Ε ΒΥΔΑΝΤΖΝΕ ΤΓΦΝΕ ΤΟΥ ΠΟΛΓΜΟΥ

Μάριος Νοβακόποσλος

CognoscoTeam
2019

1
 ΠΕΡΘΕΥΟΜΕΝΑ
ΔΗΠΑΓΩΓΖ

 Βογάκηζμ: Ξςξ δ βεςβναθία ηαεμνίγεζ ηδ ιμίνα ηςκ

αοημηναημνζχκ
o Σάνηεξ

 Βαζζηέξ ανπέξ Βογακηζκήξ ζηναηδβζηήξ: Ζ Αθεπμφ ηαζ ημ

Ιζμκηάνζ

Ζ Β΢ΕΑΛΡΗΛΖ ΡΔΣΛΖ ΡΝ΢ ΞΝΙΔΚΝ΢

 Κδκ είζαζ πςνίξ θυβμ νζρμηίκδοκμξ

 Λίηδζε ημκ επενυ ιε ζηναηδβήιαηα

 Δλμοδεηένςζε ημκ ανπδβυ

 Ξνμηάθεζε δζπυκμζα ζημκ επενυ

 Κάεε κα πνμζανιυγεζαζ

 Ξνυζεπε ημοξ ζοιιάπμοξ ζμο

 Νζ ζδζυηδηεξ ημο ηαθμφ ζηναηδβμφ

ΞΑΟΑΟΡΖΚΑ

 Ν ζοιαμθζζιυξ ημο πθμφημο ζηδ Βογακηζκή ζηναηδβζηή

 Καπδηζηυ πκεφια ή ζοκηήνδζδ: Ρμ Βογάκηζμ ςξ δφκαιδ Status

Quo

2
 ΕΘ΢ΑΓΩΓΗ
Βπδάληην: πσο ε γεσγξαθία θαζνξίδεη ηε κνίξα ησλ
απηνθξαηνξηώλ

Θάεε πμθζηζζιυξ δζαιμνθχκεηαζ απυ ημκ πχνμ ζημκ μπμίμ ανίζηεηαζ. Ξμθφ
δζαθμνεηζηά ελεθίζζεηαζ μ παναηηήναξ θαχκ πμο ακαπηφζζμκηαζ ζε αμοκά ή
πεδζάδεξ, ιε ή πςνίξ πνυζααζδ ζε εάθαζζα, ζε ηυπμοξ λενμφξ ηαζ άβμκμοξ ή
εοθμβδιέκμοξ ιε θοζζημφξ πυνμοξ ηαζ άθεμκμ κενυ. Ζ Βογακηζκή αοημηναημνία
θμζπυκ πνέπεζ κα ελεηαζηεί πνζκ απ’ υθα, ζηδ βεςβναθζηή ηδξ ημπμεεζία.

Ρμ ιεζαζςκζηυ Οςιασηυ ηνάημξ βεκκήεδηε ηαζ πμνεφεδηε ιέζα ζημ πχνμ ηδξ
αθελακδνζκήξ ηαζ εθθδκζζηζηήξ Ακαημθήξ, ηδκ μπμία ανβυηενα ηαηέηηδζε δ
Οχιδ. Ήηακ ιία βεςβναθζηή εκυηδηα υπμο ηονζανπμφζε δ εθθδκζηή βθχζζα,
βεκκήεδηε μ πνζζηζακζζιυξ ηαζ ακαπηφζζμκηακ ιεβάθα αζηζηά ηέκηνα υπςξ δ
Ακηζυπεζα ηαζ δ Αθελάκδνεζα.

Ν ζζημνζηυξ αογακηζκυξ πχνμξ πςνίγεηαζ ζηα ελήξ ααζζηά ηιήιαηα: ηδ Κζηνά

Αζία, δ μπμία απμδείπεδηε δ πζμ πμθφηζιδ επανπία ηδξ αοημηναημνίαξ, ηδ
πενζυκδζμ ημο Αίιμο, δδθαδή ηα Βαθηάκζα, ηδκ Ηηαθία, ηδκ πενζμπή ημο
Θαοηάζμο ηαζ ηζξ ιεζμβεζαηέξ πενζθένεζεξ ηδξ Κέζδξ Ακαημθήξ ιαγί ιε ηδκ
Αίβοπημ. Απυ εαθάζζζαξ πθεονάξ ημ Βογάκηζμ απθςκυηακ ζημ πχνμ ημο
Δολείκμο Ξυκημο ηαζ ηδξ Ακαημθζηήξ Κεζμβείμο, εκχ ηαηά ηαζνμφξ επέηηεζκε ηδκ
επζννμή ημο ηαζ δοηζηυηενα.

Ρμ ζδιείμ υπμο ανίζημκηακ ηα αογακηζκά ζφκμνα ηαζ μ ααειυξ ζημκ μπμίμ δ

Θςκζηακηζκμφπμθδ έθεβπε ηζξ εάθαζζεξ υνζγακ ημοξ πχνμοξ υπμο ιπμνμφζε κα
πνμαάθεζ ηδκ ζζπφ ηδξ ηαζ ηζξ βναιιέξ υπμο έπνεπε κα ζηήζεζ ηδκ άιοκα ηδξ.
Αθθά αξ ηα πάνμοιε έκα-έκα.

Ζ Κζηνά Αζία ήδδ απυ ηδ ιαηνζκή ανπαζυηδηα έπαζλε ζδιακηζηυ νυθμ ζηδκ
ακάπηολδ ημο εθθδκζημφ πμθζηζζιμφ υηακ αοηυξ ελαπθχεδηε ηαζ ζηζξ δφμ αηηέξ
ημο Αζβαίμο. Γζαδμπζημί απμζηζζιμί δδιζμφνβδζακ εηαημκηάδεξ εθθδκζηέξ πυθεζξ
ζε υθεξ ηζξ αηηέξ ηδξ Κζηνάξ Αζίαξ. Νζ ηαηαηηήζεζξ ημο Κεβάθμο Αθελάκδνμο
έθενακ ηδκ εθθδκζηή ηονζανπία ζηα αάεδ ηδξ, ηαζ ηδκ εθθδκζζηζηή ηαζ νςιασηή
πενίμδμ εηηοθίπεδηε έκαξ ααεφξ ελεθθδκζζιυξ. Κε ηδκ ειθάκζζδ ημο
πνζζηζακζζιμφ δ Δηηθδζία ανήηε ζηδκ πενζμπή εφθμνμ έδαθμξ κα ελαπθςεεί, ιε
ζδιακηζηά ηέκηνα ζηδκ Έθεζμ, ηδ Πιφνκδ ηαζ άθθεξ πυθεζξ. Νζ εθθδκμιαεείξ
Θαππαδυηεξ παηένεξ ακέπηολακ ημ μνευδμλμ δυβια ζηα ηαναβιέκα πνυκζα ημο
4μο ηαζ 5μο αζχκα.

Ζ ιζηναζζαηζηή πενζυκδζμξ πςνζγυηακ ζε δφμ ηιήιαηα. Ξνχημκ, δ δοηζηή ηαζ

παναθζαηή γχκδ απμηεθμφζε ημ πχνμ ηδξ παθαζυηενδξ εθθδκζηήξ πανμοζίαξ ηαζ
3
παναηηδνζγυηακ απυ αζηζηή μζημκμιία, ιε έιθαζδ ζημ ειπυνζμ ηαζ ηδ καοηζθία.
Ζ δεφηενδ γχκδ, ημο εζςηενζημφ, ήηακ αβνμηζηή ηαζ ιε πμθφ ιζηνυηενεξ
εθθδκζηέξ επζννμέξ. Ν ακηαβςκζζιυξ ακάιεζα ζηδκ ακαημθζηή Κζηνά Αζία ηαζ
ζηα πανάθζα ηδξ, ςξ ακηζπανάεεζδ οπαίενμο ηαζ πυθεςκ ή Αζζαηχκ ηαζ Δθθήκςκ
έπαζλε ιεβάθμ νυθμ ζηδκ ζζημνία ηδξ αοημηναημνίαξ, εζδζηά ηδκ επμπή ηδξ
Δζημκμιαπίαξ. Ζ ζηναηδβζηή ζδιαζία ηςκ ηεκηνζηχκ ορζπέδςκ ήηακ πμθφ
ιεβάθδ ηαζ αοηυ θάκδηε μδοκδνά απυ ημκ 11μ αζχκα, υηακ ζηδκ πενζμπή
εβηαηαζηάεδηακ Ρμφνημζ: μζ Βογακηζκμί ηνάηδζακ ηα πανάθζα αθθά δεκ
ιπυνεζακ κα δζχλμοκ ημκ επενυ απυ ημ ηέκηνμ, ιε απμηέθεζια ζζβά-ζζβά κα
θεανεί δ δφκαιδ ημοξ.

Ζ ακαημθζηή Κζηνά Αζία ηεθείςκε ζηδ ιεβάθδ Ννμζεζνά ημο Ραφνμο. Αοηά ηα
ρδθά ηαζ άβμκα αμοκά ήηακ βζα αζχκεξ ημ ζφκμνμ ημο Βογακηίμο ιε ημ
ιμοζμοθιακζηυ Σαθζθάημ-εηεί έδναζακ μζ ενοθζημί Αηνίηεξ, μζ αβνυηεξ
πμθειζζηέξ πμο πνμζηάηεοακ ηδκ αοημηναημνία απυ ημοξ εζζαμθείξ. ΋ζμ αοηή δ
βναιιή άιοκαξ ηναημφζε, δ αογακηζκή Κζηνά Αζία ιπμνμφζε κα ακαπηοπεεί ηαζ
κα ζηδνίλεζ ηδκ αοημηναημνία, ιε ηδκ ζζπονή ηδξ μζημκμιία ηαζ ημ ιεβάθμ
ακενχπζκμ δοκαιζηυ ηδξ. Απυ ηζξ άηνεξ ηδξ Κζηναζίαξ μζ Βογακηζκμί έηακακ
ακηεπζεέζεζξ ηαζ αζημφζακ επζννμή πνμξ ηδ Πονία, ηδ Κεζμπμηαιία ηαζ ημκ
Θαφηαζμ.

Ζ πενζυκδζμξ ημο Αίιμο απυ ηδκ άθθδ λεηίκδζε ςξ ημ πζμ ηαπεζκυ ηαζ
πενζθνμκδιέκμ δζαιένζζια ηδξ αοημηναημνίαξ. Δπί Ημοζηζκζακμφ δ πενζμπή
ηαηέααθε ιυθζξ ημ 10% ηδξ ζοκμθζηήξ θμνμθμβίαξ, αθμφ δ μζημκμιία ηδξ ήηακ
πμθφ ηαηχηενδ απυ ηδξ Αζίαξ. Πδιακηζηυηενμ ηιήια ηςκ αογακηζκχκ
Βαθηακίςκ ήηακ μ άλμκαξ Καηεδμκίαξ Θνάηδξ, ιε ηέκηνα ηδ Θεζζαθμκίηδ ηαζ
ηδκ Θςκζηακηζκμφπμθδ ακηίζημζπα. Ζ Θεζζαθμκίηδ ήηακ δ «ζοιααζζθεφμοζα»
ημο Βογακηίμο, υπςξ ζήιενα είκαζ δ «ζοιπνςηεφμοζα» ηδξ Δθθάδαξ. Θαθάζζζμζ
δνυιμζ απυ ημ Αζβαίμ ηαζ πενζαίεξ μδμί υπςξ δ Δβκαηία ηδκ έηακακ ζδιακηζηυ
μζημκμιζηυ, δζμζηδηζηυ ηαζ ζηναηζςηζηυ ζηαειυ. Ζ κυηζα Δθθάδα, ηα Θαηςηζηά
υπςξ ηα μκυιαγακ, είπε πμθφ ιζηνυηενδ ζδιαζία ηαζ ήηακ ζπεηζηά
παναιεθδιέκδ, πςνίξ αοηυ κα ζδιαίκεζ πςξ δεκ οπήνπακ ηαζ εηεί ζδιακηζηέξ
πυθεζξ υπςξ δ Ξάηνα, δ Ιάνζζα ηαζ δ Θυνζκεμξ.

Ρδκ πνςημαογακηζκή επμπή αογακηζκυ ζφκμνμ ηςκ Βαθηακίςκ ήηακ μ πμηαιυξ

Γμφκααδξ. Κε ηζξ ιεηακαζηεφζεζξ υιςξ ηςκ Πθάαςκ ηαζ ηςκ Βμοθβάνςκ ημκ 6μ
ηαζ 7μ αζχκα δ αοημηναημνζηή ελμοζία ηαηέννεοζε ζε υθδ ζπεδυκ ηδ πενζυκδζμ.
Νζ Πθάαμζ πθδιιφνζζακ ηα Βαθηάκζα ιέπνζ ηδκ Ξεθμπυκκδζμ, αθήκμκηαξ ζημοξ
Βογακηζκμφξ ιυκμ ηα πανάθζα ηαζ ηάπμζεξ μπονέξ εέζεζξ. Σνεζάζηδηακ επίιμκμζ
αβχκεξ βζα κα απςεδεμφκ μζ εζζαμθείξ ηαζ κα απμηαηαζηαεεί μ αογακηζκυξ
έθεβπμξ ζηδκ Δθθάδα, ηαζ αηυιδ πζμ άβνζμζ πυθειμζ βζα κα οπμηαπεεί δ
Βμοθβανία, πμο βζα ανηεημφξ αζχκεξ ήηακ απυ ημοξ ιεβαθφηενμοξ ακηαβςκζζηέξ
ηδξ Λέαξ Οχιδξ. ΋ζμ ημ Βογάκηζμ ηναημφζε ημ ζφκμνμ ημο Γμφκααδ ή έζης ηζξ
δαθιαηζηέξ αηηέξ, ιπμνμφζε κα επδνεάγεζ πμθζηζηά ηαζ μζημκμιζηά ηδκ Θεκηνζηή
Δονχπδ. Αδοκαηχκηαξ κα δζχλεζ μνζζηζηά ή κα ελεθθδκίζεζ υθμοξ ημοξ Πθάαμοξ,
δ αοημηναημνία επέθελε ημκ εηπνζζηζακζζιυ ημοξ, εκηάζζμκηαξ ημοξ έηζζ ιυκζια
ζηδ ζθαίνα ημο πμθζηζζιμφ ηδξ. Ξνμξ ηδ δφζδ δ πενίιεηνμξ αζθαθείαξ ημο

4
Βογακηίμο ανζζηυηακ ζηα Δπηάκδζα ηαζ ηδκ Ήπεζνμ, βέθονα απυ ηαζ πνμξ ηδκ
Ηηαθία.

Ζ Ηηαθία οπήνλε βζα ζφκημια ιυκμ δζαζηήιαηα αογακηζκή ηηήζδ, υιςξ δ

ζοιαμθζηή ηαζ ζοκαζζεδιαηζηή ηδξ αλίαξ ήηακ ηενάζηζα. Γεκ είκαζ δφζημθμ κα
ελδβδεεί ημ βζαηί: ζηδκ Ηηαθία ανζζηυηακ δ Ξαθαζά Οχιδ, δ ημζηίδα ηδξ
αοημηναημνίαξ. Ζ ακάηηδζδ ημο Ημοζηζκζακμφ επακέθενε υθδκ ηδκ ζηαθζηή
πενζυκδζμ ζε νςιασηυ έθεβπμ, υιςξ μζ θμιαανδζηέξ ηαζ ιεηά μζ θναβηζηέξ
ηαηαηηήζεζξ πενζυνζζακ ηδ αογακηζκή γχκδ ζημ κυημ, ζηδκ Απμοθία, ηδκ
Θαθαανία ηαζ ηδ Πζηεθία. Κε δφμ θυβζα δ αογακηζκή Ηηαθία ηαοηζγυηακ ζπεδυκ ιε
ηδ Κεβάθδ Δθθάδα ηδξ ανπαζυηδηαξ. Ζ ηαημπή ηδξ Ηηαθίαξ επέηνεπε ζημ
Βογάκηζμ κα επδνεάγεζ ηα γδηήιαηα ημο Ξάπα ζηδ Οχιδ ηαζ κα εθέβπεζ ηδ κυηζα-
ιεζμβεζαηή ηάεμδμ δοκάιεςκ υπςξ μζ Φνάβημζ ηαζ μζ Γενιακμί. Ρδ αογακηζκή
δβειμκία ακαβκχνζγακ έιιεζα ηαζ άθθεξ ζηαθζηέξ πυθεζξ αμνεζυηενα, υπςξ δ
Βεκεηία. Ζ πυθδ αοηή έπαζλε ηαίνζμ ηαζ εκ ηέθεζ ηαηαζηνμθζηυ νυθμ ζηδ
αογακηζκή ζζημνία.

Γζα κα βονίζμοιε θίβμ ζηδκ Ακαημθή. Κεηά ηδ Κζηνά Αζία εηηεζκυηακ δ πενζμπή
ηδξ ΢πενηαοηαζίαξ, ζημ πχνμ ηδξ ζδιενζκήξ Γεςνβίαξ, Ανιεκίαξ, Αγενιπασηγάκ
ηαζ ηδξ κυηζαξ Οςζίαξ. Ζ ΢πενηαοηαζία παναηηδνίγεηαζ απυ πακφρδθα,
ηαημηνάπαθα αμοκά πμο ειπμδίγμοκ ηδ βεςνβία ηαζ ηάκμοκ αδφκαηδ ηάεε
απυπεζνα εκςηζηήξ δζαηοαένκδζδξ. Ζ ζηναηδβζηή ηδξ ζδιαζία υιςξ ήηακ
ηενάζηζα: ακ ημ Βογάκηζμ οπενείπε ζηδκ ΢πενηαοηαζία, ηυηε ιπμνμφζε απυ εηεί
κα εθέβπεζ ηα πενάζιαηα πνμξ ηδκ Θεκηνζηή Αζία ηαζ ημ δνυιμ ημο ιεηαλζμφ,
εκχ ιπμνμφζε κα επζηίεεηαζ απεοεείαξ ζηδκ Ξενζία ηαζ ηδ Κεζμπμηαιία, ααζζηέξ
επανπίεξ ηδξ Παζζακζδζηήξ αοημηναημνίαξ ηαζ ημο ανααζημφ Σαθζθάημο
ανβυηενα. Ακ μζ Ξένζεξ ή μζ Άνααεξ επζηναημφζακ ζηδκ πενζμπή ιπμνμφζακ κα
επζηεεμφκ ζηδ αυνεζα Κζηνά Αζία ή, αηυιδ πεζνυηενα, κα αβμοκ ζημκ Δφλεζκμ
Ξυκημ ηαζ κα θηζάλμοκ ζηυθμ.

Ζ Κέζδ Ακαημθή ηαζ δ εζδζηά δ πενζμπή πμο μκμιάζηδηε Δφθμνδ Ζιζζέθδκμξ,

δδθαδή δ Κεζμπμηαιία, δ ιεζμβεζαηή ηδξ αηηή ηαζ δ Αίβοπημξ, ήηακ απυ ηδκ
ανπαζυηδηα μζ πθμοζζυηενεξ πενζμπέξ ημο Ξαθαζμφ Θυζιμο ηαζ μζ πμθοηζιυηενεξ
επανπίεξ ημο Αθελάκδνμο, ηδξ Οχιδξ ηαζ ημο Βογακηίμο. Ζ Αίβοπημξ ιυκδ ηδξ
πανείπε ημ έκα ηνίημ ηςκ ζοκμθζηχκ θυνςκ ηαζ ηενάζηζα απμεέιαηα ζζηανζμφ βζα
ηδκ Θςκζηακηζκμφπμθδ. Γοζηοπχξ βζα ηδκ αοημηναημνία ηαζ μζ άθθεξ δοκάιεζξ
ζοιθςκμφζακ ζημ πυζμ πμθφηζιεξ ήηακ αοηέξ μζ πενζμπέξ ηαζ έηακακ υηζ
ιπμνμφζακ βζα κα ηζξ αθαζνέζμοκ. Αοηυ ημ ηαηυνεςζακ ηεθζηά μζ Άνααεξ ημκ
7μ αζχκα. Κε ελαίνεζδ ηδκ ακάηηδζδ ηδξ Πονίαξ ημ 10μ αζχκα, ημ Βογάκηζμ δεκ
ιπυνεζε πμηέ κα επζζηνέρεζ ζηδ Κέζδ Ακαημθή, ιε απμηέθεζια κα ιδκ
λακαθεάζεζ πμηέ ηα παθαζυηενα επίπεδα ζζπφμξ ηαζ πθμφημο ημο. Γζα ηα
δζαζηήιαηα πμο έθεβπε ηδ Πονία ημ Βογάκηζμ ιπμνμφζε κα απεζθεί ημ ζφκμθμ
ηςκ δοηζηχκ επανπζχκ ημο Σαθζθάημο ηαζ κα ηάκεζ επζδνμιέξ ιέπνζ ηδκ
Ηενμοζαθήι ηαζ ηδ Βαβδάηδ. ΋ηακ απυ ηδκ άθθδ ηονζανπμφζε ζηδκ Αίβοπημ, δ
Θςκζηακηζκμφπμθδ θεζημονβμφζε ςξ αθνζηακζηή δφκαιδ, έπμκηαξ ζοιιαπίεξ ιε
δοκάιεζξ ημο ζδιενζκμφ Πμοδάκ ηαζ ηδξ Αζεζμπίαξ. Αοηυ ημο έδζκε ημκ έθεβπμ
ηδξ Δνοενάξ εάθαζζαξ ηαζ έηζζ ζδιακηζηή επζννμή ζηδκ πνμσζθαιζηή Ανααία ηαζ

5
ακμζηημφξ ειπμνζημφξ δνυιμοξ βζα ημκ Ηκδζηυ ςηεακυ. Ρμκ 6μ αζχκα μζ
Βογακηζκμί έιπμνμζ έθεακακ ιέπνζ ηδκ Ηκδία ηαζ ηδ Πνζ Ιάκηα.

