevindt zich nog bij de
verkoper na sluiting van het contract
(verkoper blijft achteraf in bezit)
Leveringen met installatie en montage
Doorlopende leveringen (binnenland)
Doorlopende IC-leveringen gedurende
meer dan een kalendermaand
BTW VAN A - Z
28
Tijdstip
Belastbare feit en opeisbaarheid
Art.16 §1: tijdstip waarop het goed aan de koper
of verkrijger ter beschikking wordt gesteld
Art.16 §1Tijdstip van aankomst van verzending
bij de koper
Art.16 §1: tijdstip waarop het goed aan de koper
of verkrijger ter beschikking wordt gesteld
Art.16 §1Tijdstip waarop het contract uitwerking
heeft
Art.16 §1Tijdstip waarop het contract uitwerking
heeft
Art 16 §1Tijdstip waarop de installatie wordt
beëindigd
Art.16 §2 Bij het verstrijken van elke periode
waarop een afrekening of betaling betrekking
heeft.(elektriciteit…)
Art.16 §2 Bij het verstrijken van elke
kalendermaand totdat de levering wordt
beëindigd

4.2.3 Tijdstip opeisbaarheid: artikel 17
Art.17 §1 W.BTW
In afwijking van artikel 16 wordt voor de leveringen van goederen de belasting opeisbaar over
het gefactureerde bedrag op het tijdstip waarop de factuur wordt uitgereikt, ongeacht of de
uitreiking van de factuur plaatsvindt vóór of na het tijdstip waarop de levering wordt verricht.
Schematisch:
Omschrijving
Algemeen
Art. 17 §1
Afwijkingen
Facturatieperiode
Aanrekenen van een voorschot
vooraleer de levering wordt
verricht
(met facturatieverplichting)
Vrijgestelde IC-levering
Levering van roerende
goederen door
belastingplichtige aan
particulieren (zonder
facturatieplicht)
Levering van roerende
goederen door
belastingplichtige aan
particulieren (met factuur)
Levering van roerende
goederen door
belastingplichtige aan niet
belastingplichtige
rechtspersonen (art.6)
29
Tijdstip opeisbaarheid
In afwijking van artikel 16 wordt voor de leveringen van
goederen de belasting opeisbaar over het gefactureerde
bedrag op het tijdstip waarop de factuur wordt
uitgereikt, ongeacht of de uitreiking van de factuur
plaatsvindt vóór of na het tijdstip waarop de levering
wordt verricht.
Art. 17 §1: De belasting wordt in elk geval opeisbaar op
de vijftiende dag van de maand volgend op de
maand waarin het belastbare feit bedoeld in artikel 16,
§ 1, eerste lid, heeft plaatsgevonden wanneer geen
factuur werd uitgereikt vóór deze datum
Ontvangst voorschot vóór opstellen voorschotfactuur
Art. 17 §1: Wanneer de prijs of een deel ervan
wordt ontvangen vóór het tijdstip waarop de
levering van de goederen wordt verricht, wordt de
belasting opeisbaar over het ontvangen bedrag,
op het tijdstip waarop de betaling wordt
ontvangen.
Ontvangst voorschot nà opstellen voorschotfactuur
Art. 17 §1: De belasting wordt opeisbaar over het
gefactureerde bedrag op het tijdstip waarop de
factuur wordt uitgereikt.
Art. 17§2:
 Tijdstip van de uitreiking van de factuur
 Of de 15de van de maand volgend op de maand
waarin het belastbare feit zich heeft voorgedaan
wanneer geen factuur werd uitgereikt voor die
datum
Art 17 §3: Tijdstip van de ontvangst van de betaling
Art 17 §1:Tijdstip van de uitreiking van de factuur
Art 17 §4: Tijdstip van de ontvangst van de betaling
Opmerking: indien risico op concurrentieverstoring,
worden ze wel degelijk belastingplichtig (art. 6 1ste tot
12de lid). Voor hen geldt de algemene regel: tijdstip
uitreiking van de factuur.
BTW VAN A - Z
 30

Voorbeelden

Goederen worden besteld op 15/10

Op 28/10 worden de goederen ter beschikking gesteld en haalt de klant deze op
Factuur volgt op 02/11

15/10 28/10 02/11

11

Datum belastbare feit Datum opeisbaarheid btw

Opnemen in aangifte november

Goederen worden besteld op 15/10

Op 28/10 worden de goederen ter beschikking gesteld en haalt de klant deze op
Factuur volgt op 02/12

15/10 28/10 15/11 02/12

Datum belastbare feit Datum opeisbaarheid btw

Opnemen in aangifte november

Goederen worden besteld op 15/10

Voorschotfactuur op 25/11
Ontvangst betaling voorschot op 02/12
De goederen worden geleverd op 15/12: aankomst bij de klant

15/10 25/11 02/12 15/12

11

Datum opeisbaarheid btw Datum belastbare feit

Opnemen in aangifte november

Goederen worden besteld op 15/10

Ontvangst betaling voorschot op 25/11
Voorschotfactuur op 02/12
De goederen worden geleverd op 15/12: aankomst bij de klant

15/10 25/11 02/12 15/12

11

Datum opeisbaarheid btw Datum belastbare feit

Opnemen in aangifte november

BTW VAN A - Z
 31

4.3 Het verrichten van diensten

4.3.1 Plaats van de dienst
De afnemer van de dienst is een belastingplichtige: B2B
Hoofdregel: ontvanger van de dienst Art.21 §2
De plaats van diensten, verricht voor een als zodanig handelende belastingplichtige, is
de plaats waar deze belastingplichtige - ontvanger van de dienst - de zetel van zijn
economische activiteit heeft gevestigd.
Worden deze diensten echter verricht voor een vaste inrichting van de belastingplichtige
op een andere plaats dan die waar hij de zetel van zijn economische activiteit heeft
gevestigd, dan geldt als plaats van de dienst de plaats waar deze vaste inrichting zich
bevindt. Bij gebrek aan een dergelijke zetel of vaste inrichting, geldt als plaats ven de
dienst de woonplaats of gebruikelijke verblijfplaats van de belastingplichtige die deze
diensten afneemt.

De afnemer van de dienst is geen belastingplichtige: B2C

Hoofdregel: zetel van de dienstverrichter Art.21bis
De plaats van diensten verricht voor een niet-belastingplichtige, is de plaats waar de
dienstverrichter de zetel van zijn economische activiteit heeft gevestigd.
Worden deze diensten echter verricht vanuit een vaste inrichting van de
dienstverrichter, op een andere plaats dan die waar hij de zetel van zijn economische
activiteit heeft gevestigd, dan geldt als plaats van de dienst de plaats waar deze vaste
inrichting zich bevindt. Bij gebrek aan een dergelijke zetel of vaste inrichting, geldt als
plaats ven de dienst de woonplaats of gebruikelijke verblijfplaats van de
belastingplichtige die deze diensten afneemt.
Als een vaste inrichting wordt de plaats gezien waar een permanente aanwezigheid is
van mensen en technische middelen die nodig zijn om de dienst te verlenen.
Een atelier of een werkplaats kan bijvoorbeeld als een vaste inrichting worden
beschouwd.

Afwijkende regels
Op deze hoofdregels bestaan een aantal uitzonderingen in verband met:
 diensten met betrekking tot onroerend goed/onroerende handelingen;
 het verlenen van recht op toegang in verband met diensten m.b.t. culturele,
artistieke, sportieve, wetenschappelijke, educatieve, vermaak en soortgelijke
activiteiten en evenementen;
 restaurant- en cateringdiensten andere dan aan boord van een schip, vliegtuig of
trein binnen de EU;
 restaurant en catering aan boord van een schip, vliegtuig of trein binnen de EU;
 personenvervoer;
 kortdurende verhuur vervoermiddelen.

BTW VAN A - Z
 32

Schematisch overzicht plaatsbepaling IC-diensten

Aard dienst Plaatsbepaling B2B Plaatsbepaling B2C

Hoofdregel Ontvanger van de dienst Zetel van de dienstverrichter
Art.21 §2 Art.21 bis §1
Diensten met betrekking tot onroerend goed/onroerende handelingen Ligging onroerend goed Ligging onroerend goed
Inclusief diensten door hotels, experts, makelaars, campings... Art.21 §3 Art.21 bis §2
Inclusief diensten door tussenpersonen m.b.t. onroerende handelingen
 Werken in onroerende staat
 Terbeschikkingstelling van stalling van rijtuigen
 Terbeschikkingstelling van bergruimte voor opslag goederen
 Toekenning recht van toegang tot verkeerswegen (tolgelden)
 Het verlenen van gebruiksrechten op onroerend goed
 Diensten van experts en makelaars in onroerend goed
 Diensten gericht op coördinatie, toezicht en uitvoering van bouwwerken
 Verschaffen ven gemeubelde logies en ter beschikking stellen van kampeerplaats
Goederenvervoer IC Hoofdregel Plaats van vertrek vervoer
Art.21 bis §2
Goederenvervoer IC: tussenpersoon bijkomende diensten Hoofdregel Plaats onderliggende handeling
Art.21 bis §2
Activiteiten samenhangend met goederenvervoer (laden, lossen, handling...) Hoofdregel Plaats: materiële verrichting van
de dienst Art.21 bis §2
Goederenopslagdiensten: terbeschikkingstelling opslagruimte
De terbeschikkingstelling met exclusief gebruiksrecht Ligging onroerend goed Ligging onroerend goed
De terbeschikkingstelling zonder exclusief gebruiksrecht Hoofdregel Hoofdregel
De opslag gepaard met andere activiteiten Hoofdregel Hoofdregel
Personenvervoer A rato van de afgelegde A rato van de afgelegde
Opmerking: diensten m.b.t. personenvervoer over zee of internationaal luchtvervoer, afstanden Art.21 §3 afstanden. Art.21 bis §2
inclusief de door de reizigers begeleide bagage en auto’s, is vrijgesteld van btw!

BTW VAN A - Z
 33

Aard dienst Plaatsbepaling B2B Plaatsbepaling B2C

Diensten m.b.t. culturele, artistieke, sportieve, wetenschappelijke, educatieve, Hoofdregel Plaats waar de activiteiten
vermaak en soortgelijke activiteiten en evenementen. effectief plaatsvinden
Beurzen, tentoonstellingen, seminaries, congressen, sportevenementen, theatershows... Uitzondering
In een B2B context geldt de afwijkende regel enkel voor het verlenen van recht op Verlenen van recht op (voor alle diensten, incl.
toegang en de daarmee samenhangende diensten. toegang: plaats waar de diensten van organisatoren)
Met verlenen van recht op toegang wordt bv. bedoeld: de verkoop van tickets activiteiten effectief Art.21 bis §2
plaatsvinden
Art.21 §3
Restaurant- en cateringdiensten (andere dan aan boord van een schip, vliegtuig of Plaats materiële verrichting Plaats materiële verrichting
trein) Art.21 §3 Art.21 bis §2
Restaurant en catering aan boord van een schip, vliegtuig of trein binnen de EU Land van vertrek Land van vertrek
Met land van vertrek wordt bedoeld: het 1ste punt in de EU waar de passagiers aan Art.21 §3 Art.21 bis §2
boord kunnen komen, eventueel na een tussenstop buiten de EU.
Indien het een heen- en terugreis betreft, wordt de terugreis als een afzonderlijk traject
beschouwd.
Kortdurende verhuur vervoermiddelen Plaats ter beschikking Plaats terbeschikkingstelling
Schepen: maximum 90 dagen stelling aan de klant aan de klant
Wagens, andere (al dan niet gemotoriseerd m.u.v. containers): max. 30 dagen Art.21 §3 Art.21 bis §2
Met plaats terbeschikkingstelling wordt bedoeld: de plaats waar de huurder het voertuig
effectief in zijn bezit neemt en niet waar bv. het contract wordt getekend of de sleutel
overhandigd (indien verschillend)
Als twee of meerdere contracten m.b.t. hetzelfde vervoermiddel elkaar opvolgen zonder,
of met een zeer korte onderbreking, zal de duur van het eerste contract mee in rekening
worden gebracht met de/het volgende om te bepalen of het daaropvolgende contract al
dan niet van korte duur is. Dat geldt eveneens bij een stilzwijgende verlenging van het
oorspronkelijke contract.
Anderzijds wordt, bij opeenvolgende contracten van korte duur tussen dezelfde partijen,
maar m.b.t. verschillende vervoermiddelen, elk contract als afzonderlijk beschouwd,
tenzij er sprake is van misbruik.

BTW VAN A - Z
 34

Aard dienst Plaatsbepaling B2B Plaatsbepaling B2C

Langdurende verhuur vervoermiddelen Hoofdregel Plaats waar de ontvanger van
Schepen: vanaf 91 dagen de dienst is gevestigd
Wagens, andere: vanaf 31 dagen (behalve voor plezierboten:
plaats terbeschikkingstelling)
B2C vanaf 2013
Art.21 bis §2
Diensten van tussenpersonen Hoofdregel Plaats onderliggende handeling
Art.21 bis §2
Materiële werken aan en expertise van roerende goederen Hoofdregel Plaats materiële verrichting
Art.21 bis §2
Diensten van tussenpersonen (agenten, makelaars) Hoofdregel Plaats: onderliggende
handeling Art. 21 bis §2

Intellectuele diensten (reclame, advies, ter beschikking stellen van personeel, Hoofdregel Hoofdregel:
financiële verrichtingen…) Uitzondering: indien ontvanger
niet gevestigd is in EU: plaats
vestiging ontvanger v/d dienst
Art.21 bis §2
Elektronische diensten Hoofdregel Plaats waar de ontvanger van
Telecommunicatiediensten de dienst is gevestigd
Radio- en televisieomroepdiensten Art.21 bis §2

BTW VAN A - Z
 35

Goederenvervoerdiensten - nieuwe plaatsbepalingsregels vanaf 23/11/2017

De plaats van goederenvervoerdiensten, diensten die met het goederenvervoer

samenhangen zoals het laden, lossen, de behandeling van goederen en soortgelijke
activiteiten en bijkomende diensten van tussenpersonen worden geacht:
 buiten de Gemeenschap te zijn gelegen, wanneer het werkelijk gebruik of de
werkelijke exploitatie buiten de Gemeenschap plaatsvinden:
 in België te zijn gelegen wanneer het werkelijk gebruik of de werkelijke exploitatie
in België geschiedt

Het werkelijk gebruik of de werkelijke exploitatie van goederenvervoerdiensten en

van de diensten die met goederenvervoer samenhangen gebeurt dus buiten de
Gemeenschap wanneer het volledige traject van de goederenvervoerdienst wordt
afgelegd buiten de Gemeenschap;

Anderzijds vindt het werkelijk gebruik of de werkelijke exploitatie van

goederenvervoerdiensten en van de diensten die met goederenvervoer
samenhangen, plaats in België wanneer het volledige traject van de
goederenvervoerdienst wordt afgelegd in België.

Voorbeelden
 Een vertegenwoordiger gaat voor één week op zakenreis naar Griekenland en
huurt daar een personenwagen.
B2B, kortdurende verhuur personenwagens
Plaats terbeschikkingstelling aan de klant: Griekenland.
Er is Griekse btw van toepassing
 Een Belgisch evenementenbureau organiseert een festival in Parijs en vraagt
daarvoor toegangsgeld.
B2B, diensten met betrekking tot evenementen, recht op toegang
Plaats waar de activiteiten effectief plaatsvinden: Frankrijk
Er is Franse btw van toepassing
 De technieker van een Duits bedrijf verricht het onderhoud van een machine in
het magazijn van een Belgische belastingplichtige
B2B, materiële werken aan en expertise van roerende goederen
Hoofdregel, ontvanger van de dienst: er is Belgische btw van toepassing

BTW VAN A - Z
 36

4.3.2 Tijdstip belastbare feit en opeisbaarheid: art. 22

Art.22, §1 W.BTW
Voor diensten vindt het belastbaar feit plaats en wordt de belasting opeisbaar op het tijdstip
waarop de dienst is voltooid.

Art.22, §2 W.BTW
Bij doorlopende diensten die aanleiding geven tot opeenvolgende afrekeningen of betalingen,
wordt de dienst als voltooid beschouwd bij het verstrijken van elke periode waarop een
afrekening of betaling betrekking heeft.
Doorlopende diensten waarvoor de belasting verschuldigd is door de ontvanger van de dienst
krachtens art. 51 §2 1° (B2B, IC-diensten onder toepassing hoofdregel) en die gedurende
een periode langer dan één jaar geen aanleiding geven tot afrekeningen of betalingen in die
periode, worden geacht te zijn verricht bij het verstrijken van elk kalenderjaar totdat de
dienst wordt beëindigd;

Het belastbaar feit vindt dus plaats op het tijdstip waarop de dienst voltooid is. Bij een
aantal diensten is het niet altijd even duidelijk wanneer de dienst voltooid is.
Bij werken in onroerende staat ten behoeve van de overheid, spreekt men in die zin
over het ogenblik waarop de werken opgeleverd worden.
Indien de oplevering niet uitdrukkelijk gebeurt, neemt men aan dat het plaatsvindt op
het einde van de derde maand na de beëindiging van de werkzaamheden door de
aannemer.
In geval van doorlopende diensten wordt gesteld dat het tijdstip van de dienst
samenvalt met het verstrijken van de periode, waarop een afrekening of betaling
betrekking heeft.

Schematisch:
Omschrijving
Algemeen
Afwijkingen
Doorlopende diensten met opeenvolgende
afrekeningen of betalingen
Doorlopende diensten waarvan de belasting
verschuldigd is door de ontvanger van de dienst(
IC-diensten onder toepassing van de hoofdregel in
een B2B context) en die gedurende een periode
langer dan één jaar geen aanleiding geven tot
tussentijdse betalingen.
Tijdstip belastbaar feit
Art.22 §1: Tijdstip waarop de dienst
is voltooid
Art.22 §2: Bij het verstrijken van
elke periode waarop een afrekening
of betaling betrekking heeft
Art.22 §2: Bij het verstrijken van elk
kalenderjaar totdat de dienst wordt
beëindigd

BTW VAN A - Z
 37

4.3.3 Tijdstip opeisbaarheid art. 22 bis (nieuw 2016)

Art.22 bis, §1 W.BTW
In afwijking van art. 22 wordt voor de diensten, met uitsluiting van de in §2 bedoelde
intracommunautaire diensten, de belasting opeisbaar over het gefactureerde bedrag op het
tijdstip waarop de factuur wordt uitgereikt, ongeacht of de uitreiking plaatsvindt vóór of na het
tijdstip waarop de dienst is verricht.

Schematisch:
Omschrijving
Algemeen
Art. 22 bis
Afwijkingen
Facturatieperiode
Aanrekenen van een
voorschot vooraleer de dienst
is verricht
(met facturatieverplichting)
IC-diensten: hoofdregel
(belasting verschuldigd door
de ontvanger van de dienst)
Diensten verricht door een
belastingplichtige aan
particulieren zonder
facturatieplicht
Diensten verricht door
belastingplichtige aan niet
belastingplichtige
rechtspersonen (art. 6)
Tijdstip opeisbaarheid
Art. 22bis §1: In afwijking van art. 22 wordt voor de diensten,
met uitsluiting van de in §2 bedoelde intracommunautaire
diensten, de belasting opeisbaar over het gefactureerde
bedrag op het tijdstip waarop de factuur wordt uitgereikt,
ongeacht of de uitreiking plaatsvindt vóór of na het tijdstip
waarop de dienst is verricht.
Art. 22bis §1: De belasting wordt in elk geval opeisbaar op de
vijftiende dag van de maand volgend op de maand waarin
het belastbare feit bedoeld in artikel 22, heeft plaatsgevonden
wanneer geen factuur werd uitgereikt vóór deze datum
Art. 22bis §1:
Ontvangst voorschot vóór opstellen voorschotfactuur
Wanneer de prijs of een deel ervan wordt ontvangen
vóór het tijdstip waarop de dienst is verricht, wordt de
belasting opeisbaar over het ontvangen bedrag, op het
tijdstip waarop de betaling wordt ontvangen.
Ontvangst voorschot nà opstellen voorschotfactuur
De belasting wordt opeisbaar over het gefactureerde
bedrag op het tijdstip waarop de factuur wordt
uitgereikt.
Art. 22bis §2:
 Tijdstip waarop de dienst is verricht.
 Wanneer de prijs of een deel ervan wordt ontvangen
vóór het tijdstip waarop de dienst is verricht, wordt de
belasting opeisbaar over het ontvangen bedrag, op
het tijdstip waarop de betaling wordt ontvangen
Art. 22bis §3: Tijdstip van de ontvangst van de betaling
Art 22bis §4: Tijdstip van de ontvangst van (een deel van) de
betaling
Opmerking: niet van toepassing op diensten waarvoor de
belasting is verschuldigd door de ontvanger of
medecontractant overeenkomstig art. 51 §§ 2 en 4 (Ic-
diensten hoofdregel…)

Voor een verdere uitwerking van de IC-diensten en de concrete verwerking in de Btw-

aangifte, zie verder in de cursus (Topics - Intracommunautaire verrichtingen).

BTW VAN A - Z
 38

Voorbeelden

Een Belgische transporteur krijgt op 15/10 opdracht van een Belgische

belastingplichtige onderneming om goederen te vervoeren van Gent naar Antwerpen.
Op 28/10 wordt het transport uitgevoerd en dus de dienst verricht.
Factuur volgt op 02/11

15/10 28/10 02/11

11

Datum belastbare feit Datum opeisbaarheid btw

Opnemen in aangifte november

Een Belgische transporteur krijgt op 15/10 opdracht van een Belgische

belastingplichtige onderneming om goederen te vervoeren van Gent naar Antwerpen.
Op 28/10 wordt het transport uitgevoerd en dus de dienst verricht.
Factuur volgt op 02/12

15/10 28/10 15/11 02/12

Datum belastbare feit Datum opeisbaarheid btw

Opnemen in aangifte november

Een Belgische marketingbureau ontvangt op 15/10 een opdracht voor een marktstudie
van een Belgische vennootschap. Op 25/11 verstuurt ze hiervoor een voorschotfactuur
Ontvangst betaling voorschot op 02/12
De studie is voltooid op 15/12

15/10 25/11 02/12 15/12

11

Datum opeisbaarheid btw Datum belastbare feit

Opnemen in aangifte november

Een Belgische marketingbureau ontvangt op 15/10 een opdracht voor een marktstudie
van een Belgische vennootschap.
Ze vraagt en ontvangt hiervoor een voorschot op 25/11
De voorschotfactuur over het ontvangen voorschot wordt opgesteld op 02/12
De studie is voltooid op 15/12

15/10 25/11 02/12 15/12

Datum opeisbaarheid btw Datum belastbare feit

Opnemen in aangifte november

BTW VAN A - Z
 39

4.4 Invoer

4.4.1 Plaats van de invoer

Art.23, §2 W.BTW
Een invoer vindt plaats in België als de overeenkomstig de §3, §4 en §5 aangemerkte
lidstaat van invoer, België is.
Art.23, §3 W.BTW
De invoer van een goed vindt plaats in de lidstaat op het grondgebied waarvan het zich ten tijde
van het binnenkomen in de gemeenschap bevindt.
Art.23, §4 W.BTW
In afwijking van §3 vindt de invoer van een in §1,1°, bedoeld goed plaats in de lidstaat op het
grondgebied waarvan het goed aan één van de volgende regelingen wordt onttrokken, wanneer
vanaf het binnenkomen in de gemeenschap, dat goed overeenkomstig de douanewetgeving:
1. bij de douane wordt aangebracht en eventueel wordt geplaatst onder de regeling van
een tijdelijke opslag;
2. wordt geplaatst onder een regeling voor tijdelijke invoer met volledige vrijstelling van
invoerrechten;
3. wordt geplaatst onder een regeling van extern communautair douanevervoer (T1);
4. wordt geplaatst onder een regeling van vrije zones of vrije entrepots;
5. wordt geplaatst onder een regeling van douane-entrepots;
6. wordt geplaatst onder een regeling van actieve veredeling met toepassing van het
schorsingssysteem;
7. wordt geplaatst onder een regeling over in de territoriale zee toegelaten goederen voor
boor- en werkeilanden.
Art.23, §5 W.BTW
In afwijking van §3 vindt, wanneer een in §1,2°, bedoeld goed vanaf het binnenkomen in de
gemeenschap wordt geplaatst onder een regeling voor intern communautair douanevervoer (T2)
of onder één van door de koning bepaalde fiscale regelingen die equivalent zijn aan de
regelingen bedoeld in §4, de invoer plaats in de lidstaat op het grondgebied waarvan het goed
aan één van die regelingen wordt onttrokken.

Er is sprake van invoer als het gaat om een goed dat van buiten de EU in een EU-
lidstaat wordt binnengebracht.

Schematisch:
De invoer vindt plaats in de EU-lidstaat op het grondgebied waarvan het goed zich
ten tijde van het binnenkomen in de Unie bevindt (Art.23, §3).
Op dit principe zijn er een aantal uitzonderingen die voornamelijk verband houden
met bijzondere regelingen, overeenkomstig de douanewetgeving (Art.23, §4 en §5).
Bij het binnenkomen in de EU worden de goederen meteen onder één van de
vrijstellingsregelingen van art.23, §4 en §5.geplaatst. De plaats van de invoer is
dan deze waar ze vervolgens aan de vrijstellingsregeling worden onttrokken.

Voorbeeld
Invoer uit Zwitserland, via Frankrijk, van uurwerken door een Belgische
belastingplichtige. Bij het binnenkomen in Frankrijk worden de goederen geplaatst
onder de vrijstellingsregeling van extern communautair douanevervoer (T1) en reizen
ze, onder dekking van deze vrijstelling verder naar België, eindbestemming.
Plaats van levering is België, plaats waar de goederen aan de tijdelijke
vrijstellingsregeling worden onttrokken. Er is Belgische btw van toepassing.

BTW VAN A - Z
 40

4.4.2 Tijdstip van het belastbaar feit en opeisbaarheid van de btw

Art.24, §1 W.BTW
het belastbaar feit vindt plaats en de belasting wordt opeisbaar op het tijdstip waarop de invoer
van het goed in België geschiedt.

De invoer in België geschiedt op het tijdstip

 waarop het goed in België wordt binnengebracht
 of, wanneer het goed vanaf het binnenkomen in de Gemeenschap werd geplaatst
onder één van de in artikel 23§4 en §5 bedoelde regelingen, op het tijdstip
waarop dat goed in België aan die regeling wordt onttrokken.

Art.24 §2: invoerrechten

Indien de ingevoerde goederen zijn onderworpen aan invoerrechten, landbouwheffingen
of heffingen van gelijkaardige werking, wordt de belasting opeisbaar op het tijdstip van
het ontstaan van de douaneschuld.

De btw moet in principe voldaan worden bij de ontvanger van de douane door de
geadresseerde bij invoer. Deze is immers de schuldenaar van de btw. Dat gebeurt in
principe door de indiening van een aangifte ten invoer (via het Enig Document).
Als de geadresseerde periodieke btw-aangiften indient, kan hij, mits voorlegging van
een vergunning (ET14000), gebruikmaken van de verlegging naar de periodieke
aangifte. Dit principe van “verlegging van heffing” betekent dat men de btw op invoer
niet meer zal moeten “voorfinancieren”. Het toekennen van deze vergunning is uiteraard
gekoppeld aan bepaalde voorwaarden.

Voorbeelden
Op 15/09 koopt een Belgische vennootschap goederen in Marokko.
De goederen komen op 25/10 toe in de haven van Le Havre (Frankrijk), worden daar
onder de vrijstellingsregeling van extern communautair goederenvervoer (T1) geplaatst
en reizen verder naar België
Op 26/10 komen de goederen in België toe en worden ze aan de vrijstellingsregeling
onttrokken.
Ontvangst factuur op 02/11

15/09 25/10 26/10 02/11

Datum belastbare feit en

opeisbaarheid btw
Opnemen in aangifte oktober

BTW VAN A - Z
 41

4.5 De intracommunautaire verwerving van goederen

4.5.1 Plaats van de intracommunautaire verwerving

Art.25quinquies, §1 W.BTW
een intracommunautaire verwerving van goederen vindt in België plaats als de overeenkomstig
de § 2 tot 4 aangemerkte plaats zich in België bevindt.
Art.25quinquies, §2 W.BTW
Als plaats van de intracommunautaire verwerving van goederen wordt aangemerkt de plaats
waar de goederen zich bevinden op het tijdstip van aankomst van de verzending of van het
vervoer naar de afnemer.
Art.25quinquies, §3 W.BTW
Onverminderd het bepaalde in §2 wordt de plaats van de intracommunautaire verwerving van
goederen als bedoeld in artikel 25ter, §1, evenwel geacht zich te bevinden op het grondgebied
van de lidstaat die het btw-identificatienummer heeft toegekend waaronder de afnemer deze
verwerving heeft verricht, voor zover de afnemer niet aantoont dat de belasting op deze
verwerving is geheven overeenkomstig §2.
Art.25quinquies, §4 W.BTW
Wanneer door een niet-belastingplichtige rechtspersoon verworven goederen uit een
derdelandsgebied worden verzonden of vervoerd en door deze niet-belastingplichtige
rechtspersoon worden ingevoerd in een andere lidstaat dan die van aankomst van de
verzending van het vervoer, worden de geacht te zijn verzonden of vervoerd vanuit de lidstaat
van invoer van de goederen en wordt de plaats van deze intracommunautaire verwerving
bepaald overeenkomstig bovenstaande § 2 en 3.

De plaats van de intracommunautaire verwerving van een goed is in beginsel de plaats

waar de goederen zich bevinden op het tijdstip van de aankomst van de
verzending of van het vervoer naar de afnemer.
Indien de afnemer echter niet kan aantonen dat de belasting op deze wijze is geheven,
wordt de plaats van de intracommunautaire levering geacht zich te bevinden in de EU-
lidstaat die het btw-identificatienummer heeft toegekend waaronder de afnemer deze
verwerving heeft verricht.
Behoudens tegenbewijs, wordt de intracommunautaire verwerving geacht in België
plaats te vinden als de afnemer een Belgisch btw-identificatienummer heeft.
Schematisch:
Omschrijving Plaatsbepaling

Algemene regel Plaats waar de goederen zich bevinden op het ogenblik van
aankomst van de verzending of van het vervoer naar de
Art.25 quinquies §2 afnemer.

Voorbeelden
 Aankoop van bureelmateriaal bij een Duits bedrijf door een Belgische
belastingplichtige. De goederen worden vervoerd van Duitsland naar België.
Plaats: aankomst van het vervoer - België
Er is Belgische btw van toepassing
 Een Belgische belastingplichtige koopt een nieuw voertuig bij een Nederlandse
garage.
Plaats van belastbare handeling voor nieuwe voertuigen is altijd plaats van
bestemming - België
Er is Belgische btw van toepassing

BTW VAN A - Z
 42

4.5.2 Tijdstip van het belastbaar feit

Art.25sexies W.BTW
Het belastbare feit vindt plaats op het tijdstip waarop de intracommunautaire verwerving van
goederen wordt verricht.
De intracommunautaire verwerving van een goed wordt geacht te zijn verricht op het tijdstip
waarop de levering van soortgelijke goederen, overeenkomstig artikel 16, in het binnenland
wordt geacht te zijn verricht.

De regels voor de bepaling van het tijdstip waarop een intracommunautaire verwerving
plaatsvindt, zijn dezelfde als voor een binnenlandse levering:
 In principe is het tijdstip van de intracommunautaire verwerving het tijdstip waarop
het goed ter beschikking van de verkrijger of overnemer wordt gesteld.
 Als het goed wordt verzonden of vervoerd door de afnemer (of voor zijn rekening)
heeft de verkrijger uiterlijk de beschikkingsmacht over de goederen op het ogenblik
van de aanvang van het vervoer.
 Wanneer het goed echter wordt verzonden of vervoerd door de leverancier (of voor
zijn rekening), vindt de intracommunautaire verwerving plaats op het tijdstip van de
aankomst van de verzending of van het vervoer naar de afnemer of overnemer.
Schematisch:
Artikel Tijdstip belastbare feit
Art.25 sexies §1 Het belastbare feit vindt plaats op het tijdstip waarop de
ICV van goederen plaatsvindt
De ICV van een goed wordt geacht plaats te vinden op het
tijdstip waarop de levering van een gelijkaardig goed, in
overeenstemming met art. 16, in het binnenland zou
plaatsvinden (terbeschikkingstelling of aankomst van het
vervoer).

4.5.3 Tijdstip van opeisbaarheid van de belasting

Art.25 sexies §2 W.BTW
De belasting wordt opeisbaar op het tijdstip van het uitreiken van de factuur overeenkomstig art.
17 §2 1°
De belasting wordt opeisbaar op de vijftiende dag van de maand volgend op die waarin het
belastbare feit heeft plaatsgevonden, indien geen factuur werd uitgereikt voor deze datum.

De btw betreffende intracommunautaire verwervingen wordt:

 opeisbaar op het tijdstip van het uitreiken van de factuur, wanneer deze aan de
afnemer werd uitgereikt vóór de 15de van de maand volgend op die waarin het
belastbaar feit plaatsvond.
 uiterlijk opeisbaar op de 15de van de maand volgend op die waarin het belastbaar
feit heeft plaatsgevonden indien geen factuur werd uitgereikt voor die datum
Opmerking voorschotten
Hier leidt de betaling van voorschotten of het uitreiken van voorschotfacturen vóór
datum van de ICV nog niet tot opeisbaarheid van de belasting!

BTW VAN A - Z
 43

Voorbeelden

Een Belgische belastingplichtige koopt op 05/10 goederen bij een Nederlandse

vennootschap. De goederen worden in opdracht van de leverancier vervoerd naar
België.
Aankomst goederen op 22/10
Factuurdatum leverancier: 03/11

05/10 22/10 03/11

Datum belastbare feit Datum opeisbaarheid btw

Opnemen btw aangifte november

Een Belgische belastingplichtige koopt op 05/10 goederen bij een Nederlandse

vennootschap. De goederen worden in opdracht van de leverancier vervoerd naar
België.
Aankomst goederen op 22/10
Factuurdatum leverancier: 03/12

05/10 22/10 15/11 03/12

Datum belastbare feit Datum opeisbaarheid btw

Opnemen btw aangifte november

BTW VAN A - Z
 45

5 VRIJSTELLINGEN

5.1 Principe
Deze vrijstellingen kunnen in twee groepen worden onderverdeeld:
1. Met recht op aftrek
Enerzijds zijn er de activiteiten die vrijgesteld zijn van de btw maar die aan degenen
die deze activiteiten verrichten niet het recht ontzeggen om de btw op de aan hen
geleverde goederen en diensten, in aftrek te brengen. Daarom worden ze ook wel
eens de “oneigenlijke vrijstellingen” genoemd.
Het gaat om de volgende vrijstellingen voor:
 uitvoer (Art.39 §1 W.BTW);
 intracommunautaire leveringen (Art.39bis W.BTW);
 enkele gevallen van invoer en intracommunautaire verwervingen
(Art.40 W.BTW);
 internationaal vervoer en bijkomende diensten (Art.41 W.BTW);
 zeeschepen, vliegtuigen, internationale instellingen (Art.42 W.BTW).
2. Zonder recht op aftrek
Anderzijds zijn er de vrijgestelde activiteiten, waarvan de vrijstellingen hoofdzakelijk
gesteund zijn op culturele en sociale overwegingen en die degenen die deze
activiteiten verrichten, wel het recht ontzeggen op aftrek van de btw op de aan hen
geleverde goederen en diensten (Art.44 W.BTW) of de “eigenlijke vrijstellingen”.

5.2 Vrijstellingen met recht op aftrek (Art.39 t/m 42)

“Vrijstellingen met recht op aftrek” wordt in de literatuur ook vaak aangeduid als
“vrijstellingen op grond van de aard van de handeling”.

5.2.1 Uitvoer
Art.39, §1 W.BTW
1°Van de belasting zijn vrijgesteld de leveringen van goederen die door of voor rekening van de
verkoper worden verzonden of vervoerd naar een plaats buiten de gemeenschap.

Uitvoer is de term waarmee aangegeven wordt dat er een handelstransactie is tussen

een verkoper uit een EU-lidstaat en een koper uit een niet-EU-lidstaat. Bij uitvoer is er
altijd sprake van vrijstelling van btw. De verkoper moet aan de hand van alle mogelijke
documenten de werkelijkheid van de uitvoer aantonen, zo niet is er alsnog btw
verschuldigd.
Deze documenten zijn: bestelbons, vervoerdocumenten, kopie verkoopfactuur,
betalingsdocumenten maar vooral ook de aangifte tot uitvoer (enig document) geviseerd
door het bevoegde douanekantoor.

BTW VAN A - Z
 46

Vrijgesteld zijn:
Art.39 §1 1° en 2°: Leveringen van goederen, uitgevoerd
 door of voor rekening van de leverancier. De levering gebeurt door de verkoper
zelf of door een door hem aangeduide transporteur of expediteur.
 door of voor rekening van de niet in België gevestigde koper naar een plaats
buiten de Gemeenschap. De levering gebeurt door de klant direct naar een
plaats buiten de Gemeenschap.

Art.39 §1 3°: Prestaties van diensten met betrekking tot uitgevoerde (roerende)
goederen
 door of voor rekening van de dienstverrichter;
 door of voor rekening van de niet in België gevestigde afnemer van de dienst.
Opmerking
het gaat hier niet over de vrijgestelde diensten van
- Art.41: Internationaal vervoer en bijkomende diensten (zie punt 5.2.4) of
- Art.42: schepen, vliegtuigen, internationale instellingen (zie punt 5.2.5)
Deze zijn immers in ieder geval al vrijgesteld.

Art.39 §1 4°: Uitvoer van goederen in de persoonlijke bagage van niet in de

Gemeenschap gevestigde reizigers.
Voorwaarden:
 De aankoop door de reiziger mag geen handels- of beroepsmatig karakter hebben:
 De globale waarde van de goederen moet per factuur hoger zijn dan € 125
 De goederen moeten effectief worden uitgevoerd, uiterlijk op het einde van de
derde maand volgend op de maand van aankoop
 De verkoper moet de echtheid van de uitvoer aantonen.

5.2.2 Intracommunautaire levering

Art.39bis, 1° W.BTW
Van de belasting zijn vrijgesteld de leveringen van goederen door de verkoper, andere dan een
belastingplichtige die de regeling geniet bepaald in art 56,§2 (kleine onderneming), door de
afnemer of voor hun rekening verzonden of vervoerd buiten België maar binnen de
gemeenschap, die worden verricht voor een andere belastingplichtige, of voor een niet-
belastingplichtige rechtspersoon, die als zodanig optreden in een andere lidstaat en die er aldaar
toe gehouden zijn hun intracommunautaire verwervingen van goederen aan de belasting te
onderwerpen, voor zover die leveringen van goederen niet onderworpen zijn aan de bijzondere
regeling van belastingheffing over de winstmarge ingesteld bij art 58, §4.

Om te kunnen spreken van een intracommunautaire levering moet er aan 4

voorwaarden voldaan zijn. Het moet gaan om een levering van een:
 lichamelijk roerend goed;
 dat vervoerd wordt (door leverancier of afnemer of in hu opdracht);
 van de ene lidstaat naar de andere;
 en waarvoor een prijs wordt aangerekend
Er is enkel vrijstelling van btw als aan 2 voorwaarden voldaan wordt:
 de koper in de andere lidstaat is een gewone belastingplichtige met een geldig
btw-nummer in zijn lidstaat (geldigheid nagaan in databank VIES of via het CLO)
op basis waarvan hij daar de btw kan voldoen.
 er moet een bewijs van vervoer geleverd worden (contracten, bestelbonnen,
verkoopfacturen, vervoers- en betalingsdocumenten)

BTW VAN A - Z
 47

5.2.3 Enkele gevallen van invoer en intracommunautaire verwervingen

Art.25 ter 2°: Intracommunautaire verwervingen door de “Groep van 4”
Kleine ondernemingen, vrijgestelde belastingplichtigen art. 44, forfaitaire landbouwers
en niet-belastingplichtige rechtspersonen die goederen aankopen bij een
belastingplichtige in een andere lidstaat, betalen hierop de btw van het land van
herkomst van de goederen.
Voorwaarden zijn dat ze beneden een aankoopdrempel van € 11.200 blijven en niet
opteren voor toepassing van Belgische btw. Meer hierover in de cursus: Topics -
Bijzondere regelingen - Groep van 4: bijzondere aangifte.

Art.25 ter 3°:A-B-C verrichtingen (ICV verricht door B)

Het gaat hier over de regeling van het vereenvoudigd driehoeksverkeer tussen 3
belastingplichtigen (A, B en C), gevestigd in 3 verschillende lidstaten en elk met enkel
een btw-nummer in hun eigen lidstaat.
B koop hierbij goederen van A en verkoopt deze meteen door aan C. Het vervoer
gebeurt rechtstreeks van A naar C. In deze transactie is enkel de eindbestemmeling C
de uiteindelijke schuldenaar van de btw. De intracommunautaire verwerving die B
verricht bij A is vrijgesteld. Meer hierover in de cursus “Topics Buitenland -
Driehoeksverkeer (ABC).

Art.40 §1: Invoer en ICV van in België vrijgestelde goederen, wederinvoer

Art.40, §1 1° en 2° W.BTW
Van de belasting zijn vrijgesteld:
 de invoer en de intracommunautaire verwerving van goederen waarvan de levering door
belastingplichtigen in het binnenland in elk geval is vrijgesteld;
 de wederinvoer, door degene die de goederen heeft uitgevoerd buiten de gemeenschap;

Het gaat hier over:

 Invoer van goederen waarvan de levering door een belastingplichtige in het
binnenland (België) in elk geval vrijgesteld is: bloed, menselijke organen.
 Definitieve invoer van een aantal specifieke goederen: verhuisboedels,
therapeutische stoffen, goederen voor liefdadigheidsacties, handelsmonsters,
brandstoffen in de normale reservoirs van motorrijtuigen, provisie aan boord van
schepen, treinen en vliegtuigen.
 Goederen die, binnen bepaalde perken, deel uitmaken van de persoonlijke
bagage van reizigers buiten de Gemeenschap
 Invoer, onmiddellijk gevolgd door een vrijgestelde intracommunautaire levering
 Wederinvoer van goederen, in dezelfde staat als ze zich bevinden bij uitvoer, na
passieve veredeling buiten de Gemeenschap

Voorbeelden
 Een Belgische belastingplichtige stuurt goederen naar Japan. De goederen
worden door de klant geweigerd omdat ze niet aan de kwaliteitsnormen voldoen
en teruggestuurd.
 Een partij Zwitserse koekoeksklokken lopen blijkbaar toch niet volgens Zwitserse
precisie en worden door de Belgische klant voor nazicht naar de Zwitserse
leverancier gestuurd. Na herstelling komen ze terug.

BTW VAN A - Z
 48

Art.40 §2: Tijdelijke vrijstellingsmaatregelen

Art.40 §2 W.BTW
Van de belasting zijn vrijgesteld:
 de levering en de verwerving van goederen die vanaf het binnenkomen in de gemeenschap
werden geplaatst onder één van de in artikel 23, §4 en §5, bedoelde regelingen, met
handhaving van één van die regelingen (tijdelijke opslag, tijdelijke invoer, actieve veredeling,
douane-entrepots...).

De levering en verwerving van goederen die bij het binnenkomen in de Gemeenschap

onder een opschortende douaneregeling worden geplaatst, evenals de diensten met
betrekking tot die goederen, zijn vrijgesteld.
Pas wanneer ze aan de vrijstellingsmaatregel worden onttrokken, worden ze
belastbaar.
Het gaat hier over regelingen van:
Art.23 §4
 tijdelijke opslag;
 tijdelijke invoer met volledige vrijstelling van invoerrechten;
 extern douanevervoer (T1-procedure);
 vrije zones, vrije entrepots, douane-entrepots;
 actieve veredeling met toepassing van het schorsingssysteem;
 de in de territoriale zee toegelaten goederen voor boor- en werkeilanden.
Art.23 §5
 regeling van intern communautair douanevervoer (T2-procedure).

Voorbeelden
 Goederen, gekocht in Amerika, komen toe in de Antwerpse haven. Zolang de
goederen zich op de kade bevinden zijn ze vrijgesteld. De kade wordt immers
beschouwd als een vrije zone. Zodra ze de kade verlaten, worden ze belastbaar.
 Een Belgische vennootschap koopt een vracht tropisch hout uit Brazilië. Bij
aankomst in België wordt de vracht – in afwachting van een verdere bewerking -
onder een opschortende douaneregeling van tijdelijke opslag geplaatst. Pas
wanneer de goederen aan de regeling van tijdelijke opslag worden onttrokken
om verwerkt te worden, worden ze belastbaar
 Een Belgische vennootschap koopt Russische kaviaar. De goederen komen via
Polen de EU binnen. Daar worden ze onder de vrijstellingsregel van extern
douanevervoer (T1) geplaatst. De goederen worden belastbaar zodra ze, op de
eindbestemming bij de Belgische klant, aan deze regeling worden onttrokken.

BTW VAN A - Z
 49

5.2.4 Internationaal vervoer en bijkomende diensten

Art.41 W.BTW
Van de belasting zijn vrijgesteld:
1. het zeevervoer van personen; het internationaal luchtvervoer van personen; het vervoer van
door reizigers begeleide bagage en auto’s bij hier onder 1° genoemd vervoer;
2. de diensten die betrekking hebben op de invoer van goederen en waarvan de waarde in
België of in een andere lidstaat opgenomen is in de maatstaf van heffing bij invoer;
3. de diensten die rechtstreeks verband houden met de uitvoer van goederen vanuit België of
vanuit een andere lidstaat buiten de Gemeenschap;
4. de diensten die rechtstreeks verband houden met goederen die vallen onder een regeling
zoals bepaald bij art. 23, §4 en §5, of onder een andere regeling van entrepot dan douane-
entrepot; (tijdelijke opslag, tijdelijke invoer, actieve veredeling, douane-entrepots...);
5. de diensten die rechtstreeks verband houden met handelingen die op grond van art; 39, §2,
1°, vrijgesteld zijn van de belasting.

Volgende diensten worden hiermee bedoeld en zijn dus zijn vrijgesteld:

1. Het vervoer van goederen;
2. Het laden, lossen, overslaan en overpompen van goederen;
3. Het wegen, meten en peilen van goederen;
4. Het verpakken, overpakken en uitpakken van goederen;
5. Het behandelen, stouwen en verstouwen van goederen;
6. Het nazien, onderzoeken en in ontvangst nemen van goederen;
7. Het beveiligen van goederen tegen slecht weer, diefstal, brandgevaar en ander
gevaar voor verlies of vernieling;
8. Het opbergen en bewaren van goederen;
9. Het verrichten van formaliteiten bij invoer, uitvoer uit de Gemeenschap.

Voorbeelden vrijstellingen
- Inklaringskosten bij invoer;
- Douaneformaliteiten bij uitvoer;
- Oversteek met de veerboot Calais/Dover, zowel voor de reizigers als wel hun
auto die mee op de boot gaat;
- Vliegtuig van Brussel naar Barcelona;
- Transportkosten op een invoer, in de mate dat deze mee verrekend zijn in de
maatstaf van heffing van deze invoer (CIF - inclusief Cost Insurance/Freight);
- Het transport van goederen bestemd voor uitvoer, ook voor het eventuele
binnenlandse gedeelte van het vervoer (voorbeeld van Mechelen naar de haven
van Antwerpen in functie van een export naar Amerika);
- Vervoer over de weg van goederen, bestemd voor uitvoer naar Zwitserland (als
het vervoer gebeurt door een Belgische transporteur, in opdracht van een
Belgische exporteur, is op dit transport geen btw verschuldigd);
- Vervoer van goederen die onder een opschortende douaneregeling vallen
(Art.23 §4, regeling van tijdelijke opslag, van vrije zones of douane-entrepots…).

BTW VAN A - Z
 50

5.2.5 Zeeschepen, vliegtuigen, internationale instellingen

Art.42 W.BTW
Dit artikel groepeert in de §1 tot §4 de vrijstellingen (van belasting vrijgesteld) met betrekking tot
zeeschepen (§1), vliegtuigen (§2), leveringen van goederen en diensten aan internationale
instellingen (§3), leveringen van parels, edelstenen en dergelijke (§4).

Het gaat onder andere over:

 Art.42 §1
De levering van zeeschepen, reddingsboten, oorlogsschepen, binnenschepen
voor de binnenlandse commerciële vaart, de levering van onderdelen en
diensten met betrekking tot deze vaartuigen, de levering van goederen met
betrekking tot de bevoorrading van deze schepen;
 Art.42 §2
De levering van vliegtuigen gebruikt door de Staat of door luchtvaartmaat-
schappijen die zich hoofdzakelijk toeleggen op internationaal vervoer tegen
betaling, de levering van onderdelen en de diensten met betrekking tot deze
vliegtuigen, de levering van goederen met betrekking tot de bevoorrading ervan;
 Art.42 §3
- Levering van goederen in het kader van diplomatieke en consulaire
betrekkingen;
- Leveringen in het kader van internationale akkoorden (NAVO);
- Leveringen van goud aan de Centrale banken en de invoer van goud door
deze banken;
- Levering van goederen aan erkende organisaties die deze goederen uitvoeren
uit de gemeenschap in het kader van menslievende, liefdadige of
opvoedkundige werken buiten de Gemeenschap;
 Art.42 §4
Leveringen van, plus diensten aan echte natuurlijke edelstenen aan personen die
uitsluitend handelaar in die goederen zijn.

BTW VAN A - Z
 51

5.2.6 Samenvatting
De vrijstellingen opgesomd in bovengenoemde artikelen 39 tot 42 gaan dus onder meer
over:
 uitvoer (naar een plaats buiten de EU);
 intracommunautaire leveringen;
 intracommunautaire leveringen van nieuwe vervoermiddelen;
 de invoeren, intracommunautaire verwervingen en leveringen van goederen die
worden geplaatst onder een andere regeling van entrepot dan douane-entrepot en
een aantal verwante handelingen;
 bepaalde invoer, intracommunautaire verwervingen, wederinvoer en tijdelijke invoer
en aanverwante diensten (bv. goederen geplaatst onder bepaalde
douaneregelingen);
 het zeevervoer van personen en het internationale luchtvervoer van personen;
 het internationaal vervoer van goederen uit niet EU-landen en bepaalde aanverwante
activiteiten (bv. laden en lossen);
 bepaalde leveringen van zee- en binnenschepen, vliegtuigen, watervliegtuigen,
hefschroefvliegtuigen en dergelijke toestellen evenals bepaalde aanverwante
activiteiten.

BTW VAN A - Z
 53

5.3 Vrijstellingen zonder recht op aftrek (Art.44)

“Vrijstellingen zonder recht op aftrek” worden in de literatuur vaak ook aangeduid als
“vrijstellingen op grond van de hoedanigheid van de belastingplichtige”.
Bedoeld wordt de zogenoemde “groep van 4”:
 de vrijgestelde belastingplichtigen (Art.44 W.BTW);
 de kleine ondernemingen (Art.56 §2, omzet < € 25.000,00);
 de forfaitaire landbouwondernemers (Art.57 §1);
 de niet-belastingplichtige rechtspersonen (Art.6).
Vrijgestelde handelingen Art.44 W.BTW

Vrijgestelde belastingplichtigen Art.44 beantwoorden wel degelijk aan de algemene

definitie van een belastingplichtige (Art.4 §1) maar:
 rekenen geen btw aan op de door hen verrichte handelingen
 wat betekent dat ze de btw hun aankoopfacturen niet in aftrek mogen brengen.

De handelingen van art 44 worden ook wel de “eigenlijke vrijstellingen” genoemd,

omdat de belastingplichtige geen recht op aftrek van btw heeft.

5.3.1 De vrijstellingen van Art.44 §1

Art.44, §1
Van de belasting zijn vrijgesteld de diensten door de nagenoemde personen verricht in de
uitoefening van hun geregelde werkzaamheid :
 1°artsen, tandartsen en kinesitherapeuten.
De vrijstelling bedoeld in de bepaling onder 1°, geldt niet voor de door artsen verrichte
diensten die betrekking hebben op ingrepen en behandelingen met een esthetisch
karakter :
o a)indien deze ingrepen en behandelingen, niet zijn opgenomen in de
nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen inzake verplichte ziekte- en
invaliditeitsverzekering;
o b)indien deze ingrepen en behandelingen wel zijn opgenomen in de
nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen inzake verplichte ziekte- en
invaliditeitsverzekering, maar niet beantwoorden aan de voorwaarden om in
aanmerking te komen voor tegemoetkoming overeenkomstig de reglementering
betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en
uitkeringen;
 2°vroedvrouwen, verpleegkundigen en zorgkundigen;
3°beoefenaars van een erkend en gereglementeerd paramedisch beroep met betrekking tot hun
diensten van paramedische aard die zijn opgenomen in de nomenclatuur van de geneeskundige
verstrekkingen inzake verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering.;

Opmerking
Zijn niet vrijgesteld (en dus met toepassing van btw):
 diensten zonder therapeutisch nut;
 de prestaties verricht door gerechtsartsen.

BTW VAN A - Z
 54

5.3.2 De vrijstellingen van Art.44 §2

 1°: diensten en leveringen van goederen die daarmee nauw samenhangen van
o ziekenhuizen, psychiatrische inrichtingen, klinieken en dispensaria,
o vervoer van zieken of gewonden met daartoe uitgeruste vervoermiddelen
o menselijke organen, menselijk bloed en moedermelk.
 2°: diensten en leveringen van goederen die daarmee nauw samenhangen van
o Instellingen die bejaardenzorg tot doel hebben
o Kinderbewaarplaatsen, zuigelingentehuizen, en de instellingen die in hoofdzaak
het toezicht over jongelui en de zorg voor hun onderhoud, opvoeding en
vrijetijdsbesteding tot doel hebben;
o Instellingen voor gezinshulp, centra voor levens- en gezinsvragen
o Ziekenfondsen
o De psycho-medische-sociale centra en de centra voor leerlingenbegeleiding
o Instellingen voor gehandicaptenzorg
o De instellingen die de begeleiding, de omkadering of de opvang van personen die
zich in materiële of morele moeilijkheden bevinden tot doel hebben;
o De instellingen die voorzien in een gespecialiseerde begeleiding voor burgers die
betrokken zijn in een gerechtelijke procedure;
o De externe diensten voor preventie en bescherming op het werk en de
gemeenschappelijke interne diensten voor preventie en bescherming op het werk
 3°: diensten van sportinrichtingen en inrichtingen voor lichamelijke opvoeding (zonder
winstoogmerk
 4°: school en universitair onderwijs, beroepsopleiding en -herscholing en het verrichten
van de nauw daarmee samenhangende diensten en leveringen van goederen zonder
winstoogmerk (logies, spijzen en drank, handboeken) door instellingen die daartoe door
de bevoegde overheid zijn erkend, het geven van lessen door leerkrachten)
 5°: diensten betreffende onderwijskeuze en gezinsvoorlichting alsook de nauw daarmee
samenhangende leveringen van goederen.
 6° verhuur van boeken en tijdschriften, van muziekpartituren, grammofoonplaten,
magneetbanden, diapositieven en van andere dergelijke voorwerpen van culturele aard
(zonder winstoogmerk).
 7°: exploitatie van musea, monumenten, natuurmonumenten, planten- en dierentuinen
(zonder winstoogmerk).
 8°: diensten van voordrachtgevers, acteurs, muzikanten en sportbeoefenaars.
 9°: organisatie van toneel-, ballet- of filmvoorstellingen (zonder winstoogmerk).
 10°: terbeschikkingstellingen van personeel door religieuze of levensbeschouwelijke
instellingen.
 11°: bepaalde diensten verricht door instellingen die geen winstoogmerk hebben.

Zijn volgens art. 44 §2 dus vrijgesteld van btw::

 diensten verricht door ziekenhuizen inclusief maaltijden verstrekt aan hun
patiënten (maaltijden in een voor iedereen toegankelijk zelfbedieningsrestaurant
zijn wel degelijk belastbaar);
 gezinshulp;
 erkende onderwijsinrichtingen;
 voor- en naschoolse kinderopvang.
 …

BTW VAN A - Z
 55

5.3.3 De vrijstellingen van Art.44 §3

§ 3.Van de belasting zijn nog vrijgesteld :
1° de volgende handelingen:

a) de levering van uit hun aard onroerende goederen

(met uitzondering van “nieuwe” gebouwen)
b) de vestigingen, overdrachten en wederoverdrachten van zakelijke rechten op uit hun
aard onroerende goederen (met uitzondering van deze op “nieuwe” gebouwen).
“Nieuw gebouw”: een gebouw is nieuw tot het eind van het 2de jaar volgend op 1ste
ingebruikname

2° de verpachting en de verhuur van uit hun aard onroerende goederen,

met uitzondering van (en dus met toepassing van btw):

a) de volgende diensten:
 de terbeschikkingstelling van stalling voor rijtuigen;
 de terbeschikkingstelling van ruimten die voor meer dan 50 pct. gebruikt worden voor het
opslaan van goederen, op voorwaarde dat die ruimten niet voor meer dan 10 pct.
worden aangewend als verkoopsruimte. Worden niet bedoeld, die
terbeschikkingstellingen waarvoor de optie bedoeld onder punt d) kan worden
uitgeoefend;
 het verschaffen van gemeubeld logies in hotels, motels en in inrichtingen waar aan
betalende gasten onderdak wordt verleend;
 de terbeschikkingstelling van plaats om te kamperen;
 de terbeschikkingstelling van uit hun aard onroerende goederen in het kader van de
exploitatie van havens, bevaarbare waterlopen en vlieghavens;
 de terbeschikkingstelling van blijvend geïnstalleerde werktuigen en machines;
 de terbeschikkingstelling, voor andere doeleinden dan bewoning, van uit hun aard
onroerende goederen, voor een periode van niet meer dan zes maanden. Deze bepaling
is niet van toepassing op de terbeschikkingstelling aan natuurlijke personen die die
goederen aanwenden voor hun privédoeleinden of, meer in het algemeen, voor andere
doeleinden dan die van hun economische activiteit noch op de terbeschikkingstelling
aan organisaties zonder winstoogmerk. Deze bepaling is evenmin van toepassing op de
terbeschikkingstelling aan eenieder, die de goederen aanwendt voor handelingen
bedoeld in paragraaf 2;

b) de onroerende financieringshuur, toegestaan door een onderneming die gespecialiseerd

is in onroerende financieringshuur of zogenaamde onroerende leasing, wanneer deze
onderneming het gebouw waarop het contract betrekking heeft, opricht, laat oprichten of met
voldoening van de belasting verkrijgt en de leasingnemer dit goed huurt om het in de
uitoefening van een activiteit van belastingplichtige te gebruiken;

c) de verhuur van safeloketten;

d) de verhuur van een gebouw of een gedeelte van een gebouw, dat door de huurder
uitsluitend wordt gebruikt voor de economische activiteit die hem de hoedanigheid van
belastingplichtige verleent, mits de verhuurder en de huurder gezamenlijk opteren om
die verhuur te belasten. Als een gebouw of een gedeelte van een gebouw tegelijk wordt
verhuurd met het bijhorend terrein, moet de optie worden uitgeoefend ten aanzien van beide
onroerende goederen samen.
Onder "bijhorend terrein" wordt verstaan, het kadastraal perceel waarop het gebouw of het
gedeelte van het gebouw is opgericht en dat tegelijk met dat gebouw of gedeelte van dat
gebouw door éénzelfde persoon wordt verhuurd

BTW VAN A - Z
 56

 De optie geldt voor de gehele duur van de overeenkomst.

 De optie kan enkel worden uitgeoefend voor overeenkomsten die betrekking hebben op
gebouwen of gedeelten van gebouwen waarvoor de belasting op de handelingen met
betrekking tot het gebouw zelf en die bijdragen tot de oprichting ervan, ten vroegste op 1
oktober 2018 voor de eerste keer opeisbaar is.
 Deze voorwaarde is niet van toepassing op de overeenkomsten tot terbeschikkingstelling
van ruimten die voor meer dan 50 pct. gebruikt worden voor het opslaan van goederen
(zoals bedoeld onder punt a), tweede streepje) waarvoor de optie kan worden
uitgeoefend.
De overeenkomsten inzake diensten van terbeschikkingstelling van uit hun aard onroerende
goederen voor een periode van niet meer dan zes maanden, die uitwerking hebben vóór 1
januari 2019 en die van de belasting zijn vrijgesteld overeenkomstig artikel 44, § 3, 2°, van het
Wetboek, in de versie van kracht vóór 1 januari 2019, blijven onderworpen aan die regeling tot
het einde van de oorspronkelijke looptijd van de overeenkomst.”

3° de door de auteur of toondichter gesloten contracten voor uitgave van letterkundige werken
of van kunstwerken;

4° de handelingen van verzekering en herverzekering, verricht door makelaars en lasthebbers,

met uitzondering evenwel van de diensten als schade-expert;

5° verlening van kredieten en bemiddeling inzake kredieten, alsmede het beheer van
kredieten door degene die ze heeft verleend;

6° het bemiddelen bij en het aangaan van verplichtingen, borgtochten en andere

zekerheids- en garantieverbintenissen, alsmede het beheer van kredietgaranties door degene
die het krediet heeft verleend;

7° handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, betreffende deposito's, rekening-

courantverkeer, schuldvorderingen, cheques en andere handelspapieren met uitzondering
van de invordering van schuldvorderingen;

8° de betalings- en ontvangstverrichtingen, bemiddeling daaronder begrepen, met

uitzondering van de invordering van schuldvorderingen; de dienstverrichter kan, onder de
voorwaarden gesteld door of vanwege de Minister van Financiën, kiezen voor het belasten
ervan;

9° handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, betreffende deviezen, bankbiljetten en

munten die wettig betaalmiddel zijn, met uitzondering van munten en biljetten die als
verzamelobject worden beschouwd;

10° handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, uitgezonderd bewaring en beheer,

inzake aandelen, deelnemingen in vennootschappen of verenigingen, obligaties en
andere waardepapieren, met uitsluiting van documenten die goederen vertegenwoordigen;

11° het beheer van :

a) de instellingen voor collectieve belegging en voor belegging in schuldvorderingen;
b) de instellingen voor collectieve belegging betreffende de alternatieve instellingen voor
collectieve beleggingen en hun beheerders;
c) de openbare of institutionele gereglementeerde vastgoedvennootschappen;
d) de organismen voor de financiering van pensioenen (bedrijfspensioenvoorziening;

12° de leveringen, tegen de nominale waarde, van postzegels die frankeerwaarde hebben in
het binnenland, fiscale zegels en andere soortgelijke zegels;

13° weddenschappen, loterijen en andere kans- en geldspelen;

14° de diensten en de leveringen van goederen bijkomstig bij deze diensten verleend door
verrichters van postdiensten die de verplichting op zich nemen de gehele universele
postdienst of een deel daarvan te verzekeren, wanneer deze diensten universele postdiensten
betreffen.

BTW VAN A - Z
 57

5.3.3.1 Vrijgestelde handelingen

 de levering van uit hun aard onroerende goederen
(met uitzondering van de levering van “nieuwe” gebouwen: een gebouw is “nieuw
voor de btw tot eind van het 2de jaar volgend op 1ste ingebruikstelling))
 de verpachting en de verhuur van uit hun aard onroerende goederen
Hierop zijn wel diverse uitzonderingen (en dus met toepassing van btw):
o stalling van rijtuigen
o opslagruimte voor goederen (zie onder)
o kortdurende verhuur (tot 6 maanden – zie onder)
o verhuur van een gebouw met optie btw (zie onder)
o kampeerplaatsen
o verschaffen van gemeubeld logies
o terbeschikkingstelling van onroerende goederen bij de exploitatie van
(vlieg)havens en bevaarbare waterlopen
o ter beschikking stelling van blijvend geïnstalleerde werktuigen en machines
o onroerende financieringshuur
o verhuur van safeloketten
 Verzekeringen (m.u.v. van diensten verricht door schade-experts);
 verlening van kredieten en bemiddeling inzake kredieten
 het bemiddelen bij en het aangaan van verplichtingen, borgtochten en andere
zekerheids- en garantieverbintenissen
 handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, betreffende deposito's, rekening-
courantverkeer, schuldvorderingen, cheques en andere handelspapieren
 de betalings- en ontvangstverrichtingen, bemiddeling daaronder begrepen
 handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, betreffende deviezen,
bankbiljetten en munten die wettig betaalmiddel zijn
 handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, uitgezonderd bewaring en
beheer, inzake aandelen, deelnemingen in vennootschappen of verenigingen,
obligaties en andere waardepapieren
 weddenschappen, loterijen en andere kans- en geldspelen
Weddenschappen en loterijen: Lotto, Nationale Loterij, voetbalpronostieken;
Kansspelen: er is enkel vrijstelling op deze kansspelen waarbij de winnaar
uitsluitend door het lot of kansbepaling wordt aangewezen (Bingo, Jackpot).
Kansspelen waarbij het resultaat mee wordt bepaald door de behendigheid van
het spel zijn echter wel belastbaar (flipperkasten, grijperkranen…).
 de diensten en de leveringen van goederen bijkomstig bij deze diensten verleend
door verrichters van postdiensten
o het ophalen, sorteren, vervoer en distributie van postzendingen tot 2 kg
o het ophalen, sorteren, vervoer en distributie van de tegen enkelstuktarieven
aangeboden postpakketten tot 10 kg
o de distributie van de tegen enkelstuktarieven aangeboden postpakketten
ontvangen vanuit andere lidstaten tot 20 kg
o de diensten in verband met aangetekende zendingen en zendingen met
aangegeven waarde

BTW VAN A - Z
 58

5.3.3.2 Kortetermijnverhuur onroerende goederen

Wanneer onroerende goederen (dus ruimer dan “gebouwen”) voor een maximale
periode van zes maanden worden verhuurd, wordt deze verhuur vanaf 1 januari 2019
verplicht aan btw onderworpen.
Het gaat hier over:
 gebouwen die gedurende een korte periode verhuurd worden om een pop-up
winkel, bar of restaurant in onder te brengen
 de terbeschikkingstelling van seminarie-, congres- of vergaderzalen door hotels
of conferentiecentra
 de terbeschikkingstelling - al dan niet met bijkomende diensten - van
evenementenruimtes voor één of meerdere dagen (modeshows, team
buildings…)
 de verhuur van stand/tentoonstellingsruimtes op beurzen.

Bij de beoordeling van de “maximale periode van 6 maanden” gaat men uit van het
wettelijk vermoeden dat de duurtijd van het gebruiksrecht overeenstemt met de
contractueel afgesproken huurtermijn. Bij opeenvolgende contracten (met vrijwillige of
automatische verlenging) van korte duur wordt rekening gehouden met de totale
aaneengesloten gebruiksduur.

Uitzonderingen: vrijgesteld van btw

Op deze verplichte toepassing van btw zijn belangrijke uitzonderingen voorzien:
 de kortetermijn verhuur (max. 6 maanden) van onroerende goederen bestemd
voor bewoning, ongeacht of het om hoofd- of tweedeverblijfplaatsen gaat
(vakantiewoningen, studentenverblijfplaatsen…)
Uitzondering: tenzij verhuur in combinatie met minstens 2 diensten (vb levering
van elektriciteit, schoonmaak, overhandigen sleutel…).
In dat geval wordt het wel degelijk opnieuw een btw-plichtige verhuur.
 de kortetermijn verhuur (max. 6 maanden) van onroerende goederen aan
natuurlijke personen die deze onroerende goederen aanwenden voor hun
privédoeleinden of meer algemeen voor andere doeleinden dan die van hun
economische activiteit.
Bijvoorbeeld de verhuur van een zaal voor een trouw, babyborrel,
communiefeest is niet onderworpen aan btw
 de kortetermijn verhuur (max. 6 maanden) van onroerende goederen aan
organisaties zonder winstoogmerk
 de kortetermijn verhuur(max. 6 maanden) in de socioculturele sector.
Bijvoorbeeld de verhuur van een zaal door een cultureel centrum aan een lokale
jeugdbeweging of toneelgezelschap is niet onderworpen aan btw.
Een schriftelijke verklaring van de kortetermijn huurder (vzw, natuurlijke persoon…) dat
hij onder één van de uitzondering valt, volstaat voor de verhuurder om naderhand aan
te tonen dat de huurprijs terecht werd vrijgesteld van btw.

BTW VAN A - Z
 59

5.3.3.3 Verhuur opslagruimte

5.3.3.3.1 PRINCIPE
De verhuur van opslagruimte vormt een uitzondering op de btw-vrijstelling - en is dus
met toepassing van btw - op voorwaarde dat het gehuurde gebouw uitsluitend voor
opslag van goederen is bestemd.
In dit kader speelt de problematiek van de verhuur van opslagruimte (met btw) met
geïntegreerde kantoorruimte (vrijgesteld).

5.3.3.3.2 SITUATIE T/M 31/12/2018

De administratie aanvaarde een kleine kantoorruimte in het gebouw ten belope van
maximaal 10 % van de verhuurde ruimte of het bruikbare volume. De kantoorruimte
mocht enkel gebruikt worden door personen belast met het voorraadbeheer én het
gebouw in zijn geheel mocht enkel voor opslagdoeleinden worden gebruikt.
De beperkte kantoorruimte mocht dus niet gebruikt worden voor algemene
administratie, commerciële dienst, toonzaal of productiedoeleinden.
Enkel onder deze strikte voorwaarden mocht het gebouw in zijn geheel met toepassing
van btw worden verhuurd, mét bijgevolg recht op aftrek van de btw door de verhuurder.

5.3.3.3.3 SITUATIE VANAF 01/01/2019

We moeten een opsplitsing maken tussen korte- en langetermijnverhuur.
 De kortetermijnverhuur (max. 6 maanden) wordt vanaf 1 januari 2019 verplicht
aan btw onderworpen (zie hoger).
 De voorwaarden voor de langetermijnverhuur (> 6 maanden) van magazijnen mét
toepassing van btw worden versoepeld:
o de opslagruimte die ter beschikking wordt gesteld hoeft niet langer
uitsluitend maar hoofdzakelijk (voor meer dan 50 %) gebruikt te worden
voor opslagdoeleinden.
o binnen deze begrenzing van 50 % mag de huurder voortaan ook zijn
maatschappelijke zetel, administratie, boekhouding, ondersteunende
diensten, showroom…onderbrengen in het gebouw
De enige overgebleven beperking is dat de ruimte die niet voor opslagdoeleinden wordt
gebruikt niet als verkoopruimte wordt gebruikt ten belope van meer dan 10 % van de
totale oppervlakte of bruikbaar volume.

BTW VAN A - Z
 60

5.3.3.4 Optionele professionele verhuur met btw

5.3.3.4.1 PRINCIPE
De verhuur van onroerende goederen is in principe vrijgesteld van btw.
De verhuurder kan daardoor geen recht op aftrek van de btw uitoefenen op de bouw, de
aankoop, het onderhoud… van het (gedeelte van het) gebouw dat verhuurd wordt.

T/m 31/12/2018 bestaan er volgende uitzonderingen op deze btw-vrijstelling

(art.44 §3 2°).
Volgende diensten zijn wel degelijk onderworpen aan btw:
 a) de diensten met betrekking tot
o terbeschikkingstelling van stalling voor rijtuigen,
o terbeschikkingstelling van bergruimte voor het opslaan van goederen
o verschaffen van gemeubeld logies in hotels, motels en inrichtingen waar aan
betalende gasten onderdak wordt verleend.
o terbeschikkingstelling van kampeerplaatsen
o terbeschikkingstelling van onroerende goederen in het kader van de
exploitatie van havens, waterlopen en vlieghavens.
o de terbeschikkingstelling van blijvend geïnstalleerde werktuigen en machines
 b) de onroerende financieringshuur
 c) de verhuur van loketten

Vanaf 1 januari 2019 worden daar één optionele en één verplichte uitzondering aan
toegevoegd.
Vanaf dan worden eveneens aan btw onderworpen:
o de optionele verhuur van nieuwe of grondig vernieuwde gebouwen waarbij
de verhuurder en huurder gezamenlijk ervoor kiezen om de huurgelden aan
btw te onderwerpen;
o verplicht: de kortetermijn terbeschikkingstelling (max. 6 maanden) van
onroerende goederen (bv. hotel of conferentieruimtes, expohallen,
kortetermijnverhuur voor pop-up winkels…enz.) voor andere doeleinden dan
private bewoning of socioculturele doeleinden (zie hoger).

De specifieke btw-behandeling van:

 hoteldiensten (verhuur van gemeubeld logies met bijkomende diensten),
 de “actieve” verhuur van sport- of andere faciliteiten
 complexe contracten van bedrijvencentra, winkelcentra,…
wijzigt niet.

BTW VAN A - Z
 61

5.3.3.4.2 OPTIONELE VERHUUR MET BTW

Vanaf 1 januari 2019 kunnen de verhuurder en de huurder van professioneel vastgoed
er samen voor opteren om de huur aan btw te onderwerpen.
Als gevolg daarvan kunnen de eigenaars - professionele verhuurders - de btw op de
aankoop, oprichting en onderhoud van het gebouw recupereren.

5.3.3.4.3 VOORWAARDEN
De optionele verhuur met btw is enkel mogelijk wanneer aan volgende cumulatieve
voorwaarden wordt voldaan:
 het betreft een lange termijn verhuur (> 6 maanden) in een professionele context
(kortetermijn verhuur is sowieso aan btw onderworpen: zie hoger).
 De huurder gebruikt het (zelfstandig deel van het) gebouw uitsluitend voor de
btw-activiteit.
 het betreft een “nieuw” opgericht gebouw, met inbegrip van fundamentele
vernieuwbouw (een loutere renovatie van bestaande gebouwen is niet
voldoende)
 zowel de verhuurder als de huurder kiezen er gezamenlijk - via een pro fisco
verklaring - voor om de huur gedurende de gehele looptijd van de overeenkomst
aan btw te onderwerpen.

Bijgevolg is er geen optionele toepassing van btw mogelijk voor

 de verhuur van bestaande gebouwen
 de verhuur van nieuwe gebouwen
o aan particulieren,
o aan belastingplichtigen die de gebouwen voor privédoeleinden gebruiken
(bv. huisvesting van een personeelslid of een vennoot)
o of aan openbare besturen die de gebouwen gebruiken voor een activiteit
waarvoor ze niet als belastingplichtige worden beschouwd.

De aard van het gebouw (bv. kantoorgebouw, opslagruimte, productiehal…) is niet van
belang.

Er kan ook geopteerd worden om een “zelfstandig deel” van een gebouw (bv. een
winkelruimte op het gelijkvloers met appartementen voor bewoning op de overige
verdiepingen) met btw te verhuren. Een zelfstandig deel veronderstelt een aparte
toegankelijkheid van buitenaf.

De contractueel vastgelegde optie om btw aan te rekenen over de huurgelden geldt

voor de volledige duur van het huurcontract. Bij verlenging van het huurcontract of een
nieuwe overeenkomst, hebben huurder en verhuurder opnieuw de contractuele vrijheid
om de huurvergoeding al dan niet via een gezamenlijke optie aan btw te onderwerpen.

Er is geen formele notificatie verplichting om het bevoegde btw-controlekantoor op de

hoogte te brengen van de keuze voor een optionele verhuur met btw. Een pro fisco
verklaring in de huurovereenkomst volstaat.

De verlaagde btw-tarieven (6 % en 12 %) voorzien voor de verkoop, zakelijke rechten

en onroerende leasing van sociale woningen, serviceflats, woningen en instellingen
voor gehandicapten, schoolgebouwen… zijn eveneens van toepassing zijn op de
optionele verhuur van dergelijke nieuwe gebouwen met btw.

BTW VAN A - Z
 62

5.3.3.4.4 BEPERKINGEN

5.3.3.4.4.1 Enkel voor nieuwbouw en grondige renovaties vanaf 1 oktober 2018

Nieuwbouw
De optie voor professionele verhuur met btw is enkel mogelijk voor nieuwbouw
vanaf 1 oktober 2018. Wanneer er al materiële werkzaamheden aan het gebouw
werden verricht waarvoor de btw opeisbaar is geworden vóór deze datum is het
optiestelsel niet mogelijk.

Bovendien mogen er geen voorschotfacturen worden uitgereikt/ontvangen of

geen vooruitbetalingen worden ontvangen/verricht vóór 1 oktober 2018 met
betrekking tot deze bouwwerkzaamheden die de btw opeisbaar maken.

Toegelaten activiteiten vóór 1 oktober 2018:

 er mag door de eigenaar - professionele verhuurder - al een verhuurcontract
worden afgesloten vóór 1 oktober 2018 voor een nieuw op te richten of
grondig te renoveren gebouw;
 er mogen al allerhande intellectuele of immateriële werken worden verricht
zoals het uitvoeren van bodem-, stabiliteits- en andere voorstudies, de
aanvraag van bouw-, omgevings- of andere vergunningen, de
voorbereidende werken van architecten, landmeters of
veiligheidsdeskundigen.
 De afbraak van bestaande constructies, sondering en saneringswerken,
graafwerken en stabiliseringswerken aangevat vóór 1 oktober

Ook de aankoop van bouwmaterialen, of de huur van machines die nà 1 oktober

2018 zijn ingezet, is toegelaten;

Grondige renovatie
De optie om te verhuren met btw is ook van toepassing voor grondige renovaties
of substantiële uitbreidingen, na 1 oktober 2018, waarbij een “nieuw gebouw”
voor btw-doeleinden ontstaat.
Hiermee bedoelen we:
 grondig gerenoveerde gebouwen, waarbij wezenlijke elementen van de
structuur (draagmuren, vloeren, traphallen…) ingrijpend gewijzigd worden
 wanneer de kostprijs van de renovaties, exclusief btw, minstens 60 %
uitmaakt van de verkoopprijs (de grond buiten beschouwing gelaten) van het
afgewerkte gebouw
 bestaande gebouwen waarvan de oppervlakte met meer dan 50 % wordt
uitgebreid.

Essentieel is dat de eigenlijke fysische/materiële bouwwerkzaamheden die strekken

tot de oprichting of grondige verbouwing/uitbreiding van het gebouw ten vroegste op
1 oktober 2018 zijn opgestart en er geen voorschotfacturen of vooruitbetalingen
werden verricht/ontvangen vóór deze datum.

BTW VAN A - Z
 63

5.3.3.4.4.2 Normale waarde

Om mogelijk misbruik tegen te gaan waarbij de eigenaar-- professionele verhuurder
- de btw op de constructie of aankoop van een “nieuw gebouw” volledig en
onmiddellijk in aftrek brengt en nadien btw aanrekent/voldoet op kunstmatig lage
huurvergoedingen, is de maatstaf van heffing bij optionele verhuur minimaal gelijk
aan de “normale waarde” wanneer:
 de huurvergoeding lager is dan de minimale waarde
 de huurder geen volledig recht op aftrek heeft
 en er persoonlijke, financiële of organisatorische banden bestaan tussen de
huurder en de verhuurder (bv. tussen verbonden vennootschappen, tussen
vennoot en vennootschap…)

De normale waarde wordt gedefinieerd als een marktconforme huurprijs. Dit is de

huurvergoeding die men in gelijkaardige omstandigheden volgens de normale regels
van vraag en aanbod zou betalen.

5.3.3.4.5 HERZIENINGEN

5.3.3.4.5.1 Bijzondere herzieningstermijn van 25 jaar

De normale herzieningstermijn van 15 jaar voor onroerende goederen wordt
verlengd naar 25 jaar wanneer het betrokken onroerend goed van bij de start of in
de loop van de eerste 15 jaar wordt bestemd voor een optionele verhuur met btw.

Herziening in het voordeel van de staat

Wanneer het gebouw na verloop van tijd niet langer met btw wordt verhuurd, of voor
eigen economische doeleinden wordt bestemd, zal de verhuurder de initieel
afgetrokken btw éénmalig - over de volledige resterende herzieningsperiode - voor
X/25ste dienen te herzien

Voorbeeld:
Een huurcontract van 5 jaar waarvoor verhuurder en huurder hebben geopteerd om
het te belasten met btw.
Het huurcontract gaat in op 01/04/2019 en eindigt op 31/03/2024.
Nadien wordt het gebouw verder verhuurd zonder optie btw.
Aanvang herzieningstijdvak: 01/01/2019
Einde herzieningstijdvak: 31/12/2023
Gevolg: een éénmalige herziening van 20/25ste van de initieel afgetrokken btw bij
oprichting/aankoop nieuw gebouw met btw

BTW VAN A - Z
 64

Herziening in het voordeel van de belastingplichtige

Omgekeerd kan de eigenaar van een gebouw (opgericht na 1 oktober 2018) dat
initieel zonder btw werd verhuurd (en dus zonder recht op aftrek bij de verhuurder),
bij een volgende professionele huurovereenkomst ervoor kiezen om in
samenspraak met zijn nieuwe huurder de huurvergoedingen wel aan btw te
onderwerpen.
In dat geval kan de eigenaar - professionele verhuurder - de btw proportioneel
herzien in zijn voordeel.
Het gevolg van de keuze voor een met btw belaste verhuur is wel dat de
herzieningstermijn van het betrokken gebouw automatisch en onherroepelijk wordt
verlengd van 15 naar 25 jaar.

Deze herziening moet jaarlijks gebeuren, telkens voor 1/25ste tot het einde van de
herzieningstermijn, op basis van een “maandelijkse evaluatie” van het gebruik van
het onroerend goed.

5.3.3.4.5.2 Herzieningstermijn van 5 jaar

Aan de vijfjarige herzieningstermijn voor tussentijdse verbouwingswerken die niet
leiden tot een “vernieuwd” gebouw, verandert er niets.
Voorbeeld: herinrichten winkelruimte

5.3.3.4.5.3 Toleranties
Een herziening is niet van toepassing (indien geen misbruik) bij:
 tijdelijke onderbreking in gebruik van het gebouw
 huurvrije periode
 vóór de eerste huurperiode
 korte leegstandsperiode tussen 2 huurovereenkomsten in
 leegstand buiten de wil van de verhuurder om

De theorie en praktische berekening van “Herzieningen” zien we in het desbetreffende

hoofdstuk aan het eind van de cursus.

5.4 Samenvatting
Er zijn 2 soorten vrijstellingen:
 vrijstellingen in hoofde van het type belastingplichtige (groep van 4);
 vrijstellingen in hoofde van de aard van de handeling (uitvoer, ICL…).

De vrijstellingen situeren zich tussen Art.39 t/m 44

 de vrijstellingen van Art.39 t/m 42 geven recht op aftrek
(de “oneigenlijke” vrijstellingen):
 Art.43 is geschrapt;
 de vrijstellingen van Art.44 geven geen recht op aftrek
(de “eigenlijke” vrijstellingen).

BTW VAN A - Z
 65

6 RECHT OP AFTREK

6.1 Bestemmingsprincipe
Het recht op aftrek wordt bepaald op basis van het bestemmingsprincipe.
Het recht op aftrek hangt af van de bestemming die aangekochte goederen en diensten
krijgen.
Worden goederen en diensten voor andere doeleinden gebruikt dan voor btw-
activiteiten, heeft de belastingplichtige geen recht op aftrek.
Zie verder in dit hoofdstuk 6.4 “Omvang en beperking op aftrek”.

6.2 Wie heeft recht op belastingaftrek?

Het enige recht dat een belastingplichtige heeft, is het recht op aftrek van de
voorbelasting, dit is de belasting die hij heeft betaald op zijn inkomende handelingen
ofwel:
 de btw betaald bij de aankopen van goederen of ontvangen diensten;
 de btw betaald bij invoer;
 de btw betaald bij intracommunautaire verwervingen.

6.2.1 De gewone belastingplichtigen

Met gewone btw-belastingplichtigen bedoelt men de indieners van maand- of
kwartaalaangiften. Het gaat hierbij dus om btw-belastingplichtigen die ambtshalve niet
onder een bijzondere btw-regeling vallen
Ook de forfaitaire btw-belastingplichtigen vallen onder de groep van de gewone btw-
belastingplichtigen, aangezien zij kwartaalindieners zijn.
De btw-belastingplichtige mag de aftrekbare btw verrekenen met de verschuldigde btw
op de uitgaande handelingen. Deze verrekening gebeurt in de btw-aangifte.

6.2.2 Incidentele (toevallige) belastingplichtigen

Dit zijn personen die slechts voor een toevallige handeling btw-belastingplichtige
worden. Zij krijgen voor die handelingen nooit een btw-nummer.
Men onderscheidt in deze categorie twee soorten toevallige belastingplichtigen,
namelijk:
 toevallige belastingplichtigen met keuze;
 toevallige belastingplichtigen zonder keuze.

6.2.2.1 Toevallige belastingplichtige met keuze

Iedereen (een belastingplichtige of particulier) die, anders dan in de uitoefening van zijn
geregelde activiteit, met voldoening van de btw, een gebouw opricht, laat oprichten of
verkrijgt met btw, en het nadien verkoopt terwijl het voor de toepassing van de btw nog
als “nieuw” wordt beschouwd, kan kiezen voor de hoedanigheid van toevallige
belastingplichtige en dat gebouw overdragen met toepassing van de btw.
Voor de toepassing van de btw wordt een gebouw als “nieuw” aangemerkt tot 31
december van het tweede jaar dat volgt na de eerste ingebruikname.

BTW VAN A - Z
 66

Voorbeelden
Een gebouw in gebruik genomen op 1 oktober 2018 blijft “nieuw” tot 31 december 2020.
De verkoop met toepassing van btw is wel afhankelijk van een formele optie (keuze) en
betreft dus enkel particulieren of belastingplichtigen wiens geregelde economische
activiteit niet het verkopen van gebouwen is. Door de uitoefening van de optie verkrijgt
de toevallige belastingplichtige recht op aftrek van de btw op de aankoop of oprichting
van het gebouw.

6.2.2.2 Toevallige belastingplichtige zonder keuze

Iedereen die toevallig binnen de EU een nieuw vervoermiddel levert, wordt voor deze
toevallige handeling automatisch (zonder optiemogelijkheid) een belastingplichtige met
recht op aftrek.
Er moet aan drie voorwaarden cumulatief voldaan zijn:
 toevallig (het betreft dus geen professionele verkoper);
 de levering van een nieuw vervoermiddel;
 een klant gevestigd in een andere lidstaat van de EU dan België.

Om te bepalen of een vervoermiddel “nieuw” is bestaan er twee criteria, het criterium

van de ouderdom OF het criterium van de gebruiksduur:
 de levering vindt plaats binnen de zes maanden na de datum waarop het
vervoermiddel voor de eerste maal in gebruik is genomen,
OF
 het vervoermiddel heeft, als het een boot betreft niet meer dan 100 uren gevaren, als
het een luchtvoertuig betreft, niet meer dan 100 uur gevlogen en een wagen die ten
hoogste 6.000 km heeft afgelegd.
De toevallige belastingplichtige heeft recht op aftrek van de voorbelasting die geheven
is over de levering, de intracommunautaire verwerving of invoer van het nieuw
vervoermiddel, op het tijdstip waarop de intracommunautaire levering plaatsvindt.

6.2.3 De gemengde belastingplichtige

Een gemengde belastingplichtige is een persoon die zowel:
 belastbare handelingen verricht;
 als handelingen die vrijgesteld zijn door Art.44 van het BTW-wetboek.
Voor het gedeelte van zijn uitgaande belastbare handelingen rekent hij btw aan. Voor
zijn vrijgestelde handelingen doet hij dat niet.
Bijgevolg kan zijn aftrek van btw dan ook niet volledig zijn.
Om het bedrag van de aftrekbare btw te bepalen, zijn er in het wetboek van de btw twee
systemen voorzien:
 het algemeen verhoudingsgetal;
 de regel van het werkelijk gebruik.

6.2.3.1 Het algemeen verhoudingsgetal

Volgens deze regel bestaat de aftrek erin dat alle btw die betaald werd op de
inkomende handelingen slechts voor een bepaald percentage aftrekbaar is.
Dit percentage wordt per kalenderjaar berekend als volgt:

BTW VAN A - Z
 67

De handelingen die recht op aftrek verlenen

Algemeen verhoudingsgetal = -----------------------------------------------------------
Alle handelingen

 In de teller komt het bedrag van de belastbare handelingen waarvoor de aftrek is

toegestaan.
 De noemer vermeldt het totale bedrag van de beroepsinkomsten.
 Er wordt afgerond op het hogere tiental in zowel teller als noemer.
Het resultaat van de breuk wordt vervolgens ook steeds naar boven afgerond
(zonder decimalen).
 Opbrengsten uit de verkoop van bedrijfsmiddelen, evenals uit onroerende en
financiële verrichtingen (tenzij deze laatste tot de specifieke economische
activiteit van de belastingplichtige behoren) worden niet in aanmerking genomen
voor de berekening van het algemeen verhoudingsgetal.

Voorbeeld gemengde belastingplichtige

Een boekhouder doet boekhoudwerk (belaste handeling) en runt ook een
verzekeringskantoor als makelaar (vrijgesteld art. 44).

Het voorbije kalenderjaar realiseerde hij volgende ontvangsten:

Ontvangsten uit de boekhoudactiviteiten: € 1.824.645,00
Ontvangsten als makelaar in verzekeringen: € 691.890,00
Verkoop oud kantoormeubilair: € 4.283,00
Totale omzet: € 2.520.818,00

Het algemeen verhoudingsgetal voor het volgende kalenderjaar wordt dan:

ROA = Handelingen met ROA 1.824.645 1.824.650 = 72,50 %
Omzet excl. verkoop 2.516.535 2.516.540 %%%
bedrijfsmiddelen

Dit is afgerond: 73 % recht op aftrek van btw.

Tijdens het lopende boekjaar wordt er gewerkt met het verhoudingsgetal op basis van
het definitieve verhoudingsgetal uit het vorige boekjaar. Uiteraard kunnen de
verhoudingen tijdens dat lopende jaar wijzigen.
Daarom moet jaarlijks - uiterlijk op 20/4 - het definitieve verhoudingsgetal worden
berekend. Indien het verschil van het definitieve versus voorlopig verhoudingsgetal
groter is dan 10 % moet er een herziening van de aftrek gebeuren.
Meer hierover in de cursus “Topics - Bijzondere regelingen - Herzieningen”.

6.2.3.2 De regel van het werkelijk gebruik

Hier wordt de aftrek op de inkomende handelingen toegestaan naargelang de werkelijke
aanwending van het goed of de dienst.
Deze regel kan opgelegd worden aan de btw-belastingplichtige in die gevallen waar het
algemeen verhoudingsgetal zou leiden tot ongelijkheid in de heffing van de belasting in
het nadeel van de Staat.

BTW VAN A - Z
 68

6.3 Uitoefening van het recht op aftrek

Een belastingplichtige kan zijn recht op aftrek slechts uitoefenen indien:
 het recht op aftrek ontstaan is;
 de voorwaarden vervuld zijn om het recht op aftrek uit te oefenen.

6.3.1 Ontstaan van het recht op aftrek

6.3.1.1 Binnenlandse handelingen

Voor leveringen van goederen en dienstverrichtingen in België ontstaat het recht op
aftrek van de btw bij de klant op hetzelfde moment dat hij opeisbaar wordt bij de
leverancier. We verwijzen hiervoor naar het hoofdstuk “Plaats en tijdstip”.
6.3.1.2 Invoer
Het recht op aftrek van de voorbelasting geheven bij invoer van goederen in België,
ontstaat ook hier op het tijdstip dat die belasting opeisbaar wordt (art. 24 W.BTW). Bij
invoer is dat in principe op de datum waarop de goederen op het Belgisch grondgebied
binnenkomen.
6.3.1.3 Intracommunautaire verwerving
Bij een intracommunautaire verwerving ontstaat het recht op aftrek in principe op de
vijftiende van de maand die volgt op die waarin het belastbaar feit heeft
plaatsgevonden, tenzij vooraf een factuur voor het totale bedrag werd uitgereikt.
Het betalen van een voorschot of het uitreiken van een voorschotfactuur geeft hier geen
aanleiding tot de opeisbaarheid van de btw.

6.3.2 Voorwaarden om het recht van aftrek uit te oefenen

6.3.2.1 Binnenlandse handelingen

Om zijn recht op aftrek van btw te kunnen uitoefenen, is de belangrijkste voorwaarde
dat de belastingplichtige in het bezit is van een correct opgestelde, originele factuur,
opgesteld op zijn naam.
Niet-regelmatig opgestelde facturen geven aanleiding tot niet-aftrekbaarheid van de btw
(zie hoofdstuk 8 - Documenten/De factuur).
Substance over form
Tot 2018 nam de administratie een zeer strikt standpunt in in verband met niet
regelmatig opgestelde facturen. Het recht op aftrek was definitief verloren. Onder druk
van Europa heeft de fiscus haar houding versoepeld. De fiscus staat de aftrek over een
onvolledige of onregelmatige factuur voortaan toch toe op voorwaarde dat de
belastingplichtige alsnog aanvullende informatie (gecorrigeerde factuur, contracten,
bestelbonnen, offertes, correspondentie) kan geven, waardoor de fiscus kan nagaan of
de belastingplichtige recht heeft op de aftrek.
Het versoepelde standpunt van de btw-administratie geldt echter niet voor facturen
waarop de verlegging van heffing van toepassing is:
 intracommunautaire verwervingen
 invoer met verlegging van de heffing
 bepaalde werken in onroerende staat
Deze facturen moeten nog steeds alle verplichte vermeldingen bevatten.

BTW VAN A - Z
 69

Bij verlies van de originele factuur kan de aftrek alsnog worden uitgeoefend op basis
van een duplicaat, uitgereikt door de leverancier/dienstverrichter met de vermelding:
“Dubbel uitgereikt op datum…op aanvraag van de klant ter vervanging van de verloren
gegane of vernietigde factuur”.
De factuur moet uitgereikt worden tegen uiterlijk de 15de kalenderdag na de maand
waarin de belastbare handeling werd gesteld.
Vormvoorschriften van de factuur: zie hoofdstuk “Documenten” verder in de cursus.
6.3.2.2 Invoer
Om een bij de invoer geheven btw te mogen aftrekken, moet de btw-belastingplichtige
bovendien in het bezit zijn van een invoerdocument waarop hij als geadresseerde van
de invoer staat vermeld en dat afgestempeld is als bewijs dat de btw bij de aangifte ten
verbruik werd voldaan.
In geval van invoer met verlegging van de heffing naar de aangifte, is het noodzakelijk
dat de btw tevens als verschuldigd wordt opgenomen onder rooster 57 van de aangifte
(zie hoofdstuk Topics: Invoer met verlegging van de heffing)

6.3.2.3 Intracommunautaire verwervingen

Om de btw te kunnen aftrekken, moet de verwerver van de goederen uiterlijk tegen de
15de van de maand, volgend op het belastbare feit in het bezit zijn van een factuur:
 met vermelding van de datum van het belastbare feit (aankomst vervoer);
 die betrekking heeft op de volledige prijs.
Voorschotfacturen geven - in een intracommunautaire context - immers geen aanleiding
tot opeisbaarheid/aftrekbaarheid van de btw. Als gevolg daarvan moet de btw volledig
worden voldaan op de uiteindelijk definitieve factuur.
Als de verwerver de factuur tegen de 15de nog niet ontvangen heeft, moet hij zelf een
document (“intern stuk”) opmaken op basis waarvan hij zijn recht op aftrek kan
uitoefenen.
Op aftrekbaar te zijn, moet de btw uiteraard tevens als verschuldigd worden
opgenomen in rooster 55 van dezelfde aangifte. (zie hoofdstuk Topics - Buitenland -
Intracommunautaire verwerving)

6.3.2.4 Termijn voor het uitoefenen van het aftrekrecht

Het recht op aftrek ontstaat vanaf het moment waarop de btw opeisbaar is geworden
(zie hoger) en loopt tot uiterlijk het eind van het 3de jaar volgend op dit waarin het
aftrekrecht ontstond. Daarna is het onherroepelijk te laat.
Voorbeeld
Binnenlandse levering van goederen
Levering op: 14 februari 2019 belastbaar feit
Factuur op: 5 maart 2019 uitoefenbaar vanaf factuurdatum
Betaling op: 14 april 2019 van geen belang tenzij bij voorschotfactuur.
Op te nemen in de maandaangifte van maart of 1ste kwartaalaangifte, uiterlijk in te
dienen op 20 april 2019.
Uiterste datum aftrekrecht is op 31/12/2022.
Let op: opname in de laatste maand- of kwartaalaangifte van 2022, in te dienen tegen
20/01/2023 is onherroepelijk te laat om het aftrekrecht nog uit te oefenen!

BTW VAN A - Z
 70

6.3.2.5 Voorwaarden schematisch

Binnenland Regelmatige factuur (substance over form)
Intracommunautair Regelmatige factuur
Opname als verschuldigd in de btw-aangifte
Invoer Invoerdocument met aanduiding van
- betrokkene als geadresseerde van de invoer
- vereffening van de btw op de invoer

BTW VAN A - Z
 71

6.4 Omvang en beperkingen op aftrek

6.4.1 Bestemmingsprincipe: directe aftrekbeperking Art.45 §1

Art.45, §1 W.BTW
op de belasting die hij verschuldigd is, mag elke belastingplichtige in aftrek brengen de belasting
geheven van de aan hem geleverde goederen en verleende diensten, van de door hem ingevoerde
goederen en de door hem verrichte intracommunautaire verwervingen van goederen, in de mate
dat hij die goederen en diensten gebruikt voor het verrichten van:
1. belaste handelingen;
2. handelingen vrijgesteld van belasting krachtens de artikelen 39 tot 42
3. handelingen in het buitenland, waarvoor recht op aftrek zou ontstaan indien zij in het
binnenland zouden plaatsvinden;
4. handelingen bedoeld in artikel 44,§3, 4° tot 10°, telkens wanneer de medecontractant buiten
de gemeenschap is gevestigd, of de genoemde handelingen, volgens door of vanwege de
minister van financiën te bepalen voorwaarden, rechtstreeks samenhangen met goederen
die bestemd zijn om te worden uitgevoerd naar een land buiten de gemeenschap;
5. diensten als makelaar of lasthebber bij in vorige bedoelde handelingen.

Opdat de btw aftrekbaar zou zijn moeten de goederen en diensten dus aangewend
worden voor:
 Leveringen van goederen en prestaties van diensten die, in België, effectief aan
de btw onderworpen zijn
Men bedoelt hiermee de leveringen en de diensten waarvan de plaats zich in België
bevindt. Ook de handelingen die met een levering of met een dienst onder
bezwarende titel worden gelijkgesteld worden hier bedoeld.
Deze handelingen moeten niet alleen belastbaar zijn maar ook effectief aan de btw
onderworpen zijn geweest.
Er is geen recht op aftrek wanneer de vermoedelijke bestemming een gebruik voor
handelingen onder kosteloze titel is.
Voorbeelden
- Een boekhouder heeft recht op aftrek op zijn inkomende handelingen aangezien
zijn uitgaande handelingen effectief aan de btw onderworpen zijn.
- Een verzekeringsmakelaar heeft geen recht op aftrek van zijn inkomende
handelingen aangezien zijn uitgaande handelingen vrijgesteld zijn van btw.
- Er is geen recht op aftrek van btw op goederen die vervolgens gratis worden
weggeschonken.

 Vrijgestelde handelingen omwille van uitvoer, intracommunautaire leveringen,

internationaal vervoer en bijkomende diensten
Een in België gevestigde btw-plichtige die goederen uitvoert of intracommunautaire
leveringen verricht, heeft recht op aftrek van de btw op de voorafgaande aankopen
hiervan.
Intracommunautaire leveringen of uitvoer zijn vrijgesteld van btw. De btw op de
voorafgaande aankopen hiervan is wel degelijk aftrekbaar
Zie vorig hoofdstuk “Vrijstellingen”: art. 39 t/m 42.

 Handelingen in het buitenland, waarvoor recht op aftrek zou ontstaan indien zij
in het binnenland zouden plaatsvinden

BTW VAN A - Z
 72

Voorbeeld
Een Belgische aannemer bouwt een magazijn, in Nederland, voor een Nederlandse
belastingplichtige. Volgens de plaatsbepalingsregels op IC-diensten met betrekking
tot werken aan onroerend goed is de plaats van de dienst gelegen in Nederland. Dat
betekent dat de Belgische aannemer geen Belgische btw mag aanrekenen op zijn
factuur aan zijn Nederlandse klant. De btw op de kosten die hij voorafgaandelijk in
België heeft gemaakt, is wel degelijk aftrekbaar.
Bovendien is de btw enkel aftrekbaar indien:
 Het gaat over Belgische btw.
In het buitenland betaalde btw kan niet worden teruggevorderd via de gewone
periodieke btw-aangifte maar - onder bepaalde voorwaarden - via een speciale
teruggaafprocedure (zie verder in de cursus: Topics in verband met IC-
verrichtingen).
 De btw bij de leverancier/dienstverrichter opeisbaar is.
Met andere woorden: zolang de btw bij de leverancier niet verschuldigd is, is hij ook
niet aftrekbaar bij de klant.

Directe aftrekbeperking
Als de belastingplichtige bij voorbaat zeker is dat bepaalde aankopen van goederen en
diensten die hij verricht, nadien niet gebruikt zullen worden voor handelingen die recht
op aftrek geven, mag hij geen aftrek uitoefenen.
Art.45 §1 beoogt de directe aftrekbeperking van de btw op goederen en diensten
waarvan de belastingplichtige bij aanschaffing weet dat deze bestemd zijn voor
private aanwending of voor andere doeleinden dan deze van zijn economische
activiteit.
De aftrek van btw is bijgevolg uitgesloten voor:
 Privéhandelingen;
 handelingen onder kosteloze titel;
 handelingen buiten de btw (vrijgestelde handelingen art 44).
Voorbeeld
Een belastingplichtige KMO bouwt een magazijn, met woonruimte voor de zaakvoerder.
Verhouding: magazijn 2/3de en woonst 1/3de.
Aankoopprijs is € 300.000,00, verschuldigde btw € 63.000,00.
De btw is aftrekbaar voor 2/3de of € 42.000,00

BTW VAN A - Z
 73

6.4.2 Aftrekbeperking op autovoertuigen art. 45 §2

Er is een beperking van de aftrekbare btw op personenwagens, voertuigen voor dubbel
gebruik en minibussen.

Art.45§2
Ten aanzien van de levering, de invoer en de intracommunautaire verwerving van autovoertuigen,
bestemd voor het vervoer van personen en/of goederen over de weg en ten aanzien van goederen
en diensten met betrekking tot die voerduigen mag de aftrek in geen geval hoger zijn dan 50 %.
van de betaalde belasting.

