«Ἃγιοι Κολλυβάδες»
"In the history of mankind there are 3 falls : The fall
ὑπό πατρός Νικολάου Δημαρᾶ Δρος Ν.
Βαρδακουλᾶ 47 παρ. 3
30300 Ναύπακτος
e-mail: dikaio@otenet.gr
webmail: http//: orthway.org
 ἱστολόγιο http//stomen.blogspot.gr/
Συνδρομές προαιρετικές στήν παραπάνω διεύθυνση
Καλοκαίρι 2015
’Τούς οὔν τολμῶντας ἑτέρως φρονεῖν ἤ διδάσκειν, ἤ κατά
τούς ἐναγεῖς αἱρετικούς τάς ἐκκλησιαστικάς παραδόσεις
ἀθετεῖν καί καινοτομίαν τινά ἐπινοεῖν, ἤ ἀποβάλλεσθαί τι
ἐκ τῶν ἀνατεθειμένων τῇ ἐκκλησίᾳ Εὐαγγέλιον ἤ τύπον
σταυροῦ ἤ εἰκονικήν ἀναζωγράφησιν, ἤ ἅγιον λέιψανον
μάρτυρος, ἤ ἐπινοεῖν σκολιῶς καί πανούργως πρός τό
ἀνατρέψαι μίαν τῶν ἐνθέων παραδόσεων τῆς καθολικῆς
ἐκκλησίας, ἔτι γε μήν ὡς κοινοῖς χρῆσθαι τοῖς ἱεροῖς
κειμηλίοις, ἤ τοῖς εὐαγέσι μοναστηρίοις, Ἐπισκόπους μέν
ὄντας ἤ Κληρικούς καθαιρεῖσθαι προστάσσομεν,
μονάζοντας δέ ἤ λαϊκούς, τοῖς κοινωνίας ἀφορίζεσθαι.
«Εἴ τις μὴ ἀναθεματίζει Ἄρειον, Εὐνόμιον, Μακεδόνιον,
Ἀπολινάριον, Νεστόριον, Εὐτυχέα, καὶ Ὠριγένην, μετὰ τῶν
ἀσεβῶν αὐτῶν συγγραμμάτων, καὶ τοὺς ἄλλους πάντας
αἱρετικούς, τοὺς κατακριθέντας καὶ ἀναθεματισθέντας ὑπὸ τῆς
ἁγίας καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν
προειρημένων ἁγίων τεσσάρων συνόδων, καὶ τοὺς τὰ ὅμοια τῶν
προειρημένων αἱρετικῶν φρονήσαντας ἢ φρονοῦντας καὶ μέχρι
τέλους τῇ οἰκείᾳ ἀσεβείᾳ ἐμμείναντας,
ὁ τοιοῦτος ἀνάθεμα ἔστω…»1
1
Τῶν Ἱερῶν Συνόδων νέα δαψιλεστάτη
Συλλογή, σελ. 126 (632) τόμος δεύτερος, (Μέρος Β΄),
ἀπό ἔτους Χριστοῦ 449 ἄχρι ἔτους 1643, ἔκδοσις
of Adam, of Judas the Iscariot and that of the Pope.
The essence of falling into sin is always the same: the
desire to become God by oneself. In this manner, a
man insensibly equates himself with the devil, because
he also wants to become God by himself to replace God
with himself...The fall of the Pope lies exactly in this
very thing: to want to replace the Godman with the
man..."
Father Justin Popovich
«Στήν ἱστορία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ὑπάρχουν
τρεῖς πτώσεις: Ἡ πτώση τοῦ Ἀδάμ, τοῦ Ἰούδα καί
ἐκείνη τοῦ Πάπα. Ἡ οὐσία τῆς πτώσεως στήν
ἁμαρτία εἶναι πάντοτε ἡ ἴδια: ἡ ἐπιθυμία νά γίνει
κανείς μόνος του Θεός. Κατ’ αὐτόν τόν τρόπο, ὁ
ἄνθρωπος ἀνεπαίσθητα ἐξισώνει τόν ἑαυτό του μέ
τόν διάβολο, γιατί θέλει νά γίνει Θεός ὁ ἴδιος καί νά
ἀντικαταστήσει τόν Θεό ... Ἡ πτώση τοῦ Πάπα
βρίσκεται ἀκριβῶς σ’ αὐτήν τήν αἰτία: θέλει νά
ἀντικαταστήσει τόν Θεάνθρωπο μέ τόν ἄνθρωπο ...»
π. Ἰουστῖνος Πόποβιτς
«Ὁ Ἕλλην εἶναι πλασμένος φιλόσοφος, εἶναι καί
πλασμένος Χριστιανός, εἶναι πλασμένος νά γνωρίζει
τήν ἀλήθεια καί νά τήν διαδίδει εἰς τά ἄλλα ἔθνη (…)
Ναί, ὁ Ἕλλην ἐγεννήθη κατά τήν Θείαν Πρόνοιαν
διδάσκαλος τῆς ἀνθρωπότητας (…) Αὐτή εἶναι ἡ
ἀποστολή του, αὐτό εἶναι τό ξεχωριστό κάλεσμά του
μεταξύ τῶν ἐθνῶν (…) Ἀπό καταβολῆς κόσμου, τό
Ἑλληνικόν Ἔθνος ἦταν πλασμένο διά τόν σκοπόν
αὐτόν. Ὁ Θεός (…) διέπλασε τό Ἑλληνικόν Ἔθνος ὡς
ὀφθαλμόν εἰς τό σῶμα τῆς ἀνθρωπότητας».
Ἅγιος Νεκτάριος: «Περί τῆς Ἑλληνικῆς φιλοσοφίας
ὡς προπαιδείας εἰς τόν Χριστιανισμόν»
Περιεχόμενα:
 Χριστός
ἡ ἐλπίδα τοῦ σύγχρονου κουρασμένου κι
ἀπελπισμένου ἀνθρώπου.
Ἀντιοικουμενιστικά.
 Ἄρση ἀκοινωνησίας
καί ὄχι ἀναθεμάτων ἔγινε τό 1965!
 Ἁγιοπατερικές διηγήσεις καί ἱστορίες.
 Ὁ παπα-Μόδεστος στήν Κερασιά τοῦ Ἁγίου
Ὄρους καί ἡ ἀληθινή προσευχή.
 Ἐμπειρίες καί γεγονότα ἀπό τήν καθημερινή
μας ζωή ἐν Χριστῷ.
 Ὁ παπα-Ἀδριανός.
 Ὁ παπα-Λεόντιος.
 Ἐπιστολές καί ἀλληλογραφία.
 Ὁ ἐκ τῆς κοινωνίας μέ τούς αἱρετικούς
Οἰκουμενιστές θανάσιμος μολυσμός ὅλων,
τῶν ἱερέων, τῶν διακόνων, τῶν μοναχῶν καί
τῶν λαϊκῶν.
 Παλαιότερα τεύχη τῶν «Ἁγίων Κολλυß
βάδων», μή διατιθέμενα σέ ἔντυπη μορφή,
Καλύβης Τιμίου Προδρόμου, Ἱερᾶς Σκήτης Ἁγίας
Ἄννης, Ἅγιον Ὄρος, (Θεσσαλονίκη 1986). Βλ. καί Ε΄
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ 553 μ.Χ - ΒΛΑΣΙΟΥ ΦΕΙΔΑ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΜΟΣ Α΄- σελ. 721 ΑΘΗΝΑΙ 1992.
 πού ἀνακτήθηκαν μέ κόπο καί δημοß
σιεύονται ἠλεκτρονικά καί στό ἱστολόγιό
μας:
 http//stomen.blogspot.gr/
Ἄρση ἀκοινωνησίας
καί ὄχι ἀναθεμάτων ἔγινε τό 1965!
(ὑπό ἀδελφοῦ Διονυσίου Κυπριώτη, μαθηματικοῦ
καί διευθυντοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου
(Συνέχεια ἀπό τό προηγούμενο τεῦχος)
Ἀντίθετη στούς Πατέρες ἡ «ἀγαπολογία», ἡ
ἀγάπη στούς ἐχθρούς τοῦ Χριστοῦ!
Τό ἴδιο καί μέ τήν ἀγάπη.
Ὁ Κύριος εἶπε νά ἀγαπᾶμε ἀκόμα καί
τούς ἐχθρούς μας.
Ναί, τούς ἐχθρούς μας!
Τούς δικούς μας τούς ἐχθρούς.
Ὄχι ὅμως καί τούς δικούς Του τούς
ἐχθρούς!
Τούς δικούς Του τούς ἐχθρούς πρέπει
νά τούς μισοῦμε, ὅπως ὁ ἴδιος ἐντέλεται!
«Κύριε, οὐχί τούς μισοῦντάς σε ἐμίσουν,
καί ἐπί τούς ἐχθρούς σου ἐξετηκόμην;
τέλειον μίσος ἐμίσουν αὐτούς.» (Ψαλμ. 138,
21).
Ὁ χριστιανός ὀφείλει νά μισεῖ τούς
ἐχθρούς του Χριστοῦ. Καί ἐχθροί του
Χριστοῦ εἶναι κυρίως οἱ παραχαράκτες τοῦ
λόγου Του.
Οἱ αἱρετικοί.
Ἄν κάποιος παραξενεύεται ἀπό αὐτή
τήν ἐντολή ἡ ἀπάντηση εἶναι εὔκολη.
Ἀγαπῶντας τούς προσωπικούς μας ἐχθρούς
νικᾶμε τά πάθη μας καί τίς ἐμπάθειές μας.
Μισῶντας τούς ἐκ προθέσεως ἐχθρούς τοῦ
Θεοῦ δέν ἔχουμε προσωπικό μίσος κατά
τινος, ἀλλά ὑπερασπιζόμαστε τό ὄνομα τοῦ
Θεοῦ. Δέν ἔχουμε μίσος πρός πρόσωπο, ἀλλά
πρός συμπεριφορά καί αἱρετική διδασκαλία.
Οὔτε ἐπιθυμοῦμε τό θάνατο ἤ τήν κακο-
πάθεια ἤ τήν καταδιώξη τοῦ αἱρετικοῦ.
Ἀντιθέτως ὀφείλουμε νά προσευχόμαστε γιά
τήν ἐπιστροφή του. Αὐτά τά ἐξηγεῖ ἄριστα ὁ
Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης (PG 99,
1485C).
Μία ἀνάλογη κατάσταση εἶναι καί ὁ
φόνος. Ἄλλος ὁ φόνος ἀπό προσωπική
2
ἐμπάθεια καί ἄλλος ὁ φόνος πού διαπράττει
ὁ στρατιώτης στόν πόλεμο ἀμυνόμενος καί
ὑπερασπιζόμενος τά τίμια καί ἱερά του. Ἐκεῖ
ὁ πολεμιστής, πρῶτον, ἔχει ἐκθέσει καί ὁ
ἴδιος τόν ἑαυτό του στό θάνατο, δεύτερον
δέν γνωρίζει κάν τόν προσωπικό του
ἀντίπαλο-στρατιώτη, τρίτον, θά ἐπιθυμοῦσε
νά μήν τόν σκοτώσει, ἄν ὁ ἀντίπαλός του
ἐπέτρεπε, καί, τέταρτον δέν ἔχει τύψεις
συνειδήσεως, διότι ἐπιτελεῖ τό καθῆκον του
πρός τήν πίστη, τήν πατρίδα καί τήν
οἰκογένειά του μέ κίνδυνο τῆς ζωῆς του.
Αὐτό τό βλέπουμε στή ζωή καί στίς
βιογραφίες ὅλων τῶν ἀγωνιστῶν καί ἡρώων.
Μέ τίς "ἀγαπολογίες" καί τίς "εἰρηνο-
λογίες", πού εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντιχρίστου,
(διότι ἔτσι θά ἑτοιμάσει τό δρόμο του κατά
τίς Γραφές), προχωράει ἡ διαφθορά τῶν
χριστιανῶν, καί ἀπό τίς συμπροσευχές
περάσαμε στά σιχαμερά συλλείτουργα, τά
ὁποῖα ξεκίνησαν ἐδῶ καί δεκαετίες στά
κρυφά, καί σέ χῶρες πού ἡ Ὀρθόδοξη
Ἐκκλησία δέν ἔχει συνειδητοποιημένο
ποίμνιο, (χῶρες τῆς Βόρειας καί Δυτικῆς
Εὐρώπης - πχ. Φινλανδία).
Σημειωτέον, ὅτι ἐδῶ καί χρόνια ἡ
Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Φινλανδίας ἑορ-
τάζει τό Πάσχα μέ τούς παπικούς,
«φτύνοντας» τό Πασχάλιο τῆς Α΄ Οἰκου-
μενικῆς Συνόδου. Ὅμως γιά τούς προδότες
ταγούς τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Νέου Ἡμερο-
λογίου, δέν τρέχει τίποτα ... Κάνουν πώς δέν
βλέπουν, δέν ἀκοῦν, δέν καταλαβαίνουν, καί,
βεβαίως, ἔχουν πλήρη ἐκκλησιαστική
κοινωνία !!! Τόσο γι' αὐτό, ὅσο καί γιά ἄλλα,
ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός γιά τούς ταγούς αὐτούς
δέν συμβαίνει τίποτε τό ἀνησυ-χητικό !...
Καί σιγά-σιγά, προϊόντος του χρόνου καί
τῆς προπαγάνδας, ἄρχισαν νά γίνον-
ται φανερά συλλείτουργα, ἀκόμα καί σέ
ἐπίπεδο κορυφῆς, γιά νά φτάσουμε στό
σήμερα, ὅπου, ἀπροκάλυπτα πιά, τό Φανάρι
καί οἱ ἄλλες ἐκκλησίες τῆς Καινοτομίας, καί
ὁ ἴδιος ὁ, κατ' ἐπίφασιν πλέον, Οἰκουμε-
νικός, καί, κατ' ἐπίφασιν πλέον, πατριάρχης,
ὁ «πατριάρχης» ὁ ἄνευ ποιμνίου καί
χαρτοφυλακίου, νά συμπροσεύχεται καί νά
συλλειτουργεῖ οὐνιτικά ἀνοιχτά καί προ-
κλητικά ὄχι μόνο μέ τόν Πάπα, ἀλλά καί μέ
ὅλον τόν ἑσμό τῶν αἱρέσεων, καί πάλι ὄχι
μόνο μ' αὐτούς, ἀλλά καί μέ ὅλους τούς
εἰδωλολάτρες τῆς γῆς (Βουδδιστές, Μωαμε-
θανούς, σαμάνους, παγανιστές, φετιχιστές,
καί κάθε λογῆς εἰδωλολάτρες), νά μοιράζει
“Ἁγια” Κοράνια, (ὁ ἴδιος ὁ «πατριάρχης» τά
ἀποκαλεῖ ἔτσι), καί νά παραληρεῖ “οἰκο-
λογικά” σέ οἰκολόγο-εἰδωλολατρικές συν-
άξεις. Ὁ «πατριάρχης» πού ἔφτασε νά
ἀποκαλέσει "τείχη τοῦ αἴσχους" τούς Ἱερούς
Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας διότι, λέει, μᾶς
χωρίζουν ἀπό τούς ἐν Χριστῷ “ἀδελφούς”
μας, τούς παπικούς! Ὁ «πατριάρχης» πού
ἔφτασε νά ἀποκαλέσει "ξεβράκωτούς" τούς
ἥρωες τοῦ '21, οἱ ὁποῖοι, λέει, μᾶς ἔκαναν νά
χαλάσουμε τίς ὡραῖες σχέσεις πού εἴχαμε μέ
τούς Τούρκους στά 400 χρόνια τῆς σκλα-
βιᾶς!!!
Καί τό κοινό ποτήριο ἔχει ἔρθει, ἀλλά
στήν Ἑλλάδα φοβοῦνται, πρός τό παρόν, νά
τό κάνουν φανερά, διότι ὁ λαός, παρά τήν
ἀδιαφορία του, κάτι κρατάει ἀκόμα καί θά
ξεσηκωθεῖ. Στίς χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ, ὅμως,
εἶναι κοινός τόπος. Ὀρθόδοξοι χριστιανοί
παροτρύνονται ἀπό τούς οἰκείους “ὀρθο-
δόξους” ἱερεῖς καί ἀρχιερεῖς -τί ὀρθοδόξους
δηλαδή, τρόπος τοῦ λέγειν πιά!- νά
«κοινωνοῦν» σέ «καθολικές» ἤ προ-
τεσταντικές ἐκκλησίες, (οἱ Παπικοί καί οἱ
Προτεστάντες δέν ἔχουν μυστήρια). Σέ
περιοχές καί πόλεις μάλιστα πού ὑπάρχουν
πληθυσμοί καί ναοί διαφόρων ὁμολογιῶν
ἔχει συμφωνηθεῖ, νά πηγαίνουν οἱ πιστοί ἐκ
περιτροπῆς σέ κάθε ἕναν καί νά παίρνουν
ἀπό ‘κεῖ τά "μυστήρια" ...!!!
β. Κοινωνία μέ τήν αἵρεση.
Ὅλα αὐτά ἀποτελοῦν καί φανερώνουν
τήν κοινωνία τῶν Νεοημερολογιτῶν καί τῶν
Οἰκουμενιστῶν μέ τήν αἵρεση. Τήν κάθε
αἵρεση. Καί οἱ κανόνες τῆς καθ' ἡμᾶς
Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας δέν
ἐπιτρέπουν καμμιά, μά καμμιά κοινωνία, μέ
ὁποιαδήποτε αἵρεση, γιά οἱονδήποτε λόγο.
Καί ἐπειδή οἱ ποιμένες τοῦ Νέου
Ἡμερολογίου ἀρνοῦνται κατηγορηματικά,
ὅτι κοινωνοῦν μέ αἱρετικούς, καί προ-
φασίζονται ἀστεῖες δικαιολογίες, γιά νά
καθησυχάσουν ἑαυτούς καί ἀλλήλους, ὅσους
δηλαδή ἀπό τό ποίμνιο φωνάζουν καί
διαμαρτύρονται γιά τίς προδοσίες, ἄς δοῦμε,
πῶς γίνεται ἡ κοινωνία μέ τήν αἵρεση.
Κατ' ἀρχάς εἶναι ἀστεῖο νά ἰσχυρίζονται,
3
ὅτι οἱ ἴδιοι καί ἡ τοπική Ἐκκλησία τους δέν
κοινωνοῦν μέ τόν Πάπα καί τούς λοιπούς
αἱρετικούς, ἐπειδή, λέει, δέν παρεβρέθηκαν
ποτέ σέ συμπροσευχές, συλλείτουργα ἤ κοινό
ποτήριο. Εἶναι ἀστεῖο νά λένε, ὅτι αὐτά εἶναι
λάθη τῶν ἀρχηγῶν, τῶν προκαθημένων, κλπ,
καί ὅτι οἱ ἴδιοι διαφωνοῦν!
Αὐτά φανερώνουν τερατώδη καί ἐπι-
κίνδυνη ἄγνοια, ἀκόμη καί τῶν πιό
στοιχειωδῶν κανόνων τῆς Ἐκκλησίας ἤ,
ἀκόμα χειρότερα, δόλο καί πανουργία γιά τό
ξεγέλασμα τοῦ λαοῦ.
Ἤ καί τά δύο.
Ὅ,τι καί νά ἰσχύει, τούς καταδεικνύει
ἐπικίνδυνους καί ἀνάξιους, λύκους βαρεῖς
καί προδότες, διότι ἡ κοινωνία μέ τήν
αἵρεση μέσα στήν Ἐκκλησία δέν εἶναι
νομική, ἀλλά μυστηριακή.
Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι σωματεῖο, εἶναι
σῶμα Χριστοῦ. Καί στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ
ὅλα εἶναι μυστικά καί μυστηριακά. Ἡ
κοινωνία μέ τήν αἵρεση πραγματοποιεῖται
ἀκόμα καί χωρίς νά φαίνεται στά μάτια τῶν,
ἄσχετων πιά, χριστιανῶν. Δέν χρειάζεται νά
ἔρθει ὁ Πάπας ἤ ὁ Μονοφυσίτης πατριάρχης
στήν ἐκκλησία τῆς ἐνορίας μας, γιά νά
διαπιστευθεῖ καί νά διαπιστωθεῖ, ὅτι ὁ ἱερέας
ἤ ὁ ἐπίσκοπός μας προσχώρησε στήν
κοινωνία μέ τήν αἵρεση. Ἄν φτάσουμε ἐκεῖ
ἔχουμε ἤδη χαθεῖ πρό πολλοῦ.
Ἡ κοινωνία μέ τήν αἵρεση γίνεται
μυστηριακά, μέ τό μνημόσυνο, ὡς ἑξῆς:
Ὁ ἱερέας τῆς ἐνορίας μας μνημονεύει τόν
οἰκεῖο ἐπίσκοπο. Ὁ οἰκεῖος ἐπίσκοπος
μνημονεύει τήν Σύνοδο. Ἡ Σύνοδος
μνημονεύει τίς ἄλλες Συνόδους καί τά
Πατριαρχεῖα, καί, ὁ «πατριάρχης» ἤ οἱ
ἄλλες Σύνοδοι μνημονεύουν τόν “ἀδελφό
ἡμῶν Πάπα τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης” καί
τούς ἄλλους αἱρετικούς (Μονοφυσίτες, Προ-
τεστάντες, κλπ). Καί ἔτσι ὅλη ἡ φαινόμενη
Ὀρθοδοξία ... πάει περίπατο. Περίπατο!
Μέ τήν μυστηριακή ἕνωση καί τό
μνημόσυνο τῶν ἐπισκόπων τῶν τοπικῶν
ἐκκλησιῶν ὁμολογοῦμε τήν κοινή μας πίστη.
Ὅλοι μας! Ἔστω καί ἕνας σ' αὐτή τήν
ἁλυσίδα νά μνημονεύει αἱρετικό, ὅλη ἡ
ἁλυσίδα ἔχει κοινωνία μέ τήν αἵρεση. Και ἡ
κοινή πίστη στό Νεο εἶναι, ἐν προκειμένῳ,
ὅτι ὁ Πάπας καί οἱ ἀρχηγοί τῶν ἄλλων
αἱρέσεων εἶναι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί καί
μνημονεύονται στά δίπτυχα!
 Ναί, στά δίπτυχα!
Καί στά Ἅγια!
Ἐλαφρυντικά ἔχουν μόνον ὅσοι
μνημονεύουν ἐν ἀγνοίᾳ, ἀλλά ὄχι καί
ἀπαλλαγή τῆς ἐνοχῆς. Γι' αὐτό καί οἱ
Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἦταν τόσο
προσεκτικοί, τόσον ἀκριβεῖς, τόσον
αὐστηροί, σέ ἀντίθεση μέ τούς σημερινούς
“ἀγαπησιάρηδες” καί “εἰρηνευτές” πού τά
'χουν κάνει ὅλα ἴσωμα.
Ἕνα κι ἕνα κάνουν δύο.
Ἡ Ἐκκλησία δέν δίνει ἄλλες ἐναλ-
λακτικές λύσεις. Ἤ μέ τόν Χριστό καί τήν
Ἐκκλησία Του ἤ μέ τούς αἱρετικούς καί
ἐκτός Ἐκκλησίας. Μέση λύση δέν ὑπάρχει!
γ. Οικουμενισμός.
Γιατί ὅμως τέτοια πίεση γιά ἕνωση; Τι
ζητᾶνε; Τί θά κερδίσουν; Τόσες καί τόσες
φορές τό Βατικανό δοκίμασε νά ὑποτάξει
τήν Ὀρθοδοξία καί τό μόνο πού κατάφερνε
ἦταν νά ἀποσπάει μερικούς πιστούς. Ἡ
Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ὅμως, ἡ Ὀρθοδοξία,
ὡς οὐράνιο πολίτευμα καί θεσμός, ἔμενε
ἀκλόνητη, καί τά κύματα τοῦ παπικοῦ
τσουνάμι ἔσπαζαν μπροστά στά στήθια τῶν
γιγάντων ὁμολογητῶν Ἁγίων της, Μεγάλου
Φωτίου, Γρηγορίου Παλαμᾶ, Μάρκου
Εὐγενικοῦ, Κοσμᾶ Αἰτωλοῦ καί πολλῶν
ἄλλων.
Ἡ ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου γιά ἕναν
σκοπό ἔγινε· γιά τήν ἕνωση τῶν "ἐκκλησιῶν"
καί γιά τόν Οἰκουμενισμό. Τό δηλώνουν
ξεκάθαρα οἱ προδότες μας στήν αἱρετική
ἐγκύκλιο τοῦ 1920. Ἐνδιάμεσο βῆμα ἔπρεπε
νά εἶναι ἡ "ἄρση" τῶν ἀναθεμάτων.
Ἀπώτερος σκοπός, ὅμως, δέν εἶναι, τελικά, ἡ
ἕνωση Παπικῶν καί ὀρθοδόξων, οὔτε ἡ
ἕνωση ὅλων τῶν χριστιανικῶν "ἐκκλησιῶν",
ὅπου γῆς. Τελικό βῆμα καί ἀπώτερος
σκοπός -κι αὐτό τό βλέπουμε πιά καθαρά
πλέον- εἶναι ἡ ἕνωση ὅλων τῶν θρησκειῶν
τῆς γῆς σέ ἕνα θρησκευτικό χυλό, σέ μία
χλιαρή, βορ-βορώδη καί σιχαμερή
θρησκευτική σοῦπα μέ θρησκευτικό ἡγέτη
τόν Πάπα, καί ἀρχηγό τόν Ἀντικείμενο. Τόν
Ἀντίχριστο. Τόν θεό τῆς Νέας Ἐποχῆς, τόν
θεό τῆς Νέας Τάξης Πραγμάτων, τό θηρίο τῆς
Ἀποκαλύψεως.
Ὅπως στόν πολιτικό βίο προωθεῖται ἡ
παγκοσμιοποίηση, ὅπου ὅλα τά σύνορα
4
πέφτουν ἤ καταργοῦνται, καί ὁδηγούμαστε
σέ ὅλο καί εὐρύτερες δομές, (ἀπό συνενώσεις
δήμων μέχρι ἑνώσεις κρατῶν – βλ.
Εὐρωπαϊκή Ἕνωση), καί, ὅπου ὅλα τά ἔθνη
καί κράτη σβήνουν σιγά σιγά ἤ τά
συντρίβουν ἀδίστακτα (Λατινική Ἀμερική,
Μέση Ἀνατολή, Λιβύη, Ἑλλάδα, Κύπρος,
κ.ἄ), σέ μίαν ἄλλη πολιτική σούπα κάτω ἀπό
τήν προετοιμασία καί προσδοκία γιά ἕναν
νέον κοσμικόν ἡγέτη, ἕναν παγκόσμιο
αὐτοκράτορα πού ἑτοιμάζουν τά τσιράκια
του, («We need global governance, and we
need it fast». Ἔτσι δέ μᾶς ἔλεγε κατά-
μουτρα ὁ ΓΑΠ;), ἔτσι καί στόν πνευματικό
χῶρο προωθεῖται ἡ θρησκευτική παγκο-
σμιοποίηση - ὁ Οἰκουμενισμός - πού θά
σφυρηλατήσει τήν πίστη στό νέο «θεό», τόν
Ἀντίχριστο, τό θεό τοῦ νέου αὐτο-κράτορα.
Ἔτσι μπορεῖ νά καταλάβει κανείς, ὅτι ἡ
"ἄρση" τῶν ἀναθεμάτων δέν ἔγινε ξεκάρ-
φωτα. Τό ἔδαφος εἶχε προετοιμαστεῖ
κατάλληλα μέ τήν ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου.
Τό σαράκι δούλευε. Ἐξωτερικοί ἐχθροί καί
ἐσωτερικοί προδότες δέν ἔμεναν ὅλα αὐτά τά
χρόνια μέ σταυρωμένα χέρια. Δούλευαν καί
δουλεύουν πυρετωδῶς. Γιά νά γίνουν τέτοιες
ἀλλαγές χρειάζεται μεθόδευση. Εἶναι
ἀνάγκη τέτοιες ἀλλαγές νά εἶναι ὁμαλές καί
γλυκιές, γιά νά μήν καταλάβει ὁ λαός.
Κάποιες φάσεις ὅμως, (ἀλλαγή ἡμερολογίου,
«ἄρση ἀναθεμάτων»), δέν μποροῦν νά γίνουν
σιγά-σιγά. Ἤ γίνονται ἤ δέν γίνονται. Καί
ἐπειδή σέ ἐκεῖνα τά σημεῖα ἡ μεταβολή εἶναι
ἀπότομη καί ἀπροσδό-κητη, (σημεῖο
ἀνωμαλίας ἤ ἀσυνέχειας ὀνομάζεται στά
Μαθηματικά), καί ὁπωσ-δήποτε θά
ὑπάρξουν ἀντιδράσεις, (ὅπως καί ὑπῆρξαν),
ἡ προπαγάνδα ἔπρεπε νά βάλει (κι ἔβαλε)
ὅλη της τή δύναμη καί ὅλα της τά μέσα.
Ἔτσι, μέσα στήν ἀναστάτωση πού
δημιουργήθηκε, ἔπεσαν βροχή οἱ διαψεύσεις
ἀπό ἱερωμένους προδότες καί συκοφάντες,
γιά νά ἡσυχάσουν τούς πιό ἀφελεῖς καί
ἄσχετους, (ἀκόμα διαψεύδουν!), ἔπεσε ἡ
προπαγάνδα τῶν ΜΜΕ, γιά νά θάψει ἤ νά
διαστρέψει τό γεγονός, ἀξιοποιήθηκαν
ἀναμπουμποῦλες ἐθνικῶν συμφορῶν, (π.χ.
ἀνταλλαγή πληθυσμῶν τοῦ 1924), καί τέλος
ἐπιστρατεύτηκε ἡ βία τοῦ χωροφύλακα,
(δυνάμεις καταστολῆς), γιά νά κάμψει ἤ νά
πνίξει τήν φωνή τῶν ἀγρυπνούντων καί
συνειδητοποιημένων καί ἀκλόνητων πιστῶν.
Διώξεις, ἀπειλές, φυλακίσεις, ξύρισμα καί
ἀποσχηματισμός ἱερέων, ἐξορία, θάνατος.
Καί, βέβαια, ἡ λάσπη. Κυρίως ἡ λάσπη :
" … οἱ παλαιοημερολογίτες ! αὐτοί οἱ
παραδόπιστοι, οἱ κολλημένοι, οἱ ἡμερο-
λάτρες, οἱ σκοταδιστές, οἱ φανατικοί, οἱ
φονταμεταλιστές, οἱ ταλιμπάν τῆς Ὀρθο-
δοξίας, οἱ ὀπισθοδρομικοί, οἱ ἀρνητές τῆς
προόδου, κλπ, κλπ, ... ".
Μπορεῖ κανείς, ἀκόμα, νά καταλάβει τό
λόγο γιά τήν σφοδρότητα, πού, αὐτή τή
στιγμή, πολεμοῦν οἱ "ἀγορές" τήν πατρίδα
μας. Τήν λύσσα τοῦ παγκοσμίου συστήματος
τῶν τραπεζῶν, (καί κύριου χρηματοδότη τοῦ
Οἰκουμενισμοῦ), πού βασικό σκοπό του ἔχει
τήν ἐξαφάνιση τῆς Ἑλλάδας ἀπό τό χάρτη
καί τή μετατροπή της σέ χώρα ἀθέων καί
Μωαμεθανῶν. Εἶναι νά ἀπορεῖ κανείς μέ τή
σφοδρότητα πού μεθόδευσαν καί ἐκτελοῦν
τό σχέδιό τους ἐναντίον τῆς πατρίδας μας!
Ἐπιστρατεύουν ὁ,τιδήποτε, -κυρίως τή
λάσπη,- μπορεῖ νά ξερριζώσει τήν
Ὀρθοδοξία ἀπό τοῦτον τόν τόπο, πού
δόξασε, ὅσο κανείς ἄλλος, τό ὄνομα τοῦ
ἀληθινοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Τήν Ἑλλάδα, τό
τελευταῖο καί ἰσχυρότερο προπύργιο τῆς
Ὀρθοδοξίας. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ὁ φόβος
τους. Ὁ ἐχθρός τό ξέρει, τό ξέρει καλά. Οἱ
μόνοι πού δέν τό ξέρουν εἶναι οἱ
κουραμπιεδοποιημένοι Νέο-Ἕλληνες. Ἡ
Ἑλλάδα, ὅμως, θά πέσει. Καί ἡ Ὀρθοδοξία
θά πετάξει. Θά φύγει. Θά πάει σέ τόπο
ἔρημο, ὅπως περιγράφει ἡ Ἀποκάλυψη. Θά
κρυφτεῖ μυστικά μέσα στίς καρδιές τῶν
πιστῶν μέχρι κι αὐτοί νά μαρτυρήσουν γιά
τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, στήν τελευταία
ἀναμέτρηση μέ τίς δυνάμεις τοῦ σκότους.
Καί μή νομίσει κανείς, ὅτι ἄν γίνει τέτοιο
πράμα ἡ Ἑλλάδα θά ἀνακάμψει. Χρειά-
στηκαν τουλάχιστον 200 χρόνια, (ἀπό τό
1821 καί δώθε), γιά νά ἀνακάμψει (μερικῶς)
ἀπό τήν ὑποδούλωσή της στούς ἄξεστους καί
ἀπολίτιστους Τούρκους. Σκεφτεῖτε, τί θά
γίνει τώρα, πού θά ὑποταχθεῖ στήν
ἐπιστημονική ὑποδούλωση τῆς Δύσης, πού
ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Σχίσματος ἐπιθυμεῖ
διακαῶς τήν ἐξαφάνισή μας. Οἱ μῦθοι γιά τό
μαρμαρωμένο βασιλιά καί τήν κόκκινη
μηλιά μπορεῖ νά κυκλοφοροῦν, καί τό "πάλι
μέ χρόνια μέ καιρούς ..." μπορεῖ ν'
ἀκούγεται, ἀλλά τά "χρόνια καί οἱ καιροί"
ἐκείνης τῆς ἅλωσης δέν ἔχουν ἐκπληρωθεῖ
ἀκόμα. Φανταστεῖτε, πότε θά ἐκπληρωθοῦν
5
οἱ μῦθοι πού θά δημιουργηθοῦν γιά τήν
ἐπικείμενη ἅλωσή μας ... Ἄν ποτέ!
Διότι ὁ κατακτητής τώρα δέν εἶναι ὁ
ἄξεστος καί ἀπολίτιστος Τοῦρκος πού εἶχε
ἀνάγκη τό μορφωμένο Ρωμιό. Ὁ τωρινός
κατακτητής κατέχει καί παράγει τήν
τεχνολογία τοῦ μέλλοντος. Ἡ σκλαβιά θά
εἶναι ἐπιστημονική, ὅπως ἀκριβῶς φοβόταν
ὁ Ἐλύτης, ὁ Χάξλεϋ, ὁ Ὀργουελ. Ὅπως
προφήτεψε ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός.
Ὅπως μᾶς τά περιέγραψε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος
στήν Ἀποκάλυψη ...
4 –Μισθωτοί ποιμένες – ἐμπορευματο-
ποίηση μυστηρίων.
Το 1946 ὁ κλῆρος ἀρχίζει νά μισθο-
δοτεῖται ἀπό τό κράτος. Τό 1969 οἱ κληρικοί
γίνονται δημόσιοι ὑπάλληλοι. Ἀπό τότε
ἔχουμε μία ἀπίστευτη κατρακύλα ὡς πρός τό
ἦθος καί τή συμπεριφορά τῆς συντριπτικῆς
πλειοψηφίας τοῦ κλήρου. Κατρακύλα πού
συμπαρέσυρε τήν ζωή καί λειτουργία ὅλης
τῆς Ἐκκλησίας. Ἐσωτερική καί ἐξωτερική.
Ἀπό τήν τρυφηλή ζωή καί τόν καλλωπισμό
μέχρι τήν ἐμπορευματο-ποίηση τῶν
μυστηρίων καί τῶν ναῶν καί ἀπό ἐκεῖ
περάσαμε στήν πλήρη ἀσέβεια. Ὑπάρχουν
καί ἐξαιρέσεις, βέβαια, οἱ ὁποῖες ὅλο καί
λιγοστεύουν. Γιά τά περί μισθοδοσίας,
δικαιολογίες μποροῦν νά προσκομισθοῦν
ἄπειρες. Ὄχι, ὅτι εἶναι κακό νά μπορεῖ νά
ζήσει ὁ ἱερέας. Κάθε ἄλλο. Ὁ ἐργάτης τοῦ
Εὐαγγελίου πρέπει νά ζεῖ ἀπό τό Εὐαγγέλιο.
Ἄλλο, ὅμως, ὁ ἐργάτης τοῦ Εὐαγγελίου καί
ἄλλο ὁ μισθωτός ποιμένας, ὁ ἐπαγγελματίας
παπάς. Ἐπαγγελματίας μέ τήν ἔννοια τῆς
ἀγορᾶς. Μπορεῖ νά καταλάβει ὁ καθένας, τί
σημαίνει ἐργάτης τοῦ Εὐαγγελίου. Ἐδῶ,
ὅμως, ἔχουμε μισθωτούς ποιμένες, λύκους
βαρεῖς μέ προβιά. Μισθωτούς ποιμένες, ὅπως
ἀκριβῶς τούς ξεφωνίζει ὁ ἴδιος ὁ Κύριος στό
κατά Ἰωάννην: «ὁ μισθωτός δέ καί οὐκ ὧν
ποιμήν, οὗ οὐκ εἰσί τά πρόβατα ἴδια, θεωρεῖ
τόν λύκον ἐρχόμενον καί ἀφίησι τά
πρόβατα καί φεύγει· ... ὁ δέ μισθωτός
φεύγει, ὅτι μισθωτός ἐστι καί οὐ μέλει αὐτῷ
περί τῶν προβάτων.» (Ἰωάν. ι΄, 12-13) ἤ
στόν Ἱερεμία «ποιμένες πολλοί διέφθειραν
τόν ἀμπελῶνά μου, ἐμόλυναν τήν μερίδα
μου» (Ἱερεμίας ιβ΄, 10). Καί γνωρίζουμε,
ἐπίσης, τί διαφθοροποιός παράγοντας εἶναι
τό δημοσιοϋπαλληλίκι. Κι ὁ Ἅγιος
Γρηγόριος ὁ Θεολόγος τονίζει :
" ... ἡ ἱερωσύνη δέν εἶναι βιοπορισμός ...".
Δέ γίνεσαι παπάς γιά νά βολευτεῖς! Ἡ
Ἱερωσύνη εἶναι θεία κλήση καί ὕψιστο
λειτούργημα.
Αὐτό βέβαια δέν σημαίνει, ὅτι καί στίς
τάξεις τῶν κληρικῶν πού ἀκολουθοῦν τήν
ἀκαινοτόμητη ἐκκλησία τοῦ Ὀρθόδοξου
(παλαιοῦ) ἡμερολογίου δέν ὑπάρχουν ἀνά-
ξιοι. Καί ἐδῶ ὑπάρχουν, ὅπως ὑπῆρχαν καί
θα υπάρχουν πάντα. Μήπως καί πρίν τήν
καινοτομία τοῦ Νέου Ἡμερολογίου, πρίν ἡ
Ἐκκλησία διασπαστεῖ, δέν ὑπῆρχαν ἀνάξιοι;
Ἀλλά ἐδῶ μιλᾶμε γιά προσωπικές ἁμαρτίες,
οἱ ὁποῖες, κατά περίπτωση, μπορεῖ νά εἶναι
καί χειρότερες. Ὅμως δέν παρακωλύουν τήν
Θεία Χάρη, διότι τηρεῖται ἡ ἀκριβής
ὁμολογία τῆς πίστεως. Ὁ Παπαδιαμάντης
ἀναφέρει, ὅτι οἱ χριστια-νοί, στά χρόνια του,
ὅταν μάθαιναν, ὅτι κάπου ὑπῆρχε ἀνάξιος
ἱερέας, ἔσπευδαν ἐκεῖ νά κοινωνήσουν, διότι
ἤξεραν ὅτι, ὅταν ὁ ἱερέας εἶναι ἀνάξιος,
φωτεινός ἄγγελος Κυρίου λειτουργεῖ καί
κοινωνάει τούς πιστούς. Καμμία σχέση,
λοιπόν, αὐτή ἡ ἀναξιότητα μέ τήν
ἀναξιότητα λόγῳ αἱρέσεως, λόγῳ προδοσίας
τῆς πίστεως, λόγῳ καταπατήσεως τῶν Ἱερῶν
Κανόνων, πού ἀποδιώχνει τήν Θεία Χάρη
καί ἀκυρώνει τά μυστήρια. Τά μυστήρια
εἶναι τοῦ Θεοῦ καί ὄχι τοῦ παπᾶ ἤ τοῦ
δεσπότη. Καί εἶναι ἡ ἱερωσύνη αὐτή πού
ἐνεργεῖ, καί ὄχι τό πρόσωπο. Ἡ ἱερωσύνη
εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Ἄν ὁ ἱερέας εἶναι
ἀνάξιος λόγῳ προσωπικῶν ἁμαρτημάτων,
αὐτός θά δώσει λόγο στόν Θεό. Τά μυστήρια,
ὅμως, τά δίνει. Ἄν ὅμως εἶναι ἀνάξιος, λόγῳ
προδοσίας τῆς πίστεως, τότε ἔχουμε
ἀποχώρηση τῆς Θείας Χάριτος. Τότε μόνο ὁ
Θεός γνωρίζει σέ ποιόν καί γιατί δίνει τά
μυστήριά του. Διότι ὁ κλῆρος ἔχει
ἁμαρτήματα, ἐνῶ ὁ λαός ἔχει ἁγνοήματα.
Ἔτσι εὔχεται ὁ κάθε ἱερέας σέ κάθε Θεία
Λειτουργία: "Ὑπέρ τῶν ἐμῶν ἁμαρτημάτων
καί τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοη-μάτων …"
Ὅσο γιά τήν ἐμπορευματοποίηση τῶν
μυστηρίων, τί νά πεῖ κανείς καί νά μήν
φρίξει! Ἄν καί τελευταία κάπως συμ-
μαζεύτηκε τό πράμα ἀπό τήν κατακραυγή
τοῦ κόσμου, ἡ συμπεριφορά παραμένει ἡ
ἴδια· τά μυστήρια σημαίνουν "κονόμα". Παρ’
ὅ,τι μισθωτοί, τά τυχερά, τυχερά. Κατά τ’
ἄλλα, ποιός δίνει ἕναν παρά, ἄν τό μυστήριο
γίνεται ὅπως πρέπει, ἄν ἄλλα ὁρίζουν οἱ
Κανόνες ἤ ἄν σκανδαλίζονται οἱ πιστοί; Ἡ
6
Ἐκκλησία ἔγινε μαγαζί. Καί ποιός δέ
σιχάθηκε τά παζάρια μέ τούς παπάδες καί τίς
κατηγορίες τῶν γάμων, τῶν βαπτίσεων, τῶν
κηδειῶν. Νά σέ καλοῦν στά ἰδιαίτερα, γιά νά
συμφωνηθεῖ, λέει, ἡ τιμή; Ποιά τιμή; Καί
γιατί; Πουλᾶνε τίποτα; Τά μυστήρια τοῦ
Θεοῦ ἐμπόρευμα; Καί τό «δρασκέλισμα τῶν
μνημάτων» στά τρισάγια νά κοντεύει νά
γίνει ὀλυμπιακό ἄθλημα !
5 - Συντόμευση ἀκολουθιῶν.
Τίς τελευταῖες δεκαετίες βλέπουμε νά
συντομεύονται ὅλες οἱ ἀκολουθίες. Κυρίως
στίς ἐνορίες. Ἀκόμα καί ἡ Θεία Λειτουργία.
Γιά τίς ἄλλες οὔτε λόγος. Ἡ πάγια ἐντολή
εἶναι, "κόψε". Πᾶνε τά Μεσονυκτικά, πᾶνε τά
Καθίσματα τοῦ Ψαλτηρίου, πᾶνε οἱ Κανόνες,
πᾶνε τά Τυπικά καί οἱ Μακαρισμοί, ἀκόμα
καί τμήματα τῶν εὐχῶν (εἰρηνικῶν, ἐκτενῶν,
κλπ). Καί ὅλα μέ τήν δικαιολογία νά μήν
ἀργοῦμε (!) νά μήν κουραστεῖ ὁ κόσμος καί
διάφορα τέτοια! Μά ἀκριβῶς γι' αὐτό οἱ
ἀκολουθίες τραβᾶνε σέ μάκρος. Γιά νά
ἀγωνίζεται ὁ πιστός καί νά μαθαίνει νά
συγκεντρώνεται περισσότερη ὥρα στήν
προσευχή του, νά βρίσκεται περισσότερο
κοντά στόν πλάστη του παρά στό δυνάστη
του, (τοῦτο τόν παλιόκοσμο πού λέει ὁ
λαός), νά παθαίνει τήν "καλήν ἀλλοίωσιν"
καί νά τοῦ γίνεται σιγά-σιγά "δευτέρα φύσις"
ἡ προσευχή, καί ὄχι ἡ ἁμαρτία. Ἡ προσευχή
θέλει πεῖσμα καί ἐπιμονή. Ὅλοι οἱ ἅγιοι εἶναι
ζωντανά παραδείγματα ἀτέλειωτης
προσευχῆς. Ἐξ ἄλλου κι ὁ ἀπόστολος
Παῦλος τό λέει καθαρά: "Ἀδιαλλείπτως
προσεύχεσθε" (προσεύχεσθε ἀσταμάτητα).
Τοῦτα πού συμβαίνουν εἶναι πρωτοφανῆ καί
ἀπαράδεκτα. Καινούργιοι παπάδες, και-
νούργια γράμμματα. Ὁ Θεός νά βάλει τό χέρι
του. Το κόψιμο, (συντόμευση ἐπί τό
εὐγενικότερον), τμημάτων τῶν ἀκολουθιῶν
φανερώνει, ἐπίσης, μεγάλη ἀσέβεια πρός τόν
Θεό. Οἱ ἀκολουθίες δέν κολοβώνονται, δέν
συντομεύονται. Ποιές εὐχές ἤ ποιές τιμές θά
κόψουμε; Θά διορθώσουμε, ἐμεῖς, τόν Μέγα
Βασίλειο, τόν Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο ἤ τίς
Οἰκουμενικές Συνόδους πού τίς θέσπισαν;
6 - Ἀντιστροφή τῆς ἐκκλησιαστικῆς
τάξεως. Μνημόσυνα τίς Κυριακές καί γάμοι
τά Σάββατα.
Εἶναι πολύ αὐστηροί οἱ Κανόνες καί τό
πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας γενικότερα, πού
ἀπαγορεύουν τά μνημόσυνα τίς Κυριακές. Ἡ
Κυριακή εἶναι ἡμέρα ἀναστάσιμη, ἀπο-
κλειστικά ἀφιερωμένη στόν ἀναστάντα
Κύριο καί δέν ἐπιτρέπεται μνεία καί κόλλυβα
κεκοιμημένων, παρεκτός τῶν ἁγίων, τῶν
ὁποίων ἡ μνήμη εἶναι ἀναστάσιμη. Γι' αὐτό
ἀκριβῶς τό θέμα ἔγινε, τόν 18ο αἰῶνα, τό
κίνημα τῶν Κολλυβάδων. Ἡ ἐλάχιστη
μειοψηφία εἶπε, τότε, ὄχι στά κόλλυβα,
(μνημόσυνα), τίς Κυριακές καί ἄρχισε ὁ
διωγμός. Ἡ Ἐκκλησία πάλι χειμάστηκε. Οἱ
Πατέρες πού ἀντιστάθηκαν, κυρίως
Ἁγιορεῖτες, διώχθηκαν σκληρά. Ὀνομά-
στηκαν χλευαστικῶς "Κολλυβάδες", ἀλλά
στό τέλος, μετά ἀπό ἕναν αἰῶνα περίπου,
δικαιώθηκαν. Ἡ Ἐκκλησία σήμερα αὐτούς
ἀναγνωρίζει ὡς ἄξια τέκνα της καί τούς τιμᾶ
καί τούς γεραίρει. Ἅγιος Νικόδημος ὁ
Ἁγιορείτης, Ἅγιος Μακάριος Νοταρᾶς,
Ἅγιος Νήφων ὁ Νέος Κοινοβιάρχης, Ἅγιος
Παχώμιος, Ἀθανάσιος Πάριος καί ἄλλοι.
Καί ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης ἀπό
αὐτή τή σειρά βγῆκε. Ὁ πατέρας του
Κολλυβᾶς, ὁ ἴδιος Κολλυβᾶς. Γι' αὐτό
λάμπουν τά κείμενά του καί δεσπόζουν σ'
ὅλη τή νεοελληνική λογοτεχνία. Φωτισμένος
ἄνθρωπος!
Ἀντιθέτως, ἐμποδίζει ἡ Ἐκκλησία, (μέ τούς
Κανόνες καί τό ἐν γένει πνεῦμα της), τούς
γάμους τά Σάββατα, διότι οἱ χριστιανοί, ὡς
ὀφείλουν, τήν Κυριακή πρέπει νά εἶναι στήν
λειτουργία καί νά μεταλάβουν. Καί πρέπει
νά εἶναι προετοιμασμένοι γι' αὐτό μέ
προσευχή καί νηστεία (καί συζυγική
ἐγκράτεια). Πῶς μετά ἀπό Σαββατιάτικο
γάμο, γλέντι, ποτά, μεθύσι, καί συνεύρεση
τοῦ ζεύγους, θά τιμηθεῖ ἡ ἡμέρα τῆς
Κυριακῆς; Καί, καλά, πές, ὅτι τά ζευγάρια
παραβαίνουν τούς Κανόνες. Ἀλλά τό
ἱερατεῖο; Νά τό ἐπικροτεῖ, νά τό νομιμοποιεῖ,
καί, τελικῶς, διά τῆς πράξεως καί ἐφαρμογῆς,
νά τό θεσμοθετεῖ, παρά τούς Κανόνες,
τσαλα-πατῶντας θεῖες ἐντολές; Σήμερα γάμος
χωρίς παπά γίνεται, χωρίς καμεραμάν ὄχι.
Μία φιγούρα, μία ψευτιά. Χωρίς ἀγάπη,
χωρίς σέβας. Γι' αὐτό τά διαζύγια
φούντωσαν, γεμίζοντας τήν κοινωνία μέ
ναυάγια καί ἐρείπια. Δέ ζητᾶ ὁ κόσμος τήν
εὐλογία τοῦ Θεοῦ στό γάμο του. Ντεκόρ
ἔγινε ὁ ὀρθόδοξος γάμος. Ντεκόρ γιά τόν
ὀπερατέρ καί τόν φωτογράφο. Μεγαλύτερη
ἀξία τό γαμήλιο τραπέζι, ἡ φωτογράφηση, τά
βίντεα, τά ντεκολτέ, τά τούλια, τά βεγγαλικά
7
καί τά φαναράκια ἀπό τό ἴδιο τό μυστήριο.
Ὅμως, τό μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν εἰς
Χριστόν καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν...
7 - Ποδόλουτρο ἀντί γιά βάπτισμα.
Τό ρῆμα βαπτίζω προέρχεται ἀπό τό
ἀρχαῖο ρῆμα βάπτω (= βυθίζω κάτι ἐντελῶς
στό νερό ἤ ἄλλο ὑγρό). Τό ἀτσάλωμα τοῦ
σιδήρου γίνεται διά τῆς ἐμβαπτίσεώς του
(βουτήγματός του), ὄντας πυρακτωμένου καί
σφυρηλατημένου, σέ κρύο νερό ἤ λάδι. Γι'
αὐτό καί τό ἀτσάλωμα λέγεται καί "βαφή".
Ἐπίσης, παλιά, πού δέν χρησιμο-ποιοῦσαν
χρωστῆρες (πινέλα), γιά νά χρωματίσουν. Τό
ἴδιο καί μέ τή χριστιανική βάπτιση. Ὁ
ἄνθρωπος βυθίζεται ἐξ ὁλοκλήρου μέσα στό
νερό, ὅπως ὁ Κύριος στά νερά τοῦ Ἰορδάνη,
συμβολίζοντας μέ αὐτό τόν τρόπο τήν ταφή
τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος μπῆκε κάτω ἀπό τήν γῆ
καί ἀναδύθηκε μέ τό νέο, ἄφθαρτο,
ἀναστημένο καί δοξα-σμένο Του σῶμα. Ἔτσι
κι ἐμεῖς θαπτόμαστε μέ ὅμοιο (ὄχι ἴδιο)
τρόπο, γιά νά ἀναστηθοῦμε νέοι ἄνθρωποι.
("ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστόν Ἰησοῦν εἰς
τόν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν; συν-
ετάφημεν οὔν αὐτῶ διά τοῦ βαπτίσματος εἰς
τόν θάνατον Αὐτοῦ, ... οὕτω καί ἡμεῖς ...",
Ρωμ. στ΄, 3).
Συμβολίζει ἀκόμα τό ξέπλυμα τῆς
ἁμαρτίας (τῆς προπατορικῆς) πού, ἀφοῦ
καθαριστεῖ, ἀναδύεται καθαρός, ἀναγεν-
νημένος, νέος ἄνθρωπος. Αὐτός εἶναι ὁ τύπος
τοῦ βαπτίσματος. Στίς μέρες μας, ὅμως, τί
ἔγινε; Ποιοί καί γιατί τόλμησαν νά
παραβιάσουν τή Θεία ἐντολή καί Θεία
παρακαταθήκη; Πῶς τολμᾶνε οἱ ἀσεβεῖς πιά
καί ὑπαγόμενοι σέ ἐπιτίμια, ἱερεῖς καί
ἀρχιερεῖς τοῦ Νέου Ἡμερολογίου, νά μήν
βαπτίζουν τούς πιστούς κατά τόν
παραδεδομένο τύπο, καί ἀντί γιά βάπτιση νά
κάνουν ... ποδόλουτρο, ραντισμό ἤ κατά-
βρεγμα; Μέ μισή πιθαμή νερό στήν
κολυμβήθρα, τίς εὐχές μισοδιαβασμένες ἤ
κακοδιαβασμένες, τόν κατηχούμενο ἤ τόν
ἀνάδοχό του (νουνό) ἀκατήχητο ἤ ἄσχετο,
μπορεῖ νά θεωρηθεῖ ὁ ἄνθρωπος βαπτισμένος;
Ἔχουν ἄδικο πολλοί πατέρες ποῦ
διαμαρτύρονται. Καί ἐνῶ γίνονται τόσες
ὑποχωρήσεις καί παραχωρήσεις γιά τό
μυστήριο, καμία παραχώρηση δέ γίνεται γιά
τό κοσμικό τυπικό. Νά παραλείψουμε τίς
μπομπονιέρες; Τά τούλια; Τό μοντέρνα ροῦχα
τοῦ παιδιοῦ; Τά βίντεα καί τίς φωτογραφίες;
Τά παστάκια; Τό μοντελάκι τῆς μαμᾶς καί
τῆς κουμπάρας; Τό τραπέζι; Ἀποκλείεται. Τί
θά πεῖ ὁ κόσμος; Ποιός κόσμος; Αὐτός γιά
τόν ὁποῖο ὁ Κύριος λέει: "...θαρσεῖτε, ἐγώ
νενίκηκα τόν κόσμο..."; Νοιαζόμαστε γι'
αὐτόν τόν ὁποῖο νίκησε ὁ Κύριος καί
ἀδιαφοροῦμε γιά τό μυστήριο; Καί μετά
περιμένουμε ἐπάνω μας εὐλογία; Δέν ὑπάρχει
περίπτωση. Ὁ λόγος τοῦ Κυρίου δέν ἀφήνει
περιθώρια : " ὅς ἐάν οὔν λύσῃ μίαν τῶν
ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καί διδάξη
οὕτω τούς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος
κληθήσεται ἐν τή βασιλεία τῶν οὐρανῶν"
(Ματθ. ε΄, 19), καί "ὁ ἀθετῶν, οὐκ ἄνθρωπον
ἀθετεῖ, ἀλλά τόν Θεόν" (Β΄ Θεσσ. Δ΄, 8)
8 - Νηστεῖες. Τό ρῆμα νηστεύω προέρ-
χεται ἀπό τή σύνθεση τοῦ στερητικοῦ μορίου
"νή" καί τοῦ ἀρχαίου ρήματος ἐσθίω (=τρώω).
Νη+εσθίω = δέν τρώω. Νηστεία, λοιπόν, εἶναι
ἡ πλήρης ἀποχή ἀπό τήν τροφή. Στόν χῶρο
τῆς Ἐκκλησίας, ὅμως, ἡ λέξη νηστεία ἔχει
πάρει πολλές καί κλιμακωτές ἑρμηνεῖες.
Ἄλλοτε σημαίνει τήν πλήρη ἀποχή ἀπό τήν
τροφή, ἄλλοτε τήν ἀποχή ἀπό ὁρισμένες
τροφές, καί ἄλλοτε συνδυασμούς ἀποχῆς
τροφῶν καί χρονικῶν διαστημάτων.
Ἡ νηστεία δέν εἶναι μόνο θεία ἐντολή σέ
Καινή καί Παλαιά Διαθήκη. Εἶναι ἡ πρώτη
ἐντολή (... καί ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεός τῷ
Ἀδάμ λέγων· ἀπό παντός ξύλου τοῦ ἐν τῷ
παραδείσω βρώσει φαγῆ, ἀπό δέ τοῦ ξύλου
τοῦ γινώσκειν καλόν καί πονηρόν, οὐ
φάγεσθε ἀπ’ αὐτοῦ· ἧ δ’ ἄν ἡμέρα φάγητε
ἀπ’ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε - Γένεσις β΄,
16-18). Διά τῆς νηστείας θέλει ὁ Θεός νά μᾶς
παροτρύνει, νά προσπαθήσουμε νά ξεκολ-
λήσουμε ἀπό τήν ὕλη. Νά ἀρχίσουμε νά
ζοῦμε καί νά σκεφτόμαστε ὅσο τό δυνατόν
ἀπαλλαγμένοι ἀπό τά βιωτικά σέ μιά πορεία
πρός τήν ἀγγελική ζωή, ἀρχίζοντας ἀπό τό
εὔκολο. Ἄν δέν μπορεῖς νά ὑποτάξεις τό
στομάχι καί τό λάρυγγα, τί θά καταφέρεις νά
ὑποτάξεις; Τό θυμό, τήν πλεονεξία ἤ τήν
ἐρωτική ἐπιθυμία;
Σήμερα ἡ νηστεία, ὡς ὑπακοή στόν Θεῖο
λόγο καί χριστιανική πρακτική, εἶναι
ἀπαξιωμένη. Ποιμένες πού νά λειτουργοῦν
ὡς καλά παραδείγματα εἶναι σπάνιοι.
Χριστιανός πού νηστεύει θεωρεῖται σκοτα-
διστής, παραδόπιστος, ὀπισθοδρομικός,
8
θρησκόληπτος, ὀργανωσιακός, βλάκας. Ἡ
ἀπαξίωση, ἡ περιφρόνηση, ὁ χλευασμός καί ἡ
κατάργηση τῶν νηστειῶν εἶναι ἡ στάση τῶν
χριστιανῶν ἀπέναντι στή νηστεία καί ἔχει
καλλιεργηθεῖ τά τελευταῑα χρόνια κυρίως
ἀπό τήν ἀδιαφορία καί τό κακό παράδειγμα
τοῦ κλήρου. Ὅμως ὁ ἴδιος ὁ Κύριος λέγει :
"τοῦτο δέ τό γένος - τῶν δαιμόνων - οὐκ
ἐκπορεύεται εἰ μή ἐν προσευχῇ καί
νηστείᾳ" Ματθ. ιζ΄, 21. Ἀντιθέτως ἕνας
βετζετέριαν (φυτοφάγος) ἤ ἕνας πιστός
ἀνατολικῶν θρησκειῶν (βουδιστής, ἰνδου-
ιστής, ταοϊστής, κλπ.), πού νηστεύει,
θεωρεῖται προχωρημένος πνευματικά. Ἄν
πεῖς δέ καί γιά τή νηστεία πού ἐπιβάλλει ὁ
γιατρός; Τίς λεγόμενες δίαιτες; Ἄστο
καλύτερα. Μέ θρησκευτική εὐλά-βεια, ὁ κάθε
ἁμαρτωλός τῆς διατροφῆς καί τῆς ὑγεί-
ας, ἀκολουθεῖ τίς ἰατρικές ὁδηγίες χωρίς πῶς
καί γιατί!!! Εὐλάβεια τήν ὁποία δέν ἔχει γιά
τόν Θεό καί τήν πίστη του.
9 - Ἀξίες, ἀρχές, παραδόσεις,
ἐντολές.
Ἀπό τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, σήμερα, δέν
τηρεῖται σχεδόν καμμία. Στήν οὐσία δύο
ἐντολές ἔδωσε ὁ Θεός· ἀγάπα τόν Θεό, καί
τόν πλησίον σου (Ματθ. κβ΄, 34-41). Ἐπειδή
ὅμως εἴμαστε χοντροκέφαλοι καί εἶναι
ἀδύνατον νά καταλάβουμε τό βάθος πού
κρύβει ἡ σοφή αὐτή ἁπλότητα, ὁ Θεός, πάλι
ἀπό ἀγάπη στούς σκοτισμένους ἀπό τά πάθη
ἀνθρώπους, ἀρχίζει νά δίνει ἀναλυτικότερες
ὁδηγίες (ἐντολές), γιά νά βοηθήσει τό
ἀγαπημένο του πλάσμα, νά ξεκολλήσει ἀπό
τό χῶμα καί τά πάθη. Ἀφοῦ ἀδυνατοῦμε νά
κατανοήσουμε ὅτι, ἄν ἀγαπᾶμε Θεό καί
συνάνθρωπο, δέν πρόκειται νά λατρέψουμε
ψεύτικους θεούς, οὔτε νά βλάψουμε τόν
ἀδελφό μας, ἀρχίζει νά δίνει ἐντολές· οὐ
ποιήσεις εἴδωλα, οὐ κλέψεις, οὐ φονεύσεις,
οὐ μοιχεύσεις, τότε θά γιορτάσεις ἐκεῖνο,
τότε τό ἄλλο, ἔτσι θά κάνεις ἐδῶ, ἔτσι θά
κάνεις ἐκεῖ, τίμα τόν πατέρα σου καί τήν
μητέρα σου, κ.ἄ. Ναί, τέτοια βόδια εἴμαστε,
πού ἔπρεπε νά δώσει ἐντολή ὁ Θεός γιά νά
τιμήσουμε ἀκόμα καί τούς γονεῖς μας! Ναί,
μέχρι ἐκεῖ ἔχουμε φτάσει. Νά μήν
καταλαβαίνουμε νά ἀποδώσουμε τιμές στούς
φυσικούς μας γεννήτορες. Καί ἀφήνουμε
τούς γέροντες νά σβήνουν μαραζωμένοι στά
γηροκομεῖα! Κι ἄν ἀνοίξει κανείς τό
Λευϊτικό, τούς Ἀριθμούς καί Δευτερονόμιο
θά τοῦ φύγει τό κεφάλι μέ τή
σχολαστικότητα, πού δίνει ὁ Θεός ὁδηγίες-
ἐντολές γιά κάθε δραστηριότητα. Καί,
βεβαίως, γιά τίς ἡμερομηνίες τῶν ἑορτῶν !!!
Μά καί στήν Καινή Διαθήκη, πόσες καί
πόσες φορές ὁ Κύριος δέ λέει καί ξαναλέει τά
ἴδια καί τά ἴδια, μπᾶς καί γεμίσει ἐπιτέλους
τό κεφάλι μας; Ἀλλά ἐμεῖς τίποτα. Μέχρι πού
Τόν προδώσαμε, τόν ἐγκαταλείψαμε, Τόν
σταυρώσαμε. Καί συνεχίζουμε νά Τόν
ἀρνούμαστε ...
*********
Ἡ Ἐκκλησία τῶν ἐσχάτων χρόνων
Ἐπειδή δέν μποροῦμε νά εἴμαστε
χριστιανοί ὡς ἄτομα, ἀλλά μόνο ὡς
Ἐκκλησία, ἔχει σημασία, καίρια, ὄχι μόνο ἡ
δική μας πίστη, ἀλλά καί ἡ πίστη τῶν ἐν
Χριστῷ ἀδελφῶν καί Πατέρων μας. Τό
«ποικιλόπιστο ἄθροισμα», «τά μαζευτάρια»,
ἡ πανσπερμία τῶν χριστιανικῶν ὁμολογιῶν-
αἱρέσεων τοῦ ΠΣΕ, καθώς καί οἱ ἀδιάφοροι
χριστιανοί, δέν ἔχουν σχέση μέ τήν ἀληθινή
Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι «στῦλος
καί ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας» κατά τόν Παῦλο
(Α΄ Τιμ. γ΄, 15). Στήν Ἐκκλησία ὑπάρχει μία
πίστη, ἡ ἀληθινή, καί συμφωνία ὅλων στήν
Ὀρθοδοξία καί ὁμόνοια.
Ὅταν, ὅμως, ὁ κόσμος λέει Ἐκκλησία, ἔχει
στό νοῦ του τήν διοικητικά ὀργανωμένη
μορφή της, ὅπως τήν γνώρισε στήν ἱστορική
διαδρομή της. Δηλαδή, ἐνορίες, μητροπόλεις,
πατριαρχεῖα καί, βέβαια, Συνόδους
(Οἰκουμενικές, τοπικές, κλπ.). Καί ἔχει
ταυτίσει τήν Ἐκκλησία, (τό σῶμα τοῦ
Χριστοῦ), μέ τήν ὀργανωτική της δομή. Αὐτό
ὅμως δέν ἦταν πάντοτε ἔτσι. Τούς πρώτους
αἰῶνες τῶν διωγμῶν, δέν ὑπῆρχε τέτοια
ὀργάνωση, ἔγινε ἀργότερα. Ἀλλά ἡ
ὀργάνωση αὐτή, κατά τήν διάρκεια τῶν
αἱρέσεων, χανόταν γιά τούς Ὀρθοδόξους
και ἔπεφτε στά χέρια τῶν αἱρετικῶν καί
γινόταν ὅπλο ἐναντίον τους. Ὅμως, στούς
ἀποκαλυπτικούς καιρούς πού ζοῦμε σήμερα,
ἡ πνευματική μας ἐπιβίωση ἐξαρτᾶται ἀπό τή
συνειδητοποίηση αὐτοῦ του γεγονότος.
Σήμερα, ἡ ἀποστασία ἄλλαξε τούς ποιμένες
σέ λύκους, καί ἡ ὀργανωμένη Ἐκκλησία πού
ξέραμε εἶναι ἀγέλη λύκων καί θάνατος τῶν
προβάτων. Γιά νά ἐπιβιώσουμε, πρέπει νά
δοῦμε τήν Ἐκκλησία στή μυστική καί
9
μυστηριακή της οὐσία, γυμνωμένη ἀπό τήν
διοικητική της ὀργάνωση, πού γνωρίσαμε ὡς
τώρα. Νά τή δοῦμε ὡς Σῶμα Χριστοῦ. Γυμνοί
στίς ἀρένες οἱ μάρτυρες ἀντιμετώπιζαν τά
θηρία. Γυμνή καί ἡ στρατευομένη Ἐκκλησία
τῶν ἐσχάτων καιρῶν. Αὐτή τή λειτουργία τῆς
ἐμπερίστατης καί διωκομένης Ἐκκλησίας,
χωρίς τήν συνηθισμένη της ὀργάνωση, τήν
εἴδαμε καί στίς μέρες μας στή ρωσική
«Ἐκκλησία τῶν Κατακομβῶν», καί στήν
«Ρωσική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς
Διασπορᾶς». μέ τούς διωγμούς τοῦ Στα-
λινικοῦ καθεστῶτος, καί στήν Ἐκκλησία τοῦ
«Παλαιοῦ» Ἡμερολογίου στήν Ἑλλάδα ἀπό
τόν καιρό τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἐκκλησι-αστικοῦ
ἡμερολογίου τό 1924 μέχρι τίς ἀρχές τῆς
δεκαετίας τοῦ 1980 μέ διωγμούς ἀπό τό ἴδιο
τό κράτος μέ ἐντολή τῆς Ἱεραρχίας τοῦ
Ν/Η, ἀλλά καί ἀπό τήν ἴδια τήν Ἐκκλησία
τοῦ Ν/Η.
Ὁ διωγμός ἦταν τόσο σκληρός πού ἡ
γνήσια Ἐκκλησία ἔφτασε νά μείνει χωρίς
ἐπίσκοπο. Νόμισαν τότε οἱ ἐχθροί τοῦ Θεοῦ,
ὅτι ἡ πατρώα, ἡ γνήσια Ἐκκλησία εἶναι
ἐγγύς ἀφανισμοῦ, ξεχνῶντας τό λόγο τοῦ
Χριστοῦ πού εἶπε, ὅτι «καί πῦλαι ἅδου οὐ
κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. ιστ΄, 18).
Εὐδόκησε, ὅμως, ὁ Θεός καί, παρά τόν
ἀποκλεισμό καί τόν πόλεμο, ἡ Ἐκκλησία
ἀπέκτησε νέους ἐπισκόπους ἀπό χειρο-
τονίες τῆς ἄλλης διωκομένης Ἐκκλησίας,
τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ρώσων τῆς Διασπορᾶς.
Οἱ νέοι αὐτοί ἐπίσκοποι χειροτόνησαν νέους
ἐπισκόπους τίς χειροτονίες τῶν ὁποίων
ἀναγνώρισε ἡ Ρωσσική Ἐκκλησία τῆς
Διασπορᾶς μέ συνοδική ἀπόφαση τό 1969,
προεδρεύοντος μάλιστα τοῦ μεγάλου πλέον
Ἁγίου καί Ὁμολογητού Μητροπολίτου
Φιλαρέτου (1985), τοῦ ὁποίου τό λείψανο
εἶναι ὁλόσωμο καί ἀδιάφθορο, καί ὁ ὁποῖος,
μάλιστα, ἅγιος πρωτοστάτησε καί προ-
ήδρευσε στή σύνοδο πού ἀναθεμάτισε τήν
παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ τό 1983.