Θαζ πενκάιε ηχνα ζηδ εάθαζζα. Πημ αμννά ηδξ Θςκζηακηζκμφπμθδξ ηαζ ηδξ
Κζηνάξ Αζίαξ απθςκυηακ (ααζζηά αηυιδ απθχκεηαζ, ηχνα πμο ημ ζηέθημιαζ) μ
Δφλεζκμξ Ξυκημξ. Ζ ηθεζζηή αοηή εάθαζζα ζοκηδνμφζε ηδκ επαθή ημο
Βογακηίμο ιε ηδ νςζμ-μοηνακζηή ζηέπα ηαζ ημκ Θαφηαζμ, υπμο ηαημζημφζακ
κμιαδζηέξ θοθέξ. Πηδκ ημνοθή ηδξ, υπμο ανίζηεηαζ δ ζδιενζκή πενζυκδζμξ ηδξ
Θνζιαίαξ, Ραονζηή βζα εηείκδκ ηδκ επμπή, μζ Βογακηζκμί ηναημφζακ ηα Θθίιαηα,
ηδ κυηζα αηηή ηδξ. Δηεί, ημ θζιάκζ ηδξ Σενζχκαξ ήηακ απυ ηζξ πζμ πμθφηζιεξ
ηηήζεζξ ηδξ αοημηναημνίαξ. Κέζς ηδξ Σενζχκαξ ημ Βογάκηζμ αζημφζε επζννμή
ζε υθδ ηδ αμνεζμακαημθζηή Δονχπδ. Γζα ημκ έθεβπμ ηδξ πμνείαξ ηςκ Αζζαηχκ
κμιάδςκ πνμξ ημ Γμφκααδ ή ηδ Θνάηδ, ημ Βογάκηζμ πνδζζιμπμζμφζε υθδ ημο ηδ
δζπθςιαηζηή ηέπκδ. Δζδζηά μ εηπνζζηζακζζιυξ απμδείπεδηε πμθφ
απμηεθεζιαηζηυξ: ιε αάζδ ηα αυνεζα πνμβεθονχιαηα ηδξ, δ αοημηναημνία
εοαββέθζζε ημοξ Οχζμοξ, ζε ιία απυ ηζξ ζδιακηζηυηενεξ πμθζηζζιζηέξ αθθαβέξ
ηδξ παβηυζιζαξ ζζημνίαξ.

Ζ Κεζυβεζμξ εάθαζζα απυ ηδκ άθθδ ήηακ μ εαθάζζζμξ πονήκαξ ημο Βογακηίμο,
αβηαθζάγμκηαξ ημ ιεβαθφηενμ ιένμξ ηςκ αηηχκ ημο. Απυ ημοξ Οςιαίμοξ δ
ιεζαζςκζηή αοημηναημνία ηθδνμκυιδζε έκακ εκζαίμ ιεζμβεζαηυ ηυζιμ, ιζα
«νςιασηή θίικδ» υπμο ημ ζφκμθμ ηςκ αηηχκ ανζζηυηακ οπυ ημκ έθεβπμ ηδξ. Κε
ηδκ πηχζδ ηδξ Γοηζηήξ Οχιδξ ημκ 5μ αζχκα δ εκυηδηα αοηή πενζμνίζηδηε ζηδκ
ακαημθή. Ν Ημοζηζκζακυξ ιε ημοξ πμθέιμοξ ηδξ ακάηηδζδξ ακαζηήθςζε
πνμζςνζκά ηδ νςιασηή ηονζανπία ζηδ δοηζηή Κεζυβεζμ. Ζ ανααζηή ηαηάηηδζδ
υιςξ, 150 πνυκζα ανβυηενα, δζέθοζε μνζζηζηά ημκ εθθδκμνςιασηυ ηαζ
πνζζηζακζηυ πχνμ ηδξ Κεζμβείμο. Ρμοξ επυιεκμοξ αζχκεξ ημ Βογάκηζμ
αβςκίζηδηε ζηθδνά βζα ηδ καοηζηή ηονζανπία εκάκηζα ζημοξ πενζαυδημοξ
Παναηδκμφξ πεζναηέξ. Ξθέμκ, δ κδζζςηζηή αθοζίδα Πζηεθία, Θνήηδ, Ουδμξ ηαζ
Θφπνμξ ήηακ δ αοημηναημνζηή βναιιή άιοκαξ. ΋ηακ πακυηακ ηαζ ηα κδζζά αοηά
βίκμκηακ θςθζέξ πεζναηχκ, υθεξ μζ αηηέξ οπέθενακ ηαζ μζ καοηζηέξ επζημζκςκίεξ
ζηαιαημφζακ. Κυκμ αθμφ ημκ 10μ αζχκα μζ Βογακηζκμί πήνακ πίζς αοηέξ ηζξ
αάζεζξ, ημ ειπυνζμ άκεζζε, επζηνάηδζε αζθάθεζα ζημ Αζβαίμ ηαζ δ αοημηναημνία
λακαέβζκε ιεζμβεζαηή δφκαιδ. Ρμ Βογάκηζμ, πανά ηδ πενζαία ιάγα ημο, υθεζθε
ηδκ ζζπφ ημο ζηδ εαθάζζζα δφκαιδ ηαζ ημ καοηζηυ ημο, πμθειζηυ ηαζ ειπμνζηυ.
Ζ παναιέθδζδ ημο ζηυθμο ιεηά ημκ 11μ αζχκα ηαζ πζμ ιεηά δ ελάνηδζδ ηδξ
αοημηναημνίαξ απυ ημ καοηζηυ ηςκ ζηαθζηχκ πυθεςκ ήηακ απυ ηα πζμ ιεβάθα
θάεδ πμο μδήβδζακ ζηδκ παναηιή ηαζ ηδκ πηχζδ

Δπζζηνέθμκηαξ απυ ηζξ επί ιένμοξ πενζμπέξ ηαζ λακαημζηχκηαξ ηδ ιεβάθδ εζηυκα,
αθέπμοιε πςξ ημ Βογάκηζμ είπε πυδζ ζε ηνεζξ δπείνμοξ, Δονχπδ-Αζία ηαζ Αθνζηή,
ηαζ ιάθζζηα ζηα ζηναηδβζηά ζδιεία ζοκάκηδζδξ ημοξ. Αοηυ, ιαγί ιε ημκ πθμφημ
επανπζχκ υπςξ δ Αίβοπημξ ηαζ δ Κζηνά Αζία, ηνααμφζε ηαηαηηδηέξ ηαζ
επζδνμιείξ απυ ηάεε ηαηεφεοκζδ. Απυ ηα ηέζζενα ζδιεία ημο μνίγμκηα, κμιάδεξ
επζδνμιείξ ηαζ ιεβάθεξ αοημηναημνίεξ πίεζακ ημ Βογάκηζμ βζα κα ημο
απμζπάζμοκ εδάθδ ή κα ημ ηαηαπζμφκ μθυηθδνμ. Ζ πμθφηζιδ αθθά ηαζ
εοαίζεδηδ βεςβναθία ημο Βογακηίμο ημ πνμίηζζε ιε πμθθά πθεμκεηηήιαηα, αθθά

6
ηαζ ημ ηαηαδίηαζε ζε ιία πζθζεηία αδζάημπδξ άιοκαξ. Ακάιεζα ζηδ θαηζκζηή
Γοηζηή Δονχπδ ηαζ ηδ ιμοζμοθιακζηή Ακαημθή, δ αοημηναημνία πέναζε ημ
Κεζαίςκα επζημζκςκχκηαξ ηαζ πμθειχκηαξ ηαζ ιε ηζξ δφμ, πηίγμκηαξ πανάθθδθα
ημ δζηυ ηδξ πμθζηζζιυ, πμο γεζ ιέπνζ ζήιενα, απυ ηδκ Αίβοπημ ηαζ ηδ Πεναία
ιέπνζ ημ Θαγαηζηάκ ηαζ ηζξ αηηέξ ηδξ Αθάζηα.

7
 ΥΑΡΣΕ΢

Σ. 1: Ρμ Βογάκηζμ πνζκ ηαζ ιεηά ηζξ εηζηναηείεξ ακαηηήζεςξ ημο Ημοζηζκζακμφ

(527-565).

Σ. 2: Ζ αοημηναημνία ηαζ ηα εέιαηα ηδξ ημκ 10μ αζχκα.

8
Σ. 3: Ρμ Δλανπάημ ηδξ Ηηαθίαξ ιεηά ηδκ εζζαμθή ηςκ Ιμββμαάνδςκ (ηέθδ 6μο
αζχκμξ).

Σ. 4: Ζ Κέζδ Ακαημθή πνζκ ηδκ άκμδμ ημο Ηζθάι. Ρμ Βογάκηζμ ηαζ δ Ξενζία
ακηαβςκίγμκηακ βζα ηδκ ελαζθάθζζδ ζοιιάπςκ ηαζ οπμηεθχκ, ηαεχξ ηαζ βζα ημκ
έθεβπμ ειπμνζηχκ μδχκ.

9
Σ. 5: Ρμ Βογάκηζμ ηδκ επμπή ηδξ πηχζεςξ ηδξ νςιασηήξ Γφζεςξ. Γζαηνίκεηαζ
ηαεανά δ ζηναηδβζηή ημο εέζδ ζημ ζηαονμδνυιζ Δονχπδξ, Αζίαξ ηαζ Αθνζηήξ.

10
 Βαζηθέο αξρέο Βπδαληηλήο ζηξαηεγηθήο: Η Αιεπνύ θαη ην
Ληνληάξη

«Οη αξρέο ηεο ζηξαηεγηθήο απνηεινύλ, ζηνλ κελ πόιεκν πξνγπκλάζκαηα γηα ηε
λίθε, ζηνλ δε θαηξό ηεο εηξήλεο καζήκαηα γηα ηελ εμάζθεζε ηεο δηάλνηαο.»
(Ξμθφαζκμξ)

«Η ηέρλε ηνπ πνιέκνπ είλαη δωηηθήο ζεκαζίαο γηα ην θξάηνο. Είλαη δήηεκα δωήο
θαη ζαλάηνπ, ν δξόκνο είηε γηα ηελ αζθάιεηα είηε γηα ηελ θαηαζηξνθή. Σπλεπώο
είλαη έλα ζέκα κειέηεο ην νπνίν ζε θακία πεξίπηωζε δελ κπνξεί λα
παξακειεζεί.»
(Πμοκ Ργμο)

Ζ Ακαημθζηή Οςιασηή αοημηναημνία ηαηέπεζ έκα νεηυν απυ ηα πζμ αλζμγήθεοηα:

ανίζηεηαζ ιέζα ζηζξ πθέμκ ιαηνυαζεξ δοκάιεζξ ηδξ ζζημνίαξ. Ακάθμβα απυ ημ
πμο εα μνίζμοιε ηδκ ανπή ηδξ Βογακηζκήξ ζζημνίαξ, μοζζαζηζηά ηδξ ιεηααάζεςξ
απυ ηδκ ανπαία, «ηαεαοηυ νςιασηή» επμπή ζημκ εθθδκμπνζζηζακζηυ
«Κεζαίςκα», δ αοημηναημνία ηδξ Θςκζηακηζκμοπυθεςξ ηνάηδζε πάκς απυ
1000-1100 έηδ. Έκαξ ςηεακυξ πνυκμο πςνίγεζ ηζξ ημζιμσζημνζηέξ ζηζβιέξ ηδξ
μζημδμιήζεςξ ηδξ Λέαξ Οχιδξ απυ ημκ Κέβα Θςκζηακηίκμ ή ηδξ ακαβμνεφζεςξ

11
ημο πνζζηζακζζιμφ ςξ επζζήιμο ενδζηείαξ απυ ημ Θεμδυζζμ, ιε ηδκ εζπάηδ
Άθςζδ απυ ημοξ Νεςιακμφξ.

Ξμθθμί πανάβμκηεξ ζοκέααθακ ζε αοηήκ ηδκ εηπθδηηζηή ιαηνμαζυηδηα-ηαζ

ιάθζζηα ζε πείζια παεμβεκεζχκ υπςξ μζ ζοπκέξ εκαθθαβέξ δοκαζηεζχκ, μζ
ειθφθζμζ πυθειμζ ηαζ ημ εοάθςημ ηδξ βεςβναθίαξ. Ζ άρμβδ ημπμεεζία ηαζ
μπφνςζδξ ηδξ Θςκζηακηζκμοπυθεςξ απέηνερε πμθθέξ θμνέξ ημκ παιυ ηδξ
αοημηναημνίαξ ζε ηνίζζιεξ ζηζβιέξ. Ζ νςιασηή δζμζηδηζηή ηθδνμκμιζά πανείπε
έκα ελεγδηδιέκμ κμιζηυ ζφζηδια, μνβακςιέκδ βναθεζμηναηία ηαζ έκα πακίζπονμ
κυιζζια. Ζ εονφηαηδ επέηηαζδ ηδξ εθθδκζηήξ βθχζζδξ ηαζ ηδξ μνεμδυλμο
πίζηεςξ οπήνλακ ζδιακηζημί πανάβμκηεξ εζςηενζηήξ ζοκμπήξ ηαζ ελςηενζηήξ
αηηζκμαμθίαξ.

Πε ιία πενίμδμ ηυζμ αζηαεή ηαζ επζηίκδοκδ υζμ μ Κεζαίςκαξ ηαζ ιία πενζμπή
ηυζμ ιεβάθδξ βεςπμθζηζηήξ ζδιαζίαξ υζμ δ θεηάκδ ηδξ Ακαημθζηήξ Κεζμβείμο, δ
αιοκηζηή ζηακυηδηα ηδξ αοημηναημνίαξ ήηακ πνςηανπζηήξ ζδιαζίαξ. Αοηυ είκαζ
αθήεεζα βζα ηάεε ηνάημξ ηάεε επμπήξ, υιςξ ζοβηεηνζιέκμζ πανάβμκηεξ
ηαεζζημφζακ ηδ Οςιακία πζμ πνμζθζθή ζηυπμ αθ’ εκυξ ηαζ πενζζζυηενμ εοάθςηδ
αθ’ εηένμο. Ρμ ακαημθζηυ νςιασηυ ηνάημξ ήηακ απυ ημοξ πζμ ακεπηοβιέκμοξ,
οθζηά ηαζ πκεοιαηζηά, πμθζηζζιμφξ. Ξμθθέξ πενζμπέξ ημο, υπςξ δ Αίβοπημξ, δ
Πονία ηαζ δ Κζηνά Αζία ήηακ, ζηδκ απχηενδ ανπαζυηδηα ηαζ ηα υνζα ηδξ
πνμσζημνίαξ, ημζηίδεξ ηδξ βεςνβίαξ, ημο ιμκίιςξ εβηαηεζηδιέκμο αίμο ηαζ
ιήηνεξ ζπμοδαίςκ αοημηναημνζχκ. Ζ Οςιακία ήηακ ζπανιέκδ απυ ιεβάθεξ ηαζ
ιεζαίεξ πυθεζξ, ηέκηνα ειπμνίμο ηαζ αζμηεπκίαξ, δεθεαζηζημί ζηυπμζ βζα ηάεε
επίδμλμ επζδνμιέα. Ν ορδθυξ εηπνδιαηζζιυξ ηδξ μζημκμιίαξ ζήιαζκε ηδκ εονεία
ηοηθμθμνία πνοζμφ, μ μπμίμξ ζοζζςνεουηακ ηαζ ζηζξ ιεβάθεξ εηηθδζίεξ ηαζ
ιμκέξ ιε ηδκ ιμνθή δςνεχκ, πμθοηεθχκ εζηυκςκ ηαζ οθαζιάηςκ η.α. Δίηε
ιζθάιε βζα ιία ακηίπαθδ μνβακςιέκδ αοημηναημνία ή ιία θδζημζοιιμνία
κμιάδςκ, ζε ηάεε πενίπηςζδ ηα άπθδζηα ιάηζα εα ζηνέθμκηακ πνμξ ηδκ
Οςιακία. Απυ ηδκ άθθδ, δ ηαίνζα βεςβναθζηή ηδξ εέζδ ιεηαλφ Λμηζμακαημθζηήξ
Δονχπδξ-Κέζδξ Ακαημθήξ-Βμνείμο Αθνζηήξ ηαζ Κεζμβείμο-Δολείκμο Ξυκημο-
Δοναζζαηζηήξ Πηέπαξ-Θαοηάζμο ηδκ ηαεζζημφζε ακαβηαζηζηά δίμδμ ή ειπυδζμ ζε
ιεβάθεξ ιεηακαζηεφζεζξ θαχκ ή ηδκ ηαηαηηδηζηή πμνεία κεανχκ δοκάιεςκ.
Κέπνζ ηαζ ζήιενα αοημί μζ πχνμζ είκαζ δζαθζθμκζημφιεκμζ απυ ηζξ παβηυζιζεξ
δοκάιεζξ ηαζ πεδία ακεθεήημο ακηαβςκζζιμφ, υπςξ έπεζ δείλεζ δ
ιεηαροπνμπμθειζηή επμπή, απυ ηδ δζάζπαζδ ηδξ Γζμοβημζθααίαξ ιέπνζ ηα
ακμζηηά ιέηςπα ηδξ Πονίαξ ηαζ ηδξ Νοηνακίαξ.

Αοηυ ζοκεπάβεηαζ πςξ δ αοημηναημνία δεπυηακ πζέζεζξ απυ ημ αμννά (Γυηεμζ,

Πθάαμζ, Βμφθβανμζ, Άαανμζ, Οχζμζ, κμιάδεξ ηδξ ζηέπαξ), ηδ δφζδ (Φνάβημζ,
Γενιακμί, Λμνιακδμί), ηαζ ηδκ ακαημθή (Ξένζεξ, Άνααεξ, Ρμφνημζ). Ζ δζάζπαζδ
ηδξ πενζαίαξ ιάγαξ ηδξ αοημηναημνίαξ ζε δφμ ιένδ πςνζγυιεκα απυ εάθαζζα,
ηονίςξ ηδκ Κζηνά Αζία ηαζ ηδκ πενζυκδζμ ημο Αίιμο, πενζέπθεηε αηυιδ
πενζζζυηενμ ηδκ ηαηάζηαζδ απυ άπμρδ επζημζκςκζχκ, επζιεθδηείαξ η.α. Αοηυ
βίκεηαζ αηυιδ πεζνυηενμ ακ πνεζαζηεί κα πνμζεέζμοιε ηζξ απμημιιέκεξ ηηήζεζξ
ζηα Ξανεολείκζα (Θνζιαία), ηδκ Ηηαθία, ηδκ Αθνζηή ή ημ εθήιενμ πνμβεθφνςια

12
ηδξ Ηζπακίαξ (6-7μξ αζ.). Ρέθμξ, δ αίβθδ ηδξ Βαζζθίζζδξ ηςκ Ξυθεςκ ηαζ ημο
νςιασημφ ενυκμο ηα ηαεζζημφζακ αανφηζια ηνυπαζα πμο μκεζνεφμκηακ λέκμζ
ααζζθείξ, πάκμζ ηαζ ζμοθηάκμζ.

Απέκακηζ ζε ηυζεξ πνμηθήζεζξ, ζε ηάεε ιέηςπμ ηαζ ζε αάεμξ πνυκμο, δ ιυκδ

πενίπηςζδ κα επζαζχζεζ ηαζ κα εοδιενήζεζ δ Ακαημθζηή Οςιασηή αοημηναημνία
ήηακ κα εθζπεεί. Δάκ ακηζιεηχπζγε ηάεε ακηίπαθμ ιε ηαηά ιέηςπμκ επίεεζδ ηαζ
ςιή αία, πμθφ βνήβμνα ημ έιροπμ ηαζ οθζηυ δοκαιζηυ ηδξ εα ηαηέννεε. Ζ
ααζζθείαξ ηδξ Θςκζηακηζκμοπυθεςξ ανέεδηε ζοπκά ζημ ζηυπαζηνμ δοκάιεςκ
ζζμηίιςκ ή ηαζ ζζπονμηένςκ απυ εηείκδ (Παζζακζδζηή Ξενζία, Ανααζηυ Σαθζθάημ,
αοημηναημνίεξ ηςκ Φναβημ-Γενιακχκ), εκχ ηαζ ιζηνυηενεξ δοκάιεζξ ιπυνεζακ
κα απμηεθέζμοκ ιυκζιδ πθδβή ηαζ επζηίκδοκμ ακηαβςκζζηή ζημ πεδίμ ηδξ ιάπδξ
(Ξαηγζκάηεξ, Βμφθβανμζ, Λμνιακδμί). Αηυιδ πεζνυηενα, ζοκήεςξ μζ λέκεξ
απεζθέξ ζοκέπζπηακ ιεηαλφ ημοξ: δ ηαηαζηνμθή ημο 11μο αζχκμξ ήνεε ιέζα
απυ ηδ ζφιπηςζδ ηςκ επζεέζεςκ (ηαηά ζεζνά ζδιακηζηυηδημξ) Νφββνςκ,
Ξαηγζκάηςκ, Λμνιακδχκ ηαζ Πεθηγμφηςκ Ρμφνηςκ. Ρδκ επμπή ηςκ Ηζαφνςκ
(8μξ αζ.) δ άιοκα ηαηά ημο Σαθζθάημο ζοκδοάζηδηε ιε δνάζδ πενζμνζζιμφ ηδξ
Βμοθβανζηήξ απεζθήξ ηαζ ηςκ ζθααζηχκ επζδνμιχκ-ιεηακαζηεφζεςκ. Ζ
αοημηναημνία ηδξ Λζηαίαξ ήηακ εβηθςαζζιέκδ ιεηαλφ ηςκ Πηαονμθυνςκ
ηαηαηηδηχκ ηδξ Ξυθεςξ ηαζ ηςκ ημονηζηχκ θφθςκ ηδξ Κζηνάξ Αζίαξ. Αηυιδ ηαζ
ζηζξ πενζυδμοξ ηδξ ιεβαθφηενδξ αηιήξ, πθμφημο ηαζ ζζπφμξ, υπςξ ημο
Ημοζηζκζακμφ ή ημο Βαζζθείμο Β’, δ Λέα Οχιδ δεκ είπε ημ πενζεχνζμ απθά κα
ζοκεθίαεζ ημοξ επενμφξ ηδξ δζα ημο ζζδήνμο. Φοζζηά δ αοημηναημνία
πανέηαζζε, ημ ιεβαθφηενμ ιένμξ ηδξ ζζημνίαξ ηδξ, ζηναημφξ πνμεημζιαζιέκμοξ,
πεζεανπδιέκμοξ ηαζ εηπαζδεοιέκμοξ, επίθμαμ ιέζμ απμηνμπήξ βζα ηάεε επενυ.
Αθθά δ δφκαιδ είπε ηα υνζα ηδξ. Θακείξ δεκ ιπμνεί κα δνα ζοκεπχξ ζακ
θζμκηάνζ, πνέπεζ κα ζηέπηεηαζ ηαζ ζακ αθεπμφ. Αηυιδ ηαζ υηακ βζκυηακ πνήζδ
αίαξ, έπνεπε κα είκαζ πνμζεηηζηή, εζδάθθςξ παναιυκεοε δ ηαηαζηνμθή. Νζ
Οςιαίμζ είπακ πθήνδ ζοκείδδζδ πςξ βζα κα επζηεοπεεί δ απαναίηδηδ μζημκμιία
δοκάιεςκ, έπνεπε ζημ παζπκίδζ κα ιπμοκ υνμζ υπςξ δ δζπθςιαηία, δ ηαηαζημπία
ηαζ ημ ηέπκαζια. Νζ ηαηηζηε΄ξ αοηέξ άνιμγακ απμθφηςξ ζε ιία δφκαιδ
ηαεεζηςηζηή-status quo υπςξ δ Οςιακία, δ μπμία εκδζαθενυηακ πνςηίζηςξ κα
δζαθοθάλεζ ηα εηηεηαιέκα εδάθδ ηαζ πθμφηδ ηδξ ηαζ υπζ κα ηάκεζ κέεξ
ηαηαηηήζεζξ. Ξνμξ ιεβάθδ απμβμήηεοζδ ηςκ ακηζπάθςκ ηδξ, πμο ζοπκά
εηθάιαακακ αοηήκ ηδκ ελεγδηδιέκδ έιιεζδ πνμζέββζζδ ςξ δείβια δεζθίαξ ηαζ
αηζιίαξ, δ Ακαημθζηή Οςιασηή αοημηναημνία πνδζζιμπμίδζε υθδ ηδκ
ενβαθεζμεήηδ ηδξ ζζπφμξ ιε δελζμηεπκία, απυ ηζξ αίεμοζεξ ημο Ηενμφ Ξαθαηίμο
ιέπνζ ημ αζιαημααιιέκμ πεδίμ ηδξ ιάπδξ.

