KONU KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

Satrancı tanıyalım Satrancı Tanıyalım:

* Satranç oyununun iki kişi ile
karşılıklı oturarak oynanan bir
oyun olduğunu bilir.
1. HAFTA SATRANCI TANIYALIM
* SUNUM 0 Satrancı tanıyalım sunumu ile satrançla
tanışırlar.
* Satranç oyununun özellikleri anlatılır.
* Her iki tarafında eşit haklara sahip olduğunun bilir.
* Satranç tahtasında hangi renkler kullanılırsa
kullanılsın koyu rengin siyah, açık rengin ise beyaz
olarak söylendiği öğretilir.

* Satranç oyununun kendisine

yararlı bir oyun olduğunu fark
eder.
* Akademik başarı için erken
yaşta öğrenilmesi gerektiğini
bilir.
* Satranç pano taşlarına dokunarak içselleştirirler. * Her yaş grubu ile satranç oynayabilecekleri
söylenir.
* Her taşın ismi söylenir ve tekrarlanır.
* Satrancın bir zeka oyunun olduğu anlatılır.

* Sıralı hamlelerle taşları

kazanarak mat edildiğini bilir.
KONU KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

Satranç tahtası ve taşların Satranç tahtası ve taşların dizilişi sunumu * Satranç tahtası beyaz kare sağda olacak şekilde
dizilişi üzerinden anlatım yapılır. yerleştirilmelidir.
SATRANÇ TAHTASI VE TAŞLARIN DIZİLİŞİ2. HAFTA

* Oyun hakkında genel bilgi sahibi * SUNUM 1 Satranç tahtası ve taşların dizilişi
olur, beyaz ve siyah diye
adlandırılan iki tarafın mücadelesine * Satranç tahtası tanıtılır.
dayanan bir oyun olduğunu bilir.
* Taşlardan adını öğrenir.
* Satranç taşlarının diziliş sırasını
bilir.
* Piyonun 1 puan
* At ve Filin 3 puan
* Kalenin 5 puan
* Vezirin 9 puan
* Şahın sonsuz puan değerinde
olduğunu bilir.
* Siyah ve beyaz karelerin eşit sayıda olduğu
belirtilir.
* Köşelere kalelerin, yanına atların ve fillerin
yerleşeceği öğretilir.
* Satranç tahtası boyama kağıdı çalışması yaptırılır.
* Vezirlerin kendi rengindeki kareye yerleştirileceği
! EK 1 Satranç taşlarının dizilişi çalışma kağıdı
anlatılır.
! EK 2 Satranç taşlarını boyama çalışma kağıdı
* Satranç tahtasının karelerden oluştuğunu fark
etmeleri sağlanır.
* Her iki takımın vezir ve şahlarının karşılıklı
olarak aynı dikeyde olması gerektiği vurgulanır.
* Satranç tahtasında bulunan karelerin çevrelerinde
gördükleri şekillere benzeyip benzemediği üzerinde
durulur.

* Satranç taşlarının puanları öğretilir.

KONU KAZANIMLAR
Kalenin hareketi ve taş
alması
KALE HAREKETİ VE TAŞ ALMASI3. HAFTA
* Kalenin yatay ve dikey olarak
istediği kadar gidebildiğini bilir.
* Mat etmek için gerekli bir taş
olduğunu bilir.
* Vezirden sonraki en önemli taş
olduğunu bilir.
* Bir takımda 2 kale olduğu bilir.
* Kaybetmenin kazanmak kadar
doğal olduğunu öğrenir.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
Kalenin hareketi ve taş alması sunumu
üzerinden anlatım yapılır.
* SUNUM 2 Kalenin hareketi ve taş alması.
* Kale tanıtılır,
* BİLMECE 1 ; KALE
‘‘Verirlerse el ele, tahta rakip şaha dar gele’’
bilmecesi öğretilir.
! EK 3 Kale çalışma kağıdı yapılır.
AÇIKLAMALAR
* Bir takımda 2 kale olduğu gösterilir.
* Kalenin hareketi olan yatay ve dilkey pano
üzerinde öğrencilere uygulatılır.
* Köşeler gösterilerek köşe nedir öğrenilmesi
sağlanır.
* Yatay ve dikey hareketi ile rakip taşı tahtanın
dışına çıkarılıp, yerine kendi kalemizi koyarak taşı
alabileceği anlatılır.
* Kalenin yatay ve dikey olarak geri gelebileceği
anlatılır.
* EK 3 Kale çalışma kağıdında sadece 5 rakamı
boyanır ve ortaya kale çıkar.
KONU KAZANIMLAR
Pratik uygulama
* Tahtayı doğru
konumlandırmayı bilir.
* Taşları doğru dizmeyi bilir.
PRATİK UYGULAMA4. HAFTA
* Kale ile yatay, dikey
hareketleri yapabilir.
* Tuşe kuralını bilir.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
Pratik uygulama yapılır.
* Satranç tahtası yerleştirilir.
* Köşelere kaleleri, kalenin yanına atları, atların
yanına filleri yerleştirmeleri sağlanır.
* Veziri kendi rengindeki başlangıç karesine,
şahı ise zıt renkteki başlangıç karesine yerleştirmeleri
sağlanır.
* Kale ile yatay, dikey hamle yaptırılır.
AÇIKLAMALAR
* Satranç maçına ilk olarak beyazların başlayacağı,
* Rakibin karşı oyuncu demek olduğu,
* Hamlelerin sıra ile yapılacağı,
* Rakip taşı elinden bıraktığında hamlenin
tamamlanmış olacağı,
* Dokunulan taşın oynanması kuralına tuşe
denildiği.
* Tuşe yapıldığında o taşın oynanmasının zorunlu
oladuğu anlatılır.
KONU 5. HAFTA KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

