Filipino 4 LAS Quarter 3

4
Filipino
Ikatlong Markahan
LEARNING ACTIVITY SHEET
Republic of the Philippines

COPYRIGHT PAGE
Learning Activity Sheet in Filipino
GRADE 4
Copyright © 2020
DEPARTMENT OF EDUCATION
Regional Office No. 02 (Cagayan Valley)
Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
“No copy of this material shall subsist in any work of the Government of the Philippines. However, prior
approval of the government agency or office wherein the work is created shall be necessary for
exploitation of such work for profit.”
This material has been developed for the implementation of K to 12 Curriculum through the Curriculum
and Learning Management Division (CLMD). It can be reproduced for educational purposes and the
source must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an edited version, an
enhancement of supplementary work are permitted provided all original works are acknowledged and
the copyright is attributed. No work may be derived from this material for commercial purposes and
profit.
Consultants:
Regional Director : BENJAMIN D. PARAGAS, SEdD., CESO IV,
DepEd R02 Assistant Regional Director : JESSIE L. AMIN, CESO V, DepEd R02
Schools Division Superintendent : GILBERT N. TONG, PhD,CEO VI,CESO V, City of Ilagan
Asst. Schools Division Superintendent : NELIA M. MABUTI, CESE, City of Ilagan
Chief Education Supervisor, CLMD : OCTAVIO V. CABASAG, PhD
Chief Education Supervisor, CID : SAMUEL P. LAZAM, PhD
Development Team
Writers: : REYMA ASTELERO SOLEDAD CRISTOBAL
: RENAN B. SOTELO EDITHA R.LAMPA
: MARIA PAULA XYZA C. AGCAOILI
Content Editors : BERNADETH AGGARAO, MT I
: EMILY ORTIZ, MT I
: VIRGINIA A. BERGONIA, EPS
Language Editors : VIRGINIA A. BERGONIA, EPS Education Program Supervisor – FILIPINO
Layout Artist: : ROWENA B. RESPOSO, TIII
Focal Persons: : VIRGINIA A. BERGONIA, Education Program Supervisor– FILIPINO
: EMELYN L. TALAUE, Division LRMS Supervisor
: ROMEL B. COSTALES, Education Program Supervisor–FILIPINO, CLMD,
DepEd R02
: RIZALINO G. CARONAN, Education Program Supervisor–LRMDS, CLMD,
DepEd R02
Printed by: Curriculum and Learning Management Division

DepEd, Carig Sur, Tuguegarao City
2
TALAAN NG NILALAMAN
KOMPETENSI PAHINA BLG.
• Nakapagbibigay ng hakbang ng isang gawain F4-IIIa-8.6 5-8

• Nakasusulat ng simpleng resipi at patalastas 9-15
• Nagagamit ang pang-abay
sa paglalarawan ng kilos (F4WG-IIIa-c-6) 16-20
• Nailalarawan ang tauhan batay sa ikinilos,
ginawi, sinabi, at naging damdamin F4PS-IIIb-2.1 20-29
• Nasasagot ang mga tanong sa nabasa o napakinggang

editorial, argumento, debate, pahayagan, at ipinapahayag
sa isang editorial cartoon. 31-45
• Naisasalaysay ang mahahalagang detalye sa napakinggang
editorial 46-51
• Nasusuri kung opinyon o katotohanan ang isang pahayag 52-57
• Nagagamit sa pagpapahayag ang magagalang
na salita sa hindi pag-sangayon, pakikipag-argumento
o pakikipagdebate. 58-62
• Nakasusulat ng argumento at editorial 63-65
• Nakasusulat ng paliwanag, usapan, puna tungkol sa
isang isyu, opinyon tungkol sa isang isyu, ng mga
isyu/argumento para sa isang debate. 66-69
• Nakapagbibigay ng reaksyon sa napakinggang
paliwanag: sa isyu mula sa napakinggang ulat F4PS-IIIe-8.8 70-76
• Natutukoy ang kaibahan ng Pang-abay at Pang-uri
F4WG III d-e 9.1 77-81
• Nagagamit ang pariralang Pang-abay at pandiwa, pariralang
pang-abay at Pang-uri sa paglalarawan F4WG III d-e 9 82-86
• Nagagamit nang wasto ang pang angkopng, g, na sa
pangungusap at pakikipagtalastasan F4WG-IIIf-g-10 87-94
• Nakapagbibigay ng angkop na pamagat ng napakinggang

teksto F4WG-IIIf-g-10 91-94
• Naiuugnay ang sariling karanasan sa

napakinggang teksto-F4PS-IIIg-4 95-104
3
• Nabibigyan ng angkop na pamagat ang talatang binasa-F4PS-IIIg8 105-109
• Naisasalaysay muli ang napakinggang teksto gamit

ang sariling salita-F4PS-III-h-6.6 110-120
• Nagagamit nang wasto at angkop ang pangatnig 121-125
• Naipapakita ang pag-unawa sa pinanood sa pamamagitan

ng pagbibigay ng ibang pagwawakas ayon sa sariling
saloobin o paniniwala-F4PD-IIIh-7.2 126-129
• Nagagamit nang wasto at angkop ang simuno at

panaguri sa pangungusap. F4WG-IIIi-j-8 130-137
• Napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa

tekstong napakinggan sa pamamagitan ng paggamit
ng una, pangalawa, sumunod, at panghuli.F4PN-IIIj-8.4 138-147
• Nakakasulat ng balita na may huwaran/padron/balangkas

nang may wastong pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari.
F4PU-ld-h-2.1 148-154
3
Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto
Pagbibigay ng hakbang ng mga gawain
Panimula (Susing Konsepto)
Sa araw araw mong pamumuhay, lagi mong naririnig ang mga hakbang ng kung paano mo
isagawa ang isang gawain maging sa paaralan man o sa bahay o saanman. Ang mahalaga ay
nasusunod mo ang mga hakbang upang maiwasan ang pagkakamali at maisakatuparan o
maisagawa ito nang wasto. Sa araling ito matututunan mo ang pagsunod ng hakbang ng isang
gawain.
Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Nakapagbibigay ng hakbang ng isang gawain F4-IIIa-8.6
Gawain 1
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang talata pagkatapos ay sagutin ang mga tanong
tungkol dito.
Nasa palengke ang magkaibigan. Namimili sila ng ihahandang pagkain para sa kanilang
field trip.
Niña: Tingnan mo nga ang mga bilin ng ating mga kamag-aral na bibilhin natin.
Pina: Narito ang mga nakasulat na bilin:
2 piling na saging
1 papaya, malaki
2 pakwan
2 kilong manok na puro hita
2 kilong tilapia
Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 5

Pagkasyahin ang halagang 500 para sa pagkain.
Niña: O, mayroon pa palang nakasulat na bilin sa huli. Dapat daw pagkasyahin ang dala nating
Pera sa lahat ng bibilhin.
Pina: Paano kay kung hindi kasya? Mahal na ang mga bilihin ngayon.
Niña: Basta sundin natin ang bilin nila.
1. Bakit nasa palengke sina Pina at Niña?
2. Ano ang bilin ng kanilang mga kamag-aral kaugnay sa kanilang bibilhin?
3. Sa magkanong halaga lamang nila pagkakasyahin ang kanilang mga bibilhin?
4. Malinaw ba ang bilin ng kanilang mga kamag-aral? Bakit?
5. Anu-ano ba ang dapat tandaan sa pagsunod sa panuto/hakbang sa paggawa ng gawain?
Gawain 2
Panuto: Ang sumusunod ay mga hakbang sa paggawa ng calamansi juice. Pagsunud-
sunurin ito ayon sa wastong pagkakasunod upang mabuo ng ang hakbang sa paggawa nito,
lagyan ng bilang 1-5 ang bawat pangungusap.
Lagyan ng 4 na kutsarang honey/pulot, haluin at ilagay sa isang lalagyan.
Pigain ang kalamansi sa isang salaan.
Hiwain ang kalamansi sa may puno nito. Ingatang huwag mahiwa ang buto.
Lagyan ng 1 2/4 kutsarang asukal ang 1 litrong tubig.
Hugasan at patuyuin ang mga kalamansing gagamitin.
Gawain 3
Panuto: Magbigay ng 5 hakbang na dapat gawin sa paghahanda kapag may parating na
kalamidad tulad ng bagyo.
1.
2.
3.
4.
5.

Gawain 4
Panuto: Sundin ang isinasaad ng bawat bilang.
1. Gumuhit ng isang parisukat
2. Sa loob ng parisukat, magdrowing ng bilog.
3. Sa loob ng bilog, magdrowing ng parisukat.
4. Kulayan ng iba-iba ang bawat espasyo.
5. Sa baba ng parisukat, isulat ang iyong pangalan sa kabit-kabit na paraan.
Gawain 5
Sundin ang bawat panuto.
1. Ano ang paborito mong pagkain? Isulat sa patlang.

2. Bilugan ang salitang tumutukoy sa pangalan ng buwan. Lunes Linggo Mayo Sabado
3. Salungguhitan ang pangalan ng isang bulaklak. rosas bahay ilaw upuan
4. Isulat ang kasunod na bilang. 9 10 11 _
5. Anong titik ang kasunod ng titik S? Isulat sa patlang.
Pangwakas na Gawain
Panuto: Sumulat ng panuto tungkol sa wastong pagsasaing ng bigas
Mga Sanggunian
Yaman ng Lahi 4 Kagamitan ng Mag-aaral pp. 103-104
http://spireuplearning.blogspot.com/2016/09/pagsunod-sa-mga-panuto.html

Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. Upang mamili ng ihahandang pagkain para sa kanilang field trip.
2. Tingnan nila ang mga nakasulat na bilin na bibilhin.
3. Pagkasyahin lamang nila ang halagang 500.
4. Opo/Oo, dahil nakalista lahat ang kanilang bibilhin.
5. Gumawa ng plano ng gawain at sundin ang mga hakbang na dapat isagawa.
Gawain 2
5 Lagyan ng 4 na kutsarang honey/pulot, haluin at ilagay sa isang lalagyan.
3 Pigain ang kalamansi sa isang salaan.
2 Hiwain ang kalamansi sa may puno nito. Ingatang huwag mahiwa ang buto.
4 Lagyan ng 1 2/4 kutsarang asukal ang 1 litrong tubig.
1 Hugasan at patuyuin ang mga kalamansing gagamitin.
Gawain 3
1. Ihanda lahat ng mahahalagang dokumentong maaring masira.
2. Lumikas bago lumakas ang bagyo.
3. Makinig sa mga babala sa radyo/telebisyon.
4. Maghanda na ng mga pagkaing madaling maluto tulad ng delata at noodles.
5. Itali ang bubong ng bahay na maaring liparin ng malakas na hangin.
(Tanggapin ang sagot ng mga bata na maaring tama na wala sa ibinigay na sagot.)
Pangwakas na Gawain
(Iwasto ang sagot ng bata ayon sa wastong pamamaraan ng pagsasaing.)
Inihanda ni:
REYMA M. ASTELERO
Guro, Alibagu Elementary School

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto
Pagsulat ng Simpleng Resipi at Patalastas
Araw-araw madalas tayong nakakarinig ng patalastas at nakakakita ng simpleng resipi sa
pagluluto ng ating nanay. Nakakapanood din tayo ng patalastas at pagluluto gamit ang simpleng
resipi sa telebisyon.
Kung ikaw ang susulat ng patalastas at gagawa ng resipi paano mo ito isusulat?
May mga tuntunibn tayong dapat sundin sa pagsulat ng patalastas o anunsyo at resipi.
Pagsulat ng Patalastas o Anunsyo
1. Kailangang tiyak ang paksa ng isang babala.
2. Ang patalastas ay isang mensahe na nagpapahatid ng mahalagang impormasyon
tungkol sa:
- gaganaping palatuntunan/iba pang gawain
- panawagan sa madla
-kautusan ng bayan/pamahalaan
- pangangailangan sa hanapbuhay
- nawawala
3. kailangang maikli ang patalastas at maliwanag ang mensaheng sumasagot sa mga na
Ano, Sino, Saan, at Kailan
4. Sa maayos na pagsulat ng patalastas, gamitin nang wasto ang mga sangkap sa pagsulat
gaya ng malaking titik, bantas, pasok, at palugit.
Pagsulat ng Simpleng Resipi
- Mag-isip ng pamagat ng iyong resipi.
- Ano ang layunin mo sa pagsulat ng resiping ito.
- Ilista muna lahat ng mga kinakailangang sangkap.
- Isulat ang pamamaraan o mga hakbang kung paano ito ihanda.

Nakasusulat ng simpleng resipi at patalastas
Gawain 1
Panuto: Basahing mabuti ang talata, at sagutin ang mga tanong tungkol dito.
Nakakain ka na ba ng banana cue? Ito ang gustong-gustong meryenda ng kabataan sa

ngayon. Sa lahat ng panulukan ng daan ay may makikita kang nagluluto ng banana cue, ang
malambot, malinamnam at matamis na pagkaing Pilipino.
Maaari ka ring gumawa ng banana cue sa iyong tahanan. Maghanda ka ng isang boteng
langis o mantika isang piling na saging na sabang hinog, isang tasang asukal o panutsa at ilang
patpat na panunog.
Talupan mo ang mga saging na saba. Pakuluan mo ang mantika sa kawali, ihulog mo ang
ilang saging. Hulugan mo ng asukal o panutsa ang kumukulong mantika. Makikita mo na ang
natutunaw na asukal o panutsa ay kakapit sa piniprito mong saging. Pagkaluto ay saka mo tuhugin
sa mga patpat na panahog.
1. Ano-ano ang mga sangkap sa pagluluto ng banana cue?
2. Isulat ng sunod-sunod ang paraan ng pagluluto ng banana cue.

Gawain 2
Panuto: Basahin at suriing mabuti ang nakalatag na patalastas, at sagutin ang mga tanong
tungkol dito.
Nabibilang ba kayo o ang kapamilya ninyo sa mga
Kung gayon magparehistro na sa Nobyembre 17 hanggang 21
SINO ANG MGA TAONG MAY KAPANSANAN?

• Bulag ang isa o dalawang mata
• Bingi
• Pipi
• Mahina’t paralisadong braso/kamay
• Mahina’t paralisadongbinti/paa
• May learning disability
• Wala sa sarili
• Autistic
• Mahina ang mata
• Mahina ang pandinig
• Hindi nakakapagsalita ng malinaw
• Putol ang braso/kamay
• Putol ang binti/paa
• Bulol
• Retardate
• Epileptic
• Iba pa

BAKIT KAYO DAPAT MAGPAREHISTRO?
Sa ngayon, may mga programa’t serbisyo ang iba’t ibang sangay ng pamahalaan at
pribadong sektor na kumikilala sa kakayahan ng mga taong may kapansanan. Subalit kulang pa
ito, isisnasagawa ang pagrerehistrong ito upang alamin ang bilang ninyo at makagawa ang
pamahalaan nang masusi pang pag-aaral at nagpaplano ng mga programa at serbisyo para sa inyo.
SAAN KAYO DAPAT PUMUNTA?

Bukas lahat ng barangay hall, barangay health center at barangay school sa limang araw na
ito. Kung wala ang mga ito sa lugar ninyo, may itatalagang isang registartion center sa pangunguna
ng inyong barangay kapitan, kasama ang mga guro, nars, midwives, at volunteers.
Suportahan ang National Registration Week for Persons with Disabilities
Para sa karagdagang kaalaman tumawag sa Non-Communicable Disease

Control Service
Department of Health, Manila
Tel. 711-62-97. 743-83-01 local 2325-27 sa DOH Regional Office sa
inyong lugar.
1. Ano ang paksa ng patalastas?

2. Saan magpaparehistro ang mga may kapansanan?
3. Kailan sila magpaparehistro?
4. Pansinin ang pagkakasulat ng patalastas, ano-anong mga tanong ang sinasagot dito?
5. Paano ginamit ang malaking titik at mga bantas tulad ng tuldok at tandang pananong
sa paggawa ng patalastas?
Gawain 3
Panuto: Sumulat ng patalastas ukol sa sumusunod na sitwasyon.Gamitin ang mga tanong
sa ibaba bilang gabay sa pagsulat nito.
May mga bisitang galing sa kagawaran ng edukasyon na pinangungunahan ng ating
magiting na Kalihim Leonor Briones na dadalaw sa inyong paaralan. Maglilibot sila sa
mga silid-aralan.
➢ Ano ang isusulat mong paksa?

➢ Saan dadalaw ang mga bisita?
➢ Kailan sila dadalaw?

Patalastas!
Ano:
Saan:
Kailan:
Gawain 4
Panuto: Bumuo ng isang patalastas gamit ang sumusunod na parirala.
1. ito ay magsisimula sa ganap na ika-10:00 ng umaga.
2. Ang lahat ay inaasahang dumalo
3. sa Bulwagang Lucio San Pedro ng Meralco Arts Coliseum,
4. para sa isang pagpupulong na may patungkol sa nalalapit na “Konsiyer,tong
Bayanihan”
5. Tinatawagan ang lahat ng miyembro ng Samahang Rondalya,
6. na gaganapin sa ika-2 ng Agosto
Gawain 5
Panuto: Sumipi ng isang patalastas.Tiyakin na ang nilalaman nito ay nakapaloob ang
mga sumusunod na katanungan.
• Sino:
• Saan:
• Paano:
• Kailan:
• Bakit:
Gawain 6
Panuto: Sumulat ng isang simpleng resipi ng paborito ninyong ulam.
Rubrics:
Rubriks sa Paggawa ng Patalastas
Dimensyon : Iskor
1. Nakakahikayat at kaagad na nakakuha ng atensyon ang ads.
2. Maikli ngunit malinaw ang pagkakalahad ng mensahe.
3. Mahusay, praktikal at kaakit-akit ang adbertisment.
4. Matapat nitong nailahad ang mga benipisyo ng ads.
5. Sa kabuuan, mahusay na nakapaglahad ng impormasyon.
4- napakahusay
3 mahusay
2- katamtaman
1-nangangailangan ng pagsasanay
Rubriks sa Pagsulat ng Resipi

Dimensyon : Iskor
May pamagat ang resipi
Kumpleto ang isinulat na sangkap para sa pagluluto
Detalyado ang isinulat na pamamaraan sa pagluto ng resipi.
4- napakagaling
3 magaling
2- katamtaman
1- nangangailangan ng pagsasanay

Mga Sanggunian
Hiyas sa Wika 5, pp. 193-195
Yaman ng Lahi 4 Kagamitan ng Mag-aaral pp.105-106
http://dayangdunya.blogspot.com/2011/10/unang-gawain-pagbuo-ng.html
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. Isang boteng langis o mantika, isang piling na saging na sabang hinog, isang tasang
asukal o panutsa at ilang patpat na panunog
2. Una, ihanda ang mga kinakailangang sangkap. (isang boteng langis o mantika isang
piling na saging na sabang hinog, isang tasang asukal o panutsa at ilang patpat na
panunog)
Pangalawa, talupan o balatan ang mga saging na saba.
Pangatlo, pakuluan ang mantika sa kawali, ihulog ang ilang saging.
Pang-apat, hulugan ng asukal o panutsa ang kumukulong mantika. Panglima, kapag
makikita mo na ang natutunaw na asukal o panutsa ay kakapit sa piniprito mong saging
hanguin na ito, at saka mo tuhugin sa mga patpat na panahog.
Gawain 2
1. Tungkol sa pagpaparehistro may Kapansanan.
2. Sa barangay hall, barangay health center at barangay school
3. Nobyembre 17 hanggang 21
4. Ano, saan at kailan
5. Ginagamit ang malaking titik sa tiyak na ngalan ng tao at lugar, ginagamit ang tuldok at
tandang pananong sa hulihan ng pangungusap.
Gawain 3, 5 at 6.
Maaring magkakaiba ng sagot ang mga bata gamitin ang rubrics sa pagwasto ng ng
kanilang mga sagot.
Gawain 4
Tinatawagan ang lahat ng miyembro ng Samahang Rondalya, para sa isang pagpupulong
na may patungkol sa nalalapit na “Konsiyertong Bayanihan” na gaganapin sa ika-2 ng Agosto sa
Bulwagang Lucio San Pedro ng Meralco Arts Coliseum, ito ay magsisimula sa ganap na ika-
10:00 ng umaga. Ang lahat ay inaasahang dumalo.
Inihanda ni:
REYMA M. ASTELERO

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto
Paggamit ang pang-abay sa paglalarawan ng kilos

Ang pang-abay ay mga salitang naglalarawan ng pandiwa, pang-uri o kapuwa pang-
abay.
Tatlong Uri ng Pang-abay:

1. Pang-abay na pamaraan- ay sumasagot sa tanong na Paano. Ginagamit itong
panuring sa pandiwang pang-uri at kapuwa pang-abay.
2. Pang-abay na pamanahon- ay mga salitang naglalarawan kung kalian naganap ang
kilos o gawain. Sumasagot ito sa tanong na Kalian. Ito ay may apat na uri.
- Payak: bukas, mamaya, ngayon
- Maylapi: kagabi, samakalawa
- Inuulit: araw-araw, gabi-gabi
- Parirala: noong nagdaang lingo, sa susunod na bakasyon
3. Pang-abay na panlunan- ay tumutukoy sa lugar na pinangyarihan ng
kilos.sumasagot ito sa tanong na Saan. Ito ay pinangungunahan ng salitang sa.
Halimbawa:
Pamaraan- Matiyaga niyang ipinaunawa ang mga aral sa kuwento.
Paano niya ipinaunawa ang mga aral sa kuwento? Matiyaga
Pamanahon- Maagang gumising si Lolo Isko.
Kailan gumising si Lolo Isko? Maaga
Panlunan- Mas gusto niyang manirahan sa Pilininas.
Saan niya mas gustong manirahan? Sa Pilipina
Ang mga salitang naglalarawan kung Paano, Kailan, at Saan ginawa ang kilos ay tinatawag na
pang-abay.

Nagagamit ang pang-abay sa paglalarawan ng kilos (F4WG-IIIa-c-6)
Gawain 1
Panuto: Salungguhitan ang pang-abay na panlunan sa pangungusap. Bilugan ang pandiwa na
inilalarawan ng pang-abay na ito.
1. Lumangoy sila sa malaking lawa.
2. Dahan-dahan kaming tumawid sa lumang tulay.
3. Sa Malacañang tumitira ang pangulo ng Pilipinas.
4. Inilagay ko sa loob ng kabinet ang mga pagkaing de-lata.
5. Sumasayaw ng tinikling ang pangkat ni Mario sa entablado.
6. Binili ni Ate Rica ang blusang ito sa Divisoria.
7. Sa harap ng simbahan tayo magkita sa Linggo.
8. Natutulog ang aso sa ilalim ng kotseng nakaparada.
9. Isinampay sa bakuran ang mga damit na bagong laba.
10. Nasalubong ko sa labas ang magkakapatid.
Gawain 2
Panuto: Isulat sa patlang ang pang-abay na pamaraan na nasa pangungusap.
1. Maingat na ibinalik niya ang alahas sa lalagyan nito.
2. Ang tagahatid-sulat ay mabilis maglakad.
3. Sumagot nang pasigaw ang tsuper ng dyip.
4. Dali-dali niyang kinain ang kanyang almusal.
5. Ang mag-anak ko ay tahimik na namumuhay sa probinsiya.
6. Ang mga damit ay itiniklop ni Weng nang maayos.
7. Masipag na nag-aaral ang mga kapatid ko.
8. Ang mga liham na iyan ay binasa niya nang palihim.
9. Kalayaan ang taimtim na hinahangad ng mga tao.
10. Dalus-dalos nilang ibinaba ang mga kahon mula sa trak.

Gawain 3
Panuto: Bilugan ang pang-abay na panlunan sa pangungusap.
1. Susunduin ko si Nanay sa istasyon ng bus.
2. Nagbakasyon kami sa Tagaytay noong Disyembre.
3. Si Christina ay pumunta sa Canada para bisitahin ang kanyang mga kamag-anak.
4. Sa silid-aklatan ko sila nakita na nagsasaliksik.
5. Ang Pista ng Pahiyas ay ipinagdiriwang tuwing Mayo sa bayan ng Lucban, Quezon.
6. Nag-aaral sa Unibersidad ng Santo Tomas ang panganay na anak ni Dra. Reynaldo.
7. Bumili ng gamot sa botika si Ate Cheryl para sa kanyang anak.
8. Inihatid namin sa Philippine General Hospital si Lola Conchita kahapon.
9. Tuwing hapon ay nagtitipon ang mga kalaro namin sa palaruan.
10. Sabay-sabay kumakain ng tanghalian sa kantina ang tatlong magkakapatid.
Gawain 4
Panuto: Salungguhitan ang pang-abay na pamanahon sa pangungusap. Bilugan ang pandiwa na
inilalarawan ng pang-abay na ito.
1. Binabasa ni Liza ang mga bagong aralin gabi-gabi.
2. Manonood kami ng sine sa darating na Linggo.
3. Si Jose ay darating mula sa Cavite samakalawa.
4. Araw-araw siyang nakikinig sa radyo.
5. Aalis mayamaya ang bus na papuntang Bikol.
6. Nagkita kami ni Marie noong kaarawan ni Justine sa Jollibee.
7. Namalengke kami ni Ate Daria kanina.
8. Ipinalabas kagabi sa telebisyon ang pelikulang Spider-Man.
9. Magsisimula bukas ang aming pagsusulit sa paaralan.
10. Hindi ka kasi nakikinig sa mga magulang mo kaya parati kang sinasabihan.

Gawain 5
Panuto: Salungguhitan ang pang-abay na pamanahon sa pangungusap.
1. Binabasa ni Liza ang mga bagong aralin gabi-gabi.
2. Manonood kami ng sine sa darating na Linggo.
3. Si Jose ay darating mula sa Cavite samakalawa.
4. Araw-araw siyang nakikinig sa radyo.
5. Aalis mayamaya ang bus na papuntang Bikol.
6. Nagkita kami ni Marie noong kaarawan ni Justine sa Jollibee.
7. Namalengke kami ni Ate Daria kanina.
8. Ipinalabas kagabi sa telebisyon ang pelikulang Spider-Man.
9. Magsisimula bukas ang aming pagsusulit sa paaralan.
10. Hindi ka kasi nakikinig sa mga magulang mo kaya parati kang sinasabihan.
Pangwakas na Gawain
Panuto: Punan ng angkop na pang-abay ang patlang sa pagungusap. Piliin ang sagot sa loob ng
kahon.
1. Nang na ay pauwi na ang mga namamasyal
2. Pumunta ang tatay upang mamingwit ng isda.
3. ay namimitas ang nanay ng talong .
4. nagpulong ang mga kabataan noong .
5. nagtanim ng mga halamang bulaklakin si Glenda .
araw-araw sa parke masiglang sa bakuran Lunes

sa plasa sa gulayan hatinggabi sa ilog kanina
Mga Sanggunian:
Hiyas sa Wika 5, pp.161-163
© 2013 Pia Noche samutsamot.com

Gawain 2
1. Maingat 6. maaayos
2. mabilis 7. masipag
3. pasigaw 8. palihim
4. Dali-dali 9. taimtim
5. tahimik 10. Dalus-dalos
Gawain 3
1. sa istasyon ng bus
2. sa Tagaytay
3. sa Canada
4. sa silid-aklatan
5. sa bayan ng Lucban Quezon
6. sa unibersidad ng Santo Tomas
7. sa botika
8. sa Philippine General Hospital
9. sa palaruan
10. sa kantina
Gawain 5
1. gabi-gabi
2. sa darating na Linggo
3. samakalawa
4. Araw-araw
5. mayamaya
6. noong kaarawan
7. kanina
8. kagabi
9. bukas
10. parati
Pangwakas na Gawain
1. hatinggabi sa parke
2. sa ilog
3. araw-araw sa gulayan
4. masiglang sa plasa Lunes
5. sa bakuran kanina
Ihinanda ni:
REYMA M. ASTELERO
Note: Practice Personal Hygiene p rotocols at all times.
20
Filipino 4
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto
Paglalarawan sa tauhan batay sa kinilos, ginawi, sinabi, at naging damdamin

Ang katangian ng tauhan sa kuwento ay napapaloob sa mahahalagang detalye na
kinakailangang mabigyang pansin ng isang bumabasa nito. Ito rin ay nakatutulong sa pag-unawa
sa nilalaman ng kuwento.
Ang paglalarawan ng katangian ng isang tauhan ay maaaring mahinuha sa pamamagitan
ng pag-unawa kung ano ang ikinikilos, paano ito nagsasalita at kung paano nagpapakita ng
kanyang reaksyon sa mga sitwasyon sa kwento.

Nailalarawan ang tauhan batay sa ikinilos, ginawi, sinabi, at naging damdamin F4PS-IIIb-2.1
Gawain 1
Panuto: Basahing mabuti ang kwento at sagutin ang mga tanong tungkol dito.
Ang Mag-ama
(Kinuha sa Aklat na Landas sa Wika 6)
Noong unang panahon, sa isang malayong nayon sa Palawan, ay may isang Radya na
namumuhay kasama ang kaisa-isang anak na lalaki na si Raile. Radya ang tawag sa isang pinuno
o lider ng isang tribu.
Isang araw, naisip ng mag-ama na mangaso. Isang mahabang silo ang kanilang dinala at
iniwan sa gubat. Pagkaraan ng tatlong araw ay binalikan nila ang silo. Tuwang-tuwa ang mag-
ama nang makita ang laman ng silo. Isang napakalaking ibon ang nasilo nila. Piyak-piyak kung
tawagin ang ibong ito. Sa hindi inaasahan biglang nangitlog ang ibon. Isang napakalaking itlog
ang nakita nilang nahulog.

