ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ξενοφών, Συμπόσιον 4, 34-36  

Εισαγωγή

Κατά την εξέλιξη του συμποσίου του Καλλία προς τιμή του
Αυτόλυκου, ο καθένας από τους συνδαιτυμόνες κλήθηκε να
κατονομάσει κάτι για το οποίο ένιωθε υπερήφανος. Στο
συγκεκριμένο απόσπασμα ο Αντισθένης υπερηφανεύεται για τα
πλούτη του μολονότι έχει λίγα χρήματα.

Αδίδακτο Κείμενο

[4.34] Ἀλλ’ ἄγε δή, ἔφη ὁ Σωκράτης, σὺ αὖ λέγε ἡμῖν, ὦ Ἀντίσθενες,

πῶς οὕτω βραχέα ἔχων μέγα φρονεῖς ἐπὶ πλούτῳ. Ὅτι νομίζω, ὦ
ἄνδρες, τοὺς ἀνθρώπους οὐκ ἐν τῷ οἴκῳ τὸν πλοῦτον καὶ τὴν πενίαν
ἔχειν ἀλλ’ ἐν ταῖς ψυχαῖς. [4.35] ὁρῶ γὰρ πολλοὺς μὲν ἰδιώτας, οἳ
πάνυ πολλὰ ἔχοντες χρήματα οὕτω πένεσθαι ἡγοῦνται ὥστε πάντα
μὲν πόνον, πάντα δὲ κίνδυνον ὑποδύονται, ἐφ’ ᾧ πλείω κτήσονται,
οἶδα δὲ καὶ ἀδελφούς, οἳ τὰ ἴσα λαχόντες ὁ μὲν αὐτῶν τἀρκοῦντα ἔχει
καὶ περιττεύοντα τῆς δαπάνης, ὁ δὲ τοῦ παντὸς ἐνδεῖται· [4.36]
αἰσθάνομαι δὲ καὶ τυράννους τινάς, οἳ οὕτω πεινῶσι χρημάτων ὥστε
ποιοῦσι πολὺ δεινότερα τῶν ἀπορωτάτων· δι’ἔνδειαν μὲν γὰρ δήπου
οἱ μὲν κλέπτουσιν, οἱ δὲ τοιχωρυχοῦσιν, οἱ δὲ ἀνδραποδίζονται·
τύραννοι δ’ εἰσί τινες οἳ ὅλους μὲν οἴκους ἀναιροῦσιν, ἁθρόους δ’
ἀποκτείνουσι, πολλάκις δὲ καὶ ὅλας πόλεις χρημάτων ἕνεκα
ἐξανδραποδίζονται.

Λεξιλόγιο

 ἄγε δή = εμπρός λοιπόν (προτρεπτικό μόριο)

 ὑποδύομαι κίνδυνον = εκτίθεμαι σε κίνδυνο
 λαγχάνω τα ίσα = παίρνω ίσο μερίδιο
 πεινῶ  τινός = έχω έντονη επιθυμία για κάτι
 τοιχορυχέω-ῶ = κάνω διαρρήξεις (σπιτιών)
 ἀνδραποδίζομαι = κάνω εμπόριο δούλων

Παρατηρήσεις
 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παρακάτω
αποσπάσματος: « Ἀλλ’ ἄγε δή […] πλείω κτήσονται ».
Μονάδες 10

2. Ο Αντισθένης υποστηρίζει ότι ο πλούτος βρίσκεται στην ψυχή του

ανθρώπου. Πώς τεκμηριώνει την απάντησή του αυτή; Σε ποιες
κατηγορίες ανθρώπων αναφέρεται;
Μονάδες 10

3. Στο απόσπασμα «  Ὅτι νομίζω […] ὁ δἐ τοῦ παντός ἐνδεῖται. »:

        α. Να μεταφέρετε τα τριτόκλιτα ουσιαστικά και τις αντωνυμίες
στον άλλο αριθμό, στην ίδια πτώση και στο ίδιο γένος.
Μονάδες 2
        β. Να εντοπίσετε δύο διαφορετικά επίθετα θετικού βαθμού και
να τα μεταφέρετε στους υπόλοιπους βαθμούς διατηρώντας την ίδια
πτώση, γένος και αριθμό.
Μονάδες 2
        γ. Να γράψετε στο τετράδιό σας ένα ρήμα βαρύτονο κι ένα
συνηρημένο που βρίσκονται σε πληθυντικό αριθμό (μονάδες 2) και να
τα μεταφέρετε στην προστακτική ενεστώτα και ευκτική αορίστου
της ίδιας φωνής, στο διο πρόσωπο και στον ίδιο αριθμό. (μονάδες 4)
Μονάδες 6

4. α. «  Ὅτι νομίζω […] ψυχαῖς » , « ἐφ’ ᾧ πλείω κτείσονται »  :

Να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων, να αιτιολογήσετε τον
σύνδεσμο εισαγωγής και να γράψετε τους άλλους τρόπους εκφοράς.

Μονάδες 6
β. – ὁρῶ γάρ πολλούς ἱδιώτας οἵ πάνυ πολλά ἔχοντες χρήματα οὕτω
πένεσθαι ἡγοῦνται.
– αἰσθάνομαι δε και τυράννους τινάς, οἵ οὕτω πεινῶσι χρημάτων:
Να αντικαταστήσετε τις αναφορικές προτάσεις με κατηγορηματικές
μετοχές.

Μονάδες 4