«Ἃγιοι Κολλυβάδες»
"In the history of mankind there are 3 falls : The fall of Adam,
ὑπό πατρός Νικολάου Δημαρᾶ Δρος Ν.
Βαρδακουλᾶ 47 παρ. 3
30300 Ναύπακτος
e-mail: dikaio@otenet.gr
webmail: http//: orthway.org
 ἱστολόγιο http//stomen.blogspot.gr/
Συνδρομές προαιρετικές στήν παραπάνω διεύθυνση
Φθινόπωρο 2015
“’’’Τούς οὔν τολῶντας ἑτέρως φρονεῖν ἤ διδάσκειν, ἤ κατά
τούς ἐναγεῖς αἱρετικούς τάς ἐκκλησιαστικάς παραδόσεις
ἀθετεῖν καί καινοτομίαν τινά ἐπινοεῖν, ἤ ἀποβάλλεσθαί τι
ἐκ τῶν ἀνατεθειμένων τῇ ἐκκλησίᾳ Εὐαγγέλιον ἤ τύπον
σταυροῦ ἤ εἰκονικήν ἀναζωγράφησιν, ἤ ἅγιον λέιψανον
μάρτυρος, ἤ ἐπινοεῖν σκολιῶς καί πανούργως πρός τό
ἀνατρέψαι μίαν τῶν ἐνθέων παραδόσεων τῆς καθολικῆς
ἐκκλησίας, ἔτι γε μήν ὡς κοινοῖς χρῆσθαι τοῖς ἱεροῖς
κειμηλίοις, ἤ τοῖς εὐαγέσι μοναστηρίοις, Ἐπισκόπους μέν
ὄντας ἤ Κληρικούς καθαιρεῖσθαι προστάσσομεν,
μονάζοντας δέ ἤ λαϊκούς, τοῖς κοινωνίας ἀφορίζεσθαι.
«Εἴ τις μὴ ἀναθεματίζει Ἄρειον, Εὐνόμιον, Μακεδόνιον,
Ἀπολινάριον, Νεστόριον, Εὐτυχέα, καὶ Ὠριγένην, μετὰ τῶν
ἀσεβῶν αὐτῶν συγγραμμάτων, καὶ τοὺς ἄλλους πάντας
αἱρετικούς, τοὺς κατακριθέντας καὶ ἀναθεματισθέντας ὑπὸ τῆς
ἁγίας καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν
προειρημένων ἁγίων τεσσάρων συνόδων, καὶ τοὺς τὰ ὅμοια τῶν
προειρημένων αἱρετικῶν φρονήσαντας ἢ φρονοῦντας καὶ μέχρι
τέλους τῇ οἰκείᾳ ἀσεβείᾳ ἐμμείναντας,
ὁ τοιοῦτος ἀνάθεμα ἔστω…»1
1
Τῶν Ἱερῶν Συνόδων νέα δαψιλεστάτη Συλλογή,
σελ. 126 (632) τόμος δεύτερος, (Μέρος Β΄), ἀπό ἔτους
of Judas the Iscariot and that of the Pope. The essence of
falling into sin is always the same: the desire to become God
by oneself. In this manner, a man insensibly equates himself
with the devil, because he also wants to become God by
himself to replace God with himself...The fall of the Pope lies
exactly in this very thing: to want to replace the Godman with
the man..."
Father Justin Popovich
«Στήν ἱστορία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ὑπάρχουν τρεῖς
πτώσεις: Ἡ πτώση τοῦ Ἀδάμ, τοῦ Ἰούδα καί ἐκείνη τοῦ Πάπα.
Ἡ οὐσία τῆς πτώσεως στήν ἁμαρτία εἶναι πάντοτε ἡ ἴδια: ἡ
ἐπιθυμία νά γίνει κανείς μόνος του Θεός. Κατ’ αὐτόν τόν τρόπο,
ὁ ἄνθρωπος ἀνεπαίσθητα ἐξισώνει τόν ἑαυτό του μέ τόν
διάβολο, γιατί θέλει νά γίνει Θεός ὁ ἴδιος καί νά ἀντικαταστήσει
τόν Θεό ... Ἡ πτώση τοῦ Πάπα βρίσκεται ἀκριβῶς σ’ αὐτήν
τήν αἰτία: θέλει νά ἀντικαταστήσει τόν Θεάνθρωπο μέ τόν
ἄνθρωπο ...»
π. Ἰουστῖνος Πόποβιτς
«Ὁ Ἕλλην εἶναι πλασμένος φιλόσοφος, εἶναι καί πλασμένος
Χριστιανός, εἶναι πλασμένος νά γνωρίζει τήν ἀλήθεια καί νά
τήν διαδίδει εἰς τά ἄλλα ἔθνη (…) Ναί, ὁ Ἕλλην ἐγεννήθη κατά
τήν Θείαν Πρόνοιαν διδάσκαλος τῆς ἀνθρωπότητας (…) Αὐτή
εἶναι ἡ ἀποστολή του, αὐτό εἶναι τό ξεχωριστό κάλεσμά του
μεταξύ τῶν ἐθνῶν (…) Ἀπό καταβολῆς κόσμου, τό Ἑλληνικόν
Ἔθνος ἦταν πλασμένο διά τόν σκοπόν αὐτόν. Ὁ Θεός (…)
διέπλασε τό Ἑλληνικόν Ἔθνος ὡς ὀφθαλμόν εἰς τό σῶμα τῆς
ἀνθρωπότητας».
Ἅγιος Νεκτάριος: «Περί τῆς Ἑλληνικῆς φιλοσοφίας
ὡς προπαιδείας εἰς τόν Χριστιανισμόν»
Περιεχόμενα:
 Χριστός
ἡ ἐλπίδα τοῦ σύγχρονου κουρασμένου κι ἀπελ-
πισμένου ἀνθρώπου.
 Ἄρση ἀκοινωνησίας
καί ὄχι ἀναθεμάτων ἔγινε τό 1965!
Ἀντιοικουμενιστικά.
Οἱ διωγμοὶ τῆς Ὀρθοδοξίας.
Οἱ ληστὲς τῆς Θείας Διδασκαλίας
 Ἁγιοπατερικές διηγήσεις καί ἱστορίες.
 Ὁ παπα-Μόδεστος στήν Κερασιά τοῦ Ἁγίου Ὄρους
καί ἡ ἀληθινή προσευχή.
 Ἐμπειρίες καί γεγονότα ἀπό τήν καθημερινή μας ζωή
ἐν Χριστῷ.
 Ὁ παπα-Ἀδριανός.
 Ἐπιστολές καί ἀλληλογραφία.
 Ὁ ἐκ τῆς κοινωνίας μέ τούς αἱρετικούς Οἰκουμε-
νιστές θανάσιμος μολυσμός ὅλων, τῶν ἱερέων, τῶν
διακόνων, τῶν μοναχῶν καί τῶν λαϊκῶν.
 Παλαιότερα τεύχη τῶν «Ἁγίων Κολλυβάδων», μή
διατιθέμενα σέ ἔντυπη μορφή, πού ἀνακτήθηκαν μέ
κόπο δημοσιεύονται ἠλεκτρονικά καί στό ἱστολόγιό
μας:
 http//stomen.blogspot.gr/
Χριστοῦ 449 ἄχρι ἔτους 1643, ἔκδοσις Καλύβης
Τιμίου Προδρόμου, Ἱερᾶς Σκήτης Ἁγίας Ἄννης,
Ἅγιον Ὄρος, (Θεσσαλονίκη 1986). Βλ. καί Ε΄
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ 553 μ.Χ - ΒΛΑΣΙΟΥ ΦΕΙΔΑ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΜΟΣ Α΄- σελ. 721 ΑΘΗΝΑΙ
1992.

Ἀνδρέας Γαλάνης
Μαθηματικός
M.S. Operations Research
Polytechnic Institute of New York
Οἱ διωγμοὶ τῆς Ὀρθοδοξίας
Κατὰ τὴν 2η χιλιετία ὁ κορμὸς τῆς
σημερινῆς Ἑλλάδος μὲ τὴν ἄσβεστη φλόγα
τῶν μοναστηριῶν καὶ μὲ φάρο τὸ Ἅγιον
Ὅρος ὑπῆρξε τὸ προπύργιο τῆς Ὀρθο-
δοξίας.
Μετὰ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1821, καὶ
ἐνῶ δὲν εἶχε ἀκόμα προλάβει νὰ ἐλευθε-
ρωθεῖ ἀπὸ τὸν ζυγὸ τῶν Ὀθωμανῶν,
ξεκίνησαν οἱ διωγμοὶ τῶν μοναχῶν, ἡ
διάλυση τῶν μοναστηριῶν, οἱ μυστικὲς
συμφωνίες τῶν Πατριαρχῶν καὶ οἱ δογ-
ματικὲς ἀλλοιώσεις, γιὰ νὰ φτάσουμε σήμε-
ρα στὴ λαίλαπα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τὶς
συμπροσευχὲς μὲ τοὺς ἀλλοδόξους.
Παραθέτουμε τὰ σοβαρότερα γεγο-
νότα ποὺ συνέβαλαν σὲ μία μεθοδευμένη
ἐκτροπὴ τῆς ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας.
18ος Αἰώνας: Διωγμὸς Κολλυβάδων
ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὅρος
Τὸ 1754 οἱ Μοναχοὶ διχάστηκαν μὲ
θέμα τὸ μνημόσυνο τῶν κεκοιμημένων τὴν
Κυριακή. Τὸ Πατριαρχεῖο τὸ ἴδιο παρα-
νομοῦσε, κάνοντας μνημόσυνα τὶς Κυριακές,
γιὰ νὰ εὐχαριστήσει τὴν κοσμικοφροσύνη
τῶν ἀρχόντων.
Οἱ μοναχοὶ, ὅμως, ποὺ χλευάστηκαν
ὡς “Κολλυβάδες” καὶ ἐκδιώχθηκαν ἀπὸ
συνασκητὲς τους εἶχαν πατερικὸ φρόνημα
καὶ ἔγραψαν ὁμολογία πίστεως.
Οἱ ἐξόριστοι Κολλυβάδες ἵδρυσαν
ὀνομαστὰ μοναστήρια σὲ Πάτμο, Ἰκαρία,
Πάρο, Σκιάθο, Χίο, ποὺ πότιζαν τὸν λαὸ
τοῦ Θεοῦ θεία νάματα ἕναν ὁλόκληρο
αἰῶνα.
Ὁ κολλυβαδικὸς ἡσυχασμὸς ἄνθησε
ἐπίσης στὴν Ρουμανία καὶ τὴν Ρωσία. Κατὰ
τὴν διάρκεια αὐτῆς τῆς “φιλοκαλικῆς
ἀναγέννησης”, ποὺ ἀνέπτυξαν οἱ Κολ-
λυβάδες, ἑρμήνευαν κείμενα Ἁγίας Γραφῆς
καὶ Πατέρων, βίους καὶ ἀκολουθίες ἁγίων,
ἀκόμη καὶ σχολικὰ ἐγχειρίδια Γραμματικῆς,
2
Ρητορικῆς, Φιλοσοφίας, προκειμένου νὰ
διασωθεῖ ὁ ἑλληνορθόδοξος πολιτισμὸς ἀπὸ
τὸν κίνδυνο τοῦ ἐξισλαμισμοῦ, τοῦ ἐκλα-
τινισμοῦ καὶ τοῦ Νεοελληνικοῦ Διαφω-
τισμοῦ.
Οἱ ἀγωνισταὶ τοῦ 1821, Κολοκο-
τρώνης, Μακρυγιάννης, Παπαφλέσσας κ.ἄ.
ἦταν γαλουχημένοι μὲ τὸ πνεῦμα αὐτῆς τῆς
ἀναγέννησης.(1)
1833 Βαυαροκρατία & Διάλυση Μονῶν(2)
Στὴν περίοδο τοῦ Ὄθωνος κυριάρ-
χησαν οἱ «φωτισμένοι» τοῦ Κοραῆ καὶ οἱ
προτεσταντίζοντες τῶν Βαυαρῶν καὶ τοῦ
θεολόγου Φαρμακίδη.
Ἡ νεοϊδρυθεῖσα Θεολογικὴ Σχολὴ
ἔγινε στὰ προτεσταντικὰ πρότυπα. (Ἀκόμη
καὶ σήμερα ἀπορρίπτουν τὴν ἡσυχαστικὴ
θεολογία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ
Παλαμᾶ). Τὸ 1833 φοβούμενοι, ὅτι τὸ
Οἰκουμ. Πατριαρχεῖο θὰ ἀντιδροῦσε στὰ
σχέδια ἐκδυτικισμοῦ, ἀπέκοψαν αὐθαίρετα
τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, διακηρύξαντες
τὴν ἀνεξαρτησία της. Μάουρερ καὶ Φαρμα-
κίδης ὑπέταξαν τὴν Ἐκκλησία στὴν Πολι-
τεία, μὲ ἀπόλυτη προτεσταντικὴ πολιτειο-
κρατία. Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση ὑπῆρχαν
463 Μονές, 3300 Μοναχοὶ/ές μὲ ἐτήσια
εἰσοδήματα 600.000 δρχ.
Ὅμως ἡ “Τρόϊκα” (Ἀντιβασιλεία)
τῶν Βαυαρῶν ἐκδίδει διάταγμα γιὰ τὴν
διάλυση 416 μονῶν. Ἀκολούθησε μία
πρωτοφανὴς ΛΕΗΛΑΣΙΑ τῶν Μονῶν ποὺ
δὲν εἶχε γνωρίσει ἡ Ἑλλάδα οὔτε στὰ 400
χρόνια Ὀθωμανῶν, οὔτε στὶς εἰσβολὲς
ἄλλων κατακτητῶν. Τὸ μεγαλύτερο μέρος
τῶν πολύτιμων σκευῶν διαρπάχτηκε (πλιά-
τσικο) ἀπὸ δουλόφρονες τῆς κρατικῆς
ὑπαλληλίας καὶ πουλήθηκε στὰ παζάρια.
Εἰκόνες καὶ ἄμφια ἀνεκτίμητης καλ-
λιτεχνικῆς ἀξίας καταστράφηκαν στὴν
πυρά. Μὲ ἕνα διάταγμα διέγραψαν τὴν
ἀνεκτίμητη προσφορὰ τῶν Ι.Μ. (3)
Ἐκκλησιαστική Περιουσία:
Τὸ διάστημα 1917 – 1930 ἀπαλλο-
τριώθηκαν ἐκκλησιαστικές ἐκτάσεις ἀξίας
ἄνω τοῦ ἑνὸς δίσ. δρχ. καὶ τὸ Κράτος
κατέβαλε μόνο τὸ 4% (40 ἑκατ. Δρχ.).
Τὰ ὑπόλοιπα 960 ἑκατ. ὀφείλονται
ἀκόμα!
 Τὸ 1952 καθιερώθηκε καὶ ἡ "μισθο-
δοσία" τῶν κληρικῶν ὡς ὑποχρέωση τοῦ
Κράτους ἔναντι τῶν μεγάλων παρα-
χωρήσεων γῆς ποὺ εἶχε προβεῖ ἡ Ἐκκλησία.
Τὸ 1931 ἔγινε ρευστοποίηση ἀκίνητης
περιουσίας τῶν Μονῶν παρὰ τὶς ἐπιφυλά-
ξεις τῆς Ἐκκλησίας. Σχεδὸν στὸ σύνολο
αὐτὴ ἡ ρευστοποίηση ἐξανεμίστηκε ἐξαιτίας
τοῦ Β' Παγκ. Πολέμου καὶ τῆς κατοχῆς.
Τὸ 1952 ἡ Ἐκκλησία ὑποχρεώθηκε
νὰ παραχωρήσει στὸ Κράτος τὸ 80% τῆς
ἀγροτικῆς περιουσίας της μὲ ἀντάλλαγμα νὰ
λάβει κάποια ἀστικὰ ἀκίνητα καὶ 45 ἑκατ.
δρχ.
Τὸ 1988 ἀποδεικνύεται, ὅτι οἱ
καλλιεργήσιμες ἐκτάσεις τῆς Ἐκκλησίας
ἀντιστοιχοῦν μόλις στὸ 0.48% τοῦ συνόλου
τῆς γεωργικῆς γῆς τῆς χώρας μας!!!
ΔΩΡΕΕΣ: Μόνο ἀπὸ προσφορὲς τῆς Ι.Μ.
Ἀσωμάτων Πετράκη ἔχουν ἀνεγερθεῖ σὲ
δωρηθέντα ἀκίνητά της:
Ριζάρειος Σχολή, Ἀκαδημία Ἀθηνῶν,
Αἰγινήτειο Νοσοκομεῖο., Μετσόβειο Πολυ-
τεχνεῖο, Σκοπευτήριο, Πτωχοκομεῖο, Μαρά-
σλειος Ἀκαδημία, Νοσ. "Εὐαγγελισμός",
Νοσ. Ἀρεταίειο, ἡ Ἀγγλ. Ἀρχαιολογική
Σχολή, Ἀστυνομικές Σχολὲς Μεσογείων,
Νοσ. Παίδων, Νοσ. Συγγρού, Νοσ. "Σωτη-
ρία", Ἀσκληπιεῖο Βούλας, Γεννάδειος
Βιβλιοθήκη, Ὀρφανοτροφεῖο Βουλιαγμένης,
ΠΙΚΠΑ Βούλας, Ἱπποκράτειο Νοσοκομεῖο,
Γηροκομεῖο, Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη, Πανεπι-
στήμιο Ἀθηνῶν, 142 Δημοτικά, Γυμνάσια,
Λύκεια καὶ πολλὰ ἄλλα.
Γενικῶς ἡ Ἐκκλησία παραχώρησε
ἐκτάσεις μεγάλης ἀξίας, γιὰ κατασκηνώσεις,
σχολεῖα, ἱδρύματα, γυμναστήρια, στρατό-
πεδα καὶ πολλὰ ἄλλα...(4)
Τὰ 10 κύρια βήματα πρὸς τὸν
Οἰκουμενισμὸ
1920. Ἐγκύκλιος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατρι-
άρχη Μελετίου Μεταξάκη πρὸς τὰς
Ἁπανταχοῦ Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας - γιὰ
παραδοχὴ ἑνιαίου ἡμερολογίου, γιὰ συνερ-
γασία Θεολογικῶν Σχολῶν, γιὰ ἐξέταση
δογματικῶν διαφορῶν κ.ἄ. Ἐκεῖ περι-
γράφεται ἡ μεθόδευση γιὰ τὴν διάλυση τῆς
Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ τὸν
συνεορτασμὸ μὲ τοὺς Λατίνους, (καὶ κατ'
3
ἐπέκτασιν τοὺς Προτεστάντες), ὡς πρῶτο
βῆμα γιὰ τὴν ἕνωση τῶν "ἐκκλησιῶν".
Τὸ 1923, ὁ μασόνος Πατριάρχης ὑπο-
κύπτει στὶς πιέσεις τοῦ Πάπα καὶ τῆς
Μασονίας καὶ παραδίδει τὴν Ὀρθοδοξία
στὸ παπικὸ ἡμερολόγιο καὶ ἑορτολόγιο. Ὁ
ὀρθόδοξος κλῆρος ὕστερα ἀπὸ τὴν ἀπο-
τρόπαια προδοσία, τὸν ἀπομακρύνει ἀπὸ
τὸν θρόνο. (5)
1924 Εἰσαγωγὴ τοῦ παπικοῦ Γρηγοριανοῦ
Ἡμερολογίου στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλ-
λάδος. Ἀπὸ τὰ 250 ἑκατομμύρια Ὀρθο-
δόξων, μόνο τὰ 4 ἑκατομμύρια τῆς (τότε)
Ἑλλάδος γύρισαν στὸ Νέο Ἡμερολόγιο
(Ν/Ἡ). Ἡ ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου ἦταν ὁ
προθάλαμος τοῦ Οἰκουμενισμοῦ μὲ πρῶτο
στόχο τὸν συνεορτασμὸν Ἑλλαδικῆς Ἐκ-
κλησίας καὶ Αἱρετικῶν, ἀπαξιώνοντας τὸν
συνεορτασμὸ μὲ τὶς ἄλλες Ὀρθόδοξες
Ἐκκλησίες, (κατὰ παράβαση τῶν Ἱερῶν
Κανόνων), καὶ μὲ ἀπώτερο σκοπὸ τὴν
ἕνωση ὅλων τῶν θρησκειῶν σὲ μία
Πανθρησκεία. Ἐὰν δὲν ἦταν αὐτὸς ὁ
σκοπός τους, τότε θὰ ἀκολουθοῦσαν ὅλες
τὶς ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, οἱ ὁποῖες
χρησιμοποιοῦσαν τὸ Νέο Ἡμερολόγιο γιὰ
τὶς συναλλαγὲς καὶ κράτησαν τὸ Ἰουλιανὸ
ἡμερολόγιο γιὰ τὰ ἐκκλησιαστικὰ θέματα,
ἔτσι ὥστε νὰ μὴν θίξουν τὴν τάξη τῆς
λατρείας ποὺ ὅρισαν οἱ θεοφόροι Πατέρες,
ὅπως γίνεται μέχρι σήμερα μὲ ὅλους τούς
Ὀρθόδοξους λαούς. Ἄλλωστε ἐπὶ 20 αἰῶνες
ἡ τάξις τῆς Ἐκκλησίας παρέμεινε ἀπαρα-
σάλευτη χωρὶς νὰ δημιουργηθεῖ πρόβλη-
μα.(6)
Ὅλα ἦσαν ἐκκλησιαστικῶς παράνο-
μα:
1. Ἡ ἀπόφαση ὑπογράφηκε ἀπὸ μία μικρὴ
μειοψηφία Μητροπολιτῶν, (μόνο 6 σὲ σύν-
ολο 91!!!).
2. Ἡ ἀπόφαση ἦταν αὐθαίρετη καὶ μονο-
μερής: Ὁ μασόνος Πατριάρχης Μελέτιος
Μεταξάκης, ὑποκύπτει σὲ πιέσεις Πάπα καὶ
μασονίας καὶ ἐξωθεῖ μετὰ λίγους μῆνες τὸν
μασόνο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν Παπα-
δόπουλο καὶ παραδίδουν τὴν Ὀρθοδοξία
στὸ παπικὸ Ἡμερολόγιο καὶ Ἑορτολόγιο,
χωρὶς τὴν συμφωνία τῶν ἄλλων Ὀρθοδόξων
Ἐκκλησιῶν, γιὰ λόγους δῆθεν ... “ἀστρο-
νομικῆς ἀκρίβειας”. (7)