13
 Η ΒΤΖΑΝΣΘΝΗ ΣΕΥΝΗ ΣΟΤ ΠΟΛΕΜΟΤ
Γζα ηζξ ηαηηζηέξ ηαζ ηδκ εονφηενδ ζηναηδβζηή ηςκ Βογακηζκχκ ζημκ πυθειμ
θαιαάκμοιε πθδνμθμνίεξ απυ ηα δζάθμνα πνμκζηά ηαζ ζζημνζηά ζοββνάιιαηα,
πμο πενζθαιαάκμοκ θεπημιενείξ πενζβναθέξ ιαπχκ ηαζ εηζηναηεζχκ, ηαζ απυ
ζηναηζςηζηά εβπεζνίδζα. Ακηθχκηαξ απυ ηζξ βκχζεζξ ηςκ ανπαίςκ Δθθήκςκ ηαζ
Οςιαίςκ αθθά ηαζ ηδ δζηή ημοξ ειπεζνία, πμθειζημί άκδνεξ ηδξ αοημηναημνίαξ
ζοβηέκηνςκακ ηαζ ζοζηδιαημπμζμφζακ ηακυκεξ ηαζ ζοιαμοθέξ ζε αζαθία πνμξ
πνήζδ ημο ζηναηδβμφ. Ρέημζα αζαθία οπήνλακ ημ «Πηναηδβζηυκ» ημο
αοημηνάημνμξ Καονζηίμο ημκ 6μ αζχκα ηαζ ηα «Ραηηζηά» ημο Ιέμκημξ ΠΡ’ ημο
Πμθμφ ζημ ιεηαίπιζμ 9-10μο αζχκμξ. Ζ ένεοκα ημο ηαεδβδημφ Λέζημνμξ
Θμονάηδ βζα ημ δεφηενμ ένβμ (Γζαπνμκζηέξ ανπέξ αογακηζκήξ ζηναηδβζηήξ ηαζ
ηαηηζηήξ, εηδυζεζξ Ξμζυηδηα) απμηεθεί ηαζ ααζζηή πδβή αοημφ ημο άνενμο.

΋πςξ ακαθένεζ μ η. Θμονάηδξ αθθά ηαζ θαίκεηαζ ηαεανά ζημκ ζπεηζηά

ελμζηεζςιέκμ ακαβκχζηδ, δ αοημηναημνζηή ζηναηδβζηή υπςξ δζαθαίκεηαζ ιέζα
απυ ηζξ ζεθίδεξ ηςκ «Ραηηζηχκ» πανμοζζάγεζ εκηοπςζζαηέξ μιμζυηδηεξ ιε
εηείκδκ ηδξ ανπαίαξ Θίκαξ ζημ ηθαζζζηυ ένβμ ημο Πμοκ Ργμο «Ζ Ρέπκδ ημο
Ξμθέιμο». Ζ έιθαζδ ζηδκ πνμζεηηζηή εημζιαζία, ηδκ έιιεζδ πνμζέββζζδ, ηδκ
πνήζδ ηεπκαζιάηςκ ηαζ ηδκ απμθοβή ιαηνμπνμκίςκ, αζιαηδνχκ ζοβηνμφζεςκ
εκχκεζ ηζξ δφμ αοημηναημνίεξ, ηαεχξ είπακ ανηεηά ημζκά παναηηδνζζηζηά.
Αιθυηενεξ ήηακ ανπαία ηαζ πθμφζζα ηνάηδ, πμο πνμζπαεμφζακ κα δζαθοθάλμοκ
ημοξ πυνμοξ ηαζ ηα εδάθδ ημοξ απυ επζδνμιείξ, ζοπκά κμιάδεξ, θζβυηενμ
ελεθζβιέκμοξ αθθά ζοπκά πζμ ζηθδνμηναπήθμοξ ηαζ εοεθίηημοξ, Ν
Θμιθμοηζακζζιυξ ηαζ μ Ραμσζιυξ δίκμοκ ιεβάθδ αλία ζηδκ εζνήκδ ηαζ ηδκ ηάλδ,
ζοκεπχξ μ πυθειμξ απαζηείηαζ κα είκαζ υζμ ημ δοκαηυκ πζμ ακαίιαηημξ ηαζ
ζφκημιμξ. Πήιενα, ηα αζεζεαθή ζοιπενάζιαηα ημο Πμοκ Ργμο υπζ ιυκμ
δζδάζημκηαζ ζηζξ ζηναηζςηζηέξ αηαδδιίεξ υθμο ημο πθακήηδ, αθθά είκαζ
ελαζνεηζηά δδιμθζθή ιεηαλφ επζπεζνδιαηζχκ, πμθζηζηχκ ηαζ ηάεε ακενχπμο πμο
εεςνεί πςξ ιπμνεί κα έπεζ μθέθδ ζηδκ ηαεδιενζκή ημο γςή απυ αοηά. Ζ
Βογακηζκή ζηναηδβζηή ηαζ ηαηηζηή, ιε ηδκ πθδνυηδηα ηαζ εοεθζλία πμο ηδκ
παναηηδνίγεζ, εα ιπμνμφζε ηάθθζζηα κα απμηεθέζεζ εδζαονυ βκχζεςκ ηαζ ηνμθή
βζα ηδκ ζηέρδ ημο ακαβκχζηδ.

Ξαναηάης εα εηεέζμοιε ιενζηά δζδάβιαηα ηδξ αοημηναημνζηήξ πμθειζηήξ

ζηέρεςξ, πάνδ ζηα μπμία δ Ακαημθζηή Οχιδ άκηελε ηαζ ιεβαθμφνβδζε επί πίθζα
πνυκζα.

Μελ είζαη ρσξίο ιόγν ξηςνθίλδπλνο

Πημκ πυθειμ έπεζ ιεβάθδ ζδιαζία ημ εάκ ηαζ πυηε εα δμεεί δ ιάπδ. Κία ιεβάθδ
ήηηα εα ιπμνμφζε κα οπμκμιεφζεζ ζθμδνά έκα ζοβηεηνζιέκμ ιέηςπμ ή ηδκ
αζθάθεζα μθυηθδνδξ ηδξ αοημηναημνίαξ. Ζ απχθεζα ειπείνςκ αεηενάκςκ ή εκυξ
ζηακμφ ζηναηδβμφ είκαζ δοζακαπθήνςηδ. Ζ πάβζα νςιασηή ανπή πενί μζημκμιίαξ
δοκάιεςκ ζήιαζκε πςξ δ ηαηαζπαηάθδζδ ζηναηεοιάηςκ ζε άζημπεξ ή ιδ
ακαβηαίεξ επζπεζνήζεζξ ήηακ απανάδεηηδ. Ζ έκμπθδ δνάζδ επζθέβεηαζ υηακ είκαζ

14
ημ ιυκμ ή ημ πθέμκ πνυζθμνμ ιέζμκ κα απμηνμοζεεί ιία επίεεζδ ή κα
πνμηθδεεί γδιζά ζημκ ακηίπαθμ, κα ηαηαθδθεεί ιία ζδιακηζηή εέζδ ή βεκζηχξ
έκα πθεμκέηηδια: «άκεο ςθεθείαξ ή ακάβηδξ επί ηζκζ πνάβιαηζ μο δέμκ
παναηζκδοκεφεζκ». Ρα «Ραηηζηά» πνμεζδμπμζμφκ ημκ ζηναηδβυ κα ιδκ δεθεάγεηαζ
απυ ηδκ απαηδθή υρδ ηδξ επζηοπίαξ, μφηε κα γδθεφεζ ημοξ παναηυθιμοξ
ζοκαδέθθμοξ ημο πμο ηδκ ηένδζζακ. Δηείκμζ ιπμνεί απθά κα ζηάεδηακ ηοπενμί,
δ ζηναηζςηζηή δζμίηδζδ υιςξ δκε ιπμνεί κα ελανηάηαζ απυ ηδκ ηφπδ, Φοζζηά
υηακ ημ διέηενμ ζηνάηεοια ιεζμκεηηεί, πνέπεζ κα απμθεφβεζ ηδκ ιάπδ. ΋πςξ
θέεζ (παναθθήθςξ ηαζ ιενζημφξ αζχκεξ κςνίηενα) μ Πμοκ Ργμο, «κα ιδκ
ιεηαηζκείζαζ εάκ δεκ δζαηνίκεζξ ηάπμζμ πθεμκέηηδια. Λα ιδκ πνδζζιμπμζείξ ηα
ζηναηεφιαηα ζμο εηηυξ εάκ πνυηεζηαζ κα ηενδίζεζξ ηάηζ».

Ξμθφ πνμηζιυηενμ είκαζ κα ζηναθεί ιία άθθδ δφκαιδ ηαηά ηςκ επενχκ, χζηε ηαζ
κα ιδ θεανμφκ διέηενα ζηναηεφιαηα ζηδ ιάπδ – ιε ημκ ηίκδοκμ ιζαξ ήηηαξ
ιμκίιςξ οπανηηυ – ηαζ δ ηαηάθδλδ κα είκαζ, αηυιδ ηαζ εάκ δεκ οπάνλεζ ζαθήξ
ζοιιαπζηή κίηδ, δ ελάκηθδζδ υθςκ ηςκ πθεονχκ, ιε ηδκ αοημηναημνία άεζηηδ
ηαζ νοειίζηνζα: «ή εα αθθδθμελμκηςεμφκ ή εα επζηναηήζεζ μ έκαξ απυ ημοξ δφμ,
αθμφ υιςξ πνχηα αοηυξ εα έπεζ απμθέζεζ πμθθμφξ ζηακμφξ ζηναηζχηεξ ηαηά ηδκ
ακηζπανάεεζδ ηδξ ιάπδξ. Νπυηε, ημ απμηέθεζια εα είκαζ κα ελαζεεκίζμοκ ηαζ μζ
δφμ ακηίπαθμζ ηδ ζηζβιή πμο ημ διέηενμ ζηνάηεοια εα παναιείκεζ ζχμ ηαζ
ααθααέξ ηαζ εα ακαδεζπεεί εκ ηέθεζ ζζπονυηενμ ηςκ άθθςκ». Νζ Οςιαίμζ ζοπκά
πθήνςκακ ημκ έκακ δβειυκα κα πμθειάεζ ημκ άθθμκ ή κα ηαθφπηεζ πνμθδπηζηά
ηα ζφκμνα ημοξ (ή έζης κα ιδκ ημοξ επζηίεεηαζ). Πε μνζζιέκεξ πενζπηχζεζξ αοηέξ
μζ πμνδβίεξ εφιζγακ θυνμ οπμηεθείαξ, υηακ δ Οςιακία ανζζηυηακ ζε άζπδιδ
ηαηάζηαζδ έκακηζ ζζπονμηένμο ακηζπάθμο (Ξενζία, Σαθζθάημ), υιςξ ήηακ ζαθχξ
πνμηζιυηενμ απυ ηδκ πθήνδ ηαηαζηνμθή ηαζ ηδκ ζοκέπεζα εκυξ απμηοπδιέκμο
πμθέιμο. Ρμ «δζαίνεζ ηαζ ααζίθεοε» πνδζζιμπμίδζε δελζμηεπκζηά μ Αθέλζμξ
Θμικδκυξ βζα κα μδδβήζεζ ηα ημονημιακζηά ειζνάηα ηδξ Κζηνάξ Αζίαξ ζε
αθθδθμζπαναβιυ. Ζ ηαηηζηή αοηή αεααίςξ ειπενζείπε ημ νίζημ κα απμδεζπεεί μ
κέμξ ζοκενβάηδξ πεζνυηενμξ απυ ημκ πνμδβμφιεκμ επενυ. ΋ηακ μ Λζηδθυνμξ
Φςηάξ ηάθεζε ημοξ Οςξ κα επζηεεμφκ ζημοξ Βμοθβάνμοξ, εηείκμζ ημ έηακακ ιε
ηενάζηζα επζηοπία. Πηδ ζοκέπεζα υιςξ εέθδζακ κα ηναηήζμοκ ηδ Βμοθβανία ςξ
ηηήζδ ημοξ ηαζ κα επεηηαεμφκ εζξ αάνμξ ηδξ αοημηναημνίαξ. Σνεζάζηδηακ
αζιαηδνμί αβχκεξ απυ ημκ Ηςάκκδ Ρζζιζζηή βζα κα απμζμαδεεί αοηή δ απεζθή.

Νίθεζε ηνλ ερζξό κε ζηξαηεγήκαηα

Θαζ εδχ δ ανπή είκαζ ίδζα ιε ηδκ παναπάκς. Δίκαζ πμθφ πνμηζιυηενμ κα δηηάηαζ μ
επενυξ ιε ηεπκάζιαηα ηαζ πνμζπμζήζεζξ, δίπςξ κα πνεζαζηεί άιεζδ ζφβηνμοζδ,
πανά κα νζπηεί μ διέηενμξ ζηναηυξ ζηδ ιάπδ, δζαηζκδοκεφμκηαξ απχθεζεξ ηαζ
ίζςξ ηδκ ήηηα: «δζα αμοθήξ ιάθθμκ ηαζ ζηναηδβίαξ ηναηείκ ηςκ επενχκ… ή ης
πεζνί αζάγεζεαζ ηαζ δοκάιεζ ηαζ πνμξ ηαξ ηαηά πνυζςπμκ ιάπαξ απμηζκδοκεφεζκ».
Ζ άζημπδ θεμνά πνέπεζ κα απμθεφβεηαζ, πνμξ υθεθμξ ηδξ κίηδξ «άκεο ιάπδξ» ή
«άκεο θακενμφ πμθέιμο». ΋πςξ ακαθένεζ ίζςξ ημ βκςζηυηενμ απυθεεβια ημο
Πμοκ Ργμο, «Ρμ κα πμθειάεζ ηακείξ ηαζ κα κζηάεζ υθεξ ηζξ ιάπεξ δεκ είκαζ δείβια
ιέβζζηδξ ζηακυηδηαξ. Ζ ιέβζζηδ ζηακυηδηα ζοκίζηαηαζ ζηδκ δζάθοζδ ηδξ επενζηήξ
ακηίζηαζδξ δίπςξ ιάπδ».

15
Γζα κα παναπθακήζμοκ ημκ επενυ, μζ ζηναημί ηδξ Ακαημθζηήξ Οςιασηήξ
αοημηναημνίαξ ηαηέθεοβακ ζε πθδεχνα ιέζςκ ελαπάηδζδξ. Ρα ζηναηζςηζηά
εβπεζνίδζα πενζέπμοκ ζπεηζηά παναδείβιαηα. Πηναηζχηεξ έθενακ ηα εκδφιαηα ή
ηα ζήιαηα ημο επενμφ βζα κα ημκ πθδζζάζμοκ δίπςξ κα βίκμοκ ακηζθδπημί. Πε
άθθεξ πενζπηχζεζξ ζοκίζηαημ δ ηαηαζηεοή πνμπείνςκ μπονςιαηζηχκ ένβςκ ζημ
πεδίμ ηδξ ιάπδξ, χζηε κα θεζημονβήζμοκ ςξ πνμηάθοιια βζα ηδκ οπμπχνδζδ
ημο ζηναημφ ή κα ηάκμοκ ημκ επενυ κα απακηήζεζ ιε δζηέξ ημο μπονχζεζξ, μπυηε
εα πάζεζ ηδκ εοεθζλία ημο ηαζ εα είκαζ εοάθςημξ ζε επίεεζδ. Πε ηάπμζεξ
πενζπηχζεζξ είκαζ ηαθφηενμ μ διέηενμξ ζηναηυξ κα ιμζάγεζ ιζηνυηενμξ απυ υηζ
είκαζ, χζηε μ ακηίπαθμξ π.π. κα παναζονεεί ζε ιία αζφκεηδ επίεεζδ. Γζα αοηυ ημ
ηέπκαζια πενζζζυηενμζ ζηναηζχηεξ ιέκμοκ ζηδκ ίδζα ζηδκή, δ θάθαββα
παναηάζζεηαζ ζε ιεβάθμ αάεμξ ηαζ ηα πθμία δέκμκηαζ ιεηαλφ ημοξ χζηε απυ
ιαηνζά κα ιμζάγμοκ ζακ έκα. Ακ ακηίεεηα εέθμοιε δ δφκαιδ ιαξ κα ιμζάγεζ
ιεβαθφηενδ (βζα κα θμαίζμοιε ημκ επενυ ή κα ημκ ηάκμοιε κα αβηζζηνχζεζ
πενζζζυηενεξ δοκάιεζξ ζε ιία πενζμπή), ηυηε θαιαάκμκηαζ ηα ακηίεεηα ιέηνα. Ρζξ
κφπηεξ, βζα πανάδεζβια, μζ ζηναηζχηεξ ακάαμοκ πμθφ πενζζζυηενεξ θςηζέξ απυ
υηζ πνεζάγμκηαζ, ηαζ ηζξ διένεξ ορχκμκηαζ πενζζζυηενα θάαανα ζηναηζςηζηχκ
ιμκάδςκ.

Εμνπδεηέξσζε ηνλ αξρεγό

«Ξαηάλς ημκ πμζιέκα, ηα δζαζημνπζζεήζμκηαζ η πνυααηα ηῆξ πμίικδξ», θέβεζ δ

Αβία Γναθή, πνμθδηεφμκηαξ ημκ πακζηυ πμο εα ηαηαθάαεζ ημοξ Απμζηυθμοξ
ιεηά ηδκ Πηαφνςζδ ημο Θονίμο. Σςνίξ ημκ ανπδβυ ημο, έκα ζχια πάκεζ ηδ
ζοκμπή ημο, δδιζμονβείηαζ ηεκυ εοεφκδξ ηαζ θήρδξ απμθάζεςκ, εκχ ημ δεζηυ

16
ηςκ οθζζηαιέκςκ ζοπκά ηαηαννέεζ. Ιίβα εεάιαηα είκαζ πζμ απμηανδζςηζηά βζα
ημκ ζηναηζχηδ απυ ημ κα αθέπεζ ημκ δβέηδ ημο κεηνυ ζημ πεδίμ ηδξ ιάπδξ.
Πήιενα μζ ανπδβμί ηναηχκ ηαζ ηοαενκήζεςκ, υπςξ ηαζ μζ ακχηαημζ αλζςιαηζημί,
δε δζεοεφκμοκ ημκ πυθειμ απυ ηα παναηχιαηα ή ηδκ πνχηδ βναιιή. Αοηυ δε
ζδιαίκεζ πςξ δ βζα μπμζμδήπμηε θυβμ απχθεζα ηδξ ημνοθήξ (υπςξ φζηενα απυ
δμθμθμκία, αζθκίδζμ εάκαημ ή ιία ζμαανή ηνίζδ πμο μδδβεί ζε παναίηδζδ ή
ηαεαίνεζδ) δεκ ιπμνεί κα έπεζ, αναποπνυεεζια έζης, πμθφ ζμαανέξ ζοκέπεζεξ
βζα ιία πχνα ή ιία επζπείνδζδ. ΋πζ ιυκμ μζ ηαηχηενμζ αλζςιαημφπμζ δεκ εα
λένμοκ ηζ κα ηάκμοκ, πζεακχξ εα ανπίζμοκ κα ακηαβςκίγμκηαζ βζα ημ πμζμξ εα
δζαδεπεεί ημκ εηθζπυκηα.