Deze bepaling is evenwel niet van toepassing op de volgende autovoertuigen:

a) de voertuigen met een maximaal toegelaten massa van meer dan 3500 kg
b) de voertuigen voor personenvervoer met meer dan acht zitplaatsen, die van de bestuurder
niet inbegrepen
c) de voertuigen die speciaal zijn ingericht voor het vervoer van zieken, gewonden en
gevangenen en voor lijkenvervoer
d) de voertuigen die, omwille van hun technische kenmerken, niet kunnen worden
ingeschreven in het repertorium van de Dienst voor Inschrijving van de Voertuigen
e) de voertuigen die speciaal zijn uitgerust voor kamperen
f) de voertuigen bedoeld in art 4 §2 van het Wetboek van de met inkomstenbelasting
gelijkgestelde belastingen
g) de bromfietsen en motorfietsen
h) de voertuigen bestemd om te worden verkocht door een belastingplichtige die een
economische activiteit uitoefent die bestaat in de verkoop van autovoertuigen
i) de voertuigen bestemd om te worden verhuurd door een belastingplichtige die een
economische activiteit uitoefent die bestaat in de verhuur van autovoertuigen aan om het
even wie
j) de voertuigen bestemd om uitsluitend te worden gebruikt voor bezoldigd personenvervoer
k) nieuwe voertuigen die het voorwerp uitmaken van een op grond van art. 39bis vrijgestelde
levering (IC-levering nieuwe voertuigen)

De btw is voor maximum 50% aftrekbaar voor:

 De levering, de intracommunautaire verwerving of invoer van voertuigen voor
personenvervoer of voor dubbel gebruik.
Bedoeld worden de auto’s voor personenvervoer, auto’s voor dubbel gebruik
(geschikt voor zowel personen- als goederenvervoer: breaks, mono volumes),
minibussen (8+1), sommige terreinwagens (de zogenaamde 4 x 4 voertuigen).
 De levering, de intracommunautaire verwerving of de invoer van diensten in verband
met deze voertuigen.
Bedoeld wordt de aankoop van brandstof en smeeroliën, onderdelen en toebehoren,
reiniging, onderhoud of herstelling, de huur of leasing van een dergelijk voertuig...

De btw is echter volledig aftrekbaar voor:

 autobussen, autocars (= meer dan 8 plaatsen, naast de bestuurder);
 voertuigen speciaal ingericht voor het vervoer van zieken, gewonden, gevangenen of
voor vervoer van overledenen;
 voertuigen speciaal ingericht voor het kamperen (campingauto’s, mobilhomes);
 tractors;
 takelauto’s, kraanauto’s;
 de aankoop van motorfietsen door een pizzeria;
 mobilofoons of gsm’s die ook buiten de wagen kunnen gebruikt worden. Als er wel
een blijvende verbinding met de wagen is, volgen de toestellen het regime van de
wagen.

BTW VAN A - Z
 74

 voertuigen die worden verkocht of verhuurd door een belastingplichtige die een
specifieke economische activiteit uitoefent die bestaat in de verhuur of verkoop van
deze voertuigen (garagehouders, aankoop van ceremoniewagens,
leasingmaatschappijen, autoverhuurbedrijven);
 voertuigen uitsluitend bestemd voor bezoldigd personenvervoer (taxibedrijven,
begrafenisondernemers).
 verkoop van nieuwe” vervoermiddelen (Art.8bis§2), andere dan de twee hierboven
bedoelde, die vrijgesteld zijn op grond van een intracommunautaire levering.
 de zogenaamde “lichte vracht”, pick-ups met enkele of dubbele cabine, bestelwagens
met één of twee rijen zetels:
- pick-ups
Deze worden, ongeacht hun configuratie, steeds beschouwd als lichte vracht.
- bestelwagens met één enkele rij zetels
De laadruimte moet afgesloten zijn van de passagiersruimte met een tussenschot
van minstens 20 cm hoogte of door de rugleuning van de enige rij zetels.
Bovendien moet de lengte van de laadruimte, bepaald in de langsrichting van het
voertuig en gemeten op 20 cm hoogte boven de laadvloer, minstens 50 %
bedragen van de lengte van de wielbasis en over haar hele oppervlakte bestaan
uit een vaste horizontale laadvloer zonder verankeringspunten voor bijkomende
banken, zetels of veiligheidsgordels.
- bestelwagens met twee rijen zetels
De voorwaarden zijn identiek als hierboven maar nu moet de laadruimte volledig
afgesloten zijn van de passagiersruimte over de volle breedte en hoogte van de
binnenruimte door een niet afneembare, ononderbroken scheidingswand uit een
hard materiaal.

De btw is eveneens volledig aftrekbaar voor:

 wagens bestemd voor verkoop door een als zodanig handelende belastingplichtige:
verkoop auto’s door garagisten. De btw op de door hen gemaakte kosten op
vervangwagens die ze ter beschikking stellen is eveneens volledig aftrekbaar.
 verhuring aan om het even wie, door een als zodanig handelende belastingplichtige.
De btw op de kosten gemaakt door verhuurbedrijven is voor hen volledig aftrekbaar;
 tolgelden op autowegen en tunnels
 de kosten op oprichting en onderhoud van een eigen garage
 de oprichting of de huur van parkings en garages, ongeacht of deze gebruikt worden
voor eigen voertuigen, wagens van personeelsleden of klanten
 de kosten van gsm's met uitzondering van de hand-free kits die in de auto worden
geïnstalleerd;

BTW VAN A - Z
 75

6.4.3 Overige aftrekbeperkingen Art.45, §3, §4 en §5

Art.45, §3
Voor aftrek komt niet in aanmerking de belasting ter zake van:
1. De leveringen en intracommunautaire verwervingen van tabaksfabricaten
2. Leveringen en intracommunautaire verwervingen van geestrijke dranken, daaronder niet
begrepen die welke bestemd zijn om te worden wederverkocht, om te worden verstrekt ter
uitvoering van een dienst of om te worden aangeboden als handelsmonster of in het kader
van een proeverij.
3. Kosten van logies, spijzen en dranken in de zin van art. 18 §1 tweede lid, 10° en 11°,
daaronder niet begrepen de kosten die worden gedaan:
- voor het personeel dat buiten de onderneming belast is met een levering van goederen of
een dienstverrichting
- door belastingplichtigen die op hun beurt dezelfde diensten onder bezwarende titel
verstrekken
4. Kosten van onthaal

Art.45, §4: Reisbureaus

Reisbureaus kunnen de belasting niet in aftrek brengen die geheven is van de goederen en de
diensten die andere belastingplichtigen hen leveren ten behoeve van de prestaties bedoeld in art.
18 §2, tweede lid, en die rechtstreeks de reizigers ten goede komen.

Art.45, §5: Margeregeling

De belastingplichtigen kunnen niet in aftrek brengen de verschuldigde of betaalde belasting in de
situaties bedoeld in artikel 58 §4 5°
In de mate dat hij leveringen verricht onderworpen aan de bijzondere regeling van de
belastingheffing over de winstmarge (margeregeling), mag de belastingplichtige wederverkoper de
verschuldigde of betaalde belasting niet in aftrek brengen in de situaties bedoeld in art. 58 §4, 6 °

Er is geen recht van aftrek voor de btw geheven op de volgende leveringen, invoeren
en intracommunautaire verwervingen van goederen en dienstverrichtingen:
 Tabaksfabricaten,
 geestrijke drank (alcoholvolume>22°),
 kosten van logies en van spijzen en drank om ter plaatse te worden verbruikt,
 kosten van onthaal,
 bepaalde handelingen van reisbureaus,
 goederen die worden verkocht onder de margeregeling (zie cursus Topics –
Bijzondere regelingen - Margeregeling).

6.4.3.1 Tabaksfabricaten
Ieder recht op aftrek van de btw is uitgesloten voor sigaren, sigaretten en andere
rookartikelen, ook niet indien bestemd voor verdere verkoop.
Deze artikelen vallen onder de toepassing van een bijzonder stelsel waarin de normale
aftrek geen toepassing vindt.
Op de factuur moet worden vermeld “Tabaksfabricaten, btw voldaan bij de bron en niet
aftrekbaar (KB nr. 13)".

BTW VAN A - Z
 76

6.4.3.2 Geestrijke dranken (alcoholvolume > 22 graden)

In principe is de betaalde btw niet aftrekbaar, zelfs als de drank bestemd is om de
klanten te laten proeven.
Op deze regel bestaan drie uitzonderingen:
 de geestrijke dranken die bestemd zijn om te worden doorverkocht;
 de geestrijke dranken die worden verstrekt ter uitvoering van een
dienstverrichting (bv. geestrijke dranken voor het verbruik ter plaatse of verwerkt
in spijzen of dranken in hotels, restaurants, privéclubs, enz.).
 Het uitdelen van geestrijke dranken als handelsmonster en het schenken van
geestrijke dranken tijdens proeverijen met publicitair karakter

Wijn, champagne en aperitieven op basis van wijn of champagne zijn geen geestrijke
dranken (alcoholvolume < 22 graden), zodat de hierop aangerekende btw wel
aftrekbaar is.

6.4.3.3 Kosten van logies en van spijzen en dranken om ter plaatse te worden
verbruikt
Deze kosten, gemaakt in een hotel of restaurant zijn uitgaven waarbij het onderscheid
tussen privé- en beroepsgebruik moeilijk kan worden gemaakt. Daarom mag de btw op
deze kosten (hotel- en restaurantrekeningen) in de regel niet worden afgetrokken.
Zo zal de btw op kosten gemaakt voor een personeelsfeest in hotel of restaurant niet
aftrekbaar zijn.
Op deze regel zijn twee uitzonderingen:
 kosten gemaakt voor personeel dat buiten de onderneming belast is met een
levering of dienstverrichting;
 hotel- en restaurantkosten gedaan door belastingplichtigen die op hun beurt
dezelfde diensten verstrekken (op aankopen verricht door hotels en restaurants
zelf).
De aftrek is echter ook toegestaan voor de bedrijfskantines die maaltijden laten
verstrekken door traiteurs of door gespecialiseerde restauratieondernemingen. Zij
worden beschouwd als zijnde een restaurant.

Het geregistreerd kassasysteem (GKS)

Vanaf 1 juli 2016 moet:
 elke exploitant van een inrichting waar maaltijden worden verbruikt
 elke traiteur die regelmatig cateringdiensten verricht
een btw-kasticket uitreiken via een Geregistreerd Kassa Systeem (GKS), als de
jaaromzet, exclusief btw, voor de restaurant- en cateringdiensten, hoger is dan €
25.000,00.
Daaronder kunnen er nog steeds btw-bonnetjes worden uitgereikt.
Het GKS-ticket verenigt de rekening en het btw-bonnetje van de klant in één document
Voor meer informatie: https://www.geregistreerdkassasysteem.be/nl

Doorberekende restaurantkosten
Wanneer een onderneming restaurantkosten door factureert “as such” is de btw op
deze restaurantkosten bij haar aftrekbaar indien ze over een geldige factuur beschikt.
De aftrekbeperking dient te worden toegepast bij de onderneming aan wie de
restaurantkosten worden door gefactureerd.

BTW VAN A - Z
 77

6.4.3.4 Kosten van onthaal

De btw op kosten van onthaal is niet aftrekbaar.
Worden echter niet als kosten van onthaal aangemerkt en dit maakt de btw dus wel
aftrekbaar:
 de kosten van inrichting van wachtzalen, kantoren of ontvangstlokalen en andere
soortgelijke ruimten. Ook de kosten die betrekking hebben op de goederen die
deze ruimten uitrusten (zetels, tafels, kapstokken, asbakken) of versieren
(bloemen, planten, muurdecoraties of andere) zijn aftrekbaar.
 de terbeschikkingstelling van een parking aan klanten en leveranciers;
 de hostesses die op een beurs klanten onthalen;
 uitgaven m.b.t. het gebruik van loges en business-seats op voetbalvelden en
andere instellingen voor sport en cultuur zijn publiciteitskosten; de btw is dus
aftrekbaar;
 aankoop van truitjes of materiaal dat aan een sportclub “gegeven” wordt en dat
het logo van de firma vermeldt (sportclub verbindt zich tot reclame).

Problematiek: publiciteitskosten versus kosten van onthaal

De btw op publiciteitskosten is volledig aftrekbaar. De btw op onthaalkosten is dat niet.
Dikwijls is de grens tussen beide vaag, wat vaak tot discussies leidt tussen
ondernemingen en de fiscus.
Volgens een arrest van het Hof van Cassatie zijn
 Publiciteitskosten: kosten gemaakt om potentiële kopers in te lichten over het
bestaan en de hoedanigheden van een product of dienst, met de bedoeling de
verkoop ervan te bevorderen. De btw daarop is aftrekbaar.
 Kosten van onthaal: kosten die ten behoeve van klanten, leveranciers of andere
aan het bedrijf vreemde personen worden gemaakt met de bedoeling om de
zakelijke relaties tussen deze personen en de onderneming te bestendigen of te
verstevigen. Met deze kosten bedoelt men alle kosten gemaakt voor public
relations, d.w.z. om naast de gewone zakelijke contacten een aangenaam kader
te scheppen dat het contact met klanten en leveranciers en de promotie van de
zaak bevordert. De btw op deze gedane kosten is niet aftrekbaar.
De Administratie aanvaardt deze stellingname.

Cateringkosten bij evenementen met publicitair karakter

De administratie heeft lang geoordeeld dat de cateringkosten bij evenementen - ook al
hadden deze een publicitair karakter - niet aftrekbaar waren. Ze verwees hierbij naar de
aard van deze kosten: spijzen en dranken (art. 45 §3 3°) waarop de btw niet aftrekbaar
is.
In haar beslissing Btw nr. E.T.124.247 dd. 13.03.2015 heeft de administratie haar
standpunt gewijzigd.
De administratie aanvaardt voortaan het recht op aftrek van btw geheven van alle
kosten die een belastingplichtige maakt in het kader van een evenement dat hij
organiseert voor zijn bestaande of potentiële klanten en dat hoofdzakelijk en
rechtstreeks tot doel heeft de verkoop van welbepaalde producten of diensten te
bevorderen. Dit betekent dat kosten van spijzen en drank gemaakt in dit kader voortaan
eveneens aftrekbaar zijn. De belastingplichtige moet uiteraard, geval per geval, het
publicitaire karakter van het evenement kunnen aantonen. Zo niet wordt de aftrek
geweigerd bij toepassing van artikel 45, §1 (directe aftrekbeperking)

BTW VAN A - Z
 78

Publieke evenementen met gratis toegang

Hier speelt de problematiek van publieke evenementen met gratis toegang, gekoppeld
aan reclame- en horecadiensten die tijdens of naar aanleiding van het evenement tegen
betaling worden aangeboden.
Voorbeeld: dorpsfeesten of festivals waar geen inkomgeld wordt gevraagd, maar
waarbij de inkomsten voortvloeien uit het tegen betaling aanbieden van dranken en/of
maaltijden en het verkopen van advertentieruimte.
Dit zou betekenen dat de organisator daardoor de facto een gemengde
belastingplichtige is, namelijk:
 met recht op aftrek van de btw op de verkoop van drank, eten en
advertentieruimte maar
 zonder recht op aftrek op de organisatie van het gratis evenement (optredens…)

De minister heeft in oktober 2018 geoordeeld dat de organisatie van een gratis
evenement, zoals een optreden, geen afzonderlijke activiteit uitmaakt, maar
onlosmakelijk verbonden is met de betalende reclame- en horecadiensten die er aan
verbonden zijn.

Het geheel vormt een economische activiteit die aan de organisator de hoedanigheid
van belastingplichtige met volledig recht op aftrek verleent. Naar analogie met gratis
livemuziek in horecazaken stelt de minister dat dergelijke optredens immers dienen om
volk aan te trekken ten behoeve van de economische activiteit waarvoor de organisator
als belastingplichtige met volledig recht op aftrek wordt beschouwd.

6.4.3.5 Bepaalde handelingen van reisbureaus

De reisbureaus kunnen de btw niet in aftrek brengen die geheven is van de goederen
en de diensten die andere btw-belastingplichtigen hen leveren en die rechtstreeks de
reizigers ten goede komen.
De btw is voor hen dus niet aftrekbaar op volgende kosten:
 het vervoer, logies, de ter plaatse verbruikte spijzen of dranken en het vermaak;
 de vergoeding van een ander reisbureau dat zijn tussenkomst heeft verleend
voor het verrichten van dezelfde diensten.

6.4.3.6 Margeregeling
De margeregeling is een bijzondere regeling, ingesteld voor handelaren in tweedehands
goederen (bv. garagisten), die geregeld deze goederen aankopen bij particulieren,
belastingplichtigen zonder recht op aftrek van btw (groep van 4) of bij belastingplichtige
wederverkopers die de margeregeling zelf toepassen. Deze laatste hebben de btw op
de oorspronkelijke aankoop van hun (nieuwe) wagen immers niet kunnen aftrekken
(geen recht op aftrek van btw).
Om dubbele belasting (btw) te vermijden zal de belastingplichtige wederverkoper
(garagist) slechts btw dienen aan te rekenen op zijn winstmarge en niet op zijn volledige
verkoopprijs.
De verkoop van goederen onder de margeregeling is steeds btw inbegrepen. Noch de
btw, noch de maatstaf van heffing (in dit geval de winstmarge) komen afzonderlijk voor
op de verkoopfactuur.

BTW VAN A - Z
 79

Als de koper een belastingplichtige is, met recht op aftrek van btw, kan hij in dit geval de
aftrek van btw niet uitoefenen. De btw op de winstmarge is immers niet aftrekbaar (zie
verder: Topics - Bijzondere regelingen - Margeregeling).

6.4.3.7 Sociale voordelen

Collectieve sociale voordelen: btw aftrekbaar

Sociale voordelen zijn collectief als ze gelden voor alle werknemers die zich in dezelfde
omstandigheden bevinden en wanneer de voordelen, door hun wijze van toekenning,
niet geïndividualiseerd kunnen worden. Bijgevolg moeten alle personeelsleden van het
voordeel kunnen genieten.
De aftrek voor de btw volgt voorts dezelfde regels als op het vlak van de directe
belastingen (vennootschaps-, personenbelasting). M. a. w.: als de kost aftrekbaar is bij
de verstrekker en geen belastbaar voordeel oplevert bij de genieter, is de btw gewoon
aftrekbaar.
Voorwaarden
De btw van goederen en diensten aangewend om sociale voordelen te verstrekken aan
het personeel is aftrekbaar indien:
 voldoet aan de algemene regel inzake directe belastingen
 van collectieve aard

Tot de hiertoe bedoelde sociale voordelen behoren onder meer:

 het gratis uitdelen van soep of dranken (koffie, thee, melk, enz. doch met
uitzondering van zogenaamde “sterke dranken”) aan het personeel;
 het gratis vervoer van arbeiders per autocar van de plaats waar ze wonen, of van
een nabijgelegen plaats, naar het bedrijf en omgekeerd;
 de aankopen voor een receptie of feest voor het personeel, uitgezonderd
geestrijke dranken, tabak en spijzen en dranken om ter plaatse te worden
gebruikt;
 de inrichting van een medische dienst, kinderbewaarplaats;
 de aankoop en onderhoud van sportuitrustingen.
 geschenken die ter gelegenheid van Kerstmis of Nieuwjaar aan het personeel of
naar aanleiding van Sinterklaas aan de kinderen van het personeel verstrekt
worden, dienen als een collectief voordeel aangemerkt te worden indien alle
werknemers of kinderen van een bepaalde leeftijdsklasse er recht op hebben en
de aankoopprijs van het geschenk (excl. btw) de € 40,00 niet overschrijdt
(algemene regel inzake directe belastingen).
De btw-administratie aanvaardt hier echter dat van één geschenk per jaar de btw
kan worden afgetrokken als het gaat om gelegenheidsgeschenken die worden
uitgedeeld aan personeelsleden of hun kinderen en de waarde van die
geschenken lager is dan € 50 (Geschenken van geringe waarde: circulaire
2017/C/32, 29 mei 2017).

Individuele sociale voordelen: btw niet aftrekbaar

Vaak voorkomende individuele sociale voordelen zijn de gelegenheidsgeschenken die
door de werkgever aan de werknemers worden verstrekt naar aanleiding van een
huwelijk, een geboorte, een promotie, een op rust stelling. De btw geheven op de
aankoop van deze goederen is nooit aftrekbaar, ook niet als de aankoopprijs minder
bedraagt dan € 40, exclusief btw.

BTW VAN A - Z
 80

6.4.3.8 Kosteloze handelingen

De btw geheven op de aankoop van goederen die vervolgens gratis worden
weggegeven is niet aftrekbaar (zie hoger, bestemmingsprincipe art 45 §1).

Hierop zijn wel enkele uitzonderingen waarop de btw dus wel aftrekbaar is.
 Handelsgeschenken van geringe waarde
Onder handelsgeschenken van geringe waarde worden die voorwerpen verstaan
welke in beroepsrelaties worden gegeven: eindejaarsgeschenken, giften in natura ….
Deze geschenken worden, voor de toepassing van de btw, geacht van geringe
waarde te zijn als hun aankoopprijs, exclusief btw, voor het gehele geschenk, per
relatie, lager is dan € 50.
De aftrek wordt slechts toegestaan voor één relatiegeschenk per klant en per
kalenderjaar
Als hieraan wordt voldaan is de btw aftrekbaar.
Deze regeling is echter niet van toepassing op het kosteloos verstrekken van
diensten (bijvoorbeeld gratis bioscoopticket), geestrijke drank of tabaksfabricaten. De
aftrek hiervan blijft uitgesloten.
 Kosteloze uitdelingen van monsters en demonstratiekosten
Demonstratiekosten zijn kosten met publicitaire doeleinden om goederen te leren
waarderen en zodoende de verkoop ervan te bevorderen. Handelsmonsters worden
vaak verspreid ter gelegenheid van een voedingssalon of handelsbeurs.
De btw van de uitgedeelde handelsmonsters of voor het proeven van gratis
aangeboden goederen is volledig aftrekbaar.

Geestrijke dranken
De btw op geestrijke dranken is in principe niet aftrekbaar (zie hoger). In zijn
circulaire nr. 32 van 29 mei 2017 stelde de fiscus nog uitdrukkelijk dat er eveneens
geen btw-aftrek kon worden uitgeoefend voor geestrijke dranken die als
handelsmonster worden uitgedeeld of die gebruikt worden bij demonstraties
Onder druk van het Hof van Cassatie heeft de administratie haar zienswijze
ondertussen gewijzigd. Het uitdelen van handelsmonsters van geestrijke dranken en
het schenken van geestrijke dranken tijdens proeverijen worden intussen beschouwd
als publiciteitskosten met een professioneel karakter, die in aanmerking kunnen
komen voor btw-aftrek.

 Waarborgverplichtingen
De gratis uitvoering van een waarborgverplichting is niet aan de btw onderworpen.
Op de aankopen van de goederen en diensten die voor de uitvoering van de
waarborgverplichting gebruikt worden, is de btw echter wel degelijk aftrekbaar.
De btw geheven op de gebruikte goederen (onderdelen) bij een herstelling in functie
van waarborgverplichtingen is dus aftrekbaar.

BTW VAN A - Z
 81

6.4.3.9 Het verstrekken van maaltijden voor het personeel

Bedrijfsrestaurant
Aangenomen wordt dat bedrijven met een bedrijfsrestaurant handelen als
restauranthouder. Er is btw verschuldigd op de prijs die de werknemers betalen op hun
maaltijd. De btw op de aangekochte voedingswaren door het bedrijfsrestaurant is
vervolgens aftrekbaar.

Maaltijdbonnen bij een restaurant

Eenzelfde redenering wordt gevolgd indien de belastingplichtige niet over een eigen
bedrijfsrestaurant beschikt maar maaltijdbonnen verstrekt aan zijn personeel waarmee
ze kunnen gaan eten in restaurants waarmee een overeenkomst is gesloten. De
belastingplichtige wordt hier eveneens geacht een activiteit als restauranthouder te
hebben maar deze in onderaanneming laat uitvoeren door de restauranthouder. De btw
betaald op de maaltijdbonnen gekocht bij de restauranthouder is aftrekbaar

6.4.3.10 Verhuiskosten buitenlandse kaderleden

Als een buitenlands kaderlid naar België verhuist, worden de verhuiskosten dikwijls
door de werkgever gedragen. De btw op deze verhuiskosten is aftrekbaar in hoofde van
de werkgever, voor zover hij die uitgaven maakt in het kader van een economische
activiteit met recht op aftrek.

De btw op de volgende kosten is echter niet aftrekbaar:

 de tussenkomst van een vastgoedmakelaar bij het zoeken van huisvesting;
 de inrichting van de woning;
 de aankoop van meubilair;
 reizen voor het kaderlid en zijn gezinsleden naar het land van herkomst.

BTW VAN A - Z
 82

6.4.4 Personenwagens: btw-aftrekbeperking beroepsmatig/privé gebruik

6.4.4.1 Principe
De btw op de aankoop, het onderhoud, herstel en verbruik van personenwagens is
maximaal voor 50 % aftrekbaar (art. 45 §2).
Wanneer de belastingplichtige het voertuig uitsluitend aanwendt voor beroepsmatig
gebruik, bedraagt de aftrek maximum 50 % van het bedrag van de btw.
Het privé gebruik geeft uiteraard nooit recht op aftrek.
Terzake moeten we een onderscheid maken tussen vennootschappen en
eenmanszaken/natuurlijke personen:
 Een vennootschap heeft in wezen geen privé-bezittingen. De personenwagen
wordt daarom steeds volledig (100 %) opgenomen in het bedrijfsvermogen maar
kan door de werknemers/bedrijfsleider vervolgens ook voor privé verplaatsingen
worden gebruikt.
 Een eenmanszaak/natuurlijk persoon kan er voor kiezen om de deels privé
gebruikte personenwagen:
o ofwel volledig op te nemen in het bedrijfsvermogen
o of het privé-gedeelte op te nemen in het privé-vermogen.
De btw op het privé-gebruik is uiteraard in geen van beide gevallen aftrekbaar.
Er zijn 4 methodes om het beroepsmatige/privé-gebruik te berekenen. Zie verder.

Indien een personenwagen door een eenmanszaak, zowel beroepsmatig (BM) als
privatief (PR) wordt gebruikt, wordt de aftrek als volgt beperkt:

BM PR BM PR BM PR BM PR
BTW
100 0 70 30 50 50 30 70
Aftrekbaar 50 50 50 30
Niet aftrekbaar
50 20 0 0
Kostenrekening
Privé
0 30 50 70
RC/Zaakvoerder

6.4.4.2 Berekening van het beroepsmatig/privé gedeelte

Vanaf 2013 gelden er nieuwe regels voor de bepaling van het beroepsmatig/privé
gedeelte. In deze regeling wordt het recht op aftrek onmiddellijk beperkt in functie
van het reële privégebruik.
Onder privégebruik rekenen we zowel de echte privé kilometers maar ook de kilometers
woon-/werkverkeer!
Het privégebruik wordt vastgesteld op basis van 4 mogelijke berekeningsmethodes en
geldt voor zowel personenwagens en “fiscale” lichte vrachtwagens.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de situatie waarbij de werknemer:
 geen bijdrage betaalt;
 en die waarbij de werknemer wel een bijdrage betaalt voor het privé gebruik van
de bedrijfswagen.
Let wel:

BTW VAN A - Z
 83

Ongeacht de gebruikte berekeningsmethode kan de btw telkens maar voor maximum

50 % afgetrokken worden (algemene wettelijke aftrekbeperking)!

BTW VAN A - Z
 84

6.4.4.2.1 ER WORDT GEEN BIJDRAGE BETAALD

Indien de werknemer geen bijdrage betaalt voor het privégebruik van de bedrijfswagen,
voorziet de btw-administratie vier methodes om de btw-aftrek vast te stellen. Deze
aanpak is van toepassing voor zowel de aankoop als voor de leasing van
bedrijfswagens. Diensten en leveringen van goederen die betrekking hebben op de
wagen zoals onderhoudskosten, brandstofkosten, enzovoort, vallen eveneens onder
deze regeling.
Methode 1 Rittenadministratie
In de eerste methode moet de belastingplichtige een volledige rittenadministratie
bijhouden voor elke auto apart.
Concreet worden voor elke beroepsmatige rit volgende gegevens bijgehouden:
 Ritnummer en datum;
 Begin- en eindadres;
 Begin- en eindtoestand teller
 Gereden afstand per rit: zakelijk en privé

De beroepsmatige kilometers worden vergeleken met het totale aantal kilometers, over
een bepaalde periode (kalenderjaar).
Via deze breuk krijgt men het beroepsmatige gedeelte en dus het percentage dat recht
geeft op aftrek (met een maximum van 50 %!).

De belastingplichtige moet het gebruik op basis van deze methode vaststellen per
voertuig van de onderneming. De behoorlijk gehouden rittenadministratie dient als basis
om het recht op aftrek vast te stellen. Het resultaat van de berekening mag worden
afgerond naar de hogere eenheid.
Het beroepsmatig gebruik vastgesteld overeenkomstig deze methode met betrekking tot
jaar X geldt in de regel als raming voor het beroepsmatig gebruik in jaar X+1.

Methode 1 mag gecombineerd worden met methode 2 (zie hierna). Dit wil zeggen dat
hij per individueel voertuig elk jaar de keuze heeft om hetzij een volledige
rittenadministratie bij te houden (methode 1), hetzij een semi-forfaitaire
formule te gebruiken (methode 2). De keuze geldt voor een kalenderjaar.

Handelsvertegenwoordigers
Van werknemers met een arbeidsovereenkomst van handelsvertegenwoordiging, wordt
aanvaard dat er minstens een beroepsmatig gebruik is van 50%, zonder dat dit moet
worden gestaafd aan de hand van een rittenadministratie. Deze administratieve
tolerantie geldt voor één voertuig per gebruiker;

Voorbeeld
Totaal aantal kilometers (kilometerstand begin/eind jaar): 55.000
Beroepsmatige kilometers volgens rittenblad: 38.500
Beroepsmatig gebruik: 38500/55.000 x 100 = 70 %
Te beperken tot de maximale aftrek van 50 %.

BTW VAN A - Z
 85

Methode 2 Semi-forfait voor privégebruik

Voor de toepassing van methode 2 gelden drie cumulatieve toepassingsvoorwaarden:
 er is één vaste gebruiker van het autovoertuig
 er is één voertuig per gebruiker
Wanneer de vaste gebruiker van een autovoertuig eveneens de vaste gebruiker
is van één of meer andere autovoertuigen, kan methode 2 slechts ten aanzien
van één van deze voertuigen worden toegepast.
 het voertuig moet daadwerkelijk als werkinstrument of exploitatiemiddel worden
gebruikt in het kader van de economische activiteit. De voertuigen die niet of
slechts onbeduidend (minder dan 10 %) worden gebruikt voor de economische
doeleinden van de belastingplichtige worden uitdrukkelijk uitgesloten van de
toepassing van methode 2.

Het privé-aandeel wordt hier berekend aan de hand van volgende formule:
((Afstand woon-werk x 2 x 200 werkdagen) + 6000 km) x 100
% privé =
Totale jaarlijkse afstand
Als men dat privépercentage aftrekt van 100 %, krijgt men het beroepsmatige gedeelte
en dus het percentage dat recht geeft op aftrek (met een maximum van 50 %!).
De 6000 km in de formule is een forfait voor het “overige” privégebruik.
De 200 werkdagen houden al rekening met vakantie- en ziektedagen, thuiswerk,
occasionele beroepsverplaatsingen van thuis uit enz.
Voorbeeld
Een werknemer woont op 30 km van zijn werk en heeft 30.000 km/jaar afgelegd.
((30 x 2 x 200 werkdagen) + 6000 km) x 100
% privé =
30.000
% privé = 60 %
of beroepsmatig gedeelte: 40 % (btw aftrekbaar voor 40 %)

Als de omstandigheden wijzigen in de loop van het jaar, moet de formule aangepast
worden:
 Als een auto wordt gekocht in de loop van het jaar moeten zowel het aantal
werkdagen (200) als de 6000 kilometers voor privégebruik pro rata temporis
verminderd worden.
 Idem als de woon-/werk afstand verandert in de loop van het jaar. Deze afstand
moet dan eveneens pro rata temporis aangepast worden.
De belastingplichtige moet het gebruik op basis van deze methode vaststellen per
voertuig van de onderneming
Methode 2 mag gecombineerd worden met methode 1 (zie hiervoor). Dit wil zeggen dat
hij per individueel voertuig elk jaar de keuze heeft om hetzij een volledige
rittenadministratie bij te houden (methode 1), hetzij een semi-forfaitaire formule te
gebruiken (methode 2). De keuze geldt voor een kalenderjaar

BTW VAN A - Z
 86

Gemiddelde aftrekbeperking
Hoewel voor de eerste en tweede methode het percentage beroeps-/ privégebruik
individueel per wagen moet worden berekend, mag vervolgens de aftrek voor alle
autokosten gebeuren op basis van het gemiddelde percentage uitgesplitst per
categorie of dus apart voor:
 autovoertuigen die de aftrekbeperking van art 45, §2, ondergaan:
personenwagens, auto’s voor dubbel gebruik, minibussen.
 lichte vrachtwagens onder toepassing van aftrekbeperking volgens methode 1
(zie aftrekbeperking “lichte vracht” hierna)

Het vaststellen van een globaal gemiddeld aftrekpercentage - per categorie - gebeurt
als volgt:
 per individueel voertuig bepaalt de belastingplichtige overeenkomstig methode 1
of 2 het percentage beroepsgebruik
 vervolgens wordt de optelsom gemaakt van de berekende aftrekpercentages en
wordt dat totaal gedeeld door het aantal betrokken vervoermiddelen.

Het eindresultaat van deze berekening vormt het globaal gemiddeld aftrekpercentage
voor de vervoermiddelen per betrokken categorie. Het resultaat mag worden afgerond
naar de hogere eenheid

Op die manier moeten niet alle kosten - en dus ook de aftrekbeperking - toegewezen/
geboekt worden per wagen.
Voorbeeld
Een bedrijf met 2 personenwagens:
Personenwagen Methodiek Beroepsmatig gebruik
1 Semi-forfait voor privé gebruik 45 %
2 Semi-forfait voor privé gebruik 33 %
Gemiddelde aftrek (45 + 33)/2 39 %

Methode 3 Algemeen forfait van 35 %

Volgens deze methode kan forfaitair 35 % van de betaalde btw gerecupereerd worden.
Er moet geen verdere administratie worden bijgehouden.

Voor de toepassing van methode 3 gelden drie cumulatieve toepassingsvoorwaarden

 Methode 3 moet in principe worden toegepast op alle gemotoriseerde
vervoermiddelen bestemd voor het vervoer van personen en/of goederen over de
weg die zowel voor de economische activiteit als voor privé-doeleinden worden
gebruikt
 Het forfait geldt slechts voor één voertuig per gebruiker.
Beschikt de belastingplichtige natuurlijke persoon of zijn gezin over meer dan 1
personenwagen of stelt de belastingplichtige aan een bedrijfsleider of
personeelslid (of hun gezin) meer dan 1 personenwagen ter beschikking, dan
mag het forfait slechts voor één gemengd gebruikt voertuig naar keuze worden
toegepast. Voor de andere personenwagen(s) die gemengd worden gebruikt,
moet het beroepsmatig karakter worden aangetoond aan de hand van een
rittenadministratie. De belastingplichtige bepaalt bij aankoop of bij aanvang huur
van een voertuig ten aanzien van welk voertuig hij het algemeen forfait van 35%
toepast. Wat de andere voertuigen betreft waarover hij (of zijn gezin beschikt)
past hij methode 1 toe.

BTW VAN A - Z
 87

 Het voertuig moet daadwerkelijk als werkinstrument of als exploitatiemiddel

worden gebruikt in het kader van de economische activiteit. De voertuigen die
niet of slechts onbeduidend (minder dan 10 %) worden gebruikt voor de
economische doeleinden van de belastingplichtige worden uitdrukkelijk
uitgesloten van de toepassing van methode 3.

Wanneer een belastingplichtige een voertuig ter beschikking stelt van een werknemer in
het kader van het loonbeleid gaat de administratie er voor de toepassing van methode 3
van uit dat het voertuig daadwerkelijk als werkinstrument of als exploitatiemiddel wordt
gebruikt.
Deze methode is interessant voor bedrijven die auto’s ter beschikking stellen aan hun
personeel als onderdeel van hun loonpolitiek en waarbij nauwelijks of geen
beroepsgebruik is. Dit zou betekenen dat de btw-aftrek zo goed als volledig wegvalt.
Dankzij het algemeen forfait kunnen dergelijke bedrijven toch nog altijd 35% van de btw
recupereren.
Voorwaarde is wel dat de keuze voor het algemeen forfait blijvend toegepast moet
worden tot 31 december van het derde jaar na het jaar waarin ze voor het eerst
toegepast werd, met andere woorden: voor 4 jaar.
Methode 3 kan niet gecombineerd worden met methode 1 of 2. Ze geldt voor alle auto’s
en fiscale lichte vrachtwagens die de belastingplichtige daadwerkelijk gebruikt voor zijn
economische activiteit en die ook privé gebruikt worden.

Methode 4 “Fiscale” lichte vracht (pick-ups/bestelwagens…)

Belastingplichtigen hebben bij de “lichte vrachtwagen” de keuze om:
 het werkelijke beroepsgebruik van een lichte vracht door middel van een
rittenadministratie (methode 1) vast te stellen,
 gebruik te maken van een algemeen forfait van ofwel:,
 85 %: de administratie aanvaardt dat de belastingplichtige het beroepsgebruik
van een fiscale lichte vrachtwagen vaststelt middels een algemeen forfait van
85%.op fiscale lichte vrachtwagens die door de belastingplichtige overwegend
als werkinstrument of exploitatiemiddel worden gebruikt in het kader van diens
economische activiteit.
 35 %: bij niet-overwegend beroepsgebruik is de forfaitaire aftrek bepaald op
35 % op voorwaarde dat aan volgende voorwaarden is voldaan:
o het forfait geldt slechts voor één voertuig per gebruiker. Beschikt de
belastingplichtige (of zijn gezin) over meer dan 1 lichte vrachtauto die
gemengd, maar niet overwegend beroepsmatig wordt mag het forfait
slechts voor één gemengd gebruikt voertuig naar keuze worden
toegepast. Voor de andere voertuig(en) die gemengd worden gebruikt,
moet het beroepsmatig karakter worden aangetoond aan de hand van
een rittenadministratie. De belastingplichtige bepaalt bij aankoop of bij
aanvang huur van een voertuig ten aanzien van welk voertuig hij het
algemeen forfait van 35 % toepast. Voor de andere voertuigen
waarover hij (of zijn gezin beschikt) past hij methode 1 toe.
o het voertuig moet daadwerkelijk als werkinstrument of als
exploitatiemiddel worden gebruikt in het kader van de economische
activiteit. De voertuigen die niet of slechts onbeduidend (minder dan 10
%) worden gebruikt voor de economische doeleinden van de
belastingplichtige worden uitdrukkelijk uitgesloten.

BTW VAN A - Z
 88

Net zoals bij methode 3 geldt het forfait voor alle gemengd gebruikte lichte
vrachtwagens én voor minstens vier kalenderjaren.
Voorbeeld
de jeep van een dierenarts, de monovolume van een traiteur (voor de definitie van een
lichte vracht: zie hoger).

BTW VAN A - Z
 89

6.4.4.2.2 ER WORDT EEN BIJDRAGE BETAALD

Als de werknemer een bijdrage betaalt voor het privégebruik van de wagen, gelden de
voorgaande regels niet. Voorgaande berekeningsmethoden – die alleen gratis ter
beschikking gestelde auto’s betreft – zijn dan niet van toepassing.
Dit betekent voor de:
 Werknemer
Op de werknemersbijdrage is 21 % btw van toepassing.
 Werkgever
Deze situatie wordt formeel beschouwd als een verhuur. Vervolgens is de btw-
administratie van mening dat de werkgever niet wordt geacht een economische
activiteit bestaande uit de verhuur van autovoertuigen uit te oefenen, wat betekent
dat de aftrekbeperking van 50 % op personenwagens van toepassing is, ongeacht
het beroepsgebruik.
Dit leidt tot een gecombineerde btw-heffing, namelijk
 btw-heffing op de betaalde bijdrage door de werknemer;
 50 %-aftrek op de kosten van de werkgever.

Beroepsgebruik < 50 % (minimum maatstaf van heffing)

De werkgever of vennootschap moet btw betalen op de “normale waarde” van het
voertuig als het beroepsgebruik lager ligt dan 50% (minimum maatstaf van heffing). Dat
is de btw die betaald moet worden op de zogenaamde verhuur (art.33 §2 W.BTW).
Om het privégebruik te ramen, mogen de beroepsmatige kilometers berekend worden
op basis van dezelfde drie methodes als hierboven.
De minimumwaarde wordt vastgesteld op basis van de jaarlijkse autokosten, aan de
hand van een formule die enkel het gedeelte van de kosten bevat voor het privégebruik
dat 50 % overstijgt.
In het geval een wagen voor 50 % of minder privé wordt gebruikt, bedraagt de
minimumwaarde dus nul.
Berekening minimum maatstaf van heffing:
M.V.H. = jaarlijkse kosten personenwagen x (50 % min % beroepsgebruik)
(tenzij de vergoeding die de werknemer of bedrijfsleider betaalt, hoger is dan het
resultaat van deze formule).
Voorbeeld1 Beroepsmatig gedeelte < 50 %
Jaarlijkse kost van € 10.000
Beroepsmatig gedeelte van 35 % (of privé gebruik van 65 % vastgesteld op basis van
één van de drie methodes)
Er zal minstens btw verschuldigd zijn op een “normale waarde” van:
M.V.H. = jaarlijkse kosten personenwagen x (50 % min % beroepsgebruik)
= 10.000 x (50 - 35) % = 1.500
Voorbeeld2 Beroepsmatig gedeelte > 50 %
Jaarlijkse kost van € 10.000
Beroepsmatig gedeelte van 65 % (of privé gebruik van 35 % vastgesteld op basis van
één van de drie methodes)
Er is geen btw verschuldigd (formule wordt immers negatief).
M.V.H. = jaarlijkse kosten personenwagen x (50 % min % beroepsgebruik))
= 10.000 x (50 - 65) %

BTW VAN A - Z
 90

6.4.4.2.3 VERGELIJKING MET/ZONDER BIJDRAGE

Vergelijking btw verwerking bij beroepsmatig gebruik < 50 %

Beroepsmatig 35 % en privé 65 %
Zonder WN-bijdrage % Met WN-bijdrage %
Aankoopfactuur Directe aftrekbeperking 65 % Aftrekbeperking 50 %
Minimumwaarde Niet van toepassing - Verschuldigd: 15 %
(MVH)
Btw-kost 65 % 65 %
De totale btw-kost voor de onderneming komt dus - zij het op een andere manier
toegepast - op hetzelfde neer.

6.4.4.3 Herziening
Elk jaar moet er over de berekeningsmethode 1 en 2 een herziening gebeuren als blijkt
dat het effectieve beroepsaandeel voor het voorbije jaar afwijkt van het aanvankelijk
geraamde beroepsaandeel.
Bij de derde en vierde methode (vast forfait) is een herziening uiteraard niet aan de
orde.
De herziening - indien van toepassing - wordt opgenomen in:
 R61 “Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de staat”: indien blijkt dat er
teveel btw werd afgetrokken(beroepsmatig gedeelte is lager dan geraamd).
 R62 “Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de aangever”: indien blijkt dat
er te weinig btw werd afgetrokken (beroepsmatig gedeelte is hoger dan
geraamd).

6.4.4.4 Verkoop
Door vennootschappen
Op voorwaarde dat de aftrek van de btw op de aankoop van personenwagens, wagens
voor dubbel gebruik en minibussen beperkt was tot maximaal 50 %, wordt vervolgens -
bij verkoop - de verkoopprijs op alle verkopen hiervan voor 50 % belast.
Deze regeling geldt dus niet voor
 auto’s die aangekocht zijn door particulieren of onder de margeregeling (btw niet
aftrekbaar);
 lichte vracht (camionette/pick-up): geen aftrekbeperking.
Concreet betekent dit dat er slechts 50 % btw berekend wordt op de verkoopprijs
telkens je een auto verkoopt waarvoor bij de aankoop maximaal 50 % van de btw door
de belastingplichtige is gerecupereerd.

Indien bij een vennootschap de btw bij aankoop voor een lager percentage in aftrek
werd gebracht (bijvoorbeeld 35 %), is de btw toch verschuldigd op 50% van de
verkoopprijs aangezien de wagen volledig in het beroepsvermogen van de
vennootschap aanwezig was . Er kan wel in het voordeel van de vennootschap een
herziening gebeuren indien de vijfjarige herzieningstermijn nog niet is verstreken (zie
het hoofdstuk “Bijzondere topics/Herzieningen”).
Op de verkoopfactuur moet volgende vermelding worden aangebracht:
“ Verminderde maatstaf, toepassing beslissing E.T. 119.650 van 20 oktober 2011”

BTW VAN A - Z
 91

Factuur
Praktisch wordt er 21 % btw op 50 % van de verkoopprijs toegepast.
De maatstaven van heffing moeten apart vermeld worden op de factuur.
Voorbeeld
Verkoop auto voor € 10.000 (exclusief btw)
Maatstaf van heffing 21% € 5.000
Maatstaf van heffing 0% € 5.000
Btw (21 % op 50 % van de verkoopprijs: € 1.050
Saldo: € 11.050

Journaalpost en aangifte
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 11.050,00
241000 Rollend materiaal 21 % 5.000,00 03 5.000,00
241000 Rollend materiaal 0 % 5.000,00 00 5.000,00
451054 Verschuldigde btw 1.050,00 54 1.050,00

Uitzondering
Bovenstaande regeling is niet van toepassing op personenwagens waarop de
vennootschap bij aankoop geen recht op aftrek van btw had. Dat is voornamelijk het
geval indien de vennootschap de wagen van een particulier zou hebben gekocht of
wanneer de vennootschap een tweedehandse wagen heeft aangekocht onder
toepassing van de margeregeling.
Door eenmanszaken
Indien bij een eenmanszaak de wagen slechts gedeeltelijk in het beroepsvermogen
werd opgenomen en daardoor de btw voor een lager percentage in aftrek werd
gebracht (bijvoorbeeld 20%), is de btw bij daaropvolgende verkoop verschuldigd op een
overeenstemmend percentage van de verkoopprijs exclusief btw (in dit voorbeeld dient
er dan slechts 21% btw te worden aangerekend op 20% van de verkoopprijs).

Voorbeeld
Een belastingplichtige (eenmanszaak) koopt een nieuwe personenwagen ten bedrage
van € 30.000,00. Hij neemt de investering voor 20 % op in zijn bedrijfsvermogen. De
btw-aftrek wordt door artikel 45 §1 (directe aftrekbeperking) beperkt tot 20 %.
Zijn recht op aftrek bedraagt: 30.000,00 x 21 % x 20 % = € 1.260,00 euro
Bij daaropvolgende verkoop komt enkel het beroepsmatige gedeelte, opgenomen in het
bedrijfsvermogen, in de aangifte terecht:
Btw aangifte bij wederverkoop voor € 15.000,00
Maatstaf van heffing: 15.000,00 x 20 % = 3.000,00 R 03
Verschuldigde btw: 3.000,00 x 21 % = 630,00 R 54

BTW VAN A - Z
 92

6.4.4.5 Aftrekbare btw - gemengde btw-belastingplichtigen

Een gemengde belastingplichtige oefent enerzijds beroepsmatige activiteiten uit
onderworpen aan de btw (met recht op aftrek) en anderzijds vrijgestelde activiteiten
(zonder recht op aftrek). De belastingplichtige valt onder toepassing van het algemeen
verhoudingsgetal.
De btw-administratie (bijgetreden door het Hof van Cassatie) is van oordeel dat hier een
dubbele aftrekbeperking moet worden toegepast.
Voorbeeldsituatie
Een belastingplichtige met 30 % aan de btw onderworpen en 70 % van btw vrijgestelde
activiteiten (bv. een boekhoudkantoor dat ook in verzekeringen doet):
BTW 30 % met ROA 70 % zonder ROA
Aftrekbaar 50 % X 30 % = 15 % 0%
Praktisch voorbeeld
Aankoop van een personenwagen door bovenstaande belastingplichtige
Aankoopprijs: € 25.000
Btw 21 % € 5.250
Aftrekbare btw = € 5.250 x 50 % x 30 % = € 787.50

6.4.4.6 Doorfacturatie van autokosten

Deze kosten blijven steeds voor 50 % aftrekbaar bij de onderneming die de kosten door
factureert.
Worden de autokosten stricto sensu (op zelfde manier) door gefactureerd, dan zal ook
de onderneming aan wie de autokosten worden door gefactureerd, de aftrekbeperking
van 50 % dienen toe te passen. De btw op autokosten wordt in deze situatie dus
tweemaal beperkt ten belope van 50 %.
Worden de autokosten echter door gefactureerd als een bijkomende kost, deel
uitmakend van een totale dienstverlening waarop principieel een volledig recht op aftrek
van toepassing is, zal de onderneming aan wie deze dienst in haar totaliteit uiteindelijk
wordt doorgerekend, in principe kunnen genieten van een volledig recht op aftrek. In
deze situatie is het aangeraden om de door gefactureerde autokosten op dezelfde
grootboekrekening te boeken als de dienst waarop zij betrekking hebben.
Voorbeeld
Een architect rekent zijn autokosten apart aan zijn belastingplichtige klant. Zowel de
architect als zijn klant hebben een aftrekbeperking.
Een architect neemt zijn autokosten op in het geheel van zijn ereloon en factureert dit in
zijn totaliteit aan zijn belastingplichtige klant. De architect heeft een aftrekbeperking op
de door hem gedane autokosten. De btw op het ereloon (inclusief de autokosten) is in
zijn geheel aftrekbaar voor de klant.

6.4.4.7 Aanbrengen van publiciteit op personenwagen

Het aanbrengen van publiciteit op een autovoertuig dient niet te worden aangemerkt als
een dienst met betrekking tot een dergelijk voertuig maar als een dienst inzake
publiciteit. Bijgevolg is de btw op het aanbrengen hiervan volledig aftrekbaar.
Worden bedoeld de kosten mbt het aanbrengen van firmanaam, reclameteksten,
bedrijfskleuren…
De overige kosten met betrekking tot het voertuig blijven wel degelijk onderhevig aan de
aftrekbeperking!

BTW VAN A - Z
 93

6.4.5 Roerende goederen: btw-aftrekbeperking beroepsmatig/privé gebruik

6.4.5.1 Principe
Bedrijfsmiddelen die gratis ter beschikking worden gesteld voor privégebruik geven
aanleiding tot een belastbaar voordeel van alle aard in de personenbelasting voor de
genieter van het voordeel. Het bedrag van het voordeel moet daarom worden vermeld
op hun loonfiche 281.50.
Situatie t/m 2012
 Vennootschap
De btw op de aankoopfacturen in verband met deze bedrijfsmiddelen was
volledig aftrekbaar voor de vennootschap (ook op het privégedeelte);
 Genieter
Het voordeel van alle aard voor de genieter werd vervolgens inclusief btw
berekend;
 Btw-aangifte
De vennootschap stortte deze btw vervolgens door via rooster 61”Diverse btw-
regularisaties in het voordeel van de staat” van haar periodieke aangifte.
Situatie vanaf 2013
 Vennootschap
De btw op het privégedeelte mag niet langer afgetrokken worden. De aftrek moet
dus meteen worden beperkt tot het beroepsmatig gedeelte.
 Genieter
Het voordeel van alle aard voor de genieter wordt voortaan exclusief btw
berekend;
 Btw-aangifte
Er dient niet langer een regularisatie van de verschuldigde btw op het voordeel te
gebeuren.

6.4.5.2 Er wordt geen bijdrage betaald

Vanaf 2013 mag het privégebruik voor alle roerende goederen die zowel privé- als
beroepsmatig gebruikt worden (gsm, pc, tv…) forfaitair geraamd worden op 25 % en
dus 75 % beroepsmatig. Concreet betekent dit dat de btw voor 75 % aftrekbaar is.
Indien voor het algemeen forfait wordt geopteerd, dan is het zonder onderscheid
verplicht van toepassing op alle gemengd gebruikte bedrijfsmiddelen met
uitzondering van:
 onroerende goederen (feitelijk privégebruik);
 vervoersmiddelen (zie hoger).

BTW VAN A - Z
 94

6.4.5.3 Er wordt een bijdrage betaald

Deze situatie wordt door de administratie beschouwd als een belastbare verhuur.
Dit heeft als gevolg:
 btw-heffing (21 %) op de betaalde bijdrage door de werknemer;
 100 %-aftrek btw op de kosten van de werkgever.
Bedrag van de vergoeding
Op basis van de btw-wetgeving (artikel 33 §2 W btw) mag de maatstaf van heffing van
die vergoeding niet lager zijn dan de “normale waarde” voor een dergelijke dienst.
Omdat dit in de praktijk echter moeilijkheden oplevert staat de administratie toe dat de
“normale waarde” op basis van de onderstaande formules wordt bepaald.
Normale waarde = (aankoopprijs/5 + kosten) x (100 % - % beroepsgebruik) waarbij:
 % beroepsgebruik
het percentage werkelijk beroepsgebruik;
 Aankoopprijs
de maatstaf van heffing bij aankoop van het goed;
 Kosten
de maatstaf van heffing van de overige uitgaven waarover btw werd geheven
m.b.t. het bedrijfsmiddel (onderhoud en herstelling…).

Voorbeeld GSM
Gegeven:
 aankoop 300 euro exclusief 21 % btw;
 telefoonverkeer (exclusief 21 % btw) 2.000 euro;
 gsm wordt 40 % privé gebruikt.
Berekening:
(300/5 + 2.000) x (100 % - 60 %) = € 824
Ongeacht de hoogte van de betaalde vergoeding aan de vennootschap zal er 21 % btw
moeten worden betaald op minstens € 824.
Dit betekent dat de vennootschap:
- € 173 als te betalen btw moet opnemen in haar periodieke btw-aangifte (via rooster
61)
- de btw op de aankoopfactuur van de gsm en de facturen m.b.t. het telefoonverkeer
volledig in aftrek mag brengen.

BTW VAN A - Z
 95

6.5 Overzichtstabellen van de aftrekbeperkingen btw

6.5.1 Autokosten
- Personenwagens
- Minibussen: maximum 8 zitplaatsen, die van de bestuurder niet inbegrepen
- Auto’s voor dubbel gebruik: geschikt voor personen- en goederenvervoer

Kostensoort BTW
Aftrekbaar ten belope van het beroepsmatig
Algemene regel
gebruik tot maximum 50 %
Onderhoud en herstelling Maximaal 50 % aftrekbaar
Pechverhelping, schouwingskosten Maximaal 50 % aftrekbaar
Carwash Maximaal 50 % aftrekbaar (indien factuur)
Tolgelden (bv. Liefkenshoektunnel), overzet en 100 % aftrekbaar
autowegentaksen (wordt niet beschouwd als autokosten)
Toebehoren zoals airco, alarm en lpg-installaties, Maximaal 50 % aftrekbaar
gps, trekhaak…
Gsm: aankoop, gesprekken en abonnement 100 % aftrekbaar
Gsm: handsfree kit en eventuele installatiekosten Maximaal 50 % aftrekbaar
Aanbrengen van publiciteit, reclameteksten 100 % aftrekbaar
Huur, leasing, renting… Maximaal 50% aftrekbaar
Doorberekende kosten: uitreiker van de factuur Maximaal 50% aftrekbaar
Doorberekende kosten: ontvanger van de factuur  100 % aftrekbaar indien doorgerekende kost
bijzaak is bij/deel uitmaakt van
hoofdhandeling
 Maximaal 50 % aftrekbaar indien
doorgerekende kost als dusdanig via aparte
factuur
Benzine, diesel, lpg (verbruik) Maximaal 50 % aftrekbaar
Tanken met bancontact of tankkaart Maximaal 50 % aftrekbaar indien factuur. Tickets
geven geen recht op aftrek
Additieven van brandstof als antistollingsmiddelen Maximaal 50 % aftrekbaar
…
Kosten voor het opslaan van brandstof 100 % aftrekbaar
(voorraadtanks, enz.)
Parkeren met betaaltickets voor personeel, klanten 100 % aftrekbaar indien geldige factuur op naam
en leveranciers van de onderneming.
Parkeergelegenheid voor klanten/leveranciers en 100 % aftrekbaar
personeel
Aanleg parking 100 % aftrekbaar
Taxidiensten (beroepsmatige verplaatsingen) 100 % aftrekbaar indien beroepsmatig
Geen recht op aftrek indien aangemerkt als
kosten van onthaal
Gewone autohuur en vervangwagen Maximaal 50 % aftrekbaar
Buitenlandse autokosten Eventueel te recupereren in het buitenland
volgens de daar geldende regels en beperkingen

BTW VAN A - Z

6.5.2 Restaurantkosten
Kostensoort
Algemene regel
Restaurantkosten in het weekend en op feestdagen
Restaurantkosten van het personeel naar aanleiding
van een levering of dienstverrichting buiten de
onderneming en met een minimum prestatie van 5
uur per dag
Vertegenwoordigers in de voedingssector in een
leverancier/klant relatie t.g.v. een diner met een
mogelijke klant
Restaurantkosten in het kader van een seminarie,
studiedag, colloquium …
Restaurantkosten inbegrepen in hotelrekeningen
Doorberekende restaurantkosten
Huwelijksreceptie
Restaurantkosten bij culturele of sportieve
manifestaties
Vertegenwoordigers voedingssector
Restaurantkosten in buitenland
BTW VAN A - Z
96
Btw
Btw niet aftrekbaar
btw niet aftrekbaar
100 % aftrekbaar indien geldige, originele factuur
op naam van de onderneming (btw-bonnetje of
GKS-ticket zijn onvoldoende)
Btw niet aftrekbaar
Btw op de lunch niet aftrekbaar
Btw op seminarie aftrekbaar indien afzonderlijk
vermeld
Btw niet aftrekbaar, uitgezonderd maaltijdkosten
gemaakt door personeel belast met een levering
of dienstverrichting buiten de onderneming (zie
hoger)
Indien doorgerekende kost als dusdanig:
 btw niet aftrekbaar voor eindbestemmeling
(klant)
 btw 100% aftrekbaar voor uitreiker factuur
Indien doorgerekende kost bijzaak bij
hoofdhandeling:
 aftrekbaar voor eindbestemmeling (klant)
 btw niet aftrekbaar voor uitreiker factuur
Btw niet aftrekbaar
Btw niet aftrekbaar
Btw niet aftrekbaar
Btw recupereerbaar volgens de in het buitenland
geldende regels en beperkingen
 97

6.5.3 Onthaal en receptiekosten/representatie

Kostensoort Btw
Algemene regel Btw niet aftrekbaar
Demonstratiekosten met eventuele uitdeling van 100% aftrekbaar
handelsstalen
Degustatiekosten voor eigen geproduceerde of
verkochte goederen
Receptie voor het personeel in een restaurant Btw niet aftrekbaar indien verzorgd door
(buiten het eigen bedrijf) restauranthouder
Bloemen en versiering van de bedrijfslokalen 100 % aftrekbaar
(ook voor goederen ter uitrusting en versiering
van burelen, wachtzalen en ontvangstruimten
Gratis drank ter gelegenheid van de opening Btw niet aftrekbaar
van een café of restaurant
Spijzen en dranken bij business-seats en loges Btw niet aftrekbaar
Hostess op een handelsbeurs 100 % aftrekbaar
Autocarreizen en bijhorende attracties Btw niet aftrekbaar (algemene regel)
(uitgezonderd met personeel, zie sociale
voordelen)
Autocarreizen teneinde mogelijke klanten op te 100 % aftrekbaar
halen en te verplaatsen rechtstreeks naar de
verkoopinrichting van het bedrijf en terug
Pleziervaartuigen of boten btw niet aftrekbaar
Promotie-evenementen zoals 100 % aftrekbaar
productlanceringen, opendeurdagen, Voor kosten met betrekking tot directe
demonstratiedagen verkoop of publiciteit voor welbepaalde
producten en diensten
De cateringkosten in verband hiermee zijn
eveneens aftrekbaar op voorwaarde dat het
publicitaire karakter van het event wordt
aangetoond door de belastingplichtige

Btw niet aftrekbaar

Voor kosten bedoeld om een algemeen
gunstige sfeer ten overstaan van de
onderneming te creëren

BTW VAN A - Z
 98

6.5.4 Relatiegeschenken

Kostensoort
Algemene regel
Reclameartikelen
Handelsmonsters/stalen
Sponsoring
Tombolageschenken en toegelaten loterij
Wijnen en aperitieven
Tabaksproducten en geestrijke dranken (+ 22°)
Kosten voor toegangskaarten en
abonnementen op culturele en sportieve
manifestaties voor zakenrelaties
Buitenlandse zakenreis en geschenken
Btw
kostprijs < 50 euro (excl. btw) per geschenk:
btw 100% aftrekbaar
kostprijs ≥ 50 euro (excl. btw) per geschenk:
btw niet aftrekbaar per geschenk in zijn geheel
De aftrek wordt slechts toegestaan voor één
relatiegeschenk per klant en per kalenderjaar
100 % aftrekbaar indien:
 gebruiksartikel,
 naam van de schenker blijvend en opvallend
vermeld,
 van geringe waarde
 en op grote schaal verspreid.
100 % aftrekbaar indien:
 aard van de uitgedeelde goederen verschilt niet
van de door de onderneming verkochte of
vervaardigde goederen
 niet noodzakelijk in een speciale verpakking
 niet noodzakelijk met uitdrukkelijke verwijzing
Opmerking: indien in eenzelfde verpakking: bewijs
van uitdeling.
100 % aftrekbaar indien bepaalde diensten zoals
publiciteit als tegenprestatie en wederzijdse
facturatie.
Indien zonder tegenprestatie: btw-correctie op
afgestaan goed (Onttrekking)
Btw niet aftrekbaar
Algemene regel
Btw niet aftrekbaar (ook niet bij < € 50)
Uitzondering: toch recht op aftrek indien bestemd
voor:
 wederverkoop
 verwerking in spijzen en dranken voor de
verkoop
 verbruik ter plaatse of voor verwerking in
spijzen en dranken voor verbruik ter plaatse
 handelsmonster of proeverijen met publicitair
karakter
Btw niet aftrekbaar
Reden: is een dienst (recht op toegang)
De btw-regels van relatiegeschenken zijn
hierop niet van toepassing.
Algemene regel

BTW VAN A - Z

6.5.5 Sociale voordelen
Kostensoort
Algemene regel
Geschenken aan individueel personeelslid
Geschenken ter gelegenheid van Sinterklaas,
Kerstmis, Nieuwjaar, patroonsfeesten (bv. Sint-
Elooi), verjaardagen, enz. aan alle
personeelsleden in natura, contanten of in
betaalbons.
Geschenken ter gelegenheid van een eervolle
onderscheiding aan een werknemer in natura,
contanten of in betaalbons
Geschenken ter gelegenheid van de pensionering
van een werknemer in natura, contanten of in
betaalbons
Gratis bedeling van koffie, thee, soep, water,
fruitsappen, bier enz., gratis en collectief aan
personeel
Verstrekken van sociale maaltijden aan het
personeel (inclusief kaderleden) in
bedrijfsrestaurant
Maaltijden in bedrijfsrestaurant voor zakenrelaties
Restaurantkosten voor het geheel van het
personeel georganiseerd ter gelegenheid van
Sinterklaas, Kerstmis, Nieuwjaar, patroonsfeest,
pensionering…voor het geheel van het personeel
Receptiekosten in het bedrijf voor het geheel van
het personeel georganiseerd ter gelegenheid van
Sinterklaas, Kerstmis, Nieuwjaar, patroonsfeest,
pensionering…voor het geheel van het personeel
(geen partners)
Gezelschapsreizen van maximum 1 dag voor het
personeel
BTW VAN A - Z
99
Btw
Niet aftrekbaar indien individueel karakter
aftrekbaar indien collectief karakter
Btw niet aftrekbaar
Btw aftrekbaar indien voor alle personeelsleden
of voor alle kinderen van een vooraf bepaalde
leeftijdscategorie en één geschenk < € 50 (excl.
btw) per begunstigde per kalenderjaar.
Indien meerdere geschenken met waarde
< € 50, slechts btw-aftrek voor één van de
geschenken
100 % aftrekbaar
De onderneming wordt geacht de activiteit van
restauranthouder te vervullen:
 er is btw verschuldigd over het verstrekken
van de maaltijden
 de btw op de uitgaven is 100% aftrekbaar
Indien geen vergoeding wordt betaald: btw niet
aftrekbaar.
Indien vergoeding wordt betaald: btw
verschuldigd op de vergoeding en recht op
aftrek van de btw
Btw niet aftrekbaar aangezien buiten de
onderneming en opgediend door de
restauranthouder
Indien volledig verzorgd door onderneming zelf:
btw volledig aftrekbaar.
Indien volledig verzorgd door een
restauranthouder of traiteur (levering van
goederen en dienstverrichting): btw niet
aftrekbaar.
Indien opdiening door een restauranthouder of
traiteur van spijs en drank die door het
personeel van de onderneming werden bereid
of die hij bereid heeft met behulp van goederen
die door de onderneming ter beschikking
worden gesteld: btw enkel aftrekbaar op de
goederen en niet aftrekbaar op de factuur van
de dienstverrichter (opdienen).
Geen recht op aftrek voor alle gemaakte kosten
voor partners van het personeel.
Btw 100 % aftrekbaar (indien collectief sociaal
voordeel)

Gezelschapsreizen van maximum 1 dag voor
gepensioneerd personeel
Telefoonkosten (terugbetaling aan werknemers)
Gratis autocarvervoer voor personeelsleden in
het kader van woon-werkverkeer
Specifieke beroepsopleiding voor het personeel
Werkkledij
Niet-specifieke beroepskledij
Occasioneel gebruik van accommodatie van de
onderneming door personeelsleden voor sport,
cultuur of vrijetijdsbesteding
Bedrijfsfiets
6.5.6 overige
Kostensoort
Kunstwerken (schilderijen, beeldhouwwerken,
enz.)
Onredelijke uitgaven
Waakhonden voor en in de firma
BTW VAN A - Z
100
Btw niet aftrekbaar
Btw niet aftrekbaar indien de factuur van de
telecomoperator opgesteld is op naam van de
werknemer
100 % aftrekbaar
100 % aftrekbaar
100 % aftrekbaar voor specifieke beroepskledij
die, gelet op de aard ervan, of de
omstandigheden waarin deze worden
gedragen, zich niet leent tot privégebruik.
Voorbeeld: toga advocaten, doktersjas,
veiligheidsschoenen….
Btw niet aftrekbaar
Voorbeeld: kostuum zaakvoerder,
vertegenwoordigers…
100 % aftrekbaar (indien collectief sociaal
voordeel)
Aftrek beperkt tot beroepsmatig gebruik.
Btw
Btw niet aftrekbaar indien beleggingsobject
waarvan de waarde niet daalt door gebruik
Opmerking
Indien geen recht op aftrek, dan latere doorverkoop
zonder btw mogelijk
Btw niet aftrekbaar (feitenkwestie - beroepsgebruik)
Btw 100 % aftrekbaar
 101

6.6 Voorbeelden
Soms is het duidelijk bepaald op welke goederen of diensten er al dan niet aftrek mag
geschieden.
Vaak is het echter niet het goed op zich dat bepaalt of er al dan niet aftrek van de btw
mag geschieden, maar voor welke doeleinden het goed werd aangekocht.
Zo is de btw nooit aftrekbaar op goederen en diensten die bestemd zijn voor
privédoeleinden of voor andere doeleinden dan de economische activiteit.
Maar ook de bestemming van het goed of de reden van het overgaan tot de aankoop
van een bepaald goed of prestatie kan de aftrekbaarheid beïnvloeden.
 De aankoop van sigaren om aan te bieden op een receptie is nooit aftrekbaar.
 De aankoop van wijn door restauranthouder bij zijn wijnhandelaar om uit te drinken
op zijn verjaardag in intieme familiekring is niet aftrekbaar wegens privédoeleinden.
 Arbeiders die 1 week in Limburg logeren en op restaurant mogen eten, gezien de
verre verplaatsing (firma gelegen in West-Vlaanderen, uit te voeren opdracht in
Limburg). Kosten van logies, spijzen en dranken zijn normaliter niet aftrekbaar tenzij
het kosten zijn, gedaan door personeel dat met een opdracht (ver weg) buiten de
onderneming belast is.
 Een gebouw in gebruik genomen op 1 oktober 2017 blijft betreffende btw-wetgeving
“nieuw” tot 31 december 2019.
 Een groothandelaar in wijn die hij voor de verkoop bestemt, één vaatje is voor zijn
privéverbruik bestemd.
De btw geheven op de aankoop van dit vaatje is niet aftrekbaar.
 Een restaurant koopt sigaren die na de maaltijd genuttigd kunnen worden.
Er is geen recht op aftrek van de btw op de aankoop.
 Een stationwagen die bij de levering minder dan 6.000 km heeft afgelegd is “nieuw”,
zelfs als de eerste ingebruikneming langer dan 6 maanden geleden is.
 Monsters van parfum aangeboden door een handelaar in parfumeries, de btw op
aankoop van deze monsters is aftrekbaar.

BTW VAN A - Z
 103

7 BTW-TARIEVEN

7.1 Belgische btw-tarieven

Overeenkomstig art.37 §1 W.BTW worden in KB 20 de tarieven van goederen en
diensten ingedeeld in 6, 12 en 21 %, waarbij 21 % het “normale” tarief is.
De verlaagde tarieven worden opgesomd in KB 20 Tabel A (6 %) en Tabel B (12 %). Dit
zijn limitatieve lijsten, wat betekent dat de goederen en diensten niet opgenomen onder
deze tabellen, automatisch aan 21 % worden belast. De bewijslast voor de toepassing
van het verlaagd tarief aan 6 of 12 % ligt bij de belastingplichtige!

7.1.1 Goederen en diensten aan 0 %

Het superlaag nultarief (0 %) bestaat in België officieel niet. Toch wordt de term
frequent gebruikt om aan te geven dat, hoewel er geen btw wordt geheven op de
verkopen, de betrokken handelaar toch zijn recht op aftrek van de btw op de aankopen
van deze goederen kan uitoefenen.
De niet-heffing van btw is het gevolg van specifieke administratieve regelingen in
verband met:
 dagbladen
 tabak
 periodieken die minstens 48 maal per jaar verschijnen
 recuperatiestoffen

7.1.2 Goederen en diensten aan 6 % (KB 20 Tabel A)

Goederen
 levende dieren;
 vlees en slachtafvallen;
 vis, schaal-, schelp- en weekdieren (uitgezonderd kaviaar, langoesten, krabben,
zee- en rivierkreeften, oesters en daarmee bereide voeding: 21 %);
 melk en zuivelproducten, eieren, honing;
 water, fruit en anderen frisdranken;
 groenten, planten, wortels en knollen voor voedingsdoeleinden;
 plantaardige producten (incl. bomen, heesters, snijbloemen...);
 producten van de meelindustrie, mout, zetmeel;
 fruit, schillen van citrusvruchten en van meloenen;
 vetten en oliën (let op: boter is 6 %, margarine 12 %);
 andere voedingsmiddelen (basisproducten voor de bereiding van bepaalde
dranken);
 voedsel voor dieren, meststoffen en dierlijke producten;
 gewoon natuurlijk water (waterdistributie);
 geneesmiddelen en medische hulpmiddelen;
 tijdschriften en boeken (in boekvorm en vanaf 01/014/2019 eveneens online);
 kunstvoorwerpen (enkel 6 % bij invoer of levering door de kunstenaar of zijn
rechthebbenden, zo niet 21 %);
 voorwerpen voor verzamelingen, antiquiteiten (enkel 6 % bij invoer anders 21 %);
 auto's voor personenvervoer voor invaliden, onderdelen, uitrustingsstukken en
toebehoren voor deze voertuigen;
 doodskisten, orthopedische toestellen, prothesen en invalidenwagens

BTW VAN A - Z
 104

Diensten
 landbouwdiensten (met uitzondering van aanleg en onderhoud van tuinen);
 personenvervoer;
 inrichtingen voor cultuur, sport of vermaak;
 Auteursrechten, uitvoeren van concerten en voorstellingen;
 hotels en campings (verschaffen van gemeubeld logies met of zonder ontbijt)
Opmerking: hotelfactuur met restaurantkosten
De afzonderlijke vergoedingen worden elk aan hun eigen tarief onderworpen: verblijf
6%, restaurant (eten) 12 %, drank 21 %. Bij vol- of halfpension wordt forfaitair 50 %
beschouwd als verblijfskost aan 6 % en 50 % als middag- en/of avondmaal aan 12 %.
Dranken blijven uitgezonderd aan 21%
 werk in onroerende staat met betrekking tot privéwoningen die ouder dan 10 jaar
zijn;
 privéwoningen voor gehandicapten;
 instellingen voor gehandicapten;
 diensten van begrafenisondernemers;
 diensten verricht door instellingen met sociaal oogmerk;
 sociale huisvesting;
 afbraak en heropbouw van gebouwen in stadsgebieden;
 arbeidsintensieve diensten (tijdelijke regeling) zoals:
- herstelling van schoeisel en lederwaren,
- herstelling en vermaken van kleding en huishoudlinnen,
- herstelling van fietsen,
- bloem- en sierteelt,
- renovatie van woningen.

7.1.3 Goederen en diensten aan 12 % (KB 20 Tabel B)

Goederen
 fytofarmaceutische producten zoals onkruidbestrijdingsmiddelen;
 margarine;
 banden en binnenbanden voor landbouwvoertuigen;
 steenkool.

Diensten
 restaurant- en cateringdiensten (uitgezonderd dranken: 21 %);
 sociale huisvesting (incl. werken in onroerende staat).

BTW VAN A - Z
 105

7.1.4 Goederen en diensten onderworpen aan het tarief van 21 %

Alle goederen en diensten die niet zijn opgenomen aan het tarief van 6 of 12% zijn
onderworpen aan het normale tarief van 21 %, zoals:
 zeep, tandpasta, scheercrème, …
 autorijlessen;
 betaaltelevisie;
 bieren, wijnen en andere alcoholhoudende dranken;
 personenwagens;
 alle machines;
 vrachtwagens;
 kantoorbenodigdheden;
 benzine en mazout;
 vervoer van goederen door derden;
 sterke dranken;
 telefoon;
 onderhoud en herstellingen;
 alle bouwmaterialen;
 bouwen en werken in onroerende staat;
 computers;
 radio en televisie;
 video- en stereoapparaten;
 meubelen;
 textiel;
 sanitair;
 huishoudapparaten;
 bloemen (behoudens snijbloemen);
 onderhoudsproducten;
 kaviaar;
 oesters, krabben, langoustines, kreeften, … .

Bovenstaande opsomming is niet volledig. Voor de volledige lijst: raadpleeg KB 20 via

www.fisconetplus.be
(Btw/Wetgeving en reglementering/Koninklijke besluiten)

BTW VAN A - Z
 106

7.1.5 Horeca: btw-tarief 12 %

7.1.5.1 Principe
Sinds 1 januari 2010 is het verlaagd btw-tarief van 12 % van toepassing op restaurant-
en cateringdiensten, met uitsluiting van:
 dranken bij maaltijden voor verbruik ten plaatse: 21 %
Dit geldt voor zowel de alcoholische als de niet-alcoholische dranken als
vruchten- of groentesap, zuiveldranken, koffie, thee, water...
 niet bereide producten zoals chips, kauwgom, verpakte wafels: 21 %
 de gewone levering van bereide maaltijden: 6 %
 de terbeschikkingstelling van kamer met ontbijt (B&B): 6 %

7.1.5.2 In welke eetgelegenheden is deze regeling van toepassing?

 de traditionele restaurants, brasseries, tearooms, cafés;
 fastfood- en zelfbedieningsrestaurants;
 restaurants, cafés, … in schouwburgen, musea, handelscentra, … die over een
ruimte beschikken die speciaal is ingericht voor het verbruik ter plaatse;
 maaltijden verstrekt in hotels, gastenkamers, …;
 bedrijfskantines en -restaurants;
 frituren, snackbars en pizzeria’s;
 maaltijden verstrekt in loges en business-seats;
 verbruiksalons van banketbakkers, verbruiksalons voor ijs of gebak, … .

7.1.5.3 Verplichtingen
Het geregistreerd kassasysteem (GKS)
De invoering van het verlaagde btw-tarief is gekoppeld aan de verplichte invoering van
een geregistreerde kassa.
Doel: het waarborgen van de onveranderbaarheid van de gegevens (controle)

Vanaf 01/01/2016 is elke horeca-uitbater of cateraar verplicht

 ofwel een GKS-ticket uit te reiken
Het GKS-ticket verenigt de rekening en het btw-bonnetje van de klant in één
document.
 ofwel btw-bonnetjes te verstrekken

Daaruit volgt dat vanaf 1 juli 2016:

 elke exploitant van een inrichting waar maaltijden worden verbruikt

 elke traiteur die regelmatig cateringdiensten verricht
een btw-kasticket moet uitreiken via een Geregistreerd Kassa Systeem (GKS), als zijn
jaaromzet, exclusief btw, voor die restaurant- en cateringdiensten hoger is dan 25.000
euro.
Meer informatie vind je op de website van de FOD Financiën:
www.geregistreerdkassasysteem.be

BTW VAN A - Z
 107

7.1.6 Verkoop gebouwen met bijhorende grond

7.1.6.1 Principe
Met bijhorende grond wordt bedoeld: het terrein waarvoor toelating werd verkregen om
er op te bouwen en dat door eenzelfde persoon wordt overgedragen tegelijk met het
gebouw waartoe het behoort.

7.1.6.2 Situering
De verkoop van nieuwe gebouwen, verkocht door een beroepsoprichter, is steeds aan
btw onderworpen.
 Een gebouw is “nieuw” tot het einde van het 2de kalenderjaar volgend op de eerste
ingebruikname.
 Toevallige oprichters (geen beroepsoprichters) hebben de keuze om de verkoop van
het gebouw te onderwerpen aan of btw of registratierechten.
De verkoop van gronden werd vóór 2011 steeds onderworpen aan registratierechten,
ook wanneer grond en nieuw gebouw voor een niet-gesplitste prijs werden verkocht.

7.1.6.3 Situatie vanaf 01/01/2011

Vanaf 1 januari 2011 komt er een eind aan deze verschillende behandeling van gebouw
en grond. Wanneer een nieuw gebouw wordt verkocht onder toepassing van btw, zal
voortaan ook het bijhorende terrein aan btw worden onderworpen.
Let wel: terreinen die zonder gebouw worden overgedragen en terreinen die samen met
een niet-nieuw gebouw worden overgedragen, blijven onderworpen aan
registratierechten.

7.1.6.4 Gevolgen
Voor verkoper
Beroepsoprichters of toevallige oprichters die voor de btw hebben geopteerd, kunnen
nu btw aanrekenen over de volledige prijs, zonder uitsplitsing naar gebouwen of
terreinen. Dat betekent dat ze voortaan de btw over alle gemaakte kosten met
betrekking tot zowel grond als gebouw kan aftrekken.
Voor koper
 Voor btw-plichtige kopers, met recht op aftrek, wordt de extra kost van de
registratierechten vervangen door terugvorderbare btw (21 %) Voor deze kopers
betekent de wijziging dan ook een belangrijke kostenbesparing.
 Voor kopers zonder recht op aftrek van btw betekent de wetswijziging een
verzwaring van de kostprijs. De registratierechten worden immers vervangen door
voor hen niet aftrekbare btw.
7.1.6.5 Eenzelfde persoon: mogelijk rechtsmisbruik
De btw-administratie aanvaardt dat, om economische en/of financiële redenen, wordt
gewerkt met twee verschillende verkopers voor de grond en het gebouw, tenzij
dergelijke opsplitsing uitsluitend werd verricht met het oog op het ontwijken van btw op
de grond. Van dergelijk misbruik is volgens de btw-administratie onder meer sprake
wanneer voor bepaalde bouwprojecten met kopers zonder recht op aftrek de grond en
het gebouw worden verkocht door verschillende vennootschappen, terwijl voor andere
projecten waarbij de kopers belastingplichtigen met recht op aftrek zijn, grond en
gebouw worden verkocht door eenzelfde vennootschap.

BTW VAN A - Z
 108

7.1.7 Verpakkingsmaterialen
Volgend onderscheid moet worden gemaakt:
Het goed wordt aangeboden in een gewone en gebruikelijke verpakking
De waarde van het verpakkingsgoed is niet hoger dan 1/3 de van de waarde van het
geheel (uitzondering bloemen en planten: waarde potten niet hoger dan 20 % van de
totaalprijs). Het verpakkingsgoed en de inhoud worden als één geheel aangemerkt en
tegen het tarief van de inhoud belast.
De verpakkingsmiddelen zijn niet gewoon en gebruikelijk
Verpakkingsmiddel en inhoud worden in dit geval in principe tegen hun eigen tarief
belast. Als de prijs van het product niet wordt uitgesplitst maar integendeel aan een
gezamenlijke prijs wordt aangeboden in zijn geheel, is het hoogste tarief van toepassing
op het geheel.

7.1.8 Werken aan onroerend goed: verlaagd tarief

De problematiek van het verlaagd tarief van werken aan onroerend goed, ouder dan 10
jaar, al dan niet in combinatie met stelsel medecontractant wordt verder behandeld in
het hoofdstuk van de “Topics” in deze cursus.

7.1.9 Levering van bloemen en planten bij tuinaanleg

De levering van levende sierbomen, -heesters, -struiken en andere levende sierplanten;
bollen, knollen, wortels en ander plantgoed voor de sierteelt; verse snijbloemen en vers
snijgroen is onderworpen aan het verlaagd btw-tarief van 6% (

De aanleg van tuinen en het onderhoud ervan is daarentegen een “werk in onroerende
staat”, onderworpen aan het algemeen btw-tarief van 21%.
Daardoor zijn in principe ook de daarbij gebruikte materialen en planten als
bijkomstigheid bij die dienst aan hetzelfde btw-tarief onderworpen.

Vanaf 1 april 2019 geldt het verlaagd btw-tarief van 6% echter ook voor bomen, planten
en bloemen die een tuinaannemer in het kader van een tuinaanleg of -onderhoud levert.
Op de dienstverrichting zelf moet nog steeds 21 % btw aangerekend worden.

BTW VAN A - Z
 109

7.2 Btw-tarieven binnen de EU per 1 oktober 2018

Super Tussen-
Verlaagd Normaal
Lidstaat Tarief 0 verlaagd liggend
tarief tarief
tarief tarief
België Ja 6 12 21
Bulgarije Neen 9 20
Cyprus Ja 5/9 19
Denemarken Ja 25
Duitsland Neen 7 19
Estland Ja 9 20
Finland Ja 10/14 24
Frankrijk Neen 2,1 5,5/10 20
Griekenland Neen 6/13 24
Hongarije Neen 5/18 27
Ierland Ja 4.8 9/13,5 23
Italië Ja 4/5 10 22
Kroatië Neen 5/13 25
Letland Neen 12 21
Litouwen Neen 5/9 21
Luxemburg Neen 3 8 14 17
Malta ja 5/7 18
Nederland Neen 9 21
Oostenrijk Neen 10/13 20
Polen Ja 5/8 23
Portugal Neen 6/13 23
Roemenië Neen 5/9 19
Slovenië Neen 9,5 22
Slowakije Neen 10 20
Spanje Neen 4 10 21
Tsjechië Neen 10/15 21
Verenigd
Ja 5 20
Koninkrijk
Zweden Ja 6/12 25

BTW VAN A - Z
 111

8 DOCUMENTEN

8.1 De factuur

8.1.1 Facturatieverplichting: art. 53 §2 W.BTW

Art.53 §2 W.BTW
De belastingplichtige die andere leveringen van goederen of diensten verricht dan die welke
krachtens art. 44 zijn vrijgesteld, dient een factuur uit te reiken aan zijn medecontractant en een kopie
ervan op te stellen:
1. wanneer hij een levering van goederen of een dienst heeft verricht voor een
belastingplichtige of een niet belastingplichtige rechtspersoon.
2. wanneer hij een levering van goederen, zoals bedoeld in art. 15 §§1 en 2 (verkopen op
afstand) heeft verricht voor elke niet-belastingplichtige persoon
3. wanneer hij een levering van goederen, zoals bedoeld in art. 39 bis, eerste lid 2°
(intracommunautaire levering nieuwe vervoermiddelen) heeft verricht voor elke niet-
belastingplichtige persoon
4. wanneer de belasting opeisbaar wordt over de gehele of een deel van de prijs van de
handeling, vooraleer een levering van een goed of een dienst wordt verricht (voorschotten)

Een belastingplichtige is verplicht een factuur uit te reiken voor de levering van
goederen en de dienstprestaties die hij heeft verricht. Ook over ontvangen betalingen
van voorschotten moet een factuur worden opgesteld.
Op deze facturatieverplichting zijn 2 uitzonderingen voor:
 Leveringen en diensten die volgens art. 44 vrijgesteld zijn en waarvoor de
leverancier/dienstverrichter geen recht op aftrek heeft (dokters, scholen...);
 Leveringen en diensten aan particulieren die ze bestemmen voor hun privé-
behoeften.
Leveringen en diensten ten behoeve van particulieren vallen in principe dus niet onder
de facturatieplicht. In volgende gevallen moet er echter wel degelijk steeds een factuur
worden uitgereikt (KB 1, art. 1):
 Leveringen van nieuwe of tweedehandse voertuigen, jachten en plezierboten,
vliegtuigen en ballons inclusief de bijkomende kosten hier op zoals leveringen
van onderdelen, uitgevoerde werken (exclusief wassen);
 levering van nieuwe gebouwen;
 handelingen verricht door reisbureaus;
 werken in onroerende staat (bouw!);
 verkopen op afbetaling en huurkopen;
 de leveringen die betrekking hebben op goederen die, gelet op de aard ervan, de
wijze waarop zij worden aangeboden, de verkochte hoeveelheden of de
toegepaste prijzen, kennelijk bestemd zijn voor economisch gebruik, alsook de
leveringen van goederen van de soort waarin de verkrijger handel drijft of die hij
normaal bestemt voor de uitoefening van zijn economische activiteit (bv.
aankopen bij Macro door een restaurantuitbater…);
 de leveringen verricht in inrichtingen of op plaatsen die normaal niet toegankelijk
zijn voor particulieren, leveringen verricht door grossisten (aankopen direct bij
groothandel);
 verhuizing en meubelbewaring;
 leveringen aan ambassades, NAVO…;
 leveringen van beleggingsgoud.

BTW VAN A - Z
 112

8.1.2 Verplichte vermeldingen (KB 1, art. 5)

 Factuurdatum: datum waarop de factuur wordt uitgereikt
 Volgnummer: het nummer waarmee de factuur wordt ingeschreven in het
verkoopboek met doorlopende nummering
 Identiteitsgegevens leverancier/dienstverrichter: naam, adres, rechtsvorm en type
vennootschap, btw-nummer, RPR(plaats)
 Identiteitsgegevens klant: naam, adres, btw-nummer (indien btw-plichtig)
 Bankrekeningnummer: minstens één rekeningnummer bij een Belgische bank
 Datum van de levering van de goederen, voltooiing van de dienst of ontvangst
van de prijs of een deel ervan (datum van het belastbare feit), indien verschillend
van factuurdatum.
 Omschrijving van de verkochte goederen of van de verrichte diensten: van
belang in functie van het bepalen van het btw-tarief
 Bedrag waarop de btw verschuldigd is (maatstaf van heffing) per btw-tarief
 Eenheidsprijs: prijs per meeteenheid (stuk, kg, uur….) of vaste overeengekomen
prijs
 Betalingskortingen: deze moeten immers in mindering gebracht worden op de
maatstaf van heffing.
 Het toepasselijke btw-tarief: 6 %, 12 % of 21 %
 Het totaalbedrag van de verschuldigde btw uitgedrukt in de munteenheid van de
EU-lidstaat die de factureringsregels bepaalt.
 De vermelding “Btw verlegd “ wanneer de belasting verschuldigd is door de
medecontractant (eventueel met verwijzing naar de specifieke regeling) bij:
o medecontractant (werken aan onroerend goed): “Btw-verlegd, KB 1, art. 20”
o ICL: “Vrij van btw, intracommunautaire levering, art.39bis W.BTW of “Vrij van
btw, art. 138 Richtlijn 2006/112/EG
o IC-diensten waarbij de btw moet worden voldaan door de klant in zijn EU-
lidstaat: “Btw verlegd, art.21 §2 W.btw” of “Btw verlegd, art.44 Richtlijn
2006/112/EG”
 Self-billing: verplichte vermelding van “Factuur uitgereikt door afnemer”
 Reisbureaus: verplichte vermelding van “Bijzondere regeling - reisbureaus”
wanneer deze bijzondere regeling wordt toegepast.
 Margeregeling: verplichte vermelding van “Bijzondere regeling - gebruikte
goederen”, “Bijzondere regeling - kunstvoorwerpen”, Bijzondere regeling -
voorwerpen voor verzamelingen of antiquiteiten” bij toepassing van één van deze
margeregelingen.
 Creditnota’s: de verwijzing naar de factuur waarop de creditnota betrekking heeft:
“Btw terug te storten aan de Staat in de mate waarin die oorspronkelijk in aftrek
werd gebracht”
 Dubbel van een factuur: de vermelding “Dubbel uitgereikt op aanvraag van de
klant ter vervanging van de verloren of de vernietigde factuur” plus datum van
uitreiking van het dubbel.
 Voorschotfactuur: indien de voorschotfactuur wordt uitgereikt, met vermelding
van btw-bedrag, maar vooraleer de betaling werd ontvangen (dus vóór het
belastbare feit zich voordoet) moet volgende vermelding worden aangebracht:
“Toepassing van de wettelijke regeling betreffende opeisbaarheid. Recht op
aftrek ontstaat na de betaling van het voorschot”.

BTW VAN A - Z
 113

BTW VAN A - Z
 115

8.1.3 De vereenvoudigde factuur

8.1.3.1 Wanneer?
Er zijn 3 mogelijkheden waarbij een vereenvoudigde factuur uitgereikt kan worden:
 Het bedrag van de factuur, exclusief btw, is niet hoger van € 100,00
 De handels- of administratieve praktijken van de betrokken bedrijfssector of de
technische voorwaarden waaronder de facturen worden uitgereikt bemoeilijken
de naleving van alle verplichtingen inzake een “normale” factuur.
 Bij de opstelling van een verbeterend stuk (wel steeds met verwijzing naar
oorspronkelijke factuur!)

8.1.3.2 Uitsluitingen
Een vereenvoudigde factuur kan echter nooit (ook niet indien voldaan aan één of
meerdere van bovenstaande voorwaarden) voor:
 Leveringen met installatie of montage
 De bijzondere regeling voor verkopen op afstand
 Intracommunautaire leveringen en -verwervingen
 Alle verkopen waarbij de btw wordt verlegd naar de medecontractant (zie
vermelding op factuur: “btw verlegd”)

8.1.3.3 Vermeldingen
De verplichte vermeldingen zijn:
 Factuurdatum;
 Volgnummer;
 Identiteitsgegevens leverancier/dienstverrichter d.w.z. naam, adres, rechtsvorm
en type vennootschap, btw-nummer, RPR (plaats);
 Het btw-nummer van de klant of, bij gebreke hiervan de identiteitsgegevens van
de klant (volledige naam en adres);
 Omschrijving van de verkochte goederen of van de verrichte diensten;
 Het bedrag waarop de btw verschuldigd is (maatstaf van heffing);
 Het btw-bedrag.

8.1.4 Facturatietermijn
De factuur moet uiterlijk opgemaakt worden tegen de 15de dag van de maand volgend
op die waarin de belasting opeisbaar wordt (dus tegen de 15 de van de maand volgend
op die waarin het goed geleverd is, de dienst is verricht of een voorschot is ontvangen).
Voor diensten die aanleiding geven tot opeenvolgende afrekeningen of betalingen moet
de factuur eveneens tegen de 15de van de maand na het verstrijken van de periode
waarop de afrekening of betaling betrekking heeft, worden opgemaakt.
Voor doorlopende diensten die gedurende een periode langer dan één jaar geen
aanleiding geven tot afrekeningen of betalingen, moet de factuur worden opgesteld
tegen uiterlijk de 15de dag van de maand na het verstrijken van het kalenderjaar.

BTW VAN A - Z
 116

8.1.5 Bewaartermijn
De bewaartermijn voor facturen bedraagt 7 jaar, te rekenen vanaf 1 januari van het jaar
volgend op de datum van uitreiking.
Afwijkingen:
 15 jaar voor facturen met betrekking tot gebouwen die als bedrijfsmiddel
aangewend worden ( in functie van 15-jarige herzieningsperiode);
 5 jaar: particulieren moeten hun facturen (met facturatieplicht) gedurende 5 jaar
bewaren.

8.1.6 Belang van een regelmatig opgestelde factuur

8.1.6.1 Voor de leverancier

Op het uitreiken van een niet-conforme factuur staan geldboeten die kunnen oplopen tot
200 % van de verschuldigde btw (eventueel te verminderen tot 100 % met een
minimum van € 50 als er geen sprake van fraude is.)
8.1.6.2 Voor de klant
De btw is enkel aftrekbaar op basis van een geldige, conforme factuur!
Om aftrek van btw te kunnen toepassen moeten twee voorwaarden vervuld zijn:
 materiële voorwaarde: de belastingplichtige moet de aan hem geleverde
goederen en verleende diensten gebruiken voor het verrichten van handelingen
die recht op aftrek geven.
 formele voorwaarde: de belastingplichtige moet in het bezit zijn van een factuur
waarop alle verplichte vermeldingen voorkomen.
De Belgische administratie hield zich zeer strikt aan deze vormvereisten. Het Europese
Hof van Justitie daarentegen stelt zich soepeler op.. Het Hof stelt dat de aftrek van de
voorbelasting wordt toegestaan indien de materiële voorwaarden daartoe zijn vervuld,
ook wanneer een belastingplichtige niet voldoet aan bepaalde formele voorwaarden
(het “substance over form” principe). De btw-administratie sluit zich daar nu bij aan.
Voortaan zal de administratie – wanneer de door de belastingplichtige voorgelegde
factuur niet regelmatig en/of onvolledig is – in het concrete geval het recht op aftrek
beoordelen:
 op basis van een gecorrigeerde factuur en/of
 in combinatie met aanvullende bewijskrachtige stukken die ondubbelzinnig
betrekking hebben op de factuur, zoals bijvoorbeeld contracten, bestelbonnen,
offertes, correspondentie, enz.
Ondernemingen krijgen dus de kans bij hun leverancier een verbeterend stuk op te
vragen en/of andere aanvullende bewijskrachtige stukken te verzamelen en ze aan de
administratie te bezorgen om hun recht op aftrek uit te oefenen. Ze moeten dit wel doen
vóór de beëindiging van de belastingcontrole

BTW VAN A - Z
 117

8.1.7 Voorschotfactuur: facturatierichtlijn

Over de facturatie van voorschotten is er de voorbije jaren heel wat te doen geweest.
Onder de “oude” regelgeving vóór 2013 bestonden er - betreffende voorschotten - twee
subsidiaire oorzaken van (tijdstip van) opeisbaarheid van btw:
 wanneer voorafgaandelijk aan het moment van de levering of voltooiing van de
dienst een factuur werd uitgereikt: factuurdatum
 of bij ontvangst van (een gedeelte) van de betaling door de leverancier of
dienstverrichter: datum ontvangst betaling
Met de komst van de facturatierichtlijn werd deze regeling
 in 2013 grondig hervormd
 in 2014 aangepast met bijkomende toleranties
 idem in 2015…
om vervolgens in 2016 naar quasi de oude regeling vóór 2013 terug te keren.

Tijdstip van opeisbaarheid van de btw op voorschotten

Momenteel zijn er 2 mogelijkheden in verband met het tijdstip van opeisbaarheid van
btw op de aanrekening van voorschotten vooraleer de levering is verricht.
Het tijdstip van opeisbaarheid/voldoening van de btw verschilt al naargelang de
betaling van de voorschotfactuur is gebeurd vóór of na het opstellen van de
voorschotfactuur zelf.
 Ontvangst voorschot vóór opstellen voorschotfactuur
Art.17 §1: Wanneer de prijs of een deel ervan wordt ontvangen vóór het tijdstip
waarop de levering van de goederen wordt verricht, wordt de belasting opeisbaar
over het ontvangen bedrag, op het tijdstip waarop de betaling wordt
ontvangen.
 Ontvangst voorschot nà opstellen voorschotfactuur
Art.17 §1: De belasting wordt opeisbaar over het gefactureerde bedrag op het
tijdstip waarop de factuur wordt uitgereikt

Zie hoofdstuk 4 “Plaats en tijdstip belastbare handeling”

BTW VAN A - Z
 118

8.1.8 Maatstaf van heffing

Wanneer een levering van goederen of dienst aan de btw is onderworpen, moet precies
worden vastgesteld op welk bedrag de btw (aan het toepasselijke tarief) wordt
berekend.
Dit noemt men de maatstaf van heffing (of heffings- /belastbare grondslag).

8.1.8.1 Maatstaf van heffing van een handeling in België

De maatstaf van heffing is de tegenprestatie die de leverancier van de goederen of
dienstverrichter verkrijgt en omvat volgende elementen:
 Prijs
De overeengekomen prijs is uiteraard het meest essentiële bestanddeel van de
maatstaf van heffing.
 Bijkomende kosten
Hiermee bedoelen we de bijkomende kosten bij de hoofdhandeling zoals:
- commissie, verpakkings-, verzekerings- en vervoerskosten;
- belastingen (uitgezonderd btw), rechten en heffingen (verblijftaks, accijnzen,
invoerrechten…);
- drinkgeld (fooien)
Ter zake moet een onderscheid worden gemaakt tussen het verplichte
drinkgeld dat aan de klant wordt aangerekend bij bepaalde diensten zoals hotel-
en restauranthouders, vervoer per taxi…en het niet-verplicht drinkgeld dat
vrijwillig door de klant aan de dienstverrichter wordt gegeven. Enkel het
verplichte drinkgeld maakt deel uit van de maatstaf van heffing.
- verloren verpakking: dit is verpakking die aan de klant wordt aangerekend en
die in geen geval aan de leverancier kan worden teruggezonden bv.
eenmalige paletten, omdozen (doos om doos), sierflesjes van parfum… .

8.1.8.2 Maakt geen deel uit van de maatstaf van heffing:

 Prijsverminderingen, korting en restorno’s (handelskortingen)
Prijsverminderingen wegens minderwaardige of niet-conforme kwaliteit, kortingen
zoals hoeveelheidskortingen of restorno’s voor trouwe klanten worden niet
opgenomen in de maatstaf van heffing en worden dus voor de berekening van de
btw- afgetrokken.
 Disconto (financiële korting)
Het disconto is een financiële korting welke aan de klant wordt toegestaan voor
vervroegde betaling dus ingeval van betaling voor vervaldatum.
Het disconto kan worden berekend op:
- de nettoprijs van het goed of de dienst, dus na aftrek van de handelskortingen,
exclusief bijkomende kosten.
- de nettoprijs van het goed of de dienst, dus na aftrek van de handelskortingen,
plus bijkomende kosten.
Het heeft geen belang of de klant al dan niet gebruik maakt van de vervroegde
betalingsmogelijkheid en dus al dan niet het disconto in mindering heeft gebracht
bij betaling.
 Interesten

BTW VAN A - Z
 119

Nalatigheidintresten wegens laattijdige betaling maken geen deel uit van de

maatstaf van heffing. Bijgevolg moet er geen btw op worden toegepast.
 Voorschotten
In dit verband dient een onderscheid te worden gemaakt tussen voorschotten die
al dan niet tot de maatstaf van heffing behoren:
- Niet behorend tot de maatstaf van heffing
De sommen voorgeschoten door de leverancier van de goederen of de
dienstverrichter voor uitgaven die hij voor zijn klant heeft verricht en waarvan hij
in feite gewoonweg - rechtstreeks op naam van de klant - de terugbetaling
vraagt, worden beschouwd als een puur financiële transactie waarop geen btw
verschuldigd is. Ze worden niet opgenomen in de maatstaf van heffing.
Voorbeelden
 Protestkosten die door de bank in rekening worden gebracht.
 Een gespecialiseerd mailingbedrijf verstuurd drukwerk voor een klant en
schiet hiervoor de portkosten voor. Op de factuur over deze portkosten aan
haar klant dient geen btw te worden aangerekend.
- Wel opgenomen in de maatstaf van heffing
Wanneer een bestelling van een dienst of goederen wordt geplaatst bij een
leverancier of dienstverrichter kan het zijn dat deze één of meerdere
voorschotten hierop vraagt en aanrekent via één of meerdere
voorschotfacturen. Op deze voorschotten dient wel degelijk btw te worden
aangerekend en opgenomen te worden in de maatstaf van heffing.
- Voorbeelden
 Een klant bestelt een specifieke machine, in maatwerk. De leverancier
rekent voorschotten aan in verhouding tot de gebruikte materialen/
gepresteerde uren.
 Een bedrijfsrevisor heeft een contract met een vast bedrag over een geheel
aan activiteiten (controle, aangiften…) op jaarbasis en rekent daarvoor in de
loop van het jaar voorschotten aan op basis van geleverde (deel)prestaties.
 Gewaarborgde verpakking (met statiegeld)
Het betreft verpakking die door de klant kan worden teruggestuurd aan de
leverancier. Bij levering rekent deze een waarborg aan over de geleverde
verpakking die wordt terugbetaald zodra de verpakking wordt teruggezonden door
de klant.
Deze verpakkingen worden niet opgenomen in de maatstaf van heffing.
Voorwaarden:
- Het moet gaan om gewone en gebruikelijke verpakkingen;
- Het contract moet vermelden dat de verpakkingen moeten/mogen worden
teruggezonden en dat de klant recht heeft op een terugbetaling bij
terugzending.
Voorbeelden
Containers, kisten/boxen, europaletten, leeggoed (bakken, flessen…);
Opmerking
Het heeft geen belang of de verpakking al dan niet effectief wordt teruggezonden.
Mits aan bovenstaande voorwaarden is voldaan en het gaat over verpakkingen die
in de regel door de leverancier worden teruggenomen, worden deze niet alsnog
opgenomen in de maatstaf van heffing indien de klant ze niet terugstuurt.
 Schadevergoedingen

BTW VAN A - Z
 120

Schadevergoedingen, betaald naar aanleiding van een fout te wijten aan klant of
leverancier/dienstverrichter maken nooit deel uit van de maatstaf van heffing.
 Btw
De btw zelf maakt uiteraard geen deel uit van de maatstaf van heffing.

BTW VAN A - Z
 121

8.1.8.3 Maatstaf van heffing bij invoer

De voormelde bestanddelen in verband met de binnenlandse handelingen zijn hier
eveneens van toepassing.
Aansluitend worden eveneens opgenomen in de maatstaf van heffing:
 de belastingen (uitgezonderd btw) en rechten in België en in het buitenland;
 de kosten tot bij de bestemming in België zoals:
- commissie-, verzekerings-, en inklaringskosten;
- vervoer en verzekering tot op de eerste plaats van bestemming van de
goederen in België;
- gewaarborgde verpakking.
De maatstaf van heffing wordt berekend op de douanewaarde.
De douanewaarde is in principe gelijk aan de transactiewaarde van de ingevoerde
goederen, of dus de werkelijk voor de goederen te betalen of betaalde prijs.
Indien de bepaling van de transactiewaarde niet mogelijk is, dienen achtereenvolgens
de 5 volgende methoden te worden toegepast (in dwingende volgorde, de eerste
methode die kan worden toegepast is verplicht toe te passen):
 de verkoopwaarde van identieke goederen;
 de verkoopwaarde van soortgelijke goederen;
 de verkoopprijs van de ingevoerde goederen, verminderd met de winstmarge van
de invoerder (terug berekende waarde);
 de kostprijs van de ingevoerde goederen, vermeerderd met de winstmarge van
de invoerder (berekende kost pluswaarde)
 de waarde berekend volgens een residuaire (overblijvend) globale methode.

8.1.8.4 Maatstaf van heffing bij intracommunautaire verwervingen

8.1.8.4.1 INTRACOMMUNAUTAIRE VERWERVING

Bij een intracommunautaire verwerving - of aankoop in een EU-land - wordt de btw
berekend over alles wat de leverancier van het goed als tegenprestatie verkrijgt van
diegene aan wie het goed wordt geleverd inclusief bijkomende kosten, belastingen
(exclusief btw), eventuele rechten en heffingen.