3. Κατὰ παράβαση τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ
Δικαίου ὁ λαὸς δὲν ρωτήθηκε καθόλου.
4. Τὸ παπικὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο εἶχε
καταδικαστεῖ ἀπὸ τρεῖς Πανορθοδόξους
Συνόδους (1583, 1587, 1593 μ.Χ.), τὶς ὁποῖες
σκοπίμως δὲν ἀναφέρουν οἱ μελετητὲς τοῦ
Ν/Ε. (8)
5. Τὸ Ν/Η καὶ τὸ Ν/Ἐ ἄντλησαν τὴν
νομιμοποίησή τους καὶ ἐπικράτησαν μὲ
τὴν βία καὶ τοὺς νόμους τῆς δικτατορίας
Πλαστήρα – Γονατά.
6. Ἡ κρατοῦσα “Ἐκκλησία” ἐκμεταλ-
λεύθηκε τὶς συμφορὲς ποὺ ὑπέστη ὁ λαὸς
ἀπὸ πολέμους (Βαλκανικούς, Α΄ Παγκό-
σμιος) καὶ τὴν Μικρασιατικὴ καταστροφὴ,
γιὰ νὰ καταπνίξει κάθε ἀντίσταση.
7. Ἐξαπάτησαν τὸν λαὸ μὲ τὴν ὑπόσχεση,
ὅτι θὰ γίνει μόνο ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου,
χωρὶς ἀλλαγὴ τοῦ Ἑορτολογίου! Ἀντίθετα ὁ
ἑορταστικὸς κύκλος παραμορφώθηκε:
Κατάργησαν νηστεῖες, διέγραψαν
ἑορτὲς Ἁγίων καὶ διπλῆ Πασχαλιά, ἄλλαξαν
τὸ Τυπικό, παραβίασαν τὴν παράδοση καὶ
τάξη τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ σπουδαιότερο:
χάθηκε ἡ ἑνότητα μὲ τὸν οὐρανό, (ὁμοιό-
μορφον, ὁμοιοχρόνον ἑορτασμὸ) καὶ ἔφεραν
σχίσμα στὴν Ὀρθοδοξία. Δηλ., ἐνῶ τὰ 250
ἑκατομμύρια τῶν Ὀρθοδόξων συνεορ-
τάζουν σὲ ὅλες τὶς ἑορτές, ὅπου “τὰ ἄνω τοῖς
κάτω συνεορτάζει... καὶ ἄγγελοι μετὰ
ἀνθρώπων συνεορτάζουσι”, ἡ Ἑλλάδα τῶν
τεσσάρων ἑκατομμυρίων ἀποκλείστηκε ἀπ'
αὐτὴ τὴν ἑνότητα, προκειμένου οἱ Μασόνοι
νὰ ἐξυπηρετήσουν τὰ σχέδια τοῦ Πάπα, μὲ
στόχο τὸν Οἰκουμενισμὸ (Πανθρησκεία).
Γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὴν πλήρη
ἀποξένωση ἀπὸ τὶς ἄλλες Ὀρθόδοξες
Ἐκκλησίες κατέφυγαν στὸ ἑξῆς παράδοξο
καὶ αἱρετικό: Ἑορτάζουν ὁρισμένες ἑορτὲς
(Ὀρθοδοξίας, Σταυροπροσκυνήσεως, Βαΐ-
ων, Πάσχα) μὲ τὸ Π/Ἐ, ἐνῶ ὅλες τὶς ἄλλες
ἑορτές, κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἔτους, τὶς
ἑορτάζουν μὲ τὸ αἱρετικὸ παπικὸ Ν/Ε.(9)
8. Ἄρχισαν οἱ διωγμοί. Πρώτη φορὰ στὴν
ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας, Ὀρθόδοξοι ἐδιώ-
χθησαν ἀπὸ “ὀρθοδόξους” μὲ τέτοιο μένος.
Κόσμος βασανίστηκε, φυλακίστηκε, θανα-
τώθηκε. Ἱερὰ σκεύη ποδοπατήθηκαν, ἱερεῖς
4
ἐξορίστηκαν, διαπομπεύτηκαν. Ναοὶ σφρα-
γίστηκαν.
Οἱ διώξεις αὐτὲς εἶχαν τέτοια ἔκταση
καὶ σφοδρότητα, ὡσὰν νὰ ἐπρόκειτο γιὰ
κάποια μυστικὴ ὀργάνωση ποὺ ἔπρεπε νὰ
ἐξοντωθεῖ.
Πολὺς κόσμος δὲν κατάλαβε, τί ἔγι-
νε. (Φτώχεια, ἀγραμματοσύνη, πόλεμοι,
χιλιάδες νεκροὶ καὶ πρόσφυγες). Κι' ὅμως
ἦσαν πολλοὶ ἐκεῖνοι ποὺ στάθηκαν ὄρθιοι
στοὺς διωγμούς, στὶς ταπεινώσεις, στὶς
φυλακίσεις καὶ ἐξορίες καὶ παρέμειναν
πιστοὶ στὸν Κύριό μας ποὺ εἶπε: “Εἰ ἐμὲ
ἐδίωξαν καὶ ὑμᾶς διώξουσιν”.
Πιστοὶ στὴν πατερικὴ παράδοση
ποὺ θέσπισαν 318 Θεοφόροι Πατέρες καὶ
ἐκύρωσαν οἱ ἔξι ἑπόμενες Οἰκουμενικὲς
Σύνοδοι καὶ ἐφύλαξαν ἀσάλευτη ἐπὶ 1600
ἔτη μυριάδες ἁγίων. Διότι “οὐδὲν ὠφελεῖ
βίος ὀρθός, δογμάτων διεστραμένων” (Ἁγ.
Ἰωάννης Χρυσόστομος).
Παρὰ τὸν ἐξοντωτικὸ διωγμὸ τῆς
κρατοῦσας “Ἐκκλησίας” ἡ ἀναγνώριση τῆς
Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς τῆς Ἐκκλησίας τοῦ
Π/Ἐ ἔγινε μὲ ἀποφάσεις τοῦ Σύμβουλίου
Ἐπικρατείας καὶ τοῦ Ἀρείου Πάγου καὶ
συμπεριελήφθη στὸ Σύνταγμα τοῦ 1975.
(10)
1948: Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία γίνεται
ἰδρυτικὸ μέλος στὸ Παγκόσμιο Συμβούλιο
Ἐκκλησιῶν (ΠΣΕ).(11)
Στὸ καταστατικό του ὁρίζεται ρητὰ,
ὅτι καμμιὰ Ἐκκλησία δὲν κατέχει τὴν ἀπό-
λυτη ἀλήθεια, ἀλλὰ ὅλες ἔχουν μέρος τῆς
ἀλήθειας. Εἶναι ἡ περίφημη παναιρετικὴ
"θεωρία τῶν κλάδων". Ἡ Ἐκκλησία τοῦ
(Ν/Η), ὡς μέλος τοῦ ΠΣΕ, ἀπεμπολεῖ πλέον
τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως καὶ δὲν ἐκπρο-
σωπεῖ τὴν ΜΙΑ Ἐκκλησία!!! Ἡ Ἐκκλησία
τοῦ Ν/Ἐ ἐπιβεβαίωσε τὸν σχισματικὸ καὶ
αἱρετικὸ χαρακτῆρα της καὶ ταυτόχρονα
ἔχασε τὴν ἀποστολικὴ διαδοχή.(12)
Ὑπογράφει ἐκκλησιολογικὲς διαστροφές,
ὅπως: “Αἱ σχεδὸν 340 «ἐκκλησίαι» εἶναι
ΙΣΟΤΙΜΟΙ, ΗΝΩΜΕΝΑΙ καὶ ΣΥΝΑΠΟ-
ΤΕΛΟΥΝ τὴν Μίαν 'Ἐκκλησίαν. Τὸ 'Ἅγιον
Πνεῦμα ἐργάζεται διὰ μέσου τῆς δια-
φορετικότητος πού ὑπάρχει μεταξύ τους. Ἡ
ἀποκλειστικότης ἀντιτίθεται εἰς τὸ νόημα
τῆς οἰκουμενικότητος. Πρέπει ν' ἀπο-
φεύγωνται ἀφιλάδελφοι ἐνέργειαι μεταξὺ
τῶν «ἐκκλησιῶν» (προσηλυτισμός, ἀναθέ-
ματα κ.λ.π.)”. Ἐδῶ φαίνεται καθαρὰ, ὅτι ὁ
Οἰκουμενισμὸς καταργεῖ τὸ κριτήριο τῶν
διακρίσεων καὶ ἐπιβάλλει τὴν ΙΣΟΤΙΜΙΑ
στὴν θρησκευτικὴ διαφορετικότητα, ὅμοια
ὅπως κάνει καὶ ἡ Παγκοσμιοποίηση, ποὺ
ἐπιβάλλει τὴν ἰσοτιμία στὴν πολιτισμικὴ
διαφορετικότητα. Ὁ στόχος εἶναι ἕνας: ἡ
πνευματικὴ πολτοποίηση, ὥστε νὰ χαθεῖ ἡ
ἰδιοπροσωπία καὶ τὸ αὐτεξούσιό τοῦ ἀν-
θρώπου.
Εἶναι ἐνδεικτικὴ ἡ κοινὴ στρατηγική
τους. Ἔκτοτε τὸ ΠΣΕ προσφέρει τὰ
“ἀργύρια τοῦ Ἰούδα” μὲ χρηματοδοτήσεις
χιλιάδων δολλαρίων στὴν Ἐκκλ. τοῦ Ν/Η.
Γι' αὐτὸ ὁ Δαβὶδ συμβούλευε: “Ἔλαιον
ἁμαρτωλοῦ μὴ λιπανάτω τὴν κεφαλὴν
μού”.(13) Σήμερα πάνω ἀπὸ 60.000
θρησκευτικὲς κοινότητες ἀπὸ ὅλο τὸν
κόσμο, εἶναι ἐγγεγραμμένες στὸ Π.Σ.Ἐ ὡς
μέλη «ἐκκλησίες». Κι ὅμως τὸν προηγούμενο
19ο αἰῶνα 5 πατριαρχικὰ καὶ συνοδικὰ
κείμενα ὁριοθετοῦσαν λεπτομερῶς τὶς
σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς
τὸν λοιπὸ κατ’ ἐπίφασιν χριστιανικὸ
κόσμο, κυρίως πρὸς τὸν Παπισμὸ καὶ τὸν
Προτεσταντισμό.(14)
Ἔκτοτε ἡ Ἐκκλησία τοῦ Ν/Ἡ
ἐξέπεσε τῆς ἀποστολῆς της παραβιάζοντας
σειρὰ ἀπὸ συνοδικοὺς καὶ ἀποστολικοὺς
κανόνες. Ἡ ἱερωσύνη ἀπὸ λειτούργημα
μεταλλάχθηκε σὲ μισθωτὴ ὑπηρεσία!!!
Ἐντούτοις οἱ ἱερεῖς θὰ μποροῦσαν νὰ
ζοῦν ἀπὸ τὶς εἰσφορὲς τῶν πιστῶν καὶ νὰ
μὴν τελοῦν ὑπὸ ἐξάρτηση. (Ὁ Ἀπόστολος
Παῦλος ἐργαζόταν ὡς σκηνοποιός).
Σκόπιμα ἡ ἑκάστοτε πολιτικὴ
ἐξουσία προτιμᾶ τὴν μισθοδοσία τῶν
κληρικῶν, γιὰ νὰ ἔχει ὑπὸ ἐξάρτηση τὴν
Ἐκκλησία.
Ἐπὶ 20 περίπου αἰῶνες οἱ κληρικοὶ
τῆς Ὀρθοδοξίας δὲν ἐλάμβαναν μισθό. Νὰ
σημειωθεῖ, ὅτι σὲ Ὀρθόδοξο πληθυσμὸ
περίπου 250 ἑκατ. πιστῶν ἀνὰ τὸν κόσμο,
ποὺ ἀκολουθοῦν τὸ Π/Ἐ, ἀναλογοῦν
χιλιάδες κληρικοὶ, ποὺ εἶναι ὅλοι τους
ἄμισθοι. Ἐξέλιξη τῆς μισθωτῆς ὑπηρεσίας
εἶναι οἱ ἐπαίσχυντες συναλλαγὲς ποὺ
γίνονται σὲ ὅλα τὰ μυστήρια, παρὰ τό :
“...μὴ ποιεῖτε τὸν οἶκον τοῦ Πατρός μου
οἶκον ἐμπορίου”. Παράλληλα ὁ λαὸς δὲν
ἐρωτᾶται πλέον στὶς χειροτονίες ἱερωμένων.
Τὴν δεκαετία '70, ὡς γνωστόν, ἡ ἐνθρόνιση
5
τῶν “Μητροπολιτῶν”, ποὺ ἔγινε σὲ ἀντι-
κατάσταση τῶν “Ἱερωνυμικῶν” ἔγινε κάτω
ἀπὸ συνθῆκες ξυλοδαρμοῦ καὶ ὕβρεων.
Ἀντίθετα οἱ Ἱεροὶ Κανόνες ἀπαγορεύουν
τὴν ὁλοκλήρωση χειροτονίας, ὅταν, ἔστω
καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς πιστοὺς. φωνάξει
“ἀναξιος”.
Ἐπίσης ἡ «ἐκκλησία» τοῦ Ν/Ἡ ἀκο-
λουθῶντας τοὺς καινοτόμους βεβήλωσε τὴν
Ἀρχὴ τῆς Ἰνδίκτου ἑορτάζοντας τὴν 1η
Σεπτεμβρίου ὡς “ἐορτὴ” τοῦ περιβάλλοντος,
καθὼς ἐπίσης συνεορτάζει μὲ τοὺς παπικοὺς
στὶς 4 Ὀκτωβρίου τὴν “ἐορτὴ” τῶν ζώων,
υἱοθετῶντας ἔτσι εἰδωλολατρικὲς ἑορτές.
Οἱ καινοτομίες συνεχίζονται ἐντὸς
τῶν ναῶν: μέ συντόμευση ἀκολουθιῶν,
ἔλλειψη κατάνυξης καὶ σεμνότητας, ἀνδρικὴ
ἐμφάνιση τῶν γυναικῶν, βαπτίσεις διὰ
ραντίσματος, γάμους μὲ αἱρετικούς, μουσι-
κὲς ἐκδηλώσεις κ.ἄ.
Στὶς ἐνορίες οἱ ἱερεῖς διστάζουν νὰ
μιλήσουν ἐναντίον τῆς παναιρέσεως τοῦ
Οἰκουμενισμοῦ φοβούμενοι ... δυσμενεῖς
συνέπειες, ἀκόμα καὶ μεταθέσεις. Ἀπο-
τέλεσμα τῆς ἔκπτωσης καὶ ἁμαρτίας: Οὔτε
τὸ ἕνα τοῖς ἑκατὸ τῶν ἐνοριτῶν τοῦ Ν/Ἡ
δὲν ἐκκλησιάζεται τὴν ΚΥΡΙΑΚΗ, ἡμέρα
ἀφιερωμένη στὸν ΚΥΡΙΟ.
1965: Ἄρση Ἀκοινωνησίας μεταξὺ Ρώμης
καὶ Κων/πόλεως. Εἰς τὸ πρωτότυπο κείμενο,
ἀναφέρεται ρητὰ, ὅτι ὁ Πατριάρχης Ἀθη-
ναγόρας ὑπέγραψε μὲ τὸν πάπα Παῦλο τόν
6ο τὴν Ἄρση Ἀκοινωνησίας, δηλ. τὴν
ἕνωση τῶν «Ἐκκλησιῶν» τους!!!
Εἰς τὴν μετάφραση, ὅμως, στὴν
ἑλληνικὴ γλῶσσα ἀναφέρεται ὡς Ἄρση τῶν
ἀναθεμάτων, σκοπίμως, γιὰ νὰ μὴν ὑπάρ-
ξουν ἀντιδράσεις. Ἀγνόησαν πλήρως τοὺς
Ἅγιους Πατέρες καὶ τὶς Πανορθόδοξες
Συνόδους!!! (15)
1965: Διωγμοὶ στὸ Ἅγιον Ὄρος λόγῳ
διακοπῆς κοινωνίας μὲ τόν Πατριάρχη
μετὰ τὴν ἄρση τῶν ἀναθεμάτων.
Ἀπὸ τὸν οἰκουμενικὸ πατριάρχη
Ἀθηναγόρα ξεκινᾶ ἕνας ἄνευ προηγουμένου
σιωνιστικὸς διωγμὸς στὸ Ἅγιον Ὄρος μὲ
καθαίρεση τῶν ἡγουμένων τῶν Ι.Μ.
Ἐσφιγμένου, Ξενοφῶντος καὶ Ἁγ. Παύλου.
Οἱ διωγμοὶ συνεχίζονται καὶ ἐναντίον
μοναχῶν. Ὡς ἀποκορύφωμα ἔρχεται ἡ
ληστρικὴ κατάληψη τῆς Ι.Μ. Βατοπεδίου
καὶ ἡ αὐθαίρετη ἀντικατάσταση τῶν μο-
ναχῶν.
Λίγα χρόνια ἀργότερα, (1992), συνε-
χίζει τοὺς διωγμοὺς ὁ πατριάρχης Βαρθο-
λομαῖος μὲ ἀντικατάσταση τῶν μονα-χῶν
της Ι. Μ. Παντοκράτορος καὶ τῆς Σκήτης
τοῦ Προφήτη Ἠλία.
Σήμερα, ἡ Ι. Μ. Ἐσφιγμένου, εἶναι ἡ
μόνη ποὺ δὲν μνημονεύει τὸν πατριάρχη,
παραμένοντας πιστὴ στὶς ἀρχὲς τῆς Ὀρθο-
δοξίας.
1986: Ὁ ἀρχηγὸς τῆς Ὀρθοδοξίας
παρεκάθησε στὴ Συνδιάσκεψη τῆς ἑνώσεως
τῶν ἐκκλησιῶν, (Ἀσίζη Ἰταλίας), δηλ. στὴν
παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, στὴν παν-
σπερμία 666 αἱρέσεων (!!!), στὴν μεγαλύτερη
πτώση τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ὅλοι αὐτοὶ συμπροσευχήθηκαν γιὰ
δύο ὧρες ὑπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ Πάπα. Ἦταν
τέτοια ἡ διαστροφὴ, ποὺ κατὰ τὴν διάρκεια
τῆς συμπροσευχῆς οἱ Βουδιστὲς τοπο-
θέτησαν εἴδωλο τοῦ Βούδα στὴν Ἁγία
Τράπεζα. Ἦταν ἕνα χαρακτηριστικὸ παρά-
δειγμα ἐφαρμογῆς τῶν ἀρχῶν τοῦ
Οἰκουμενισμοῦ καὶ εὐρύτερα τοῦ σιω-
νιστικοῦ σχεδίου συνένωσης τῶν θρη-
σκειῶν.
1990: Ἕνωση μὲ τοὺς αἱρετικοὺς
Μονοφυσίτες ὑπογράφηκε στὸ Σαμπεζὺ
τῆς Ἐλβετίας ἀπὸ τοὺς Οἰκουμενιστὲς
ἐκπροσώπους Πατριαρχείων, ὅπου ἀνα-
γνωρίζονται οἱ Μονοφυσίτες ὡς Ὀρθόδοξοι,
(ἐνῶ εἶναι καταδικασμένοι ἀπὸ τὴν Δ΄
Οἰκουμενικὴ Σύνοδο), μὲ ἀποτέλεσμα, νὰ
ἐπέλθει ‘κοινωνία’ τους μὲ τὸ Πατριαρχεῖο
Ἀντιοχείας καὶ ἐν μέρει μὲ τὸ Πατριαρχεῖο
Ἀλεξανδρείας!
Ἡ αἵρεση τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ,
μνημονεύει τοὺς αἱρεσιάρχες Σεβῆρο καὶ
Διόσκορο καὶ ἀρνεῖται τὶς δύο φύσεις τοῦ
Θεοῦ Λόγου.
Στὴν συμφωνία συναίνεσε ὁ ὑπηρέτησε στὸν τουρκικὸ στρατὸ ὡς
Πατριάρχης Βαρθολομαῖος. Οἱ Μονο-
φυσίτες, καὶ ἰδίως οἱ Κόπτες τῆς Αἰγύπτου,
πιεζόμενοι ἀπὸ τὸν μουσουλμανικὸ φανα-
τισμὸ ἀναζητοῦν ὡς σανίδα σωτηρίας τῆς
ὑποστάσεώς τους τὴν συνένωσί τους μὲ τοὺς
Ὀρθοδόξους. (16)
1993: Ἕνωση μὲ τὴν αἱρετικὴ “ἐκκλησία”
τοῦ ἀντιχρίστου πάπα ὑπέγραψε ὁ
6
Βαρθολομαῖος εἰς τὸ Μπάλαμαντ τοῦ
Λιβάνου διὰ τοῦ ἐκπροσώπου του Ἀρχι-
επισκόπου Αὐστραλίας Στυλιανοῦ.
Ἐννέα τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλη-
σίες τὸ 1993 ἀποδέχθηκαν τὴν συμφωνία,
καταλύοντας συνοδικὲς ἀποφάσεις. Ἡ
αἵρεση τοῦ Παπισμοῦ συνεχίζει νὰ ἐμμένει
στὸ παγκόσμιο πρωτεῖο ἐξουσίας τοῦ Πάπα
τῆς Ρώμης, στὴ διασάλευση τοῦ μυστηρίου
τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ στὴν ἄρνηση τῆς
θεώσεως τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου μὲ τὴν
κτιστὴ χάρη. (17)
2014: ΣΥΜΠΡΟΣΕΥΧΕΣ: Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ
ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ.
Τὸ 2014 εἴχαμε Οἰκουμενιστικὴ συμ-
προσευχὴ Πατριάρχου καὶ Πάπα ἐντός του
Κουβουκλίου τοῦ Παναγίου Τάφου. Εἰς τὴν
κοινὴν διακήρυξιν τὴν ὁποίαν ὑπέγραψεν ὁ
οἰκουμενικὸς Πατριάρχης:
1ον) διακηρύσσει, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος
Ἐκκλησία δὲν κατέχει ὁλόκληρη τὴν
ἀλήθειαν τῆς πίστεως ἀλλὰ τμῆμα της,
2ον) ἐπαναφέρει στὸ προσκήνιο τὴν
βλάσφημον θεωρίαν τοῦ Ἀθηναγόρα περὶ
ἐπανιδρύσεως τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς
καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, σπέρνοντας
τὴν σύγχυση εἰς τοὺς πιστοὺς καὶ κατα-
λύοντας τὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας,
3ον) ἀναγνωρίζει τὸν ἀρχηγὸ τοῦ
Βατικανοῦ ὡς κανονικὸ ἐπίσκοπο καὶ τὴν
«Ἐκκλησίαν» του κανονικήν,
4ον) υἱοθετεῖ ὅλας τὰς ἀρχὰς τοῦ
Ἀθηναγόρα καὶ γι' αὐτὸ ἀποδέχεται τὴν
διπλωματίαν τῆς “ἀγαπολογίας” τοῦ Βα-
τικανοῦ εἰς τὴν πορείαν πρὸς τὴν ψευδο-
ένωση. Ὁ Οἰκουμενισμὸς καλπάζει!!! (18)
Πατριάρχης Βαρθολομαῖος: διαμόρφωσε
τὴν ταυτότητά του σπουδάζοντας στὴν Πα-
πική Δύση, (Ρώμη, Ἐλβετία, Μόναχο), καὶ
ἀξιωματικός.
Τὸ 1991 ἔκανε τὴν ἀκόλουθη δήλωση:
“...Δυστυχῶς οἱ δύο λαοί, (Ἕλληνες καὶ
Τοῦρκοι), διέκοψαν τὴν ὑπέροχη συμβίωση
τῶν 400 χρόνων. ὅταν ξεσηκώθηκαν κάτι
ξεβράκωτοι, τὸ 1821 καὶ δημιούργησαν τὶς
γνωστὲς τριβές...”!!! (Ἔφ. «Ἐλευθεροτυπία»
25-10-1991). Δηλ. χαρακτήρισε ξεβράκωτους
τους ἥρωες Κολοκοτρώνη, Διάκο, Παπα-
φλέσσα κ.ἄ. καὶ χαρακτήρισε τὸν ἀπελευθε-
ρωτικὸ ἀγῶνα ὡς “γνωστὲς τριβές”, (ποὺ
θυμίζει τὸ “συνωστισμὸ” τῆς Ρεπούση).
Ἐπίσης τὸ 1989 εἶχε δηλώσει, ὅτι οἱ
Ἱεροὶ Κανόνες εἶναι τὰ «τείχη τοῦ
αἴσχους»!!! (Περιοδικὸ “Ἐπισκεψις” 29-6-
1989) καὶ ὅτι “Οἱ κληροδοτήσαντες εἰς
ἠμᾶς τὴν διάσπασιν προπάτορες ἡμῶν
ὑπῆρξαν ἀτυχῆ θύματα τοῦ ἀρχεκάκου
ὄφεως”!!! (Ποῦ πᾶς ἄνθρωπέ μου δίχως
Πατέρες, δίχως πυξίδα; Μὲ τὴν διαφθορὰ
τῶν Δυτικῶν θὰ βρεῖς κάθαρση, φωτισμὸ
καὶ θέωση; Προχώρα λοιπὸν νὰ καταρ-
γήσεις μὲ ἐγκύκλιο τὴν εὐχὴ “Δι' εὐχῶν τῶν
Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν...”, ὅπως, ἐπίσης, τὴν
ἑορτὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπου ἀπαγγέλλονται
τὰ ἀναθέματα τῶν Ἁγίων Πατέρων).
Λίγο μετὰ τὴν ἐνθρόνισή του ὡς
οἰκουμενικὸς πατριάρχης, τὸ 1992, μολο-
νότι τὸ Ἅγιον Ὄρος δὲν ἦταν ποτὲ ἔδαφος
τοῦ Πατριαρχείου, ἄσκησε τρομοκρατία μὲ
διώξεις ἐναντίον μοναχῶν καὶ συνεχίζει
σήμερα μὲ τὴν Ι. Μ. Ἐσφιγμένου.
Τελικὰ κατάφερε μὲ τὴ βία νὰ γίνει ὁ
ρυθμιστὴς τῶν ἐξελίξεων καὶ νὰ ἐπιβάλει τὰ
σχέδια τοῦ Σιωνισμοῦ, στὸ περιβόλι τῆς
Παναγίας!!!
Μετὰ τὶς συμφωνίες μὲ Μονοφυσίτες
καὶ Παπικοὺς προεξοφλεῖ τὴν ἕνωση τῶν
“ἐκκλησιών”:
«Ἐμεῖς οἱ θρησκευτικοὶ ἡγέτες πρέπει
νὰ φέρουμε στὸ προσκήνιο τὶς πνευματικὲς
ἀρχὲς τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τῆς ἀδελφοσύνης
καὶ τῆς εἰρήνης. Ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸ πετύχουμε
αὐτὸ πρέπει νὰ εἴμαστε ἑνωμένοι στὸ
πνεῦμα τοῦ ἑνὸς Θεοῦ... Ρ/Καθολικοὶ καὶ
Ὀρθόδοξοι, Προτεστάντες καὶ Ἑβραῖοι,
Μουσουλμάνοι καὶ Ἰνδοί, Βουδιστές...»!!!
(Προχώρα λοιπὸν νὰ τροποποιήσεις τὸ
Σύμβολο τῆς Πίστεως, ἔτσι ὥστε νὰ
καλύπτει καὶ τοὺς νέους φίλους σου, μὲ μία
“σύγχρονη” ἀναφορὰ ὅπως: “Πιστεύω εἰς
Μίαν Ἁγίαν Ρ/Καθολική, Ὀρθόδοξη,
Προτεσταντική, Ἑβραϊκή, Μουσουλμανική,
Βουδιστικὴ (κλπ.) Ἐκκλησία, ἔτσι ὥστε νὰ
ἐνωθῶμεν μετὰ τῶν ἀλλοδόξων, ἀλλο-
φύλων, ὁμοφυλοφίλων, ἀμφιφυλοφίλων καὶ
λοιπῶν ἀδελφῶν μας...”).
7
Σήμερα συμμαχεῖ μὲ τοὺς ἐν Ἑλλάδι
“προοδευτικούς”, τοὺς συνεχιστὲς τῆς
γραμμῆς τοῦ Κοραῆ καὶ τοῦ Φαρμακίδη καὶ
τοὺς θιασῶτες τῆς Μεταπατερικῆς Θεο-
λογίας Βόλου.
Μετὰ ἀπὸ τὰ ἀνωτέρω θὰ ἔπρεπε
σύσσωμη ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐκκλη-
σίας νὰ ἀποτειχιστεῖ ἀπὸ τὸν αἱρετικὸ
πατριάρχη, διότι “Ὁ κοινωνῶν τῷ ἀκοινω-
νήτω, ἀκοινώνητος ἔστω”.(19)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Ἡ αἵρεση τοῦ Ν/Ἡ – Οἰκουμενισμοῦ
εἶναι ὅμοια μὲ τὴν αἵρεση τῆς Εἰκονομαχίας:
Ἐναντίον Ἱ. Παράδοσης, Ἱ. Κανόνων, Μο-
ναχισμοῦ, νηστειῶν, ἑορτῶν κ.ἄ.
Στόχος: Ἐκκοσμίκευση τῆς Ἐκκλη-
σίας μὲ βοήθεια τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας.
Χρησιμοποιοῦν ὅμοια μέσα, (μὲ ἄ-
σκηση διωγμῶν), καὶ ὅμοιους χαρακτη-
ρισμούς: Ἡμερολάτρες (γιὰ τούς πιστούς τοῦ
Π/Ἑ), ὅπως μέ τόν ὑποτιμητικό χαρα-
κτηρισμό Εἰκονολάτρες, χαρακτήριζαν τούς
τότε ἀγωνιστὲς τῆς Ὀρθοδοξίας.(20)
Ὁ γ. Παΐσιος εἶχε κατηγορήσει τὸν
Ἀθηναγόρα γιὰ οἰκουμενιστικὲς παρεκτρο-
πὲς λέγοντας: “Ὅπως φαίνεται, ἀγάπησε
μιὰν ἄλλην γυναῖκα μοντέρνα, πού λέγεται
Παπικὴ «ἐκκλησία», διότι ἡ Ὀρθόδοξος
Μητέρα μας δὲν τοῦ κάμνει καμμίαν
ἐντύπωσιν, ἐπειδὴ εἶναι πολὺ σεμνή...”.
Ὁ γ. Παΐσιος, ὅμως, παρέλειψε νὰ
ἀποκηρύξει τοὺς Μασώνους Πατριάρχες
Μεταξάκη καὶ Παπαδόπουλο, ποὺ “ἔστρω-
σαν τὸ χαλὶ” πρὸς τὸν δυτικὸ Οἰκουμενισμὸ
ἐγκαταλείποντας τὴν γνήσια Ὀρθόδοξη
Ἐκκλησία. Ἐνῶ ἦταν γνωστὲς οἱ διαπλοκές
τους μὲ τὸν Σιωνισμὸ καὶ οἱ διώξεις ποὺ
ἄσκησαν ἐναντίον τῶν Ὀρθοδόξων Χρι-
στιανῶν. Τί θὰ ἔλεγε ἄραγε, ἂν τὸν ἐρω-
τοῦσαν σήμερα, γιὰ νὰ ἑνωθοῦμε σὲ μία
Πανθρησκεία μαζὶ μὲ 60.000 ἄλλες “θρη-
σκεῖες”; (!!!)
Ὑποθέτω, ὅτι θὰ ἔλεγε χίλιες φορὲς
ΟΧΙ! Ἐντούτοις διακήρυξε, ὅτι ἔχουμε τὸν
καλύτερο Πατριάρχη ποὺ ὑπῆρξε ποτέ…
Ἴσως γι' αὐτὸ ὁ Βαρθολομαῖος δὲν ἔφερε
ἀντίρρηση στὴν «ἁγιοποίησή» του. Τί θὰ
ἔλεγε ὅμως ὁ γ. Παΐσιος, ἂν τοῦ πρότειναν:
Τὸ Ἅγιον Ὅρος νὰ ἀλλάξει τὸ Π/Ἑ καὶ νὰ
προσαρμοστεῖ κι' αὐτὸ στὸ Ν/Ἡ.
Θὰ τὸ δεχόταν;
ΟΧΙ βέβαια!!!
Ὁ ἄνθρωπος τοῦ εἰκοστοῦ
πρώτου αἰῶνα
Ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴν ὥρα τῆς
γέννησής του ἀναζητᾶ βιολογικὲς καὶ πνευμα-
τικὲς συγγένειες.
Γι' αὐτὸ στὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ καὶ στὰ
πέρατα τοῦ κόσμου ὑπάρχουν ἑλληνικοὶ
σύλλογοι Κρητῶν, Ποντίων, Ἠπειρωτῶν κ.ἄ.
πού λειτουργοῦν σὰν καντήλια μνήμης καὶ
ταυτότητας καὶ διαμορφώνουν τὴν συλλογικὴ
ἰδιοπροσωπία τοῦ Ἕλληνα. Η ΝΕΑ ΤΑΞΗ
ὅμως προωθεῖ τὶς πολυεθνικὲς κοινωνίες, ἔτσι
ὥστε μὲ αὐτὴ τὴν πολτοποίηση νὰ σβήσει
τὴν συλλογικὴ ἰδιοπροσωπία καὶ νὰ προτάξει
τὸ “ἀτομικὸ δικαίωμα τῆς αὐτοδιάθεσης”.
Αὐτὸ ὅμως εἶναι τὸ ὄχημα ὥστε νὰ
μετασχηματίσει τὴν ἀτομικὴ αὐτοδιάθεση σὲ
συλλογικὴ συνείδηση προκατασκευασμένη
μέσα ἀπὸ τὰ ΜΜΕ καὶ ἔτσι νὰ χειραγωγεῖ
τὶς μάζες. Μὲ αὐτὸ τὸν μηχανισμὸ, ὅμως,
χάνει ὁ ἄνθρωπος τὶς βιολογικὲς καὶ
πνευματικὲς συγγένειες καὶ μένει δίχως
ταυτότητα.
Νομίζω, ὅτι σήμερα τὸ κέντρο τῆς
δυτικῆς κοινωνίας δὲν εἶναι πιὰ ὁ ἄνθρωπος
ἀλλὰ οἱ “ΑΓΟΡΕΣ” ποὺ ἐλέγχονται ἀπὸ
ἀφανῆ σιωνιστικὰ κέντρα. Οἱ ἀγορὲς
καθοδηγοῦν τοὺς ἀνθρώπους γιὰ τὸ τί θὰ
τρῶνε, τί θὰ φορᾶνε, τί θὰ πιστεύουν καὶ
ποιοὺς θὰ ἐμπιστεύονται.
Οἱ Χριστιανοὶ τοῦ Π/Ἑ ποὺ
ἀντιστάθηκαν στὸν ἐκφραγκισμὸ τῆς
Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας δὲν τὸ ἔκαναν ἀπὸ ἕνα
ἐγωϊστικὸ καπρίτσιο. Δὲν ὑπέστησαν διώξεις
γι' αὐτὸ τὸ λόγο. Οἱ θεοφόροι Πατέρες ποὺ
ὅρισαν τὸ Π/Ἑ εἶναι οἱ πνευματικοὶ συγγενεῖς
τους ποὺ τοὺς ἐχάρισαν τὴν πνευματική τους
ταυτότητα, γιὰ νὰ τὴν ἔχουν καὶ στὸν οὐρανό.
Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Π/Ἑ ἔδωσε τὸν ὑπὲρ
πάντων ἀγῶνα, γιὰ νὰ μείνει ἄσβεστη αὐτὴ ἡ
ταυτότητα αἰωνίως
8
Ἡ Ἑλλάδα τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα
Στὶς ἀρχὲς τοῦ περασμένου αἰῶνα ἡ
Ἑλλάδα δέχθηκε ΤΡΙΑ ΘΑΝΑΣΙΜΑ
ΠΛΗΓΜΑΤΑ σὲ πολιτικό, στρατιωτικὸ καὶ
ἐκκλησιαστικὸ ἐπίπεδο, τὰ ὁποῖα ἔπαιξαν
καταλυτικὸ ρόλο, μὲ ὀλέθριες συνέπειες στὴν
ἱστορικὴ ἐξέλιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου.
1. ΠΟΛΙΤΙΚΑ: Εἰσαγωγὴ τῆς Κομουνι-
στικῆς ἰδεολογίας, μὲ βάση τοὺς Ἑβραίους τῆς
Θὲσ/νίκης. Συνέπεια ὁ ἰδεολογικὸς διχασμὸς
καὶ οἱ ἐμφυλιοπολεμικὲς καταστροφές.(21)
2. ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ: Ἀπώλεια Μικρᾶς
Ἀσίας ἡ ὁποία ὑπῆρξε ὁ κύριος κορμὸς τοῦ
Βυζαντίου καὶ Ποντιακὴ Γενοκτονία, ὅπου
χάθηκε μία πολὺ δυναμικὴ ἑλληνικὴ παροι-
κία.
3. ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ: Ἡ κρατοῦσα Ἐκκλη-
σία καὶ τὸ Πατριαρχεῖο ἐστράφησαν πρὸς τὸν
δυτικὸ Οἰκουμενισμὸ, ἐγκαταλείποντας τὴν
γνήσια Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
Καὶ στὶς τρεῖς περιπτώσεις πίσω ἀπὸ τὰ
γεγονότα ὑπῆρχαν μασονικὲς ἐμπλοκές.
Ἐλάχιστος Ἀνδρέας Γαλάνης
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι κατωτέρω παραπομπές αναφέρονται
κυρίως σε πηγές που ανήκουν στο Ν/Ἡ, για να
πιστοποιηθεί ότι οι ίδιοι του Ν/Ἡ ομολογούν τις
αιρετικές εκτροπές τους και ότι τα ανωτέρω δεν είναι
συκοφαντίες των ορθόδοξων του Π/Ἑ.
(1) ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΚΟΛΛΥΒΑΔΩΝ ΚΑΙ Η
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ - (Θ. Ζήσης)
http://www.impantokratoros.gr/kinhma-
kollybadon.el.aspx
(2) Η διάλυση των μοναστηριών στην Ελλάδα από τους
Βαυαρούς - (Ιστοσελίδα: “ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΣ”)
http://antiairetikos.blogspot.gr/2013/12/blog-
post_8.html
(3) Ακοίμητοι φρουροί τα Μοναστήρια, χτισμένα
συνήθως πάνω σε παλαιοχριστιανικούς ναούς,
φώτιζαν τη δισχιλιετή συνέχεια της Ορθοδοξίας.
Ένας πνευματικός πλούτος από σπάνιες
βιβλιοθήκες, ιστορικά χειρόγραφα, κειμήλια,
αγιογραφίες, λείψανα Αγίων και κρυφά σχολειά.
Ήταν αυτά που κράτησαν ζωντανή τη συνείδηση
των Ελλήνων ανά τους αιώνες. Ως κέντρα
 αντίστασης εστήριξαν τον απελευθερωτικό αγώνα
με κάθε μέσο: χρήματα, εκποίηση περιουσιών,
πολεμοφόδια, καταφύγια, ιατρική περίθαλψη,
τρόφιμα, φούρνους, πολεμότρυπες αντίστασης,
όπου έχυσαν το αίμα τους θυσία στον αγώνα.
Υπέστησαν φοβερές σφαγές, λεηλασίες και
πυρπολήσεις.
(4) Η Εκκλησιαστική περιουσία και οι υποχρεώσεις του
κράτους - (Α. Σταλίδης)
http://oodegr.co/oode/koinwnia/perius1.htm
(5) Εγκύκλιος του 1920 - (Συμφωνία Πατριάρχη
Μελετίου Μεταξάκη με Πάπα)
http://www.pentapostagma.gr/wp-
content/uploads/2014/04/@@_%CE%97-
%CE%B5%CE%B3%CE%BA%CF%8D%CE%BA%CE
%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82-
%CF%84%CE%BF%CF%85-1920.pdf
(6) Το χρονικό του σχίσματος - (Εισαγωγή του παπικού
Γρηγοριανού ημερολογίου) - (Άγιο Όρος)
http://salpisma.blogspot.gr/2010/09/blog-
post_1383.html
(7) Οι αιρετικοί εξαγόρασαν Μεταξάκη, Παπαδόπουλο
και επισκόπους με χρήματα, καλλιεργήσιμες
εκτάσεις κ.ά. (βλ. βιβλίο Αρσενίου Κοττέα,
“Κέντρα της Ορθοδόξου Εκκλησίας” σελ. 52-53).
Και οι εξαγορασθέντες με τη σειρά τους
υποσχέθηκαν στους κληρικούς ότι θα τους
υπαλληλοποιήσουν. Και πράγματι, με τους α. ν.
536/1945 και α. ν. 469/1968, τους έκαναν δημοσίους
υπαλλήλους!!! Επίσης τότε περιφρόνησαν όλες τις
Ορθόδοξες εκκλησίες ανά τον κόσμο οι οποίες
έστειλαν τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας στην
Ελλαδική Εκκλησία για να αποτρέψουν την
εισαγωγή του Ν/Ε.
(8) Οι μελέτες του Χριστόδουλου Παρασκευαΐδη
(Αρχ/που Ν/Ε), Επιφ. Θεοδωρόπουλου και
Μοναχού Θεόκλ. Διονυσιάτη, εναντίον της εκκλ.
του Π/Ε, δεν είναι επιστημονικά έγκυρες διότι δεν
αναφέρονται στα ιστορικά ντοκουμέντα και τις
Πανορθόδοξες Συνόδους. (Βλ. Βιβλίο “Διπλούς
Πέλεκυς κατά του Γρηγοριανού Ημερολογίου”,
Νικολάου Μάννη, Αθήνα 2015). Το Ιουλιανό
Ημερολ., που κατήργησε ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ' το
1582 με σκοπό τον προσηλυτισμό των ορθοδόξων,
ήταν έργο του Έλληνα αστρονόμου Σωσιγένη και
θα έπρεπε να αποκαλείται Ελληνικό Ημερολόγιο.
(Οι πάπαι εκτός από εχθροί της Ορθοδοξίας ήσαν
ανέκαθεν και ανθέλληνες και μισούσαν κάθετι
Ελληνικό. Είχαν κάθε λόγο να καταργήσουν το
Ιουλιανό Ημερ.)
9
(9) Η εκκλησία του Ν/Ε κακώς έδωσε σημασία στο
χρόνο και όχι στο νόμο του Θεού. Π.χ. όταν
γιορτάζουμε Χριστούγεννα η Ελλάδα έχει χειμώνα ενώ
η Αυστραλία έχει καλοκαίρι. Δηλ. Τα Χριστούγεννα
ΔΕΝ είναι γιορτή του χειμώνα όπως νομίζουμε. ΔΕΝ
εξαρτάται από μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Εκείνο που ενδιαφέρει την εκκλησία είναι κάθε γιορτή
να ακολουθεί την ευταξία, (σε σχέση με τις άλλες
εορτές), που όρισαν
(10) Η Αποστολική διαδοχή των Γνησίων Ορθοδόξων
Χριστιανών (ΓΟΧ) - (π. Ν. Δημαράς , Δρ. Νομικής)
http://stomen.blogspot.gr/2014/09/blog-post_17.html
(11) Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών – (Ιστοσελίδα:
Βικιπαίδεια - Ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια)
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE
%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9
%CE%BF_%CE%A3%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE
%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%BF_%CE%95
%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE
%B9%CF%8E%CE%BD
(12) Διότι για να υπάρχει αποστολική διαδοχή δεν αρκεί
να υπάρχει μόνο ιστορική αλληλουχία της
διαδοχής των χειροτονιών από της εποχής των
Αγίων Αποστόλων μέχρι των Επισκόπων της
σημερινής εποχής. Πρέπει οι δεχόμενοι την χάριν
των Αγίων Αποστόλων να διακρατούν και την
πίστιν Αυτών απαραχαράκτως κατά το «Και
τρόπων μέτοχος και θρόνων διάδοχος των
Αποστόλων γενόμενος», όπως ψάλλει η Εκκλησία.
...Δηλαδή: «Η ταυτότητα πίστεως είναι και
ταυτότητα θρόνου, ενώ η διαφορά πίστεως, είναι
και διαφορά θρόνου». Βλ. Παραπομπή (10) στις
τελευταίες της παραγράφους.
(13) Εφημ. “Καθημερινή” της 1/11/1989, σελ. 24.
(14) ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΟΝ ΟΙΚΟΥ-ΜΕΝΙΣΜΟ
– (Θ. Ζήσης)
http://www.impantokratoros.gr/41ABAAF0.el.aspx
(15) Στα χνάρια των αγίων Πατέρων, ή στα χνάρια του
κ. Αθηναγόρα; - (Άρση Ακοινωνησίας μεταξύ
Ρώμης και Κων/πόλεως) - (Αρχ. Π. Δημητρα-
κόπουλος)
http://www.impantokratoros.gr/42042D73.el.aspx
(16) Ιερά Κοινότης Αγίου Όρους - Διάλογος με Μονο-
φυσίτες
http://www.impantokratoros.gr/agionoros_dialogos_
monophyshtes.el.aspx
(17) Συμφωνία εἰς τὸ BALAMAD τοῦ Λιβάνου μετα-ξύ
Ορθοδόξων και Βατικανού - (Ένωσις με την
αιρετικήν “εκκλησία” του αντιχρίστου πάπα) -
 (Περιοδικὸ Θεοδρομία)
http://www.theodromia.gr/397C45B6.print.el.aspx
(18) Συμπροσευχές: Η λεηλασία της Ορθοδοξίας – (Γ.
Ζερβός - “Ορθόδοξος Τύπος”)
http://www.pentapostagma.gr/2014/05/%CF%83%CF
%85%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%
CE%B5%CF%85%CF%87%CE%B5%CF%83-
%CE%B7-
%CE%BB%CE%B5%CE%B7%CE%BB%CE%B1%CF
%83%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%83-
%CE%BF%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%
BF%CE%BE%CE%B9.html
(19) Ο θρησκευτικός Οικουμενισμός πρόδρομος του
Αντιχρίστου – (Ιστοσελίδα: “Φιλούμενος”)
http://www.filoumenos.com/nea-epoxi-2/o-
panthriskeiakos-efialtis-mra-2/oikoumenismos-i-
panairesi/13240-o-thriskeftikos-oikoumenismos-
prodromos-tou-antixristou
(20) Εἰκονομαχία καί Οἰκουμενισμός (Αρχιπ. ΓΟΧ
Αθηνών κ. κ. Καλλίνικος)
http://www.ecclesiagoc.gr/index.php/diafora/140-
eikonomahia-kai-oikoumenismos
(21)Οργάνωση του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα -
(Εισαγωγή της Κομουνιστικής ιδεολογίας)
http://oimos-athina.blogspot.gr/2012/11/ab.html
Ἡ Ὀρθόδοξος ἀπάντησις σέ
διαστρεβλωτικά κείμενα γιὰ τὴν
συμφωνία τῶν Ἁγίων Πατέρων στὸ θέμα
τοῦ Πατρίου Ἑορτολογίου
Τὸ Νέο ἡμερολόγιο δὲν θεωρεῖται ἀπό
τοὺς μοναχούς τῆς Μονῆς Γρηγορίου, (καί
πολλούς ἄλλους Νεοημερολογίτες), αἵρεση!
Ἄλλα μᾶς διδάσκει, ὅμως, ὁ πολὺς
Δοσίθεος Ἱεροσολύμων, διαφορετικά ἀπό τίς
ἀστήρικτες στούς Πατέρες θέσεις τοῦ τότε
μοναχοῦ τῆς Μονῆς καί νῦν ἱερομονάχου στήν
Κρήτη π. Βασίλεο Παπαδάκηι:
Τέσσερα μεγάλα θηρία ἐγέννησε ὁ ΙΣΤ'
αἰών. Τὴν αἵρεσιν τοῦ Λουθήρου, τὴν αἵρεσιν
τοῦ Καλβίνου, τὴν αἵρεσιν τῶν Γιεβουζιτῶν,
καὶ τὴν αἵρεσιν τοῦ νέου καλενταρίου. Καὶ
κατὰ μὲν τῶν αἱρέσεων Λουθήρου καὶ
Καλβίνου ἔγραψαν οἱ ... κατὰ δὲ τῆς αἱρέσεως
τοῦ νέου καλενταρίου ἀπεφάνθη ἡ ἐν
10
Κωνσταντινουπόλει μεγάλη Οἰκουμενικὴ Σύν-
οδος τῷ 1593.2
Γράφει, παρομοίως μέ τούς Γρηγοριάτες
καί ἀπερισκέπτως, διαστρέφοντας τούς λόγους
τοῦ Μεγάλου Ἁγίου Νικοδήμου, καί ὁ ἐπίσης
ἀκολουθῶν τήν αἵρεσιν τοῦ Νέου Καλενδαρίου π.
Εὐθύμιος Τρικαμηνᾶς, ἀναθεματιζόμενος ὑπό τῆς
Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας:
"Γιά σᾶς, λοιπόν, σχίσμα ἔκανε αὐ-
τός πού ἄλλαξε τό ἡμερολόγιο καί τήν 10η
Μαρτίου τήν ὀνόμασε 23η Μαρτίου. Ὁ ἅγ.
Νικόδημος ὅμως ἀναφέρει ὅτι αὐτό δέν
εἶναι ἁμάρτημα, ἀλλά τό νά χωρισθῆ
κάποιος χάριν τοῦ ἡμερολογίου ἀπό τήν
ἐκκλησιαστική κοινωνία καί τήν Σύνοδο.
Αὐτό μάλιστα ἀναφέρει χαρακτηριστικά
«εἶναι ἁμάρτημα ἀσυγχώρητον καί
κατηγορίας ἄξιον καί πολλήν ἔχει τήν
κόλασιν καί τιμωρίαν».
Τό σχίσμα, λοιπόν, κατά τόν ἅγ.
Νικόδημο, τόν Μ. Βασίλειο καί ὅλους τούς
ἄλλους Ἁγίους ἔχει τήν ἔννοια τοῦ
χωρισμοῦ ἀπό τήν Σύνοδο γιά θέματα
ἰάσιμα, στά ὁποῖα ὁ ἅγ. Νικόδημος
συγκαταλέγει καί τήν ἀλλαγή τοῦ
ἡμερολογίου. Στήν πρώτη ὑποσημείωσι
μάλιστα τοῦ Α΄ Κανόνος τοῦ Μ. Βασιλείου
δίδει ἕνα πλέον ἁπλό καί πασίδηλο ὁρισμό,
τόν ὁποῖο δύνανται νά κατανοήσουν καί τά
νήπια. Ἀναφέρει λοιπόν τά ἑξῆς: «Τό
σχίσμα κακῶς διαμένον, γίνεται αἵρεσις,
ἤ καταφέρεται εἰς αἵρεσιν, εἰ καί τούς
Σχισματικούς κυρίως, οὐχ ἡ διάφορος
2 Ἀθῆνα 1997, σελ. 51 ἑπ., "Παλαιὸν καὶ Νέον",
Θεοδωρήτου Ἱερομόναχου, ἔκδ. Β', 'Ἅγιον Ὅρος-
Ἀθῆναι 2000, καὶ ἐσχάτως «Τὸ χρονικὸ μιᾶς
σοφιστείας», Λάρναξ, Κύπρος, 1999, Δελτίον τοῦ
Ἱδρύματος «Ἅγιος Ἔπιφανιος» καὶ Χαριτίνης
Ἀγγελοπούλου, "Σύντομη πραγματεία περὶ τοῦ
Ἑορτολογίου τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ
Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας", Πάτρα 2000, κυρίως σελ. 142
ἑπ.
πίστις ποιεῖ3, ἀλλ’ ἡ διαρρηχθεῖσα τῆς
κοινωνίας συντροφία».
Πρέπει, λοιπόν, νά μᾶς ἀναφέρετε
ποιός διέρρηξε τήν «συντροφία» τῆς κοι-
νωνίας, γιά κάτι πού ὁ ἅγ. Νικόδημος δέν
θεωρεῖ ἁμάρτημα, ἀναφέροντας μάλιστα
ὡς παράδειγμα ὄχι τήν ἀλλαγή τοῦ ἡμερο-
λογίου μόνο, ἀλλά καί αὐτοῦ τοῦ Πασχα-
λίου.
Λέγει χαρακτηριστικά ἑρμηνεύοντας
τόν ἅγ. Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο: «...τό νά
νηστεύσῃ τινάς καί τό νά κάμῃ Πάσχα εἰς
τοῦτον τόν καιρόν ἤ εἰς ἐκεῖνον, μετά τήν
εἰκοστήν πρώτην τοῦ Μαρτίου, θετέον,
ὡς κάμνομεν ἡμεῖς οἱ Γραικοί, ἤ μετά τήν
ἑνδεκάτην Μαρτίου, ὡς κάμνουσιν οἱ
Λατῖνοι, τοῦτο δέν εἶναι ἔγκλημα».
Γιά τούς Παλαιοημερολογίτες, ὅμως,
σχίσμα δέν ἀποτελεῖ «ἡ διαρρηχθεῖσα τῆς
κοινωνίας συντροφία», οὔτε ὁ χωρισμός
ἀπό τήν Σύνοδο καί τίς ἄλλες τοπικές
Ἐκκλησίες, ἀλλά ἡ ἀλλαγή τοῦ
ἡμερολογίου ἀπό τήν 10 Μαρτίου στήν 23η
η Πάσχα Ὅρον τῆς Α΄ Συνόδου, ἀλλὰ μετὰ
Μαρτίου. Τό κακό, ὅμως, δέν ἔφθασε
μέχρις ἐδῶ, ἀλλά διέρρηξαν καί τήν
μεταξύ των «συντροφία», δηλαδή τήν
μεταξύ των ἐκκλησιαστική κοινωνία,
δημιουργῶντας πολλές παρατάξεις. Τό
χειρότερο ἀκόμη εἶναι, ὅτι θεωροῦν ὡς
αἰτίους αὐτῶν τῶν σχισμάτων τούς
Νεοημερολογίτας Οἰκουμενιστάς, λέγον-
τας ὡς δικαιολογίαν, ὅτι, ἄν δέν ἐγίνετο ἡ
ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου, δέν θά
ἐδημιουργοῦντο αὐτά τά σχίσματα. Αὐτό
χαρακτηριστικά μοῦ τό ἀνέφερε γραπτῶς
προσφάτως ἕνας ἁγιορείτης μοναχός, ὁ
ὁποῖος ἀνήκει στούς Ζηλωτές."
3 Σωστά, γιατί ἄν ὑπῆρχε διάφορος πίστις δέν θά
εἴχαμε σχίσμα, ἀλλά αἵρεση! Ὁπότε, γιά μιά ἀκόμη
φορά ὁ π. Εὐθ. Τρικαμηνᾶς παρανοεῖ τά κείμενα τῶν
ἁγίων Πατέρων, γιά να φτάσει στό σκοπό πού θέλει...
11
Ἄς προσέξουμε, ὅμως, πρώτα, τί
διδάσκει ἡ Σύνοδος τῆς Ἀντιοχείας, μὲ τὸν 1ο
Κανόνα της γιά τό αἰώνιο Πασχάλιο τῆς
Ἐκκλησίας μας.
Ἡ Σύνοδος τῆς Ἀντιοχείας καθαιρεῖ
ἐκείνους, πού θά τολμήσουν νά εἰσαγάγουν νέο
Πασχάλιον!
Ἀναλύω στή συνέχεια τὴν διαστροφὴ,
πού κάνει καί ὁ π. Εὐθ. Τρικαμηνᾶς στὸ κείμενο
τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου στὸν Ζ΄ Ἀποστολικό
Κανόνα, στὴν ὑποσημείωση 1, ἀπομονώνοντας
φράσεις καὶ παραθεωρῶντας τὸ συνολικὸ
κείμενο, ἀλλά καί τό ξεκάθαρο νόημα καί
πνεῦμα τοῦ κειμένου τοῦ Μεγάλου Ἁγίου
Νικοδήμου, ποὺ εἶναι καταπέλτης ἐναντίον του!
Στὴν συμφωνία του, στόν Ζ΄ Ἀποστολικό
Κανόνα, στόν ὁποῖο ἀναφέρεται καί ὁ π. Εὐθ.
Τρικαμηνᾶς, γράφει ὁ Ἅγιος Νικόδημος στό
Ἱερόν Πηδάλιον4 ἀποστομωτικὰ γιὰ τοὺς
διαστροφεῖς τῶν λόγων του:
"Καθαιρεῖ δὲ τοὺς ἱερωμένους, ὁ Α΄ ἐν
Ἀντιοχείᾳ τούς μὴ φυλάττοντας τὸν περὶ τοῦ
Ἰουδαίων τοῦτο ἐπιτελοῦντας. Ὁ δὲ ξ΄ καὶ πα΄
καὶ ρζ΄ τῆς ἐν Καρθαγένῃ διορίζουν περὶ τῆς
ἡμέρας τοῦ Πάσχα, πότε νὰ εὑρίσκεται καὶ ποῦ
νὰ γράφεται, καὶ εἰς τοὺς ἄλλους νὰ
διαλαλῆται."
Δέν εἶναι, λοιπόν, ἔγκλημα "τό νά
νηστεύσῃ τινάς καί τό νά κάμῃ Πάσχα εἰς
τοῦτον τόν καιρόν ἤ εἰς ἐκεῖνον", ὅπως
διαστρεβλωτικά γράφει ὁ π. Εὐθ. Τρικαμηνᾶς,
τήν στιγμή πού "καθαιρεῖ τοὺς ἱερωμένους, ὁ Α΄
ἐν Ἀντιοχείᾳ τούς μὴ φυλάττοντας τὸν περὶ
τοῦ Πάσχα Ὅρον τῆς Α΄ Συνόδου", ὅπως
γράφει ὁ Μέγας Ἅγιος, στήν συμφωνία του
στόν Ζ΄ Ἀποστολικόν Κανόνα;
Οἱ Λατῖνοι, μὴ φυλάσσοντες τούς
Ὅρους τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, συν-
εορτάζουν καὶ ἐν τοῖς πράγμασι μετὰ τῶν
Ἰουδαίων, ὅταν συμπίπτει τό ψευδοπάσχα τους
μέ τό Ἰουδαϊκό Φάσχα!
4
σελ. 11.
 Ὡς Ἰουδαῖοι σήμερα ἐννοοῦνται,
σύμφωνα μὲ ὅλους τούς ἑρμηνευτές, ὅλοι οἱ
αἱρετικοὶ, καὶ οἱ Λατῖνοι!
1. Γενικὰ, πρέπει νὰ σημειωθεῖ, γιὰ τὴν
ὀρθὴ ἑρμηνεία τῶν θεολογικῶν προβλημάτων,
ὅτι, ὅταν ὅλοι οἱ Πατέρες συμφωνοῦν στὸ
ἀντίθετο, ἡ γνώμη ἑνὸς Πατρὸς, πού μπορεῖ νὰ
εἶναι διαφορετική, δὲν ἀποτελεῖ τὴν γνώμη τῆς
Ἐκκλησίας. Τὸ consensus Patrum, ἡ συμφωνία
δηλ. τῶν Ἁγίων Πατέρων, εἶναι ἡ ἄποψη τῆς
Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.
ἀντίθετο καὶ καταδικάσθηκε ὁποιαδήποτε
ἡμερολογιακὴ ἀλλαγή!
5. Ὅσον ἀφορᾶ τὸν Κανόνα τοῦ
Πάσχα, λοιπόν, τὸ Πάσχα εἶναι ὁρισμένον ἀπὸ
Ὀρθόδοξη καί δή Οἰκουμενική Σύνοδο καὶ ἔχει
ἐπικυρωθεῖ ἀπὸ ὅλες τὶς ἑπόμενες Οἰκουμενικὲς
Συνόδους καὶ τὶς Πανορθόδοξες, καὶ κανεὶς δὲν
μπορεῖ νὰ γιορτάζει, ὅποτε θέλει!.
Καὶ, ἂν τὸ κάνει, ἀναθεματίζεται,
ἀφορίζεται ἢ καθαιρεῖται, ἐάν εἶναι κληρικός!

2. Ὁ Ἅγιος Νικόδημος, ὡστόσο, καί στό Ὁ ἅγιος Δοσίθεος Ἱεροσολύμων

ξεκάθαρο πιό πάνω κείμενο τῆς συμφωνίας του ὀνομάζει, ὅμως, αἵρεση, ὄχι μόνον τὴν
στόν Ζ΄ Ἀποστολικόν Κανόνα, ἀλλά καί στό μετάθεση τοῦ Πάσχα, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀλλαγὴν
ἀναφερόμενο ἀπό τόν τόν π. Εὐθ. Τρικαμηνᾶ, τοῦ Καλενδαρίου (Ἑορτολογίου), ὅπως
ἄλλα ἐντελῶς γράφει καί ἐννοεῖ ἀπό αὐτά πού ἀναφέραμε ἤδη. Τήν θεωρεῖ ὡς ἕνα τῶν
ἐπικαλεῖται διαστρεβλωτικά ὁ π. Εὐθ. μεγάλων θηρίων ἀντικείμενη καί πολέμια τῆς
Τρικαμηνᾶς, γιά νά στηρίξει τίς ἐσφαλμένες ἁγίας τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίας, συγκαταλέγοντάς
ἀπόψεις του: την μέ τήν ἀντίχριστη αἵρεση τοῦ Λουθήρου καί
τοῦ Καλβίνου!
Ὅτι ἂν ἡ Σύνοδος, δηλ. ἡ Ἐκκλησία
σύμπασα, ἀποφασίσει, (ἀναφέροντας ρητά τὴν
Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, πού ὅρισε καὶ τὸ
Πάσχα!), καὶ μερικοὶ ἐπιμένουν νὰ ἑορτάζουν
διαφορετικὰ καὶ σὲ ἄλλους χρόνους, αὐτοὶ εἶναι
πού κάνουν τὸ σχῖσμα διαρρηγνύοντας τήν
συντροφίαν, τήν κοινωνία δηλ. τῆς ἀγάπης ἐν
τῇ Ἐκκλησίᾳ.

