a seu a Cee EM thy DCU UE UR UL l E , Oe aco Pakej PdPc Komprehensif! gel Ucar Sues aN iaiy Va aed e ead sKBAT | i-THINK Sy arty Prue CUT g EBD S Ea EinKANDUNGAN JADUAL PENTAKSIRAN MATA PELAJARAN SEJARAH TINGKATAN 3 KSSM STRATEGI MENJAWAB SOALAN, | Kedatangan Kuasa Barat &@, NOTA EFERTIE MODUL PBD PRAKTIS DSKP LA Kestabilan dan Kemakmuran Negara Kita 1.2. Faktor Kedatangan Kuasa Barat ke Negara Kita MODUL PP PRAKTIS PT3 sme Ps 2 Pentadbiran Negeri-Negeri Selat_ 34” &, 13-24 NOTA EFEKTI¥ MODUL PBD PRAKTIS DSK? 2.1 Perluasan Kussa di Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka MODUL PP PRAKTIS PT3 ee 3 3 Pentadbiran Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (9° &, 25-36 NOTAEFEKTIF MODUL. PRD PRAKTIS DSKP 3.4 Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu MODUL PP PRAKTSS PLS, ote 4 Pentadbiran Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu fay” @ 8 a 7-48 NOTA EFEKTIF MODUL PBD PRAKTIS DSKP 4.3 Peluasan Kuase British di Johor MODUL PP PRAKTIS PTS 5 Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah @, 49-60 NOTA EFEKTIF MODUL PBD PRAKTIS DSKP- 5.1 Latar Belakang Pemerintahan Tempatan di Sarawak dan Sabah 5.2. Perluasan Kuasa Dinasti Brooke di Sarawak MODUL PP PRAKTIS PT3 iii)ae ee G _ Kesan Pentagbiran Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial [577 @, 61-72 NOTA EFEKTIF MODUL PBD PRAKTIS DSKP 6.1 Pengenalan Ekonomi Moden oleh Kuasa Barat di Negara Kita 6.2. Pentadbican Barat Berkaitan Ekonomi MODUL PP PRAKTIS PT3 7 Penentangan Masyarakat Tempatan & 73-84 NOTA EFEKTIF MODUL PBD PRAKTIS DSKP 7.3 Penentangan Masyarakat Tempatan Terhadap Kuasa Barat 74 Kesan Penentangan Masyarakat Tempatan MODUL PP PRAKTIS PT3 £24 Kebijaksanaan Raja dan Pembesar Melayu Menangani_ @f%f 8 Cabaran Barat NOTA EFEKTIF MODUL PBD PRAKTIS DSKP 8.1 Reaksi Pemerintahan Negerisnegeri Me 8.2 Tindakan Raja Melayu dalam Menangani C MODUL PP PRAKTIS PT3 .yu Utara dan Johor Terhadap Tindakan Barat saran Barat KERTAS MODEL PT3 98- 106 PANDUAN KERJA KURSUS 107-111‘Sekolah: Nama: PENTAKSIRAN MATA PELAJARAN SEJARAH TINGKATAN 3 KSSM as BAB I Kedatongan Kuasa Borat (Buku Teks M.S. 1 ~27) 1 ha a2 13 aa KIS Kuo K117 KTS ‘Kedatangan Kuasa Barat Monecanghan kesabilan dn ‘emaksnuran negara Kila. Monghurakaa faktor Aeedaangan hase Bara ke sopra Mesveanalisis perssngan anara Kase Bara ustuk tmondapathantanah jean, Mmmjukkan perbezsan sare Kuasa Barr untuk Imonguasal pega kit Menyelaskan kepeningan rmemanfakan somber ‘ekayn sega, Menehuraikin kepentingna ‘kerja dalam menjsin ermkiarta nea, ‘Membincungkan kepentinsin hertaspada erhadap uns lar yang bolch mengsugat edablitan vega ‘Morumuskan kebjaksanaan Irfan ttegk untuk tering dalam kehidupon 1] Meayatakan secarafnghas kedtangon kuasa Barat SKD.VSP7.L ‘Menjcestan deagia Gosich tentag Fedatangan Kase Barat ke negara kita SKI.USP7.12 3 | Membina tronologi tenang Redaiangan Fuasa Barat SKZUSPIIS | Mencerakinkan taKfumal teniang Kedstansea Kea Barat secarasistemaik SK7.USPT 1 3] Membuat penlaian ieatang Kedatangam Kuasa Barat negara kita |_| sicr.uspK7.15.7.1.6 © | Menjana idea untuk mengekalkan Codautitan negara dari anesiran Baar SKI.USPKT.LTIS BARD Penidbiran Neged-negeri Setar (Hulu Tekx MS, 28 55), K125 | k126 129 K7.28 72 Pentadbiran Negeri Negeri T | Momerihalkan makfama berkaiton Neger-neger Selat SK7.2SP72.1 Bish di Pulaa Pinang, Singapora dan Melaka 2) Menjelaskan dengan oath yang sesuai temang peluasan pengaruh Barat di Negei-noyeri Seat SK7.USPI22 ‘Menghubungkait Pesianjian London 1824 dong esannys terhadap Alam 3] Membiua kronologi tentang pentadtiran Never-nepert Sela SK7.USP7.2.3 Melayu. Membineangkan pembentukan Neyert-neges | Menghuraikan maklamal tentang poluasan pogarih British Negeri-neger Slt SKT-YSPT74 Sela. ‘Memperineikan corak pentadbiran Neger-negeri | Mewibahaskan 7kthardaripada peluasan pengand Bash i Negert negeriSefat SKTVSPKT25,7.2.6 Sela. ‘Menjelaskan kepentingan sifu berwaspada dalam mersuat keputasa, Menghuraikan bepemtingan ‘sift berwaspada dalam ‘membuat keputustn, Menilai kepentingan ‘nemperabankan ‘edavlatan negara ‘Membshaskan ikibar yang, ] berkesan. © Urusan perdagangan menjadi lebih: mudah. ‘Apakah faktor X? ‘Buk Teks: MS 18 Konstuk: Marahso\ Ares: Sohne A Penggunaan kapal berkuasa wap B_ Penyebaran agama Kristian Pembukaan Terusan Suez D Penciptaan telegraf 17 Apakah kuasa Barat yang menggunakan slogan berikut untuk menguasai Alam Melayu? ‘Tugas Menyebarkan Tamadun Bu Teks: MS. 15 Konstuk: Mengingat Aras: Raah A Britain B Portugal € Perancis D Sepanyol 1.3 Persaingan Kvasa Barat untuk Mendapatkan Tanah Jajahan 18 Mengapakah Perancis berminat_metuaskan kuasanyai IndorChiina? ‘Baha Tek: M.S 16; Romain: Menahem Ares: Satrhons A. Membuka petempitan baharu B_ Menjadi pusti’ketenteraan utaina © Membina terusan di Segenting Kra 1D Mengusahakan sistem pertanian moden 19 Syerikat Borneo Utara British telah membeli wilagah-wilayah Sabah, Apakah pihak yang terlibat_ dalam proses ‘pembelian wilayah tersebut?” Buku Tak: MS. 18 Konstuk eratani Ares: Sodutara I Sultan Sulu IMT Wakil Belanda It Wakil Brunei IV Keluarga Brooke A Idan Il © Idan B Idan lV D illdantv 20 Pilih pasangan yang tepat berkaltan kawasan ‘Alam Melaya yang dikuasai oleh kuasa Barat menjelang akhir bad ke-19 dun aval abad ke- 20. ‘BukoTeks: WS 16 Konsbuk: Mohan’ Ars: Sedans Kawasan ‘Kuasa Barat | Alam Melayu A | Jerman Ujung Satang B | Belanda Pulau Langkawi C | Portusis | Titmor Leste D | Atnerika Syarikat | Kesulanan Bronei_1.4 Perbezaan Steategi Kuasa Barat untuk Menguasai Negara Kita 21 Bagalmanakah strategi Portugis untuk menjatutkan Kesultanan Melayu Melaka? Guha Tok: MS 18 Konstuk: Mengaike! Ara: Sora A Serangan C Hasutan B Perjanjian D_ Tipu helah 22 British telah menggunakan strategi yang lebih bersifat diplomas untuk: menguasai Akim Melayu. Apakah afasan yang membolehkan strategi tersebut dilaksanakan oleh British? Buku ets: MS: 18 Konsbuk: Uenganalis Ares: Sera ‘A’ Kekurangan makanan 1 Faktor pemodenaa © Ancaman komunis D_Isusetempat 23 Pernyataan berikut_ merujuk kepada fuktor kedatangan kurtsa Barat ke Alam Melaya, Dasar tidak campur tangan Mengapakah perabahan tersebut berlaku? BukuTehs: MS. 18 Keasinie Mts Aas: Sederare A Menjaga kepemtingan ekonomi B Menyebarkan tamadun mereka © Membantu kesejahteraan peribumi D_ Mempercepat urusan perdagangan 24Gambar berikut merupakan_ strategi_ yang digunakan ofeh kuasa Barat untuk menguasai ‘Ali Melayu. ‘Apakah strategi tersebut? ‘Ba Tks: MS. 19 Kontak: Monsngst_Aras: Rens A Ugutan © Desakan 'B Pajakan D Perjanjian 25 Apakah persamaan strategi_kuasa Barat berikut- untuk meluaskan kuasa mereka di ‘Alam Melayu? ‘Guha Tots: 12S. 18 Konsuk:erganals Aras: Toga) 1 Pakatan ML Menipulasi Ml Tipu helah IV. Serangan fizikal A Idan © Meant B Idan IV D idan Iv Har sa a 26 Apakah tujuan British menggunakan strategi_berikut untuk meluaskan pengaruh mereka di negeri-negeri Melayu? Baka Tek: MS. 18 Ronse Aras Sedetars ‘A Menakut-nkutkun untuk —mengenskan sesuatu B. Melakukan serangin balas ke atas pihak lawan © Mengambit kesempatan terhadap sesuatu D petkara Mengenakan perigarch untuk mendapatkan sesuate 27 Mengapakah Belanda berperang dengan penduduk tempatan di Kuala Perak pada tehun 16517 ‘Buu Teh: WS. 29 Konatuk: Nenahar Aras: Seduhane ‘A. Menguasai negeri Perak B_ Dasar monopoli bijih timah © Berlaku perselisihan faham D_ Masatah perebutan perairan 28 Pada tahun 1641, Belanda telah mengadakan pakatan dengan Johor, Apakah kesan pakatan tersebut? ‘Bub Tots MS 20 Kook: Monta Ara: Scere A. Bersetuju memeterai Perjanjian Inggeris- Belanda B Bersetuju menjuat bijih timah kepada Belanda C Berjaya mengalahkan Portugis di Melaka D Berjaya menguasai pelabuhan Melaka 29 Bagaimanakah tokoh berikut mendapatkan Pulau Pinang daripada Sultan Kedah? ‘Buku Tes: MS. 21 Kens: Neots! Aras: Sodan A. Perjanjian B Maniputasi © Tipu helah D Scrangan ‘30 Apakah kesan desakan James Brooke tethadap Sultan Brunei? Babu Teka: MS. 21 Kans: Morons Aes: Sita A Diluluskan penububan Syarikat Hindia Timur Inggeris B_Dienarkan menguasai Sungai Skrang D._Diiktral sebagai Raja SarawakSOALAN STRUKTUR 1.1 Kestabilan dan Kemakmuran Negara Kita 1 Rajah berikut berkaitan dengan sistem pemerintahan di negara kita, Sultan (Negeri) Pembesar (Jajahany Daerah) () Apakah jawatan X? ‘ie Tks: M.S. Kook npg Aras Rew [1 markah] (b) Nyatakan dua jawatan yang dilantik untuk membantu pentadbiran sultan, Phu Taka: MS.4 Konstrak: Mersanomi Aree: Sooerhane (2 markah] (©) Jelaskan tiga tugas pembesar. ii. Buh Teks: MS. 4 Konstruk: Mematam’ Aras: Socuharo (3 markali} (® Bagaimanakah usaha untuk mengekalkan kestabilan dan kemakmuran negara kita? GR ones Mil Ate Ta (A markah) Pendidikan tidak formal merupakan aspek sosial yang sangat penting dalam masyarakat tempatan dan masih diamatkan hingga ke hari ini. (a) Apakah yang dimaksudkan dengun pendidikan tidak formal masyarakat tempatan? (Bik Tek M'S.8 Konstua Ment Aras: Rah [2 markah] (b) Nyatakan dua aspek yang diberi penekanan datani pendidikan tidak formal i. ii, Buk Tos MS.@ KRonsick: Monica! Aras: Sodwhava (2 markah] 10Rar, cananncse “Tati —. (©) Bagaimanakah pendidikan tidak formal disampaikan dalam masyarakst termpatan hari erate Meat AE Te} Marka] (4) Mengapakah pendisikan tidak formal perlu dibesi penekanan oleh generasi hari ini? ‘Kost Meri Araxs tinge) [3 miarkah} 1.2 Faktor Kedatangan Kuasa Barat ke Negara Kita 3° Kuasa Barat berminat untuk mendapatkan barangan mewah dari China. (a) Senaraikan dua barangan mewah dari China, i i ‘Baa Toks: MS. $1 Ronstvk: Meats Avot: Sede [2 markai} (b)_ Nyatakan dua barangan yang diperlukan oleh negara China di Kepulavan Melayu. i Baha Tots: MS 11 Konabuk: Monahae’ Ames: Saéetiorg (2. markali) (©) Mengapakah Kepulauan Melayus amat strategik menjadi pusat pengumpulan barang? 2 oso io) are Tog (3 markah) (@)_Apakah kepentingan Kepulouan Melayu sebagai pusat pengumpulan barang? Kener Menai ARET VE (3 markai| 1.3 Persaingan Kuasa Barat untuk Mendapatkan Tanah Jajahan 4° Maklumat berikut berkaitan dengan kuasa-kuast Barat yang berusaha untuk menguasai negeri- negeri Melayu, { Belanda British (a) Nyatakan dua steategi Belanda untuk menguasal negeri-negeri Melayu. ‘Buku Tek: M.S. 19 Koennuk: Monaterl Ars; Soseha (2 markaf] (6) Mengapakah kuasa-kuasa Barat berjaya menguasai negeri-negeri Melayu dengan mudsh? GIR ‘ena sil Ara Toag (A markah| uHet eect TR ese (©) Bagaimanakah usaha generasi_nwwda hari ini dalam mengekalkan kedaulatan. tanah air kita daripada digangeu gugat kuasa asing? G2 Koto al Arse Tog (4 markah| SOALAN ESEL 1 Maklumat berikut berkaitan dengan faktor yang membawa kepada kedatangan kuasa Barat pada abad ‘ke-19 dan abad ke-20 Pembukaan Terusan Svez || Ciptean kuasa wap (a) Bagaimanakah faktor-faktor tersebut membawa kepada kedatangan kuasa Barat ke negeri-negeri Melayu? [Bat Toke: WS.14 Kent: Merch! Ara: Sera [4 marke] (b) Adakan anda bersetuju Keistimewaan negeri-negeri Melayu telah menjadi faktor utama kuasa Barat berminat menguasai negeri-negeri Melayu? GIB Beri penjelavan anda, ik: Maal ars Tggh) {8 marke’) (©) Jelaskan penjajahan bentuk baru yang boleh menggugat kedaulatan negara Malaysia pada hari ini. aa ‘Kontak: Meniat Aras Tag) [8 markah| Peta berikut_ menunjukkan kawasan Alam Melayu yang dikuasai oleh kuasa Barat menjclang akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20. estan 52-1239 (@) _ Jelaskan persaingan kuasa-kuasa Barat terhadap kawasan Alam Melayu tersebut, ‘Bui Teks: MS. 16 Kensbuk: Memahon Ares: Sedvhara (4 markur] (b) Terangkan keberkesanan strategi British untuk menguasai Alam Melayu “Bik Ta: M.S. 16 Koti Manan Are Sado) [8 mark] (© Apakah kemungkinan yang akan berlaku pada hari int jika Alam Melayu tidak dikuasai oleh kuasa Barat, CR Rene Neil A: THERE [8 markah] 2oo 2 PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT iy 2.1 Peluasan Kuasa British di Pulau Pinang, Singapura dan Melaka \Latar Belakang Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka sebelum Peluasan Kuasa British i PulauPinang Singapura Metaka "= Merupakan sebehagian daripada Kesultanan Kedah. = Nenjadi tempat persinggahan pedagang-pedagang dari Uogga yang berdagang dt Kedah. ‘= Menjadi petabuhan dagang bagi daerah serantau terutama dengan Acheh, Sumatera. += Pelabuhan paling awal di Pulau Pinang jolah Batu Uban, * Pelabuhan Batu Uban sering dikunjungi oleh pedagang, Arab, ‘+ Pada tahun 1759, petempatan Batu Uban telah dibuka oleh * Merupakan witayah Kesultanan Johor Riau'vang metiputi Pahang, Johor dan gugusan Kepulauan Riau Lingga ‘* Temenggung Abdul Rahman yang tinggal di Singapure mentadbir Johor, Singapura, dan Kepulavan Riau. * Semasa pentadbiran Temenggung ‘Abdul Rahman, ladang-tadang ‘gambir diusahakan oleh orang Melayu dan orang Cina di Singapura. ‘Sultan Abdul Rahman yang ‘memerintah Kesultanan Johor Riau ‘menjalin hubungan yang baik '¢ Merupakan kerajaan Alam i ‘Melayu yang unggul pada abad ke-15. + Pada tahun 1511, Melaka »wan oleh Portugis. }+ Pada tahun 1641, Belanda telah mengalahkan Portugis di Melaka dengan bantuan Kesultanan Johor Riau, \* Melaka menjadi tanah jajahan Belanda antara tahun 1641-1824, + Bolande menjadikan Melaka sebagai pusat engumputan bijih tinrah ‘orang Melayu dari Sumatera, dengan Belanda. dari negeri-negeri Melayu. Faktor Peluasan Kuasa British di Pulau Pinang Pusat PengumpulanBarang | Pelobuhan Persinggahan Pangkalan Tentera '¢ British memerlukan barangan dari China, terutamanya teh yang mempunyal pasaran balk di Eropah *# China tidak memertukan barangan British, sebaliknyya China memerlukan emas, perak, bijih timah, dan Fempah-ratus yang terdapat di ‘Alam Melayu, + Oleh itu, British memerlukan sebuah pusat di Alam Melayu bagi mengumpul barangan tersebut untuk ditukarkan dengan teh dari China. ‘¢ British memerlukan sebuah pelabuhan persinggahan yang | pangkalan tertera laut di tefletak di laluan pantai barat India, iaitu di perdagangan Bombay, di antara India dan China. J Pangkalan tersebut sukar ‘= Pelabuhan persinggahan mengawal petempatan British diperlukan untuk: i pantai timur tndia iaitu di > Dijedikan tempat Madras. ‘membaiki kapal * British memeriukan sebuah = Mendapatkan bekalan ‘makanan dan minuman ~ Berlindung sementara menunggu peralihan angin monsun ~ Memudahkan penjelajahan ke rantau Asia Pasifik. © British mempunyai sebuah strategik untuk: pangkalan tentera yang lebih - Mempertahankan petempatan di India daripada ancaman tentera Perancis = Menghadapl saingan Belanda di Alam Melayu. BKronologiPendudukan British di Pulau Pinang 4 Perebutan Takta Kesultanan Kedah {a} krisis perebutan takhta berlaku apabila Sultan Muhammad Jiwa melantik Tunku. Abdullah sebagai RajaiMuda Kedah (b) Pelantikan tersebut tidak dipersetujui ofch kerabat diraja Kedah. (c) Meteka telah bersubahat dengan orang Bugis di Selangor untuk menentang Sultan Muhammad Jiwa, (4) Sultan tMuhammad Jiwa berusaha memohon bantuan ketenteraan daripada SHTI untuk mempertahanken kedaulatan negeri daripada serangan Bugis. 