UNIVERZITET U TUZLI

Mašinski fakultet
Odsjek : Proizvodno mašinstvo

Predmet : Tehnička dijagnostika

Monitoring sistema

Studenti: Almedin Mujaković Profesor: Slađan Lovrić, vanr prof

Ismar Džanić

1
Sadržaj:

1. Uvod.......................................................................................................................3

2. Pojam i klasifikacija sistema monitoringa...............................................................4

- Značaj monitoringa...........................................................................................4

- Koraci u procesu monitoringa...........................................................................5

- Kontrola i monitoring životne sredine...............................................................5

3. Monitoring i kontrola projekta.................................................................................6

4. Monitoring projekta prema planu...........................................................................7

5. Zaključak................................................................................................................7

2
 Uvod
Monitoring je sistematska, stalna i neprekidna procjena napretka projekta tokom
određenog vremenskog perioda u odnosu na njegova planirana ulaganja, aktivnosti i
ishode. Participatorni monitoring je onaj koji, pored osoblja projekta, uključuje i
korisnike. Monitoring podrazumijeva procjenu napretka u odnosu na ishod koji se
očekuje od ciljne grupe. Monitoring je proces posmatranja, prikupljanja informacija i
beleženja različitih aspekata aktivnosti u okviru projekta. U okviru monitoringa poredimo
planove sa onim što unosimo u određeni proces i postignutim ostvarenjima kako bi
usmerili dalji tok procesa projekta.Projekat ima jedinstvenu namjenu I zahtjeva
odredjene resurse iz razlicitih oblasti. On mora da ima primarnog sponzora ili kupca.

3
 Pojam i klasifikacija sistema monitoringa
(engl. Monitoring) Monitoring se, jednostavno izraženo, može smatrati stalnom
sistematskom aktivnošću u kojoj se sakupljaju i pružaju informacije specijalno sa
svrhom mjerenja i poboljšanja efektivnosti projekta; ili se može koristiti za
obezbjeđivanje odgovornosti na svim nivoima projekta, posebeno u pogledu finansija, ili
kada menadžment donosi odluke o osoblju i institucionalnoj efektivnosti. Monitoring je
proces posmatranja, prikupljanja informacija i bilježenja različitih aspekata aktivnosti u
okviru projekta. U okviru monitoringa poredimo planove sa onim što unosimo u određeni
proces i postignutim ostvarenjima kako bi usmerili dalji tok procesa projekta.

Znacaj monitoringa:

• pomažu u prepoznavanju prepreka u realizaciji projekta i usmjeravaju ka

iznalaženju alternativa

• omogućavaju nam bilježenje naučenih lekcija i njihovo korištenje u budućim

projektima

• pokazuju nam u kojoj mjeri su ciljevi ostvareni

Važno je imati participativan pristup u procesu monitoringa kako bi se osiguralo učešće

svih relevantnih aktera. Ovim osiguravamo:

• viši kvalitet dobijenih informacija

• povećavamo šanse za trajniji rezultat

• povećavamo povjerenje osoba sa kojima radimo

• unapređujemo usklađenost akcija sa potrebama ciljne grupe

• povećava se šansa da procesi i rezultati budu održivi

• unapređuju se kapaciteti ciljne grupe u razumijevanju i rješavanju problema

4
Koraci u procesu monitoringa:

• priprema plana evaluacije

• prikupljanje podataka za indikatore koje smo definisali

• analiza prikupljenih podataka

• interpretacija podataka

• prezentacija nalaza

• upotreba dobijenih nalaza kako bi se preporučili dalji koraci, promene i

poboljšanja

• dostavljanje izveštaja svim relevantnim akterima

Postoji više različitih sistema, odn. podsistema monitoringa:

• Sistem kontrole različitih komponenata životne sredine (monitoring atmosfere,

hidrosfere, zemljišta, biosfere),

• Sistem kontrole faktora i uzroka delovanja (monitoring izvora zagađivanja),

• Sistem kontrole na osnovu metoda praćenja (monitoring fizičkih, hemijskih i

bioloških pokazatelja).

Poseban značaj i perspektivu imaju jedinstveni sistemi praćenja stanja i promena

životne sredine.

Kontrola i monitoring životne sredine mogu se vršiti:

• U cilju osmatranja i upozoravanja od mogućih, odn. očekivanih opasnosti po

životnu sredinu – monitoring osmatranja,

• U cilju praćenja već nastalih i utvrđenih zagađivanja - monitoring praćenja

zagađivanja, monitoring u užem smislu.

Monitoring sistem može biti zasnovan na praćenju:

• Postignutih efekata ili posledice zagađivanja na raznim objektima ili “metama”

zagađivanja – target monitoring,

• Štetnih ili ugrožavajućih faktora zagađivanja – faktor monitoring

5
Faktori zagađivanja sredine su: fizički (temperatura, zračenje), hemijski (oksidi azota,
toksični metali) i biološki (patogeni mikroorganizmi, paraziti, grabljivice). Njihovo
praćenje (faktor monitoring) može se ostvarivati:

• Na samom izvoru zagađivanja (monitoring tehnološkog procesa),

• Na mestima na kojima se vrši ispuštanje štetnih ili zagađujućih materija

(monitoring emisije),

• Praćenjem sudbine zagađujućih materija po ispuštanju u okolnu životnu sredinu

(monitoring sredine),

• Merenjem kvalitativnog i kvantitativnog delovanja, odn. izlaganja živih

organizama i sistema dejstvu zagađivanja (monitoring izlaganja, odn.
ekspozicije).

Monitoring i kontrola projekta (PMC)

„Namjena PMC OP je da obezbedi razumjevanje progresa projekta tako da se mogu
preduzeti odgovarajude korektivne akcije kada performanse projekta značajnije odstupe
od plana.”

6
 Monitoring projekta prema planu

Zaključak

Zbog potrebe provjere i konstantne stabilnosti sistema, monitoring je veoma važan.

Mogućnost uvida u sve parametere sistema i njihovu promjenu kroz vrijeme predstavlja
osobinu koja je jako značajna zbog kompleksnosti i važnosti svakog projekta.
Pravovremeno prepoznavanje prepreka u realizaciji projekta spriječit će nepotrebne
troškove i skratiti vrijeme procesa realizacije projekta. Odgovarajuća priprema plana i
analiza podataka rezultirat će uspješnijom interpretacijom projekta. Pristup podacima I
mogućnost direktnog uticaja na članove sistema omogućuje potpunu kontrolu I
povećava šanse održivosti i kontinuiranosti sistema.