Ἄρα οἱ Νεοημερολογίτες ἔκαναν τὸ

σχίσμα, ἀντιστρατευόμενοι στὴν Α΄ Οἰκουμε-
νικὴν Σύνοδον, (καὶ σὲ ὅλες τὶς ἑπόμενες!), καί
μετά τῶν σχισματικῶν κριθήσεται καί ὁ π. Εὐθ.
Τρικαμηνᾶς, πού συντάσσεται μαζί τους
ἀκολουθῶντας τό Νέο Καλενδάριο!

3. Πότε, κατὰ τὴν διαστροφὴ τῶν λόγων

καί τοῦ πνεύματος, ἀλλά καί τοῦ γράμματος (!)
τῶν γραφομένων τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ
Ἁγιορείτου ἀπὸ τὸν π. Εὐθ. Τρικαμηνᾶ, ἄλλη
Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀποφάσισε τὴν ἀλλαγὴ
καὶ ‘μείς δὲν τὸ καταλάβαμε, γιὰ νὰ τήν
ἀκολουθήσουμε;

4. Ὅλως ἀντιθέτως, ὑπό τριῶν Ὁ πολύς Μελέτιος Πηγᾶς, πού ἀνα-

Πανορθοδόξων Συνόδων πού συνεκλήθησαν τόν φέρεται καί στό ὡς ἄνω ἀπόσπασμα τοῦ Ἁγίου
16ον αἰῶνα, ἐκτός τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς καί τῆς Δοσιθέου, τὴν ἀλλαγὴν τοῦ Καλενδαρίου ὀνο-
Συνόδου τῆς Ἀντιοχίας, ἀπεφασίσθη τὸ μάζει δεκαθήμερον ἔκτρωμα, (δέκα ἡμέρες ἦταν
τότε ἡ διαφορά τῶν ἡμερῶν ἀνάμεσα στό

12
Ὀρθόδοξο καί στό Φράγκικο Καλενδάριο καί ὄχι
δεκατρεῖς πού εἶναι σήμερα, κατά τόν ἑορτασμό
τῶν ἀκινήτων ἑορτῶν).
Ὁ δέ Ἱερεμίας ὁ Τρανὸς ὀνομάζει τήν
καινοτομία τοῦ Νέου Καλενδαρίου παγκόσμιον
σκάνδαλον!
Ἀλλὰ ἀρκεῖ ἡ Σύνοδος τῆς Ἀντιοχείας
μὲ τὸν 1ο Κανόνα της καὶ ἡ Σύνοδος τοῦ 1848
τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς, γιὰ νὰ φρα-
γοῦν οἱ ἀνοήτως ὁμιλοῦντες καὶ μὴ γνω-
ρίζοντες τὴν ἑρμηνείαν τῶν Ὅρων καὶ τῶν
ἀποφάσεων τῶν Πατέρων!
Θέλουν νά ἀγνοοῦν σκοπίμως οἱ
διάφοροι πολέμιοι ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων, τὸ τί
σημαίνει Σύνοδος στοὺς ἀνωτέρω λόγους τοῦ
Ἁγίου Νικοδήμου5, καὶ ποιὰ εἶναι ἡ ξεκάθαρη
5 Ὅταν, λοιπόν, ἀναφέρεται ὁ Μέγας Ἅγιος
Νικόδημος στήν διάρρηξη τῆς συντροφίας καί "τό νά
χωρίζει τινάς τόν ἑαυτόν του ἀπό τήν κοινήν σύνοδον
τῆς Ἐκκλησίας, τοῦτο εἶναι ἁμάρτημα ἀσυγχώρητον, καί
κατηγορίας ἄξιον, καί πολλήν ἔχει τήν κόλασιν καί
τιμωρίαν" δέν ἐννοεῖ σέ καμμία περίπτωση αὐτά τά
ὁποῖα παρερμηνεύει διαστρεβλώνοντας τούς λόγους
τοῦ Ἁγίου ὁ π. Εὐθ. Τρικαμηνᾶς!
Ἡ κοινή σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι ἡ
σύνοδος τῶν Καινοτόμων Σχισματοαιρετικῶν Νεο-
ημερολογιτῶν, πού ἔλαβε παράνομες καί ἀντικανο-
νικές ἀποφάσεις, ἀντίθετες στό γράμμα καί στό
πνεῦμα τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ἄλλαξε τό
ἑορτολόγιο τῆς Ἐκκλησίας!
Ἡ διάρρηξη τῆς συντροφίας καί ὁ χωρισμός
ἀπό τήν κοινήν σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας
συνίσταται, κατά τόν Ἅγιον, στήν ἀθέτηση καί στήν
περιφρόνηση τῶν ἀποφάσεων τῆς Πρώτης Οἰκου-
μενικῆς Συνόδου!
Τοῦτο εἶναι ξεκάθαρο στήν αὐτήν ὑπο-
σημείωση στόν Ζ΄ Ἀποστολικόν τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου:
"ἀλλ' ἐπειδή εἰς τήν πρώτην σύνοδον ἐσυνάχθησαν
οἱ Πατέρες καί ἐδιώρισαν πότε νά γίνεται τό Πάσχα,
τιμῶσα ἡ Ἐκκλησία πανταχοῦ τήν συμφωνίαν καί
ἕνωσιν, ἐδέχθη τόν διορισμόν ὁποῦ ἐκεῖνοι ἔκαμαν.
Λοιπόν, ἔπρεπε, κατά τόν Χρυσόστομον, νά
προτιμήσουν οἱ Λατῖνοι τήν συμφωνίαν καί ἕνωσιν τῆς
Ἐκκλησίας, περισσότερον ἀπό τήν παρατήρησιν τῶν
χρόνων (τῆς ἰσημερίας δηλ. ὁποῦ ἐκατέβη τώρα εἰς τάς
11. Μαρτίου, οὖσα ἐπί τῆς πρώτης συνόδου εἰς τάς κα΄
Μαρτίου) καί νά ἑορτάζουν τό Πάσχα μέ ἡμᾶς τούς
Γραικούς, καί ὄχι νά ἀτιμάζουν τούς τριακοσίους
ἐκείνους θεοφόρους καί πνευματοφόρους Πατέρας,
ὅπου ἐνομοθέτησαν τοῦτο κατά θεῖον φωτισμόν"! Κατά
13
γνώμη του γιὰ τὸ αἰώνιο Ἑορτολόγιον τῆς
Ἐκκλησίας μας, γιὰ τὸ ὁποῖο ἔχουμε γράψει
κατ’ ἐπανάληψιν, ὄχι μόνον ἐμεῖς ὡς ἀνάξιοι
καὶ ἀδύναμοι, ἀλλὰ ἄλλοι, πολὺ δοκιμότεροι
ἡμῶν ὡς ὁ παπα-Βασίλης ὁ Σακκᾶς, ἱερεύς
τότε τῶν Ρώσσων τῆς Διασπορᾶς, πολλὲς
φορὲς στὸ παρελθὸν, ἀλλά καί μέχρι
πρόσφατα, πού ἔχει κυριολεκτικά κονιορ-
τοποιήσει τὰ φληναφήματα τοῦ σχισματο-
αἱρετικοῦ Ἐπιφάνιου Θεοδωρόπουλου καὶ κατ’
ἀκολουθίαν καί τοῦ π. Εὐθ. Τρικαμηνᾶ, ὁ
ὁποῖος τὰ ἀναμασάει ἐσχάτως...
Ἐξαιρετικά κείμενα τοῦ ἀειμνήστου
παπά-Βασίλη τοῦ Σακκᾶ, ἀνατρεπτικά τῶν
φληναφημάτων τῶν σχισματο - αἱρετικῶν
Νεοημερολογιτῶν, τά ἔχουμε δημοσιεύσει καί σέ
πρόσφατα τεύχη τῶν "Κολλυβάδων" καί ὁ
εὐσεβής ἀναγνώστης μπορεῖ νά τά ἀναζητήσει
καί στήν ἱστοσελίδα μας: orthway.org !
τόν θεῖον φωτισμόν, λοιπόν, ἐνομοθέτησαν τό αἰώνιον
Ἑορτολόγιον οἱ Πατέρες τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου!
Ἡ παρατήρηση, ἐπίσης, τῶν χρόνων καί ἡ δῆθεν
ἀστρονομική ἀκρίβεια ἦταν ἡ πρόφαση τῶν
Καινοτόμων Νεοημερολογιτῶν, γιά τήν ἀλλαγή τοῦ
ἡμερολογίου, γιά νά συνεορτάζουν μετά τῶν
προσφιλῶν τους αἱρετικῶν τῆς Δύσεως, ὅπως
ὁριζόταν στήν πρώτη διάταξη τῆς αἱρετικῆς ἐγκυκλίου
τοῦ 1920. Αὐτοί διέρρηξαν, λοιπόν, τήν συντροφίαν καί
χώρισαν τούς ἑαυτούς τους ἀπό τήν κοινήν σύνοδον,
(τήν Α΄ Οἰκουμενικήν), τῆς Ἐκκλησίας!
Καί πάλιν σημειώνει ὁ Ἅγιος Νικόδημος στήν
ὑποσ. 1 τῆς ἑρμηνείας του στόν Ζ΄ Ἀποστολικόν: "Ὁ
γάρ ἰσαπόστολος μέγας Κωνσταντῖνος, κοντά εἰς τά
ἄλλα καλά ὁποῦ ἔκαμε, καί τοῦτο προσέθηκε, τό νά
παρακαλέσῃ τήν οἰκουμενικήν α΄ σύνοδον, νά διορίσουν
νά ἑορτάζηται τό ἅγιον Πάσχα εἰς ὅλην τήν οἰκουμένην
ἐν μιᾷ καί τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ. Δέν ὑπέφερε γάρ ὁ μακάριος
νά βλέπῃ διά τήν ἑορτήν ταύτην τήν Ἐκκλησίαν τοῦ
Χριστοῦ διηρημένην". Ἄρα οἱ Καινοτόμοι καί αἱρετικοί
Νεοημερολογίτες ἐπανέρχονται στήν κατάκριτη
κατάσταση, στήν ὁποία βρισκόταν ἡ ποίμνη τοῦ
Χριστοῦ, πρίν τήν σύγκληση τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς ἀπό
τόν Μέγα Κωνσταντῖνο!

