You are on page 1of 21

6.

Photius von Konstantinopel


1.
Lk 1, 1-4
Tò προοίμιον τον εύαγγελιστον δύο τινά κεφάλαια περιέχει, σνστασίν τε τών προ
αύτοϋ τά ευαγγέλια σνγγραψάντων οίον Ματύαίου και Μάρκου και άπολογίαν, δι' ήν και
αυτός επί το συγγράφειν ηλϋεν. ειπών δέ το επεχείρησαν λέξιν δυναμένην επί τε των
τολμηρώς άπτομένων της ύποϋέσεως εφαρμόττειν και επί των εύλαβώς αύτη προϊόντων
δυσίν έπιόιορ&ώσεσιν το άμφίβολον της λέξεως διορ&οϋται και εκ τε τον ειπείν περί
των πεπληροφορημένων ήμΐν πραγμάτων και εκ τον ειπείν κα&ώς παρέδοσαν
και τά εξής· οι γαρ κατ' αμφω ταντα επιχειρούντες διηγεΐσ&αι δήλον, στ ι πανενλαβως και
οίκείως έπιχειρονσιν τη μεν άδιστάκτφ πληροφορία το άλη&ες άπαγγέλλοντες, τή δε
αξιοπιστία των παραδεδοκότων το εύπαράδεκτον είσηγούμενοι· άμα δε και το παρ-
έδοσαν 'έμφασιν εχειν μοι δοκει της επί το καΐ αυτούς παραδιδόναι προτροπής, κα&ώς
γαρ εκείνοι παρέδοσαν και αύτονς δεήσει πάλιν εκείθεν παρειληφότας άκολού&φ λόγω
άλλοις ταντα παραδιδόναι. είτα επεί άγράφον της παραδόσεως γινομένης ανάγκη πάλιν
τους παρειληφότας άλλοις παραδιδόναι και τω μακρω σννέβαινεν χρόνο) τά παραδιδομένα
ή λή·&η των εν μέσω νποδεχομένων ή ραδιουργία πολλά παραπεποιήσ&αι, δπον γε και
γεραμμένων τίνες ¿τόλμησαν ταντα παραφθείρε ιν. επεί ονν άγράφων δντων των παρα-
διδομένων εικός ην άτοπα πολλά σνμβαίνειν. εϊκότως οι από των αύτοπτών και υπηρετών
τον λόγο ν πρώτοι παρειληφότες εγγραφον παντί τω κόσμιο, παρέσχοντο την παράδοσιν
και την επιβονλήν άπολαύνοντες και την λη&ην ανακόπτοντες και το ανελλιπές τή
παραδόσει περιποιούμενοι· αλλά Ματθαίος μεν και Μάρκος ώς παρέλαβον, οντω και
παρέδοσαν. άλλοι δέ τίνες ούδε περί ών επληροφορήϋ·ησαν ούδε εκ τών αύτοπτών παρ-
ειληφότες ονδέ καάως παρέλαβον άφ' ών αν παρέλαβον, άλλα καθώς αύτονς ή πονηρά και
ΰρασεϊα σννήλασε γνώμη, επεχείρησαν διηγείσ&αι διανοίας Ιδίας άναπλάσματα ώς τόλεγό-
μενον κατ' ΑΙγνπτίονς και τών δώδεκα το εύαγγέλιον και άλλα τοιαύτα- ώς γάρ τω
σίτω τά ζιζάνια, οντω και τή άλη&εία φιλονεικεϊ το φεϋδος έπισυνίστασϋ·αι· άλλ'
εκείνα μεν εύσεβούντων και χοροϋ και μνήμης εξωστράκισται. ό δε μακάριος Λουκάς,
δι ών εφη συστήσας τών προ αύτοϋ ευαγγελιστών την άκρίβειαν, επί την δμοίαν εκείνοις
προαίρεσιν έρχεται δι αΐτίαν μεν μίαν, δι' ήν κάκείνοις το γράφειν εγένετο" ώς γάρ
εκείνοι διότι παρέλαβον και κα&ώς παρέλαβον γράφουσιν, οντω καΐ ούτος διότι εξ αρχή ς
ήκολοΰϋησεν και καϋώς ήκολοΰϋησεν, οντω και εις το γράφειν ελήλυ&εν. ούκ εναντία ονν
πράττων εκείνοις, άλλα συντρέχων καΐ συμμαρτυρούμενος μάλλον γράφει, δι' έτέραν δε
αΐτίαν, δτι Θεόφιλόν τινα θεοφιλή αληθώς εργασάμενος και τον τής πίστεως αύτώ
παραδεδοκώς άγράφως λόγον, ακοή δε ταϋτα μόνη πιστεύειν ούκ ήν ασφαλές, και
δια γραφής αύτώ την ασφάλειαν τών κατηχη&έντων λόγων απεργάζεται και δι' αύτοϋ
παντί τω κόσμω δαψιλεύεται την ώφέλειαν. είκότως ονν ούτος και προοιμίου έδεήϋ·η,
δι' οϋ ή τε σνστασις τών προ αύτοϋ πραγματεύεται εκείνων μηδέν ύπερ τής Ιδίας είπόντων

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 1, 29 Fragment 1—3 299

συστάσεως, αλλ' ωσπερ τούτω την υπέρ αυτών μαρτυρίαν καταλελοιπότων καΐ ή αίτια,
δι' ην μετ' εκείνους εγραψεν επιγινώσκεται.

Α f. 303»>-304"; Β f. 247&-248»>; C f. 301-302; Pf. 1"; Q f. 4»-5; R f. 2-3

31-32 vgl. Mt 13, 25

2 τά ευαγγέλια] το εναγγέλιον PQR; 4 εφαρμόττειν] άρμόττειν PQR 6 παρέδοααν +


οί αντόπται PQR 11 άκολού&ω λόγω< Β ; ταύτα«: Β 12 είτα — 13 παραδιόόνάι-^ Β
12 ανάγκη -e Α 16 τώιχ Β 17 πρώτοι] πρώτον C 19 περιποιούμενοι] ποιούμενοι Β
20 ουδέ ] οι Β 24 το ζιζάνιον] τά ζιζάνια PQR 26 συστήσας] αυστήσασ&αι PQR

2.
Lk 1, 29

Tí Ιδονσα και τίνος ενεκεν διεταράχ&η ; Ιδοϋσα τον αγγελον άγνοϊς τοις όφ&αλμοΐς
ατενίζοντα, άλλα μνηστήρος μηνύματα φέροντα καύαρω βλέμματι προσανέχοντα, άλλα
γάμου λέγοντα συναλλάγματα· πάντων των νυμφικών ρημάτων γενομένη κατήκοος και
πα&ών αμέτοχα της ομιλίας τά σχήματα βλέπουσα ταϊς τών λογισμών άντιπνοίαις
εταράσσετο. ορώ, φησίν, τον μηνυτήν εύλαβώς παριστάμενον μάί περιχαρώς την άγγελίαν
άναπείύομαι δέξασ&αι, άλλά νυμφικούς μοι λόγους προβάλλεται και την χαράν είς φόβον
καΜστησι και ϋορυβεΐ την ψυχήν τω μηνύματι. ορώ το πρόσωπον αίδοΐ συστελλόμενον,
άλλα νυμφίου μοι παρουσίαν επαγγέλλεται, όρώ συνετώς διαλεγόμενον, άλλα συλλήψεως
ρήματα φϋ·έγγεται και της παρ&ενίας δ πό&ος ώς δόλον ύποπτεύειν βιάζεται, δια τοϋτο
εκταράσσομαι ώς Ισορροπώ γνώμη το πράγμα ζνγοστατουμένον βλέπουσα· ή τάξις μεν
γαρ τον μηνντοϋ και κατάστασις συν τώ κοσμίω του σχήματος §εόϋεν ήκειν διδάσκει το
μήνυμα, τα ρήματα δε μνηστ ήρος εμφασιν υπεμφαίνοντα άνανεύειν πεί&ει την συγκατά-
&εσιν.
Pf. 8; Qf. 22b; Rf. 23b
3 λέγοντα] φέροντα R

3.

Lk 1, 29

'Ε·&ορυβή&η τοις λόγοις, ουκ άπεστράφη την εύεργεσίαν. διεταράχ&η, άλλα


και διελογίζετο. και τον τρόπον μέν επιζητούσα του ασπασμού, τον δε λόγον όρώσα
διαφεύγοντα τους λογισμούς, φόβω κατείχετο σώφρονι και το ξένον τοϋ ασπασμού
κατεπλήττετο. τι ονν ό άγγελος; άρα κατέλιπεν αυτήν ταΐς άντισπώσαις διανοίαις
ταράσσεσύαι και ταϊς κύμασι τών αποριών κλυδωνίζεσ&αι ; και πώς äv τοϋ προστάγματος
ου φαύλος υπηρέτης ήλέγχετο; πώς δέ δίκας ουκ äv δικαίως είσεπράττετο, δτι την
παρ&ένον ϋορνβεϊσϋαι κατέλιπεν, δια το μη είναι τοίνυν δυνατόν §ορυμβουμένην και
φοβουμένην ακριβώς άκούειν τά λεχύησόμενα, δια τοϋτο λύει πρώτον τον φόβον.
Pf. 8; Qf. 22t>;Rf. 23b—24

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
300 6. Photius von Konstantinopel Lk 1, 30