8.1.8.4.2 MET INTRACOMMUNAUTAIRE VERWERVING GELIJKGESTELDE HANDELINGEN

Concreet bedoelen we hiermee:
 De overbrenging door een belastingplichtige van een goed van zijn bedrijf naar
een andere Lidstaat.
 Het gebruiken door een belastingplichtige van een goed voor zijn
bedrijfsdoeleinden dat vanuit een andere Lidstaat naar hem wordt verzonden.
De al dan niet in de maatstaf van heffing begrepen bestanddelen zijn dezelfde als voor
de maatstaf van de heffing in België.

BTW VAN A - Z
 122

Toepassing factuur
Bvba Cash verkoopt volgende handelsgoederen:
Frisdrank Cola € 500,00 6%
Margarine € 1.000,00 12 %
Wijn € 2.000,00 21 %
Handelskorting op alle goederen 10 %, vrachtkosten € 75,00
Disconto 1 %
Leeggoed Cola € 250,00

Btw % 6% 12 % 21 % Saldi
Brutoprijs 500,00 1.000,00 2.000,00 3.500,00
Handelskorting -50,00 -100,00 -200,00 -350
Nettoprijs 450,00 900,00 1.800,00 3.150,00
Vracht/Eenm.verp. 75,00 75,00
Tussentotaal 525,00 900,00 1.800,00 3.225,00
Disconto -5,25 -9,00 -18,00 32,25
MVH 519,75 891,00 1.782,00 3.192,75
Btw % 31,19 106,92 374,22 512,33
Leeggoed 250,00 250,00
Totalen 806.19 1.006,92 2.174,22 3.987,33
Te betalen 3.987,33

Opmerkingen
Vrachtkosten goederen
 op aparte factuur: goederenvervoer 21%
 op factuur samen met de goederen: volgt het tarief van de goederen
 indien meerdere tarieven: integraal naar het laagste tarief
Eenmalige verpakkingskosten (worden niet teruggestuurd)
Zelfde redenering als de vrachtkosten
Disconto: niet mee opnemen in MVH
Op het netto bedrag van de goederen, plus vracht-of eenmalige verpakkingskosten
Maatstaf van heffing
Netto bedrag van de handelsgoederen
+ Vrachtkosten/eenmalige verpakkingskosten
- Disconto
Btw: te berekenen op maatstaf van heffing
Leeggoed of gewaarborgde verpakking: niet in de maatstaf van heffing (tenzij bij
invoer). Is een borgstelling: borgstellingen vallen buiten toepassingsgebied van btw.
Totalen (te berekenen op uiterste vervaldatum: zonder disconto!)
Netto bedrag van handelsgoederen
+ Vrachtkosten/eenmalige verpakkingskosten
+ Btw
+ Leeggoed

BTW VAN A - Z
 123

8.2 Periodieke btw-aangifte

8.2.1 Welke aangifte?

Art.53 §1 2°
De belastingplichtige, met uitzondering van degene die geen enkel recht op aftrek heeft, is
gehouden iedere maand een aangifte in te dienen waarin hij vermeldt:
Het bedrag der in dit wetboek bedoelde handelingen die hij heeft verricht of die aan hem werden
verstrekt gedurende de vorige maand in het kader van zijn economische activiteiten
Het bedrag van de opeisbare belasting, van de te verrichten aftrek en van de te verrichten
herzieningen
De gegevens die de Koning noodzakelijk acht om te voldoen aan de door de Gemeenschap
uitgevaardigde regelgeving inzake statistieken en om de controle op de toepassing van de
belasting te waarborgen
Art.53 octies §1 1°
De Koning kan toelaten dat de door Hem aan te wijzen groepen van belastingplichtigen de in
Art.53 §1 2°bedoelde aangifte slechts driemaandelijks of jaarlijks indienen

8.2.1.1 Maandaangifte
Belastingplichtigen met een jaaromzet (exclusief btw) van meer dan € 2.500.000,00 zijn
verplicht een maandelijkse btw-aangifte in te dienen. Zij betalen elke maand het
effectieve bedrag aan btw, verschuldigd aan de schatkist.

8.2.1.2 Kwartaalaangifte
Belastingplichtigen met een jaaromzet (exclusief btw) van minder dan
€ 2.500.000,00 mogen kiezen voor een btw-kwartaalaangifte. Ze verbinden zich er toe
tijdens het kwartaal voorschotten te betalen. Deze voorschotten moeten ten laatste
worden betaald telkens op de 20ste dag van de tweede en de derde maand van elk
kalenderkwartaal. Het bedrag van elk van die voorschotten is gelijk aan een derde van
de verschuldigde btw van het vorige kwartaal. Indien in het vorige kwartaal geen btw
moest worden betaald, zijn er geen voorschotten verschuldigd voor het daaropvolgende
kwartaal. Een belastingplichtige die voor de eerste maal een kwartaalaangifte indient,
dient tijdens dat eerste kwartaal eveneens geen voorschotten te betalen.

8.2.1.3 Uitzondering in verband met intracommunautaire handelingen

Btw-belastingplichtigen die maandelijks een btw-opgave van intracommunautaire
handelingen moeten indienen (zie volgend document) zijn uitgesloten van de regeling
van indiening van periodieke kwartaalaangiftes en zijn dus eveneens verplicht
maandaangevers voor hun “gewone” periodieke btw-aangifte.
Een belastingplichtige moet maandelijks een intracommunautaire opgave indienen
indien het driemaandelijks totaalbedrag van de in deze opgave op te nemen leveringen
van goederen aan belastingplichtige EU-klanten € 50.000,00 heeft overschreden hetzij
tijdens het betrokken kalenderkwartaal, hetzij in de loop van één van de vier vorige
kalenderkwartalen.

BTW VAN A - Z
 124

Schematisch:
Jaaromzet < = 2.500.000 Jaaromzet < = 2.500.000
Jaaromzet > 2.500.000
ICL-HG > 50.000/kwartaal ICL-HG < 50.000/kwartaal
Maandelijks Maandelijks Per kwartaal
= normaal stelsel = normaal stelsel = afwijkend stelsel

8.2.1.4 Uitzondering in verband met bepaalde sectoren

Voor bepaalde fraudegevoelige sectoren ligt de drempel van de jaaromzet (exclusief
btw) tot wanneer kwartaalaangiftes mogen worden ingediend op
€ 250.000,00.
Dit is het geval voor leveringen van:
 energieproducten (minerale oliën);
 toestellen voor mobiele telefonie en computers;
 landvoertuigen.
Kleine ondernemingen met een jaaromzet van maximum € 25.000,00 en forfaitaire
landbouwers zijn ontheven van de aangifteplicht.

8.2.2 Hoe invullen?

 Via elektronische weg: http://financien.belgium.be
E-services voor zelfstandigen en ondernemingen/Intervat
 Op papier via document 625 - N
De papieren aangifte wordt manueel ingevuld en vervolgens verstuurd naar het
scanningcentrum. Deze mogelijkheid kan alleen indien de belastingplichtige in de
onmogelijkheid is om de aangifte op een geïnformatiseerde wijze in te dienen. Hij
moet hiertoe een ondertekende, schriftelijke verklaring indienen met opgave van de
reden.
Deze aangifte moet worden aangevraagd bij het lokale btw-controlekantoor
waaronder de belastingplichtige ressorteert. Er wordt geen automatische
bevoorrading meer voorzien.

BTW VAN A - Z
 125

BTW VAN A - Z
 126

BTW VAN A - Z
 127

8.2.3 Indieningstermijn
De aangifte moet uiterlijk tegen de 20ste van de maand volgend op het tijdvak waarop
ze betrekking heeft, worden ingediend.
 Maandaangifte
De maandaangifte van maart moet uiterlijk op 20 april worden ingediend.
 Kwartaalaangifte
De aangifte van het 1ste kwartaal moet eveneens uiterlijk op 20 april worden
ingediend.
Opmerking vakantieperiode
In de vakantieperiode wordt de termijn voor indiening van de periodieke btw-aangifte
verlengd:
- maandaangifte juni: normaal in te dienen op 20 juli, verlengd tot 10 augustus.
- maandaangifte juli: normaal in te dienen op 20 augustus, verlengd tot 10
september.
- kwartaalaangifte 2de kwartaal: normaal in te dienen op 20 juli, verlengd tot 10
augustus.
Als de hiervoor verlegde data samenvallen met een zaterdag, zondag of een wettelijke
feestdag, worden ze verschoven naar de eerstvolgende werkdag.

8.2.4 Betalingstermijn
Indien uit de aangifte blijkt dat er een verschuldigde belasting is, moet deze binnen
dezelfde termijn als de aangiftetermijn worden voldaan d.m.v. de door de administratie
ter beschikking gestelde betalingsformulieren.
Opmerking vakantieperiode
Ondanks de verlenging van de aangiftetermijn moeten de belastingplichtigen de
verschuldigde belasting voldoen op de normale vervaldagen. De verlenging van de
aangiftetermijn is dus niet van toepassing met betrekking tot de betaling.
Bij laattijdige betaling rekent de staat nalatigheidintresten aan van 0,8 % per maand
betalingsachterstand.

8.2.5 Voorschotten

8.2.5.1 Kwartaalaangevers
Situatie voor 01/04/2017
Tot 01/04/2017 moesten kwartaalaangevers uiterlijk op de 20ste van de 2de en 3de
maand van ieder kwartaal een voorschot betalen gelijk aan 1/3de van de verschuldigde
belasting over het vorige kalenderkwartaal. Als er, in het vorige kwartaal, geen
verschuldigde belasting was, waren er geen voorschotten verschuldigd.
Situatie vanaf 01/04/2017
Vanaf 1 april 2017 zijn de kwartaalvoorschotten afgeschaft voor btw-kwartaalindieners.
Concreet betekent dit dat er geen voorschotten meer betaald hoeven te worden vanaf
de maand mei 2017. Deze maatregel is genomen in het kader van de administratieve
vereenvoudiging van de btw-regelgeving.
Daarentegen moet er voor, net zoals voor de maandaangevers een decembervoorschot
worden voldaan.
Zie hierna punt 8.2.6.7 "Structuur van de btw-aangifte/Kader VII Voorschot".

BTW VAN A - Z
 128

8.2.5.2 Maandaangevers
In principe hoeven deze geen voorschotten te betalen met uitzondering van het
decembervoorschot.
Zie hierna punt 8.1.6.7 "Structuur van de btw-aangifte/Kader VII Voorschot".

8.2.6 Structuur van de btw-aangifte

De btw-aangifte bestaat uit 8 kaders:
Kader I Inlichtingen over de aangever en de betrokken periode
Kader II Bedragen, exclusief btw, van alle uitgaande handelingen - maatstaf
van heffing
Kader III Bedragen, exclusief btw, van alle inkomende handelingen
Kader IV Alle verschuldigde btw
Kader V Alle terugvorderbare btw
Kader VI Het saldo van de aangifte
Kader VII Voorschot maandaangifte december/kwartaalaangifte 4de kwartaal
Kader VIII Laatste aangifte kalenderjaar
Kader IX Datum, handtekening, inlichtingen over de persoon die de aangifte
heeft opgesteld

Hieronder gaan we kort in op de inhoud van de verschillende kaders.

Een meer gedetailleerde inhoud van en de samenhang tussen de verschillende roosters
wordt behandeld in het volgende hoofdstuk van de “Topics”.

BTW VAN A - Z
 129

8.2.6.1 Kader I: Algemene inlichtingen

 Naam en adres van de aangever;
 Btw-nummer van de aangever;
 Maand of kwartaal waarop de aangifte betrekking heeft;
 Aanvraag van betaalformulieren;
 Aanvraag om terugbetaling.
Aanvraag om terugbetaling
Als de btw-aangifte afsluit met een saldo in het voordeel van de belastingplichtige wordt
dat:
 in principe overgedragen naar een volgend tijdvak om daar te worden verrekend.
 de belastingplichtige kan echter de terugbetaling van het tegoed aanvragen door
het vak “Aanvraag om terugbetaling” aan te kruisen.
Terugbetaling is slechts mogelijk indien het gaat over:
 de kwartaalaangifte over het 4de kwartaal of de maandaangifte over de maand
december en het bedrag aan terug te vorderen btw minstens € 245,00 of meer
bedraagt.
 de kwartaalaangiften over het 1ste, 2de of 3de kwartaal met terug te vorderen btw
van minstens € 615,00 of meer.
 de maandaangiften over de maanden maart, juni of september indien de terug te
vorderen btw minstens € 1.485,00 of meer bedraagt.
Versnelde teruggave van btw voor bepaalde ondernemingen
Wat?
Het gaat om bepaalde belastingplichtigen die maandaangiften indienen en die te maken
hebben met een structureel btw-tegoed.
In plaats van telkens te moeten wachten tot de laatste maandaangifte van het kwartaal
kunnen zij sneller (maandelijks) over het btw-tegoed beschikken.
Wie kan beroep doen op deze gunstmaatregel?
 ondernemingen die factureren met verlegging van heffing naar de
medecontractant (bouwondernemingen);
 ondernemingen die gebouwen leveren en werk in onroerende staat verrichten
onder het verlaagde btw-tarief van 6 %;
 ondernemingen die veel verkopen aan het buitenland (export, intracommunautaire
leveringen...);
 ondernemingen die leveringen van goederen of diensten verrichten die in het
buitenland plaatsvinden (o.a. levering van goederen met installatie in het
buitenland, diensten die worden geacht plaats te vinden waar de buitenlandse
afnemer van de dienst is gevestigd).
Voorwaarden?
 Als basisvoorwaarde geldt dat minstens 30 % van de omzet van het voorgaande
kalenderjaar moet bestaan uit specifieke van btw vrijgestelde handelingen of
werken in onroerende staat waarvoor het verlaagd btw-tarief van 6 % van
toepassing is.
 Bovendien moet het btw-tegoed tijdens het vorige kalenderjaar minstens € 12.000
bedragen.
 Het maandelijkse btw-tegoed kan maar worden teruggevraagd indien het minimum
€ 245 bereikt.

BTW VAN A - Z
 130

Procedure?
De maandelijkse teruggave van btw kan alleen worden bekomen mits vergunning.
Deze vergunning dient schriftelijk te worden aangevraagd bij het plaatselijke btw-
controlekantoor.
Bovendien mag niet vergeten worden om in de maandelijkse btw-aangifte het vak voor
“Aanvraag om terugbetaling” aan te kruisen. Vergeet men dit vak voor een welbepaalde
maand aan te kruisen, dan zal het overschot van die maand niet worden terugbetaald,
maar worden overgedragen naar de volgende maand (waarvoor dan opnieuw de
terugbetaling kan worden gevraagd).

BTW VAN A - Z
 131

8.2.6.2 Kader II: Uitgaande handelingen

In Kader II, Uitgaande handelingen, worden de verkopen vermeld met betrekking tot
binnenlandse en buitenlandse leveringen. De bedragen die hier worden ingeschreven
zijn de maatstaven van heffing.

A. Handelingen onderworpen aan een bijzondere regeling

Rooster 00: BTW 0 %

Omzet van in België verrichte handelingen onderworpen aan een bijzondere regeling en
waarop geen btw moet worden aangerekend zoals:
 leveringen van tabaksproducten (incl. het btw-bedrag);
 verkopen van dagbladen en periodieke publicaties met een informatieve waarde die
minimum 48 keer per jaar verschijnen;
 verkopen van recuperatieproducten zoals afval van ijzer (schroot), van andere
metalen, van beenderen, van huiden, leder, papier, vodden, glas, rubber en plastiek;
 alle handelingen die plaatsvinden in België en die worden verricht tussen twee leden
van eenzelfde btw-eenheid, inclusief de handelingen die van de btw zouden zijn
vrijgesteld bij toepassing van artikel 44 van het BTW-wetboek indien ze werden
verricht buiten de btw-eenheid;
 de verkochte goederen gewaardeerd aan aankoopprijs in het kader van de
toepassing van de regeling van belastingheffing over de winstmarge (margeregeling);
 handelingen verricht door gemengde of gedeeltelijke belastingplichtigen wanneer ze:
- plaatsvinden in België en die:
 vrijgesteld zijn van btw als gevolg van artikel 44 van het BTW-wetboek;
 geen recht op aftrek van de voorbelasting verlenen;
- plaatsvinden in een andere lidstaat van de EU en
 al dan niet vrijgesteld zijn van btw in deze lidstaat;
 geen recht op aftrek van de Belgische voorbelasting verlenen;
 geen diensten betreffen die moeten opgenomen worden in rooster 44;
- plaatsvinden in een land buiten de EU en
 geen recht op aftrek van de Belgische voorbelasting verlenen.

Administratieve tolerantie
Bovenstaande handelingen worden in principe opgenomen in de maand- of
kwartaalaangifte met betrekking tot de periode waarin ze werden verricht.
De administratie zal echter geen kritiek uitoefenen indien de belastingplichtige deze
handelingen één keer per kalenderjaar opneemt in rooster 00. In dat geval zullen alle
bedoelde handelingen van het jaar moeten opgenomen worden in de aangifte met
betrekking tot de maand december of het vierde kwartaal.

BTW VAN A - Z
 132

B. Handelingen waarvoor de aangever btw verschuldigd is door de aangever

Rooster 01 - 02 - 03
Maatstaf van heffing op de omzet van in België verrichte handelingen (leveringen van
goederen en dienstverrichtingen) waarvoor de aangever btw verschuldigd is, uitgesplitst
per btw-tarief:
 Tarief van 6 % rooster 01
 Tarief van 12 % rooster 02
 Tarief van 21 % rooster 03

Voor het begrip "maatstaf van heffing" verwijzen we naar vorig document “Factuur”
De tarieven worden behandeld in hoofdstuk 7 "Tarieven".
In deze roosters wordt de maatstaf van heffing vermeld van verkopen via:
 uitgaande facturen;
 dagontvangstenboek (bij contante verkopen met ontheffing van
factureringsplicht).
Vermelde bedragen zijn steeds exclusief btw.
De maatstaf van heffing van uitgaande creditnota’s wordt in deze roosters niet vermeld
of in mindering gebracht.
Handelingen van vrijgestelde belastingplichtigen en de vrijgestelde handelingen van
gemengde belastingplichtigen worden hier eveneens niet vermeld.
Verschuldigde belasting
De verschuldigde btw op de bedragen, opgenomen in de roosters 01, 02, en 03 wordt
opgenomen onder kader IV, rooster 54.
Voorbeeld 1
Een verzekeringsmaatschappij haalt haar omzet uit de inning van verzekeringspremies
(vrijgesteld) maar ook uit de verkoop van autowrakken (belastingplichtige handeling) en
is dus een gemengde belastingplichtige.
De aangifte van de verzekeringsmaatschappij ziet er als volgt uit:
 Rooster 00: maatstaf van heffing uit de inning van premies (Art. 44 §3)
 Rooster 03: maatstaf van heffing uit de verkoop van autowrakken (21 % btw)
 Rooster 54: de verschuldigde btw op rooster 03
Voorbeeld 2
Een Belgische vennootschap verkoopt handelsgoederen (btw tarief 6 %).
De aangifte van de vennootschap ziet er als volgt uit:
 Rooster 01: maatstaf van heffing verkoop handelsgoederen
 Rooster 54: de verschuldigde btw op rooster 01

BTW VAN A - Z
 133

C. Diensten waarvoor de buitenlandse btw verschuldigd is door de medecontractant

Rooster 44
Maatstaf van heffing van de diensten die aan alle hiernavolgende voorwaarden
voldoen:
 De klant is ofwel een belastingplichtige, ofwel een niet-belastingplichtige
rechtspersoon die geïdentificeerd is voor btw-doeleinden (B2B).
 De diensten vinden plaats in een andere lidstaat in overeenstemming met de
algemene regel van de plaats van vestiging van de afnemer (IC-diensten volgens
hoofdregel).
 De afnemer van de dienst is de schuldenaar van de belasting (ofwel heeft de
dienstverrichter geen vaste inrichting in de lidstaat van de afnemer, ofwel is de
vaste inrichting van de dienstverrichter in deze lidstaat niet betrokken bij de
diensten).
 Niet vrijgesteld van belasting in de lidstaat waar ze plaatsvinden (= plaats van
vestiging van de afnemer).
Worden derhalve beoogd, alle diensten binnen de EU, met uitzondering van:
 diensten die plaatsvinden als gevolg van een afwijkend criterium qua
plaatsbepaling (diensten in verband met onroerend goed, personenvervoer,
diensten in verband met culturele, artistieke sportieve…of soortgelijke
evenementen, restaurant- en cateringdiensten, verhuur op korte termijn van
vervoermiddelen);
 diensten die wel degelijk plaatsvinden volgens de hoofdregel maar vervolgens in
de lidstaat van de afnemer vrijgesteld zijn van btw.
Deze laatste diensten worden opgenomen in rooster 47 in plaats van in rooster 44.
Voorbeeld 1: diensten binnen de EU (hoofdregel)
Een in België gevestigd reclamebureau werkt een campagne uit voor Franse
vennootschap (intellectuele diensten).
Overeenkomstig de algemene regel van de plaats van vestiging van de afnemer vindt
deze dienst plaats in Frankrijk en is de afnemer (Franse belastingplichtige) schuldenaar
van de belasting via de verlegging van de heffing.
De aangifte van de Belgische dienstverrichter ziet er als volgt uit:
Rooster 44: maatstaf van heffing van de dienst.
Voorbeeld 2: diensten binnen de EU (hoofdregel)
Een Nederlandse drukkerij doet beroep op een Belgische onderneming voor een
herstelling aan de persmachines (werken aan roerende goederen) die in Nederland in
het magazijn staan.
Overeenkomstig de algemene regel van de plaats van vestiging van de afnemer vindt
deze dienst plaats in Nederland en is de afnemer (Nederlandse belastingplichtige)
schuldenaar van de belasting via de verlegging van de heffing.
De aangifte van de Belgische dienstverrichter ziet er als volgt uit:
Rooster 44: maatstaf van heffing van de dienst.
Link naar IC-opgave
De handelingen opgenomen onder code 44 worden eveneens opgenomen in de IC-
opgave van de dienstverrichter onder de code “S”.

BTW VAN A - Z
 134

D. Handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de medecontractant

Rooster 45
Maatstaf van heffing van de handelingen, verricht in België, waarvoor de belasting
verschuldigd is door de medecontractant van de aangever. Het betreft voornamelijk
werken in onroerende staat, verricht voor rekening van belastingplichtigen (KB1, art. 20,
stelsel medecontractant).
Voorbeeld: medecontractant (KB1, art 20)
Een Belgische belastingplichtige schildert de gevel van het in België gelegen onroerend
goed van een andere Belgische belastingplichtige.
Plaats van de dienst: de plaats waar het onroerend goed is gelegen (België)
De belasting is verschuldigd door de afnemer ingevolge de verlegging van de heffing
naar de medecontractant (KB1, art 20).
De dienst wordt in de periodieke aangifte van de dienstverrichter opgenomen onder
rooster 45 (maatstaf van heffing).
E. Vrijgestelde intracommunautaire leveringen verricht in België en ABC-verkopen

Rooster 46
Maatstaf van heffing, verricht met in de EU gevestigde belastingplichtigen en die van
de btw zijn vrijgesteld zoals:
 Intracommunautaire leveringen (art.39bis WBTW);
 ABC-verkopen (driehoeksverkeer art.25quinquies, §3, laatste lid W.BTW);
 Intracommunautaire overbrengingen (art.39bis W.BTW).
 Omzet uit één van de hiervoor vermelde handelingen van een voorafgaande
periode die nog niet werd aangegeven (positieve verbetering)
Voorbeeld driehoeksverkeer
Een Belgische belastingplichtige (B-lidstaat 2) koopt goederen van een Nederlandse
belastingplichtige (A-lidstaat 1) en verkoopt de goederen meteen door aan een Franse
belastingplichtige klant (C-lidstaat 3). De goederen worden meteen van Nederland (A)
naar Frankrijk (C) vervoerd. De Belg (B) neemt de verkooptransactie naar C op in
rooster 46.

Voorbeeld overbrenging
Een Belgische distributeur in zaaizaden brengt een deel van zijn voorraad over naar
een Franse opslagplaats zonder dat er een verkoopcontract is of een factuur wordt
opgesteld. Deze voorraadverplaatsing wordt opgenomen onder rooster 46.
Voorwaarde: de Belgische distributeur beschikt over een Frans btw-nummer.

BTW VAN A - Z
 135

Voorschotten
Ontvangen/gefactureerde voorschotten worden niet in dit rooster vermeld. Het totale
bedrag van de handeling wordt opgenomen in de btw-aangifte van de periode dat de
btw opeisbaar wordt (bij aankomst van de verzending van de goederen bij de koper). In
tegenstelling tot binnenlandse verrichtingen maakt de ontvangst van een voorschot in
een intracommunautaire context de btw dus niet opeisbaar.
Voorbeeld
Verkoop van goederen door een Belgische belastingplichtige aan een Nederlandse
belastingplichtige klant: € 15.000.
- Maart: aanrekening van een voorschot van € 5.000.
- April: effectieve levering van de goederen op 28/04 (belastbaar feit).
De aangifte ziet er als volgt uit:
- Maart: geen aangifte (voorschotten worden niet opgenomen)
- April: Rooster 46: € 15.000 (het volledige bedrag)
Link naar IC-opgave
De handelingen opgenomen onder rooster 46 worden eveneens opgenomen in de IC-
opgave onder code:
 “L”: ICL-handelsgoederen tussen 2 lidstaten, incl. overbrenging
 “T”: Driehoeksverkeer (verkoop B-C in de ABC-ketting.

F. Andere vrijgestelde handelingen en handelingen verricht in het buitenland

Rooster 47
Maatstaf van heffing van:
 uitvoer van goederen (export-vrijgesteld van btw art.39 §1);
 diensten gepresteerd buiten de EU;
 leveringen van goederen met installatie of montage( binnen de EU);
 verkopen op afstand in een andere lidstaat (binnen de EU);
 leveringen van goederen en diensten verricht voor diplomatieke
vertegenwoordigingen en internationale organisaties (ambassades,
consulaten….);
 IC-diensten, (binnen de EU) die een recht op aftrek van de voorbelasting verlenen
in België, andere dan de te vermelden diensten in rooster 44. Hiermee worden de
IC-diensten onder afwijkende regel en waarbij de btw moet worden voldaan door
de medecontractant, bedoeld.

Het betreft volgende IC-diensten:

 verstrekt aan een niet-belastingplichtige of aan een belastingplichtige voor zijn
privédoeleinden of die van zijn personeel en die plaatsvinden buiten België;
 verstrekt aan een belastingplichtige die als zodanig handelt of aan een voor btw-
doeleinden geïdentificeerde niet-belastingplichtige rechtspersoon en die:
- hetzij plaatsvinden in een andere lidstaat overeenkomstig een afwijkend
criterium zijnde:
o diensten in verband met een onroerend goed:
o personenvervoer:
o diensten in verband met culturele, artistieke, sportieve, wetenschappelijke,
educatieve, vermakelijkheids- of soortgelijke evenementen;
o - restaurant- en cateringdiensten;
o - verhuur op korte termijn van vervoermiddelen;

BTW VAN A - Z
 136

- hetzij plaatsvinden in een andere lidstaat maar daar vrijgesteld zijn van de btw;
- hetzij plaatsvinden in een andere lidstaat waar de dienstverrichter een vaste
inrichting heeft die betrokken is bij de diensten.

Link naar IC-opgave

De handelingen, opgenomen in rooster 47, worden niet vermeld in de
intracommunautaire opgave van de aangever.
Voorbeeld 1: export
Verkoop van goederen door een Belgische vennootschap aan een Amerikaanse klant: €
25.000
De aangifte ziet er als volgt uit:
Rooster 47: maatstaf van heffing van de verkoop € 25.000
Voorbeeld 2: IC-dienst afwijkende regel - werken aan onroerend goed
Een Belgische bouwonderneming voert - in Nederland - werken uit aan het
bedrijfsgebouw van een Nederlandse klant: € 25.000
De aangifte ziet er als volgt uit:
Rooster 47: maatstaf van heffing van de dienstverlening € 25.000

G. Bedrag van de uitgereikte creditnota’s en de negatieve verbeteringen

Rooster 48
Uitgaande creditnota’s met betrekking tot verkopen in de EU.
Maatstaf van heffing van uitgereikte creditnota’s en de andere negatieve
verbeteringen met betrekking tot de handelingen opgenomen in de roosters:
 44 IC-diensten volgens hoofdregel;
 46 ICL-handelsgoederen en ABC-transacties.

Rooster 49
Maatstaf van heffing van uitgereikte creditnota’s:
 op Belgische omzet, opgenomen in roosters 00, 01, 02, 03 en 45;
 op export, opgenomen in rooster 47;
 op IC-diensten volgens afwijkende regel, opgenomen in rooster 47.

Aftrekbare belasting
De te recupereren btw vermeld op uitgereikte creditnota’s in verband met de Belgische
omzet, wordt vermeldt in kader V, rooster 64.
Voorbeeld
Een Belgische vennootschap neemt goederen terug van een klant en stelt hiervoor een
creditnota op. De aangifte ziet er als volgt uit:
Rooster 49: de maatstaf van heffing (zowel 6, 12 als 21 %)
Rooster 64: de te recupereren btw op rooster 49

BTW VAN A - Z
 137

8.2.6.3 Kader III Inkomende handelingen

In kader III, inkomende handelingen, worden de aankopen vermeld met betrekking tot
binnenlandse en buitenlandse leveringen van zowel handelsgoederen, diverse
goederen en diensten en investeringsgoederen.
A. Bedrag van de inkomende handelingen, rekening houden met ontvangen creditnota’s
en andere verbeteringen

Rooster 81
Maatstaf van heffing van alle aankopen van handelsgoederen, grond- en hulpstoffen en
die betrekking hebben op de economische activiteit van de aangever
Het betreft:
 het bedrag (aftrekbare btw niet inbegrepen) van de aankopen van alle
handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (eventueel vermeerderd met diensten die
rechtstreeks in de kostprijs van de goederen zijn opgenomen), geboekt op
rekeningen 600 tot 608;
 in mindering te brengen met de bedragen van inkomende creditnota’s hierop;
 en eventueel vermeerderd met het niet-aftrekbare btw-gedeelte op deze
aankopen.
Met alle aankopen worden zowel binnenlandse aankopen, intracommunautaire
verwervingen en invoeren bedoeld.
Link tussen rooster 81 en het algemeen rekeningstelsel.
In rooster 81 worden alle aankopen van handelsgoederen opgenomen
 600: aankopen van grondstoffen
 601: aankopen van hulpstoffen
 602: aankopen van diensten, werk en studies
 603: algemene onder aannemingen
 604: aankopen van handelsgoederen
 605: aankopen van onroerende goederen, bestemd voor verkoop
 608: ontvangen kortingen, ristorno’s en rabatten
Link met rooster 00
In rooster 81 moeten eveneens alle aankopen worden opgenomen bestemd voor het
verrichten van uitgaande handelingen op te nemen in rooster 00.
Disconto’s: administratieve tolerantie
De bedragen opgenomen in rooster 81 zijn in principe de maatstaven van heffing. In
afwijking daarvan staat de administratie toe dat de geboekte bedragen op de
respectievelijke 60-rekeningen worden vermeld.
Concreet betekent dit dat disconto’s - die niet behoren tot de maatstaf van heffing - niet in
mindering moeten worden gebracht van rooster 81.
Creditnota’s op aankoopfacturen
Het bedrag van inkomende creditnota’s op handelsgoederen moet in mindering worden
gebracht in rooster 81 tot uitputting. Dat betekent dat het bedrag in rooster 81 – per
saldo – nooit negatief mag zijn. In voorkomend geval moet het bedrag dat niet in
mindering kan worden gebracht, overgedragen worden naar een volgende aangifte om
daar vervolgens in mindering te worden gebracht.
Aftrekbare belasting
De aftrekbare btw op aankopen van handelsgoederen wordt vermeld in rooster 59

BTW VAN A - Z
 138

Rooster 82
Maatstaf van heffing van de aankopen van diverse goederen en diensten die
betrekking hebben op de economische activiteit van de aangever
Het betreft:
 het bedrag (aftrekbare btw niet inbegrepen) van de aankopen van alle diverse
goederen en diensten geboekt op alle rekeningen van de klasse 61 en op
bepaalde rekeningen van klasse 62, 64 en 65 waarop btw wordt gerekend;
 in mindering te brengen met de bedragen van inkomende creditnota’s hierop;
 en eventueel vermeerderd met het niet-aftrekbare btw-gedeelte op deze
aankopen.
Link tussen rooster 82 en het algemeen rekeningstelsel
 61: diverse goederen en diensten.
Alle boekingen verricht op klasse 61 worden opgenomen in rooster 82
 62: bezoldigingen.
In de mate dat er btw van toepassing is, worden ze opgenomen onder rooster 82
(geschenken voor het personeel, prestaties van uitzendkrachten gefactureerd
met btw, werkkledij, ...)
 63: afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen.
Geen enkele rekening 63 wordt opgenomen in rooster 82;
 64: andere bedrijfskosten.
In de mate dat er btw van toepassing is, worden ze opgenomen onder rooster 82
(niet aftrekbare btw…)
 65: financiële kosten.
In de mate dat er btw van toepassing is, worden ze opgenomen onder rooster 82
(financiële kosten op leasingcontract…)
 66: uitzonderlijke kosten.
Geen enkele rekening 66 wordt opgenomen in rooster 82;
 67: belastingen op het resultaat.
Geen enkele rekening 67 wordt opgenomen in rooster 82;
 68: overdracht naar uitgestelde belastingen en onbeschikbare reserves.
Geen enkele rekening 68 wordt opgenomen in rooster 82;
 69: resultaatverwerking.
Geen enkele rekening 69 wordt opgenomen in rooster 82.
Dit geldt zowel voor binnenlandse dienstverrichtingen, intracommunautaire diensten en
diensten van buiten de EU.
Link met rooster 00
In rooster 82 moeten eveneens alle aankopen worden opgenomen bestemd voor het
verrichten van uitgaande handelingen op te nemen in rooster 00.
Disconto’s: administratieve tolerantie
De bedragen opgenomen in rooster 82 zijn in principe de maatstaven van heffing. In
afwijking daarvan staat de administratie toe dat de geboekte bedragen op de
respectievelijke kostenrekeningen worden vermeld.
Concreet betekent dit dat disconto’s - die niet behoren tot de maatstaf van heffing - niet
in mindering moeten worden gebracht van rooster 82.
Creditnota’s op aankoopfacturen
Het bedrag van inkomende creditnota’s op diverse goederen en diensten moet in
mindering worden gebracht in rooster 82 tot uitputting. Dat betekent dat het bedrag in
rooster 82 - per saldo - nooit negatief mag zijn. In voorkomend geval moet het bedrag

BTW VAN A - Z
 139

dat niet in mindering kan worden gebracht, overgedragen worden naar een volgende
aangifte om daar vervolgens in mindering te worden gebracht.
Aftrekbare belasting
De aftrekbare btw op de aankopen van diensten wordt vermeld in rooster 59

Rooster 83

In rooster 83 vermelden we de maatstaf van heffing van alle aankopen van

bedrijfsmiddelen (investeringen) geboekt op de rekeningen 20 tot/met 27 en die
betrekking hebben op de economische activiteit van de aangever.
Het betreft:
 het bedrag (aftrekbare btw niet inbegrepen) van de aankopen van investeringen,
geboekt op de rekeningen 20 tot 27 (boekingen op rekeningen 28, financiële vaste
activa en 29, vorderingen op meer dan één jaar, zijn uitgesloten);
 in mindering te brengen met de bedragen van inkomende creditnota’s hierop;
 en eventueel vermeerderd met het niet-aftrekbare btw-gedeelte op deze
aankopen.
Link tussen rooster 83 en het algemeen rekeningstelsel
 20: Oprichtingskosten
 21: Immateriële activa
 22: Terreinen en gebouwen
 23: Installaties, machines en uitrusting
 24: Meubilair en rollend materiaal
 25: Vaste activa in leasing
 26: Overige materiële vaste activa
 27: Vaste activa in aanbouw en vooruitbetalingen
Link met rooster 00
In rooster 83 moeten eveneens alle aankopen worden opgenomen bestemd voor het
verrichten van uitgaande handelingen op te nemen in rooster 00.
Disconto’s: administratieve tolerantie
De bedragen opgenomen in rooster 83 zijn in principe de maatstaven van heffing. In
afwijking daarvan staat de administratie toe dat de geboekte bedragen op de
respectievelijke investeringsrekeningen worden vermeld.
Concreet betekent dit dat disconto’s - die niet behoren tot de maatstaf van heffing - niet
in mindering moeten worden gebracht van rooster 83.
Creditnota’s op aankoopfacturen
Het bedrag van inkomende creditnota’s op bedrijfsmiddelen moet in mindering worden
gebracht in rooster 83 tot uitputting. Dat betekent dat het bedrag in rooster 83 - per
saldo - nooit negatief mag zijn. In voorkomend geval moet het bedrag dat niet in
mindering kan worden gebracht, overgedragen worden naar een volgende aangifte om
daar vervolgens in mindering te worden gebracht.
Aftrekbare belasting
De aftrekbare btw op de aankopen van investeringen wordt vermeld in rooster 59.

BTW VAN A - Z
 140

Opmerking
In tegenstelling tot de verkopen worden de aankopen niet uitgesplitst naar btw-tarief
maar naar btw-soort
 handelsgoederen rooster 81
 diverse goederen en diensten rooster 82
 bedrijfsmiddelen (investeringen) rooster 83
Bedrijfsmiddelen versus investeringen
Met het begrip “Bedrijfsmiddelen” bedoelt de btw-administratie in grote lijnen hetzelfde
als de inhoud van het begrip “Investeringen” voor de directe belastingen
(vennootschaps-, personenbelasting), namelijk: goederen die duurzaam in de
onderneming worden gebruikt als werkinstrument of exploitatiemiddel.
Het feit of de bedrijfsmiddelen afschrijfbaar zijn of niet, heeft hierop geen enkele invloed
(bv. de aankoop van een terrein zal worden vermeld in rooster 83, niettegenstaande het
een niet afschrijfbaar goed betreft).
Toch is de invulling van beide begrippen niet helemaal hetzelfde.
 Bedrijfsmiddel: sinds 01/01/2014 zijn aankopen van “klein materiaal, klein
gereedschap en kantoorbehoeften” onder de € 1.000 (exclusief btw) niet langer
zogenaamde bedrijfsmiddelen voor de btw.
 Investeringen: voor de directe belastingen wordt een aankoop als een investering
beschouwd, indien de vennootschap er op een duurzame wijze, gedurende
meerdere jaren, gebruik van maakt en dat los van het aankoopbedrag. In de
praktijk wordt hier veelal een bedrag van € 250 gehanteerd.
Voorbeeld
De aankoop van een laptop aan € 900,00 (excl. btw) is voor de directe belastingen wel
degelijk een afschrijfbare investering maar wordt niet aanzien als bedrijfsmiddel voor de
btw.
Tabel van de bedrijfsmiddelen
Elke btw-plichtige onderneming moet een tabel van de bedrijfsmiddelen bijhouden Het
doel van de tabel is in hoofdzaak een controle mogelijk maken op eventuele
herzieningen van btw met betrekking tot bedrijfsmiddelen.
Deze tabel van de bedrijfsmiddelen is aan geen bijzondere voorwaarden onderworpen.
De belastingplichtige hoeft zelfs geen afzonderlijke tabel bij te houden indien al de
nodige elementen voor eventuele herziening teruggevonden kunnen worden in andere
tabellen of registers In de praktijk worden hier dikwijls de afschrijvingstabellen als basis
gebruikt.
Bedrijfsmiddelen: herziening
“Bedrijfsmiddelen” zijn onderhevig aan een 5- of 15-jarige herzieningsperiode:
 5 jaar voor roerende goederen
 15 jaar voor onroerende goederen
Dat betekent dat (een deel van) de oorspronkelijk in aftrek gebrachte btw bij aankoop,
binnen deze periode kan worden herzien als er een (gedeeltelijk) andere bestemming
aan deze middelen wordt gegeven (privé-/beroepsgebruik).
Voorbeeld: een gebouw, gekocht met toepassing van btw, wordt bij aankoop volledig
beroepsmatig gebruikt. De btw wordt dan ook volledig afgetrokken. Na 10 jaar wordt het
gebouw voor 1/3de privé gebruikt. Een deel van de oorspronkelijk afgetrokken btw moet
nu worden herzien (lees: wordt verschuldigd). Meer hierover in het hoofdstuk “Topics
bijzondere regelingen: Herzieningen”.

BTW VAN A - Z
 141

B. Bedrag van de ontvangen creditnota’s en de negatieve verbeteringen

Rooster 84
In rooster 84 vermelden we de maatstaf van heffing van creditnota’s op
intracommunautaire verwervingen en IC-diensten volgens hoofdregel (EU-lidstaten).
Bedrag van de ontvangen creditnota’s en negatieve verbeteringen op:
 ICV- handelsgoederen opgenomen onder rooster 86 (zie verder);
 IC-diensten volgens hoofdregel, opgenomen onder rooster 88.
Het rooster 84 bevat eveneens het gedeelte van de intracommunautaire verwervingen
(aankopen binnen de EU), bestemd voor het privégebruik van de aangever.
Het rooster 84 vermeldt het totaalbedrag van de creditnota's, zelfs indien dit bedrag niet
geheel kan afgetrokken worden hetzij van de roosters 81, 82 of 83, hetzij van roosters
86 of 88.
De bedragen in rooster 84 worden steeds positief vermeld.

Rooster 85
In rooster 85 vermelden we de maatstaf van heffing van andere creditnota’s dan op
intracommunautaire verwervingen en IC-diensten met verlegging van heffing
(hoofdregel).
Rooster 85 bevat eveneens het gedeelte van de handelingen, bestemd voor het
privégebruik van de aangever dat in rooster 87 werd aangegeven (het privé-gedeelte
van aankopen onder stelsel medecontractant of invoeren met toepassing van
verlegging van de heffing).
Rooster 85 vermeldt het totaalbedrag van de creditnota's, zelfs indien dit bedrag niet
geheel kan afgetrokken worden hetzij van de roosters 81, 82 of 83, hetzij van rooster
87.

C. Intracommunautaire verwervingen verricht in België en ABC-verkopen

Rooster 86
In rooster 86 vermelden we de maatstaf van heffing van intracommunautaire
verwervingen, verricht in België en ABC-transacties (driehoeksverkeer):
 de intracommunautaire verwerving van lichamelijke roerende goederen
(handelsgoederen en diverse goederen) uit andere EU-lidstaten;
 de gelijkgestelde handelingen zoals intracommunautaire overbrengingen;
 de intracommunautaire verwervingen verricht onder de voorwaarden van art. 25
quinquies, §3, laatste lid W.BTW (ABC-transacties: aankoop door B).
Rooster 86 is bedoeld voor statistische doeleinden
De bedragen vermeld in rooster 86 werden eveneens opgenomen in respectievelijk
rooster 81, 82 of 83.

BTW VAN A - Z
 142

Btw: verlegging van de heffing

 de verschuldigde btw over deze handelingen wordt opgenomen in rooster 55. Er
is een link/controle tussen enerzijds het bedrag opgenomen in rooster 86 en de
verschuldigde btw daarop in rooster 55. Dat betekent dat in rooster 86 wel
degelijk de maatstaf van heffing moet worden genoteerd!
 de terugvorderbare btw wordt opgenomen in rooster 59.
Voorschotten
Voorschotten op intracommunautaire verwervingen worden niet opgenomen in de btw-
aangifte. Het totale bedrag van de verwerving wordt opgenomen in de periode dat de
btw opeisbaar wordt (bij aankomst van de goederen)
Creditnota’s
Het bedrag van de creditnota's die betrekking hebben op handelingen ingeschreven in
rooster 86 van de aangifte, moet in mindering worden gebracht in rooster 86 tot
uitputting. Dat betekent dat het bedrag in rooster 86 – per saldo – nooit negatief mag
zijn. In voorkomend geval moet het bedrag dat niet in mindering kan worden gebracht,
overgedragen worden naar een volgende aangifte om daar vervolgens in mindering te
worden gebracht.
Het bedrag van de ontvangen creditnota's wordt daarenboven nogmaals afzonderlijk
vermeld in het rooster 84 (positief: zie hoger).
Voorbeeld
Een Belgische belastingplichtige koopt goederen aan bij een Nederlandse,
belastingplichtige leverancier.
De aangifte van de Belgische afnemer ziet er als volgt uit:
 Rooster 81: bedrag aankoop handelsgoederen
 Rooster 86: maatstaf van heffing
 Rooster 55: verschuldigde btw
 Rooster 59: terugvorderbare btw

D. Andere inkomende handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de aangever

Rooster 87
In rooster 87 vermelden we de maatstaf van heffing van de andere inkomende
handelingen verricht in België en waarvoor de belasting verschuldigd is door de
aangever;
Het betreft:
 werken in onroerende staat in België (KB1, art.20);
 invoer goederen uit niet EU-lidstaten met verlegging van heffing btw;
 diensten ontvangen van niet in België gevestigde belastingplichtigen (diensten uit
EU-lidstaten volgens afwijkende regel en waarvoor de btw verschuldigd is door de
afnemer van de dienst en diensten uit landen buiten EU);
 aankopen bij een landbouwer, onderworpen aan de bijzondere landbouwregeling;
 leveringen met installatie of montage door een buitenlandse leverancier ten
behoeve van een Belgische afnemer.

BTW VAN A - Z
 143

Rooster 87 is bedoeld voor statistische doeleinden

De bedragen vermeld in rooster 87 werden eveneens opgenomen in respectievelijk
rooster 81, 82 of 83.
Btw: verlegging van de heffing
 De verschuldigde belasting met betrekking tot bovenstaande handelingen moet
worden vermeld in rooster 56
(met uitzondering van de verschuldigde btw op invoer goederen uit niet EU-
lidstaten met toepassing van verlegging van heffing btw. Deze laatste wordt
opgenomen in rooster 57).
Er is een link/controle tussen enerzijds het bedrag opgenomen in rooster 87 en
de verschuldigde btw daarop in rooster 56. Dat betekent dat in rooster 87 wel
degelijk de maatstaf van heffing moet worden genoteerd!
 De terugvorderbare btw wordt opgenomen in rooster 59
Creditnota’s
Het bedrag van de creditnota's die betrekking hebben op handelingen ingeschreven in
rooster 87 van de aangifte, moet in mindering worden gebracht in rooster 87 tot
uitputting. Dat betekent dat het bedrag in rooster 87 – per saldo – nooit negatief mag
zijn. In voorkomend geval moet het bedrag dat niet in mindering kan worden gebracht,
overgedragen worden naar een volgende aangifte om daar vervolgens in mindering te
worden gebracht.
Het bedrag van de ontvangen creditnota's wordt daarenboven nogmaals afzonderlijk
vermeld in het rooster 85 (positief: zie hoger).
Voorbeeld 1: medecontractant (KB1, art 20)
Een Belgische belastingplichtige schildert de gevel van een in België gelegen
onroerend goed van een andere Belgische belastingplichtige.
Plaats van deze dienst: plaats waar het onroerend goed is gelegen (België)
Btw is verschuldigd door de afnemer als gevolg van de verlegging van de heffing naar
de medecontractant (KB1, art 20).
De aangifte van de afnemer van de dienst ziet er als volgt uit:
 Rooster 82 = bedrag van de dienst aftrekbare btw niet inbegrepen;
 Rooster 8 = maatstaf van heffing
 Rooster 56 = verschuldigde btw;
 Rooster 59 = aftrekbare btw volgens de gewone regels.
Voorbeeld 2: dienstverrichter buiten de EU
Een Servische belastingplichtige schildert de gevel van een in België gelegen
onroerend goed van een Belgische belastingplichtige.
Plaats van deze dienst: plaats waar het onroerend goed is gelegen (België)
Btw is verschuldigd door de afnemer ingevolge een bijzondere bepaling van verlegging
van de heffing.
De aangifte van de afnemer ziet er als volgt uit:
 Rooster 82 = bedrag aftrekbare btw niet inbegrepen;
 Rooster 87 = maatstaf van heffing;
 Rooster 56 = verschuldigde btw;
 Rooster 59 = aftrekbare btw volgens de gewone regels.

BTW VAN A - Z
 144

Voorbeeld 3: invoer goederen uit Amerika, met verlegging van de heffing

Een Belgische belastingplichtige voert goederen in vanuit de USA.
De aangifte van de afnemer ziet er als volgt uit:
 Rooster 81 = bedrag aankoop handelsgoederen
 Rooster 87 = maatstaf van heffing
 Rooster 57 = verschuldigde btw
 Rooster 59 = terugvorderbare btw

E. Intracommunautaire diensten met verlegging van heffing

Rooster 88
In rooster 88 vermelden we de maatstaf van heffing van de ontvangen
intracommunautaire diensten volgens de hoofdregel en waarvoor de belasting
verschuldigd is door de aangever.

Het betreft de maatstaf van heffing van de diensten die cumulatief aan alle
hiernavolgende voorwaarden voldoen:
 De dienstverrichter is gevestigd in een andere EU-lidstaat dan België
 De afnemer is gevestigd in België
 De diensten vinden plaats in België overeenkomstig de hoofdregel (B2B-
ontvanger van de dienst)
 De aangever is schuldenaar van de btw in België via de verlegging van de heffing
 De handeling is niet vrijgesteld van btw in België

Rooster 88 is bedoeld voor statistische doeleinden

De bedragen vermeld in rooster 88 werden eveneens opgenomen in rooster 82

Btw: verlegging van de heffing

 De verschuldigde belasting met betrekking tot bovenstaande handelingen wordt
opgenomen in rooster 55. Er is een link/controle tussen enerzijds het bedrag
opgenomen in rooster 88 en de verschuldigde btw daarop in rooster 55. Dat
betekent dat in rooster 88 wel degelijk de maatstaf van heffing moet worden
genoteerd!
 De terugvorderbare btw wordt opgenomen in rooster 59

Creditnota’s
Het bedrag van de creditnota's die betrekking hebben op handelingen ingeschreven in
rooster 88 van de aangifte, moet in mindering worden gebracht in rooster 88 tot
uitputting. Dat betekent dat het bedrag in rooster 88 – per saldo – nooit negatief mag
zijn. In voorkomend geval moet het bedrag dat niet in mindering kan worden gebracht,
overgedragen worden naar een volgende aangifte om daar vervolgens in mindering te
worden gebracht.
Het bedrag van de ontvangen creditnota's wordt daarenboven nogmaals afzonderlijk
vermeld in het rooster 84 (positief: zie hoger).
Voorbeeld 1: diensten binnen de EU
Een in Frankrijk gevestigd reclamebureau werkt een marketingcampagne uit voor een in
België gevestigde zetel van een vennootschap.

BTW VAN A - Z
 145

Overeenkomstig de algemene regel van de plaats van vestiging van de afnemer vindt
deze dienst plaats in België en is de afnemer (Belgische belastingplichtige) schuldenaar
van de belasting via de verlegging van de heffing.
De aangifte van de afnemer ziet er als volgt uit:
 R 82 = bedrag (aftrekbare btw niet inbegrepen);
 R 88 = maatstaf van heffing;
 R 55 = verschuldigde btw;
 R 59 = aftrekbare btw volgens de gewone regels.

Voorbeeld 2: diensten binnen de EU

Een Belgische drukkerij doet beroep op een Nederlandse onderneming voor een
herstelling aan de persmachines (roerende goederen) die in België in het magazijn
staan.
In overeenstemming met de algemene regel van de plaats van vestiging van de
afnemer vindt deze dienst plaats in België en is de afnemer (Belgische
belastingplichtige) schuldenaar van de belasting via de verlegging van de heffing.
De aangifte van de afnemer ziet er als volgt uit:
 Rooster 82 = bedrag (aftrekbare btw niet inbegrepen);
 Rooster 88 = maatstaf van heffing;
 Rooster 55 = verschuldigde btw;
 Rooster 59 = aftrekbare btw volgens de gewone regels.

BTW VAN A - Z
 146

8.2.6.4 Kader IV Verschuldigde belasting

Hierin wordt het totale bedrag van de verschuldigde btw op verkopen vermeld.

A. Btw op de handelingen aangegeven in de roosters 01, 02, 03, 86, 87 en 88

Rooster 54
In rooster 54 vermelden we het totale bedrag van de verschuldigde btw op de
handelingen vermeld in roosters 01, 02 en 03;

Rooster 55
In rooster 55 vermelden we het totale bedrag van de verschuldigde btw op de
handelingen vermeld in roosters 86 en 88:
 ICV- van goederen (handels- en diverse goederen);
 ABC-transacties;
 IC-diensten onder hoofdregel.
De verschuldigde btw op deze handelingen wordt berekend en opgenomen in rooster
55 door de verwerver van de goederen maar kan - op voorwaarde dat er geen
aftrekbeperking is - vervolgens meteen in aftrek worden gebracht via rooster 59
“Aftrekbare BTW”. Dit principe noemt men “Verlegging van heffing”.

Rooster 56
In rooster 56 vermelden we het totale bedrag van de verschuldigde btw op de
handelingen vermeld in rooster 87 (met uitzondering van de handelingen waarvoor de
belasting wordt vermeld in rooster 57: invoer met verlegging van heffing).
Het betreft:
 werken in onroerende staat in België (KB1, art. 20, stelsel medecontractant);
 IC-diensten onder afwijkende regel en waarvoor de btw verschuldigd is door de
afnemer van de dienst.
De verschuldigde btw op deze handelingen wordt berekend en opgenomen in rooster
56 door de verwerver maar kan - op voorwaarde dat er geen aftrekbeperking is -
vervolgens meteen in aftrek worden gebracht via rooster 59 “Aftrekbare BTW”. Dit
principe noemt men “Verlegging van heffing”.
B. Btw op invoeren met verlegging van heffing

Rooster 57
In rooster 57 vermelden we het bedrag van de verschuldigde btw op invoeren van
goederen, vermeld in rooster 87, onder het stelsel van “Verlegging van heffing naar het
binnenland”.

De btw op deze invoeren wordt in dit geval niet rechtstreeks betaald aan de douane
De verschuldigde btw op deze handelingen wordt berekend en opgenomen in rooster
57 door de invoerder maar kan - op voorwaarde dat er geen aftrekbeperking is -
vervolgens meteen in aftrek worden gebracht via rooster 59 “Aftrekbare BTW”. Dit
principe noemt men “Verlegging van heffing”.
Voorwaarde is wel dat de invoerder over een bijzondere vergunning (ET14000)
beschikt.

BTW VAN A - Z
 147

C. Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de Staat

Rooster 61
In dit rooster worden alle btw herzieningen in het voordeel van de Staat vermeld
(geen creditnota’s: deze worden opgenomen in rooster 63) zoals:
 btw en eventuele nalatigheidsintresten op niet aangegeven handelingen;
 verbeteringen naar aanleiding van toepassing van ontoereikende maatstaven van
heffing of te lage tarieven op vorige handelingen. De correcties op te nemen in
rooster 61 betreffen enkel die gevallen waarin uitsluitend het bedrag van de btw
moet worden rechtgezet en niet de maatstaf van heffing.
 De rechtzetting van foutief te weinig aangerekende btw in een vorige periodieke
aangifte.
 Opnieuw verschuldigde btw die vooreerst werd teruggevraagd met betrekking tot
een vordering die als verloren werd beschouwd en die toch geheel of gedeeltelijk
wordt geïnd.
 btw-regularisaties waarover geen binnenlandse inkomende creditnota werd
ontvangen (deze laatsten worden vermeld in rooster 63);
 terug te storten btw als gevolg van de herziening van de aftrek op een
bedrijfsmiddel;
 terug te storten btw als gevolg van de herziening van het privégedeelte;
 verschuldigde sommen als gevolg van een controle door de administratie.

Uitzondering: herzieningen van de aftrek op inkomende creditnota’s voor handelingen

waarvoor de belastingplichtige schuldenaar is van de btw
Het gaat hier over ontvangen creditnota’s op facturen in verband met
 aankopen onder stelsel medecontractant (KB1, art. 20)
 intracommunautaire verwervingen van handelsgoederen
 intracommunautaire diensten onder toepassing van de hoofdregel
 en invoeren met toepassing van verlegging van de heffing.
Op deze aankoopfacturen werd de btw verschuldigd gesteld via respectievelijk de
roosters 55, 56 of 57 en vervolgens meteen afgetrokken via rooster 59.

Op creditnota’s met betrekking tot bovenstaande handelingen wordt de btw in principe

herzien via de roosters 61 (verschuldigd) en 62 (terugvorderbaar).
 De terugvorderbare btw opgenomen in rooster 59 van de aankoopfactuur wordt
nu opnieuw verschuldigd via rooster 61
 De verschuldigde btw opgenomen in rooster 55, 56 of 57 van de aankoopfactuur
wordt nu opnieuw terugvorderbaar via rooster 62

Administratieve tolerantie
Op voorwaarde dat de belastingplichtige volledig recht op aftrek heeft van de btw en
de creditnota geen betrekking heeft op bedrijfsmiddelen is hij niet verplicht om de
btw op deze creditnota’s te herzien en hoeven rooster 61/62 dus niet te worden
ingevuld.

Btw rekening-courant
Het bedrag van het debetsaldo van de rekening-courant die de administratie voor de
belastingplichtige bijhoudt mag NOOIT op de aangifte worden vermeld.

BTW VAN A - Z
 148

D. Terug te storten BTW vermeld op ontvangen creditnota’s

Rooster 63
In rooster 63 vermelden we het bedrag van de terug te storten btw als gevolg van
ontvangen creditnota’s;
Btw die door binnenlandse leveranciers wordt terugbetaald op retourzendingen van
goederen, op prijsverminderingen en als gevolg van foutieve factureringen;
De Btw is terug te storten ten belopen van het bedrag dat oorspronkelijk, via de
aankoopfactuur, werd afgetrokken.
Rooster 65
Niet in te vullen
Rooster XX
Totaal van de verschuldigde btw opgenomen in roosters 54, 55, 56, 57, 61, en 63 van
de aangifteperiode

BTW VAN A - Z
 149

8.2.6.5 Kader V Aftrekbare belasting

A Aftrekbare BTW
Rooster 59
In rooster 59 vermelden we het bedrag van de aftrekbare btw met betrekking tot de
inkomende handelingen over de aangifteperiode zoals:
 inkomende facturen van Belgische leveranciers;
 intracommunautaire verwervingen van handelsgoederen
 intracommunautaire diensten waarvan de btw moet worden voldaan door de
afnemer van de dienst
 werken in onroerende staat (KB1, art. 20)
 invoer met verlegging van heffing
 onttrekkingen aan de onderneming
Opmerking
Eventuele terug te vorderen btw in het buitenland, wordt niet in dit rooster opgenomen.
B. Diverse BTW regularisaties in het voordeel van de aangever
Rooster 62
In dit rooster worden alle btw herzieningen in het voordeel van de aangever vermeld
(geen creditnota’s, deze worden opgenomen in rooster 64) zoals:
 terugvorderbare btw op niet aangegeven handelingen;
 verbeteringen naar aanleiding van te hoge maatstaven van heffing of tarieven op
vorige handelingen;
 btw-regularisaties waarvoor geen uitgaande creditnota werd opgesteld (deze
worden vermeld in rooster 64);
 terug te vorderen btw op het verlies van vorderingen (faillissementen)
 terugbetalingen van vroeger gestorte btw-waarborgen;
 terug te vorderen btw als gevolg van de herziening van de aftrek op een
bedrijfsmiddel;
 terug te vorderen btw als gevolg van de herziening van een privégedeelte;
 terug te vorderen sommen als gevolg van een controle door de administratie (mits
toelating door de administratie).
Uitzondering: herzieningen van de aftrek op inkomende creditnota’s voor handelingen
waarvoor de belastingplichtige schuldenaar is van de btw
Het gaat hier over ontvangen creditnota’s op facturen in verband met
 aankopen onder stelsel medecontractant (KB1, art. 20)
 intracommunautaire verwervingen van handelsgoederen
 intracommunautaire diensten onder toepassing van de hoofdregel
 en invoeren met toepassing van verlegging van de heffing.
Op deze aankoopfacturen werd de btw verschuldigd gesteld via respectievelijk de
roosters 55, 56 of 57 en vervolgens meteen afgetrokken via rooster 59.

Op creditnota’s met betrekking tot bovenstaande handelingen wordt de btw in principe

herzien via de roosters 61 (verschuldigd) en 62 (terugvorderbaar).
 De terugvorderbare btw opgenomen in rooster 59 van de aankoopfactuur wordt
nu opnieuw verschuldigd via rooster 61
 De verschuldigde btw opgenomen in rooster 55, 56 of 57 van de aankoopfactuur
wordt nu opnieuw terugvorderbaar via rooster 62

BTW VAN A - Z
 150

Administratieve tolerantie
Op voorwaarde dat de belastingplichtige volledig recht op aftrek heeft van de btw en
de creditnota geen betrekking heeft op bedrijfsmiddelen is hij niet verplicht om de
btw op deze creditnota’s te herzien en hoeven rooster 61/62 dus niet te worden
ingevuld.

Btw rekening-courant
Het bedrag van het creditsaldo van de rekening-courant die de administratie voor de
belastingplichtige bijhoudt mag NOOIT op de aangifte worden vermeld.
C. Te recupereren btw vermeld op uitgereikte creditnota’s
Rooster 64
In dit rooster wordt de te recupereren btw op aan klanten uitgereikte creditnota’s
vermeld d.w.z. aan klanten terugbetaalde btw op:
 terugzendingen van goederen,
 prijsverminderingen,
 foutieve factureringen.
De btw is recupereerbaar ten belope van het oorspronkelijk, via de factuur, betaalde
bedrag.
Rooster 66
Niet in te vullen
Rooster YY
Totaal van de roosters 59, 62 en 64

8.2.6.6 Kader VI Saldo

Slechts één van de twee roosters (71 of 72) kan worden ingevuld.
Bij het invullen van de roosters 71 of 72 mag in geen geval rekening worden gehouden
met de bedragen van de btw rekening-courant!
Indien in de loop van de aangifteperiode geen enkele handeling werd verricht, dient er
een nul aangifte te gebeuren (rooster 71 = 0.00).
Dit geldt eveneens wanneer de in de roosters XX en YY ingevulde bedragen gelijk zijn
(rooster 71 = 0.00).

BTW VAN A - Z
 151

Rooster 71
In rooster 71 vermelden we het periodiek bedrag van de aan de Staat verschuldigde
belasting: saldo rooster XX – rooster YY.
Het saldo van de verschuldigde belasting in rooster XX is groter dan de aftrekbare
belasting in rooster YY en resulteert in een te betalen saldo of belastingschuld van de
belastingplichtige tegenover de Staat over de maand of kwartaal waarop de aangifte
betrekking heeft.

BTW VAN A - Z
 152

Rooster 72
In rooster 72 vermelden we het periodiek bedrag van de door de Staat terug te geven
belasting: saldo rooster XX – rooster YY.
Het saldo van de verschuldigde belasting in rooster XX is kleiner dan de aftrekbare
belasting in rooster YY en resulteert in een vordering van de belastingplichtige ten
opzichte van de Staat over de maand of kwartaal waarop de aangifte betrekking heeft.

Onder bepaalde voorwaarden (zie Kader I - Aanvraag om terugbetaling) kan de

belastingplichtige terugbetaling vragen van het bedrag vermeld in rooster 72. Zo niet
worden de terug te vorderen bedragen verrekend met het te betalen saldo over de
volgende aangifteperiode(s). De belastingplichtige kan zelf een berekening maken op
een daartoe door de administratie ter beschikking gesteld document (zie volgende
pagina).

BTW VAN A - Z
 153

BTW VAN A - Z
 154

8.2.6.7 Kader VII Voorschot

Rooster 91

Omwille van budgettaire redenen moeten belastingplichtigen bij hun laatste maand- of
kwartaalaangifte (eventueel) een voorschot betalen.

8.2.6.7.1 MAANDAANGEVERS
Belastingplichtigen met maandelijkse btw-aangiften moeten een voorschot betalen
over de maand december.
In rooster 91 van de aangifte over de maand december vermeldt men het bedrag van
het uiterlijk op 24 december verschuldigde voorschot op de btw voor de handelingen
van de maand december dat overeenstemt met het bedrag van de btw dat effectief
verschuldigd is over de handelingen verricht van de 1ste tot en met de 20ste december.

Het decembervoorschot kan op 2 manieren berekend worden:

 1ste regel
De verschuldigde belasting als resultaat van de totaal verschuldigde btw verminderd
met de aftrekbare btw over de handelingen verricht van 1 t/m 20 december. Het
verschuldigde saldo wordt opgenomen in rooster 91 van de aangifte over de maand
december.
Betalingstermijn
Het op deze manier berekende voorschot moet uiterlijk op 24 december betaald zijn.
Opmerking
Indien het saldo van de handelingen van 1 t/m 20 december resulteert in een per
saldo terugvorderbare btw hoeft er geen voorschot te worden betaald. In dat geval
noteren we in rooster 91 van de decemberaangifte: € 0,00.
 2de regel
Maandaangevers die het decembervoorschot niet volgens bovenstaande methode
wensen te berekenen, kunnen een voorschot storten gelijk aan het bedrag van de
belasting verschuldigd over de handelingen van de maand november. Het aldus
berekende voorschot wordt NIET opgenomen in rooster 91 van de
decemberaangifte.
Betalingstermijn
Het op deze manier berekende voorschot moet eveneens uiterlijk op 24 december
betaald zijn.
Opmerking
Indien over de maand november zou blijken dat er geen verschuldigde belasting is,
hoeft er geen decembervoorschot te worden betaald.

Het staat de belastingplichtige vrij om de voor hem voordeligste berekening van het
voorschot te kiezen.
Het betaalde voorschot wordt vervolgens in mindering gebracht in de definitieve
aangifte van december, in te dienen tegen 20 januari.

BTW VAN A - Z
 155

Voorbeeld
De november aangifte vertoonde een verschuldigde belasting van € 1.755,00
2 berekeningswijzen:
 ofwel het voorschot berekenen op basis van het verschil tussen de
verschuldigde/aftrekbare btw met betrekking tot de periode van 1 t/m 20
december, op te nemen in rooster 91 van de december aangifte;
 ofwel een voorschot storten gelijk aan de verschuldigde belasting over de maand
november aan € 1.755,00. Het voorschot, berekend op deze manier, wordt nooit
opgenomen in de aangifte.

8.2.6.7.2 KWARTAALAANGEVERS

Conform de regeling voor de maandaangevers kan het decembervoorschot voor

kwartaalaangevers eveneens op 2 manieren berekend worden:
 1ste regel
De verschuldigde belasting als resultaat van de totaal verschuldigde btw verminderd
met de aftrekbare btw over de handelingen verricht van 1 oktober t/m 20 december.
Het verschuldigde saldo wordt opgenomen in rooster 91 van de aangifte over de
maand december.
Betalingstermijn
Het op deze manier berekende voorschot moet uiterlijk op 24 december betaald zijn.
Opmerking
Indien het saldo van de handelingen van 1 oktober t/m 20 december resulteert in een
per saldo terugvorderbare btw hoeft er geen voorschot te worden betaald. In dat
geval noteren we in rooster 91 van de decemberaangifte: € 0,00.
 2de regel
Kwartaalaangevers die het decembervoorschot niet volgens bovenstaande methode
wensen te berekenen, kunnen een voorschot storten gelijk aan het bedrag van de
belasting verschuldigd over de handelingen van het derde kwartaal. Het aldus
berekende voorschot wordt NIET opgenomen in rooster 91 van de
decemberaangifte.
Betalingstermijn
Het op deze manier berekende voorschot moet eveneens uiterlijk op 24 december
betaald zijn.
Opmerking
Indien er geen verschuldigde belasting is over het derde kwartaal, hoeft er geen
decembervoorschot te worden betaald.

Het staat de belastingplichtige vrij om de voor hem voordeligste berekening van het
voorschot te kiezen.
Het betaalde voorschot wordt vervolgens in mindering gebracht in de definitieve
aangifte van het 4de kwartaal, in te dienen tegen 20 januari

BTW VAN A - Z
 156

Kader VIII “Nihil”-klantenlisting

Enkel in te vullen in de laatste maand- of kwartaalaangifte van het jaar.

Dit vak dient enkel te worden aangekruist indien de aangever geen klanten dient op te
nemen in de jaarlijkse lijst van de belastingplichtige afnemers (zie jaarlijkse lijst van de
afnemers/belastingplichtigen).

8.2.6.8 Kader IX Datum en handtekening(en)

De aangifte dient steeds gedateerd en ondertekend te worden.
Indien de ondertekenaar optreedt als gevolmachtigde of indien de belastingplichtige een
rechtspersoon is, moeten de naam en hoedanigheid van de ondertekenaar vermeld
worden.
Het telefoonnummer van de ondertekenaar dient steeds te worden vermeld.

BTW VAN A - Z
 157

8.2.7 Validatieregels/logische controles van de periodieke btw-aangifte

In de aangifte zijn een aantal controles ingebouwd.
Indien er fouten worden vastgesteld in de gegevens van de aangifte, worden deze in
de elektronische aangifte weergegeven in een bericht “Validatie van de gegevens”.
Het kan gaan om
 fouten met een code “W” van “Warning”. Dit zijn waarschuwingen die semi-
blokkerend zijn. Fouten met een code “W” verhinderen de verzending niet. De
code “W” betekent dat bepaalde verhoudingen niet kloppen tussen de
verschillende roosters onderling in de periodieke btw-aangifte
 fouten met een code “R” van “Reject”, hetgeen blokkerende fouten zijn.
Fouten met een code “R” moeten eerst worden verbeterd, zo niet kan de
aangifte niet worden verzonden.

In het commentaarveld “Bericht van rechtvaardiging” kan een bericht worden

opgenomen om eventuele verschillen te duiden en eventueel een bijlage worden
bijgevoegd. Enkel bijlagen in de formaten pdf, jpeg of tiff zijn toegelaten

De controles verricht met het oog op de controle van de logische samenhang van de
onderscheiden roosters van de ingediende aangiften zijn de volgende:

Regels die een verwerping van de aangifte veroorzaken

1 De periode waarop de aangifte slaat moet afgesloten zijn. Een aangifte kan dus niet
worden ingediend voor de eerste van de volgende periode (maand of kwartaal).
2 De rooster 71 en 72 kunnen niet gelijktijdig ingevuld zijn.
3 Het bedrag van het rooster 71 moet gelijk zijn aan het bedrag in het rooster XX min
het bedrag in het rooster YY indien XX groter is dan YY.
Het bedrag van het rooster 72 moet gelijk zijn aan het bedrag in het rooster YY min
het bedrag in rooster XX indien YY groter is dan XX.
Het bedrag van het rooster XX is gelijk aan de som van de roosters 54, 55, 56, 57, 61
en 63.
Het bedrag van het rooster YY is gelijk aan de som van de roosters 59, 62 en 64
4 Elk rooster mag slecht één keer voorkomen.
5 Het rooster 91 is enkel van toepassing voor de belastingplichtigen die gehouden zijn
tot het indienen van een maandaangifte. Dit rooster kan enkel ingevuld worden bij
een aangifte die betrekking heeft op de handelingen van de maand december.
6 Het btw-nummer moet gekend zijn in het btw-bestand.
7 Een zelfde aangifte (btw-nummer, periode) mag niet meerdere keren in een bestand
van meervoudige aangiften vermeld worden
8 De bedragen moeten ingevuld zijn tot op 2 decimalen na de komma.
9 Het rooster 65 mag niet ingevuld zijn.
10 Het rooster 66 mag niet ingevuld zijn.
11 Er kunnen (per saldo/rooster) geen negatieve bedragen ingevuld worden.
12 Jaar moet verplicht ingevuld zijn (numeriek en 4 cijfers bevatten).
13 Periode moet verplicht ingevuld zijn.
14 Periodiciteit van de aangifte moet overeenstemmen met het belastingregime.

BTW VAN A - Z
 158

Regels die een waarschuwing in de aangifte veroorzaken

1 Indien een bedrag vermeld is in het (de) rooster(s) 01 en/of 02 en/of 03, dan moet er
ook een bedrag vermeld zijn in rooster 54.
2 Indien er een bedrag vermeld is in rooster 54, dan moet er ook een bedrag vermeld
zijn in het (de) rooster(s) 01 en/of 02 en/of 03.
3 Indien een bedrag vermeld is in rooster 86 en/of 88 dan moet er ook een bedrag
vermeld zijn in rooster 55.
Deze controle gaat niet op wanneer het bedrag vermeld in het rooster 86 enkel
betrekking heeft op:
 intracommunautaire verwervingen van goederen en daarmee gelijkgestelde
handelingen die van de btw zijn vrijgesteld;
 intracommunautaire verwervingen van goederen onder de voorwaarden van
artikel 25quinquies, § 3, derde lid, van het BTW-wetboek (betreft de aangiften
van de tussenpersoon B in de vereenvoudigde regeling driehoeksverkeer ABC:
ICV door B).
4 Indien een bedrag vermeld is in rooster 87, dan moet er eveneens een bedrag
vermeld zijn in het rooster 56 en/of het rooster 57.
5 Het bedrag van het rooster 54 mag niet meer dan € 62 verschillen van de som van de
roosters 01, 02, en 03 vermenigvuldigd met de respectievelijke btw-tarieven. Het
herrekent rooster 54 = (bedrag rooster 01 x 6 %) + (bedrag rooster 02 x12 %)
+(bedrag rooster 03 x 21 %).
6 Het bedrag van het rooster 55 mag niet meer dan € 62 verschillen van de som van de
bedragen van de rooster 84, 86 en 88, vermenigvuldigd met het btw-tarief van 21 %.
Wanneer het bedrag vermeld in rooster 86 en 88 echter rekening houdt met
creditnota's ontvangen tijdens een periode die voorafgaat aan het betrokken
aangiftetijdvak, kan het zijn dat de controle niet opgaat.
7 De som van de roosters 56 en 57mag niet meer dan € 62 verschillen van de som van
de van de rooster 85 en 87, vermenigvuldigd met het btw-tarief van 21 %.
Wanneer het bedrag vermeld in rooster 87 echter rekening houdt met creditnota's
ontvangen tijdens een periode die voorafgaat aan het betrokken aangiftetijdvak, kan
het zijn dat de controle niet opgaat.
8 Het bedrag van het rooster 63 is meer dan € 62 groter dan het bedrag van het rooster
85 vermenigvuldigd met 21 %.
Wanneer bepaalde ontvangen creditnota's uitsluitend betrekking hebben op het
bedrag van de btw (bv. vergissing in btw-tarief) kan het zijn dat de controle niet
opgaat.
9 Het bedrag van rooster 64 mag niet meer den € 62 groter zijn dan het bedrag van
rooster 49, vermenigvuldigd met 21 %.
Wanneer bepaalde ontvangen creditnota's uitsluitend betrekking hebben op het
bedrag van de btw (bv. vergissing in btw-tarief) kan het zijn dat de controle niet
opgaat.
10 Het bedrag in rooster 00 is groter dan de som van roosters 81, 82, 83, 84 en 85

BTW VAN A - Z
 159

8.2.8 Btw scenario’s

Voor een uitgebreide invulling van de roosters van de btw-aangifte verwijzen we naar
het hoofdstuk van de btw-topics. Hierna alvast een schematische samenvatting.
Verkopen
REK. NR. FACTUUR CREDITNOTA
LOCATIE OMSCHRIJVING
Boekh. Basis btw basis btw

Binnenland Verkopen 0 % 70- 74 +00 +49

Verkopen 6 % 70- 74- +01 +54 +49 +64
Verkopen 12 % 70- 74- +02 +54 +49 +64
Verkopen 21 % 70- 74- +03 +54 +49 +64
Verkopen MC 70- 74- +45 +49
Binnen EU ICL Handelsgoederen 70- 74- +46 +48
IC Diensten Hoofdregel 70- 74- +44 +48
IC Diensten Afwijkende regel 70- 74- +47 +49
Buiten EU Uitvoer Handelsgoederen 70- 74- +47 +49
Diensten buiten EU 70- 74- +47 +49

Aankopen
REK. NR. FACTUUR CREDITNOTA
LOCATIE OMSCHRIJVING
Boekh. Basis Btw Basis Btw

Binnenland Handelsgoederen 60- +81 +59 -81+85 +63

Diverse goederen en diensten 61/62/65 +82 +59 -82+85 +63
Investeringsgoederen 20/27- +83 +59 -83+85 +63
Diverse goederen/diensten MC 61- +82+87 +56+59 -82+85-87 +61+62
Investeringsgoederen MC 20/27- +83+87 +56+59 -83+85-87 +61+62
Binnen EU ICV Handelsgoederen 60- +81+86 +55+59 -81+84-86 +61+62
ICV Diverse goederen 61- +82+86 +55+59 -82+84-86 +61+62
ICV Investeringsgoederen 20/27- +83+86 +55+59 -83+84-86 +61+62
IC Diensten hoofdregel 61/62/65 +82+88 +55+59 -82+84-88 +61+62
IC Diensten Afwijkende regel 61/62/65 +82+87 +56+59 -82+85-87 +61+62
Buiten EU Invoer Handelsgoederen met
60- +81 +59 -81+85
betaling btw
Invoer Investeringsgoed met
20/27- +83 +59 -83+85
betaling btw
Invoer Handelsgoed met
60- +81+87 +57+59 -81+85-87
verlegging heffing +61+62
Invoer Investeringsgoed met
20/27- +83+87 +57+59 -83+85-87
verlegging heffing +61+62
Diensten buiten de EU 61/62/65 +82+87 +56+59 -82+85-87 +61+62

Opmerking: de btw van creditnota’s opgenomen onder roosters 61/62 (van toepassing op
aankoopfacturen met verlegging van de heffing van de btw: roosters 55/56/57 en 59) is optioneel en hoeft
niet te worden toegepast op voorwaarde dat de belastingplichtige volledig recht op aftrek heeft én de
creditnota niet handelt over bedrijfsmiddelen

BTW VAN A - Z
 161

8.3 Btw-opgave van de intracommunautaire handelingen

8.3.1 Voorbeelddocument (723-N-2010)

BTW VAN A - Z
 162

BTW VAN A - Z
 163

8.3.2 Door wie op te stellen?

Art.53 sexies
§1 De belastingplichtigen die voor btw-doeleinden zijn geïdentificeerd, de leden van een btw-
eenheid, alsook de niet in België gevestigde belastingplichtigen die, voor de handelingen die zij
hier te lande verrichten, worden vertegenwoordigd door een vooraf erkende persoon, moeten
iedere kalendermaand voor iedere persoon die in een andere lidstaat voor Btw-doeleinden is
geïdentificeerd, de administratie die de belasting over de toegevoegde waarde onder haar
bevoegdheid heeft in kennis stellen van de volgende gegevens, waarbij een onderscheid moet
worden gemaakt naargelang de aard van de handelingen
Het totale bedrag van de volgens art 39 bis vrijgestelde leveringen van goederen en waarvoor de
belasting in de loop van de vorige maand opeisbaar is geworden (ICL-handelsgoederen)
Het totale bedrag van de goederen bedoeld in artikel 25 quinquies §3 3°verricht in de lidstaat van
aankomst van de verzending of het vervoer van de goederen en waarvoor de belasting in de loop
van de vorige maand opeisbaar is geworden (driehoeksverkeer)
Het totale bedrag van de andere diensten die welke in de lidstaat waar de diensten belastbaar zijn
van de belasting zijn vrijgesteld en waarvoor de belasting verschuldigd is door de ontvanger
krachtens de communautaire bepalingen en in de loop van de vorige maand opeisbaar zijn
geworden (IC-diensten onder toepassing van de hoofdregel)

Btw-belastingplichtigen, die periodieke btw-aangiften indienen en die goederen leveren

of diensten presteren volgens hoofdregel aan andere belastingplichtigen in een andere
lidstaat van de EU.
Vrijgestelde btw-plichtigen (art. 44), niet gehouden tot het indienen van periodieke btw-
aangiften, die diensten verrichten volgens de hoofdregel voor btw-plichtige afnemers,
gevestigd in een andere lidstaat en die in deze lidstaat niet wordt vrijgesteld van btw.
Forfaitaire landbouwondernemers, niet gehouden tot het indienen van periodieke btw-
aangiften en die intracommunautaire leveringen of daarmee gelijkgestelde handelingen
verrichten.

8.3.3 Periodiciteit IC-handelingen

Sinds 1 januari 2010 bestaat er nog slechts één btw-opgave voor de
intracommunautaire handelingen die maandelijks, per kwartaal of jaarlijks moet worden
ingediend, afhankelijk van het belastingregime dat van toepassing is.

8.3.3.1 Maandelijks
Belastingplichtigen gehouden tot indiening van periodieke maandaangiften
(maandelijkse periodieke btw-aangifte) moeten maandelijks een intracommunautaire
opgave indienen, ongeacht het bedrag van de intracommunautaire handelingen
(leveringen van goederen en/of diensten) die ze verricht hebben.
8.3.3.2 Per kwartaal
Kwartaalaangevers van periodieke btw-aangiften dienen elk kwartaal een opgave van
hun intracommunautaire handelingen in, voor zover het totaalbedrag, per kwartaal van
hun vrijgestelde leveringen van goederen de drempel van € 50.000 niet overschreden
heeft in de loop van elk van de vorige vier kwartalen (regeling vanaf 01/01/2012).

BTW VAN A - Z
 164

Indien de drempel van € 50.000 wordt overschreden in de loop van een kwartaal, zal de
belastingplichtige in principe maandelijks een intracommunautaire opgave moeten
indienen vanaf de maand die volgt op deze waarin de overschrijding is gebeurd.
Echter, bij wijze van administratieve tolerantie, zal de belastingplichtige pas vanaf de
eerste maand die volgt op het kwartaal waarin de overschrijding is gebeurd
maandopgaven indienen.
Opmerkingen
 Intracommunautaire diensten komen niet in aanmerking voor het berekenen van
de drempeloverschrijding.
 Belastingplichtigen gehouden tot het indienen van een kwartaalopgave kunnen
ervoor opteren een maandopgave in te dienen. Deze keuze geldt voor een
periode van minstens 12 maanden.
Voorbeeld
Een belastingplichtige die periodieke kwartaalaangiften en intracommunautaire
kwartaalopgaven indient, verricht de volgende intracommunautaire leveringen van
goederen in het 1ste kwartaal van 2018:
Januari € 20.000
Februari € 10.000
Maart € 10.000
Totaal € 40.000
Hij dient een intracommunautaire kwartaalopgave in over het 1ste kwartaal 2015,
uiterlijk tegen 20 april 2018.
Hij verricht vervolgens de volgende intracommunautaire leveringen van goederen
tijdens het 2de kwartaal van 2018:
April ·€ 60.000
Mei € 50.000
Juni € 20.000
Totaal € 130.000
Al per einde april wordt de drempel van € 50.000 overschreden en moet hij in principe
maandaangiftes indienen. Bij wijze van administratieve tolerantie, mag de
belastingplichtige echter nog een intracommunautaire kwartaalopgave met betrekking
tot het 2de kwartaal indienen, uiterlijk tegen 20 juli 2018
Echter, met betrekking tot de handelingen van de maand juli 2018 zal hij een
intracommunautaire maandopgave moeten indienen, uiterlijk tegen 20 augustus.
Deze belastingplichtige zal ten vroegste op 20 oktober 2019 opnieuw een
intracommunautaire kwartaalopgave kunnen indienen, voor de handelingen met
betrekking tot het 3de kwartaal 2019, voor zover de drempel van € 50.000 niet meer
overschreden werd in de loop van het 3de en 4de kwartaal 2018 en het 1ste en 2de
kwartaal 2019.

8.3.3.3 Jaarlijks
Landbouwondernemers op wie de in artikel 57 van het Wetboek bepaalde regeling van
toepassing is (forfaitaire landbouwers), dienen jaarlijkse intracommunautaire opgaven
in, in te dienen op 31 maart van het jaar volgend op.

BTW VAN A - Z
 165

8.3.4 Op te nemen handelingen

De intracommunautaire opgave van de leverancier of dienstverrichter bevat volgende
handelingen:
 de vrijgestelde leveringen van goederen met vermelding van code "L"
(handelingen van categorie I, opgenomen onder rooster 46 eventueel verminderd
met creditnota’s onder rooster 48);
 de leveringen van goederen verricht in de lidstaat van aankomst van de
verzending of van het vervoer van de goederen, in geval van driehoeksverkeer
(verkoop B-C in de ABC-ketting) met vermelding van code "T" (handelingen van
categorie II, opgenomen onder rooster 46 eventueel verminderd met creditnota’s
onder rooster 48);
 de diensten die overeenkomstig de algemene regel plaatsvinden waar de
afnemer van de diensten is gevestigd (hoofdregel) en die verricht worden voor
een belastingplichtige van een andere lidstaat waar deze belastingplichtige
schuldenaar is van de belasting en voor zover deze diensten niet vrijgesteld zijn
van de belasting in die lidstaat, met vermelding van code "S" (handelingen van
categorie III, opgenomen onder rooster 44 eventueel verminderd met creditnota’s
onder rooster 48).
Opmerking
Diensten die plaatsvinden in een andere lidstaat overeenkomstig de afwijkende regel,
opgenomen in rooster 47 van de periodieke aangifte, worden niet vermeld op de IC-
opgave. Het betreft:
 diensten in verband met een onroerend goed;
 personenvervoer;
 diensten in verband met culturele, artistieke, sportieve, wetenschappelijke,
educatieve, vermakelijkheids- of soortgelijke activiteiten;
 restaurant- en cateringdiensten(buiten schepen, vliegtuigen, treinen in de EU);
 verhuur op korte termijn van vervoermiddelen.

8.3.5 Wijze van indiening

De intracommunautaire opgave moet verplicht worden ingediend hetzij langs:
 elektronische weg.
http://financien.belgium.be/E-services/Intervat;
 het door de administratie verstrekte formulier nr. 723-N-2015;
Belastingplichtigen die genieten van een vrijstelling van de verplichting tot
indiening langs elektronische weg moeten deze opgaven op papier opsturen
naar het bevoegde scanningscentrum door middel van de formulieren die hen
worden verstrekt door het btw-controlekantoor waaronder ze ressorteren en dit
op uitdrukkelijk verzoek. Er worden niet langer automatisch nieuwe formulieren
verstrekt.
Het geautomatiseerde formulier uitgewerkt door software ontwikkelaars wordt door de
administratie niet meer aanvaard.

BTW VAN A - Z
 166

8.3.6 Indieningsdatum
De opgave moet ingediend worden uiterlijk de 20ste dag die volgt op de periode waarop
deze betrekking heeft of, wanneer deze 20ste dag een zaterdag, een zondag of een
wettelijke feestdag is, de eerstvolgende werkdag.
Voor landbouwers, onderworpen aan de bijzondere landbouwregeling is de
indieningsdatum 31 maart.
Gezien de korte termijn waarin de inhoud van de opgave moet toegezonden worden
aan de andere lidstaten, wordt er geen enkele tolerantie toegestaan wat betreft de
datum van indiening van deze opgave, ook niet tijdens de zomervakantie.

8.3.7 Invullen van de opgave

8.3.7.1 Hoofding
Btw-nummer van de aangever: BE gevolgd door 10 cijfers. De letters BE en het eerste
cijfer “0” zijn al voorgedrukt.
Periode
Maandelijks: maand/jaar van de handelingen waarop de opgave betrekking heeft
bijvoorbeeld maart 2015:
0 3 2 0 1 8

Per kwartaal: kwartaal/jaar van de handelingen waarop de opgave betrekking heeft:

voorbeeld: 1ste kwartaal 2015 (in het 1ste vakje moet altijd het cijfer 3 vermeld worden, in
het 2de vakje het kwartaal waarop de aangifte betrekking heeft):
3 1 2 0 1 8

Jaarlijks: jaar van de handelingen waarop de opgave betrekking heeft

bijvoorbeeld 2015 (in de eerste 2 vakjes moeten altijd de cijfers 00 worden vermeld)
0 0 2 0 1 8

8.3.7.2 Kader I Uitsluitend in te vullen op de eerste bladzijde van de opgave

- Naam en volledig adres van de aangever;
- Datum (dag/maand/jaar) waarop de aangifte betrekking heeft;
- Handtekening van de belastingplichtige of van zijn gevolmachtigde;
- De naam, hoedanigheid en telefoonnummer van de ondertekenaar van de opgave.

8.3.7.3 Kader II Voorbehouden aan de administratie

Dit kader is voorbehouden aan de administratie en mag niet worden ingevuld.

BTW VAN A - Z
 167

8.3.7.4 Kader III Opgave van de afnemers

8.3.7.4.1 KOLOM 1: "LANDENCODE EN BTW-NUMMER AFNEMERS"

Hier komt het btw-identificatienummer van iedere afnemer die in een andere lidstaat
van de EU voor btw-doeleinden is geïdentificeerd.
Dit is de belastingplichtige afnemer aan wie in de loop van de verstreken periode
volgende verrichtingen zijn gedaan:
 Vrijgestelde intracommunautaire leveringen van goederen of handelingen van
categorie I, code "L" (kolom 2 IC-opgave) opgenomen onder rooster 46 van de
periodieke aangifte (of 48 voor creditnota’s);
 Leveringen van goederen in de lidstaat van aankomst van de verzending of het
vervoer van de goederen, in het geval van driehoeksverkeer, handelingen van
categorie II, code "T" (kolom 2 IC-opgave) opgenomen onder rooster 46 van de
periodieke aangifte (of 48 voor creditnota’s);
 Diensten onder toepassing van de hoofdregel (diensten die overeenkomstig de
algemene regel plaatsvinden waar de afnemer van de diensten is gevestigd en die
verricht worden voor een als zodanig handelende belastingplichtige gevestigd in een
andere lidstaat waar hij schuldenaar is van de btw en voor zover deze diensten niet
vrijgesteld zijn van de btw in die lidstaat), handelingen van categorie III, code "S"
(kolom 2 IC-opgave) opgenomen onder rooster 44 van de periodieke aangifte (of 48
voor creditnota’s).
De naam en het adres van de afnemers mogen niet meer worden vermeld.
Eenzelfde afnemer mag maar eenmaal in de opgave opgenomen worden, ongeacht het
aantal handelingen die de aangever voor hem heeft verricht.
Indien eenzelfde afnemer echter in meerdere lidstaten voor btw-doeleinden is
geregistreerd, moet hij per verschillend btw-nummer in de opgave worden opgenomen.
De geldigheid van het btw-identificatienummer van de belastingplichtige klant kan
worden nagegaan via:
 De Centrale btw-eenheid voor Internationale Administratieve Samenwerking met
andere lidstaten
Financietoren, Kruidtuinlaan 50, bus 3627, 1030 Brussel
vat.validation@minfin.fed.be
 De VIES: dit is een door de Europese Commissie ter beschikking gestelde website.
www.ec.europa.eu/taxation_customs/vies.

8.3.7.4.2 KOLOM 2: “CODE”

Hier komt:
 Code L: handelingen van categorie 1 (ICL-handelsgoederen: R 46-48))
 Code T: handelingen van categorie 2 (driehoeksverkeer: R 46-48)
 Code S: handelingen van categorie 3 (diensten onder toepassing van de
hoofdregel: R44-48)
Opmerking
De bedragen met betrekking tot de handelingen van categorie I, II en III mogen nooit
worden samengevoegd. In voorkomend geval moeten, voor eenzelfde afnemer, aparte
lijnen worden ingevuld. In dat geval wordt ook uiteraard het btw-identificatienummer van
de afnemer per lijn herhaald.

BTW VAN A - Z
 168

8.3.7.4.3 KOLOM 3 "BEDRAG"

Bevat het totaalbedrag van de handelingen, uitgedrukt in euro, waarvoor de btw in de
loop van de periode waarop de opgave betrekking heeft, opeisbaar is geworden.
Bij de vaststelling van het bedrag wordt rekening gehouden met de uitgereikte debet- of
creditnota’s.
Concreet zijn dit dus de bedragen, opgenomen in de periodieke aangifte, opgenomen
onder rooster 44 en 46 (verkoopfacturen) in plus en 48 (uitgaande creditnota’s) in min.
Eventuele herzieningen worden opgenomen in de opgave met betrekking tot de periode
waarin de debet- of creditnota aan de afnemer wordt uitgereikt en toegevoegd aan/in
mindering gebracht op het totaalbedrag van de handelingen van deze periode. Dit
bedrag wordt, naargelang het geval, in mindering gebracht van of gevoegd bij het
totaalbedrag van de bedoelde handelingen verricht met dezelfde afnemer. Indien het
saldo echter € 0.00 bedraagt, wordt de afnemer niet vermeld in de opgave.

8.3.7.4.4 KOLOM 4 "PERIODE"

Materiële vergissingen begaan bij het invullen van een vorige aangifte (en die geen
aanleiding geven tot een verbeterend stuk aan de afnemer) zoals een verkeerd btw-
nummer in kolom 1 of het niet vermelden van code T in kolom 2 bij driehoeksverkeer,
worden gecorrigeerd in een volgende opgave.
Dezelfde oorspronkelijke (foutieve) gegevens worden hernomen maar het bedrag wordt
ditmaal negatief ingevuld. Vervolgens worden de correcte gegevens op een volgende
lijn positief ingegeven. In kolom 4 vermelden we telkens de periode van de
oorspronkelijke opgave waarop de correctie betrekking heeft.
Foutieve bedragen, vermeld in kolom 3 van een vorige opgave, worden gecorrigeerd
door het verschil te maken tussen het oorspronkelijk aangegeven en het uiteindelijke
correcte bedrag. Bij een correctie in min wordt het bedrag voorafgegaan door een
minteken. Ook bij deze correctie vermelden we steeds de periode van de
oorspronkelijke opgave waarop de correctie betrekking heeft.
Totaalbedrag van deze bladzijde
Onderaan de bladzijde wordt het totaalbedrag van de bladzijde vermeld. Dit
totaalbedrag heeft enkel betrekking op deze bladzijde en wordt niet overgedragen naar
een volgende bladzijde.

8.3.8 Sancties
De opgave van de IC-handelingen is belangrijk voor controledoeleinden. Alleen zo kan
worden gecontroleerd of de belastingplichtige afnemer op zijn beurt in zijn lidstaat aan
de btw-verplichtingen heeft voldaan.
Een niet of niet-tijdig ingediende opgave evenals een onvolledige of niet-conforme
opgave, worden beboet.

8.3.9 Nihil opgave

Indien tijdens de betrokken periode geen handelingen werden verricht die in de opgave
moeten worden opgenomen, moet over deze periode geen nihil-opgave worden
opgemaakt en ingediend.

BTW VAN A - Z
 169

8.4 Jaarlijkse btw-listing

8.4.1 Wetgeving
Art.53 quinquies
De belastingplichtigen die voor btw-doeleinden zijn geïdentificeerd, de leden van een btw-eenheid
en de niet in België gevestigde belastingplichtigen die voor de handelingen die zij hier te lande
verrichten zijn vertegenwoordigd door een vooraf erkende persoon zijn gehouden jaarlijks, voor elk
lid van een btw-eenheid en voor iedere belastingplichtige die voor btw-doeleinden moet
geïdentificeerd zijn, behalve voor degenen die uitsluitend handelingen verrichten die krachtens
artikel 44 van de belasting zijn vrijgesteld, en waaraan zij goederen hebben geleverd of diensten
hebben verstrekt in de loop van het vorige jaar, de administratie die de belasting over de
toegevoegde waarde onder haar bevoegdheid heeft in kennis te stellen van het totale bedrag van
die handelingen alsmede van het totale bedrag van de in rekening gebrachte belasting.

Elke btw-belastingplichtige moet ieder jaar, vóór 31 maart, de administratie van de BTW
schriftelijk in kennis stellen van het totale bedrag van de leveringen en diensten evenals
van het totale bedrag van de in rekening gebrachte btw die zij aan hun Belgische,
belastingplichtige klanten hebben gefactureerd in de loop van het vorige jaar.
Deze verplichting geldt dus niet alleen voor de gewone belastingplichtigen maar
eveneens voor:
 Kleine ondernemingen (omzet minder dan € 25.000) en forfaitaire landbouwers.
Hoewel ze geen periodieke aangiften indienen, zijn ze wel verplicht om jaarlijks
een listing op te stellen over leveringen/dienstverrichtingen die ze hebben
verricht aan hun in België geïdentificeerde, belastingplichtige klanten;
 De - Belgische - aansprakelijk vertegenwoordiger van een buitenlandse
belastingplichtige.

8.4.2 Wie moet op de listing voorkomen?

In de jaarlijkse opgave moeten alle belastingplichtige afnemers met een Belgisch btw-
nummer worden opgenomen waarmee handelingen werden verricht voor een
totaalbedrag van meer dan 250,00 EUR exclusief btw.
Belastingplichtige afnemers die uitsluitend handelingen verrichten, vrijgesteld van btw,
volgens artikel 44 W.BTW en toch over een BE-nummer beschikken, hoeven niet te
worden vermeld.

8.4.3 Invullen van de listing

8.4.3.1 Hoofding
 Het btw-identificatienummer van de belastingplichtige;
 Het jaar van de handelingen waarop de listing betrekking heeft;
 Het nummer van de gebruikte bladzijde, evenals het totaal aantal bladzijden.

DOCUMENTEN
BASISCURSUS BTW
 170

8.4.3.2 Kader I
 Naam en volledig adres van de aangever;
 Datum (dag/maand/jaar) waarop de listing werd opgemaakt;
 Handtekening van de aangever of van zijn gevolmachtigde;
 Punt A: enkel in te vullen door kleine ondernemingen (jaaromzet niet meer dan
€ 25.000) met toepassing van de vrijstellingsregeling btw;
- totaalbedrag van de omzet met inbegrip van de bedragen vermeld in kader III;
- datum van aanvang van de vrijstellingsregeling;
 Punt B: enkel in te dienen door landbouwondernemers die geen periodieke btw-
aangiften indienen (forfaitaire landbouwers). Indien zij IC-leveringen hebben
verricht tijdens het jaar, moeten ze daarvan een (jaarlijkse) opgave indienen en
het feit dat ze gehouden zijn tot het indienen van een IC-opgave vermelden op
de listing.

8.4.3.3 Kader II
Voorbehouden voor de administratie.

8.4.3.4 Kader III

8.4.3.4.1 BTW-NUMMER
Hier komt het btw-nummer (BE 0xxx.xxx.xxx) van iedere afnemer-belastingplichtige
waarmee in de loop van het jaar handelingen werden verricht voor een totaal bedrag,
exclusief btw, van meer dan € 250.
De naam en het adres van de klanten mogen niet meer worden vermeld.
Opmerking
Belastingplichtige afnemers die uitsluitend vrijgestelde handelingen verrichten krachtens
art. 44 W.BTW en toch over een btw-nummer beschikken, hoeven niet te worden
vermeld.

8.4.3.4.2 OMZET (EXCL. BTW)

Totaalbedrag exclusief btw (maatstaf van heffing) van de met elke belastingplichtige
klant, in de loop van het jaar verrichte handelingen. Ook als er, om welke reden dan ook
(bv. KB 1, art. 20 medecontractant) geen btw werd aangerekend, moet de omzet er van
worden vermeld op de listing.

8.4.3.4.3 BTW-BEDRAG
Totaalbedrag van de aan elke klant, in de loop van het jaar aangerekende btw. Indien,
om welke reden dan ook (bv. KB 1, art. 20 medecontractant) geen btw werd
aangerekend, wordt de kolom btw-bedrag gewoon blanco gelaten.
Onderaan de bladzijde wordt het totaalbedrag van respectievelijk de omzet (exclusief
btw) en de btw vermeld. Deze totaalbedragen hebben uitsluitend betrekking op deze
bladzijde en worden niet overgedragen naar de volgende bladzijde.

DOCUMENTEN
BASISCURSUS BTW
 171

8.4.4 Hoe indienen?

 Op papier via formulier nr. 725 N verstrekt door de btw-administratie, manueel in
te vullen
Kleine ondernemingen onderworpen aan de vrijstellingsregeling,
landbouwondernemers onderworpen aan de bijzondere landbouwregeling..., zijn
vrijgesteld tot elektronische indiening.
 Langs elektronische weg
http://financien.belgium.be/E-services/Intervat.

8.4.5 Sancties
De listing wordt gebruikt voor controledoeleinden. Een niet of niet tijdig ingediende, of
onvolledig ingevulde listing wordt beboet.

8.4.6 NIHIL-listing
Indien een belastingplichtige, gehouden tot het indienen van periodieke btw-aangiften,
tijdens het jaar geen handelingen heeft verricht die in de listing moeten worden
opgenomen, dient er niet langer een NIHIL-aangifte te worden verstuurd.
In de plaats daarvan wordt in kader VIII van de laatste periodieke btw-aangifte (maand-
/of kwartaalaangifte) van het jaar het daartoe voorziene vakje aangekruist (zie
periodieke aangifte).
Vrijgestelde belastingplichtigen (kleine ondernemingen) of belastingplichtigen
onderworpen aan de bijzondere landbouwregeling en die geen periodieke btw-aangiften
indienen, moeten wel nog steeds een nihil-klantenlisting indienen.

DOCUMENTEN
BASISCURSUS BTW
 173

8.4.7 Voorbeeld jaarlijkse btw-listing (725 - N - 2015)

DOCUMENTEN
BASISCURSUS BTW
 174

DOCUMENTEN
BASISCURSUS BTW
 175

8.5 Bijzondere btw-aangifte

Voor de bespreking van dit document verwijzen we naar de “Topics bijzondere
regelingen: Groep van 4 - Bijzondere btw-aangifte”.

DOCUMENTEN
BASISCURSUS BTW
 177

9 TOPICS

9.1 Inleiding

9.1.1 Werkwijze
In dit hoofdstuk bekijken we praktisch een aantal “Topics” in verband met:
 binnenlandse verkopen en aankopen;
 intracommunautaire leveringen en -verwervingen;
 export- en importverrichtingen.
 bijzondere regelingen

Elk “Topic” vertrekt vanuit een factuur. Telkens komen volgende zaken aan bod:
 een analyse van de btw-handeling (antwoord op de 5 vragen)
 de manuele boeking van de factuur
 de praktische invulling van de aangifte(s)
 specifieke vermeldingen aan te brengen op de factuur
 eventuele aftrekbeperkingen bij aankopen
 de ingaven in een boekhoudpakket

Hierbij maken we gebruik van:

 de theorie uit de vorige hoofdstukken 1 t/m 8
 de theorie over het “Topic” zelf uit dit hoofdstuk 9

Werkwijze
Voorbeeld Topic V1: binnenlandse verkoop handelsgoederen:
 Neem de theorie uit dit hoofdstuk door i.v.m. de verwerking van de “Binnenlandse
verkopen handelsgoederen”
 Neem de opgave van Topic V1 "Verkoop binnenland goederen" erbij: factuur plus
antwoordblad.
 Noteer hierop:
- de boeking
- het antwoord op de 5 vragen;
- de verwerking in de btw aangifte(n): roosters.
- het recht op aftrek (bij aankopen)

 Boek vervolgens in het boekhoudpakket.

Het boekhoudpakket moet afzonderlijk worden aangevraagd.
Je krijgt een beginsituatie, handleiding en modeloplossingen mee.