Πημ πεδίμ ηδξ ιάπδξ πνζκ ηδ ζφβπνμκδ επμπή, δ πανμοζία ημο δβέηδ ακ υπζ ζηδκ
βναιιή ημο πονυξ, ημοθάπζζημκ ζηα ιεηυπζζεεκ ήηακ απαναίηδηδ βζα κα
ζοκημκίγεζ ηαζ κα ηαεμδδβεί ηζξ δοκάιεζξ ημο. Ν ίδζμξ μ ααζζθεφξ ζοπκά
μδδβμφζε ημ ζηναηυ αοημπνμζχπςξ, βζα κα έπεζ εηείκμξ ημκ πθήνδ έθεβπμ ηαζ
κα ιδκ αθήκεζ πενζεχνζα αηαζεαθζχκ ζε θζθυδμλμοξ ζηναηδβμφξ (απυ ηέημζεξ
ηαποπμρίεξ ημο Ημοζηζκζακμφ ηαθαζπςνήεδηε επί ιαηνυκ μ ζηακυηαημξ ηαζ
απμθφηςξ πζζηυξ Βεθζζάνζμξ). Πηζξ πενζπηχζεζξ ηδξ νςιασηήξ ζζημνίαξ πμο μ
ααζζθεφξ αζπιαθςηίζεδηε ή ζημηχεδηε (Νοάθδξ, Λζηδθυνμξ Α’, Οςιακυξ
Γζμβέκδξ),, αημθμφεδζε ηαηαζηνμθή. Πε ηάεε πενίπηςζδ, μ διέηενμξ
ζηναηδβυξ πνέπεζ κα πνμζηαηεφεηαζ απυ πμθθμφξ, ζηακμφξ ηαζ παεζαζιέκμοξ
θνμονμφξ ηαζ ακηζζημίπςξ μ ακηίπαθμξ κα ηαηαδζχηεηαζ. Ρα «Ραηηζηά» δίκμοκ
ημκ ηυκμ ιε ηνυπμ ζαθή:

«Ο ζηξαηεγόο ηωλ ερζξώλ είλαη ζε ζρέζε κε ηνλ ζηξαηό ηνπ ζαλ έλα θεθάιη
έρηδλαο. Θα πξέπεη ινηπόλ λα επηθεληξωζεί ε επηλνεηηθόηεηα καο ζηελ
εμνπδεηέξωζε ηνπ είηε κέζω ελόο κεγάινπ αξηζκνύ βαξηά νπιηζκέλωλ
ζηξαηηωηώλ πνπ επηπίπηνπλ επζέωο κόλν θαη’ απηνύ, είηε κε ηελ εμαπόιπζε
βειώλ ελαληίνλ ηνπ ωο κνλαδηθνύ ζηόρνπ, είηε κε θάπνηα άιιε κεζόδεπζε. Δηόηη
κόιηο ζπληξηβεί ην θεθάιη ηεο έρηδλαο, ην ππόινηπν ζώκα παξακέλεη αλελεξγό.»

Πε μνζζιέκεξ πενζπηχζεζξ μζ ιάπεξ ηςκ Οςιαίςκ ηνίκμκηακ ιε ιμκμιαπίεξ ημο

αοημηνάημνμξ ιε ημκ ακηίπαθμ δβέηδ, αβαθιέκεξ απυ μιδνζηά έπδ. Ρμ 627 ζηδ
ιάπδ ηδξ Λζκεοί, μ Ζνάηθεζμξ ζηυηςζε ημκ ζηναηδβυ ηςκ Ξενζχκ Οαγάηδ,
πνμηαθχκηαξ πακζηυ ζηζξ ηάλεζξ ημοξ. Ρμ 1211, ζηδκ Ακηζυπεζα ημο Καζάκδνμο
μζ Πεθηγμφημζ είπακ πενζηοηθχζεζ ημκ νςιασηυ ζηναηυ οπυ ημκ Θευδςνμ Α’
Ιάζηανδ ηαζ εημζιάγμκηακ κα ημκ ζοκεθίρμοκ. Ρυηε, ηοθθςιέκμξ απυ πμθειζηυ
ιέκμξ, μ ζμοθηάκμξ Θασπμζνυδξ ακαγήηδζε ημκ Θευδςνμ βζα κα ιμκμιαπήζμοκ.
Θαηάθενε κα ημκ νίλεζ απυ ημ άθμβμ ημο ηηοπχκηαξ ημκ ιε ημ νυπαθμ ημο, μ
ααζζθεφξ υιςξ ζδηχεδηε ηαζ πηφπδζε ιε ημ λίθμξ ημο ηα πυδζα ημο ίππμο ημο
Θασπμζνυδ. Ζ πηχζδ ηαζ μ εάκαημξ ημο ζμοθηάκμο έηνερε ημ ημονηζηυ
ζηνάηεοια ζε θοβή ηαζ έζςζε ηδκ ηεθεοηαία ζηζβιή ηζξ αοημηναημνζηέξ
δοκάιεζξ. Ζ πνμζηαζία ημο ανπδβμφ είκαζ ακεηηίιδηδ: φζηενα απυ ηδκ
ηαηαζηνμθζηή ήηηα ζημ Γοννάπζμ απυ ημοξ Λμνιακδμφξ (1081), μ κεανυξ
Αθέλζμξ Θμικδκυξ λέθοβε ιυθζξ ηαζ ιεηά αίαξ ηαθπάγμκηαξ, ιε ηέζζενα επενζηά
δυναηα ηανθςιέκα ζηδκ πακμπθία ημο. Ζ πμνεία ηδξ παβημζιίμο ζηναηζςηζηήξ
ζζημνίαξ εα ήηακ ίζςξ πμθφ δζαθμνεηζηή, ακ ημθιδνμί δβέηεξ υπςξ μ Κέβαξ

17
Αθέλακδνμξ ή μ Έναζκ Ουιεθ θμκεφμκηακ ηαεχξ μδδβμφζακ ημ ζηναηυ ημοξ ηαζ
εηηίεεκημ ζοκέπεζα ζε ηζκδφκμοξ.

Πε αοηέξ ηζξ ζζημνίεξ δεκ θείπμοκ ηαζ αηοπήιαηα ή ηναβζηά θάεδ. Ρμ 1078 ζηδκ
Θαθαανφδ ηδξ Θνάηδξ, μ Αθέλζμξ Θμικδκυξ, ζηναηδβυξ αηυιδ ζηδκ οπδνεζία
ημο Λζηδθυνμο Βμηακεζάηδ, ανζζηυηακ ζε ηνμιενά δφζημθδ εέζδ απέκακηζ ζηζξ
δοκάιεζξ ημο ζηαζζαζηή Λζηδθυνμο Βνοεκκίμο. Πε έκα ηνίζζιμ ζδιείμ ηδξ
ιάπδξ, μζ Ξεηζεκέβημζ ιζζεμθυνμζ ημο Βνοεκκίμο ζηαιάηδζακ κα ηαηαδζχημοκ
ημκ Θμικδκυ ηαζ υνιδζακ κα θεδθαηήζμοκ ημ ζηναηυπεδμ ημο ενβμδυηδ ημοξ,
ηθέαμκηαξ υ,ηζ ιπμνμφζακ πνζκ επζζηνέρμοκ ζηδκ παηνίδα ημοξ. Ν Αθέλζμξ, πμο
δεκ είπε ακηζθδθεεί αοηήκ ηδκ ελέθζλδ, έηακε έθμδμ ιε ιενζημφξ ζππείξ ημο ηαζ
έζπαζε ημκ επενζηυ ηθμζυ. Φηάκμκηαξ ζημ ακηίπαθμ ζηναηυπεδμ ημ ανήηε ζε
ηαηάζηαζδ πθήνμοξ πάμοξ: ακάιεζα ζημκ πακζηυ, μζ οπδνέηεξ ημο Βνοεκκίμο
πνμζπαεμφζακ κα ζχζμοκ ημ ηαθφηενμ άθμβμ ημο ζηναηδβμφ ημοξ, ιε ημ μπμίμ
εα έιπαζκε ζηδκ Θςκζηακηζκμφπμθδ ζακ αοημηνάημναξ αθμφ κζημφζε. Ν
Αθέλζμξ ζοκέθααε ημ άθμβμ ηαζ ημ μδήβδζε πίζς ζηζξ βναιιέξ ημο, θέβμκηαξ
ζημοξ άκδνεξ ημο πςξ μ Βνοέκκζμξ ζημηχεδηε. Δκχ μ ζηαζζαζηήξ αηυιδ
πνμζπαεμφζε κα επακαθένεζ ηδκ ηάλδ ζημ ζηνάηεοια ημο, μζ δοκάιεζξ ημο
Θμικδκμφ ακηεπζηέεδηακ ιε ακαπηενςιέκμ δεζηυ ηαζ ημκ ζοκέηνζρακ.

Αηυιδ πζμ εζνςκζηυ, αθθά ηαζ πζμ βκςζηυ, είκαζ ημ ηέθμξ ημο Γενιακμφ
αοημηνάημνμξ (ηαζ ζθμδνμφ επενμφ ηδξ Οςιακίαξ) Φνεζδενίημο Βαναανυζζα
ηαηά ηδκ Γ’ Πηαονμθμνία. Ρμ έημξ 1190 μ Φνεζδενίημξ δζέζπζγε ηδκ Κζηνά Αζία
ηαε’ μδυκ πνμξ ηδκ Ηενμοζαθήι, ζοκηνίαμκηαξ ζηδκ πμνεία ηάεε ημονηζηή
ακηίζηαζδ. Θαζ εκχ μ ιεβάθμ ζηναηυξ ημο πενκμφζε απυ ηδκ Θζθζηία βζα κα
ηαηεοεοκεεί πνμξ κυημκ, μ αοημηνάημναξ πέναζε απυ ημκ πμηαιυ Θαθφηαδκμ.
Ρμ άθμβμ ημο υιςξ ηνυιαλε απυ ημ παβςιέκμ κενυ ηαζ ημκ ένζλε ιέζα ζημ
πμηάιζ, υπμο μ αανζά εςναηζζιέκμξ Φνεζδενίημξ πκίβδηε. Ζ άδμλμξ απχθεζα ημο
μδήβδζε ζημ δζαζημνπζζιυ ημο Γενιακζημφ ζηναηεφιαημξ, ηδκ απαθμζθή ιίαξ
ζμαανήξ απεζθήξ βζα ημκ ζμοθηάκμ Παθακηίκ ηαζ εκ ηέθεζ ζηδκ απμηοπία ηδξ
Πηαονμθμνίαξ, πανά ηζξ εοεθθχδεζξ πνμζπάεεζεξ ημο Οζπάνδμο ημο
Ιεμκηυηανδμο.

Πξνθάιεζε δηρόλνηα ζηνλ ερζξό

Ζ εκυηδηα ηαζ δ μιυκμζα είκαζ απμθφηςξ απαναίηδηα βζα ηδκ επζηοπία ιίαξ
πμθζηζηήξ ή ιίαξ ζηναηζςηζηήξ επζπεζνήζεςξ. ΋ζμ θμζπυκ πνέπεζ κα
δζαθοθάζζεηαζ ςξ ηυνδ μθεαθιμφ βζα ηδκ διέηενδ πθεονά, ηυζμ πνέπεζ κα
οπμκμιεφεηαζ βζα ηδκ επενζηή. ΢πάνπμοκ ανηεηά ηεπκάζιαηα πμο εα ζπείνμοκ
ηδκ ηαποπμρία ηαζ ηδ δζπυκμζα ιέζα ζημ ακηίπαθμ ζηναηυπεδμ, υπςξ ηαζ
ακηίιεηνα βζα κα ιδκ πέζεζ ημ δζηυ ιαξ εφια ηέημζαξ πθεηηάκδξ.

Έκα ηθαζζζηυ είκαζ, υηακ μζ διέηενεξ δοκάιεζξ θεδθαημφκ ηαζ ηαηαζηνέθμοκ ιία
επενζηή πχνα, κα αθήκμοκ άεζηηα ηα ηηήιαηα ηαζ βεκζηά ηδκ πενζμοζία ηάπμζμο
ζδιαίκμκημξ αλζςιαημφπμο ημο ακηζπάθμο. Αοηυ εα αθήζεζ οπυκμζεξ πςξ
είιαζηε ζοκεκκμδιέκμζ, ηαζ μζ επενμί εα πάρμοκ κα ημκ ειπζζηεφμκηαζ, ή εα ημκ
ηδνφλμοκ λεηάεανα πνμδυηδ ηαζ εα ημκ απμιαηνφκμοκ. Ακηίζημζπα πνέπεζ κα

18
πνμθοθάζζεηαζ ηακείξ απυ ημοξ ακηζπάθμοξ ημο, πμο εα εεθήζμοκ κα
πνδζζιμπμζήζμοκ ημ ίδζμ ηυθπμ ηαηά ημο. Ζ ανπαία εθθδκζηή ζζημνία πνμζθένεζ
έκα πμθφ εκδζαθένμκ πανάδεζβια. Πηδκ ανπή ημο Ξεθμπμκκδζζαημφ Ξμθέιμο,
υηακ μζ Ππανηζάηεξ αάδζγακ ηαηά ηδξ Αηηζηήξ, μ Ξενζηθήξ θμαήεδηε πςξ εα
έεεηακ ζε εθανιμβή έκα ηέημζμ ζπέδζμ. Έηζζ δήθςζε πνμηαηααμθζηά ζηδκ
Δηηθδζία ημο Γήιμο πςξ, εάκ ηα ηηήιαηα ημο έιεκακ απείναπηα απυ ημοξ
Ππανηζάηεξ, εα ηα δχνζγε ζηδκ πυθδ.

Βαζζηυ ιέζμκ επαθήξ ημο διεηένμο ζηναηεφιαημξ ιε ημ επενζηυ είκαζ μζ

αζπιάθςημζ ηαζ μζ αοηυιμθμζ, ηςκ μπμίςκ μζ μιμθμβίεξ ιπμνμφκ ιεκ κα
απμηαθφρμοκ ηα ζπέδζα ηαζ ηζξ αδοκαιίεξ ιαξ ζημκ επενυ, δ ζςζηή
πεζναβχβδζδ ημοξ υιςξ ιπμνεί κα επζηείκεζ ηδ ζφβπζζδ. Ρα «Ραηηζηά»
πνμηείκμοκ υηακ αζπιαθςηίγμκηαζ επενμί, κα εηηίεεκηαζ ιπνμζηά ημοξ, οπμηίεεηαζ
ηαηά θάεμξ, ζημζπεία δήεεκ απυννδηα, ηα μπμία υηακ επζζηνέρμοκ ζηζξ βναιιέξ
ημοξ κα ιανηονήζμοκ ζημκ ζηναηδβυ ημοξ. Ακ πζζηέρεζ αοηά ηα ρέιαηα μ
επενυξ, ηυζμ ημ ηαθφηενμ. Αηυιδ υιςξ ηαζ εάκ δεκ είκαζ ηυζμ αθεθήξ, εα
παναλεκεοηεί ιε ημ βεβμκυξ υηζ μζ αζπιάθςημζ ζηναηζχηεξ ημο αθ’ εκυξ
απεθεοεενχεδηακ απείναπημζ, αθ’ εηένμο ημοξ άθδζακ κα ιάεμοκ ηυζμ
ζδιακηζηέξ πθδνμθμνίεξ. Αοηυ εα πνμηαθέζεζ οπμρίεξ πςξ ελαβμνάζηδηακ ή
είκαζ δζπθμί πνάηημνεξ. Ακηζζημίπςξ, δ διεηένα πθεονά πνέπεζ κα αθήκεζ
εκηέπκςξ ζημκ ακηίπαθμ ζημζπεία πμο κα ηαεζζημφκ οπυπημοξ ζηναηζχηεξ ιαξ
πμο αοημιμθμφκ πνμξ αοηυκ, χζηε ηαζ πάθζ κα ιδκ εεςνεί αλζυπζζημοξ μφηε
αοημφξ μφηε ηζξ πθδνμθμνίεξ ημοξ. Ζ «ηοπαία» εφνεζδ απυ ημκ επενυ
ζημζπείςκ, υπςξ επζζημθχκ ηαζ ζπεδίςκ, ιπμνεί κα πνδζζιεφζεζ ιε ημκ ίδζμ
ηνυπμ ζηδκ παναπθάκδζδ. Ν ακηίπαθμξ εα κμιίγεζ πςξ πέηοπε «δζάκα» ιε ηδκ
ηαημπή ηςκ ιοζηζηχκ ιαξ, εκχ ειείξ «θοηέραιε» επίηδδεξ ρεφδδ.

Βεααίςξ, μζ Οςιαίμζ δεκ είπακ ηαιία ρεοδαίζεδζδ πςξ μζ επενμί ημοξ, είηε ήηακ
κμιάδεξ θφθανπμζ είηε ζηναηδβμί ιεβάθςκ αοημηναημνζχκ, είπακ ακηίζημζπδ
πείνα ηαζ ζδέεξ βζα παναπθάκδζδ, ζοκεπχξ πνμζπαεμφζακ κα πνμθοθαπεμφκ ηαζ
κα ελμοδεηενχζμοκ ηα ακηίπαθα ηεπκάζιαηα. Θάεε οπμηζεέιεκμξ αοηυιμθμξ ή
πνέζαδξ εζνήκδξ πνέπεζ κα ακηζιεηςπίγεηαζ ιε άηνα ηαποπμρία ιέπνζ κα
ελαηνζαςεμφκ μζ πνμεέζεζξ ημο. Αηυιδ ηαζ εάκ απμδεζπεεί πςξ δ πνυηαζδ
εζνήκδξ είκαζ βκήζζα, ιέπνζ κα μθμηθδνςεεί δ δζαδζηαζία μ ζηναηυξ πνέπεζ κα
ιέκεζ ζε φρζζηδ επζθοθαηή βζα ηοπυκ αζθκζδζαζηζηέξ επζεέζεζξ.

Μάζε λα πξνζαξκόδεζαη

Ν πυθειμξ, υπςξ ηάεε ζπεδυκ ακενχπζκδ δναζηδνζυηδηα, δεκ είκαζ ζηαηζηυξ

ζηδκ θφζδ ημο. Διπθέημκηαξ ηαζ ηδκ ηεθεοηαία ζηιάδα ζηναηδβζηήξ
επζκμδηζηυηδηαξ, υπςξ ηαζ ιμκαδζηέξ ζοκεήηεξ ανζειχκ, υπθςκ, ηαζνζηχκ
ζοκεδηχκ, εδάθμοξ ηαζ πμθζηζηχκ ζηυπςκ, απμηεθεί πεδίμ ζε ιυκζιδ ηαηάζηαζδ
ιεηαθθάλεςκ ηαζ εηπθήλεςκ. Γεκ οπάνπμοκ δφμ ίδζεξ ιάπεξ ηαζ δφμ ίδζμζ
πυθειμζ, υζμ ηαζ εάκ ιπμνμφκ κα παναηδνδεμφκ ζοκαθή ιμηίαα ηαζ κα
ελαπεμφκ βεκζημί ηακυκεξ ηαζ «παηέηα» μδδβζχκ.

19
Απυ ημοξ πζμ ζδιακηζημφξ πανάβμκηεξ βζα ηζξ ζοκεήηεξ ηδξ ιάπδξ είκαζ,
πνμθακχξ, μ ίδζμξ μ επενυξ. Ξμζμξ είκαζ μ ελμπθζζιυξ ηαζ ημ ηεπκμθμβζηυ ημο
επίπεδμ, πμζα δ ημοθημφνα ημο, πμζεξ μζ αδοκαιίαξ ηαζ ηα πθεμκεηηήιαηα ημο;
Αοηά ηα ενςηήιαηα βονίγμοκ ιέζα ζημ ιοαθυ ημο πνμκμδηζημφ ζηναηδβμφ ηαζ
ηςκ πμθζηζηχκ πνμσζηαιέκςκ ημο. Ν ηαηηζηυξ ζηναηυξ εκυξ ηνάημοξ πμο δζελάβεζ
ζοιααηζηυ πυθειμ εα ακηζιεηςπζζηεί πμθφ δζαθμνεηζηά απυ έκα ζχια ακηανηχκ
ημο αμοκμφ, ιία μιάδα ιζζεμθυνςκ ή έκακ αμιαζζηή αοημηημκίαξ.

Πήιενα, μζ Αιενζηακμί πνδζζιμπμζμφκ ζηζξ ακηζ-ακηανηζηέξ ημοξ επζπεζνήζεζξ

ιεβάθμ αζνειυ ιέζςκ υπςξ εθζηυπηενα ηαζ εθζημθυνα αενμζηάθδ, ηα μπμία εα
ελμθμενεφμκηακ εκηυξ θεπηχκ ακ ακαπηφζζμκημ εκάκηζα ζε ιζα ζφβπνμκδ
δφκαιδ. Νζ Ξμνημβάθμζ έηακακ εηηεηαιέκδ (ηαζ επζηοπδιέκδ) πνήζδ εθίππςκ
ηιδιάηςκ ζηζξ γμφβηθεξ ηδξ Ακβηυθα ηοκδβχκηαξ ακηάνηεξ, εκχ ημ ζππζηυ είπε
απαλζςεεί δεηαεηίεξ πνζκ. Πημκ πυθειμ ηςκ παναηςιάηςκ μζ Δονςπαίμζ
ζηναηζχηεξ άθδζακ ηα ιεβάθα ηαζ δφζπνδζηα ημοθέηζα ηαζ έπζαζακ ηα πζζηυθζα,
ηα θηοάνζα ηαζ ηζξ πεζνμαμιαίδεξ, θμνχκηαξ ηνάκδ ηαζ ιεηαθθζημφξ εχναηεξ
αβαθιέκμοξ απυ ηδκ επμπή ηςκ ζππμηχκ. Έκαξ επαββεθιαηίαξ ζηναηζχηδξ ηαζ
αλζςιαηζηυξ δνα οπυ δζαθμνεηζηυ ηχδζηα δεμκημθμβίαξ ηαζ ηαηηζηήξ απυ υηζ έκαξ
ακηάνηδξ ή ηνμιμηνάηδξ. Θαηά ημοξ αδζαηυπμοξ πμθέιμοξ πμο ιάηςζακ ηδκ
Ηηαθία ηδκ επμπή ηδξ Ακαβεκκήζεςξ, μζ ιζζεμθμνζημί ζηναημί έηεζκακ κα
ειπθέημκηαζ ζε ιάπεξ πνμζεηηζηά ηαζ κα πνμηζιμφκ ηδ δζαπναβιάηεοζδ απυ ημ
νίζημ ιίαξ μθμηθδνςηζηήξ ήηηαξ-πάκς απυ υθα ημοξ έκμζαγε κα επζαζχζμοκ ηαζ
κα πθδνςεμφκ. ΋ηακ υιςξ εκεπθάηδζακ μζ ηναηζημί ζηναημί ηδξ Γαθθίαξ ηαζ ηδξ
Ηζπακίαξ, ιάπμκηακ ιε ακηζηείιεκμ ηδκ επίηεολδ πμθζηζηχκ ζηυπςκ, ζοκεπχξ δ
ζηάζδ ημοξ ήηακ πζμ άηαιπηδ ηαζ μθμηθδνςηζηή. Αηυιδ ηαζ μζ πνμζςπζηέξ
ηάζεζξ, ειιμκέξ, ακαζθάθεζεξ ηαζ θζθμδμλίεξ ημο ζηναηδβμφ επζηάζζμοκ
ελαημιζηεοιέκδ πνμζέββζζδ.