4.
L k 1, 3 0
Ουκ άπάτην ήλύον λαλήσαί σοι, άλλα τής απάτης άναίρεσιν είσηγήσασ&αΐ' ού
πλανήσαι παραγέγονα, της δέ πλάνης λύτρωσιν εγγυήσασ&αι · ου συλήσαί σου την
ασυλον παρ&ενίαν επεδήμησα, άλλά τοϋ πλάστου της παρ&ενίας και φύλακας την ενοίκησιν
εύαγγελίσαα&αι · ουκ δφεώς είμι πονηρίας διάκονος, άλλά τοϋ καταργοΰντος τον δφιν
άπόστολος· νυμφοστόλος, ουκ έπίβονλος παραγέγονα· χαράς πρόξενος, ου λύπης παρ-
αίτιος, σωτηρίας προάγγελος, ουκ απώλειας σύμβουλος· εγώ τοις προστάγμασι τοις
δεσποτικοις τους σους λογισμούς θεραπεύσω · έγώ τους δεσμούς διαλύσω της απορίας.
P f . 8; Qf. 23; R f. 24-24»>

5.
L k 1, 3 0
Εύρες γαρ χάριν παρά τω $εώ. χάριτος έστι ΰείας ό ασπασμός, αλλ' ου φύσεως
υπουργός' χάριτος ΰεικής, ουκ άνύρωπίνης επιβουλής, χάριτος τόν άν&ρώπινον ύπερπη-
δώσης λογισμόν. άλλ' δταν χάριν ακούσης, αν&ρωπε, μή μάτην το χάρισμα τη παρ&ένω
χορηγηϋήναι νομίσης μηδέ φιλοτιμίαν διάκενον το δώρον ύπολάβης. εύρε γάρ χάριν
ή παρ&ένος παρά &εω, δτι άξίαν έαυτην τω δημιουργώ κατεσκεύασεν δτι τω κάλλει
της άγνείας την έαυτην ψνχήν ώραΐσασα κατοικητήριον άξιέραστον εαυτήν τοϋ λόγφ
τους ουρανούς στερεώσαντος ήτοιμάσατο· δτι ού μόνην την παρ&ενίαν αχραντον διετήρη-
σεν, άλλά γε καΐ την προαίρεσιν άμόλυντον συνετήρησεν δτι εκ βρέφους καύηγιάσϋη §εω
ναός έμψυχος και άλάξευτος τφ βασιλεΐ της δόξης οίκοδομούμενος διά το τοϋ σώματος
άκηλίδωτον, διά το της παρ&ενίας ύπέρλαμπρον, δια το της άγνείας άμόλυντον, δια το
της προαιρέσεως καύαρώτατον, δια το της ψυχής προς την άμαρτίαν άρρεπές και τοϋ
κρείττονος άμετάπτωτον.
P f . 8; Qf. 23; R f. 24 b

6.
L k 1, 3 2
Μέγας εσται δπερ ήν, ε'ι καΐ την βραχύτητα τής σαρκός υποδύεται· ούδε γάρ
ή τής άνύρωπότητος πρόσληψις το μέγε&ος κατασμικρύνει τής ΰεότητος, άλλά συννψοϋται
μάλλον αυτή το ταπεινόν τής άν&ρωπότητος μέγας ονν εσται καΐ μετά σάρκωσιν
καΐ υιός υψίστου κλη&ήσεται.
Τ f. 6; U S. 14; P f . 17; Qf. 24; R f . 26
3 μέγας — 4 κληϋήσεTGIKPQR Β άν&ρωπότητος + καν γονν πτωχεύω την σάρκα, άλλά και
οϋτος μέγας εσται ωσπερ ήν PQR

7.
L k 1, 32
Ούκέτι γάρ συ καλέσεις, άλλ' εκείνος κληϋ·ήσεται. παρά τίνος; παρά τον πατρός
δηλονότι· ,,ουδείς" γάρ όίδε ,,τόν υ ιόν, ε'ι μή 6 πατήρ", εξ ου γαρ ή τον νΐον άρρητος και
νπεραιώνιος γέννησις. οντος αυτός και την άψευδή κατάληψιν κέκτηται, παρ' ού δε καΐ
γνώσις άλη&ής τον γεννήματος, ούτος έπιϋ·εΐναι και γνώσιν κατάλληλον αξιόπιστος.

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 1, 35 Fragment 4—10 301

διό και φησιν δ τών δλων ΰεός και πατήρ τον κυρίου ημών Ίησοϋ Χρίστου· ,,οϋτός εστίν
δ υιός μου δ άγαπητός". εστίν οϋν αεί, εΐ και νυν ή κλήσις αΰτοΰ είς ήμετέραν διδασκαλίαν
και έπίγνωσιν πεφανέρωσεν. διά τοϋτο και κληϋ·ήσεται, φησίν, ού γενησεται· ήν γαρ
και προ αΙώνων τω δμοουσίω συνεδριάζων πατρί. τούτον σύλληψη, τούτου μήτηρ
άναδειχ&ήση, τούτον δ σος παρθενικός υποδέχεται κόλπος, δν ούράνιον ουκ εχώρησε
κύτος.
Τ f. 6";ÜS. 14; Pf. 17; Q f. 24; R f. 26-26»>
2 Mt 11, 27 5 - 6 Mt 3,17
1 ydg^PQR 1 καλέσεις] τήν κλήσιν όνοματο&ετήσεις PQR 1 τον + ομοουσίου PQR
2 εξ — 3 κέκτηται-eΡQR 4 γνώσιν] κλήσιν PQR 5 <5 — Χρίστου<ΡQR 7 πεφα-
νέρωσεν] πεφανέρωται PQR 9 τούτον —10 κϋτοζ^ TU

8.
Lk 1, 34
'Αλλά τί προς ταύτα ή παναγία παρθένος; άρα εύΰνς κατεμαλακίσΰη τοις λόγοις
ή τάς άκοάς ήδέως άναπετάσασα τοις λογισμοΐς εφήκε ψέρειν άνεξετάστως τήν συγκατά-
&εσιν; ουδαμώς.
Pf. 18; Qf. 26; Rf. 28

9.
Lk 1, 34
Oh5a, φησίν, νϋν εμφανώς, δτι σύλληψιν καΐ κυοφορίαν και υιόν μοι και τόκον
λογογραφεις, άλλα πολλώ πλέον ηϋξησας τήν άπορίαν, ώ άγγελε· τόκος γάρ άπας
ανδρός κοινωνία συνίσταται, ή δε της πρός άνδρας ομιλίας άλλοτρίωσις ουδέ τήν αρχήν
είς άκοήν κατέρχεται της συλλήψεως, πώς ουν εσται μοι γέννημα, ού γεννήτωρ ουκ
εγνώρισται;
Pf. 18; Qf. 26; Rf. 28b

10.
Lk 1, 35
Ό γάρ στειρώσεως λύων δεσμά αυτός και τον τόκον εαυτώ δύναται κατασκενάσαι
δίχα μεσιτείας ανδρός, δ τήν ξηρα&εισαν ρίζαν εις καρποφόρον στέλεχος άνανεώσας
αυτός και τήν ανικμον αρουραν είς εϋφορον χώραν εαυτώ καινοποιήσει. âv δε βονλη και
παραδείγμασι τών άπηγγελμένων τήν πίστιν παραδέξασύαι μικροις τα μεγάλα είκάζουσα
και τοις φ&άσασι πιστουμένη τα μέλλοντα, ούτω „σύλληψη εν γαστρί και τέξη υΐόν",
ώς ή ράβδος 'Ααρών άγεωργήτως εβλάστησε τα τών ερριζω μένων ενεργήσασα' ώς
ό ύετός ουρανού εν επί τον πόκον φερόμενος αυτόν μόνον επότιζεν, τήν δε γήν ουκ εδρόσι-
ζεν ώς ή βάτος τό πυρ ύπεδέχετο και τήν φλόγα τρέφουσα ουκ έφϋείρετο, οΰτω και συ
,,σύλληψη υίόν" σάρκα δανείζουσα, τροφήν τω άύλω πυρι παρέχουσα και τήν άφ&αρσίαν

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
302 6. Photius von Konstantinopel Lk 1,35

άν&έλκουσα · ταϋτα γάρ την σήν πόρρω&εν προεζωγράφει κνοφορίαν. εκαινοποιήΰη


ταϋτα καί προυπέστη, ίνα τον κατά σε μυστηρίου σκιαγραφήση το άκατάληπτον.
Ρ f. 21-21«>; Q f. 30 b ; R f. 35-35«»
5 Lk 1, 31 6 vgl. Nm 17, 16-23 7 - 8 vgl. Jud 6 , 3 6 - 4 0 8 vgl. Ex 3, 2
9 Lk 1, 31

11.

