54.

TWÓRCZOŚĆ KOMPOZYTORÓ NALEŻĄCYCH DO GRUPY „POTĘŻNA GROMADKA”

Potężna gromadka (ros. Могучая кучка) (inna nazwa: Rosyjska piątka) to grupa pięciu rosyjskich
kompozytorów nawiązujących do tradycyjnej rosyjskiej muzyki ludowej, połączonej z nowoczesnymi
elementami muzyki Europy zachodniej. Są oni przedstawicielami tzw. rosyjskiej szkoły narodowej, kierunku w
muzyce XIX wieku.
Kontynuowali oni tradycje uważanego za twórcę rosyjskiej opery narodowej Michała Glinki. Duży wpływ na
Potężną gromadkę wywarła też twórczość Aleksandra Dargomyżskiego.
POTĘŻNA GROMADKA, Grupa Pięciu, Moguczaja kuczka, grupa kompozytorów ros. w II poł. XIX w., w
skład której wchodzili M. Bałakiriew, A. Borodin, C. Cui, M. Musorgski, N. Rimski-Korsakow. Nazwa „Potężna
Gromadka” pochodzi z recenzji ros. krytyka muz. W. Stasowa. Hasła tej grupy wyrosły z budzącego się wówczas
poczucia nar. Kompozytorzy P.G. stawiali sobie za cel stworzenie stylu nar. w muzyce ros. przez nawiązanie do
tradycji M. Glinki i A. Dargomyżskiego i połączenie najnowszych zdobyczy kompozyt. muzyki zach.-eur. z
pierwiastkami nar. Postulaty te realizowali przez zwrot do ros. pieśni lud., wykorzystanie jej charakterystycznych
cech tonalnych oraz przez podjęcie tematyki nar. – hist. i legendarnej – w operach i utworach programowych
(Borys Godunow i Chowańszczyzna M. Musorgskiego, Kniaź Igor A. Borodina, Sadko N. Rimskiego-Korsakowa,
II Symfonia »Bohaterska« A. Borodina, poemat symf. Ruś M. Bałakiriewa). Pod koniec XIX w. nastąpił rozpad
grupy. Kompozytorzy P.G. wydatnie przyczynili się do stworzenia ros. stylu nar., odegrali też poważną rolę w
rozwoju muzyki europejskiej.

Aleksander Borodin
(1833 – 1887)
 operę Kniaź Igor,
 2 symfonie: h-moll(bohaterska”- nie jest programowa)
 utw.symf „w stepach Azji Srodkowej
 scherzo na ork
 piesni , utw. fort
Miliusz Bałakirew
(1837 – 1910)
 Islamey”-fantazja fort,
Cezar Cui
(1835 – 1918)
 Jego dorobek to opery, pieśni, suity orkiestrowe i kompozycje fortepianowe.

Modest Mussorgsky
(1839 – 1881)
 Obrazki z wystawy - cykl fortepianowy
 Bez słońca - cykl pieśni
 Pieśni i tańce śmierci - cykl pieśni
 Izba dziecięca - cykl pieśni
 Borys Godunow - opera
 Chowańszczyzna - opera
 Świt nad rzeką Moskwą - wstęp do opery Chowańszczyzna
 Noc na Łysej Górze - poemat symfoniczny
Mikołaj Rimski-Korsakow
(1844 – 1908)
 suita symfoniczna i balet:
o Szeherezada 1888
 opery:
o Bajka o Carze Sałtanie 1900, skąd pochodzi słynny Lot trzmiela
o Nieśmiertelny Kościej 1902,
o Pan Wojewoda 1903,
o Złoty Kogucik 1907,
o Sadko
o Rusałka
 symfonia:
o Kaprys hiszpański 1887