Ὁ ἅγιος Φιλάρετος, ἀριστερά, πρόεδρος τῆς Συνόδου τῶν
Ρώσσων τῆς Διασπορᾶς, ἀπό τούς ὁποίους πήραμε τήν
διαδοχή καί τήν ἀρχιερωσύνη στή β΄ φάση τοῦ ἀγῶνα μας
οἱ Γνήσιοι Ὀρθόδοξοι στήν Ἑλλάδα.
Οἱ ληστὲς τῆς Θείας
Διδασκαλίας
τοῦ Ἰωάννη Ρίζου
Ἡ «ἐξ ἐνστίκτου» ἀποτείχιση
Λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσό-
στοµος: «Τὰ πτερὰ ἐδόθησαν εἰςτὰ πτηνὰ
διὰ νὰ ἀποφεύγουν τὰς παγίδας. Καὶ εἰς
τοὺς ἀνθρώπους ἐδόθη τὸ λογικὸν διὰ
νὰ ἀποφεύγουν τὴν ἁµαρτίαν».
Ἐκ µέρους κυρίως τῶν Ἐπισκόπων
ἔχει προκύψει ζήτηµα, γιὰ τὸ ἂν ὁ πιστὸς
εἶναι σὲ θέση νὰ κρίνει τί εἶναι Ὀρθόδοξο
καὶ τί ὄχι. Καὶ τό τί τελικὰ εἶναι ἀλήθεια
καί τί πλάνη, ἰσχυρίζονται, µπορεῖ µόνο ὁ
Ἐπίσκοπος νὰ τὸ κρίνει. Στὸ Α΄ Μέρος τοῦ
βιβλίου µας στὸ κεφάλαιο: «Δὲν εἶναι
δική µου δουλειά», παραθέσαµε ἄφθονα
ἁγιογραφικὰ καὶ πατερικὰ ἀποσπάσµατα
ποὺ ἀποδείκνυαν ὅτι ἡ εὐθύνη ἑκάστου
πιστοῦ εἶναι µεγάλη στὸ νὰ ἀναγνωρίσει
καὶ νὰ προασπίσει τὸ Ὀρθόδοξο καὶ νὰ
ἀπορρίψει τὴν αἵρεση.
Ἐπίσης ἀποδείξαµε καὶ ὅτι ἡ Ἐκκλη-
σία παρέχει στὸν πιστὸ τὴν Ὀρθόδοξη
Παρακαταθήκη µὲ τὴν ὁποία τὸν καθιστᾷ
ἱκανὸ νὰ κρίνει, νὰ διακρίνει καὶ νὰ
ἐπιλέξει τὸ Ὀρθόδοξο ἀπὸ τὸ αἱρετικό.
Μία ἱκανότητα ποὺ πρωτίστως δωρίζεται
καὶ διασφαλίζεται γιὰ κάθε βαπτισµένοµὲ
τὸ Μυστήριο τοῦ Χρίσµατος. Ἐπιχειρεῖται
14
ἀπὸ τὸν Κλῆρο νὰ µεταβιβαστεῖ ἡ
συνείδηση καὶ ἡ κρίση τοῦ πιστοῦ (σὰν µία
διοικητικὴ δικαιοδοσία) στὰ χέρια τοῦ
Ἐπισκόπου. Μᾶλλον ἔχει γίνει πεποίθηση
στὸν Κλῆρο, ὅτι τὸ Ἅγιο Πνεῦµα φωτίζει
τὸν ἄνθρωπο ἀνάλογα µὲ τὸ διοικητικὸ
ἀξίωµα ποὺ ἔχει στὴν Ἐκκλησία κι ὄχι
ἀνάλογα µὲ τὸν βίο καὶ τὴν πρόοδό του
στὴν ἁγιότητα. Ἄδηλα, αὐτοὶ οἱ εὑρε-
σιολόγοι θεολόγοι, προωθοῦν µία νέα
θεωρία, ποὺ θὰ πρότεινα νὰ ὀνοµαστεῖ
«θεωρία τοῦ εὐλαβοῦς βοδιοῦ».
Ὅταν ὁ Ἀπόστολος Ἰωάννης µᾶς
προτρέπει: «Ἀγαπητοί, νὰ ἐξετάζετε καὶ
νὰ διακρίνετε τοὺς ἀνθρώπους γιὰ τὸ ἂν
πράγµατι, ὅπως ἰσχυρίζονται, ἐµπνέονται
[στὰ λόγια τους] ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦµα»,
φυσικὰ καὶ θεωρεῖ τὸν καθένα πιστὸ κατάλ-
ληλο γιὰ κάτι τέτοιο καὶ δὲν θέτει ὡς
προαπαιτούµενο καὶ τὴν ταυτόχρονη ἔγκρι-
ση τοῦ Ἐπισκόπου του. Ὁ Ἀπόστολος Παῦ-
λος καθιστᾷ τὰ µέλη τῆς Ἐκκλησίας κρι-
τὲς τῶν Ἀποστόλων, ἀκόµα καὶ τῶν
ἀγγέλων στὴν περίπτωση ποὺ ἡ διδασκαλία
τους εἶναι ἀντίθετη ἀπὸ αὐτὴν ποὺ
παρέλαβε ἡ Ἐκκλησία. Λέει στοὺς πιστούς:
«Μιλάω σὲ ἐσᾶς ὡς φρόνιµους καὶ
συνετοὺς ποὺ εἶσθε. Κρίνετε ἐσεῖς γιὰ
αὐτὸ ποὺ θὰ σᾶς πῶ ἀµέσως». Καὶ
ἀλλοῦ: «Κρίνετε µόνοι σας». Ἀδειοδοτεῖ τὸ
Ἐκκλησίασµα νὰ κρίνει ἀκόµα καὶ αὐτοὺς
ποὺ προφήτευαν στὴν Ἐκκλησία, γιὰ τὸ
ἂν προφήτευαν ἀληθινὰ ἢ ἦταν ἀγύρτες!
Τὸ ὅτι ἑρµηνεύουµε σωστὰ τὸ ζή-
τηµα ἐπιβεβαιώνεται καὶ ἀπὸ τὸν Μ.
Ἀθανάσιο: «Ὁ πιστὸς λοιπὸν µαθητὴς τοῦ
Εὐαγγελίου, ἐπειδὴ ἔχει τὸ χάρισµα νὰ
διακρίνει τὰ πνευµατικὰ καὶ ἐπειδὴ οἰκο-
δόµησε ἐπάνω εἰς τὴν πέτρα τὴν οἰκίαν τῆς
πίστεώς του, στέκει σταθερὸς καὶ παρα-
µένει ἀνεπηρέαστος ἀπὸ τὴν ἀπάτη [τῶν
αἱρέσεων]… διὰ τοῦτο εἶναι καλὸν καὶ
ἀναγκαῖον νὰ προσευχόµεθα νὰ λάβωµεν
τὸ χάρισµα τῆς διακρίσεως τῶν πνευµάτων
διὰ νὰ γνωρίζει ὁ καθένας ποιοὺς ὀφείλει
νὰ ἀποστρέφεται καὶ ποιοὺς νὰ προσ-
εταιρίζεται ὡς ὁµοδόξους…». Καµία ἀνα-
φορὰ σὲ Ἐπίσκοπο.
Ἡ Δεσποτοκρατία -χωρίς «ζῆλο εὐ-
σεβείας»- γιὰ µία ἀκόµα φορὰ πληγώνει τὸ
ποίµνιο. Ὁ κάθε πιστὸς εἶναι ἱκανὸς ὄχι νὰ
θεολογεῖ, ἀλλὰ νὰ συγκρίνει, ἂν αὐτὰ ποὺ
ἀκούει ἀπὸ τὸν διδάσκοντα εἶναι τὰ ἴδια ἢ
διαφορετικὰ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ δίδαξαν οἱ
Πατέρες. Στοὺς Ἐφεσίους γράφει ὁ Ἀπ.
Παῦλος: «Μὴ γίνεστε χαζοί∙ νὰ κατα-
λαβαίνετε ποιὸ εἶναι τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ».
Κι ἔτσι ἀκριβῶς εἶναι, γιατὶ ἀλλιῶς,
πῶς καὶ γιατί καλεῖται ὁ πιστὸς νὰ ἐπι-
κυρώσει τὴν κάθε χειροτονία, ἀκόµα καὶ
τοῦ Ἐπισκόπου µὲ τὴν ἐκφώνηση «ἄξιος»;
Κι ἂν ὁ πιστὸς λαὸς δὲν εἶναι σὲ θέση
νὰ κρίνει, τί εἶναι Ὀρθόδοξο καὶ τί ὄχι,
πῶς ἀκύρωσε ὁλόκληρες (ληστρικές) συν-
όδους; Καὶ πῶς ἀπὸ τὸν λαὸ ἀνάβλυσαν οἱ
µυριάδες τῶν Ἁγίων Ὁµολογητῶν καὶ Μαρ-
τύρων τῆς Πίστης; Γιατὶ βέβαια οἱ µυριά-
δες τῶν Ἁγίων Ὁµολογητῶν δὲν ἦταν
Ἐπίσκοποι! Οὔτε πῆραν τὴν ἔγκριση
κάποιου ἐπισκόπου, γιὰ νὰ φτάσουν
στὴν ὁµολογία καὶ στὸ µαρτύριο. Καὶ ποῦ
ἀλήθεια βρίσκονταν οἱ τότε Ἐπίσκοποι,
ὅταν οἱ ἁπλοὶ πιστοὶ γίνονταν Μάρτυρες;
Λοιπόν «µηδεὶς ὑµᾶς ἐξαπατάτω κενοῖς
λόγοις», καὶ ἂς µὴ δεχόµαστε οἱ Ἐπίσκοποι
νὰ καταδουλώσουν τὴν κρίση τοῦ πιστοῦ,
γιατὶ ἔχουµε «εὐλογία» ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν
Ἀπ. Παῦλο «νὰµὴν συγκοινωνοῦµε µὲ
κούφια ἔργα ἀλλά…νὰ ἐλέγχουµε».
Γιατὶ, ἂν ἡ σοφία εἶναι δουλειὰ µόνο
τοῦ Ἐπισκόπου, τότε γιατί ὁ Παῦλος ζητάει
ἀπὸ ἐµᾶς νὰ γίνουµε σοφοί;
Θὰ ἔπρεπε νὰ τὸ ζητάει µόνο ἀπὸ
τοὺς Ἐπισκόπους!
Τὰ ἴδια διδάσκει καὶ ὁ ἅγιος Χρυσό-
στοµος. «Τί νὰ κάνουµε γι’ αὐτοὺς ποὺ
ἐπινοοῦν θέσεις διαφορετικὲς ἀπὸ τὴν δι-
δασκαλία τῶν ἀποστόλων;» τὸν ρώτη-
σαν.
«Ἐκκλίνατε ἀπ’ αὐτῶν», [ἀπάντησε]
«καὶ ἀποπηδᾶτε». «Διὸ παρακαλῶ φεύ-
γειν καὶ ἀποπηδᾶν αὐτῶν τοὺς συλ-
λόγους».
«Κρεῖττον γὰρ ὑπὸ µηδενὸς ἄγεσθαι
ἢ ὑπὸ κακοῦ ἄγεσθαι». Ἐναποθέτει ξεκά-
θαρα ὁ ἅγιος Πατὴρ στὸν κάθε πιστὸ τὴν
εὐθύνη τῆς ἐπιλογῆς.
Τὰ ἴδια λένε ὅλοι οἱ Ἅγιοι
Πατέρες. «Διὰ τοῦτο ἀδελφοὶ πρέπει νὰ
ἀγρυπνοῦµεν, ὅπως εἶπε ὁ Κύριος, καὶ νὰ
εἴµεθα προσεκτικοὶ, µήπως ἐξαπατηθῶ-
µεν ἀπὸ τὴν ὡραιότητα τῶν λόγων ἢ
µήπως ἔλθει κανεὶς µὲ χριστιανικὸν
ὄνοµα καὶ µᾶς εἰπῇ, ὅτι “ἐγὼ κηρύσσω
15
Χριστόν” καὶ ὕστερα ἀπὸ λίγο ἀποδειχθῇ
ἀντίχριστος».
Καὶ πῶς µπορεῖ νὰ ἐπιτευχθεῖ αὐτὸ,
ἂν ὁ κάθε πιστὸς ἔχει ἐναποθέσει τὴν κρίση
του στὰ χέρια ἄλλου; Καὶ ποιά εἶναι αὐτὴ ἡ
διδασκαλία, ποὺ ὁρίζει τὸν παροπλισµὸ τοῦ
Ὀρθόδοξου αἰσθητηρίου τοῦ κάθε πιστοῦ,
ὅταν ὁ Ἀπ. Παῦλος θεωρεῖ αὐτονόητο καὶ
ἀποδεκτὸ οἱ χριστιανοί νὰ κρίνουν τοὺς
Ἐπισκόπους καὶ τὰ τῆς Ἐκκλησίας; «Οὐχὶ
τοὺς ἔσω ὑµῶν κρίνετε;».
Ὁ Μ. Βασίλειος λέει: «Ἀρχαία συν-
ήθεια ἦταν νὰ µὴν δεχόµαστε κάποιον, ἂν
δὲν κρίνουµε, τὸ τί πιστεύει, γιὰ νὰ µὴ
βρεθοῦµε ἔνοχοι ἐπικοινωνῶντας µὲ τοὺς
ἐχθροὺς τῆς πίστεως». Ὁ Μ. Ἀθανάσιος
συµφωνεῖ: «Aὐτῶν ποὺ ἀποστρεφόµεθα τὸ
φρόνηµα, ἀπὸ αὐτῶν τὴν κοινωνία πρέπει
νὰ φεύγουµε». Καὶ ἐδῶ καµµία προϋπό-
θεση ἔγκρισης τῆς δικῆς µας κρίσης ἀπὸ
Ἐπίσκοπο ἢ Σύνοδο.
Διακρίνουµε εὔκολα, ὅτι ἡ ὁδηγία
τοῦ Ἁγίου, σὲ περίπτωση ποὺ κάποιος
πιστεύει ἄλλα ἀπὸ τὰ τῆς Ὀρθοδοξίας,
δὲν εἶναι νὰ τὸν δεχτοῦµε καὶ νὰ
περιµένουµε τὴν καταδίκη του ἀπὸ τὸν
Ἐπίσκοπο ἢ τὴν Σύνοδο, ἀλλὰ νὰ τὸν
διώξουµε ἀµέσως.
Σήµερα οἱ Ἐπίσκοποι θεωροῦν τὸν
πιστὸ ἠλίθιο νὰ διακρίνει τὴν Ὀρθοδοξία
ἀπὸ τὴν αἵρεση καὶ ἀπαιτοῦν αὐτοὶ οἱ
Ἐπίσκοποι καὶ µόνοι νὰ ὑπάρχουν κριτές.
Ἀπαλλάσσοντας, ὅµως, τοὺς πιστοὺς ἀπὸ
τὸ βασικὸ καθῆκον τῆς γνώσης καὶ τοῦ
ἐλέγχου, πετυχαίνουν αὐτὸ ποὺ θέλουν. Τὸ
ποίµνιο νὰ βρίσκεται στὸ σκοτάδι καὶ
αὐτοὶ νὰ ἐπιβαίνουν ἐπάνω του σύµφωνα
µὲ τήν δολιότητά τους. Ὁ Ἅγιος Γρη-
γόριος ὁ Νύσσης προέτρεπε τοὺς πιστοὺς
νὰ κλείνουν τὰ αὐτιά τους καὶ νὰ φεύγουν
µὲ ὅλη τους τὴν δύναµη ἀπό ἀκούσµατα
ἀσεβῆ - γιὰ τὴν πίστη - νὰ µὴ κοινω-
νήσουν µὲ τὸν µολυσµό. Τοὺς ἔλεγε
πρότυπά τους, νὰ εἶναι οἱ Ἅγιοι, καὶ ὅτι ἡ
Χάρις δὲν δόθηκε µόνο στοὺς Ἁγίους, ἀλλὰ
οἱ ἐντολὲς καὶ ὁ τρόπος σωτηρίας εἶναι
κοινὸς γιὰ ὅλους.
Κάποιοι κάποτε δὲν ὑπάκουαν στὸν
Μ. Βασίλειο. Ὁ Μ. Ἀθανάσιος ἔγραψε γι’
αὐτούς: «...[αὐτοί] νὰ ὑπακούουν [στὸν
Βασίλειο] σὰν παιδιά σὲ πατέρα καὶ νὰ µὴν
προβάλλουν ἀντιρρήσεις σὲ ὅσα αὐτὸς
διδάσκει, κατόπιν ἐξετάσεως. Γιατὶ ἂν µὲν
ἦταν ὕποπτος ἔναντι τῆς ἀληθείας, καλὰ
ἔκαναν καὶ τοῦ ἀντιστέκονταν….κ.λ.π».
Βλέπουµε ἐδῶ πὼς ἀκόµα καὶ τὰ
λόγια τοῦ οὐρανοφάντορος Βασιλείου
ἔπρεπε οἱ πιστοὶ νὰ τὰ ἐξετάζουν, καὶ
µάλιστα, ἂν ἦταν ὕποπτα, ἔπρεπε νὰ
ἀντισταθοῦν σὲ αὐτά! Στὶς µέρες µας, ὅµως,
πολλοὶ κληρικοί «ξερνοῦν µέσα ἀπὸ τὴν
αἱρετικὴ καρδιά τους», καὶ ἀφοῦ συν-
ετέλεσαν καὶ συντελοῦν στὸν πνευµατικὸ
νανισµὸ τοῦ ποιµνίου, τὸ κατηγοροῦν µετὰ
ὡς νάνο.
Κάτι ἀντίστοιχο συµβαίνει καὶ στὸν
χῶρο κυρίως τοῦ κοινοβιακοῦ Μοναχισµοῦ
στήν Ἑλλάδα. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς
Κλίµακας ποὺ ἀπευθυνόταν συνήθως σὲ
ἀγράµµατους ἢ ὀλιγογράµµατους Μονα-
χούς, ποὺ εἶχαν ὑποσχεθεῖ ἰσόβια ὑπακοή,
ἀναγνώριζε τὴν ἰδιότητά τους νὰ κρίνουν
ἄνευ ἐπισκοπῆς ἄλλου. Ἔλεγε συγκε-
κριµένα:
«Ὅσα ἐναντιοῦνται φανερὰ τοῖς
θείοις προστάγµασι δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ
τὰ ἐρωτῶµεν, µήτε νὰ λαµβάνωµεν περὶ
αὐτῶν συµβουλήν, ἀλλὰ νὰ τὰ ἀπο-
φεύγοµεν ὅλαις ἡµῶν ταῖς δυνάµεσιν».
Στὴν πράξη, ὅµως, σήµερα ἄλλη
διδασκαλία ἐπιφορτίζει τὶς πλάτες τῶν
Μοναχῶν. Ὁ φηµισµένος καὶ πολυγραφό-
τατος Ἀρχιµανδρίτης Αἰµιλιανὸς ὁ Σιµωνο-
πετρίτης προκάλεσε βαθειὰ ταραχὴ, ὅταν
ἔγραψε: «Γιὰ τὸν µοναχὸ πάνω ἀπ’ ὅλα
εἶναι ὁ γέροντας. Δὲν εἶναι οὔτε τὸ Εὐαγ-
γέλιο, οὔτε ὁ Χριστός, οὔτε ὁ Θεός, οὔτε τὸ
Ἅγιο Πνεῦµα, µόνον ὁ γέροντας».
Καὶ ἀλλοῦ: «Γιὰ τὸν µοναχό, ἡ
γνῶσις καὶ τὰ διάφορα διαβάσµατα -πολλῷ
µᾶλλον τῆς Ἁγίας Γραφῆς- εἶναι πέσιµο …
ὁπωσδήποτε µία πτῶσις κι ἕνας κίνδυ-
νος»(!)
Καὶ ἀλλοῦ: «Ὁ ἄνθρωπος ποὺ
στηρίζει στὴν Ἁγία Γραφὴ τὴν ζωή του,
τὴν γνώση του, τὴν γνώµη του, τὸ θέληµά
του, τὸν ἑαυτό του, ἀγνοεῖ τὴν δόξα τοῦ
Θεοῦ καὶ τὸν πλοῦτο Του» (!)
Λένε πολλοί µοναχοί: «Καλύτερα νά
τά χαλάσεις µέ τόν Χριστό, παρά µέ τόν
Γέροντά σου»!!!
16
Νυµφίος λοιπόν δέν εἶναι ὁ Χριστός,
ἀλλὰ ὁ Γέροντας!!!
Νὰ γιατὶ ὁ κοινοβιακὸς µοναχισµὸς
δὲν ξέρει, δὲν ἀκούει, δὲν θέλει νὰ ξέρει
καὶ δὲν θέλει νὰ ἀκούει.
Μόνο νὰ εὔχεται θέλει στὸν Θεό,
νὰ δίνει στοὺς κακόδοξους Πατριάρχες
καὶ Ἐπισκόπους «πολλὰ τὰ ἔτη».
Ἡ Γεροντολατρεία καὶ ὁ γκουρου-
ϊσµὸς στὰ Κοινόβια, καὶ ἡ Δεσποτοκρατία
στὸν κόσµο ἀφήνουν ἐλεύθερα τοὺς λη-
στὲς τῆς Θείας διδασκαλίας νὰ ρηµάζουν
τὸν ἀµπελῶνα τοῦ Κυρίου.
Ὁ ὅρος λοιπὸν τῆς «ἐξ ἐνστίκτου»
Ἀποτείχισης ποὺ µπορεῖ νὰ κινητοποιήσει
τὸν κάθε πιστὸ, γιὰ νὰ προφυλαχθεῖ καὶ
νὰ προφυλλάξει, ἔχει καὶ πρέπει νὰ ἔχει σὰν
ἔδαφος στήριξης τὴν παραδεδοµένη Ἁγιο-
γραφικὴ καὶ Ὀρθόδοξη Παρακαταθήκη κι
ὄχι µία τρόπον τινα ἀτοµική-προσωπικὴ
γνωµάτευση. Ὡς τέτοια νοµίζω –καὶ ὀρθά–
τὴν ἐννόησε ὁ ἐµπνευστὴς τοῦ ὅρου π.
Εὐθύµιος Τρικαµηνᾶς (ἂν δὲν κάνω λάθος).
Λέει ὁ ἅγιος Συµεὼν στὸν πιστό:
«Εὐχαῖς καὶ δάκρυσι τὸν Θεὸν καθικέ-
τευσον πέµψαι σοι ὁδηγὸν ἀπαθῆ τε καὶ
ἅγιον. Ἐρεῦνα δὲ καὶ αὐτὸς τὰς Θείας
Γραφάς, καὶ µάλιστα τὰς τῶν Ἁγίων Πα-
τέρων πρακτικὰς συγγραφάς, ἵνα ταύ-
ταις ἀντιπαρατιθεὶς τὰ παρὰ τοῦ διδα-
σκάλου καὶ προεστῶτός σοι διδασκόµενα
καὶ πραττόµενα, ὡς ἐν κατόπτρῳ δύνασαι
βλέπειν ταῦτα καὶ καταµανθάνειν καὶ τὰ
µὲν συνᾴδοντα ταῖς Γραφαῖς, ἐγκολποῦ-
σθαι κατέχειν τῇ διανοίᾳ. Τὰ δὲ νόθα
καὶ ἀλλότρια, διακρίνειν καὶ ἀποπέµπε-
σθαι, ἵνα µὴ πλανηθῇς. Πολλοὶ γάρ, ἴ-
σθι, πλάνοι καὶ ψευτοδιδάσκαλοι, ἐν ταῖς
ἡµέραις ταύταις γεγόνασιν».
Καὶ φυσικὰ τὰ παραπάνω συµ-
φωνοῦν µὲ τὸν Ἀπ. Παῦλο καὶ Ἰωάννη:
«Βλέπετε ἑαυτούς͵ ἵνα µὴ ἀπολέσητε ἃ
εἰργάσασθε, ὅτι πολλοὶ πλάνοι εἰς τὸν
κόσµον ἐξῆλθον».
Λοιπόν, «Ἀγαπητοί, µὴ παντὶ πνεύ-
µατι πιστεύετε͵ ἀλλὰ δοκιµάζετε τὰ
πνεύµατα εἰ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἐστιν∙ ὅτι
πολλοὶ ψευδοπροφῆται εἰς τὸν κόσµον
εἰσεληλύθασι».
«Δοκιµάζετε» λέει ὁ ἀπόστολος καὶ ὄχι
«ἀφῆστε τὸν Ἐπίσκοπό σας νὰ δοκιµάζει
γιὰ ἐσᾶς»!
Οἱ Ἀποστολικὲς Διαταγὲς ὁρίζουν,
τί πρέπει νὰ κάνουν οἱ λαϊκοί:
«...Ὁµοίως καὶ οἱ Λαϊκοί, τοῖς τῇ
γνώµῃ τοῦ Θεοῦ ἐναντία δογµατίσασι,
µὴ πλησιάζετε µηδὲ κοινωνοὶ τῆς ἀσεβείας
αὐτῶν γίνεσθε, λέγει γὰρ καὶ ὁ Θεός.
”ΑΠΟΣΧΙΣΘΗΤΕ ἐκ µέσου τῶν ἀνδρῶν
τούτων, ἵνα µὴ συναπόλησθε αὐτοῖς”.
καὶ πάλιν.
“ἐξέλθετε ἐκ µέσου αὐτῶν, καὶ ἀφ-
ορίσθητε, λέγει Κύριος, καὶ ἀκαθάρτου
µὴ ἅπτεσθε, κἄγὼ εἰσδέξοµαι ὑµᾶς”».
Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος
διατείνεται:
«Μὴ πλανᾶσθε ἀδελφοί µου,
οἰκοφθόροι βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονο-
µήσουσιν. Εἰ δὲ οἱ τοὺς ἀνθρωπίνους
οἴκους διαφθείροντες, θανάτῳ καταδικά-
ζονται, πόσῳ µᾶλλον οἱ τὴν Χριστοῦ
Ἐκκλησίαν νοθεύειν ἐπιχειροῦντες, αἰω-
νίαν τίσουσιν δίκην, ὑπὲρ ἧς σταυρὸν καὶ
θάνατον ὑπέµεινεν ὁ Κύριος Ἰησοῦς, ὁ τοῦ
Θεοῦ µονογενὴς Υἱός; Οὗ τὴν διδασκαλίαν
ὁ ἀθετήσας, λιπανθεὶς καὶ παχυνθείς,
εἰς γέενναν χωρήσει. Ὁµοίως δὲ καὶ πᾶς
ἄνθρωπος, ὁ τὸ διακρίνειν παρὰ Θεοῦ
εἰληφώς, [ἔλαβε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ἱκανότητα
νὰ διακρίνει, δηλαδὴ ὅλοι] κολασθήσεται
ἀπείρῳ ποιµένι ἐξακολουθήσας, καὶ
ψευδῆ δόξαν [πίστη] ὡς ἀληθῆ δεξά-
µενος».
Πουθενὰ δὲν ὑπάρχει ἐπισήµανση
γιὰ τὴν ἀνικανότητα τοῦ πιστοῦ, γιὰ τὴν
ἀναγκαιότητα ἀναµονῆς τῆς ἔγκρισης ἀπὸ
τὸν Ἐπίσκοπο καὶ τὴν Σύνοδο.
Λέει ὁ ἅγιος Χρυσόστοµος: «Ὅταν
ἀκούσεις, ὅτι ἡ µία Ἐκκλησία κατα-
ποντίστηκε, ἡ ἄλλη πάσχει ἀνίατα, ἡ
ἄλλη κλονίζεται, τότε νὰ καταλάβεις, ὅτι ἡ
µὲν λύκο ἀντὶ ποιµένα ἔχει, ἡ ἄλλη
πειρατὴ ἀντὶ καπετάνιου, ἡ ἄλλη δήµιο
ἀντὶ ἰατροῦ...». Δὲν χρειάζεται νὰ γίνει
Σύνοδος γιὰ νὰ καταλάβεις. Λέει«ὅταν ἐσὺ
ἀκούσεις»!
Ὄχι ὅταν σοῦ τὸ ἀνακοινώσει ἡ
Σύνοδος! Κι ἀφοῦ ἔτσι ἔχει τὸ πρᾶγµα, γιατί
νὰ παραµείνουµε σὲ µία Ἐκκλησία ποὺ
βυθίζεται στὸν ἅδη; Γιατί νὰ ἀκολου-
θήσουµε λύκο καὶ πειρατὴ καὶ δήµιο ἀντὶ
17
ποιµένα; Γιατί δὲν θέλουµε νὰ δοῦµε τὰ
ὀφθαλµοφανῆ; Τὴν ἀπάντηση µᾶς τὴν δίνει
ὁ Ἀββᾶς Ζωσιµᾶς: «Ἡµεῖς ἐκτραπέντες
τῆς ὁδοῦ τῆς ἀληθείας καὶ τῆς ὁδηγίας
τῶν Ἁγίων βουλόµεθα τέµνειν ἑαυτοῖς ὁδόν
[θέλουµε νὰ χαράξουµε δικό µας δρόµο]
κατὰ τὰ θελήµατα ἡµῶν τὰ πονηρά».
Ἀναισθητοποιούµαστε σιγά-σιγά. «Ὅ,τι
καὶ νὰ ἔχουν διδάξει οἱ Ἅγιοι, γιὰ µᾶς
φαίνεται ἀσήµαντο».
«Ὁ πιστεύων, ἀγαπᾷ τοὺς ὀρθῶς
πιστεύοντας τῷ Κυρίῳ, τοὺς δὲ µὴ οὔτως
ἔχοντας ἀποστρέφεται καὶ οὐκ ἀνέχεται
τούτων, ἀλλ’ ἐκδιώκει».
Ὁ ἅγιος Συµεὼν ὁ Νέος Θεολόγος
δὲν ἀναφέρει τήν ἀπόφαση Συνόδου ἢ τήν
ἔγκριση Ἐπισκόπου ἢ ἄλλου Γέροντα ὡς
προϋπόθεση, γιὰ νὰ ἀποµακρυνθοῦµε! Τὸ
ἴδιο διδάσκει καὶ ὁ ἅγιος Ἀναστάσιος ὁ
Σιναΐτης: «Ἂς ἐρευνήσουµε τὰς Γραφὰς
ἀδελφοί, διὰ νὰ µὴν πεινάσωµεν, ὅταν
ἔλθει ὁ ψυχοφθόρος λιµός. Ἂς ἐρευ-
νήσωµεν διὰ νὰ µὴν πλανηθῶµεν». Δὲν
λέει «ἂς ἀκολουθοῦµε τοὺς Ἐπι-σκόπους ἢ
τὶς Συνόδους διὰ νὰ µὴν πλα-νηθῶµεν»!
Μιλῶντας ὁ ἅγιος Συµεὼν γιὰ τὸ
τί προστατεύει τὸν πιστὸ ἀπὸ τὶς
αἱρέσεις, τίποτα δὲν ἀναφέρει γιὰ Συν-
όδους. Πολλὲς Σύνοδοι τῆς ἐποχῆς του
ἦταν ἄλλωστε προδοτικές. Γράφει:
«Ἐκείνους ποὺ περιπατοῦν εἰς τὸ φῶς τῶν
θείων Γραφῶν καὶ πορεύονται εἰς τὰς
παραγγελίας τοῦ Θεοῦ, οὐδὲ κἂν νὰ
τοὺς προϋπαντήσουν δὲν µποροῦν» [οἱ
αἱρετικοί]. Καὶ εἶναι ἀξιοσηµείωτο ὅτι, ὁ
Ἅγιος µιλάει ὄχι γιὰ κάποιους ἀναγνω-
ρισµένους καὶ Συνοδικὰ καταδικασµένους
αἱρετικοὺς, ἀλλὰ γιὰ αὐτοὺς ποὺ ἔλεγαν, ὅτι
«οἱ ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ δὲν µποροῦν νὰ
ἐφαρµοστοῦν στὶς µέρες µας»!
Ἂς τὸ προσέξουµε αὐτό! Καμµία
Σύνοδος δὲν καταδίκασε ποτὲ ὡς αἱρε-
τικοὺς αὐτοὺς ποὺ ἰσχυρίζονται κάτι τέτοιο.
Ὁ Ἅγιος, ὅµως, τοὺς θεωρεῖ αἱρετικοὺς καὶ
χωρὶς τὴν Σύνοδο, ἀφοῦ στὴν οὐσία
παρουσιάζουν ὡς ἄκαιρες καὶ ὄχι αἰώνιας
ἰσχῦος τὶς ἐντολὲς τοῦ Εὐαγγελίου. Ὁ
ἅγιος Μᾶρκος ἀπαντᾷ σὲ αὐτὴ τήν
«µεταπατερικὴ θεολογία» περὶ τῆς µετά-
θεσης τῆς κρίσης τοῦ πιστοῦ στὴν δικαιο-
δοσία ἄλλου λέγοντας:
«Δὲν ἔχουµε ἀµφιβολίες ἢ δισταγ-
µοὺς γιὰ τὶς θεόπνευστες θεολογίες τῶν
Ἁγίων Πατέρων, οὔτε ἔχουµε ἀνάγκη ἀπὸ
κάποιον ὁδηγὸ ποὺ νὰ µᾶς ὑποδείξει τὴν
ἀλήθεια καὶ διορθώσει τὰ φρονήµατά µας.
Ἀντιθέτως, βασιζόµαστε στὸ θεµέλιο τῶν
δογµάτων τῶν Πατέρων καὶ εἴµαστε
προσηλωµένοι σὲ αὐτοὺς ὅπως στὰ ἱερὰ
Εὐαγγέλια».
Δυστυχέστατα, στὰ πορίσµατα τῆς
Ἡµερίδας γιὰ τὴν Ἀποτείχιση ποὺ
ὀργάνωσε ἡ Ἱ. Μητρόπολη Πειραιῶς
(27/11/2014) περιλαµβάνεται ἡ νέα ἐπι-
σκοπικὴ ἄποψη ποὺ λέει ὅτι: «δὲν εἶναι
ἁρµόδιο τὸ κάθε µέλος τῆς Ἐκκλησίας νὰ
ἐπισηµάνει καὶ νὰ διαγνώσει µὲ ἀσφάλεια
τὴν αἵρεση, διότι δὲν ἔχει τὶς ἀνάλογες
πνευµατικὲς προϋποθέσεις, δὲν ἔχει δηλα-
δή τὸ χάρισµα τῆς διακρίσεως…».
Λυπᾶµαι τὸν ἑαυτό µου καὶ τοὺς
ἀδελφούς µου στὴν Ἐκκλησία ποὺ νοµίζαµε,
ὅτι µὲ τὸ Ἅγιο Χρίσµα εἴχαµε λάβει ὅλα τὰ
χαρίσµατα τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος! Καὶ ὅτι:
«…τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν φωτίζει πάντα
ἄνθρωπον ἐρχόµενον εἰς τὸν κόσµον».
Στὴν ἐν λόγῳ Ἡµερίδα µάθαµε, ὅτι
ἀποφασίστηκε ἡ ἀφαίρεση τῶν χαρισµάτων
τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος ποὺ δόθηκαν στον
κοσµάκη!! Ἔτσι ὁ κάθε βαπτισµένος καὶ
χρισµένος Ὀρθόδοξος χριστιανὸς σύµφωνα
µὲ τοὺς«δολοῦντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ»,
ἀπὸ τὶς 27/11/2014 παύει νὰ εἶναι ἱερέας,
προφήτης καὶ βασιλιάς. [Ἱερέας εἶναι,
(σύµφωνα µὲ τὴν Ὀρθόδοξη διδασκαλία),
γιατὶ ὑποσχέθηκε νὰ προσφέρει τὸν ἑαυτό
τοῦ θυσία στὸν Θεό, προφήτης, γιατὶ εἶδε τὰ
µὴ βλεπόµενα τῆς πίστεως, καὶ βασιλιάς,
γιατὶ ἔγινε κατὰ χάριν υἱὸς τοῦ ἐπουράνιου
βασιλέως Χριστοῦ].
Ἀλλὰ ἀφοῦ ὁ λαὸς δὲν ἔχει «τὶς
πνευµατικὲς πρϋποθέσεις», πῶς ἀκύρωσε
συνόδους ἑκατοντάδων Ἐπισκόπων ποὺ
«εἶχαν τὸ χάρισµα τῆς διακρίσεως»; Καὶ
πῶς αὐτὸς ὁ «ἀναρµόδιος» λαὸς ἐπαν-
έφερε ἀπὸ τὶς ἐξορίες στὸν ποιµαντικό τους
θρόνο τοὺς Ἀθανασίους, Μελετίους,
Χρυσοστόµους, Γρηγορίους καὶ τόσους
ἄλλους; Καὶ πῶς ἐκπαραθύρωσε τοὺς
Ἀρείους, Νεστορίους, Βέκκους, καὶ τόσους
ἄλλους; Μήπως µὲ τὴν ἀδιακρισία του;
Ἐπίσης φαίνεται δὲν ἐνηµερωθήκαµε
σωστά καὶ δὲν ξέραµε, ὅτι, ὅταν παίρνει
κανεὶς πτυχίο θεολογίας ἢ ὅταν γίνεται
18
κληρικός, τοῦ ἐπισυνάπτεται µιὰ ἔξτρα
ποσότητα διακρίσεως καί γενόµενος
δοχεῖον διακρίσεως τὰ πάθη του ἐξα-
φανίζονται! Ὅµως ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ ὁ
βίος τῆς Ἐκκλησίας ὀνοµάζει «φίδια» καί
«λύκους» κληρικοὺς καὶ Ἐπισκόπους ποὺ
διέθεταν ἄφθονη «διάκριση» κι ὄχι λαϊκούς!
Εἶναι πρωτόγνωρη ἡ περιθωριοποίηση
τῶν λαϊκῶν ποὺ ἐπιχειρεῖται σήµερα.
Ἀναπτύσσεται στὴν Ἐκκλησία -κα-
θόλου τυχαῖα- ἕνα ἰδιότυπο εἶδος ἐλι-
τισµοῦ, ποὺ εἶναι φανερὰ παπικῆς
προέλευσης, καρπὸς τῆς µοιχικῆς σχέσης
τῶν Ἐπισκόπων µὲ τὸν Πάπα. Ἕνα ἀκόµα
χωρίο τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου, µιλᾷ γιὰ τὴν
ἱκανότητα ἢ ὄχι τῶν πιστῶν νὰ ἀντι-
µετωπίζουν αἱρετικὲς ἀπόψεις: «...ἐάν τις
πίστιν Θεοῦ ἐν κακῇ διδασκαλίᾳ φθείρῃ,
ὑπὲρ ἧς Ἰησοῦς Χριστὸς ἐσταυρώθη; ὁ
τοιοῦτος, ρυπαρὸς γενόµενος, εἰς τὸ πῦρ τὸ
ἄσβεστον χωρήσει, ὁµοίως καὶ ὁ ἀκούων
αὐτοῦ».
Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ἐδῶ, διδάσκει, ὅτι
στὸ πῦρ τὸ ἄσβεστο θὰ καταδικασθῆ ὄχι
µόνον αὐτὸς ποὺ διαφθείρει τὴν πίστη τοῦ
Χριστοῦ (δηλ. ὁ αἱρετικός), ἀλλὰ ἐπιπλέον
καὶ «ὁ ἀκούων αὐτοῦ».
Καὶ σήµερα µᾶς λένε ὅτι ἡ
Ἀποτείχιση εἶναι δυνητική! Ὁ Ἅγιος, ὅπως
καὶ ὅλοι οἱ Ἅγιοι, ἐναποθέτουν τὴν εὐθύνη
καὶ τὸν κίνδυνο, ποὺ διατρέχουν ἀπὸ τοὺς
αἱρετικοὺς ποιµένες, στοὺς ἰδίους τοὺς
πιστούς, καὶ τοὺς ἀναγνωρίζουν τὴν
«ἁρµοδιότητα» καὶ τίς «πνευµατικὲς προ-
ϋποθέσεις» καὶ τὴν «διάκριση» ποὺ οἱ
ποιµένες. Σήµερα ἀποφάσισαν ὅτι στερού-
µαστε.
Οἱ Ἀποστολικὲς Διαταγὲς ἐπιτάσ-
σουν στοὺς πιστούς: «Νὰ φεύγετε ἀπὸ τῶν
φθορέων ποιµένων»∙ ἐνῶ οἱ ποιµένες µᾶς
λένε: νὰ µένετε στὸν κακόδοξο Ἐπίσκοπο,
γιατί «τὸ ἔργο τῆς διαγνώσεως καὶ τῆς
κρίσεως ἀνήκει στοὺς ἐπισκόπους, οἱ
ὁποῖοι καλοῦνται Συνοδικῶς νὰ κρί-
νουν».
Ὁ Πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος
καὶ ὅλη ἡ Πατερικὴ διδασκαλία προτρέπει
τοὺς πιστοὺς γιὰ ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο.
«Τοὺς Ἐπισκόπους ὑµῶν ἐπιτηρεῖτε, ἵνα
ὦσιν Ὀρθόδοξοι, καὶ µὴ διδάσκωσι
δόγµατα ἐναντίον τῆς Ὀρθοδόξου Πί-
στεως».
 Ἡ ὅποια ἀδυναµία τῶν πιστῶν νὰ
διακρίνουν τὴν αἵρεση, ὀφείλεται στὴν ἀ-
διαφορία καὶ ἀποτυχία τῶν ποιµένων νὰ
κατηχήσουν σωστὰ τὸ ποίµνιο. Γιατὶ τὰ
τάλαντα ὁ Κύριος δὲν τὰ φύλαξε µόνο
γιὰ τοὺς κληρικούς, καὶ στοὺς λαϊκοὺς
ἐπεφύλαξε τὸ µαῦρο σκοτάδι, ἀλλὰ τὰ δίνει
ἁπλόχερα σὲ κάθε πιστὸ ἀνάλογα µὲ τοὺς
κόπους του.
Καὶ πῶς γίνεται σήµερα οἱ λαϊκοὶ νὰ
εἶναι χειρότερα ἐνηµερωµένοι καὶ καθόλου
διακριτικοί -κατὰ τοὺς εἰσηγητὲς τῆς
Ἡµερίδας- ἐνῶ αἰῶνες πρὶν στὰ καφενεῖα
τῆς Κωνσταντινούπολης οἱ πιστοὶ εἶχαν σὰν
κύριο θέµα τους τὴν αἵρεση τῶν
Πνευµατοµάχων; Θὰ µοῦ ποῦνε, ὅτι αὐτὸ
συνέβαινε, γιατὶ τότε ἦταν ἀνάµεσά τους
ἕνας Γρηγόριος (ὁ Θεολόγος).
Πολύ σωστὰ!
Ἐφόσον ἐσεῖς (οἱ ποιµένες) δὲν εἶ-
στε Γρηγόριοι, καὶ Χρυσόστοµοι, καὶ Μά-
ξιµοι, πῶς ὁ λαὸς νὰ εἶναι σὲ ὕψη
διακρίσεως;
Τὴν κατάπτωση τοῦ πιστοῦ λαοῦ
ἀρχίσατε ἐπισήµως νὰ τὴν χρεώνετε σὲ
αὐτὸν ὡς ἐγγενῆ ἀδυναµία τῆς ὕπαρξής
του, ὡς σταθερὸ καὶ µόνιµο δόγµα τῶν
δυνατοτήτων του, ἐνῶ ἡ ἀλήθεια εἶναι
ὅτι ὀφείλεται στὴν δική σας ἀδιαφορία, ἀ-
νεπάρκεια καὶ ἀνικανότητα νὰ τὸν κατ-
ηχήσετε καὶ νὰ τὸν ἐµπνεύσετε µὲ τὴν
ἁγιότητά σας!
"Δοκίμιο στὴν Ἀποτείχιση"
Ἕνα χρόνο περίπου μετὰ τὸ Α΄ μέρος
τοῦ ἐξαιρετικοῦ βιβλίου "Οἱ ληστές τῆς θείας
διδασκαλίας" ὁ κ. Ρίζος ἐπανέρχεται μὲ τὸ Β΄
μέρος, τὸ ὁποῖο φέρει τὸν ὑπότιτλο "Δοκίμιο
στὴν Ἀποτείχιση".
Πρόκειται γιὰ ἕνα πόνημα 250
περίπου σελίδων, τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ ἐξαιρε-
τικὸ ἐφόδιο γιὰ ὅλους τούς Ὀρθοδόξους, ὄχι
μόνο τοὺς ἁπλουστέρους (μιάς καὶ ἡ
παράθεση τῶν πατερικῶν κειμένων στὴν
σημερινὴ μορφὴ τῆς γλώσσας μᾶς εἶναι
ἀνεκτίμητης ἀξίας), ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς πιὸ
προχωρημένους, οἱ ὁποῖοι ἔχουν σὲ ἕνα
ἐγχειρίδιο συγκεντρωμένα ὅλα τὰ ἀπαραίτητα
ἐπιχειρήματα, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουν τὴν
παρεκτροπὴ τῶν κοινωνούντων μὲ τοὺς
19
Οἰκουμενιστὲς ἀντιοικουμενιστῶν, ἡ ὁποία
ἔδωσε, δυστυχῶς, τόσο χρόνο καὶ χῶρο στὴν
αἵρεση.
Ἂς ἀφήσουμε, ὅμως, τὰ ἴδια τὰ
ἀποσπάσματα τοῦ βιβλίου νὰ μιλήσουν γιὰ
τὴν ποιότητά του καὶ τὴν ἀκραιφνῆ
Ὀρθοδοξία του. Ἐμεῖς τὸ συνιστοῦμε
ἀνεπιφύλακτα σὲ ὅλους (παραγγελίες στὸ
rzsster@gmail.com ) καὶ εὐχόμαστε στὸν
ἐκλεκτὸ συγγραφέα «καὶ εἰς ἄλλα μὲ ὑγεία
καὶ Ὀρθοδοξία»!
"Σήμερα οἱ ἀντί-οἰκουμενιστὲς ἔχουμε
εἰσαγάγει ἕνα ἀκόμα κριτήριο, αὐτὸ τοῦ
Κοινοῦ Ποτηρίου, δηλαδὴ τῆς συμμετοχῆς
τῶν αἱρετικῶν στὴν Θεία Εὐχαριστία, στὸν
κοινόν «ἄρτον». Βέβαια καὶ αὐτὸ ἔλαβε καὶ
λαμβάνει χώρα, κυρίως ἐκτὸς Ἑλλάδας. καί
«δὲν κουνήθηκε φῦλλο». Ἔχει, ὅμως, νομίζω
σημασία νά ποῦμε, ὅτι δὲν συναντήσαμε
πουθενὰ αὐτὸ τὸ κριτήριο. Ποτὲ οἱ Πατέρες
δὲν ἔφτασαν σὲ τέτοια ἐπίπεδα ὀπισθο-
χωρήσεων, ὥστε νὰ θέσουν μία τέτοια
«κόκκινη γραμμή», ποὺ μοιάζει σὰ νὰ
ἀποφασίζει τὸ Γενικὸ Ἐπιτελεῖο Στρατοῦ, ὅτι
θὰ κηρύξει πόλεμο μὲ τὴν Τουρκία, ὅταν οἱ
Τοῦρκοι τολμήσουν νά ὑψώσουν τὴν σημαία
τους στὴν Ἀκρόπολη! Αὐτὴ ἡ «κόκκινη
γραμμή» εἶναι μία νέα, πρωτότυπη καί
«ἐπεξεργασμένη» ἰδέα ποὺ ἀγγίζει τήν
«νέοπατερικὴ θεολογία», ἂν δὲν τὴν
σφιχταγγαλιάζει!".
"Σὲ καμμία Ἀποτείχιση τῆς ἐκ-
κλησιαστικῆς ἱστορίας δὲν προτάθηκε ἢ
διδάχθηκε ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Πατέρες ἡ
δυνατότητα ὅσων θέλουν νὰ ἀποτειχίζονται
καὶ ὅσων θέλουν νὰ κάθονται καὶ νὰ
περιμένουν νὰ ἐπιληφθεῖ τοῦ θέματος κάποια
Σύνοδος.
Μὲ ἄλλα λόγια, ὅσοι θέλουν νὰ
διώκονται, νὰ ὑποφέρουν, νὰ βασανίζονται, νὰ
δολοφονοῦνται, γιά νὰ λάβουν τὸν στέφανο
τῆς Θείας μακαριότητας, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ποὺ
θὰ κάτσουν στὰ σπιτάκια τους καὶ θὰ
ἀκολουθοῦν τὴν αἵρεση καὶ τὸν κακόδοξο
Ἐπίσκοπο -«ἄχρι καιροῦ»- θὰ πᾶνε κι
αὐτοὶ στὸν παράδεισο! Ἕνας τέτοιος φανερὸς
παραλογισμός, θὰ ἐπέφερε ἐπιπλέον μία
τρομακτικὴ συνέπεια: οἱ περισσότεροι ἀπὸ
τοὺς Ἁγίους Ὁμολογητὲς τῆς πίστεως θὰ
ἔπρεπε νὰ κριθοῦν ὡς παράφρονες, γιατὶ
μαρτύρησαν ἀναίτια καὶ ἀζητητί. Στό
«δυνητικό» τῆς Ἀποτείχισης εἶναι ἕνας
«νέοπατερικός» νεολογισμὸς, ὄχι τῶν
Οἰκουμενιστῶν, ἀλλὰ δυστυχῶς τῶν ἀντί-
οἰκουμενιστῶν!".
"Δυστυχέστατα, στὰ πορίσματα τῆς
Ἡμερίδας γιὰ τὴν Ἀποτείχιση ποὺ ὀργάνωσε
ἡ Ἱ. Μητρόπολη Πειραιῶς (27/11/2014)
περιλαμβάνεται ἡ νέα ἐπισκοπικὴ ἄποψη ποὺ
λέει ὅτι: «δὲν εἶναι ἁρμόδιο τὸ κάθε μέλος τῆς
Ἐκκλησίας νὰ ἐπισημάνει καὶ νὰ διαγνώσει
μὲ ἀσφάλεια τὴν αἵρεση, διότι δὲν ἔχει τὶς
ἀνάλογες πνευματικὲς προϋποθέσεις, δὲν ἔχει
δηλαδή τὸ χάρισμα τῆς διακρίσεως».
Λυπᾶμαι τὸν ἑαυτό μου καὶ τοὺς ἀδελφούς
μου στὴν Ἐκκλησία ποὺ νομίζαμε, ὅτι μὲ τὸ
Ἅγιο Χρίσμα εἴχαμε λάβει ὅλα τὰ χαρίσματα
τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Καὶ ὅτι: «τὸ φῶς τὸ
ἀληθινὸν φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχό-
μενον εἰς τὸν κόσμον».
Στὴν ἐν λόγῳ Ἡμερίδα μάθαμε, ὅτι ἀπο-
φασίστηκε ἡ ἀφαίρεση τῶν χαρισμάτων τοῦ
Ἁγίου Πνεύματος πού δόθηκαν στον
κοσμάκη!! Έτσι ὁ κάθε βαπτισμένος καὶ
χρισμένος Ὀρθόδοξος χριστιανὸς, σύμφωνα με
τούς «δολοῦντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ», ἀπό
τις 27/11/2014 παύει να εἶναι ἱερέας,
προφήτης καὶ βασιλιάς".
"Ἡ ἄμεση ἀντίδρασή τους μὲ τὴν ὁποία
ἐλπίζουν νὰ τρομάξουν λαϊκοὺς καὶ κληρικοὺς
εἶναι νὰ κηρύττουν, ὅτι ἡ Ἀποτείχιση εἶναι
σχίσμα.
Ταυτίζονται μὲ τὴν θέση τοῦ π.
Ἐπιφάνειου Θεοδωρόπουλου ποὺ γράφει: «Τὸ
σχίσμα δὲν τὸ δημιουργοῦν οἱ παρεκκλίσεις
ἀπὸ τοὺς Ἱ. Κανόνες, ἀλλὰ ἡ διακοπὴ τῆς
κοινωνίας καὶ ἡ ἀποκήρυξή της». Πρόκειται
σίγουρα γιὰ ἕνα στρεβλὸ ὁρισμό, ἀφοῦ
ἀντιμετωπίζει τὸ σχίσμα σὰν ἕνα διοικητικό-
ἐξωτερικὸ φαινόμενο καὶ τὸ ἀπομονώνει ἀπὸ
τὴν πνευματική - ἐσωτερική του διάσταση.
20
Ἕνας τέτοιος ὁρισμὸς ὁδηγεῖ στὴν ἀ-
παράδεκτη συνέπεια κάποιος Ἐπίσκοπος νὰ
πιστεύει ὅ,τι θέλει καὶ νὰ κηρύττει ὅ,τι θέλει,
ἀρκεῖ νὰ μὴν διακόπτεται ἡ μνημόνευση τῶν
ὑπολοίπων Ἐπισκόπων. Αὐτὸ βιώνουμε
σήμερα. Αὐτὸ τὸ τερατούργημα ποὺ εἶναι ξένο
πρὸς τὴν Ὀρθοδοξία δὲν εἶναι ὀρφανό, ἔχει
τουλάχιστον μία μάνα.
Εἶναι ἡ Προτεσταντικὴ θεωρία τῆς
«Περιεκτικότητας», ποὺ λέει ἀκριβῶς αὐτό,
ὅτι δηλαδὴ κάποιος μπορεῖ νὰ πιστεύει ὅ,τι
θέλει ἀρκεῖ νὰ παραμένει στὴν «ἐκκλησία» σὲ
κοινωνία μὲ τοὺς ἄλλους. Ἐκεῖ βασίζεται καὶ
ἡ ἀπέραντη «θεωρία τῶν κλάδων», ἡ ὁποία
δέχεται κάθε κακοδοξία ὡς μέρος τῆς
ἀλήθειας".
"Ὅταν ἦταν ὁ Ἅγιος Μάξιμος στὴ
Ῥώμη τὸν ἐπισκέφτηκε ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ
αὐτοκράτορα Γρηγόριος, ποὺ εἶχε πάει στὴ
Ῥώμη γιὰ νὰ προτρέψει τὸν Πάπα σὲ Ἕνωση
(μὲ τοὺς Μονοθελῆτες). Ὁ Γρηγόριος θὰ
ἐπιδίωκε τὴν Ἕνωση μὲ βάση δύο ἀπολύτως
αἱρετικὰ κείμενα τόν «Τύπο» καὶ τήν
«Ἔκθεση». Ὅταν τὸ κατάλαβε ὁ Μάξιμος
ἀντέδρασε ἀρνητικά. Ὁ Γρηγόριος τοῦ ἀπάν-
τησε, ὅτι «Ὁ Τύπος δὲν προβαίνει σὲ διαγραφὴ
τῆς θείας διδαχῆς, ἀλλὰ στὴν ἀποσιώπησή
της, γιὰ νὰ οἰκονομήσουμε τὴν εἰρήνη». Καὶ ὁ
θεῖος Μάξιμος τοῦ ἀπάντησε: «Ὑπάρχει στὴ
θεία Γραφὴ σιωπὴ καὶ διαγραφή;…
Ἐὰν γιὰ χάρι τῆς Οἰκονομίας ἀφα-
νίζεται ἡ σωτήριος πίστις μέσα στὴν
κακοδοξία, τότε τοῦτο τὸ εἶδος τῆς λεγομένης
Οἰκονομίας εἶναι πλήρης χωρισμὸς Θεοῦ καὶ
ὄχι κατὰ Θεὸν ἕνωσις. Διότι αὔριο οἱ
δυσώνυμοι Ἰουδαῖοι θὰ εἰποῦν:
Ἂς οἰκονομήσουμε τὴν μεταξύ μας
εἰρήνη καὶ ἅς ἑνωθοῦμε. Ἂς ἀφαιρέσουμε
ἐμεῖς τὴν περιτομὴ καὶ ἐσεῖς τὸ βάπτισμα καὶ
ἅς μὴ φιλονικοῦμε πλέον μεταξύ μας. Αὐτὸ
πρότειναν κάποτε καὶ οἱ Ἀρειανοὶ ἐπὶ Μεγά-
λου Κωνσταντίνου λέγοντας:
Ἂς ἀφαιρέσουμε τὸ ὁμοούσιο καὶ
ἐτερούσιο καὶ ἅς ἑνωθοῦν οἱ ἐκκλησίες, ὅμως
οἱ θεοφόροι Πατέρες μας δὲν ἀποδέχτηκαν
τὴν πρότασί τους, ἀλλὰ προτίμησαν νὰ διω-
χθοῦν καὶ νὰ πεθάνουν».
Τότε φωνάζει κάποιος : «Μὲ αὐτὰ ποὺ
λέγεις ἔσχισες τὴν Ἐκκλησία», ὁ δὲ Ὅσιος τοῦ
εἶπε:
«Ἐὰν αὐτὸς ποὺ λέγει τὰ λόγια τῶν
Ἁγίων Γραφῶν καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων
σχίζῃ τὴν Ἐκκλησία, τότε τὶ θὰ φανεῖ, ὅτι
προξενεῖ σ΄ Αὐτὴν αὐτὸς ποὺ διαγράφει τὰ
δόγματά τους, ἄνευ τῶν ὁποίων οὔτε τὸ ἴδιο
ὄνομα τῆς Ἐκκλησίας δὲν μπορεῖ νὰ
σταθῇ;»".
Ἐδῶ καὶ κοντὰ ἕναν αἰῶνα μερίδες
πιστῶν, («Ζηλωτές» ἤ «τοῦ Πατρίου ἡμερο-
λογίου», ὅπως ὀνομάζονται), προχωροῦν σὲ
Ἀποτείχιση ἔναντι τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Πῶς
ἄραγε θὰ κρίνει ὁ Κύριος τὸν καθένα;
«Τις γὰρ ἔγνω νοῦν Κυρίου ἤ τίς
σύμβουλος αὐτοῦ ἐγένετο;».
Μήπως στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ αὐτοὶ οἱ
«βιαστικοί» ἀποτειχισμένοι «Ζηλωτές»
πού «ἀποπήδησαν ὡς ἀπὸ ὄφεος» ἀπὸ τὴν
αἵρεση, χωρὶς στήριγμα Συνόδου, θὰ εἶναι οἱ
πρῶτοι προσληφθέντες ἀπὸ τὸν Θεό, ὡς
«ἐργάτες τῆς πρώτης ὥρας», σὲ σχέση μὲ
τούς «χλιαρούς», μὴ ἀποτειχισμένους καὶ
κοινωνοῦντας μὲ τὴν αἵρεση «Ὀρθοδόξους»,
τοὺς ὁποίους ἐντέλει «θὰ τοὺς ἐμμέσει»;".
"Κάποιοι περιμένουν κάποιους, πράγ-
ματι ἁγίους Γέροντες, νά πάρουν «πληρο-
φορία» ἀπό τόν Θεό, γιά νά σημάνουν τήν
Ἀποτείχιση. Θέλω νά καταγράψω, ὅτι
πουθενά δέν συνάντησα οἱ πρωταγωνιστές
τῶν ἀποτειχίσεων νά δηλώνουν, ὅτι προ-
έβησαν σέ Ἀποτείχιση ἐπειδή ἔλαβαν «πληρο-
φορία» ἀπό τόν Θεό. Ὁδηγός τους ἦταν ἡ
Ἁγία Γραφή, ἡ διδασκαλία καί ὁ βίος τῶν
Ἁγίων, οἱ Σύνοδοι καί οἱ Ἱεροί Κανόνες.
Αὐτή ἦταν ἡ «πληροφορία» ἀπό τόν
Θεό! Ὅποιος δέν πείθεται ἀπό τήν διδασκαλία
τῆς Γραφῆς καί τῶν Πατέρων, οὔτε καί
νεκρός νά ἀναστηθεῖ, οὔτε καί
«πληροφορία» σέ κάποιον Γέροντα νά δοθεῖ,
δέν θά πεισθεῖ. Ἔτσι μᾶς διδάσκει
21
ὁ Κύριος στήν παραβολή τοῦ πλουσίου καί
πτωχοῦ Λαζάρου.
Καί ἀπό τόν ἀντιαιρετικό βίο τῆς
Ἐκκλησίας βλέπουμε, ὅτι ἀπό τήν αἵρεση δέν
προστατεύει ἡ «πληροφορία» ἄλλα ἡ παρα-
δεδομένη διδασκαλία".
"Κάποτε, ἀγαπητὲ ἀναγνώστη, ἔγινε
Σύνοδος ποὺ καταδίκασε τὸν Ἄρειο, τὸν
Σέργιο, τὸν Βέκκο, τὸν Καλέκα καὶ ὅσους
κοινωνοῦσαν μὲ αὐτούς. Ἴσως κάποτε νὰ εἶναι
θέλημα Θεοῦ νὰ γίνει Σύνοδος ποὺ θὰ
ἀναθεματίζει τὸν Μεταξάκη, τὸν Ἀθηνα-
γόρα, τὸν Βαρθολομαῖο καὶ ὅσους κοινω-
νοῦσαν μὲ αὐτούς, δηλαδὴ ἐμᾶς!
Καὶ ἂν αὐτὴ ἡ Σύνοδος δὲν γίνει ποτὲ
στὴ γῆ, θὰ γίνει ὁπωσδήποτε στὸν οὐρανὸ,
καὶ Κριτές μας ἐκεῖ δὲν θὰ εἶναι οἱ ἐδῶ
Ἐπίσκοποι καὶ οἱ Πνευματικοί μας ἀλλὰ οἱ
Ὁμολογητὲς καὶ Μάρτυρες τῆς Πίστεως.
Ὅποιος προετοιμαστεῖ θὰ ἔχει νὰ ἀντι-
μετωπίσει λιγότερους κλιδωνισμοὺς και
κινδύνους κατὰ τό «ἐτοιμάσθην καὶ οὐκ
ἐταράχθην». Ὅσοι θέλουν, ἂς προσέξουν, γιατί
«ἡ νύχτα θὰ εἶναι πολὺ μακρυὰ καὶ πολὺ
σκοτεινή».
Ἡ Ἀποτείχιση δὲν εἶναι δημοφιλὴς,
γιατὶ εἶναι ἀντίθετη στήν «τυρρανία τῶν
ἀπολαύσεων». Ἀφορᾷ τήν «στενὴ πύλη καὶ
τὴν τεθλιμμένην ὁδόν τὴν ἀπάγουσαν εἰς τὴν
ζωὴν καὶ ποὺ εἶναι λίγοι αὐτοὶ ποὺ τὴν
βρίσκουν».
Ὁ κατ’ ἐπίγνωση ἀποτειχισμένος,
ἐπιτρέψτε μου νὰ πῶ μὲ λόγια τοῦ Ἁγίου
Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ὅτι εἶναι ὁ
«τέλειος τῆς τελείας θεότητος πρόσφυγας».
Εἶναι αὐτὸς πού «δὲν θέλει νὰ δώσει οὔτε
ἕνα ἐλάχιστο κομμάτι τῆς ψυχῆς του στὸν
διάβολο, γιατὶ ξέρει, ὅτι τὸ ὑπόλοιπο θὰ
εἶναι ἄχρηστο γιὰ τὸν Θεό»".

Περί τῆς συμβολικῆς ἀπεικονίσεως
τῆς Παναγίας Τριάδος.
Περί τῆς ἀπεικονίσεως
τοῦ Παναγίου Πνεύματος.
Ἡ ἀπεικόνισις τῶν ἁγίων ἀγγέλων.
Ἀπεδείχθη ἀπό τήν μέχρι τώρα
μελέτη στό προηγούμενο τεῦχος τῶν
«Ἁγίων Κολλυβάδων»:
α. ὅτι στήν Παλαιά Διαθήκη δέν
ἐμφανίζεται μόνον ὁ Υἱός, ἀλλά κυρίως ὁ
Πατήρ συγκαταβατικά καί συμβολικά καί
κατ' ἐξοχήν στούς Προφῆτες,
β. ὅτι σέ ὅλες τίς ἅγιες εἰκόνες δέν
εἰκονίζουμε τήν φύση, ἀλλά τήν ὑπό-
σταση τοῦ Πατρός, ὅπως παρου-
σιαστηκε στούς Προφῆτες καί σύμφωνα
μέ τόν Ὅρον τῆς Ἁγίας Ζ΄ Οἰκουμενικῆς
περί εἰκονίσεως τῶν Προφητικῶν
ὁράσεων. Ἡ Ἐκκλησία στήν Ζ΄ Οἰκου-
μενική δέν ἀντιμετώπιζε τό ἐρώτημα, τοῦ
ἐάν εἰκονίζεται ὁ Θεός Πατήρ. Ἡ
Ἐκκλησία τήν ἐποχήν ἐκείνην κατ-
ηγορεῖτο, ὅτι εἰκονίζει τήν Θείαν
Φύσιν. Κατ’ ἐξοχήν θέμα της δέν ἦταν τό
ἐρώτημα, ἐάν εἰκονίζεται ὁ Θεός Πατήρ,
ἀλλά τό ἐάν προσκυνοῦνται οἱ εἰκόνες ἤ
εἶναι εἴδωλα καί πρέπει νά πολεμοῦνται,
γ. ὅτι καί οἱ δύο εἰκόνες τῆς
Παναγίας Τριάδος καί ἡ Φιλοξενία τοῦ
Ἀβραάμ καί τοῦ Συνθρόνου τοῦ Πατρός
μετά τοῦ Ὑἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος
ἐν εἴδει περιστερᾶς εἶναι συμβολικές καί
προσκυνοῦνται, ὅπως ἔγιναν δεκτές ἀπό
τήν Ἐκκλησία μας καί τήν Ἱερά
Παράδοση διά μέσου τῶν αἰώνων,
22
δ. ὅτι εἰκονίζεται ὅ,τι λέγεται μέ
λόγια καί φράσεις στά ἅγια Εὐαγγέλια
καί στούς ὕμνους τῆς Ἐκκλησίας μας, πού
στηρίζονται ἁγιογραφικά,
ε. ὅτι τό πνεῦμα καί τό γράμμα
τῶν Συμβόλων καί τῶν Ὅρων τῆς Ζ΄
Οἰκουμενικῆς Συνόδου εἶναι ὑπέρ τῆς
ἀποδοχῆς ὅλων τῶν εἰκόνων, πού
προσκυνήθηκαν τιμήθηκαν, προσκυ-
νοῦνται καί τιμῶνται στήν ἁγία μας
Ἐκκλησία κατά τήν Ἱερά της Παράδοση,
στ. ὅτι δέν ὑπάρχει κανείς Ἅγιος
Πατέρας ἤ κάποια Ὀρθόδοξη Σύνοδος
πού νά καταδικάζει ἤ νά ἀπορρίπτει τήν
συμβολικήν ἀπεικόνιση τῆς Παναγίας
Τριάδος μέ τόν Πατέρα καί τόν Υἱόν ἐκ
δεξιῶν Αὐτοῦ καί τό Πανάγιον Πνεῦμα
συμβολιζόμενον ἐν εἴδει περιστερᾶς,
ζ. ὅτι, ἀντιθέτως, ὑπάρχουν
πλῆθος Πατέρες πού ἀποδέχονταν,
τιμοῦσαν καί προσκυνοῦσαν τήν εἰκόνα
τοῦ Συνθρόνου, ἐδῶ καί χίλια χρόνια,
θ. ὅτι τό Ἅγιον Πεῦμα συμβο-
λίζεται ὡσεί περιστερά σέ πλῆθος
εἰκόνων, σέ ἱερά σκεύη, στά καλύμματα
τῆς Ἁγίας Τραπέζης, στά ἄμφια τῶν
ἱερέων, στά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας, στούς
ἄμβωνες καί στά ξυλόγλυπτα εἰκονο-
στάσια τῶν ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί
ἀλλαχοῦ καί ὄχι μόνον στήν Βάπτιση τοῦ
Κυρίου μας,
ι. ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά
προσθέτουν οἱ ἁγιογράφοι πρόσωπα πού
δέν παρευρέθησαν στά ἱστορικά γεγο-
νότα, πού περιγράφονται στά ἅγια
Εὐαγγέλια ἤ νά ἀλλοιώνονται τά πραγμ-
ατικά περιστατικά μέ αὐθαίρετες προσ-
θῆκες, ὅπως, γιά παράδειγμα, στήν
Πεντηκοστή, ὅπου αὐθαιρέτως κάποιοι
ἁγιογράφοι προσθέτουν τόν Ἀπόστολο
Παῦλο, ἤ ὅπως στόν Σταυρό ἀντι-
καθιστοῦν τό ΙΝΒΙ μέ τήν φράση ὁ
βασιλεύς τῆς δόξης, ἤ προσθέτουν στήν
τοῦ Κυρίου μας γέννηση καί μαῖες καί
λουτρά,
ια. ὅτι καθαιροῦνται, ἀφορίζονται
ἤ καί ἀναθεματίζονται ὅσοι δέν ἀπο-
δέχονται τίς ἅγιες εἰκόνες πού δέχτηκε
καί προσκύνησε, προσκυνεῖ καί δέχεται ἡ
ἁγία μας Ἐκκλησία διαχρονικά.
ιβ΄ ὅτι ὅλοι οἱ παλαιοί Πατέρες
συμφωνοῦν, πώς κατ’ ἐξοχήν ὁ Θεός
Πατήρ ἐμφανίστηκε στίς θεοφάνειες τῶν
Προφητῶν συγκαταβατικά, καί οἱ γνῶ-
μες τῶν Ἁγίων Μεγάλων Πατέρων τῆς
Ἐκκλησίας εἶναι γνωστές καί στούς
Πατέρες τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου
καί γιαὐτό δογματίζουν, ὅτι αὐτά τά
ὁράματα τῶν Προφητῶν εἰκονίζονται,
καί μακαρίζονται ὅσοι ἀποδέχονται τίς
ἅγιες αὐτές εἰκόνες!
"Τῶν τάς προφητικάς ὁράσεις ὡς αὐτό τό
θεῖον αὐτάς ἐσχημάτισε καί διετύπου,
εἰδότων καί ἀποδεχομένων καί πιστευ-
όντων, ἅπερ ὁ τῶν Προφητῶν χορός
ἑωρακότες διηγήσαντο, καί τήν τῶν
Ἀποστόλων καί εἰς Πατέρας διήκουσαν
ἔγγραφόν τε καί ἄγραφον παράδοσιν
κρατυνόντων, καί διά τοῦτο εἰκονιζόντων
τά Ἅγια καί τιμώντων, αἰωνία ἡ μνήμη".
Στήν ὑποσημείωσιν (1) τῆς σελ. 316 τοῦ
Ἱεροῦ Πηδαλίου, ἀναφέρονται τά ἑξῆς
σημαντικά:
«Ὅθεν ἐν τῇ ε΄ Πράξει τῆς παρούσης
Συνόδου [σ.σ. τῆς 7ης], ἀναγνωσθέντος
τοῦ λόγου Ἰωάννου Θεσσαλονίκης, ἐν
ᾧ ἀποδεικνύει, ὅτι πρέπει νά εἰκονί-
ζωνται οἱ Ἄγγελοι ὡς ὁραθέντες ἀπό
πολλούς αἰσθητῶς πολλαῖς φοραῖς μέ
23
τό εἶδος τῶν ἐδικῶν τους σωμάτων,
ἀπεκρίθη ὁ Ταράσιος, ὅτι ἀπέδειξεν ὁ
Πατήρ οὗτος [σ.σ. ὁ Ἰωάννης Θεσ-
σαλονίκης] ὅπως πρέπει νά ζωγρα-
φοῦνται οἱ Ἄγγελοι, ἐπειδή εἶναι
περιγραπτοί, καί ἐπειδή ὡς ἄνθρωποι
ἐφάνησαν εἰς πολλούς. Εἰς δέ τοῦ
Ταρασίου τήν γνώμην καί ἡ Σύνοδος
συνεφώνησεν. Οἰκεῖα δέ σώματα τῶν
Ἀγγέλων ἑρμηνεύουσί τινες μέν
νεώτεροι θεολόγοι, ὅτι εἶναι τά
σώματα ἐκεῖνα τά πρόσκαιρα, τά
ὁποῖα προσέλαβον διά νά γένουν μέ
αὐτά ὁρατοί εἰς τούς ὀφθαλμούς,
προσειλημμένα ἐκ τῆς ἀερώδους
οὐσίας. Ὁ δέ ῥηθείς Ἰωάννης λέγει ἐν
τῇ αὐτῇ ε΄ πράξει, ὅτι διά τοῦτο οἱ
Ἄγγελοι εἰκονίζονται, διά τί ἔχουσι
λεπτά σώματα, φέρων δέ ὡς μάρτυρας
εἰς τοῦτο τόν Μέγαν Βασίλειον, τόν
Μέγαν Ἀθανάσιον, καί τόν θεῖον
Μεθόδιον. «Λεπτοσώματοι γάρ κατ’
αὐτούς εἰσι καί οἱ Ἄγγελοι, ἀλλ’ οὐ
πάντῃ πάντως ἀσώματοι ὡς ὁ Θεός
...»
Γράφουν κάποιοι ἀντιλέγοντες σέ
ἐπιστολή τους πρός ἡμᾶς:
«Εἰς τό σημεῖον αὐτό, ἀναρωτηθεῖτε,
παρακαλῶ: Πρός τί τόση συζήτησις ἐντός
τῆς Συνόδου, τόση ἐπιχειρηματολογία
καί, πρό παντός, πρός τί ἡ ἀντιδιαστολή
τῶν ὁραθέντων «λεπτοσωμάτων» καί
«περιγραπτῶν» Ἀγγέλων μέ τόν ἀόρατον,
ἀσώματον καί ἀπερίγραπτον Θεόν,
προκειμένου νά τεκμηριωθῇ τό συμ-
πέρασμα, ὅτι πρέπει νά εἰκονίζωνται οἱ
Ἄγγελοι; Δέν προκύπτει (ἐκ τοῦ
ἀντιθέτου), ὅτι ὁ ἀόρατος, ἀσώματος καί
ἀπερίγραπτος Θεός Πατήρ δέν εἰκονί-
ζεται; Αὐτή, ἄλλωστε, ἦτο ἡ Παράδοσις
κατά τήν 7ην Οἰκ. Σύνοδον, ὅπως μᾶς
βεβαιώνει ἡ ἐπιστολή τοῦ Ἁγίου
Γρηγορίου, Πάπα Ρώμης, πρός τόν
Βασιλέα Λέοντα τόν Ἴσαυρον, ἡ ὁποία,
ἄν καί προφανῶς ἐγράφη πολλές
δεκαετίες ἐνωρίτερον, ἐντούτοις συμπερι-
ελήφθη στά Πρακτικά τῆς Συνόδου, ὄχι
βεβαίως δι’ ἀσήμαντον λόγον. Ἐπι-
καλούμενος, λοιπόν, τήν Παράδοσιν τά
αὐτά λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος (Τόμος Γ’,
σελ. 210-211)»
Στούς ἀντιλέγοντας σημειώνουμε τά
ἑξῆς:
Δέν ἐσαρκώθησαν ποτέ οἱ ἄγγελοι!
Καί παρ’ ὅλα αὐτά ἔχουμε εἰκόνισή
τους. Ἄρα κατά τήν Ζ΄ ὑπάρχει ἐξεικόνιση
καί τῶν ἀοράτων δυνάμεων! Ὑπάρχει δηλ.
ἐξεικονιση καί πέραν τῆς σαρκώσεως! Διότι
πολλοί ἀντιλέγοντες ἐσφαλμένως κηρύσ-
σουν, ὅτι τάχα πέραν τῆς σαρκώσεως
οὐδεμία ἐξεικόνισις ἐπιτρέπεται.
Εἰκονίζονται, λοιπόν, καί οἱ ἅγιοι
ἄγγελοι, ὅπως έφάνησαν κατά τήν Ζ΄ Οἰ-
κουμενικήν Σύνοδον, ὅπως προκύπτει ἀπό
τό παρατεθέν ἀνωτέρω κείμενον!
Τί εἰκονίζεται ἡ φύσις ἤ ὑπόστασις
αὐτῶν;
Προφανῶς ἡ ὑπόστασις.
Ἔτσι ἀκριβῶς εἰκονίζεται καί ὁ
Πατήρ, ὥς ἐφάνη στούς Προφῆτες, ὄχι
καθώς ἐστιν, δηλ. κατ’ οὐσίαν, γιατί τήν οὐ-
σίαν Αὐτοῦ οὐ γιγνώσκομεν, ὅπως γράφει ὁ
ἅγιος Γρηγόριος, Πάπας Ρώμης, στήν
ἐπιστολή του πρός Λέοντα. Κατά τήν
οὐσίαν Αὐτοῦ εἶναι, βεβαίως, ἀπερίγραπτος.
Συγκαταβατικῶς, ὅμως, ἐφάνη! Καί κατά
τήν Ζ΄, μακαρίζονται οἱ εἰκονίζοντες τίς
ὁράσεις τῶν Προφητῶν!
Ἀλλά καί στόν ἅγιο Πρωτομάρτυρα
Στέφανον ἐφάνη ὁ Πατήρ, κατά τόν ἅγιον
Γρηγόριον τόν Παλαμᾶν, ὅπως θά δοῦμε
στή συνέχεια!
Ἀλλά καί τό Ἅγιον Πνεῦμα δέν
ἐσαρκώθη (!) καί κατά τήν οὐσίαν Του
εἶναι ἀπερίγραπτον, ἀλλά ἐμφανίσθηκε ὡς
περιστερά, καί, ὅπως θά ἀποδειχθεῖ
ἀναλυτικά στή συνέχεια, εἶναι ἀποδεκτή ἡ
ἀπεικόνισή Του διαχρονικά, ὥς ἐφάνη καί
ὄχι μόνον στήν Βάπτιση τοῦ Κυρίου μας!
1. Εἶναι, λοιπόν, πάρα πολλά αὐτά
πού θά διαπιστώσουν οἱ ἀγαπητοί μας
ἀδελφοί καί στό παρόν τεῦχος τῶν
«Κολλυβάδων», ἀναφορικά μέ τήν συγ-
καταβατικήν ἐμφάνειαν καί τῶν ἄλλων δύο
προσώπων τῆς Παναγίας Τριάδος, τόσον
τοῦ Πατρός, ὅσον καί τοῦ Παναγίου
Πνεύματος στήν Παλαιάν καί στήν Καινήν
Διαθήκην.
24
Πρόκειτα γιά ἀναμφισβήτητα κείμε-
να καί στοιχεῖα ληφθέντα τόσον ἀπό τά
Πρακτικά τῆς Ἁγίας Ζ΄ Οἰκουμενικῆς
Συνόδου, ὅσον καί ἀπό μελέτες ἐπιφανῶν
καθηγητῶν τῶν δύο θεολογικῶν μας Σχο-
λῶν, ἀλλά καί ἀπό καθηγητές τῆς
βυζαντινῆς ἀρχαιολογίας καί τῆς ἀρχι-
τεκτονικῆς, ἐμπλουτισθέντα μέ πλῆθος
ἄλλων παραπομπῶν στούς Ἁγίους Πατέρες -
(ἐκτός ἀπό τίς καταλυτικές ἀναφορές πού
παρουσιάσθηκαν στό προηγούμενο τεῦχος
τῶν «Κολλυβάδων»)-, πού ἑρμηνεύουν
ὀρθοδόξως τά τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συν-
όδου, καί πού ἀξίζει νά μελετηθοῦν μέ
ἡσυχία καί νηφαλιότητα.
Ἀπό τά παρατεθέντα στό προ-
ηγούμενο τεῦχος τῶν «Ἁγίων Κολλυβάδων»
ἀποδεικνύεται τό ἀντίθετο, ὅτι δηλ. ἡ
συμφωνία τῶν Ἁγίων Πατέρων βρίσκεται
στό ὅτι ὁ Θεός Πατήρ ἐνεφανίσθη στούς
ἁγίους Προφῆτες ὄχι κατ’ οὐσίαν, ἀλλά
συγκαταβατικῶς καί κατά τήν ἀπόφαση τῆς
Ζ΄ Οἰκουμενικῆς τά ὁράματα τῶν Προ-
φητῶν εἰκονίζονται καί ὁ Θεός Πατήρ ὥς
ἐφάνη ἱστορεῖται. Αὐτή εἶναι ἡ γνώμη τῶν
μεγαλυτέρων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας,
τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, τοῦ
ἀγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, τοῦ Ἁγίου
Χρυσοστόμου, τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου
Κύπρου, τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου καί
ἄλλων πολλῶν νεοτέρων ὡς τοῦ ἁγίου
Συμεῶνος Θεσσαλονίκης, τοῦ Ἁγίου
Δοσιθέου, τοῦ ἁγίου Ἰωσήφ τοῦ Βρυενίου
καί, βεβαίως, τοῦ Μεγίστου Ἁγίου Νικο-
δήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