Kale hareketi akıllı tahtada Akıllı tahta ve satranç panosunda kale * Sınıftaki tüm öğrencilerin canlandırma yapmasına
örnekler ile pekiştirilmesi hareketi öğrencilere uygulatılıp, pekiştirme. özen gösterilir.
KALE HAREKETİ AKILLI TAHTADA ÖRNEKLER İLE

* Kale hareketi hafızada kalacak * Tahtaya kaldırılma sıralamasında bir yöntem

* Akıllı tahtada Kale sunumu gösterilir.
şekilde öğrenimi tamamlanır. uygulanmalı ve bu yöntem öğrenciye anlatılmalı.
* Öğrencilerle canlandırma yapılır.
PEKİŞTİRİLİR
KONU KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

Fil hareketi ve taş alması Filin hareketi ve taş alması sunumu * Filin uzun mesafelerde de çok etkili olabileceğini
üzerinden anlatım yapılır. anlatılır.
* Filin sadece kendi renginde
FİL HAREKETİ VE TAŞ ALMASI6. HAFTA

çapraz hareket ettiğini bilir. * Fil çatalı ile taş kazanabileceği öğretilir.
* SUNUM 3 Filin hareketi ve taş alması.
* Her iki tarafında iki tane fili * Filin vezir il iş birliği yaparak mat edebildiği
* Fil tanıtılır,
olduğunu bilir. konumlar gösterilir.
BİLMECE 2 ; FİL * Filin korumasındaki vezir ile yapılan Çoban Matı
* Fillerin bir tanesini sadece
beyaz karalerde hareket ettiğini, tanıtılır.
‘’ Hep aynı renk karelerden giderim, önüme çıkanı
diğier filin ise sadece siyah
acımam yerim’’ bilmecesi öğretilir.
karelerde hareket ettiğini bilir.
! EK 4 Fil boyama kağıdı yapılır.
KONU
FİL HAREKETİ VE TAŞ ALMASI KONUSUNUN PEKİŞTİRİLMESİ7. HAFTA KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

Fil hareketi ve taş alması Filin hareketi ve taş alması sunumu * Satranç tahtasında herhangi bir konumda fillerin
konusunun pekiştirilmesi üzerinden tekrar yapılır. aynı renkte olamayacağı açıklanır.

* Açılışın ilk hamlelerinde fil çıkmanın önemi

* Fil hamlesi ile rakip taşların * Öğrencilere satranç panosunda hamleler yaptırılır. vurgulanır.
çaprazına giderek tehdit
edeceğini bilir. * Canlandırma yapılır.

* Filin çaprazında bulunan * Satranç takımları ile pratik yapılır.

tüm taşları alabileceğini bilir.
! EK 5 Fil çalışma kağıdı yapılır.
* Filin aktif olması için
çaprazlarını açık tutması
gerektiğini bilir.
KONU KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

Pratik uygulama
* Fil hamlelerini pekiştirir.
* Fil ile güçlü hamleler yapmayı
öğrenir.
PRATİK UYGULAMA8. HAFTA
Pratik uygulama yaptırılır. * Filin boş tahtada; köşelerde ve kenarlarda 7
kareye gidebildiği,
* Tahtaya sadece filler ve piyonlar konularak fil ile
* Filin boş tahtada; ortalarda daha fazla kareye
tehdit etme ve piyon alma pratiği yaptırılır.
gidebildiği örneklerle gösterilir.