2 Ancaman Siam (a) Semasa Perang Siam-Burma, Kesultanan Kedah telah berhenti menghantar bunga emas kepada Siam, (b) Selepas tamatnya perang, Siam menuntut kembati penghantaran bunga emas daripada kerajaan Kedah semasa pemerintahan Sultan Abdullah, (c)_ Sultan Kedah berasa tergugat lalu memohon bantuan SHTT. (d)_Baginda menawarkan Pulau Pinang sebagai Pangkalan kepada SHI! dengan syarat ‘mendapatkan bantuan ketenteraan dan ‘mefindungi Kedah daripada ancaman Siam. 3 Helah Francis Light Menduduki Pulau Pinang, (a). Francis Light menyedari kedudukan Pulau Pinang amat strategik (b) Beliau berjanji bahawa SHTI akan memenuhi syarat yang dipohon oleh Sultan Kedah. (6) Sultan Abdullah yang berpegang pada janji tersebut menawarkan Francis Light membuka petempatan di Pulau Pinang pada tahun 1786, {d) Francis Light menamakan Pulau Pinang, sebagai Prince of Wales Island. 4 (e) Petempatan mereka pula dinamakan Georgetown bersempena dengan nama Raja England. Perluasan Kuasa British di Singapura 1 Kepentingan Singapura kepada British {@) Pulau Pinang terletak jauh di sebelah utara Selat Melaka. (b) Bangkahulu berada di luartatuan utama perdagangan Alam Melayu. (c)_ British memertukan pelabuhan yang lebih strategik untuk bersaing dengan Belanda di ‘tam Melayu. (4). Kedudukan Singapura di'bahagian selatan Semenanjung Tanah Melayu dapat mengawal kegiatan perdagangan Selat Melaka dan Selat Sunda, (e)_ Singapura berpotensi menjadi pusat pengumpulan hasil-hasil ekonomi, (f)_ Alam Melayu kebanyakan kapal dagang berlabuh di Pelabuhan Betawi, Riau dan Lngga yang berada di bawah pengaruh Belanda. 2 Pertapakan British di Singapura (2). Pihak British mengadakan perjanjian awal dengan pentadbir Singapura, ity ‘Temenggung Abdul Rahman untuk membenarkan British mendirikan petempatan di Singapura. (©) Temenggung Abdul Rahman menegaskan ‘bahawa perjanjian tersebut perlu mendapatkan pengesahan daripada Sultan Abdul Rahman. (6), Stamford Ratfies menyedari Sultan Abdul ‘Rahman mempunyai hubungan baik dengan Belanda. (4) Oleh itu, beliau memanipulasikan isu pewarisan takhta Kesultanan Johor Riau bagi mendapatkan pengesahan sultan. (e) Tindakan Stamford Raffles memanipulasikan isu pewarisan takhta menyebabxan Kesultanan Johor Riau mempunyai dua orang suttan.Perjanjian Mengukuhkan Kuasa British di Singapura Perjenjian Kesan Perjanjian Perjanjian 6 Februari 1819 * Perjanjian yang ditandatangani oleh ‘Stamford Raffles dengan Sultan ‘© Petempatan British di Singapura diiktiraf. ‘© British menaikkan bendera Union Jack di Singapura pada 13 Februari 1819. '* Perianiian yang ditandatangani oleh Residen Singapura, Jobn Crawfurd (1823 - 1826) dengan Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman. Hussein dan Temenggung Abdul © Wilfiam Farquhar (1819 ~ 1823) dilantik sebagai Residen Rahman. pertama Singapura pe oe Perjanjian 2 Ogos 1824 * Singapura diserahkan kepada British untuk selama- lamanya, ‘¢ Sultan dan Temenggung hilang kedaulatan ke atas Singapura. | » Sebagai ganti, Sultan dan Temenggung diberikan bayaran Pampasan dan pencen bulanan seumur hidup. Faktor Pakatan British-Belanda Menamatkan pertikalan Gritish | Dasar Persahabatan British dan | Penyelesaian untuk Pendamaian dan Belanda berkaitan Belanda di Eropah ‘Singapura Pendudukan British di ** Persahabatan di Eropah je Belanda dan British mahu Singapura menimbulkan penting kerana kedudukan mengelakkan peperangan ppertikaian dan menyebabkan | Belandaberdekatandengan | yang pernah berlaku pada cbad thubungan antara British Britain. ke-17 dan ke-J8. dengan Belanda di Alam # Belanda pertuberbaik-baik |» Belanda tidak mahu terbeban Melayu semakin tegang. dengan British kerana British | dengan masalah kewangan eenjaga jajahan Belanda di | yang semakin lemah selepas Timur semasa Perang Perang Napoleon. Napoleon. 2.2 Perjanjian London 1824 dan Kesannya terhadap Alam Melayu kesan Perjanjian London 1824 terhadap Alam Melayu Pembahagian Alam Melayu | Perpecahan Empayar Selat Melaka di bawah kepada Dua Ungkungan Kesultanan Johor Riau Penguasaan British Pengaruih Barat * Selat Melaka dan Sela «Singapura menjadi Tanah ‘* Perdagangan di Selat Melaka ‘Singapura dijadikan sebagai_| Jajahan British. dikuasai sepenuhnya oleh sempadan yang memisahkan | Berakhimnya Kesultanan Riau British kerania memiliki tiga wilayah pengaruh British dan | Lingga. pelabuhan yang strategik, wilayah pengaruh Belanda di |» Pengisytiharan kedaulatan fajtu Putau Pinang, Melaka, ‘Alam Melayu, Pahang daripada Keswitanan dan Singapura. + [+ British dan Belanda hanya Johor Riau. + Pengunduran Belanda dari mengutamakan Tanah Melayu membuka kepentingan mereka peluang kepada British untuk terjamin. rmeluaskan kuasa ke negeri- ‘+ Pembahagian int negeri Melayu. mewujudkan Identiti ‘geopolitik baharu [ 52.3 Pembentukan Negeri-negeri Selat (NNS) 1 Negeri-negeri Selat merupakan unit pentadbiran yang dibentuk oleh British untuk mengukuhkan penguasaan tehadap Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka. 2 Sebelum pembentukan Negeri-negeri Selat, Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka mempunyai pentadbiran yang tersendi 3 Pada tahun 1826, Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka digabungkan menjadi satu unit pentadbiran yang dinamakan Negeri-negeri Selat. 4 Penubuhan Negeri-Negeri Selat bertujuan untuk: (a) menjimatkan pecbelanjaan (b) menyeragamkan pentadbiran Kepentingan Pembentukan Negeri-negeri Setat kepade British 1 British menguasat laluan perdagangan Seat Melaka. 2 Tart petabuhan bebas Negerinegeri Selat berjaya menarik pedagang Alam Melayu dan luar ‘seperti Arab, India, China dan Eropah. 3 NNS menjadi pusat pengumputan hasil dari Alam Melayu untuk menyaingi pelabuhan Belanda, 4 NNS menjadi pintu masuk buruh luar. 5 Tumpuan penanaman modal oleh pélabur luar 2.4 Pentadbiran Negeri-negeriSelat Peringkat pentadbiran Negeri-negeri Selat Negeri-negeri Selat dibawah ‘Negeri-negeri Selat dibawah Hacer ea SHTI (1826-1857) Pejabat india (1858-1867) fajshon (1867-1986) Negeri-negeri Selat diketuai oleh | © Undang-undang British ‘* Golongan pedagang Gabenor, dikuatkuasakan di NNS, dan penduduk ‘+ Residen Konsulardiantik untuk | # Pemberontakan yang berlaku di | tempatan telah membantu Gabenor menjalankan | india menyebabkan Pejabat india | _mendesak Pejabat pentadbiran. ‘tidak mampu mentadbit Negeri- | Tanah Jajahan di + Pulau Pinang menjadi pusat nnegeri Selat dengan baik, London mengambit alih pentadbiran pertama. « Pejabat India tidak memberikan | _pentadbiran Negeri- « Pada tahun 1832, pusat perhatian yang sewajarnya bagi negeri Selat. pentadbiran dipindahkan ke melindungi pedagang NNS. + Mereka tidak berpuas Singapura kerana kedudukannya_| ¢ Menimbulkan rasa tidak puas hatidengan lebih strategik dan maju hati dalam kalangan pedagang, pentadbiran Indio berbanding dengan Pulau Pinang, | NS. “Office (Pejabat India). Faktor Pemindahan Pentadbiran Negeri-negeri Selat ke Pejabat Tanah Jajahan, London 1 Tiada wakil Negeri-negeri Selat dalam Majlis Perundangan di India yang meluluskan undang-undang bagi Negeti-negeri Selat. 2 Pejabat India gagal_mengawal masalah rompakan terhadap kapal dagang dan pertelingkahan kumpulan Cina di Negeri-negeri Selat, 3 Pejabat India mahu menjadikan mata wang rupee India sebagai mata wang Negeri-negeri Selat menggantikan mata wang Dolar Sepanyol yang telah digunakan. 4 Cadangan Pejabet India mengenakan cukai pelabuhan di Negeri-negeri Selat boleh _menjejaskan kemakrnuran taraf pelabuhan bebas. 5 Ime] Negeri-negeri Selat sebagai pusat perdagangan terjejas kerana Pejabat India menjadikan Negeri- negeri Selat sebagai tempat buangan banduan. 16Ma Ti wieyun 23) PRAKTIS DSKP 241 Perluasan Kuasa British di Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka |\pakTas: 4592 1 Lengkapkan pernyataan berikut dengan aklumat berkaitan dengan pertapakan British di Pulau Pinang. ser? a i-THINK [ i, Teh daripada _— nendapat pasaran vyang baik di Bropah. (a) Pusat pengumspulan ji, Sebagai karan, China mabukan emas, perak barang dan ____ dari Alam Melayu, iti, _____difadikan sebagai pusat pengumpulan barangan tersebut. i. Pulau Pinang terletak di Jaluan perdagangan antara dan China, ii, British mahu menjadikannya sebayai tempat: (b) Pelabuhan + Membaiki 7 FAKTOR persinggah PERTAPAKAN ¢ Mendapatkan ____makanan. « Berlindung semasa peralihan angin monsun. ii. Pelabuban tersebut memadahkan penjelajahan ker i. British memerlukan pangkalan tentera yang lebih strateyik kerana: . Aerletak di pantai barat India, Sukar mengawal petempatan British di ta timur iaitu Madras {c) Pangkalan tentera pa iu Made ‘¢ Mempertahankan India daripada_aneaman tentera ‘« Menghadapi saingan___i Alam Melayu, 7at. ne 2.1 Perluasan Kuasa British di Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka (GenuresMso4 2 Pemy in berikut berka arias | ‘an dengan peristiwa yang berlaku di Kedah antara tahun 1778 - 1798, Semasa pemerintahan Sultan Abdullah, Siam menuntut kembali penghantaran bunga emas daripada kerajaan Kedah. Sumber: Buku Teks Sejarah Tingkatan (halaman 34) (a) Apakah peristiwa yang membawa kepada penghentian penghantaran bunga emas oleh Sultan Kedah kepada Sian? (b) Bagaimanakab tindakan yang dilakukan oleh Sultan Kedah untuk mengatasi masalah tersebut (©) Apokath iktibar yang diperoleh daripada peristiwa tersebut? GLIA Menges! i it, iv. vy (4) Cadangkan langkah yang perlu dilakukan untuk mengelakkan berulangnya peristiwa tersebut, Mangan i, it = ‘Tahap Penguassan 1 2 3 [4 5 6 E a Pembentangan Hasil Kendiri 1. Murid diminta membuat kejian berkaitan dengan pendudukan British i Scherang Pera. 2. Makumat diperoleh melstet sumber (@) Ibu bape 05) Boke rajukan (6), Guru sekolah (d) Internet 3. Hasil dapatan bokeh dat dalam bent (a) Powerpoint 1) Buku Skrap isivalanni (3) 18Cee ere? PRAKTIS PT3 SOALAN OBJEKTIF 2.1 Peluasan Kuasa British di Pulau Pinang, igapura dan Melaka 1 Petempatan Batu Uban, Pulau Pinang telah 18. Apakah foktor yang menggugat Sultan Kedah tersebin? Boku Tots: MS. Konetuk: Mamstonl Are: Sedna 1 Ancaman kuasa asing Tl Krisis perebutan takhta TH Gangguan compakan Janun IV Persengketaan dengan Belanda A Idan I B idan t¥ © idan tt D iitdan1V 9 Mustrasi berikut berkaitan dengan Perjanjian Persahabatan dan Keamanan British-Kedah pada 1 Mei 1791 di Alor Setar, Kedah, Apakah kesan daripada perjanjian tersebut? ‘oka Tek: M.S.35 Kons: Mengonsiss. Ares: Tos A’ Mengatasi aneaman Siam terhadap Perlis BB Mempertahankan kedaulatan negeri Kedah C Mengiktiraf pendodcken British di Pulow Pinang D Menyelesaikan krisis perebutan takhta di Kedah 10 Bagaimanakah British menduduki Seberang Perai pada tahun 1800? ‘Biba Tos: MS.25 Kens Negtian Aras Soeirt A Memanipulast dokumen casmi B Menggunakan secangan fizikal C Melaksanakan stretegi ugutan D_ Menandatangani perjanjian11 Apakah kepentingan Seberang Perai kepada British? (Bota Tks: MS 35 Kons: Mesa ras: Seetana 1 Sebagai pusat pentadbir BL Pembukan lidang gambir TIT Pembekal sumber makanan IV Sebagai benteng pertabanan, A Tdan It © Want B Idaniv D Mldantv 12 Mengapakah tokoh berikut ditugaskan mencari pelabuhan baharu British di Alam Melayu? Stamford Raffles William Farquhar Buku Tek: 26 Konsouk: Momabon! Ars: Sedona A Meayaingi kemajuan Perancis BB Menatmatkan Perang Napoleon C Memecihkun penguasaan Belanda DD. Mengatasi persengketaan di Singapura 13 Apakah pelabuhan British yeng tidak dapat menyaingi pelabuhan Belanda di Alam Melayu? ‘Bok Tbs: S37 Kons: Maran Aas Sedona 1 Betawi TT Melaka TT Bangkahulu IV Palau Pinang A Idan Tl CC Mdan tit B Idantv D MWdaniy 14 Apakah tujunn British menguasai Singapura pada nbad ke-19? Buku Te: MS. 27 Konstuk: Monahan Aras: Sete A Menyaingi kuasa Perancis 1 Menyebarkan agama Kristian C_ Membuka petempatan baharu D_ Menjadi pusat pengumpul hasil 15 Bagaimanakah —_usaha menguasai Singapura? Buku Tete: MS. 38 Manan Menaptos! Ares: Secetana A. Menunipulasi isu pewarisan takhta 1B Menggunakan masalah aneaman Siam, © Mengadakan hubungan baik dengan D British untuk Bolanda Memaksa Kesultanan Johor Nangani perjanjian 16 Mengapakah Tengku Hussein tidak diantik sebagai pengganti Sultan Mahmud Shah II? ‘Buna Tebs: 2S. 38 Ronsbuk: Manahonr Ars: Serine A. Berada di Pahang B_ Bukan putera matikoto {C_ Bertelingkah dengan pembesar D_Berkshwin dengan wanita tempatan menanda- 20 a Tat 17 British mengukuhkan penguasaan ke atas Singapura ‘melalui beberapa perjanjian. Siapakah yang. terlibat dalam perjanjian tersebut? ub ets: MS.29 Kons Monahan’ Arak: Sen 1 Sultan Hussein HM Tengku Abdul Jalil UI Soltan Mahmud Shah It IW Temenggung Abdul Rahman A Tan IT 8 Tdan tv © Méan D Mdantv (8 Tokoh manakah yang dilanlik sebagai , Residenpertamna di Singapura? Buk Tes: MS.29 Konstok: Meingnt Ars: Rondob A Francis Light B_ John Crowfurd C Stamford Raffles D William Farquhar 19 Mengapakah berbkypertikaian antart British. dan Betanda di Alam Melayu? uke Teks: MS &) Konstan Aros Sedna Mengalami perang suidara di Eropah Menyaingi pecebutan kawasan jajahan Menganggap masing-masing lebih kuat Mendakwa$ i bawah pengarubnya camp 20 Makjumat berikut berkaitan dengan hubungan British dan Belanda pad abad ke-18? Belanda mau mengelakkan peperangan dengan British selepas abad ke-18. Mengapakah Belanda mahu mengelal peperangan dengan British? ‘Buh Tks: MS. 4° Kens: Moanin Aras: Soda 1 Ingin menguasai Alam Melayu I Meluaskan pengaruh di Sclangor TH Mengalami masalah kewangat IV Semakin lemah selepas Perang Napoleon A Tdan IT B Idantv © Want D Ilan IV 21 Apakah keuntungan yang dipesoteh British melalui Perjanjina London 1824? “Bika Tks: MS.44 Ronsruk: Menoond Aces Tag) A Menguasai seluruh Metaka B_ Mendapat pampasan ganti ogi C Menubuhkan pangkalan tentera D_ Mengaval pentadbiran Singapura22 Perjanjian London 1824 daa Kesannya terhadap Tanah Melayu 22 Apakah kesan Perjanjian London 1824 tethadap Alain Melayu? Bika Ths: MS 42 Kenstuk Mergapies Aras Tho A Tanah Melayu berada di bawah pengaruh Belanda B Indonesia diletakkan di bawah pengaruh British € Perpecahan empayar Kesultanan Johor Riau D Singapura diserahkan kepada Relanda 23 Apakah syarat_ Perjanjian London terhadap British? ‘Bota Toke: MS. 49 Konstut: Mengigel Aras: Roe A. Berundur dari Sumatera B Mengiktiruf pelabuhan Singapura © Menyeratikan Melaka kepada Belanda D. Bersedia membuka petempitan baharu di Johor 1824 24 Rajeh berikut menunjukkan perubahan sistem Pemerintahan di Kesultanan Riau Lingga setelah dikuasai oleh Belanda, Sebel Dikuasal olch Belanda Diperintah ofeh Suan Abdut Rahman _ Apakah X? ‘Buby Toke: MS. M4 Koasek: Margoalcs Aras Sone A. Residen Riau B. Gabenor Jeneral € Leftenan General D_Pesurubjaya Tinggi Setelah Dikuasai oleh Belanda Diperintah oleh X 25 Mengapakah Sultan Mahmud Mozaffar Shah TV merasa murka dengan Perjanjian