Walang paglagyan ng tuwa ang anak ng radya na si Raile. Dahil sa hindi nila kayang
dalhin ang ibon at itlog, ipinatawag ng Radya sa anak ang ilang mga tauhan sa tribu. “Sige,
katayin ninyo ang ibon. Iluto ito at bigyan ang lahat sa tribu. Biyakin din ninyo ang itlog at
paghati-hatiin ang laman para makatikim ang lahat,” utos ng Radya.
Ganoon na lamang ang kasiyahang nadama ng mga katribu ng Radya.
Mga Tanong:
1. Sinu-sino ang mga tauhan sa kuwento?
2. Ano ang kanilang katangian?
3. Ano ang ginawa ng mag-ama sa ibon? Sa itlog?
4. Ano ang nadama ng mga nasa tribu sa ginawa ng mag-ama?
5. Bakit kaya nila naisipan na ipakain ang kanilang huli?
Gawain 2
Panuto: Gagamitan mo ng “Character Web” upang ilarawan ang mga tauhan sa kuwentong
“Ang Mag-ama” batay sa kanilang ikinilos, ginawi, sinabi, at naging damdamin.
Ang Mag-
ama
Raile
Radya
Gawain 3
Panuto: Basahin ang talambuhay, at ibigay ang katangian ng pangunahing tauhan batay sa
kanyang ikinilos. Isulat ito sa loob ng puso na nasa ibaba .
Si Lapulapu ay isang matapang na pinuno sa nayon ng Mactan. Siya ang kauna-unahang

Pilipino na tumangging makipagkasundo sa mga dayuhan. Nabalitaan niya ang ginawang
pagsunog ng pangkat ni Magellan sa karatig nayon. Kung kaya’t nawalan siya ng tiwala sa mga
dayuhan. Alam ni Lapulapu na ibig ni Magellan na sakupin ang kanilang nayon para sa hari ng
Espanya.
Sa pangunguna ni Lapulapu, nagkaroon ng madugong labanan sa dalampasigan ng
Mactan. Ito’y nagwakas sa pagkamatay ni Magellan.

Gawain 4
Panuto: Piliin ang katangian ng bawat tauhan sa maikling talata.
1. Alas singko ng hapon. Naglalabasan na ang mga pumapasok sa opisina at sa paaralan. Pumipila
ang mga pasahero. Dumating si Roy, maraming nakapila, nagmamadali siya dahil may party siyang
dadaluhan. Sumingit siya sa pila. Nagalit ang sumusunod sa kanya.
Anong uri ng tao si Roy?
A. Magalang
B. Mabait
C. Bastos
2. “Matulog ka na anak, mapupuyat ka. Maaga pa ang pasok mo.”
Anong uri siya ng ina?
A. Mabait
B. Maalalahanin
C. Magalang
3. Kapag hindi ka tumigil sa pag-iyak, papaluin kita.
Anong uri siya ng tao?
A. Mapagmahal
B. Masunurin
C. Masungit
4. Naglalaro si Roy. Nakapulot siya ng pitaka. Ang sabi niya, “Ay, may pangalan pala, Lito Lopez.
Hahanapin ko at aking isasauli.”
Si Roy ay
A. Matapat
B. Magaling
C. Mapagmahal
5. Araw ng Sabado, walang pasok. Ang mga kapatid ni Ramon ay maagang gumising, may
nagdidilig ng halaman, may nagwawalis at may naglilinis ng bahay. Ginising si Ramon ng kuya,
“Gising na Ramon, isasama ka raw ng tatay sa bukid.”
“Ikaw na lang, inaantok pa ako”, wika ni Ramon.
Si Ramon ay
A. masipag
B. tamad
C. masinop

Gawain 5
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang kwento.
Ang Manok at ang Bayawak

(Hinalaw sa kuwentong isinulat ng Kanayon)
Bago pa lang sumisikat ang araw ay nagtungo na si Aling Turing Manok sa tabi ng sapa.
Maraming kangkong doon at alam niyang mabuti ito sa katawan. Gustong-gusto ng kanyang mga
anak ang talbos ng kangkong.
Humuhuni –huni pa si Aling Turing Manok habang nangunguha ng talbos ng kangkong
nang may naramdaman siyang kaluskos sa kanyang likuran. Nang siya’y sasagpangin na
lamang…….
Biglang nagtatakbo si Aling Turing Manok at nakalayo siya kay Boyong Bayawak.
Hiningal at putlang-putla siya sa takot nang dumating sa bahay.
“Muntik na akong mapatay ni Boyong Bayawak,” ang takot na takot na wika ni Aling
Turing Manok. Mabuti na lamang at mabilis akong tumakbo”.
Takang-taka si Seseng Sisiw sa nakitang pagkatakot ng kanyang ina. Nalaman niya na

bukod kay Landong Lawin at Uboy Uwak ay may Boyong Bayawak pa na dapat iwasan at
katakutan.
“Bakit kaya natatakot ang aking ina kay Boyong Bayawak?” ang tanong ni seseng Sisiw
sa kanilang kapitbahay na si Totong Tandang.
“Aba, talaga! Kung ako’y takot kay Boyong Bayawak ang nanay mo pa!” ang wika ni
Totong Tandang. Si Boyong Bayawak ang nakapatay kay Buboy Bulik na maraming beses nang
nanalo sa sabong.”
Isang hapon ay magkakasama ang mag-iina sa tabi ng sapa na malayo sa kinakitaan ni
Aling Turing Manok kay Boyong Bayawak. Nagkakaingay at nagkakatuwaan ang mga sisiw dahil
maraming pagkain silang natagpuan. Hindi napansin ni Aling Turing Manok ang marahang
kaluskos mula sa likod ng isang malaking puno sa tabi niya.
Biglang lumitaw si Boyong Bayawak ngunit sa halip na tumakbo ay nanlaban si Aling
Turing Manok. Pinagkakalmot at pinagtutuka niya si Boyong Bayawak hanggang magdugo ang
mukha nito at nagtatakbo palayo.
Halos himatayin si Aling Turing Manok pagdating sa bahay. Kinagabihan ay nilagnat siya
sa malaking takot.

Pagdating ni Totong Tandang ay buong pagmamalaking nagkuwento si Seseng Sisiw,
“Dahil sa pagtatanggol sa amin ay lalaban pala ng patayan ang aming ina. Ganyan kami kamahal
ng aming ina”.
Balikan ang ilang pangungusap sa ating kuwento. Ibigay ang kahulugan nito.
1. Maagang nagtungo sa Aling Turing Manok sa tabi ng sapa. Maraming kangkong doon at alam
niyang pampalakas ito sa katawan.
A. Libanagn ni Aling Turing manok ang pumunta sa sapa.
B. Si Aling Turing Manok ay masipag at maalalahaning ina.
C. Si Aling Turing Manok ay mahilig sa kangkong.
D. mahilig manguha ng kangkong si Aling Turing.
2. Biglang nagtatakbo si Aling Turing at nakaligtas naman kay Boyong Bayawak.

A. Natakot si Aling Turing Manok kay Boyong Bayawak.
B. Mas mabilis tumakbo si Aling Turing Manok kaysa kay Boyong Bayawak.
C. Nagulat si Aling Turing Manok nang may kumaluskos sa kanyang likuran.
D. Kailangan ni Aling Turing Manok na umuwi sa bahay.
3. “Si Boyong Bayawak ang nakapatay kay Buboy Bulik na maraming beses nang nanalo sa
sabong.”
A. Galit si Boyong Bayawak sa mga manok.
B. Kaaway ng mga manok si Boyong Bayawak.
C. Pinapatay ni Boyong Bayawak ang mga manok.
4. Sa halip na magtatakbo si Aling Turing Manok ay nanlaban kay Boyong Bayawak.

A. Galit na rin si Aling Turing Manok kay Boyong Bayawak.
B. Handang ipagtanggol ni Aling Turing Manok ang kanyang mga anak.
C. Naging matapang si Aling Turing Manok.
D. Masaya siya dahil pumatay ng bayawak ang kanyang ina.
5. “Totong Tandang,” ang wika ni Seseng Sisiw, “dahil sa amin ay lalaban pala ng patayan ang
aming mahal na ina.”
A. Nanghihinayang si Seseng Sisiw sa nangyari.
B. Ikinalulungkot ni Seseng Sisiw ang paglaban ng ina kay boyong Bayawak.
C. Masaya si Seseng Sisiw dahil ipinagtanggol sila ng kanilang ina.
D. Masaya siya dahil pumatay ng bayawak ang kanyang ina.
Gawain 6:
Panuto: Piliin ang pahayag na nagpapaliwanag ng kahulugan ng katangian ng tauhan. Bilugan
ang titik ng tamang sagot.
1. Pangunahing layunin ni Nora ang tumulong sa mga pulubi at may kapansanan.
A. Naging ugali niya ang tumulong sa mga pulubi at may kapansanan.

B. Tinuturuan niyang magdasal ang kanyang kapatid.
C. Naglinis sila ng kanilang tahanan at bakuran.
D. Itinatapon niya ang mga basura sa tamang lalagyan.
2. Mahusay na manlalaro ng basketbol si Ruben.

A. Nag-eensayo siya araw-araw.
B. Mahusay siyang makisama sa mga kasama sa pangkat.
C. Naglalaro din siya ng badminton.
D. Lagi siyang napipili na pinakamahusay na manlalaro.
3. Sa murang gulang ay aktibo si Ivan sa iba’t ibang samahan at organisasyon.

A. Idolo niya ang kanilang kapitan sa barangay.
B. Nasa ikaanim na baitang siya sa paaralan.
C. Lider siya sa samahan ng mga Batang Iskawt.
D. Masipag siya sa mga gawain sa paaralan.
4. Ako ay nakikiisa sa pangangalaga ng kapaligiran, wika ni Ivan.

A. Naniniwala siya na ang kabataan ang pag-asa ng bayan.
B. Nakikiisa siya sa paglilinis ng pamayanan at pagtatanim ng mga halaman.
C. Idolo niya ang mga bagong artista sa telebisyon.
D. Nag-aaral siyang mabuti upang magtagumpay.
5. Naniniwala si Paolo na mahalaga ang pangangalaga sa kalusugan.

A. Kumakain siya ng masustansiyang pagkain at nag-eehersisyo araw-araw.
B. Mahilig siyang kumain ng junk foods.
C. Nagbabasa siya ng babasahing pangkalusugan.
D. Nagbibisikleta siya araw-araw.
Gawain 7
Anong katangian ng mga tauhan ang inilalarawan sa bawat pangungusap. Piliin ang wastong
sagot sa kahon.
A. Masipag D. Matulungin
B. Pagiging madaldal E. Maingat
C. Masikap F. mapagmahal
1. Pinipili ni Roy ang panonood ng palabas sa telebisyon na para sa mga kabataan.

2. Araw-araw nagbabasa ng aklat si Ana.
3. Pinipili mag-aaral ng mabuti ni Liza upang makakuha ng mataas na marka.
4. Inaalagaan ni Ding ang Inang maysakit.
5. Ito ang dapat iwasan na ugali upang hindi mapahamak, dapat laging isipin ang sinasabi.

Pangwakas
Panuto: Batay sa mga katangian ng mga tauhan sa kuwento at talata na iyong napag-aralan, ibigay
naman ngayon ang iyong impresyon hinggil sa ikinikilos ng tauhan sa talatang nakakahon sa ibaba.
(5 puntos)
Handa ka na ba?
Isang empleyedo si Ramon sa isang maliit na kumpanya. Maliit lang ang kanyang kita. Isang araw,
maaga siyang pumasok, at di sinasadya, nakapulot siya ng pitaka, agad hinanap ang may-ari at
isinauli.
Impresyon:
Mga Sanggunian
PELC Filipino 6 Pagbasa 11, p.33
Landas sa Wika 6, p. 121-122
MELC F4PS-IIIb-2.1

Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. Si Radya at ang anak na si Raile.

2. Sila ay matulungin.
3. Ipinakatay ang ibon at ipinaluto ito at ang itlog sa mga tauhan upang ipamahagi sa lahat
ng mga katribo.
4. Tuwang-tuwa/masayang-masaya.
5. Dahil masaya silang nakakatulong sa kanilang mga katribo (tanggapin ang sagot ng bata
na di nalalayo sa ibinigay na sagot.)
Gawain 2:
Ang Mag-
ama
Raile
Radya
Matulungin
Matulungin,
Maalalahanin, Masayahin/tuwa
Mapamaraan tuwang- ng-tuwa
tuwa/masayahin
Gawain 3
Matapang
Mahal niya ang kanyang bayan
Mabuti siyang lider.

Gawain 4
1. C
2. B
3. C
4. A
5. A
Gawain 5
1. B
2. A
3. C
4. B
5. C
Gawain 6
1. A
2. D
3. C
4. B
5. A
Gawain 7
1. E
2. A
3. C
4. F
5. B

Pangwakas: (5 puntos)
Si Ramon ay matapat na tao, kahit maliit lang ang kanyang sahod mas ninais pa rin niyang
gawin ang tama at mabuhay ng marangal at may dignidad. (Maaari ring tanggapin ang sagot ng
mga bata na di nalalayo sa binigay na sagot.)
Ihinanda ni:
REYMA M. ASTELERO
Guro
Alibagu Elementary School

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto
Pagsagot ang mga tanong sa nabasa o napakinggang editorial, argumento,

debate, pahayagan, at ipinapahayag sa isang editorial cartoon

Ang editoryal ay isang lathalain sa pahayagan o magasin na nagsasaad ng puna ng editor
at kauri nito. Ito ay isang mapanuring pagpapakahulugan ng kahalagahan ng isang napapanahong
pangyayari upang magbigay kaalaman, makapagpaniwala, o makalibang sa mga mambabasa.
Sa pagsagot sa mga tanong tungkol sa mga nabasang mga pahayagan, editorial, argumento,
debate, at ipinapahayag ng editorial cartoon dapat isaalang-alang ang pagsagot sa mga tanong na
Ano, Sino, Saan, Kailan, Bakit, at Paano.

Nasasagot ang mga tanong sa nabasa o napakinggang editorial, argumento, debate, pahayagan, at
ipinapahayag sa isang editorial cartoon.
F4PB-IIIad-3.1, F4PN-iIIf-3.1, F4PNIVi-j-3.1, F4PN-Ivd-j-3.1, F4PN-Ivf-3.3
Gawain 1
Panuto: Basahin ang nakalimbag na editoryal at sagutin ang mga tanong tungkol dito.
Kalabang Hindi Nakikita

(Isinulat ni Clarckson John Claravall)
Isang malaking krisis ang kinakaharap ng buong mundo ngayon dahil sa banta ng sakit na
Corona Virus o Cocid -19 (Corona Virus Disease 2019). Isa sa mga bansang naapektuhan ng krisi
na ito ang bansang Pilipinas. Maraming Pilipino ngayon ang nawalan ng kabuhayandahil sa krisis
na ito, bukod sa kabuhayan naapektuhan din nito ang edukasyon at ekonomiya ng bansa, isa na sa
mga problema ng ating bansa ngayon ay ang pagtaas ng mga bilang ng taong nagpopositibo sa
unos na ito, kaya naman paano ito matutugunan ng ating pamahalaan?
Idineklara ni Pangulong Rodrigo Duterte ang community quarantine o lockdown noong
March 15, sa iba’t ibang lugar dito sa ating bansa upang maiwasan ang pagkalat ng nasabing virus
at para na rin sa kaligtasan ng bawat isa. Para sa opiniyon ng iba, isa itong magandang hakbang ng
ating pamahalaan ngunit mayroon ding hindi sumang-ayon sa kadahilanang mawawalan sila ng
hanapbuhay o trabahona siyang inaasahan nila sa pang-araw-araw nilang pangangailangan.Kahit
papaano ay nakaisip ng paraan ang ating pamahalaan, inutusan ni Pangulong Rodrigo Duterte ang
iab’t ibang ahensya ng pamahalaan tulad ng Department of Welfare and Social Development
(DSWD)at Local Government Unit (LGU) na magbahagi ng ayuda at pinansyal na tulong para sa
mga pamilyang mahihirap at nawalan ng trabho.
Disyembre, 2019 nang unang naiulat ang sakit na Corona Virus sa Wuhan China. Mabilis
na kumalat ang sakit sa iba’t ibang panig ng mundohanggang naging isang ganap na itong
pandemya. Ang Covid-19 ay isang uri ng respiratory disease kung saan ang isang tao ay
makararanas ng sintomas gaya ng ubo, lagnat at hirap sa paghinga. Isa sa mga pinakamadaling
paraan upang mahawaan tayo ng virus na ito ay sa pamamagitan ng panglanghap ng mga
respiratory droplets sa hangin na galing sa taong bumahing o umubo na nakasalamuha na maaaring
nagpositibo sa virus. Bagkus ito ay isang bagong sakit, ang mga doktor, siyentipiko at iba pang
kasapi ng World Health Organization (WHO) ay patuloy na nagsisikap upang makahanap ng
bakuna o gamot sa sakit na ito.
Sa ngayon, nagsasagawa na ng disinfection sa iba’t ibang lugar pati na rin sa quarantine
facilities, hospitals, at iba pang pasilidad. Ayon sa Department of Health (DOH) at World Health
Organization (WHO) isa sa mga paraan upang maprotektahan ang sarili laban sa virus ay ang
palagiang paghubugas ng kamay o pagdidisinfect gamit ang rubbing o disinfectant alcohol, kung
kinakailangang lumabas laging magsuot ng facemask o iba pang Personal Protective Equipment
gaya ng faceshield. Sa ngayon ipinapatupad na ang NO Mask No Entry sa mga pampublikong
establisyimento gaya ng mall at palengke. Mas pinahigpit na rin ang mga patakaran sa Community
Quarantine lalo na sa mga lugar na may mga matataas na bilang ng kaso ng Covid-19.
Para sa aking opinyon, ang Covid-19 ay isang uri ng nakamamatay na virus kung saan
marami ng kinuhang buhay at maraming pinapahirapan ngunit may mga taong patuloy na
nilalabanan ang suliraning ito, isang magandang balita na patuloy pa ring dumadami ang
gumagaling at nagnenegatibo sa sakit na ito. Sila ang nagsisilbing inspirasyon ng bawat
mamamayan upang patuloy na lumaban. Pagkakaisa, pagtutulungan at pagmamahalan yan ang
magsisilbi nating armas upang labanan ang hindi nakikitang kalaban.
Sagutin ang mga tanong:

1. Ano ang tinutukoy na kalabang hindi nakikita?
2. Bakit tinawag itong COVID-19?
3. Kailan idineklara ni Pangulong Rodrigo Duterte ang Lockdown sa buong bansa?
4. Bakit niya idineklara ang lockdown?
5. Ilarawan ang Cocid-19 virus?
Gawain 2
Panuto: Pag-aralang mabuti ang editoryal cartoon, at sagutin ang mga tanong tungkol dito.
1. Ano ang ipinapahiwatig ng editoryal cartoon?

2. Anong sakit ang kumakalat ngayon sa ating bansa?
3. Paano naipapasa ang virus na Covid-19?
4. Bakit kaya tinatawag na Corona virus ang sakit na umaatake ngayon sa buong mundo?
5. Paano natin maiiwasan ang pagkalat ng virus na ito?
Gawain 3
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang isinasaad ng balita.
Purok 7, Alibagu, City of Ilagan, isasailalim sa ECQ dahil sa bagong COVID-19 patient
(https://www.bomboradyo.com)
Isinasailalim sa Enhanced Community Quarantine ang purok 7, Alibagu, City of Ilagan sa
bisa ng Executive Order na ipinalabas ni Mayor Josemarie Diaz bilang bahagi ng mas pinahigpit
na pagpapatupad ng mga guidelines at protocol ng Inter-agency Task Force (IATF) matapos na
muling makapagtala ng COVID-19 positive patient.
Sa naging panayam ng Bombo Radyo Cauayan kay Mayor Jay Diaz, sinabi niya na layunin
ng pagpapatupad ng ECQ sa Purok 7, Alibagu na mas matutukan ang contact tracing sa mga
nakasalamuha ni CV60, 45 anyos, OFW na galing sa Riyadh, Saudi Arabia.
Umuwi siya sa Pilipinas noong June 2, 2020 at nakauwi sa lungsod ng Ilagan noong June
15, 2020.
Nakasabayan ni CV60 si CV45 sa bus na inarkila ng Overseas Workers Welfare
Administration (OWWA) sa kanilang pag-uwi sa Isabela.

Muling hinimok ni Mayor Jay Diaz ang mga Ilagueňo na mahigpit na sumunod sa mga
inilatag na health protocol upang maiwasan ang pagtaas ng COVID-19 positive sa City of Ilagan.
1. Saang lugar dito sa Lungsod ng Ilagan ang naideklarang ECQ?
2. Sino ang nagdeklara ng ECQ?
3. Bakit idineklara ni Mayor Jay Diaz ang ECQ sa naturang lugar?
4. Kailan umuwi sa lungsod ang tinutukoy na positibo sa COVID-19?
5. Tama ba ang ginawa ni Mayor Diaz? Bakit?
Gawain 4
Panuto: Basahin ang maikiling kwentong nagsasaad ng argumento tungkol sa pamilya.
“Ang Bahay na Marmol sa Gitna ng Gubat”
Isulat ni Sandy Ghaz
Bakasyon na naman at nagpasya ang mag-asawang Rodel at Cynthia na dalhin ang kanilang
dalawang anak sa lugar na hindi pa nila napupuntahan. Dinala ng mag-asawa sina Rolly at Cindy
sa kagubatan ng Darib.
Magkaklase sina Rodel at Cynthia noong nasa kolehiyo sila at minsan ay nakapunta na sila
sa Gubat ng Darib para sa kanilang proyekto. May iilang kwarto o papag doon na pwedeng
rentahan para sa bakasyon.
“Maganda ba doon Papa? Ba’t doon tayo pupunta at hindi na lang sa mall?” tanong ng
bunsong si Cindy sa ama niya.
“Para makita niyo ng kuya mo ang mga magandang tanawin sa Darib. Kakaiba kung doon
tayo magbabakasyon,” paliwanag ng ama.
Nakarating na sila sa Kagubatan ng Darib pagkatapos ng limang oras na biyahe sa bus at
halos isang oras na paglalakad. Nadaanan nila ang marmol na bahay sa gitna ng gubat.
“Wala pa ito noon nung pumunta tayo rito. Kanino kaya ang magarang bahay na ito?”
tanong ni Cynthia sa asawa niya.
Tiningnan lang ni Rodel ang bahay at nagkibit-balikat. Kahit siya ay manghang-mangha
sa marmol na tahanan sa gitna ng gubat. Pati ang dalawang bata ay gandang-ganda sa bahay na
iyon.
Pagdating nila sa papag na nirentahan nila, agad ng naghanda ng hapunan ang mag-asawa.
Sina Rolly at Cindy naman ay naglakad-lakad. Bumalik sila sa marmol na tahanan.
Subalit, bago pa sila makalapit doon ay tinawag na sila ni Mang Lucio, ang tagapagbantay
sa kagubatan. Habang naglalakad sila pabalik, doon ikinuwento ng matanda kung bakit hindi sila
dapat lumapit doon.
“Masungit ang matandang lalaki na nakatira diyan. Nag-iisa lang siya diyan at hindi alam
kung bakit diyan siya tumira, e, halata namang mayaman siya. Ang pagkakaalam ko ay iniwan na
siya ng pamilya niya,” sabi ni Mang Lucio sa dalawang bata.
Nakabalik na sina Rolly at Cindy sa papag at kumain na kasama ang kanilang mga
magulang. Nanood rin sila ng mga bituin bago matulog. Kinabukasan, maagang nagising ang
dalawang bata.
“Tara Cindy balik tayo roon sa bahay na marmol,” pagyaya ni Rolly sa nakababatang
kapatid niya.
Nag-aalinlangan pang sumama si Cindy pero alam naman niya na hindi siya pababayaan
ng kuya niya kaya lumakad na sila.
Pagdating doon, saktong lumabas ang matanda na nakatira sa bahay na marmol. Tinawag
sila at ipinapasok sa bahay nito. Niyaya pa silang kumain at habang naghahanda ang matanda ng
masasarap na pagkain ay nagkukwento siya.
“Matapang rin kayo noh at bumalik pa kayong dalawa kahit sinabihan na kayong masungit
ako. Hindi naman talaga ako ganun sa lahat. Kadalasan, ayaw ko lang ng mga batang sobrang kulit
at mga taong mapanghusga.
Iniwan na ako ng pamilya ko dahil hindi na raw nila kaya ang pag-uugali ko. May bago na
silang pamilya at ako’y nakalimutan na kaya kayo, iwasto niyo ang mga masasama niyong ugali
habang bata pa kayo,” payo ng matanda sa dalawang bata.
Sinabayan nina Rolly at Cindy sa pagkain ang matanda dahil marami itong hinanda.
Patuloy pa rin sa pagkwento ang matandang si Douglas.
Ayon sa kanya, talagang mayaman sila kaya lang palagi siyang walang oras sa pamilya
niya noon at palagi silang nag-aaway sa sama ng ugali niya. Isang araw, nagulat na lang siya na
nilisan na nila ang mansyon nila at hindi na nagpakita kailanman.
“Nalaman ko na lang na bumuo na ng bagong pamilya ang aking asawa kasama ang aming
tatlong anak. Ayaw na nilang bumalik sa akin at kahit naghihirap sila ngayon ay mas pipiliin daw
nila ang buhay na iyon kaysa makasama ang isang tulad ko.
Ngayong wala na ang pamilya ko, para wala na rin ako sa mundong ito. Aanhin ko tong
sandamakmak na pera, e, wala naman akong kasama sa buhay,” malungkot na pahayag ni Douglas.
Bago pa magpatuloy sa pagkwento ang matanda ay narinig na niyang may sumisigaw sa
labas. Iyon ay ang ama ng dalawang bata na si Rodel.
“Palabasin mo ang mga anak ko. Mga bata lang iyan,” sigaw ng ama na alalang-alala sa
kanyang dalawang anak.
Agad na ipinalabas ni Douglas sina Rolly at Cindy. Pinadalhan niya pa ito ng mga
masasarap na pagkain. Galit si Rodel at pinapangaralan ang dalawang bata habang sila’y
naglalakad pabalik sa kanilang papag.

Pagdating nila roon, tumakbo at niyakap ng mahigpit ni Cindy ang mama niya.
“Mama ang bait-bait po ni Lolo Douglas at nakakaawa siya. Tama kayo, kakaibang
bakasyon nga ang mararanasan namin dito,” sabi ng bata sa nanay niya.
Kinuwento nina Rolly at Cindy ang nangyari. Hangang-hanga ang mag-asawa sa mga aral
na napulot ng kanilang dalawang anak mula sa kwento ng matanda.
Bago sila umuwi, dumaan sila sa bahay na marmol sa gitna ng gubat at humingi ng patawad
si Rodel sa matanda. Nagpasalamat rin ang pamilya sa mga masasarap na pagkain na ipinadala
niya.
1. Sino ang matandang nakatira sa bahay na marmol?
2. Ano ang ugaling kinatatakutan ng iba sa matanda?
3. Bakit siya nag-iisa sa kanyang bahay?
4. Ano ang payo ni Mang Douglas sa magkapatid?
5. Ano-anong aral ang napulot sa kuwento?
Gawain 5
Panuto: Basahin ang balagtasan o debate “Yaman vs Talino,” pagkatapos sagutin ang mga
tanong tungkol dito.
36
Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times.
Sagutin ang mga tanong.
1. Ano ang paksa ng balagtasan o debate?
2. Ano ang nagagawa ng talino sa tao?
3. Ano naman ang naibibigay ng yaman sa buhay natin?
4. Kung ikaw ang pamimiliin, alin ang iyong pipiliin yaman o talino? Bakit?
5. Bakit parehong mahalaga ang yaman at talino?
Gawain 6
Panuto: Basahing mabuti ang balita.
Almusal Para sa Mag-aaral

(Hinalaw sa Philstar.com)
Magkakaloob ang administrasyon ni Pangulong Rdorigo Roa Duterte ng libreng almusal o
meryenda sa mahigit 50,000 mag-aaral sa pampublikong paaralang elementarya. Gagawin ang
hakbang na ito upang maging higit na aktibo at alerto sa pag-aaral ang mga bata. Sa ganitong
paraan, mababawasan at malulutas ang suliranin sa malnutrisyon at paghinto sa pag-aaral ang mga
mag-aaral.
Nasa ilalim ng National Feeding Program ng School Health Nutrition Center (SHNC) ang
programang ito katulong ng mga kawani ng Kagawaran ng Edukasyon at mga guro ng bawat
paaralang mabibigyan ng benepisiyo.

