İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Özel Hükümler Dersi

Vize Sınav Soruları Örgün Öğretim Çift Numaralı Öğrenciler (04.02.2021)

AÇIKLAMALAR
Açıklamalar: Sınav süresi 60 DAKİKADIR. Cevaplarınızı, azami 4 adet A4 kâğıdın yalnızca ön yüzüne
yazınız. Yazınızın okunaklı, sisteme yüklediğiniz cevap kâğıtlarının net ve okunabilir olduğundan emin
olunuz. Fotoğraf çektiğiniz takdirde kadraja kâğıt dışında nesne ve zemin girmemesine özen gösteriniz.
Sınavda mevzuat ve kaynak kullanımı serbesttir. Yalnızca ilk soru, suç inceleme yöntemine göre
cevaplanacaktır. Diğer sorularda sadece sorulan hususla sınırlı açıklama yapılmalıdır. Her soru diğer
sorulardan bağımsızdır. Tüm sorularda derste işlenen suçlar ile sınırlı şekilde cevap verilmelidir. Başarılar
dileriz.

OLAY
17 yaşındaki B, mirasın bölünmemesi için ailesinin ısrarı üzerine ergin kılınarak 19 yaşındaki kuzeni
A ile evlenir. Gün geçtikçe B, A’nın cinsel ilişki süresindeki yetersizliğini dile getirmeye başlar. Bu
durumdan çok rahatsız olan ve eşinin kendisini aldattığını düşünen A, cinsel güç arttırıcı hap alıp içer. B’nin
uykuya dalmasından hemen sonra sert bir şekilde B’nin üzerine atlayan A, tüm gücüyle B’nin bacaklarını
açmaya çalışır. B’nin kendisine direnmesi üzerine iyice sinirlenir ve karnına yumruk atar. Bunun üzerine
B’nin cinsel organı kanamaya başlar. Kanamayı gören A, hızlıca evden kaçar. B’nin hastaneye gitmesinden
sonra yapılan incelemelerde üç aylık hamile olduğu ve olay sebebiyle bebeğin düştüğü anlaşılır.

SORULAR

1. Olayda A’nın ceza sorumluluğunu yalnızca tek bir suç sistematiği içerisinde değerlendiriniz.

2. a) B’nin 21 yaşında olması ve A’nın B’yi rızasına aykırı olarak öpmesi ihtimalinde cevabınız ne şekilde
olurdu?
2. b) Yaşanan tüm bu olaylar üzerine açılan boşanma davasında, ortak kullanımlarındaki bilgisayarda B’nin
kendisiyle aynı yaştaki ünlü şarkıcı C’ye çıplak fotoğraflarını göndererek cinsel ilişkiye girmek istediğine
dair mesajlar gönderdiği tespit edilir. Bu durumda B açısından hangi suç söz konusu olurdu? C’nin gülerek
karşılık vermesi halinde cevabınız değişir miydi? Suç inceleme yöntemine bağlı olmaksızın kısaca
açıklayınız.
3. Olaya ilişkin yargılama sürerken B’nin kardeşi K, A’nın başka kadınlarla da cinsel ilişkiye girdiğini
öğrenir. Bunun üzerine A’yı telefonla arayan K, “on bin lira vermezsen adını herkesle fuhuş yapan biri
olarak çıkarırım” şeklinde bir söylemde bulunur. K’nin hangi suç ya da suçlardan sorumlu tutulacağını suç
inceleme yöntemine bağlı olmaksızın kısaca değerlendiriniz.

4. B, ısrar üzerine evlendiği için A’nın hareketinden kendi ailesini sorumlu tutar. Kardeşi K’nin A ile hala
görüştüğünü duyan B, K’ye karşı öfke duymaya başlar. K’nin haber alamadığı eski nişanlısının Mersin’de
olduğunu öğrenen B, K’yi arayarak nişanlısının yerini öğrendiğini ve Edirne’de ikamet ettiğini söyler.
Duyduğu haber üzerine yola çıkan K’nin 6 saatlik yolculuğun üçüncü saatini tamamladığı sırada B, K’yi
arayarak yalan söylediğini ve pişman olduğunu belirtir. Bunun üzerine K, eve geri döner.
B açısından hangi suç ya da suçlardan sorumluluk doğacağını suç inceleme yöntemine bağlı olmaksızın
kısaca değerlendiriniz

