U zatvorenom strujnom kolu teče struja, u otvorenom ne teče.

ZATVORENO STRUJNO KOLO

Katoda je negativna elektroda koja privlači katjone – pozitivne jone ka sebi, a tjera negativne
jone prema membrani. Time se pozitivnost sa vanjske strane membrane smanjuje (npr sa +45
na +30). Na unutrašnjoj strani membrane se smanjuje negativnost zbog toga što katoda tjera
negativne jone (proteine) u unutrašnjost ćelije (MMP sa -90 na -60). Znači da ispod katode u
zatvorenom strujnom kolu nastaje depolarizacija. Što je veći intenzitet struje jača je
depolarizacija.

Anoda je pozitivna elektroda koja privlači anione – negativne jone ka sebi a tjera pozitivne
jone ka membrani tako da na vanjskoj strani ćelijske membrane raste pozitivnost. Na
unutrašnjoj strani ćelijske membrane se povećava negativnost jer anoda tjera pozitivne jone u
unutrašnjost ćelije a privlači negativne jone (MMP sa -90 na -120 mV). Znači da ispod anode
u zatvorenom strujnom kolu nastaje hiperpolarizacija koja nikad ne dovodi do nastanka
akcijskog potencijala.

OTVORENO STRUJNO KOLO

Kada prestane protok struje kroz strujno kolo membrana se vraća u prvobitno stanje tj u
MMP. Sada pod bivšom katodom nastupa repolarizacija (sa -60 na -90 mV). Ispod bivše
anode se dešava depolarizacija koja se u ovom slučaju naziva polarizacioni potencijal (sa -120
na -90 mV).

FLIGEROV ZAKON
je razmatranje šta se dešava sa nervnomišićnim preparatom tj živčanim vlaknom pod
dejstvom konstantne struje različitih intenziteta.
Ovdje je struja naizmjenična pa nam je potreban ispravljač da bi je preveli u istosmjernu.
Koristimo komutator da polaritet izlaza bude promjenljiv. Ako prekidač okrenemo prema
ulazu polaritet izlaza je kao i na ulazu, a obrnuto ako je okrenut prema izlazu. Za ovaj
eksperiment koriste se katode bez vanjske polarizacije da ne bi došlo do nekroze tkiva. Ako je
katoda bliže preparatu to je nishodni tok struje, obrnuto ako je anoda bliža preparatu to je
ushodni tok struje. Ako hoćemo da je nishodni tok prekidač okrenemo prema ulazu.
Fligerov zakon ima 3 stepena.
1. stepen – slaba natpražna struja koja može inducirati AP.
Kod nishodnog toka struje u zatvorenom strujnom kolu ispod katode nastaje depolarizacija,
katoda je bliže preparatu i bez ikakve prepreke AP se sprovodi do preparata i nastupa
kontrakcija. U otvorenom strujnom kolu ispod bivše katode nastaje repolarizacija a ispod
bivše anode se stvara polarizacioni potencijal ali posto je struja slaba on nije dovoljno jak da
dovede do AP, izostaje odgovor.
Kod ushodnog toka anoda je bliže preparatu, u zatvorenom strujnom kolu ispod nje nastaje
hiperpolarizacija a ispod katode depolarizacija koja krene prema mišiću, naiđe na polje
hiperpolarizacije ali je hiperpolarizacija slaba jer je slaba struja, depolarizacija prođe kroz to
polje i dođe do preparata, uzrokuje kontrakciju. U otvorenom strujnom kolu ispod bivše anode
potekne polarizacioni potencijal ali je slab zato što je bila slaba hiperpolarizacija i izostane
odgovor.
2. stepen – srednje jaka struja, pojačava se depolarizacija i hiperpolarizacija
Nishodni tok: katoda je bliže mišiću, u zatvorenom strujnom kolu ispod katode nastaje jaka
depolarizacija, nema prepreke, ode na preparat – kontrakcija. U otvorenom strujnom kolu,
ispod bivše anode sad nastaje malo jači polarizacioni potencijal jer je bila jača
hiperpolarizacija i on krene i prođe ispod katode i ode na nervnomišićni preparat i dovodi do
kontrakcije.
Ushodni tok. Anoda bliže mišiću. U zatvorenom strujnom kolu pod katodom nastaje jača
depolarizacija iako je ona daleko, naiđe na hiperpolarizaciju ali ona još uvijek nije dovoljno
jaka da spriječi prolaz AP tako da dolazi do kontrakcije. U otvorenom strujnom kolu ispod
bivše anode koja je bliža potekne zbog jače hiperpolarizacije jači polarizacioni potencijal koji
nema prepreke i uzrokuje kontrakciju.
3. stepen – vrlo jaka struka
Nishodni tok: katoda bliže preparatu. U zatvorenom strujnom kolu, vrlo jaka depolarizacija
nastaje pod katodom i bez prepreka ide na preparat – kontrakcija. U otvorenom strujnom kolu
nakon vrlo jake hiperpolarizacije u nishodnom toku struje sada ispod bivše anode poteče jaka
polarizaciona struja koja krene prema katodi i sad se javlja refrakternost. Membrana koja je
bila u vrlo jakoj depolarizaciji je krenula u repolarizaciju ali se nije potpuno oporavila i još
uvijek je jako depolarizirana. To je apsolutna refrakternost, AP ne može da prođe i izostaje
odgovor. Postkatodna depresija!
Ushodni tok – anoda bliže preparatu. U zatvorenom strujnom kolu vrlo jaka depolarizacija
pod katodom i vrlo jaka hiperpolarizacija pod anodom koja blokira prenos AP. Nema
odgovora. U otvorenom strujnom kolu ispod bivše katode dešava se repolarizacija. Ispod
bivše anode poslije vrlo jake hiperpolarizacije nastaje vrlo jak polarizacioni potencijal i lako
ode na preparat jer nema prepreke i dolazi do odgovora.
POLARIZACIONI POTENCIJAL
Polarizaciona struja je rezultat vraćanja sa hiperpolarizacije na MMP ispod bivše anode. Ona
je uvijek suprotnog smjera od konstantne struje i slabija je.
Za razliku od komutatora Polova ljuljaška ima jedan ulaz i dva izlaza. Za eksperiment
koristimo jedan mišić, npr gastroknemius; i neuromišićni preparat. Izlaz ispravljača ide na
ulaz polove ljuljaške inače, ali u ovom slučaju idemo sa ispravljača na jedan od izlaza, sa
ulaza idemo na mišić a sa izlaza na neuromišićni preparat. Dakle pravimo dva strujna kola,
jedno u kome su ispravljač i gastroknemius a drugo u kome su gastroknemius i nervnomišićni
preparat. Prvo okrenemo prekidač u desnu stranu da zatvorimo strujno kolo između
ispravljača i gastroknemiusa. Pod anodom će nastupiti hiperpolarizacija a pod katodom
depolarizacija. Gastroknemius će se malo kontrahovati. Zatim okrenemo prekidač lijevo,
dovodimo u vezu gastroknemius i nm preparat. Ispravljač više nije u strujnom kolu, nema više
napajanja struje. Ispod bivše anode zbog jake hiperpolarizacije kreira se polarizacioni
potencijal. On ide na nervnomišićni preparat koji se kontrahuje. Time smo dokazali da je
ispod bivše anode i bez napajanja nastao polarizacioni potencijal.