1. Ano ang proyekto ng pangulo sa balita?
2. Ilang mag-aaral ang magiging benepisyo ng libreng almusall at meryenda?
3. Ano ang layunin ng proyekto?
4. Ano ang maitutulong ng proyektong ito sa mga mag-aaral na katulad mo?
5. Bakit kinakailangang maging malusog ang mga mag-aaral?
Mga Sanggunian
https://www.bomboradyo.com/cauayan/
https://www.slideshare.net/lazojovina/editoryal
https://philnews.ph/2018/11/20/maikling-kwento-bahay-marmol-gitna-gubat/
https://www.wattpad.com/409445423-tula-balagtasan-yaman-vs-talino

Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. COVID-19
2. Dahil nagsimula ito noong 2019 kaya tinawag Corona Virus Disease 2019 o COVID-19
3. Noong March 15, 2020
4. Para maiwasan ang mabilis na pagkalat ng pandemiya o virus, o mabilis na pagkahawa
ng mga tao sa mga nagpositibo ng virus.
5. Ang Covid-19 ay isang nakakahawa at nakakamatay na virus.
Gawain 2
1. Virus na kumalat sa mundo
2. COVID-19
3. Nahahawa ang mga tao sa virus na ito kung may nakasalamuha silang taong positibo sa
virus na ito
4. Tinawag itong Corona Virus dahil parang corona ang itsura nito
5. Maiiwasan natin ito kung tayo ay manatili lamang sa bahay at sundin lahat ng health
protocols tulad ng pagsuot ng facemask, faceshield at pagdisinfect o paggamit ng alcohol.
Gawain 3
1. Purok 7, Alibagu, City of Ilagan
2. Si Mayor Jay Diaz
3. Idineklara niya ito upang matutukan ang contact tracing sa mga nakasalamuha ni CV60,
45 anyos, OFW na galing sa Riyadh, Saudi Arabia.
4. Noong June 15, 2020.
5. Opo/Oo, upang maiwasan ang paglaganap ng virus sa buong siyudad ng Ilagan/sa Purok
7, Alibagu.
Gawain 4
1. Si Mang Douglas
2. Masungit
3. Iniwan sya dahil sa sama ng kayang pag-uugali
4. Pinayuhan niya ang magkapatid na habang maaga pa ay baguhin na nila ang masama
nilang ugali.
5. Maging mabait sa mga tao sa paligid
Mas pahalagahan ang pamilya kaysa pera
Bigyan ng pagkakataon ang isang tao na magbago
Magsumikap na magpatuloy sa buhay gaano man kabigat ang iyong idinadala
Magbago pa maging huli ang lahat

Gawain 5
1. Yaman vs Talino
2. Kung ikaw ay matalino di ka madaling maloko, nakakaisip ka agad ng paraan upang
malutas ang isang suliranin/problema
3-5. Iwasto ang sagot ng mga bata batay sa ganda ng kanilang paliwanag
Pangwakas
1. Almusal para sa mag-aaral
2. 50,000 na mag-aaral
3. Gagawin ito upang maging higit na aktibo at alerto sa pag-aaral ang mga bata. Para
mababawasan at malulutas ang suliranin sa malnutrisyon at paghinto sa pag-aaral ang
mga mag-aaral.
4. Hindi magugutom ang mga batang walang baon at magiging malusog ang bawat bata
5. Upang maging aktibo sila sa klase at para hindi sila maging sakitin
Ihinanda ni:
REYMA M. ASTELERO

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto

Ang Editoryal o Pangulong-tudling ay isang mapanuring pagpapakahulugan ng kahalagahan
ng isang napapanahong pangyayari upang magbigay kaalaman, makapagpaniwala, o makalibang
sa mga mambabasa. Ito ay tinatawag ding tinig ng pahayagan.
Mga Bahagi ng Editoryal

1. Panimula o news peg. Ito ang paksa o balitang batayan ng isusulat na tudling. Narito ang mga
tala o o detalye ng paksa. Kailangang ito ay maikli lamang.
2. Katawan. Ito ang kuro-kuro o palagay ng sumulat ukol sa paksa. Maaaring laban o sang-ayon
siya sa paksa. Narito rin ang layunin ng sumulat ng editorial.
3. Pangwakas.Pagpapatibay ito ng kuro-kuro at pagbibigay ng mungkahi o solusyon sa tinatalakay
na isyu.
Mga Uri ng Editoryal

1. Namumuna. Naglalahad ng kagalingan o kahinaan ng isang isyung tinatalakay ngunit kita pa
rin kung sino ang kanino kampi o panig.
2. Nagpapabatid. Ito’y nagbibigay kaalaman o linaw sa ilang pangyayaring hindi gaanong
maunawaan.
3. Nagpapakahulugan. Binibigyang kahulugan ang isang pangyayari.
4. Nanghihikayat. Nagbibigay ng puna sa isang kalagayan, sa isang tao, o sa isang paraan ng pag-
iisip. Naglalayong makuha ang paniniwala ng iba at makapagbunsod ng pagbabago ngunit ang
binibigyang diin ay makahikayat.

5.Nagpaparangal o nagbibigay puri. Binibigyang halaga ang isang taong may kahanga-hangang
nagawa, katangi-tanging gawain, o nagpaparangal sa isang taong namayapa na, na mat nagawang
pambihirang kabutihan.
6. Nagpapahayag ng natatanging araw. Ipinaliliwanag ang kahalagahan ng isang natatanging
okasyon sa bansa.
7. Nanlilibang. Ito ay isang editorial na sa pang-ibabaw na anyo’y mapapansing nakalilibang,

subalit kung susuriing mabuti’y may madaramang natatagong iba at malalim na kahulugan.
Kasanayang Pagkatuto at Koda

Naisasalaysay ang mahahalagang detalye sa napakinggang editoryal (Quarter 3, Week) internet
Gawain 1
Panuto: Basahin, suriin at unawain ang halimbawang ito ng editoryal. Sagutin ang mga susunod
na katanungan.
Bakit Hindi Kumpiskahin?

Binalaan ni Sen. Juan Ponce Enrile si Sec. Mike Defensor ng Department of Environment
and Natural Resources. Pinag-iingat ng senador ang kalihim sa pagkumpiska sa mga trosong
inanod mula sa kabundukan ng Aurora. Binigyan diin ng babala ang kalihim sa pagpapasara sa
mga logging firm kundi ay mahaharap diumano ito sa patung-patong na kaso mula sa mga may-
ari ng kumpanya. Sabihin na nating lehitimo ang mga kumpanyang may-ari ng mga trosong inanod
sa kasagsagan ng bagyo.
Subalit bakit pinabayaan ang mga ito at hindi dinala kaagad sa mas ligtas na lugar
pagkatapos putulin kaya nagdulot tuloy ng panganib sa buhay ng mga residente? Ngayon ay
nakahambalang lamang ang mga torso. Hahayaan na lamang ba na mabulok ang mga ito gayong
wala pang logging firm ang umaangkin at kumukuha sa mga pinutol nitong puno kung sa kanila
nga ang mga ito?
Halaw sa Abante Tonite

1. Paano ito isinulat?
_
2. Paano inilahad ang pahayag?

3. Bakit tinawag itong editorial?
4. Anong uri ito ng editorial?
Gawain 2
Panuto: Basahin at intindihing mabuti ang mga pangungusap. Tukuyin ang uri ng editoryal na
ipinahahayag at isulat ang kasagutan sa patlang.
1. Nakakawili ang paksa at nakalilibang sa mambabasa.
2. Nililinaw ang isang isyu.
3. Nanghihikayat upang sumang-ayon sa isyung pinapanigan.
4. Nag-uukol ng papuri o karangalan sa isang tao.
5. Binibigyang kahulugan ang isang pangyayari.
6. Isang hayagang panunuri.
7. Ipinaliliwanag ang kahalagahan ng natatanging okasyon.
Gawain 3
Panuto: Tukuyin ang bahagi ng editoryal. Isulat sa patlang kung ito’y panimula, katawan o
pangwakas.
1.
Pabata ng pabata ang mga sangkot sa karahasan at kriminalidad na karaniwan ay lango sa
mga ipinagbabawal na gamut. Kapag naaprubahan at naipatupad na ang panukalang batas na ito,
maaaring mabawasan na, kundi man, masusugpo na nang tuluyan ang drug addiction sa bansa.
2.
Isang magandang panukalang batas ang inihain sa Kongreso ni Kinatawan Connie Dy ng
Lungsod ng Pasay tungkol sa pagpapadrug test ng mga estudyante na ang pamahalaan ang
gagastos.

3.
Bagama’t nangangahulugan ito ng dagdag gastos para sa Kagawaran ng Edukasyon na
hirap na hirap na matugunan ang sapin-saping pangangailangan sa kakarampot na badyet, isa
itong mabisang hakbang upang matukoy at matulungan ang mga kabataang nalululong sa droga
na ayon sa pinakahuling survey ay umabot na sa 5.2 milyon.
Hindi maikakailang ang karaniwang nabibiktima ng mga nagtutulak ng mga
ipinagbabawal na gamut ay mga kabataang wala o kulang sa kamuwangan sa masasamang dulot
nito. Kapag natukoy na ang mga kabataang ito sa pamamagitan ng drug test, madali na lamang
silang mabigyan ng kaukulang lunas ng mga kinauukulan.
Gawain 4
Panuto: Tukuyin kung anong uri ng editoryal ang bawat isa ayon sa pamagat. Piliin ang
kasagutan sa kahon sa ibaba.
Nanlilibang Nagpapahayag ng Natatanging Araw
Nanghihikayat Namumuna
Nagpapabatid Nagpapakahulugan
Nagbibigay Puri o Parangal
1. Ang Diborsyo: Makakabuti Ba o

Makakapinsala?
2. Panukalang bata sa Diborsyo,
Suportahan.
3. Araw ng Kalayaan, Ginunita sa
Malakanyang
4. Bagong Istilo sa Kasuotan,
Kinaaliwan.
5. Paano Isinasagawa ang Pagpaplano ng
Pamilya?
6. Sergio Osmena Sr., Kapurihan ng Cebu.

7. Paano Isinasagawa ang Pagpaplano ng
Pamilya?
8. Ang Aborsyon, Dapat Bang Bigyan ng
Ligalisasyon? _
9. Itaguyod ang Proyekto ng
Paaralan.
10. Manuel L. Quezon, Ama ng Wikang
Pambansa.
Mga Sanggunian
A. Aklat
B. Internet
http://.takdangaralin.com/filipino/editoryal/editoryal-pagsulat-ng-editoryal-o-
pangulong-tudling/
https://www.scribd.com/doc/240269144/Mga Bahagi ng Editoryal
https://www.slideshare.net/mobile/

Susi sa Pagwawasto:
Gawain 2
1. Nanlilibang
2. Nagpapabatid
3. Nanghihikayat
4. Nagpaparangal o nagbibigay-puri
5. Nagpapakahulugan
6. Namumuna
7. Nagpapahayag ng natatanging araw
Gawain 3
1. Pangwakas
2. Panimula
3. Katawan
Gawain 4
1. Namumuna
2. Nanghihikayat
3. Nagpapahayag ng Natatanging Araw
4. Nanlilibang
5. Nagpapabatid
6. Nagpaparangal o Nagbibigay-puri
7. Nagpapabatid
8. Namumuna
9. Nanghihikayat
10. Nagpaparangal o Nagbibigay-puri
Inihanda ni:
RENAN B. SOTEO
Guro, Baligatan Elementary School
May-akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto

Ang opinyon ay sariling pahayag laman. Matatawag na opinyon ang mga pahayag mula sa
mga paliwanag lamang batay sa mga totoong pangyayari.
Ginagamitan ito ng mga salita o parirala tulad ng: sa aking palagay, sa nakikita ko, sa pakiwari ko,
kung ako ang tatanungin, para sa akin, atbp.
Halimbawa: Para sa akin, si Bea Alonzo ang pinakamaganda sa mga babaeng artista.
Ang katotohanan ay totoong pangyayari. Ang pahayag na may katotohanan ay kadalasang
sinusuportahan ng pinagkunan. Ito ay mga impormasyong maaaring mapatunayang totoo.
Ginagamitan ito ng mga salita o parirala tulad ng batay sa, sa resulta ng, pinatutunayan ng,
pinatunayan ni, sang-ayon sa, atbp.
Halimbawa: Ang Mt. Apo ang pinakamataas na bundok sa Pilipinas.

Nasusuri kung opinyon o katotohanan ang isang pahayag (Quarter 3, Week, Yaman
ng Lahi Wika at Pagbasa sa Filipino, Kagamitan ng Mag-aaral, p. 121-130) internet
Gawain 1
Panuto: Basahin, suriin at unawain ang balita.

Iloilo, 4 Ginto sa Arnis
DUMAGUETE CITY, Pilipinas – Hindi man inaasahan ngunit maagang namayagpag ang
delegasyon ng Iloilo sa paligsahan sa arnis sa 2012 POC-PSC National Games na ginanap sa
Negros Occidental.
Inangkin ng Iloilo sa pamamagitan nina Glory Joy Bartonico at Warlie Gumban ang dalawa
sa unang apat na tropeyong ginto sa women’s solo baston at men’s double baston events ayon sa
pagkakasunod. Ngunit ang nasabing panalo ay parehas na hindi inaasahan ng dalawang atleta dahil
sa magkaibang kadahilanan.
Ang 18 anyos na si Bartonico, second year BS Math student ng Western Visayas College of
Science and Technology ay di inaasahan ang paglalaro sa event na ito dahil isang araw lamang
niyang binuo ang kanyang routine bago sumalang sa laro sa kakulangan ng manlalaro.
Hindi naman nakapag-ensayo nang maayos ang 18-anyos na si Gumban, working student sa
Western Visayas State University kung saan kumukuha siya ng kursong Marine Engineering.
Mismong ang kanilang pinakabatang coach sa kompetisyong si Cindy Abegail Monte, may
edad 16 na taon ay umamin na hindi sila umaasa na maagang mamayagpag sa kanilang laro.
“Actually wala po kaming gaanong inaasahan pa rito. Basta maipakita lamang po namin na
kaya rin naming maglaro at sumabay sa mga kilala at magaling sa arnis”, ani Monte, gold medalist
sa Palarong Pambansa. – Marivic Awitan
http://www.balita.net.ph/2012/05/28/iloilo-4-ginto-sa-arnis
Katotohanan Ito! Opinyon Mo!

Panuto: Mula sa binasang balita tungkol sa larong arnis, pumili ng apat na katotohanan. Ibigay
din ang opinyon mo tungkol dito.
Katotohanan Ito! Opinyon Mo!

Gawain 2
Panuto. Tukuyin kung ang pangungusap ay opinyon o katotohanan. Isulat ang sagot sa patlang.
1. May pitong araw sa isang lingo.
2. Sabado ang pinakamasayang araw para sa akin.
3. Ang mga taong naninigarilyo ay masasama.
4. Ang mga prutas ay may iba’t-ibang bitamina at mineral.
5. Ang Pasko ay ipinagdiriwang tuwing ika-25 ng Disyembre.
6. Dapat bigyan ng regalo ang mga bata tuwing Pasko.
7. Kapag mayaman ang pamilya, masayahin ang mga mitembro nito.
8. Labag sa ating batas ang magbenta ng alak sa mga bata.
9. Si Kris Aquino ay isa sa pinakamagaling na aktres sa Pilipinas.
10. Ang Boracay ay matatagpuan sa probinsiya ng Aklan.
Gawain 3
Panuto: Magsulat ng 5 pangungusap na nagpapahayag ng katotohanan at 5 pangungusap na
nagpapahayag ng opinyon.
Katotohanan
1.
2.
3.
4.
5.

Opinyon
1.
2.
3.
4.
5.
Gawain 4
Panuto: Isulat sa patlang ang titik K kung ang pangungusap ay nagsasaad ng katotohanan at
isulat ang titik O kung ito ay isang opinyon.
1. Ang Sahara ay isang malaking disyerto sa Aprika.
Hindi mabubuhay ang mga tao sa isang disyerto tulad ng Sahara.
2. Mas mabilis ang biyahe sa eroplano kaysa sa barko.
Mas nakakatakot ang sumakay sa eroplano kaysa sa barko.
3. Masaya ang magkaroon ng alagang hayop sa bahay.
Ang mga aso at pusa ay maaaring alagaan sa bahay.
4. Mas maganda ang babaeng maputi kaysa sa maitim.
May mga sabon na nagpapaputi ng kutis.
5. Ang kuwento ng Alamat ng Paru-paro ay binasa ng aming guro sa klase.
Naniniwala ako na totoo ang alamat na ito.
6. Ang asignaturang Math ay mahirap intindihin.
Isa ang Math sa mga asignatura sa elementarya.
7. Ang Jollibee at Mc Donald ay parehong may tindang pritong manok.
Mas masarap ang pritong manok sa Mc Donald kaysa sa Jollibee.

8. Karapatan ng bawat batang Pilipino ang makapag-aral.
Dapat sa pribadong paaralan mag-aral ang mga bata.
9. Nakasuot ng puting t-shirt at maong si David.
Hindi bagay ang itim na sapatos sa damit at maong ni David.
10. Matatagpuan ang Bulkang Mayon sa Albay.
Higit na mas maganda ang Bulkang Pinatubo kaysa sa Bulkang Mayon.
Mga Sanggunian
A. Aklat
Yaman ng Lahi, Wika at Pagbasa sa Filipino Manwal ng Guro, p.
Yaman ng Lahi, Wika at Pagbas sa Filipino, Kagamitan ng Mag-aaral, p. 124-125, 127
B. Internet
Hayzkul.blogspot.com/2015/09/kahulugan-ng-opinyon-at-katotohanan.html?m=1
http://www.balita.net.ph/2012/05/28/iloilo-4-ginto-sa-arnis
https://samutsamot.com./2015/01/031/katotohan-o-opinyon-worksheets
Susi sa Pagwawasto:
Gawain 2
1. Katotohanan
2. Opinyon
3. Opinyon
4. Katotohanan
5. Katotohanan
6. Opinyon
7. Opinyon
8. Katotohanan
9. Opinyon
10. Katotohanan

Gawain 4
1. Katotohanan
Opinyon
2. Katotohanan
Opinyon
3. Opinyon
Katotohanan
4. Opinyon
Katotohanan
5. Katotohanan
Opinyon
6. Katotohanan
Opinyon
7. Katotohanan
Opinyon
8. Katotohanan
Opinyon
9. Katotohanan
Opinyon
10. Katotohanan
Opinyon
Inihanda ni:
RENAN B. SOTELO
May-akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto

Ang magagalang na pananalita ay ginagamit sa iba’t-ibang paraan. Narito ang ilang
halimbawa ng mga magagalang na salita na ginagamit sa iba’t-ibang paraan:
Pagbati
• Magandang umaga po!
• Kumusta na po kayo?
Paghingi ng Paumanhin
• “Pasensya na po kayo sa nangyari”.
• “Humihingi po ako ng tawad sa aking nagawa, di ko sinasadya”.
Pagtanggap ng panauhin
• “Tuloy po kayo sa aming munting tahanan”.
• “Dumito muna kayo habang hinihintay ninyo si tatay”.
Pagpapakilala
• “Nais ko pong ipakilala ang aking ina na si Ginang Perlita Sotelo”.
• “Ako po si David, kamag-aral ng anak ninyo”.
Sa pakikipag-argumento o pakikipagdebate man ay nararapat rin na gumamit ng mga
magagalang na pananalita. Sa kabuuan, ang paggamit ng mga ito ay nagpapakita ng paggalang at
respeto sa kausap.
Halimbawa ng mga magagalang na pananalita sa pakikipag-argumento o pakikipagdebate.
• “Sa aking palagay, wala pong katotohanan iyan sapagkat ................. ”

• “Hindi po ako sang-ayon sa inyo sapagkat ......... ”
• Nais ko pong salungatin ang inyong opinyon sa dahil...... ”

Nagagamit sa pagpapahayag ang magagalang na salita sa hindi pag-sangayon, pakikipag-
argumento o pakikipagdebate. (Quarter 3, Week) internet
Gawain 1
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na mga pahayag. Salungatin ang mga ito at gumamit ng
mga magagalang na pananalita sa pakikipag-argumento.
Halimbawa:
Sa aking pananaw, ang mga mayayaman ay masayahing tao.
Pagsalungat: Di po ako sang-ayon sapagkat di lahat ng mayayaman ay masaya at kuntento sa
buhay.
1. Ang mga Pilipino ay kulang sa disiplina.
Pagsalungat:
2. Mas magaganda ang mga mapuputing babae kaysa sa maiitim.

Pagsalungat:
3. Mas masisipag ang mga Amerikano kaysa sa mga Pilipino.

Pagsalungat:
4. Karamihan ng mga mahihirap ay tamad.

Pagsalungat:
5. Ang paglaganap ng sakit na COVID 19 ay di dapat ikabahala.

Pagsalungat:
6. Ang mga kabataan ngayon ay di marunong rumespeto.

Pagsalungat:

7. Ang lahat ng Ilokano ay kuripot.
Pagsalungat:
8. Mas mainam tumira sa siyudad kaysa sa probinsiya.

Pagsalungat:
9. Madali at magaan ang buhay ng mga OFW sa ibang bansa.

Pagsalungat:
10. Di kailangang kumain ng prutas at gulay upang lumusog.

Pagsalungat:
Gawain 2
Panuto: Basahin at suriin ang bawat pahayag. Isulat ang TAMA o MALI sa patlang.
1. Maging magalang pa rin sa pananalita kahit sa pakikipag-argumento o
pakikipagdebate.
2. Ipagpilitan ang opinyon kahit hindi tama, manalo lamang sa debate o
argumento.
3. Makipagdebate o makipag-argumento na hindi kailangang makipag-away.
4. Hindi pinapakinggan ang opinyon ng iba sa pakikipag-argumento o debate.
5. Sa pakikipagdebate o argumento, isipin na ang iyong ideya o opinyon ang
laging tama.
6. Gumamit ng angkop na magagalang na salita sa pakikipagdebate o argumento.
7. Huwag bigyan ng pansin ang opinyon ng iba.
8. Mahalagang may malawak na kaalaman tungkol sa paksang
pakikipagdebatehan.
9. Igalang ang opinyon ng bawat isa sa pakikipagdebate o argumento.
10. Sa pakikipagdebate o argumento, kailangang mahikayat at mapaniwala ang
mga mambabasa sa iyong opinyon o ideya.

Gawain 3
Panuto: Sang-ayon ka ba o hindi sang-ayon sa legalisasyon ng aborsyon sa Pilipinas?
Magsulat ng isang debate o argumento tungkol sa isyung ito. Gumamit ng mga magagalang na
salita sa pagpapahayag.
Rubriks sa Pagsulat ng Debate o Argumento
10-8 7-6 5-0

Nilalaman Ang nilalalaman ay may Iilan sa mga nilalaman ay Ilan sa nilalaman ay
kaugnayan sa paksa na may may kaugnayan sa paksa na walang kaugnayan sa
sapat na pang-unawa. may sumusuportang detalye paksa at may limitadong
sa pang-unawa. pang-unawa.
Paglalahad Tamang paggamit ng wika. Kasiya-siyang paggamit ng Mahinang paggamit ng
wika. wika.
Istruktura Pagkakasunod-sunod na Pagkakasunud-sunod na Ang mga kaisipan ay
paglalahad ng kaisipan at paglalahad ng kaisipan, masyadong kalat.
organisadong pabuo ng organisadong paraan ng
kapani-paniwalang katwiran. pagbuo ng katwiran.
Orihinalidad Matibay na ebidensya para sa Kasiya-siyang suportang Mahinang
mensahe. detalye para sa mensahe. suporta/ebidensiya para
sa mensahe.
Mga Sanggunian
A. Aklat
B. Internet
https://www.slideshare.net/mobile/razelrebamba9/paggamit-ng-magagalang-na-pananalita-na-
angkop-sa-sitwasyon/

Susi sa Pagwawasto:
Gawain 2
1. Tama
2. Mali
3. Tama
4. Mali
5. Tama
6. Tama
7. Mali
8. Tama
9. Tama
10. Tama
Inihanda ni:
RENAN B. SOTELO
May-akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto

Mga Tuntunin sa Pagsulat ng Editoryal
1. Magkaroon ng kawili-wiling panimula, maikli lamang upang akitin ang mambabasa.
2. Buuin ang katawan sa pamamagitan ng paglalahad ng mga katibayan ng maayos at
malinaw.
3. Iwasan ang pagbibigay ng pangkalahatang patakaran, sa halip ay
a. Gumamit ng mga halimbawa at paglalarawan upang pagtibayin ang simulain.
b. Gumamit ng paghahambing at pag-iiba-iba.
c. Banggitin ang pinagmulan ng mga inilahad na kalagayan.
4. Tapusin ng naaangkop.
5. Tandaan na ang pinakapansing bahagi ay ang panimula at ang panapos.
6. Huwag mangaral, ilahad lamang ang katwiran at hayaang ang mambabasa ang gumawa
ng sariling pagpapasiya.
7. Sundin ang lahat ng simulain sa mabisang pagsulat-kaisahan (Unity), linaw (clarity),
pagkakaugnay-ugnay (coherence) at diin (emphasis).

Nakasusulat ng argumento at editoryal (Quarter 3, Week) internet

Gawain 1
Panuto: Basahin at sagutin ang mga sumusunod na mga katanungan.
1. Ano ang kahulugan ng editoryal ayon sa iyong sariling pang-unawa?
2. Anu-ano ang mga iba’t-ibang uri ng editoryal?
3. Anu-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagsusulat ng editoryal?
4. Anu-ano ang mga nililinang na kasanayan sa pagsusulat ng editoryal?
5. Anu-ano ang mga naitutulong ng editoryal sa mga mambabasa?
Gawain 2
Panuto: Sumulat ng editoryal tungkol sa “Edukasyon sa Gitna ng Pandemya sa Pilipinas”.
Rubriks sa Pagsulat ng Editoryal
10-8 7-6 5-0

wika. wika.
sa mensahe.
Gawain 3
Panuto: Basahin at intindihin ang mga pangungusap. Isulat sa patlang ang T kung ang
pahayag ay tama at M kung mali.
1. Tiyaking nauunawaang mabuti ang sitwasyon o isyu na nais isulat.
2. Gawing paliguy-ligoy ang takbo ng mga pahayag o impormasyon.
3. Isang paksa lamang ang tinatalakay.
4. Maaring magmura, mangaral o manermon sa pagsusulat ng editoryal.
5. Kawili-wili at maliwanag ang paglalahad.
6. Ang pinakapansing bahagi ay sa gitna o katawan ng editoryal.

7. Banggitin ang pinagmulan ng inilahad na impormasyon o kalagayan.
8. Tandaang ang pinakapansing bahagi ay ang panimula at panapos.

9. Sulatin ng payak o simple lamang at di paliguy-ligoy.
10. Sariling opinyon o sariling paniniwala lamang ang ipahayag sa pagsulat ng editoryal.
Mga Sanggunian
A. Aklat
B. Internet
http://filipinocorner.blogspot.com/2010/11/mga-tuntuning-dapat-sundin-sa-
pagsulat.html?m=1
Susi sa Pagwawasto:
Gawain 2
1. Tama
2. Mali
3. Tama
4. Mali
5. Tama
6. Mali
7. Tama
8. Tama
9. Tama
10. Mali
Inihanda ni:
RENAN B. SOTELO
May-akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto

Ang posisyong papel, kagaya ng isang debate, ay naglalayong maipakita ang katotohanan at
katibayan ng isang tiyak na isyung kadalasan ay napapananahon at nagduddulot ng magkakaibang
pananaw sa marami depende sa persepsiyon ng mga tao.
Ang layunin ng posisyong papel ay mahikayat ang madla na ang pinaniniwalaan ay

katanggap-tanggap at may katotohanan. Mahalagang maipakita at mapagtibay ang argumentong
pinaglalaban gamit ang mga ebidensiyang magpatotoo sa posisyong pinaniniwalaan o
pinaninindigan.
Kapag nailatag na ang kaso at posisyon hinggil sa isyu, mahalagang mapatunayang totoo at
katanggap-tanggap ito sa pamamagitan ng paggamit ng mga ebidensiyang kinapapalooban ng mga
katotohanan, opinyon ng mga taong may awtoridad hinggil sa paksa, karanasan, estadistika, at iba
pang uri ng katibayang magpapatibay sa posisyong pinanghahawakan.
Sa pagsulat ng posisyong papel, ay mahalaga ang pagkakaroon ng isang mahusay at

magandang paksa ngunit higit na mas mahalaga ang kakayahang makabuo ng isang kaso o isyu.
Maaaring ang paksa ay maging simple o komplikado ngunit ang iyong gagawing argumento o
pahayag ay mahalagang maging matibay, malinaw at lohikal.
Mga Dapat Isaalang-alang Para sa Mabisang Pangangatwiran
1. Alamin at unawain ang paksang ipagmamatuwid.

2. Dapat maging maliwanag at tiyak ang pagmamatuwid.
3. May sapat na katwiran at katibayang makapagpatunay.
4. Dapat ay may kaugnayan sa paksa ang katibayan at katwiran upang makapanghikayat.
5. Pairalin ang pagsasaalang-alang at bukas na kaisipan sapagpapahayag ng kaalamang
ilalahad.