Ρα αογακηζκά ζηναηζςηζηά εβπεζνίδζα πανμηνφκμοκ ημκ ζηναηδβυ κα πνμζανιυγεζ

ηδ δνάζδ ημο ζφιθςκα ιε ηζξ εηάζημηε ζοκεήηεξ (ανιυγεζεαζ ημζξ
ακαθομιέκμζξ), χζηε κα παναιέκεζ απνυαθεπημξ ηαζ κα αζθκζδζάγεζ ημκ επενυ. Ζ
ζηναηζςηζηή εεςνία δεκ ιπμνεί κα πνμαθέρεζ ηα πάκηα, εκχ ιία ηαηηζηή δζανηχξ
επακαθαιαακυιεκδ εα βίκεζ βκςζηή ζημκ επενυ, πμο εα ηδκ απμθφβεζ ή εα
ακαπηφλεζ ακηίιεηνα. Ακηζζημίπςξ, δ δζαθμνεηζηή δεζηή-ροπμθμβζηή ηαηάζηαζδ
ημο επενμφ πνέπεζ κα θαιαάκεηαζ οπ’ υρζκ. Ακ είκαζ ημθιδνμί ηαζ εανναθέμζ, κα
παναζφνμκηαζ ζε παβίδα, π.π. ιε πνμζπμζδηή οπμπχνδζδ. Ακ είκαζ δεζθμί, κα
ιδκ αθήκμκηαζ ζηζβιή ζε δζοπία, αθθά ιε αδζάημπεξ επζεέζεζξ κα ζπάζεζ δ
ροπναζιία ηαζ δ εέθδζδ ημοξ βζα ιάπδ.

Ν Οςιαίμξ ζηναηδθάηδξ είπε ζηδκ θανέηνα ημο δζαθμνεηζηέξ ηαηηζηέξ ηαζ

ακηίιεηνα, ακάθμβα ιε ημ ηζ ζηναηυ είπε απέκακηζ ημο. Ρμ αανφ ζππζηυ ηςκ
Λμνιακδχκ, μζ αεζηίκδημζ ζππμημλυηεξ ηδξ Πηέππαξ ηαζ ημ εθαθνφ πεγζηυ ηςκ
Πθάαςκ δεκ ιπμνμφζακ κα ελμοδεηενςεμφκ ιε ημκ ίδζμ ηνυπμ. Ξθδνμθμνίεξ βζα
ηζξ νςιασηέξ ηεπκζηέξ ιάπδξ ακά ακηίπαθμ ιαξ δίκμοκ μζ ζζημνζηέξ πενζβναθέξ
ιαπχκ αθθά ηαζ αζαθία υπςξ ημ «Πηναηδβζηυκ» ημο αοημηνάημνμξ Καονζηίμο.
Ξαναηάης εα δμφιε μνζζιέκα παναδείβιαηα.

20
Νζ ζοπκέξ ανααζηέξ επζδνμιέξ ζηα ιζηναζζαηζηά εδάθδ ηαηά πνμηίιδζδ δεκ
ακηζιεηςπίγμκηακ ιε ηδκ ειθάκζζδ ημοξ, αθθά υηακ απμζφνμκημ. Νζ
ιμοζμοθιάκμζ ζοκήεςξ είπακ ζηυπμ ηδκ θαθοναβςβία ηαζ ηδκ πανάθοζδ ηςκ
μζημκμιζηχκ (αβνμηζηχκ) δηναζηδνζμηήηςκ, εκχ δεκ είπακ ιαγί ημοξ
πμθζμνηδηζηέξ ιδπακέξ άνα δεκ απεζθμφζακ ηζξ ηεζπζζιέκεξ πυθεζξ. Νζ ημπζημί
εειαηζημί ζηναημί εηηέκςκακ ημοξ πςνζημφξ ηαζ παναημθμοεμφζακ ημκ εζζαμθέα
δζαηνζηζηά, πνμζπαεχκηαξ ιε εκέδνεξ κα ηαηαζηνέθμοκ ιζηνά ηιήιαηα ημο.
΋ηακ μζ Άνααεξ, θμνηςιέκμζ ιε θάθονα ηαζ αζπιαθχημοξ-ζοκεπχξ έπμκηαξ
πάζεζ ηδ ιεβάθδ εοεθζλία πμο ημοξ έδζκε ημ πμθοάνζειμ ζππζηυ ημοξ-βονκμφζακ
ζηδκ παηνίδα ημοξ, μζ Οςιαίμζ ημοξ έζηδκακ εκέδνεξ ζε μνεζκά πενάζιαηα ιε
ζηυπμ κα ημοξ παβζδεφζμοκ ηαζ κα ημοξ ελμκηχζμοκ εηεί. Ξνμηζιάημ εζδζηά αοηέξ
μζ επζπεζνήζεζξ κα βίκμκηακ ζε ζοκεήηεξ ηαημηαζνίαξ, αθμφ μζ Άνααεξ δεκ ήηακ
ιαεδιέκμζ ζημ ηνφμ. Ζ ιεβάθδ αβάπδ ηςκ ιμοζμοθιάκςκ ζππέςκ βζα ηα
(πακάηνζαα) άθμβα ημοξ έηακε ημοξ Οςιαίμοξ κα ζημπεφμοκ εηείκα πενζζζυηενμ
πανά ημκ ακααάηδ, μπυηε ζοπκά μζ Άνααεξ πνμηζιμφζακ κα οπμπςνήζμοκ πανά
κα δζαηζκδοκεφζμοκ μζ ίππμζ ημοξ. Γεκζηά ημ νςιασηυ ζππζηυ ηαζ πεγζηυ οπενείπακ
ζε ελμπθζζιυ ηαζ πεζεανπία, υιςξ αοηυ δε ζήιαζκε πςξ μζ Άνααεξ ήηακ εφημθμξ
επενυξ. Ακηζεέηςξ, επί αζχκεξ οπήνλακ ηενάζηζα απεζθή βζα ηδκ αοημηναημνία,
πνμηαθχκηαξ ηδξ ιεβάθεξ ήηηεξ.

Νζ κμιαδζημί θαμί, υπςξ μζ Ρμφνημζ ηαζ μζ Ξεηζεκέβημζ, ζοβηνμημφζακ

ζηναηεφιαηα απμηεθμφιεκα ζπεδυκ ηαε’ μθμηθδνίακ απυ ζππζηυ, ηονίςξ εθαθνά
εςναηζζιέκμοξ ημλυηεξ. Αοηυ ημοξ έδζκε πμθφ ιεβάθδ ηαπφηδηα ηαζ εοεθζλία,
πμο ζήιαζκε πςξ ήηακ πμθφ δφζημθμ βζα ημ νςιασηυ ζηναηυ κα ημοξ ηαηαδζχλεζ
ηαζ κα ημοξ ακαβηάζεζ κα δχζμοκ ιάπδ εη ημο ζοζηάδδκ. Νζ κμιάδεξ ήηακ
δελζμηέπκεξ ηδξ πνμζπμζδηήξ οπμπςνήζεςξ, παναζφνμκηαξ ημ ακηίπαθμ ζππζηυ
ζε ηαηαδίςλδ, χζπμο απυ ηδκ ηαπφηδηα κα παθανχζεζ δ ζοκμπή ημο ηαζ κα
απμημπεί απυ ημ θίθζμ ζηνάηεοια. Ρυηε μζ κμιάδεξ ζππμημλυηεξ ακέζηνεθακ ηα
ζχιαηα ημοξ ηαζ ηυλεοακ πνμξ ηα πίζς (ηεπκζηή πανεζημφ ή ζηοεζημφ αέθμοξ),
εκχ άθθεξ δοκάιεζξ ακηεπζηίεεκημ ηαζ ζοκέηνζαακ ημκ επενυ. Ρα ημλεφιαηα ηςκ
κμιάδςκ δεκ απμηεθμφζακ ιεβάθδ απεζθή πνμξ αανζά εςναηζζιέκεξ ηαζ
πνμζηαηεοιέκεξ δοκάιεζξ, υιςξ ακ δζανημφζακ βζα πμθφ χνα ιπμνμφζακ κα
πνμηαθέζμοκ άβπμξ ηαζ εηκεονζζιυ, ςεχκηαξ ίζςξ ηάπμζμοξ πμθειζζηέξ κα
επζηεεμφκ άηαηηα ηαζ πςνίξ εκημθή απυ ημοξ ακςηένμοξ ημοξ, ιε απμηέθεζια κα
είκαζ πζμ εοάθςημζ. Νζ Οςιαίμζ ηδνμφζακ ηονίςξ αιοκηζηή ζηάζδ απέκακηζ ζηζξ
κμιαδζηέξ δοκάιεζξ, ιε ημ αανφ πεγζηυ (ζημοηάημζ ιε θυβπεξ) ιπνμζηά ηαζ
ημλυηεξ απυ πίζς. Δκχ δ ειπθμηή διεηένςκ ζππμημλμηχκ ιε ημοξ κμιάδεξ
ακηεκδείηκοημ θυβς ηδξ ορδθυηενδξ ηαηηζηήξ ηςκ ηεθεοηαίςκ, μζ πεγμί ημλυηεξ
ηδξ αοημηναημνίαξ, εζδζηά οπυ ηδκ ηάθορδ ημο θζθίμο αανέςξ πεγζημφ,
απμηεθμφζακ ιεβάθμ θυαδηνμ πνμξ ημκ επενυ θυβς ηςκ ορδθήξ πμζυηδημξ ηαζ
ιεβάθμο αεθδκεημφξ υπθςκ ημοξ.

Θέθμκηαξ κα ιεζχζεζ ηδκ εοεθζλία ημο επενζημφ ζππζημφ, μ νςιασηυξ ζηναηυξ

πνμζπαεμφζε κα ημ παναζφνεζ ζε εδάθδ δφζααηα ή εθχδδ, ηαθφπημκηαξ ηα
κχηα ημο ζε θοζζηά ειπυδζα )πμηαιμί, δάζδ. Ρμ αανφ ζππζηυ ηςκ Οςιαίςκ
(ηαηάθναηημζ) πνμζπαεμφζε κα ηαηαδζχηεζ ημοξ κμιάδεξ ζε ιέηνζα ηαπφηδηα βζα
κα ιδ δζανναβεί δ ζοκμπή ημο ζπδιαηζζιμφ, πνμζέπμκηαξ πανάθθδθα κα ιδκ

21
πέζεζ ζε παβίδα πνμζπμζδηήξ οπμπςνήζεςξ. Νζ Ρμφνημζ έηακακ επζδνμιέξ
θαθοναβςβίαξ υπςξ μζ Άνααεξ, δ ιαγζηή πνήζδ ζππμημλμηχκ υιςξ ηαεζζημφζε
ηδκ παβίδεοζδ ημοξ πμθφ δφζημθδ. Ν ζοββναθέαξ Ουιπενη Ίνβμοζκ πνμααίκεζ ζε
ιία πμθφ εφζημπδ παναηήνδζδ, πανμιμζάγμκηαξ ημοξ ιε ιφβεξ, πμο ιπμνεί
ηακείξ κα δζχλεζ αθθά πμθφ δφζημθα κα ζημηχζεζ.

Πηα ηέθδ ημο 11μο αζχκα δ ειθάκζζδ ζημ πεδίμ ηδξ ιάπδξ ημο Λμνιακδμφ
ζππυηδ απμηέθεζε έκακ πμθφ ζμαανυ, ζπεδυκ άθοημ πμκμηέθαθμ ζηδκ νςιασηή
δζμίηδζδ. Ποκδοάγμκηαξ ηδκ πμθειζηή δεζκυηδηα ηςκ Βίηζκβη πνμβυκςκ ημοξ ηαζ
ηδκ θναβηζηή ζππζηή ηέπκδ, μζ Λμνιακδμί πανμοζίαγακ ιία ζεζνά
πθεμκεηηδιάηςκ ζε ζπέζδ ιε ημοξ ηαηαθνάηημοξ. Ν κέμξ ηνυπμξ ηναηήιαημξ
ηδξ θυβπδξ (ηάης απυ ηδ ιαζπάθδ, βζα ιεβαθφηενδ ζηαεενυηδηα), μζ ρδθέξ
ζέθεξ πμο επέηνεπακ ζημκ ζππέα κα ιάπεηαζ υνεζμξ ηαζ ηα ζπζνμφκζα
ακααάειζζακ ηαηαηυνοθα ηζξ ιαπδηζηέξ ζηακυηδηεξ ηςκ δοηζηχκ. Ρμ ζππζηυ ημοξ
είπε εηπαζδεοηεί κα επεθαφκεζ ιε πθήνδ ηαπφηδηα, εκχ μζ Οςιαίμζ πνμηζιμφζακ
ιζα πζμ ανβή ηαζ πνμζεηηζηή έθμδμ. Ζ έθμδμξ ημο δοηζημφ ζππυηδ ιπμνεί κα
ηνοπήζεζ ηα ηείπδ ηδξ Βααοθχκαξ, έθεβε ιε δέμξ δ Άκκα Θμικδκή. Ν παηέναξ
ηδξ Αθέλζμξ Α’ ανέεδηε απυ ηδκ ανπή ηδξ ααζζθείαξ ημο (1081) ακηζιέηςπμξ ιε
ημ Λμνιακδζηυ ζππζηυ, οθζζηάιεκμξ δζαδμπζηέξ ήηηεξ. Θαηέθοβε ζε δζάθμνα
ηεπκάζιαηα, υπςξ ηδκ πανάηαλδ εθαθνχκ αιαλχκ ζημ πεδίμ ηδξ ιάπδξ βζα κα
ακαημπεί δ μνιή ηδξ επζεέζεςξ, ή ηδ δζαζηυνπζζδ ηανθζχκ βζα κα πθδβςεμφκ μζ
μπθέξ ηςκ αθυβςκ. Θαεχξ μ ζππυηδξ ήηακ ζπεηζηά δοζηίκδημξ πςνίξ ημ άθμβμ
ημο, μζ διέηενμζ ημλυηεξ πνμζπαεμφζακ κα ηα ζημηχζμοκ, μπυηε ημ πεγζηυ
ιπμνμφζε κα ακαθάαεζ ηα οπυθμζπα. Νζ Οςιαίμζ ζοπκά πνδζζιμπμζμφζακ κμιάδεξ
ιζζεμθυνμοξ, μζ μπμίμζ εθάνιμγακ επί ης δοηζηχκ ηζξ ηθαζζζηέξ ηαηηζηέξ ηςκ

22
ζππμημλμηχκ πμο είδαιε παναπάκς. Ρζξ ηαηηζηέξ ημο Λμνιακδζημφ ζππζημφ
εζζήβαβε ζημ Οςιασηυ μ Κακμοήθ Θμικδκυξ, ιε πμθφ ηαθά απμηεθέζιαηα. Αοηή
δ αθθαβή θαίκεηαζ ζηδκ ηέπκδ ηδξ πενζυδμο: ζε ακάβθοθμ ημο 12μο αζχκμξ (αθ.
άκς) μ Άβζμξ Γεχνβζμξ ζημηχκεζ ημκ δνάημ εκχ ζηέηεηαζ υνεζμξ ζηδ ζέθα ημο,
ιε ηα αηνμδάηηοθα ημο κα θοβίγμοκ πνμξ ηα ηάης απυ ηδκ πίεζδ ημο ακααμθέα-
υπςξ αηνζαχξ ηςκ ζππμηχκ ζε δοηζηέξ εζημκμβναθήζεζξ.

(Δλαζνεηζηή πδβή βζα ηζξ νςιασηέξ ηαηηζηέξ ηδξ ιέζδξ πενζυδμο απμηεθεί άνενμ
ημο Ξενζηθή Γεθδβζάκκδ ζημ ηεφπμξ Ημοθίμο 2009 ηδξ Πηναηζςηζηήξ Ηζημνίαξ)

Πξόζερε ηνπο ζπκκάρνπο ζνπ

Πημοξ δζαθυνμοξ πμθέιμοξ ηδξ Ακαημθζηήξ Οςιασηήξ αοημηναημνίαξ, ζε ιία

πνμζπάεεζα κα ελμζημκμιδεμφκ διέηενεξ δοκάιεζξ ηαζ κα ιεβζζημπμζδεεί δ ζζπφξ
ιίαξ εηζηναηείαξ, πνδζζιμπμζμφκημ πμθθέξ θμνέξ λέκα ζηναηεφιαηα. Αοηά ηα
ζχιαηα δνμφζακ, ζηζξ ηαθέξ ημοθάπζζημκ επμπέξ, επζημονζηά ημο νςιασημφ
ζηναημφ ηαζ ηαθφπημκηαξ ζοπκά ηαεήημκηα ζηα μπμία είπακ ζδζαίηενμ
πθεμκέηηδια. Γζα πανάδεζβια μζ Ιαηίκμζ (Φνάβημζ, Λμνιακδμί) ζππυηεξ ήηακ
ελαζνεηζημί ςξ αανφ ζππζηυ ηνμφζεςξ, εκχ μζ κμιάδεξ θαμί ηδξ ζηέππαξ ήηακ
άνζζημζ ζππμημλυηεξ. Ρα λέκα ζηναηζςηζηά απμζπάζιαηα πνμένπμκημ είηε απυ
ιζζεμθυνμοξ, είηε απυ ζοιιάπμοξ πμο ηάθοπηακ ηάπμζα οπμπνέςζδ ημοξ ιε ηδκ
πανμπή πμθειζηήξ αμδεείαξ, είηε απυ διζαοηυκμιεξ μιάδεξ εκηυξ ηδξ
αοημηναημνίαξ (Γυηεμζ «θμζδενάημζ» ημκ 4μ αζχκα ή Πθάαμζ ανβυηενα). Ξζμ
δζάζδιμζ απυ υθμοξ, Βίηζκβηξ ηαζ Αββθμζάλςκεξ ζηεθέπςκακ ηδ ενοθζηή Φνμονά
ηςκ Βανάββςκ, ηδ ζςιαημθοθαηή ημο αοημηνάημνμξ.

Ξανά ηα πνμθακή μθέθδ ηδξ ανζειδηζηήξ αολήζεςξ ημο ζηναημφ ηαζ ηδξ
αλζμπμζήζεςξ ελεζδζηεοιέκςκ ζηακμηήηςκ, δ πνήζδ λέκςκ ζηναηεοιάηςκ εκείπε
πάκημηε ηζκδφκμοξ. Αοηέξ μζ ιμκάδεξ δεκ είπακ δεζημφξ, ημζκςκζημφξ ή οθζημφξ
δεζιμφξ ιε ηδ Οςιακία, ζοκεπχξ δεκ ήηακ ημ ίδζμ αλζυπζζημζ ηαζ δεκ
επεδείηκοακ ηδκ ίδζα αοημεοζία ηαζ πεζεανπία ζηδ ιάπδ. Ηδίςξ μζ ιζζεμθυνμζ
κμζάγμκηακ ιυκμ βζα ημκ ιζζευ ημοξ, ζοκεπχξ υηακ οπήνπε ηάπμζα ηαεοζηένδζδ
ζηζξ πθδνςιέξ ή μ ακηίπαθμξ πνμζέθενε πενζζζυηενα, δεκ εδίζηαγακ κα
θζπμηαηηήζμοκ. Θαηά ηδκ πενίμδμ ηδξ φζηενδξ Καηεδμκζηήξ δοκαζηείαξ ηαζ ηςκ
Γμοηχκ ιεηά απυ εηείκδκ (α’ ιζζυ 11μο αζχκμξ) δ πανάθοζδ ημο «εεκζημφ»
εειαηζημφ ζηναημφ ηαζ δ ακηζηαηάζηαζδ ημο ιε ιζζεμθυνμοξ είπε ηναβζηέξ
ζοκέπεζεξ βζα ηδκ αζθάθεζα ηδξ αοημηναημνίαξ, υκηαξ ιείγςκ πανάβμκηαξ ζηδκ
ηαηάννεοζδ ημο ιζηναζζαηζημφ ιεηχπμο ηαηά ηςκ Ρμφνηςκ. Ρα ζθααζηά ζχιαηα,
ηα μπμία ημκ 8μ αζχκα ιεηαηζκήεδηακ ζηδκ Κζηνά Αζία βζα κα πμθειήζμοκ ημοξ
Άνααεξ, θζπμηάηηδζακ ιαγζηά ζημ Σαθζθάημ. Ρδκ δεηαεηία ημο 1090 μζ αζνεηζημί
Βμβυιζθμζ ηδξ Θνάηδξ-Βμοθβανίαξ εβηαηέθεζρακ ημκ Αθέλζμ Θμικδκυ ιεζμφκημξ
ημο ηνζζίιμο αβχκμξ ημο πνμξ ημοξ Ξεηζεκέβημοξ, ιε απμηέθεζια κα ημοξ
εηδζηδεεί ζηθδνά.

Νζ ζφιιαπμζ πνμενπυιεκμζ απυ έκα άθθμ ηνάημξ ιπμνεί κα ιδκ είκαζ ηυζμ
άζηαημζ υζμ μζ ιζζεμθυνμζ, αθθά ηαζ πάθζ ημ βεβμκυξ πςξ μ δβειυκαξ ημοξ έπεζ
ηα δζηά ημο ζπέδζα ηαζ θζθμδμλίεξ ηαεζζηά ηδκ αλζμπζζηία ημοξ επίζδξ αιθίαμθδ.