Οἱ ἁγιοι Πατέρες, ἐπίσης, δογματίζουν:
"καί Θεοῦ σχήματα σωματικά ἐν ἀΰλῳ ὁράσει νοός ὁρώμενα"
ἔχει ἡ Γραφή (Μέγας Δαμασκηνός).
Καί ὁ Τριαδικός Κανών ἀναφερόμενος στήν ὅραση τοῦ
Προφήτου Δανιήλ διδάσκει: "Μυεῖται τῆς μιᾶς Κυριότητος,
τό τριφαές ὁ Δανιήλ, Χριστόν Κριτήν θεασάμενος πρός τόν
Πατέρα ἰόντα (νά ἔρχεται, νά πηγαίνει) καί Πνεῦμα τό
προφαῖνον τήν ὅρασιν" (Ἦχος πλ. α΄, ὠδή δ΄, τροπ. α΄).
"οἱ γάρ Χριστιανοί ἕνα Θεόν σέβοντες ἐν Τριάδι
ἀνυμνούμενον, αὐτῷ μόνῳ λατρεύοντες, δι’ αἰσθητῶν
συμβόλων πρός τά νοητά ἀγόμεθα. αἰσθητοί γάρ ὄντες
ἄλλως πως πρός τά νοητά οὐκ ἀνατεινόμεθα, εἰ μή δι’
αἰσθητῶν συμβόλων, διά τε γραφικῆς θεωρίας καί διά
εἰκονικῆς ἀνατυπώσεως. αὕτη γάρ τῶν πρωτοτύπων ὑπόμνησίς
ἐστι καί ἀναγωγή πρός αὐτά. καί τό μέν διά τῆς ἀκοῆς
ἐνωτιζόμεθα, τό δέ διά τῆς ὁράσεως κατανοοῦμεν. τά
ἀλλήλων γνωριστικά χωρίς πάσης ἀντιλογίας καί τά
ἀλλήλων ἔχουσιν δηλώσεις, καί ταῖς αὐταῖς τιμαῖς
γεραίρονται."6...
2. Τά περί δῆθεν νοθεύσεως τοῦ Ἱεροῦ
Πηδαλίου, ὅπως τό ἔχει σέ χρήση ἡ
Ἐκκλησία ἐδῶ καί 170 χρόνια τοὔλά-
χιστον, ἔχουν ἀποσαφηνιστεῖ πλειστάκις.
Ἐπ’ αὐτοῦ ἔχουμε γράψει κατ’ ἐπανάληψιν.
6Σπύρου Μήλια, Τῶν Ἱερῶν Συνόδων δαψιλεστάτη
συλλογή, σελ. 901-902. Εἶναι ἄπειρες καί πλήρεις
Πνεύματος Ἁγίου οἱ σχετικές ἐκφράσεις στό Ἅγιον
Σύμβολον τῆς Πίστεως, στά Λειτουργικά καί Πατερικά
κείμενα: "...καί ἀνελθόντα εἰς τούς οὐρανούς καί
καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός...", "ὁ ἄνω τῷ
Πατρί συγκαθήμενος", (Θ. Λειτουργία Μ. Βασιλείου
καί Ἁγίου Χρυσοστόμου), "... τῷ Πατρί συγκαθε-
ζόμενον", «κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἄν θῶ τούς
ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου», κ. ἄ. πολλές!
25
Οἱ ἐκδόσεις, (ὅλες!), τοῦ Ἱεροῦ Πηδαλίου,
μετά τήν 1η ἔκδοση, ἔγιναν μέ βάση τό
ἀποκατεστημένο κείμενο, χωρίς τίς 18
αὐθαίρετες παρεμβάσεις πού ἔκανε ὁ
ψευδο-Θεοδώρητος, στόν ὁποῖο εἶχε
ἀναθέσει ὁ Ἅγιος Νικόδημος τήν ἔκδοσίν
του.
Γιατί ἐπιμένουν κάποιοι ἀκόμη, ὅτι
καί τό ἐν χρήσει Ἱερόν Πηδάλιον εἶναι τάχα
νοθευμένο, δέν εἶναι κατανοητό. Ἤ μᾶλλον
κατανοεῖται, στό μέτρο πού οἱ ἀντιλέγοντες
ἀποφεύγουν τήν γνώμη τοῦ παμμεγίστου
θεολόγου, (τοῦ μεγαλυτέρου θεολόγου τῶν
τελευταίων ἕξι αἰώνων!), ἁγίου Νικοδήμου
τοῦ Ἁγιορείτου, ἀφοῦ λέγουν, ὅτι καί στό
σημεῖο αὐτό ἔχει τάχα νοθευθεῖ τό Ἱερόν
Πηδάλιον...
Ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος Νικόδημος μέ τούς
μαθητές του ἀφαίρεσε ἀρχικά τίς 18
αὐθαίρετες πρσθῆκες στήν πρώτη ἔκδοση
καί οἱ ἐκδότες ἐπανεκδίδουν ἔκτοτε, ἐδῶ καί
170 περίπου χρόνια, τό Ἱερόν Πηδάλιον,
ὅπως τό ἔδωσε ὁ ἅγιος Νικόδημος γιά
τύπωμα στήν Λειψία τό 1800, χωρίς τίς
προσθῆκες τοῦ ψευδο-Θεοδωρήτου.
Στό θέμα αὐτό συμφωνεῖ πλέον καί ὁ
πάπα-Γιώργης ὁ Μεταλληνός ὡς διαπρεπής
ἱστορικός, μετά τίς ἐξηγήσεις καί τίς παρα-
πομπές, πού τοῦ ἔκανα. Καί ἡ Ἐκκλησία
ἔχει τό διορθωμένον καί πλήρως κεκαθαρ-
μένον πλέον Ἱερόν Πηδάλιον στήν καθη-
μερινή της χρήση!
Οἱ ἀκριβεῖς καί ζυγισμένες παραπομ-
πές στά Πρακτικά τῶν Συνόδων καί στούς
ἁγίους Πατέρες, ἐπαληθευόμενες κατά τόν
ἔλεγχον, ἀλλά καί οἱ θαυμαστές ἐξηγήσεις
τῶν Ἱερῶν Κανόνων δεικνύουν πανταχοῦ
τόν Μέγαν διδάσκαλον Ἅγιον Νικόδημον
ὡς συγγραφέα καί σχολιαστήν τοῦ Ἱεροῦ
Πηδαλίου.
Τήν πρώτην ἔκδοσιν, μετά συνοδικήν
ψῆφον, ἐπεθεώρησαν οἱ σοφοί καί ἐν
ἀρεταῖς διαπρέψαντες διδάσκαλοι Δωρό-
θεος, ἱεροκῆρυξ τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας,
Ἀθανάσιος ὁ Πάριος, καί ὁ πρώην Μητρο-
πολίτης Κορίνθου Μακάριος, (οἱ δύο
τελευταῖοι εἶναι ἅγιοι), οὕτω δέ κεκαθαρ-
μένην τήν βίβλον ἐξέδοτο δεύτερον ὁ
μακαρίᾳ τῇ λήξει Κ. Γκαρπολᾶς, ἐν Ἀθήναις
τῷ 1841, λίαν εὐστόχως ἀφιερώσας αὐτήν
εἰς τούς ἀειμνήστους ἀδελφούς Ζωσιμᾶ,
διά τάς ἀπείρους πρός τήν Ἑλλάδα
ἀγαθοεργίας των.
Ἀνωτέρω τό σχετικο ἀπόσπασμα τοῦ Ἱεροῦ
Πηδαλίου πού φανερώνει τό ψεῦδος των
ἀντλεγόντων.
«Αἱ προσθῆκαι τοῦ ψευδο-Θεο-
δωρήτου, ὅστις αὐθαιρέτως ἔκαμε δια-
φόρους προσθήκας εἰς τά σχόλια τῶν
Ἑρμηνευτῶν, ἀπάδουσαι πρός τό πνεῦμα
τῶν Κανόνων καί ἀποδοκιμασθεῖσαι παρά
τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας,
διεγράφησαν ἀκολούθως διά λευκοῦ χρώ-
ματος, ὡς προκύπτει ἐκ τοῦ δημοσιευο-
μένου γράμματος τοῦ ἀοιδίμου Οἰκουμε-
νικοῦ Πατριάρχου Νεοφύτου, ἐπί τῆς
πρώτης πατριαρχείας τοῦ ὁποίου ἐπ-
εκυρώθησαν τά σχόλια τῶν πρώτων
διερμηνευτῶν Ἀγαπίου ἱερομονάχου καί
Νικοδήμου μοναχοῦ.»7
Πρός τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς
Ἐν Ζακύνθῳ τῇ 3ῃ Φεβρουαρίου 1864,
Σέργιος Χ. Ραφτάνης.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος, λοιπόν, Πάπας
‘Ρώμης, γιά νά ἐπανέλθουμε στόν εἰσαγω-
7Βλ. Εἰσαγωγή, στό Ἱερό Πηάλιο, ἔκδοση 1982, σελ. ιγ΄,
καί ἰδιαίτερα γιά τίς προσθῆκες πού διεγράφησαν βλ.
τήν ὑποσ. 20.
26
γικό μας προβληματισμό, ξεκαθαρίζει, ὅτι
δέν γνωρίζομεν τήν φύσιν τοῦ Πατρός,
γιαὐτό δέν Τόν εἰκονίζομεν, ὡς πρός τήν
φύσιν, καί πάντως αὐτή δέν εἶναι γνώμη τῆς
Ζ΄ Οἰκουμενικῆς, ὅτι τάχα δέν εἰκονίζεται
παντελῶς ὁ Θεός Πατήρ, καθώς ἐφάνη,
οἰκονομικῶς καί συγκαταβατικῶς καί οὐχί
κατ' οὐσίαν.
Ἄν αὐτό ἦταν γνώμη τῆς Ζ΄
Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὅτι δέν εἰκονίζεται
ὁ Θεός Πατήρ, θά τό περιελάμβανε στόν
Ὅρον της καί στίς ἀποφάσεις της!
Ὅμως δέν τό ἔκανε!
3. Κατά τήν Φιλοξενία τῶν τριῶν
Ἀγγέλων ὑπό τοῦ Ἀβραάμ καί στήν
ἱστορουμένην στήν συνέχεια εἰκόνα ἕνα
τῶν τριῶν προσώπων δέν εἶναι ὁ Πατήρ;
Ἕνας ἀπό τούς τρεῖς ἀγγέλους στήν
φιλοξενία τοῦ Ἀβραάμ εἶναι ὁ Πατήρ καί
γιά τούς ἀντιλέγοντες!
Τότε, πῶς δέχονται οἱ κατήγοροι
τῶν Ὀρθοδόξων νά εἰκονίζεται, τό ἀν-
εικόνιστον, κατ’ αὐτούς πρόσωπον τοῦ
Θεοῦ Πατρός στήν Φιλοξενία, ὡς ἕνα ἀπό
τά πρόσωπα τῆς Παναγίας Τριάδος, ἐάν
εἶναι κατά τά λεγόμενά τους πάντῃ
ἀνεικόνιστος ὁ Πατήρ;
Πίπτουν ἤ δέν πίπτουν σέ λογική
ἀντίφαση οἱ ὑποστηρίζοντες αὐτήν τήν
γνώμην;
4. Περί τῆς εἰκονίσεως τοῦ Ἁγίου
Πνεύματος
Τό κείμενον τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς,
πού κατεδίκασε ὡς αἱρετικόν τόν Ξεναΐα,
δέν περιορίζει τήν ἐξεικόνιση τοῦ Ἁγίου
Πνεύματος ἐν εἴδει περιστερᾶς μόνον στήν
βάπτιση τοῦ Κυρίου, ὅπως λέγουν οἱ
ἀντιτιθέμενοι!
Ἔλεγε ὁ Ξεναΐας, ἀφοῦ μόνο μία
φορά, στήν Βάπτιση τοῦ Κυρίου παρου-
σιάστηκε καί μάλιστα κατ' οἰκονομίαν καί
ὄχι κατ' οὐσίαν τό ἅγιον Πνεῦμα, δέν
ἐπιτρέπεται τάχα καθόλου νά τό
ζωγραφίζουμε!
Αὐτό λένε καί οἱ ἀντιλέγοντες, πού
δέν δέχονται καθόλου τήν ἀπεικόνισιν τοῦ
Παναγίου Πνεύματος ὡς Περιστερᾶς, ἐκτός
ἀπό τήν εἰκόνα τῆς Βαπτίσεως! Ὑπο-
στηρίζουν, ὅτι, ἐπειδή μόνον στή Βάπτιση
ἐφάνη τό Ἅγιον Πνεῦμα, ἑπομένως μόνον
ἐκεῖ πρέπει να ζωγραφίζεται καί πουθενά
ἀλλοῦ.
Ποῦ τό βρῆκαν αὐτό;
Τό διδάσκει μήπως ἡ Ζ΄ Οίκου-
μενική;
Ἡ Ἐκκλησία, διά μέσου τῶν αἰώνων,
ζωγραφίζει τό ἅγιον Πνεῦμα ἐν εἴδει
περιστερᾶς στά λειτουργικά της βιβλία, στά
ἄμφια τῶν ἱερέων, τό σκαλίζει στούς
ἄμβωνες καί στά εἰκονοστάσια τῶν Ἱερῶν
Ναῶν καί στά ἀναλόγια, πάνω στά ἅγια
εὐαγγέλια καί στίς κολυμβῆθρες, πάνω στά
ἅγια σκεύη καί τό ἀναπαριστᾶ στά
καλύμματα τῶν ἁγίων σκευῶν καί τῆς
Ἁγίας Τραπέζης.
Αὐτούς πού δέν δέχονταν τήν
ἀπεικόνισίν Του ἤ τά περιστέρια πάνω ἀπό
τίς κολυμβῆθρες καί τά ἅγια θυσιαστήρια
ἀναθεμάτισε ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική.8
Ἐλέγχοντας τίς παραπομπές γιά τίς
ἅγιες είκόνες μετά προσοχῆς, διαπιστώνουμε
γιά πολλοστή φορά, πόσον σοφός καί ἅγιος
ἦταν ὁ θεοφόρος Πατέρας μας καί ἐμός
ὁδηγός Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης!
Τρία πράγματα βλάσφημα δίδασκε ὁ
Ξεναΐας, πού καταδικάστηκε ὡς αἱρετικός
ἀπό τήν ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενικήν Σύνοδον:
1ον: "Μή γάρ εἶναι θεμιτόν ἔλεγεν ὁ
Ξεναΐας ἀσωμάτους ὄντας ἀγγέλους
σωματοποιεῖν καί ὡς ἐν μορφαῖς ἀνθρω-
πίναις ὑπάρχοντας ἐνσωμάτους τυποῦν,
2ον: ἀλλά μηδέ κἄκεῖνο νομίζειν τιμήν ἤ
δόξαν ἐκνέμειν τῷ Χριστῷ τήν διά γραφῆς
αὐτῷ τεχνητευομένην εἰκόνα. Εἶναι δέ
μόνην αὐτήν προσδεκτήν τήν ἐν πνεύματι
καί ἀληθείᾳ προσκύνησιν. καί μεθ’ ἕτερα.
8 Τήν Δωδεκάβιβλον τοῦ Ἁγίου Δοσιθέου Ἱερο-
σολύμων τήν ἔχουν σήμερον σχεδόν ὅλοι στήν
διάθεσίν τους. Μποροῦν, λοιπόν, εὔκολα νά ἐλεγξουν
τήν σχετική παραπομπή γιά τό ἄν είκονίζεται τό
Πανάγιον Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς στό σχετικό
κείμενο τοῦ Ἁγίου Δοσιθέου, πού ὁ Ἅγιος Νικοδημος
παραπέμπει, στήν σελ. δηλ. 655 τῆς Δωδεκαβίβλου! Ἡ
παραπομπή παρατίθεται αὐτούσια κατωτέρω.
27
(=καί μετά ἔλεγε καί ἄλλα):
3ον: Εἰδέναι δέ λέγει κἀκεῖνο, νηπιώδους
εἶναι φρενός τό πλαστουργεῖν ἐν περι-
στερᾶς εἰδώλῳ τό πανάγιον καί προ-
σκυνητόν πνεῦμα: καί τοι τῶν εὐαγγελικῶν
οὐδαμῶς παραδεδωκότων γραμμάτων, ὅτι
γέγονεν περιστερά τό ἅγιον πνεῦμα, ἀλλ'
ὅτι ἐν εἴδει περιστερᾶς ὤφθη ποτέ, τό δέ
οἰκονομικῶς, ἀλλ' οὐκ οὐσιωδῶς οὕτω πῶς
ἐφ' ἅπαξ φανέν οὐδαμῶς ἁρμόδιον τοῖς
εὐσεβοῦσιν σώματος εἴδωλον ποιεῖν." (=
Ἀφοῦ κατ' οἰκονομίαν φανερώθηκε τό
ἅγιον πνεῦμα μίαν καί μόνην φοράν καί
ὄχι κατ' οὐσίαν, δέν ἐπιτρέπεται καθόλου σ'
αὐτούς πού θέλουν νά εἶναι εὐσεβεῖς νά
φτιάχνουν εἴδωλό του, δίδασκε βλασφήμως
ὁ Ξεναΐας!!!)
"Ταῦτα Φιλόξενος διδάσκων, ὁμοῦ τῇ
διδασκαλίᾳ καί τοὔργον ἐπέφερεν, πολ-
λαχόθεν γοὖν ἀγγέλων μέν εἰκόνας
καταφέρων ἐξήλειφε, τάς δέ τόν Χριστόν
τυπούσας εἰς ἀδύτους ἐταμίευεν τόπους.
Ταράσιος ὁ ἁγιώτατος πατριάρχης εἶπεν:
ἀκούσωμεν ἱεροί ἄνδρες, τίνες οὐκ ἐδέ-
ξαντο τάς σεπτάς εἰκόνας, Μανιχαῖοι, οἱ
φαντασίαις πρεσβεύοντες, ἐπί τῆς τοῦ
Χριστοῦ οἰκονομίας καί ἐκ τῶν μιασμάτων
αὐτῶν οἱ τῆς χριστιανοκατηγορικῆς αἱρέ-
σεως εἰσηγηταί ἔλαβον τάς ἀφορμάς.
Σάββας ὁ εὐλαβέστατος ἡγούμενος μονῆς
τοῦ Στουδίου εἶπεν: εὐχαριστοῦμεν τῷ Θεῷ
καί τῇ ἀγαπητικῇ προαιρέσει τῶν δεσποτῶν
ἡμῶν τῶν ἀγαθῶν, ὅτι οἱ ψευδοφύλακες
τῆς ψευδοσυνόδου ἐκείνης ἐθριαμβεύθη-
σαν μετά τῶν συνεργούντων αὐτοῖς αἱρε-
τικῶν.
Ἡ ἁγία σύνοδος εἶπεν
ἀνάθεμα αὐτοῖς».
Στήν ἴδια θέση μέ τούς ἀνα-
θεματισθέντες Ξεναΐα καί Φιλόξενο, λοι-
πόν, τοποθετοῦνται, κατά τά ἀνωτέρω, καί
ὅλοι ἐκεῖνοι πού δέν δέχονται τήν
ἀναζωγράφηση τοῦ Παναγίου Πνεύματος
ἐν εἴδει περιστερᾶς, ὅταν ὑποστηρίζουν, ὅτι
τάχα μόνον στήν βάπτιση εἰκονίζεται τό
Πανάγιον Πνεῦμα ὡς περιστερά, πρᾶγμα
πού ὑποστήριζαν, βλασφημοῦντες καί ὁ
Ξεναΐας μέ τόν Φιλόξενο, (πῶς ἐφ' ἅπαξ
φανέν οὐδαμῶς ἁρμόδιον τοῖς εὐσεβοῦσιν
σώματος εἴδωλον ποιεῖν), θεωρῶντας καί οἱ
ἀντιλέγοντες, ὅπως οἱ ἀναθεματισθέντες
αὐτοί αἱρετικοί τήν ἀναζωγράφησίν Του γε-
νικά ὡς ἀπαγορευμένην, ἀφοῦ κατά τό
βλάσφημο κήρυγμά τους καί γι’ αὐτούς,
μόνο μιά φορά ἐμφανίστηκε τό Ἅγιον
Πνεῦμα, στήν βάπτιση τοῦ Κυρίου καί κατ’
οἰκονομίαν, καί τάχα δέν ἐπιτρέπεται νά τό
ζωγραφίζουμε πουθενά ἀλλοῦ!!!
Ἀναθεματίσθηκαν ὅμως οἱ βλάσφη-
μοι ἀπό τήν Ζ΄ Οἰκουμενικήν Σύνοδον, μαζί
μέ τούς ἤδη ἀναθεματισθέντες ἀβαπτίστους
Μανιχαίους, ὅπως ὀρθῶς ἑρμηνεύουν τά ἐν
προκειμένῳ Πρακτικά τῆς Ζ΄ καί ὁ Ἅγιος
Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στό Ἱερόν Πηδά-
λιον καί ὁ Ἅγιος Δοσίθεος Ἱεροσολύμων
στήν Δωδεκάβιβλον. Ἀπόσπασμα ἀπό τήν σελίδα 655 τῆς Δωδεκαβίβλου
τοῦ Ἁγίου Δοσιθέου Ἱεροσολύμων.
«Οἱ πρῶτοι Χριστιανοί ἔχοντες ὑπ’
ὄψιν τήν Βάπτισιν τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ Ἰορδάνῃ Ὁ δέ καθηγητής τῆς Βυζαντινῆς
ποταμῷ, καθ’ ἥν τό Ἅγιον Πνεῦμα Ἀρχαιολογίας εἰς τό Α.Π.Θ. Θ. Προβατάκης,
κατῆλθεν, ὡσεί περιστερά, εἰσήγαγον εἴς τε ἐντριβής εἰς τήν περί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος
ἐξεικόνισιν κατά τήν διάρκειαν τῆς ἱστορίας
τούς ἰδιωτικούς καί εὐκτηρίους οἴκους
τῆς Ἐκκλησίας, γράφει τά ἑξῆς: «Μέ βᾶσιν
αὐτῶν καί τήν περιστεράν, κατ’ ἀρχάς ὡς
τήν Καινήν καί Παλαιάν Διαθήκην, τήν
σύμβολον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».9
Ἐκκλησιαστικήν γραμματείαν, τήν ἀπό-
κρυφον φιλολογίαν, καί γενικώτερον τήν
παράδοσιν, ὁ ὀρθόδοξος ζωγράφος ἐζω-
γράφισε τό Ἅγιον Πνεῦμα. Οὕτω παρ-
έστησε Τοῦτο ὑπό τήν συμβολικήν μορφήν
τῆς περιστερᾶς, τῶν πυρίνων γλωσσῶν καί
τῆς φωτεινῆς νεφέλης εἰς τήν ἱστόρησιν
τῶν γεγονότων, εἰς τα ὁποῖα ἐνεφανίσθη
τοιουτοτρόπως. Τό ἱστόρησε μετά τῶν δύο
ἄλλων προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος εἴτε
ὑπό τήν μορφήν τῆς περιστερᾶς, εἴτε ὑπό
διαφόρους ἀνθρωπομορφικάς προσωπο-
ποιήσεις ἤ καί ὑπό διάφορα γεωμετρικά
σχήματα∙ τό ἐνεφάνισεν ἀκόμη καί ὑπό
τινας ἀορίστους μορφάς, εἴτε κεχω-
ρισμένως, εἴτε μετά τῶν ἄλλων ὑποστάσεων
τῆς Ἁγίας Τριάδος. Δέν παρέλειψε πρός
9 Γεωργίου Δέρβου, καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς τούτοις ἡ τέχνη νά ἐκφράσῃ τήν δογματικήν
Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Συμβολή εἰς τήν διδασκαλίαν τῆς θέσεως τοῦ Ἁγίου
Χριστιανικήν Ἀρχαιολογίαν, σελ. 22, Ἀθῆναι 1890. Πνεύματος εἰς τήν Τριάδα μέ τήν ἀνάλογον

28
θέσιν, τήν ὁποίαν τοῦ παρεχώρει ὁ
ὀρθόδοξος καλλιτέχνης, ὅταν ἐζωγράφισε
τά τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος
καθέτως ἤ ὁριζοντίως».
Τό ὅτι, ἡ περιστερά εἰς τήν
παράστασιν τοῦ Εὐαγγελισμοῦ εἶναι δῆθεν,
κατά τούς ἀντιλέγοντας, κατασκεύασμα τῶν
Δυτικῶν ζωγράφων, μόλις ἀπό τόν ΙΣΤ΄
αἰῶνα, ἀνατρέπεται ἀπό τόν πανεπι-
στημιακό καθηγητή Προβατάκη, ὁ ὁποῖος
καί ἀποδεικνύει, πώς παριστάνεται ἐξ
ἀρχαιοτάτων χρόνων· φανερώνοντας οὕτω
τό ψεῦδος καί τήν ἀπάτην τῶν ἀντι-
λεγόντων. Μᾶς λέγει, λοιπόν, ὁ Μήπως ἦταν ἀθεολόγητοι ὅλοι αὐτοί
πανεπιστημιακός καθηγητής: «Ἡ φωτεινή
αὐτή ἀκτίς, ἤ προκειμένου περί τριῶν ἤ
πέντε, ἡ μεσαία καί μεγαλυτέρα, ἐκτει-
νόμενη ἕως τοῦ φωτοστεφάνου τῆς
Θεοτόκου συνήθως πλησίον αὐτοῦ δια-
κόπτεται ἀπό τό ὑπό τήν μορφήν τῆς
περιστερᾶς κατερχόμενον Ἅγιον Πνεῦμα, τό
Ὁποῖον ἔχει πάντοτε ἀναπεπταμένας τάς
πτέρυγας. Ἄλλοτε ἱστορεῖται ἐντός τῆς
ἀκτῖνος εἰς τό μέσον ἤ τό ἄκρον αὐτῆς καί
ἄλλοτε ἐπ’ αὐτῆς. Ἡ τοιαύτη παράστασις
τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εὕρηται εἰς
πολυαρίθμους Ἀπεικονίσεις τοῦ Εὐαγ-
γελισμοῦ, τοῦ ὁποίου ὡς παραδείγματα
ἀναγράφομεν τό ψηφιδωτόν τοῦ θριαμ-
βευτικοῦ τόξου τῆς S. Maria Maggiore Ρώμης
(5ος αἰών) τήν τοιχογραφίαν τοῦ καθ-
εδρικοῦ ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας Κιέβου
(11ος αἰών), τό ψηφιδωτόν τῆς μονῆς
Δαφνίου (11ος αἰών), τό ψηφιδωτόν τοῦ
Ἁγίου Μάρκου Βενετίας (12ος αἰών), τήν
φορητήν εἰκόνα τοῦ δωδεκαόρτου τῆς μονῆς
Σταυρονικήτα τοῦ Ἁγίου Ὅρους (16ος
αἰών), τήν τοιχογραφίαν τῶν Ἁγίων
Ἀποστόλων Καστορίας (16ος αἰών), τήν
φορητήν εἰκόνα τοῦ Μ. Δαμασκηνοῦ, τήν
ἀποκειμένην εἰς Ἅγιον Γεώργιον Βενετίας
(16ος αἰών), τό βημόθυρον τοῦ ἐθνικοῦ
μουσείου Σόφιας Βουλγαρίας (17ος αἰών)
κ.ἄ., ...».
Καταγεγραμμένη ἐμφάνισις ἀναφέρε-
ται καί κατά τήν διάρκειαν ἐκλογῆς
κάποιου ἐπισκόπου καλουμένου Φαβιανοῦ,
29
στοῦ ὁποίου τήν κεφαλή ἐπικάθησε μία
περιστερά πρός ἔνδειξιν τῆς προτιμήσεως
τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πρός τό πρόσωπόν
του.10
Πολλές, ἐπίσης, εἶναι καί οἱ ἐμφα-
νίσεις τῆς περιστερᾶς, κυρίως κατά τήν
διάρκεια Βαπτίσεων.
Γιατί, λοιπόν, νά μήν μποροῦμε νά
τήν ἀποδώσουμε σέ εἰκονικές παραστάσεις;
Ἀγνοοῦν ὅλοι αὐτοί τίς παραστάσεις τῆς
περιστερᾶς, ὅπου βρίθουν εἰς τόν παλαιο-
χριστιακόν κόσμον, κοσμοῦντες κατακόμβες
καί ναούς μέ τοιχογραφίες καί ψηφιδωτά,
ἀλλά καί χειρόγραφα μέ μικρογραφίες; 11
οἱ προγενέστεροι Πατέρες μας, ὅπου ἐζω-
γράφιζαν ὅλες αὐτές τίς ἀπεικονίσεις, ὥστε
νά ἔλθουν σήμερα νά μᾶς διαφωτίσουν γιά
τίς ἐλλείψεις τους οἱ νεοφανεῖς αὐτοί
΄΄θεολόγοι΄΄;12
Μήπως καί ὁ μέγας Βασίλειος ἦταν
ἀμαθής, (φεῦ τῆς βλασφημίας!), ὥστε νά
ἀγνοεῖ τίς ἀπαγορεύσεις γιά τήν παρά-
στασιν τοῦ Παναγίου Πνεύματος ὡς
περιστερᾶς, ἐκτός τῆς εἰκόνος τῆς Βαπτίσεως
τοῦ Κυρίου, διότι ὁ ἴδιος κατασκεύασε
χρυσῆν περιστεράν καί τήν τοποθέτησεν
ἄνωθεν τοῦ Θυσιαστηρίου!
Ἡ πράξη αὐτή ἦταν συνηθισμένη
ἀπό τήν παλαιάν ἐποχήν, καθώς κρεμόταν ἡ
περιστερά ὄχι μόνον ἐπανω ἀπό τά
Θυσιαστήρια, ἀλλά καί ἐπάνω ἀπό τίς
κολυμβῆθρες.
Αὐτό μαρτυρεῖται καί ἀπό τήν
καταδικαστικήν ἀπόφαση κατά τοῦ
Σεβήρου, ἐπισκόπου Ἀντιοχείας ἀπό τήν ἐν
Κωνσταντινουπόλει Συνόδον τό 53613,
10Εὐσεβίου, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, βιβλ. 6, σελ. 29.
11 Βλ. Μ. Ἀρσενίου Κοττέα, Ἀσύλητον Συμβολικόν
Ἐγκόλπιον, σελ. 62, καί Σεμινάριον Θεολόγων
Θεσσαλονίκης, «Τό Ἅγιον Πνεῦμα», Θ. Προβατάκη,
«Τό Ἅγιον Πνεῦμα εἰς τήν Ὀρθόδοξον ζωγραφικήν», σελ.
110.
12 Γεωργίου Δέρβου, καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς
Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Συμβολή εἰς τήν
Χριστιανικήν Ἀρχαιολογίαν, σελ. 22, Ἀθῆναι 1890.
13 Γεωργίου Παν. Κοντούρη, Καθηγητοῦ Ἀνώτατης
Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Ἰωαννίνων, Ἡ ἱερά
διαπατριαρχική Σύνδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως τοῦ
536 μ.Χ. Θεολογία, 3/2011, 156:
ὅπου σύν τοῖς ἄλλοις ὁ Σεβῆρος
καταδικάσθηκε καί ἀναθεματίσθηκε καί γιά «εἰ τάς ἐπ’ ὀνόματι τοῦ ἁγίου Πνεύματος
τό σφετερισμόν τῶν χρυσῶν καί ἀργυρῶν ἀνατεθεῖσας περιστεράς ἐδέξαντο οἱ
περιστερῶν ἄνωθεν τῶν Θυσιαστηρίων καί Πατέρες, πόσῳ μᾶλλον τοῦ σαρκωθέντος
τῶν Κολυμβηθρῶν.14 λόγου, καί ὀφθέντος ἐπί τῆς γῆς μετά
Τήν ὀρθότητα τῆς ἱστορήσεως τοῦ σώματος;».16
Ἁγίου Πνεύματος ἐν εἴδει Περιστερᾶς
ἐπιβεβαιοῖ ἐπίσης, καί ὁ Μέγας ἅγιος Λέγει δηλαδή ὁ ἁγιώτατος Πατριάρ-
Νικόδημος, ὁ ὁποῖος μᾶς λέγει: χης Ταράσιος, πώς, ἐάν οἱ Πατέρες τῆς
«Ὅτι δέ τό Πνεῦμα τό ἅγιον Συνόδου τῆς Κωνσταντινουπόλεως τοῦ
ζωγραφεῖται ἐν εἴδει περιστερᾶς ἀπο- 536, πού κατεδίκασαν τόν βέβηλον
δεικνύεται ἀκόμη καί ἀπό τοῦτο, ὅτι οἱ σφετεριστήν τῶν ἱερῶν σκευῶν Σεβῆρον,
Πατέρες τῆς Συνόδου ταύτης ἐδέχθησαν τάς ἀπεδέχθησαν τάς χρυσᾶς καί ἀργυρᾶς
ἐπάνω τῶν Κολυμβηθρῶν καί Θυσιαστη- περιστεράς, πού κατεσκευάσθησαν εἰς
Τύπον τοῦ (ἀσωμάτου) Ἁγίου Πνεύματος
ρίων κρεμαμένας περιστεράς εἰς τύπον τοῦ εἶναι ἀποδεκτές, πόσον μᾶλλον θά ἀπ-
ἁγίου Πνεύματος (Πρᾶξις ε΄. σελ. 820)».15 εδέχοντο τήν ἐξεικόνισιν τοῦ Χριστοῦ, πού
φανερώθηκε σέ μᾶς μέ σῶμα;
Στά Πρακτικά τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς
Συνόδου ἀναγιγνώσκομεν: 5. Ἡ φιλοξενία τοῦ Ἀβραάμ
ὡς εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος
«Ἀντώνιος ὁ εὐλαβέστατος μοναχός
ἀνέγνω... οὐδέ αὐτῶν ἐφείσατο τῶν ἁγίων
Θυσιαστηρίων, οὔτε τῶν ἱερῶν σκευῶν, τά
μέν ξέων ὡς ἐναγῆ, τά δέ χωνεύων καί
ῥογεύων τοῖς ὁμοτρόποις. τετόλμηται δέ
αὐτῷ καί τοῦτο, ᾦ μακαριώτατοι, τάς γάρ
εἰς τύπον τοῦ ἁγίου Πνεύματος χρυσᾶς τε
καί ἀργυρᾶς περιστεράς κρεμαμένας
ὑπεράνω τῶν θείων κολυμβηθρῶν καί
θυσιαστηρίων, μετά τῶν ἄλλων ἐσφετε-
ρίσατο, λέγων, οὐ χρῆναι ἐν εἴδει
περιστερᾶς ὀνομάζεσθαι τό ἅγιον Πνεῦμα.

