BAB 3 : Pengangkutan

3.1. Sistem Pengangkutan Dalam Organisma

Praktis Formatif 3.1

1. Apakah fungsi sistem pengangkutan dalam organisma?

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

2. Nyatakan dua contoh bahan keperluan sel dan dua contoh bahan kumuh yang disingkirkan daripada sel.

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

3. Apakah kepentingan fungsi system pengangkutan dalam organisma?

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

4. Terangkan impak terhadap organisma sekiranya sistem pengangkutan organisma tidak dapat berfungsi dengan
baik.

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

3.2. Sistem Peredaran Darah

Praktis Formatif 3.2

1. Apakah maksud sistem peredaran darah bagi haiwan?

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

2. Bezakan fungsi antara arteri , kapilari dan vena?

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

3. Nyatakan empat faktor yang mempengaruhi kadar denyutan nadi?

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

4. Apakah kepentingan menjaga kesihatan jantung?

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

3.3. Darah Manusia

Praktis Formatif 3.3

1. Nyatakan empat komponen darah manusia?

Bab 3 : Pengangkutan (Page 2 )

 _________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

2. Nyatakan komponen yang paling besar dalam darah manusia?

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________

3. Tandakan (/) pada kumpulan darah penderma dan penerima yang serasi dan (x) pada kumpulan darah
penderma dan penerima yang tidak serasi.

Kumpulan darah Kumpulan darah penerima

penderma A B AB O
A
B
AB
O

4. (a) Apakah kepentingan menderma darah?

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

(b) Nyatakan dua contoh penyakit yang dapat dirawat melalui pendermaan darah.

Bab 3 : Pengangkutan (Page 3 )

 _________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

5. (a) Mengapakah seorang penderma darah dengan kumpulan darah O dikenali sebagai
penderma universal?
_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________

(b) Mengapakah seorang penerima darah dengan kumpulan darah AB dikenali sebagai
penerima universal?
_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________

(c ) Mengapakah tempat penyimpanan darah dikenali sebagai bank darah?

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________

6. (a) Nyatakan dua tempat orang ramai dapat menderma darah.

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________

(b) Berikan satu situasi yang memerlukan proses pendermaan darah yang banyak

Bab 3 : Pengangkutan (Page 4 )

 _________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________

7. Rajah 1 menunjukkan sebuah beg darah berisi darah seorang penderma yang telah diuji.

(a) Berdasarkan Rajah 1, nyatakan kumpulan darah penderma tersebut

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

(b) Selain kumpulan darah, apakah yang diuji pada sampel darah penderma?

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

(c) Beg darah tersebut mengandungi beberapa bahan kimia seperti natrium sitrat. Apakah fungsi natrium

sitrat?

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

3.4. Pengangkutan Dalam Tumbuhan

Praktis Formatif 3.4

1. Apakah maksud transpirasi?

Bab 3 : Pengangkutan (Page 5 )

 _________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

2. Gariskan jawapan yang betul tentang sistem pengangkutan dalam tumbuhan.

(a) Kehilangan air daripada tumbuhan melalui transpirasi adalah dalam keadaan (cecair/wap) manakala
kehilangan air melalui pelembakan adalah dalam keadaan (cecair/wap)

(b) Tisu yang mengangkut air dalam tumbuhan ialah (floem/xilem) manakala yang mengangkut sukrosa ialah
(floem/xilem)

3. Nyatakan empat faktor yang mempengaruhi kadar transpirasi tumbuhan

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

4. Mengapakah pewarna digunakan untuk mengkaji laluan air di dalam struktur xilem?
_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

5. Rajah 1 menunjukkan struktur xylem dan floem di dalam bekas vaskular pada bahagian tumbuhan yang
berbeza.

Bab 3 : Pengangkutan (Page 6 )

 Labelkan P,Q,R,S,T dan U menggunakan perkataan yang berikut:

Xilem Floem

3.5. Sistem Peredaran Darah Dalam Haiwan Dan Sistem Pengangkutan Dalam Tumbuhan

Praktis Formatif 3.5

1. Berikan satu persamaan dan satu perbezaan antara sistem peredaran darah dalam haiwan dengan sistem
pengangkutan dalam tumbuhan?
_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

2. Mengapakah kita patut mensyukuri keunikan sistem peredaran dalam keseimbangan kehidupan organisma.
_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

Praktis Sumatif 3

1. Jawab soalan yang berikut:

Bab 3 : Pengangkutan (Page 7 )

 Melintang

(a) Melakukan aktiviti aktif dapat meningkatkan kadar _____________________ nadi.

(b) Kehilangan air daripada tumbuhan berlaku melalui proses ___________________.
(c) Salur darah yang berdinding paling nipis ialah _________________.

Menegak
(d) Sukrosa diangkut melalui salur ____________________
(e) Organ yang mengepam darah ialah ___________________
(f) Kumpulan darah AB mempunyai dua jenis ___________________.

2. Tandakan (/)bagi penyataan yang betul dan tandakan (x) bagi penyataan yang salah tentang pengangkutan
dalam organisma ?

(a) Amoeba sp. Tidak mempunyai sistem pengangkutan yang khusus

(b) Fungsi sistem pengangkutan adalah untuk membawa bahan keperluan ke seluruh
bahagian badan organisma sahaja

(c) Dalam sistem peredaran sistematik , darah beredar dari jantung ke peparu dan kembali
ke jantung semula

(d) Pengangkutan darah merupakan satu kesan daripada tindakan menerima kumpulan
darah yang sepadan.

3. Rajah 1 menunjukkan tiga jenis salur darah dalam badan manusia.

Bab 3 : Pengangkutan (Page 8 )

 (a) Nyatakan struktur dalam salur darah P yang tidak ditunjukkan dalam Rajah 1.

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

(b) Nyatakan fungsi salur darah Q

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

(c) Terangkan adaptasi dalam struktur salur darah yang berikut:

(i) Salur darah Q

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

(ii) Salur darah R

______________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

4. (a) Nyatakan lima bahan yang diangkut dalam badan manusia.

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

(c) Nyatakan tiga bahan yang meresap melalui membran atau dinding sel tumbuhan dan diangkut dalam
tumbuhan.

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________
Bab 3 : Pengangkutan (Page 9 )
 _____________________________________________________________________________________

(d) Mengapakah sel tumbuhan tidak memerlukan bekalan oksigen dari luar pada waktu siang?

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

5. (a) Gariskan jawapan yang betul tentang penghasilan bunyi “lub dub” semasa jantung
berdenyut dan tekanan darah.

(i) Bunyi (‘lub’/’dub’) dihasilkan oleh penutupan injap aorta dan arteri pulmunari.

(ii) Bunyi (‘lub’/’dub’) dihasilkan oleh penutupan injap antara atrium dengan ventrikel.

(iii) Bacaan tekanan darah yang mengalir keluar daripada jantung dikenali sebagai tekanan
(diastolik/ sistolik)

(b) Antara bacaan tekanan diastolik dengan sistolik yang manakah lebih tinggi?
Jelaskan jawapan anda.

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

6. (a) Jadual 1 menunjukkan empat orang penderma daripada kumpulan darah yang
berlainan.

Jadual 1

Penderma Darah Kumpulan Darah

Dollah A
Eric B
Sita AB
Roy O

Bab 3 : Pengangkutan (Page 10 )

Seorang mangsa kemalangan jalan raya telah kehilangan darah yang banyak. Dia disahkan mempunyai darah

daripada kumupulan B.

(i) Penderma darah yang manakah sesuai untuk menderma darah kepada mangsa
tersebut?

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

(ii) Terangkan kesan kepada mangsa tersebut sekiranya dia menerima darah daripada Sita?