London 1828? ‘Bok Toes WS. 45 Kons Mehand Aae: Seine A Diugut untuk dliturunkan takhta B Dipaksa menandatangani perjanjian C Membelakangkan Raja-raja Melayu D_ Menghakis kuasa sultan dan pembesar 2.3 Pembentukan Negeri-negeri Selat 26 Apakah peranan Sistem Kapitan di Metaka? Buku Toks: MS. 45 Konsout: Menghgat Are: Seana A’ Mengawal pencerobohan asing B_ Mengukuhkan sistem pertahanan negeri C Mewujudkan keamanan dan komuniti kaum D_ Mengatasi ancaman lanun di perairan Selat Metal un Has Tot Z 27 Mengapakab berlaku hubungan baik antara ‘Negeri-negeri Selat dengan Negeri-negeri Melayu? Bahu Tek: MS. 4 Konstuk: Morano Ares: Sdetra A’ Mclabur modal memajukan pertombongan bijih timah B Menjadi pintu masuk pelabur luar ke Negeri-negeri Selat © Mendapat bantuan kewangan untuk ‘memajukan ekonomi D Memerlukan pelabuhan untuk memasarkan hasil dagangan, 2.4 Pentadbiran Negeri-negeri Selat 28 Jadual berikut berkaitan dengan struktur pentadbiran Negeri-negeri Selat (1826 1867)? Gabenor Jeneral British di India 1 Residen Residen | [Residen Konsular Konsular | |Konsular Pulau Pinang | {Singapura | [Melaka ‘Biba Toh: WS 68 Kanctu wand Arex Saduhane Apakah X? A. Gabenor B Majlis Eksekutif © Raja-raja Melayu D_ Majlis Perundangan 29 Apakah kesan terhadap Negeri-negeri Selat sekiranya cadangan berikut diluluskan? Mengenakan cukai pelabuhan ‘ks Ts: MS. 9 Konsinke Mongeotls Aras: Sedans ‘A Mencemarkan ime} sebagai pusat perdagangan BB Menjadikan mata wang rupee India secara rasmi © Menjejaskan kemakmran tara pelabuban bebas D Mengurangkan kedatangan pedagang antarsbangsa 30 Siapakah orang Melayu pertama yang Gilantik menganggotai Majlis Perundangan Negeri-negeri Selat? Bika Tok: MS.49 Rens Megiyst Ara Soxrtane A. Bendahara Tun Ali B Mohammad Eunos Abdullah C Temenggung Abdul Rahman D Sultan Mahmud Muzaffar Shah 1VSOALANSTRUKTUR 2.1 Peluasan Kuasa British di Pulau Pinang, Singapura dan Melaka 1 Batu Uben merupakan pelabuhan paling awal dibuka di Pulau Pinang dan sering dikunjungi oleh pedagang-pedaganga Arab, Bui Tos: MS.90=<0 (@)_Nyatakan peranan Batu Uban di Pulau Pinang. Bo Tots MS 92 Kans Merpogat Aras: Reso [2 markah] (©) Mengapakah British memerfukan pelabuhan persinggahan di Pulau Pinang seperti Batu Uban tersebut?: "Buku Teks: MS. 32 Konstuk: Mewotand, Aras: Soduhona [4 markah] (©) Pada pendapat anda, apakah kepentingan yang diperoleh British apabila memilih Batu Uban sebagai pelabuhan uteina mereka? Gia ons: asih oe Tag [4 markah] 2 Maklumat berikut berkaitan dengan tipu helab pihak British bagi menduduki Pulau Pinang, Perebutan takbfa Kesuftanan Kedah Ancaman Siam (2) Apakah laisis perebotan takhta Kesuléanan Kedah tersebut? ‘Buk Toke: MS. 24 Konsbuk: Momaband Aras: Saderhana [3 markah) (b) Bagaimanakah ancaman Siam membawa kepada penguasaan British di Pulau Pinang? oka Teka: MS.55 ossiuks Morahan? Aras: Sosomane [3 marke)a (©) Mengapakah British menggunakan steategi tipu helah untuk nienduduki Potaw Pitang? Beri penjelasan anda, ansineticai peas: Teag (4 markahy 2.2 Perjanjian London dan Kesannya terhadap Tanah Metayu 3. Perjanjian London telah ditandatangani pada tahun 1824, (a) Namakan dua kvasa Barat yang terlibat dalam perjanjian tersebut. i. ii. () Apakah faktor Perjanjian London 1824 ditandatangani? ‘Buku Tokns MS.AD- 47 Nenetuk: Memon? Anes Section [2 markah (©) Nyatakan surat Perjanjian London 1824 terhadap kuasa Barat berikut: i, British usr Toes: MS. Kons Means: Sesonane (1 mark ita Tos: MS. 42 Kensok:Momakani A: Sertana (L wnarkci} (@)_Jelaskan kesan Perjanjian London 1824 terhadap Alam Melayu hingga hari ini, Ce onsivk: Mariel A206 Ya (4 markah) 2.3 Pembentukan Negeri-negeri Selat 4 Bendera berikut ialah bendera Negeri-negeri Selat. Bah TAs MS:#8247" (a) Nyatakan dua buah Negeti-negeri Selat, i uk Tes: MS. iso: Merging Are: Rand [2 mark] 23a (b) Apakah jawatan yang dilantik sebagai pentadbir di Negeri-negeri Selat tersebut? ‘Bula Toke: MS 48 Konstuke Monatand Ave: Sidvtana [2 markah} (©) Mengapakah pihak British menubuhkan Negeri-negeri Selat? Bi Tos M'S'47 Konstiks Merganid Ars: Tae! [3 markah] (@) Pada pendapat anda, apakah kepentingan pembentukan Negeri-negeri Selat terhadap British? ‘Kenstoks Menta Aaa Taga (3 markah] SOALAN ESEI 1 British berusaha untuk meluaskan pengarubnya ke wiluyah Jain di Alam Melayu setelah menguasai Pulau Pinang seperti Singapura, (a) Apakah faktor British berusaha untuk meluaskan kuasa di Singapura? Boke Tet: MS.25-37- Kenstuk:Monatont Aras Sedbitane (6 markt] (b)_ Jelaskan usaha Stamford Raffles memanipulasikan isu pewarisan takhta bagi pertapakan British 4i Singapura, ula Tok M.S 39° Kanak Maman Aco: Sedans [6 mark] (©) Ramalkan keadaan Singapura sekiranya tidak pernah dijajah oleh pihak British, CI Rake Av Tag [8 markah} 2. Rajah berikut berkaitan dengan perubahan pentadbiran Negeri-negeri Selat. / Bil Take MS'46=47 1826 ~ 1857 +[ 1858 - 1867 o[/ 1867-1946 | ‘Negeri-negeri Selat ‘Negeri-negeri Negeri-negeri di bawah Syarikat Selat di bawah Selat di bawah Hindia Timur Pejabat India Pejabat Tanah Inggeris (SHTD Jajahan London (a) Jelaskan pentadbiran Negeri-negeri Selat berikut. i, Negeri-negeri Selat di bawah Syarikat Hindia Timur Inggeris (HTD Buh Tes MS.48 Konstan Ars: Sedoora (3 markal] ii. Negeri-negeri Selat di bawah Pejabat India ‘Buk Ta M.S.40"Konstke Memokn Ars: Serhan) (3 markafh) (b) Mengapaksh berlaku pemindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat ke Pejabat Tanah Jajahan London pada tahun 1867? ‘Buh Tels: M.S. 49 Konstruk: Memshami Aras: Sedorhans [6 markaht] (c) Pembentukan Negeri-negeri Selat memberi manfaat kepada British di Alam Melayu. Jelaskan. ‘Konatk Monta Ara Tinagl [8 markah)Oxy BERSEKUTU Negeri Sembilan dan Pahang Peringkat Kegiatan Perlombongan Bijih Timah 1 Abad ke-15 {a} Orang Melayu mengusahakan perlombongan bijih timah di lembah- lembah sungal. (b)_Bifh timah dilombong untuk kegunaan Yempatan dan diperdagangkan. (¢)_ Perdagangan bij timah dijatankan a bawah pengawasan pembesar Melayu sebagai pemilik lombong, (6) Pembesar Melayu memperoleh kawasan pegangan melalui surat tauliah daripada sultan (e). Menjadi punca pendapatan utama mereka (A) Menggunakan kaedah melampan. 2 Abad ke-16 hingga Abad ke-17 {2)Perlombongan bijin timah tertumpu di sepanjang Sungai Perak, Kuala Kangsar dan Kelian Intan, (6) Bilih timah mula dilombong di Manjung dan Beruas, (c)_ Perak merupakan pelabuhan utama yang membekalkan bi timah (6)_ Sering dikunjurgi pedagang, terutamanya Portugis. (e)_ Kekayaandan kemakmuran Perak menyebabkan Acheh meletakkannya sebagai negeri naungan, (f)_ Bagi membebaskan Perak daripada naungan Acheh, Perak menggunakan bijih timah sebagai bahan bernilai untuk mendapatkan perlindungan Portugis di Melaka. 3 Abad ke-18 Perak {a)_Pelombong-pelombone kecil Melayu ‘melombong bijih timah di daerah Larut seperti Kerian, Kurau, Larut, Terong, dan Bervas. | (0) Kota Belanda di Pulau Pangkor bertindak sebagai gudang untuk menyimpan bijih timah yang diperoieh di Perak. (c)_ Sultan Perak, Paduka Seri Sultan Muzaffar Shah memeterai perjanjian dengan Belanda, \ 3S S ‘untuk menjual bijih timah kepada Belanda di Melaka. (4) Menjetang akhir abad ke-18, pengelvaran bijih timah Perak merosot akibat aktiviti penyeludupan bijih timah kepada pedagang British di Pulau Pinang melalui ‘Sungai Kurau, Selangor (a). Ramai pedagang luar tertumpu di Kuala Selangor ketana kekayaan bij timah di Kuala Sungai Selangor. (b) Pada tahun 1790, Sultan Ibrahim dan Belanda menandatangani perjanjian untuk menjual hasit timah kepada Belanda. 4 Abad ke-19 Larut (2) Pembesor Melayu di Laut, jaitu Long Jaafar dan anaknya Ngah Ibrahim telah memajukan perlombongan bijih timah di kfian Paub dan Klian Baru dengan rmembawa masuk pelombong Cina, Lembab Kinta (a) Perkembangan kegiatan perlombongan bijih timah di Lembah Kinta menyebabkan kemunculan bandar Gopeng, Ipoh, Batu Gajah, dan Kampar. Jugra (a) Jugre menjadi pusat pengutipan cukal bijih ‘imah yang dibawa keluar melalui Sungat Langat untuk dibawa ke pelabuhan Melaka. Kuala Lumpur {a} 8ith timat dilombong di Ampang. Ab). Rejayaan tersebut mendorong rama orang. Melayu dan Cina mendirikan petempatan disitu yang membentuk bandar Kuala Lumpur. Lukut (a) Perlombongan biih timah di Lukut mula diusohakan oleh Raja Busu dengan membawa masuk pelombong Cina. Kekayaan Hasil Emas Kegiatan Perlombongan Emas di Pahang. 1 Abad ke-16 dan ke-17 (2), Dijalankan oleh orang Melayu, orang Asli, dan orang Minangkabau. (b) Menggunakan kaedah mendulang dan melampan,2 Abad ke-18 (a) Kekayaan emas menarik kehadiran-orang Gina dari Kelantan, Perak, dan Negeri Sembilan. (&) Menggunakan kaedah melampan. 3 Abadike-19 {a) Orang Eropah mendapat konsesi daripada Sultan Ahmad untuk memajukan kegiatan perlombongan di Pahang. (b)-Menggunakan kaedah lombong dedah dan. lombong bawah tanah. 3.2 Peluasan Kuasa British di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang 1 Strategi Manipulasi (a) Manipulasi British di Perak Perang Larut 1861~ 1874 Perebutan takhta Kesultanan Perak /* Ramai pelombong Cina dibawa masuk ke Larut oleh pemeriotah Larut, Tengku Mentert Ngahitbrahim untuk memajukan perlombongan bijih timah di Larut. }+ Pelombong Cina yang terdiri daripada umpulan Ghee Hin dan Hai San. = Bergaduh untuk mempertahankan hak dan kepentingan masirg-masing, }+ Pergaduhan tersebut menyebabkan ‘tercetusnya Perang Larut. Js Perang yang berpanjangen di Larut menjejaskan perdagangan bijih timah di Negeri-negeri Selat. }* Para pelabur Eropah dan pedagang di Negeri- negeri Selat meminta British untuk campur ‘tangan bag! melindungi pelaburan mereka dalam perlombongan bijih timah. + Pada akhir abad ke-19, berlaku krisis dalam kalangan kerabat diraja Perak berkaitanssistem pewarisan takhta dalam Kesultanan Perak kkerana sistem penggiliran tidak dipatuhi. '* Selepas kemanekaton Sultan Ali, Raja Ismail, iaitu Raja Bendahara diantik sebagal Sultan Perak. ‘* Baginda mendapat sokongan daripada para pembesar Hutu Perak termasuk Ngah Ibrahim, Menteri Larut. ‘+ Raja Yusuf, iaitu Raja Di Hilir menuntut haknya sebagai Sultan setelah sekian fama diketepikan. ‘© Roje Abdullah, iaitu Raja Muda tidak ditabalkan sebagai Sultan kerana tidak hadi ke upacara pemakaman Sultan Ali walaupun dijemput. © Beliau menuntut kemball haknya sebagal sultan akibat masalah kewangan dan desakan golongan pelabur Eropah dan Cina. (6) Maniputasi Brtish di Selangor Raja Abdullah bin Raja Jaafar * Memperoleh hak mentadbir daerah Klang daripada Sultan Abdul Samad apabila Raja Sulaiman mangkat. Berjaya memalukan daerah Klang sebagai pusat pengeluaran bijih timah, '* Mendapat sokongan kumpulan Hai San. Pihak yang terlibat dalam Perang Kiang (1866-1874) Raja Mahadi bin Raja Sulaiman ‘¢ Kemsjuan perlombongan biih timah di daerah Kang mendorong Raja Mahadi menuntut hak ke atas daerah tersebut yang pernah diletakkan di bawah kekuasaan ayahandanya, tatu Raja Sulaiman. ‘ Beliau mendapat sokongan kumpulan Ghee Hin. (c)_ Manipulasi British di Sungai Ujong, Negeri Sembitan Kepentingan Sungai Linggi Persaingan Pembesar Memungut Gukal ‘© Sungai Linggi merupakan laluan penting yang ‘menghubungkan daerah Sungai Ujong dengan kawasan sekitarnya. ‘+ Pembesar yang menguasai Sungai Linggi mendapat hak memunguteukal terhadap pedagang yang membawa'biji timah melalul sungai tersebut untuk-dibawa ke pelabuhan Melaka. Dato’ Kelana, Dato’ Syahbandar, dan Dato’ Muda Lingg! safing bersaing untuk mengawal pungutan cukai di Sungai Linggi. ‘© British memperaleh hak memungut cukai di ‘Sungai Linggi dengan memberikan bantuan \ketenteraan kepade Dato’ Kelana untuk 'mengalahkan Dato’ Syahbandar.2 Desakan dan Paksaan kepada Raja-raja Melayu Menerima Perlindungan British (a) Desakan British di Selangor Rompakan Kapal Dagang British Serangan Rumah Api_ ‘* Pada tahun 1873, kapal dagang British dirompak | « Pada tahun 1874, berlaku serangan ‘berdekatan perairan Kuala Langat semasa dalam pelayaran dari Putau Pinang ke Melaka. tethadap rumah api di Tanjung Rachado. {b) Desakan dan Paksaan British di Pahang, ‘Tahun 1687, Tahun 1688 tangan. British, Pahang, Pulau Pangkor bagi menamatkan Perselisihan di Perak. menyertainya, perselisihan faham antara merek: ‘+ Syarat Perjaniian Pangkor: Perak, ~ Raja isms kecil untuk ditadbir. adat Melayu ‘© Di Pahang, tidak berlaku kekacauan dalam kalangan kumpulan pelombong Cina yang boleh ‘seor.ang lelaki berbangsa Cina bernama dijedikan alasan oleh British untuk campur ‘« Sultan Ahmad amat berhati-hati dalam rundingan dengan pihsk British yang berussha memujuk baginda untuk menerima perlindungan | tersebut, * British telah berusaha mendapatkan bantuan Sultan Abu Bakar dari Johor untuk memujuk Sultan Pahang menerima seorang wakil British di | _ketenteraman awam. (c}. Strategi Menandatangan| Perjanjian dengan Pemerintah Tempatan. Perjanjtan Pangkor 1874 di Perak Andrew Clarke, iaitu Gabenor SNS bertindak memanggil pembesar-pembesar Melayu yang bertelagah untuk berunding di ‘« Pembesar Melayu yang hadir termasuklah Raja Abdullah, Ngah Ibrahim dan Bato” | Sagor. Sultan Wsmail dan Raja Yusuf tidak ‘+ Ketua kumpulan Ghee Hin dan Hai San turut 4ipanggit untuk berunding bagi menamatkan ~ Raja Abdultah diktirat sebagai Sultan ibenarkan memakai gelaran Sultan Muda dan diberikan sebuah jajahan - Sultan menerima seorang Residen British. « Nasihat Residen British mesti diminta dan Sipatuhi dalam semua urusan pentadbiran ‘ecuali berkaltan dengan agama Islarn dan. ‘* Pada tahun 1888, berlaku kematian Goh Hui yang ditikarn ai pekarangan istan + British mendakwa Goh Hut ialah rakyat British dan Sultan diminta bbertangeungiawab atas kemati rakyat © Sultan Pahang dipaksa menerima perlindungan British atas alasan Sultan, tidak mampu mewujuckan keadilan dan Perjanjian British-Sungai Ujong 2878 | © Dato’ Kelana diktiraf sebagai pemerintah Sungal Ujong. «British mempunyai kuasa penuh memungut ccukai di Sungai Linggi esjanjian British Selangor 1879 /* British membantu Sultan memerintah negeri. * British menghantar 2.6. Davidson ke Klang dan Frank Swettenham ke Langat untuk membantu pentadbiran Selangor. Perjanjian British Pahang 1887 ‘© British menempatkan seorang wakil yang mempunyai kuasa seperti pegawal konsul di Pahang. ‘© British bertanggungiewab menjaga keamanan Pahang. ‘» Pahang tidak dibenarkan membuat perjanjian dengan kerajaan asing tanpa kebenaran British3.3 Pembentukan Negerinnegeri Melayu Bersekutu Giri-cirl Negeri-negeri Melayu Bersekutu * Gabungan Perak, Selangor, Negerl Sembifan dan Pahang yang membentuk sebuah persekutuan. + Resigen Jenerat sebagai ketua pentadbiran kerajaan persekutuan. « Raja-taja Melayu menerima nasihat Residen Jeneral dalam semua perkara kecuali_ yang berkaitan agama Islam dan adat Melayu. ‘+ Kuala Lumpur menjadi pusat pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu, « Negeri-negeri Melayu Bersekutu juga dikenal sebagai Persekutuan 1896. Faktor Pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu 1 Mengatasi kelemahan Sistem Residen ‘« Residen tidak diberikan gafis panduan yang elas untuk melaksanakan tugas. ‘* Residen menjadi semakin berkuasa dalam Majlis Mesyuarat Negeri ‘« Raja dan pembesar Melayu tidak berpuas hati kerana ‘kehilangan kuasa dalam pentadbiran dan pungutan cukal. 