L k 1, 38
Έπεί μοι, ψησίν, ,,πνεΰμα αγιον" επελενσεσ&αι διετράνωσας, ούκετι άντιπίπτω
ουδε αντιλέγω, γενη§ήτω μοι κατά το ρημά σου. εΐ άξια τω δεσπότη κρίνομαι,
υπουργήσω χαίρουσα τω ΰελήματι. εΐ δ πλάστης τω πλάσματι αναπαύεται, οικοδομείτω
τον οίκον αυτός εαυτω, ώς ευδόκησεν. ζωοπλαστείτω εν έμοί την σάρκα την εαυτόν ώς
οΐδεν αυτός καί ώς βούλεται. γένοιτο μοιτά σά ρήματα περατουμενα πράγματι.
P f . 22 b ; Qf. 33; R f . 38"
1 Lk 1, 35

12.
L k 1, 38
Ό ασπασμός άνωΰεν, ή αυλλήψις — ομιλίας ή παρ&ένος εμελέτησεν.
Ρ f. 27-27"; Q 57*-58; R f. 71-71"; W f. 81 b -82»
Ι ό - έμελέτησεν = Ad Amphil. q. 171 PG 101, 865-869

13.
L k 1, 4 9 - 5 1
Tò μέλλον ώς ήδη παρόν αποφαίνεται
άντι γάρ τοΰ ποιήσει ψησϊν εποίησεν ώς
ήδη κατορ&ω&εν και γενόμενον της αυτοϋ,
ψησίν, χειρός, ουκ άν&ρώπου το έργον.
'Εποίησεν κράτος ού διά Μωϋσέως ώς εποίησεν κράτος ού διά Μωϋσέως
πάλαι επί τους Αιγυπτίους ουδέ διά Ίησοΰ ώς πάλαι έπΐ τους Αιγυπτίους ουδέ διά
τοΰ Ναυή ώς τότε Ίεριχουντία τείχη κατα- Ίησοϋ τοΰ Ναυή ώς τότε Ίεριχουντία
σείων τείχη κατασείων περιόδω ιερέων και
ουδέ δι' άγγέλου ώς ήνίκα τάς ρπέ σαλπίγγων ήχή ουδέ δι' άγγέλου ώς ήνίκα
χιλιάδας κατεστρώννυεν των πολεμίων τάς εκατόν όγδοήκοντα πέντε χιλιάδας
ουδε δι' άλλον τινός, άλλα διάτίνος ; δι' αύτοΰ κατεστρώννυε των πολεμίων ουδε δι' άλλου
του οικείου βραχίονος. τινός, άλλά διά τίνος\ δι' αυτοϋ τοΰ οικείου
βραχίονος. βραχίων δέ τοΰ πατρός δ ν ιός
κατά τό· ,,ελυτρώσω εν βραχίονί σου τον

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 1, 51 Fragment 10—14 303

λαόν σου", δι' αντοϋ οΰν νίκην είργάσατο


καΐ τροπαΐον εστησε κατά των πάλαι τυραν-
νούντων των εχ&ρών.
εποίησεν κράτος γάρ εν βραχίονι Κατετροπώσατο, φησίν, ουκ Αιγυπ-
αντοϋ και κατετροπώσατο ουκ Αιγυπ- τίους ή Άσσυρίους ή τάδε το πολέμων,
τίους ή Άσσνρίους ή τάδε ή τάδε το πολέ- άλλα πάντα λογισμόν ύπερήφανον, τοντ'
μων, άλλα πάντα λογισμόν ύπερήφανον, εστι μή υποκύπτοντα και πειάαρχοϋντα τή
τοντ' ëcrci τον μη υποκύπτοντα και πει&αρ- παρουσία αύτον.
χοϋντα τή παρουσία αντοϋ, καν "Ελλην f¡,
καν βάρβαρος, καν 'Ιουδαίος, καν Πέρσης, W f. 31-31H anonym; Ρ f. 9 - 9 " ; Q f. 3 9 -
καν Άσσύριος, κάν όστις f¡· άπειρης γάρ 39 b ; R f . 46-47
διαμένων σκορπισ&ήσεται και εκβλη'&ήσε-
6 - 8 vgl. Ex 7, 8 - 1 0 , 29; 14, 15-31;
ται. οι δέ αυτόν φοβη&έντες φόβον λατρείας 9 - 1 2 vgl. Jos 6, 1 - 2 7 ; 1 2 - 1 5 vgl. 4 Regn
και άγαπήσεως και ύποτάξαντες αυτών 19, 35 1 4 - 1 5 Ps 76, 16
ταις δίδασκαλίαις τα φρονήματα άπαντες 17 των] νοητών G
ελέους και άγαλλιάσεως πλησύήσονται.
B f . 2526-253; C f. 307—307b; Τ f. 16;
U S. 30; Of. 88
6 - 8 vgl. Ex 7, 8 - 1 0 , 29; 14,15-31;
9 - 1 1 vgl. Jos 6 , 1 - 2 7 ; 12-15 vgl. 4 Regn
19, 35
5 εποίησεν κράτος] όέόωκεν äv αντφ εξου-
σ lav πατεϊν επάνω δψεων κα'ι σκορπιών (vgl.
Lk 10,19) O 28 καν - 30 πλησ&ησσντακ
TUO 25 άπειϋ-ής+μέν Β | διαμένων •< Β
26 σκορπισϋήσεηαι] διασκορπια&ήσεται Β
26—27 έκβλη&ηαεται] εκλικμηϋήσεται C 29
άπαντες] πάντες Β

14.

Lk 1, 51

Διεσκόρπισεν υπερηφάνους· τί-


νας; τούτους, τάς της καρδίας αυτών δια-
νοίας f j ούτως· διεσκόρπισεν ύπερη-
φάνους διανοίας; τίνος; της καρδίας
αυτών, τοϋτ' εστίν ας οϊκο&εν καϊ από
καρδίας Ιδίας εσχον ύπερηφάνους διανοί-
ας εις το μή πιστεΰσαι αύτω και φοβη&ήναι
αυτόν, ταύτας διεσκόρπισεν και διεσκέ- Αιεσκέδασεν και σα&ράς άπήλεγξε
δασεν και σα&ράς άπήλεγξεν δείξας παρ- τάς ύπερηφάνονς διανοίας της καρδίας
ûêvov ,,εν γαστρί" εχουσαν και διά τοϋ αυτών, άς εσχον εις τό μή πιστεϋσαι και
άσπασμοϋ αυτής πνεύματος άγιου τους φοβη&ήναι αυτόν, διελίκμησε
άσπαζομένους πληρουμένους και προφητι-
κού χαρίσματος άξιουμένους. καϊ πρό γε
22 Reuse, Lukas-Komm.
Brought to you by | Uppsala University Library
Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
304 6. Photius ron Konstantinopel Lk 1, 51

τούτων και άγγέλονς δείξας άνθρώποις


15 ΰπηρετοϋντας κάί στείρωσιν λνομένην
ταϋταγάρ πάντα και άλλα διά τον της παρ-
θένου τόκον επιδειχθέντα διεσκόρπισεν
ώς αληθώς κάί ελίκμησεν τάς ύπερηφά- τ ας υπερηρανους τών μή πιστευσάν των
νονς των μή πιατενσάντων διανοίας ουδέ διανοίας ονδε σκιάν αύτοΐς ύπολιπών
20
σκιάν αύτοΐς ύπολιπών απολογίας · από γαρ απολογίας· άπό γαρ οΙκίας καρδίας
οικίας καρδίας καίτοι τοσαϋτα εχοντες καίτοι τοσαϋτα εχοντες τα δνσωποϋντα
τα δνσωποϋντα αυτούς εφυσιώθησαν και αυτούς εφυσιώθησαν
,,εματαιώθησαν" μήτε την της γραφής
αυτών παράβασιν εις το μή πιστεϋσαι
25 αΐτιασθαι εχοντες, ε t'y ε πλήρη5 αϋτη τών
περί της παρθένου και της συλλήψεως
αυτής και τοϋ τεχθησομένου προφητειών,
μήτε τήν τοϋ πονηρού άπάτην και επιβου-
λήν αϋτη γαρ Χρίστου τεχθέντος ήσθένει,
30 ¿λλ' οικείας πωρώσεως κάί τη ς υπερήφανου
διανοίας τών Ιδίων καρδιών παραστήσαντες καΐ καρπόν όλέθριον της Ιδίας ψυχής
τον καρπόν ολέθρων τήν άπιστίαν. τήν άπιστίαν παρέστησαν.
Β f. 253—253b ; C f. 307&-308 ; Τ f. 16 ; Wf. 31»> anonym; Pf. 9-9 b ; Qf. 39b;
US. 30-31; O f. 88 R f. 46b—47
10 Mt 1, 18. 23; Lk 1, 31 13-15
vgl. Lk 1, 11-20 23 Rom 1, 21
6 (όί'ας< Β 12 άοπαζομένους] άοπασ-
μονς C 19 πιστευοάντων] πιστενάντων C
23 γραφής] απογραφής C 31 παραστήσαντες]
βλαστήσαντες TU

15.
Lk 1, 7 2 - 7 4
n
H και ότι ου μόνον μεθ' ημών τών έν σαρκΐ ετι όντων το ελεος αύτοϋ ποιεί και
δίδωσι ήμϊν άφόβως ρυσθήναι εκ τών εχθρών ημών, άλλα και μετά τών πατέρων
ήμών το αφατον ελεος ποιεί· και γάρ και τους εν Άδη κατεχομένους της τυραννίδας
ήλευθέρωσεν άφόβως αυτούς εκείθεν ρυσάμενος, μάλλον δε και επιχλευάζοντας τω
5 αδη και λέγοντας· ,,ποϋ σου, θάνατε, το κέντρον, που σου, αδη, το νΐκος" ;
Bf. 255; Cf. 309-309^
5 1 Kor 15, 54
1 2 ¿«<C 3 ήμων-^C 3 τους-<Β

16.
Lk 1, 76
"Ωσπερ λέγεχαι ,,σύ Βηθλέεμ, οίκος τοϋ Έφραθά", ούχ δτι επαισθάνεται ό οίκος
τών λεγομένων, και ,,σύ Καπερναούμ", ούχ δτι ή χώρα άκουστικήν δύναμιν εχει, άλλ' ώς
ήδη παρόντων τή μεν της ευφροσύνης, τη δε της κακώσεως, και δτι πάντως αύταις τά