1
 VİZE SINAVI CEVAP ANAHTARI
1. Yukarıdaki olayda A’nın ceza sorumluluğunu yalnızca tek bir suç sistematiği içerisinde
değerlendiriniz. [TOPLAM: 40 PUAN]

A’nın, 17 yaşındaki eşi B ile cinsel ilişkiye girebilmek için uykuya daldıktan cinsel güç arttırıcı hapın
etkisiyle ilişkiye gireceği sırada B’nin cinsel organının kanaması ve çocuğunu düşürmesi cinsel istismar
suçu (TCK m. 103) ve bakımından değerlendirilmelidir. (1+1)
A. KORUNAN HUKUKİ DEĞER

Cinsel istismar suçuyla korunan hukuki değer, çocukların cinsel gelişimi/cinsel dokunulmazlığıdır. (1)

B. SUÇUN TEMEL UNSURLARI

1. Maddi Unsurlar
a. Konu ve Mağdur
Cinsel istismar suçunda konu ve mağdur, cinsel dokunulmazlığı ihlal edilen çocuktur. (1) Olayda, cinsel
dokunulmazlığı ihlal edilen ve 2. grupta yer alan 17 yaşındaki B, suçun konusu ve mağdurudur. (1) B’nin
evli bir reşit olması, cinsel istismar suçunun mağduru olamayacağını göstermez. (1) Cinsel istismar suçunun
mağduru TCK m.6’ya göre çocuk olarak tanımlanabilen herkes olur.(1)
b. Hareket
Çocuğun cinsel yönden istismar edilmesi, bu suçun hareket unsurunu oluşturur. (1) Cinsel yönden istismar
etme anlamına gelen hareketler ise çocukların yaşına göre değişmektedir. Buna göre, 15 yaşını
tamamlamamış veya 15 yaşını tamamlamış olmakla birlikte, fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını
kavrayamayan çocuklara (1. grup) yönelik bedensellik arz eden her türlü cinsel davranış hareket unsurunu
oluştururken 15 yaşını tamamlamış ve ayırt etme gücüne sahip olan (2. grup) çocuklara karşı ise cebir, tehdit,
hile ve iradeyi etkileyen nedenlere dayalı olarak gerçekleştirilen cinsel davranışlar bu suçu oluşturur. (4)
Olayda evli ve dolayısıyla cinsel ilişkinin sonuçlarını algılayabilecek birisi olan B, 2. Grup çocuklar arasında
yer almaktadır. A, cebir kullanarak B’nin rızasına aykırı şekilde cinsel ilişkiye girmeye çalışmıştır. (2)

d. Fail
Her iki suç, fail bakımından genel bir suç olup, olayda fail cinsel davranışları gerçekleştiren eş A’dır. (1)
2. Manevi Unsur
Cinsel istismar suçu yalnızca kasten işlenebilir. Kastın maddi unsurları kapsaması gerekir. Olayda A, eşi
B’nin rızası olmadığını bildiği halde cebir kullanarak cinsel ilişkiye girmeye yönelik hareketi isteyerek
gerçekleştirmiştir. (1)
C. SUÇUN NİTELİKLİ UNSURLARI
Cinsel istismar suçunun vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi daha ağır
cezayı gerektiren nitelikli bir haldir. Olayda cinsel ilişkinin gerçekleşmemiş olması teşebbüs kısmında
değerlendirilecektir. (2)
D. KUSURLULUK
Kusurluluğu etkileyen hallerden biri olarak haksız tahrik tartışması yapılabilir. Haksız tahrikin şartları
açısından olayımıza bakıldığında B’nin cinsel yetersizliğini dile getirmesini ve eşinin aldattığından yalnızca
şüphelenmesini, haksız bir fiil olarak kabul etmek mümkün değildir. Dolayısıyla A’nın haksız tahrik
hükümlerinden faydalanması söz konusu olamaz. (3)
E. SUÇUN ÖZEL OLUŞUM BİÇİMLERİ
2
1. Teşebbüs: Cinsel istismar suçu sırf hareket suçu olup, suçun temel şeklinin gerçekleşmesi ile tamamlanır.
(1) Olayda A, cinsel ilişkiye girmeye yönelik icra hareketlerine başlamış ve bu doğrultuda cinsel gücü
arttırıcı hap alarak B’nin uykuya daldıktan sonra üzerine atlayıp bacaklarını açmaya çalışarak temel halini
gerçekleştirmiştir. Ancak A açısından nitelikli cinsel istismar suçuna teşebbüsten sorumluluk doğup
doğmayacağı değerlendirilmelidir. (1)
Kişinin işlemeyi kastettiği bir suçu, elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde
olmayan nedenlerle tamamlayamaması durumunda teşebbüs gündeme gelir. (1) Olayda fail A açıkça B’nin
vücuduna organ sokma kastıyla hareket etmiş ve bacaklarını ayırmaya çalışarak doğrudan doğruya icraya
başlamıştır. Fail, suçun temel şeklini tamamlamış, ancak B’nin cinsel organının kanadığını görmesi
sonucunda korkarak suçun nitelikli halinin tamamlayamadan evden ayrılmıştır. (1) Gönüllü vazgeçmeden
söz edilemeyeceğinden ötürü cinsel istismar suçunun nitelikli haline teşebbüs gündeme gelecektir. (2)
Aksi görüşe göre ise bu suçun nitelikli haline teşebbüs mümkün değildir. Bu durumda cinsel istismar
suçunun tamamlanmış temel şeklinden ceza tayin edilmesi gerekmektedir. (1)
2. İçtima: Cinsel istismar suçunda özel bir gerçek içtima hali düzenlenmiştir. (m.103/5) Buna göre; cinsel
istismar için başvurulan cebir ve şiddetin kasten yaralama suçunun ağır neticelerine neden olması hâlinde,
ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır. (3)