2 Menjamin keselamatan negerl '* Penggabungan membolehkan NNMB- mempunyai pasukan keselamatan sendiri. © NNMB dapat menjaga keamanan tanpa mengharapkan bantuan Ivar. 3 Menangani masalah kewangan Pahang Gabungan negeri-negeri Melayu yang kaya. ‘Perak, Selangor, dan Negerl Sembilan dapat membantu mengurangkan beban kewangan, negeri Pahang. 4 Menyeragamkan pentadbiran # Pentadbiran di Perak, Selangor, Negeri ‘Sembilan, dan Pahang tidak seragam kerana mempunyai undang-undang sendii. ‘# Kemajuan ekonomi antara negeti tidak ‘seimbang. ¢ British memerlukan pentadbiran yang cekap dan seragam untuk memudahkan ekploitast ekonomi. 3.4 Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu Majlis Mesyuarat Negeri ‘Majlis Mesyuarat Persekutuan ‘® Ditubuhkan selepas British berjaya campur tangan dalam pentadbiran negeri Melayu. * Dipengerusikan oleh Raja Melayu. '» Berperanan menggubal undang-undang serta ‘membantu pentadbiran negeri. /» Tidak lagi berkuasa selepas pembentukan NNMB kerana kuasa perundangan terletak di tangan Residen Jeneral_ }» Peranan Raja-raja Melayu semakin terhakis kerana terpaksa menurut nasihat Residen Jeneral dalam semua perkara pentadbiran kecuali dalam hal berkaitan dengan agama dan adat Melayu. ‘ Ditubuhkan pada tahun 1909 setelah British menandatangani perjanjian dengan Raja-raja Melayu. * Berkuasa meluluskan undang-undang di NNMB. ‘+ Memberikan ruang kepada British untuk mengawal undang-undang dan kewangan negeri. ‘« Memberikan kuasa pentadbiran kepada Pesuruhjaya Tinggi British. * Menjejaskan kewibawaan Raja-raja Melayu yang hanya diletakkan sebagai ahii biasa dalam majlis tersebut.Weuaeso) 3.4 Pentadbiran Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (euta Teisiss:7 1 Nyatakan struktur pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu, spr.2.4 rn (© Majlis Mesyuarat (© Maitis Mesyuarat Negeri Pahang Negeri Selangor 2. Lengkapkan rajah berikut dengan maklumat berkaitan dengan penubuhan Majlis Mesyuarat Negeri. (a), Mais Mesyuarat Negeri _ Kesan Penubuhan (b) Residien Joneral mengambil Mesyuarat Negeri pestaansivie 5G (©) Penghakisan kuasa at &R Pendidikan Sivik Nila eras: Kash sayang, ‘Tajuk: Ponsa at dr nik Malaysia Rontelet Din schol, masyarahat megira tan global Litera Sivik Pengetahaan: Menghuraian ci-cici warganegara Milaysia yang bertanggungjawob. ‘Sasiockonomi: Mengcpresian sf jai dic pest dash don ditanam dam di stip insan sexmenjok awa kaha da iat ini ich dipupak dari zaman bay, Kamsk-kenak,remaj dan devas. ‘Findokn! Memunjukkan perlakuan mui Yeats jt ic alam pelbag sivas Aviv “Musi @torkon kumpsianesing-raning, Sing konpulon perlulah berbincang tomtang cir wareanegara Malaysia omg Dpertanggungjowa. Semsiya asl pte hendala ieniang dt dak els. 2Hest Teste 3.4 Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu Gui TekiwS77/ spxr.3.8 3 Pernyataan berikut berkaitan dengan tindakan yang telah dilakukan oleh pihak British, Menandatangani perjanjian dengan Raja-raja Melayu pada tahun 1909 untuk mensbuhkan Majlis Mesyuarat Kerajaan (2) Apakah peranan Majlis Mesyuarat Kerajaan? (b)_Jolaskan kesan British menandatangani perjanjian tersebut, i. Memberikan fi, Memberikan iii, Memberikan (©) Kebijaksanaan kuasa Barat membolehkan mereka meluaskan pengaruh. Apakah nilai-nilai positif yang diperoteh daripada peristiva tersebut? CELIA Meng! ii, (@ Nyatwkan pesanan anda untuk mnemibargunkaw negara. C2 Meeps ‘Tahap Penguasaan iva nay ey Gallery Walk 1, Marid diminta membuat kajian berkaitan dengan sia stu daripada aktiviti ckenomi yang difkukan oleh penduduk di kawasan petempatan rasing-nasing 2. Murrid boleh mendapatkan maktumat Geripads tom bul, majalah, akhbar anaw internet. 3. Basil kajian dibentangkan dalam bentik Power PairMODUL PF PRAKTIS PT3 SOALAN OBJEKTIF 3.1 Kekayaan Hasit Bumi di Perak, Selangor, ‘Negeri Sembifan dan Pahang 1 Apakah wjuan orang Melayu melombong Dyji Lima pada abad ke-15? ‘Buk Tok: MS.58 Kons Meng. Acs: Reno A. Scbagai hadiah B._Dijadikan perhiasan © Kegunaam tempatan 1D Hamaran perkahvwinan 2 Maklumat berikut berkaitan dengan bijih timah di Perak. Negeri Perak menggunakan bijih. timah sebagai bahan bemila Mengapakah bijih timah menjadi bahan bernifal bagi negeri tersebut? ‘Buta Teka: M52 Konsink: Meestoni Ara: Sack A. Meayaingi sumber emas B_ Menjadi pengeksport utama C Menarik kemasukan pefabur asing D_ Mendspatkan perlindungan Portugis yelnaran bijib timah merosot menijelang bad ke-I8. Apakah fiktor berlaku kemerosotan tersebut? ‘Bu Tok: M'S.59 Ronsiuk: Mangels Ares: Sean A. Kejatubam targa bijih timah B_Bekalan bijih timah berlebihan °C Berlaku penyeludupan bijih timah D_ Kekurangan permintaan di pasaran dunia 4 Bagaimanakah pembesar Melayu berikut memajukan perlombongan bijih timah di Kian Pauh dan Klian Baru? Long Jaatar ‘Negah tbeahim (Buty Tok: NS 50 Kons: engin! Ava: Sedona A. Membawa masuk pelombong Cina BB Mengurangkan kadar bayaran cukai © Memberi dividen kepada pelombong D_ Kekurangan permintaan di pasaran dunia 5 Apakah kepentingan kawasan berikut pada tahun 1830-an? ‘Lukut ok Tbs: WS Rorak: Mengrais Aras: Sxiann A. Pasat pelabuban utara B Pusat penanaman getah © Pusat pentadbiran keraja D_ Pusat perdapangan bijih timah 6 Maklumat berikut berkaitan dengan tindakan Sukan Pahang, Sultan Pahang memberi hadiah Kepada negeri-negeri Melayu, ‘Apakah bentuk hadiah tersebut? Buku Tok: MS. 62 Mons Merging Aras: Rew A Emus © Sutera B_Nobat D_ Capmobor 7 Apakah persamaen fungsi kawasan-kawasan i Pahang berikut? Raub | Tersang | Hulu Dong Bua Tes: WS. 69. Konstan Megalo Aras: Th A. Perusahaan getah B_Pengeluar bijih timah C Perlombongan emas D_ Perdagangan kayu balak 32 Perluasan Kawasan British di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang 8 Apakah strategi yang digunakan oleh British untuk —menguasai negeri-negeri Melayu ‘berikut? Perak | Selangor | NegeriSembilan | ‘Bua Tak 4S. 64 Kontak Uengna Ars: Soda A. Pajakan B Tipu hetoh © Maniputasi D. Serangan fizikal 9 Pilih urutan yang tepot berkaitan dengan pengamalan sistem penggitiran dalam pewarisan takhta Kesultarnan Perak. Buku Tks: MS. 65 Konsbuk: Menara Vas: Tol ‘A Raja Di Hilir —® Raja Bendahara —+ Raja Muda B Raja Muda —» Raja Bendahara —+ Raja Di Hilir © Raja Muda —» Raja Di Hilic —+ Raja Bendatiara D Raja Bendahara —s Raja Mada —> Raja Di Hilir 10 Mengapakah Raja Abdollah di Perak tidak ditabalkan sebagai sultan —_selepas kemangkatan Sultan Ali? Boku Tots: MS. 68 Konstuk: Mme Aras: Seana A. Tidak mempuayai kelayakan B Tidak hadir ke majlis pemakaman © Tidak berminat sebagai pemerintah D Tidak mendapat sokongan pembesar11Siapakah yang dilantik menjadi selepas peristiwa berikut? Bula Tes: MS. Kons: Norio! Acs Reh Kemangkatan Sultan Ati dari Kesultanan Perak. A Raja ismail Raja Jaafar B Raja Yusuf DD Raja Mahmud sultan 12 Maklumat berikut berkaitan dengan peristiwa yang berlaku di negeri Selangor pada abad ke- 19. Perang Klang (1866 ~ 1874) Buk Toks: 3.05 Kenstak: Menganaico. Ars: Sedvhon Apakah kesan petistiva tersebut terhadap ‘Tanih Melayu? A. Pemusatan kuasa sultan B_ Peluasan kuasa penjajah C Pembesar kehilangan kuasa D_Perubahan sempadan negeri 13 Gambar _berikut Mahadi di Klang. em ‘Mengapakah kota tersebut dibina pada tahun 18667 Baha Toke: WS. 88. Konstk: Monahan) Ara: Sektace A. Sebigai pusat pengumpulan bijih timah B_ Sebazai batu asas pembukaan bandar C Sebagai benteng, pertahanan negeri D_ Sebagai pusat pemungutan eukai berkaitan dengan Raja 14Tokoh berikut telah banyak —memberi sumbangan kepada negeri Selangor. ‘Tunku Dhiauddin atau Tunku Kudi Apakah sumbangan tokoh tersebut? (uk Tks: NS 00. Kansbak Means Aras: Sesara A Memajukan daerah Klang 1B Mentamutkan Perang Klang C Membangunkan Kuala Lumpur D Memperkenalkan tanaman getah 15 British berpeluang. melakukan manipulasi politik di Negesi Sembilan pada abad ke-19. Apakah isu yang digunakan British untuk ‘melakukan manipulasi tersebut? ‘Bu Tots: MS. 67 Kensuke Mergaaiss. Ares: Sader A. Pertelingkihan perebutan takhta Kerajaan 1B Peneerobohan Belanda di Sungai Ujong © Perbalehan antara penibesar Melayu D_Pergaduhan antara pelombong Cina 3 hat Tec = 16 Maklumat berikut berkaitan dengan penibesar-pembesar yang saling bersaing di Sungai Linggi # Dato’ Kelana + Dato’ Syahbandar ‘© Dato’ Muda Linggi Mengapakah berlaku persaingan_ pembesar tersebut? ‘Bu Tos: MS 67 Konsevk: Manoa Ara Sadana A Menguasal perlombongan bijih timah B_ Mengukulikan pengaruh pembesar € Menolak campar tangan British D_ Mengawall hak pungutan cukat 17 Apakah alosan_ yang digunakan Bri untuk mendesak Sultan Selangor menerima perlindungan mereka? Buk Tok: MS. 69 Konstnd:Merzaras Aas: Sortone I Serangan rumah api I Rompaken kepal dagang, Hil Perbalahen antara pembesar IV Kelemahan pentadbiran negeri A Idan IL © Meant B Idan Iv D Uldniv 18 Mengapakah British gagal memaksa Sultan Pahong menerima perlindungan British pada peringkat awal? Buku Tebs: WS.69 Konstak: Menshani Aras: Sedona A Pembinaan kubu. portahanan di persisiran pantai B_ Pemodenan pentadbiran negeriterlaksans C Kebijaksanaan pembesar mentadbir negeri D Kekacavan antara pelombong Cina dapat diefakkan 19 Apakah peristiwa yang menyebabkan Sultan Palang dipaksa “menerima — peslindungan British pada abad ke-19? ‘Babu Ts: MS:89 Konsiak Mengmalss Aes: Reatoh A. Serangam lanun di perairan B Pertelingkahan kerabat diraja € Rompakan kapal dagang British D. Kematian seorang rakyat 20 Bagaimanaksh tindakan British mengikat persetiaan pemerintah tempatan menerima pengaruh mereka? ‘Buku Tes: M.S. 70 Konsim: Mangan! Arex: Saciana ‘A’ Memberi elaun tambahan B Menandatangani perjanjian © Mengurangkan kuasa sultan D Mengugut dilucutkan jawatan21 Perjanjian Pangkor 1874 telah ditandatangani di atas Kapal petang British iat FMS Pluto Apakah kesan perjanjian tersebut tethadap pentadbiran negesi Perak? uke Tes: MS. 72 Kosta: Merglss Aras: Sedat 1 Penamatan kuase sultan TT Pengukuhan kuasa British 111 Peonbuhan kerajaan pusat JV Pengenalan Sistem Residen A Téan I B Idan lV © Wan ill D Wdon lv 22 Stapakah yang diberi kuasa penuh ke atas pungutan cokai di Persk selepas Perjanjian Pangkor 1874 ditandatangan®? ‘Buk Tks: WS. 70 Kens: Mens As Rei A. British B Sultan © Pembesar D Kerabat diraja 23 Apakah antara_syarat Perjanjian British- Pahang 1887? ‘Bul ats: MS.71 Konstuk: Meinl Aras: 28 A British menempatkan seorang wakil B British membanty sultan mwemerintah nogeri British bertanggungjawab —memajukan negeri D_ British berkuasa mentudbir kerajaan 24 Apakah peranan Martin Lister Residen di Negeri Sembilan? su Tots Nis Kes Monet Ara: Reh A. Menggubal yadang-undang B_ Menasihati Raja-raja Melayu C Mengetuai pentadbiran negeri D_ Menvbuhkan jabatan kehakiman sebagei 25 Siapakah yang dilantik pertama di Selangor? ‘Buh Tek: MS. 72 Kersh: Mongnaat Are: Rant ALP. Rodger B J.WW. Birch © 4G. Davidson D_ Prank Swetthenham sebagai Residen 26 Apakah Kesan pelaksanaan Sistem Residen oleh British di Tanah Melayu? ‘Boku Tok: MS. 72 Kontiuk: Mergunasis Aras: Sedethana T._ Kuasa sultan dan pembesar terhakis Hi Pengiktirafan sultan setvagai pemerintah ss sn Tame IIT Penarnatan sistem pemerintahan beraja IV Kemerosotan sistem pemerintahan besaja A [dan U1 Medan Ut B IdanIV D_ Uldantv 33 Pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu 27 Apakah ciri-ciri_ Negeri-negeri Melayu Borsekutu yang ditubuhkan pada tahun 1896? Bua Tots: MS. 74 Kons Monalans As: Sedona A. Sultan sebagai ketua pentadbiran B_Gabenor menjadi penasitat sultan C Aparna Islam sebagai aeama rasmi D_ Kuala Lumpur sebagai pusat pentadbiran 28 Maklunwt —berikut _berkaitan penubuhan — Negeri-negeri Bersekutu (NNMB). ‘Negeti-negeri Melayu Befsekutu dibentuk ‘untuk memenubi keperuan British dengan Melayw. ApakahKepentingan Yerhadap British? oka Tks 5.75. Mansil: Mastin) Aras Ss A. Penubuhan kerajaan pusat B_ Pengenalan sistem peroukaian © Pengemibalian kvasa pembesar 1D Pentadbiran dapat diseragamkan penubuhan NNMB 34 Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu 29 Pada tahun 1909, Majlis Mesyvarat Persekutuan telah ditubuhken di Tanah Melayu. Apakah tujuan British menubuhkan majlis tersebut? ‘Buku Tek: M.S. TT Konsint: Mematan! Aras: Sorina 1 Menguasai kewangan negeri Tl Mengawal sistem perundangan IM Memnajukan sistem pendidikan TV Membangunkan pentadbiran negeri A Idan tl B Idan lv € dan D WldanlV 30 Apakah peranan Raja-raja Melayu dalam Majlis Mesyuarat Persekutuan? ‘Bula Tek: MS.77 Koosouk: Mengiget Ares: Rorioh A AbI biasa B Penasihat © Pengerusi D SetiausahaHato Tate — SOALAN STRUKTUR 3.1 Kekayaan Hasil Bumi di Perak, Sangor, Negeri Sembilan dan Pahang 1 Maklummat berikut berkaitan dengan perlotribongan enias di negeri-negeri Melayu, Perlombongan emas di negeri-negeri Melayu pada tahap awal terbatas di kawasan jalur emas yang sebahagian besarnya terditi daripada negeri Pahang. Ahli geologi (clah membahagikan ‘Semenanjung Tanah Melayu kepada tiga jalur, pertama, jalur tengah (Pahang) yang dikenal sebagai cemas dan kedua jalur barat dan timut yang dikenal sebagai jatur timah, Sumbet: Sefarah perlombongan emas Pahang, myrepositori:pnm.govny (a) Berikan dua kawasan pe ing perlombongan emas di Pah ‘Bika Toksi MS.) Kensie ensiet Ava Reston [2 markah] (b) Lengkapkaa kegiatan perlombongan emas di Pahang pada abad ke-16 dan ke-17. i. Siapakah yang mengusahakan perlombongan emas pada abad tersebut? Buku Teks: MS 82 Kenstruk: Mosgngat Aras: Rendoh [1 markah) ii, Apakah kaedah melombong yang digunakan untuk melombong emas pada abad tersebu? ‘Buna Tens: MS. 63) Rone Masia Aras: Rendoh [1 markah | (©) Lengkapkan maklumat perlombongan emas di Pahang pada abad ke-18. i. Siapakah yang menjalankan aktiviti perlombongan emas pada abad tersebut? Buku Tek: MS. Kons Menge! Ara: Rend (1 marka| ji, Bagaimanakah pihak yang disebut dalam ceraian (c) i, menjalankan kegiatan pestombongan emias? (Bt Tels M'S69/Konstvk: Morahan Are: Rema [mark] (@) Pada pendapat anda, mengapakah pelombong Eropah berjaya menguasai perlombongan emas di Pahang pada abad ke-19? onsirek Meni az=TeOO) [4 markah| Peluasan kuasa British di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pabang 2 Perang Klang atau Perang Saudare Selangor berlaku dari tahun 1867 hingga 1874. (a) Namakan dua pihek yang terfibat dalam Perang Klang, Buku TORS MS. BF ROMS: Merging Ars: Rede [2 markal] (b) Mengapakah berlaku Perang Klang tersebut? Buku Tok MS. OH KanatasidSraiont Aw SideMaNe [2 markah](©) Jelaskan kesan Perang Klang tersebut. (IB ‘Konstruk: Manganaisis Aras: Tinggi (2 marke} (@) Apakah iktibar yang diperoleh