* Tahtaya sadece filler ile şah konularak şah çekme

pratiği yaptırılır.
* Açık çaprazlarda filin gücünü
fark eder.
KONU KAZANIMLAR
Vezir hareketi ve taş alması
VEZİR HAREKETİ VE TAŞ ALMASI9. HAFTA
* Vezirin yatay, dikey ve çapraz
gidebildiğini bilir.
* Şahdan sonraki en önemli taş
olduğunun bilir.
* Vezirin tahtadaki en güçlü taş
olduğunun bilir.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR
Vezir hareketi ve taş alması sunumu * Mat edebilmek için vezirin ne kadar önemli
üzerinden anlatım yapılır. olduğu kaybetmemek için çok fazla çaba
gösterilmesi gerektiği üzerinde durulur.
* SUNUM 4 Vezir hareketi ve taş alması.
* Taşları dizerken vezirin kendi rengindeki karede
oturduğu gösterilir.
* Vezir tanıtılır,
BİLMECE 3 ; VEZİR
‘‘Satranç ülkesinin her yerini gezerim, karşıma
çıkanı ezerim. Bu tahtanın komutanı benim’’
bilmecesi öğretilir. (VEZİR)
! EK 6 Vezir boyama kağıdı yapılır.
KONU KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR
10. HAFTA

Vezir hareketinin örnekler Vezir hareketi ve taş alması sunumu tekrar * Vezirin çok yönlülüğünden dolayı her hamlesinde
ile pekiştirilmesi lanır. tehdit yaratabileceğini açıklanır.

* Vezirin yatay, dikey ve çapraz * Öğrencilere canlandırma yaptırılır. * Vezir ile şah çekildiğinde rakip şahın alanının
giderek rakip taşları diğer taşlara göre; daha çok daraldığı gösterilir.
VEZİR HAREKETİNİN PEKİŞTİRİLMESİ

isteyebileceğini bilir. * Panoda vezir ve vezir ile taş alma hamleleri

öğrencilere yaptırılır. * Panoda hamle çalışmasına tüm öğrencilerin
* Vezirin yatay, dikey ve çapraz katılması sağlanır.
giderek rakip taşları alabileceğini ! EK 7 Vezir çalışma kağıdı yapılır.
bilir.

* Vezir ile yatay, dikey ve çapraz

hamleleri pekiştirir.
KONU KAZANIMLAR
Şah hareketi ve taş alması
* Şahın yatay, dikey, çapraz
ŞAH HAREKETİ VE TAŞ ALMASI11. HAFTA
yönde sadece bir adım giderek
hamle yaptığını bilir.
* Şahın yatay, dikey, çapraz
yönde sadece bir adım giderek
taş istediğini bilir.
* Şahın yatay, dikey, çapraz
yönde sadece bir adım giderek
taş aldığını bilir.
* Mat etmek için; rakip şahı
sıkıştırılarak şah çekmek
gerektiğini öğrenir.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR
Şah hareketi ve taş alması sunumu üzerinden * İki rakip şahın asla yan yana gelmeyeceği
anlatım yapılır. anlatılır.
* Şahlar yan yana geldiğinde bunun kural dışı
* SUNUM 5 Şah hareketi ve taş alması.
hamle olarak değerlendirildiği açıklanır.
* Şah tanıtılır,
* 3 kez şahımızı tehdit altında bırakan kural dışı
hamle yaptığımızda maçı kaybedeceğimiz anlatılır.
BİLMECE 4 ; ŞAH
‘‘En değerli taş benim, bütün taşlar askerim. Her
yöne bir adım giderim. Bilin bakalım ben kimim’’
bilmecesi öğretilir. (ŞAH)
! EK 8 Şah boyama kağıdı yapılır.
! EK 9 Şah çalışma kağıdı yapılır.
KONU
ŞAH HAREKETİ VE TAŞ ALMASI PRATİK UYGULAMA12. HAFTA KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

Şah hareketi ve taş alması Şah hareketi ve taş alması sunumu tekrar * Şahın tahdit altındaki karelere hamle yapmama
pekiştirme. lanır. çalışmaları yapılır.