6. Tiyaking mapagkakatiwalaan ang mga ilalahad na katwiran.
Mga Hakbang sa Pagsulat ng Posisyong Papel

1. Pagpili ng paksa batay sa interes
2. Magsagawa ng paunang pananaliksik
3. Hamunin ang iyong sariling paksa
4. Magpatuloy upang mangolekta ng sumusuportang katibayan
5. Lumikha ng balangkas(outline)
Nakasusulat ng paliwanag, usapan, puna tungkol sa isang isyu, opinyon tungkol sa

isang isyu, ng mga isyu/argumento para sa isang debate.(Quarter 3, Week) internet
Gawain 1
Panuto: Basahin at sagutin ang mga sumusunod na mga katanungan.
1. Ano ang kahulugan ng posisyong papel batay sa iyong sariling pang-unawa?

2. Bakit mahalaga ang paglalatag ng mga argumento sa pagsulat ng posisyong papel?
3. Ano ang mga mahahalagang elemento sa pagsulat ng posisyong papel? Bakit ito mahalaga?
4. Anu-ano ang nililinang na kasanayan sa pagsulat ng posisyong papel?
5. Mahalaga bang isaalang-alang ang babasa ng iyong posisyong papel? Bakit?
Gawain 2
Panuto: Basahin at intindihin ng mabuti ang bawat pahayag. Isulat sa patlang ang TAMA o
MALI.
1. Ang posisyong papel ay isang salaysay na naghahayag ng posisyon, pananaw o
opinyon ng may akda ukol sa isang napapanahon o kontrobersyal na paksa.
2. Hindi na kailangan ng opinyon ng mga may awtoridad upang patunayan ang
inilalahad na mga katwiran.
3. Lumikha ng balangkas o outline sa pagsusulat ng posisyong papel.
4. Pumili ng paksa batay sa interes.
5. Tiyaking mapagkakatiwalaan ang inilalahad na katwiran.
6. Gawing paliguy-ligoy at di tiyak ang pangangatwiran.
7. Layunin ng posisyong papel ay mahikayat ang madla na ang pinaniniwalaan ay
katanggap-tanggap at may katotohanan.
8. Kahit sino ay maaaring hingan ng opinyon o pananaw upang gamitin sa

paglalahad ng mga katwiran.
9. Banggitin ang mga sanggunian o references sa pagsulat ng posisyong papel.
10. I-proofread o iwasto ang iyong ginawang posisyong papel.
Gawain 3
Panuto: Pumili ng paksa o isyu na napapanahon ngayon at magsulat ng posisyong papel para sa
isang debate.
Rubriks sa Pagsulat ng Posisyong Papel Para sa Isang Debate
10-8 7-6 5-0

wika. wika.
sa mensahe.

Mga Sanggunian
A. Aklat
B. Internet
https://elcomblus.com/pagsulat-ng-posisyong-papel/
Load original page from brainly.ph
Susi sa Pagwawasto:
Gawain 2
1. Tama
2. Mali
3. Tama
4. Tama
5. Tama
6. Mali
7. Tama
8. Mali
9. Tama
10. Tama
Inihanda ni:
RENAN B. SOTELO
May-akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
Reaksyon sa napakinggang Isyu

Reaksyon – hinahatulan o pinagpapasyahan ang kawastuhan at pagpapahalaga ng isang
tekstong binasa.
Kasanayang Pampagkatuto at koda

Nakapagbibigay ng reaksyon sa napakinggang paliwanag: sa isyu mula sa napakinggang
ulat F4PS-IIIe-8.8
Sa araling ito mahalaga ang pagbibigay ng reaksyon sa anumang mga kaisapang nabasa o
narinig upang mapalawak at mabigyang diin ang mga kaisipang ipinahahayag sa anumang binasa.
Gawain 1
Panuto: Isulat sa patlang ang titik ng angkop na reaksyon sa sumusunod ayon sa pangyayari.
1. Madalas ay ubod ng taas ang ating lipad at nalilimutan natin na tayo’y nakayapak sa
lupa.
a. Iwasan maging mapagmataas sa pagsasalita tignan muna ang sarili.
b. Mahilig makipagkwentuhan sa ilan
c. Gustong lumipad
2. Ikaw ay binibigyan ng pagkakataon na baguhin ang takbo ng panahon upang maibalik

ang dating ganda ng kapaligiran.
a. Mag-aral ng Mabuti
b. Iwasan ang paggawa ng nakakasira sa ating kapaligiran.
c. Palaging ikutin ang paligid.
3. Sa ating mga sarili mismo maaring mag-ugat ang pagiging pinakamahusay. Kung
sisismulan natin sa mga bagay o karanasang malapit sa atin ay higit na magiging madali.
a. Manghingi ng tulong sa ibang tao
b. Pagandahin ang paligid
c. Simulan muna sa sarili ang paggawa ng Mabuti o tama bago sa iba.
4. Unang araw ng pasukan. Masayang gumising si Paula at nasasabik pumasok. Tinawag sila
isa-isa ng kanilang guro upang magpakilala. Hindi agad sumagot si Paula.
a. Nahihiya siya sa kanyang kaklase.
b. Hindi siya nakinig sa kanyang guro.
c. Tumalikod siya sa kanyang guro at kaklase.
5. Gutom na gutom sina Keith at Kurt galling sa paaralan. Tamang tama ring naluto na ang
pagkaing inihanda ng kanilang nanay at agad inihain sa kanila.
a. Natugunan ang gutom na kanilang nararamdaman
b. Naubos agad ang pagkain
c. Silang dalawaang nagluto.
6. Naglalakad ka patungo sa inyong silid aralan nakita mo ang iyong kaklase na itinapon na
lamang ang basurang papel kung saan.
a. Pagsabihan na itapon sa tamang lalagyan ang basurang papel
b. Wala kang Nakita
c. Tutularan ang ginawa ng kaklase
7. Nabalitaan mo sa inyong lugar na may kapitbahay kang tinamaan ng sakit na covid.
a. Lalabas ng bahay at makikipagkwentuhan
b. Mananatili sa loob ng bahay

c. Lumipat ng tirahan
8. Napanuod mo sa telebisyon na kailangang magsuot ng facemask kung lalabas ng bahay.

a. Para hindi makaamoy ng mabaho
b. upang makaiwas sa usok ng sasakyan
c. Mababa ang tiyansang mahawaan o makahawa sa iba
9. Galing ka sa mataong lugar kung saan may namimigay ng libreng bigas.
a. Dumaretyo sa palikuran magpalit at maghugas ng kamay
b. Pumasok agad sa loob ng bahay
c. Pumasok at umupo agad sa upuan
10. Ayon sa kanyang ina ang kanyang kapatid ay namatay na at muling nabuhay.
a. Ang kanyang kapatid ay nagkasala at bumalik na nagsisi sa maling nagawa.
b. Nahirapan ang loob ng kanyang kapatid

c. Namatay at muling nabuhay ang kanyang kapatid
Gawain 2
Panuto: Lagyan ng tsek / ang kahon ng angkop na reaksyon sa sumusunod ayon sa pangyayari.
1. Pinatunayan ni Teresa Magbanua na ang mga Pilipino ay handang magsakripisyo at

magbuwis ng buhay para sa Kalayaan ng bayan. Nananalaytay sa kanyang dugo ang giting at
tapang ng isang tapang ng Pilipino.
Matigas ang ulo ng mga Pilipino.
Mahilig makipagdigmaan ang mga tao sa Pilipinas.
Ipagmalaki na ang mga Pilipino ay handang ipaglaban ang Kalayaan ng ating bansa.
2.May inilunsad na proyektong pera sa basura ang paaralan upang maging malinis ang
kapaligiran at kumita ng pera buhat sa basurang itinatapon ng mag-aaral.
Nalutas ang suliranin sa maruming kapaligiran at kumita pa ng salapi.

Walang pakialam ang namumuno sa paaralan sa maruming kapaligiran.

Lalong dumami ang nagkalat ng dumi sa paaralan.
Kumita ng salapi
3. Isang gabi hindi nakatulog si Joey ayaw humiwalay sa kanyang isipan ang usapang
patigilin siya sa pag aaral dahil wala na talaga silang pera.
Mag-iisip na siya ng paraan upang makapagpatuloy siya sa pag-aaral
Nagbibiro lang ang kanyang ina.
Gusting gusto niya ang pasya ng kanyang ina.
4. Sa isang liblib na pook ang mga mangagamot ay kailangan
Dumulog sa pamahalaan at humingi ng doctor na maipapadala doon
Maraming pera ang kikitain doon.
Maraming doctor sa syudad.
5. Naibibigay ng mga magulang ang lahat ng pangangailangan ng mga anak.
Magpasalamat sa mga magulang.
Balewalain ang mga magulang.
Huwag humingi sa mga magulang.
6. Ang coronavirus desease ay isang nakakahawang sakit na kumakalat ngayon sa buong

mundo.
Maghugas palagi ng kamay at magsuot ng facemask
Ipagwalang bahala ang sakit na kumakalat
Walang paki alam sa kumalat na sakit
7. Palaging kumakain ng masusustansiyang pagkain si Nita.
Manghihina siya
Lalakas at sisigla
Magkakasakit si Nita

8. Masayang umuwi si Ben sa kanyang ina at ibinalitang mataas ang nakuha niya sa
pagsususlit.
Naglaro siya buong maghapon
Natulog siya
Nagbasa siya ng kanyang aralin
9. Namilipit sa sakit ng tiyan ang batang si Gloria habang nasa loob ng silid aralan
Hindi siya kumain ng agahan
Kumain siya bago pumasok
Masustansiya ang pagkaing kinain nya
10. Tuwing lalabas ng bahay si Bing ay nakasuot siya ng Facemask at faceshield.
Para di siya makahawa o mahawaan ng anumang virus
Para di makaamoy ng mabaho
Ayaw niyang madumihan ang ang kanyang mukha
Gawain 3 Isulat ang reaksyong angkop sa pahayag o pangyayari. (5puntos)
Malaki ang manukan ni mang Felix, kaya marami siyang katulungan sa pag-aalaga ng manok.
Kahit na mahirap magkaroon ng manukan Malaki rin naman ang kinikita nito.
Sagot:

Rubrik sa Pagpupuntos
Rubriks 5 4 3
Pagsulat ng wasto sa reaksyon tungkol sa isyu
Wasto ang gamit at pagbabaybay ng mga salita
Pagsunod sa tiyak na panutong ibinigay ng guro kaugnay ng gawain
5- Pinakamahusay
4- Mahusay
3- Nangangailangan pa ng mga pantulong na pansanay
Reflection/Pangwakas
Ang pagbibigay ng reaksyon ay mahalaga sa anumang kaisipang nabasa o narinig maging ito ay
sumasalungat o sumasang ayon upang mapalawak at mabigyan
References for learners/Mga Sanggunian
MGA AKLAT
MGA WEBSITES
https://www.slideshare.net/CatherineGarbin/lesson-21-kahulugan-kalikasan-at-proseso-ng-
pagbasa
https://www.slideshare.net/alicetejero9/filipino-6-dlp-12-ano-ang-iyong-reaksyon

Answer Key/Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. a 6. a
2. b 7. b
3. c 8. c
4. a 9. a
5. a 10 a.
Gawain 2
1. Ipagmalaki na ang Pilipino ay kayang ipaglaban ang Kalayaan ng Pilipinas.
2. nalutas ang suliranin sa maruming kapaligiran at kumita pa ng salapi.
3. mag-iisip na siya ng paraan upang makapagpatuloy siya sa pag-aaral
4. dumulog sa pamahalaan at humingi ng doctor na ipapadala doon.
5. magpasalamat sa mga magulang.
6. maghugas ng kamay at magsuot ng facemask
7. Lalakas at sisisgla
8. nagbasa ng aralin
9. hindi siya kumain ng agahan
10. para di siya mahawaan o makahawa ng virus
Gawain 3.
Maaring tularan si Mang Felix
Alagaang Mabuti ang anumang kabuhayan.
Inihanda ni:
MARIA PAU LA XYZA C. AGCAOILI
May akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Kaibahan ng Pang-abay at Pang-uri
Ang Pang -uri ito ay naglalarawan ng pangngalan
Halimbawa: mainit na kape
Pang-abay – ito ay salitang naglalarawan ng pandiwa ng pang-uri at kapwa pang abay.
Pandiwa
halimbawa: nananalangin ang mga tao.

Pang-uri
Halimbawa: Ang manggang tinda ni Ana ay masyadong maasim
Kapwa Pang-abay
Halimbawa: Talagang mabilis umunlad ang buhay ng taong matiyaga

Natutukoy ang kaibahan ng Pang-abay at Pang-uri
F4WG III d-e 9.1
Sa araling ito mahalagang malalaman mo ang kaibahan ng pang-uri sa pang -abay.
Gawain 1:
Panuto: Tukuyin kung ang salitang may salungguhit ay pang uri o pang- abay isulat sa patlang.
1. Mabagal kumilos ang pagong.

2. Malakas kumain ng kanin ang aking kapatid.
3. Naglalaro ng bola ang bata.
4. Masarap ang pagkaing niluto ni Inay.
5. Malambing magsalita ang bunso niyang kapatid.

6. Maputi ang balat ni Pina.
7. Napakaganda ni Ela sa suot niyang bistida.
8. Ang dyanitor ang naglalampaso ng sahig
9. Ang bata ay umakyat sa puno.
10. Nakamtam niya ang unang gantimpala.
Gawain 2
Panuto: Isulat sa patlang ang PU kung ang mga salitang nakapahiling ay Pang uri at PA kung
pang abay.
1. Malamig ang kape na inihain ni inay sa mga bisita.
2. Mabilis ang pagkalat ng coronavirus sa bansa.
3. Ang mga bata ay masiglang naglalaro sa bakanteng lote.
4. Madilim na ng umuwi si Carla galling sa skwelahan.
5. Masayahin ang batang si Prince.
6. Bumili si nanay ng matamis na manga.
7. Laging maghugas ng kamay.
8. Ugaliing magsuot ng facemask tuwing lalabas ng bahay.
9. Marami na ang namatay sa sakit sanhi ng kumakalat na virus.
10. Manatili sa loob ng tahanan .
Gawain 3 Panuto: Bilugan ang pang-uri sa pangungusap at ikahon ang pang abay
1. Ang tirahan ng mga hayop sa kagubatan ay mapayapa.

2. Ang lalaking nagnakaw ng bag ay nagmamadali.
3. Mahigpit na niyakap ng ina ang kanyang mga anak.
4. Siya ay magalang na nakikipag usap sa mga matatanda.
5. Maganda ang tanawin sa Sta. Victoria.
6. Nilibot naming ang iba’t ibang lugar sa baguio.
7. Ang ating bukid ay sagana sa iba’t-ibang produkto.
8. Malugod niyang tinanggap ang bisita.
9. Matibay ang kanyang paniniwala.
10. Nagising siya sa sikat ng araw.

Gawain 4
Panuto: Basahin ang maikling talata. Itala ang mga pang-uri at pang abay na ginamit dito at
ipangkat ayon sa uri nito. Gamitin ang graphic organizer sa ibaba.
Maagang nabalo si Aling Marta. Magisa niyang itinaguyod ang apat na anak sa
pamamagitan ng pagtitinda ng gulay sa palengke tuwing umaga at paglalaba sa hapon.
May kaunting salaping naiwan ang yumao niyang asawa. Idinagdag niya ito sa puhunan sa
pagtitinda. Umuupa si Aling Marta sa isang maliit na pwesto sa palengke pinagtibay niya ang
kanya loob at inasikaso ng mabuti ang ang kanyang munting negosyo.
Dahil sa sipag at tiyaga ni Aling Marta napalago niya ang kanyang munting negosyo at
napagtapos niya ang kanyang mga anak.
Pang -uri Pang- abay
Mula sa mga isinagawang gawain naibibigay ang mga tamang sagot. Magkaiba ang pang-
uri at pang abay. Ang pang -uri ay paglalarawan sa itinuturing pangngalan samantalang ang
pandiwa ay itinuturing sa pandiwa.

MGA AKLAT
MGA WEBSITES
https://www.google.com/search?q=natutukoy+ang+kaibahan+ng+pang+abay+at+pang+uri+module&tbm
=isch&hl=en&ved=2ahUKEwjOqIXqhtTpAhVKEqYKHSkNCBUQBXoECAEQIQ&biw=1350&bih=65
1
https://www.google.com/search?q=pang-
uri+pang+abay+activity+sheets&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjqzM6A59jpAhXkLqY
KHdw6BxkQ_AUoAXoECAwQAw&biw=1034&bih=620#imgrc=1fC3OXfAnpCKmM
Gawain 1
1. Pang- abay 6. Pang-uri
2. Pang- uri 7. Pang-uri
3. Pang -abay 8. Pang-abay
4. Pang-uri 9. Pang-abay
5. Pang-uri 10. Pang- abay
Gawain 2
1. PU 6. PU
2. PA 7. PA
3. PA 8. PA
4. PU 9. PA
5. PU 10. PU
GAWAIN 3
1. mapayapa
2. nagmamadali
3. niyakap

4. magalang
5. maganda
6. Nilibot
sagana
malugod
matibay
10.nagising
Gawain 4
Pang -uri Pang- abay
1. Maagang nabalo 1. itinaguyod
2. Maliit 2. pagtitinda
3. Munting negosyo 3. umuupa
4. Sipag 4. Idinagdag
5. Tiyaga 5. inasikaso
6. napalago 6. napagtapos
7. puhunan 7. paglalaba
Inihanda ni:
MARIA PAULA XYZA C. AGCAOILI

may akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
Pang abay na salita o Parirala
Panimula
Parirala – ito ay lipon o grupo ng mga salita
- hindi ngsisimula sa malaking titik

- walang bantas
- hindi kumpleto ang diwa
Pariralang Pang-abay – ito ay salitang naglalarawan ng pandiwa ng pang-uri at kapwa pang abay.
Pandiwa
halimbawa: Ang mga mag-aaral ay nag-aaral ng kanilang leksiyon.

Pang-uri
Halimbawa: Ang manggang tinda ni Ana ay masyadong maasim

Kapwa Pang-abay
Halimbawa: Talagang mabilis umunlad ang buhay ng taong matiyaga

Nagagamit ang pariralang Pang-abay at pandiwa, pariralang pang-abay at Pang-uri sa
paglalarawan F4WG III d-e 9
Layunin nitong tulungan ka sa iyong pag-aaral tinatalakay nito ang tungkol sa pariralang
pang-abay. Sa pamamagitan nito ay maari niyong gamitin ang inyong kakayahan at kahusayan sa
pagsagot.
.

Gawain 1
Panuto: Alin sa mga sumusunod ang angkop na parirala na dapat gamitin sa paglalarawan. Isulat
sa patlang ang titik ng tamang sagot.
1. sa bukid si Mang Pedro.
a. Nagtanim ng palay b. naglaro ng apoy c. nagtanim ng bulaklak
2. Ang bata ay pumunta para maglaro.
a. Sa bahay b. sa parke c. sa paaralan
3. Ang gurong iyan ay huwaran .
a. Sa paaralan b. sa bahay c. sa aming paaralan
4. Ang Hagdang-hagdang palayan sa Banaue ay isa sa sa Pilipinas.
a. magagandang tanawin b.tanawin c. malamig na lugar
5. ang bata dahil mahiyain siya.
a. Pabulong magsalita b. malakas magsalita c. pasigaw magsalita
6. ang sakit na coronavirus sa buong bansa.
a. Mabilis kumalat b. mabagal c. mabagal kumalat
7. ang pinitas nila sa halamanan.
a. Magandang bulaklak b. magagandang bulaklak c. mabahong bulaklak
8. isinalansan ang mga batong pangharang.
a. Mabilis siya b. maingat siyang c maingat na.
9. Si Keith ay nagbabasa ng puno.
a. Sa ilalim b. sa Ibabaw c. sa gitna
10. nakararanas ang ating bansa ng isang matinding hamon ang pagkalat ng
coronavirus.
a. Sa kasalukuyan b. kahapon c. bukas

Gawain 2
Panuto: Piliin sa loob ng kahon ang pariralang pang-abay pandiwa at pariralang pang-
abay pang-uri na gagamitin upang mabuo ang pangungusap.
Maraming mapanganib maingat na nanghuhuli masayang bumati
Sobrang bagal sapagkat kumakain
1. na hayop sa kagubatan.
2. Ang mga mangingisda ay ng isda sa ilog ng Cagayan.
3. Maagang dumating ang panauhin kaya ang mga mag-aaral.
4. ng jeep na aking sinakyan kanina.
5. Malulusog ang pangangatawan ng mga ma-aaral sila ngmasusustansyang

pagkain.
Gawain 3
Panuto: Gamtin ang pariralang pang abay at pandiwa pariralang pang -abay pang-uri sa
pangungusap.
1. Masayang nagtutulungan
2. Sama-samang nagtanim
3. Masangsang na amoy
4. Malungkot na minasdan

5. Mabait na bata
Rubriks sa pagsulat ng pangungusap

5 4 3
Malinis at maayos ang pagkakasulat ng pangunguap
Malinis ngunit hindi maayos ang pagkakasulat ng
pangungusap
May kahirapang unawain ang pagkakasulat ng mga
pangungusap.
5- katangi-tangi
4- Mahusay
3- kailangan pa ng dagdag na pagsasanay
Magaling binabati kita at naisagawa mo ng maayos ang mga gawain.
Mga Sanggunian
MGA AKLAT
Yaman ng Lahi Wika at Pagbasa Filipino TG -174-175
MGA WEBSITES
https://www.slideshare.net/roselynrequiso/parirala-at-pangungusap-77738763
https://www.slideshare.net/rochellemariano984/istruktura-ng-wika
https://www.scribd.com/presentation/419323283/Pang-abay

Gawain 1
1. a
2. b
3. c
4. a
5. a
6. a
7. b
8. c
9. a
10. a
Gawain 2
1. Maraming mapanganib
2. Maingat na nanghuhuli
3. Masayang bumati
4. Sobrang baga
5. Sapagkat kumain
Gawain 3.
Pagsulat ng sariling pangngusap.
Prepared by/Inihanda ni:

May akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Paggamit ng Pang-angkop
Panimula
Pang -angkop – ay mga katagang nag-uugnay sa panuring at salitang tinuturingan.
Mga salitang naguugnay sa panuring at salitang tinuturingan
Na- ito ay nilalagay sa pagitan ng salitang naglalarawan at ng salitang inilalarawan kapag ang
nauunang salita ay nagtatapos sa katinig
Halimbawa: butas na Malaki
Ng- ito ay idinudugtong sa hulihan sa mauunang salitang maglalarawan o inilalarawan kapag ito
ay nagtatapos sa patinig.
Halimbawa : magandang babae
G – ito ang ikinakabit sahulihan ng nauunang salita na naglalarawan o inilalarawan kung ang salita
ay nagtatapos sa n.
Halimbawa: madamdaming tagpo

Nagagamit nang wasto ang pang angkop ng, g, na sa pangungusap at
pakikipagtalastasan F4WG-IIIf-g-10
Basahin ng mabuti at unawain ang mga panuto na naibigay sa mga bawat gawain.
Gawain 1
Panuto: Isulat sa patlang ang wastong pang-angkop na bubuo sa pangungusap.
1. Marami naani ang mga magsasaka.
2. Sa bukid may malinis hangin.

3. Iwasan magtapon kung saan-saan.
4. Ang tunay kaibigan ay matapat at maunawain.

5. Manatili gising sa oras ng bagyo
6. Siya ay dating tamad mag-aral.
7. Matiyaga nagbabasa ng aklat si Ben.
8. Hindi siya kaagad uminom gamot kaya lumubha ang sakit niya
9. Maraming magandan balak si Litas sa kanyang pagtatapos.
10. Palagi maghugas ng mga kamay bago at pagkatapos kumain.
Gawain 2
Panuto: Bilugan ang titik ng tamang sagot at isulat sa patlang ang tamang Pang ankop.
1. Paborito kong isuot ang pula damit.
a. ng b. g c. na
2. Malambing bata si Hailey.
a. g b. na c. ng
3. Bumili ng halaman gamot si Primo.
a. na b. ng c.g
4. Malakas ulan ang bumuhos kagabi.
a. na b. g c. ng
5. Umalis patungo probinsya ang mag-anak.
a. ng b. na c. g
6. Sa tahimik lugar ang paborito niyang puntahan.
a. na b. g c. ng
7. Ano kaya ang kalagayan ni petra?

a. g b. na c. ng
8. Malaki sunog ang naganap sa Bundok ng Apo
a. g b. na c. ng
9. Sunog ang balat ng masisipag magsasaka.
a. na b. g c. ng
10. Tangkilin ang produkto gawa sa atin.
a. ng b. g c. na
Gawain 3
Panuto: Buuin ang pangungusap sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong pang angkop na na g
ng.
1. Nauuna ang pula kotse sa karera.
2. May mga bahay bato na nakatayo pa sa Vigan.
3. Limandaan piso ang sinukli sa kanya ng kahera.
4. Nasuot mo na ba ang damit regalo ng ninang mo?
5. T-shirt na puti at maong ang karaniwan suot ng mga mag-aaral.
Gawain 4
Panuto: Punan ng wastong pang-ankop ang patlang upag mabuo ang talata.
Isa sa ipinagmamalaki nating katangian __ ipinagmamalaki nating mga Piliino ay ang

Mabuti nating pagtanggap sa mga panauhin. Kapag ang isang pamilya ay may inaasahan
panauhin, bawat isa ay abala sa paghahanda sila’y naglilinis at nagaayos _ kabahayan nagluluto
ang Pamilya ng masarap _pagkain at naghahanda ng maraming prutas at inumin. pinagkaka
abalahan din nila kung ano ang maiuuwing pasalubo .
Mula sa isinagawang gawain nagagamit nang wasto ang pang angkop ng, g, na sa pangungusap at
pakikipagtalastasan.

MGA AKLAT
Yaman ng Lahi Wika at Pagbasa sa Filipino

TG - pp- 224-226
MGA WEBSITES
https://samutsamot.com/wp-content/uploads/2013/02/pagsulat-ng-tamang-pang-angkop_1-1.pdf
https://www.scribd.com/document/369183494/10-Angkop-Na-Pamagat-Ng-Talata-at-Paggamit-Ng-
Malaking-Titik-Sa-Pamagat-1
Gawain 1
1. ng 6. na
2. na 7. ng
3. g 8. na
4. na 9. g
5. ng 10. ng
Gawain 2
Gawain 3 Gawain 4
1. a 6. a 1. g
2. b 7. b 1. ng 2. g
3. c 8. c 2. na 3. ng
4. a 9. a 3. g 4. na
5. a 10. a 4. na 5. ng
5. g

May akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
Gawaing Pagkatuto
Pagbibigay ng Angkop na Pamagat
Panimula
Ang pamagat o isang akda ng larawan ay nagpapahayag ng diwa o paksa nito.

Teksto nakapaloob ang pagtukoy sa isang struktura uri o anyo ng babasahin
Mahalagang tandaan sa pagbibigay pamagat ng isang talata o teskto ay dapat tukuyin o

linangin amuna ang paksang diwa o paksang pangungusap. Ang mga ito ay nagbibigay ng ideya
sa pagpili ng pamagat. Ang pangunahing diwa ang pinakabuod ng mga pangyayari sa talata o
kuwento.

Nakapagbibigay ng angkop na pamagat ng napakinggang teksto
F4WG-IIIf-g-10
Sa araling ito ikaw ay inaasahang makapagbibigay ng angkop na pamagat sa napakinggang teskto.
Gawain 1
Panuto: Basahing mabuti ang sumusunod at ibigay ang ankop na pamagat nito. Isulat ang sagot
sa patlang.
1. Ang niyog ( cocos nucifera) ay may karaniwang taas na 6 na metro o higit pa. Natatangi
sa lahat ng puno ang niyog sapagkat ang bawat bahagi nito ay maaring sangkap sa
paggawa ng sabon,shampoo, at iba pa.
a. Ang niyog c. ang mga gamit ng niyog
b. ang niyog d. Ang mga gamit ng niyog
2. Ang pamilyang Pilipino ay isang napakahalagang institusyon. Sa gitna ng maraming

suliranin, dapat umiral ang pagmamahalan, pagkakaisa at, pagtutulungan upang lalong tumibay
ang pagsasamahan ng isa’t isa ano mang problema ang dadating kailangang mapanatiling buo at
matatag ang pamilya bukod ditto biyaya ng diyos ang ating Pamilya kaya’t patuloy mong ingatan.
a. Pamilyang Pilipino
b. Ang Pamilyang Pilipino ay isang napakahalagang institusyon.
c. ang pamilyang Pilipino
d. ang Pamilyang Pilipino ay isang napakahalagang intitusyon.
3. Ang Mammangi Festival ay ginaganap tuwing ika – 30 ng buwan ng Mayo. Bago ang
mismong araw ng kapistahan, nagkakaroon ng prusisyon na kung saan naglalakad ang mga
naggagandahang dilag kasama ang mga imahen at naglilibot .
a. Buwan ng mayo
b. Ang mammangi
c. Mammangi Festival
d. Prusisyon
4. Hindi na mabilang ang kababayan nating nangunguna sa larangan ng pag-awit, pagpinta

at pag ukit. Hinahangaan ng mga dayuhan ang mga produkto nating gawang kamay na tulad ng
binurdahan at nililok. Tunay na ang mga Pilipino ay malikhain sa iba’t ibang larangan.
a. Pilipino
b. Malikhain ng Pilipino
c. Mababait na Pilipino
d. Tunay na malikhain ang mga Pilipino
5. Ang pagkakaroon ng isang mataas at matibay na edukasyon ay isang anong salita ito
upang mabago ang takbo ng isang lipunan tungo sa pagkakaroon ng isang masaganang ekonomiya.
Mataas na edukasyon na hindi lamang binubuhay ng mga aklat o mga bagay na natutunan sa ating
mga university at paaralan Bagaman, kasama ito sa mga pangunahing elemento upang magkaroon
ng sapat na edukasyon, ang praktikal na edukasyon na nakabase sa ating araw-araw na pamumuhay
ang siya pa ring dapat na piliting maabot. Matibay ang isang edukasyon kung ito ay pinagsamang

katalinuhan bunga ng mga pormal na pag-aaral tungkol sa Mathematics, Science, English at mga
bagay na tungkol naman sa buhay at kung paano mabuhay ng maayos
a. Mataas at matibay na Edukasyon
b. Edukasyon
c. Matibay na Edukasyon
d. Mataas na Edukasyon
Gawain 2
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod. Ibigay ang agkop na pamagat nito. (5 puntos)
1. Sabik na sabik si Julia na pumasok sa paaralan ngayong araw na ito. Kagabi pa lamang ay
inihanda na niya ang kanyang uniporme. Naka-ayos na rin ang kanyang bag at baunan.
Pagtunog ng kanyang relo, mabilis na bumangon si Julia upang maligo na. Dali-dali siyang
nagbihis at pumunta sa silid-kainan. “Julia, mukhang handa ka na para sa unang araw ng
pasukan.” ang bati ng kanyang nanay. “Opo! Sabik na po akong pumasok!” ang sagot ng bata.
Ano ang angkop na pamagat?