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 1, 79 Fragment 14-18 305

είρημένα γενήσεται και δτι ουκ εστίν άλλως γενέσθαι, δ là γαρ τοϋ σύ το ώσανεί και
αυτά όράν και άκούειν των απαγγελλομένων την εκβασιν μηνύει, όντως εΐ και μήπω
φωνής ήσ&ετο ό πρόδρομος, άλλ' οϋν δ πατήρ το άπαράβατον της προφητείας και δσον
ου το μέλλον εκβήσεσ&αι δηλών, και συ, φησίν, παιδίον προφήτης υψίστου
κλη&ήση, ίνα ε'ίπη· σύ, παιδίον, ει και μήπω φωνής έπαισ&άνη, αλλά φωνή χρηματί-
σεις του λόγου και προφήτης εση τοϋ υψίστου και το παιδίον δε δίδωσι τά εναργώς
και πάντως εσόμενα έννοειν.
Β f. 255 b ; C f. 309 b -310; Τ f. 19-19 b ; U S. 38-39; 0 f. 89
1 Mt 2, 6 [ Mich 5, 1; vgl. Ruth 4, 11; Ps 131, 6 2 Mt 11, 23
1 λέγεται] λέγομεν TU 2 λεγομένων] λαλονμένων C 6 ησ&ετο] ήσ&άνετο TU 7 ov τό]
οϋπω CO] οντω TU 10 τά εσόμενα] τό έσόμενον C

17.
Lk 1, 76
"Η και τό σύ παιδίον έπήνεγκεν, iva διαστείλη από των ε'ιρημένων τά ρη&ησόμενα
και μή δόξη περί ενός και τοϋ αύτοϋ αμφω είρήσϋαΐ' τά μεν γαρ περί τοϋ κοινοϋ σωτήρος
και ευεργέτου εϊρηται. έδει δέ τι και περί τοϋ κήρυκος ειπείν, iva δείξη, δτι και δι' αυτό
τοϋτο ώστε κηρύξαι γεγέννηται. ίνα οϋν μή σύγχυσις γένηται και νομίση τις τα περί τοϋ
κηρυσσομένου είς τον κήρυκα άναφέρεσ&αι, εΐκότως μετά τό ειπείν εκείνα διαστέλλων
τον κήρνκά φησιν και συ παιδίον προφήτης υψίστου κλη&ήση και δντως
κήρυξ, δτε παρεγένετο ,,έν τη έρημα) τής Ιουδαίας", ήτοίμαζε τάς οδούς αντοϋ ήγουν
προηυτρέπιζε τάς ψυχάς των άν&ρώπων, ων έπιβαίνειν εμελλεν 6 λόγος δ là τοϋ τής
μετανοίας κηρύγματος.
Β f. 255b—256; C f. 310; Τ f. 19-19 b ; U S. 38-39; O f. 89
7 Mt 3, 1
6 παιδίον + καί τά εξής BC | προφήτης — 9 κηρύγματος^ BCO

18.
L k 1, 79
'Εν σκότει και σκιά ϋανάτον · ειπών σκότος, iva μή νομίσης αυτό αίσάητόν,
έπήγαγεν και σκιά θανάτου δηλών τό εκ ποίας σκιάς γινόμενον λέγει σκότος καί
φησιν και σκιά ϋ·ανάτον, οίον τό διά τοιαύτης σκιάς γενόμενον και συνιστάμενον
σκότος, σκιά δε ϋ·ανάτου δήλον δτι ή αμαρτία ουκ ούσα μεν αυτός θάνατος, την προς
εκείνον δε φνλάττ ουσαν ομοιότητα και άναλογίαν ώς γαρ εκείνος ε στ ι χωρισμός ψυχής
από σώματος, οντω καί ή αμαρτία χωρισμός έστι ψυχής από §είου πνεύματος, και
ώσπερ εκείνος οΐς αν πλησιάση, τούτοις λυμαίνεται, οϋτω και αϋτη, εν οΐς äv εμφιλοχω-
ρήση, τούτοις άπόλλυσιν. ο ϋάνατος άποδιϊστά τόν υπ' αντοϋ ληφ&έντα τών ζώντων και
ή αμαρτία αφορίζει δν έξώγρησε τών εν κνρίφ ζώντων, και ώσπερ ή σκιά ού δοκεϊ μεν
σκότος είναι, άποστερεΐ δέ δμως τους έν αυτή κειμένους τής ζωογόνου ϋερμότητος καί
22·

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
306 6. Photius von Konstantinopel Lk 1, 79

λαμπρότητος τον ηλίου, οϋτω καΐ ή αμαρτία ού δοκεΐ μεν θάνατος είναι, αποστερεί δε
δμως την ψυχήν της ζωοποιού και ·&είας εκλάμψεως τον νοητον και νπερονρανίον ήλίον.
Β f. 256-256"; C f. 310b—311; Τ f. 20-20»>; U S. 40; Ο f. 89
1 εν — ϋανάτου < TU | οκάτος] εν σκότει TUO 1 αυτό] οκότος TUO 2 καί2 — 4 σκότος
TUO 4 αυτός] αντη TU 8 ó - 11 ήλίου~<TU 11 οϋτω - 18 ήλίον< BO

19.
Lk 2, 1 5 - 2 0
Αντοψία τα ηναγγελισμένα λαβόντες και τω $αύματι της άλη&είας κατεχόμενοι ονκ
άπέκρνψαν τοις πυν&ανομένοις την αΐτίαν, αλλ' δπερ τοτε πρότερον εύεάσαντο καί ών
ακοή την γνώσιν εσχον παρ' αύτον, τοτε τον εύαγγελιζομένον άγγέλον κήρυκος και παρά
της άλλης αγγελικής και νμνολογίαν στρατιάς ταντα πάντα τοις παροϋσιν άπεκάλνπτον.
ου γαρ μόνον τη Μαρία και τω 'Ιωσήφ τα ύπερ λόγον αντοΐς τε&εαμένα άπήγγελον,
άλλά μετ' εκείνους και τους άλλους άπαντας, δσοις ήν εντυχεϊν, κοινωνούς των ύπερφυών
θεαμάτων και ακουσμάτων δια της διηγήσεως παρελάμβανον. καί αντίκα ή πόλις ή
Βηϋ'λέεμ άνεπέπληστο. πλησίον γαρ ήν του τε σωτηρίου τόκον την άλή&ειαν και της
εξ ουρανών μαρτυρίας τήν άκρίβειαν των ΰεοσόφων εκείνων ποιμένων προ&νμως πάντα
διηγουμένων και το φρικτόν του θαύματος ταϊς των άν&ρώπων ψνχαΐς εναφιέντων καί
γάρ φησιν πάντες οι άκούσαντες ε&αύμαζον πώς γαρ ουκ ήν ·&αυμάζειν τον έν
ούρανοΐς επί γης δραν καί τόν τε γήν τοις ονρανίοις διά της ειρήνης σννάπτοντα και τα
ουράνια τήν γήν οίκειούμενα, μάλλον δε το αφραστον εκείνο βρέφος τη μεν ϋ·εότητι τά
ουράνια, τή δε άν&ρωπότητι τά επίγεια συνάπτον άλλήλοις εκ της οικείας σνναφείας καί
τήν προς άλληλα είρήνην άαυμασίαν τινά και ύπερ λόγον πρντανεϋον, δ και κα&ορώσαι
ai ονράνιαι στρατιαΐ το ,,δόξα εν ύψίστοις ·&εώ καί επί γης ειρήνη" μετά της πνευματικής
χορείας άνέλπιστον. άλλα το μεν τ ών ποιμένων έργον και το κήρυγμα και ό δρόμος εν
τούτοις.
Ρ f. 32; Q f. 64; R f. 79-79»; W f. 100 b -101
16 Lk 2, 14

20.
Lk 2, 19
Ποία ρήματα ; τά τον αρχαγγέλου Γαβριήλ, τά τον Ζαχαρίον, τά της Έλισάβεfi,
τά των ποιμένων, εν οίς δ άγγελος αντοΐς εκόμιζεν ευαγγέλια, και τα τάγματα των
αγγέλων, â δια της υμνολογίας τήν πίστιν τοις εναγγελίοις βεβαιοτέραν παρείχοντο.
άλλα τίσι τά ρήματα ταντα συνέβαλεν εν τή καρδία αυτής; f¡ δηλονότι τοις εργοις, ών
τήν πεΐραν εϊχεν, τή άσπόρφ συλλήψει, τή άνωδίνω κυήσει, τω αδιαφϋ·άρτω τόκω. τοις
οϋν καϋ' εαυτόν εργοις τούς λόγους συμβάλλουσα &εόν δμολογεΐν τον γεννηθέντα τήν
κρίσιν δρ&ον άνεδέχετο.
Ρ f. 32; Q f. 64b; R f. 80; W f. 102-102»>
1 vgl. Lk 1, 28-37 ] Lk 1, 68-80 2 vgl. Lk 1, 42-45; 2, 9 - 1 2 3 Lk 2, 14
7 όρ$όν] όρ&ην R

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 2, 35 Fragment 1 8 - 2 6 307

21.
Lk 2, 21
Δοκεϊ γάρ μοι ή περιτομή — Παϋλος δ &εϊος διαμαρτύρεται.
Ρ f. 3 4 ; Q f. 6 7 ; R f. 8 3 ; W f. 1 0 9 - 1 0 9 "
1 δοκεϊ — διαμαρτύρεται = Ad Amphil. q. 105 P G 1 0 1 , 6 3 7 ; vgl. auch Sickenberger, Titus
S. 1 4 9 - 5 0

22.
Lk 2, 21
"Εχω και αλλην αΐτίαν ειπείν — και τισιν 'Ιουδαίων πεφλυάρηται.
Ρ f. 3 4 ; Q f. 6 7 ; R f. 8 3 - 8 3 " ; W f. 1 0 9 " - 1 1 0
1 εχω - πεφλυάρηται = Ad Amphil. q. 105 P G 101, 6 3 7 - 6 4 0

