Η κοινωνική χρήση της Ιστορίας Ταζούλαρ Καπαϊζκάκη

1.H αλαβίσζε ηνπ παξειζφληνο κνηάδεη λα έιθεη ηδηαίηεξα ζε πεξηφδνπο θξίζεο.

Ηζηνξηθά αλαγλψζκαηα, άξζξα κε ηζηνξηθφ πεξηερφκελν, επαλεθδφζεηο βηβιίσλ
Ηζηνξίαο, ηζηνξηθά κπζηζηνξήκαηα, θηλεκαηνγξαθηθέο ηαηλίεο, ληνθηκαληέξ θάλνπλ
φιν θαη πην ζπρλά ηελ εκθάληζή ηνπο ηελ ηειεπηαία ηξηεηία. Πξνβάιινληαο απφ
επίκαρα δεηήκαηα ηνπ παξειζφληνο κέρξη πξνζσπηθέο αθεγήζεηο, πνπ κεηνπζηψλνπλ
βησκέλεο κλήκεο ζε παξάδνζε. Σηελ ηάζε απηή ήξζε πξνζθάησο λα πξνζηεζεί κηα
ακηγψο θνηλσληθή -ζα ιέγακε- ρξήζε ηεο Ηζηνξίαο. Αζελατθή ζπκκεηνρηθή
δεκνθξαηία, Αγψλαο ηνπ ’21, δάλεηα, Δπηηξνπή Γηεζλνχο Οηθνλνκηθνχ Διέγρνπ,
Κίλεκα ζην Γνπδί, λέα δάλεηα θαη ρξενθνπίεο ζπδεηνχληαη ζπρλά ζηα πεγαδάθηα ηνπ
Σπληάγκαηνο. Ενώ παπάλληλα ηίζεληαη εξσηήκαηα, φπσο: Γηαηί ν ιαφο απηφο
θαηξαθπιάεη αδηάθνπα ζε εμεπηειηζκνχο θαη ηαπεηλψζεηο; Γηαηί είλαη ζε κφληκε
νηθνλνκηθή θξίζε, κε ην θάζκα ηεο πηψρεπζεο απεηιεηηθφ δηαξθψο ζηνλ νξίδνληα; Τί
είλαη απηφ πνπ ηνλ θάλεη λα ληθά θαη ηί απηφ πνπ ηνλ θαηαπνληίδεη; Τα νιίγα
παξάζηηα ηεο εμνπζίαο; «Απφ ηνπο θαξραξίεο μέθπγα θαη λίθεζα ηηο ηίγξεηο, κ’
έθαγαλ φκσο νη θνξηνί», έγξαθε ν Μπξερη θαη ηαηξηάδεη πνιχ ζηα ειιεληθά
πξάγκαηα.
2.Με ηε γλψζε ηεο Ηζηνξίαο, ν πνιίηεο απνθηά ηα εθφδηα γηα λα μερσξίδεη ηί είλαη
αιήζεηα θαη ηί ςεχδνο. Φσξίο ηε γεληθή ζπλείδεζε ησλ αμηψλ πνπ αλζνθφξεζαλ ζ’
απηφλ ηνλ ηφπν, νη Έιιελεο θηλδπλεχνπλ λα παξαζπξζνχλ ζηελ απηνθαηαζηξνθή. Τηο
θξίζηκεο απηέο εκέξεο, κέζα απφ ην μαλαδσληάλεκα ηεο Ηζηνξίαο γίλεηαη κηα
πξνζπάζεηα, φρη λα αλαθαηαζθεπαζηεί ην παξειζφλ, λα απνθαηαζηαζεί κηα
απνζησπνηεκέλε ηζηνξηθή αιήζεηα, λα αλνηρηεί έλα πεδίν αληηπαξαζέζεσλ, αιιά λα
αλαβηψζνπλ νη πξνζπάζεηεο ηεο πνιχπαζεο ρψξαο λα επηβηψζεη. Ζ Ηζηνξία σο