Ὁ ἅγιος Φιλάρετος, ἀριστερά, πρόεδρος τῆς Συνόδου τῶν Ρώσσων
τῆς Διασπορᾶς, ἀπό τούς ὁποίους πήραμε τήν διαδοχή καί τήν
ἀρχιερωσύνη στή β΄ φάση τοῦ ἀγῶνα μας οἱ Ὀρθόδοξοι στήν
Ἑλλάδα.
Ἄφθαρτο καί μυροβλῦζον λείψανο ἔχει
ἐπίσης καί ἄλλος μεγάλος Ἅγιος της
Ρωσικῆς Ἐκκλησίας τῆς διασπορᾶς, πού
στήριξε τή γνήσια καί διωκομένη Ἑλληνική
Ἐκκλησία τοῦ πάτριου (παλαιοῦ) ἡμερο-
λογίου.
Ὁ Ἰωάννης Μαξίμοβιτς (1966), ἐπί-
σκοπος Σάν Φρανζίσκο καί Σαγκάης. Τό
συνταρακτικό, ὅμως, εἶναι ἄλλο: Τούς ἁγίους
αὐτούς, μαζί καί μέ ἄλλους μεγάλους ἁγίους
πού ἀνέδειξε ὁ Θεός τά τελευταῖα χρόνια
ἀπό τή γνήσια, διωκομένη ἀνά τόν κόσμο
Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία του (Ἰουστίνος
Πόποβιτς, Κωνσταντῖνος Ἐσένσκυ, κ.ἄ.),
τούς ἁγίους αὐτούς λοιπόν, πού ὑπερ-
ασπίστηκαν τήν Ὀρθόδοξη Πίστη καί τίς
Παραδόσεις καί πού πολέμησαν τόν
Οἰκουμενισμό καί τά ὄργανά του (ΠΣΕ, κλπ)
ἀκατάπαυστα, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Νέου
Ἡμερολογίου .... κρατηθεῖτε .... τούς ἀνα-
γνώρισε ὡς ἁγίους !!! Δηλαδή τιμᾶ ὡς ἅγιο
τόν Ἅγιο Φιλάρετο, πού ἀναθεμάτισε τόν
Οἰκουμενισμό, καί, ταυτοχρόνως, ἡ ἴδια
ἀνήκει καί ὑπηρετεῖ τόν Οἰκουμενισμό !!!
Τιμᾶ ὡς ἅγιο τόν πρόεδρο τῆς Συνόδου πού
τούς ἀναθεμάτισε!!! Αὐτόν πού τούς ἔθεσε
ἐκτός Ἐκκλησίας!!! Αὐτόν πού τούς
ἀκύρωσε!!! Αὐτόν πού τούς λέει, ὅτι ἔχουν
πλανηθεῖ, ὅτι δέν περπατᾶνε καλά, κι ἄν δέν
ἐπιστρέψουν δέν ἔχουν γλυτωμό!!! Οἱ παλιοί
αἱρετικοί στή θέση τους δέν θά ἀναγνώριζαν
ποτέ τόν Ἅγιο Φιλάρετο. Οἱ παλιοί
αἱρετικοί θά πολεμοῦσαν τόν Ἅγιο καί τίς
ἀποφάσεις του μέχρι θανάτου μέ κάθε μέσο.
Ἐτοῦτοι, οὔτε γιά αἱρετικοί δέν κάνουν.
Αὐτόν πού τούς μαστιγώνει ἀλύπητα «τή
10
δυνάμει τοῦ Πνεύματος» τόν δέχονται ὡς
μεγάλο Ἅγιο !!! «Ὤ τῆς παραφροσύνης καί
τῆς Χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητο-
κτόνων» (Ἐγκώμια Μ. Παρασκευῆς, στάσις
γ΄). Βέβαια, οὐδέν παράξενο γιά τήν ἱεραρχία
τοῦ Ν/Η, διότι τό ἴδιο κάνει καί γιά τούς
ἄλλους ἀρχαίους καί μεγάλους ἁγίους ὅπως
τόν Ἅγιο Μᾶρκο τόν Εὐγενικό καί τόν Ἅγιο
Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό. Τιμᾶ τούς κατ' ἐξοχήν
ἀντίπαπικούς ἁγίους καί τήν ἴδια ὥρα ἔχει
ἀγκαλιές, φιλιά καί συλλείτουργα μέ τόν
Πάπα. Μωραίνει Κύριος ὅν βούλεται
ἀπολέσαι ...
Δέν εἶχαν, λοιπόν, καμμιά ἐξωτερική
ὁμοιότητα οἱ Ἐκκλησίες αὐτές μέ τίς
ὀργανωμένες Ἐκκλησίες πού ξέρουμε, καί
μόνον μέ τίς Ἐκκλησίες τῆς ἐποχῆς τῶν
μεγάλων διωγμῶν μοιάζουν. Καί ἡ ἐποχή τοῦ
Ἀντιχρίστου προχωρεῖ. «Τό γάρ μυστήριον
ἤδη ἐνεργεῖται τῆς ἀνομίας» (Β΄ Θεσ. β΄, 7).
Τό ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ ὅλο καί θά
μικραίνει. Στίς Γραφές διαβάζουμε γιά τήν
πορεία τῆς στρατευομένης Ἐκκλησίας στούς
ἐσχάτους χρόνους. Θά φθίνει συνεχῶς ὥσπου
νά περιοριστεῖ σέ ἕνα μικρό πυρῆνα. Μήν
ξεγελιόμαστε ἀπό τά δισεκατομμύρια τῶν
ποικιλώνυμων καί ἀδιάφορων χριστι-ανῶν.
Γιά «λεῖμμα τῆς χάριτος» (Ρωμ, ια΄, 5) κάνει
λόγο ὁ Ἀπ. Παῦλος. Ἐδῶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος
ἀναρωτιέται (ρητορικά), ἄν θά βρεῖ τήν
πίστη ζωντανή, ὅταν θά ἔλθει στή Δευτέρα
Παρουσία Του: «πλήν ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου
ἐλθών ἄρα εὐρήσει τήν πίστιν ἐπί τῆς γής;»
(Λουκ. ιη΄, 8). Ἄς μή μᾶς ζαλίζουνε, λοιπόν,
μέ τά δισεκατομ-μύρια τῶν πιστῶν τους οἱ
Παπικοί καί οἱ Προτεστάντες, οὔτε καί οἱ
δικοί μας "Ὀρθόδοξοι τῆς ταυτότητας". Ὁ
Ἰορδάνης (ἕνα ποταμάκι εἶναι στήν οὐσία)
εἶχε τή χάρη νά θεραπεύει. Ὁποιαδήποτε
ὀργανωμένη κρατικά δομή σήμερα εἶναι
στόχος τῶν διαχειριστῶν τῆς Παγκοσμιο-
ποίησης. Ἰδιαιτέρως δομές πού ἔχουν σχέση
μέ τήν πίστη στό Θεό, δομές πού
διαχειρίζονται ψυχές. Κυρίως οἱ θρησκεῖες.
Ἑξαιρέτως δέ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
Προπαγάνδα καί προβοκάτσια (διαφήμιση,
παραπληροφόρηση, ἀποπροσανατολισμός,
σύγχυση, πλύση ἐγκεφάλου, πολυδιάσπαση,
ὑποσυνείδητα μηνύματα καί ἄλλα ὧν οὐκ
ἔστι ἀριθμός) ἔχουνε πέσει μονές - διπλές
πάνω στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἐκκλησία
του. Εἶναι ἐπιστῆμες μέ ἀπίστευτη δύναμη
ἰσχῦος. Ἐπιστῆμες αἰχμῆς Ultra Hi-Tech. Στήν
οὐσία ὅλη ἡ ἀναπτυσσόμενη τεχνολογία
αὐτές ὑπηρετεῖ. Ἐπιδιωκόμενο, ἡ ἀπόλυτη
ποδηγέτηση, ὁ χειρισμός τῶν μαζῶν (total
manipulation) καί ἡ προετοιμασία τοῦ
κράτους τοῦ Ἀντιχρίστου. Ἡ Παγκοσμιο-
ποίηση, ὅμως, ἐπιδιώκει νά διατηρεῖ τούς
ὑπάρχοντες θεσμούς, τά συστήματα, τίς δομές
καί ὑποδομές, τόσο γιά νά ξεγελιέται ὁ
κόσμος, ὅσο καί γιά νά τόν ἐλέγχει. Τό ἴδιο
ἔκαναν καί οἱ Ρωμαῖοι. Ἔτσι, θεσμοί καί
δομές, ἐνῶ φαίνονται νά συνεχίζουν τήν
πορεία τους στό χρόνο, στήν οὐσία ἔχουν
ἀλλάξει ἀφεντικά, ἔχουν ἀλλάξει ἰδιοκτήτη,
καί ὁδηγοῦνται ἀλλοῦ. Ὅλα. Μέ κατάλληλη
μεθoδολογία ἀπονευρώνονται, ἀμβλύνονται,
εὐνουχίζονται, διαστρέφονται, καί ἐπιδεξίως,
ἀνεπαισθήτως καί εὐφυῶς ἀλλάζουν, ὥσπου
νά γίνουν ἀκίνδυνα γιά τούς διαχειριστές καί
θάνατος γιά τούς λαούς. Τά πάντα. Ἔχουμε
πλέον "λάϊτ" ἐκδόσεις θεσμῶν, δομῶν καί
συστημάτων πού κυκλοφοροῦν στήν πιάτσα.
Καί, βεβαίως, "λάϊτ" ἐκδόσεις χριστιανισμοῦ
πού δημιουργοῦν "λάϊτ" χριστιανούς, οἱ
ὁποῖοι βολεύονται καί ἱκανοποιοῦνται στή
χαλαρή καί νόθα πίστη πού ἔχει ἤδη
διαμορφωθεῖ. Ἔτσι φτάσαμε στούς λάϊτ -
χλιαρούς χριστιανούς, τούς χριστιανούς τῆς
Νέας Ἐποχῆς, αὐτούς πού ὁ Κύριος λέει, ὅτι
τούς κάνει ἐμετό. «οὕτως ὅτι χλιαρός εἶ, καί
οὔτε ζεστός οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι
ἐκ τοῦ στόματός μου» (Ἀποκ. γ΄, 16). Τό
σύνθημα εἶναι "χαλαρά", ὅσον ἀφορᾶ
δράσεις καί συμπεριφορές πού διαπλάθουν
καί σφυρηλατοῦν χαρακτῆρες. Μόνο στόν
ἄρτον (κατανάλωση) καί τά θεάματα παίζει
τό "δυνατά". Ἔτσι φτάσαμε πάλι στά
ρωμαϊκά χρόνια. Διότι ἡ Παγκοσμιοποίηση
εἶναι πάντοτε ρωμαϊκή. Εἶναι ὁ πολιτσμός
καί ἡ κοινωνία τοῦ «διά ταῦτα», τοῦ «mare
nostrum», τῆς φιγούρας, τῶν ἐντυπώσεων,
τῆς ἐπίδειξης, τῶν νεόπλουτων, τῶν
ἐπαύλεων, τῆς ὁμοιομορφίας, (ὅλος ὁ κόσμος
βλέπει, ἀκούει, τρώει, ντύνεται, διδάσκεται,
κλπ, τά ἴδια), τῶν λουκούλειων γευμάτων,
(ἀτελείωτη ἡδονή στή γλῶσσα καί τήν κοιλιά
καί ἀτέλειωτες ἐκπομπές μαγερικής στήν
τυφλεόραση), καί, βεβαίως, τῆς Παγκόσμιας
Ἀπογραφῆς (σήμερα λέγεται τσιπάρισμα).
«Ὅτε καιρός, τῆς ἐπί γῆς παρουσίας σου,
πρώτη ἀπογραφή τῇ οἰκουμένῃ ἐγένετο …»
(δοξαστικό τῶν αἴνων τῶν Χριστουγέννων).
Ὁ Κύριος ἦρθε στή γῆ κατά τήν πρώτη
παγκόσμια ἀπογραφή καί θά ξανάρθει στή
δεύτερη. Δέν εἶναι δυνατόν νά ἀπουσιάζει
11
ἀπό τό «προσκλητήριο» τῆς ἀνθρωπότητας
ὁ μόνος ἀληθινός ἄνθρωπος, ὁ νέος Ἀδάμ.
Ἔτσι λένε οἱ Πατέρες καί τά γράμματα τῆς
Ἐκκλησίας.
Σ' αὐτήν τήν Νέα Ἐποχή, λοιπόν, μπαίνει
καί ἡ Ἐκκλησία. Μπαίνει καί χωρίζεται.
Χωρίζεται στήν φαινόμενη - ψευδῆ
Ἐκκλησία, πού θά ἀποκοπεῖ ἀπό τή ζωοποιό
Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀλλά θά
κρατήσει ὅλο τό ἐξωτερικό λοῦσο καί τήν
ὀργάνωση, πού προστέθηκε στήν ἱστορική
πορεία της, (ὀργανωτική δομή, μίτρες,
πατερίτσες, ἀξιώματα, τιμές καί δόξες
ἀνθρώπινες, κλπ.), θά ἀκολουθήσει τή Νέα
Ἐποχή, καί, θά ὑποδεχθεῖ τόν Ἀντίχριστο !!!
Μήν παραξενέψει κανέναν αὐτό. Ὁ
Ἀντίχριστος δέν θά εἶναι μόνο αὐτός πού θά
πολεμήσει τήν ἀληθινή Ἐκκλησία τοῦ
Χριστοῦ. Θά εἶναι καί αὐτός πού θά καθίσει
στόν Ἅγιο Τόπο στή θέση τοῦ Χριστοῦ. Θά
εἶναι ἀντί τοῦ Χριστοῦ, ἀντ' αὐτοῦ, α/α.
Αὐτό σημαίνει κυρίως τό ὄνομα Ἀντί-
Χριστός.
Χωρίζεται, ὅμως, καί στήν γνήσια, κρυφή
καί κεκρυμμένη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ,
αὐτή πού θά συνεχίσει τήν πορεία της πρός
τόν τελικό σκοπό της, ἐμπερίστατη καί
διωκομένη, ἀπεκδυομένη τό βάρος τοῦ
τυπικοῦ τῆς κοσμικῆς παρουσίας, κρατῶν-
τας μόνο τόν πυρῆνα καί τήν οὐσία τῆς
πίστεως. Μόνο τά ἀκριβῶς ἀπαραίτητα.
Εἶναι ἡ Ἐκκλησία πού στήν Ἀποκάλυψη
παρουσιάζεται ὡς «γυνή περιβεβλημένη τόν
ἥλιον, καί ἡ σελήνη ὑποκάτω τῶν ποδῶν
αὐτῆς, καί ἐπί τῆς κεφαλῆς αὐτῆς στέφανος
ἀστέρων δώδεκα ... » (Ἀποκ. ιβ΄, 1), καί θά
φύγει στήν ἔρημο «καί ἡ γυνή ἔφυγεν εἰς
τήν ἔρημον, ὅπου ἔχει ἐκεῖ τόπον
ἡτοιμασμένον ἀπό τοῦ Θεοῦ, ἵνα ἐκεῖ
τρέφωσιν αὐτήν ἡμέρας χιλίας διακοσίας
ἑξήκοντα» (αὐτόθι, στ΄. 6).
Τό πλοῖο πού μᾶς ἔφερε μέχρις ἐδῶ, ἡ
Συνοδική, Διοικητική καί Ὀργανωμένη
μορφή τῆς Νέας Ἐκκλησίας ἐξόκειλε στά
ρηχά τῆς ἀποστασίας καί διαλύεται ἀπό τήν
βία τῶν κυμάτων, ὅπως τότε ἐκεῖνο τό ἄλλο
πλοῖο μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο στήν
παραλία τῆς Μάλτας (Πράξ. κζ΄- η΄ 6).
Ὅμως, ὅπως καί τότε, κανένας ἀπό τούς
ἐπιβαίνοντας δέ θά χαθεῖ. Θά σωθοῦν ὅλα τά
ἀληθινά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ
ἐγκαταλείψουν τό καταδικασμένο πλοῖο δύο
- δύο, τρεῖς - τρεῖς, κολυμπῶντας, σέ μικρές
ἐνορίες, βοηθῶντας ὁ ἕνας τόν ἄλλον, καί θά
πατήσουν ἐπί τέλους τό σίγουρο ἀκρογιάλι
τῆς Καινῆς Γῆς τοῦ Παραδείσου. Ἄς μή
φοβηθοῦμε τό πήδημα στά ἄγρια κύματα.
Εἶναι πήδημα σωτηρίας.
*********
Κλείνοντας καί ἀνακεφαλαιώνοντας.
Ὁ στόχος ἦταν, καί εἶναι, ἕνας. Ὁ
Οἰκουμενισμός. Ὅ,τι εἶναι ἡ Παγκοσμιο-
ποίηση στό πολιτικό καί κοινωνικό ἐπίπεδο
εἶναι ὁ Οἰκουμενισμός γιά τό θρησκευτικό.
Εἶναι τό ἄλεσμα καί ἡ πολτοποίηση ὅλων
τῶν θρησκειῶν τῆς γῆς σέ ἕναν ἀχταρμά.
Ἕνας θρησκευτικός χυλός πού εἶναι λίγο
ἀπ' ὅλα καί τίποτα. Τό μόνο πού δέν εἶναι,
εἶναι ἡ πίστη στόν ἀληθινό Θεό. Εἶναι ἡ
μεθόδευση, ἡ προσπάθεια ἐπιβολῆς μίας
κοινῆς θρησκείας, κάτω ἀπό ἕναν νέο (εἶναι
ἄραγε νέος;), κοινό Θεό -(ποιός νά εἶναι,
ποιός νά εἶναι;)-, πού εἶναι ἀπαραίτητη γιά
τήν ἐπιβολή, τή συνοχή καί τό κῦρος τοῦ
ἑτοιμαζόμενου Νέου Παγκόσμιου Κράτους,
τῆς Νέας Παγκόσμιας Κυβερνήσεως, τῆς Νέας
Παγκόσμιας Αὐτοκρατορίας, τῆς Νέας Τά-
ξης Πραγμάτων.
Μέ μία διαφορά βέβαια. Ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ
κανονική Ὀρθοδοξία, ἡ Ὀρθοδοξία τῶν
Ἀποστόλων, τῶν Ἁγίων, τῶν Μαρτύρων, τῶν
Πατέρων, τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, δέν
εἶναι θρησκεία. Οἱ θρησκεῖες εἶναι
ἀνθρώπινα συστήματα. Συστήματα ἠθικῶν
κανόνων. Συστήματα κανονισμοῦ τῆς
συμπεριφορᾶς καί καθωσπρεπισμοῦ. Συστή-
ματα γιά τοῦτον τόν αἰῶνα τόν ἀπατεῶνα.
Ὅμως ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι οὐράνιο
πολίτευμα. Εἶναι τό πολίτευμα αὐτῶν πού
δέν ἐπιθυμοῦν καμμιά δέσμευση μέ τήν ὕλη.
Εἶναι τό πολίτευμα τῆς ἐλευθερίας, καί τῶν
Ἁγίων. Εἶναι τό πολίτευμα τοῦ φωτός, τῆς
ζωῆς καί τῆς ἀλήθειας. Τό πολίτευμα τοῦ
Χριστοῦ -«ἐγώ εἰμί τό φῶς, ἡ ζωή καί ἡ
ἀλήθεια»-. Ὁ ἀρραβώνας τῆς Αἰώνιας
Βασιλείας.
Καί ὁ ἀγώνας τῶν Ὀρθοδόξων ἐκεῖ
ἑστιάζεται. Στόν πόλεμο κατά τοῦ
Οἰκουμενισμοῦ. Οἱ πιστοί πού δέ πρόδωσαν
τήν πίστη τους κατάλαβαν σέ ποιό μέτωπο
12
θά διεξαχθεῖ ὁ ἀγώνας, ἄν καί στήν ἀρχή δέν
ἦταν ξεκάθαρο γιά τούς πολλούς. Ποῦ νά
φανταστοῦν τή χρονιά ἐκείνη τοῦ 1924, ὅτι
τήν ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου θά τήν
ἀκολουθοῦσε ἡ "ἄρση" τῶν ἀναθεμάτων καί,
τέλος, ἡ ἰσοπέδωση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, πού
σαρώνει τά πάντα στίς μέρες μας. Ἡ
ἀταλάντευτη προσήλωση στήν Ἐκκλησία καί
τίς παραδόσεις κράτησε τό λαό τοῦ Θεοῦ
ἑτοιμοπόλεμο καί ἀξιόμαχο ἀπό τήν πρώτη
στιγμή τῆς προδοσίας. Μένοντας πιστοί στήν
παρα-δοθεῖσα πίστη, ἀρνήθηκαν τήν ἀλλαγή
τοῦ ἡμερολογίου καί ἔτσι μπόρεσαν νά ἔχουν
καθαρή ἀντίληψη τῆς πραγματικότητας καί
εὔκολα ἐντόπισαν τήν ἄλλη προδοσία τῆς
"ἄρσης" τῶν ἀναθεμάτων καί τελικά τόν
Οἰκουμενισμό καί στάθηκαν ἄξιοι στίς
ἐπάλξεις. Ἡ ἐκκλησία τοῦ Νέου Ἡμερο-
λογίου καταποντίστηκε ἐπιδιδόμενη σέ
ἀγῶνα ξεπουλήματος, ἀφήνοντας τό λαό
βορά στά νύχια καί τά δόντια τῶν
ἁρπαχτικῶν. Πῶς νά μήν ἔχουμε τόσες
χιλιάδες αὐτοκτονίες, πού, ἄν μή τί ἄλλο,
μαρτυροῦν τήν ἀπελπισία. Ἀπελπισμένοι οἱ
χριστιανοί; Ἀπελπισμένοι αὐτοί πού
ὑποτίθεται, ὅτι ἔχουν τήν ἐλπίδα τους στήν
πηγή τῆς ζωῆς;
Ἀπό τήν ἡγεσία τοῦ Νέου Ἡμερολογίου
δέν ὑπάρχει ἐλπίδα γιά τίποτα. Μόνη ἐλπίδα
ὁ λαός, ἄν ἐπιστρέψει, βέβαια, στίς ρίζες του
καί τήν πατρώα εὐσέβεια. Ἀλλιῶς ἡ
Ἐκκλησία θά συνεχίσει τήν πορεία της μέ
τούς λίγους, ὅπως πολλές φορές ἔχει κάνει.
Ἐξάλλου ὁ ἴδιος ὁ Κύριος εἶπε· «Μή φοβοῦ
τό μικρόν ποίμνιον· ὅτι εὐδόκησεν ὁ πατήρ
ὑμῶν δοῦναι ὑμῖν τήν βασιλείαν», (Λουκ.
ιβ΄, 32).
Στά 2.000 χρόνια πού πέρασαν, ἡ
Ἐκκλησία καλλιέργησε τόσο πολύ τό λόγο
τοῦ Θεοῦ, πού ἀνέδειξε νέφος ἁγίων
(ἀποστόλους, προφῆτες, διδασκάλους, μάρ-
τυρες, ὁμολογητές, ὁσίους) καί δημιουρ-
γήθηκε μία παράδοση, τόσο προφορική ὅσο
καί γραπτή, πού ἐνσωμάτωσε μέσα τῆς ὅλες
τίς ἀξίες, τίς ἀρχές, τίς διδασκαλίες, τά
κείμενα, τούς τρόπους, τά παραδείγματα, τίς
πρακτικές, τίς συμπεριφορές, τίς στρατη-
γικές καί κάθε τί, πού ἀποδείχτηκε χρήσιμο,
ὠφέλιμο καί ἀποτελεσματικό γιά τήν
πνευματική ἀνύψωση τοῦ ἀνθρώπου ὡς τή
θέωση. Μία τεράστια παράδοση πού μπορεῖ
νά θεωρηθεῖ ὡς ἕνας ἄλλος φέρων
ὀργανισμός, ἕνα πνευματικό περιβάλλον, ἕνα
πνευματικό λειτουργικό σύστημα θά λέγαμε
σήμερα στή γλῶσσα τῶν ὑπολογιστῶν, πού
προσφέρεται γιά τή βαθιά κατανόηση καί
ἐσωτερικοποίηση τοῦ θείου λόγου, τή
διευκόλυνση τοῦ προσανατολισμοῦ μας στή
σωτηρία, καί (ἐξίσου σπουδαῖο) τήν
προστασία ἀπό τίς ψευδεῖς καί ψυχοκτόνες
διδασκαλίες, τίς αἱρέσεις. Μία ἄλλη γραπτή
καί ἄγραφη, Ἁγία Γραφή πού προετοίμασε
ἀλλά καί ἑρμηνεύει καί ἀναλύει μέ ἀσφάλεια
τήν Ἁγία Γραφή μετά ἀπείρων παρα-
δειγμάτων καί ἀπίστευτα ἀναλυτικῶν
ὁδηγιῶν καί ἑρμηνειῶν. Μία παράδοση πού
στό κάτω κάτω προηγήθηκε τῆς Ἁγίας
Γραφῆς, διότι μέχρι νά γράψει ὁ Μωϋσῆς τήν
Πεντάτευχο ἡ προφορική παράδοση
διατηροῦσε ζωντανό το λόγο τοῦ Θεοῦ γιά
αἰῶνες, γιά χιλιάδες χρόνια, ὅπως προφορικά
διαδί-δονταν καί τό Εὐαγγέλιο μεταξύ τῶν
πρώτων χριστιανῶν, ὥσπου νά γράψουν οἱ
εὐαγγελιστές τά Εὐαγγέλια, τίς Πράξεις, τίς
ἐπιστολές καί τήν Ἀποκάλυψη. Ἀλλά καί
πόσος καυγᾶς δέν ἔγινε μέχρι τήν Πενθέκτη
Σύνοδο (692 μ.Χ.), ὅπου κατέληξαν τελικά,
ποιά εἶναι τά ἔγκυρα βιβλία τῆς Ἁγίας
Γραφῆς (Κανόνας τῆς Ἁγίας Γραφῆς);
Αὐτή, λοιπόν, τήν παράδοση, ὁ σύγχρονος
χριστιανός τή φτύνει, τήν περιφρονεῖ, τήν
περιγελᾶ. Καί ἀκολουθεῖ πονηρά καί
θανατηφόρα κατηφορικά μονοπάτια. Ἔτσι
ἀμβλύνθηκε ἡ ὀξύτητα τῶν πνευματικῶν του
αἰσθήσεων καί διεστράφη ἡ κρίση του. Δέν
τόν νοιάζει, γιατί δέν καταλαβαίνει πιά, τό
πνευματικό του χάλι, καί χαίρεται πού
ἐξευτελίζεται, ὑποβιβαζόμενος κάτω καί ἀπό
τό ἐπίπεδο τῶν ζώων. Διότι δέν ὑπάρχει ζῶο
ἐμπαθές, οὔτε ἄπληστο, οὔτε λαίμαργο, οὔτε
ἀλκοολικό, οὔτε τοξικομανές, οὔτε πορνικό,
οὔτε ἐγκληματικό. Τό λιοντάρι ἅμα
χορτάσει, πάει, χόρτασε. Δέ σέ πειράζει! Ποῦ
εἶναι ὁ κλῆρος νά δώσει τό καλό
παράδειγμα; Νά κρατήσει τίς παραδόσεις;
Νά κρατήσει ζωντανές τίς αἰώνιες πρακτικές;
Ὁ ἄνθρωπος διδάσκεται πρωτίστως διά τοῦ
παραδείγματος καί λιγότερο διά τοῦ λόγου.
Ὁ «ποιήσας καί διδάξας», λέει ὁ Κύριος.
Πρῶτα λέει «ὁ ποιήσας». Οἱ μισθωτοί
ποιμένες εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ ἀντίχριστοι. Τούς
ἔχει καταργήσει ὁ ἴδιος ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ
(Ὁ μισθωτός οὐκ ἐστι ποιμήν - Ἰωάν. ι΄, 12-
13). Οἱ ἴδιοι πού ἀθέτησαν παραδόσεις
αἰώνων, πῶς θά ὑπερασπιστοῦν τήν
13
παράδοση; Καί τό ἡμερολόγιο εἶναι
παράδοση τῆς ἐκκλησίας καί μάλιστα βαριά,
διότι τό ἡμερολόγιο κουβαλάει ἐπάνω του
πολύ φορτίο. Καί δέν ἦταν ἡ παθολογική
ἀγάπη γιά τήν ἀστρο-νομική ἀκρίβεια πού
ὁδήγησε τούς προδότες στήν καινοτομία,
ἀλλά ἡ διάθεση γιά ξεπούλημα, ὅπως
ἀκριβῶς κάνουν καί οἱ πολιτικοί μας στόν
πολιτικό μας βίο. Ὁ πταίσας ἐν ἑνί, ἔστω
πάντων ἔνοχος - ὅποιος φταίει σέ ἕνα, εἶναι
ἔνοχος ὅλων. (... ὅστις γάρ ὅλον τόν νόμον
τηρήση, πταίση δέ ἐν ἑνί, γέγονε πάντων
ἔνοχος - Ἰακ. β΄, 10). Ἕνα μικρό κόψιμο στό
χέρι μπορεῖ νά μήν εἶναι τίποτα, ἀλλά
γίνεται θανατηφόρο ἄν πρόκειται νά
βάλουμε τό χέρι μας σέ βρωμιά ἤ μόλυνση. Τό
ἕνα ξεπούλημα ἔφερε τό ἄλλο. Τήν
ἡμερολογιακή - ἐορτολογική ἀλλαγή καί τήν
"ἄρση" τῶν ἀναθεμάτων ἀκολούθησαν οἱ
προδοσίες, ἡ ἀποστασία ἀπό τήν πίστη, ἡ
ἀναγνώριση τῶν αἱρετικῶν, οἱ συμπροσ-
ευχές, τά συλλείτουργα (ἀκόμα καί μέ
παπαδίνες καί ἐπισκοπίνες!) ἤ ἀλλιῶς μέ μιά
λέξη, ὁ Οἰκουμενισμός. Ὅπως τήν προδοσία
τῶν πολιτικῶν ἀκολούθησε τό γενικό
ξεπούλημα τῆς χώρας πού δέν ἔχει τελειωμό,
καί ὁ Θεός νά βάλει τό χέρι του, διότι ὅλα
αὐτά ἦταν προφητευμένα, καθώς καί τί
ἔπρεπε νά κάνουμε γιά νά μήν τήν
πατήσουμε. Ἀλλά ἐμεῖς ἀφεθήκαμε στήν
καλοπέραση. Ὅμως ὁ Θεός μᾶς εἶχε
προειδοποιήσει. Γιατί ὅμως ἀκούσαμε τούς
πονηρούς καί ὄχι τό λόγο τοῦ Θεοῦ; Διότι
εἴμαστε πονηροί. Τό ἴδιο ἔκανε καί ἡ Εὕα, κι
ὁ Ἀδάμ, κι ἡ γυναίκα τοῦ Λώτ, κι ὁ Ἰούδας ...
Ὑπάρχει ὅμως ἡ μετάνοια. Ἄς μήν
ἀκολουθήσουμε ἄλλο τόν Ἰούδα, ἀλλά τόν
εὐγνώμονα ληστή. Ὁ λόγος καί ὁ δρόμος τοῦ
Θεοῦ εἶναι δύσκολοι, ἀλλά τό λένε ξεκάθαρα·
“τί στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ
ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν, καί ὀλίγοι εἰσίν οἱ
εὑρίσκοντες αὐτήν! Προσέχετε δέ ἀπό τῶν
ψευδο-προφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρός
ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσι
λύκοι ἅρπαγες. ἀπό τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπι-
γνώσεσθε αὐτούς” (Μάτθ. ζ΄, 14-16).
… ἀπό τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε
αὐτούς ...
Ἔχουμε ἀκόμα λίγο περιθώριο. Ὁ Κύριος
περιμένει τό δοῦλο τῆς ἑνδεκάτης, ὅπως καί
αὐτόν τῆς πρώτης. Ὅλα γίνονται, γιά νά
σωθοῦμε.
 Ἄν θέλουμε.
Χρησιμοποιήσανε πονηρά καί ὕπουλα τίς
ἐντολές καί τά παραγγέλματα τοῦ Χριστοῦ
περί εἰρήνης καί ἀγάπης καί ἀνέπτυξαν ἔτσι
μία "εἰρηνολογία" καί μία "ἀγαπολογία" -οἱ
ὁποῖες εἶναι ἄνευ οὐσίας, ἄν τίς ἐξετάσει
κανείς,- μέ τίς ὁποῖες καταφέρνουν καί
πείθουν τούς νερόβραστους, τούς ἀπο-
νευρωμένους, τούς ἀδιάφορους, ἀλλά καί
τούς ὀργανωσιακούς χριστιανούς, ὅτι ἔτσι
εἶναι τά πράγματα. Ἀποκρύπτουν, βέβαια,
ἐπιμελῶς τό ὑπόλοιπο τῶν λόγων τοῦ
Χριστοῦ ὁ ὁποῖος εἶπε «οὐκ ἦλθον βαλεῖν
εἰρήνην, ἀλλά μάχαιραν» (Μάτθ. ι΄, 34) καί
δέν προσδιορίζουν, ποιά εἰρήνη ἐννοοῦσε ὁ
Κύριος, ὁ ὁποῖος ἔλεγε «εἰρήνην τήν ἐμήν
δίδωμι ὑμῖν», (τήν εἰρήνη τή δική μου σᾶς
δίνω, Ἰωάν, ιδ΄, 27). Τή δική Του, λοιπόν, τήν
εἰρήνη, πού εἶναι ἡ ἐσωτερική εἰρήνη τῆς
ἁγιότητας. Ὄχι τή δική μας, τήν ψεύτικη
εἰρήνη, τήν εἰρήνη τῶν ὑποχωρήσεων καί τοῦ
συμφέροντος, τήν εἰρήνη τῶν ἀγορῶν καί
τοῦ μάρκετινγκ.
Ἔχουμε τόν ἴδιο Θεό
μέ τούς μή Χριστιανούς;
+ π. Βασιλείου Σακκᾶ
Τήν Πέμπτη 2 Ἀπριλίου 1970, μιά
μεγάλη θρησκευτικὴ ἐκδήλωση ἔλαβε
χώρα στή Γενεύη. Μέσα στό πλαίσιο
ἐργασιῶν τῆς δεύτερης Συνδιάσκεψης τοῦ
«Συνδέσμου Ἑνωμένων Θρησκειῶν», οἱ
ἀντιπρόσωποι δέκα μεγάλων θρησκειῶν
εἶχαν προσκληθεῖ νά συγκεντρωθοῦν
στόν καθεδρικό ναὸ τοῦ ἁγίου Πέτρου. «Οἱ
πιστοί ὅλων αὐτῶν τῶν θρησκειῶν εἶχαν
προσκληθεῖ νά συνυπάρξουν στή
λατρεία τοῦ ἴδιου Θεοῦ!» Ἄς δοῦμε, ἄν
αὐτός ὁ ἰσχυρισμὸς εἶναι ἔγκυρος στό φῶς
τῆς Ἁγίας Γραφῆς.
Μέ σκοπό νά ἐξηγήσουμε καλύ-
τερα τό θέμα, θὰ περιοριστοῦμε στίς
θρησκείες πού ἔχουν ἱστορικὰ ἀκο-
λουθήσει ἡ μιὰ τήν ἄλλη μέ αὐτὴ τὴ
σειρά:
Ἰουδαΐσμός, Χριστιανισμός, Ἰσλάμ.
14
Αὐτές οἱ τρεῖς Θρησκεῖες γιὰ τὴν
ἀκρίβεια, προβάλλουν ἀξιώσεις γιὰ κοινὴ
καταγωγή: ὡς λάτρεις τοῦ Θειῦ τοῦ
Ἀβραάμ. Ἔτσι εἶναι μιὰ πολὺ δια-
δεδομένη γνώμη καὶ καθὼς ὅλοι
ἀξιώνουμε, ὅτι εἴμαστε ἀπόγονοι τοῦ
Ἀβραὰμ, (οἱ Ἐβραῖοι καὶ οἱ Μωαμεθανοί
κατά σάρκα καί οἱ Χριστιανοὶ πνευμα-
τικά), ἔχουμε ὅλοι ὡς Θεὸ τόν Θεὸ τοῦ
Ἀβραὰμ καί λατρεύουμε καί οἱ τρεῖς μας,
(ὁ καθένας μὲ τὸ δικό του τρόπο, φυσικά),
τὸν ἴδιο Θεὸ. Καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος Θεὸς
συνιστᾶ μὲ κάποιον τρόπο τὸ σημεῖο
ἑνότητας καὶ «ἀμοιβαίας κατανόησης» κι
αὐτὸ μᾶς προσκαλεῖ σὲ μιὰ «ἀδελφικὴ
σχέση», ὅπως τόνισε ὁ Μέγάλος Ραββίνος
Δρ. Safran, παραφράζοντας τόν Ψαλμὸ:
«Ὤ πόσο ὡραῖο εἶναι νά βλέπεις
ἀδέλφια νὰ κάθονται μαζί…»
Μ’ αὐτὴν τὴν ὀπτικὴ εἶναι φανερὸ,
ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς, Θεὸς καὶ
ἄνθρωπος, ὁ Υἱὸς ὁ Αἰώνιος καὶ
Συνάναρχος μὲ τὸν Πατέρα, ἡ
ἐνσάρκωσή του, ὁ Σταυρός Του, ἡ
ἔνδοξη Ἀνάστασὴ Του καὶ ἡ Δεύτερη
καὶ τρομερὴ Παρουσία Του – γίνονται
δευτερεύουσες λεπτομέρειες, ποὺ δὲν
μποροῦν νὰ μᾶς ἐμποδίσουν ἀπὸ τὸ νὰ
«συναδελφωθοῦμε» μ’ αὐτοὺς ποὺ τὸν
θεωροῦν ὡς «ἕνα ἁπλὸ προφήτη»,
(σύμφωνα μὲ τό Κοράνι), ἤ ὡς «τὸ γιὸ μιᾶς
πόρνης», (σύμφωνα μέ συγκεκρι-μένες
ταλμουδικές παραδόσεις)! Ἔτσι θὰ
βάζαμε τὸν Ἰησοῦ τὸ Ναζωραῖο καὶ τὸ
Μωάμεθ στὸ ἴδιο ἐπίπεδο! Δέν ξέρω, ποιὸς
Χριστιανὸς, ἄξιος τοῦ ὀνόματος, μπορεῖ
νὰ τὸ δεχτεῖ αὐτὸ στὴ συνείδησή του.
Θά μποροῦσε κανεὶς νὰ πεῖ, ὅτι σ’
αὐτὲς τὶς τρεῖς θρησκεῖες, ἄν βάλουμε
στὴν ἄκρη τό παρελθόν, ὑπάρχει
συμφωία, στό ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι
ἕνα ἐξαιρετικὸ ὄν κι ὅτι εἶχε σταλεῖ ἀπὸ
τὸν Θεὸ.
 Ὅμως γιὰ μᾶς τοὺς Χριστιανούς, ἄν
ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς δέν εἶναι Θεός, δὲν
μποροῦμε νὰ τὸν θεωρήσουμε οὔτε ὡς
«προφήτη», οὔτε ὡς «ἀπεσταλμένο τοῦ
Θεοῦ», παρὰ μόνο ὡς ἕνα μεγάλο
ἀπατεῶνα χωρίς σύγκριση, ἀφοῦ
διακήρυξε, ὅτι ἦταν «υἱὸς τοῦ Θεοῦ»,
κάνοντας ἔτσι τὸν ἑαυτό Του ἴσο μὲ τὸν
Θεὸ (Μάρκ. 14: 61-62).
Σύμφωνα μέ αὐτὴ τὴν οἰκουμε-
νιστικὴ λύση τοῦ ὑπερ-ὁμολογιακοῦ
ἐπιπέδου, ὁ Τριαδικὸς Θεὸς τῶν
Χριστιανῶν θὰ ἦταν τὸ ἴδιο μὲ τὸν
μονοθεϊσμὸ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ, τοῦ Ἰσλάμ,
τοῦ ἀρχαίου αἱρετικοῦ Σαβελλίου, τῶν
συγχρόνων ἀντι-Τριαδικῶν, καί διαφό-
ρων αἱρέσεων τύπου «Πεφωτισμένων».
Δὲν θὰ ὑπῆρχαν Τρία Πρόσωπα σέ Μία
θεότητα, ἀλλὰ ἕνα Πρόσωπο, ἀμετά-
βλητο γιὰ κάποιους, ἤ πού ἀλλάζει μέ
ἐπιτυχία «μάσκες» (Πατήρ - Υἱὸς - Ἅγιο
Πνεῦμα) γιὰ ἄλλους! Καί ἐν τούτοις
κάποιος θά μποροῦσε νὰ ὑποκριθεῖ, ὅτι
αὐτός ἦταν «ὁ ἴδιος Θεὸς».
Νὰ κάτι ποὺ κάποιος θὰ μποροῦσε
νὰ προτείνει ἀφελῶς: «Παρὰ ταῦτα
ὑπάρχει γιὰ τὶς τρεῖς θρησκεῖες ἕνα κοινὸ
σημεῖο: καὶ οἱ τρεῖς ὁμολογοῦν Θεὸ
Πατέρα!» Ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τὴν ἁγία
Ὀρθόδοξη πίστη, αὐτὸ εἶναι παράλογο.
Πάντα ὁμολογοῦμε: «Δόξα στὴν Ἁγία,
Ὁμοούσιο, Ζωοποιὸ καὶ Ἀδιαίρετο
Τριάδα». Πῶς μποροῦμε νᾶ χωρίσουμε
τὸν Πατέρα ἀπό τὸν Υἱὸ, ὅταν ὁ Ἰησοῦς
Χριστὸς διαβεβαιώνει, ὅτι «Ἐγὼ καὶ ὁ
Πατέρας ἕνα εἴμαστε»; (Ἰω. 10:30). Καὶ ὁ
ἅγιος ἀπόστολος καὶ εὐαγγελιστὴς
Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, ὁ ἀπόστολος τῆς
ἀγάπης, ἐπιβεβαιώνει ξεκάθαρα: «Αὐτὸς
ποὺ ἀρνεῖται τὸν Υἱὸ, αὐτὸς δὲν ἔχει
οὔτε τὸν Πατέρα» (Α’ Ἰω. 2:23).
Ἀλλά ἀκόμα κι ἄν καί οἱ τρεῖς μας
καλοῦμε τὸν Θεὸ Πατέρα: τίνος εἶναι
15
πραγματικὰ Πατέρας; Γιὰ τοὺς Ἐβραίους
καὶ τοὺς Μωαμεθανούς εἶναι ὁ Πατέρας
τῶν ἀνθρώπων στὸ ἐπίπεδο τῆς δη-
μιουργίας· ἐνῶ γιά μᾶς τοὺς Χριστιανοὺς
εἶναι, πρῶτα ἀπ’ ὅλα, «πρίν ἀπό τή
θεμελίωση τοῦ κόσμου» (Ἰω. 17:24) «ὁ
Πατέρας τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ»
(Ἐφ. 1:3) καὶ μέσῳ τοῦ Χριστοῦ εἶναι
Πατέρας μας «κατ’ υἱοθεσίαν» (Ἐφ. 1:4-5)
στὸ ἐπίπεδο τῆς λύτρωσης. Τί ὁμοιότητα
ὑπάρχει, λοιπόν, ἀνάμεσα στὴν θεϊκὴ
Πατρότητα στὸν Χριστιανισμὸ καὶ στὶς
ἄλλες θρησκεῖες;
Ἄλλοι μπορεῖ νὰ ποῦν: «Ἀλλά ὁ
Ἀβραὰμ λάτρευε τὸν ἀληθινὸ Θεὸ· καὶ οἱ
Ἐβραῖοι μέσῳ τοῦ Ἰσαάκ καὶ οἱ
Μωαμεθανοί μέσῳ τῆς Ἄγαρ εἶναι
ἀπόγονοι αὐτοῦ τοῦ γνησίου λάτρη τοῦ
Θεοῦ».
Ἐδῶ κάποιος θὰ πρέπει νὰ
ξεκαθαρίσει πολλὰ πράγματα: ὁ Ἀβραὰμ
καθόλου δὲν λάτρευε τὸν Θεὸ στὴ μορφὴ
τοῦ ἀπρόσωπου μονοθεϊσμοῦ, ποὺ τὸν
λάτρευαν οἱ ἄλλοι, ἀλλά στὴν μορφὴ τῆς
Ἁγίας Τριάδας. Διαβάζουμε στὴν Ἁγία
Γραφὴ: «Καὶ ὁ Κύριος ἐμφανίστηκε σ’
αὐτὸν στὴ βελανιδιὰ τοῦ Μαμβρῆ… κι
αὐτὸς ὑποκλίθηκε μέχρι τὸ ἔδαφος» (Γεν.
18:1-2). Ὑπὸ ποιὰ μορφὴ λάτρευε ὁ
Ἀβραὰμ τὸν Θεὸ; Μὲ τὴ μορφὴ τῆς Θεϊκῆς
Ἑνιαίας Τριάδας; Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι
Χριστιανοὶ τιμᾶμε αὐτὴ τὴν φανέρωση τῆς
Ἁγίας Τριάδας στὴν Παλαιὰ Διαθήκη,
κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, ὅταν
στολίζουμε τοὺς ναούς μας μὲ κλαριὰ 2
ποὺ συμβολίζουν τὶς ἀρχαῖες βελανιδιές,
κι ὅταν τιμᾶμε στὸ μέσον τους τὴν εἰκόνα
τῶν Τριῶν Ἀγγέλων, ὅπως τὴν τίμησε ὁ
Πατέρας μας ὁ Ἀβραὰμ: Ἡ κατὰ σάρκα
καταγωγὴ ἀπὸ τὸν Ἀβραὰμ μᾶς εἶναι
ἄχρηστη, ἄν δὲν εἴμαστε ἀναγεννημένοι
στὸ νερὸ τοῦ Βαπτίσματος, στήν πίστη τοῦ
2
Αὐτό συνηθίζεται στίς σλαβικές Ἐκκλησίες.
Ἀβραὰμ. Καὶ ἡ πίστη τοῦ Ἀβραὰμ ἦταν ἡ
πίστη στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ, ὅπως μᾶς ἔχει
πεῖ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος: «Ὁ πατέρας σας
Ἀβραὰμ αἰσθάνθηκε ἀγαλλίαση διότι
ἔμελλε νὰ δεῖ τήν ἡμέρα μου»· (Ἰω. 8:56).
Τέτοια ἦταν ἐπίσης ἡ πίστη τοῦ
προφητάνακτα Δαβίδ, ὁ ὁποῖος ἄκουσε
τὸν Οὐράνιο Πατέρα νὰ λέει στὸν
Ὁμοούσιο Υἱὸ Του: «Εἶπεν ὁ Κύριος στὸν
Κύριό μου» (Ψαλμ. 109:1· Πράξ. 2:34).
Τέτοια ἦταν ἡ πίστη τῶν «Τριῶν
Παίδων ἐν τῇ καμίνῳ», ὅταν σώθηκαν
ἀπὸ τὸν «Υἱὸ τοῦ Θεοῦ» (Δαν. 3:25)· τέτοια
καὶ ἡ πίστη τοῦ ἁγίου προφήτη Δανιήλ, ὁ
ὁποῖος εἶδε τό ὅραμα τῶν δυὸ φύσεων τοῦ
Ἰησοῦ Χριστοῦ στὸ μυστήριο τῆς
ἐνσάρκωσης, ὅταν ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
ἦρθε στὸν Ἀρχαῖο τῶν Ἡμερῶν (Δαν.
7:13)3.
Γι’αὐτὸ καὶ ὁ Κύριος, ἀπευθυ-
νόμενος στοὺς (βιολογικὰ ἀδιαφιλονί-
κητους) ἀπογόνους τοῦ Ἀβραὰμ, εἶπε: «Ἄν
ἤσασταν τὰ παιδιὰ τοῦ Ἀβραὰμ, θὰ
κάνατε τὰ ἔργα τοῦ Ἀβραὰμ» (Ἰω. 8:39),
3 τῆς Ἄγαρ, Γεν. 16:1), ὁ Ἰσαὰκ γεννήθηκε
Ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων στὴν 15η
κατήχησή του μιλάει ξεκάθαρα γιὰ τὴν συμβολικὴ καὶ
συγκαταβατικὴ ἐμφάνεια τοῦ Θεοῦ Πατρὸς στὸν
Προφήτη Δανιήλ:
"Ἔρχεται πρὸς τὸν Πατέρα, κατὰ τὴν γραφὴν
τὴν ἀρτίως ἀναγνωσθεῖσαν, ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ
τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ... καὶ ὁ μὲν Πατὴρ
καθέζεται ἔχων τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ὡσεὶ χιών
καὶ τὴν τρίχα τῆς κεφαλῆς ὡς ἔριον καθαρὸν" (ΒΕΠ
39, 195).
Αὐτό τό κείμενο τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου
Ἱεροσολύμων δένει μέ τήν ἀπόφαση τῆς Ἁγίας Ζ΄
Οἰκουμενικῆς Συνόδου:
"Τῶν τάς προφητικάς ὁράσεις ὡς αὐτό τό
θεῖον αὐτάς ἐσχημάτισε καί διετύπου, εἰδότων καί
ἀποδεχομένων καί πιστευόντων, ἅπερ ὁ τῶν
Προφητῶν χορός ἑωρακότες διηγήσαντο, καί τήν
τῶν Ἀποστόλων καί εἰς Πατέρας διήκουσαν
ἔγγραφόν τε καί ἄγραφον παράδοσιν κρατυνόντων,
καί διά τοῦτο εἰκονιζόντων τά Ἅγια καί τιμώντων,
αἰωνία ἡ μνήμη". Βλ. ἐκτενέστερα στήν δημοσιευό-
μενη στή συνέχεια μελέτη γιά τήν ἐμφάνεια τοῦ Θεοῦ
Πατρός στήν Παλαιά Διαθήκη.
16
καὶ τὰ ἔργα αὐτὰ εἶναι νὰ πιστέψουν σ’
Αὐτὸν ποὺ ἔστειλε ὁ Θεὸς» (Ἰω. 6:26).
Ποιοί λοιπὸν οἱ ἀπόγονοι τοῦ
Ἀβραὰμ; Οἱ κατὰ σάρκα γιοὶ τοῦ Ἰσαάκ, ἤ
οἱ γιοὶ τῆς Ἄγαρ τῆς Αἰγύπτιας; Εἶναι ὁ
Ἰσαάκ ἤ ὁ Ἰσμαὴλ οἱ ἀπόγονοι τοῦ
Ἀβραὰμ; Τί διδάσκει ἡ Ἁγία Γραφὴ μὲ τὸ
στόμα τοῦ θείου Ἀποστόλου;
«Στὴν περίπτωση τοῦ Ἀβραὰμ, οἱ
ὑποσχέσεις δόθηκαν σ’ αὐτὸν καὶ στὸν
ἀπόγονό του. Δέν λέει, «καὶ στοὺς
ἀπογόνους», σὰν νὰ ἐπρόκειτο περὶ
πολλῶν, ἀλλὰ περὶ ἑνὸς· «καὶ στὸν
ἀπόγονό σου», ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ Χριστός»
(Γαλ. 3:29). Εἶναι ἐκεῖ, στὸν Ἰησοῦ Χριστό,
ποὺ ὁ Ἀβραὰμ ἔγινε πατέρας πολλῶν
ἐθνῶν (Γεν. 17:5· Ρωμ. 4:17).
Μετὰ ἀπὸ τέτοιες ὑποσχέσεις καὶ
τέτοιες διαβεβαιώσεις, τί νόημα ἔχει ἡ
σαρκικὴ καταγωγὴ ἀπὸ τὸν Ἀβραὰμ:
Σύμφωνα μέ τήν Ἁγία Γραφή, ὁ Ἰσαὰκ
θεωρεῖται ὡς τὸ σπέρμα ἤ ὁ ἀπόγονος,
ἀλλὰ μόνο ὡς εἰκόνα τοῦ Ἰησοῦ
Χριστοῦ.
Ἀντίθετα μὲ τὸν Ἰσμαήλ, (τὸν γιὸ
στὴν θαυματουργικὴ «ἐλευθερία» μιᾶς
στείρας μητέρας, σὲ μεγάλη ἡλικία καὶ
ἐνάντια στοὺς νόμους τῆς φύσης,
παρόμοια μὲ τὸν Σωτῆρα μας, ὁ ὁποῖος
γεννήθηκε ἀπὸ μιὰ Παρθένο. Ἀνέβηκε
τὸν λόφο Μορία, ὅπως ὁ Ἰησοῦς
ἀνέβηκε τὸ Γολγοθᾶ, κουβαλῶντας
στοὺς ὤμους του τὰ ξύλα τῆς θυσίας.
Ἕνας ἄγγελος ἔσωσε τὸν Ἰσαὰκ ἀπὸ τὸ
θάνατο, ἀκριβῶς, ὅπως ἕνας ἄγγελος
κύλισε τὴν πέτρα τοῦ μνημείου, γιὰ νὰ
μᾶς δείξει, ὅτι ὁ τάφος ἦταν ἄδειος, ὅτι
ὁ ἀναστημένος δὲν βρισκόταν πιὰ ἐκεῖ.
Τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς, ὁ Ἰσαὰκ
συνάντησε τὴν Ρεββέκα στὸ λιβάδι καὶ
τὴν ὁδήγησε στὴ σκηνὴ τῆς μητέρας
του Σάρας, ὅπως καὶ ὁ Ἰησοῦς θὰ
συναστήσει τὴν Ἐκκλησία Του στὰ
σύννεφα γιὰ νὰ τὴ φέρει στὰ οὔράνια
σκηνώματα, Τὴν Νέα Ἱερουσαλήμ, τὴν
πολυπόθητη πατρίδα.
Ὄχι! Δὲν ἔχουμε τὸν ἴδιο Θεὸ μὲ
τοὺς μὴ Χριστιανοὺς! Τὸ ἀπολύτως
οὐσιῶδες - ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ – γιὰ νὰ
γνωρίσουμε τὸν Πατέρα, εἶναι ὁ Υἱὸς:
«Αὐτὸς ποὺ ἔχει δεῖ ἐμένα, ἔχει δεῖ τὸν
Πατέρα· κανεὶς δὲν ἔρχεται πρὸς τὸν
Πατέρα, παρὰ μόνο μέσω ἐμοῦ»· ἕνας
Θεὸς ἐνσαρκωμένος τὸν ὁποῖο «ἔχουμε δεῖ
μὲ τὰ μάτια μας κι ἔχουμε ἀγγίξει μὲ τὰ
χέρια μας» (Α΄ Ἰω. 1:1). ὁ ἄυλος ἔγινε
ὑλικὸς γιὰ τὴ σωτηρία μας, ὅπως λέει ὁ
ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς, κι ἔχει
ἀποκαλυφθεῖ σὲ μᾶς.
Ἀλλὰ πότε ἀποκαλύφθηκε στοὺς
σημερινοὺς Ἑβραίους καὶ Μωαμεθανούς,
ἔτσι ὥστε νὰ ὑποθέσουμε πῶς γνωρίζουν
τὸν Θεὸ; Ἄν ἔχουν μιὰ πλήρη κατανόηση
τοῦ Θεοῦ ἔξω ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, τότε
ὁ Χριστὸς ἐνσαρκώθηκε, πέθανε καὶ
ἀναστήθηκε ματαίως!
Σύμφωνα μὲ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ,
δὲν ἔχουν ἀκόμη ἔρθει πλήρως στὸν
Πατέρα. Ἔχουν κάποια ἰδέα περὶ Θεοῦ,
ἀλλὰ αὐτὴ ἡ ἰδέα δὲν περιλαμβάνει τὴν
πλήρη ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, ποὺ δόθηκε
στὸν ἄνθρωπο διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Γιὰ μᾶς τοὺς Χριστιανούς, ὁ Θεὸς
εἶναι ἀσύλληπτος, ἀκατανόητος, ἀ-
περίγραπτος καὶ ἄυλος, ὅπως λέει ὁ
Μέγας Βασίλειος. Γιὰ τὴν σωτηρία μας
ἔγινε, (στὸ βαθμὸ ποὺ εἴμαστε ἑνωμένοι
μαζί Του), συνειλημμένος, περιγραπτὸς
καὶ ὑλικός, ἐξ ἀποκαλύψεως, στὸ
μυστήριο τῆς ἐνσάρκωσης τοῦ Υἱοῦ Του.
Σ’ Αὐτόν ἄς εἶναι ἡ δόξα στοὺς αἰῶνες
τῶν αἰώνων. Ἀμὴν. Καὶ γι’ αὐτὸ ὁ ἅγιος
Κυπριανὸς τῆς Καρχηδόνας λέει, ὅτι
ὅποιος δὲν ἔχει τὴν Ἐκκλησία γιὰ Μητέρα,
δὲν ἔχει τὸν Θεὸ Πατέρα!
17
Μακάρι ὁ Θεὸς νά μᾶς διαφυλάξει
ἀπὸ τὴν ἀποστασία καὶ ἀπὸ τὸν ἐρχομὸ
τοῦ Ἀντιχρίστου, τὰ προκαταρκτικὰ
σημεῖα τοῦ ὁποίου πολλαπλασιάζονται
μέρα μὲ τὴν μέρα. Μακάρι νὰ μᾶς
προστατέψει ἀπὸ τή μεγάλη θλίψη, τὴν
ὁποία οὔτε καὶ οἱ ἐκλεκτοὶ δὲν θὰ εἶναι σὲ
θέση νὰ ὑπομείνουν, δίχως τὴν χάρη
Ἐκείνου ποὺ θὰ μικρύνει αὐτὲς τὶς ἡμέρες.
Καὶ μακάρι νὰ μᾶς προστατέψει
διατηρῶντας μας στὸ «μικρὸ ποίμνιο», τὸ
«ὑπολειπόμενο, σύμφωνα μὲ τὴν ἐκλογὴ
τῆς χάρης», ἔτσι ὥστε σὰν τὸν Ἀβραὰμ νὰ
μπορέσουμε νὰ ἀναγαλλιάσουμε στὸ φῶς
τοῦ προσώπου Του, μὲ τὶς πρεσβεῖες τῆς
Παναγίας Μητέρας τοῦ Θεοῦ καὶ
Ἀειπαρθένου Μαρίας, ὅλων τῶν κατοίκων
τοῦ οὐρανοῦ, τοῦ νέφους τῶν μαρτύρων,
προφητῶν, ἱεραρχῶν, εὐαγ-γελιστῶν, καὶ
ὁμολογητῶν, ποὺ ἔμειναν πιστοὶ μέχρι
θανάτου, ποὺ ἔχυσαν τὸ αἷμα τους γιὰ τὸν
Χριστό, ποὺ μᾶς γέννησαν μέσῳ τοῦ
Εὐαγγελίου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στὰ νερὰ
τοῦ Βαπτίσματος. Εἴμαστε τὰ παιδιὰ τους
- ὁπωσδήποτε ἀδύναμα, ἁμαρτωλὰ καὶ
ἀνάξια· ἀλλὰ δὲν θὰ τείνουμε τὰ χέρια
μας πρὸς ἕνα ξένο Θεὸ! Ἀμὴν.
π. Βασίλειος Σακκᾶς
La Foi Transmise, 5 Ἀπριλίου 1970.
Ἡ ἐμφάνεια τοῦ Θεοῦ
Πατρός στούς ἁγίους Προφῆτες
καί ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος
"Διαψεύσεταί γε μὴν οὐδαμῶς τῶν ἁγίων
προφητῶν ὁ λόγος, ἑωρακέναι βοώντων τὸν Κύριον
Σαβαὼθ (Πατέρα)· οὐ γὰρ αὐτό κατ’ οὐσίαν, τοῦθ'
ὅπερ ἐστί ἡ τοῦ Θεοῦ φύσις, τεθεάσθαι
διϊσχυρίζονται" Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, PG.
73, 177 C.
«Μακεδονιανός: Ὁ Πατήρ ἦν μετ' αὐτῶν
ὀφθείς;
Ὀρθόδοξος: Καί πάνυ. Μέγαλου Ἀθανα-
σιου, ΒΕΠΕΣ, τόμ. 36, σσ. 96, 99, 100.
 Μακεδονιανός: Πῶς οὖν λέγει: "Θεόν οὐδείς
ἑώρακε πώποτε";
Ὀρθόδοξος: Διά γάρ τοῦτο ὡς ἄνδρες
ὤφθησαν, ἐπειδή ὅ ἐστι τῇ φύσει οὐδείς οὔτε εἶδεν
οὔτε ἰδεῖν δύναται». Μέγαλου Αθανασιου: ὅ.π.
«Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακεν πώποτε· ὁ Μονογενὴς
Υἱός, ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ Πατρός, ἐκεῖνος
ἐξηγήσατο... Τί οὖν ἐροῦμεν τῷ μεγαλοφωνοτάτῳ
Ἠσαΐᾳ λέγοντι· Εἶδον τόν Κύριον καθήμενον ἐπί
θρόνου ὑψηλοῦ καί ἐπηρμένου; Τί δέ τῷ Ἰωάννῃ
προσμαρτυροῦντι αὐτῷ, ὅτι ταῦτα εἶπεν, ὃτε εἶδε τήν
δόξαν αὐτοῦ; Τί δέ τῷ Ἰεζεκιήλ; Καί γάρ καί αὐτός
ἐπί τῶν Χερουβείμ καθήμενον αὐτόν ὁρᾷ. Τί δέ καί
τῷ Δανιήλ; καί γάρ αὐτός φῃσιν· Ὁ Παλαιός τῶν
ἡμερῶν ἐκάθητο…. Καί ἕτεροι δέ αὐτόν ἑωράκασι.
Πῶς οὖν ὁ Ἰωάννης εἶπεν, Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακεν
πώποτε; Δηλῶν ὃτι πάντα ἐκεῖνα συγκαταβάσεως ἦν,
οὐκ αὐτῆς τῆς οὐσίας ….. Καί τοῦτο διά προφήτου
τινός ὁ Θεός καί Πατήρ ἐμφαίνων ἔλεγεν· Ἐγώ
ὁράσεις, φησίν, ἐπλήθυνα, καί ἐν χερσί Προφητῶν
ὡμοιώθην, τουτέστι, συγκατέβην, οὐ τοῦτο ὅπερ
ἤμην ἐφάνην».
Ἐδῶ μᾶς ἐξηγεῖ καί ὁ Μέγας Χρυσορρήμων
Ἅγιος, τό τί σημαίνει: «Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακεν
πώποτε». Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μᾶς
ἐξηγεῖ, τό τί ἀκριβῶς γράφει ὁ Εὐαγγελιστής. Γράφει
γιά τήν Θεϊκήν οὐσίαν καί ὄχι γιά τίς συγκαταβατικές
ὁράσεις τῶν Προφητῶν, στίς ὁποῖες στηρίζεται ἡ
εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος τοῦ Συνθρόνου: «πάντα
ἐκεῖνα συγκαταβάσεως ἦν, οὐκ αὐτῆς τῆς οὐσίας».
Ἀποστομώνει ὁ Ἅγιος, ἐπίσης, αὐτούς οἱ
ὁποῖοι διαδίδουν, ὅτι μόνον ὁ Υἱός ἐμφανίσθηκε στήν
Παλαιά Διαθήκη καί ποτέ ὁ Πατήρ.
«Καί τοῦτο διά Προφήτου τινός ὁ Θεός καί Πατήρ
ἐμφαίνων ἔλεγεν· Ἐγώ ὁράσεις, φησίν, ἐπλήθυντα,
καί ἐν χερσί Προφητῶν ὡμοιώθην, τουτέστι,
συγκατέβην…». Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου,
P.G. 59, 97-98.
Τά ἀνωτέρω τοῦ Χρυσορρήμονος Πατρός
δένουν ἀκαταλύτως μέ τά τῆς Ἁγίας Ζ΄ Οἰκουμενκῆς
Συνόδου:
"Τῶν τάς προφητικάς ὁράσεις ὡς αὐτό τό θεῖον
αὐτάς ἐσχημάτισε καί διετύπου, εἰδότων καί
ἀποδεχομένων καί πιστευόντων, ἅπερ ὁ τῶν
Προφητῶν χορός ἑωρακότες διηγήσαντο, καί τήν
τῶν Ἀποστόλων καί εἰς Πατέρας διήκουσαν
ἔγγραφόν τε καί ἄγραφον παράδοσιν κρατυνόντων,
καί διά τοῦτο εἰκονιζόντων τά Ἅγια καί τιμώντων,
αἰωνία ἡ μνήμη".
Τό ὅτι δέν εἰκονίζεται ἡ φύσις (οὐσία) τοῦ
Θεοῦ υἱοθέτησε στίς πράξεις της ἡ Ἁγία Ζ΄
Οἰκουμενική Σύνοδος, πρᾶγμα στό οποῖο δέν ἔχουμε
καμμία ἀντίρρηση:
«ἡμεῖς -(καί ἐγώ προσωπικῶς βεβαιῶ)- ἐρευνητικῶς
τὰς πράξεις ταύτας, (σ. σ. δ,΄ ε΄ καί στ΄ τῆς Ζ΄
Οἰκουμενικῆς), ἀναγνόντες, οὐδὲν τοιοῦτον εὕρομεν,
εἰμὴ μόνον, ὅτι ἡ φύσις τῆς Ἁγίας Τριάδος ὡς
ἀνείδεως καὶ ἀόρατος οὐκ εἰκονίζεται..." Ἅγιος
Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στό Ἱερό Πηδάλιο, ΑΩΞΔ,
σελ. 321.
18
Ποῖος εἶναι ὁ κατ’ ἐξοχήν κηρυσσόμενος
στήν Παλαιά Διαθήκη, κατά τούς μεγάλους
Καπαδόκες Πατέρες;
Μᾶς ἀπαντάει ὁ μέγιστος τῶν θεολόγων τῆς
Ἁγίας Τριάδος καί Ἅγιος, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος:
«Ἔχει γάρ οὕτως˙ ἐκήρυσσε φανερῶς ἡ Παλαιά τόν
Πατέρα, τόν Υἱόν ἀμυδρότερον. Ἐφανέρωσεν ἡ
Καινή τόν Υἱόν, ὑπέδειξε τοῦ Πνεύματος τήν
θεότητα. Οὐ γάρ ἦν ἀσφαλές, μήπω τῆς τοῦ Πατρός
θεότητος ὁμολογηθείσης, τόν Υἱόν ἐκδήλως
κηρύττεσθαι˙ μηδέ τῆς τοῦ Υἱοῦ παραδεχθείσης, τό
Πνεῦμα τό ἅγιον, ἵνα εἴπω τι καί τολμηρότερον
ἐπιφορτίζεσθαι.» Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου,
Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου,
Λόγος ΛΑ΄, Θεολογικός Πέμπτος, PG 36 XXVI, 161
Καί αὐτό τό κείμενο τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ
Θεολόγου δένει μέ τήν ἀπόφαση τῆς Ἁγίας Ζ΄
Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἀφοῦ φανερά κηρύχθηκε στήν
Παλαιά Διαθήκη ὁ Πατήρ:
"Τῶν τάς προφητικάς ὁράσεις ὡς αὐτό τό θεῖον αὐτάς
ἐσχημάτισε καί διετύπου, εἰδότων καί ἀποδεχομένων καί
πιστευόντων, ἅπερ ὁ τῶν Προφητῶν χορός ἑωρακότες
διηγήσαντο, καί τήν τῶν Ἀποστόλων καί εἰς Πατέρας
διήκουσαν ἔγγραφόν τε καί ἄγραφον παράδοσιν
κρατυνόντων, καί διά τοῦτο εἰκονιζόντων τά Ἅγια καί
τιμώντων, αἰωνία ἡ μνήμη".
.
Καί ὁ μέγας ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαασκηνός,
ὅμως, διδάσκει ὄτι ἔχει εἰκόνες τοῦ Θεοῦ καί ἡ Γρα-
φή:
Ἡ δέ θεία φύσις ἀπερίγραπτός ἐστι μόνη καί
παντελῶς ἀνείδεος καί ἀσχημάτιστος καί
ἀκατάληπτος,
«εἰ καί ἡ θεία γραφή τύπους Θεῶ περιτίθησι τό μέν
δοκεῖν σωματικούς, ὥστε σχήματα ὁρᾶσθαι καί
αὐτούς δέ ἀσωμάτους. Οὐ γάρ σωματικοῖς ὀφθαλ-
μοῖς, ἀλλά νοεροῖς ἑωρῶντο τοῖς προφήταις καί οἷς
ἐπεκαλύποντο, οὐ γάρ πᾶσιν ἑωρῶντο. Καί αὐτό τό
κείμενο τοῦ Παμμεγίστου Δαμασκηνοῦ δένει μέ τήν
ἀπόφαση τῆς Ἁγίας Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου:
"Τῶν τάς προφητικάς ὁράσεις ὡς αὐτό τό θεῖον
αὐτάς ἐσχημάτισε καί διετύπου, εἰδότων καί
ἀποδεχομένων καί πιστευόντων, ἅπερ ὁ τῶν
Προφητῶν χορός ἑωρακότες διηγήσαντο, καί τήν
τῶν Ἀποστόλων καί εἰς Πατέρας διήκουσαν
ἔγγραφόν τε καί ἄγραφον παράδοσιν κρατυνόντων,
καί διά τοῦτο εἰκονιζόντων τά Ἅγια καί τιμώντων,
αἰωνία ἡ μνήμη".
Ἡ γενική θέση του θείου Πατρός
Δαμασκηνού είναι:
«Ἁπλῷ δέ λόγῳ εἰπεῖν, δυνάμεθα ποιεῖν
εἰκόνας πάντων τῶν σχημάτων ὧν εἴδομεν. Νοῦμεν
δέ ταῦτα ὡς ὡράθη.
Τέταρτος τρόπος εἰκόνος τῆς γραφῆς
σχήματα καί μορφάς καί τύπους ἀναπλαττούσης τῶν
ἀοράτων καί ἀσωμάτων σωματικῶς τυπουμένων
πρός ἀμυδράν κατανόησιν τοῦ Θεοῦ τε καί ἀγγέλων,
διά τό μή δύνασθαι ἡμᾶς τά ἀσώματα ἄνευ
σχημάτων ἀναλογούντων ἡμῖν θεωρεῖν, καθώς φησιν
ὁ πολύς τά θεῖα Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης.»
«Πρός τούς διαβάλλοντας τάς ἁγίας εἰκόνας, Λόγοι Τρεῖς»,
Φιλοσοφική καί Θεολογική Βιβλιοθήκη, Θεσσαλονίκη 2007,
Στ. 21, σελ. 338 .
 Ὅσοι, λοιπόν, λένε, ὅτι στὴν ὅραση τοῦ
Προφήτου Δανιὴλ "ὁ ὡς Υἱὸς ἀνθρώπου" δὲν ἦταν ὁ
Χριστός, ἀλλὰ ἕνας τέλειος ἄνθρωπος, χωρισμένος
ἀπὸ τὸν Θεὸν Λόγον, (δηλ. ἡ γυμνή τάχα ἀνθρώπινη
φύσις τοῦ Χριστοῦ μας!) ποὺ πηγαίνει πρὸς τὸν
"Παλαιὸν τῶν Ἡμερῶν," τὸν ὁποῖον θεωροῦν ὡς τὸν
Θεὸν Λόγον, γιὰ νὰ ἑνωθεῖ μαζί του, σφάλλουν
μεγάλως.
Αὐτὴ ἡ θεωρία ἔχει Νεστοριανικὴ τὴν βάση
καὶ ἀντιστρατεύεται τὴν Ὀρθόδοξη διδασκαλία τῆς
Γ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.
Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος γιὰ τὴν συγκεκριμένη
ὅραση τοῦ Προφήτου Δανιὴλ γράφει:
"Περὶ δὲ τῆς ἐνδόξου Δευτέρας Παρουσίας
τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ λέγει ὁ προφήτης Δανιήλ:
"Ἐθεώρουν ἐν ὁράματι τῆς νυκτός, καὶ ἰδοὺ μετὰ τῶν
νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ ὡς Υἱὸς ἀνθρώπου ἐρχόμενος,
καὶ ἕως τοῦ Παλαιοῦ τῶν ἡμερῶν ἔφθασε καὶ
ἐνώπιον αὐτοῦ προσηνέχθη. Καὶ αὐτῷ ἐδόθη ἡ ἀρχὴ
καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ βασιλεία· καὶ πάντες οἱ λαοί, φυλαί,
γλῶσσαι, αὐτῷ δουλεύσουσιν. Ἡ ἐξουσία αὐτοῦ
ἐξουσία αἰώνιος, ἥτις οὐ παρελεύσεται! Ἰδοὺ σαφῶς
διὰ τῶν εἰρημένων ἐμάθομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ Υἱὸς
τοῦ Θεοῦ ὁ σαρκωθείς καὶ παθών δι' ἡμᾶς καὶ
ἀναστάς ἐκ νεκρῶν καὶ ἀναληφθείς ἐν δόξῃ πρὸς τὸν
ἑαυτοῦ Πατέρα καὶ πάλιν (ἐρχόμενον) μέλλων
ἔρχεσθαι μετὰ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ μετὰ δόξης
αἰωνίου κρίναι ζῶντας καὶ νεκροὺς". ΒΕΠ 35, 149-
150.
Ὁ Μέγας Πατὴρ Ἀθανάσιος διατυπώνει
ξεκάθαρα, ὅτι ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ὄχι
γυμνὴ ἀνθρώπινη φύσις ἔρχεται πρὸς τὸν Παλαιὸν
τῶν Ἡμερῶν, τὸν ἑαυτοῦ Πατέρα.
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς τονίζει, ὅτι
πρῶτα φανερώθηκε ὁ Θεὸς Πατὴρ καὶ ἔδωσε στοὺς
Προφῆτες τὶς φυσικὲς καὶ οὐσιώδεις ἐνέργειες τῆς
Θεότητος:
"Πρῶτον πεφανέρωται ὁ Πατὴρ τῆς Θείας
φύσεως αὐχήματα (καυχήματα) τὰ τῆς Θεότητος
ἰδιώματα, τὰς φυσικάς καὶ οὐσιώδεις Αὐτῆς ἐνερ-
γείας τοῖς Προφήταις κατὰ χάριν διδούς, ὡς ἂν τε
δείξῃ καθ’ ἑαυτὸν ὑφεστώς, (οὕτως ὥστε νὰ δείξει
ταυτοχρόνως ὅτι ὑφίσταται καθ' ἑαυτὸν), καὶ οὐκ ὤν
ἑξ ἄλλου, ἀλλ' αὐτὸς ὤν ἀρχὴ τῆς Θεότητος· καὶ δὴ
καὶ τ’ ἄλλα δεικνὺς ἐξ αὐτοῦ τε ὄντα καὶ αὐτῷ
συνημμένα (δεικνύων ὅτι καὶ τὰ ἄλλα Θεῖα Πρόσωπα
εἶναι ἀπὸ Αὐτὸν καὶ συνάπτονται μὲ Αὐτόν), πρὸ
πάντων ἐμφυσήματι καὶ λόγον δημιουργὸν
καταγγέλεται". ΕΠΕ 1, 218.
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος διευκρινίζει, ὅτι συγκα-
ταβατικῶς καὶ συμβολικῶς ἐμφανίζεται καὶ ὁ Θεὸς
Πατὴρ:
"Ἀλλὰ καὶ Πατέρα τὸν Δαυὶδ οὗτος ἔχει (ὁ
Χριστός)· οὐκοῦν καὶ ἄνθρωπός ἐστιν ὁ αὐτός, ὥς
εἶναι τὸν τεχθησόμενον Θεὸν ὁμοῦ καὶ ἄνθρωπον,
υἱόν τε ἀνθρώπου καὶ Υἱὸν Θεοῦ, παρὰ Θεοῦ καὶ
Πατρὸς ὡς ἄνθρωπος τὴν ἀδιάδοχον βασιλείαν
λαμβάνοντα, ὡς εἶδεν καὶ προανεκήρυξε Δανιήλ
'ἐθεώρουν' ..." ΕΠΕ 9, 390.
19
Ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων στὴν 15η
κατήχησή του μιλάει ξεκάθαρα γιὰ τὴν συμβολικὴ καὶ
συγκαταβατικὴ ἐμφάνεια τοῦ Θεοῦ Πατρὸς στὸν
Προφήτη Δανιήλ:
"Ἔρχεται πρὸς τὸν Πατέρα, κατὰ τὴν γραφὴν
τὴν ἀρτίως ἀναγνωσθεῖσαν, ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ
τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ... καὶ ὁ μὲν Πατὴρ
καθέζεται ἔχων τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ὡσεὶ χιών
καὶ τὴν τρίχα τῆς καφαλῆς ὡς ἔριον καθαρὸν" 4
Αὐτό τό κείμενο τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου
Ἱεροσολύμων δένει μέ τήν ἀπόφαση τῆς Ἁγίας Ζ΄
Οἰκουμενικῆς Συνόδου:
"Τῶν τάς προφητικάς ὁράσεις ὡς αὐτό τό
θεῖον αὐτάς ἐσχημάτισε καί διετύπου, εἰδότων καί
ἀποδεχομένων καί πιστευόντων, ἅπερ ὁ τῶν
Προφητῶν χορός ἑωρακότες διηγήσαντο, καί τήν
τῶν Ἀποστόλων καί εἰς Πατέρας διήκουσαν
ἔγγραφόν τε καί ἄγραφον παράδοσιν κρατυνόντων,
καί διά τοῦτο εἰκονιζόντων τά Ἅγια καί τιμώντων,
αἰωνία ἡ μνήμη".
Καί ὁ Τριαδικός Κανών, πού ψάλλουμε τήν
Κυριακή, ἀναφερόμενος στήν ὅραση τοῦ Προφήτου
Δανιήλ διδάσκει:
"Μυεῖται τῆς μιᾶς Κυριότητος, τό τριφαές ὁ
Δανιήλ, Χριστόν Κριτήν θεασάμενος πρός τόν
Πατέρα ἰόντα (νά ἔρχεται, νά πηγαίνει) καί Πνεῦμα
τό προφαῖνον τήν ὅρασιν" (Ἦχος πλ. α΄, ὠδή δ΄, τροπ.
α΄).
Συμπληρωματικά καί σχετικά μέ τίς ἅγιες
εἰκόνες ἀπό τά Πρακτικά τῶν δύο τελευταίων
Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἔχουμε νά σημειώσουμε τά
ἑξῆς μαζί μέ τίς παρατιθέμενες μαρτυρίες:
Τό γράμμα καί τό πνεῦμα τῆς Ἁγίας Ζ΄
Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ὅλων τῶν Ἁγίων Πατέρων
μας εἶναι ἡ ἀποδοχή τῶν εἰκόνων, πού σφραγίζονται
μέ τά ἅγια πρόσωπα τοῦ Κυρίου, τῆς Θεοτόκου, τῶν
Ἁγίων μας καί τῶν ὁραμάτων τῶν Προφητῶν!
«... διδάξαντες ἡμᾶς πιστεύειν εἰς ἕνα Θεόν
ἐν τριάδι ἀνυμνούμενον καί δοξαζόμενον,
παραδόντες καί σύμβολα ἐν τῆ ἐκκλησίᾳ..."5 "οἱ γάρ
Χριστιανοί ἕνα Θεόν σέβοντες ἐν Τριάδι ἀνυμνού-
μενον, αὐτῷ μόνῳ λατρεύοντες, δι’ αἰσθητῶν
συμβόλων πρός τά νοητά ἀγόμεθα. αἰσθητοί γάρ
ὄντες ἄλλως πως πρός τά νοητά οὐκ ἀνατεινόμεθα,
εἰ μή δι’ αἰσθητῶν συμβόλων, διά τε γραφικῆς
θεωρίας καί διά εἰκονικῆς ἀνατυπώσεως.»6
Στ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου: «Ἔκθεσις
Πίστεως τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει ἑκατόν
πεντήκοντα ἁγίων καί μακαρίων πατέρων»:
«Πιστεύομεν εἰς ἕνα Θεόν Πατέρα παντοκράτορα,
ποιητήν οὐρανοῦ καί γῆς, ὁρατῶν τε πάντων καί
ἀοράτων»7, καί πάλιν: «Πιστεύομεν τοίνυν,
μακαριώτατοι, καθάπερ ἄνωθέν τε καί ἐξ ἀρχῆς εἰς
4
ΒΕΠ 39, 195.
5
Ἔνθ, ἀνωτ. σελ. 901.
6
Βλ. τήν πιό κάτω ὑποσημείωση.
7
Πρακτικά τῶν Ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων,
{τῆς Στ΄ ἐν προκειμένῳ} σελ. 144 (650).
ἕνα Θεόν Πατέρα παντοκράτορα, ἄναρχόν τε
παντελῶς καί ἀΐδιον, πάντων ὁρατῶν καί ἀοράτων»8.
Ὅ,τι λέγεται ἤ ψάλλεται μέ τά λόγια ἤ
γράφεται καί περιγράφεται μέ λέξεις γίνεται καί
εἰκόνα. Αὐτό μᾶς διδάσκει ἡ Ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενική
Σύνοδος:
«τό μέν διά τῆς ἀκοῆς ἐνωτιζόμεθα, τό δέ διά
τῆς ὁράσεως κατανοοῦμεν. τά ἀλλήλων γνωριστικά
χωρίς πάσης ἀντιλογίας καί τά ἀλλήλων ἔχουσιν
δηλώσεις, καί ταῖς αὐταῖς τιμαῖς γεραίρονται.»9...
"εἴ τι γάρ τό ἅγιον εὐαγγέλιον διά τῆς
ἀναγνώσεως ἐνσημαίνει ἡμῖν, τό αὐτό καί αἱ
εἰκόνες"...10
«Τῶν πιστευόντων καί διακηρυκευομένων,
ἤτοι εὐαγγελιζομένων, τούς λόγους ἐπί γραμμάτων,
τά πράγματα ἐπί σχημάτων, καί εἰς μίαν ἑκάτερον
συντελεῖν ὠφέλειαν, τήν τε διά λόγων ἀνακήρυξιν,
καί τήν δι’ εἰκόνων τῆς ἀληθείας βεβαίωσιν, Αἰωνία
ἡ μνήμη τρίς!»11
Συμπερασματικά:
1. Ἀπεικόνιση τῆς Ἁγίας Τριάδος καθώς ἔχει,
ἀπεικόνιση δηλ. τῆς φύσεως τῆς θεότητος, δέν εἶναι
δυνατή σέ καμμία περίπτωση.
2. Οἱ ἀπεικονίσεις τῆς Παναγίας Τριάδος
εἶναι συμβολικές καί γίνονται δεκτές, γιατί
στηρίζονται ἁγιογραφικά καί ἀπό τούς Ἁγίους
Πατέρες πού ἑρμηνεύουν ὀρθοδόξως τά σχετικά
χωρία. Καί ἐν προκειμένῳ καί ἡ φιλοξενία τοῦ
Ἀβραάμ καί τοῦ Πατρός μετά τῆς ἐκ δεξιῶν καθέδρας
τοῦ Υἱοῦ μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐν εἴδει Περιστερᾶς!
"... Ἂν δὲ καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα πρέπει νὰ
ζωγραφίζεται ἐν εἴδει περιστερᾶς καθὼς ἐφάνη,
λέγομεν· ὅτι, ἐπειδὴ Πέρσης τις Ξεναΐας ὀνόματι,
ἔλεγε πρὸς τοῖς ἄλλοις, ὅτι εἶναι νηπιώδους γνώσεως
τὸ νὰ ζωγραφῆται τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, καθὼς ἐφάνη
ἐν εἰδώλῳ περιστερᾶς, ἡ δὲ ἁγία καὶ Οἰκουμενικὴ καὶ
Ζ΄ Σύνοδος12 ἀναθεμάτισεν αὐτὸν μετὰ τῶν ἄλλων
8
’Ενθ. ἀνωτ. Πρακτικά Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου,
σελ. 263 (763).
9
Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 901-902. Εἶναι ἄπειρες καί πλήρεις
Πνεύματος Ἁγίου οἱ σχετικές ἐκφράσεις στό Ἅγιον
Σύμβολον τῆς Πίστεως, στά Λειτουργικά καί
Πατερικά κείμενα "...καί ἀνελθόντα εἰς τούς οὐρανούς
καί καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός...", "ὁ ἄνω τῷ
Πατρί συγκαθήμενος", (Θ. Λειτουργία Μ. Βασιλείου
καί Ἁγίου Χρυσοστόμου), "... τῷ Πατρί
συγκαθεζόμενον" (Ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας) κ.
ἄ.
10
Ἁγίου Ταρασίου, Ἰωάννη πρεσβυτέρῳ καί ἡγουμένῳ
καί ἀναχωρητῆ, Τῶν Ἱερῶν Συνόδων δαψιλεστάτη
συλλογή, σελ. 899.
11
Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας, Τριώδιον, ἔκδ. Β΄
Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1993 σελ. 145.
12
Πράξει ε΄ σελ. 819 τοῦ Β΄ τόμου τῶν Συνοδικῶν.
" Μή γάρ εἶναι θεμιτόν ἔλεγεν ὁ Ξεναΐας,
ἀσωμάτους ὄντας ἀγγέλους σωμματοποιεῖν, καί ὡς
ἐν μορφαῖς ἀνθρωπίναις ὑπάρχοντας ἐνσωμάτους
20
εἰκονομάχων.· Ἐκ τούτου συνάγεται, ὅτι κατὰ τὴν Ζ΄
Σύνοδον πρέπει νὰ ζωγραφῆται αὐτὸ ἐν εἴδει
περιστερᾶς ὡς ἐφάνη.· Αὐτὸ τοῦτο βεβαιοῖ καὶ ὁ
Δοσίθεος" 13.
Οἱ ἀντιτιθέμενοι στήν εἰκόνα τοῦ Συνθρόνου
τῆς Ἁγίας Τριάδος κάνουν ἕνα βασικό λάθος στίς
ἐκτιμήσεις τους γιά τά περαιτέρω συμπεράσματά
τουςς, πού κατ’ ἀνάγκην εἶναι καί αὐτά ἐσφαλμένα
καί ἀντίθετα μέ τίς ἑρμηνεῖες ὅλων τῶν Ἁγίων
Πατέρων.
Καί οἱ δύο εἰκόνες πού ἔγιναν ἀποδεκτές ἀπό
τήν Ἐκκλησία μας εἶναι συμβολικές. Τόσο ἡ φιλοξενία
τοῦ Ἀβραάμ, ὅσο καί ὁ Πατήρ μέ τόν Υἱό ἐκ δεξιῶν
Του καί τό Πανάγιον Πνεῦμα ἐν εἴδει Περιστερᾶς.
Θέτουν οἱ ἀντιτιθέμενοι ὡς βάση τοῦ
συλλογισμοῦ τους ἐσφαλμένης ἑρμηνείας μείζονα
πρόταση, τῆς ὁποίας τό νόημα συσχετίζουν μέ τήν
ἐλάσσονα πρόταση τοῦ συλλογισμοῦ, γιά νά
καταλήξουν στό ἄτοπο συμπέρασμα, ὅτι τάχα δέν
εἰκονίζεται συμβολικά ἡ ἁγία Τριάδα τοῦ Συνθρόνου.
Θεωροῦν δηλ. ὅτι στήν συμβολική εἰκόνα τῆς Ἁγίας
τυποῦν. ἀλλά μετά μηδέ κἄκεῖνο νομίζειν, τιμήν ἤ
δόξαν ἐκνέμειν τῷ Χριστῷ τήν διά τῆς γραφῆς αὐτῷ
τεχνητευομένην εἰκόνα. εἶναι δέ μόνῳ αὐτῷ
προσδεκτήν εἰδέναι τήν ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ
προσκύνησιν. καί μεθ' ἕτερα. εἰδέναι δέ λέγει
κἄκεῖνο, νηπιώδους εἶναι φρενός τό πλαστουργεῖν
ἐν περιστερᾶς εἰδώλῳ τό πανάγιον καί
προσκυνητόν πνεῦμα. καί τοι τῶν εὐαγγελικῶν
οὐδαμῶς παραδεδωκότων γραμμάτων, ὅτι γέγονε
περιστερά τό ἅγιον πνεῦμα, ἀλλ' ὅτι ἐν εἴδει
περιστερᾶς ὤφθη ποτέ. τό δέ οἰκονομικῶς, ἀλλ’
οὐκ οὐσιωδῶς οὕτω πως ἐφάπαξ φανέν οὐδαμῶς
ἁρμόδιον τοῖς ἀσεβοῦσι σώματος εἴδωλον ποιεῖν.
ταῦτα Φιλόξενος διδάσκων, ὁμοῦ τῇ διδασκαλίᾳ καί
τοὒργον ἐπέφερε, πολλαχόθεν γοὖν ἀγγέλων μέν
εἰκόνας καταφέρων ἐξήλειφε, τάς δέ τόν Χριστόν
τυπούσας εἰς ἀδύτους ἐταμίευε τόπους.
Ταράσιος ὁ ἁγιώτατος πατριάρχης εἶπεν.
ἀκούσωμεν ἱεροί ἄνδρες, τίνες οὐκ ἐδέξαντο τάς
σεπτάς εἰκόνας, ἀβάπτιστοι, Μανιχαῖοι, οἱ
φαντασίας πρεσβεύοντες ἐπί τῆς τοῦ Χριστοῦ
οἰκονομίας, καί ἐκ τῶν μιασμάτων αὐτῶν οἱ τῆς
χριστιανοκατηγορικῆς αἱρέσεως εἰσηγηταί ἔλαβον
τάς ἀφορμάς.
Σάββας ὁ εὐλαβέστατος ἡγούμενος μονῆς
τῆς Στουδίου εἶπεν. εὐχαριστοῦμεν τῷ Θεῷ καί τῇ
ἀγαπητικῇ προαιρέσει τῶν δεσποτῶν ἡμῶν τῶν
ἀγαθῶν, ὅτι οἱ ψευδοφύλακες τῆς ψευδοσυνόδου
ἐκείνης ἐθριάμβεύθησαν μετά καί τῶν συν-
ηγορούντων αὐτοῖς αἱρετικῶν.
Ἡ ἁγία σύνοδος εἶπεν. ἀνάθεμα αὐτοῖς".
Ἰωάννου τοῦ διακρινομένου, Τῶν Ἱερῶν Συνόδων
δαψιλεστάτη συλλογή, σελ. 819.
13
Σελ. 655 τῆς Δωδεκαβίβλου.
Τριάδος εἰκονίζεται ἡ φύσις ἤ ἡ οὐσία τῆς Θεότητος,
(τοῦ Θεοῦ), ἤ ὁ Πατήρ καθώς ἔχει! Καί ἐφ’ ὅσον
ἀπαγορεύεται ἡ εἰκόνιση τῆς οὐσίας (φύσεως) τοῦ
Θεοῦ, κατά συνέπειαν εἶναι λογικό, νά μήν
ἐπιτρέπεται καί ἡ ἀναζωγράφηση τοῦ Πατρός, ἀφοῦ
εἶναι παράλογο νά εἰκονίζεται ἡ φύσις τῆς Θεότητος!
Δέν κατανοῦν ὅσοι πολεμοῦν τήν συμβο-
λική παράσταση τῆς Ἁγίας Τριάδος μέ τόν Πατέρα
καί τόν Υἱόν ἐκ δεξιῶν Του καί τό Πανάγιον Πνεῦμα
ἐν εἴδει περιστερᾶς, ὅτι κανείς δέν εἶπε ποτέ, ὅτι
εἰκονίζεται ἡ φύσις ἤ ἡ οὐσία τῆς Θεότητος, (τοῦ
Θεοῦ), ἤ ὁ Πατήρ καθώς ἔχει!
Ὅλες οἱ παραπομπές πού γίνονται στούς
Ἁγίους Πατέρες ἀπό τούς ἀντιτιθεμένους στήν
συμβολική ἀπεικόνιση τῆς ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΟΣ
εἶναι καλές καί σωστές, ἀλλά εἶναι ἄσχετες μέ τό
θέμα μας, μιά καί ἀναφέρονται ὅλες στό ἀνεικόνιστο
τῆς θείας φύσεως ἤ τῆς θείας οὐσίας ἤ τῆς Θεότητος,
ὅπερ τό αὐτόν! Καμμία ἀπό τίς σχετικές παραπομπές
δέν μᾶς λέει, ὅτι δέν εἶναι δυνατή ἡ συμβολική
παράσταση τοῦ Πατρός, γιά νά ἔχουμε ἀμυδράν
εἰκόνα περί Θεοῦ, ὅπως τονίζει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ
Δαμασκηνός, διότι καί εἰκόνες Θεοῦ ἔχει ἡ Γραφή
καί ἐν εἰκονικῇ ὁράσει εἶδον οἱ Προφῆτες καί οἱ
Ἅγιοι τόν Θεόν κατά τόν Μέγαν δογματικόν Πατέρα
καί διαπιστώσαμε ἀπό τά ἀνωτέρω παρατιθέμενα
χωρία!
Κανείς τῶν Ἁγίων Πατέρων δέν μίλησε οὔτε
ἔγραψε ποτέ κατά τῆς συμβολικῆς εἰκονίσεως τῆς
Ἁγίας Τριάδος τοῦ Πατρός μετά τοῦ Υἱοῦ ἐκ δεξιῶν
Του καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν εἴδει περιστερᾶς τά
τελευταῖα χίλια χρόνια!
Δέν προβληματίζει τούς ἀντιτιθεμένους ἡ
στάση τῶν Πατέρων μας;
Γνωρίζουν, ἔστω καί ἕνα Ἅγιο πού νά ἔγραψε
ποτέ κατά τῆς συμβολικῆς εἰκόνος αὐτῆς τῆς Ἁγίας
Τριάδος;
Δέν ὑπάρχει στήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας
μας οὔτε ἕνας!
Ὅλοι εἶδαν σ’ αὐτή τήν ἀπεικόνιση τήν
ἐφαρμογή τῆς ἀποφάσεως τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς
Συνόδου, ὅτι εἰκονίζονται οἱ ὁράσεις τῶν Προφητῶν
καί παρίστανται διά χρωμάτων καί δι’ εἰκονικῆς
ἀναζωγραφήσεως τά διακηρυκευόμενα καί εὐαγ-
γελιζόμενα κατά τήν Ζ΄ Οἰκουμενικήν Σύνοδον, ὅπως
παρατίθενται στά κείμενα τοῦ Συνοδικοῦ τῆς
Ὀρθοδοξίας μας.
Ὅτι δηλ. ἔγινε ὁρατός καί ὁ Πατήρ
συμβολικῶς, τό δέχονται ὅλοι οἱ Ἅγιοι Πατέρες: Ὁ
Μέγας Ἀθανάσιος, ὁ Ἅγιος Ἐπιφάνιος Κύπρου, ὁ
Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὁ Χρυσορρήμων
Πατήρ, ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, ὁ Ἅγιος
Κύριλλος Ἱεροσολύμων14, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ
Παλαμᾶς καί ὁ Μέγας Ἅγιος Νικόδημος ὁ
Ἁγιορείτης, μετά τοῦ Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Νοταρᾶ,
τοῦ Ἀθανασίου τοῦ Παρίου, τοῦ ἁγίου Σεραφείμ τοῦ
Σάρωφ καί τοῦ Ἁγίου Μακαρίου Μόσχας, ἁγίου
Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Ε΄, Δοσιθέου Ἱεροσολύμων,
Ἁγίου Συμεῶνος Θεσσαλονίκης, καί τῶν Ἁγίων
14
Βλ. τίς ἐπισυναπτόμενες ἀνωτέρω παραπομπές καί
τό ἀκριβές ἀντίγραφο τοῦ ἐπισυναπτόμενου ντοκου-
μέντου τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου Ἱεροσολύμων
21
Φιλαρέτου, Ἰωάννου τοῦ Μαξίμοβιτς καί τοῦ
θαυματουργοῦ Ἁγίου Νεκταρίου καί τοῦ Ὁσίου
Ἱερωνύμου τῆς Αἰγίνης.
Μετά τήν Ζ΄ Οἰκουμενικήν Σύνοδον ἔχουμε
κυριολεκτικά ἔκρηξη στόν τομέα τῆς ἁγιο-γραφίας
καί τῆς συμβολικῆς ἀπεικονίσεως καί τῆς Παναγίας
Τριάδος, ἑρμηνεύοντας οἱ ἁγιογράφοι μας ὀρθοδόξως
τήν ἀπόφαση τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς περί τῆς
ἀπεικονίσεως τῶν ὁραμάτων τῶν Προφητῶν!
Ὁ Βράνος, καταφερόμενος κατά τοῦ Ἁγίου
Νικοδήμου, δέν γίνεται δεκτός, ὅπως καί ἄλλοι
σύγχρονοι ἁγιογράφοι, γιατί δέν κάνει καμμία
ἀναφορά στίς ἀποφάσεις καί στά Πρακτικά τῆς Ἁγίας
Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.15
Γιαὐτό, γιά μᾶς ἀποφασιστική-καταλυτική
καί γιά τό θέμα τῶν Ἁγίων Εἰκόνων εἶναι ἡ γνώμη τοῦ
Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, πού ἔλειωσε στή
νηστεία, στήν ἀγρυπνία καί στήν προσευχή, οὐράνια
χαρίσματα λαβών διά τῆς ἀκροτάτης ἀσκήσεως! Γιά
δέ τήν σοφία του, δέν εἶναι τυχαῖο, ὅτι
ἀνακηρύχθηκε ὁ μέγιστος θεολόγος τῶν τελευταίων
ἕξι αἰώνων ἀπό τό τελευταῖο παγκόσμιο θεολογικό
συνέδριο στή Νότια Ἀμερική.16
Γράφουν κάποιοι ἀπερισκέπτως, ἀλ-
λοιώνοντας τήν ἔννοια τῶν κειμένων τῆς Ζ΄
Οἰκουμενικῆς Συνόου, στηριζόμενοι στόν ὀρθο-
λογισμο τους:
«Τί λέγει, ὅμως, ἡ Ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενική
Σύνοδος περί τῆς εἰκονίσεως τοῦ Θεοῦ Πατρός ἤ τῆς
Ἁγίας Τριάδος, τήν ὁποίαν σεῖς ΑΣΕΒΩΣ
μορφοποιεῖτε καί εἰκονίζετε εἰδωλικῶς, καί δή
διαιρετήν καί ἑτερουσίαν!.. Διατί ἡ Ἁγία Ζ΄
Οἰκουμενική Σύνοδος δέν ἐθεσμοθέτησεν εἰκόνα τοῦ
Θεοῦ Πατρός καί κατ' ἐπέκτασιν εἰκόνα τῆς
Ὁμοουσίου ἀλλά καί ὑπερουσίου τρισυποστάτου
Μιᾶς Θεότητος;
Εἰς τήν πρός τόν εἰκονομάχον Λέοντα
Ἐπιστολήν του ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Ρώμης γράφει:
«…ἰδόντες τόν Κύριον, καθώς εἶδον, ἱστορήσαντες
ἐζωγράφησαν. Ἰδόντες Ἰάκωβον τόν ἀδελφόν τοῦ
15
Ὁ Βράνος ἔγινε μοναχός ἀπό τόν φερόμενο ἀπό
τούς Νεοημερολογίτες ὡς ἅγιο Παΐσιο, ἀλλά τελικά
τόν ἀποκήρυξε, πέταξε τά ράσα καί νυμφεύθηκε...
Μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ τόν ἁγιώτατο Πατέρα μας
Ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη, τόν ὁποῖο κατηγορεῖ;
16
«Συμπεραίνεται ὅτι ὁ ἄναρχος Πατήρ πρέπει νά
ζωγραφίζεται καθώς ἐφάνη εἰς τόν προφήτην Δανιήλ
ὡς παλαιός ἡμερῶν ... εἰ γάρ μή ἐζωγραφοῦμεν αὐτόν
ὁλοτελῶς, διατί νά ζωγραφοῦμεν τόσον τόν Πατέρα,
ὅσον καί τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἐν εἴδει Ἀγγέλων,
ἀνδρῶν νέων, καθώς ἐφάνηκαν εἰς τόν Ἀβραάμ, ...»
Ἱερόν Πηδάλιον, ἔκδοση Γ΄ τοῦ 1864, ἀκριβής
ἀνατύπωσις, ἔκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη,
1982, στήν ὑποσημείωση στά προλεγόμενα τῆς Ζ΄
Οἰκουμενικῆς Συνόδου, σελ. 320.
Κυρίου, καθώς εἶδον, αὐτόν ἱστορήσαντες
ἐζωγράφησαν. Ἰδόντες τόν πρωτομάρτυρα Στέφανον,
καθώς εἶδον, αὐτόν ἱστορήσαντες ἐζωγράφησαν, καί
κατ' ἔπος, ἰδόντες τά πρόσωπα τῶν μαρτύρων τῶν
ἐκχυσάντων τό αἷμα ὑπέρ Χριστοῦ, ἐζωγράφησαν,
καί θεωρήσαντες λοιπόν ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ οἱ
ἄνθρωποι, ἀφέντες τάς προσκυνήσεις τοῦ διαβόλου,
ταύτας προσεκύνησαν, οὐ λατρευτικῶς, ἀλλά
σχετικῶς, ποῖόν σοι φαίνεται, βασιλεῦ, δίκαιον,
ταύτας τάς εἰκόνας προσκυ-νεῖσθαι, ἤ τάς τῆς πλάνης
τοῦ διαβόλου;» (Αὐτόθι [Πρακτικά τῶν Ἁγίων
Οἰκουμενικῶν Συνόδων] 713/211).
Ἐδῶ εἶναι καθαρή ἡ παρερμηνεία πού
γίνεται.
Τό ἀνωτέρω ἀπόσπασμα ἀπό τήν ἐπιστολή
τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Πάπα Ρώμης δέν ἀναφέρεται
καθόλου στόν Θεόν Πατέρα ἤ στήν Ἁγία Τριάδα.
Πῶς, λοιπόν, στήν εἰσήγησή τους γράφουν; «Τί λέγει
ὅμως ἡ Ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος περί τῆς
εἰκονίσεως τοῦ Θεοῦ Πατρός ἤ τῆς Ἁγίας Τριάδος,
τήν ὁποίαν σεῖς ΑΣΕΒΩΣ μορφοποιεῖτε καί
εἰκονίζετε εἰδωλικῶς, καί δή διαιρετήν καί
ἑτερουσίαν»;
Συνεχίζοντες οἱ «Νεοφώτιστοι» αὐτοί ἀδελ-
φοί μας γράφουν: «Εἰς τήν ἰδίαν ἐπιστολήν του
ἀντιμετωπίζει τούς κατηγόρους, οἱ ὁποῖοι ἔλεγον
εἴδωλα τάς εἰκόνας καί ὅτι εἰκονίζομεν τήν ἀόρατον
θείαν φύσιν».
«Διά τί τόν Πατέρα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ
Χριστοῦ οὐχ ἱστοροῦμεν καί ζωγραφοῦμεν; Ἐπειδή
οὐχ οἴδαμεν τίς ἐστιν, καί Θεοῦ φύσιν ἀδύνατον
ἱστορῆσαι καί ζωγραφῆσαι, καί εἰ ἐθεασάμεθα καί
ἐγνωρίσαμεν, καθώς τόν Υἱόν αὐτοῦ, κἄκεῖνον ἄν
εἴχομεν ἱστορῆσαι καί ζωγραφῆσαι, καί ἵνα κἄκείνου
τόν χαρακτῆρα εἴδωλον ἀποκαλῆς. Μαρτυρόμεθά σοι
ὡς ἀδελφοί ἐν Χριστῷ, εἴσελθε πάλιν εἰς τήν
ἀλήθειαν, ὅθεν ἐξῆλθες, ἀπόρριψον τήν
ὑψηλοφροσύνην, καί τό πεῖσμά σου κατάργησον, καί
γράψον παντί καί πανταχοῦ, καί ἀνάστησον οὕς
ἐσκανδάλισας καί ἀπετύφλωσας» (Αὐτόθι σελ.
211/718).
Ἡ ἀνωτέρω παράθεσις εἶναι τό δυνατότερον
ἴχνος ἐρείσματος, τό ὁποῖον θά μποροῦσαν νά βροῦν
οἱ «Νεοφώτιστοι» στά κείμενα τῶν Ἁγίων Πατέρων.
Τί τό μεμπτόν, ὅμως, κάνουν; Δημιουργοῦν
τεχνιέντως λάθος ἐντύπωση, γιά νά στηρίξουν τόν
ἀστήρικτο «Νεοφωτισμό» τους καί τήν πολεμική τους
κατά τῶν Ὀρθοδόξων.
22
Πρῶτον: Τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἁγίου Γρηγο-
ρίου Ρώμης πρός τόν Αὐτοκράτορα Λέοντα τήν
ἀναβαθμίζουν ὡς Φωνήν τῆς Ἁγίας Ζ´ Οἰκουμενικῆς
Συνόδου, μέ τό νά τήν παραθέτουν μετά τό ἐρώτημα,
«Τί λέγει ὅμως ἡ Ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος περί
τῆς εἰκονίσεως τοῦ Θεοῦ Πατρός ἤ τῆς Ἁγίας
Τριάδος»;
Τό ὅτι ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἁγίου εἶναι κατα-
χωρημένη στά Πρακτικά τῆς Συνόδου δέν σημαίνει,
ὅτι ἀποτελεῖ μέρος τῶν Ἀποφάσεων τῆς Ἁγίας αὐτῆς
Συνόδου. Στά Πρακτικά καταχωροῦνται ὅλα τά
διαθέσιμα κατά τήν συνεδρίαση κείμενα, ἀκόμη καί
τῶν ἐναντίων. Γιά νά ἀποφεύγεται, λοιπόν, ἡ
ἐπιχειρουμένη παραπλάνηση μέσῳ τῆς δημιουργίας
ἐντυπώσεων, καλόν εἶναι νά γίνει κατανοητό, ὅτι ἡ
διατύπωση τοῦ Ἁγίου δέν ἀποτελεῖ στήν παροῦσα
περίπτωση διατύπωση Συνοδικοῦ Ὅρου.
Δεύτερον: Ἡ ἐν λόγῳ Ἐπιστολή τοῦ Ἁγίου
Γρηγορίου Ρώμης πραγματεύεται τήν προσκύνηση τῶν
Ἱερῶν Εἰκόνων ἐν γένει, καί μόνον ἐν παρόδῳ
ἀναφέρεται στήν εἰκονογράφηση τοῦ Θεοῦ Πατρός,
χωρίς νά παρουσιάζῃ ἐνδελεχῆ μελέτην ἐπ᾽ αὐτῆς. Κατ’
ἐξοχήν θέμα του δέν εἶναι τό ἐρώτημα, ἐάν
εἰκονίζεται ὁ Θεός Πατήρ, ἀλλά τό ἐάν
προσκυνοῦνται οἱ εἰκόνες ἤ εἶναι εἴδωλα καί πρέπει
νά πολεμοῦνται.
Τρίτον: Τό σκεπτικό τῆς διατυπώσεως ἔχει ὡς
ἄξονα περιστροφῆς τό ὅτι «Θεοῦ φύσιν ἀδύνατον
ἱστορῆσαι καί ζωγραφῆσαι».
Αὐτό ἐγείρει ἐρωτηματικά.
Γιατί ἐπιχειρηματολογεῖ μέ αὐτό τόν τρόπον ὁ
Ἅγιος;
Ποιό ἐρώτημα ἀπαντᾶ;
Τό ἐάν εἰκονίζεται ἡ Θεϊκή Φύσις ἤ τό ἐάν
εἰκονίζεται τό πρῶτον Πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος,
ὁ Πατήρ;
Ἱστορικά ἐξετάζοντας τό θέμα προκύπτει, ὅτι
τό ἐρώτημα τῆς ἐποχῆς ἦταν τό πρῶτο καί ὄχι τό
δεύτερο. Ἡ Ἐκκλησία δέν ἀντιμετώπιζε τό ἐρώτημα,
τοῦ ἐάν εἰκονίζεται ὁ Θεός Πατήρ. Ἡ Ἐκκλησία τήν
ἐποχήν ἐκείνην κατηγορεῖτο, ὅτι εἰκονίζει τήν Θείαν
Φύσιν.
Στήν ἐρώτηση:
«Διά τί τόν Πατέρα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ
Χριστοῦ οὐχ ἱστοροῦμεν καί ζωγραφοῦμεν;»
ἀπαντᾶ τό ἐρώτημα,
 «Διά τί τήν Θείαν Φύσιν καί Οὐσίαν οὐχ
ἱστοροῦμεν καί ζωγραφοῦμεν;» Ἀκριβῶς γιατί δέν τήν
γνωρίζουμε, οὐκ οἴδαμεν καί οὐκ ἐθεασάμεθα αὐτήν.
Εἶναι ἐντυπωσιακή, λοιπόν, καί ὄχι ἀληθής ἡ
ἐκ μέρους τῶν «Νεοφωτίστων» ἀδελφῶν μας χρήση
τοῦ κειμένου τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Πάπα Ρώμης.
Παρόμοια ἦταν καί ἡ τῶν Μονοφυσιτῶν
χρήση τῆς διατυπώσεως τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου
Ἀλεξανδρείας παρερμηνευμένης: «Μία ἡ φύσις τοῦ
Λόγου σεσαρκωμένη», τόν ἐξ ἴσου πονηρό σκοπόν
εἶχε, τήν πλάνην, καί εἰς τό ἴδιον τέλος κατέληγε, τήν
ἀπώλεια.
Στήν συνέχεια, οἱ «Νεοφώτιστοι» ἀδελφοί
μας, ἀφήνοντας τόν Ἅγιον Γρηγόριον Ρώμης καί
ἀναλαμβάνοντας τῆς Ἁγίας Ζ´ Οἰκουμενικῆς τήν
ἔγγραφη Ἀπόφαση, γράφουν:
«Καί πάλιν ἐν τῇ Ε΄ Πράξει τῆς ἰδίας Ἁγίας
Συνόδου, ρητῶς κηρύσσεται, ὅτι ἡ θεία φύσις δέν
περιγράφεται καί δέν ζωγραφίζεται, ἀλλά μόνον ἡ
ἀνθρωπότης τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ Λόγου: «…
τοῦ δέ Θεοῦ εἰκόνας ποιοῦμεν, λέγω δή τοῦ Κυρίου
καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καθώς ὤφθη ἐπί
τῆς γῆς, καί τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη, τοῦτον
γράφοντες, καί οὐχ ὡς νοεῖται φύσει Θεός, ποία γάρ
ὁμοίωσις, ἤ ποῖον σχῆμα τοῦ ἀσωμάτου καί
ἀσχηματίστου Λόγου τοῦ Πατρός; Πνεῦμα γάρ ὁ
Θεός, ὡς γέγραπται, τουτέστιν ἡ τῆς Ἁγίας καί
Ὁμοουσίου Τριάδος φύσις, ἀλλ' ἐπεί εὐδοκίᾳ τοῦ
Θεοῦ καί Πατρός κατελθών ὁ Μονογενής αὐτοῦ Υἱός
καί Θεός Λόγος ἐξ οὐρανῶν, ἐσαρκώθη διά τήν ἡμῶν
σωτηρίαν ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί τῆς ἀχράντου
Παρθένου καί Θεοτόκου Μαρίας, τήν ἀνθρωπότητα
αὐτοῦ γράφομεν, οὐχί τήν ἀσώματον Θεότητα».17
Τί, λοιπόν καταφέρνουν νά ἀποδείξουν ἐδῶ,
μέ τήν ἐπίκληση τῆς Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου οἱ
«Νεοφώτιστοι» ἀδελφοί μας;
Ὅτι ΔΕΝ εἰκονίζεται ὁ Θεός Πατήρ;
Ὅτι ΔΕΝ εἰκονίζεται ἡ Ἁγία Τριάδα;
Κάθε ἄλλο!
Μόνον τό αὐτονόητο:
Ὅτι ΔΕΝ εἰκονίζεται ἡ Θεϊκή Φύσις.
Ὅτι ΔΕΝ εἰκονίζεται ἡ τῆς Ἁγίας καί
Ὁμοουσίου Τριάδος Φύσις.
17
Αὐτόθι σελ. 814/314
23
Μήπως ἀποδεικνύουν, ὅτι ἐκ τῶν Τριῶν
Θεαρχικῶν Προσώπων ΜΟΝΟΝ ὁ Χριστός δύναται
νά εἰκονίζεται;
Κάθε ἄλλο!
Μόνον τό αὐτονόητο:
Ὅτι τόν Χριστόν εἰκονίζομεν κατά τήν
ἀνθρωπίνην φύσιν καί ὄχι κατά τήν Θεϊκήν.
Τό ἀνωτέρω κείμενον τῆς Ε´ Πράξεως τῆς
Ἁγίας Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου δέν ἔχει οὐδεμία
σχέση μέ τήν ἐπιδίωξιν τῶν «Νεοφωτίστων» ἀδελφῶν
μας, οἱ ὁποῖοι μάχονται τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ Πατρός
καί τήν εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Εἶναι πασιφανές, ὅτι τό κείμενον
ἀπευθύνεται ἐναντίον ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι θεω-ροῦσαν
τίς εἰκόνες ὡς περιγραφές τῆς Θείας Φύσεως καί ὄχι
ὡς συμβολικές παραστάσεις τῶν ὁράσεων τῶν
Προφητῶν.
Ἡ Ἐκκλησία μας ποτέ δέν δέχθηκε τίς εἰκόνες
τῆς Ἁγίας Τριάδος ὡς περιγραφές τῆς Θείας Φύσεως,
ὅπως εἴδαμε ἀναλυτικά πιό πάνω.
Πρέπει νά τονισθεῖ, ὅτι ἡ Ἁγία καί μεγάλη Ζ΄
Οἰκουμενική Σύνοδος μακαρίζει αὐτούς, οἱ ὁποῖοι
δέχονται καί εἰκονίζουν τίς προφητικές ὁράσεις.
Κάθε χρόνο διαβάζομε τήν κυριακήν τῆς
Ὀρθοδοξίας:
«Τῶν τάς προφητικάς ὁράσεις, ὡς αὐτό τό
Θεῖον αὐτάς ἐσχημάτισε καί διετύπου, εἰδότων καί
ἀποδεχομένων καί πιστευόντων, ἅπερ ὁ τῶν
Προφητῶν χορός ἑωρακότες διηγήσαντο, καί τήν
τῶν Ἀποστόλων καί εἰς Πατέρας διήκουσαν
ἔγγραφον καί ἄγραφον παράδοσιν κρατυνόντων, καί
διά τοῦτο εἰκονιζόντων τά Ἅγια καί τιμώντων,
αἰωνία ἡ μνήμη».
Οἱ εἰκόνες, ὅπως μᾶς διδάσκουν οἱ Ἅγιοι
Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, δέν εἰκονίζουν τήν φύσιν ἤ
οὐσίαν, ἀλλά εἶναι ΣΥΜΒΟΛΙΚΕΣ ἀπεικονίσεις τῆς
ὑποστάσεως τοῦ εἰκονιζομένου. Μήπως εἶναι δυνατόν
νά εἰκονισθεῖ ἡ οὐσία καί φύσις τῶν Ἀγγέλων ἤ τῶν
ψυχῶν ἤ καί τῶν δαιμόνων, ἤ τοῦ Παραδείσου καί
τῆς κολάσεως; Ὄχι βεβαίως! Ἀλλά τόσες εἰκόνες
ὑπάρχουν μέ Ἀγγέλους καί ψυχές καί δαίμονες. Τήν
οὐσίαν ἤ φύσιν τους εἰκονίζουν;
Ὄχι βεβαίως.
Πόσον μᾶλλον ἀδύνατον εἶναι νά εἰκονισθεῖ ἡ
Ἄκτιστος καί Ἄπειρος καί Ἀπερίγραπτος καί
Ἀμέθεκτος ΘΕΪΚΗ Οὐσία ἤ Φύσις.
Ἄς δοῦμε τί μᾶς διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μέσῳ
τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τῶν Ἁγίων Πατέρων
σχετικῶς μέ τίς ἀποδεκτές ἀπεικονίσεις:
«Λέγουσι γάρ [οἱ Χριστιανοκατήγοροι] ὅτι τήν
πρέπουσαν τῷ Θεῷ προσκύνησιν καί λατρείαν ταῖς
σεπταῖς εἰκόσι προσφέρουσιν οἱ Χριστιανοί, καί ὅτι
τήν ἀκατάληπτον φύσιν περιγράφουσι. Ὦ τῆς
παρεκτροπῆς καί ἠλιθιότητος... Οἱ γάρ Χριστιανοί
οὔτε τήν ἐν Πνεύματι καί Ἀληθείᾳ προσκύνησιν ταῖς
Εἰκόσι ἀπένειμαν, οὔτε τῆς Ἀοράτου καί
Ἀκαταλήπτου Φύσεως εἰκόνα ποτέ πεποιήκασιν».18
«Οὐδέ γάρ τῆς Ἀοράτου Θεότητος Εἰκόνα ἤ
ὁμοίωμα ἤ σχῆμα ἤ μορφήν τινά ἀποτυποῦμεν».19
«Οἱ ἐν τῇ Καθολικῇ Ἐκκλησίᾳ ὡς τέκνα
γνήσια γεννηθέντες . . . τάς σεπτάς Εἰκόνας
ἀποδεχόμεθα, εἰκόνας μόνον καί οὐδέν ἕτερον αὐτάς
γινώσκοντες, καθ’ὅ τοῦ πρωτοτύπου τό ὄνομα μόνον
ἐχοῦσας καί οὐχί τήν οὐσίαν».20
Ὅποιος, λοιπόν, προσκυνεῖ καί τιμᾶ τήν
Εἰκόνα, προσκυνεῖ τοῦ εἰκονιζόμενου τήν ὑπόσταση,
κατά τήν Ἁγίαν 7ην Οἰκουμενικήν Σύνοδον, καί ὄχι
τήν φύση τοῦ εἰκονιζομένου.
Ὅλοι οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας
γράφουν πολύ ξεκάθαρα, ὅτι δέν εἰκονίζουμε τήν
φύση τοῦ εἰκονιζομένου, ἀλλά τήν ὑπόστασή του.
Ἔτσι ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης λέει: «Παντός
εἰκονιζομένου οὐχί ἡ φύσις ἀλλά ἡ ὑπόστασις
εἰκονίζεται».21
Ὁ δέ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὁ
μεγάλος αὐτός Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ὁποῖος
πολέμησε μέ σφοδρότητα τούς Εἰκονομά-
χους, διάσκει:
«Οἴδαμεν οὖν, ὅτι οὔτε Θεοῦ, οὔτε ψυχῆς,
οὔτε δαίμονος δυνατόν θεαθῆναι φύσιν, ἀλλ᾽ ἐν
μετασχηματισμῷ τινί θεωροῦνται ταῦτα, τῆς Θείας
Προνοίας τύπους καί σχήματα περιτιθείσης τοῖς
ἀσωμάτοις καί ἀτυπώτοις…
»Μή θέλων οὖν ὁ Θεός παντελῶς ἀγνοεῖν
ἡμᾶς τά ἀσώματα, περιέθηκεν αὐτοῖς τύπους, καί
σχήματα, καί εἰκόνας κατά τήν ἀναλογίαν τῆς
φύσεως ἡμῶν, σχήματα σωματικά ἐν ἀΰλῳ ὁράσει
νοός ὁρώμενα· καί ταῦτα σχηματίζομεν καί
εἰκονίζομεν. Ἐπεί, πῶς ἐσχηματίσθη καί εἰκονίσθη τά
Χερουβίμ; ἀλλά καί Θεοῦ σχήματα καί εἰκόνες ἡ
Γραφή ἔχει».22
18
Πρακτικά Οἰκουμενικῶν Συνόδων, Τόμ. Γ´ σελ.
347/847
19
Πρακτικά Οἰκουμενικῶν Συνόδων, Τόμ. Γ´ σελ.
297/797
20
Πρακτικά Οἰκουμενικῶν Συνόδων, Τόμ. Γ´ σελ.
342/842
21
Ἁγίου Θεοδώρου Ἡγουμένου τοῦ Στουδίτου,
Ἀντιρρητικός, P.G. 99, 405A.
22
Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, P.G. 94, 1344-
1345.
24
Ἐπίσης καί ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης
γράφει:
«Ἡ εἰκών ἔχει ὁμοιότητα πρός τήν
ὑπόστασιν, ἀπεικονίζουσα ἐξωτερικά τινα σχήματα
καί χρώματα τῆς ὑποστάσεως. Δέν ἔχει ὅμως
ὁμοουσιότητα μέ τό εἰκονιζόμενον, διότι διαφέρει εἰς
τήν οὐσίαν».23
Ὅπως βλέπουμε, εἶναι φύσει ἀδύνατον γιά
τήν εἰκόνα νά εἰκονίσει τήν φύσιν τοῦ εἰκονιζομένου.
Εἶναι φύσει ἀδύνατον νά εἰκονισθεῖ ἡ φύσις
οἱουδήποτε ὄντος.
Ἡ ἄποψη, λοιπόν, ὅτι ἡ εἰκών τῆς Ἁγίας
Τριάδος ἐπιχειρεῖ νά περιγράψει τήν Θεϊκήν Φύσιν
εἶναι λανθασμένη. Ὅσοι χρησιμοποιοῦν τήν ἄποψιν
αὐτήν ὡς ἐπιχείρημα ἐναντίον τῆς Εἰκονίσεως τοῦ
Θεοῦ Πατρός, ἐάν μέν τό κάνουν ἀφελῶς ἁπλῶς
σφάλλουν, ἐάν ὅμως τό κάνουν σκοπίμως εἶναι ἐχθροί
τῆς Ἀληθείας καί ἐχθροί τοῦ Θεοῦ.
Ὄχι μόνον στήν εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος,
ἀλλά σέ καμμία εἰκόνα δέν εἶναι δυνατόν νά
εἰκονισθεῖ ἡ οὐσία ἤ φύσις τοῦ εἰκονιζομένου.
Ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος ΔΕΝ εἶναι
περιγραφή τῆς Θεότητος. Εἶναι μία συμβολική εἰκόνα
τῶν Τριῶν Προσώπων.
Σέ αὐτήν ΣΥΜΒΟΛΙΚΩΣ εἰκονίζεται ὁ
ΠΑΤΗΡ ὡς Παλαιός τῶν Ἡμερῶν, ὅπως συγκατα-
βατικῶς ἐμφανίσθηκε στά ὁράματα τῶν Προφητῶν
στήν Παλαιά Διαθήκη, καί ὁ ΥΙΟΣ, ὅπως Τόν
γνωρίζουμε ἀπό τήν Ἐνσάρκωσίν Του, καί τό ΑΓΙΟΝ
ΠΝΕΥΜΑ, ὅπως ἐμφανίσθηκε στήν βάπτιση τοῦ
Χριστοῦ.
Αὐτή εἶναι μία ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ εἰκών καί δέν
εἶναι οὔτε ἀπεικόνιση οὔτε προσπάθεια ἀπεικονίσεως
τῆς ἀπείρου Φύσεως ἤ τῆς ἀμεθέκτου Οὐσίας τοῦ
Θεοῦ.
3. Ἀναφορικά μέ τήν δῆθεν ἀλλοίωση τοῦ
κειμένου τοῦ Ἱεροῦ Πηδαλίου καί πάλι σφάλλουν οἱ
ἀντιτιθέμενοι, προσπαθῶντας νά στηρίξουν τίς μή
ὀρθές σκέψεις τους, ὑπονοῶντας, ὅτι ἀλλοιώθηκε ἡ
γνώμη τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου!
Ἡ πρώτη ἔκδοση πράγματι ἀλλοιώθηκε, ἀλλά
ὁ Ἅγιος Νικόδημος καί οἱ μαθητές του διόρθωσαν
ὅσα ἀντίτυπα μπόρεσαν, σβήνοντας μέ μαύρη μελάνη
τά ἐπιπρόσθετα. Οἱ ἑπόμενες ἐκδόσεις ἔγιναν μέ βάση
τό πρωτότυπο κείμενο τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, χωρίς
προσθῆκες καί ἀλλοιώσεις.24
Ἐμεῖς στήν συμβολική εἰκόνα τῆς Ἁγίας
Τριάδος, πού προσκυνοῦσε καθημερινά καί ἔπαιρνε
καιρό μπροστά της καί ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, -(βλ.
ἐπισυναπτόμενο ντοκουμέντο. Τήν εἰκόνα τήν ἔφτιαξε
τό 1906. Ἐπί τοῦ ἀργυροῦ ὑποκαμίσου ὑπάρχει ἡ
ἡμερομηνία 1911. Ὁ Ἅγιος κοιμήθηκε τό 1920!...)-,
βλέπουμε τό ὁμόθρονο, τό σύνθρονο καί τό ὁμότιμο.
23
Ἁγίου Θεοδώρου Ἡγουμένου τοῦ Στουδίτου, P.G.
99, 1640
24
Ἱερόν Πηδάλιον, Εἰσαγωγή, σελ. ιδ΄, ἔκδοση Γ΄ τοῦ
1864, ἀκριβής ἀνατύπωσις, ἔκδ. Βασ. Ρηγό-πουλου,
Θεσσαλονίκη, 1982.
 Δέν βλέπουμε, λοιπόν, κανένα ἀρειανισμό ἤ
ὁτιδήποτε ἄλλο θέλουν νά βλέπουν οἱ ὀρθολογιστές
στήν ἁγία εἰκόνα τῆς συμβολικῆς ἀπεικονίσεως τῆς
Ἁγίας Τριάδος!
Καί συμβολικά ἀπεικονίζοντας τό Πανάγιο
Πνεῦμα σ’ αὐτήν ἐν εἴδει περιστερᾶς, στηριζόμαστε
στήν ἀπόφαση τῆς Ἁγίας Ζ΄ Οἰκουμενικῆς, πού
δέχεται τήν συμβολική ἀπεικόνιση τοῦ Ἁγίου Πνεύ-
ματος ἐν εἴδει Περιστερᾶς, ὅπως τό βεβαιώνει καί ὁ
πολύς ἅγιος Δοσίθεος Ἱεροσολύμων στήν
Δωδεκάβιβλο! Καί δι’ αὐτῶν τῶν Ἁγίων, κατά
πάντας! Ἀμήν.
4. Ἡ Μεγάλη Ρωσσικὴ Ὀρθόδοξη Σύνοδος
τοῦ 1554 στὴν Μόσχα, ἐξέδωσε ὄχι μόνον εὐνοϊκὴ
ἀπόφαση ὑπὲρ τῆς εἰκόνος τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἀλλὰ
καὶ ἐπέβαλε καὶ ἐπιτίμια στοὺς ἀντιτιθεμένους.
Ἀντιθέτως ἡ σύνοδος πού ἐπικαλοῦνται οἱ
ἀντιτιθέμενοι, γιά νά στηρίξουν τίς ἐσφαλμένες
ἀπόψεις τους, πού καταδικάζει τήν συμβολική
ἀπεικόνιση τῆς Ἁγίας Τριάδος, (ψευδοσύνοδος τοῦ
1666), ἦταν ληστρικὴ καὶ κακόδοξος, σὰν τὴν
εἰκονομαχική του 754, πού εἶχε καταδικάσει τὸν ἅγιο
Ἰωάννη τὸν Δαμασκηνό.
Στὴν εἰκονομαχική σύνοδο αὐτὴ (τοῦ 1666)
συνέβησαν τόσα ἄτοπα καὶ ἀπρεπῆ, προηγήθηκαν
τόσες συνωμοσίες καὶ καταστρατηγήσεις Ἱερῶν
Κανόνων, τόσες πολλὲς βλασφημίες καὶ κατάρες
ἐξεστομίσθησαν, καὶ ἡ ληστρικὴ αὐτὴ σύνοδος
καθήρεσεν ἕναν ἀπὸ τοὺς λαμπρότερους ἱεράρχες,
πού γνώρισε ὄχι μόνον ἡ Ρωσία, ἀλλὰ καὶ ὁλόκληρη
ἡ Ὀρθοδοξία, τὸν ἅγιο πατριάρχη Νίκωνα. Καὶ ἡ
καθαίρεση ἔγινε ὅλως ἀδίκως καὶ παρανόμως, μαζὶ μὲ
ὅλα τὰ ἄλλα ἔκτροπα πού σημειώνονται ἀπὸ τούς
ἱστορικούς.25
Ἡ προηγούμενη Σύνοδος τῆς Μόσχας, τοῦ
1553-1554, ἀπεφάσισεν, ὅτι ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας
Τριάδος εἶναι προσκυνητή καί ὅτι εἶναι σύμφωνη μέ
τίς Ἀποστολικές διδαχές καί τήν Παράδοση τῆς
Ἐκκλησίας καί πρέπει νά προσκυνεῖται. Ἐκεῖνοι δέ
οἱ ὁποῖοι δέν τήν προσκυνοῦν νά τιμωροῦνται. Ἡ
αὐτή Σύνοδος τιμώρησε μέ τρία χρόνια στέρηση τῆς
Θείας κοινωνίας τόν Ivan Mihailovitch Viskovaty, ὁ
ὁποῖος πολεμοῦσε τήν εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος, καί
ἐάν δέν συμορφωνόταν θά καταδικαζόταν ὡς
αἱρετικός.
Ἐάν πάλιν ὑποθέσουμε, ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς
Μόσχας τό 1666 ἦταν κανονική, καί τότε δέν μποροῦν
οἱ Νεοφώτιστοι νά τήν χρησιμοποιήσουν γιά τά
ἐπιχειρήματά τους ἐναντίον τῆς συμβολικῆς
παραστάσεως τοῦ Θεοῦ Πατρός. Ἡ ἀπόφαση αὐτῆς
τῆς Συνόδου δέν τούς ὑπερασπίζει, διότι, ὅπως
βλέπουμε στά πρακτικά της, τήν εἰκονογράφηση τοῦ
Θεοῦ Πατρός τήν ἀπαγορεύει, ἐπειδή ὁ Πατήρ δέν
25
Βλ. σχετικὰ Θ. Βαλλιάνου, Ἱστορία Ρωσσικῆς
Ἐκκλησίας, Ἀθήνα 1951. Βλ. ὅμως κριτική ἀπό τόν π.
Γεωργίου Φλωρόφσκι, Σταθμοί τῆς Ρωσικῆς
Θεολογίας, Μέρος Πρῶτο, Θεσσαλονίκη, 1986, σελ.
52.
25
ἐσαρκώθη. Συγκεκριμένως γράφουν: «Ὁρίζομεν δέ
ἀπό τοῦ νῦν τήν εἰκόνα τοῦ Κυρίου Σαβαώθ πλέον μή
ζωγραφίζεσθαι, οὔτε εἰκονίζεσθαι, διότι τόν Κύριον
Σαβαώθ (ἤγουν τόν Πατέρα) οὐδείς εἶδέ ποτε
φανέντα ἐν σαρκί…»26
Ἡ βάση, ὅμως, αὐτή γιά τήν εἰκονογράφηση
τοῦ Θεοῦ Πατρός δέν ὑπῆρξε ποτέ στήν Ὀρθόδοξη
Ἐκκλησία, ὁ βλάσφημος δηλ. ἰσχυρισμός, ὅτι δῆθεν
ἐσαρκώθη ὁ Θεός Πατήρ (!). Ἡ βάση ἐπί τῆς ὁποίας
εἰκονίζεται συμβολικῶς ὁ Θεός Πατήρ, θεμε-λιώνεται
στίς ὁράσεις τῶν Προφητῶν, τίς ὁποίες ἡ Ἁγία Ζ´
Οἰκουμενική Σύνοδος ἐντέλλεται νά εἰκονίζονται. Ἡ
Σύνοδος τοῦ 166627 δέν ἀναφέρεται καθόλου στήν
26
ΝΑ ΄ Πρακτικόν τῆς ἐν Μοσχοβίᾳ Συνόδου ἐπί
Καθαιρέσει τοῦ Πατριάρχου Νίκωνος 1666-67.
27
Ἀποδείχθηκε ὡς ληστρική! The Great Moscow
Synod (Большой Московский собор) was a Pan-
Orthodox synod convened by Tsar Alexis of Russia in
Moscow in April 1666 in order to depose Patriarch
Nikon of Moscow. Paul Meyendorff. Russia, Ritual,
and Reform: The Liturgical Reforms of Nikon in the
17th Century. ISBN 9780881410907. Pages 66-68.
It was led by Patriarch Paisius of Alexandria,
and attended by Patriarchs Macarios of Antioch and
Nikon of Moscow, Metropolitans, Athanasius of
Iconium (representing the Ecumenical Patriarch),
Ananias of Sinai (representing the Patriarch of
Jerusalem), among many other bishops and fathers.
The council condemned the famous Stoglav of
1551 as heretical, because it had dogmatized the native
Russian church rituals and usage at the expense of
those accepted in Greece and other Orthodox countries.
Cambridge History of Christianity: Volume 5, Eastern
Christianity. Cambridge University Press, 2006. Page
320. This decision precipitated a great schism of the
Russian Orthodox Church known as the Raskol.
Avvakum and other leading Old Believers were brought
to the synod fromtheir prisons. Since they refused to
revise their views, the Old Believer priests were
defrocked, anathemized and sentenced to life
imprisonment in distant monasteries. Paul
Meyendorff. Russia, Ritual, and Reform: The
Liturgical Reforms of Nikon in the 17th Century.
On 12 December 1666 the council pronounced
Nikon guilty of reviling the tsar and the whole
Muscovite Church, of deposing Paul, bishop of
Kolomna, contrary to the canons, and of beating
andtorturing his dependents. His sentence was
deprivation of all his sacerdotal functions; henceforth
he was to be known simply as the monk Nikon.
One of the decisions in the synod was a specific
ban on a number of depictions of God the Father and the
Holy Spirit, which then also resulted in a whole range of
other icons being placed on the forbidden list. Oleg
Tarasov, 2004 Icon and devotion: sacred spaces in
πραγματικήν βάση τῆς εἰκονο-γραφήσεως τοῦ Θεοῦ
Πατρός, στίς ὁράσεις τῶν Ἁγίων Προφητῶν, καί γιά
αὐτο εἶναι λανθασμένο καί αὐτό τό ἐπιχείρημα τῶν
Νεοφωτίστων ἀδελφῶν μας.
Ὁ ἅγιος Μακάριος, Μητροπολίτης Μόσχας,
προήδρευσε, λοιπόν, τῆς Ὀρθοδόξου Πανρωσσικῆς
Συνόδου τοῦ 1554 καὶ τόνισε στὸν διάκονο Ἰβάν
Βισκοβάτυη, πού πρωταγωνιστοῦσε στὴν ἐξέγερση
κατὰ τῆς ἁγίας εἰκόνος, ὅτι πλανᾶται, ἔχοντας
τέτοιες ἰδέες γιὰ τὶς εἰκόνες.
Ἡ Σύνοδος ἀποφάσισε, ὅτι ἡ εἰκόνα μὲ τὸν
Ἄναρχο Πατέρα, μετὰ τοῦ Υἱοῦ ἐκ δεξιῶν Αὐτοῦ καὶ
ἡ ἀπεικόνιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν εἴδει
περιστερᾶς, εἶναι προσκυνητέες καὶ σύμφωνες μὲ τὰ
ἀρχαῖα πρότυπα καὶ τὴν παράδοση τῶν Ἁγίων
Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων.
Τιμώρησε τοὺς πρωταιτίους τῶν ταραχῶν
καὶ κατέκρινε ὡς αἵρεση τὶς ἀντιλήψεις τους.
Κανένας ἀπὸ τοὺς ταραξίες δὲν περιφρόνησε
τὸ ἐπιτίμιο. Κανένας δὲν διέκοψε τὸ μνημόσυνο τοῦ
Ἁγίου Μητροπολίτου Μόσχας Μακαρίου.
Ὁ Ἰβάν Βισκοβάτυη καὶ ἡ ὁμάδα του
δέχθηκαν ἀδιαμαρτύρητα τὰ ἐπιτίμια. Τριετῆ
ἀκοινωνησία τῶν ἁγίων Μυστηρίων ἐπὶ ἀπειθείᾳ καὶ
αἱρέσει.
Ἡ ἴδια ἡ Πανρωσσική Σύνοδος τοῦ 1554,
ὅταν ἤδη τότε, τό 1554, τέθηκε τό θέμα τῆς
προσκυνήσεως τῆς εἰκόνας στή Μόσχα. 28 διαψεύδει
Imperial Russia, page 185,
28
Σχετικές πληροφορίες ἀνευρίσκονται στό βιβλίο
τοῦ Heinz Ohme:
Synode Moskau: Kanzler Viskovatyj und
"neue Ikonenmalerei" 1554, (von Heinz Ohme),
καί τοῦ Κonrad Onasch:
Grundzüge der Russischen Kirchengeschicte,
1967.
Βλ. ἐπίσης: "New icons” painted after 1547 and
placed in the Dormition cathedral from the very
beginning awakened enormous controversies. They were
caused, as the documents of the Council of 1553-1554
testify, by Ivan Mikhailovic Viskovatyj. His greatest
objections was the result of the appearance among
them of the images of God the Father (called as Lord
of Sabaoth) and the New Testament Trinity,.. is a
designation which in the 16th century referred to
paintings also called „ancient” and „Greek”. It seems
that designation „of Korsun’” was just a synonym for
their old-time origin. It is probable that the icons of
Korsun’ were thought of as pictures which, as the
Russians believed, appeared in Rus’ shortly after the
baptism of Vladimir the Great. Acording to The Tale
of Bygone Years that event took place in Korsun’
(Cherson). During the ceremony the prince, the
chronicle related, confessed the Creed which included
the first known exposition of the theology of the icon in
Russian writings. The close relation between the icons
of Korsun’ and the Christianization of Rus’ is supposed
to be confirmed by Makarij’s pronouncement that
such icons were good models for painters. The
26
ἐπίσης ὅσους ἀπερισκέπτως διδάσκουν, ὅτι ἡ ἁγία
εἰκόνα εἰσῆλθε στήν Ἐκκλησία μόλις τόν 18ο αἰῶνα!
Μήπως θέ πρέπει νά γράφουν οἱ ἀδελφοί μας
πιό προσεκτικά, στηριζόμενοι σέ ἱστορικές μαρτυ-ρίες,
σέ ἀντικειμενικά γεγονότα καί στίς ἑρμηνεῖες καί στήν
ἀποδοχή ὑπό τῶν Ἁγίων Πατέρων μας τῆς
συγκεκριμένης εἰκονας;
Ἂς σημειωθεῖ, ὅτι τὴν ἴδια ἐποχή, ἀνάμεσα
στὰ ἑκατομμύρια τῶν Ὀρθοδόξων, ὑπῆρχε καὶ πλῆθος
πνευματοφόρων ἁγίων, πού ζοῦσαν στὴν Ρωσσία,
μάλιστα μέσα καὶ γύρω ἀπὸ τὴν Μόσχα:
Ὁ μετέπειτα ἱερομάρτυς Μητροπολίτης
Μόσχας Φίλιππος (1570), ὁ ἐπίσης Μητροπολίτης
Μόσχας ἅγιος Ἰωάσαφ, ὁ ἅγιος Ἰὼβ τοῦ Ποτσάεφ, ὁ
ἅγιος Ἀθανάσιος τοῦ Μπρέστ, ὁ ἅγιος Γερμανὸς τοῦ
Καζάν, ὁ ἅγιος Τρύφων τῆς Πετσέγκα, ὁ ἅγιος
ὁμολογητὴς Μάξιμος ὁ Γραικός, ὁ ἅγιος
Θεοδώρητος, φωτιστής τῶν Λαπώνων καὶ ὁ Ἅγιος
Ἀντώνιος τοῦ Σίγια, γιὰ νὰ ἀναφέρουμε μερικούς.
Ὅλοι αὐτοὶ κοινωνῶντας μὲ τὸν ἅγιο Μακάριο ἦσαν
αἱρετικοί;
metropolitan mentioned among them the Annunciation
of Ustjug Velikij, taken from Novgorod by Ivan IV, but
„more than five hundred years ago conveyed from
Korsun’”.
Analysis of the council’s statements and the
hierarchs’ attitudes gives a sign that in the beginning of
the second half of the 16th century Russian culture was
designated as the possessor of the same authority and
tradition whose centre since the 10th century had been
identified as Constantinople. But it is difficult to point
at pronouncements of Makarij and other hierarchs
which might attempt to deny or reject the Byzantine
heritage. Although in sources of that period, especially
in polemics, distrust and ill-will towards Greece
increased, it is not possible to find similar tendencies in
opinions about art. In the Stoglav’s and the council of
1553-1554’s acts Greek icons were referred many
times as the correct models for Russian painting.
Most likely in their conception of ancient, Greek
models, the bishops and the tsar did not mean works
from Constantinople but those from Athos and
especially the paintings „of Korsun’”.
It should be emphasised that the Stoglav
recommended the elimination of „foreign” wandering
sellers of icons (it referred surely to newcomers from
the West) and, at the same time, postulated the
necessity of „the right education” of icon painters. They
would have to „study good masters” and use „ancient
good models”. The council’s opinion about the
canonical form of the icon of the Old Testament Trinity
testifies unequivocally that both Greek and Russian
icons were understood as „good models”. The new
Constantinople: Byzantine Traditions in Muscovite
Rus’ in the 16 Century.
Aleksandra Sulikowska, Warsaw.
 Ἀλλά καί ἡ ψευδοσύνοδος τοῦ 1780 πού ἄναρχόν τε παντελῶς καί ἀΐδιον, πάντων ὁρατῶν καί
ἐπικαλοῦνται μερικοί, γιά νά στηρίξουν τά ἐσφαλμένα ἀοράτων»35.
καί ἀπό τόν ὀθρολογισμό τους ἀπορρέοντα αἴολα Τό γράμμα καί τό πνεῦμα τῆς Ἁγίας Ζ΄
συμπεράσματά τους, δέν ἦταν, ἐπίσης, ὀρθόδοξη, ἀλλά Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ὅλων τῶν Ἁγίων Πατέρων
ἀντικολλυβαδική! μας εἶναι ἡ ἀποδοχή τῶν εἰκόνων, πού σφραγίζονται
μέ τά ἅγια πρόσωπα τοῦ Κυρίου, τῆς Θεοτόκου, τῶν
5. Μέ τό «πιστεύοντες εἰς ἕνα Θεόν», σέ ὅλες Ἁγίων μας καί τῶν ὁραμάτων τῶν Προφητῶν πού
τίς Συνόδους, σέ πάμπολλα σημεῖα τῶν Ὅρων καί τῶν εἶδον τόν Θεόν Πατέρα συμβολικῶς!
Συμβόλων, στά Πρακτικά τῶν Οἰκουμενικῶν «... διδάξαντες ἡμᾶς πιστεύειν εἰς ἕνα Θεόν ἐν τριάδι
Συνόδων, ὅπου ἐπαναλαμβάνεται τό Σύμβολον τῆς ἀνυμνούμενον καί δοξαζόμενον, παραδόντες καί
Πίστεως, ἀναφέρονται ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ Πατέρες σύμβολα ἐν τῆ ἐκκλησίᾳ..."36 "οἱ γάρ Χριστιανοί ἕνα
μας πρῶτα στόν Θεόν Πατέρα, ὅπως Τόν ὁμολο-
Θεόν σέβοντες ἐν Τριάδι ἀνυμνούμενον, αὐτῷ μόνῳ
γοῦμεν καί ‘μεῖς μέχρι σήμερα: «Πιστεύω εἰς ἕνα
λατρεύοντες, δι’ αἰσθητῶν συμβόλων πρός τά νοητά
Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα»!
ἀγόμεθα. αἰσθητοί γάρ ὄντες ἄλλως πως πρός τά
Ἑπομένως καί στό «πιστεύοντες εἰς ἕνα Θεόν
νοητά οὐκ ἀνατεινόμεθα, εἰ μή δι’ αἰσθητῶν
ἐν Τριάδι ἀνυμνούμενον τάς ἁγίας εἰκόνας
συμβόλων, διά τε γραφικῆς θεωρίας καί διά
ἀσπαζόμεθα»!29 καί στό «Οἱ γάρ Χριστιανοί ἕνα Θεόν
εἰκονικῆς ἀνατυπώσεως.»37
σέβοντες ἐν Τριάδι ἀνυμνούμενον, αὐτῷ μόνῳ καί
λατρεύοντες, διά αἰσθητῶν συμβόλων πρός τά νοητά Ὅ,τι λέγεται ἤ ψάλλεται μέ τά λόγια ἤ
ἀγόμεθα»,30 ὅπως καί στό ..."πιστεύοντες εἰς ἕνα γράφεται καί περιγράφεται μέ λέξεις γίνεται καί
εἰκόνα. Αὐτό μᾶς διδάσκει ἡ Ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενική
Θεόν ἐν Τριάδι ἀνυμνούμενον, τάς τιμίας αὐτοῦ
Σύνοδος:
εἰκόνας ἀσπαζόμεθα. οἱ μή οὕτως ἔχοντες ἀνάθεμα
ἔστωσαν".
Στίς εἰκόνες καί τοῦ Θεοῦ Πατρός
ἀναφέρεται ἡ ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος,
συμβολικῶς καί συγκαταβατικῶς ἐμφανισθέντος στούς
Προφῆτες καί στούς ἁγίους, καθότι «αἰσθητοί ...
ὄντες ἄλλως πως πρός τά νοητά οὐκ ἀνατεινόμεθα εἰ
μή δι’ αἰσθητῶν συμβόλων, διά τε γραφικῆς θεωρίας
καί διά εἰκονικῆς ἀνατυπώσεως». «αὕτη γάρ
ἁπάντων τῶν πρωτοτύπων ὑπόμνησίς ἐστιν καί
ἀναγωγή πρός αὐτά»»31, εἰκονίζοντες ὄχι τήν οὐσία
ἀλλά τήν ὑπόσταση καί τοῦ Θεοῦ Πατρός
συμβολικά.32 «Ἐκήρυσσε μέν φανερῶς ἡ Παλαιά τόν
Πατέρα, τόν Υἱόν ἀμυδρότερον» σημειώνει ὁ Μέγας
Θεολόγος Γρηγόριος33!
Βλ. σχετικά μέ τά ἀνωτέρω Στ΄ Οἰκου-
μενικῆς Συνόδου «Ἔκθεσις Πίστεως τῶν ἐν
Κωνσταντινουπόλει ἑκατόν πεντήκοντα ἁγίων καί
μακαρίων πατέρων»: «Πιστεύομεν εἰς ἕνα Θεόν
Πατέρα παντοκράτορα, ποιητήν οὐρανοῦ καί γῆς,
ὁρατῶν τε πάντων καί ἀοράτων»34, καί πάλιν:
«Πιστεύομεν τοίνυν, μακαριώτατοι, καθάπερ ἄνωθέν
τε καί ἐξ ἀρχῆς εἰς ἕνα Θεόν Πατέρα παντοκράτορα,

