Model nije model sam za sebe već je uvek model u

odnosu na predmet posmatranja i namenu. To znači, na

primer, da prototip ili pilot postrojenje nije model sam po
sebi već samo ako služi za dobijanje informacija.
Na osnovu napred rečenog o modelu može da se govori
samo ako je on sredstvo ili instrument preko koga se
nešto saznaje u sistemu original-subjekt-model.

Prema G. Klausu pojam modela u

kibernetskom iskazu predstavlja
trostruku relaciju. Pored sistema
S, koji može da predstavlja bilo
kakav realni sistem, odnosno
proces, postoji model tog sistema
M koji je razvijen od čoveka -
subjekta modela L.
Modeliranje predstavlja kreativni proces stvaranja modela. U
procesu modeliranja razlikujemo nekoliko osnovnih faza kao
što su:
1. Utvrđivanje namene modela
Kao što smo videli namena modela je uvek vezana željom za
sticanjem novih saznanja - za izučavanja i predviđanja.
2. Nabrajanje svih mogućih elemenata koji su u vezi
sa namenom modela
U ovoj fazi koncentrišemo se na izdvajanje elemenata koji mogu
da čine određenu strukturu nekog sistema identifikujući pri
tome i moguće veze između elemenata. Oslanjamo se na
fundamentalne zakone prirode, na poznate nam analogije
fizičkih pojava i na zakone logike. Naša saznanja o
posmatranom problemu svode se na posmatranje ili na
prethodno dobijene rezultate merenja. Apstraktnim
razmatranjem formiramo hipotezu bez koje ne možemo da
nastavimo proces formiranja modela.
3. Selekcija elemenata koji su u vezi sa namenom
modela
U ovoj fazi izdvajamo one elemente koji su sigurno i u
prvom redu sadržani u zadatku koji rešavamo.

4. Formiranje početnog modela

Utvrđujemo osobine i međusobnu povezanost izdvojenih
relevantnih elemenata. Formira se početni model
povezivanjem elemenata u sistem sa strogo
struktuiranim vezama. Rezultat ove faze modeliranja
jeste analogni model kome ne mora da prethodi
matematički model. Proučavanje analognih modela koji
nisu do kraja definisani preko matematičkih modela
svodi se na proučavanje pomoću metode crne kutije ili
metode uprošćenih modela.
U ovoj fazi vršimo ocenjivanje stepena
relevantnosti pojedinih elemenata koje smo
nabrojali u prethodnoj fazi. Među nabrojanim
elementima uočićemo:
•one koji čine osnovu posmatrane pojave,
•one koji su manje relevantni kao i
•one za koje možemo da kažemo da su
irelevantni.

Na taj način izvršili smo klasifikaciju i odredili

bar iskazni model sa hijerarhijskom strukturom.
5. Proveravanje modela
U ovoj fazi se vrši probno eksperimentisanje sa
modelom sa ciljem da se utvrdi da li model odgovara
originalu, odnosno da li između modela i originala
postoji zadovoljavajuća analogija. Probno
eksperimentisanje vršimo najčešće sa fizičkim
modelom proveravajući izlazne veličine modela za
unapred utvrđeni sistem promena ulaznih veličina.