* Panoda şah ve şah ile taş alma hamleleri * Şahın korunan karelere gitmesinin önemi
* Şahın yatay, dikey ve çapraz 1
öğrencilere yaptırılır. vurgulanır.
adım giderek rakip taşları
isteyebileceğini bilir.
* Akıllı tahtada şah ve şah ile taş alma hamleleri * Pratik yapmanın önemi üzerinde durulur.
* Şahın yatay, dikey ve çapraz 1 öğrencilere yaptırılır.
* Panoda hamle çalışmasına tüm öğrencilerin
adım giderek rakip taşları
* Öğrencilere canlandırma yaptırılır. katılması sağlanır.
alabileceğini bilir.

* Şah ile yatay, dikey ve çapraz 1

adım gitme hamlelerini pekiştirir.
 KONU KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

Pratik uygulama
* Vezir hareketini, vezir ile
tehdit etmeyi ve vezir ile taş
almayı pekiştirir.
PRATİK UYGULAMA13. HAFTA
Pratik uygulama yaptırılır. * Vezirin yatay, dikey ve çaprazda istediği kadar
gidebildiği halde şahın neden sadece bir kare
* Tahtaya sadece vezirler ve piyonlar konularak vezir gidebildiği açıklanır.
ile tehdit etme ve piyon alma pratiği yaptırılır.
* Tahtada vezir olduğunda şah hamlesinden

* Tahtaya sadece şahlar ve piyonlar konularak şah ile önce (kural dışı bir hamle yapmamak için) çok
* Şah hareketini, şah ile tehdit tehdit etme ve piyon alma pratiği yaptırılır. dikkatli olmak gerektiği üzerinde önemle
etmeyi ve şah ile taş almayı durulur.
pekiştirir.
BİLMECE 5 ; ŞAH
* 3 kural dışı hamle
yaptığında maçı kaybedeceğini ‘‘ Satranç ülkesini adım adım gezerim, her sorunu
bilir. vezir ile çözerim’’ bilmecesi öğretilir. (ŞAH)

! EK 9 Şah çalışma kağıdı yapılır.

,
KONU KAZANIMLAR
At hareketi ve taş alması
* At hareketini öğrenir.
AT HAREKETİ VE TAŞ ALMASI14. HAFTA
* İki takımında ikişer tane atı
olduğunun bilir.
* Atın ileri, geri, sağa yada sola
iki adım düz, bir adım çapraz
gittiğini bilir.
* Atın L çizerek hareket ettiğini
bilir.
* Atın taşların üzerinden
atlayarak hamle yapabildiğini
bilir.
* Atın tahtadaki bütün taşların
üzerinden atlayabildiğini öğrenir.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR
At hareketi ve taş alması sunumu üzerinden * Açılışta atın biran önce oyuna girmesinin önemi
anlatım yapılır. anlatılır.
* SUNUM 6 At hareketi ve taş alması. * Atın;
- Köşede 2 kareyi,
* At tanıtılır, - Kenarda 4 kareyi,
- Merkezde ise 8 kareyi kontrol ettiği anlatılır.
BİLMECE 6 ; AT
* Atın taktik hamlelerden çatalda ne kadar etkili
‘‘Her taşın üzerinden atlar, kurtulamaz ondan olduğu gösterilerek anlatılır.
matlar’’ bilmecesi öğretilir. (AT)
! EK 10 At boyama kağıdı yapılır.
KONU
AT HAREKETİNİN PEKİŞTİRİLİRMESİ15. HAFTA KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

At hareketinin pekiştirilmesi At hareketi ve taş alması sunumu tekrar * Canlandırma etkinliğine tüm öğrencilerin sıra ile
katılımı sağlanmalıdır.
gösterilip pekiştirilmesi için pratik yaptırılır.
* Atın ileri, geri, sağa yada sola
iki adım düz, bir adım çapraz * Bilmece toplu olarak tüm öğrencilere söyletilip
* Canlandırma yaptırılır.
giderek rakip taşı isteyebileceğini ezberletilir.
pekiştirir. * Panoda at hamleleri ve at ile taş alma hamleleri
* Çalışma kağıdı bir örnek yapılarak öğrencilere n
öğrencilere uygulatılır.
* Atın ileri, geri, sağa yada sola asıl yapacakları gösterilir.
iki adım düz, bir adım çapraz BİLMECE 7 ; AT
giderek rakip taşı alabileceğini * At ile satranç tahtası üzerinde hamleler yaparak
pekiştirir. tahtanın tümü dolaşılır.
‘‘Kaleden su içer fil ile sohbet eder,

Hiçbir şey olmaz ona keder.