29
Πρακτικά τῶν Ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων,
{τῆς Ζ΄ ἐν προκειμένῳ}, σελ. 825 (325).
30
Πρακτικά τῶν Ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων,
{τῆς Ζ΄ ἐν προκειμένῳ}, σελ. 401-402.
31
Πρακτικά τῶν Ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων,
{τῆς Ζ΄ ἐν προκειμένῳ}, σελ. 402 (902).
32
«Οὐκ αὐτήν τήν οὐσίαν ἔδειξα τήν ἐμήν, ἀλλά
συγκατέβην, φησί, πρός τήν τῶν ὁρώντων
ἀσθένειαν» κατά τόν Χρυσορρήμονα Πατέρα μας!
«Ἄλλο γάρ ἐστιν εἰκών καί ἄλλο τό πρωτότυπον
(εἰκονιζόμενον πρόσωπον)˙ καί τά ἰδιώματα τοῦ
πρωτοτύπου οὐδαμῶς τις τῶν εὖ φρονούντων ἐν τῇ
εἰκόνι ἐπιζητεῖ» Πρακτικά τῶν Ἁγίων καί
Οἰκουμενικῶν Συνόδων, Πρᾶξις, στ΄, σελ. 840.
33
ΕΠΕ 4, 240.
34
Πρακτικά τῶν Ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων,
{τῆς Στ΄ ἐν προκειμένῳ} σελ. 144 (650).
Ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος πού καθημερινά προσκυνοῦσε ὁ
Ἅγιος Νεκτάριος, ἔπαιρνε καιρό, καί τήν θυμίαζε, τιμῶντας την
παντοιοτρόπως
(φωτογραφία ἀπό πρόσφατο προσκύνημά μας στόν Ἅγιο Νεκτάριο,
στήν Ἱερά Μονή Ἁγίας Τριάδος στήν Αἴγινα)
«τό μέν διά τῆς ἀκοῆς ἐνωτιζόμεθα, τό δέ διά τῆς
ὁράσεως κατανοοῦμεν. τά ἀλλήλων γνωριστικά
χωρίς πάσης ἀντιλογίας καί τά ἀλλήλων ἔχουσιν
δηλώσεις, καί ταῖς αὐταῖς τιμαῖς γεραίρονται.»38...
35
’Ενθ. ἀνωτ. Πρακτικά Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου,
σελ. 263 (763).
36
Ἔνθ, ἀνωτ. σελ. 901.
37
Βλ. τήν πιό κάτω ὑποσημείωση.
38
Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 901-902. Εἶναι ἄπειρες καί πλήρεις
Πνεύματος Ἁγίου οἱ σχετικές ἐκφράσεις στό Ἅγιον

