You are on page 1of 4

 Perbandingan Trigonometri Sudut-sudut pada Semua Kuadran Kuadran II

Sin, cosec Kuadran I


Sumbu koordinat membagi bidang koordinat Semua positip
positip
menjadi empat bagian yang di sebut Kuadran.
- Kuadran pertama (kuadran I) besar sudutnya 0 < α < 900 Kuadran III Kuadran IV
- Kuadran ke dua (kuadran II) besar sudutnya 900 < α < 1800 Tan, cot Cos, sec
- Kuadran ke tiga (kudran III) besar sudutnya 1800 < α < 2700 positip positip
- Kuadran ke empat (kuadran IV) besar sudutnya 2700< α <3600

Y Kuadran I
y1 x1 y1
r1
A(x1, y1) sin α1 = r1 ; cos α1 = r1 ; tan α1 = x1
y1
r1 r1 x1
α
x1 X cosec α1 = y1 ; sec α1 = x1 ; cot α1 = y1

Kuadran II
B(-x2,y2) y2 −x 2 y2
r2
y2 sin α2 = r 2 ; cos α2 = r 2 ; tan α2 = −x 2
α r2 r2 −x 2
-x2
cosec α2 = y 2 ; sec α2 = −x 2 ; cot α2 = y 2
-x3
α − y3 −x 3 y3
-y3 r3
sin α3 = r 3 ; cos α3 = r 3 ; tan α3 = x3
r3 r3 x3
C(-x3,-y3)
Kuadran III cosec α3 = − y 3 ; sec α = −x 3 ;
3 cot α3 = y3

x4
α − y4 x4 − y4
r4 -y4
sin α4 = r4 ; cos α4 = r4 ; tan α4 = x 4
D(x4,-y4) r4 r4 x4
Kuadran IV
cosec α3 = − y 4 ; sec α3 = x4 ; cot α = − y 4
3

−3
CONTOH. Diketahui cos α = 5 , dan 1800 < α < 2700, tentukan nilai sin α . cot α
Penyelesaian:
A -3
α Panjang AB = √ 52−32 = √ 16 =4
−4
5
Sin α = 5 (α di kuadran III)
4 3
B
Tan α = 3 cot α = 4
−4 3 −3
Jadi, sin α. cot α = 5 . 4 = 5
 Rumus Perbandingan Trigonometri Sudut Berelasi
1. Sudut ( 900 – α )
sin ( 900 – α ) = cos α, cosec ( 900 – α ) = sec α
cos ( 900 – α ) = sin α, sec ( 900 – α ) = cosec α
tan ( 900 – α ) = cot α, cot ( 900 – α ) = tan α
CONTOH. Nyatakan dalam perbandingan trigonometri sudut komplementernya.
a. sin 480 b. sec 720 c. tan 250
Penyelesaian:
a. sin 480 = sin ( 900 – 420 ) = cos 420
b. sec 720 = sec ( 900 – 180 ) = cosec 180
c. tan 250 = tan ( 900 – 650 ) = cot 650

1
CONTOH. Tentukan α jika sec 4α = cosec 2α
Penyelesaian:
sec 4α = cosec 2α
sec 4α = cosec (900 – 4α)
maka cosec (900 – 4α) = cosec 2α
900 – 4α = 2α
6α = 900
α = 900 : 6
α = 150

2. Sudut ( 900 + α )
sin ( 900 + α ) = cos α, cosec ( 900 + α ) = sec α
cos ( 900 + α ) = – sin α, sec ( 900 + α ) = – cosec α
tan ( 900 + α ) = – cot α, cot ( 900 + α ) = – tan α
CONTOH. Carilah nilai dari: a. tan 1350 b. cos 1200
Penyelesaian:
a. tan 1350 = tan (900 + 450) b. cos 1200 = cos (900 + 300)
= –cot 450 = –sin 300
1
=–1 =– 2
3. Sudut ( 1800 – α ) dan (1800 + α )
sin ( 1800 – α ) = sin α, cosec ( 1800 – α ) = cosec α
cos (1800 – α ) = – cos α, sec ( 1800 – α ) = – sec α
tan ( 1800 – α ) = – tan α, cot ( 1800 – α ) = – cot α

sin ( 1800 + α ) = – sin α, cosec ( 1800 + α ) = – cosec α


cos (1800 + α ) = – cos α, sec ( 1800 + α ) = – sec α
tan ( 1800 + α ) = tan α, cot ( 1800 + α ) = cot α

CONTOH. Nyatakan ke dalam sudut lancip.


a. sin 1370 b. cos 1200 c. cot 1600
Penyelesaian:
a. sin 1370 = sin ( 1800 – 430 ) = sin 430
1
b. cos 1200 = cos (1800 – 600 ) = – cos 600 = – 2
c. cot 1600 = cot ( 1800 – 200 ) = – cot 200
CONTOH. Hitunglah nilai dari:
a. tan 2100 b. cos 2250 c. sin 2400
Penyelesaian:
1
a. tan 2100 = tan ( 1800 + 300 ) = tan 300 = 3 √3
1
b. cos 225 = cos (180 + 45 ) = – cos 45 = – 2
0 0 0 0 √2
1
c. sin 240 = sin ( 180 + 60 ) = – sin 60 = – 2
0 0 0 0 √3
4. Sudut ( 270 – α ) dan ( 2700 + α )
0

sin ( 2700 – α ) = – cos α, cosec ( 2700 – α ) = – sec α


cos ( 2700 – α ) = – sin α, sec ( 2700 – α ) = – cosec α
tan ( 2700 – α ) = cot α, cot ( 2700 – α ) = tan α

sin ( 2700 + α ) = – cos α,cosec ( 2700 + α ) = – sec α


cos (2700 + α ) = sin α, sec ( 2700 + α ) = cosec α
0
tan ( 270 + α ) = – cot α, cot ( 2700 + α ) = – tan α
CONTOH. Hitunglah nilai dari : a. sin 2250 b. tan 2100
Penyelesaian:

2
1
a. sin 2250 = sin ( 2700 – 450 ) = – cos 450 = – 2 √2
1
b. tan 2100 = tan ( 2700 – 600 ) = cot 600 = 3 √3
CONTOH. Nyatakan ke dalam sudut lancip: a. sec 3200 b. sin 2790
Penyelesaian:
a. sec 3200 = sec ( 2700 + 500 ) = cosec 500
b. sin 2790 = sin ( 2700 + 90 ) = – cos 90
5. Sudut ( 3600 – α )
sin ( 3600 – α ) = – sin α, cosec ( 3600 – α ) = – cosec α
cos ( 3600 – α ) = cos α, sec ( 3600 – α ) = sec α
tan ( 3600 – α ) = – tan α, cot ( 3600 – α ) = – cot α

CONTOH. Nyatakan ke dalam sudut lancip:


a. cos 3450 b. sin 2850 c. tan 3200
Penyelesaian:
a. cos 3450 = cos ( 3600 – 150 ) = cos 150
b. sin 2850 = sin ( 3600 – 750 ) = – sin 750
c. tan 3200 = tan ( 3600 – 400 ) = – tan 400
6. Sudut negatif (– α)
sin (– α ) = – sin α, cosec (– α ) = – cosec α
cos ( – α ) = cos α, sec (– α ) = sec α
tan (– α ) = – tan α, cot ( – α ) = – cot α

CONTOH. Nyatakan perbandingan trigonometri berikut ke dalam sudut lancip positip.


a. cos (–600) b. cosec (–400) c. tan (–1480)
Penyelesaian:
a. cos (–600) = cos 600
b. cosec (–400) = – cosec 400
c. tan (–1480) = – tan 1480 atau tan (–1480) = – tan 1480
= – {tan(1800– 320)} = – {tan(900+580)}
0
= – (– tan 32 ) = – (– cot 580)
0
= tan 32 = cot 580
CONTOH. Hitunglah nilai dari: a. cos (– 450) b. tan (– 600)
Penyelesaian:
1
a. cos (– 450) = cos 450 = 2 √ 2
b. tan (– 600) = – tan 600 = – √ 3
7. Sudut ( n.3600 – α ) dan ( n.3600 + α )
sin ( n. 3600 – α ) = sin (– α ) = – sin α, sin ( n. 3600 + α ) = sin α
cos ( n. 3600 – α ) = cos ( – α ) = cos α, cos ( n. 3600 + α ) = cos α
tan ( n. 3600 – α ) = tan (– α ) = – tan α, tan ( n. 3600 + α ) = tan α
cosec ( n. 3600 – α ) = cosec (– α ) = – cosec α cosec ( n. 3600 + α ) = cosec α
sec ( n. 3600 – α ) = sec (– α ) = sec α sec ( n. 3600 + α ) = sec α
cot ( n. 3600 – α ) = cot ( – α ) = – cot α cot ( n. 3600 – α ) = cot α

CONTOH. Nyatakan perbandingan trigonometri berikut ke dalam sudut lancip.


a. cosec 7000 b. cos 4400
Penyelesaian:
a. cosec 7000= cosec(2. 3600–200)= –cosec 200= –cosec(900–700)= –sec 700
b. cos 4400 = cos ( 3600 + 800 ) = cos 80 = cos ( 900 – 100 ) = sin 100
CONTOH. Hitunglah nilai dari: a. cos 4200 b. sin 4800
Penyelesaian:
1
0 0
a. cos 420 = cos ( 360 + 60 ) = cos 60 = 0 0 2
1
0 0 0 0
b. sin 480 = sin (360 +120 ) = sin 120 = sin (90 +30 ) = cos 30 = 0 0 0 2 √3
3
a. Tugas
1. Ubahlah ke sudut lancip, kemudian tentukan nilainya :
a. Cos 3300
b. Tan (-1200)
c. Sin 4500
2. Tentukan nilai dari :
d. Sin 3000 + Cos 5450
e. Cos 3900 + Sec 5700
f. Cotg 7500 + Tan (-600)
3. Sederhanakan
cos(270− p)
a. Sin(360− p )
cos( 90+ p)
b. Sin(180− p)
0 0 0
cos 120 . Tan225 .Co sec240
c. Cos 2100 . Sec 300 0
4. Buktikan bahwa
Sin(270+ p). Sin(180− p )
=1
a. Cos (90− p ). Cos(180− p )
Cos(180+ p). Sec (360− p )
=−1
b. Cotg (180− p ). Cotg(90− p)

You might also like