daripada Perang Klang tersebu!?. CD enstek: Memotss. Ar: Sadana (4 mrrkal| Diorama berikut berkaitan dengan peristiva menandatangani Perjanjian Pangkor pada 20 Januari 1874. (a) Senaraikan dua pituk yang terlibat dalam Pegjanjian Pangkor tersebut i ii, ‘Bula Tok: M.S 70° Ronstok Miggat Ars: ech [2 nrarkcli] (b) Nyatakan dua syarat Perjanjian Pangkor 1874. ‘Buku Tek: M.S. 70. Konstruk: Mengingat Aras: Rendon [2 markah] (© Apakah tujuan British menandatangani perjanjian tersebut? GZ Monstrae Monisi bras: Togs (3 markeh] (q)_ Jelaskan manfaat Perjanjian Pangkor terhadap British, GID Konstok: Meolat Arse: Teggi (3 markah| Sistem Residen merupskan pemerintahan British secara tidak langsung di negeri Perak, ‘Selangor, Negeri Sembilan, dan Pahang. (a) Nyatakan pecanan Residen British, (Bik Ths M3072) Mensuwk: Wenger Arws: Rete) [2 mmarkal| 35Hat Tet (b) Siapakah Residen British yang dilantik di negeri-negeri Melayu beriku? i, Pera ii, Selangor: ‘Boh Te MS. 72 Kons Menpngst Aza Ramat [2 markah] (©) Mengapakah British melaksanakan Sistem Residen di Negeri-negeri Melays Rersekutu? ‘Ronse Meal Aras Tag [3 maka] (4) Mengapakah pengenalan Sistem Residen telah mendapat tentangan daripada semua pihak? CZ (Kosta Maris? Aaa Teoh [3 markah| SOALAN ESET 1 Jadual berikut berkaitan dengan. strategi_ yang digunckan British untuk meluaskan kua Selangor. di Perak dan Strategi British Manipulasi Desakan dan poksaan (@)Terangkan strategi manipulasi yang digunakan British untuk meluaskan kuasa di Perak (ia ats: W'S 1-85 Kons Maman Aras Sede” (6. markul] (b) Apakah strategi desakan dan paksaan yang digunakan ofch British uptuk eampur tangan di Selangor! (GR Buta Toke: MS. 85° Kons Mae Ar: Sita [8 mark] (©) Pada pendapat anda, mampukah British menggunakan strategi_maniputasi, desakan, dan ugutan untuk menguasai negeri-negeri Melayu? (iia onstut Neel arse Ta (8 mearkal] 2 British mengokubkan kuasa di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang membentuk Negeri- i Melayu Bersekuta (NNMB) melalui Perjanjian Persekutuan 1895. Jelaskan persuingan kuasa-kuasa Barat terhadap kavrosan Alam Melayu tersebvt Bi Teka: A. 72 Kane emai asain [6 mark] c (b) Apakah fakior-faktor pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu? ‘Bu Tota; MS. 75 Kons: Menta as Sedona” (6 markah] (©) Berdasarkan pengetahuan sejarah_ anda, jelaskan kesan pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekuts kepada Tanah Melayu. Gama Mesa Mint Ares Dae (8 mark]& 4 PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU TIDAK BERSEKUTU i 4.1, Pemerintahan Kesultanan Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu, dan Johor Kerajaan Perlis, Latar ‘« Wilayah yang terpisah dengan Kedah pada tahun 1842. 1 Belakang, # Maharaja Siam mengiktiraf Syed Mussin lamalulail di Bangkok sebagai Raja Perlis yang pertama dengan gelaraniPhya Sonekhram Rama Wichit Willis Asmara Phya Pelit. Raja Syed Hussin Jamalulail membentuk pasukan pentadbiran yang berwibawa yang terdiri daripada para pembesar tempatan, + Negeri Perlis dibahagikan kepada 22 buah muklm. _ Hubungan | + Menjalin hubungan baik dengan Siam agar tidak diganggu oleh kuasa lain. Luar Perundangan_| + Undang-undang Kesultanan Kedah menitikberatkan kebsajikan terhadap rakyat. Kesultanan Kedah Pentadbiran LatarBelakang | + Kerajaan Kedah merupakan antara kerajaan terawal di negara ini. « Sultan Mudzaffar Shah merupakan pemerintah pertama yang bergelar sultan. Pentadbiran | + Sistem pentadbiran diketuai oleh sultan yang dibantu oleh pembesar serta disokong oleh undang-undang yang kemnas dan teratur. » Pembahagian wilayah diwujudkan bagi membotehkan negeri ditadbirdengan berkesan. Hubungan | * Kedah menjalinkan hubungan dengan Siam sebagai strategi mempertahankan tuar negeri daripada ancaman Burma, Perandangan [+ Kanun undang-undang Kedah yang pertama ditulis pada tahun 1650 yang meriberikan hak kepada raja dan golongan pemerintahan yang terdiri daripada lima L bab. Kesultanan Kelantan Tatar ‘+ Semasa pemerintahan Long Yunus (1776 — 1794), kerajaan Kelantan berjaya Belakang disatukan, + Sultan Muhammad I membuat persetiaan dengan Siam sebagai strategi bagi mengelakkan ancaman Terengganu. Pentadbiran | « Sultan dibantu oleh para pembesar dalam pentadbiran negeri, + Sister ini dikenal sebagal Sistem Jemaah Menteri yang dibentuk oleh Sultan Muhammad I io ‘Hubungan | Semasa pemerintahan Sultan Muhammad |, hubungan dengan kerajaan Siam | tua terjatin. wh Perundangan |» Kelantan melaksanaken undang-undang syarak semasa pemerintahan Sultan _|__ Mohammad I.Kesultanan Terengganu Tatar Belakang | « Suttan Zainal Abidin | ialah pengasas Kesultanan Terengganu. « Terengganu merupakan negeri yang terakhie menerima Penasihat British. Pentadbiran | « Sultan dibantu oleh pembesar sama ada sebagai penasihat baginda atau dalam Urusan pentadbiran wilayah atau daerah. « Sistem Jemaah Mesyuarat Kerajaan dibentuk bagi memutuskan sesuatu hukuman atau pengisytiharan negeri, anggotanya dikenal sebagai Anli Mesyuarat. i] Hubungan | © Sejak abad ke-18, Terengganu telah menjalinkan hubungan dengan Slam. war + Terengganu juga menjatin hubungan dengan negeri Kelantan, Patani dan Johor. Perundangan | « Sistem perundangan dan kehakiman berasaskan prinsip keadilan islam dilaksanakan sejak pemerintahan Sultan Zainal Abidin I. Kesultanan Johor Lata Betakang | + Kontlik politik yang berlaku membolehkan keturunan Temenggung Oaeng Ibrahim ‘menjagi permerintah di Johor dan Daong Abu Bakar yang menjadi Sultan Johor pada tahun 1885. Pentadbiran | « Johor mengalami zaman pemodenan pada zaman pemerintahan Maharaja Abu Bakar, ‘¢ Baginda mengasaskan sistem pentadbiran moden yang cekap dan berkesan ‘dengan mewujudian Majlis Jemaah Diraja Johor, Jemaah Menteri, dan jabatan- jabatankerajaan. esl Hubuogan ‘= Maharaja Abu Bakar menjalinkan hubungan dengan negeri-negeri Melayu yang. tua __|__ tain dan negara-negara luar melalul lawatan ke Eropah dan Jepun. xa Perundangan | * Pada tahun 1895, Kesultanan Johor memasyhurkan Undang-Undang Tubuh Kerajaan dalam pemerintahan. 4.2 Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan, dan Terengganu Faktor Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan, dan Terengganu “Kedudukan yang Strategik ______ Beban Orang Putih ‘® Kedudukan Perlis, Kedah, Kelantan dan '* Siam melakukan kekejaman terhadap negeri Terengganu penting kepada perdagangon Perlis, Kedah, Kelantan, dan Terengganu. British, «© Bagi mewajarkan tindakannya, British ¢ Kelantan dan Terengganu mempunyai_ menggunakan slogan “Beban Orang Putin” edudukan yang strategik di laluan perdagangan di antara Siam dan Singapura. dalam usaha meluaskan kuasanya. ‘Menghalang Kemasukan Kuasa Barat Lain | _ Menghubungkan Burma dengan Pulau Pinang © Kemaraan kus ‘« Neger-negeri Perlis, Kedah, Kelantan dan ‘© Pembinaan jalan raya, Kereta api, dan telegraf di Terengganu merupakan penampan usaha antara Burma dan Pulau Pinang membolelikan kuasa-kuasa lain untuk campur tangan. British mempunyal rangkaian terus ‘+ British perlu menguasai negeri-negert ini untuk | _perhubungan dengan india menghalang kemaraan kuasa Barat pee ‘* Hasil pertanian dan penternakandiRedah dan bahan mentah mencaber penguasaan British di. negeri-negeri Melayu. Perlis menjadi sumberbekalan makanan yang, Ke skmuran dan Kekayaan Sumber Hasil Bumi sa Barat yang ingin menguasal dliperiukan bagi memenutii permintaan penduduk Pulau Pinang yang dikuasai British,Strategi Peluasan Kuasa British di Pertis, Kedah, Kelantan, dan Terengganu Re Arah Perjanjian Bangkok 1903 Siri Perjanjian Sritish-siam yang Melibatkan Negeri-negeri Melayu Utara ‘© Perlis, Kedah, Kelantan, dan Terengganu ‘mempunyal hubungan rapat dengan Siam. © Negeri-negeri ini adalah ditbawaty naungan Siam dan -dikenesdaki menghantar bungs ‘omas dan pera setian tiga tahun sekali + Bagi pihak Siam hantaran bunge emas dan perak sebagai tanda ketaatan kepada Siam serta kepatuhan kepada kuasa Siam, ‘+ Sebaliknya, negeri-neger ini menganggap penghantaran bunga-emas dan perak merupakan tanda persahabatan. ‘+ Pengaruh Siam ke atas negeri-negeri ini kurang menyenangkan pitak British, ‘= Matlamat utara British adalah untuk ‘memastikan laluan perdagangan di antara India dan China berada dalam keadaan selamat ‘British menggunakan strategi perjanjian bagi meluaskan kuasa. * Oleh itu, sejak tahun 1826, terdapat beberapa sii perjanjian melibatkan British dan Siam yang menyentuh hal ehwal negeri-negeri Melayu. ‘ Perjanjian Sulit 1897 (British-Siam) ~ Ditandatangani pada 6 April 1897, ~ British mahu memastikan tidak ada kuasa lain meluaskan pengaruhnya ke atas Kedah, Kelantan, dan Terengganu, + Perjanjian Sempadan (British-Siam) + Ditandatangani pada 29 November 1899, + Menetapkan sempadan di antara sempadan negeri Perak, Kelantar,Tierengganu, Pahang, dan Kedah. + Menyelesaikan masalah sempadan antara Peraik (British) dan Reman (Siam), 4 Perjanjian 1902 (Pengisytiharan British-Siam) = Ditandatangani pada 6 Oktober 1902. + Stara akan mengawal hubungan luar negeri Kelantan dan: + Negeri-negeti konsesi kepada kuasa asing tanpa izin Siam, ‘+ Perjanjian Bangkok 1909 (British dan Siam) + Membuka laluan kepada British untuk ‘menguasai negara kita tanpa gangguan daripada kuasa luar yang lain, 4.3 Peluasan Kuasa British di Johor Faktor Kemajuan dan Kemakmuran lohor ‘Strategi British Menguasal Johor © Johor mengekalkan kedauiatannya hingza tahun 1914 disebabkan: ~ IKemajuan dan kemakmuran Johor; ~ Pemodenan yang dilaksanakan dalam pentadbiran, ‘* Faktor kemajuan Johor ialah: - Petkémbangan pesat dalam ekonomi komersial terutamanya dalam sektor ppertanian. ~ Rebijaksanaan dan kecekapan pemerintah. - Pemodenan Johor dalam pelbagai bidang ‘seperti pentadbiran, infrastruktur, dan sosial yangmemibawa kemajuan dan kemakmuran yang menyeluruh. ~ Kemunculan golongan pentadbir yang komited dan menjalankan tugas dengan berkesan bagi memakmurkan ekonomi Johor, ¢ Mela perjanjian ~ Petjanjian 1855 ditandatangani antara Sultan Ali dengan Temenggung Ibrahim. + Menyatakan sekiranya jajahan Kesang hendak ijual oleh sultan, Kesang hendaklah terlebih Pada tahun 1763, Alexander Dalrymple }* Pulau Labuan - James Brooke menjalinkan perjanjian dengan + Sultan Brunel bersetuju menyerahkan Labuan ~ James Brooke dilantik sebagai Gabenor yang ~ Bendera British dikibarkan di Pulau membuat perjanjian dengan Kesultanan Sulu untuk mendapatkan Pulau Balambangan. Balambangan menandakan puleu tersebut ‘menjadi milik British. Penempatan British di pulau tersebut menghadapl pelbagal masalah termasuk serangan lanun. British meninggalkan pulay tersebut pada Nov 1805. Sultan Brunei berhubung dengan Pulau Labuan. kepada pihak British melalui perjanjian pada 18 Disember 1846. pertama. slmemajak:dan mengadakan perianiian dengan Kesultanan Brunei dan Kesultanan Sulu '* Charles Lee Moses menyewa Sabah daripada Sultan Brunei selama 10 tahun pada 1865. ‘+ Moses menjual haknya kepada J.W. Torrey dan 7.8, Harris. Kimanis menjadi pusat perdagangan mereka. Pertapakan SBUB Peluasan Kuasa SBUB ‘« Pemodal asing menggunakan beberapa strategi ‘* Syarat yang perlu dipatuhi oleh SBUB untuk ‘untuk menguasai Sebah, seperti dengan menyewa, | menerima Plagam Diraja ialah: ~ SBUB menerima Penasihat British, = SBUB perlu memelihara adat resam, ‘agama dan undang-undang penduduk tempatan, SBUB hendaklah memerintah, Sabah dengan adil dan saksama, 5.4 Bentuk Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah Pomantapan Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah Sarawak Sabah Pembahagian Wilayah © Pada tahap awal, Raja Brooke membahagikan |e S8UB turut melaksanakan pembahagian Sarawak kepada tiga bahagian bagi residensiviiSebah, memudahkan pentadbiran, + Setiap Residensi diketual wich Residen, © Charles Brooke menambahkan dua bahagian | sementaradi daersh pula diketuai oleh Pegawat pada tahun 1885 dan 1890. Daerah. '* Setiap bahagian dipecahkan kepada daerah dan |» Setiap Pegawal Daerah dibantu oleh Penotong. kampung. Pegawal Daerah. Pengekalan Pembesar Tempatan tempatan datain sistem pentadbiran atas nama | kepa + Dasar ini digunakan bagi mengisl Kekurangan {+ Ketu ® Dinasti Brooke melibatkan kalangan pembesar [+ SBUB membahagikan ketua-ketua peribumi 3da kategori ketua yang diakui dan yang dasar amanah tidak diakui 1a Anak Negeri yang diakul diserapkan ke pegawai-pegawai Eropah yang jumlahnya kecil, | dalam sistem pentadbiran SBUB dan dibayar gaji, sementara Ketua Anak Negeri yang tidak diskui tidak dibayer gai. Pentadbiran yang Berhierarid bahogian yang terdiri daripada Kuching, vuntul Simanggang, Sibu, Marudi dan Lawas. pent ‘© Setiap bahagian dibahagikan kepada beberapa daerah yang diketuai oleh Pegawal Daerah © Raja Brooke mengetuai pentadbiran di Sarawak |» SBUB d) Sabah diketuai oleh Gabenor yang. yang dibantu ofeh Majlis Tertinggl dan Majlis | _bertanggungiawab kepada lembaga vengarah Negeri syarikat di London. ‘> Residen pula mengetuai pentadbiran di setigp |» Majlis Penasihat ditubuhkan pada tahun 1883, Ik menasinati gabenor dalam hal ehwal -adbiran. Pentadbiran Berasaskan Kaum > Dinastl Brooke mengamalkan sistem petah dan |e Pentadbir dikenal sebagai Penolang Pegawal = Tiga kategor! masyarakat dikelompokkan, iaitu |» Ket perintah, Daerah. ja-ketua etnik berperanan dan dipilih Melayu, Iban dan Cina. berdasarkan personaliti dan kepakaran. - Perundangan Eo © Undang-undang lapan perkara diperkenalkan |» PMenggunakan undang-undang Barat dan pada Januari 1842. tempatan. }* Mahkamah diwujudkan dengan diadili oleh raja |» Diwujudkan Mahkamab Majistret dan dan dibantu Ketua Malistret, ‘Mahkamah Anak Negeri. Js Mahkamah Adat diwujudkan bagi mengadili |» Mahkamah Meajistret menggunakan undang- kesalahan masyarakat tempatan. undang Barat. ‘+ Mahkamah Residen diwujudkan di setiap J+ Mahkamah Majistret diadili oleh Pegawai bahagian. Residen bertindak sebagai Majistret. | Daerah.sar ne TAME: eure 5.1 Latar Belakang Pemerintahan Tempatan di Sarawak dan Sabah suhiTeka/1¢8°110 AL Namaken kerajaan tempatan yang wojud i-THINK { arawak sebelum kedatangan Barat. 