Ταράσιος ὁ ἁγιώτατος πατριάρχης εἶπεν:

«Ἐγώ δέ ὑμῖν τῆς θαυμασιωτέρας ὑπομνήσω τούτου

θεοπτίας, ὅτε καί τόν ἕνα Θεόν σαφῶς τρυσυπόστατον
ἐθεάσατο, μήπω κηρυττόμενον οὕτως˙ «ὤφθη γάρ αὐτῷ ὁ
Θεός πρός τῇ Δρυΐ τῇ Μαμβρῇ˙ καί ἀναβλέψας, εἶδε, καί ἰδού
τρεῖς ἄνδρες, καί προσέδραμεν αὐτοῖς». Ἰδού τόν ὀφθέντα
Θεόν τρεῖς ἑώρα. Ὤφθη γάρ αὐτῷ, φησίν, ὁ Θεός καί ἰδύ τρεῖς
ἄνδρες, καί τοῖς τρισί προσδραμών, αὖθις ὡς ἑνί ὡμίλει
λέγων, «Κύριε, εἰ εὖρον χάριν ἐνώπιόν σου, μή παρέλθεις τόν
παῖδα σου». Καί αὐτοί δέ οἱ τρεῖς ὡς εἷς ὄντες πρός αὐτόν
διαλέγονται.» ΕΠΕ 9, Γρηγορίου Παλαμᾶ ἔργα, ὁμιλία ια΄,
σελ. 292-294, 9.

14 Γεωργίου Δέρβου, Συμβολή εἰς τήν Χριστιανικήν

Ἀρχαιολογίαν, σελ. 22.
16
15 Ἱερόν Πηδάλιον, σελ. 321. Πρακτικά, Γ΄ Τόμ. σελ. 820.

30
 Εἰς τήν μετώπην, συνήθως ἄνωθεν τῆς
ἁψίδος τοῦ Ἱεροῦ Βήματος τῶν εἰκονο-
γραφημένων ναῶν, εἰς πολλά ἱστορημένα
χειρόγραφα, καί εἰς πλείστας φορητάς
εἰκόνας παρίσταται τράπεζα ἐστρωμένη,
πρό τῆς ὁποίας κάθονται τρεῖς ἄγγελοι,
τούς ὁποίους φιλοξενεῖ ὁ Ἀβραάμ.
Εἰς τήν ἱστορικήν ταύτην εἰκόνα,
ἄλλοτε, κατά τόν τύπον τοῦ Κώδ. 1242 τῶν
Παρισίων, ἱστοροῦνται μόνον οἱ τρεῖς
ἄγγελοι (εἰς τήν συλλογήν Tretiakov Μό-
σχας ἡ εἰκών A . Roublev, εἰς τήν Σερβίαν ἡ
τοιχογραφία εἰς Tecani κ.ἄ.), ἄλλοτε μετά
τοῦ Ἀβραάμ μόνον, ὁ ὁποῖος, τοποθετημένος
εἰς τό ἄκρον, τούς ὑπηρετεῖ (Πάτμος),
ἄλλοτε καί μετά τῆς Σάρρας, ὅποτε
εὐρισκόμενοι εἰς θύρας παρακειμένων
σχηματικῶς οἰκοδομημάτων (Μουσεῖον Σό-
φιας Βουλγαρίας) ἤ μεταξύ τῶν φίλο-
ξενουμένων (Μ. Δοχειαρίου Ἁγίου Ὄρους)
ἤ καί ἀκόμη μαζί (S. Maria Maggiore
Ρώμης) προσφέρουν ἐδέσματα. 'Ἄλλοτε
πάλιν ἡ παράστασις εἶναι συνθετωτέρα
(Ἅγιος Βιτάλιος Ραβέννης) (Εἰκ. 42), ἔνθα
συνεικονίζεται καί ἡ θυσία τοῦ Ἀβραάμ.
Ὁμοιόμορφος τριαδική παράστάσις πρέπει
νά θεωρηθῆ καί ἡ εἰκονογραφία τοῦ πρώτου
σταδίου τοῦ ὡς ἄνω γεγονότος, ἤτοι ἡ
δράσις τῶν τριῶν ἀγγέλων ὑπό τοῦ Ἀβραάμ
(κατακόμβη De la via Latina Ρώμης). Τά
τρία πρόσωπα παρουσιάζονται συνήλικα,
ταυτόσημα καί, μέχρι τοῦ 14ου αἰῶνος,
ἰσοκέφαλα, (ὄχι πάντοτε). Ὀλίγον κατ'
ὀλίγον ὁ μεσαῖος ἄγγελος ὑψοῦται περισ-
σότερον, ὥστε νά συμβολίζη αἰσθητῶς τόν
Θεόν Πατέρα. Τά παραδείγματα τῆς ὡς ἄνω
ἀνθρωπομορφικῆς παραστάσεως τῆς Ἁγίας
Τριάδος εἶναι πάμπολλα. Μεταξύ τούτων
σημειώνομεν τήν ὅρασιν τοῦ Ἀβραάμ τῆς
κατακόμβης De la via Latina Ρώμης (4ος αἰ.)
(Εἰκ. 40), τήν παράστασιν τῆς S . Μ.
Maggiore (5ος αἰ.) (Εἰκ. 41), τοῦ Ἁγ.
Βιτταλίου Ραβέννης (6ος αἰ.) (Εἰκ. 42),
ἀμφότερα ψηφιδωτά, τήν τοιχογραφίαν τοῦ
Tcharegle - Kilisse εἰς Καππαδοκίαν (11ος
αἰών), τό μωσαϊκόν της Capella Palatina
τοῦ Παλέρμου (12ος αἰών), τήν τοιχο-
γραφίαν τῆς Μονῆς Πάτμου (13ος αἰών),
(Εἰκ. 43), τό μωσαϊκόν του Ἁγίου Μάρκου
Βενετίας (13ος αἰών), τήν μικρογραφίαν τοῦ
ὑπ' ἀρίθμ. 1242 χειρογράφου της Ἐθνικῆς
Βιβλιοθήκης τῶν Παρισίων (1371 - 1375), εἰς
31
τήν ὁποίαν ἄνωθεν τῆς διπλῆς προσωπο-
γραφίας τοῦ Ἰωάννου Καντακουζηνοῦ, ὡς
βασιλέως καί μοναχοῦ, παρίστανται μόνον
οἱ τρεῖς ἄγγελοι πρό Τραπέζης (P. Sherrard,
Constantinople, London 1965, σελ. 55), τήν
φορητήν εἰκόνα τοῦ Andre Roublev (1422),
συναριθμουμένην ἤδη εἰς τήν συλλογήν
Tretiakov (Εἰκ. 46), τήν τοιχογραφίαν τῆς
Μονῆς Δοχειαρίου τοῦ Ἁγ. Ὅρους (16ος αἰ.)
(Εἰκ. 44), τήν φορητήν εἰκόνα τῆς Μονῆς
Decani (15ος αἰ.), τήν ὡσαύτως φορητήν
εἰκόνα τοῦ Μουσείου Σόφιας (17ος αἰών),
τάς πόλλάς παραστάσεις τῶν ναῶν τῆς
Κρήτης (16) κ.ἄ.π.
Ἡ ἀνωτέρω εἰκονογραφία στηρίζεται
εἰς τήν τριπρόσωπον ἐμφάνισιν τοῦ Θεοῦ
(κατά τήν Γένεσιν ιη΄ 1 - 10) παρά τήν δρῦν
Μαμβρῆ. Ὁ Ἀβραάμ δηλ. «ἀναβλέψας τοῖς
ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ εἶδε καί ἰδού τρεῖς
ἄνδρες εἰστήκεσαν... καί ἔσπευσεν»∙ ἡ δέ
ἐκκλησία μας ψάλλει «ὁ Ἀβραάμ δι' ἀρετῆς
καί φιλοξενίας τήν Τριάδα ὑπεδέξατο
ἀγγελικῶς ἐνδημήσασαν» (17). Καί διά τό
θέμα τοῦτο ὁ Διονύσιος ὁ ἐκ Φουρνά
σημειώνει: «Σπίτια καί τρεῖς ἄγγελοι
καθήμενοι εἰς Τράπεζαν» (18).
6. Ἡ διά φωτεινῆς Νεφέλης ἤ Ἀκτῖνος
εἰκονογραφία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Τό Ἅγιον Πνεῦμα εἰς τήν ὀρθόδοξον
ζωγραφικήν.
Θωμᾶ Προβατάκη
Πανεπιστημιακοῦ Καθηγητοῦ Βυζαντινῆς
Ἀρχαιολογίας στό Α.Π.Θ.
Θεσσαλονίκη 1971, σελ. 33-49
Οὔτε ὅμως ἡ περιστερά οὔτε αἱ
πύριναι γλῶσσαι ἦσαν τά μόνα σύμβολα,
διά τῶν ὁποίων ἐφάνη τό τρίτον πρόσωπον
τῆς Τριάδος εἰς τούς ἀνθρώπους. Τόσον
κατά τήν Μεταμόρφωσιν ὅσον καί εἰς
διαφόρους ἄλλας θεοφανείας τό Ἅγιον
Πνεῦμα καθωράθη ὡς φωτεινή νεφέλη ἤ ὡς
φωτεινή ἀκτίς. Πολλάκις εἰς τήν Π.Δ. ἡ
παρουσία τοῦ Θεοῦ ἐγένετο ὑπό μορφήν
στύλου φωτεινοῦ ἤ γνόφου (1), ἡ δόξα
Αὐτοῦ ἐν εἴδει φωτεινῆς νεφέλης ἐνέπλησε
τό ἱλαστήριον (2), ὁ ἴδιος δέ ὡμίλει πρός
τούς ἐκλεκτούς Του διά μέσου νέφους,
ἀστραπῶν καί σαλπίγγων (3). Ὁ Εὐαγ-
γελιστής Ματθαῖος περιγράφων τήν Μετα-
μόρφωσιν τοῦ Χριστοῦ μεταξύ τῶν
ἐμφανισθέντων δύο Προφητῶν καί ἐνώπιον
τῶν τριῶν ἠγαπημένων μαθητῶν Του λέγει
χαρακτηριστικῶς: «Ἰδού νεφέλη φωτεινή
ἐπεσκίασεν αὐτούς καί ἰδού φωνή ἐκ τῆς
νεφέλης» (4). Ἄλλοτε πάλιν, κατά τήν
Γραφήν, τό Θεῖον Πνεῦμα μεταδίδεται εἴτε
ὑπό τοῦ Θεοῦ Πατρός, (ὡς εἰς τούς
Πρωτοπλάστους), εἴτε ὑπό τοῦ Υἱοῦ (ὡς εἰς
τούς μαθητάς μετά τήν Ἀνάστασίν Του)·
ἄλλοτε, τέλος, ἐμφανίζεται ὑπό τήν μορφήν
τοῦ φωτός εἰς τούς «ἐκλεκτούς». Τήν ὑπό τῆς
φωτεινῆς νεφέλης ὅθεν ἤ τῆς ἀκτῖνος
παράστασιν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐξετά-
ζοντες, παρατηροῦμεν γενικῶς τά ἑξῆς:
α) Εἰς τήν Μεταμόρφωσιν.
Κατά τήν ἱστόρησιν τῆς Μετα-
μορφώσεως ὁ Χριστός παρίσταται ἐντός
φωτεινῆς ἐλλειψοειδοῦς νεφέλης (δόξης)
πάντοτε, ἐνῶ οἱ προφῆται μόνον εἰς τάς
μέχρι τοῦ 11ου αἰῶνος παραστάσεις. Ἀπό δέ
τοῦ 14ου αἰῶνος ὁ Χριστός ζωγραφίζεται
ἐντός διπλῆς φωτεινῆς δόξης, συνισταμένης
ἐκ δύο ἐπαλλήλων τριγώνων ἤ καμπυλου-
μένων τετραγώνων ἤ ἐκ δύο διαδοχικῶν
ἐλλειψοειδῶν χρωματισμῶν (5).
Μεταξύ τῶν πολλῶν παραδειγμάτων
τῆς τοιουτοτρόπως καί ἀπό τοῦ 14ου αἰῶνος
διαμορφωθείσης δόξης σημειώνομεν τήν
παράστασιν τοῦ κώδ. Paris . Gr . 1242 (Εἰκ.
33) (14ος αἰών), τήν τοιχ. τοῦ Ἁγίου
Ἀθανασίου Μουζάκη Καστορίας (14ος
αἰών), τό ψηφιδωτόν τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων
Θεσ/κης (Εἰκ. 32) (14ος αἰών), τήν τοιχο-
γραφίαν τῆς Περιβλέπτου τοῦ Μυστρᾶ
(14ος αἰών), τήν Μεταμόρφωσιν (1403) τοῦ
ζωγράφου Θεοφάνους τοῦ Ἕλληνος,
(Πετρούπολις), ὡς ἐπίσης τήν Μετα-
μόρφωσιν τοῦ δωδεκαόρτου τῆς μονῆς
Σταυρονικῆτα Ἁγίου Ὅρους (16ος αἰών)
(Εἰκών 34), τῆς μονῆς Λαύρας (16ος αἰών),
τήν φορητήν εἰκόνα τῆς Μεταμορφώσεως
τοῦ ζωγράφου Ἐμμ. Τζαφουρνάρη, τήν
εὐρισκομένην σήμερον εἰς τήν Συλλογήν Ἐλ.
Σταθάτου (6), τάς τοιχογραφίας μνη-μείων
τῆς Σερβίας (ὡς τοῦ Markov Monastir κ.ἄ.),
τήν φορητήν εἰκόνα τῆς Μεταμορφώσεως,
τήν ἀποκειμενην εἰς τό ἀρχαιολογικόν
Μουσεῖον Σόφιας (18ος αἰών) κ.ἄ.π.
32
Ἡ παράστασις τῆς φωτεινῆς Νεφέλης
περί τό Θεῖον πρόσωπον τοῦ «φανερω-
μένου» Χριστοῦ, ὑπομιμνήσκουσα ἴσως τήν
ἐν μέσῳ νεφελῶν καί ἀστραπῶν περιγραφήν
τοῦ «νεφεληγερέτου» Διός, ὁ ὁποῖος
ἱστορεῖτο περιβαλλόμενος διά νεφῶν (Ἴλ. Ξ,
153), τονίζεται ὑπό τε τῆς Κ.Δ. καί τῆς
παραδόσεως. Οἱ πατέρες καί οἱ ὕμνοι
τονίζουν, ὅτι ἐν «τῷ Θαβωρίῳ, φῶς εἴδομεν
τόν Πατέρα, φῶς καί τό Πνεῦμα
φωταγωγοῦν πᾶσαν κτίσιν» (7) καί ὅτι «ὁ
στῦλος τοῦ πυρός Χριστόν τόν Μετα-
μορφούμενον ἡ δέ νεφέλη σαφῶς τήν Χάριν
τοῦ Πνεύματος... παρεδήλου ἐμφανέστατα»
(8). Ὁ Ἀνδρέας Κρήτης εἰς τόν Λόγον του
εἰς τήν Μεταμόρφωσιν τοῦ Χριστοῦ τονίζει,
ὅτι «νεφέλη... ἐστί φωτεινή ... ἡ ἐπί τόν
Ἰορδάνην μικρόν ἔμπροσθεν καταπτάσα
περιστερά» (8α). Ὁ δέ Διονύσιος ὁ ἐκ
Φουρνᾶ ὑποδεικνύων τήν ἱστόρησιν τῆς
Μεταμορφώσεως εἰς τό προαναφερθέν
ἔργον του ἐπάγεται. «Ὁ Χριστός ἱστάμενος
μέ λευκά ἱμάτια καί εὐλογῶν καί γύρωθεν
αὐτοῦ φῶς μέ ἀκτίνας» (σελ. 97). Ἡ
εἰκονογραφία, τέλος, τῶν δύο ἐπαλλήλων
τετραγώνων ἤ ἄλλων διπλῶν σχημάτων
ἀσφαλῶς ὑπηγορεύθη ὑπό τήν θεολογίαν
τῶν μυστικῶν τοῦ 14ου αἰῶνος καί τήν ὅλην
περί φωτός διδασκαλίαν των. Ὁ Γρηγόριος
ὁ Παλαμᾶς εἰς τήν ὁμιλίαν του εἰς τήν
σεπτήν Μεταμόρφωσιν τονίζει, ὅτι πλησίον
τοῦ Μεταμορφωμένου παρίσταντο ἀοράτως
καί ὁ Πατήρ καί τό Ἅγιον Πνεῦμα. Ἐκεῖνος
μέν μαρτυρῶν διά τῆς φωνῆς Του, ὅτι ὁ
Ἰησοῦς εἶναι ὁ ἀγαπητός Υἱός Του, τό δέ
Πνεῦμα «διά φωτεινῆς νεφέλης συν-
εκλάμπον καί τό τοῦ υἱοῦ δεικνῦον»∙ καί
ἐπάγεται «τούτων γάρ πλοῦτος ἡ συμφυΐα
καί τό ἕν ἕξαλμα τῆς λαμπρότητος» (9).
(Βλπ. Εἰκ. 35).
β) Εἰς ἀλλας ἀπεικονίσεις
Εἰς τήν ἐπίδρασιν τῶν μυστικῶν
θεολόγων, κατά τούς ὁποίους δύναταί τις
κατόπιν πολλῶν κόπων, συνεχῶν δακρύων,
παντελοῦς ἐκκοπῆς τοῦ οἰκείου θελήματος,
ἀδιαλείπτου προσευχῆς καί πολλῶν ἄλλων
ἀγώνων νά ἴδη ἀμυδρῶς ὀλίγην θείαν
ἀκτίνα, ἀποδίδεται καί ἡ σπανιωτάτη
παράστασις, κατά τήν ὁποίαν προσ-
ευχόμενός τις ἐν σπηλαίῳ εὑρίσκεται ἐν
μέσῳ ἀπλέτου φωτός. Ἄν καί τοῦτο
μαρτυρεῖται ὑπό τῶν ἰδίων (10), ὅμως δέν
νομίζομεν ἡ σπανία, ἔστω, αὔτη εἰκονο-
γραφία τοῦ πράγματος νά συνιστᾶ
ἀποκλειστικήν παράστασιν τοῦ Ἁγίου
Πνεύματος· ἁπλῶς εἶναι μία ἐπιδημία τῆς
Χάριτος τοῦ Παναγίου Πνεύματος, μία
μορφή Θεοφανείας.
Ἀντιθέτως παράστασις τοῦ Ἁγίου
Πνεύματος, λαϊκή ὅμως καί παραστατική,
παρατηρεῖται εἰς τήν εἰκονογραφίαν τῆς
πρώτης συναντῆσεως τοῦ Ἀναστάντος
Ἰησοῦ μέ τούς μαθητάς Του, εἰς τούς
ὁποίους καί εἶπε τά ἑξῆς, ἀφοῦ τούς
ἐνεφύσησε: «Λάβετε Πνεῦμα 'Ἅγιον».
Κατά τήν ἀνωτέρω ἱστόρησιν, τό
Ἅγιον Πνεῦμα παρίσταται ὡς μία φωτο-
ειδῆς ἀκτίς ἐξερχομένη ἐκ τοῦ στόματος τοῦ
Ἀναστάντος Χριστοῦ. Παραδείγματα δέ τῆς
τοιαύτης ἀπεικονίσεως συναντῶμεν συνή-
θως εἰς διαφόρους μεταβυζαντινάς κυρίως
παραστάσεις.
Ἀκτίς ἐξερχομένη ἐκ τοῦ στόματος
τοῦ Πατρός καί κατευθυνομένη εἰς τόν
ἄρτι πλασθέντα Ἀδάμ συναντᾶται καί εἰς
τήν εἰκονογραφίαν τῆς δημιουργίας τοῦ
προπάτορος εἰς τήν Capella Palatina (Εἰκ.
36) (12ος αἰών), εἰς μεταβυζαντινάς λαϊκάς
παραστάσεις καί ἀλλαχοῦ. Στηρίζεται εἰς
τήν διήγησιν τῆς Π.Δ., τήν ἀναφερομένην εἰς
τήν δημιουργίαν τοῦ ἀνθρώπου (Γένεσις α΄,
4), κατά τήν ὁποίαν ὁ Δημιουργός ἐνεφύ-
σησεν εἰς τούς πρωτοπλάστους «πνοήν ζῶ-
σαν». Ἐνταῦθα πρόκειται ἀναμφιβόλως
περί τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς, τό ὁποῖον
παραχωρεῖ ὁ Θεός εἰς τόν ἄνθρωπον καί τό
ὁποῖον εἶναι ἐνέργεια τοῦ Θείου Πνεύματος.
(Βλπ. καί Εὐσεβίου Ἐκ/κή Ἱστορία Β.Ε.Π.Ε.
24 , 21 ).
Πρός τούτοις ἱστοροῦνται πολλάκις
τρεῖς φωτοειδεῖς ἀκτῖνες, προερχόμενοι ἐξ
ἐσχηματοποιημένου οὐρανοῦ καί κατευθυ-
νόμεναι πρός τήν κατωτέρω παρισταμένην
ἔνθρονον ἤ μή Βρεφοκρατούσαν ἤ ὄχι
Θεοτόκον. Ἐκ τούτων ἡ μεσαία κατέρχεται
ἀκριβῶς ἐπί τῆς κεφαλῆς της, αἱ δέ
ἑκατέρωθεν παρ' αὐτήν ἤ ἐπί τῶν ὤμων
αὐτῆς. Ὡς τοιοῦτον παράδειγμα μνημο-
νεύομεν τήν εἰς τόν ναόν τῆς Θεοτόκου ἐν
Ἐφέσῳ εὐρισκομένην Πλατυτέραν εἰς τήν
κόγχην τοῦ βήματος (9ος αἰ.) (Εἰκ. 37).
33
Πρός τούτοις αἱ τρεῖς ἀκτῖνες ζωγρα-
φίζονται καί εἰς Ἱστορήσεις τινάς τοῦ
Ἀκαθίστου, ὡς εἰς τάς «Ἄγγελος πρωτο-
στάτης», «Βλέπουσα ἡ Ἁγία», «Ξένον τόκον
ἰδόντες» κ.ἄ.
Ἄλλοτε πάλιν αἱ τρεῖς ἀκτῖνες
κατέρχονται ἐπί ἤ καί ἕως τοῦ σπηλαίου, εἰς
τό ὁποῖον ἱστορεῖται ἡ Γέννησις τοῦ
Χριστοῦ ὡς π.χ. εἰς τό ψηφιδωτόν τοῦ
Δαφνίου (11ος αἰών), εἰς τήν παράστασιν
τῆς Γέννήσεως, τοῦ παρεκκλησίου τοῦ
Ἁγίου Νικολάου Λαύρας (16ος αἰών) ἐν
Ἁγίω Ὄρει (11) (Εἴκ. 38) καί ἀλλαχοῦ.
Ὁσάκις, τέλος, εἰκονογραφεῖται ὁ
Ἰωάννης ὁ Θεολόγος μόνος ἤ μετά τοῦ
μαθητοῦ του Προχόρου, λαμβάνων «ἐν
πνεύματι» τήν Ἀποκάλυψιν, παρουσιάζεται
στρεφόμενος ἄνω καί ὄπισθεν αὐτοῦ εἰς
τρίχρωμον συνήθως ἡμικυκλικόν οὐρανόν,
ἐκ τοῦ ὁποίου ἐξέρχονται εἴτε τρεῖς ἀκτῖνες
εἴτε μία εὐλογοῦσα χείρ, ὡς π.χ. εἰς τήν
παράστασιν 279 τοῦ ὑπ' ἀριθμ. 2503
χειρογράφου της Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης Ἀθη-
νῶν, εἰς πολλά εἰκονογραφημένα χειρό-
γραφα τοῦ Ἁγίου Ὅρους κ.ἄ.
Ἀλλαι συμβολικαί παραστάσεις τοῦ
Ἁγίου Πνεύματος
Πλήν τῶν ἀνωτέρω συμβολικῶν
παραστάσεων τοῦ τρίτου προσώπου τῆς
Ἁγίας Τριάδος σημειώνομεν προσέτι καί τήν
διά τοῦ ἀστέρος ἀπεικόνισιν Τούτου.
Πρῶτος ὁ καθηγητής Κ. Καλοκύρης (12)
παρετήρησεν ὅτι ἡ Ἁγία Τριάς - ἑπομένως
καί τό 'Ἅγιον Πνεῦμα, περί οὗ ὁ λόγος ἐν
προκειμένῳ - συμβολίζονται καί δι' ἀστέ-
ρων. Παραθέτων ὡς παράδειγμα τούς τρεῖς
ἀστέρας τούς ζωγραφουμένους εἰς τό
μαφόριον τῆς Θεοτόκου ὡς εἰς τό
ψηφιδωτόν τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ (Εἰκ. 39) (εἷς
εἰς τό μέτωπον καί ἀνά εἷς εἰς ἕκαστον
ὦμον) νομίζει, ὅτι «πρέπει νά ἐγκαταλειφθῆ
ἡ παλαιοτέρα γνώμη τῶν Ouspensky καί
Lossky, κατά τήν ὁποίαν οἱ τρεῖς οὗτοι
ἀστέρες δηλώνουν τό ἀειπάρθενον τῆς
Θεοτόκου (Virgo ante partum, in partu, post
partu), ἐφ' ὅσον εἰς ρωσικήν εἰκόνα,
δημοσιευθεῖσαν ἐν σχεδίῳ ὑπό τοῦ
Kontakov παρίσταται εἰς τό μέτωπον καί
τούς ὤμους τῆς Θεοτόκου ἀνά εἷς ἄγγελος ἐν
προτομῇ καί ἐφ' ὅσον εἰς ἄλλας εἰκόνας τῆς
συλλογῆς Τρετιακώφ ἐν Μόσχᾳ (15ος αἰών)
ἱστοροῦνται ὑπεράνω τῆς Παρθένου τρεῖς
ἄγγελοι καθήμενοι πρό Τραπέζης (φιλοξενία
Ἀβραάμ - Ἁγία Τριάς)». Ἐνισχυτικόν τῆς
ἀπόψεως ταύτης ἴσως νά ἀποτελῆ ἡ εἰκών
τῆς Θεοτόκου, ἡ ἀποκειμένη εἰς τό Βυζαν-
τινόν Μουσεῖον Ἀθηνῶν (13). Εἰς ταύτην
ἄνωθεν τῆς Βρεφοκρατούσης ἱστορεῖται ἡ
Ἁγία Τριάς, ἤτοι ὁ Πατήρ καί ὁ Υἱός διά
προσώπων καί τό Ἅγιον Πνεῦμα διά τοῦ
συμβόλου τῆς περιστερᾶς. Τό αὐτό παρα-
τηρεῖται καί εἰς φορητήν εἰκόνα τῆς
Θεοτόκου, εὐρισκομένην σήμερον εἰς τό
μουσεῖον τῆς Βουδαπέστης, ἔργον τοῦ Ἕλ-
ληνος ζωγράφου «Μητροφάνους Ἱερομονά-
χου» (18ος αἰών), εἴς τινα εἰκόνα τῆς μονῆς
Ἰβήρων (18ος αἰών) κ.ἄ.
Πρός τούτοις εἰς τήν παράστασιν τῆς
Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καί εἰς τά χείλη τοῦ
σπηλαίου σχεδιάζονται, ἀλλά σπανίως,
τρεῖς ὀφθαλμοί. Ἴσως καί οὗτοι νά ἀπηχοῦν
τήν ἔννοιαν τῆς Τριάδος (14) ἐφ' ὅσον ἡ
Γέννησις ἐγένετο «τῇ ἐποπτείᾳ τῆς Ἁγίας
Τριάδος»...
1) Έξοδ. ιγ', 21. ιδ', 20.\
2) Λευϊτ. ιστ', 2.
3) Έξοδ. ιθ', 16. κδ', 17. Ιώβ, λη'.
4) Ματθ. ιζ', 5.
5) Κ. Δ. Κ α λ οκ ύ ρ η, A ι τοιχογραφίαι . . ., ένθ'
ανωτ , σελ. 57, σημ. 2. (Βλπ. και G . Millet, Recherclies
. . . , ένθ' ανωτ., σελ. 227.
6) Α. Ξυγγοπούλου, Σχεδίασμα..., ένθ' ανωτ., πίναξ
47, 1.
7) Μηναίον Αυγούστου, Εκδ. Φως, Αθήναι, σελ. 79
(Έξαποστειλάριον) βλπ. και εν σελ. 73, ωδή δ', ειρμός
έτερος: «εκ της σαρκός σου βολίδες εξεπορεύοντο».
8) Μηναίον Αύγούστου, ένθ' ανωτ., σελ. 75.
8α) Ιωάννου του Δαμασκηνού, Λόγος εις την
Μεταμόρφωσιν του Χριστού, P . G . 97, 925 D . Πρβλ.
P . G . 13, 108 Α, 97, 953 Α.
9) Γρηγορίου του Π α λ α μ ά, Ομιλία εις την θείαν
Μεταμόρφωσιν, εν Κ. Δ. Κ α λ ο κ ύ ρ η, Πηγαί..., ένθ'
ανωτ., σελ. 438.
10) Συμεών του νέου Θεολόγου, Κατηχήσεις 22, εν Π.
Κ. X ρ ή σ τ ο υ, Εκκλησιαστική Γραμματολογία,
Θεσσαλονίκη 1968, σελ. 384.
11) Κ. Δ. Κ αλοκύρη, Το άστρον της Βηθλεέμ εις την
βυζαντινήν τέχνην, Θεσσαλονίκη 1970, σελ. 157,
πίναξ 26.
12) Κ. Δ. Κ α λ ο κ ύ ρ η, Το άστρον..., ένθ' ανωτ., σελ.
38, 39.
13) Α. Ξυγγοπούλου, Κατάλογος..., ένθ' ανωτ., σελ.
31.
14) Κ. Δ. Καλοκύρη, Το άστρον..., ένθ' ανωτ., σελ. 48.
15) Louis R é au , Iconographie . . . , ένθ' ανωτ , σελ.
21.
34
16) Κ. Δ. Καλοκύρη, Αι τοιχογραφίαι ένθ' ανωτ. σελ.
95,
17) Τριώδιον, Έκδοσις Μ. Σ α λ ι β έ ρ ο υ, Αθήναι,
σελ. 37, Τετάρτη της τυρινής, Ωδή 4η, Τροπάριον 1ον.
18) Διονυσίου του εκ Φ ο υ ρ ν ά, Ερμηνεία..., ένθ'
ανωτ., σελ. 51.
19) Της υπό εξέτασιν παραστάσεως συναντώνται και
τινες παραλλαγαί. Επί αναλόγου π.χ. εικόνος εις την
Πάτμον ιστορούνται μόνον δύο χείρες. Εις την Δύσιν
πάλιν το εν λόγω θέμα ιστορείται με πολλάς
διαφοροποιήσεις και παραλλαγάς, αι οποίαι
συνοψίζονται εις τα εξής: α) επί ενός σώματος τρεις
κεφαλαί, β) επί μίας κεφαλής τρία πρόσωπα, γ) τρεις
κεφαλαί επί τριών σωμάτων κ. ά. Βλπ. καί Louis R é
au , Iconogr , ένθ' ανωτ. σελ. 21 - 22.
20) L . R é au , Iconogr . .., ένθ' ανωτ., σελ. 22.
* Η χρονολόγησις της παραστάσεως ταύτης υπό του
A . Didtron , 1736, (βλπ. A . Didron , Christian
Iconography , Μετάφρασις εις την αγγλικήν υπό Ε.
Millington , New York , 1965, vol , II , pag . 62) είναι
εσφαλμένη.
20α ) J. Meyendorff, L' iconographie de la Sagesse
Divine dans la tradition byzantine, εν C. Archéologie,
τόμ . 10, (1959) σελ . 259 και εξ . (Βλπ. και Γρηγορίου
του Παλαμά, Διάλογος κατά Γρηγορά, εν Or . Christ .
Per , τόμ. XIV (1950), σελ. 354. Πρβλ P . G . 149, 294 C
- 296 D . Ενταύθα μεταξύ των άλλων τονίζεται: «...
σοφία ο Πατήρ, σοφία ο Υιός, σοφία το Πνεύμα το
'Αγιον και ομού μία σοφία . . .».
21) A. Ν . D i d r ο n, Μετάφρασις E. J. Millington,
Christian Ico nography, New York 1965, τόμ . II , σελ.
3.
22) Jean Richepin , Μεγάλη Ελληνική Μυθολογία,
Αθήναι, τόμ. II, σελ. 51, 53, 243, 249.
23) Jean Richepin , Μυθολογία ..., ένθ' ανωτ, τομ. II,
122.
24) L. Reau, Iconographie . . . , ένθ ' ανωτ ., τόμ . II, 21.
25) Menard και Ε . V e r ο n, La Mythologie dans l' art
ancienne et moderne, Paris 1878, σελ . 835.
26)A. N. Didron, Christian . . . , ένθ ' ανωτ , 35 - 37.
27)P. Verdier, Trinity Holy Iconography, εν «New
catholic encyclopedia», London 1967, τόμ . 14, σελ .
307 - 309.
28) Louis Réau, Iconographie . . . , ένθ ' ανωτ ., σελ .
22. Σημειωτέον ότι τας τοιαύτας παραστάσεις τας
κατεδίκασε τόσον η εν Τριδέντω σύνοδος (1545 -
1563) όσον και ο Πάπας Ουρβανός ο 8ος.
29) X. Ανδρούτσου, Δογματική της ορθοδόξου
ανατολικής εκκλησίας, Αθήναι 1956, σελ. 75, 76. Βλπ.
και Ιωσήφ Βρυεννίου, Ευρεθέντα, ένθ' ανωτ., σελ.
487 -493: «Και τα τρία ταύτα ανυπόστατα λέγομεν
και πρόσωπα τρία ενούμενα φύσει μια».
30)Μ. Αθανασίου, Επιστολή, PG 25, 465 «άλλος
τρόπος υπάρξεως ούτος (ο της εκπορεύσεως) άληπτός
τε και άγνωστος ώσπερ και η τουΥίού γέννησις».
31) Εξαποστειλάριον ψαλλόμενον καθ' εκάστην
Πέμπτην· πρβλ. Μηνιαίον Αυγούστου, ένθ' ανωτ. εις
την υμνολογίαν της εορτής τής Κοιμήσεως (ΙΕ').
32) Louis R é au , Iconographie . . ., ένθ' ανωτ., σελ.
18.
33) Β. Antonova - Η. Mneva , Κατάλογος εικόνων...,
ένθ' α νωτ., τόμ. I, εικ. 184 ( No 227).
34) Ο χρόνος και ο κόσμος π.χ. αυθυπόστατοι όντες
εκκινούντο κυκλικώς ως ούτε αρχήν ούτε τέλος
έχοντες. Η αριστοτελική άποψις περί ανακυκλήσεως
των πάντων (Μετεωρ. 339β 29, Προβλήμ. 916, α)
συναντάται και εις τον Ωριγένην (περί Αρχών 1, 6).
Οι Καππαδόκαι εχρησιμοποίησαν την περί χρόνου
και κόσμου κυκλικήν αντίληψιν απηλλαγμένην όμως
από την ιδέαν της αιωνιότητος. Τούτο εγένετο επί τη
βάσει της σκέψεως ότι ο σχηματίζων κύκλον εκκινεί
από κάποιο κέντρον και επομένως και εις μίαν
στιγμήν του χρόνου «Τα από χρόνου αρξάμενα πάσα
ανάγκη και εν χρόνω συντελεσθήναι». (Βλπ. πλείονα
εις Δ. Τσάμη, Η Πρωτολογία του Μ. Βασιλείου,
Θεσ/νίκη 1970, σελ. 53- 86).
35) Ι. του Δαμασκηνού, Περί εικόνων, Λόγος Γ', εν Κ.
Δ. Κ α λ ο κ ύ ρ η, Πηγαί..., ένθ' ανωτ., σελ. 279.
36)Του αυτού, ένθ' ανωτ., εν Κ. Δ. Κ αλοκύρη,
Πηγαί..., ένθ' ανωτ., σελ. 254.
37) Γρηγορίου του Παλαμά, Λόγοι Αποδεικτικοί...
Πνεύματος, εν Π. Κ. Χρήστου, Γρηγορίου του
Παλαμά Συγγράμματα, Θεσ/νίκη 1966, τόμ. I, σελ. 53,
παράγρ. 26.
38) Ν. Αγιορείτου, Κήπος Χαρίτων, Ενετία 1819, σελ.
192.
39) Γρηγορίου Νύσσης, Βλέπε πλείονα περί θεότητος
του Πνεύματος, PG 46, 555-576. Ωσαύτως του ιδίου,
PG 46, 695 - 702 καί 702 - 735, ένθα o ι λόγοι εις το
'Αγιον Πνεύμα και εις τον πρωτομάρτυρα Στέφανον.
40) Ιωσήφ Βρυεννίου, Τα ευρεθέντα, ένθ' ανωτ., σελ.
23.
41) Του ιδίου, ένθ' ανωτ., σελ. 24.
42) Του αυτού, ωσαύτως σελ. 27 - 28.
43) Του ιδίου, ωσαύτως σελ. 489 -500.
44) Του ιδίου, ένθ' ανωτ., σελ. 28 -29.
45) Ι. Βρυεννίου, ένθ' ανωτ., σελ. 404-405.
46) Μηναίον Οκτωβρίου, Έκδοσις Α. Κορομηλά,
Κων/λις 1843, Οκτωβ. 4, β' τροπάριον αίνων.
46α)Μ. Αθανασίου, Επιστολή προς Διονύσιον
επίσκοπον Αλεξανδρείας, P . G . 25, 505 Α. Πρβλ. P .
G . 85, 432 Α: «Πατήρ και Υιός και άγιον Πνεύμα
Τριάς εν μονάδι γινωσκομένη και μονάς εν Τριάδι
προσκυνουμένη». Βλπ. ωσαύτως P . G . 31, 600. Και ο
Ανδρέας Κρήτης ομιλών δια την Μεταμόρφωσιν
λέγει: «Και γαρ ουκ έστιν άλλως ή εν τω Υιώ τον
Πατέρα ή εν τω Πα- τρί τον Υιόν ενοπτρίζεσθαι, ότι
μη εν τω Πνεύματι τω αγίω ο παρά του Πατρός
εκπορεύεται μεν, Υιώ δε κατ' ουσίαν εμφιλοχωρείν
και αναπαύεται ως ο- μοούσιον και ομόθρονον και
ομότιμον». P . G . 97, 953 Β.
47)Ι. Δαμασκηνού, Περί εικόνων Λόγος Γ', εν Κ. Δ.
Καλοκύρη , Πηγαί..., ένθ' άνωτ., σελ. 277.
48) Ι. Βρυεννίου, ένθ' άνωτ., σελ. 405.
35
Ἑρμηνεία τοῦ ΙΕ΄Ἱεροῦ Κανονος τῆς
ΑΒ΄Συνόδου
Ἑρμηνεύοντας τὸν ΙΕ΄ Ἱερὸν Κανόνα
τῆς ΑΒ΄ Συνόδου ὁ Ζωναρᾶς γράφει:
" Ἐὰν τυχὸν ὁ πατριάρχης, ἢ ὁ
μητροπλίτης, ἢ ὁ ἐπίσκοπος εἶναι
αἱρετικός, καὶ ὄντας αἱρετικὸς κηρύσση
τὴν αἵρεσιν δημοσίᾳ, καὶ γυμνῇ τῇ
κεφαλῇ, ἀντὶ νὰ διδάσκῃ τὴν ἀλήθεια,
συνεχῶς καὶ ἀδιάντροπα, μὲ θρασύτητα
διδάσκει τὰ αἱρετικὰ δόγματα, αὐτοὶ ποὺ
ἀποσχίζονται ἀπ’ αὐτόν, ὅποιοι καὶ ἂν
εἶναι, ὄχι μόνον δὲν τιμωροῦνται γι᾿ αὐτὸ
τὸ λόγο, ἀλλὰ ἀντιθέτως θὰ ἀξιωθοῦν κάθε
τιμῆς, ἐπειδὴ χωρίζουν ἀπὸ τὴν κοινωνία
τῶν αἰρετικῶν· αὐτὸ δηλώνει τὸ
ἀποτειχίζοντες (τοῦ κανόνος)· (τὸ γὰρ
τεῖχος, τῶν ἐντὸς αὐτοῦ πρὸς τοὺς ἐκτός,
χωρισμὸς ἐστιν)· διότι ἀκριβῶς δὲν ἀπο-
μακρύνθηκαν ἀπὸ Ἐπίσκοπον ἀλλὰ ἀπὸ
ψευδεπίσκοπον καὶ ψευδοδιδάσκαλον· οὔ-
τε σχίσμα κατὰ τῆς Ἐκκλησίας ἔκαναν,
ἀλλὰ μᾶλλον ἀπήλλαξαν τὴν Ἐκκλησίαν
ἀπὸ σχίσματα, ὅσον ἦταν δυνατὸν ἀπὸ τὴν
πλευρά τους".
Τὰ ἴδια γράφει καὶ ὁ Βαλσαμών:
"Ἐάν κάποιος χωρισθῆ ἀπὸ τὸν
ἐπίσκοπόν του, τὸν μητροπολίτην του ἢ
τὸν πατριάρχην του, ὄχι λόγῳ κάποιου
προσωπικοῦ ἁμαρτήματός του, ἀλλὰ λόγῳ
αἱρέσεως, ἐπειδὴ ἐκεῖνος διδάσκει ἐπ᾿
ἐκκλησίας ἀνερυθριάστως κάποια διδάγ-
ματα ξένα τοῦ ὀρθοῦ δόγματος, καὶ πρὶν
ἀκόμη ὑπάρξει τελεσίδικη καταδικαστικὴ
ἀπόφασις γιὰ τὸν αἱρετικόν, καὶ πολὺ
περισσότερο μετὰ τὴν διάγνωσιν, ἔαν
ἀποτειχισθῆ, δηλαδὴ χωρίση ἀπὸ τὴν
κοινωνία τοῦ ἐπισκόπου του, ὄχι μόνον δὲν
θὰ τιμωρηθῆ, ἀλλὰ καὶ θὰ τιμηθῆ ὡς
ὀρθόδοξος· διότι ἀκριβῶς δὲν ἀποσχίσθηκε
ἀπὸ Ἐπίσκοπον, ἀλλὰ ἀπὸ ψευδεπίσκοπον
καὶ ψευδοδιδάσκαλον καὶ αὐτὸ τὸ ὁποῖο
κάνει εἶναι ἄξιο ἐπαίνου, διότι δὲν τέμνει
τὴν Ἐκκλησίαν, ἀλλὰ μᾶλλον τὴν ἑνώνει
καὶ τὴν ἀπαλλάσσει ἀπὸ τὸ σχίσμα".
Ὁ δὲ Ἀριστηνὸς τονίζει ἐπίσης:
"Ἐὰν μερικοὶ ἀπομακρυνθοῦν ἀπὸ
τὸν κηρύσσοντα αἵρεσιν, (ἐπίσκοπον κλπ.),
πού ἔχει καταδικασθεῖ ἀπὸ σύνοδον ἢ ἀπὸ
τοὺς ἁγίους Πατέρες καὶ ὄχι γιὰ κάποιο
προσωπικὸ ἔγκλημα, εἶναι ἄξιοι κάθε τιμῆς
καὶ ἀποδοχῆς ὡς ὀρθόδοξοι".1
Τὴν πληροφορία τῆς ἀποτειχίσεως τοῦ πατρός
Ἰουστίνου Πόποβιτς, τὴν ἔχουμε δημοσιεύσει καὶ
παλαιότερα, ἀλλὰ τὴν ἀμφισβητοῦν οἱ "ἀντι-
Οἰκουμενιστὲς", (γιὰ νὰ στηρίξουν τὴν κοινωνία
τους μὲ τοὺς αἱρετικοὺς Οἰκουμενιστές), ὡς
προερχομένη τάχα ἀπὸ τοὺς Παλαιοημερολογίτες!
Ἡ συγκεκριμένη παραπομπή, τὴν ὁποία δημο-
σιεύουμε, βρίσκεται στὸν «Ὀρθόδοξο Τύπο», φ. 144,
15/6/1971.
Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης
ἑρμηνεύει, ἐπίσης, τὸ σχετικὸν χωρίον στὸ
Πηδάλιον κατὰ τὸν ἴδιον τρόπον:
"Ἐὰν οἱ ρηθέντες πρόεδροι, (ἐπί-
σκοποι), εἶναι αἱρετικοί, καὶ κηρύσσουν
τὴν αἵρεσίν τους δημόσια, καὶ γι’ αὐτὸ
χωρίζονται οἱ ὑποκείμενοι σ’ αὐτούς, καὶ
πρὶν νὰ γίνη ἀκόμα συνοδικὴ κρίσις γι’
αὐτὴν τὴν αἵρεσιν, οἱ χωριζόμενοι αὐτοί,
ὄχι μόνον γιὰ τὸν χωρισμὸν δὲν
καταδικάζονται, ἀλλὰ καὶ τιμῆς τῆς
πρεπούσης, ὡς Ὀρθόδοξοι εἶναι ἄξιοι,
ἐπειδὴ δὲν προξένησαν στὴν Ἐκκλησίαν
σχίσμα μὲ τὸν χωρισμὸν αὐτόν, ἀλλὰ
μᾶλλον ἐλευθέρωσαν τὴν Ἐκκλησίαν ἀπὸ
36
τὸ σχίσμα καὶ τὴν αἵρεσιν τῶν
ψευδεπισκόπων αὐτῶν."2
Τοὺς ἁγίους Πατέρες καὶ Διδα-
σκάλους μιμήθηκαν καὶ οἱ Ἁγιορεῖτες
Ὁσιομάρτυρες, ποὺ μαρτύρησαν ἐπὶ
Βέκκου τοῦ Λατινόφρονος, καὶ ἔγραψαν
τὴν περίφημη ἐκείνη ἐπιστολὴ πρὸς τὸν
Αὐτοκράτορα Μιχαὴλ τὸν Παλαιολόγον, ἡ
ὁποία εἶναι θεολογικώτατη καὶ πλήρης
Θείων ἀληθειῶν.
Στὴν ἐπιστολὴ αὐτὴ μεταξὺ ἄλλων
περιλαμβάνονταν καὶ τὰ ἑξῆς:
«Ἔμπεριέχεται δὲ καὶ στὸν ΙΕ΄
Κανόνα τῆς ἁγίας καὶ μεγάλης Α΄ καὶ Β΄
ἐπονομασθείσης Συνόδου, ὅτι ὄχι μόνον
ἀνεύθυνοι εἶναι, ἀλλὰ καὶ ὅτι πρέπει νὰ
ἐπαινοῦνται αὐτοὶ οἱ ὁποῖοι ἀποσχίζονται
ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ εἶναι προφανῶς αἱρετικοὶ
καὶ διδάσκουν δημόσια, αἱρετικὰ διδάγμα-
τα, καὶ πρὶν νὰ ὑπάρξη συνοδικὴ καταδίκη
τους, ἀκριβῶς, ἐπειδὴ ἡ Ὀρθόδοξος τοῦ
Χριστοῦ Ἐκκλησία τὴν ἀναφορὰν τοῦ
ὀνόματος τοῦ ἀρχιερέως, κατὰ τὴν τέλεσιν
τῆς ἀναίμακτου θυσίας, τὴν θεωροῦσε
πάντοτε συγκοινωνίαν τελείαν μὲ τὸν
μνημονευόμενον ἀρχιερέα καὶ τὸ φρόνημά
του. Διότι ἔχει γραφεῖ στὴν ἐξήγησιν τῆς
Θείας Λειτουργίας, ὅτι ἀναφέρει ὁ
ἱερουργῶν καὶ τὸ ὄνομα τοῦ ἀρχιερέως ...
καὶ ὅτι εἶναι κοινωνὸς αὐτοῦ καὶ τῆς
πίστεως καὶ διάδοχος τῶν Θείων
μυστηρίων ... (καί) ὅτι μολυσμὸν ἔχει ἡ
κοινωνία μὲ μόνην τὴν ἀναφορὰν αὐτοῦ,
ἔστω καὶ ἂν εἶναι ὀρθόδοξος ὁ ἀναφέρων". 3
 Ἁγιοπατερικές διηγήσεις
καί ἱστορίες.