23.
Lk 2, 25-32
Ουκ rjv ιερεύς ó Συμεών — είς έτέραν τούτους παραπέμποντα αρχή».

Ρ f. 3 8 - 3 8 " ; Q f. 7 3 - 7 3 b ; R f. 9 0 b - 9 1 ; W f. 127»>-129

1 ουκ - άρχήν — Ad Amphil. q. 156, P G 101, 8 2 4 - 8 2 5 ; vgl. auch Horn. I I P G 1 0 2 , 5 6 3 - 5 6 4

24.
Lk 2, 33
Τον πρεσβύτου ΰεολογοϋντος τά είρημένα — τοσαυτάκις ¿ν ταϊς διανοίαις άνακαινίζει το ΰαϋμα.

Ρ f. 3 9 ; Q f. 74; R f. 8 2 ; Τ f. 2 9 " ; U S. 6 3 ; W f. 131"

1 τον πρεσβντου — το &ανμα = Ad Amphil. q. 156 P G 101, 825

25.
Lk 2, 34
Συντελέαας ό πρεσβντης την είς το ΰεϊον — άνάοτασιν δε των επεγνωκότων τον σωτήρα.

Ρ f. 3 9 ; Q f. 7 4 " ; R f. 92b; w f. 132

1 συντελέσας - σωτήρα = Ad Amphil. q. 156 P G 101, 8 2 5 - 8 2 8 ; q. 157 P G 101, 828

26.
Lk 2, 35
Της παναγίας και παρ&ένον Μαρίας — την ψνχήν έτέμνετύ τε και κατεμερίζετο.

Ρ f. 4 0 ; Q f. 7 5 " ; R f. 9 4 ; W f. 1 3 5 " - 1 3 6

1 της παναγίας — κατεμερίζετο = Ad Amphil. q. 76 P G 101, 877—880

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
308 6. Photius von Konatantinopel Lk 2, 35

27.
Lk 2, 35
Ώς ρομφαία γαρ διηλύεν ή λύπη της μακαρίας εκείνης άπτομένη καρδίας, διήλ&ε
δέ, δτι και αύτη το πάΰος όρώσα άν&ρώπινόν τι επεπόν&ει και των υψηλών και ϋ·εοπρεπών
λογισμών ταπεινότερα διενοειτο. άλλ' ή ρομφαία διήλ&ε μέν, ου παρέμεινε δέ· ταχύ γαρ
τους λογισμούς η παρθένος είς την τον υΐοϋ ϋ-εότητα επανήγαγεν.
Τ f. 31; U S. 66; O f . 90"
1 γάρ+φησίν Ο 1 καρδίας] καρδίαν Ο

28.
Lk 2, 35
7ο δπως äv άποκαλυφϋ·ώσιν εκ πολλών καρδιών διαλογισμοί προς το
,,και είς σημειον άντιλεγόμενον" άποδο&ήναι οΐμαι δεΐν. σταυρόνμένου γαρ του Χρίστου
πολλών άπεκαλύφύησαν λογισμοί τών μέν διά τών τότε γενομένων σημείων εις πίστιν
μετατιϋέντων, τών δε διά το πά&ος άσ&ένειαν κατεγνωκότων και μάλλον άπιστησάντων.
5 παραδειγμάτων είς πίστιν άποκαλυφ&έντων δ εκατόνταρχος και οι συν αύτω κατ'
εκείνον καιρόν πεπιστευκότες, τών δε άσ&ένειαν κατεγνωκότων ό τών 'Ιουδαίων δήμος
και ol λέγοντες· ,,άλλους εσωσεν, εαυτόν ού δύναται σώσαι".
Β f. 259-259"; C f. 3 1 3 b - 3 1 4 ; Τ f. 31 ; U S. 6 6 - 6 7 ; 0 f. 90"
2 Lk 2, 34 5 vgl. Lk 23, 47 7 Mt 27, 42

29.
Lk 2, 36
Αιέλαμπε μέντοι ταϊς άρεταΐς άπάσαις — την δέ τέως κατέχει xf¡ χάριτι ζώσαν.
Ρ f. 41"; Q f. 78—78"; R f. 97-97"; W f. 143"

1 διέλαμπε - ζώσαν = Ad Amphil. q. 157 PG 101, 8 3 2 - 8 3 3

30.
Lk 3, 3
"Εξεστι δε Ισως φρονείν τε και λέγειν — πολλφ μάλλον προς υίοϋεσίας άναβφάζει αξίωμα.
Ρ f. 49 Photius und Cyrill ν. Jerusalem; Q f. 89" Photius und Cyrill v. Jerusalem; R f. 111"
Photius und Cyrill v. Jerusalem; W f . 178"—179 Photius und Cyrill v. Jerusalem
1 εξεστι - άξίωμα = Αά Amphil. q. 29 P G 101, 2 1 7 - 2 2 0

31.
Lk 3, 8
To οΰν δύναται ό &εός εκ των λίόχον — είς τήν μυσταγωγίαν του πνεύματος.
Ρ f. 52"; Q f. 94"—95; R f. 118-118"; W f. 1 9 5 - 1 9 6
1 τό ούν δύναται - πνεύματος^ Ad Amphil. q. 31 PG 101, 2 2 8 - 2 2 9

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 6, 42 Fragment 2 7 - 3 4 309

32.
Lk 3, 16-17
'Αλλά τί δήποτε ô βαπτιστής ειπών — την των καρπών ίλπιζομένην άπέρριψεν ωραιότητα.
Ρ f. 56 b ; Q f. ÍOÍ"; R f. 126—126b; \ y f. 216-217»>
1 άλλα τί δήποτε — ωραιότητα = Ad Amphil. q. 32 PG 101, 229—232

33.
Lk 6, 42
'Εαυτούς οϋν προτέρους διορϋ·ώσομεν κάί τότε άλλοις επιτιμώ μεν πταίουσι και
επιπλήττωμεν, αλλά φιλαν&ρώπως κάί τοϋτο. γίνονται γαρ διαφοραΐ από τε της κρίσεως
αυτής και των κρινόντων και των κρινόμενων προσώπων τοσανται · μία μεν αν ό κρίνων
και επιπλήττων, ψιλών και στέργων, άλλα μή διασύρων τοντο ποιη και μισών δευτέρα
δε αν νόμφ τοντο και κοινφ της πολιτείας δικαίω ποιη· τρίτη αν κατά μηδέν μεν τούτων
μισών δε και διακωδωνίζων τοϋτο ποιή· ή καΐ μάτην ούδε τον κρινόμενον καλώς εγνωκώς.
ή όταν τη περί έτερους άποτομία τά οικεία αϊσχη άποκρύπτειν πειράται ώς ό επί τούτοις
τραχέως επιτιμών, ουκ αν αυτός νομισ&είη τοις όμοίοις έαλωκώς. εκτη δε διαφορά äv
αυτοί τών κρινόμενων δντες κρίνειν άλλους επιχειρώσιν ουτε γαρ φιλίαν οϋτε στοργήν οι
τοιούτοι εχουσιν εις άπολογίαν.
Ρ f. 111»> ; Q f. 196t>-197 ; R f. 241 ; S f. 45 b
2 γίνονται — 10 άπολογίαν = Fr. 27, 36—48 des Mt-Kommentars; Reusa, Mt-Kommentare
S. 282
4 επιπλήττων + και Ρ 5 /¿¿i»«=R 7 ώς δ + μέν S

34.
Lk 6, 42
"Αν τε γάρ μείζω αν τε δμοια äv τε ελάττονα ήμαρτηκότα κατακρίνη τις, εαυτόν
κατακρίνει· ό μεν γαρ ελάττονα άμαρτόντα κατακρίνας εϋδηλον, δτι μάλλον εαυτόν
κατέκρινε μείζονα αυτός ήμαρτηκώς, δτι δέον εξαλεΐψαι τά οικεία και τον κοινόν κριτήν
εξιλεώσασΰαι συντριμμώ καρδίας και μεταμελεία, ό δε φυση&είς κατά του πλησίον
κριτοϋ αξίωμα ενέδυ και κρίνειν ετέρους επήρ&η είς και αυτός τών κρινομένων τυγχάνων.
ωσαύτως δε και ο τον τά δμοια ήμαρτηκότα κατακρίνων κοινην εξάγει την ψηφον
εαυτόν τε και τοϋ κρινομένου, μάλλον δε καύ' εαυτοϋ· τω μεν γαρ δια της οικείας
προπετείας κάί τά ενόντα εμετρίωσε πλημμελήματα, äv φιλοσοφώ ς εκείνος ενεγκη την
παροινίαν, έαντώ δε προσ&ήκην είργάσατο τών κακών τοις εμπροσ&εν και την από τοϋ
κατακρίνειν ετέρους τιμωρίαν προσειληφώς.
P f . I l l " ; Qf. 197; R f . 241; S f. 45b—46
1 äv τε γάρ — 10 προσειληφώς = Fr. 27, 7—21 des Mt-Kommentars; Reuss, Mt-Kommentare
S. 281-282
7 á ¿ < R I rrfv-cS

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
310 6. Photius von Konetantinopel Lk 7, 31—35

35.
Lk 7, 3 1 - 3 5
Ό μεν oSv σκοπός της δεσποτικής παραβολής — καί των σημαινομένων το τιμιώτερον και σεμνότερον.
Κ f. 28-28"
1 ó μεν οϋν σκοπός — σεμνότερον = Ad Amphil. q. 34 PG 101, 240—245