θηλεηήξηνο δχλακε ζχγθιηζεο ησλ αλζξψπσλ. Σπκβαίλεη, γεγνλφηα πνπ βγαίλνπλ απφ
ηε ζθφλε ηνπ ρξφλνπ, λα ηνλψλνπλ ηελ ειπίδα φηη ζα ηα θαηαθέξνπκε, ηε γλψζε φηη
ίδηεο θαηαζηάζεηο μαλαδήζακε θαη επηδήζακε. Ηζηνξίεο ηνπ παξειζφληνο θάλνπλ
θαλεξφ πφζε ζεκαζία έρεη λα είκαζηε έλα αλζξψπηλν ζχλνιν θαη φρη έλα ηπραίν
πιήζνο, εγείξνπλ ηνλ ζηνραζκφ πάλσ ζε θνηλέο εκπεηξίεο, κεηακνξθψλνπλ ηελ
αλψλπκε κάδα ζε θνηλσλία πνιηηψλ. Πνιίηεο πνπ αλαδεηνχλ κέζα ζηηο αληηδξάζεηο
ηνπ ρζεο ην ηη ζα πξάηηακε ζήκεξα. Πνιίηεο ηρλεπηέο ήζνπο θαη ηδεψλ.
3.Όλα αςηά, βεβαίωρ, ζα ηζρχνπλ φζν ε επηζηξνθή ζε ζπκβάληα ζπγθηλεηηθά,
ηνικεξά, ηα νπνία κνηάδνπλ επίθαηξα θαη δσληαλά, ε αλαθνξά ζην παξειζφλ, πνπ
εηζρσξεί ην παξφλ, παξακέλνπλ σο θνηλή παξαθαηαζήθε θαη θακία νκάδα δελ
επηρεηξεί λα ηα θαπειεπζεί γηα δηθφ ηεο φθεινο θαη ελαληίνλ άιισλ. Διόηι είλαη πνιχ
εχθνιν, ν απζφξκεηνο δηάινγνο κεηαμχ ηνπ ρζεο θαη ηνπ ζήκεξα πνπ άξρηζε λα
αλαπηχζζεηαη σο αλάγθε αλαβίσζεο αηζζεκάησλ φρη πφλνπ θαη απψιεηαο, αιιά
ελζάξξπλζεο θαη παξεγνξηάο, λα θαηαιήμεη ζηνπο παιηνχο δηραζκνχο, ζε Έιιελεο
ελαληίνλ Διιήλσλ, αληί ζε έλα ζηηβαξφ φξακα γηα ην κέιινλ.
4.Ζ κέζεμε παιηνχ θαη λένπ θφζκνπ κπνξεί λα ζπληειεζηεί κφλν κέζα ζηα
θξπζηάιιηλα φξηα ηεο λεθαιηφηεηαο. Τεο ζχκπλνηαο, παξά ηελ ακθηινγία, ηηο πνιιέο
δηαθνξέο. Τεο έλσζεο ηζρχνο, φπσο γηλφηαλ πάληα ζηνλ ηφπν απηφ ζε δχζθνιεο
ζηηγκέο. Απφ ην παξειζφλ καο κπνξνχκε λα αιηεχζνπκε φρη κφλν ηελ ηξαγηθφηεηα, ην
δξάκα, ηα δεηλά, αιιά θαη ηηο πςειέο έλλνηεο ηεο πεξεθάληαο, ηεο αληνρήο, ηεο
δηάξθεηαο...
474 ιέμεηο
http://www.kathimerini.gr/725637/opinion/epikairothta/arxeio-monimes-sthles/h-
koinwnikh-xrhsh-ths-istorias
 Κιεηψ, ε κνχζα ηεο Ηζηνξίαο, κε ηελ αδειθή ηεο Δπηέξπε
Χεθηδσηφ δάπεδν απφ ην Εεχγκα, αξραία ειιεληζηηθή πφιε, ζηελ ΝΑ Τνπξθία