Neticesi sebebiyle ağırlaşmış suç, bir fiilin kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin oluşmasına
neden olunması halinde söz konusu olur. (1) Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu için mutlaka
kanunda belirtilen neticelerden birinin gerçekleşmiş olması gerekir. Bu neticelerden birisi de gebe bir kadına
karşı işlenip de çocuğunun düşmesidir. (TCK md. 87/2). (1) Olayda kast edilenden daha ağır bir netice olan
çocuğun düşmesi gerçekleşmiştir. (1) NSAY açısından kişinin ağır neticeden sorumlu tutulabilmesi için ise
en azından taksirle hareket etmiş olması gerekir. (1) Eldeki verilere göre A açısından B’nin gebeliği
öngörülebiliyorsa kast-taksir kombinasyonundan, öngörülemiyor ise kasten yaralamanın nitelikli halinden
söz edilebilir. (2)

Olayda A bakımından sert bir şekilde B’nin üzerine atlama, tüm gücüyle bacaklarını açmaya çalışma ve
karnına yumruk atma şeklindeki hareketleriyle yaralama suçu oluşacak, çocuğunun düşmesiyle de artık ağır
neticeden söz edilebilecektir. Böylelikle A hakkında özel bir gerçek içtima uygulanacak ve kişi, hem TCK m.
103/2 hem de m. 87/3’den cezalandırılacaktır. (3)

SORU- 2 [30 PUAN]

a.) [10 PUAN]

B’nin 21 yaşında olması ve A’nın B’yi rızasına aykırı olarak öpmesi ihtimalinde artık çocuk olmaması
sebebiyle cinsel istismar suçu değil, cinsel saldırı suçu söz konusu olacaktır. Cinsel saldırı suçunun temel
şeklinin eşe karşı işlenip işlenemeyeceği tartışması gündeme gelecektir. (3)

Doktrinde bir görüşe göre bu suçun nitelikli hali bakımından kanunda eşin şikâyeti aranmışken temel şekli
bakımından aranmaması, bu halin eşler arasında işlenemeyeceği anlamına gelmektedir. Bu görüşün bir diğer
gerekçesi ise eşler arasındaki evlilik bağının bu boyuttaki cinsel davranışları da bünyesinde barındırıyor
olmasıdır. (4)
Doktrindeki diğer görüşe ve kanaatimize göre, kanunda cinsel saldırı suçunun temel şeklinin eşler arasında
işlenmesi durumunda şikâyetin açıkça aranmıyor oluşu, bu suçun işlenemeyeceği anlamına gelmeyip zaten
herkes bakımından şikâyete tâbi olmasındandır. Zira bu suçun vücuda organ veya sair cisim sokma
şeklindeki nitelikli hâli, esasen re’sen soruşturulmakta ve kovuşturulmakta ancak eşler arasında işlendiği