Angkop na pamagat
2. Ang Coronaviruses ay isang malaking pamilya ng mga virus na maaaring magdulot ng sakit
mula sa karaniwang sipon hanggang sa mas malubhang sakit tulad ng Middle East Respiratory
Syndrome (MERS-CoV) at Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS-CoV). Ang bagong
coronavirus (nCoV) ay isang bagong uri na hindi pa nakilala sa mga tao. Maraming mga
coronavirus ang natural na nakakahawa sa mga hayop, ngunit ang ilan ay maaari ring
makahawa sa mga tao. Ang mga coronavirus ay naisip na kumalat sa hangin sa pag-
ubo/pagbahing at malapit na personal na pakikipag-ugnay, o sa paghawak ng mga
kontaminadong bagay o ibabaw at pagkatapos ay sa paghawak ng bibig, ilong, o mata.
Ano ang angkop na pamagat?

Angkop na pamagat

Rubric for scoring/Rubrik
5 4 3
Malinis at wasto ang pagkakasulat ng pamagat.
Maayos ang pagkakasulat sa pamagat
Pagsunod sa tiyak na panutong ibinigay ng guro kaugnay
ng gawain
5- Pinakamahusay
4- Mahusay
Mula sa mga inihandang gawain naibibigay ang tamang pamagat ng mga binasa sa pamamagitan
ng pagtukoy muna sa paksang diwa, o paksang pangungusap. Ang mga ito ay nagbibigay ng ideya
sa pagbibigay ng pamagat
MGA AKLAT
Yaman ng Lahi Wika at Pagbasa sa Filipino

TG- pp- 222-223
MGA WEBSITES
https://www.slideshare.net/thaddeussoria/kahulugan-at-kahalagahan-ng-wika
https://www.slideshare.net/MichaelParoginog/f6-pb-ig8-pagbibigay-ng-angkop-na-pamagat
ccgov.org/sites/covid19/Pages/coronavirus-facts-tl.aspx
Grade 5 Powerpoint Q1 Week 7 day-34
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. a
2. b
3. c
4. d
5. a
Gawain 2
Pagbigay ng angkop na pamagat
Inihanda ni:

May akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
Naiuugnay ang Sariling Karanasan

Naiuugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto sa pamamagitan ng pag-unawa
dito.Ang mga tanong na sino,saan,alin,kailan,ano,ilan, at paano ay ginagamit upang maunawaan
ang mga detalye sa binasang teksto. Maari itong tumutukoy sa tao,lugar,bagay,bilang, at
pangyayari.

Naiuugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto-F4PS-IIIg-4
Panuto
Para sa magulang o guardian: Basahin nang malinaw at malakas ang bawat teksto sa
bawat gawain.Siguruhing makikinig nang mabuti ang mag-aaral.Pagkatapos,ipasagot ang mga
gawain.
Para sa mag-aaral: Makinig nang mabuti sa babasahing teksto sa bawat gawain. Iugnay
ang sariling karanasan sa napakinggang teksto sapamamagitan ng pagsagot sa mga tanong sa bawat
gawain.
Gawain 1
Panuto: Makinig nang mabuti sa babasahing teksto. Iugnay ang sariling karanasan sa
napakinggang teksto. Sagutin ang mga tanong mula sa tekstong narinig.
ANG PUTING SAPATOS

ni Grace D. Chong
“Sapatos!” hula ni Anton sa regalo ng kaniyang Ninang noong kaniyang kaarawan. Tama
siya.
“Sapatos!” hula ni Jillian sa regalo ng kaniyang Lola sa kaniya noong Pasko. Tama siya.
“Sapatos!” hula ni Jay sa natanggap niyang regalo mula sa tagapagtaguyod ng paligsahan. Tama

siya.
“Sapatos!” “Sapatos!” “Sapatos!” Tama ang hula nilang lahat.
Paanong nahulaan ng lahat ang laman ng nakabalot na regalo?
A, madali lang. Kapag ang regalo ay nanggaling kay Ginang Eva Cruz, tiyak na ang laman nito
ay isang pares ng sapatos! Ang mga regalo, gantimpala, at anumang pabuyang galing kay Ginang
Cruz, tiyak na ito’y sapatos, sapatos, sapatos!
“Sana, laruang robot naman ang iregalo sa akin ni Tita sa susunod, “ sabi ni Myrna.
“Sana, manyika naman ang iregalo ni Lola sa akin sa susunod,”sabi ni Gladys. “Sana, aklat
naman ang iregalo sa akin ni Ginang Cruz sa susunod,” sabi ni Sammy.
“Sana.” “Sana. “ “Sana,” hiling ng bawat isa.
Pero hindi. Ayaw ni Ginang Cruz.
Ang ibinibigay lamang niya ay mga sapatos- magagandang sapatos. Kaya naman hindi
nakapagtatakang ang tawag sa kaniya ng kaniyang mga kaibigan, inaanak, pamangkin, apo,
kapitbahay, kasamahan sa trabaho, kasamahan sa simbahan , at mga kagawad sa barangay ay
Aling Sapatos sa halip na Ginang Cruz. Hindi naman sa hindi sila nasisiyahang tumanggap ng
sapatos. Ito’y dahil… minsan, gusto rin naman nilang masorpresa at nang hindi na lang laging
tama ang kanilang hula.
May matibay na dahilan si Ginang Cruz kung bakit ang lahat ng kaniyang regalo ay sapatos.
Walang nakakaalam kung ano ito; walang makahula. Pilit man nilang tuklasin, wala talagang
nakakaalam kung ano ang totoong dahilan.
Ito’y sapagkat ang tunay na dahilan ay nananatiling lihim hanggang ngayon - napakaespesyal
kung kaya’t nasa puso lamang ito ni Ginang Cruz. Tanging ang kaniyang mga namayapang
magulang at kaisa-isang kapatid na lalaki ang nakakaalam ng lahat-lahat tungkol dito.
Noong musmos pa lamang si Ginang Cruz, mahirap ang kaniyang pamilya pero masaya sila.
Hindi nakatapos man lamang ng elementarya ang kaniyang mga magulang. Kung kaya’t kahit
sila’y ubod ng sipag, hindi sila nakakuha ng magandang hanapbuhay. Nasa Grade 6 na si Eva
nang nagkasakit nang malubha ang kaniyang ama.
Lagi na lamang itong inuubo at hindi na nakapagtrabaho; lagi siyang nakahiga. Kinailangan
siyang alagaan. Kinailangan din ng maraming perang pambili ng gamot. Pagdating ni Eva mula
sa eskwelahan, aalis naman ang kaniyang nanay.
“Anak, alagaan mong mabuti ang iyong ama habang ako’y naglalaba doon sa malaking bahay.”
“Opo, Inang.”
“At pakitulungan mo na rin ang iyong kapatid sa kaniyang mga takdang-aralin.”
“Opo, Inang.”
Isang araw, may sinabi si Eva sa kaniyang ina, “Inang . . . kailangan daw pong magsuot kami ng
puting damit at puting sapatos sa araw ng aming pagtatapos.” Nag-aalala si Eva dahil alam
niyang magiging malaking problema ito sa kanilang pamilya. “Oww,” napahinto si Nanay sa
ginagawa, napaisip nang malalim.
“Hindi naman po ako kailangang dumalo,” mungkahi ni Eva sapagkat alam niyang hindi
kakayanin ng kaniyang nanay na maibili siya ng maisusuot sa Araw ng Pagtatapos. “Siyanga po
pala, Inang, kasama po ako sa mga tatanggap ng karangalan” pahabol niyang sabi.
May tatanggapin kang karangalan?” gulat na sabi ng Inang, umapaw sa puso ang kaligayahan.
“Naku, kailangan kang dumalo sa iyong pagtatapos, Eva. Napakahalagang okasyon nito. Gagawa
ako ng paraan para magkaroon ka ng puting damit at sapatos!”
Nagmamadaling umalis ng bahay ang kaniyang Inang. Nagtanong-tanong siya sa kaniyang mga
kaibigang tindera sa palengke. Nagtanong-tanong siya sa kaniyang mga kamag-anak sa kabilang

bayan. Nagtanong-tanong din siya sa kaniyang mga kapit-bahay na hindi naniniwalang mahalaga
ang dumalo sa Araw ng Pagtatapos.
Sa wakas, nakahiram din ng puting damit ang kaniyang Inang! “Masyadong masikip at
masyadong maigsi!” reklamo ni Eva nang isukat niya ang damit. Ito kasi ‘yung panahon na hindi
pa uso ang mga damit na mini-skirt.
“Hindi naman ganun kasama. . . ; paubo-ubo-ubong sabi ng nakahiga niyang ama. “Puwede na. .
. ; sabi ng kaniyang Inang. “A. . . Opo,siguro nga po,” tugon ni Eva. “Pero wala pa rin po akong
puting sapatos!”
“Hmmm, di ba’t may luma kang itim na sapatos? Pintahan mo na lang kaya nang puti,”
mungkahi ng kaniyang ama.
“Magandahang ideya ‘yan!” dagdag ni Inang.
Kaya, kasama ang kaniyang kapatid at Inang ay naghahanap sila ng puting pintura - sa ilalim ng
mga halaman, sa mga butas ng imburnal, sa pagitan ng mga bakod, sa loob ngmga sirang timba,
at sa ibabaw ng mga yuping balde. Hanggang sa nakahanap sila ng isang lata na tira-tirang
pintura sa tabi ng umaapaw na basurahan.
Maingat na pinintahan ni Eva ang kaniyang itim na sapatos.
“Ang ganda na!” puna ng kapatid ni Eva nang makita ang pinintahang sapatos.
Hindi lang basta nagandahan si Eva sa kaniyang sapatos-mukha itong pambihira!
At dumating ang Araw ng Pagtatapos. Ang basketball court ng kanilang eskuwelahan ay napuno
ng mga puting bulaklak yari sa papel. Ang mga babaeng kaklase niya ay kaakit-akit sa kanilang
mga bagong puting damit. Pilit namang hinahatak ni Eva pababa ang kaniyang hiram na puting
damit na saksakan ng sikip.
Hiyang-hiya ang pakiramdam niya; parang di siya nababagay sa grupo. Gusto na niyang umuwi.
Pero hindi siya maaaring umalis. Sa mga panauhing nanunuod ay nandoon ang kaniyang Inang at
kapatid na kumakaway at ngumingiti pa sa kaniya. Naalala rin niya ang kaniyang amang may
sakit na nagsabi pa ng, “Eva, kahit mahirap lamang tayo, ang dami naman ng karangalan natamo
mo.” Ang mga salitang ‘yun ay pansamantalang nagpalubag ng kaniyang loob.
Tapos, biglang umambon.
Hindi umalis ang mga estudyante sa kanilang kinaroroonan. Hindi sapat ang ulan para iwan nila
ang napakahalagang okasyon na ito sa kanilang buhay.
Ngunit ang saglit na pag-ulan ay sapat upang mabasa ang kanilang mga sapatos!
Ooops, biglang nagkaroon ng maliliit na ilog ang kaniyang pambihirang puting sapatos. Tahimik
na tumangis si Eva, O hindi!
Pagkatapos, tumagas ang puting pintura kung kaya’t bigla itong naging mga itim na guhit. Hindi!
At nang tinawag na ang pangalan niya sa entablado, ang kaniyang mga sapatos ay mistula ng
mga mantsa ng tintang itim. Hindi! Hindi! Hindi! Pagkatapos ay muling bumalik ang hitsura nito
sa dating itim! Awww.
Namula si Eva. Nanlamig si Eva.
Nagmistulang buhay na patay si Eva.
Nagmistulang buhay na patay si Eva. Sobrang napahiya siya kung kaya’t nahiling niyang sana’y
maging kasing-itim na lang siya ng kaniyang sapatos at tuluyan nang maglaho sa mga anino.
Pero ang mga panauhing nanunuod, ang kaniyang mga guro at Prinsipal, ay malakas na
pumapalakpak para sa kanya.
Nagsimula na ring ihiyaw ng mga kaklase niya ang kaniyang pangalan: E-va! E-va! E-va! Pilit
siyang nagpakatatag. Umakyat siya ng entablado at tinanggap ang diploma at karangalang laan
para sa kaniya.

Sa bahay, inihandog niya ang sertipiko ng karangalan at diploma sa kaniyang ama. Noong
lamang niya ulit nakitang ngumiti nang ganun kalaki ang kaniyang ama mula nang ito’y
magkasakit. “Ipinagmamalaki kita, anak. Pasensya ka na kung hindi ako nakasama para
mapanuod ka.
“Nandun po ako!” tugon ng kaniyang kapatid.
Ramdam pa rin ni Eva ang pagkapahiya sa suot niyang masikip at maigsng hiram na damit at
itim na sapatos.
Marahang sinabi ang kaniyang Inang, “Anak, wala kang dapat ikahiya; lahat ay dapat ipagmalaki
sa iyo! Magaling ka, at sa kabila ng marami mong gawain sa bahay, nagawa mo pa ring
magtapos nang may karangalan. Ang tagumpay ay hindi lamang tungkol sa pagkakaroon ng
puting damit at puting sapatos.”
Sunod-sunod na napaubo ang kaniyang ama. Nang ito’y huminto, sinabi niya,” Kung pinaghusay
mo ang bagay na ipinagkatiwala sa iyo, at ipinagpapasalamat mo ang mga ito, ‘yun ang tunay na
diwa ng tagumpay.
Ipinagpatuloy ni Eva ang pag-aaral hanggang sa High school at kolehiyo sa tulong ng mga
scholarship. Pinasok din niya ang kung ano-anong trabaho para masuportahanang kaniyang pag-
aaral. Muli siyang nagtapos ng may mataas na karangalan. At siya’y nagkaroon ng pagkakataong
makapagsanay at makapagtrabaho sa isang international company.
Makalipas pa ang ilang taon, nakapagtayo na siya ng sariling negosyo at naging matagumpay ito.
Ngayon, ang kaniyang kumpanya ay napakalaki na at napakarami na ring dapartamento. Isa sa
mga ito ay tinatawag niyang “Thanksgiving Section” Dito, ang mga tauhan niya ay bihasang
sapatero na gumagawa ng magagandang sapatos para ipamigay- kung kaya’t walang taong
kakilala niya na magsasabing wala siyang maisuot na sapatos.
Hanggang sa ngayon, walang linggong nagdaraan na hindi naririnig ni Eva sa kaniyang puso ang
ang tinig ng kaniyang ama. “Kung pinaghusay mo ang bagay na ipinagkatiwala sa iyo, at
ipinagpapasalamat mo ang mga ito, ‘yun ang tunay na diwa ng tagumpay.”
O, nahuhulaan mo na ngayon kung bakit si Eva- o si Ginang Cruz o si Aling Sapatos- ay mahilig
magpamigay ng sapatos sa bawat tao?
Sagutin ang mga sumusunod:

1. Ilarawan kung tungkol saan ang kuwento at sino ang pangunahing tauhan.
2. Iugnay ang iyong sariling karanasan sa kuwentong nabasa.
98
Gawain 2
Panuto: Makinig nang mabuti sa babasahing teksto. Iugnay ang sariling karanasan sa
LAKI SA HIRAP
ni Luis P. Gatmaitan, M.D.
Gusto kong magreklamo sa aking Tatay at Nanay. Kasi’y mulang pagkabata, kulang na
ako sa maraming bagay sa buhay: magandang damit, masarap na pagkain,at maayos na bahay.
Iyong mga damit naming, panay luma. Karamihan dito’y bigay ng mga kamag-anak o
kapitbahay na naawa sa amin. “Pangmayaman lang ‘yung pumipili ng damit,” paalalaniNanay.
Sa pagkain, salat din kami. Kung hindi sa gulay, puro isda naman. Biro ng aking Nanay,
“tutubuan na kami ng kaliskis sa kakakaing ng isda!” “Anak , pinagkakasya lang natin ang suweldo
ng inyong Tatay,” pagpapaunawa ni Nanay. “At saka, masustansya naman ang gulay at isda! Aba,
‘yan ang kinakain ngayon ng mayayaman!” Ang dami rin naming magkakapatid. Nandiyan si
Dodong, Jeng-Jeng, Klang-Klang, at Boom-Boom. Lumalaki ang aming pamilya. Pero hindi
naman nadagdagan ang sweldo ni Tatay. Kakaunti na nga ang pagkain, marami pa kaming
naghahati-hati sa kakainin. Gusto ko sanang isagot.. “Bakit po kasi kayo nag-anak ng marami?”
Pero hindi na lang ako kumibo. Madalas, nahihiya akong pumasok sa eskuwelahan. Sino bang
matutuwa sa kupasing uniporme, lumang sapatos na halos mabutas na ang swelas, at pinaglumaang
bag? Lagi akong nagkukubli kapag kakain ng baong tanghalian. Hindi ko maipagmamalaki ang
baon ko: kung hindi nilagang itlog ay tuyo, o galunggong, o talong. Sa ulam pa lang, kitang-kita
na ang pagkakaiba ng mayaman sa gaya kong mahirap. “Uy Millet, nandiyan ka pala! Halika,
sabay tayong kumain. Hati tayo sa ulam ko. Hati rin tayo sa ulam mo,” bati ng isa kong kaklase.
“A, kay hirap maging mahirap. Pilit naming pinagkakasya ang lahat. Ang pagkain naming sa araw-
araw ay halos hindi sumasapat. Dumating man ang Pasko at bertdey, hindi uso ang bagong sapatos
at damit. Hanggang tingin na lang ako sa mga bagay na gusto ko. Paano kaya kami makakaahon
sa buhay na mahirap? Isang gabi, nilagnat si Tatay. Matindi ang kanyang ubo. Ilang araw siyang
hindi nakapamasada sa traysikel. Simula noon, hindi na ako nakakita ng isda sa aming hapag. Puro
gulay na lang. Naging masmalabnaw rin ang gatas na dinedede ni Baby. Wala na akong maipambili
ng project sa eskwelahan. “Kailangan kasi tayong bumili ng gamut para kay Tatay,” paliwanag ko
sa aking mga kapatid.
Tumagal pa ng ilang araw ang sakit ni Tatay. Lalong nabawasan ang inihahandang pagkain ni
Nanay. Hindi na rin kami nakakapasok sa eskwelahan kasi’y wala ma kaming baon. Nang gabing
‘yun narinig kong nag-uusap sina Tatay at Nanay. “Pahintuin muna kaya natin sa pag-aaral si
Millet?” sabi ni Nanay.
“Naku, huwag na huwag! Ipangutang mo muna para may pambaon,” sagot ni Tatay. “Hindi siya
dapat huminto ng pag-aaral. Hindi siya dapat magaya sa atin.” matatag ang tinig ni Tatay. “Pero
marami na tayong utang…” tutol ni Nanay.

“Basta’t gawan mo ng paraan. Dagdagan ko pa ang aking sipag ‘pag gumaling ako. Hindi tayo
maghihirap nang ganito kung nakatapos tayo ng pag-aaral…”A, kaya pala pilit nila akong
iginagapang sa pag-aaral. Kaya pala sobrang pagtitipid ang ginagawa nila sa araw-araw. May
pangarap sila para sa akin. Gusto rin nilang umunlad ang aming buhay.
Hindi ko pala dapat ikahiya ang aming kahirapan. Ang mahalaga, may pagkakataon akong
makaahon sa buhay-mahirap. Kinabukasan, tinipon ko ang aking mga kapatid. Sinabi ko sa
kanilang kailangan naming tulungan sina Tatay at Nanay para hindi kami mahinto ng pag-aaral.
Kung namamasada si Tatay at naglalabada si Nanay, kami naman ay magtitinda ng banana-Q,
turon, sa-malamig, doon mismo sa harap ng aming munting bahay.
Marunong na akong magluto kasi ako lagi ang nakaalalay kina Nanay at Lola sa kusina. “Sige, ate
,tulong-tulong tayo!” hiyaw ng mga kapatid ko. “Ako naman ang magduduro ng saging sa stik.”
ani ni Dodong. “At ako ang magpriprito g turon at banana-Q, mga apo,” sabad ni Lola na nakikinig
pala sa aming plano.
Binasag ko ang aking naipon at napamaskuhan ko. Kulang ng konti sa limang daang piso! Puwede
nang puhunan para makabili ng ilang piling na saging,mantika at asukal na pula.
Nagulat si tatay at Nanay nang makitang may nakalagay na isang mesa at isang lumang payong sa
harap ng aming bahay. Dinumog ng ng mga kapitbahay ang aming mga paninda. Lalo akong
sinipag. Pagkatapos bawasin ang puhunan, binigyan ko ng pambaon sina Dodong, Jeng-Jeng, at
Klang-Klang. At nakapagbigay pa kami ng konting pera kay Nanay.
“Bukas ulit,Ate, magtinda tayo ng banana-Q.” hiyaw ni Klang-Klang. “Dagdagan pa natin ng
kamote-Q” susog ni Dodong. Sumabad si Nanay,” Papayagan ko kayong magtinda sa hapon
basta’t ipangako n’yong hindi n’yo pababayaan ang pag-aaral.” Sunuo-sunod na tango ang sagot
naming magkakapatid. Nabalitaan ng mga guro ko na nagtitinda kami ng banana-Q, kaya patisila
ay regular nang umoorder sa amin. Minsaan nga, ginawa pa akong halimbawa ni Ma’am Tessie
Arenas sa klase. “Itong si Millet,dapat nating pamarisan…” sabi ni Ma’am,hindi puwedeng asahan
ang lotto omga game shows sa TV para umunlad ang aming buhay. Hindi maaring puro “abilidad”
lang. Kailangan may pundasyon. At mas may laban daw sa buhay kung nakatapos ng pag-aaral.
Laki ako sa hirap. Pero alam kong isang araw, mas bubuti ang lagay ng maing buhay. Ang sabi,
“Hindi kasalanang ipinanganak na mahirap pero malaking kasalanan kung mamatay nang
mahirap.” Kaya heto, estudyante ako sa umaga, tapos tindera naman sa hapon. At hinding-hindi ko
kinahihiya ‘yun. Sa ngayon, kailangang magtitiis ang aming buong pamilya. Sulsihan ang mga
lumang damit. Magkasya sa bahay na maliit. Magtipid at mag-impok. Huwag magsimula ng kahit
anong bisyo. Magtiyagang mag-aral hanggang sa makatapos. Magkaroon ng disenteng
hanapbuhay sa hinaharap. At makatulong din sa kagaya kong dumadaan sa hirap. Hindi nagtagal
at muling nagbalik ang lakas ni Tatay.Bukod sa pamamasada sinimulan na rin niya ang isang alit
na talyer sa aming bakuran. Si Nanay naman, nagsimulang magluto ng all-year-round na bibingka
at puto-bungbong katabi n gaming banana-Q. Sosyo sila ni Lola. Nangako rin si Tatay na bunso
na si Boom-Boom. Hindi na siya masusundan ng isa pang kapatid, “Pupunta kami ng Nanay mo
sa health center at magtatanong kami tungkol sa family planning.”

Ang buhay daw sabi ni Lola ay parang gulong Minsan, ito’y nasa ilalim,minsa’y nasa ibabaw.Sa
ngayon, nasa ilalim ang gulong naming. Pero sa tulong ng aking mga magulang, na nangakong
igagapang akong makapagtapos ng pag-aaral,alam kong pasasaan at ang basta’t gugulong din
ito….nang paibabaw.
Ang sabi, “Hindi kasalanang ipinanganak kang mahirap. Pero malaking kasalanan kung
mamamatay nang mahirap”.
1. Ano ang pinakagusto mong bahagi ng kuwento?Bakit?
2. Ano ang natutuhan mo sa kuwento?
3. Paano mo ito iuugnay sa iyong sariling karanasan?Magbigay ng halimbawa.
Gawain 3
Panuto:Makinig nang mabuti sa babasahing teksto. Iugnay ang sariling karanasan sa
Ang Hardinerong Tipaklong

(ni Dr. Rose Torres Yu)
Kilalang-kilala si Mang Anton sa nayon ng Palong-Palong. Siya ang may pinakamagandang
halamanan doon. Berdeng- berde ang kanyang gulayan. Sari-sari naman ang mga bulaklak sa
kanyang bakuran.
Isang umaga, natigil sa pagdidilig si Mang Atong.
“Ano ang nangyari rito? Bakit kayo nagkakagulo? Tanong ni Mang Atong.
“Dumating po si Tipaklong na gutom na gutom. Kasama niya ang tropa at dito sila lumusong,”
sagot ni Ilang-Ilang.
Lumalim ang mga kunot sa noo ni Mang Atong. Madaling-araw lumulusob ang mga iyon habang
masarap ang kaniyang tulog. Pinaalala niya kay Aling Bebang na gisingin siya nang mas maaga

kinabukasan.
Inakala ni Mang Atong na mas maaga na siyang gumising ngayon. Tiyak na aabutan niya ang
tropa ng mga Tipaklong na gutom na gutom. Tahimik at malalim ang idlip ng mga pananim.
Dahan-dahan siyang naglakad papuntang gulayan habang nagmamanman.
Maingay at nagkakagulo roon.
“Dito naman pala nagpista ang mga tamad!”
Umaalon ang kanyang dibdib. Malalim ang iniisip.
Hindi natulog si Mang Atong nang gabing iyon. Walang mintis ang kanyang patibong. Habang
kumakain ng sariwang kangkong, nahuli si Tipaklong. Takbuhan naman ang mga kasamang
kampon.
“Huwag kang mag-alala, pakakawalan din kita,” sabi ng Mang Atong.
“Maawa ka na, magugutom ako dito. Huwag mo akong ikulong.”
Talagang gugutumin kita. Itatali ko pa ang iyong mga paa. Mula ngayon ay hindi ka na
makatatalon,” pananakot ni Mang Atong.
Kung papayag ka, pakakainin kita. Kakalagin ko na rin ang tali ng iyong mga paa. Pero
magtrabaho ka, kapalit ng pagkain at pagtira.”
Bumilis ang takbo ng dugo ni Tipaklong.
“Kahit ano, gagawin ko,” malakas ang kanyang tugon.
Pinakain siya ni Mang Atong ng kanin at galunggong.
Isinama siya sa gulayan pagkatapos.
Binungkal niya ang lupa at dinilig ang mga halaman.
Tumutulong si Tipaklong kay Mang Atong araw-araw mula noon. Naging kaibigan niya si
Petsay,Talong, Sigarilyas at Okra. Kapag oras ng pahinga’y nagkakantahan sila habang
naggigitara siya.
Minsan silang inabutang ganoon ni Mang Atong. Sa isang kumpas, huminto ang lahat.
Nakahanda sila sa galit na akala. Ngunit, ngumiti iyon at nagsabing “Magaling ka palang
tumugtog. Kung magtatagal ka pa, ibibili kita ng gitara.”
Ngumiti ang mga mata ni Tipaklong. Mula noo’y sumipag pa siyang lalo. Amoy ng pambihira
niyang ilong ang mga kulisap, malapit man o malayo. Kita ng pambihira niyang mga mata ang
mga nagtatago, sa mga dahon man o sa puno. Kaya, lalo pang bumilog at lumusog ang mga alaga
niya.
Laging nakatawa si Gumamela. Madalas kumakanta si Okra. Tuwi-tuwina’y patalun-talon si
Talong. Kaagad-agad namang napapasayaw sina Petsay at Sigarilyas.
Isang umaga, nagtataka si Tipaklong. Sinalubong siya ni Talong na nagsusumbong. Inabutan
niya si Ampalaya na nagdadadamba.
Kinain ng isang dosenang higad ang murang mga dahon ni Ampalaya. Nagtatago pala sila sa
puno ng akasya. Nangako si Tipaklong. “Mahuhulog sila sa aking patibong.”
Naghukay si Tipaklong sa di kalayuan sa malagong baging ni Ampalaya. Nilagyan niya ito ng
murang mga talbos. Paborito ito ng masisibang higad. Naamoy nila agad ang katakam-takam na
bango.
Nagmamadali silang bumaba sa puno ng akasya at nag-uunahan sa pagkain. Hindi nila
napapansin ang nagyayari sa paligid nila. Binubuhusan na ng tubig ni Tipaklong ang hukay na
palibot.