27
"εἴ τι γάρ τό ἅγιον εὐαγγέλιον διά τῆς ἀναγνώσεως
ἐνσημαίνει ἡμῖν, τό αὐτό καί αἱ εἰκόνες"...39
«Τῶν πιστευόντων καί διακηρυκευομένων, ἤτοι
εὐαγγελιζομένων, τούς λόγους ἐπί γραμμάτων, τά
πράγματα ἐπί σχημάτων, καί εἰς μίαν ἑκάτερον
συντελεῖν ὠφέλειαν, τήν τε διά λόγων ἀνακήρυξιν,
καί τήν δι’ Εἰκόνων τῆς ἀληθείας βεβαίωσιν, Αἰωνία
ἡ μνήμη τρίς!»40
Ἡ θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Κούρσκ
πού προκυνοῦσε ὁ Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σαρώφ
Ἐμᾶς μᾶς ἀρκεῖ νά μᾶς κατατάξει ὁ Κύριος
μετά τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, τοῦ Ἁγίου Ἱερωνύμου τῆς
Αἰγίνης, τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, τοῦ ἁγίου Δοσιθέου,
τοῦ Ἁγίου Σεραφείμ τοῦ Σαρώφ πού προσκυνοῦσε
τήν Παναγία μας μέ τήν ἐπ’ αὐτῆς παράσταση τῆς
Παναγίας Τριάδος, μετά τῆς πλειάδος τῶν Ἁγιορειτῶν
Πατέρων, πού προσκυ-νοῦσαν καί προσκυνοῦν τήν
Εἰκόνα τοῦ Ἄξιόν Ἐστιν στό Πρωτᾶτο μέχρι σήμερα
καί μετά τοῦ ἁγίου πρώην Φλωρίνης, πού ἐγκαινίασε
πλῆθος Ἐκκλησιῶν καί Ἀντιμηνσίων μέ τήν
ἀπεικόνιση τῆς Ἁγίας Τριάδος ἐπ’ αὐτῶν.
Σύμβολον τῆς Πίστεως, στά Λειτουργικά καί
Πατερικά κείμενα "...καί ἀνελθόντα εἰς τούς οὐρανούς
καί καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός...", "ὁ ἄνω τῷ
Πατρί συγκαθήμενος", (Θ. Λειτουργία Μ. Βασιλείου
καί Ἁγίου Χρυσοστόμου), "... τῷ Πατρί συγκαθεζό-
μενον" κ. ἄ.
39
Ἁγίου Ταρασίου, Ἰωάννῃ πρεσβυτέρῳ καί ἡγουμένῳ
καί ἀναχωρητῆ, Τῶν Ἱερῶν Συνόδων δαψιλεστάτη
συλλογή, σελ. 899.
40
Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας, Τριώδιον, ἔκδ. Β΄
Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1993 σελ. 145.
28
Ἀπεικόνιση τῆς Ἁγίας Τριάδας στὴν «Θεία Λειτουργία», Μιχαὴλ
Δαμασκηνοῦ (16ος αἰ.). (Μουσεῖο Ἱερῶν Εἰκόνων καὶ Κειμηλίων
Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κρήτης).
Ἀπεδείχθη,
α. ὅτι στήν Παλαιά Διαθήκη δέν
ἐμφανίζεται μόνον ὁ Υἱός, ἀλλά κυρίως ὁ Πατήρ
συγκαταβατικά καί συμβολικά, κατ' ἐξοχήν στούς
Προφῆτες,
β. ὅτι σέ ὅλες τίς ἅγιες εἰκόνες δέν
εἰκονίζουμε τήν φύση ἀλλά τήν ὑπόσταση τοῦ
Πατρός, ὅπως παρουσιαστηκε στούς Προφῆτες καί
σύμφωνα μέ τόν Ὅρον τῆς Ἁγίας Ζ΄ Οἰκουμενικῆς
περί εἰκονίσεως τῶν Προφητικῶν ὁράσεων. Ἡ
Ἐκκλησία στήν Ζ΄ Οἰκουμενική δέν ἀντιμετώπιζε τό
ἐρώτημα, τοῦ ἐάν εἰκονίζεται ὁ Θεός Πατήρ. Ἡ
Ἐκκλησία τήν ἐποχήν ἐκείνην κατηγορεῖτο, ὅτι
εἰκονίζει τήν Θείαν Φύσιν. Κατ’ ἐξοχήν θέμα της δέν
ἦταν τό ἐρώτημα, ἐάν εἰκονίζεται ὁ Θεός Πατήρ,
ἀλλά τό ἐάν προσκυνοῦνται οἱ εἰκόνες ἤ εἶναι
εἴδωλα καί πρέπει νά πολεμοῦνται,
γ. ὅτι καί οἱ δύο εἰκόνες τῆς Παναγίας
Τριάδος καί ἡ Φιλοξενία τοῦ Ἀβραάμ καί τοῦ
Συνθρόνου τοῦ Πατρός μετά τοῦ Ὑἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου
Πνεύματος εἶναι συμβολικές καί προσκυνοῦνται,
ὅπως ἔγιναν δεκτές ἀπό τήν Ἐκκλησία μας καί τήν
Ἱερά Παράδοση διά μέσου τῶν αἰώνων,
δ. ὅτι εἰκονίζεται ὅ,τι λέγεται μέ λόγια καί
φράσεις στά ἅγια Εὐαγγέλια καί στούς ὕμνους τῆς
Ἐκκλησίας μας πού στηρίζονται ἁγιογραφικά,
ε. ὅτι τό πνεῦμα καί τό γράμμα τῶν
Συμβόλων καί τῶν Ὅρων τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς
Συνόδου εἶναι ὑπέρ τῆς ἀποδοχῆς ὅλων τῶν
εἰκόνων, πού προσκυνήθηκαν τιμήθηκαν,
προσκυνοῦνται καί τιμῶνται στήν ἁγία μας
Ἐκκλησία κατά τήν Ἱερά της Παράδοση,
 στ. ὅτι δέν ὑπάρχει κανείς Ἅγιος Πατέρας ἤ
κάποια Ὀρθόδοξη Σύνοδος πού νά καταδικάζει τήν
συμβολικήν ἀπεικόνιση τῆς Παναγίας Τριάδος μέ
τόν Πατέρα καί τόν Υἱόν ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ καί τό
Πανάγιον Πνεῦμα συμβολιζόμενον ἐν εἴδει
περιστερᾶς,