Maak hiervoor gebruik van:

- De theorie uit vorige hoofdstukken 1 t/m 8
- De aangeboden “Hulplijnen” zoals boekingsschema’s…

 Vergelijk vervolgens je oplossing met de uitgewerkte modeloplossingen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 178

9.1.2 Analyse van een btw handeling: de 5 vragen

Wanneer men in de praktijk geconfronteerd wordt met een, al dan niet complexe,
operatie waarvoor men dient na te gaan of de betrokken partijen btw-verplichtingen
moeten nakomen, is het aangewezen om te beginnen met een duidelijke voorstelling
van de feiten.
Een bepaalde operatie kan immers bestaan uit verschillende handelingen betreffende
btw. Zoals we hebben gezien in module 1 t/m 5 bestaan er voor elke soort van
belastbare handeling aparte regels betreffende de plaatsbepaling, tijdstip van
belastbaarheid, vrijstellingen enz. .
Een hulpmiddel hierbij is de visuele voorstelling van de operatie aan de hand van een
schema. Voor elke handeling dienen daarbij - in onderstaande volgorde - volgende vijf
vragen gesteld te worden:

1. Wordt de handeling verricht door een belastingplichtige?

2. Verricht de btw-plichtige een belastbare handeling?
3. Vindt de belastbare handeling plaats in België?
4. Is er een vrijstelling mogelijk?
5. Wie is de schuldenaar van de btw?
 Het antwoord op de vorige vraag bepaalt telkens het antwoord op de volgende.
 Zolang er bevestigend geantwoord wordt op de eerste drie vragen is er
(Belgische) btw van toepassing.
 Vraag 4 peilt vervolgens naar eventuele vrijstellingen hier op.
 Uiteindelijk resulteren de vier eerste vragen in het antwoord op vraag 5: als er
btw van toepassing is, door wie moet deze dan worden voldaan. Met “voldoening
van de btw” wordt bedoeld: wie neemt de btw op als verschuldigd in zijn aangifte.

De theorie over deze vragen vind je terug in hoofdstuk 2 t/m 5.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 179

Schematische voorstelling:

BTW-HANDELING

Nee
Belastingplichtige Geen toepassing
? BTW!

Ja

Nee
Belastbare handeling? Geen toepassing
BTW!

Ja

Nee
Plaatsbepaling België? Geen Belgische btw!

Ja

Ja
Vrijstelling? Geen Belgische btw!
BTW!

Nee

Wie moet btw voldoen?

Leverancier Koper indien

Dienstverrichter verlegging

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 180

Voorbeeld
Een Belgische belastingplichtige koopt handelsgoederen bij een Nederlandse
belastingplichtige leverancier. De goederen worden verzonden van Nederland naar
België.
1. Wordt de handeling verricht door een belastingplichtige?
Ja: gewone belastingplichtige. Er is btw van toepassing
2. Verricht de belastingplichtige een belastbare handeling?
Ja: levering van goederen. Er is btw van toepassing
3. Vindt de belastingplichtige handeling plaats in België?
Ja: intracommunautaire verwerving. Plaatsbepaling: aankomst van de goederen.
Er is Belgische btw van toepassing.
4. Is er een vrijstelling mogelijk?
Neen: intracommunautaire verwervingen van goederen zijn niet vrijgesteld
Er is nog steeds Belgische btw van toepassing.
5. Wie is de schuldenaar van de btw?
De Belgische belastingplichtige klant neemt de btw op als verschuldigd in zijn
aangifte (maar mag deze vervolgens meteen weer aftrekken: verlegging van de
heffing)

9.1.3 De praktische verwerking naar de btw-aangifte

Eens we weten of - en zo ja, door wie - de btw moet worden voldaan, bekijken we hoe
deze concreet wordt verwerkt in de periodieke btw-aangifte.
In deel 8 "Documenten" behandelden we al de inhoud van de verschillende roosters
van de verschillende aangiften (periodieke aangifte, IC-opgave, jaarlijkse listing).

9.1.4 De verplichte vermeldingen op de factuur

De wetgever schrijft een aantal verplichte vermeldingen voor die we moeten
aanbrengen op de factuur. Deze vind je terug in hoofdstuk 8 “Documenten - De factuur”.

9.1.5 Eventuele aftrekbeperkingen

De theorie hierover vind je terug in hoofdstuk 6: “Recht op aftrek”.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 181

9.2 Topics binnenland

9.2.1 Verkoop goederen

Topics: V1 Verkoop handelsgoederen
In de aangifte wordt zowel de omzet als de verschuldigde btw vermeld.

9.2.1.1 Kader II - Uitgaande handelingen van de aangever: omzet

In de roosters 00, 01, 02 en 03 vermeldt men de “verkopen van handelsgoederen”
met betrekking tot de binnenlandse leveringen, afzonderlijk per btw-tarief:
 Rooster 00
voor producten onderworpen aan het nultarief zoals dagbladen, tabaksproducten,
recuperatieproducten …
 Rooster 01
voor producten onderworpen aan het tarief van 6 % zoals voedingswaren;
 Rooster 02
voor producten onderworpen aan het tarief van 12 % zoals margarine, steenkool;
 Rooster 03
voor producten onderworpen aan het tarief van 21 % zoals elektrische
huishoudapparaten, auto’s, diensten.
Een overzicht van de btw-tarieven vind je terug in module 7 Tarieven.
De vermelde bedragen zijn de maatstaven van heffing, exclusief btw.
Voor de berekening van de maatstaf van heffing verwijzen we naar module 8
"Documenten/De Factuur/Maatstaf van heffing".

9.2.1.2 Kader IV: Verschuldigde belasting

In kader IV vinden we alle verschuldigde btw-bedragen terug.
De verschuldigde btw op binnenlandse verkopen wordt genoteerd in:
 Rooster 54
bedrag van de verschuldigde btw op binnenlandse verkopen.
Controle
Wanneer we de maatstaf van heffing van de omzet (exclusief btw), vermeld in de
roosters 01, 02 en 03 vermenigvuldigen met hun respectievelijke btw-percentages,
verkrijgen we het bedrag aan verschuldigde btw, ingeschreven in rooster 54.
Tip: Verkopen worden uitgesplitst per btw-tarief!
Schematische voorstelling
Rooster 01
Rooster 02 is gelinkt aan Rooster 54
Rooster 03

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 182

9.2.1.3 Toepassing
Bvba Cash verkoopt volgende handelsgoederen:
Frisdrank Fanta € 1.000,00 btw 6 % € 60,00
Margarine Becel € 2.000,00 btw 12 % € 240,00
Wijn € 3.000,00 btw 21 % € 630,00
Totaal € 6.000,00 € 930,00
Saldo factuur € 6.930,00
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 6.930,00 01 1.000,00
700000 @ Verkoop Handelsgoederen 6.000,00 02 2.000,00
451054 Verschuldigde btw 930,00 03 3.000,00
54 930,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 183

9.2.2 Creditnota’s op verkopen

Topics: V2 Verkoop handelsgoederen - creditnota
Creditnota’s kunnen worden opgesteld naar aanleiding van:
 foutief aangerekende hoeveelheden of prijzen (teveel aangerekend);
 verkeerde btw-tarieven;
 rabatten (einde jaar- of einde seizoen kortingen, "target" kortingen);
 retourzendingen van goederen.
Net zoals bij de verkopen vinden we ook bij de creditnota’s zowel de maatstaf van
heffing als de btw hierop terug in de aangifte.

9.2.2.1 Kader II – Uitgaande handelingen van de aangever

De maatstaf van heffing van deze creditnota vinden we terug in Kader II onder:
 Rooster 49
bedrag van de uitgereikte creditnota’s en de negatieve verbeteringen met
betrekking tot de andere handelingen van kader II.

9.2.2.2 Kader V: aftrekbare belasting

Principe
Bij het uitreiken van de verkoopfactuur werd de omzet daarvan op de btw-aangifte
vermeld en de verschuldigde btw via rooster 54 aangegeven en doorgestort aan de
staat.
Doordat er echter teveel werd gefactureerd, werd er oorspronkelijk ook teveel btw aan
de Staat gestort.
Door de correctie hierop, via het uitreiken van een creditnota, ontstaat het recht om
(een gedeelte van) de betaalde btw terug te vorderen van de Staat.
De teveel gestorte btw vragen we terug via:
 Rooster 64
te recupereren btw, vermeld op uitgereikte creditnota’s

Vermeldingen op het document:

Op de creditnota dient de volgende vermelding te worden aangebracht:

KB1, art. 4 BTW terug te storten aan de staat in de mate waarin hij oorspronkelijk in
aftrek werk gebracht.

Schematische voorstelling creditnota op verkoopfacturen

Rooster 49 is gelinkt aan Rooster 64

Opmerking
Per administratieve tolerantie mag er eventueel een creditnota worden opgemaakt
zonder vermelding van btw. Absolute voorwaarde is dat er een volledig recht op aftrek
is en het niet gaat over een creditnota in verband met bedrijfsmiddelen!
In voorkomend geval moet de creditnota enkel opgenomen worden in de periodieke
aangifte onder rooster 49.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 184

9.2.2.3 Toepassing
We hernemen de factuur uit Topic V1 Verkoop binnenland goederen
Bvba Cash had nagelaten een handelskorting van 10 % toe te kennen op de factuur.
Dat resulteert in volgende uitgaande creditnota:
Frisdrank Fanta € 100,00 btw 6 % € 6.00
Margarine Becel € 200,00 btw 12 % € 24,00
Wijn € 300,00 btw 21 % € 63,00
Totaal € 600,00 € 93,00
Saldo factuur € 693,00
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
700200 Verkoopkortingen 600,00 49 600,00
451064 Regul. verschuld. btw 93,00 64 93,00
400000 @ Handelsdebiteuren 693,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 185

9.2.3 Aankoopfacturen
Topics A1 Aankoop handelsgoederen
A3 Aankoop diensten
A4 Aankoop diverse goederen beperkte aftrek
A5 Aankoop diensten geen aftrek
A6 Aankoop investeringen volledige aftrek
A7 Aankoop investeringen beperkte aftrek

In de aangifte wordt zowel de maatstaf van heffing van de aankopen als de

terugvorderbare btw daarop vermeld.
Anders dan bij de verkopen, waarbij de maatstaf van heffing van de omzet wordt
uitgesplitst naar btw-tarief, wordt de maatstaf van heffing van de aankopen uitgesplitst
naar btw-soort (soort aankoop):
 Aankopen van handelsgoederen;
 Aankopen van diverse goederen en diensten;
 Aankopen van investeringsgoederen.

9.2.3.1 Kader III: Inkomende handelingen (maatstaf van heffing)

 Rooster 81: aankopen van handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
 Rooster 82: aankopen van diverse goederen en diensten
 Rooster 83: aankopen van bedrijfsmiddelen (investeringsgoederen)
De vermelde bedragen zijn de maatstaven van heffing van alle voormelde aankopen
eventueel vermeerderd met het beroepsmatige niet-aftrekbare btw-gedeelte op deze
aankopen.
Per administratieve tolerantie mogen ook de geboekte bedragen op de respectievelijke
grootboekrekeningen (exclusief btw) in deze roosters worden vermeld. Een eventueel
disconto hoeft dus niet noodzakelijk in mindering te worden gebracht.
Roosters 81/82/83 worden in mindering gebracht (tot uitputting) met de bedragen van
inkomende creditnota’s op voormelde aankopen
Link naar de rubrieken in de boekhouding:
Rooster Omschrijving Rubriek
81 Handelsgoederen 60
82 Diverse goederen en 61 (alle)
diensten 62, 64 en 65 (indien btw van toepassing
83 Investeringsgoederen 20 t/m 27

Voor meer uitleg in verband met de inhoud van rooster 81/82/83 verwijzen we naar
hoofdstuk 8 "Documenten/De periodieke btw-aangifte”.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 186

9.2.3.2 Kader V: Aftrekbare belasting

9.2.3.2.1 ALGEMEEN PRINCIPE VAN AFTREK

Een handelaar, btw-belastingplichtige, kan de hem door zijn leveranciers aangerekende
btw op zijn aankoopfacturen terugvorderen. Voorwaarde is wel dat de
aankoopverrichting kadert in zijn normale beroepsactiviteiten. Is dat niet het geval en
heeft de aankoop een privatief karakter, is er geen recht op aftrek van btw. Daarnaast
zijn er nog een aantal wettelijke aftrekbeperkingen. De koper kan zijn recht op aftrek
direct uitoefenen na ontvangst van de factuur, ook al is deze(en dus ook de btw daarop)
nog niet betaald aan zijn leverancier.
In kader V vinden we alle aftrekbare btw-bedragen terug.

Rooster 59
In rooster 59 noteren we de aftrekbare btw op zowel de aankopen van
handelsgoederen, diverse goederen en diensten en investeringsgoederen.
Komt niet in rooster 59 “Aftrekbare btw”:
 Btw op aankopen van goederen en diensten in de privésfeer;
 Niet-aftrekbare btw op beroepsmatige kosten waarop de wetgever het recht op aftrek
geheel of gedeeltelijk heeft beperkt.

9.2.3.2.2 BEPERKINGEN OP BTW-AFTREK (RECHT OP AFTREK)

De wetgever heeft een aantal aftrekbeperkingen doorgevoerd op enkele specifieke
kosten. Welke deze zijn, vind je terug in module 6 "Recht op aftrek".

De niet-aftrekbare btw is een kost!

Dit betekent:
 Boekhoudtechnisch

De niet-aftrekbare btw wordt toegevoegd aan en geboekt op de onderliggende
kostenrekening.
 Voor de btw-aangifte
Het bedrag van de beroepsmatige niet-aftrekbare btw wordt mee opgenomen in:
- rooster 81 (indien op handelsgoederen, grond- en hulpstoffen)
- rooster 82 (indien op diverse goederen en diensten)
- rooster 83 (indien op investeringsgoederen).

Schematische voorstelling aankoopfacturen

Rooster 81
Rooster 82 is gelinkt aan Rooster 59
Rooster 83

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 187

9.2.3.3 Aankoop personenwagen, deels privé

De btw op de aankoop, het onderhoud, herstel en verbruik van personenwagens is
maximaal voor 50 % aftrekbaar (art. 45 §2).

Wanneer de belastingplichtige het voertuig uitsluitend aanwendt voor beroepsmatig

gebruik, bedraagt de aftrek maximum 50 % van het bedrag van de btw.
De theorie van de aftrekbeperkingen op personenwagens vind je terug in hoofdstuk 6
“Recht op aftrek/Omvang en beperkingen op aftrek).

Het privé gebruik geeft uiteraard nooit recht op aftrek.

Terzake moeten we een onderscheid maken tussen vennootschappen en
eenmanszaken/natuurlijke personen:
 Een vennootschap heeft in wezen geen privé-bezittingen. De personenwagen
wordt daarom steeds volledig (100 %) opgenomen in het bedrijfsvermogen maar
kan door de werknemers/bedrijfsleider vervolgens ook voor privé verplaatsingen
worden gebruikt.
 Een eenmanszaak/natuurlijk persoon kan er voor kiezen om de deels privé
gebruikte personenwagen:
o ofwel volledig op te nemen in het bedrijfsvermogen
o of het privé-gedeelte op te nemen in het privé-vermogen.
Op de volgende pagina vind je een schematische voorstelling van de btw-
aftrekbeperking op de aankoop van een personenwagen door een eenmanszaak die
respectievelijk voor 100 %,70 %, 50 % of 30 % beroepsmatig wordt gebruikt en
opgenomen in het bedrijfsvermogen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 189

Aftrekbare btw op kosten/investeringen personenwagens

deels beroepsmatig, deels privé
Principe

Gebruik zowel beroep als privé

Bedrag 100 % beroepsgebruik
70 % beroep - 30 % privé 50 % beroep - 50 % privé 30 % beroep - 70 % privé
Kost 70 % op kostenrekening 50 % op kostenrekening 30 % op kostenrekening
100 % op de kostenrekening
Investering 30 % op rekening privé 50 % op rekening privé 70 % op rekening privé

50 % aftrekbare BTW 50 % aftrekbare BTW 50 % aftrekbare BTW 30 % aftrekbare BTW

50 % niet-aftrekbare BTW 20 % niet-aftrekbare BTW

BTW op kostenrekening op kostenrekening

30 % niet-aftrekbare BTW 50 % niet-aftrekbare BTW 70 % niet-aftrekbare BTW

op rekening privé op rekening privé op rekening privé

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 191

9.2.3.4 Toepassingen
A1 Aankopen binnenland goederen
Bvba Cash koopt volgende handelsgoederen:
Frisdrank Fanta € 1.000,00 Btw 6 % € 60,00
Margarine Becel € 2.000,00 Btw 12 % € 240,0000
Wijn € 3.000,00 Btw 21 % € 630,00
Totaal € 6.000,00 € 930,00
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
604000 Aankoop Handelsgoederen 6.000,00 81 6.000,00
411059 Terugvorderbare btw 930,00 59 930,00
440000 @ Leveranciers 6.930,00

A3 Aankopen binnenland diverse goederen en diensten

Bvba Cash heeft kopieerpapier gekocht ten behoeve van haar administratie en ontvangt
hierover de factuur van € 1.000,00 exclusief btw 21 %.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
612400 Kantoorbehoeften 1.000,00 82 1.000,00
411059 Terugvorderbare btw 210,00 59 210,00
440000 @ Leveranciers 1.210,00

A4 Aankopen binnenland diverse goederen en diensten beperkte aftrek

Bvba Cash heeft een volledig beroepsmatig gebruikte personenwagen binnengebracht
voor onderhoud in de garage en ontvangt hierover een factuur van
€ 250,00 exclusief btw 21 %.
De btw op personenwagens is maximaal 50% aftrekbaar.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
611350 Onderhoud pers. wagen 250,00 82 250,00
611350 Niet aftrekbare btw 26,25 82 26,25
411059 Terugvorderbare btw 26,25 59 26,25
440000 @ Leveranciers 302,50
De niet aftrekbare btw is een kost en kan worden geboekt:
 op de kostenrekening “640500 Niet aftrekbare btw”
OF
 op de onderliggende kostenrekening, in dit voorbeeld “611350 Onderhoud
personenwagen”.
In de cursus opteren we telkens voor de laatste optie.
De niet aftrekbare btw wordt eveneens opgenomen in rooster 82.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 192

A5 Aankopen binnenland diverse goederen en diensten geen aftrek

De vertegenwoordiger van Bvba Cash is gaan eten met een klant en brengt het
factuurtje van het restaurant binnen.
Eten € 100,00 exclusief btw 12 %
Drank € 50,00 exclusief btw 21 %
De btw op restaurantkosten is niet aftrekbaar
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
613000 Restaurantkosten 150,00 82 150,00
613000 Niet aftrekbare btw 22,50 82 22,50
440000 @ Leveranciers 172,50

A6 Aankopen binnenland investeringen volledige aftrek

Bvba Cash koopt een nieuwe compressor (machine) voor het magazijn:
€ 3.000,00, exclusief btw 21 %.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
231000 Machines 3.000,00 83 3.000,00
411059 Terugvorderbare btw 630,00 59 630,00
440000 @ Leveranciers 3.630,00

A7 Aankopen binnenland beperkte aftrek

Bvba Cash koopt een nieuwe personenwagen.
Bruto aankoopprijs € 21.500, korting € 1.500,00 exclusief btw 21 %.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
242000 Personenwagens 20.000,00 83 20.000,00
242000 Niet aftrekbare btw 2.100,00 83 2.100,00
411059 Terugvorderbare btw 2.100,00 59 2.100,00
440000 @ Leveranciers 24.200,00
Opmerking
Investeringen worden netto geboekt. De niet-aftrekbare btw op personenwagens moet verplicht
worden toegevoegd aan/geboekt op de investeringsrekening en opgenomen in rooster 83.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 193

9.2.3.5 Verkoop gemengd gebruikte personenwagen

In deze speelt ook de problematiek van de btw op de verkoop van gemengd gebruikte
personenwagens. Net zoals bij de aankoop moeten we ook hier een onderscheid
maken tussen vennootschappen en eenmanszaken.

Door vennootschappen
Op voorwaarde dat de aftrek van de btw op de aankoop van personenwagens, wagens
voor dubbel gebruik en minibussen beperkt was tot maximaal 50 %, wordt vervolgens -
bij verkoop - de verkoopprijs op alle verkopen hiervan voor 50 % belast.
Deze regeling geldt dus niet voor
 auto’s die aangekocht zijn door particulieren of onder de margeregeling (btw niet
aftrekbaar);
 lichte vracht (camionette/pick-up): geen aftrekbeperking.
Concreet betekent dit dat er slechts 50 % btw berekend wordt op de verkoopprijs
telkens je een auto verkoopt waarvoor bij de aankoop maximaal 50 % van de btw door
de belastingplichtige is gerecupereerd.
Indien bij een vennootschap de btw bij aankoop voor een lager percentage in aftrek
werd gebracht (bijvoorbeeld 35 %), is de btw toch verschuldigd op 50% van de
verkoopprijs aangezien de wagen volledig in het beroepsvermogen van de
vennootschap aanwezig was . Er kan wel in het voordeel van de vennootschap een
herziening gebeuren indien de vijfjarige herzieningstermijn nog niet is verstreken (zie
het hoofdstuk “Bijzondere topics/Herzieningen”).
Op de verkoopfactuur moet volgende vermelding worden aangebracht:
“ Verminderde maatstaf, toepassing beslissing E.T. 119.650 van 20 oktober 2011”
Door eenmanszaken
Indien bij een eenmanszaak de wagen slechts gedeeltelijk in het beroepsvermogen
werd opgenomen en daardoor de btw voor een lager percentage in aftrek werd
gebracht (bijvoorbeeld 20%), is de btw bij daaropvolgende verkoop verschuldigd op een
overeenstemmend percentage van de verkoopprijs exclusief btw (in dit voorbeeld dient
er dan slechts 21% btw te worden aangerekend op 20% van de verkoopprijs).

Op volgende pagina’s vind je enkele concrete aan- en verkoopscenario’s.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 194

9.2.3.5.1 AAN- EN VERKOOP PERSONENWAGEN DOOR VENNOOTSCHAP

Voorbeeld 1: 100% opgenomen in het bedrijfsvermogen

Aankoop personenwagen, volledig beroepsmatig: € 20.000 (excl. btw)
BTW-aftrek bij aankoop: (20.000 x 21%) x 50% = € 2.100
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
242000 Personenwagens 20.000 83 20.000
242000 Niet aftrekbare btw 2.100 83 2.100
411059 Terugvorderbare btw 2.100 59 2.100
440000 @ Leveranciers 24.200

Verkoop personenwagen : € 15.000

Maatstaf van heffing: (helft verkoopprijs) € 7.500
BTW: 7.500 x 21 % = € 1.575
Factuur: 15.000 + 1.575 = € 16.575
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 16.575
704000 Verkopen MVA 0 % 7.500 00 7.500
704000 Verkopen MVA 21 % 7.500 03 7.500
451054 Verschuldigde BTW 1.575 54 1.575

Voorbeeld 2: 100% opgenomen in het bedrijfsvermogen

Aankoop 2ehands personenwagen onder margeregeling, volledig beroepsmatig
Aankoopprijs: € 5.000 (er mag geen btw op de aankoopfactuur worden vermeld)
BTW-aftrek bij aankoop: geen (margeregeling: geen aftrek btw)
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
242000 Personenwagens 5.000 83 5.000
440000 @ Leveranciers 5.000

Verkoop personenwagen: € 2.000

Maatstaf van heffing: € 2.000
BTW: 2.000 x 21 % = € 420
Factuur: 2.000 + 420 € 2.420
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 2.420
704000 Verkopen MVA 21 % 2.000 03 2.000
451054 Verschuldigde BTW 420 54 420

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 195

Voorbeeld 3: 100% opgenomen in het bedrijfsvermogen

Aankoop 2de hands personenwagen bij particulier, volledig beroepsmatig
Aankoopprijs: € 10.000 (geen btw van toepassing: particulier)
BTW-aftrek bij aankoop: geen
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
242000 Personenwagens 10.000 83 10.000
440000 @ Leveranciers 10.000

Verkoop personenwagen € 5.000

Maatstaf van heffing: € 5.000
BTW: 5.000 x 21 % = € 1.050
Factuur: 5.000 + 1.050 € 6.050
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 6.050
704000 Verkopen MVA 21 % 5.000 03 5.000
451054 Verschuldigde BTW 1.050 54 1.050

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 196

9.2.3.5.2 NATUURLIJK PERSOON/EENMANSZAAK

Voorbeeld 1: 100% opgenomen in het bedrijfsvermogen

Aankoop personenwagen, volledig beroepsmatig: € 20.000 (excl. btw)
BTW-aftrek bij aankoop: (20.000 x 21%) x 50% = € 2.100
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
242000 Personenwagens 20.000 83 20.000
242000 Niet aftrekbare btw 2.100 83 2.100
411059 Terugvorderbare btw 2.100 59 2.100
440000 @ Leveranciers 24.200

Verkoop personenwagen aan € 10.000

Maatstaf van heffing: (helft verkoopprijs) € 5.000
BTW: 5.000 x 21 % = € 1.050
Factuur: 10.000 + 1.050 = € 11.050
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 11.050
704000 Verkopen MVA 0 % 5.000 00 5.000
704000 Verkopen MVA 21 % 5.000 03 5.000
451054 Verschuldigde BTW 1.050 54 1.050

Voorbeeld 2: 50% opgenomen in het bedrijfsvermogen

Aankoop personenwagen, 50 % privatief: € 20.000 (excl. btw)
BTW-aftrek bij aankoop: (20.000 x 21%) x 50% = € 2.100
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
242000 Personenwagens 10.000 83 10.000
411059 Terugvorderbare btw 2.100 59 2.100
416400 RCT Zaakvoerder (aankoop privé) 10.000
416400 RCT Zaakvoerder (btw privé) 2.100
440000 @ Leveranciers 24.200

Verkoop personenwagen aan € 10.000

Maatstaf van heffing: (50 % verkoopprijs) € 5.000
BTW: 5.000 x 21 % = € 1.050
Factuur: 10.000 + 1.050 = € 11.050
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 11.050
704000 Verkopen MVA 21 % 5.000 03 5.000
451054 Verschuldigde BTW 1.050 54 1.050
416400 RCT Zaakvoerder (privé gedeelte)* 5.000
Voor de verrekening van het privé-gedeelte gebruiken we de “enige” rekening “416400 RCT
Zaakvoerder” bij zowel aan- als verkoop.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 197

Voorbeeld 3: 20% opgenomen in het bedrijfsvermogen

Aankoop personenwagen, 80 % privatief: € 20.000 (excl. btw)
BTW-aftrek bij aankoop: (20.000 x 21%) x 20% = € 840
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
242000 Personenwagens 4.000 83 4.000
411059 Terugvorderbare btw 840 59 840
416400 RCT Zaakvoerder (aankoop privé) 16.000
416400 RCT Zaakvoerder (btw privé) 3.360
440000 @ Leveranciers 24.200

Verkoop personenwagen: € 10.000

Maatstaf van heffing: (20% verkoopprijs): € 2.000
BTW: 2.000 x 21 % = € 420
Factuur: 10.000 € + 420 € 10.420
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 10.420
704000 Verkopen MVA 21 % 2.000 03 2.000
451054 Verschuldigde BTW 420 54 420
416400 RCT Zaakvoerder (privé gedeelte) 8.000

Voorbeeld 4: 75 % opgenomen in het bedrijfsvermogen

Aankoop 2de hands personenwagen bij particulier, 25 % privatief:
Aankoopprijs: € 10.000 (geen btw van toepassing: particulier)
BTW-aftrek bij aankoop: geen
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
242000 Personenwagens 7.500 83 7.500
416400 RCT Zaakvoerder (aankoop privé) 2.500
440000 @ Leveranciers 10.000

Verkoop van de personenwagen aan € 5.000,00

Maatstaf van heffing: (75 % van verkoopprijs) € 3.750,00
BTW: 3.750 x 21 % = € 787,50
Factuur: 5.000 € + 787,50 = € 5.787,50
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 5.787,50
704000 Verkopen MVA 21 % 3.750,00 03 3750,00
451054 Verschuldigde BTW 787,50 54 787,50
416400 RCT Zaakvoerd. (privé gedeelte) 1.250,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 198

9.2.4 Creditnota’s op aankoopfacturen

Topic A2 Aankoop handelsgoederen - creditnota

Creditnota’s kunnen worden opgesteld naar aanleiding van:

 foutief aangerekende hoeveelheden of prijzen (teveel aangerekend);
 verkeerde btw-tarieven;
 rabatten (eindejaars- of einde seizoenskortingen, "target" kortingen);
 retourzendingen van goederen.
Net zoals bij de aankopen vinden we ook bij de creditnota’s zowel de maatstaf van
heffing als de btw hierop terug in de aangifte.

9.2.4.1 Kader III: Inkomende handelingen (maatstaf van heffing)

Rooster 85:Bedrag van de ontvangen creditnota’s en negatieve verbeteringen
Hier vermelden we het bedrag, exclusief btw, van de ontvangen creditnota’s van zowel:
 aankopen handelsgoederen;
 diverse goederen en diensten;
 bedrijfsmiddelen (investeringsgoederen).
De bedragen in rooster 85 worden positief ingegeven.
Roosters 81, 82 en 83: Bedrag van de inkomende handelingen
De geboekte bedragen van aankopen van respectievelijk:
 handelsgoederen (rooster 81);
 diverse goederen en diensten (rooster 82);
 bedrijfsmiddelen (rooster 83).
worden vervolgens nog eens negatief ingegeven in bovenstaande roosters.

In roosters 81/82/83 komen de netto bedragen verkregen na aftrek van de

ontvangen creditnota’s!
Het volstaat dus niet om de maatstaven van heffing op de creditnota’s te vermelden in
rooster 85 (positief), ze moeten ook in mindering worden gebracht in de
respectievelijke roosters 81, 82 of 83.
Opmerking
De aankopen van handelsgoederen worden positief ingegeven in rooster 81. De
creditnota’s worden daarop in mindering gebracht (negatief ingegeven).
In een periode van relatief weinig aankopen maar veel ontvangen creditnota’s (bv.
retour van onverkochte goederen naar de leverancier op einde seizoen), kan het
gebeuren dat daardoor het bedrag opgenomen in rooster 81 - per saldo - negatief
uitvalt. In rooster 81 mag echter geen negatief saldo vermeld worden! Creditnota’s
kunnen dus enkel in mindering worden gebracht in rooster 81 tot uitputting. Het
eventuele resterende negatieve bedrag wordt vervolgens in mindering gebracht op het
positieve saldo van rooster 81van de volgende btw-aangifte(s).
Eenzelfde redenering geldt ook voor de roosters 82 (diverse goederen en diensten) en
83 (bedrijfsmiddelen).
De bedragen in rooster 85 moeten daarentegen altijd integraal worden ingegeven!

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 199

9.2.4.2 Kader IV Verschuldigde belasting

Principe
Bij de ontvangst van de aankoopfactuur werd de maatstaf van heffing daarvan op de
btw-aangifte vermeld en de terugvorderbare btw via rooster 59 integraal aangegeven en
teruggevorderd van de Staat.
Doordat er echter teveel werd gefactureerd, werd er oorspronkelijk ook teveel btw van
de Staat teruggevorderd.
Door de correctie hierop, via de ontvangst van een creditnota, ontstaat de plicht om een
deel van de teveel teruggevorderde btw van de Staat nu terug te betalen aan de Staat.
Deze verschuldigde btw geven we aan via:
Rooster 63: Terug te storten btw vermeld op ontvangen creditnota’s
In dit rooster vermeldt de aangever het bedrag van de btw die hij aan de Staat moet
terugstorten ingevolge door zijn leveranciers uitgereikte creditnota’s waarbij het niet
uitmaakt of de creditnota betrekking heeft op handelsgoederen, diverse goederen en
diensten of investeringen. Telkens komt de btw in rooster 63 terecht.

Schematische voorstelling creditnota’s op aankoopfacturen

Rooster 85 (+)
Rooster 81 (-)
Rooster 85 (+)
is gelinkt aan Rooster 63
Rooster 82 (-)
Rooster 85 (+)
Rooster 83 (-)

9.2.4.3 Toepassing
A2 Creditnota aankoop binnenland
Bvba Cash heeft wijn (handelsgoederen) gekocht. Een aantal flessen zijn bij levering
evenwel beschadigd. De flessen worden geretourneerd aan de leverancier. Bvba Cash
ontvangt een creditnota aan € 1.000,00 exclusief btw 21 %.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
440000 Leveranciers 1.210,00 - 81 - 1.000,00
604300 @ Uitgaande retouren 1.000,00 + 85 + 1.000,00
411063 Regul. terugvord. btw 210,00 63 210,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 200

9.2.5 Verkopen en creditnota’s op verkopen, stelsel medecontractant (MC)

Topics: V3 Verkoop Medecontractant

V4 Verkoop Medecontractant - creditnota

9.2.5.1 Principe
Voor werken in onroerende staat en er mee gelijkgestelde handelingen werd een aparte
regeling ingevoerd.
Deze regeling houdt in dat - onder bepaalde voorwaarden - de leverancier/dienst-
verrichter geen btw mag aanrekenen op zijn factuur aan zijn “medecontractant” (klant).
Dit betekent echter niet dat er geen btw van toepassing is!
De verplichting tot voldoening van de btw wordt in dit stelsel verlegd naar de
klant/medecontractant. De medecontractant berekent en voldoet zelf de verschuldigde
btw op de factuur die hij ontvangt. Met andere woorden, de klant neemt de taak over
van de leverancier en stort de verschuldigde btw op de factuur door aan de Staat.
Tegelijkertijd past de klant zijn recht op aftrek van btw toe en vordert meteen de btw
terug van de Staat.
Dit is wat we noemen een “verlegging van heffing” en is geen keuzestelsel maar moet
verplicht worden toegepast indien aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
De regeling geldt ook als er werken worden uitgevoerd aan onroerende goederen die
zowel beroepsmatig als privé worden gebruikt en de werken op het geheel worden
uitgevoerd.
Als het werk echter uitsluitend bestemd is voor het privégebruik van de klant, moet de
aannemer wel degelijk btw in rekening brengen.
Deze regeling is uitgewerkt omdat er in het verleden heel wat problemen waren met de
inning van de btw bij de (onder)aannemers van werken in onroerende staat. Als reactie
daarop heeft de wetgever de verplichting tot voldoening van de btw verlegd van de
aannemer naar de klant.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 201

9.2.5.2 Wat is werk in onroerende staat en welke zijn de daarmee gelijkgestelde

handelingen?
Art.19 §2 (eigenlijke werken in onroerende staat)
Voor de toepassing van dit Wetboek wordt verstaan onder werk in onroerende
staat, het bouwen, het verbouwen, het afwerken, het inrichten, het herstellen,
het onderhouden, het reinigen en het afbreken, geheel of ten dele, van een uit
zijn aard onroerend goed, en de handeling die erin bestaat een roerend goed te
leveren en het meteen op zodanige wijze aan te brengen aan een onroerend
goed dat het onroerend uit zijn aard wordt.

KB 1 art. 20 §2 (gelijkgestelde werken)

Wordt bedoeld alle werk in onroerende staat in de zin van artikel 19 §2 (zie
boven)
Worden eveneens bedoeld, in de mate dat zij geen werk in onroerende staat
zijn:
Iedere handeling die tot voorwerp heeft zowel de levering als de aanhechting
aan een gebouw:
- van de bestanddelen of een gedeelte van de bestanddelen van een installatie
voor centrale verwarming of airconditioning;
- van de bestanddelen of een gedeelte van de bestanddelen van een sanitaire
installatie van en gebouw en, meer algemeen, van al de vaste toestellen voor
sanitair of hygiënisch gebruik aangesloten op een waterleiding of een riool;
- van de bestanddelen of een gedeelte van de bestanddelen van een
elektrische installatie van een gebouw met uitzondering van toestellen voor de
verlichting en van de lampen;
- van de bestanddelen of een gedeelte van de bestanddelen van een elektrische
belinstallatie, van brandalarmtoestellen van alarmtoestellen tegen diefstal
en van een huistelefoon;
- van opbergkasten, gootstenen, gootsteenkasten en meubels met
ingebouwde gootsteen, wastafels en meubels met ingebouwde wasbak,
zuigkappen, ventilators en luchtverversers waarmee een keuken of een
badkamer is uitgerust;
- van luiken, rolluiken en rolgordijnen die aan de buitenkant van een gebouw
worden geplaatst.
Iedere handeling die tot voorwerp heeft zowel de levering van wandbekleding
of vloerbekleding als de plaatsing ervan in een gebouw ongeacht of die
bekleding of bedekking aan het gebouw wordt vastgehecht of eenvoudig ter
plaatse op maat wordt gesneden volgens de afmetingen van de te bedekken
oppervlakte.
Ieder werk dat bestaat in het aanhechten, het plaatsen, het herstellen, het
onderhouden en het reinigen van goederen bedoeld in 1° of 2° hierboven.
Wordt ook bedoeld de terbeschikkingstelling van personeel met het oog op het
verrichten van een werk in onroerende staat of van hierboven bedoelde
handelingen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 202

Enkel voor de handelingen, vermeld in KB 1, art. 20/Art 19 §2 (zie bovenstaande

tabellen) is de verlegginsregeling van het stelsel medecontractant mogelijk!

Worden dus bedoeld:

1. bouwen, verbouwen, afwerken, inrichten, herstellen, onderhouden, reinigen en
afbreken van een onroerend goed of een deel ervan, grondwerken,
bodemsaneringen, dakwerken, schrijnwerkerij, schilderwerken, tuinaanleg en
tuinonderhoud.
2. levering met plaatsing van een roerend goed dat door die plaatsing onroerend uit
zijn aard wordt (deuren, ramen, trap…). De levering van een goed dat niet
ingelijfd wordt aan een gebouw maar er op een eenvoudige wijze aan wordt
vastgemaakt, wordt hier dus niet bedoeld.
3. levering met plaatsing van:
- centrale verwarming, airconditioning;
- sanitaire installatie;
- elektrische installatie;
- elektrische belinstallaties, alarmtoestellen, huistelefoon;
- zonnecelpanelen
- ingebouwde kasten, ingerichte keukens;
- luiken, rolluiken aan de buitenkant van een gebouw;
- wandbekleding, vloerbekleding.
4. plaatsen, herstellen, onderhouden en reiniging van onder 2 en 3. bedoelde
goederen.
5. de terbeschikkingstelling van personeel met het oog op het verrichten van de
hierboven bedoelde handelingen.

Worden niet bedoeld en vallen dus niet onder stelsel medecontractant:

1. Elektriciteitswerken
Plaatsing van verlichtingsarmaturen en van lampen;
2. Keukens
Plaatsing van elektrische toestellen, anderen dan een zuigkap (ingebouwde
koelkast, elektrisch vuur, oven, vaatwasser);
3. Intellectuele werkzaamheden met betrekking tot de uitgevoerde werken (toezicht,
plannen…).

Een loutere levering van goederen valt eveneens nooit onder het stelsel van
medecontractant.

Administratieve tolerantie
Een leverancier van keukens zou – volgens bovenstaande regels – twee facturen
moeten opmaken:
 één met toepassing van stelsel medecontractant voor de plaatsing van de kasten,
gootsteen, zuigkap en
 één met aanrekening van btw voor de levering van de elektrische toestellen in de
keuken.

Om dit te vermijden mag er, als gevolg van een administratieve tolerantie, toch één
factuur worden opgemaakt over het geheel van de werken, mét toepassing van
stelsel medecontractant, op voorwaarde dat het hoofdvoorwerp van het contract
onder toepassing van medecontractant valt.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 203

9.2.5.3 Voorwaarden
Het stelsel van facturering “medecontractant” mag enkel worden toegepast indien
cumulatief aan volgende voorwaarden is voldaan:
 het gaat over werken in onroerende staat;
 uitgevoerd door een in België gevestigde belastingplichtige
 ten behoeve van
o belastingplichtige klanten met recht op aftrek die periodieke aangiften
indienen en in België zijn gevestigd;
o ofwel niet in België gevestigde btw-plichtigen die in België voor de btw zijn
geregistreerd via een individuele aansprakelijk vertegenwoordiger
 de goederen en/of diensten, ook als is het slechts gedeeltelijk, worden
aangewend in het kader van de beroepswerkzaamheden van de klant.
 plaats: de plaats van de dienst is gelegen in België (plaatsbepalingsregel voor
werken aan onroerend goed: ligging van het onroerend goed)

De regeling kan bijgevolg niet worden toegepast op:

 niet in België geïdentificeerde buitenlandse belastingplichtigen;
 belastingplichtigen onderworpen aan een bijzondere regeling, met name de
"Groep van 4" (forfaitaire landbouwers, belastingplichtigen onderworpen aan de
kleine ondernemersregeling, vrijgestelde belastingplichtigen en niet-
belastingplichtige rechtspersonen);
 particulieren.

Forfaitaire landbouwers, kleine ondernemingen: mogelijke vergissingen

Het stelsel van medecontractant is verplicht van toepassing op afnemers,
belastingplichtigen die periodieke aangiften indienen. De dienstverrichter moet
vrijstellen, de afnemer/medecontractant voldoet de btw vervolgens in zijn btw-aangifte.
De dienstverrichter baseert zich hiervoor op het btw nummer van zijn klant/afnemer van
de dienst. Een dienstverrichter die onterecht btw aanrekent of vrijstelt kan hiervoor
boetes oplopen.

Forfaitaire landbouwers en kleine ondernemingen hebben een btw nummer maar

dienen evenwel geen periodieke aangiftes in. Bijgevolg kan het stelsel medecontractant
op hen niet van toepassing zijn. Geven zij toch hun btw nummer aan de
dienstverrichter/aannemer, gaat deze er onterecht van uit dat hij moet vrijstellen. De
klant forfaitaire landbouwer/kleine onderneming kan vervolgens de btw niet voldoen
want niet aangifteplichtig.

Om vergissingen te vermijden mogen deze afnemers/belastingplichtigen vanaf juli 2018

hun btw nummer niet meer verstrekken aan de dienstverrichter. Gebeurt dit toch wordt
de aannemer die op basis daarvan onterecht de vrijstelling toepast, ontheven van zijn
aansprakelijkheid om te btw te voldoen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 204

9.2.5.4 Gemengde/gedeeltelijke belastingplichtigen

Gemengde en gedeeltelijke belastingplichtigen hebben een btw-nummer en dienen
periodieke aangiften in. Bijgevolg voldoen zij aan de voorwaarden om in aanmerking te
komen voor het stelsel van medecontractant. Als zij werken in onroerende staat laten
uitvoeren is de regeling medecontract bijgevolg verplicht van toepassing.
Zelfs wanneer de werken uitsluitend slaan op de vrijgestelde activiteit van een
gemengde belastingplichtige of van de activiteit die buiten het toepassingsveld van de
btw vallen bij een gedeeltelijke belastingplichtige is het stelsel van medecontractant
onverkort van toepassing op de volledige factuur.

9.2.5.5 Contract met verschillende handelingen

De administratie aanvaardt, bij wijze van vereenvoudiging, dat, wanneer een contract
verschillende handelingen tot voorwerp heeft waarvan sommige vallen onder stelsel
medecontractant (levering met plaatsing) en andere niet (een gewone levering zonder
plaatsing), de regeling van de verlegging van de heffing wordt toegepast voor het
geheel zodat er geen twee verschillende facturen moeten worden opgemaakt.
Deze tolerantie kan echter slechts worden toegepast voor zover het hoofdvoorwerp van
het contract valt onder de regeling van medecontractant en de elementen die niet in het
toepassingsgebied van deze regeling vallen, slechts bijkomstig zijn.
Voorbeeld
Een installateur van keukens levert en plaats een industriële keuken in een restaurant.
Tegelijkertijd levert ze een losstaande microgolfoven mee.
Het hoofdvoorwerp valt onder stelsel medecontract. Er mag één factuur worden
opgemaakt met verlegging van heffing op de volledige factuur.
Indien het hoofdvoorwerp van het contract niet valt onder stelsel medecontractant, moet
de factuur wel degelijk worden uitgesplitst.
9.2.5.6 Combinatie beroepsmatig-/privégebruik
Het stelsel van medecontract mag ook worden toegepast op werken aan een gebouw,
eigendom van een belastingplichtige, maar die ook deels privé gebruikt wordt.
Op voorwaarde dat de werken minstens gedeeltelijk betrekking hebben op de
beroepsmatige activiteit (en dus niet enkel en alleen op het privé gedeelte slaan) moet
het stelsel van medecontractant ook hier verplicht toegepast worden op de volledige
factuur, zelfs wanneer het beroepsmatige gedeelte bijkomstig is.
Schematisch:
Uitsluitend aan een gebouw voor beroepsdoeleinden, Verlegging op de
uitsluitend aan het beroepsgedeelte van een woning en gehele overeenkomst
uitsluitend voor het beroep van de klant.
Werk voor gemengd gebruik (hoofdzakelijk voor beroep en Verlegging op de
bijkomstig voor privé van de klant). gehele overeenkomst
Werk voor gemengd gebruik (bijkomstig voor beroep en Verlegging op de
hoofdzakelijk voor privé van de klant). gehele overeenkomst

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 205

Toepassing
Uitgangspunt: klant en dienstverrichter zijn in België gevestigd. Alle activiteiten vinden
plaats in België

Omschrijving Medecontractant?
Een vloerder legt een nieuwe vloer in de Neen: vrijgestelde art. 44 §1
praktijkruimte van een arts
Een tuinaanlegger plant bomen en struiken op het Ja
terrein van een vennootschap
Een onderaannemer voert dakwerken uit aan het Ja: het is niet de
gebouw van een particulier in opdracht van een hoedanigheid van de
hoofdaannemer. Hij stuurt zijn factuur naar de particuliere eindgebruiker die
hoofdaannemer telt maar wel deze van de
hoofdaannemer.
De hoofdaannemer factureert vervolgens de Neen
dakwerken aan zijn particuliere klant
Een installateur van centrale verwarming plaatst een Neen: vrijgestelde art. 44 §2
nieuwe verwarmingsketel in een school
Een installateur van centrale verwarming plaatst een Ja: medecontractant op de
nieuwe verwarmingsketel bij een gemengde volledige factuur
belastingplichtige (boekhouder/verzekeringskantoor)
Een installateur van centrale verwarming plaatst een Ja: medecontractant op de
nieuwe verwarmingsketel in de woning van een volledige factuur
boekhouder. Het gebouw wordt voor 1/3de
beroepsmatig en 2/3de privé gebruikt

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 206

9.2.5.7 Het verlaagd tarief van 6 %.

Werken in onroerende staat, ten behoeve van een “eindverbruiker” kunnen, onder
bepaalde voorwaarden, belast worden aan 6 %.
Met “eindverbruiker” bedoelen we: eigenaars, huurders of personen met vruchtgebruik
van het onroerend goed.

Een aannemer kan het werk in onroerende staat dus zowel verrichten in opdracht van
de eigenaar, vruchtgebruiker of huurder van een woning en daarop 6% toepassen.
Voorwaarden verbonden aan het verlaagd tarief van 6 %
Om in aanmerking te kunnen komen voor het verlaagd btw-tarief van 6 %, moeten
onderstaande voorwaarden cumulatief worden vervuld:

1. het moet gaan over werken in onroerende staat en daarmee gelijkgestelde

handelingen (art. 19 §2 zie hoger).
Bedoeld worden
 handelingen die betrekking hebben op de omvorming, renovatie, rehabilitatie,
verbetering, herstelling of het onderhoud, met uitsluiting van de reiniging, van
een uit zijn aard onroerend goed
 handelingen die erin bestaan een roerend goed te leveren en het meteen op
zodanige wijze aan te brengen aan een onroerend goed dat het onroerend uit
zijn aard wordt

Komen in aanmerking
 Isolatiewerkzaamheden
 plaatsing van vloerbekleding (vastgehecht of op maat gesneden)
 verwarmingsketels, radiatoren, airco, kachels indien verbonden met
schoorsteenpijp
 alarm- en elektrische (bel)installaties, met uitzondering van toestellen voor
verlichting en lampen
 schilderwerken, vegen van schoorstenen, ontstoppen van riolering, aanleggen
van een oprit
 van opbergkasten, gootstenen en meubels met ingebouwde gootsteen,
 wastafels en meubels met ingebouwde wasbak, zuigkappen, ventilators en
 luchtverversers waarmee een keuken of een badkamer is uitgerust
 een sanitaire installatie en, meer algemeen, al de vaste toestellen voor sanitair
 of hygiënisch gebruik die zijn aangesloten op een waterleiding of een riool
 van wandbekleding of vloerbekleding die wordt vastgehecht in het gebouw
 of enkel ter plaatse op maat wordt gesneden volgens de afmetingen van de te
 bedekken oppervlakte
 Ieder werk dat bestaat in het aanhechten, het plaatsen, het herstellen en het
 onderhouden, met uitsluiting van de reiniging van goederen, van bovenvermelde
items

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 207

Komen niet in aanmerking

 de levering of overdracht van nieuwe gebouwen
 de oprichting of afwerking van een nieuw gebouw
 onroerende handelingen verricht aan gebouwen niet bestemd voor bewoning
 de reiniging van gebouwen, d.w.z. het gebruikelijke huishoudelijk onderhoud dat
de netheid van de woning tot doel heeft.
 de afbraakwerken die niet noodzakelijk voorafgaan aan de renovatie, de
omvorming, herstelling of onderhoud van bedoelde woningen
 bebouwing van gronden, tuinaanleg, oprichting van afsluitingen en alle andere
handelingen die geen betrekking hebben op de eigenlijke woning
 werk in onroerende staat dat de maken heeft met zwembaden, sauna’s, vijvers,
fonteinen andere tuininstallaties
 onroerende handelingen verricht aan garages, behalve indien die
o geïntegreerd zijn in de woning of
o er deel van uitmaken door het onmiddellijke nut dat zij voor de eigenaar of
de huurder van het onroerend goed meebrengen
 studiewerk en toezicht architecten, landmeters, veiligheidscoördinators ter
voorbereiding of ter coördinatie van de uitvoering van onroerende handelingen
 de diensten van makelaars en lasthebbers bij verkoop, verhuur of beheer van
onroerende goederen
 enkel de levering, zonder plaatsing, van goederen (bouwmaterialen)

2. de werken moeten betrekking hebben op een woning die, na uitvoering van de

werken, hetzij uitsluitend, hetzij hoofdzakelijk (meer dan 50 %), als privéwoning wordt
gebruikt.
 Indien uitsluitend als privéwoning gebruikt: verlaagd tarief van 6 %
 Indien aangewend voor een gemengd gebruik (d.w.z. deels als privéwoning,
deels voor een beroepswerkzaamheid) en de werken worden uitgevoerd over de
totaliteit van het gebouw moeten we volgend onderscheid maken:
o de privéaanwending overheerst: 6 % op de totaliteit van de werken
o het beroepsmatige gedeelte overheerst: 21 % op het beroepsmatige
gedeelte en 6 % op het privégedeelte
 Indien uitsluitend beroepsmatig gebruikt: 21 %

3. het moet gaan over werken aan een privéwoning die in principe minstens 10 jaar oud
is (vanaf 01/01/2016).
De ouderdom van de woning wordt bepaald in functie van de 1ste ingebruikname. De
1ste ingebruikneming moet plaatsgevonden hebben in het 10de kalenderjaar
voorafgaand aan het jaar waarin nu de werken worden uitgevoerd. Voorbeeld: de
werken worden uitgevoerd in 2018. 1ste ingebruikneming ten laatste in 2008 om in
aanmerking te kunnen komen voor 6%.

4. de werken moeten worden verstrekt en gefactureerd aan de "eindverbruiker";

5. er moet een attest worden opgesteld door de klant waarin hij bevestigt dat aan alle
vereisten is voldaan om het tarief van 6 % toe te passen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 208

9.2.5.8 Het verlaagd tarief in combinatie met stelsel medecontractant

Hiervoor hebben we gezien dat het stelsel van medecontract ook mag worden
toegepast op werken aan een gebouw, eigendom van een belastingplichtige, maar dat
ook deels privé gebruikt wordt.
Op facturen onder toepassing van het stelsel medecontractant moet in principe 21 %
btw worden aangerekend.
Dat is geen probleem indien uitsluitend beroepsmatig gebruikt. De btw is dan immers
meteen ook volledig terugvorderbaar.

Op het privé gedeelte kan de btw echter niet teruggevorderd worden.

Wat nu met woningen voor gemengd gebruik en ouder dan 10 jaar waarop in principe
het verlaagd tarief van 6 % van toepassing is? Kan dit ook in combinatie met stelsel
medecontractant?
Dat kan. Er moet een onderscheid gemaakt worden of de woning uitsluitend,
hoofdzakelijk of bijkomstig beroepsmatig wordt gebruikt.

Facturatie werk in onroerende staat aan woningen ouder dan 10 jaar met
toepassing van stelsel medecontractant

Uitsluitend gebouw voor beroepsdoeleinden -

uitsluitend aan het beroepsgedeelte van een woning - 21 % op het geheel
uitsluitend voor het beroep van de klant

Gemengd gebruik De beroepsmatige

6 % op privé- en 21 %
(deels beroep, deels aanwending is
op beroepsgedeelte
privé) overwegend (> 50 %)

Gemengd gebruik De beroepsmatige

6 % op het geheel van
(deels beroep, deels aanwending is bijkomstig
de werken
privé) (< 50%)

9.2.5.9 Sancties
In het geval dat de leverancier verkeerdelijk btw in rekening heeft gebracht op een
factuur die hij heeft uitgereikt als gevolg van het verrichten van een handeling bedoeld
in KB 1 art. 20 (medecontractant) mag de klant deze in geen geval in aftrek brengen!
Anderzijds stelt de leverancier die, voor een handeling niet valt onder het KB 1 art. 20
en een factuur uitreikt zonder btw, zich bloot aan navordering van de niet toegepaste
btw, onverminderd de intresten en boeten.
De klant/medecontractant die de btw op een factuur onder toepassing van stelsel
medecontractant niet opneemt in zijn aangifte als verschuldigd/terugvorderbaar, kan
een administratieve boete oplopen. Is de btw bovendien niet volledig aftrekbaar, wordt
het niet-aftrekbare gedeelte nagevorderd, vermeerderd met boeten en intresten.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 209

9.2.5.10 Vermeldingen op factuur

De leverancier/dienstverrichter mag op zijn factuur noch het btw-tarief, noch het bedrag
van de verschuldigde btw vermelden.
In plaats daarvan moet hij op de factuur volgende vermelding aanbrengen:
“Btw verlegd KB 1, art. 20”

9.2.5.11 Verwerking in de btw-aangifte

Enkel de verkoopfactuur/creditnota in hoofde van de aannemer
De verwerking van de aankoopfactuur vanuit het standpunt van de
medecontractant/klant zien we in een volgend punt bij de binnenlandse aankopen onder
stelsel medecontractant.
Verkoopfactuur
Een aannemer heeft een nieuwe vloer aangelegd in de toonzaal van zijn klant, een
belastingplichtige meubelhandelaar voor € 20.000,00
Opname van de verkoopfactuur in zijn btw-aangifte:
Maatstaf van heffing Rooster 45 € 20.000,00
Creditnota
De meubelhandelaar uit bovenstaand voorbeeld is niet tevreden over de uitvoering van
de werken. De aannemer stelt een creditnota op van € 500,00
Maatstaf van heffing Rooster 49 € 500,00

Schematische verwerking binnenlandse verkoopfacturen en creditnota’s

RUBRIEK FACTUUR CREDITNOTA
OMSCHRIJVING
BOEKHOUDING Basis Btw Basis Btw
Verkopen 0 % 70/74 +00 +49
Verkopen 6 % 70/74 +01 +54 +49 +64
Verkopen 12 % 70/74 +02 +54 +49 +64
Verkopen 21 % 70/74 +03 +54 +49 +64
Verkopen MC 70/74 +45 +49

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 210

9.2.5.12 Toepassing

Verkoopfactuur
“Bvba Dakwerken Maes” voert onderhoudswerken uit aan het bedrijfsgebouw van een
Belgische belastingplichtige klant en stuurt hierover een factuur van € 5.500,00
Bvba Dakwerken Maes mag op haar factuur geen btw aanrekenen en brengt volgende
vermelding aan: “Btw verlegd, KB1, art. 20”.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 5.500,00 45 5.500,00
707000 @ Verk. diensten 5.500,00

Creditnota op verkoopfactuur
De klant is niet helemaal tevreden met de uitgevoerde werken. “Bvba Dakwerken Maes”
stelt een creditnota op voor € 500,00.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
707000 Verkopen diensten 500,00 49 500,00
400000 @ Handelsdebiteuren 500,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 211

9.2.6 Aankopen onder stelsel medecontractant (MC)

Topic: A8 Aankopen medecontractant
A9 Aankopen medecontractant deels privé

9.2.6.1 Principe
Het principe van het stelsel “Medecontractant” hebben we reeds behandeld bij de
binnenlandse verkopen “Medecontractant”, Topics V3 en V4.
De leverancier vermeldt geen btw op zijn factuur maar factureert enkel de prijs van het
goed of de dienst en vermeldt volgende clausule:
“BTW verlegd, KB1, art. 20”

De klant past vervolgens de verleggingsmaatregel toe. Hij berekent zelf de btw en

neemt dit bedrag gelijktijdig op als verschuldigd en terugvorderbaar.

9.2.6.2 Verwerking in de btw-aangifte van een aankoopfactuur

9.2.6.2.1 KADER III INKOMENDE HANDELINGEN

Rooster 82 of 83
Inkomende handelingen m.b.t. diensten en diverse goederen
Inkomende handelingen m.b.t. bedrijfsmiddelen (investeringen)
De maatstaf van heffing van de aankopen van diverse goederen en diensten of
investeringen, verricht onder het stelsel van medecontractant wordt, net zoals bij de
"gewone" binnenlandse aankopen, vermeld onder respectievelijk rooster 82 of 83:
 Rooster 82: aankopen van diverse goederen en diensten, voornamelijk geboekt
onder de rubriek 61
 Rooster 83: aankopen van investeringsgoederen, geboekt onder klasse 2.
Rooster 87
Inkomende handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de aangever
De maatstaf van heffing van deze aankopen, wordt vervolgens ook opgenomen onder
rooster 87.
Rooster 87 is immers bedoeld als statistisch rooster voor alle handelingen met
betrekking tot werk in onroerende staat en daarmee gelijkgestelde handelingen
waarvoor de aangever (medecontractant/klant) gehouden is tot voldoening van de
belasting.

Ter herinnering:
In roosters 81/82/83 wordt de maatstaf van heffing opgenomen, in voorkomend geval
vermeerderd met de niet aftrekbare, beroepsmatige btw. Per administratieve tolerantie
mogen echter ook de geboekte bedragen op de corresponderende
grootboekrekeningen (kl. 2/60/61…) worden weergegeven.
In rooster 87 moet echter verplicht de maatstaf van heffing opgenomen worden. Reden
hiertoe is de link met de verschuldigde btw, op te nemen in rooster 56 (zie onder) die
altijd op de maatstaf moet worden toegepast.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 212

9.2.6.2.2 KADER IV VERSCHULDIGDE BELASTING

Rooster 56
Betreft verschuldigde btw op de handelingen in rooster 87 (met uitzondering van
invoeren met verlegging van de heffing).
In rooster 56 wordt het bedrag ingeschreven van de door de aangever verschuldigde
belasting. De klant of ontvanger van het goed of de dienst in het kader van "werken in
onroerende staat" noteert in dit rooster de verschuldigde btw hierop.
KB1, art. 20 stelt immers uitdrukkelijk dat het de klant is die, als medecontractant, de
verschuldigde btw berekent en stort aan de Staat.

9.2.6.2.3 KADER V AFTREKBARE BELASTING

Rooster 59
Het verschuldigde btw-bedrag, berekend en opgenomen door de belastingplichtige klant
(met recht op aftrek) in rooster 56 wordt vervolgens meteen opgenomen en afgetrokken
via rooster 59, Aftrekbare btw. Dit noemen we het principe van de "verlegging van
heffing".

9.2.6.2.4 SCHEMATISCHE VOORSTELLING AANKOOPFACTUUR MC

Rooster 56
Rooster 59
Rooster 87 is gelinkt aan
Rooster 82
Rooster 83

9.2.6.2.5 VOORBEELD
Een aannemer heeft een nieuwe vloer aangelegd in de toonzaal van zijn klant, een
belastingplichtige meubelhandelaar voor € 20.000,00.
Opname van de aankoopfactuur (investering) in de btw-aangifte van de
meubelhandelaar:
Maatstaf van heffing (investering) Rooster 83 en 87 € 20.000,00
BTW 21 % (te betalen) Rooster 56 € 4.200,00
BTW 21 % (te vorderen) Rooster 59 € 4.200,00

9.2.6.3 Verwerking in de btw-aangifte van een creditnota op een aankoop

9.2.6.3.1 KADER III INKOMENDE HANDELINGEN

Rooster 85: Bedrag van de ontvangen creditnota’s en negatieve verbeteringen

Hier vermelden we het bedrag, exclusief btw, van de ontvangen creditnota’s onder
stelsel medecontractant op de aankopen van zowel:
 diverse goederen en diensten;
 bedrijfsmiddelen (investeringsgoederen).
De bedragen in rooster 85 worden positief ingegeven.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 213

Roosters 82 en 83: Bedrag van de inkomende handelingen

De bedragen van de aankopen van respectievelijk:
 diverse goederen en diensten opgenomen in rooster 82;
 bedrijfsmiddelen opgenomen in rooster 83
onder stelsel medecontractant zijn in feite de netto bedragen verkregen na aftrek van
de ontvangen creditnota’s. De maatstaf van heffing van creditnota’s onder toepassing
van medecontract moet daarom negatief opgenomen worden in deze roosters.
Het volstaat dus niet om de bedragen op de creditnota’s te vermelden in rooster 85, ze
moeten ook in mindering worden gebracht in de respectievelijke roosters 82 of 83.
Rooster 87: Inkomende handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de aangever
De maatstaf van heffing van de aankopen onder stelsel medecontractant werden
eveneens opgenomen onder rooster 87. Net zoals bij rooster 82 en 83 worden ook hier
de netto bedragen vermeldt na aftrek van de ontvangen creditnota’s.
Bijgevolg moet de maatstaf van heffing op de creditnota’s eveneens in mindering
gebracht worden in rooster 87.
Opmerking
Creditnota’s op aankopen onder stelsel medecontractant worden negatief ingegeven in
roosters 82/83/87 tot uitputting. Het eventuele resterende negatieve bedrag wordt
vervolgens in mindering gebracht op het positieve saldo van de desbetreffende roosters
van de volgende btw-aangifte(s).
De bedragen in rooster 85 moeten daarentegen onverkort worden ingegeven!

9.2.6.3.2 SCHEMATISCHE VOORSTELLING

Rooster 82 (-)
Rooster 85 (+) is gelinkt aan Rooster 83 (-)
Rooster 87 (-)

9.2.6.3.3 REGULARISATIE BTW OP CREDITNOTA’S MEDECONTRACTANT: ROOSTERS 61/62

Rooster 61
De terugvorderbare btw op de aankoopfactuur opgenomen in rooster 59, kan
vervolgens voor de creditnota opnieuw verschuldigd worden gesteld via rooster 61
“Diverse btw regularisaties in het voordeel van de Staat”.

Rooster 62
De verschuldigde btw op de aankoopfactuur opgenomen in rooster 56, kan vervolgens
voor de creditnota worden teruggenomen via rooster 62 “Diverse regularisaties in het
voordeel van de aangever”

Op voorwaarde dat de btw volledig aftrekbaar is en het niet gaat over een creditnota in
verband met een aankoop van bedrijfsmiddelen aanvaardt de Administratie dat de
regularisatie van btw via roosters 61/62 niet hoeft te worden vermeld.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 214

9.2.6.3.4 VOORBEELD
De meubelhandelaar uit bovenstaand voorbeeld is niet tevreden over de uitvoering van
de werken en vraagt/krijgt een creditnota van € 500,00.
Maatstaf van heffing (investering) Rooster 83 in min - € 500,00
Maatstaf van heffing (investering) Rooster 87 in min - € 500,00
Maatstaf van heffing (investering) Rooster 85 in plus + € 500,00
BTW 21 % (te betalen) Rooster 61 in plus + € 105,00
BTW 21 % (te vorderen) Rooster 62 in plus + € 105,00
Op voorwaarde dat er een volledig recht op aftrek van de btw is en het niet gaat over een creditnota op
een aankoop van bedrijfsmiddelen, moet de regularisatie van de btw op rekeningen/roosters 61/62 niet
worden geboekt/opgenomen in de aangifte (administratieve tolerantie).

9.2.6.4 Toepassing
A8 Aankoop medecontractant
Bvba Cash laat de gevel van het volledig beroepsmatig gebruikte bedrijfsgebouw
herschilderen door “Bvba ’t Ververke”. Bvba Cash ontvangt hierover een factuur onder
toepassing van stelsel medecontractant (KB1, art.20): € 10.000,00.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
611100 Onderhoud gebouwen 10.000,00 82 10.000,00
411059 Terugvorderbare btw 2.100,00 87 10.000,00
451056 @ Verschuldigde btw MC 2.100,00 56 2.100,00
440000 Leveranciers 10.000,00 59 2.100,00

A8 Creditnota op aankoop medecontractant

Bvba Cash stelt gebreken vast aan de uitvoering van bovenstaande werken en
vraagt/krijgt hierover een creditnota van “Bvba ‘t Ververke” aan € 500,00
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
440000 Leveranciers 500,00 -82/-87 500,00
611100 @ Onderhoud gebouwen 500,00 +85 500,00
411062 Btw-regul. voordeel aangever 105,00 62 105,00
451061 @ Btw-regul. voordeel Staat 105,00 61 105,00

Op voorwaarde dat er een volledig recht op aftrek van de btw is en het niet gaat over een
(creditnota op) aankoop van bedrijfsmiddelen, moet de regularisatie van de btw op
rekeningen/roosters 61/62 niet worden geboekt/opgenomen in de aangifte (administratieve
tolerantie).

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 215

A9 Aankoop medecontractant deels privé

Bvba Cash laat een nieuw bedrijfsgebouw oprichten en ontvangt van de aannemer
hierover een factuur: € 600.000,00 (medecontractant, btw 21 %).
1/3de van het gebouw wordt privé gebruikt.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
221000 Gebouwen 400.000,00 83 400.000,00
416400 RCT Zaakvoerder 200.000,00 85 200.000,00
411059 Terugvord. btw (BM) 84.000,00 87 600.000,00
416400 Niet aftrekbare btw (privé) 42.000,00 56 126.000,00
451056 @ Verschuldigde btw MC 126.000,00 59 84.000,00
440000 Leveranciers 600.000,00
 Boeking: RCT Zaakvoerder:
Het privé-gedeelte van de aankoop, evenals de niet aftrekbare btw erop, boeken we op de
rekening “416400” als vordering op de zaakvoerder.

 Aangifte: MVH
In rooster 83 vermelden we het beroepsmatige gedeelte van de aankoopfactuur
In rooster 85 vermelden we enkel het privé-gedeelte. Merk op dat rooster 85 in principe
bestemd is voor creditnota’s maar dus ook voor het privé-gedeelte van aankopen onder
toepassing van medecontractant.
In rooster 87 vermelden we het totale bedrag van de factuur

 Aangifte: Btw
In rooster 56 komt de verschuldigde btw op de volledige factuur (beroepsmatig en privé)
In rooster 59 komt de terugvorderbare btw op het beroepsmatige gedeelte.
De niet-aftrekbare btw op het privé-gedeelte wordt niet opgenomen in de aangifte.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 216

9.2.6.5 Gemengde belastingplichtige en medecontractant

Herinneren we er aan dat het stelsel van medecontractant ook verplicht van toepassing
is voor gemengde belastingplichtigen.
Een aannemer die werken uitvoert aan het volledig beroepsmatige gebouw van een
gemengde belastingplichtige (handelingen met recht op aftrek in combinatie met
vrijgestelde handelingen) is verplicht medecontractant toe te passen op zijn volledige
factuur.
De medecontractant berekent op zijn beurt de verschuldigde btw over het geheel van
de werken. Het gedeelte met betrekking tot de vrijgestelde activiteiten is echter niet
aftrekbaar.
Verwerking in de aangifte
Rooster 82: het aankoopbedrag van de factuur plus de niet aftrekbare btw op het
vrijgestelde gedeelte
Rooster 87: de maatstaf van heffing van de factuur
Rooster 56: de verschuldigde btw op de volledige factuur
Rooster 59: de aftrekbare btw op het gedeelte van de activiteit met recht op aftrek
Voorbeeld
Een belastingplichtige dakwerker herstelt het dak van het volledig beroepsmatig
gebruikte gebouw van een gemengde belastingplichtige: een kinesist met een
zonnebankcenter.

Verhoudingsgetal:
Zonnebank: 60 % (met recht op aftrek)
Kinépraktijk: 40 % (vrijgesteld, zonder recht op aftrek).
Prijs: € 10.000,00
De dakwerker past medecontractant toe op het geheel van zijn factuur.
Aankoopfactuur bij kinesist/zonnebankcenter
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
611100 Onderhoud gebouwen 10.000,00 82 10.840,00
611100 Niet terugv. btw 840,00 87 10.000,00
411059 Terugvorderbare btw 1.260,00 59 1.260,00
451056 @ Verschuldigde Btw 2.100,00 56 2.100,00
440000 Leveranciers 10.000,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 217

9.2.6.6 Beroepsmatig-/privé gebruik en medecontractant

Herinneren we er aan dat het stelsel van medecontractant ook verplicht van toepassing
is voor werken aan onroerende goederen die deels beroepsmatig, deels privé worden
gebruikt.
Een aannemer die werken uitvoert aan het gebouw van een belastingplichtige dat deels
beroepsmatig, deel privé wordt gebruikt, is verplicht medecontractant toe te passen op
zijn volledige factuur.
De medecontractant berekent op zijn beurt de verschuldigde btw over het geheel van
de werken. Het gedeelte met betrekking tot het privé-gedeelte is echter niet aftrekbaar.
Verwerking in de aangifte
Rooster 82: het aankoopbedrag van de factuur op het beroepsmatige gedeelte
Rooster 85: het aankoopbedrag van de factuur op het privé-gedeelte
Rooster 87: de maatstaf van heffing van de volledige factuur
Rooster 56: de verschuldigde btw op de volledige factuur
Rooster 59: de aftrekbare btw op het beroepsmatige gedeelte
De niet-aftrekbare btw op het privé-gedeelte wordt niet op de aangifte vermeld.
Medecontractant en het verlaagd tarief
In deze context speelt ook de problematiek van het verlaagd tarief van 6 % voor
gebouwen die meer dan 10 jaar geleden voor het eerst in gebruik zijn genomen

Ter herinnering:
 Minder dan 10 jaar: 21 % op de volledige factuur
 Meer dan 10 jaar en overwegend beroepsmatig gebruikt: 21 % op het
beroepsmatige gedeelte en 6 % op het privé gedeelte
 Meer dan 10 jaar en overwegend privé gebruikt: 6 % op de volledige factuur.
Praktische uitwerking van deze 3 mogelijkheden
Toepassing 1: minder dan 10 jaar in gebruik
Een belastingplichtige dakwerker herstelt het dak van het gebouw van een
belastingplichtige.
Beroepsmatig gebruik 60 %, privégedeelte 40 %. Prijs = € 10.000,00
De dakwerker past medecontractant toe op het geheel van zijn factuur.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
611100 Onderhoud gebouwen 6.000,00 82 6.000,00
416400 RCT zaakvoerder 4.000,00 85 4.000,00
411059 Terugvorderbare btw 1.260,00 87 10.000,00
416400 RCT ZV (niet terugv. btw) 840,00
451056 @ Verschuldigde Btw 2.100,00 59 1.260,00
440000 Leveranciers 10.000,00 56 2.100,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 218

Toepassing 2: meer dan 10 jaar en overwegend beroepsmatig gebruikt

Een belastingplichtige dakwerker herstelt het dak van het 20 jaar oude gebouw van een
belastingplichtige.
Beroepsmatig gebruik 60%, privégedeelte 40 %. Prijs = € 10.000,00
De dakwerker past medecontractant toe op het geheel van zijn factuur.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
611100 Onderhoud gebouwen 6.000,00 82 6.000,00
416400 RCT zaakvoerder 4.000,00 85 4.000,00
411059 Terugvorderbare btw 1.260,00 87 10.000,00
416400 RCT ZV (niet terugv. btw) 240,00
451056 @ Verschuldigde Btw 1.500,00 59 1.260,00
440000 Leveranciers 10.000,00 56 1.500,00
Er moet een opsplitsing gemaakt worden in het btw %: Beroepsmatig 21 %, Privé 6 %
Verschuldigde btw.
Beroepsmatig € 6.000 * 21 % 1.260,00
Privé € 4.000 * 6 % 240,00 (RCT Zaakvoerder)
Totaal 1.500,00
Terugvorderbare btw: op beroepsmatig gedeelte = € 1.260,00

Toepassing 3: meer dan 10 jaar en overwegend privé gebruikt

Een belastingplichtige dakwerker herstelt het dak van het 20 jaar oude gebouw van een
belastingplichtige.
Beroepsmatig gebruik 40 %, privégedeelte 60 %. Prijs = € 10.000,00
De dakwerker past medecontractant toe op het geheel van zijn factuur.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
611100 Onderhoud gebouwen 4.000,00 82 4.000,00
416400 RCT zaakvoerder 6.000,00 85 6.000,00
411059 Terugvorderbare btw 240,00 87 10.000,00
416400 RCT ZV (niet terugv. btw) 360,00
451056 @ Verschuldigde Btw 600,00 59 240,00
440000 Leveranciers 10.000,00 56 600,00
Bij overwegend privé gebruik en ouder dan 10 jaar mag er 6 % berekend worden op het geheel
van de factuur: € 600,00.
Enkel de btw op het beroepsmatige gedeelte is terugvorderbaar: € 240,00.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 219

9.2.6.7 Schematische verwerking binnenlandse facturen en creditnota’s

VERKOPEN
FACTUUR CREDITNOTA
LOCATIE OMSCHRIJVING REKENING Listing*
Basis Btw Basis Btw
Binnenland Verkopen 6 % 70- 74- +01 +54 +49 +64 Ja*
Verkopen 12 % 70- 74- +02 +54 +49 +64 Ja*
Verkopen 21 % 70- 74- +03 +54 +49 +64 Ja*
Verkopen medecontractant (KB 1, art.20) 70- 74- +45 +49 Ja*
Listing*: enkel de leveringen en diensten aan Belgische, belastingplichtige klanten vanaf € 250,00 excl. btw worden in de listing opgenomen

AANKOPEN
FACTUUR CREDITNOTA
LOCATIE OMSCHRIJVING REKENING
Basis Btw Basis Btw
Binnenland Handelsgoederen 60- +81 +59 -81+85 +63
Diverse goederen en diensten 61- +82 +59 -82+85 +63
Investeringsgoederen 2- +83 +59 -83+85 +63
Diverse goederen en diensten Medecontractant (KB 1, art.20) 61- +82+87 +56+59 -82+85-87 61/62
Investeringsgoederen Medecontractant (KB 1, art.20) 2- +83+87 +56+59 -83+85-87 61/62
Ontvangen creditnota’s op aankoopfacturen medecontractant en roosters 61/62: optioneel. Roosters 61/62 hoeven – per administratieve
tolerantie – niet te worden ingevuld op voorwaarde dat er een volledig recht op aftrek is en het niet handelt over een creditnota met betrekking tot
bedrijfsmiddelen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 221

9.3 Topics EU

9.3.1 Intracommunautaire verrichtingen: inleiding

De EU-lidstaten
De intracommunautaire regels zijn van toepassing in en hetzelfde voor alle Lidstaten
binnen de EU.
Deze lidstaten (per 01/01/2018) zijn:
België Bulgarije Cyprus Denemarken Duitsland
Estland Finland Frankrijk Griekenland Hongarije
Ierland Italië Kroatië Letland Litouwen
Luxemburg Malta Nederland Oostenrijk Polen
Portugal Roemenië Slovenië Slowakije Spanje
Tsjechië Ver. Koninkrijk Zweden

Op 29 maart 2017 heeft het Verenigd Koninkrijk artikel 50 ingeroepen waarmee de

onderhandelingsperiode is opgestart om uit de EU te treden. Deze duurt in principe 2
jaar maar is ondertussen verlengd.
 bij een “harde” – no deal - Brexit verlaat het Verenigd Koninkrijk meteen de EU.
 bij een “zachte” Brexit is er een overgangsperiode voorzien. Deze werd door het
Britse parlement echter verworpen.
 maar ook een 2de referendum en een uiteindelijke “no-brexit” is niet helemaal uit
te sluiten….
Op publicatiedatum van de cursus is er hierover nog geen definitieve beslissing. Tot
dan blijft het Verenigd Koninkrijk deel uitmaken van de EU met behoud van de huidige
regelgeving inzake btw.

In volgende hoofdstukken gaan we dieper in op de verwerking van:

Verkoop
 Intracommunautaire leveringen van goederen
 Intracommunautaire diensten
 ABC- verrichtingen (verkoop door B)

Aankoop
 Intracommunautaire verwerving (ICV) van Handelsgoederen
 Intracommunautaire verwerving (ICV) van Diverse goederen
 Intracommunautaire Diensten
 ABC- verrichtingen( aankoop door B)
 Leveringen met installatie en montage
 Maakloonwerk

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 222

9.3.2 Intracommunautaire verrichtingen: begrip

Wanneer hebben we te maken met een:
 ICV van handelsgoederen;
 ICV van diverse goeden;
 IC-diensten?
We kunnen dit het beste duiden aan de hand van het rekeningenstelsel.

9.3.2.1 Rubriek 60 Aankoop Handelsgoederen

De aankoopfacturen, geboekt op rekening 604xxx "Aankopen Handelsgoederen" slaan
op ICV van Handelsgoederen.
Het bedrag van de aankopen handelsgoederen wordt opgenomen onder rooster 81 van
de btw-aangifte en is gerelateerd aan rooster 86.

9.3.2.2 Rubriek 61 Diverse goederen en diensten

Onder rubriek 61 worden geboekt:
 (ICV) Diverse goederen
leveringen van energie, water, onderhoudsproducten, drukwerk enz.;
 (IC) Diensten
huur, erelonen, telefoon, publiciteit, verzekering, vervoer… .
Alle aankopen van diverse goederen en diensten geboekt onder rubriek 61 worden
verwerkt in de btw-aangifte in rooster 82 en zijn gerelateerd aan:
 Rooster 86: diverse goederen
 Rooster 87: voor B2B diensten onder toepassing van de afwijkende regel
 Rooster 88: voor B2B diensten onder toepassing van de hoofdregel

9.3.2.3 Rubrieken 62, 64 en 65 Personeels-, andere bedrijfs- en financiële kosten

 Rubriek 62
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
bv. beheerskosten sociaal secretariaat, werkkledij;
 Rubriek 64
Andere bedrijfskosten
bv. niet-aftrekbare btw, accijnzen en invoerrechten;
 Rubriek 65
Financiële kosten
bv. bankkosten op buitenlandse overschrijvingen.

In de mate dat er op deze rekeningen (IC) diensten worden geboekt waarop btw van
toepassing is, wordt de maatstaf van heffing ervan opgenomen in de btw-aangifte onder
rooster 82 en gerelateerd aan:
 Rooster 86: diverse goederen
 Rooster 87: diensten volgens afwijkende regel
 Rooster 88: diensten volgens hoofdregel

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 223

9.3.3 Intracommunautaire leveringen van goederen

Topic: V5 Intracommunautaire levering handelsgoederen
V6 Intracommunautaire levering handelsgoederen - creditnota

Artikel 39 bis 1°
Van de belasting zijn vrijgesteld:
De leveringen van goederen door de verkoper, andere dan een belastingplichtige die de
regeling geniet bepaald in art. 56 §2, door de afnemer of voor hun rekening verzonden of
vervoerd buiten België maar binnen de Gemeenschap, die worden verricht voor een andere
belastingplichtige of voor een niet-belastingplichtige rechtspersoon, die als zodanig optreden in
een andere Lid-Staat en die er aldaar toe gehouden zijn hun intracommunautaire verwervingen
van goederen aan de belasting te onderwerpen, voor zover die leveringen van goederen niet
onderworpen zijn aan de bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge ingesteld
bij art. 58 §4.
9.3.3.1 Definitie
Onder intracommunautaire levering van een goed (ICL) wordt verstaan: de overdracht
tussen twee belastingplichtigen, onder bezwarende titel, van de macht om als eigenaar
te beschikken over een lichamelijk roerend goed dat door de verkoper of afnemer (of
voor hun rekening) is verzonden of vervoerd naar een andere lidstaat dan die van het
vertrek van de verzending of het vervoer.
Om te kunnen spreken van een ICL moeten volgende voorwaarden vervuld zijn:
 Een contract onder bezwarende titel (tegen een prijs)
 Tussen 2 belastingplichtigen (met elk een btw-nummer in hun eigen lidstaat)
 Het moet gaan over lichamelijk roerende goederen (diensten zijn uitgesloten)
 Er moet een vervoer zijn met
 Een fysieke overbrenging van de ene Lidstaat naar de andere Lidstaat.

9.3.3.2 Maatstaf van heffing/Tarief

De btw wordt berekend over alles wat de leverancier als tegenprestatie verkrijgt van
diegene aan wie het goed wordt geleverd. Praktisch komt het er op neer dat de
maatstaf van heffing op dezelfde manier wordt berekend als voor binnenlandse
verrichtingen.

9.3.3.3 Plaats en tijdstip van de ICL

Plaats
Een intracommunautaire levering vindt plaats waar het vervoer aanvangt, ongeacht of
dit door de verkoper, koper of een derde wordt verricht.
Tijdstip
Het tijdstip is dat waarop de levering in België plaatsvindt. Zie hoofdstuk 4 “Plaats en
tijdstip belastbare handelingen”.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 224

9.3.3.4 Vrijstelling van btw

Leveringen aan een andere EU-lidstaat zijn vrijgesteld van btw (zie hoofdstuk 5:
Vrijstellingen/Intracommunautaire leveringen). De reden hiertoe is dat de btw moet
worden voldaan in het land van bestemming door de verwerver van de goederen via
zijn periodieke btw-aangifte. De koper verricht m.a.w. een intracommunautaire
verwerving (zie hierover meer in het hoofdstuk van de intracommunautaire
verwervingen).
Intracommunautaire leveringen zijn vrijgesteld van btw op voorwaarde dat aan volgende
voorwaarden cumulatief wordt voldaan:
 De verkoper is een belastingplichtige die als dusdanig optreedt.
 De goederen worden vervoerd of verzonden vanuit België naar een andere lidstaat.
 Het vervoer gebeurt door of voor rekening van de verkoper of de afnemer. Eén van
beide partijen moet dus het vervoer verzorgen, ofwel zelf, ofwel door beroep te doen
op een derde.
 De koper is een belastingplichtige en moet als dusdanig optreden: de verkoper weet
dat doordat de koper hem een geldig, door een andere lidstaat toegekend btw-
nummer meedeelt.
 De koper moet er toe gehouden zijn, in een andere lidstaat dan België, de btw op zijn
intracommunautaire verwervingen te voldoen.

9.3.3.5 Vermelding op de factuur:

Op de factuur wordt de reden van de vrijstelling vermeld:
“Vrij van btw, intracommunautaire levering, art. 39bis W.BTW
of
“Vrij van btw, art. 138 Richtlijn 2006/112/EG
Daarenboven moet ook absoluut het btw-identificatienummer van de afnemer op de
verkoopfactuur worden vermeld.
Merken we op dat, ten behoeve van de Intrastat aangifte, tevens de goederencode van
de geleverde goederen op de factuur moet worden vermeld, evenals het gewicht,
hoeveelheden, vervoerswijze en leveringsconditie.

9.3.3.6 Te vervullen formaliteiten

Op het ogenblik van de verzending van de goederen moeten er geen formaliteiten voor
de btw worden vervuld.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 225

9.3.3.7 Bewijs van de intracommunautaire levering en recht op vrijstelling

Om vrijgesteld te kunnen worden van btw moet de verkoper de ICL kunnen bewijzen
door middel van:
 het bewijs dat de afnemer gehouden is zijn verwervingen aan btw te onderwerpen.
Dat kan doordat de koper zijn btw-nummer meedeelt aan de Belgische verkoper die
de geldigheid ervan moet nagaan.
De geldigheid van het btw-identificatienummer van de belastingplichtige klant kan
worden nagegaan via:
- de Centrale Eenheid-btw voor internationale administratieve samenwerking met
andere lidstaten, Financietoren, Kruidtuinlaan 50, bus 3627, 1030 Brussel
(vat.validation@minfin.fed.be);
- de VIES. Dit is een door de Europese Commissie ter beschikking gestelde
website: http://www.ec.europa.eu/taxation_customs/vies
 het bewijs dat de goederen daadwerkelijk naar een andere lidstaat zijn verzonden.
Dat kan door het aanbrengen van documenten zoals vervoerdocumenten, factuur,
bestelbon, ontvangstmelding, betalingsdocumenten.

De btw-administratie stelt zich alsmaar strenger op inzake de bewijsvoering op het

transport van de goederen
Wat indien:
o het vervoer van de goederen wordt verricht door een transportfirma
het belangrijkste bewijsstuk is hier een kopie van de getekende CMR
(vrachtbrief)
o het vervoer wordt verricht door de koper met zijn eigen vervoermiddelen
(levering ex-works)
In deze situatie is het niet altijd eenvoudig om het intracommunautaire vervoer
te bewijzen. Dit kan gebeuren door alle boven vermelde documenten. Een
ontvangstbewijs van de koper is hier zeker een nuttige aanvulling.
o Het vervoer wordt verricht door de verkoper met zijn eigen vervoermiddelen
Ook hier is een ontvangstbewijs van de koper in de andere lidstaat
geraadzaam. Bijkomend bewijs kan ook geleverd worden via een
gedetailleerde rittenadministratie.

Bestemmingsdocument
De administratie aanvaardt ook een “Bestemmingsdocument” als bewijs van het
intracommunautair vervoer en dus de vrijstelling.
Het bestemmingsdocument dient ten minste de volgende vermeldingen te bevatten:
 de naam, het adres en het BE-nummer van de leverancier;
 de naam, het adres en het btw-identificatienummer van de koper;
 de bevestiging dat het de aankomst van een intracommunautaire levering van
goederen in de zin van artikel 138, lid 1, van de richtlijn 2006/112/EG betreft;
 de periode waarop het document betrekking heeft;
 een beschrijving van de geleverde goederen, meer bepaald hun gebruikelijke
benaming en hoeveelheid;
 een eenduidige verwijzing naar de factuur of facturen: per factuur het
factuurnummer en de datum van de factuur of, indien nog geen factuur werd
uitgereikt, een andere tussen de partijen gebruikte referentie die ondubbelzinnig
aan de factuur kan worden gelinkt (ordernummer, nummer leveringsbon,
nummer pro formafactuur, enz.) op voorwaarde dat zowel de verkoper als de
koper in het bezit zijn van een exemplaar van dergelijk document;
TOPICS
BASISCURSUS BTW
 226
 de maand en het jaar van de ontvangst van de geleverde goederen;
 de plaats buiten België, maar binnen de Gemeenschap, van aankomst van het
vervoer van de goederen die het voorwerp zijn van de intracommunautaire
levering (lidstaat, stad/gemeente);
 de prijs in euro van de geleverde goederen (excl. btw);

Voorbeeld bestemmingsdocument
Bevestiging van de aankomst van intracommunautaire leveringen van
goederen, in de zin van artikel 138, lid 1, van de richtlijn 2006/112/EG
Periode:
Leverancier
Naam
Adres
BE-nummer
Koper
Naam
Adres
Btw-nummer
Fact.nr. Fact.datum Aard goederen Datum ontvangst Plaats aankomst Prijs €

Bevestiging van de correctheid van het bestemmingsdocument:

Naam en voornaam (ontvanger):
Ontvangen voor (firma ontvanger):
Datum:
Handtekening (ontvanger):

Conclusie
Als de Belgische leverancier twijfelt of aan de voorwaarde van het vervoer naar een
andere EU-lidstaat wordt voldaan, rekent hij veiligheidshalve Belgische btw aan op zijn
factuur. De koper heeft er vervolgens alle belang bij om aan zijn leverancier de nodige
bewijsstukken te bezorgen indien hij wil vermijden Belgische btw te betalen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 227

9.3.3.8 Verwerking in de periodieke btw-aangifte

9.3.3.8.1 KADER II UITGAANDE HANDELINGEN

Rooster 46: Vrijgestelde intracommunautaire leveringen verricht in België en ABC-

verkopen
In rooster 46 vermelden we de maatstaf van heffing, verricht met in de EU
gevestigde belastingplichtigen zoals:
 Intracommunautaire leveringen (art. 39bis W.BTW)
 ABC-verkopen (driehoeksverkeer art. 25quinquies, §3, laatste lid W.BTW)
 Intracommunautaire overbrengingen (art. 39bis WBTW)
Voorbeeld driehoeksverkeer
Een Belgische belastingplichtige (B-lidstaat 2) koopt goederen van een Nederlandse
belastingplichtige (A-lidstaat 1) en verkoopt de goederen meteen door aan een Franse
belastingplichtige klant (C-lidstaat 3). De goederen worden meteen van Nederland (A)
naar Frankrijk (C) vervoerd. De Belg (B) neemt de verkooptransactie aan zijn Franse
belastingplichtige klant op in rooster 46.

Voorbeeld overbrenging
Een Belgische distributeur in zaaizaden brengt een deel van zijn voorraad over naar
een Franse opslagplaats zonder dat er een verkoopcontract is, of een factuur wordt
opgesteld. Deze voorraadverplaatsing wordt opgenomen onder rooster 46.
Voorwaarde: de Belgische distributeur beschikt over een Frans btw-nummer.
Voorschotten
Ontvangen/gefactureerde voorschotten worden niet in dit rooster vermeld. Het totale
bedrag van de handeling wordt opgenomen in de btw-aangifte van de periode dat de
btw opeisbaar wordt (bij levering van de goederen). De ontvangst van een voorschot
maakt de btw niet opeisbaar.
Rooster 48: Bedrag van de uitgereikte creditnota’s en de negatieve verbeteringen met
betrekking tot de handelingen in roosters 44 en 46
Uitgaande creditnota’s met betrekking tot verkopen in de EU
In rooster 48 vermelde we de maatstaf van heffing van uitgereikte creditnota’s en
de andere negatieve verbeteringen met betrekking tot de handelingen opgenomen in de
roosters:
 44: IC-diensten volgens hoofdregel
 46: ICL-handelsgoederen en ABC-transacties
De maatstaf van heffing van creditnota’s op intracommunautaire leveringen wordt
opgenomen onder rooster 48.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 228

9.3.3.8.2 SCHEMATISCHE VOORSTELLING

FACTUUR CREDITNOTA
VERKOPEN OMSCHRIJVING RUBRIEK
MVH BTW MVH BTW
Binnen EU ICL Goederen 70/74 +46 +48
Zie ook “Hoofdstuk 8 Documenten/Periodieke btw-aangifte”.

9.3.3.9 Btw opgave van de intracommunautaire handelingen

Belastingplichtigen die ICL verrichten moeten deze, naast de periodieke aangifte,
eveneens vermelden in een "Btw opgave van de intracommunautaire handelingen".
Door de afschaffing op 1/1/93 van de controles aan de binnengrenzen van de EU-
lidstaten en dus de invoering van het vrije goederenverkeer binnen de EU, riskeren de
lidstaten, zonder een controlesysteem van onderlinge gegevensuitwisseling, btw-
inkomsten te mislopen.
Daarom werd voor de intracommunautaire leveringen van goederen en de ermee
gelijkgestelde handelingen een systeem ingevoerd om gegevens tussen lidstaten uit te
wisselen: de "Btw opgave van de intracommunautaire handelingen".
Belastingplichtigen die vrijgestelde intracommunautaire leveringen verrichten,
opgenomen onder code 46 van hun periodieke aangifte zijn ertoe gehouden deze te
vermelden op deze opgave met vermelding van:
 het btw-nummer van de verkoper.
 het btw-nummer en landencode van de belastingplichtige afnemer(s);
 het totale bedrag van de leveringen per afnemer/periode;
 code:
“L”: ICL-handelsgoederen tussen 2 lidstaten, incl. overbrenging
“T”: Driehoeksverkeer (verkoop B-C in de ABC-ketting.
Elke afnemer moet in de opgave worden opgenomen ongeacht de grootte van het
bedrag van de verrichte handelingen.
De "Btw opgave van de intracommunautaire handelingen" wordt ingediend tegen
uiterlijk de 20ste van de maand volgend op de aangifteperiode waarop de opgave
betrekking heeft.
Via gegevensuitwisseling tussen de lidstaten -op basis van deze opgave- wordt
vervolgens de lidstaat van de afnemer verwittigd dat er op haar grondgebied een
intracommunautaire verwerving heeft plaatsgevonden, volgend op de
intracommunautaire levering in de lidstaat van oorsprong. Op deze manier kan de
administratie in de lidstaat van de afnemer nagaan of de afnemer wel degelijk aan zijn
btw-verplichtingen heeft voldaan.
Bedrag
De te vermelden bedragen zijn deze van rooster 46 van de periodieke btw aangifte,
desgevallend verminderd met creditnota’s daarop, opgenomen onder rooster 48.

Voor het document zelf, de inhoud ervan en een oefening er op, verwijzen we naar
“Hoofdstuk 8: Documenten/Btw opgave van de intracommunautaire handelingen".

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 229

9.3.3.10 Toepassing
V5 Intracommunautaire levering
Bvba Cash, maandaangever, levert in april 2018 handelsgoederen (wijn) aan een
Nederlandse belastingplichtige klant “Van Den Brink” met btw-nr. NL80017660B01. De
goederen worden vervoerd van België naar Nederland. Bvba Cash rekent hiervoor €
75,00 transportkosten aan.
Prijs handelsgoederen € 5.000,00. Transport: € 75,00. Saldo factuur: € 5.075,00
Vermelding op factuur: “Vrij van btw, ICL – art. 39bis W.BTW”
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 5.075,00 46 5.000,00
700000 @ Verkoop handelsgoed. 5.000,00 46 75,00
745000 Recuperatie van kosten 75,00

Btw-opgave Intracommunautaire handelingen

Landencode en btw-nr. afnemer Code Bedrag Periode
NL80017660B01 L 5.075,00 04/2018

V6 Intracommunautaire levering - creditnota

Van Den Brink” - NL80017660B01 - stelt een probleem vast met bovenvermelde
levering. De etiketten op de flessen wijn blijken niet goed aangebracht. Cash Bvba stelt
een creditnota op als commerciële tegemoetkoming: € 500,00
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
700000 Verkoop handelsgoed. 500,00 48 500,00
400000 @ Handelsdebiteuren 500,00

Btw-opgave Intracommunautaire handelingen

Landencode en Btw-nr. afnemer Code Bedrag Periode
NL80017660B01 L - 500,00 04/2018

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 230

9.3.4 Intracommunautaire verwerving van handelsgoederen

Topics: A10 Intracommunautaire verwerving handelsgoederen
A11 Intracommunautaire verwerving handelsgoederen - creditnota

Art. 25 ter §1
Aan de belasting zijn onderworpen, wanneer ze in België plaatsvinden, de intracommunautaire
verwervingen van goederen onder bezwarende titel door een belastingplichtige die als zodanig
optreedt, of door een niet-belastingplichtige rechtspersoon, wanneer de verkoper een
belastingplichtige is die als zodanig optreedt, op wie de vrijstelling van de belasting ten aanzien
van de door hem verrichte leveringen van goederen niet toepasselijk is en die niet onder het
bepaalde van artikelen 14, §3 (leveringen met installatie of montage), 14bis (levering van gas)
en 15,§1 (verkopen op afstand) valt.

9.3.4.1 Definitie
Onder het begrip "intracommunautaire verwervingen" moet worden verstaan, de
verwervingen van goederen vanuit een land gelegen binnen de EU of het verkrijgen van
de macht om als eigenaar te beschikken over een lichamelijk roerend goed dat door de
verkoper of afnemer, of voor hun rekening, met als bestemming de afnemer is
verzonden of vervoerd naar een andere lidstaat dan die van waaruit het goed is
verzonden of vervoerd.
9.3.4.2 Voorwaarden
Om te kunnen spreken van een intracommunautaire verwerving moeten een aantal
voorwaarden cumulatief vervuld zijn:
 de verkoper is een belastingplichtige (geldig btw-nummer in zijn lidstaat)
 de verwerving gebeurt door een belastingplichtige die als zodanig optreedt
 de afnemer verkrijgt het eigendomsrecht. Deze verkrijging moet bovendien
gebeuren met een contract onder bezwarende titel (tegen een prijs)
 het moet gaan over lichamelijk roerende goederen (geen diensten)
 er moet een vervoer zijn met een fysieke overbrenging van de ene Lidstaat naar
een andere Lidstaat.
 het vervoer van de goederen moet gebeuren door de verkoper of door de
verwerver of voor hun rekening.

9.3.4.3 Maatstaf van heffing

De btw wordt berekend over alles wat de leverancier als tegenprestatie verkrijgt van
diegene aan wie het goed wordt geleverd of van een derde
De maatstaf van heffing op ICV wordt bepaald overeenkomstig art. 26bis W.BTW.
Concreet betekent dit dat de maatstaf van heffing wordt berekend volgens dezelfde
regels als diegene die van toepassing zijn op binnenlandse handelingen.
Zie ook hoofdstuk 8 Documenten/De Factuur en hoofdstuk 9 Topics "Binnenlandse aan-
en verkopen".

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 231
9.3.4.4 Tarief
De btw op ICV is verschuldigd in België (via de verlegging van de heffing in de aangifte
van de verwerver). Daaruit volgt dat het in België geldende btw-tarief op deze goederen
van toepassing is.

9.3.4.5 Plaats en tijdstip van de ICV

Voor een uitgebreide bespreking van de plaats en tijdstip van de ICV verwijzen we naar
“Hoofdstuk 4 Plaats en tijdstip belastbare handelingen/Intracommunautaire verwerving
van goederen”

Verwijzen we hier slechts kort naar de belangrijkste principes:

 Plaats:
De plaats van de ICV is de plaats waar de goederen zich bevinden op het tijdstip van de
aankomst van het vervoer of de verzending naar de afnemer.
Voorbeeld
Een Nederlandse leverancier verkoopt goederen aan een Belgische onderneming. De
Belgische onderneming deelt aan de leverancier haar BE-btw-nummer mee. De
Nederlandse leverancier vervoert de goederen van Nederland naar België. De plaats
van de verwerving is België, de plaats waar het vervoer aankomt.

 Tijdstip:
De regels voor de bepaling van het tijdstip waarop een intracommunautaire verwerving
plaatsvindt zijn dezelfde als voor een nationale levering, m.a.w. de ICV van een goed
wordt geacht plaats te vinden op het tijdstip waarop de levering van een gelijkaardig
goed, in België zou plaatsvinden.
Ter beschikking stelling
De ICV vindt plaats op het tijdstip waarop de goederen ter beschikking van de
afnemer worden gesteld.
Vervoer door de afnemer
Als de goederen worden vervoerd door de afnemer (of voor zijn rekening) heeft de
verkrijger uiterlijk de beschikkingsmacht over de goederen op het ogenblik van de
aanvang van het vervoer.
Vervoer door de leverancier
Wanneer de goederen echter door of voor rekening van de verkoper worden
vervoerd, vindt de ICV plaats op het tijdstip van de aankomst van het vervoer bij de
afnemer.
Schematische voorstelling
Vervoer Plaats/tijdstip ICV
Vervoer door Plaats Aankomst van het vervoer
leverancier Tijdstip Aankomst van het vervoer
Vervoer door Plaats Aankomst van het vervoer
afnemer Tijdstip Aanvang van het vervoer

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 232

9.3.4.6 Opeisbaarheid van de btw

De belasting wordt opeisbaar op het tijdstip van het uitreiken van de factuur
overeenkomstig art. 17 §2 1°
De belasting wordt opeisbaar op de 15de van de maand volgend op die waarin het
belastbaar feit (terbeschikkingstelling van de goederen of aankomst van het vervoer)
heeft plaatsgevonden, indien geen factuur werd uitgereikt voor deze datum.

9.3.4.7 Voorschotten
De betaling van een voorschot op een ICV maakt de btw niet opeisbaar. Het totale
bedrag van de handeling wordt opgenomen in de btw-aangifte van de periode dat de
btw opeisbaar wordt (bij aankomst van de goederen).
Voorschotfacturen met betrekking tot ICV worden dan ook niet opgenomen in de btw-
aangifte.

9.3.4.8 Vrijstellingen
De ICV van goederen is eventueel vrijgesteld van btw indien de levering van dezelfde
goederen in het binnenland vrijgesteld is van btw.
Voorbeelden
 de levering van menselijke organen, menselijk bloed en moedermelk;
 goederen voor instellingen met een liefdadig of filantropisch karakter;
 monsters/stalen.

9.3.4.9 Wie moet de btw voldoen

ICV verwervingen van goederen door een Belgische belastingplichtige met recht op
aftrek (verworven van een buitenlandse belastingplichtige verkoper) zijn in principe aan
btw onderworpen in het land van bestemming van de goederen of dus aan de Belgische
btw onderworpen.
De schuldenaar van de btw is in principe diegene die de ICV verricht.
In het kader van het vrije goederenverkeer binnen de EU hoeven de goederen niet door
de douane te worden ingeklaard. Bijgevolg is het aan de koper om via zijn periodieke
btw-aangifte de verschuldigde btw te voldoen en vervolgens - indien aftrekbaar -
meteen de aftrek ervan door te voeren. Dit noemt men het principe van de "Verlegging
van heffing".
Voorbeeld
Een Belgische belastingplichtige koopt goederen aan ter waarde van € 10.000,00 bij
een Nederlandse onderneming. De goederen worden van Nederland naar België
verzonden in opdracht van de koper. Plaats van de ICV is dus België. Er kan geen
vrijstelling ingeroepen worden. Bijgevolg is er Belgische BTW (6, 12 of 21 %) van
toepassing over de verwerving.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 233

9.3.4.10 Boeking: principe van de verlegging van de heffing

De Belgische belastingplichtige, verwerver van de goederen, zal op het aankoopbedrag,
vermeld op de factuur van zijn leverancier zelf de btw moeten berekenen en
verschuldigd stellen.
Tezelfdertijd is deze btw ook terugvorderbaar (op voorwaarde dat er geen
aftrekbeperking is volgens de geldende binnenlandse btw-regels).
Rek.nr. Omschrijving D C
604000 Aankoop Handelsgoederen 10.000,00
411059 Terugvorderbare BTW 2.100,00
4400xx @ Leveranciers 10.000,00
451055 Verschuldigde BTW verlegging ICV 2.100,00
9.3.4.11 Btw-aangifte: aankoopfactuur ICV handelsgoederen

9.3.4.11.1 KADER III INKOMENDE HANDELINGEN

Rooster 81: Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen

In rooster 81 vermelden we de maatstaf van heffing (aftrekbare btw niet inbegrepen)
van de aankopen van alle handelsgoederen (ook de ICV van handelsgoederen),
grond- en hulpstoffen.
Rooster 86: ICV verricht in België en ABC-verkopen
In rooster 86 vermelden we de maatstaf van heffing van intracommunautaire
verwervingen, verricht in België en ABC-transacties (driehoeksverkeer):
 de intracommunautaire verwerving van lichamelijke roerende goederen
(handelsgoederen en diverse goederen) uit andere EU-lidstaten;
 de gelijkgestelde handelingen zoals intracommunautaire overbrengingen;
 de intracommunautaire verwervingen verricht onder de voorwaarden van artikel
25quinquies, §3, W.BTW (ABC-transacties).
Opmerkingen
 Rooster voor statistische doeleinden
De bedragen vermeld in rooster 86 worden eveneens opgenomen in rooster 81.
 Voorschotten op intracommunautaire verwervingen worden niet opgenomen in de
aangifte
 De verschuldigde btw over deze handelingen wordt opgenomen in rooster 55. Deze
link naar de verschuldigde btw is meteen ook de reden waarom in rooster 86
verplicht de maatstaf van heffing moet worden opgenomen.