KATODA KAO AKTIVNA ELEKTRODA u zatvorenom strujnom kolu

U drugom dijelu eksperimenta dodavanjem amonijaka se presijeca nerv.
Srednje jaka struja
Nishodni tok prije dodavanja amonijaka
Zatvoreno strujno kolo – katoda je bliže preparatu, ispod nje se dešava depolariizacija koja
bez ikakve prepreke dolazi do preparata i imamo odgovor.
Otvoreno strujno kolo – ispod bivše anode koja je dalje od preparata stvara se polarizaciona
struja koja je dovoljno jaka da prođe kroz polje repolarizacije ispod katode i dolazi do
odgovora
Nishodni tok poslije dodavanja amonijaka
Zatvoreno strujno kolo – ispod katode nastaje depolarizacija koja dovodi do AP i preparat se
kontrahira
Otvoreno strujno kolo – ispod bivše anode nakon hiperpolarizacije stvara se polarizaciona
struja ali usljed oštećenja nerva amonijakom ona se ne može prenijeti dalje i nema odgovora.
Ushodni tok prije dodavanja amonijaka
Zatvoreno strujno kolo – ispod katode dešava se depolarizacija koja prolazi kroz polje
hiperpolarizacije ispod anode i dolazi do preparata i dolazi do odgovora
Otvoreno strujno kolo – ispod bivše anode nastaje jaka polarizaciona struja koja bez prepreke
dolazi do preparata i dolazi do odgovora
Ushodni tok poslije dodavanja amonijaka
Zatvoreno strujno kolo – ispod katode se dešava depolarizacija koja zbog oštećenja nerva
amonijakom ne može proći dalje i nema odgovora
Otvoreno strujno kolo – ispod bivše anode se stvara polarizaciona struja koja bez prepreke
dolazi do preparata i izaziva kontrakciju.

ANODA KAO NEAKTIVNA ELEKTRODA

Sastavimo kolo konstantne struje preko komutatora i prekidača, žabu narkotisati, vezati za
daščicu i otvoriti grudni koš rezom od vrha sternuma i osloboditi srce od perikarda. Ispod srca
postaviti parafinisani filter koji djeluje kao izolator. U kolo struje uključen je samo dio trupa
žabe od srca do donje vilice. Postaviti elektrode bez vanjske polarizacije vertikalno iznad
žabe. U kaolin anode koja se postavi 3 cm iznad srca umodelira se vuneni konac dobro
natopljen fiziološkim rastvorom. Drugi kraj konca stavi se na vrh srca. Na katodi vrh kaolina
se zaravni i prisloni uz vrat tj donju vilicu žabe. Srce žabe normalno radi.
Impuls koji se stvara u SA čvoru se širi sprovodnom muskulaturom srca do ventrikula i
nastaje sistola. U zatvorenom strujnom kolu konstantne struje ispod anode se dešava
hiperpolarizacija koja je dovoljno jaka da spriječi provođenje akcionog potencijala nastalog
ispod katode tako da se vrh srca neće kontrahovati ali pošto je očuvana elastičnost srčanog
mišića on će se pri svakoj sistoli puniti krvlju i stvara se hernija.