36.
Lk 8, 25
Θαύμα καί εκπλήξω ενταϋ&α το τις έμψαίνει ώς καί τό· ,,τίς ούτος ο παραγινόμενος
έξ Έδώμ". οϋτω'καΐ δ άγιος Κύριλλος, ου γάρ ώς άγνοοϋντές φησι τις ήν άλλήλοις,
το τις άρα οντάς έστιν προσέλεγον ¿¡δεσαν γάρ δντα ΰεόν και υίον §εον τον Ίησοϋν.
καταπληττόμενοι δε της αντον δυνάμεως την νπερβολήν τις ψάσιν οντάς έστιν, αντί
δ τον· πόσος και οίος και εν οία εξουσία κάί δυνάμει, δτι καί αντοΐς επιτάσσει τοις
άνέμοις και νπακούονσιν αντφ.
Τ f. 80b; υ S. 204
1 - 2 le 63,1

37.
Lk 12, 32
*H μικρόν ποίμνιο ν το σύστημα των πιστών καλεί προς το πλήθος των Οτι τότε
τη απιστία προσεληλαμένων, ους εικός ήν αφορώντας είς το τών απίστων πλή&ος και
τάς εκεί&εν αντοΐς συνεχώς έπαγομένας έπιβουλάς και επιδέσεις καί την οίκείαν όλιγότητα
λογιζομένους δεδιέναι και τρέμειν ώς αρα μή ποτε ου παρεκταΰήσεται αυτών το κήρυγμα
5 και ή περί τον Χριστόν πίστις τών πολλών ως εικός τω χρόνω της δλιγότητος αυτών
κατακρατησάντων. τούτο γοϋν το δέος της αυτών εκβάλλων ψυχής ο πάντα είδώς πριν
γενέσεως αυτών φησιν. μη φοβοϋ, το μικρόν ποίμνιον, δτι δλιγο&ήση καί εκνικη-
"&ήσγι νπό τών πολλών τουναντίον μεν ονν και το πλη&ος υποτάξεις σεαντώ' και γάρ
βασιλεία ύμΐν ήτοίμασται παρά ,,τον πατρός μου", βασιλεία δε και μάλιστα ουρανών
ίο ουχί ολίγων εστί και δσον πλή&ος πόλεως μιας, άλλα πολλής και άφατου πληϋΰος' ει
γάρ ή έπίγειος βασιλεία έκ πολνπλη&ίας ου πόλεων μόνον, άλλά και εξ ολοκλήρων εϋνών
το σύστημα ëχει, τί χρή εννοεΐν περί της ήτοιμασμένης ύμΐν εν ούρανώ βασιλείας, ώστε
ον χρή φοβεϊσ&αι ονδε τα προειρημένα νπολογίζεσϋαι· εκστήσεται γάρ ύμΐν της κυρίας
ολίγοις οϋσιν δλον το πλή&ος και πόλεων και πανδήμων εϋνών και νποταγήσεται καί
is βασιλείς δε καί ηγεμόνες είς την αυτήν ύμΐν μεταστήσονται πίστιν καί λατρείαν, ώστε
καί βασιλείας πληρώματος άξιον αυτών ύπάρχειν το σύστημα, ταντα ώς προγνώστης
ό δεσπότης κάί άμα παραμνύούμένος εφησεν καί ή τών πραγμάτων δε εκβασις καί τοις
λίαν φιλονίκοις άναμφισβήτητον την τών δεσποτικών λόγων άλή&ειαν επιμαρτύρεται.
C f. 329^-330
9 Mt 25, 34

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 16, 26 Fragment 3 5 - 4 2 311

38.
Lk 13, 12-15
Ονχ άπλονν τι, άλλά των πολυσήμων δνομάτων — καν πάντες σκανδαλισϋ-ησονται, άλλ' ουκ εγώ.
Τ f. 133-133" ; U S. 3 6 8 - 3 6 9
1 ούχ άπλονν — ουκ εγώ = Ad Amphil. q. 21 P G 156—157

39.
Lk 13, 13-17
Πρώτον μεν εκείνο προσήκεν eìÒévai — εξ ων ό σωτήρ διέπραττεν.
Κ f. 54
1 πρώτον — διέπραττεν = Ad Amphil. q. 60 PG 101, 409—412

40.
Lk 14, 1 - 3
Tò άποκριύείς ου μόνον προς ερώτησαν άποδίδοται — „ου μόνον το της σνκήςποιήσετε" και τά
έξης.
T i . 138; U S. 391
1 το αποκριθείς — σνκής ποιήσετε και τά έξής=ΑΑ Amphil. q. 21 PG 101, 160—161
1 Mt 21, 21

41.
Lk 16, 25
Τέκνον αν τον καλεί δεικνύων, δτι εΐ •ήϋελεν και μη άπαν&ρωπία. και άσνμπαϋία το
ευγενές ενό&ενσεν, πάντως τέκνον υπάρχων και κληρονόμος äv έγεγόνει και ουδέν
ήττον εν τοις τοϋ πατρός 'Αβραάμ κόλποις ώσπερ ό Λάζαρος άνεπαύετο, άλλ' αυτός
εαυτόν εστέρησε της κληρονομιάς άφιλάν&ρωπον και θηρίου άγριότερον τρόπον περί τον
5 δμόφυλον καΐ άδελφον ενδειξάμενος.
τέκνον δύο τινά διά της φωνής δηλοϋνται ταύτης, δτι και αυτός δ 'Αβραάμ
περιαλγής εγεγόνει βλέπων εν κολάσει τον πλοΰσιον τοιαυται γαρ συμπαγείς ai των
άγιων ψυχαί· ώς τέκνον γάρ, φησίν, νπεραλγώ, δτι εξον σοι χαίρειν νυν απέραντα
κολάζη, άλλ' δμως ουδέν συνεισενεγκεΐν δύναμαι. και άμα διά της τον τέκνον προσρήσεως
ίο οιονεί συμπα&ώς αυτόν άναμιμνήσκει, ών εξέπεσεν, υιο&εσίας και κλήρου και άνεκλαλήτου
ευφροσύνης και χαράς, οϋτως äv μη καλώς καΐ φιλαν&ρώπως βιώμεν, και ai των άγιων
περί ημάς συμπά&ειαι μείζον τον κέντρον ανξουσι της άλγηδόνος και την τιμωρίαν επι-
τείνουσιν.
Α f. 324b α - B ; Ο f. 342-342»
7 δηλοϋνται] παραδηλοννται C

42.
Lk 16, 26
Ουκ οίδε σύνοδον αλλήλων πλεονεξία — χάσμα έστήρικται μεταξύ γεέννης κα'ι βασιλείας.
P f . 228 b ; Q f . 435
1 ουκ οίδε - βασιλείας-Έτρίβί. III, 16 PG 102, 940

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
312 6. Photius von Konstantinopel Lk 17, 20-21

43.
Lk 17, 2 0 - 2 1
Ένόμιζον καί oi Φαρισαΐοι αυτό τοϋτο τό ζητεϊν καί λογο&ετεΐν πότε εσται
ή βασιλεία τον θεον, ότι βασιλείας πρόξενον, ότι καί άρετής επίδειξις. τοϋτο καί
νυν πολλών πεπειράμεθα άντί τοΰ σπεύδειν επί την κτήσιν των αρετών καί την πολιτείαν
άπενϋννειν διά των έργων επί την τοΰ θεού βασιλείαν άντί τούτων περινοστούντων
καί άδολεσχούντων καί λεγόντων πότε ερχεται το τέλος καί μετά πόσα ετη καί πώς
γάρ γίνεται ή συντέλεια και τα τοιαύτα και οϊονται άρετής επίδειξιν είναι το περί ταϋτα
αδολεσχεΐν. ταύτης ονν της άλογου νπολήψεως άπάγων ο σωτήρ τους Φαρισαίονς και δι'
αυτών και τους ε'ις μίμησιν εκείνων εαυτούς κα&ιέντας ψησίν ουκ ερχεται ή βασιλεία
τον θεοϋ μετά παρατηρήσεως, τοΰτ εστίν ουκ εκ τον σνζητειν υμάς και παρα-
τηρεΐσθαι καί λέγειν πότε ερχεται, ονκ εκ τούτον νμΐν ερχεται ή βασιλεία τον
ϋεοϋ ονδε διά τούτων εστίν ύμίν τνχεΐν αυτής διά τοΰ λέγειν ιδού ώδε ή ώδέ εστίν
τί γαρ τοϋτο σννοίσει τοις λέγονσιν εις τό τνχεΐν ϋεοΰ βασιλείας·, άλλ' εντός νμών
εστίν, ψησίν, τοΰτ' εστίν ου διά τών λόγων εστίν ή κτήσις αυτής οΐόν είσι δια χειλέων
και διαχέονται εις τον άέρα μάτην, τοιούτοι δέ είσιν οι λέγοντες πότε ερχεται καί διά
πόσων ετών καί ώδέ εστίν ή ώδε καί τà τοιαύτα· άλλά διά τών εν νμΐν καί εντός
νμών νπαρχόντων κατορθωμάτων. διά τούτων αυτής τενξεσϋε, ώστε εϊ γε βούλοισθε,
και αύτη εντός νμών εστίν, τή γαρ τών εν νμΐν άρετών εργασία καί αντη πάρεστιν.
Α ί. 327 Α - B ; C f. 344»>-345
5 πότε — τέλος Α 6 γάρ^Α \ γίνετακΟ