Λεξιλόγιο

Μεηνπζηψλσ 1ε παξ.: κεηακνξθψλσ, κεηαπιάζσ

ακηγψο (ζηεξεηηθφ α+κείγλπκη) 1ε παξ.: μεθάζαξα, νινθάζαξα, νισζδηφινπ, νιφηεια
θάζκα 1ε παξ.: πξνζσπνπνηεκέλε, επηθξεκάκελε απεηιή, ζπκθνξά, θίλδπλνο,
θάληαζκα
ζχγθιηζε 2ε παξ.: θίλεζε θαη θαηάιεμε πξνο ην ίδην ζεκείν, ζπλάληεζε, ζπκθσλία
Πξνζνρή! Υπάξρεη θαη ε ιέμε ζχγθιεζε πνπ ζεκαίλεη πξφζθιεζε πνιιψλ
αλζξψπσλ πνπ αλήθνπλ ζε κηα νκάδα ή έλαλ νξγαληζκφ κε θάπνηνλ ζπγθεθξηκέλν
ζθνπφ.
Δγείξνπλ 2ε παξ.: πξνβάιινπλ, ζεθψλνπλ, γελλνχλ
λα ηα θαπειεπζεί, θαπειεχνκαη 3ε παξ.: εθκεηαιιεχνκαη κηα ηδενινγία, έλα ηδαληθφ,
έλα πξφζσπν εξσηθφ, ζεβαζηφ ή κε κεγάιν θχξνο, γηα ηδηνηειείο ζθνπνχο πνπ
ζρεηίδνληαη θπξίσο κε ηε δεκφζηα δσή
ζηηβαξφ 3ε παξ.: δπλαηφ, ξσκαιέν, απνθαζηζηηθφ
κέζεμε 4ε παξ.: ζπλάληεζε, ζπλεχξεζε, ςπρηθή επαθή
ακθηινγία 4ε παξ.: ακθηζβήηεζε, δηαθσλία

Επωηήζειρ καηανόηζηρ και επμηνείαρ

1.Να δηαθξίλεηε ηελ αιήζεηα ησλ πξνηάζεσλ ζεκεηψλνληαο Σ ή Λ θαη λα δηνξζψζεηε

ηα εζθαικέλα παξαζέηνληαο ην ρσξίν ζην νπνίν βαζίζηεθε ε επηινγή ζαο.

α. Ζ έληαζε θαη ε έθηαζε ηνπ πξνβιεκαηηζκνχ ηνπ θνηλσληθνχ ζψκαηνο πάλσ ζε

ηζηνξηθά δεηήκαηα είλαη ζηαζεξέο ζε θάζε επνρή.
β. Ζ απνθαηάζηαζε ηεο ηζηνξηθήο αιήζεηαο είλαη ην πξψηηζην κέιεκα ηεο θνηλσλίαο
ησλ πνιηηψλ ζε πεξηφδνπο θξίζεσλ.
γ. Ζ «επηζηξνθή» ζηελ Ηζηνξία κπνξεί λα βνεζήζεη ηνπο ιανχο ππφ πξνυπνζέζεηο, κε
πξσηαξρηθή ηε βίσζή ηεο σο ζπιινγηθήο παξαθαηαζήθεο.
δ. Τα ηζηνξηθά βηψκαηα ηνπ παξειζφληνο δελ ζπλδένληαη κφλν κε ηξαπκαηηθέο
ζπιινγηθέο εκπεηξίεο.
2. Να απνδψζεηε πεξηιεπηηθά ην λφεκα ηεο 2εο θαη 3εο παξαγξάθνπ πξνζέρνληαο λα
δηαθαλεί ε λνεκαηηθή ηνπο ζρέζε.
3. Πψο αληηιακβάλεζζε ην λφεκα ηεο θξάζεο ηνπ Μπξερη (1898 -1956) ζην ηέινο
ηεο 1εο παξ., ζχκθσλα πάληα κε ηα ειιεληθά ηζηνξηθά δεδνκέλα;
4. Γηαηί είλαη αλαγθαία ε ηζηνξηθή γλψζε; Πνηα νθείιεη λα είλαη ε πξνηεξαηφηεηά
καο φηαλ κειεηάκε ηελ Ηζηνξία;
5.Τί αλαδεηά ν Έιιελαο κειεηεηήο, θπξίσο ζε πεξηφδνπο θξίζεσλ, απφ ηε κειέηε
ηεο Ηζηνξίαο;
6. Καηά πφζν θαη γηαηί ζεσξείηε εζείο αλαγθαία ηελ αίζζεζε ηεο θνηλφηεηαο, ηνπ
αλήθεηλ ζε κία ζπιινγηθφηεηα, φηαλ πξνζεγγίδνπκε ηελ ηζηνξία ηνπ ηφπνπ καο;
7. Πνηνλ θίλδπλν δηαβιέπεη ε ζπληάθηξηα ζηελ ηξίηε παξάγξαθν απφ ηελ απζφξκεηε
ζηξνθή ζηε κειέηε ηνπ ηζηνξηθνχ παξειζφληνο;