9.3.4.11.2 KADER IV VERSCHULDIGDE BELASTING

Rooster 55: Btw op de handelingen aangegeven in de roosters 86 en 88

Dit rooster is voorbehouden voor de verschuldigde btw op
 intracommunautaire verwervingen,
 de daarmee gelijkgestelde handelingen (overbrengingen)
 en IC-diensten volgens hoofdregel (zie verder)
die door de aangever in België werden verricht in het kader van zijn economische
activiteiten en waarvoor hij de schuldenaar is van de belasting.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 234

9.3.4.11.3 KADER V: AFTREKBARE BELASTING

Rooster 59: Aftrekbare btw

Hierin wordt het bedrag aan aftrekbare btw ingevuld (indien geen aftrekbeperking).
Conclusie
De verschuldigde btw op deze handelingen wordt, door de verwerver, berekend en
opgenomen in rooster 55, maar wordt, op voorwaarde dat er geen aftrekbeperking van
btw is, vervolgens meteen voor eenzelfde bedrag in aftrek gebracht via rooster 59. Dit
noemt men het principe van de “verlegging van de heffing”.
Rooster 81
Rooster 86 is gelinkt aan Rooster 55
Rooster 59

ICV van investeringsgoederen

De redenering is precies dezelfde als voor handelsgoederen. Alleen wordt rooster 81
vervangen door rooster 83.
9.3.4.12 Toepassing
A10 Intracommunautaire verwerving van handelsgoederen
Cash Bvba koopt onkruidbestrijdingsmiddelen (handelsgoederen) aan bij “Van Den
Brink, Nederland, NL800176601B01. De goederen worden vervoerd van Nederland
naar België. De Nederlandse leverancier stelt vrij van btw. Bvba Cash neemt op haar
beurt de btw op via de verlegging van de heffing (aan het Belgische btw-tarief).
Factuur: handelsgoederen € 9.900,00 en vrachtkosten € 100,00. Saldo € 10.000,00.
De leverancier staat een disconto van 0,75 % toe voor contante betaling (disconto’s
worden niet opgenomen in de maatstaf van heffing).
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
604000 Aankoop handelsgoed. 9.900,00 81 9.925,00
604100 Aankoopkosten 100,00 86 9.925,00
411059 Terugvorderbare btw 1.191,00 59 1.191,00
451055 @ Verschuldigd btw ICV 1.191,00 55 1.191,00
440000 Leveranciers
Berekening maatstaf van heffing:
Handelsgoederen € 9.900,00
Aankoopkosten € 100,00
Tussentotaal € 10.000,00
Disconto 0,75 % € 75,00
Maatstaf € 9.925,00
Btw 12 % € 1.191,00 (phytofarmaceutische producten: 12 %)
 In rooster 81 komt in principe het bedrag van de maatstaf van heffing (€ 9.925,00)
De administratie oefent echter geen kritiek uit als hier eventueel het bedrag van de
boeking op klasse 60 wordt vermeld (€ 10.000,00). Dit is een administratieve tolerantie.
 In rooster 86 komt - verplicht - het bedrag van de maatstaf van heffing!
 In roosters 55/59 komt het bedrag van de verschuldigde/terugvorderbare btw, berekend
op de maatstaf van heffing van de factuur!

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 235

9.3.4.13 Btw-aangifte: creditnota op aankoopfactuur ICV Handelsgoederen

9.3.4.13.1 KADER III INKOMENDE HANDELINGEN

Rooster 84: Bedrag van de ontvangen creditnota’s en de negatieve verbeteringen m.b.t.

de handelingen ingeschreven in roosters 86 en 88.
In rooster 84 vermelden we de maatstaf van heffing van de ontvangen creditnota’s en
negatieve verbeteringen op:
 ICV- handelsgoederen opgenomen onder rooster 86;
 IC-diensten volgens hoofdregel, opgenomen onder rooster 88(zie verder).
De bedragen in rooster 84 worden positief ingegeven.
Rooster 81: handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
Vermeldt in feite de netto bedragen van alle aankopen van handelsgoederen,
inclusief ICV, verkregen na aftrek van de ontvangen creditnota’s.
Dit betekent dat het bedrag van de ontvangen creditnota op ICV van handelsgoederen
in mindering moet worden gebracht in rooster 81.
Rooster 86: ICV verricht in België en ABC-verkopen
Dit rooster vermeldt het netto bedrag van de intracommunautaire verwerving van
goederen en de daarmee gelijkgestelde handelingen, na aftrek van de ontvangen
creditnota’s
Dit betekent dat de maatstaf van heffing van ontvangen creditnota’s op ICV van
handelsgoederen eveneens in mindering moet worden gebracht in rooster 86.
Het volstaat dus niet om de bedragen op de ontvangen creditnota’s te vermelden in
rooster 84 (positief), ze moeten ook in mindering worden gebracht in de roosters 81
en 86.
Opmerking
Creditnota’s op intracommunautaire verwervingen worden negatief ingegeven in
roosters 81/86 tot uitputting. Het eventuele resterende negatieve bedrag wordt
vervolgens in mindering gebracht op het positieve saldo van de desbetreffende roosters
van de volgende btw-aangifte(s).
De bedragen in rooster 84 moeten daarentegen onverkort worden ingegeven!

9.3.4.13.2 KADER IV VERSCHULDIGDE BELASTING

Rooster 61: Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de Staat

In rooster 61 vermelden we de verschuldigde btw ingevolge creditnota’s met betrekking
tot intracommunautaire handelingen.

9.3.4.13.3 KADER V AFTREKBARE BELASTING

Rooster 62: Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de aangever

In rooster 62 vermelden we de terugvorderbare btw als gevolg van creditnota’s met
betrekking tot intracommunautaire handelingen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 236
Principe
De btw op intracommunautaire verwerving van handels-, diverse- en investerings-
goederen wordt in eerste instantie verschuldigd gesteld via rooster 55 en vervolgens
teruggevorderd (indien aftrekbaar) via rooster 59 (verlegging van heffing).
De btw op creditnota’s op deze ICV volgt hetzelfde principe van verlegging van heffing
en wordt geregulariseerd via rooster 61 (verschuldigd) en vervolgens teruggevorderd
via rooster 62.
Opmerking
De verlegging van heffing van btw via roosters 61/62 op creditnota’s van ICV
handelsgoederen is een optie. De belastingplichtige kan er ook voor kiezen geen btw
toe te passen op deze creditnota’s en dus enkel de maatstaf van heffing op te nemen in
de aangifte. Dit kan echter enkel op voorwaarde dat er op de aankoop volledig recht op
aftrek van btw is en het niet gaat over een creditnota in verband met bedrijfsmiddelen.

9.3.4.13.4 SCHEMATISCHE VOORSTELLING

Rooster 81 (-)
Rooster 86 (-)
Rooster 84 (+) is gelinkt aan
Rooster 61 (optie)
Rooster 62 (optie)
9.3.4.14 Toepassing
A11 Intracommunautaire verwerving handelsgoederen - creditnota
Bvba Cash retourneert handelsgoederen (fietsen) naar een Nederlandse leverancier,
“Van Den Brink, NL800176601B01”
Bvba Cash ontvangt een creditnota van € 5.500,00 met vrijstelling van NL-btw.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
440000 Leverancier 5.500,00 -81/-86 5.500,00
604300 @ Uitgaande retouren 5.500,00 + 84 5.500,00
411062 Btw-regul. voordeel aang. 1.155,00 62 1.155,00
451061 @ Btw-regul. voordeel Staat 1.155,00 61 1.155,00

Op voorwaarde dat er een volledig recht op aftrek van de btw is en het niet gaat over een
(creditnota op) aankoop van bedrijfsmiddelen, moet de regularisatie van de btw via
rekeningen/roosters 61/62 niet worden geboekt/opgenomen in de aangifte (administratieve
tolerantie). Dit is echter een optie.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 237

9.3.5 IC- Verwerving van diverse goederen

Topic: A12 Intracommunautaire verwerving diverse goederen

9.3.5.1 Link naar de boekhouding

Rubriek 61: Diverse goederen en diensten
Onder rubriek 61 worden o.a. geboekt:
 (ICV) Diverse goederen
Leveringen van energie, water, onderhoudsproducten, drukwerk… .

9.3.5.2 Btw-aangifte

9.3.5.2.1 KADER III BEDRAG VAN DE INKOMENDE HANDELINGEN

Alle boekingen van klasse 61 worden verwerkt in de btw-aangifte onder rooster 82 en

zijn, voor wat betreft de boekingen in verband met de ICV van diverse goederen, (niet
de diensten!) gerelateerd aan rooster 86.
Rooster 82: Diensten en diverse goederen
Aankoop van diverse goederen en diensten:
 maatstaf van heffing (aftrekbare btw niet inbegrepen) van de aankopen van alle
diverse goederen en diensten geboekt op alle rekeningen van de klasse 61 en
op bepaalde rekeningen van klasse 62, 64 en 65 waarop btw wordt
aangerekend;
 in mindering te brengen met de bedragen van inkomende creditnota’s hierop;
 en eventueel vermeerderd met het niet-aftrekbare beroepsmatige btw-gedeelte
op deze aankopen.
Rooster 86: ICV verricht in België en ABC-verkopen
Het bedrag van de intracommunautaire verwerving van diverse goederen wordt, naast
een inschrijving in rooster 82 ook opgenomen in rooster 86.

9.3.5.2.2 KADER IV VERSCHULDIGDE BELASTING

Rooster 55: Btw op de handelingen aangegeven in de roosters 86 en 88

Dit rooster is voorbehouden voor de verschuldigde btw op intracommunautaire
verwervingen, de daarmee gelijkgestelde handelingen (overbrengingen, maakloonwerk)
en IC-diensten volgens hoofdregel (zie verder) die door de aangever in België werden
verricht in het kader van zijn economische activiteiten en waarvoor hij de schuldenaar is
van de belasting.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 238

9.3.5.2.3 KADER V: AFTREKBARE BELASTING

Rooster 59: Aftrekbare btw

Hierin wordt het bedrag aan aftrekbare btw ingevuld: voor wat betreft de ICV is dat
hetzelfde bedrag dan vermeldt in rooster 55 (indien geen aftrekbeperking).
Conclusie
De verschuldigde btw op deze handelingen wordt, door de verwerver, berekend en
opgenomen in rooster 55, maar wordt, op voorwaarde dat er geen aftrekbeperking van
btw is, vervolgens meteen voor eenzelfde bedrag in aftrek gebracht via rooster 59. Dit
noemt men het principe van de "verlegging van de heffing".

9.3.5.2.4 SCHEMATISCHE VOORSTELLING ICV DIVERSE GOEDEREN

Rooster 82
Rooster 86 is gelinkt aan Rooster 55
Rooster 59
9.3.5.3 Toepassing
A13 Intracommunautaire verwerving van diverse goederen.
Bvba Cash koopt inktcartridges (toner) ten behoeve van haar kopieermachine bij een
Nederlandse leverancier “Mita Europe BV”, NL001454924B01 aan € 1.000,00.
Mita BV stelt vrij van Nederlandse btw. Bvba Cash neemt op haar beurt de btw op via
de verlegging van de heffing (aan het Belgische btw-tarief).
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
612400 Kantoorbehoeften 1.000,00 82 1.000,00
411059 Terugvorderbare btw 210,00 86 1.000,00
451055 @ Verschuldigde btw ICV 210,00 55 210,00
440000 Leveranciers 1.000,00 59 210,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 239

9.3.6 IC-leveringen met installatie en montage

Topic: A13 Aankoop investering in EU met installatie en montage
9.3.6.1 Begrip
De begrippen “installatie” en “montage” worden nergens gedefinieerd in het W.BTW.
 Onder installatie verstaat men het plaatsen en voor gebruik gereedmaken van
machines en het aansluiten op de energievoorziening.
 Montage is veeleer het monteren van losse onderdelen tot een geheel.
Na de installatie of montage moet het goed roerend uit zijn aard blijven of hoogstens
onroerend door bestemming worden.
Voorbeeld onroerend door bestemming
Een mengvoederbedrijf plaatst een menginstallatie voor veevoeder. De daartoe
benodigde silo’s of bunkers worden verankerd in de grond en worden dus onroerend
door bestemming.

9.3.6.2 Plaats van de levering

Een levering van goederen met montage in een andere lidstaat is geen
intracommunautaire levering. Evenmin is het een met een intracommunautaire levering
gelijkgestelde handeling.
Art. 14 §3 W.BTW
Ingeval het door de leverancier, door de afnemer of door een derde verzonden of vervoerde goed
door of voor rekening van de leverancier wordt geïnstalleerd of gemonteerd, wordt als plaats van de
levering aangemerkt de plaats waar de installatie of de montage wordt verricht.

Bij een levering met installatie of montage is er vervoer maar vindt de levering plaats
daar waar de installatie of montage gebeurt.
Voorwaarde is dat de leverancier zelf instaat voor de installatie of montage of deze laat
verrichten in zijn opdracht door een derde.
Het is niet altijd eenvoudig om te bepalen of er installatie of montage heeft
plaatsgevonden.
Hoe dan ook veronderstelt een levering met plaatsing een bijkomend materieel werk in
die zin dat die levering slecht als “af” kan worden beschouwd wanneer dat werk met het
oog op de plaatsing noodzakelijk is om het goed gebruiksklaar te maken.
Een eenvoudige afstelling van een goed of aansluiting ervan op een krachtbron kan niet
beschouwd worden als een levering met installatie of montage.
Voorbeeld
Wanneer een leverancier een computer levert en daaraan een scherm en printer
koppelt, is er geen sprake van installatie of montage.
Wanneer daarentegen de leverancier een volledig computernetwerk levert inclusief de
installatie van de nodige verbindingen is er wel degelijk installatie of montage.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 240

9.3.6.3 Btw-aangifte

9.3.6.3.1 VERKOOP
De levering door een Belgische belastingplichtige van goederen met installatie en
montage aan een belastingplichtige in een andere lidstaat vormt geen
intracommunautaire levering, noch een met een intracommunautaire levering
gelijkgestelde handeling (bv. overbrenging)
De plaats waar de montagewerkzaamheden plaatsvinden, gaat door als de plaats van
levering.
Btw-aangifte
Rooster 47 (maatstaf van heffing) = € 30.000,00;
IC-opgave
Leveringen met installatie en montage, worden niet opgenomen in de IC-opgave;
Voorbeeld
Een Belgische onderneming verkoopt een telefooncentrale met installatie in Frankrijk
voor € 30.000,00.
De plaats van de levering is Frankrijk. Bijgevolg is er Franse btw van toepassing en
moet de Belgische leverancier vrijstellen van Belgische btw.(verplichte verlegging van
de heffing naar de medecontractant indien deze laatste een Franse btw-
belastingplichtige is).
Btw-aangifte
Rooster 47 (maatstaf van heffing) = € 30.000,00;

9.3.6.3.2 AANKOOP
Is de Belgische klant/koper een belastingplichtige die periodieke btw-aangiften indient,
dan is er een verplichte verlegging van de heffing van de btw naar de btw-aangifte van
de klant (art. 51, §2 5°). Dat betekent dat de Belgische klant zelf de btw op zijn
aankoopfactuur moet berekenen, boeken en opnemen als verschuldigd en
terugvorderbaar in zijn btw aangifte.
Btw aangifte
Maatstaf van heffing
 Rooster 83: bedrijfsmiddelen
In dit rooster vermelden we de maatstaf van heffing van alle aangekochte
bedrijfsmiddelen, verminderd met de ontvangen creditnota's in binnen- en
buitenland, dus ook deze met installatie en montage
 Rooster 87: Andere inkomende handelingen waarvoor de btw verschuldigd is
door de aangever
De maatstaf van heffing van aankopen met installatie en montage wordt
vervolgens eveneens opgenomen in rooster 87.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 241
De btw wordt berekend en opgenomen als verschuldigd en meteen ook terugvorderbaar
via:
 Rooster 56: Verschuldigde btw op de handelingen aangegeven in rooster 87
(met uitzondering van invoeren met verlegging van de heffing)
 Rooster 59: Terugvorderbare btw, voor hetzelfde bedrag als in rooster 56 (indien
geen aftrekbeperking)

Voorbeeld
Aankoop van een computergestuurde machine in België, geleverd met installatie door
een Duits bedrijf. De plaats van de levering is dus België. Er is dus Belgische btw van
toepassing. Aankoopprijs is € 30.000,00.

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
231000 Machines 30.000,00 83 30.000,00
411059 Terugvorderbare btw 6.300,00 87 30.000,00
451055 @ Verschuldigde btw ICV 6.300,00 56 6.300,00
440000 Leveranciers 30.000,00 59 6.300,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 242

9.3.7 Overbrenging van goederen

9.3.7.1 Theorie

Art. 12bis (belastbare handeling)

De overbrenging door een belastingplichtige van een goed van zijn bedrijf naar een andere lidstaat
wordt gelijkgesteld met een levering van goederen onder bezwarende titel.
Als overbrenging naar een andere lidstaat wordt beschouwd iedere verzending of ieder vervoer van
een lichamelijk roerend goed voor bedrijfsdoeleinden, door of voor rekening van de belastingplichtige,
buiten België, maar binnen de Gemeenschap.
Art. 39bis (vrijstelling gelijkgestelde intracommunautaire levering)
Van de belasting zijn vrijgesteld:
4°: de in art 12bis bedoelde leveringen van goederen andere dan die onderworpen aan de
bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge
Art. 25quater §1 (gelijkgestelde intracommunautaire verwerving)
Met een intracommunautaire verwerving van een goed onder bezwarende titel wordt
gelijkgesteld het door een belastingplichtige voor de doeleinden van zijn economische activiteit
bestemmen van een goed dat door of voor rekening van de belastingplichtige wordt verzonden of
vervoerd uit een andere Lidstaat waar het is vervaardigd…
Deze gelijkstelling is slechts van toepassing in de gevallen waar overeenkomstig artikel 12bis de
overbrenging van het goed naar een andere Lidstaat met een levering van goederen zou worden
gelijkgesteld.

Het gaat om een overdracht van goederen door een belastingplichtige van de ene
lidstaat naar een andere lidstaat, zonder dat er een verkoopcontract onder bezwarende
titel is en dus zonder eigendomsoverdracht. Dit noemen we een “gelijkgestelde
levering”.

Veelal gaat het over een onderneming die voor zichzelf goederen vervoert naar een
vestiging of bijhuis in een andere lidstaat.
Onder goederen dient te worden verstaan, lichamelijke roerende goederen die deel
uitmaken van het bedrijfspatrimonium zoals voorraden en investeringsgoederen.
Gehuurde goederen komen bijgevolg nooit in aanmerking voor overbrenging.
Hoewel een overbrenging geen verkooptransactie is wordt ze, voor toepassing van de
btw, gelijkgesteld met een vrijgestelde intracommunautaire levering (art. 39 bis,
4°).
Voorwaarde is wel dat de Belgische belastingplichtige “leverancier” of overbrenger in de
lidstaat van ontvangst over een geldig btw-nummer beschikt.
De “ontvanger” in de andere lidstaat verricht vervolgens, op basis van dat btw-nummer,
een gelijkgestelde intracommunautaire verwerving (art. 25quater §1) en neemt de
btw op in zijn periodieke aangifte via de verlegging van de heffing (verschuldigde maar
meteen ook terugvorderbare btw).
Plaatsbepaling is aankomst van het vervoer (art. 25 quinquies §2).
Bijgevolg zijn op overbrengingen de “gewone” regels van de intracommunautaire
levering/verwerving van toepassing

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 243
Document “Stuk”
De overbrenger dient een pro-forma verkoopfactuur of een zogenaamd “stuk” op te
maken. Op basis hiervan worden de gegevens opgenomen in de periodieke aangifte.
 De “leverancier” past vrijstelling van btw toe (gelijkgesteld met
intracommunautaire levering).
 De “ontvanger” van het goed (een belastingplichtige met recht op aftrek) past btw
verlegging van heffing toe (intracommunautaire verwerving).
Dit "stuk" voor overbrengingen moet worden opgesteld in tweevoud uiterlijk de 15de
kalenderdag van de maand volgend op die waarin de overbrenging werd verricht. Eén
exemplaar is bedoeld voor de btw-boekhouding in het land van bestemming.
Vermeldingen op het ”stuk”
Alle vermeldingen zoals op een gewone factuur moeten er op voorkomen zoals:
 identiteit van de afnemer = naam of maatschappelijke benaming, adres en btw-
identificatienummer;
 maatstaf van heffing = aankoopprijs of kostprijs van de goederen;
 reden van vrijstelling = “Vrij van btw, art. 39bis, 4° van het W.BTW.

Periodieke aangifte
Verzending (levering)
De verzending (maatstaf van heffing) wordt opgenomen onder rooster 46 (gelijkgestelde
intracommunautaire handelingen) van de periodieke aangifte.
IC-opgave
De verzending/levering van de goederen wordt opgenomen in de IC-opgave, met
vermelding van het btw-nummer van de ontvanger in de andere lidstaat, code L, bedrag
(maatstaf van heffing) en periode.
Aankomst (intracommunautaire verwerving)
Maatstaf van heffing: Rooster 81
Rooster 86
Btw: Verschuldigde btw Rooster 55
Terugvorderbaar Rooster 59

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 244

9.3.7.2 Toepassing

9.3.7.2.1 LEVERING
Een in België gevestigde voedingsdistributeur brengt een deel van haar voorraad over
naar haar bijhuis in Frankrijk. Waarde: € 15.000,00 en btw tarief 21 %.
Btw-aangifte
- Periodieke aangifte: in de Belgische btw-aangifte van de “leverancier” wordt enkel
de maatstaf van heffing van deze transactie opgenomen onder rooster 46: €
15.000,00. Er is vrijstelling van btw.
- IC-opgave: de Belgische belastingplichtige neemt de transactie eveneens op in
haar IC- opgave (code L): € 15.000,00.
Boeking
Het betreft hier geen verkoop van goederen zodat er geen opbrengst gerealiseerd
wordt. In de boekhouding is het aan te raden de voorraadrekening uit te splitsen
volgens lokalisatie (of eventueel extracomptabel bij te houden).
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
340100 Voorraad Frankrijk 15.000,00 46 15.000,00
340000 @ Voorraad België 15.000,00

Opmerking
Als blijkt dat tijdens het transport een deel van de goederen zijn beschadigd, moet er
een correctie worden gemaakt onder de vorm van een “negatieve verbetering”, op te
nemen onder rooster 48 van de periodieke aangifte en in mindering te brengen op de
IC-opgave (code L).

9.3.7.2.2 VERWERVING
Als er goederen worden overgebracht uit de voorraad van het Franse bijhuis naar
België, gebeurt de omgekeerde beweging, waarde: € 15.000,00, btw tarief 21 %.

Btw-aangifte
De Belgische belastingplichtige “ontvanger” neemt de overbrenging van Frankrijk naar
België op in haar btw-aangifte als een intracommunautaire verwerving onder roosters:
 81/86 (maatstaf van heffing) € 15.000,00
 55/59 (btw verlegging heffing) € 3.150,00
Boeking voorraadbeweging
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
340000 Voorraad België 15.000,00 81 15.000,00
411059 Terugvorderbare btw 3.150,00 86 15.000,00
340100 @ Voorraad Frankrijk 15.000,00 55 3.150,00
451055 Verschuldigde btw ICV 3.150,00 59 3.150,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 245

9.3.8 Niet overbrenging

9.3.8.1 Principe
Voor een aantal verzendingen van goederen binnen de EU is uitdrukkelijk voorzien dat
ze niet beschouwd worden als een overbrenging (Art.12bis, lid 2 WBTW).
Bedoelde verzendingen worden door de verzender:
 niet opgenomen in zijn intracommunautaire opgave
 maar wel genoteerd in een “Register van verzonden goederen”

Het gaat over volgende 5 verzendingen:

9.3.8.1.1 DE VERZENDING VAN GOEDEREN MET HET OOG OP EEN DIENSTVERRICHTING VOOR DE
BELASTINGPLICHTIGE DIE DE GOEDEREN VERZENDT

De dienst moet erin bestaan dat er werkzaamheden worden verricht aan de verzonden
goederen, zijnde:
 ofwel materiële werkzaamheden;
 ofwel een expertise (inclusief maakloonwerk).
De werkzaamheden/expertise moeten worden verricht in de EU-lidstaat van aankomst
van de verzending of het vervoer van de goederen.
De goederen moeten na de werkzaamheden/expertise terug verzonden worden naar de
belastingplichtige in België vanwaar ze oorspronkelijk waren verstuurd
Indien al deze voorwaarden samen vervuld zijn, is de verzending een niet-overbrenging.
Indien deze voorwaarden daarentegen niet voldaan zijn, wordt de verzending van de
materialen aangemerkt worden als een belastbare overbrenging
(zie “Overbrengingen”).

Voorbeeld
Een machine wordt door een Belgische belastingplichtige voor herstelling verzonden
naar een Duitse fabrikant. De herstelling wordt in Duitsland verricht. De verzending is
geen overbrenging.
De Belgische belastingplichtige opdrachtgever moet, in een register, een aantekening
maken van de verzending. De verzending wordt niet opgenomen in de
intracommunautaire opgave die het Belgisch bedrijf indient.

9.3.8.1.2 TIJDELIJK GEBRUIK VAN VERZONDEN GOEDEREN VOOR HET VERRICHTEN VAN EEN DIENST
De dienst moet worden verricht door de belastingplichtige die de goederen verzendt, en
moet gebeuren op het grondgebied van de EU-lidstaat van aankomst van de
verzending of van het vervoer van de goederen die tijdelijk gebruikt zullen worden.

Voorbeeld
Een Belgische belastingplichtige heeft in een Franse fabriek machines gemonteerd.
Jaarlijks moet er door de Belgische belastingplichtige een revisie worden uitgevoerd. De
personeelsleden van de Belgische belastingplichtige nemen daarvoor
gereedschapskisten mee. Het gereedschap wordt gebruikt voor het verrichten van de
dienst in Frankrijk.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 246

9.3.8.1.3 TIJDELIJK GEBRUIK VAN VERZONDEN GOEDEREN VOOR EEN PERIODE VAN TEN HOOGSTE 24 MAANDEN
Het gebruik moet plaatsvinden op het grondgebied van een andere EU-lidstaat.
Zowel in het vorige als in dit punt is er sprake van tijdelijk gebruik.
Hier is er evenwel een maximumperiode opgenomen voor het tijdelijk gebruik. Het
tijdelijk gebruik mag niet langer zijn dan 24 maanden.
Bovendien wordt als voorwaarde gesteld dat een invoer van dezelfde goederen uit een
derde land (buiten de EU) moet kunnen genieten van de regeling voor tijdelijke invoer
met volledige vrijstelling van invoerrechten.

Voorbeeld
Een Belgische belastingplichtige neemt deel aan een beurs in Denemarken. Er worden
goederen naar Denemarken verzonden om op de beurs te worden tentoongesteld. De
beurs duurt één maand. De verzending zou bij invoer vanuit een derde land kunnen
genieten van de regeling tijdelijke invoer met volledige vrijstelling van invoerrechten. Het
tijdelijk gebruik is maximaal 24 maanden.

9.3.8.1.4 DE OVERBRENGING VAN GOEDEREN ONDERWORPEN AAN DE BIJZONDERE REGELING VOOR DE

BELASTINGHEFFING OVER DE WINSTMARGE

Elk goed dat door de belastingplichtige wederverkoper werd onderworpen aan de

bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge en dat door deze
belastingplichtige wederverkoper of voor diens rekening wordt verzonden of vervoerd
vanuit België naar een andere EU-lidstaat is in principe een belastbare overbrenging.
Op deze regeling is in een afwijking voorzien indien de verzending naar de andere EU-
lidstaat gebeurt met het oog op het gebruik van dit goed gedurende ten hoogste 24
maanden en indien de invoer van hetzelfde goed uit een derde land (buiten de EU) met
het oog op het tijdelijk gebruik in aanmerking zou komen voor de regeling voor tijdelijke
invoer met volledige vrijstelling van invoerrechten.

9.3.8.1.5 DE VERZENDING OF HET VERVOER VAN GOEDEREN NAAR EEN ANDERE EU-LIDSTAAT VOOR EEN
VERKOOP OP PROEF OF EEN ZENDING OP ZICHT

De verzending of het vervoer van goederen voor een verkoop op proef of een zending
op zicht naar een andere EU-lidstaat wordt niet behandeld als een overbrenging, indien
de volgende voorwaarden gezamenlijk vervuld zijn:
 de EU-lidstaat van aankomst mag de bestemming van de goederen niet
gelijkstellen met een intracommunautaire verwerving van goederen onder
bezwarende titel;
 de bestemmeling van de goederen moet in de EU-lidstaat van aankomst gekend
zijn vanaf het ogenblik van de verzending van de goederen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 247

9.3.8.2 Toleranties
Om de formaliteiten met betrekking tot de niet-overbrengingen tot een minimum te
herleiden, heeft de Btw-administratie beslist dat de goederen die in de hierna volgende
lijst zijn opgesomd, niet moeten opgenomen worden in het register van de niet-
overbrengingen:
 Vervoermiddelen die in België ingeschreven zijn in een normale reeks;
 Laadborden, containers en andere speciaal ontworpen en herbruikbare
verpakkingsgoederen bestemd voor transporten;
 Uitrusting voor de pers, voor de radio en voor de televisie;
 De beroepsuitrusting die nodig is voor de uitoefening van een ambacht of van
een beroep wanneer:
o de prijs van dit goed of, bij gebreke aan een prijs, de normale waarde
ervan, per gebruikelijke handelseenheid, minder bedraagt dan € 1.250 en
het materieel niet meer dan zeven dagen buiten België gebruikt wordt;
o de prijs van dit goed of, bij gebreke aan een prijs, de normale waarde
ervan, per gebruikelijke handelseenheid, minder bedraagt dan € 250 en
het materieel meer dan zeven dagen maar minder dan 24 maanden
buiten België gebruikt wordt.
 De draagbare computers en aanverwante beroepsuitrusting meegenomen naar
een andere EU-lidstaat tijdens beroepsreizen door kaderleden of
personeelsleden van een belastingplichtige onderneming of instelling.
9.3.8.3 Register van verzonden goederen
De goederenbeweging moet bij verzending en terugkomst worden genoteerd in een
“Register van verzonden goederen”.

9.3.8.3.1 VERZENDING
De volgende gegevens moeten bij de verzending worden ingeschreven in het register
van de verzonden goederen:
 een volgnummer;
 de datum van de verzending;
 de naam en het adres van de bestemmeling van de verzonden goederen;
 in voorkomend geval, het btw-identificatienummer van die bestemmeling;
 de plaats van bestemming van de verzonden goederen;
 de hoeveelheid van de verzonden of de vervoerde goederen;
 de gebruikelijke benaming van de verzonden goederen;
 de nummers of identificatiekentekens van de verzonden goederen, wanneer de
verzonden goederen daarvan voorzien zijn;
 de waarde van de verzonden goederen
De te vermelden waarde is de aankoopprijs van de verzonden goederen.
Indien er geen aankoopprijs is moet in het register de kostprijs worden
opgetekend;
 voor zendingen op zicht of op proef moet de Belgische verzender naast de
gewone vermeldingen in dit register uitdrukkelijk verwijzen naar de aanschrijving
nr. 18/1994.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 248

9.3.8.3.2 TERUGKEER
De volgende gegevens moeten bij de terugkeer worden ingeschreven in het register
van de verzonden goederen:
 de datum waarop de goederen zijn teruggekeerd;
 de hoeveelheid van de teruggekeerde goederen;
 de gebruikelijke benaming van de teruggekeerde goederen.
De gegevens van dit en het vorige punt moeten alleen worden opgetekend
wanneer de teruggekeerde goederen verschillen van de verzonden goederen.
Dit zal bv. het geval zijn bij maakloonwerk;
 de hoeveelheid van de goederen die niet zijn teruggekeerd evenals de reden
waarom de goederen niet zijn teruggekeerd.
 Deze verplichting geldt ook voor de goederen die op zicht of voor een verkoop op
proef naar een andere EU-lidstaat zijn verzonden.
Voor de op proef of op zicht verzonden goederen die werden verkocht, zal dit als
reden van niet terugkeer moeten worden opgegeven en moet er verwezen
worden naar de verkoopfacturen
 de datum en het inschrijvingsnummer in het boek van inkomende dan wel van
uitgaande facturen, of de als zodanig geldende stukken die de belastingplichtige
heeft ontvangen of uitgereikt met betrekking tot deze handelingen. Ook
eventuele uitgereikte of ontvangen creditnota's moeten worden opgetekend.

Voorbeeld
Een Belgische belastingplichtige voert werken uit aan een onroerend goed in
Nederland. Voor de uitvoering daarvan gebruikt zij haar eigen kranen en
graafmachines. Wanneer het Belgisch bedrijf deze goederen verzendt naar Nederland,
verricht ze een niet-overbrenging (art. 12bis, lid 2, 5° WBTW).
De kranen hebben een waarde van meer dan € 1.250. Er kan bijgevolg geen gebruik
gemaakt worden van de administratieve tolerantie.
Zij neemt de verzending (en nadien ook de terugkeer) op in haar register van verzonden
goederen. De data en nummers van de facturen in verband met de werken moeten
worden vermeld.
Bij een controle stelt de Btw-administratie vast dat er door het bedrijf facturen worden
uitgereikt voor een in Nederland uitgevoerd project. Aan de hand daarvan kan zij vragen
naar het register voor verzonden goederen

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 249

9.3.9 Driehoeksverkeer (ABC)

Topic: A14 ABC - verrichting: aankoop tussenpersoon B
V7 ABC - verrichting: verkoop tussenpersoon B

9.3.9.1 Principe
Bij driehoeksverkeer gaat het over handelingen waarbij 3 btw-belastingplichtigen (A, B
en C), gevestigd in drie verschillende lidstaten, betrokken zijn en die in hun lidstaat
geregistreerd zijn voor btw-doeleinden.

9.3.9.2 Situering
Een Belgische belastingplichtige (B: lidstaat 2) koopt goederen in Nederland (A: lidstaat
1) en verkoopt deze meteen door naar een Franse klant (C: lidstaat 3). Het vervoer
verloopt rechtstreeks van Nederland (A) naar Frankrijk (C).

1 Nederland 2 België 3 Frankrijk

A B C

Vervoer

ABC-transacties zijn dus leveringen van goederen waarbij 3 partijen aan elkaar
goederen doorverkopen, maar waarbij het goederenvervoer niet parallel verloopt met de
facturenstroom.

9.3.9.3 Probleemstelling tussenpersoon B in ABC-transacties

Al naargelang het vervoer van de goederen wordt gecontracteerd in de relatie tussen
A-B of B-C moet de tussenpartij B zich voor btw-doeleinden ofwel laten registreren in
respectievelijk lidstaat 3 (vervoer in relatie A-B) of lidstaat 1 (vervoer in relatie B-C).
9.3.9.3.1 VERVOER WORDT GECONTRACTEERD TUSSEN A EN B
Dit wel zeggen dat B vraagt aan A om de goederen rechtstreeks te leveren bij C.
B verricht een intracommunautaire verwerving bij A. Conform de algemene regel op
intracommunautaire verwervingen is de plaats van de levering de aankomst van het
vervoer of dus…..Frankrijk.
Volgens deze plaatsbepalingsregels verricht B bijgevolg een ICV in Frankrijk ( C) en
dient zich daardoor in principe te laten registreren voor de btw in Frankrijk (Frans btw-
nummer nodig)!
1 Nederland 2 België 3 Frankrijk
Levering (met vervoer)
A B C

Vervoer

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 250

9.3.9.3.2 VERVOER WORDT GECONTRACTEERD TUSSEN B EN C

Zelfde voorbeeld maar ditmaal stelt A de goederen ter beschikking van B en wordt het
transport geregeld door B naar C.
B verricht een intracommunautaire levering aan C. Conform de algemene regel op
intracommunautaire leveringen is de plaats van de levering daar waar het vervoer
aanvangt of dus Nederland.
B verricht bijgevolg een ICL in Nederland ( A) en dient zich daardoor in principe te laten
registreren voor de btw in Nederland (Nederlands btw-nummer nodig)!

1 Nederland 2 België 3 Frankrijk

Levering (met vervoer)
A B C

Vervoer

9.3.9.4 Vereenvoudigd driehoeksverkeer

Om dit probleem van verplichte registratie door B in ofwel lidstaat 1 of lidstaat 3 te
vermijden werd de regeling van het vereenvoudigd driehoeksverkeer uitgewerkt.
Als de voorgestelde A-B-C verkoop slechts sporadisch voorkomt, kan B ontheven
worden van de opgelegde verplichting om zich te registreren in de diverse lidstaten.
Samengevat komt het er op neer dat:
 B ontheven wordt van de verplichting een intracommunautaire verwerving in
lidstaat C te doen
 De afnemer C als uiteindelijke (enige) schuldenaar van de btw aangeduid wordt.

Art. 25quinquies §3
Voor de toepassing van het eerste lid wordt de intracommunautaire verwerving van goederen geacht
overeenkomstig §2 aan de belasting te zijn onderworpen wanneer:
- 1° de intracommunautaire verwerving van goederen is verricht in een andere Lidstaat
door een belastingplichtige die voor btw-doeleinden in België is geïdentificeerd
- 2° de intracommunautaire verwerving van goederen wordt verricht met het oog op een
volgende levering van deze goederen in die andere Lidstaat door deze belastingplichtige
- 3° de aldus door deze belastingplichtige verworven goederen worden rechtstreeks uit een
andere Lidstaat dan België verzonden of vervoerd naar degene voor wie hij de volgende
levering verricht
- 4° degene voor wie de volgende levering is bestemd, is een andere belastingplichtige of
een niet-belastingplichtige rechtspersoon, die voor btw-doeleinden is geïdentificeerd in de
Lidstaat van bestemming
- 5° degene voor wie de volgende levering is bestemd, is door de in België voor btw-doeleinden
geïdentificeerde belastingplichtige aangewezen als tot voldoening van de belasting
gehouden persoon uit hoofde van de levering die is verricht door deze belastingplichtige
- 6° de in België voor btw-doeleinden geïdentificeerde belastingplichtige heeft, voor de levering
die hij verricht onder de hierboven vermelde voorwaarden, naast de verplichting bepaald in 5°
hierboven, de aangifteverplichtingen bedoeld in artikel 53sexies, §1,2° nageleefd (IC-
opgave)

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 251

9.3.9.4.1 VOORWAARDEN
Opdat de Belgische belastingplichtige tussenpersoon B in aanmerking zou komen voor
de vereenvoudigde regeling van het driehoeksverkeer, moet de levering beantwoorden
aan volgende voorwaarden:
 De intracommunautaire verwerving is verricht in een andere lidstaat (A-lidstaat 1)
door een Belgische btw-belastingplichtige (B-lidstaat 2).
 De intracommunautaire verwerving wordt verricht vóór een volgende levering van
deze goederen in die andere lidstaat (A-lidstaat 1) door deze btw-belastingplichtige
 De intracommunautair verworven goederen worden rechtstreeks uit een andere
lidstaat dan België (A-lidstaat 1) vervoerd of verzonden naar degenen voor wie hij de
volgende levering verricht (C-lidstaat 3).
 Degene voor wie de volgende levering is bestemd (C-lidstaat 3) is een andere btw-
belastingplichtige die voor btw-doeleinden in die lidstaat van bestemming is
geregistreerd (principe ICL).
 Degene voor wie de volgende levering is bestemd (C-lidstaat 3), is door de in België
voor btw-doeleinden geregistreerde btw-belastingplichtige (B-lidstaat 2) aangeduid
als de schuldenaar van de btw op grond van de levering die is verricht door deze
btw-belastingplichtige (principe van ICL).
 De in België voor btw-doeleinden geregistreerde btw-belastingplichtige (B-lidstaat 2)
heeft alle aangifteverplichtingen nageleefd.
 De Belgische tussenpersoon B mag:
o in lidstaat 1 geen btw-nummer hebben;
o niet in lidstaat 3 gevestigd zijn.
 De uiteindelijke klant C moet in lidstaat 3 een geldig btw-nummer hebben.

We bekijken aan de hand van een praktisch voorbeeld de drie mogelijke situaties in een
ABC-verrichting die zich kunnen voordoen, telkens vanuit het standpunt van de
Belgische belastingplichtige:
 De vereenvoudigde regeling voor driehoeksverkeer (ABC) vanuit het
standpunt/aangifte van het Belgische vertrekpunt A.(verkoop)
 De vereenvoudigde regeling voor driehoeksverkeer (ABC) vanuit het
standpunt/aangifte van de Belgische tussenpersoon B (aan- en verkoop)
 De vereenvoudigde regeling voor driehoeksverkeer (ABC) vanuit het
standpunt/aangifte van de Belgische eindbestemmeling C.(aankoop)

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 252

9.3.9.4.2 VOORBEELD VANUIT STANDPUNT/AANGIFTE VAN BELGISCH VERTREKPUNT A

Wetgevend kader
Art. 39 bis W.BTW
Toepassing/uitwerking
De Nederlandse onderneming “Goedegebure BV” (B) koopt goederen bij Cash BVBA
(A) aan € 10.000,00 exclusief btw 21 %. “Goedegebure BV” verstrekt haar NL-
identificatienummer aan Cash BVBA.
Vervolgens verkoopt Goedegebure BV deze door aan een Franse belastingplichtige
klant Francois SA (C) aan € 15.000,00.
“Goedegebure BV” vraagt aan Cash BVBA om de goederen rechtstreeks van België
naar Frankrijk te vervoeren (vervoer gecontracteerd tussen A en B).
Schema
1 België 2 Nederland 3 Frankrijk
Cash Bvba Goedegebure BV Francois SA
Levering (met vervoer)
A B C
Vervoer

Btw-belastingplichtige? Ja (Belgische belastingplichtige)

Belastbare handeling? Ja: levering van goederen
Plaats van de belastbare handeling? ICL- aanvang van het vervoer: België
Vrijstelling? Ja: intracommunautaire levering
ABC-transactie: eindbestemmeling aangeduid
Wie moet de btw voldoen?
als schuldenaar van de btw - Franse klant

Facturatie
Cash reikt een factuur uit aan haar Nederlandse klant zonder vermelding van btw
Vermelding: “Vrij van btw, art 39 bis W.BTW”.
Periodieke btw-aangifte Cash BVBA
Cash verricht een “klassieke” vrijgestelde intracommunautaire levering van goederen:
MVH Rooster 46 € 10.000,00.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 10.000,00 46 10.000,00
700000 @ Verk. handelsgoederen 10.000,00

Intracommunautaire opgave
Cash neemt de handeling op in haar IC-opgave onder code “L” € 10.000,00.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 253

9.3.9.4.3 VOORBEELD VANUIT STANDPUNT/AANGIFTE VAN BELGISCHE TUSSENPERSOON B

Wetgevend kader
Art. 25quinquies, §3 W.BTW
Toepassing/uitwerking
De Belgische onderneming Cash BVBA (B) koopt goederen aan bij een Franse
belastingplichtige leverancier “Francois SA” (A) voor € 10.000,00 exclusief btw21 %.
Cash verstrekt daartoe haar BE-identificatienummer aan de Franse leverancier.
Vervolgens verkoopt Cash deze goederen door aan een Nederlandse belastingplichtige
klant “Goedegebure BV” (C) voor € 15.000,00.
Cash BVBA vraagt aan Francois SA om de goederen rechtstreeks van Frankrijk naar
Nederland te vervoeren (vervoer gecontracteerd tussen A en B).
Op voorwaarde dat Cash in Frankrijk geen btw-nummer heeft en niet in Nederland is
gevestigd, kan Cash gebruik maken van de vereenvoudigingsregel voor
driehoeksverkeer. Cash duidt de Nederlandse klant “Goedegebure BV”als schuldenaar
van de btw waardoor deze de (Nederlandse) btw moet voldoen over de
intracommunautaire verwerving die ze verricht in Nederland.
De intracommunautaire verwerving die Cash heeft verricht bij haar Franse leverancier
wordt daardoor geacht aan de btw onderworpen te zijn geweest. Absolute voorwaarde
daartoe is dat Cash de verkoop aan de Nederlandse klant opneemt in haar
intracommunautaire aangifte onder code T.

Schema
1 Frankrijk 2 België 3 Nederland
Francois SA Cash Bvba Goedegebure BV
Levering (met vervoer)
A B C

Vervoer

Btw-belastingplichtige? Ja: Franse belastingplichtige

Belastbare handeling? Ja: ICV van goederen, meteen gevolgd door
een ICL van goederen
Eindbestemming van de goederen (ABC):
Plaats van de belastbare handeling?
Nederland
Vrijstelling? Ja: medecontractant (C) aangeduid als
schuldenaar van de btw (art. 25 quinquies
§3, 3°)
Wie moet de btw voldoen? Eindbestemmeling aangeduid als
schuldenaar van de btw: Nederlandse klant

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 254
Aankoopzijde
Cash verricht een intracommunautaire verwerving uit 1 Frankrijk
In hoofde van de vereenvoudigingsmaatregel waarbij enkel de uiteindelijke
eindbestemmeling C (in dit geval “Goedegebure BV”) de btw moet voldoen hoeft Cash
daardoor geen btw op haar intracommunautaire verwerving te berekenen/boeken noch
op te nemen in haar periodieke aangifte. De maatstaf van heffing daarentegen moet wel
degelijk worden opgenomen.

Dit geeft volgend resultaat:

MVH Rooster 81/86 € 10.000,00
BTW Rooster 55/59 nihil (eindbestemmeling aangeduid als schuldenaar van de
btw - NL).
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
604000 Aank. Handelsgoederen 10.000,00 81 10.000,00
411059 Terugvorderbare btw 0,00 86 10.000,00
451055 @ Verschuldigde btw ICV 0,00 55 0,00
440000 Leveranciers 10.000,00 59 0,00

Verkoopzijde
Vervolgens verkoopt Cash de goederen door aan haar Nederlandse belastingplichtige
klant “Goedegebure BV” (C) voor € 15.000,00.
Het vervoer verloopt rechtstreeks van Frankrijk naar Nederland.

Cash reikt een factuur uit, met vrijstelling van btw, aan de Nederlandse klant en met
volgende vermeldingen
 het NL. btw-nummer van de klant
 “Vrij van btw - art. 25 quinquies §3 W.BTW - medecontractant aangeduid als
schuldenaar van de belasting”, of
 Art 28quater, §3 van de btw-richtlijn

Periodieke aangifte
Cash neemt eveneens de intracommunautaire levering naar 3 Nederland op
MVH Rooster 46 € 15.000,00
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 15.000,00 46 15.000,00
700000 @ Verk.Handelsgoederen 15.000,00

IC-opgave
Cash verwerkt de ICL in haar IC-opgave onder code “T”, kolom 2: € 15.000,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 255

9.3.9.4.4 VOORBEELD VANUIT STANDPUNT/AANGIFTE VAN BELGISCHE EINDBESTEMMELING C

Wetgevend kader
Art. 25ter, §1, 2° lid, 3° W.BTW
Toepassing/uitwerking
Hernemen we hetzelfde voorbeeld als in de eerste toepassing maar ditmaal met Cash
BVBA als eindbestemmeling
De Nederlandse onderneming “Goedegebure BV” (B) koopt goederen bij een Franse
belastingplichtige leverancier “Francois SA” (A) aan € 10.000,00 exclusief btw 21 %.
“Goedegebure BV” verstrekt daartoe haar NL-identificatienummer aan de Franse
leverancier.
Vervolgens verkoopt Goedegebure BV deze door aan een Belgische belastingplichtige
klant Cash BVBA (C) aan € 15.000,00.
“Goedegebure BV” vraagt aan Francois SA om de goederen rechtstreeks van Frankrijk
naar België te vervoeren (vervoer gecontracteerd tussen A en B)

Schema
1 Frankrijk 2 Nederland 3 België
Francois SA Goedegebure BV Cash Bvba
Levering (met vervoer)
A B C

Vervoer

Btw-belastingplichtige? Ja: gewone belastingplichtige

Belastbare handeling? Ja: intracommunautaire verwerving
Eindbestemming van de goederen (ABC):
Plaats van de belastbare handeling?
België
Vrijstelling? Neen
ABC: eindbestemmeling aangeduid als
Wie moet de btw voldoen?
schuldenaar van de btw: Cash

Facturatie
Cash moet op haar aankoopfactuur van haar Nederlandse leverancier:
 verwijzen naar art. 25ter, §1, 2° lid, 3°
 zelf de volgende vermelding aanbrengen:
“Belasting te voldoen door de medecontractant - Art 51, §2 W.BTW”

Periodieke btw-aangifte Cash BVBA

 MVH Rooster 81/86 € 15.000,00
 BTW Rooster 55/59 € 3.150,00
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
604000 Aank. Handelsgoederen 15.000,00 81 15.000,00
411059 Terugvorderbare btw 3.150,00 86 15.000,00
451055 @ Verschuldigde btw ICV 3.150,00 55 3.150,00
440000 Leveranciers 15.000,00 59 3.150,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 256

9.3.10 IC-diensten: algemeen

Wetgevend kader

Diensten verricht tussen 2 belastingplichtigen (B2B)

Art. 21 §2 (hoofdregel)
De plaats van diensten, verricht voor een als zodanig handelende belastingplichtige, is de plaats
waar deze belastingplichtige de zetel van zijn economische activiteit heeft gevestigd. Worden deze
diensten evenwel verricht voor een vaste inrichting van de belastingplichtige op een andere plaats
dan die waar hij de zetel van zijn economische activiteit heeft gevestigd, dan geldt als plaats van de
dienst de plaats waar deze vaste inrichting zich bevindt. Bij gebrek aan een dergelijke zetel of vaste
inrichting, geldt als plaats van de dienst de woonplaats of gebruikelijke verblijfplaats van de
belastingplichtige die deze diensten afneemt.
Art. 21 §3 (afwijkende regel)
In afwijking van §2 wordt als plaats van de dienst aangemerkt:
1. De plaats waar het onroerend goed is gelegen, wanneer het gaat om een dienst die verband
houdt met een uit zijn aard onroerend goed. Zijn inzonderheid bedoeld het werk in
onroerende staat, de diensten bedoeld in artikel 18, § 1, 8° tot 10° of 15°, het verlenen van
gebruiksrechten op een onroerend goed, de diensten van experts en makelaars in
onroerende goederen of de diensten die erop gericht zijn de uitvoering van bouwwerken voor
te bereiden, te coördineren of er toezicht op te houden;
2. De plaats waar het vervoer wordt verricht, zulks naar verhouding van de afgelegde afstanden,
wanneer het personenvervoerdiensten betreft.
3. De plaats waar het evenement of de activiteit daadwerkelijk plaatsvindt wanneer de dienst
bestaat in het verlenen van recht op toegang tot culturele, artistieke, sportieve,
wetenschappelijke, educatieve, vermakelijkheids- of soortgelijke evenementen zoals beurzen
en tentoonstellingen, en met de toegang verlening samenhangende diensten
4. De plaats waar de dienst materieel wordt verricht in verband met restaurant- en
cateringdiensten, met uitzondering van die welke materieel worden verricht aan boord van
een schip, vliegtuig of trein tijdens het in de Gemeenschap verrichte gedeelte van een
passagiersvervoer
5. De plaats waar het vervoermiddel daadwerkelijk ter beschikking wordt gesteld van de
ontvanger indien het een verhuur op korte termijn van een vervoermiddel betreft. Onder
″verhuur op korte termijn″ wordt verstaan het ononderbroken bezit of gebruik van het
vervoermiddel gedurende een periode van ten hoogste dertig dagen en voor schepen ten
hoogste negentig dagen;
6. De plaats van vertrek van het passagiersvervoer wanneer het restaurant- en cateringdiensten
betreft die materieel worden verricht aan boord van een schip, vliegtuig of trein tijdens het in
de Gemeenschap verrichte gedeelte van het vervoer.

Diensten verricht voor niet-belastingplichtigen (B2C)

Artikel 21 bis §1: hoofdregel
Artikel 21 bis §2: afwijkende regel
Voor de tekst verwijzen we naar het Wetboek.
Voor een schematisch voorstelling: zie verder in dit hoofdstuk

Diensten verricht door reisbureaus

Artikel 21ter
In afwijking van artikelen 21 en 21bis, worden de diensten bedoeld in art. 18, §2, tweede lid,
(prestaties die deel uit maken van of horen bij een reis en welke dit reisbureau aan de reiziger levert)
geacht plaats te vinden op de plaats waar het reisbureau de zetel van zijn economische activiteit of
een vaste inrichting heeft gevestigd van waaruit het de dienst heeft verricht.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 257

9.3.10.1 Principe
Vanaf 2010 worden diensten tussen twee belastingplichtigen in beginsel
gelokaliseerd en bijgevolg belast, in het land waar de afnemer is gevestigd.
Om te vermijden dat de leverancier zich telkens moet identificeren in het land waar de
afnemer is gevestigd om daar de verschuldigde btw te kunnen afdragen, wordt de
verplichting tot betaling van de btw verlegd naar de afnemer op voorwaarde dat de
dienstverrichter niet gevestigd is in het land van die afnemer.

9.3.10.2 Plaatsbepaling: hoofdregel

Vanaf 01/01/2010 gelden er 2 hoofdregels voor:
 dienstprestaties aan btw-plichtigen (B2B = business to business);
 dienstprestaties aan niet btw-plichtigen (B2C = business to consumer).
Diensten verstrekt aan een btw-plichtige afnemer (B2B) worden geacht plaats te vinden
waar de ontvanger is gevestigd, of waar hij zijn vestiging heeft waarvoor de dienst wordt
verstrekt.
Diensten verstrekt aan niet btw-plichtige afnemers (B2C) worden geacht plaats te
vinden waar de dienstverrichter is gevestigd, of waar hij zijn vestiging heeft van waaruit
de dienst wordt verricht.
Transactie Plaatsbepaling
B2B Plaats ontvanger van de dienst
B2C Plaats zetel van de dienstverrichter

9.3.10.3 Plaatsbepaling: afwijkingen op de hoofdregel

Ten opzichte van de situatie voor 2010 is er een relatieve vereenvoudiging voor wat
betreft de B2B transacties. De B2C transacties bleven grotendeels ongewijzigd. Toch
zijn er op de hoofdregel nog steeds tal van uitzonderingen.
Deze gaan voornamelijk over:
 diensten in verband met een onroerend goed;
 personenvervoer;
 diensten in verband met het verlenen van recht op toegang tot culturele,
artistieke, sportieve, wetenschappelijke, educatieve, vermakelijkheids- of
soortgelijke activiteiten;
 restaurant- en cateringdiensten(buiten schepen, vliegtuigen, treinen in de EU);
 verhuur op korte termijn van vervoermiddelen.

9.3.10.4 Voldoening van de btw: hoofdregel (B2B)

Wanneer een belastingplichtige (B2B), onder toepassing van de hoofdregel, diensten
afneemt van een persoon of entiteit die niet in dezelfde lidstaat is gevestigd, is de btw
hierop verschuldigd door de afnemer van de dienst via de verlegging van heffing in zijn
periodieke aangifte (tenzij deze dienst in zijn lidstaat zou zijn vrijgesteld van btw).
De verantwoordelijkheid voor de voldoening van de btw ligt dus bij de afnemer van de
dienst. De dienstverrichter moet vrijstelling verlenen.
Door deze regeling wordt vermeden dat belastingplichtige dienstverrichters zich moeten
laten registeren voor de btw in alle lidstaten waar hun btw-plichtige afnemers gevestigd
zijn.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 258
Ook wanneer de dienstverrichter een vaste inrichting heeft in de lidstaat van de afnemer
van de dienst, blijft de verlegging heffingsregel van toepassing, op voorwaarde dat deze
vaste inrichting niet is tussengekomen bij de transactie.
De dienstverrichter moet beoordelen wie de werkelijke afnemer is in een B2B-context.
Dit kan bewezen worden via contracten, bestelbons… .

In een B2C context moet dan weer beoordeeld worden vanuit welke vestiging/lidstaat
de dienst wordt verstrekt.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 259
Schematisch overzicht plaatsbepaling IC-diensten
Aard dienst Plaatsbepaling B2B Plaatsbepaling B2C
Hoofdregel Ontvanger van de dienst Zetel van de dienstverrichter
Art. 21 §2 Art. 21 bis §1
Diensten met betrekking tot onroerend goed/onroerende handelingen Ligging onroerend goed Ligging onroerend goed
Inclusief diensten door hotels, experts, makelaars, campings... Art 21 §3 Art. 21 bis §2
Inclusief diensten door tussenpersonen m.b.t. onroerende handelingen
 Werken in onroerende staat
 Terbeschikkingstelling van stalling van rijtuigen
 Terbeschikkingstelling van bergruimte voor opslag goederen
 Toekenning recht van toegang tot verkeerswegen (tolgelden)
 Het verlenen van gebruiksrechten op onroerend goed
 Diensten van experts en makelaars in onroerend goed
 Diensten gericht op coördinatie, toezicht en uitvoering van bouwwerken
 Verschaffen ven gemeubelde logies en ter beschikking stellen van kampeerplaats
Goederenvervoer IC Hoofdregel Plaats van vertrek vervoer
Art. 21 bis §2
Goederenvervoer IC: tussenpersoon bijkomende diensten Hoofdregel Plaats onderliggende
handeling
Art. 21 bis §2
Activiteiten samenhangend met goederenvervoer (laden, lossen, handling...) Hoofdregel Plaats: materiële verrichting
van de dienst Art. 21 bis §2

Goederenopslagdiensten: terbeschikkingstelling opslagruimte

De terbeschikkingstelling met exclusief gebruiksrecht Ligging onroerend goed Ligging onroerend goed
De terbeschikkingstelling zonder exclusief gebruiksrecht Hoofdregel Hoofdregel
De opslag gepaard met andere activiteiten Hoofdregel Hoofdregel
Personenvervoer A rato van de afgelegde A rato van de afgelegde
Opmerking: diensten m.b.t. personenvervoer over zee of internationaal luchtvervoer, afstanden Art 21 §3 afstanden. Art. 21 bis §2
inclusief de door de reizigers begeleide bagage en auto’s, is vrijgesteld van btw!

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 260

Aard dienst Plaatsbepaling B2B Plaatsbepaling B2C

Diensten m.b.t. culturele, artistieke, sportieve, wetenschappelijke, educatieve, Hoofdregel Plaats waar de activiteiten
vermaak en soortgelijke activiteiten en evenementen. effectief plaatsvinden
Beurzen, tentoonstellingen, seminaries, congressen, sportevenementen, Uitzondering
theatershows... (voor alle diensten, incl.
Verlenen van recht op
In een B2B context geldt de afwijkende regel enkel voor het verlenen van recht op toegang: plaats waar de diensten van organisatoren)
toegang en de daarmee samenhangende diensten. activiteiten effectief Art. 21 bis §2
Met verlenen van recht op toegang wordt bv. bedoeld: de verkoop van tickets plaatsvinden
Art 21 §3
Restaurant- en cateringdiensten (andere dan aan boord van een schip, vliegtuig Plaats materiële verrichting Plaats materiële verrichting
of trein) Art 21 §3 Art. 21 bis §2
Restaurant en catering aan boord van een schip, vliegtuig of trein binnen de EU Land van vertrek Land van vertrek
Met land van vertrek wordt bedoeld: het 1ste
punt in de EU waar de passagiers aan Art 21 §3 Art. 21 bis §2
boord kunnen komen, eventueel na een tussenstop buiten de EU.
Indien het een heen- en terugreis betreft, wordt de terugreis als een afzonderlijk traject
beschouwd.
Kortdurende verhuur vervoermiddelen Plaats ter beschikking Plaats terbeschikkingstelling
Schepen: max. 90 dagen stelling aan de klant aan de klant
Wagens, andere (al dan niet gemotoriseerd m.u.v. containers): max. 30 dagen Art 21 §3 Art. 21 bis §2
Met plaats terbeschikkingstelling wordt bedoeld: de plaats waar de huurder het
voertuig effectief in zijn bezit neemt en niet waar bv. het contract wordt getekend of de
sleutel overhandigd (indien verschillend)
Als twee of meerdere contracten m.b.t. hetzelfde vervoermiddel elkaar opvolgen
zonder, of met een zeer korte onderbreking, zal de duur van het eerste contract mee
in rekening worden gebracht met de/het volgende om te bepalen of het
daaropvolgende contract al dan niet van korte duur is. Dat geldt eveneens bij een
stilzwijgende verlenging van het oorspronkelijke contract.
Anderzijds wordt, bij opeenvolgende contracten van korte duur tussen dezelfde
partijen, maar m.b.t. verschillende vervoermiddelen, elk contract als afzonderlijk
beschouwd, tenzij er sprake is van misbruik.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 261

Aard dienst Plaatsbepaling B2B Plaatsbepaling B2C

Langdurende verhuur vervoermiddelen Hoofdregel Plaats waar de ontvanger van
Schepen: vanaf 91 dagen de dienst is gevestigd
Wagens, andere: vanaf 31 dagen (behalve voor plezierboten:
plaats terbeschikkingstelling)
B2C vanaf 2013
Art. 21 bis §2
Diensten van tussenpersonen Hoofdregel Plaats onderliggende
handeling
Art. 21 bis §2
Materiële werken aan en expertise van roerende goederen Hoofdregel Plaats materiële verrichting
Art. 21 bis §2
Diensten van tussenpersonen (agenten, makelaars) Hoofdregel Plaats: onderliggende
handeling Art. 21 bis §2
Intellectuele diensten (reclame, advies, ter beschikking stellen van personeel, Hoofdregel Hoofdregel:
financiële verrichtingen…) Uitzondering: indien ontvanger
niet gevestigd is in EU: plaats
vestiging ontvanger v/d dienst
Art. 21 bis §2
Elektronische diensten Hoofdregel Plaats waar de ontvanger van
Telecommunicatiediensten de dienst is gevestigd
Radio- en televisieomroepdiensten Art. 21 bis §2

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 263

9.3.11 IC-diensten: Verkoop

9.3.11.1 Btw-aangifte: hoofdregel

Topic: V8 IC-diensten verkoop hoofdregel

9.3.11.1.1 KADER II PERIODIEKE AANGIFTE

C: Diensten waarvoor de buitenlandse btw verschuldigd is door de medecontractant
Rooster 44
In rooster 44 vermelden we de maatstaf van heffing van diensten die aan alle
hiernavolgende voorwaarden voldoen:
 de klant is ofwel een belastingplichtige, ofwel een niet-belastingplichtige
rechtspersoon die geïdentificeerd is voor btw-doeleinden (B2B);
 de diensten vinden plaats in een andere lidstaat overeenkomstig de algemene
regel van de plaats van vestiging van de afnemer;
 de afnemer van de dienst is de schuldenaar van de belasting (ofwel heeft de
dienstverrichter geen vaste inrichting in de lidstaat van de afnemer, ofwel is de
vaste inrichting van de dienstverrichter in deze lidstaat niet betrokken bij de
diensten);
 de dienst is niet vrijgesteld van de belasting in de lidstaat waar ze plaatsvinden
(= plaats van vestiging van de afnemer).
Worden daarom beoogd: alle diensten binnen de EU, met uitzondering van:
 diensten die plaatsvinden als gevolg van een afwijkend criterium qua
plaatsbepaling;
 diensten die wel degelijk plaatsvinden volgens de hoofdregel maar vervolgens in
de lidstaat van de afnemer vrijgesteld zijn van btw.
Deze diensten worden opgenomen in rooster 47.
Voorbeeld 1: diensten binnen de EU (hoofdregel)
Een in België gevestigd reclamebureau werkt een campagne uit voor Franse
vennootschap
B2B: intellectuele diensten.
Overeenkomstig de algemene regel van de plaats van vestiging van de afnemer vindt
deze dienst plaats in Frankrijk en is de Franse belastingplichtige afnemer schuldenaar
van de belasting via de verlegging van de heffing. Bijgevolg moet de Belgische
dienstverrichter vrijstellen van btw.
De aangifte van de Belgische dienstverrichter ziet er als volgt uit:
Rooster 44: maatstaf van heffing van de dienst.
Voorbeeld 2: diensten binnen de EU (hoofdregel)
Een Nederlandse drukkerij doet beroep op een Belgische onderneming voor een
herstelling aan de persmachines die in Nederland in het magazijn staan
B2B:materiële werken aan en expertise van roerende goederen.
Overeenkomstig de algemene regel van de plaats van vestiging van de afnemer vindt
deze dienst plaats in Nederland en is de Nederlandse belastingplichtige afnemer
schuldenaar van de belasting via de verlegging van de heffing. Bijgevolg moet de
Belgische dienstverrichter vrijstellen van btw.
De aangifte van de Belgische dienstverrichter ziet er als volgt uit:
Rooster 44: maatstaf van heffing van de dienst.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 264
G: Bedrag van de uitgereikte creditnota’s en de negatieve verbeteringen
Rooster 48
Uitgaande creditnota’s met betrekking tot verkopen in de EU
In rooster 48 vermelden we de maatstaf van heffing van uitgereikte creditnota’s en de
andere negatieve verbeteringen met betrekking tot de handelingen opgenomen in de
roosters:
 44 IC-diensten volgens hoofdregel;
 46 ICL-handelsgoederen en ABC-transacties.

9.3.11.1.2 INTRACOMMUNAUTAIRE OPGAVE: OP TE NEMEN HANDELINGEN

De intracommunautaire opgave van de leverancier of dienstverrichter bevat, met ingang
van 1 januari 2010, eveneens de diensten die overeenkomstig de algemene regel
plaatsvinden waar de afnemer van de diensten is gevestigd (hoofdregel) en die
verricht worden voor een belastingplichtige van een andere lidstaat waar deze
belastingplichtige schuldenaar is van de belasting en voor zover deze diensten niet
vrijgesteld zijn van de belasting in die lidstaat, met vermelding van code "S"

Concreet zijn het de bedragen opgenomen onder rooster 44 van de periodieke aangifte,
eventueel verminderd met creditnota’s daarop, opgenomen onder rooster 48.

Vermeldingen op de IC-opgave
 Btw-nummer van de afnemer van de dienst
 Code: S
 Bedrag
maatstaf van heffing van de aankoopfacturen (rooster 44) verminderd met de
creditnota’s er op (rooster 48)
 Periode

9.3.11.2 Toepassing hoofdregel

V8 IC-diensten verkoop hoofdregel
Bvba Cash, maandaangever, verricht een marketingstudie ten behoeve van een Duitse
belastingplichtige klant “Henkel & Grosse, DE1441174441 en stuurt in april 2018
hierover een factuur aan € 10.000,00
B2B - IC-dienst onder toepassing van de hoofdregel: intellectuele diensten.
Plaatsbepaling: ontvanger van de dienst of btw te voldoen door Duitse klant en dus
vrijstelling van Belgische btw door Cash op haar factuur.
Bvba Cash vermeld op haar factuur: “Btw verlegd, art 21 §2 W.BTW”
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 10.000,00 44 10.000,00
707000 @ Verkopen diensten 10.000,00

Btw-opgave Intracommunautaire handelingen

Landencode en btw-nr. afnemer Code Bedrag Periode
DE1441174441 S 10.000,00 04/2018

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 265

9.3.11.3 Btw-aangifte: afwijkende regel

Topic: V9 IC-diensten verkoop afwijkende regel

9.3.11.3.1 KADER II PERIODIEKE AANGIFTE

F: Andere vrijgestelde handelingen en handelingen verricht in het buitenland
Rooster 47
In rooster 47 vermelden we de maatstaf van heffing van:
 Uitvoer van goederen (buiten de EU - export);
 Diensten gepresteerd buiten de EU;
 Leveringen van goederen met installatie of montage( binnen de EU);
 Verkopen op afstand in een andere lidstaat (binnen de EU);
 Leveringen van goederen en diensten verricht voor diplomatieke
vertegenwoordigingen en internationale organisaties (ambassades, consulaten…);
 IC-diensten, (binnen de EU) die een recht op aftrek van de voorbelasting
verlenen in België, andere dan de te vermelden diensten in rooster 44.

Het betreft IC-diensten:

 verstrekt aan een niet-belastingplichtige of aan een belastingplichtige voor zijn
privédoeleinden of die van zijn personeel en die plaatsvinden buiten België.
 verstrekt aan een belastingplichtige die als zodanig handelt of aan een voor btw-
doeleinden geïdentificeerde niet-belastingplichtige rechtspersoon en die:
o hetzij plaatsvinden in een andere lidstaat overeenkomstig een afwijkend criterium
zijnde:
- diensten in verband met een onroerend goed;
- personenvervoer;
- diensten in verband met recht op toegang tot culturele, artistieke, sportieve,
wetenschappelijke, educatieve, vermakelijkheids- of soortgelijke
evenementen;
- restaurant- en cateringdiensten;
- verhuur op korte termijn van vervoermiddelen;
o hetzij plaatsvinden in een andere lidstaat maar daar vrijgesteld zijn van de btw;
o hetzij plaatsvinden in een andere lidstaat waar de dienstverrichter een vaste
inrichting heeft die betrokken is bij de diensten.

G: Bedrag van de uitgereikte creditnota’s en de negatieve verbeteringen

Rooster 49
In rooster 49 vermelden we de maatstaf van heffing van uitgereikte creditnota’s:
 op Belgische omzet, opgenomen in roosters 00, 01, 02, 03 en 45;
 op export, opgenomen in rooster 47;
 op IC-diensten volgens afwijkende regel, opgenomen in rooster 47.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 266

9.3.11.3.2 INTRACOMMUNAUTAIRE OPGAVE: GEEN VERMELDING

Diensten die plaatsvinden in een andere lidstaat overeenkomstig de afwijkende regel,
opgenomen in rooster 47 van de periodieke aangifte, worden niet vermeld op de IC-
opgave.
Het betreft:
 diensten in verband met een onroerend goed;
 personenvervoer;
 diensten in verband met recht op toegant tot culturele, artistieke, sportieve,
wetenschappelijke, educatieve, vermakelijkheids- of soortgelijke activiteiten;
 restaurant- en cateringdiensten(buiten schepen, vliegtuigen, treinen in de EU);
 verhuur op korte termijn van vervoermiddelen.

9.3.11.4 Toepassing afwijkende regel

Voor de toepassing van IC-diensten onder afwijkende regel moeten we een

onderscheid maken of de dienst volgens de plaatsbepalingsregels gelokaliseerd is:
 in de lidstaat van de klant
 in de lidstaat van de dienstverrichter

V9 IC-diensten verkoop afwijkende regel

Toepassing 1: plaats van de dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de klant
Bvba Cash verricht werken aan de installaties van een Nederlandse klant “Van Meer
BV, NL006923197B01. De installatie is gelegen in het bedrijfsgebouw van de klant in
Nederland.
IC-dienst onder toepassing van de afwijkende regel: diensten m.b.t. onroerend goed
Plaatsbepaling: ligging van het onroerend goed of dus Nederland
(dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de klant).
Bijgevolg is er Nederlandse btw van toepassing, te voldoen door de Nederlandse klant
via verlegging van de heffing in zijn btw-aangifte en moet Cash vrijstellen van Belgische
btw.
Bvba Cash stuurt een factuur aan € 10.000,00 vrijgesteld van btw.
Bvba Cash vermeld op haar factuur: “Btw verlegd, art 21 §3 W.BTW”.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 10.000,00 47 10.000,00
707000 @ Verkopen diensten 10.000,00
IC-opgave niet van toepassing (IC-dienst afwijkende regel)

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 267
Toepassing 2: plaats van de dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de dienstverrichter
Bvba Cash verhuurt een magazijn aan een Nederlandse klant “Van Meer BV,
NL006923197B01. Het magazijn is gelegen in België. Het betreft een zuivere
terbeschikkingstelling met exclusief gebruiksrecht, zonder bijkomende diensten van
opslag, omslag, handling… .
Ic-dienst onder toepassing van de afwijkende regel: diensten m.b.t. onroerend goed/ter
beschikking stelling van bergruimte voor opslag van goederen met exclusief
gebruiksrecht.
Plaatsbepaling: ligging van het onroerend goed of dus België
(dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de dienstverrichter).
Bijgevolg is er Belgische btw van toepassing volgens de Belgische regelgeving en
tarieven (21 %) aan te rekenen door Bvba Cash aan haar Nederlandse klant!
Bvba Cash stuurt maandelijks een factuur van € 3.000,00, plus btw 21 %.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 3.630,00 03 3.000,00
744000 @ Ontvangen huur 3.000,00 54 630,00
451054 Verschuldigde btw 630,00
De Nederlandse klant kan vervolgens de Belgische btw die hij heeft betaald,
terugvragen – in België – via een aanvraag tot teruggaaf bij het “Centraal Kantoor voor
Buitenlandse Belastingplichtigen”.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 269

9.3.12 IC-diensten Aankoop

9.3.12.1 Link naar de boekhouding

Rubriek 61: Diverse goederen en diensten
Huur, erelonen, telefoon, publiciteit, verzekering, vervoer…
Rubriek 62: Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
Beheerskosten sociaal secretariaat, werkkledij…
Rubriek 64: Andere bedrijfskosten
Niet-aftrekbare btw, accijnzen en invoerrechten…
Rubriek 65 Financiële kosten
Bankkosten op buitenlandse overschrijvingen, financiële kosten leasing…
Alle boekingen onder rubriek 61 worden verwerkt in de btw-aangifte in rooster 82
(maatstaf van heffing van de aankopen van diverse goederen en diensten).
In de mate dat er op de boekingen onder rubrieken 62, 64 en 65 diensten worden
geboekt waarop btw van toepassing is, worden deze eveneens opgenomen in de
btw-aangifte onder rooster 82
In zoverre het gaat over IC-diensten wordt de maatstaf van heffing er van eveneens
opgenomen in rooster 87 (afwijkende regel) of rooster 88 (hoofdregel)

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 270

9.3.12.2 Btw-aangifte: hoofdregel

Topic: A15 IC diensten aankoop hoofdregel
Periodieke aangifte:
Kader III Bedrag van de Inkomende handelingen
Rooster 82: Diensten en diverse goederen
In rooster 82 vermelden we:
 De maatstaf van heffing van de aankopen van alle beroepsmatige diverse
goederen en diensten geboekt op alle rekeningen van de klasse 61 en op
bepaalde rekeningen van klasse 62, 64 en 65 waarop btw wordt aangerekend;
 In mindering te brengen met de bedragen van inkomende creditnota’s hierop;
 en vermeerderd met het niet-aftrekbare beroepsmatige btw-gedeelte op deze
aankopen.
Rooster 88 IC-diensten uit EU-lidstaten volgens hoofdregel
In rooster 88 vermelden we
 de maatstaf van heffing van de ontvangen intracommunautaire diensten
volgens de hoofdregel en waarvoor de belasting verschuldigd is door de
aangever:
 verminderd met de bedragen van de inkomende creditnota’s hierop

Eventuele bedragen bestemd voor privégebruik worden eveneens opgenomen in

rooster 88 vermits ze deel uitmaken van de maatstaf van heffing en dus het bedrag
waarop de verschuldigde btw wordt berekend.

Opmerking
Rooster 88 is bedoeld voor statistische doeleinden: de bedragen vermeld in rooster 88
worden eveneens opgenomen in rooster 82.

Kader IV Verschuldigde belasting

Rooster 55
In rooster 55 vermelden we het bedrag van de verschuldigde btw op de handelingen
vermeld in roosters 86 en 88:
 ICV- van goederen (handels- en diverse goederen);
 ABC-transacties;
 IC-diensten onder hoofdregel.
Kader V: Aftrekbare belasting
Rooster 59: Aftrekbare btw
In rooster 59 wordt het bedrag aan aftrekbare btw ingevuld. Voor wat betreft de IC-
diensten is dat (indien geen aftrekbeperking btw) hetzelfde bedrag dan vermeld in
roosters 55.

De verschuldigde btw op deze handelingen wordt berekend en opgenomen in rooster

55 door de ontvanger van de dienst maar kan - op voorwaarde dat er geen
aftrekbeperking is - vervolgens meteen in aftrek worden gebracht via rooster 59
“Aftrekbare btw”. Dit principe noemt men "verlegging van heffing".

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 271

9.3.12.3 Toepassing hoofdregel

A15 IC-diensten aankoop hoofdregel
Een in Frankrijk gevestigd reclamebureau heeft voor Bvba Cash een reclamecampagne
uitgewerkt en stuurt hiervoor haar factuur aan € 12.000,00.
B2B - Aard van de dienst: Intellectuele diensten.
Plaatsbepaling: ontvanger van de dienst (hoofdregel) of dus België.
Er is dus Belgische btw van toepassing. De Franse dienstverrichter moet bijgevolg
vrijstellen van Franse btw.
Bvba Cash voldoet vervolgens de Belgische btw via verlegging van de heffing in haar
periodieke aangifte conform de Belgische wetgeving (tarieven, aftrekbeperkingen…)
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
613820 Publiciteit 12.000,00 82 12.000,00
411059 Terugvorderbare btw 2.520,00 88 12.000,00
451055 @ Verschuldigde btw 2.520,00 55 2.520,00
440000 Leveranciers 12.000,00 59 2.520,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 272

9.3.12.4 Btw-aangifte: afwijkende regel

Topic: A16 IC-diensten aankoop afwijkende regel
In verband met IC-diensten onder toepassing van de afwijkende regel is er een duidelijk
verschil qua verwerking in de btw-aangifte al naargelang de dienst - volgens de van
toepassing zijnde plaatsbepalingsregel - wordt gesitueerd in de lidstaat van de afnemer
of in deze van de dienstverrichter:
 plaats van de dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de afnemer van de
dienst. In dat geval moet de buitenlandse dienstverrichter vrijstellen van
buitenlandse btw en is het de afnemer van de dienst die de Belgische btw moet
voldoen via de verlegging van de heffing in zijn aangifte
 plaats van de dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de dienstverrichter. In
dat geval moet de buitenlandse dienstverrichter op zijn factuur de btw
aanrekenen van zijn lidstaat. De Belgische afnemer van de dienst kan deze
vervolgens via een speciale teruggaafprocedure terugvorderen in de lidstaat van
zijn dienstverrichter. Voorwaarde is dat de btw in deze lidstaat, volgens de regels
aldaar, aftrekbaar is.

Hieronder bekijken we beide mogelijkheden.

9.3.12.4.1 DIENST IS GELOKALISEERD IN DE LIDSTAAT VAN DE AFNEMER: DE BTW MOET WORDEN VOLDAAN DOOR
DE AFNEMER VAN DE DIENST (VIA VERLEGGING VAN DE HEFFING)

Kader III Bedrag van de Inkomende handelingen

Rooster 82: Diensten en diverse goederen
In rooster 82 vermelden we :
 De maatstaf van heffing van de aankopen van alle beroepsmatige diverse
goederen en diensten geboekt op alle rekeningen van de klasse 61 en op
bepaalde rekeningen van klasse 62, 64 en 65 waarop btw wordt aangerekend;
 In mindering te brengen met de bedragen van inkomende creditnota’s hierop;
 en vermeerderd met het niet-aftrekbare beroepsmatige btw-gedeelte op deze
aankopen.

Rooster 87 IC-diensten uit EU-lidstaten volgens afwijkende regel

In rooster 87 vermelden we:
 de maatstaf van heffing van de andere inkomende handelingen verricht in
België en waarvoor de belasting verschuldigd is door de aangever:
 verminderd met de bedragen van de inkomende creditnota’s hierop;
Eventuele bedragen bestemd voor privégebruik worden eveneens opgenomen in
rooster 87 vermits ze deel uitmaken van de maatstaf van heffing en dus het bedrag
waarop de verschuldigde btw wordt berekend.
We vermelden hier dus onder andere de diensten ontvangen van niet in België
gevestigde belastingplichtigen (diensten uit EU-lidstaten waarop de btw moet
worden voldaan door de afnemer van de dienst volgens de afwijkende regel en
diensten uit landen buiten de EU).
Opmerkingen
Rooster 87 is bedoeld voor statistische doeleinden: de bedragen vermeld in rooster 87
werden eveneens opgenomen in rooster 82.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 273

Kader IV Verschuldigde belasting

Rooster 56
In rooster 56 vermelden we het bedrag van de verschuldigde btw op de handelingen
vermeld in rooster 87 (met uitzondering van de verschuldigde btw op invoer met
verlegging van de heffing van de btw: deze wordt opgenomen in rooster 57).
Het betreft:
 Werken in onroerende staat in België (KB1, art. 20: stelsel medecontractant)
 Bepaalde IC-diensten onder afwijkende regel, gelokaliseerd in de lidstaat van de
afnemer van de dienst.
Kader V: Aftrekbare belasting
Rooster 59: Aftrekbare btw
In rooster 59 wordt het bedrag aan aftrekbare btw ingevuld. Voor wat betreft de IC-
diensten is dat (indien geen aftrekbeperking btw) hetzelfde bedrag dan vermeld in
roosters 56.
De verschuldigde btw op deze handelingen wordt berekend en opgenomen in rooster
56 door de afnemer van de dienst maar kan - op voorwaarde dat er geen
aftrekbeperking is - vervolgens meteen in aftrek worden gebracht via rooster 59
“Aftrekbare btw”. Dit principe noemt men "Verlegging van heffing".
De aangifte van de Belgische afnemer van de dienst ziet er als volgt uit:
 Rooster 82 Maatstaf van heffing beroepsmatige aankopen;
 Rooster 87 Maatstaf van heffing;
 Rooster 56 Verschuldigde btw;
 Rooster 59 Aftrekbare btw (met toepassing van de gewone – Belgische - regels
in verband met eventuele aftrekbeperkingen).

9.3.12.4.2 DIENST IS GELOKALISEERD IN DE LIDSTAAT VAN DE DIENSTVERRICHTER: BTW MOET WORDEN

VOLDAAN/AANGEREKEND DOOR DE DIENSTVERRICHTER

Kader III Bedrag van de Inkomende handelingen

Rooster 82: Diensten en diverse goederen
In rooster 82 vermelden we:
 de maatstaf van heffing van de beroepsmatige aankopen van alle diverse
goederen en diensten geboekt op alle rekeningen van de klasse 61 en op
bepaalde rekeningen van klasse 62, 64 en 65 waarop btw wordt aangerekend;
 in mindering te brengen met de bedragen van inkomende creditnota’s hierop;
 en eventueel vermeerderd met het niet-aftrekbare btw-gedeelte op deze
aankopen.
De dienstverrichter rekent de btw van zijn lidstaat aan op zijn factuur.
 Op voorwaarde dat de aangerekende/betaalde btw op de aankoopfactuur in de
lidstaat van de dienstverrichter volgens de aldaar geldende regels aftrekbaar is,
kan deze vervolgens in deze lidstaat teruggevorderd worden via een speciale
procedure tot teruggaaf (zie volgend punt: Teruggaafprocedure btw uit andere
lidstaten). De terugvorderbare btw kan best worden geboekt als een vordering.
 Niet terugvorderbare btw in de lidstaat van de dienstverrichter wordt dan weer
geboekt als kost en mee opgenomen onder rooster 82.
Deze werkwijze verondersteld voorkennis van de aftrekbeperkingen in de diverse
lidstaten.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 274

9.3.12.5 Toepassingen afwijkende regel

A16 IC-diensten aankoop afwijkende regel
Toepassing 1
Plaats van de dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de afnemer: btw is aftrekbaar
(volledig beroepsmatig).
Een Poolse bouwonderneming verricht dakwerken aan het bedrijfsgebouw van een
Belgische belastingplichtige. Prijs: € 10.000.
B2B - Aard van de dienst: diensten met betrekking tot onroerend goed.
Plaatsbepaling: ligging van het onroerend goed – België. Bijgevolg is er Belgische btw
van toepassing.
De Poolse dienstverrichter moet vrijstellen van Poolse btw. De Belgische afnemer van
de dienst neemt deze op in zijn aangifte via de verlegging van de heffing (aan Belgisch
btw-tarief 21 %).
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
611100 Onderhoud gebouwen 10.000 82 10.000
411059 Terugvorderbare btw 2.100 87 10.000
451056 @ Verschuldigde btw 2.100 56 2.100
440000 Leverancier 10.000 59 2.100

Toepassing 2
Plaats van de dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de afnemer, btw is niet
aftrekbaar.
Een in Frankrijk gevestigde belastingplichtige traiteur verzorgt de catering in verband
met het personeelsfeest van een in België gevestigde onderneming. De
dienstverrichting vindt plaats in het bedrijfsgebouw van de Belgische klant.
Prijs: eten € 2.000 en drank € 1.000.
B2B - Aard van de dienst: restaurant- en cateringkosten
De plaats van de dienst: restaurant- en cateringdiensten - plaats waar de dienst
materieel wordt verricht - België. Bijgevolg is er Belgische btw van toepassing.
De Franse traiteur moet vrijstellen van Franse btw. De schuldenaar van de btw is dus
de Belgische onderneming via verlegging van de heffing.
De Belgische regels zijn van toepassing betreffende:
 tarieven: eten 12 % en drank 21 % (zie hoofdstuk: Tarieven)
 btw: de btw is verschuldigd maar vervolgens niet aftrekbaar (zie hoofdstuk:
Recht op aftrek)
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
613000 Restaurantkosten 3.000 82 3.450
613000 Niet terugvord. btw 450 87 3.000
451056 @ Verschuldigde btw 450 56 450
440000 Leverancier 3.000 59 0

Rooster 82: het bedrag van de kost plus de niet terugvorderbare beroepsmatige btw
Rooster 87: de maatstaf van heffing
Rooster 56: de verschuldigde btw

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 275

Toepassing 3
Plaats van de dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de dienstverrichter- btw niet
terugvorderbaar in lidstaat dienstverrichter
De zaakvoerder van een Belgische vennootschap overnacht tijdens een zakenreis in
een Frans hotel in Parijs en ontvangt hierover een factuur. Prijs, excl. btw: € 100,00.
B2B - Aard van de dienst: diensten met betrekking tot onroerend goed.
Plaats van de dienst: ligging onroerend goed - Frankrijk.
Bijgevolg is er Franse btw van toepassing.
De Franse traiteur rekent 20 % Franse btw aan.
De btw op verblijfskosten, gemaakt door het management, is in Frankrijk niet aftrekbaar.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
613000 Restaurantkosten 120,00 82 120,00
440000 @ Leverancier 120,00

Toepassing 4
Plaats van de dienst is gelokaliseerd in de lidstaat van de dienstverrichter - btw is
terugvorderbaar in lidstaat dienstverrichter.
De vertegenwoordiger van een Belgische vennootschap verblijft een week in
Luxemburg en huurt daar een personenwagen om zijn klanten te bezoeken.
Prijs, excl. btw: € 500,00
B2B - Aard van de dienst: kortdurende verhuur vervoermiddelen
Plaats van de dienst: plaats terbeschikkingstelling aan de klant: Luxemburg
Bijgevolg is er Luxemburgse btw van toepassing.
De Luxemburgse verhuurder rekent 17 % btw aan.
De btw op verhuur personenwagen is aftrekbaar in Luxemburg
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
610300 Huurlasten roll. materiaal 500,00 82 500,00
411xxx Terugv. Buitenlandse btw 85,00
440000 @ Leverancier 585,00
De betaalde Luxemburgse btw kan vervolgens – in Luxemburg - worden teruggevraagd
via een elektronische aanvraag bij het Centraal Kantoor voor Buitenlandse btw-
belastingplichtigen.

9.3.12.6 Nuttige URL’s

 Intervat toepassing voor teruggaveverzoek buitenlandse btw: Intervat-VatREfund
 Deloitte geeft jaarlijks een gids uit met een overzicht van de regels per lidstaat:
Deloitte European Vat Refund Guide 2017
 Website van de Europese Gemeenschap over de specifieke regels in de diverse
lidstaten: VAT in the European Community

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 276

9.3.12.7 Schematische voorstelling IC-diensten

IC Diensten Hoofdregel
Factuur Creditnota
Rekening IC-opgave
MVH BTW MVH BTW
Aankoop 61 +82+88 +55+59 -82+84 -88 61/62
Verkoop 70-74 44 48 Code S

IC Diensten Afwijkende regel

Factuur Creditnota
Rekening IC-opgave
MVH BTW MVH BTW
Aankoop 61 +82+87 +56+59 -82+85 61/62
plaats: België -87
Aankoop 61 +82 -82+85
plaats: LS dienstverrichter
Verkoop 70-74 47 49 geen

Opmerking
Het gebruik van de roosters 61/62 bij creditnota’s op aankoopfacturen is optioneel.
Op voorwaarde dat er een volledig recht op aftrek is en het niet gaat over een creditnota
i.v.m. een bedrijfsmiddel hoeven deze roosters niet te worden ingevuld.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 277

9.3.13 Maakloonwerk of een “niet-overbrenging”

Topic A17 Aankoop intracommunautaire dienst - maakloonwerk
9.3.13.1 De “Niet-overbrenging”

9.3.13.1.1 PRINCIPE
Art. 12bis: Overbrenging
Als overbrenging naar een andere lidstaat wordt beschouwd iedere verzending of ieder vervoer
van een lichamelijk roerend goed voor bedrijfsdoeleinden, door of voor rekening van de
belastingplichtige, buiten België, maar binnen de Gemeenschap, voor zover het daarbij NIET om
één van de volgende handelingen gaat:
- 4° de verrichting van een dienst voor de belastingplichtige in verband met expertises of
werkzaamheden betreffende dat goed die materieel worden verricht op het
grondgebied van de lidstaat van aankomst van de verzending of het vervoer van het
goed, voor zover het goed na expertise of bewerking opnieuw wordt verzonden naar
deze belastingplichtige in België vanwaar het oorspronkelijk was verzonden of
vervoerd
- 5° het tijdelijk gebruik van dat goed op het grondgebied van de lidstaat van aankomst van de
verzending of het vervoer van het goed, ten behoeve van diensten door de in België
gevestigde belastingplichtige
- 6° het tijdelijk gebruik van dat goed voor een periode van ten hoogste 24 maanden op het
grondgebied van een andere lidstaat waar de invoer van hetzelfde goed uit een derde land
met het oog op tijdelijk gebruik in aanmerking zou komen voor de regeling voor tijdelijke
invoer met volledige vrijstelling van invoerrechten.

In een vorig hoofdstuk behandelden we de “Overbrengingen” (art. 12bis).

De “Niet-overbrengingen” kunnen we dus eigenlijk beschouwen als uitsluitingen
daarop (lid 4°, ° en 6° van art. 12bis).
Bedoeld wordt:
4°: Goederen worden naar een andere lidstaat verzonden om ze daar een bewerking
te laten ondergaan waarna ze naar de opdrachtgever, in de lidstaat van waaruit het
goed oorspronkelijk verstuurd is, worden teruggezonden.
 een machine wordt voor reparatie naar een andere lidstaat vervoerd;
 Intracommunautair maakloonwerk.
5°: Het tijdelijk gebruik van een goed met het oog op een dienstverlening door een
Belgische belastingplichtige in een andere lidstaat:
 de hijskraan van een aannemer die een gebouw optrekt in een andere lidstaat;
 een machine wordt verhuurd aan een klant in een andere lidstaat.
6°: Het tijdelijk gebruik van vervoerde goederen voor een periode van maximum 24
maanden, in een andere lidstaat, in omstandigheden waarbij het goed, als het van een
derde land zou komen, vrijgesteld zou worden van invoerrechten.
 goederen bestemd om gebruikt te worden tijdens een tentoonstelling of jaarbeurs
in een andere lidstaat.
Om reden van niet nodig, of wegens teveel formaliteiten geven bovenstaande
bewegingen van deze goederen geen aanleiding tot een intracommunautaire levering of
intracommunautaire verwerving.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 278

9.3.13.1.2 REGISTER DER NIET-OVERBRENGINGEN

De bewegingen worden door de belastingplichtige/opdrachtgever opgetekend in een
register der niet-overbrengingen (art.54bis §1).
Art. 54bis §1
Iedere belastingplichtige moet een register houden van de goederen die hij heeft verzonden of
vervoerd, of die voor zijn rekening werden verzonden of vervoerd, naar een andere lidstaat voor de
handelingen bedoeld in art 12bis, tweede lid, 4° tot 6°
Iedere belastingplichtige moet een register bijhouden om de lichamelijke roerende goederen te
kunnen identificeren die vanuit een andere lidstaat naar hem zijn verzonden door of voor rekening
van een in die andere lidstaat voor btw-doeleinden geïdentificeerde belastingplichtige en die het
voorwerp zijn van een materieel werk of een expertise.

De belastingplichtige/opdrachtgever vermeldt hierin, voor elke handeling:

 een volgnummer;
 de datum van de handeling;
 de naam en het adres van de bestemmeling van de betrokken goederen;
 het btw-identificatienummer van de bestemmeling en de plaats van bestemming;
 de hoeveelheid en de gebruikelijke benaming van de verzonden goederen;
 hun nummers of identificatiekentekens indien aanwezig;
 de waarde van de verzonden goederen;
 de datum van terugkeer van de goederen;
 de hoeveelheid en de gebruikelijke benaming van de teruggekeerde goederen,
indien deze verschillen van die van de verzonden goederen;
 de hoeveelheid van de goederen die niet zijn teruggekeerd evenals de reden
ervan;
 de datum en het nummer van de facturen die zijn ontvangen of uitgereikt met
betrekking tot deze handelingen.
Als gevolg van een administratieve beslissing moeten volgende goederen niet
opgenomen worden in het register van de niet-overbrengingen:
 vervoermiddelen,
 laadborden en containers,
 uitrusting voor pers, radio en televisie,
 draagbare computers,
 beroepsuitrusting waarvan de waarde minder bedraagt dan € 250,00 of
€ 1.250,00 al naargelang het materiaal maximum 24 maanden of 7 dagen buiten
België wordt gebruikt.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 279

9.3.13.2 Intracommunautair maakloonwerk

Art. 18 §1
Als een dienst wordt beschouwd elke handeling die geen levering van een goed is in de zin van dit
Wetboek. Als een dienst wordt onder meer beschouwd de uitvoering van een contract dat tot
voorwerp heeft:
1°een materieel of intellectueel werk waaronder het maakloonwerk

Onder maakloonwerk wordt verstaan het vervaardigen of samenstellen van een

roerend goed door een opdrachtnemer door middel van materialen en voorwerpen die
daartoe door de opdrachtgever aan de opdrachtnemer zijn verstrekt.

Het verrichten van maakloonwerk kan bijgevolg worden gezien als een
intracommunautaire dienstverrichting onder toepassing van de hoofdregel :
 Aard van de dienst: werken aan roerende goederen.
 Plaatsbepaling: ontvanger van de dienst
9.3.13.3 Toepassing
Een Belgische handelaar sluit een contract af met een Portugese firma voor het
verpakken van gazonzaden (btw 6 %). De zaden worden in bulk van België naar
Portugal verstuurd om daar te worden verpakt in kleinere, gewone en gebruikelijke
verpakkingen en worden vervolgens teruggestuurd naar België.
Waarde van de goederen: Zaden in bulk € 5.000,00
Verpakking € 2.500,00
Prijs van de dienstverrichting/het verpakken € 2.000,00
De Belgische opdrachtgever deelt zijn Belgisch btw-nummer mee aan de Portugese
dienstverrichter.
Verzending goederen naar dienstverrichter
1. Pro-forma factuur: € 7.500,00 (zaden plus verpakking)
Met vermelding van alle gegevens i.v.m. klant, leverancier en goederen
(hoeveelheid, waarde, goederencode, gewicht…)
2. Btw-aangifte: geen vermelding/opname
3. Register der niet-overbrenging
Bijhouden van de gegevens zoals hoger vermeld.
Ontvangst goederen na bewerking/factuur dienstverrichter
1. Ontvangst factuur Portugese dienstverrichter aan € 2.000,00
2. Btw-aangifte: opnemen van de factuur over de dienstverrichting
(IC-dienst hoofdregel: werken aan roerende goederen)
Maatstaf van heffing Rooster 82 € 2.000,00
Rooster 88 € 2.000,00
Verschuldigde btw Rooster 55 € 420,00
Terugvorderbare btw Rooster 59 € 420,00
3. Maakloonregister
De Portugese dienstverrichter neemt de gegevens op in zijn “maakloonregister”.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 280

9.3.14 Teruggaafprocedure btw uit andere lidstaten

9.3.14.1 Toepassingsgebied
Teruggave van btw aan belastingplichtigen die:
 niet in de lidstaat van teruggave maar in een andere lidstaat zijn gevestigd;
 tenminste een gedeeltelijk recht op aftrek hebben in de lidstaat van vestiging.

Waarover gaat het?

Sinds 1 januari 2010 worden de gevallen waarin er verlegging van heffing is aanzienlijk
uitgebreid. Toch zijn er nog heel wat verrichtingen waarvoor lokale btw (dit is de btw van
een andere lidstaat) moet worden aangerekend op de facturen die deze uitschrijven.
Bijvoorbeeld voor:
 een voertuig huren in het buitenland voor een korte termijn;
 brandstof tanken in het buitenland;
 buitenlandse hotel- en restaurantkosten;
 recht op toegang i.v.m. buitenlandse handelsbeurzen, congressen, enz.
Indien een Belgische btw-plichtige een factuur ontvangt met aanrekening van
buitenlandse btw, en hij recht heeft op aftrek van deze buitenlandse btw, kan hij deze
eventueel recupereren in de lidstaat van zijn leverancier via een teruggaveverzoek.
Voorbeeld
De vertegenwoordiger van een Belgische vennootschap “Bvba Cash” neemt deel aan
een beurs in Spanje. Hij huurt hiervoor gedurende één week een personenwagen. De
plaats van de dienst is Spanje (korte termijnhuur voertuigen: plaats ter
beschikkingstelling aan de klant). De Spaanse verhuurmaatschappij stuurt bijgevolg
hiervoor een factuur met toepassing van Spaanse btw. Op voorwaarde dat deze
Spaanse btw in Spanje, volgens de Spaanse btw-wetgeving aldaar (deels)
terugvorderbaar is, kan Bvba Cash hiervoor vervolgens een teruggaveverzoek indienen.
Dit veronderstelt kennis van de wetgeving betreffende aftrekbeperkingen in alle
lidstaten!

Regelgeving in de diverse EU-lidstaten

Meer informatie over de specifieke regels in de diverse lidstaten, qua drempelbedragen,
aftrekbeperkingen…, vind je:
 op de website van de EU: VAT in the European Community
 op de website van Deloitte: European VAT Refund Guide

9.3.14.2 Tijdstip/Periode
Het teruggavenverzoek moet uiterlijk op 30 september van het kalenderjaar volgend op
het teruggavetijdvak bij de lidstaat van vestiging (dit is de lidstaat waarin de aanvrager
is gevestigd) worden ingediend en geldt enkel als alle verlangde gegevens zijn
verstrekt.
Het teruggaventijdvak bedraagt ten hoogste één kalenderjaar en ten minste drie
kalendermaanden (kan eventueel korter, maar enkel wanneer het slaat op het
eventuele resterende gedeelte van een kalenderjaar).

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 281

9.3.14.3 Teruggevraagde bedragen: minima

 Minder dan een kalenderjaar maar meer dan 3 maanden = minimum € 400;
 Kalenderjaar (of het resterende gedeelte ervan) = minimum € 50.

9.3.14.4 Procedure
 Elektronisch verzoek tot teruggave door de belastingplichtige die om teruggave
verzoekt via de portaalsite van de lidstaat van vestiging.
Voor België is dat via de e-service toepassing “Teruggave buitenlandse btw”:
https://financien.belgium.be/nl/ondernemingen/btw/internationaal/teruggave-
buitenlandse-btw
 Via de link Intervat-VatREfund je in de Intervat toepassing terecht van waaruit je
de aangifte kan verrichten.
 Je kan inloggen met een elektronische identiteitskaart of via een certificaat
(Isabel, GlobalSign of Certipost).
De bevoegde dienst is het “Centraal Kantoor voor Buitenlandse
Belastingplichtigen (CKBB).
 De lidstaat van vestiging onderzoekt de btw-plichtige status van de aanvrager.
Indien niet OK: verwittiging, zonder uitstel, aan de verzoeker.
 Indien OK wordt het verzoek om teruggave getransfereerd naar de lidstaat
waarin om teruggave wordt verzocht.
 De lidstaat van teruggave verstuurt een elektronische bevestiging naar de
belastingplichtige aanvrager.
 De beslissing tot al dan niet teruggave wordt elektronisch meegedeeld binnen de
4 maanden na ontvangst van het teruggavenverzoek, zo niet wordt het
teruggaafverzoek beschouwd als aanvaard.
 De lidstaat van teruggave kan bijkomende informatie vragen die aangeleverd
moet worden binnen de maand.
 Definitieve beslissing tot al dan niet teruggave binnen de 2 maanden na
ontvangst van de extra informatie en minimum binnen de 6 maanden na
ontvangst van het teruggave verzoek.
 Indien goedgekeurd, betaling binnen de 10 werkdagen, zo niet zijn er intresten
verschuldigd door de lidstaat van teruggave.
 De betaling gebeurt aan de belastbare persoon in de lidstaat van teruggave.

De lidstaat van teruggave kan de aanvrager verzoeken langs elektronische weg een
afschrift van de facturen over te leggen wanneer de maatstaf van heffing op deze
facturen € 1.000 of meer bedraagt (of de tegenwaarde daarvan in nationale
munteenheid).
Indien de aanvraag om teruggave betrekking heeft op brandstof, is het drempelbedrag
hiervoor € 250.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 282

9.3.15 Elektronische webdiensten - MOSS

9.3.15.1 Welke diensten?

Bedoelde diensten zijn:

 Telecommunicatiediensten
Diensten met betrekking tot de transmissie, uitzending of ontvangst van signalen,
tekst, beelden en geluiden of informatie van allerlei aard, via draad, radiogolven,
optische of andere elektromagnetische systemen
Telefoon, sms…

 Radio- en televisieomroepdiensten
Diensten bestaande in de levering van audio- en audiovisuele inhoud zoals
radio- en televisieprogramma's die aan het algemene publiek worden
aangeboden via communicatienetwerken voor het gelijktijdig beluisteren of
bekijken en onder de redactionele verantwoordelijkheid van een aanbieder van
mediadiensten op basis van een programmaschema.

