‫اـآـــــــ‬

‫‪Le mouvement‬‬
‫‪ I‬ــ 

اآ
‬
‫‪ 1‬ــ م اآ
‬
‫ل ‪:‬‬
‫ ا‪   !" ! #‬ا ار   ا أ  ‬
‫‪ 0‬زال ‪ !  -#‬أى ‪ ،‬و)ه  ' & ‪. $ %#‬‬
‫!‪  #%‬ا‪5 6 &0 R 23‬رض و '‪.  6 &0 23" ’ R‬‬
‫‪ 1‬ــ أ‪8‬ء آ ا ه أ  آ



 ‪ R‬؟‬
‫


 '‪ R‬؟‬
‫‪ 2‬ــ أ‪8‬ء آ ا ه !  آ



 ‪R‬‬
‫؟


 '‪ R‬؟‬
‫‪ 3‬ــ ‪0‬ذا ‪ ?@#‬را  ‪ 0<>0‬اآ وا‪<=3‬ن ؟‬
‫‪<>0 : 'B‬م اآ وا‪<=3‬ن !‪ 3‬ن ‪%#  :‬ن ‪23‬‬
‫ا"‪<! . Le corps référentiel %‬ل أن "‪# 3‬ك ‪ 3‬‬
‫‪ ، H 23‬ا‪ #‬آ‪ ، %"0 23‬إذا ا!‪ #‬و&‪ 3 %E<0 F‬‬
‫‪ 23‬ا"‪. %‬‬
‫‪ . I<0‬را  آ "‪ 0 23‬أو ‪ $<0‬أ"‪3‬م ? & ا‪ 23‬ا"‪ %‬ا‪L‬ي ‪#‬رس  اآ ‪.‬‬
‫و? أن =<ن ا‪ 23‬ا"‪. <)# M N $<0 %‬‬
‫‪ 2‬ــ أ

 ا‪: "#‬‬
‫ا"‪ O‬ا‪5‬ر‪E‬‬
‫ه< ‪ Q@3 6 &0 O"0‬ا‪5‬رض أي ‪ Q@ P$ R8‬ا‪5‬رض و‪ %#3‬را  "‪ O‬ا‪3"5‬م ا‪#& #‬ك ‪P$‬‬
‫ @‪ Q‬ا‪5‬رض أو ‪ P$‬ار&>ع ‪. 0 SE‬‬
‫ا"‪ O‬اآ‪U‬ي ا‪5‬ر‪E‬‬
‫ه< ‪ 6 &0 O"0‬آ‪ U‬ا‪5‬رض وه< ‪ %#3‬را  ا‪3"5‬م ا‪#& #‬ك <ل ا‪5‬رض ‪ W0‬اآ ت‬
‫ا>[‪ Y‬أو ا‪M5‬ر ا‪ $@'Z‬أو ا@‪Y‬ات ا‪... X‬‬
‫‪ II‬ــ ا"ـ ‪Le repére‬‬
‫‪ 1‬ــ &"‪  @! OE<0 # : $%‬ا>[ء !‪0 -! %#3‬ور ‪0%#0‬ة و‪#0 P$ <#& -0‬ت‬
‫وا و‪$‬د ‪ ^0‬اور ] ‪%#‬ى ‪0 8B8‬ور &‪  O`#‬أ' ا‪.2%‬‬
‫ا‪ 23 6 &0 2%‬ا"‪ %‬ا‪L‬ي &‪ 2‬ا‪#‬ر‪ a‬را  اآ ‪ .‬و!‪  U0‬ب) ‪ R(O,i,‬أو )‪R(O,I,J‬‬
‫أو)‪. R(O,i,j,k‬‬
‫‪  : I<0‬ا‪<%‬م ا>‪ $ c! YU‬درا  آ إ‪P‬‬
‫‪y‬‬ ‫ا‪ #$‬ر ‪ 23 6 &0 2%0‬ا"‪ %‬ا‪L‬ي ‪ # #‬إ‪P‬‬
‫ا=<ن ادي )ا‪5‬رض ‪ ،‬ا‪( .... ،  #e‬‬
‫‪yM‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪ 2‬ــ "
('
‬
‫‪ 2‬ــ‪ " 1‬أدي ار )‪ /
% R(O,i‬ر ا‪. ,-.‬‬
‫أ' ‪ O‬و‪ ##0‬ا<ا ‪. i‬‬
‫‪OM = x M i‬‬
‫
‬

‫‪ # P3& OM‬ا<‪le vecteur position OE‬‬

‫‪ x‬أ‪<g‬ل ا@ ‪ M‬وه< ‪0‬ار " ي‪.‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪ 2‬ــ‪  " 2‬ا
‪1‬ى )‪R(O,I,J‬‬
‫‪ #0 #‬ا<‪:  #%! OE‬‬
‫‪j‬‬ ‫‪xM‬‬
‫‪OM = x M i + y M j‬‬
‫
‬ ‫
‬
 ‫إذن ‪ xM‬و‪ yM‬إا‪8‬ت ا@ ‪  M‬ا‪R (O,I,J) 2%‬‬
‫‪ OM 2-0‬ه< ا‪ O ^ 3‬أ' ا‪ 2%‬و ‪: i M‬‬
‫‪z‬‬
‫‪OM = OM = x M + y M‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪zM‬‬
‫‪ i‬أن ‪ 30 OM‬دا‪.  "<0 Y‬‬
‫‪ 2‬ــ ‪  " 3‬ا‪3‬ء )‪. R(O,i,j,k‬‬
‫‪OM = x M i + y M j + z M k‬‬
‫
‬ ‫
‬ ‫
‬
‫‪M‬‬
‫‪ x, y, z‬إا‪8‬ت ا@ ‪  M‬ا‪. R (O, i,j,k) 2%‬‬
‫‪k‬‬ ‫‪yM‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪ #0 2-0‬ا<‪ OM OE‬ه< آ‪: #‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪j‬‬
‫‪OM = OM = x M + y M + z M‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪xM‬‬ ‫ا‪6‬ط ‪2‬‬