Nang maubos na ang mga talbos at mabusog ay dahan-dahan silang kumilos. Nakita nilang
paligid na sila ng tubig at hindi makatawid. Nagmamakaawa sila kay Tipaklong. Nangako silang
hindi na muling babalik doon kung tutulungan silang makaalis.
“Kapag hindi kayo tumupad sa usapan, hinding-hindi na kayo makakawala,” sabi ni Tipaklong.
Una-unahan ang mga higad na tumawid sa tulay na siit. Isang yarda ang ngiti ni Ampalaya nang
makita niya ang huling higad na pausad-usad. Nagpasalamat siya kay Tipaklong.Mula noon,
lalong dumami ang mga
bulaklak niyang dilaw at bumilog ang kanyang
mga bunga.
Lalong gumanda ang halamanan at gulayan nina Mang Atong at Aling Bebang. Napansin ito ng
mga taganayon ng Palong-Palong. Nagtataka rin sila kung bakit lalo pang sumipag at lumakas
ang mag-asawa.
Naging bukambibig tuloy sa nayon. Gamot sa panghihina at pagtanda ang pag-aalaga ng
halaman.
Isang araw, kinausap ng mag-asawa si Tipaklong.
“Labis-labis na ang pagsisilbi mo sa aming hardin. Maaari ka nang umuwi kung ibig mo,”
malungkot ang tinig ni Mang Atong.
“At hindi sapat ang pasasalamat namin sa pambihira mong sipag,” dagdag ni Aling Bebang.
“Hindi ko gustong umuwi. Ito lang ang aking tahanan,” malungkot ang tinig ni Tipaklong.
“Huhusayan ko pa ang pag-aalaga sa mga halaman. Pagkain ko’y sige bawasan.” Nalungkot ang
mga nakikinig na halaman.
“Ito na ang tahanan mo, kung gayon,” masayang tugon ng mag-asawa. Pareho rin ang pagkain ni
Tipaklong. Dadagdagan pa ang oras ng pahinga kung kailangan niya. Tumalon nang tumalon sa
tuwa si Tipaklong.
Mula noon kapag may nagtatanong, “Ano hong abono ang ipinaiinom ninyo sa halaman, Mang
Atong?”
Nakangiti siyang tutugon:
“Kayo na ang magkaroon ng hardinerong Tipaklong!”

1. Ano ang pinakagusto mong bahagi ng kuwento? Bakit?
2. Sa iyong palagay,ano ang mensahe ng kuwentong iyong narinig?

3. Paano mo ito iuugnay sa iyong sariling karanasan?Magbigay ng halimbawa.
Rubric for scoring/Rubrik sa Pagpupuntos (if necessary)

Rubriks 5 4 3
Naiuugnay ang sariling karanasan mula sa
kuwentong narinig.
Wasto ang pagkabaybay ng mga salita at tama
ang pagkagamit ng mga bantas.
Malinis na naisulat ang mga sagot sa pag-uugnay
ng sariling karanasan mula sa kuwentong
narinig.
5-Pinakamahusay
4- Mahusay
3-Nangangailangan pa ng mga pantulong na pansanay
Mula sa mga isinagawang gawain naiuugnay ang sariling karanasan sa napakinggang
teksto sa pamamagitan ng pag-unawa dito.Ang mga tanong na sino,saan,alin,kailan,ano,ilan, at
paano ay ginagamit upang maunawaan ang mga detalye sa binasang teksto. Maari itong tumutukoy
sa tao,lugar,bagay,bilang, at pangyayari.

Yaman ng Lahi Wika at Pagbasa sa Filipino p.146-147
(*Maaring magkakaiba ang sagot ng bawat bata. Gamitin ang rubriks para sa pagtatama ng
mga sagot.)
SOLEDAD R. CRISTOBAL
Name of writer/Pangalan ng may akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
ANGKOP NA PAMAGAT NG TALATANG BINASA

Ang pamagat ng isang akda o larawan ay nagpapahayag ng diwa o paksa nito.
Mahalagang tandaan na sa pagbibigay pamagat ng isang talata, alamain mo muna ang
paksang-diwa o paksang pangungusap. Ang mga ito ang nagbibigay ng ideya sa pagpili ng
pamagat. Ang pangunahing diwa ang pinakabuod ng mga pagyayari sa talata o kuwento. Ang
paksang pangungusap ang pinagtutuunan ng mga detalye upang mabuo ang pangunahing diwa ng
talata o kuwento.
Kailangang simulan sa malaking titik ang mahahalagang salita sa pamagat.

Nabibigyan ng angkop na pamagat ang talatang binasa-F4PS-IIIg8
Gawain 1
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat talata. Ibigay ang tamang pamagat ng mga ito at
bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Ang pating ay isang uri ng karniborong isda. Sa kasalukuyan, mayroong mahigit na limandaang
uri ng pating. Karamihang uri ng pating ay nananatili sa tubig-dagat ngunit may iilang nabubuhay
sa tubig tabang. Ang pinakamaliit na pating ay may habang anim na pulgada. Ang pinakamahaba
naman ay ang butanding. Ito ay umaabot sa haba na labindalawang metro.
Ano ang maaaring nating ibigay na pamagat dito?
a. Ang Nakakatakot na Isda
b. Ang Iba’t-Ibang Uri ng Ipating
c. Ang Pating
2. Sabik na sabik si Julia na pumasok sa paaralan ngayong araw na. Kagabi pa lamang ay inihanda
na niya ang kanyang unporme. Naka-ayos na rin ang kanyang bag at baunan. Pagtunog ng kanyang

relo,mabilis na bumangon si Julia upang maligo na. Dali-dali siyang nagbihis at puminta sa silid-
kainan. “ Julia, mukhang handa ka na para sa unang araw ng pasukan, “ ang bati ng kanyan nanay.
“ Opo! Sabik na po akong pumasok!” ang sagot ng bata.
Ano kaya ang magandang pamagat para sa kuwentong ito?
a. Ang Unang Araw sa Pasukan
b. Sabik nang Pumasok si Julia
c. Ang paaralan ni Julia
Gawain 2
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat talata.Ibigay ang tamang pamagat ng mga ito at
bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Isa sa mga katangiang maipagmamalaki nating mga Pilipino ay ang mabuti nating pagtanggap
sa mga panauhin. Kapag ang isang pamilya ay may inaasahang panauhin,bawat isa ay abala sa
paghahanda.Sila’y naglilinis at nag-aayos ng kabahayan. Nagluluto ang pamilya ng masarap na
pagkain at naghahanda ng maraming prutas at inumin. Pinagkakaabalahan din nila kung ano ang
maipapauwing pasalubong sa panauhin.
Ano ang angkop na pamagat para sa talata?
_
2. Ang pamilyang Pilipino ay isang napakahalagang institusyon. Sa gitna ng maraming suliranin,

dapat umiral ang pagmamahalan, pagkakaisa at pagtutulungan upang lalong tumibay ang
pagsasamahan ng isa’t-isa. Ano mang problema ang dumating, kailangang mapanatiling buo at
matatag ang pamilya. Bukod dito biyaya ng Diyos ang ating pamilya kaya’t patuloy mong ingatan.
Ano ang angkop na pamagat para sa talata?
_
Gawain 3
Panuto:Basahin at unawaing mabuti ang bawat talata.Isulat ang pamagat na nais mong ibigay sa
mga ito.
1. Makakagawa ka ng keso mula sa gatas ng kalabaw, baka, o kambing. Asinan ang gatas,
pakuluin nang tatlumpong minuto habang hinahalo at pagkatapos ay itinggal nang mga
sampung oras. Magkakaroon ito ng mga buo-buong bahagi na siyang babalutin sa murang
dahon.Ngayon,may kesong puting napakadaling gawin.

2. Ang puto bumbong, bukod sa kilalang pagkaing pinoy ay kabilang din sa tradisyon ng
Paskong Pilipino.Ito ay kulay lila/ube at kakaning gawa sa giniling na malagkit na bigas.Isa
ito sa mga pinakapopular na pagkaing mabibili tuwing sasapit ang panahon ng kapaskuhan.
_
Gawain 4.
Panuto:Basahin at unawaing mabuti ang bawat talata.Ibigay ang tamang pamagat ng mga ito.
1. Napakahalaga ng bitamina A sa ating katawan. Ito ang tumutulong upang lalong luminaw ang
ating mata. Ang kakulangan sa bitaminang ito ay maaaring magdulot ng paglabo ng paningin. Ang
mga pagkain na mayaman sa bitamina A ay atay, itlog, gatas, keso, mga luntian at dilaw na gulay
at prutas.
Ang angkop na pamagat ng talata ay:
_ _
2. Ang niyog (cocos nucifera) ay may karaniwang taas na 6 na metro o higit pa. Natatangi sa lahat
ng puno ang niyog sapagkat bawat bahagi nito ay maaari ring sangkap sa paggawa ng sabon,
shampoo, at iba pa.
Ang angkop na pamagat ng talata ay:
Gawain 5.
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat talata.Bigyan ng angkop na pamagat ang bawat
isa.
1. Napakasaya ng pistang-bayan sa aming lalawigan.Tatlong araw bago pa man dumating
ang araw ng kapistahan ay pinaghahandaan na ang pagdiriwang na ito.May mga tugtugan,
awitan, sayawan, at iba’t-ibang palaro.May parada pa na pinagungunahan ng banda. Kasama sa
parada ang magagandang dalaga na nakasakay sa karwahe.
Sa ikatlong araw ay may misang-bayan. Ang mga tao ay sabay-sabay na nagdarasal sa
aming Mahal na Patron. Ang bawat tahanan ay may mga handang iba’t-ibang kakanin.
Bawat isa ay may ngiti sa labi sa araw na ito.
_
2. Naanyayahan kaming magpiknik sa isang resort sa Los Baňos. Maghapon kaming naligo
sa maluwag na swimming pool. Hindi namin namalayan ang paglipas ng oras. Maging
ang pagkain ng tanghalian ay aming nakaligtaan. Lubos kaming nawili sa paglangoy sa
maligamgam na tubig ng pool. Halos lahat ay ayaw nang umahon. Nakawiwili talaga
ang paglangoy sa swimming pool.

Rubriks 3 2 1
Lohikal at makatotohanan ang pamagat na naisip
Wastong gamit ng wika/salita

Pagkakaugnay ng mga ideya
3-Pinakamahusay
2- Mahusay
1- Nangangailangan pa ng pantulong na pansanay
Mula sa mga isinagawang gawain naibibigay ang tamang pamagat ng talatang
binasa sa pamamagitan ng pagtukoy muna sa paksang-diwa o paksang pangungusap. Ang mga ito
ang nagbibigay ng ideya sa pagbigay ng pamagat. Ang pangunahing diwa ang pinakabuod ng mga
pagyayari sa talata o kuwento. Ang paksang pangungusap ang pinagtutuunan ng mga detalye
upang mabuo ang pangunahing diwa ng talata o kuwento.

http://teacherabiworksheets.blogspot.com/2016/02/filipino-pagbibigay-ng-pamagat.html?m=1
https://www.sliedshare.net/MichaelParoginog/f6-pb-ig8-pagbibigay-ng-angkop-na-pamagat
Yaman ng Lahi 4 pp.136-137
Hiyas sa Pagbasa 4 p 47

Gawain 1
1. C

2. A
Gawain 2. Mga posibleng kasagutan.
1. Katangiang Maipagmamalaki ng mga Pilipino
2. Ang Pamilyang Pilipino
Gawain 3
1. Paggawa ng Keso
2. Puto Bumbong
Gawain 4
1. Ang Bitamina A
2. Ang Niyog
Gawain 5
1. Ang Pistang Bayan
2. Nakawiwiling Piknik
mga sagot.)

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
Pagsalaysay Muli

Maisasalaysay muli ang napakinggang teksto sa pamamagitan ng pasusunod-sunod sa mga
pangyayari.Maaaring maibigay ang wastong pagkasunod-sunod sa pamamagitan nang pagtukoy
sa mga pangyayari sa umpisa,gitna, at wakas ng kuwento.
Maisasalaysay mong muli ang napakinggang teksto sa tulong ng mga pangungusap.Talasan
ang pandinig at ituon ang buong atensyon sa nagsasalita kung maaari ay sikaping maibalangkas o
maibuod ang pinakinggan.

Naisasalaysay muli ang napakinggang teksto gamit ang sariling salita-F4PS-III-h-6.6
Panuto
Para sa magulang o guardian: Basahin nang malinaw at malakas ang bawat teksto sa bawat
gawain.Siguruhing makikinig nang mabuti ang mag-aaral.Pagkatapos,ipasagot ang mga gawain.
Para sa mag-aaral: Makinig nang mabuti sa babasahing teksto sa bawat gawain. Isalaysay muli
ang napakinggang teksto gamit ang sariling salita sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong.
Gawain 1
Panuto: Makinig nang mabuti sa babasahing teksto. Isalaysay muli ito gamit ang sariling salita.
Sagutin ang mga tanong mula sa tekstong narinig.

Alamat Ni Mariang Sinukuan
ni Eugene Evasco
Sa Bundok ng Arayat sa Pampanga nakatira ang isang engkantada. Kilala siya doon bilang
Mariang Sinukuan.
Magandang-maganda si Maria. Matangkad siya at kaakit-akit kung pagmamasdan mula
ulo hanggang paa. Kapansin-pansin ang tamis ng kaniyang ngiti. Mapapatingin ka kapag nagsalita
na siya sapagka’t hindi mo maipaliwanag kung anong misteryo ang bumabalot sa katauhan niya.
Natural lang kasi na ituring siyang isang diyosa sapagka’t engkantada nga ang dalaga.
Pero kahit na engkantada, tuwang-tuwa siya sa mga taong kaniyang nakikita. Natutuwa
siya kapag magmamano ang mga bata sa mga nakatatanda. Nasisiyahan siya kapag hinahainan ng
maybahay ang pagod na asawa. Naliligayahan siya kapag nakikitang nagpapawis ang mga ama sa
pagsasaka may mauwi lang na aning palay sa asawa at mga anak nila.
Sapagka’t may angking kabaitan, lagi at laging tumutulong si Maria sa mga tao sa paligid
ng kabundukan.
Hinahandugan niya lagi ng mga sariwang bungang kahoy ang bawat pamilya. Noong una
takang-taka ang mga mag-anak. Paano nga raw bang nagkakaroon ng mga sariwang prutas sa kani-
kanilang hagdan gayong wala namang sinumang dito ay naglalagay. Hindi alam ng mga tao na sa
isang kisapmata ay nailalagay kaagad ni Maria ang handog sa bawa’t hagdang tunguhin niya.
Upang hindi naman maging kababalaghang walang kapaliwanagan, may mga
pagkakataong nagpapakita si Mariang Sinukuan sa mga maybahay na siyang pinagbibigyan niya
ng mga buwig ng mga matatamis na saging, bungkos ng matatabang kamoteng kahoy at pumpon
ng mababangong rosal. Pagkabigay na pagkabigay ay ngingiti lang si Maria at magpapaalam na.
Hindi na siya nakikipagkwentuhan pa. Gustung-gustong nakikita ni Mariang kaagad
ihahain ng mga maybahay sa kani-kanilang pamilya ang handog ng kalikasang dala-dala niya. Sa
bawat hagdan ay iba ang inilalagay niya. May lansones, papaya at makopa. May ilang-ilang,
ehampaea at kamya. May mabolo, balimbing at mangga. May rambutan, litsiyas at ehesa pa.
May malunggay din, repolyo at kalabasa. May upo na, may ampalaya pa at saka patola.
Ang bawat mag-anak na dalawin ay natutuwa sa kanya. Kaya kahit hindi nakikita si Maria ng lahat
ay nagpapasalamat sa engkantada.
Sa pagkakaroon ng sapat na pagkain, matanda at bata man ay may malulusog na
pangangatawan. Nilalayo sila sa pagkakaramdam.
Upang ipakita ang taos pusong pasasalamat, nangako ang lahat na hindi sila aakyat sa
bundok ni Mariang Sinukuan. Ipinangako rin nilang hindi sila huhuli ng anumang hayop,
mamimitas ng anumang bulaklak o manunungkit ng anumang bungang kahoy, kukuha ng gulay
sa itaas man o paanan ng kabundukan. Nagkakaintindihan si Mariang Sinukuan at ang mga
mamamayan.
Ngunit may mga bagong sibol na kabataang isinisilang at may mga magagandang pananaw
na natatalo ng sakim na paninindigan. Dumating nga ang panahon na naging makasarili ang ilan.

May nagpapawalang halaga sa pagiging engkantada ni Maria. Ang hayop at halaman daw
ay para sa sangkatauhan kaya dapat akyatin ang kabundukan at huwag paniwalaan ang pagiging
engkantada ni Mariang Sinukuan.
Isang grupo ang nangahas na umakyat sa bundok. Pinatotohanan ng mga nakita nilang
hayop at halaman na ang lugar ay isa nga palang paraiso ng kalikasan.
Habang pinagsasaluhan ang napakaraming napitas na ehiko, lansones at sinigwelas ay
natanawan nila ang isang papalapit na dalaga na kahit na nakayapak ay pagkaganda-ganda.
Hindi sila kaagad nakapagsalita nang mapansin nilang may kung anong liwanag ang nakapalibot
sa nakaputing engkantada na sa isang kisapmata ay tinitingala na nila.
“Ako si Maria ng Bundok Sinukuan”, pagpapakilala ng dalaga na kapansin-pansing
nakaangat ang mga paa habang nagsasalita siya.
“Ma…Maria ng Bundok Sinukuan? Ka…kayo ba ang nagbibigay ng mga gulay, bungang
kahoy at bulaklak sa bawat bahay-bahay?”
Ngumiti lamang ang engkantada at nagpaalala, “Makakain ninyo ang lahat ng bungang
kahoy subalit wala kayong dadalhing anuman sa inyong pagbaba sa kabundukan.”
Tumangu-tango lang ang kalalakihan. Napatunayan ng lahat na totoong mapagbigay si
Maria nang anyayahan sila sa isang masaganang pananghalian.
Sapagkat noon lamang may dumalaw sa Bundok ng Sinukuan ay pinagsikapan ni Mariang
pakitunguhan ang kalalakihan. Ginulat ni Maria ang mga bisita nang dalhin sila sa mesang kainan
sa ilalim ng punong mangga. Isang masaganang pananghalian ang bumulaga sa kanila. May mga
inihaw na baboy-damo, pabo at usa. May umuusok pang kanin sa mga dahon ng saging. May suha
at guyabano at mabolo. Mayroon ding duhat, saging at balimbing. May malamig na tuba ring
nakahain. Tiyak na maiibigan ng pinakapihikan man ang inihandang pagkain ni Mariang Sinukuan.
Hindi pa man pinadudulog ay nagsiupo na at nangagsikain ang mga panauhin. Matapos
mabundat ay hindi man lang sila nagsipagpasalamat sa nag-imbitang engkantadang nagpakatao
bilang pagbibigay sa kanila.
Nang pumanhik na si Maria sa ituktok ng bundok ay nag-usap-usap ang mga gahaman.
“Nagpapahinga na si Maria sa tirahan niya,” sabi ng isa, “ilabas na ninyo ang mga sako
ninyo.”
Inilabas ng lahat ang mga sakong dala nila at may ilang nagsiakyat sa mga puno ng lansones,
rambutan at papaya. May nanghabol ng nagtatabaang manok, gansa at pabo. Ang iba naman ay
kumuha ng mga sariwang kalabasa, repolyo at kundol. Lahat ng sako ay napuno. Lahat ay tuwang-
tuwa. Naisahan nila si Mariang Sinukuan. Kahit alam nilang pagnanakaw ang ginawa nila ay di
man lang sila nahiya sa mga sarili.
Hindi nila alam na nagmamasid lang sa ituktok ng bundok ang engkantada. Hindi nila
inalintana ang pakiusap ni Maria. Para kay Maria, ang kaniyang mga salita ay dapat na igalang
bilang batas ng Diyosa ng kalikasan.

Nang bababa na ang mga mapagsamantala ay nagtataka sila. Damang-dama nila na sa
bawat hakbang na pababa sa kabundukan ay lalong bumibigat ang mga sakong kanilang pasan-
pasan. Nang hindi na sila makahakbang sa bigat ay napilitan silang buksan ang mga sakong pasan.
Nagulat sila nang makitang ang mga gulay, bungang kahoy at hayop na dala-dala ay naging mga
batong bundok. Nang matingala sila sa tuktok ay nakita nilang galit na galit si Maria sa
pagnanakaw na ginawa nila.
“Mga pangahas!” sigaw ng engkantada na ang tinig ay sinlakas ng kulog.
Nang ituro ng engkantada ang mga magnanakaw ay naging baboy-damo silang di malaman
kung tatakbo nang pababa o paitaas ng kabundukan.
Kahit hindi na nakabalik pa sa kani-kanilang tahanan ang pangahas na kalalakihan ay hindi
pa rin nadala ang ilang mapagsamantalang naninirahan sa paligid ng kabundukan. Kung hindi
pagnanakaw ay paninira sa kaiikasan ang krimeng isinasagawa ng maraming mamamayan.
Dumating sa puntong nawala ang pagtitiwala ni Mariang Sinukuan. Sa sobra niyang
pagbibigay ay nagsasamantala ang marami sa kabutihan at pagkalinga ni Maria.
“Hindi ako susuko sa kapangahasan nila!”
Bilang parusa, itinigil na ni Maria ang bigay pala niyang paghahandog araw-araw ng mga
bungang kahoy mula sa kabundukan.
Napansin ng mga taong nagtampo na sa kanila ang engkantada. Nag-usap-usap sila. Sinuri
nila ang mga kahinaan nila. Natunton nilang dahil sa kapangahasan at pagwawalang halaga sa
kayamanan ng kabundukan ay nagalit at umakyat na sa tuktok ng bundok niya si Maria.
Ayon sa sabi-sabi, kahit nagsisuko na ang mga pangahas ay hindi na rin bumaba ng
kabundukan si Mariang Sinukuan.
Iyan ang pinagmulan ng nagtampong Engkantada sa Bundok Sinukuan.
Iyan ang alamat ni Mariang Sinukuan.
Isalaysay muli ang kuwento gamit ang Mapa ng Kuwento
Pamagat:
1.Ilarawan kung tungkol saan ang kuwento at sino ang mga tauhan.
2. Ilarawan kung ano ang nangyari sa umpisa ng kuwento gamit ang sariling salita.
3. Ilarawan kung ano ang nangyari sa gitna ng kuwento gamit ang sariling salita.

4.Ilarawan kung ano ang naging suliranin sa kuwentong napakinggan.
5. Ilarawan kung paano nagwakas ang kuwento gamit ang sariling salita.
Gawain 2
BASURA KID
ni Elvin G. Luciano
Nagsimula ang lahat isang gabing maliwanag at bilog na bilog ang buwan.
Sa labas ng bahay ng pamilyang Lopez, isang malakas na tunog ang bumulabog sa

katahimikan. Tila may pagsabog, tila may pagyanig, nagising ang buong pamilya. Sa basurahan
nagmula ang kakaibang tunog. “Ano kaya iyon?” tanong ni Nanay habang nakahawak sa braso ni
Tatay. “ Baka may magnanakaw, takot ako” ang tanging nasabi ng anak na si Boyet. “ Humanda
sa akin ang magnanakaw na iyan, di ko siya uurungan”, matapang na wika ni Tatay kahit medyo
nanginginig sa magkahalong lamig ng gabi at kaba sa dibdib. Papalapit na ang pamilya sa pinto.
Bumukas ang pinto at sa kanilang natanaw, hindi nila mapigilang mapasigaw. “Eeeewww”, sigaw
ni Nanay. “Aaahhhh” sigaw ni Tatay. “Ang baho” sabi ni Boyet. Isang malaking tambak ng basura
ang tumambad sa kanilang harapan. Dumungaw pa sila at kanilang nalaman na puno nap ala ng
basura ang kanilang kapaligiran.
“Akala ko pa naman halimaw”, bulong ni Nanay. “Matulog na tayo, basura lang pala” sabi
ni Tatay.
Subalit, nang pabalik na sila sa kanilang kuwarto, mayroong humarang sa sa kanila. Isang
batang lalaking nakamaskara, kappa, at nakabota.

“Hep hep! Ako si Basura Kid.” Basura lang ba ang sabi ninyo?” “Hindi niyo ba alam na
ang tambak tambak ng basurang iyon ay masahol pa sa halimaw?” “Sisirain nito ang kapaligiran
at mundo niyo.” “Ang pagkalat ng basura ay dapat nating labanan.” Tiningnan nina Nanay at Tata
yang tambak na basura. Naghalo ang nabubulok sa di nabubulok. Pinamamahayan na ito ng mga
insekto at kumakalat na rin ang amoy na mabaho.
“Ang pagkalat ng tambak tambak na basurang ito ay dapat nating labanan!” sigaw ni
Basura Kid. Kasabay ng malakas na kulog at matalim na kidlat.
“Oo nga, masahol pa nga ito sa halimaw.” Sagot ni Tatay.
Humanap si Tatay ng malaking sako at doo’y isinilid ang basura. Agad niyang itinakbo sa
kotse at nagmaneho si Tatay patungo sa pinakamalapit na ilog. Pagdating sa ilog, inihulog ni Tata
yang basura sa tubig. “Ayan, malulunod na ang mga basura at ligtas na tayo sa kapahamakan.” “
Naku po, mali!” Hindi niyo ba alam na mas lalong masisira ang mundo dahil sa ginawa niyo?”
sabi ni Basura Kid habang nakakunot ang noo. Lumusong siya sa tubig at agad kinulekta isa-isa
ang basura sa ilog.
Bumalik sila sa kanilang bahay upang mapag isipan ang kanilang gagawin. Magdamag na
inisip ng mag-asawa kung papaano lalabanan ang mukhang halimaw na tumpok ng basura.
Sinubukan nila itong sunugin subalit lalo pang di nagustuhan ni Basura Kid dahil madudumihan
daw ang hangin. Sinubukan nilang ispreyan ng pabango ang basura subalit lalo pang nakasama
dahil ang inesprey pala nila ay may chloro-flouro carbons na nakasisira sa ozone layer.
Parami nang parami ang basura. Paubos nang paubos ang oras.
Nag-isip ang mga magkakakampi laban sa basurang gahalimaw sa laki at dami. Napiling
si Tatay “malapit nang mag-umaga, tayo ang lumikha ng mga basurang ito kaya nasa ating mga
kamay din ang paraan para di ito dumami nang dumami. Kailangang pigilan na natin ang pagdami
ng basura bago pa tayo matabunan” sabi niya.
“Alam ko na!” sabi ni Basura Kid. Samahan niyo akong labanan ang pagdami na basura.”.
Nilapitan ni Basura Kid ang tambak na basura.
“Ikaw basura ka, ise-segregate ka naming. Yahhhh!!!! Sinugod nila ang basura, hiniwalay
nila ang mga nabubulok sa di-nabubulok. Kinuha nila ang mga basurang puwede pang i-recycle
bilang mga kagamitan sa bahay, sa pamayanan, at sa eskwelahan.
Makalipas ang maraming oras, wala na ang gahalimaw na tambak ng basura.

“Yehey!” “Nasulosyunan na natin ang problemang ito.” “Alam na natin ang gagawin para di
muling dumami nang dumami ang basura.” sigaw ni Nanay. “Sa bahay pa lamang, ibubukod-
bukod na natin ang ating basura.” “Ang nabubulok at di-nabubulok ay di pagsasamahin.” “Oo nga,
salamat kay Basura Kid” masayang sabi ni Nanay.