3
takdirde şikâyete tâbi olmaktadır. Kaldı ki evliliğin her türlü cinsel davranışa rıza vermek anlamına geldiği
şeklinde bir genel kabulde bulunulması da doğru olmayacaktır. (4)

b.) [20 PUAN]

B açısından cinsel taciz suçu tartışılmalıdır. (1) Cinsel taciz, bireyin cinsel özgürlüklerine yönelik sözlü veya
yazılı vücuda temas içermeyen cinsel açıdan rahatsız edici ve dolayısıyla rızaya aykırı nitelikteki her türlü
hareketlerdir. (2) Olayda B’nin çıplak fotoğraflarını göndererek cinsel ilişkiye girmek istediğine dair
mesajlar göndermesi, cinsel taciz suçunun hareket unsurunu oluşturmaktadır. (1)

C’nin gülerek cevap vermesi ihtimalinde rıza tartışılabilir. (1) Dolayısıyla hareketin taciz etmeye elverişli
olup olmadığı değerlendirilecektir. (1) Ancak olayda C, cinsel nitelikli olarak taciz hareketi gerçekleştikten
sonra gülerek cevap vermiştir. Rızanın varlığının en azından icra hareketi esnasında olması gerektiğinden
hareketle suçun oluşumu açısından bir değişiklik söz konusu değildir. (1)

Bu suçun konusu ve mağduru herhangi bir kimse olabileceğinden dolayı çocuklar da bu suçun konusu ve
mağduru olabilir. (1) Zira kanunda mağdur bakımından herhangi bir sınırlama belirtilmemiştir. (1) Kaldı ki
cinsel taciz suçu açısından mağdurun çocuk olması nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. (1) Olayda suçun
konusu ve mağduru C’dir. (2)

Aksi yönde görüşe göre ise çocukların cinsel istismarı suçunda birinci grup çocuklara yönelik her türlü
cinsel davranış ibaresi ve vücut bütünlüğünün ihlal edilmesinden bahsedilmemesi dolayısıyla cinsel taciz
suçunun bu gruptaki çocuklara karşı işlenmesi durumunda cinsel taciz suçu değil, cinsel istismar suçu
oluşacaktır. Ancak olayda B’nin ikinci grup çocuk olması sebebiyle bu görüşe göre de cinsel taciz suçundan
söz edilecektir. (2)

Olayda failin de çocuk olması herhangi bir değişiklik yaratmaz. Lakin B açısından yaş küçüklüğü hükümleri
gündeme gelecektir. (1)

Cinsel taciz suçunun manevi unsuru açısından kasta ek olarak cinsel arzuları tatmin amacı da aranır. Bu
suretle bu suçun manevi unsuru çerçevesinde kastın yanı sıra cinsel amaç da aranmaktadır. (1) B açısından
cinsel amacın bulunduğu açıktır. (1)

Cinsel taciz suçunun çocuğa karşı işlenmesiyle, elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan
faydalanmak suretiyle ve teşhir suretiyle işlenmesi halinde cezayı arttıran nitelikli hal söz konusu olacaktır.
(2) Olayda B bakımından ünlü şarkıcı C’ye çıplak fotoğraflarını göndererek cinsel ilişkiye girmek istediğine
dair mesajlar göndermesi sebebiyle cinsel taciz suçunun nitelikli hali uygulanacaktır. (1)

SORU- 3 [15 PUAN]

Olayda tehdit ve şantaj suçları açısından değerlendirme yapılmalıdır. (1)

Tehdit suçunun konusu ve mağduru herhangi bir kimse olabilir. Olayımızda A, mağdur olmanın yanında
aynı zamanda suçun konusudur. (1)

Bu suçun hareketi, bir kişiyi, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına
yönelik bir saldırı gerçekleştirileceğinden, ya da cezayı azaltan nitelikli haller olarak malvarlığı itibariyle
büyük bir zarara uğratılacağından veya sair bir kötülük yapılacağından bahisle tehdit edilmesidir. (2)
Tehditte fail tarafından mağdura gelecekte bir kötülük yapılacağı, haksızlığın gerçekleştirileceği
bildirilmektedir. (1) Olayda K’nin A’ya yönelttiği ifade, cezayı azaltan nitelikli hal olan sair kötülük

4
yapılacağına ilişkin tehdit içerisinde değerlendirilmelidir. Tehdit suçu, kasten işlenebilen bir suçtur. Olayda
K’nin kastı mevcuttur. (1)