23
Κπμνεί θαζκμιεκζηά ηδκ Οςιακία ηαζ ιία άθθδ δφκαιδ κα έκςκε ηάπμζμξ ημζκυξ
επενυξ ή ζηυπμξ, υιςξ ηζξ πενζζζυηενεξ θμνέξ δεκ έθεζπακ δ
αθθδθμτπμκυιεοζδ ηαζ δ ηαποπμρία. Ζ ζοκεκκυδζδ ηςκ Θμικδκχκ ιε ημοξ
Πηαονμθυνμοξ οπήνλε απμθφηςξ πνμαθδιαηζηή. Απυ ηδκ πνχηδ ζηζβιή μζ δφμ
πθεονέξ δεκ έδεζλακ ηδκ παναιζηνή ειπζζημζφκδ δ ιία ζηδκ άθθδ, ηαζ δεκ
ιπήηακ ζημκ ηυπμ κα ημ ηνφρμοκ. Νζ ιδπακμνναθίεξ ημο Λμνιακδμφ πνίβηδπμξ
Βμδιμφκδμο μδήβδζακ ζηδκ μζηεζμπμίδζδ ηδξ Ακηζμπείαξ (1098) ζε ακηίεεζδ ιε
δ ζοιθςκία πμο πνμέαθεπε ηδκ επζζηνμθή ηδξ ζημοξ Οςιαίμοξ. Νζ απυπεζνεξ
ημο Ηςάκκδ Β’ (Πονία) ηαζ ημο Κακμοήθ Α’ (Αίβοπημξ) βζα ημζκέξ εηζηναηείεξ
ηαηά ηςκ ιμοζμοθιάκςκ πνμζέηνμοζακ ζηδκ αδνάκεζα ηαζ απνμεοιία ηςκ
Φνάβηςκ. Νζ βενιακζηέξ ηαζ θναβηζηέξ δοκάιεζξ ηδξ Β’ Πηαονμθμνίαξ πέναζακ
ηδκ νςιασηή επζηνάηεζα ςξ οπμηίεεηαζ ζφιιαπμζ (1147-1149), θίβμ έθεζρε υιςξ
κα λεζπάζεζ ακμζηηυξ πυθειμξ. Ακηίζημζπα, απυ ηδκ άθθδ πθεονά, μ Κακμοήθ
Θμικδκυξ εβηαηέθεζρε πνυςνα ηδκ νςιαζμ-θναβηζηή εηζηναηεία ζηδ Πονία,
θμαμφιεκμξ πςξ δ ελαζεέκζζδ ηςκ Ρμφνηςκ εα εκίζποε ιαηνμπνυεεζια ημοξ
αζπυκδμοξ ζοιιάπμοξ ημο.

Ρα «Ραηηζηά» ημο Ιέμκημξ ημο Πμθμφ δίκμοκ ανηεηέξ ζοιαμοθέξ ζημκ ζηναηδβυ
υζμκ αθμνά ηδ δζαπείνζζδ λέκςκ δοκάιεςκ πμο ημκ ζοκμδεφμοκ ζηδκ
εηζηναηεία ημο, χζηε κα απμθεοπεμφκ δοζάνεζηεξ εηπθήλεζξ. Ζ ζοιιαπζηή
δφκαιδ, θέβεζ μ ζοββναθέαξ, δεκ πνέπεζ κα είκαζ ιεβαθφηενδ απυ ηδκ διεηένα,
χζηε κα ιδ ανζζηυιαζηε ζημ έθεμξ ηςκ δζαεέζεςκ ηδξ αθθά ημ ακηίζηνμθμ. Ζ
ιεηαηίκδζδ ηαζ ζηναημπέδεοζδ πνέπεζ κα βίκεηαζ λεπςνζζηά βζα ειάξ ηαζ ημοξ
ζοιιάπμοξ, χζηε κα ιδκ οπάνπεζ ηίκδοκμξ κα ιαξ αζθκζδζάζμοκ ζε πενίπηςζδ
πνμδμζίαξ. Δζδζηά εάκ είκαζ αθθυενδζημζ μζ εηαηένςεεκ ηνζαέξ πνέπεζ κα είκαζ
ιδδαιζκέξ, ιήπςξ δδιζμονβδεεί ηνζαή ιεηαλφ ηςκ ζηναηζςηχκ ηαζ απυ
πανελδβήζεζξ ή ηαοβάδεξ λεζπάζεζ ζφβηνμοζδ ή ακαπηοπεμφκ πζηνίεξ. Ζ
δζαηήνδζδ απμζηάζεςκ δζαθοθάζζεζ ηδκ ιοζηζηυηδηα ηςκ ηαηηζηχκ ηαζ
ζηναηδβδιάηςκ ιαξ. Ξμζμξ λένεζ, ηάπμζα ζηζβιή ίζςξ πνεζαζηεί κα ηα
πνδζζιμπμζήζμοιε εκακηίμκ ημοξ. Αηυιδ ιία πνυαθερδ ηδξ νςιασηήξ
ζηναηζςηζηήξ δεμκημθμβίαξ είκαζ κα δζαηδνείηαζ δ ζοιιαπζηή δφκαιδ
δζαζπαζιέκδ ηαζ ακμιμζμβεκήξ, απμηεθμφιεκδ απυ υζμ ημ δοκαηυκ πζμ πμθθέξ
εεκυηδηεξ. Αοηυ πενζμνίγεζ ηζξ πζεακυηδηεξ κα ζοκαζπζζημφκ υθμζ αοημί εκακηίμκ
ιαξ, ηαζ έηζζ ηάεε μιάδα εα ελανηάηαζ απεοεείαξ απυ ημκ Οςιαίμ ζηναηδβυ.

Οη ηδηόηεηεο ηνπ θαινύ ζηξαηεγνύ

Νζ ζοιαμοθέξ πμο είδαιε ζηα ηείιεκα αοηήξ ηδξ ζεζνάξ πενί ηαηηζηήξ, πμθέιμο
η.α. δεκ ζοκάπεδηακ ηαζ ζοζηδιαημπμζήεδηακ πάνζκ εβηοηθμπαζδζηήξ βκχζεςξ
ή βζα εονεία ηαηακάθςζδ. Ακηζεέηςξ ηάθοπηακ πμθφ πναηηζηέξ ακάβηεξ,
απεοεοκυιεκεξ ζε εηείκμοξ πμο είπακ ηδκ εοεφκδ ηδξ εηζηναηείαξ ηαζ ηδξ
ιάπδξ. Ακ, υπςξ είδαιε κςνίηενα, ημ ζηνάηεοια δίπςξ δβέηδ δζαθφεηαζ, εηείκμ
πμο ηαηεοεφκεηαζ απυ ζηακυ ζηναηδβυ ιπμνεί κα πεηφπεζ ηα αηαηυνεςηα. ΋ζμ
ιεβάθδ ζδιαζία ηαζ εάκ έπεζ ημ επίπεδμ ημο απθμφ ζηναηζχηδ, δ εηπαίδεοζδ, δ
ακδνεία ημο ηαζ δ πεζεανπία ημο, ηίπμηε δεκ ιπμνεί κα βίκεζ πςνίξ ζςζηή
ηαεμδήβδζδ ηαζ έλοπκδ δβεζία.

24
Ρα ζηναηζςηζηά εβπεζνίδζα εηεέημοκ ημ πνυηοπμ ημο ζδακζημφ ζηναηδβμφ, ζηδκ
ζοιπενζθμνά ηαζ ηζξ ροπζηέξ ανεηέξ, ιαγί ιε ημ απαναίηδημ ήεμξ ηαζ πίζηδ ζηδκ
αοημηναημνία. Αοηή δ πνμζήθςζδ ζημ ημζκυ ζοιθένμκ ηδξ ααζζθείαξ ηαζ ηδξ
πμθζηείαξ απμηεθεί ααζζηυ πνμζυκ βζα ημκ ζηναηζςηζηυ δβήημνα, αθμφ δ εέζδ ηαζ
δ δνάζδ ημο ελοπδνεημφκ ημοξ ζημπμφξ ημοξ. ΋θα βίκμκηαζ ζηδκ οπδνεζία ηδξ
Οςιακίαξ ηαζ ημο αοβμφζημο ηδξ, ιε ηδκ απμηεθεζιαηζηυηδηα ημοξ ζηδκ
ελοπδνέηδζδ ηςκ ζοιθενυκηςκ αοηχκ κα είκαζ ημ πνχημ ηαζ ιυκμ ηνζηήνζμ.
Ηδζαίηενα αθααενυ εθάηηςια βζα έκακ ζηναηδβυ είκαζ δ οπενδθάκεζα, δ μπμία
ημκ ςεεί κα επζγδηεί δυλα, ακαβκχνζζδ, πθμφηδ ηαζ πμθζηζηή επζννμή, ακηί κα
επζηεκηνχκεηαζ ζημκ ζςζηυ ηαζ θοζζηεθή ζπεδζαζιυ ηαζ βεκζηυηενδ
ζοιπενζθμνά. Ζ θζθμδμλία ιπμνεί κα ηάκεζ ημκ ζηναηδβυ κα απζζηήζεζ ηαηά ημο
αοημηνάημνμξ ημο, υπςξ έβζκε πάνα πμθθέξ θμνέξ ζηδκ ακαημθζηή νςιασηή
ζζημνία. Ρμ άβπμξ ημο κα πεηφπεζ έκδμλεξ κίηεξ πμο εα ημκ ηαηαζηήζμοκ
δδιμθζθή ηαζ εα ημο πνμζδχζμοκ οζηενμθδιία ιπμνεί κα ημκ ηάκεζ πζμ
πανάημθιμ ηαζ πανμνιδηζηυ: αοηυ είκαζ, θοζζηά, ιία ζίβμονδ ζοκηαβή ήηηαξ. Νζ
ζηναηδβμί δεκ πνέπεζ κα έπμοκ γήθζα ιεηαλφ ημοξ: είηε αοηυ ζδιαίκεζ πςξ
ζαιπμηάνμοκ μ έκαξ ηδκ δμοθεζά ημο άθθμο, είηε πςξ ακηαβςκίγμκηαζ βζα ημ
πμζμξ εα πάνεζ ηδ δυλα, ζε ηάεε πενίπηςζδ ημ ζηνάηεοια ηζκδοκεφεζ ελαζηίαξ ηδξ
ιζηνυηδημξ ημοξ.

Ρα «Ραηηζηά» ακαθένμκηαζ ηαζ ζηδκ ειθάκζζδ ηαζ ηζξ ζςιαηζηέξ ζδζυηδηεξ ημο
ζηναηδβμφ. Ξνέπεζ κα είκαζ εοπανμοζίαζημξ, νςιαθέμξ ηαζ ηαθυξ πεζνζζηήξ ηάεε
υπθμο. Ίζςξ κα ζηεθηεί ηακείξ, εζδζηά ζήιενα πμο μζ ζηναηδβμί δζεοεφκμοκ ημκ
πυθειμ εηαημκηάδεξ ή πζθζάδεξ πζθζυιεηνα ζηα ιεηυπζζεεκ, πςξ αοηή δ
πνμτπυεεζδ είκαζ απανπαζςιέκδ. Ρμκ ηαζνυ ηδξ Ακαημθζηήξ Οςιασηήξ
αοημηναημνίαξ, ηαζ μ πζμ επζθοθαηηζηυξ ζηναηδβυξ παναημθμοεμφζε ηδκ ιάπδ
ιενζηέξ εηαημκηάδεξ ιέηνα ή θίβα πζθζυιεηνα πίζς απυ ημ ιέηςπμ, ηαεχξ έπνεπε
κα αθέπεζ ηζξ ελεθίλεζξ, κα ζηέθκεζ αββεθζαθυνμοξ πνμξ ημοξ αλζςιαηζημφξ ημο
ηαζ κα ζοκζζηά, ιε ηδκ πανμοζία ημο ιυκμκ, ζδιείμ ακαθμνάξ βζα ημοξ
πμθειζζηέξ ημο. Ζ ζδέα πςξ μ ανπδβυξ μδδβεί αοημπνμζχπςξ ηζξ επζπεζνήζεζξ
έπεζ πμθφ ιεβάθδ επίδναζδ ζημ δεζηυ ηςκ διεηένςκ δοκάιεςκ, εκχ ακ έπεζ ηαζ
ίζπονή θήιδ ιπμνεί κα απμεαννφκεζ ημκ ακηίπαθμ. Ρα πθεμκεηηήιαηα αοηά
έηακακ πμθθμφξ αοημηνάημνεξ κα αρδθήζμοκ ημοξ ηζκδφκμοξ ηαζ κα μνιήζμοκ,
ζππεφμκηαξ ημ άθμβμ ημοξ ηαζ ηναδαίκμκηαξ ημ λίθμξ ημοξ, ζηδκ πνχηδ βναιιή
ζημ πθεονυ ηςκ ζηναηζςηχκ ημοξ. Δπζπθέμκ δ ιαπδηζηή επζδελζυηδηα, ημ
νςιαθέμ πανάζηδια ηαζ δ πνμζεβιέκδ ειθάκζζδ (ιεβαθμπνεπήξ ή θζηή,
ακάθμβα ιε ηδκ πενίζηαζδ) έπμοκ αδζαιθζζαήηδηδ ροπμθμβζηή ζδιαζία:
πνμζδίκμοκ έκακ αένα ζεααζιμφ, ζηακυηδημξ ηαζ ηάλεςξ. Έκαξ ζζπονυξ άκδναξ
μδδβεί έκακ ζζπονυ ζηναηυ ζηδ κίηδ, είκαζ ημ ιήκοια πμο πενκά ζημοξ
ζηναηζχηεξ. Έκαξ ζηναηδβυξ ημοναζιέκμξ, ζςιαηζηά αζεεκήξ ηαζ ηαπεηηζηυξ,
δφζημθα εα ειπκεφζεζ ζζβμονζά. Θαζ πένα απυ ημκ πυθειμ, ζηδκ ηαεδιενζκή ιαξ
γςή, ζηζξ αβμνέξ ιαξ, ζηδκ πμθζηζηή ζηδκή ηαζ ηζξ ημζκςκζηέξ ιαξ ζπέζεζξ
κζχεμοιε οπμζοκείδδηα αζθάθεζα ηαζ ειπζζημζφκδ πνμξ άημια ιε πενζπμζδιέκδ,
οβζή ειθάκζζδ ηαζ βθχζζα ημο ζχιαημξ πμο πνμδίδεζ αοημπεπμίεδζδ. Γζα αοηυ
ηθάδμζ υπςξ μζ δδιυζζεξ ζπέζεζξ, δ πμθζηζηή επζημζκςκία ηαζ δ δζαθήιζζδ έπμοκ
ηγίνμ δζζεηαημιιονίςκ.

25
Βέααζα, αοηυ δεκ επζζηζάγεζ ημ βεβμκυξ πςξ μ ζηναηδβυξ είκαζ πάκς απυ υθα
ιοαθυ: ημ επζηοπέξ ηέθμξ ηδξ ζηαθζηήξ ακαηηήζεςξ ημο Ημοζηζκζακμφ έθενε μ
ζηναηδβυξ Λανζήξ, έκαξ δθζηζςιέκμξ εοκμφπμξ ηδξ ακαηημνζηήξ αοθήξ.

Καγί ιε ηδκ εζηυκα ημο μ ζηναηδβυξ πνέπεζ κα θνμκηίγεζ ηαζ ηδκ επζημζκςκία ημο,
ιε ζδζαίηενδ έιθαζδ ζηδκ νδημνζηή δεζκυηδηα. Δδχ ηα μθέθδ είκαζ πζμ πναηηζηά:
ηζ κυδια έπεζ δ εοθοεζηένα ηςκ ζηέρεςκ, ακ δεκ ιπμνείξ κα ηδκ ιεηαδυζεζξ
ηαεανά ηαζ πεζζηζηά ζημοξ βφνς ζμο; Ν δβέηδξ πνεζάγεηαζ κα πείεεζ, κα
ημθαηεφεζ, κα ελορχκεζ ημ δεζηυ. Ξνέπεζ αηυιδ κα θεζημονβεί ηαζ ςξ
δζπθςιάηδξ ηαζ ηαηάζημπμξ, ιε ρέιαηα ηαζ ηεπκάζιαηα πνμξ ημκ επενυ. Ν
ζοββναθέαξ ηςκ «Ραηηζηχκ» επζζδιαίκεζ πςξ υηακ γδηά νδημνεία, δεκ εκκμεί
ηδκ πμθοθμβία. Πημ ηάης ηάης μ ζηναηδβυξ δεκ είκαζ δζηδβυνμξ: μ πυθειμξ
εέθεζ πμθφ πενζζζυηενα ένβα ακηί θυβζα.

Πηδκ εηηέθεζδ ηςκ ηαεδηυκηςκ ημο, μ ζηναηδβυξ πνέπεζ κα ζζμννμπεί ιεηαλφ

μνιδηζηυηδημξ ηαζ ροπναζιίαξ, πνμζμπήξ ηαζ ηυθιδξ. ΋πςξ δ αθυβζζηδ
αοημπεπμίεδζδ ηαζ οπμηίιδζδ ημο ηζκδφκμο ιπμνμφκ κα μδδβήζμοκ ζε ηναβζηέξ
ήηηεξ, δ μθζβςνία ιπνμζηά ζε εοηαζνίεξ ζηενεί απυ ημ ζηναηυ ηδ κίηδ, ακ δεκ
ημκ εηεέηεζ άιεζα ζηδκ επενζηή ακηεπίεεζδ. ΋ηζ ηαζ κα βίκεηαζ, δ δζαηήνδζδ ηδξ
κδθαθζυηδημξ ηαζ ηδξ ροπναζιίαξ είκαζ παναπάκς απυ απαναίηδηα πμζμηζηά
ζημζπεία ημο πμθειάνπμο. Δίηε ακηζηνίγεζ ιία ενζαιαεοηζηή κίηδ, είηε
ακηζθαιαάκεηαζ πςξ είκαζ πενζηοηθςιέκμξ απυ οπένηενεξ δοκάιεζξ, πμηέ ημ
ιοαθυ ημο δεκ πνέπεζ κα ζημηίγεηαζ απυ ζοκαζζεήιαηα ηαζ πάεδ. Πηαεενυξ ηαζ
θμβζηυξ, μ ηαθυξ ζηναηδβυξ οπμθμβίγεζ ιε ζφκεζδ αθθά ηαζ ηδκ απαναίηδηδ
ηαπφηδηα ηδκ επυιεκδ ηίκδζδ, χζηε δ ηνίζδ ημο κα ιδκ εμθχζεζ απυ ημ θυαμ ή
ηδκ έλαρδ ηδξ ιάπδξ. Ζ δζαηήνδζδ αοηήξ ηδξ ζζπονήξ ζηάζεςξ ιπμνεί κα ηάκεζ
ηδ δζαθμνά απυ ιία μνβακςιέκδ ακαδίπθςζδ ζε ιία άηαηηδ θοβή, ή απυ ηδκ
πεζεανπδιέκδ ηαηαδίςλδ ημο ακηζπάθμο ζημ κα παναζονεμφκ μζ νςιασηέξ
δοκάιεζξ ζε εκέδνα.

Ξανά ηδκ ορδθή ημο εέζδ, πμο ζοκίζηαηαζ ζε ιεβάθμ ααειυ κα δίκεζ εκημθέξ ηαζ
κα απαζηεί απμηεθέζιαηα, μ ζηναηδβυξ πνέπεζ κα ακαπηφλεζξ ιία ηαθή ηαζ ααεζά
ζπέζδ ιε ημοξ ζηναηζχηεξ ημο. Γεκ είκαζ απθά μ πνμσζηάιεκμξ ημοξ, αθθά μ
ανπδβυξ ημοξ, ημ πνυηοπμ, μ ειροπςηήξ. Γζα κα ακηαπελέθεμοκ ηαζ κα
απμδχζμοκ ζημ ιέβζζημ, πνέπεζ κα ιενζικήζεζ βζα αοημφξ. Δκχ ημ αλίςια ηαζ μζ
πυνμζ ημο επζηνέπμοκ ζημ ζηναηδβυ κα γεζ ιε ιεβάθεξ ακέζεζξ ηαζ κα
παναημθμοεεί ημοξ πμθειζημφξ ηζκδφκμοξ ζε απυζηαζδ αζθαθείαξ, εηείκμξ
πνέπεζ κα ανίζηεηαζ δίπθα ζημοξ άκδνεξ ημο. Ν αίμξ ημο πνέπεζ κα είκαζ απθυξ,
ημ θαβδηυ ημο θζηυ, δ πανμοζία ημο δζανηήξ ζε ηάεε πνυηθδζδ ηαζ πνυαθδια.
΋πςξ μ Αθέλακδνμξ έποζε ημ κενυ ζηδκ ένδιμ ηδξ Γεδνςζίαξ βζα κα ιδκ
λεδζράζεζ εηείκμξ εκχ μ ζηναηυξ ημο οπέθενε, έηζζ μ ζηναηδβυξ μθείθεζ κα
οπμθένεζ πνχημξ ηάεε δμηζιαζία πμο ηαθακίγεζ ηζξ δοκάιεζξ ημο.

΋πςξ θέεζ μ Πμοκ Ργμο, «ακηζιεηχπζζε ημοξ ζηναηζχηεξ ζμο ζακ ηα παζδζά ζμο,
ηαζ εα ζε αημθμοεήζμοκ ηαζ ζηζξ ααεφηενεξ ημζθάδεξ. Βθέπε ημοξ ζακ κα ήηακ μζ
αβαπδιέκμζ ζμο βζμζ, ηαζ εα ζηαεμφκ δίπθα ζμο ιέπνζ εακάημο».