 Langs elektronische weg verrichte diensten

Dit zijn diensten die via het internet of een elektronisch netwerk worden verleend
en die,
o wegens hun aard grotendeels geautomatiseerd zijn
o slechts in geringe mate menselijk ingrijpen vergen
o en zonder informatietechnologie niet kunnen worden verricht

Worden bedoeld:
o het leveren en onderbrengen van websites
o het onderhoud op afstand van programma's en uitrustingen, de levering
van software en de bijwerking ervan
o de terbeschikkingstelling van databanken
o de levering van muziek of films, van spelen, met inbegrip van kans- of
gokspelen, en van uitzendingen of manifestaties op het gebied van
politiek, cultuur, kunst, sport, wetenschappen of ontspanning en de
levering van onderwijs op afstand

Worden niet bedoeld:

o financiële diensten die online wordt verstrekt
o videodiensten mét menselijke tussenkomst zoals betalende webinars
o adviesverlening via mail
o data op dragers zoals cd, cd-rom of dvd

9.3.15.2 Verricht voor wie: B2C?

Vermelde diensten worden verricht door belastingplichtige dienstverrichters aan:
 niet btw-plichtigen (B2C)
o particulieren
o niet btw-plichtige rechtspersonen (publieke organismen, gemeenten,
provincies, gemeenschappen, gewesten)
 gevestigd in andere lidstaten van de Europese Unie

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 283

9.3.15.3 Plaatsbepaling

De algemene plaatsbepaling van B2C diensten is “”zetel van de dienstverrichter”

De plaatsbepaling van bovenstaande IC-diensten in een B2C-context vormt hierop

echter een uitzondering en is “de plaats waar de ontvanger van de dienst is gevestigd”
Dit betekent dat de dienstverrichter voor deze diensten
 de btw van de lidstaat van de klant moet aanrekenen
 zich moet registreren voor de btw in elke lidstaat van zijn klanten- afnemers van
de dienst
 en daar btw-aangiften moet indienen

9.3.15.4 Aangifte-principe
Om te vermijden dat een dienstverrichter in elke lidstaat een btw-nummer moet
aanvragen en daar btw-aangiften indienen, kan de dienstverrichter er voor opteren om
in zijn thuisland een “MOSS-aangifte (Mini One Stop Shop) in te dienen waarin hij
globaal al zijn diensten aangeeft die in andere lidstaten aan btw zijn onderworpen.

MOSS zorgt voor een administratieve vereenvoudiging.

De belastingplichtige dienstverrichter:
 hoeft zich enkel te registreren in zijn lidstaat van vestiging
 doet één gezamenlijke elektronische btw-aangifte (kwartaalaangifte) over alle
voormelde B2C diensten die hij heeft verricht in alle lidstaten van de EU waar hij
niet gevestigd is.
 doet één enkele betaling in zijn lidstaat van de verschuldigde btw voor al deze
diensten in de hele Europese Unie

De MOSS-aangifte is een elektronische kwartaalaangifte, in te dienen tegen de 20ste

kalenderdag volgend op het kwartaal.
Als er geen “MOSS” omzet gerealiseerd is tijdens de periode, moet er een nihil aangifte
ingediend worden.

Gegevens
 Btw-nummer van de belastingplichtige dienstverrichter
 Periode: kwartaal/jaar
 Lidstaat waar de dienstverrichter is gevestigd
 Lidstaat van verbruik: lidstaten waar de MOSS klanten gevestigd zijn.
Er kunnen meerdere lidstaten ingegeven worden per aangifte.
 Dienst:
Het totale bedrag van de omzet (excl. btw) en btw per lidstaat van verbruik.
Het btw-tarief/de tarieven van de lidstaat van verbruik worden automatisch
voorgesteld. De verschuldigde btw wordt berekend op basis van de ingegeven
omzetbedragen. Eventuele aanpassingen zijn mogelijk.
Nadat alle gegevens zijn ingegeven, kan je de aangifte downloaden (pdf), digitaal
handtekenen en verzenden.

Je vindt alle informatie op de website van de FOD via volgende link: MOSS

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 284

9.3.15.5 Betaling
De betaling moet gebeuren ten laatste op de 20e kalenderdag van de maand volgend
op het kwartaal (geen uitstel indien de 20e een zaterdag of zondag is) op de MOSS
bankrekening. Dit is een ander nummer dan waarop de te betalen btw van de gewone
periodieke aangifte wordt gestort. De bedragen worden vervolgens door de fiscale
administratie van de lidstaat van de dienstverrichter overgemaakt aan de fiscale
administraties van de andere betrokken lidstaten.
9.3.15.6 Tolerantie: verkoopdrempel
Gezien de administratieve last voor kleine ondernemingen is er vanaf 1 januari 2019
een afwijkende regel (tolerantie) ingevoerd.

Als de B2C-jaaromzet uit elektronische diensten in het huidige en het vorige

kalenderjaar niet meer bedraagt dan € 10 000 euro, wordt de dienst geacht plaats te
vinden in het land van de dienstverrichter. De dienstverrichter rekent in dat geval de btw
aan van zijn lidstaat en dient daar ook de periodieke aangifte in.

Zodra de drempel overschreden wordt, is er onmiddellijk btw verschuldigd in de lidstaat

van de ontvanger. Het drempelbedrag geldt niet per lidstaat, maar omvat de omzet die
wordt gerealiseerd in alle lidstaten tezamen.
De drempel van € 10 000 is optioneel. De dienstverrichter kan er voor opteren om toch
onmiddellijk btw af te dragen in de lidstaat van de ontvanger van de dienst.
De keuze geldt voor minimum twee kalenderjaren.

Voorbeeld
Een in België gevestigde dienstverrichter heeft een jaarlijkse EU-omzet uit
grensoverschrijdende elektronische diensten van minder dan € 10 000.
Vanaf 1 januari 2019 heeft de Belgische dienstverrichter de volgende opties:
 hij rekent Belgische btw aan en draagt deze af via de gewone periodieke
Belgische btw-aangifte
 hij rekent lokale btw aan van de lidstaat van de afnemer en draagt deze af via de
MOSS-aangifte. De dienstverrichter heeft geen lokaal btw-identificatienummer in
de lidstaat van zijn afnemer
 hij rekent lokale btw aan van de lidstaat van de afnemer en draagt deze af via
een lokale periodieke btw-aangifte. De dienstverrichter heeft in dat geval een
lokaal btw-identificatienummer in de lidstaat van zijn afnemer.

Er zijn twee MOSS-systemen:

 een EU regeling
De Unie-regeling is bestemd voor dienstverrichters die wel binnen de
Gemeenschap zijn gevestigd, maar niet in de lidstaat van hun afnemers waar de
diensten geacht worden plaats te vinden voor btw-doeleinden
 een niet EU-regeling
De niet-Unieregeling is in essentie bestemd voor dienstverrichters die buiten de
Gemeenschap zijn gevestigd en geen btw-identificatienummer hebben binnen de
Gemeenschap.
Hierna bekijken we beide regelingen.

Op de website van de FOD vindt je een animatie over de aangifte MOSS - EU:
Aangifte MOSS - EU

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 285

9.3.15.7 De MOSS - EU-regeling

9.3.15.7.1 VOOR WIE?

De regeling MOSS EU is voorbehouden aan elke dienstverrichter die de zetel van zijn
economische activiteit heeft gevestigd in één van de lidstaten van de Europese Unie of
die de zetel van zijn activiteit heeft gevestigd buiten de Europese Unie, maar die
beschikt over een vaste inrichting op het grondgebied van de EU. Voor zover die
belastingplichtigen beschikken over meerdere vaste inrichtingen in de Europese Unie,
mogen zij zich inschrijven voor de MOSS in de lidstaat van hun keuze.

De belastingplichtige kan zich niet beroepen op de MOSS-regeling voor de diensten die

hij verstrekt in een lidstaat waar hij beschikt over een inrichting (zetel van economisch
activiteit of vaste inrichting).

Kunnen zich bijgevolg registreren in het Belgische systeem van MOSS-EU:

 de belastingplichtigen die de hoofdzetel van hun economische activiteit hebben
gevestigd in België;
 de belastingplichtigen die de hoofdzetel van hun economische activiteit hebben
gevestigd buiten de Europese Unie, maar die beschikken over een vaste
inrichting in België

Kunnen zich niet registreren in het Belgisch systeem van MOSS- EU:
 de belastingplichtigen die de hoofdzetel van hun economische activiteit hebben
gevestigd in een andere lidstaat van de Europese Unie (zelfs al beschikken ze in
België over een vaste inrichting, een rechtstreekse btw-identificatie of een
aansprakelijke vertegenwoordiger). Die belastingplichtigen kunnen zich alleen
inschrijven in het MOSS-systeem in de lidstaat waar de hoofdzetel van hun
economische activiteit is gevestigd
 de belastingplichtigen die de hoofdzetel van hun economische activiteit hebben
gevestigd buiten de Europese Unie en die niet beschikken over een vaste
inrichting in België (zelfs al hebben ze in België een aansprakelijke
vertegenwoordiger laten erkennen).
9.3.15.7.2 HANDELINGEN OPGENOMEN IN DE BELGISCHE MOSS - EU

Een belastingplichtige die

 de zetel van zijn economische activiteit heeft gevestigd in België
 of een niet Europese belastingplichtige die beschikt over een vaste inrichting in
België
kan de Belgische regeling van MOSS - EU enkel gebruiken voor
 de telecommunicatiediensten,
 de radio- en televisieomroepdiensten
 en de langs elektronische weg verrichte diensten
die hij verstrekt aan een niet belastingplichtige ontvanger van diensten die gevestigd is
in een lidstaat waar hij niet gevestigd is.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 286

Niet opgenomen in MOSS-EU

Bijgevolg kunnen volgende diensten van hogervermelde belastingplichtige niet
opgenomen worden in de Belgische MOSS - EU aangifte:
 diensten verricht voor een in België gevestigde niet belastingplichtige klant
(handeling op te nemen in de Belgische periodieke btw-aangifte)
 diensten verricht voor een niet belastingplichtige klant die is gevestigd in een
lidstaat waar die belastingplichtige beschikt over een vaste inrichting (handeling
op te nemen in de in die lidstaat in te dienen periodieke btw-aangifte)
 handelingen die plaatsvinden in andere lidstaten en die de belastingplichtige
verstrekt aan niet belastingplichtige klanten, maar die geen
telecommunicatiediensten, radio- en televisieomroepdiensten en langs
elektronische weg verrichte diensten uitmaken zoals bij voorbeeld
o de verkopen op afstand
o de leveringen met montage
o werken in onroerende staat
 de telecommunicatiediensten, de radio- en televisieomroepdiensten en de langs
elektronische weg verrichte diensten die worden verstrekt aan een
belastingplichtige ontvanger van diensten (B2B) die is gevestigd in een andere
lidstaat (B2B handelingen die onder de hoofdregel plaatsvinden in de lidstaat van
de ontvanger en waarvoor de ontvanger daar de schuldenaar is van de btw).

De MOSS EU regeling is facultatief.

Een onderneming die alle toegangsvoorwaarden tot de regeling MOSS EU vervult, kan
beslissen om zich te laten identificeren in de verschillende lidstaten waar zij de
bedoelde diensten verstrekt aan niet belastingplichtige klanten en om niet in die
regeling te stappen. Zij zal dan btw-aangiften moeten indienen in alle lidstaten waar zij
dat type handelingen heeft verricht.
Echter, als zij kiest voor de regeling MOSS-EU, dan moet zij die regeling toepassen
voor alle telecommunicatiediensten, radio- en televisieomroepdiensten en langs
elektronische weg verrichte diensten die zij verstrekt aan niet belastingplichtigen en die
plaatsvinden in de lidstaten waar zij niet is gevestigd.

9.3.15.7.3 REGISTRATIE

Om gebruik te kunnen maken van de MOSS – EU regeling moet de belastingplichtige

zich eerst registreren. De registratie verloopt elektronisch, op basis van het Belgische
btw-identificatienummer, via het Intervat portaal, module MOSS
https://financien.belgium.be/nl/E-services/Intervat/moss

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 287

9.3.15.7.4 DE BELGISCHE AANGIFTE MOSS - EU

De indiening van de MOSS-aangifte gebeurt elektronisch, per kwartaal, via Intervat/
module MOSS/Aangifte.
De aangifte moet uiterlijk de 20ste dag van de maand volgend op het betreffende
kwartaal worden ingediend.
Een aangifte is verplicht zelfs al werd er tijdens het kwartaal geen enkele handeling
verricht. De aangifte wordt gedaan in EURO.

Er wordt automatisch een Pdf - met daarop alle gegevens van de aangifte per lidstaat
van verbruik - aangemaakt die elektronisch wordt ondertekend. Deze Pdf doet dienst
als ontvangstmelding.
Elke aangifte MOSS staat op zich. Dit betekent dat elke wijziging van de inhoud van die
aangifte moet gebeuren via een verbeterende aangifte (verbetering is mogelijk
gedurende een periode van 3 jaar) en niet kan worden verricht in een volgende aangifte
MOSS.

In de aangifte MOSS worden twee afzonderlijke types van handelingen opgenomen:

 deze die worden verricht door de Belgische hoofdinrichting van de
belastingplichtige (handelingen verricht door de Belgische vaste inrichting als het
een buiten de EU gevestigde belastingplichtige betreft);
 deze die worden verricht door de vaste inrichtingen waarover die
belastingplichtige beschikt in andere lidstaten.

Enkel de handelingen die aan de btw onderworpen zijn in lidstaten waar hij niet
gevestigd is, die worden gerealiseerd door de Belgische hoofdinrichting of door zijn
andere vaste inrichtingen, mogen worden opgenomen in de aangifte MOSS.

De handelingen die onderworpen zijn aan de btw van een lidstaat waar de
belastingplichtige gevestigd is, worden aldaar opgenomen in zijn lokale periodieke
aangifte.

9.3.15.7.5 OPNAME VAN DE HANDELINGEN MOSS IN DE BELGISCHE PERIODIEKE AANGIFTE

De in de MOSS-EU aangegeven handelingen moeten eveneens worden opgenomen
in de Belgische periodieke aangifte, als:
 de belastingplichtige zijn hoofdzetel in België heeft,
 beschikt over een vaste inrichting in België
 of beschikt over een btw-identificatie in België met of zonder aansprakelijke
vertegenwoordiger.

9.3.15.7.5.1 De belastingplichtige heeft zijn hoofdzetel in België

Rooster 47
De in de andere lidstaten verrichte handelingen die de belastingplichtige heeft
opgenomen in zijn MOSS EU-aangifte - met inbegrip van die gerealiseerd door de
vaste inrichtingen waarover hij beschikt in andere lidstaten - moeten eveneens worden
ingeschreven in rooster 47 van zijn periodieke aangifte.
Aangezien de MOSS-aangifte per kwartaal wordt ingediend, wordt toegestaan dat de
belastingplichtige maandaangevers de MOSS handelingen globaal opnemen in de
periodieke aangifte van de laatste maand van elk kwartaal.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 288

Voorbeeld
Een vennootschap met zetel in België, maandaangever, heeft een MOSS-aangifte
ingediend voor het 1ste kwartaal 20xx.
De MOSS-aangifte omvat:
 handelingen die zij vanuit haar Belgische zetel heeft verricht in Frankrijk en in het
Groothertogdom Luxemburg voor een waarde van € 20.000
 én handelingen die haar Poolse vaste inrichting heeft verricht in Tsjechië en
Slovakije voor een waarde van € 15.000.
De Belgische vennootschap neemt een bedrag van € 35.000 euro op in rooster 47 van
haar periodieke aangifte over maart 20xx, in te dienen uiterlijk op 20.04.20xx.

9.3.15.7.5.2 De belastingplichtige beschikt over een vaste inrichting in België

Rooster 47
De handelingen die werden opgenomen in de MOSS - EU aangifte die werden verricht
door de Belgische vaste inrichting van een buitenlandse belastingplichtige worden
eveneens opgenomen in rooster 47 van de periodieke aangifte.

Voorbeeld 1
De Noorse vennootschap Y, beschikt over een vaste inrichting in België en in Duitsland.
Zij heeft zich in België ingeschreven voor de regeling MOSS – EU en heeft een aangifte
MOSS EU ingediend voor het 1ste kwartaal 20xx.
Die aangifte omvat de handelingen
 die haar Belgische vaste inrichting heeft verricht in Nederland voor een waarde
van € 10.000
 en de handelingen die haar Duitse vaste inrichting heeft verricht in Denemarken
en Zweden voor een waarde van € 50.000.
De Belgische vaste inrichting is gehouden tot de indiening van periodieke aangiften. Zij
neemt de handelingen die ze heeft verricht voor de Nederlandse klant op voor € 10.000
in rooster 47 van haar aangifte van maart 20xx, in te dienen uiterlijk op 20.04.20xx.

Voorbeeld 2
De Italiaanse vennootschap Z, beschikt over een vaste inrichting in België. Zij heeft zich
in Italië ingeschreven voor de regeling MOSS en heeft een aangifte MOSS EU
ingediend voor het 1ste kwartaal 20xx.
Die aangifte omvat
 de handelingen die de Italiaanse hoofdzetel heeft verricht in Spanje, Portugal en
Kroatië voor een waarde van € 100.000
 én de handelingen die haar Belgische vaste inrichting heeft verricht in Nederland
en in Frankrijk voor een waarde van € 30.000.
De Belgische vaste inrichting is gehouden tot de indiening van periodieke aangiften. Zij
neemt een bedrag van € 30.000 euro op in rooster 47 van haar aangifte over maart
20xx, in te dienen uiterlijk op 20.04.20xx.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 289

9.3.15.7.5.3 De belastingplichtige beschikt in België over een rechtstreekse btw-

identificatie of over een aansprakelijke vertegenwoordiger zonder vaste
inrichting
De in een andere lidstaat gevestigde belastingplichtige die zich in zijn lidstaat
ingeschreven heeft voor de regeling MOSS en die in België beschikt over een
rechtstreekse btw-identificatie of over een aansprakelijke vertegenwoordiger zonder
vaste inrichting moet de in België gerealiseerde handelingen die hij opgenomen heeft in
zijn aangifte MOSS EU niet inschrijven in zijn Belgische periodieke aangifte.

9.3.15.7.6 DE BETALING
De enige betaling moet worden verricht binnen dezelfde termijn als die voor de
indiening van de MOSS – EU aangifte, dus uiterlijk de 20ste dag van de maand die
volgt op het betreffende kwartaal.
Alleen het specifieke rekeningnummer en de unieke gestructureerde mededeling per
aangifte die vermeld worden in de Pdf die automatisch aangemaakt wordt bij de
indiening van de aangifte MOSS mogen worden gebruikt.

9.3.15.7.7 FACTURERINGSVEREISTEN
Om de administratieve lasten bij facturering zoveel mogelijk te beperken, mogen de
dienstverrichters van elektronische diensten de factureringsregels van de lidstaat van
de dienstverrichter volgen(nieuwe regeling vanaf 01/01/2019).

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 290

Voorbeeld MOSS- EU
Een onderneming met hoofdzetel in België (BE), is gespecialiseerd in de verstrekking van
elektronische diensten. Zij beschikt over een vaste inrichting in Frankrijk (FR) en een vaste
inrichting in Nederland (NL).
De onderneming heeft zich in België ingeschreven in de regeling MOSS EU.
Ze verricht elektronische diensten aan niet belastingplichtige klanten in:
Lidstaat A België
Lidstaat B Frankrijk
Lidstaat C Nederland
Lidstaat D Duitsland
Lidstaat E Luxemburg
Lidstaat F Italië
Lidstaat G Denemarken

Handelingen gerealiseerd door de Belgische hoofdinrichting BE:

 Diensten aan Belgische niet belastingplichtige klanten (in lidstaat A): op te nemen in de
door BE ingediende Belgische periodieke aangifte;
 Diensten aan Duitse niet belastingplichtige klanten (in lidstaat D): op te nemen in de door
BE ingediende aangifte MOSS;
 Diensten aan Franse niet belastingplichtige klanten (in lidstaat B): op te nemen in de
door FR ingediende Franse periodieke aangifte;
 Diensten aan Nederlandse niet belastingplichtige klanten (in lidstaat C): op te nemen in
door NL ingediende Nederlandse periodieke aangifte;
 Diensten aan Luxemburgse niet belastingplichtige klanten (in lidstaat E): op te nemen in
de door BE ingediende aangifte MOSS.

Handelingen gerealiseerd door de Franse vaste inrichting FR:

 Diensten aan Franse niet belastingplichtige klanten (in lidstaat B): op te nemen in de
door FR ingediende Franse periodieke aangifte;
 Diensten aan Italiaanse niet belastingplichtige klanten (in lidstaat F): op te nemen in de
door BE ingediende aangifte MOSS;
 Diensten aan Belgische niet belastingplichtige klanten (in lidstaat A): op te nemen in de
door BE ingediende Belgische periodieke aangifte.

Handelingen gerealiseerd door de Nederlandse vaste inrichting NL:

 Diensten aan Nederlandse niet belastingplichtige klanten (in lidstaat C): op te nemen in
door NL ingediende Nederlandse periodieke aangifte:
 Diensten aan Belgische niet belastingplichtige klanten (in lidstaat A): op te nemen in de
door BE ingediende Belgische periodieke aangifte;
 Diensten aan Deense niet belastingplichtige klanten (in lidstaat G): op te nemen in de
door BE ingediende aangifte MOSS;
 Diensten aan Luxemburgse niet belastingplichtige klanten (in lidstaat E): op te nemen in
de door BE ingediende aangifte MOSS.

De Belgische onderneming BE neemt in haar Belgische (A) MOSS-aangifte het behaalde

omzetcijfer en het bedrag van de verschuldigde btw op van de handelingen
 die zij heeft verricht in Duitsland en in Luxemburg (zie D en E),
 evenals de handelingen die haar Franse vaste inrichting FR heeft verricht in Italië (F)
 evenals van de handelingen die haar Nederlandse vaste inrichting NL heeft verricht in
Denemarken en in Luxemburg (G en E).

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 291

Schematisch voorgesteld geeft dit volgend resultaat:

aan een niet-belastingplichtige afnemer gevestigd in:
Beoogde diensten
verricht door lidstaat A lidstaat B lidstaat C Andere lidstaten
dienstverrichter (België) (Frankrijk) (Nederland) D/E/F/G

Franse Nederlandse
periodieke periodieke MOSS aangifte
Belgische btw-aangifte btw-aangifte in lidstaat A
FR in NL in (1)
periodieke
btw-aangifte lidstaat B lidstaat C (België)
in lidstaat A BE in (Frankrijk). (Nederland)
zetel (BE)
lidstaat A
(België)
(België)
+R47 +R47 +R47
R03/54 Belgische Belgische Belgische
periodieke periodieke periodieke
aangifte aangifte aangifte

Franse Nederlandse
periodieke periodieke MOSS aangifte
in lidstaat B
btw-aangifte btw-aangifte in lidstaat A
vaste inrichting (FR) ____ (1)
(Frankrijk) FR in NL in
lidstaat B lidstaat C (België)
(Frankrijk) (Nederland)

Franse Nederlandse
periodieke periodieke MOSS aangifte
in lidstaat C
btw-aangifte btw-aangifte in lidstaat A
vaste inrichting (NL) ____ (1)
(Nederland) FR in NL in
lidstaat B lidstaat C (België)
(Frankrijk) (Nederland)

(1) bevat zowel de handelingen van de zetel BE als van vaste inrichtingen FR en NL

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 292

9.3.15.8 De MOSS - niet EU regeling

9.3.15.8.1 VOOR WIE?

Niet in de Europese Unie gevestigde dienstverrichters die
 telecommunicatiediensten, radio- en televisieomroepdiensten of langs
elektronische weg verrichte diensten verstrekken
 aan niet belastingplichtige ontvangers van diensten die gevestigd zijn in de
Europese Unie
kunnen gebruik maken van de regeling MOSS - niet EU.

De regeling laat de buiten de Gemeenschap gevestigde dienstverrichter toe om zijn

aangifteverplichtingen te voldoen vanuit een enig punt, te weten de lidstaat van
identificatie van zijn keuze.

De regeling MOSS niet EU is voorbehouden aan elke dienstverrichter van

hogervermelde diensten
 die de zetel van zijn economische activiteit niet in de EU heeft gevestigd
 of die niet beschikt over een vaste inrichting op dat grondgebied
 én die niet geregistreerd is
 en al evenmin gehouden is om zich voor de btw te identificeren in de Europese
Unie

De belastingplichtige die de hoofdzetel van zijn economische activiteit heeft gevestigd

buiten de Europese Unie en die de voorwaarden vervult, kan zich inschrijven onder de
regeling MOSS niet EU in de lidstaat van zijn keuze.

De belastingplichtige die heeft besloten om zich in te schrijven onder de Belgische

regeling MOSS -niet EU neemt in zijn aangifte alle telecommunicatiediensten, radio- en
televisieomroepdiensten en langs elektronische weg verrichte diensten op die hij
verstrekt voor niet belastingplichtige ontvangers van diensten gevestigd in de Europese
Unie, met inbegrip van de prestaties die plaatsvinden in België.

De regeling MOSS niet EU is facultatief.

Een onderneming die alle toegangsvoorwaarden tot de regeling MOSS - niet EU
vervult, kan beslissen om zich te laten identificeren in de verschillende lidstaten waar zij
de bedoelde diensten verstrekt aan niet belastingplichtige klanten en dus om niet in die
regeling te stappen. Zij zal dan btw-aangiften moeten indienen in alle lidstaten waar zij
dat type handelingen heeft verricht.

9.3.15.8.2 REGISTRATIE/AANGIFTE EN BETALING MOSS NIET EU

Deze verloopt identiek aan de MOSS EU aangifte met evenwel volgende preciseringen:
 de belastingplichtige wiens hoofdzetel zich bevindt buiten de Europese Unie en
er niet gevestigd, noch geïdentificeerd is voor de btw, mag vrij de lidstaat kiezen
waar hij zich registreert in de regeling MOSS - niet EU.
 de registratie in de Belgische regeling MOSS - niet EU verloopt volledig
geautomatiseerd via het Intervat portaal, module MOSS
 Er wordt een specifiek EU-identificatienummer toegekend aan de
belastingplichtige (EUxxxyyyyyz)

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 293

9.4 Topics derde landen

9.4.1 Uitvoer
Topic V10 Verkoop handelsgoederen - Uitvoer
V11 Verkoop handelsgoederen uitvoer - creditnota

Artikel 39 §1
Van de belasting zijn vrijgesteld:
1. De leveringen van goederen die door of voor rekening van de verkoper worden verzonden
of vervoerd naar een plaats buiten de Gemeenschap
2. De leveringen van goederen die door of voor rekening van een niet in België gevestigde
koper worden verzonden of vervoerd naar een plaats buiten de Gemeenschap, met
uitzondering van de door de koper zelf vervoerde goederen bestemd voor de uitrusting of
de bevoorrading van pleziervaartuigen en sportvliegtuigen of van andere vervoermiddelen
voor privé-gebruik, en van de door een reiziger in zijn persoonlijke bagage meegenomen
goederen
3. De diensten, andere dan die welke zijn vrijgesteld bij toepassing van de artikelen 41 en 42,
bestaande uit werkzaamheden met betrekking tot roerende goederen die zijn verworven of
ingevoerd teneinde deze werkzaamheden te ondergaan en die naar een plaats buiten de
Gemeenschap worden verzonden of vervoerd door de dienstverrichter of de niet in België
gevestigde ontvanger van de dienst dan wel voor hun rekening
4. De leveringen van goederen aan een niet in de Gemeenschap gevestigde reiziger, die deze
goederen in België in bezit neemt en ze in zijn persoonlijke bagage uitvoert naar een plaats
buiten de Gemeenschap uiterlijk op het einde van de derde maand volgend op de maand
waarin de levering plaatsvond.

9.4.1.1 Definitie
Onder "uitvoer" moet worden verstaan, de leveringen van goederen gedaan naar een
land buiten de EU.
Uitvoer is het materiële feit van de verzending of het vervoer van een uit zijn aard
roerend goed van België naar een derdeland, buiten een grens van de EU.

9.4.1.2 Plaats van het belastbare feit

Goederen
De plaats van levering en dus het belastbare feit is daar waar de goederen ter
beschikking worden gesteld.
Indien met vervoer is de plaats van de levering daar waar het vervoer of de
verzending aanvangt.
Diensten (hoofdregel)
Plaatsbepaling = ontvanger van de dienst.

9.4.1.3 Vrijstellingen btw

In principe is uitvoer, indien gedaan door een Belgische belastingplichtige onder
bezwarende titel, een in België belastbare handeling.
Indien echter wordt voldaan aan de voorwaarden van art. 39 §1 W.BTW is de uitvoer
van goederen evenals de ermee gepaard gaande diensten vrijgesteld van btw.
De vrijstellingsvoorwaarden kunnen verschillen afhankelijk van diegene die het vervoer
voor zijn rekening neemt. Dit kan de koper of de verkoper zijn.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 294

Vervoer door of voor rekening van de verkoper

De levering van goederen die door of voor rekening van de verkoper worden
verzonden of vervoerd naar een plaats buiten de Gemeenschap zijn vrijgesteld van btw.
Het vervoer moet door de verkoper zelf of voor zijn rekening gebeuren. Dit laatste kan
enkel wanneer een derde persoon/transporteur handelt in opdracht van de verkoper en
hem deze dienst factureert.
Te vervullen uitvoerformaliteiten: aangifte ten uitvoer
- Enig Document
De verkoper moet een aangifte ten uitvoer of het zogenaamde “Enig document”
indienen.
- Kopie verkoopfactuur
Op de verkoopfactuur moet de reden worden vermeld voor de vrijstelling van
btw: "Vrij van btw - art 39 §1, 1° W.BTW".
Bewijs van uitvoer
De verkoper/uitvoerder moet het bewijs van uitvoer leveren, ongeacht of de levering
aan een belastingplichtige klant dan wel aan een particulier wordt gedaan.
Daartoe mogen alle stukken worden voorgelegd zoals:
- een aangifte ten uitvoer (Enig document) geviseerd door het bevoegde
douanekantoor;
- een kopie van de verkoopfactuur;
- vervoerdocumenten, bestelbons, betalingsstukken.
Bevoegd douanekantoor
De douanereglementering bepaalt welk kantoor bevoegd is. Ter zake dient een
onderscheid gemaakt te worden tussen het "kantoor van uitvoer" en het "kantoor van
uitgang".
 Het kantoor van uitvoer is het douanekantoor waar de aangifte ten uitvoer moet
worden ingediend. Dat is het kantoor dat bevoegd is voor het toezicht op de
plaats waar de exporteur is gevestigd, of waar de goederen zijn verpakt of op
vervoer zijn geplaatst.
 Het kantoor van uitgang is het douanekantoor waarlangs de goederen uiteindelijk
de Gemeenschap verlaten.
Uiteraard kunnen, in de praktijk, beide kantoren dezelfde zijn.
Voorbeeld
De Belgische onderneming “Cash BVBA” verkoopt goederen aan een belastingplichtige
Belgische klant Deneef.
Deneef verkoopt op haar beurt meteen de goederen door aan een belastingplichtige
Zwitserse klant “Schlaepfer”.
Het vervoer van de goederen naar Zwitserland gebeurt voor rekening van Cash BVBA.
De levering vindt plaats in België aangezien het vervoer in België aanvangt.
De aangifte ten uitvoer gebeurt op rekening van Cash BVBA aangezien zij de goederen
voor haar rekening naar Zwitserland vervoert. Bijgevolg kan Cash BVBA op haar factuur
aan haar Belgische klant Deneef vrijstelling van BTW aanvoeren.
Op de factuur moet worden vermeld: “Vrij van btw - art. 39 §1, 1° W. BTW”.
Cash moet uiteraard bewijzen dat de goederen de Gemeenschap hebben verlaten (bv.
door een geviseerd exemplaar van het “Enig document” door het douanekantoor van
uitgang).

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 295

Vervoer door of voor rekening van de koper

Indien de koper het vervoer organiseert of voor zijn rekening laat doen, is de levering
eveneens vrijgesteld mits twee voorwaarden samen vervuld zijn:
 de koper is niet in België gevestigd;
 de goederen zijn niet bestemd voor de uitrusting of bevoorrading van
pleziervaartuigen, sportvliegtuigen of andere vervoermiddelen voor privégebruik en
van de door een reiziger in zijn persoonlijke bagage meegenomen goederen.
Voorbeeld
We hernemen het vorige voorbeeld.
De Belgische onderneming “Cash BVBA” verkoopt goederen “af magazijn” aan een
belastingplichtige Belgische klant Deneef.
Deneef verkoopt op haar beurt meteen de goederen door aan een belastingplichtige
Zwitserse klant “Schlaepfer”
Deneef geeft opdracht aan een transporteur om de goederen op te halen bij Cash en
meteen door te voeren naar Zwitserland. De levering tussen Cash en Deneef is ditmaal
niet vrijgesteld van btw wegens uitvoer omdat Deneef in België is gevestigd en het
vervoer organiseert. Bijgevolg moet er door Cash btw op de factuur aan Deneef worden
aangerekend. De levering tussen Deneef en Schlaepfer is uiteraard wel vrijgesteld van
btw (uitvoer).
Bewijs van uitvoer
De verkoper/uitvoerder moet het bewijs van uitvoer leveren.
Daartoe mogen alle stukken worden voorgelegd zoals:
- een aangifte ten uitvoer (Enig document) geviseerd door het douanekantoor van
uitgang uit de Gemeenschap;
- een kopie van de verkoopfactuur;
- vervoerdocumenten, bestelbons, betalingsstukken;
- het ontvangstbewijs.
Wanneer het bewijs niet kan worden voorgelegd, moet de verkoper Belgische btw
aanrekenen aan zijn buitenlandse klant. De levering vindt immers plaats in België
aangezien het vervoer in België aanvangt.

Samenvatting vrijstellingsvoorwaarden
Er is vrijstelling van btw op uitvoer van goederen volgens art. 39 §1, 1° en 2° W.BTW
indien aan volgende voorwaarden is voldaan:
 Verkoper is btw-belastingplichtige.
 Er is een levering van goederen.
 Goederen moeten verzonden worden naar een plaats buiten de gemeenschap.
 Plaats van levering is België (aanvang van het vervoer).
 Uitvoer van de goederen gebeurt door:
- verkoper (of voor zijn rekening);
- de niet in België gevestigde koper (of voor zijn rekening).

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 296

9.4.1.4 De vrijgestelde handelingen van art. 41

Artikel 41

§ 1. Van de belasting zijn vrijgesteld:

1. het zeevervoer van personen; het internationale luchtvervoer van personen; het vervoer van
door reizigers begeleide bagage en auto’s bij hier onder 1° bedoeld vervoer;
2. de diensten die betrekking hebben op de invoer van goederen en waarvan de waarde in België of in
een andere lidstaat opgenomen is in de maatstaf van heffing bij invoer;
3. de diensten die rechtstreeks verband houden met de uitvoer van goederen vanuit België of
vanuit een andere lidstaat buiten de Gemeenschap;
4. de diensten die rechtstreeks verband houden met goederen die:
a. in België vallen onder een regeling als bedoeld in artikel 23, §§ 4 en 5 of onder een andere
regeling van entrepot dan douane-entrepot (vrijstellingsmaatregelen ivm tijdelijke opslag,
(douane)entrepots, intern communautair vervoer…)
b. in een andere lidstaat vallen onder een regeling die het equivalent is van de regelingen
bedoeld in a)
5. de diensten die rechtstreeks verband houden met handelingen die op grond van artikel 39, §2, 1°,
vrijgesteld zijn van de belasting;
6. het intracommunautaire vervoer van goederen naar of vanaf de eilanden die de autonome regio’s
van de Azoren en van Madeira vormen, het vervoer van goederen tussen deze eilanden alsmede
de daarmee samenhangende handelingen.

Voor de toepassing van het bepaalde in het eerste lid, 3° tot 5° wordt onder meer bedoeld, de
diensten die tot voorwerp hebben:
1° het vervoer van goederen;
2° het laden, lossen, overslaan en overpompen van goederen;
3° het wegen, meten en peilen van goederen;
4° het verpakken, overpakken en het uitpakken van goederen;
5° het behandelen, het stouwen en verstouwen van goederen;
6° het nazien, onderzoeken en in ontvangst nemen van goederen;
7° het beveiligen van goederen tegen slecht weer, diefstal, brandgevaar en ander gevaar voor
verlies of vernieling;
8° het opbergen en bewaren van goederen;
9° het verrichten van formaliteiten bij invoer, uitvoer uit de Gemeenschap of douanevervoer en die
zijn voorgeschreven overeenkomstig een communautaire bepaling.

§ 2. Van de belasting zijn vrijgesteld de diensten door makelaars en lasthebbers die niet handelen als
bedoeld in artikel 13, § 2, wanneer die makelaars en lasthebbers tussenkomst verlenen bij:
a) leveringen van goederen of diensten die buiten de Gemeenschap plaatsvinden;
b) leveringen van goederen of diensten die vrijgesteld zijn ingevolge de artikelen 39, 39quater, 40,
41 en 42;
c) leveringen van goederen of diensten die in een andere lidstaat plaatsvinden en die in die lidstaat
zijn vrijgesteld ingevolge een nationale bepaling die de artikelen 146 tot en met 152 van de Richtlijn
2006/112/EG omzet.

§ 2bis. Van de belasting is vrijgesteld de dienst verricht door een reisbureau indien de handelingen
waarvoor het, voor de totstandkoming van de reis, een beroep doet op andere
belastingplichtigen door laatstgenoemden buiten de Gemeenschap worden verricht.
Indien de in het eerste lid bedoelde handelingen zowel binnen als buiten de Gemeenschap
worden verricht, mag alleen het gedeelte van de dienst van het reisbureau betreffende de buiten
de Gemeenschap verrichte handelingen worden vrijgesteld

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 297

Zijn vrijgesteld van btw:

 het zee- en internationale luchtvervoer van personen met inbegrip van hun
persoonlijke bagage en auto’s bij dat vervoer;
 het vervoer, en de ermee samenhangende handelingen, van goederen afkomstig uit
een derde land, wanneer de waarde van het vervoer en van de handelingen mee
opgenomen is in de maatstaf van heffing bij invoer.
 het vervoer van goederen dat rechtstreeks verband houdt met de uitvoer van
goederen buiten de Gemeenschap;
 het vervoer van goederen die vallen onder een regeling van douane- of btw-entrepot;
 de diensten die rechtstreeks verband houden met de uitvoer van goederen zoals het
opbergen en bewaren van goederen evenals het laden, lossen, overslaan,
behandelen, (ver)stouwen, wegen, meten, peilen, nazien, onderzoek en in ontvangst
nemen van deze goederen;
 de diensten m.b.t. het verrichten van douaneformaliteiten bij uitvoer uit de
Gemeenschap;
 het intracommunautaire vervoer van goederen en de ermee samenhangende
diensten naar de Azoren en Madeira.
 de diensten van makelaars en commissionairs wanneer zij tussenkomst verlenen bij
vrijgestelde leveringen van goederen of diensten die niet in de Gemeenschap
plaatsvinden.

9.4.1.4.1 VRIJSTELLING BIJ UITVOER VAN GOEDEREN IN PERSOONLIJKE BAGAGE VAN REIZIGERS BUITEN DE EU
De leveringen van goederen aan reizigers is vrijgesteld van btw indien cumulatief aan
de volgende voorwaarden is voldaan:
 De reiziger is gevestigd buiten de Gemeenschap.
 De goederen hebben geen handels- of beroepskarakter (incidentele aankoop
voor persoonlijk gebruik of als geschenk).
 De totale waarde van de goederen, inclusief btw moet per factuur hoger zijn dan
€ 125,00.
 De goederen worden uitgevoerd uiterlijk op het einde van de derde maand
volgend op de maand van levering.
 Het bewijs van de uitvoer moet worden aangetoond door de verkoper door
voorlegging van een geviseerd exemplaar van de factuur door het
douanekantoor van uitgang uit de Gemeenschap.
Opmerking
Voorzichtigheid is geboden voor verkopen aan (buitenlandse) particulieren die
beweren de goederen voor uitvoer te bestemmen. In dat geval is er een
(eventuele) vrijstelling van btw op voorwaarde dat het bewijs van uitvoer wordt
geleverd. Dat kan in principe pas nadat de verkoop is gesloten en de klant de
goederen effectief heeft aangegeven ten uitvoer.
In de praktijk wordt daarom veelal in eerste instantie een factuur met btw
opgesteld aan de particuliere klant en wordt nadien de btw gecrediteerd zodra de
klant het bewijs van uitvoer effectief heeft geleverd.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 298

9.4.1.4.2 VRIJSTELLING VOOR DIENSTEN DIE RECHTSTREEKS VERBAND HOUDEN MET UITVOER

Deze vrijstelling wordt geregeld door artikel 146, 1 e) van de Europese btw-richtlijn
In België is die btw-vrijstelling omgezet in artikel 41, § 1, 3° W.btw

De Europese richtlijn voorziet in een vrijstelling als de diensten “rechtstreeks verband

houden met de uitvoer of invoer van de goederen”

Er is een “rechtstreeks verband” wanneer de betrokken diensten:

 door hun voorwerp bijdragen tot de daadwerkelijke realisatie van een export- of
een importhandeling;
 rechtstreeks worden verricht voor de uitvoerder, de invoerder of de ontvanger
van de goederen.
Aan beide voorwaarden moet cumulatief worden voldaan.

Voorbeeld: een transportfirma die, in opdracht van de uitvoerder, goederen vervoert,

bestemd voor export van het bedrijf van de opdrachtgever naar de haven, moet
vrijstellen van btw.

Onderaanneming
Maar wat indien de transporteur op zijn beurt het transport uitbesteed aan een
onderaannemer?
Volgens het Europese hof van justitie is er in dat geval geen sprake meer van een
rechtstreeks verband. De vervoersdienst door de onderaannemer is weliswaar
noodzakelijk voor de daadwerkelijke realisatie van de exporthandeling, maar wordt niet
langer rechtstreeks verricht voor de ontvanger of de uitvoerder van de goederen.

Bijgevolg is de vrijstelling op het goederenvervoer dat een onderaannemer verricht voor

een transportfirma die met het vervoer is belast, niet langer van toepassing!.

De Belgische administratie was minder strikt en liet de vrijstelling wel toe. Door de
strikte interpretatie van het Europese Hof van Justitie komt daar een eind aan.
Onderaannemers van dergelijk goederenvervoer kunnen de vrijstelling dus niet langer
toepassen.

De uitspraak van het Hof is overigens niet enkel van belang voor het vervoer van
goederen in onderaanneming, maar ook voor de andere diensten in onderaanneming
die verband houden met de uitvoer van die goederen zoals laden, lossen, overslaan,
wegen, nazicht…
9.4.1.4.3 GOEDERENVERVOERDIENSTEN - NIEUWE PLAATSBEPALINGSREGELS VANAF 23/11/2017
De plaats van goederenvervoerdiensten en diensten die met het goederenvervoer
samenhangen zoals het laden, lossen, de behandeling van goederen en soortgelijke
activiteiten en bijkomende diensten van tussenpersonen worden geacht:
 buiten de Gemeenschap te zijn gelegen, wanneer het werkelijk gebruik of de
werkelijke exploitatie buiten de Gemeenschap plaatsvinden. Dit is het geval
wanneer het volledige traject van de goederenvervoerdienst wordt afgelegd
buiten de Gemeenschap;
 in België te zijn gelegen wanneer het werkelijk gebruik of de werkelijke exploitatie
in België geschiedt. Dit is het geval wanneer het volledige traject van de
goederenvervoerdienst wordt afgelegd in België.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 299

9.4.1.5 De vrijgestelde handelingen van art. 42

Artikel 42

§ 1. Van de belasting zijn vrijgesteld:

1° de levering:
a) van zeeschepen bestemd voor passagiers- of goederenvervoer…
b) van reddingsboten en -schepen voor hulpverlening op zee;
c) van oorlogsschepen;
d) van binnenschepen bestemd voor de binnenlandse commerciële vaart;
2° de levering aan bouwers, eigenaars en gebruikers van in 1° bedoelde vaartuigen, van voorwerpen
bestemd om in die vaartuigen te worden ingelijfd of om te dienen voor de exploitatie van die
vaartuigen;
3° de diensten die tot voorwerp hebben de bouw, de verbouwing, de herstelling, het onderhoud, de
verhuur of de bevrachting van in 1° bedoelde vaartuigen of in 2° bedoelde voorwerpen;
4° de levering aan de eigenaars of gebruikers van in 1°, a, b en c, bedoelde vaartuigen, van goederen
bestemd voor de bevoorrading van die vaartuigen….
5° de andere diensten dan deze genoemd in 3°, die verricht worden voor de rechtstreekse behoeften
van in 1°, a en b, bedoelde vaartuigen en hun lading, zoals het slepen, het loodsen, het meren, de
reddings- en expertiseverrichtingen, het gebruik van de havens, ….

§ 2. Van de belasting zijn vrijgesteld:

1° de levering van vliegtuigen, watervliegtuigen, hefschroefvliegtuigen en dergelijke toestellen, bestemd
voor gebruik door de Staat of door luchtvaartmaatschappijen die zich hoofdzakelijk toeleggen op het
internationale vervoer van personen en van goederen tegen betaling;
2° de levering aan bouwers, eigenaars en gebruikers van in 1° bedoelde luchtvaartuigen, van
voorwerpen bestemd om te worden ingelijfd in die toestellen of om te dienen voor de exploitatie
ervan;
3° de diensten die tot voorwerp hebben de bouw, de verbouwing, de herstelling, het onderhoud en de
verhuur van in 1° en 2° bedoelde luchtvaartuigen en voorwerpen;
4° de levering aan in 1° bedoelde luchtvaartmaatschappijen, van goederen bestemd voor de
bevoorrading van vliegtuigen, watervliegtuigen, hefschroefvliegtuigen en dergelijke toestellen welke
die maatschappijen gebruiken;
5° de andere diensten dan deze genoemd in 3°, die verricht worden voor de rechtstreekse behoeften
van in 1° bedoelde toestellen, met uitzondering van de toestellen gebruikt door de Staat, en van hun
lading, zoals het slepen, het loodsen, reddings- en expertiseverrichtingen, het gebruik van de
luchthavens,…

§ 3. Van de belasting zijn vrijgesteld:

1° de leveringen, de invoeren van goederen en de diensten in het kader van de diplomatieke en
consulaire betrekkingen;
2° de leveringen van roerende goederen en de diensten, met uitzondering van werk in onroerende staat,
aan, alsook de invoeren van dergelijke goederen door de volgende personen, handelend voor hun
persoonlijk gebruik en gehecht aan de zendingen en posten bedoeld onder 1°: de leden van het
diplomatiek personeel, de leden van het administratief en technisch personeel, de consulaire
beroepsambtenaren en de consulaire bedienden;
3° de leveringen, de invoeren van goederen en de diensten verricht voor de Europese Gemeenschap,
de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, de Europese Centrale Bank of de Europese
Investeringsbank of voor de door de Europese Gemeenschappen opgerichte organen…
4° de leveringen, de invoeren van goederen en de diensten bestemd voor de andere dan in 3° bedoelde
internationale instellingen en daaraan verbonden ambtenaren, voor zover in zulke vrijstelling is
voorzien door een overeenkomst waarbij België toegetreden is;

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 300

5° de leveringen, de invoeren van goederen en de diensten verricht, hetzij voor het officiële gebruik van
de krijgsmachten van vreemde Staten toegetreden tot het Noord-Atlantisch Verdrag of van het hen
begeleidende burgerpersoneel, hetzij voor de bevoorrading van de messes en kantines van die
krijgsmachten, voor zover de betreffende krijgsmachten deelnemen aan de gemeenschappelijke
defensie-inspanning;
6° de leveringen van goederen en de diensten die naar een andere lidstaat werden verricht en bestemd
zijn voor de strijdkrachten van een andere Staat toegetreden tot het Noord-Atlantisch Verdrag dan de
lidstaat van bestemming zelf, voor het gebruik van die strijdkrachten of van het hen begeleidende
burgerpersoneel, of voor de bevoorrading van de messes en kantines van die strijdkrachten, voor
zover deze strijdkrachten deelnemen aan de gemeenschappelijke defensie-inspanning;
7° de leveringen, de invoeren van goederen en de diensten bestemd voor de instellingen die door een
buitenlandse regering belast zijn met de aanleg, de inrichting en het onderhoud van begraafplaatsen
en gedenktekens voor de in oorlogstijd overleden en hier te lande begraven leden van haar
krijgsmacht
8° de leveringen, de invoeren van goederen en de diensten bestemd voor de Noord-Atlantische
Vergadering en de leden van het Internationaal Secretariaat van die Vergadering,…
9° de leveringen, de intracommunautaire verwervingen en de invoeren van goud aan de centrale
banken;
10° de levering van goederen bestemd voor erkende organisaties die deze goederen uitvoeren uit de
Gemeenschap in het kader van hun menslievend, liefdadig of opvoedkundig werk buiten de
gemeenschap.

§ 4. Van de belasting zijn vrijgesteld:

1° de leveringen van echte parels, natuurlijke edelstenen en dergelijke, aan personen die uitsluitend
handelaar in die goederen zijn;
2° de met betrekking tot die goederen aan dezelfde personen verstrekte diensten.

Zijn vrijgesteld van btw (zelfs als ze zich op Belgisch grondgebied bevinden) de
leveringen van goederen en diensten aan:
 schepen…
 vliegtuigen…
 ambassades, consulaten…
 internationale organisaties (NAVO, Europese Unie…);
 erkende organisaties in het kader van hun humanitaire of liefdadige activiteiten.
 parels, edelstenen…

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 301

9.4.1.6 Opname in de periodieke btw-aangifte

Kader II Uitgaande handelingen
Verkoopfacturen
Rooster 47: Andere vrijgestelde handelingen en handelingen verricht in het buitenland

In rooster 47 noteren we de maatstaf van heffing van de handelingen vrijgesteld

krachtens de artikelen 39 tot 42 en 44bis van het Btw-Wetboek, met uitzondering van
art. 39bis (intracommunautaire levering) van het Btw-Wetboek.
Het betreft onder andere:
 de uitvoer van goederen naar landen buiten de Europese Unie;
 de diensten die verband houden met uitvoer en invoer (de vrijgestelde
handelingen van artikel 41 W.Btw)
 leveringen van goederen en dienstverrichtingen aan ambassades of
internationale instellingen zelfs indien deze ambassades of internationale
instellingen zich op Belgisch grondgebied bevinden;
 leveringen, overdrachten of dienstverrichtingen met betrekking tot goederen in
btw-entrepot
 leveringen van beleggingsgoud
 diensten verstrekt aan belastingplichtigen buiten de EU;
 leveringen - in het buitenland - van goederen met installatie of montage
 verkopen op afstand (boven drempelbedrag)

Creditnota’s op uitgaande facturen

Rooster 49: Bedrag van de uitgereikte creditnota’s met betrekking tot de andere
handelingen van kader II
Hierin vermelden we o.a. de maatstaf van heffing van creditnota’s op export,
oorspronkelijk opgenomen in rooster 47.
Opmerking vreemde valuta
Indien de facturen (creditnota’s) opgesteld worden in een andere valuta dan Euro, stelt
zich de vraag welke koers moet worden gevolgd.
De algemene regel is dat de waarde van de munt wordt vastgesteld door de
douaneregeling in dat verband. Deze richt zich naar de koers zoals deze dagelijks wordt
vastgesteld door de Europese Central Bank.

Schematische voorstelling:
VERKOPEN OMSCHRIJVING RUBRIEK FACTUUR CREDITNOTA
Basis Btw Basis Btw
Buiten EU Uitvoer 70/74 +47 +49

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 302

9.4.1.7 Toepassing
V10 Uitvoer
Bvba Cash verkoopt handelsgoederen aan een Zwitserse klant “Schlaepfer” aan CHF
150.000,00. Koers: 1 EUR = 1,2172 CHF
Het bewijs van uitvoer wordt geleverd.
Bvba Cash vermeld op haar factuur "Vrij van btw - art 39 §1, 1° W.BTW".
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 123.233,65 47 123.233,65
700000 @ Verkoop handelsgoed. 123.233,65

V11 Uitvoer - Creditnota

Bvba Cash verleent een na korting of ristorno op bovenstaande levering van 10 % en
verstuurt hiervoor een uitgaande creditnota aan Schlaepfer: CHF 15.000,00
Koers: 1 EUR = 1,2172 CHF
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
708000 Ristorno’s en rabatten 12.323,37 49 12.323,37
400000 @ Handelsdebiteuren 12.323,37

Diensten met betrekking tot uitvoer

Een Belgische transporteur vervoert goederen, in opdracht van een Belgische
belastingplichtige klant, vanuit het bedrijf van de klant in Gent naar de Antwerpse
haven. De goederen zijn bestemd voor uitvoer. Prijs: € 125,00.
Het vervoer is vrijgesteld van btw.
De transporteur vermeld op zijn factuur: "Vrij van btw - art 41 §1, 3° W.BTW".
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 125,00 47 125,00
707000 @ Verkoop diensten. 125,00

Levering aan diplomatieke instellingen

Bvba Cash levert goederen aan de Belgische ambassade in Parijs. Prijs € 250,00
De levering is vrijgesteld van btw.
Bvba Cash vermeld op haar factuur "Vrij van btw - art 42 §3 W.BTW".
Voorwaarden vrijstelling:
 Uitreiken van e-certificaat (bevestiging vrijstelling van de diplomatieke zending)
 Uitreiken van factuur.
 Minimumbedrag factuur: € 125 (officiëel gebruik) of € 50,00 (persoonlijk gebruik
personeel)
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 250,00 47 250,00
700000 @ Verkoop handelsgoed. 250,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 303

9.4.2 Invoer
Topics A18 Invoer handelsgoederen met BTW betaling
A19 Invoer handelsgoederen met BTW betaling - creditnota
A20 Invoer handelsgoederen met BTW verlegging
A21 Invoer handelsgoederen met BTW verlegging - creditnota

Art. 23, §1 W.BTW

Onder invoer van een goed moet worden verstaan:
1. Het binnenkomen in de Gemeenschap van een goed dat niet voldoet aan de
voorwaarden van de artikelen 9 en 10 van het Verdrag tot oprichting van de
Europese Economische Gemeenschap
2. Het binnenkomen in de Gemeenschap van een ander dan onder 1° bedoeld goed
uit een derde land of een derdelands gebied.
Art. 23, §2 W.BTW
Een invoer vindt plaats in België als de overeenkomstig de §3, §4 en §5 aangemerkte
lidstaat van invoer, België is.
Art. 23, §3 W.BTW
De invoer van een goed vindt plaats in de lidstaat op het grondgebied waarvan het zich ten tijde
van het binnenkomen in de gemeenschap bevindt.
Art. 23, §4 W.BTW
In afwijking van §3 vindt de invoer van een in §1,1°, bedoeld goed plaats in de lidstaat op het
grondgebied waarvan het goed aan één van de volgende regelingen wordt onttrokken, wanneer
vanaf het binnenkomen in de gemeenschap, dat goed overeenkomstig de douanewetgeving:
1. bij de douane wordt aangebracht en eventueel wordt geplaatst onder de regeling van een
tijdelijke opslag;
2. wordt geplaatst onder een regeling voor tijdelijke invoer met volledige vrijstelling van
invoerrechten;
3. wordt geplaatst onder een regeling van extern communautair douanevervoer (T1);
4. wordt geplaatst onder een regeling van vrije zones of vrije entrepots;
5. wordt geplaatst onder een regeling van douane-entrepots;
6. wordt geplaatst onder een regeling van actieve veredeling met toepassing van het
schorsingssysteem;
7. wordt geplaatst onder een regeling over in de territoriale zee toegelaten goederen voor
boor- en werkeilanden.
Art. 23, §5 W.BTW
In afwijking van §3 vindt, wanneer een in §1,2°, bedoeld goed vanaf het binnenkomen in de
gemeenschap wordt geplaatst onder een regeling voor intern communautair douanevervoer (T2) of
onder één van door de koning bepaalde fiscale regelingen die equivalent zijn aan de regelingen
bedoeld in §4, de invoer plaats in de lidstaat op het grondgebied waarvan het goed aan één van die
regelingen wordt onttrokken.

9.4.2.1 Definitie
Onder invoer verstaan we de verwervingen gedaan vanuit een land buiten de EU.
Invoer is het binnenkomen van een goed in de EU:
 dat afkomstig is van een derdeland of een derdelands gebied dat geen deel
uitmaakt van de EU;
 dat nog niet in het vrije verkeer is gebracht.
De invoer van goederen in België, door wie dan ook, is steeds aan btw onderworpen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 304
9.4.2.2 Plaats en tijdstip van het belastbare feit

9.4.2.2.1 PLAATS
Art 23 §2
Een invoer vindt plaats in België als de overeenkomstig de § 3,4 en 5 aangemerkte
lidstaat van invoer, België is.
Art. 23 §3
De invoer van een goed vindt plaats op het grondgebied van de lidstaat waar het zich
bij het binnenkomen in de Gemeenschap bevindt.
Hierop zijn afwijkingen mogelijk, met name voor goederen die onder één of andere
vrijstellingsregeling worden geplaatst.
Art 23 §4
In afwijking van §3 vindt de invoer van een goed plaats in de lidstaat op het
grondgebied waarvan het goed aan één van de volgende regelingen wordt onttrokken,
wanneer vanaf het binnenkomen in de Gemeenschap, dat goed overeenkomstig de
douanewetgeving wordt geplaatst onder een regeling:
- van tijdelijke opslag;
- voor tijdelijke invoer met volledige vrijstelling van invoerrechten;
- voor extern communautair douanevervoer (T1);
- van vrije zones of vrije entrepots;
- van douane-entrepots;
- van actieve veredeling (invoer, gevolgd door wederuitvoer na bewerking) met
toepassing van het schorsingssysteem;
- inzake de in de territoriale zee toegelaten goederen voor boor- en werkeilanden.
Art 23 §5
in afwijking van §3 vindt de invoer van een goed, geplaatst bij het binnenkomen van de
Gemeenschap onder een vrijstellingsregeling voor intern communautair douanevervoer
(T2), plaats op het grondgebied van de lidstaat waar het aan deze regeling wordt
onttrokken.

Samenvattend:
 De invoer vindt plaats op het grondgebied van de lidstaat waar het zich bij het
binnenkomen in de Gemeenschap bevindt
 Wanneer bij het binnenkomen in de Gemeenschap de goederen onder één of
andere vrijstellingsregeling worden geplaatst, vindt de invoer plaats zodra en in
de lidstaat waar het goed vervolgens aan deze vrijstellingsregelingen wordt
onttrokken
Voorbeeld
Een Duitse belastingplichtige koopt goederen in de VS. De goederen komen de
Gemeenschap binnen via de haven van Antwerpen.
Overeenkomstig de algemene regel van art 23,§3 W.BTW vindt de invoer in België
plaats (bij het binnenkomen van de Gemeenschap). De goederen worden in Antwerpen
vervolgens onder een regeling voor extern communautair douanevervoer (T1) geplaatst
en naar Duitsland vervoerd. Bij aankomst in Duitsland worden de goederen aan de
regeling voor extern communautair douanevervoer onttrokken en worden ze aan de
Duitse BTW onderworpen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 305

9.4.2.2.2 TIJDSTIP
Art 24 §1
Het belastbaar feit vindt plaats en de belasting wordt opeisbaar op het tijdstip waarop
de invoer van het goed in België geschiedt.
Hiermee wordt bedoeld:
 het tijdstip waarop het goed in België wordt binnengebracht;
 of, wanneer het goed bij het binnenkomen in de Gemeenschap onder één of
andere vrijstellingsregeling werd gebracht, het tijdstip waarop het in België aan
deze regeling wordt onttrokken.
Het tijdstip van opeisbaarheid van de btw is het moment waarop de douaneschuld
ontstaat. In de meeste gevallen is dat het moment waarop de goederen in het vrije
verkeer worden gebracht en dus alle invoerformaliteiten zijn verricht en aan de douane-
en andere rechten (bv. invoerrechten) is voldaan.
De btw kan als volgt worden voldaan:
 Via contante betaling op het ogenblik waarop de goederen in het vrije verkeer
worden gebracht.
 Via betalingsuitstel
mits schriftelijke aanvraag en betaling van een borgtocht kan de betaling worden
uitgesteld tot de donderdag van de week volgend op de invoer.
 Via verlegging van de heffing in de btw-aangifte (vergunning nr. ET 14000)
Hiervoor zijn er een aantal voorwaarden:
o periodieke aangiften indienen;
o een vergunning ET 14000 hebben;
o geen achterstallige btw-schulden hebben

9.4.2.3 Douane- en btw wetgeving

Het btw (of fiscale) gebied en het douanegebied zijn niet helemaal identiek.
Het douanegebied omvat het btw-gebied plus + 5 van de hiervan uitgesloten gebieden:
 de Helleense berg Athos
 de Franse overzeese departementen (DOM)
 de Canarische eilanden
 de Kanaaleilanden
 de Äland-eilanden (Finland)
Deze noemen we de zogenaamde derdelandsgebieden.
Meer informatie vind je in het hoofdstuk: “De belastbare handelingen/Invoer”

Douane: in het vrije verkeer brengen

Goederen die het douanegebied van de Gemeenschap binnenkomen, moeten
onverwijld bij een douanekantoor worden aangegeven waardoor ze in het vrije verkeer
worden gebracht. Niet-communautaire goederen die in het vrije verkeer worden
gebracht verkrijgen daardoor de douanestatus van communautaire goederen.
Met “in het vrije verkeer brengen” van de goederen bedoelt men in essentie dat de
douanerechten werden voldaan:
 het vervullen van de formaliteiten bij invoer
 de toepassing van de wettelijk verschuldigde rechten zoals invoerrechten
De aangifte ten invoer gebeurt via het "Enig document"

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 306
Btw: aangifte ten verbruik
De ingevoerde goederen moeten eveneens “ten verbruik” worden aangegeven voor de
BTW. Met het aangeven ten verbruik bedoelt men dat de btw op de maatstaf van
heffing bij invoer wordt voldaan.
Dit gebeurt:
 ofwel onmiddellijk bij het binnenkomen van die goederen in de Gemeenschap
 ofwel, wanneer ze bij het binnenkomen in de Gemeenschap onder een
vrijstellingsregeling zijn geplaatst, bij de onttrekking daaraan.

Onderscheid (niet-) communautaire goederen

Communautaire goederen:
Dit zijn goederen uit
 landen of gebieden buiten het douanegebied van de Gemeenschap
 de derdelandsgebieden
en die ondertussen in het vrije verkeer zijn gebracht, wat betekent dat de
invoerformaliteiten bij de Administratie van de douane en accijnzen werden vervuld. De
goederen kunnen vervolgens - onder toepassing van de regeling van het “intern
douanevervoer (T2) - vrij bewegen in het douanegebied van de Gemeenschap

Niet communautaire goederen

Dit zijn goederen ingevoerd uit landen of gebieden buiten het douanegebied van de
Gemeenschap en die nog niet in het vrije verkeer zijn gebracht
Onder de regeling van het extern douanevervoer (T1) kunnen ook deze goederen vrij
bewegen binnen het douanegebied van de gemeenschap zonder dat deze goederen
aan invoerrechten en andere belastingen worden onderworpen.
De invoer vindt vervolgens effectief plaats daar waar en op het moment dat de
goederen aan de regeling worden onttrokken. Op dat moment moeten de eventuele
invoerrechten worden betaald en de goederen worden aangegeven ten verbruik voor de
btw.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 307

9.4.2.4 Vrijstellingen
Van de belasting op invoer zijn vrijgesteld (art. 40 W. Btw):
 De invoer (en intracommunautaire verwerving) van goederen waarvan de levering in
België in ieder geval van belasting is vrijgesteld zoals:
- menselijke organen, menselijk bloed en moedermelk;
- boeken, brochures, handboeken…die worden ingevoerd door leerlingen van een
cursus per briefwisseling ingericht door een in het buitenland gevestigde instelling
die schoolonderwijs, universitair onderwijs, beroepsopleiding of -herscholing
verstrekt;.
 De definitieve invoer van een aantal goederen onder specifieke omstandigheden
zoals:
- verhuisboedels en geërfde goederen voor zover het gebruikte goederen zijn
- bepaalde therapeutische stoffen
- goederen voor liefdadigheidsacties;
- handelsmonsters;
- brandstoffen in de normale reservoirs van motorrijtuigen;
- provisie aan boord van schepen, internationale treinen en vliegtuigen;
- goederen die deel uitmaken van de persoonlijke bagage van reizigers buiten de
Gemeenschap, tot bepaalde limieten (€ 430 voor lucht- en zeereizigers en € 300
voor andere reizigers)
- kleine zendingen zonder commercieel karakter tussen particulieren.
- kleine commerciële zendingen tot max. € 22,00
 De invoer, onmiddellijk gevolgd door een vrijgestelde intracommunautaire levering.
 De wederinvoer van goederen:
- in dezelfde staat als ze zich bevinden bij uitvoer
- na herstelling, bewerking, verwerking of aanpassing buiten de Gemeenschap: de
zogenaamde “passieve veredeling”.
9.4.2.5 Wie moet de BTW voldoen?
De btw bij invoer moet worden voldaan door de geadresseerde van de ingevoerde
goederen.
Met "geadresseerde" wordt bedoeld:
 De eigenaar, als er geen overdracht is geweest;
 De verkrijger of overnemer: hierbij moet aan 3 voorwaarden worden voldaan:
- de goederen moeten verkregen zijn op het tijdstip van de invoer;
- ter uitvoering van een overdracht (onder bezwarende titel of om niet);
- er moet een rechtstreekse verzending van de goederen zijn vanaf de plaats
waar de goederen zich bevinden op het tijdstip dat de btw opeisbaar wordt tot
op de plaats van bestemming.
 De verkoper, wanneer de verkoper niet wil dat de koper de herkomst van de
goederen kent, duidt hij zichzelf als geadresseerde van de invoer aan. In dat
geval moet hij wel een Belgisch btw-nummer hebben waarop hij de btw kan
voldoen (eventueel via een aansprakelijk vertegenwoordiger).

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 308
9.4.2.6 Maatstaf van heffing van de invoer
De maatstaf van heffing wordt bepaald door de douanewaarde. De douanewaarde is de
waarde waarop het douanetarief (invoerrecht) berekend wordt.
(zie “Hoofdstuk 8 Documenten/De Factuur/Maatstaf van heffing bij invoer”)
In de maatstaf van heffing moeten opgenomen worden:
 de rechten, heffingen en andere belastingen, verschuldigd n.a.v. de invoer zoals
invoerrechten, bijzondere accijnzen, rechten op keuring en sanitair toezicht…;
 de bijkomende kosten tot op de (eerste) plaats van bestemming in het
binnenland.
Onder eerste plaats van bestemming wordt verstaan de plaats die genoemd is in
de vrachtbrief of enig ander document waaronder de goederen de Gemeenschap
binnenkomen:
- vervoer
als de eindbestemming gekend is op het ogenblik van de invoer, moeten de
hierop betrekking hebbende kosten van vervoer in de maatstaf worden
opgenomen. Is de eindbestemming van de goederen niet vermeld, neemt men
de plaats waar de eerste overlading van de goederen in de lidstaat van invoer
gebeurt in aanmerking.
- andere bijkomende kosten zoals commissielonen, douaneformaliteiten (door
de douane-expediteur aangerekende sommen voor de inklaring van de
goederen), verpakking- en verzekeringskosten.
 gewaarborgde verpakking (in tegenstelling tot de binnenlandse verrichtingen is er
geen ontheffing van btw op gewaarborgde verpakking!).

In de maatstaf van heffing worden niet opgenomen:

 disconto’s,
 toegekende handelskortingen,
 aangerekende nalatigheidsintresten.

9.4.2.6.1 FINANCIËLE KORTING EN INVOERRECHTEN

Anders dan bij de btw wordt er voor de berekening van eventuele invoerrechten geen
rekening gehouden met een eventuele financiële korting of disconto.
Voor de berekening van de MVH en dus de verschuldigde btw wordt de financiële
korting wel degelijk in mindering gebracht.

9.4.2.6.2 VOORSCHOTTEN
In de mate dat de goederen nog niet werden ingevoerd, moet er geen btw in rekening
gebracht worden bij de facturering van voorschotten op deze goederen.

9.4.2.6.3 VREEMDE MUNT EN OMWISSELINGKOERS

Indien de invoer gebeurt in een andere munt dan de Euro, is de toepasselijke
wisselkoers voor het bepalen van de maatstaf van heffing deze van de laatste
indicatiekoers van de Euro t.o.v. deze munt, zoals gepubliceerd door de Europese
Centrale Bank.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 309
Voorbeeld van berekening maatstaf van heffing
Aankoop van cement uit Portland/Oregon/USA
Aankoopprijs FOB (free on board Portland): USD 139.000
Verpakt in big bags (gewaarborgde verpakking): USD 1.000
Koers: 1 Euro is 1,40 USD
Transport Portland/Antwerpen door Antwerpse rederij € 3.000
Invoerrechten: 5 %
Berekening
Aankoopfactuur in USD 140.000
Omrekening in EUR € 100.000,00 (140.000/1,40)
Zeevervoer € 3.000,00
Douanewaarde € 103.000,00
Invoerrechten 5 % € 5.150,00 op douanewaarde (CIF)
Maatstaf van heffing €108.150,00
Btw 21 % € 22.711,50

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 310

9.4.2.7 Aangifte met contante betaling van de btw

9.4.2.7.1 PRINCIPE
De op de invoer verschuldigde btw wordt meteen door de geadresseerde bij invoer
betaald aan de Belgische douane door middel van de indiening van een aangifte ten
invoer (Enig document).
Vervolgens wordt deze betaalde btw via de periodieke btw-aangifte in aftrek genomen.
Btw-aangifte aankoopfactuur (met contante betaling btw)
 Aankoopfactuur leverancier goederen
Kader III Inkomende handelingen
De maatstaf van heffing van de aankopen wordt opgenomen in:
- Rooster 81: aankopen van handelsgoederen, of in
- Rooster 82: aankopen van diverse goederen en diensten of in
- Rooster 83: investeringsgoederen
 Aankoopfactuur declarant btw
Kader V Aftrekbare belasting
Rooster 59: Aftrekbare btw
De betaalde btw op de invoer via de factuur van de declarant, wordt teruggevorderd
via rooster 59.
Btw-aangifte creditnota op aankoopfactuur (met contante betaling btw)
Kader III Inkomende handelingen
Rooster 85: bedrag van de ontvangen creditnota’s m.b.t. andere handelingen van kader
III
In rooster 85 vermelden we het bedrag van de ontvangen creditnota’s, oorspronkelijk
opgenomen onder roosters 81, 82 en 83 via de aankoopfactuur.
De bedragen in rooster 85 worden positief ingegeven.
Rooster 81: handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
Vermeldt in feite de netto bedragen van alle aankopen van handelsgoederen, incl. ICV
en invoeren, verkregen na aftrek van de ontvangen creditnota’s.
Dit betekent dat het bedrag van de ontvangen creditnota op invoeren van
handelsgoederen in mindering moet worden gebracht in rooster 81.
Rooster 81 (-)
Rooster 85 (+) is gelinkt aan Rooster 82 (-)
Rooster 83 (-)
Opmerking
Creditnota’s op invoer van handelsgoederen met betaling btw worden negatief
ingegeven in rooster 81 tot uitputting. Het eventuele resterende negatieve bedrag wordt
vervolgens in mindering gebracht op het positieve saldo van rooster 81 van de volgende
btw-aangifte(s).
De bedragen in rooster 85 moeten daarentegen onverkort worden ingegeven!

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 311
Voorbeeld
Een Belgische belastingplichtige voert handelsgoederen in vanuit Zwitserland ter
waarde van € 10.000,00 (btw-tarief 21 %).
De inklaring van de goederen vindt plaats aan de Frans/Belgische grens in Rekkem. De
belastingplichtige schakelt hiertoe een declarant in die alvast voor zijn rekening de btw
voldoet/voorschiet en nadien aan hem door factureert.
Btw-aangifte:
Factuur Zwitserse leverancier (maatstaf van heffing)
Maatstaf van heffing Rooster 81 € 10.000,00
Factuur declarant (btw)
Aftrekbare btw Rooster 59 € 2.100,00

9.4.2.7.2 TOEPASSING
A18 Invoer met btw-betaling
1. Aankoopfactuur leverancier goederen
Bvba Cash koopt handelsgoederen bij een Zwitserse leverancier “Schlaepfer”
Aankoopprjjs: CHF 125.000,00.
Koers: 1 EUR = 1,2172 CHF
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
604000 Aankoop handelsgoed. 102.694,70 81 102.694,70
440000 @ Leveranciers 102.694,70

2. Aankoopfactuur declarant
De goederen worden ingeklaard door declarant Silvertrans. Voor hun diensten rekenen
zij € 75,00 aan. Silvertrans voldoet - in naam van Cash – de btw en factureert deze nu
door aan Bvba Cash.
Maatstaf van heffing: € 102.694,70 + € 75,00 = € 102.769,70
Btw tarief van de goederen: 21 % € 21.581,64
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
604100 Aankoopkosten 75,00 81 75,00
411059 Terugvorderbare btw 21.581,64 59 21.581,64
440000 @ Leveranciers 21.656,64

A19 Invoer met btw-betaling: creditnota

De goederen uit bovenstaande aankoop voldoen niet aan de contractuele
kwaliteitsvereisten. Bvba Cash ontvangt van Schlaepfer een creditnota: CHF 12.500,00
Koers: 1 EUR = 1,2172 CHF
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
440000 Leveranciers 10.269,47 - 81 10.269,47
604000 @ Aankoop handelsgoed 10.269,47 + 85 10.269,47

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 312

9.4.2.8 Aangifte met verlegging van heffing van de btw

9.4.2.8.1 PRINCIPE
Ondernemingen die geregeld goederen invoeren, zouden volgens bovenvermeld
principe telkens meteen de btw moeten voldoen op elke invoer aan de douane. Dat is
bepaald onpraktisch.
Op voorwaarde dat de belastingplichtige periodieke btw-aangiften indient, kan hij
via een vergunning (ET 14 000/individueel nr. belastingplichtige) gebruikmaken
van een verlegging van de BTW naar zijn periodieke btw-aangifte. Er wordt dus
geen btw betaald aan de douane. Alleen de eventueel verschuldigde douanerechten of
andere heffingen moeten worden betaald.
Dit noemt men de "Verlegging van heffing" van de btw. In eenzelfde periodieke btw-
aangifte wordt, op basis van de factuur en het originele afgestempelde "Enig
document", zowel de verschuldigde als de terug te vorderen btw (recht op aftrek)
vermeldt. Op deze manier vermijdt de belastingplichtige onderneming de
voorfinanciering van de btw.
Voorwaarden vergunning ET14000
De aanvrager:
 moet alle periodieke aangiften ingediend hebben over de vorige 4
kalenderkwartalen voorafgaand aan de datum van aanvraag tot het verkrijgen
van de vergunning en de van toepassing zijnde btw er op betaald hebben.
 mag geen belastingschuld hebben ten gevolge van overtredingen in verband met
de btw-wetgeving.
Voor het bekomen van de vergunning is geen regelmatige invoeractiviteit vereist, maar
volstaat het dat er een invoer is verricht of in de nabije toekomst zal gebeuren.
Hierna vind je
 het formulier i.v.m. aanvraag vergunning ET14000;
 voorbeeld vergunning ET14000.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 313
AANVRAAG VAN EEN VERGUNNING ET 14.000

VOORWERP

Aanvraag van de vergunning om de belasting over de toegevoegde waarde, verschuldigd ter

zake van de invoer van goederen, te voldoen volgens de wijze van betalen ingesteld bij artikel
5, § 3, van het koninklijk besluit nr. 7 van 29 december 1992 met betrekking tot de invoer van
goederen voor de toepassing van de belasting over de toegevoegde waarde.

De vergunning dient te worden aangevraagd op het volgende adres:

Federale Overheidsdienst Financiën

Algemene administratie van de Fiscaliteit
Administratie Kleine en Middelgrote Ondernemingen - Centrale diensten
Managementondersteuning – Vergunningen
Koning Albert II-laan 33 – bus 28
1030 BRUSSEL

De aanvrager is geregistreerd onder een individueel btw-nummer en er toe gehouden

periodieke btw-aangiften in te dienen.

Kader I: inlichtingen met betrekking tot de aanvrager

Naam:
Adres:
Individueel btw-nummer:

Kader II: inlichtingen met betrekking tot de invoeractiviteit van de aanvrager

A. De aanvrager heeft gedurende de twaalf maanden die de aanvraag voorafgaan,
invoeren verricht die de belasting opeisbaar maken en zal dat in de toekomst blijven
doen:

B. De aanvrager heeft gedurende de twaalf maanden die de aanvraag voorafgaan,

geen invoeren verricht die de belasting opeisbaar maken, maar zal er in de
toekomst verrichten:

C. De aanvrager bedoeld in B, heeft in bijlage bij deze aanvraag documenten

gevoegd die zijn/haar toekomstige invoeractiviteit staven:

D. De aanvrager heeft sinds de vier kalenderkwartalen die de aanvraag

voorafgaan, zijn btw-verplichtingen nageleefd:

Kader III: Datum en handtekening

Naam en voornaam:
Hoedanigheid:
Telefoonnummer:
Datum:

Handtekening:

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 314

Voorbeeld vergunning ET14000

Federale Overheidsdienst Financiën

Brussel, 27 augustus 20..

BELASTINGEN EN INVORDERING
Administratie van de Ondernemings- en Inkomensfiscaliteit
Correspondentieadres :
Centrale diensten BTW - Directie t/10
Koning Albert II laan 33 bus 25 - 1030 Brussel

CASH bvba
Graaf van Vlaanderenplein, 2
9000 GENT
Uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk bijlage(n)
10 augustus 20.. ET14000/12305

VERGUNNING NR ET14000/12305
Belasting over de toegevoegde waarde - Invoer - Bijzondere wijze van
betalen.

Mijne Heren
Naar aanleiding van uw bovengenoemde brief, heb ik de eer U de vergunning te verlenen
ingesteld door artikel 5, § 3, van het koninklijk besluit nr. 7 van 29 december 1992 met
betrekking tot de invoer van goederen voor de toepassing van de belasting over de
toegevoegde waarde, om de bij invoer verschuldigde belasting te voldoen in uw periodieke
BTW-aangiften.
Het naleven van de bepalingen van de aanschrijving nr. 3 van 11 januari 1973 (bijwerking
2008), waarvan een exemplaar was gevoegd bij mijn brief van 20 augustus 20.., geldt als
voorwaarde voor het regelmatig gebruik van deze bijzondere wijze van betalen.
Uw aandacht wordt er in het bijzonder op gevestigd dat U overeenkomstig het nr. 25 van deze
aanschrijving ertoe gehouden bent ieder jaar het bedrag van de vooruitbetaalde belasting te
herzien voor 20 april.

Hoogachtend

Namens de Minister:
Voor de administrateur Kleine en Middelgrote Ondernemingen,
Voor de auditeur-generaal van financiën,

Patrick Lapaige
Fiscaal deskundige

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 315

9.4.2.8.2 BTW-AANGIFTE AANKOOPFACTUUR INVOER (MET TOEPASSING VERLEGGING HEFFING)

Kader III Inkomende handelingen
De maatstaf van heffing van de aankoop wordt opgenomen in:
- Rooster 81: aankopen van handelsgoederen, of in
- Rooster 82: aankopen van diverse goederen en diensten of in
- Rooster 83: investeringsgoederen
De maatstaf van heffing wordt eveneens opgenomen in:
- Rooster 87: Andere inkomende handelingen waarvoor de btw verschuldigd is.
In dit rooster wordt onder andere de maatstaf van heffing op de invoer van
goederen uit niet EU-lidstaten, met toepassing van de verlegging van heffing,
vermeld.
Kader IV Verschuldigde belasting
Rooster 57: btw op invoeren met verlegging van heffing
Kader V Aftrekbare belasting
Rooster 59: Aftrekbare btw
De btw, verschuldigd gesteld via rooster 57, wordt meteen (indien er geen
aftrekbeperking van toepassing is) voor eenzelfde bedrag teruggevorderd via rooster
59.
Rooster 81
Rooster 82
Rooster 83
Rooster 87 is gelinkt aan
Rooster 57
Rooster 59

9.4.2.8.3 VOORBEELD
We hernemen het voorbeeld maar ditmaal met toepassing van verlegging van heffing
van de btw.
Op basis van de factuur van de Zwitserse leverancier ziet de btw aangifte van de
Belgische belastingplichtige er als volgt uit:

Maatstaf van heffing Rooster 81 en 87 € 10.000,00

Verschuldigde btw Rooster 57 € 2.100,00
Terugvorderbare btw Rooster 59 € 2.100,00

9.4.2.8.4 BTW-AANGIFTE CREDITNOTA OP AANKOOP INVOER (MET TOEPASSING VERLEGGING HEFFING)

Kader III Inkomende handelingen
Rooster 85: bedrag van ontvangen creditnota’s m.b.t. andere handelingen van kader III
In rooster 85 vermelden we de MVH van creditnota’s op alle andere verwervingen dan
deze verricht in een EU-lidstaat en oorspronkelijk opgenomen onder roosters 81, 82 en
83.
De bedragen in rooster 85 worden positief ingegeven.
Rooster 81: handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
Vermeldt in feite de netto bedragen van alle aankopen van handelsgoederen, incl. ICV
en invoeren, verkregen na aftrek van de ontvangen creditnota’s.
Dit betekent dat de maatstaf van heffing van creditnota’s op invoeren van
handelsgoederen in mindering moet worden gebracht in rooster 81.
TOPICS
BASISCURSUS BTW
 316
Rooster 87: Andere inkomende handelingen waarvoor de btw verschuldigd is
Dit rooster vermeldt het netto bedrag van o.a. de invoer van goederen uit EU-lidstaten
met toepassing van verlegging van heffing.
Dit betekent dat de maatstaf van heffing van creditnota’s op invoer van
handelsgoederen eveneens in mindering moet worden gebracht in rooster 87.
Het volstaat dus niet om de maatstaven van heffing op de creditnota’s te vermelden in
rooster 85 (positief), ze moeten ook in mindering worden gebracht in de roosters 81 en
87.
Rooster 81 (-)
Rooster 82 (-)
Rooster 85 (+) is gelinkt aan Rooster 83 (-)

Rooster 87 (-)

Opmerking
Creditnota’s op invoer van handelsgoederen met verlegging van heffing van de btw
worden negatief ingegeven in rooster 81 en 87 tot uitputting. Het eventuele resterende
negatieve bedrag wordt vervolgens in mindering gebracht op het positieve saldo van
rooster 81 en 87 van de volgende btw-aangifte(s).
De bedragen in rooster 85 moeten daarentegen onverkort worden ingegeven!
Regularisatie van de btw: roosters 61/62
Net zoals bij intracommunautaire verwervingen, IC-diensten waarbij de btw moet
worden voldaan door de medecontractant of aankopen onder stelsel van
medecontractant (KB1: art 20) kan ook hier:
 de oorspronkelijk teruggevorderde btw op de aankoopfactuur (rooster 59) nu
verschuldigd gesteld worden via rooster 61: “Diverse btw-regularisaties in het
voordeel van de Staat”
 de oorspronkelijk verschuldigde btw op de aankoopfactuur (rooster 57) nu
teruggevorderd worden via rooster 62: “Diverse btw-regularisaties in het voordeel
van de aangever”.
Op voorwaarde dat er volledig recht op aftrek van btw is op de aangekochte goederen
en het niet handelt over een aankoop van bedrijfsmiddelen, hoeft deze verlegging op
creditnota’s via roosters 61/62 – per administratieve tolerantie - niet te worden
toegepast.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 317

9.4.2.8.5 TOEPASSING
A20 Invoer met btw-verlegging heffing
1. Aankoopfactuur leverancier goederen
Bvba Cash koopt handelsgoederen bij een Zwitserse leverancier “Schlaepfer” voor CHF
125.000,00. Btw tarief: 21 %
Koers: 1 EUR = 1,2172 CHF
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
604000 Aankoop handelsgoed. 102.694,70 81 102.694,70
411059 Terugvorderbare btw 21.565,89 87 102.694,70
451057 @ Versch. btw invoer VH 21.565,89 57 21.565,89
440000 Leveranciers 102.694,70 59 21.565,89

2. Aankoopfactuur declarant
De goederen worden ingeklaard door declarant Silvertrans. Voor hun diensten rekenen
zij € 75,00 aan. Deze zitten mee vervat in de maatstaf van heffing. In principe moet ook
hierop de btw worden voldaan via de verlegging van de heffing.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
604100 Aankoopkosten 75,00 81 75,00
411059 Terugvorderbare btw 15,75 87 75,00
451057 @ Versch. btw invoer VH 15,75 57 15,75
440000 Leveranciers 75,00 59 15,75

A21Invoer met btw-verlegging heffing- creditnota

Bovenstaande goederen voldoen niet aan de contractuele kwaliteitsvereisten. Bvba
Cash ontvangt van Schlaepfer een creditnota van 10 % of CHF 12.500,00
Koers: 1 EUR = 1,2172 CHF
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
440000 Leveranciers 10.269,47 - 81/- 87 10.269,47
604000 @ Aankoop handelsgoed 10.269,47 + 85 10.269,47
411062 Btw-regul. voordeel aang. 2.156,59 62 2.156,59
451061 @ Btw-regul. voordeel Staat 2.156,59 61 2.156,59

Op voorwaarde dat er een volledig recht op aftrek van de btw is en het niet gaat over een
(creditnota op) aankoop van bedrijfsmiddelen, moet de regularisatie van de btw via
rekeningen/roosters 61/62 niet worden geboekt/opgenomen in de aangifte (administratieve
tolerantie). Dit is echter een optie.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 318

9.4.2.9 Schematische voorstelling invoer

AANKOPEN
OMSCHRIJVING RUBRIEK FACTUUR CREDITNOTA
Basis Btw Basis Btw
Invoer handelsgoederen,
60 +81 +59 -81+85
contante betaling btw
Invoer diverse goederen
en diensten, contante 61/62/65 +82 +59 -82+85
betaling btw
Invoer investeringsgoed.
Buiten 20/27 +83 +59 -83+85
EU contante betaling btw
Invoer met voorlegging
60 +81+87 +57+59 -81+85-87 61/62*
heffing handelsgoederen
Invoer met verlegging
heffing div. goederen en 61/62/65 +82+87 +57+59 -82+85-87 61/62*
diensten
Invoer met verlegging
20/27 +83+87 +57+59 -83+85-87 61/62*
heffing investeringsgoed.

61/62* Regularisatie btw op creditnota’s invoer met verlegging van de heffing

Op voorwaarde dat er een volledig recht op aftrek van de btw is en het niet gaat over een
(creditnota op) aankoop van bedrijfsmiddelen, moet de regularisatie van de btw via
rekeningen/roosters 61/62 niet worden geboekt/opgenomen in de aangifte (administratieve
tolerantie). Dit is echter een optie.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 319

9.4.3 Actieve veredeling

9.4.3.1 Wetgevend kader

Artikel 23
§ 3. De invoer van een goed vindt plaats in de Lid-Staat op het grondgebied waarvan het zich
ten tijde van het binnenkomen in de Gemeenschap bevindt.

§ 4. In afwijking van § 3 vindt de invoer van een in § 1, 1°, bedoeld goed plaats in de Lid-Staat
op het grondgebied waarvan het goed aan één van de volgende regelingen wordt onttrokken,
wanneer vanaf het binnenkomen in de Gemeenschap, dat goed overeenkomstig de
douanewetgeving:
1° bij de douane wordt aangebracht en eventueel wordt geplaatst onder een regeling
van tijdelijke opslag;
2° wordt geplaatst onder een regeling voor tijdelijke invoer met volledige vrijstelling van
invoerrechten;
3° wordt geplaatst onder een regeling voor extern douanevervoer;
4° wordt geplaatst onder een regeling van vrije zones of vrije entrepots;
5° wordt geplaatst onder een regeling van douane-entrepots;
6° wordt geplaatst onder een regeling van actieve veredeling;
7° wordt geplaatst onder een regeling inzake de in de territoriale zee toegelaten
goederen voor boor- en werkeilanden.

Art. 40 § 2. Van de belasting zijn eveneens vrijgesteld:

1° de levering en de verwerving van goederen die vanaf het binnenkomen in de
Gemeenschap werden geplaatst onder één van de in artikel 23, §§ 4 en 5, bedoelde
regelingen, met handhaving van één van die regelingen
2° de diensten, andere dan die welke zijn vrijgesteld bij toepassing van de artikelen 41 en 42,
met betrekking tot goederen die zich in België bevinden onder één van de in artikel 23, §§ 4
en 5, bedoelde regelingen.
9.4.3.2 Principe
Niet-communautaire goederen (grondstoffen, halffabricaten…) worden tijdelijk de EU
binnengebracht. Bij binnenkomst worden de goederen onder de opschortende
douaneregeling van “actieve veredeling met toepassing van het schorsingssysteem”
geplaatst.
Dit betekent dat:
 er geen invoerrechten noch btw moeten worden betaald bij invoer
 de goederen niet aan eventuele handelspolitieke maatregelen (quota) zijn
onderworpen

Vervolgens ondergaan de goederen – in de EU - één of meerdere

“veredelingshandelingen”
Toegelaten handelingen onder actieve veredeling zijn o.a.:
 bewerken
 verwerken
 herstellen en reviseren

Daarna verlaten de bewerkte goederen, vrijgesteld van btw, opnieuw de EU.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 320

9.4.3.3 Vergunning
Om de procedure van actieve veredeling te kunnen toepassen, is een vergunning
nodig.
De vergunning wordt afgeleverd als:
 de nodige waarborgen worden geleverd voor het goede verloop van de
handelingen
 er een correcte administratie wordt bijgehouden. Het moet mogelijk zijn om de
goederen te identificeren en de hoeveelheid ingevoerd product terug te vinden in
het uitgevoerde eindproduct.
 de economische voorwaarden voldaan zijn
 de aanvrager een in de EU gevestigd persoon is
De vergunning vermeldt de termijn waarbinnen de goederen worden verwerkt en
opnieuw uitgevoerd.
De maximale geldigheidsduur is 5 jaar, eventueel beperkt tot 3 jaar bij gevoelige
goederen.

Meer info op de site van FOD Financiën bij Vergunning actieve verdeling
9.4.3.4 Vrijstelling btw op de veredelingswerken
De diensten die worden verricht aan de goederen die zich onder de douaneregeling
“actieve veredeling met toepassing van het schorsingssysteem” bevinden, zijn
eveneens vrijgesteld van btw.
Op de factuur moet de vermelding worden aangebracht:
“Vrij van BTW art. 40, § 2 W.BTW”
9.4.3.5 Periodieke aangifte
De maatstaf van heffing over de dienst wordt opgenomen in rooster 47

Voorbeeld
Bvba Cash assembleert ramen voor een Zwitserse belastingplichtige.
De Zwitser stuurt de onderdelen voor de ramen, onder toepassing van de
douaneregeling “Actieve veredeling” op naar Bvba Cash. Op deze invoer zijn er geen
invoerrechten, noch btw van toepassing.
Na assemblage worden de afgewerkte ramen, vrijgesteld van btw, teruggestuurd naar
de Zwitserse klant.
Bvba Cash stuurt een factuur over de dienstverrichting aan € 10.000,00 en vermeld
daarop: “Vrij van BTW art. 40, § 2 W.BTW
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 10.000,00 47 10.000,00
707000 @ Verkopen diensten 10.000,00

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 321

9.4.4 Passieve veredeling

9.4.4.1 Wetgevend kader

Artikel 40
§ 1. Van de belasting zijn vrijgesteld:
2° de wederinvoer, door degene die de goederen heeft uitgevoerd buiten de
Gemeenschap:
a. van goederen in de staat waarin ze werden uitgevoerd buiten de Gemeenschap
b. van goederen die buiten de Gemeenschap een herstelling, een bewerking,
een verwerking of een aanpassing hebben ondergaan
9.4.4.2 Principe
Er wordt een gehele of gedeeltelijke vrijstelling verleend voor de wederinvoer van
goederen die tijdelijk van België naar een plaats buiten de EU werden gebracht om er
een herstelling, een bewerking, een aanpassing of een verwerking te ondergaan.
Deze regeling wordt “passieve veredeling” genoemd.
De gehele of gedeeltelijke vrijstelling wordt verleend voor:
 goederen die buiten de EU een herstelling hebben ondergaan: reviseren,
afstellen…
 goederen die buiten de EU een bewerking hebben ondergaan: monteren,
samenbouwen…
 goederen waarvan delen of onderdelen werden uitgevoerd buiten de EU en die
worden wederingevoerd na aan die goederen te zijn aangebracht
 goederen die zijn vervaardigd door het verwerken van goederen die met dat doel
werden uitgevoerd buiten de EU
9.4.4.3 Voorwaarden voor de vrijstelling
De (gedeeltelijke) vrijstelling wordt verleend onder volgende voorwaarden:
 de goederen moeten van België worden uitgevoerd buiten de EU na in België
onder de regeling van vrijstelling bij wederinvoer te zijn geplaatst.
Concreet betekent dit dat op de aangifte ten uitvoer bij het Belgische
douanekantoor moet worden vermeld dat de goederen nadien, na bewerking,
opnieuw zullen worden ingevoerd.
 de goederen moeten onderworpen zijn aan de algemene btw-regels voor de
Belgische binnenlandse markt
 de uitvoer buiten de EU en de daaropvolgende wederinvoer van de goederen
moeten door dezelfde persoon zijn gedaan, daarbij handelend in dezelfde
hoedanigheid (eigenaar, huurder, maakloonwerker)

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 322

9.4.4.4 Gedeeltelijke vrijstelling: algemene regel

Als algemene regel geldt dat goederen die tijdelijk werden uitgevoerd om buiten de EU
te worden hersteld, bewerkt, aangepast of verwerkt vervolgens met gedeeltelijke
vrijstelling van de btw kunnen worden wederingevoerd.
Dit betekent dat de btw bij wederinvoer niet op de douanewaarde van de goederen
wordt berekend maar op een beperkte maatstaf van heffing.

Concreet wordt de btw berekend over

 de waarde van de in het buitenland verstrekte goederen en verrichte diensten.
 evenals, in de mate dat ze nog niet in de maatstaf van heffing bij (weder)invoer
zijn opgenomen (art 34 §2):
o de in het buitenland verschuldigde rechten, heffingen en andere
belastingen, alsmede die welke ter zake van de invoer verschuldigd zijn
o de bijkomende kosten, zoals van commissie, douaneformaliteiten,
verpakking, vervoer en verzekering, tot op de eerste plaats van
bestemming van de goederen in België;
Het toepasselijke btw-tarief is dat van de wederingevoerde goederen.

Voorbeeld gedeeltelijke vrijstelling

Een Belgische belastingplichtige (A) voert stoffen die hij in België, met toepassing van btw heeft
gekocht, uit naar Tunesië om er daar jassen van te maken door een Tunesische
dienstverrichter (B). De Tunesische maakloonwerker (B) verricht een belastingplichtige dienst
(art. 21 §2 werken aan roerende goederen, hoofdregel, btw te voldoen door ontvanger van de
dienst)
Hij koopt bij een andere Tunesische leverancier (C) knopen en ritsen aan voor de vervaardiging
van de jassen en laat deze door een Tunesische transporteur (D) vervoeren naar de
Tunesische maakloonwerker (B).
De goederen worden vervolgens verscheept naar Antwerpen waar ze worden ingeklaard.
Oplossing
Er moet btw worden berekend op:
 de waarde van het maakloonwerk verricht door de Tunesische dienstverrichter (B)
 de in Tunesië (C) aangekochte ritsen en knopen
 het vervoer door de Tunesische transporteur (D)
 het vervoer van Tunesië naar België
 de inklaringskosten in België
9.4.4.5 Gehele vrijstelling: afwijkende regel
In twee gevallen kan er een volledige vrijstelling van btw worden verleend op de
wederingevoerde goederen.

De werkzaamheden bestaan uitsluitend uit diensten

Wanneer de werkzaamheden uitsluitend bestaan uit dienstverrichtingen onder
toepassing van de hoofdregel (art. 21 §2: plaatsbepaling “ontvanger van de dienst”)
Voorwaarden
 de aan de tijdelijk uitgevoerde goederen verrichte werkzaamheden moeten voor
de toepassing van de btw als een dienst worden aangemerkt
 de dienst wordt geacht in de EU plaats te vinden – in België of een andere EU-
lidstaat - overeenkomstig art. 21 §2 (hoofdregel: ontvanger van de dienst)
 de dienst mag niet gepaard gaan met samenhangende leveringen van goederen.
Doel is om een dubbele belasting te vermijden:
 eenmaal op de dienstverrichting bij de ontvanger van de dienst
 en nogmaals op de wederinvoer van de veredelingsproducten die in hoofde van
de ontvanger van de dienst voor het verbruik worden aangegeven.
TOPICS
BASISCURSUS BTW
 323
Voorbeeld volledige vrijstelling
Een Belgische belastingplichtige voert precisie-instrumenten (btw-tarief 21 %) uit naar
Zwitserland om ze daar – met Zwitserse precisie - te laten afstellen. Het gaat over een zuivere
dienstverrichting zonder samenhangende levering van goederen. De Belgische
belastingplichtige ontvangt een factuur van de Zwitserse dienstverrichter: € 10.000,00
Aard van de dienst: werken aan roerende goederen (hoofdregel art. 21 §2)
Het vervoer (heen en terug) gebeurt door een Belgische transporteur.
Oplossing
 vervoer van de goederen naar Zwitserland: vrijgesteld van btw
(art. 41§1 3°: diensten die rechtstreeks verband houden met uitvoer)
 wederinvoer van de goederen: vrijgesteld van btw (art. 40 §1 2° b)
 vervoer van de goederen bij wederinvoer: vrijgesteld van btw
(art. 41 §1 2°: diensten die betrekking hebben op de invoer van goederen en waarvan
de waarde in België of in een andere lidstaat opgenomen is in de maatstaf van heffing
bij invoer)
 factuur van de Zwitserse dienstverrichter: btw met verlegging van de heffing
(art. 21 §2 werken aan roerende goederen, hoofdregel, btw te voldoen door ontvanger
van de dienst)

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
611400 Onderhoud machines 10.000 82 10.000
411059 Terugvorderbare btw 2.100 87 10.000
451056 @ Verschuldigde btw 2.100 56 2.100
440000 Leverancier 10.000 59 2.100

Gratis herstelling in functie van contractuele of garantieverplichtingen

Er wordt een volledige vrijstelling van btw verleend voor goederen die in het buitenland
gratis worden hersteld op grond van een contractuele of wettelijke garantieverplichting
of wegens een fabricagefout.
De plaatsbepaling inzake btw van de verrichte diensten speelt hierbij geen rol. Ook de
aard van de verrichte werkzaamheden (diensten of leveringen van materialen) is niet
relevant.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 325

9.4.4.6 Schematische voorstelling Topics - buitenland

Samenvatting Topics Buitenland

VERKOPEN
FACTUUR CREDITNOTA
LOCATIE OMSCHRIJVING REKENING IC opgave
Basis Btw Basis Btw
Binnen EU ICL Handelsgoederen 70- 74- +46 +48 Code L
Leveringen met installatie en montage 70- 74- +47 +49
Overbrengingen (levering) 3- +46 +48 Code L
Driehoeksverkeer (verkoop A aan B) 70- 74- +46 +48 Code L
Driehoeksverkeer (verkoop B aan C) 70- 74- +46 +48 Code T
IC Diensten Hoofdregel 70- 74- +44 +48 Code S
IC Diensten Afwijkende regel 70- 74- +47 +49
Maakloonwerk (op roerende goederen) 70- 74- +44 +48 Code S
Buiten EU Uitvoer Handelsgoederen 70- 74- +47 +49
Diensten buiten EU 70- 74- +47 +49

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 326

AANKOPEN
FACTUUR CREDITNOTA
LOCATIE OMSCHRIJVING REKENING
Basis Btw Basis Btw
Binnen EU ICV Handelsgoederen 60- +81+86 +55+59 -81+84-86 61/62
ICV Diverse goederen 61- +82+86 +55+59 -82+84-86 61/62
ICV Investeringsgoederen 2- +83+86 +55+59 -83+84-86 61/62
Leveringen met installatie en montage 2- +83+87 +56+59 -83+85-87 61/62
Overbrengingen (ontvangst) 3- +81+86 +55+59 -81+84-86 61/62
Driehoeksverkeer (aankoop door B) 60- +81+86 -81+84-86
Driehoeksverkeer (aankoop door C) 60- +81+86 +55+59 -81+84-86 61/62
IC Diensten Hoofdregel 61- +82+88 +55+59 -82+84-88 61/62
IC Diensten Afwijkende regel 61- +82+87 +56+59 -82+85-87 61/62
Maakloonwerk (op roerende goederen) 61- +82+88 +55+59 -82+84-88 61/62
Buiten EU Invoer Handelsgoederen met betaling btw 60- +81 +59 -81+85
Invoer Investeringsgoed. met betaling btw 2- +83 +59 -83+85
Invoer Handelsgoed. met verlegging heffing 60- +81+87 +57+59 -81+85-87 61/62
Invoer Investeringsgoederen met verlegging heffing 2- +83+87 +57+59 -83+85-87 61/62
Diensten buiten de EU 61- +82+87 +56+59 -82+85-87 61/62
Ontvangen creditnota’s en roosters 61/62: optioneel. Hoeven – per administratieve tolerantie – niet te worden ingevuld op voorwaarde dat er
een volledig recht op aftrek is en het niet handelt over een creditnota met betrekking tot bedrijfsmiddelen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 327

9.4.4.7 Schematische voorstelling Topics binnen- en buitenland

Samenvatting Topics binnen- en buitenland

VERKOPEN
FACTUUR CREDITNOTA
LOCATIE OMSCHRIJVING REKENING Listing* IC opgave
Basis Btw Basis Btw
Binnenland Verkopen 6 % 70- 74- +01 +54 +49 +64 Ja*
Verkopen 12 % 70- 74- +02 +54 +49 +64 Ja*
Verkopen 21 % 70- 74- +03 +54 +49 +64 Ja*
Verkopen Medecontractant (KB 1, art.20) 70- 74- +45 +49 Ja*
Binnen EU ICL Handelsgoederen 70- 74- +46 +48 Code L
Leveringen met installatie en montage 70- 74- +47 +49
Overbrengingen (levering) 3- +46 +48 Code L
Driehoeksverkeer (verkoop A aan B) 70- 74- +46 +48 Code L
Driehoeksverkeer (verkoop B aan C) 70- 74- +46 +48 Code T
IC Diensten Hoofdregel 70- 74- +44 +48 Code S
IC Diensten Afwijkende regel 70- 74- +47 +49
Maakloonwerk (op roerende goederen) 70- 74- +44 +48 Code S
Buiten EU Uitvoer Handelsgoederen 70- 74- +47 +49
Diensten buiten EU 70- 74- +47 +49
Listing*: enkel de leveringen en diensten aan Belgische, belastingplichtige klanten vanaf € 250,00 excl. btw worden in de listing opgenomen

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 328

AANKOPEN
FACTUUR CREDITNOTA
LOCATIE OMSCHRIJVING REKENING
Basis Btw Basis Btw
Binnenland Handelsgoederen 60- +81 +59 -81+85 +63
Diverse goederen en diensten 61- +82 +59 -82+85 +63
Investeringsgoederen 2- +83 +59 -83+85 +63
Diverse goederen en diensten Medecontractant (KB 1, art.20) 61- +82+87 +56+59 -82+85-87 61/62
Investeringsgoederen Medecontractant (KB 1, art.20) 2- +83+87 +56+59 -83+85-87 61/62
Binnen EU ICV Handelsgoederen 60- +81+86 +55+59 -81+84-86 61/62
ICV Diverse goederen 61- +82+86 +55+59 -82+84-86 61/62
ICV Investeringsgoederen 2- +83+86 +55+59 -83+84-86 61/62
Leveringen met installatie en montage 2- +83+87 +56+59 -83+85-87 61/62
Overbrengingen (ontvangst) 3- +81+86 +55+59 -81+84-86 61/62
Driehoeksverkeer (aankoop door B) 60- +81+86 -81+84-86
Driehoeksverkeer (aankoop door C) 60- +81+86 +55+59 -81+84-86 61/62
IC Diensten Hoofdregel 61- +82+88 +55+59 -82+84-88 61/62
IC Diensten Afwijkende regel 61- +82+87 +56+59 -82+85-87 61/62
Maakloonwerk (op roerende goederen) 61- +82+88 +55+59 -82+84-88 61/62
Buiten EU Invoer Handelsgoederen met betaling btw 60- +81 +59 -81+85
Invoer Investeringsgoed. met betaling btw 2- +83 +59 -83+85
Invoer Handelsgoed. met verlegging heffing 60- +81+87 +57+59 -81+85-87 61/62
Invoer Investeringsgoederen met verlegging heffing 2- +83+87 +57+59 -83+85-87 61/62
Diensten buiten de EU 61- +82+87 +56+59 -82+85-87 61/62
Ontvangen creditnota’s en roosters 61/62: optioneel. Hoeven – per administratieve tolerantie – niet te worden ingevuld op voorwaarde dat er een volledig
recht op aftrek is en het niet handelt over een creditnota met betrekking tot bedrijfsmiddelen.