87.54 fill KERAJAAN TEMPATAN, (@) Kerajaan (b) Kerajaan (© Kerajaan (@) Kerajaan 2 Lengkapkan perayataan berikut dengan makhuniat berkaitan dengan sistem penladbiran tempatan di Sarawak. i-THINK MINK: (a) Dipengorahi eh sistem pentadbiran (b) Terbahagi (f) Kuasa Kesuanan kepada Sungai Brunei adalah Kerajaan, borasuskan kepada Sungai Tulin sistem dan SISTEM PENTADBIRAN (©) Pentadbiran Sultan diwakili (e) Orang kaya mentadbir kawasan pedalaman (W) Kawasan Sungai Sarawak ditadbir oleh Datu Patinggi 535.2 Perluasan Kuasa Dinasti Brooke di Sarawak ‘Bubs Tats: Ms. 19-770 1 Lengkapkaa peta alit berikut dengan maklumat berkaitan dengan perluasan kuasa Brooke di Sarawak, i-THINK{ (a) Tahun 1841 8P752 & James Brooke memperoteh siteg weaned Ia merangkumi kawasan dari Beliau turvt menguasai kawasan (©) Tahun 1861 i, James Brooke menerima kawasan Sungai Rajang daripada Sultan Beliay membantu menghapuskan kebangkitan orang tempatan dan menerima i. Charles Brooke menerima kawasan Sungai Trusan dengan (@) Tabun 1905) i. Kerajaan Sarawak memperoleh ii, Kawasan tervebut dimiliki iii, Sehingga Kini, sempadan tersebut Mit (©) ‘Tahun 1853 i, Berlaku penentangan orang loan di ii, James Brooke berjaya menguasai ‘kawasan (@) Tahun 1883 Berlaku kebangkitan orang Iban di ‘Sultan Brunei menyerahkan Kawasan Baram dan seluruh Tembangan Sungai Baram kepada Charles Brooke dengan (Tahun 1890 i, Charles Brooke memperoteh kawasan Limbang daripada09909) PRAKTIS PTS SOALAN OBJEKTIF 5.1 Latar Belakang Pemerintahan Tempatan i Sarawak dan Sabah 1 Sistem pemerintahan tempatan di Sarawak san Sabah adalah sistem kesukuan, Apakah sas pegangan sistem kesukuan nersebut? Buu Tek: MS 170 Romsbuk: Marpngat Aras: Randak A Persanaan suku kaum B_ Ketaatan kepada ketua © Penekanan terhadep adat D_ Kepatuhaa kepada budaya 2 Maklumat —berikut —berkaitan dengan. peniimpin.atann sistem kestkuan Sarawak. “wai Ruth | Tua Kapung | Peran Lepo Apakah syarat_ untuk memili pemimpin utama tersebut? ‘Buku Tks: M.S 117 Ronshuks Mnganatss| Ares: Serhan 1 Keturunan 1 Kekuatan fizikal MW Kemahiran IV Kebolehan peribadi A Idan © Wan Dt B idan D Wtdani¥ 3. Peranan Tukang-tukang Adat di Sabat jalah memastikan seliap upacera adat ditakukan degan betul Apakah tnjuan upacara dilakukan dengan betul? ‘Buku Tok: MS. 171 Konsout: Men Ars: Sedona ‘A. Mendapat kerjasama kesukwan 8 Mengelakkan Rejadian bencana {C_-Metancarkan pentadbiran wilayah D Meningkatkan ketaatan masyaraket 4 Maklumat bevikut berkaitan dengan. sistem pentadbiran kawasan pedalaman di Sarawak. adat tersebut Jawatan Kayasan | ‘Orang Kaya Bett Padeh ‘Orang Kaya Anta Rimbus Orang Kaya Gasing x Apakah kawasan X? ‘Buna Toks: MS. 112 Kons: Mengcalss Ares: Rash A Miri © Bintulu B Londo D. Skrang 5 Siapakah yang dilantik untuk Kerajaan Sawaku di Sarawak ? ‘Bek Tes: MS. 112. Kantink: Megigat Ares: Rendh ‘A. Datu Merpati Sepang B Datu Temengeune © Datu Bendatiara D_ Datu Patinggi mentadbir 6 Sistem Kedatuan merupakan sistem peme- rintahan aradisi masyarakat Melayu di Sarawak. Apakak —pusat —pemerintahan sistem tersebut? Buku Teks: WS. 118 Ronse Menage Ars: Reh A. Kawasan pantai timur B_ Bendar-bandar utama © Pinggir lenibah sungai D Sekitar Sungai Serawak 7 Bagaimanakah kuasa golongan Datu ditentukan mengikut sistem pentadbiran di Sabah? Buko To: MS. 19 Kesstn: Mengacitas! Aas: Tomy L Kemajuan sistem ekonomi TL Sorahan sumbet makanan AM Petnifiksan gotongan hamba IV Kemampuan mengharnes eft A Idan tl C Ueaniil BIdanlV =D MdanIV 8 Apakah persamaan peranan jawatan kedua- dua tokoh Sabah berikut? ‘© Syarif Osman © Datu Kerunding ‘Buks Toke: MS. 113 Konsah: Weogariss Aras: Tae A Ketua Suku C Ketua Kampung B Ketua Bebas D_ Ketua Daerah 5.2 Peluasan Kuasa Dinasti Brooke di Sarawak 9 Mengapakah Sultan Brunei menghantar pembesar tempatan berikut di kawasan ‘Sungai Sarawak? Pengiran Indera Mahkota (Bako Toks: MS. 114 Konsut: Meme) Aras: Seder ‘A Menguasai adat BB Membanreras fanun C Menguasai ekonomi D_ Menjalankan pentadbiran 10 Pada tahun 1820-an, dalam _kalangan masyarakat Melayw tertumpu di Lidah Tanah yang terletak di Sungai Sarawak, ‘Apakah kepentingan kawasan tersebut? Buk Tes: MS. 114 Keastok Mangas Ares: Sadana ‘A. Pusat perdagangan B Pusat kebudayaan © Pusat keagamaan D Prasat Resenlan11 Mengapakah Pengiran Raja Muda Hashim ‘meminta bantuan James Brooke? Buku Tok: 8.518. Kenstn: Memsham Aes: Seiohera ‘A. Mengatasi serangan perompak di Sungai Rajang B Membantu pembinaan infrastruktur di pedalamsin _ Melakukan pemodenan sistem pentadbiran tempatan 1D. Meayelesaikan masalah di Sarawak 12 Abtara berikut, yang manakah strategi James Brooke untuk mendapatkan Sarawak? ‘Buku Tek: S115 Kensluk: Mengosiss Ares: Sodoire U_ Menentang pentadbiran Datu Patinggi Ali TT Ugutan menyerang Pengiran Raja Mada Hashim WU Kehediran angkatan tentera laut British ke Brunei TV Memaksa.pembesar tempatan menerima Residen A Idan tl C Uda tt B [daniv D Idintv 13 Maklumat berikut berkaitan dengan perjanjian yang inelibatkan James Brooke di Sarawak, Perjanjian 1841 | Perjanjian 1842 Apakah kesan daripada kedua-dua perjanjian tersebut? Bobi Toke: MS. 116 Kons: Mengoalis Ars: Saran ‘A’ Menyerahkan ufti tahunan kepada Sultan Brunei B_ Melantik James Brooke sebagai penasitat sultan © Menamatkan — Kekuasnan — Kesultanan Brunei di Sarawak D. Menghapuskan tokoh tempatan’ yang ‘menentang British 14 Apakah tujuan penghantaran kapal HMS Dido yang dimiliki oleh angkatan tentora laut British ke Sarawak? Bahu Teks: MS. 178 Konsbuk: Mengngst Aras: Rash A. Memerangi ancaman lanua B_ Menghapuskan perang saudara © Menentang kebangkitan pembesar D_ Memperkukuh pertahanan Sarawak 15 James Brooke berjaya memperoleh sokongan aripada sebahagian orang tempatan, Stapakah orang tempalan yang. meayokong James Brooke’ Buku Toke: MS.1T Kons: Menshan! Aras: Sedotana 1 Orang than ‘Orang Kenyah MW Orang Kayan IV Orang Melayn A Idan © Mant B tdan IV D Mdantv 56 se ———— 16 Maklumat berikut berkaitan dengan strategi Pengukuhan kuasa James Brooke di Sarawak. Menghapuskan tokoh tempatan yang, menentang kedudokan James Brooke, Siapakah tokoh tempatan yang dibuang oleh James Brooke ke Singapura? ‘Buku Tots: HS. S17 Konsbuk: Usgrgat Ares: Reoh ‘A Sharif Masahor B Pengiran Ersat © Datu Patinggi Ali D Pengiran Matusin 17 Bagaimanakab tindakan_ James. Brooke untuk —memperkukuhkan pertahanan di Sarawak? ‘Baka Tehs: MS. 157 Konsbuk: Meng! Aras: Soohana ‘A. Penubuhan Renjer Sarawak B_ Pembinaan kubu pertahanan © Penggubalan undang-undang Barat D Penghantaran kapal perang AMS Dido 18 Sultan Abdul Mumin telah menyerahkan ‘Sungai Rajang kepada James Brooke. ‘Mengapakah Sultan Abdul Mumin hertindak demikian? Buku Teks: MS. 18 Konstu: Memotani Aras: Seana ‘A. Mengatasi ancaman lanun Batang Lupar B_ Menyelesaikan isu pembucuhan peniaiga di Saravwak © Membangunkan aktiviti perdagangan dan pertanian 1D Membantu menghapuskan orang tempatan ebangkitan 53 Peluasan Kuasa Syarikat Borneo Utara British di Sabah, 19 Mengapakah sistem birokrasi dibentuk di Sabah sctclah ditadbir oleh SBUB? "Bue Toba: WS. 523 Konatok Mamabsma Aras:Seerhona AC Membariu sultan B_Mengetuii jebstan © Mengaut keuntungan D_ Melivinkan pemadbiran 20 Pada tahun 1878, Alfred dan Edward Gent telih menibuat. pajakan terhedap pantai timur Sabah? Siapakah yang membut pajakan Kawasan rersebut? "pike Tek: WS 122 Kons: Hengigst Aronian A Sultan Sulla B Sultan Brunei C Shurif Masabor D_ Bae Patinggi Ati21 Terdapat beberapa syarat_ SBUB menerima Piagam Diraja. Apakah syarat-syarat tersebu? ‘Ba Te: US. 12 Ronse Aas Sie untuk T Memelihara adat resam penduduk tempatan II Melantik Residen Jeneral sebagai pentadbir IT Mempertahankan hak masyarakat tempatan IV Melarang penyerahan Sabah kepada pihak lain A Edan I © Idan tt B dan lv D itdantv 22 Maklumat berikut berkaitan dengan perluasan kuasa SBUB di Pulau Balambangan. Setelah membust perjanjian dengan Kesultanan Sulu pada tabun 1763. Alexander Dalrymple telah membuat penandaan sebagai bukth pula {ersebut menjadi milik British, Bagaimanakah ——tindakan— Alexander Dalrymple membuat penandaan tersebut? Beka Tes: 115.124 Konst Wincaciow) ews: A. Menggutal ja.a negeri B Mendirikan tugu negara © Mengibarkan bendera British DD. Membina pusat pemerintahan 23 Bagaimanakah tindakan Raja _ Brooke memudahkan pentadbiran di Sarawak? Buku Tks: f1S.134 Kanstn: ogee Aras: Sern A. Memperkenatkan sistem pentadbiran Barat B Mewujudkin sistem residensi wilayan Sarawak © Melantik —peguwai-pegawai Barat mengetual jabatan D Membahagikan Sarawak kepada beberapa buhagian 5.4 Bentuk Pentadbiran Barat 6 Sarawak. dan Sabah 24 Sarawak telah dibahagikan bahagian oleh Dinasti Brooke. Bahaglan-bahagian itu dipecabkan kepada... Buku Te: 113.126 Kenstuk: Mersanas. Ars:Sesar0 kepada ima 1 Daerah IM Wilayah I Mukim IV Kampung A Idan I © idan tl B Vv D 25 Asas pemilikan dan kekuasaan tefsh diubah dafett Dinasti Brooke Bagaimanakah asas tersebut ditentuka! Buku Yoh: MS. 124 Kenstvk: Monona) Aas: Scone A Bangsa Hak percukaian B Sempadin Dilek pertururan Idan Vv sa Ten : 26 Jadval —_berikut__berkaitan dengan pembahagian residensi oleh SBUB di Sabah pada peringkat awal. Residensi Residensi Pant Residensi Pantai Barat x ‘Apakah pusut pentadbiran X? Bua Tes: 1S 128. Kons: Rergrass, Aras Rein A Kudat © Jesselton B Tawau D_ Lahad Datu 27 Apakah jawatan yang bertugas untuk membantu Pegawai Dgerah menjalankan pentadbiran pada peringkat daerah di Sabah? Tks: IAS. 126: Kons rind Ara Rosh A Ketua Anak Negeri. C Penghulu B Penasiat British D_ Majistret 28 Carta berikut berkaitaa deogan organisasi di Sarawak, Majlis Negeri Raja = Residen a x t Dacrah + [aso | ‘Apakah X? Buku Tks: 5.127 Konstak Maeno rac ee & Wilayah C Pohagian B Gabenor D_ Ponssihat 29 Mekiumat berikut berkaitan dengan ciri-cir untuk melantik pentadbir berasaskan kaum di Sabah. Personal Kepakaran Apakah pentadbir tersebat? kT J 28 Koa i Ar otic A Ketua ctnik B Kapitan Cina C Ketua Majistret D_ Ketua Anak Negeri 30. Apakah peranan Mahkamah dat di Sarawak? Suki Toks: MS. 120 Konsbub Nabari) Ara: Sathana A Menggubal dasar-casar kerajaan B_ Meluluskan undang-undang negeri C Mengiktiraf undang-undang bertulis 1D. Mengadilé kesalafn masyarakal temnpatanSOALAN STRUKTUR 5A 1 53 Latar Belakang Pemerintahan Tempatan ‘awak dan Sabah ‘Sistem pemerintahan tempatan di Sarawak dikenal sebagai Sistem Kesukuan, (a) Berikan dua masyarakat Sarawak yang nengamalkan sistem tersebut i ii Bua Tehs: MS.111 Konstuk: Mencnsot Aras: Renioh [2 markah] (b) Lengkapkan gelaran pemirpin utama masyarakat berikut i. Iban: ii, Kenyahe iii, Melanau: Baka Tos MTF Konstan Are adh [3 markt] (©) Nyatakan tugas pemimpin masyarakat Sarawak terscbut, ‘Boku Tots: MS. 117 Konsouk Meat) Aras: Satine (2 marke} (@)_Apakah ciri-ciri pemimpin yang akan anda pilih untuk menjadi pemimpin di kawasan anda? Gal Kensiak ariArass Toe (3 markah} Peluasan Kuasa Syarikat Borneo Utara British di Sabah, Syarikat Berpiagam Borneo Utara British atau SBUB merupakan perusahaan yang ditububkan untuk mengelola Bomeo Utara (Sabah) pada bulan Ogos 1881 (a) Senaraikan dua matlamat penubuhan SBUB. iha Tes M.S. 20 Kensie areas Rest [2 marke] (b)_Lengkapkan individu yang memegang kuasa pentadbiran SBUB berikut, i. Presiden: ji, Pengaraly Urusane sa ‘Buku Tokai MS 12) Konsouks Menge Ariens [2 markah] (©) Nyatakan tiga syarat Piagam Diraja yang dipatubi oleh SBUB. i i. Bik Tks: M.S. 129 Konsiuk Mean Aras: Sesanina [3 markah]54 3 Hast. Ta ia (d)_ Pada pandangan anda, mengapakah British menobuhkan SBUB di Sabah” Cia ens Mone Tragh(3 marke] Bentnk Pentadbiran Barat di Sarawak dan Sabah ‘Maklumat berikut betkaitan dengan pentadbiran Dinasti Brooke di Sarawak: Dasar yang dijalankan oleh Dinasti Brooke ialal pengekalan pembesar tempatan di Sarawak (a) Apakah dasar pentadbiran Dinasii Brooke di Sarawak? (Goh Teks: MS. 12 Konstuk Nergigat Aras: Rene) [1 mearkah) (b) Apakah faktor Dinasti Brooke memperkenalkan dasar pentadbiran datam ceraia (a)? ‘Baka Poke: MS. 126 Konstuk:Mematami Aras: Sodoaone [3 markah] (©) Nyatakan tiga peranan pembesar tempatan di Sarawak. iit, Bi To! MS 126 Kensvuk Noman! Aras: Saaane (3 marke] (@ Pengekalan pembesar tempatan dalam pentadbiran oleh Dinasti Brooke telah membeti kebaikan kepada pentadbiran Dinasti Brooke. Beri penjetasan anda. GIR Kenan ues aes (3 markah| British telah memperkenalkan sistem perundangau Barat dan penubuhan mahkamah di Sarawak. (a) Apakah sistem perundangan Barat yang diperkenalkan oleh British tersebut’? ‘Bul Tas MS. 129 Kanstuk: Mengngat Ares: ene [1 markah] (>) Namakan dua pihak yang terlibat dalam pengadilan mabkamah di Sarawak: i, Bu Tek MS. 129 Konsek; Memb AMEE: Ronan (2 miarkah| 1 di setiap bahagian di Sarawak. (©) Nyatakan mahkamah yang ditubub ‘Buka Tala: WS. 129 Kane: Wamabonl Aras: Sedshane [3 mark] 59,tat TA oo (@) Mengapakah perlembagnan penting bagi sesebuah negara di Malaysia? GR Konatut: ent Aras: Tata (4 markah) SOALANESEL 1 Dinasti Brooke telah memerintah Sarawak sebagai Raja Putih Sarawak dai tahun 1841 hingga 1941 Raja Potih Sarawak yang pertarma ialah James Brookes (a) Jelaskan latay belakang kehadiran James Brooke di Sarawak. i Tels: MS. 1S Kens: Mein)“ Seid” {6 march] (b) Terangkan strategi James Brooke mefuaskan kuasa di Sarawak. Bor Tks: MS. 115= 116 Kensuke Memahorl Aras Sedona: [6 mark] (©) James Brooke telah berjaya meluaskan kuasa di Sarawak, Berdasarkan kajian anda, apakah faktor yang mempengaruhi Kejayaan tecsebut? CATR Kone tane Ars: Teagt [8 markalt] 2 Perluasan kuasa asing di Sabah bernala dari tahun 1865 dan pihak British mula menguasai Sabah ‘imenerusi Syarikat Bespiagam Borneo Utara (SBUB) pada 1881 dan seterusnya mengukubkan kekuasaan pada 1881 apabila Sabah menjadi negeri naungan British. (a) Jelaskan faktor-faktor yang mendorong British untuk menguasai Sabah. Bu Tos: MSS 120-121 Konsut: Mens! Aus Seton (6 mera) {b) Pertapakan Syarikat Borneo Utara British (SBUB) dilaksaniakan melalui beberapa sirategi, Jelaskan strategi-strategi tersebut. ‘Buku Toks: M122 Keosink: Mencviis Ara: Soden (6 muarkch] (c) Jelaskan kemungkinan yang akan berlaku pada hari ini jika Sabah tidak dikuasai oleh SBUB. GIR ‘oar Ment rao (8 mark]6 IKESAN PENTADBIRAN BARAT TERHADAP EKONOMI (DAN SOSIAL iin 6.1 Pengenalan Ekonomi Moden oleh Kuasa Barat di Negara Kita Giti-ciri Ekonomi Moden 1 Modal yang Besar (Perlombongan) Negeri-negeri Melayu (2) mas dilombong secara komersial di Raub, Pahang. (b) Arang batu dilombong di Batu Arang, Selangor. {c)_ Bijih timah dilombong di daerah Lukut, Sungai Ujong, Larut dan Klang. (a) Padatahun 1888, British membuka lombong bigih timah bawah tanah iaitu di ‘Sungai Lembing, Pahang. Sarawak (2) Kegiatan melombong emas dijalankan oleh ‘orang Cina di Bau pada tahun 1820-an, Perlombongan emas kemudiannya diusahakan oleh Syarikat Borneo Berhad. Arang batu citornbong di Sadong dan diusahakan oleh Syarikat Borneo Berhad. {a) Petroleum djumpal di Miri Sabah {a)_Kegiatan melombong emas dijalanken di Sungai Segama SBU8 membawa masuk pemodal Eropah dalam metombong emas. Arang batu dilombong di Silimpopon, Sandakan dan Labuan, Perlombongan ini diusahakan oleh Syarikat Cowie Harbour Coal. Pertanian Komersial Negerisnegerl Melayu (a) Penanaman lada hitant, buah pala dan cengkih di Pulau Pinang dan Singapura. Pengusaha di NS menanam modal dala penanaman tebu di Seberang Perai dan Perak. Pemodal membuka ladang kopi di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Johor. Sarawak (a) Kawasan penanaman tada hitam di Sarawak terdapat di sekitar Kuching-Serian dan Sarikei-Maredong. (b) Sagu diperoteh daripada pokok rumbia yang ditanam di sepanjang Sung Oya, Mukah dan Bintulu. {b) io {b) (a () (b) (c) 6 Sabah (a) S8U8 melakukan pelaburan datam penanaman tembakau, Tanaman ini diusahakan di Pulau Bangg’, Teluk Marudu, Sungai Labuk, Sugut, Segama, Kinabatangan, Lahad Datu, Tawau dan Sandakan. Tembakau mendapat pasaran yang baik di Eropah. Antara syarikat yang terlibat termasukiah Bomeo Tobacco Company. Getah Negeri-negeri Melayu (2), Pelabur Eropah seperti Guthrie, Sime Darby, United Plantations, Harrisons & Crosfield dan Boustead Butterry Estate melabur dafam industri getah di Tanah Melayu. Mereka banyak melabur dalam pembukaan ladang gctah di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Johor. Sarawak {a)_ Dinasti Brooke tidak menggatakkan pembukaan ladang getah oleh syatikat asing bagi melindungi ekonom! penduduk tempatan daripada dieksplottasi oleh kapitalis Barat. Syarikat ini menanam modal dalam periadangan getah di Dahan, Bidi dan ‘Sungai Samarahan. Sabah (a) Getah ditanam dl Taman Percubaan Kerajaan di Sandakan pada tahun 1882. ‘SBUB melabur medal dalam penanaman sgetah yang ditanam di Bongaya, Sungai Labuk. Jesselton menjadi pusat perdagangan ketah, ‘Antara syarikat getah di Sabah termasuklah British North Borneo Para Rubber, British North Borneo Company. 