ζ. ὅτι ἀντιθέτως ὑπάρχουν πλῆθος Πατέρες

πού ἀποδέχονταν, τιμοῦσαν καί προσκυνοῦσαν τήν
εἰκόνα τοῦ Συνθρόνου ἐδῶ καί χίλια χρόνια,

θ. ὅτι τό Ἅγιον Πεῦμα συμβολίζεται ὡσεί

περιστερά σέ πλῆθος εἰκόνων, σέ ἱερά σκεύη, στά
καλύμματα τῆς Ἁγίας Τραπέζης, στά ἄμφια τῶν
ἱερέων, στά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας καί ἀλλαχοῦ καί
ὄχι μόνον στήν Βάπτιση τοῦ Κυρίου μας,

ι. ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά προσθέτουν οἱ

ἁγιογράφοι πρόσωπα πού δέν παρευρέθησαν στά
ἱστορικά γεγονότα, πού περιγράφονται στά ἅγια
Εὐαγγέλια ἤ νά ἀλλοιώνονται τά πραγματικά
περιστατικά μέ αὐθαίρετες προσθῆκες, ὅπως, γιά
παράδειγμα, στήν Πεντηκοστή, ὅπου αὐθαιρέτως
κάποιοι ἁγιογράφοι προσθέτουν τόν Ἀπόστολο
Παῦλο, ἤ ὅπως στόν Σταυρό ἀντικαθιστοῦν τό ΙΝΒΙ Ἡ θαυματουργή εἰκόνα τοῦ Ἄξιόν Ἐστιν στό Πρωτᾶτο, Ἅγιον
μέ τήν φράση ὁ βασιλεύς τῆς δόξης, ἤ προσθέτουν Ὄρος, μέ τήν παράσταση τῆς Ἁγίας Τριάδος στήν κορυφή
στήν τοῦ Κυρίου μας γέννηση καί μαῖες καί λουτρά,

ια. ὅτι καθαιροῦνται, ἀφορίζονται ἤ καί Η «ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ» ΨΕΥΔΟΣΥΝΟΔΟΣ

ἀναθεματίζονται ὅσοι δέν ἀποδέχονται τίς ἅγιες
εἰκόνες πού δέχτηκε καί προσκύνησε, προσκυνεῖ καί
δέχεται ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία διαχρονικά.
ιβ΄ ὅτι ὅλοι οἱ παλαιοί Πατέρες συμφωνοῦν,
πώς ὁ Θεός Πατήρ ἐμφανίστηκε στίς θεοφάνειες τῶν
Προφητῶν συγκαταβατικά, καί οἱ γνῶμες τῶν Ἁγίων
Μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας εἶναι γνωστές καί
στούς Πατέρες τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί
γιαὐτό δογματίζουν, ὅτι αὐτά τά ὁράματα τῶν
Προφητῶν εἰκονίζονται, καί μακαρίζονται ὅσοι
ἀποδέχονται τίς ἅγιες αὐτές εἰκόνες!
"Τῶν τάς προφητικάς ὁράσεις ὡς αὐτό τό θεῖον
αὐτάς ἐσχημάτισε καί διετύπου, εἰδότων καί
ἀποδεχομένων καί πιστευόντων, ἅπερ ὁ τῶν
Προφητῶν χορός ἑωρακότες διηγήσαντο, καί τήν
τῶν Ἀποστόλων καί εἰς Πατέρας διήκουσαν
ἔγγραφόν τε καί ἄγραφον παράδοσιν κρατυνόντων,
καί διά τοῦτο εἰκονιζόντων τά Ἅγια καί τιμώντων,
αἰωνία ἡ μνήμη".
ΤΟΥ 2016
Τό Σύμβολον τῆς Πίστεως κατα-
δικάζει τόν Οἰκουμενισμόν εἰς τό Ἕβδομον
Ἄρθρον περί «ΜΙΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ». Οἱ
Οἰκουμενιστές προσπαθοῦν μέ τήν μέθοδο
τῆς νοθείας – μέ ὅλες τίς μορφές της – νά
ἀλλοιώσουν τήν «ἄπαξ παραδοθεῖσαν
Πίστιν», ὡς, ἐπίσης, καί νά καταργήσουν
τούς Ἱερούς Κανόνας τῶν Ἁγίων
Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Ἔχει προφητευθῆ
ὅτι, Πανορθόδοξος Σύνοδος θά ἐπιληφθῆ
καί θά ἀνατρέψη τήν ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ
ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚ-ΚΛΗΣΙΑΣ (Κοσμᾶς
Φλαμιάτος). Καί τέτοια προαναγγέλεται γιά
την Ἑβδομάδα τῆς Πεντηκοστῆς τοῦ 2016!
Ἡ περί Ἐκκλησίας Δογματική συν-
δέεται ἄμεσα μέ τήν Χριστολογία καί ὡς ἐκ
τούτου ἡ αἱρετική ἐκκλησιολογία εἶναι
ἄρνηση τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ καί τῆς
σωτηρίας.
Παραθέτω ἀφυπνιστικό ἄρθρο γιά
τήν καταδίκη τῆς ψευδοσυνόδου τοῦ 2016,
πού ἑτοιμάζουν οἱ παναιρετικοί Οἰκου-
μενιστές στό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινου-
πόλεως.
Νικόλαος Γ. Σαββόπουλος, θεολόγος.

29

Ἡ προετοιμαζόμενη Ἁγία καί Μεγάλη
Σύνοδος πιστή διάκονος τοῦ παναιρετικοῦ
Οἰκουμενισμοῦ.
Ἀπό τό περιοδικό ΑΚΤΙΝΕΣ
(Προσδοκίες-Ἱστορική πορεία-Γενικές
Ἐκτιμήσεις-Συμπεράσματα)
Ἀρχιμ. Παύλου Δημητρακόπουλου
Διευθυντοῦ τοῦ Γραφείου Αἱρέσεων καὶ
Παραθρησκειῶν- Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Πειραιῶς.
Ἐν Πειραιεῖ τῇ 27ῃ Σεπτεμβρίου 2015.
Γ) Οἱ συμμετέχοντες στὰ Συνέδρια
καὶ τὶς Διασκέψεις.
Μιὰ ἄλλη θλιβερὴ διαπίστωση, ἀπὸ
τὰ μέχρι σήμερα γενόμενα Συνέδρια καὶ
Διασκέψεις, εἶναι τὸ γεγονός, ὅτι τὰ
ἐπιλεχθέντα πρόσωπα εἶχαν οἰκουμενιστικὸ
φρόνημα καὶ προέρχονταν κατὰ προτίμηση
ἀπὸ τὸν ἀκαδημαϊκὸ χῶρο. Ὅσοι ἀπὸ τοὺς
ἐπιλεγέντας ἀντιπροσώπους διέκριναν τοὺς
οἰκουμενιστικοὺς στόχους τῶν Διασκέψεων
καὶ τόλμησαν νὰ διαφοροποιηθοῦν,
ἀπομακρύνθηκαν ἀπὸ τὶς Διασκέψεις, ἢ
παραιτήθηκαν ἀπὸ μόνοι τους. Τὰ
οἰκουμενιστικὰ κριτήρια ἐπιλογῆς τῶν
προσώπων δείχνουν ἀκόμη κάτι πολύ
σημαντικό: ὅτι ἡ λογικοκρατούμενη σκέψη
καὶ ἡ ἀκαδημαϊκὴ θεολογία ἔρχονται
οὐσιαστικά νὰ ἀντικαταστήσουν τὴν
ἐμπειρία τῆς θεώσεως. Παύει δηλαδὴ νὰ
προέχει ἡ ἀναζήτηση ἁγίων καὶ
θεοφόρων ἀνδρῶν, μὲ θεῖο φωτισμό, μὲ
ἀληθινὰ Ὀρθόδοξο, ὁμολογιακὸ - μαρτυ-
ρικὸ φρόνημα, καὶ ἀποκλείεται ἡ συμ-
μετοχή τους ἀπὸ τὶς Διασκέψεις, ἐνῶ
ἐπιλέγονται πρόσωπα μὲ πανεπιστημιακὲς
ἐπιδόσεις καὶ περγαμηνές, ποὺ ἐμπνέονται
καὶ ἐκφράζουν τὸ οἰκουμενιστικὸ πνεῦμα
τοῦ θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ τῆς Νέας
Ἐποχῆς.
Ἀλλὰ ἐξ ἴσου θλιβερὸ εἶναι καί τὸ
γεγονός, ὅτι ἀκόμη καὶ στὴ μέλλουσα νὰ
συγκληθεῖ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος δὲν θὰ
συμμετάσχουν ὅλοι οἱ ἐν ἐνεργείᾳ ἐπί-
σκοποι τῶν κατὰ τόπους Ἐκκλησιῶν, ἀλλὰ
μόνον ἕνας μικρὸς ἀριθμὸς ἀντιπροσώπων
ἀπὸ κάθε τοπικὴ Ἐκκλησία. Ἡ τελικὴ
ἀπόφαση τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων,
(6-9 Μαρτίου 2014), νὰ ἐκπροσωπηθεῖ ἡ
κάθε τοπικὴ Ἐκκλησία μὲ ἕνα πολὺ
30
περιορισμένο ἀριθμὸ μελῶν, (24 μέλη), καὶ ἡ
κάθε τοπικὴ Ἐκκλησία νὰ ἔχει δικαίωμα
μόνο μιᾶς ψήφου, ἀποτελεῖ πρωτοφανῆ
καινοτομία, ξένη πρὸς τὴν ἀρχαία
παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας.
Καὶ γεννῶνται εὔλογα τὰ ἐρωτήματα:
Πότε στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας ἀπο-
κλείσθηκαν κανονικοὶ ἐπίσκοποι ἀπὸ
Τοπική, ἢ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο; Ἂν
στὴν ἀρχαία Ἐκκλησία ἐφαρμοζόταν τὸ
σύστημα τῶν ἀντιπροσωπειῶν τῶν
τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, τότε οἱ αἱρετικοὶ
ἀρχιεπίσκοποι θὰ ἔστελναν ὡς
ἀντιπροσώπους τοὺς ὁμόφρονές τους ἐπι-
σκόπους καὶ θὰ ἐπικρατοῦσε ἡ
πλάνη. Ἀλλὰ καὶ μὲ ποιά κριτήρια θὰ ἐπι-
λεγοῦν οἱ ἀντιπρόσωποι; Θὰ ψηφισθοῦν ἀπὸ
τὶς κατὰ τόπους Συνόδους, ἢ θὰ ὁρισθοῦν μὲ
κριτήριο τὴν ἐνδοτικότητα σέ θέματα
πίστεως;
Δ) Θέματα τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης
Συνόδου.
Ὅπως ἀναφέραμε, ὁ κατάλογος τῶν
θεμάτων, ποὺ κατήρτισε ἡ Προπαρα-
σκευαστικὴ Διορθόδοξος Ἐπιτροπὴ τοῦ
1930, ἀναθεωρήθηκε ἀπὸ τὴν Α΄
Πανορθόδοξο Διάσκεψη τοῦ 1961, ἡ ὁποία
κατήρτισε νέο κατάλογο, ποὺ καὶ αὐτὸς μὲ
τὴ σειρά του ἀναθεωρήθηκε μὲ νέο
κατάλογο, πιὸ συνεπτυγμένο, ἀπὸ τὴν Α΄
Προσυνοδικὴ Πανορθόδοξο Διάσκεψη τοῦ
1976. Ἀπὸ τὰ δέκα θέματα τοῦ καταλόγου
αὐτοῦ, τὰ τέσσερα πρῶτα, δηλαδή: Ἡ
Ὀρθόδοξος Διασπορά, τὸ Αὐτοκέφαλον καὶ
τρόπος ἀνακηρύξεως αὐτοῦ, τὸ Αὐτόνομον
καὶ τρόπος ἀνακηρύξεως αὐτοῦ καὶ τὰ
Δίπτυχα, ἀναφέρονται στὶς διορθόδοξες
σχέσεις και στὴν διορθόδοξη ἑνότητα, καὶ
ἀποσκοποῦν στὴν ἐπίλυση ζητημάτων ποὺ
σχετίζονται μὲ τὶς κατὰ τόπους Ὀρθόδοξες
Ἐκκλησίες· Τὰ τρία ἑπόμενα: Τὸ ζήτημα τοῦ
κοινοῦ ἡμερολογίου, κωλύματα γάμου,
ἀναπροσαρμογὴ τῶν περὶ νηστείας ἐκ-
κλησιαστικῶν διατάξεων, ἀφοροῦν σὲ
ζητήματα ἐκκλησιαστικῆς εὐταξίας καὶ
πρακτικὰ προβλήματα ποιμαντικῆς φύσεως·
τὰ δύο ἑπόμενα: Σχέσεις Ὀρθοδόξων
Ἐκκλησιῶν πρὸς τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν
κόσμον καὶ Ὀρθοδοξία καὶ Οἰκουμενικὴ
Κίνησις, ἀναφέρονται στὶς σχέσεις τῆς
Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μὲ τὶς χριστιανικὲς
αἱρέσεις καὶ στὴν προώθηση τῆς παγ-
χριστιανικῆς ἑνότητος, μὲ βάση τὶς
ἀρχές τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Τὸ τελευταῖο ἀπὸ
τὰ θέματα:
Συμβολὴ τῶν κατὰ τόπους Ὀρθο-
δόξων Ἐκκλησιῶν εἰς τὴν ἐπικράτησιν τῶν
χριστιανικῶν ἰδεωδῶν τῆς εἰρήνης, τῆς
ἐλευθερίας, τῆς ἀδελφοσύνης καὶ τῆς ἀγάπης
μεταξὺ τῶν λαῶν, καὶ ἄρσιν τῶν φυλετικῶν
διακρίσεων, ἀφορᾶ στὴν
προώθηση τῶν Διαθρησκειακῶν Διαλόγων
στὰ πλαίσια τοῦ Διαθρησκειακοῦ
Οἰκουμενισμοῦ, μὲ ἀπώτερο στόχο τὴν
οἰκουμενιστικοῦ τύπου «πανθρησκειακὴ
ἑνότητα».
Ἀπὸ τὰ παρὰ πάνω θέματα, τὰ
τέσσερα πρῶτα ὑπῆρξαν τὰ πιὸ ἀκανθώδη
καὶ δυσεπίλυτα, καὶ προκάλεσαν τὶς
περισσότερες διαφωνίες, (ἰδίως μεταξύ
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τῆς
Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας), ἐξακολουθοῦν δέ ἐν
πολλοῖς, μὲ ἐξαίρεση, ἴσως, αὐτὸ τῆς
Διασπορᾶς, νά παραμένουν ἄλυτα μέχρι
σήμερα, παρὰ τὶς μέχρι τώρα γενόμενες
συζητήσεις καὶ προταθεῖσες λύσεις. Καὶ ἀπὸ
ὅ,τι φαίνεται δὲν πρόκειται νὰ βρεθεῖ λύση,
ἂν δὲν γίνουν ἀμοιβαῖες ὑποχωρήσεις.
Τὸ ζήτημα τοῦ Ἡμερολογίου
ἐξακολουθεῖ νὰ παραμένει μέχρι σήμερα μιὰ
ἀνοικτὴ πληγὴ στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας,
ποὺ προκλήθηκε ἀπὸ τὴν ὅλως
ἄκριτη, ἐπιπόλαιη καὶ βεβιασμένη ἐνέργεια
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νὰ
υἱοθετήσει τὸ Νέο Ἡμερολόγιο, συμπαρα-
σύροντας καὶ ὁρισμένες τοπικὲς Ἐκκλησίες,
χωρὶς τὴν ὁμόφωνη γνώμη ὅλων τῶν κατὰ
τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, μὲ ἀπο-
τέλεσμα νὰ δημιουργήσει σχίσματα καὶ
διαιρέσεις στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.
Γιὰ τὰ ζητήματα τῶν κωλυμάτων τοῦ
γάμου, καὶ τῆς ἀναπροσαρμογῆς τῶν περὶ
νηστείας ἐκκλησιαστικῶν διατάξεων, ἡ
Ἐκκλησία ἔχει ἤδη ἀποφανθεῖ μὲ ἱεροὺς
κανόνες Οἰκουμενικῶν καὶ Τοπικῶν
Συνόδων, οἱ ὁποῖοι, ἐπειδὴ ἔχουν δια-
χρονικὸ χαρακτήρα, δὲν ἐπιδέχονται
τροποποιήσεις καὶ ἀλλαγές.
Τὰ τρία τελευταῖα θέματα, ποὺ ἔχουν
ἐμφανῆ καὶ ἔντονο οἰκουμενιστικὸ
χαρακτήρα, ἀποσκοποῦν στὴν ἑδραίωση τῆς
παναιρέσεως τοῦ Διαχριστιανικοῦ καὶ
Διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Γιὰ τὴν
ἐπίτευξή τους τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο
κινήθηκε πάνω σὲ δύο βασικοὺς ἄξονες:
31
α) Στὴν προώθηση τῶν Διαλόγων μἐ
τὶς διάφορες χριστιανικὲς ὁμολογίες -
αἱρέσεις, μὲ σκοπὸ τὴν οἰκουμενιστικοῦ
τύπου ἕνωση, μὲ βάση τὶς ἀναπτυχθεῖσες
αἱρετικὲς θεωρίες καὶ ἰδίως τοῦ δογματικοῦ
μινιμαλισμοῦ καὶ τῆς βαπτισματικῆς
θεολογίας, καὶ
β) στὴν προετοιμασία τῆς Ἁγίας καὶ
Μεγάλης Συνόδου, ἡ ὁποία θὰ προσέδιδε τὸ
ἀπαιτούμενο ἐκκλησιαστικὸ κῦρος καὶ
νομιμότητα στὴν ἐπιχειρούμενη διά μέσου
τῶν διαλόγων ἕνωση τῆς Ὀρθοδοξίας μὲ τὶς
χριστιανικὲς ὁμολογίες - αἱρέσεις χωρὶς
δογματικὴ συμφωνία καὶ ἐπιστροφὴ στὴν
Ὀρθοδοξία. Οἱ προδοτικὲς ἄλλωστε γιὰ τὴν
Ὀρθοδοξία συμφωνίες στὸν Διάλογο μεταξὺ
Ὀρθοδόξων καὶ Ρωμαιοκαθολικῶν, ποὺ
ἐπιχειρήθηκαν στὴν 7η Γενικὴ Συνέλευση τῆς
Μικτῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς στὸ
Balamand, τὸ 1993, καὶ οἱ ἐξ ἴσου
προδοτικὲς συμφωνίες στὸ Διάλογο μεταξὺ
Ὀρθοδόξων καὶ Προτεσταντῶν στὰ πλαίσια
τῆς 9ης Γενικῆς Συνελεύσεως τοῦ Π.Σ.Ε., ποὺ
ἐπιχειρήθηκαν στὸ Porto Alegre τῆς
Βραζιλίας, τὸ 2006, ἐπιβεβαιώνουν τοῦ λόγου
τὸ αληθές.
Μιὰ πολὺ βασικὴ διαπίστωση,
σχετικὰ μὲ τὸ περιεχόμενο τῆς θεματολογίας
τοῦ παρὰ πάνω καταλόγου, εἶναι ἡ παντελὴς
ἀπουσία φλεγόντων ζητημάτων δογματικῆς
φύσεως καὶ ἡ παντελὴς ἔλλειψη ἐνδια-
φέροντος καὶ μερίμνης γιὰ τὴν κατα-
πολέμηση τῶν ποικίλων συγχρόνων
αἱρέσεων, ποὺ μαστίζουν τὴν Ἐκκλησία.
Στὶς ἀρχαῖες Οἰκουμενικὲς Συνόδους,
βασικὴ μέριμνα τῶν ἁγίων Πατέρων, ποὺ
συγκροτοῦσαν τὶς Συνόδους, ἦταν κατὰ
πρῶτο λόγο ἡ καταπολέμηση καὶ ἐξου-
δετέρωση τῶν αἱρέσεων, ποὺ ἐμφανι-ζόταν
στὴν ἐποχή τους, καὶ κατὰ δεύτερο λόγο ἡ
ρύθμιση τῶν ἄλλων ἐκκλησιαστικῶν
ζητημάτων.
Συνεπῶς καὶ στὴν ἐποχή μας, ἡ πρώτη
καὶ βασικὴ μέριμνα τῶν ἀρχιτεκτόνων τῆς
Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου θὰ ἔπρεπε νὰ
εἶναι ἡ καταπολέμηση τῶν ποικίλων
συγχρόνων αἱρέσεων, ὅπως εἶναι ὁ
Παπισμός, ὁ ὁποῖος παρὰ τοὺς Διαλόγους
ἐξακολουθεῖ μέχρι σήμερα νὰ ἐμμένει στὴν
πλάνη καὶ νὰ ἀσκεῖ δόλιο προσηλυτισμὸ εἰς
βάρος τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ καὶ ὁ
Προτεσταντισμός, ὁ Χιλιασμός, ὁ Μαρ-
ξισμὸς καὶ ἡ λοιπὴ Ἀθεΐα, ὅπως εἶναι ὁ
Νεοπαγανισμός, ἡ Μασονία, ὁ Διεθνὴς
Σιωνισμός, ἡ Θεοσοφία καὶ ἡ Νέα Ἐποχή, τὸ
Ἰσλάμ, οἱ Σέκτες, οἱ Καταστροφικὲς
Λατρεῖες, ὁ Νεοσατανισμός, ἀλλὰ καὶ ἡ
παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ οἱ ἄλλες
πλάνες τῆς «κενῆς ἀπάτης» αὐτοῦ τοῦ
κόσμου. Ἡ προρρηθεῖσα Σύνοδος, καθ’ ὅσον
δὲν προτάσσει καὶ δὲν προτίθεται νὰ
ἀσχοληθεῖ μὲ τὰ μνημονευθέντα θέματα
πίστεως καὶ αἱρέσεων, ἐπ’ οὐδενὶ μπορεῖ νὰ
θεωρηθεῖ ἀληθὴς Ὀρθόδοξος Σύνοδος καὶ
συνέχεια τῶν ἀρχαίων μεγάλων Οἰκου-
μενικῶν Συνόδων, μὲ συνέπεια νὰ
ἀπορριφθεῖ ὡς Ψευδοσύνοδος ἀπό τὸ
πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας.[1]
Ε) Τὸ ζήτημα τῆς ἐπισήμου
ἀναγνωρίσεως ὡς Οἰκουμενικῶν Συνόδων
τῆς Η΄ καὶ Θ΄ Οικουμενικῆς.
Ἕνα ἄλλο πρωταρχικῆς σημασίας
ζήτημα, μὲ τὸ ὁποῖο ἀσχοληθήκαμε καὶ σὲ
παλαιότερες δημοσιεύσεις μας, εἶναι τὸ
ζήτημα τῆς ἐν τῇ μελλούσῃ Συνόδῳ ἐπισήμου
ἀνακηρύξεως καὶ ἀναγνωρίσεως:
α) τῆς ἐπὶ Μεγάλου Φωτίου
συγκληθείσης Συνόδου, τὸ 879-880, ὡς Η΄
Οἰκουμενικῆς καὶ
β) τῆς ἐπὶ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ
Παλαμᾶ συγκληθείσης Συνόδου, τὸ 1351, ὡς
Θ΄ Οἰκουμενικῆς.
Ἀμφότερες οἱ Σύνοδοι αὐτὲς ἔχουν
ὅλα ἐκεῖνα τὰ στοιχεῖα καὶ τὶς
προϋποθέσεις, ποὺ ἀπαιτοῦνται, γιὰ νὰ
θεωρηθοῦν ὡς Οἰκουμενικές, ὅπως
κατέδειξαν σχετικὲς μελέτες τῶν Σεβασμιω-
τάτων Μητροπολιτῶν Πειραιῶς κ.
Σεραφείμ, Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου καὶ
Γόρτυνος κ. Ἱερεμίου. Σχετικὸ αἴτημα τῶν
παρὰ πάνω ἱεραρχῶν γιὰ Συνοδικὴ ἐξέταση
τοῦ θέματος ἀπὸ τή Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας,
μὲ βάση τὶς εἰσηγήσεις τῶν Σεβασμιωτάτων
Μητροπολιτῶν Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου καὶ
Γόρτυνος κ. Ἱερεμίου, τελικὰ ἀπερρίφθη καὶ
δὲν συζητήθηκε, μὲ τὴν πρόφαση, ὅτι ἡ
τοπικὴ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς
Ἑκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἶναι ἀναρμοδία νὰ
εἰσηγηθεῖ τὴν συμπερίληψη στὴν ἡμερησία
διάταξη τῆς Πανορθοδόξου Συνόδου
τέτοιου θέματος. Ἡ πραγματικὴ ὅμως αἰτία
εἶναι ἄλλη· ὅπως σημειώνει σὲ σχετικὸ
ἄρθρο του ὁ Σεβασμιώτατος κ. Σεραφείμ:
32
«Εἶναι προφανὲς καὶ πρόδηλο ὅτι ἡ μὴ
τυπικὴ ἀναγνώριση γίνεται, γιὰ νὰ μὴ
“λυπηθοῦν” οἱ ἀντιθέως καὶ δαιμονιωδῶς
καθυβρίζοντες τοὺς Ἁγίους προεξάρχοντας
τῶν δύο Οἰκουμενικῶν Συνόδων Ἱερὸ καὶ
Μέγα Φώτιο καὶ Ἅγιο Γρηγόριο,
Ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης τὸν Παλαμᾶ,
ὡς δῆθεν αἱρεσιάρχας, ὅπως
αὐταποδείκτως προκύπτει ἀπὸ τὴν
“Δογματικὴ διδασκαλία” τῆς Ρωμαιο-
καθολικῆς παρασυναγωγῆς».[2]
Ἐπὶ πλέον μάλιστα καὶ γιὰ νὰ μὴ
λυπηθοῦν οἱ Οἱκουμενιστὲς ἀρχιερεῖς, οἱ
προωθοῦντες τὴν παναίρεση τοῦ
Οἰκουμενισμοῦ, τόσο οἱ ἀνήκοντες στὸ
Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ὅσο καὶ
οἱ ἀνήκοντες στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος.
Διότι γνωρίζουν πολὺ καλὰ οἱ
ἐν λόγῳ Οἰκουμενιστὲς ἀρχιερεῖς, ὅτι μιὰ
τέτοια ἀναγνώριση θὰ σημάνει τὸ ὁριστικὸ
τέλος τῶν Διαλόγων μὲ τὴ Ρωμαιοκαθολικὴ
παρασυναγωγή.
Περὶ τοῦ θέματος αὐτοῦ σημειώνει σὲ
πρόσφατη δημοσίευσή του καὶ ὁ π.
Γεώργιος Μεταλληνός: «Ἑτοιμάζεται αὐτὴ ἡ
Σύνοδος, γιὰ νὰ μᾶς ὁδηγήσει, ὅπως διαβάζουμε
καὶ ὅπως βλέπουμε, στὴν ἀποδοχὴ τοῦ
Παπισμοῦ καὶ τοῦ Προτεσταντισμοῦ ὡς
αὐθεντικῶν χριστιανισμῶν. Αὐτὸ εἶναι τὸ
τραγικό. Εὔχομαι νὰ μὴν γίνει ποτέ. Ἀλλὰ ἐκεῖ
ὁδηγοῦνται τὰ πράγματα. Ἐὰν, λοιπὸν,
συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος Σύνοδος, ποὺ θὰ ἔχει
τὸν χαρακτήρα γιὰ μᾶς Οἰκουμενικῆς Συνόδου,
ἐὰν συνέλθει καὶ δὲν δεχθεῖ μεταξὺ τῶν
Οἰκουμενικῶν Συνόδων τὴν Η΄ καὶ τὴν Θ΄, θὰ
εἶναι ψευδοσύνοδος . . . Ἡ μέλλουσα νὰ
συνέλθει, λοιπὸν, Πανορθόδοξος Σύνοδος θὰ
κριθεῖ σ’ αὐτὸ τὸ σημεῖο. Ἐὰν παρακάμψει
αὐτὲς τὶς δύο Συνόδους, ποὺ τοποθετοῦν τὴν
Ὀρθοδοξία ἀπέναντι στὸν Δυτικὸ
Χριστιανισμό».[3]
(Συνεχίζεται).
[1] Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ, ὅτι μία ἀπὸ τὶς
κατευθυντήριες γραμμές ποὺ ἐδόθησαν στὶς ἐργασίες
τῆς Α΄ Πανορθοδόξου Προσυνοδικῆς Διασκέψεως
(1976), ἦταν ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος νὰ
ἀσχοληθεῖ «μὲ περιωρισμένον ἀριθμόν θεμάτων καὶ
δὴ οὐχὶ ἀμιγῶς δογματικῆς καὶ θεωρητικῆς φύσεως»,
καθόσον «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δὲν ἔχει ἀνάγκην
νέας Ὁμολογίας πίστεως» (Γραμματεία ἐπὶ τῆς
προπαρασκευῆς τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς
Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ΣΥΝΟΔΙΚΑ ΙΙ, ………. ὅ.π. ,
σελ. 42).
[2] Βλ. Ανακοινωθέν τοῦ Μητροπολίτου
Πειραιῶς Σεραφείμ, μέ τίτλο «Ἀπάντησις στόν
Αἰδεσιμ. Πρωτοπρ. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου π.
Γεώργιον Τσέτσην» (30.1.2014), δημοσιευθέν σέ θρη-
σκευτικά ἱστολόγια.
[3] Πρωτ. π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ, Ὁμότ.
Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν, Ὁ ἅγιος
Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Πατέρας τῆς Θ΄
Οἰκουμενικῆς Συνόδου, Ἱερὰ Μονὴ Μεγάλου
Μετεώρου, 2009, σελ. 28-29.
καὶ ψευδοδιδάσκαλον καὶ αὐτὸ τὸ ὁποῖο
κάνει εἶναι ἄξιο ἐπαίνου, διότι δὲν τέμνει
τὴν Ἐκκλησίαν, ἀλλὰ μᾶλλον τὴν ἑνώνει
καὶ τὴν ἀπαλλάσσει ἀπὸ τὸ σχίσμα".
Ὁ δὲ Ἀριστηνὸς τονίζει ἐπίσης:
"Ἐὰν μερικοὶ ἀπομακρυνθοῦν ἀπὸ
τὸν κηρύσσοντα αἵρεσιν, (ἐπίσκοπον κλπ.),
πού ἔχει καταδικασθεῖ ἀπὸ σύνοδον ἢ ἀπὸ
τοὺς ἁγίους Πατέρες καὶ ὄχι γιὰ κάποιο
προσωπικὸ ἔγκλημα, εἶναι ἄξιοι κάθε τιμῆς
καὶ ἀποδοχῆς ὡς ὀρθόδοξοι".1