TOPICS
BASISCURSUS BTW
 329

9.5 Topics: Bijzondere regelingen

9.5.1 Groep van 4: bijzondere btw-aangifte
Bijzondere regeling: 1 Groep van 4 - ICV - handelsgoederen
2 Groep van 4 - IC-diensten hoofdregel

9.5.1.1 Wie wordt bedoeld?

Met “de groep van 4” bedoelen we:
 Belastingplichtigen onderworpen aan de kleine ondernemersregeling (art. 56);
 Vrijgestelde belastingplichtigen (art. 44);
 Belastingplichtigen - landbouwondernemingen (art. 57);
 Niet-belastingplichtige rechtspersonen (art. 6).
In hoofdstuk 2 “De belastingplichtige” werden deze belastingplichtigen al toegelicht.
Het zijn belastingplichtigen die geen periodieke aangiften indienen omdat ze aan een
bijzondere regeling zijn onderworpen of omdat ze handelingen verrichten die vrijgesteld
zijn van btw.
In eerste instantie herhalen we kort de algemene kenmerken van deze
belastingplichtigen. Vervolgens zullen we zien dat ze, voor bepaalde
intracommunautaire handelingen wel degelijk btw kunnen verschuldigd zijn.

9.5.1.1.1 BELASTINGPLICHTIGEN, KLEINE ONDERNEMERSREGELING (ART 56)

Kleine ondernemingen waarvan de jaaromzet niet meer bedraagt dan € 25.000,00 btw
niet inbegrepen komen in aanmerking voor de vrijstellingsregeling van de btw
betreffende hun leveringen van goederen en diensten;
Dit is een optie. Deze optie komt er op neer dat de kleine ondernemingen geen btw
hoeven aan te rekenen op de verkopen aan hun klanten. Gevolg is wel dat ze de btw op
hun aankopen van goederen (inclusief investeringsgoederen) en diensten niet kunnen
aftrekken.
Vermelding op factuur
Om hun klanten ervan in kennis te stellen dat er geen btw in rekening wordt gebracht,
wordt op de factuur volgende vermelding aangebracht:
“ Onderneming onderworpen aan de kleine ondernemersregeling - BTW niet van
toepassing” (art 56).
Periodieke aangifte
Aangezien ze geen btw betalen op hun verkopen, noch kunnen aftrekken op hun
aankopen, moeten ze geen periodieke btw-aangiften indienen.
Als de kleine onderneming niet opteert voor de optieregeling of het voordeel ervan
verliest doordat de jaaromzet te hoog is (de administratie aanvaardt in dit verband een
tijdelijke overschrijding met maximum 10 %) wordt hij een “gewone” belastingplichtige
met recht op aftrek en is hij gehouden tot het indienen van periodieke aangiften.
Jaarlijkse lijst van de btw-plichtige afnemers
Ook al rekenen kleine ondernemingen geen btw aan en dienen ze geen periodieke
aangiften in, toch hebben ze een btw-nr. ten behoeve van de jaarlijkse btw-listing. Elk
jaar moeten ze daarop het (totaal)bedrag van hun omzet gerealiseerd in de loop van dat
jaar aangeven.

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 330

9.5.1.1.2 VRIJGESTELDE BELASTINGPLICHTIGEN (ART.44)

Een vrijgestelde belastingplichtige is een belastingplichtige die aan de algemene
definitie van belastingplichtige beantwoordt (zie hoofdstuk 2 “De belastingplichtige”),
maar waarvan vervolgens de handelingen vrijgesteld zijn van de btw op grond van art.
44 W. BTW.
Anders dan bij de kleine ondernemingen is er hier geen optieregeling voorzien en zijn
ze verplicht om de vrijstelling toe te passen. Dit betekent enerzijds dat ze geen btw
aanrekenen op de handelingen naar hun klanten en anderzijds dat ze de btw op hun
uitgaven niet kunnen aftrekken.
Artikel 44 W.BTW somt de vrijgestelde personen en activiteiten op. Het gaat onder
meer om:

 artsen, tandartsen, vroedvrouwen, verplegers, verzorgers, ziekenoppassers,

masseurs en kinesitherapeuten
o de paramedische diensten van beoefenaars van een erkend en
gereglementeerd paramedisch beroep zijn eveneens vrijgesteld op
voorwaarde dat ze zijn opgenomen in de nomenclatuur van de
geneeskundige verstrekkingen inzake verplichte ziekte- en
invaliditeitsverzekering. Indien niet opgenomen, zijn ze gewone
belastingplichtigen met recht op aftrek
o apothekers, dierenartsen, bandagisten, orthopedisten, pedicures,
manicuren en schoonheidsspecialisten komen niet in aanmerking voor de
vrijstelling
 prestaties van inrichtingen voor gezondheidsverzorging zoals:
o door de overheid erkende ziekenhuizen en klinieken, dispensaria
o levering van menselijke organen, bloed en moedermelk
o diensten voor gezinshulp en babysitten
o vervoer van zieken en gewonden met uitgeruste vervoermiddelen
o kinderbewaarplaatsen en tehuizen
o erkende rusthuizen voor bejaarden
o jeugdhuizen, homes, vakantietehuizen
 onderwijs:
o diensten betreffende school- of universitair onderwijs, beroepsopleiding of
herscholing indien verstrekt zonder winstgevend oogmerk
o het verschaffen van logies, spijzen en drank en andere bijkomende
diensten (boeken, schriften….)
o de lessen van leerkrachten i.v.m. bovenvermeld onderricht
o diensten betreffende onderwijskeuze en gezinsvoorlichting
 diensten van instellingen voor lichamelijke opvoeding en sportinstellingen op
voorwaarde dat de exploitanten en de inrichtingen instellingen zijn zonder
winstoogmerk en de uit de vrijgestelde activiteit verkregen ontvangsten
uitsluitend dienen voor het dekken van de kosten;
 diensten van culturele en intellectuele aard zoals verhuur van boeken en
tijdschriften, diensten van bibliotheken en geleide bezoeken aan musea,
monumenten, planten- en dierentuinen (op voorwaarde dat deze diensten
worden verricht door inrichtingen zonder winstoogmerk en de ontvangsten
uitsluitend dienen voor de dekking van de kosten);

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 331
 handelingen ter verkrijging van financiële steun ten bate van inrichtingen en
instellingen waarvan de (hoofd)activiteiten vrijgesteld zijn van btw
 onroerende verrichtingen
o leveringen van onroerende goederen, met uitzondering van de levering
van “nieuwe” gebouwen;
o verhuur van onroerende goederen met uitzondering van kampeer- en
parkeerterreinen, bankkluizen en opslagplaatsen voor goederen;
 financiële verrichtingen zoals:
o deposito en inontvangstneming van gelden, kredietverrichtingen;
o betalings- en ontvangstverrichtingen, verrichtingen met deviezen en
effecten;
o invordering van schuldvorderingen is echter wel aan de btw onderhevig;
 verzekeringen
Verzekeringsverrichtingen door agenten, makelaars zijn vrijgesteld van btw
Diensten van schade-experts zijn echter aan de btw onderworpen;
 leveringen van postzegels, fiscale zegels
 weddenschappen, loterijen
 Beheer van gemeenschappelijke beleggingsfondsen

9.5.1.1.3 NIET-BELASTINGPLICHTIGE RECHTSPERSONEN (ART. 6)

De Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten van de Belgische Staat, de provincies,
de agglomeraties, de gemeenten en de openbare instellingen worden niet als
belastingplichtige aangemerkt voor de werkzaamheden of handelingen die zij als
overheid verrichten, ook niet indien zij voor die werkzaamheden of handelingen rechten,
heffingen of bijdragen innen (art. 6).
Ze kunnen de btw op hun uitgaven niet aftrekken en rekenen geen btw aan op hun
ontvangsten/facturen.
Concurrentieverstoring
In art. 6 W.BTW vinden we evenwel een limitatieve opsomming
 van de openbare instellingen die niettemin als belastingplichtige worden
aangemerkt
 en van de handelingen waarvoor de belastingplicht wel degelijk geldt.

In zoverre deze handelingen/openbare instellingen in bedoeld artikel zijn opgenomen,

 zijn ze hiervoor belastingplichtig en rekenen ze dus btw aan
 verkrijgen ze hiervoor recht op aftrek van de btw,
 hebben ze een btw-nummer
 en zijn ze gehouden tot het indienen van periodieke aangiften over deze
handelingen

Voorbeelden met belastingplicht

 de diensten en regies van de Staat, de provincies, de gemeenten evenals de
openbare instellingen ten aanzien van de leveringen van water, gas, elektriciteit;
 exploitatie van restaurants en drankgelegenheden door niet-belastingplichtige
rechtspersonen vrij toegankelijk voor het publiek.

Het niet toepassen van btw op deze handelingen zou immers leiden tot
concurrentieverstoring ten opzichte van de “gewone belastingplichtigen”

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 332

9.5.1.1.4 BELASTINGPLICHTIGEN – LANDBOUWONDERNEMERS (ART. 57)

Landbouwondernemers kunnen opteren voor een bijzondere regeling die hen vrijstelt
van het indienen van periodieke btw-aangiften (art 57). Indien ze van deze optie
gebruikmaken, betekent dit dat ze geen btw hoeven aan te rekenen aan hun klanten,
maar eveneens dat ze de btw betaald aan hun leveranciers, niet kunnen aftrekken.

In de praktijk stellen de belastingplichtige klanten, met recht op aftrek, van deze

landbouwondernemers zelf een aankoopborderel op, op naam van de landbouwer,
met btw (6 %). De landbouwondernemer moet deze btw op zijn beurt niet aan de staat
voldoen/doorstorten maar houdt deze als vergoeding van de niet-aftrekbare btw op zijn
algemene kosten en investeringen.
Jaarlijkse lijst van de btw-plichtige afnemers
Ook al rekenen forfaitaire landbouwers geen btw aan en dienen ze geen periodieke
aangiften in, toch hebben ze een btw-nr. ten behoeve van de jaarlijkse btw-listing.
Als ze intracommunautaire leveringen verrichten, moeten ze
 hiervan melding te maken op de jaarlijkse lijst van de btw-belastingplichtige
afnemers (kader IB)
 en dienen ze deze uiteraard eveneens op te nemen in de btw-opgave van de
intracommunautaire handelingen
(in principe is dat voor hen een éénmalige/jaarlijkse opgave)
Voorbeelden
Hierna volgen 2 voorbeelden van een aankoopborderel met toepassing van
respectievelijk btw 6 % en 21 %, inclusief verwerking in de btw-aangifte en de boeking
van de Belgische afnemer/koper bij een forfaitaire landbouwonderneming.

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 333

Aankoopborderel 6 %

Bvba Cash koopt groenten aan (6 %) bij een forfaitaire landbouwer en stelt hiervoor een
aankoopborderel op.

AANKOOPBORDEREL 6 % Belgische koper

Cash BVBA
Forfaitaire landbouwer
Aankoop groenten BTW 6 % Graaf Van Vlaanderenplein 2
9000 Gent
Btw: BE 0123 456 789
België

Datum Factuurnummer Betaling BTW - nummer

BE 0401.047.785

Aantal Omschrijving Prijs/st. 6% 12 % 21 %

5000kg Erwten (BTW 6 %) 1.000

Forf. compensatie
6%

Netto 1.000
Disc.
Vracht
MVH 1.000
Indien betaling voor.. BTW 60
mag…………..€ disconto Leegg.
afgetrokken worden Totaal 1.060
Te betalen 1.060

Roosters btw-aangifte Journaalpost Opmerkingen

Vak Bedrag Rek. D C Versch./terugv. btw is 6 %
81 1.000 604000 1.000 Betaalde forf. verg.: 6 %
87 1.000 411059 60
56 0 440000 1.060 Geen btw meer verschuldigd
59 60 Forf. verg. 6 % is terugvorderbaar

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 334

Aankoopborderel 21 %

Bvba Cash koopt tabaksbladen aan (21 %) bij een forfaitaire landbouwer en stelt
hiervoor een aankoopborderel op.

AANKOOPBORDEREL 21 % Belgische koper

Cash BVBA
Forfaitaire landbouwer
Aankoop tabak BTW 21 % Graaf Van Vlaanderenplein 2
9000 Gent
Btw: BE 0123 456 789
België

Datum Factuurnummer Betaling BTW - nummer

BE 0401.047.785

Aantal Omschrijving Prijs/st. 6% 12 % 21 %

200 kg Tabak 21 % BTW 1000

Forf. compensatie
6%

Netto 1.000
Disconto
Vracht
MVH 1.000
Indien betaling voor ……… BTW 60
mag………… € disconto Leeggoed
afgetrokken worden Totaal 1.060
Te betalen 1.060

Roosters btw-aangifte Journaalpost Opmerkingen

81 1.000 604000 1.000 Verschuldigde/terugvorderbare btw is 21 %
87 1.000 451056 150 Betaalde forfaitaire vergoeding: 6 %
Versch. btw: het verschil tussen btw 21 %
56 150 411059 210 en de betaalde forf. vergoeding van 6 %
59 210 440000 1.060 Terugvorderbare btw: 21 %

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 335

9.5.1.2 Intracommunautaire verwervingen door de “Groep van 4”

9.5.1.2.1 ALGEMENE REGEL

De intracommunautaire verwerving van goederen door “de groep van 4”
 belastingplichtigen onderworpen aan de kleine ondernemersregeling,
 vrijgestelde belastingplichtigen,
 belastingplichtigen met forfaitaire landbouwregeling,
 niet-belastingplichtige rechtspersonen,
zijn in principe onderworpen aan de btw van het land van bestemming.
De plaatsbepaling van intracommunautaire verwervingen is aankomst van de
goederen. Bijgevolg moet de buitenlandse leverancier op zijn verkoopfactuur
vrijstellen van btw van zijn lidstaat en is er Belgische btw verschuldigd op deze
verwervingen, te voldoen door de verwerver van de goederen via zijn btw-aangifte
volgens het principe van de verlegging van de heffing.

9.5.1.2.2 BIJZONDERE BTW-AANGIFTE

Omdat de belastingplichtigen, leden van de Groep van 4, niet gehouden zijn tot het
indienen van periodieke maand-/kwartaalaangiften zullen ze, specifiek voor hun
intracommunautaire verwervingen een bijzondere btw-aangifte moeten indienen via
welke ze de btw moeten voldoen.
Hierop vermelden ze de verschuldigde Belgische btw op hun ICV.
Vermits ze geen recht op aftrek hebben is de btw vervolgens niet aftrekbaar.

9.5.1.2.3 BTW-NUMMER
Om aangifte te kunnen doen via de “Bijzondere aangifte” zullen ze, specifiek voor
hun intracommunautaire verrichtingen, een btw nummer moeten aanvragen.
Hun hoedanigheid wijzigt daardoor niet. Ze rekenen nog steeds geen btw aan op hun
leveringen/prestaties en verkrijgen ook geen recht op aftrek van de btw!
Forfaitaire landbouwers en kleine ondernemers bezitten in principe een btw-nummer
ten behoeve van hun btw-listing.
Vrijgestelde belastingplichtigen en niet-belastingplichtige rechtspersonen hebben
geen btw-nummer en moeten er bijgevolg één aanvragen.
Zodra ze hun (BE-) btw-nummer hebben meegedeeld aan hun leverancier, moet
deze vrijstellen van de btw van zijn lidstaat en wordt de ICV in België belast via de
bijzondere btw-aangifte.
Vanaf 1 april 2013 kan de bijzondere btw-aangifte elektronisch worden ingediend via
Intervat. De aangever kan er echter nog steeds voor kiezen om deze aangifte op
papier in te dienen bij zijn bevoegd btw-controlekantoor.
Voorbeelden
 een dokter (vrijgesteld) koopt in Nederland een computer;
 een aan de landbouwregeling onderworpen landbouwer koopt in Frankrijk een
maaidorser;
 de gemeente Arlon koopt in Luxemburg een lichte vrachtwagen.

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 336

9.5.1.2.4 AANKOOPDREMPEL
Op de algemene regel geldt een belangrijk voorbehoud.
Binnen bepaalde grenzen laat de wetgever deze personen zonder recht op aftrek toe
om het land van belasting te kiezen.
Ze mogen er voor opteren (keuzestelsel!) om hun ICV te onderwerpen aan de btw
van het land van de verkoper.
Voorwaarde is dan wel dat het bedrag van hun intracommunautaire verwervingen
een bepaalde aankoopdrempel niet overschrijdt. Dat bedrag is voor België
vastgesteld op € 11.200,00 exclusief btw, per kalenderjaar. Hieronder vind je een
overzicht van de drempel per lidstaat.
Dit houdt in dat de belastingplichtige voor zijn intracommunautaire verwervingen
onder deze aankoopdrempel, afhankelijk van het stelsel waarvoor hij opteert, kan
kiezen voor het land van belasting (land verkoper of België) en dus ook voor het
aldaar geldende btw-tarief.
Dat is niet onbelangrijk aangezien de belastingplichtige de btw wel verschuldigd is,
maar vervolgens niet kan terugvorderen. Op deze manier kan hij het goed
verwerven/laten belasten in het land met het laagste btw-tarief.
Opmerking 1
De belastingplichtige kan niet zomaar “switchen” tussen beide systemen.
Wanneer hij er voor opteert zijn ICV – via de bijzondere aangifte – in België te laten
belasten, geldt die keuze voor een periode van minimum twee volledige
kalenderjaren.
Voorbeeld
Een Belgische arts koopt in het jaar N in Denemarken een operatietafel aan
€ 10.000,00. Het toepasselijke btw-tarief in Denemarken bedraagt 25 % tegenover
21 % in België. De arts kan de btw niet terugvorderen en opteert voor verwerving in
België en dus toepassing van Belgische btw en een bijzondere btw-aangifte. Deze
keuze houdt in dat hij alle volgende ICV verwervingen tijdens N, maar ook tijdens
N+1 en N+2 aan de Belgische btw moet laten belasten (2 volledige kalenderjaren).
Opmerking 2
De regel van de aankoopdrempel geldt niet voor de aankopen van:
 accijnsproducten en nieuwe vervoermiddelen. Dergelijke IC verwervingen
moeten bijgevolg door deze categorie van belastingplichtigen verplicht worden
opgenomen in een bijzondere btw-aangifte waarop de verschuldigde
Belgische btw op de ICV wordt aangegeven.
De idee daarachter is dat die goederen fiscaal “gevoelig” liggen wat de
inkomsten ervan betreft en dat de lidstaten deze inkomsten zoveel mogelijk in
eigen land trachten te innen.
 intracommunautaire diensten onder toepassing van verlegging van de
heffing (btw te voldoen door de medecontractant/ontvanger van de dienst) of
eventuele andere handelingen waarvoor de aangever/medecontractant de btw
moet voldoen.

Voor deze aankopen zal er bijgevolg altijd Belgische btw moeten worden voldaan
via een “Bijzondere aangifte”.

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 337

Drempels intracommunautaire verwervingen per 01/05/2018

Lidstaat Bedrag in lokale munt

België 11.200 EUR
Bulgarije 20.000 BGN
Cyprus 10.251,61 EUR
Denemarken 80.000 DKK
Duitsland 12.500 EUR
Estland 10.000 EUR
Finland 10.000 EUR
Frankrijk 10.000 EUR
Griekenland 10.000 EUR
Hongarije 2.500.000 HUF
Ierland 41.000 EUR
Italië 10.000 EUR
Kroatië 77.000 HRK
Letland 10.000 EUR
Litouwen 14.000 EUR
Luxemburg 10.000 EUR
Malta 10.000 EUR
Nederland 10.000 EUR
Oostenrijk 11.000 EUR
Polen 50.000 PLN
Portugal 10.000 EUR
Roemenië 34.000 RON
Slovenië 10.000 EUR
Slowakije 14.000 EUR
Spanje 10.000 EUR
Tsjechië 326.000 CZK
Verenigd Koninkrijk 85.000 GBP
Zweden 90.000 SEK

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS

Schematisch:
Belastingplichtige zonder recht op aftrek
of een niet-belastingplichtige
rechtspersoon die de drempel van
€ 11.200,00 per jaar overschrijdt
Belastingplichtige zonder recht op aftrek
of een niet-belastingplichtige
rechtspersoon die de drempel van
€ 11.200,00 per jaar niet overschrijdt
en die niet opteert voor Belgische
belasting
Belastingplichtige zonder recht op aftrek
of een niet-belastingplichtige
rechtspersoon die de drempel van
€ 11.200,00 per jaar niet overschrijdt
en die opteert voor Belgische belasting
ICV DOOR DE GROEP VAN 4
BTW SPECIALE TOPICS
338
Belgisch btw-nummer aanvragen
(indien nog niet in bezit)
Belgisch btw-nummer verstrekken aan
buitenlandse leverancier. Op basis
daarvan moet deze vrijstellen van
buitenlandse btw
Belasting - in België - van de
verschuldigde (Belgische) btw via de
“Bijzondere aangifte”
Geen aftrek mogelijk.
Geen Belgisch btw-nummer nodig.
Geen Belgisch btw-nummer verstrekken
aan buitenlandse leverancier. Op basis
daarvan moet deze de btw van zijn land
aanrekenen op zijn factuur
Belasting tegen het tarief van het land
van de verkoper
Geen aftrek mogelijk
Belgisch btw-nummer aanvragen
(indien nog niet in bezit)
Belgisch btw-nummer verstrekken aan
buitenlandse leverancier. Op basis
daarvan moet deze vrijstellen van
buitenlandse btw
Belasting - in België - van de
verschuldigde (Belgische) btw via de
“Bijzondere aangifte”
Geen aftrek mogelijk
 339

Voorbeeld
Een Belgische forfaitaire landbouwer koopt zaaigranen bij een Franse
belastingplichtige leverancier voor € 8.500,00 exclusief btw. Het vervoer gebeurt door
de leverancier naar de klant op 10/12/2018, datum aankomst vervoer.
De facturatie gebeurt op 04/01/2019, het daaropvolgende jaar. De Belgische
landbouwer had tijdens 2018 al voor € 7.000,00 intracommunautaire verwervingen
verricht.
De vraag stelt zich of de aankoopdrempel tijdens het kalenderjaar 2018 al dan niet
overschreden wordt.
Voor de berekening van de in aanmerking komende bedragen van de
aankoopdrempel bij intracommunautaire verwervingen moeten we kijken naar het
belastbare tijdstip van de intracommunautaire verwerving.
Tijdstip belastbare feit: aankomst van het vervoer - op 10/12/2018
(en dus niet de datum van opeisbaarheid op 04/01/2019: uitreiken van de factuur).
Bijgevolg moet deze levering van € 8.500,00 toegevoegd worden aan de vorige
levering(en) tijdens het kalenderjaar 2018 of een totaal van € 15.500,00.
De aankoopdrempel van € 11.200,00 wordt overschreden.
De Belgisch forfaitaire landbouwer moet bijgevolg Belgische btw (zaden - 6 %) op de
volledige aankoopfactuur van € 8.500,00 voldoen via een bijzondere aangifte.
Hij verstrekt daartoe zijn Belgisch btw-nummer aan de Franse leverancier die op
basis daarvan moet vrijstellen van Franse btw op zijn factuur.

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 341

9.5.1.3 De bijzondere btw-aangifte (art. 53ter)

9.5.1.3.1 DOOR WIE?

Deze aangifte moet ingediend worden door belastingplichtigen of niet
belastingplichtige rechtspersonen die geen periodieke btw-aangifte indienen (G4):
 Vrijgestelde kleine ondernemingen (art. 56);
 Belastingplichtigen onderworpen aan de bijzondere landbouwregeling (art. 57);
 Belastingplichtigen, vrijgestelden art. 44;
 Niet-belastingplichtige rechtspersonen (art. 6).

9.5.1.3.2 PERIODICITEIT
De bijzondere aangifte moet per kwartaal worden ingediend, maar enkel indien er in
dat kwartaal handelingen zijn verricht waarvoor de aangever gehouden is tot betaling
van de belasting.
Indien er geen dergelijke handelingen zijn verricht, moet er geen aangifte - ook geen
"nihil" aangifte - worden ingediend.

9.5.1.3.3 INDIENINGS- EN BETALINGSTERMIJN

De aangifte moet ingediend worden uiterlijk de 20ste dag van de maand volgend op
het kwartaal in de loop waarvan de btw opeisbaar is geworden.
Vanaf 1 april 2013 kan de bijzondere btw-aangifte elektronisch worden ingediend via
Intervat.
De aangever kan deze echter nog steeds op papier indienen bij zijn bevoegd btw-
controlekantoor

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 342

9.5.1.3.4 VOORBEELD AANGIFTE

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 343

9.5.1.3.5 BESPREKING AANGIFTEFORMULIER

De bijzondere aangifte omvat 6 vakken:
Vak I Bestelling van formulieren;
Vak II Aan te geven handelingen (bedrag excl. btw);
Vak III Verschuldigde belasting en herziening van de belasting;
Vak IV Resultaat van het kwartaal;
Vak V Aanvraag om terugbetaling;
Vak VI Datum en handtekening.

9.5.1.3.5.1 Algemene inlichtingen

Vermelding van:
 Naam en adres in drukletters;
 Btw-identificatienummer.

9.5.1.3.5.2 Vak I Bestelling van formulieren

Door de respectievelijke daartoe voorziene vakjes aan te kruisen, kan de
belastingplichtige betaal- en aangifteformulieren aanvragen.

9.5.1.3.5.3 Vak II Aan te geven handelingen (bedrag exclusief btw)

A. Bedrag van de intracommunautaire verwervingen van goederen en gelijkgestelde
handelingen
Rooster 71
In rooster 71 vermelden we de maatstaf van heffing van de intracommunautaire
verwervingen van andere goederen dan nieuwe vervoermiddelen en
accijnsproducten.
Rooster 72
In rooster 72 vermelden we de maatstaf van heffing van intracommunautaire
verwervingen van nieuwe vervoermiddelen.
Rooster 73
In rooster 73 vermelden we de maatstaf van heffing van intracommunautaire
verwervingen van accijnsproducten
In de roosters 71, 72 en 73 wordt de maatstaf van heffing vermeld van de
intracommunautaire verwervingen van goederen waarvoor de btw opeisbaar is
geworden in de loop van het kwartaal als gevolg van:
 het overschrijden van de aankoopdrempel van € 11.200 voor
intracommunautaire verwervingen (andere dan nieuwe vervoermiddelen of
accijnsproducten);
 het uitoefenen van de optie om alle intracommunautaire verwervingen aan de
Belgische btw te onderwerpen ook al is de aankoopdrempel niet
overschreden.
Worden eveneens opgenomen in rooster 71, 72 of 73, de maatstaf van heffing van:
 vrijgestelde intracommunautaire verwervingen (art 40, §1, 1°,a of 40 bis;
 driehoeksverkeer door de uiteindelijke schuldenaar van de btw
(vereenvoudigingsregel: C in de ABC-transactie).

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 344

Opmerking i.v.m. aangifte bij aankoop nieuwe vervoermiddelen en accijnsproducten:

Als de aankoopdrempel van € 11.200,00 niet is overschreden en de
belastingplichtige er niet voor heeft gekozen om zijn intracommunautaire
verwervingen onder de aankoopdrempel te voldoen met toepassing van Belgische
btw (en dus kiest voor buitenlandse btw), moet er:
 een bijzondere btw-aangifte betreffende de ICV van nieuwe vervoermiddelen
worden ingediend bij het douanekantoor waar de btw moet worden betaald;
 een aangifte ten verbruik betreffende accijnzen ingediend worden op het
bevoegd accijnskantoor waar de btw moet worden voldaan.
Op de intracommunautaire verwerving van nieuwe vervoermiddelen en
accijnsproducten is altijd Belgische btw van toepassing. De aangifte gebeurt in dit
geval niet via de “Bijzondere btw-aangifte” maar via een aparte, specifieke aangifte
voor deze verwervingen.

B. Bedrag van de intracommunautaire diensten met verlegging van heffing

Rooster 75
In rooster 75 vermelden we de maatstaf van heffing van IC-diensten, onder
toepassing van de hoofdregel,
 afgenomen door Belgische btw-plichtigen, vrijgestelden, niet gehouden tot het
indienen van periodieke btw-aangiften,
 bij buitenlandse btw-plichtige dienstverrichters gevestigd in een andere
lidstaat.
 de dienst is in België niet vrijgesteld van btw.

Als de dienst gelokaliseerd wordt via de B2B-hoofdregel (ontvanger van de dienst:

dus België), moet de Belgische btw-plichtige afnemer van de dienst hierop de
Belgische btw voldoen door middel van het indienen van een bijzondere aangifte.
Dit betekent wel dat hij, een Belgisch btw-nummer moet aanvragen om, op basis
daarvan, de bijzondere aangifte op te stellen!
De aankoopdrempel van € 11.200 van toepassing voor ICV van handelsgoederen is
niet van toepassing voor IC-diensten. Voor IC-diensten onder toepassing van de
hoofdregel moet er dus een aangifte gebeuren vanaf de eerste cent!
Voorbeeld
Een Belgische dokter (volledig vrijgestelde belastingplichtige) laat zijn
röntgenapparaat nakijken door een Nederlandse belastingplichtige dienstverrichter;
Aard van de dienst: diensten met betrekking tot roerende goederen,
Hoofdregel: ontvanger van de dienst = Belgische dokter
Bijgevolg is er Belgische btw van toepassing
 de Belgische dokter moet een Belgisch btw-nummer aanvragen en verstrekt
dat aan zijn Nederlandse dienstverrichter.
 op basis daarvan moet de Nederlandse dienstverrichter vrijstellen van
Nederlandse btw.
 de Belgische dokter voldoet vervolgens de Belgische btw via een Bijzondere
btw-aangifte.

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 345

C. Bedrag van de andere handelingen waarvoor de aangever de btw moet voldoen

Rooster 76
In rooster 76 vermelden we de maatstaf van heffing van alle andere handelingen die
geen ICV of IC-diensten onder hoofdregel zijn en waarvoor de aangever de btw moet
voldoen.
Voorbeelden
 de maatstaf van heffing van de leveringen van gas of elektriciteit door een niet
in België gevestigde belastingplichtige!
 de maatstaf van heffing van IC-diensten onder afwijkende regel en waarvan de
aangever de btw moet voldoen (vb. werken aan onroerend goed)

D. Bedrag van de ontvangen creditnota’s en negatieve verbeteringen

Rooster 77
In rooster 77 vermelden we het bedrag, exclusief btw, van de ontvangen creditnota’s
en negatieve verbeteringen met betrekking tot de handelingen ingeschreven in de
roosters 71, 72, 73, en 75.
Rooster 78
In rooster 78 vermelden we het bedrag, exclusief btw, van de ontvangen creditnota’s
en negatieve verbeteringen met betrekking tot de handelingen ingeschreven in het
rooster 76.

9.5.1.3.5.4 Vak III Verschuldigde belasting en herzieningen van de belasting

A. Bedrag van de belasting verschuldigd over de in de roosters 71, 72, 73, 75 en 76
aangegeven handelingen
Rooster 80
In rooster 80 vermelden we de verschuldigde btw over de handelingen opgenomen in
roosters:
 71 ICV goederen andere dan nieuwe vervoersmiddelen en accijnsgoederen;
 72 ICV nieuwe vervoermiddelen;
 73 ICV accijnsproducten;
 75 IC-diensten volgens hoofdregel;
 76 Andere handelingen waarvoor de aangever de btw moet voldoen.

B. Herzieningen van de belasting in het voordeel van de staat

Rooster 81
In rooster 81 vermelden we de verschuldigde btw, eventueel verhoogd met
interesten, betreffende ontoereikende heffingen, vastgesteld door de aangever of ten
gevolge van een administratieve beslissing.

C. Herziening van de belasting in het voordeel van de aangever (roosters 77 en 78)

Rooster 82
In rooster 82 vermelden we het totaal van de belasting waarvoor de aangever
teruggave kan krijgen als gevolg van ontvangen creditnota’s en andere negatieve
verbeteringen

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 346

Vak IV Resultaat van het kwartaal

Slechts één van volgende roosters mag worden ingevuld.
Rooster 83
In rooster 83 vermelden we het saldo van de over het kwartaal aan de Staat
verschuldigde belasting
Roosters (80 + 81) - 82
OF
Rooster 84
In rooster 84 vermelden we het saldo van de over het kwartaal door de Staat
verschuldigde belasting.
Roosters 82 – (80 + 81)

9.5.1.3.5.5 V Aanvraag om terugbetaling

Wanneer de aangifte resulteert in een terug te vorderen bedrag, kan de
belastingplichtige de terugbetaling vragen door opgave van zijn rekeningnummer.

9.5.1.3.5.6 Vak VI Datum en handtekening(en)

Vermelding van datum, telefoonnummer, handtekening
Opmerking: indien de aangever een rechtspersoon is, wordt de aangifte ondertekend
door degene die daartoe bevoegd is. De ondertekenaar moet onder zijn
handtekening zijn naam en hoedanigheid vermelden.

9.5.1.3.6 SCHEMATISCH OVERZICHT

Rooster 71
Rooster 72
Rooster 73 is gelinkt aan Rooster 80
Rooster 75
Rooster 76

Rooster 77
is gelinkt aan Rooster 82
Rooster 78

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 347

9.5.1.4 Toepassing
Een kinesist, volledig vrijgesteld art. 44 en niet in het bezit van een Belgisch btw-
nummer, doet volgende aankopen in Luxemburg:

AF1: aankoop massageolie, bandages (handelsgoederen) bij een Luxemburgse

belastingplichtige leverancier voor € 2.375,00. Het toepasselijke btw-tarief in
Luxemburg is 17%.
De aankoopdrempel wordt niet overschreden. De kinesist opteert niet voor Belgische
btw.
De kinesist ontvangt volgende factuur van zijn leverancier:
Handelsgoederen € 2.375,00
Luxemburgse btw € 403,75
Saldo € 2.778,75
Deze btw is een kost (niet aftrekbaar) en mag worden geboekt
 op dezelfde kostenrekeningrekening als de goederen
 of op een afzonderlijke kostenrekening “640500 Niet aftrekbare btw”.
Er moet geen bijzondere aangifte worden ingediend.

Boeking Bijzondere-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
604000 Aankoop HG 2.375,00 n.v.t.
640500 Niet-aftrekbare btw 403,75 n.v.t.
440000 @Leveranciers 2.778,75 n.v.t.

AF2: De kinesist koopt vervolgens, eveneens in Luxemburg, een fitnesstoestel voor

zijn praktijk (investering-machine). Kostprijs, excl. Luxemburgse btw: € 12.875,00
De aankoopdrempel van € 11.200,00 wordt overschreden
(2.375,00 + 12.875,00 = 15.250,00). Bijgevolg kan de kinesist voor deze aankoop
geen beroep meer doen op de Luxemburgse btw van 17 % maar moet hij verwerven
aan 21% Belgische btw. Hij vraagt een Belgisch btw-nr. aan en verstrekt dat aan zijn
leverancier. Op basis daarvan moet deze vrijstellen van Luxemburgse btw.
De kinesist ontvangt volgende factuur:
Fitnesstoestel € 12.875,00
Luxemburgse btw € 0,00
Saldo € 12.875,00
De kinesist berekent zelf 21 % Belgische btw, neemt deze op als kost (kinesist:
vrijgestelde art. 44 – btw op aankopen niet aftrekbaar) en dient een Bijzondere btw-
aangifte in via welke hij de btw betaalt.
Boeking Bijzondere-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
231000 Machines. 12.875,00 71 12.875,00
640500* Niet-aftrekbare btw 2.703,75 80 2.703,75
440000 @Leveranciers 12.875,00
451000 Te betalen btw 2.703,75
*De belastingplichtige heeft de keuze om de niet aftrekbare btw te activeren op rekening
231000 en vervolgens mee af te schrijven, of meteen in kost te nemen.

ICV DOOR DE GROEP VAN 4

BTW SPECIALE TOPICS
 348

9.5.1.5 IC-diensten door de Groep van 4

Voor de theorie van de plaatsbepalingregels van IC-diensten verwijzen we naar
hoofdstuk 9.3.9 “Topics buitenland - IC-diensten - algemeen”

9.5.1.5.1 VERKOOPZIJDE: IC-OPGAVE

Een Belgische btw-plichtige, vrijgestelde, niet gehouden tot het indienen van
periodieke btw-aangiften, verricht een dienst voor een buitenlandse btw-plichtige
afnemer, gevestigd in een andere lidstaat. De dienst is in de lidstaat van de klant niet
vrijgesteld van btw.
Als de dienst volgens de B2B hoofdregel plaatsvindt waar de btw-plichtige afnemer is
gevestigd (ontvanger van de dienst), moet de Belgische vrijgestelde dienstverrichter
deze prestatie opnemen in een IC-opgave.
Dit betekent dat hij, een Belgisch btw-nummer moet aanvragen om, op basis
daarvan de IC-opgave op te stellen.
Het btw-nummer dient enkel voor de IC-opgave. Net zo goed dient hij nog steeds geen
periodieke aangifte en geen bijzonder aangifte op te stellen, rekent hij geen btw aan op
zijn prestaties en verkrijgt hij geen recht op aftrek.
Voorbeeld
Een Belgische dokter (vrijgestelde, art. 44 §1 2°) publiceert een studie in verband met
onderzoeksresultaten in een Nederlands vaktijdschrift op vraag van een Nederlands
farmaceutisch bedrijf en factureert daarvoor € 5.000,00
- B2B
- Aard van de dienst: intellectuele diensten.
- De dienst is in Nederland niet vrijgesteld van btw.
- Plaatsbepaling volgens de hoofdregel: ontvanger van de dienst.

Dit betekent dat:

 de Belgische dienstverrichter, zowel uit de aard van zijn hoedanigheid als
volgens de plaatsbepalingsregels, geen btw kan/mag vermelden op zijn factuur
 de Nederlandse afnemer van de dienst Nederlandse btw moet voldoen via
verlegging van de heffing in zijn aangifte

De Belgische dokter zal, indien hij er nog geen heeft, wel een Belgisch btw-nummer
moeten aanvragen en op basis daarvan een IC-opgave indienen waarop hij de dienst
opneemt met vermelding van code “S”.
Boeking IC-opgave
Rekening Omschrijving Debet Credit Code Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 5.000,00 S 5.000,00
707000 Verkopen diensten 5.000,00
 349

9.5.1.5.2 AANKOOPZIJDE: BIJZONDERE BTW-AANGIFTE

Een Belgische btw-plichtige, vrijgestelde, niet gehouden tot het indienen van periodieke
btw-aangiften, neemt een dienst af bij een buitenlandse btw-plichtige dienstverrichter,
gevestigd in een andere lidstaat. Deze dienst is in België niet vrijgesteld van btw.
Als de dienst gelokaliseerd wordt via de B2B-hoofdregel (ontvanger van de dienst, dus
België), moet de Belgische afnemer van de dienst hierop de Belgische btw voldoen
door middel van het indienen van een bijzondere btw-aangifte.
De aankoopdrempel van € 11.200 en de optiemogelijkheid van toepassing voor de ICV-
handelsgoederen, geldt niet voor de IC-diensten!
Dit betekent wel dat hij een Belgisch btw-nummer moet aanvragen om, op basis
daarvan, de bijzondere btw-aangifte op te stellen!
Verwerking in de Bijzondere Btw-aangifte
Maatstaf van heffing: rooster 75
Verschuldigde btw: rooster 80

Voorbeeld
Aankoopfactuur 1: IC-dienst onder toepassing hoofdregel
Een Belgische dokter (volledig vrijgestelde belastingplichtige, zonder recht op aftrek
btw) laat zijn röntgenapparaat nakijken, door een Nederlandse belastingplichtige
dienstverrichter en ontvangt daarover een factuur aan € 1.000,00
- B2B
- Aard van de dienst: werken met betrekking tot roerende goederen
- Plaats van de dienst: hoofdregel = ontvanger van de dienst = België

Er is Belgische btw van toepassing.

 de Belgische dokter moet een Belgisch btw-nummer aanvragen en verstrekt dat
aan zijn Nederlandse dienstverrichter.
 op basis daarvan stelt de Nederlandse dienstverrichter vrij van Nederlandse btw
op zijn factuur.
 de Belgische dokter voldoet op zijn beurt de Belgische btw via een bijzondere
aangifte (via opname in roosters 75/80).

Boeking Bijzondere-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
611400 Onderhoud machines 1.000,00 75 1.000,00
640500 Niet-aftrekbare btw 210,00 80 210,00
440000 @Leveranciers 1.000,00
451000 Te betalen btw 210,00
 350

Aankoopfactuur 2: intracommunautaire verwerving

De Belgische dokter - die nu in het bezit is van een Belgisch btw-nummer - koopt
vervolgens een hartmonitor bij een Luxemburgse leverancier voor € 7.500
(intracommunautaire verwerving).
Hij heeft tijdens het jaar nog geen andere intracommunautaire verwervingen verricht.
De aankoopdrempel van € 11.200 wordt niet overschreden.
IC-diensten tellen immers niet mee voor het bepalen van de aankoopdrempel!
De dokter kan dus opteren voor toepassing van Luxemburgse btw aan 17 % en doet dit
ook:
 hij verstrekt zijn Belgisch btw-nummer dus niet aan zijn Luxemburgse
leverancier.
 op basis daarvan rekent deze 17 % Luxemburgse btw aan.
 er moet geen Bijzondere btw-aangifte worden ingediend.

Boeking Bijzondere-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
231000 Machines. 7.500,00 N.V.T.
640500* Niet-aftrekbare Lux. btw 1.275,00 N.V.T.
440000 @Leveranciers 8.775,00

Als onze Belgische dokter toch zijn btw-nummer, wat hij nodig had voor de IC-diensten
aankoopfactuur 1, verstrekt aan de Luxemburgse leverancier voor de aankoop van de
hartmonitor, moet deze laatste – op basis daarvan - vrijstellen van Luxemburgse btw en
is de aankoop, via een bijzondere aangifte, onderhevig aan 21 % niet aftrekbare
Belgische btw.
Omzichtigheid is hier dus geboden!
 351

9.5.2 ICL - Verkopen op afstand

Bijzondere regeling: 3 Verkopen op afstand

Verkopen op afstand handelt over verkopen van goederen, verricht door

belastingplichtige leveranciers aan particuliere klanten of belastingplichtige klanten
zonder recht op aftrek in een andere EU-lidstaat en waarbij de leverancier instaat
voor het vervoer van de goederen.
9.5.2.1 Plaats van de IC – levering (art. 15 §1)

9.5.2.1.1 ALGEMENE REGEL ICL

Een intracommunautaire levering vindt plaats waar het vervoer aanvangt, ongeacht of
dit door de verkoper, koper of een derde wordt verricht. Dit betekent dat de leverancier
in principe de btw van zijn lidstaat moet aanrekenen op zijn factuur.

9.5.2.1.2 AFWIJKENDE REGEL PLAATSBEPALING BIJ VERKOPEN OP AFSTAND (ART. 15 §1)

Art. 15 §1
In afwijking van art. 14 §2 wordt de plaats van de levering van goederen geacht zich in België te
bevinden wanneer ze door of voor rekening van de leverancier naar België worden verzonden
of vervoerd vanuit een andere lidstaat, voor zover de levering van de goederen wordt verricht voor
een belastingplichtige, of voor een niet-belastingplichtige rechtspersoon op wie de afwijking van art.
25ter, §1, 2de lid toepasselijk is (voor groep van 4), of voor enige andere niet-belastingplichtige
en voor zover de goederen geen nieuwe vervoermiddelen zijn, noch gemonteerd of geïnstalleerd
zijn door of voor rekening van de leverancier.
Ingeval echter de geleverde goederen andere zijn dan accijnsproducten, is het 1ste lid niet van
toepassing op de leveringen van goederen:
1° verricht binnen de grenzen of ten belope van een totaal bedrag, excl. btw, dat in een kalenderjaar
niet hoger mag zijn dan 35.000 euro en
2° mits het totale bedrag, excl. btw, van de in het voorafgaande kalenderjaar verrichte leveringen
van andere goederen dan accijnsproducten 35.000 euro niet heeft overschreden
De bepalingen bedoeld in het 2de lid zijn niet van toepassing wanneer de leverancier in de lidstaat
waarvan hij deel uitmaakt er voor gekozen heeft dat de plaats van deze leveringen België is.

Voor verkopen op afstand is de plaats van de levering: aankomst van de goederen

Volgens de algemene regel worden
 particulieren
 belastingplichtigen zonder recht op aftrek
 of niet-belastingplichtige rechtspersonen die niet opteren voor verwerving met
voldoening van btw in België (zie ICV - groep van 4)
voor hun aankopen in principe belast in en aan het tarief van het land van de verkoper
(aanvang van het vervoer).

Dit zou ertoe kunnen leiden dat bepaalde ondernemingen zoals postorderbedrijven zich
vestigen in die lidstaten waar de btw-tarieven het laagst zijn, om van daar uit goederen
te verkopen aan particuliere klanten in andere lidstaten - aan dat lage tarief - of dus een
fiscale inkomstenderving voor de lidstaat in kwestie.
Om dit te vermijden is het systeem van de “verkopen op afstand” opgericht. In essentie
komt het er op neer dat de plaats van levering – en dus het belastbare feit – wordt
verlegd van de lidstaat van het vertrek van het vervoer naar de lidstaat van aankomst.
Bijgevolg moet de leverancier de btw in rekening brengen van de lidstaat waar
zijn afnemer gevestigd is.
 352

9.5.2.2 Principe “verkopen op afstand”

9.5.2.2.1 VERZENDING OF VERVOER VANUIT BELGIË (STANDPUNT BELGISCHE LEVERANCIER)

9.5.2.2.1.1 Verkopen op afstand

Wanneer een Belgische verkoper goederen verzendt of vervoert naar de lidstaat van
zijn particuliere klant of belastingplichtige klant (lid van de groep van 4), wordt hij
geacht een levering van goederen in het land van zijn klant te verrichten Plaatsbepaling:
lidstaat van aankomst van de goederen.
Dit betekent dat:
 de Belgische leverancier zich in dat land voor btw-doeleinden moet laten
registreren;
 hij aan zijn klant de btw aan het tarief van het land van de klant moet
aanrekenen.
Dit noemen we “verkopen op afstand”
De wijze waarop de goederen worden verzonden is daarbij van geen belang (weg,
lucht, zee, post…).
Voorbeelden
- postorderverkopen, webshops
- verkoop van meubilair met levering aan particuliere klant
- de levering van een machine aan een arts (G4) onder de aankoopdrempel en die
niet opteert voor de Belgische belasting

9.5.2.2.1.2 Ontslag van de registratieverplichting

De Belgische leverancier kan echter worden ontslagen van de registratieverplichting in
elke lidstaat waar hij klanten heeft, op voorwaarde dat hij slechts beperkte leveringen
doet en dus een bepaalde drempel van verkopen aan en per lidstaat niet overschrijdt.
Deze drempel varieert per lidstaat. De drempelbedragen per 01/05/2018 zijn:
Lidstaat Bedrag Lidstaat Bedrag
België € 35.000 Bulgarije BGN 70.000
Denemarken DKK 280.000 Cyprus € 35.000
Duitsland € 100.000 Estland € 35.000
Finland € 35.000 Hongarije HUF 8.800.000
Frankrijk € 35.000 Letland € 35.000
Griekenland € 35.000 Litouwen € 35.000
Ierland € 35.000 Malta € 35.000
Italië € 35.000 Polen PLN 160.000
Luxemburg € 100.000 Roemenië RON 118.000
Nederland € 100.000 Slowakije € 35.000
Oostenrijk € 35.000 Slovenië € 35.000
Portugal € 35.000 Tsjechië CZK 1.140.000
Spanje € 35.000 Zweden SEK 320.000
Verenigd Koninkrijk GBP 70.000 Kroatië HRK 270.000
 353
Leveringen van goederen die vallen onder de winstmargeregeling, nieuwe
vervoermiddelen of goederen geleverd met installatie of montage, komen niet in
aanmerking.
In het geval dat de drempel niet wordt bereikt hoeft de Belgische leverancier zich
bijgevolg niet te registreren in het land van de klant en kan de Belgische leverancier
Belgische btw aan zijn particuliere klant aanrekenen.
Dat is echter een keuze. Verkopers op afstand kunnen er altijd voor opteren, ook al is
de drempel niet bereikt, zich wel degelijk te laten registreren in het land van hun klant
en dus de btw van de lidstaat van de klant aan te rekenen.
Alles zal hierbij afhangen van het plaatselijk btw-tarief. Is het btw-tarief in het land van
de klant lager dan het btw-tarief in het land van de verkoper, dan zal de optie
waarschijnlijk vlug gebeuren.

9.5.2.2.1.3 Samenvatting
Voorwaarden:
 het mag niet gaan over leveringen van goederen onder de winstmargeregeling,
nieuwe vervoermiddelen of leveringen van goederen met installatie of montage;
 de goederen worden vervoerd of verzonden vanuit een lidstaat naar een andere
lidstaat;
 het vervoer moet door de leverancier of voor zijn rekening gebeuren;
 de levering gebeurt aan een lid van de groep van 4 die niet gehouden is tot
verwerving van Belgische btw of aan een niet-belastingplichtige (particulier).
Verkoopdrempel/registratie voor de btw
 drempel niet bereikt en:
- niet geregistreerd in de lidstaat van de klant = Belgische btw;
- wel geregistreerd in de lidstaat van de klant = btw land van de klant.
 drempel wel bereikt
Verplichte registratie in de lidstaat van de klant en btw land van de klant.

9.5.2.2.2 VERZENDING OF VERVOER NAAR BELGIË (STANDPUNT BELGISCHE KLANT)

Hiervoor gelden dezelfde principes en regels als hierboven vermeld.
Samengevat komt het hier op neer:
België heeft een verkoopdrempel van € 35.000,00 ingesteld. Dat betekent voor de
verkopen door leveranciers vanuit een andere lidstaat aan hun Belgische klanten:
 Drempel niet bereikt (verkopen < € 35.000) en:
- niet geregistreerd in België = btw land van de buitenlandse leverancier;
- wel geregistreerd in België (optie) = Belgische btw
 Drempel wel bereikt (verkopen> € 35.000)
Verplichte registratie in België en Belgische btw aanrekenen.
 354

9.5.2.2.3 GROEP VAN 4 EN VERKOPEN OP AFSTAND

Vermelden we toch de specifieke positie van de leden van de “Groep van 4” en meer
bepaald de intracommunautaire verwervingen door deze leden van de G4 (zie de
module “ICV door de Groep van 4”).

Daarin hebben we gezien dat - onder de aankoopdrempel van € 11.200,00 - deze

belastingplichtigen ervoor kunnen opteren om hun intracommunautaire verwervingen in
België te laten belasten en dus te opteren voor Belgische btw en aangifte daarvan te
doen via een “Bijzondere aangifte”.

Samenlezing van ICV en verkopen op afstand door de “Groep van 4”

Concreet betekent dit dat bij verkopen op afstand door buitenlandse belastingplichtigen
aan leden van de “Groep van 4” zij niet alleen rekening moeten houden met:
 de verkoopdrempels per lidstaat (België € 35.000,00);
 maar ook met de aankoopdrempels van de “Groep van 4” (€ 11.200,00).

Deze belastingplichtigen – leden van de groep van 4 - zijn immers verplicht om de btw
over hun intracommunautaire verwerving in België te voldoen, via een bijzondere
aangifte,
 indien ze de aankoopdrempel van € 11.200,00 voor aankopen in andere lidstaten
hebben overschreden
 of indien ze deze grens niet hebben overschreden, toch hebben geopteerd voor
Belgische belasting.

In dat geval moeten zij hun Belgisch btw-nummer meedelen aan de leverancier van de
goederen en moet deze laatste vrijstellen van btw. Het principe van de verkopen op
afstand is dan niet van toepassing.

Concreet geeft dit volgende mogelijkheden:

Situatie
Belastingplichtige zonder recht op
aftrek of een niet-belastingplichtige
rechtspersoon die de
aankoopdrempel van € 11.200,00
per jaar overschrijdt
Belastingplichtige zonder recht op
aftrek of een niet-belastingplichtige
rechtspersoon die de
aankoopdrempel van € 11.200,00
per jaar niet overschrijdt (en die
opteert voor Belgische belasting
Belastingplichtige zonder recht op
aftrek of een niet-belastingplichtige
rechtspersoon die de
aankoopdrempel van € 11.200,00
per jaar niet overschrijdt (en die
niet opteert voor Belgische
belasting)
ICV- groep van 4
Belasting in België van de
verschuldigde btw via de
“Bijzondere aangifte” op basis
van Belgisch btw nr.
Belasting in België van de
verschuldigde btw via de
“Bijzondere aangifte” op basis
van Belgisch btw nr.
Belasting tegen het tarief van
het land van de verkoper
mogelijk tenzij verkoopdrempel
leverancier is overschreden
Verkopen op
afstand
Niet van toepassing
Niet van toepassing
Verkoopdrempel niet
overschreden: btw
lidstaat leverancier
Verkoopdrempel wel
overschreden: btw
lidstaat klant
 355
Voorbeelden
1. Een Nederlandse onderneming “Joosten” verkoopt een computer aan het Universitair
Ziekenhuis (UZ) in Gent - vrijgestelde belastingplichtige zonder recht op aftrek - aan
€ 7.500,00.
Het transport naar Gent verloop via “DHL”, in opdracht van Joosten.
Joosten heeft in het lopende kalenderjaar reeds voor € 50.000,00 verkopen op
afstand gedaan in België.
Het UZ heeft tijdens het jaar nog geen aankopen gedaan in andere lidstaten en heeft
ook niet geopteerd om haar intracommunautaire verwervingen in België te laten
belasten.
De verkoopdrempel van € 35.000 voor verkopen door Joosten aan België is
overschreden. Bijgevolg is de plaats van de levering België. De Nederlandse
verkoper “Joosten” is verplicht zich voor btw-doeleinden te registreren in België en
Belgische btw aan te rekenen aan het UZ in Gent.
2. Een Nederlandse onderneming “Joosten” verkoopt een hartmonitor aan het
Universitair Ziekenhuis (UZ) in Gent - vrijgestelde belastingplichtige zonder recht op
aftrek - aan € 13.000,00.
Het transport naar Gent verloop via “DHL”, in opdracht van Joosten.
Joosten heeft in het lopende kalenderjaar reeds voor € 20.000,00 verkopen op
afstand gedaan in België.
Het UZ heeft tijdens het jaar nog geen aankopen gedaan in andere lidstaten.
De aankoopdrempel van € 11.200,00 voor aankopen door het UZ in andere
lidstaten is overschreden (€ 13.000,00). Het UZ in Gent is bijgevolg verplicht een
btw-nummer aan te vragen, dat mee te delen aan de Nederlandse leverancier
Joosten en een intracommunautaire verwerving in België te verrichten met
toepassing van Belgische btw en dus een bijzonder aangifte in te dienen.
3. Een Belgische onderneming “Lecturama” verkoopt boeken aan een school “De
Kameleon “ (vrijgestelde belastingplichtige zonder recht op aftrek) in Nederland voor
een bedrag van € 3.000,00.
Lecturama verstuurt de goederen – in haar opdracht – naar Nederland.
Lecturama heeft gedurende het jaar al voor € 98.000,00 verkopen op afstand gedaan
naar Nederland. Geen van beide partijen heeft enige optie uitgeoefend en voor de
Nederlandse school betreft het een eerste aankoop in een andere lidstaat.
Plaats van levering is Nederland (overschrijding verkoopdrempel naar Nederland:
> € 100.000).
De Belgische onderneming “Lecturama” is verplicht zich te registreren in Nederland
en Nederlandse btw aan te rekenen aan haar klant.
4. Een Belgische onderneming “Lecturama” verkoopt boeken aan een belasting-
plichtige boekhandel in Nederland voor een bedrag van € 10.000,00.
Lecturama verstuurt de goederen naar Nederland.
Lecturama heeft gedurende het jaar al voor € 95.000,00 verkopen op afstand gedaan
naar Nederland.
Plaats van de levering is België: aanvang van het vervoer (ICL).
Vrijstelling van btw want “gewone” intracommunautaire levering aan een
belastingplichtige klant (de koper is een btw-belastingplichtige met recht op aftrek die
in zijn land een intracommunautaire verwerving zal moeten verrichten).
 356

9.5.2.3 Btw-aangifte: verwerking verkoopfactuur

9.5.2.3.1 ONDER VERKOOPDREMPEL

Roosters 01/02/03
De maatstaf van heffing van leveringen van goederen die door de Belgische aangever
van België naar een andere lidstaat worden vervoerd en die worden verricht voor een
persoon die niet gehouden is zijn verwervingen van goederen aan de belasting te
onderwerpen in die lidstaat van bestemming, en waarvoor het stelsel van de
verkopen op afstand niet van toepassing is omwille van
 geen overschrijding van de verkoopdrempel
 en geen optie door de Belgische aangever om de geleverde goederen aan de
belasting te onderwerpen in de lidstaat van bestemming
wordt naargelang het toepasselijke tarief, vermeld in de roosters 01, 02 of 03 van de
periodieke aangifte.

Rooster 54
De verschuldigde btw wordt opgenomen in rooster 54

Maatstaf van heffing: opname in roosters 01 Verkopen aan 6 %

02 Verkopen aan 12 %
03 Verkopen aan 21 %
Verschuldigde btw 54

9.5.2.3.2 BOVEN VERKOOPDREMPEL

Maatstaf van heffing: rooster 47

In rooster 47 vermelden we onder meer de verkopen op afstand waarvan de plaats van
de levering geacht wordt zich te bevinden in een andere lidstaat, namelijk de plaats
waar de goederen zich bevinden op het tijdstip van de aankomst van de verzending of
het vervoer.
Bijgevolge wordt de maatstaf van heffing van verkopen op afstand boven de
verkoopdrempel (of daaronder mits optie van registratie en voldoening van de btw in de
Lidstaat van de klant) opgenomen in rooster 47 van de periodieke aangifte van de
leverancier.

9.5.2.4 Verkopen op afstand van accijnsproducten

9.5.2.4.1 AAN PARTICULIEREN
Als het gaat om verkoop van accijnsproducten aan particulieren, met vervoer door de
leverancier, is het stelsel van verkopen op afstand direct van toepassing, dus zonder
dat de verkoopdrempel moet overschreden zijn, m.a.w.:
 Verplichte registratie in het land van de particuliere klant
 Aanrekenen btw tarief van het land van de klant
Indien particulieren zelf instaan voor het vervoer van de accijnsproducten (minerale
oliën, alcohol, tabak) betalen zij de btw daarop meteen in de lidstaat van aankoop.

9.5.2.4.2 AAN GROEP VAN 4

De leden van de G4 vallen, betreffende accijnsproducten, steeds onder het stelsel van
de verwerving (m.a.w. steeds Belgische btw van toepassing via bijzondere aangifte).
 357

9.5.3 Margeregeling
Bijzondere regeling: 4 Margeregeling aankoop
5 Margeregeling verkoop

9.5.3.1 Principe
Art. 58, §4 W.BTW
Een bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge gerealiseerd door belastingplichtige
wederverkopers is van toepassing op door hen verrichte leveringen van gebruikte goederen,
kunstvoorwerpen, voorwerpen voor verzamelingen en antiquiteiten, overeenkomstig de
volgende bepalingen:
1° als belastingplichtige wederverkoper wordt aangemerkt de belastingplichtige die in het kader
van zijn economische activiteit gebruikte goederen, kunstvoorwerpen, voorwerpen voor
verzamelingen of antiquiteiten koopt, voor bedrijfsdoeleinden bestemt of invoert met het oog op
wederverkoop,
2° de bedoelde leveringen van goederen zijn de door een belastingplichtige wederverkoper verrichte
leveringen van gebruikte goederen, kunstvoorwerpen, voorwerpen voor verzamelingen en
antiquiteiten die hem binnen de Gemeenschap zijn geleverd door
- Een-niet belastingplichtige
- Een andere belastingplichtige, voor zover de levering van het goed door deze andere
belastingplichtige krachtens art 44 §2 13°, is vrijgesteld
- En andere belastingplichtige voor zover de levering van het goed door deze andere
belastingplichtige is vrijgesteld krachtens art. 56 §2, en het een bedrijfsmiddel betref (kleine
ondernemingen)
- Door een andere belastingplichtige wedeverkoper, voor zover de levering van het goed
door deze andere belastingplichtige wederverkoper overeenkomstig de onderhavige
bijzondere regeling onderworpen is geweest aan de belasting (margeregeling)
3° de bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge is niet van toepassing op de door
een belastingplichtige wederverkoper verrichte leveringen van goederen die hem binnen de
gemeenschap zijn geleverd door personen die bij de aankoop, de intracommunautaire verwering of
de invoer van de goederen, de vrijstelling van de belasting hebben genoten krachtens art. 42 of van
de teruggaaf van de belasting krachten art. 77 §2
4° de belastingplichtige wederverkopers kunnen kiezen voor de toepassing van de bijzondere
regeling op leveringen:
a) van kunstvoorwerpen…die zij zelf hebben ingevoerd
b) van kunstvoorwerpen…die aan hen geleverd zijn door de maker of diens rechthebbende
c) van kunstvoorwerpen die aan hen geleverd zijn door een andere belastingplichtige dan een
belastingplichtige wederverkoper wanneer de levering door deze andere belastingplichtige
onderworpen is aan het verlaagd tarief.
5° belastingplichtigen mogen de belasting die verschuldigd of voldaan is voor aan hen door een
belastingplichtige wederverkoper geleverde of te leveren goederen niet aftrekken van de belasting
die zij verschuldigd zijn, voor zover de levering van die goederen door de belastingplichtige
wederverkoper onderworpen is aan de bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge
(btw niet aftrekbaar voor koper)
6° voor zover de goederen gebruikt worden ten behoeve van zijn leveringen die onderworpen zijn
aan de bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge, mag de belastingplichtige
wederverkoper van de belasting die hij verschuldigd is niet aftrekken:
a) de belasting die verschuldigd of voldaan is voor kunstvoorwerpen....die hij zelf heeft
ingevoerd
b) de belasting die verschuldigd of voldaan is voor aan hem geleverde of te leveren
kunstvoorwerpen door de maker of diens rechthebbende
c) de belasting die verschuldigd of voldaan is voor aan hem geleverde of te leveren
kunstvoorwerpen door een andere belastingplichtige dan een belastingplichtige
wederverkoper.
 358
7° Voor elke levering die onder de bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge valt,
kan de belastingplichtige wederverkoper de normale regeling van de belasting toepassen.
Indien de belastingplichtige wederverkoper de normale regeling van de belasting toepast mag hij van
de belasting die hij verschuldigd is de met betrekking tot het hem geleverde kunstvoorwerp…..
verschuldigd of voldane belasting aftrekken
8° De belastingplichtige wederverkoper mag de belasting over de leveringen van goederen waarop
hij de bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge toepast niet afzonderlijk
vermelden op de factuur die hij uitreikt, op ieder als zodanig geldend stuk of op ieder verbeterend
stuk.
9° de levering van nieuwe vervoermiddelen in de zin van art. 8bis, §2, verricht onder de in artikel
39bis bedoelde voorwaarden zijn uitgesloten van de bijzondere regeling van belastingheffing over
de winstmarge (ICL nieuwe voertuigen)
10° de belastingplichtige wederverkoper moet een register houden van de goederen onderworpen
aan de bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge, die hij heeft verzonden of
vervoerd.
11° indien de toepassing van de bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge een
negatieve marge tot resultaat heeft, doet dat geen recht op terugbetaling van de belasting ontstaan.

De margeregeling is een bijzondere regeling, ingesteld voor handelaren in tweedehands

goederen (bv. garagisten), die geregeld deze goederen aankopen bij
 particulieren
 belastingplichtigen zonder recht op aftrek van btw (groep van 4)
 belastingplichtige wederverkopers die de margeregeling zelf toepassen.
Deze laatste hebben de btw op de oorspronkelijke aankoop van hun (nieuwe) wagen
immers niet kunnen aftrekken (geen recht op aftrek van btw).
Om dubbele belasting te vermijden zal de belastingplichtige wederverkoper (garagist)
slechts btw dienen aan te rekenen op zijn winstmarge en niet op zijn volledige
verkoopprijs.
Het is dus de hoedanigheid van de eerste gebruiker die bepaalt of de erop volgende
wederverkoop van het tweedehandse vervoermiddel al dan niet onder de margeregeling
kan worden verricht.
Had de vorige gebruiker geen recht op aftrek van btw dan kan de wederverkoop
gebeuren onder de margeregeling en wordt er slechts btw berekend op de winstmarge.
De verkoop van goederen onder de margeregeling is steeds btw inbegrepen. Noch de
btw, noch de maatstaf van heffing (in dit geval de winstmarge) komen afzonderlijk voor
op de verkoopfactuur.
Men krijgt met andere woorden van de handelaar een factuur waarop het bedrag aan
btw niet apart wordt vermeld.
De factuur bevat wel de vermelding:
"Levering onderworpen aan de bijzondere regeling van belastingheffing over de marge:
btw niet aftrekbaar art. 58, §4 W.BTW”
 359
Als de koper een belastingplichtige is, met recht op aftrek btw, kan hij in dit geval de
aftrek van btw niet uitoefenen.
De btw op aankopen onder toepassing van de winstmarge is immers niet
aftrekbaar.
Had de vorige gebruiker wel recht op aftrek van btw kan de margeregeling niet worden
toegepast.
Voorbeelden
Een garagist verkoopt een tweedehands auto voor € 5.000,00 nadat hij er zelf €
4.000,00 voor had betaald bij aankoop.
Hij kocht deze auto bij een:
 particulier, dokter of openbaar bestuur: er is 21 % btw op de winstmarge van
toepassing. De factuur is inclusief btw;
 vennootschap (belastingplichtige, met recht op aftrek btw): er is 21 % btw
verschuldigd op de volledige verkoopprijs. Uitsplitsing factuur in maatstaf van
heffing en verschuldigde btw daarop;
 andere autohandelaar, die de auto zelf had gekocht buiten de margeregeling
(dus met recht op aftrek btw): er is 21 % btw verschuldigd op de volledige
verkoopprijs. Uitsplitsing factuur in maatstaf van heffing en verschuldigde btw
daarop;
 andere autohandelaar, die de auto zelf had gekocht onder toepassing van de
margeregeling (dus zonder recht op aftrek btw): er is 21% btw op de winstmarge
van toepassing. De factuur is inclusief btw.
 360

9.5.3.2 Begrip vervoermiddel

Met vervoermiddelen worden bedoeld:
 schepen met een lengte van meer dan 7,5 m;
 luchtvaartuigen met een totaal opstijggewicht van meer dan 1 550 kg;
 landvoertuigen die zijn uitgerust met een motor met een cilinderinhoud van meer
dan 48 cc of met een vermogen van meer dan 7,2 kw.
Komen in aanmerking voor de margeregeling: automobielen, motorfietsen, bromfietsen,
kampeerauto’s, bestelwagens, aanhangwagens, jachten, plezierboten,
(hefschroef)vliegtuigen….
Komen nooit in aanmerking voor de margeregeling:
nieuwe vervoermiddelen, totaal omgebouwde voertuigen, autowrakken en schroot.

9.5.3.2.1 BEGRIP “NIEUW VERVOERMIDDEL”

(enkel voor intracommunautaire handelingen)
Vervoermiddelen worden betreffende de btw-wetgeving nog als nieuw beschouwd
indien:
 de levering plaatsvindt binnen de 6 maanden (landvoertuigen) of 3 maanden
(boten of luchtvaartuigen) na de datum waarop het vervoersmiddel voor het eerst
in gebruik is genomen;
OF
 het vervoermiddel niet meer dan 100 uren gevaren (boot) of 40 uren gevlogen
(vliegtuig), of ten hoogste 6000 km afgelegd (wagen) heeft.
Zodra één van deze twee voorwaarden is vervuld, dient het vervoermiddel als een
nieuw vervoermiddel te worden beschouwd.

9.5.3.2.2 BEGRIP “TWEEDEHANDSE” MOTORVOERTUIGEN

Tweedehandse motorvoertuigen zijn personenauto’s, auto’s voor dubbel gebruik,
minibussen, enz. die al het voorwerp hebben uitgemaakt van een “eerste inschrijving” of
die minstens al werden gebruikt binnen of buiten België.
Het is hierbij van geen belang of hun levering plaatsvindt binnen de zes maanden na
datum van eerste ingebruikneming of dat ze niet meer dan 6.000 km hebben afgelegd.
 361

9.5.3.3 Wie is belastingplichtige wederverkoper?

De belastingplichtige wederverkoper is de belastingplichtige die in het kader van zijn
economische activiteit tweedehands goederen koopt met het oog op wederverkoop voor
eigen rekening of voor rekening van een derde.
Een garagehouder is bijgevolg te beschouwen als een btw-plichtige wederverkoper.

9.5.3.4 Wie is niet-belastingplichtige?

Als niet-belastingplichtige worden bedoeld degenen die geen enkel recht op aftrek,
vrijstelling of teruggave van btw kunnen uitoefenen.
Dit zijn:
 de niet-belastingplichtigen (particulieren);
 de in principe wel belastingplichtigen maar die overeenkomstig artikel 44 van het
WBTW zijn vrijgesteld van btw (tandartsen, verplegers,
verzekeringsmaatschappijen, ...);
 niet-belastingplichtige rechtspersonen;
 belastingplichtigen onderworpen aan de kleine ondernemersregeling.
 362

9.5.3.5 Verplichtingen voor de toepassing van de margeregeling

9.5.3.5.1 AANKOOP
De belastingplichtige wederverkoper moet:

1. Een aankoopborderel uitreiken aan zijn leverancier (tenzij die zelf factureert) met als
inhoud:
- Datum van aankoop
- Nummer in het inkoopregister (de aankoop wordt niet ingeschreven in het
klassieke aankoopjournaal maar wel in een afzonderlijk "inkoopregister")
- Btw-nr. van de wederverkoper
- Nauwkeurige omschrijving van de aard en hoeveelheid van de goederen
Voor een voertuig moet worden vermeld: benaming van het voertuig, merk,
model, jaartal, cilinderinhoud, motorsterkte, chassisnummer, carrosseriemodel,
datum waarop vervoermiddel voor het eerst in het verkeer werd gebracht)
- Aankoopprijs
- Verklaring van de laatste eigenaar-gebruiker dat hij geen recht op aftrek had.
2. Een bewijs afleveren over de identiteit van de laatste eigenaar-gebruiker
3. Een aankoopregister bijhouden waarin de aankopen van de bedoelde goederen één
voor één geregistreerd worden (datum aankoopborderel, identiteit van de laatste
eigenaar-gebruiker, aard van het goed, aankoopprijs);
4. Een vergelijkingsregister om de maatstaf van heffing per aangifteperiode te kunnen
vaststellen, plus een aantal boekhoudkundige handelingen te kunnen stellen die
daaruit volgen:
- indien er tijdens een bepaalde periode meer input dan output is, moet er een
overdracht naar volgend tijdvak gebeuren, tenzij voor het 4 de kwartaal of de 12de
maand van het jaar
- een jaarlijkse regularisatie verrichten om te vermijden dat een negatieve marge
moet overgedragen worden
- verplichting tot het opmaken van een jaarlijkse inventaris
- aanhouden van een dagontvangstenboek en van een boek van de uitgaande
facturen (inschrijving van bedragen inclusief btw)
5. De gekochte goederen individualiseren
6. Voor de verkopen, onderworpen aan de margeregeling een bijzondere boekhouding
voeren
7. Een inventaris opmaken
 363
Voorbeeld aankoopborderel personenwagen

Identiteit (particulier/verkoper). Datum, . . . . . . . . . . .

Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Woonplaats. . . . . . . . . . . . . .

Identiteit (garage/koper). . .
Adres: ……………………….
Woonplaats: ………………..
BTW-nr: …………………….

Aankoopborderel

Nummer inkoopregister: . . . . . . . . . . .

Debet voor verkoop en levering van een tweedehands auto, in de staat waarin hij zich
bevindt, staat goed gekend door de koper en goedgekeurd.

Merk. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Model. . . . . . . . . . . . . . . . . .
Chassisnummer. . . . . . . . . .
Motorsterkte. . . . . . . . . . . . .
Carrosseriemodel. . . . . . . . .
Cilinderinhoud. . . . . . . . . . .
Bouwjaar: . . . . . . . . . . . . . . .

Datum eerste ingebruikname. . . . . . . . .

Voor de som van:

In bijlage: attest

Bij aankoop van een tweedehands auto bij:

 een belastingplichtige die de regeling geniet voor de kleine ondernemingen
(omzet < € 25.000,00 per jaar)
 of bij een andere belastingplichtige wederverkoper (met btw-nummer)
zijn de verkopers zelf gehouden om een factuur uit te reiken.
De belastingplichtige wederverkoper die het vervoermiddel aankoopt hoeft in dat geval
uiteraard geen aankoopborderel op te maken.
Attest
Het opgemaakt aankoopborderel is onvoldoende als bewijsstuk van de aankoop bij een
zogenaamde niet btw-plichtige of vrijgestelde. De belastingplichtige wederverkoper
dient tevens in het bezit te worden gesteld van een attest getekend door de verkoper.

Bij een voertuig moet de verkoper daarenboven een kopie van het inschrijvingsbewijs
van de wagen op naam van de verkoper overhandigen. Dit attest dient samen met een
kopie van het inschrijvingsbewijs te worden bewaard als bijlage bij het aankoopborderel
of de factuur.
 364
Voorbeeld van attest vervoermiddel

Ik ondergetekende, naam, voornaam. . . . . . . . . . . . . . .

handelend als (particulier, niet-belastingplichtige rechtspersoon, belastingplichtige art.
44 WBTW, belastingplichtige art. 56 §2 WBTW)
(* te kiezen uit deze mogelijkheden) verkoopt het hierna omschreven vervoermiddel:
Merk. . . . . . . . . . . . . . . . .
Model. . . . . . . . . . . . . . . . .
Chassisnummer. . . . . . . . . .
Motorsterkte. . . . . . . . . . . .
Carrosseriemodel. . . . . . . . .
Cilinderinhoud. . . . . . . . . . .
Bouwjaar: . . . . . . . . . . . . . . .
Datum eerste ingebruikname:
en verklaar geen enkel recht op aftrek (of teruggave) van de BTW geheven bij de
aankoop, bij de intracommunautaire verwerving of bij de invoer van dit vervoermiddel te
hebben kunnen uitoefenen, noch recht te hebben gehad op een vrijstelling van de
BTW.
Ik verklaar tevens het inschrijvingsbewijs van deze wagen thans te hebben
overhandigd aan de koper van het voertuig.
Gedaan te . . . . . . . . . , op . . . . . . .

Inkoopregister
In dit register moeten enkel de aankopen van tweedehands wagens worden
ingeschreven die in aanmerking komen om te worden verkocht met toepassing van de
margeregeling en die de belastingplichtige wenst verder te verkopen met btw op de
marge. Het inkoopregister vervangt het boek van de inkomende facturen voor de
bedoelde aankopen.
Het is echter toegestaan dat de aankopen in het aankoopjournaal worden ingeschreven
voor zover al de vermeldingen die normaal in het inkoopregister dienen te worden
opgenomen, duidelijk afgescheiden worden opgenomen in het aankoopjournaal en dit in
supplementaire kolommen.
De inschrijving in het inkoopregister gebeurt onmiddellijk en wordt niet uitgesteld tot de
dag van doorverkoop.
 365
9.5.3.5.2 VERKOOP

Facturatie
De belastingplichtige wederverkoper dient voor de levering van tweedehands
vervoermiddelen die hij verricht een factuur uit te reiken.
Als de margeregeling wordt toegepast, mag de btw in geen geval apart worden vermeld
op de factuur.

Het is immers de bedoeling dat aan de koper op geen enkel wijze duidelijk wordt
gemaakt wat de behaalde winst is in hoofde van de belastingplichtige wederverkoper
Hij vermeldt wel op de factuur:
 dat hij artikel 58, §4 van het W.BTW toepast,
 dat de levering onderworpen is aan de bijzondere regeling van belastbare heffing
op de winstmarge
 en de btw niet-aftrekbaar is.

Voorbeeld verkoopfactuur tweedehandsauto met margeregeling

Verkoper: (garage) Verkoopfactuur
Adres:
Woonplaats:
BTW
RPR. .
Aan: (klant)
Adres:
Woonplaats:
BTW:
Factuurnummer:
Factuurdatum:

Omschrijving Prijs (inclusief BTW)

...... ......
...... ......
...... ......
Toepassing art. 58 §4 WBTW: levering onderworpen aan de bijzondere regeling van
belastingheffing over de winstmarge. BTW niet-aftrekbaar.
Totaal te betalen ......

Verkoopboek
De belastingplichtige wederverkoper dient vanzelfsprekend in het boek voor uitgaande
facturen ook de leveringen van tweedehands vervoermiddelen verricht onder de
bijzondere regeling van belastingheffing in te schrijven.
De verkopen van tweedehands vervoermiddelen onderworpen aan de bijzondere
margeregeling moeten afzonderlijk worden ingeschreven tegen verkoopprijs, inclusief
btw.
 366

9.5.3.5.3 VERGELIJKINGSREGISTER
Het vergelijkingsregister is een centralisatieregister, dat toelaat op het einde van elk
aangiftetijdvak (uitgezonderd op het einde van het laatste aangiftetijdperk van het jaar)
de belasting vast te stellen die door de belastingplichtige wederverkoper verschuldigd is
over de verkopen die hij heeft gedaan.
Het register laat bijgevolg toe de globale maatstaf van heffing voor het tijdvak en de
verschuldigde belasting die erin is begrepen, samen te stellen.
Model vergelijkingsregister
"Berekening van de verschuldigde belasting voor de handelingen verricht onder de
bijzondere regeling"

Aangiftetijdvak Overgebrachte registers Prijs btw Prijs btw Opmerkingen

inbegrepen inbegrepen
Tarief 6 % Tarief 21 %
Juni 2xxx Boek voor uitgaande
facturen (kolom
margeregeling)
Ontvangstenboek
(kolom margeregeling)
Totaal
Inkoopregister
Belastbaar verschil
(inclusief btw)
 367

9.5.3.6 Berekening verschuldigde belasting

Hoe wordt de verschuldigde belasting voor handelingen onder de margeregeling
berekend?

9.5.3.6.1 PRINCIPE
Bij de berekening van de verschuldigde belasting voor de handelingen verricht onder de
bijzondere regeling wordt het principe van de globalisatie toegepast.

9.5.3.6.2 STAPPEN
Op het einde van elk aangiftetijdvak totaliseert de belastingplichtige wederverkoper het
bedrag van zijn verkopen met toepassing van de bijzondere regeling (btw inbegrepen),
die voorkomen in zijn boek voor uitgaande facturen voor de betreffende periode.
Er wordt eveneens een totaal gemaakt van de tijdens het aangiftetijdvak in het
inkoopregister ingeschreven bedragen (zonder onderscheid of de wagens al dan niet
werden verkocht).
Deze totalen van het boek voor uitgaande facturen enerzijds en van het inkoopregister
anderzijds worden overgenomen in het vergelijkingsregister. Het verschil tussen het
totaalbedrag van de verkopen en het totaalbedrag van de inkopen vormt het belastbaar
bedrag (belasting inbegrepen) van de handelingen onderhevig aan de margeregel.
Indien er tijdens een bepaalde periode meer input dan output is, wordt de negatieve
marge per saldo naar het volgende tijdvak overgedragen door ze, in het inkoopregister,
toe te voegen aan de aankopen van het volgende kwartaal
Voorbeeld vergelijkingsregister:
Verkopen onder toepassing margeregeling (inclusief btw) 40.000,00
Aankopen onder toepassing margeregeling (bij particulieren, G4) 32.500,00
Belastbaar verschil (inclusief btw op de marge) 7.500,00

Uitsplitsing belastbaar verschil

Maatstaf van heffing: € 7.500,00/121 * 100 = € 6.198,35
Verschuldigde btw: € 7.500,00/121 * 21 = € 1.301,65
Rooster 03: maatstaf van heffing
De maatstaf van heffing aan € 6.198,35 wordt samen met de bedragen verricht onder
de normale regeling van de belasting aan 21 % btw, overgebracht naar rooster 03 van
de periodieke btw-aangifte (maatstaven van heffing, onderworpen aan 21 % btw).
Rooster 54: verschuldigde btw
De verschuldigde btw (21 %) van € 1.301,65 wordt overgebracht naar vak 54 van de
btw-aangifte.
Rooster 00: Bijzondere regelingen
Om statistische redenen wordt het totaalbedrag van de aankopen aan € 32.500,00 die
gedurende het beschouwde aangiftetijdvak werden verricht, overgebracht naar rooster
00 van de periodieke btw-aangifte.
 368

9.5.3.7 Boekhouding en btw-aangifte: praktische uitwerking

Garage Polfliet verkoopt een nieuwe personenwagen aan een particuliere klant De
Smedt Leo en neemt zijn oude auto over, onder toepassing van de margeregeling, voor
€ 5.000,00.

Aankoop
Garage Polfliet stelt een aankoopborderel op en neemt de gegevens van deze aankoop
over in het inkoopregister.

Aankoopborderel tweedehands auto

Naam: De Smedt Leo Datum 26/08/20XX
Adres: K. Albertstraat 149
Woonplaats: 2800 Walem.
Naam: Garage Polfliet
Adres: Puursesteenweg 105
Plaats: 2680 Bornem
BTW-nr: BE 0123456789
Aankoopborderel
Nummer inkoopregister: 1
Debet voor verkoop en levering van een tweedehands auto, in de staat waarin hij zich bevindt, staat goed
gekend door de koper en goedgekeurd
Merk: Citroën
Model: Xsara Picasso
Chassisnummer: VF7CHRHYB39178371
Motorsterkte: 66 KW
Carrosseriemodel: AF
Cilinderinhoud: 1997 CC
Bouwjaar: 20xx
Datum eerste ingebruikname: 01/03/20xx
Voor de som van: € 5.000,00
In bijlage: attest

Inkoopregister
Inkoopprijs
vervoermiddelen
aangekocht met
Inschrijvings- Datum van de Naam van de toepassing van
Aard van het goed
nummer aankoop leverancier margeregeling
In België In een
andere
1 2 3 4 5 6
1° 26/08/20xx De Smedt Leo personenwagen 5.000,00
Het totaal van de bedragen vermeld in de kolommen 5 en 6, verminderd met de 5.000,00
bedragen vermeld in de kolommen 10 en 11 (zie volgende tabel), dient per
aangiftetijdvak te worden overgedragen naar het vergelijkingsregister rooster rooster
81 86
 369
Btw- aangifte aankoop:
Opname onder rooster 81: € 5.000,00

Journaalpost aankoop:
Rekening Omschrijving Debet Credit
604000 Aankopen handelsgoederen 5.000,00
440xxx Aan Handelsdebiteuren 5.000,00
De Smedt Leo - 1

Verkoop
Garage Polfliet verkoopt de tweedehandse auto vervolgens aan klant Mols Danny
(particulier) voor € 6.000,00 onder toepassing van de margeregeling, btw inclusief.

Verkoopfactuur
Verkoper: Garage Polfliet Verkoopfactuur
Adres: Puursesteenweg 105
Woonplaats: 2680 Bornem
BTW BE 0123456789
RPR. St. Niklaas
Aan: Mols Danny
Adres: Dorpsstraat 1
Woonplaats: 2500 Lier
BTW: geen
Factuur: 1234
Factuurdatum: 30/08/20xx
Omschrijving Prijs (inclusief BTW)
Merk: Citroën € 6.000,00
Model: Xsara Picasso
Chassisnummer: VF7CHRHYB39178371
Motorsterkte: 66 KW
Carrosseriemodel: AF
Cilinderinhoud: 1997 CC
Bouwjaar: 20xx

Toepassing art. 58 § 4 WBTW : levering onderworpen aan de bijzondere regeling van belastingheffing
over de winstmarge. BTW niet-aftrekbaar.
Totaal te betalen € 6.000,00
 370
Vergelijkingsregister

Aangiftetijdvak Overgebrachte registers Prijs btw Prijs btw Opmerkingen

inbegrepen inbegrepen
Tarief 21 %
Augustus 20xx Boek voor uitgaande facturen 6.000,00
(kolom margeregeling)
Ontvangstenboek (kolom 0,00
margeregeling)
Totaal 6.000,00
Inkoopregister 5.000,00
Belastbaar verschil (inclusief btw) 1.000,00

Berekening van de marge: maatstaf van heffing/verschuldigde btw

Aankoopprijs 5.000,00
Verkoopprijs 6.000,00
Marge 1.000,00
Maatstaf van heffing 1.000 x 100/121 826,45
Te betalen btw 1.000 x 21/121 173,55

Journaalpost:
Rekening Omschrijving Debet Credit
400xxx Handelsdebiteuren 6.000,00
700000 @ Verkopen 0 % 5.000,00
700000 Verkopen 21 % 826,45
451054 Verschuldigde BTW 173,55
Mols Danny - VF 1234

Btw-aangifte
In de btw-aangifte wordt de omzet van € 6.000,00 vermeld, uitgesplitst in:
 de aankoopprijs rooster 00 € 5.000,00
 de marge (€ 1.000,00)
- maatstaf van heffing rooster 03 € 826,45
- verschuldigde btw rooster 54 € 173,55

De totale omzet (verkoopprijs) wordt dus als volgt weergegeven:

Rooster 00 5.000,00
Rooster 03 826,45
Rooster 54 173,55
Omzet 6.000,00
 371

9.5.4 Forfaitaire btw-belastingplichtigen (art. 56 §1 W BTW)

9.5.4.1 Principe
Forfaitaire btw-belastingplichtigen zijn kwartaalaangevers die buiten de specifieke
kenmerken die eigen zijn aan deze regeling dezelfde verplichtingen hebben als de
gewone btw-belastingplichtigen.
Zoals de naam van de regeling aangeeft, wordt de aan de Schatkist te storten btw
forfaitair berekend. Het bedrag van de te betalen btw stemt niet overeen met het bedrag
van de aan de klant aangerekende btw (zoals bij de normale regeling) maar wordt
vastgesteld op basis van de aankopen of van bepaalde andere criteria.
Voor wie
De forfaitaire regelingen zijn van toepassing voor
 natuurlijke personen
 en bepaalde rechtsvormen*
o Verenigingen Onder Firma (V.O.F)
o Gewone Commanditaire Vennootschappen (GCV) en
o Besloten Vennootschappen met Beperkte Aansprakelijkheid (BVBA).
*Vanaf 01/01/2020 kunnen deze vennootschappen de forfaitaire regeling niet langer
gebruiken.

Voorwaarden
 hun omzet mag maximaal € 750.000,00 bedragen, exclusief btw
Wanneer echtgenoten elk een aparte beroepswerkzaamheid uitoefenen, wordt
afzonderlijk rekening gehouden met de omzet van ieder van hen.
 in principe voor 75 % van die omzet ontheven zijn van factureringsplicht
Btw-plichtige natuurlijke personen die niet aan de 75%-voorwaarde voldoen, kunnen de
forfaitaire regeling blijven toepassen op voorwaarde dat de handelingen waarvoor ze wel
verplicht een factuur moeten uitreiken:
o verricht worden voor een gering aantal personen of betrekking hebben op
hoeveelheden goederen die niet merkelijk groter zijn dan wat ze gewoon aan
particulieren leveren
o niet meer dan 40 % van de omzet bedragen
 geen leveringen van goederen en diensten verrichten waarvoor zij verplicht zijn
een kasticket uit te reiken van een geregistreerd kassasysteem (GKS)
 372
Sectoren
De forfaitaire regeling is van toepassing voor volgende sectoren:
Kleinhandelaars in levensmiddelen
Slagers en spekslagers*
Bakkers, brood- en banketbakkers*
Caféhouders*
Kappers
Kleinhandelaars in zuivelproducten en melkventers
Apothekers
Consumptie ijsbereiders*
Schoenherstellers
Frituurexploitanten*
Kleinhandelaars in diverse textiel- en lederwaren
Foornijveraars
Kleinhandelaars in kranten en tijdschriften

*Geregistreerd kassasysteem (GKS)

Deze belastingplichtigen (zie tabel) kunnen eventueel verplicht zijn om een GKS-ticket
uit te reiken.
Een btw-plichtige die restaurant- of cateringdiensten verricht, moet vanaf een omzet van
€ 25.000,00 verplicht een GKS-ticket uitreiken. Alle maaltijden die worden verschaft in
het verbruikssalon van bv. een bakker of ijsbereider zijn restaurantdiensten. Wanneer
een slager een communiefeest, barbecue, ...verzorgt, is dit een cateringdienst.

Het GKS geldt ook voor de forfaitaire belastingplichtigen.

De forfaitaire regeling is niet mogelijk voor belastingplichtigen die over een
geregistreerd kassasysteem beschikken (verplicht of vrijwillig).
Eenzelfde belastingplichtige kan onder meerdere forfaits vallen, bijvoorbeeld een
bakker die ook consumptie-ijs verkoopt.
De combinatie van een forfaitair en “normaal” stelsel is echter niet toegelaten.
Een belastingplichtige die voor de forfaitaire regeling heeft gekozen, behoudt zijn recht
op aftrek van de btw en blijft onderworpen aan de voornaamste verplichtingen
(aangifteplicht) waartoe de belastingplichtigen zijn gehouden.

9.5.4.2 Berekeningsblad en forfaitaire coëfficiënten

Ieder jaar deelt de administratie de forfaitaire coëfficiënten mee die moeten toegepast
worden voor de berekening van de omzet.
Per activiteitssector wordt een berekeningsblad ter beschikking gesteld om de
berekening van de forfaitaire omzet te vergemakkelijken. Het moet worden bewaard en
op verzoek van de administratie worden voorgelegd.
 373

9.5.4.3 Forfaitaire berekeningstechnieken

9.5.4.3.1 SOORTEN
De technieken die worden gebruikt voor de berekening van de met btw belastbare
forfaitaire omzet kunnen in volgende categorieën worden verdeeld:
 Margeforfaits
De brutowinstmarge wordt forfaitair per product of per productengroep vastgesteld,
m.a.w. er wordt een brutowinstmarge aan het bedrag van de aankopen toegevoegd.
Voorbeeld: kleinhandelaars in voedingsmiddelen, schoeisel, apothekers, textiel.
 Rendementsforfaits
Forfaitaire bepaling van de hoeveelheid van welbepaalde door de belastingplichtige
verkochte producten die met de per eenheid toegepaste prijs moet worden
vermenigvuldigd.
Per productengroep wordt het rendement bepaald. Dit rendement is voor iedere
belastingplichtige gelijk. De eenheidsprijs kan echter verschillen.
Voorbeeld: caféhouders
Een vat bier van 50 liter geeft voor elke caféhouder een theoretisch rendement van
200 pinten van 25 cl. De fiscus aanvaardt in deze een rendementsverlies van 4% of
omgerekend 8 pinten van 25 cl. Als zijn eenheidsprijs per pint € 1.50 bedraagt, is zijn
omzet per vat: 192 x € 1.50 = € 288,00.
 Forfaits op basis van een vermoedelijk loon
Forfaitaire bepaling gebeurt op basis van het aantal werkuren vermenigvuldigd
met de geafficheerde prijs van een typeprestatie.
Voorbeeld: haarkappers.
 Gemengde forfaits (of een combinatie van bovenstaande forfaits)
Voorbeeld:
Bakkers: op brood wordt een louter rendementsforfait toegepast terwijl op de verkoop
van broodjes en patisserie de gemiddelde verkoopprijs wordt vergeleken met de
gemiddelde aankoopprijs van de grondstoffen ervan
Kappers: op gekochte goederen die in dezelfde staat doorverkocht worden zoals
shampoos, wordt een margeforfait toegepast, terwijl voor de prestaties geleverd in
het kapsalon de omzet bepaald wordt door de prijs van een type-dienst te
vermenigvuldigen met een normaal aantal prestaties.

9.5.4.3.2 KORTINGEN
De forfaitair berekende omzet mag verminderd worden met de verleende kortingen, in
de mate dat men ze kan bewijzen (bijvoorbeeld teruggenomen klantenkaarten).

9.5.4.3.3 INDIVIDUELE FORFAITS

Specifieke omstandigheden in de bedrijfsuitbating kunnen er toe leiden dat de
toepassing van de algemene forfaits de reëel behaalde omzet niet benaderen.
Afwijkingen, onder de vorm van individuele forfaits, kunnen bij de administratie
aangevraagd of er door opgelegd worden.
Voorbeeld:
Kappers: aanwezigheid van personeel, leeftijd van de kapper, belang van het salon.

9.5.4.3.4 VERVAL VAN HET VOORDEEL VAN HET FORFAIT

Wanneer een aan de forfaitaire regeling onderworpen belastingplichtige niet meer aan
de voorwaarden voor de toepassing van de regeling voldoet, moet hij vanaf 1 januari
van het jaar na dat waarin zijn toestand is gewijzigd, naar de normale regeling
overgaan.
 374
9.5.4.4 Verplichtingen
De belastingplichtige moet een dusdanige boekhouding voeren zodat een btw-aangifte
mogelijk is.
De verplichte boeken zijn:
 Inkomend facturenboek
 Uitgaand facturenboek
Voor het gedeelte van de omzet die aan de facturatieplicht onderhevig is.
Voorbeeld: leveringen van een kruidenier aan het plaatselijke OCMW
 Dagontvangstenboek (kasregister)
Een forfaitaire ondernemer is normalerwijze vrijgesteld om een
“Dagontvangstenboek” bij te houden. Wanneer hij echter toch gebruik maakt van
een kasregister, moeten de duplicaten van de kasbonnen en/of controlebanden
bewaard en voorgelegd kunnen worden.
 Inventaris
Indien de belastingplichtige geen jaarlijkse inventaris van zijn voorraad opmaakt,
gaat men er van uit dat deze ongewijzigd blijft. Doet hij dat wel, heeft dat zijn
gevolgen op gebied van omzet en btw. Correcties worden uitgevoerd door
inschrijving in rooster 61 bij voorraadafname of in rooster 62 bij voorraadstijging in
de aangifte van het 4de kwartaal.
 Gedetailleerde opgave van de bijkomende winst voortvloeiend uit bijzondere
inkoopvoorwaarden
 Berekeningsblad
 375

9.5.4.5 Koopwarengroepen
De winstmarges worden, per activiteit en per koopwarengroep vastgelegd aan de hand
van coëfficiënten.
Voorbeeld: kleinhandelaars in zuivelproducten en melkventers
De door de kleinhandelaars in zuivelproducten en melkventers verkochte koopwaren
zijn onderverdeeld in navolgende koopwarengroepen. De vermelde coëfficiënten
worden overgedragen naar het berekeningsblad op de lijn van de betrokken groep.

Koopwarengroepen kleinhandelaar in zuivelproducten Coëfficiënten

Koopwarengroep 11 (Tarief van 6 pct.)
Melk en melkderivaten (in welke verpakking of onder welke 1,315
benaming ook), yoghurt, verse kaas (platte kaas), eieren.
Koopwarengroep 12 (Tarief van 6 pct.)
Kaas met uitzondering van die bedoeld in koopwarengroep 11; fijne
vleesproducten waarvoor al dan niet een vergunning nodig is;
1,495
diepgevroren goederen; producten op basis van door de
kleinhandelaar gekocht roomijs; groenten, aardappelen en fruit;
gevogelte, wild en konijnen.
Koopwarengroep 13 (Tarief van 6 pct.)
Boter in welke verpakking of onder welke benaming ook 1,20
(boerenboter, fabrieksboter, gesmolten boter).
Koopwarengroep 14 (Tarief van 6 pct.)
Andere voedingswaren (koekjes, koffie, chocolade, snoepgoed,
conserven, jam, meelproducten, rijst, thee, enz.) maar met 1,24
uitzondering van de voedingswaren die in de andere
koopwarengroepen zijn gerangschikt.
Koopwarengroep 15 (Tarief van 6 pct.)
1,275
Andere dranken dan deze bedoeld in koopwarengroep 11 en 31
Koopwarengroep 21 (Tarief van 12 pct.)
Margarine en andere goederen belastbaar tegen het tarief van 12 1,215
pct., niet elders genoemd.
Koopwarengroep 31 (Tarief van 21 pct.)
Bieren met een effectief alcoholvolumegehalte van meer dan 0,5 %
vol. en andere dranken met een effectief alcoholvolumegehalte van
meer dan 1,2 % vol.; 1,27
Kaviaar en kaviaarsurrogaten.
Andere goederen belastbaar tegen het tarief van 21 pct., niet
elders genoemd.
 376
Berekeningsblad kleinhandelaars in zuivelproducten en melkventers

BTW-nr.:

Naam en adres: FORFAIT: KLEINHANDELAAR IN ZUIVEL-

PRODUCTEN EN MELKVENTERS

BEREKENINGSBLAD
van het kwartaal
TE BEWAREN ALS BOEKHOUDKUNDIG STUK
NIET BIJ DE AANGIFTE VOEGEN

Inkoop- Coëffi- Forf. omzet Bijzondere Niet-forf. In min: Totaal

KWG
BTW

Totaal
prijzen cienten kolommen aankoop geregelde Kortingen kolommen
3x4 voorwaarden handelingen (6+7+8-9)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 1,315
12 1,495
6% 13 1,20
14 1,24
15 1,275
21 1,215
12% 22
23 1,215
31 1,27
32
33
21%
34
35
36
Verkopen waarvoor geen btw opeisbaar is:
Tabak
Kranten

Verschuldigde btw
Belastbare sommen Tarief
Rooster 54
Over te brengen naar rooster 01 aangifte 6%
Over te brengen naar rooster 02 aangifte 12%
Over te brengen naar rooster 03 aangifte 21%
Totaal

Over te brengen naar rooster 00 aangifte

 377

9.5.4.6 Toepassing

Zuivelhandel ’t Melkerijtje ontvangt volgende aankoopfacturen (bedragen excl. btw):

AF1: Handelsgoederen: yoghurt aan € 200,00
AF2: Handelsgoederen: abdijkaas aan € 250,00
AF3: Handelsgoederen: echte boerenboter aan € 250,00
AF4: Handelsgoederen: margarine aan € 150,00
AF5: Handelsgoederen: abdijbier aan € 250,00
AF6: Telefoonrekening aan € 65,00 (volledig beroepsmatig)
AF7: Onderhoud bestelwagen voor leveringen aan huis: € 125,00
AF8: Levering en plaatsing van nieuwe winkeldeur: € 1.500,00 (KB1, art.20)

Gegeven
Koopwarengroep Coëfficiënt Btw
Yoghurt 11 1,315 6%
Abdijkaas 12 1,495 6%
Echte boerenboter 13 1,20 6%
Margarine 21 1,215 12 %
Abdijbier 31 1,27 21 %

Werkwijze:
1. Journaalposten
Boeking aankoopfacturen in aankoopdagboek
2. Berekeningsblad
Berekening van de forfaitaire omzet op basis van de aankoopfacturen
handelsgoederen (AF1 t/m AF5) aan de hand van de gegevens in bovenstaande
tabel met de koopwarengroepen (KWG). Op deze manier verkrijgen we zowel de
maatstaf van heffing van de forfaitair berekende verkopen als de verschuldigde
btw er op.
3. Verwerking van alle aankoopfacturen in btw-aangifte: maatstaf van heffing en
terugvorderbare btw
4. Uiteindelijke btw-aangifte
 378
1. Boeking
Aankoopdagboek
Rek.nr. Omschrijving D C
604000 Aankoop handelsgoederen 200,00
411059 Terugvorderbare btw 12,00
440000 @ Leveranciers 212,00
AF1 Yoghurt 6% (KWG 11 X 1,315)

604000 Aankoop handelsgoederen 250,00

411059 Terugvorderbare btw 15,00
440000 @ Leveranciers 265,00
AF2 Abdijkaas 6% (KWG 12 X 1,495)

604000 Aankoop handelsgoederen 250,00

411059 Terugvorderbare btw 15,00
440000 @ Leveranciers 265,00
AF3 Boerenboter 6% (KWG 13 X 1,20)

604000 Aankoop handelsgoederen 150,00

411059 Terugvorderbare btw 18,00
440000 @ Leveranciers 168,00
AF4 Margarine 12% (KWG 21 X 1,215)

604000 Aankoop handelsgoederen 250,00

411059 Terugvorderbare btw 52,50
440000 @ Leveranciers
AF5 Abdijbier 21% (KWG 31 X 1,27) 302,00

613700 Telefoon 65,00

411059 Terugvorderbare btw 13,65
440000 @ Leveranciers 78,65
AF6 Telefoon

611300 Onderhoud vrachtwagen 125,00

411059 Terugvorderbare btw 26,25
440000 @ Leveranciers 151,25
AF7 Onderhoud bestelwagen

221000 Gebouwen 1.500,00

411059 Terugvorderbare btw 315,00
440000 @ Leveranciers 1.500,00
451056 Verschuldigde btw MC 315,00
AF8 Winkeldeur (KB1, art.20 medecontractant)
 379
2 Berekeningsblad t.b.v. forfaitaire omzet/verschuldigde btw

BTW-nr.:

Naam en adres: FORFAIT: KLEINHANDELAAR IN ZUIVEL-

‘t Melkerijtje PRODUCTEN EN MELKVENTERS

BEREKENINGSBLAD
van het kwartaal
TE BEWAREN ALS BOEKHOUDKUNDIG STUK
NIET BIJ DE AANGIFTE VOEGEN

Inkoop- Coëffi- Forf. omzet Bijzondere Niet-forf. In min: Totaal

KWG
BTW

Totaal
prijzen cienten kolommen aankoop geregelde Kortingen kolommen
3x4 voorwaarden handelingen (6+7+8-9)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 200,00 1,315 263,00
12 250,00 1,495 373,75
6% 13 250,00 1,20 300,00 936,75 936,75
14 1,24
15 1,275
21 150,00 1,215 182,25
12% 22 182,25 182,25
23 1,215
31 250,00 1,27 317,50
32
33 317,50 317,50
21%
34
35
36
Verkopen waarvoor geen btw opeisbaar is:
Tabak
Kranten

Verschuldigde btw
Belastbare sommen Tarief
Rooster 54
Over te brengen naar rooster 01 aangifte 936,75 6% 56,21
Over te brengen naar rooster 02 aangifte 182,25 12% 21,87
Over te brengen naar rooster 03 aangifte 317,50 21% 66,68
Totaal 144,75

Over te brengen naar rooster 00 aangifte

 380
3 Verwerking aangifte aankopen
Aankopen: btw-aangifte
Totaal Maatstaf van heffing Btw
Factuur
incl. btw R81 R82 R83 R87 R56 R59
AF1 212,00 200,00 12,00
AF2 265,00 250,00 15,00
AF3 265,00 250,00 15,00
AF4 168,00 150,00 18,00
AF5 302,00 250,00 52,50
AF6 78,65 65,00 13,65
AF7 151,25 125,00 26,25
AF8 1.500,00 1.500,00 1.500,00 315,00 315,00
Saldi 2.941,90 1.100,00 190,00 1.500,00 1.500,00 315,00 467,40

4 Btw aangifte
Btw-aangifte
BTW
MVH
Verschuldigd Terugvorderbaar
R01 936,75 R54 144,75 R59 467,40
R02 182,25 R56 315,00
R03 317,50

R81 1.100,00 XX 459,75 YY 467,40

R82 190,00
R83 1.500,00
R87 1.500,00 Te vorderen R72 7,65
 381

9.5.5 Onttrekkingen

9.5.5.1 Situering art. 12 §1

Art. 12 W.Btw
§ 1. Met een levering onder bezwarende titel wordt gelijkgesteld:
 1° het door een belastingplichtige aan zijn bedrijf onttrekken van een roerend goed voor zijn
prive-doeleinden of voor de prive-doeleinden van zijn personeel en, meer algemeen, voor
andere doeleinden dan die van zijn economische activiteit, wanneer voor dat goed of de
bestanddelen ervan recht op volledige of gedeeltelijke aftrek van de belasting is ontstaan;
 2° het door een belastingplichtige aan zijn bedrijf onttrekken van een goed om het om niet te
verstrekken, wanneer voor dat goed of de bestanddelen ervan recht op volledige of
gedeeltelijke aftrek van de belasting is ontstaan met uitzondering van de onttrekkingen die
worden gedaan met het oog op:
a) het verstrekken van handelsmonsters of handelsgeschenken van geringe waarde (<€ 50);
b) het verstrekken voor liefdadigheidsdoeleinden van voedingsmiddelen bestemd voor de
menselijke consumptie, met uitzondering van geestrijke dranken, waarvan de intrinsieke
kenmerken niet meer toelaten dat ze, in gelijk welke schakel van het reguliere
economische circuit, worden verkocht tegen de oorspronkelijke
commercialisatievoorwaarden;
 3° de ingebruikneming door een belastingplichtige, als bedrijfsmiddel, van een goed dat
hij anders dan als bedrijfsmiddel heeft opgericht, heeft laten oprichten, heeft vervaardigd,
heeft laten vervaardigen, heeft verkregen of heeft ingevoerd of waarvoor, met toepassing van
de belasting, te zijnen bate zakelijke rechten in de zin van artikel 9, tweede lid, 2°, werden
gevestigd of aan hem werden overgedragen of weder overgedragen, wanneer voor dat goed
of de bestanddelen ervan recht op volledige of gedeeltelijke aftrek van de belasting is
ontstaan;
 4° de ingebruikneming door een belastingplichtige, anders dan als bedrijfsmiddel, van
een door hem vervaardigd roerend goed, voor het verrichten van handelingen waarvoor
geen volledige aanspraak op aftrek van de belasting bestaat, wanneer voor de
bestanddelen van dat goed recht op volledige of gedeeltelijke aftrek van de belasting is
ontstaan;
 5° het onder zich hebben van een goed door een belastingplichtige of zijn rechthebbenden
ingeval hij de uitoefening van zijn economische activiteit beëindigt, wanneer voor dat goed
of de bestanddelen ervan recht op volledige of gedeeltelijke aftrek van de belasting is
ontstaan. Deze bepaling is niet van toepassing wanneer de rechthebbenden de activiteit van
belastingplichtige onder de voorwaarden van artikel 11 verderzetten.
§2 De belastingplichtige die geregeld goederen bedoeld in art. 1 §9 1° (gebouwen), die hij heeft
opgericht of laten oprichten of met voldoening van de belasting heeft verkregen uiterlijk op 31
december van het tweede jaar volgend op het jaar van hun eerste ingebruikneming of hun eerste
inbezitneming (aankoop “nieuwe” gebouwen), onder bezwarende titel vervreemdt, wordt geacht het
goed dat bij het verstrijken van de bovengenoemde termijn niet is vervreemd voor eigen
behoeften te onttrekken, wanneer dit goed op dat tijdstip nog niet het voorwerp heeft uitgemaakt
van de ingebruikneming bedoeld in paragraaf 1 eerste lid, 3°. Deze belastingplichtige wordt eveneens
geacht voor eigen behoeften het bijhorende terrein te onttrekken, als hiervoor een recht op volledige
of gedeeltelijke aftrek van de belasting is ontstaan. De onttrekking die hij op dat tijdstip geacht wordt
te verrichten, wordt met een levering onder bezwarende titel gelijkgesteld.

