Sử dụng phương pháp Chi bình phương trong phân tích các kết quả di truyền.

I. Phân tích số liệu hạt cườm.

Các hoạt động nhằm minh hoạ việc chứng minh các quy luật Mendel. Từng loại hạt
cườm tượng trưng cho từng cặp alen, mỗi màu tương ưng với alen quy định 1 tính trạng
riêng biệt. Các bước bốc ngẫu nhiên các hạt cườm cho vào túi tượng trưng cho quá trình
phân ly đồng đều về các giao tử, mặc khác bốc ngẫu nhiên 1 hạt trong túi cho kết hợp với
nhau tượng trưng cho quá trình hình thành giao tử 1 cách ngẫu nhiên.
1. Phân tích 1 loại hạt cườm.
Quy ước gen: A: tròn hồng > a: tròn xanh
Sơ đồ lai
P: AA x aa
G: A a
F1: 100%Aa
F1xF1: Aa x Aa
F2: ¼ AA ½ Aa ½ aa

Loại cườm Cườm tròn

Hình dạng Hồng hồng Hồng – Xanh lá Xanh lá -Xanh lá
Kết quả quan sát (O) 188 351 181
Kết quả dự kiến (E) 180 360 180
Sai lệch (d) -8 9 -1
D bình phương 64 81 1
D bình phương / E 0.356 0.225 0.006
Chi bình phương 0.586
Bậc tự do: f=2
Tra bảng: P-value > 0,05, số liệu quan sát có ý nghĩ với a=0.05.
Biện luận: Thí nghiệm tuân theo quy luật phân ly độc lập của Mendel.

2. Phân tích 2 loại hạt cườm ( 2 cặp tính trạng).

Thí nghiệm mô phỏng quy luật phân ly độc lập của Menden với 2 loại hạt cườm tượng
trưng cho 2 cặp tính trạng nằm trên 2 NST khác nhau. Hai nhóm bốc 2 loại hạt cườm
khác nhau tượng trưng cho quá trình phân ly độc lập của 2 cặp tính trạng.
Quy ước gen: A: tròn hồng > a: tròn xanh, B: thoi đỏ > b: thoi trắng
Sơ đồ lai
P: AA x aa BB x bb
G: A a B b
F1: 100%Aa 100%Bb
F1xF1: Aa x Aa Bb x Bb
F2: ¼ AA ½ Aa ½ aa ¼ BB ½ Bb ¼ bb
Tổ hợp 2 tính trạng:
1/16 AABB: 2/16 AaBB: 2/16 AABb: 4/16 AaBb: 1/16 AAbb: 2/16 Aabb: 1/16 aaBB:
2/16 aaBb: 1/16 aabb.

Hình AABB AaBB aaBB AABb AaBb aaBb AAbb Aabb aabb
dáng
Kết quả 61 78 41 86 209 83 46 72 44
quan
sát (O)
Kết quả 45 90 45 90 180 90 45 90 45
dự kiến
(E)
Sai -16 12 4 4 -29 7 -1 18 1
lệch (d)
d^2 256 144 16 16 841 49 1 324 1
d^2/e 5.69 1.60 0.36 0.18 4.67 0.54 0.02 3.60 0.02
Chi 16.68
bình
phương
Bậc tự do: f=8
Tra bảng: P-value < 0.05, số liệu thu được có sự sai khác với số liệu dự đoán. Kết quả thí
nghiệm không tuân theo quy luật phân ly độc lập của mendel.
Giải thích: Kết quả thí nghiệm thực hiện tiến hành trên cỡ mẫu nhỏ ( 36 phép lai), kết
quả thí nghiệm có sự sai sót do không tuân thủ tính ngẫu nhiên hoặc sai sót trong quá
trình nhập liệu.