Υθολογικέρ και δομικέρ παπαηηπήζειρ

1.Πνηνο είλαη ν ραξαθηήξαο θαη ε ιεηηνπξγία ησλ εξσηεκάησλ πξνο ην ηέινο ηεο 1εο
παξ.;
2.Πολίηες ιτνεσηές ήθοσς και ιδεών.2ε παξ. Πνην ζρήκα ιφγνπ έρνπκε ζηε θξάζε
απηή; Σε πνηα ιέμε εληνπίδεηαη απηφ θαη πνηα πξφζεζε ηεο γξάθνπζαο θαλεξψλεη;
3.Να αλαγλσξίζεηε ην είδνο ηεο ζχλδεζεο θαη ηε ιεηηνπξγία ηεο ζηελ πεξίνδν πνπ
αθνινπζεί, λα γξάςεηε δειαδή γηαηί ηελ επηιέγεη ε ζπληάθηξηα: Από ηο παρελθόν μας
μπορούμε να αλιεύζοσμε ότι μόνο ηην ηραγικόηηηα, ηο δράμα, ηα δεινά, αλλά και ηις
συηλές έννοιες ηης περηθάνιας, ηης ανηοτής, ηης διάρκειας...
4.Σε πνηα παξάγξαθν εληνπίδεηε ην ζέκα θαη ζε πνηα ηε ζέζε ηεο αξζξνγξάθνπ;
5.Να εληνπίζεηε ηνλ θπξίαξρν ηξφπν αλάπηπμεο ηεο πξψηεο παξαγξάθνπ ηνπ
δεκνζηεχκαηνο, παξαζέηνληαο ηα ζηνηρεία πνπ ηνλ επηβεβαηψλνπλ.
6. Να γξάςεηε πψο ζπκβάιινπλ ζηε ζπλνρή ηνπ θεηκέλνπ νη ιέμεηο/θξάζεηο κε ηα
έληνλα γξάκκαηα.

Παπαγωγή λόγος

Θεσξψληαο φηη ε γλψζε ηεο Ηζηνξίαο είλαη απαξαίηεηε ζηνπο ιανχο, λα παξαζέζεηε
ζ’ έλα άξζξν 500-600 ιέμεσλ ηνπο ηξφπνπο (ηηο πξνηάζεηο ζαο) ψζηε απηή λα
θαηαζηεί θηήκα ησλ πνιιψλ ζηελ ελήιηθε δσή ηνπο, πέξαλ ηεο Β/ζκηαο Δθπαίδεπζεο,
λα επηζεκάλεηε ηνπο θηλδχλνπο πνπ ειινρεχνπλ απφ κηα ηέηνηα δεκφζηα δηάρπζή ηεο
θαη λα ζέζεηε ηηο αζθαιηζηηθέο δηθιείδεο πνπ κπνξνχλ λα απνκαθξχλνπλ απηνχο ηνπο
θηλδχλνπο.