Ὁ παπα-Μόδεστος εἶχε ἐκείνη τήν παιδική

ἁπλότητα καί τήν χαρά, πού ἀπλωνόταν διάχυτη στό Ὁ παπά-Μόδεστος στήν Κερασιά
πρόσωπό του. Χαρά πού πήγαζε ἀπό τήν χαρά τοῦ
Χριστοῦ μας. τοῦ Ἁγίου Ὄρους
Γύρω μας ὅλα ἦταν ἀνεξήγητα
ὄμορφα καί ἥσυχα!
Ὅλα ἀπέπνεαν μιά παραδείσια γαλήνη καί
ἀντανακλοῦσαν τήν χάρη τοῦ Χριστοῦ μας καί τῆς
βασιλείας Του, ἐκεῖ πού καθόμαστε λίγο πιό πέρα ἀπό
τό κελί τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων στήν πρασινάδα καί
συζητούσαμε πνευματικά.
Στιγμές ἀξέχαστες!
Μοναδικές!
Πλήρεις χάριτος καί πνευματικῆς χαρᾶς καί εὐλογίας!
Τότε ἀκολουθοῦσα ἀκόμη τό Νέο Καλενδάριο.
Ὁ Πέτρος ἦταν ἤδη στήν Ὀρθοδοξία!
Ὁ Θεός, ὅμως, καλοῦσε!
Μᾶς ἔδειχνε, ποῦ βρίσκεται ἡ ἀνάπαυση τῆς
ψυχῆς μας, γνωρίζοντάς μας μέ τέτοιους πατέρες καί
ὁδηγούς, σάν τούς παλαιούς ἀσκητάδες τῆς Παλαιστίνης
καί τῆς Μεσοποταμίας... πού κρατάγαν τήν πίστη
ἀνόθευτη καί τήν ἀσκητικο-πνευματική ἐμπειρία ἔτσι,
ὅπως τά παρέδωσαν οἱ παλαιοί Πατέρες!
Καί γιαὐτό ἦταν περισσή ἡ χάρις καί τόση ἡ
εὐλογία, πού ἀνέδιδε ἀκόμη καί τό χῶμα, καί τά δένδρα
καί τά χόρτα καί τά φυτά πού ἦταν γύρω μας.
Δέν ἤξερα, τί νά κάνω, τί νά πῶ, ἀπό τήν χαρά,
τήν εὐλογία, τήν ἐπίσκεψη τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ μας
μέσα στήν καρδιά μου! Πῶς νά ἐκφράσω ὅλα αὐτά πού
ζούσαμε τότε, ἀλλά καί στή συνέχεια, κοντά σέ ἕναν
ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ!
Σέ πολλούς, ἀλλά καί σέ μᾶς, προεῖπε Ὁ ταπεινός μέν καί πτωχός, ἀλλά φωτεινός καί
πράγματα, πού ἀργότερα συνέβησαν καί συμβαίνουν διορατικός γέροντας τῆς Κερασιᾶς
ἀκόμη ... παπά-Μόδεστος
Αὐτά ὅλα τά γράφουμε μετά τήν κοίμηση τοῦ
παπα-Μόδεστου, ὄχι γιά νά τόν ἀναδείξουμε ὡς ἅγιο,
ἀλλά γιατί ἔχουμε καθῆκον μέσα στόν σύγχρονο κόσμο
πού ζοῦμε, νά δώσουμε μιά ἄλλη μαρτυρία, ἀνθρώπων
πού διεῖδαν μέ διορατικό ὀφθαλμό τό πρόσκαιρο τῆς
ζωῆς αὐτῆς καί πόθησαν τά αἰώνια καί ἀμετάβλητα!
Πόθησαν καί ἔζησαν κατά Χριστόν τήν ζωή
ἐκείνη, πού σέ κάνει μέτοχο τῆς αἰώνιας δόξας καί
βασιλείας!
Καί ζῶντας οἱ θαυμαστοί αὐτοί πατέρες τήν
ἄλλη βιωτή τῆς αἰωνίου τήν ἀπαρχήν, «κοινοποίησαν»
καί σέ μᾶς τούς ἔσχατους καί περιλειπόμενους στήν
πράξη, τήν ἐμπειρία τῆς καλῆς ἀλλοιώσεως πού βίωσαν
καί ἐκεῖνοι. Ἔστω καί ἄν δέν μίλαγαν καί δέν ἔκαναν
«τίποτε».
Τοὔλάχιστον μᾶς «κοινοποιήθηκε» τόσο ἀπό τήν
μυστική ζωή τους, ὅσον ἐπέτρεψε ὁ πανυπεράγαθος Ὁ παπά-Μόδεστος ἀνάμεσα στούς πατέρες,
Θεός νά λάβουμε πεῖρα... μετά τήν ἀγρυπνία

Δίδασκε ὁ παπά-Μόδεστος, ὅτι χωρίς

τήν νηστεία δέν εἶναι δυνατή ἡ μετάνοια,
ἐπαναλαμβάνοντας συνεχῶς τούς λόγους
τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. Μοῦ ἔστελε μέσα
σέ ἕνα ἀπό τά γράμματά του μία

37
φωτογραφία ἀπό εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Πέτρου Χάριτος τοῦ Θεοῦ πού παίρναμε τίς
τοῦ Ἀθωνίτου, γιά νά καταλάβω, τί νηστεία εὐλογημένες ἐκεῖνες ἡμέρες, πού εἴχαμε
ἔκαναν οἱ Πατέρες μας, ὅπου ὁ μεγάλος ἀποτειχισθεῖ, ἰδιαίτερα μετά τήν Θεία Λει-
ἁγιορείτης ἀσκητής Ἅγιος εἶναι κυριο- τουργία τῆς κάθε ἀναστάσιμης ἡμέρας!
λεκτικά ἀποστεωμένος, καί σέ πιάνει δέος Τώρα πολύ δύσκολα ξαναζοῦμε
κυττάζοντάς τον στήν εἰκόνα αὐτή, γιατί τέτοιες ἀξέχαστες πνευματικές χαρές. Μᾶλ-
συνειδητοποιεῖς, πόσο ἀπέχουμε ἐμεῖς ἀπό λον ὀφειλόταν ἡ ἰδιαίτερη Χάρις στίς
τήν ἀσκητική πολιτεία αὐτῶν τῶν ἀγίων. ἀκατάπαυστες προσευχές τοῦ Γέροντά μας,
Ὅταν εἶχαμε πάει στήν Θεσσαλο- γιατί μιά φορά μοῦ εἶπε:
νίκη, γιά νά δοῦμε τόν πάπα-Μόδεστο, πού -Δέν σέ ἀφήνω!
τόν εἶχε χτυπήσει ἐγκεφαλικό καί τόν εἶχαν -Σοῦ κάνω προσευχή!
πάει στούς γιατρούς οἱ Θωμάδες μέ τούς Καί ὅταν ἔλεγε ὁ παπα-Μόδεστος,
Δανιηλαίους, εἶπε στήν κυρά-Βάσω πού εἶχε ὅτι μᾶς κάνει προσευχή, ἐννοοῦσε, ὅτι
ἔλθει μαζί μας μέ τήν κόρη της, τήν «ἔλιωνε» κυριολεκτικά στήν προσευχή,
Ἀγγελική, νά μήν ἀφήσει τό παιδί της νά ὅπως τρεῖς τοὐλάχιστον ἀξιόπιστοι μάρ-
πάει στόν Νήφωνα γιά μοναχός, γιατί δέν τυρες μᾶς εἶπαν, ἀλλά καί ὁ ἴδιος
θά μείνει. διαπίστωσα σέ μία ἀγυπνία καί ἀπό ἄλλους
Καί πράγματι, ἀφοῦ ὁ γιός της πῆγε, ἀξιόπιστους μάρτυρες ἄκουσα!
τελικά δέν ἔμεινε, καί ὁ Νήφωνας καθαι-
ρέθηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία γιά κανονικά
παραπτώματα.
Μοῦ ἔλεγε στήν συνέχεια ἡ κυρά-
Βάσω:
-Καλά μοῦ εἶπε ὁ παπά-Μόδεστος, νά
μήν ἀφήσω τόν Θ. νά πάει στόν Νήφωνα,
ἀλλά ἐγώ δέν τόν ἄκουσα...
-Καί τώρα βλέπουμε, τί ἔγινε!
Εἴχαν ἐκπλαγεῖ οἱ συγγενεῖς τοῦ
παπά-Μόδεστου, πού ὅσο διάστημα τόν
φιλοξενοῦσαν στό σπίτι τους καί τόν
θεωροῦσαν σάν ἕνα φτωχό καί ἄσημο
γέροντα πού ... δέν ἤξερε καί πολλά,
ἔβλεπαν ἀνώτερους ἀξιωματικούς τοῦ στρα-
τοῦ, τόν εἰσαγγελέα καί ἄλλους γνωστούς
καί σπουδαίους στή Θεσσαλονίκη, νά
ἔρχονται καί νά παίρνουν τήν εὐχή του,
ἀλλά καί νά τόν συμβουλεύονται σέ
διάφορα θέματα πού τούς ἀπασχολοῦσαν.
Αὐτά μοῦ τά εἶπε ἡ ἴδια ἡ ἀδελφή του στό
τηλέφωνο, πού μιλήσαμε, λίγο πρίν πεθάνει, Ὁ παπά-Λεόντιος
ἐπαναλαμβάνοντας συνεχῶς:
-Ἄχ, πάτερ μου, ἄχ πάτερ μου, δέν
ξέραμε, τί ἄνθρωπο εἶχαμε κοντά μας καί
‘μεῖς τόν ἀποπαίρναμε...
Εἴχαμε κάνει ἕνα Σαρανταλείτουργο
μετά τό Πάσχα μέ τήν Πρεσβυτέρα καί τά
παιδιά καί ζούσαμε τήν ἀναστάσιμη χαρά
καί τήν ὑπερβάλλουσα χάρη, πού μᾶς
σκέπαζε τότε, στήν ἀρχή τῆς διακονίας μας
μέ τό Ὀρθόδοξο!
Τό ἔλεγε ὁ παπά-Μόδεστος στούς
πατέρες τῆς Σκήτης τοῦ Ἁγίου Γεωργίου,
στήν Κερασιά, γιά τήν ἔντονη αἴσθηση τῆς

38

Ὁ ἐκ τῆς κοινωνίας μέ τήν αἵρεση μολυσμός
ὅλων, τῶν ἱερέων, τῶν διακόνων, τῶν
μοναχῶν καί τῶν λαϊκῶν
Εἶναι δυνατόν οἱ αἱρετικοί νά παρέχουν τήν
σωτηρία σέ ὅσους παραμένουν σέ θανάσιμη
κοινωνία μέ τούς αἱρετικούς, μετά τά ὅσα ἔχουν ἤδη
καταστεῖ πασίδηλα σέ ὅλους καί ὅλοι πλέον εἶναι ἐν
πλήρει συνειδήσει τῶν διαδραματιζομένων, γιά τούς
ὁποίους ἰσχύει τό:
«εἰ καί τοῖς λογισμοῖς οὐ κατεποντίσθησαν», ὅμως,
«τῇ κοινωνίᾳ τῆς αἱρέσεως συνόλλυνται», κατά τόν
μέγαν Ὁμολογητήν Ἅγιον Θεόδωρον τόν Στουδίτην;
Ἐάν καί κατά τόν Ἅγιον Θεόδωρον τόν
Στουδίτην17 ἔχει μολυσμόν ἡ κοινωνία μέ τήν
ἀναφορά τοῦ ὀνόματος τοῦ αἱρετικοῦ, (εἰκονο-
μάχου ἐπισκόπου τότε καί Οἰκουμενιστοῦ-
Νεοημερολογίτου σήμερα), ἔστω καί ἄν εἶναι
ὀρθόδοξος ὁ ἀναφέρων18, τότε τί βάπτισμα καί τί
μυστήρια παρέχει ὁ αἱρετικός ἐπίσκοπος ἤ ὁ ἱερεύς
πού τόν μνημονεύει καί ποιά χάρη παίρνουν οἱ
πιστοί ἀπό τόν μολυσμόν αὐτόν;
Ἑπομένως, ὁ διακόπτων τήν κοινωνία μέ
τούς αἱρετικούς καί προσερχόμενος στήν Ἐκκλησία
τῶν Πατέρων, προσέρχεται καί ἀποκηρύσσει τήν
αἵρεση μέ λίβελο καί μυρώνεται, σύμφωνα μέ τούς
Ἱερούς Κανόνες καί κατά τόν Μέγα Βασίλειο, (47ος
Ἱερός Κανών), καί κατά τόν Ἅγιο Νικόδημο τόν
Ἁγιορείτη, ἐάν δέν ἔχει τηρηθεῖ ἡ τριττή κατάδυση,
βαπτίζεται.19
17
Ὅπως καί κατά τούς Ἁγιορεῖτες Πατέρες τούς ἐπί τοῦ
Λατινόφρονος αὐτοκράτορος Μιχαήλ Παλαιολόγου
Μαρτυρίσαντες, πρός τόν ὁποῖον ἔγραφαν: "Καί πῶς ταὖτα
ἀνέξεται ὀρθοδόξου ψυχή, καί οὐκ ἀποστήσεται τῆς κοινωνίας
τῶν μνημονευσάντων αὐτίκα, καί ὡς καπηλεύσαντας τά θεῖα
τούτους ἡγήσεται; ... Πλήν ὅτι μολυσμόν ἔχει ἡ κοινωνία, ἐκ
μόνου τοῦ ἀναφέρειν αὐτόν, κἄν ὀρθόδοξος εἴη ὁ ἀναφέρων".
V. Laurent-Darrouzes, Dossier Grec de l' Union de Lion, (1273-1277,
p. 376-403, Paris 1976).
18
PG 99, 1669 A.
19
Ὁ Ἅγιος, ἰδιαίτερα, ἀναφέρεται στίς χειροτονίες τῶν
αἱρετικῶν Εἰκονομάχων, πού ἔγιναν δεκτοί ἀπό τήν Ζ΄
Οἰκουμενική Σύνοδο γράφει:
"Πάντως δέν δέχθηκε τούς πρωτάρχας τῆς
αἱρέσεως καί τούς ἐμπαθῶς ἐγκειμένους καί μή γνησίως καί
39
Ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ
Ὁμολογητοῦ ἀναφέρει ὅτι ἡ κοινωνία μέ τόν
αἱρετικό Σέργιο ἦταν ἡ αἱτία τῆς φυγῆς τοῦ Ἁγίου
Μαξίμου ἀπό τήν Κνωσταντινούπολη, γιά νά μή
μολυνθεῖ! Περί μολυσμοῦ ἀπό τήν κοινωνία μέ τήν
μονοθελητική αἵρεση γράφει ἐπὶ λέξει20:
" Ἐπεί δ᾽ ἑώρα, (ὁ Ἅγιος Μάξιμος), ὡς
ἀνωτέρω ἔφαμεν, τὴν τῶν Μονοθελητῶν τηνικαῦτα
αἵρεσιν εἰς τέλειον μᾶλλον ἐκτεινομένην, καὶ δεινῶς
κὰθ᾽ ἡμέραν ὑπὸ τῶν τῆς ἀσεβείας προστατῶν
αὐξανομένην, ἔστενε μὲν καὶ πένθει βαρυτάτῳ
συνείχετο, οἰκτιζόμενος μάλιστα καὶ τοὺς τὰ
παράνομα δρῶντας, οὐκ εἶχε δ᾽ ὅ,τι καὶ πράξοιεν
ἑαυτῶ, οὕτω τοῦ κακοῦ εἰς ἄμετρον ἐκχυθέντος,
καὶ Ἐώαν μικροῦ πᾶσαν καταλαβόντος καὶ
Ἑσπέριον. Ὅθεν καὶ ἐν τοσούτοις δεινοῖς, τούθ'
εὑρίσκει μόνον ἑαυτῷ τὸ λυσιτελοῦν, καὶ τοῖς
πράγμασιν. Ἐπεί γὰρ ἐγίγνωσκε τὴν πρεσβυτέραν
Ρώμην τοῦ τοιούτου καθαρεύουσαν μύσους, (σ.σ.
τοῦ μολυ-σμοῦ) καὶ ὅσον ἐν Ἀφρικῇ, καὶ ὅσον ἐν
ἄλλοις τόποις καὶ νήσοις ἐκείναις ταῖς πέριξ,
λιπῶν τὰ ἐνταῦθα, ἐκεῖσε ἐπιφοιτᾶ, συνηγορίαν
δώσων τῷ λόγῳ καὶ τοῖς ἐκεῖ συνεπόμενος
ὀρθόδοξοις∙"
Τοὺς ἁγίους Πατέρες καὶ Διδασκάλους
μιμήθηκαν καὶ οἱ Ἁγιορεῖτες Ὁσιομάρτυρες πού
μαρτύρησαν ἐπὶ Βέκκου τοῦ Λατινόφρονος καὶ
ἔγραψαν τὴν περίφημη ἐκείνη ἐπιστολὴ πρὸς τὸν
Αὐτοκράτορα Μιχαὴλ τὸν Παλαιολόγον, ἡ ὁποία
εἶναι θεολογικότατη καὶ πλήρης Θείων ἀληθειῶν
ὅπου περί τοῦ μολυσμοῦ ἐκ τῆς αἱρέσεως.
διαλαμβάνονται τά ἑξῆς:
" Ἐμπεριέχεται δὲ καὶ στὸν ΙΕ΄ Κανόνα τῆς ἁγίας καὶ μεγάλης Α΄ καὶ
Β΄ ἐπονομασθείσης Συνόδου, ὅτι ὄχι μόνον ἀνεύθυνοι εἶναι ἀλλὰ καὶ
ὅτι πρέπει νὰ ἐπαινοῦνται αὐτοὶ οἱ ὁποῖοι ἀποσχίζονται ἀπὸ
αὐτοὺς ποὺ εἶναι προφανῶς αἱρετικοὶ καὶ διδάσκουν δημόσια,
αἱρετικὰ διδάγματα, καὶ πρὶν νὰ ὑπάρξη συνοδικὴ καταδίκη τους,
ἀκριβῶς, ἐπειδὴ ἡ Ὀρθόδοξος τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία τὴν ἀναφορὰν
τοῦ ὀνόματος τοῦ ἀρχιερέως, κατὰ τὴν τέλεσιν τῆς ἀναίμακτου
θυσίας, τὴν θεωροῦσε πάντοτε συγκοινωνίαν τελείαν μὲ τὸν
μνημονευόμενον ἀρχιερέα καὶ τὸ φρόνημά του. Διότι ἔχει γραφεῖ
στὴν ἐξήγησιν τῆς Θείας Λειτουργίας ὅτι ἀναφέρει ὁ ἱερουργῶν καὶ
τὸ ὄνομα τοῦ ἀρχιερέως ... καὶ ὅτι εἶναι κοινωνὸς αὐτοῦ καὶ τῆς
πίστεως καὶ διάδοχος τῶν Θείων μυστηρίων...(καί) ὅτι μολυσμὸν
ἀληθῶς μετανοοῦντες, ὅπως εἶπε ὁ θεῖος Ταράσιος. Δέχθηκε
ἐκείνους πού ἀκολούθησαν τούς πρωτάρχας τῶν αἱρέσεων καί
πού μετανόησαν εἰλικρινά,19 καί ἐκείνους πού χειροτονήθηκαν
ἀπό τούς αἱρετικούς Εἰκονομάχους δέν ἀναχειροτόνησε, ἀφοῦ
ὁμολόγησαν τήν Ὀρθοδοξία, ὅπως φαίνεται ἀπό τήν α΄ πράξη
τῆς Ζ΄ Οἰκουνενικῆς. Ἐπίσης μερικῶν αἱρετικῶν δέχθηκε τό
βάπτισμα δι᾽ οἰκονομίαν, ὅπως σημειώνει ὁ Ἅγιος. Τήν
περιστατική καί καιρική οἰκονομία δέν τά ἔκανε ὅρον ἡ Ἁγία
Ζ΄ Οἰκουμενική.
20
Ρ.G. 90, 73, 76.
ἔχει ἡ κοινωνία μὲ μόνην τὴν ἀναφορὰν αὐτοῦ, ἔστω καὶ ἂν εἶναι
ὀρθόδοξος ὁ ἀναφέρων".21
Περί τοῦ Ἁγίου Γέροντος Ἱερωνύμου
τοῦ ἐν Αἰγίνῃ
καί περί τοῦ Παλαιοῦ Ἡμερολογίου
«Δέν εἶναι εὔκολον νά εἰπῶ διά τόν Γέροντα.
Ὅποιος εἶναι εἰς θέσιν καί ἀπό τά ὀλίγα πού
γράφονται στήν συνέχεια δι' αὐτόν ἠμπορεῖ νά
κατανοήσει, ποῖος καί τί ἄνθρωπος ἦτο.
Χωρίς νά τό γνωρίζω ἤ ἐπιδιώξω καθόλου, ὁ
Θεός τό ἐπέτρεψεν, αἱ περιστάσεις ἦλθαν ἔτσι, ὥστε
μέσῳ τοῦ ἀδελφοῦ μου, μετέπειτα Ἀρσενίου
Μοναχοῦ, νά βρεθῶ εἰς τούς πόδας τοῦ Γέροντος καί
ν' ἀξιωθῶ μέχρι τέλους νά τόν ὑπηρετήσω. Ἀπό τότε,
καταλάβαινα, ὅτι ἐπρόκειτο περί Ἁγίου Γέροντος,
ἀλλά ὅπως οἱ μαθηταί πρός Ἐμμαούς, ἔτσι καί σέ
μένα, ἐκρατοῦντο οἱ ὀφθαλμοί μου, ὥστε νά μή
ἀντιληφθῶ ἀκριβῶς περί τοῦ ποῖος ἦτο εἰς τήν
πραγματικότητα. Ἄν τό ἐγνώριζα, φοβοῦμαι πώς δέν
θά μποροῦσα νά τόν ὑπηρετῶ.
Εἶναι τόσα πολλά πού, ἔστω μέ ἁπλά λόγια,
μποροῦσα νά ἀναφέρω διά τόν Γέροντα, ὥστε θά
χρειαζόταν νά γραφῆ ἕνα βιβλίο, γιαὐτό θά
περιορισθῶ σέ πολύ λίγα.
Ὅλη του ἡ προσοχή ἦταν πώς νά εὐαρεστήση τόν
Θεόν. Ὅλη του ἡ ἀγάπη ἐστρέφετο πρός τόν Χριστό
μας καί τήν διδασκαλία Του. Τά δάκρυα τῆς
χαρμολύπης του ἦταν ἀτελείωτα, ἡ δέ στοργή του
πρός τούς πονεμένους καί ἀδυνάτους ἀνθρώπους
πάρα πάνω ἀπό πατρική.
Ἤταν ἀνεξάντλητος στίς συμβουλές του πρός τόν
κάθε ἕναν, ἰδίως ἀνάλογα μέ τήν δίψαν, τήν πίστιν
καί τήν δεκτικότητα τῶν προσερχομένων.
Βασικός σκοπός του ἦτο νά γνωρίσουν καί
ἀγαπήσουν τόν Χριστόν μας. Ἔλεγε συχνά:
21
Δοκίμιον Ἱστορικόν, περὶ τοῦ σχίσματος τῆς δυτικῆς
ἐκκλησίας ἀπὸ τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς - καὶ τῶν ἐν
Φλωρεντίᾳ συνόδῳ γενομένων δολιοτήτων καὶ ἐκβιασμῶν εἰς
βάρος τῶν Ὀρθοδόξων - συγγραφὲν ὑπὸ τοῦ Ἁγιορείτου
Μοναχοῦ Καλλίστου Βλαστοῦ, Ἅγιον Ὅρος 1895, ἐπανέκδοσις
1991, σελ. 106-107.
40
-"Νά εὐαρεστήσης καί τόν Θεόν καί τόν κόσμον,
δέν εἶναι δυνατόν. Ὅσο μπορεῖς ἀπόφευγε τά τοῦ
κόσμου, πού εἶναι ἀντίθετα εἰς τό πνεῦμα τοῦ
Χριστοῦ μας. Εἶναι δύσκολον νά εὐαρεστήσης τόν
Θεόν, ἀλλά ὄχι ἀκατόρθωτον".
- "Τό κλειδί, ἔδωσε ὁ Θεός εἰς τοῦ ἀνθρώπου τά
χέρια: τό κλειδί τῆς ἐλευθερίας καί τῆς καλῆς
προαιρέσεως. Μόνον τό κλειδί τῆς κολάσεως κρατάει
Ἐκεῖνος, διότι δέν θέλει νά κολασθῆ ὁ ἄνθρωπος, ἀλλά
τοῦ παραδείσου τό ἔδωκε εἰς τά χέρια τοῦ
ἀνθρώπου".
Σχετικά μέ τό προορατικόν του χάρισμα, ποτέ
δέν μᾶς μιλοῦσε. Πάρα πολλά μᾶς τά προέλεγε
ἐπακριβῶς. Τόν ἐρώτησα κάποτε:
-Μά πῶς τά ξεύρεις Γέροντα: " Ἔτσι ἦλθε μέσα
μου", ἔλεγε μόνον. Δέν ἐξηγοῦσε περισσότερον, οὔτε
καί ἄφηνε περιθώρια γιά περιττές ἐρωτήσεις. Δέν
ἐπέτρεπε δέ εἰς κανέναν νά τόν ἐπαινῇ. "Ὁ ἔπαινος"
ἔλεγε, "δέν ἐπιτρέπεται".
-"Ἡ ἀρετή βεβαίως ἐπαινεῖται, ἀλλά ὄχι εἰς τό
πρόσωπον τοῦ ἀνθρώπου. Διότι, τί ἁμαρτία ἔπραξαν
οἱ ἄγγελοι καί ἐτιμωρήθησαν; Ἄγγελοι ἦσαν, ἀλλά
ἔπεσαν σέ ὑπερηφάνεια". "Μή ἐπαινέσης κανέναν",
ἔλεγε, "διότι εἰς ἕνα λεπτό ὁ ἄνθρωπος ἠμπορεῖ νά
κολασθῆ, ὅπως εἰς ἕνα λεπτό, μπορεῖ νά σωθῆ
ἀλλά οὔτε καί νά ἀπελπίσῃς ποτέ κανέναν, διότι
μέχρι τέλους ἔχει ἐλπίδα".
Στή διατροφή του, ἐπειδή ἐρωτήθηκα, ἦταν
ἀδιάφορος ἤ πολύ λιτοδίαιτος. Λίγα μακαρόνια,
πατάτες γιαχνί, μπλιγούρι, ὀκταποδάκι ἤ ψάρια τοῦ
ἑτοιμάζαμε καί ἔτρωγε συνήθως. Οὐδέποτε κρέας.
Ἔτρωγε δέ πάντοτε πολύ ὀλίγο καί ὅταν τόν
παρακαλούσαμε γιά λίγο περισσότερο, ἔλεγε:
-"Ἔ, καί αὔριο θά φᾶμε, δέν πειράζει!".
Ἡ προσευχή του ἦταν τό πᾶν! Αὐτή ἦταν ἡ τροφή
του καί ἡ χαρά του. Ἡ Ἐκκλησία δέ καί ἡ μυστηριακή
ζωή, ἡ δύναμίς του καί ἡ ἀνακαίνισίς του!
Ἡ ἀκριβής τήρησις τῶν Εὐαγγελικῶν ἐντολῶν
καί τῶν ἐκκλησιαστικῶν κανόνων ἦτο ἡ ἄγρυπνος
προσπάθειά του. Σχετικῶς δέ μέ τό Ὀρθόδοξον-
παλαιόν ἑορτολόγιον, τό ὁποῖον ἀπό τοῦ ἔτους 1940
ἠκολούθει καί ἔμεινε πιστός εἰς αὐτό, συχνά, ἰδίως
κατόπιν φοβεροῦ ὀράματος τό ὁποῖον εἶχεν ἴδει,
προέτρεπε τούς πιστούς διά νά τό ἀκολουθήσουν,
ἀλλά μέ πατρικόν τρόπον, χωρίς ἐπιμονήν καί
φανατισμούς, συνήθιζε δέ νά λεγῃ ὅτι:
-"Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, διά τῆς ἀλλαγῆς τοῦ
ἑορτολογίου "ἠσθένησεν", καί ὅτι αὐτή ἡ ἀλλαγή, ἔγινεν
ἀρχή καί πρόξενος πολλῶν κακῶν. Πολλά ἄσχημα θά
ἔλθουν εἰς τήν Ἐκκλησίαν μας, ἀπό αὐτήν τήν "πόρτα",
δηλ. τήν ἀλλαγήν τοῦ ἑορτολογίου, πού ἄνοιξε".
Πράγματα πού ἤδη βλέπομεν, ὅτι ἐν ὀνόματι τῆς
"ἀγάπης" καί τῆς "οἰκονομίας", ἤδη ἄρχισαν καί
γίνονται. Ὁ Θεός νά μᾶς λυπηθῇ...

Τίς τελευταῖες ἡμέρες τῆς ἐπιγείου ζωῆς του ἔζησε
μέ συνεχῆ ἀδιάκοπον προσευχήν. Τρεῖς ἡμέρες πρό
τῆς κοιμήσεώς του ἐκοινώνησε τῶν Ἀχράντων
Μυστηρίων, ἀλλά καί τήν ἰδίαν ἡμέραν (2 Ὀκτωβρίου)
ἡμέραν Κυριακήν, ἐκοινώνησε καί πάλιν καί μέ τήν
ἀγαλλίασιν τοῦ κατά πάντα ἑτοίμου πιστοῦ, ἀφοῦ
ἔκαμε πολλές φορές τόν Σταυρό του, ἀνασηκώθηκε
λίγο, ἔδωκε ἕναν ἀσπασμόν εἰς ἀόρατον δι' ἡμᾶς
Εἰκόνα καί μέ φωνήν δυνατήν, ὑγιοῦς ἀνθρώπου εἶπε:
"Δόξα Σοι ὁ Θεός!" καί ἀμέσως "κλίνας τήν κεφαλήν
παρέδωκε τό πνεῦμα".
Αἴγινα, Ἰανουάριος 1986,
ἀναξία Εὐπραξία Μοναχή.
Ἀπό τήν διδασκαλία
τῶν Ἁγίων Πατέρων μας
Αἰτία τῶν ἄγριων πειρασμῶν
ἡ ὑπερηφάνεια
Θά πρέπει νά ξέρεις, ὅτι κατά
παραχώρηση Θεοῦ μᾶς γίνονται ἄγριες
ἐπιθέσεις τῶν παθῶν, ὅταν παραδοθοῦμε
στήν ὑπερηφάνεια, τήν αὐτοϊκανοποίηση,
τόν αὐτοέπαινο, τήν αὐτοδικαίωση. Ὅταν
μ’ ἄλλα λόγια, ἀποκτήσουμε μεγάλη ἰδέα
γιά τόν ἑαυτό μας, τήν ἀξία μας, τό
πνευματικό μας ἐπίπεδο. Ἥ ὅταν νιώθουμε
αἰσχρή ἱκανοποίηση στή σκόπιμη μείωση
τῶν ἄλλων.
Τό φάρμακο γι’ αὐτήν τήν ἀρρώστια
εἶναι ἁπλό: ταπεινό φρόνημα, μιά εἰλικρινής
και συνειδητή ταπείνωση τοῦ ἑαυτοῦ μας.
Αὐτό μόνο μπορεῖ νά μᾶς ἀνακουφίσει καί
νά μᾶς ξαλαφρώσει ἀπό τό πιεστικό κύμα
τῶν παιδαγωγικῶν πειρασμῶν. Καί ὁ
δρόμος εἶναι ἡ πραότητα, ὁ προάγγελος τῆς
καρδιακῆς εἰρήνης.
41
Ἡ ἀθέτηση τοῦ Θείου Νόμου ἐπισύρει τήν
«ὀργή» τοῦ Θεοῦ!
Ἀλοίμονο δέν προλαβαίνει καλά-
καλά ὁ ἄνθρωπος ν’ ἀθετήσει τό Θεῖο Νόμο,
δηλ. τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, καί εἰσπράττει τήν
ὀλέθρια πνευματική συνέπεια:
«Ἐγκατταλείπεται» ἀπό τήν χάρη
τοῦ Θεοῦ καί ἀρχίζει νά λιώνει καί νά
μαραίνεται μέσα σέ μάταιες ἐπιθυμίες, «ἐν
γῇ ἀλλοτρίᾳ» προσπαθῶντας ἀπεγνωσμένα,
ὅλο αὐτό τό διάστημα, νά βρεῖ κάτι πού θά
ἱκανοποιεῖ τήν ἀνάγκη του γιά πληρότητα,
αὐθεντικότητα, ἀλήθεια, χαρά. Καί ψάχνει
γι’ αὐτό μέσα σέ χίλιους δρόμους. Χίλιους,
ἀλλά ὅλους ἐξίσου κακούς. Αὐτές οἱ
ἐπιθυμίες καί οἱ ἐπιδιώξεις μετατοπίζουν
τήν προσοχή του μακριά ἀπό τό ἀληθινό
συμφέρον του καί σκοτίζουν τό νοῦ του.
Καί ὁ σκοτισμένος νοῦς εὔκολα
οἰκειοποιεῖται τούς λογισμούς πού τοῦ
ὑποβάλλουν οἱ δαίμονες. Ἔτσι, σύντομα ὁ
ἄνθρωπος ὑποκύπτει στούς ἐμπαθεῖς λογι-
σμούς του -ἤ μᾶλλον, ὅπως εἶπα, στούς
δαίμονες- καί σταματάει πιά ν’ ἀντιστέκεται
στά δολώματά τους, πού τώρα τά βρίσκει
πολύ ἐλκυστικά πολύ γλυκά.... Ἡ γλυκύτητα
τῆς ἡδονῆς ὅμως, δέν θ’ ἀργήσει νά μετα-
βληθεῖ σέ κεντρί τιμωρίας.
Ἡ ταπείνωση φέρνει
ἀνάπαυση στήν καρδιά
Ὁ ἀββάς Ἰσαάκ λέει πώς ὅταν ἕνας
ἄνθρωπος ταπεινώνεται βαθιά, ἡ χάρη τοῦ
Θεοῦ τόν τυλίγει. Ποθεῖς τήν εἰρήνη τοῦ
νοῦ, τήν εἰρήνη τῆς καρδιᾶς, καί δέν μπορεῖς
νά τήν βρεῖς: Ἀλλά ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας λέει
ποῦ καί πῶς πρέπει ν’ ἀναζητήσουμε αὐτή
τήν εἰρήνη, πού εἶναι πάντα μιά μεγάλη
ἀμοιβή κι ἕνα μεγάλο δῶρο Ἐκείνου σέ
ὅσους Τόν ἀκολουθοῦν: «Ἄρατε τόν ζυγόν
μου ἐφ’ ὑμᾶς καί μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι
πρᾶος εἰμί και ταπεινός τῇ καρδίᾳ καί
εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν»
(Ματθ. 11:29).
 Ὁ θυμός δόθηκε ἀπό τόν Θεόν γιά τήν
καταπολέμηση τῶν παθῶν μας
Μοῦ ζητᾶς νά σοῦ ὑποδείξω κάποιο
τρόπο, γιά νά ξεριζώσεις ἐντελῶς ἀπό μέσα
σου τό πάθος τοῦ θυμοῦ.
Πρῶτα-πρῶτα πρέπει νά γνωρίζεις,
ὅτι τήν τάση αὐτή τήν φύτεψε μέσα μας ὁ
ἴδιος ὁ Θεός, γιά νά τήν χρησιμοποιοῦμε
ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας, τῶν πειρασμῶν καί
τῶν δαιμόνων –ποτέ ἐναντίον τῶν συν-
ανθρώπων μας. Ὅταν τό κάνουμε αὐτό,
ἐνεργοῦμε ἀντίθετα πρός τήν ἀληθινή,
θεόπλαστη φύση μας. Πήραμε, λοιπόν, τό
ὅπλο πού μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός, καί ἀντί νά τό
στρέψουμε ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν μας,
ἀρχίσαμε νά χτυπᾶμε μ’ αὐτό τούς ἀδελφούς
μας.
-ὅτι τάς Ἁγίας Τέσσερας Συνόδους
ἐξέβαλον διά τῶν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ γενομένων ἐννέα
κεφαλαίων. Καί διά τῆς ἐν ταύτῃ τῆ πόλει
γενομένης παρά Σεργίου Ἐκθέσεως...
Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός μακαρίζεται
Ὁ ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας, στήν
ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ, τήν
ὁποία ψάλλουμεν κάθε 19 Ἰανουαρίου, παρομοιάζει
τόν Ἅγιο Μᾶρκο ὡς τόν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ, διότι
ἀνέκοψε τόν κατήφορο τῶν Ὀρθοδόξων πρός τίς
κακοδοξίες τοῦ Παπισμοῦ, ἐνῶ τόν Πάπα τόν
παρομοιάζει πρός τόν ἐγωιστή Ἄγγελο Ἑωσφόρο, ὁ
ὁποῖος ἤθελε νά στήσει τόν θρόνο του ὑπεράνω
Του Τριαδικοῦ Θεοῦ, ὅπως ὁ Πάπας ὑπεράνω της
Ἐκκλησίας.