Hoplaya zıplaya gider mat eder’’

bilmecesi öğretilir. (AT)

! EK 11 At çalışma kağıdı yapılır.

KONU KAZANIMLAR
Piyon hareketi ve taş alması
PİYON HAREKETİVE TAŞ ALMASI16. HAFTA
* İki tarafın da 8 adet piyonu
olduğunu bilir.
* 1 adım düz ilerleyip, sadece
çaprazındaki taşları çapraz
giderek alabileceğini bilir.
* Piyon hamlesinin görülenin
aksine çok düşünülmesi
gerektiğini bilir.
* Sadece ilk hareketinde 2 adım
atabileceğini bilir.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
Piyon hareketi ve taş alması sunumu
üzerinden anlatım yapılır.
* SUNUM 7 Piyon hareketi ve taş alması.
* Piyon tanıtılır,
BİLMECE 8 ; PİYON
‘‘Satranç tahtasının en önündedir yerim, düz
gider çapraz yerim bilin bakalım ben kimim ?’’
bilmecesi öğretilir. (PİYON)
! EK 12 Piyon çalışma kağıdı yapılır.
AÇIKLAMALAR
* Tahtada 8 adet beyaz, 8 adet siyah piyon olduğu,
* Sadece ileriye doğru 1 adım atabildikleri anlatılır.
* Özel durum olarak, isterlerse ilk hareketlerinde 2
adım atabilecekleri anlatılır.
* Taş alma hamlesini çapraz giderek yapacakları
öğretilir.
* Asla geri gidemeyecekleri, bu sebepten piyon
hamlesini yaparken çok düşünmeleri gerektiği
üzerinde durulur.
KONU KAZANIMLAR
Piyonun taş alması.
* Piyonun düz ilerleyip çapraz taş
aldığının bilir.
PİYONUN TAŞ ALMASI17. HAFTA
* Tahtaya Piyonlar ile çapraz
hamle yaparak taş alabilir.
* Piyonun kendinden değerli
taşları kazanabileceğini bilir.
* Korunmayan rakip taşların
çaprazına gitmesi gerektiğini bilir.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
Piyon taş alması sunumu üzerinden anlatım
yapılır.
* SUNUM 8 Piyon taş alması.
* Piyon taş alma tanıtılır,
* Canlandırma yapılır.
* Çaprazındaki kareye gelen tüm rakip taşları
kazanma oyunu oynanır.
AÇIKLAMALAR
* Tahtaya Piyonlar ve çaprazlarına rakip taşlar
yerleştirilir.
* Çapraz hamle yaparak taşı almaları sağlanır.
* Tahta üzerinde düz ilerleme ve çaprazında rakip
taş olduğunda alma pratiği yaptırılır.
* Piyonları birbirlerinin çaprazlarına yerleştirerek
birbirlerini nasıl korudukları anlatılır.
* Korunmayan taşları alması gerektiği, aksi halde taş
kazanıyorum derken kendi taşını kaybedeceği
anlatılır.
KONU KAZANIMLAR
Pratik uygulama
PİYON VE AT İLE PRATİK UYGULAMA18. HAFTA
*Piyon hareketini, piyon ile
tehdit etmeyi ve piyon ile taş
almayı pekiştirir.
*At hareketini, At ile tehdit
etmeyi ve At ile taş almayı
pekiştirir.
* Piyon hareketini ve taş
almayı bilir.
* Atı hamleleri ile piyonları
toplar.
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR
Pratik uygulama yaptırılır. * Atın hareketi, 2 düz 1 çapraz gidiş olarak veya
* Tahtaya sadece atlar ve piyonlar konularak at ile 2 ileri 1 yan olarak tekrarlanır.
tehdit etme ve piyon alma pratiği yaptırılır.
* Atın gidebildiği karelere piyonlar konulup atın 8
karedeki gücüne vurgu yapılır.
* Tahtaya sadece atlar ve piyonlar konularak piyon
ile tehdit etme ve atı alma pratiği yaptırılır.
* Piyonun çaprazına alabileceği At yerleştirilip atı
kazanması sağlanır. Böylece kendinden daha yüksek
* İlk hamlesinde piyon 2 adım giderek oyuna
değere sahip taşları da alabileceğini görür.
başlanır.
BİLMECE 5 ; ŞAH
‘‘ Satranç ülkesini adım adım gezerim, her sorunu
vezir ile çözerim’’ bilmecesi öğretilir. (ŞAH)
! EK 9 Şah çalışma kağıdı yapılır.