44.
Lk 22, 3 5 - 3 6
Πώς κωλνσας δ κύριος καί ο §εός ημών τούς οικείους μα&ητάς μήτε βαλλάντιον
μήτε πήραν εχειν μήτε ,,υποδήματα" νϋν λέγει δ ε χω ν βαλλάντ ιον ; πόϋεν γαρ είχον
βαλλάντ ιον κεκωλνμένον αύτοΐς υπάρχον τοϋτο', εϊ δε ^¡δει μη έχοντας, πώς ελεγεν
άγορασάτω καί πήραν ; πώς δε καί ούκ εναντία εστί νομο&ετοϋντος μηδέν δλως
εχειν καί πάλιν καί βαλλάντ ιον καί πήραν εχειν; φαμεν ονν προς τ ας τρεις απορίας
ταύτας μίαν λύσιν, δι' ης απασαι παύονται, ου λέγει νϋν ούτε δτι δει βαλλάν.τιον εχειν
οϋτε δτι δει πήραν εχειν. εί δε ελεγεν, εναντία äv ενομο&έτει ϊσως· τί ονν λέγει; είπον
ονν ύμΐν μηδέν εχειν, ψησίν, μ ή τίνος υστερήσατε; τών δε μηδενός εν στερήσει
γενέσθαι συνομολογησάντων ώς äv ει επάγει, ούκονν καί ωφέλιμος καί χρηστή ή νομο-
θεσία. εί δέ τις παριδών ταύτην εχει βαλλάντ ιον, μάτην εαυτόν τών άλλων αποστερεί,
άγορασάτω καί πήραν, Ινα τι γάρ ένδον μεν διά τοϋ βαλλαντίου την παράβασιν της
εντολής ψέρη, εξω&εν δε διά τό μη περιφέρειν καί πήραν, την ψυλακήν σχηματίζηται
της εντολής, άλλ' εϊ τις τοιούτος, ονδε μαθητής εστίν άξιος εμάς ώς μη την εμην τηρήσας
εντολήν. διό ουδέ τών μυστικοτέρων τι τω αύτω εκκαλύπτω, άλλ' εκείνω τών τοιούτων
κοινωνώ, δς τής εμής εντολής εχρημάτισε φίλος, εκείνω τω μή εχοντι βαλλάντιον
εκείνω λέγω, ίνα καί αυτό τό ΐμάτιον άποβαλών κτήσηται μάχαιραν μαχαίρας γάρ
ό καιρός· ή γάρ εμή σφαγή εφέστηκεν. τί ονν εστίν, ίνα πωλήση καί άγοράση μάχαιραν,
ϊνα καί αυτής τής αναγκαίας ύπερορα σκέπης καί όντως εστίν εις τον τοϋ κηρύγματος
δρόμον κατηρτισμένος, ώστε την μάχαιραν καί την σφαγήντήν Ιδίαν προ οφθαλμών

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 22, 4 3 - 4 4 Fragment 43—46 313
\

εχειν καί μηδέν δλως προτιμάν τοϋ κηρύγματος- τ ο ύ τ ο γαρ και άλλαχοϋ δηλών ελεγεν
ο μη λαμβάνων ,,τόν σταυρόν αντον" και άκολον&ει μου, „ουκ εστίν μου άξιος",
άγορασάτω δη νυν μάχαιραν, δτι κάγώ ήδη εμαυτόν νπερ της τον κόσμου ζωής είς
σφάγην παραδίδωμι· εκείνα γάρ νομοϋετεω, α προλαβών αυτό εργω υποδεικνύω νμΐν.
άλλ' ούτοι μεν οϋν οι τήν εντολήν αντοϋ φυλάξαντες καί την σφαγήν δεσποτικήν δια τής
μαχαίρας αποκαλύπτονται και προστάτην άφοραν καί παρεσκεύασϋ·αι καί έτοιμοι είναι
παρακελεύονται· ούτοι γάρ καί των μυστηρίων άξιοι καί τής επί το κήρυγμα αποστολής
καί τής νπερ του δεσπότου σφαγής και ά&λήσεως. οι δε εν τω όλίγω άπιστοι φανέντες
καί απειρημένον αύτοις κτησάμενοι βαλλάντιον, ούδενός των ε'ιρημένων άξιοι, οράς
πώς ουδεμία εναντιότης, μάλλον δε τής προτέρας εντολής βεβαίωσις. δια τί δε ταϋτα
κατά τον καιρόν του σταυρού λέγει; δτι κατ' άρχάς μεν ουκ ήν &αυμαστόν, ε i προς
ολίγον χρόνον τήν δεσποτικήν εφύλαξαν εντολήν. εν πλείονι δε χρόνοι τής βασάνου
προελ&ούσης είκότως οι μεν δια τέλους φυλάξαντες τοιαύτης αποδοχής ήξιώ&ησαν, οι δε
κατολιγωρήσαντες τής εκείνων αξίας άπολιμπάνονται. άλλ' ερει τις, τίνες ήσαν οι
κτησάμενοι βαλλάντ ιον καί τίνες οι μή κτησάμενοι; και φαμέν, δτι ει και μηδείς ήν
κτησάμενος, ουδέν προς τον λόγον ου γάρ προς εκείνους μόνους εϊρηται τά λεχϋέντα,
άλλα προς πάντας τους απ' εκείνου τοϋ χρόνον μαϋ·ητεύεσ&αι ύπισχνουμένους τώ κυρίω,
είτα και άκτημοσύνην επαγγελλο μένους. επειτα εικός ήν συν τοις ιβ' καί τινας είναι
των ο', εξ ών ενιοι ον δια τέλους τω διδασκάλω εύηρέστησαν, οι ουδέ τότε τής δεσποτικής
εντολής ακριβείς âv κα&ιστήκησαν φύλακες, άλλως τε. και ου προς τήν έρμηνείαν
ή ζήτησις αντη γίνεται, άλλα μάλλον προς αυτήν τήν δεσποτικήν ρήσιν αυτός γάρ φησιν
δ εχων βαλλάντιον και δ μή εχων βαλλάντιον.
Α f. 332» Α - B ; C f. 350 b —351 6 ; Τ f. 201 ; U S. 557
1 vgl. Lk 9, 3; 10, 4 2 Lk 10, 4 21 Mt 10, 38
1 5 εχοντι — 41 βαλλάντιον«=:A 1 πώς—7 οϋν <TÜ 1 7 τί οϋν — μάχαιραjxTU
24 άλλ'—SU άπολιμπάνοντακΤυ 39 άλλως —41 βαλλόντων
Vgl. die Erklärung des Textes in Ad Amphil. q. 1 cap 5.9. 1 1 - 1 3 ;|PG 101, 5 2 - 5 3 . 57. 6 0 - 6 4

45.
Lk 22, 43
'Ενισχύων αυτόν άντι τοϋ τα τής Ισχύος αντοϋ καί το κράτος άνακηρύττων και
εξυμνών ή ενισχύων κατά το άν&ρώπινον κα&ό και ΐδρωσεν.
C f. 352

46.
Lk 22, 43-44
Παροιμία λέγεται επί των σφόδρα διαλυπονμένων — τόδε το χωρίον τον ευαγγελίου περικόπτωαιν.
Ρ f. 292; Q f. 554; Τ f. 203; U S. 562; Κ f. 75
1 παροιμία — περικόπτωαιν = Ad Amphil. q. 219 PG 101, 992

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
314 6. Photius von Konstantinopel Lk 23, 22—28

47.
Lk 23, 2 2 - 2 8
El λντρον έδό&η τό σωτήριον αίμα — τω κατά τήν άπ' άρχής &έσιν της φωνής ώνομαομένφ.
Κ f. 78b
1 εΐ λντρον — ώνομασμένφ — Ad Amphil. q. 24 PG 101, 177—181

48.
Lk 23, 33
Τ
Ηλοι τάς δεσποτικός διαπερονώσι παλάμας και τονς τής κακίας ημών τοις μέλεσι
παρεμφύντας όζους, νφ' ών έξερημοϋτο και εκακύνετο το άν&ρώπινον ανταΐς άνασπώσι
ρίζαις. στέφανος ¿ξ άκάνύων τη κεφαλή περισφίγγεται και δ πολνώδυνος της παλαιάς
κατάρας κλοιός άπανχενίζεται· λόγχη πλευρά διορύσσεται καΐ ή της σωτηρίας ημών
6 άναατομονται πηγή.
Ρ f. 298b—299 ; Qf. 566

49.
Lk 23, 33
Πάσχει δε δ της δόξης κύριος ου τη ϋ·εότητι, άλλα τη αδιαιρέτως σνναφ&είση αντω
Ιδία σαρκΐ εμψυχωμένη και αποθνήσκει της ψυχής δηλονότι χωρισ&είσης τον σώματος·
ή γαρ ϋεότης αδιαίρετος και τη ψυχή ένουμένη ήν καΐ τω σώματι, κατήλ&εν ουν δ νιος
τον &εον τη Ιδία ψυχή προς τάς τών άγιων ψνχάς και πάλιν άνέστη της ψυχής ένωΰείσης
s τω σώματι.
Pf. 299*; Qf.567

50.
Lk 23, 45
Μάλλον δε ρήγννται καταπέταα μα τον ναον — πάσιν ήμϊν νποσαλπίζον και ευαγγελιζόμενον.
Ρ f. 306b; Qf.579
1 μάλλον - εναγγελιζόμενον=Αά Amphil. q. 212 PG 101, 965-968

51.
Lk 23, 5 0 - 5 3
r
Hv ποτε κρύφιος φίλος δ 'Ιωσήφ και νυκτερινός Χριστον μα&ητής, άλλ' ύστερον
τους δεσμούς άπορρήξας της δειλίας τών εις τό φανερόν φιλούντων θερμότερος τε και
άαρραλεώτερος γέγονε καίτό δεσποτικόν ενϋβρει κρεμάμενον σώμα τον ξύλου κα&ελών