Tehdit suçunun hukuka aykırılık unsuru açısından hakkın kullanılması, bir hukuka uygunluk nedenidir.
Hakkını kullanan kimse açısından suç, haksızlıktan söz edilemeyecektir. (1) Örneğin ihbar ve şikayet
hakkının kullanacağını söylemesi halinde kişinin fiili hukuka aykırı olmayacaktır. Olayda K’nın “on bin lira
vermezsen adını herkesle fuhuş yapan biri olarak çıkarırım” herhangi bir hakkın içerisinde yer almamaktadır.
Böylelikle tehdit suçunun hukuka aykırılık unsuru oluşmuştur. (1)

Şantaj suçunu düzenleyen 107. maddenin ilk fıkrasına göre şantaj suçunun fiili hakkı olan veya yükümlü
olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle muhatabını bir şey yapmaya veya yapmamaya
ya da haksız bir çıkar sağlamaya zorlamaktır. Şantajın bir hakkın veya yükümlülüğün kötüye kullanılarak
işlenen şekli seçimlik hareketlerle işlenebilecek bir suçtur. (1)

Ancak olayda yukarıda da belirtildiği gibi kişinin ihbar ve şikâyet hakkına dayalı olarak yarar sağlama söz
konusu değildir. (1) Bu suretle TCK m. 107/1’de yer alan şantaj suçunun oluşmadığı kabul edilecektir. (1)

Olayda K’nın “on bin lira vermezsen adını herkesle fuhuş yapan biri olarak çıkarırım” söylemiyle TCK m.
107/2 uyarınca kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar
verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması hali mevcuttur. (1)

Burada hem tehdit suçunun unsurları hem de şantaj suçunun özel düzenlemesi olan TCK m. 107/2 yer alan
suçun unsurları oluşmuş olup aralarında görünüşte içtima ilişkisi mevcuttur. (1) Zira tehdit genel norm iken
TCK m. 107/2 niteliği itibariyle tehdidin özel bir şeklini oluşturduğundan özel norm niteliğini taşımaktadır.
(1) Özel normun önceliği ilkesi gereğince de K’nın sorumluluğu, TCK m. 107/2’den olacaktır. (1)

SORU- 4 [15 PUAN]

B’nin cezai sorumluluğu, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan kaynaklanacaktır. (1) Söz konusu suç,
serbest hareketli ve seçimlik neticeli bir suçtur. (2) Fail, herhangi bir hareketle mağduru bir yere gitmek
yahut bir yerde kalmak hürriyetinden yoksun bırakırsa suç işlenmiş olacaktır. (1) Olayda fail B, K’yi
arayarak nişanlısının yerini öğrendiğini ve Edirne’de ikamet ettiğini ifade ederek bir yerde kalmak
hürriyetinden yoksun kılmıştır. (2)

Kişinin fiili işlemek için veya işlediği sırada cebir, tehdit veya hile kullanması halinde nitelikli hal söz
konusu olacaktır. (1) Bu nitelikli halin varlığı ihtimalinde ise artık seçimlik hareketli bir suçtan bahsetmek
gerekir. (1) Olayda B, seçimlik hareketlerden birisi olan hileli davranışla K’nin bir yerde kalmak hürriyetini
engellemiştir. B’nin hileli hareketi dolayısıyla suçun nitelikli hali gerçeklemiş olacaktır. (2)

B’nin K’yi arayarak yalan söylediğini ve pişman olduğunu ifade etmesi, gönüllü vazgeçme olarak kabul
edilemez. Zira kesintisiz bir suç olan kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma suçu, kişinin bir yerde kalma
hürriyetinden yoksun bırakılma neticesinin gerçekleşmesiyle tamamlanmıştır. (2) Suç tamamlandıktan sonra
TCK m. 1110 kapsamında etkin pişmanlık gündeme gelebilir. Etkin pişmanlık açısından failin soruşturma
başlamadan önce mağdurun şahsına zararı dokunmaksızın onu kendiliğinden güvenli bir yerde serbest
bırakacak olursa etkin pişmanlıktan yararlanabilecektir. (1) Olayda K’nin henüz yolculuğun üçüncü saatinde
olması, şahsına yönelik bir zararın bulunmaması ve arabada olmasından dolayı güvenli bir yerden söz
edilebileceği için K açısından ceza indirimi yapılabilecektir. (2)