2 Penggunaan Teknologi Moden ‘Negeri-negeri Melayu (2) Pada tahun 3929, terdapat 107 bush kapal korek di negeri-negeri Melayu. {b) Kesemvanya milk syarikat Eropah seperti Pahang Consolidated Company Limited, (b) a (6) (b) (b) (0) (C) (d)Syarikat Malayan Tin Dredging dan Gopeng Consolidated. Syarikat tersebut memperkenalkan teknolog! kapat korek dan perlombongan hidraulik. Sarawak (a) Antimoni cilombong di Bau oleh Syarikat Borneo dengan menggunakan kaedah moden. {0} Kilang melebur antimoni didirikan di Bau dan Kuching. {c)_Antimoni dipasarkan ke Singapura, Sabah {a) Terowong Tanjung Kubong, Labuan pernah menjadi tapak aktiviti perlombongan arang batu (1849-1911), Pertanian Negert-negeri Melayu {a)_ H.N.Ridley dilantik sebagal Pengarah ‘Taman Botanikal Singapura. {b)_ Beliau memperkenafkan teknik torehan sistem ibedem. (c)_ Beliau memperkenatkan teknik membungkus anak pokok getah di dalam ‘arang yang lembap. Sarawak (2) Kilang memproses lada hitam gi Betong, ‘Sarawak masih mengekalkan pertanian, tradisional. {b). Sagu diproses di Mukah, Sabah (2) S8UB memperkenalkan tanaman baru iaitu getah dan tembakau. {b)_ Getah ditsnam di Beaufort, Jesselton, dan Tenom. (c). Tembakau ditanam di Lahad Datu, Tawau, dan Sandakan, {d)_ Pada awal abad ke-20, terdapat kilang memproses tembakau, 3 Buruh yang ramai Perlombongan Negeri-negeri Melayu (2), Pembangunan dan kepesatan ekonomi menyebabkan British menggalakkan kemasukan buruh asing untuk mengisi kekosongan pekerjaan di kawasan perlombongan bijih timah, Sarawak (2), Orang Cina dibawa masuk ke Sarawak untuk mengusahakan lombong emas dan antimoni di Sabah (a) SBUB menggalakkan kemasukan orang Cina untuk bekerja di sektor perlombongan. (b)_ Mereka melombong emas di Sungal Segama. Pertanian Negeri-negeri Melayu (2) British turut membawa masuk orang India untuk mengatasi masalah kekurangan ‘buruh di ladang getah. Sarawak (a) ‘Kemasukan orang Cina didorong oleh galakan oleh Charles Brooke. (b) Pada tahun 1901, orang Cina Foochow cdibawa masuk ke Sarawok sebagai buruh fadang. (c) Orang Jawa dibawa untuk bekerja di ladang. getah. Sabah (2) Orang Cina dibawa masuk ke Sabah untuk bekerja di ladang tembakau. (b] S8U8 membentuk Lembaga Penasihat ‘Orang Cina di Sandakan (1890) untuk ‘menjaga kebajikan orang Cina. 4 Skala Besar dan Bercirikan Eksport Perlombongan Negeri-negest Melayu (2). Graf menunjukkan pengeluaran bijih tintah ‘oleh pelorribong Eropah berbanding dengan _pelombong Cina settelum Perang Ounia Kedua, Sarawak (@} Pengeluaran Arang Batu di Sarawak Tahun Tan 1874 S00 sas | 32,390 {b) Pengeluaran Petroleum di Mirl, Sarawak Tahun Tan] 1912 5534 1920 146, 729 Pertanian Negeri-negeri Melayu Jadual menunjukkan pertambahan kefvasan ladang getah antara tahun 1901 hingga tahun 1912 Tahun | Jumiah Ekar | roo | 5965 1904 | 19,239 1908 | 240,000 1si2 | 642,000 |Sarawak (a). Tanaman tradisional seperti kelapa, lada hitam dan tembakau ditanam secara meluas untuk dieksport. {b) Pada abad ke-20, getah merupakan eksport kedua Sarawak selepas petroleum. Sabah (a) Taburan kawasan penanaman getah pada tahun 1909 tertumpu i pantai barat, pedalaman, pantai timur, Sandakan, dan Kudat. 5 Tanah Syarikat Eropah yang membuat pelaburan di Tanah Melayu Syarikat Perdagangan | penubuhan Boustead | Bijih timah, 1821 di and Gula, Getah Singapura Company td Guthrie & | Kopi, Getah 1821 di Co, Ltd, Singapura Harrisons | Getah 1844 di & Crosfield verpool Ltd, Borneo Co, | Bijih timah, 1856 di td Getah London Sime Darby | Bijih timah, 19021 &Co.ttd. | Getah Melaka 6.2 Pentadbiran Kuasa Barat Berkaitan dengan Ekonomi Perundangan Tanah Negerisnegeri Melayu Pada tahun 1913, Majlis Mesyuarat Persekutuan meluluskan Akta Tanah Simpanan Melayu. 2Menurut —akta ini, Residen boleh ‘mengisytiharkan mana-mana tanah dalam sesebuah negeri sebagai hak orang Melayu. 3 Tanah tersebut tidak boleh dijual, dipajak gadat ‘atau dipindah milk kepada orang bukan ‘Melayu, 8 Akta ini sebenarnya _bertujuan melindungi kepentingan ekonomi British. Sarawak 2 Land Order yang memperuntukkan hak milik tanah simpanan peribumi diwartakan pada tahun 1931, 2 Pada tahun 1933, Land Settlement Order dikuatkuasakan untuk melindungi masyarakat peribumi, Sabah 2 Pada tahun 1889, Proklamas! Il Perlindungan Hak Peribumi telah diwartakan, 2 Di bawahakta ini langkah untuk melindungl hak dankepentingan peribumi dilaksanakan, 3 Segala urus niaga dengan orang Eropah, ketua peribumimestilsh diberabu terlebin dahule 4 Pendluduk peribumi mempunyai hak untuk memobon danmendapatkan ganti rugi. 5 Pegawal Ozerah bertanggungjawab untuk menjaga hak milik tanah periburni Buruh Sistem Kontrak, 1 Sistem Kontrak diwujudkan untuk membawa masuk buruh dari China, 2 Meelaluisistem inl, buruh dari China dibawa masuk kemnegara kita oleh pihak majikan. 3 Tambang perjalanan, makanan, pakaian, dan ‘tempat tinggal disediakan oleh majikan. Sistem Kangani 1 Kangani bermaksud ketua, tandil, mandur, atau penyelia ai ladang getah. 2 Kangari dihantar oleh pemitiladang getah ke India untuk meneari tenaga buruh 3 Kangani mengurus tambang den peqalanan buruh tersébut dar India ke ladang majikannya. 4 Buruh yang dibawa masuk dari India dikehendaki bekerja dengan pemilikfadang sehingga hutang tambang mereka selesai ditangsaikan, Jabatan Hal Ehwal Cina (Chinese Protectorate) 41 Ditubuikan oleh British untuk melindungi 'buruh-buruh dari China daripada dieksploitasi ‘oleh mana-mana pihak. Ordinan Buruh Kontrak 1 Diluluskan untuk mefindungi para pekerja. 2 Mabung tmigran India dibina untuk memberikan kemudahan belayar dengan /percuma, 6.3 Kesan Ekonomi Akibat Pentadbiran Barat dl Negara kita 1 Negeri-negeri Melayu ‘Tahun (1885 - 1896) {a)_ Landasan kereta api dibina untuk menghubunekan kawasan lombong, dengan pelabuhan bagi memudahkan bijih timah dieksport. Tahun (1897 ~ 1909) (2) Landasan kereta api dibina ‘menghubungkan di antara utara Tanah Melayu dan selatan apabila NNMB dibentuk. Tahun (1910-1931) 1a) British bejaya meluaskan pengaruhnya ke NNMTB,{b) Landasan kereta api dibina bagi menghubungkan seluruh Tanah Melayu, Sarawak (2). Terdapat landasan kereta apt menghubungkan Bau dengan Kuching yang dibina pada tahun 1917, Sabah (2) Pembinaan landasan kereta api di Sabah dimutakan pada tahun 1896 di Bukau yang terletak kra-kira 13 kilometer darl Weston, {b) Pada tahun 1900 pula: i. Landasan kereta api dibina untuk menghubungkan Beaufort dengan Jesselton dan Tenom. {i. Pembinaantandasan Kereta api Sabah adaleh untuk kegiatan pembukaan ladang getah Ti, Pembinaan landasan Kereta api di Sabah tertumpu di kawasan pantat barat Sabah. 6.4 Kesan Sosial Akibat Perkembangan Ekonomi di Negara Kita 41 Perkembangan bandar Negeri-negeri Melayu {a}. Perkembangan ekonomi telah membawa kepada kemunculan bandar-bandar bahar seperti Kuala Lumpur, Seremban, Taiping, dan Ipoh. Sarawak (2). Perkembangan bandar tertumpu di kawasan yang memaunyai aktiviti ekonomi seperti bandar Kuching, Sibu, dan Min, (b) James Brooke menjadikan bandar Kuching sebagai ibu negeri Sarawak pada tahun 1841. Sabah (a) Jessefton berkembang maju disebabkan perladangan getah dan pembinaan tandasan kereta api. 2 Pembentukan masyarakat berbilang kaum (8) Orang Melayuramai di kawasan kampung dan sebahagiannya menetap di kawasan andar dan pekan. {b)_ Orang Melayu mengambil bahagian dalam sektor pertanian, perikanan, perniagaan dan lain-lain. (c)_ Orang Cina emai di kawosan bandar dan ppekan yang mempunyal banyak peluang ekonomi, (8) Orang Cina melibatkan diri dalam sektor pertanian, perniagaan, harta tanah dan perbankan, (€} Orang india yang sebetum ini ramai di kawasan perladangan tetapi kini telah menjadi penduduk di kawasan pekan dan bandar. (f)Orengiindia mengambil bahagian dalam sektor perladangan dan pengangkutan 3 Perkembangan pendidikan (a) Pendidikan di sekotah vernakular Melayu hanya bertujuan untuk membedt pengetahuan asas kepada orang Melayu, iaitu memibace, menulis, dan mengira. (b) Sekolah vernakular Cina dibuka oleh masyarakat Cina di bardar atau tempat mereka tinggal. {c) Sekolah vernakular Tamil dibina setelah British memperkenalkan Ordinan Pelajaran yang mewajibkan majikan ladang mendirikan sekolah Tamil diladang, (d)_ Kandungan kurikulum, buku teks, dan guru sekolah vernakuler Cina dan Tamil dibawa dad china dan India. Sarawak (2) Mubaligh Kristian menubuhkan sekotah Inggeris di Sarawak. (b) Terdapat lebih daripada 20 buah sekolah didicikan oleh mubatigh. Sabah {a} Mubaligh Kristian mendirikan beberapa sekolah di Sabah seperti Sekolah Rendah St. Mary dan Sekoah Letaki St. Michael. 44 Perkhidmatan kesihatan Negeri-negeri Melayu {9} British mendirikan hospital kerajaan yang pestama di Taiping, Perak (1878). {b) Hospital didirikan bagi merawat buruh- buruh asing yang bekerja di lombong dan estet. Sarawak {a) Pentadbiran Brooke membina sebuah, hospital di Kuching (1900) dan di (2913), (b)_ Hospital di Miridibina o'ch Sarawak Shell Cilfields Limited. Sabah {a) Gabenor pertama S8UB , iaitu William Hood Mreacher telah membina hospital di kota Kinabalu, Sandakan, Beaufort, Tawau, doniKudat (>) Hospital pertama di Jesselton dibina daripada binaan kayu.WMOUUE J) PRAKTIS DSKP 6.1 Pengenalan Ekonomi Moden oleh Kuasa Barat di Negara Kita | sis Ters: MS\108) 1 Jelaskan ciri ‘THINKS sistem ekonomi moden, 8°76. (@) Modal yang, (©) Penggunaan Aid (8) Tenaga (©) Pengeluaran dalam 2 Nystakan negeri-negeri yang mengusabakan tanamuan berikut secara komersial, THINK] (a) Tebu < = (b) Kelapa Sawit i LOKASI (©) Kopi _“izoanamy (8 HEE nnn Tae 6.2 Pentadbiran Barat Berkaitan dengan Ekonomi pun/rete ws 146 1 Pada tahun 1913, Majlis Mesyuarat Kerajaan Persckutuan meluluskan Akta Tanah Simpanan Melayu, sPxre.e (a) Apakah kandungan akta tersebut? (b) Apakah muslihat British meluluskan akta fersebut? if, ii. (©) Apakah iktibar daripada tindakan British tersebut? (ZI Monpoptast iii, (@) Cadangkan tangkah yang perladilakukan untuk memanfeatkan kawasan tanah tefbiar di negara kita. GAB Mengaratisis ii, i ss ¥. wo & ‘Tahap Penguasaan CA ne ene al P , Fan-N-Pick ). Meiacan senia morig, . Guru menyediaken soalan dan Sis seperti ‘kipas. 3. Setigp murid diminia meng ilran ensilh sata ka dan mémbicekan soaantesebut, 66Eze pracns pra SOALAN OBJEKTIF 6.1 Pengenatan Ekonomi Moden oleh Kuasa Barat di Negara Kita 1 Apakah snatlamat British memperkenalkan sistem ekonomi mocen di Tanah Melayu? uk Tok: MS. 138 Konsovk: Wanigat Aras: Roh A Menggalakkan pelaburan B_ Memajukan pengangkutan {© Mementingkan keuntungan (D_-Memperbanyakkan pekerjaan 2 Mengapakah ekonomi moden memerlukan modal yang besar? Sektor perlombongan Sektor perladangan berikut Soka Teks: M.S 138 Kovstk: emshami Ara: Seceoa A. Mengimport barangan har B_ Menguasai harga pasaran C Metindungi pasernn tempenan, D_ Meningkatkan proses pengeluaran 3. Gambar berikut_menunjukkan perlombo- ngan petroleum di Sarawak. Di manakab _perlombongan pertama di Sarawak? Bui Tks MS. 19 Roasik Mangal Ara: Poe A Miri © Sadong B Bau D Kuching 4. British telah membuka lombong bijih timah ‘baw tanah yung terpanjang dan tendalam di dunia pada tihun 1888 Di tmanakah lokasi Yombong bijih timah tersebut? Buku Tes: MS. 199 Kensuke Menigal Aras Rah ‘A. Sungai Lembing, Pahang B_ Lukut, Negeri Sembitan © Ampang, Kuala Lumpur D_Lembah Kinta, Perak 5 Apakah kepentingan Sabah? [_tavuan[ Sandakan |” Sitimpepon Buku Tes: M.S. 139 Koosink: Mongacice. Ars: Sedahara A. Pusat pentadbiran kerajaan B_ Pusat petempatan bumuh Ivar C Pusat pengetuaran lack hitam D Pusat perlombongan arang bata petroleum lokasi berikut di 67 a 6 Mengapakah British mengusahakan tanaman-tanaman berikut pada —peringkat aval? » Gambir Lada hitam © Buuh pala + Rayu manis Bud Tok US. (48 Kons Maar! Aas: Sean ‘A Tujuan pemasaran yang Tuas B. Harganya tinggi di pasaran dunia CC Terdapat tenaga buruh yang ramai D_ Kemerosotan permintaan terhadap kopi 7 Apakah produk yang boleh dihasitkan daripada pokok rumbia yang terdapat di ‘Sarawak? Buku Tos: MS. 1) Kanstuk: Mengigl Aas: Rect A Sagu © Santan 1B Bijirin D_ Kerepek 8 SBUR telah melakukan pelaburan dalam penanaman tembakau di kawasan berikut di Sabah, ‘Segama | Pulau | Teluk Bangei_| Marudi Mengapakah SB{/B melakokas pelaboran tersebut? Bula Tes: MS. 140 Ronstok Menshant Ars: Saseohne A Menjadi tanaman eksport lama B_ Memanfaatkan sumber basil bumi © Mendapat pasaren baik di Eropah D_ Memperoleh sokongan daripada Dato 9 Perusahnan getah berkembang pesat pada aval abad ke-20 di Tanah Melayt Apakah — foktor yang perkemibangan tersebut? Baku Tels: 1.8. 