26
Αηνζαμδίηαζμξ ηαζ ζημνβζηυξ ςκ, μ δβέηδξ δεκ πνέπεζ θοζζηά κα λεπκά ηδκ
αοζηδνυηδηα, απαναίηδηδ βζα ηδ δζαηήνδζδ ηδξ πεζεανπίαξ. Ξζζημί ηθδνμκυιμζ
ηδξ νςιασηήξ ζηναηζςηζηήξ παναδυζεςξ, μζ Βογακηζκμί αλζςιαηζημί απαζημφζακ
οπαημή απυ ημοξ μπθίηεξ ηαζ πνμζήθςζδ ζημ ζπέδζμ, πςνίξ δεζθία ή άζημπμοξ
δνςζζιμφξ. ΋ηακ μ έθδαμξ Κακμοήθ Θμικδκυξ, πανά ηζξ εκημθέξ ημο παηένα
ημο Ηςάκκδ Β’, έηακε πανάημθιεξ επζεέζεζξ ηαηά ηςκ Ρμφνηςκ πμο ηναημφζακ
ηδκ Λεμηαζζάνεζα (Ξυκημξ), ακηί κα ηζιδεεί, ιαζηζβχεδηε. Ν ααζζθυπαζξ δεκ
ελαζνέεδηε απυ ημκ ζηναηζςηζηυ ηακμκζζιυ-ακηίεεηα δ άιεζδ ηζιςνία ημο βζα
πανάααζδ εκημθχκ ήηακ απαναίηδηδ αηνζαχξ επεζδή είπε ηυζμ ορδθή εέζδ.
Ξάκηςξ μ ζοββναθέαξ ηςκ «Ραηηζηχκ» ζοκζζηά μ ημθαζιυξ ηςκ παναααηχκ ημο
πμθειζημφ ηχδζημξ κα βίκεηαζ ιεηά ημ πέναξ ηδξ εηζηναηείαξ, χζηε κα ιδκ
δδιζμονβμφκηαζ πζηνίεξ ηαζ κα ιδκ πέθηεζ ημ δεζηυ ηςκ οπμθμίπςκ.

27
 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ

Ο ζπκβνιηζκόο ηνπ Πινύηνπ ζηελ Βπδαληηλή ζηξαηεγηθή

Ν πθμφημξ δεκ πνεζάγεηαζ ζδζαίηενεξ ζοζηάζεζξ, μφηε πενίπθμηεξ, ααεοζηυπαζηεξ

ακαθφζεζξ απαζημφκηαζ βζα κα θακεί δ δφκαιδ ημο. Ζ ηαημπή πυνςκ ηαζ
πνήιαημξ, δ αοηάνηεζα ηαζ δ μζημκμιζηή ακελανηδζία, δ αζθάθεζα ζε δφζημθμοξ
ηαζνμφξ ηαζ μζ εοηαζνίαξ ακάπηολδξ ανίζημκηαζ ζημ ιοαθυ υθςκ, είηε ιζθάιε βζα
έκακ ενβαγυιεκμ θμζηδηή είηε βζα έκακ πνςεοπμονβυ ή CEO πμθοεεκζηήξ. ΋ζμ
ηαζ εάκ μνεχξ επζζδιαίκεηαζ δ απαηδθή νεοζηή ιμνθή ημο πνήιαημξ, ηακείξ δεκ
αιθζζαδηεί πςξ μζ οθζημί πυνμζ είκαζ εη ηςκ ςκ μοη άκεο ζηδ γςή. Ρμ άημιμ, δ
μζημβέκεζα, δ επζπείνδζδ ηαζ ημ ηνάημξ έπμοκ ηα μζημκμιζηά ςξ πνςηεφμοζα
ιένζικα ημοξ, εκχ απυ εηεί ζοκήεςξ πνμηφπημοκ μζ πζμ ιεβάθεξ δζαθςκίεξ,
ηνίζεζξ ηαζ ακηαβςκζζιμί. Κία ακεδνή ηαζ ζηαεενή μζημκμιία απμηεθεί ηδ αάζδ
ηδξ ηναηζηήξ ζζπφμξ, ηαεχξ υπζ ιυκμ ελαζθαθίγεζ υηζ ημ ζφζηδια θεζημονβεί
απμηεθεζιαηζηά, αθθά ιπμνεί κα επδνεάγεζ ηαζ ημκ πενίβονμ ημο.

Ζ Ακαημθζηή Οςιασηή αοημηναημνία ήηακ ζπεδυκ βζα υθδκ ηδξ ηδκ φπανλδ, απυ
ηα πθμοζζυηενα ηνάηδ ηδξ βδξ ηαζ ζίβμονα ημ πνχημ ηδξ Σνζζηζακμζφκδξ. Ζ
εοκμσηή εέζδ ζε ηυιαμοξ ειπμνίμο, ημ ζπεηζηά ιεβάθμ πθδεοζιζαηυ ηαζ
βεςβναθζηυ ιέβεεμξ, δ φπανλδ πμθθχκ πυθεςκ, δ ακεπηοβιέκδ καοζζπθμΐα πμο
δζαθφθαζζε έκαξ ζζπονυξ ζηυθμξ, ιαγί ιε ηζξ πακάνπαζεξ αζμηεπκζηέξ ηαζ
ηαθθζηεπκζηέξ παναδυζεζξ ημο εθθδκμνςιασημφ ηαζ ακαημθζημφ ηυζιμο,
ζοκέααθακ ζηδ ζοβηέκηνςζδ εκηοπςζζαημφ πθμφημο ζημ αοημηναημνζηυ
εδζαονμθοθάηζμ. Ξένα απυ ηζξ οπμεέζεζξ ημο ηνάημοξ ηαζ ημο ααζζθζημφ μίημο,

28
πθμοζζμπάνμπα γμφζε δ ανζζημηναηία, δ ειπμνμαζμηεπκζηή ηάλδ ηαζ μ ακχηενμξ
ηθήνμξ. Δζδζηά ζε εοκμσηέξ πενζυδμοξ, δ μζημκμιζηή εονςζηία άββζγε ηαζ
ςθεθμφζε ημ ζφκμθμ ηδξ ημζκςκίαξ, μδδβχκηαξ ζημ ορδθυηενμ ιμνθςηζηυ
επίπεδμ ηδξ επμπήξ.

Έπμοιε αθθμφ ακαθένεζ πςξ έκα ιεβάθμ ιένμξ ηδξ ζηναηδβζηήξ ηαζ ηδξ
πμθζηζηήξ βεκζηυηενα είκαζ επζημζκςκία. Ρμ εέια δεκ είκαζ ιυκμ ηζ ηάκεζξ ή ηζ
ιπμνείξ κα ηάκεζξ, αθθά ηαζ πςξ ημ επζδεζηκφεζξ ηαζ δζαθδιίγεζξ. Ν πθμφημξ δεκ
είκαζ ιυκμ έκα ενβαθείμ, αθθά έκα ζφιαμθμ. Γζα αοηυ ααζζθείξ ηαζ ηοαενκήηεξ
ηαηαζηεφαγακ πακάηνζαα ικδιεία, βζα αοηυ ζφβπνμκεξ ηοαενκήζεζξ
ακηαβςκίγμκηαζ πμζα εα ακαθάαεζ ημ επυιεκμ Κμοκηζάθ ή Νθοιπζαημφξ Αβχκεξ…
ιέπνζ ημοξ ζδζχηεξ πμο επεκδφμοκ ζε αοημηίκδηα, νμθυβζα ηαζ νμφπα ιε πμζά
πμθφ ιεβαθφηενα απυ υζμ εα δζηαζμθμβμφζε δ πναηηζηή ακάβηδ.

Ν πθμφημξ ζοιαμθίγεζ άκεζδ ηαζ επζηοπία. Γδιζμονβεί έκα ζοκαίζεδια

αζθαθείαξ ηαζ ζζβμονζάξ, ζημκ ηαηέπμκηα ηαζ ζημκ εεαηή. Ξνμαάθεζ οβεία,
γςηζηυηδηα, ανιμκία ηαζ ηάλδ. Ακ ηαζ ζοπκά απμηεθεί δχνμ ηδξ ηφπδξ ή
απμηέθεζια ηθδνμκμιζάξ, δ μζημκμιζηή εοιάνεζα οπαζκίζζεηαζ εοθοία,
δδιζμονβζηυηδηα ηαζ επζδελζυηδηα ζε ηάπμζμκ ημιέα. Νζ Άνααεξ ζοββναθείξ
ιζθμφκ ιε εαοιαζιυ βζα ηα ελαίζζα ένβα πμο έθηζαπκακ Οςιζμί πνοζμπυμζ,
αββεζμπθάζηεξ, ζζδδνμονβμί, ηεπκίηεξ ηαζ ανπζηέηημκεξ. Ν πθμφημξ δεκ είκαζ
εφημθμ κα ζοζζςνεοεεί μφηε κα ζοκηδνδεεί. Νζ άκενςπμζ πμο ημκ ηαηέπμοκ
ιμζάγμοκ ιαηάνζμζ ζηα ιάηζα ηςκ οπμθμίπςκ, πνμηαθμφκ δέμξ. Απεζνάνζειεξ
είκαζ μζ ακαθμνέξ ηαλζδεοηχκ, ειπυνςκ ηαζ δζπθςιαηχκ βζα ημ ιεβαθείμ ηδξ
Θςκζηακηζκμοπυθεςξ, ιζαξ πυθδξ πζμ θαιπνήξ, ιεβάθδξ ηαζ πθμφζζαξ απυ ηάεε
άθθδ ζηδκ Δονχπδ. Νζ πνμκζημβνάθμζ ηδξ Γ’ Πηαονμθμνίαξ έθεβακ, ιε ιζα
βεκκαζμηάηδ δυζδ οπεναμθήξ, πςξ ηα ηείπδ ηδξ Λέαξ Οχιδξ πενζέηθεζακ ηα 2/3
ημο παβημζιίμο πθμφημο. ΋ηακ μζ Φνάβημζ ιπήηακ ιέζα ζηδκ Ξυθδ ηαζ άνπζζακ
κα ηδκ θεδθαημφκ, ααζάκζγακ ιέπνζ ηαζ ημοξ γδηζάκμοξ βζα κα ημοξ απμηαθφρμοκ
ημοξ ηνοιιέκμοξ εδζαονμφξ ημοξ. Γεκ πςνμφζε μ κμοξ ημοξ κα οπάνπεζ Οςιζυξ
θηςπυξ! Ν πθμφημξ ηαζ δ εζηυκα ημο δζηαζμθμβμφζακ ηδκ εέζδ ηδξ Οςιακίαξ
ζηδκ ημνοθή ηδξ ζενανπίαξ ηςκ ααζζθείςκ, ιε ημκ ίδζμ πςξ ζε ιία ημζκςκία μζ
μζημκμιζηέξ δζαθμνέξ ηαζ δ επζημζκςκία ημοξ δζαθμνμπμζεί ημοξ έπμκηεξ, ημοξ ιδ
έπμκηεξ ηαζ ημοξ εκδζαιέζμοξ.

Απυ ηδκ μζημκμιζηή εοθμνία πνμηφπηεζ ζζπφξ. Ηζπφξ άιεζδ ηαζ έιιεζδ, ζηθδνή
ηαζ ήπζα. Ν πνοζυξ (ημ δζάζδιμ βζα ηδκ ζηαεενυηδηα ηαζ παβηυζιζα ηοηθμθμνία
νςιασηυ κυιζζια) ορχκεζ ηείπδ, πθδνχκεζ ηαζ εηπαζδεφεζ ζηναηζχηεξ, καοπδβεί
πθμία, ηηίγεζ ένβα πνμκμίαξ ηαζ οπμδμιήξ: απυ ηδκ άθθδ ζηέθκεζ δχνα,
ελαζθαθίγεζ ζοιιαπίεξ ηαζ αιαθφκεζ έπενεξ. ΋θμζ εέθμοκ κα πνμζεηαζνζζημφκ
έκα ηνάημξ πμο εοδιενεί-λένμοκ πςξ ηαζ εηείκμζ εα ςθεθδεμφκ ιαγί ημο. Ζ
έηθναζδ «ζε πμοθάς ηαζ ζε αβμνάγς» εα πνέπεζ κα πέναζε πμθθέξ θμνέξ απυ
ημ κμο ηςκ Οςιαίςκ ααζζθέςκ, αλζςιαημφπςκ ηαζ απεζηαθιέκςκ, υηακ
ακηζιεηχπζγακ λέκεξ δοκάιεζξ. Κε ηδκ ηαηάθθδθδ αιμζαή ηνίημζ πανάβμκηεξ
ιπμνμφζακ κα επζηεεμφκ ζημοξ επενμφξ ηδξ αοημηναημνίαξ, εκχ αηυιδ ηαζ ζε
πενίπηςζδ ήηηαξ ηαζ ζηναηζςηζηήξ αδοκαιίαξ, ιε ανηεηυ πνοζυ μ ακηίπαθμξ
ιπμνεί κα πεζζηεί κα ζοκμιμθμβήζεζ εζνήκδ. Αοηυ ημ ηεθεοηαίμ εκδεπυιεκμ ήηακ

29
ζοπκά ηαπεζκςηζηυ ηαζ μζημκμιζηά μδοκδνυ βζα ημοξ Οςιαίμοξ, πμο ηαηά ηαζνμφξ
ακαβηάζηδηακ κα δχζμοκ ζθζββζχδδ πμζά ζε Νφκμοξ, Ξένζεξ, Άνααεξ ηαζ
Βμοθβάνμοξ-έιμζαγε ιε θυνμ οπμηεθείαξ. Ξνμηζιυηενμξ υιςξ μ θυνμξ πανά δ
πθήνδξ ήηηα ηαζ ηαηαζηνμθή. Ν ηνμπυξ εα βονίζεζ ηαζ εκ εοεέης πνυκμ μζ
νςιασηέξ δοκάιεζξ εα πάνμοκ ηδκ εηδίηδζδ ημοξ.

΋πςξ υθα ηα οθζηά πνάβιαηα, ημ πνήια ηαζ μζ πυνμζ θεείνμκηαζ, βθζζηνμφκ ηαζ
πάκμκηαζ, δείπκμκηαξ ζοπκά ηδκ δεζηή ηαζ ροπμθμβζηή βφικζα ηςκ πνχδκ
ηαηυπςκ ημοξ. ΋ιςξ υηακ οπάνπεζ αηιή, δ εοιάνεζα δίκεζ ιία ρεοδαίζεδζδ
αζςκζυηδημξ. Κκδιεία ζακ ηδκ Αβία Πμθία ζηέημκηαζ αηυιδ ιεβαθυπνεπα,
δζαθαθχκηαξ ηδκ πίζηδ ηςκ Οςιαίςκ ζημ Θευ ηαζ ηδκ εφκμζα Ρμο πνμξ εηείκμοξ.
΋ηακ μζ Οχζμζ απεζηαθιέκμζ επζζηέθεδηακ βζα πνχηδ θμνά ηδκ Κεβάθδ
Δηηθδζία, έβναρακ εκεμοζζαζιέκμζ πςξ δεκ ήλενακ ακ ανίζημκηαζ ζημκ μονακυ
ή ηδ βδ-εηεί ιέζα ζίβμονα ηαημζηεί μ Θευξ. Νζ άνζζηα «ζηδκμεεηδιέκεξ» πμιπέξ
ηδξ ααζζθζηήξ αοθήξ ζημοξ δνυιμοξ ηδξ Θςκζηακηζκμοπυθεςξ, μ οπενορςιέκμξ
ενυκμξ ημο αοημηνάημνμξ ζηα ακάηημνα πενζζημζπζζιέκμξ απυ ιδπακζηά πμοθζά
ηαζ θζμκηάνζα πμο ηεθαδδμφζακ ηαζ ανοπχκημ, λεπενκμφζακ ηδκ εζηυκα ιζαξ
πθμφζζαξ ηαζ ελεθζβιέκδξ ημζκςκίαξ. Δζδζηά ζηα άιαεα ηαζ ζηενδιέκα ιάηζα ημο
κμιάδμξ θοθάνπμο, ημο Γοηζημφ θεμοδάνπμο ηαζ ημο Οςιαίμο πςνζημφ αοηά ηα
πνάβιαηα έιμζαγακ ελςπναβιαηζηά, οπενθοζζηά ζπεδυκ. Δκ ηέθεζ δεκ πνέπεζ κα
λεπκάιε πςξ καζ ιεκ μ πνζζηζακζζιυξ, ιέζα απυ ηζξ βναθέξ ηαζ ημοξ παηένεξ,
ζηδθζηεφεζ ημκ πθμφημ ηαζ ηαθεί ζε εβηνάηεζα, εεεθμκηζηή πεκία ηαζ
θζθακενςπία, δεκ θείπμοκ ηα παναδείβιαηα υπμο δ εοιάνεζα ζοκζζηά εοθμβία
Θονίμο. Βζαζηζηά εα ακαθένμοιε «ηα αβαεά ημο Ααναάι ηαζ ημο Ηζαάη ηαζ ημο
Ηαηχα», ηα πθμφηδ πμο έπαζε ια φζηενα ακέηηδζε μ δίηαζμξ Ηςα ηαζ ηδκ
πμθοηέθεζα ιε ηδκ μπμία πνμίηζζε ημ Λαυ μ πνμθδηάκαλ Πμθςιχκ.

Απυ ηδκ άθθδ ιενζά ηα πθμφηδ θένκμοκ πνμαθήιαηα ηαζ ιεζμκεηηήιαηα,

ακηζζηάειζζια ζηα υκηςξ απηά μθέθδ ημοξ. Ζ εοδιενία ζε ηαεζζηά ζηυπμ
οπμθμίπςκ, πμο ζοπκά εα εεθήζμοκ κα επςθεθδεμφκ, κα παναζζηήζμοκ (αθέπε
ηα ηαηαζηνμθζηά ειπμνζηά πνμκυιζα ηδξ Βεκεηίαξ ηαζ ηςκ άθθςκ ζηαθζηχκ
πυθεςκ) ή απθά κα πάνμοκ ηα αβαεά βζα ημκ εαοηυ ημοξ. Ν θευκμξ αημθμοεεί
ηδκ επζηοπία, αοηυ είκαζ κυιμξ ηδξ θφζεςξ. Ζ ανπαβή ή μ εηαζαζιυξ πμνδβζχκ
ηαζ ζοιθενμοζχκ ζοιθςκζχκ οπήνλακ δ αθμνιή βζα ηζξ πενζζζυηενεξ επζεέζεζξ
πμο δέπεδηε δ Ακαημθζηή Οςιασηή αοημηναημνία. Πημ εζςηενζηυ ιέηςπμ, δ
αζθάθεζα ηαζ δ εογςία πμο ελαζθαθίγεζ δ μζημκμιζηή εονςζηία ιπμνεί κα
δζαθεείνμοκ. Ζ εοδαζιμκία θένκεζ ηαθμπέναζδ, θζθδδμκία, ηνοθδθυηδηα,
αιανηία, απμοζία ζηθδναβςβήζεςξ ηαζ ελάζηδζδξ ηςκ εκζηίηηςκ ηδξ
επζαζχζεςξ. ΋ηακ ένπεηαζ δ δφζημθδ ζηζβιή, μ ηαθμιαεδιέκμξ άκενςπμξ (ή
ημζκςκία) ζοπκά ανίζηεηαζ εοάθςημξ. Αοηέξ ηζξ ηαηδβμνίεξ πενί ιαθεαηχκ,
«εδθοπνεπχκ Δθθήκςκ» ελαπέθοακ ηαηά ηδξ αοημηναημνίαξ μζ επενμί ηδξ, ζδίςξ
μζ Γοηζημί. Αηυιδ ηαζ μζ άκενςπμζ ηδξ νςιασηήξ οπαίενμο δζαιανηφνμκηακ πςξ
δ ηαθμπέναζδ έπεζ ηάκεζ ημοξ Θςκζηακηζκμοπμθίηεξ εβςζζηέξ ηαζ αδζάθμνμοξ βζα
ηα πνμαθήιαηα ηςκ μιμεεκχκ ημοξ:

«Δζείξ, ηνοθενμί ηδξ Θςκζηακηζκμφπμθδξ πμθίηεξ, δε κμζάγεζηε βζα υ,ηζ

ζοιααίκεζ έλς απυ ηζξ πφθεξ ηςκ ηεζπχκ. Νοδέπμηε επζζηεθεήηαηε ηζξ ιαηνζκέξ

30
επανπίεξ ή ηζξ βεζημκζηέξ πυθεζξ κα δζδάλεηε εοκμιία. Κέκεηε ζηδκ πυθδ ζαξ ηαζ
θνμκηίγεηε ηδκ εογςία ζαξ. Π’ αοηέξ ζηέθκεηε ιυκμζ ημοξ θμνμθυβμοξ ιε δυκηζα
εδνίςκ»

Ρεθζηά αοηυξ μ ηυζιμξ δεκ άθθαλε ηαζ πμθφ. Απθά ζήιενα αοηήκ ηδκ απεθπζζία
κζχεμοκ ηαζ υζμζ ιέκμοκ ζηζξ πυθεζξ.

Μαρεηηθό πλεύκα ή ζπληήξεζε: Σν Βπδάληην σο δύλακε

Status Quo

Αοημηναημνία ζδιαίκεζ ηαηάηηδζδ, ελάπθςζδ, ηονζανπία. Πδιαίκεζ εκένβεζα πμο

ηαίεζ ηαζ θςηίγεζ ζακ θςηζά, πμο δδιζμονβεί εαφιαηα ηαζ ζοκηνίαεζ ακεθέδηα υ,ηζ
ζηαεεί ιπνμζηά ηδξ. Δίκαζ δ ακενχπζκδ δοκαηυηδηα βζα ηαθυ (δδιζμονβία, ηάλδ,
υναια) ηαζ ηαηυ (ανπαβή, αία, ηαηαπίεζδ) ζημ έπαηνμ ηδξ. Δδχ ορχκεζ ικδιεία,
ζοκεέηεζ θαιπνά ένβα πμθζηζζιμφ, ακεαάγεζ ημ επίπεδμ δζααζχζεςξ, θένκεζ πζμ
ημκηά ημοξ θαμφξ. Δηεί αθήκεζ πίζς ηδξ ενήιμοξ, θδζηεφεζ, θεδθαηεί, ζθάγεζ,
απμννμθά ηαζ ελαθείθεζ βθχζζεξ ηαζ ημοθημφνεξ.