‫)ارات آ‪ & Y‬‬
‫را  آ "‪  23‬ا‪" %#3!  #e‬ز ‪<=#‬ن ‪ 0 ^0‬ذا& ‪M' >0 P$ <#‬‬
‫‪x‬‬ ‫@ دور أي ‪B‬ل ‪0‬د ز‪ ##0 0‬و‪3#0‬و ‪ <0 j` ^$ $ g! ،‬ذي &<& " ‪. $‬‬
‫و‪[0‬ة وورق ا‪ P$ 3#‬أ س أن ا> ‪#‬ك أ‪8‬ر‪ P$ a‬ه‪L‬ا ا<رق ‪.‬‬
‫& ‪ 0  ! :‬ذا& ‪[0 P$‬ة أ و!‪ 3‬آ ا> ‪B M‬ل ‪0‬د ز‪ ##0 0‬و‪3#0‬و‬
‫‪ P$ g τ = 60ms‬ا‪ 3#‬ا‪: #‬‬

‫
‬
‫" ا‪3‬ء ‪#e! :‬ر آ‪ %"0 23‬و‪ 2%0‬ا>[ء ا& ‪  6‬را  آ ا@ ‪R ( M 0 , i ) M‬‬
‫‪ 1‬ــ أآ‪ #0 ?#‬ا<‪ M@ OE‬أ‪  x <g‬ه‪L‬ا ا‪. 2%‬‬
‫‪ 2‬ــ ه &‪ F#‬إا‪8‬ت ا@ ‪ O0 M‬ا‪ t ^0U‬؟‬
‫‪ 3‬ــ ا"
 ا‪ 89‬ـ " ا‪89‬‬
‫" ا‪0 - Lc! : 89‬ور ا@ ‪ ^0 M‬ا<‪ M3 OE‬أ' ‪ 2%0‬ا‪. ^0U‬‬
‫أ‪ l0‬اول ا‪: #‬‬
‫‪M6‬‬ ‫‪M5‬‬ ‫‪M4‬‬ ‫‪M3‬‬ ‫‪M2‬‬ ‫‪M1‬‬ ‫‪M0‬‬ ‫‪<0‬ا‪M OE‬‬
‫إا‪8‬ت ‪x( m) M‬‬
‫ا‪( s) t ^0U‬‬
‫‪ 3‬ــ د اة ا‪ 0U‬ا>' ^ ‪0 #-‬ور ‪ ^0 M‬ا<‪ M1 ^%E‬و ‪. M4‬‬
‫;‪:
-:‬‬
‫&‪ F#‬إا‪8‬ت !@ ‪#0 ^0‬ك ‪ F#‬ا‪^0U‬‬
‫) ‪x = f ( t ), y = g ( t ), z = h( t‬‬
‫‪& #‬ر‪0 X‬ور !@ ‪ ? 0 OE<0 ^0‬ا‪#‬ر‬
‫‪ 2%0‬ا‪ ^0U‬أي ا‪#‬ر !@ أو ‪<= OE<0‬ن  ا‪#‬ر‪.0%0 X‬‬
‫و!ن آ &ر‪ @ OE<0 = X‬ا‪#‬آ‪.‬‬
‫إذن ا‪<#‬ار‪0 X‬د "  =^ اة ا‪<=& 0U‬ن دا‪.  "<0 Y‬‬
‫‪ III‬ـ ا‪3‬ر ‪la trajectoire‬‬
‫ا‪3‬ر ه< ا@‪ j‬ا‪L‬ي &‪ ^0 @! =3‬ا‪#‬ك إذن ا‪3‬ر ه< ا‪ 6e‬ا‪ #3‬ا‪L‬ي ‪ O‬ا<ا‪ OE‬ا‪#‬‬
‫‪#0 ^0 @! #Fm‬ك ‪.‬‬
‫إذا آن ا‪3‬ر ‪<! #30‬ل أن اآ ‪#30‬‬
‫إذا آن ا‪3‬ر دا‪<! Y‬ل أن ا‪3‬ر دا‪.Y‬‬
 ‫إذا آن ا‪3‬ر ‪<! 0‬ل أن اآ ‪. 0‬‬
‫آ‪ ^= n‬ا‪<g‬ل ‪30 P$‬ر !@ ‪#0‬آ &  ؟‬
‫* ا ‪%#‬ل ا[ة و‪ 0‬ذا& أو ا[ ا<ا‪ Y‬وا‪e‬ل ‪.‬‬
‫* ا ‪%#‬ل ا‪ <g#‬ا‪##‬‬
‫* ا ‪%#‬ل ة ا>‪$‬ت ‪ jYM  3‬ا‪. %3‬‬
‫* ا ‪%#‬ل ا!‪ <g& % ' 2‬آ ‪.‬‬
‫ا‪6‬ط ‪ : 3‬ه ا‪3‬ر ‪ 23 j%#‬ا"‪ %‬؟‬
‫د ‪ =m‬ا‪3‬ر و` ‪ %‬آ ا‪2%  3 S 23‬‬
‫'‪0 . R 2%  3 2& ، R‬ذا &‪ p##3‬؟‬
‫‪ >"1%‬ا
ر 
 ا‪"#‬‬