Ἑρμηνεία τοῦ ΙΕ΄Ἱεροῦ Κανονος τῆς

ΑΒ΄Συνόδου

Ἑρμηνεύοντας τὸν ΙΕ΄ Ἱερὸν Κανόνα

τῆς ΑΒ΄ Συνόδου ὁ Ζωναρᾶς γράφει:
" Ἐὰν τυχὸν ὁ πατριάρχης, ἢ ὁ
μητροπλίτης, ἢ ὁ ἐπίσκοπος εἶναι
αἱρετικός, καὶ ὄντας αἱρετικὸς κηρύσση τὴν
αἵρεσιν δημοσίᾳ, καὶ γυμνῇ τῇ κεφαλῇ,
ἀντὶ νὰ διδάσκῃ τὴν ἀλήθεια, συνεχῶς καὶ
ἀδιάντροπα, μὲ θρασύτητα διδάσκει τὰ
αἱρετικὰ δόγματα, αὐτοὶ ποὺ ἀποσχίζονται
ἀπ’ αὐτόν, ὅποιοι καὶ ἂν εἶναι, ὄχι μόνον
δὲν τιμωροῦνται γι᾿ αὐτὸ τὸ λόγο, ἀλλὰ
ἀντιθέτως θὰ ἀξιωθοῦν κάθε τιμῆς, ἐπειδὴ
χωρίζουν ἀπὸ τὴν κοινωνία τῶν αἰρετικῶν·
αὐτὸ δηλώνει τὸ ἀποτειχίζοντες (τοῦ
κανόνος)· (τὸ γὰρ τεῖχος, τῶν ἐντὸς αὐτοῦ
πρὸς τοὺς ἐκτός, χωρισμὸς ἐστιν)· διότι
ἀκριβῶς δὲν ἀπομακρύνθηκαν ἀπὸ
Ἐπίσκοπον ἀλλὰ ἀπὸ ψευδεπίσκοπον καὶ
ψευδοδιδάσκαλον· οὔτε σχίσμα κατὰ τῆς
Ἐκκλησίας ἔκαναν, ἀλλὰ μᾶλλον ἀπήλ-
λαξαν τὴν Ἐκκλησίαν ἀπὸ σχίσματα, ὅσον
ἦταν δυνατὸν ἀπὸ τὴν πλευρά τους". Τὴν πληροφορία τῆς ἀποτειχίσεως τοῦ πατρός
Τὰ ἴδια γράφει καὶ ὁ Βαλσαμών: Ἰουστίνου Πόποβιτς, τὴν ἔχουμε δημοσιεύσει καὶ
παλαιότερα, ἀλλὰ τὴν ἀμφισβητοῦν οἱ "ἀντι-
"Ἐάν κάποιος χωρισθῆ ἀπὸ τὸν Οἰκουμενιστὲς", (γιὰ νὰ στηρίξουν τὴν κοινωνία
ἐπίσκοπόν του, τὸν μητροπολίτην του ἢ τὸν τους μὲ τοὺς αἱρετικοὺς Οἰκουμενιστές), ὡς
πατριάρχην του, ὄχι λόγῳ κάποιου προερχομένη τάχα ἀπὸ τοὺς Παλαιοημερολογίτες!
προσωπικοῦ ἁμαρτήματός του, ἀλλὰ λόγῳ Ἡ συγκεκριμένη παραπομπή, τὴν ὁποία δημο-
σιεύουμε. Βρίσκεται στὸν "Ὀρθόδοξο Τύπο, φ. 144,
αἱρέσεως, ἐπειδὴ ἐκεῖνος διδάσκει ἐπ᾿ 15/6/1971.
ἐκκλησίας ἀνερυθριάστως κάποια διδάγ-
ματα ξένα τοῦ ὀρθοῦ δόγματος, καὶ πρὶν Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης
ἀκόμη ὑπάρξει τελεσίδικη καταδικαστικὴ ἑρμηνεύει, ἐπίσης, τὸ σχετικὸν χωρίον στὸ
ἀπόφασις γιὰ τὸν αἱρετικόν, καὶ πολὺ Πηδάλιον κατὰ τὸν ἴδιον τρόπον:
περισσότερο μετὰ τὴν διάγνωσιν, ἔαν "Ἐὰν οἱ ρηθέντες πρόεδροι, (ἐπί-
ἀποτειχισθῆ, δηλαδὴ χωρίση ἀπὸ τὴν σκοποι), εἶναι αἱρετικοί, καὶ κηρύσσουν τὴν
κοινωνία τοῦ ἐπισκόπου του, ὄχι μόνον δὲν αἵρεσίν τους δημόσια, καὶ γι’ αὐτὸ
θὰ τιμωρηθῆ, ἀλλὰ καὶ θὰ τιμηθῆ ὡς χωρίζονται οἱ ὑποκείμενοι σ’ αὐτούς, καὶ
ὀρθόδοξος· διότι ἀκριβῶς δὲν ἀποσχίσθηκε πρὶν νὰ γίνη ἀκόμα συνοδικὴ κρίσις γι’
ἀπὸ Ἐπίσκοπον, ἀλλὰ ἀπὸ ψευδεπίσκοπον

33
αὐτὴν τὴν αἵρεσιν, οἱ χωριζόμενοι αὐτοί,
ὄχι μόνον γιὰ τὸν χωρισμὸν δὲν
καταδικάζονται, ἀλλὰ καὶ τιμῆς τῆς
πρεπούσης, ὡς Ὀρθόδοξοι εἶναι ἄξιοι,
ἐπειδὴ δὲν προξένησαν στὴν Ἐκκλησίαν
σχίσμα μὲ τὸν χωρισμὸν αὐτόν, ἀλλὰ
μᾶλλον ἐλευθέρωσαν τὴν Ἐκκλησίαν ἀπὸ
τὸ σχίσμα καὶ τὴν αἵρεσιν τῶν
ψευδεπισκόπων αὐτῶν." 2
Τοὺς ἁγίους Πατέρες καὶ Διδα-
σκάλους μιμήθηκαν καὶ οἱ Ἁγιορεῖτες
Ὁσιομάρτυρες, ποὺ μαρτύρησαν ἐπὶ Βέκκου
τοῦ Λατινόφρονος, καὶ ἔγραψαν τὴν
περίφημη ἐκείνη ἐπιστολὴ πρὸς τὸν
Αὐτοκράτορα Μιχαὴλ τὸν Παλαιολόγον, ἡ
ὁποία εἶναι θεολογικώτατη καὶ πλήρης
Θείων ἀληθειῶν.
Στὴν ἐπιστολὴ αὐτὴ μεταξὺ ἄλλων
περιλαμβάνονταν καὶ τὰ ἑξῆς:
«Ἔμπεριέχεται δὲ καὶ στὸν ΙΕ΄
Κανόνα τῆς ἁγίας καὶ μεγάλης Α΄ καὶ Β΄
ἐπονομασθείσης Συνόδου, ὅτι ὄχι μόνον
ἀνεύθυνοι εἶναι, ἀλλὰ καὶ ὅτι πρέπει νὰ
ἐπαινοῦνται αὐτοὶ οἱ ὁποῖοι ἀποσχίζονται
ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ εἶναι προφανῶς αἱρετικοὶ
καὶ διδάσκουν δημόσια, αἱρετικὰ διδάγμα-
τα, καὶ πρὶν νὰ ὑπάρξη συνοδικὴ καταδίκη
τους, ἀκριβῶς, ἐπειδὴ ἡ Ὀρθόδοξος τοῦ
Χριστοῦ Ἐκκλησία τὴν ἀναφορὰν τοῦ
ὀνόματος τοῦ ἀρχιερέως, κατὰ τὴν τέλεσιν
τῆς ἀναίμακτου θυσίας, τὴν θεωροῦσε
πάντοτε συγκοινωνίαν τελείαν μὲ τὸν
μνημονευόμενον ἀρχιερέα καὶ τὸ φρόνημά
του. Διότι ἔχει γραφεῖ στὴν ἐξήγησιν τῆς
Θείας Λειτουργίας, ὅτι ἀναφέρει ὁ
ἱερουργῶν καὶ τὸ ὄνομα τοῦ ἀρχιερέως ...
καὶ ὅτι εἶναι κοινωνὸς αὐτοῦ καὶ τῆς
πίστεως καὶ διάδοχος τῶν Θείων μυστηρίων
... (καί) ὅτι μολυσμὸν ἔχει ἡ κοινωνία μὲ
μόνην τὴν ἀναφορὰν αὐτοῦ, ἔστω καὶ ἂν
εἶναι ὀρθόδοξος ὁ ἀναφέρων". 3
34
Ἡ ἐξωτερική καί ἡ τελετουργική
ἀμφίεση τοῦ ἱεροῦ κλήρου
τοῦ Ὁμότιμου Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου
Κωνσταντίνου Καλοκύρη
Περιοδικό Ἀνάπλασις. Περ. Δ΄ 421, σελ. 7-10.
Α΄ Ἱστορική διαμόρφωση
Τά κυρίως ἱερατικά ἄμφια (1), πάντα
τά ἀφορῶντα στούς ἐπισκόπους, στούς ἱερεῖς
καί διακόνους κατασκευάζονταν ἀπό ὁμοιό-
μορφο ὕφασμα, πολλές φορές, καί συνήθως
σέ χρῶμα λευκό ἤ ὑπόλευκο καί ἀργότερα σέ
ἐρυθρό, γιά τόν γνωστό συμβολισμό του.
Ὅσον ἀφορᾶ στό φαιλόνιο, αὐτό
κοσμημένο μέ γαμμάδια καί, ἀπό τήν κυρίως
βυζαντινή περίοδο μέ ἐφαπτόμενους ἐρυθ-
ρόχρωμους καί ὁμοιόσχημους σταυρούς,
γίνεται τό γνωστό ἀπό τίς πηγές
πολυσταύριο. Τά φαιλόνια ἀρχικά ἦσαν
ἄμφια τῶν ἱερέων, ἀλλά καί τῶν ἀρχιερέων!
Μόνο ἀπό τό τέλος τοῦ 11ου αἰῶνος, μέ
παραχώρηση τοῦ βασιλέως ἀντικατα-
στάθηκαν μέ τόν ἀρχιερατικό σάκκο, ὁ
ὁποῖος, ὅμως, ἀρχικά προσφέρθηκε τιμη-
τικῶς μόνο στόν Οἰκ. Πατριάρχη. Ἀλλά
κυρίως μετά τήν Ἅλωση, (καί γιά λόγους πού
δέν εἶναι τοῦ παρόντος), ὁ Πατριάρχης τόν
παρεχώρησε στούς ἐπισκόπους, ἀφοῦ
προηγήθηκαν στήν ἀπόκτησή του οἱ
Πατριάρχες τῆς Ἀνατολῆς (βλ. πιό κάτω).
Ἀλλ’ ἄν ἀρχικά στιχάριο καί φαιλόνιο ἦσαν
κοινά σέ ἀρχιερεῖς καί ἱερεῖς, ὅμως τό
χαρακτηριστικό τοῡ ἐπισκοπικοῦ ἀξιώμα-
τος ἄμφιο ἦταν παλαιότατα, (τέλος 4ου
αἰῶνος), γνωστόν, τό ἐπί τῶν ὤμων, δηλ. τό
ὠμόφόριο. Ἀρχικά ἀπό μαλλί, κατόπιν
ὁλομέταξο σέ λευκό χρῶμα, συνιστᾶ πλατειά
ταινία, καί εἶναι ἀντίστοιχο μέ τό παπικό
pallium.
Σχετικά, τώρα, μέ τήν κάλυψη τῆς
κεφαλῆς, οἱ ἱερουργοῦντες ἦσαν ἀρχικά
ἀκάλυπτοι, σύμφωνα μέ τόν ἀποστολο
Παῦλο (Α΄ Κορ. ια΄, 4). Τοῦτο μαρτυροῦν
κείμενα καί βυζαντινές τοιχογραφίες,
βεβαιώνεται δέ ἡ πρακτική αὐτή καί στίς
ἀρχές τοῦ 15ου αἰῶνα ἀπό τόν Συμεών
Θεσσαλονίκης (PG 115, 716: «ἀπερικα-
λύπτῳ κεφαλῇ οἱ τῆς Ἀνατολῆς ἱεράρχαι τήν
ἱερουργίαν τελοῦσι»).
Ἀλλά οἱ κληρικοί μας, κατά τήν
Τουρκοκρατία, ὡς καθημερινή καί ἐκτός τοῦ
ναοῦ κάλυψη τῆς κεφαλῆς εἶχαν τόν σκοῦφο,
κυρίως, ὅμως, ἔξω φοροῦσαν τό πλατύγυρο
σκιάδιο, ὅπως, πάλι, περιγραφές περιηγητῶν
καί ἀπεικονίσεις βεβαιώνουν. Ὁ σκοῦφος,
ὅμως, πού μόλις ἀναφέραμε, ἀξίζει νά
σημειωθεῖ, ὅτι ἦταν κατασκευασμένος ἀπό
μαλλί, λινό ἤ ἀπό ψάθα. Εἶναι τό λεγόμενο
στίς πηγές καμελαύκιο, ἄσχετο μέ τό
σημερινό -καί ἄλλης προέλευσης–
καλυμμαύχι. (Βλ. Τακτικά Λέοντος 19, 42-
Κων. Πορφυρογέν. «Περί βασιλείου τάξεως»
11, 35 κ. ἄ.). Τό φοροῦσαν οἱ μοναχοί καί
κληρικοί καί ἐκτός τῶν ἱερουργιῶν.
Ἀργότερα, καί σέ συνδυασμό μέ τή λεγόμενη
μίτρα, (βλ. ἀμέσως πιό κάτω), τόν ἔφεραν καί
οἱ μοναχοί, ὅταν ἱερουργοῦσαν, μάλιστα δέ
καί ὅταν γίνονταν ἀρχιερεῖς. Παράδειγμα
ἐνδια-φέρον ἀποτελεῖ ὁ σκοῦφος τοῦ ἁγίου
Σπυρίδωνος, μέ τόν ὁποῖο παρίσταται στήν
εἰκονογραφία. Στίς ἀπεικονίσεις δηλ. φέρει
παλαιόθεν ἕνα πλεκτό ψάθινο κάλυμμα
κεφαλῆς πού μοιάζει μέ σπυρίδα, δηλ. μέ
καλάθι ἤ μέ κοφίνι (καί ζεμπίλι). Εἶναι κατά
κυριολεξία ἡ μίτρα του (3).
Ἀλλ’ ἡ σημερινή μίτρα τοῦ ἐπισκόπου
κατά πολύ ἀπέχει τόσο ἀπό τήν παλαιά
(ἀρχαία), ὅσο καί τῆς παλιοχριστιανικῆς
περιόδου. Μίτρα στήν θύραθεν καί στήν
ἐκκλησιαστική γραμματεία ἐκαλεῖτο, ἀρχι-
κά, μία ἁπλῆ ταινία ὑφαντή, ἀπό δέρμα ἤ
ἀπό ἔλασμα πού περιέβαλε τήν κεφαλή γιά
τήν συγκράτηση τῆς κόμης, θά ἔλεγα ὡς ἕνας
ἱμάς-κεκρύφαλος. Μέ αὐτήν τήν ἔννοια τήν
ἀναφέρει π.χ. ὁ Εὐριπίδης στίς Βάκχες, 833,
(«ἐπί δέ κάρα δ’ ἔσται μίτρα») καί στήν
Ἑκάβη, 924. Ἐπίσης ὁ ἐλεγειακός Καλ-
λίμαχος στόν «ὕμνο εἰς Δῆλον», 166 κ. ἄ
(Πρβλ. καί λατ. capitta ligamentum, ἰταλ.
Beretta κ.ο.κ.). Στούς Ἑλληνορωμαίους
ἄρχοντες ἀπέκτησε κάποιο διάκοσμο καί
ἔγινε διάδημα. Συνήθως τό ἔφεραν βασιλεῖς
καί ἀξιωματοῦχοι. Εἶναι οἱ «διαδεδεμένοι
τήν κεφαλήν» κατά τά βυζαντινά κείμενα. Τό
διάδημα-μίτρα ἦταν πολλάκις ἀκτινωτό καί
χρυσό, καί τῶν βασιλέων ἀδαμαντο-κόλλητο
(ὡς π. χ. τό ἀκτινωτό τοῦ Ἰουστινιανοῦ), τό
35
φοροῦσαν δέ ἤ ἀπευθείας στήν κεφαλή, ἤ
στήν βάση τοῦ σκούφου, (συνήθως ἐρυθροῦ).
Σιγά-σιγά, ὅμως, τό ἔλασμα - μίτρα ἑνώθηκε
μέ τόν σκοῦφο καί ἔγινε ἡ ἀπαραίτητη βάση
του. Αὐτό τότε τό βασιλικό στέμμα καί ἡ
μίτρα περίπου -(βλ. τήν μορφολογική της
σχέση μέ τά περίκλειστα θολωτά βυζαντινά
βασιλικά στέμματα, μετά τόν Ἰουστινιανό
(6ος αἰ.)- καί κυρίως τῆς περιόδου τῶν
Μακεδόνων, Κομνηνῶν καί Παλαιολόγων).
Ὅταν, τώρα, μετά τήν Ἅλωση ἑνώθηκαν στό
πρόσωπο τοῦ Ἐθνάρχη Πατριάρχη τά δύο
ἀξιώματα (πολιτικό καί ἐκκλησιαστικό) καί
ὁ ἀρχιερέας ὀνομάστηκε καί Δεσπότης (μέ
ἀρνητικές συνέπειες αὐτοῦ του τίτλου),
πῆρε τότε καί τό πλούσιο βασιλικό στέμμα τή
θέση τῆς, ὡς τότε, ἁπλῆς, ἤ μέ σκοῦφο
ἑνωμένης μίτρας. Τό ἀπέκτησε, βέβαια, ὁ
Ἐθνάρχης μαζί μέ τόν πολυποίκιλτο
βασιλικό σάκκο. Αὐτά, στή συνέχεια, τά
ἀπέκτησαν καί ὅλοι οἱ ἀρχιερεῖς, γιά νά
καταλήξει ἀργότερα τό ἀρχικό σεμνό
διάδημα στήν ὑπέρὑψωμένη, συμπαγῆ, μέ
πολύτιμους λίθους καί εἰκονίδια κοσμη-
μένη μίτρα ὡς, κατά κάποιο τρόπο, συνέχεια
(;) τῆς μίτρας τῆς παραδόσεως. Ἀλλ’ ὅπως
τελικά διαμορφώθηκε, ὑπεν-θυμίζει, ἐκ
πρώτης ὄψεως, τήν Ἀσιατική κίδαρη (τιάρα)
καί κυρίως τήν ὑψηλή ἡμισφαιρική καί
διάλιθη Ἀσσυριακή, ἄν καί δέν προέρχεται
ἄμεσα ἀπό αὐτήν, ὅπως προείπαμε (4).
Μᾶλλον ὅμως προσεγγίζει σέ ὁρισμένα
δυτικά βασιλικά στέμματα, πού βέβαια
ἐπέδρασαν ἀρχικά καί διαμόρφωσαν καί τήν
μίτρα τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας. Καί ὡς εἶναι
γνωστό, τό Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο,
(μέ Πατριάρχη τόν Ἰωάσαφ Β΄), παρακάλεσε
τόν Ρῶσο τσάρο, τό 1557, νά τοῦ ἀποστείλει
μίτρα. Ἀλλά δέν ἔγινε, ἐπειδή στό μεταξύ
ἀπέθανε ὁ Ἰωάσαφ.
Ἐδῶ, ὅμως, ἐπιβάλλεται νά διευκρι-
νισθεῖ ὅτι, ἀρκετά πρίν τήν μιτροφορία τοῦ
Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη, (πού ἄρχισε τό
1621 μέ τόν Κύριλλο Λούκαρι), καί τῶν
λοιπῶν Πατριαρχῶν πού ἀκολούθησε, μίτρα
τελειοποιημένη φόρεσε ὁ Πατριάρχης Ἀλε-
ξανδρείας. Καί ὁ Κύριλλος Λούκαρις, ἀπό
Ἀλεξανδρείας καθιστάμενος Οἰκουμενικός,
τήν ἔφερε στό Ὀρθόδοξο Οἰκουμενικό
Κέντρο. Αὐτή, ὅμως, φυσικά δέν σχετίζεται
μέ τό αὐτοκρατορικό στέμμα. Ἀλλά
διαμορφώθηκε διατηρῶντας τήν ἀνάμνηση
τοῦ παλαιοῦ (ἑνοποιημένου) σκούφου-
μίτρας, τήν ὁποία καί διαφυλάσσει μέχρι Ἁγιοπατερικές διηγήσεις
σήμερα. Πράγματι ὁ Πατριάρχης Ἀλεξαν- καί ἱστορίες.
δρείας εἶχε διακοσμημένη μίτρα μᾶλλον ἀπό
τόν 14ο αἰῶνα, ὅπως ἐξάγεται ἀπό κείμενο
τοῦ Συμεών Θεσσαλονίκης. (PG 155, 716). Ὁ παπα-Λεόντιος

Σημειώσεις

1. Τά ἱερατικά ἄμφια ἀφοροῦν στήν ἀμφίεση τοῦ

ἱεροῦ κλήρου, ἐνῶ τά λειτουργικά, στά ἀπαραίτητα
γιά τίς ἱερουργίες καί ἱερές τελετές (ὡς καλύμματα ἄγ.
Τραπέζης, δισκοπότηρων, ἐπιτάφιοι κ. λπ).

2. Ἔχει ἄραγε κάποια σχέση τό ὄνομα τοῦ ἁγίου

αὐτοῦ μέ τό ἐν λόγω κάλυμμα, ὅπως ὑποπτεύομαι;
Δήλ. φορώντας αὐτήν τήν σπυρίδα στό κεφάλι, πῆρε
τό παρωνύμιο «Σπυρίδων»; (Πρβλ. καί, ὁ φέρων τό
φάος-φῶς, φαέθων, κ. λπ). Ἐξεταστέον. Βλ. ἐκτενῶς
στό πάρα πάνω βιβλίο μου «Τά θεαματικά δρώμενα
τῆς Μ. Ἑβδομάδας», σέλ. 89-90, σήμ. 15.

3. Λέμε ἄμεσα, γιατί ἡ βυζαντινή μεσαιωνική ἔχει Σάν νά «ξεκόλλησε» ἀπό κάποια ... ἁγιογραφία
κάποια ἐπίδραση (δήλ. ὡς ἰδέα) ἀπό τήν ἀντίστοιχη ὁ παπα-Λεόντιος εὐλογῶν, ξυπόλυτος
περσική.
«Εἴη ὁ Θεός ἀντιλήπτωρ καί βοηθός εἰς τό
4. Λέμε ἄμεσα, γιατί η βυζαντινή μεσαιωνική ἔχει ἔργο μου διά πρεσβειῶν τοῦ Ἁγίου
κάποια ἐπίδραση (δηλ. ὡς ιδέα) ἀπό την ἀντίστοιχη Λεοντίου. Ἀμήν.»
περσική.
Στή σημερινή κοινωνία μας, ὅπου ὅλες
οἱ βασικές ἀξίες πού διέπουν τόν ἱστό της
περνοῦν μία κρίση, ἕνας πνευματικός
ἄνθρωπος εἶναι σάν ἕνα ποτήρι νερό, στόν
διψασμένο ὁδοιπόρο, σάν μία πνοή ζωῆς
στήν ψυχή κάθε ὀρθοδόξου χριστιανοῦ, πού
προσπαθεῖ νά κρατηθεῖ ὄρθιος στή δίνη τῆς
κατακερματισμένης κοινωνίας μας.
Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος ἦταν καί ὁ
Πατήρ Λεόντιος, ἕνα φλογερό, ξυπόλυτο,
τυφλό καί ρακένδυτο γεροντάκι, πού ὅμως
εἶχε σθένος λιονταριοῦ καί καρδιά πλημ-
μυρισμένη ἀπό ἀγάπη γιά τόν Χριστό μας.
Τό πρόσωπό του ἀκτινοβολοῦσε ἀπό χαρά
καί τό στόμα του ἔσταζε μέλι, ὅταν
ἐπρόκειτο νά μιλήσει γιά τό γλυκύτατο
ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μας.
Γι’ αὐτόν δέν χωροῦσαν ἀμφιβολίες
πάνω σέ θέματα πίστεως. Ὅσοι ἀμφισβη-
τοῦσαν βάσεις τοῦ οἰκοδομήματος τοῦ
Χριστιανισμοῦ ἀντιμετώπιζαν ἕναν ἐντελῶς
διαφορετικό Γέροντα. Τήν θέση τῆς ἠρεμίας
ἔπαιρνε ἡ ἐπιπληκτική καί αὐστηρή φωνή,
πού βροντερή καί γεμάτη ζῆλο κατήσχυνε
τούς ἀσεβεῖς. Γιά τόν πατέρα Λεόντιο ἦταν
ἀδύνατο νά δεχθεῖ τήν ἀπόρριψη ἀληθειῶν,
γιά τίς ὁποῖες ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας

36
σταυρώθηκε καί λεγεῶνες μαρτύρων θυσί-
ασαν τήν ζωή τους στόν βωμό τῆς πίστης.
Ἡ μοναδική του περιουσία ἦταν ἕνα
τριμμένο ράσο, ἕνα ἐπανακαλύμμαυκο καί
ἕνα δισάκι μέ εἰκόνες Ἁγίων. Παλιότερα εἶχε
καί τά ἅγια σκεύη μέσα στό δισάκι του, γιά
νά λειτουργεῖ στά ἔρημα ἐκκλησάκια.
Κοιμήθηκε στά 80 του χρόνια τελειώνοντας
ἔτσι μία μαρτυρική ζωή.
Ὁ πατήρ Λεόντιος, τό γένος Μαυρο-
θαλασσίτη, καταγόταν ἀπό τό χωριό
Πλάτανος τῆς Σάμου. Γεννήθηκε τό 1912 ἀπό
οἰκογένεια μέ θρησκευτική παράδοση, ἀφοῦ
ὁ πατέρας του καί ὁ παππούς του ἦσαν ἱερεῖς
στόν Ἱστορικό Ναό τῆς Παναγίας. Πολλοί
χωρικοί θυμόντουσαν τήν λαμπρή εἰκόνα τοῦ
ἐρχομοῦ του, πάνω στό ἄσπρο ἄλογο μέ τά
στρωσίδια, μετά τή χειροτονία του ὡς ἱερέα
ἀπό τόν Μητροπολίτη Σάμου Εἰρηναῖο, λίγα
χρόνια πρίν τόν πόλεμο.
Στήν διάρκεια τῆς κατοχῆς, σάν
φλογερός πατριώτης, δέν ἄργησε νά βγεῖ στό
βουνό «ἀντάρτης», μιά καί στό ἀνταρτοχώρι,
τόν Πλάτανο, ἐπικρατοῦσε ἀγωνιστικός
ἐνθουσιασμός κατά τῶν κατακτητῶν, καί
παρά τίς διαφορές του, ἑνώθηκε μέ τούς
πρωτοπόρους ἀντάρτες Γιάννη καί Κώστα
Ζαφείρη, Δημήτρη Μενέγο, Κώστα
Ἀποστόλου, Βενιζέλο Χρῆστο καί τόν
δημοκρατικό Γιῶργο Πάρο, καί συνάντησαν
τούς ἄλλους ἀντάρτες τῆς Σάμου στόν ἀγῶνα
τῆς Ἐθνικῆς Ἀντί-στασης.
Σέ πολλές ἱστορίες ἀφηγοῦνταν οἱ
συναγωνιστές του γιά τό θάρρος καί τήν
Πίστη του. Ἔτσι, σέ μία ἐνέδρα τῶν Ἰταλῶν
στήν Κερκή, κρατῶντας τήν εἰκόνα τῆς
Παναγίας μας, ὅρμησε καί, μέ δυνατή φωνή,
ὅτι εἶναι ὁ Πατήρ Λεόντιος, ἔσπασε τό
φραγμό τῶν πυρῶν μπροστά ἀπό τό ἐχθρικό
πολυβολεῖο, σέ βαθμό πού οἱ Ἰταλοί νά
σαστίσουν καί νά ἀνοίξει ὁ δρόμος καί γιά
τούς ἄλλους πολεμιστές.
Σέ μία ἄλλη ἱστορία, πρόσφυγας στή
Μέση Ἀνατολή, πάλι μέ τήν ἐπίκληση τοῦ
Θεοῦ, πέρασε μέ ἅλμα, «πού θά τό ζήλευε
καί σημερινός Ὀλυμπιονίκης», τά παν-
ύψηλα σύρματα τοῦ στρατοπέδου, πού ἦταν
φυλακισμένος.
Ὁ πατήρ Λεόντιος, φανατικός ζηλω-
τής τοῦ Πατρίου Ἡμερολογίου, ἀγωνί-στηκε
καί γιά τά δύο, καί γιά τήν πίστη καί γιά
τήν ἐλευθερία κατά τῶν κατακτητῶν. Ἦταν
ἀμείλικτος διώκτης τῶν ἐχθρῶν τοῦ
Χριστιανισμοῦ καί ἰδιαίτερα τῶν Ἰεχω-
37
βάδων, τούς ὁποίους ἀποκαλοῦσε σατα-
νάδες.
Ποιός δέν θυμᾶται τά φλογερά
κηρύγματα τοῦ Παπᾶ-Λεωνίδα, (ὄνομα πού
εἶχε ὡς ἐφημέριος στήν Σάμο), στήν πλατεῖα
ΤΑΧΙ, στό Καρλόβασι τῆς Σάμου. Ἄμισθος,
ἐφόσον ἀκολουθοῦσε τό Παλαιό Ἡμερολό-
γιο, ποτέ του δέν δέχθηκε οὔτε μία δραχμή
ἀπό κανέναν.
Σπίτι του τά ἐρημοκλήσια καί ἑτοι-
μόρροπα σπίτια.
Δικαιότατα χαρακτηρίστηκε σάν
ἀγράμματος ἄρχοντας τῆς Θεολογίας, φτω-
χότατος στήν ζωή καί πλουσιότατος στόν
θάνατο, τό ζόν ποίημα, ὁ ἀντάρτης, ὁ
διδάκτωρ τῆς ἁγιωσύνης, ὁ τόπος τοῦ
θαύματος, ὁ ἀρνητής καί παραβάτης τῶν
τύπων, μαρτυρία τῆς ταπεινότητας, ὁ
ἐραστής τοῦ προσώπου καί κήρυκας ἐσαεί
τῆς Τριαδικῆς Προσωπικῆς Θεότητας.
Στήν Σάμο, Κυριακή βράδυ τῆς
Ὀρθοδοξίας κοιμήθηκε ἕνας στάρετς! Ἕνας
ὀρθόδοξος Ἅγιος. Κράτησε 20 ὧρες ζεστός,
ἀφ' ἧς στιγμῆς ἐκοιμήθη ὁ Πατήρ Λεόντιος
(παπά-Λεωνίδας ὡς ἐφημέριος), καί ἐάν δέν
γινόταν ἡ ταφή του, ἀκόμα τό σῶμα του θά
ἦταν εὐλύγιστο. Κάποιος πῆρε τό χέρι τοῦ
γέροντα καί ἔκανε τό σταυρό κανονικά μέ
εὐλυγισία. Οἱ κάτοικοι τοῦ Πλάτανου τό
γεγονός αὐτό τό ἀπέδωσαν σέ θαῦμα καί
δεῖγμα ἁγιωσύνης. Τό δέ σῶμα του ἀνέδιδε
ἄρωμα.
Ὁ πατήρ Λεόντιος δίδασκε μέ τό
σταυρό στό χέρι!
Τά λόγια του ἦταν φοβερά, ἔλεγε τίς
εὐχές, διάβαζε τό Εὐαγγέλιο καί σταύρωνε
κάθε ἄτομο ξεχωριστά. Ὑπέροχα καί φοβερά
ἦταν ὅμως καί τά ὄμορφα ποιήματα, πού μέ
ζῆλο ἔλεγε, ὅταν κήρυττε. Ὅπως αὐτό γιά
τούς προβατόσχημους λύκους, πού ἄλλαξαν
τό Ἑορτολόγιο τῆς Ἐκκλησίας.
Ὅταν ἐρχόταν ἡ στιγμή τῆς ἀπο-
κορύφωσης τοῦ κηρύγματός του γονάτιζε,
καί πυρίμορφος, μέ τά μάτια γεμάτα δάκρυα,
μίλαγε γιά τήν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ
ἀγαπημένου του Χριστοῦ.
Χτυπῶντας τό χέρι στό πάτωμα
προσπαθοῦσε νά μεταδώσει καί στούς
ἀκροατές αὐτόν τόν μεγάλο ζῆλο γιά τόν
Θεό. Ἀρκετά δύσκολο μερικές φορές, γιατί
πολλοί, ἔχοντας πιά φράξει τήν καρδιά τους
μέ τό τσιμεντένιο τοίχωμα τῆς προκατά-
ληψης, ἄφηναν τά λόγια τοῦ γέροντα νά
εἰσέρχονται καί ταυτόχρονα νά ἐξέρχονται,
χωρίς κάν νά προλάβουν νά ἀφήσουν ἕνα
σπόρο πού θά βλαστήσει καί θά κατακλύσει
τήν καρδιά τους ἀπό τήν ἄπειρη μεγαλωσύνη
τοῦ Κυρίου Ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ὁ πατήρ Λεόντιος ἦταν τυφλός,
ἀλλά ἔβλεπε μέ τά μάτια τῆς ἁγίας ψυχῆς του.
Ἦταν ξυπόλυτος 35 ὁλόκληρα χρόνια, καί
ἄλλα τόσα χρόνια εἶχε νά φάει λάδι.
Τό καθημερινό του φαγητό ἦταν ρύζι
ἀλάδωτο μέ λεμόνι, τσάι τοῦ βουνοῦ,
ψωμάκι, κανένα φροῦτο καί σιτάρι βρα-
σμένο (κόλυββα)!
Ἐλιές καί καρύδια δέν ἔτρωγε, γιατί
ἔλεγε, ὅτι ἔχουν λάδι! Ἔτρωγε μία φορά τήν
ἡμέρα, κάθε ἀπόγευμα.
Πολλά ἔχει νά διηγηθεῖ μία οἰκο-
γένεια, πού τόν φιλοξένησε στό σπίτι της γιά
ἕνα μῆνα περίπου.
Ὅταν πῆγε στό σπίτι τους ἀργά ἕνα
βράδυ, τά παιδιά σηκώθηκαν ἀπό τά
κρεβάτια τους, γιά νά πάρουν τήν εὐχή του,
τρία κορίτσια, ἕνα ἀγόρι καί ἕνα μωράκι.
Φοροῦσαν ὅλα πιτζάμες. Ὁ γέροντας
ἀφοῦ τά εὐλόγησε εἶπε:
-«Ὅλα ἀγόρια εἶναι;”
-«Νά μήν φορᾶτε στά κορίτσια
παντελόνια»!
Ἦταν τυφλός καί ὅμως εἶδε!
Μία ἄλλη φορά, ἐνῶ ἐπρόκειτο νά
φάει τό καθημερινό του φαγητό, τοῦ
στρώθηκε τό τραπεζομαντηλάκι, στό ὁποῖο
ἦταν κολλημένα 2-3 σποράκια ρύζι. Ἡ
οἰκοδέσποινα τότε τά εἶδε καί δέν μπόρεσε
νά τά βγάλει. Εἶπε, ὅμως, μέσα της, μετά τό
φαγητό τοῦ γέροντα θά τό πλύνω.
Σέρβιρε στό γέροντα τό καθημερινό
συνηθισμένο φαγητό, (ρύζι ἀλάδωτο μέ
λεμόνι, ψωμί καί τσάι τοῦ βουνοῦ!).
Ὁ γέροντας, ἐνῶ δέν ἔβλεπε, προσ-
παθοῦσε μέ τό νύχι του νά ξύσει τά
σποράκια τοῦ ρυζιοῦ.
Κάποτε ἡ οἰκοδέσποινα αἰσθάνθηκε
κουρασμένη καί στεναχωρέθηκε. (Ἐργαζό-
ταν, εἶχε πέντε παιδιά, καθημερινά κόσμος
ἐπισκεπτόταν τό γέροντα στό σπίτι τους...)
Ὁ γέροντας τό κατάλαβε καί τῆς εἶπε
κλαίγοντας σχεδόν:
-« Ἔλα ἐδῶ παιδί μου, δέν θέλω νά σέ
κουράζω».
Καί ἐκείνη κατανοῶντας, ὅτι ὁ
γέροντας διάβασε τίς σκέψεις της ἐξεπλάγη!
Μία ἄλλη φορά εἶχε πάει στήν
Θεσσαλονίκη καί κήρυξε μέσα στήν
38
Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Δημητρίου. Τό λείψα-
νο τοῦ ἁγίου μυρόβλυσε καί οἱ ἐργαζόμενοι
στό Ναό εἶπαν, ὅτι ἔτσι μυρόβλυσε τό
λείψανο τοῦ Ἁγίου, ὅταν εἶχε γίνει πρίν λίγο
καιρό ἕνα μεγάλο συλλαλητήριο γιά τό
Μακεδονικό. Αὐτό ἔγινε τό ἔτος 1992.
Ἦταν χειμώνας μέ πολλά χιόνια, ὁ
γέροντας πατοῦσε ξυπόλυτος στά χιόνια,
χωρίς νά κρυώνει. Τά πόδια του, ἄν καί ἦταν
35 χρόνια ξυπόλυτος, ἦταν πεντα-κάθαρα
καί πιό μαλακά ἀπό τό βαμβάκι.
Αὐτό τό ἐπιβεβαιώνουν οἱ ἄνθρωποι
πού τόν φιλοξένησαν στό σπίτι τους. Μία
μέρα εἶπε στή μητέρα τοῦ σπιτιοῦ:
--« Μήν κάνεις ἄλλα παιδιά, γιατί θά
ἔρθουν δύσκολα χρόνια καί δέν θά
μπορέσεις νά τά διαπαιδαγωγήσεις κατά
Θεόν».
Μετά ἀπό 17 χρόνια κατάλαβε ἡ
μητέρα, πόσο δίκαιο εἶχε ὁ γέροντας!
Κάποτε συνέβη ἕνα δυσάρεστο
γεγονός στήν οἰκογένεια. Ὁ πατέρας εἶχε
προβεῖ σέ μία ἐνέργεια «πρός Δόξαν Θεοῦ»,
ἡ ὁποία, ὅμως, ἐτιμωρεῖτο μέ παύση τῆς θέσης
του. Ἡ κατάσταση ἦταν ἀρκετά δύσκολη. Τό
πρωί ὁ γέροντας φώναξε τό ζευγάρι καί τούς
εἶπε:
-“Μη φοβάσθε, ὅλη τή νύχτα στό
παραθυράκι τοῦ δωματίου ἔβλεπα τόν
Μυστικό Δεῖπνο!”.
Ὁ Χριστός μοῦ εἶπε:
-«Κάλεσε τό πρωί τό ζευγάρι καί πές
τους, ὅτι ὅλη τήν ἡμέρα θά εἶμαι μαζί τους!
Νά μήν φοβοῦνται!»
Πράγματι ἔτσι καί ἔγινε, ἐνῶ ἐπρό-
κειτο νά τιμωρηθεῖ αὐστηρά ὁ πατέρας, δέν
συνέβη τίποτα ἀπολύτως.
Παλαιότερα ὁ παπά-Λεόντιος εἶχε
πάει καί στά Ἱεροσόλυμα. Ὅταν τόν
ρώτησαν, γιατί πῆγε, ἀπάντησε:
-«Γιά νά σώσω τή ψυχή μου!»
Ἀλλά ἔφυγε πάλι ἀπό ἐκεῖ, γιατί
Νεοημερολογίτες, ἐπίσκοποι καί ἱερεῖς συλ-
λειτουργοῦσαν μέ τούς ἁγιοταφῆτες.
Μία φορά προσευχόταν ὁ παπά-
Λεόντιος στό δωμάτιο, πού τόν φιλοξε-νοῦσε
ἡ οἰκογένεια πού ἀναφέρεται πιό πάνω, καί
ὅταν ἄνοιξε ὁ πατέρας τῆς οἰκογένειας, γιά
νά τοῦ μιλήσει, τόν εἶδε λουσμένο στόν
ἱδρῶτα νά προσεύχεται μέ λυγμούς καί μέ
κραυγή ψυχῆς πρός τόν Θεό!
 Ἐπισκέφθηκαν κάποτε τόν παπά-
Λεόντιο σέ ἕνα μοναστήρι, ὅπου βρισκόταν,
μερικοί ἀδερφοί ἀπό τή Πάτρα. Τούς σταύ-
ρωσε ὅλους ὁ παπά-Λεόντιος καί τούς
εὐλόγησε, ἐκτός ἀπό τόν ἱερομόναχο τῆς
συνοδείας, πού τόν ἔφτυνε συνέχεια. Ὁ
ἱερομόναχος αὐτός δέν εἶχε φαίνεται καλή
ζωή. Γιαὐτό στή συνέχεια καθαιρέθηκε ἀπό
τήν Ἐκκλησία μας...
Μετά τήν κοίμησή του ἡ πιό πάνω
οἰκογένεια ἔδωσε τό ὄνομά του σέ ἕνα ἀπό
τά παιδιά της. Τό κοριτσάκι αὐτό, ὅταν ἦταν
ἑνός μηνός, κινδύνεψε νά πάθει σηψαιμία
ἀπό μία μόλυνση στό μάτι καί ἔπρεπε νά
χειρουργηθεῖ. Οἱ γονεῖς συμφώ-νησαν μέ τόν
γιατρό γιά τήν ἐγχείρηση. Δέν εἶχαν χρήματα
στό σπίτι! Ἐπρόκειτο, ὅμως, νά πληρωθοῦν
ἀπό δύο διαφορετικά μέρη. Σκέφτονταν νά
φύγουν πρωί, νά περάσουν ἀπό τό πρῶτο
μέρος νά πληρωθοῦν καί νά εἶναι 9 ἡ ὥρα τό
πρωί στήν κλινική, γιά τήν ἐγχείρηση.
Παρουσιάστηκε ὁ Πατήρ Λεόντιος καί τούς
εἶπε:
-“Και τό ματάκι θά τό κάνουμε καλά.
Ἀλλά μήν πάτε νά πληρωθεῖτε στό πρῶτο
μέρος, νά πᾶτε στό δεύτερο”.
Πράγματι πῆγαν στό δεύτερο μέρος,
πληρώθηκαν καί πέτυχε ἡ ἐγχείρηση. Καί τά
χρήματα ἀπό τό πρῶτο μέρος τά πῆραν μετά
ἀπό 6 μῆνες!
Ἐπίσης, ὅταν ἐφιλοξενεῖτο στό σπίτι
πού προαναφέρθηκε, ἕνα βράδυ ὁ γέροντας
ἔβλεπε κάτι γραμμένο, τό ὁποῖο, ὅμως, δέν
μποροῦσε νά τό διαβάσει.
Στή συνέχεια μία φωνή τοῦ τό ἔλεγε
συνέχεια, γιά νά τό συγκρατήσει. Τό πρωί
φώναξε πάλι τό ζευγάρι κλαίγοντας καί τούς
εἶπε νά γράψουν τά λόγια πού τοῦ ἔλεγε ἡ
φωνή:
“Ἀγαλλιάσασθε λαοί καί ἐπικαλέ-
σασθε τήν ἡμῖν σωτηρίαν”, καί τό ἐξήγησε
λέγοντας, ὅτι αὐτό σημαίνει, ὅτι ὁ Θεός
εὐαρεστεῖται ἀπό τό χριστιανικό πλήρωμα
τοῦ χωριοῦ καί νά ζητᾶνε τήν δική Του
βοήθεια καί θά τήν ἔχουν .
Τούς παπάδες μέ τό Νέο Ἡμερολόγιο
τούς ἀποκαλοῦσε “μασονοπαπάδες”, καί
μάλιστα ἔλεγε χαρακτηριστικά, πώς ἐάν τούς
κόψουν τό μισθό θά γεμίσουν τά ρέματα
καλυμμαύκια.
Κάποτε εἶχαν συκοφαντήσει τήν
συγκεκριμένη οἰκογένεια καί ὁ γέροντας
τούς εἶπε:
- «Μήν στεναχωρεῖστε καί χαλᾶτε τήν
καρδιά σας. Μή φοβάστε δέν πρόκειται νά
σᾶς κάνουν τίποτα. Αὐτοί θά λωλαθοῦν˙ νά
τό θυμάστε».
Πράγματι ἔτσι ἔγινε.
Κάποτε στήν Λάρισσα μία γυναῖκα
εἶχε συρίγγιο, τήν διάβασε ὁ γέροντας καί
αὐτό μίκρυνε σάν ἕνα μικρό ρεβυθάκι.
Μία ἄλλη κυρία στήν Ἀθῆνα
φιλοξένησε τόν Γέροντα. Τοῦ ἔπλυνε τά
πόδια καί τό νερό ἦταν πεντακάθαρο.
Ἔπλυνε τά πόδια της σέ αὐτό τό νερό καί
θεραπεύτηκε ἀπό τούς φοβερούς πόνους τῶν
ποδιῶν της.
Ὅταν ἦταν μικρό παιδί ὁ παπά-
Ἀζαρίας καί ἔπαιζε μέ τά ἄλλα παιδιά στήν
παραλία, ὁ παπά-Λεόντιος προφήτευσε, πώς
αὐτό τό παιδί, ὅταν μεγαλώσει, θά γίνει
ἱερομόναχος καί ἡγούμενος, ὅπως δια-
βεβαίωσαν οἱ παλαιότεροι, πού ζοῦν ἀκόμη,
καί εἶδαν τήν προφητεία του μετά ἀπό πολλά
χρόνια νά ἐκπληρώνεται.
Ὁ παπά-Λεόντιος ἔμενε ἕνα διά-στημα
σέ μία σπηλιά τοῦ Ἄθωνα41, γιά αὐτό καί
ὀνομάστηκε σπηλαιώτης. Ἐπειδή ἦταν καλός
καί ἀσκητικός γέροντας, ἐξομολο-γοῦνταν σέ
αὐτόν ἀρκετοί ἀσκητές.
41
Κατά τόν παπά-Ἀζαρία, πού ἐπισκεφθήκαμε στό
Μοναστήρι του, στά Βίλια Ἀττικῆς, ὁ παπά-Λειόντιος
δέν πῆγε ποτέ στόν Ἄθωνα, ὅπως γράψαμε σέ
παλαιότερο τεῦχος γιά τόν ὅσιο γέροντα. Ἴσως
πρόκειται γιά ἄλλον παπά-Λεόντιο... ἴσως, ὅμως, νά
εἶναι καί ὁ ἴδιος πού ἔκρυβε τήν ἁγιότητά του...

39
 Ἦταν καί ἐξομολόγος τῆς συνοδείας
τοῦ παπᾶ - Σεραφείμ.
Ὅταν, λοιπόν, κατοίκησαν στή Σκήτη
τοῦ Λάκκου, ὁ παπά-Σεραφείμ καί ἡ
συνοδεία του ἐξομολογοῦνταν σέ ἕναν
πνευματικό, ὀνόματι Λεόντιον Ἱερομόνα-χον,
ὅπως γράφεται στό βιβλίο «Οἱ ἀόρατοι
ἀσκητές τοῦ Ἄθωνα».
Μεταξύ αὐτῶν πού ἐξομολογοῦνταν
στόν παπά-Λεόντιο, διηγήθηκε ὁ παπά-
Σεραφείμ, ἦταν καί δώδεκα ἀνώνυμοι
ἀναχωρητές, πού ἔμειναν σέ σπηλιές, στά
βουνά τοῦ Ἄθωνα.
Ὅταν πήγαιναν στό παπά-Λεόντιο,
μεταξύ ἄλλων τοῦ “ἐπεξηγοῦσαν Θεία
Μυστήρια’’ πού ἔλεγαν “γιά τό μέλλον τοῦ
Ἁγίου Ὄρους” τοῦ ἑρμήνευαν “τά κάλλη τοῦ
παραδείσου’’ καί “ποιά ἡ δόξα τῶν δικαίων
μετά θάνατον”.
Διασώζεται ἀκόμη μία διήγηση γιά
τόν παπά-Λεόντιο καί τούς δώδεκα ἀφανεῖς
ἐρημίτες.
Ὁ παπά-Λεόντιος ζοῦσε σάν ἐρημίτης
στά ἐρημικά μέρη τοῦ Ἄθωνος. Εἶχε σχέσεις
μέ 12 ἀναχωρητές, τῶν ὁποίων γνώριζε τά
κατοικητήρια. Παρά τό γεγονός, ὅτι ἦταν
πνευματικός, δεχόταν τίς συμβουλές καί τίς
γνῶμες τῶν ἀναχωρητῶν αὐτῶν, γιατί τούς
σεβόταν ὡς ἁγίους.
Λέγεται, ὅτι αὐτοί οἱ δώδεκα ἀνώ-
νυμοι ἀναχωρητές τοῦ συνέστησαν νά πάει ἤ
τόν ἔστειλαν στό νησί τῆς Σάμου, γιά νά
βοηθήσει πνευματικά τόν λαό. Ἔκανε
ὑπακοή καί ἔμεινε ἐκεῖ μέχρι τό τέλος τῆς
ζωῆς του.
Ὅπως διηγήθηκε ὁ π. Ἀζαρίας, ὁ
παπά-Λεόντιος ἦταν ἔγγαμος καί εἶχε ἀδερφό
ἱερέα, στό χωριό Πλάτανος. Ὅλο τό χωριό
τόv ψήφισε ἱερέα, (ἔτσι γινόταν τότε,
ἐκλέγονταν οἱ ἱερεῖς), καί χειροτονήθηκε στό
βαθύ τῆς Σάμου. Οἱ χωριανοί του τόν
προϋπάντησαν μέ θυμιάματα καί ἑξαπτέ-
ρυγα. Τό ὄνομά του ὡς κοσμικός ἦταν
Λεωνίδας. Ὅταν ἄλλαξε τό Ἡμερολόγιο δέν
ἀκολουθησε τήν Καινοτομία μετά ἀπό
κάποια χρόνια.
Ὁ ἀδερφός του τόν προέτρεπε νά
ἀλλάξει κι αὐτός, γιατί θά λειώσουν τά
παπούτσια του καί δέν θά μπορέσει νά
ξανααγοράσει ἄλλα...
Ἔκτοτε, πέταξε τά παπούτσια καί
ἦταν ἀνυπόδητος σέ ὅλη του τήν ζωή,
40
λέγοντας, ἄν τά παπούτσια μου γίνουν αἰτία
νά χάσω τήν ψυχή μου, ποτέ νά μήν
ξαναφορέσω!
Ἡ πρεσβυτέρα του λυπήθηκε πολύ,
πού δέν θά εἶχαν τά χρειαζούμενα, γιά νά
ζήσουν, καί ἀπό τήν στεναχώρια της πῆρε
δηλητήριο, γιά νά αὐτοκτονήσει. Ὅμως δέν
πέθανε. Τῆς ἔκαναν πλύσεις καί νοση-
λεύτηκε στό νοσοκομεῖο. Ἔζησε στή
συνέχεια ἄρρωστη. Εἶχε καί ἕναν γιό, πού
τελευταία κοιμήθηκε στόν Πειραιά. Ὅλη τήν
περιουσία του ὁ παπά-Λεόντιος τήν εἶχε
μέσα σέ ἕνα σακούλι.
Φοροῦσε σχεδόν πάντα τό κουκούλι
του, πού ἐπάνω ἔγραφε Ὀρθοδοξία ἤ
Θάνατος! Μόνο ἕνα ζωστικό χιλιο-
μπαλωμένο φοροῦσε, δεύτερο ἔνδυμα δέν
εἶχε!
Ζοῦσε σέ ἐξωκλήσια καί στίς ἐρημιές!
Ἔστελνε τά μικρά παιδιά νά διαλαλήσουν,
ὅτι τό ἀπόγευμα θά ἔβγαζε κήρυγμα ὁ παπά-
Λεόντιος στήν πλατεία τοῦ χωριοῦ.
Τῶν Θεοφανείων ἁγίαζε ὅλες τίς
παραλίες τοῦ νησιοῦ.
Γυναῖκες μέ παντελόνια καί βαψί-
ματα τίς ἔλεγχε αὐστηρά καί δέν τίς δεχόταν.
Ἔκανε τόν τρελλό, γιά νά κρύβει τήν
ἁγιότητά του. Πολλοί τόν ἀπόπαιρναν. Τόν
κυνηγοῦσαν καί τόν χτυποῦσαν. Τρέλλες
ὅμως δέν ἔλεγε! Δημόσια ἔλεγχε ἐκείνους πού
γέλαγαν καμμιά κοπέλα καί στή συνέχεια
τήν ἐγκατέλειπαν καί δέν τήν νυμφεύονταν.
Ἔτσι ἔλεγξε κάποτε καί τόν γιό ἑνός
φορτηγατζῆ πού γέλασε μία κοπέλα στό
χωριό. Ἐκεῖνος, ὅμως, δέν ἄντεξε τόν ἔλεγχο.
Ἦταν καί πολύ γεροδεμένος. Τοῦ ἔστησε
καρτέρι καί τόν βασάνισε φρικτά, χτυπῶντας
τον, ἔχοντάς τον γονατιστό καί βγάζοντάς
του τά γένια τρίχα, τρίχα. Ὁ μακάριος, ὅμως,
παπά-Λεόντιος δέν ἔλεγε τίποτα! Μόνο
προσευχόταν! Καρτερικά ὑπέμεινε τό
βασανιστήριο καί γιά τό λόγο τῶν χειλέων
Του ἐβάστασε ὁδούς σκληράς! Γιά τό φρικτό
βασανιστήριό του ἔλεγε στό μοναστήρι, ὅπου
τόν δέχτηκαν, γιά νά τόν περιποιηθοῦν λίγο
καί νά καθαρίσουν τά αἵματα, πού ἔτρεχαν
ἀπό τό πρόσωπό του, καί πού τόν
προέτρεπαν νά πάει νά καταγγείλει τό
γεγονός στήν ἀστυνομία:
-Ἀφῆστε νά ξεπληρώσω καμία ἁμαρ-
τία!
 Κάτοικοι τοῦ νησιοῦ πού τόν γνώρισαν τῆς Ὀρθοδοξίας καί τῆς κατά Χριστόν ζωῆς.
διηγοῦνται θαυμαστά γεγονότα γιά τήν ζωή του. Ποτέ δέν εἰσῆλθε σέ αὐτοκίνητο, στή Σάμο ὅπου
Ἔλεγχε στρατηγούς, δημάρχους καί ἄλλα ἔζησε τά τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς του. Ἦταν
ἐξέχοντα πρόσωπα, τά ὁποῖα δέν ἔδιναν τό καλό πεζοπόρος κήρυκας τῆς πίστεως καί τοῦ
παράδειγμα στό λαό, ἀλλά ζοῦσαν ὡς ἀποστάτες Εὐαγγελίου. Ἔζησε ὡς ἀκτήμων καί διά Χριστόν
Σαλός καί ὁ Λαός τόν σεβόταν ὡς ἅγιο. Ἦταν
ζηλωτής καί ἀκολουθοῦσε μέ πάθος τό Πάτριο
Ὁ παπα-Μόδεστος εἶχε ἐκείνη τήν Ἡμερολόγιο, ἐλέγχοντας τούς Νεοημερολογίτες
παιδική ἁπλότητα καί τήν χαρά, πού ἀπλωνόταν
διάχυτη στό πρόσωπό του. Χαρά πού πήγαζε ἀπό
γιά τήν μεγάλη προδοσία τῆς Πίστεως.
τήν χαρά τοῦ Χριστοῦ μας. phDr. Ἐλεάνα Καφφέ, μεταπτυχιακή
Γύρω μας ὅλα ἦταν ἀνεξήγητα ὄμορφα
καί ἥσυχα! ἐρευνήτρια στό Ἰνστιτοῦτο Φλέμινγκ.
Ὅλα ἀπέπνεαν μιά παραδείσια γαλήνη
καί ἀντανακλοῦσαν τήν χάρη τοῦ Χριστοῦ μας καί
τῆς βασιλείας Του, ἐκεῖ πού καθόμαστε λίγο πιό
πέρα ἀπό τό κελί τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων στήν
Ὁ παπά-Μόδεστος στήν Κερασιά
πρασινάδα καί συζητούσαμε πνευματικά. τοῦ Ἁγίου Ὄρους
Στιγμές ἀξέχαστες!
Μοναδικές!
Πλήρεις χάριτος καί πνευματικῆς χαρᾶς
καί εὐλογίας!
Τότε ἀκολουθοῦσα ἀκόμη τό Νέο
Καλενδάριο.
Ὁ Πέτρος ἦταν ἤδη στήν Ὀρθοδοξία!
Ὁ Θεός, ὅμως, καλοῦσε!
Μᾶς ἔδειχνε, ποῦ βρίσκεται ἡ ἀνάπαυση
τῆς ψυχῆς μας, γνωρίζοντάς μας μέ τέτοιους
πατέρες καί ὁδηγούς, σάν τούς παλαιούς ἀσκητάδες
τῆς Παλαιστίνης καί τῆς Μεσοποταμίας... πού
κρατάγαν τήν πίστη ἀνόθευτη καί τήν ἀσκητικο-
πνευματική ἐμπειρία ἔτσι, ὅπως τά παρέδωσαν οἱ
παλαιοί Πατέρες!
Καί γιαὐτό ἦταν περισσή ἡ χάρις καί
τόση ἡ εὐλογία, πού ἀνέδιδε ἀκόμη καί τό χῶμα, καί
τά δένδρα καί τά χόρτα καί τά φυτά πού ἦταν γύρω
μας.
Δέν ἤξερα, τί νά κάνω, τί νά πῶ, ἀπό τήν
χαρά, τήν εὐλογία, τήν ἐπίσκεψη τῆς χάριτος τοῦ
Χριστοῦ μας μέσα στήν καρδιά μου! Πῶς νά
ἐκφράσω ὅλα αὐτά πού ζούσαμε τότε, ἀλλά καί στή
συνέχεια, κοντά σέ ἕναν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ!
Σέ πολλούς, ἀλλά καί σέ μᾶς, προεῖπε
πράγματα, πού ἀργότερα συνέβησαν καί
συμβαίνουν ἀκόμη ...
Αὐτά ὅλα τά γράφουμε μετά τήν κοίμηση
τοῦ παπα-Μόδεστου, ὄχι γιά νά τόν ἀναδείξουμε ὡς
ἅγιο, ἀλλά γιατί ἔχουμε καθῆκον μέσα στόν
σύγχρονο κόσμο πού ζοῦμε, νά δώσουμε μιά ἄλλη
μαρτυρία, ἀνθρώπων πού διεῖδαν μέ διορατικό Ὁ ταπεινός μέν καί πτωχός, ἀλλά φωτεινός καί
ὀφθαλμό τό πρόσκαιρο τῆς ζωῆς αὐτῆς καί πόθησαν διορατικός γέροντας τῆς Κερασιᾶς
τά αἰώνια καί ἀμετάβλητα!
Πόθησαν καί ἔζησαν κατά Χριστόν τήν παπά-Μόδεστος
ζωή ἐκείνη, πού σέ κάνει μέτοχο τῆς αἰώνιας δόξας
καί βασιλείας!
Καί ζῶντας οἱ θαυμαστοί αὐτοί πατέρες
τήν ἄλλη βιωτή τῆς αἰωνίου τήν ἀπαρχήν,
«κοινοποίησαν» καί σέ μᾶς τούς ἔσχατους καί
περιλειπόμενους στήν πράξη, τήν ἐμπειρία τῆς
καλῆς ἀλλοιώσεως πού βίωσαν καί ἐκεῖνοι. Ἔστω
καί ἄν δέν μίλαγαν καί δέν ἔκαναν «τίποτε».
Τοὔλάχιστον μᾶς «κοινοποιήθηκε» τόσο
ἀπό τήν μυστική ζωή τους, ὅσον ἐπέτρεψε ὁ
πανυπεράγαθος Θεός νά λάβουμε πεῖρα...