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

(b) Persatuan Bulan Sabit Merah menganjurkan kempen “Jom Derma Darah” untuk mengisi

tabung darah. Terdapat tiga individu yang berminat untuk menyertai kempen tersebut.

Jadual 2 menunjukkan umur,jantina dan jisim badan mereka.

Jadual 2

Individu Umur (tahun) Jantina Jisim badan (kg)

1 15 Lelaki 62
2 30 Perempuan 70
3 61 Lelaki 66

(i) Berdasarkan Jadual 2, individu yang manakah paling sesuai untuk menderma darah?

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

(ii) Apakah syarat tambahan khas bagi penderma darah tentang kesesuaiannya menderma darah?

Bab 3 : Pengangkutan (Page 11 )

 ______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

7. Rajah 2 menunjukkan keratan rentas batang suatu tumbuhan.

(a) Nyatakan satu fungsi X

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

(b) Nyatakan struktur dalam batang tumbuhan yang mengangkut air dari akar ke daun.

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________

(c) (i) Apakah yang akan berlaku kepada tumbuhan tersebut sekiranya gegelang

kulit tumbuhan dan X dibuang? Terangkan jawapan anda.

Bab 3 : Pengangkutan (Page 12 )

 ___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

(iii) Apakah yang akan berlaku kepada tumbuhan tersebut sekiranya gegelang kulit tumbuhan X dan Y
dibuang?
______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

Fokus KBAT

8. Rajah menunjukkan susunan radas suatu penyiasatan untuk mengkaji faktor yang mempengaruhi kadar
traspirasi pada tumbuhan dan keputusannya selepas 3 jam

Keputusan

Set Jisim awal (g) Jisim akhir (g) Kadar transpirasi (g / min)
A 300 246
B 300 264

Rajah 3
Bab 3 : Pengangkutan (Page 13 )
Hitung kadar traspirasi dalam penyiasatan ini.

9. Tiga orang murid Badrul, Azizah dan Murad menjalankan satu aktiviti kecergasan untuk mengkaji kesihatan
jantung mereka. Jadual 3 menunjukkan kadar denyutan nadi untuk mereka bertiga sebelum dan selepas aktiviti
kecergasan tersebut.

Jadual 3

Kadar denyutan nadi

Keadaan (bilangan nadi perminit ) bagi
Badrul Azizah Murad
Sebelum aktiviti 63 70 65
Sebaik sahaja selepasa aktiviti 130 95 94
15 minit selepas aktiviti 75 71 75

(a) Namakan murid yang paling berisiko menghidap penyakit jantung .Jelaskan jawapan anda.

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

(b) Namakan murid yang mempunyai jantung yang paling sihat. Jelaskan jawapan anda.
______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

Bab 3 : Pengangkutan (Page 14 )

10. Semua ahli Kelab Sains sekolah anda telah bersetuju untuk menjalankan satu projek tanaman herba di sekolah.
Herba yang hendak ditanam ini akan tumbuh dengan subur apabila kadar traspirasi adalah sederhana dan
pendedahan kepada cahaya matahari yang mencukupi untuk menjalankan proses fotosintesis. Rajah 4
menunujukkan tiga kawasan iaitu:
 Kawasan A di dalam bilik makmal yang gelap
 Kawasan B di bawah bumbung yang redup dalam kawasan yang cerah
 Kawasn C di padang sekolah yang panas dibawah Matahari

(a)

Berdasarkan Rajah 4 kawasan yang manakah paling sesuai untuk dijadikan tapak projek tersebut? Terangkan
jawapan anda.

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

(b) Bina sebuah model yang paling sesuai untuk menjayakan projek ini. Model tersebut merupakan sebuah
rumah kaca atau rumah hijau di mana kelembapan udara dan keamatan cahaya boleh dikawal. Binaan
model tersebut hendaklah menggunakan bahan yang berikut:

Bab 3 : Pengangkutan (Page 15 )

Bab 3 : Pengangkutan (Page 16 )