Έηζζ ήηακε ηαζ δ Οχιδ. Μεηζκχκηαξ ςξ ιία ιζηνή πυθδ-ηνάημξ ηδξ ηεκηνζηήξ
Ηηαθίαξ, δ Αζςκία Ξυθδ ακέπηολε κςνίξ έκα πμθειμπανέξ ηαζ παηνζςηζηυ πκεφια
πμο ηδκ μδήβδζε πνχηα ζηδκ εκμπμίδζδ ηδξ Ηηαθίαξ ηαζ ιεηά ζηδκ ηαηάηηδζδ
υθδξ ηδξ θεηάκδξ ηδξ Κεζμβείμο ηαζ ιεβάθςκ ηιδιάηςκ ηδξ δπεζνςηζηήξ
Δονχπδξ ηαζ ηδξ Κέζδξ Ακαημθήξ. Ζ Οχιδ άθδζε πίζς ηδξ δζακμδηζηή ηαζ οθζηή
ηθδνμκμιζά ακάθμβδ ημο θοζζημφ ηδξ ιεβέεμοξ: εεζιμφξ, βθχζζα, βκχζεζξ,
δδιυζζα ένβα, καμφξ, πμζήιαηα, κυιμοξ. Γοζηοπχξ υιςξ δ Οςιασηή
αοημηναημνία δε παναηηδνζγυηακ ιυκμ απυ ενβαηζηυηδηα, πεζεανπία ηαζ ακήζοπα
πκεφιαηα. Νζ ηαηαηηήζεζξ ηδξ ζοπκά ζοκμδεφμκηακ απυ ζθαβέξ ηαζ ελμκηχζεζξ
θαχκ πμο ζήιενα εα θέβαιε βεκμηημκίεξ. Ρμ δίηαζμ ηδξ ήηακ ζηθδνυ ηαζ
άηεβηημ, πςνίξ ιένζικα βζα ηζξ βοκαίηεξ ηαζ ηα παζδζά, εκχ ζηναηζέξ δμφθςκ
γμφζακ ιέζα ζηδκ αεθζυηδηα.

Όζηενα ήνεε ημ «Βογάκηζμ». Ζ ιεηαιμνθςιέκδ Οςιασηή αοημηναημνία

δζαηήνδζε ημκ πονήκα ηςκ πεπμζεήζεςκ ηαζ ημο πμθζηζζιμφ ηδξ, ιε ηδ ιεηάααζδ
ημο ηέκηνμο αάνμοξ ζηδκ Ακαημθή κα ακαδεζηκφεζ ημ εθθδκζηυ ζημζπείμ ηαζ ημκ
εηπνζζηζακζζιυ κα ηαηαπναΰκεζ ημ κμιζηυ ζφζηδια ηαζ ηα ήεδ. Δίπε υιςξ ιία
ααζζηή δζαθμνά: εκχ δ Οχιδ ζηζξ δυλεξ ηδξ δζελήβαβε επεηηαηζημφξ πμθέιμοξ
ηαζ ηένδζγε ιεβάθεξ ηαηαηηήζεζξ, δ Λέα Οχιδ θάκδηε βεκζηά ιία ζοκηδνδηζηή,
αιοκηζηή δφκαιδ, ανημφιεκδ ζηδκ οπενάζπζζδ ηςκ ήδδ ηηδεέκηςκ ή ζηδκ
ακάηηδζδ ηςκ απμθεζεέκηςκ. Αοηυ δδιζμονβεί ιία ηάπμζα έηπθδλδ, αθμφ είπαιε
πςξ δ αοημηναημνία έπεζ ααζζηυ βκχνζζια ηδκ ελάπθςζδ. Ρμ ιμηίαμ οπάνπεζ
πακημφ: ζημοξ Ξένζεξ, ημοξ Κμββυθμοξ, ημοξ Ρμφνημοξ, ημοξ Βνεηακμφξ…

Ζ πανελήβδζδ αίνεηαζ υηακ ημκίζμοιε ημ βεβμκυξ πςξ ημ «Βογάκηζμ» δεκ ήηακ

ιία λεπςνζζηή, κέα αοημηναημνία, αθθά δ ίδζα ηαζ αοηή ιε ηδκ ανπαία Οςιασηή,
έπμκηαξ οπμζηεί ζδιακηζηέξ εζςηενζηέξ αθθαβέξ. Νζ Ακαημθζημί Οςιαίμζ δεκ
έηακακ ηαηαηηήζεζξ δζυηζ εδαθζηά ημ ηνάημξ ημοξ είπε ήδδ θηάζεζ ζημ απυβεζμ
ημο. Άθθςζηε δ ιεζαζςκζηή αοημηναημνία, φζηενα απυ ηδκ ηνίζδ ηδξ ΢ζηένμο

31
Ανπαζυηδημξ, είπε ιείκεζ εδαθζηά, πθδεοζιζαηά ηαζ μζημκμιζηά αηνςηδνζαζιέκδ
απυ ηζξ βενιακζηέξ εζζαμθέξ ζηδ Γφζδ, εκχ πμθφ ζφκημια απυ ηδκ Ακαημθή
ελεννάβδ δ ζζθαιζηή εφεθθα. Ξνχηδ ιένζικα ήηακ δ επζαίςζδ ηαζ φζηενα, εζ
δοκαηυκ δ ακάηηδζδ. Ρμ δζανηέξ ειπνυξ-πίζς ιε ημοξ λέκμοξ εζζαμθείξ (π.π.
Άνααεξ) ηαζ δ ζηαδζαηή ζοννίηκςζδ ημο ηνάημοξ ιε ηδκ πάνμδμ ηςκ αζχκςκ
ηνμθμδυηδζε ημ αθήβδια πενί «λεπεζιέκδξ», ηαηχηενδξ αοημηναημνίαξ (bas
empire) πμο απθά ζοκζζημφζε έκακ ανβυ εηθοθζζιυ ηδξ ανπαίαξ Οχιδξ.

Αηυιδ ηαζ ζηδκ επμπή ηςκ Ξαθαζμθυβςκ, μζ Οςιαίμζ ζοββναθείξ ηαηακμμφζακ

ηδκ ηθδνμκμιζά ημοξ ςξ ημ ζφκμθμ ηδξ ανπαίαξ αοημηναημνίαξ, ιέπνζ ηαζ ηζξ
ανεηακζηέξ κήζμοξ. Δίηε δ Οςιακία ιεζμονακμφζε είηε αβςκζμφζε βζα ηδκ
επζαίςζδ ηδξ, πάκηα εηήνοηηε ημ δζηαίςια ηδξ ζηδκ ημζιμηναημνία (dominium
mundi) ηαζ μκυιαγε ηδκ ααζζθέα ηδξ εηθεηηυ ημο Σνζζημφ ζηδ Γδ ηαζ παηνυξ-
πνμσζηαιέκμο υθςκ ηςκ ακενςπίκςκ ελμοζζχκ ηαζ ημζκςκζχκ. Πηζξ ηαθέξ
πενζυδμοξ αοηυ ημ αθήβδια θεζημονβμφζε ςξ πμθθαπθαζζαζηήξ ζζπφμξ (βυδηνμ,
ήπζα/έιιεζδ επζννμή). Πηζξ ηαηέξ ιπμνμφζε κα πνδζζιεφζεζ ςξ ακηζζηάειζζια
ηδξ οθζηήξ αδοκαιίαξ, ακ ηαζ ζοπκυηενμ πνμηαθμφζε απθά μίηημ ή εοιδδία.

Ζ απμοζία ιεβάθςκ, κέςκ ηαηαηηήζεςκ απυ ημοξ ιεζαζςκζημφξ Οςιαίμοξ ιπμνεί

κα ενιδκεοεεί ιε ημ ζπήια κεανμφ-ςνίιμο πμθζηζζιμφ, ημ μπμίμ πνδζζιμπμζεί
ιεηαλφ άθθςκ μ Γενιακυξ ζζημνζηυξ Oswald Spengler ζημ ηθαζζζηυ ημο ένβμ «Ζ
παναηιή ηδξ Γφζεςξ». Έκαξ κεανυξ πμθζηζζιυξ λεηζκά υπςξ έκαξ κέμξ
άκενςπμξ. Γεκ έπεζ ζδζαίηενδ ζμθία, εηθέπηοκζδ ηαζ πείνα, αθθά ιέζα ημο ανάγεζ
απυ εκενβδηζηυηδηα, γςκηάκζα ηαζ πάεμξ βζα ελενεφκδζδ, πενζπέηεζα ηαζ
ηαημνεχιαηα. Έκαξ ιζηνυξ θφθανπμξ εθέβπεζ ιία πενζμπή, θδζηεφεζ ηαζ ζθάγεζ
ημοξ βείημκεξ ημο, ιέπνζ πμο απμηηά πμθθά εδάθδ ηαζ πθμφηδ βζα κα
εβηαεζδνφζεζ έκα μνβακςιέκμ ηνάημξ εκηυξ ημο μπμίμο εα ακαπηοπεεί δ
μζημκμιία, μ πκεοιαηζηυξ πμθζηζζιυξ η.α. ΋ηακ επένπεηαζ δ ςνζιυηδηα, αοηυξ μ
πμθζηζζιυξ ιμζάγεζ ιε ημκ ιεζήθζηα ή δθζηζςιέκμ άκενςπμ. Έπεζ ιάεεζ πμθθά,
έπεζ βκχζεζξ, ζφκεζδ ηαζ ζηέρδ ηαηαζηαθαβιέκδ. ΋ιςξ πζα ημ ζχια ημο έπεζ
θεανεί ηαζ είκαζ ημοναζιέκμξ. Γεκ έπεζ δφκαιδ ηαζ υνελδ βζα κέεξ ακδναβαείεξ:
έπεζ «αμθεοηεί» ζηζξ παθαζέξ επζηοπίεξ ημο, επακαπαφεηαζ, ζοκηδνεί ηδκ
ηνέπμοζα άκεζδ ηαζ εογςία ημο. Δίκαζ υιςξ έκα αήια πνζκ ημκ εάκαημ, μπυηε εα
ένεμοκ άθθμζ, αηαηένβαζημζ αθθά εοεθθχδεζξ, κα ημκ ακαηνέρμοκ ηαζ μ ηφηθμξ
κα ανπίζεζ απυ εηεί πμο λεηίκδζε. Ζ ανπαία Οχιδ, θμζπυκ, απυ ημκ ηαζνυ πμο μ
Οςιφθμξ ιάγερε ημκηά ημο ημοξ θδζηέξ ηαζ πενζεςνζαημφξ ηδξ πενζμπήξ ηαζ
απήβαβε ηζξ βοκαίηεξ ηςκ Πααίκςκ, άνπζζε ιε ηδκ πείκα ημο πενζεςνζαημφ ηαζ
ηδκ επζεεηζηυηδηα αοημφ πμο δεκ είπε ηαζ πμθθά κα πάζεζ.

Απυ ηδκ άθθδ, μζ δοζημθίεξ πμο ακηζιεηςπίγεζ δ κεανή δφκαιδ ηδκ μπθίγμοκ ιε
πείζια ηαζ επζκμδηζηυηδηα: πεκία ηέπκαξ ηαηενβάγεηαζ. Ακ ηαζ ημ κα πμφιε υηζ
υζμ ιεβαθφηενεξ μζ δοζημθίεξ ηυζμ πενζζζυηενμ ακαπηφζζεηαζ μ πμθζηζζιυξ εα
ήηακ οπεναμθζηυ ηαζ επζπυθαζμ (ακ ήηακ έηζζ ζηδκ ζζημνία εα πνςηαβςκζζημφζακ
μζ ένδιμζ ηαζ ηα αμοκά ακηί ηςκ πεδζάδςκ ηαζ ηςκ παναεαθαζζίςκ πενζμπχκ),
ζίβμονα δ επακάπαοζδ ηδξ ζζπφμξ ιπμνεί κα ιεζχζεζ ηα ηίκδηνα βζα δζανηή
αεθηίςζδ. Ζ πμθοδζάζπαζδ ηαζ δζανηήξ αθθδθμζθαβή, ηαεχξ ηαζ μζ δφζημθεξ
μζημκμιζηέξ ζοκεήηεξ ηδξ δοηζηήξ Δονχπδξ δδιζμφνβδζακ έκακ ακηαβςκζζιυ

32
πμο ηνμθμδυηδζε έκα ηφια εθεονέζεςκ ηαζ ηαζκμημιζχκ απυ ημ 12μ αζχκα ηαζ
φζηενα.
΢πυ ηδκ θμβζηή αοηή, δ Οςιακία βεκκήεδηε χνζιδ, ήδδ εβηαηεζηδιέκδ,
θεαζιέκδ, πθμφζζα ηαζ «ζοκηδνδηζηή». Γζα κα ιζθήζμοιε ιε υνμοξ δζεεκμφξ
πμθζηζηήξ, ήηακ ιία δφκαιδ ηαεεζηςηζηή (status quo) πμο ημκ πενζζζυηενμ
ηαζνυ απέηνμοε ηζξ επζεέζεζξ ηςκ ακαεεςνδηζηχκ, ακενπμιέκςκ δοκάιεςκ πμο
ήεεθακ κα ηδκ εηημπίζμοκ απυ ημ ενυκμ ηδξ.

Ξμφ ιαξ αθήκεζ υιςξ αοηυ; Ήηακ δ Ακαημθζηή Οςιασηή ζζημνία απθά ιία πμνεία
πνμξ ηδκ παναηιή, ιία ζηαηζηή άιοκα, έκα damage control; Έκαξ
απμθζεςιέκμξ, ανπασηυξ ηυζιμξ ημκ μπμίμ λεπέναζε δ οπακάπηοηηδ Γφζδ θυβς
ηδξ εκενβδηζηυηδημξ ηδξ; Θαη’ επέηηαζζκ, ηζ ιήκοια πενκά ζημκ ακαβκχζηδ,
εζδζηά ημ παζδί ηαζ ημ κέμ, βζα ηδ δζάπθαζδ ημο παναηηήνμξ ημο;

Γζα ηα πμθθά πνμηενήιαηα ηαζ ςθέθεζεξ ηδξ αογακηζκήξ ζηναηδβζηήξ έπμοιε

ιζθήζεζ αθθμφ. Ζ δζπθςιαηζηή ηαζ πμθειζηή ιδπακή – απαναίηδημ ζοιπθήνςια δ
ιία ηδξ άθθδξ – δνμφζακ ηαζ πνμεημζιάγμκηακ ιε έιθαζδ ζηδκ μνβάκςζδ, ηδ
ιεεμδζηυηδηα ηαζ ημκ ζπεδζαζιυ. ΢πυ ζδακζηέξ ζοκεήηεξ, ηίπμηε δε βζκυηακ ζηδκ
ηφπδ. Ζ επζηοπία ελανηάημ απυ ηδκ ηαθή εκδιένςζδ, ηδκ ηαημπή αλζμπίζηςκ
πθδνμθμνζχκ μοζζαζηζηά, ηδκ παναπθάκδζδ ημο ακηζπάθμο ηαζ ηδκ επανηή
οπμζηήνζλδ ημο ζηναημφ, οθζηά, δεζηά ηαζ δζμζηδηζηά. Ζ Οςιακία δζδάζηεζ ημ
«έζμ έημζιμξ» ηαζ οπεκεοιίγεζ, ηυζμ ιε ημοξ ενζάιαμοξ υζμ ηαζ ιε ηζξ
ηαηαζηνμθέξ ηδξ, πςξ δ επζπμθαζυηδηα, δ ακηίδναζδ αάζεζ εοιζημφ ηαζ δ
πθδιιεθήξ πνμεημζιαζία – ακαβκχνζζδ – εηηέθεζδ είκαζ ζοκηαβή απμηοπίαξ.

Γεφηενμκ ημ αογακηζκυ πανάδεζβια ελαίνεζ ηδκ μζημκμιία δοκάιεςκ ηαζ άνα ηδκ
έιιεζδ πνμζέββζζδ. Νζ πυνμζ είκαζ πεπεναζιέκμζ ηαζ δ εοεεία ζφβηνμοζδ δ
πθέμκ ααέααζδ ηαζ επζηίκδοκδ. Θακείξ δεκ ιπμνεί κα ακηέλεζ αβχκα ζε πμθθά
ιέηςπα ηαζ ηακείξ δεκ ιπμνεί ακ επζαζχζεζ έπμκηαξ ηάκεζ ημοξ πάκηεξ επενμφξ.
΋ζμ ηαζ εάκ ημ νίζημ είκαζ απαναίηδημ μοζζαζηζηά βζα μηζδήπμηε ζηδ γςή, ηζξ
πενζζζυηενεξ θμνέξ ημ ηέπκαζια είκαζ μ ηαθφηενμξ θίθμξ ημο ζπεδζάγμκημξ. Ακ
ιδ ηζ άθθμ, πνμεημζιάγεζ ηαζ θεζαίκεζ ηδκ μδυ βζα ηδκ ηεθζηή, άιεζδ επίεεζδ.

Κ’ αοηά ηαζ ιε εηείκα, ακάιεζα ζε ηυθπα, δζπθςιαηίεξ ηαζ άθθα οπμπευκζα ιέηνα
ζηα μπμία ανέζημκημ πμθφ, μζ Οςιαίμζ διχκ πνυβμκμζ δεκ ήηακ δεζθμί, απυθειμζ
Ποαανίηεξ. Θεμθμβζηά ηαζ ζδεμθμβζηά δ αοημηναημνία εηήνοζζε ηδκ εζνήκδ ηαζ
εεςνμφζε ημκ πυθειμ ηναβςδία, αηυιδ ηαζ ιε αθθμενήζημοξ. Έαθεπε υιςξ
πςνίξ ρεοδαζζεήζεζξ ηδκ αιείθζηηδ βεςπμθζηζηή πναβιαηζηυηδηα, εκχ μ θαυξ ηδξ
έθενε επ’ χιμο ηδκ παηνζςηζηή ηαζ θζθμπυθειδ ηθδνμκμιζά ηδξ ανπαίαξ Δθθάδμξ
ηαζ ηδξ Ξαθαζάξ Οχιδξ. Απεζνάνζειμζ πυθειμζ ιανηονμφκ ηδκ ζεεκανή ακηίζηαζδ
ηδξ Οςιακίαξ ζημοξ εζζαμθείξ, αθθά ηαζ ημ πάεμξ ηδξ κα λακαπάνεζ πίζς υ,ηζ
έπαζε. Ακ ηάπμζμζ ημκίγμοκ ηδκ οπμπχνδζδ ηςκ ζοκυνςκ ιε ηδκ πάνμδμ ημο
πνυκμο, εα πνέπεζ πανάθθδθα κα δμοκ ηαζ ηζξ αιέηνδηεξ, ζοκεπείξ ηαζ εκίμηε
εκηοπςζζαηέξ ακηεπζεέζεζξ. Ζ ιεβάθδ επμπμζία ηςκ ηνζχκ ζηναηδθαηχκ ηδξ
Καηεδμκζηήξ δοκαζηείαξ (Λζηδθυνμξ Φςηάξ, Ηςάκκδξ Ρζζιζζηήξ, Βαζίθεζμξ
Βμοθβανμηηυκμξ), μζ ακαζηδθχζεζξ ηςκ Θμικδκχκ ηαζ ηςκ Ιαζηανζδχκ, δ επζηή
reconquista ημο Ημοζηζκζακμφ ζηδ Γφζδ, υθα ιανηονμφκ έκα γςδνυ πμθειζηυ

33
πκεφια, επζεεηζηυ, πεζζιαηζηυ ηαζ αημφναζημ, είηε ζηδκ οπενάζπζζδ είηε ζηδκ
εηδίηδζδ, αηυιδ ηαζ ζηδκ αβνζυηδηα. Ζ εηζηναηεία ημο αοημηνάημνμξ Ζναηθείμο
ζηδκ Ξενζία, μζ άιοκεξ ηδξ Θςκζηακηζκμοπυθεςξ ηαηά ηςκ Ανάαςκ, δ φζηαηδ
εοζία ημο Θςκζηακηίκμο Ξαθαζμθυβμο ηαζ δ ηζηακμιαπία ηαηά ηςκ Οςξ-Βίηζκβηξ
ζημ Γμνυζημθμ είκαζ απυ ηζξ πζμ δνςζηέξ ζηζβιέξ ηδξ Δθθδκζηήξ ζζημνίαξ.

Πημ εζςηενζηυ πεδίμ, μ ακαημθζηυξ νςιασηυξ πμθζηζζιυξ ιυκμ αδνακήξ ηαζ

ζηάζζιμξ δεκ έιεζκε. Καξ άθδζε ηαηαπθδηηζηά ένβα ηέπκδξ, ανπζηεηημκζηά
εαφιαηα, πναβιαηείεξ ηαζ φικμοξ, εθεονέζεζξ ηαζ πμζήιαηα.

Δδχ ηάκμοιε ζζημνία, υπζ αβζμβναθίεξ. Θακείξ δεκ απμηαθεί ηδ Οςιακία ηέθεζα
πμθζηεία ηαζ πανάδεζζμ επί Γδξ, υζμ ηαζ εάκ μζ αθαγυκεξ ηάημζημζ ηδξ ηδκ
απμηαθμφζακ (αθάζθδια ιέζα ζηδκ εοζέαεζα ημοξ) Λέα Ηενμοζαθήι. ΋ιςξ δ
εζηυκα ηδξ ζηαζζιυηδημξ, ηδξ κςενυηδημξ ηαζ ηδξ ιζγένζαξ ιαξ ζηενεί έκα άνζζημ
πνυηοπμ, εζδζηά βζα ηζξ ροπέξ πμο ιέζα απυ ηα αζαθία ηδξ ζζημνίαξ ράπκμοκ ακ
ανμοκ πδβέξ εάννμοξ, δδιζμονβζηυηδηαξ ηαζ ακαηάζεςξ.

Βνζζηυιαζηε ζηδ ζηζά βζβάκηςκ. Ξνέπεζ θμζπυκ κα μναιαηζζημφιε ημζηχκηαξ ημκ

ηυζιμ απυ ημοξ χιμοξ ημοξ.

34
ΕΠΘΛΕΓΟΜΕΝΑ

Ρμ ζζημθυβζμ ιμο – Ηζημνία, Θνδζηεία, Ξμθζηζηή

Ηζημζεθίδα Γκχζδξ ηαζ Ακάθοζδξ CognoscoTeam

Βίκηεμ Cognosco Team ζημ Youtube

35