Ὁ παπά-Μόδεστος ἀνάμεσα στούς πατέρες,

μετά τήν ἀγρυπνία

41
 Ἔλεγε ὁ παπά-Μόδεστος, ὅτι ἡ
συνέχεια τῆς Ἐκκλησίας στήν Ἑλλάδα, μετά
τήν ἐπάρατη Νεοημερολογιακή ἀλλαγή εἶναι
στήν Σύνοδό μας, τοῦ (τότε) Ἀρχιεπισκόπου
μας Χρυσοστόμου καί τοῦ νῦν κ.κ.
Καλλινίκου!
Καί τόν ἀρχιεπίσκοπό μας ἔλεγε, νά
ἀκολουθήσουμε μέχρι τέλους. Ἔχει μεγάλη
σημασία ἡ συμβουλή τοῦ Γέροντα, γιατί ὁ
ἴδιος μαζί μέ παρα - πολλούς ἅγιους
Γέροντες ἦταν στούς λεγομένους Ματ-
θαιϊκούς, τούς ὁποίους ἄφησαν καί ἑνώ-
θηκαν μέ τήν Ἐκκλησία!
Γιά τήν Ἁγία Εἰκόνα τῆς Παναγίας
Τριάδος ἔλεγε, ὅτι εἶναι προσκυνητή, ἀφοῦ
τόσοι καί τόσοι Ἅγιοι τήν προσκυνοῦσαν,
μετάξύ τῶν ὁποίων ἀνέφερε καί τόν Μέγα
Παλαμᾶ καί τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν
Ἱερομάρτυρα τόν Ε΄. Τόν δέ Ἅγιο Νικό-
δημο τόν Ἁγιορείτη, πού γράφει στό
Πηδάλιο τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅτι καί ὁ
Πατήρ ἁγιογραφεῖται, ὅπως ἐφάνη στούς
Προφῆτες καί ὅτι, κατά τήν γνώμη τῆς Ζ΄
Οἰκουμενικῆς, τά ὁράματα τῶν Προφητῶν
εἰκονίζονται, τόν ὀνόμαζε δεύτερο Χρυσό-
στομο!
Μέ μεγάλο θαυμασμό μιλοῦσε γιά τόν
προφητάνακτα Δαυίδ καί γιά τήν ὑπο-
δειγματική μεγάλη μετάνοιά του.
Ἔλεγε, ὅτι κάλεσε ὁ Θεός τόν γυιό
του τόν Σολομῶντα καί τοῦ εἶπε:
Ὁ ταπεινός καί φωτεινός παπά-Μόδεστος
-Ζήτησέ μου ὅ,τι θέλεις, γιατί τόσο
πολύ μέ εὐηρέστησε ὁ πατέρας σου μέ τήν
42
μετάνοιά του! Καί ὁ Σολομών ζήτησε σοφία!
Ἐπειδή, ζήτησε πνευματικά ἀγαθά, ὁ Κύριος
τοῦ εἶπε:
-Πάρε καί τόν πλοῦτον τῆς γῆς!42
Ἐκτός ἀπό τό ὅτι, τοὔλάχιστον δύο-
τρεῖς φορές, μοῦ εἶπε ὁ παπά-Μόδεστος, ὅτι
μᾶς ἔρχεται μεγάλο κακό, πολύ μεγάλο κακό,
πρᾶγμα τό ὁποῖο τό βιώσαμε τά προ-
ηγούμενα χρόνια καί τό βιώνουμε σήμερα
πολύ σκληρότερα, μοῦ εἶπε κάποτε, ὅτι θά
γίνει καί ὁ πόλεμος μέ τήν Τουρκία καί ὅτι οἱ
Τοῦρκοι θά ἔρθουν ἀπό τήν Ἀδρια-
νούπουλη...
Ἔλεγε πάλι σέ κάποιον, νά προσέχει,
γιατί γυναῖκα ἔχει καί νά φυλάει τά μάτια
του καί νά μήν μολύνεται κυττάζοντας ἀπό
δῶ καί ἀπό ΄κεῖ!
-Νά προσέχεις, τοῦ ἔλεγε καί τήν
«ἀκολασία»! Αὐτά τά ἔλεγε γιά νά μᾶς
διδάξει ὅλους, πού κινδυνεύουμε ἀνά πᾶσα
στιγμή ἀπό τήν σημερινή ἀσυδοσία καί τήν
γύμνια πού δέν γνωρίζει κανένα φραγμό.
Σέ ἄλλη συνάντηση πού εἴχαμε μέ τόν
παπά-Μόδεστο μᾶς δίδασκε:
-Νά ἀγαπᾶτε τήν σωφροσύνη! Μαζί μέ
τήν νηστεία νά φυλᾶτε μέ τήν γυναῖκα σας
καί τήν ἐγκράτεια.
Ἐπειδή ἄκουγα πολλές φορές γιά τήν
ἀποφυγή τῆς «ἀκολασίας», καί ἐπέμενε ὁ
Γέροντας, τόν ρώτησα μιά φορά:
-Γέροντα, τί ἐννοεῖτε, ὅταν λέτε νά
ἀποφεύγουμε τήν «ἀκολασία»; Ἡ σχέση τοῦ
γάμου εἶναι εὐλογημένη ἀπό τήν Ἐκκλησία!
Μοῦ εἶπε τότε:
-Νά μήν σμίγουν, παπά-Νικόλα μου,
τά ἀνδρόγυνα Τετάρτες καί Παρασκευές καί
πρίν ἀπό τίς μεγάλες γιορτές. Μοῦ εἶπε,
ἐπίσης, ὅτι τίς Σαρακοστές μόνον μέ τό
παλαιό ἡμερολόγιο τίς κρατᾶνε, ὅπως
πρέπει, οἱ πιστοί!
Ἔλεγε καί ἐπέμενε, νά νηστεύουν
αὐστηρά, ὅσοι πρόκειται νά κοινωνήσουν.
Τοὔλάχιστον τρεῖς μέρες νηστεία, χωρίς
λάδι! Ἔτσι ἔκαναν οἱ παλαιοί ἔλεγε ὁ
Γέροντας! Μερικοί, καί μία ὁλόκληρη ἑβδο-
42
Κατά τήν παράδοση κάποτε ὁ Σολομών εἶδε σέ
ἐνύπνιο τόν Γιαχβέ, ὁ ὁποῖος τόν ρώτησε, τί θά
προτιμοῦσε νά τοῦ χαρίσει, δόξα πλούτη ἤ σοφία. Ὁ
Σολομών ζήτησε σοφία! Ὁ Θεός, ἱκανοποιημένος γιά
τήν ἐπιλογή του, τοῦ χάρισε καί τά τρία, πλούτη ἀπό
τό ἐμπόριο, δόξα ἀπό τούς λαούς τῆς ἐποχής του,
ἀλλά καί πολλή σοφία. Δεῖγμα τῆς σοφίας του
ἀποτελεῖ ἡ ἀπόδοση δικαιοσύνης στήν περίφημη δίκη
τῶν δύο γυναικῶν, πού διεκδικοῦσαν τό ἴδιο παιδί. Ἡ
ἀπόφασή του νά διαμελιστεῖ τό παιδί, εἶχε ὡς
ἀποτέλεσμα νά ἀποκαλυφθεί ἡ ἀληθινή του μητέρα.
μάδα νήστευαν, γιά νά κοινωνήσουν, ὅπως
γράφει καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος στό
Πηδάλιο, παρά τό γεγονός, ὅτι δέν ὁρίζεται
νηστεία ἀπό τούς Κανόνες, πρίν τήν Θεία
Κοινωνία. Μοῦ ἔγραψε μάλιστα καί γράμμα
καί μοῦ ζήτησε νά τό διαβάσω στούς πιστούς
στήν Ἐκκλησία, μέ διάφορες συμβουλές γιά
τήν νηστεία, τήν προσευχή, τήν ἐγκράτεια
καί τήν Θεία Κοινωνία!
Ὁ ὅσιος γέροντας παπά-Ἀδριανός
ὁ Σιναΐτης
Μέ τήν χάρη πού τοῦ εἶχε δώσει ὁ
Θεός μποροῦσε νά ζεῖ μέ ἀσφάλεια καί νά
διαλύει τά τεχνάσματα τῶν δαιμόνων.
Ἀλλά ἄς γυρίσουμε πάλι στόν πρῶτο
καιρό τοῦ Γέροντα στήν ἔρημο. Ἐφ’ ὅσον,
λοιπόν, ἐπεζήτησε τόν ἐρημικό βίο μέ πόθο,
γιά νά ἐπιτύχει μεγαλύτερη ἀπόδοση στήν
ἀρετή καί στήν ἄσκηση ἐπιδόθηκε μέ πάθος
σέ σκληρούς καί συνεχεῖς πνευματικούς καί
σωματικούς ἀγῶνες, μέ σκοπό, νά μπορέσει
νά ὑποτάξει τελείως τό ἀνθρώπινο καί
σαρκικό φρόνημα καί νά ἀποκτήσει τήν
μόνιμη ἐπαφή μέ τόν Θεό καί νά γίνει
κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Προσευχή ἀγρυπνίες, νηστεία, μελέτη τῶν
Θείων Γραφῶν, καλλιγραφία, ἀλλά καί
πολλή δουλειά, γέμιζαν τίς ἀτέλειωτες ὧρες
τοῦ Γέροντα στήν ἔρημο. Ἦταν κάτι πού τό
τηροῦσε μέ αὐστηρή εὐλάβεια καθ’ ὅλη τήν
διάρκεια τοῦ εἰκοσιτετραώρου.
43
Ὅπως σημειώσαμε στήν ἀρχή,
καταγόταν ἀπό ἀγροτική οἰκογένεια καί εἶχε
μάθει ἀπό μικρός, τό πῶς νά ἐκμεταλλευτεῖ
τήν γῆ καί ὅλα τά ὑλικά ἀγαθά πού δίνει ἡ
πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, λοιπόν, δέν
μποροῦσε νά μένει ἄπραγος καί νά ἀρκεστεῖ
σ’ αὐτά τά λισγοστά πράγματα πού βρῆκε
ἐκεῖ. Ἦθελε νά εἶναι αὐτάρκης καί νά
συνδράμει καί αὐτός ὅσο τοῦ ἦταν δυνατόν
τούς πατέρες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς. Αὐτός,
βέβαια, ἦταν ὁ ἕνας λόγος, ὁ ἄλλος ἦταν ὁ
φόβος ἀπό τά πάθη τῆς σαρκός, πού
πολεμοῦνται τόσο μέ νηστεῖες καί ἀγρυ-
πνίες, ἀλλά καί μέ σωματικούς κόπους!
Ἢθελε νά διατηρεῖ τό σῶμα του σέ
κατάσταση δουλείας, γι’ αὐτό τό τυραννοῦσε
καί τό ἐκπαίδευε μέ πολλή σκληρή δουλειά.
Οἱ ὧρες τῆς νύχτας καί τῆς ἡμέρας
ἀτέλειωτες, κοιμόταν ἐλάχιστα καί
προσευχόταν πολύ. Ἄλλωστε δέν θά μοροῦσε
νά κάνει καί ἀλλιῶς στήν ἔρημο, καθώς ὁ
δαίμονας καραδοκοῦσε σέ κάθε του βῆμα.
Ἄν ὁ Γέροντας δέν εἶχε καθαρό βίωμα καί
βαθειά πίστη καί ταπείνωση, δέν θά
μποροῦσε νά μείνει ἐκεῖ οὔτε ὥρα! Ὅπως
ἔλεγε συχνά ὁ ἴδιος: «ἐδῶ, θές δέν θές, ἡ
ἔρημος σέ ἁγιάζει! Δέν ὑπάρχει ἐπιστροφή
καί ὑποχώρηση, ὁ πνευματικός δρόμος εἶναι
μονόδρομος, γεμᾶτος θλίψεις! Ὁ Γέροντας
ἐπιδόθηκε μέ ζῆλο σέ μεγάλους ἀγῶνες,
ἐφάμιλλους τῶν παλαιῶν ἀσκητῶν!
Πρῶτα θά περιγράψουμε τούς
σωματικούς κόπους καί στή συνέχεια τούς
πνευματικούς πού εἶναι καί οἱ πιό σπουδαῖοι.
Ὁ Γέροντας μέ τήν μεθοδικότητα καί τήν
ἐργατικότητά του, πού πάντα τόν
διακατεῖχε, ἄρχισε νά ὀργανώνει τήν ζωή του
στήν ἔρημο. Τό κυριότερο ὅλων, βέβαια, ἦταν
ἡ ἐξασφάλιση τοῦ νεροῦ, μιᾶς καί σέ
ὑψόμετρο 1800 μέτρων καί σέ γρανιτένιους
βράχους δέν ἦταν εὔκολο νά βρεθεῖ. Κοντά
στό ἀσκητήριό του βρισκόταν μιά μικρή
πηγή, πού σχηματιζόταν σέ μιά σχισμή τῶν
βράχων, πού ἁπλά ἔσταζε νερό! Ἐκεῖ
σκέφτηκε νά κάνει μιά μικρή πέτρινη
δεξαμενή, γιά νά ἔχει τόν χρόνο καί νά
μαζεύει τό λιγοστό νερό, ὅπως καί ἔγινε!
Μετά ἄρχισε νά διαμορφώνει τόν
γύρω χῶρο τῆς σκήτης. Τά πρῶτα χρόνια δέν
ὑπῆρχαν τουρίστες, ἀλλά μέ τήν πάροδο τοῦ
χρόνου ἄρχισαν νά κάνουν καί ἐκεῖ τήν
ἐμφάνισή τους. Γι’ αὐτό καί ὁ Γέροντας
θέλοντας νά μείνει προσηλωμένος σ’ αὐτό
πού εἶχε ἐπιλέξει καί θέλοντας νά κρατήσει
μακριά τούς περίεργους τουρίστες, πού
περιφέρονταν στά βουνά, ἔκτισε ἕναν
ἐξωτερικό πέτρινο τοῖχο, πού περίφραζε καί
προστάτευε τόν ἐκεῖ χῶρο. Τά ὑλικά, ὅμως,
ἦταν δυσεύρετα στό βουνο, μόνο πέτρες
ὑπῆρχαν ἄφθονες, τσιμέντο ἦταν δύσκολο νά
βρεθεῖ, ἀλλά καί πῶς νά τό ἀνεβάσει ἐκεῖ!
Γιά νά βρεῖ ἄμμο ἔπρεπε νά κατεβαίνει
στά σημεῖα πού τά βράχια δημιουργοῦσαν
μικρές χαράδρες, μέσα στίς ὁποῖες τό νερό
τῆς βροχῆς μάζευε λίγο ἀμμόχωμα, πού τό
ἔπαιρνε μέ πολύ κόπο καί τό κοσκίνιζε. Τό
καλό τό ἔριχνε στά παρτέρια καί τό ἄλλο τό
χρησιμοποιοῦσε γιά τό χτίσιμο.
Οἱ μέρες περνοῦσαν μέ πολλή δουλειά,
μέ τό κουβάλημα τῆς πέτρας καί τό σπάσιμό
της σέ μικρά κομμάτια καί χαλίκι, πού ἦταν
σκέτο μαρτύριο, μέσα στόν καυτό ἤλιο τῆς
ἐρήμου, πού ἦταν ἀνηπόφορος, τό δέ κρύο
τόν χειμῶνα θάνατος! Τά σημάδια τῆς
ἐξάντλησης εἶχαν ἀρχίσει νά φαίνονται
ἐπικίνδυνα στό σῶμα τοῦ Γέροντα! Οἱ ὦμοι
του ἀπό τό πολύ κουβάλημα ἦταν ἀπίστευτα
πεσμένοι καί τά χέρια του ἄγρια καί δυνατά,
χαρακωμένα, ὅμως, ἀπό τήν δουλειά! Ἀκόμη
καί τά ἐργαλεῖα πού χρησιμοποιοῦσε εἶχαν
ἀφάνταστα φθαρεῖ καί μαρτυροῦσαν τοῦ
λόγου τό ἀληθές!
Παρ’ ὅλες τίς δυσκολίες καί πρός
δόξαν Θεοῦ, κατάφερε νά φτιάξει ἕναν μικρό
παράδεισο, μέ πολύ πράσινο, καθώς ἔφτιαξε
καινούργια παρτέρια καί ἀξιοποίησε καί τόν
ἤδη ὑπάρχοντα κῆπο, φυτεύοντας ἀπό ὅλα
τά κηπευτικά τῆς κάθε ἐποχῆς! Ἔφτιαξε καί
μιά ἐκπληκτική κληματαριά, πού κάθε χρόνο
ἦταν φορτωμένη μέ καρπό! Μέχρι καί
ἀρωματικά φυτά πού πάντα τοῦ ἄρεσαν, εἶχε
φυτέψει!
(Συνεχίζεται...)
Ἡ σκλαβιά τοῦ πλαστικοῦ χρήματος
Μέ πλαστικό χρῆμα θά συναλ-
λάσσονται ἀποκλειστικά ὅλες οἱ νέες ἐπι-
χειρήσεις πού θά συσταθοῦν ἀπό 2016, ἐνῶ
στό ἴδιο ὑποχρεωτικό καθεστώς ἀναμένεται
44
νά ἐνταχθοῦν δεκάδες ἀκόμα κλάδοι τῆς
ἑλληνικῆς οἰκονομίας πού βρίσκονται ψηλά
στήν "λίστα τῆς φοροδιαφυγῆς" τοὔλά-χιστον
ὅπως τούς κατατάσσει τό ἑλληνικό ΥΠΟΙΚ.
Τό σχέδιο τοῦ Ὑπουργείου Οἰκονο-
μικῶν ἔχει ἐγκριθεῖ ἀπό τούς δανειστές καί
πιθανότατα ἐντός του Νοέμβρη θά κατα-
τεθεῖ πρός ψήφιση στή Βουλή, ἀπ' ὅπου
εὔκολα - δύσκολα θά περάσει!
Οἱ νέες ἐπιχειρήσεις πού θά συστα-
θοῦν τό 2016 θά ὑποχρεοῦνται γιά ὅλες τίς
συναλλαγές τους νά χρησιμοποιοῦν χρεω-
στικές ἤ πιστωτικές κάρτες, ἄρα θά πρέπει
νά ἐγκαταστήσουν μηχάνημα POS, τό ὁποῖο
θά ἐπιδοτεῖται ἀπό τά προγράμματα τοῦ
ΕΣΠΑ, ὥστε τά στοιχεῖα τους νά εἶναι ἄμεσα
ἀξιοποιήσιμα.
Σημειώνεται, ὅτι κάθε συναλλαγή μέ-
σῳ καρτῶν χρεώνεται ἀπό τίς τράπεζες, καί
ἐπειδή οἱ ἐπιχειρήσεις δέν ἔχουν σκοπό νά τό
ἀναλάβουν καί αὐτό, τό κόστος θά τό
περάσουν στούς πολίτες οἱ ὁποῖοι,
ὑποχρεωτικά θά τό ἀναλάβουν ἐξ ὁλο-
κληρου, ἀφοῦ τό κράτος δέν θά τούς
ἐπιτρέπει νά συναλλαχθοῦν μέ μετρητά.
Σέ δηλώσεις του στήν ἐφημερίδα
"Καθημερινή" ὁ ἀναπληρωτής ὑπουργός
Οἰκονομικῶν Τρύφων Ἀλεξιάδης ἀναφέρει,
ὅτι ἐφ’ ὅσον οἱ ἐπιχειρηματίες χρησιμο-
ποιοῦν ἕναν λογαριασμό καί μία κάρτα γιά
τά ἔσοδα καί τά ἔξοδά τους, θά
ἀπαλλάσσονται ἀπό τήν ὑποβολή τῆς
δήλωσης φόρου εἰσοδήματος καί τήν
περιοδική δήλωση ΦΠΑ, δεδομένου ὅτι ὅλα
τά στοιχεῖα θά εἶναι γνωστά στό
Ὑπουργεῖο.
Σταδιακά τό μέτρο τῆς μή ὑποβολῆς
δήλωσης προβλέπεται νά ἐπεκταθεῖ καί στίς
ὑπόλοιπες ἐπιχειρήσεις, ἐνῶ ἀπό τήν
ὑποχρέωση ὑποβολῆς δηλώσεων θά ἀπαλ-
λαγοῦν καί οἱ κατά κύριο λόγο καί
ἀποκλειστικά ἀγρότες, ὑπό τήν προϋπό-
θεση, ὅτι ὅλα τά ἔσοδα θά πιστώνονται σέ
μία κάρτα, ὅπως ἐπίσης καί τά ἔξοδά τους.
Τό ἐν λόγῳ μέτρο ἀπό τό 2016 θά
ἐπεκταθεῖ καί σέ ἄλλους κλάδους ὅπως
γιατροί, δικηγόροι, ὑδραυλικοί, ἠλεκτρο-
λόγοι, ἑταιρεῖες παροχῆς ὑπηρεσιῶν,
ἑταιρεῖες μέ ὑλικά οἰκοδομῶν, ἀλλά καί σέ
ὁρισμένες περιοχές τῆς χώρας μέ προ-
τεραιότητα νά ἔχουν ὅσες εἶναι τουριστικές
καί ὅσες θεωροῦνται ὅτι ἔχουν ὑψηλό
ποσοστό φοροδιαφυγῆς.
Ὅμως θά ὑποχρεωθοῦν μέ τό σύστημα
τῶν "κινήτρων" καί οἱ Ἕλληνες πολίτες νά
χρησιμοποιοῦν "πλαστικό χρῆμα" ἀφοῦ δέν
θά μποροῦν νά χτίσουν τό ἀφορολόγητό
τους, κάνοντας ΑΝΩΝΥΜΕΣ δαπάνες μέ
μετρητά.
Ἐντύπωση προκαλεῖ, ὅτι κανείς δέν
ἀναφέρεται στό κόστος τῶν συναλλαγῶν
πού θά πληρώσουν οἱ πολίτες. Ἡ νέα καί
αἰώνια ἠλεκτρονική "σκλαβιά" πού ἑτοι-μάζει
ἡ ἑλληνική κυβέρνηση (καί θά διατηρήσουν
καί οἱ ἑπόμενες), ἔχει λοιπόν δύο ἄμεσα
ἀποτελέσματα:
Τήν ἀναγκαστική διαβίωση, ἐργασία,
κατανάλωση ΟΛΩΝ τῶν ἰδιωτῶν καί τῶν
ἐπιχειρήσεων μέσῳ ΑΛΛΩΝ ἰδιωτῶν καί
ἐπιχειρήσεων, ὅπως οἱ ΤΡΑΠΕΖΕΣ. Δηλαδή
οἱ τράπεζες ἀποκτοῦν προνομιακή καί
δεσπόζουσα θέση, κατά παράβαση τῆς
ἐλεύθερης οἰκονομίας, στήν λειτουργία ὅλων
τῶν ἄλλων ἐπιχειρήσεων, καί στίς ζωές τῶν
πολιτῶν, (ἀκόμα καί ἄν ἕνας πολίτης δέν
θέλει νά δανειστεῖ ποτέ, οὔτε κάν νά
πλησιάσει τραπεζικό ὑποκατάστημα, τώρα
πλέον θά εἶναι ὑποχρεωμένος, νά ζεῖ
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ἀπό τήν τράπεζα (!), καί
τό ὡραῖο εἶναι, ὅτι αὐτό θά τό ἐπιβάλλει μία
«ἀριστερή» κυβέρνηση!!!.
Τό δεύτερο ἄμεσο ἀποτέλεσμα εἶναι,
ὅτι πλέον οἱ πολίτες παύουν νά εἶναι ἄτομα
μέ προσωπική ζωή, μέ ἰδιωτικό βίο, ὅλα τά
προσωπικά τους δεδομένα θά εἶναι γνωστά,
καί θά ἀναλύονται ἀπό τόν "Μεγάλο
Ἀδελφό", καί ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ, θά
χρησιμοποιοῦνται ἐναντίον τους.
Ἴσως γι’ αὐτό, πρίν ἔρθουν ὅλα αὐτά
οἱ κοινωνίες ἀνά τόν πλανήτη προετοιμάσ-
θηκαν μέ reality ἐκπομπές τύπου Big Brother,
κ.ἄ. ὥστε νά συνηθίσει ἡ ἀνθρω-πότητα νά
παρακολουθεῖται σέ ὅλες τίς δραστηριότητές
της, ἀκόμα καί ἐκεῖ πού ὁ ... βασιλιάς πάει
μόνος!
45
Τό 'πλαστικό' χρῆμα δέν εἶναι
εὐλογία, ὅπως πολλοί πιστεύουν, διότι τάχα
θά τούς "διευκολύνει".
Ἤδη πολλοί συμπολίτες ἔχουν
ἐπηρεαστεῖ ἀπό τήν προπαγάνδα τῶν ΜΜΕ
καί τῆς κυβέρνησης καί ἐκφράζουν θετική
ἄποψη γιά τό ζήτημα τῆς κατάργησης τῶν
μετρητῶν, χωρίς νά ἔχουν σκεφτεῖ ποτέ τίς
συνέπειες τίς ὁποῖες, ὅταν τίς καταλάβουν θά
εἶναι πλέον πολύ ἀργά, καθώς ἡ πόρτα τοῦ
"κελιοῦ" τῆς "αἰώνιας ἠλεκτρονικῆς
φυλακῆς" θά ἔχει κλείσει καί θά ἔχει
πεταχτεῖ καί τό "κλειδί".
Tό παγκόσμιο οἰκονομικό κατ-
εστημένο τῆς Νέας Τάξης πραγμάτων
προχωρᾶ στήν τελική του ἐπίθεση κατά τῆς
ἀνθρώπινης ἐλευθερίας μέ πρόσχημα τήν
φοροδιαφυγή καί τήν παράνομη δρα-
στηριότητα:
Τήν κατάργηση τῶν μετρητῶν καί τό
δικαίωμα τοῦ πολίτη νά ἀγοράζει ἀνώνυμα,
χωρίς νά καταγράφεται καί νά δημιουρ-
γεῖται αὐτόματα τό ἀγοραστικό καί ἄρα τό
ψυχολογικό του προφίλ μέ βάση τό ὁποῖο,τό
Σύστημα θά ξέρει ἐάν ἀποτελεῖ κάποιου
εἴδους ἀπειλή γι' αὐτό.
Μετρητά σημαίνει ἐλευθερία ἐπι-
λογῶν χωρίς νά νιώθει κάποιος, ὅτι
παρακολουθεῖται λόγῳ αὐτῶν. Μετρητά
σημαίνει καί ἔλεγχος στό προσωπικό
πορτοφόλι. Ἔχεις χρήματα ἀγοράζεις, δέν
ἔχεις δέν παίρνεις τίποτα, παρά μόνο τά πρός
τό ζῆν.
Οἱ προϋπολογισμοί τῶν οἰκογενειῶν
ξετινάχθηκαν ἀπό τότε πού στήν ζωή τους
πέρασε τό "πλαστικό" χρῆμα ἀφοῦ ὅλοι
ἀγόραζαν μέ φρενίτιδα πέραν τῶν
πραγματικῶν τους δυνατοτήτων μέ πίστωση
ὅ,τι τούς ἔρχονταν κυριολεκτικά στό νοῦ. Οἱ
ἄνθρωποι, ὅταν ἔχουν πίστωση, ξεφεύγουν
καθώς δέν νιώθουν τό φυσικό ὅριο τῆς
ἔλλειψης πραγματικοῦ φυσικοῦ χρήματος.
Καί, ὅμως, τό παγκόσμιο (καί
ἐγχώριο) κατεστημένο προσπαθεῖ νά πείσει
τούς πολίτες ὅλων τῶν χωρῶν, ὅτι ἡ
κατάργηση τῶν μετρητῶν θά εἶναι κάτι πολύ
καλό γιά αὐτούς, καί ὅτι θά τούς προσφέρει
εὐημερία!
 Οἱ Financial Times πρό μηνός δημο-
σίευσαν ἕνα ἀνώνυμο ἄρθρο (!!!), τό ὁποῖο
κάνει ἔκκληση, γιά τήν κατάργηση τῶν
μετρητῶν, προκειμένου νά δοθεῖ στίς
κεντρικές τράπεζες καί τίς κυβερνήσεις
περισσότερη ἐξουσία! Τό ἄρθρο εἶχε
μεταφραστεῖ ἀπό τό ἰστολόγιο:
redskywarning.blogspot.gr
Μέ τίτλο: «Ἡ περίπτωση σχετικά μέ
τήν συνταξιοδότηση ἄλλου ἑνός βάρβαρου
λειψάνου», (The case for retiring another
“barbarous relic”), τό ἄρθρο ἐπικρίνει τό
γεγονός, ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἀποθηκεύουν
μετρητά σέ ἀναμονή μίας ἄλλης οἰκονομικῆς
κατάρρευσης, ἕνας παράγοντας, ὅπως λέει τό
ἄρθρο, ὁ ὁποῖος προκαλεῖ «πολλή στρέ-
βλωση στό οἰκονομικό σύστημα».
«Ἡ ὕπαρξη τῶν μετρητῶν - ἕνας
τίτλος στόν κομιστή μέ μηδενικό ἐπιτόκιο -
περιορίζει τήν ἱκανότητα τῶν κεντρικῶν
τραπεζῶν νά προωθήσουν μία ὕφεση τῆς
οἰκονομίας. Ἡ ἀνησυχία εἶναι, ὅτι οἱ
ἄνθρωποι θά ἀλλάξουν τίς καταθέσεις τους
σέ μετρητά, ἄν ἡ κεντρική τράπεζα κινήσει
τά ποσοστά σέ ἀρνητικό ἔδαφος».
Διαμαρτυρόμενος, ὅτι τά μετρητά δέν
μποροῦν νά παρακολουθοῦνται καί νά
ἐντοπίζονται, ὁ ἀρθρογράφος ὑποστηρίζει,
ὅτι ἡ κατάργησή τους «θά κάνει τήν ζωή
εὐκολότερη στήν προσπάθεια πού κάνει ἡ
κάθε κυβέρνηση νά ἐξαλείψει τήν παρα-
οικονομία»!
Ἡ κατάργηση τῶν μετρητῶν θά δώσει,
ἐπίσης, στίς κυβερνήσεις μεγαλύτερη ἐξουσία,
γιά τήν ἄρση τῶν φόρων ἀπευθείας ἀπό τούς
τραπεζικούς λογαριασμούς τῶν ἀνθρώπων,
σημειώνοντας πώς «ὁ φόρος προστιθέμενης
ἀξίας, γιά παράδειγμα, θά μποροῦσε νά
ἐπιβληθεῖ αὐτόματα - καί νά ἐπιστρέφεται -
σέ πραγματικό χρόνο σχετικά μέ τίς
συναλλαγές μεταξύ τραπεζικῶν
λογαριασμῶν».
Ὁ ἀρθρογράφος κάνει ἔκκληση,
ἐπίσης, γιά τήν «τιμωρία ἀνθρώπων πού
χρησιμοποιοῦν μετρητά», μέ τό νά ἀναγκα-
στοῦν νά «πληρώνουν οἱ χρῆστες γιά τό
προνόμιο τῆς ἀνωνυμίας», ὥστε νά
46
«ἐξακολουθοῦν νά ἐπηρεάζονται ἀπό τή
νομισματική πολιτική»!
Τό ἄρθρο ἀπηχεῖ ἕνα ἐπιχείρημα πού
προέβαλε ὁ Kenneth Rogoff, ὁ ἑβραϊκῆς
καταγωγῆς Ἀμερικάνος οἰκονομολόγος καί
πρώην ἐπικεφαλῆς οἰκονομολόγος τοῦ
Διεθνοῦς Νομισματικοῦ Ταμείου, ὁ ὁποῖος
ζήτησε τά ὑψηλῆς ὀνομαστικῆς ἀξίας
χαρτονομίσματα ὅπως τῶν 100 Εὐρώ καί τῶν
500 Ε νά καταργηθοῦν...
Ὁ ἐκ τῆς κοινωνίας μέ τήν αἵρεση
μολυσμός ὅλων, τῶν ἱερέων, τῶν
διακόνων, τῶν μοναχῶν καί τῶν
λαϊκῶν
Εἶναι δυνατόν οἱ αἱρετικοί νά
παρέχουν τήν σωτηρία σέ ὅσους παραμένουν
σέ θανάσιμη κοινωνία μέ τούς αἱρετικούς,
μετά τά ὅσα ἔχουν ἤδη καταστεῖ πασίδηλα
σέ ὅλους καί ὅλοι πλέον εἶναι ἐν πλήρει
συνειδήσει τῶν διαδραματιζομένων, γιά τούς
ὁποίους ἰσχύει τό:
«εἰ καί τοῖς λογισμοῖς οὐ
κατεποντίσθησαν», ὅμως, «τῇ κοινωνίᾳ τῆς
αἱρέσεως συνόλλυνται», κατά τόν μέγαν
Ὁμολογητήν Ἅγιον Θεόδωρον τόν
Στουδίτην;
Ἐάν καί κατά τόν Ἅγιον Θεόδωρον
τόν Στουδίτην43 ἔχει μολυσμόν ἡ κοινωνία
μέ τήν ἀναφορά τοῦ ὀνόματος τοῦ
αἱρετικοῦ, (εἰκονομάχου ἐπισκόπου τότε καί
Οἰκουμενιστοῦ-Νεοημερολογίτου σήμερα),
43
Ὅπως καί κατά τούς Ἁγιορεῖτες Πατέρες τούς ἐπί
τοῦ Λατινόφρονος αὐτοκράτορος Μιχαήλ
Παλαιολόγου Μαρτυρίσαντες, πρός τόν ὁποῖον
ἔγραφαν: "Καί πῶς ταὖτα ἀνέξεται ὀρθοδόξου ψυχή,
καί οὐκ ἀποστήσεται τῆς κοινωνίας τῶν
μνημονευσάντων αὐτίκα, καί ὡς καπηλεύσαντας τά
θεῖα τούτους ἡγήσεται; ... Πλήν ὅτι μολυσμόν ἔχει ἡ
κοινωνία, ἐκ μόνου τοῦ ἀναφέρειν αὐτόν, κἄν
ὀρθόδοξος εἴη ὁ ἀναφέρων". V. Laurent-Darrouzes,
Dossier Grec de l' Union de Lion, (1273-1277, p. 376-
403, Paris 1976).
ἔστω καί ἄν εἶναι ὀρθόδοξος ὁ ἀναφέρων44,
τότε τί βάπτισμα καί τί μυστήρια παρέχει ὁ
αἱρετικός ἐπίσκοπος ἤ ὁ ἱερεύς πού τόν
μνημονεύει καί ποιά χάρη παίρνουν οἱ πιστοί
ἀπό τόν μολυσμόν αὐτόν;
Ἑπομένως, ὁ διακόπτων τήν κοινωνία
μέ τούς αἱρετικούς καί προσερχόμενος στήν
Ἐκκλησία τῶν Πατέρων, προσέρχεται καί
ἀποκηρύσσει τήν αἵρεση μέ λίβελο καί
μυρώνεται, σύμφωνα μέ τούς Ἱερούς Κανόνες
καί κατά τόν Μέγα Βασίλειο, (47ος Ἱερός
Κανών), καί κατά τόν Ἅγιο Νικόδημο τόν
Ἁγιορείτη, ἐάν δέν ἔχει τηρηθεῖ ἡ τριττή
κατάδυση, βαπτίζεται.45
Ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ
Ὁμολογητοῦ ἀναφέρει ὅτι ἡ κοινωνία μέ τόν
αἱρετικό Σέργιο ἦταν ἡ αἱτία τῆς φυγῆς τοῦ
Ἁγίου Μαξίμου ἀπό τήν Κνωσταντινού-
πολη, γιά νά μή μολυνθεῖ! Περί μολυσμοῦ
ἀπό τήν κοινωνία μέ τήν μονοθελητική
αἵρεση γράφει ἐπὶ λέξει46:
" Ἐπεί δ᾽ ἑώρα, (ὁ Ἅγιος Μάξιμος), ὡς
ἀνωτέρω ἔφαμεν, τὴν τῶν Μονοθελητῶν
τηνικαῦτα αἵρεσιν εἰς τέλειον μᾶλλον
ἐκτεινομένην, καὶ δεινῶς κὰθ᾽ ἡμέραν ὑπὸ
τῶν τῆς ἀσεβείας προστατῶν αὐξανομένην,
ἔστενε μὲν καὶ πένθει βαρυτάτῳ συνείχετο,
οἰκτιζόμενος μάλιστα καὶ τοὺς τὰ παράνομα
δρῶντας, οὐκ εἶχε δ᾽ ὅ,τι καὶ πράξοιεν
ἑαυτῶ, οὕτω τοῦ κακοῦ εἰς ἄμετρον
ἐκχυθέντος, καὶ Ἐώαν μικροῦ πᾶσαν
καταλαβόντος καὶ Ἑσπέριον. Ὅθεν καὶ ἐν
τοσούτοις δεινοῖς, τούθ' εὑρίσκει μόνον
44
PG 99, 1669 A.
45
Ὁ Ἅγιος, ἰδιαίτερα, ἀναφέρεται στίς χειροτονίες
τῶν αἱρετικῶν Εἰκονομάχων, πού ἔγιναν δεκτοί ἀπό
τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο γράφει:
"Πάντως δέν δέχθηκε τούς πρωτάρχας τῆς
αἱρέσεως καί τούς ἐμπαθῶς ἐγκειμένους καί μή
γνησίως καί ἀληθῶς μετανοοῦντες, ὅπως εἶπε ὁ θεῖος
Ταράσιος. Δέχθηκε ἐκείνους πού ἀκολούθησαν τούς
πρωτάρχας τῶν αἱρέσεων καί πού μετανόησαν
εἰλικρινά, καί ἐκείνους πού χειροτονήθηκαν ἀπό
τούς αἱρετικούς Εἰκονομάχους δέν ἀναχειροτόνησε,
ἀφοῦ ὁμολόγησαν τήν Ὀρθοδοξία, ὅπως φαίνεται
ἀπό τήν α΄ πράξη τῆς Ζ΄ Οἰκουνενικῆς. Ἐπίσης
μερικῶν αἱρετικῶν δέχθηκε τό βάπτισμα δι᾽
οἰκονομίαν, ὅπως σημειώνει ὁ Ἅγιος. Τήν
περιστατική καί καιρική οἰκονομία δέν τά ἔκανε
ὅρον ἡ Ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενική.
46
Ρ.G. 90, 73, 76.
47
ἑαυτῷ τὸ λυσιτελοῦν, καὶ τοῖς πράγμασιν.
Ἐπεί γὰρ ἐγίγνωσκε τὴν πρεσβυτέραν
Ρώμην τοῦ τοιούτου καθαρεύουσαν
μύσους, (σ.σ. τοῦ μολυσμοῦ) καὶ ὅσον ἐν
Ἀφρικῇ, καὶ ὅσον ἐν ἄλλοις τόποις καὶ
νήσοις ἐκείναις ταῖς πέριξ, λιπῶν τὰ
ἐνταῦθα, ἐκεῖσε ἐπιφοιτᾶ, συνηγορίαν
δώσων τῷ λόγῳ καὶ τοῖς ἐκεῖ συνεπόμενος
ὀρθόδοξοις∙"
Τοὺς ἁγίους Πατέρες καὶ
Διδασκάλους μιμήθηκαν καὶ οἱ Ἁγιορεῖτες
Ὁσιομάρτυρες πού μαρτύρησαν ἐπὶ Βέκκου
τοῦ Λατινόφρονος καὶ ἔγραψαν τὴν
περίφημη ἐκείνη ἐπιστολὴ πρὸς τὸν
Αὐτοκράτορα Μιχαὴλ τὸν Παλαιολόγον, ἡ
ὁποία εἶναι θεολογικότατη καὶ πλήρης Θείων
ἀληθειῶν ὅπου περί τοῦ μολυσμοῦ ἐκ τῆς
αἱρέσεως. διαλαμβάνονται τά ἑξῆς:
" Ἐμπεριέχεται δὲ καὶ στὸν ΙΕ΄ Κανόνα τῆς ἁγίας καὶ
μεγάλης Α΄ καὶ Β΄ ἐπονομασθείσης Συνόδου, ὅτι ὄχι μόνον
ἀνεύθυνοι εἶναι ἀλλὰ καὶ ὅτι πρέπει νὰ ἐπαινοῦνται αὐτοὶ
οἱ ὁποῖοι ἀποσχίζονται ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ εἶναι προφανῶς
αἱρετικοὶ καὶ διδάσκουν δημόσια, αἱρετικὰ διδάγματα, καὶ
πρὶν νὰ ὑπάρξη συνοδικὴ καταδίκη τους, ἀκριβῶς, ἐπειδὴ
ἡ Ὀρθόδοξος τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία τὴν ἀναφορὰν τοῦ
ὀνόματος τοῦ ἀρχιερέως, κατὰ τὴν τέλεσιν τῆς ἀναίμακτου
θυσίας, τὴν θεωροῦσε πάντοτε συγκοινωνίαν τελείαν μὲ
τὸν μνημονευόμενον ἀρχιερέα καὶ τὸ φρόνημά του. Διότι
ἔχει γραφεῖ στὴν ἐξήγησιν τῆς Θείας Λειτουργίας ὅτι
ἀναφέρει ὁ ἱερουργῶν καὶ τὸ ὄνομα τοῦ ἀρχιερέως ... καὶ
ὅτι εἶναι κοινωνὸς αὐτοῦ καὶ τῆς πίστεως καὶ διάδοχος τῶν
Θείων μυστηρίων...(καί) ὅτι μολυσμὸν ἔχει ἡ κοινωνία μὲ
μόνην τὴν ἀναφορὰν αὐτοῦ, ἔστω καὶ ἂν εἶναι ὀρθόδοξος ὁ
ἀναφέρων".47
Περί τοῦ Ἁγίου Γέροντος
Ἱερωνύμου
τοῦ ἐν Αἰγίνῃ
καί περί τοῦ Παλαιοῦ Ἡμερολογίου
47
Δοκίμιον Ἱστορικόν, περὶ τοῦ σχίσματος τῆς
δυτικῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς -
καὶ τῶν ἐν Φλωρεντίᾳ συνόδῳ γενομένων δολιοτήτων
καὶ ἐκβιασμῶν εἰς βάρος τῶν Ὀρθοδόξων - συγγραφὲν
ὑπὸ τοῦ Ἁγιορείτου Μοναχοῦ Καλλίστου Βλαστοῦ,
Ἅγιον Ὅρος 1895, ἐπανέκδοσις 1991, σελ. 106-107.