Nagpalinga-linga si Tatay upang hanapin ang munting superhero. “Nasaan na kaya siya?”
“Gusto ko pa naman siyang pasalamatan.
Samantala, patawa-tawang iniligpit ni Boyet sa ilalim ng kanyang kama ang kanyang
maskara, kapa, at bota.
Isalaysay muli ang kwento gamit ang sariling salita.
Pamagat:
Umpisa:
Gitna:
Wakas:
Gawain 3

LAKI SA HIRAP
ni Luis P. Gatmaitan, M.D
Gusto kong magreklamo sa aking Tatay at Nanay. Kasi’y mulang pagkabata, kulang na ako sa
maraming bagay sa buhay: magandang damit, masarap na pagkain, at maayos na bahay.
Iyong mga damit naming, panay luma. Karamihan dito’y bigay ng mga kamag-anak o
kapitbahay na naawa sa amin. “Pangmayaman lang ‘yung pumipili ng damit,” paalala ni Nanay.
Sa pagkain, salat din kami. Kung hindi sa gulay, puro isda naman. Biro ng aking Nana,
“tutubuan na kami ng kaliskis sa kakakaing ng isda!” “Anak , pinagkakasya lang natin ang suweldo
ng inyong Tatay,” pagpapaunawa ni Nanay. “At saka, masustansya naman ang gulay at isda! Aba,
‘yan ang kinakain ngayon ng mayayaman!” Ang dami rin naming magkakapatid. Nandiyan si
Dodong, Jeng-Jeng, Klang-Klang, at Boom-Boom. Lumalaki ang aming pamilya. Pero hindi
naman nadagdagan ang sweldo ni Tatay. Kakaunti na nga ang pagkain, marami pa kaming
naghahati-hati sa kakainin. Gusto ko sanang isagot.. “Bakit po kasi kayo nag-anak ng marami?”
Pero hindi na lang ako kumibo. Madalas, nahihia akong pumasok sa eskuwelahan. Sino bang
matutuwa sa kupasing uniporme, lumang sapatos na halos mabutas na ang swelas, at pinaglumaang
bag? Lagi akong nagkukubli kapag kakain ng baong tanghalian. Hindi ko maipagmamalaki ang
baon ko: kung hindi nilagang itlog ay tuyo, o galunggong, o talong. Sa ulam pa lang, kitang-kita
na ang pagkakaiba ng mayaman sa gaya kong mahirap. “Uy Millet, nandiyan ka pala! Halika,
sabay tayong kumain. Hati tayo sa ulam ko. Hati rin tayo sa ulam mo,” bati ng isa kong kaklase.
“A, kay hirap maging mahirap. Pilit naming pinagkakasya ang lahat. Ang pagkain naming sa araw-
araw ay halos hindi sumasapat. Dumating man ang Pasko at bertdey, hindi uso ang bagong sapatos
at damit. Hanggang tingin na lang ako sa mga bagay na gusto ko. Paano kaya kami makakaahon
sa buhay na mahirap? Isang gabi, nilagnat si Tatay. Matindi ang kanyang ubo. Ilang araw siang
hindi nakapamasada sa traysikel. Simula noon, hindi na ako nakakita ng isda sa aming hapag. Puro
gulay na lang. Naging masmalabnaw rin ang gatas na dinedede ni Baby. Wala na akong maipambili
ng project sa eskwelahan. “Kailangan kasi tayong bumili ng gamut para kay Tatay,” paliwanag ko
sa aking mga kapatid.
Tumagal pa ng ilang araw ang sakit ni Tatay. Lalong nabawasan ang inihahandang pagkain
ni Nanay. Hindi na rin kami nakakapasok sa eskwelahan kasi’y wala ma kaming baon. Nang
gabing ‘yun narinig kong nag-uusap sina Tatay at Nanay. “Pahintuin muna kaya natin sa pag-aaral
si Millet?” sabi ni Nanay.
“Naku, huwag na huwag! Ipangutang mo muna para may pambaon,” sagot ni Tatay. “Hindi
siya dapat huminto ng pag-aaral. Hindi siya dapat magaya sa atin.” matatag ang tinig ni Tatay.
“Pero marami na tayong utang…” tutol ni Nanay.
“Basta’t gawan mo ng paraan. Dagdagan ko pa ang aking sipag ‘pag gumaling ako. Hindi
tayo maghihirap nang ganito kung nakatapos tayo ng pag-aaral. “A, kaya pala pilit nila akong
iginagapang sa pag-aaral. Kaya pala sobrang pagtitipid ang ginagawa nila sa araw-araw. May
pangarap sila para sa akin. Gusto rin nilang umunlad ang aming buhay.
Hindi ko pala dapat ikahiya ang aming kahirapan. Ang mahalaga, may pagkakataon akong
makaahon sa buhay-mahirap. Kinabukasan, tinipon ko ang aking mga kaatid. Sinabi ko sa kanilang

kailangan naming tulungan sina Tatay at Nanay para hindi kami mahinto ng pag-aaral. Kung
namamasada si Tatay at naglalabada si Nanay, kami naman ay magtitinda ng bananacue, turon, sa-
malamig, doon mismo sa harap ng aming munting bahay.
Marunong na akong magluto kasi ako lagi ang nakaalalay kina Nanay at Lola sa kusina.
“Sige, ate, tulong-tulong tayo!” hiyaw ng mga kapatid ko. “Ako naman ang magduduro ng saging
sa stik.” ani ni Dodong. “At ako ang magpriprito g turon at bananacue, mga apo,” sabad ni Lola
na nkikinig pala sa aming plano.
Binasag ko ang aking naipon at napamaskuhan ko. Kulang ng konti sa limang daang piso!
Puwede nang puhunan para makabili ng ilang piling na saging, mantika at asukal na pula.
Nagulat si tatay at Nanay nang makitang may nakalagay na isang mesa at isang lumang
paying sa harap n gaming bahay. Dinumog ng ng mga kapitbahay ang aming mga paninda. Lalo
akong sinipag. Pagkatapos bawasin ang puhunan, binigyan ko ng pambaon sina Dodong, Jeng-
Jeng, at Klang-Klang. At nakapagbigay pa kami ng konting pera kay Nanay.
“Bukas ulit, Ate, magtinda tayo ng bananacue,” hiyaw ni Klang-Klang. “Dagdagan pa natin
ng kamote-Q” susog ni Dodong. Sumabad si Nanay,” Papayagan ko kayong magtinda sa hapon
basta’t ipangako n’yong hindi n’yo pababayaan ang pag-aaral.” Sunuo-sunod na tango ang sagot
naming magkakapatid. Nabalitaan ng mga guro ko na nagtitinda kami ng bananacue, kaya patisila
ay regular nang umoorder sa amin. Minsaan nga, ginawa pa akong halimbawa ni Ma’am Tessie
Arenas sa klase. “Itong si Millet, dapat nating pamarisan…” sabi ni Ma’am,hindi puwedeng asahan
ang lotto omga game shows sa TV para umunlad ang aming buhay. Hindi maaring puro “abilidad”
lang. Kailangan may pundasyon. At mas may laban daw sa buhay kung nakatapos ng pag-aaral.
Laki ako sa hirap. Pero alam kong isang araw, mas bubuti ang lagay ng maing buhay. Ang sabi,
“Hindi kasalanang ipinanganak na mahirap. pero malaking kasalanan kung mamatay nang
mahirap.” Kaya heto, estudyante ako sa umaga, tapos tinder naman sa hapon. At hinding-hindi ko
kinahihiya ‘yun. Sa ngayon, kailangang magtitiis ang aming bung pamilya. Sulsihan ang mga
lumang damit. Magkasya sa bahay na maliit. Magtipid at mag-impok. Huwag magsimula ng kahit
anong bisyo. Magtiyagang mag-aral hanggang sa makatapos. Magkaroon ng disenteng
hanapbuhay sa hinaharap. At makatulong din sa kagaya kong dumadaan sa hirap. Hindi nagtagal
at muling nagbalik ang lakas ni Tatay.Bukod sa pamamasada sinimulan na rin niya ang isang alit
na talyer sa aming bakuran. Si Nanay naman, nagsimulang magluto ng all-year-round na bibingka
at puto-bungbong katabi n gaming bananacue. Sosyo sila ni Lola. Nangako rin si Tatay na bunso
na si Boom-Boom. Hindi n siya masusundan ng isa pang kapatid, “Pupunta kami ng Nanay mo sa
health center at magtatanong kami tungkol a family planning.”
Ang buhay daw sabi ni Lola ay parang gulong Minsan, ito’y nasa ilalim, minsa’y nasa
ibabaw. Sa ngayon, nasa ilalim ang gulong naming. Pero sa tulong ng aking mga magulang, na
nangakong igagapang akong makapagtapos ng pag-aaral, alam kong pasasaan at ang basta’t
gugulong din ito nang paibabaw.
Ang sabi, “Hindi kasalang ipinanganak kang mahirap. Pero malaking kasalanan kung mamamatay
nang mahirap”.

Sa isang talata, isalaysay muli ang kuwentong napakinggan gamit ang sariling salita.
__ _

Rubriks 5 4 3
Naisalaysay at naisulat ang buong detalye
tungkol sa kuwentong narinig gamit ang mga
sariling salita
Wasto ang pagkabaybay ng mga salita at tama
ang pagkagamit ng mga bantas
Malinis na naisulat ang kuwento gamit ang

sariling salita
5-Pinakamahusay
4- Mahusay
Mula sa mga isinagawang gawain naisasalaysay muli ang napakinggang teksto sa
tulong ng mga pangungusap.Kailangangtalasan ang pandinig at ituon ang buong atensyon sa
nagsasalita, kung maaari ay sikaping maibalangkas o maibuod ang pinakinggan.
Yaman ng Lahi Wika at Pagbasa sa Filipino p.146
https://www.youtube.com/watch?v=S4xwYLIcXkM&feature
mga sagot.)

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
PANGATNIG

Ang pangatnig ay mga kataga o lipon ng mga salita na nag-uugnay ng mga salita,
parirala, sugnay, o pangungusap.
Uri ng Pangatnig
1) Pamukod-ginagamit sa pagbukod o pagtatangi gaya ng:o,ni,maging, at man
Halimbawa;
a) Ikaw man o ako ay hindi maghahangad na siya ay mabigo
b) Batid ko ang pagkapanalo ng ating grupo kung si Rey man ang piliing lider natin.
c) Walang diperensiya sa akin maging si Jose ang magwagi sa paligsahan.
d) Ni pagalitan ni saktan ay hindi ginawa sakin ng aking mga magulang.
2) Panubali-nagsasabi ito ng pag-aalinlangan gaya ng: kung,kapag,pag,sakali,sana
Halimbawa:
a) Kung uulan,hindi matutuloy ang ating palatuntunan.
b) Hindi tayo matutuloy sa sine kapag hindi umuwi nang maaga ang tatay.
c) Pag umulan,hindi makakapunta rito si Boyet.
d) Hindi tayo makakahuli ng maraming isada sakaling lumitaw ang buwan
3) Paninsay-kapag sinasalungat ng unang bahagi ng pangungusap ang ikalawang bahagi
nito.Gaya ng: ngunit,datawat,subalit,bagaman,samantala,kahit.
Halimbawa:
a) Nakatakda siyang umani ng tagumpay kahit na maraming naninira sa kanya.
b) Nakatapos si Ramon ng medisina bagaman tindera lang sa palengke ang kanyang
ina.
c) Nanalo paring muse si Rosa datapwat may mga kaibigang bomoto sa kalaban niya.
d) Maganda ang kaibigan mo ngunit suplada naman.
4) Pananhi- nagbibigay ito ng dahilan o katuwiran para sa pagkaganap ng kilos. Ang mga ito
ay: dahil sa, sanhi sa, sapagkat, mangyari.
Halimbawa:
a) Namaos siya dahil sa matagal na pagtatalumpati.

b) Sanhi sa init ng panahon kaya siya nilagnat
5) Panapos-nagsasabi ito ng nalalapit na katapusan ng pagsasalita gaya ng: upang, sa lahat ng
ito, sa wakas, at bagay na ito.
Halimbawa:
a) Makukuha ko rin sa wakas ang inaasam kong diploma.
b) Sa lahat ng ito, dapat tayong magkaisa.
c) Sa bagay na ito,nasa ating mga kamay na ang paghuhusga.
6) Panlinaw-ginagamit ito upang ipaliwanag ang bahagi o kabuuan ng isang banggit
Halimbawa:
a) Nagkasundo na ang mag-asawa,kung gayon magsasama silang muli.
b) Nahuli na ang tunay na maysala kaya makakawala na si Berto.
7) Panimbang-ginagamit sa pagpapahayag ng karagdagang impormasyon at kaisipan,gaya

ng:at saka,pati,kaya,anupa’t
Halimbawa:
a) Sina Jose at Pedro ay nagtungo sa bukid.
b) Pati ang gamit ng iba ay kanyang iniligtas.
c) Anupa’t pinagbuti niya ang kanyang pag-aaral para makaahon sa kahirapan.
d) Nagtanim siya ng upo at saka patola.
8) Pamanggit-gumagaya o nagsasabi lamang ng iba tulad ng: daw/raw, sa ganang akin/iyo, di

umano
Halimbawa:
a) Sa ganang akin, ang iyong plano ay mahusay
b) Siya raw ang hari ng sablay.
c) Di umano,mahusay umawit si Blanca.
d) Masisipag daw ang mga taga- Ilokos.
9) Panulad-tumutulad ng mga pangyayari o gawa tulad ng: kung sino, siyang, kung ano, siya
rin,kung gaano…siya rin
Halimbawa:
a) Kung ano ang nangyayari noon, siya ring nangyayari ngayon.
b) Kung sino ang unang tumakbo, siyang mananalo.
c) Kung gaano ang iyong itinulong, siya ring ibibiyaya sa iyo.

Nagagamit nang wasto at angkop ang pangatnig
✓ o, ni, maging, man
✓ kung, kapag, pag, atbp.
✓ ngunit, subalit,atbp.
✓ dahil sa, sapagkat, atbp.

✓ sa wakas, atbp.
✓ kung gayon, atbp.
✓ daw, raw, atbp
✓ kung sino, kung ano,siya rin atbp.-F4WG-IIIh-11
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap at ikahon ang pangatnig na ginamit sa bawat
bilang
Gawain 1. Pagkilala sa pangatnig

1. Mabigat ang trapiko kaya nahuli ako sa klase.
2. Naglilinis siya ng silid habang nakikinog siya sa radyo.
3. Magbabasa ako ng aklat o manonood ng telebisyon.
4. Hindi kumikibo si Mario kapag malapit si Ana sa kanya.
5. Huwag mo siyang tularan sapagkat masama ang ginagawa niya.
6. Sasabay sana ako kay May pauwi subalit nakaalis na siya.
7. Hindi pumasok sa paaralan si Nelia dahil sumakit ang kanyang ngipin.
8. Nagmadaling pumunta si Ted sa istasyon ngunit hindi niya naabutan ang tren.
9. Lalabhan ko ang damit ni Ariel at paplantsahin ko ang uniporme ni Alicia.
10. Gusto nilang maglaro sa palaruan pero pinagbawalan silang lumabas ng bahay.
Gawain 2. Pagpili ng Tamang Pangatnig

Panuto: Isulat ang pangatnig na bubuo sa pangungusap. Pumili sa mga pangatnig sa kahon.
subalit kaya dahil bagama’t habang kapag para
upang samantalang o at kasi kung ngunit
at nang kahit hanggang bago sapagkat upang
1. Sa panahon ng krisis, tumatas ang presyo ng mga bilihin ang bayad sa kuryente.
2. Hindi ako nakatulog kagabi masyadong maingay ng aking kapit-bahay.
3. Magsasanay ao tuwing hapon gumaling ako sa pagtugog ng piyano.
4. Mahimbing a rin ang tulog ni Juan napakalakas ng tilaok ng mga manok
sa kayang bakuran.
5. Pagod na si Carlo hindi siya makatulog.
6. Si Patrick ang itingin sa mapa nagmamaneho si Gary.
7. Maari tayong tumawid berde na ang ilaw.
8. Alin dito ang dadalhin mo itim na pantalon ang bagong maong?
9. Lapis, pambura pantasa lang ang kailangan kong dalhin sa pagsusulit.
10. Basa ang sahig ng pasilyo nadulas ang bata.
11. kumain mahalaga ang paghugas ng mga kamay.
12. Di natin nakikita ang korona virus kailangan ang ibayong pag-iingat .
13. Hugasan nang madalas ang mga kamay hindi mahawa ng virus.
14. Magsuot din ng face mask maging mapagmatiyag.

15. Kumain ng mga masusustansiya tulad ng mga gulay at prutas lumakas ang
resistensya.
Gawain 3.
Panuto: Isulat sa patlang ang angkop na pangatnig upang mabuo ang pangungusap
1. Aling kamiseta ang isusuot mo ,ang puti ang asul?
2. Mahusay gumuhit magpinta si Tom.
3. Maganda nga ang dalaga masungit naman siya.
4. Nais niyang makakuha ng mataas na marka sa pagsusult nag-aral siya gabi-gabi.
5. Kumakanta ang babae pinapaliguan niya ang kanyang sanggol.
6. Sasama ako sa inyo manood ng sine papayagan ako ng aking mga magulang.
7. Itinaas ni Mary ang kanyang kamay alam niya ang sagot sa tanong ng guro.
8. Pupunta lang ako sa party sasama ka sa akin.
9. Mag-iipon ako ng pera makabili ako ng mga bagong aklat sa pasukan.
10. Magtitimpla ako ng kape para kay tatay _ walang mainit na tubig.
Gawain 4.
Panuto: Pumili ng sampung (10) nagugustuhang pangatnig at gamitin ito sa sariling pangungusap.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Rubriks 5 4 3
Pagsunod sa tamang paraan ng pagsulat ng

pangungusap
Wastong gamit ng wika/salita

Pagkakaugnay ng mga ideya
5-Pinakamahusay
4- Mahusay
3- Nangangailangan pa ng pantulong na pansanay
Mula sa mga isinagawang gawain ang pangatnig ay mga kataga o lipon ng mga salita na
nag-uugnay ng mga salita, parirala, sugnay, o pangungusap.

https://www.slideshare.net/mariejajaroa/Pangatnig-58499902
https://samutsamot.com/2013/03/07/pangatnig-worksheets -part-1/
Pamaraan 1
1. kaya 6. subalit
2. habang 7. dahil
3. o 8. ngunit
4. kapag 9. at
5. sapagkat 10. pero
Pamaraan 2
1. at 6.habang 11.bago
2. dahil/kasi/sapagkat 7.kapag/kung 12.kaya
3. para/upang 8. o 13.upang/para
4. bagama’t /kahit 9.at 14. at
5. subalit/ngunit 10.kaya 15.para/upang
Pamaraan 3
1. o 6. kung
2. at 7. dahil/sapagkat
3. ngunit/pero/subalit 8. kung
4. kaya 9. upang/para
5. habang 10. ngunit/pero/subalit

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
Pagbibigay Wakas

Ano ang wakas ng isang kwento?
Ano ang kwento?
Ito ay produkto ng malikhaing isip ng tao at naipapahayag ito sa pamamagitan ng
pagsusulat, pagdadrama o sa pagsasa-pelikula. Maari ito ay gawa-gawa lamang tulad ng mga
kwentong bayan.
Ano ang wakas?
Ang wakas ay ang huli ng isang kwento. Ito ang kinalabasan o bunga ng kwento. Ito rin
ang resolusyon o kahihinatnan ng kwento.
Laging tandaan sa pagbibigay ng wakas:
✓ Dapat ay may kinalaman ang wakas sa kwentong nabasa o narinig
✓ Ang gagawing wakas ay dapat hindi bababa ng dalawang pangungusap
✓ Alamin kung maganda o angkop ba ang ibibigay nating wakas sa kwentong
nabasa/narinig/napanood

Naipapakita ang pag-unawa sa pinanood sa pamamagitan ng pagbibigay ng ibang pagwawakas
ayon sa sariling saloobin o paniniwala-F4PD-IIIh-7.2
Panuto
• Panoorin ang mga video mula sa youtube
• Iclick ang bawat link para sa bawat kuwentong papanoorin para sa bawat gawain.
• Maari ding itype ang “Filipino fairy tales tagalog 2020” sa search button at hanapin lang
ang pamagat ng mga kwentong papanoorin.

• Bigyan ng ibang wakas ang kuwentong napanood ayon sa iyong sariling saloobin o
paniniwala. Sumulat ng dalawa hanggang tatlong pangungusap.
Gawain 1.
Ang Pilyong si Dennis
https://www.youtube.com/watch?v=uojllCOxG4I&feature
Gawain 2.
Pag-ikot ng Kabutihan
https://www.youtube.com/watch?v=vsg53RAcUko&feature
Gawain 3.
Prinsesa Anastasia
https://www.youtube.com/watch?v=JSCK7YwHyLU&feature
Gawain 4.
Ang Kulay Ube Garapon

https://www.youtube.com/watch?v=voBf3xVcgsKU&feature
Gawain 5.
Ang Mahiwagang Asul na Singsing
https://www.youtube.com/watch?v=po4QUmmBteA&feature

Rubriks 3 2 1
Lohikal o makatotohan ang wakas na naisip
Ang wakas na naisulat ay binubuo ng dalawa o

tatlong pangungusap
Malinis na naisulat ang wakas ng kuwento
3-Pinakamahusay
2- Mahusay

Mula sa mga isinagawang gawain naibibigyan ng iba pang wakas ang kuwentong
napanood ayon sa sariling pananaw, saloobin, at paniniwala.

https://teacherabiworksheets.blogspot.com/2017/12/filipino-pagbibigay-ng-angkop-na-
wakas.html?m=1
https://www.youtube.com/watch?v=fj2tSdhWT-A&feature
https://www.youtube.com/watch?v=uojllCOxG4I&feature
https://www.youtube.com/watch?v=JSCK7YwHyLU&feature
https://www.youtube.com/watch?v=vsg53RAcUko&feature
https://www.youtube.com/watch?v=voBf3xVcgsKU&feature
https://www.youtube.com/watch?v=po4QUmmBteA&feature

(Gamitin ang rubriks para sa pagtatama ng sagot*Maaring magkaiba-iba ang ibibigay na
wakas ayon sa pananaw ng bawat bata)
.

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
PAGGAMIT NANG WASTO AT ANGKOP NA SIMUNO AT PANAGURI
SA PANGUNGUSAP

Mayroong dalawang bahagi ang pangungusap. Ang mga ito ay ang simuno at panaguri.
Ang simuno o paksa ay bahaging pinagtutuunan ng pansin sa loob ng pangungusap.
Halimbawa:
Namahinga ang mga mag-aaral.
Ang panaguri ay ang bahagi ng pangungusap na nagbibigay ng kaalaman o impormasyon tungkol

sa simuno o paksa.
Halimbawa:
Ang mga bata ay naglalaro sa bakuran.
Upang magkaroon ng makabuluhang pangungusap kailangan na wasto at angkop ang

paggamit ng simuno at panaguri nito.
Nagagamit nang wasto at angkop ang simuno at panaguri sa pangungusap.

F4WG-IIIi-j-8

Panuto: Basahin, suriin at unawain ang mga naihandang mga gawain na lilinang sa iyong
kaalaman sa pagtatala ng mga mahahalagang impormasyon, kaisipan, ideya o datos sa mga
tekstong binasa.
Gawain 1
Panuto: Basahin ang maikling kuwento. Sumipi ng sampung pangungusap mula rito at isulat ang
bawat isa sa loob ng kahon. Bilugan ang simuno at salungguhitan ang panaguri.
Dahil sa Masamang Barkada

Hango sa aklat na Yaman ng Lahi 4 Wika at Pagbasa
Patnubay ng guro
Dating mabait at masunuring mag-aaral si Obet. Ngunit napasama siya sa masamang

barkada. Unti-unting nagbago ang ugali at naging barumbado at mainitin ang ulo.
Natutunan ni Obet ang masamang bisyo. Natuto siyang magsigarilyo, maglasing at

magsugal. Natutuhan rin niyang humithit ng marijuana at gumamit ng shabu.
Nakiusap ang ina ni Obet.
“Anak, kung mahal mo ako at ang bayan hindi ka magpapabaya sa pag-aaral.” Wika ng
kanyang ina. Ngunit parang walang narinig si Obet.
Isang araw, nabigla ang kanyang ina sa isang masamang balita.Ikinulong si obet dahil sa
pagnanakaw. Ninakawan nya ang isang tindahan upang masunod ang masamang bisyo. Ngunit
nahuli sya ng pulis habang nagnanakaw. Iyon ang kinahinatnan niya sa pagsama sa masamang
barkada.

Gawain 2
Panuto: Basahin ang sumusunod na pangungusap. Sa tsart sa ibaba isulat sa unang hanay
ang simuno at sa ikalawang hanay ang panaguri ng bawat pangungusap.
Halimbawa:
Mabait na bata si Chona.
1. Nagsusulat sa pisara ang guro sa Filipino.
2. Sina Amy at Maricel ay magkatabi sa unahang upuan.
3. Ang pangunahing balita ay tungkol sa kapayapaan.
4. Malakas na nagtawanan ang mga nanonood.
5. Ang mga kabataan ang natatanging pag-asa ng bayan.
6. Ang pamahalaan ay handing tumulong sa mga mamamayan.
7. Ang bulaklak ay ibinigay kay ate.
8. Mahalagang bahagi ng bawat paaralan ang klinika.

9. Ang mga doctor, nars, at dentista ay handang magbigay-lunas sa mga sakit ng bawat mag-
aaral.
10. Ang mga tauhang medikal ay nagbibigay ng kapanatagan ng kalooban sa mga magulang
at mag-aaral.
SIMUNO PANAGURI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Gawain 3
Panuto: Dugtungan ng panaguri ang sumusunod na mga simuno.
1. Ang mga halaman
2. Ang mga puno
3. Ang magkakaibigan
4. Ang paglalaro
5. Ang basketbol
6. Si Nanay ang .
7. ang mga gusali sa Lungsod ng Maynila.
8. ang mga bulaklak sa parke,
9. Sina Mario, Arthur, at Dindo
10. Ang mga guro at pulis ay

Gawain 4
Panuto: Gawing pangungusap ang bawat parirala sa pamamgitan ng paglalagay ng ankop na

simuno upang mabuo ang diwa nito.. Isulat sa puwang sa ibaba ang sagot.
1. mahusay magbuslo ng bola
2. mataas ang iskor sa pagsusulit
3. mabilis tumakbo
4. nagpalakpakan at naghiyawan nang malakas
5. umuwi ng nasisiyahan
6. nag-eehersisyo araw-araw
7. mahusay sa pagguhit ng mga magagandang tanaw
8. may mataas na pangarap
9. malalaki at mayabong
10. mahal ng magulang at mga kaibigan.

Gawain 5
Panuto: Pagtambalin ang panaguri sa hanay B at sa simuno sa hanay A.

Pagkabitin ang mga ito sa pamamagitan ng pagguhit ng linya.
A B
1. Ang guro a. ay kanyang pinadala sa koreo
2. Ang liham b. ay maagang pumapalaot sa dagat
3. Sina Amy at Maricel c. ay nagsusulat sa pisara
4. Ang mga magulang d. ay magkatabi sa unahang upuan
5. Ang mga mangingisda e. ay mahalin at pahalagahan natin
6. Maraming mga turista f. ay Ama ng Wikang Pambansa
7. Ang Bulkang Mayon g. ay magaling sa larong basketbol.
8. Ang gulay at prutas h. ang namamasyal sa Lungsod ng bagyo
9. Sina David at Rico g. ang pinakamagandang tanawin sa Albay.
10. Si Pangulong Quezon j. ay mainam sa ating kalusugan

Mga sagot:
Gawain 1
1. Dating mabait at masunuring mag-aaral si Obet.
2. Unti- unting nagbago ang ugali niya.
3. Natutuhan ni Obet ang masamang bisyo.
4. Natuto siyang magsigarilyo, maglasing, at magsugal.
5. Natutuhan din niyang humitit ng marijuana at gumamit ng shabu.
6. Naging barumbado siya at mainitin ang ulo.
7. Nahuli siya ng mga pulis habang nagnanakaw.
8. Ninakawan niya ang isang tindahan upang masunod ang masamang bisyo.
9. Nakakulong si Obet dahil sa pagnanakaw.
10. Iyon ang kinahinatnan niya sa pagsama sa masamang barkada.
Gawin 2
SIMUNO PANAGURI
1. ang guro sa Filipino nagsusulat sa pisara
2. Si Amy at Maricel magkatabi sa unahang upuan
3. Ang pangunahing balita ay tungkol sa kapayapaan
4. Ang mga nanonood malakas na nagtawanan
5. Ang mga kabataan ang natatanging pag-asa ng bayan
6. Ang pamahalaan ay handing tumulong sa mamamayan
7. Ang bulaklak ay ibinigay kay ate
8. ang klinika Mahalagang bahagi ng bawat paaralan
9. Ang mga doctor, nars at dentista ay handing magbigay-lunas sa mga sakit ng
bawat mag-aaral
10. Ang mga tauhang medikal ay ngbibigay ng kapanatagan ng kalooban sa
mga magulang at mag-aaral

Gawain 3
(ang mga sagot ng mga bata ay magkakaiba)

Gawain 4
(ang mga sagot ng mga bata ay magkakaiba)
Gawain 5
A B
1. Ang guro a. ay kanyang pinadala sa koreo
2. Ang liham b. ang natatanging pag-asa ng ating bayan
3. Sina Amy at Maricel c. ay nagsusulat sa pisara
4. Ang mga magulang d. ay magkatabi sa unahang upuan
5. Ang mga kabataan e. ay mahalin at pahalagahan natin
6. Maraming mga turista f. ay Ama ng Wikang Pambansa
7. Ang Bulkang Mayon g. ay magaling sa larong basketbol.
8. Ang gulay at prutas h. ang namamasyal sa Lungsod ng Baguio
9. Sina David at Rico g. ang pinakamagandang tanawin sa Albay.
10. Si Pangulong Quezon j. ay mainam sa ating kalusugan
Horayyyy Magaling!!! Binabati kita, naisagawa mo nang mahusay ang layunin ng

gawaing ito. Mahalaga ang wastong paggamit ng bahagi ng pangungusap at angkop na salita upang
makabuo ng makabuluhan at maayos na mga pangungusap lalo na sa pakikipagtalastasan o
pakikipanayam.
References for learners/ Mga Sanggunian
Yaman ng Lahi 4,Patnubay ng Guro, pahina 235-236.