121 Ronsbuk: Menginais Aras: Sedan J Kejatuhan harga kopi di pasaran Tl Pengeluaran kopi yang berlebihan di Brazil TH Penggunaain teknik pengeluaran ibedem 1 Kesungguhan British membuat kempen A Tdan tl C Wdaa Ut BIdanIv DIM dan lV 10 Antimoni yang ditombong di Bau, Sarawak telah dipasarkan ke negara lusr, Apakah megara luar tersebut? ‘uk Toke: WS. 2 ‘Rowink: gigs Aes: Rods A Jepun B Belanda © Sri Lanka D Singapura Kinabatangan mendorong,11 Apakah porusahaan yang diusahakan oleh syarika Eropal berikut? Syarikat Pemodal Kom Kavasan ‘Nogeri-negeri Melayu Syarikat Borneo ‘Sarawak Berhad Sapong and Tobacco | Sabah Estates Limited Buku Teks: MS. 147 Konstn: rw Aras: Sectors A Kopi C Tembakau B Getah D Lada hitam 12Gambar_berikut ialah kapal_korek untuk mengusahakan perlombongan bij timah. Di manakah lokasi_pertama kali kapal korek igunakan? Buku Tots: M.S 142 Konsbut: Menancn! Aras Rendob A. Batu Gajah, Perak B Teluk Maruda, Sahah © Suigai Ign, Sarawak D Sungai Lembing, Pahang IBHN. Ridley telah memperkenalkan teknik membungkus aniak-anak pokok getah di dafam arang yang lembap. Apakah Kepentingan tekaik terscbut? oka Taka: MS. 18 Kons: Mergoaisis Ars: Seda A. Xuslitisusm getah febih tahan lama B_ Kos pengeluaran getah lebih rendah © Madaih diangkut ke tempat yang jauh D_Mampu memanjangkan hayat pokok getah 14 Orang Cina dibawa masuk pada abad ke-19 kerana kepesatan perlombongan di Sarawak Apakah kegiatan perlombongan tersobut? ‘Buk Teks: MS. 144 Konsbuk: Margolis Ara: Renisb 1 Emas MT Petrofeum H Antimoni IV Bijih timah A Tdan It C Mdan in B Idan IV D Widen Iv sti Brooke telah membawa buruh dari nar tnntuk bekerja a. Iadang getah, Siapakah buruh loar tersebut? Boku Tes: MS 184 Koni: Monona Ares: Rensh ‘A Orang Cina B Orang India © Orang Jawa D_ Orang Banjar 8 ai Tat 16 Antara berikut, yang manakah merupakan syarikat Eropah’ yang membuat pelaburan dalam bidang perlornbongan bijih timah di negara kita? Buku Toke: WS. HS Ronsimuk: itoaganclins Aras: Sacermana I Gutlwie & Co. Lid Tl Harrisons & Crosfield Lid IN Sime Darby & Co. Lid 1V Boustead and Company Ltd A Tdan tl Madan itt B idan lV D Wdaniv 6.2 Pentadbiran Barat berkaitan dengan Ekonomi 17 Akta Tanah Simpanan Melayu telah diluluskan pada tahun 1913 di negeri-negeri Melayu, Siapakah yang berkuasa meluluskan mana- mana tanah sebagai Tanah Simpanan Melayu? ‘Buk Tos: MS. 16 Kons: Monga Aras: Rens A Sultan © Pegowai Daeral B Residen DPesuruhjaya British 18 Apakah persamazn undang-undang tanah ying betikut ‘yang diperkenalkan oleh British i Tanah Melayu? Land | Land ‘Akta Tanah Order —_| Settlement | Simpanan Order | Melayu Bia Tea: MS. TE Konstuk Megas Aas Tina ‘A Mengelakkan penjualan tanah — milik pevibumi B_ Menggalakkan pembukaan tanah pertanian © Melindungi kepentingan ekonomi British D_ Menjaga tanab hak milik peribumi 19 Jadua} beriiaut berkaitan dengan jumiah buruh dari China dan negeri-negeri Melayu. ‘Tahun Tmigran 1891 163.000 orang | 1901 0,000 oran: Apakah fekior yang mendorong kedatangan buruh China tersebut? ‘Beha Tos: MS 447 ont: Moran Aras Sona A’ Pembinaan’kapal laut B Sokongan pembesar © Modal yang banyak D Peluang pekerjaan 20 British telah menulbubkan Jabatan Kerja Raya pada tahun 1872, Apakah bangunan yangdibina oleh Jabatan tersebut? Bula Tos: MS. 148 Kensie legs Aras: Renoh A. Pejabat Pos Kota Kinabila B_ Gedung Perwiikitan, Perak C Masjid Jamek, Ruzta Lumpur D Mechantie Bank Pulau Pinang21 Maklumat berikut berkaitan dengan cara kemasukanburub dari luar ke Tanah Melayy pad kurun ke-19. Sistem Kontrak Mengapakah sistem tersebut dipilih oleh ‘burah dari Luar? ‘Boku Tok: 1.8 147 Konstuk: Mims’ Are: Sedona A. Keselamatan dijamin oleh pihak berkuasa B Latinan kemahiran disediakan oleh kerajaan © Tambang pengangkutan dibayar oleh majixan D_ Tempat penginapan disediakan oleh yang dilantik 22 Mengapakah instiwsi_ tersebut_ ditububkan oleh British? Tahun 1897 | British menububkan Lembaga Pesuruhjaya Wang di bawah Ordinan XIII. | ahs TOR MS. 188 Kent aah ras: Sodas ‘A Melicinkan urusan kewangan B_ Mengeluarkan mata wang kertas © Menghapuskan mata wang tradisfonal D_ Menyediakan pinjaman kepads peinodal 6.3 Kesan Ekonomi Akibat Pentadbiran Barat di Negara Kita 23 Apakah — kesan —kemajuan sistem pengangkuuan berikut teriwdap Tanah Melayu? Pembinaan ja | raya Buk Teas MAS 150, Romsta: Mba AWS 99) A. Pembinaan pusat pentadbiran B Penguasaan ekonomi penjajah © Pengenalan tanaman komersial D_Penghijrahan penduduk tempatan 24 Terdapat banyak jalan raya pendek yang tidak berturap dibina di Sarawak Apakah faktot yang menghalang pembinaan jalan raya di negeri tersebut? Buku Te; MS 151. Konstulc Menanais Aes Secshase A. Kejadian gempa burni B_ Masalah bentuk arka bumi © Kekurangan jumlah penduduk D_Ditentang oleh masyarakat peribumi 25 Mengapakah perkhidmatan telekomunikasi iperkenalkan di Sarawak pada abad ke-19? ‘Boh Teka: M152. Konsbk Monahom Ara Seana A’ Memajukan pertanian B_Melicinkan pentadbiran Menggalakkan perpaduan D_ Menjelankan perdagangan co) Har Tera 2 26 Pelabuhan-pelabuhan moden berikut telah dibina di negeri-negeri Melayu, © Port Weld # Port Dickson Port Swettenham Apakah kepentingan pembinaan pelabuhan- pelabuhan moden tersebut? hs Tle 8. 15D Kons: Merges! Aes: Sard A. Meningkatkan pengeksportan bij tinsah B Memudabkan pengangkutan tenaga luar C Menggalokkan pechubungan negara luar D_ Memulakan petkhidmatan mengangkut penuinpang 6A Kesan Sosial Akibat Perkembangan Ekonomi di Negara Kita 27 Bagaimanakah bandar derikut berkembang. sejnk tahun 1840-an? Miri, Sarawak ‘Buku Teks: W8. 195 Konstuk: ena! Ars: Soden A. Pertanian dagangan B Perusahaan bijih timah € Perlombongan petroleum D_ Perdagangan antarabangsa 28 Apakab ciri-ciri masyarakat berbilang kaum i Tanah Melayu? ‘Buk Take S136 Kons Monto Ars: Seta 1 Pengasingan sosial dan budayt IL Perpaduan antara kaurn teveapai 1 Peoinigkatan tarat hidup penduduk TV Perbezaan pendidikan dan pekerjaan A Tdan TL B Idanv © dan tit D lt dan IV 29Manakah yang berkaitan dengan sckolah vernakular Melayu pada akhir attad ke-19? Bubs Tes: MS. 188. Kanstuk: Meohan’ Ars: Serhan A Ditadbir oleh gotongan ulama B_ Dinaungi golongan pembesar © Terbuka kepada semua golongan D. Pendidikan terhad di peringkat rendah 30 Mengapakah hospital berikut dibina di Sarawak? Hospital Raja Brooke Memorial ‘Bk Tks: M.S. 182 Ronsbk: Mahan’ Ars: Sedona A. Tapak penempatan kusta B Pusat penyeliikan kesihatan © Mengawal penyakit berjangkit D Mengurangkan kadar kematianSOALAN STRUKTUR 6.1 Pengenalan Ekonomi Moden oleh Kuasa Barat di Negara Kita 1 Makiumat berikut ber itan kekayann hasil bumi di negara kita Claudius Ptolemy, ahli geografi Greek menerusi bukunya "Geography" yang diterbitkan pada tahun 150 AD, menammakan Malaysia scbagai Golden Chersonese atau "Semmenanjung Emas” kerana negara kita kaya dengan hasil buri iaite e ‘Sumber: hitpsi!/iluminasi.com/bmw/kenapa-malaysio-pemah-bergelar-semenanjung emas.huml (a) Namakan lokasi perlombongan emas berikut. Negeri-negeri Melayu: ii, Sarawak: iii, Sabah ih Tons MS 29 Kosmas heal Aras:fnesn (3 Marka] (©) Selain emas, nyatakan tiga hasil bumi yang dilonibong di negara kita. i iti, ms =x er Buku Ths: MS. 19 Kons: erator Aves Seonana 3 markach] (©) Pada pendapat anda, mengapakah perusahaan perlomibongan yang diusahakan oleh British di Tanah Melayu meneapai kejayaan? GEIR TRanakake Wea Woe Tigh) (4 maka} 2 Perusahaan getah di Tanah Melaye telah berkemibang dengan peset pada pertengahan tahun 1890-an. (a) Senaraikan dua pelabur Eropah yang terlibat dalam industei getuh di negeri-negeri Melayu Buku Tbe: MS. 121 Kons Mengal Aras Reh [2 markah] lak menggalakkan pembukaan ladang getah oleh syarikat asing? (b) Mengapakah Dinasti Brooke ii, ‘Boks Tok W'S. 14 Konstan Ares: Soetara | (2 markar] (©)_Nyatakan dua lokasi penanaman modal SBUB dalam perusahaan getah di Subah, ‘Bika Teks: MS 161 Kontak: engogal Aras Reda [2 markt] a)(reat Vento Arash) [4 markah) 6.2 Pentadbiran Barat Berkaitan dengan Ekonomi 3 Pihak British telah membawa masuk tenaga buruh dari luar untuk meienubii keperluan aktiviti ekonomi di Tanah Melayu. (a) Nyatakan cara kemasukan buruh berikut ke Tanah Melayu, i, Buruh dari China ‘Bi Tes: MS. 147 onto Mea Aras: Sxdzbnm (2. markah| fi, Buruh dari India “Bi Toes SU. Ranste Mois Aras Swoomana (2 mar kali} (b) Nyatakan kesan daripade peningkatan jumlah Kemasukan imigran tersebut di Tanah Melayu, (ED. orate Aa Tagg) [3 mark] i negara Kita _masih lagi menjadi (©) Pada pendapat anda, mengapakah selepas merdeka schingga tumpuan buruh warga asing? ia Ronsuk: Meni Aras: Togo) [3 markals) 6.4 Kesan Sosial Akibat Perkeinbangas Ekonomi di Negara Kita 4 Gambar berikut berkaitan dengan peinbinaan penjara di negeri-cegeri Melayu dan Sabah, Pulau Pinang (@)_Berdasarkan gambar, nainakan genjara tersebut i. Pulau Pinang: —__. ii, Sabah Buk Tek S568 Kensind Megireat Arms: René (2 marke] ()Siapakah yang membina penjara tersebut? i, Puluw Pinang: ii, Sabah; Bika Tee: WS. 16 Kensie Megat Arase Reads [2 markai] 1mHon. tani (©) Mengapakah British membina penjara di Tanal Melayu? ‘Buk Tok IS. 162 Koni: Mara) Ams: Sadehana [3 mariah] (@) Sambutan Hari Penjara diadakan setiap tahun oleh Jabatan Penjara Malaysia, Pada pendapat anda, wajarkah samutan Hari Penjara tersebut dilaksanakan setiap tahun? CER Nonna ac rg 3 mark] SOALAN ESE 1 Kedatangan kuasa British ke Tanah Melayu telah mengubh keadaan ekonomi negara daripada ekonomi tradisional kepada ekonomi moden, (2) Apakah ciri-ciri ekonomi moden? [Bak Ta S18 ons Mei Aras SédrA@ [4 narkch| (b) Mengapakah British membuka kegiatan ekonomi moden di Tanah Melayu? Beri penjelasan anda ‘Buka Teh MS. 198-345 Kons Memont Arak Sedehara [8 markali| (©) Pengenalan ekonomi moden oleh Britishli Tanah Melayu telah meningealkan pelbagai Kesan. Beri lmijah anda, CZ Kensie Aase Tag 18 marke} 2 Maklumat berikut berkaitan dengan pengenalan sistem pendidikan setelah kedatangan kuasa British ke Tanah Melayu. Sekolah Vernakutar Melayat Sekolah Vernakular Cina Sekolah Vernakular Tamil Sckolah Vernakular Inggeris (@)_ Jelaskan matiamat penubulran sekolah vernakular berikut. i, Sekolah vernakular Melayu ‘Buka Tos: WS 158-159. Kaman Mama Aras; Sadertana [4 meirketh} ii, Sekolah vernakular Inggeris __ ButiTak MS 158-159) Konsruk Maar Aras: Sorta [4 markali) (b) Jelaskan persamaan ciri-ciri sekolah wernakular Cina Gan sekolah yernakular Tamil di Tanah Melayu. "Bika Tes: MS. NS8— 159. Mons: Merges Ares: Towa) U5 mark] (©). Sistem pendidikan vernakular di negara kita tidak herjaya meneapai matlamat perpaduan kaom. Berikan penjelasan anda. Ransiok: Mois Aas Tag (6 maka] Rn(Cia 7.1 Matlamat dan Bentuk Penentangan Masyarakat Tempatan 1 Matlamat penentangan {a} Mempertahankan hak dan kedudukan pemerintah tempatan. (0) Mengembalikan dan mengekalkan sistem pentadbiran tradisional. (c). Menentang pentadbiran dan peraturan baharu yang menyusahkan hidup rakyat tempatan. 2 Bentuk penentangan (a), Penentangan bersenjata (b) Mencabar perjanjian (c) Menggunakan sistem perundangan 3 Penentangan bersenjata (a) Penentangan pada Abad ke-19 |. Penentangan Dol Said di Naning Sebab penentangan + British mengenakan bayaran cukal hrasil tahunan sebanyak 1/10 terhadap Naning. Peristiwa penentangan + Dol Said bermuafakat dengan pemimpin Rembau dan berpakat engan orang Melays untuk ‘menentang British. + Dol Said dan pengikutnya berjaya mengalahkan British. ‘+ Malangnya, permuafakatan Dol Said dengan pembesar Melayu lain tidak kekal lama. + British berjaya menakluki pusat pentadbiran Naning, laltu Taboh, ji, Penentangan Yamtuan Antah di ‘Negeri Sembitan Sebab penentangan ‘= Campur tangan British di Sungai Ujong menggugat kedaulatan bangsa. Peristiwa penentangan « Beliau memimpin 4000 orang pengikutnya menentang Dato” Kelana yang disokong oleh pasukan tentera British + British berjaya mengalahkan pasukanYamtuan Antah di Paro dan Bukit Putus B PENENTANGAN MASYARAKAT TEMPATAN + Melalui rundingan dengan Gabenor NNS falta Wiliam Jervois, Yamtuan ‘Antah dilantik sebagai Vamtuan Besar Seri Menanti, Penentangan Dato’ Bahaman di Pahang Sebab penentangan ® Hilang hak mengutip cukai, * British membina balai polis di Lubuk Terua Peristiwa penentangan + Beliau melancarkan gerakan menentang British dengan bantuan ‘Tok Gajah dan Mat Kilau + Dato’ Bahaman dan pengikutaya ‘menawan Kuala Tembeling dan Jeram Ampai. « British bertindak balas dengan ‘menghantar Kolonel Walker dan berjaya menawan_ semula Jeram Ampal. * Dato’ Bahaman berundur ke Kelantan dan Terengganu. Penentangan Rentap di Sarawak ‘Sebab penentangan ® Rentap dituduh oleh James Brooke sebagai lanun. + James Brooke menghapuskan petempatan orang Iban. Peristiwa penentangan + Rentap menyerang kubu Brooke di Nanga Skrang, ‘+ James Brooke menyerbu kubu Rentap di Sungai Lang, ‘+ Rentap mengundurkan diri ke Bukit Sadok. «Charles Brooke menggempur Rentap di Bukit Sadok. + Rentap berjaya mengundurkan pasukan Charles Brooke. « Charles Brooke menggempur kubu Rentap di Bukit Sadok buat kali kedua. + Rentap berundur ke Entabal, beberapa tahun kemudian bella meninggal dunia,v. Penentangan Sharif Masahor di Sarawak Sebab penentangan + Sarikel diletakkan di bawah pentadbiran Brooke menyebabkan kewibawaan Sharif Masahor tergugat. Peristiwa penentangan « Sharif Masahor merancang untuk ‘menggulingkan Dinasti Brooke di Kuching dengan mengadakan pakatan sulit dengan Dato’ Patinggi ‘Abdul Gapur dan Pengiran Temenggung Hashim Jalil dari sadong, + Beliau mengajak orang Melayu dan Dayak menyertai pakatan tersebut. + Sharif Masahor menggunakan jalan laut untuk menyerang Kuching dari arah barat + Dato’ Patingg! Abdul Gapur pula melancarkan serangan dari arah tiomur. + Brooke mematahkan serangan ini dengan menggunakan kapal perang dan senjata moden. + Kedua-dua pejuang ini telah dibuang negeri oleh Brooke. {b) Penentangan pada Abad ke-20 i, Penentangan Tok Janggut di Kelantan Sebab penentangan ‘+ Menentang peraturan cukai yang diperkenalkan pada tahun 1915 yang, mewajibkan petani membayar cukai tanh. ‘+ Semangat jihad menentang British. Peristiwa penentangan «+ Tok Janggut mengadakan mesyuarat di Kampung Tok Akib bagi memiboikot pengenalan cukai oleh British. + Tok Janggut melancarkan serangan ie atas Pasir Puteh dengan mendapat sokongan daripada Haji Said, Penghulu Adam, dan Che Ishak Merbol. + British menyerang Tok Janggut yang berkuibu di Kampung Dalam Pupuh saring. + Tok Janggut terkorban dalarn pertempuran tersebut. 4 Mencabar Perjanjian Penentangan Dato’ Maharaja Lela di Perak Sebab penentangan 4 '» Residen British mengambil ath ‘kuasa sultan, > Pembesar hilang hak mengutip ‘cukai + Residen mencabuti adat resam. orang Melayu. Peristiwa penentangan + Sultan Abdullah dan pembesarnya telah mengadakan beberapa siri ‘mesyuarat sulit untuk ‘membincangkan pakatan bagi menghapuskan J.W.W. Birch. « Pada 2 November 1875, J.W.W. Birch dibunuh + Pada tahun 1877, British ‘mengenakan hukuman gantung ‘sampai mati terhadap Dato’ Maharaja Leta, Dato’ Sagor, Pandak Indut dan Siputum, * Sultan Abdullah, Raja Ismail dan 'Ngah brahim dibuang negeri, 5 Menggunakan Sister Perundangan (a) Kebangkitan Tani di Terengganu oleh Haji Abdul Rahman Limbong Sebab penentangan + Menentang pengenalan pentadbiran Barat di Terengganu. ‘+ Menolak undang-undang tanah yang, Iberlawanan dengan hukum syarak. Peristiwa penentangan Haji Abdul Rahman Limbong bertindak. ‘sebagai peguam bagi mewakili penduduk 'Ulu Telemong menentang pihak kerajaan ‘© Apabila berlaku Kebangkitan Tani 1928, British menangkap Haji Abdul Rahman Limbong atas tuduhan menghasut. ‘+ Beliau dibicarakan dan dibuang negeri ke Makkah. 7.2 Sistem Pentadbiran Barat Memberikan Kesan terhadap Kuasa Pemerintahan dan Kehidupan Masyarakat Tempatan 1 Kesan Terhadap Kuasa Pemerintahan (a) Pentadbiran Tempatan Negeri Sembilan + British mula meluaskan kuasanya di Sungai Ujong dengan menyokong. pembesar tempatan, Dato’ Kelana, + Tindakan British ini telah menggugat kewibawaan dan mencabar kedudukan Yamtuan Antah, # Kemudian, British menguasai Rembau, Jelebu, dan Seri Menanti dengan menempatkan Pegawai Majistret dan