«Δέν εἶναι εὔκολον νά εἰπῶ διά τόν
Γέροντα. Ὅποιος εἶναι εἰς θέσιν καί ἀπό τά
ὀλίγα πού γράφονται στήν συνέχεια δι'
αὐτόν ἠμπορεῖ νά κατανοήσει, ποῖος καί τί
ἄνθρωπος ἦτο.
Χωρίς νά τό γνωρίζω ἤ ἐπιδιώξω
καθόλου, ὁ Θεός τό ἐπέτρεψεν, αἱ
περιστάσεις ἦλθαν ἔτσι, ὥστε μέσῳ τοῦ
ἀδελφοῦ μου, μετέπειτα Ἀρσενίου Μοναχοῦ,
νά βρεθῶ εἰς τούς πόδας τοῦ Γέροντος καί ν'
ἀξιωθῶ μέχρι τέλους νά τόν ὑπηρετήσω. Ἀπό
τότε, καταλάβαινα, ὅτι ἐπρόκειτο περί
Ἁγίου Γέροντος, ἀλλά ὅπως οἱ μαθηταί πρός
Ἐμμαούς, ἔτσι καί σέ μένα, ἐκρατοῦντο οἱ
ὀφθαλμοί μου, ὥστε νά μή ἀντιληφθῶ
ἀκριβῶς περί τοῦ ποῖος ἦτο εἰς τήν
πραγματικότητα. Ἄν τό ἐγνώριζα, φοβοῦμαι
πώς δέν θά μποροῦσα νά τόν ὑπηρετῶ.
Εἶναι τόσα πολλά πού, ἔστω μέ ἁπλά
λόγια, μποροῦσα νά ἀναφέρω διά τόν
Γέροντα, ὥστε θά χρειαζόταν νά γραφῆ ἕνα
βιβλίο, γιαὐτό θά περιορισθῶ σέ πολύ λίγα.
Ὅλη του ἡ προσοχή ἦταν πώς νά
εὐαρεστήση τόν Θεόν. Ὅλη του ἡ ἀγάπη
ἐστρέφετο πρός τόν Χριστό μας καί τήν
διδασκαλία Του. Τά δάκρυα τῆς
χαρμολύπης του ἦταν ἀτελείωτα, ἡ δέ
στοργή του πρός τούς πονεμένους καί
ἀδυνάτους ἀνθρώπους πάρα πάνω ἀπό
πατρική.
Ἤταν ἀνεξάντλητος στίς συμβουλές του
πρός τόν κάθε ἕναν, ἰδίως ἀνάλογα μέ τήν
δίψαν, τήν πίστιν καί τήν δεκτικότητα τῶν
προσερχομένων.
Βασικός σκοπός του ἦτο νά γνωρίσουν
καί ἀγαπήσουν τόν Χριστόν μας. Ἔλεγε
συχνά:
-"Νά εὐαρεστήσης καί τόν Θεόν καί τόν
κόσμον, δέν εἶναι δυνατόν. Ὅσο μπορεῖς
ἀπόφευγε τά τοῦ κόσμου, πού εἶναι
ἀντίθετα εἰς τό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ μας.
Εἶναι δύσκολον νά εὐαρεστήσης τόν Θεόν,
ἀλλά ὄχι ἀκατόρθωτον".
48
- "Τό κλειδί, ἔδωσε ὁ Θεός εἰς τοῦ
ἀνθρώπου τά χέρια: τό κλειδί τῆς ἐλευθερίας
καί τῆς καλῆς προαιρέσεως. Μόνον τό κλειδί
τῆς κολάσεως κρατάει Ἐκεῖνος, διότι δέν
θέλει νά κολασθῆ ὁ ἄνθρωπος, ἀλλά τοῦ
παραδείσου τό ἔδωκε εἰς τά χέρια τοῦ
ἀνθρώπου".
Σχετικά μέ τό προορατικόν του χάρισμα,
ποτέ δέν μᾶς μιλοῦσε. Πάρα πολλά μᾶς τά
προέλεγε ἐπακριβῶς. Τόν ἐρώτησα κάποτε:
-Μά πῶς τά ξεύρεις Γέροντα: " Ἔτσι ἦλθε
μέσα μου", ἔλεγε μόνον. Δέν ἐξηγοῦσε
περισσότερον, οὔτε καί ἄφηνε περιθώρια
γιά περιττές ἐρωτήσεις. Δέν ἐπέτρεπε δέ εἰς
κανέναν νά τόν ἐπαινῇ. "Ὁ ἔπαινος" ἔλεγε,
"δέν ἐπιτρέπεται".
-"Ἡ ἀρετή βεβαίως ἐπαινεῖται, ἀλλά ὄχι
εἰς τό πρόσωπον τοῦ ἀνθρώπου. Διότι, τί
ἁμαρτία ἔπραξαν οἱ ἄγγελοι καί
ἐτιμωρήθησαν; Ἄγγελοι ἦσαν, ἀλλά ἔπεσαν
σέ ὑπερηφάνεια". "Μή ἐπαινέσης κανέναν",
ἔλεγε, "διότι εἰς ἕνα λεπτό ὁ ἄνθρωπος
ἠμπορεῖ νά κολασθῆ, ὅπως εἰς ἕνα λεπτό,
μπορεῖ νά σωθῆ ἀλλά οὔτε καί νά
ἀπελπίσῃς ποτέ κανέναν, διότι μέχρι
τέλους ἔχει ἐλπίδα".
Στή διατροφή του, ἐπειδή ἐρωτήθηκα,
ἦταν ἀδιάφορος ἤ πολύ λιτοδίαιτος. Λίγα
μακαρόνια, πατάτες γιαχνί, μπλιγούρι,
ὀκταποδάκι ἤ ψάρια τοῦ ἑτοιμάζαμε καί
ἔτρωγε συνήθως. Οὐδέποτε κρέας. Ἔτρωγε
δέ πάντοτε πολύ ὀλίγο καί ὅταν τόν
παρακαλούσαμε γιά λίγο περισσότερο,
ἔλεγε:
-"Ἔ, καί αὔριο θά φᾶμε, δέν πειράζει!".
Ἡ προσευχή του ἦταν τό πᾶν! Αὐτή ἦταν
ἡ τροφή του καί ἡ χαρά του. Ἡ Ἐκκλησία δέ
καί ἡ μυστηριακή ζωή, ἡ δύναμίς του καί ἡ
ἀνακαίνισίς του!
Ἡ ἀκριβής τήρησις τῶν Εὐαγγελικῶν
ἐντολῶν καί τῶν ἐκκλησιαστικῶν κανόνων
ἦτο ἡ ἄγρυπνος προσπάθειά του. Σχετικῶς
δέ μέ τό Ὀρθόδοξον-παλαιόν ἑορτολόγιον,
τό ὁποῖον ἀπό τοῦ ἔτους 1940 ἠκολούθει
καί ἔμεινε πιστός εἰς αὐτό, συχνά, ἰδίως
κατόπιν φοβεροῦ ὀράματος τό ὁποῖον εἶχεν
ἴδει, προέτρεπε τούς πιστούς διά νά τό
ἀκολουθήσουν, ἀλλά μέ πατρικόν τρόπον,
χωρίς ἐπιμονήν καί φανατισμούς, συνήθιζε
δέ νά λεγῃ ὅτι:
-"Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, διά τῆς
ἀλλαγῆς τοῦ ἑορτολογίου "ἠσθένησεν", καί
ὅτι αὐτή ἡ ἀλλαγή, ἔγινεν ἀρχή καί
πρόξενος πολλῶν κακῶν. Πολλά ἄσχημα θά
ἔλθουν εἰς τήν Ἐκκλησίαν μας, ἀπό αὐτήν
τήν "πόρτα", δηλ. τήν ἀλλαγήν τοῦ
ἑορτολογίου, πού ἄνοιξε". Πράγματα πού
ἤδη βλέπομεν, ὅτι ἐν ὀνόματι τῆς "ἀγάπης"
καί τῆς "οἰκονομίας", ἤδη ἄρχισαν καί
γίνονται. Ὁ Θεός νά μᾶς λυπηθῇ...
Τίς τελευταῖες ἡμέρες τῆς ἐπιγείου ζωῆς
του ἔζησε μέ συνεχῆ ἀδιάκοπον προσευχήν.
Τρεῖς ἡμέρες πρό τῆς κοιμήσεώς του
ἐκοινώνησε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων,
ἀλλά καί τήν ἰδίαν ἡμέραν (2 Ὀκτωβρίου)
ἡμέραν Κυριακήν, ἐκοιὉνώνησε καί πάλιν
καί μέ τήν ἀγαλλίασιν τοῦ κατά πάντα
ἑτοίμου πιστοῦ, ἀφοῦ ἔκαμε πολλές φορές
τόν Σταυρό του, ἀνασηκώθηκε λίγο, ἔδωκε
ἕναν ἀσπασμόν εἰς ἀόρατον δι' ἡμᾶς Εἰκόνα
καί μέ φωνήν δυνατήν, ὑγιοῦς ἀνθρώπου
εἶπε: "Δόξα Σοι ὁ Θεός!" καί ἀμέσως "κλίνας
τήν κεφαλήν παρέδωκε τό πνεῦμα".
Αἴγινα, Ἰανουάριος 1986,
ἀναξία Εὐπραξία Μοναχή.
Ἀπό τήν διδασκαλία
τῶν Ἁγίων Πατέρων μας
Τό ὅτι ἔχουμε πίστη δέν σημαίνει
μόνον ὅτι πιστεύουμε στόν Θεό σάν
δημιουργό μας. Σημαίνει, ἐπίσης, ὅτι
ἀναγνωρίζουμε τήν ἀκατάπαυστη πρόνοια
καί μέριμνά Του γιά τό καλό μας, ἀκόμα καί
στίς πιό ἀσήμαντες πτυχές τῆς ζωῆς μας.
Αὐτό, βέβαια, εἶναι λίγο-πολύ ἀδύνατο νά τό
ἀντιληφθεῖ ὁ νοῦς μας, ἔτσι ὅπως εἶναι
βυθισμένος μέσα στό σκοτάδι τῶν παθῶν...
49
Ἐκεῖνο πού πρέπει νά ἐπιζητοῦμε,
ὅταν βρισκόμαστε μέσα στή θύελλα τῶν
θλίψεων, δέν εἶναι ἡ συναισθηματική
νάρκωση, οὔτε κάποια μέθοδος πού θά μᾶς
κάνει ἀναίσθητους, ἀλλά ἡ τέχνη ν’
ἀποδεχόμαστε καί νά ὑπομένουμε μέ
εὐγνωμοσύνη κάθε λύπη.
Καί μήν ξεχνᾶς: Στήν πραγμα-
τικότητα, δέν εἶναι αὐτό καθεαυτό τό βάρος
τῆς μιᾶς ἤ τῆς ἄλλης λύπης, πού μᾶς
καταβάλλει καί μᾶς τσακίζει. Ὄχι. Τά
κύματα τῆς καταθλίψεως ταράζουν μόνο μιά
καρδιά πού τήν διακρίνουν ἡ ἀστάθεια, οἱ
μεταπτώσεις, ἡ ἔλλειψη ἰσορροπίας.
Ἀγωνίσου, λοιπόν, γιά νά σταθεροποιήσεις
μέσα σου τήν εἰρήνη.
Μήν ἀγωνιᾶς γιά τό μέλλον. Ὁ
Κύριος μεριμνᾶ! Προσπάθησε μόνο νά
ἐφαρμόζεις μέ ἀκρίβεια τίς ἐντολές Του στό
παρόν. Καί μήν τρέφεις τήν παραμικρή
ἐχθρότητα γιά ὁποιονδήποτε, «μετά πάντων
ἀνθρώπων εἰρηνεύων» (Ρωμ. 12:18).
Ὁσίου Μακαρίου τῆς Ὄπτινα, Πνευματικές
νουθεσίες, Ἱερά Μονή Παρακλήτου, σελ. 98-99.
Μήν λιποψυχεῖς καί μή λυπᾶσαι τόσο
πολύ, πού ἡ ἀρρώστια σ’ ἐμποδίζει νά
πηγαίνεις στήν ἐκκλησία. Ὁ ἀπόστολος μᾶς
ἔχει διαβεβαιώσει, ὅτι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι εἴμαστε
ναοί τοῦ ζῶντος Θεοῦ (Β΄ Κορ. 6:16). Γιά
σένα εἶναι ἀρκετός αὐτός ὁ ναός.
Ἐσύ ἰδιαίτερα πού ὑποστηρίζεις, ὅτι
δέχεσαι εἰδικές ἐπισκέψεις τῆς χάριτος μέσα
στήν ἐκκλησία, πρέπει νά φυλάγεσαι ἀπό την
«οἴσηση τῆς ἁγιότητος», καί ν’
ἀναγνωρίζεις, ὅτι τώρα τίς στερήθηκες,
ἐπειδή δέν εἶσαι ἄξιος γι’ αὐτές. Ὅσο πιό
ταπεινοί γινόμαστε, τόσο πιό σταθερή καί
ἀσφαλής γίνεται ἡ πνευματική μας ζωή.
Νά βρίσκεσαι, βέβαια, σέ ἐγρήγορση. Σέ
συνεχῆ ἐγρήγορση καί ἀγῶνα. Ἀλλά μήν ἐλπίζεις,
πώς θά κατορθώσεις πολλά γιά τήν σωτηρία σου
εἴτε μέ τά ἔργα σου εἴτε μέ τήν ἀξία καί τά
προσόντα σου. Μόνο τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ μᾶς
σώζει. Ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν δέν εἶναι μισθός
ἔργων, ἀλλά χάρη τοῦ Κυρίου, πού εἶπε: «Ὅταν
ποιήσητε πάντα τά διαταχθέντα ὑμῖν, λέγετε,
ὅτι δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν, ὅτι ὅ ὠφείλομεν
ποιῆσαι πεποιήκαμεν» (Λουκ. 17:10).
Ὁσίου Μακαρίου τῆς Ὄπτινα, Πνευματικές
νουθεσίες, Ἱερά Μονή Παρακλήτου, σελ. 95, 96.
 «Τοῦ Ἑωσφόρου τῆς Ρώμης φυσιωθέντος
δεινῶς, καί θρόνον αὐτοῦ θέντος ὑπεράνω
τῶν ἄστρων, σύ μόνος ζηλώσας ὡς Μιχαήλ
ἀνεβόησας ἔνδοξε: στῶμεν καλῶς, στῶμεν
πάντες ἐν ταῖς σεπταῖς τῶν πατέρων
Παραδόσεσιν», (στιχηρά τῶν αἴνων).

Ἡ διδασκαλία καί ἡ ὁμολογιακή στάση τοῦ

ὁσίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ
-ΟΥ ΚΟΙΝΩΝΕΙΣ ΤΩ ΘΡΟΝΩ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ;
-ΟΥ ΚΟΙΝΩΝΩ!
Ρώτησαν οἱ Διῶκτες, ἱερεῖς καί
ἀπεσταλμένοι τοῦ Πατριάρχη Κωνστα-
ντινουπόλεως, τόν Ἁγιώτατο Μάξιμο:
-Οὐ κοινωνεῖς τῷ θρόνῳ
Κωνσταντινουπόλεως; (Δέν ἔχεις ἐκκλη-
σιαστική κοινωνία καί σχέση μέ τό
Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινου-
πόλεως;) Καί εἶπεν:
-Οὐ κοινωνῶ! (ὄχι, δέν ἔχω
ἐκκλησιαστική κοινωνία καί σχέση).
Καλή ὥρα, ὅπως οἱ διωκόμενοι
Ἐσφιγμενίτες, ἔκοψαν τήν κοινωνία μέ τό
Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινου-
πόλεως, ἀπό τό 1965 μέχρι σήμερα γιά
λόγους Πίστεως.

-Δία ποίαν, οὐ κοινωνεῖς, αἰτίαν;

εἶπον.

Ἀπεκρίθη, (ὁ ἅγιος Μάξιμος),

-ὅτι τάς Ἁγίας Τέσσερας Συνόδους
ἐξέβαλον διά τῶν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ
γενομένων ἐννέα κεφαλαίων. Καί διά τῆς ἐν Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΑΕΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΔΙΑ
ΤΟΥ ΚΑΙ ΕΞΕΦΤΕΛΙΖΕΙ ΤΟΝ ΠΑΠΑ
ταύτῃ τῆ πόλει γενομένης παρά Σεργίου
Ἐκθέσεως...

Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός

μακαρίζεται

Ὁ ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας,

στήν ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ
Εὐγενικοῦ, τήν ὁποία ψάλλουμεν κάθε 19
Ἰανουαρίου, παρομοιάζει τόν Ἅγιο Μᾶρκο
ὡς τόν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ, διότι ἀνέκοψε
τόν κατήφορο τῶν Ὀρθοδόξων πρός τίς
κακοδοξίες τοῦ Παπισμοῦ, ἐνῶ τόν Πάπα
τόν παρομοιάζει πρός τόν ἐγωιστή Ἄγγελο
Ἑωσφόρο, ὁ ὁποῖος ἤθελε νά στήσει τόν
θρόνο του ὑπεράνω Του Τριαδικοῦ Θεοῦ,
ὅπως ὁ Πάπας ὑπεράνω της Ἐκκλησίας. ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ... ΘΑΝΑΤΟΣ ΨΥΧΙΚΟΣ!

50
 Ὅσο κανείς προσεγγίζει τόν κ. Βαρθολομαῖο, τόσο
ἀπομακρύνεται ἀπό τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία
Του, καί ὅσον ἀπομακρύνεται ἀπό τόν κ.
Βαρθολομαῖο, τόσο προσεγγίζει τόν Χριστό καί τούς
Ἁγίους, τούς γνησίους φίλους Του. Ἄς σταθοῦμε
καλῶς! Ἄς σταθοῦμε μετά φόβου Θεοῦ (καί ὄχι
ἀνθρώπων). Ἄς προσέξουμε!
Η ΜΝΗΜΟΝΕΥΣΙΣ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥ
ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΔΗΛΩΝΕΙ ΤΗΝ ΥΠΟΤΑΓΗ ΣΕ
ΑΥΤΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ
ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥ
«Ἄνωθεν γάρ ἡ τοῦ Θεοῦ Ὀρθόδοξος
Ἐκκλησία τήν ἐπί τῶν ἀδύτων ἀναφοράν
τοῦ ὀνόματος τοῦ ἀρχιερέως, συγκοινωνίαν
τελείαν ἐδέξατο τοῦτο. Γέγραπται γάρ ἐν τῇ
ἐξηγήσει τῆς θείας λειτουργίας, ὅτι
ἀναφέρει ὁ ἱερουργῶν τό τοῦ ἀρχιερέως
ὄνομα, δεικνύων καί τήν πρός τό ὑπερέχον
ὑποταγήν, καί ὅτι κοινωνός ἐστιν αὐτοῦ,
καί πίστεως καί τῶν θείων μυστηρίων
διάδοχος».
(Οἱ Ἁγιορεῖτες οἱ ἐπί Βέκκου ἀθλήσαντες στήν
ὁμολογιακή πρός τόν αὐτοκράτορα ἐπιστολή τους).
ΨΕΥΔΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΨΕΥΔΟΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ
Πᾶς Ἐπίσκοπος, κηρύττων «αἵρεσιν
δημoσίᾳ» καὶ «γυμνῇ τῇ κεφαλῇ ἐπ’ Ἐκκλησίας» καὶ
διδάσκων «ἕτερον εὐαγγέλιον παρ’ ὅ παρελάβομεν»
ἢ εὑρίσκεται εἰς συγκρητιστικὴν κοινωνίαν μὲ
ἑτεροδόξους καὶ ἀλλοθρήσκους, πράττων μάλιστα
τοῦτο ἐπιμόνως καὶ συνεχῶς, καθίσταται
«ψευδεπίσκοπος» καὶ «ψευδοδιδά-σκαλος», (κατά
τόν ΙΕ΄ Κανόνα τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου)· οἱ δὲ
κοινωνοῦντες μετ’ αὐτοῦ Ἐπίσκοποι, ἀδιαφοροῦντες
ἢ ἀνεχόμενοι ἢ ἀποδεχόμενοι τὸ φρόνημα καὶ τὰς
πρακτικὰς αὐτοῦ ἐκφράσεις, «συνόλλυνται» (Ἅγιος
Θεόδωρος Στουδίτης), παύοντες οὕτω νὰ εἶναι
Κανονικοὶ καὶ Κοινωνικοί, ἐφ’ ὅσον ἡ Καθολικότης
τῆς Ἐκκλησίας, ἡ Ἑνότης Αὐτῆς καὶ ἡ γνησία
Ἀποστολικὴ Διαδοχή, ἐγγυώμεναι ἀσφαλῶς τὸ
Κανονικὸν καὶ Κοινωνικὸν τοῦ Ἐπισκόπου,
ἑδράζονται, ἀπορρέουν καὶ διασφαλίζονται ἀπὸ τὴν
«Ὀρθὴν καὶ Σωτήριον τῆς Πίστεως Ὁμολογίαν».
51
Νά ἀδειάσουν τούς ναούς!!!
Ἡ μοναδική ἀντίδραση πού ὁ λαός
τοῦ Θεοῦ ἔχει στά χέρια του, εἶναι νά
ἀδειάσει τούς ναούς. Σέ ναούς, ὅπου
μνημονεύονται αἱρετικοί ἐπίσκοποι δέν
ἔχουν θέση. Ἡ λοιμική τῆς αἵρεσής τους
μεταδίδεται χωρίς νά τό καταλαβαίνουν.
Οὔτε κἄν μάσκες δέν ὑπάρχουν.
Διαφθείρονται νομίζον- τας, ὅτι «ὁ καθένας
ἔχει χωριστά τήν ψυχή του». Ὅμως ὄχι. Δέν
εἶναι ἔτσι. Τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας πού ἔχει
κεφαλή τόν Χριστό, δέν εἶναι ἄλλος πόδι,
ἄλλος χέρι, ἄλλος μάτι. Εἶναι ἑνιαῖο σῶμα,
μία ἑνιαία ψυχή, πού τήν συγκροτεῖ τό Ἅγιον
Πνεῦμα».
Ἱστότοπος,
http//kyprianoscy.blogspot.com
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος
γιά τό
ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
Loukas M. Xalaris
«Κι ἄν ἀλλάξουν ὅλοι, νά παραμείνετε
στήν παράδοση»
«Τά σπίτια σας νά γίνουν Ἐκκλησίες»...
Βρισκόμαστε στή Θῆβα τό 1924, στήν
περιοχή τοῦ Πυρίου. Ὅλα κυλοῦν ἤρεμα καί
καλά. Οἱ νοικοκυρές στολίζουν τά σπίτια
τους μέ τά ἔργα τῶν χεριῶν τους, οἱ
πατεράδες ἀγωνίζονται γιά τό καθημερινό
ἀναλώνοντας τίς περισσότερες ὧρες τους στά
χωράφια, ἐνῶ τά παιδιά ἀνέμελα τρέχουν
ἀπό ‘δῶ καί ἀπό ‘κεῖ γιά νά χορτάσουν τό
παιχνίδι τους.
Ξαφνικά, ὅμως, μέσα σέ αὐτή τήν
ἠρεμία δύο ἄντρες ἀνεβασμένοι στά ἄλογά
τους, γνωστοί στούς περισσότερους τῶν
Θηβῶν, ὁ Κίμων ὁ Στεφανιώτης καί ὁ
Λουκᾶς ὁ Καλατζής, γυρίζουν ἀλαφιασμένοι
καί τρομαγμένοι φωνάζοντας, πάνω ἀπό τά
ἄλογα πού βρισκόντουσαν.
«Μᾶς ΦPAΓKEΨAN!
Μᾶς ΦPAΓKEΨAN!»
Τί εἶχε συμβεῖ; Δυστυχῶς, εἶχαν
πληροφορηθεῖ πώς ἡ Ἑλλαδική Ἐκκλησία
ἄλλαξε τό ἡμερολόγιο, χωρίς νά γνωρίζει ὁ
κόσμος, χωρίς νά ρωτηθοῦν οἱ Ἀρχιερεῖς τῆς
Ἑλλάδος, ἐκτός ἀπό τούς πέντε πού τό
ἄλλαξαν
«Μᾶς φράγκεψαν! Μᾶς φράγκεψαν!».
 Συνεχῶς φώναζαν καί ἐνημέρωναν τά
γειτονικά χωριά τῶν Θηβῶν.
Ναί, μά μέ ποιό δικαίωμα τό ἔκαναν
αὐτό;
Ἀφοῦ αὐτοί δέν ἦταν κληρικοί, ἦταν
ἁπλοί λαϊκοί;
Ἀπό ποῦ πῆραν τό θάρρος αὐτό;
Τί γνώριζαν;
Τί ἐντολή εἶχαν;
Οἱ δύο αὐτοί ἄνδρες εἶχαν πνευματικό
καθοδηγητή κάποιο ἐπίσκοπο, ὁ ὁποῖος
βρισκόταν σέ ἕνα ὄμορφο νησί τοῦ
Ἀργοσαρωνικοῦ, τήν Αἴγινα.
Τό ὄνομά του ἦταν Νεκτάριος,
Ἐπίσκοπος Πενταπόλεως.
Τό 1918 εἶχαν πάει καί οἱ δύο στό
νησί νά ἐξομολογηθοῦν καί νά πάρουν τή
συμβουλή του γιά ἕνα θέμα, τό ὁποῖο τήν
ἐποχή ἐκείνη ἦταν σέ ἔξαρση. Τό θέμα αὐτό
ἦταν γιά τήν ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου.
Ἡ ἐρώτησις τῶν δύο ἦταν, κατά πόσο
εἶναι ἐφικτή καί ἐπιτρεπτή ἡ ἀλλαγή τοῦ
ἡμερολογίου. Ὁ Ἅγιος Ἱεράρχης, ὅπως ἦταν
σοφός καί πρᾶος, τούς ἀπάντησε:
-Παιδιά μου, δέν πρέπει νά γίνει ἡ
ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου, διότι βάσει αὐτοῦ
ἔχουν θεσπισθεῖ ὅλες οἱ ἑορτές τῆς
Ἐκκλησίας μας καί ἰδιαιτέρως τό αἰώνιο
Πασχάλιο.
. ἐνεθυμήθην κάτι σχετικόν, πού ἔλεγε καί
- Μάλιστα Δέσποτα, ἐάν ὅμως ἡ
Ἐκκλησία δεχθεῖ τή μεταρρύθμιση τί γίνεται;
Τί κάνουμε ἐμεῖς;
- Ἐσεῖς νά παραμείνετε ὡς ἔχετε, δέν
θά ἀκολουθήσετε τούς μεταρρυθμιστέςμ
διότι τό Γρηγοριανό ἡμερολόγιο ἔχει
καταδικασθεῖ ἀπό τρεῖς πανορθοδόξους
συνόδους ἐπί πατριαρχίας Ἱερεμίου τοῦ
Τρανοῦ 1592-1593 καί Ἀνθίμου τό 1848.
Εἶναι ἀδύνατον Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί νά
δεχθοῦν τήν ἀλλαγή. Ἐγώ δέ δέχομαι οὔτε
ἀκολουθῶ κανέναν, ἔστω κι ἄν μείνω μόνος
μου.
-Ναί, Δέσποτα, ἀλλά ἐάν δέν ἔχουμε
ἱερεῖς τί θά κάνουμε;
- Παιδιά μου θά οἰκονομήσει ὁ
Κύριός μας καί θά σᾶς στείλει.
52
- Κι ἄν δέν ἔχουμε ἐκκλησία καί
ἔχουν γυρίσει ὅλοι μέ τό Γρηγοριανό ἐκεῖ,
πῶς τό ἀντιμετωπίζουμε;
- Γι’ αὐτό προβληματίζεσθε; Δέν
ὑπάρχει πρόβλημα, τά σπίτια σας νά γίνουν
Ἐκκλησίες.
- Μά, πῶς Δέσποτα; Πῶς μπορεῖ νά
γίνουν αὐτά;
- Ἐγώ παιδιά μου ἀπεύχομαι νά γίνη
ἡ ἀλλαγή, ἀλλά ἐάν γίνει, τότε πρέπει νά
ἀντισταθῆτε. Νά εἶστε σίγουροι, πώς ὁ
Χριστός μας θά εἶναι μαζί σας, ὅταν
συνειδητά ὑπερασπισθῆτε τά Ἱερά καί τά
Ὅσια της Ἐκκλησίας μας. Ἐάν διαβάσετε
τήν Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας θά δῆτε καί
θά γνωρίσετε, πώς σέ περίοδο ἀνταρσίας
καί ἀκαταστασίας στήν Ἐκκλησία, ὅτι
πολλά σπίτια εἶχαν γίνει τόποι κοινῆς
προσευχῆς».
Ὅλα αὐτά ἀλλά καί πολλά ἄλλα εἶπε
καί τούς ἔλεγε ὁ ἐπίσκοπος Πενταπόλεως
Νεκτάριος. Ἔπειτα ἀπό δύο χρόνια, τό 1920
ὁ Ἅγιος ἱεράρχης κοιμήθηκε.
Συμπλήρωση-σημείωση
(ἀπό τόν π. Κήρυκο Κοντογιάννη):
Διαβάζοντας τήν παραπάνω ἀνάρτησι
ξανάλεγε μιά πράγματι ἁγία ψυχή, ἡ μοναχή
Μαρία, ἡ «κουφή», (μέ αὐτό τό
χαρακτηριστικό προσωνύμιο τήν γνωρίζαμε
ὅλοι στήν Ἁγία Τριάδα τῆς Κάτω
Ἡλιουπόλεως), τό ὁποῖον ἤκουσε ἡ κ. Ἑλένη
Λαμπριανίδου (καί ἡ μητέρα της καί ἄλλες
γυναῖκες), καί τό ὁποῖον κατέθεσεν κατά τήν
καθιερωμένην Σύναξιν τῆς Δευτέρας στόν
Ἱερό Ναό ἁγίου Σπυρίδωνος Καρέα, (ἄν
ἐνθυμοῦμαι καλῶς, κατά τήν παραμονήν τῆς
ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, τό 2011).
Ἔλεγε και ξανάλεγε μέ τόν ἁπλοϊκό
της τρόπο ἡ μοναχή Μαρία:
«Δούλευα σάν οἰκιακή βοηθός σέ μιά
οἰκογένεια συγγενική τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου.
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος πήγαινε πολύ συχνά σ’
αὐτήν τήν οἰκογένεια καί τούς νουθετοῦσε.
Ὁ Ἅγιος εἶπε στην ἴδια:
«Θά ἀλλάξουν τό ἡμερολόγιο, ἐσύ νά
μήν τό ἀκολουθήσης, νά μείνης στήν
Ἐκκλησία. Γιατί αὐτό, πού θά φέρουν μέ
τήν ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου, θά εἶναι μία
μεγάλη αἵρεσις».
Καί ἄλλη μαρτυρία τοῦ Ἁγίου
Νεκταρίου γιά τό παλαιό
ἡμερολόγιο.
Ἡ κυρία Ἑλένη Κόντε, πού
συναντήσαμε στήν Αἴγινα, στίς 3 Ὀκτωβρίου
2014, ἡμέρα τῆς κοιμήσεως τοῦ Ἁγίου
Ἱερωνύμου, καί τῆς ἁγιοκατατάξεώς τοῦ
Γέροντος τῆς Αἰγίνης, μᾶς βεβαίωσε, ἐπίσης,
γιά τό κήρυγμα τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου ὑπέρ
τοῦ παλαιοῦ ἡμερολογίου!
-Ὁ Ἅγιος κήρυσσε ἀπό ἄμβωνος καί
δίδασκε, νά μή ἀκολουθήσουμε τό νέο
ἡμερολόγιο, λέγοντας:
-Θά ἀλλάξει τό ἑορτολόγιο, ἀλλά
ἐσεῖς θά μείνετε μέ τήν Ἐκκλησία. Νά μήν
ἀκολουθήσετε τήν ἀλλαγή!
-Τά ἀνωτέρω λόγια τοῦ Ἁγίου
Νεκταρίου τά ἄκουγε συχνά ἡ μητέρα μου
Σωτηρία Λαδᾶ, πού τότε ἔμενε στήν Αἴγινα
μέ τούς γονεῖς της Μιχαήλ καί Ἐλπίδα
(παππούς μου καί γιαγιά μου).
Ὁ παππούς μου ἦταν «πηγαδᾶς»,
(ἄνοιγε πηγάδια στήν Αἴγινα).
Ἡ μητέρα μου εἶχε γεννηθεῖ το 1910
καί θυμόταν πολύ καλά, πού πήγαινε μέ
τούς γονεῖς της στό μοναστήρι τοῦ Ἁγίου,
γιατί τούς ἄρεσε ἡ κατανυκτική Λειτουργία,
πού τελοῦσε ὁ Ἅγιος Νεκτάριος καί πολύ
ἀναπαύονταν.
Κοιμήθηκε σέ ἡλικία 93 ἐτῶν, πρίν
ἀπό δώδεκα χρόνια. Συχνά,, μέχρι
τελευταία,, μᾶς θύμιζε τήν διδασκαλία τοῦ
Ἁγίου Νεκταρίου, νά μείνουμε μέ τό
53
Παλαιό, διδασκαλία πού ἡ ἴδια σάν μικρό
παιδί ἄκουγε ἀπό τό στόμα του!
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης
Ἡ καρδιά πού δέν πιστεύει, εἶναι ἀνήσυχος,
ἀγχώδης, ἀδημονοῦσα. Ἡ καρδιά πού πιστεύει, εἶναι
τό ἀντίθετο: εἰρηνική, χαρωπή, στερεά σάν τό
διαμάντι.
**********
Ὅταν προσεύχεσαι στόν Πατέρα, τόν Υἱό καί τό
Ἅγιο Πνεῦμα, μήν ἔχεις τήν ἐντύπωσι ὅτι βρίσκεται
ἔξω σου.
Νά Τοῦ μιλᾶς μέσα σου, σάν σέ ἔνοικο τῆς
καρδιᾶς σου. Ἐκεῖ βρίσκεται ὁ Θεός γιά τούς ἀληθινά
πιστούς. «Οὐκ οἴδατε ὅτι ναός Θεοῦ ἐστέ καί τό
Πνεύμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν;» (Ἅ’ Κόρ. Γ’ 16).
***********
Νά εἶσαι ζηλωτής τῆς ἀγάπης. Ὅλα θά
παρέλθουν, ἡ ἀγάπη ὅμως θά μείνει στόν αἰῶνα,
ὅπως καί ὁ Θεός, πού εἶναι Ἀγάπη.
***********
Λέγε, συνεχῶς μέσα στήν καρδιά σου: «Ὁ Χριστός
εἶναι Ἀγάπη». Ἔτσι, θά ἀγαπᾶς ὅλους τους
ἀνθρώπους, θυσιάζοντας, χάριν αὐτῆς τῆς Ἀγάπης,
ὅ,τι ἔχεις ἀκριβό, ἀκόμα καί τήν ἴδια σου τήν ζωή.
***********
Εἶναι πολλές οἱ σταγόνες τῆς βροχῆς, ἀλλά ὅλες
προέρχονται ἀπό ἕνα σύννεφο. Εἶναι πολλές οἱ
ἀκτῖνες τοῦ ἡλίου, ἀλλά ὅλες προέρχονται ἀπό τό
μεγάλο αὐτό ἄστρο. Εἶναι πολλά τά φύλλα τοῦ
δένδρου, ἀλλά ὅλα ἀνήκουν στό δένδρο. Εἶναι πολλοί
οἱ κόκκοι τῆς ἄμμου πάνω στή γῆ, ἀλλά ὅλοι
προέρχονται ἀπό τήν ἴδια αὐτή γῆ.
Ἔτσι, πολλοί εἶναι καί οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά ὅλοι
ἕλκουν τήν καταγωγή τους ἀπό τόν Ἀδάμ, καί πρίν
ἄπ΄ὅλα, ἀπό τόν Θεό.
Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κροστάνδης
ἀπό τό βιβλίο: "Ἡ ἐν Χριστῷ ζωή μου"

Σοί παραγγέλλω, ἀδελφέ, καί τοῦτο˙ ἄς νικᾶ
πάντοτε εἰς σέ τό ζύγιον τῆς ἐλεημοσύνης, ἕως
ἤθελες αἰσθανθῆ εἰς ἑαυτόν ἐκεῖνο τό ἔλεος, τό
ὁποῖον ὀφείλεις νά ἔχης πρός τόν κόσμον˙ ἐπειδή
ταῦτα θέλουσι γίνει δικοί σου καθρέπται, τό νά
βλέπης εἰς ἑαυτόν τήν ὁμοιότητα καί τόν τόπον τόν
ἀληθινόν, ὅστις ὑπάρχει ὅμοιος μέ ἐκείνην τήν
οὐσίαν τοῦ Θεοῦ. Διά τούτων καί τῶν παρομοίων
φωτίσθητι, κινούμενος εἰς μίμησιν τοῦ Θεοῦ μετά
καθαρᾶς προαιρέσεως˙ διότι καρδία σκληρά καί
ἀνελεήμων ποτέ δέν καθαρίζεται, ὁ δέ ἐλεήμων
ἄνθρωπος εἶναι ἰατρός τῆς ἑαυτοῦ ψυχῆς˙ ἐπειδή ὡς
διά βιαίου ἀνέμου ἀποδιώκει τήν σκότωσιν τῶν ἔνδον
αὐτοῦ παθῶν˙ τοῦτο εἶναι χρέος καλόν πρός τόν Θεόν
κατά τόν εὐαγγελικόν λόγον τῆς ζωῆς.
Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, Ἀσκητικά, Λόγος ΛΑ΄, σελ. 185
Ἐμπειρίες καί γεγονότα ἀπό τήν
καθημερινή μας ζωή ἐν Χριστῷ
Τά ψάρια τῆς λίμνης Γενησαρέτ
Στά Ἱεροσόλυμα πήγαμε γιά προσκύ-
νημα πολλές φορές.
Μία φορά, ταξιεύοντας πρός τήν
Τιβεριάδα, σταματήσαμε στήν παραλία γιά
νά φᾶμε τό μεσημέρι τό παραδοσιακό ψάρι
τοῦ «Ἀποστόλου Πέτρου», μέ ὅλο τό γκρούπ
τῶν προσκυνητῶν.
54
Καθόμαστε μέ δύο τρεῖς ἄλλους
ἀδελφούς στήν μικρή ἀμμουδιά, ἐκεῖ πού
«ἔσκαζε» τό κυματάκι, καί ἀναρωτιό-
μασταν, πῶς νά εἶναι ἄραγε τά ψάρια αὐτά
πού ψάρευαν καί οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ
μας στή λίμνη Γενησαρέτ;
Ξαφνικά ἔρχονται δύο ψάρια, βγαί-
νοντας σχεδόν ἐντελῶς ἔξω ἀπό τό νερό, στά
πόδια μας! Κολυμποῦσαν μέ δυσκολία, γιατί
εἶχαν κολλήσει στήν ἄμμο! Τά ψάρια ἦταν
ἀρκετά μεγάλα καί εἶχαν σταυρό στή ράχη
τους.
Ἐμεῖς ξαφνιαστήκαμε!
Ἄν κάναμε τήν κίνηση θά μπο-
ρούσαμε νά τά εἴχαμε πιάσει μέ τά χέρια μας!
Θαυμάζαμε καί ἀπορούσαμε ἀπό τήν
ἔκπληξη πού δοκιμάσαμε!
Ἦταν ἕνα χαριτωμένο γεγονός πού
ζήσαμε στό προσκύνημά μας, πού μᾶς ἔδωσε
ἰδιαίτερη χαρά! Κάτι παρόμοιο δέν ἔχουμε
ξανασυναντήσει ποτέ στό παρελθόν, ἄν καί
προερχόμαστε ἀπό περιοχή πού βρίσκεται
δίπλα στή θάλασσα!
Μεγάλη Πέμπτη ἀπόγευμα στά Ἱεροσόλυμα
Εἴχαμε προσκυνήσει στό Πραιτώριο
καί θά πηγαίναμε πρός τήν ἁγία Αὐλή τοῦ
Παναγίου Τάφου στά Ἱεροσόλυμα, ἀκο-
λουθῶντας τόν Σταυρό, πού σήκωνε
ἐπίσκοπος τοῦ Πατριαρχείου.
Ὡστόσο ἦταν τόσος πολύς ὁ κόσμος,
πού ἦταν σχεδόν ἀδύνατο νά προ-
χωρήσουμε! Γιαὐτό ἀποφασίσαμε νά πᾶμε
γιά προσκύνημα στήν ἔρημο τῆς Ἰουδαίας,
στήν συκομορέα τοῦ Ζακχαίου, στά ὕδατα
τοῦ Ἐλισσαίου καί στό Σαραντάριον Ὄρος.
Ἀφοῦ προσκυνήσαμε στήν Ἰεριχώ,
καλοῦσα τούς ἀδελφούς νά μποῦν στό
λεωφορεῖο, γιά νά προλάβουμε καί τό
Σαραντάριο. Ὁ Ἠλίας, ἕνα πνευματικοπαίδι
μου ἀπό τήν Γερμανία, ἔπαιρνε σέ βίντεο τήν
ξερή σήμερα συκομορέα, γιά νά δείξει στή
Γερμανία καί σέ ἄλλους ἀδελφούς τά
προσκυνήματα!
Ἔκπληκτος καί σχεδόν ἔντρομος μέ
φώναξε ἀπό μακριά νά τρέξω νά δῶ καί ‘γώ
μέσα ἀπό τήν κάμερα, πού εἶχε ἑστιάσει σέ
ἕνα κομμένο ἐγκάρσια χοντρό κλαδί!
Πάνω στήν κομμένη ἐπιφάνεια τοῦ
κορμοῦ εἶχε ἐμφανιστεῖ τό πρόσωπο τοῦ
Κυρίου μας μέ τό ἀκάνθινο στεφάνι, ὅπως
παρίσταται στήν εἰκόνα τοῦ Νυμφίου ὁ
Κύριος. Φωνάξαμε καί τόν Πρωτοσύγγελο
τοῦ Πατριαρχείου Δημήτριο, πού εἶδε καί
αὐτός τήν ἴδια εἰκόνα, ὅπως μᾶς δια-
βεβαίωσε, χωρίς νά τοῦ ποῦμε ἀπό πρίν, τί
εἴχαμε δεῖ καί ἐμεῖς. Μαγνητοσκόπησε ὁ
Ἠλίας τήν εἰκόνα αὐτή καί μπορούσαμε καί
τήν βλέπαμε γιά κάποιον καιρό, προβάλ-
λοντας τό φίλμ καί σέ ἄλλους ἀδελφούς.
Μετά ἀπό λίγο καιρό δέν ἐμφανιζόταν πλέον
στό σχετικό βίντεο...
Ἡ Παναγία μας ἀνοίγει τά μάτια Της
σέ εἰκόνα δίπλα ἀπό τόν Πανάγιο Τάφο
Στό τελευταῖο ταξίδι μας στά
Ἱεροσόλυμα, ἀφοῦ προσκυνήσαμε πρῶτα τόν
Πανάγιο Τάφο καί τόν φρικτό Γολγοθά,
πήγαμε καί σέ ἕνα παρεκκλήσι, πίσω ἀπό τόν
Πανάγιο Τάφο, ὅπου λεγόταν, ὅτι ὑπάρχει
εἰκόνα τῆς Παναγίας μας πού σέ κάποιους
ἀνοίγει τά μάτια Της, ὅταν προσκυνοῦν μέ
πίστη καί εὐλάβεια καί ὅταν ἡ Κυρία
Θεοτόκος θέλει!
Ἀφοῦ προσκυνήσαμε σχεδόν ὅλοι, ἡ
Μαρία, μία πολύ εὐλαβής καί σεμνή ἀδελφή
μας, προσκυνῶντας τήν εἰκόνα ἄρχισε νά
κλαίει μέ δυνατούς λιγμούς˙ καί στίς
ἐπανειλημμένες ἐρωτήσεις μου, τί ἔχει; Δέν
μποροῦσε νά ἀπαντήσει!
Μετά ἀπό ἀρκετή ὥρα, μετά ἀπό 15
περίπου λεπτά, χωρίς νά σταματήσουν τά
δάκρυα ἀπό τά μάτια της, καί ἀφοῦ κάπως
ἡσύχασε, μπόρεσε καί μοῦ εἶπε, ὅτι ὅταν
προσκύνησε, ἡ Παναγία μας ἄνοιξε τά μάτια
Της καί τήν κύτταξε τόσο διαπεραστικά,
πού ἡ ματιά Της πέρασε στά βάθη τῆς
ψυχῆς της! Ἐξεπλάγη τόσο πολύ καί τά
ἔχασε ἡ Μαρία καί ἀπό τόν φόβο πού πῆρε
δέν μποροῦσε νά μιλήσει!
Πῆγα καί ξαναπῆγα μπροστά στήν
εἰκόνα καί ἐγώ, ἀλλά δέν εἶδα τίποτε....
Ἐπιφυλάσσει ἡ Παναγία μας τήν χάρη Της,
γιά ὅποιον Τήν εὐλαβεῖται ἰδιαίτερα, καί
φέρει μάλιστα καί τό τιμημένο ὄνομά Της,
ὄντας ἀφιερωμένος ἀπό τό βάπτισμά του
στήν Βασίλισσα τῶν Οὐρανῶν!
55
Ἡ προστασία τοῦ Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ σέ
ἐκπαιδευτικό στήν Ζάκυνθο
Ἦταν πρίν πέντε χρόνια περίπου,
ὅταν ὁ Σεραφείμ, δάσκαλος στό χωριό Ἅγιος
Λέοντας, ἐπέστρεφε μέ ἕνα καινούργια μικρό
αὐτοκίνητο ἀπό τό σχολεῖο, ἔχοντας
ἀναπτύξει μεγάλη ταχύτητα.
Σέ μία στροφή, πού ὑπῆρχαν καί ψιλά
χαλίκια πάνω στήν ἄσφαλτο, ξεφεύγει τό
αὐτοκίνητο πού «φαλτσάρισε» καί κυριο-
λεκτικά διαλύθηκε, χτυπῶντας πάνω σέ μία
μάντρα πού βρισκόταν μπροστά!
Τήν ὥρα ἀκριβῶς ἐκείνη ἐπέστρεφα
ἀπό τό Κορωπί μέ τήν μικρή κόρη μου
Ἀναστασία, πηγαίνοντας νά συναντήσουμε
ἀγαπημένους ἀδελφούς στήν Παιανία, τόν
κυρ-Τάσο καί τήν κυρά-Εὐαγγελία. Στό
δρόμο καί γιά εἴκοσι λεπτά περίπου ἔψαλλα
συνεχῶς τό ἴδιο ἀπολυτίκιο τῶν Ἀρχαγ-
γέλων! Ἐπαναλαμβάνοντας ἀνεξήγητα, καί
ἐπιμένοντας στόν στίχο: «Ἐκ τῶν κινδύνων
λυτρώσασθε ἡμᾶς ὡς Ταξιάρχαι τῶν ἄνω
δυνάμεων»!
Μόλις μπήκαμε μέ τήν κόρη μου τήν
Ἀναστασία στό σπίτι τοῦ κυρ-Τάσου
βλέπουμε πάνω στό διαχωριστικό τοῦ Χώλ
ἀπό τήν κουζίνα μία μικρή εἰκόνα τοῦ
Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ.
Σέ λίγο χτυπάει τό κινητό καί ὁ γυιός
μου Σεραφείμ ἀπό τήν Ζάκυνθο, ὅπου
ὑπηρετοῦσε ὡς δάσκαλος μοῦ λέει γιά τό
τρομερό ἀτύχημα πού εἶχε μέ τό αὐτοκίνητο
πού ἔγινε κυριολεκτικά σμπαράλια... καί πώς
αὐτός δέν εἶχε οὖτε μιά γρατζουνιά, τίποτε!!!
Μόνο πού ἔτρεμε ἀκόμη ἀπό τόν τρόμο πού
πῆρε!
Τό ἀτύχημα ἔγινε ἀκριβῶς τήν ὥρα
πού ἔψαλλα τό ἀπολυτίκιο τῶν Ἀρχαγ-γέλων
καί ἀμέσως μετά εἴδαμε καί τήν εἰκόνα τοῦ
Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ στό σπίτι τοῦ κυρ-
Τάσου! Πράγματα ἀνεξήγητα.
Στίς 6 Δεκεμβρίου μέ τό Ὀρθόδοξο
Ἡμερολόγιο, τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ἔρχεται
καί ὁ Μητροπολίτης κ. Καλλίνικος γιά τά
«χρόνια πολλά» στό σπίτι μας, στή Ναύ-
πακτο, καί μοῦ φέρνει ἕνα δῶρο!
Μία εἰκόνα! Χωρίς ὁ νῦν Ἀρχι-
επίσκοπός μας νά γνωρίζει, βέβαια, τίποτε
γιά τό ἀτύχημα τοῦ Σεραφείμ!
Σκεφτόμουνα μέσα μου: «λές; ...»
 Ἀνοίγω τό περιτύλιγμα καί ἦταν ἡ
ἁγιογραφημένη εἰκόνα τοῦ ἀγαπημένου μας
Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ!
Ὁ Σεραφείμ ἀπό μικρός μαζί μέ τά
ἄλλα παιδιά διάβαζε τούς Χαιρετισμούς στήν
Παναγία μας καί τοῦ ἄρεσε ἰδιαίτερα νά λέει
τούς στίχους: «Ἄγγελος Πρωτοστάτης οὐρα-
νόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτόκῳ τό
χαῖρε»!!!
Τήν ἡμέρα πού συνέβη τό ἀτύχημα
ἦταν ἡ σύναξη τῶν Θεοπατόρων ἁγίων
Ἰωακείμ καί Ἄννας. Τήν ἡμέρα αὐτή τήν
τιμᾶμε ἔκτοτε ἰδιαίτερα.
Δύο νέα ἐξαιρετικά βιβλία
Ὁ ἅγιος Φιλάρετος τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς
Ἕνας Σύγχρονος Ἀσκητής καί Ὁμολογητής
Ἱεράρχης (1903-1985)
Ἐπισκόπου Γαρδικίου Κλήμεντος
Φυλή Ἀττικῆς
2015
Ὁ ἐκλεκτός δοῦλος τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἅγιος
Μητροπολίτης Φιλάρετος, τοῦ ὁποίου ὁ
κατά πλάτος βίος καί ἀντιπροσωπευτικά
θαύματα παρουσιάζονται σέ αὐτό τό ὡραῖο
βιβλίο, γιά πρώτη φορά στήν ἑλληνική
γλῶσσα, ὅπως καί σημαντικά ἐνδεικτικά
ἀντιοικουμενιστικά κείμενά του, ὑπῆρξε
Μητροπολίτης καί Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας
τῶν Ρώσσων τῆς Διασπορᾶς.
Ἦταν φιλομόναχος, ἄνθρωπος τῆς
προσευχῆς καί σχεδόν ἀκοίμητος. Στό
πρόσωπό του ἀκτινοβολοῦσε τό ἄκτιστο
φῶς, σέ σημεῖο πού ἀρκετοί πού τό εἶδαν
τυφλώνονταν πρός στιγμήν ἀπό τήν λάμψη
του!
Ἡ προσευχή του εἶχε θαυμαστά
ἀποτελέσματα. Μερικά θαύματα τοῦ Ἁγίου
Ὁμολογητοῦ Φιλαρέτου παρουσιάζονται
στίς σελίδες 113 – 126 τοῦ βιβλίου.
Τό μεγαλύτερο θαῦμα εἶναι ὡστόσο ἡ
ἀταλάντευτη Ὁμολογία του μαζί μέ τήν
ἔμπονη καί σταυροαναστάσιμη βιοτή του.
Ἔπαθε καί βασανίστηκε γιά τό
Ὄνομα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί
χάριν τῆς φιλτάτης Ὀρθοδοξίας. Διεκήρυξε
τήν μοναδικότητα καί ἀποκλειστικότητα
τῆς Ὀρθοδοξίας, μέ σταθερότητα καί
ἀποφασιστικότητα. Ἀναθεμάτισε πρῶτος
παγκοσμίως τήν αἵρεση τῶν ἐσχάτων
χρόνων, τόν Οἰκουμενισμό, τό 1983, στό
Μόντρεαλ τοῦ Καναδᾶ. Καί ἦλθε σέ
56
κοινωνία μέ τούς ἀγωνιζομένους καί
διωκομένους Ὀρθοδόξους τῆς Ἑλ-λάδας.
Ἐξαιρετικά ὁμολογιακά κείμενα τοῦ
Ἁγίου Φιλαρέτου παρουσιάζονται στίς
σελίδες 133-210 τοῦ βιβλίου, καί κηρύγματα
χριστιανικῆς ἀγάπης, ἠθικῆς καί κάποιες
ἀντιπροσωπευτικές, θεολογικοῦ περιεχομέ-
νου, ὁμιλίες περιλαμβάνονται στίς σελίδες
211-235.
Κοιμήθηκε στίς 08/11/1985. ξημερώ-
νοντας τῶν Ἁγίων Ἀρχαγγέλων!
Τό λείψανο τοῦ Ἁγίου Φιλαρέτου
βγῆκε ἀδιαφθορο στίς ἀρχές τοῦ Νοεμβρίου
τοῦ 1998 (σελ. 107) καί διακηρύχθηκε ἡ
ἁγιότητά του τήν Κυριακή 10/11/2008 στή
Νέα Ὑόρκη (σελ. 111). Ἀκόμη καί μέλη
νεωτεριστικῶν δικαιοδοσιῶν ἀποδέχονται
τόν Ἅγιο Φιλάρετο, τόν τιμοῦν καί τόν
εὐλαβοῦνται. Πολλά θαύματα ἀναφέρονται
μετά τήν κοίμησή του.
(Σχετικά θά ἐπανέλθουμε στό ἑπόμενο τεῦχος ).
Οἱ λογισμοί καθορίζουν τή ζωή μας
Βίος καί διδαχές τοῦ γέροντα Θαδδαίου
τῆς Βιτόβνιτσα
Ἐκδόσεις Ἐν πλῷ, Μάιος 2015
Στό πρῶτο μέρος τοῦ βιβλίου ἀνα-
φέρονται τά τοῦ βίου τοῦ γέροντος Θαδδαίου, τά
παιδικά του χρόνια, ἡ μοναστική κλήση, ἡ κουρά
καί ἡ χειροτονία του καί θαυμαστά γεγονότα
πού τόν στήριξαν στήν πορεία του.
Στό δεύτερο μέρος περιλαμβάνονται οἱ
διδαχές τοῦ γέροντα Θαδδαίου, κυρίως οἱ περί
λογισμῶν καί τοῦ ἐσωτερικοῦ κόσμου τῆς ψυχῆς,
ἀλλά καί περί μοναχισμοῦ, οἰκογενείας,
μετανοίας, προσευχῆς, ἐσωτερικῆς εἰρήνης καί
πνευματικοῦ κόσμου.
Συμπεριλαμβάνεται στό ψυχωφελές αὐτό
βιβλίο, ἕνας Λόγος εἰς τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον
καί ἀνθολόγιο λογίων τοῦ συγχρόνου αὐτοῦ
ἀββᾶ.