Een belastingplichtige mag de btw op de aan hem geleverde goederen en verrichte

diensten aftrekken op voorwaarde dat hij deze aanwendt voor zijn beroepsdoeleinden.
Als er nadien echter een wijziging van bestemming optreedt, moet de oorspronkelijke
aftrek worden herzien.
Dat kan op 2 manieren gebeuren, via een:
 onttrekking: het goed verlaat volledig en definitief het bedrijfsvermogen om het
verder privé te gebruiken.
 382
 herziening: het goed blijft behouden in het bedrijfsvermogen van de onderneming
maar er wordt (gedeeltelijk) een andere bestemming aan gegeven. Zie volgend
hoofdstuk "Herzieningen".
De ene methode sluit normaliter de andere uit.
Het begrip “onttrekking” verwijst naar het louter materiële feit waarbij een goed (roerend
of onroerend) integraal en definitief uit het bedrijfsvermogen van de belastingplichtige
wordt gehaald en dit los van ieder contract onder bezwarende titel (zonder een
prijs).
Wanneer een belastingplichtige goederen aan zijn zaak onttrekt, wordt de btw daarop –
op voorwaarde dat de btw voordien bij aankoop of verwerving geheel of
gedeeltelijk werd afgetrokken – opnieuw geheel of gedeeltelijk verschuldigd.
De onttrokken goederen kunnen zowel roerend als onroerend van aard zijn. Een
onttrekking van onroerende goederen blijft evenwel beperkt tot deze van “nieuwe”
gebouwen (een gebouw is “nieuw” tot 31/12 van het tweede jaar volgend op het jaar
van de eerste ingebruikname). Na deze btw-termijn inzake onroerende goederen is een
onttrekking niet langer mogelijk maar spreken we van een herziening (zie verder:
herzieningen).
Voorbeelden
 Een electrohandelaar neemt een TV uit de voorraad voor privégebruik
(Art. 12 §1 1°W.Btw)
 Een handelaar in kantoorartikelen schenkt gratis goederen uit zijn voorraad aan
een klant, ter waarde van € 150,00 (handelsgeschenken met een waarde < €
50,00 komen niet in aanmerking - Art. 12 §1 2°W.Btw)
 Een producent in kantoormeubilair neemt bureaustoelen uit de voorraad ten
behoeve van zijn secretariaat (Art. 12 §1 3°W.Btw)
 Een petroleumraffinaderij gebruikt zelf vervaardigde brandstoffen voor het eigen
wagenpark (Art. 12 §1 4°W.Btw)
 Naar aanleiding van de stopzetting van zijn handelszaak, behoudt de handelaar
een deel van de niet verkochte voorraden (Art. 12 §1 5°W.Btw).
 Een beroepsoprichter van gebouwen heeft een gebouw opgericht, met aftrek van
btw met de bedoeling om het te verkopen, maar verhuurt het uiteindelijk binnen
de “nieuw” termijn (Art. 12 §2 W.BTW).

Indien de belastingplichtige de btw op de aankoop of verwerving voordien niet (volledig)

heeft kunnen aftrekken, wordt de btw bij onttrekking hiervan niet (volledig) verschuldigd.
 Een meubelhandelaar heeft 25 flessen cognac (geestrijke drank) gekocht als
relatiegeschenk voor zijn klanten. De btw op de aankoop was niet aftrekbaar
(aftrekbeperking art 45, §3, 2° W.BTW). Neemt hij een fles hiervan voor eigen
gebruik, wordt de btw op deze onttrekking niet verschuldigd.
 Bij de pensionering van de zaakvoerder schenkt de vennootschap hem de
personenwagen die hij voordien gebruikte in de uitoefening van zijn functie. De
btw op de aankoop was maar voor de helft aftrekbaar (aftrekbeperking art 45, § 2
W.BTW) en wordt nu dus eveneens voor de helft verschuldigd.
 383

9.5.5.2 Verwerking art. 12 §1

“Stuk"
De belastingplichtige moet op basis van een intern “stuk” een inschrijving doen in het
verkoopboek. De verplichte inhoud van het “stuk” komt in grote mate overeen met
deze van een factuur. De op het intern “stuk” vermelde btw is een verschuldigde btw die
tot doel heeft de eerder uitgeoefende aftrek van de btw op de aankoop of verwerving te
neutraliseren.

Bij de zogenaamde “ingebruiknemingen” (Art. 12 §1 3° en 4° W.BTW zie hoger) moet

hetzelfde “stuk” tevens geboekt worden in het dagboek van de aankoopfacturen. De
op het intern “stuk” vermelde btw is dan aftrekbaar.

Maatstaf van heffing

De onttrokken goederen moeten tegen kostprijs of aanschaffingsprijs gewaardeerd
worden, rekening houdend met de staat waarin het goed zich bevindt op het ogenblik
van de onttrekking.

Ook bij het wegschenken van goederen (gedemodeerde goederen, tombolaprijzen)

wordt de btw - op het ogenblik van de onttrekking - verschuldigd op de oorspronkelijke
aankoopprijs van deze goederen.

Bij onttrekking van zelf vervaardigde goederen dient de maatstaf van heffing beperkt te
worden tot de directe fabricagekosten (dus zonder rekening te houden met studie-
ontwerp- en algemene kosten).

Onttrekking van bedrijfsmiddelen - roerende goederen: 5-jarige herzieningsperiode

De Administratie heeft een regeling uitgewerkt voor de waardebepaling van roerende
bedrijfsmiddelen die aan het bedrijfsvermogen onttrokken worden en die nog geen 5
jaar in gebruik zijn.
In dat geval wordt gesteld dat de maatstaf van heffing overeenstemt met 1/5 van de
aankoop- of kostprijs voor het jaar waarin de bestemmingswijziging zich heeft
voorgedaan, vermeerderd met telkens 1/5de voor elk nog te lopen jaar in de
herzieningsperiode van 5 jaar.
Valt de onttrekking van het bedrijfsmiddel buiten de herzieningsperiode (ouder dan 5
jaar) moeten we rekening houden met de marktwaarde van het onttrokken goed op het
ogenblik van de onttrekking

Onttrekking van “nieuw” gebouw.

Een gebouw is “nieuw” tot het eind van het 2de jaar volgend op 1ste ingebruikname.
Voorbeeld: een beroepsoprichter heeft een gebouw opgericht, met de bedoeling om het
te verkopen - met btw - in de “nieuw” periode. Hij heeft de btw op zijn aankopen/kosten
afgetrokken.
Binnen de “nieuw” periode verhuurt hij het gebouw: onroerende verhuur - vrijgesteld van
btw.
De btw die oorspronkelijk in aftrek werd gebracht, wordt nu opnieuw verschuldigd.
Let op: na de “nieuw” periode spreken we niet langer over een onttrekking maar over
een herziening (zie volgend hoofdstuk)
 384

9.5.5.3 Toepassingen art. 12 §1

9.5.5.3.1 ART. 12 §1 1 W.BTW ONTTREKKING ROEREND GOED VOOR PRIVÉDOELEINDEN

Het door een belastingplichtige onttrekken aan zijn bedrijf van een roerend goed voor
zijn privédoeleinden, voor privédoeleinden van zijn personeel, of voor andere
doeleinden dan die van zijn economische activiteit, wanneer voor dat goed (gedeeltijke)
aftrek van de voorbelasting is ontstaan, wordt beschouwd als een levering onder
bezwarende titel en is bijgevolg onderworpen aan de btw.
Maatstaf van heffing: aankoop- of kostprijs van de onttrokken goederen

Een elektrohandelaar neemt een TV uit de voorraad voor privégebruik.

Oorspronkelijke aankoopfactuur:
Aankoop handelsgoederen € 750 + btw € 157,50
MVH rooster 81: € 750
Terugvorderbare btw rooster 59: 157,50
Er wordt een” interne factuur” opgesteld over de onttrekking. De onttrekking van
roerende goederen voor privégebruik door de zaakvoerder, gebeurt via volgende
boeking (advies CBN 128-8 betreffende boeking voordelen van alle aard en privé-
uitgaven die normaal door de werknemers zelf moeten worden gedragen.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
618001 Voordeel zaakvoerder 907,50
745000 @ Recup. van kosten 750,00 03 750,00
451054 Verschuldigde btw 157,50 54 157,50

9.5.5.3.2 ART. 12 §1 2 W.BTW ONTTREKKEN VAN EEN GOED OM HET OM NIET TE VERSTREKKEN
Het door een belastingplichtige aan zijn bedrijf onttrekken van een goed om het gratis te
verstrekken, wanneer voor dat goed bij aankoop (gedeeltelijke) aftrek van de
voorbelasting is ontstaan, wordt beschouwd als een levering onder bezwarende titel en
is bijgevolg onderworpen aan de btw.
Maatstaf van heffing: aankoop- of kostprijs van de onttrokken goederen
Handelsgeschenken met een waarde < € 50,00 (excl. btw) komen niet in aanmerking
voor onttrekking.
Een handelaar in kantoorartikelen schenkt – gratis - handelsgoederen uit zijn voorraad
aan een klant.
Aankoopprijs handelsgoederen € 150,00 exclusief btw 21 %.
Een rechtstreekse compensatie tussen de twee betrokken kostenrekeningen is hier
mogelijk vermits de kosten niet gerecupereerd worden, maar enkel van bestemming
wijzigen.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
613410 Gelegenheidsgeschenk 181,50
604000 @ Handelsgoederen 150,00 03 150,00
451054 Verschuldigde btw 31,50 54 31,50
 385
Uitzonderingen
Komen niet in aanmerking voor onttrekking en worden dus niet beschouwd als een
levering onder bezwarende titel:
 Handelsmonsters
 Handelsgeschenken met een geringe waarde (< € 50,00 excl. btw)
 Het verstrekken van voedingsmiddelen (etenswaren én dranken, met
uitzondering van geestrijke dranken) bestemd voor menselijke consumptie (geen
dierenvoeding), op voorwaarde dat
o dit gebeurt om liefdadigheidsredenen
o de voedingsmiddelen, op basis van intrinsieke kenmerken, niet meer
verkocht kunnen worden in het reguliere economische circuit
(vervaldatum, beschadigde verpakking)
De voedingswaren mogen worden uitgedeeld in hun oorspronkelijke staat of na
een verwerking of bereiding (sociale restaurants!).
Er mag een kleine vergoeding worden gevraagd voor vervoers-,
(her)verpakkingskosten, koeling, opslag, verwerking of bereiding.
9.5.5.3.3 ART. 12 §1 3 W.BTW INGEBRUIKNEMING VAN EEN GOED ALS BEDRIJFSMIDDEL
Een belastingplichtige heeft goederen vervaardigd en de btw op de kosten hiervan
afgetrokken. Vervolgens neemt hij goederen uit zijn voorraad om ze verder zelf als
bedrijfsmiddel te gebruiken. Deze handeling wordt gelijkgesteld met een belastbare
levering en is aan btw onderworpen.
Een producent van kantoormeubilair neemt bureaustoelen uit zijn voorraad
(handelsgoederen) ten behoeve van zijn secretariaat (investering kantoormeubilair). De
bestemming van de bureaustoelen wijzigt van handelsgoed naar bedrijfsmiddel.
Fabricagekostprijs bureaustoelen: € 1.250,00
Terugvorderbare btw: € 262,50
Bij de onttrekking uit de voorraad handelsgoederen voor verder gebruik als
bedrijfsmiddel wordt er een “intern stuk” opgesteld, op te nemen als zowel verkoop- en
aankoopfactuur:
Interne verkoopfactuur (zelf geproduceerde vaste activa):
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Interne debiteur 1.512,50
720000 @Zelf geproduceerde MVA 1.250,00 03 1.250,00
451054 Verschuldigde btw 262,50 54 262,50

Interne aankoopfactuur (investering)

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
240000 Kantoormeubilair 1.250,00 83 1.250,00
411059 Terugvorderbare btw 262,50 59 262,50
440000 @ Interne leverancier 1.512,50
 386

9.5.5.3.4 ART. 12 §1 4 W.BTW INGEBRUIKNAME ANDERS DAN ALS BEDRIJFSMIDDEL VAN EEN ZELF
VERVAARDIGD ROEREND GOED

Een belastingplichtige vervaardigt roerende goederen en trekt de btw op de kosten

hiervoor volledig af. Vervolgens neemt de belastingplichtige een deel van deze zelf
vervaardigde roerende goederen zelf af ten behoeve van een handeling waarvoor geen
of slechts een gedeeltelijk recht op aftrek bestaat.
Een petroleumraffinaderij produceert brandstoffen en trekt de btw op de kosten van de
productie volledig af. Vervolgens onttrekt de raffinaderij een deel van de zelf
geproduceerde brandstoffen ten behoeve van het eigen wagenpark (personenwagens).
De btw hierop is max. 50 % aftrek: gedeeltelijk recht op aftrek.
Kostprijs: € 2.500,00 en teruggevorderde btw: € 525,00
Bij de onttrekking uit de voorraad voor verder eigen gebruik wordt er een “intern stuk”
opgesteld, op te nemen als zowel verkoop- en aankoopfactuur:
Interne verkoopfactuur (zelf geproduceerde roerende goederen):
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Interne debiteur 3.025,00
700000 @Verkoop handelsgoederen 2.500,00 03 2.500,00
451054 Verschuldigde btw 525,00 54 525,00

Interne aankoopfactuur (investering):

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
612750 Brandstof pers.wagen 2.500,00 82 2.500,00
612750 Niet aftrekbare btw 262,50 82 262,50
411059 Terugvorderbare btw 262,50 59 262,50
440000 @ Interne leveranciers 3.025,00

9.5.5.3.5 ART. 12 §1 5 W.BTW BEËINDIGING ECONOMISCHE ACTIVITEIT

Het behouden van een goed door een belastingplichtige bij beëindiging van zijn
economische activiteit om het verder privé te gebruiken, wordt - als de btw op de
oorspronkelijke aankoop van dat goed (gedeeltelijk) werd afgetrokken - gelijkgesteld
met een belastbare levering.
In deze context moeten we rekening houden met de 5-jarige herzieningstermijn op
roerende goederen. De herzieningstermijn vangt aan op 1 januari van het jaar waarin
het recht op aftrek is ontstaan (jaar van aankoop). Dat betekent dat het jaar waarin het
aftrekrecht ontstaan is als een volledig jaar wordt geteld.
Anderzijds wordt het jaar waarin het aftrekrecht vervalt/wijzigt (verder privégebruik)
eveneens voor een volledig jaar geteld. De btw op dit deel moet opnieuw verschuldigd
worden gesteld.
 387
Voorbeeld
Een bakker stopt in 2019 met zijn bakkerij maar behoudt, na stopzetting, zijn
bestelwagen, aangekocht in 2018 ten behoeve van zijn broodtoer. De btw op de
aankoop werd volledig afgetrokken (volledig beroepsmatig, geen aftrekbeperking).
Aankoop bestelwagen in 2018: € 25.000 + btw 5.250 (volledig aftrekbaar)
Valt binnen de herzieningsperiode van 5 jaar:
Uitsplitsing Beroepsmatig 1/5 (2018 = jaar van aankoop)
Privatief en herziening voor 4/5 (jaar verkoop + resterende periode)
Verschuldigde btw op de onttrekking
€ 25.000 x 4/5 x 21 % = € 4.200

Btw-aangifte: rooster 61
De bakken neemt de verschuldigde btw op in zijn laatste btw-aangifte onder rooster 61
“Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de Staat”: € 4.200,00

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 4.200,00 61 4.200,00
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 4.200,00
 388

9.5.5.4 Onttrekking van “nieuw” gebouw - Art. 12 §2

Art. 12 §2
De belastingplichtige die geregeld goederen bedoeld in art. 1, §9 1°, die hij heeft opgericht of laten
oprichten of met voldoening van de belasting heeft verkregen, uiterlijk op 31 december van het tweede
jaar volgend op het jaar van hun eerste ingebruikneming of hun eerste inbezitneming, onder bezwarende
titel vervreemdt, wordt geacht het goed dat bij het verstrijken van de bovengenoemde termijn niet
is vervreemd voor eigen behoeften te onttrekken, wanneer dit goed op dat tijdstip nog niet het
voorwerp heeft uitgemaakt van de ingebruikneming bedoeld in §1, eerste lid 3°. Deze belastingplichtige
wordt eveneens geacht voor eigen behoeften het bijhorende terrein te onttrekken, als hiervoor een recht
op volledige of gedeeltelijke aftrek van de belasting is ontstaan. De onttrekking die hij op dat tijdstip
geacht wordt te verrichten, wordt met een levering onder bezwarende titel gelijkgesteld.

Bestemmingswijziging: privédoeleinden (art. 12 §2)

Art. 12 §2 is voornamelijk van toepassing in de situatie waarin beroepsoprichters van
gebouwen een door hen opgericht gebouw, bestemd voor verkoop, binnen de “nieuw”
periode voor eigen privé-behoeften in gebruik nemen.
Een belastingplichtige die geregeld de gebouwen die hij heeft opgericht, of met
voldoening van de btw heeft verkregen, vervolgens met toepassing van btw verkoopt
(een zogenaamde beroepsoprichter), wordt geacht het gebouw uiterlijk op 31 december
van het 2de jaar volgend op het jaar van 1ste ingebruikname (de zogenaamde “nieuw”-
periode), voor eigen behoeften aan zijn bedrijf te onttrekken, wanneer het gebouw
binnen deze periode niet is vervreemdt.
Als een gebouw dus uiterlijk op 31 december van het 2de jaar volgend op 1ste
ingebruikname nog niet is vervreemd en nog niet als bedrijfsmiddel in gebruik is
genomen, wordt de beroepsoprichter geacht dat gebouw voor eigen behoeften aan zijn
bedrijf te onttrekken.
De niet-vervreemding binnen deze “nieuw” termijn wordt beschouwd als een belastbare
levering (onttrekking) waarop btw verschuldigd is
Opmerking: na deze “nieuw”-periode spreken we niet langer over een onttrekking maar
over een herziening: zie volgend hoofdstuk
Maatstaf van heffing: kostprijs of aankoopprijs van de onttrokken goederen.
Voorbeeld
Een beroepsoprichter heeft in de loop van 2018 een gebouw opgetrokken met de
bedoeling om het te verkopen. De btw op de kosten werd uiteraard teruggevorderd.
Op 01/04/2019 gaat hij er zelf in wonen.
De “nieuw” periode loopt bijgevolg tot 31/12/2021.
Kostprijs: € 400.000,00
Btw: € 84.000,00 (volledig teruggevorderd bij oprichting van het gebouw)
De oorspronkelijk in aftrek gebrachte btw wordt nu opnieuw integraal verschuldigd via
opname in rooster 61.
Stel dat het gebouw vervolgens toch nog voor eind 2021 wordt verkocht met toepassing
van btw, wordt deze opnieuw integraal aftrekbaar (via rooster 62).

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 84.000,00 61 84.000,00
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 84.000,00
 389
Bestemmingswijziging: onroerende verhuur (art. 12 §1, 3°)
Een belastingplichtige – beroepsoprichter van gebouwen – heeft een gebouw
opgetrokken met als doel dit te verkopen. De btw op de gemaakte kosten is aftrekbaar.
Hij krijgt het gebouw echter niet onmiddellijk verkocht.
Binnen de “nieuw”- termijn geeft hij er een nieuwe bestemming aan: het gebouw wordt
uiteindelijk niet verkocht maar verhuurd.
Deze bestemmingswijziging valt ditmaal niet onder art. 12 §2 maar geeft aanleiding tot
een onttrekking ingevolge art. 12 §1, 3°: ingebruikneming als bedrijfsmiddel van een zelf
vervaardigd goed (aanmerking als bedrijfsmiddel in hoofde van de verhuurder!).
De verhuur van onroerende goederen is in principe vrijgesteld van btw (art. 44 §3, 2°
W.BTW – zie evanwel dossier “Onroerende verhuur”).
De btw op de oprichting van gebouwen met de bedoeling om deze – vrijgesteld van btw
- te verhuren is bijgevolg niet aftrekbaar.
Daardoor wordt de oorspronkelijk afgetrokken btw op de kostprijs van het nieuw
opgetrokken gebouw nu integraal opnieuw verschuldigd.
Voorbeeld
Gebouw opgetrokken in 2018:
Kostprijs: 400.000
Btw 84.000 (betaald en volledig teruggevorderd
Verhuring vanaf 01.04.2019 (1ste ingebruikname: “nieuw” termijn tot 31/12/2021):
Btw 84.000 wordt integraal verschuldigd!
Btw-aangifte: rooster 61
De beroepsoprichter neemt de verschuldigde btw op in zijn btw-aangifte onder rooster
61 “Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de Staat”: € 84.000

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 84.000,00 61 84.000,00
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 84.000,00

Opmerking
Als de beroepsoprichter het verhuurde gebouw alsnog verkoopt binnen de “nieuw”-
termijn (voor 31/12/2021), wordt de btw die hij, als gevolg van de vrijgestelde verhuring,
verschuldigd heeft gesteld, opnieuw terugvorderbaar eveneens voor het volledige
bedrag van € 84.000.
 390

9.5.6 Herzieningen

9.5.6.1 Situering
Art. 19 §1: met diensten gelijkgestelde handeling
Art 19 §1 W.BTW (gelijkgestelde dienst)
Met een dienst verricht onder bezwarende titel wordt gelijkgesteld het gebruiken van een tot het
bedrijf behorend goed ander dan dat bedoeld in artikel 45, § 1quinquies, voor privé-doeleinden
van de belastingplichtige of van zijn personeel of, meer algemeen, voor andere doeleinden dan
deze van de economische activiteit van de belastingplichtige, wanneer voor dat goed recht op
volledige of gedeeltelijke aftrek van de belasting is ontstaan.

Art. 45 §1quinquies (directe aftrekbeperking voor privégebruik

Ten aanzien van de uit hun aard onroerende goederen en de andere bedrijfsmiddelen en diensten
die op grond van art. 48 §2 aan de herziening zijn onderworpen en behoren tot het vermogen van de
onderneming van de belastingplichtige, en die zowel voor de doeleinden van zijn economische
activiteit als voor zijn privédoeleinden of voor de privédoeleinden van zijn personeel of, meer
algemeen, voor andere doeleinden dan deze van zijn economische activiteit worden gebruikt, mag de
belastingplichtige de belasting geheven van de goederen en de diensten met betrekking tot die
goederen slechts tot beloop van het gebruik voor de doeleinden van zijn economische
activiteit in aftrek brengen.

Art. 48 §2 (5 en 15 jarige herzieningsperiode van bedrijfsmiddelen)

De aftrek van de belasting geheven op bedrijfsmiddelen en diensten die kenmerken hebben die
vergelijkbaar zijn met de kenmerken die doorgaans aan bedrijfsmiddelen worden toegeschreven, is
onderworpen aan herziening gedurende een tijdvak van vijf jaar. De herziening heeft plaats, elk
jaar tot beloop van een vijfde van het bedrag van die belasting, wanneer enige wijziging is ingetreden
in de factoren die aan de berekening van de aftrek ten grondslag liggen; Wat evenwel de belasting
geheven van door Hem aan te wijzen onroerende goederen uit hun aard en zakelijke rechten
betreft, kan de Koning bepalen dat het herzieningstijdvak vijftien jaar beloopt en dat de herziening
plaats heeft elk jaar tot beloop van een vijftiende van het bedrag van die belasting.

De oorspronkelijk afgetrokken btw bij aankoop/verwerving is slechts definitief op

voorwaarde dat:
 de aftrek juist was.
Als de toegepaste aftrek niet terecht is, of niet juist berekend werd, kan de
Administratie binnen de voorziene verjaringstermijn van 3 tot 7 jaar( bij fraude)
deze verwerpen (art. 81 bis W.BTW).
 er achteraf geen gehele of gedeeltelijke wijziging optreedt in de aanvankelijke
bestemming
Als de belastingplichtige tot het bedrijf behorende goederen waarop hij bij
aankoop de btw volledig in aftrek heeft gebracht, nadien deels voor private
doeleinden of voor andere doeleinden aanwendt dan die van zijn economische
activiteit moet er een herziening van de aftrek gebeuren.
In tegenstelling tot de onttrekkingsregeling blijft het goed in de onderneming aanwezig.
Art. 19 §1 W.BTW heeft tot doel te vermijden dat een belastingplichtige op dit privé
gebruik een onrechtmatig voordeel geniet, te wijten aan het feit dat de btw met
betrekking tot dat goed bij aankoop in aftrek is gebracht. Om dit te vermijden worden
deze voordelen (privé/niet-beroepsmatig gebruik) met een dienst gelijkgesteld en als
belastbaar aangemerkt. De btw wordt herzien/verschuldigd op de hierop door de
belastingplichtige gedane uitgaven (art. 33, §1 2°)
 391

9.5.6.2 Toepassingsgebied
Art 19 §1 W.BTW is enkel van toepassing indien art 45, §1 quinquies W.BTW niet aan
de orde is (directe aftrekbeperking bij aankoop). Dit is concreet het geval als:
 Het goed al van voor 01.01.2011 deel uitmaakte van het bedrijfsvermogen van de
onderneming (datum van invoegetreding art 45, §1 quinquies)
 Het goed vanaf 01.01.2011 in de onderneming is, maar het gemengde gebruik
(privé/beroepsmatig) dateert niet van bij de aanschaffing
 Het goed niet (volledig) opgenomen is in het bedrijfsvermogen van de
belastingplichtige/natuurlijk persoon.
 Het goed geen bedrijfsmiddel als dusdanig is.

Voorbeelden
 Een belastingplichtige koopt een laptop voor 100 % beroepsmatig gebruik. De
dochter van de belastingplichtige gebruikt de laptop gedurende 2 maanden tijdens
een buitenlandse stage.
 Een ondernemer stelt een vrachtwagen tijdens het weekend ter beschikking van een
werknemer voor een verhuis.
 Een aannemer stelt tijdens het bouwverlof 3 weken zijn betonmolen ter beschikking
van zijn broer.

Aanschaffingsprijs lager dan € 1.000,00

Als de aanschaffingsprijs van het gebruikte goed lager is dan € 1.000,00 aanvaardt de
Administratie dat de toevallige of tijdelijke aanwending buiten de economische activiteit
niet tot een verschuldigde btw leidt (geen aanmerking als bedrijfsmiddel).
Voorbeeld: een belastingplichtige stelt een laptop ter beschikking aan zijn dochter voor
privé-gebruik. Aankoopprijs € 900,00, excl. btw. Er moet geen herziening gebeuren.

Geen aftrekbaarheid, dan ook geen verschuldigdheid van de btw.

De btw is niet verschuldigd indien en in de mate waarin er voorheen geen btw werd
afgetrokken.
Voorbeeld: een dokter (vrijgestelde art. 44 §1, zonder recht op aftrek) stelt een laptop
ter beschikking aan zijn secretaresse voor privé gebruik. De btw bij aankoop was niet
aftrekbaar, bijgevolg moet er nu ook geen herziening gebeuren

Onder bezwarende titel

In plaats van de voordelen gratis te verstrekken, kan de begunstigde ook gevraagd
worden hiervoor een vergoeding te betalen. In dat geval spreken we over een
belastbare verhuring. De btw wordt verschuldigd over de overeengekomen prijs die
evenwel minimaal de “normale waarde” moet bedragen (art. 33 §2 W.BTW); Er dient
geen herziening meer te gebeuren.
 392

9.5.6.3 Herzieningen van de aftrek, andere dan bedrijfsmiddelen

9.5.6.3.1 HERZIENINGEN OP BASIS VAN ART. 48 §1

Art 48 §1
In geval van een gedeeltelijke aftrek wordt een voorlopig af te trekken bedrag bepaald. Dat bedrag
wordt herzien na het verstrijken van het jaar waarin het recht op aftrek is ontstaan.

Het gaat hier over zelfstandigen die bepaalde goederen en diensten aanschaffen die
deels privé en deels beroepsmatig aangewend worden en dus niet over gemengde
belastingplichtigen (combinatie van belastingplichtige en vrijgestelde activiteiten: voor
hen is het verhoudingsgetal van toepassing).
In geval van een gedeeltelijke aftrek (privé-/beroepsmatig) wordt een voorlopig af te
trekken bedrag bepaald volgens dezelfde verhoudingen als deze die door de
Administratie van de Directe Belastingen aanvaard worden. Als nadien de verhouding
beroeps-/totaalgebruik wijzigt, moet de eerder toegepaste aftrek herzien worden.

9.5.6.3.2 DE “GEWONE” HERZIENINGEN : KB3, ART.5

KB 3, art. 5
§1. De belastingplichtige herziet de oorspronkelijk verrichte aftrek:
1° wanneer die aftrek meer of minder bedraagt dan die welke hij mocht verrichten
2° in het geval bedoeld bij art. 79, §1 tweede lid, van het wetboek (uitreiken van een
verbeterend stuk - creditnota - op grond van een vergissing in de factuur)
3° wanneer zich wijzigingen voordoen in de factoren die aan de berekening van de gedane
aftrek ten grondslag liggen
4° wanneer hij ieder recht op aftrek verliest, wat betreft de nog niet vervreemde lichamelijke
roerende goederen en de nog niet-gebruikte diensten op het tijdstip van het verlies.

9.5.6.3.2.1 De oorspronkelijk verrichte aftrek was te groot of te klein

Als gevolg van een materiële vergissing is er te veel of te weinig btw afgetrokken.
Voorbeeld: De zaakvoerder is gaan eten met een klant en heeft de factuur ingebracht:
De btw op deze restaurantkosten aan € 21,00 werd, in een vorige btw-aangifte,
onterecht afgetrokken. Bij een controle nadien moet deze - in een volgende aangifte -
alsnog worden gestort via rooster 61 van de btw-aangifte.

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 21,00 61 21,00
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 21,00

9.5.6.3.2.2 Creditnota’s
Creditnota’s op aankoopfacturen
Als er oorspronkelijk via de aankoopfactuur te veel btw in aftrek is gebracht, moet deze
aan de Staat worden teruggestort als een verschuldigde belasting in het vak van de
herzieningen – rooster 63 “Terug te storten btw vermeld op ontvangen creditnota’s
Voorbeeld
Op de aankoopfactuur van handelsgoederen is de leverancier vergeten de
handelskorting in mindering te brengen. Hij stelt een creditnota op voor € 1.000, 00 plus
btw 21 %.
 393

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
440000 Leverancier 1.210,00 -81 1.000,00
604200 Aankoopkortingen 1.000,00 +85 1.000,00
411063 Regul. terugvord. btw 210,00 63 210,00

Creditnota’s op verkoopfacturen
Als er daarentegen, via de verkoopfactuur, teveel btw verschuldigd is gesteld, wordt
deze vervolgens van de Staat teruggevorderd, eveneens via het vak van de
herzieningen – rooster 64 “Te recupereren btw op uitgereikte creditnota’s”
Voorbeeld
Op de verkoopfactuur van handelsgoederen is de handelskorting niet in mindering
gebracht. Er wordt een creditnota op deze verkoopfactuur opgemaakt voor € 1.000,00
plus btw 21 %
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
700200 Verkoopkortingen 1.000,00 49 1.000,00
451064 Regul. verschuld. btw 210,00 64 210,00
400000 @ Handelsdebiteuren 1.210,00

9.5.6.3.2.3 Wijziging van de oorspronkelijke bestemming

Een herziening dringt zich op als de werkzaamheden van een belastingplichtige
wijzigen.

Voorbeelden
 Een gewone belastingplichtige met volledig recht op aftrek, wordt een gemengde
belastingplichtige bv. een boekhouder verkoopt voortaan ook verzekeringen
 Omwille van een wijziging in de wetgeving werden de vrijgestelde activiteiten van
advocaten vanaf 01/01/2014 belastbaar.
Als gevolg daarvan verkrijgen ze recht op aftrek:
o niet alleen op hun toekomstige aankopen;
o maar ook op deze van de aanwezige bedrijfsmiddelen, op het moment van de
wetswijziging.
Aftrek btw op bedrijfsmiddelen in functie van 5/15 jarige herzieningsperiode.

Voorbeeld
Advocaten zijn vanaf 01/01/2014 gewone belastingplichtigen met recht op aftrek.
Een advocaat kocht in 2013 een nieuw kantoor voor € 400.000 plus btw 21 %
In 2013 had hij nog geen recht op aftrek (vrijgestelde).
De btw bij aankoop van € 84.000,00 werd niet afgetrokken.
Herzieningsperiode: van 2013 t/m 2027 (onroerende goederen: 15 jaar)
Van 2014 t/m 2027 kan hij jaarlijks een herziening van 1/15de van de
oorspronkelijk niet aftrekbare btw doorvoeren in zijn voordeel.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
411062 Btw regul. voordeel aangever 5.600,00 62 5.600,00
740400 @ Achteraf herziene btw 5.600.00
 394
9.5.6.3.2.4 Verlies van de hoedanigheid als belastingplichtige

Dit kan zowel het gevolg zijn van:

 een stopzetting van de economische activiteit.
Opmerking
Veelal zal bij het verlies van de hoedanigheid van de belastingplichtige de
regularisatie door middel van een onttrekking gebeuren (zie vorig hoofdstuk). Bij
een stopzetting van een handelszaak, zonder verdere overdracht, worden de
resterende goederen immers geacht onttrokken te zijn voor andere dan
beroepsdoeleinden. Die onttrekking maakt een herziening overbodig.
Een herziening is wel eventueel van toepassing bij een kosteloze overdracht
onder de levenden van een handelszaak in haar geheel (zij het dat hier, bij een
volledige overdracht, per administratieve tolerantie een vrijstelling kan gegeven
worden)
 een inhoudelijke verschuiving waardoor een vrijgestelde activiteit de plaats van
de belastbare inneemt.
Voorbeeld
Een gemengde belastingplichtige verricht voortaan enkel nog vrijgestelde
activiteiten: een boekhouder/verzekeringskantoor verkoopt voortaan enkel nog
verzekeringen
 395
9.5.6.4 Herzieningen van de aftrek op bedrijfsmiddelen

9.5.6.4.1 SITUERING
Met bedrijfsmiddelen worden bedoeld:
Goederen, zowel roerend als onroerend, lichamelijk als onlichamelijk, die op een
duurzame wijze als werkinstrument of exploitatiemiddel worden gebruikt, met uitsluiting
van bepaalde verpakkingsmaterialen en klein materiaal met een waarde kleiner dan
€ 1.000,00.
Voorbeelden
- Materiële vaste activa: gebouwen, installaties, machines, bedrijfswagens, meubilair
- Immateriële vaste activa: licenties en octrooien, goodwill.

Met het begrip “Bedrijfsmiddelen” bedoelt de btw-administratie dus in grote lijnen

hetzelfde als de inhoud van het begrip “Investeringen” voor de directe belastingen
(vennootschaps-, personenbelasting), namelijk: goederen die duurzaam in de
onderneming worden gebruikt als werkinstrument of exploitatiemiddel.
Toch is de invulling van beide begrippen niet helemaal hetzelfde.
 Bedrijfsmiddel: sinds 01/01/2014 zijn aankopen van “klein materiaal, klein
gereedschap en kantoorbehoeften” onder de € 1.000 (excl. btw) niet langer
zogenaamde bedrijfsmiddelen voor de btw.
 Investeringen: voor de directe belastingen wordt een aankoop als een investering
beschouwd, indien de vennootschap er op een duurzame wijze, gedurende
meerdere jaren, gebruik van maakt en dat los van het aankoopbedrag.
Voorbeeld
De aankoop van een laptop aan € 900,00 (exclusief btw) is voor de directe belastingen
wel degelijk een afschrijfbare investering maar wordt niet aanzien als bedrijfsmiddel
voor de btw en komt dus niet in aanmerking voor een eventuele herziening.
Enkel de btw, betaald bij de aankoop, verwerving, omvorming of verbetering van een
bedrijfsmiddel komt in aanmerking voor herziening.
De btw op onderhoud, herstelling, wisselstukken, huur…komt dus niet in aanmerking
voor herziening.

9.5.6.4.2 DE GEWONE HERZIENING

KB 3, art. 8
Art. 8: de belastingplichtige herziet de oorspronkelijk verrichte aftrek voor bedrijfsmiddelen:
1° wanneer die aftrek meer of minder bedraagt dan die welke hij mocht verrichten
2° in het geval bedoeld bij art. 79, §1 tweede lid, van het wetboek (uitreiken van een
verbeterend stuk - creditnota - op grond van een vergissing in de factuur)

Deze herzieningen zijn niet aan enige termijn gebonden (zie ook de “gewone
herzieningen” bij “andere dan bedrijfsmiddelen” in vorig hoofdstuk).
 396
9.5.6.4.3 DE VIJF- OF VIJFTIENJARIGE HERZIENING VAN BEDRIJFSMIDDELEN (ART 48 §2)

9.5.6.4.3.1 Situering
Art 48 §2
De aftrek van de belasting geheven op bedrijfsmiddelen en diensten die kenmerken hebben die
vergelijkbaar zijn met de kenmerken die doorgaans aan bedrijfsmiddelen worden toegeschreven, is
onderworpen aan een herziening gedurende een tijdvak van 5 jaar. De herziening heeft plaats, elk
jaar tot beloop van een vijfde van het bedrag van die belasting, wanneer enige wijziging is ingetreden
in de factoren die aan de berekening van de aftrek ten grondslag liggen. Wat evenwel de belasting
geheven van door Hem aan te wijzen onroerende goederen uit hun aard en zakelijke rechten
betreft, kan de Koning bepalen dat het herzieningstijdperk vijftien jaar beloopt en dat de herziening
plaatsheeft elk jaar tot beloop van een vijftiende van het bedrag van die belasting.

Betreffende herziening van bedrijfsmiddelen gaat men er dus van uit dat deze een
gebruiksduur hebben van:
 5 jaar voor roerende goederen;
 15 jaar voor onroerende goederen zoals bedrijfsgebouwen
Uitzondering: omvormings-/ verbeteringswerken aan gebouwen: in dat geval
eveneens herzieningsperiode van 5 jaar.
 25 jaar voor onroerende goederen wanneer het betrokken onroerend goed van bij
de start of in de loop van de eerste 15 jaar wordt bestemd voor een optionele
verhuur met btw (art. 44 §3 2° d): zie hoofdstuk “Vrijstellingen”).
Deze herzieningsperioden staan volledig los van de boekhoudkundig toegepaste
afschrijvingstermijnen! Bijvoorbeeld een computer, afgeschreven op 3 jaar, heeft een
herzieningsperiode van 5 jaar.

9.5.6.4.3.2 Aanvang herzieningstermijn

Roerende goederen
De herzieningstermijn vangt aan op 1 januari van het jaar waarin het recht op aftrek is
ontstaan. Dat betekent dat het jaar waarin het aftrekrecht ontstaan is als een volledig
jaar wordt geteld.
Anderzijds wordt het jaar waarin het aftrekrecht vervalt/wijzigt eveneens voor een
volledig jaar geteld.
Voorbeeld
Kantoormeubilair gekocht door een boekhoudkantoor op 01/04/2016
 Aanvang herzieningsperiode: 01/01/2016
 Einde herzieningsperiode: 31/12/2020 (5 jaar)
Op 01/07/2018 neemt het boekhoudkantoor er een verzekeringsactiviteit bij en wordt
het een gemengde belastingplichtige. Het kantoormeubilair wordt voortaan voor beide
activiteiten gebruikt.
Het volledig recht op aftrek blijft behouden voor 2016 en 2017 (2/5de)
Vanaf 2018 t/m 2020 moet er jaarlijks een herziening gebeuren (3 x 1/5de) in functie van
het verhoudingsgetal over de vrijgestelde verzekeringsactiviteiten (geen recht op
aftrek).

Onroerende goederen
Voor onroerende bedrijfsmiddelen vangt de herzieningsperiode aan op 1 januari van het
jaar van 1ste ingebruikneming
Anderzijds wordt het jaar waarin het aftrekrecht vervalt/wijzigt eveneens voor een
volledig jaar geteld.
 397
9.5.6.4.3.3 Tabel van bedrijfsmiddelen
Om een controle mogelijk te maken, moet de belastingplichtige een tabel van
bedrijfsmiddelen bijhouden. Hiervoor bestaan geen vormelijke vereisten. In de praktijk
valt men daarom dikwijls terug op de afschrijvingstabel.
Verplichte vermeldingen zijn:
 verwijzing naar de aankoopfactuur, invoerdocument of zelf opgemaakt stuk
 datum waarop het recht op aftrek is ontstaan
 totaalbedrag van de aftrekbare belasting bij een volledige belastingplichtige
 effectief in aftrek gebrachte belasting bij een gemengde belastingplichtige

9.5.6.4.3.4 Een herziening is noodzakelijk in geval van:

1. geheel of gedeeltelijk gebruik van een bedrijfsmiddel voor privédoeleinden of voor
handelingen die geen recht op aftrek verlenen
2. wijziging in de factoren die aan de berekening van de aftrek ten gronde hebben
gelegen
(bv. wijziging van het verhoudingsgetal bij een gemengde belastingplichtige)
3. verkoop of onttrekking van een bedrijfsmiddel
4. een bedrijfsmiddel houdt op in de onderneming te bestaan
5. verlies van de hoedanigheid van belastingplichtige

Deze 5 mogelijkheden worden hieronder in detail besproken.

 398
9.5.6.4.3.5 Geheel of gedeeltelijk gebruik van een bedrijfsmiddel voor privédoeleinden of
voor handelingen die geen recht op aftrek verlenen

Een belastingplichtige gebruikt een bedrijfsmiddel voor:

 private doeleinden (geheel of gedeeltelijk);
 handelingen die geen recht op aftrek verlenen.

Private doeleinden: gedeeltelijk gebruik

Bij een gedeeltelijke wijziging van de oorspronkelijke aanwending van een
bedrijfsmiddel, krijgen we een jaarlijkse herziening tot beloop van 1/5de (roerend) of
1/15de (onroerend) van de oorspronkelijk afgetrokken btw, tot de 5 of 15 jaar om
zijn. De herziening dient jaarlijks opgenomen te worden in de btw-aangifte van 20 april
van het jaar dat volgt op dat waarin de wijziging van bestemming zich heeft
voorgedaan.
Toepassing 1: onroerend goed: herzieningstermijn 15 jaar
Jaarlijks moet 1/15de van de btw op het privé-gedeelte worden herzien, te beginnen in
het jaar van de bestemmingswijziging tot de herzieningsperiode om is.

07/04/2009: een belastingplichtige koopt een nieuw huis aan € 600.000,00, neemt het
volledig op in zijn bedrijfsvermogen en gebruikt 1/3de als eigen woonst.
Aftrekbare btw: € 600.000,00 x 21% = € 126.000,00 x 2/3de = € 84.000,00

08.02.2015: bestemmingswijziging. Het privé gedeelte wordt opgetrokken naar 2/3de.

Vanaf 2015, het jaar van de bestemmingswijziging (=7de jaar), t/m het 15de jaar (2023)
moet er een herziening worden doorgevoerd.
De aftrek voor het bijkomende privé-gedeelte van € 126.000,00 x 1/3de = € 42.000,00
moet gecorrigeerd worden, doch enkel voor de jaren 2015 t/m 2023, en dit telkens voor
1/15de.
Jaar 1 2009 Jaar 4 2012 Jaar 7 2015 Jaar 10 2018 Jaar 13 2021
2 2010 5 2013 8 2016 11 2019 14 2022
3 2011 6 2014 9 2017 12 2020 15 2023

Jaarlijkse herziening: € 42.000,00 x 1/15de = € 2.800,00 (verschuldigde btw)

Dit bedrag wordt opgenomen in rooster 61 van de btw-aangifte, in te dienen op 20/4 van
de jaren 2016 t/m 2024 (of gedurende 9 jaar).
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 2.800,00 61 2.800,00
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 2.800,00
 399
Toepassing 2: roerend goed: herzieningsperiode 5 jaar
Jaarlijks moet 1/5de van de btw op het privé-gedeelte worden herzien, te beginnen in het
jaar van de bestemmingswijziging tot de herzieningsperiode om is.

09/11/2015: een belastingplichtige koopt een laptop voor € 1.000,00 en neemt deze
volledig op in het bedrijfsvermogen. Aangezien de laptop ook privé wordt gebruikt,
wordt de aftrek forfaitair bepaald op 75 %.
Aftrekbare btw: € 210,00 x 75 % = € 157,50 (rooster 59).

Tijdens de herzieningsperiode gebeuren volgende wijzigingen:

Jaar Beroeps Aftrekb. btw Herziening
% R61 R62
Verschuldigde btw Terugvorderbare btw
2015 75% € 157,50
2016 75% Ongewijzigd
2017 50% - 25 % 210,00 x 25 % x 1/5 = 10,50
2018 30% - 45 % 210,00 x 45 % x 1/5 = 18,90
2019 100% + 25 % 210,00 x 25 % x 1/5 = 10,50
De wijzigingen worden steeds berekend ten opzichte van het beroepsmatige gebruik
(en dus de aftrekbare btw) van het jaar van aankoop (2015).

Boeking 2017 Btw-aangifte

Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 10,50 61 10,50
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 10,50

Boeking 2018 Btw-aangifte

Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 18,90 61 18,90
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 18,90

Boeking 2019 Btw-aangifte

Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
411062 Btw regul. voordeel aangever 10,50 62 10,50
740400 @ Achteraf herziene btw 10,50
 400
Toepassing 3: roerend goed – personenwagen
Jaarlijks moet 1/5de van de btw op het privé-gedeelte worden herzien, te beginnen in het
jaar van de bestemmingswijziging tot de herzieningsperiode om is.

2015
Een belastingplichtige koopt een personenwagen voor € 20.000, 00 plus btw € 4.200,00
Herzieningsperiode 5 jaar: t/m 2019
De vennootschap maakt gebruik van de methode 1: rittenadministratie (zie basiscursus,
recht op aftrek/personenwagens) en raamt volgende kilometers:
Dienstverplaatsingen: 40.000
Woon-/werkverkeer: 5.000
Totaal: 45.000
Beroepsmatig gebruik = 40.000/45.000 x 100 = 88,9% af te ronden naar 89 %.
Ingevolge art. 45 §2 (aftrekbeperking op personenwagens) moet de aftrek verder
beperkt worden naar 50 %
Boeking aankoop personenwagen2015 Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
242000 Personenwagens 20.000,00 83 20.000,00
242000 Niet-aftrekbare btw 2.100,00 83 2.100,00
411059 Terugvorderbare btw 2.100,00 59 2.100,00
440000 @ Leveranciers 24.200,00

2018:
In 2018 wordt de personenwagen door een ander personeelslid gebruikt
De vennootschap maakt gebruik van het semi-forfait voor het privégebruik.
Afstand woon-werk is 40 km. Totaal aantal kilometers op jaarbasis: 30.000

% privé = ((Afstand woon-werk x 2 x 200 werkdagen) + 6000 km) x 100

Totale jaarlijkse afstand

((34 x 2 x 200 werkdagen) + 6000 km) x 100

% privé =
30.000
% privé = 65 %
of beroepsmatig gedeelte: 35 % (btw aftrekbaar voor 35 %)

Er moet een herziening gebeuren van 15 % op de terugvorderbare btw (50 - 35).

Berekening: € 2.100 x 15 % x 1/5de = € 63,00

Boeking herziening 2018 Btw-aangifte

Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 63,00 61 63,00
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 63,00

In 2019 - einde herzieningsperiode - moet deze handeling worden herhaald

 401
Private doeleinden: volledig gebruik

Als de bestemmingswijziging op het totaal van het bedrijfsmiddel slaat, moet er een
éénmalige herziening worden uitgevoerd voor het jaar van het privé gebruik en de nog
te lopen jaren van de herzieningsperiode.
De herziening wordt opgenomen in de eerstvolgende aangifte, op de 20ste van de
maand, volgend op deze van bestemmingswijziging.

Toepassing: onroerend goed, herzieningsperiode 15 jaar.

 Op 07/04/2009: koopt een belastingplichtige een nieuw huis aan € 600.000,00 en

neemt het volledig op in zijn bedrijfsvermogen en gebruikt 1/3 de als eigen woonst.
Aftrekbare btw: € 600.000,00 x 21% = € 126.000,00 x 2/3de = € 84.000,00
 Vanaf 08/03/2018 gebruikt hij het huis volledig voor private doeleinden.

Er moet een eenmalige herziening gebeuren over de periode 2015 t/m 2023:
Jaar 1 2009 Jaar 4 2012 Jaar 7 2015 Jaar 10 2018 Jaar 13 2021
2 2010 5 2013 8 2016 11 2019 14 2022
3 2011 6 2014 9 2017 12 2020 15 2023

De btw op het bijkomende privé-gedeelte bedraagt: € 84.000,00

Herziening: € 42.000,00 x 6/15de (2018 t/m 2023) = € 33.600,00
Eenmalig op te nemen in rooster 61 van de eerstvolgende btw-aangifte op 20/04/2018.
Boeking 2018 Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 33.600,00 61 33.600,00
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 33.600,00
 402

9.5.6.4.3.6 Handelingen die geen recht op aftrek verlenen

Als een bedrijfsmiddel, verworven met aftrek van btw ten behoeve van
belastingplichtige activiteiten, nadien aangewend wordt voor het stellen van een
vrijgestelde handeling van art 44 W.BTW is een herziening noodzakelijk.
De herziening moet in één keer gebeuren voor het jaar van de bestemmingswijziging
en de nog te lopen jaren van het herzieningstijdvak, op te nemen in rooster 61 van de
eerstvolgende aangifte
Een duidelijk voorbeeld is de vrijgestelde onroerende verhuring van gebouwen (andere
dan voor stalling van rijtuigen en opslag van goederen).
De btw, betaald op de aankoop of oprichting van een nieuw gebouw is aftrekbaar in de
mate dat het gebouw gebruikt wordt voor belastingplichtige activiteiten.
Als de btw-plichtige het gebouw vervolgens – binnen de herzieningsperiode – verhuurt,
moet de btw die hij in aftrek heeft gebracht bij de oprichting of bij de omvormings- of
verbeteringswerken van het gebouw gedeeltelijk terugstorten. Onroerende verhuur is
immers een vrijgestelde activiteit (art. 44 §3 2°) die geen recht geeft op aftrek van de
btw.

Herinneren we er aan dat:

 De btw die in aftrek werd gebracht bij de oprichting of de aankoop van een
gebouw onderworpen is aan de 15-jarige herziening.
 De btw die in aftrek werd gebracht op omvormings- of verbeteringswerken
onderworpen is aan de 5-jarige herziening.

Toepassing op onroerend goed (zonder optie btw): herzieningsperiode 15 jaar.

Een vennootschap heeft in 2009 een kantoorgebouw (niet nieuw gebouw – zie volgend
punt optionele professionele verhuur) opgetrokken aan € 600.000,00 en de btw aan €
126.000,00 hierop volledig afgetrokken. In 2018 verhuurt ze het gebouw, vrijgesteld van
btw, en moet de eerder afgetrokken btw op de oprichting, in functie van de 15-jarige
herzieningsperiode worden herzien voor 6/15de (van 2018 t/m 2023).

Jaar 1 2009 Jaar 4 2012 Jaar 7 2015 Jaar 10 2018 Jaar 13 2021
2 2010 5 2013 8 2016 11 2019 14 2022
3 2011 6 2014 9 2017 12 2020 15 2023
Herziening btw: € 126.000,00 x 6/15de (van 2018 t/m 2023) = € 50.400,00
Boeking 2015 Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 50.400,00 61 50.400,00
451061 @Btw regul. in voordeel Staat 50.400,00
 403
Toepassing op optionele professionele verhuur met btw: herzieningsperiode 25 jaar
De theorie van optionele professionele verhuur met btw van een nieuw gebouw, werd
behandeld in het hoofdstuk “Vrijstellingen” (art. 44 §3 2° d)

We herhalen hier enkel de belangrijkste principes.

 Vanaf 1 januari 2019 kunnen de verhuurder en de huurder van professioneel
vastgoed er samen voor opteren om de huur aan btw te onderwerpen.
 Als gevolg daarvan kunnen de eigenaars - professionele verhuurders - de btw op
de aankoop, oprichting en onderhoud van het gebouw recupereren.
 De optie voor professionele verhuur met btw is enkel mogelijk voor nieuwbouw
vanaf 1 oktober 2018. Wanneer er al materiële werkzaamheden aan het
gebouw werden verricht waarvoor de btw opeisbaar is geworden vóór deze
datum is het optiestelsel niet mogelijk.
 De optie om te verhuren met btw is ook van toepassing voor grondige renovaties
of substantiële uitbreidingen, uitgevoerd na 1 oktober 2018, waarbij een “nieuw
gebouw” voor btw-doeleinden ontstaat.
 De normale herzieningstermijn van 15 jaar voor onroerende goederen wordt
verlengd naar 25 jaar wanneer het betrokken onroerend goed van bij de start of
in de loop van de eerste 15 jaar wordt bestemd voor een optionele verhuur met
btw. Bij eventuele wijzigingen binnen deze periode moet er bijgevolg een
herziening in plus of min gebeuren.

Herziening in het voordeel van de staat

Een nieuw gebouw wordt van bij de aanvang verhuurd met btw. De eigenaar/verhuurder
heeft de btw op de oprichting van het gebouw volledig afgetrokken. Wanneer het
gebouw, bij een volgende huurovereenkomst en binnen de herzieningsperiode van 25
jaar, niet langer met btw wordt verhuurd, zal de verhuurder de initieel afgetrokken btw
éénmalig - over de volledige resterende herzieningsperiode - voor X/25ste dienen te
herzien

Voorbeeld:
Een vennootschap heeft in 2019 een kantoorgebouw opgetrokken aan € 600.000,00 en
de btw aan € 126.000,00 hierop volledig afgetrokken.
In 2019 verhuurt ze het gebouw, met toepassing van btw, voor 9 jaar
Het huurcontract gaat in op 01/04/2019 en eindigt op 31/03/2028.
Bij de volgende huurovereenkomst wordt het gebouw verder verhuurd zonder optie btw.
Aanvang herzieningstijdvak: 01/01/2019
Einde herzieningstijdvak: 31/12/2027
Gevolg: een éénmalige herziening van 16/25ste van de initieel afgetrokken btw bij
oprichting/aankoop nieuw gebouw met btw
Jaar 1 2019 Jaar 6 2024 Jaar 11 2029 Jaar 16 2034 Jaar 21 2039
2 2020 7 2025 12 2030 17 2035 22 2040
3 2021 8 2026 13 2031 18 2036 23 2041
4 2022 9 2027 14 2032 19 2037 24 2042
5 2023 10 2028 15 2033 20 2038 25 2043
Herziening btw: € 126.000,00 x 16/25ste (van 2028 t/m 2043) = € 80.640,00
Boeking 2028 Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 80.640,00 61 80.640,00
451061 @Btw regul. in voordeel Staat 80.640,00
 404
Herziening in het voordeel van de belastingplichtige
Omgekeerd kan de eigenaar van een nieuw gebouw (opgericht na 1 oktober 2018) dat
initieel zonder btw werd verhuurd (en dus zonder recht op aftrek bij de verhuurder), bij
een volgende professionele huurovereenkomst ervoor kiezen om in samenspraak met
zijn nieuwe huurder de huurvergoedingen wel aan btw te onderwerpen.
In dat geval kan de eigenaar - professionele verhuurder - de btw proportioneel herzien
in zijn voordeel.
Het gevolg van de keuze voor een met btw belaste verhuur is wel dat de
herzieningstermijn van het betrokken gebouw automatisch en onherroepelijk wordt
verlengd van 15 naar 25 jaar.
Deze herziening moet jaarlijks gebeuren, telkens voor 1/25ste tot het einde van de
herzieningstermijn, op basis van een maandelijkse evaluatie van het gebruik van het
onroerend goed.

Voorbeeld
Een vennootschap heeft in 2019 een kantoorgebouw opgetrokken aan € 600.000,00 en
de btw aan € 126.000,00 hierop niet afgetrokken.
In 2019 verhuurt ze het gebouw, vrijgesteld van btw, voor 9 jaar
Het huurcontract gaat in op 01/04/2019 en eindigt op 31/03/2028.
Aanvang herzieningstijdvak: 01/01/2019
Einde herzieningstijdvak: 31/12/2027
Bij de volgende huurovereenkomst wordt het gebouw verder verhuurd met optie btw.
Gevolg: een jaarlijkse herziening in het voordeel van de verhuurder van telkens 1/25 ste
van de initieel niet afgetrokken btw bij oprichting/aankoop nieuw gebouw

Jaar 1 2019 Jaar 6 2024 Jaar 11 2029 Jaar 16 2034 Jaar 21 2039
2 2020 7 2025 12 2030 17 2035 22 2040
3 2021 8 2026 13 2031 18 2036 23 2041
4 2022 9 2027 14 2032 19 2037 24 2042
5 2023 10 2028 15 2033 20 2038 25 2043

Herziening btw: € 126.000,00 x 1/25ste (jaarlijks) = € 5.040,00

Jaarlijkse boeking vanaf 2028 Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
411062 Btw regul. voordeel aangever 5.040,00 62 5.040,00
740400 @ Achteraf herziene btw 5.040,00
 405

9.5.6.4.3.7 Wijziging in de factoren die aan de berekening van de aftrek ten gronde
hebben gelegen
Dit punt handelt over de herziening van bedrijfsmiddelen bij gemengde
belastingplichtigen.
Volgende situaties leiden tot een herziening van de belasting geheven op
bedrijfsmiddelen:
 een belastingplichtige met volledig recht op aftrek wordt een gemengde
belastingplichtige
 het nieuwe algemeen verhoudingsgetal van een gemengde belastingplichtige
verschilt 10 % of meer van het vorige
Een jaarlijkse herziening van 1/5de (roerende goederen) of 1/15de (onroerende
goederen) van de oorspronkelijk verrichte aftrek moet worden doorgevoerd in rooster 61
van de aangifte van 20 april van het jaar dat volgt op dat waarin de wijziging zich heeft
voorgedaan, tot de herzieningsperiode om is.
Toepassing op roerend goed: herzieningsperiode 5 jaar
Een boekhoudkantoor koopt in 2016 een computer aan € 1.000,00 met volledige aftrek
van btw € 210,00. Herzieningsperiode 2016 t/m 2020.
In 2017 heeft het kantoor een verzekeringsactiviteit overgenomen (vrijgestelde activiteit,
zonder recht op aftrek). De computer wordt voor beide activiteiten gebruikt. De
oorspronkelijk in aftrek gebrachte btw moet jaarlijks herzien worden ten belope van
1/5de tot de herzieningsperiode om is, en dit volgens het verhoudingsgetal met
betrekking tot deze jaren.

2017: verhoudingsgetal 60 % boekhouding en 40 % verzekeringen.

Herziening over 2017: € 210,00 x 40 % x 1/5de = € 16,8
Op te nemen in de aangifte van 20/04/2018, rooster 61
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 16,8 61 16,8
451061 Btw regul. in voordeel Staat 16,8

2018: verhoudingsgetal 55 % boekhouding en 45 % verzekeringen.

Herziening over 2018: = € 210,00 x 45 % x 1/5de = € 18,9
Op te nemen in de aangifte van 20/04/2019 in rooster 61.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 18,9 61 18,9
451061 Btw regul. in voordeel Staat 18,9
 406

9.5.6.4.3.8 Verkoop of onttrekking van een bedrijfsmiddel

Bedrijfsmiddel ander dan personenwagen

Als een belastingplichtige met volledig recht op aftrek een bedrijfsmiddel verkoopt of
onttrekt met toepassing van btw is er geen enkele reden tot herziening.
Een éénmalige herziening dringt zich echter op indien het bedrijfsmiddel, volledig
opgenomen in het bedrijfsvermogen, tijdens de herzieningsperiode met
toepassing van btw, wordt verkocht of onttrokken en:
 het bedrijfsmiddel voordien gedeeltelijk privaat werd aangewend
 de verkoop gebeurt door een gemengde belastingplichtige
Reden van de herziening:
 Bij de aankoop werd de terugvorderbare btw beperkt tot het beroepsmatige
gedeelte (privé gebruik) of volgens het verhoudingsgetal (gemengde BP)
 Bij de daaropvolgende verkoop of onttrekking – met toepassing van btw! - wordt
de btw verschuldigd op de volledige verkoopprijs
 De niet-aftrekbare btw op het privé-gedeelte bij aankoop komt in aanmerking
voor herziening
Het betreft hier een éénmalige herziening die enkel in het voordeel van de
belastingplichtige kan zijn. De herziening wordt berekend op het jaar van verkoop of
onttrekking en de nog te lopen jaren van het herzieningstijdvak en opgenomen in de
aangifte van het tijdvak tijdens welk de verkoop of onttrekking plaatsvindt in rooster 62
“diverse btw-regularisaties in het voordeel van de aangever”.
Maximale aftrek/herziening
De maximale bijkomende aftrek via de herziening mag nooit meer bedragen dan de
verschuldigde btw op de verkoop.
Toepassing op onroerend goed: herzieningsperiode 15 jaar.

2016: Een woning wordt sinds de 1ste ingebruikname op 01/10/2016 voor 3/5de
beroepsmatig en 2/5de privé gebruikt. Het gebouw is volledig opgenomen in het
bedrijfsvermogen.
Aankoopprijs: € 600.000,00 plus btw € 126.000,00
Terugvorderbare btw: € 126.000,00 x 3/5de = € 75.600,00
Niet-terugvorderbare btw: € 126.000,00 x 2/5de = € 50.400,00

2018: Op 15/09/2018 wordt het gebouw onder toepassing van btw verkocht:
Verkoopprijs = € 540.000,00 plus btw € 113.400,00.

Herziening van de niet-terugvorderbare btw op het privé-gedeelte bij aankoop:

€ 50.400,00 x 13/15de = € 43.680,00 op te nemen in rooster 62 van de btw-aangifte.
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
411062 Btw regul. voordeel aangever 43.680,00 62 43.680,00
740400 Achteraf herziene btw 43.680,00
 407
Bedrijfsmiddel: personenwagen
1. Verkoop van een personenwagen
De btw op de aankoop van personenwagen is, ingevolge art 45 §2 W. BTW, voor
maximum 50 % aftrekbaar. Bij de daaropvolgende verkoop van de personenwagen
mag, volgens een administratieve tolerantie, het bedrag waarover de belasting
verschuldigd wordt, gehalveerd worden. De maatstaf van heffing bij verkoop mag dus
tot 50 % beperkt worden (zie hoofdstuk “Recht op aftrek/Personenwagens/Verkoop”).
Toepassing
Verkoop personenwagen aan € 5.000,00
Maatstaf van heffing: 21 % € 2.500,00 (rooster 03)
Maatstaf van heffing: 0 % € 2.500,00 (rooster 00)
Verschuldigde btw 21 %: € 525,00 (rooster 54)
Boeking verkoop Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
400000 Handelsdebiteuren 5.525,00
704000 @ Verkopen MVA 2.500,00 00 2.500,00
704000 Verkopen MVA 2.500,00 03 2.500,00
451054 Verschuldigde btw 525,00 54 525,00

2. Herziening van de btw bij verkoop van een personenwagen

Indien een personenwagen, volledig opgenomen in het bedrijfsvermogen van een
vennootschap, minder dan 50 % beroepsmatig wordt gebruikt is een herziening van
de btw bij verkoop tijdens de herzieningstermijn eventueel wel mogelijk op het verschil
tussen het beroepsmatige gebruik enerzijds en de maximale aftrek van 50 %
anderzijds.
Deze herziening is in het voordeel van de belastingplichtige.
Toepassing personenwagen: beroepsmatig gebruik 40 %
2016: Aankoop personenwagen door belastingplichtige.
Aankoopprijs: € 20.000,00 + btw € 4.200,00
Beroepsgebruik 40 %
Aftrekbare Btw: € 4.200,00 x 40 % = € 1.680,00

2019: Verkoop personenwagen aan € 5.000,00

Btw verschuldigd op 50 % van de verkoopprijs.
Maatstaf van heffing: 21 % € 2.500,00 (rooster 03)
Maatstaf van heffing: 0 % € 2.500,00 (rooster 00)
Verschuldigde btw 21 %: € 525,00 (rooster 54)
Eenmalige herziening bij verkoop: (€ 4.200 x 10 %) x 2/5de = € 168,00
 10 %: verschil tussen verschuldigde btw op verkoop 50 % en beroepsmatig
aftrekbare btw van 40 %
 2/5de: resterende herzieningsperiode (2019 en 2020)
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
411062 Btw regul. voordeel aangever 168,00 62 168,00
740400 Achteraf herziene btw 168,00
 408

9.5.6.4.3.9 Een bedrijfsmiddel houdt op in de onderneming te bestaan

Tenzij wordt aangetoond dat dat het gevolg is van
 een handeling die recht op aftrek verleent (verkoop met toepassing van btw,
onttrekking)
 of dat het bedrijfsmiddel vernietigd of vervreemd wordt,
moet er een eenmalige herziening worden toegepast voor het jaar waarin het ophoudt
te bestaan en de nog te lopen jaren van het herzieningstijdvak, op te nemen in rooster
61 van de aangifte van het desbetreffende tijdvak.
Een herziening is dus niet aan de orde indien:
 een (on)roerend bedrijfsmiddel verkocht wordt onder toepassing van btw
 een bedrijfsmiddel nog in de onderneming aanwezig is, ook al wordt het niet
meer gebruikt.
Voorbeelden
Een belastingplichtige verkoopt, binnen de herzieningsperiode van 15 jaar, maar nà de
“nieuw” periode, een gebouw dat hij met toepassing van btw heeft laten oprichten.
Het gebouw wordt verkocht onder stelsel van registratierechten
Aangezien het gebouw ophoudt te bestaan in de onderneming, zonder dat dat het
gevolg is van een levering onder het btw-regime, is een herziening van de eerder
afgetrokken btw bij de oprichting noodzakelijk.
Een computer verlaat na 3 jaar de onderneming. Indien de computer wordt verkocht
met toepassing van btw of wordt vernietigd, is er niets aan de hand. Gebeurt dat niet, of
kan de belastingplichtige het bewijs van vernietiging niet leveren, wordt er overgegaan
tot een eenmalige herziening in het jaar waarin de computer ophoudt te bestaan
(roerende goederen: herzieningsperiode van 5 jaar).
Toepassing op onroerend goed: herzieningsperiode 15 jaar.

2007: Een gebouw, opgericht in 2007, wordt sinds de 1ste ingebruikname op 01/10/2007
volledig beroepsmatig gebruikt.
Herzieningsperiode 15 jaar: van 2007 t/m 2021.
Aankoopprijs: € 600.000,00 plus btw € 126.000,00.

2019: op 15/09/2019 wordt het gebouw verkocht (met registratierechten)

Verkoopprijs € 540.000,00
Herziening 3 jaar (van 2019 t/m 2021)
Herziening van de btw bij verkoop:
€ 126.000,00 x 3/15de = € 25.200,00 op te nemen in rooster 61 van de btw-aangifte.

Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 25.200,00 61 25.200,00
451061 Btw regul. in voordeel Staat 25.200,00
 409

9.5.6.4.3.10 Verlies van de hoedanigheid als belastingplichtige

Roerende goederen, minder dan 5 jaar in de onderneming aangewend

Bij verlies van de hoedanigheid van belastingplichtige
 door stopzetting van de activiteiten of
 indien enkel nog handelingen die geen recht op aftrek verlenen worden verricht
moet er nagegaan worden of de overgebleven en nog bruikbare bedrijfsmiddelen
privaat of buiten de btw-werkzaamheid verder aangewend worden.
Als dat effectief het geval is, is de onttrekkingsregeling van toepassing (zie vorig
hoofdstuk “Onttrekking”).
Opmerking
Als de private aanwending van het bedrijfsmiddel weinig gebruikelijk is, kan er worden
geconcludeerd dat het bedrijfsmiddel nog niet verkocht is.
Voorbeeld
Een tuinaanlegger stopt met zijn activiteiten maar behoudt zijn motorzaag: onttrekking.
Het behoudt van een graafmachine is al minder evident voor toepassing van
onttrekking!

Onroerende goederen, minder dan 15 jaar in de onderneming aangewend

Hier moet het onderscheid worden gemaakt tussen al dan niet “nieuwe” gebouwen.
Volgens de definitie van de btw is een gebouw nieuw tot het eind van het 2 de jaar
volgend op 1ste ingebruikname.
Binnen deze periode kan het gebouw worden vervreemd/onttrokken met toepassing van
btw.
Na deze “nieuw” periode zijn enkel nog registratierechten mogelijk.
 Nieuwe gebouwen: onttrekking, met toepassing van btw
 Niet nieuwe gebouwen of nieuwe gebouwen waarbij de optie voor verkoop onder
btw niet werd gelicht (toepassing registratierechten): herziening
Voorbeeld
Een bakker heeft in 2007 een nieuw gebouw gekocht ten behoeve van zijn bakkerij. Het
gebouw werd volledig beroepsmatig gebruikt.
Herzieningsperiode 15 jaar: van 2007 t/m 2021.
In 2019 stopt de bakker met zijn activiteiten maar behoudt het gebouw voor verder privé
gebruik.
Herziening: 3 jaar (van 2019 t/m 2021)
Aankoop gebouw: € 600.000,00 plus btw: € 126.000,00
Herziening: € 126.000 x 3/15de = € 25.200,00
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 25.200,00 61 25.200,00
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 25.200,00
Op te nemen in de laatste btw-aangifte bij stopzetting van de (belastingplichtige)
activiteiten.
 410

Overdracht van een algemeenheid van goederen

Als er bij een stopzetting een overdracht van de algemeenheid van goederen
plaatsvindt, moet er geen herziening gebeuren. De verplichting van een mogelijke
herziening wordt hierbij verlegd naar de overnemer.
 411

9.5.6.4.3.11 Schematisch
Herziening op bedrijfsmiddelen
Jaarlijkse herziening van 1/5de of 1/15de van R61
Private doeleinden:
de oorspronkelijk afgetrokken btw, tot de Jaarlijks in
gedeeltelijk gebruik
Geheel of gedeeltelijk gebruik van een herzieningsperiode van 5 of 15 jaar om is. aangifte van 20/4
bedrijfsmiddel voor privédoeleinden of voor Eenmalige herziening voor het jaar van het R61
handelingen die geen recht op aftrek Private doeleinden:
privé gebruik en de nog te lopen jaren van In eerstvolgende
verlenen volledig gebruik
het herzieningstijdvak aangifte
Handelingen die Eenmalige herziening voor het jaar van de R61
geen recht op aftrek verkoop of de verhuur, en de nog te lopen In eerstvolgende
verlenen jaren van het herzieningstijdvak aangifte
Jaarlijkse herziening van 1/5de of 1/15de van R61
Wijziging in de factoren die aan de berekening van de aftrek ten
de oorspronkelijk afgetrokken btw tot de Jaarlijks in
gronde hebben gelegen
herzieningsperiode van 5 of 15 jaar om is. aangifte van 20/4
Eenmalige herziening voor het jaar van R62
Verkoop of onttrekking van een bedrijfsmiddel verkoop of onttrekking en de nog te lopen In eerstvolgende
jaren van het herzieningstijdvak aangifte
Eenmalige herziening voor het jaar waarin R61
Een bedrijfsmiddel houdt op in de onderneming te bestaan
het ophoudt te bestaan en de nog te lopen In eerstvolgende
jaren van het herzieningstijdvak aangifte
Roerende goederen
Onttrekking
minder dan 5 jaar R61
Verlies van de hoedanigheid als Onttrekking indien “nieuw”: met toepassing In laatste btw-
belastingplichtige Onroerende van btw aangifte
goederen minder
dan 15 jaar Herziening indien met toepassing van
registratierechten
 412

9.5.6.5 Herziening van de aftrek door gemengde belastingplichtige

9.5.6.5.1 SITUERING
Een gemengde belastingplichtige is een persoon die zowel belaste handelingen verricht
als handelingen die vrijgesteld zijn door art. 44 W.BTW. Hij rekent voor een deel van
zijn uitgaande handelingen btw aan en voor een ander deel geen btw. Bijgevolg kan zijn
aftrek dan ook niet volledig zijn.

Om het bedrag van de aftrekbare btw te bepalen, zijn er in het wetboek van de btw twee
systemen voorzien:
 het algemeen verhoudingsgetal;
 de regel van het werkelijk gebruik.

De regel van het algemeen verhoudingsgetal

Volgens deze regel bestaat de aftrek erin dat alle btw die betaald werd op de
inkomende handelingen slechts voor een bepaald percentage aftrekbaar is
(ROA: recht op aftrek).
Dit percentage wordt als volgt berekend (per kalenderjaar):

De handelingen die recht op aftrek verlenen

Algemeen verhoudingsgetal = -----------------------------------------------------------
Alle handelingen

- In de teller komt het bedrag van de handelingen waarvoor de aftrek is toegestaan.

- De noemer vermeldt het totale bedrag van de beroepsinkomsten.
- Er wordt afgerond op de hogere 10 euro in teller en noemer.
- Het resultaat van de breuk wordt eveneens steeds naar boven afgerond.

Opbrengsten uit de verkoop van bedrijfsmiddelen, evenals uit onroerende en financiële

verrichtingen (tenzij deze laatste tot de specifieke economische activiteit van de
belastingplichtige behoren) worden niet in aanmerking genomen voor de berekening
van het algemeen verhoudingsgetal.
Voorbeeld
Een boekhouder doet boekhoudwerk (belaste handeling) en runt ook een
verzekeringskantoor als makelaar (vrijgesteld art. 44).
Het voorbije kalenderjaar realiseerde hij volgende ontvangsten:
Ontvangsten erelonen uit de boekhoudactiviteiten: € 1.824.645,00
Ontvangsten commissies als makelaar in verzekeringen: € 691.890,00
Totale omzet: € 2.516.535,00
Het algemeen verhoudingsgetal voor volgend kalenderjaar is dan:
Handelingen met ROA 1.824.645 1 824.650
------------ = -------------- = 0,7250 = 73 %
Totale omzet 2 516 535 2 516.540

De regel van het werkelijk gebruik

Hier wordt de aftrek op de inkomende handelingen toegestaan naargelang de
aanwending van het goed of de dienst. Deze regel kan opgelegd worden aan de btw-
belastingplichtige in die gevallen waar het algemeen verhoudingsgetal zou leiden tot
ongelijkheid in de heffing van de belasting in het nadeel van de Staat.

BASISCURSUS BTW
9.5.6.5.2 AANWENDING VAN HET ALGEMEEN VERHOUDINGSGETAL

9.5.6.5.2.1 Gewone herziening: andere dan bedrijfsmiddelen

Principe
Tijdens het jaar (N) werkt de belastingplichtige met een voorlopig verhoudingsgetal op
basis van de gegevens van het jaar daarvoor (het definitieve verhoudingsgetal van N-
1). Op het eind van het jaar N berekent hij het definitieve verhoudingsgetal voor dat
jaar.
Normaliter verschillen het voorlopige/definitieve verhoudingsgetal van mekaar waardoor
de gemengde belastingplichtige in principe jaarlijks een herziening moet doorvoeren;
Deze gebeurt in de aangifte van 20/4/N+1 via roosters:
 61 “Diverse regularisaties in het voordeel van de staat” indien verschuldigd
 62 “Diverse regularisaties in het voordeel van de aangever indien
terugvorderbaar
Als het verschil tussen het definitieve en het voorlopige verhoudingsgetal minder dan
10 % bedraagt, is een herziening niet verplicht. De belastingplichtige mag wel een
herziening doorvoeren maar moet dat dan vervolgens verplicht doen gedurende 5
achtereenvolgende jaren (het jaar zelf plus de 4 volgende).
Als het huidige/definitieve verhoudingsgetal 10 % of meer van het voorlopige/vorige
afwijkt, is een herziening echter onafwendbaar.
Voorbeeld
Voorlopig verhoudingsgetal (ROA) voor het jaar 2019 = 58 %
Variaties:
 Definitief verhoudingsgetal (ROA) voor het jaar 2019 = 44 %
Herziening ten belope van 14 % op te nemen in rooster 61 (verschuldigd)
 Definitief verhoudingsgetal (ROA) voor het jaar 2019 = 72 %
Herziening ten belope van 14 % op te nemen in rooster 62 (terugvorderbaar)
 Definitief verhoudingsgetal (ROA) voor het jaar 2019 = 64 %
Verschil minder dan 10 %. Herziening niet noodzakelijk.

9.5.6.5.2.2 Herziening van bedrijfsmiddelen

Ook hier worden we geconfronteerd met de 5-jarige (roerende goederen) of 15-jarige
(onroerende goederen) herzieningsperiode.
Wanneer bij de aanschaffing van het bedrijfsmiddel het eerste definitieve algemeen
verhoudingsgetal meer dan 10 % afwijkt van het voorlopige, moet er een eerste,
gewone herziening worden doorgevoerd zoals hierboven beschreven.
Als de definitieve verhoudingsgetallen van de volgende jaren, tot het einde van de
herzieningsperiode, opnieuw met meer dan 10 % afwijken ten opzichte van het eerste
definitieve verhoudingsgetal zijn jaarlijks bijkomende herzieningen nodig.

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
9.5.6.5.3 TOEPASSING
Een boekhoudkantoor/verzekeringsmakelaar koopt kantoormeubilair voor € 5.000,00
plus Btw € 1.050,00. Herzieningsperiode: 5 jaar (roerende goederen).
Overzicht van de algemene verhoudingsgetallen
Jaar Verhoudingsgetal (ROA)
Voorlopig Definitief Verschil Duiding
2014 71 84 +13 % ≠ def. 2014/voorl. 2014
2015 84 72 -12 % ≠ def. 2015/def.2014
2016 72 70 -14 % ≠ def. 2016/def.2014
2017 70 75 -9% ≠ def. 2017/def.2014
2018 75 68 -16% ≠ def. 2018/def.2014

Overzicht berekening herzieningen

Herzieningen: overzicht
Jaar Op Berekening € Aang. Omschrijving
1stej. 20/04/2015 1.050 x 13 % 136,50 R 62 Gewone herz., bijkomende aftrek.
2de j. 20/04/2016 1.050 x 12 % x 1/5 25,20 R 61 Bijkomende herziening, storting
3de j. 20/04/2017 1.050 x 14 % x 1/5 29,40 R 61 Bijkomende herziening, storting
4de j. 20/04/2018 ≠ < 10 %, geen herziening noodzakelijk
5de j. 20/04/2019 1.050 x 16 % x 1/5 33,60 R 61 Bijkomende herziening, storting

Boeking en btw aangifte

Over 2014, aangifte van 20/4/2015 Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
411062 Btw regul. voordeel aangever 136,50 62 136,50
740400 @ Achteraf herziene btw 136,50

Over 2015, aangifte van 20/4/2016 Btw-aangifte

Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 25,20 61 25,20
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 25,20

Over 2016, aangifte van 20/4/2017 Btw-aangifte

Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 29,40 61 29,40
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 29,40

Over 2017, aangifte van 20/4/2018 Btw-aangifte

Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
Geen herziening/aangifte

Over 2018, aangifte van 20/4/2019 Btw-aangifte

Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 33,60 61 33,60
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 33,60

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
9.5.6.5.4 AANWENDING VAN DE REGEL VAN HET WERKELIJK GEBRUIK

9.5.6.5.4.1 Gewone herziening: op andere dan bedrijfsmiddelen

Bij deze methode worden de aankopen van goederen en diensten meteen toegewezen
aan de belastingplichtige activiteit (met recht op aftrek) of aan de vrijgestelde activiteit
(zonder recht op aftrek):
 Terugstorting btw
Als achteraf blijkt dat goederen of diensten niet voor de oorspronkelijke, met btw
belaste activiteiten zijn gebruikt, moet de eerder afgetrokken btw daarop worden
teruggestort (via rooster 61).
 Terugvordering btw
Anderzijds mag de btw alsnog teruggevorderd worden op goederen en diensten
die oorspronkelijk niet voor de btw-activiteit waren bedoeld maar uiteindelijk toch
deze bestemming hebben gekregen (via rooster 62).

9.5.6.5.4.2 Herziening van bedrijfsmiddelen

Tijdens de herzieningsperiode (roerende goederen 5 jaar, onroerende goederen 15
jaar) gaan bedrijfsmiddelen over van de btw-werkzaamheid naar de vrijgestelde
activiteit, of omgekeerd.
Van belastingplichtige naar vrijgestelde activiteit: éénmalige herziening, te storten:
 2017: een boekhoudkantoor heeft in 2017 kantoormeubilair gekocht voor €
2.000,00 plus btw € 420,00. De btw is bij aankoop volledig teruggevorderd
Roerende goederen: herzieningsperiode 5 jaar (2017 t/m 2021)
 2019: in 2019 neemt het boekhoudkantoor een verzekeringskantoor over. Het
kantoormeubilair verhuist integraal naar het verzekeringskantoor.
Eenmalige herziening: € 420,00 x 3/5 (2019 t/m 2021) = € 252,00 (rooster 61)
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 252,00 61 252,00
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 252,00

Van vrijgestelde naar belastingplichtige activiteit: éénmalige herziening, te vorderen

 2013: een advocaat (vrijgestelde art. 44) heeft in 2013 een nieuw kantoor
gekocht voor € 200.000,00 plus btw € 42.000,00. De btw is bij aankoop niet
teruggevorderd. Herzieningsperiode 15 jaar (2013 t/m 2027)
 2014: ten gevolge van een wetswijziging werd de advocaat op 01/01/2014 een
belastingplichtige met recht op aftrek.
Eenmalige herziening: € 42.000,00 x 14/15 (2014 t/m 2027) = € 39.200,00 (rooster 62)
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
411062 Btw regul. voordeel aangever 39.200,00 62 39.200,00
740400 @ Achteraf herziene btw 39.200,00

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
Van volledige belastingplichtige naar gemengde activiteit: jaarlijkse herziening

 2017: een boekhoudkantoor heeft in 2017 kantoormeubilair gekocht voor

€ 2.000,00 plus btw € 420,00. De btw is bij aankoop volledig teruggevorderd.
Roerende goederen: herzieningsperiode 5 jaar (2017 t/m 2021)

 2019: in 2019 neemt het boekhoudkantoor een verzekeringskantoor over. Het

meubilair wordt voortaan voor beide activiteiten gebruikt.
Definitief verhoudingsgetal 2019:
- 60 % boekhouding (met ROA) en
- 40 % verzekeringen (zonder ROA).
Er moet jaarlijks een herziening worden toegepast tot het eind van de
herzieningsperiode in 2021.
Herziening voor 2019: € 420,00 x 40 % x 1/5 = € 33,60
Boeking Btw-aangifte
Rekening Omschrijving Debet Credit Rooster Bedrag
640500 Niet aftrekbare btw 33,60 61 33,60
451061 @ Btw regul. in voordeel Staat 33,60

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
9.5.7 De Btw-eenheid

9.5.7.1 Doel en situering (art. 4, §2 W.BTW)

Vanaf 1 april 2007 kunnen Belgische btw-plichtigen (art. 4 §1 W.BTW) deel uitmaken
van een btw-eenheid. Het betreft zowel gewone als vrijgestelde belastingplichtigen. De
belastingplichtigen moeten gevestigd zijn in België. Dit kunnen zowel binnenlandse
ondernemingen als Belgische vaste inrichtingen van buitenlandse btw-plichtigen zijn.
De btw-eenheid groepeert verschillende belastingplichtigen tot één btw-plichtige met als
bedoeling:
 de uitbesteding van gecentraliseerde functies naar het buitenland tegen te gaan
 administratieve vereenvoudiging
 btw-neutraliteit voor intra-groepstransacties binnen de btw-eenheid
De leden van de eenheid zijn juridisch zelfstandig, maar moeten financiëel, economisch
en organisatorisch nauw met elkaar verbonden zijn.
De intragroepsleveringen van goederen of diensten tussen de leden van de btw-
eenheid valt buiten het toepassingsgebied van de btw.
Dit betekent dat deze vennootschappen geen btw hoeven aan te rekenen voor de
producten of diensten die ze onderling leveren. Bovendien moet er maar één periodieke
aangifte worden ingediend voor de hele groep. Dit betekent een belangrijke
administratieve vereenvoudiging.

9.5.7.2 Interessant voor wie?

 Vrijgestelde/gemengde belastingplichtigen zoals banken en verzekeraars
Dikwijls worden ondersteunende diensten, zoals administratie en ICT in aparte
dochtervennootschappen ondergebracht en factureren deze hun diensten aan de
andere leden van de groep met aanrekening van btw.
De btw die deze laatsten moesten betalen op de aan hun geleverde diensten,
vormden voor hen een extra kostenfactor aangezien ze deze - als vrijgestelde of
gemengde belastingplichtigen - niet of slechts gedeeltelijk in aftrek konden
brengen. Op die manier werden ze als een eindconsument behandeld en
ontstond er een concurrentienadeel ten opzichte van andere EU-lidstaten,
waaronder Nederland, Duitsland, …. waar het systeem al eerder in voege was.
 Bestuurdersvennootschappen
Bestuurders- of managementvennootschappen (bestuurder/rechtspersoon)
moeten vanaf 1 juni 2016 verplicht btw aanrekenen op bestuurdersvergoedingen
die ze aanrekenen aan hun werkvennootschappen. De aangerekende btw is
vervolgens mogelijk niet aftrekbaar bij de afnemer/werkvennootschap. Binnen
een btw-eenheid vallen de prestaties van de managementvennootschap echter
buiten de toepassing van btw en valt dit nadeel weg.
 Patrimoniumvennootschappen: vrijgestelde onroerende verhuur
Een patrimoniumvennootschap verhuurt onroerend goed - vrijgesteld van btw -
aan één of meerdere werkvennootschappen. Het onroerend goed wordt door die
werkvennootschappen gebruikt voor economische doeleinden die recht op aftrek
verlenen.
Onroerende verhuur is vrijgesteld van btw wat betekent dat de
verhuurder/patrimoniumvennootschap de btw op de kosten die ze maakt voor het
verhuurde gebouw niet kan recupereren.

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
 Aangezien het recht op aftrek binnen een btw-eenheid bepaald wordt op het
niveau van de eenheid, kan het oprichten van een btw-eenheid ervoor zorgen dat
er wel degelijk recht op aftrek ontstaat in hoofde van de verhuurder op de
handelingen met betrekking tot het onroerend goed.
Opmerking
Het zomerakkoord dd. 27.07.2017 voorzag vanaf 1 januari 2018 om de
onroerende verhuur optioneel aan btw te onderwerpen, waardoor er in hoofde
van de verhuurder wel degelijk recht op aftrek van de btw zou ontstaan op de
kosten die ze maakt op het verhuurde gebouw. Hierdoor kon de btw-eenheid aan
belang verliezen wat betreft deze toepassing. Deze maatregel werd echter
geschrapt omwille van budgettaire redenen.

9.5.7.3 Oprichtingsvoorwaarden
Alleen voor in België gevestigde bedrijven
Bijvoorbeeld een Belgische NV heeft een dochtermaatschappij in België en één in
Nederland. Enkel de 2 Belgische vennootschappen kunnen een btw-eenheid vormen.
De belastingplichtigen moeten op 3 vlakken met elkaar verbonden zijn:
 Financiële verbondenheid:
Uit zich in het bestaan van een (on)rechtstreekse controleverhouding. Deze
wordt ruim geïnterpreteerd:
o de belastingplichtige moet (on)rechtstreeks 10 % van de maatschappelijke
rechten van de andere vennootschap bezitten waarmee ze een eenheid
wenst te vormen:
o 10 % of meer van de maatschappelijke rechten van de belastingplichtigen
die wensen deel te nemen aan de btw-eenheid, moeten eveneens
(on)rechtstreeks in dezelfde handen zijn.
 Organisatorische verbondenheid:
De leden van een eenheid staan (on)rechtstreeks onder gemeenschappelijke
leiding, organiseren hun werkzaamheden in gemeenschappelijk overleg en staan
onder de controlebevoegdheid van één persoon.
 Economische verbondenheid:
Uit zich in de uitoefening van eenzelfde hoofdactiviteit of werkzaamheden die
elkaar aanvullen of ondersteunen met een gemeenschappelijk economisch doel,
of die geheel of ten dele worden verricht ten behoeve van de andere leden.
Wanneer een lid van een btw-eenheid een deelneming van minstens 50 % in een
andere belastingplichtige heeft, wordt van rechtswege verondersteld dat aan de
hierboven vermelde voorwaarden voldaan is.

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
 9.5.7.4 Leden
Wie kan toetreden?
De btw-eenheid is een optioneel stelsel. De in aanmerking komende btw-plichtigen
kunnen kiezen om al dan niet een btw-eenheid te vormen.
Let wel: een onderneming/rechtspersoon met een participatie van meer dan 50% met
één van de leden is verplicht om toe te treden tot de btw-eenheid (tenzij niet is voldaan
aan de organisatorische en verbonderheidsvoorwaarde).
Komen in aanmerking:
 elke in België gevestigde belastingplichtige, met inbegrip van de vrijgestelde
belastingplichtigen, art 44 W.BTW;
 een Belgische vaste inrichting van een buitenlandse belastingplichtige.
Een onderneming kan slechts lid zijn van één btw-eenheid.
9.5.7.5 Vertegenwoordiger
Alle leden die samen een btw-eenheid uitmaken, worden aangemerkt als één
belastingplichtige.
Eén lid wordt aangeduid als vertegenwoordiger van de btw-eenheid en staat in voor alle
rechten en plichten van alle leden.
Voor alle duidelijkheid, een btw-eenheid heeft zelf geen eigen rechtspersoonlijkheid, het
is een louter fiscaal gegeven!

9.5.7.6 Oprichting, beëindiging, duur

9.5.7.6.1 OPRICHTING
De vertegenwoordiger van de eenheid dient een verzoek in tot erkenning als btw-
eenheid bij het controlekantoor waaronder deze ressorteert.
De fiscus heeft vanaf dan één maand om het verzoek tot oprichting eventueel te
verwerpen. Gebeurt dat niet, wordt de btw-eenheid aangemerkt als één
belastingplichtige vanaf de 1ste dag van de daaropvolgende maand.

9.5.7.6.2 BEËINDIGING
Wanneer de btw-eenheid vrijwillig wordt stopgezet, moet de vertegenwoordiger van de
btw-eenheid een gemotiveerd verzoek indienen bij zijn btw-controlekantoor. De btw-
eenheid wordt dan stopgezet op de eerste dag van de maand die volgt op de maand
waarin het verzoek werd ingediend. Ook alle andere leden moeten hun btw-
controlekantoor van de stopzetting op de hoogte brengen.
Er is van rechtswege uittreding van een lid uit de btw-eenheid in geval van een
insolvabiliteitprocedure. De uittreding heeft uitwerking vanaf het tijdstip van aanvang
van de insolvabiliteitprocedure. De vertegenwoordiger van de btw-eenheid moet binnen
de 15 dagen na deze uittreding het btw-controlekantoor waaronder de btw-eenheid
ressorteert per aangetekend schrijven op de hoogte brengen van de uittreding.
Wanneer de vertegenwoordiger van de btw-eenheid uit de btw-eenheid treedt, moet hij
vanaf het moment van uittreding vervangen worden.
De nieuwe vertegenwoordiger van de btw-eenheid moet het btw-controlekantoor
waaronder de btw-eenheid ressorteert binnen de 15 dagen na de uittreding of de
stopzetting per aangetekend schrijven op de hoogte brengen.

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
9.5.7.6.3 MINIMALE DUUR
Als een onderneming opteert om deel uit te maken van een btw-eenheid, geldt deze
optie minimum tot 31/12 van het derde jaar volgend op het tijdstip van toetreding;
Bijvoorbeeld een onderneming, toegetreden op 20/03/2015, is verbonden in de btw-
eenheid tot minimum 31/12/2018.

9.5.7.6.4 W ERKING
Eenmaal de btw-eenheid opgestart, ontstaat er, voor de handelingen gelokaliseerd in
België (plaatsbepaling), een virtuele eenheid.
Dit betekent dat:
 de handelingen tussen de leden onderling niet langer als belastbare leveringen
of diensten aangemerkt worden en dus buiten de werkingssfeer van de btw
vallen.
 leveringen van goederen en prestaties van diensten door/voor derden worden
geacht door/voor de btw-eenheid te zijn gedaan.
 invoeren en intracommunautaire verwervingen door een individueel lid van de
eenheid eveneens worden geacht door de btw-eenheid te worden gedaan.
Leveringen van goederen en prestaties van diensten gelokaliseerd buiten België
daarentegen, blijven handelingen van de individuele leden en niet van de btw-eenheid!
Voorbeelden
 Een vergunning voor invoer met verlegging van heffing (ET14000/…) kan
aangevraagd worden door de btw-eenheid.
 De intracommunautaire opgave (voor IC-leveringen en IC-diensten onder
toepassing van de hoofdregel) dient nog steeds door de individuele leden van de
eenheid te gebeuren op basis van het individuele btw nummer van het betrokken
lid.
 De drempeloverschrijding (€ 11.200) op intracommunautaire verwervingen,
verricht door leden van de groep van 4, moet op niveau van de btw-eenheid
bekeken worden.
 De verkoop van een nieuw gebouw tussen groepsleden, met toepassing van
btw, is niet langer mogelijk vermits de handelingen tussen groepsleden buiten de
werkingssfeer van btw vallen. Er zullen dus steeds registratierechten van
toepassing zijn!

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
 9.5.7.7 Verplichtingen

9.5.7.7.1 BTW-IDENTIFICATIENUMMER
De btw-eenheid wordt aanzien als één belastingplichtige en krijgt een uniek btw-
identificatienummer.
Op dit nummer:
 gebeuren de periodieke btw-aangiften van de eenheid
 wordt de rekening-courant bijgehouden
 vinden de aankopen van de leden plaats

De individuele btw-nummers van de leden blijven bestaan en worden als sub-

identificatienummers van de btw-eenheid aangemerkt. Ze worden verder gebruikt voor
het opmaken van IC-opgaven en de btw-listing van de betrokken leden.

9.5.7.7.2 FACTURATIE

Aan derden
Facturen naar derden gaan uit van de btw-eenheid maar met vermelding van het sub
identificatienummer en factuurnummer uit het verkoopdagboek van het betrokken lid.
Onderlinge transacties
Wanneer voor de “interne” handelingen tussen de groepsleden geen factuur wordt
uitgereikt, moet een bijzonder “stuk” worden opgemaakt, hetzij door het lid dat het goed
of de dienst verschaft, hetzij in zijn naam en voor zijn rekening door de medecontractant
(self-billing).
De verplichte vermeldingen op dit bijzonder “stuk”, die de btw-administratie moeten
toelaten de handeling en de betrokken partijen te identificeren, zijn vergelijkbaar met de
gegevens die moeten voorkomen op een gewone factuur. Voornoemd stuk dient in
tweevoud te worden opgesteld
De verplichtingen voor het bijzonder “stuk” komen grotendeels overeen met de
verplichtingen die gelden voor ”echte” facturen, waardoor het voor ondernemingen
binnen een btw-eenheid wellicht het meest voor de hand ligt om de gewone
facturatieregels te volgen.

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
9.5.7.7.3 AANGIFTEN

De btw-eenheid wordt aanzien als één belastingplichtige en heeft een uniek btw-
identificatienummer
De individuele btw-nummers van de leden blijven bestaan als sub-identificatie-nummers
binnen de btw-eenheid.
Periodieke aangifte: via btw-nummer van de btw-eenheid
De periodieke btw-aangiften gebeuren door de btw-eenheid. Dit betekent dat enkel de
btw-eenheid de periodieke btw-aangiften kan indienen.
De binnenlandse aankopen van de individuele leden bij derden vinden plaats onder het
btw-identificatienummer van de btw-eenheid onder roosters 81, 82, 83.
De handelingen onderling tussen de leden worden in de aangifte opgenomen als volgt:
 uitgaande interne handelingen rooster 00
 inkomende interne handelingen rooster 81, 82, 83

Klantenlisting: via het individuele btw-nummer van het betrokken lid

De jaarlijkse klantenlisting, met inbegrip van de intra handelingen tussen de
groepsleden, moet nog steeds ingediend worden door de individuele leden, onder hun
respectievelijke sub-identificatienummer.

IC-opgave: via het individuele btw-nummer van het betrokken lid

De IC-opgave moet nog steeds afzonderlijk door de individuele leden van de eenheid
gebeuren op basis van hun sub-identificatienummer.

9.5.7.7.4 BOEKHOUDING
Ieder individueel lid binnen de btw-eenheid dient een eigen boekhouding te voeren voor
wat zijn eigen activiteiten betreft.
Deze verplichting betreft ook voor het houden van de registers:
 het register der niet-overbrengingen;
 het register i.v.m. maakloonwerk;
 het register i.v.m. werken aan motorvoertuigen.

9.5.7.7.5 VOLDOENING VAN DE BELASTING

De btw-eenheid is de schuldenaar van de belasting. De administratie van de btw zal
zich in eerste instantie dus richten naar de vertegenwoordiger van de btw-eenheid.
Aangezien een btw-eenheid zelf geen eigen rechtspersoonlijkheid bezit, zijn het nog
steeds de leden die hoofdelijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de btw-
schulden van de btw-eenheid.
Blijft één onderneming uit de eenheid in gebreke om zijn btw-schuld te betalen, dan kan
de fiscus alle andere leden van de groep aanspreken om de volledige btw-schuld te
betalen.

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
 423

9.5.8 Bijzondere regelingen: samenvatting

Periodieke aangifte

Aankoopborderel bij forfaitaire landbouwer

MVH BTW
Goederen aan btw 6 % +81 +87 +59 (forf. verg. en btw: 6 %)
Goederen aan btw 21 % +81 +87 +56 (verschil tussen forf. verg. 6 % en
btw 21 %) en +59 (btw 21 %)

Verkopen op afstand (verkoopdrempel)

MVH BTW
Verkoopdrempel niet bereikt en optie niet gelicht: +01 +02 +03 +54
Belgische btw
Verkoopdrempel niet bereikt en optie voor registratie en +47
-
voldoening btw in land klant
Verkoopdrempel overschreden +47 -

Margeregeling
MVH BTW
Aankoop 81 -
Verkoop Aankoopprijs 00 -
Marge 03 54

BASISCURSUS BTW
 424

Bijzondere Aangifte

ICV-goederen door de “Groep van 4” (aankoopdrempel € 11.200,00)

MVH BTW
Onder aankoopdrempel (en geen optie voor Belgische Btw aan tarief van land verkoper.
- -
btw) Geen aftrek mogelijk
Onder aankoopdrempel (en optie voor Belgische btw) Belgische btw via Bijzondere Aangifte
of boven aankoopdrempel 71 80
Geen aftrek mogelijk
Aankoop nieuwe vervoermiddelen Geen aankoopdrempel: steeds Belgische
btw via Bijzondere Aangifte en geen 72 80
aftrek mogelijk
Aankoop accijnsproducten Geen aankoopdrempel: steeds Belgische
btw via Bijzondere Aangifte en geen 73 80
aftrek mogelijk

IC-diensten (hoofdregel) door de “Groep van 4”

MVH BTW IC opgave
Verkoopzijde
IC-dienst, B2B, volgens hoofdregel, niet vrijgesteld van btw in van
- - Code S
afnemer
Belgisch btw-nummer aanvragen, geen drempel
Aankoopzijde
IC-dienst, B2B, volgens hoofdregel, niet vrijgesteld van btw in België 75 80 -
Belgisch btw-nummer aanvragen, geen drempel

OPLOSSINGEN
BASISCURSUS BTW
COLOFON
Cursusverantwoordelijke: Rik De Schutter

Versie: Maart 2019

BASISCURSUS BTW