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 23, 53 Fragment 47—52 315

τής δυνατής θεραπείας ουκ ήμέλησεν. ρημάτων μετριότητι τον πολυτελή μαργαρίτην
5 εμπορευόμενος κάί κρυπτών τούτων το σπονδαζόμενον ουδέ γάρ ώς δήτι μέγα φρονών
ή φθεγγόμενος οϋτω το σώμα επιζητεί, άλλ' ώς αν ελαίω και φιλανθρωπία διδους εις
ταφήν αΐτεϊται τον νεκρόν και πρόσεισι μεν τω Πιλάτω δκνον ώιαντα και φόβον
άπορριψάμενος, οία δέ βουλής κοινωνών κατενεχθήναι το σώμα του τεθνηκότος
συμβουλεύει· ήδη γάρ τής παρασκευής ταϊς τοϋ ηλίου δυσμαΐς συνυποληγούσης καΐ
ίο δ τών σαββάτων νόμος τή έπιούση συνανεφαίνετο καΐ πιθανώτερος έδόκει και τον νόμον
ϊσως ύποφαίνων, δι' δν ούχ εχρήν μετέωρα μένειν ετι τ à σώματα τών άνηρημένων τ à
μεν γάρ άλλα τών 'Ιουδαίων έκθέσμως, πραττόντων και άπερικαλύπτω τή κεφαλή τών
πατρίων έκδιαιτωμένων, εν οίς ουδέν άντίπαλον τοϋ θελήματος άπήντα και ραστον ήν
έκτελέσαι, ή περί τους νόμους ευλάβεια κατεσπούδαζεν. και δός μοι, φησίν ο 'Ιωσήφ,
is εΐ βούλει, θάψαι τον νεκρόν τοϋ Ίησοϋ, δν οι γνωστοί πάντες ωχοντο καταλιπόντες, ου
πολλοί μεν συνέρρεον επί τω πάθει θεαταί, νϋν δέ ουδείς νπέμεινεν ουδέ τών φίλων
ενταφιαστής, απ εστί σοι φόβος βασιλείας, τέθνηκεν δ το κράτος μέν τής εξουσίας
άρπάσαι κατηγορούμενος, μέχρι δέ και αυτής προφάσεως αθώος δφθείς παντός αδικήμα-
τος, δν προφητοκτόνος γλώσσα και φωνή καΐ χείρες σου δοκοϋντος φέρειν φιλανθρωπο-
20 τέραν ψήφον υπό κρίσιν ήγαγον θανάτου, δός μοι χάριν ομολογείν, δι' ής ετέρους ουδέν
ζημιοίς· ουδέ γαρ ούδ' ό τών 'Ιουδαίων δχλος άνιάσεται γή μαθόντες τον έχθρον καλυπ-
τόμενον, μάλλον μέν οϋν δυσχεραίνουσι και νεκρόν τον υπ' αυτών μισούμενον βλέποντες
τοϋτο μέν την αυτών μιαιφονίαν τω σταυρώ θριαμβενοντα, τοϋτο δέ τών όρώντων το
ελεον ελκοντα και τών σταυρωσάντων έκκαλούμενον μυσάττεσθαι τήν ωμότητα ουδέ την
25 καίσαρος έπισείσουσι φιλίαν „ουκ εϊ φίλος" λέγοντες ,,τοϋ καίσαρος" ει νεκρόν δίδως
τή γή κατορύττεσθαι. άπροφάσιστος, ει βούλει μόνον, ή πλήρωσις τής αιτήσεως, τούτοις
την τοϋ Πιλάτου κατεπάδων ψυχήν τυγχάνει τοϋ σκόπου καΐ λαμβάνει καθαιρεθέν το
σώμα τοϋ 'Ιησοϋ και τής συνήθους άξιοι φροντίδος.

P f . 310; Q f. 585»>-586
1 vgl. Joh 19, 38; 3, 2 1 0 - 1 1 vgl. Dt 21, 2 2 - 2 3 26 Joh 19,12
1 ήν ποτε-4 ^cA?)ae = Epist. Nr. III, 32 PG 102, 949

52.

Lk 23, 53

,,Σμύρνης" οϋν έπιπλάσσων καΐ ,,άλόης"


το σώμα το δεσποτικόν, δ τοις τελευτώσι
παρά γε τοις Ίουδαίοις τιμή τελευταία,
και τοις νεκροστολίοις περιελίσσων ,,όθο-
5 νίοις" προς τω καινφ κατατίθησι μνημείω.
καινόν δέ το μνημεϊον παρεσκεύαστο αύτω Ό μέν 'Ιωσήφ προς εν μόνον τήν
τε τω δεσπότη τον δυνατόν τρόπον τοϋ τιμήν βλέπων έν καινώ μνημείω το δεσπο-
'Ιωσήφ τιμήν έξευρίσκοντος' τάφος γάρ τικόν τ ίθησι σώμα. ή δέ θεια πρόγνωσις
καινός και ίδιος, άλλα μή κοινός και πολλοίς και έτερα ήν καταρτίζουσα κάί συνοικονο-
ίο έκλελυμασμένος σώμασι τήν ώς εν νεκροίς μοϋσα· θάπτεται γαρ ένθα ουδείς που
τω θαπτομένω προσνέμει σεμνότητα, καΐ έθέτη.
διπλής άλλης οικονομουμένης αιτίας ένεκα·

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
316 6. Photius von Konstantinopel Lk 23, 53

μιας μεν, ίνα μη τον της αναστάσεως επιτε- δι' εν μέν, ϊνα μη τον της αναστά-
λουμένου θαύματος τοις πάντα τολμώσι σεως επιτελουμένου θαύματος τοις πάντα
και άναισχνντονσιν Ίουδαίοις άλλος τις τολμώσι και άναισχνντονσιν Ίουδαίοις
των σνντεθαμμένων επιφημισθη, ονχ ό παρ' άλλος τις τών συντεθαμμένων έπιφημισθή,
αυτών τω σταυρώ καταδεδικασμένος των άλλ' ούχ δ παρ' αυτών σταυρωθείς άνιστά-
νεκρών άνιστάμενος, αλλ' ϊνα αύτοΐς παντα- μενος,
χόθεν f ) πάσα ψενδολογίας και θεομαχίας αλλ' ίνα αύτοϊς πανταχόθεν f¡ πάσα
περικεκομένη πρόφασις. ετέρας δε τον μη ψευδολογίας καί θεομαχίας περικεκομένη
δόξαι τισίν εκείνα μόνα των σωμάτων πρόφασις. δι' ετερον δε τον μη δόξαι τισίν
εξαναστηναι τοϋ τάφου, οΐς το δεσποτικόν εκείνα μόνα τών σωμάτων εξαναστηναι τον
έπεχωρίαζε σώμα και επλησίαζεν δ και τάφου, οΐς το δεσποτικόν επλησίαζε σώμα,
τίνος των άγιων πάλαι καί ζώντος ετι διεπέ- δ καί τίνος τών άγιων και ζώντος ετι
πρακτο καί αν τελευτήσαντος· άλλ' Ιν διεπέπρακτο πάλαι,
ώσπερ νπέρ πάντων εϊη το κατά του αδου άλλ' νπερ πάντων τό κατά τοϋ αδον
κράτος ό δεσπότης άναδεδειγμένος, οντω κράτος άναδεδειγμένος ό δεσπότης γνωρί-
και τών πανταχού γης καιθαλάσσηςδιερριμ- ζοιτο.
μένων σωμάτων και πυρϊ και αέρι διασκε-
Τ f. 217—217 b ; U S. 595
δασμένων λαμπρώς έπιγνωσϋη τω οίκείω
πάθει διαπεπραγμένος την άνάστασιν οϊς 2 4 - 2 5 vgl. 4 Regn 4 , 3 2 - 3 4
γάρ τίνων μεν ου σννετέθαπτο σώμασι,
πολλοί δε τών άγιων άναστάντες άλλοθι
που καί άλλοθι καί σποράδην καί ου κατά
τό δεσποτικόν μνήμα κείμενοι, πολλοίς
•ήλθον είς εμφάνειαν. δια τούτων μάλλον ε
τρανώςο επιδείκννται μη τών μεν, των δ
μη, άλ λ' υπέρ πάντων τω δεσπότη δ τ ε
θάνατ ς γεγενημένος και η άνάστασις· δια
ταΰταγάρ οϋν κάί τοιαύτα καινός ό δεσπο-
τικόςμτάφος τω 'Ιωσήφ ελάξευτο εκείνου
μεν ςή σννορώντος ϊσως άπαντα, αλλά
πράα εν γε την τιμήν αποβλέποντος, της
θείνς δέ καί ταύτα προκαταρτιζούσης καί
σνοικονομονσης προγνώσεως.
Ρ f. 310-310»»; Q f. 586—586b

, 1 - 5 vgl. Joh 19, 3 9 - 4 0 23-25 vgl.4Regn


4 3 2 - 3 4 ; 13, 21 3 1 - 8 6 vgl. Mt 27, 5 2 - 5 3

53.

Lk 24, 31
Ον μή ύποληπτέον, ôrt ή παράβασις — τό μή γνωσΰψαι αύτοίς μέχρι της τον άρτου κλάσεως.

Ρ f. 316; Q f . 596

1 ον μή ύποληπτέον — κλάσεως- Α<1 Amphil. q. 14 PG 101, 132

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Lk 24, 34 Fragment 52-54 317

54.
Lk 24, 34
Συντέμνει την ύπόσχεσιν ôlà την όλιγοπιστίαν — απελθόντες γάρ, φησίν, οφεσ&έ με.

Pf. 317; Qf. 597b


1 συντέμνει — δψεσΰέ με=Αά Amphil. q. 110 PG 101, 652

Brought to you by | Uppsala University Library


Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM
Brought to you by | Uppsala University Library
Authenticated
Download Date | 3/15/20 4:49 AM

You might also like