Adı ve Soyadı: Anas ALBARZAWI

Öğrenci No: 030120006

Bölüm: Bilgisayar Mühendisliği
Grup No: Fizik II lab. 20-21 FIZ104-2
Deneyin Adı: Manyetik indüksiyon için deney sistemi
Deneyin yapılış tarihi: 03/05/2021
Deneyin sonuş tarihi: 06/05/2021

Deneyin Amacı:
1. Bir RL devresinde bobin üzerinden geçen akımın ölçülmesi,
2. Farklı sarım sayılı iki bobinden oluşan bir devrede birinci
bobinin ikinci bobin üzerinde oluşturduğu indüksiyon
geriliminin incelenmesi,
3. Akım ve indüksiyon gerilim değerleri kullanarak manyetik
alan sabitinin deneysel olarakhesaplanması amaçlanmıştır.

Teorik bilgiler:
Bu deneyde Maxwell Kanunları kullanılmıştır.
Manyetik akının  zamanla değişimi bir elektrik voltajı üretir, bu da aşağıdaki gibi hesaplanır.
⃗ 𝑑𝐴
∅ = ∫𝐵 (1)

𝑈 = ∮ 𝐸⃗ 𝑑𝑠 (2)
 ve U arasındaki bağıntı Maxwell’in 2. denklemi ile verilir (bir sarımdan oluşan kapalı bir devre
için) .
𝑑∅
𝑈=− (3)
𝑑𝑡
N sarımdan oluşan kapalı bir devre için akı
𝑈 = 𝑛 ∮ 𝐸⃗ 𝑑𝑠 (4)
Mevcut durumda manyetik alan uzun bobin (primer bobin) tarafından üretilmektedir. 𝐵 ⃗ alanı
bobin içerisinde sabit olduğundan
∅ = ∫𝐵 ⃗ 𝐴 (5)
Maxwell’in 1. denklemi
𝑈 = 𝜇0 ∮ 𝐵 ⃗ 𝑑𝑠 = ∫ 𝐽 𝑑𝐴 (6)
Maxwell 4. denklemi
∮𝐵 ⃗ 𝑑𝐴 = 0 (7)
′
Dikkate alındığında, dengeli akım I ile 𝐴 alanı arasında aşağıdaki bağıntıyı verir.
𝐼 = ∫ 𝐽 𝑑𝐴 (8)
Burada J elektrik alan yoğunluğu ve 𝜇0 manyetik alan sabitidir.
𝜇0 = 1.26𝑥10−6 𝑉𝑠/𝐴𝑚
⃗ | = 𝜇0 𝑛′ 𝐼/𝑙
n’ sarımlı uzun bobinin içinde |𝐵
𝐼 = 𝐼0 𝑠𝑖𝑛𝜔𝑡.
𝜇0 𝑛𝐴𝑛′ 𝜔𝐼0
𝑈 = −( ) 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡
𝑙

Hesaplamalar, grafikler:
I d=41mm d=41mm d=41mm d=26mm d=26mm d=26mm d=33mm
mA n=100 n=200 n=300 n=75 n=150 n=300 n=300
U mV U mV U mV U mV U mV U mV U mV
0 8 13 12 0 0 7 17
3 42 93 133 8 22 22 89
6 60 161 198 13 32 43 120
9 76 178 262 17 42 68 150
12 92 210 324 22 52 90 180
15 109 248 386 27 61 114 227
18 125 286 448 32 71 138 267
21 141 323 509 36 80 163 307
24 158 384 571 41 90 187 347
27 173 432 632 46 99 211 387
30 189 476 694 50 108 237 427
 f d=41mm n=300
kHz
U mV
1 44
2 84
3 133
4 182
5 243
6 310
7 384
8 467
9 555
10 648

d = 41mm için:

800

700

600

500
U (mV)

400 n=100
n = 200
300
n = 300
200

100

0
0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30
I (mA)
d = 26mm için:

250

200
U (mV)

150

100

50

0
0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30

I (mA)
n =75 n =150 n = 300

d = 33mm için:
450

400

350

300

250
U (mV)

200

150

100

50

0
0 5 10 15 20 25 30 35
I (mA)
 I=30 mA , n=300 , U=f(d) grafiği
800
694
700
600
U (voltaj)

500 427
400
300 237

200
100
0
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

d yarıçap

U=f(n)
800

700

600

500

400
U

300

200

100

0
0 50 100 150 200 250 300 350
n
Yorum:
Akım arttıkça voltaj da doğru orantılı olarak artıyor.
I= 30 Ma sabit akım , d=41mm , n=300 için; U=f(frekans) grafiği , voltajın frekansa
göre değişimi

Sabit akım , yarıçap ve sarım sayısı için voltajın frekansa bağlı

değişimi
700
y = 67.127x - 64.2
UmV bobin voltajı

600
R² = 0.983
500

400

300

200

100

0
0 2 4 6 8 10 12

f kHz

Yorum2:
Frekans arttıkça voltaj da artar bu da frekansın voltajı
etkilediği anlamına gelir.
Deneyin Meslekle ilişkisi:
Bilgisayarda ve benzer cihazlar akım, voltaj ve frekans içerideki
ana kart ve diğer parçalar etkiliyor. Bu nedenle akım
bağlandıkça frekans ne kadar etkili olabilir bilmemiz gerekir.
Ayrıca sarımın yarıçapı da az ya da fazla olunca voltaj nasıl
azalıyor ya da artıyor da bilmemiz gerekir.