Hiyas sa Wika 4, pahina 13 -17
Filipino Wika at Pagbasa serye sa Bagong Milenyo 4, pahina 39-45
Prepared by/ Inihanda ni:
EDITHA R. LAMPA
May akda
Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
PAGSUNUD-SUNOD NG MGA PANGYAYARI SA TEKSTONG
NAPAKINGGAN
Ang pangyayari o hakbang ay inaayos nang may pagkakasunud-sunod ayon sa panahon.

Sumusunod ang kahalagahan ng isang ideya, kaalaman, konsepto, impormasyon gawain, o
pangyayari sa isang kuwento.
Ang halimbawa ng mga salitang nagpapahiwatig ng isang huwaran ng pagkakasunud-
sunod ng mga pangyayari sa kuwento ay:
• una, pangalawa
• sumunod
• pagkatapos
• nang malaunan
• nagsimula
• unang-una
• at saw akas
• ang pinakahuli
• pinakamahalaga
Napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa tekstong napakinggan sa pamamagitan ng

paggamit ng una, pangalawa, sumunod, at panghuli.
Koda: F4PN-IIIj-8.4
Panuto: Basahin, unawain at sagutin ang bawat gawain na nakalaan para sa araling ito upang
magkaroon ng kasanayan sa pag-aayos ng mga pangyayari sa mga tekstong napakinggan.
Gawain 1
Panuto: Basahin ang kuwento at sagutin ang mga sususunod na gawain.

MAY BABALA ANG BAGYO
Hinango sa Hiyas sa Pagbasa 4, Batayang aklat
Maraming dapat gawin bago at kapag dumating ang malakas na bagyo. Makapag-iingat
ka kaya.
Mahimbing na mahimbing ang pagkakatulog ni Andrea. Napakalamig kasi ng panahon.

Ang lakas-lakas ng hangin at walang katigil-tigil ang malakas na ulan. Hindi man lamang niya
naisip na araw ng Lunes. May pasok sa paaralan.
Nagising si Andrea. Ginaw na ginaw siya. Natanggal ang makapal na kumot na

bumabalot sa kaniyang katawan. Idinilat niya nang bahagya ang kaniyang singkit na mga mata.
“Anong oras na kaya? May pasok kaya?” ang naitanong ni Andrea sa kanyang sarili.
Pumikit siyang muli.
Balak niyang ipagpatuloy ang kaniyang pagtulog ngunit narinig niya ang balita sa radio.
Kapag masama ang panahon, nauunang gumising ang kanyang mommy upang making ng balita.
“Signal number two,” ang sabi ng tagapagbalita sa radio. “Ang ibig sabihin, sa loob ng 24
na oras, papalapit ang masamang panahon. Ang dumating na hangin ay may lakas na 80
hanggang 100 kilometro bawat oras. Walang pasok sa mga paaralan, elementarya at hayskul.
Ang lahat ay pinag-iingat.”
“Kapag signal number one, sa loob ng 36 na oras ay maaring dumating ang hanging may
lakas na hindi hihigit sa 60 kilometro bawat oras. Kapag signal number two, ang hangin ay may
lakas na 60 hanggang 100 kilometro bawat oras. Kapag signal number three, sa loob ng 12
hanggang 18 oras, maaaring dumating ang hanging may lakas na higit pa sa 100 kilometro bawat
oras.
Naiulat pa ni Andrea noon sa klase kung ano ang dapat gawin kapag may bagyo. Ganito
ang kangyang naiulat.
“Pakinggan sa radio o TV ang mahahalagang balita sa pagsama ng panahon. Iwasan ang

pagpunta sa ilog, dalampasigan, o baybay-dagat dahil maaaring tumaas bigla ang tubig sa mga
parting ito. Kung nakatira naman sa mababang lugar, kailangang lumikas. Kung sa mataas na
lugar naman ay kailangang manatili sa loob ng bahay”, ang sabi niya ni Andrea.
“Paano kung magutom ang tao? Kung mananatili sa loob ng bahay, hindi siya makabili
ng pagkain?” ang tanong ng isa niyang kamag-aral.
“Kaya nga mahalagang maghanda ng pagkain, lalong-lalo na iyong mga de-lata. Kasi,
kapag nawalan ng kuryente, may nakahanda nang pagkain na hindi na kailangang lutuin pa.
Mahalaga rin ang pagiimbak ng posporo, kandila, flashlight, at baterya. Kailangan ding mag-
imbak ng bigas at tubig,” ang sagot ni Andrea. “Para maiwasan ang anumang aksidente,

kailangang maglagay ng pabigat sa mga bahaging maaaring liparin ng hangin at tukuran ang mga
bagay na maaaring tumumba.”
“Ano naman ang maipapayo mo sa mga tao?” ang tanong ng isa pa niyang kamag-aral.
“Manatiling mahinahon sa lahat ng sandal. Kailangan making sa mga balita tungkol sa

pagbabago ng panahon,”
Idilat ni Andrea ang kaniyang mga mata. Inalis ang makapal na kumot na bumabalot sa
kaniyang katawan at siya ay bumangon. Ibig niyang subaybayan ang balita tungkol sa bagyo
upang ganap silang makapag-ingat.
Panuto: Lagyan ng bilang 1-5 ang mga pangyayari ayon sa wastong pagkakasunod-sunod nito
sa kuwento. Isulat sa patlang ang mga sagot.
1. Nagising siya at narinig ang balita sa radio.

2. Pagkatapos, ibig sana niyang matulog ngunit ginaw na ginaw siya.
3. Mahibing ang pagkakatulog ni Andrea.
4. At sa dakong huli, inalis na niya ang makapal na kumot at patuloy na nakinig ng
mga balita.
5. Sumunod ay pinakinggan na lamang niya ang balita sa radyo
Gawain 2
Panuto:
Itala sa isang papel ang dapat gawin kapag may bagyo ayon sa ulat ni Andrea. Bakit
dapat sundin ang mga panuto.
1. Unang-una, pakinggan at sundan sa radio ang .

2. Pagkatapos, maghanda nga mga pagkaing .
3. Ihanda rin ang mga upang may magamit
sakaling mawalan ng kuryente..
4. Kailangan ding mag-imbak ng .
5. Tingnan ang mga bagay o kagamitan at .
6. Iwasan ang pagpunta sa .
7. Kung nakatira naman sa lugar sa mababang lugar, .
8. Ung nasa mataas na lugar naman, .
9. Upang maiwasan ang disgrasiya kailangang .
10. Panakamahalaga sa lahat maging upang
makapag-isip ng maayos at maisagawa ang tama.

Gawain 3
Panuto: Basahin ang usapin at sagutin ang mga kasunod na tanong tungkol dito.
MAGKAIBIGAN
Hango sa Filipino Wika at Pagbasa Serye sa bbagong Milenyo 4
Anu-ano ang kahalagahan ng hayop sa tao? Basahin ang paglalahad nina Birdie at
Kipper.
Birdie: Sino ang mag-iisip na tayong mga hayop ay ispesyalista sa pagbibigay-lunas sa

karamdaman ng tao?
Kipper: Hndi nga lang tayo nakadamit doctor o nakauniporme ng nars at ang gamit natin ay
hindi kapsula o syrup kundi atmosfera at kagalakan, ginhawa at di matatawarang
pagmamahal.
Birdie: Ang interaksiyon ng tao at hayop ay nangyayari na sa buong kasaysayan ng tao.
Kipper: Noon ngang unang panahon, tayong mga hayop tulad ng pusa at kabayo ay ginagamit
na kasama
sa pangangaso.
Birdie: Hanggang sa nayon ang pagkakabuklod ng ganito ay nananatiling solido habang ang
tao at hayop
ay namumuhay nang tapat at nakikinabang sa isa’t isa. Kaya nga ang mga hayop ay
ginagamit na sa paggamot ng tao sa di inaasahang kondisyon.
Kipper: Tinatawag itong “tulong ng hayop na panggamot” o “animal assisted therapy”
Birdie: Tayong mga hayop ay malaking tulong sa ating mga amo lalo na sa may sakit at sa
Nangangailangan ng kasama.
Kipper: Naibibigay natin ang pangunahinh kailangan ng tao tulad ng pagmamahal at kasiyahan
sa pagkakaroon ng kasama.
Birdie: Nakakapahinga sila habang tayo ay nariyan lang.
Kipper: Ipinakikita nga ng scientific test na ang pagbuti ng sakit sa puso gayundin ng presyon
ng dugo ay maoobserbahan.
Birdie: Nakakatulong tayo sa pagbabawas ng kalungkutan at pangungulila.
Kipper: Sinasabing walang tao ang nabubuhay nang mag-isa lamang.
Birdie: Kailangan ng tao at hayop ang isa’t isa.

Kipper: Ano kayang kaibigang hayop na nanggagamot ang gugustuhin ng bawat tao?
Ang tumatahol, nagmimiyaw, lumalangoy o nagtutwit.
Birdie: Mapipili syempre, ang iba-iba sa atin ng iba-iba ring tao.
❖ Sagutin: Isagawa ang lohikal na pagsusunud-sunod ng mga pangyayari ng mga ideya sa

sumusunod na kuwento. Ilagay ang bilang sa loob ng bituin, sundan ang arrow.
1. Maya-maya ko siyang titingnan.
2. Naglalakad, naghahabulan at naglulundagan kami sa damuhan.
3. Sa susunod na mga araw, kami pa rin ang magkasama.
4. Sinasabon ko upang hindi siya magkaroon ng kuto.
5. Mananatiling ganyan ang gaming ugnayan sa araw-araw.
6. Pinapakain ko rin ng masarap araw- araw.
7. Kami ni Kipper na aking alaga ay nag-eehersisyo tuwing umaga upang

mapanatili ang kalusugan naming.
8. Pag matutulog na sisiguraduhin ko na maayos ang kanyang higaan.
9. Palagi ang pagpapaligo ko sa kanya.
10. Mahal na mahal ko si Kipper at lagi ko siyang aalagaan.

Magsimula
dito
Gawain 4
Panuto: Pagsunud-sunudin ang mga pangyayari sa buhay ni Boking. Isulat ang mga ito sa
loob ng kahon mula sa bilang 1 hanggang sa bilang 10 ayon sa pagkasunud-sunod ng mga
pangyayari.

• Nang tumanda ang mga magulang, napilitang maghanap ng pagkain si Boking.
• Isang araw napadako siya sa kagubatan.
• Napakaliit ni Boking kaya itinago ng mga magulang.
• Pinatira ng Prinsesa sina Boking sa palasyo.
• Napakasaya ng mga magulang ni Boking nang siya ay ipinanganak.
• Tinulungan ni Boking ang prinsesa na nakita niyang nakahandusay sa

kagubatan.
• Sila’y namuhay nang masaya at maginhawa.
• Paglipas ng mga araw nagtataka ang magulang ni Boking dahil hindi siya
lumalaki.
• Sa kanyang paglalakad nakita nya ang isang prinsesa na walang malay.
• Sa isang nayon nakatira ang mag-nak ni Boking.
1.
2. 6.
3.
7.
4.
8.
5. 9.
10.

Sa pamamgitan ng mga pagsasanay na isnagawa natunghayan ng mo na kung paano

isagawa ang pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa kuwento. Ito ay isang paraan ng
pagbuod, kung saan mahalaga ang kasanayan sa pagkuha ng mga pangunahing kaisipan ng bawat
talata o pangungusap sa teksto o kuwento. Lubos na nakakatulong ito upang makuha rin ang
mahalagang detalye at impormasyon sa pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari. Binabati kita at
ipagpatuloy ang natutunang kasanayan.
References for Learners/ Mga Sangunian
Yaman ng Lahi 4 Wika at Pagbasa, Patnubay ng Guro p,239-240

Yaman ng Lahi 4 Wika at Pagbasa, Kagamitan ng Mag-aaral p. 141-143
Hiyas sa Pagbasa 4, Batayang Aklat p. 158-163
Hiyas sa Pagbasa 5, Batayang aklat p.145
Filipino Wika at Pagbasaserye sa abgong milenyo 4 pp. 67-70
Answer Key/ Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
Panuto:
Lagyan ng bilang 1-5 ang mga pangyayari ayon sa wastong pagkakasunod-sunod nito sa
kuwento. Isulat sa patlang ang mga sagot.
2 1. Nagising siya at narinig ang balita sa radio.

4 2. Pagkatapos, ibig sana niyang matulog ngunit ginaw na ginaw siya.
1 3. Mahibing ang pagkakatulog ni Andrea.
5 4. At sa dakong huli, inalis na niya ang makapal na kumot at patuloy na nakinig ng
mga balita.
3 5. Sumunod ay pinakinggan na lamang niya ang balita sa radyp
Gawain 2
Panuto:
Itala sa isang papel ang dapat gawin kapag may bagyo aon sa ulat Andrea. Bakit dapat
sundin ang mga panuto.
1. Unang-una, sundan sa radio ang balita tungkol sa sama ng panahon.

2. Pagkatapos, making na mabuti at intindihin ang balita.
3. Maghanda nga mga pagkain lalong-lalo na yung mga de lata na hindi kailangang iluto
pa.

4. Ihanda rin ang mga_posporo, flashlight at baterya upang may magamit sakaling mawalan
ng kuryente..
5. Kailangan ding mag-imbak ng bigas at tubig.
6. Tingnan ang mga bagay o kagamitan at iayos ang mga ito sa ligtas na lugar.
7. Iwasan ang pagpunta sa sa ilog, dalampasigan, o baybay-dagat dahil maaaring tumaas
bigla ang tubig sa mga parteng ito.
8. Kung nakatira naman sa lugar sa mababang lugar, kailangang lumikas_.
9. Ung nasa mataas na lugar naman, ay kailangang manatili sa loob ng bahay.
10. Upang maiwasan ang disgrasiya kailangang maglagay ng pabigat sa mga bahaging
maaaring liparin ng hangin at tukuran ang mga bagay na maaaring tumumba.
Gawain 3
9 4
2
6
7
Magsimula
dito
8
10

Gawain 4
1. Sa isang nayon
nakatira ang mag-nak
ni Boking.
2.Napakasaya ng mga 6.Isang araw napadako

magulang ni Boking nang siya sa kagubatan.
siya ay ipinanganak.
3. Paglipas ng mga araw 7.Sa kanyang

nagtataka ang magulang paglalakad nakita nya
ni Boking dahil hindi ang isang prinsesa na
siya lumalaki. walang malay.
4. Napakaliit ni Boking 8.Tinulungan ni
kaya itinago ng mga Boking ang prinsesa
magulang. na nakita niyang
5.Nang tumanda ang

9.Pinatira ng Prinsesa
mga magulang,
sina Boking sa
napilitang maghanap ng
palasyo.
pagkain si Boking.
10.Sila’y namuhay
nang masaya at
maginhawa.
Inihanda ni:
EDITHA R. LAMPA
May akda

Filipino IV
Ikatlong Markahan
Pangalan: Lebel:
Seksyon: Petsa:
GAWAING PAGKATUTO
PAGSULAT NG BALITA NA MAY

HUWARAN/PADRON/BALANGKAS NANG MAY WASTONG
PAGKAKASUNUD-SUNOD NG MGA PANGYAYARI

Ang balita ay isang ulat na maaaring pasulat o pasalita ng mga pangyayaring naganap na,
nagaganap, o magaganap pa lamang na nagtataglay ng kawilihan at nagbibigay ng mahalagang
impormasyon sa mambabasa. Ito’y may ganap na kawastuan (accurate), makatotohanan(
truthful), walang kinikilingan (unbiassed) at kawili-wili ( interesting).
Ang unang talata ng balita ay sumasagot sa tanong na Sino, Ano, Saan, Bakit, at Paano.
Ang unang talata ang pinakabuod ng balita at ang mga kasunod na talataan ay mga detalye na
lamang. Tinatawag na patnubay o lead ang unang talataan.
Ang pagsulat ng balita ay di-tulad ng pagsulat ng kuwento na ang kasukdulan ay nasa
huli. Sa isang balita, ang pinakamahalagang bahagi ay nasa simula sapagkat nasusulat ang balita
para sa mga taong maraming gawain. Pagbasa pa lamang sa unang talata ay alam na agad ng
mambabasa ang kabuuan.
Paano nman isinusulat ang pamagat ng balita?
Ang pamagat ng balita ay maikli lamang at kailangang sumasaklaw sa kabuuan ng
balita. Ibinabatay ang pamagat sa unang talataan o patnubay.
Halimbawa:
Laguna Cup, Idaraos sa Laguna

Ang Laguna Cup ay handang-handa na kung saan ang First International Youth Soccer
Jamboree ay gaganapin sa buwang ito. Ang Laguna Cup ay gagawin sa iba’t ibang lugar.
Ang pinakatampok sa naturang Cup ay larong soccer. Hindi tulad ng larong basketbol,
ang larong soccer ay di na kailangan ang taas sapagkat hindi rito ibinabatay ang galing ng bawat
manlalaro.
Ang Laguna Cup ay makakaganyak din ng mga turista dahil ito ay gagawin sa iba’t ibang
tourist spot ng Laguna.

Napag-alamang ang paligsahan ay bukas para sa babae at lalaki na may edad 16 pababa.
Napag-alaman din na ang pagdarausan ng Laguna Cup ay sa UP Los Baños at Sta. Cruz Sports
Village.
Ang iba pang lugar na pinagpipilian ay ang soccer field ng Camp Vicente Lim,
Canlubang, IRRI, Canlubang Sugar Estates, at ang Provincial Capital grounds.
Isinasaalang – alang din ng mga nagtatag ang layunin na mapangalagaan ang kalikasan
na sinisimbolo ng tournament mascot na pinangalanang Maki, o Makiling Deer na isa sa mga
endangered species.
Ayon sa mga siyentipiko, ang naturang usa ay matagal nang naninirahan sa Bundok
Makiling.

Nakakasulat ng balita na may huwaran/padron/balangkas nang may wastong
pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari.
F4PU-ld-h-2.1
Panuto: Basahin, suriin at unawain ang mga naihandang mga gawain na lilinang sa iyong
kaalaman at kaisipan ukol pagsulat ng balita.
Gawain 1
Panuto: Kilalanin ang isang pamana ng lahi na talagang dapat nating ipagmalaki. Basahin ang
isang balita at alamin kung saang larangan nagiging tagumpay ang iba nating kababayan.
Iloilo, 4 Ginto sa Arnis

Hango sa Yaman ng Lahi Wika at Pagbasa 4
DUMAGUETE CITY, PILIPINAS – Hindi man inaasahan ngunit maagang namayagpag

ang delegasyon ng iloilo sa paligsahan sa arnis sa 2012 POC-PSC National Games na ginanap sa
Negros Occidental.
Inangkin ng Iloilo sa pamamagitan nina Glory Joy Bartonico at Warie Gumban ang
dalawa sa unang apat na tropeyong ginto sa women’s solo baston at men’s double baston events
ayon sa pagkakasunod. Ngunit ang nasabing panalo ay parehas na hindi inaasahan ng dalawang
atleta dahil sa magkaibang kadahilanan.
Ang 18-anyos na si Bartonico, second year BS Math student ng western Visayas College
of Science and Technology ay di inaasahan ang paglalaro sa event na ito dahil isang araw lamang
niyang binuo ang kanniyang routine bago sumalang sa laro sa kakulangan ng manlalaro.
Hindi nman nakapag-ensayo nang maayos ang 18-anyos na si Gumban, working student
sa Western Visayas State university kung saan kumkuha siya ng kursong Marine Engineering.
Mismong ang kanilang pinakabatang coach sa kompetisyong si Cindy Abegail Monte,

may edad 16 na taon ay umamin na hindi sila umaasa na maagang mamayagpag sa kanilang laro.

“Actually wala po kaming gaanong inaasahan pa rito. Basta maipakita lang po nmin na
kaya rin naming maglaro at sumabay sa mga kilala at magaling sa arnis,” ani Monte, Gold
medalist sa Palarong Pambansa. – Marivic Awitan
http://www.balita. net. Ph/2012/05/28/iloilo-4-ginto-sa arnis
Sagutin:
Alamin natin kung ano-ano ang nilalaman ng isang isang balita sa pamamgitan ng
pagsagot sa mga tanong na ito.
Alin sa bahagi ng balita ang …
nakatawag ng iyong pansin?

buod ng iyong binasa?
pangalan ng sumulat?
lugar na pinangyarihan ng balita?
nagbibigay ng pinakamahalagang
impormasyon?
Sumasagot sa tanong na ano, saan, sino,
kailan, paano, at bakit?
sumusuportang detalye sa mahalagang paksa
sinabi ng isang tauhan sa balita?
Paano ipinakita?
Sa tulong ng mga sagot mo rito makakasulat ka ng isang balitang nabasa mo.
Gawain 2
Panuto: Sumulat ng isang maikling balita. Gamitin ang mga tanong sa naunang gawain bilang
gabay. Ngayon, gumupit ng isang larawan na nagpapakita ng isang pangyayari. Ito ang
pagkukunan mo ng balitang isusulat. Idikit sa isang malinis na papel ang nakuhang larawan at
gawin ang Rough Notes na nasa ibaba.
Saan?
Sino?
Idikit ang
ginupit na Kailan?
larawan
Ano? _
Bakit? _
Paano?
150
Gawain 3
Panuto: Basahin at suriing mabuti ang kasunod na balita. Sagutin ang mga tanong tunkol dito.
Palaro, Di-apektado
Hindi makaaapekto ang pagtitipid na isasagawa ng pamahalaan kaugnay sa darating na

Palarong Pambansa.
Ayon sa Bureau of Physical Education in School Sports (BPESS) Director Rolando
Brillantes, itututloy ng gobyerno sa pamamagitan ng Department of education, (DepED) ang
Palaro sa kabila ng krisis sa ekonomiya ng bansa.
1. Ano ang paksa o pamagat ng balita?
2. Ano ang buod ng balita?
3. Ano- ano ang detalye ng balita?
Gawain 4
Panuto: Pumili ng isa sa sumusunod na mga paksa. Sumulat ng balita tungkol dito na binubuo
ng lima higit pang pangungusap. Gawin ito sa isang malinis na papel.
1. Nagkaroon ng pangkalahatang programa sa inyong paaralan tungkol sa pagdiriwang ng

Pasko
2. Ipinagdiriwan ang Buwan ng Nutrisyon sa inyong paaralan
3. Nagkaroon ng palaro o intramural sa inyong paaralan
Rubrik sa Pagtataya sa Pagsulat ng Balita

Pamantayan Puntos
Malinaw na naipaliwanag ang kaisipan 3
Magkaka-ugnay ang kaisipan 1
Wasto ang mekaniks sa pagsulat 1

151
Gawain 5
Panuto: Umisip ng isang nasaksihang pangyayari na nagpapakita ngisang pamana ng lahing

Ipagmalaki. Gamitin ang gabay na ito sa pagsulat ng balita tungkol sa tinukoy na
pangyayari.
May Balita Ako!
Unang Hakbang
Sagutin:
Ano?
Saan?
Sino?
Kailan?
Bakit?
Dagdagan ng quotes tuwirang sabi

Iba pang impormasyon
Umisip ng makakatawag-pansin na lead/pamatnunay
Pangalawang Hakbang
Sumulat ng byline
Sumulat ng placeline
Sumulat ng isang makatawag-pansing

lead/pamatnubay
Sumulat ng talata na sumusuporta

sa lead/pamatnubay
Maglagay ng quotation/
tuwirang sabi (optional)
Rubrik sa Pagtataya sa Pagsulat ng Balita
Pamantayan Puntos
Malinaw na naipaliwanag ang kaisipan 5
Magkaka-ugnay ang kaisipan 3
Wasto ang mekaniks sa pagsulat 2
Kabuuan 10

Pangwakas
Binabati kita! Mahusay mong naisagawa ang mga gawain sa araling ito. Natutuhan at
napag-alaman mo ang mga mahahalagang panuntunan sa pagsulat ng balita. Kailangan na sundin
ang mga ito upang magkaroon o makagawa ng balita na nagtataglay ng kawilihan at nagbibigay
ng mahahalagang impormasyon sa mambabasa.
Mga Sanggunian:
Yaman ng Lahi Wika at Pagbasa 4, Patnubay ng Guro p. 210 - 212

Yaman ng Lahi Wika at Pagbasa 4, Kagamitan ng Mag-aaral p. 121- 127
Hiyas sa Wika 4 Batayang aklat, p. 165 -169
Susi ng Pagwawasto
Gawain 1
nakatawag ng iyong pansin? Iloilo, 4 Ginto sa Arnis

buod ng iyong binasa? Hindi man inaasahan ngunit maagang
namayagpag ang delegasyon ng Iloilo sa
paligsahan sa arnis sa 2012 POC – PSC
National Games na ginanap sa Negros
Occidental.
pangalan ng sumulat? Marivic Awitan
lugar na pinangyarihan ng balita? Dumaguete City, Pilipinas
nagbibigay ng pinakamahalagang Dumaguete City, Pilipinas – Hindi man
impormasyon? inaasahan ngunit maagang namayagpag ang
Sumasagot sa tanong na ano, saan, sino, delegasyon ng Iloilo sa paligsahan sa arnis sa
kailan, paano, at bakit? 2012 POC-PSC National Games na ginanap
sa Negros Occidental
sumusuportang detalye sa mahalagang paksa Inangkin ng iloilo sa pamamagitan…
sinabi ng isang tauhan sa balita? “Actually wala po kaming gaanong…”
Paano ipinakita?

Gawain 2
Siyasatin at iwasto ang ginawa ng mga bata.
Gawain 3
1. Palaro, Di-apektado
2. Hindi makaaapekto ang pagtitipid na isasagawa ng pamahalaan kaugnay sa darating na
Palarong Pambansa.
3. Ayon sa Bureau of Physical Education in School Sports (BPESS) Director Rolando
Brillantes, itututloy ng gobyerno sa pamamagitan ng Department of education, (DepED)
ang Palaro sa kabila ng krisis sa ekonomiya ng bansa.
Gawain 4
Siyasatin at iwasto ang ginawa/isinulat ng mga bata.
Gawain 5
Siyasatin at iwasto ang ginawa/isinulat ng mga bata.

Filipino 4 LAS Quarter 3

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Filipino 4 LAS Quarter 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

4

LEARNING ACTIVITY SHEET

Republic of the Philippines

Printed by: Curriculum and Learning Management Division

KOMPETENSI PAHINA BLG.

• Nakapagbibigay ng hakbang ng isang gawain F4-IIIa-8.6 5-8

• Nasasagot ang mga tanong sa nabasa o napakinggang

• Nakapagbibigay ng angkop na pamagat ng napakinggang

• Naiuugnay ang sariling karanasan sa

• Naisasalaysay muli ang napakinggang teksto gamit

• Nagagamit nang wasto at angkop ang pangatnig 121-125

• Naipapakita ang pag-unawa sa pinanood sa pamamagitan

• Nagagamit nang wasto at angkop ang simuno at

• Napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa

• Nakakasulat ng balita na may huwaran/padron/balangkas

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 5

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 6

1. Ano ang paborito mong pagkain? Isulat sa patlang.

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 7

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 8

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 9

Nakakain ka na ba ng banana cue? Ito ang gustong-gustong meryenda ng kabataan sa

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 10

Nabibilang ba kayo o ang kapamilya ninyo sa mga

Kung gayon magparehistro na sa Nobyembre 17 hanggang 21

SINO ANG MGA TAONG MAY KAPANSANAN?

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 11

SAAN KAYO DAPAT PUMUNTA?

Suportahan ang National Registration Week for Persons with Disabilities

Para sa karagdagang kaalaman tumawag sa Non-Communicable Disease

1. Ano ang paksa ng patalastas?

➢ Ano ang isusulat mong paksa?

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 12

Rubriks sa Pagsulat ng Resipi

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 14

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 15

Panimula (Susing Konsepto)

Tatlong Uri ng Pang-abay:

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 16

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 17

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 18

araw-araw sa parke masiglang sa bakuran Lunes

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 19

Panimula (Susing Konsepto)

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 21

Si Lapulapu ay isang matapang na pinuno sa nayon ng Mactan. Siya ang kauna-unahang

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 22

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 23

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang kwento.

Ang Manok at ang Bayawak

Takang-taka si Seseng Sisiw sa nakitang pagkatakot ng kanyang ina. Nalaman niya na

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 24

2. Biglang nagtatakbo si Aling Turing at nakaligtas naman kay Boyong Bayawak.

4. Sa halip na magtatakbo si Aling Turing Manok ay nanlaban kay Boyong Bayawak.

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 25

2. Mahusay na manlalaro ng basketbol si Ruben.

3. Sa murang gulang ay aktibo si Ivan sa iba’t ibang samahan at organisasyon.

4. Ako ay nakikiisa sa pangangalaga ng kapaligiran, wika ni Ivan.

5. Naniniwala si Paolo na mahalaga ang pangangalaga sa kalusugan.

1. Pinipili ni Roy ang panonood ng palabas sa telebisyon na para sa mga kabataan.

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 26

Note: Practice Personal Hygiene protocols at all times. 27