Ἁγίου Μακαρίου τῆς Ὄπτινα,
Πνευματικές νουθεσίες, ἔκδοση Η΄,
Ὠρωπός Ἀττικῆς 2000.
«Τοῦ Ἑωσφόρου τῆς Ρώμης φυσιωθέντος δεινῶς,
καί θρόνον αὐτοῦ θέντος ὑπεράνω τῶν ἄστρων,
σύ μόνος ζηλώσας ὡς Μιχαήλ ἀνεβόησας ἔνδοξε:
στῶμεν καλῶς, στῶμεν πάντες ἐν ταῖς σεπταῖς
τῶν πατέρων Παραδόσεσιν», (στιχηρά τῶν αἴνων).

Ἡ διδασκαλία καί ἡ ὁμολογιακή στάση τοῦ

ὁσίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ
-ΟΥ ΚΟΙΝΩΝΕΙΣ ΤΩ ΘΡΟΝΩ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ;
-ΟΥ ΚΟΙΝΩΝΩ!
Ρώτησαν οἱ Διῶκτες, ἱερεῖς καί ἀπ-
εσταλμένοι τοῦ Πατριάρχη Κωνσταντινου-πόλεως,
τόν Ἁγιώτατο Μάξιμο:
-Οὐ κοινωνεῖς τῷ θρόνῳ Κωνσταντινου-
πόλεως; ( Δέν ἔχεις ἐκκλησιαστική κοινωνία καί
σχέση μέ τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο Κωνσταν-
τινουπόλεως;) Καί εἶπεν:
-Οὐ κοινωνῶ! (ὄχι, δέν ἔχω ἐκκλησιαστική
κοινωνία καί σχέση).
Καλή ὥρα, ὅπως οἱ διωκόμενοι
Ἐσφιγμενίτες, ἔκοψαν τήν κοινωνία μέ τό Οἰκου-
μενικό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, ἀπό τό
1965 μέχρι σήμερα γιά λόγους Πίστεως.
-Δία ποίαν, οὐ κοινωνεῖς, αἰτίαν; εἶπον.

Ἀπεκρίθη, (ὁ ἅγιος Μάξιμος), Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΑΕΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΔΙΑ

ΤΟΥ ΚΑΙ ΕΞΕΦΤΕΛΙΖΕΙ ΤΟΝ ΠΑΠΑ

42

ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ... ΘΑΝΑΤΟΣ ΨΥΧΙΚΟΣ!
Ὅσο κανείς προσεγγίζει τόν κ. Βαρθολομαῖο, τόσο
ἀπομακρύνεται ἀπό τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία
Του, καί ὅσον ἀπομακρύνεται ἀπό τόν κ.
Βαρθολομαῖο, τόσο προσεγγίζει τόν Χριστό καί τούς
Ἁγίους, τούς γνησίους φίλους Του. Ἄς σταθοῦμε
καλῶς! Ἄς σταθοῦμε μετά φόβου Θεοῦ (καί ὄχι
ἀνθρώπων). Ἄς προσέξουμε!
Η ΜΝΗΜΟΝΕΥΣΙΣ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥ
ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΔΗΛΩΝΕΙ ΤΗΝ ΥΠΟΤΑΓΗ ΣΕ
ΑΥΤΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ
ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥ
«Ἄνωθεν γάρ ἡ τοῦ Θεοῦ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τήν
ἐπί τῶν ἀδύτων ἀναφοράν τοῦ ὀνόματος τοῦ
ἀρχιερέως, συγκοινωνίαν τελείαν ἐδέξατο τοῦτο.
Γέγραπται γάρ ἐν τῇ ἐξηγήσει τῆς θείας
λειτουργίας, ὅτι ἀναφέρει ὁ ἱερουργῶν τό τοῦ
ἀρχιερέως ὄνομα, δεικνύων καί τήν πρός τό
ὑπερέχον ὑποταγήν, καί ὅτι κοινωνός ἐστιν αὐτοῦ,
καί πίστεως καί τῶν θείων μυστηρίων διάδοχος».
(Οἱ Ἁγιορεῖτες οἱ ἐπί Βέκκου ἀθλήσαντες στήν ὁμολογιακή
πρός τόν αὐτοκράτορα ἐπιστολή τους).
43
ΨΕΥΔΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΨΕΥΔΟΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ
Πᾶς Ἐπίσκοπος, κηρύττων «αἵρεσιν
δημoσίᾳ» καὶ «γυμνῇ τῇ κεφαλῇ ἐπ’ Ἐκκλησίας»
καὶ διδάσκων «ἕτερον εὐαγγέλιον παρ’ ὅ
παρελάβομεν» ἢ εὑρίσκεται εἰς συγκρητιστικὴν
κοινωνίαν μὲ ἑτεροδόξους καὶ ἀλλοθρήσκους,
πράττων μάλιστα τοῦτο ἐπιμόνως καὶ συνεχῶς,
καθίσταται «ψευδεπίσκοπος» καὶ «ψευδο-
διδάσκαλος», (κατά τόν ΙΕ΄ Κανόνα τῆς
Πρωτοδευτέρας Συνόδου)· οἱ δὲ κοινωνοῦντες μετ’
αὐτοῦ Ἐπίσκοποι, ἀδιαφοροῦντες ἢ ἀνεχόμενοι ἢ
ἀποδεχόμενοι τὸ φρόνημα καὶ τὰς πρακτικὰς αὐτοῦ
ἐκφράσεις, «συνόλλυνται» (Ἅγιος Θεόδωρος
Στουδίτης), παύοντες οὕτω νὰ εἶναι Κανονικοὶ καὶ
Κοινωνικοί, ἐφ’ ὅσον ἡ Καθολικότης τῆς
Ἐκκλησίας, ἡ Ἑνότης Αὐτῆς καὶ ἡ γνησία
Ἀποστολικὴ Διαδοχή, ἐγγυώμεναι ἀσφαλῶς τὸ
Κανονικὸν καὶ Κοινωνικὸν τοῦ Ἐπισκόπου,
ἑδράζονται, ἀπορρέουν καὶ διασφαλίζονται ἀπὸ τὴν
«Ὀρθὴν καὶ Σωτήριον τῆς Πίστεως Ὁμολογίαν».
Νά ἀδειάσουν τούς ναούς!!!
Ἡ μοναδική ἀντίδραση πού ὁ λαός τοῦ
Θεοῦ ἔχει στά χέρια του, εἶναι νά ἀδειάσει τούς
ναούς. Σέ ναούς, ὅπου μνημονεύονται αἱρετικοί
ἐπίσκοποι δέν ἔχουν θέση. Ἡ λοιμική τῆς αἵρεσής
τους μεταδίδεται χωρίς νά τό καταλαβαίνουν. Οὔτε
κἄν μάσκες δέν ὑπάρχουν. Διαφθείρονται νομί-
ζοντας ὅτι «ὁ καθένας ἔχει χωριστά τήν ψυχή του».
Ὅμως ὄχι! Δέν εἶναι ἔτσι. Τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας
πού ἔχει κεφαλή τόν Χριστό, δέν εἶναι ἄλλος πόδι,
ἄλλος χέρι, ἄλλος μάτι. Εἶναι ἑνιαῖο σῶμα, μία ἑνιαία
ψυχή, πού τήν συγκροτεῖ τό Ἅγιον Πνεῦμα».
Ἱστότοπος, http//kyprianoscy.blogspot.com
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος
γιά τό
ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
Loukas M. Xalaris
«Κι ἄν ἀλλάξουν ὅλοι, νά παραμείνετε
στήν παράδοση»
«Τά σπίτια σας νά γίνουν Ἐκκλησίες»...
Βρισκόμαστε στή Θῆβα τό 1924, στήν
περιοχή τοῦ Πυρίου. Ὅλα κυλοῦν ἤρεμα καί καλά. Οἱ
νοικοκυρές στολίζουν τά σπίτια τους μέ τά ἔργα
τῶν χεριῶν τους, οἱ πατεράδες ἀγωνίζονται γιά τό
καθημερινό ἀναλώνοντας τίς περισσότερες ὧρες
τους στά χωράφια, ἐνῶ τά παιδιά ἀνέμελα τρέχουν
ἀπό ‘δῶ καί ἀπό ‘κεῖ γιά νά χορτάσουν τό παιχνίδι
τους.
Ξαφνικά, ὅμως, μέσα σέ αὐτή τήν ἠρεμία
δύο ἄντρες ἀνεβασμένοι στά ἄλογά τους, γνωστοί
στούς περισσότερους τῶν Θηβῶν, ὁ Κίμων ὁ
Στεφανιώτης καί ὁ Λουκᾶς ὁ Καλατζής, γυρίζουν
ἀλαφιασμένοι καί τρομαγμένοι φωνάζοντας, πάνω
ἀπό τά ἄλογα πού βρισκόντουσαν.
«Μᾶς ΦPAΓKEΨAN!
Μᾶς ΦPAΓKEΨAN!»
Τί εἶχε συμβεῖ; Δυστυχῶς, εἶχαν
πληροφορηθεῖ πώς ἡ Ἑλλαδική Ἐκκλησία ἄλλαξε τό
ἡμερολόγιο, χωρίς νά γνωρίζει ὁ κόσμος, χωρίς νά
ρωτηθοῦν οἱ Ἀρχιερεῖς τῆς Ἑλλάδος, ἐκτός ἀπό τούς
πέντε πού τό ἄλλαξαν
«Μᾶς φράγκεψαν! Μᾶς φράγκεψαν!».
Συνεχῶς φώναζαν καί ἐνημέρωναν τά
γειτονικά χωριά τῶν Θηβῶν.
Ναί, μά μέ ποιό δικαίωμα τό ἔκαναν αὐτό;
Ἀφοῦ αὐτοί δέν ἦταν κληρικοί, ἦταν ἁπλοί
λαϊκοί;
Ἀπό ποῦ πῆραν τό θάρρος αὐτό;
Τί γνώριζαν;
Τί ἐντολή εἶχαν;
Οἱ δύο αὐτοί ἄνδρες εἶχαν πνευματικό
καθοδηγητή κάποιο ἐπίσκοπο, ὁ ὁποῖος βρισκόταν
σέ ἕνα ὄμορφο νησί τοῦ Ἀργοσαρωνικοῦ, τήν Αἴγινα.
Τό ὄνομά του ἦταν Νεκτάριος,
Ἐπίσκοπος Πενταπόλεως.
Τό 1918 εἶχαν πάει καί οἱ δύο στό νησί νά
ἐξομολογηθοῦν καί νά πάρουν τή συμβουλή του γιά
ἕνα θέμα, τό ὁποῖο τήν ἐποχή ἐκείνη ἦταν σέ
ἔξαρση. Τό θέμα αὐτό ἦταν γιά τήν ἀλλαγή τοῦ
ἡμερολογίου.
Ἡ ἐρώτησις τῶν δύο ἦταν, κατά πόσο εἶναι
ἐφικτή καί ἐπιτρεπτή ἡ ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου. Ὁ
Ἅγιος Ἱεράρχης, ὅπως ἦταν σοφός καί πρᾶος, τούς
ἀπάντησε:
-Παιδιά μου, δέν πρέπει νά γίνει ἡ ἀλλαγή
τοῦ ἡμερολογίου, διότι βάσει αὐτοῦ ἔχουν
θεσπισθεῖ ὅλες οἱ ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας μας καί
ἰδιαιτέρως τό αἰώνιο Πασχάλιο.
. Ὁ Ἅγιος εἶπε στην ἴδια:
- Μάλιστα Δέσποτα, ἐάν ὅμως ἡ Ἐκκλησία
δεχθεῖ τή μεταρρύθμιση τί γίνεται; Τί κάνουμε ἐμεῖς;
- Ἐσεῖς νά παραμείνετε ὡς ἔχετε, δέν θά
ἀκολουθήσετε τούς μεταρρυθμιστέςμ διότι τό
Γρηγοριανό ἡμερολόγιο ἔχει καταδικασθεῖ ἀπό τρεῖς
πανορθοδόξους συνόδους ἐπί πατριαρχίας Ἱερεμίου
τοῦ Τρανοῦ 1592-1593 καί Ἀνθίμου τό 1848. Εἶναι
ἀδύνατον Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί νά δεχθοῦν τήν
ἀλλαγή. Ἐγώ δέ δέχομαι οὔτε ἀκολουθῶ κανέναν,
ἔστω κι ἄν μείνω μόνος μου.
-Ναί, Δέσποτα, ἀλλά ἐάν δέν ἔχουμε ἱερεῖς τί
θά κάνουμε;
- Παιδιά μου θά οἰκονομήσει ὁ Κύριός μας καί
θά σᾶς στείλει.
- Κι ἄν δέν ἔχουμε ἐκκλησία καί ἔχουν γυρίσει
ὅλοι μέ τό Γρηγοριανό ἐκεῖ, πῶς τό ἀντιμετωπίζουμε;
44
- Γι’ αὐτό προβληματίζεσθε; Δέν ὑπάρχει
πρόβλημα, τά σπίτια σας νά γίνουν Ἐκκλησίες.
- Μά, πῶς Δέσποτα; Πῶς μπορεῖ νά γίνουν
αὐτά;
- Ἐγώ παιδιά μου ἀπεύχομαι νά γίνη ἡ
ἀλλαγή, ἀλλά ἐάν γίνει, τότε πρέπει νά
ἀντισταθῆτε. Νά εἶστε σίγουροι, πώς ὁ Χριστός
μας θά εἶναι μαζί σας, ὅταν συνειδητά
ὑπερασπισθῆτε τά Ἱερά καί τά Ὅσια της Ἐκκλησίας
μας. Ἐάν διαβάσετε τήν Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας θά
δῆτε καί θά γνωρίσετε, πώς σέ περίοδο ἀνταρσίας
καί ἀκαταστασίας στήν Ἐκκλησία, ὅτι πολλά σπίτια
εἶχαν γίνει τόποι κοινῆς προσευχῆς».
Ὅλα αὐτά ἀλλά καί πολλά ἄλλα εἶπε καί
τούς ἔλεγε ὁ ἐπίσκοπος Πενταπόλεως Νεκτάριος.
Ἔπειτα ἀπό δύο χρόνια, τό 1920 ὁ Ἅγιος ἱεράρχης
κοιμήθηκε.
Συμπλήρωση-σημείωση
(ἀπό τόν π. Κήρυκο Κοντογιάννη):
Διαβάζοντας τήν παραπάνω ἀνάρτησι
ἐνεθυμήθην κάτι σχετικόν, πού ἔλεγε καί ξανάλεγε
μιά πράγματι ἁγία ψυχή, ἡ μοναχή Μαρία, ἡ
«κουφή», (μέ αὐτό τό χαρακτηριστικό προσωνύμιο
τήν γνωρίζαμε ὅλοι στήν Ἁγία Τριάδα τῆς Κάτω
Ἡλιουπόλεως), τό ὁποῖον ἤκουσε ἡ κ. Ἑλένη
Λαμπριανίδου (καί ἡ μητέρα της καί ἄλλες γυναῖκες),
καί τό ὁποῖον κατέθεσεν κατά τήν καθιερωμένην
Σύναξιν τῆς Δευτέρας στόν Ἱερό Ναό ἁγίου
Σπυρίδωνος Καρέα, (ἄν ἐνθυμοῦμαι καλῶς, κατά τήν
παραμονήν τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, τό
2011).
Ἔλεγε και ξανάλεγε μέ τόν ἁπλοϊκό της
τρόπο ἡ μοναχή Μαρία:
«Δούλευα σάν οἰκιακή βοηθός σέ μιά
οἰκογένεια συγγενική τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου. Ὁ Ἅγιος
Νεκτάριος πήγαινε πολύ συχνά σ’ αὐτήν τήν
οἰκογένεια καί τούς νουθετοῦσε.
«Θά ἀλλάξουν τό ἡμερολόγιο, ἐσύ νά μήν
τό ἀκολουθήσης, νά μείνης στήν Ἐκκλησία. Γιατί
αὐτό, πού θά φέρουν μέ τήν ἀλλαγή τοῦ
ἡμερολογίου, θά εἶναι μία μεγάλη αἵρεσις».

Καί ἄλλη μαρτυρία τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου
γιά τό παλαιό ἡμερολόγιο.
Ἡ κυρία Ἑλένη Κόντε, πού συναντήσαμε
στήν Αἴγινα, στίς 3 Ὀκτωβρίου 2014, ἡμέρα τῆς
κοιμήσεως τοῦ Ἁγίου Ἱερωνύμου, καί τῆς
ἁγιοκατατάξεώς τοῦ Γέροντος τῆς Αἰγίνης, μᾶς
βεβαίωσε, ἐπίσης, γιά τό κήρυγμα τοῦ Ἁγίου
Νεκταρίου ὑπέρ τοῦ παλαιοῦ ἡμερολογίου!
-Ὁ Ἅγιος κήρυσσε ἀπό ἄμβωνος καί
δίδασκε, νά μή ἀκολουθήσουμε τό νέο ἡμερολόγιο,
λέγοντας:
-Θά ἀλλάξει τό ἑορτολόγιο, ἀλλά ἐσεῖς θά
μείνετε μέ τήν Ἐκκλησία. Νά μήν ἀκολουθήσετε τήν
ἀλλαγή!
-Τά ἀνωτέρω λόγια τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου τά
ἄκουγε συχνά ἡ μητέρα μου Σωτηρία Λαδᾶ, πού τότε
ἔμενε στήν Αἴγινα μέ τούς γονεῖς της Μιχαήλ καί
Ἐλπίδα (παππούς μου καί γιαγιά μου).
Ὁ παππούς μου ἦταν «πηγαδᾶς», (ἄνοιγε
πηγάδια στήν Αἴγινα).
Ἡ μητέρα μου εἶχε γεννηθεῖ το 1910 καί
θυμόταν πολύ καλά, πού πήγαινε μέ τούς γονεῖς της
στό μοναστήρι τοῦ Ἁγίου, γιατί τούς ἄρεσε ἡ
κατανυκτική Λειτουργία, πού τελοῦσε ὁ Ἅγιος
Νεκτάριος καί πολύ ἀναπαύονταν.
Κοιμήθηκε σέ ἡλικία 93 ἐτῶν, πρίν ἀπό
δώδεκα χρόνια. Συχνά,, μέχρι τελευταία,, μᾶς θύμιζε
τήν διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, νά μείνουμε
μέ τό Παλαιό, διδασκαλία πού ἡ ἴδια σάν μικρό
παιδί ἄκουγε ἀπό τό στόμα του!
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης
«Σοί παραγγέλλω, ἀδελφέ, καί τοῦτο˙ ἄς
νικᾶ πάντοτε εἰς σέ τό ζύγιον τῆς ἐλεημοσύνης,
ἕως ἤθελες αἰσθανθῆ εἰς ἑαυτόν ἐκεῖνο τό ἔλεος,
τό ὁποῖον ὀφείλεις νά ἔχης πρός τόν κόσμον˙
ἐπειδή ταῦτα θέλουσι γίνει δικοί σου καθρέπται,
τό νά βλέπης εἰς ἑαυτόν τήν ὁμοιότητα καί τόν
45
τόπον τόν ἀληθινόν, ὅστις ὑπάρχει ὅμοιος μέ
ἐκείνην τήν οὐσίαν τοῦ Θεοῦ. Διά τούτων καί τῶν
παρομοίων φωτίσθητι, κινούμενος εἰς μίμησιν τοῦ
Θεοῦ μετά καθαρᾶς προαιρέσεως˙ διότι καρδία
σκληρά καί ἀνελεήμων ποτέ δέν καθαρίζεται, ὁ
δέ ἐλεήμων ἄνθρωπος εἶναι ἰατρός τῆς ἑαυτοῦ
ψυχῆς˙ ἐπειδή ὡς διά βιαίου ἀνέμου ἀποδιώκει τήν
σκότωσιν τῶν ἔνδον αὐτοῦ παθῶν˙ τοῦτο εἶναι
χρέος καλόν πρός τόν Θεόν κατά τόν εὐαγγελικόν
λόγον τῆς ζωῆς.»
Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου,
Ἀσκητικά, Λόγος ΛΑ΄, σελ. 185
Ἐμπειρίες καί γεγονότα ἀπό τήν
καθημερινή μας ζωή ἐν Χριστῷ
«Προφητικό» ψάρεμα
Ὁ Νικῆτας ἦταν 12 ἐτῶν περίπου καί
ψάρευε στήν παραλία τῆς Ναυπάκτου μέ
τόν ἀνηψιό του, τόν Τόνη, πού τόν ἔστελνε
κάθε καλοκαίρι ἡ μητέρα του ἀπό τήν Ἀμε-
ρική, γιά νά μάθει καλά τά ἑλληνικά.
Κάθε φορά πού δόλωνε ὁ Νικήτας
καί ἔριχνε στήν θάλασσα τήν πετονιά
ἔβγαζε καί ἕνα ψάρι. Ὁ Τόνης ὁ καϋμένος
ἔριχνε καί ξανάριχνε τήν πετονιά, ἀλλά τοῦ
ἔτρωγαν τό δόλωμα τά ψάρια, γιατί ἦταν
μικρός καί δέν «τραβοῦσε» ἔγκαιρα, γιά νά
πιάσει τό ψάρι, πού «τσιμποῦσε».
Τοῦ λέει τότε ὁ Νικῆτας:
-«Ἄν πιάσεις ψάρι ἐσύ, ἐγώ θά γίνω
παπᾶς!»
Ἐκείνη ἀκριβῶς τήν στιγμή, πιάνει τό
πρώτο ψάρι πού ἔπιασε ποτέ στήν ζωή του ὁ
Τόνης!
Καί ἔλεγε καί ξανάλεγε στόν Νικήτα:
-Τώρα πρέπει νά γίνεις παπάς, τώρα
πρέπει νά γίνεις παπάς!
Πέρασαν τά χρόνια. Καί ὁ Νικήτας
χειροτονήθηκε ἱερεύς καί ὑπηρετεῖ τήν Ἐκ-
κλησία!
Ὁ Τόνης εἶδε τόν θεῖο του τόν
Νικῆτα ὡς ἱερέα, ὅταν ἔκανε τόν γάμο τῆς
ἀδελφῆς του στή Νέα Ὑόρκη, πρίν ἀπό
εἰκοσιπέντε χρόνια περίπου.
Αὐτά τά γεγονότα ἔγιναν μπροστά
μου καί τά βεβαιώνω ὁ ἴδιος, ὄντας αὐτό-
πτης μάρτυς καί στό ψάρεμα καί στόν γάμο
τῆς ἀδελφῆς τοῦ Τόνη, Φωτεινῆς, στή Νέα
Ὑόρκη!
 κλειδώθηκε στό δωμάτιό της. Οὖτε βγῆκε
καθόλου ὅσο κάναμε τό εὐχέλαιο!
Οἱ Χαιρετισμοί τῆς Παναγίας μας Ἡ καϋμένη ἡ κοπέλα παρουσίαζε
ἐνοχλοῦν τά πονηρά πνεύματα ἔντονα σημεῖα «ψυχασθένειας». Τήν εἶχαν
ταράξει οἱ γιατροί στίς ἐνέσεις καί στά
Πετοῦσε ὁ Ἀνδρέας μέ τό ἀεροπλάνο ψυχοφάρμακα, πιστεύοντας, ὅτι ἦταν ψυχα-
πρός τήν περιοχή τῶν Ἰνδιῶν, γιά νά «μπαρ- σθενής. Τά σημεῖα, ὅμως, ἔδειχναν κατά-
κάρει» σέ ἕνα πλοῖο, στό ὁποῖο θά ἐργα- ληψη τῆς ψυχῆς της ἀπό πονηρά πνεύματα.
ζόταν ὡς ναυτικός. Μοῦ εἶχε πεῖ παλιότερα ἡ ἴδια, ὅταν ἦταν
Ἦταν συνηθισμένος νά προσεύχεται κάπως καλύτερα, ὅτι ἐπι δώδεκα χρόνια
καί νά διαβάζει τούς Χαιρετισμούς στήν κατέφευγε στά μέντιουμς καί ἔκανε ὅ,τι τῆς
Παναγία μας πάντοτε, ἀλλά κατ’ ἐξοχήν ἔλεγαν. Καί νά τώρα, πού εἶχε ἐκδηλωθεῖ τό
ὅταν ταξίδευε καί εἶχε πολύ χρόνο στή πονηρό πνεῦμα, γιατί εἶχε γίνει εἰσπήδηση...
διάθεσή του. Τήν ξαναεῖδα μιά φορά ἀργότερα
Ἐκεῖ πού καθόταν στό ἀεροπλάνο στό Oelde, σέ ἄθλια κατάσταση. Τῆς μίλησα,
ἔχοντας τό βιβλιαράκι τῶν Χαιρετισμῶν τῆς ἀλλά δέν ἐπικοινωνοῦσε. Κούναγε μόνο
Θεοτόκου μας μπροστά του καί ἀπήγγελε συνέχεια τό κεφάλι της πάνω-κάτω... Τήν
τούς χαιρετισμούς τῆς Παναγίας μας, βλέπει εἶχαν κυριολεκτικά διαλύσει στήν κλινική
ἀπό μπροστά νά ἔρχεται κάποιος ἀσθενής, πού τήν εἶχαν βάλει, γιά νά τήν «θερα-
συνοδευόμενος ἀπό ἕναν ἄλλον, πού ἐκ τῶν πεύσουν». Ὁ Κύριος νά τήν ἐλεήσει.
ὑστέρων κατάλαβε, ὅτι ἦταν γιατρός.
Κάθησαν πίσω του.
Συνεχίζοντας τό διάβασμα τῶν Ὁ παπα-Λεόντιος
Χαιρετισμῶν ὁ Ἀνδρέας, πετάγεται «ὁ ἀσθε-
νής», πού ἦταν Ἰνδός, καί τοῦ λέει στά
ἑλληνικά:
-«Σκάσε πιά! σκάσε»...
Ὅπως μᾶς διαβεβαίωσε ὁ Ἀνδρέας,
τότε τόν διαπέρασε κρύος ἱδρώτας καί φο-
βήθηκε.
Ὁ δυστυχής Ἰνδός ἦταν δαιμονι-
σμένος, καί ὁ δαίμονας δέν ἄντεχε νά ἀκούει
τούς Χαιρετισμούς στήν Κυρίαν μας Θεοτό-
κον! Καί φώναξε μέ αὐτόν τόν τρόπον καί
μάλιστα μίλησε ἑλληνικά! Ὁ Ἰνδός, βέβαια,
δέν γνώριζε ἑλληνικά.

Σάν νά «ξεκόλλησε» ἀπό κάποια ... ἁγιογραφία

Ἡ «ψυχασθένεια» καί ἡ κατάληψη ἀπό ὁ παπα-Λεόντιος εὐλογῶν, ξυπόλυτος
πονηρά πνεύματα

Μέ εἶχαν καλέσει ἀπό τό Gütersloh

στήν διπλανή πόλη πού λέγεται Oelde, στή
Γερμανία, νά πάω γιά εὐχέλαιο σέ ἕνα σπίτι,
ὅπου ἡ κόρη τῆς οἰκογένειας ἦταν ἄρρωστη.
Ἦταν ἁπλοῖ καί καλοί ἄνθρωποι οἱ
γονεῖς τῆς οἰκογένειας.
Μοῦ εἶπαν οἱ γονεῖς της, ὅταν
ἔφτασα ἐκεῖ, ὅτι ἡ κόρη τους φώναζε:
-Δέν τόν θέλω, δέν τόν θέλω αὐτόν
πού ξεκίνησε καί ἔρχεται˙ καί πῆγε καί

46

Ὁ ὅσιος γέροντας παπά-Ἀδριανός
ὁ Σιναΐτης
Ἐσένα σέ φυλάει μιά εἰκόνα!
Πῆγε ἡ ξαδέλφη μου Ἑλένη μέ τήν
κόρη ἑνός γνωστοῦ μεγάλου βιομηχάνου τήν
Χρ. στήν Πάτρα σέ ἕνα μέντιουμ, γιατί ἡ
Χρ. εἶχε προβλήματα μέ τήν «σχέση» της. Ἡ
Ἑλένη εἶχε ἀρκετές γνώσεις γύρω ἀπό τά
πνευματικά καί δέν ἤθελε νά πάει, ἀλλά
τελικά «πείστηκε» καί πῆγε γιά χάρη τῆς
Χρ. πού ἦταν ἡ καλύτερή της φίλη...
Τούς ἔφτιαξε καφέ τό μέντιουμ καί
τούς ἔδωσε νά πιοῦν. Μετά πῆρε τά
φλυτζάνια καί τά «κύτταξε»...
Στρέφεται πρός τήν Ἑλένη καί τῆς
λέει:
-Ἐσένα δέν μπορῶ νά σοῦ πῶ τόν
καφέ, γιατί στό σπίτι σου ἔχεις μία εἰκόνα
πού σέ φυλάει!
Τί εἶχε συμβεῖ;
Ὅταν ἡ μητέρα τῆς Ἑλένης ἔπλενε
στήν αὐλή καί ἡ Ἑλένη ἦταν μικρή καί
ἔπαιζε ἐκεῖ κοντά, πέρασε ἕνας καλόγερος
ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος καί εἶπε στή μητέρα
της:
-Πάρε μία εἰκόνα καλέ κυροῦλα, νά
φυλάει πάντοτε τήν κόρη Σου!
Καί παρά τίς οἰκονομικές δυσκολίες
τήν ἀγόρασε τήν εἰκόνα ἡ κυρά-Βάσω.
Καί ἀπό τότε φύλαγε καί προστάτευε
τήν Ἑλένη.
47
Αὐτό μοῦ τό διηγήθηκε ἡ ἴδια ἡ
Ἑλένη, ὅπως ἀκριβῶς τῆς συνέβη πρίν
πολλά χρόνια.
Ὁ Νῖκος ἀπό τήν Αὐστρία
καί τό «χάρισμά» του
Ὁ Νῖκος εἶχε πατέρα Ἕλληνα καί
μητέρα Αὐστριακή. Εἶχε γεννηθεῖ στήν
Αὐστρία καί εἶχε βαπτισθεῖ μέ τό Νέο.
Κάποτε ἀποφάσισε νά ψάξει γιά τίς
ρίζες του, νά ἔρθει στήν Ἑλλάδα καί νά
ἐξετάσει τά τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἦταν γύρω
στά πενῆντα πέντε.
Ἕνα μεσημέρι, στήν Αὐστρία, ἐκεῖ
πού βρισκόταν ἔξω στό βουνό, τοῦ
ἐμφανίστηκε ὁ «λεγάμενος» μέ μαῦρα ροῦχα
καί τόν ἀπείλησε, λέγοντάς του:
-Ἐμεῖς οἱ δυό θά τά ξαναποῦμε...
Πέρασε ὁ καιρός καί ὁ Νῖκος ἦλθε
στήν Ἑλλάδα. Πῆγε στό Ἅγιον Ὄρος, στή
Μονή Φιλοθέου. Ἦταν Μ. Σαρακοστή καί
πέρασε ὅλη τή Σαρακοστή μέ ἕνα πρόσφορο
καί ἁγιασμό πού ἔπαιρνε κάθε μέρα,
πίνοντας λίγο νερό καί τρώγοντας καί
κανένα φροῦτο!
Ἐκεῖ ἄρχισε νά φανερώνει σέ διά-
φορους μοναχούς καί λαϊκούς ἁμαρτήματα
πού εἶχαν κάνει στό παρελθόν καί νά ...
προλέγει διάφορα ...
Οἱ πατέρες, ἀντί νά τό συνετίσουν
καί νά τόν διδάξουν, ὅτι ὅλα αὐτά δέν
μπορεῖ νά προέρχονται ἀπό τόν Θεό, καί
μάλιστα τόσο γρήγορα, μετά ἀπό δυό τρία
κομποσχοίνια καί τήν νηστεία πού ἔκανε,
κάθονταν καί συζητοῦσαν μαζί του καί τοῦ
εἶπαν μάλιστα, ὅτι ἔχει ... χάρισμα ἀπό τόν
Θεό!
Αὐτό ἦταν!
Ὁ Νῖκος τόδεσε κόμπο!
Πίστεψε, ὅτι εἶναι ... χαρισματοῦχος...
Δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τοῦ «λεγά-
μενου» καί δέν τοῦ περνοῦσε κἄν ὁ
λογισμός, ὅτι ὅλα αὐτά μπορεῖ νά εἶναι ἀπό
τόν ἐχθρό!
Ἔφυγε ἀργότερα στήν Αὐστρία, καί
ξαναῆλθε μετά ἀπό καιρό ἀναζητῶντας με,
γιατί εἶχε ἀκούσει, ὅτι στήν Πάτρα ὑπῆρχε
κάποιος ἱερέας, πού ἤξερε γερμανικά καί θά
μποροῦσε νά κατηχήσει μία νεαρή αὐστρι-
ακή ἀστυνομικίνα, πού τήν εἶχε φέρει μαζί
του, γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό ἕνα, ἀνεξήγητο
γιά τούς γιατρούς, βάρος πού εἶχε στήν
κοιλιακή χώρα. Ἡ κοπέλα εἶχε μπλέξει μέ
κάποιους «φίλους», πού ασχολοῦνταν μέ τά
ἔργα τοῦ ἐχθροῦ... Καί μή ὄντας ὀρθόδοξα
βαπτισμένη, ἦταν εὔκολο θῦμα στά χέρια
τῶν «φίλων» της, πού τήν παρέσυραν νά
κάνει πράγματα πού δέν μποροῦσε νά
ἐξηγήσει, γιατί τά ἔκανε! Ἦταν λογική καί
συγκροτημένη γυναῖκα, ἔχοντας πλήρη
ἐπίγνωση τῆς καταστάσεώς της. Καί γιαὐτό
ἔκανε αὐτό τό ταξίδι ἀπό τήν Αὐστρία στήν
Ἑλλάδα καί μέχρι τήν Πάτρα.
Ἡ Χριστίνα, λοιπόν, ἦταν μία νέα
καί ὄμορφη κοπέλα, πού ὅμως δέν μποροῦσε
νά ἀναπαυθεῖ μέ αὐτά πού εἶχε ὑποστεῖ
μέχρι τώρα καί τίς ἁμαρτίες πού εἶχε κάνει.
Τήν κατηχήσαμε στά γερμανικά ὅσο
καλύτερα μπορούσαμε μέ τήν Πρεσβυτέρα,
βαπτίστηκε Ὀρθόδοξη καί ἀκολούθησε τό
Ὀρθόδοξο Ἑορτολόγιο.
Ἀπαλλάχτηκε ἀπό τίς σπλαχνικές
ἐνοχλήσεις καί τό πρόσωπό της πού εἶχε
ἀρκετά στίγματα, μετά τήν βάπτιση
καθάρισε καί ἔλαψμε!
Αἰσθανόταν πολύ ὡραία καί εἰρη-
νικά, ὅπως μᾶς διαβεβαίωνε! Ἔμεινε ἀρκετά
μαζί μας καί μετά ἐπέστρεψε στήν Αὐστρία,
στήν ὑπηρεσία της στήν ὡς ἀστυνομικός στό
τελωνεῖο.
Ὁ Νῖκος ἔμεινε κι αὐτός ἀρκετά μαζί
μας, ἀλλά, δυστυχῶς ἡ πλάνη του μεγάλωνε.
Μία μέρα πού καθόμαστε στό ἀρχον-
ταρίκι σέ ἕνα μοναστήρι, μοῦ λέει:
-Ἐδῶ ὑπάρχει μία μοναχή, πού
προσεύχεται στήν Παναγία καί ἡ εἰκόνα
Της μυροβλύζει...
- Ἀλλά αὐτό μπορῶ νά τό κάνω καί
‘γώ!...
-Θά σοῦ δείξω ποιά εἶναι ἡ μοναχή,
μοῦ εἶπε.
Πάει μέσα στό παρεκκλήσι καί
ἐπιστρέφει, προτείνοντάς μου τά χέρια του
καί λέγοντας:
-Βλέπεις, εὐωδιάζουν! Μυρόβλυσε ἡ
εἰκόνα...
Πράγματι τά χέρια του εἶχαν τήν ἴδια
εὐωδία πού εἶχε ἡ εἰκόνα καί λέγαν, ὅτι
μυρόβλυζε. Μπῆκε τότε μία μοναχή, ἡ Γ, στό
ἀρχονταρίκι καί μοῦ λέει ὁ Νῖκος:
-Αὐτή εἶναι ἡ μοναχή, πού σοῦ ἔλεγα!
Ἐμεῖς γνωρίζαμε, ὅτι αὐτή ἡ μοναχή
εἶχε αὐτές τίς «ἱκανότητες», ἀλλά κι αὐτή,
δυστυχῶς, πίστευε, πώς «οἱ ἱκανότητές» της
προέρχονταν ἀπό τόν Θεό καί ἀπό τά ἔργα
48
της, γιατί πράγματι ἔκανε ἀρκετές ἐλεη-
μοσύνες...
Ὅλα, ὅσα μοῦ ἔλεγε ὁ Νῖκος, μοῦ τά
ἔλεγε στά γερμανικά. Οἱ ἄλλοι δέν
καταλάβαιναν. Τούς μετέφραζα ἀρκετά, ἀλ-
λά ὄχι ὅλα.
Ἀνάμεσα στά ἄλλα πού μοῦ ἔλεγε,
μοῦ ἔλεγε καί διάφορες ἀσθένειες πού εἶχαν
κάποιοι προσκυνητές, ἀλλά καί μοναχοί.
Μάλιστα μοῦ φανέρωνε καί ἁμαρτίες
πού εἶχαν κάνει καί ‘γώ τίς γνώριζα, λόγῳ
τῆς ἰδιότητός μου!
Τό ἀποκορύφωμα ὅλων αὐτῶν ἦταν,
ὅτι μοῦ ἔδειξε τά χέρια του καί μοῦ εἶπε, ὅτι
ἔχει καί ἰαματικές - θεραπευτικές ἱκανότητες
καί θά μποροῦσε νά θεραπεύσει τούς
ἀσθενεῖς πού ἔπασχαν ἀπό βαριές ἀσθέ-
νειες!...
Πλησίασε μάλιστα τίς παλάμες του
στήν πλάτη μου καί ἀπό τά χέρια του
ἔβγαινε ... θερμότητα, σάν ἀπό θερμάστρα.!
Μπορῶ πολλούς νά θεραπεύσω, μοῦ
ἔλεγε. Καί τόν γέροντα πού εἶναι ἀσθενής
καί τόν μοναχό Γ. πού πάσχει ἀπό τήν τάδε
ἀσθένεια καί τόν τάδε λαϊκό κ. ἄ....
Τοῦ ἔλεγα, ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι πλά-
νες, ἀπό τόν ἐχθρό!
Ἐπειδή, ὅμως, τόν ἔλεγξα, δέν μέ
συμπαθοῦσε πλέον καί μάλιστα μέ ἀπείλησε,
ὅτι θά ἔλθουν νά μέ ἐπισκεφθοῦν καί οἱ
«λεγάμενοι» στήν Ἐκκλησία μας, στούς
Ἅγιους Πάντες...
Βέβαια ποτέ δέν συνέβη κάτι τέτοιο,
γιατί καί προσευχή ἰδιαίτερη κάναμε μέ τά
πνευματικοπαίδια μου καί προσπαθούσαμε
πάντοτε νά λέμε τήν ἀλήθεια καί νά κηρύσ-
σουμε Ὀρθοδοξία μέ κάθε κόστος.
Ἀργότερα ἔφυγε καί αὐτός στήν
Αὐστρία, ὅπου ἔψαχνε τήν Χριστίνα, πού
τήν εἶχαμε, ὅμως, προειδοποιήσει καί εἶχε
ἀλλάξει διεύθυνση καί τήν κράταγε κρυφή.
Μόνο σέ μᾶς τήν εἶχε γνωστοποιήσει καί
μᾶς εἶχε παρακαλέσει νά μήν τήν φανερώ-
σουμε, γιατί καί αὐτή εἶχε πλέον καταλάβει,
τό τί συνέβαινε!
Ἀκούσαμε μετά ἀπό φίλους, ἀπό τήν
Αὐστρία, ὅτι ὁ Νῖκος ἀρρώστησε βαριά ἀπό
καρκίνο καί μετά ἀπό λίγο καιρό πέθανε.
Δυστυχῶς, ὅμως, πέθανε μέσα στήν πλάνη
καί μακρυά ἀπό τήν γλυκύτατη Ὀρθοδοξία
μας! Θεός σχωρές τον!